You are on page 1of 6

-1-

Battle Field Papers 01 - 10


pd,l ridhkh .eg`M
Battle Field 02 (06 - b)
01. 1100K oS H2 yd NO m%;sl%shd lr H2O yd N2 ,ndfohs'
2H2(g) + 2NO(g) → 2H2O(g) + N2(g)
m%;sl%shdfõ pd,lh yeoEÍu i|yd 1100K oS isÿl< mÍCIKhl m%;sM, my; j.=fõ oelafõ'

mÍCIK wdrïNl mSvkh mmHg M, iEoSfï wdrïNl iS>%;dj mmHg s


-1

wxlh
NO(g) H2(g)
1 12 2 0.33
2 12 4 0.67
3 12 6 1.00
4 2 12 0.055
5 4 12 0.22
6 6 12 0.50

(i) by; m%;sl%shdfõ iS>%;dj i|yd .Ks;uh m%ldYkhla ,shkak'


(ii) tla tla m%;sl%shdjg idfmaCIj fm< .Kkh lrkak'
(iii) (ii) oS ,nd.;a w.hka Ndú;fhka m%;sl%shdfõ iS>%;dj i|yd m%ldYkhla ,shkak'
(iv) NO ys idkaøKh ksh;j mj;ajd .ksñka m%;sl%shdfõ iS>%;dj wdrïNl iS>%;dj fuka fo.=Khla lsÍug H2 ys
idkaøKh i|yd ljr fjkila isÿl< hq;=o@

Battle Field 03 (05 - b)

02. X yd Y hk m%;sl%shd fol my; wdldrfhka m%;sl%shd lrhs'


X(g) + Y (g) → 2Z(g)
(i) fuys X,Y,Z wkqnoaOfhka m%;sl%shdfõ iS>%;djh i|yd m%ldYk ;=kla ,shkak'
(ii) wdrïNl iS>%;djh yd uOHkH iS>%;djh hkak myokak' pd,l mrdñ;Ska ks¾Kh lsÍfï § wdrïNl
iS>%;djh fhdod.ekSu jvd;a WÑ; fõ' fuh myokak'
(iii) isiqfjl= by; m%;sl%shdfõ pd,kh ks¾Kh lsÍu i|yd isÿlrk ,o mÍlaIKhl§ ,nd.;a f;dr;=re my;
o
oelafõ' (25 C)

X(g) idkaøKh mol dm−3 Y(g) idkaøKh mol dm−3 wdrïNl iS>%;djh
mol dm−3 s−1
0.01 0.20 2.4× 10 − 4
0.01 0.40 9.6× 10 − 4
0.04 0.20 2.4× 10 − 4

Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra [fojk msgqj n,kak'


-2-

I. X yd Y g idfmalaIj fm< kS¾Kh lrkak


II. m%;sl%shdfõ iuia; fm< fidhkak'
o
III. 25 C § iS>%;d ksh;h .Kkh lrkak

-3 -3
(iv) by; m%;sl%shdfõ Y ys wdrïNl idkaøkh 2 mol dm fõ' Y ys idkaøKh 0.125 mol dm olajd wvqùug .; jQ
ld,h 120 min ls' Y ys w¾O Ôj ld,h ks¾Kh lrkak'

Battle Field 04 (06 - a)


03. A + B + 2C → D hk m%;sl%shdj i,lkak' ta i|yd m%;sl%shd hdka;%Kh my; ±lafõ'
I. A + C ⇌ x fõ.j;a mshjr fõ' iu;=,s;;d ksh;h K1
II. x + C ⇌ y fõ.j;a mshjr fõ' iu;=,s;;d ksh;h K2
III. y + B → D fifuka isÿfõ.

(i) m%;sl%shdfõ iS>%;dj r|dmj;skafka by; l=uk mshjr u;o@


(ii) tu m%;sl%shdj i|yd iS>%;d m%ldYkh ,shkak'
(iii) iïmQ¾K m%;sl%shdj i|yd iS>%;d m%ldYkhla jHq;amkak lrkak'

Battle Field 06 (06 - b)

04. 2A + 3B → M, hk m%;sl%shdj i,lkak' fuu m%;sl%shdfõ fm< fiùu i|yd mÍlaIK folla isÿ lrk ,§'
mÍlaIK 1 (- 2.000 mol dm-3 A ødjKhla 1.000 mol dm-3 B ødjKhla iu. m%;sl%shd lrùu
mÍlaIK 2 (- 2.000 mol dm-3 A ødjKhla 1.225 mol dm-3 B ødjKhla iu. m%;sl%shd lrùu
tys § ld,h;a iu. A ys idkaøKfha fjkia ùu my; j.=fõ olajd we;'

-3
A idkaøKfha fjkia ùu / mol dm
ld,h/ min [B]/1 mol dm-3 -3
[B]/1.225 mol dm
(mÍlaIKh 1) (mÍlaIKh 2)
0 2.000 2.000
2 1.500 1.500
4 1.200 1.000
6 1.000 0.750
8 0.705 0.500
10 0.600 0.375
12 0.500 0.250

(i) ksh; WIaK;ajfha § 2 jk mÍlaIKhg wod,j m%;sl%shdfõ w¾O Ôj ld,h (t 21_ ) fldmuK o@
(ii) A ys idkaøKh 4.000 mol dm-3 fõ kï B ys idkaøKh 1.225 mol dm-3 úg by; m%;sl%shdfõ w¾O Ôj ld,h
fldmuK o@
(iii) A g idfmalaIj fm< i|yka lrkak' Tfí ms<s;=rg fya;=j olajkak'
(iv) B g idfmalaIj fm< .Kkh lrkak'
(v) m%;sl%shdj i|yd iS>%;d iólrKh ,shkak'

Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra [;=kajk msgqj n,kak'


-3-

(vi) by; m%;sl%shdfõ


(I) A m%;sl%shlhg wod<j ld,hg tÈßj idkaøKh
(II) B m%;sl%shlhlg wod<j idkaøKhg tÈßj iS>%;djh
ksrEmKh flfrk m%ia;dr j, o< igyka ksjerÈj w¢kak'

idkaøKh iS>%;djh

ld,h idkaøKh
C0 kt
(vii) m<uqfm< m%;sl%shdjla i|yd idkaøKh (C) iy ld,h (t) w;r iïnkaO;djh log10 =
C 2.303
iólrKfhka fokq ,efí' (C0 wdrïNl idkaøKh) m<uqfm< m%;sl%shdjla i|yd w¾O Ôj ld,h wdrïNl
idkaøKfhka iajdh;a; jk nj iólrKh wdOdrfhka fmkajkak'

Battle Field 07 (05 - b)


o
05. 27 C ys mj;sk by; wdldrfha 5(b) iu;=,s; moaO;s 2 la fjk fjku f.k, tla tla moaO;shg ms<sfj,ska
-3 -3 3
idkaøKh 0.01 mol dm la yd 0.04 mol dm la jk weisála wï, ødjK follska 100cm ne.ska iqÿiq
W;afma%rlhla iys;j jdhq Ndck folg fjk fjku tl;= lr ;;amr 10 l ld,hlg miqj tla tla ødjKfha
weisála wï, idkaøKh ks¾Kh lrk ,§. tys§ ,enqKq w.hka my; j.=fõ olajd we;.

mÍlaIK wdrïNl weisála wï, ;;amr 10 lg miqj wdrïNl iS>;dj


-3 -1
wxlh idkaøKh ødjKfha weisála wï, mol dm s

mol dm-3 idkaøKh


mol dm-3

1 0.01 0.0001 ………………


2 0.04 0.0004 ……………….

fuys§ weisála wï,fha fu;fkda,a Èhùu taldldÍ jk w;r iEfok X ixfhda.h (by; i|yka) jdIam fkdfõ
hehs Wml,amkh lrkak.
(i) fu;fkda,a iy weisála wï,h w;r m%;sls%hdfõ fõ. kshuh ,shkak.
(ii) fuys§ .;sl iu;=,s; m%;sls%hdj ;jÿrg;a isÿùu j<lajd .ekSug l<yels ms<shula i|yka lrkak.
(iii) weisála wï, ødjKfha idkaøKh fidhd.; yels l%uhla i|yka lrkak.
(iv) by; o;a; Ndú;d lr tla tla wjia:dfõ wdrïNl iS>%;dj .Kkh lrkak.
(v) weisála wï,hg idfmalaIj fm, fidhkak.
(vi) m%;sls%hdfõ iS>%;d ksh;h fidhkak.

Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra [y;rjk msgqj n,kak'


-4-

Battle Field 08 (06 - b)


06. m%;sl%shdjl iS>%;djh flfrys n,mdk idOl 4 la ,shkak'

(i) A(g) + B(g) → C(g) hk m%;sl%shdj i|yd my; o;a; ie,ls,a,g .ksñka wid we;s m%Yakj,g ms<s;=re
imhkak'

mÍCIK A(g) ys wdrïNl B(g) ys wdrïNl 300K ysoS 320K ysoS


wjia:dj idkaøKh idkaøKh wdrïNl iS>%;djh wdrïNl iS>%;djh
(moldm-3 ) (moldm-3 ) mold m-3 s-1 mold m-3 s-1
(1) 2.5 x 10-1 3.0 x 10-2 5 x 10-4 2.0 x 10-3
(2) 5.0 x 10-1 6.0 x 10-2 4 x 10-3
(3) 1.0 6.0 x 10-2 1.6 x 10-2

i. A(g) g idfmalaIj fm< m f,io B(g) idfmaCIj fm< n f,io i,ld by; m%;sl%shdj i|yd iS>%;d kshuh
,shd olajkak'
ii. m yd n fidhkak'
iii. 320K ysoS iS>%;d ksh;fha w.h fidhkak'
iv. 320K ysoS 2 mÍCIKhg wod<j wdrïNl iS>%;djh fidhkak'
v. WIAK;ajh by< hk úg m%;sl%shdjl iS>%;djh jeä jkafka flfiaoehs lreKq folla mokï lr .ksñka
meyeos,s lrkak'

(ii) i. NH2NO2(aq) → N2O(g) + H2O(l)


hk m%;sl%shdj m<uq fm< m%;sl%shdjla jk w;r 2500C oS NH2NO2 ys wdrïNl idkaøKfhka 93.75% m%;sl%shd ù
wjika ùu i|yd 8.4 min jehfõ' 25.00C oS by; m%;sl%shdfjys iS>%;d ksh;fhys w.h fidhkak' (t1/2 = 0.693/K
fõ.)
ii. 2NO2Cl → 2NO2 + Cl2 njg úfhdackh ùug wod< my; hdka;%Kh ,ndoS we;'

K1 K3
NO2Cl NO2 + Cl ^fõ.fhka& Cl + NO2Cl NO2 + Cl2 ^fiñka&
K2

I. ;=,s; m%;sl%shdj ,shkak'


II. w;rueos M, ,shkak'
K1
III. NO2Cl úfhdackh ùug wod< fõ. iólrKh R = K3 K2 [NO2Cl]2 [NO2]-1 nj fmkajkak'

Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra [miajk msgqj n,kak'


-5-

Battle Field 09 (05 - b)


07. laIdÍh udOHfha § Cl2 my; m%;sl%shdjg Ndckh fõ.
3Cl2(g) + 6OH-(aq) → 5Cl-(aq) + ClO-3(aq) + 3H2O(l) ∆H>0
fuys Cl2 ys wdrïNl idkaøKh yd pH w.h úp,kh lrñka my; o;a; ,nd .kS.

Cl2 wdrïNl idkaøKh wdrïNl iS>%;d


-3
pH w.h -3 -1
mol dm mol dm s

0.001 11 0.00 55
0.005 11 0.011
0.005 12 0.096

(i) Cl2(g) yd OH-(aq) g idfmalaIj m%;sl%shdfõ fm< fidhkak.


(ii) WIaK;ajh jeä lrk úg by; m%;sl%shdfõ hdka;%Kh fjkia fõ. túg,
(a) m%;sl%shdfõ iS>%;djh
(b) m%;sl%Shl j,g idfmalaIj fm< ms<sn|j woyia olajkak.

Battle Field 10 (05 - b)

08. 2A + B ⇌ A2B; ΔH < O hk m%;sj¾;H m%;sl%shdj i,lkak' m%;sl%shdj mshjr follska isÿ fõ'
A + B ⇌ AB (fifuka) → (1)
AB + A ⇌ A2B (fõ.fhka) → (2)
(i) by; m%;sl%shdfõ úNj Yla;s me;slv w¢kak'
(ii) tys my; § we;s tAjd ,l=Kq lrkak'
I) bÈß m%;sl%shdfõ il%Shk Yla;sh (Ef)
II) wdmiq m%;sl%shdfõ il%Shk Yla;sh (Eb)
(iii) m<uq mshjf¾ bÈß m%;sl%shdfõ il%Shk Yla;sh (E1)
(iv) m<uq mshjf¾ wdmiq m%;sl%shdfõ il%Shk Yla;sh (E2)
(v) fojk mshjf¾ bÈß m%;sl%shdfõ il%Shk Yla;sh (E3)
(vi) m%;sl%shdfõ tka;e,ams úm¾hdih (ΔH)
(vii) by; m%;sl%shdfõ fõ. kS¾K mshjr l=ula o@

Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra [yhjk msgqj n,kak'


-6-

ld,h ld oukakdf.a wkd.;h ld,h úiska ld oukq ,efí'''

Wð;a wxck fyaupkaø


Chemistry - Ujith Anjana Hemachandra

You might also like