Pormal na Pagsulat
- May sinusunod na hakbang o pormat,
kungminsan ay naaayon sa institusyong
kinabibilangan.
Akma sa Panahon
- Umaayon sa kasalukuyang panahon,
gayundin ang panahong kasangkot sa paksa
ng pananaliksik.
Nagagamitan ng Haypotesis
- Tiyak na pagpapahayag ng suliranin sa
isinagawang pag-aaral.
Angkop na metodo o pamamaraan
- Tamang disenyo, dulog, o estratehiya para sa
napiling paksa.
Napapalawak ang kaalaman
- Mula sa kuryosidad ay nabuo ang katanungan
kaya’t nagkaroon ng interes, na siyang dahilan
para mangalap ng mga kaalaman tungo sa
paghahanap ng katotohanan para
maliwanagan ang mga maling pangangatwiran
o fallacy.
Anti-plagiarism
- Kilalanin ang mga awtor ng mga akdang
pinaghanguan ng mga kaisipan o
impormasyon.
Laging mangalap ng mga bagong datos
- Mahalaga ang mga dating impormasyon.
Ngunit sa bilis ng takbo ng panahon,
kailangang tanggapin na may mga bagong
ideya dahil sa pag-usbong ng mga
makabagong mapanaliksik na kaisipan.
Interpretasyon ay obhetibo
- Dapat kunin ang mga datos sa mga di-
kumikiling o di-kinikilingang batas.
Kwalitatibo o Kwantitatibo
- Kwantitatibo kung ang resulta ay nasusukat ng
estadistika; at kwalitatibo kung ibayong
pagsusuri ang ginagawa upang
mapatotohanan ang kahalagahan sa sarili na
umaayon sa mga teorya o pagdulog
pampanitikan na umaangkop sa paksang
pinag-aaralan.
Solusyon sa suliranin
- Makakalap ng mga solusyon sa mga suliranin
na nakikita sa kapaligiran kaya may sinusunod
na sistematikong paraan tulad ng
obserbasyon, paglalarawan, klasipikasyon,
prediksyon, paghihinuha, pagtataya, pagbuo
ng palagay, at eksperimentasyon.
Ideyal ang mga abot-kamay na mga impormasyon
- Ang mga datos na nagmula sa tabi-tabi ay
higit na mainam kaysa sa paksang matatayog
pero hirap sa pagkalap ng mga datos.
3K (Kasanayan, Kontrolado at Katapangan)
- Nalilinang ang apat na makrong
kasanayan,pinipili ang mga baryabol at
akmang intrumentong gagamitin, at kailangan
ng lakas ng loob para sa ikatatagumpay ng
gawain.
Pagpili ng Paksa
Napapanahon
- Kailangang ang paksa ay napapanahon upang
marami ang magka-interes na basahin ang
ginawang pag-aaral. Hindi naman lubhang
bago ang mapipiling paksa dahil baka
magkaroon ng problema sa materyal.
Saklaw at Limitasyon
- Hindi dapat maging malawak ang pipiliing
paksa para maisakatuparan sa ibinibigay na
panahon. Gayundin, mahalaga na may
hangganan ang pag-aaral para ito masabing
kapani-paniwala.
Kailangang interesado ang estudyante
- Sabi sa pagpili ng paksa, kung sino ang mag-
aaral, siya ang pipili dahil mahirap na sabihin
sa kanya ang paksang pag-aaralan kung wala
naman doon ang kanyang interes.
Datos o Materyal
- Masasabing makabuluhan ang isang pag-
aaral kung maraming datos o materyal (mga
kaugnay na literatura at pag-aaral) na
gagamitin. Sa kasalukuyan, marami nang
mapagkukunan ng datos. Halimbawa sa libro,
magasin, dyornal, ensayklopidya, almanac,
tesis, disertasyon, internet at marami pang iba.
Makabuluhan
- Isaisip na sa pagpili ng paksa isaalang-alang
ang mga babasa nito. Ito ba’y magiging
makabuluhan sa marami? Magagamit din ba
ito ng ng iba pang mga estudyante na
nagsasagawa ng pananaliksik?
Panahon
- Dapat ay may sapat na panahon sa pag-aaral,
hindi kaya ng isang lingo o isang buwan
lamang. Lalo na hindi lamang naman ito ang
ginagawa ng isang estudyante.
Pinansyal
- Sa hirap ng panahon hindi madaling
makagawa ng isang pananaliksik kung may
problema sa pinansyal. Sa paggawa ng
pananaliksik, ‘di lamang oras at panahon ang
gugugulin kundi nangangailangan din ng
pinansyal na aspeto.
Hakbang sa Pagpili at Pagbuo ng Paksa ng
Pananaliksik ayon kina Nuncio et.al (2015):
1. Alamin ang interes. Tukuyin kung anong paksa ang
tumatawag sa iyong pansin.
2. Gawing partikular o ispesipiko ang paksang napili.
Iwasan ang malawak na paksa.
3. Iangkop ang paksang napili ayon sa panahon o time
frame na inilaan upang matapos ang pananaliksik.
4. Suriin kung ang paksang napili ay napapanahon.
5. Tukuyin kung may makakalap na sapat na datos at
sanggunian upang maisagawa ang pananaliksik.

Pagbuo ng Pamagat sa Pananaliksik

PORMAL
- Sa pamagat na pormal, nakapaloob dito ang
lahat ng iyong baryabol tulad ng paksa,
proseso, lokal ng pag-aaral, at
kalahok/respondent.
MALIKHAIN
- Sa pagsulat naman ng malikhaing pamagat ito
ay nagiging aakit-akit sa mga mambabasa
ngunit hindi pa rin nailalayo sa paksang pinag-
aaralan.
Pagbuo ng Suliranin ng Pag-aaral
Pangunahing tanong
- gagawing tanong ang inilahad na tesis ng pag
aaral
Mga sekondaryang tanong
- layunin nitong tutukan ang detalye Ng
pangunahing tanong sa pamamagitan ng
pagbibigay ng mga susi at tiyak na tanong.
Hakbang sa Pagbuo ng Layunin ng Pananaliksik
Suliranin ng Pag-aaral Layunin ng Pag-aaral
Ano-ano ang mga suliraning Mailahad ang mga suliraning
kinahaharap sa pag-aaral kinahaharap sa pag-aaral
gamit ang gamit ang
asinkronikong moda ng asinkronikong moda ng
pagtuturo? pagtuturo.
 PANGANGALAP NG IMPORMASYON O SANGGUNIAN
1. Akmang uri ng impormasyon: primarya, sekondarya, o
tersyarya.
- Tatalakayin sa mga sumusunod ang pagkakaiba ng
tatlong uri ng batis ng impormasyon.
2. Sapat na dami ng impormasyon.
- Inaasahan ang mga akademikong mananaliksik na
makapangalap ng sapat, hindi man ng lahat na
abeylabol na impormasyon.
B. PAGPILI NG BATIS NG IMPORMASYON O
SANGGUNIAN
1. Hanguang Primarya
- Ang mga hanguang ito ang pinagmumulan ng mga
raw data, 'ika nga, upang masulit ang haypotesis at
masuportahan ang haka.
2. Hanguang Sekondarya.
- Ang mga hanguang sekondarya ay mga ulat
pampananaliksik na gumamit ng mga datos mula sa
mga hanguang primarya upang malutas ang mga
suliraning pampananaliksik.
3. Hanguang Tersyarya.
- Kinapapalooban ito ng mga aklat artikulo na
lumalagom at nag-uulat tungkol sa mga mga
naunang hanguan para sa pangkalahatang
mambabasa.
4. Hanguang Elektroniko.
- Ang mga mananaliksik ay umaasa na ngayon sa
internet upang maakses ang mga hanguang pang-
aklatan, mga ulat ng pamahalaan at iba pang
database, mga tekstong primarya mula sa
reputableng tagapaglathala, pahayagan, maging
mga iskolarling dyornal na abeylabol online.
C. PAGTATALA NG IMPORMASYON O DATOS:
TUWIRANG SIPI, BUOD, PRESI, HAWIG, SALIN, AT
SINTESIS
1. Tuwirang Sipi.
- Pinakamadaling pagtatala ang pagkuha ng tuwirang
sipi. Walang ibang gagawin dito kundi ang kopyahin
ang ideya mula sa sanggunian.
2. Buod, Presi at Hawig.
- Ang buod o sinopsis ay isang uri ng pinaikling
bersyon ng isang panulat. Taglay nito ang mga
pangunahing ideya ng panulat nang may
bahagyang pagdedetalye upang mabigyan ng
pangkalahatang ideya ang nagbabasa sa
tinatalakay na paksa.
3. Salin.
- Mahalaga ang kasanayan sa pagsasalin sapagkat
hindi naman lahat ng mga babasahin sa
pananaliksik ay nasusulat sa Filipino.
4. Sintesis.
- Ang sintesis ay pagsusuma ng mga mahahalagang
paksang tinalakay sa isang akda. Madalas itong
inilalagay sa huli ng isang akda upang mabuhol ang
mga pangunahing puntong pinatunayan sa isang
akda.
D. PAGPILI AT PAGLIMITA NG PAKSA
1. Sarili.
- Maaaring humango ng paksa sa mga sariling
karanasan, mga nabasa, napakinggan, napag-
aralan at natutuhan. Nangangahulugan ito na
maaaring simulan sa sarili ang pag- iisip ng mga
paksang pagpipilian.
2. Dyaryo at Magasin.
- Maaaring paghanguan ng paksa ang mga
napapanahong isyu sa mga pamukhang pahina ng
mga dyaryo at magasin o sa mga kolum, liham sa
editor at iba pang seksyon ng mga dyaryo at
magasin tulad ng lokal na balita, bisnes,
entertainment at isports.
3. Radyo, TV at Gable TV.
- Maraming uri ng programa sa radyo at TV ang
mapagkukunan ng paksa. Marami na ring bahay,
hindi lamang sa Metro Manila, kundi maging sa
mga probinsiya, ang may cable TV. Mas maraming
programa sa cable dahil sa 24 na oras na balita,
isports at mga programang edukasynal.
4. Mga Awtoritidad, Kaibigan at Guro.
- Sa pamamagitan ng pagtanung- tanong sa ibang
tao, maaaring makakuha ng mga ideya upang
mapaghanguan ng paksang-pampananaliksik.
Makatutulong ito upang makakuha ng paksang
hindi lamang napapanahon kundi kawiwilihan din
ng ibang tao.
5. Internet.
- Isa ito sa pinakamadali, mabilis, malawak at
sofistikadong paraan ng paghahanap ng paksa.
Maraming mga web sites sa internet na tumutugon
sa iba-ibang interes at pangangailangan ng iba't
ibang uri ng tao.
6. Aklatan.
- Bagama't tradisyunal na hanguan ito ng paksa,
hindi pa rin mapasusubalian ang yaman ng mga
paksang maaaring mahango sa aklatan. Sa aklatan
matatagpuan ang iba’t ibang paksang nauugnay sa
anumang larangang pang-akademya.
Ilang konsiderasyon din ang dapat isaalang-alang sa
pagpili ng paksang pampananaliksik, gaya ng mga
sumusunod:
1. Kasapatan ng Datos.
- Kailangang may sapat nang literatura hinggil sa
paksang pipiliin. Magiging labis na limitado ang
saklaw ng pananaliksik kung mangilan-ngilan pa
lamang ang mga abeylabol na datos hinggil doon.
2. Limitasyon ng Panahon.
- Tandaan, ang kursong ito ay para sa isang
semestre lamang. Magiging konsiderasyon sa
pagpili ng paksa ang limitasyong ito. May mga
paksa na mangangailangan ng mahabang
panahon, higit pa sa isang semestre, upang
maisakatuparan.
3. Kakayahang Pinansyal.
- Isa pang problema ito sa pagpili ng paksa. May
mga paksang mangangailangan ng malaking
gastusin, na kung titipirin ay maaaring
 maisakripisyo ang kalidad ng pananaliksik.
Samakatwid, kailangang pumili ng paksang
naaayon sa kakayahang pinansyal ng mananaliksik.

4. Kabuluhan ng Paksa.

- Ang isang pananaliksik na nauukol sa isang

paksang walang kabuluhan ay humahantong sa
isang pananaliksik na wala ring kabuluhan.
Samakatwid, kailangang pumili ng paksang hindi
lamang napapanahon, kundi maaari ring
pakinabangan ng mananaliksik at ng iba pang tao.

5. Interes ng Mananaliksik.

- Magiging madali para sa isang mananaliksik ang

pangangalap ng mga datos kung ang paksa niya ay
naaayon sa kanyang kawilihan o interes. Hindi niya
kailangang pilitin pa ang sarili sa pananaliksik kung
ang ginagawa niya ay nauukol sa bagay na gusto
naman talaga niya.