Professional Documents
Culture Documents
onopol 0000
K. K. HOFBIBLIOTHEK
ÖSTERR . NATIONALBIBLIOTHEK
74. Q.56
C
LXXIV. Q.56.
}
1
ATHANASII KIRCHERI
E SOC. IESV
POLYGRAPHIA
NOVA ET VNIVERSALIS
... 11 ng MY
Quả DATA
Prima , Vera & reali , fine vlla tarensis Arcani ſuſpicione , manifeftè i d'umidiɔai :2
naculæ linguæ fubfidio , omnibus populis & linguis clam , apertè ; obfcurè ,
.
Felicibus Aufpicijs LEOPOLDI I. Rom. Imperat.
femper Augufti .
i ommud sa HIS bles cupineda u OT
Arang cin On "W
„
gwa dero our pulloodONDA
us MUH บ
Omnia in vno fu
& in omnibus vnum .
SVPERIORVM PERMISSV .
VR !! 002
I
SYNOPS I s
MATVM .
SYNTAG
ZX1
SYNTAGMA OPRIM V M.
总成
Ominei ingentina isoma quo quifque vel vnică lingua vernacula , qualif
43 : ãdo ¿ fing
: -1 b argent Ingo gener
C mine tamen plenè intellectum ; quo quiuis , etiam linguarum imperitus , fub
qualibuerit lingua, occultos animi fui conceptus amico diftanti manifeftare queats &
iftugu ar
graphia indigitatur , fed vti in hunc diem à nemine captus, ita quoque paffim à plæ
rifque pro paradoxo habitus fuit , tam tandem à falfa perfuafione vindicatus , atque
ONLY " !
RD In
EN
C HE IA
LI LI
WIEN
H EK
BIBL T
CA
10
1
1
LEOPOLD VS
GVILIELMVS
6520390 91 & nsid
DEI GRATIA ARCHIDVX AVSTRIAE, EPISCOPVS ARGEN
LEOPOLDVS
Ioannes Kaltſchmidt 1
Vicarius Generalis :
typis mandetur , fi'ita ijs , ad quos pertinet, videbitur cuius rei gratia
has litteras manu noftra fubfcriptas , figilloque noftro munitas dedi
mus . Roma 2. Decembris 1662.
5 21. DIY The sees mui
-O! 50!
- Biost ED , monsi
Son.memb ,
Imprimatur, :
ܐ، 11700 ici:
3. 19
707 30
...
*ry. 2
:: ....
514
1
SYN
1
SYNTAGMA I
PRAEFATIO
AD LECTORE M.
1 .
ribifit,tege illud, vel reuela . Non incongrue fane: fi enim filentio fuppref لسرك
fum folis verborum ampullis id debuccinaueris , iam non tam puden
dam iactantiæ & oftentationis labem , quam laudis meritum tibi conci
حفط من
liabis . Si verò id reuelaueris , iam audies mox illud tibi occini : Et nos
غیری له
hac poteramus . Atque adeò, quod primo admiratione quadam Sciolorum
vilefcat ; cum humanæ conditioni ita comparatum fit , vt nil corum, quæ
tantoperè deprædicantur arcanorum , nifi ca fenfus probet , credere velle
tiæ , fine qua omnis humanæ indaginis conatus vanus & fruſtraneus eft ,
cum primis adfcribas velim . Erit forfan non nemo , qui veſtigijs meis in
fiftens, huius præfentis argumenti campum , in maximam mirabilium re
CAPVT
1
6
CAPVT PRIMVM .
11:
Quid fit , aut in quo confiflat boc nouum linguarum artificium ?
CAPVT
7
pa di Gallicam . i tranftuCongemfem
Life in Angolanam
tionar. Hifpanicam
1. huius Germanicam linguam Monomata
transfe Polonicam
ratur in Lituànicam
i
Lingwas Hungaricam
Belgicame
Anglicam1113 € 22.18
Hybernicam
Mexicanam
In Afia
In America dictio- Peruanam
dictiona
rium 1. Chaldaicam narium 1. tranftu Brafilienfem
liffe fufficiet in lin Canadenfem
fufficiat Arabicam
guas magis uniuer & conteras is
tranfa Armenicam 312
liffe in Perficam fales > ti in lin farumNatio
fie in Sinicam
guas vi
IRA
fiue latinis numeris fignatam, hoc pacto I. II. III. Sc. deinde fingula quin :
que columnarum vocabula, zyphrarum numeros ordine naturali difpofitos ha
bent adiun&
tos , qui quid indicent , paulo poft indicabimus ; quorum vnuf
**
CAP VT QVINT V M.
11.
; Tamb
PARA
1
9
PARADIGMA PRIMVM .
95 . 171 ܝ
De modo componendi litteras ·
Et epiftolam quidem non eo modo quo paffim litteræ fcribuntur, fed verba fin
gula ad perpendiculum, feu columnaliter difponere debes,vt fequitur :
poffent verba, adferre , confignare . Quod non folum de verbis quibufcunque 2007
tandem mtelligi velim , fed & de nominibus adiectiuis , proprijs , fimili
151
bufque .
3 Si quædam verborum conftructio non congrueret , aut difficilior föret ,
tunc in aliam quamcumque faciliorem cam mutare poteris , ita vt ſenſus ta
men epiftolæ quoad ſubſtantiam remaneat .
4 Non debet in hoc artificio attendi verborum elegantia , & numerofa pe
riodus , fed fimpliciffima conſtructio , & quantum fieri poteft , verbis & vocibus
nudis,, fine ornatu conceptą .
5 Plærumque in hoc artificio ex varietate idiomatum contingit, adiectiuum
fiue epitheton aut relatiuum aliquod , quod in lingua latina poftponitur,necef
fariò in alia lingua ad Cacophoniam vitandam præponi debere ; verbi gratia
malè fonat in Gallico , Pere noftre , aut , Amy noftre , quorum tamen vtrum
B 2 que
in
12
f
que in Latino bene fonat , Pater nofter , Amicus nofter . hoc fi aduerteris ,
nihil aliud legenti faciendum effe ſcias , quam vt vel calamo , vel mente fola,
legens , male fonantia verba inuertat . Sed hæc vti nullius momenti funt , ita
facilè à quolibet corrigi poffunt . Sufficit itaque id innuiſſe .
6 Si verò quifpiam ignarus linguæ Latina , Gallicâ linguâ ſcribere vellet ,
is primò litteras gallicas ex Dictionario I. verbis Gallicis , in columna fi
נה le quale
quibus MS la quelle la qualvvelchen
qual 22. A.
عقلت
intellexi היבנתי ho intefo
TUDYKO iay entendu he entiédido ich hab verſtandenx1 1. 3.
نفت
fuum 108 . נפש la tua Iton vueftro dein XXX. 28. Å
tr
intentione
animum θυμόν intentione intention animo gemüth II. 13. A
ம்
κατά ל
iuxta conforme felon nach XXIX. 20.
fegun
T . רצון
tuam Lalla tua ta vueftra deinem XXX. 28. Å
13
CAPVT SEX TV M.
1
OSTOVAM itaque quifpiam quafcumque tandem litteras , qua
cumque , ex his 5. pofitis , lingua confcriptas acceperit , tunc
primò ad fenfum epiftolæ per notas defcriptæ percipiendum ,
merum 12. , qui è regione præpofitionem ex, quam feorfim reliquis appones ›
monftrabit .
12 Numéros hoc loco pofitos xxx. 22. A quære in fol. xxx. & numerus
z2.è regione oftendet, qui cum nota Ablatiui pluralis numeri A , nude & qui
bus appone feorfim .
1
13 Numeri occurrunt x11 . 3. quære in fol.x11.numerum 3. & è regio
ne eius inuenies verbum intelligere, & quia nota fignificat primam perfo
nam fing.numeri, præteriti perfecti, feorfim panes ad reliquas voces iam inuentas
intellexi .. §
In Amaui : Amatusfum
Sing. 2 amauifti Sing2 amatus es
3 Ռ : amanit A 3 amatus eft
Præt. Pręt.perf.
VIA amagimus Iamari fumus
Plur. 2amauiftis Plur. 2 amati eftis
inbox 3.Pamarunt . 3 amatifunt.
Sing. Amat us
Sing Y Amans Parti
cip. amari
HAHHH
Particip.
Plur.
Plur. Tamantes
HHHHHH
(1
I Amabor
I. I Amabo
Sing. 2 amaberis
Sing. 2 amabis
amabitur
13 amabit Futurum j
Futurum amabimus amabimur
1
Plur. 2 amabimini
Plur. 2 amabitis
amabunt . 3 amabuntur .
3 1
Sing. Amare
Sing.71 Ama ㄷ
Imperat.
Imperat.
Plur. \z amate . Plur. 2 Eamamini.
1
16
Vides itaque in hac tabella, hanc notam præfentis temporis fing. num. U
perfonam exprimi per virgulas ei additas , vt fi vna ei addatur Us primam
perfonam , fi duæ , fic perfonam fecundam ; fi tres E, tertiam perfo
nam indicat . In plurali verò numero , nota non nifi puncto differt à priori ;
perfonas indicant virgula ei appofitæ U. 2. 3.
Præteritum perfectum fingularis numeri , vt vides , per notam priori inuer
fam indicatur , fic cui virgula iuncta oftendunt perfonas : plu
ralis verò numeri per eafdem puncto tantum differentes , vt · Pari
pacto nota futuri primam perfonam , I fecundam , tertiam perfonam
fingularis numeri indicat ; pluralis verò numerus perfonarum notatur per lineo
lam extremitati figuræ appofitam , fic . Atque hoc pacto omnia oc
currentia verba actiua fignabuntur . Notæ verbi paffiui nullam prorfus differen
tiam habent, à verbi actiui modo , tempore , numero , nifi lineolam quandam
quæ notis fupraponitur . hoc pacto: ū , Amor, amaris , amatur : fed
hæc omnia ex tabula à tergo pofita clarius patent , quam vt fufius ex
plicari mereantur . Vides præterea modum Cafuum notas explicandi : qui
cafus funt 6. Nominatiuus , Genitiuus , Datiuus , Accufatiuus , Vocatiuus ,
Ablatiuus , Singularis & Pluralis Numeri ; & hafce notas nihil aliud effe, quam
CAPVT
SEPTIM V M.
De Vtilitate buius Artificÿ .
DICTIONARIVM I
PENTA GLOSSV M
SIVE
QVINQ VE LINGVA RV M
PARÆNESIS AD LECTOREM .
C que linguis conftitutum fit ; Litteras in quacumque tandem lingua ex dictis quinque compofitu
rus , primò Epiſtolam breuibus fimplicibufque verbis concipiet , conceptam in voces , nomina , verba ,
aduerbia, cæterafque particulas, perpendiculari ordine in columnæ formam , vti in præcedentibus di
aum fuit,difpefces, & deinde fingula ordine vocabula, v.g. Latina in columnis (Latina) fignátis, quæ
res . Inuentis verò vocabulis numeros fingulis vocibus adſcriptos , perpendiculari defcenfu feorfim,
Latinæ linguæ ignari , ex II . Dictionario , vt in primo eius folio docemus , fine difficultate intelligent .
Si vero in primo Dictionario vocabulum aliquod non intelligeretur ; numerum ei adfcriptum quære
с Latina
1
18
anas • II. 12 andare . XII. 2fneffe . II. 34 amigo. II. 5 bachen. IX. 25
> XV. 29 amiable, II. 9beherbergen. I. 14
anglus. II.1 13 annuntiare . XV. 23 affieger .
II 14 annonare . XXV. sattendre. •
anglia XIV. 26 amate XV. 24 bevvahren . II. 32
annus. II. 15 entiuedere, VII. 3attacher , XIII. aniquilar. I. 25 beſchen. II . 36
animus . .! II. 13 annegare. XXI . 27 auoir someil . VII. 23 negar!!!! XXI . 27 benedeyen III.18
animo trifti. • beſtellen. IV. 35
II. 16 apportare . 1. 19 auançer. XVIII 3 andar al deredor.
angufte . II. 17 indar attorno. IV. 26 au foir. XXIII.14|| 3. IV. 26beklagen . IV. 39
XVIII . Hi 28 ánimo , IF 13 beichten. IV. 40
anguis . II. 18 pparecchiare.XVI, 19 aucun .
'ante oculos. II. 19 aprire. .1 II. 2'aucun. 138 año .!! V. 3
II. 13 beuuilligen :
II. 20 annualmente, XIX . 6 auoir. X.ro anudar ! 53
aperire . XV. 5 begreiffen. V. 8
apocha.com II. 21 arroffire . XIX. 37 auarice . ILI 6 aparejar. XVI. 19 beftendig. V. 10
appellare . 11. 22 appartenere.XVIII. 6 auaricieux . III apagar . XIX . 24 beftendigkeit . V. 11
appropinquare . arare. 11. 26 autre. 1.36 abretar. XI. 15 begeren. VI. 19
1
IL 23 arriuare . I. 18 autrement . •
I 37 apacentar. XVIII. 5befchirmen. VI. 25
aqua. II. 24 ardire . III. 4 auoir pitiè , A
V.6 aposentar. VII. 3
I. 14 betriegen.
aqualis . II. 25 ardito.. III 9 a ond lle . 8
X. 22 appreffurar. VIIII. befferen. VIII.
arare. II. 26 ardire . III. 1à tout quoy. XIX. IV. befetzen. VIII. 17
apoftar .
arena. 11. 27 arditamente . III. 1ayder . XII. 18 aprender. VII. 18 betriegen . VIII. 27
1
• XI. 25 X. 9
argentü viuů. 11. 28 arrabbiare. upocar. VII. 17 befchirmen .
armus. II. 29 argento vino. II. 28 B apaziguar. XVII. 14 bedancken . X. 7
ars. I II. 30 armaraolo . V. 40 anade . II. 12 berauchen . XI. 18
artocrea . II. 2 arena. II.• 2 lanc . La 3 que hora . XIX. 5 berauberen. XI. 22
afferuare. 11. 3 arundine. X.21bafton .. IX. 39 agudo . 1. 12 befpotten . XII . $
afinus. II. 33 armare . battre. XXIII. 19 de III. 14befehlen . XII. 15
afina . II. 34 afciugare . XXL 2baptifer. III 15quellos. XI. 6 bellen, XII. 35
afcendere . 1L 35 afpettare. XIV. 26baiter . XVI. Ela qui esta. X. 20begütigen. XIV. 16
11. 36 aſſicurare. XX. 28 babe . XIV . 7arar . II. 26 beiffen. XIV . 19
afpicere .
aftutus II. 37afcoltare . ? HII. 8baigner. XI. 21 arribar. " I. 18behalten . XV. 28
aftutia . II. 38 afino. A II.. 33 benir . III. 18 arucia . VIII. 11belägeren . * ??. XV. 29
attingere. II . 39 afina . K II. 34 beaucoup. XIV. 38arrepentir, XVII. 24bcdecken . XVI
atramentum . ·
∙IN. 40 affediare. XV. 29 beau . IX. 21arrena . 11. 27 beladen. XVI. 12
attollere. itago I. 13 beautè. XVIII 14 urmero. V. 40 bereyten.
XVI. 19
auferre. III. 2 attaccare. XIII. berçer. XIV. 28ffado : I
XXII . 18 begüttigen XVII. 14
audire. III. 3alofa ... XII. 29bien . V III 1ffegurar. XX. 28. bedencken . XIX, .22
audere. III 4auuicinare. II. 23 bien matin. III. ferter
... XI. 36 befpotten . XIX. 3 .
auarus . 3. IH 44. 5auaro : III. blanchir .. IV 5 fentar. XX. 30 begieffen . XIX. 31
lauaritia. III., 1 Gauaritia III. 6bled ; IX. 2 34ffies. XII begraben . XX. 30
· IIE 7auanzare
care . XIX. 25 bleffer . XIII. fi . XXI. betrüben. XXII. 32
augufta
aufcultare. III 8 amazzarė . XI. 24 boutique." XII aſno. IT. 33behendt. XXIII. 2
audax 119addurre . I. 20boiteux . IV. 3 afr. 17% V. 8biogen. VII. 2
laudacia. LIL10 B Braffer ... " IV. 38 aftuto XVIIe 31
37 bitten y
T XILI 12
jaudacter. 4 11 Battezzare . III. 15brebis. " XVI . 9 aftucia 1 777. II. 38 binden.
aula. I III. 12 barattare . 0 V. 16 brider. XI. 20 atacar... XIII. blühen. .IX. 14
auriga . LIL- 13 balia..122 XV. Ur 24 brochet. • XIII 26 atormentár , XXII . 18blütem XX, 13
auis IIE 114baftone ! IX. 39 brouillas . XV. 4atapar. XV. 30 bleiben! L XI II. 39
IV ofi Abafciare. XVI. 6boire . III. 21treuide. III. t 9böf
. Vi XVII. 35
: bene precari . III. 18 ben pen tempo. III.19 car .. ! Xogauaricia I III . د6 bringen . I.20
cadere. IV. 7canonico. .. III. 27 chair dure. VII. 33 bendecir.. III. 18 dicke grobheyt.
4calfetiere . III. 28 chambre. V. 17 beuer . III. 21 VI. 3
caput . IV.
carcer. IV. 9candela. III. 30 chandeille. XVI. 6 dickvveib. VI. 2
III. 30 befar.
caro . IV. 8ealice. X. 5 dicktuch. VI. I
III. 31 chauffetier . III. 28 bellora .
.IV. 10 cantore . XX. Ibinda . XXIII. 2 dienen. XX. 40
caupo . III. 33 chapelain .
canda. IV. 3cantare. III. 32 chanoine. III. 27 bien . III. 17 darffen. III. 4
canus . III. 29 capellano. XX. chapitre. III. 26 borrica . 11. durch ftech en.XV I . 35
celare IV. 16 cadere . IV. 7 chaftier . III. 24 bondad. III. 22 dencken . V. 7
cælare . IV. 17 carne . IV. 8harger. XVI. 12 blanquear • IV. 5 E
cella promptua- cantina . IV. 13hafler . XXIII. 6boz. XXIII. 38
ria . IV. 13 canella . IV. 25 cheoir. IV. 7boluer . XIX. 19 Edel. XV. 14
ciuilitas. IV. 24 cento . IV. 15 cuifinier. V. 5 calçones. .IV.. rein brunnen . a IX. 15
ciuitas IV. 29 cenare • IV. 20complaindre. IV. 39 calentar IV. 6 ein gutermann .
clamare . 0 IV. 30cacciare. IX. 38 commun. V. 9calcetero . III. 28 XXIII. 31
claudus. IV 3 cercare . XXIII. 17 cognoistre. I. 34 calix. III. 31 ein gutefravv. III . 23
clano frigere.. IV. 32 che cofa. XVIII. 29 confiderer. V. 17 camara.
VI. 17 ein langer mann.
Iclauus . IV. 3chi . XVII. onceuoir. V. I caminar. XII. 14 XXIII. 33'
→fi claudere
21
cochleare . V.14 città. XXIII. 39 Confacrer. V. 34 cantar . III. 33 ein rofs . VIII. 9
colligere . V. 19 chiamare. XXIII . 34 corriger . XVIII. 15 candelero. XVII. 8einpacket. VIII. 31
colus .. < V. 27 chiamare. II. 22 corps. iv . 30 caufar. XVII I. 32 ein roch . XXII. 16
collocare . • IV. 35 chiode. IV. 33 cordonnier . XXI 35 çapatero. XXI. 35 entfahen. V. 1
23
Latina . Italica . Galliga Germanic
Hifpanica. a.
dimidium. VHolca :V WN 35 diberolarigacias.
gefundo XX. SII
diffidium . VII 4 dolcesa, XXI beglife . dedinav VII flgemuth II. 13
difcere VII 18 dolcemente. XXL 25 empoigner deda; K VII. geitziganiser.s
difcingere. VI 14 douere. VI 29embräfler. dedus de los pies gebrechen. VIII. 12
A
7 duxom VII. 30 eſprimere. XVIII. entonner. VII. 10descubrir. XIX. 28 groffe. XIII. 34
9 dynaftes . VII 36eftinguere. XIX 24 entonnoir. XII. Idefuiarſe. XX. 10
VIII. 13 grüffen.
16 dormitúrire. VII. 23 errare. VIII. 13 entremetre. III. 22
I 22 defgargar. VII 16 gutte.
IIX entreprendre. 132 defpedaçar. XVII. 13
XII. 28 güttig .
8 TUZ E F enuoyer. XIV. 17 deftruir. IV. 22
V. 39 gürten.
ennuyer. • XXII delante nos. 11. 19 9
7
Edere . XVIII. Farey VIII. 25 empefcher. XIO 14 de que X VI. 35 H
34
26 effundere . VIII. 2 fare la birra. IV. 38enuieux . XD 28 derretir. XVIII 15 :
effugere. environner. IV. 27 de mañana. XII. 36 Haar. VI. 6
5 VIII 3 far parere «AVII.
jego VIII. 4far vowo. XVI. 8efchapper. VIII 3dexar . XVI. bagel X. 14
en.
elegans. VIII fallo -- VIII. 12 efcolle.. XX: 21 dia. VII. aohaben . X. 16
n femere. VILL faftelto. XX . 16 efcuelle. IV.2dicha. IX. halb, i VII. 19
26 emendare.. VILL
. &fafcio. VIII. 3efcheuin. XX. 135 diez. VI . 24 handelen . VIZ
equitare. VIII. Lo fatturas IX.. 16efcrinier. XX. 26diligente. VII. rhanghe . XXI. 33
]}] n
equus VIIN9 fame. VIII. 28 efcrire . XX. 25 diligencia. VIF rohárte . VII. 31
erratum... VIII. 13fabricare. VI. 13efchelle . XX. zo difponer. VII. 32
VI. 38hartbr .
ot
errare . VIII. 13 fabricare . I. 31efcouter. III. 3 deuer. VI 29 hartfleisc . VII. 33
h
eruilia . VIII. 1 faglia. XVI. 14efcumer. XXI. 19 difcordia. XV. 33
VII. 40haffen.
execrari aliquem A far rolatione. X. 31elgarrer. VIII. 13 domar. IV. 4
VII. ashaupt,
VIEL 19farguerra. IH . 16 efguille. I. 13 domeftico. VIII. 29herrschen. XIX. 19
24efguillette. XII. 2herzunahen. " II
. 23
exheredare. VIII. 15 farArepito . XXI. XIII. 1dorar.
exonerare . VIII. 16 fanga . XIII. 38 efguifer. 1. 37dormir. VII 24herr. VII. 36
expendere. VIII. 18 falegname . XX . 26 efguiere. II. 25'dos. VII. 27 hertzog. VII. 30
extruere aream lapide far fcommeſſa . VI. 11efmerueiller. I. • 25 doze. VII. 28 hertz. V: 29
quadrato. VIII 17 filare. XV. 8efpargner. XVI. 18domingo. VII. 37 heiffen. II. 22
lexuere. VIII. 14fendere. V. 25 dudar. X. 14
XIX. 33efpelir. VII. 38hagelen.
fendere . IX. 6efpaule. II. 29 dalce. XII. 18
VII. 35helffen.
F feminella. XVI. 21 efperer. XXI. 17dulcemente. XXI. 5 hinvveggehen. I 3
Faber cultrarius . fedeltà. IX. 9efpeffeur. VI. 3 duplicar. VII. 39hinvvegthun.XXII.17
VIII. 21 febraro. VIII. 35 efpier. VVI. 16 dulzura : XXI, 26 höch I. 39
faber
24
Latina . Itanca . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
faber clauftrarius ferro. X4efprouuer. VIII. 26 durur. VIN hohe V 40
I 1 VIII feruore. VIN 37 eftranger. 1. Iduque.
" VII. 3ohol 111 29
. XXP 17
faber ferrarius . ferire XIII. 7eftrangler. XXI. 23 dureza. VII. 31hoffen!
KEV SVIII. 23 fetore. IX. 22 effuyer. XXI. 2 defpofar. VT. 27hofflich . .919V. 23
höflichkeit.IV. 24
aber plauftrarius felicità. IX. efpreuier. 9
IX. geftain. XXI. 20 K E hören.V
... VIII. 24 feneftra. II. 8
fabricare. VIII. 2c fiorinel / "" C 1. 10 1:7 gregó :
IX. 14eftourgeon. hornung. II 35
facere. . VIII /25 fidares V. 2 eftraindre. XI. 15 Ebenter. VI. 5hundert . DIN 15
facere periculum finire IX. 7efteindre. XIX. 24 echar. V XVI 34 hunger. VIII. 28
777 fenm ache r
VIII. 26 fibbia. ...IX. 8 eftreobeiffante edifiar! IV. 18ho . III. 28
fallere . VIII. 27 fingere. V. 332
2 XIV. 24 clar!! . " X 2 heylen . XIV. +
ames. VIII 28 finocchio. IX. 24 eftouper. XV3oel otro.! 36heylen . XX. 12
I.
familiare . VIII . 29 fontana. IX. 15 eftroit. X2el coraçon. V 29 Laubing
intendere. .. XI. 35 lanare. XII. 36imperatrice. III. 7hombre alto. XXIII.33 Narr. VIII. 33
interficere . XI. 24 legare. XIII. 12 incliner. XI. 29bondo. XVII. 39 nacht. XV. 20
XIII. 2 inuiter. XI. 27 hondura. XVII. 40nichts. XV. II
intueri fe in fpecu- leggiero.
lo. XI. 40 legiadro huo mo. ignorant. X. 32 boradar. XVI. 35 nackent. XV. 21
inuocare. XI. 17lenar via. XXII. " 17imiter. X. 34bueuo. XVI. 1onagel ander handt.
XI. 27liberale. XIII. 30iour. VII. 20'humillar . XXI. 28 XXIII. 29
inuitare.
XIII. 14indignitè. X. 35 namen. XV. 17
iocari. XII. 7 lingua 1
ira. XIII. 15ourn ell eme nt . I nachfolgen. X. 34
XII, liquefare.
irafci litigare. XIII. 16 XIX. 7 nayen. XV. 8 T
XII.
iratus. XII. ledare. XII. 37 iouer auxdez. II . 21gnorante. X. 33 nachtigall. XVII. 5
ire. XX. 9' ioufter. VI. 28 10. 1 VIII 4'nebel. XV . 4
XII. 12 lograre. 8.io.
irridere. XII. 8longo. XIII. 19 indice. X. 36iluminar. X. 33 neidig. XI. 28
liubere. C XII. 15 lucere. XIII. 27iuger. Thordarban enclinar XI. 29neuue zeitung.
"
iucundus. XII. 17 lui. XI. 6iuif.Y X112 22 decentía. X. 35 II. I
iudæus. XII. 22 lumaca. XIII. 13 juing. XII. 26 maierno -X. 25 nehmen. . 25
III
iudicare. XII. 27 lunedi. XIII. 29hurer. XII. 24 inuocar. XI. 17neuu. XV. 18
dancea. XII. 38 mangiare. VIIIa tefte. IV. iunio XII. 26 Paftet! II. 31
7
1 lana. XII. 30maneggiare. V. 12lauer. XII 36instar. VI. 28paufieren. XVI. 25
lapis XII. 31 marauigliofo . XIV. 15'autre. I. zójazgar XII. 27 pergament. XIV. 5
6 laifirudo. XIII. 37 .
XII. 33 marauigliosamente, leçon. XII. 12 peinigen. XXII. 18
Lutfus. XII. 32 XIV. 14le corps. V.39 plantzen. XVII. 16
later. XII. 34 marra. XIII 9 les cheueux. VI. 6 L V. 21
plegen.
Tatrave XII. 35 marcire. XVIII. 20leger. XIII 2 XVI. 40
port.
lauare. VIII. 23 les morts. XIV. 20La cabeça. " V. 20
XII. 36 marefalco. IV. 4predigen.
laudare. XII. 37 marinaro .XV. 3 leuer, XXI. 31 adrar. XII. 35 probiren. VIII. 26
2 lædere. 7 marauigliare
XHI• I. 25 leuer en haut., III. ladrilar. VIII. 17
lætitia. 4matto.
XIII. VIII. 33 liberal , XIII. 7
XIII. 30llagar. Q
.0` lætitia afficere.XIII. 6mattone. XII. 34 luyre. 1. XII•62,7 llamar.. II. 22
3 letus. XIII. 5 mattonare. VIII. 17lier, XIII. 12 ana. !
XII. 30 Quecksilber. II. 28
1
LI lectio. XIII. 3 medicare. XIV. 2limaçon. XIII 13 lança. XII. 38 quitantz II. 21
leuis . XIII. 2 mento. XIV. loing . XILL 17Vargo. XILI. 39
31 .
liberalis. XIII 30mercordi . XIV. 1olouër. XIII. 3 Nauar. XII. 36
libans . XIII. 30merendare. XIV. 11loup. XIII 21lealdad. IX. 9 R
ante.
XIII. 12 mercante. XIV. 13 loyantè. IX. B geçion, XIII. 3 :
ligare .
XIII. 9mercanzia. XIV. Ilundy . XIII 29lengua. XIII. 14 Rauben. XIX. 13
ligo.
VER
longus . XIII. 19 molino da vento. marchand. XIV. 13 locamente. XI. 38rein. XIV. 32
XIII. & 1 mordere. XIV. 19 marchepied. XX. 18uziz. XIT rothvverden XIX. 37
lupus.
luna dics. XIII. 29 morire. XIV. 27 mafionner. IV. 18 ladrillo, XII. 34rühmen. X 26
Macer XIII. • 31muto, XIV. 36 mener. VII. 29 malo. XVII . 35 Safran ube VI. 7
.*0 XIV. 10magro . 31falat. 18
maculare. XIII. 32 11 mercredy. XIII.
4 3 26 er
magnitudo. XIII. 34 S N mefprifer. V. 37 marauillar ... I. 25 faurămpf . XVI . 11
ente.
maius, XIII 33 $ merueilleux . XV. 15 maruuillosam falmen . XX. 6
XV. 14 merueilleufeme .
nt 1X Xry. 14faltz XX. 24 4
mala. XIII. 3 Nobile .
malear XIII, 35 nobiltà . XV. 151 ! XIV. 14 malamente. XIII . 35 faltzfaf. XX. 7
J
manè, XIII. 36 naues \ XV. 9 mesfaire , VI. 32 marauillefo. XIV. -15 faal. III. 12
AI2 mefurer XIV. 6 marinero. XV. I' 3 fagen. VII. 11
manere. XIII, 39nafcondere.
mandar. XII. 15 famen. XX . 27
mantile. XIII. 37 nebbia. XV. 4 mettre en ordre .
XIV. niente. XV .H T V. 26 manted. XVI. 15 fandt. H. 27
maturius.
mederi, XIV. 2 negare, XIX. Smirer.IV XI. 40 manièbó. XII. 19 fagen . XI - 36
mercurialis dies hong nominare. XV. 36 mordre. XIV. 11.7 XIV. 28 féubřeň. XVII -26
" XIV. 6fcheide. XXII. 33
XIV. 10non d. XV. 16 moulin. XIV. 40medir .
merendam capere. notte ! XV. 20moulin à vent onediano. XIV. 3ſchnce. XV. 13
XIV. Inude. Xv. 2 XVII. 12medic. VII. 18 falben. · XXIII. 30
XV. 18 moulin à cau. .3 C menèar. I. 33 fchenckel. 7
metiri. XIV. 6 ,nuouo. XVIII .
II. DE: menofpreciar. 1. 12
mirabilis , XIV. 15 nuoua. XVII V. 37 fcharpff.
C
mire, : xlv. 14 nuotare. XV. mediciner. XIV 37 mercador. XIV. 13fchemen. XVIII 10
mittere. XIV. 17muuole. XV. 25moien. XIva 3 mercaderia. XIV. 12 fcheinen. 4 XIII 27
•
XIy. 16 nutrire II. 4 mourir. XIV. D 2 merendar. XIV. I fcheumen. XXI. 19
mitigare.
mobilis. XIV. 29 . moufcher. XIV. 35 mercoles . XIV. 1ofcheren. XXII. 19
29
Latina , Italica . Gallica. Germanica.
Hifpanica.
murmurare. XIV. 31 papa. XVII. 25 noir. XV. 10 moua. XXI. 4 fchmidt. VIII. 23
munditia. XIV. 33 pace. XVI. 28 nom. XV. 17 mouer. XIV. 25 fchmiden. VI. 13
mutus. XIV. 36 paglia. XXI. 22nommer. XV. 26 muco. XIV. 38 fchmeichlen. III. 20
mutuarc. XIV. 30parentado. V. 15 non eft, XV. 16 mudable. XIV. 29 fchmitzen. XIII. 32
parare. XVI. 19 pregare. XVII. 31 peindre. XVII. 7 pelear. XVIII. 18 fpifz. XXIII. 18
XIII. 25
parcere. XVI. 18 pertufare. XVII. 35 peigne. XVI. 32 peine. XVI. 32 fpielen.
XVI. 20 premere. XI. 15 peigner. XVI. 31 peignar. XIII . 18
parere. XVI. 31fprechen .
XX. . 8
parua mulier.XVI . 21 prendere. 8 pendre.
v. XXI. 33 pelleja. XVI. 33 fpringen .
XVI. 22 preftare. XIV. 30penfer. XIX. 22 penfar. V. 7ftatt. VI. 29
pafcha.
pater. ftaub. XVIII. 12
XVI. 23 preſtamente.XXIII. 3 perçer. XVI . 35 pequenna muger.
XXII. 3 XVI. 21ftanсx. IX. 22
pati. XVI. 24 prefciutto . XVIII . 7perdre.
pauper. XVI. 26pretiofo. XVIII.
XVII I. 4 pere. XVI. 23 perfamar. XI. 18ftarck. IX. 18
XII. 31
paupertas. XVI. 27 prigione. IV. 9perfeuerer. XVI. 37 permittir. XVI. 36ftein.
paufare. XVI. 25 profondo. XVII. 39 permettre. XI . 2 ftelen. IX. 37
XVI. 36 pereza.
XVI. 28 profondità. XVII . 40 perfuader. XI. 1fterben. XIV. 27
pax. XVI. 38perezoso.
peccare. XVI. 29 promouere. XVIII. 5 fteinmetz. IV. 19
3 pefant. X. 9pergamino. XIV. i
XVI. 30prouare. X. 10 perdonar. XI. 4fteltze. X. 13
peccatum. VIII. 26pefamment.
X. 11 pefcar. XVII. 9ftercke. IX. • 17
pectere. XVI. 31 publicare. XVIII. 9pcfanteur.
XVI. 32 pugno. XVI. 39 pefer. XVII. 1oftelen . XVI. 31
pecten. XVII. 27 pescado.
H.4 35
pellere . XVI. 34 pulito. XIV. 32 petite femme. perenecer. XVIII . 6fteigen .
IX. 23
pellis. XVI. 33 pulitezza. , XIV. 33 XVI. 21 perder. XVII . 3ftincken .
1 puro. XVII. 27 ftirn . IX. 27
percutere. XVII . VIII. 6peu fouuent. XIX. 12 pefar.
perdere . XVII. 3 purgatorio. XVIII. 17 pefcher. XVII. 9 pefado. X. " 9ftimme. XXIII. 38
perficere. XVII. 2 puzza. IX. 22 pie. X. ftock. IX. 39
'XVII. 6 pefadumbre.
IX. 23 pied. XVII. 4pefademente. X. 1oftor. 1. 10
perforare. XVI. 35 pazzare.
permittere . XVI. 36 pulice." XVIII. piece . XV. 35
IX. 29 perfeuerar. XVI. 37 ftolperen.
perfeuerare. XVI. 37 pulitamente. XI. 32 ftoffen. XXII . 27
XV. 12 pied-fente. XX. 34 pefquifar.
XVI. 32
perfuadere. XVI. 38 pierre. XII. 31 perfuader. XVI. 38 ftral.
a XVII. 17
XVII. 4 a piler. XIX . 13 picafa. Xyll. 6ftraff.
pes.
XII. 31 ftraffen. XVIII. 15
philomela. XVII. 5 piffer. XIV. 4piedra.
XIII. 16 pintar. XVII. 7ftreiten. XVIll. 18
pica. XVII. 6 Quadrato. XVIII. 24 plaider.
V. 22 plaindre. XVII . 4ftrelen. XVI. 31
pingere. XVII. 7 quaglia. IV. 39 piè..
II. 25 ftro. XXI. 22
pinguiarius. XVII. 8 quale. XIX. 3 plaindre . XVIII. 36 pichel.
?
XVII . 16ftuck. ·IX. 29
•
pifcari. - XVII. 9quando. VI . 20 plaifir. VI. 34 plantar.
pifcis. XVII. 10quarefima. XVIII. 35 plaifant. XII. 17 plazer. VI . 34ftumm. XIV. 36
piftrinum aquarum quattro XVIII. 23 planter. XVII . 16 plegar. XVII 20fünde. XVI. 30
quadran
32
--
quiefcere. XVIII . 3 feme. XX. 27 reguarder. II. 36 rogar. XVII. 31 verficheren. . XX. 28
quindecim.XVIII . 32 /eminare. XX. 39 rencontrer. XV. 32 romafa. XVI. 11 verderben . VI. 26
quinque. XVIII . 31federe. XX. 30rendre. XIX . 14 romper. IX. 32 verfteken. XII. 3
quinquaginta . fembiante. XXI. 6 refufer. XIX. 15 rueca. V. 27 vergeben. XI. 4
XVIII . 33 fella . XX. 32 repofer. XVIII . 30ruifeñor. XII. 2
XVII. 5 vergulden .
quis. XVIII. 34 fenatore. XX . 35 repentir. XVII. 24 verzehren. XIX. 21
XIX. Ifenfale. XVIII. 2 refpondre . S verachren. V. 37
quò. XIX. 35
quò abis. XIX. 2 ſenza voi. I. 6reprendre. XIX. 23 I. 24
vermahnen .
quod. XIX. 3 e ciò non fuffe. X. 29 refifter. XIX. 27 Saber. XX. 24 verdammen ., V. 38
quorfum . XIX. 4 Sentiero. XX. 34resjouir. XIII. 6fabiamense. XVIII . 8veryvexelen . V. 16
quota hora. XIX . settimana . X. 19refter. XIX. 25 Sabio. XX. 14 vervvuuderen. I. 25
quot annis . XIX . 6feruitore. VIII. 3rien. XV. 11 fabiduria. XX. 15 verkündigen.XVIII.9
quotidie. XIX . 7i è. XII. 13 retenir. VI. 30Sabado. XX. 3 verderben. V. 39
quouis tempore . fimia. XXI. 4 riche. VII. 12 faber el manjar.X. 15 verlieren . XVII. 3
XIX. 8 figillare . XXI. 3richeffe. VII. 13 facar acqua . X. 18 verdrieffen . XXII . 2
Scordare. XV. 27 richement. XVI. 5facriftan. I. 29verfchlieffen . XXII . 9
R Signore. VII. 26 rire. XIX . 38 fal. XX. 4vergeffen . XX. 27
a∞
raro. XIX. 12 Sonare. XXI. 14 rougir. XIX. 37faludar. XX. Iovafauber. 4 XI. 9
8
1 XXIII . faluage.
recipere . XIX. 16fempre. XX. 33 rouler. 36' XXI. 37 vnfeùberlich . IX. 8
recordari. XIX . 36Seruare. II. 33 roy XIX . 29janar.. XX. 12 vndervveifen . IX. 34
recufare. XIX. 15 feruire. XX. 4 rue.[ 1 XVII. 17fangar. Xx. 13 vmgeben. J IV. 27
reddere . XIX. 14 criuere. XX. 25 1117 Sano. XX. 11vmbrùren. XIV. 25
XIX. 18 fordo. ·XXI. 32 S
regere. Saruofo. XX. 19 vnvvarigkeit. X. 35
Sastre. XX. 17 vnvviffendt. X. 32
regina . XIX. 17 fonnacchiare. VII . 23
XIX. 19 fotterrare. ! XX. 36 Sablon . II. 27Janze. XX . vmbgehen. IV. 26
regnare .
rem abfumére . fottile. II. 37 s'abbaiffer. VII . 2 fellar XXI. 3vmbкeren. XXIII. II
XIX. 21 fottiliezza . II. 38 facriftain. I. 29 fecar. XXI . 2 vmbdrehen. XXII. 20
rémigare. XIX. 20fottomettere. IX. 35faffran. VI. 7 feguir. XX. 37 vnderftùtzen . IX. 35
reprehendere . Spalla. . 19 fage.
II XX . 14femana. X. 19 vnderhandler.XVIII.2
24 XIX. 23 parniere . .! XX. 15 femblante
I -9fageffe. . . XXI. 6vnderthanfein.
XXI. 32 XIV . 24
reputare . XIX. 22 Specchio . XXI. 15 fagement. XVIII. 8fordo.
tefiftere . XIX. 27 Spendere. VIII. 18falade. I. 8 fenda. XX. 34 vor rechtfordern ..
refoluere . ... XIX. 26Sperare. XXI. 17 (cigner.. XX. 13 Señor. VII. 26 IV. 21
• . XXI. 16 faliere. XX. 7embrar.
refpondere. XIX. 35 Spiare. XX. 39 vorgericht zancken.
feftare . XIX. 25 pingere. 1 XX. 29fenador. XX. 35 XIII. 16
XXII. 27 fiege.
7 X. 3faluër .
reftringere . XIX. 24pirare... XX. 10feruiletta . XIII. 37 vorfchreiten . XVIII. 3
retegere. XIX. 28 ſporco! XI .9lain. A XX. 11feruin. XX. 40 vollenden. XVII. 2
Xn 8famedi. XX . 3 fiempre. XX. 33 vogel. III. 14
rex XIX ... 29 porcamente .
ridere. XIX. 30fpofare . VI. 27 fans toy. 16 fi effo nòfuera. X. 29orgel. XV, 37
ridere. .. VIII, 14 faumon. XX. 6 filla. XX. 32 voll. XVII. 19
XIX. 38 Spogliare .
rigare . XIX. 31 putare. XXI. 18faulter. XX. 8 filla. T XX. 29 vollkommlich .
rigide XIX. 32 ftendere.. XI. 35 fauuage. XXI. 37fin noz. I. 6 XVII. 18
N rimas
33
rimas agere. XIX. 33andare. VIII. 32lemer. XX. 39imientes XX. 27 vor euch. II. 19
XXI. 20faux. XX. 5er obediente. XIV. 24vmbhalfen. II. 10
ringi. XIX. 34 tagno.
rubefcere. XIX . 37 ftampare. XI. 12 fçauoir. XX. 24 fcientia. II. 30
S I. 10fcience. II. 3 Vol. XXI. 8 VV
forione. 1
Sabathum. XX. 3 Atracco XII. 32 feau. XXI. 7fometter. IX.! 351
chen
faccharum. XX. 2ftracchezza. XII. 33 (eigneur. VII. 26 foberuio. XXI. 29VVa . XXIII . 22
c h t e l
facellanus. XX. frangolare. XXI. 23 fel. XX. 4foberuia. XXI . 30vva . V. 22
f f e n r . V
fal.. XX. 4ftrafcinare. XXII. elle. XX. 32 foñar. XXI. 13vva mache . 40
" g e n r
XX. 8 ftrada. XVII. 17 feeller. XXI. 3 fonar. XXI. 14v v a mac h e .
falire.
X. 12femblant. XXI. 6fofpirar. XXI. 34 VIII. 24
falinum . XX. 7ftretto.
en XVII .
XX. 5 ftrettamente. II. 17fembler. XVIII. 19fubir. YI. 35 ,vvag , 27
falix.
en
falmo. XX. 6 ftringa.. XIII. 10femence . XX. 27fuyo. XXI. 36 vvahr . VII. 24
X. 19fuzio. . v a m f t XX II. 14
faltare. XX. 9ftrozza. XII. 23 femaine. X 9v . tig
v a n c kelmü
falutare. XX. 10fuo. XXI. 36s'enaller. fuziamente. XI. 8v .
fanare. XX. 12fuperbo.. XIV. 29
XXI. 29 fi ce neftoit cela.x. 29
XX. 40 T VI. 35
fanguinem reddere. 1 " fuperbia. XXI. 30feruir. vva von,
fcriniarius . XX. 26 termine!! VII. 8fon. XXI. " 36tierra. XXII. Ovveis machen . IV. 5
fecurü reddere . XX. 28 teffſitore. XXII. 13 fouiller, XIII 32 terciopelo. X. 23vveyden. XVIII. 5
IV. 4fouper. IV. 20tinta.' II. 49vveihen. V. 34
federe. XX. 30 teftat "
XXI. 32 tirar. XXII. 4yvermen. Iv.6
fedes. XX. 29 teftificare. XXII. 22 fourd.
" X. 11
1
XX. 31tingere, XII. 5 foufpirer. XXI. 34eftiguar. XXII. 12 v verden.
fegnis.
XIX. 36ormino. VII. 8 yvetten. IV PI
fella. XX. 132tintore. XII. 6fouuenir.
XXII. 22 fubtil. IX. 13
femen. XX, 27 tirare, II 37 tienda XXIIIvveynen.
femita. XX. 34 tirare, XXI.4 fuccre XX. 20 tiempo. XXII. vveytzen. XXII 25
IV. 36folliciter. XXI. 9 intortra L XII 6yveifz. II. 3
femper. XX. 33 toccare.
TI..39 vveifzheit. XX16
fenator. XX, 35 tondi. XVIII. 22fuiure. XX. 37tocar.
XX. 36torre.
fur.A
XXII. 29 fur.. Xodar. K XXIII. 36vveifzlich. XVII. 18
fepelire.
...vtodo el dia XXII. avves ift das. vl.: 8
. XX. 37 torcere. V. 36
fequi.
XIII. 8 < HT ... tomariIII. 25vverJXXXVII . 34
ferere. XX. 39 torta.
qvvelches XIX3
Mostanelero. XIII.
ferius. XX. 38 tortelette. XVII. 15
XII . 17
feruire. ... XX. 40toffire, XXII..30Table. XIV. StopaX XXII 16vveit.
XX. 22 torre. XXXII. 29yveib... XIV 39
fic. A XXI. 暑 Itouagliuoli. XIII . 37tailler.
Gccare. XX1.2 traboccare. XV. 35 taire . sorreyno, XVIII. 7vveber... XX13
XXI3 tremare. XXII. 23 tafcher. XIII.93 torta. XIII. 8vvei XXIII . 26
fignare.
XIITtorcer. V. 36vveingarten.
fimia. XXI. 4 troppo per tepo. XIV. 1tartre...
XVII. 15 XXIII 25
Gmul. XXI. 5 troppo tardi. XX. 38 tendre. XI. 3ortas.
XXS
fimulatio . XXI -6turbare.. XXII. 32 teindre. XII offer. XVII. 3vveyid.AK
fpeculari. XXI. 16 vanagloria, XXII. 35 toile. XXII. 3 triftement. II. 16 vvild. XXI. 37
peculum. XXI. 15 vanità. XXII. 34 tonneau. VII. 22 urbar. XXII. 3avvir XV. 19
XXI. 17 vantare, X. 36torcher. XVII. 26tuerto, VI. 18vvitfravy. XXIII. 21
perare.
puere . XXI, 18 udire. III. 3 tonnelier. XXIII. 20 vvindt. XXIII. 12
pumare. XXI . 19 vedere. II. 36 torche. IX. 36 V vvindtmüle.XVII. 12
vietor. XXIIII. 20
vigilare. XXIII . 22
S
viginti. XXIII . 23
vefperi. XXIII . 14
veftire . XXIII. 15
vefter. XXIII. 16
veftigare. XXII . 17
vincere. XXIII. 24
i
vinea. XXIII. 25
viuum. XXIII 26
vlcifci. XXIII 28 ...
k
vilus. XXIII.027 XXX
XXIIX30 224
vngere.
vnguis. XXIII. 29 1/
vir bonus. XXIII. 3121 %
vir elegans .
XXIII. 32 Я
vir procerus .
wincard
XXLLLB3 AXE
vocare. XXIII. 24
Africa,
36
A A A A A
Afria. XXIV . XXIV. I XXIV. 1 Africa. XXIV. I
Africa. Afrique. XXIV. Affr.ca.
America. XXIV. 2 America . XXIV. 2 Amerique. XXIV. 2 America. XXIV
XXIV.. America.
2 America. XXIV. 2
XXIV . 3 Afia. XXIV. 4 Afie. XXIV. 4 Affia. XXIV . 4 Afia. XXIV . 4
Anglia.
Afia: XXIV. 4 Armenia. XXIV. 6 Angleterre. XXIV. 3 Armenia. XXIV. 6 Armenia. XXIV. 6
Armenia. XXIV . 6 Arabia . XXIV. 7 Armenie. XXIV. 6 Arabia. • XXIV. 7 Ausburg. XXV. II
Arabia. XXIV. 7 Amfterdam. XXV. IArabie. XXIV . 7 Alemania. XXIV. 21Arabia. XXIV. 7
Ethiopia. XXIV. Auuerfa. XXV. 2 Almagne. XXIV. 21 Amfterdam. XXV. Amfterdam. XXV. I
XXV. 3 Amfterdam . XXV. Anuers. XXV .
Agyptus. XXIV. 9 Auignone. 2 Antvverpen. xxv. 2
Amfterodamum . Augufta. XXV. 4 Auuers . XXV. 2 Auiñoa. Xxv. 3 Auignon. XXV. 3
XXV. Augufta. XXV. 11 Auignon. XXV . 3 Augufta . XXV. 4 Aufpurg . Xxv. 4
Antuerpia. XXv. 2 Aprile. XXVI. 3 Ausbourg. XXV. 4 Augusta. XXV. 11 April . XXVI . 3
Auenio. XXV . 3 Agofto. XXVI. 4 Ausbourg. XXV. 11 Anno de Chriftc. Augfmonat. XXVI. 4
Augufta. XXV. 4 Aurora . XXVI . 6 An. XXVI. 5
XXVI. auffgangderfonnen.
·
Aurelianum.XXV . 5 Anno. XXVI . 5 Apuril. XXVI. 3 Anno de lafalud. ·XXVI. 29.
Anno Chrifti . Adriano. XXVII. I Aouft. XXVI. 4 XXVI. 2abent. XXVI. 37
XXVI. 1 Ambrogio. XXVII . 2 Aurore . XXVI. 6 Abril. XXVI. 3 Adrianus. XXVII. I
Anno falutis. Andrea. XXVII. 3 Auiourdhuy. Agofto. XXVI. 4 Ambrofius.XXVII . 2
XXVI. 2 Anfelmo. XXVII . 4 XXVI. 15 Año. XXVI. 6 Andreas . XXVII. 3
Aprilis. XXVI. 3 Antonio. XXVII . 5au difner. XXVI. 24 Adriano. XXVII. Anfelmus. XXVII . 4
(
Auguftus . XXVI . 4 Anaftafia. XXVII . Andrien.
6 Andri XXVII
en. XXVI I.. 1 Ambrofio. XXVII . 2 Anthonius.XXVII . 5
Annus. XXVI. 5 Anna. XXVII. 7 Ambroife. XXVII. 2 Andres. XXVII. 3 Anaftafia. XXVII. 6
Aurora . XXVI. 6anohora . XXVIII . Andrè. XXVII. 3 Anfelmo. XXVII. 4 Anna. XXVII. 7
Adrianus. XXVII. Iauanti. XXVIII. 2 Anfelme. XXVII . 4 Antonio. XXVII . 5allzeit. XXVIII. 35
Ambrofius.XXVII . 2 auanti che.XXVIII . 3 Anthoine . XXVII . 5 Anaftafia. XXVII . aus. xxlx. 12
Andreas. XXVII. 3adeffo. XXVIII . 27 Anaftafe. XXVII. 6Ana. XXVII. 7 aufer. XXIX. 15
Anfelmus. XXVII . 4all'hora. XXVIII 40 Anne. XXVII. 7antefque. XXVIII. 3aber. XXIX. 39
XXIX . affeurement .
Antonius . XXVII. 54 . a fuera. XXVIII. auf das vvenigfte.
XXIX . 4 XVIII. 6yer. XXIII. 12, XXIX. 37
Anaftafia. XXVII . 6appreſſo.
Anna. XXVII. 7 auanti. XXIX. 6auffytoft. XXVIII. 39aqui. XXVIII. 13 aber. XXIX. 33
adhuc. XXVIII . I almeno. XXIX. 37 apres que.XXVIII . 30aca. XXVIII. 16 I
ante. XXVIII . 2a me. XXX. 17 allors. XXVIII. 4alli. XXVIII. 17 B..
Ja noi. XXX . 19a. XXIX. alli. XXVIII. 18 :
antequam .
XXVIII. 3a te. XXX . 26 alentour. XXIX. 8 agora. XXVIII. 23
XXVIII. 27 Bald.
A. XXIX. Ia voi. XXX. 31a la prefence.XXIX. 9allende defto . bey. XXIX. 4
lab. XXIX. 2 a questo. XXX . 13 aupres. XXIX. 4 XXVIII. 31 bildas. XX VIII. 8
abfque. XXIX. 3 a questi. XXX. 14 aumoins . XXIX . 37 antier. XXVIII. 32 Barnaba. XXXVII . 8
apud . XXIX. 4 acciò che. XXVIII . 25a ceftuy. XXX. 13 affusomo.XXVIII. 36 Benedictus . XXVII. 9
XXIX . 5 . XXVIII. 10a ceux. XXX . 14 arriba.
atque,&. XXVIII. 38 Barbara. XXVII. 10
lante. XXIX. 6 auffytoft. XXVIII . 23 aquel tiempo. Brachmonát.XXVI. 13
XXIX. XXX "
attamen . 7 B a moy. . 17 XXVIII. 40 Barcelone. XXV. 6
lab illis. ab eis. a nous. XXX . 194 . XXV... 7
• XXVIII. 10 Bologne.
XXX. 1 Barbaria. XXIV. 10a toy. XXX . 26 acerca. XXIX. 8 Bruffel. XXX 8
la me. XXX. 2 Belgio. XXIV. 21a. XXVIII. 10aquel. Xxx. II Bourdeau. XXV 9
a nobis. XXX. 3 Boemia. XXIV. 12 a vous. XXX . 31 à aquel. Xxx. 13 Barbaria. XXIV ro
ja te. XXX. 4 Brafilia. XXIV. 13 apres demain. a aquellos. Xxx. 14 Bömerlandt.XXIV.12
a vobis. Y
XXX. 5 Barcelona. XXV. 6 XXVI. 32 aquellos. Xxx. 15 Brafilien. XXIV 13
lad. XXVIII. 10 Bologna. XXV . 7 a mi. Xxx. 16 2005 D
£21. Collen,
37
Latina. Italica. Gallica. Germanica .
Hifpanica.
Bohemia. XXIV. 12 C Boulogne. XXV. 7 Brafil. XXIV. 13 Collen . XXV. 12
Brafilia. XXIV. 13 Bruflelles. Xxv. 8 Barcelona. XXV. 6Compoſtel . XXV. 13
1
Barcinona. XXV. 6certò. XXVIII. 6 Bourdeaux. XXV. 9 Bruffellas. XXV. 8Conimbrica. XXV. 14
1 • 8 Bolona.
Bruxella. XXV . 8 Canada. XXIV. 14 Barnabè. XXVII. Xxv. 7 Criftmonat. XXVI. 8
2
Burdegala. XXV. 9Chile . XXIV . 15 Benois. XXVII. 9 Burdeos. Xxv. 9 Carolus . XxvII. 11
II
Bononia, XXV. 7 China. XXIV. 16 Barbe. XXVII. 10 bien. XXVIII. 4 Cefar. XXVII. 12
II -.
Barnabas. XXVII. 8 Capua. XXV . Io bien. XXVIII. 4 Barnabè. XXVII. 8 Catharina.XXVII . 13
Benedictus.XXVII. 9 Colonia: XXV. 12beaucoup.XXVIII. 24 Benito. XXVII. 9
I Barbara .
Barbara. XXVII . 10 Compostella. XXV. 13 . XXVII . 10 D
bene. XXVIII. 4 Conimbria. XXV. 14 с
Carlo. XXVII. 11 с } Dir. XXX. 26
с Catharina.XXVII . 13 Canada. XXIV. 14 dih. XXX. 25
Gefare. XXVII. 12 Chile. XXIV. 15 Canadà. XXIV. 14 difen. Xxx. 12
1
Canada, XXIV. 14con tutto ciò.XXIX. 39 Chine. XXIV. 16 Chile. XXIV. 15 das . XXIX. 32
Chile. XXIV. 15 come! XXVIII. 33 Capua . XXV. 10 China. XXIV. 16' dehs. Xxx. 8
China. XXIV. 16 così come. XXVIII. 36 Cologne. XXV. 12 Capua. XXV . Iodie . Xxx. 9
XXV. 10con tutto ciò. XXIX. 7 Compoftelle. xxv. 13 Colonia. XXV. 12 das. Xxx. 10
Capua.
Cefaraugufta.XXV.11che. XXIX. 32 Conimbre. XXV. 14 Coimbra. XXV. 14 durch. XXIX. 23
Colonia. XXV. 12 chi XXX. 22 Charle. XXVII. 11 Carlos. XXVII . 11 dan . XXIX. 21
Compoſtella . XXV.13 chi. XXX . 23 Cefar. XXVII. 12 Cefar. XXVII. 12 darneben. xxix. 20
Conimbria. XXV. 14chi. XXX. 24 Catherine. XXVII. 13 Catabina. XXVII . 13'derovvegen.XxIx. 17
cras . XXVI. 7 come. XXVIII. 36 Cata. XXVIII. 9 dievveil. XXIX. 13
Carolus. XXVII . 11 D coment. XXVIII . 33 Como. XXVIII. 33 dazumal. XXVIII. 40
Cæfar. XXVII. 12 combien. XXVIII . 34 contodeffo. XXIX. 7 dernevven . XXVIII.31
Catharina. XXVII . 13 Dalmatia. XXIV . 17 car. XXIX. 21 contodoffo . XXIX. 37 darinn. XXVIII. 20
certè . XXVIII. 6 domani. XXVI. 7 combien plus . circa . XXIX. 20da hehr. XXVIII. 19
31 circa. XXIX. 8 Decembre . XXVI . 8 XX IX. 29 'dort. XXVIII. 18
coram. XXIX. 9 Damiano. XXVII . 14 combien moins. D dafelbft. XXVIII . 17
cum. XXIX. 10 Domenico. XXVII. IS XXIX. 3 Dalmatia. XXIV. 17 Damianus . XXVII. 14
Dorotea. XXVII. 16 celuy Xxx. Diciembre. XXVI.
8 Dominicus.xXVII . 15
D da baffo. XXVIII. 7 celle la. XXX. 9 dia. XXVI.
9 Dorothea. XXVII. 16
di qua. XXVIII . 14ceftuy. die nacht. XXVI. 26
XXX. 11 defpues di mănana,
Dalmatia. XXIV. 17 di là. XXVIII. 19 cet. Xxx. 10 XXVI. 32 der mittag. XXVI. 24
December. XXVI. 8di là. XXVIII. 18 ceux. XXX. 15 Damian. XXVII. 14die morgenröte .
dies. XXVI. 9dentro.
XXVIII . 20 crainte que. Domingo. XXVII. 15 1 XXVI. 5
Damianus. XXVII. 14dopo che. XXVIII. 30 XXVIII. 25 Dorotea. XXVII . 16Dalmat ia. XXIV. 17
Dominicus. XXVII. 15 dipiù. XXVIII . 30 Diego, XXVII. 27 drinne. XXIX. 19
D delante. XXVIII . 2
Dorothea. XXVII. 16difopra. XXVIII . 38
deorfum. XXVIII. 7da. XXIX. 2 'de a qui. XXVIII . 14 E
Ide. XXVIII. 11de. XXIX. 11 Dalmatie. XXIV. 17 dende. XXVIII . 19 Europa. XXIV . 18
donec. XXVIII. 8tel. XXIX. 12 demain. XXVI. 7 de. XXIX. 2 Eborach. XXV . 15
dirimpetto. XXIX. 14 Decembre. XXVI. 8 delante. XXIX, 6 ein monat. XXVI. 23
E .. lunque. XXIX. 17 demy iour. XXVI . 21 delante. XXIX. 9 ein alter. XXVI . 33
deniro. XXIX. 19 demy nuicte . XXVI.22 de. XXIX. 11 Erafmus. XXVII . 17
Europa. XXIV. 18 dietro. XXIX. 29 Damien . XXVII . 14de. XXIX. 12 Egeria. XXVI. 18
Eboracum. XXV. 15da laro. Xxx. 1Dominique . dentro.
XXVIII. 20ch. XXVIII. 3
Erafmus. XXVII. 17da me. XXX. 2 XXVIII. 15 defpues. XXVIII. 30ebenvvie.gleich vvie.
Egeria. XXVII. 18da te. XXX. 4Dorothee . XXVII . 16 debazo. XXIX. 35 XXVIII. 36
en. ecce. XXVIII. 9da noi. XXX. 3 deuant. XXIX. 14 de illos. XXX. es feye dan.xxvIII.22
ex. e. XXIX. 12 da voi. XXX. 5deuant . XXIX. 6 demi: XXX. zehr. Xxx. 11
eo quod. XXIV. 13 di loro. XXX. 7 deuant que . XXVIII . 3 de nofotros. XXX. 3euer. XXX. 30
XXX. 12 dela . XXVIII. 18 de ti. xxx. 4 euch . Xxx. 31
è regione. XXIX. 14di questo.
extra. XXIX. 15 dela. XXVIII. 19 de vofotros. XXX. sleuch. XXX. 32
ego. XXX . 6 dedans . XXVIII . 2da illos. xxx. 7 Egiptenlandt. XXIV. 9
H corum
38
Latina. Italica . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
eorum. XXX.7 E XXX 7 F
defurplus. XXVIII.31 de aquel.
Europa. XXIV. 18 de. XXIX. II
F XXIV. 8 de. XXIX . 12 E Für. XXIX. 27
Etiopia.
Ebora . XXIX. 2 Francifcns.XXV . 19
XXV . 15 de, II
Florido. XXIV. 19 Erafmo. XXVII. 17 dehors. XXIX. 15 El qual , xxx. 22 Fabius . XXVII. 20
Ferraria XXV. 16 Egeria. XXVII. 18 dehors, XXVIII. 10efte. xxx. 463 8 Ferdinandus .
Florentia. XXV. 17 Egitto, XXIV. 9donc. XXIX . 17 efta. XXX. 9 XXVII. 21
Februarius.XXVI. Ice. XXIX. 5 dedans. XXIX. 19 eЛo. xxx. 10felicitas. XXVII . 22
futurum. XXVI. 11eccò. XXVIII. 9derriere. XXIX. 24entre. xxix. 18fünfftenjar.
Francifcus.XXVII . 19eccetto. deffoubs. XXIX . 35 enfrente. xxIx. 14 v XXVI. 17
Fabius. XXVII. 20 Erbipoli, XXV. 19deffus. XXV. 17
XXIX. 36 Egeria. XXVII. 18Florenze.
Ferdinandus. d'eux. I Erafmo, XXVII. 17 Ferrara. XXV. 16
XXX.
XXVII. 21 F d'eux. XXX . XXVI. 14 Florida . XXIV. 19
I Enero.
Felicitas. XXVII . 22 de moy. XXX. 2el mes. **VI. 23 Franckreich . XXIV.20
foras . XXVIII. 10 Forfi.
XXVIII. deuant hier.XXIX . 32 el alua, XXVI. S
fortè. forfan. XXIV . 19de toy.
Florida. xxx. xxV. 19 G
4 Erbipali.
XXVIII. 11Francia. XXIV. 20 de nous. XXX . 3 Ebora. XV. 15
Ferrara. XXV. 16de vous. XXIV. 23 Grichenlandt.
XXX. 5 España.
G Fiorenza . XXV. 17 de ceftuy.
XXX. 12 Europa. XXIV. 18 XXIV. 22
Febraro. XXVI. IO XXIV. 18 Genua. XXV. 18
Etiopia.
[I]E
K XXVI. Asia.
indè. XXVIII. 18inprefenza.XXIX. 9Hybernie. XXIV.asjunio " 1 XXVIII. 21
intus. XXVIII. 20 imperò che. XXIX. 13 Hierofme. XXVII. 26 ulio. XXVI. 16in gegen vvart.
ità. XXVIII. 210. . XXX. 6heur. XXVI. 13 Irlanda, XXIV. 25 XXIX. 9
ideo. XXIX. 16 hier. XXVIII. 12 lapon. XXIV. 26 ich. Xxx. 6
16 india . XxX. 7
igitur. XXIV. 17 L XXIV. 27 ihrer. 7.
inter. XXIX. 18 ihm./ XXX. 13
jomslas Filipinas.
intra. XXIX. 19 L'anno di falute . 137 XXIV. 28 ihnen, XXX. 14
juxta. XXIX. 20 XXVI. 2 Italie. XXIV. 29talia. XXIV. 29 tfundt, XXXVIII. 27
.
ille.is, ifte. XXX. 11 Liegi XXV. 21 lappon. XXIV, 26 4
illius,cius. XXX. 12 la matina. XXVI. 19Indes. XXIV. 27 Lx
illi,ei,ifti. XXX. 13 Lione. XXV. 22Isles Philip p.
illis eis, iftis. XXX. 14 Luglio. XXVI. 16 XXIV. 28 Lieza. XXV. 21 Lüttig. XXV . 21
illos, cos,iftos. Luftro. XXVI. 17our. XXVI. Leon. XXV. 22 Leon. XXV, 22
1 XXX. 15 l'altr'bieri.XXVIII.32 [ anuier. XXVI. 14 Lisboa. XXV. 49 Lisbona. XXV. 40
Lamberto. XXVII. 30luing. XXVI.+ 15luftro. XXVI. 17 Lambertus.XXVII. 30
L Leopoldo. XXVII. 31 luillet.
·
XXVI. 16 la mañana. XXVI. 19 Leopoldus.XXVII. 31
là XXVIII. 17acque. XXVII. 27 Lamberto. XXVII. 30 :
Leodium. XXV. 21 leuar del Sole . Ignace. XXVII. 28 Leopoldo. XXVII. 31 M
XXVI. 29 lenne... XXVII. 29 a que. XXX. 23
Lugdunum. XXV. 22
Luftrum. XXVI. 17anno di Chrifto. iufque ace que. la qual. XXX. 23 mich. J XXX. 16
1 Lambertus.XXVII. 30 XXVI. 1 XXVIII. 8o que, lo qual. mihr. XXX. 17
4 Leopoldus.XXVII. 31 Lisbona, XXV. 4olicy.. XXVIII. 13 XXX. 24 meiner, XXX. 18
Maria. XXVII. 32
M M L M .. Maximilian.
XXVII. 33
Marfilia. XXV. 23 Meffiro. XXIV. 30Lisbone. XXV. 40 Mio. XXX. 18 mitter nacht.
6 XXVI. 22
Madritum. XXV. 24 Marfilia. XXV. 23 Liege. XXV. 21mas.empiro. XXIX . 33
13 Mexicum. XXIV. 30 Madrit. XXV. 24 Lion. XXV . 22 malamente . mittag. XXVI. 21
Mediolanum.XXV . 25 Milano. XXV. 25 l'an de N.Seig neu r . XXVIII . 22 Mertz . XX VI. 20
Meffina. XXVI. 26 Meſſina. XXV. 26 XXVI. mucho. XXVIII . 24 morgensfrù.XXVI. 19
Maximiliano. XXVI. 1 18
Moguntia. XXV. 27 Mogunza. XXV. 27l'an de falut. Mey.
Maius. XXVI. 18 Maggio. XXVI. 18 XXVI. 2 XXVII. 33 morgens. 1 XXVI. 6
mane. XXVI. 19 Marzo. XXVI. 20luftre. XXVI. 17 Maria. XXVII. 32 Marfilien. XXV. 23
61 Martius. XXVI. 20mezzo giorno . le matin. XXVI. 19 medio dia. XXVI . 21 Matrit. XXV. 24
2 media dies.XXVI. 22 XXVI. 21le foleil couchant. media noche. XXVI. 22 Meilandt. XXV. 25
EQ media nox. XXVI. 22 me≈za notte . XXVI. 27 medio dia. XXVI. 24 Meſſina. XXV. 26
Menfis. XXVI. 23 XXVI. 22 le foleil leuant. Marzo. XXV. 27
XXVI. 20 Meyntz.
meridie. XXVI. 24 mefe. XXVI. 23 XXVI. 29 Mayo. XXVI. 18 Morenlandt .
Maria. XXVII. 32 mezzo giorno. XXVI. 31mañana. XXVI. 19 XXIV.
le pafsè. 8
Maximilianus. XXVI. 24 Lambert. XXVII . 30 Marfillas. Xxv. 23 Mexico. XXIV. 3°
19 XXVII . 33 Maria. XXVII. 32 Leopold. XXVII . 31 Madrid. XXV. 24
mox. XXVIII. 23 Maffimiliano . là. XXVIII. 17 Milan. XXV. 25 N
multum. XXVIII. 24 XXVII. 33 lequel. XXIX, 32 Mezina. XXV . 26
ne. XXX. 16 mà. XXIX, 33 Mogumia. XXV. 27 Namen. XXV. 28
mihi. XXX. 17 male. XXVIII. 22 M Mexico. XXIV. 30 Napel. : XXV. 29
meus. XXX. 18 molto. XXVIII. 24 Nicolas. XXVII . 34
me. XXX. 16 Mexique. XXIV. 30 noch. XXVIII. I
1 Namur
40
Latina. A Italica . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
N 10. XXX. 18 Marſeille. XXV. 23 N nein. XXVIII . 26
Madrit. XXV: 24 nah. XXIX 24
pro. XXIX. 27 quanti. XXVIII. 34 Palerme . XXV. 32 paranofotros. Xxx. 31 Thomas. XXVII. 34
quando. XXVIII . 28 Paris. XXV. 37
XXV. 33 parauofotros. Xxx. 18 Tolofa.
quanto più. XXIX. 29 Pierre . XXVII. 36
е Tartarey. XXIV. 38
quanto mcno . XXVI. 30 e Teutfchlandt .
prefent.
Quomodo.XXVIII. 33 XXIX. 30 pourquoy.XXVIII. 5Que. XXIX. 32 XXIV. 21
qnot
41
Latina. Italica . Gallica .
12
Hifpanica. Germanica.
Zukunftig. XXVI. ir
zu. XXVIII. 10'
2000 XXVIII. 2
zugleich.XXVIII . 28
789
eram, 7io ero,d,era, 7'eftoys . 7yo era. 7 ich vvare .
eras. Su eri. &tu eftoit . 8 tu eras. 8 du vvareft.
erat. gegli era. 9il eftoit . oder vvare.
9a quel era.
eramus Jonoi erauamo, Lonops.eftions , 10nos otros eramos. Lovvir vvaren. IO
eratis. 11 voi erquate, Inous eftiez . II
11pos otros erades. lihr vvaret. 191
erant, 12 eglino erano. 12'ils eftoient . fie vvaren. 12
12 a quellos erant.
fui. 13fonofato. 13iay eftè. 13ich bingevvefen. 13
* 3 yo hèfido.
fuifti, 14 tu feiftato. 14tu as eftè. Atu as fido . 14
14du biftgevvefen .
fuit. 15 egli èstato . 15 il at eftè. 15
15 a quel hafido. 15 er iftgevvefen .
fuimus, 16 noifiamo ftati . 16 nous auons eftè , 16Vvir feindt gevver
16 quemos fido.
fuiftis, 17 voifeteftati. 17 vous auez eftè . 17 fen. 1.6
17 vos aueys fido.
fuerunt, 18 ils ont eftè .
1& glinefondſtati, 18aquellos hanfido. 18 ihr feit gevvefen. 17
éro. X 194afare. 19lie feray. 19yo ferè 19fie feindt gevveſen. 18
éris. 20tu feras. 19
200ufaray 20tn feras. 20ich vverd feyn.
erit, 21egli
farà. 21 il ferat . 21 du vvirft feyn., is 20
21 aquelfera.
erimus 22 nous ferons. 221 21
22 noifaremo . nos otrosferemos. 22 der vvirt feyn..
eritis, 123 vous ferez.
23 voifarete . 23 vos otros fereys. 23ihr vverdet ſeyn
. 22
erunt, 24 eglino faranno, 24 ils feront.
24 aquellos feran. 24fie vverdenfeyn 23
cum fim 25 giache iofono. 25 veuque ie fuys. 25 comoyofue. 25 vvir vverden feyn. 24
fis. 26 tufei . 26 que tu fois. 26 das ich fey. 25
26como tu fueres.
fit. 27 egli è. 26
223
fimus , 2.8 noifiame . 28 que nous foyons. 28 como nos otros fac das er feye . 27
fitis y 29 voifetè. 28
29 que nous foyez. 29 mos. ... 28 das vvir feyen.
fint. XX
30 eglinofono . 30 qu'ils foyent. 30como vos otrosfue das ihr feyet. 29
fuerim.
31 benche iofia. 31 combien que ie fois.31 redes. 29 das fie feyen. 30
fueris
43
Latina XXXI, Italica XXXI.
Gallica XXXI. | Hifpanica XXXI . | Germanica XXXI.
fueris. 32 che tu sy 32 que tu fois . 3r como à quellos fue das ich gevvefenſey.31
fuerit . 33 che egli fia. 33 qu'il foit. 30 das du genuelen fey
33 ren,
fuerimus. 34 3 eft. 32
che noi fiamo. 34 que nous fayons. 34huaqueyofea.
fueritis. 35 che voifiate. 35 que vous foyez. 35ufeas ·
35th 32 das er gevvefen fey.33
FIP
fuerint . 36 che loro syno. 30 qu'ils foyent. 36 aquelfea. 33 das vyirgevvefen
effe. 37 effere. 37 eftre. 37 nos otros feamos. 34 feyen. 34
S ·
fuiffe, 38 effereftato. 38 auoir eftè. 35 das ihr gevveſen ſe
38 vosfeays.
9
a quellosfean. 36 yet. 35
333.
1
Ver. 37 das fie gevvefen ſe
vuierafido. 38 yen. 36
fein. 37
geyvefen feyn. 38
Verbum Habco . Il verbo Hauere . Le verbe Auoir. El verbo Auer. Vyorts Haben.
Habeo. Ilo ho, l'ay . Iro he. 1 Ich hab. I
1 habes. 2tu as. 2tu bas. 2 du haft. 2
2u ba
haber. 3egli ha, 3il at. 3 aquel ha. 3 der hat . 3
habemus . 4noi habbiamo. 4nous auons. 4nos otros hauemos. 4 vvir haben. 4
habetis . 5 voi hauete, 5 vous auez . 5 vos aucys. 5 ihr habt. 5
habent. 6'ils ont.. 6aquellos han. 6fie haben. 6
6 eglinohanno,
habebam. Tio haueuo. 7 l'auoye . 7yo hania. 7 ich hatte . 7
habebas. 8tu haueui. 8tu auois . 8 tu hauia. 8 du hatteft. 8
habebar. 9egli haueua. 9 il auoit. 9'aquel hauia. 9der hatte. 9
habebamus. 10noi haueuamo. Ionous auions. Ionos otros auiamos . 1ovvir hatten . 10
habebatis. II voi haueuate. 11 vous auiez . 11 vos otros auiades. 11ihr hattet. II
habebant. 12 ils auoient. 12 aquellos auian. 12fie hatten . 12
12eglino haueuano ,
habui. 1310 hebbi. 13 l'ay eu. 13 ich hab gehabt. 13
13'yo vue.
habuifti. 14 tu as eu. 14 du haft gehabt. 14
14tu hauefti. 14 tu vuiftes.
habuit. 15 egli hebbe. 15 il at eu . 15 der hat gehabt. 15
15 aquel vuo.
habuimus . 16 noi bauemmo. 16 nous auons eu. 16 nos otros Uuimos . 16vvir haben gehabt. 16
habuiftis. 17 voi hauefte. 17 vous auez eu. 17 vos otros vuiftes. 17 ihr habt gehabt. 17
habuerunt. 18 ils ont eu. 18fie haben gehabt.
18 eglino hebbero. 18aquellos vuieron . 18
habebo . 19 hauerò. 19 l'auray. 19yo aurè. 19ich vverde haben. 19
habebis . 20hauerai. 20tu auras. 20tu auras. 2oldu vvirft haben. 20
habebit. 21hquera. 21 il aurat. 21aquel aurà. 21er vvirdt haben . 21
habebimus . 22 noi haueremo. 22 nous aurons . 22mos otros aueremos . 22 vvir vverd en haben .2 2
habebitis. 23 hauerete. 23 vous aurez . 23 vos otros aureys. 23jhr vverdet haben . 23
habebunt, 24haueranno. 24 ils auront. 24 fie vverden haben. 24
233333
24 aquellos auean.
habe. 25 babbi. 25 aye. 25 aue. 25 hab du . 25
habete. 26habbiate. 26 aned.ò, ayays. 26 habt jhr. 26
26ayez.
cum habeam. Dieu - doint que como gott gebedas
27 Dio voglia che
habeas. 28 io habbi. 27. l'aye. 27 27 ich möge haben.27
yo aya.
ao
33
zu haben. 37
habende . 38
1.
[
AS 1 0 203
ef
20
2009
f
11.
formido
cisid
Com
ies .92 .
veden
2£3
: 303
HIPELA
1 pizs
;
Innokini
CI
INDICA
f
10.91 S..
1. Join :
144 C .95
uh da
1
DICTIONARIVM II.
PENTAGLOSS V M
ET LEGENDIS LITTERIS ,
1
MU DICTIOMYKTA
MV 2 2 0 JD ATHEI
TILI752 * ISOSADIZ EL
1
1
47
96
Jaccipiter 9fparuiero. 9efpreuier . 9gauillan . 9fpervver . 9
bad
had
10forione . 10 eftourgeon 10efturion . 1oftor . Jo
1 acipenfer .
acidus . Ilagro. 11 aigre . Ilazedo . 11faur . II
17
acutus. 12'acuto. 12 aigu . 12 fcharpff . 12
12 agudo .
lacus . 13ago 13 efguille . 13 aguia . 13 nadel . 13
14 loger . 14apofentar . 14 beherbergen. 14
accipere hofpitio. 14 alloggiare .
accidere . 15 accadere . 15 aduenir. 15 acontecer . 15 vviderfaren . 15
16acquerir . 16 adquirir . 16 erlangen . 16
acquirere . 16acquistare .
adorare . 17 aderare. 17 adorer . 17 adorar . 17 anbeten : 17
aduenire . 18 arriuare . 18 arriuer 18 arribar . 18 ankommen . 18
23235
admonere . 24 ammonire . 24ramenteuoir . 24amoneftar . 24 vermahnen . 24
admirari . 25 marauigliare. 25 efmerueiller . 25 marauillar . 25 vervvunderen .
48
II
aliquid noui. I nudua nouuelles. I'nueuas. vevve zeitung. C
giocare con dadi. 2liouer aux dez .
alea ludere 2 jugar con dados. 2 mit vvirffeln fpilen. 2
3.
albus nedugo 3 bianco. 3 blanc. fis 3'blanco. 3lyveils. 3
alere . 4mudrire 4 nourrir. 4 criar. 4ernehren . 14
J'ad
amicus. Jaro ! amico. 5 amys. 14 Samigo . 5freundt. 35
61 6amour.
amor. amore. ཙྪུ་6 amor. 169 47 liebe . 16
•dous
amare. Tamare. 7 aymer. 57 amar. 7 lieben . 7
amabilitas . Samoreuolezza. 8 amiabletè. Samabilidad. 8lieblichkeit . 8
Jamabilis. 9amoreuole. 9amyable . 9 amigable, amable. 9lieblich. 9
10 embraffer. IO
amplexari. 10 abbracciare. 130310abbraçar . 10vmbhalfen.
ambulare. I pourmeiner. .3 11 paffear. Igehen. II
11 passeggiare.
lanas. 12 apitra. 12 anette . 12 anade. 12 ein antuogel. 12
annus. 13 anno. 13an. 13 año . 13ihar. 13
animus. 13 animo. 13 intention. 13 animo . 13
13 gemüthan
anglia. 14 inghilterra 14 angleterre. 100 14englaterra.. 14 engelland.. 14
anglus . 15 inglese. 15 anglois 15 englez. 15 engeländer. 15
animo trifti. 16 grauemente . 16 triftement. 161riftement. 16fchvvar mutiglich. 16
angufte. 17 ſtrettamente. 17 eftroittement. 17 eftrechamente. 17fchmal. 17
18 vipera . 18 couleuure .
anguis. Tor18culebra. 18fchlange. 18
ante oculos tuos. 19 innanzi à voi. 19 deuant vous.19 delante voz, s . 19 vor euch. 19
20 aprire. 20 ouurir. X. 20abrir. 20öffnen 20
aperire ..
apocha. 21 quietanza. 21 quitance. 21 quitança, riadi 21 quitantz. 2.1
4402
appellare. 22 chiamare. 22 llamar. 22 ruffen. 22
3
22 appeler.
2:
appropinquare. 23 1 auuicinare. 23 approcher. 23 acercarfe. 23herzu nahen. 23
aqua. 24 acqua. 24,cau. 24 aqua. 24 vvaffer. 24
א
a qualis. 25 vettina. 25 efguiere. 25 pichel. 25 vvafferhafen. 25
arare . 26 arare. 26 labourer la terre. 26 arar. 26 ackeren. 26
arena. 27 arena. 27fable. 27 arena. 27 fandt. 27
argentum viuum . 28 argento viuo . 28 vif-argent. 28 azoque. 28 queckfilber. 28
armus. 29 Spalla. 29 efpaule. 29 espalda. 29fchulter. 29
ars. 30fcience. 30fcientia. 30kunft.
3 Scienza. L30
artocrea. 31 pafticcio. 31 paſtè. 31 pastel. 31 pafter. 31
afferuare . 32 feruare. 32 guarder. 32 guardar. 32 bevvahren, 532
afinus. 33afne. 33 ein efell.
33 afino. 33 afno . 0.33
afina . 34 afina . 34afne fle. I'. 34 borrica. 34 ein efelinne. 34
afcendere. 35 montare. 35 monter. $ 35/ubir. 1. 35
35 fteigen.
Jafpicere. 36 vedere. 36 regarder. 36 mirar. 36befehen. 36
laftutus. 37fottile. 37 fin. . 37
37 aftuto. 37 liftig.
aftutia. 38fineffe. 138
38fottilezza. 38 aftucia. 38litigkeit.
attingere. ' 39 toccare. 39 toucher . 39 tocar. 39 anrueren. 1.39
atramentum !
40 inchiofiro. 40 enchre . 40tinta. P 40 dinten. 40
attol
F
49
III
~t
attollere. Mondialzare. auffheben. I
h
leuer en haut.ı alçar.
auferre. 2ofter. ot 2lleuar abaxo . zabtragen. 2
Ini portar via...)
audire. 1 navy 3udire. 3efcouter. 30yr. 3 anhören . 3
audere . Si 4ardire. 4ofer. 40far. 4 darifen. 41
auarus.onion 5 auare. 5 auaricieux. 5auarientos 5 geitzig. 5
auaritia. M 6 auaritia. éauarice. 6 auaricia. 6geitz. 6
*
augufta. 071mperatrice. 7 Imperatrice. 7 Emperatris . 7 Keylerin 7
aufcultare. 8efcouter. Sefcuchar. 8zuhören . 8
Safcoltare.
audax. 9ardito. ghardy. gatreuide . 9dapffer. 9
audacia. 10'ardire. Iohardyeffe. 10 atreuimiento. 19 daрfferkeуt. 10
audacter. 11'arditamente. Irhardyment. 11ofadamente. IIKünlich. II
aula. ·12 fala. 12 fale. 1zfala .. 12 faal. 12
Bred
གཅ་
Baptizare . 15 baptizer. 15 bautizar. 15 tauffen. 15
15 battezzare.
bellum gererc 16farguerra . 16guerroyer. 16 guerrear. 16kriegführen. 16
bene. 17 bene. 17 bien. 17 bien. 17 vvol. 17
bene precari. 18 benedire. 18 benyr. 18 bendezir. 18benedeyen. 18
bene mane . 19benper tempo. 19bien matin. 19fehr frue . 19
19 temperano.
blandiri. 20adulare. 20flater. 20lifongear. 20 fchmeichlen. 20
bibere. 21 bene. 21 boire. 21beuer. 21 trincken. 21
bonitas. 22 bontà. 22 bontè. 22 bondad. 22'gütte. 22
bona mulier. 23 donna dà bene. 23 femme de bien. 23 buena muger, 23 ein gutefravv. 23
C
...
29bufo. 29
candela. 30'candela. 30chandeille. 30'candela. 30liecht. 30
calix. 31calice. 31 calice. 31caliz . 31 Kelch . 31
cantare. 32 cantare. 32 chanter. 32 cantar. 32 fingen . 32
cantor. 33cantore. 33 chantre. 33 canter. 33
33 finger.
"
calcei
1
50
IV
calcei lanci . I 1 chauffons . I calçones . focken.
pedali .
catinus . foodella . 2 efcuelle . zfchüffel .
2efcudilla .
cauda . 3 coda . 3 queue. 3 cola. 3fchvvantz .
caput . 4 tefta . 4tefte . 4 cabeça . 4haupt . 41
candefacere . Simbianchire. 5 blanchir . sblanquear Svveifmachen . 5
calefacere . 6rifcaldare. 6 chauffer . 6 calentar . 6vvermen . 6
cadere . 7 cadere . 7 cheoir . 7caër 7 fallen . 7
caro . 8 carne . 8 chair. 8 carne . 8 Aeifch . 8
carcer. 9 prigione . 9 prifon . 9carcel . 9gefencanus . 9
caupo . 10 hofte . 10hofte .
10 buefped . Iovvirt . 10
II 11gager. 11 apoftar.. 11vvetten. II
certare pignore. 11 far scommessa.
certiorem facere. 12 laftiar intendere. 12 faire fcauoir . 12 bazer faber . 12 vviffen laffen . 12
conci
si
coagmentare fyllabieren ** 25
fyllabas . 25 compicare. 25 efpelir . 25 inntarfilabas . 25 inordnung fchi
componere. 26ordinare . 26 mettre en ordre. 26ordenar 26 cken. 26
colus . 27 conocchia . 27 quenoüille . 27 rueca
rueco . 27 fpinurock . 27
contra 28 contra . 28 contre . 28contra . 28 Vvider .· 28
cor . 29 il cuore. 29 le coeur . 29el coraçon 29 hertz . 29
ww
corpus . 30 il corpo. 30le corps . 30cuerpo . 30lcib. 30
congerere . 31 congregare . 31 affembler. Men 31ayuntar 31 verfamlen . 31
comminifci . 32 fingere . 32 feindre . 32 fingir. 32 erdichten . 32
333
- ! xrisر
b .
52
VI
cratlus pannus 1 greffe panno . drap efpès . panno elpeffe. dick tuch .
craffa mulier . 2groffa donna , femme groffe . grueffa muger . 2 dick vyeib .
craffitudo . 3 groffezza . 3 efpeffeur . 3dicke grobheit . 3
3efpreffura .
credere . 4 credere . 4croire . Acreer . 4glauben .
crepare . 5 crepare . 5 creuer . slebenter . 5 Zerfpringen .
trines . 6cheueux . haar .
6'capelli. 6cabellos .
crocus . 7 zafferano , faffran. 7affran ,
Taçafran .
cuius eft . 8di chi è questo . &di qui eft cela . 8 cuyo es esto ? Sves ift das ? 8
cur. 21
9perche , 9pourquois . 9' porque .
9 9vvarumb . 9
10cuba . " 10cuue . 10cuba . Iczuber . 10
cupa .
culcitra. II coltrice , 3 II Coutil . II colcedar . 11züchen, II
cura . 12/cura . 12 foin . 12
12 cuydado . 12 forg .
cudere , 13 fabricare. 13 forger . 13fchmiden 13
13 foriar .
culter . 14 coltello 14 couteau , 14 cuchillo. 14 meffer . 14
currere . 15 correre . 15 courir . 15 correr. 15 lauffen . 15
cubitus 16 1
It cubito . 16 coudee . 16 codo . 16 ein eln borgen .
cabiculum . 17camera . 17/chambre . 17'camara . 17 Kammer . 17
Curuus . 18curuo . 18 tortu . 18twerto . 18 Krumm .. 18
'
D
$.45C
Dare . 22'dare . 22 donner . 22 dar .
22 geben .
deferere : 23'abandonare 23 abbandoner . 23 verlaffen
23 defamparar .
decem . 24 dieci . 24/dix . 24 diez . 24zehn . 24
defendere . 25 diffendere . 25 defendre . 25 befchi men . 25
25 defender .
deftruere : 26 distruggere. 26deftruire : 26deftruir . 26 verderben .
demon 1
53
Latina . Italica. Gallica. Germanica •
Hifpanica .
ME
VII
demonftrare . 1 far parere. faire paroiltre , hazer parecor J fcheiuen laffen . I
34
decipere . 3'ingannare . 3 tromper · 3 engañar . 3 betriegen . 3
decidere . 4tagliare . 4 trencher . 4Fortar 4abhaeben .. 4
defcendere . sdefcendre . axaber . 5abfteigen.
5fcendere . 5 5
deponere . 6 mettere à baffo. 6ofter . 6 quitar . 6antvvorten . 6
digiti pedum . 9dita de piedi . 9ortaux des pieds. 9dedos de las pies. 9 zehen . 9
diffundere in vafa 10imbottare . Iolentonner . 10lembacar. 10leingieffen . 10}
dicere . IIdire . Idire . ... 11dedir
II . 11fagen . II
diues . 12ricco . 12 riche . 12 rico . 12 reich . 12
1.
diuitiæ . 13 ricchezze . 13richeffe . 13 riquesa . 13 reichtumb . 13
difcingere . 14 difcingere . 14 deceindre . 14 deſcentr . 14/entgürten . 14
diligens . 15 diligente . 15 diligent . is diligente . 15 Aleiffig . 15
16 diligenza . 16 diligence . 16 diligencia . 16 fleif . 16
diligentia
diminuere 17 minuire . 17 amoindrir . 17 verminderen . 17
1.7 apocar .
difcere . 18 apprendre. 18 aprender . ... 18jlernen . 18
18imparare.
dimidium . 19 mezzo . 19 moytiè . 19 medio. 19 halb .. 19
dies . 1 20'giorno . 20liour 20dia . 20lein tag . 20
diuidere . 21 partire . 21 partir . 21 partir . 21 źerteylen . 21
dolium . 22 botta . 22 tonneau. 22 baril . 22 fafz . 22
dormiturire . 23 fonnacchiare . 23 auoir fommeil. 23 tenerfueño . 23fchlafferigfein . 23
dormire . 24dormire 24 dormir . 24 dormir . 24 fchlaffen . 124
domare . 25 domare . 25 appriuoifer . 25 domar . 25 zehmen . 25
dominus 26 fignore . 26 feigneur . 20 feñor . 26herr . 26
duo . 27 due . 27 deux . 27 dos . 27zvveen . 27
duodecim . 128 dodeci . 28 douze . 28 doze . 28 zvvőlfe . 28
ducere . 29 condurre . 29 meiner . 29leijtten . 29
29 quiar .
dux 30duca . 3cduc . 30duque . 30 hertzog . 33 30
duritia . 31durezza . 3duretè . 31 dureza . 31harte . 31
durus panis. Do i432 pan duro. 1 32 pain dur . 32 pan duro . 32 hart brot . 32
3333333
dura caro . 33 carne dura : 33 chair dure. 33carne dura . 33 hart fleiſch · 33
durare .
34durare . 34 durer . 34durar . 34 vvähren . 34
56
#
54
Latina . italica. Gallica. Hifpanica. Germanica .
VIII
96
equus . 9cauallo . 9 cheual . Яcanallo . 9ein rofs .
equitare .
10caualcare . 10cheuaucher . 10caualgar . 10reitten . 10
Ilarucia . 11erbfen . II
eruilia . pifa. II pifelli . 11 poys .
12
erratum . 12"fallo . 12 faute . 12 falta . 12 gebrechen .
errare . 13 errare . 13 efgarer . 13 defuiarfe . 13 irren . 13
exuere . 14 Spogliare. 14 defpouiller . 14 entkleyden 14
14 defnudar .
exhæredare . 15 disheredare . 15 desheriter . 15 desheredar . 15 enterben . 15
exonerate. 16 difearicare . 16 defcharger . 16
16 defcargar . 16 entledigen .
extruere aream la
befetzen. byftei
ин
pide quadrato. 17 mattonar . 17 pauer . 17 ladrilar : 17 nen. 17
35 febraro. 35 hornung . 35
ferre . 36 patire . 36 endurer . 36 çufrir . 36leyden . 36
feruor . 37feruore. 37 ferueur . 37 feruor . 37
37 eifer .
fefti
;
55
1. Latina. Italica. Gallica . Germanica.
Hifpanica .
IX
feftinare . affrettare. hafter . leylen . I
Iappreffurar .
felicitè . 2 dicha . 2
felicitas.next9wdź felicità s glückfeligkeit .
feneftra . Od 3 feneftra . 3feneftre . 3'ventana Das 23 fenfter . 3
ferrum . 4 ferro . 4fer . 4hierro. №4leyfen . 4
sfeindre . ..C dichten .
fingere . 5 fingere. 5 fingir. 5
findere . Toys 6 fendere. fendre . 6hender. 6palten . 6
finire . Judul 7 finire. 7finir . 7 acabar . 7enden . 7
89
fibula . 8agrappe . Bheuilleta .. 8häfften 8
8 fibbia .
fidelitas . # 9fedeltà . loyauté . 9lealdad 9treùe . 9
firmare .
10 fortificare •
). Iofortifier . 10 fortalecer . robefchirmen 10
fieri . dolins , 11 diuentare deuenir 11 venir àfer 11vverden . II
Aabellum .. 971
: 12 ventolo.. 12 eluentoir . 12 auentadero . 12 muckenvvedel . 12
Alere je 13 piangere . ás 13 pleurer . 13 llorar . 13vveynen · 13
florere . 14 fleurir 14florecer . 14
14 fiorire . 14blühen.
fons . 15 fontana. 15 fontaine . 15 fuente. 15 ein brunnen . 15
forma . 16façon . 16hechura . 16 form . 16
16 fattura .
fortitudo . 17 forza . 17force . 17 fuerça . 17 ftercke . 17
fortis . 18 forte . 18 fort . 18fuerto . 1 8ftarck . 18
fortiter . 19 valentemente . 19 vaillamment. 19/valientemente. 19 männlich . 19
forceps · 20enaglie . 20tenaille. 20tenaza 20zange . 20
formofus . 21bello. 21 beau . 21 hermoso. 21fchön . 21
foetor . 22 fetore . 22 puantife . 22 bedor . 22 geftanck . 22
foeteref pl 23 |puzzare 23 puir. 23beder . 23 ftincken . 23
foeniculum . 24 finocchio. 24 fenoüil . 24biuojo . 24 fenchel . 24
251frire .
frigere . 25 frigere . 25 freyer . 25 backen . 25
fricare . 26 fregare. 26frotter . 26 reiben . 26
・26 fregar .
frons . 27 fronte . 27 front . 27 frente. 27 tirn . 27
fru&us . 28 frutto. 28 fruit . 28 fruta . 28früchte. 28
fruftum . 29pezza . 29 piece . 29 pedaço . 29 ftuck . 29
fraga . 30 fragola. 3ofreife . 30madroños . 30erdtbeeren . 30
fraxinus 31 fraffina . 31frefne . 31 fresno. 31efchenbaum . 31
33333
36torche .
furari . 37rubare . 37 defrober . 37 robar . 37 ftelen . 37
fugare . 38cacciare. 38chaffer . 38 echar. 38 vertreiben . 38
fuftis . 39bastone . 39bafton . 39baston . 39stock . 39
L 2 garri
56
X
G Hol 1291 YATI IT
cianciare . Schalatar . widerfchvvetzen . · 2 .
Garrire 1 caqueter.
olonelar . •
gelare . agghiacciare. 2'geler . gefrieren . &
gemere . 3fefpirare . 3'gemir gemir. 3leuftzen .
glacies . 4ghiaccio. 4'glace . Abielo . 4eifs .
glans . 5gbianda . s'gland. bellora . Seychel .
6incollare. 6coller . poengrudar . bekleben .
glutinare.
Tringratiare remercier. dar gracias . 7 bedancken .
gratias agere.
DOCKaccomodare. 1 8 accommoder . Sacomodar . 8liebrofen 8
gratificari .
grauis .. pp . 49gnaue . 1.9pefant, wing pefado . ſchvvär . 9
grauiter . ❤ pat_10grauemente 10 pesademente . trochvvärlich .
10pefamment .. iooni 10
pefanteur .. Thi pefadumbre . Mofchvväre . II
grauitas 11 grauezza...
" 12 ftretto. 12eftroit . 12 estrecho . . 12fchmal . 12
gracilis .
grallæ . 13 zanche . 13 13efchaffes . 13Cancos . 13fteltze . 13
grandinare , 14 grandinare . 14gresler . 114 grançar. ***** 14 hagelen . 14
guftare . 15 gustare . Is goufter . 15 faver el mangiar. 15 fchmecken . 15
I
H
Habere . 16hauere, 16auoyr . W16 auer . " 21.134625 16haben. 16
habitare . 17habitare . 17 demeurer . 27merar . 17vvohnen . 17
haurire . 18 cauare . 18 facar agua . 18
18puifer . 18 ſchöpffen .
hebdomas . 19fettimana . 19femaine . 19femana . 19 vvoche . 19
hic eft . 20egli è qui .· 20 il eft icy . izo a qui cfta . 20'er ift hie . 20
hilaris . 21 allegro . 1 21 joyeux . 21 alegro . 2tfrölich . 21
hirundo . 22 arundine . 2 2 arondelle . 22 golondrina . 22 fchvvalbe . 22
holofericum .. 23 velluto . 23 velours. 23
23 terciopelo . 23 feyden .
honorare . 24 bonorare . 24 honorer 24 honrar . 24ehren . 24
hyems . 25inuerno . 25 hyuer . 25 inuierno . 25 vvinter . 25
I
lactare fe . 26vantare . 26 vanter . 26 alabarfe . 26rühmen . 26
acere . 27 giacere . 27 yazer . 27ligen . 21 27
27 gefir .
ianuarius . 28 Gennaro . 28 Enero . 28 lenner . 1
28 Ianuier . 28
id ni effet . " 3 29
29 fi ce n'eftoit
fi ce n'eftoit cela. nofuera.
cela. 29 fi effo nofuera . 29vvo das nit vvere, 29
29fe ciò nonfoffe.
ieiunare . 30ieufner . 30ayunar . 30faften . 130
30digiunare .
lientare • : 31 defieuner . 31 almorzar .
31far collatione.. 31zu morgen effen. 31
ignarus. 32 ignorante . 32 ignorant . 32 ignorante . 32vnvviffendt . 32
mmm
ignauus
1
37
XI
with pigro. parelleux .. perezoso . Iträg . I
ignauus .
4 asbla 2 pareffe . 2'trägheit . 2
ignauia . pigritia . 2892 pereza .
ignis . · noeg fuoco . Coubron 3 fuego •
3 feu . 3feur . 3
ignofcere . storm perdonare . 4 pardoner . perdonnar 4vergeben . 4
illac . 2 5 par là . 5 por alli . sadda .
đi là 5
ille . ToClai . Gaquellos . 6ihme . 6
6 uy .
illic afpice.vedilà . 7 voylà . 37 mira aculla . fehetdorthin . 7
immundè 8porcamente . 8ordement . X &faziamente . 1.8 unfeúberlich . 8
immundus . .69 /
porco . glord. 9 fuzio . gunfauber. 9
impuritas.ugiarovilenia . rovilennie . vellaqueria . 1ofchande . 10
2
inuidus. 28 inuidiofo. 28 enuieux 28embidiofo . 28 neidig . 28
inclinare . 29 inchinare . 29 incliner . 29 inclinar 29ncygen. 23333
29
inuidia . 30inuidia . 30enuie . 30embidia . 3oneyd . 30
incendere 3 accendere. 31allumer. 31 encender 3nzünden . 31
inquirere . 132 ricercare . 32 rechercher . 32 pelquifar . 32 erforschen . 32
incidere . ₹ 33 intagliare . 33 entailler . 33 enteçar. 33 einschneyden . 33
inftituere . • 34 vndervveifen .
34 infegnare 34 enfeigner . 34 enceñar. 34
intendere.. 1.
35 tendere. 35cendre . 35 endor . 35 pannen . 35
incidere ferra 36 fegare . 36her . 36aferter. 36lägen . 36
infundere . 37 verfare. 37verfer . 37 echar . 37
33
37 aufgieffen .
561
mm
XII
infundibulum . Ilora. entonnoir . X embude. · trachter •
inaurare . 2indorare . adorer . 2dorar . Kiti vergülden .
intelligere . 3 intendere . 3 entendre. 3lentender. 63 verſtehen . 7 !!
inftituere . Ainfegnare . 1 4 enfeigner .. 194 enseñar . • lehren . 4
inficere . 5 tingere . 5teindre . Stenir . ferben 5
infector . 26. 6tintore . A 6teinturier . Gintorero 6ferber.
iocari ... 11. 17 Scherzare . 7railler . I 7fcherzen . 7
7motejar .
irridere . 1. 8burlare .
8mocquer. Spurlar · *1 . .I 8 fpotten 8
ira . bobingira . 9 courroux . Egina . 9zorn . 9
irafci . alan 10adirare. 1ozornigſein 10
10 courrouçer ... toaytarſe .
liratus Iirato . 11 courrouçè . Izornig . II
1Layrado .
lire . 12'andare. 12 aller. 12yr 12
12 gehen .
ita eft . 13 cofi è. 13fieft . 13 affi es. 13es ift vvarlich.: 13
liter facere . 14 viaggiare . 14 voyager ... 14 caminar . " 14reifen . 14
11
iubere . •15 commandare.. 15 commander . 15/mandar. 15 befehlen .. 15
iufiurandum . 16giuramento . 16fermend . 16 iuramento . 16 eydt . 16
iucundus . 17 allegro . 17 playfant . 17 alegro . 17 luftig . 17
I
iuuare . 18 aiutare " 18ayder . 1 18 helffen . 18
18 ayudar .
iuuenis. 1.19 giouane. 19 ieune . 19mancebo 19/iung . 19
'iuuentus . 20 giouentu. 20jeuneffe . 20 iugent . 20
20meçedat.
iubere . 21 commandare ... 21 commander 21 commandar 2 ilentbieden . 21
iudæus . 22 hebreo . 22Juif. 22 iudio. 22 iud .... 22
labo
$9
Latina . Italica . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
XIII
laborare. Ilauorare Itrauailler . Itrabaiar. I
i arbeyten .
leuis . alleggiero. 2leger . aligero . 2 leicht .
lectio . 3 lettione. 3leçon . 3 lecion. 3lection. 3
lætitia. 4allegrezza . 4 ioye . 3 alegria . 4 frölichkeit . 4
lætus . 5 allegro . sioyeux . 5 alegro . 5 frölich . 5
lætitia afficere . 6rallegrare . 6 refiouir . 6 erfrevven .
Gallegrar.
lædere . 7 ferire . 7 bleffer 7 verletzen . 7
7 llagar .
1 8terta 8tartre . 8 torte .
libum . . 8torta . 8
λo
ligo. 9 marra 9marre . 9'açadon . 9fchùp . 9
ligula. 10ftringa. roefguillette . 10aguiera . Ioneftel . 10
12
ligulis cóftringere. 11 attaccare . 11 attacher II atacar . 11neftelen . II
ligare . ·1allegare . rallier . 12 atar . 12 binden . 12
limax . G 13 lumaca . 13 limaffon . 13 caracol . 13fchnecke . 33
lingua . 14 lingua . 14/langue . 14lengua . 14zung . 14
15 foudre . 15 derretir . 15fchmelzen . 15
+
n
liquefacere . 25 liquefare .
litigare . 16 litigare . 16 plaider . 16 pleitear . 16 vorgerichzancheu. 16
litteræ . 16lettere . 16lettres . 16 carta . 16brieff . 16
IKT 2 2 2 2 2
longinquum 17lontano . 17loing . 17 lexos . 17 vveit . 17
loqui . 8 parler . 28 hablar . 18 fprechen . 18
18 parlare .
ao
longus . 19longo . 19/long . Iglurngo .
· 19lang , 19
lucrari . 20ganar. 20gevvinnen . 20
20guadagnare . 20 gaigner.
lupus . 21glupo . 21loup . 21 lobo . 21 vvolff . 21
ludus . azginoco . 22 ieu . 22 inégo 22 pil . 22
lufor . ister 23/onatore . 23 meneftrier . 23 tañedor 23 pilman . 23
lurum . i 24fango. 24 fange . 24ledo . 24letten . 24
ludere . 25 iouër . 25 ingar. 25 pilen . 25
25 ginocare .
2222
lucius . 26luzzo . 26 brochet . 26 brachete . 26hecht . 26
lucere . 27 lucere . 27luzir. 27fcheinen
27 luyre . 27
ludus cartarum 28 gioco di carte. 28ieu de cartes 28
28 iuego de naipes . 28 karten fpil .
Lunæ dies . 29 lunedi . aglundy . 29lunes . 29 montag . 29
liberalis . !!. 3clihorale , 3oliberal . 30largo. 30mildt . 30
M
15
Macer . coub , 31magro. 3maigre. 31 magro . 31 mager . 31
... 24 32manchar .
maculare . 32 maochiare . 3atacher . 32fchmitzen. 2632
maius . 17
33 maggio : 33 may . 33majo . 33mey . 33
magnitudo . 34grandezza . 34 grandeur . 34 grandeza . 34 groffe . 34
malè . 35 bölzlich .
35 malamente . 35 mauuaifemeut . 35 malamente . 35
manè . 36 du matin . 36 demañana . 36des morgens A 36
36 dimattina .
mantile 37 feruiette . 37 feruiletta . 37 feruetlin .
33
37touaglinolo . 37
mala . 38 iouës . 38 mexillas . 38'kinnbacken . 38
38'guancie.
manere. 39 reftare . 39 demeurer . 39lquedar . 39 bleiben 39
matu
1.
60
XIV
maturius . 1 troppo per tempo . trop toft . Imuy temprano. Izu früe .
mederi . 2 medicare. 2mediciner . 2 curar · 2 heylen .
2
mediocre . 3 mezzano . 3 moyen . 3'mediano . 3 mittel meffig. 3
meiere . 4 pifciare. 4 piffer . 4 mear . 4feichen . 4
membrana . 5 carta pecora • 5 pergament . 5
5 parchemin . 5 pergamino .
metiri . mefurer . h 6 medir. 6 meffen . 6
6 mifurare.
mentum 7 mento . 7 barbe . 7 barba . 7 Kin. 7:
menfa . 8'tauola . 8 table . 8 mesa. Staffel . 8
meridie . 9à hora di pranzo. 9 à medio dia . 9 des mittags. 9
9 à midy .
mercurialis dies . 10 mercoledi . 20 mercredi . Iomiercoles . 10mit vvochen 10
merendam capere. 11merendare . * Ireciner . II merendar II zu abent effen. II
mercatura . 12 mercantia . 12 marchandiſe . 12 mercaderia . 12 Kauffmanfchafft. 12
mercator . 13 mercante . 13 marchand . 13 mercador . 1.13 Kauffmann . 13
mirè . 14 marauigliosamente.14 merueilleufement. 14 marauillosamente. 14VVunderbarlich. 14
mirabilis . 15 marauiglioso • 15 merueilleux . 15 VVnder . 15
15 marauillofo .
16 addolcire . 16 adoucir . 1 S 16
mitigare . 16 amanfar . 16begütigen .
mittere. 17 mandare . 17 enuoyer . 17 embiar . 17 fenden . 17
monftrare . 18 mo st ra re . 18 mon ftr er . mof trar . . 18
18 18 zeigen..
1
mordere . 19 mordere . 19 mor dre . 19 morder . 19 beiffen . 19
mortuus . 20 morto . 20mort. 20muerto 20 todt . 20
mollire. 21 amollire . 2 Iamolir . 21 ablandar . 21 mörben . 21
moneta . 22 moneta . 22 monnoye . moneda. 22 müntz . 22
4
monetarius . 23 monetario . 23 monnoyeur . 23monedero . 23 müntzer . 223
"
morigerum effe. 24 effer obediente. 24eftre obeyffant. 24 fer obediente ... 24 vnder hanfein. 24
mouere . 25 mouere . 25 remuer . 25 mouer . 25 vmbrüren . 25
morari . .26 afpettare . 26 attendre . 126e/petar. 26 vvarten. • 1:26
mori . 1027 morire . 27 mourir. 127 morir . 2.7 fterben . 21:27
motare cunas 28 cullare . 28berçer . 228 mecerla cuna . 28 vviegen. " 51.28
1
mobilis. 29inconftante. 29 inconftant..! b 29 mudable D 29vvanckelmütig. 229
mutuare . 3 30 prefter . • •
30preftare. 30emprestar 30leyhen . ib 30
murmurare . 31 mormorare . B C 31 murmurer. 31murmurar . 31murmelen..li
mundus . 32 pulito . 32net . 32 limpio . 32 rein . 32
munditia . 33 nettetè . 33 limpiefa . 33 reinigkeit 33
33 pulitezza .
mucefcere. 34 muffare. 34/moyer . 34 enmohecer . 34fchimmelen. 34
mangere . 35 moccare. 35 moucher . 35 defpauillar . 35 abbrechen . . 19035
mutus . 36 muto. 36 muet . 36 mudo . 36 ftumm . pnino36
mucofus . 37 morcofo. 37 morueux . 37 mocofo . 37 rotzigh. 21:37
multum . 38 molto . 38 beaucoup . 38 mucho . .baasi 38 viel . .ch 38
mulier . 39 donna . 39 femme Mao_139 vyeib. 40 39
39 muger
mola . ampion 40 molino . 40 moulin . 40 molino . 40müll . 30401
NamJanu
C...
12.1 non!
-LIMIA
61
XV
N
Nam . Icar . 1a . 1 dann . I
peroche .
natare , 2 nuotare 2nager. 2adar. 2 fchvvimmen . 2
Inauta . 3 marinaro , 3 marinier. 3 marinera. 3 fchiffman . 3
nebula . 4nebbia . 4brouillas . 4piebla. 4nebel . 4
ne&
tere , 5annodare. 5 nouër Slañudar . 5 Knüpffen . 5
Grecufare . refufer . Grebufar . 6yveigeren . 6
negare .
nemo. 7nifuno . 7hulluy . 7 ninguno 7niemandt . 7
nere . 8 filar. 8filer. 8 bilar . 8 nehen . 8
a6
nauis 9nque . 9nauire . ghao . 9lchiff . 9
niger . 10 vero . 1onoir . 1onegro . 10fchyvartz . 10
77
nihil II niente . I rien. II nada . I nichts . II
nitidè . 12 pulitamente . 12 nettement . 12 limpiamente . 12/reinlich . 12
vp
nix . 13 fchnee .
AH
13 neue. 13 neige . 13 nieue . 13
w
nobilis . 14 nobile . 14noble . 14 noble. 14ledel . 14
1
nobilita . 15 nobiltà . 15 15 noblesa . 13 adel . 15
s
non eft . 16 non è . 16 non eft . 16 no es . 16 nicht ift . 16
ºོ
ང་
aomen . 17 nome . 17 nom . 17 nombre , 17 namen 17
nouus • 18 nuouo . 18 nouueau . 18 nucuo . 18 nevv . 18
nos . 19 noi . 19nous . 19 nofotros . 19vvir . 19
nox . 20notte . 2.onui& . 20noche . 20nacht . 29
nudus 2.1 nudo , 2 Inud . 21 desnudo. 21 nacket . 21
numerare . 22contare 22 compter . 22 cantar . 22 zellen . 22
nunciare . 23 appontiare . 23 annoncer . 23 traër nueuas , 23 verkündigen. 23
nutrix . 24 balia . 24'nourice. 24jama . 24 amme . 24
nubes. 25 nuuole . 25'nuèes . 25 nube . 25 vvolcken . 25
nominare . 26nominare . 26 nommer . 26 nombrar .. 26 nennen 26
O
Obliuifci , 27 oublier . 27 luidar . 27
27fcordare. 27'vergeffen .
obtinere . 28 ottenere . 28 obtenir . 28 ttener 28 behalten . 28
obfidere . 29 affediare . 29 affieger . 29vercar 29 belägeren . 29
obturare . 30turare. 30 eftoupper . 3atapar . verftopffen .
30 ' " 30
occidere . 31 amazzare . 31 tödten .
31 tuer . 31 matar . 31
occurrere . 32 incontrare . 32 rencontrer . 32 encontrar . 32 lauffen . 32
333 m.m
XVI
omittere . Ilafciare . laiffer . 1dexar . laffen . Ι
operire . 2 coprire . 2 couurir . 2 cubrir. 2 bedecken .
+ noñ
oportere. 4ffer di bifogno. 4 falloir . 4 conuenir. 4müffen . 4
opulenter . 5 riccamente . 5 richement : 5 ricamente . 5 reichlich. 5:
ofculari . 6bafciare . 6baifer . 6 befar . 6 Küffen . 6
oftendere . 7 monftrare . 7 monftrer. 7 demoftrar . 7VVeifen.
∞ao
A 8far l'vouo . 8poner huebos .
oua ponere . 8pondre . 8eyer legen .
louis • 9brebis . 9 oueja . 9fchaaf. 9
gipecora .
louum . Io ouo . Idoeuf . 10 bueuo . 10lein ey . 10
loxalis . 1ofeille . II romafa . 11
i facetofa . II Sauerampfer .
onerare 12 caricare. 12 charger. 12 cargar . 12 beladen . 12
33W
P
Pabulum . 13 pastura . 13 fourrage . 13'pasto . 13 futter . 13
14 faglia . 14 faille . 14 mantillo. 14 mantel . 14
palla .
pallium
15 mantello . 15 manteau · 15 manteo . 15 mantel . 15
1
pannus . 16 panno. 16 drap . 16paño · 16 tuch . 16
XVII
XVIII
3
3 promouere . 3 vortſchreiten .
pretiofus . 4 preciofo . 4precieux . 4 preciofo . 4Köftlich . 4
pafcere . Spafcere . 5 paiſtre . 5 apacentar 5vveyden . 5
pertinere , 6appartenere . " 6 appartenir . 6zugehören . 6
6 perenecer .
78
petafo . 7 prefciutto. 7 jambon . Torreyno . 7chuncken .
8faniamente , 8 fagement . 8 fabiamente. 8vveifzlich .
prudenter .
publicare . publicare. 9 publier , 9publicar . 9verkündigen . 9
10 vergognare . 1ohontir . 1ofchemen . 10
pudere . 10 vergonçarfe .
pulex . 1.1 pulice . 11 pulce . Ispulga 11Aoch . FI
quid rei . 29che cofa. 29 quelle chofe . 29que cofa, 29vvas fur ein ding. 29
at Boripofare 30rühen . >
quiefcere
. . 3orepofer . 30 repofar . 30
..
quinque qui cinque . 3rcing . 3 cinco . 3x fünff 31
32 quinze . 32 quinze , 32 fünffzehen . 32
quindecim..ga quindeci .
8 25
33 cinquante . 33 cincuenta . 33 funfft zih . 33
quinquaginta . 33 cinquanta ,
quis nine Pugachi . 34 quien . 34 vver . 34
34 qui .
1
quadragefima fugis quadragefima , 35 quaresme , 35 quaresma . 35 faften . 35
queri. myle 36lamentarfi, 36plaindre , 36 quexarfe 36 Klagen. 36
-7 $19
ܕܫܫܐ ܕܢܚܕܝ quò.
-5301 M
65 '
Latina . Italica. Gallica. Germanica .
Hifpanica .
XIX
07
R
TI
mmm
reftare 25 auanzare . 25 refter . 25 quedar . 25 vberbleiben . 25
26deftacher . 26 aufflöfen .
mm
refoluere . 26
mm
26dislacciare . 26 defatacar .
6 )2 1960 e34
refiftere 27 refiflere. 26 refifter . 27 refiftir . 27 vviderftehen , 27 N.
M
m
N.
N89
XX
S
12
Sacellanus .
1 capellano chapelain . Icapellan , capellan .
faccharum . 2 zuccaro 2 fucre . 2 zucker .
2 açucar
abbathum . •3Sabbato . 1 3abado .
3 famedy . 3 fambftag. 3
al . Afale . 4 faltz .
4 fel . 4fal . 4
alix . At 5 falice . 5 faux . 5Vauze .. 5
5vvyden .
falmo . 6falmone . 6faumon . 6 falmen . 6
6 Salmon ..
alinum . 7aliera . 7faliere 7 faltzfafz .
Lalero .
falire . 8faltare . 8 laulter . 8
8faltar . 8fpringen .
faltare . ballare . 9 danfer . 9'dançar . 9tantzen . 9
falutare . Icfalutare . Iofaluër . το
10faludar. Iogrüffen .
fanus . Ifano . 11fain . II
II fano . Igefundt .
fapare . 12 guarire . 12 guerir . 12 fanar . 12 heylen . 12
67
XXI
Jazy
" Rods Specchio. 15 miroir . 15 15 efpeio . 15 piegel . 15
fpeculum .
: 16ſpiare . 16 aufzpähen . 16
fpeculari . 16 efpier . 16 espiar .
17/perare . 17 esperar . 17 hoffen . 17
fperare . 17 efperer .
fpuere . @ abon 18 / putare . 18 cracher. 18 escupir . 18 fpeyen . 18
***** 19fchiumare . a 19efcumer . 19 fcheumen . 19
fpumare domov 19efpumar.
ftannuum . " 20stagno. 2% eftain . 20 estaño . " 20 zin . 20
22 paia . 22 ftro . 22
ftramen.nad 22 paglia . 22 paille .
ftrangulareng 23 frangolare. 23eftrangler . 23 abogar . 23 etvvürgen . 23
ftrepere . . 24 faire bruit. 24bazer ruido . 24 getümelmachen. 24
24 fareftrepito .
fuauiter . •ress25 dolcemente . 25 doucement. 25 dulcemente 25 sùffiglich . 25
26 douceur. 1 26 dulzura. 26
fuauitas 26 dolcezza . 26 süffigkeit .
fubmergi .. 27 annegare . 27 noyer . 127 anegar . 27 ertrincken 27
2 2
fubmittere28bumiliare . 28 humilier . 128 bumillar .
•
28 demuttigen. 28
.svollbr haba.. .Q
XXII
W
N
tundere , 27 empuxar , 27 @toffen . 27
N
27 ſpingere, 27 pouffer.
28 enfler . 28 hinchar , 28 gefchvvellen . 28
turgere , 28gonfiare .
turris. 29torre . 29tour . 29torre . 29 thurn 29
cuffire . 30toffire . 30touffir . 30toffer . 3chuften. 30
templum , 31 chiefa . 31eglife . 31glefia , 31Kirche .. 334
turbare. 32turbare , 32 troubler , 32 furbar. 32 betrüben . 32
V
Ri
comm
69
Latina. Italica . Gallica. Germanica .
Hifpanica .
XXIII
auff einem Karren
vectare . Iftrafcinare . Irouler. rear
Iaccarrea r I führen. I
velox . 2 leggiero . 2 viſte. 2 behendt . 2
2 presto .
velociter . 3 behrendt .
3 prestamente . 3 viftement . 3 ligermente . 3
velle . 4 vouloir . 4 vvollen .
4 volere . 4querer . 4
6678
Ivenari. 5 chaffer .
5 cacciare . 5caçar. 5liagen .
venator . 6cacciatore . 6 chaffeur .
6caçador . 6liager .
veneris dies . 7 venerdy. 7 vendredy.. 7 viernes 7 freytag .
venire . 8 venire 8 venir . 8 venir. 8 Kommen
vereri . temere 9 craindre . 9temer . 9 förchten .
9 9
verecundari . 10 vergognare . Iohontir . 10fchemen . 10
10 vergonçarfe .
vertere 11 volgere. Itourner. 11 tornar . 11 vmbkeren II
ventus . 12 Vento . 12/vent . 12 viento . Ivvindt . 12
vermis 13 verme 13 ver . 13 vvurm . 13
13 gufano .
14 lafera . 14 au foir . 14 à la tarde . 14 defabents. 14
vefperi .
veftire . 15 vestire . 35 habiller.
15 01. 15 veftir . 15 Kleyden . 15
13
vefter . 16 uoftro . 16 voftre . 16 vueftro . 16euvver . 16
Sequuntur Nomina
XXIV Regionum .
Africa . Africa . Afrique . Africa .
Affrica I
America. 2 America . Amerique . 2 America. 2 America.
3
2
Anglia . 3 Inghilterra . 3 Angleterre . 3 Engelland .
3 Inglaterra . 31
Afia . 4 Afia . 4 Afie .
4 Afra . 4Afia .
4
5 5 5 5 5
Armenia . 6 Armenia. 6 Armenie . 6 Armenia . . Armenia . 6
Arabia . 7 Arabia . 7 Arabie . 7 Arabia . 7 Arabia . 7
Ethiopia. & Etiopia . 8 Ethiopie, 8 Etiopia . 8 Morenlandt . 8
Ægyptus. 9 Egitto . 9Egipte . 9 Egipto . 9 Egiptenlandt . .9
Barbaria . 1 Barbaria . 10 Barbarie . 10 Berberia . 10Barbaria . Io!
Belgium . 11 Belgio . II Paijs-bas . II Paifes baxos . 11 Niderlandr . II
Bohemia 12 Bohemia . 12 Boheme , 12 Boëmia . 12 Bömerlandt . 12
Brafilia . 13 Brafilia . 13 Brafil . 13 Brafilien .
13 Brafil . 13
Canada . 14 Canada . 14 Canada . 14 Canadà. 14 Canada . 14
Chile . 15 Chile . 15 Chile . 15 Chile . @vw 15 Chile . 15
China . 16 China . 16 Chine . 16 China . 16 China . 16
Dalmatia , 17 Dalmatia . 17 Dalmatie . 17 Dalmacia . va 17 Dalmatia . 17
Europa . 18 Europa • 18 Europe . 18 Europa . 18 1
28 Europa .
Florida . 19 Florida. 19 Floride . 19 Florida . 19 Florida . 19
Gallia . 20 Francia . 20 France . 20 Francia . 20 Franckreich , 20
Germania . 21Germania . 21 Almagne . 21 Alemania . 2 Teutſchlandt 2:1
Græcia , 22 Grecia . 22 Grece . 2.2 Gracia . 22 Grichenlandt . 22
23 Spagna . "
Hifpania 23 Efpaigne . 23 España . 23 Spagnien . -923
Hungaria . 24 Vngaria . 24 Hongrie . 24 Hungaria . 24 Vngerlandt..¡ 24
25 Ibernia . 25 Hibernie . 25 Irlanda . 3525 Irlandt . 25
Hybernia .
laponia. 26 Giappone . 26 [ appon . 26 lapon . 26 Iapponia.
•£ 26
India . 27India . 27 Indes . 27 India . 27India . 27
Infulæ Philipp. 281fole Filipp. 28 Istes Philip .. 281fas Filipinas .. 28Inf. Philipp. 28
Italia . 29 İtalia . 29Italie . •19929 Italia . V. 29 VVelfchlandt . 39
T
Mexicum . 30 Mesfico . 30 Mexique . .30 Mexico . kid 30 Mexico. (3 。
Paraquaria . 31 Paraquaria . 3Paraquarie..bg Paraguay , www3Paraguaria . 9193
Perfia . 32 Perfia . 32 Perfeld 32 Perfia, 32 Perfia . •Cood32
Peru . 33 Peru . 33 Peru . 33 Perùm 33 Peru . golo 33
Polonia , 34 Polonia. 34 Pologne. 34 Polonia..såå 24 Polen . #1920 : 134)
Sicilia , 35 Sicilia , 35 Siçile . 35 Sicilia. 35 Sicilia . 5 35
36 36 361 • 37:36 ...36
Syria . 37 Syria . 37 Syrie . 37 Soria . ** 37 Siria . 37
aria
Tartaria' 38Tartaria . 38 Tartarie . 38 Tartaria . 338Tart : 31. 3 8
Terra Sancta 39 Terra Santa . 39 Terre Saincte . . 39 Tierra Santa . yliglandt .
339 He 39
39 Hey
Ties
Amften low
{
1
1
71
Nomina Vrbium .
XXV
Amfterodamum . Amfterdam . Amfterdam 1Amfterdam 1
Amfterdan .
Antuerpia . Anuerfa . * Anuers . ! Anuers . 2 Antvverpen .
Aueaio . 3 Auignone . 3 Auignon. 3 Auiñon . 3 Auignon .
Augufta . 4 Augusta . 4 Ausbourg . Augufta . 4Ausburg . 4
*.*
Aurelianum . $ Orleans . 5'Orleans . Orleans . Orleans .
Barcinona 6Barcelona . 6 Barcelone . 9 .. 6 Barcelona . 6 Barcelone .
Bononia . Boulogne . · 7 Boloña . 7 Bolonia .
7Bologna .
Bruxelle. & Bruffelles . 8 Bruxelles . 8 Brufellas . S'Bruffel .
....
Capua . fo Capua . 10 Capua . 10 Capua .
245
II
W`N
Cafaraugufta Di Augusta . Ti Ausburg . 11 Augufta. 11 Ausburg .
Colonia .. 12 Colonia. 12 Golonia . 12 Cöllen . 12
H.
12 Cologne .
Compoſtella . 13 Compostella . 13 Compoſtelle. 13 Santiago . 13 Compoſtel . 13
Conimbria . 14 Conimbria . 14 Conimbre . 14 Coimbra . 14 Conimbria , 14
Eboracum . 15 Bbora . 15 Ebora . 15 Ebora . 25 Eborach . 15
Ferraria. 16 Ferrara . 16 Ferrare . 16 Ferrara . 16Férrara . 16
78
Florentia . 17 Fiorenze . 17 Florence . 17 Florencia . 17 Florenze . 17
Genua . 18 Genoua . 18 Genes . 18 Genoua. 18 Genua . 18
96
19Erbipoli .
אRN. H
Herbipolis . 19Erbipoli. 19 VVizbourg . 19VVürtzbourg . 19
20Soniglia . 20Seuille . 20Senilla . 20 Seuilia . 20
Hifpalis
Leodium . 2 Liegi. Liege . zrLieza. zi Lüttig . 21
13.22 Lione . 22 Lion . 22 Leon . 22 Leon . 22
Lugdunum .
Marfilia . 23 Marfilia . 23 Marſeille . 23 Marfella . 23 Marfilien . 23
Madritum . 24 Madrit . 34Madrid. 24 Madrid . 24 Matrit . 24
Mediolanum 23 Milano . 25 Milan . 25 Milan . 25 Meilandt . 25
Meffina.. 26 Meffine . 26 Mezina . 26 Meſſina . 26
16 Meſſina .
Moguntia .. 27 Mogunza . 27 Mayens . 27 Moguncia . 27 Meyntz . 27
wwww
Namuretan 28 Namur . 28 Namur . 28 Namur. 28 Namen. 28
"
Neapolis . 29 Napoli . 29 Naples 29Napoles.. 29Neapel . 29
Praga . " 30Praga . 30 Praghe. 30 Praga . 30 Prag. 30
12
.
72
1
2
Anno falutis . 2l'anno dellafalute, l'an de falut . 2 Anna de la falud . 2im iahr des hails.
Aprilis . 3 Aprile . 3'Auril . 3 April, 3 April .
Auguftus . i 4 Agosto. 4Aouft . 4 Agofto. 4 Augfmonat , 4
Aurora . 5 Aurora . 5 Aurore . 5 el alua . 5 die morgenrötte .
Annus . 6 Anno , 6 Aa . 6 Año . 6 Iahr . 6
78
cras . 7 domani , 7'demain . 7 mañana 7 morgens.
December . 8 Decembre. 8 Decembre . 8 Diciembre , 8 Criftmonat ,
܂ܘ
dies . gdia . 21
ܘ
9giorno : 9 jour 9dag .
good
had
Februarius . 10 Febraro, 10 Feburier. 10 Febrero, 10 Hornung. 10
futurum. 11 futuro . I futur. 11 futuro. II Zukunftich . 11
12
3
hodie. 12 hoggi . 12boy . 12 heut .
2
12 aujourdhuy .
hora . 13 bora , 13heur, 13 hora . 13 ftund ? 13
anuarius . 14 Gennaro , 14 Ianuier . 14Enero. 14 Lenner . 14
unius 15 Giugno . 15 Iuing . 15 Junio . 15 Brachmonat . 15
Lulius . 16 Laglio . 16 luillet . 16lulio , 16 Heymonat . 16
mtin
menfis . 23 mese. 2 3 mois 23 el mes 23 ein monat . 23
meridie. 24au difner. 24 medio die . 24der mittag . & 24
24 mezzo giorno .
Nouember . 25 Nouembre . 25 Nouembre . 25 Nouiembre . 25 VVintermonat . 25
nox . 26notte . 2 onuicte . 26 noche , 26 die nacht . 26
vndergangder
occafus folis, 37 occafa delfole . 27le foleil couchant, 27 Ponerse elfol, 27 fonnen .. 2.7
despues la maña
na . "
perendie . 32 pofdimuni . 32apres demain . 32 32 übermorgen . 32
fæculum · 33 fecolo . 33 fiecle . 33 figlio . 33 ein alter . SAL 331
H
73
12.2
Francifcus. 19 Francefco . 19 François . 19 Francifco . 19 Francifcus . 19
Fabius . 20Fabio 20 Fabe . 20 Fabio . 20 Fabius . 20
Ferdinandus , 21 Ferdinando . 21 Ferdinand . 21 Fernando . 21 Ferdinandus , 21
Felicitas . 22 Felicità. 22 Felicitè. 22 Felicitas . 22 Felicitas. 22
Georgius . 23 Georgio. 23 George. 23 large . 23 Georgius . 23
Gerardus . 24 Gérardo . 24 Gerard . 24 Gerardus
24 Gerardo . 24
Gertrudis . 25 Gertrude . 25 Gertrude . 25 Getrudis . 25 Gertrudis . 25
2 2 2
Hieronymus 26 Girolamo . 26 Hierofme . 26 Geronimo . 26 Hieronimus . 26
Iacobus . 27 Giacomo . 27 Iacob .
27 lacque 27 Diego . 27
Ignatius . 28Ignatio. 28
28 Ignace . 281gnacio . 28 Ignatius . m.mmm
Ioanna .
29 Giouanna . 29 lenne . 29Tuana . 29 Iohanna 29
Lambertus . 30 Lamberto . 30 Lambert . 30 Lamberto , 30 Lambertus . 30
mm
33
Adhuc
74
Latina, Italica .
Gallica . Hifpanica. Germanica .
Aduerbia .
123
XXVIII! Aduerbia.
HHH
HH
foràs . 1ofuori . 1oldehors . 10à fuera . rohinaufz . 10
ad . Ioà . Ioà . 104 . Iazu . IC
fortè , forfan . II
11 'forfi . 11peut-eftre. Ivngeuer . II
11 parauentura .
heri . 12 hieri . 12 hier .
12 ayer . Iz geſtern . 12
hic . ·13 qui . 13 cy . 13 a qui . 13 hih . 13
hinc . 14 di qua . 14 par icy . 14von dannen .
4 14 de aqui . 14
15 15 15 15 15
huc . số quà 16icy 16aca . 16 hieher . 16
libi . 17la . 17la . 17 alli . 17 dafelbft . 17
illinc . 18 di là . 18 de là · 18alli . 18 dort . 18
indè . 19di là 19 de là . 19 dende . Igda. hehr. 19
intus . 20dentro 20dedans . 20dentro . 20 darinn 01: 20
ità . 21fi, cosìè . 2 ouy. ainfy . 2 . 2012. 21
malè . 22 male : 22 mal . 22 malamente . 22 übel . 22
mox . 23fubitò . 23 auffitoft . 23 bald . 23
23 fubito .
multum 24 molto . 24 beaucoup . 24 mucho . 24 viel . 84320
24 4
nè. 25 acciò che . 25 crainte que .. 25 da mitnicht
25 porque no. 325
non , haud . 26 non 2,6 non . 26n0 . 26nein . • 20/0261
uunc , iam . 27adeffo . 27 maintenant . 27 agora. 27tfundt . • 20 527
pariter , fimaf 28infieme . 28 enſemble . 28 ſemejantemente. 28 zugleich . .1.1281
parum . 29 poco . 29 peu . 29 poco . 29vvenigzins 29
pofteaquam . 30dopo che . 3 apres que 30rdespues . 30 nachdem..e go
præterea : 31 dipiù. 31defurplus . 3,1 allende defto . 31 dernevven . .i:3
hudius-tertius . 32l'altr'hieri. 32 deuant-hier. 32 antier .
644 4 32 vorgefternimizg
quomodo . 33 come . 33 coment. 33 como . 33yvih . 200033
22:00
quot . 34 guanti . 34 combien . 34quantos . 34vvieuil . 0134
HO
femper . 3.5 toufiours . 35 allzeit .
15 35fempre : 35 fiempre . •2 35
ebenvvie.gleicho
licut . 36 cosi come . 36 come . 36 vvie .
36 affi, como . Shed36
37 en haut 37be .r
fupra . 200037 fopra . 37fobra . 037
furfum . 38 ti fopra. 38 en haut . 38 arriba . 38vberfich . sino.38
fubitò . 39fubito . 39 auffitoft . 39 gefvvindt . 39
39fubitamente .
tunc 4callbora. 40 allors . 40à quel tiempo. 4oda zumal . 40
A
1
75
Latina . Italica . Gallica. Germanica.
Hifpanica .
Præpo fitiones,
XXIX
Ia Ià . 1a. Ivon . 1
N2
A.
lab . 2da . 2de . 2 de . 2 von . 2
3Senza . 3lans . 3 fin . WA 3ohn . 3
jabfque .
apud . 4 appreſſo . 4 aupres . 4 paraçon , 4bey .
atque , & . se. 58 . < 258 . svndt .
ante . 6 auanti . 6 deuant . VC 6 delante 6 vor.
attamen . 7con tutto ciò . 7 toutesfois . 7 contodoffo . 7 gleihvvol .' 7
circa . Sintorno . Salentour . 8acerca . 8 herumb. 8
coram . 9inprefensa. 9 à la prefence 9\delante . 9in gegenvart 9
cum . 1ogia che. Loveu que. Joyà que . Iovveil . IO
de . Ilde. Ide. 11de . 11 von . II
ex , e . 12 del . 12 de. 12 de . 12 aus . 12
22
25 eccetto . 25 outre 25 fuerade . 25 neben . 25
præter .
26 per . . : 26 pour 26por . 26Vvegen . 26
propter
pro . .27 per . 27 pour . 27 por • 27 für . 27
quando . • 1oci28quando . 28 quand . 128 quando . 28 vyan . 28
29 combien plus . 9vvie vil mehr . 29
quanto magis 29quanto più . 29 quantomas .
quanto minus . 30quanto meno 30combien moins, 30 quantomenos . 30vvie vil vveniger. 30
quia , quoniam. .3 perche . 3. parceque . •2003 porque . 3.1vveil. 31
s
quod . .32 che , il quale 32 lequel . 32 que . · 32da . • 32
33 a b er .
fed. 33ma . 33 mais . 33 más. empiro . 33
fine . 34fenza . 34 fans . 34 fin . 34 ohne . 34
3 3
Prono mina.
XXX
ab illis , ab eis . Ida loro . d'eux . de ellos . Ivon ihnen . I
1
.
à me . zda me .
2 de moy . 2 demi . 2 von mihr .
à nobis 3 da noi . 3 de nous . 3de nofotros . 3von uns .
à te . 4da te .
4de toy 4deti. 4 von dihr. 41
à vobis . 5 da voi. 5 de vous . 5 de vofotros . 5 von eúh . 5
lego . bio. 6
6 moy . bid . 6ich .
eorum . 7 di loro . 7 d'eux . 7de ellos . 7 ihrer . 7
hic. 8guello.
8 celuy Sefte . 8 dehr · 8
hæc . 9\quella. 9 celle la. 9efta . 9 die . 9
hoc . 1oquello . 10cet . 1odas . 10
10esto .
ille , is , ifte . II questo . 11 ceftuy . 11ehr . 11
·11 aquel .
illius , eius . 1a di questo . • 12
12 de ceftuy . 12 de aquel . 12 deffen .
filli , ei , ifti . 13 à questo . 13 à ceftuy . 13 ihm . 13
13à aquel .
fillis , eis , iftis . 14 à quefti . 1 14à ceux4 14 à aquellos : 14 ihnen . 14
illos , eos , iftas . 15 quefs . 15 ceux . 15 à aquellos . 15 fie.ienige . 15
me . 15 me . 16 moy . 16 mi . 16 mich . 16
mihi . 17 à me . 17 à moy . 17 mihr . 17
: 17 parami .
meus . 18 mio . 18mien , mon · 18 mio . 18 meiner . 18
nobis . 19à noi . 19à nous . 19.vns . 19
19 paranofotros .
20 noi . " 20 nous . 20
nos . 20nofotros . 20 vns
nofter . 21 noftro. 21 noftre . 21 nueftro · 21 vnfer . 21
.91.
、 de
otgin . mel
.3'
1996(.
• Abi
Sum .
77
Latina . Italica . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
Verbum Sum
XXXI
Sum lefono Ille fuis.
Tojoy. IIch bin. I
es. atu fei. 2 tu es. 2 tu eres 2 dubiſt. 2
left.
3egliè. 3il eft. 3 a qual es. 3er ift. 3
fumus. 4 nous fomnes.
4noifiamo. 4nos otrosfomos. 4' yvir fein. 4
eftis . .. · 5 vous cftes .
5 voi fiate 5 vos otrosfoys. 5 ihr feyt. 5
funt. beglinofono. 6ils font. 6 a quellos fon . 6 die fein. 6
Eram. 7110 cro,ò, era. 7 Peftoys. 7 yo era. 7 ich vvare.. 7
eras. 8tu eri. 8 tu eftois. 8tu eras.
8 du vvareft. 8
erat. gegli era.. 9il eftoit . 9'a quel era. 9 der vvare.
eramus. 1onoi eranamo Ionous eftions. 10 nos otros eramos. Io'vvir vvareu ΤΟ
eratis. 11 voi eramate. II vous eftiez. 11vos otros erades. I ihr vvaret. II
erant. Izeglino erano. 12ils eftoient. 13
12 aquellos eran. 12 fie vvaren. 12
fui. 13/10fonofato. 13 Lay cftè. 13yo befido. 13 ich bin gevvefen. 13
fuifti. 14tufeiftato. 14 tu as eftè.
fuit. 14sa as fido.. 14 du bift gevvefen. 14
15 egli èfato. 25 il at cftè . 15 aquel afido. 15er ift gevvefen. 15
vvir feindt gevvc
fuimus. 16noi famo ftati. 16 nous auons eftè. 16 16
16 mos auemosfido... fen.
fuiftis . 17 voifeteftati. 17 vous auez eſtè.
17 vos aucysfido. 17 ihr feit gevvefen . 17
fie feindt gevve
fuerunt. 18 eglinofonoftati. 18ils ont eftè. 18
18 aquellos hanfido. 18 fen.
ero . 1910farò . 19/ ie feray. 1940ferè. 19ich vverd feyn . 19
eris. 20tufarai. 20tu feras . 20
20tuferas. 20du vvirft feyn .
erit. 21eglifarà. 21 il fera. 21
21 aquel fera. 21der vvirt feyn .
erimus 23 noifaremo. 22 nous ferons.
22 nos otros feremos . 22vvir vverden feyn. 22
eritis . 23 vous ferez.
23 voifarete. 23 vos otros fereys. 23 ihr vverdet feyn . 23
erunt . 24faranno. 24 ils feront. 24 aquellos feran. 24 fic vverden feyn. 24
cum fim. 15 già cheiofono. 25 neu que iefuis. 25 como yofue. 25 das ich fey. 251
fis. 26già che tufei. 26 que tu fois. 26 como in fueres. 26
26 das du feyeft.
fit. 27 già ch'egli è. 27 qu'il foit. 27 como elfuere. 27 das er leye . 21
como nos otros fue
fimus. 28già che noi fiamo. 28 que nous foyons. remos.
28 28 das vvir feyen. 28
fitis. 29giàche voifete. 29 que vous foyez. 29 como vos fueredes. 29 das ihr feyet. 29
como aquellosfue
fite . 30 già chefono. 30 ren.
30 qu'ils foyent. 30 das fie feyen. 30
combien que
•
78
• Latina OL • Italica . Gallica Germanica
Hifpanich .
Verbum Habeo
XXXII
Habeo . id no ho. 2 To be. Ich hab . ·
lay
habes. idula tu hai. 2tu as. 7312 tu has. 2 du haft. .22
habet. il à. A Baquel ha. Agder hat. .113
Ji Taegli ha.
habemus. nisl nivoi habbiamo. 24 nos otros hawemos, qvvir haben. 2014
4 nous auons.
1 habetis. Jvsi voi hanete. * 2005 vos aueys. ·
5 vous auez. thr habt. . ziiig
habent. 6'ils ont. Inic
egli no hanno. chalo aquellos han fe haben.
habebam . 710 baueno. 14% 7l'auoye . To hauia. ich hatte. JOLIT
habebas. 8tu haueui . 8 tu auoys. +1 8tu auia. 8du hatteft. .2018
habebat. : v 19 egli haueua. $ * *, 35.9
9'il auoyt . 9a quel auia .. der hatte.
habebamus 10noi haueuamo,vtis nous auoyons. 2010nos otros auiamos. Tovvir hatten.
" CESIT
habebatis..vy 111 voi haueuate : 21 vous auyez. rubs otros antades. ihr hattet.
habebant. 12 eglino haueuano 12
12ils auoyent. 12 aquellos baniamafie hatten.
habuid 13.10 hebbi . I3 Tô Use
13lay eu. ... ich hab gehabt. 13
habuifti 14 tu as eu.
14 ta hauefti ... 14 vuistes. 14du haft gehabt. 14
15 il at eu. .: 215 aquel vuo. T
habuit, v . 15 egli hebbe.. 515 der hat gehabt. · · 15
habuimus 16 noi kauemmo. 16 nous auous eu. 16nos otros vuimos. 16vvir haben gehabt.16
habuiftis. 17 voi hauefte. 17 vous auezeu. *
117 vos otros vuites 17 ihr habt gehabt.17
habuerunt omn 18 eglino hebbero 1.
18ils ont eu. 18 aquellos unieron, 18fie haben gehabt 18
habebo, 19 lo hauerò . 19 To aurè. 19 Ich vverde haben. 19
19 l'auray.
habebis. 20tu hauerai.A 6 3 20tu auras. •
20tu auras. alzodu vvirft haben.20
habebit 21 egli hauerà . 21il aura . 21 a quel aurà. 21er vvirdt haben.. 21
wvvir vverden ha-z.
habebimus. 122 noi haueremo 22 nous aurons . 22 nos otros aueremos.22 ben. 122
habebitis.
123 voi hauerete. 23 vous aurez. 2·3 Vos otros aureys 23 ihr vverdet haben.2 3
habebunt. 24 a quellos aura24fie vverden haben.24
24'eglino haueranno. 24 ils auront. J
habe. } 7 25 habbi. 25 auc. 25 hab du. .725
25 aye.
habete. 26 habbiate. 26 ayez. 26 aued, ò ayays. ad 126 habt jhr. 126
Vtinam Dio voglia Dieu doint como Gott gebe ...a
Las A lasku í das ich möge ha
habeam. 27 ch'io habbi. 27 yo aya. 27 ben. 27
27 que l'aye.
177 how adidas du mögeſt ha
habeas. 28 che tu habbi. 28 tu ayas. , 128 C ben. C 28
28 que tu aye.
1 das er mögte ha
habeant. 29 ch'egli habbia. 29 qu'il ayt. 29 el aya. y 29 ben. 29
das vvir mögen
haben. 30
habeamus. 30 che noi habbiamo. 30 que nous ayons. 30 nos otros ayamos. 30
.. das jhr möget ha
habeatis. 31 che voi habbiate. 31 ben. 31
que vous ayez. 31 vos otros ayays. 31
2 Mi visa das fie mögen ha
habeant. 32 ben. 32
32 ch'eglino habbino.32 qu'ils ayent. 32 a quellos ayan.
habueram. ५
33 io hauerei haunto. 33rauoye eu . 33 vo auia auido. 33ich hatte gehabt. 33
ich foll gehabt ha
habuero. ben. 34
34io hauerò haunto. 34auray cus 34 jo haurè asido.34
habuiffem. 35 i'euffe eu. 35 yo ouieffe auido.
3510 hauerei hauto. 35ich hette gehabt. 35
habere . 36 hauere. 36auoir. . 36'auer.. 36zu haben. 36
ad habendum. 37 per hauere. 37 pour auoir. 37 por aner. 37 zu haben. 37
habendo. 38 auiendo. 38 habende. 36 381
38 hauendo. 38 ayant.
SYN
ĭ
19
SYNTAGMA IL
24.030 Mija IKS *
4 *A 1 .
PR AE FATIO ,
31
QC
cum fumma cura expendi ; neque adeo difficile fuit eius mentem , vel
vt ex ijs Lectori patefiat , nil illum tam mirum & inuifum pollicitum
fuiffe , quod nos hoc ſyntagmate, Dei gratia , non in boni publici vfum
Mundo pandamus .
Lilym
Rithemius lib. 6. Polygraphiæ fol. 38. prim. edit. lin. 17. fic
3
dicit : Secunda vtilitas eft , quod minifterio buius operis in
parui temporis fpacio hominem latini fermonis ignarum , mode
7
litteras tantum legere & fcribere norit , fub lingua materna
docebis fub latina , vt volueris , ornatè & còncinnèfcribere ,
omniaque voluntatis fuæ arcana myfteria celare , abfconderes
artemquefciendi quam placuerit latiffimè nunciare tutò, fecretò , & abfque fu Promiffa
fpicione . Iterum pramoneo , xe aliter nos intelligas pollicitos , quam pollice Trithes
mur. Tertia verò vtilitas , quod Romanifermonis imperitam, non folum in mij ,
0 2 paucis
89
Sexvandum &fcribet enim, artis noma, difcipulus » quam non nouaræ linguam, &
latinum fermonem fub inftitutione regulata compofitum , intelliget , interpreta
biturque , fe sufferis , de verbo fufficienter ad verbum . Denique ad omnes mun
di res arque negoida hac inſpicurio
infliçutiopoteſt ampliari . Quemadmodum ifta fieri po
terunt , fi quis ex me ſċire voluerit , imprimis talemfe præftare meminerit , ve
accipere mereatur . Now cum omnia debentur amnibus fed alter alteri eftpra
ferendus . Quarta veilivas eft , quod per amphationemfimilitudinis rei accepta,
omnia ifta in quamlibet linguam extendi poffunt , reducto inftituente binario ad
Unitatem , quod tamen haud paſſim quilibes hominum poteft , fed ille tantums
quem , Deo pratchiente fua gratia feciali , ars & natura dignificarunt , Huc
vfque Trithemius . Que omnia repetit in fuo , quem. Steganographia nomi
neinfcripfit , volumine . Verumtamen vti multi dubitant , vtrum hic liber
vnqhim lucem afpexerit , ità quoque non fine caufa librum fola mente
conceptum fuiffe fufpicantur . Non ignoto editum fuiffe Francofurti librum
fub Trithemij nomine Steganographia titulo tripudiantem , fed qui eum exa
tiori trutinà probè expenderit,is vel prima fronte fub co,nefcio cuius fuppofitij
partus veftigia latere fubolfaciet : cum in eo nulla Trithemianæ Steganogra
phiæ forma , nec modus , aut ratio exprimatur , multaque in eo continean
tury qua in virum religiofum documque , vei cadere non poffunt, ita quo
que vel fufpicari virum Chrifti cultui confecratum adeò indigna fcripfiffe ,
Stegano . nefas cenfeo; vana itaque funt , quæ de fuppofititia illa Steganographia Trithe
graphia mij diuulgantur . Siquidem autograhum , vti mente tantum conceptum .
Trithe ita quoque in lucem nunquam prodijffe , vel ex hoc patet , quod lib. 2. po
mij fup.
pofititia . lygraphiæ fuæ fol. 65. circa finem id his verbis fateatur : Quare autem Ste
ganographie opus filentio maneat fepultum , fatis in Polygraphie noftræprinci
pio dictum eft, & propterea ifthic non fuerat replicandum lateant erga, ne
videantur ab ingratis . Et in Præfat. ad Maximil. I.. Cæfarem fol. 26. iterum
eadem verba repetit : Etenim , inquit , quantum ad me attinet , mallem amu
los placare filentio , quam litteris irritare , vel fcripturis ad infamium" prouo
care's fatius enim iudicaui omnia mirabiliter inuenta perpetuo damnare filen
tio , quam magica vel negramantica perniciofafuperflitianis moram , falfa etiam
hominum eftimations incurrere , & fol, zo. circa finem : Lateat igitur Ste
ganographia in tenebris , nefiat Bouillana Societati mendacs videar dan
communis , none
quod temeraria Bouilli iudicia metuam , fed ne caufam pluribus videar dare
fimilibus de mefimilia fufpicandi & Huc vfque Trithemius ; quæ & amplius in
Appendice huius operis expendentur . Quidquid fit Trithemium Steganogra
phiam fuam tenebris perpetuis confecraffe ; ex dictis conftat . & vt veritatem
dicam approbare non poffum , Trithemij nimis altè de fe fentientis amorem,
fui , eo quod ex tot & tam inauditis , quas in ca pollicitus eft , & quæ vel in
tellectum humanum excedere viderentur , inuentionibus , caufam fuam peio
røm reddiderit, cum vel inde aduerfarij , pofito vel fimilia falfa & iactanti
tantùm caufa dicta fuiffe aut fi vera effent , ca certè nonnifi dæmonis ope
fieri poffe , merito quifpiam fufpicari potuerit, cauillundi anfam arripuerint. Ea
igitur cum in Polygraphia promitteret, magna fanè , & inaudita ; hinc fa
Qum eft , vt ea nullo non tempore tantos curiofitatis ftimulos in mentibus mul "
torum excitauerint vt num vera effent, quæ tam magniloquis verbis iacta
thimmort webat , dubitare coeperint . Hinc Cæfar fupra memoratus , & poft eum mul
Porte Sacri Imperij Principes & potiffimum Sereniffimus AVGVSTVS DVX
um Brinfuicenfis & Luneburgenfis , qui non obftante peritia, qua hanc artem
zi.
21... į C calle
S
1
81
CAPVT SECVND V M.
in fua Polygraphia ponit fol. 107, quæ cum fufior fit , quam vfus eius poftu mittat
hoc arti
let , nos alium modum excogitauimus , quo non folum hominem linguarum ficium.
prorfus ignarum , latino fermone litteras confcribere docemus , fed & Gallicà ,
Italica , Hifpanicà, & Germanicà , immo . totius mundi linguis fcribendi mo
dum oftendimus, quo non fecus ac in primo fyntagmate factum vides, fi linguæ
co ordine ponerentur, quo in hifce quinque difpofitas vides, communicare poffis,
1 per epiolas fub quouis idiomate adornatas . Quemadmodum igitur in primo
fyntagmate , ad vnum aliquod idioma omnes alias linguas à circumferentia ad
centrum deduximus , ita in hoc fecundo fyntagmate, contrà fub vnâ linguâ qua
piam omnibus alijs linguis fcribendi modum docemus ; id eft , à centro ad cir
cumferentiam artificium ad vniuerfitatem idiomatum traducimus . Quod &
Trithemius quoque his verbis fol. 104. Polygraphie affirmat ; Poffum's in
quit , omnia ifta docere im omni lingua totius mundi , quam nunquam audiui ,
Quæ omnia antequam myfterium innotefcat , meritò paradoxa & incredibilia
videntur ijs , qui combinationes rerum ignorant . Poftquam verò (prout in
omnibdis arcanis vfu venit) foluto cortice artificij medulla patefit , iam ceffante
admiratione , non dicam artificium magni fieri , vt potius protinus vilefcere in
cipiat . Quidquid fit , ne mundus diutius tantarum rerum pollicitatione fufpen
fus hæreat , totius artificij modum & rationem ordine prodam .
CAPVT TERTIV M.
editnim
De Structura artificÿ Steganographici ,
opus eft omnia fynonyma femper effe differentia ; fed vnum & idem in cadem ja
columna , fi verba defint , repetere poteris.non s istimadan , 320 C
Tertiò ad tertium nomen procedes C codeinqnervt in prioribus feciftisuurest
་ "
modo procedas & fic de coeteris ordine verbis & nominibus ftatuas , vfque .. 4 LOTC
P <3
dum totam epiftolam confeceris , & habebis artificium ad animi tui ſenſa ſub . m . 3.
eo abfcondenda paratum . 2919.
camera etap tot aropf
www
.**
Cuius vfus hic eft . Si velis amico cuipiam animi tui fecretum communica
re his verbis : GAVE A LATORE QUIA TIBI INSIDIATVR: fic age.
ayo 12
ainagalle may
In ſerie alphabeti litteram }
GJ& verbum ei annexum [Habui feorfim fcribei .
In 11.col.fol.2.quære litteram A & verbum ei annexum litteras tuas feorfim fcribe ::
In 111.col.fol.3.quære litteram V & verbum ei annexum Magnificentiffime feorfim fcribe .
In Iv.col.fol.4.quære littera m E & verbum ei annexum Teophile feorfim fcribe .
In v.col. fol.5.quære litteram A & ei annexum verbum Quas mihi reddidit feorfim fcribe
In vi.col.fol.6.quære litteram t ei adiunctum verbum Titus feorfim ſcribe .
L & 10%
In vII.col.fol.7.quare litteram Aeique adnexum verbum Tabellarius tuus feorfim fcribe . Abo
In VIII.col.fol.8.quære litteram Teique annexum verbum Et fimul ac accepi feorfim ſcribe .
In 1x.col.fol.9.qnære litteram & verbum ei annexum Mandara tua feorfim fcribe .
In x.col.fol. 10. quære litteram Reique annexum verbum Tibi opemferre volui feorfim ſcribe
In x1.col.fol . 11.quære litteram & annexum ei verbum Nam tui gratia Afeorfim fcribe .
In XII.col.fol.12.quære litteram & annexum ei verbum Omnibus poft habitis negotijs feorfim ſcribe .
InxIII.col.fol.13.quare litteram & ei annexum verbum ofepho, feorfim fcribe .
Inxiv.col.fol.14.quære litteram & ei annexum verbum Amantiffimo feorfim fcribe .
Inxv.col.fol.15.quæ litteram.. ~ A & verbum ei annexum Amico tuo feorfim fcribe . 1
In xvi.col.fol.16.quære litteram & annexum ei verbum Tredecim feorfim fcribe .
In xvII.col.fol.17.quære litteram & ei annexum verbum Hungaros feorfim ſcribe . }
"
In xvIII.col.fol.18.quçre litteram B & verbum ei annexum Expendendos feorfim fcribe .
.
In xIx.col.fol.19.quære litteram & annexum ei verbum Ex dotali pecunia curaui feorfim fcribe .
In xx.col.fol.20.quære litteram 1 & verbum ei annexum Mando itaque feorfim fcribe .
In xxi.col.fol.2 1. quære litteram N & verbum ei annexum Vt hanc inclinationem meam feorfim fcribe .
4-3
InxxII.col.fol.22.quære litteram S & annexum ei verbum Pro pignore habeas ſcorbm fcribe...
Inxx111.col.fol.23.quere litteram & annexum ei verbum Neque enim aliud aueo feorfim fcribe , is
In xxiv.col.fol.24.quære litteram D & ei verbum annexum Nifi vt confanguineos tuos feorfim fcribe . ܕ܂
In xxv.col.fol.25.quære litteram & verbum ei annexum Mundo oftendere poffim feorfim fcribe .
In xxvi.col.fol.26.quære litteram A & annexum ei verbum Humillima hac feorfim fcribe .
In xxvII.col.fol.27.quere litteram T & ei annexum verbum Virtute mea feorfim fcribe .
In XXVIII.col.f.28.quare litteram V & verbum ei annexum Quod fi aliud quidpiam roges feorfim ſcribe.
In xxix.col.fol.29.quære litteram R eique annexum verbum Annue feorfim ſcribe .
il mph
67 .0223
Abfolutà arcani fenfus litterà , habebis Epiftolam latinis litteris confcriptam huiufmodi verborum
conceptu exaratam . 1
-¡103 2JOLLE
1
047 994
$ 21
Habui
83
1:.
Habui litteras tuas , magnificentiſſime Theophile , quas mihi tradidit Titus
Tabellarius tuus , & fimul ac accepi mandata tua, tibi opem ferre volui ; nam
tui gratià , omnibus poſthabiris negotÿs , Iofepho amantiſſimo amicò tuo trede- Epiftola
cim Hungaros expendendos ex dotali pecunia curani ; mando itaque ut hanc in- per Te
clinationem meam propignore habeas , neque enim alind auco , nifi &t confangui chnolo
giam .
neos tuos mundo oftendere poffim humillima hac virtute
" mea ; quod fi aliud quid
3577 FRAC -1007 3550 ) 20te
piam roges , annue
DTORS 3 Dudeboy Adi: ɔ dilio ?
19 Y P
Inſtructia pro eo qui leget litteras adpenetrandum fecretum . 14* 6
ז
fupererint , hoc cafu poterit quis ab initio repetere epiftolam , quæ femper
nouum
!
84
CAPVT QVART V M.
Atque hoc eft artificium , quod tot tamque grandiloquis verbis in cœlum
vfque extollit Trithemius , quodque in lucem minimè proferendum ob grandi
tatem myfteriorum cenfet ; immo id diuina reuelatione præter multa alia in
Appendice ponderanda fibi monftratum polygraphiæ fol. 103. his verbis do
cet : Si quaris vnde mihi ifta , qua nemo alius nouit , audi : Non ab homine ,
neque per hominem ifta didici, fed per reuelationem nefcio cuius . Cum enim
prafenti anno quadam vice cogitarem , quid noui poffem inuenire , quod omnes
laterct , cœpi cogitarefi ea poffem excogitare , qua dixi admiranda . Cum poſt
longam phantafiam tanquam de re impoffibili penitus defperatem , dormitum
eo, me noctu repofui , fatuitatem meam ipfe mecum deridens , quam impoffibi
Reuela lia quarere tentauerim . Eadem nocte mihi aftitit quidam dicens ; non funt
tioTrithe
mio facta vana , ò Trithemi , qua cogitafti , quamquamtibi fint impoffibilia , que nec tu ,
nec alius tecum poteris inuenire : dixique ad eum ; fi ergo poffibilia funt, dic
obfecro , quomodo fiant . Et aperiens os fuum , defingulis per ordinem me do
cuit , oftendens quomodofieri , que multis modis fruftra cogitaueram , de facili
pof
Inferatur
I II
III
IV V
VI
VII VII
VIII
IX XXI
XII
XIII
XIV
X
X
X XVB
XVI
XVII
XVIII
XIX
XX
fol.85 X
ating
Italica
Gallica
с XXI
XXII
XXII
XXV XXIV VIIXXV X
X XX
XXXI XXXII XXVIXXXVIIXXX
Latina XL
XIX D
Italica
Gallice
Hirpan
German
E AAccepi lA
Aitdte
ura
lsciffAL
me Tabella
Sribantur
ordine
q
in
h eo
,
3 ua
isce
descriptis
i ,patet
prima
ut ta
tabella F
B il lu loculamenti
primi
referat
S
B y
BPen B st ri
ra cepi ph linguam
Latinam
a
Italicam
3
G ª
Gallicam
4ª
Hispanica
,5 m
ermanicam
atua ,qltera
uæ
quinque
omnes
locu
,in
CHabui
C Pagina lamento
signato
Iponideben
tud
Camplifi
c cista
in
:ut
loculamento
patet
.jo t
Schedu
DN
: actus - celeber
D
D
tu
la am
IE
ntelle E be
Epniisgntoilf
tuu
um ARCA
Am
F
Cognoui Epistola me ici
tam GLOT
TACT TO
ICA
GS
G us libr um astan
tuu m cepi G
G
Prime
H er modu
fer
Tabiem
ellm
q.q
e
Hea
monume
: HP nle
lp u gi
lemmenti var iar
lingua um ua
H
Ime
EPIerst
Ipi cuol
ria tif I
exI cellen rum
epif
com
dil
:ord pon s
tolaend
ine
ad po as
tufim
ame
Vo
:LV a integer
Lluol ntui ni
deb
e
,
i
:
qua
fpa
AB ent
xhi bens
.,2n CD
0 tiu
MVot eruditi
MV idum i fM
tuum enta loc
f
, pat
ver
CE òula m
M
dei r t
, DF
oti
con de
tin
iu et
N Nsiide n
atri
eueriN
tuum Jime
tacula
animum
O grauiffi col
tab
qui
vno
quo
i
, nq
n ell
rec quo
Hanora tuum
me ru
ep æ q
ut
P
PPdo
oct
:A u
mpifafiusi loc
deb
q
,
qua
colari
et
tuo
tuum '
me umE
. uæp rGLMexp
Ten
negoui :
ti Spy lendi
tuum
occu
acuti
R
:RDe
Rpati ffi
rido e
raut nes
SAesti
conuersa curiosif
SSS ama
21 tua
tione
Τ Magni
Statum
T modeſti
feci ffime Scr
litr
tot
hæc ibe
is
um ndis
tuum val
Arc
per
Or et
beam I
Vale
magntudi
VRe ifi i
V V cep
nem
tua எக
W
: hon
mir
Wob abi
tupora u
tiffime
X X X X
Y Y Y Y
GZ ZM
72
H
NIK
"
F
11
f
C
1.
3.9
ia
rio
tag
!
5
85
poffent . Ecce coram Deo , quia non mentior , fed veritatem dico , neminem
adhuc ifta docui , quamuis multi promittentes magna fape rogarint , præter vnum
principem , quem de artis poffibilitate manifefto argumentofeci certiorem , nec
decet ifta fcire , quam Principes . Sed quæres quænam fint ifta admiranda ,
quæ reuelatione diuina didicerat Trithemius ? Sunt ca quæ partim in hoc ,
partim in tertio Syntagmate ponuntur , quæque fine vlla tamen reuelatione
fupra naturali cunctis fincerè & candide communicamus . Sed dices forfan
illa non effe , quæ Trithemius promittit , innuit enim aliud quidpiam fub ip
fis latens , ab omni humani ingenij facultatc remotum . Sed hanc obiectio
nem facilè redarguent ipfa verba Trithemij , qui fol. 101. polygraphix fuæ
poftquam primi & fecundi libri Steganographiæ fuæ mirabilia expofuiffet , illa
hifce verbis confirmat : Mira funt , fateor , fed audi mirabiliora . Tertius li
ber docet artem , par quam hominem idiotam fcientem tantum linguam mater
nam , qui nunquam nouit verbum latini fermonis , in duabus boris docere
feribere , legere & intelligere latinum fatis ornatè & difertè , quamtumcumque
voluerit , ita vt quicumque videriut eius litteras , laudent verba , intelligant
latinè compofita . Quæ omnia iam nos in prædicta epiftola præftitiffe , quis
non videt ? Sed patet quoque infignem fub hifce latere æquiuocationem , fa
teor & ego ignarum latini fermonis , non dicam duarum horarum fpacio , fed
vel media hora interuallo pofle difcere fcribere , legere , & intelligere la
tinam epiftolam , verum non formaliter , fed purè materialiter : fi enim iuxta
præfcriptas regulas procedat , fieri non poteft , vt vllatenus inoperando er
ret . Scribit itaque quod intra columnas alicui litteræ Steganographie oc
curret uomen , aut verbum illudque cum fcribet , etiam leget , & quod amplius
eft , exveruacula ibidem pofita , quid voces defcriptæ in latina lingua figni
ficent , nullo negotio inteliiget , quam quidem inuenire methodum , non
tanto ingenio opus effe , iudico . Quæ vero in quarto Steganographiæ pro
mittit paradoxa, in vltimo huius operis appendice elucidabimus , ad quæ Le
torem remitto .
& Ex his luculenter patet , aliud effe multa inaudita , & ho
minibus in rerum combinatione inexercitatis incredibilia promittere : aliud
effe ita fefe promiffa re vera habere , demonftrare ; cum circumftantijs, modis
& rationibus operandi non expofitis , nefcio quid magnum & inauditum iacta
bunda verba fpondeant , que tamen poftquam ritè & legitimè explanata
fucrint , multum de creditâ artè, & æftimationis , & admirationis detrahant .
Ego tametfi ingenio me imparem Trithemio fatear , multa tamen Dei gratia ,
me circa hoc argumentam admiratione multa digniora , non per reuelationem ,
fed ingenij à Deo Opt. Max. pro fua infinita bonitate mihi indigno feruo fuo
concrediti viribus inueniffe puto , quæ omnia in arte Combinatoria fufius ex
pono . Sed iam ad aliam huius artificij difpofitionem progrediamur .
86
1
87
verborum membra & verba epiftole in vnam coëgeris feriem tranfueriam , vti
in exemplo patets certè fenfus Steganographicus in litteris alphabeti confe
quenter vt exeat, neceffe eft . Sed hæc ita facilia funt , vt amplius defcribi non
mereantur ,
loco reticere nolo, & eft verum illud Steganographie arcanum , cuius tamen
difponendi ratio Trithemium latuit : quà quis per epiftolam integram eleganter
compofitam mira quædam imitatione occultos mentis fuæ conceptus occultar ,
:
quam coronidis loco infequenti Syntagmate , non tam docebimus , quam Metho
indigitabimus' tantum , vt & curiofo lectorinonnullam exercendi ingenij dus alia
occafionem præbeamus , atque à dicto iam modo diuerfiffimam Methodum noua .
continet ,
badd
P 2 EPI.
EPISTOLIOGRAPHIA PENTAGLOSSA,
I
88
D.Nactus fum Dohebbi . D.l'ay treuuè . D.be percebido , D.Ich hab erlanget .
H.Perlegi, H.ho letto. H.Pay leu. H.be leido . H. Ich hab durch lefen.
T.Magnifeci , T.ho fatto gran conto. T. l'ay eftimè. Talare. T. vielhab ich gehalten .
mak
V. Recepi. V. Riceuei V.l'ay cu aduis V.me bolgue, V. Ich hab empfangen.
rau
X.Obftupui, X.Je me fuis eftonnè. X. admire , XIch hab vervvndert.
X. bestupito .
elor. AMRO
A. Litteras tuas . A. Le voftre lettere . A. vos lettres . A.tus cartas . A. deine briff .
C. Paginam tuam. Cla voftra lettera , C.voftre page . C.tus paginas . C.deine briff.
1
D. Schedulam tuam , D.la vostra poliza. D. voſtre ſchedule . Du lifta . D.dein zettele .
G. Librum tuum , G.'il voftro librox G.voftre liure . G.tu libro. G.dein buch
H. Monumenta tua. Hli voftriferitti , Hvos efcripts . H.tus memorias . H.deine Schrifften ,
I, Epiftolam tuam. I. la vostra lettera . 1. voftre lettre . I. tus cartas. I. dein VVillen .
L. Voluntatem tuam. L.la vostra volontà, L. voſtre volontè. L. tu voluntad, dein VVöllen .
P. Opus tuum . P. il vostro lauoro . P. voftre ocuure . P. tus obras. P. dein VVerck .
: koja se
V.valetudinem tuam. V. la vostra fanità. V. voſtre lantè . V.de tufalud V.deine gefundheit .
11:3.
Y. Mirabilia tua . Yle vofre maraui Y. vos merueilles, Ytus grandeses , Y.deine VVunderliche
glie. fachen .
1
Z. Libellum tuum. Z. il vostro libretto . Z, voftre liure , Z. el vueftro libro. Z. dein büchlein .
Dul
1
8
III
SO
nie
Luck
L
IVA
91
Germanica.
Italica . Gallica.
Latina . Hifpanica .
A Antonio . AAntonius .
A. Antonio . A.Antoine .
A. Antoni.
B. Domingo . B. Dominicus .
B. Domenico, B Dominicque .
B. Dominice .
O.Alexandre . O. O. Alexander.
O.Aleffandro. Aleyandro.
O. Alexander
QAlberto .
Q. Alberto . QAlbert . QAlbert .
Alberte .
TPomponio . T. Pomponi .
T.Pomponi . T. Pomponio. T. Pompon .
11
V.Paulc . V.Paolo. V.Paul . V. Pablo . V.Paul .
1 nilio
ZManilio. Z. Manilius .
Z. Manilie : Z. Manilio, Z. Manile .
quas
V
9.2
L. quam mihi mon La quale mi ha que m'a monftrè Lla qual meha mon L. vvelche mir geeizei
ftrauit . monftrata , ftrado. cht .
M.quod mihi com Mil quale mi ha com- Moque m'a commu- Mel qual me ba comMvvelche mir er thei
municauit . municato . niquè . municado. let .
N.quod mihi porre il quale mi ba por- N- que m'a prefentè Nel qual me ha confi- N.vvelche mir dar ge
xit, tato. gnado : reicht.
2. quen mihi ape il quale mi ba 10. que
D. m'a declarè . O qual me defcu - Ovvelche mir auf ge
10. brio . than .
ruit . aperto .
P.quod mihi dedit. il quale mi hadato. P. que m'a donnè. P. os quales me dio, P.vvelche mir ge ge
P.
ben .
Q'quod mihi com il quale mi ha rac- Qque m'a raccoman- Qel qual me ha pre- Qvvelche mir befo
mendauit . comandato. dè . ftado. hlen .
93
". Latina . Italica . Gallica. Germanica .
Hifpanica .
A. Tiberius . A.Tiberio. A. Tibere .. A.Tiberio. A.Tiberius .
R.Cyprianus R.
R. Cipriang... R. Cyprian R.Cipriano . R. Cyprianus .
Z. Z.Peter .
Petrus . Z.Pietro. Z. Pierre Z. Pietro .
Tabel
VII
94
Latina . Italica . Germanica.
Gallica . Hifpanica .
A. Tabellarius tuus A. voftro Corriere . A.voftre meffager. Atu correo. Adein bott.
...
BLibertinus tuus . B. voftro fchiauo libe- B. voftre affranchi. B. tu efelauo. B. dein befreiter .
rato.
C.Secretarius cuus voftrofegretario. C. voftre fecretaire . Gotu ſecretario. `.̀ C.dein fecretari.
1
D.Cliens tuus . Dvoftro cliente D.voftre client. D.tu cliente. D.dein fauorit.
*..
L. Hofpes tuus. L. voftro hofpite. Levoftte hofte . L.dein haufvvirth,
Lotu buefped.
M.Scriba tuus.. M.veftro fcrittore . M.voftre efcriuain. Mtu fcribano . M.dein fchreiber.
N.Amicus tuus. Nvoftro amico . N. voftre amys . Nitu amigo . N.dein freundt.
O.Intimus tuus . O. veftro intimo. O.voftre intime. Otu intimo amigo. O. dein geheimbſter .
dein bort.
QNuncius tuus . Qvoftro meffe . Qvoftre meffager. Qtu mensajero. Q.
1
S.Libertus tuus . S.voftro fchiano libe - S . voftre affranchi. S. tu efclauovi s. dein befreiter .
To .
T.Bibliothecarius Tvoftro libraro. Tvoftre libraitė . Ttu librero . T. dein buchuer vvalter .
tuus .
V.Coadiutor tuus. Vvoro compagno. V.voftre coadiuteur .Vtu coadiutor. v.deia mithelffor..
T
Y.Hofpes tuus. Yvoftro hofpite . Y. voftre hofte . Y tu huefped.. is y, dein vvirth .
Z. Seruus tuus: voftroferue. 1 Z. voftre valet Ztu criado . IZ. dein Knecht ...
Z.
Per
VIII
95
B. vernommen .
B. Perceptis B: intefi i'ay marque -parochi, w Bi
conobbio C C
C. Cognouite P'ay cognu
conoci,la ungur
conoci,la í Gerkläret .
craps (
viddi D.
D. Vidiese mob D Pay wearilov visrige meína De gefehen.
4
E Confideraui E. ·confiderail » E · éîa'y confidere confidere lys betracht.
F F
F. Explorati notais bene Pay penecie connici , vou { merkündiget .
G G. G. erfahren.
G. Penetraui. G penetraisy van Pay penetre penetrò, other Ge
0 #Noulu onicb Ha H. I
H. H conobbi. ay cognu.ccónuosi wakes geüûſt .
AŹŹ
-D40013
I.
I. Intellexi inteft. dan w Pay entendu. entendis oxisa verftanden.
( ndt
bald
ich
als
.f.
punto
uffi
v
)
que
fimul
Roa
che
&
al
)
(
a
y
)
M.
)
Et
f
ac
·concibi ."
♂
SH
Ő
M.
£
M
Z
· Pay conçeus ervväget .
e
Concepi. M. comprefi
)
(
N N. 11
ray leu.to
♂
Z
Les Baby
£Ő
2 quife obeder.
Voluiad riotousledònfiderais. i'ay confiderè ervvagt.
*14517
P. P.
P. betracht.
1 P. Penfauido P. contemplai. i'ay pesè ov pensè.
Q.
Expendi. peſaizeriss L'ay confidere visada ervvogen .
R. R.
R. erforfcht.
R. Scrutatus R. efaminais Pay examine . conoci
fum. IS.
S.
ம்
Cyberlefen 1
T. Perlegi. T. leffi. T'ay leuio leia T
7
V. V.
V. Copi V. intefi. i'ay entendu. conoci.« Axle IV . empfangen .
X. X.
×
e 2 Vo
IX
96
B. Vorum tuum. Bil veftro defiderio . B. voftre defir . B. tu vota.. acu B. deimen vyunfchen .
C.dein begirt .
C. Defiderium tuum. Gil veftro defiderio. voſtre defir. C.tu deffe
Mentem tuam . D'animo voftro. Dvoftre volontè. Datu intention. D.dein gemüth.
O
F.deinen rath .
Confilium tuum . F. il vostro disegno. F. voftre deffein. F. tuparecer. ***
Nutum tuum G.fil vostro cennov G.voftre volontè. Gatus fenas . G. dein vvincken .
G.
H.Affectionem tuam. Ha voftra inalina- H. voftre affection . Hsu affesso.. H. deine affection .
tione.
M-Velle tuums M.il voftro volere. M.voftre vouloir . Mtu querer. M.dein vvillen .
Litteras tuas. Qle vofire lettere, vos lettres. Qtus cartas. Q.deine briefe .
R.tus traces .
R.Machinationes Ri voftri difegni . R. vos machines .
R.deine rachschlage.
tuas .
S. Arcana tua . S. i vofrifegreti. S. vos fecrets. S. tusfecretos. S. deino geheimnuffe.
T. T. deinen furfaz ·
T.Inftitutum tuum. T. il vostro iftituto, T.voftre entrepriſe tu inftituto .
V. V.dein neigung.
v.Affectum tuum. Vil vostro affetto . V voftre affection . Vtu affetto.
X.Iuffa tua... Xi voftri comman- X. vos comandemens X- tus mandamientos .X. deine befelche .
damenti.
Y.Mandata tua', Y.
Yi vostri coma - Y. vos ordres .
ndaa
mand Y.à tus mandamien- Y.dein befelgche.
menti . tos.
Z. Confilium tuum . Z.il vostro disegno. Z. voftre deflein . Z.ku parecen , Z.deinen
Zild rath.
tibi
XX
97
Gallica. Germanica.
Latina. Italica. Hifpanica .
tatabi
Atibi obedire vo Avi volfi obedire. Aie vous ay vouh Abe querido obede- A.hab ich dir vvollen
lui . obeyroprob certe. gehorchen.
B. tibi gratificari vo- B. vi vole fare pia B.je vous ay yeul Babe querida gra- B hab ich dir vvollen
lui. 5 cere.
-3
Cribi obfecundare Cvi volf compiaceie vous ay voulu C.qui fe à confentir Chab ich dir vvollen
yolui . re. complaire. à el . gehorfamb fein .
D.tibi condefcende - D. volfi comdefcender - Die vous ay voulu D he querido à conde- Dhab ich dir vvollen
re volui . ui . condefcendre fcender à ella. nachgeben .
Bibi annuere vo- E. volf farui feruitio ay voulu faire à E. he querido fatisfa- E. hab ich dir folgen
certe. vvollen.
lui . voftre façon .
E. tibi fatisfacere vo- F. voli fodisfarui . Fie vous ay voulu qui fe firmar à tuF. hab ich dir vvollen
lui . confentir . voluntad. genug thun .
G.tibi fubfcribere G. volfiferuirui. G. ie vous ay voulu Ghe querido feruir. G. hab ich dir vvollen
auffi toft efcrire vnderfchreiben.
volui. te .
Hibi feruire volui .H.vol feruirai. feruir
H.ie vous ay voulu Hohe querido Serui H hab ich dir diennen
r, H
feruir. te . vvollen .
91
tibi applaudere I. vali " applauderus I. ie vous ay voulu . he querido agrade. I. hab ich dir vollen da
volui. applaudir. certe. mit aplaudiren .
tibi affiftere vo- L. volfi affiferui. •
L. ie . hab ich dir vvollen
ic vous ay vouluſh be quexide affeftir- L
lui. affifter . te .
Mtibi fuffragari vo M. volfi darui il mio M.ie vous ayvoulu feM . he querido confen- Mhab ich dir zuftim
1 conder. tir à el . men vvollen .
lui. fuffragio.
N.tibi adeffe volui. N. vi voli aiutare . Nie vous ay voulu N. he querido conce- Nhab ich dir yvollen
fecourir . I der lo que pues ! beyftehen .
O. tibi fubuenire vo- volfi foccorrerui. O.ie vous ay voulu Ohe querido foccor- O. hab ich dir vvollen
lui. fubuenir . rerte. beyfpringen.
P. tibi obfequium P. volfi darui gioua- p. je vous ay voulu P. be querido acomo- P. hab ich dir vvollen
mento. feruir . darlos. nuzlich fein.
præftare volui
Qtibi auxiliarivo- Q. volfi aiutarui. he querido ayudar- Q.hab ich dir vvollen
Q.ie vous ay vouluQ
te . zu hilfffein .
lui. ayder.
R.tibi opem ferre R. vi vole dar aiuto . R. ie vous ay voulu R. he querido affiftir- R. hab ich dir vvallen
te .. zu hilff kommen
volui . I donner ayde .
Stibi adftare volui S. volfi darui faccor- s . ic vous ay voulu S. he querido ayudar - S. hab ich dir vvollen
fo. te . beyſtehen.
appayer.
T.tibi patrocinari T. volfi diffenderui. Tie vous ay voulu T. he querido patroci- T. hab ich dir vvollen in
marie . diefem vorſtehen.
volui. proteger.
V.tibi fauere volui. V. volfifauorirui. V.ie vous ay vouluV. he querido fauore- V.hab ich dir vvollen
fauorir . certe. fauoriren .
X.tibi annuere vo- X. vi velfe acconſenti- X.iay voulu faire àX . be querido feruir- X.hab ich dir zuuuin
re . voftre volontè . te . сxen vvollen.
lui.
Y.tibi opem ferreY, volfi foccorrerui. Y. iay voulu vous fub Y.be querido ayudar- Y. hab ich dir vvollen
volui. uenir . te . beiſpingen .
Z. tibi affiftere volui. Z volfi aiutarui. Z.ie vous ay voulu Z. he querido foccor- Z. hab ich dir vvollen
rerte. helfen .
ayder.
nam
XI
68
Nam te mandan- B. per la vostra com B par votre ordre. B. bantendo tu or- B. aus deinem gebie
248 Tuning 1 denado ten. *!!!
té: miſſiones
C.Nam tui caufa C. per amor voftro. C. pourlamour de C. per orden tuyo. C. deinet vvegen .
Vous und 13 !
DNam tuo iuffu D per comando vo- D. par voftre com D. por tu mandado. D. aus dein heiffen.
C: 1.1
. ftro. mandament .
E.Nam tai gratiá . E. in gratia voftra. E. pour l'amour deE. por tu fabor. Edurgdeine genadt .
vous .
FNam te præci- F. commandando F. par voftre ordre.F. por tu mandado. Fovaus deinem befel
voi . che.
piente .
G.Nam tui amore . G. per voftro amore. G. à voſtre volontèG. por tu amore. G. aus deiner libe .
. I. 1.79
H.Nam tua volunta- Hal vostro volere Hen voftre nom . H. per tu volundad. H. aus deinem vvil
40x4 len.
te .
1. Nam tuo nutu . al vostro cenno. par voftre vou- L por tu mandado. I. aus deinem vvin
I.
1
bloiras Ken allein.
car
Nam tuo nomine.L in voftro nome . L. par voftre ad-L por tu nombre. L in deinem na
DALILYTY
)
(
uisti men .
M.Nam te volente. M. volendo voi . M.de voftre part. M. queriendo tu. M. aus deinem vvil
!S LYN DDI
len .
(oiche
QNam tuis verbis. Qper le vostre pa- Q de vos paroles.Q por tu palabra. Qvaus deinen vvor
OI role . ten. ..:1
R. Nam tuo obfequioR . per voftroferni- R. pour vous obe- R . por tu feruicio. R.
R. aus deinen beli
tio . YENDUROL ben. 24
S.Nam te inftante. Sa vostra richie- S. à voftre inftan- S. à inftancia tuya. Saus dein inftandi
fa. ce ges begehren.
T. Nam te follicitan-T. follecitando voi . T.
à votre follici- T. por tu cuydado .T. aus dein anhäzen.
te . tation.
v.Nam te operante IV . per vaftra caufa.Và voftre inftiga- V. IV. aus deiner vvir
av . por tu obra.
tioni Kung.
à voftraprò. X. aus deinen nuzen.
X. Nam tuo commo- X. pour votre comX . por tu comodi- X.
do .. moditè. dad.
Nain tua cura'. aus deinem belie
Y.à vostropiacere.Y.à voftre volon-Y. por tuya volontad Y.
tè.. ben.
1
XII
99
Latina . Italica . Gallica. " Hifpanica . Germanica.
C.'Subitò Cubito.
CincontinentCalliſtanesine gefchvvindt .
į
D. Protinus . D.fubito. D.tout à l'heure.si & Doluego. vid DD.behendt.
E. Quantocyus. E.
B. preftiffimo, E. fur le champs. quanto mas presto. E. ùnvverzogen.
F. Quam citiffimè . con ogni preftezza, F. fans retardement F muy prefto . F. auffs allerbälften .
F
1
E
H. Sine prorogatione .H.Senza dilatione . Hfans dilation. fin prorogacion. Hohne ervveitter
nung.
I. Sine cunctatione.
I. I. ohne verzug.
. fenza dimora. fans prorogation , fin tardar
L.Quam celerrimè . L. preſtiffima. Ltres promptement .L. quanto mas presto L.zum bälften.
M.Summa follicitu- M diligentiffimamen- Mauec gran foing. M.con fummo cuydado,M.org faltiglich.
dine . te .
Prontament ..
N. Magna prompti - N -prontamente
prontamen Nauec grande prom .Ncon grande prom- Nomit groffer bereit
te
tudine . ſchaft .
ptitude. ptitud.
O.Summà curà. 10. con forma diligen- O auec tres grande O. con gran cuydado . Omit groffer forg.
za. diligence .
P. Exactà diligentia.Pdiligentemente P. auec exacte dili- P. con gran diligencia P. mit fonderbahrem
fleis.
gence .
Q. Omnibus poftha- lafciato agni mega - toutes chofes mi- Q.fin dilaçion. Qnach hinlegung. al
bitis negotijs . tio. fes en arriere. ler gefchäfften.
" $ R.Alsbalt .
R. E veftigio, incontinen te.
inente. R.fur le champs. R. Luego.
S. S.
S. Singulari proui- con fingolare pro- S. auec finguliere di- S. con fingolar pronials gleich.
dentia. uidenza · denza .
ligence.
T.
T. Pro mea affectio- T· per la mia affettia- T- felon mon affe- F. per l'affectione mia. mit fonderbahrer
ne. ne. Єtion. vorforg.
V.Pro mea fincerita- V per la mia fchiet- V. felon ma finceritè. V. con mucho cuydado.V durch fondere meine
te . tezza . neigung .
4
X. Pro unco in te X per l'amor che viX . en fuite de l'affe- X.congrande amor. X- furmeine anzich
amore. ction que ie tigkeit.
porto.
vous porte. aus libe gegen dich.
Y. 2445 Y.
Y.
Simo
XIII
700
D.Ioanni Baptifte , Dà Gio : Battista . Dà Ican Baptifte . D. Luan Baptifta . D. Johann Baptifta.
dem
---
)
(
G. Caffandro . G.à Caffandre .. Già Caffandre . G. Caffander.
G.à Caffandro.
கு
dem
M.Horatio ) M.ad Horatio . Mà Horace . M.'à Horacio . M. Horatius.
)
(
N.à Muce ! 24 N. Mucio. N. Mutius.
N. Mution i N. à Mutio.
ܘܐܐ ܬܐܘ܂
O. Eustachio.3.ad Eustachio . Ola Euſtache.. Oà Euftachio . 10. Euftachius
isten noc
dem
sei
R. Theodulo à Teodolo . 67 R. à Theodule : R.à Theodulo . R Theodulus .
(
)
ging
X.
Xoa Hiacinte X.à lacinto X. Hiacinthus.
HiacynthoXà Giacinto..
kisanie
Y. Cnejo, Y.a Cneo . Y. à Cnee . Y.à Cneo . Y. Cneus .
४२५०
.omic Dul
XIV
101
( einem
voftre
ن
{
tres
D
)
H.Excellentiffimo H. Eccellentiffimo . H. Excellent, H. excellentif H. Vornembftem .
fimo.
1. Amantiffimo . 1. Amoreuoliffimo . I. · aimable. II. amantiffimo. I. gelibftem.
Deinem
M.Peritiffimo . M.Frattichiffimo . M. habil . IM. peritifsimo . M VVolgelertem .
Żo
voſtre
)
(
tres
تے
Tu
tres
D
)
1
T. Candidiffimo . T, Candidiffimo. candide . T. candidifsimo.T. aufrichtigem .
R Ami
1
XV
102
B Socio, B.
Compagna. B. Compagnon.B. Companero , B. gefpan.
(oſtre
( Tuo)
D. Comiti .
D
Å
D.gefel .
)
v
)
v
E. Coadiutori. E. Coadiutante .E. Coadiuteur . E. Coadjutor , E. mithelffer.
F. Cooperatori. F.
cooperatore . F. Cooperateur. F. Obrero . F. mitarbeiter .
G.Officiali .
G Officiale. G. Officier. G. Official G.Offitial,ò beampten .
H.Scriba H.
- fcriuano. H. Efcriuain . H. Escribano H.fchreiber.
I. Amanuenfi . I. I.
Scrittore, Efcriuain . I. Efcribano . I. hand fchreiber.
ÉS
(oftro
( oſtre
L.Mufico.
Mafico. L.
Tuo
)
v
)
(
QOrganiſt .
)
(Ở
(
)
(
)
Y.Socio IY Compagno. Y.
Compagnon Y. Companero . Y. gefpan .
Cen
XVI
103
Latina. Italica. Gallica . Germanica.
Hifpanica .
A. Centum . ¡A.Cento ¡A. cent . A.ciento . A.hundert .
E. foixante . Efechzig.
E. Sexaginta . E. feffanta. E. Seffenta .
1
F.ettanta. F.
F. Septuaginta . ſeptante F. Setenta F. fibenzig .
O. Ofiette . O.fibene
O.Septem. 10.fette . ſept .
1
P. Octo . P.Lotto . P. huict . Pocho . Pachte .
1
Q.Nouem . Q.noue . neuf. Q.nueue . Qneune .
X.Quindecim . X. X- fünfzehen.
X. quindici .. quinze . X.quinze .
T Z. Trenta . Z. dreiflig .
N
R 2 Libras
XVII
104
N.'Duçados .
N.Argenteos N. Monete d'argento, N. Efcus . N.Silberling.
Dan
XVIII
7.1
105
Jeue
E.Tribuendos . E. darfchieffenlaf
fi
Q
(
)
fen . fen.
ZI
fen .
)
) hef
L. Concedendos .
j
Sen.
(
yès .
M.
M.Mittenda . mandaffero , M.pour eftre enuo - M. los embiaffen M. zu fenden laffen
yès .
N.Adferendos . N.
apportaffero, N.pour eftre appor los lleuaffen, N. zu bringen laffen
tès .
Offerendos . O. pour eftre offerts. O. los embiaffen O. darrei chen laf
offerifforo .
fen .
P.Exhibendos , P.
efibiffero . Ppour eftre prefen- P. los dieffen . P. zu kommen laf
tes . ſen¸.
In tua erogandos deffero . pour eftre employ Q los lleuaffen. Q zu ſpendiren laf
èes en tes affaires. fen .
R. "
(ue
R.Contribuendos. contribuiffero R.pour eftre contri - R. los dieffen . R. her geben laffen
)le
Q
buès .
S.
Che
ro . fen .
T.
T. confignanda, confegnaffero T.pour eftre baillès T. los confignaf- T. ein händigen
fen . laffen .
V.
V.Affignandos . affegnaffero, V. pour eftre affei- V. los fennalaf
- V. hergeben laffen.
gnez. Sen.
X.
X.Præbendos , deffero . Xpour eftre donnès . X. los dieffen . X. darreichen laf
fen .
Y. den .
Y.dandas . deffero. Y.qui fuffent d'on- Y. Y. laffen geben .
nèes .
Z. Z.
Z. Expendendas . Spendefero, Z. à defpenfer . gaften . Z. aus geben laffen
ex
XIX
106
Latina . Italica . Gallica, Germanica .
Hifpanica .
ex ærario , A.dal tefore . A.du threfor que Pay A. mi teforo , A. dem gemeinem
kaften .
procurè
Bè domo. B. dalla cafa . B. dela maiſon i'ay mi cafa . B. deinem haus .
B.
pourueu
C.A familia Cdalla famiglia . C.de la famille r'ay C. mifamilia. C. deiner haus hal
procurato
follicite . tung
curaui
D.De Patrimo D. dal patrimo D.du patrimoine i'ay D. mi patrimo- D deinem Vaterli
nio . nio . chem erbtheil .
ho
nio .
cuyde
pourueu .
(
)
de
)
(
bus . ordonè . men.
ட்
cqs l'ay procurè.
Gex thefauro . G.dal teforo . Gdu threfor i'ay foi- G. G. dem gemeinem
G.plat. mi teforo,
fchaz .
gnè .
Hex publico pro H dall
' Entrate Hdes deniers publi- H mi renta . H.
uentu . @dem gemeinem nu
publiche. cqs i'ay procurè
1. ex dotali pecu I. dalla dote . I. de la dote i'ay pro- I. tu dote . I. der zu gab.
nia curè .
L. ex bonis tuis. L.dalli tuoibeni, L.de tes biens i'ay L. tus bienes , L. deinen güttern.
procurato
procurè .
curaui
priuata . procurè .
(uyde
(
)
)
(
) us
de
)
c
procurè . men .
a
(
O.ex vendita domo O · dalla vendita Odu prix de la mai O. 10 . dem Verkaufften
mi cafa .
della Cafa . fon i'ay procure. haufe .
P. dem Verkaufften
P.Ex vendita fupel - P dalla vendita P. du prix des meu- P₁ P. miteforo .
lectile . bles i'ay procurè haufrath .
Supellettile .
Qexcenfu noftro . dal censo noftro . Qde noftre reuenue Q. mi entrada , Q Vnferem zins
j'ay procurè .
gelt .
curau(
aus
)
(
)
te. en ordre .
V. mis deneros . V. lährlicher pen
V.Ex annua pen dalla penfione Vdema penfion an - V.
fione . annuale. nuelle i'ay procurè fion .
X. la renta mia. X. meinem eigen
X.Ex peculio meo , dal mio peculio . X.de mon pecule i'ayx.
procurè . thumb .
Y. dall'eredità . mi renta . Y. dem Erbtheil
Y.Ex hæreditate . Yde l'hoirie l'ay misY.
en ordre .
Z.dalla cafa , Z.de la maifon l'ay Z. Z. deinem haus.
Z. e domo . mi cafa.
pourueu .
oro
XX
1
107
PJ
D₁ depofco .
chiedo . D. ( t tant
par ie demande. Dyporaffi te pido . Dbitt der halben fre
E
)
undlich .
()taque
Perciò
04
E. etiam atque E. prega con ogniĘ. ie prie bien E. y portanto te ruego E. bitt derohalben in
etiam rogo inftanza . fort .
(
)
I
ftandig ,
F. defidero . F. defidero. F. ie defire . F.y affi deffeo . F. begehre derohalben.
de .
in votis meis L. ie fouhaite. Ly affi
defidero affi tefuplico . L. vvünfche derohal
pa
3
2
5
0
E
)
eft . ben.
Itaque
)erciò
zvvinge .
0. premo . 10. ie preffe. Ο . ypo
premo . rtanto te man -O.derent halben ich
do .
1 dich bezvvinghe .
omnibus mo- P. in tutti modi P.
P. l'employe- P. y por ende te ruego P. derent halben ich ni
) t tant
te adiuro . Q. vifcongiuro. Q jevous adiureQy por ende deffeo. Qbefchvvere dieh der
E
(
nthalben .
Ở
Perciò
( taque
11
R. te obnixè ro- R. inftantementeR. ie vous prie R. R.bitt dero halbengans
affirefuplico.
2
freundlich .
(
)
go . viprego. inftamment
I
)
S. te obftrictum S. voglio che vois. ie vous veux S. y por ende te rue S. vvil dero halben dich
volo. fiate obligato obliger. verbunden haben.
180.
T. tibi impono.T. v'impongo. T. ie vous en- Ty por tanto quiero . T. befilch dit dero vve
charge . gen .
V. tibi commit- V. vi commetto V. V.ordinire derohal
ie vous en- V.y affi tefuplico.
to . charge . brn .
X. vi comando. X. ie vous or Xy por ende quiero , X. befilch dir dero-vve
tibi præcipio . X.
donne . gen .
Y. defidero . Y. defidera. Y. ic defire . Y. affi deffeo . Y. begehre dero hal
ben . 1
XXI
JOS
das
du
meam genza . do .
faltigkeit.
)
(
F. Vt hanc benignita - Fhe questa mia beni- F . que cette benigni- F . diefe meine gut
que effe mi affetto, F.
tem meam . gnità. tè .
tigkeit .
G.Vt hane humani- G che quefta mia cor- G.que cette mienne Gque efta mi corte- G.
diefe meine fre
tatem meam . tefia . courtoifie. fia. undlichkeit.
H. Vt hunc meum er- H che quest'amore che H. que cette miene af H. que efta mi follici- H. diefe meine nei
ga te affectum . vi porto. fection enuers vous tud .
gung .
I. Vt hanc indulgen- I.he questa mia con- I . que eette mienne I que este mi cuyda- I. diefe mein nach
tiam meam .
defcendenza . affection . do .
geben .
Vt hanc pronita- L. che queſta mia fa- L.que cette mienne L. que esta mi corte- L. diefe meine nei
tem meam. cilità. inclination . ·
gung .
M.Vt hanc pietatemM.che questa mia pie- M.que cette mienne M.que efta mipiedad. M. diefe meine
meam . tà . pieţè . frombkeit .
N.Vt hape inclinatio - Niche questo mio buon N.que cette mienne N bue efta mi huma N. a diefe meine zu
nem meam . animo . inclination . nidad . 1
neigung .
O.Vt hang mentem.che questa mia vo- O. que cette mienne que efto mi affetto Q. diefes mein ge
gc
meam , lontà. affection . müth.
P. Vt hanc volunta- P. che quella mia vo P.que cette mienne P que esta mi volun- P. diefen meinen
tem meam . lontà. volonté . dad . vvillen .
Q.Vt hunc animumQche quest' animo Qque cette mienne diefes mein ge
que este mi affetto. Q.
meum . mio . affection . müth .
R.Vt has vires meas.R.che queste mie for- R. que ces miennes R.que efle mi cuyda- R. diefe meine
ze . forces . do . kräfte .
S. Vt hæc fubfidia S. che quefti miei aiu- S. que ces miennes S. que esta mi inclina- S. diefe meine
mea . ti . aydes . tion . hùlfe .
T.Vt hanc erogatio- T. che questo mio do- T. que cefte mienne T. que efe mi animo . T. diefe meine aus
( as
du
gebung.
)
V.Vt hanc expofitio- V.che questa mia of- V.que cette mienne V.que infenal del miov. dele meine be
nem meam . ferta. declaration .' amore .
gähren .
X.Vt hanc amicamX.che quest'amoreuole X. que cette mienneX.que efa mi offeren- X. diele meine
largitionem mea mia liberalità . liberalitè · da .
gab .
Y. Vt hanc meam cu- Y, che questa mia dili - Y.que ce mien foing. Y. que efie mi cuyda- Y. diefen meine
ram . A do .
genza .
guttigkeit.
Z. Vt hanc meam Z. che questa mia vo- Z. que cette mienne Z. que esta mia volun- Z. dieten meinen
mentem . lontà. dad . vyillen .
Afpi
XXII
109
E. qui bonique con-E. voi pigliate in buo- Evous preniez de E. comes en bien. E.vvol annemeſt.
fulas. na parte . bonne part .
F. vous receuiez . F. veas F. auffaemeft .
F. accipias . ! F. voigradiate .
L. L. Erkenneft.
L. agnofcas . L. voi cognofciate . vous cognoiffiez . L.ponderes .
M.ratum habeas . M.
Muoi ratifichiate . Mvous approuuiez . M.prenfes . M.beſtättigelt
. 1
N.tomes N.fur gutt achteſt.
11 N.acceptum habeas Nvoi habbiate à gra-Nvous aggreez .
do .
Qpro fymbolo ha-Quoi babbiate per vous ayez pour miresun, Qfur. ein zeichen ha
beas . fymbolo . marque . beſt .
R.
R.pro amoris teffera R. voi habbiate per fe-Rvous ayez pour fi- R. tengas en bien. R. fur ein zeichen der li
habeas . d'amore. gne d'amour. be habeft . 1
gno
pro 10 pig nor e " ha- S. voi habbiate S.
S. per vous ayez pour ga-S. tengas per terfigo. S. fur ein pfandt ha
1
beas . pegno . ge . beſt .
a T.
IT. per memori ha- T. voi habbiate per vous ayez pour T. recibas T.fur ein gedachtnus
E
beas . memoria . memoire . habeſt .
IV.
V.Eftimes · voi habbiate in fti- V- vous preniez V. recibas efto Vvvolfcha zeft .
+
ma .
X.carum habeas . X.
voi habbiate à ca-X- vous prenicz . X. eftimes . X. Nicht Verachteſt .
rò.
Y.
Yagnofcas .. Yvoi riconofciate . Yvous recognoif- conozcas .. Y. erkenneft .
fiez .
S Defi
XXIII
110
E. Intendo. E. E. meine .
pretendo. je ne penſe. E piedo otra co- E,
fa.
F. Moneo, F. auuertifco, F. je ne confeil- F. F. mahne .
bufco otro.
) nd sn
s
1 lc.
halbe
ander
nicht
dero
G. Vrgeo, G. Gie ne preffe,
E
v
(
fa .
H. domando, H. ie ne doman-H. bitte .
Expofco . ruego otra co-H.
de
de .
Poiche
ja .
) equ
altro
m
Auco , I.
aliu
non
ie ne defire,
eni
autre
(
cofa .
rien
Car
2b
•
ŻỞ
nò
(
)
)
P
Σ
prend.
Conor . procuro.. io ne taſche N bufco otro . anvvende .
3125
Confulto confulto. Q je ne delibereQ deffeo otro. Q. beymir berath
♂
>
¿
N
0
fchlage.
bramo otro R.
R. Cogito, penſors cons R.ie ne penſe. R. gedancke .
tod
S. Expecto 3 ie n'attend . S. afperto otro, S. ervvarte .
afpetto.
T. furvvände .
Tri Prætendo . Ti pretendo T je ne pretend T. deffeo otro.
.flod...
Sollicito.oV. V. ie ne follicite V. IV. treibe .
IV . follecito quiero otro.
Y. Y. Tie ne chercheY.
Y. Quéro.means çerco. quiero otra Y. begehren kan,
cofa .
IZ.
Z. Cogitolo Z auerto... sie ne penfe. Z. deffeo otro. begehre .
FROCK Te
1
XXIV
III
2E
ti . ten.
guineos .
E. fratres tuos.E. vos freres. E. tus ermanos.E. deine brüder .
ivoftrifratel- E.
li,
F. forores tuas .F. vos foeurs . F. tus ermanas F. deine ſchvve
Le vostre fo- F.
relle. ftern.
G. familiam tua G. voftre fami- G. deine haus ge
la voftra fa- G. tu familia. G.
noffen .
miglia. glie.
H. domum tuam H. yoftre maiſon H. H. dein haus .
la vostra cafa H. tu cafa .
dein vervvant
cognationeml. la vostra fa-I. voftre paren- I. tu parentela I.
tuam . miglia . tage . ſchaft.
≥
☺
Ź
ż
☺
Ő
2
dre.
affines tuos deine wervvan
)Nili
No N. vos aliès .
)ino
N tus allegados. N.
non
que
che
i voftri pa- N.
e
vt
renti. ten.
S
(
(
)
(
f
( ue
1
I P : commodum P. il vostro bene. P. voftre inte- P. tu commodi- P. deinen nuen.
tuum . reft. dad .
honorem Q. l'honor voftro Q voftre hon- Q tu honra. Q dein ehre.
1Q
tuum . neur.
R. reputationem R. la vostra ri- R. voftre repu- R. dein reputation.
2
tu reputacion . R.
tuam . tation.
putatione .
æftimatione S. la vostra fa- S. vos eſtimes , S. tu fama. S. dein groffach
FX
tuam . ma . ten.
negotia tua. T. vos affaires . T. tus negocios, T. deine gefcháf
i voftri nego T.
X
S
ty. 1 fte.
gloriam tua . V. voftre gloire. V. V. dein glorij .
la vostra glo-V. tu gloria,
ria.
IX. bonitatem X. voftre bontè. X. ta bondad. IX. deine gütte
la vostra bon- X.
tuam . tà.
Y. amicos tuos Y Y. deine freunde .
li voftri ami-Y. vós amys . tus amigos. Y.
ci ,
Z. tuam gloria. Z voftragloria. Z. voftre gloire. Z. tu gloria. Z. dein ehre .
S 2 hono
XXV
112
Latina . Italica . Gallica . Germanica.
Hifpanica .
Ahonorare. IA. honorare. A. honorer . Ahonrar. A.ehren möghte .
( ouuoir
(poffim)
möghte.
Q
iſſed
p
)
E diftendere .. E. ftendere. E. auançer. E. eftendre . E. aus breitten moghte
H. mundo proponere. H. proporre al H. propofer auH. proponer al mondo H. der vvelt vorſtellen
mondo. monde.
möghte.
I. orbi oftendere . I. moftrare al I. celebrer au I. mostrar al mondo I. der vvelt zeigen mõ
ZO
JΣ
ghte.
0. protegere .
0. proteger . O patrocinar . O. befchyzen möghte .
Oprotegere.
pouuoir
defendre .
(poffim )
ffod
R.diligere . amare .
(
)
¿
0:1
V. exornare V. V. enrichir. Vadornar. V.mögte zihren .
b . Lodare.
humil
QUOT
XXVI
113
Latina . Italica . Gallica.
Hifpanica . Ger nanica ..
A. humillimo hoc Acon quefto humili- Apar ce tres hum- A.con este mi humil A. mit diefem demut
fime . ble . de.
tigem .
B. deuoto hoc. B. con quefto denoto. E par cette deuote. B. con este mi deuoto . B. mit diefein audach
tigem.
1 C. fubmiffa hac. C. con questa humile Cpar cette humble. IcoC. con efte mi humil-C.mit dieſem vnder
de .
thänigem .
t D. par
D.'parato hoc . D.con questo pronte. cette prompte. D.con este mi pronto .D.mit dietem berei
them .
+ E.officiofa hac . E mit diefer dienſtbah
E. con questa offequio- E par cette officieu- E. con esta mi officiofa. E.
ja . fe. rer .
F.prompto hoc . F. con questopronto. F. par
par cetre prompte. E.
F. con efle mipronto. F. mit diefem bereitem.
G. honorata hac .
G.con quefta honora- G par cette honefte.G.con efta mi pronta G. mit diefem ehrer bie
ta . tigem .
H. benigno hoc . H.con quefto cortefe. H par cette benigne. H.con efte mi benigno. H. mitt dieſem gütigen
M.pia hac.. Mcon questa pia. M.par cette fainte . M.con este mi affectro- M. mit dieſem andäch
tichem .
" NJ Sa.
N'affectuofo hoc . N.con questo affettuo- N-par ce cordial . N.con este mi blando . N.mit diefer zugeneig
So. ter .
1 Oclementi hoc.
O. con questa clemen- O, par cette courtoi- 0.con este mi huma- O. mit diefem genādi
te . fe .
niffimo. gem .
P.miti hoc. P. con questofoaue. P. par cet agreable. P. con efte mi fincerif
- P. mit diefer miltem.
fimo.
Q.humaniffimo hoc.Qon questo huma- par ce très courtois Q.con esta mi candi- Q. mit dieſer freundtli
niffimo . diffima . chem .
R. finceriffima hac . R. con questa fincerif R. par ma tres fincere R. con este mi fauora - R. mit diefer aufrichti
fima. ble . ger.
S. candidiffima hac. S. con quefla candi- S. parce tres candide S. con efta mifincerif- S . mit diefer einfalti
diffima. fima . gen •
T.'fauorabili hac.
T. con questa fauore - T par cette fauorableT.con efle mi cordia - T . mit diefer gunftigen .
uole . liffimo.
V.amiciffimo hoc. V. con quefto amicif
- V.par cet affectueux. V. con eftemi humilde V. mit diéfer freuudli
fimo . cher.
X cordialiifima hac .X . con questa cordia- X. par cette tres cor- Xcon este mi cordia- X. mit dieſem herzli
diale. liffimo . chem .
liffima .
Y. miti hoc . Y.con questo foaie. Y. par cet agreable . Y.con efle mi fince Y. mit diefer miltem.
riffimo .
Z. 'miti hac. Z. con quefta foaue . L. par cet agreable . Z con este mi blando.Z. mit diefer miltem.
obfe
4
XXVII
114
H. officio meo .
Hmio feruitio . H. mien feruice. H.obfequio H. meinem fleis.
!induftria mea.
bo. Omia induftria . O. mienne induftrie . O induftria. O.meinen nachdencken
velis
XXVIII
115
Ú
GEAJź
fieres.
D. ames , D libeft ..
utre
amate . D. aymez . D. otro piedieres. D.
quelque'a
E. æftimes, E. ftimate . E. otro amares . E. ſchäzeft .
eftimez . E.
choſe
f
)
y
vous
(
F. defirez .
( ue
belibeft .
Quod iam
plait ,
zo
aggradar.
altra
quidp
coſa
aliud
H.
voi
bitteft .
che
H.
) yan ers
expetas , bramate. pretendez. H. otro esperares.H.
fi
ş
)
(
etyya
fi
vveit
(
)
aber
ervvarteft .
du
expectes . attendez . I. otro quifieres..
aspettate.
v
(
exiftimes . eftimez. L. otra cofa pi- L. zuthun Ver
penfate .
dieres . meineft.
feares :
P ambias. ambiate, treibeft .
P. P. ambitionnez . P. otra cofa tie P.
nes cara.
cercate . Q. recherchez. Q. fucheft .
quæras .... :: otra cosa pi
dieres .
R.
inquiras . R. pretendete. R. pretendez. R. en otro tepue- R. nachforfcheft .
de ayudar,
S. moneas. S. auuertite. IS. en algo mas teS
m'auifez .
S
ermahneft.
if
puedoferuir
b
(
)
re .
res .
Tube
XXIX
116
E. comandatela . E. commandez .
E. Præcipito . E. infinuamelo . E. Kanftu befelchen
2.daus L.demandez .
L. Roga . L.domandatela . L.'bitte nur.
L. fignificamelo .
O. auuifez moy.
O. Certiorem me red- O, 'datèmene parte .
231221 ruegamelo . O.gevviffere mich es
de nur .
P. Mihi id fignifica . P. Fatemelofapere . P. faite me le fçauoir P. inſinuàmèlo . P. zeige es mis nur an.
bibig..
adut
& pa
XXX
117
Latina . italica . Gallica. Germanica .
Hifpanica .
A. & parebo. A, & obedirà. A. & r'obeyray . A.y obedecerè. A. vnd ich vvil gehor
chen.
B. & inferuiam . B. e viferuirò. B. & je vous feruiray B. tiferuire . B. vnd ich vvil dirdien
nen.
C. & obfèquar. Ce vi compiacerò. C. & i'obeyray . Coy lo hare. Tot
Cvnd ich vvil dir fol
gen.
D. & obremperabo . De vi obedirò . D. & i'effectueray vos D.'y la complire. Dvnd ich vvil dir ge
defirs . horfamb fein.
E. & morem geram. E. e farò à vostro mo-E. & robeyray. E.ly tefauorecerè. E. vnd ich vvil bereith
do. fein .
F. & amicum præfta- F. e mi maftrerà ami-F. & ie me monftre- F. complirè à tu gu- F. vnd ich vvil mich ein
bo. 1 co . fto. freundt erzeigen,
ray amys.
G. & defideria tua G. & adempirà i vo- GS accompliray Gy obedecerè à lo que G.vnd ich vvil deinem
explebo. ftri defidery. ivos defirs . mandas. begehren nach kome
H. & iu perficiam.He perfezionare i voH . & i'effectueray vosHy acadire à tus Hvnd ich vvil deinen
firicomandi. commandemens mandados . befelch volbringen.
I. & obfecundabo. I. e vi fecondaxò. I. & ie l'executeray. 1. y ti obedecere. I. vnd ich vvil gehor
chen.
L.vnd du vvirft ein
L & amicum experie L. e miprouerete ami- L. & vous experimen-L y tiferwird.
ris . Co. terèz voſtre amys freund erfahren.
M & habebis obfe- M & hauerere il fer- M. & vous aurez le My obedecerè à tus Mynd du vvirſt mein
quium . uitio . feruice. 1.1. mandados. dienſt haben.
す
& non te pænite- Ne non ve ne penti - N. & vous ne vous N.y complirè à tu gu- Nvnd es vvird dich nit
bit. rete . pentirez pas. I fto. gerevven .
lo.b Ojvnd du folt dich er
O. & gaudebis. ! Ole vi rallegrezete . & vous ferez con- O. y lo barè • sa
tent.d I freuen.
P.
P. & defiderio tuo Pe goderete del vo- P. & vous aurez l'ef p. y complixè à ta vnd du folt alles er
potieris. ftro defiderio . fet de voftre defir peticion langen .
& onerrere la vo- Q & vous obtiendrez Qy tendras gusto. Qv nd ich vvil dir ge
& obtinebis petita.
fra domanda. la demande. nugchun.
R.
R. & fatisfaciam. Roe vi fodisfar R. & ie fatisferay. R. ferasfatisfecho . Rvnd ich vvil nach dei
1
7
nem genugen thun
S. & feruiam plenè. S. e viferuirò àpienos. & ie vous feruirays. y tefanorecerè. S. vnd ich vvil dir Völ
entierement . lig diennen .
T. T.vnd ich vvil mich zu
} T. & parere ftudebo . Te procurerà d'obe- T. & ie talcheray d'or . la complire.
dirui. beyr. gehorchen befleiffen.
IV. V.vnd ich vvil dir von
V. & feruire conabor . e mi sforzerò di & ie tafcheray deyy lobare
1
feruirui. vous feruir. herzen dienen.
X. Xvnd ich vvil dir bey
x. & votis annuam. Xe condescenderò & robeyray à vos x y j teferuirè.
2
voftridefiderÿ. defirs .. ſtehen.
& tibi feruiam.Ye viferuixo. Y & ie vous trendray y te feruirè. Y. vnd ich vvil dir die
feruice . nen.
Z
Zoy lo harek Z vnd du falt dich er
& gaudebis. e vi rallegrerete. Zie fatisferay.
freuen.
T fufi
XXXI
1.18
B. præftanti . B. dall
' eccellen- P B. hochen.
voftre fingu-B. grande ,
te . liere .
C. fingulari . C voltre cour- C fonderlichen.
dallafingola- C. fingular. C
Ú
É
£
re. toife.
vnica . D. dall'unica, D. voftre vnic-D. Unica. D. einigen,
គ
.
que .
E. præcellenti . E. dallagrande E. voftre excel- E, excellente. E. groffen .
lente.
F fincera. F. dalla fincera ,F. voftre fince- F. fincera . F. aufrichtigen.
v er
re .
G.
ls lch
ner
en
recta G dalla retta, G. voftre iufte.G. retta. rechten .
G.
vov
neg
ome
vve
dei
)eluy
H.
par
(
a
dall'intiera. H
qui
)
integra . voftre entie-H.J entera : gänzlichen ,
H
C
à
c
(
Comeo
re...
1
quell
candida.
żó
aufrichtigen.
JE
(
)
da. de .
vt è
pot
qui
@ fiel .
(
)
gliofa. ùeilleufe.
Q. amabili, dall'amabile yoftre aima- Q infigne . 1Q.1
: lieblichen.
ď
Ź
is
✰
£
ble .
R, dalla genero- R. generofa. R. fchönen .
generofa, voftre gene R
fa . reufe.
S. amoeną , IS. dallafoane , S. yos charmans S. amable. IS. ſchönen ... :
Z. Infigni , Z. dall'infigne .
voftre infigneZ. infigne . Z. ftattlichen
probi
I
XXXII
.119.
าว
M.æquitate tua . M. voftragiuftitia. M.hondad .
Mequitè . Mogerechtigkeit .
نا
N. prudentia tua . N.voftra prudenza . N.prudence . Nprudencia. N.Klugheit .
T 2 deuin
3
XXXIII
J20
S
D. mifiento muy obli- D.darzu gezogen.
gado.
E.permotum . E. commofo , E. incitè . E. mi fiento muy ata- E. derzu bevvegt .
SH✰✰✰Ń
de
I do.
F vinctum F. legato . F. F. mi conofco muy F. darzu verbunden .
engagè .
deudos .
G.detentum . G. trattenuto . G. arreftè .
G.mi conofco muy deu- G. darzu enthalten .
fentiam
dos .
Hme
befunde
JEŻ
)(
( 'eſtimeray
ligado .
mich
I. illaqueatum . allacciato . I. obligè . I. mifiento muy obli- I. vervvicklet .
1.
ntirò
)
(
gado.
follicitè .
Lfollicitatum.. follecitate . L L.mi conozco muy L. augetiiben .
ØÅ
Ô
(i
fe
deudos .
m
)
m
)
S. imprigionato S, efclaue.
S.captiuum , S. mi fiento obligado .S. gefangen .
Vale
XXXIV
121
Latina . Italica . Gallica. Germanica .
J Hifpanica .
A. Vale . A.addio , A. adieu , Adios te guarde . A. Glückzu .
D.Vale diu fuperftes D. ftate lano per vn D. portez vous bien.D.dios te confuele . D.leb lang zeit .
pezzo .
E.Cura valetudinem . E attendere alla vo- E. ayez foing de vo- E. dios ti profpere . E. habe in acht deine
ftra falute . ftre fantè . gefundheit .
F. Viue felix . F. viuete felice . F. viuez heureux . F. à dios . F.leb glichfelig .
G.Deus te conferuet . G. Dio vi conferui. G.Dieu vous confer- G.dios teguarde muG.Gott erhalte dich.
ue . chas annos.
H.Deus te profperet. H Dio vi profperi. H.Dieu vous profpe-H. dios te guarde mu- H. Gott geb dirglücke.
re . chos dias .
Deus te bonis re-1. Dio vi colmi di fe-I. Dieu vous remplyI. dios te guarde , I. Gott fülle dichmit
pleat . licità. de bien.
allem guthen .
L. Deus tibi benedi- L. Dio vi benedica. L. Dieu vous benif- L. dios te ayude. L.Gott fegne dich .
cat . I fe .
M Vale in multos an-M-state fano per molt' Mportez vous bien M.dios te confuele . Mleb vvol in viel Ia
nos . anni. hre .
TT pour lõgues annees
N.multum valeas . vi faluto molto .
Nui N.portez vous bien.N.dios ti conferue . Niebe lang .
Omillies vale .
Ovi faluto mille vol- O. portez vous etero. dios ti bendiga . Odaufentmalle glü
te . nellement bien, CKZU.
P. Dij te fofpitent. Piddio vi aiuti . P. Dieu vous garde. P. dios teguarde mu-P Gott gebe dir alles
chos annos . heil .
Ofit tibi vita longa Dio vi dia longaQDieu vous donne Qdios ti dia lunga vi-QGott mach das du
vita. longue vie . da . lange lebeſt .
R.viue alacriter . R.lebe luftig.
R - viuete allegramen R. viuez joyeuſement R. dios ti ayude .
16.
S. viuetefempre . S. viuez toufiours. S. dios ti confuele . S.lebe allezeit .
S. Viue femper.
T. Viue tibi Deoque . T. vinete per voi èper T. viuez pour vous, & T.dios ti guarde mille T. Lebe dir vnd Gott .
Iddio . pour Dieu. vezes .
v. Viue, & me ama. V.State fano & ama- V portez yous bien- V.dios te dè larga vi- V- lebe vnd liebe mich
temi. & m'aymez. da . f
X.Vale mei memor X.Addio , ricordateu iX . Adieu . 2. X.dios te guarde . Xlebe meiner inge
di me. denck .
Y.fum feruus . Yfono voftroferuo . Yle fuis voftre feruiYfierno . Y. Ich bin dein Knecht.
teur .
Zaddio . Z. ladieu . Z. Glüchzu...
Z. Vale . dios teguarde.
dios
Dul
};
XXXV
122
B. amantiffime B.
amantiffime, B. tres aymable B amantiffimo. B. vilgelieb fter
freund .
C.
benigniffime. C. benigniffimo, C. tres bening. C. guttigfter fre
ubenigniffimo C.
und .
D.
comiffime. D. Cortefiffime. D. tres courtois. D. hofflichfter fre
corteffimo . D.
und .
E dilectiffime. E.
dilestiffime, E. tres aymè. E. dileétiffimo . E. vilgeliebſter
freund .
F. " cor meum , F. cor mio , F. mon coeur. F. mein herze .
mi coraçon. F.
G. delitix mex G delitie mie, G. mes delices. G. mis delicias. G. mein erlufti
amys
amigo
gung .
mon
H. H
gaudium miogaudio, H. H. mein frevvde.
ma ioye , mi confuelo. H. "....
)
meum .
(
)
(
centrum 1. • mie centre. I. mi gozo. mein zihl .
2
mon centre. I, I.
4
JM
2
meum.
!L.
finceriffime. L. finceriffime. L. tres fincere. L mein aufrichti
mi allegria . L.
Ż
Amice
gfter freund
)mico
np
a
(
ò
fter freund .
(
)
o
(
)
excellentiffi - N.
eccellentiffi- N. tres excel- N. muy gerido.N. fornembſter
Z
Ő
me . mo. lent . freund .
præftantiffi- O. brauiffimo , O. tres braue. 10. ì.
vielgeliebſter
amantiffimo, O.
me . freund .
P. corona mea. P. mia corona . P. •
ma couronne P. ... meine cron .
dulciffimo . P.
JA
datum
1
XXXVI
123
Latina. Italica. Gallica . Hifpanica. Germanica.
1
A dacum A.data . A.donnè . dd ad
dada. A. gegeben .
9 F. fottoscritta .
F. infcriptum F. couchè par efcrit . F. dada . Feingefchriben .
R. Sigillata . AR.feellee .
R.figillatum . R. fellada R. verfigler .
S.figillo infignitum S. fegnata colfigillo . 4S. inclufa . Smit dem figel verfi
S. datèe .
glet .
Vellada . T.befchloffen
T.conclu . T.finie .
fum.Tchi
uſa.ferr T
ata
V.data . V.dada. WAN
V.datum . V.donnè .
V.gegeben.
AU
dr TO
N ! x.ef
X. Scritta X.efcrit . crita
X.fcriptum . X.gefchriben .
Y data . ! P Lla
Y.datum Y. donnè . Y.dada .
Y.gegeben .
860
Z.confcriptum . Scritta . Z. eſcrit , Z.eferita ; val Z. gefchriben .
Rome
XXXVII
124
u Colonia ,
Qiin in len Colonidin Qzu Colen . JA
Q. Colonia sumin là Culogne
Trà
à Lion . sin Ten Lion Tzu Lyon ww Plane
T. Lugduni oldin Lione
Primo
L
XXXVIII 1
125
( en
tag
D.Quarto die .. D⋅nel quarto, D.le quatriefme . D. 4 de D. vierten
)
)
(
Enel quinta. E. 5 de E. funfzen .
E. Quinto die. Ele cinquiefine.
G. fiebenden
G.Septimo die . G. nelfettimo Gele feptiefme.G. 7 de
I. ... neunten.
I.Nono die. nel nono Ile neufuiefme. L. 9 de I.
JN
giorno
(tag)
( en
L.nel decimo. L. le dixief
me ULIO de onderg L zehenden.
La Decimo die.
)d
(
)
A 3. elften .
M.Vndecimo die. Mnell'undecimo . M.Ponziefme . M11 de M
0.13 de dreizehendeń .
O. Decimotertio die.Onel decimoterzo. le treiziefme.
die .
funfzehenden.
QDecimoquinto die nel decimo quinto.Qle quinziefme 15 de
ܘ
( en
R. fechfzehenden
R.Decimofexto die.Ronel decimo fefto. R.le feiziefme R. 16 de
d
09
)
S.
S. 17 de fiebenzehenden
S
Y. 3 de Y dreiundzuan
Y.Vigefimotertio nel ventefimo terzo le vingt troiefme Y 2
die. zigſten.
Z. Z. vier vndzuan
24 de
Zvigefimo quarto nel ventefimo quar le vingt quatrief
die. me. figften .
to
Tanua
XXXIX
126
B.Februarij. B. di Febraro..
B. de Feburier. B. Febrero. B. Hornungs .
I. Septembris I. di Settembre,
1 de Septembre. I. Setiembre. I. Herbftmonats.
( es
Made Nouembre . M.Nouembre. M. Vvintermonats.
d
)
N. Decembris. Ndi Decembre, N.de Decembre, N. Decembre. N Chriftmonats.
Y.Septembrise
Y.di Giugno. Y.de Septembre, Y. Setiembre Heumonats.
Z Lunij.
Z. di Settembre Z. de Iuing.
1 Z. Junio . Z. Herbftmonats.
Anno
HRGIZSEZÓRÓZSA
XL. 127
Latina . Italica . Gallica. Germanica .
Hifpanica .
A. Anno Chrifti 1660 l'anno di Chrifto 1660 l'an de Chrift 1660 el año de Chrifto 1660 im Iafr Chriſti 1660
1661 1661 1661 1661 1661
1662 .1662 1662 1 1662 1662
1663 1663 1663 1663 1663
1664 1654 1664 1664 1664
1665 1665 1665 1665 1665
1666 7666 1666 1666 1666
1667 1667 1667 1667 1667
1668 1668 1668 1668. 1668
1669 1669 1669 1669 1 1669
. 1670 1670 1670 1670 1670
1671 1671 1671 1671 1671
1672 1672 1672 1672 1672
1673 1673 1673 1673 1673
1674 1674 1674 1674 1677
Ang
www.
"
S
L
238 .
V 2 SYN
128
SYNTAGMA II I
DE TECHNOLOGIA.
fiue
rerum .
SEL
QYO
CAPVT PRIMVM
A IBEICIDI FI
,
H
,
L G
I K
LI MI NIO QIRIS
PI
|V
T
¡VV
|X
Z
|Y
015
2 E
2012₁E
4F
2 6G
2H
41 4K 6 M
15L 23N
1024 10Q
15R
17S v
9 v10X
/20T
17Y
8V
242
11
32 3F 3 G 5H
11
2
I
2
2LK SM 220
24 11R 11 -- 1 -
16S 18T 24V
12
TOV
11X
24V
10vy
11X
12 12
23A
182
»
22F 5G 6H 8 I - QTIR
-
T
3.K IL 20V
R
23 J2S
ܐܫ ܫܢ
17
KI
10Y
9X
VV
23
19A
112
13
22B
FINIS
4
D G 31 7K
SL -
I ܕ
IS 14
T
1 9 TA
16Z
TIY
-22X
V
5 V--
――B
LOTTE
21C
14
Izlzło
121d
10L
8K 4M 8 -- 13 V
2 19 18
22
71
X
2
13 VV
1Y - C
2
1
Z9 150D
GEOT
Izioled
6K 7LTIMONS
9
10k
18 - -
I 8 V
24
vv
1
X
159Y 9Z 92
12 16
1
D
C9E
OI ZI
6
91K M
10
9L 8P
70 2
R1S
17
T V
1
20
238v
X
24 Y
lgllollܘܐ
v 24/2 7A
15 1
E8 17
8
H 1 9K 5
8LM P
9N .
9 7Q
5R S
'
2
160T
V 6V
19 vX
II 22
17Z
2 Y G
1 8
8L
K MT
T ON 1
78
9 120 8QTR 19V-
ERIFIC
19
12
12VS
T 15
VV
SX
16Y
182
21
A
Illmllol
JB 1
198H
1
K0L
12
M O
1
131P II
IOR 1
11 S 118y
14
X
4
15Z
17A -
v
T9 20
B
111—111
2 1Y 2
G1H i
20l•
-LIIM
II
2
IOMN 1
P4 ← 91
TO
1 UTQT WT
IEIZIO LEIƠI
R0S 87X
TINGG
17 Y
Z 1
A6B -
G
lulal
3 2
1
6C D
< 2H
16I
14K
21
1
M2N
110 12
15
1PSQ13R
14
CRIFICI
4vVV 7X
21Z-
JOY B
2
1
A
l
23C 21I 15 1
K3L
22
N R
1
156S
laleiolollzbli
19 V 71
IStI
16
X
VV
13 11
92 b IC - 71
G 1
H9 1 2cK 1
101210
2M
23
la l ܣlo lo ܫܐ ܕܠ15 ܗܐ
7R
14 T
T4VVV
ÇİNİNİZI
Illolu1 ,
15 S 15
17 T -- TS
TO Y
Z-I2X 11
D
2 1H
1
20l
ا دا نا ہا ہا
18K
19 IIN
I
I 24
id!
R
18S
16
17 V-
" "["
"
2cv
ܫܐ
13
X
1 Tv
7Y
142 2G
A ا HT
23
17K
18 81
L
-- 2
E3
12 Ю
16R
18S
TO T I
Ilzlol.1li
17
19v
19X
Y
19 V
i luls
1 6Z
21317171
13
A13'A
14 4 22G --H71
19K
22F L 8M
ا
IN 9 N 10 10
175 -
ܚ1
VE 17T
13
19
18X
vv V
21Y
18Z
15A
20
B
6
F 5G
21H 6K
17L
24M N
8
10--
0
8Q
9 P
!داں
18T
16V
14V
Ixly Italo 10 12 12
18
2
X 0Y
24Z
17A
19
20BCV 11
latel
BERİCİFİCİ
6
3K
GH
81 1
16M IN 07
1
-
- - St TOTALET 8
20
19V
11X
VV
21Y
22Z
22
1
A
196B C
1 8 ד
lolell
D
22 -K
12
Talulahulu
7 6 8
R 6S 7
- 11 - 74
Ovv
19X
12Y
22Z
21
ZI
A
2 3 2
B0 - 8D
1
Iw
2 7E 8K -6L M
EIL
-1
71
wint 7S
X
2.
vv Y
I
2
24
B F
Z
244 A IC 3
9
2EF K
9L M O
13 4
6T
45
- .
5
JUIL
TL 71 2
X 2Y
22Z 5
19A
23B
23C
IZ
21E
2D
22 2
2
19F
3G LICM
111-1 "11.1 : 1911
K
2 12P
1815
12
Q VVV
10
-- t - 9
1C
2
Y 32
TITTY
23A
2D
8B
1
11 4E
22F
21.1
اسادانا
x16
21G
22H
181
23K
24 N OR
11Q
8P 6S
ATELITE ).
-- 2
Z 4A 12 IT 2V
4vv
2X
3
21B
7C
20D
1E - 23
24
2F 1M
21
24
22
L K N 71
-
24V -
9
7
1
1 1
24V
7T -
3X
¹Ÿ
13xİYİN
1
2
21
0
P
03S
M
RO
Hæc
Tabu
innum
modi
difpo
potefs eris
ni
n
comb t
; os la
hanc
præf ente
inat m
ione
feleg
, m imus
juxta
quam
tabel
ftega
defcr læ
nogra
ibendphicæ
funt
. æ
Y!
133
4 M
ts
ca
ne
to
te
ti
pi
T
1
ti
A ES
P
DIEVAL
ir
f
ENG
h
1 I P
t
26 ¡
C
11
V
1
1
i
129
mori voluifti , miferere mei peccatoris indigni , nunc & in terribili horà mor
tis mea
Ecce iam vnam cordis tui occultam fententiam , duplici babes narratio
ne, fub Steganographia limitibus velatam fermone breui & fideli , quam
totus mundus nec fufpicari quidem poterit , nec fi annis querat centum , vlla
tenus inuenire , etiamfi omnes docti conuenirent . Denique hanc ipfam fenten
tiam cordis tui fecretam , non vnà tantum vel duabus narrationibus prafert
ptis , fed pæne infinitis , & fcribi per eos , & nunciari vniuerfa . Hucufque
Trithemius .
CAPVT SECVNDVM.
120
A 1
B
ГАЪ Be Cd De EfFgGhHil kK IL mM n 1
4
To OP Pq Qr /R s /S Tuy w/Wxx y z Za
A
A 6B 2 C 20
B 2C 3D 21
Hac ferie literarum & numerorum tabellæ ex tabu
C 3D IE 22
la combinatoria iuxta ordinem alphabeticum de
D HE SF 23
E SF 4G 24 fcribantur , quarum 6. femper ab eadem littera al
I 9K 8L 4
K 10 L 12 M 3 K
LIM 10 N 2 Arca
MEN IO I
N 130 14 P 19 Steganogra
phica
feriem tabellarum
O 14P IS ___ 17|
P 15 Q 13 R 18 collocanda
rum
Q 16R 18S 16 exhibens .
R 7 S 11T 13
S 18 T 16 V 14
T 19 V 20 W 11
Panditur hàc Arcà tibi combinatio rerum
V 20 W 19 X 12
Scribere quæque cupis , dat polygloffa tibi .
W 21 X 24 Y 10
}:
X 22 Y 22 Z 9
Y 23 Z 23 A &
31.1.
Z 24 A 21 7 H
G Da
mieres
Tertiò . In dictis 24 receptaculis tabellas 6, pones ; tabellæ ex ligno
fint , eruntque in vniuerfum tabelle 144. neceffariæ . Hifce intra fua rece
ptacula pofitis , ijfque in 24. partes primò æqualiter diuifis columnas tabu
læ alphabetaria hoc ordine defcribes . Eximes ex loculamento A vnam
Modus in
bellas ta- tabellam poft alteram , in quibus fingulis deſcribes litteras alphabeti vnà
fcribendi . cum numeris , prout illa in prima columna tabule exhibentur , & ea repo
nes in fuo loculamento . Secundò exime ex loculamento B fex tabellas , &
}
1
131
ras alphabeti à C. incipiendo vnà cum numeris litteris afcriptis prout colum
na 3. C. tabulæ docebit . Atque hoc pacto progredieris in 6, tabellis fingulo
rum receptaculorum ordine alphabeti deferibendis : habebifque primam artifi
cij partem finitam . Tabula verò combinatoria ex qua tabellæ defcribendæ
funt, illa eft quæ fequitur .
:
Ne verò poftica tabellarum pars otiofa remaneat , exime ex 1. rece
CAPVT TERTIVM .
PROPOSITIO PRIMA .
Litte
132
100
ADEMIE TOO
APPGITEN ZIZIO POISTKANKA
nentem , vt nos hic fecimus . ponenda
Gradus Solis , de quibus ea epiftola_bre
uiter formari poterit : quo pacto fecre
tum ita latebit , vt à nullo quidpiam fub
PROPOSITIO II,
be, & hoc pacto procedes ordine, donec totam fecreti feriem compleueris , vt
in exemplo patet, & hos numeros amico tranfittes.
Habes hic modum arcaniffima fcribendi per duas tabulas iuxta fe pofitas,
de quo nullus fufpicari
poffit aliquid latere , fi priori ordini, Gradus , Secundo
Minuta fuperimpofueris. hoc modo: Grad. Min. Aftronomorum more : indicant
enim quilibet duo numeri fimul fumpti vnam litteram , & çam quæ in prima
tabella occurrit, vt vides ,
1
poor:
.
.
Exem
I
4
"
aluiÑESUSC
ALE
133
Numerorum
INITI
Exemplum 11.de duabus tabellis
IINTOIWIATalwl
iuxta fe pofitis . difpofitio iuxta
IS litteras fecreti.
P A X
DE Grad Min.
AMT
WILIN
WINIMI + IIN∞ I a
440 1 Nota hofce
P 10A 6 1X 17 13.
1915
20 I C
KI
D 2E 4
lulw
numeros
lalu
3.
Im
ETO101
Q11 B 2
IIB Y 18
E 3F 3 33 A - femper vni
+
23
!
ht Z 19
F 19 18 V R 12C 3 litterę in pri
5G 6 -
1
S 14D 4 A 20 ma tabella
FIM
~~~~~~
I
G 3 E
I
11211FERRINJI
HS 3 1
bud refpondere :fi
I_I
T 13E
TO
IZ
It
10
Is
IZ
H 71 8 23 A
D
23 verò fecretű
--
6K 7 2 B V 15F 1 per fecunda,
11 1
D 24 aut tertiam
K 9L 10 3 E vv 20G 7
reuelare ve
L 8M 9 14 X 19H8 E 23
Dim
13 Ich
1
ܫܢ
10
Islzlo
Y 181 F 22
%
¢
Inlololu
MICN 12 15 ra tabellæ
1 - 1
ܫ
iol
N110 11 Z 17K 10 21
19 18 V capitalis pũ
1 passed -
A 16L 11 H 16
1l
O 13P 14 to fignanda
&
3 E
IIIIII
Si →← 11 eft, vt Lectori
P 12Q 13 10 12 M B2 M 121 15
l
1 cöftet quam
ITII
11 - -
ค
cem felege
S 16T 17 II E 23 → 15M 12
rit .
~ [ *]
T 17 V 19 II F 2216N II
323 4
V 19vV 18 14 O R 170 924
I
vv 18 X 20 16 17 S H8
8 S 18 P
] ~ ] ;}
X 2 Y 22 19 I 7 T 19
71
NTI
Y 22Z 21 6 V R 7 719 8
7
d
vv 21S 6
Z 24A 24
4 X 22T 5 1
A 23 B 23
I
B 10 2 3. Y 23 V 4
1
C20D1 9 Z 24 vv 3 9999 ג
Pid
COROLLARIVM ,
que vniufcuiufque arbitrio relinquo ponendi alio alioue modo , quas amici ex
concordatione arcaniores effe iudicauerint , quas & per litteras præuias fibi
mutuo fignificare poterunt; quod fi fecerint , fecretum arte humano ingenio
impenetrabile tegent ,
PROPOSITIO TERTIA .
Alius modus docetur , quo per applicationem tabellarum iuxta numeros ibide na
pofitos Steganographicum fecretum eruitur .
It
Sltfum
fecretum
hoc obuelabis artificio . AB
AccipeQUE
tot tabellas ordine naturali pofitas,
quot in fteganographico fenfu litteræ funt, videlicet. o. deinde fcribe nume
rum 3. qui C indicat in prima tabella feorfim . deinde in fecunda columna,
numerum 21. qui A indicat . poftea in tertia columna num. 14. qui V figni
ficat . rurfum in columna quarta numerum 3. qui E fignificat, & fic in reliquis
ordine . has enim tabellas fi fuis numeris in vnam lineam tranfuerfam coap
taueris , ftatim fefe fenfus fteganographicus manifeſtabit in litteris , vt fe
quitur .
·I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. 1 XI. XII.
C31A 211V 141E 31A 231B 201E 221 O 8 1 Q 5 T V SIE 6IM 23
15 PRO
..
SCHLIKIZIOLIJEKERIPIN
135
PROPOSITIO QVARTA.
lige binas quafcumque tabellas v.g. A B ; queis iuxta te pofitis vide , cui
D
deinde vide cui litteræ A in fecunda tabella refpondeat, & inuenies B, quam
feorfim pones ; tertio vide cui litteræ in fecunda tabella refpondeat littera V,
& reperies VV: & fic littera E refpondebit litter F in fecunda tabella ; &
REF
"
NI
101
PROPOSITIO QVINTA .
***
Quomodo per unicam litteram Alphabeti , que clauis officium fuftineat, integrà
epiſtolà,ſecretum animi confilium quifpiam alteri communicare quear?
Cio multorum hoc problema torfiffe ingenia ; nos fumma id facilitate nos
ftris tabellis expediemus . Sit idem fecretus fermo qui fupra . GAVE AB
S
EO QVEM NON NOSTI Clauis autem fit v.g. littera A, vel quæcumque alia
ex alphabeto affumpta . Hac induftria procedes . Difponantur zo.tabellæ iux
ta fequelam naturalem litterarum alphabeti A B C. harum ope in notitiam
arcani venies hoc pacto , In prima tabella feorfim ſcribe numerum adfcriptum
Litteræ C, quæ eft prima littera fecreti ; in fecunda numerum A in tertia,
1 num.
X 2
H
136
num. V in quarta num. E in quinta num. A in fexta num. B & fic vfque ad
finem, & habebis fequentem numerorum feriem , 2 , 21 , 14, 3 , 24 , 1. 22. 8. 5 .
8. 3 , 23. 1. 24. 3, 9, 12, 20, 8. 18. Lecturus litteras , coget omnes hofce nu
meros in vnam feriem, & ſtatim in litteris patebit fenfus fecretus , GAVE AB
EO QVEM NON NOSTI . A verò clauis fignificat tabellas ab A incipien
do naturali ferie alphabeti difponendas effe ; fi verò pro claui v.g. O. accepe
ris, id fignificat tabellas ordine naturali ab O deinceps , iterum vfque ad Q effe
coordinandas , & fic de cœteris . itaut quamcumque ex litteris alphabeti lit
teram pro claui ſelegeris , illa indicer ab illa littera tabellas ordine alphabeti
co poni debere : quibus quidem pofitis , eodem prorfus modo , quein iam de
fcripfimus in numeris qua colligendis, quà legendis litteris procedendum effe
nòris . Qui modus adeò intricatus eft , vt nullus tam fublimi ingenio fit , qui
in tanta combinationum multitudine illam à fcriptore intentam attingere,
queat , præter eum qui clauim nòrit ; præfertim fi clauis fingulari aftutia oc
cultetur . Atque ex hoc patet, quomodo quis per 2. 3. 4. litteras pro claui af
fumptas, fteganographiam perficere poffit . Cuius quidem variationis nec mo
dus, nec numerus eft . v. g. pro claui fint hæc verba . IESVS, MARIA . iuxta
hæc igitur nomina difponantur tabellæ , deinde juxta ordinem tabellarum exi
mantur numeri litterarum fecreti fenfus indices , & habebis quæfitum . Et fi
clauis litteræ defecerint, ab initio clauis telam ſteganographicam ordiri debes,
donec totum ſenſum compleueris .
::
CAPVT QVART V M.
De vfu mirabili quo vnum aliquod areanum infinitis modis tegi poteft , itaut
integra qualifcumque tandemfententia integro alicui occulto
conceptui refpondeat ,
verbis concepta epiftola , cuius tenor eft is , qui fequitur . Oro te Gariffime
,
Amice, vi mutuò mibi concedas, &c. quæ fequuntur,vt fupra . Atque hoc pacto
#!
quam
PREPPERDEEL
SNPU PUE
FOR
KUBE
"
SAHI
FEEBEEFFI
>
1
Y
PEFENSALADEM
|
:|
:
Plot Subbe
SHEPKUOPPELEF
HESHRA
되다
3
/
3
/
-
1
PEMERI PELSES
RM
FOT TEE
OANEMI YA
PERI
EEEEEEPERS PE ;
F
}
T "
.17
KEPENDEM 1 Harl
I
187
7
1
4
1-1
|
- |
mingsday?
HUNEFBNEKR 944
ET
sciustego
al
137
PROPOSITIO SEXTA .
Senfus fecretus. ,
CA VEABE QQVE MHA ▼ DCÔ GNÒ VISTI 26) 74
Rimò itaque exime ex receptaculis tabellas illas , quæ litteris fuis capitali❤
PRi
bus, clauis litteras exprimentieruntque tot, quot in claue litteræ continen
tur videlicet 26.
Secundò, Tabellis hoc ordine difpofitis , vt arcañam ſcripturam fub toti
dem litteris comprehendas , fiç age . În prima tabella fignata littera 8 , quæ
prima littera clauis eft, quære C primam fecreti litteram, cui in fecunda tabel
la admoueas litteram A , & in tertia tabella litteram V, & in quarta litteram
E: & fic ordine procedendo litteras ordine in vnam tranfuerfam lincam ad
aptes, vfque ad vltimam fecreti fenfus litteram 1 : & hoc pacto fingulæ hæ lit. Littera.
S
teræ,fingulis clauis litteris correfpondebunt ."
6
Tertiò, difpofitis iam tabellis co quo diximus modo , nil amplius reftat ,
18
nifi vt numeros vnicuique litteræ appofitos feorfim defcriptos correſpondenti
22
tranſmittas hoc pacto .
ŞALVTEM IN TO QUI EST VERA SALYS . 15
Significabas mibi nuper Cariffime Melander inftantibus precibus , vt tibi 23
tranfmitterem folaris motus numeros in Gradibus , & Minutis, quos in Zodiaco 6
conficit , octo dierum fpatio . Vnde fi inde aliquod emolumentum haurire queas , 7
gaudebo, & me excufes • quod tanto tempore te in is tranfmittendis detinuerim . Ex 10
I1
138 1
boc pater fecretum infinitis alijs modis, vni & eidem epigraphe corres
í
E fpondentibus , tegi poffe : fed pauciffimis rem expono ; fint areana nun,
cianda iuxta tenorem fequentium ,
Rex magno exercită venit contra Veſtram ciuitatem ,
Inimici magna apparatu veniunt contra vos .
, ad eos inserficiendos , qui arario preſunt ,
Eft qui venenum paran
State cauti, cras hoftis veniers ad vobis occurrendum in via Auſtrali, videte
quomodo, &c.
Corneliusqaem promouiſti, abiecta gratia v inimico tuoferuit .
Garrus hoftilis auro opastus ducitur in Poliam , vide guid agas .
Sed hæc fufficiant . Si enim centum millia huiufmodi monitionum fecretarum
tranſmittere velles ille omnes vna & fola epigraphe fupradicta , quæ pro cla
ue maneat, co quo dictum eft modo,eruerentur per folos numeros ex varià ta
.
bellarum difpofitione , & applicatione , vt vidifti . imò amplius dico , omnes
mundi bibliothecas citius defcribi poffe , quam vt Combinationes omnes hu
jufmodi fecretarum litterarum conceptus defcriberentur. Sed hæc fusè in,
Arte noftra Combinatoria demonftrauimus ; ad quam Lectorem remitto.
nii etu
ES COROLLARIVM SECVNDVM .
Ater quoque epigrapham pari modo infinitis modis mutari poffe, itaut quæ
as clauis munere
Dixi vel vnum verbum fufficere poffe pro claui ad quamcunque , vel fufiffi
mam Epiſtolam confcribendam . Sed hoc exemplo oftendam .
177
i PROPOSITIO SEXTA .
Int hæc verba loco clauis S. P. DICIT. dico buius ope , vel vaſtam epi,
b
ftolam fecretis referam fcribi poffe, Sic autem procedatur . Collige 7.
tabellas pro quantitate litterarum , quarum frons referat hæc verba :
25
: S. P. DIGIT
{
Si itaque quoddam fecretum juxta hunc conceptum verborum tenorem
fcribere defideres, v.g. Magnum quid circa te agiturs quareprouide tibi in tem
pake Vides igitur " tenorem horum verborum maiorem effe quam vt à paucis
+}
literis clauis confici poffit . Quæritur itaque quid agendum hoc cafu ?" Dico
boc cafu co
, qui fequitur modo procedendum effe:rem paucis indigitabo . Pone
prinum fub litteris clauis, tot arcani fenfus litteras, quot poteris, v.g. 7. prout
bic nos fecimus , deinde reuerfus ad principium reliquas fermonis occulti lit
1: tetas ordine pones , femper à principio ordiendo vfque ad vltimam litteram ,
vt in hoc præfenti exemplo pater, & prodibit fecretus verborum fenfus , iſthạc
numerorum ferie, vt vides ,
+
1. 15
...
¿ 8.04
Clauis
1
139
473
Clauis. S.P.DICIT S. P. DIG 1 T
.~ .
" d a g i t
te quare
prouide 23. 12. 20. 4. 18. 18. 15:
i i biint 16 " ci ga a
S
em pore . 24. 23. 15. 24. 8. 12. 19.
id eft te q 14 a የ
∞
24. 7.
*
circa te
.
t b 2
quare pro
uide tibi in 2. 4. 12. 7. 18. 9.
m P 0 y C.
tempore.
Hos numeros vbi vnà cum perbreui epiftola , cuius clauis S. P. DICIT,
correfpondens acceperit : tunc promptis è ciſta 7. tabellis , quarum frons re
ferat has litteras S. P. DICIT. id eft , Salutem plurimam dicit . Deinde coa
&is primæ lineæ numeris in tabellis inuentis in vnam lineam , nempe 14. 16. 4.
8. 20. 1.4. litteræ numeris correfpondentes dabunt magnumq, quæ feorfim
notentur . deinde coactis alijs 7. numeris in ynam lineam tranfuerfalem , litteræ
alphabeti tibi exhibebunt : uid agit . & hifce feorfim in directum fcriptis : hoc
pacto procedes vfque ad vltimam numerorum feriem , & prodibit arcanæ fcri
PROPOSITIO SEPTIMA,
Vomodo vel vnica voce , vel pauciffimis verbis pro claue pofitis , fub ijs
integra epiftola de rebus magni momenti confcribi poffit , paulò ante
O
docuimus . Quibus expofitis , iam quoque exemplum à Trithemio ,
ceu paradoxum quoddam propofitum manifeftemus , quod & fupra adduxi
mus . Itaque pro claui accipias quamcumque epiftolam,aut etiam orationem,
& fub ipfa arcano fermone rem magni momenti abfcondes : vt fequitur.
latore prafentium, quiafunt mihi valdè neceſſarÿ pro conftruétione cuiuſdam adi
In arcano verò non nifi 47. reperiantur , dici fanè non poteft , quantoperè mul
torum ingenia hic defectus fatigauerit, dum fieri non poffe dicunt inæqualem
litterarum in vtroque numerum , id quod à Trithemio promittitur , minimè
reddere poffe , atque adeò artificium quoque non fubfiftere . Sed qui paulò
ante propofitum paradigma rectè perceperit , ftatim rectè fe habere rem vide
bit , Trithemium more folito ad yexanda curioforum ingenia data opera,
hunc defectum commififfe percipiet : cum non fit neceffarium clauis litteras
litteris arcani fensùs femper correfpondere debere ad æqualitatem ; cum cla→
uis nunc abundare , nunc deficere poffit : fufficit enim fecretum fermonem co
pertingere , vt abfolutum fenfum conficiat relictis in claui litteris fuperfluis .
Si verò clauis litteris fuis defecerit , id eft pauciores litteræ fuerint clauis ,
quam arcana epiftolæ , tunc ad principium clauis recurrendum eft , vti in præ
cedenti exemplo expofuimus . Sed iam ad exemplum Trithemianum elucidan
dum progrediamur ,
fen
1
141
nis contextum difpofueris , & deinde numeros iuxta fecreti fermonis tenorem
in vnam tranfuerfam feriem coëgeris , eadem per litteras numeris adiunctas
fcriptura fecreta, id eft Confpirauerunt in necem suam , & c. emerget . hoc pa
to innumeros arcanos fenfus , vel fub vna clauis fententia obuelare poteris ,
&
& contra fub innumeris fenfibus , fententijs, apophtegmatis , epiftolis de qua
cumque re agentibus , vel vnicum fecretum facilè teges , adeòque verè hic
dici queat : Vnum in omnibus, & omnia in vno effe; & ratio in promptu eſt
cum enim tot reuolutiones tabellarum fieri poffint , quot ex 24. litteris com
binationes fieri poffunt , apertè patet negotium hoc finem non habere : & pa
tet ex hoc numero 25852016738884976640000. qui numerus refert com
binationes litterarum 24. alphabeti , fi nulla littera repetatur bis . Quid iam
putabis de noftro artificio , vbi cunce litteræ fæpius repetuntur ? certè nulla
fententia imaginabilis occurret in quacumque tandem lingua , quæ tabellarum
ope non exhiberi queat : adeoque in hac exigua ciftula , conclufæ litterarum
combinationes, omnes totius mundi bibliothecas , quoad varietatem & mul
CAPVT QVINTV M.
Quomodo buius artificij ope per epiftolas quacumque lingua , quarum etiam im
peritus eft , & quas ne famà quidem percepit , quafpiam fcribere poffit , ima
quibufcumque peregrinis characteribus, vti Hebrais, Gracis, Arabibus,
Syriacis, Armenicis , Ethiopicis, Sinenfibus, & quocumque tandem
alio characterum genere , ad occultos animi fenfus alteri te
gendas, nulla numerorum tranſmiſſione vti poffit.
1
diftin&
tarum numeros, tandem in arcanæ fcripturæ notitiam venit . vt proinde
hic nulla linguarum peritia opus fit : Sed fufficit, vti dixi , vt quifpiam lingua
quacumque defcriptum , aut ex libro peregrinæ linguæ characteribufque com
pofito , fermonem iuxta numerorum feriem diftinguat. Sed exemplo id often
diffe fufficiat .
PARADIGMA .
Quo quifpiam quacumque lingua arcani fermonis fenfum obuelare poſſe docetur .
LATINA.
Cariffime Theophilace .
quantum mea cauſa facturus fis, cum negaueris mihi rem tam exiguam; verba
tua & animus non videntur mihi bene confentire, fitu petijffes à me res maio
ris momenti , nihil ego negaffem tibi . Verum profectò illud eft , quod vulgo
dici confueuit, probandos effe amicos , antequam his opus fit , nam in aduerfis
ITALICA .
Appiate ch'io fono molto mal contento di voi , perciò che non hauete volu◄
SAPE
to preftarmi il voftro libro . Non poffo imaginare come la habbi merita
to verſo di voi hora ben m'auueggo che voi farefte poco per me , quando
voi mi negate si poca cola . Le voftre parole & i voftri penfieri non fi confan
no bene l'vno con l'altro; fe voi m'hauefti richieſto cofe di maggior importan
qua non ve l'hauerei negato . E ben vero quel che fi dice communemente ,
fempre conuienne prouar gl'amici , prima di hauerne bifogno , perche prouan
doli nella neceſſità faria troppo tardi, onde mi baſta d'hauerui prouato,
Ony GALLICA.
Vira
Achez que ie fuis fort mal content de vous , à caufe que vous ne m'auez
,
SA 1. penter is lay
envers vous ; -- maintenant aperçoy ie bien que vous feriez bien peu pour moy,
quand
143
HISPANICA.
Aued que yo eftoi mal fatisfecho de vos , por que no me aueis queri
SAUdoC preftar vueftro libro . No puedo entender , como yo lo aya
merecido , aora veo bien que vos hariades muy poco por mi › pues
GERMANICA .
Viffet das ich nit vvolzufriden bin mit euch , das jhr abgeſchlagen habt
V Ville B
mir zu leyhen euvver buch; furvvar ich kan nit gedenchen , vvic ịch
vmb euch folches verdient hab; ietz aber merck ich,vvas jhr von meinet vvegen
thun vvürdet, die vveil jhr mir verfagt habt ſo ein klein ding . Euvver vvort
vnd gemüt beduncken mich nit zu fammen ftimmen , fo jhr begert hettet von
min fachen,daran viel mehr gelegen vvehr, ich vvolts ench uit verſagt haben.
Aber es iſt vvahr,vvie das gemein ſprich vvort iſt , man foll probieren einen
freundt, ehe man feiner bedarff : dann in der nott probieren , ift zu fpat . Es
ift mit haber genug dafz ich euch probiert hab .
ANGLICA.
Novy that Iam very ill content vvith you becauſe that you vvoulde not
Κ fende me your booke , I cannott imagine hovv I haue deferued that of
you : novv I vvell perceaue you vvill doe very litle for me vvhen you deny
me foe fmall à matter . Your vvords and thoughts doe nott agreevvell
one vvith another : if you had defired of me things of much greater impor
tance : I vvoulde not haue refufed them you . It is moft true that men com
monly fay : One ought alvvayes to prooue his freindes before one haue nced
of them : for to prooue them in neceffity , that vvere. to late. Therfore it is
ilove.007 wd A
enough for mee to haue proued you
647 63
BELGICA. 472 A
iny 36041
eet da ick ben feer qualiicx te vteden teghen u , vye oorfake dat
VVeetghy my niet en hebt vvillen leenen uvven boeck . Ick en cans
nit peyfen hoe ick t'uvvaerts dat verdient hebbe : nu mercke iсx vvel , dat
ghy foudt doen feer luttel voor my , als ghy my ontfeght : foo cleyne fake .
>
u vvorden ende ghedachten , en ghelijcken niet vvel d'eene d'andere : dat
ghy my verfocht hadde dingen van ueel meerder importantie ick en foud
Y 2 fe
144
fevniet gbevveyghert hebben . Het is vvel vvaer dat men gemeyneliick feyt:
Men behoort altoos fijn evrienden te procuen eer dat menfe behoeft : Vvant
die te proeuen in den noot , dat vvaer te fpade : Daerom het is my ghenoech
u beproeft te hebben .
GRECA .
HEBREA.
ARABICA
الاحمق أسمعلولا جهل العاهل لم يعرف لبيب العقال بشتة خصال يعرف
ad eorum fecretum pertingere poffit ; & hoc folum ex alia aliaue clauis muta
tione, quæ quamdiu cognita non fuerit, etiamfi centum,vti Trithemius dicit, an
nos in eius inquifitione laborarent omnes docti & praxeos periti, femper tamen :
irrito conatu ad fecretum penetrandum ſe fatigarent .
CAPVT SEXTVM.
rum 9, feorfim fcribe . Et hoc pacto ex litteris clauium & arcane fcripturæ ,
erues numeros vnicuique columnæ appropriatos . Atque hanc numerorum
feriem 20.6.5.9.8.6.9.12.13,10,22.9.7.16,13.24.15.14.16.8.8 . mittes ad ami
cum , hoc explorata claui fingulis litteris in appropriata columna repertis , ve
niet in notitiam fermonis fecreti hoc pacto . In columna C quæretur numerus
20, & Giunctam ei litteram feorfim ponet . In columna A quæretur numerus
6, & littera A ei iuncta feorfim ponetur . In columna R quæretur numerus 5 ,
& littera ei iuncta V feorfim ponetur . denique in columna 1 quæretur nume
ruso, eique iuncta littera E feorfim ponetur . habebitque primam fecretæ lit
tere vocem CAVE, haud fecus in reliquis procedet , donec totum latentis ar
çani myſterium detexerit . Sicuti itaque fcripturus litteras per clauem fimul
& arcanam fcripturam numeros determinat arcani indices , ita lecturus per nu
meros tranfmiffos, & clauis fubfidio litterarum, litteras fecretum conficientes
•
CAPVT SEPTIMVM .
Nouum inuentum, multo. Trithemiano excellentius, quo quis per epiftolas doîtè
& eleganter in quacumque lingua fcriptas , arcana mentis
amica manifeftare poterit .
vel ad principium clauis redibis, vti propof.a.cap.3 . docuimus, vel cum fequen
tis columnæ claui fermonem continuabis ; & fic de cæteris . Qui modus adeò
fecretus eft , vt ab humano eum ingenio penetrari adynaton exiſtimem ; acce
dit epiftolæ de quacumque re tractantis nitor & elegantia , quâ mirum in mo¬
dum arcanum obtegitur . Nihil dico amplius , fagax ingenium facilè meam
intentionem intelliget .
CONCLVSIO .
ftabit .
Affectus tuus erga me eft ftabilis, tener , ftudio plenus,fatagam vt tribuam_
Roma tibiparem . Si verò arcani fensus litteræ maiufculis fcribantur; fic ſtabir
*piſtola
affectus Vus rRga mE eSt sTabilis , tĒner , sTudio pLenus 2 sAtagam
148
2
Ad Maiorem Dei Omnia,Virginifque Matris MARIAE
gloriam .
Sabi
01200
j
¿
.....
Bojoc J
Stan WILTRON OX
La pend
ngle an
ܐ ܢ ܕܣ ing Stike
lanie !
Joy
theo trời lại
APOLOGETICA
Ad Polygraphiam nouam
sad done ?
In qua Cryptologia Trithemiana difcutitur , & Arcana paradoxa à Tri
DISQVISITIO PRIMA .
Verum antequam telam ordiar , prius ipfa Trithemij verba , Polyg. fuæ
pag.1oo. & fequentibus propofita adducam : vt ex ipfis quid propriè per fua
paradoxa intellexerit Trithemius , & quomodo ea in executionem reduci poffe
exiftimauerit , adducam : Vt tandem per rigidum verborum examen adeo ab
omnibus curiofis ambita tandem pollicitationis Trithemianæ veritas innote
fcat . Sic autem loquitut .
In manibus (inquit) iam habeo grande opus , quod fi vnquam fuerit publi Inaudita que
catum, quod abfit, totus mundus mirabitur, cuius primi Libri titulus eft , Stegano- Trithemius
graphia . Erunt autem quatuor libri , quilibet ad minus centum capitulis diftin- pollicetur
guetur . Incepi hoc opus ad inftantiam vnius magni Principis , quem nominare mundo .
non opus eft. Quaris quid hoc opus docet ? Maxima docet , omnibufque nefcien
tibus fupenda & incredibilia , quæ à fæculo nunquam funt audita . Primus enim Primus liber
liber continet plufquam centum modos occultè fcribendi quidquid velisfine omni Steganogra
fufpicione, fine litterarum tranfpofitione , fine omni timore , ita ut non fit homo in phix.
mundo, qui naturali induftriaſcire , velſuſpicari quidem poffit , quid in meis lit
teris contineatur, præter eum qui artem monit, ex me, vel ex eo quem ego docuero.
Verba funt plana, &familiaria, omni ſuſpicione carentia , ſed intentionem meam
nemo fine arte percipere poterit in aternum , quantumcumque fit doétus , & eft res
verèftupenda . Secundus liber multo mirabiliora continebit , per ignem videlicet
Secundus li
in hac arte poffum mentis mea conceptum notum facere artem meam fcienti ad ber .
fine fcriptis, fine fignis per quemcumque nuncium , quifi comprehenfus in via
fuerit ,fi interrogatus etiam per tormenta duriffima, nihil poteft fateri de nuncio
meo, quia nihil fibipenitus "conftat de illo , quidquid occurrat , nuncium meum
femper manebit occultum , nec omnes totius mundi homines ,fi fimul effent congre
gati, poffent illud veſtigare virtute naturali . Quod etiam facerefine nuncio,dum
volo, paffum , voluntatem quóque meam indicare poſſumſedenti in carcere artem
fcienti, etiam longè abfens , quantumcumque cuftodiatur , etiamfi tribus milliari
busfub terra federet - Et hac omnia latiſſime & vniuerfaliter , quando & quo
tiefcumque voluero poffum naturaliter fine aliqua fuperftitione , vel adiutorio fpi
Tertius liber, rituum quorumcumque . Mirafunt ,fateorfed audi mirabiliora . Tertius liber do
cet artemper quampoffum kominem idiotam , fcientem tantum linguam mater
nam, qui nunquam nouit verbum latini fermonis , in duabus horis docere ſcri
bere, legere & intelligere latinum fatis ornatè & difertè quantumcumque volue
rit, ita ut quicumque viderint eius litteras, laudent verba, intelligant latinè com
pofita . Quartus liber continet multafupenda experimenta ,fed purè maturalia_;
mentem videlicet meam indicare poffum fcienti artem meam inter edendum ,
vel fedendum, cum alijsfine verbis,fine nutibus quam latiffime voluero , etiam
inter loquendum , prædicandum , ludendum in organo , vel caniandum fine impe
dimento actionis alterius cuiufcumque, ita ut prædicando bona &fancta indicem,
non verbis, non fignis, non nutibus , cusufcumque fcienti latiffimè quidquid volue
ro, etiam claufis oculis , & alia multa . Quartus liber continebit arcana , quæ non
fant in publicum proferenda . Mirantur hac omnes, qui audiunt , è quibus multi
funt viri nobiles, atque doctiffimi exiftimantes ifla ant effe impoffibilia , aut peni
tusfupernaturalia . His ergo tibique refpondeo , quod multis refpondi , multa na
turaliter effe poffibilia , que neſcientibus vires natura, impoſſibilia , vel etiam sum
pernaturalia videntur . Et ecce coram Deo meo loquar, qui omnia nouit , quod ca
qua pradixi miranda, multofunt excellentiora , profundiora & maiora , quam
ega fcribere, aut tu credere poffis , & tamen omniafunt purè naturalia , fine de
ceptione aliqua,fine fuperftitione, fine magica arte ,fine inuocationefeu minifterio
quorumcumque fpirituum . Hac ideò dixerim, vtfiforte aliquando rumor ad te
peruenerit, me aut fcire, aut poffe miranda , non me magum dico exiftimares , led
philofophum . Nam quod Alberto Magno profundiſſimo rerum naturalium fcruta
tori contigit, ut propter miracula, que occulta virtute operatus eft, magus à vulgo
fit habitus, mibifum certus , fimiliter contingere poffe . Si quaris vnde mihi ifta
Reuelatio fa- que nemo alius nouit ? audi . Non ab homine , neque per hominem iſta didici, ſed
éta Trithe
per
reuelation em nefcio cuius , cum enim prafenti anno quadam vice cogitarem ,
mio .
quid noui poffem inuenire, quod omnes lateret , cæpi cogitarefi ca poffem excogita
re, qua dixi miranda . Cum poft longam, phantafiam , tanquam de re impoſſibili
penitus defperarem, dormitum eo, me nocte repofui , fatuitatem meam ipfe mecum
deridens, quam impoffibilia quarere tentauerim . Eadem nocte mihi aftitit qui
dam, dicens : uonfunt vana , ò Trithemi , qua cogitafti , quamquam tihifint im• ·
poffibilia, que nec tu, nec alius tecum poteris inuenire : Dixique ad eum : fi ergo
poffibilia funt , dic obfecro quomodo fiant . Et aperiens os fuum , de fingulis per
ordinem me docuit , oftendens quomodofieri, qua multis diebus fruftra cogitaue
ram, defa cili poffent . Ecce coram Deo quia non mentior , fed veritatem dico ,
neminem ifta adhuc docui , quamuis multi promittentes magna , Sape rogarint ,
prater vnum Principem cuifcribo, quem de poffibilitate artis manifefto argumen
tofeci certiorem, nec decet iſta alios fcire, quam Principes, alioquin multa per ea
fierent, mala , traditiones , deceptiones ,fornicationes , & alia quacumque vellent
homines mali . Sed bene vtentes arte multa per cam bona reipublicefacere poſ
•
fent, poffum autem ifta omnia docere in omni lingua totius mundi , quam nun
quam audini . Hec tibi Bofti propterea fignificare volui , ne me crederes
otiofum .
Opus
APOLOGETICA . 3
Opus hoc Steganographicum nunquam lucem vidiffe , fed mente tan- Steganogra
tum conceptum fuiffe , vel ex verbis Trithemij luce meridiana clarioribus pa- phia Trithe
mij nunquam
tet . In manibus , id eft ; pra manibus iam babeo opus grande , id eft circa eius ¿prodijt.
compofitionem in qua iam tota mea defudat induftria . Quod fi nunquam
publicatumfuerit, quod abfit, verba dum de futuro loquuntur, illud neque com
pofitum adhuc , nec ad lucem deftinatum fuiffe apertè verbis , quod abfit , de
monftrant . Pergit etiam ad operis difpofitionem , erunt autem 4. libri , quili
bet ad minus 100. capitulis diftinguetur , quæ verba , dum de futuro loquitur ,
librum mente tantummodò conceptum fuiffe luculenter docent. Quaris quid
boc opus docet ? maxima docet , omnibufque nefcientibusftupenda , & incredibi- Steganogra
bilia, qua àfaculo non funt audita , rectè dicit nefcientibus ftupenda & incredi- phiam mira
bilia doc ere,
bilia, cum aliud fit prægrandia promittere , aliud verò ita promiffa fefe habere dicit .
ipfo effectu demonftrare ; fed plerumque accidit , vt arcana , quæ adeò tumi
dis verborum ampullis , tot magnificis laudum titulis , in cœlum vfque extol
luntur , mox vbi foluto corticis inuolucro luci patuerint , tantum abeft , vt
quæ præhabito conceptui fatisfaciant, vt potius veluti ridicula, & puerilia con. Non
dent refpon
promif
temptui habeantur .Talia mihi videntur, hic promiffa , vel ipfo Trithemio at- fis effectus .
teftante Polyg.fol.604 . puerilia , inquit,funt ifta , fateor , cum vnufquifque pro
fuo capite & arbitrio plura venuftiora poffit confingere , quam nos in volumine
confignauimus, & paulo poft ,pudebit nos olim veremur, hifce nanÿs intendiſſe,
animum, vtilioribus intermiffis, fi itaque puerilia fe fcripfiffe afferat , quomodo
ca prægrandia, incredibilia , & à fæculo non audita dicere audeat, capere ne
quco . Pergit deinde ad primum Steganographiæ librum , de quo ita fcribit .
Ērimus liber continet plufquam 100 , modos occulte fcribendi quidquid velis fine Primi libri
omnifufpicione,fine litterarum tranfpofitione, fine omni timore , ita ut non fit ho- miranda.
mo in mundo , qui naturali induſtria fcire , velfufpicari quidem poffit, quid in
in meis libris contineatur præter eum , qui artem nouit ex me , vel ex eo quem
ego docuero, verbafunt plana , &familiaria omni ſuſpicione carentia , fed inten
tionem meam nemo fine artepercipere poterit in aternum , quantumcumque fit
doctus, & eft res verèftupenda , Quæ dixit Trithemius, non abfona funt à com
muni Steganographorum artificio , eorumque non extremam partem iam in
Polygraphia fua mundo exhibuit, quæ tamen vtrum verbis eius hic inductis fci
tè refpondeant , videat Lector , ay
Hifce itaque relictis , iam ad fecundi libri paradoxa progreditur , quæ vti
Libri fecundi
à nemine huc vfque capta funt , ita eadem ad incudem reducta à rubigine admiranda
· examinantur .
paulo rigidius defcobinanda rati fumus . Sic itaque loquitur Trithemius
Secundus liber multo mirabiliora continebit , per ignem videlicet in hac arte
poffum mentis mea conceptum norum facere artem meam fcienti ad quantam
cumque diftantiam, ad 100, milliaria, velplurafecurè, fine verbis fcriptis,fine,
fignis,per quemcumque nuncium , quifi comprehenfus in via fuerit ,fi interroga
tas etiam per tormenta duriffima, nihil poteft fcire de nuncio meo , quia nihilfibi
penitus conftas de eo , quidquid occurrat , nuncium meum femper manebit occul
tum, nec omnes totius mundi homines , fi fimul effent congregati , poffent illud in
ueftigare virtute naturali ; quod etiam fine nunciofacere , dum volo , poffum .
Multa in hoc verborum contextu reperiuntur prorfus contradictoria . Primo.
per ignem fine fignis abfenti ad quantamcumque diftantiam, etiam ad 100, mil- Quomodo per
ignem artem
liaria & amplins fe arcana mentis fuæ nunciaturum pollicetur . Quæro itaque exerceat,
fi per ignem , quomodo fine figno ; cum vel ipfe ignis, fi quidem ita per ignem
li
promittit ad aliquid indicandum, neceffarius fit : vti enim fine figno , & per
fignum , ignem fcilicet fibi contradicere videtur : ita quoque , quod Trithe
mius iactitat , per ignem fine figno in Polygraphia fubfiftere non poteft; poffe
quidem per ignem aliquid fignificari abfenti , fine fcriptis & libris , hoc capio ,
fed fine fignis, quæ litteris, & fcriptis æquiualeant, id præftare poffe neminem.
2 vel
4$ APPENDIX
PRAGMATIA PRIMA .
by sup L 196 ISTRAT AH
A cl
B &b 8444 {
.100 Quomodo iuxta Trithemium per ignem ad quamcumque diſtantiam
Of
aliquid fignificaripoffit?
ras , non dicam ad 190. fed ad 400. milliaria, quid circa littus agatur , fignifi
care queant . quæ vti plerumque in Promontorijs, altioribusque montium api
cibus extructæ funt , ita quoque incolæ mediterranei mox vbi flammam vide
rint,
APOLOGETICA .
fet.v.g. fi Neapolim quidlibet horum Romà tranfmittendum foret, hoc pacto Modus ope
procedendum effet . Seligendi quatuor, aut quinque montes, fiue Promontoria, randi.
ex quorum vertice vnum alterum refpicere poffet , Neapolim vfque noui de
nunciandi terminum ; deinde vigiles determinandi fignorum per ignem fu
mumue edendorum notitia prius probè inſtructi : Poftea ingruente, aut mor
te, vel natiuitate , vel electione alicuius Principis dictos vigiles paratos effes
oporteret. Si de morte alicuius Principis fignificare volueris , vna id excitata
to fignum affumi poffit . Si ex natiuitate,duabus flammis, vel
flamma ex condi&
fimul , vel confecutione excitatis ; fi de electione alicuius principis noua dan◄ " pul 2992
da, id trium flammarum exhibitione notificari poffet . De nomine verò electi MinuK
Quomodo hore fpatio Roma Neapolim qualecumque tandem nouum tranfmitti poffe .
circa terraru Imo fi circa totum terrarum orbem talis locorum diftributio fieret in 35%affum
orbem cry
ptologia exer ptis montibus, quorum vnufquifque ab altero non nifi 20. milliaribus Germa
ceri queat . nicis diftaret, dico non nifi duorum dierum , & 19. horarum fpacio noua expe
diri poffe ; Qui verò ob exiguum fpacium, vti in obfidionibus per accenfas
faces Cryptologiam perficere volunt, facilius negotium expedient . Modum ,
4
fufe tradidit Ioannes Baptifta Porta , lib. de furtiuis litterarum notis cap. 10.
fol. 39. coque veteres Romanos vfos effe Diodorus Siculus , Polybius alijque
tradunt, ad quos Lectorem remitto .
Atque hae fufficiant ad indicandum modum , quo Trithemius per ignem
ad quantamlibet diftantiam conceptus fuos fine litteris & fcriptis tranfinittere
fe poffe putauerit , quia tamen nonnullis Philofophaftris non placet , hic alio
modo ignem hunc intelligi debere exiftimant . an
Cornelius Agrippa , Paracelfus & Baccon putant Trithemium per ignem,
Vtrum quis quo adeo admirando modo fecreta fua communicare poffet ad quantamlibet
in difco lunari
quidpiam in diftantiam, non ignem noftrum, fed Lucem Lunarem intellexiffe , cum non de
fcribere pof- fuerint , qui nouo & inaudito , fed ridiculo prorfus & ftolido conatu fpecies
fit .
litterarum, animique conceptus in Lunari difco per Catoptricam reflexionem
legendas exhibere fe poffe & credere , & alijs omnibus modis perfuadere non
fint verecundati ; atque hanc artem calluiffe Trithemium aiunt : & ne quid
ftolidæ præfumptionis defit , formam rationemque ſpeculi deſcribunt , modum
tamen operandi , ne ipfos tantæ ridiculæ machinationis puderet, confultò reti-.
cuiffe videntur . Et quod oppido miror , huic tam infulfo machinamento fi
dem adhibere voluiffe cæteroquin haud ignobilem philofophum Ioannem
Baptiftam Portam , qui inter cætera arcana Magia naturalis fpeculum hocce
,1
Speculum felenographum hifce verbis deſcribit ;" Speculum non fit chalibeums fed vi
Ioannis Ba- treum, foliditatis digitalis , ftannea bractea fit ex antimonio repurgato & plum
ptiſte Porta . bo,qualia in Germania fierifolent . Fiat forma ex argilla, vitrumque vitrariorum
formaci liquefcat, vtformam introducat quid quæfo opus eft tot ad fpeculum
formandum requifitis, cum fpeculum fimplex idem præftare queat , quod illud
tanto ftudio defcriptum ? quis non videt omnem hanc difpofitionem , non ad
vfum aliquem,fed ad incomperta ab ipfo arcana myftico quodam apparatu ob
delanda thrafonica affectatione factam fuiffe . Sed audiamus iam porro 1 de
pere; imo fcholafticæ philofophiæ deditos viros , qui cæteroquin tanto rigore
abfonas fententias infectantur, hanc omnium vaniffimam , fuperfticiofiffimam ,
mendaciffimamque amplexari non verecundatos fuiffe. Sic enim ait de Trithe
mio loquens : Eft & aliud preſtigium admirandum ; Namfiquis nocteſerena_ Trithemio
plena Luna radijs aliquam imaginem aut litteras fcriptas , aliquo artificio appo adfcribitur
nat, eas legere poterit quifpiam rei confcius , idque à quolibet fpacio , fimulacris opinio de fcri
bendo nonni
in aëre multiplicatis furfum raptis , & una cum Luna radijs ad terram reflexis . hil in difco
Quod etiam inauditufieripoteft, ad quem fpecies reflectuntur , vt in Echo patet , lunari.
adeo utpoffit quis etiam remotiffimus audire & intelligere quid alius fufurret in
occulto . Vnde bene concludit Trithemius naturaliter effe poffibile, & fine fuperfti
tione, nullo alio mediantefpiritu , hominem homini ad quamcumque longiffimam
etiam iucognitam diftantiam breuiſſimo tempore nunciare mentis fuæ conceptum ,
etfi illud tempus non poffit præcisè menfurari , id tamen intra 24. horas fieri ne
ceffe eft . Si itaque hâc fteganographiâ lunaris lucis beneficio, Trithemius artis
fuæ arcana nunciari poffe putauit, cum inter nugaces Philofophaftros,& fanati
eos fuperftitionum magiftros annumerandum ducimus, dignum qui non à Phi
lofophis , fed à deliris mulierculis confutetur : quod à Religiofo viro tam in
digna, & abfona fenfifle , abfit .
Sunt verò alij Trithemij fequaces , qui ne magiftro meritiffimo viro tan Vtrum Tri
themius per
tam infamiam inuri paterentur, aiunt , per ignem fuum Catoptricas reflexio catoptricas
nes intellexiffe ; quod fi ita eft, à veritate non multum ablufit, fed non in eam refleximus o
inquam ipfe fieri poffe putauit indeterminatam quantamlibet diftanriam . peratus fit .
Quomodo autem hoc artificium fieri poffit , & quomodo per fpeculum Sole,
illuminatum , non ad quamlibet, fed proportionatam diftantiam integræ litteræ,
intra abditos alicuius conclauis muros tranfmitti poffint , nos in Arte Lucis , &
c
Vmbræ lib.10.fol.919 . & feq. fusè defcripfimus , magno fanè fucceffu , & praxi
frequenter à multis iam in effectum deducta , necnon illud , quando volu
mus Mufæi noftri fpectatoribus exhibere folemus , ad quam Lectorem remitti
mus , vbi & fabulam de litteris in lunarî diſco infcribendis , varijs multifque
demonftrationibus confutauimus .
DISQUISITIO SECVNDA .
VPER illa verba Trithemij : poffum etiam mentis conceptum ar- Trithemius
tem fcienti manifeftare per ignem ad quantamcumque diftantiam quomodo in
telligendus fi
fine verbis , fine fcriptis ,finefignis , per quemcumque nuncium ne litteris,fcri
quifi comprehenfus fuerit in via , fi interrogatus etiam per tor- ptis,fignis,nu
tibus,mentem
S menta duriffima, nil poteftfateri de nuncio meo , quia nil fibi pe ſuam alteri
nitus conftat de illo , quidquid occurret , nuncium meum femper manifeftare .
manebît occultum, nec omnes totius mundi homines , fi fimul effent congregati ,pof
fent illud veftigare virtute naturali . Quod etiamfacere , dum volo , poffum
fine nuncio, voluntatem quoque meam indicare poffum fedenti in carcere ar
tem
APPENDIX.
tem meam fcienti , etiam longe abfens , quantumcumque cuflodiatur , etiamfi tri
bus milliaribus fub terra federei ...Et hac omnia latiffimè & vniuerfaliter,quan➡
do & quotiefcumque voluero, poſſum naturaliter ,fine aliqua fufpicione , velſpi
rituum quorumcumque .
Hæc funt verba , quibus Trithemius artem fuam nimij verborum pom
pis defcribit, quæ tamen fi rectè intelligantur, & foluto nucis cortice ritè exa
minentur, nil prorfus intus, nifi putridam ac verminofam fubftantiam reperies:
Parturiunt montes , nascetur ridiculus mus . Tria potiffimum in hocce verbo
rum contextu reperiuntur,quæ vti amphibologicis verbis referta funt,ita exacta
quoque interpretatione indigent . Primum eft de Nuncio . Secundum eft de
conceptu manifeftando fedenti infra terram tribus etiam milliaribus . Tertium
ALIVS MODV S.
Vomodo verò alio aftu nuncius fine litteris,fine fcriptis aut fignis ad arca
na alteri correfpondenti fignificanda expediri queata,periam. Vbi tamen
Ο
Lectorem fcire velim,dum fine litteris,fcriptis, fignifue quendam nun
cium expediri poffe dicimus , id non in rigore , & quoad litteram intelligi Quæcumque
debere . fed cum moderatione quadam , quafi diceremus finé litteris , fine Trithemius
fcriptis , aut fignis manifeftis , fed eo aftu conftitutis , quæ nemini de latente, Promifit , cum
moderatione
quopiam fecreto fufpicionem mouere queant : atque fic Trithemium quoque intelligenda
fenfiffe ,ex varijs Polygraphiæ fuæ locis colligitur,quod & fub nomine fpirituum, funt .
quos iam mifophotos , ideft luminis ofores , artificiofa quadam techna abditos ,
nunc philophotos , ideft iucis amantes vocat , indigitauit , quæ tametfi arcana
fcribendi ratione concinnatæ fint , ftatim tamen alicuius fecreti fub ijs latentis
fufpicione non carent . Vnde fol . 50. fuæ Polygraphiæ , triplex inuifibilium
characterum genus , quo litteræ fine vlla alicuius latentis arcani fufpicione
fcribi poffint , produxit . Primum eft Dermaticum , alterum Hypofphalmati
cum, Tertium Aleoticum ,dermaticum, vtar verbis Trithemij, eft,quod fit in dor
fo munciorum , fcriptura quadam artificialis per tincturam cuiufdam humoris
dumtaxat vifibilis, quam penetrare nemofufficit, qui artis nefcit arcanum . An
non hæc prorfus congruunt , quæ paulo fupra per nuncium fuum fieri poffe
afferuit ?
Lector verba fupra allata cum hifce conferat, & apertè inueniet , arcanum
quod fuperioribus verbis ad fecreto conciliandam quandam veluti veneratio
nem defcripferat,modò ambitiofo quodam verborum apparatu obuelate cona
tum fuiffe; qualis autem iftiufmodi humor inuifibilis , quo litteræ in carne hu
mana fcribuntur , paulo poft exponam . Secundum genus hypafphalmaticum
dicitur, quo rebus certis in panno fcribitur , quod exficcatum videri poteft mini
mè , donec madefa & um in aqua frigida cernatur , arcanum poftea prodemus .
Tertium genus dicitur Alcoticum, quod,vt ait Trithemius , eft multiplex & va
rium, tam informa, quam in materia habetque modos occultèfcribendipenè innu..
merabiles . Eius autem fcriptura fit in charta, velfine charta cum nemilua & cala,
cum Raphocam , lapolce, alyfque rebus diuerfis .
Ne verò arcani vilitas ftatim omnibus pateret, monftris verborum id ob
Nemilua .
uelandum duxit, non tamen tanta aftutia , quin Oedipo , vel ad primum afpe- Cala
tum innotefcerent . Si quidem litteris fecundum tranfpofitionem diffipatis , Raphocam.
Lapolce .
per nemilua nil aliud fignificare vult , quam chartam fcribendam effe cum ne- Lilaliud eft
milua, id eft alumine, cum cala , ideft lacte , cum raphocam , id eft camphora , & quam alumen
cum lapolce, id eft Cepolla . Pergit deinde nouis verborum monftris fecretum Lac.
Camphora.
fcribendi tegere : Scribuntur , inquit, litteræ,& varijs modis abfconduntur , ac Cepolla.
B locis,
10 APPENDIX
locis , vt fub race tabulata nos legimus metatheticè fub cera tabulata , in
xofirila cubior, id eft in floribus rubi , in leope, id eft in pileo , in necloflas, id eft
in flafcone, in ceocali , id eft in calceo , in locabai , id eft in baculo , in ratera, id
eft in terra , & alijs penè infinitis . Ne verò fraus detegeretur.femper vnam
litreram fuperftuam adiecit , ve in cala pro lac , in catera pro terra, in qui,
bus A fuperfluum , in locabar , id eft baculo , t fuperfluum. Hoc pacto
Trithemius ad nonnullam fuis arcanis conciliandam æſtimationem procedit .
que profecto promiffis, & tantopere depredicatis fecretis , vti funt indigna ; ità
tantum abeft , vt æftimari debeant , vt porius puerorum ludibrijs , quam graui
fcriptori conuenientiora æftimanda fint .
Triplex arca Verum iam videamus quibus modis , & qua induftria litteræ cryptologica
nè fcribendi inuifibiles reddi queant . Air Trithemius primo , dermatico fcribendi genere,
genus .
in corpore fingulari quodam liquore litteras infcribendas ; quæris quifnam
ille humor fit ? dico effe humorem ex nitro & alumine , aut vitriolo compofi
1.dermaticú , tum, quo fi quifpiam in quadam carnofa corporis parte prius atractu calefacta ,
quidquid infcripferit , vix apparebit ad aliquod tempus , fed humor paulatim
carni altius infertus, tandem fcripturam nigro colore imbutam, exhibebit diffi
culter delebilem .
Hypofphal
Atque hoc pacto Trithemius ludit in corio pauperis nuncij . Ad Hypof
Aleoticum . phalmaticum & Aleoticum genus fcribendi à Trithemio propofitum quod at
tinet, hæc vti iure ad vnum reuocari poffuut, ita quoque arcana, fi tamen arcani
nomen merentur , hoc loco pandemus . Sunt autem multiplicis generis ; non
nulli,quibus fcribitur, liquores non apparent, nifi vbi puluere , aut cinere fuerint
afperfi , vti lac Tithymalli, Cataputia fiue Lathyridis, ac lac ficulneum . Quæ
dam liquoribus fcripta non videntur, nifi vbi chartam aquæ immerferis, vt fuc
Varij modi cus limoniorum,Cæparum,fal ammoniacum . Alij litteras adipe hirci , aut bouis
Icribendi oc
cul te . in filice pingunt , qui deinde per aliquor horas impofitus , iterumque extra
tus, ca quæ infcripta fuerant , vifui exhibet . Item albumine oui, quæ volunt
&
lecta , infcribunt chartæ , quæ deinde atramento tincta , abrafo albuminis li
quore, litteras demonftrant in fundo chartæ intactas . Iterum fi fignis fuper bra
chium , vel dorfum , aliudue membrum aceto, vel vrina, quidpiam quod occul
tum vult infcripferit , quod etiam exficcatum , ne veftigium quidem fcripturæ
oftendet, fi verò fuliginem , aut ex combufta charta in cinerem redacta , eius
pollinem infperferis , ftatim litteræ patebunt, quod idem fit, fi in fcriptúra adipe,
fæuo, alioue quodam pingui , guminiue , ac lacte formata dictum pollinem in
fperferis , iuxta illud Ouidij .
Tuta quoque eft , fallitque oculos è lacte recenti
Lutera , carbonis puluere tange , leges .
Fallet & humiduli , que fiet acumine lini ,
Et feret occultas pura tabella notas .
Litteræ per Litteræ verò , quæ igne confpicuæ fiunt , quamuis ferè vulgatum fit ex
ignem confpi perimentum , eius tamen modum hoc loco tradere operæ pretium duximus .
cue .
Epiftola fcribatur quæcumque , deinde omiflis fpacijs non neceffarijs, litteræ ,
fyllabæ , & dictiones , opportuna humenti fucco citri, cæpe , aut quocumque
tandem acri fucco delincentur , quæ quidem ficcato humore non apparebunt ,
fed folæ illæ , quæ atramento fcriptæ funt , cæteræ delitefcent : at fi pagina
igni admota incaluerit, tunc litteræ, quæ prius non apparebant in lucem emer
gent confpicua . Hoc pacto Sal ammoniacum aqua diffolutum litteras fcri
benti ita candidas reddet , vt vix ab albedine chartæ diftinguantur : verum vbi
eas igni admoueris , iam ex candore in nigredinem verfæ , fe confpiciendas
præbebunt . Rurfus fuccus Ceraforum viridi , ciclaminus ruffo colore char
tam imbuet : fic varij fructuum fucci varias dabunt colorum fpecies in char
ta reprefentatas . Iterum fcribi poffunt litteræ , quæ nifi aquæ immerfæ legi
non
1
APOLOGETICA . M:
non poffent , fit autem fequenti induftria ; alumen aqua diffoluatur , coques
diffoluto characteres defcribantur , qui cum exficcati fuerint , confpicui de
finunt , mox tamen ac charta aquis immerfa fuerit , confpicui reddentur:quod Variz praxes.
iterum fit , fi alumine fcriptas litteras in aqua Gallâ diluta immerferis ; fi ve
rò libuerit characteres ita formare , vt nifi lumine præfente legi non poffint ,
fic age . Ceruffa aliufue color gummi liquefacto immifceatur , ex eaque com
mixtione materia chartæ concolor parabitur , vt nihil ab illa difcernatur , vbi
tamen in illa litteras fcriptas lumini expofueris , illæ protinus veluti luces
quadam radiantes patebunt . Si verò in charta nigra albos characteres for
"
mare velis , fic operare . Oui albumen vitellumque ita diluantur , vt in liquo
rem fcripturæ aptum euadant , quo litteræ in charta fcriptæ ,vfque dum ficcen
tur , feponantur ; quo facto charta atro colore inducto ficcatoque , tranfmit
tatur ad correſpondentem,, qui rafo atramento , in fundo litteras albo colores
fulgentes reperiet . Iterum fiquis ouum cera obductum ftylo ferreo per ceram
adacto litteras formauerit , ac denique ouum litteris fuis formatum aceto for
ti aut vitriolato , per integrum diem immerfum reliquerit , hoc deinde ex
tractum , & ad amicum tranfmiferit , cera diffoluta in cortice litteras impref
fas exhibebit .
Innumera huiufmodi farinæ hoc loco adducere poffem . Ve
rum qui plura defiderat , is Mundum noftrum Subterraneum confulat : vbi
tom.2.fect.de falibus complura huiufmodi experimenta reperiet . Atque hi funt
inuifibiles illi nuncij , quibus Trithemius arcana artis fuæ adornabat .
$
DISQUISITIO TERTIA .
Qua arte Trithemius arcana mentis fuæ communicare poffit abfenti ,ſe
denti in Carcere , aut etiam tribus milliaribus infra r
terram commoranti ?
12 APPENDIX
hou
654 DN
93898
BEDGE
PRA
APOLOGETICA . 13
PRAGMATIA SECVNDA.
VTA figna dicimus , quod tacitè fine voce & fono , feu verbis An per figna
rerum fignificationes oftendant . Et primò quidem à nutibus Trithemius
locutus dici
capitis rem ordiemur . poffit .
Caput itaque deiectum humilitatem , fupinum arrogan- Capitis figna .
M tiam , in latus inclinatum languorem feu commiferationis affe
&um ; prædurum & rigens pertinaciam quandam mentis often
dit . Sunt & figna annuendi , vt capitis in anteriora demiffio , renuendi in
vtrumque capitis latus decuffio , & hoc pacto pro libitu cuiufque verecundiæ,
metus , admirationis , atque indignationis figna præberi poterunt . Pari paño
vultu nunc fupplices , nunc minaces , nunc blandos & mites , iam hilares & re
&
tos , modo triſtes deiectofque animo nos effe oftendimus , nunc odium , nunc
amorem monftrantes, quibus fignis tacito quodam indicio internos affectus, at
An per hiero Progredior ad hieroglyphicas notas , quibus veteres Ægyptij animi ſui
glyphicas no arcana prodebant , eratque fanè quam ingeniofiffimum inuentum , quo vel
tas locutus fit. vnica res per litteras aut voces oftenfa , integrum ftatim animi conceptum, mu
tis huiufmodi fignis artem fcienti exprimebant . Quod Cryptologicum lo
quendi genus Trithemium calluiffe , aperte docet in Polygraphiæ fuæ præfa
tione , dum quam latiffimè quæuis fe artem callenti indicare poife dixit , inter
fedendum , inter ludendum , inter prædicandum : cum enim Agyptiorum
technologiam probe intelligeret , haud dubiè hieroglyphica fymbola de qua
cumque re & materia collecta , in artis fuæ vfum facili negotio conuerterit .
Sola fiquidem hippopotami imagine remotè oftenſa , vel voce prolata , vel
etiam nutu ad corporis aliquod membrum applicato , ftatim correfpondentem
hoc veluti fermone monere poterat : Ne conuerferis cum aſſidente tibi , cum ho
mo impudens , fceleratus , machus & adulterfit , qui aliud non molitur , quam vt
tuo aliorumque honori infidietur ; quæ omnia hieroglyphicè per folam hippo
potami imaginem fignificantur ; & fic de coeteris . Quoniam verò hæc pro
lixiora funt , quam vt hoc opufculo defcribantur , Lector 1. Syntagma Oedi
pi Ægyptiaci adeat , vbi quidquid in Hoc genere defiderari poteft , collecta
reperiet . Quæ fi quis iuxta diuerfas materierum, ratiociniorunque claffes ,aut
etiam iuxta Alphabeti litteras difponeret , is haud dubiè ingentem de quauis
materia Cryptologicè loquendi campum reperiret : non verbis , non nutibus ,
aut geftibus , fed folis fymbolis huiufmodi hieroglyphicis oftenfis , eminus aut
Factum Seftij voce fola prolatis . Hac aftutia & fenili calliditate Tarquinius fuperbus , vt
filij Tarquinij eft apud Liuium, Seftio Filio apud Gabios degenti ad fe è Gabiorum feruitute
superbi .
liberandum , vfus eft , cum enim nuncium ad Patrem Romam mififlet , vt
quid facto opus effet à Patre exquireret ; is fecum nuncium in hortum duxit ,
vbi decuffis papauerum capitibus nuncio dimiffo , vt à fe gefta filio nunciaret ,
præcepit . Quod cum filio narraflet , is protinus mentem Patris affecutus
non infelici fucceffu procerum trucidatione fefe in libertatem reftituit . In
numera hoc loco adducere poffem circa Emblematicam doctrinam , fed hæc
fapienti annuiffe folum fufficiat . Vt verò conftet quomodo hæc & fimilia
alphabeti litteris applicari queant , ita vt littera folummodo prolata , autemi
nas
APOLOGETICA . 25
nus oftenfa , ftatim mentis conceptus patefiat , fic procedi poffet . Oftendi
mus fupra Trithemium fine vllis nutibus , verbis , fignis , mentem fuam ma
nifeftare non potuiffe . Quæritur itaque quomodo id feciffe putetur J
Dico
per figna membris humani corporis folo tactu impreffa . Sed & hæc non fuf
ficiunt ad lungos difcurfus de qualibet re formandos . Quare id tali ratione
atque hoc pacto de qualibet rè facili negotio cum amico colloqui poterat in
ter cdendum , fedendum , cantandum , loquendum , quod fi verò verere
tur, ne mutuò ſecretum detegeretur , fola membrorum per vocem prolatione
fine nutu loquebantur , & fic de cœteris . quibus auditis amicus ad notitiam
rerum pertingere poterat . Tabula fequitur , quæ & ad innumeras alias mate
rias extendi poteft .
1
Tabu
16 APPENDIX
Ex hifce patet primo Trithemium, fi non hoc ipfo artificio , faltem alio
huic non abfimili vfum fuiffe in fua Cryptologia : qualis quidem modus effe,
poterat ex Arte magna Raymundi Lullij extractus , quo per vniuerfaliffima
18. principia & 9. fubiecta , hanc Cryptologiam perfici poffe oftendimus_in_j
Arte noftra Combinatoria . Sed quia res longior eft , quam vt hic deſcri
bi poffit , Lector fuo tempore illam ipfam conſulat , verumque quod dixi , re
periet , in qua vel vnica, littera immenfam reciprocè difcurrendi materiam
fuppeditat .
Atque hifce modis Trithemium mentem alteri communicare potuiffe,
cenfemus , id eft nutibus externis fine litteris , aut verbis , aut fcriptis ; nifi
enim id ea induftria fieret , nemo mortalium capere poterit , quomodo homo
fine nutibus , verbis , fcriptis , & fignis alteri immobilis ad inftar ftatuæ , men
An per fynpa tem fuam imprimere poffit ; nifi id per fympathicos animi indices recipro
thiam fieri pof cè afficientes peregerit . Verum cum hæc fympathia inter hominem & ho
fit ftegrnogra minem nec vniuerfalis fit ; neque fieri poffit , vt eum quando vult , depro
phia .
mat , multo minus animi fui conceptus per eam alteri intimare poffit ; cer
tè nil aliud reftat ; quo id facere potuerit nifi eum fi non affectata iactan
tia , faltem fub amphibologia , & æquiuocatione quadam talia effutiffe ,
cenfeamus .
Quod verò fine litteris aut fcriptis fecreta indicare fe poffe putat , id pa
riter varijs modis intelligi poteft & debet ; ideft fine apertis litteris , & primo
quidem hoc modo per catoptricas reflexiones , queis in fpeculis illapfum , vel
integram epiftolam intra correfpondentis amici carcerem, aut feneftram con
clufi loci proijcere poterant . Quem modum accuratè defcripfimus lib. 10.
Per catoptri- Artis magnæ lucis & vmbræ . Atque hoc modo, tametfi præter fpeculum nil
cas reflexio
nes quomodo compareat , litteræ tamen per medium infenfibili lucis vehiculo per quamuis
fcribatur. aperturam translate integræ in muro defcriptæ fine vlla fufpicione legentur .
Si verò locus quifpiam huiufmodi infolitas rerum fpecies non admitteret , is
audibilibus yariorum inftrumentorum fpeciebus vti poffet ; de qua cum in
Mufurgia noftra tom. 2. fol. 360. titulo de Cryptologia Muficà ex profeffo
egeri
APOLOGETICA . 17
DIS QVISITIO .
}"
4813
In illa verba Trithemÿ .
) . I Raima
+8 APPENDIX
poli,alter Romæ, & vterque pyxide fuerit inftructus,fi Romæ quifpiam lanceolam
•ITY litteræ Aadmôrit , ftatim Conftantinopolitanam pixidis lanceolam ad eandem
litteram fe conuerfuram ; & fi Romana ad B , pariter ilia ad. B , fi hæc ad Co
illa quoque ad C. vnde hoc artificio quidlibet fibi inuicem indicare poffe cen
fuerunt . Verum vti hæc omnia magnetice philofophiæ , immo naturæ ipfi
repugnant , ita quoque Trithemius , fi per huiufmodi cryptologiam artem fuam
felicem fucceflum fortiri poffe fibi imaginatus fuerit , valde hallucinatus eft .
Vti enim Magnetica virtus in fphæram fuam radiatione difformiter vniformi
evoluitur , ita quoque extra fuæ actiuitatis fphæram nil prorfus operari , quo
tidiana me docet experientia . Qui verò in diftans magneticam virtutem age
Actio in di- re putant , audiendi non funt ; cum hæc actio ab vniuerfa Philofophorum
ftans nulla eft. Theologorumque fchola iam dudum explofa fit . Verum fi Lector penitus hoc
cryptologicum machinamentum noffe defiderat , is adeat Artem meam Ma
gneticam vbi lib.2.part4.fol 28.editionis vltima , cap.3.de Steganographia
magnetica , hanc indiftans actionem fusè confutauimus . Fuerunt deinde
Aftrologi Alchymifta , Magi verius , quos , ne facilitas experimenti huiufmodi
duarum pyxidum falfitatis argueret , multa ad id requirunt , quæ nifi religio
sè obferuentur , totum negocium irritem reddi afferunt . Atque Aftrologi
Ridiculum quidem ferrum hora Martis Magnete affricari debere , fub certo Afcendente , 1
1
APOLOGETICA . 19:
graphia Trithemiana fcriptus iecitat . S Ego fane cam verius in Vtopia , quam ,
vt ipfe ait , in Italia contigiffe reor . Atque vt Lector videat , quòtnugis fe
humanum ingenium occupet , hiftoriam adiungo : " Erat quidam, inquit , in Hiftoria ri
dicula ,
Italia nobilis , qui cum nefcio quo cafu amiffe nafo , magnam prefeferret turpitu
dinem , omnibus modis de nafofictitio, arte reficiendo, laborabat , Confultus ita
que quidam naforum reficiendarum peritia iam dudum celebris Chirurgus , vel,
ut melius dicam , Rhinurgus , qui conuentione facta noui productionem nafi pro
"
mittit . Res in opus impigrè deducitur , ea qua fequitur ratione . Erat dicto
nobili viro mancipium forte & robuftum , cuius carnofior lacerti pars , nafi ef
fingendi deligitur materia ; mox incifem brachÿj pulpam Rhinurgus nafi Ichno
graphia admonet , ligatamquefuis in tantum medicamentis ,fouet , vfque dum
brachium nafi loco acereniffe notat .
Quofacto arreptis forficibus , defignatam
brachý pulpam , quantum naſo efformando fat erat , excifam , nunc fuperfluo
rum fectione , iam afperiorum partium elimatioue , modo leuigatione , tandem
in opus nafi reftaurat , ita denique Nobili viro nafus fuccifus reftituitur . Acci
dit antem, vt quotiefcumque mancipium morbo quodam fibi familiari corripie
3
batur , toties nafus ifte patris fui mala fentiens , ingentes quoque fubiret altera
tiones : mortuo tandem mancipio , & nafus ille, qui tanto artificio condebatur, pu
trefactus in tabem quoque abijt , & ne totum reliquum fanum corpus gangra
na inficeret , denuò refectus . Ex hac ridicula fabula , plebei illi philofophaftri
inferunt , quod fi caro duorum amicorum confpirantium carni reciprocè in
feratur. fururum, vtvel ad multa millia milliariorum diftantes , occultos anîmi
conceptus fibi aperire poffint : fi enim alteruter communicate , fibique infertæ
carnis partem pupugerit,alter in momento de aliqua re fe moneri fentiens, cor
refpondente punctura, amicum vt loquatur, certiorem reddet: ita puncturis iuxta
numerum litterarum in alphabeto difpofitarum fibi inflictis, & reciprocè perce
ptis, fibi de qualibet rè in quauis diftantia loqui poffent , fed apage cum huiuf
modi anilibus delirijs , & ftolidis male feriatorum hominum nugamentis ,
quorum proprium eft , ex incertis & fallacibus artibus gloriam , quam verâ fcien
tiâ deſtituti adipiſci non poffunt , diabolicarum artium ope acquirere . 1
Ca Aliud
201 APPENDIX
Ridicula ma. Imperatorem tranfmiffis , quod pro fuo in Rempublicam litterariam affectu ,
chinament jam olim mihi.communicârat Illuftriffimus Dominus Caffianus del Pozzo eques
PortaBapti Romanus,quod mox vbi penitius difcuffi ,mirarifatis non potui ab homine phi
Joannis
lofopho, tam indignas homine philofopho affanias produci potuiffe . Verum
vt machinamenta hominum luculentius pateant , verba formalia Authoris ap
ponenda duxi : negotium ita fefe habet .
CONSECTARI VM .
per reuclationem nefcio cuius, &c. vbi vox nefcio cuius neceſſario vel Agathange tet .
lum , vel Cacodæmonem notat : fi per priorem , certe Angelum artem docuif
А
fe innumerorum malorum caufam, nullo modo admitti aut debet , aut poteft ;
cum per Angelum bonum mala fuaderi , non dicam blafphemum , fed prorfus An reuelatio
diabolicum fit credere ; adeoque vel ipfe fateatur fol. 104. polygraphie con- ne diuina heç
fulto fe Steganographiæ opus æternis tenebris confecrare , quod per ea mul acceperit ,
ra mala fierent , proditiones , deceptiones , fornicationes , & quæcumque vel
lent homines mala . Si itaque hæc omnibus fæculis inaudita per reuelationem
diuinitus datam acceperit , quomodo paulò ante ca purè naturalia , fine de
ceptione aliqua , fine fuperftitione , fine arte magica , fine inuocatione feu
minifterio quorumcumque fpirituum , id eft fine reuelatione afferere eft au
fus ? manifeſta itaque fe contradictione implicat: vti enim reuelatio diuina altio
ris confiderationis eft , quam vt naturæ competere poffit , ita quoque reuela
tionem hanc minimè veram & realem haudquaquam à Deo immiffam , fed Confutatio,
purum putum præoccupate phantafie fomnium fuiffe audacter affeuero: &
vel ex hoc patet , quod artem fuam , veluti humano generi noxiam & perni 1
ciofam filentio fupprimendam duxerit . Nam fi cam per reuelationem diuini
tus infpiratam accepit , quomodo cam poftea humano generi veluti noxiam ,
& fummè perniciofam , adeoque æternis tenebris conſecrandam cenfuit : cum
Deus Opt. Max. per reuelationem fiue immediate per fe , fiue per An
gelum factam, vti neque mala docere , nec artem enormium peccatorum cau
fatricem infpirare poteft, ita quoque id afferere non dicam blafphemum , fed
prorfus impium foiet . Afferit tamen apertè, ideò à Deo fibi infpirata filentio
fupprimenda fuiffe quod malorum caufa & origo effe poffent . Nos contra af Si Trithemius
feueramus reuelationes à Deo non alio fine fieri , nifi ad fidei veritatem , ac reuelatione id
didiciflet , vt
diuinæ gloriæ cultum , tum ad peccata cuitanda , hominumque emendatio- ca propalam
nem , tum ad æternorum bonorum copiam falutemque animæ follicitè procu- diuulgarentur,
certe fanctitas
randam . Neque vnquam auditum fuit à Deo de rebus curiofis , abditifque viri religiofi
naturæ fecretis reuelationem datam fuiffe , fed mundum potius difputationi id non permi
hominum reliquiffe facra pagina nos docet . Cum itaque ex iſtis conftet reue- fiffet.
lationem hanc Trithemio de arte inaudita factam , non diuinam fuifle , nec per
Angelum à Deo infpiratam , fed fomnium fuiffe , atque adeo neceffario illam
vel propria confeffione fua naturalem fuiffe , patet, non talem tamen, quæ om
nes humani ingenij limites excedat , cum inter naturæ terminos confiftat , &
ad eam varia naturæ potentiarum viriumque combinatione , ingenio pollens
quifpiam , facile pertingere queat .
Concludimus itaque eius artis rationes nullas alias fuiffe , quam
quod
22 · APPENDIX
CONC LVSIO .
caufa in promptu eft , cum nemo hucufque inuentus fit , qui artis fuæ fpe- vt & Trithe
cimen eius ope,fe exhibere poffe aufus fit. Eodem prorfus modo Trithemius , mius .
dum Steganographiam fuam mente tantum conceptam , tot fpiritibus miſopho
tis & philophotis , tot Bacuceis , bubonibufque intricat, tot & tam inuifis inau
ditifque pollicitationibus, fuper omnia humani intellectus inuenta extulit ; quid
aliud egit , quam quod magice artis crimen apud imperitos , apud philofophos
verò turpis iactantiæ & cænodoxias dicam, infigni fane nominis fui dedecore in Trithemius ob
currerit . Vnde confultius ei fuiflet , aut à nimia rerum pollicitatione prorfus nimiam iactan
abftinere , aut illa quæ promiferat , veritari haud abſona , Steganographici ope- tiam malum
nomen
ris editione mundo comprobare. Cum quotidiana penè experientia doceamur, apud pofte
pleraque ferè naturæ arcana , quæ dum fubinde miris elogijs deprædicantur , ros .
pro paradoxis paffim vendi : quæ tamen mox vbi detecto myfterij integumen
to patuerint , tantum abeft , vt talia æftimentur, vt potius omni depofita
admiratione , non aliud quam puerorum lufus deprehendantur . Ne itaque ,
& ego huius vanitatis notam incurrerem , quæ paffim in operibus meis de Ste
ENIGMA STEGANOGRAPHVM
AD LECTOREM .
Clauis ad arcanum
34
4 1415 I ta | P an Hæc
9 7 6 12 ra ma am ri
34 5 II 10 34 fci cra fa 10
16 2 13 13 dam 11 graa
34
A. M. D. G. V. Q. M
!* T
ܐܐ܂
NY CHEMINR [*[ **
tebor email ܐ ܐt
* 1,
2.1 [
2.0 ...!
··]
"
-**
# Pozi
10
!
Österreichische Nationalbibliothek
+Z164579109
t
1
る
まき