‫بسم اهلل الرحمن الرحیم‬

‫دوره آموزشی آشنایی با مکتب فقهی آیت اهلل العظمی خامنه ای مدظله العالی‬

‫جلسه سوم‪ ،‬روز دوم‪ :‬روش شناسی فقهی در مکتب فقهی آیت اهلل العظمی خامنه ای مدظله العالی با تاکید بر کتاب «ثالث رسالا ف فالی‬
‫الجهاد»‬

‫استاد‪ :‬آیت اهلل محمد محمدی قائینی‬

‫شاخصه های اصلی روش فقهی رهبری‬

‫‪ .1‬تکیه بر فقه جواهری‬

‫‪ ‬شاخصه اصلی صاحب جواهر ریشه دار بودن و عمیق بودن است‪.‬‬
‫‪ ‬صاحب جواهر به اقوال گذشتگان تکیه دارد‪.‬‬
‫‪ ‬انواع و اقسام استدالل ها را بیان کرده اند‪.‬‬

‫‪ .2‬به اقوال فقها اهمیت می دهند‪( .‬نه تقلیدا)‬

‫‪ .3‬به کلمات مفسرین در تفسیر آیات توجه می کنند‪.‬‬
‫به المیزان توجه ‪ ......‬دارند‪.‬‬ ‫•‬
‫معظم له ذهن نقاد و عمیقی در حوزه ی تفسیر دارند‪.‬‬ ‫•‬

‫‪ .4‬لغت شناسی‬
‫منابع ما عمدتا عربی است‪ .‬جدای از اینکه انتخاب عربی توسط خداوند است‪.‬‬ ‫•‬

‫‪ .5‬موضوع شناسی‬
‫مرحوم امام فرمودند اگر در گذشته یک موضوعی بوده و االن عنوان موضوع عوض شده‪ ،‬اگر فقیه ی نتوان د حک م را‬ ‫•‬
‫تطبیق دهد‪ ،‬فقیه نیست‪.‬‬
‫بدون تشخیص درست موضوع نمی توان حکم درست را داد‪.‬‬ ‫•‬
‫تشخیص عرف عام نیز بسیار در تشخیص موضوع اهمیت است مثال شطرنج امروز با شطرنج زم ان معص وم متف اوت‬ ‫•‬
‫است‪.‬‬
‫ارتباط با طوایف مختلف در اجتهاد انسان تاثیر دارد‪.‬‬ ‫•‬
‫مقام معظم رهبری به علوم مختلفی مسلط هستند لذا موضوعات را خوب تشخیص میدهند‪.‬‬ ‫•‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ .6‬اعتقاد به فقه پویا‬
‫‪ ‬دین موضوع و محمول ثابتی ندارد ‪.‬‬
‫‪ ‬فقه پویا یعنی موضوعات جدید را براساس منابع قران و سنت تشخیص داد‪ .‬نباید در نظرات فقهای قدیم منجمد بمانیم‪.‬‬
‫‪ ‬اگر بگوییم که دین توان پاسخگویی ندارد مخالف با روایت پیامبرگرامی اسالم است‪.‬برای تمام احکام مورد نیاز‪ ،‬دین اسالم‬
‫توانایی پاسخگویی دارد‪ .‬مثال طواف کعبه که قبال فقها اجازه طواف از طبقات باالی کعبه را نمی دانند‪....‬‬
‫‪ ‬امروز با برهان باید صحبت کرد‪.‬‬

‫‪ .7‬استظهارات نوع و بدیعی دارند‪.‬‬

‫‪ .8‬استنباط قواعد جدید از اصول و ادله‬

‫‪ ‬امروزه نمی توان با صرف قواعد سابق مسائل را حل کرد و باید قواعد جدید ارائه کرد‪.‬‬
‫‪ ‬اصول را فکر بشر غیر معصوم درست کرده است‪ .‬پس می توان مسائل جدید را ارائه کرد‪.‬‬

‫‪ .9‬روش ایشان نقض و ابرام است‪.‬‬

‫‪ ‬با چند مثال نقض می کنند اگر مورد قبول نباشد‪.‬‬

‫‪ .11‬تحقیقات تاریخی در همه ی مباحث ایشان دیده می شود‪.‬‬

‫‪ .11‬اعتنا به قواعد اصولی و فقهی‬
‫‪ .12‬اعتنا به تحقیقات رجالی‬

‫‪ .13‬استفاده از کتب و نظرات اهل سنت‬

‫‪ ‬فقه شیعه نسبت به فقه اهل سنت همانند حاشیه است به متن‪ .‬چون حکومت اکثرا دست سنی ها بوده‪ .‬و اهل بیت با توج ه‬
‫به این مسائل مطالب را بیان می کردند‪.‬‬
‫‪ ‬در فهم درست مطالب کمک می کند‪.‬‬

‫‪2‬‬