TALUMPATI
Dito rin maaring balikan at suriin ng
1. Ayon kay Baritugo, ang talumpati raw ay isang
panitikang tuluyan sapagkat ito ay nagpapakita ng
pang-araw-araw na karanasan na kung saan
ginagamitan ito ng mga huwaran na pagsasalita na
isang paraan para maglaan ng detalyadong
paglalarawan sa mga ideya, bagay at sitwasyon.
Naiiba rin ito sa iba pang uri ng babasahin sapagkat
nagiging ganap na talumpati lamang ito kung
binibigkas ito sa madla.
2. Batay sa pahayag ni Arrogante, tinutukoy rito na
kapag ang isang tagapagsalita ay nagbukas ng bibig
at hinangaan ng mga tagapakinig, angkop sa
kanyang sabihin na siya ay nagdilang anghel
sapagkat napagtagumpay niyang kunin ang
atensyon ng madla. Maangkop bilang isang uri ng
komunikasyong pampubliko sapagkat
nagpapaliwanag ng mahahalagang paksa.
3. Ang talumpati rin ay parang isang balita dahil
ipinahahayag sa panitikan na ito ang batay sa mga
totoong pangyayaring naganap o nagaganap sa
paligid ng kapwa nagsasalita o awtor at mambasa o
tagapakinig. Samakatuwid, ang talumpati ay
manapa’y isang ring piyesang ‘di kathang isip na
may kaugnayan sa tunay na mga pangyaari.
Mga Dapat Mabatid sa Talumpati
1. Maituturing na unang hakbang sa pagsulat kung
saan nagaganap ang pagpaplano sa pagsulat. Sa
hakbang na ito na dapat natin mabatid isinasagawa
ng manunulat ang pagpili ng paksa at
pangongolekta ng datos o impormasyon na
kakailanganin sa pagsulat. Dito rin pinipili ng
manunulat ang tono at perspektibong gagamitin sa
pagsulat. Mahalagang parte dapat isaalang-alang
sapagkat ito ang pangunahing piyesa.
2. Tinatawag din itong Burador, pagsulat ng burador
o Draf Writing sa Ingles. Ito ang aktuwal na
pagsulat nang tuloy-tuloy na hindi isinasaalang-
alang ang maaring pagkakamali. Matapos niyang
malikom ang mga datos para sa paksa ng talumpati,
malaya siyang gumamit ng iba’t ibang pamamaraan
upang maging maayos ang daloy ng mga
impormasyon na naaayon sa kagustuhan ng
manunulat.
mananalumpati ang natapos na sulatin upang
maging maayos at malinaw ang ginawang
paglalahad.
3. Ito’y maituturing na pagbabago at muling
pagsulat marahil mula sa mga nakitang kamalian sa
burador. Ang pangunahing layunin ng pagrerebisa
na mapalinaw ang mga ideya na sinulat ni awtor.
Pagtingin ito o pagsuri sa teksto at nilalaman para
matiyak ang kawastuhan, kalinawan, at kayarian ng
katha na madaling maunawaan ng babasa o
makikinig. Iniwawasto ang mga inaakalang
kamalian, binabago ang dapat baguhin at
pinapalitan ang dapat palitan. Ito na yung pinaka-
Pinal na piyesa bago isabak sa entamblado.
Mga Hakbang sa Paghahanda
1. Piliin ang paksa na nais mong talakayin sa iyong
talumpati. Ito ay maaaring isang bagay, pangyayari,
karanasan, o anumang mga bagay na nais mong
ibahagi sa mga tagapakinig. Higit sa lahat maari rin
ang iba’t ibang isyung panlipunan. Halimbawa ng
ilang mga paksa ay Pagtaas ng Presyo ng mga
bilihin. na kung saan lahat ng produkto pangmasa
gaya ng bigas, delata, tinapay ay nagmahal at halos
karamihan ng maaring maging awdyens mo na gaya
mo ay apektado rin ng suliranin na ito.
2. Isa sa mga mahalaga ay matukoy ang katauhan
ng madla na siyang dapat na paghandaan natin na
malaman kung ano ang mga hamon, kagusuthan at
pangangailangan ng madla. Dito mas makukuha
natin yung kaunawaan sa mga bagay na
pinahahalagahan nila. Halimbawa yung Paksa mo
ay tungkol sa pagtaas ng bilihin, dapat maipadama
mo sa mga tagapakinig ang mga pagbabago o
pagsulong na dapat na gawin.
ANG PAGSASALITA
1. Wasto at malinaw na pagbigkas ng mga salita
Magkaroon ng wasto at malinaw na pagbigkas ng salita
upang...
Hindi maging katawa-tawa
Hindi magkaroon ng kalituhan at kaguluhan
Hindi mawalan ng gana ang mga manonood at patuloy  Bahagyang iuna ang kanang paa sa
na magkaroon ng interes dito pagtayo.

Maibigay nang maayos ang mensaheng ipinapahayag  Huwag agad magsimula sa pagsasalita.

2. Tinig
 Ano ang dapat gawin?  Hagurin ng masayang tingin ang mga
tagapakinig o manonood.
1. Magkaroon ng kontrol sa paghinga
 Ituon ang buong diwa sa mensahe at
2. Ang Tinig na galing sa dayapram impormasyong sasabihin.
(diaphragm) ang gamitin
4. Kilos o Galaw

3. Matuto sa tyempo o timing sa paggamit Tandaan:

at pag hatid ng salita
4. Ilan sa gamit  Maging natural at iwasan ang labis na
Paggalaw.
• Katamtamang lakas at tono – karaniwang gamit
 Iayon ang galaw sa ekspresyon.
• Matining na sigaw – Nagpupuyos na loob o galit

• Mataas na tono na may mabilis at malakas na tinig –  Ang bawat galaw ay may kahulugan
nagaalab na damdamin
 Ang paggawa ng isang hakbang ay
• Mahinang tinig at mababang tono – pagkabigo o nagbibigay diin sa mensahe.
kalungkutan

3. Tindig  Iwasan ang malikot na mata bagamat

gamitin sa pagkuha ng atensyon.
 Tumindig na may tiwala sa sarili
 Huwag tumingin sa kung saan-saan.
 Tumindig nang natural
MGA KATANGIAN NG MABUTING KUMPAS

 Magrelaks  Maluwag at maginhawa

 Higit na magandang tignan kung natural
 Iwasan ang tindig militar ang pagkumpas at hindi naninigas.

 May buhay at hindi matamlay

 Iwasan ang tindig mayabang  Iba’t-ibang sigla ang dapat taglayin ng
kumpas.
Sa Entablado
 Tiyak
Pag-akyat o Patungo:  Tiyak ang pagtuturo sa tao o bagay na
itinuturo.
 Lumakad nang masigla
 Nasa panahon
 Maglakad ng natural  Nasa tayming ang kumpas, hindi
nauuna o nahuhuli sa dapat nitong
Pagdating: paglagyan.

 Angkop sa mga nakikinig

  Iayon ang mga kumpas sa uri at antas c. May sapat na kasanayan sa
ng tagapakinig at ang laki/dami ng mga ito. paggamit ng mga kasangkapan sa
pagsasalita tulad ng tinig, tindig.
Galaw at kumpas.
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagtatalumpati d. May sapat na kasanayan sa
pagpapahayag sa iba’t ibang genre
1. Mahalaga na ang mananalumpati ay handing-
tulad ng pagsasalaysay, paglalahad,
handa na makipagtalastasan sa maraming tao. Dapat paglalarawan atbp.
na handa pagdating sa mga paraan ng pagbikas ng 3. Tiwala sa Sarili
mga salita. Kaniyang ayos kabilang na postora, a. Kailangang matatag ang
tamang pananamit, kaniyang asal o attitude o damdamin at malawak ang
maaring awra papasok, habang nagsasalita at kaisipan.
paglabas ng entablado. Yung kumpas ng kamay at b. Kakulangan ng tiwala sa sarili:
iba pang mga salik na dapat tandaan sa mabisang Mahinang-tinig, garaldal na boses,
pagsasalita at mahusay na pagtatalumpati gaya ng mabagal na pananalita, pautal-utal
o ang panginginig.
tindig, tinig, galaw at iba pa na tinalakay nang
nakaraang nag-ulat.
2. Kailangang maipamalas sa isang talumpati ang
mahalagang layunin na tinutukoy ng mananalumpati
at kaisipang nais iparating na kaniyang ginawang
sulatin upang maiabot ito nang malinawa sa mga
tagapakinig.
3. Ang manood ay hindi lamang tagpakinig.
Pangunahing din itong salik sa nilalaman at estilo
ng talumpati. Kung marami ang awdyens, maaring
maikli lang ang talumpati at lahukan ng maraming
kwento at biro upang makuha ang atensiyon ng
isang nila. Ngunit kung marami ang manonod,
kailangan din isaalang-alang na alamin ang mga
ilang bagay tungkol sa katangian nila, ang kanilang
pinag-aralan, ekonomikong estado, edad, kasarian, o
kulturang pinagmulan o maging malinaw sa kanila
ang nais na ipadama.
KONKLUSYON
1. Kaalaman
a. Kailangan ng sapat na kaalaman
sa paksa.
b. Sapat na kaalaman sa gramatika
ng wikang ginagamit.
c. Kahusayan sa paksang
tinatalakay sa paraan ng
pagpapaliwanag.
2. Kasanayan
a. Kailangang mayroong
kasanayan, sa wika, retorika, at
balarila.
b. May sapat na kasanayan sa pag-
iisip ng mensahe sa pinakamaikling
panahon.