1

บทที่ ๑

ความเป็ นมา
ขนมดอกบัวเป็ นขนมพื้นเมืองโบราณของคนปั กษ์ใต้ โดย
ดัดแปลงมาจากการทำขนมในเทศกาลเดือนสิบ ที่ช่ อ
ื ว่า ‘ขนม
รังนก’ คนปั กษ์ใต้จะเรียกว่า ขนมจูจุ่น หรือ สะดือจุ่น เพราะมี
ลักษณะพองตรงกลางเหมือนสะดือจุ่นขนมชนิดนีน
้ ับเป็ นขนม
จากภูมิปัญญาของชาวบ้านและบรรพบุรุษ คณะจัดทำโครงงาน
จึง อยากศึก ษาวิธ ีแ ละขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัว โดยได้
ดัดแปลงโดยใส่ใบเตยเพื่อให้มีสีสันที่น่ารับประทานมากยิ่งขึน
้
และเพื่อสืบสานให้ขนมพื้นเมืองให้คงอยู่ในอนาคต
ขนมดอกบัวเป็ นขนมที่ทำมาจากแป้ งข้าวเจ้าผสมกับกะทิ
น้ำตาลปิ๊ บ หรือน้ำตาลมะพร้าว แล้วนำไปทอดจนฟูกรอบ ขอบ
แป้ งจะมีสีน้ำตาลเข้ม ส่วนแป้ งตรงกลางด้านบนจะนุ่มฟูขน
ึ ้ มา
มีลก
ั ษณะเป็ นแผ่นขนมขนาดใหญ่ แป้ งนุ่มฟูและมีฟองอากาศ
อยู่ด้านในคล้ายฝั กบัวหรือดอกบัว หากต้องการให้มีสีที่น่า รับ
ประทานมากขึน
้ จะใส่น้ำใบเตยแทนน้ำเปล่า ขนมดอกบัวมักจะ
ใช้ในงานมงคล เช่น พิธีแต่งงาน รวมถึงงานพิธีต่างๆ นอกจากนี ้
ยังนิยมทำขาย เพื่อสร้างรายได้ เนื่องจากขนมดอกบัวมีรสชาติ
หวานมัน สามารถรับประทานได้อย่างเพลิดเพลิน รวมทัง้ มีวิธี
ทำที่ไม่ยุ่งยาก ในปั จจุบันขนมดอกบัวสามารถหารับประทานได้
ยาก กลุ่มของพวกเราจึงอยากทำโครงงานนำเสนอการอธิบาย
ขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัว เพื่ออนุรักษ์ขนมพื้นเมืองอย่างขนม
ดอกบัว
 2

การอธิบ ายเป็ นการทำให้ผ ุ้อ่ น

ื เข้า ใจในเรื่อ งราวต่า งๆ
อย่า งละเอีย ด ทัง้ ความจริง ความสัม พัน ธ์ พวกเราจึง ใช้ก าร
อธิบายเพื่อให้ทุกคนเข้าใจในขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัวอย่าง
ละเอีย ดโดยพวกเรามีว ัต ถุป ระสงค์ เพื่อ ให้ท ุก คนสามารถนำ
สูตรที่พวกเราอธิบายไปใช้ได้จริง คณะจัดทำจึงขอเสนอการทำ
ขนมดอกบัวโดยจะอธิบ ายขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัวโดยจะ
เผยแพร่ผ่านทางออนไลน์
TikTok เป็ นแอปพลิเคชั่นที่มีจ ุดเด่นคือสร้างและแชร์วิดิ
โอสัน
้ ๆ เช่น คลิปเต้น คอนเทนต์ challenge ต่างๆ ดังนัน
้ คณะ
ผู้จ ัด ทำโครงงานเรื่อ งอธิบ ายการทำขนมดอกบัว ใบเตยตาม
Style TikTok โดยอธิบ ายขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัว ใบเตย
เผยแพร่ส ู่แ อปพลิเ คชั่น TikTok เพื่อ ให้ผ ค
ู้ นทราบและเพื่อ
ให้การนำเสนอน่าสนใจมากขึน
้ เนื่องจากแอปพลิเคชั่น TikTok
เป็ นแอปที่ทันสมัยและนิยมในปั จจุบัน

จุดประสงค์
1. เพื่อศึกษาการทำขนมดอกบัวใบเตย
2. เพื่อศึกษาการเขียนอธิบายตามลำดับขัน
้ ตอน
3. เพื่อประเมินความพึงพอใจที่มีต่อคลิปวิดิโอในกลุ่มตัวอย่าง

เอกสารที่เกี่ยวข้อง
 3

การทำโครงงานเรื่อง อธิบายชนมไทยดอกบัวใบเตยตาม style

Tok ผู้จัดทำโครงงานได้ศก
ึ ษาค้นคว้าเอกสารเกี่ยวข้องดังต่อไปนี ้
1. ที่มาและขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัวใบเตย
2. ความหมายและการเขียนอธิบายตามลำลับขัน
้ ตอน
3. ความหมายของ Tiktok

เอกสารที่เกี่ยวข้องกับที่มาและขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัวใบเตย
Sale here editor. ขนมดอกบัว. (ออนไลน์). 2565.
Salehere.co.th ได้ให้ความหมายและขัน
้ ตอนการทำขนมดอกบัวใบ
เตยดังนี ้

ขนมฝั กบัว หรือ ขนมดอกบัว เป็ นขนมไทยชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็ น

ขนมทำจากแป้ งข้าวเจ้า ผสมกับ กะทิ น้ำตาลปี๊ บ หรือ น้ำตาล
มะพร้าว แล้วนำไปทอดจนฟูกรอบ มีจุดเด่นตรงที่ขอบแป้ งจะมีสี
น้ำตาลเข้ม ส่วนแป้ งตรงกลางด้านบนจะนุ่มฟูขน
ึ ้ มา ด้วยมีลักษณะ
เป็ นแผ่นขนมขนาดใหญ่ มีแป้ งนุ่มฟู และ มีฟองอากาศอยู่ด้านใน
คล้ายฝั กบัวหรือดอกบัว ทำให้คนไทยนำมาตัง้ เป็ นชื่อขนม โดย
ปั จจุบันมีการดัดแปลง ใส่น้ำใบเตยแทนน้ำเปล่า เพื่อให้แป้ งขนมมีสี
เขียวสวย น่ารับประทานมากขึน
้
ชื่อเรียกขนมฝั กบัวของคนไทยในแต่ละภาค จะมีความแตกต่างกัน
โดยคนภาคกลางนิยมเรียกว่าขนมฝั กบัว ในขณะที่คนภาคใต้ จะเรียก
ว่า “จูจุ่น” ส่วนคนไทยในจังหวัดสุรินทร์ จะเรียกเป็ นภาษาเขมรว่า
“โนมโช้ก“ โดย โนม แปลว่า ขนม ส่วน โช๊ก ก็คือ ดอกบัว
 4

งจากมีช่ อ
ื เดียวกันกับดอกบัว ซึ่งถือเป็ นดอกไม้มงคล ทำให้คนไทย
นิยมทำขนมฝั กบัว ไว้ใช้ในงานมงคล เช่น พิธีแต่งงาน รวมถึง งาน
พิธีการต่าง ๆ นอกจากนี ้ ก็ยังนิยมทำไว้รับประทานกันในครัวเรือน
หรือ ทำขาย เพื่อสร้างรายได้อีกด้วย
ส่วนผสม
แป้ งสาลีอเนกประสงค์ 1 ถ้วยตวง
แป้ งข้าวเจ้า 1 ถ้วยตวง
หัวกะทิ 100 มิลลิลิตร
น้ำตาลทรายขาว 1/4 ถ้วยตวง
น้ำตาลมะพร้าว 1/3 ถ้วยตวง
เกลือ 1/2 + 1/4 ช้อนชา
ใบเตย 10 ใบ + น้ำเปล่า 1 ถ้วยตวง

วิธีทำขนมฝั กบัว
1.เตรียมเครื่องปั่ น หั่นใบเตยเป็ นท่อน ๆ ใส่ลงไป ตามด้วยน้ำ
เปล่า ปั่ นให้ละเอียด จากนัน
้ ไปกรองผ่านกระชอน เอาแต่น้ำใบเตย
ออกมาก
2.ตัง้ หม้อ ใส่หัวกะทิ น้ำตาลมะพร้าวลงไป จากนัน
้ นำไปตัง้ ไฟ
ใช้ไฟกลางค่อนไฟอ่อน คนให้น้ำตาลละลายดี เสร็จแล้ว ให้ปิดไฟ พัก
ทิง้ ไว้ให้เย็น (ระวังอย่าให้กะทิร้อนมาก จนแตกมัน)
3.เตรียมชามผสม ใส่แป้ งสาลีอเนกประสงค์ แป้ งข้าวเจ้า
น้ำตาลทรายขาว เกลือ จากนัน
้ เทน้ำกะทิผสมน้ำตาลที่ยังร้อนอยู่ลง
ไป คนส่วนผสมให้เข้ากัน
 5

4.ใส่น้ำใบเตยลงไป คนส่วนผสมให้เข้ากัน จนกลายเป็ นแป้ ง

เหลว เนื้อเนียนข้น มีฟองอากาศเล็ก ๆ อยู่ข้างใน
5.ตัง้ กระทะ ใส่น้ำมันลงไป แล้วเปิ ดไฟอ่อน วอร์มให้น้ำมันร้อน
ได้ที่แล้ว ค่อย ๆ แบ่งแป้ งขนม หยอดลงไปตรงกลาง แล้วรอให้แป้ ง
ขึน
้ ฟู พอมีหลุมอยู่ตรงกลางแป้ งขนม ให้ตก
ั น้ำมันรดใส่เรื่อย ๆ จน
แป้ งขนมสุกทั่วกันดี เสร็จแล้ว ตักขึน
้ พักให้สะเด็ดน้ำมัน เป็ นอันเสร็จ

เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการเขียนอธิบายตามลำดับขัน
้ ตอน
ทรูปลูกปั ญญา. การเขียนอธิบาย. (ออนไลน์). 2564.
Trueplookpanya.com ให้ได้ความหมายของการเขียนอธิบายตาม
ลำดับขัน
้ ตอนดังต่อไปนี ้
การเขียนอธิบาย เป็ นการเขียนเพื่อให้ผู้อ่านได้รับความรู้และ
ความเข้าใจเรื่องราวต่างๆ อย่างละเอียดและถูกต้อง ด้วยกลวิธีที่
หลากหลายและเหมาะสมกับเนื้อหา

1.ความหมายของคำว่า “อธิบาย”
คำว่า “อธิบาย” พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน
พ.ศ. 2542 ( 2546 : 1324 ) ได้ให้ความหมายไว้ว่า ก. ไขความ ,
ขยายความ , ชีแ
้ จง
ฉะนัน
้ จึงพอสรุปได้ว่าการเขียนอธิบาย คือ การเขียนไข
ความ การเขียนขยายความ หรือการเขียนชีแ
้ จงนั่งเอง ซึ่งเป็ นการ
เขียนที่มุ่งให้ผู้อ่านเข้าใจเรื่องราวใดเรื่องราวหนึ่งอย่างถูกต้องชัดเจน
 6

โดยมุ่งที่จะบอกว่าสิ่งนัน
้ ๆ มีลักษณะมีสภาพหรือข้อเท็จจริงเป็ น
อย่างไร ซึง่ ผู้เขียนให้รายละเอียด เหตุผล ที่ชัดเจนน่าเชื่อถือ

2.วัตถุประสงค์ของการเขียนอธิบาย
เพื่อให้ผู้อ่านได้รับความรู้และความเข้าใจ ในเรื่องที่อธิบายอย่าง
ละเอียด ชัดเจน ถูกต้อง ตรงตามที่ผู้เขียนอธิบายต้องการ

3.ความสำคัญของการเขียนอธิบาย
1. ช่วยให้ผู้อ่านได้รับความรู้และเข้าใจความหมายของคำได้
อย่างถูกต้อง
2. ช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจเรื่องราวต่างๆ ได้ชัดเจน และกว้าง
ขวางมากขึน
้
3. ช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจสาระสำคัญอันเกี่ยวข้องกับสังคมและ
วัฒนธรรมได้อย่างถูกต้อง
4. ช่วยให้ผู้อ่านเกิดองค์ความรู้ใหม่และมีประโยชน์ต่อการ
เรียนการสอน
5. ช่วยให้ผู้อ่านเกิดทัศนคติ และโลกทัศน์ในด้านต่างๆ ได้ดี
ยิ่งขึน
้

4.หลักการเขียนอธิบาย
การเขียนอธิบายที่ดีควรมีหลักการเขียน ดังนี ้
 7

4.1) กำหนดวัตถุประสงค์ในการเขียนให้ชัดเจนว่า
ต้องการเขียนอธิบายเรื่องอะไร และมีวัตถุประสงค์ในการเขียน
อย่างไร เพื่อจะได้เลือกวิธีเขียนอธิบายได้อย่างเหมาะสม
4.2) เตรียมเนื้อเรื่องหรือข้อมูล โดยศึกษาค้นคว้าจาก
หนังสือหรือสื่ออื่น ๆ เช่น หนังสือ คู่มือ ตำรา นิตยสาร วารสาร วิทยุ
โทรทัศน์ และอินเทอร์เน็ต เป็ นต้น
4.3) กำหนดโครงเรื่องที่จะเขียน เพื่อเรียบเรียงความ
คิดและข้อมูลให้มีความต่อเนื่องและน่าสนใจ
4.4) เลือกวิธีการอธิบายให้เหมาะสมสอดคล้องกับเรื่อง
ในบางครัง้ อาจจะต้องใช้วิธีอธิบายมากกว่า 1 วิธีในการเขียนอธิบาย
ก็ได้
4.5) ควรใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย กระชับ รัดกุม และตรง
ไปตรงมา เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจเรื่องได้อย่างชัดเจนที่สุด

5. ลักษณะของการเขียนอธิบาย
การเขียนอธิบายที่ใช้ส่ อ
ื สารในชีวิตประจำวันนัน
้ มีหลาย
ลักษณะ มีทงั ้ เขียนอธิบายในเอกสาร ตำรา ตลอดจนในเว็บไซด์
ต่างๆ ที่ปรากฏในอินเทอร์เน็ต ซึง่ ลักษณะของการอธิบายเรื่องราว
ต่างๆ มีวิธีการเขียนโดยสรุปดังนี ้

5.1 การเขียนอธิบายโดยการนิยาม
การเขียนอธิบายโดยการนิยาม หรือให้คำจำกัดความ
เป็ นการอธิบายความหมายของคำ สำนวนต่างๆ ให้ผู้อ่านเข้าใจความ
หมายได้ถูกต้อง เช่น
 8

ตัวอย่าง การอธิบายความหมายคำในพจนานุกรมฉบับ
ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
ชีปะขาว (น.) ชื่อแมลงที่เป็ นผีเสื้อของหนอนกอข้าว
ถึก (ว.) เปลี่ยว, หนุ่ม (ใช้แก่ควายตัวผู้) เช่น
ควายถึก

5.2 การเขียนอธิบายโดยยกตัวอย่าง
การเขียนอธิบายโดยยกตัวอย่างเป็ นการเขียนอธิบายเรื่อง
ราวต่างๆ ซึ่งอาจจะเป็ นเรื่องโบราณ หรือเรื่องที่คน ในสมัยปั จจุบัน
อาจจะไม่เคยรู้จัก หรืออาจเป็ นองค์ความรู้ใหม่ที่เป็ นนามธรรม
เข้าใจยาก จึงเขียนอธิบายโดยยกตัวอย่างด้วยรูปภาพ หรือยก
ตัวอย่างประโยคเหตุการณ์เพื่อช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจได้ง่ายและเร็วขึน
้

ตัวอย่าง
ผักสดที่คุณแม่บ้านจะเลือกมาทำสลัดนัน
้ หาได้ไม่ยากเลยทัง้
จากตลาดสดใกล้บ้านหรือแม้กระทั่งในซูเปอร์มาร์เก็ตก็มีผักมากมาย
ให้คุณแม่บ้านได้เลือกสรรตามชอบใจ ไม่ว่าจะเป็ นผักไทย ๆ อย่าง
แตงกวา มะเขือเทศ หอมหัวใหญ่ กะหล่ำปลี และผักกาดหอม
หรือผักของฝรั่ง อย่างแครอท แชลารี่ ผักกาดแก้ว กะหล่ำปลีสี
ม่วง แรดิช และบีทรูท เป็ นต้น

5.3 การอธิบายตามลำดับขัน
้ ตอน
 9

การอธิบายตามลำดับขัน
้ คือ การเขียนอธิบายที่แสดงขัน
้
ตอนไปตามลำดับการเขียนอธิบายวิธีนม
ี ้ ักใช้กับการอธิบาย
กระบวนการ กิจกรรม หรือการเปลี่ยนแปลงที่มีขน
ั ้ ตอน เช่น วิธีทำ
อาหาร การทดลองทางวิทยาศาสตร์ การออกกายบริหาร และการ
เจริญเติบโตของพืช เป็ นต้น

ตัวอย่าง
ไข่ตุ๋นวุ้นเส้น ต้นทุนต่ำทำกินแก้จน สูตรในการทำ “ไข่ตุ๋น”
ที่เจ็กจุ่นขายในราคาโถละ 30 บาท จะใช้ไข่ไก่ 2 ฟอง หมูสบ
ั 50
กรัม วุ้นเส้น เห็นทอดหั่น กระเทียมเจียว ผักชี ้ พริกชีฟ
้ ้ าสุก ( แดง )
เขามีเทคนิคในการทำหรือปรุง โดยเอาไข่ไก่ตเี ข้ากับน้ำซุป ( น้ำต้ม
กระดูกหมูหรือกระดูกไก่ก็ได้ ) โดยใช้สูตรน้ำซุปครึ่งแก้วต่อไข่ไก่ 2
ฟอง ( มากไปไข่ตุ๋นเหลว น้อยไปไข่ตุ๋นแข็งกระด้างไม่ดี ) ตีจนเข้ากัน
จากนัน
้ ก็ใส่ซอส ซีอ๊ ว
ิ ขาว พริกไทย ( ไม่ใส่น้ำปลาจะทำให้เกิดกลิ่น
คาว ) เมื่อเครื่องปรุงไข่ตุ๋นเสร็จแล้วเอาวุ้นเส้นใส่เข้าไปคนให้เข้ากัน
แล้วเอาเห็ดหอม พริกชีฟ
้ ้ า ใส่เข้าไปคล้ายๆ กับโรยหน้าแล้วนำไปนึ่ง
ในซึง้ นานประมาณ 20 นาที ไข่ตุ๋นก็จะสุกพอดีรับประทานพอยก
ออกมาจากซึง้ แล้วโรยด้วยผักชี ตักกินร้อนๆ อร่อย…เป็ นอาหาร
เสริมสุขภาพ ตามคำขวัญที่ว่า … บริโภคไข่ไก่ พลานามัยสมบูรณ์ ( ข้
อสำคัญอย่าใส่ผงชูรส )

ที่มา : ปั ญญา เจริญวงศ์. “ทำได้ไม่จน.” ไทยรัฐ, 21 กุมภาพันธ์

2546 , หน้า 7
 10

5.4 การอธิบายด้วยการเปรียบเทียบ
การอธิบายด้วยการเปรียบเทียบ คือ การเขียนอธิบายที่ชใี ้ ห้
เห็นถึงความเหมือนและความแตกต่างของสิ่งที่ผู้เขียนนำมาเปรียบ
เทียบกัน เช่น

ตัวอย่าง
...การจะดูแลต้นส้มที่รักสักต้นให้ผลิดอกออกผลได้ดั่งใจไม่ต่างอะไร
กับการอุ้มชูดูแลเด็กอ่อน ใช่เพียงเพราะต้นส้มใช้เวลาตัง้ ท้อง นับแต่
วันที่ผลิดอกจนถึงวันที่เก็บผลได้กินเวลาราวเก้าเดือนเหมือนกับคน
แต่ส้มยังมีความละเอียดอ่อนกับน้ำ ดิน อากาศ รวมไปถึงแมลง จึง
ต้องทะนุถนอมดุจเดียวกับทารก... (ที่มา :ธีรภาพ โลหิตกุล)

5.5 การอธิบายด้วยการแสดงเหตุและผล
การอธิบายด้วยการแสดงเหตุและผลคือ การเขียนอธิบายที่ชี ้
ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ว่า สาเหตุนน
ั ้ ๆ จะก่อให้เกิดผลอะไรตามมา
หรือผลลัพธ์นน
ั ้ ๆ เกิดจากสาเหตุอะไร เช่น

ตัวอย่าง
ความเครียดในชีวิตประจำวันไม่ว่าจะเป็ นเครียดเรื่องงาน
เรื่องเงิน หรือเรื่องส่วนตัวและการรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา อีก
ทัง้ ยังรับประทานอาหารที่มีรสเปรีย
้ วจัด และเผ็ดจัด ล้วนเป็ นสาเหตุ
ที่ทำให้เกิดโรคกระเพาะอาหารได้ อาการเบื้องต้น คือ ปวดท้องทัง้
ก่อนและหลังรับประทานอาหาร บางรายก็คลื่นไส้และอาเจียน หาก
 11

ไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องอาจทำให้ปวดท้องขัน
้ รุนแรงจนถึง
กระเพาะอาหารทะลุได้

6. การเขียนอธิบายโดยการขยายความ
การเขียนอธิบายโดยการขยายความ เป็ นการเขียนอธิบาย
ความหมายของคำโดยขยายความ และเสนอรายละเอียดจากการ
ศึกษาค้นคว้าส่วนที่เกี่ยวข้องกับคำ แล้วนำมาเรียบเรียงเป็ นเรื่องราว
อันเป็ นองค์ความรู้ที่กว้างขวางและครบสมบูรณ์ จนสามารถนำไปใช้
อ้างอิงได้ ดังจะเห็นได้จากการเขียนอธิบายในสารานุกรมต่างๆ เช่น
สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคใต้
สารานุกรมสำหรับเยาวชน และสารานุกรมแนะนำหนังสือดี ๑๐๐
เล่ม เป็ นต้น

7. การเขียนอธิบายเปรียบเทียบ
การเขียนอธิบายเปรียบเทียบเป็ นการเขียนเพื่ออธิบายเรื่อง
ราวต่างๆ ให้ผู้อ่านเข้าใจง่ายขึน
้ โดยการเปรียบเทียบสิ่งของสองสิ่ง
เหตุการณ์หรือความเปลี่ยนแปลงของสังคมที่ต่างยุคสมัยกันเพื่อให้ผู้
อ่านเข้าใจถึงความเหมือนความแตกต่างและความเปลี่ยนแปลงที่เกิด
ขึน
้

เอกสารที่เกี่ยวช้องกับความหมายของ Tiktok
เทคโนโลยีสารสนเทศ. Tiktok คืออะไร. (ออนไลน์). 2563.
Clib.psu.ac.th ได้ให้ความหมายของ Tiktok ดังนี ้
 12

ติ๊กต็อก (อังกฤษ: TikTok) คือแอปพลิเคชันที่เป็ นบริการเครือ

ข่ายสังคมสัญชาติจีน ติ๊กต็อกเป็ นบริการประเภทไมโครบล็อกกิง
(micro-blogging) ซึง่ ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสร้างเนื้อหาวิดีโอสัน
้ ๆ
ความยาวไม่เกิน 15 วินาที เช่น การแสดงทักษะหรือท่าเต้น การ
แสดงมุกตลก การร้องตามด้วยริมฝี ปาก (ลิปซิงก์) เป็ นต้น โดยให้
บริการทางไอโอเอสและแอนดรอยด์ ติก
้ ต็อกเริ่มต้นให้บริการใน
ประเทศจีนเมื่อ พ.ศ. 2559 โดยใช้ช่ อ
ื ว่า โต่วอิน (จีน: 抖音; พินอิน:
Dǒuyīn แปล: เสียงสั่น) ต่อมาจึงเปิ ดให้บริการระหว่างประเทศใน
พ.ศ. 2561 จนกลายเป็ นแอปพลิเคชันที่นิยมใช้กันทั่วโลก ติ๊กต็อกได้
รับความนิยมมากในกลุ่มวัยรุ่นทั่วโลก โดยมีจำนวนผู้ใช้แค่ในเฉพาะ
สหรัฐถึง 80 ล้านคน

ประวัติ
ไบต์แดนซ์ (ByteDance) เปิ ดตัวติ๊กต็อกในประเทศจีนเมื่อ
เดือนกันยายน พ.ศ. 2559[1] ติ๊กต็อกได้รับการพัฒนาใน 200 วัน
และภายในหนึ่งปี มีผู้ใช้ 100 ล้านคน มีการดูวิดีโอมากกว่า 1 พันล้าน
วิดีโอทุกวัน[2][3] ติ๊กต็อกได้รับการเปิ ดตัวในตลาดต่างประเทศเมื่อ
กันยายน พ.ศ. 2560[4] ในวันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2561 ติ๊กต็อก
เป็ นแอปพลิเคชันอันดับ 1 จากการดาวน์โหลดแอปพลิเคชันฟรีในแอ
ปสโตร์ต่าง ๆ ในประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ[5] ติ๊กต็อกมีการ
ดาวน์โหลดประมาณ 80 ล้านครัง้ ในสหรัฐ และ 800 ล้านครัง้ ทั่วโลก
ตามข้อมูลจากเซ็นเซอร์ทาวเวอร์ซึ่งเป็ นบริษัทวิจัยโทรศัพท์เคลื่อนที่
แต่ไม่รวมผู้ใช้แอนดรอยด์ในประเทศจีน[6] คนดังรวมถึงจิมมี แฟล
ลอน และโทนี ฮอว์ก ได้เริ่มใช้แอปพลิเคชันเมื่อพฤศจิกายน พ.ศ.
 13

2561[7][8] ในเมื่อวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2562 ติ๊กต็อกและเนชัน

แนลฟุตบอลลีกประกาศความร่วมมือหลายปี ความร่วมมือดังกล่าว
รวมถึงการเปิ ดตัวอย่างเป็ นทางการบัญชีของเนชันฟุตบอลลีก ที่จะ
นำเนชันฟุตบอลลีกให้เนื้อหาให้กับแฟน ๆ ทั่วโลก[9] ในช่วง 2-3 ปี
ที่ผ่านมา ผู้อ่านหลายท่านอาจจะคุ้นหน้าคุ้นตากับแอปพลิเคชั่น
สัญชาติจีนอย่าง TikTok ที่มีการปล่อยโฆษณาอยู่บนแพลตฟอร์ม
อื่นๆ มากมาย เช่น Facebook, YouTube หรือแม้แต่ในเกมบนสมา
ร์ทโฟนหลายๆ เกม จนทำให้มีกระแสตีกลับในด้านลบไปช่วงหนึ่ง
จากการที่ผู้ใช้ในแพลตฟอร์มอื่นหลายๆ คนรู้สึกว่าได้รับการโปรโมท
มากเกินไป อย่างไรก็ตาม ในปั จจุบันแอปพลิเคชั่น TikTok กลับ
กลายเป็ นแพลตฟอร์มม้ามืดที่แบรนด์ต่างๆ ไม่ควรมองข้าม ด้วยสถิติ
ผู้ใช้และยอดดาวน์โหลดที่พุ่งสูงขึน
้ เป็ นอันดับต้นๆ ของกลุ่ม Social
Media ด้วยกัน รวมถึงการเข้าถึงคอนเทนต์บน TikTok นัน
้ ก็สามารถ
เกิดขึน
้ ได้ง่ายกว่าแพลตฟอร์มรุ่นพี่มาก ทำให้คนที่เข้าใจธรรมชาติ
ของแพลตฟอร์มนีส
้ ามารถสื่อสารและทำการตลาดกับกลุ่ม “Mass”
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วันนี ้ thumbsup จึงนำข้อมูลสถิติที่น่าสนใจของ TikTok จาก
Oberlo มาสรุปเป็ น infographic สัน
้ ๆ และชีช
้ ่องทางการทำการ
ตลาดบน TikTok แบบคร่าวๆ ให้ผู้อ่านทุกท่านได้นำไปใช้กัน

สถิติผใู้ ช้ของ TikTok

ปั จจุบัน TikTok มีผู้ใช้รายวันทั่วโลกประมาณ 500 ล้านคน
(อยู่ในจีนประมาณ 150 ล้านคน) และจากสถิติยังพบว่าแอปพลิเคชั่น
TikTok ได้รับการยอมรับอย่างมากในประเทศแถบเอเชีย เช่น
 14

กัมพูชา, ญี่ปุ่น, อินโดนีเซีย, มาเลเซีย, ไทย, และเวียดนาม ซึ่งหากนำ

มาเทียบกับแพลตฟอร์มรุ่นพี่อย่าง Instagram ที่ใช้เวลา 6 ปี ในการ
สร้างฐาน Daily Active User ให้ได้ 500 ล้านคนแล้ว TikTok ถือว่า
ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็วกว่ามากเพราะใช้เวลาเพียงแค่ประมาณ
3 ปี เท่านัน
้
ในส่วนของยอดการดาวน์โหลด TikTok ก็นับเป็ นหนึง่ ในแอปพลิเคชั่
นที่มียอดดาวน์โหลดสูงที่สุดในปี ที่ผ่านมา โดยมียอดดาวน์โหลดถึง
1,500 ล้านครัง้ (จากทัง้ ฝั่ ง App Store และ PlayStore) ซึ่ง TikTok
สามารถขึน
้ เป็ นแอปพลิเคชั่นอันดับหนึง่ ของฝั่ ง App Store (มียอด
ดาวน์โหลด 33 ล้านครัง้ ใน Q1/2019) ในขณะที่การดาวน์โหลดบน
Play Store อยู่ในอันดับที่ 3 เป็ นรองเพียงแอปรุ่นพี่อย่าง
Whatsapp และ Facebook Messenger เท่านัน
้

สถิติผใู้ ช้ในเชิง Demographic

41% ของผู้ใช้ TikTok เป็ นวัยรุ่นที่มีอายุอยู่ในช่วง 16 – 24 ปี
(Gen Z) ถือเป็ นประชากรกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดบนแพลตฟอร์ม ปั จจุบัน
TikTok เปิ ดให้บริการใน 155 ประเทศ และรองรับถึง 75 ภาษาทั่ว
โลก โดย 3 ประเทศที่มีผู้ใช้แอปพลิเคชั่น TikTok สูงที่สุดคือ อินเดีย,
จีน, และสหรัฐอเมริกา ตามลำดับ ซึ่งปริมาณผู้ใช้ในอินเดียนัน
้ เกือบ
จะเทียบได้กับ 1 ใน 3 ของผู้ใช้ TikTok ทั่วโลกเลยทีเดียว
จะเห็นได้ว่า TikTok เป็ นแพลตฟอร์มที่เติบโตได้อย่างรวดเร็ว และ
เป็ นแหล่งรวมวัยรุ่น Gen Z จำนวนมากจากทั่วทุกมุมโลก นับเป็ นอีก
หนึง่ ช่องทางการตลาดที่ไม่ควรมองข้าม
 15

พฤติกรรมการใช้งานของผู้ใช้ TikTok
ผู้ใช้ให้เวลากับ TikTok เฉลี่ย 52 นาที / วัน
90% ของผู้ใช้มักจะเข้า TikTok มากกว่า 1 ครัง้ / วัน
ในแต่ละวัน มีวิดีโอถูกเปิ ดดูบน TikTok กว่า 1,000 ล้านครัง้
ในเวลาน้อยกว่า 18 เดือน ฐานผู้ใช้ TikTok ที่เป็ นผู้ใหญ่ใน
สหรัฐอเมริกา มีเพิ่มขึน
้ ถึง 5.5 เท่า
จากสถิติจะเห็นได้ว่า TikTok สามารถทำให้ผู้ใช้เข้าถึงคอนเทนต์ได้
ค่อนข้างมากในหนึ่งวัน หากนำเวลาเฉลี่ยต่อวันที่ใช้บน TikTok (52
นาที / วัน) มาเทียบกับแพลตฟอร์มรุ่นพี่อย่าง Facebook (58.5
นาที / วัน) และ Instagram (53 นาที / วัน) จะพบว่าเวลาที่ใช้มี
ความใกล้เคียงกันมาก

ในขณะที่คอนเทนต์บน TikTok ส่วนมากสามารถเข้าถึงกลุ่มเป้ า

หมายได้ง่ายกว่า ด้วยความเป็ นคอนเทนต์บันเทิงที่ใช้เวลาสัน
้ มากๆ
ในการรับชม ทำให้ message ที่แบรนด์ต้องการสื่อสามารถเข้าหา
กลุ่มเป้ าหมายได้มากยิ่งขึน
้ โดยที่ไม่โดนกดข้าม (เพราะจบเร็ว) และ
สามารถเข้าใจได้ง่าย เพราะต้องทำทุกอย่างให้กระชับที่สุด

นอกจากนีส
้ ถิติยังระบุว่าแพลตฟอร์มยังมีการเติบโตอย่างรวดเร็วใน
กลุ่มผู้ใหญ่อีกด้วย จากการที่ผู้ใช้ในช่วงวัยที่สูงกว่า Gen Z มีการ
เติบโตขึน
้ ถึง 5.5 เท่า ในระยะเวลาต่ำกว่า 18 เดือน เท่านัน
้

TikTok กับนักการตลาด
 16

จากสถิติข้างต้น หากจะเริ่มทำการตลาดบน TikTok ก่อนอื่น

เราต้องเริ่มศึกษา และเรียนรู้พฤติกรรมของผู้ใช้บนแพลตฟอร์มนีก
้ ่อน
โดยมีข้อแนะนำดังนีค
้ รับ

เริ่มสร้าง Profile บน TikTok เพื่อทดลองเล่นและเข้าถึงผู้ใช้คนอื่นๆ

ลองใช้ Feature บน TikTok ให้เกิดประโยชน์ เช่น
Hashtag Challenge : บน TikTok การติด Hashtag จะทำให้ผู้ใช้
สามารถเข้าถึงผู้ใช้จำนวนมากได้ในเวลาอันรวดเร็ว ซึง่ ผู้ใช้สามารถดู
ได้ว่า Hashtag ไหนกำลังเป็ นกระแส หากเล่น Hashtag ถูกเวลาก็จะ
ทำให้เข้าถึงกลุ่มเป้ าหมายได้อย่างมหาศาล โดยที่แบรนด์สามารถซื้อ
Hashtag เพื่อโปรโมทแคมเปญให้ผู้ใช้อ่ น
ื ๆ มาเล่นได้ เช่น #งดใช้ถงุ
พลาสติก ของ 7-Eleven
Creating & Reusing Sound : นอกจาก Effect ชนิดต่างๆ ที่เป็ น
Original ของ TikTok เองแล้ว ผู้ใช้ยังสามารถใช้เพลงของตัวเองใส่
ลงไปให้ผู้อ่ น
ื มาใช้ได้ด้วย ซึ่งหากสามารถทำการตลาดแบบ
Earworm ให้ Viral ได้ ก็จะมีคนมาใช้เสียงของคุณทำวิดีโอแล้วโพสต์
ต่อไปเรื่อยๆ หรืออาจจะใช้เป็ นส่วนหนึ่งของแคมเปญให้ผู้ใช้มาร่วม
สนุกในการใช้เพลงของคุณสร้างคอนเทนต์และลุ้นรางวัลจากแบรนด์
ก็ได้เช่นเดียวกัน
Duets & Effects : เช่นเดียวกับการใช้เสียง หากคุณอัดวิดีโอด้วย
Feature Duets บน TikTok จะทำให้ผู้ใช้อ่ น
ื ๆ มาอัดวิดีโอคู่กับคุณ
ได้ โดย Feature นีส
้ ามารถนำมาใช้กับกิจกรรมได้อย่างหลากหลาย
เช่น ให้เต้นตาม ให้ร้องเพลงตาม เป็ นต้น
 17

Shoppable Video : เป็ นฟี เจอร์ Social Commerce ที่ทำให้คุณ

สามารถเข้าถึง Journey ของการ ซื้อ-ขาย ออนไลน์ได้ทันที โดยใน
ปั จจุบันยังไม่เปิ ดให้บริการบน TikTok แต่มีให้บริการบน Douyin
(หรือ TikTok ของจีน) แล้ว เป็ นไปได้ว่าอาจจะมีอัพเดทให้มีฟีเจอร์นี ้
ในอนาคตได้
ใช้ Influencer บน TikTok ให้ทำคอนเทนต์เกี่ยวกับแบรนด์ของเรา
ผ่าน Feature ประเภทต่างๆ ของ TikTok
ซื้อ Official Ads ของ TikTok ประกอบด้วย
Pre-roll Ads : Ads ที่จะขึน
้ ในขณะที่เปิ ดแอปพลิเคชั่น
In-Feed Ads : Ads บนหน้า Feed ในขณะที่ใช้แอปพลิเคชั่น
Promote Hashtag : อย่างที่ยกตัวอย่างไว้ข้างต้นว่าแบรนด์สามารถ
ทำแคมเปญผ่าน Hashtag และโปรโมทผ่าน Official Ads ของ
TikTok ได้ เช่น #งดใช้ถงุ พลาสติก ของ 7-Eleven
Branded Effect : สร้าง Effect ที่เป็ น Signature ของแบรนด์และ
โปรโมทให้ผู้ใช้นำไปสร้างคอนเทนต์ได้
อย่างไรก็ตาม จากข้อมูลของ Oberlo ระบุว่า TikTok Ads นัน
้ มี
ราคาค่อนข้างสูง แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถเข้าถึง Target ที่ใหญ่
มากๆ เช่นเดียวกัน

สรุป
จากข้อมูลทัง้ หมดสรุปได้ว่า TikTok เป็ น Social Media ใหม่ที่
กำลังมาแรงในปี 2020 นี ้ และเป็ นแพลตฟอร์มที่ทำให้นักการตลาด
สามารถเข้าถึงตลาด Mass ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็ นโอกาสดีที่
หลายๆ ท่านจะได้ลองเข้าไปใช้งานและศึกษาพฤติกรรมการใช้งาน
 18

ของผู้ใช้ TikTok ให้มากขึน

้ เพื่อจะนำมาประยุกต์ใช้กับการโปรโมท
แคมเปญ หรือการตลาดประเภท
อื่นๆ ได้ต่อไปในอนาคต

ภาพที่1 ขนมดอกบัวใบเตย

ภาพที่ 2 แอปพลิเคชั่น Tik Tok

ประโยชน์ของ TikTok
 19

1. เป็ นช่องทางการเผยแพร่ความรู้ที่มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว

สามารถเข้าชมได้ทุกเมื่อที่ต้องการ และสามารถติดตามความ
เคลื่อนไหวความรู้ใหม่ได้ เพียงกดไลค์และกดติดตาม TikTok
2. ช่วยให้คนต่างถิ่นรู้จักและเข้าใจการทำขนมดอกบัวในเตย
มากขึน
้ ผ่าน TikTok
3. สามารถชักชวนผู้สนใจให้มาเรียนรู้การทำขนมดอกบัวใบเตย
ได้ง่ายและสามารถเข้าถึงได้สะดวก รวดเร็ว

วิธีการดำเนินงาน
การทำโครงงานปฏิบัติตามขัน
้ ตอน ดังนี ้
1. ศึกษานำเสนอหัวข้อโครงงานต่ออาจารย์ที่ปรึกษา เพื่อขอคำ
แนะนำและกำหนดขอบเขตในการทำโครงงาน
2. ผู้ศึกษาร่วมกันประชุมวางแผนวิเคราะห์ตามหัวข้อ
วัตถุประสงค์ของโครงงาน
3. ศึกษารายละเอียดเรื่องขนมดอกบัวใบเตย
4. ศึกษารายละเอียดการเขียนอธิบาย
5. ศึกษารายละเอียด Tik Tok
6. ผู้ศึกษารวบรวมข้อมูลของขนมดอกบัวใบเตย
7. ผู้ศึกษาลงมือทำขนมดอกบัวใบเตย
8. จัดทำสรุปข้อมูลเรื่องขนมดอกบัวใบเตย
9. ผู้จัดทำสร้างแบบวัดความพึงพอใจ
10. ผู้จัดทำคลิปวิดีโอการทำขนมดอกบัวใบเตย
11. ผู้จัดทำร่วมกันเผยแพร่ผลงานการทำขนมดอกบัว
 20

12. นำเสนอผลงานต่อครูที่ปรึกษาเพื่อรายงานผลการดำเนิน
งาน
13. จัดทำเอกสารรายงานโครงงานเพื่อรายงานต่อครูที่
ปรึกษา

การวิเคราะห์ข้อมูล
การวิเคราะห์ข้อมูล
นำแบบประเมินความพึงพอใจมาวิเคราะห์ข้อมูลพิจารณาเป็ น
ค่าร้อยละค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
1. ร้อยละ หาโดยใช้สูตร ดังนี ้ (สมบัติ ท้ายเรือคำ. 2552 : 123)

f
×100
P= n

เมื่อ P แทน ร้อยละ

f แทน ความถี่ที่ต้องการแปลงให้เป็ นร้อยละ
N แทน จำนวนความถี่ทงั ้ หมด
2. ค่าเฉลี่ย (Mean) คำนวณจากสูตร ดังนี ้ (สมบัติ ท้าย
เรือคำ. 2553 : 119)

X=
∑X
N

เมื่อ X แทน ค่าเฉลี่ย

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทัง้ หมด
 21

N แทน จำนวนผู้เรียน

3. ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใช้สูตร

ดังนี ้ (สมบัติ ท้ายเรือคำ. 2552 : 144)

√
n
∑ ( X i −X )2
i=1

S= n−1

เมื่อ S แทน ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

Xi แทน คะแนนแต่ละตัว
N แทน จำนวนผู้เรียน
n
∑ ( X i− X )2
i=1 แทน ผลรวม
n แทน จำนวนสมาชิกในกลุ่ม
ตัวอย่าง

เกณฑ์การให้คะแนนแบบวัดความพึงพอใจความพึงพอใจของ
นักเรียนที่มีต่อคลิปวิดีโอการทำขนมดอกบัวใบเตยใน Tik Tok โดยมี
การให้คะแนน ดังนี ้
ระดับ ความพึงพอใจมากที่สุด เช็คช่องหมายเลข
5
ระดับ ความพึงพอใจมาก เช็คช่องหมายเลข
4
ระดับ ความพึงพอใจปานกลาง เช็คช่องหมายเลข
3
 22

ระดับ ความพึงพอใจน้อย เช็คช่องหมายเลข

2
ระดับ ความพึงพอใจน้อยที่สุด เช็คช่องหมายเลข
1
เกณฑ์การแปลความหมายของค่าเฉลี่ยกำหนดเกณฑ์ ดังนี ้
(สมบัติ ท้ายเรือคำ. 2552 : 98)
ค่าเฉลี่ย 4.50-5.00 หมายถึง มีความพึงพอใจ
ในระดับมากที่สุด
ค่าเฉลี่ย 3.50-4.49 หมายถึง มีความพึงพอใจ
ในระดับมาก
ค่าเฉลี่ย 2.50-3.49 หมายถึง มีความพึงพอใจ
ในระดับปานกลาง
ค่าเฉลี่ย 1.50-2.49 หมายถึง มีความพึงพอใจ
ในระดับน้อย
ค่าเฉลี่ย 1.00-1.49 หมายถึง มีความพึงพอใจ
ในระดับน้อยที่สุด

แหล่งความรู้
1. เว็บไซต์สำหรับสืบค้นข้อมูลต่างๆ เช่น You Tube วิธีการทำ
ขนมดอกบัวใบเตย
2. นางสาวปนัดดา ชวนชุมกัน หมู่ 3 บ้านอันโนง อำเภอ
จอมพระ จังหวัดสุรินทร์ เป็ นที่ลงมือทำขนมดอกบัวใบเตย
อุปกรณ์และวัสดุที่ใช้ในการศึกษา
๑. คอมพิวเตอร์
 23

๒. เครื่องปริน
้
๓. สมุดบันทึก
๔. อุปกรณ์การเขียน

งบประมาณ 5 ๐๐ บาท

วิธีการนำเสนอผลงาน
นำเสนอด้วยคลิป Tik Tok
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. สามารถนำไปทำเป็ นรายได้เสริม
2. รักษาและอนุรักษ์ขนมพื้นเมือง
3. รู้ถึงวิธีการทำขนมดอกบัวใบเตย
4. รู้ถึงขัน
้ ตอนการเขียนอธิบายต่างๆ