‫« بسمه تعالی »‬

‫تاریخ تشکیل کالس‪1401/11/25:‬‬ ‫نام درس ‪ :‬قارچ شناسی‬

‫جلسه‪4 :‬‬ ‫نام استاد ‪ :‬دکتر ناظری‬

‫مبحث‪ :‬کراتیت قارچی‪،‬اریتراسما‪،‬‬ ‫ویراستار‪ :‬همه اعضا‬

‫ترایکومایکوزیس آگزیالری‬
‫اعضای گروه ‪:‬رضوان کاظمی‪،‬فاطمه عنایت‪،‬سارا زارع‬
‫تعداد صفحات جزوه ‪6 :‬‬

‫کاظمی‬

‫‪ :Mycotic keratitis‬کراتیت قارچی‬

‫بیماری فرصت طلب قارچی که ایجاد التهاب میکند و به دنبال یک زخم یا تروما ایجاد میشود و اگر درمان نشود‪ ،‬قرنیه و حتی کل چشم‬
‫را درگیر میکند و حتی میتواند باعث تخلیه کره چشم شود‪.‬‬

‫عوامل ایجاد کننده آن همه جا هستند‪.‬تروما باید اتفاق بیفتد تا این بیماری ایجاد شود‪(.‬توسط هر ضربه ای که به چشم میخورد و این عوامل آلوده‬

‫به قارچ های ساپروفیت هستند‪).‬مثال شاخه درخت وارد چشم شود‪،‬کسانی که از لنز استفاده میکنند‪،‬کسانی که قطره چشم‬
‫کورتیکواستروئید(خود ظرف قطره چشمی به چشم برخورد می کند‪ ).‬به مدت طوالنی استفاده میکنند‪.‬‬

‫از نظر توزیع جغرافیایی همه جا وجود دارد‪،‬چون عوامل ایجاد کننده بیماری‪،‬قارچ های ساپروفیت اند(ریسک فاکتورش) که همه جا‬
‫شود‪(.‬قرنیه و اسپرم برای بدن جسم خارجی‬ ‫هستند مثال روی شاخه درخت یا روی خاک هست یا حین جراحی توسط لوازم آلوده وارد چشم می‬
‫محسوب می شوند‪).‬‬

‫عامل‬

‫رنگ تا حدودی تابع عامل ایجادکننده آن است‪.‬اگر عامل ایجادکننده این بیماری کاندیدا باشد‪2،‬اتفاق می افتد‪)1:‬ضایعات اقماری ‪ )2‬رنگ‬
‫کرمی دارد (اگر جلوی این بیماری گرفته نشود باعث کوری می شود‪).‬‬

‫گاهی اوقات اطراف ضایعه اصلی‪،‬ضایعه اقماری دیده میشود‪.‬که اگر ضایعه اقماری دیده شود بیشتر به نفع کاندیدا است‪.‬‬

‫در بچه ها بعلت رفتارشان بیشتر در معرض این بیماری هستند‪.‬در کسانیکه لنز تماسی‪،‬سخت یا زیبایی استفاده می کنند و مدام آنرا‬
‫گذاشته و برمی دارند که خود این کار ریسک مبتالشدن را باال می برد‪.‬در کسانیکه کار آزمایشگاهی دارند و چشمشان را به لبه میکروسکوپ‬
‫می گذارند(ما فقط لنزهای چشمی میکروسکوپ را تمیز می کنیم‪ ).‬و امکان ابتال وجود دارد‪.‬قبال باعث کوری میشد ولی اکنون خیر‪.‬‬

‫همه عوامل قارچی در آن نقش دارند‪:‬‬

‫اصلی ترین عامل ایجاد کننده این بیماری‪،‬فوزاریوم سوالنی(کلونی های موزی شکل(فوزی فرم) و داسی دارد‪ ).‬است‪( .‬به بیشتر داروها مقاوم است‪).‬‬

‫‪|Page1‬‬
 ‫آسپرژیلوس فومیگاتوس‪،‬فالووس‪،‬نایجر‪،‬کاندیدا البیکنس‬

‫قارچ های سیاه رنگ مثل ‪ ( Pseudallescheria, Alternaria, Curvularia, Acremonium‬قارچ روشن)‬

‫همه اینها در ایجادش نقش دارند‪.‬‬

‫تشخیص‬

‫آزمایشگاه نمونه نمیگیرد‪(.‬چون قرنیه درگیر است‪).‬برای این کار متخصص چشم در اتاق عمل با کمک اسکالپل پالتینی شماره‪(12‬بسیار نازک)‬

‫یا تیغ بیستوری(نباید سوآپ باشد) قرنیه را می تراشد و اسکالپل را داخل محیط کشت به شکل حرف ‪ S‬یا ‪ C‬تلقیح میکند و برای آزمایشگاه‬
‫میفرستد‪ (.‬پلیت را به خود اتاق عمل می برند چون قرنیه چیز خیلی بزرگی نیست که بعدا بخواهند تلقیح کنند)‬

‫‪)1‬معاینه مستقیم‪ )KOH( :‬میسیلیوم یا سلول مخمر‬

‫‪)2‬کشت آزمایشگاهی‪SDA:‬‬

‫چرا حرف ‪ S‬یا ‪C‬؟ چون انقدر این اسکالپل نازک است که بعد از تلقیح خود فرد قادر به دیدن آن نیست‪(.‬با یک مو یک آگار را میتراشیم) در‬
‫هنگام انتقال پلیت از اتاق عمل به آزمایشگاه ممکن است محیط کشت آلوده شود‪.‬اگر در محل حرف ‪ C‬یا ‪ S‬قارچ دیدیم‪،‬این آلودگی برای‬
‫قرنیه بیمار است‪.‬آلودگی خارج از حرف ‪ C‬یا ‪،S‬از بیمار نیست و برای محیط اطراف است‪(.‬مثال اگر قارچ آسپرژیلوس را دیدیم این را بعنوان نتیجه‬
‫گزارش می کنیم نه سایر قارچ ها و باکتری هایی را که ممکن است در مسیر درون پلیت نفوذ کرده باشند‪).‬‬

‫تهیه الم مستقیم خیلی ارزش تشخیصی ندارد‪.‬‬

‫*مالسزیا می تواند وارد خون شوند و ایجاد بیماری سیستمیک کنند چون فلور نرمال اند و ایجاد فونگمی بکنند‪.‬ورود باکتری به خون در افراد سرپایی اتفاق نمی‬
‫افتد و در کسانیست که مثال طوالنی مدت در ‪ ICU‬خوابیدند و تزریق آمینواسید دارند یا در بچه هایی که هموالسیون چربی درمانی می کنند(این قارچ از طریق‬
‫کتتر وارد خون میشود و قابل تشخیص نیست و ممکن است کشنده باشد‪ .‬در بچه ها انسداد کیسه اشکی را داریم و در بچه هایی که ختنه نشده اند‪،‬در آن محل‬
‫ممکن است ایجاد عفونت بکند‪).‬این بیماری ها سطحی اند و قابل مشاهده اند‪.‬‬

‫درمان(هر قطره اشکی ضدقارچی که در بازار وجود دارد‪).‬‬

‫‪)1‬ضدقارچ های موضعی‪(:‬ناتامایسین‪،%5‬آمفوتریپسین‪،%0.15 B‬میکونایزول‪)%1‬‬

‫‪)2‬فلوکونازول خوراکی برای مخمر و ایتراکونازول خوراکی برای قارچ های رشته ای‪.‬‬

‫ایتراکونازول‪:‬دارویی که گران تر است و در آب حل میشود و نفوذ پذیریش به بافت و محل آلودگی بیشتر است‪.‬‬

‫بیماریهای باکتریال‬

‫این بیماری ها درمان آنتی باکتریال میخواهند‪ .‬چیزی که زیر میکروسکوپ دیده میشود باکتری است‪(.‬شکلشان شبیه بیماری های قارچی‬

‫است‪).‬بخاطر محل درگیری که دارند کمتر مورد توجه قرار می گیرند و مزمن میشوند ولی با آن کنار می آییم‪.‬مثال اریتراسما‬

‫‪|Page2‬‬
 ‫عنایت‬

‫‪Erythrasma(1‬‬
‫➢ با اریتم و قرمزی همراه است‪.‬‬
‫➢ بیماری مزمن)‪ ،(cronic‬خفیف و قابل کنترل است‪.‬‬
‫➢ ‪ Localaized‬و موضعی و محدود به پوست نواحی چین دار بدن‪( .‬کشاله ران‪ ،‬زیربغل‪،‬بین انگشتان پا(فرم مقاوم بیماری)‪ ،‬زیر‬
‫سینه در بانوان‪ ،‬افراد چاق‪،‬پشت گوش و گردن در برخی از افراد)‬
‫➢ ضایعات ایجاد شده توسط آن قرمزی مسی رنگ یکدست و بدون حاشیه است‪.‬‬
‫➢ وزیکول‪ ،‬التهاب‪ ،‬ترشح و درد ندارد اما پوسته ریزی‪،‬شوره و خارش دارد‪ .‬در بعضی کتاب ها گفته شده که این بیماری خارش‬
‫ندارد اما افرادی که مراجعه میکنند در عالئمشان عالوه بر قرمزی به خارش نیز اشاره میکنند‪.‬‬
‫➢ این بیماری پوست سطحی بدن را درگیر میکند‪.‬‬
‫➢ از نظر توزیع جغرافیایی ‪ wide world‬است‪ (.‬به علت اینکه عامل آن‪ ،‬باکتری است که فلور نرمال بدن است‪).‬‬
‫➢ در نواحی ‪ tropical‬به علت آب و هوای آن و مرطوب بودن پوست بدن شیوع بیشتری دارد‪.‬‬
‫➢ در اقایان بیشتر کشاله ران و در خانم ها بیشتر ناحیه زیر سینه درگیر میشود‪.‬‬
‫➢ عامل ایجاد کننده این بیماری ‪ Corynebacterium minutissimum‬است البته مابقی کورینه باکتریوم ها مثل‬
‫‪ afermentans‬نیز در این بیماری نقش دارند و از انجایی که فلور نرمال بدن است واگیردار نیست‪.‬‬
‫➢ در مردان بیشتر است زیرا مراقبت لباس زیر کمتری دارند از طرفی فعالیت بیشتری دارند همچنین در زنانی که بخاطر زیبایی‬
‫سوتین های تنگ می پوشند نیز دیده میشود‪.‬در تابستان نیز در اثر تعریق زیاد در کشاله ران قرمزی یکدست دیده‬
‫میشود(عرق سوز)‪.‬‬
‫➢ این بیماری به خصوص در خانم ها ممکن است با تینا ورسیکالر یا کاندیدیازیس هم پوشانی داشته باشد یعنی شخص همزمان‬
‫درگیر هر دو یا هر سه بیماری باشد‪.‬تشخیص در این موارد بسیار مهم است چون عامل اریتراسما باکتری است درنتیجه داروی‬
‫آنتی باکتریال نیاز دارد اما تینا ورسیکالر و کاندیدیازیس قارچ هستند و درمان ضد قارچی نیاز دارند در نتیجه اگر اشتباه‬
‫تشخیص داده شود درمان اشتباهی صورت میگیرد و اگر یکی تشخیص داده نشود شخص از یک درمان محروم میشود‪.‬‬

‫فاکتور های مستعد کننده بیماری یا ‪: predisposing Factor‬‬

‫• پوست حساس و شکننده‬

‫• افراد چاق(کشاله ران نزدیک به همی دارند)‬
‫• تعر یق زیاد (هایپر هیدروز)‬
‫• آب و هوای گرم و مرطوب‬
‫• دیابت ملیتوس‬
‫• عدم رعایت بهداشت و لباس های زیر نامناسب‬
‫• چاقی‬
‫• افزایش سن(این بیماری در سن پایین وجود ندارد برعکس آن تینا ورسیکالر است که در افراد مسن وجود ندارد و بیماری با‬
‫افزایش سن فروکش میکند)‬

‫‪|Page3‬‬
 ‫تشخیص‪:‬‬

‫‪- 1‬بهترین کار رنگ آمیزی متیلن بلو است‪.‬‬

‫نحوه رنگ آمیزی‪ :‬مقداری پوسته را روی الم میگذاریم یک قطره سرم فیزیولوژی یا آب مقطر روی ان میریزیم سپس یک الم دیگر را‬
‫روی الم اولیه قرار میدیم و له میکنیم و الم را میکشیم و انها را ازهم جدا میکنیم‪ .‬اگر یک قطره اتر بریزیم چربی زدایی انجام میدهد و‬
‫رنگ آمیزی بهتر میشود بعد که خشک شد یک قطره متیلن بلو روی آن میریزیم و زیر میکروسکوپ مشاهده میکنیم‪.‬‬

‫زیر میکروسکوپ تجمعی از باکتری های کوکسی‪ ،‬کوکوباسیل‪ ،‬باسیل های رشته ای و فیالمنتوس را در داخل سلول های اپیتلیال‬
‫میبینیم‪.‬در واقع باکتری ها در زیر میکروسکوپ به اشکال مختلفی دیده میشوند‪ .‬اندازه این باسیل ها کمتر از ‪ 1‬میکرومتر است‪.‬‬

‫متیلن بلو در رنگ آمیزی اسید فست نیز وجود دارد‪.‬رنگ امیزی اسید فست به دو صورت دیده میشود‪ -1:‬زیل نیلسون ‪-2‬کانیون که‬
‫برای رنگ آمیزی نوکاردیا به کار میرود‪.‬‬

‫‪: light woods- 2‬در اتاق تاریک به نمونه تابیده میشود و قرمز لعلی رنگ ایجاد میشود ولی معموال استفاده نمیشود چون اختصاصی‬
‫نیست و خیلی از بیماری ها این رنگ را ایجاد میکنند‪ .‬در این روش امکان مداخله با لوازم آرایشی نیز وجود دارد‪.‬‬

‫چند نکته‪:‬‬

‫✓ در این بیماری کشت نداریم و بر اساس رنگ آمیزی و عالئم تشخیص میدهیم‪.‬‬
‫✓ در این بیماری به دنبال میسلیوم نیستیم چرا که عامل ایجاد کننده بیماری باکتری است و میسلیوم مربوط به قارچ ها است‪.‬‬
‫✓ این بیماری وزیکول ندارد‪.‬‬

‫درمان‪ :‬دارو های آنتی باکتریال‬

‫• بهترین درمان‪ Erythromycin :‬به صورت ژل موضعی(فرست الین درمان)‬

‫• در صورت در دسترس نبودن ژل آن‪ :‬کپسول اریترومایسین ‪ 1‬گرمی هر روز به مدت ‪ 6‬یا ‪ 5‬روز(خط دوم درمان)‬
‫• پماد های ‪ whitfield‬شامل ترکیبات بنزوئیک اسید و سالیسیلیک اسید‬
‫• صابون های گوگردی ‪(%3‬صابون های سولفوری)‬

‫این بیماری یک بیماری عود کننده و برگشت پذیر است همچنین درمانش چالش برانگیز است زیرا عامل بیماری باکتری است که فلور‬
‫طبیعی بدن است و شیوه مراقبت و زندگی فرد مانند قبل است‪.‬‬

‫‪|Page4‬‬
 ‫زارع‬

‫‪:trichomycosis Axillaris(2‬‬

‫تریکو به معنای مو است و مایکوزیس به معنای عفونت قارچی است و آگزیالر به معنای زیربغل است (درواقع عفونت باکتریایی است‪).‬‬

‫یک باکتری گرم مثبت هوازی است و غالف مو را درگیر میکند‪.‬‬

‫یک عفونت سطحی ایجاد میکند و در این بیماری پوست درگیر نمیشود و مو درگیر میشود‪ .‬اطراف مو یک غالف لزج تشکیل میشود‪.‬‬

‫در طبیعت پیدا میشود و هم به صورت باسیل و هم دیفتروئید دیده میشود ‪ ،‬عمدتا در نواحی مرطوب دیده میشود‪.‬‬

‫آسیبی به مو وارد نمیکند و درکسانی که بدنشان بو میدهد و تعریق زیاد دارند بیشتر دیده میشود‪.‬‬

‫بیشتر ناحیه زیر بغل را درگیر میکند و میتواند باالی ناحیه تناسلی و موهای ناحیه شیار باسن راهم درگیر کند ( به ندرت میتواند ابرو و‬
‫مژه ها را هم درگیر کند‪).‬‬

‫ناحیه زیربغل لباس این افراد رنگی میشود که شامل سه رنگ است‪:‬‬

‫‪_1‬بیشترین رنگی که میگیرد زرد است که به آن فالوا میگویند‪.‬‬

‫‪_2‬بعد از آن مشکی میشود که به آن نیگرا میگویند‬

‫‪_3‬قرمز یا روبرا‬

‫این باکتری ها فلور نرمال اند یعنی درمان خاصی ندارند و رفتار باید اصالح شود‪.‬‬

‫در افراد چاق‪ ،‬کسانی که بهداشت پایینی دارند و کسانی که تعریق زیادی دارند ایجاد میشود‪.‬‬

‫درمان‪:‬‬

‫بهترین درمان برای آن شیو کردن است اما گاهی بعضی افراد ممکن است هورمون درمانی انجام دهند‪.‬‬

‫از ترکیبات ضد قارچی و فرمالین نیز میتوان استفاده کرد اما زیاد کار آمد نیست‪.‬‬

‫از پماد وایت فیلد نیز میتوان استفاده کرد‪.‬‬

‫میتوان از دارو های آنتی باکتریال‪ ،‬صابون گوگردی و‪ ...‬استفاده کرد‪.‬‬

‫تشخیص‪:‬‬

‫بیشتر به صورت چشمی تشخیص داده میشود‪.‬‬

‫در آزمایشگاه با قرار دادن مو زیر میکروسکوپ میتوان تجمع باکتری ها را مشاهده کرد‪.‬‬

‫‪|Page5‬‬
 ‫کشت الزم ندارد‬

‫کورینه باکتریوم تنوئیس میتواند عامل آن باشد‪.‬‬

‫عفونت های درماتوفیتی‪:‬‬

‫از آنها به عنوان کچلی نام میبیریم ‪ ،‬اینها ‪ tinea‬میدهند و به معنی واقعی کچلی هستند ‪.‬‬

‫این بیماری کم شده بود اما مجددا بیشتر شد‪.‬‬

‫این بیماری در روستاها و جوامع فقیر بیشتر بود ولی االن در جوامع پولدار اتفاق می افتد‪ .‬به خاطر جابجایی الگو های شهر و روستا و‬
‫نگهداری حیوانات خانگی‪.‬‬

‫سه گروه از اینها وجود دارد و معموال بر اساس تکثیر غیر جنسیشان طبقه بندی میشود‪ ،‬اینها کامال واگیر دارند برخالف قبلی که فلور‬
‫نرمال بودند‪.‬‬

‫اینها عالئم دارند و سوزش و خارش و ریزش مو ‪ ،‬اگزودا‪ ،‬ترشح‪ ،‬شوره و‪ ...‬دارند‪.‬‬

‫این قارچ ها کراتین دوست اند و درم دوست اند ‪ ،‬و آنزیمی به نام کراتیناز دارند‪.‬‬

‫کراتین یک اسکلروپروتئین است و بخش عمده ای از بافت پوششی مارا شامل میشود مانند مو و ناخن و پوست‪.‬‬

‫در پرندگان پر آنها و در حیوانات پشم و پوست و سم و شاخ آنها را میتواند درگیر کند‪.‬‬

‫در دامپزشکی خیلی حائز اهمیت است‪ .‬بین سگ و گربه ها زیاد است‪.‬‬

‫در صنعت چرم میتواند تاثیر گذار باشد چون چرم گاو را درگیر میکند‪.‬‬

‫سه نوع منبع دارد‪:‬‬

‫‪_1‬بعضی از آنها حیوان دوست اند و از طریق حیوانات به ما منتقل میشوند‪.‬‬

‫‪_2‬بعضی از آنها انسان دوست اند و از انسان به انسان منتقل میشود‪.‬‬

‫‪_3‬بعضی از آنها خاک دوست اند و زیاد قدرت تهاجم ندارند برخالف دو نوع دیگر ‪.‬‬

‫واکنش های حیوان دوست ها شدید تر است چون انسان دوست ها با ما آداپته شده اند و آنچنان بیگانگی برای ما ندارند و واکنش های‬
‫آنها اکثرا کرونیک است اما واکنش های حیوان دوست ها واکنش های حاد است و زودتر خوب میشوند به مدد واکنش های سیستم‬
‫ایمنی‪.‬‬

‫‪|Page6‬‬