Republic of the Philippines

Department of Education
Regional Office No. VIII
Schools Division of Tacloban City
District Learning Center IV
LEYTE NATIONAL HIGH SCHOOL
Tacloban City, 6500

GABAY SA PAGHAHASA NG KAALAMAN AT NATUTUHAN

IKAAPAT NA KWARTER

Para sa bilang 1, suriin ang sumusunod na datos at sagutin ang tanong sa ibaba nito.
Talahanayan 2
Distribusyon ng mga Sektor ng Pang-ekonomiya
2005 – 2010 (In-Million Pesos)
SEKTOR 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Agrikultura 778,370 853,718 943,842 1,102,465 1,138,334 1,182,374

Industriya 1,735,148 1,909,434 2,098,720 2,347,803 2,318,882 2,663,497

Paglilingkod 2,930,521 3,268,012 3,606,057 3,959,102 4,221,702 4,667,166

Pinagkunan: National Statistical Coordination Board (NSCB), January 31, 2011

1. Ang Pilipinas ang isa sa pinakamayayamang bansa kung ang pag-uusapan ay likas na
yaman. Mataba ang mga lupain at hitik ang ating mga anyong-tubig sa iba’t ibang yamang-
dagat. Ngunit kapansin-pansin sa mga datos sa itaas na ang sektor ng agrikultura ang may
pinakamaliit na ambag sa ekonomiya ng bansa mula 2005-2010. Ano ang nais ipahiwatig
nito?

A. Kulang ang mga pasilidad at imprastruktura na tutulong sa agrikultura.

B. Mas prayoridad ng pamahalaan ang sektor ng industriya at serbisyo.
C. Kulang ang suporta na tinatanggap ng mga kababayan nating nasa sektor ng agrikultura.
D. Lahat ng nabanggit

2. Ang globalisasyon ay sumasakop sa malawak na dimensiyon ng lipunan at panig ng

daigdig. Bagama’t hinihikayat nito ang pag-uugnayan ng mga bansa lalo na sa aspekto ng
kalakalan, maraming mga bansang papaunlad pa lamang ang nakararanas ng masamang
epekto nito, isa na rito ang paghina ng kalakalang lokal at panlabas ng mga bansang
apektado ng globalisasyon. Alin sa sumusunod na sitwasyon ang sumasalamin sa suliranin
na ito?

A. Ang patuloy na pag-unlad at paglawak ng mga korporasyong transnasyonal

B. Ang pagtambak ng mga labis na produkto o surplus sa mga pamilihan
C. Ang mas malayang pagdaloy ng puhunan at kalakal sa mga bansa
D. Ang pagbabago sa kabuuhang pamumuhay ng mamamayan

3. Noong Hunyo 2014, natapos na ang Comprehensive Agrarian Reform Program

Extension with Reforms (CARPER). Kaya ang iba’t ibang samahan at ang Simbahang
Katolika ay nagkapit-bisig upang hilingin sa pamahalaan na dagdagan pa ng
dalawang taon ang implementasyon nito. Gaano ba kahalaga ang repormang agraryo
ng pamahalaan para sa mga magsasaka?

A. Nagkakaroon ng sariling lupa ang mga magsasaka.

B. Natutugunan ng pamahalaan ang mga hinaing at problema ng sektor ng
agrikultura.
C. Nabibigyang-pansin ang mga magsasaka sa pamamagitan ng maayos na
sistema ng pautang, mga proyektong pang-imprastruktura, redistribusyon ng lupa, at
iba pa.
D. Lahat ng nabanggit

4. Ayon sa IBON Foundation, ang impormal na sektor ay kabilang sa “isang kahig,

isang tuka”. Ano naman ang positibong epekto ng paglaganap ng impormal na sektor?

A. Sumasalamin ito sa paglaganap ng backyard industries.

B. Ito ay larawan ng pagiging industriyalisado ng bansa.
C. Maraming mamamayan ang umaasa na lamang sa pamahalaan.
D. Ito ay manipestasyon ng pagiging mapamaraan ng mga Pilipino upang tugunan ang
pangangailangan sa kabila ng krisis sa buhay.

5. Ano sa palagay mo ang pinakadahilan kung bakit mabagal umunlad ang sektor ng
industriya sa Pilipinas?

A. Mabagal ang pakikilahok ng mas malaking bilang ng mamamayan sa pagsulong ng

sektor ng industriya.
B. Kawalan ng konkretong programa ng pamahalaan para mapaunlad ang sektor ng
industriya.
C. Kawalan ng subsidy o tulong pinansiyal ng pamahalaan sa mga maliliit na
negosyante.
D. Alitan ng mga manggagawa at mga may-ari ng negosyo.

6. Ang pagkakaroon ng suliranin sa pangingisda ay isa sa mga problema ng sektor ng

agrikultura. Kung ang mga ito ay patuloy na nangyayari sa bansa, ano kaya ang
maaaring kahinatnan ng sektor ng agrikultura at industriya?

A. Magkakaroon ng kakulangan sa supply at mapipilitan ang pamahalaan na mag-

angkat mula sa ibang bansa.
B. Magkakaroon ng mahinang bentahan ng mga isda sa pamilihan.
C. Mahina ang pagmamanupaktura ng mga isda.
D. Magkakaroon ng krisis sa pamilihan ng isda.

7. Bakit mahalaga ang repormang agraryo ng pamahalaan para sa magsasaka?

A. Nabibigyang-pansin ang mga magsasaka sa pamamagitan ng maayos na sistema ng

pautang, mga proyektong pang-imprastruktura, redistribusyon ng lupa at iba pa.
B. Nagkakaroon ng sariling lupang sakahan ang mga magsasaka.
C. Natutugunan ng pamahalaan ang mga hinaing at problema ng sektor ng
agrikultura.
D. Lahat ng nabanggit

8. Sa kasalukuyan, ang industriyalisasyon ang nagsisilbing batayan ng kaunlaran ng

isang bansa. Sa pananaw na ito, nagaganap lamang ang kaunlaran kung
nagkakaroon ng pagbabago mula sa pagiging agrikultural patungo sa pagiging
industriyal. Ngunit marami ring limitasyon ang industriyalisasyon. Alin sa
sumusunod na pahayag ang HINDI nagpapatotoo rito?

A. Ang pag-unlad ng teknolohiya ay nakatutulong upang makagawa pa ng mas

maraming produkto at serbisyong kailangan at gusto ng mga tao.
B. Ang malawakang paggamit ng teknolohiya katulad ng mga makinarya ay
nakaaapekto sa availability ng hanapbuhay para sa mga manggagawa
C. Unti-unting nasisira ang ating kapaligiran dulot ng polusyon at masyadong mabilis
na industriyalisasyon.
D. Nakatutulong sa pagbabayad ng utang panlabas ng bansa bunga na rin ng mataas
na pambansang kita.

9. Gaano kahalaga ang papel na ginagampanan ng sektor ng paglilingkod?

A. Sila ay namumuhunan sa mga bahay kalakal

B. Sila ay nagkakaloob ng lakas-paggawa, kasanayan, kaalaman at serbisyo
C. Sila ang naglalarawan sa mataas na antas ng pamumuhay sa isang bansa
D. Sila ang dahilan upang magkaroon ng oportunidad sa pagkakaroon ng trabaho sa
ibang bansa.

10. Isa sa mga napakalaking problemang kinakaharap ng sektor ng

paglilingkod ang suliranin sa kontraktuwalisasyon. Maraming kompanya ang
humahanap lamang ng mga manggagawang handang magtrabaho sa kanila nang
hindi lalampas sa anim na buwan. Alin sa sumusunod na pahayag ang dahilan kung
bakit patuloy pa rin ang contractualization sa kabila ng kabi-kabilang protesta ng mga
manggagawa?

A. Mas makatitipid ang mga kompanya kung ang mga manggagawa ay kontraktuwal
dahil wala silang mga benepisyo tulad ng SSS at PhilHealth.
B. Dahil mababa lamang ang mga pasahod sa mga manggagawang kontraktuwal,
lumiliit ang gastusin ng mga kompanya.
C. Ang mga manggagawang kontraktuwal ay hindi maaaring tumanggi sa mga
overtime
na trabaho lalo na sa mga peak season kahit na lumagpas pa ito sa itinakdang oras
ng paggawa sa batas.
D. Lahat ng nabanggit

11. Isa sa mga epekto ng impormal na sektor sa ekonomiya ay ang paglaganap ng mga
ilegal na gawain gaya ng pamimirata ng musika, mga palabas sa sine at telebisyon, at
computer software. Laganap ang pamimirata sa halos lahat ng puwesto ng palengke sa
buong kapuluan. Ang patuloy na paglaganap ng pamimirata sa bansa ay maaaring
bunga ng sumusunod MALIBAN SA ISA.

A. kakulangan ng maigting at komprehensibong kampanya at edukasyon sa mga tao

ukol sa masasamang bunga nito
B. Kakulangan ng mahigpit na implementasyon ng mga batas na laban sa
pamimirata
C. Kakulangan ng mapapasukang trabaho
D. Pagnanais ng ilang negosyante na kumita nang malaki kahit sa ilegal na
pamamaraan

12. Hindi maiiwasan na makipag-ugnayan ang mga bansa sa ibang bansa lalo na sa
panahon ng globalisasyon. Alin sa sumusunod na pangungusap ang pinakaakmang
dahilan ng pakikipag-ugnayan ng mga bansa sa daigdig lalo na sa larangan ng
pakikipagkalakalan?

A. Madaragdagan ang pantugon sa mga panustos para sa pangangailangan ng lokal

na
ekonomiya.
B. Abot-kamay na ang angkat na produkto sa lokal na pamilihan.
C. Upang dumami ang mga produktong banyaga na maaaring gayahin
D. Maipagmamalaki ang kanilang produkto sa pandaigdigang pamilihan.
13. Ang impormal na sektor ng ekonomiya ay ang mga gawaing nakatago at mga hindi
nakatala, samakatuwid, may tuwiran bang pakinabang ang pamahalaan sa sektor na
ito?

A. Meron, sapagkat nakapagbibigay ito ng mga produkto na kinakailangan ng mga

ordinaryong mamamayan.
B. Meron, sapagkat ito ay nakapagbibigay ng buwis sa pamahalaan.
C. Hindi, sapagkat hindi naman ito kasali sa pagtataya ng kabuuang GDP ng bansa.
D. Hindi, sapagkat hindi nakakakolekta ang pamahalaan ng buwis pantugon sana sa
pangangailangan ng bansa.

14. Bakit mahalaga ang sektor ng agrikultura?

A. Dahil dito dumarami ang suplay ng bigas at iba pang pagkain na kailangan ng tao.
B. Dahil dito lumalaki ang antas ng export ng mga pagkain galing sa ibang bansa
patungo sa ating bansa.
C. Dahil dito nakakabayad ang Pilipinas ng utang sa ibang bansa dahil sa pagbebenta
ng pananim at mga lupain.
D. Dahil dito natutugunan ang pangangailangan sa pagkain at mga hilaw na sangkap
na kailangan sa produksiyon

Para sa bilang 15, basahin ang sumusunod na talata at sagutin ang mga tanong sa
ibaba nito.

Noong nakaraang taon, umangat daw ng 7.2 porsiyento ang ekonomiya ng Pilipinas at
pumangalawa sa China. Maraming nasiyahan nang marinig ang balitang ito.
Napakagandang balita dahil pangalawa sa magandang ekonomiya ang Pilipinas. Pero
nang lumabas ang survey ng Social Weather Stations (SWS) kamakailan na 12.1
milyong Pilipino ang walang trabaho, maraming nadismaya at hindi makapaniwala.
Nasaan na ang sinasabing magandang ekonomiya. Hindi ito tugma sa laging sinasabi
ng pamahalaan na gumanda ang ekonomiya ng bansa.

15. Kung ang konsepto ng kaunlaran ang pagbabasehan, malinaw na inilalahad sa

balita na:

A. Ang pag-angat ng ekonomiya ng bansa ay hindi nangangahulugan ng pagtaas ng

kalidad ng pamumuhay ng mga mamamayan.
B. Hindi sapat na batayan ang paglago ng ekonomiya upang masabing ganap na
maunlad ang bansa.
C. Ang bansa ay patuloy pa ring nakaasa sa mga manggagawan Pilipinong nakabase
sa ibayong-dagat.
D. Hindi sapat na sukatan ng kaunlaran ang mga tradisyonal na panukat gaya ng
GDP.
16. Ito ay tumutukoy sa pagluluwas ng mga produkto o serbisyo sa pandaigdigang
pamilihan.

A. Import B. Export C. Kartel D. Barter

17. Nakasaad sa teoryang ito na ang pangangailangan ng isang bansa na

magpakadalubhasa sa paglikha ng mga produkto ang siyang magiging daan upang
mahikayat pa ito na sumali sa pandaigdigang kalakalan?

A. Absolute Advantage Theory C. Temporary Advantage Theory

B. Comparative Advantage Theory D. Opposite Advantage Theory
18. Kahit na patuloy ang pagtaas ng mga pigura na nagpapakita ng paglago ng
ekonomiya ng bansa, marami pa ring Pilipino ang hindi naniniwala rito. Isa sa mga
dahilan nito ay ang patuloy na korapsyon. Paano kumikilos ang mga mamamayang
Pilipino upang tuluyan nang matuldukan ang problemang ito?

A. Hinahayaan na lamang ng mga Pilipino na ang pamahalaan at ang mga hukuman

ang umusig sa mga tiwaling opisyal ng gobyerno.
B. Idinadaan na lamang nila sa samu’t saring protesta ang kanilang mga hinaing ukol
sa talamak na korapsyon sa pamahalaan.
C. Mulat ang mga Pilipino sa mga anomalya at korapsyon, maliit man o malaki, kaya’t
nakahanda silang ipaglaban kung ano ang tama at nararapat.
D. Ipinagsasawalang-kibo na lamang ng mga mamamayan ang mga maling nagaganap
sa ating bansa.

19. Bilang isang mamamayang Pilipino, may obligasyon din tayong dapat gawin upang
makatulong sa pag-abot sa kaunlaran. Bilang isang mag-aaral, ano ang maaari mong
gawin upang makatulong sa bansa?

A. Tangkilikin ang mga produktong gawang Pilipino

B. Maging mapagmasid sa mga nangyayari sa lipunan
C. Maging aktibo sa pakikilahok sa mga proyektong pangkaunlaran sa paaralan at
komunidad.
D. Wala sa nabanggit

20. Isang pangunahing suliranin na kinakaharap ng sektor ng agrikultura ay ang

pagkabulok o madaling pagkasira ng kanilang mga ani o produktong agrikultural.
Bakit nangyayari ito?

A. Kawalan ng mga mamimili sa pamilihan

B. Likas sa mga Pilipino ang pagiging tamad
C. Hindi marunong mag-imbak ang mga magsasaka
D. Kawalan ng maayos na daan patungo sa pamilihan (farm-to-market road)