Lập luận và hội thoại

Hội thoại
Đơn vị cấu trúc
Đơn vị đơn thoại
Do một thoại nhân tạo nên
Thành phần
Tham thoại
Hành động ngôn ngữ
Đơn vị lưỡng thoại
Cặp thoại
Đơn vị lưỡng đoạn nhỏ nhất góp phần tạo nên đoạn thoại
Đoạn thoại
Là một phần hội thoại
Là tập hợp các lượt lời trao đổi về một vấn đề
Cuộc thoại
Là đơn vị hội thoại bao trùm toàn bộ cuộc đối đáp giữa người nói từ bắt đầu đến
kết thúc
Yếu tố kèm lời & phi lời
Kèm lời
Ngữ điệu, lời nói, sự ngừng nghỉ, cường độ, cấu âm...
Làm hội thoại thêm phong phú, đầy màu sắc
Phi lời
Truyền qua kênh thị giác
Dấu hiệu tĩnh
Diện mạo, bề dáng,...
Dấu hiệu chậm
Thái độ, tư thế
Dấu hiệu nhanh
Cái nhìn, cử chỉ, điệu bộ
Quy tắc hội thoại
Luân phiên lượt lời
Nhường lời cho người hội thoại với mình
Nối tiếp lời của người tham gia hội thoại kịp thời
Liên kết hội thoại
Không chỉ thuộc lĩnh vực nội dung (thể hiện qua ngữ pháp)
Lĩnh vực hành động ở lời trong quan hệ lập luận
Nguyên tắc hội thoại
Cộng tác hội thoại
Phương châm về chất
Đừng nói những điều mà không có cơ sở là đúng
Ăn ốc nói mò
Xiên xẹo không có cơ sở
Phương châm về lượng
Lượng thông tin đủ
NV1: Bố mẹ cậu là giáo viên phải không NV2: Bố mẹ tớ là những người giáo
viên giỏi nhất -> Vi phạm phương châm về lượng
Phương châm quan hệ
Tập trung vào chủ đề giao tiếp, tuyệt đối không lạc đề lạc hướng
NV1: Em ăn cơm chưa NV2: Em đi tắm rồi -> Vi phạm pcqh
Phương châm cách thức
Tránh nói tối nghĩa mập mờ
Dây cà ra dây muống
Lan man dài dòng
Lý thuyết quan yếu của Wilson & Sperber
Phát ngôn có động với ngữ cảnh
Phép lịch sự
Cần tế nhị và tôn trọng người khác khi giao tiếp
Chức năng: Giữ tính hài hòa và duy trì hội thoại, giảm thiểu xung đột trong diễn
ngôn
 Hàm ý
Tổng quát
Có thể suy luận mà không cần một tri thức nền nào
Đặc thù
Suy luận trên cơ sở những hiểu biết trong bối cảnh cụ thể
Lập luận
p; q -> r
p; q là luận cứ
r là luận điểm