შუალედური გამოცდა. სისხლის სამართლის ზოგადი ნაწილი.

მურაზ.ალიხანოვი

პირველი. კურსი

5 ჯგუფი

1 ვარიანტი

1 ტესტი.

ა-მ ჩაიდინა განზრახი დანაშაული, რომელიც ითვალისწინებს თავისუფლების

აღკვეთას ათ

წლამდე ვადით. დანაშაულის რომელ კატეგორიას მიეკუთვნება ა-ს მიერ ჩადენილი

დანაშაული?

1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულს.

2. მძიმე დანაშაულს.

3. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულს.

4. არცერთი პასუხი არ არის სწორი.

2 ტესტი.

დ-მ. და ბ-მ. საწამლავი ჩაუყარეს ვ-ს, რის შედეგად ის გარდაიცვალა. ექსპერტიზამ

დაადგინა,

რომ თითოეულის მიერ ჩაყრილი საწამლავი არ იყო საკმარისი სიკვდილის

დასადგომად და

მხოლოდ ერთობლივმა მოქმედებამ გამოიწვია სიკვდილი. მიზეზობრიობის რომელ

სახესთან

გვაქვს საქმე?

1. კუმულაციური მიზეზობრიობა.

2. ჰიპოთეტური მიზეზობრიობა.

3. ალტერნატიული მიზეზობრიობა.

4. კუმულაციური და ალტერნატიული მიზეზობრიობა.

3 ტესტი.
გ-მ. მოკვლის მიზნით დანა ჩაარტყა ლ-ს., რის შემდეგ ის სასწრაფომ საავადმყოფოში

წაიყვანა, თუმცა გზაში ავტოავარიის შედეგად ლ. გარდაიცვალა. არის თუ არა

მიზეზობრივი

კავშირი გ-ს. მოქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის?

1. არა, რადგან ლ. ავტოავარიის შედეგად გარდაიცვალა.

2. დიახ, რადგან გ-ს მოქმედებამ დააჩქარა ლ-ს. სიკვდილი.

3. არა, რადგან დანის ჩარტყმას სიკვდილი არ გამოუწვევია.

4. დიახ, რადგან გ-ს დანა რომ არ ჩაერტყა ლ-ს. სასწრაფო არ წაიყვანდა და ის

ავტოავარიაში არ

მოხვდებოდა.

4 ტესტი.

ქმედების ობიექტური შემადგენლობა მოიცავს:

1. ქმედება და შედეგი, მიზეზობრივი კავშირი ქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის ,

ობიექტური შერაცხვა, ბრალი.

2. ობიექტი, სუბიექტი, მართლწინააღმდეგობა.

3. ბრალი, ქმედება, შედეგი, მიზეზობრივი კავშირი.

4. ქმედების სუბიექტი, ობიექტი, ქმედება და შედეგი, მიზეზობრივი კავშირი , ობიექტური

შერაცხვა, ქმედების შემადგენლობის სხვა ობიექტური ელემენტები .

5 ტესტი.

სისხლის სამართლის მიზანი არის:

1. დანაშაულებრივი ხელყოფის თავიდან აცილება.

2. მართლწესრიგის დაცვა.

3. სამართლებრივ სიკეთეთა დაცვა.

4. დანაშაულებრივი ხელყოფის თავიდან აცილება და მართლწესრიგის დაცვა .

6 ტესტი.

პეტრიაშვილმა ჩაიდინა გაუფრთხილებელი დანაშაული, ავტოავარია მთვრალ

მდგომარეობაში, რასაც 4 ადამიანის სიკვდილი მოჰყვა. სასამართლომ მას დაუნიშვა

თავისუფლების აღკვეთა 11 წლის ვადით. დანაშაულის რომელ კატეგორიას
მიეკუთვნება

მის მიერ ჩადენილი ქმედება?

1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულს.

2. მძიმე დანაშაულს.

3. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულს.

4. არცერთი პასუხი არ არის სწორი.

7 ტესტი.

თურქეთში მყოფ საქართველოს მოქალაქეს ყაჩაღურად თავს დაესხა საბერძნეთის

მოქალაქე

და დაეუფლა მის კუთვნილ 5000 აშშ დოლარს (მძიმე დანაშაული). შეიძლება თუ არა ის

დაისაჯოს საქართველოს კანონმდებლობით?

1. არა, რადგან დანაშაული თურქეთშია ჩადენილი.

2. დიახ, მხოლოდ მაშინ როცა ის საქართველოში ჩამოვა.

3. არა, რადგან ის საბერძნეთის მოქალაქეა.

4. დიახ, რადგან ჩადენილია საქართველოს სახელმწიფოს ან მოქალაქის ინტერესების

წინააღმდეგ მიმართული მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული .

8 ტესტი.

სისხლის სამართალში განასხვავებენ დანაშაულის ობიექტის შემდეგ სახეებს :

1. ზოგადი, გვარეობითი, შუალობითი და უშუალო.

2 ზოგადი, დამატებითი, სახეობითი და გვარეობითი.

3. ზოგადი, გვარეობითი, სახეობითი და უშუალო.

4. ძირითადი, დამატებითი და უშუალო.

9 ტესტი.

განასხვავებენ მიზეზობრიობის შემდეგ სახეებს:

1. ადეკვატური, პირდაპირი და არაპირდაპირი.

2. ალტერნატიული, კუმულაციური და ჰიპოთეტური.

3. ეკვივალენტური, ალტერნატიული და კუმულაციური.

4. კუმულაციური, ალტერნატიული და შერეული.

10 ტესტი.

სისხლის სამართალში განასხვავებენ მიზეზობრიობის შემდეგ ძირითად თეორიებს :

1. ადეკვატური, ეკვივალენტური, კუმულაციური და განვრცობითი.

2. ადეკვატური, რელევანტური, უშუალო და პირობითი.

3. რელევანტური, ადეკვატური, ეკვივალენტური.

4. ადეკვატური, ეკვივალენტური, კანონზომიერი პირობების და რელევანტურობის.

ღია კითხვები:

1. დაახასიათეთ ტერიტორიულობის პრინციპი.

ტერიტორიულობის პრინციპი სისხლის სამართლის კანონში გამომდინარეობს
სისხლის სამართლის კოდექსის მე-4 მუხლიდან. თუ პირი ქართულ მიწაზე
დანაშაულს ჩაიდენს, მას პასუხისმგებლობა დაეკისრება საქართველოს
სისხლის სამართლის კოდექსით. დანაშაული, თუ დაწყებულია, ითვლება, რომ
ჩადენილია საქართველოს ტერიტორიაზე. იგი გრძელდება, მთავრდება ან
სრულდება საქართველოს საზღვრებში. ამ პრინციპის მიხედვით, საქართველოს
იურისდიქცია დანაშაულზე ფართოვდება იმ შემთხვევებში , როდესაც
დანაშაულის ჩადენის ნება გამოხატულია საქართველოში და ასევე მხოლოდ
მაშინ, როცა შედეგი იქნება საქართველოს ტერიტორიაზე. ტერიტორიულობის
პრინციპიდან გამომდინარე, საქართველოში ჩადენილი დანაშაულები
შეიძლება გადაეცეს საერთაშორისო სისხლის სამართლის სასამართლოს
განსახილველად, თუ საქართველოს არ სურს ან არ შეუძლია
მართლმსაჯულების აღსრულება დამნაშავეზე. სწორედ ამ დროს ჩნდება
კომპლემენტარობის პრინციპი. ეს ძირითადად ეხება ისეთ დანაშაულებს,
როგორიცაა გენოციდი, ომის დანაშაულები, აგრესია და კაცობრიობის
წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულები. მას საქართველოს სისხლის სამართლის
კოდექსით პასუხისმგებლობა დაეკისრება. თუ მსგავსი დანაშაული სხვა
სახელმწიფოს ტერიტორიაზეა ჩადენილი, ამ დანაშაულზე იურისდიქცია ექნება
როგორც საქართველოს, ასევე იმ ქვეყანას, სადაც ეს მოხდა. ანალოგიურად
წყდება საკითხი, როდესაც საქმე ეხება საქართველოს საელჩოს ტერიტორიაზე
ჩადენილ დანაშაულებს, გამონაკლისი ტერიტორიულობის პრინციპიდან,
რომელიც ვრცელდება დიპლომატიური იმუნიტეტის მქონე პირებზე , არის
ექსტრატერიტორიულობის წესი. საქართველო ვერ შეძლებს იურისდიქციის
განხორციელებას ამგვარ უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე, მაგრამ
ტრანსსასაზღვრო წესი არ გამორიცხავს კომპლემენტარობის პრინციპის
გამოყენებას.
2. დაახასიათეთ დაცვის პრინციპი.
 დაცვის პრინციპი გათვალისწინებულია სისხლის სამართლის კოდექსის მე -5
მუხლში და გულისხმობს, რომ საქართველო ავრცელებს თავის იურისდიქციას
საქართველოს ტერიტორიის ფარგლებს გარეთ ნებისმიერ უცხოელ ან
მოქალაქეობის არმქონე პირზე, რომელიც ჩაიდენს განსაკუთრებით მძიმე
დანაშაულს საქართველოს ინტერესების წინააღმდეგ. დღეისათვის
საქართველოს ტერიტორიაზე მუდმივად მცხოვრები საქართველოს
მოქალაქეებისა და მოქალაქეობის არმქონე პირების მიმართ ჩადენილი
დანაშაულის დაცვის მიზანი არის როგორც ინდივიდუალური, ასევე
საყოველთაო სამართლებრივი ინტერესი.

საქართველოს საზღვრებს გარეთაც რომ მოხდეს, საქართველოს იურისდიქცია

ფართოვდება და ამას პასიური პიროვნების პრინციპი ჰქვია . საქართველო ასევე
ახორციელებს იურისდიქციას ქვეყნის სახელმწიფო ინტერესების
საწინააღმდეგოდ ჩადენილ დანაშაულებებზე და ამჟამად დამნაშავის
მოქალაქეობას არანაირი კავშირი არ აქვს დანაშაულის ჩადენის ადგილთან.
ჩათვალეთ, რომ უცხოელი კანონიერად არის პასუხისმგებელი სისხლის
სამართლის კოდექსით, თუ ის ჩაიდენს ქმედებას უცხო ქვეყნის ტერიტორიაზე ,
რომელიც არ არის დანაშაული, სადაც ჩადენილია, მაგრამ არღვევს პასიური
პიროვნების ან რეალობის პრინციპს. საქართველოს კოდი.

თეორიული საკითხი.

დანაშაულის ცნება და ელემენტები.დანაშაულის ცნება, საქართველოს სისხლის

სამართლის კოდექსის მე-7 მუხლის პირველ ნაწილში, ნიშნავს, რომ დანაშაული
სისხლის სამართლის კოდექსით არის უკანონო და ბრალეული ქმედება. ყველა
დანაშაულში არის დანაშაულის საერთო ნიშნები და ეს ნიშნები ქმნიან სამეტაპიან
დანაშაულებრივ სისტემას. ეს სისტემა შედგება დანაშაულის სამი ელემენტისგან . ეს
არის ჯერ მოქმედების შემადგენლობა, შემდეგ წინააღმდეგობა და ბოლოს ბრალდება .

ქმედების რეგულირების ეტაპზე უნდა გამოიკვლიოს, შეესაბამება თუ არა პირის

ქმედება სისხლის სამართლის კოდექსის სპეციალური ნაწილით გათვალისწინებულ
რეგულაციას. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ აქტის შემადგენლობა არ არის სისხლის
სამართლის პასუხისმგებლობის ერთადერთი საფუძველი. მოქმედების შემადგენლობა
განისაზღვრება მოქმედების ობიექტური და სუბიექტური შემადგენლობით . ქმედების
ჩადენის ობიექტური ნიშნებია ფიზიკური და დიდწილად აღქმადი საგნები , ხოლო
მოვლენების წარმოშობის აუცილებელი პირობაა პირდაპირი მოქმედება , რაც ხდება
სისხლის სამართლის კანონით დაცული სამართლებრივი სიკეთის დარღვევად.
დანაშაულის საგანია ნებისმიერი პირი, რომელსაც შეუძლია ქმედების უნებლიე ჩადენა
და მის ასაკს და ფიზიკურ მდგომარეობას აქტის სტადიაში მნიშვნელობა არ აქვს.რაც
შეეხება წინააღმდეგობას, ის გულისხმობს პირის მიერ ჩადენილი მოქმედების იმ
სამართლებრივ ნორმებთან შეპირისპირებას, რომლებშიც წარმოიშობა იურიდიული
პირის სამართლებრივი მოქმედების მოვალეობა.
 ბრალდება დანაშაულის დადგენის ბოლო ეტაპია და აქტის ფორმირების დადგენის
შემდეგ, როდის გამოვლინდება უკანონობა და რა სასჯელი დაემუქრება დამნაშავეს ,
უნდა გადაწყდეს.

სისხლის სამართლის კოდექსის მიხედვით, დანაშაულის გამოვლენა შესაძლებელია

ექვსი გზით. განზრახ დასრულებული დანაშაული, განზრახ უნებლიე დანაშაული ,
გაუფრთხილებლობით ჩადენილი დანაშაული, განზრახ ჩადენილი დანაშაული , რასაც
მოჰყვა გაუფრთხილებლობა, გაუფრთხილებლობით ჩადენილი გაუფრთხილებლობით
და განზრახ გაუთვალისწინებელი დანაშაული, ჩადენილი გაუფრთხილებლობით .
კანონის განმარტებით, განზრახ დანაშაული არის ქმედება, რომელიც ჩადენილია
პირის მიერ პირდაპირი ან ირიბი განზრახვით. პირდაპირი განზრახვა გულისხმობს
სიტუაციას, როდესაც ადამიანი აცნობიერებს თავისი მოქმედების კანონიერებას და
ამავდროულად უშვებს ამ მოქმედების შესაბამისი შედეგის შესაძლებლობას და სურს ეს
შედეგი. არაპირდაპირი განზრახვის დროს, პირდაპირი განზრახვის საპირისპიროდ ,
პირი ამ დროს აპირებს მართლსაწინააღმდეგო ქმედების ჩადენას , არ სურს ეს შედეგი ,
მაგრამ განზრახ ათავისუფლებს მას ან საკმარისად ფრთხილად არ არის მის
დადგომასთან დაკავშირებით. მეორე მხრივ, გაუფრთხილებლობით ჩადენილი
დანაშაული სსკ-ის მე-10 მუხლით არის განსაზღვრული, სადაც გაუფრთხილებლობით
ქმედება შეიძლება მოხდეს გაუფრთხილებლობითა და გაუფრთხილებლობით .
გაუფრთხილებლობის შემთხვევაში პირი არ იცის სიფრთხილის ნორმით აკრძალული
ქმედება, ამიტომ არ ფიქრობს, რომ უკანონო შედეგი დადგება, მიუხედავად იმისა , რომ
შეეძლო ან უნდა გააკეთოს.

დანაშაულის ცნება ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია დანაშაულის კატეგორიებისთვის .

ამ მომენტისგან განსხვავებით, ადამიანი აპირებს უკანონო ქმედებას , არ სურს ეს

შედეგი, მაგრამ მიზანმიმართულად ტოვებს მას ან არ არის საკმარისად ფრთხილად ,
რომ მოხდეს. მეორე მხრივ, გაუფრთხილებლობით ჩადენილი დანაშაული სსკ-ის მე-10
მუხლით არის განსაზღვრული, სადაც გაუფრთხილებლობით ქმედება შეიძლება
მოხდეს გაუფრთხილებლობითა და გაუფრთხილებლობით. გაუფრთხილებლობის
შემთხვევაში პირი არ იცის სიფრთხილის ნორმით აკრძალული ქმედება, ამიტომ არ
ფიქრობს, რომ უკანონო შედეგი დადგება, მიუხედავად იმისა, რომ შეეძლო ან უნდა
გააკეთოს.

დანაშაულის ცნება ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია დანაშაულის კატეგორიების

განსაზღვრაში, რომლებიც მოიცავს ნაკლებად მძიმე, მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე
დანაშაულებს. მძიმე დანაშაულის ჩადენის შემთხვევაში თავისუფლების აღკვეთა არ
აღემატება ათ წელს. ნაკლებად მძიმე დანაშაული ითვალისწინებს თავისუფლების
აღკვეთას არაუმეტეს 5 წლისა, ხოლო განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის შემთხვევაში
სასჯელი აღემატება 10 წელს ან უვადო თავისუფლების აღკვეთას.