Ang General Santos o Dadiangas ito ang pinakatimog at pinakamalapit

(southernmost city) na lungsod sa Pilipinas. Ito ang sentrong pang-rehiyon para sa

commerce at industriya ng rehiyon ng SOCCSKSARGEN, at geographically
matatagpuan sa loob ng lalawigan nang South Cotabato ngunit pinangangasiwaan
nang nakapag-iisa. Ang Heneral Santos ay napabilang sa mga Matataas na
Urbanisadong lungsod sa Pilipinas. Kaya naman, isa ito sa may pinakamaraming
populasyon, at ang bawat myembro ng komunidad ay may mga kulturang
isinasagawa. Isa na dito ang pista na isinasaulog sa naturang lugar. Dahil ang
General Santos ay itinaguriang “Tuna Capital of the Philippines” naging parte na ng
kanilang kultura ang pagdiwang sa masaganang huli ng mga isda.

Ang Tuna Festival ay nagsimula

sa kasaganahan ng isa sa
naturang lugar noong 1988. Ito din
ay itinaguriang pinakamalaking
pista sa GenSan, simula 1988.
Pista ito ng pagdiriwang ng
pangunahing produkto ng
naturang lugar. Ang pagsisimula
ng pista ay minamarkahan at
pinangungunahan ng mga
nagagandahang “Tuna Float
Parade”. Gayunpaman, kadalasan
sa mga tao ay nabibighani at
nasisiyahan sa mg ipinaparadang
mga float na may temang “Dagat
at Tuna”, na nagsisimbolo sa Source: Soxph.com
masaganang huli ng mga isda.
Kasama din sa pagdiriwang ang patimpalak at pagpapakitang gilas sa pagluluto na
siyang ginaganap tuwing gabi sa panahon ng pista. Ang “Tuna Culinary Skills
Competition” ay isa sa mga palabas na pinaka inaantay ng tao na masasabi nila na
“worth attending”. At sa bawat gabi ng nasabaing pista, may mga kilo-kilong isda na
mahigit isang daang kilo ang nakaparada at nakalatag at handa ng iluto, tinatawag o
tinatagurian itong “Sugbahan sa Dalan”. Maganda itong opportunidad lalo na sa mga
turista upang masubukan nila ang libre at sariwang mga tuna. Dahil sa dami ng isda
at iba pang pagkain na galing sa dagat, and “seafood scent” kung tawagin ay
madadama sa kabuuan ng lugar.

Source: Soxph.com
Sa panahon ng pagdiriwang nila ng pista ay may mga patimpalak din na inahanda,
parte din ito ng kanilang kultura sapagkat dito makikita ang kanilang
pagbabayanihan. Sa kabilang dako, hindi lang sa pagkain at float ang kanilang pista,
sapagkat mayroon din mga palaro na ginaganap.
Mga larong
kinakailangan ng
pisikal na lakas. Iilan
lamang sa mga
kompetisyon tuwing
Tuna Festival ang
Dragon Boat race or
Source: Minbull
“Bancacera”, “Skim
Boarding
Competition”, at “Jet
Ski Challenge”, na
halos lahat ay water
related activities.
Source: Soccksargen Jet Sports Association

Isa din sa kanilang kultura ang pagdiwang ng “Kalilangan Festival”. Ang pagdiriwang
ng Kalilangan ay isang paggunita na ginagawa sa lungsod ng General Santos. Ito
ang pangalawang pinakamalaking pagdiriwang sa lungsod at ipinagdiriwang sa loob
ng halos dalawang dekada. Ang pagdiriwang ng Kalilangan Festival ay isinasagawa
sa buwan ng Pebrero, ito ay higit pa sa pagbuo ng mga mahalagang pangkultura at
karakter sa komunidad, layunin din ng pagdiriwang na ito na lumikha ng mga
oportunidad sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagbibigay ng plataporma para sa
mga micro, small at medium enterprises. Nagtatampok ito ng mga kultural na
palabas, civic/military, agro-industrial fair, sports competition, at beauty pageant.

Source: Soxph.com
Ang Kalilangan ay mula sa salitang ugat na 'Kalilang', isang salitang Maguindanaon,
nangangahulugang pagdiriwang o paggunita. Ang pagdiriwang ng Kalilangan ay
isinasaulog upang parangalan ang pagdating ni General Paulino Santos, tagapagtatag
ng lungsod, at ang pangunahing mga payunir na Luzon, at noong Pebrero 27, 1939,
nakarating sila sa baybayin ng Sarangani Bay. Kung kaya, ang petsa ng pagdaraos ng
Kalilangan Festival ay nagsisimula sa Pebrero 21 hanggang Pebrero 27.
Ang mga natatanging etnikong ritwal, tradisyon, ritwal, at iba pang mga aktibidad sa
lipunan, pang -ekonomiya, at pampulitika ay ipinapakita sa pagdiriwang ng Kalilangan.
Ang fiesta na ito ay tumatanggap din ng iba't ibang mga kaganapan, kabilang ang mga
paligsahan sa palakasan, mga paligsahan sa sayaw, mga paligsahan sa pag -awit, at
iba pang mga anyo ng libangan.
Ang Kalilangan Festival ay isang natatanging tradisyon; Ito ay isang uri ng libangan at
sining na parehong pang -edukasyon at masining. Ang mga tao ay may pagkakataon na
malaman ang tungkol sa kasaysayan at kultura ng lungsod habang nakikita ito sa
pamamagitan ng maayos at artistikong presentasyon. Ayon nga sa featureDesk (2019),
“this tradition was nurtured by their rich cultural heritage that has proven itself to stand
strong through time and remain thriving with its people”.

"Yabong Maliliit na Negosyo sa Gensan" o "Yaman Gensan" ay isa sa mga

pangunahing taunang kaganapan ng lungsod ng General Santos na siyang ginaganap
o ipinagdidiriwang mula pa noong taong 2003 kung saan sinusundan ito ng pagdaraos
ng mga kaganapan tulad ng mga pagpupulong, kumperensya, patas na kalakalan at
eksibit, pagsasanay sa teknolohiya, seminar, paligsahan sa kasanayan, at iba pa na
siyang ipinagdiriwang at itinataguyod ang mga lokal na negosyante.

Ilan sa mga pangunahing produkto ng General Santos ay ang mais, niyog, tuna, saging,
at iba kung saan sa pamamangitan ng Yaman Gensan, pagtulong sa mga maliliit at
katamtam na negosyo sa lungsod sa mga tuntunin ng pagbuo ng produkto, pagbabalot
at pagkakalakal nito upang gawin silang mas mapagkumpitensya sa lokal at
internasyonal na merkado.

Ginaganap ang Yaman Gensan tuwing ika-apat na linggo ng Hunyo hanggang ikatlong
linggo ng Hulyo, isang panahon na itinuturing na "lean months" sa usapin ng negosyo
dahil ito ay nasa pagitan ng Pyesta ng Kalilangan at Tuna Festival ng lungsod.

Ang Panunuluyan, o muling pagsasadula ng Birheng Maria at ang paghahanap ni San

Jose ng lugar para ipanganak ni Maria si Hesukristo, ay ang Paskuhan.

Noong 2013, itinakda ang opisyal na paglulunsad ng Paskuhan sa Gensan kung saan
ginanap ito tuwing buwan Disyembre at inorganisa ng unang ginang ng GenSan, mga
konseho ng turismo, at Departamento ng Edukasyon ng Gensan, na may karagdagang
suporta mula sa Departamento ng Turismo ng Rehiyon 12 at Korporasyon ng Philbest
Canning kung saan ipinagdiwang sa pamamagitan ng iba't ibang libangan, nagbibigay-
inspirasyon sa mga nakakaaliw na kaganapan mula sa pribado at pampublikong sektor,
kabilang ang Paligsahan sa Pailaw ng mga Puno, Barangay Belen Competition,
Christmas Carol para Senior Citizens, Kompetisyon ng Drum and Lyre, Tunog sa Pasko
sa GenSan-Christmas Carol, Labanan ng mga Banda, Talentadong Heneral, at
Kompetisyon ng Sayawitan.

Ang Paskuhan sa GenSan ay isang serye ng mga nakaka-inspire at nakakaaliw na mga

kaganapan na nagpapaalala sa lahat ng Birheng Maria at St. Joseph na paghahanap
ng lugar para ipanganak ni Maria kay Hesukristo.

IBA’T IBANG MGA POOK-PASYALAN SA GENSAN

Maraming magagandang lugar-pasyalan sa Siyudad ng General Santos. Sa itaas ng

listahan ay ang lugar na pinakamalapit sa gitna ng bawat Heneral, ang Fish Port
Complex. Ito ang sentro ng industriya ng pangingisda sa Rehiyon XII at ang
pangunahing imprastraktura sa pag-aani ng daungan ng pangingisda sa Mindanao.
Mapapaisip ka sa tone-toneladang Tuna at iba pang nilalang sa dagat na nasasaksihan
mo sa daungan. Maaari ka ring bumili at kumain ng isa!

FISH PORT COMPLEX

Address: General Santos Fishport Complex, Lungsod ng General Santos, South
Cotabato

Huwag kailanman palampasin ang paglalakad at pakikipag-chat sa iyong mga kaibigan

sa parke sa lungsod. Matatagpuan ito malapit sa City Hall at iba pang landmark ng
bayan, kaya napaka-accessible nito. Ito ay malinis at luntian at nagbibigay sa iyo ng
lugar na gugulin ang oras ng pahinga sa hapon. Maaari kang mag-ehersisyo o kumain
ng hapunan sa Pioneer Avenue night market.

PLAZA HENERAL SANTOS

Address: Atis St, General Santos City, South Cotabato

Maghanda para sa isang pakikipagsapalaran sa Sachez Peak. Makikita mo ang

nakamamanghang panoramic view ng lungsod at masisiyahan ka sa katahimikan ng
kalikasan kasama ang bundok na ito. Kailangan mo lamang mag-hike ng 3 oras upang
makarating doon at makarating sa pinakamataas na punto ng lungsod. Huwag
kalimutang magdala ng mga tent para manatili sa gabi at mag-stargaze. Ang mga tunay
na mahilig sa kalikasan ay hindi mabibigo!

SACHEZ PEAK
Address: Purok Balakayo, Brgy Olympog, General Santos City, South Cotabato

Makakatuklas ka ng maraming matatanaw na lugar sa lungsod na naa-access sa

kahanga-hangang serbisyo. Idinagdag sa mahabang listahan ang Hayahay Hills. Ang
Hayahay ay isang Bisaya na termino para sa komportable, nakakapreskong, at
mahangin kung saan ang lugar ay pinakamahusay na inilarawan. Isang matamis na
pagtakas sa lungsod na may magagandang seleksyon ng pagkain at inumin, palagi
mong gustong puntahan.

HAYAHAY HILLS

Address: Circumferential Road, General Santos City, South Cotabato

Gustung-gusto ng lahat ang mga bulaklak, kaya ang lugar na ito ay isang pambihirang
lugar ng turista upang makita. Ang tuktok ng Boombil ay matatagpuan sa kabundukan
ng lungsod, kung saan makikita mo ang masaganang malalaking bulaklak ng
Bougainvillea. Magugustuhan mo kung gaano kapuno ang lugar ng mga bulaklak at
kumuha ng mga larawan sa iba't ibang lugar ng lugar. Maaari kang makinig sa
pagtatanghal ng banda habang kumakain!

BOOMBIL'S PEAK

Address: Purok Wal, Datal Fandi, Barangay Tambler, General Santos City, General
Santos City

References:

http://journey.ph/kalilangan-festival-a-cultural-heritage/

https://cemcdo.gensantos.gov.ph/

https://www.soxph.com/2016/03/tuna-float.html

http://www.minbull.com/2017/09/2nd-gensan-tuna-festival-dragon-boat.html

https://issuu.com/yamangensan#:~:text=%E2%80%9CYabong%20Maliliit%20na%20Negosyo
%20sa,February)%20and%20the%20Tuna%20Festival

https://gensanisfun.wordpress.com/2014/10/12/paskuhan-sa-gensan/

https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://laquatsa.com/gensan-tourist-
spots/
&ved=2ahUKEwif1IXz5Ir9AhXJqVYBHSbVDUEQFnoECA0QAQ&usg=AOvVaw2Rj79udvT0jAyBlL2u28xF