Aragon, Jessica J.

GEED 035: Panitikang Filipino

BSA 1-1

Gawain 1

I. Malikhaing Pagpapakilala sa Sarili Gamit ang Haiku

“Dagat”
Maganda tignan
Malalim kung titigan
Payapa minsan

II. Ang Panitikang Filipino at Kahalagahan Nito

1.Magbigay ng sariling pagpapakahulugan sa panitikang Filipino.

Ang panitikang Filipino ay sumasaloob sa mga akdang naisulat gamit ang malikhaing
pag-iisip ng mga manunulat, na sumasalamin sa kultura, sistema ng pamumuhay, at paniniwala
ng mga Filipino.

2.Ano ang kahalagahan ng panitikang Filipino sa kasalukuyang panahon?

Mahalagang pag-aralan ang panitikang Filipino dahil ito ay isang talaan ng kasaysayan
ng ating bansa sapagkat kasabay ng paglipas ng panahon ay nagbabago rin ang mga paksang
tinatalakay sa panitikang Filipino, isang patunay na ito ay nagsisilbing midyum ng mga
manunulat upang i-preserba ang mga pangyayari sa bawat panahon sa masining na paraan. Ito rin
ay parte na ng ating kulltura at pagkakakilanlan bilang Pilipino kaya marapat lang na ito ay ating
pahalagahan nang sa ganon ay hindi maging banyaga ang mga susunod pang henerasyon sa
kasaysayan at kultura ng kanilang sariling bayan.

III. Reaksyon sa Tatlong Maikling Kwento

“Sulat sa Birhen”

Ang "Sulat sa Birhen" ni Manuelita Contreras-Cabrera ay isang nakaaantig na maikling

kwentong Filipino na umiikot sa mga tema ng pananampalataya, pag-asa, at paghihirap ng isang
pamilya.

Ang maikling kwento ay naglalarawan ng isang batang babae na determinadong

makatulong sa kaniyang pamilya upang maibsan ang kanilang paghihirap sa pinansyal . Ang
pag-aaral ng kaniyang panganay na kapatid na babae ay nakataya, at ang kaniyang pamilya ay
nakikipagbuno sa limitadong mapagkukunan, dulot ng kakarampot na pensyon ng kaniyang ama,
kawalan ng trabaho ng kaniyang kapatid na lalaki, at nag-iisang kita ng kaniyang ina. Ang
ganitong sitwasyon ay nagpapakita ng mga hamon na kinakaharap ng maraming pamilya sa
totoong buhay.

Ang pagka-alaala ng batang babae sa turo ng pari tungkol sa kapangyarihan ng taimtim

na panalangin ay nagpapakita ng kaniyang malalim na koneksyon sa kaniyang pananampalataya
at kaniyang kagustuhan na humingi ng tulong mula sa banal na Birheng Maria para sa patnubay
at interbensyon. Sa pamamagitan ng pagsulat ng isang liham ay ipinakita nito ang paniniwala ng
batang babae na ang Birheng Maria ay maaaring maging tulay upang makarating ang kaniyang
pagsusumamo sa anak nitong walang iba kung hindi si Kristo Hesus. Ang simbolismong ito ay
nagdaragdag ng lalim sa kwento sa pamamagitan ng pagpapakita ng pagkamalikhain ng batang
babae sa paghahanap ng paraan upang matugunan ang suliranin ng kaniyang pamilya. Ngunit
nang maaksidente ang kaniyang ama, nag-udyok ito sa batang babae upang isipin na hindi
gumana ang kaniyang sulat at hindi na siya muling sumulat pa. Ito ay nagpapahiwatig na kahit na
sa harap ng matibay na pananampalataya at taos-pusong pagsisikap, hindi lahat ng resulta ay
makokontrol at ang buhay ay sadyang walang katiyakan.

Bilang konklusyon, binibigyang katotohanan ng maikling kwentong ito na habang ang

pananampalataya ay maaaring mag-bigay ng aliw at pag-asa, hindi nito ginagarantiyahan ang
mga tiyak na resulta. Binibigyang diin din ng “Sulat sa Birhen” ang kahalagahan ng katatagan at
pagiging maparaan sa oras ng kahirapan.

“Ang Bugtong ng Manok at Agila”

Base sa aking pang-unawa, nais ipaintindi ng maikling kwentong ito na tulad ng mga tao,
ang mga hayop ay mayroon ding karapatan na dapat pinapahalagahan at pinoprotektahan. At
kapag ang mga karapatang pang hayop ay nilabag, marapat lang na ang nagkasala ay parusahan
sa sistematikong paraan. Makikita rin sa kwentong ito na ang mga tao ay nakagagawa minsan ng
mga bagay na ipinagbabawal ng batas bunga ng kakulangan sa kaalaman at tawag ng
pangangailangan. Isang aral rin ang mapupulot sa pagtulong na ginawa ni Ginang Imperial sa
istorya. Binigyan niya ng limang sisiw ang mag-anak imbis na mga manok upang turuan ang
mga itong paghirapan ang mga bagay na gusto nilang makamit. Ang mga hayop na tumulong sa
lalaki upang malaman nito ang gagawin at upang tuluyan din itong makatakas ay nagpapahiwatig
na minsan, ang tulong na hinahanap natin sa mga taong inaakala nating tutulong sa atin ay
makakamit natin sa mga taong hindi natin inaasahan.

“Pamamanhikan”

Masasabi kong napakaganda ng maikling kwentong ito sapagkat hindi ko inasahan na

ganoon ang magiging takbo ng istorya. Naipakita ni Bernadette Villanueva Neri sa kaniyang
akda kung anong kayang gawin ng pagmamahal ng isang ina sa kaniyang anak. Hindi
maipagkakaila na ang mga matatandang Pilipino ay may pagka konserbatibo pagdating sa
usaping homosekswal. Ang ina ni Maria Celeste ay representasyon ng milyon-milyong magulang
na nahihirapan tanggapin ang sekswalidad ng kanilang mga anak. Ang katotohanang ito ang
dahilan kung bakit maraming parte ng LGBTQ+ Community ang natatakot magpakatotoo sa
kanilang sarili.

Naipakita rin dito ang isang reyalidad ng buhay, kung saan ang mga magulang ay
nananabik makasamang muli ang kanilang mga anak sa tuwing ang mga ito’y dadalaw. Darating
ang panahon na kinakailangan nang lisanin ng mga anak ang bahay na kanilang kinalakihan,
sapagkat sila ay magkakaroon na ng kanilang sari-sariling pamilya at walang magagawa ang mga
magulang kung hindi tanggapin ito. Aking napagtanto na katulad ni Maria Celeste, na dati’y
isang sanggol na nangangailangan ng buong pagkalinga, ako rin ay lalaki at aalis sa poder ng
aking mga magulang. Hangga’t hindi pa nangyayari iyon, napagtanto ko na kailangan kong
sulitin ang bawat segundo na kasama ko ang aking mga magulang dahil hindi sila permanente sa
mundo.
 May takot man sa puso ng ina ni Maria Celeste sa sasabihin ng iba, hindi ito naging
hadlang upang tanggapin niya kung sino man ang mamahalin ng kaniyang anak dahil katulad ng
ibang mga magulang, mas matimbang ang kasiyahan ng kaniyang anak kaysa sa sasabihin ng
iba; isang katotohanan na tanging magulang lang ang lubos na makauunawa.

IV. Larawan na may Pakahulugan

“Pahinga”

Ang mga pusa sa larawan ay ang aking mga

alagang itinuturing kong mga anak. Katulad
ng isang magulang na naiibsan ang pagod
galing sa trabaho kapag nakikita ang
kanilang mga anak na malusog at ligtas, ay
ganoon ding ginhawa ang aking
nararamdaman sa tuwing madaratnan ko ang
aking mga pusa. Katulad na lamang sa
litratong ito kung saan nakuhaan ko silang
magkakatabing nag-iintay sa aking paglabas,
lubos na kasiyahan ang aking naramdaman
at tila ba naibsan ang pagod na dulot ng
aking pag-aaral.

V. Pagbibigay ng Masining na Panimula

“Alon ng Tadhana”

Ang mag-asawang si Aling Tessie at Lando ay mapayapang namumuhay sa

kanilang munting tahanan. Silay ay mayroong pagsasamahang hindi masisira at tila ba’y
nakatadhana na sa simula. Ngunit isang trahedya ang sumapit nang biglang pumanaw si
Lando, na lubhang ikinawasak ng puso ni Aling Tessie na naging mitsa upang
kwestyunin niya ang Panginoon.

Sa kaniyang kalungkutan, mabilis na nilapitan ni Aling Tessie ang duguan at wala

ng buhay na katawan ng kaniyang asawa na si Lando; tumutulo ang mga luha sa
kaniyang mukha. Siya’y tumingala sa langit at sumigaw, “ Ama, bakit po ninyo
pinahintulutan ang bagay na ito?!”
Ito’y puno ng galit at pagkadismaya. Pilit siyang nagmamakaawa sa may i-taas ng
kasagutan.

Lingid sa kaalaman ni Aling Tessie, ang kaniyang iyak ay umabot sa langit at

narinig ng isang misteryosong nilalang, isang Time Guardian, ang kaniyang pakiusap.
Ang tagapag-alaga na ito ay nagtataglay ng kapangyarihang maglakbay sa kasaysayan ng
oras, upang ihabi at tuklasin ang mga sinulid nito. Naantig sa paghihirap ni Aling Tessie,
nagpasya ang tagapag-alaga na makialam, upang bigyan siya ng pagkakataong isulat muli
ang kaniyang kwento.
 Ang Time Guardian ay nag-alok kay Aling Tessie ng isang oportunidad- isang
pagkakataon na maglakbay pabalik sa nakaraan, upang baguhin ang takbo ng mga
kaganapan na humantong sa pagkamatay ng kaniyang pinakamamahal. Sabik at
desperado, pumayag si Aling Tessie, na hindi lubos na nauunawaan ang mga
kahihinatnan ng pakikialam sa takbo ng panahon.

Habang naglalakbay siya sa nakaraan, ang bawat pagkilos ni Aling Tessie ay tila
lumilikha ng mga alon na umaalingawngaw sa paglipas ng panahon. Nakilala niya ang
isang binatang Lando, at muling nabuksan ang kanilang kwento ng pag-iibigan.
Gayunpaman, nang magsimulang lumihis ang mga pangyayari sa kaniyang mga alaala,
napagtanto ni Aling Tessie na ang pagbago ng isang munting detalye sa nakaraan ay may
malaking epekto sa kanilang buong buhay.

Sa kaniyang determinasyon na iligtas si Lando, may mga bagong pagsubok, mga

kasawian, at mga hindi inaasahang pangyayari ang kaniyang nasimulan. Ganoon pa man,
pinilit niyang mapanatili ang balanse sa pagitan ng pagpapanatili ng pag-ibig na mayroon
sila ni Lando at pagbabago ng kanilang mga kapalaran. Habang sinusubukan niyang
kontrolin ang oras, mas nagiging mailap ito, na dumudulas sa kaniyang mga daliri na
parang mga butil ng buhangin.

Habang papalapit na ang pagtatapos ng paglalakbay ni Aling Tessie sa panahon,

natagpuan niya ang kaniyang sarili na nakatayo sa mismong lugar kung saan nabali ang
kaniyang orihinal na timeline. Kinakailangan niya nang magdesisyon; ang bumitaw at
payagan ang tadhana na gawin ang kurso nito, o magpatuloy sa pakikialam sa oras, na
nagbabadya sa karagdagang kaguluhan.

Sa isang sandali ng kalinawan, naalala ni Aling Tessie ang sakit na dulot ng

pagkawala ng kaniyang minamahal na asawa, ang mismong sakit na nagtulak sa kanya
upang humingi ng interbensyon ng Time Guardian. Sa isang mabigat ngunit
determinadong puso, pinili niyang tanggapin ang kaniyang orihinal na kapalaran at
bitawan ang kaniyang desperadong pagsisikap na muling isulat ang kasaysayan.

Sa kaniyang pagbabalik sa kasalukuyan, muling nanuot ang sakit na kaniyang

naramdaman noong una niyang makita ang kaniyang duguang asawa. Bagamat tanggap
niya na na hanggang doon na lang ang kwento ng kanilang pagmamahalan, hindi niya pa
rin mapigilan ang kaniyang sariling magtanong, ngunit hindi katulad noong una na puno
ng galit o pagkadismaya, ito’y pagsusumamo sa awa at kapahingahan.

Mabilis na nilapitan ni Aling Tessie ang duguan at wala ng buhay na katawan ng

kaniyang asawa na si Lando. Humagulhol at tumingin sa langit, “Ama, bakit po ninyo
pinahintulutan ang bagay na ito?”