სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა და მისი საფუძვლები

დანაშაულისცნების მოდელი სამი ელემენტისგან შედგება ესენია: 1.ქმედების

შემადგენლობა, 2.ამ ქმედების მართლწინააღმდეგობა,როგორც ქმედების
წინააღმდეგობა სამართლის იმ ნორმისადმი,რომელიც მას მრთლზომიერი ქმედების
მოვალეობს აკისრებს, 3.სუბიექტის ბრალი,რომელიც გამოხატავს,როგორც ქმედების ,ისე
ამ ქმედების ჩამდენი პირის ერთიანობას.

დანაშაულის ჩადენის 6 სხვადასხვა სქემა:

1. მოქმედებით ჩადენილი განზრახი დამთავრებული დანაშაული

2. მოქმედებით ჩადენილი განზრახი
დაუმთავრებელი(მომზადება/მცდელობა)დანაშაული
3. უმოქმედობით ჩადენილი განზრახი დამთავრებული დანაშაული
4. უმოქმედობით ჩადენილი განზრახი
დაუმთვრებელი(მომზადება/მცდელობა)დანაშაული.
5. უმოქმედობით ჩადენილი გაუფრთხილებლობითი დანაშაული

დანაშაულის შემადგენლობა იყოფა ორ ნაწილად: 1. ქმედების

შემადგენლობა, 2.მართლწინააღმდეგობა.

ქმედების შემადგენლობა
პირის მიერ ჩადენილი ქმედების შესაბამისობა სისხლის სამართლის კოდექსის
კერძო ნაწილის შემადგენლობის საკანონმდებლო კონსტრუქციასთან .

ობიექტური მხარე,ქმედება,თუ შედეგიანია შედეგიც უნდა იყოს განსაზღვრული რომ

დავადგინოთ დანაშული,

1.ქმედების ობიექტური შემადგენლობა - ა) ქმედების სუბიექტი(ქმედება ჩადენილია ფიზიკური

პირის მიერ) ბ)ქმედების ობიექტი-ქმედების შედეგად ზინი მიადგა ან საფრთე შეექმნა
სისხლის სამართლის კოდქსით დცულ სსამართლებრივ სიკეთეს. გ)ქმედება და შედეგი, დ)
მიზეზობრივი კავშირი ქმედებასა და დამდგარ შედეგს შორის, ე)შედეგის ობიექტური
შერაცხვა, ვ) ქმედების შემადგელობის სხვა ობიექტური ელემენტები:
დრო,ვითარება,საშუალება.საშუალება მაგ: ქიმიური რაღაც, ნივთი, მაგ: იარაღი .

2.ქმედების სუბიექტური შემადგენლობა -ა) განზრახვა-ეს იმას ნიშნავს რომ, განზრახ

მოქმედებს არა მარტო ის, ვინც დანაშაული ჩაიდინა,არამედ ისიც ვინცაუცილებელი
მოგერიების მდგომარეობაში იმყოფება, ბ)ქმედების შემადგენლობის სხვა სუბიექტური
ელემენტები:მიზანი,

მართლწინააღმდეგობა
პირის მიერ ჩადენილი ქმედების წინააღმდეგობა კულტურის ნორმებისადმი და
არა ვიწროდ გაგებული სისხლისსამართლებრივი მართლწინააღმდეგობა .
მართლწინააღმდეგობის გამომრიცხველი გარემოებებია:
1. აუცილებელი მოგერიება
2. დამნაშავის შეპყრობა
3. უკიდურესი აუცილებლობა
 4. მართლზომიერი რისკი

ზოგადი დელიქტი-ყველას შეუძლია ჩადენა

სპეციალიზებული-ან სუბიექტის გამოა სპეციალიზებული, ან სფეროს მიხედვითაა ,მაგ

მხოლოდ სამხედრო შტაბში შეიძ₾ება იქნეს ჩადენილი.მსხვერპლით სპეციალიზებული ,
რაც ჩვეულებრივადაც არსებობს, მაგრამ ცალკედაცაა გამოყოფილი .

5. მართლწინააღმდეგობის გამომრიცხველი ზეკანონური

გარემოებანი(დაზარალებულის თანხმობა ა.შ)
მატერიალური მართლწ.-რეალურად არ ვიწვევ პირადად რაიმე
დანაშაულს,მაგრამ დაუდევრად მოქცევა შეიძლება შევიდეს აქ.პირველადი
ქმედება არ არის დანაშაული,მაგრამ შედეგი მაინც შემერაცხება,რადგანაც
ჩემმა დაუდევარმა ქმედებამ გამოიწვია ეს შედეგი.

ბრალი
მოსამართლის მიერ პირის ინდივიდუალური-სამართლებრივი გაკიცხვა მის მიერ
ჩადენილი მართლსაწინააღმდეგო ქმედებისათვის და არა პირის ფსიქიკური
დამოკიდებულება ქმედებისა და დამდგარი შედეგისადმი
ბრალის გმომრიცხველი დ შემამსუბუქებელი გარემოებებია:
1. ბრალუუნარობა(შეურაცხაობა) (ასაკის გამო 14 წლამდეა, ფსიქ. მდგომარეობის
გამო) აფექტის მდგომარეობა
2. შემცირებული ბრალუუნარობა (შეზღუდული შერაცხადობა).იგი ბრალის
შემამსუბუქებელი გარემოებაა.
3. მართლწინააღმდეგობის შეგნების არარსებობა ვიწრო გაგებით-
სამართლებრივი შეცდომა (შეცდომა აკრძალვაში,როცა პირმა არ იცის ნორმის
შინაარსი,როცა ჰგონია,რომ არსებობს მართლწინააღმდეგობის
გამომრიცხველი ისეთი გარემოება,რომელიც მის მიერ განხორციელებულ
ქმედების შემადგენლობას გამართლებულად მიიჩნევს)
4. განზრახვის ელემენტის: მართლწინააღმდეგობის შეგნების არარსებობა
ფართოგაგებით , როცა პირს ჰგონია ,რომ თავდასხმას იგერიებს სინამდვილეში
კი ასეთ ადგილი არ აქვს.)
5. ბრძანების შესრულება
6. ბრალის გამომრიცხველი სხვა ზეკანონური გარემოებები

შედეგიანი და შედეგგრაშე დანაშაული(ფორმალური და მატერიალური ) არის

დანაშაულები სადაც აუცილებელია შედეგის დადგომა,მაგ ძალადობაში უნდა
ჩანდეს მსხვერპლზე ძალადობა და ტანჯვა.მკვლელობის მცდელობა არის
შედეგიანი, მაგრამ მცდელობა არის ეტაპი.ყაჩაღობა არის შედეგგარეშე,როგორც
კი თვს დავესხმები უკვე დანაშაულია მნიშვნელობა არ აქვს მივიღბ თუ არა იმას
რაც მინდა(მაგ ფულს).

თუ ობიექტური მხარიდან ერთ0ერთი მაინც გამოგვერიცხა ვამბობთ რომ დანაშული

არ იქნა ჩადენილი