انټي بيوټيک

‫دافغانستان اسالمی جمهوریت‬
‫دعامی روغتیا وزارت‬

‫دکندهاردعامی روغتیا ریاست‬
‫دکندهاردروغتیایی علومو انستیتوت‬
‫دعالی نرسنګ څانګه‬
‫دریم ټولګی لمړی سمستر‬
‫کال‪۵۹۳۱:‬‬ ‫لیکونکی‪:‬استادمحمدظاهر(میوندنسیمی)‬
‫کیموتراپی‬
‫‪Chymotherapy‬‬
‫تعریف‪:‬ددرمل پوهنی په دی څانګه کی هغه درملونه مطالعه کیژی؛چی‬
‫دباکتریایی؛ویروسی؛فنګسی؛وحیدالحجروی؛پرازیتونواوچنجیوددرملنی لپاره کارول کیژی پرته له دی څخه‬
‫چی دمیزبان بدن ته زیانمنی تمامی سی‪.‬‬
‫دکیموتراپی ډولونه‬
‫‪ :۱‬دانتان پرضدکیموتراپی( ‪Anti Viral,Anti Bacterial,Anti Protozoal,Anti Fungal,and‬‬

‫‪)Anti Helmintics drugs‬‬
‫‪:۲‬غیرانتانی کیموتراپی(‪)Anti Cancer drugs‬‬
‫دمیکروبونوضددواګاني‬
‫‪Anti-Biotic‬‬
‫تعریف‪:‬دمیکروب ضددواګاني دهغه دواګانوڅخه عبارت دي چي دمیکروبونوپه تداوی کي توصیه‬
‫کیږي نوموړي دواګاني دمیکروبونودهالکت اویادنشونمادتوقف سبب کیږي اوپرعضو یت باندي‬
‫زهری تاثیر نه لري بلکي په معین مقدار اوترمعین وخت پوري ‪.‬‬
‫‪Anti Biotics‬‬
‫‪ Sulfanamides‬‬
‫‪ Pencillins‬‬
‫‪ Cephalosporins‬‬
‫‪ Tetracyclines‬‬
‫‪ Aminoglycosids‬‬
‫‪ Quinolones‬‬
‫‪ Macrolids‬‬
‫‪ Anti Leprotics‬‬
‫دمیکروب ضددواګانودتداوي اساسات‬
‫ددی لپاره چی دمیکروب (انتان) دتداوی لپاره مناسب انتی بیوتیک انتخاب کړو نوپه دي اساس‬
‫الزمه ده چي دنوموړودواګانودتطبیق په وخت کي ددوااودمایکرواورګانیزم په باره کي هم‬
‫دفارمکولوژ ي اوهم د مایکروبیولوژي له نظره پوره معلومات ولرو اودانتاني ناروغیو دتداوي لپاره‬
‫باید داسي دواانتخاب شي چي‪:‬‬
‫په اقتصادي لحاظ ارزانه‬

‫دجانبي عوارضوله کبله مصؤنه‬
‫اود تاثیر له نظره انتخابي وي‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫دمیکروب ضد درملوپه انتخاب کښی بایدالندی ټکی هم په نظرکی ونیول سی‪:‬‬
‫‪ ۱‬دناروغۍ دعامل دقیقه پیژندنه( تشخیص) ‪:‬‬
‫دانتاني ناروغیوپه تداوی کی دناروغی تشخیص ډیر مهم رول لري ځینی انتانی ناروغي خاص‬
‫اومعلوم شکل لری اواضافی معایناتوته ضرورت نه لري مګرپه ځینو حاالتوکي کیدای شی چی‬
‫انتانی ناروغیو تشخیص معایناتوته ضرورت ولري بهتره ده چي دمیکروب ضددواګانی دالبراتواري‬
‫اوپوره تشخیص وروسته توصیه شی‪.‬‬
‫‪ ۲‬دانتان موقیعت(ځای)‪:‬‬
‫دانتاني ناروغیو د تداوي لپاره د انتان د ساحي پیژندل په عضویت کي ډیر ضروري دي او ډاکټر باید په دي‬
‫وپوهیږي چي هري انتاني ساحي ته کوم ډول انتی بیوتیک توزیع اوورتیریدالی سی کوالی شي او هغه انتی‬
‫بیوتیک چي مربوطه انتاني ساحي ته نفوذ نشي کوالی باید مریض ته توصیه نه شي‪.‬‬
‫مثال ‪ Amoxicillin‬او‪ Ampecillin‬په ډیرمقدارصفراوي کانالونوته داخلیږي نوځکه دکیسه صفرا دانتاني‬
‫ناروغیوپه تداوي خاص اوډیرارزښت لري اوهمدارنګه‪ Erythromycin‬په زیاته اندازه‬
‫دپروستات‪ Prostate‬مایع ته داخلیژی نودپروستات په ناروغیوکښی ښه تاثیرلری‪ .‬مګر‪ Erythromycin‬په‬
‫ډیرلږمقدار دبولي سیستم له الري اطراح کیږي نوځکه نوموړي دوادبولي طروق په انتاني ناروغیوکي نه‬
‫توصیه کیږي‪ .‬همدارنګه ‪ Clindamycine‬دماغ ته د‪ BBB‬څخه نسی تیریدالی نوپه دماغی انتاناتوکی‬
‫بایدتوصیه نسی ځکه دناروغ لپاره موثره نه واقع کیژی‪.‬‬
‫په همدي ډول دانتان ساحه دمربوطه انټي بیوټک ددوزله مخی هم تاثیر لري مثال هغه انساج چی دویني‬
‫دانتقال او اروا له نظره ضعیف دی لکه ‪ Prostate‬غده نودانتانی ناروغیوپه حالت کي الزمه ده چی زیات‬
‫مقدار دوا باید تطبیق شي ترڅو دانتان په ساحه کي کافي غلظت رامنځ ته کړی اوپه نتیجه کښی ښه موثریت‬
‫رامنځته کړی‪.‬‬
‫‪:۳‬ددرمل(دوا) محفوظ والی‬
‫‪ ۴‬دمریض حالت ‪:‬‬
‫دمریض عمومي حالت دانټي بیوټک په انتخاب کي مهم رول لري نوځکه مخکی تردي چی مریض ته‬
‫مریوطه انټي بیوټک شروع شي بایددمریض وضعیت ‪،‬دفاعي میکانیزم ‪،‬معافیت ‪،‬دپښتورګووظایف ‪،‬دځیګر‬
‫وظایف‪،‬دحمل دموجودیت اودشیدوورکوني دوران په هکله کافي معلومات باید حاصل شي اوله بله طرفه‬
‫دمیکروب ضد دواګانوجانبي عوارض باید مطالعه شي اووروسته مؤثره دواانتخاب کړل شي ‪.‬‬
‫‪:۴‬دناروغی شدت( دمریضی درجه)‪:‬‬
‫دمریضي درجه دانټي بیوټک په دوز باندي ډیر اثر لري په عادي اوغیري اختالطي انتانی ناروغیوکي دانټي‬
‫بیوټک عادي مقدار ورکول کیږی مګرپه شدید؛اختالطی اوژوندتهدیدکونکوحاالتوکي دمربوطه انټي بیټک‬
‫لوړ مقدار توصیه کیږی ‪.‬‬

‫‪:۵‬ددرملنی دبشپړکورس ارږښت‪:‬‬
‫که چیری دوادقیمت له نظره ډیره ګرانه وی نوپه دی صورت کی هم درملنه په ښه توګه نه اجراکیژی‪.‬‬
‫دمیکروب ضددواګانو تصنیف بندي ‪:‬‬

‫‪Classification of Antibiotics‬‬
‫‪ 1:‬دتاثیرله نظره‬
‫‪Bactericidal ۱‬‬
‫دهغه میکروب ضددواګانوڅخه عبارت دی چي دمیکروب دهالکت سبب کیږي چي په میکروب باندي‬
‫وژونکي تاثیرلری لکه‪:‬‬
‫‪Pencillins ‬‬
‫‪Cephalosporin ‬‬
‫‪Aminoglycosids ‬‬
‫‪Isoniszid ‬‬
‫‪Rifampicin ‬‬
‫‪Bacteriostatic ۲‬‬
‫دهغه میکروب ضد دواګانوڅخه عبارت دي چي دمیکروب دنشونما دتوقف سبب کیږي چي دغه پروسه‬
‫دانتان دانتشار څخه مخنیوي کوي اودعضویت دفاعی میکانیزم ته زمینه برابروي ترڅونوموړي انتان له‬
‫منځه یوسي نوموړي دواګانی باید په هغه صورت کی تجویز شی چي دانسان عضویت دفاعي معافیتی‬
‫میکانیزم داوړتیا و لري چي انتان له منځه یوسي نوموړي دواګاني باید په معین مقدار ترمعین وخت پوري‬
‫استعمال شي ‪.‬‬
‫‪Sulphamids‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tetracyclin‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Chlorampinicol‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Macrolids‬‬ ‫‪‬‬
‫‪: 2‬دتاثیر دساحي له نظره‬
‫‪ ۱‬وسیع الساحه دمیکروب ضددواګاني ‪:‬‬
‫دغه ډول دمیکروب ضددواګاني په زیات شمیرګرام مثبت اوګرام منفي باکتریاووباندي وژونکي تاثیرلری‬
‫لکه‪:‬‬
‫‪Tetracycline‬‬
‫‪Ampencilline‬‬

‫‪Chloranphenico‬‬
‫‪Cephalosporin‬‬
‫دغه ګروپ دواګانوتطبیق دنارمل فلورادمړني سبب کیږي چي دوهمي انتاناتوزمینه مساعده وی ‪.‬‬
‫‪ ۲‬محد ودالساحه دمیکروب ضد دواګاني ‪:‬‬
‫پدي ګروپ کی هغه دمیکروب ضددواګاني شامل دی چی دتاثیرساحه یي محدوده وي اوفقطه په یوه یا دوه‬
‫ډوله مایکرواورګانیزم باندي تاثیر لري لکه ‪ INH‬چي یوازی په ‪ Mycobacterium Tuberculosis‬باندي‬
‫تاثیر لری ‪.‬‬
‫دمیکروب ضددرملوپه مقابل کی مقاومت‪:‬‬
‫کله چی دیوی مکروب ضد درمل لوړمقدارتطبیق سی(چی دناروغ په واسطه تحمل اووزغمل سی)‬
‫اودباکتریا نمونهی نسی نوویل کیژی چی نوموړی باکتریا ددی درمل په وړاندی مقاومت لری‪.‬‬
‫مقاومت کیدای سی طبیعی(‪ ) Natural Risistancee‬وی لکه ګرام منفی باکتریاوی چی دوانکومایسین په‬
‫مقابل کی مقاومت ښکاره کوی‪.‬خوځینی وخت باکتریاوی په ذاتی ډول مقاومت نلری اوددرملودتطبیق څخه‬
‫وروسته مقاومت پیداکوی چی دکسبی مقاومت(‪) Aquired Risistance‬په نوم یادیژی‪.‬‬
‫دمیکروب ضددواګانودتاثیر میخانیکیت‪:‬‬
‫دمیکروب ضددواګاني په الندي میخانکیتونوسره دمایکرواورګانیزمونودهالکت سبب ګرځي‪.‬‬
‫‪ ۱‬هغه دواګاني چي دباکتریایی حجری ددیوال جوړیدل نهی کوی لکه‪:‬‬

‫‪Penicillins Cephalosporins Vancomycin‬‬
‫‪ ۲‬هغه دواګاني چی دباکتریادسایتوپالزمیک غشاء دتخریب سبب ګرځي دغه ګروپ دواګاني دحجروی‬
‫محتویاتودلیکاژسبب ګرځي لکه ‪Polymyxin Amphotericin Colistin Nystatin‬‬
‫‪ ۳‬هغه دواګاني چي دباکتریا دپروتین جوړښت نهي کوي لکه‬
‫‪Chloraphenicol Tetracylines Macorolides‬‬
‫‪ ۴‬هغه دواګاني چي دمیکروبي حجراتواستقالب نهی کوي لکه‬
‫‪Sulfonamides Ethambutol INH‬‬
‫‪ ۵‬هغه دواګاني چي دهستوي تیزابو دندي له منځه وړي اویا یي د جوړیدومخه نیسی‪ .‬لکه‬
‫‪Pyrimethamine Quinolones‬‬

‫دمیکروب ضد درملویوځای استعمال ‪:‬‬
‫‪Combination Anti biotic Therapy‬‬
‫په اکثره واقعاتو کي د څو ډوله انتي بیوتیک یو ځای تطبیق کول د انتاني ناروغیو د تشخیص له کبله‬
‫صورت نیسي او په خودسرانه ډول بیله تشخیص څخه د څو ډوله انتي بیوتیک تطبیق کول ناوړه عمل دی‬
‫او ددي کار علمي الره داده چي تر تشخیص وروسته یو مصؤنه ؛ ارزانه او انتخابي انتي بیوتیک د مربوطه‬
‫انتاني ناروغۍ دتداوي لپاره استعمال شي ‪.‬‬
‫داډول درملنه په الندی حاالتوکی اجراکیژی‪:‬‬
‫‪ ۱‬عاجلی یابیړنی پیښی‪ :‬په وژونکو اوژوندتهدیدکونکوحاالتوکښی‪.‬لکه‪Sepsis,Meningitis:‬‬
‫‪۲‬دمقاومت دبطی کیدوپه موخه‪ :‬لکه چی دنری رنځ په درملنه کی څودواګانی یوځای ددی موخی لپاره‬
‫ورکول کیژی‪.‬‬
‫‪ ۳‬دګډوانتاناتوددرملنی لپاره‪ :‬لکه دپریتوان انتانات(‪) Pritonitis‬چی دڅوانتاناتوله کبله رامنځته کیژی‪.‬‬
‫‪ ۴‬دسینرجیزم( ‪ )Synergisme‬په منظور‪ :‬لکه د‪ Endocarditis‬په درملنه کی وسیع الساحه پینسیلین‬

‫اوامینوګالیکوزیدونویوځای ورکول کیژی‪.‬‬
‫دمیکروب ضد درملو دتطبیق موده‪:‬‬
‫‪Treatment Duration‬‬
‫دځینو ناروغیو لپاره ددرملني ټاکلي موده په ټولوکلینکي فارمکولوژیکی کتابونو کي ذکر ده لکه‬
‫‪:‬مالریا؛محرقه‪ ،‬تبرکلوز؛‪ UTI‬اونور که چیري تاسي یو انتاني واقعه تداوي کوی خو که ددرملني کومه‬
‫ټاکلي ٍ موده درته معلومه نه وي نو کله چي مو دوا تطبیق کړل او دناروغی اعراض عالیم له منځه والړل‬
‫نودري ورځي درملنه نوره هم اجرا کړي؛ترڅوناروغی بیرته راونه ګرځی ‪.‬‬
‫دمیکروب ضد دواګانو استعمال دوقایي په خاطر‪:‬‬

‫‪Anti Microbial Prophylaxis‬‬
‫په ځینو حالتو کي انتي بیوټیکونه دمیکروبي ناروغیو دمخنیوي لپاره استعمالیږي اوپه دوو برخو ویشل شوي‬
‫دي‬
‫‪: Non surgical prophylaxis ۱‬‬
‫چي مثالونه یي عبارت دي‬
‫‪ A‬کله چي یو حامله ښځه په ‪ HIV infection‬اخته وي نو په دغه حالت کي ‪ Zidovudine‬جنین ته دنارغی‬

‫دانتقال مخنیوی کوي‪.‬‬
‫‪ B‬کله چي یو حامله ښځه په توبرکلوز اخته وي او والدت وکړي نوي زیږیدلي ماشوم ته دناروغی دانتقال‬
‫دمخنیوي په خاطر ‪ I.N.H‬ورکول کیږي ‪.‬‬

‫‪ C‬همدارنګه هغه کسان چي دتوبرکلوز دناروغانو سره په ‪ Close contact‬کي وي دوقایي په موخه ورته‬
‫موبوطه درمل توصیه کیږي او همدارنګه ډیر مثالونه موجود دي چي موږ دمیکروب ضد درمل دوقایي په‬
‫موخه استعمالولي شو‪.‬‬
‫‪Surgisal prophylaxis ۲‬‬
‫کله چي ناروغ ته په عملیاتي ساحه کي دانتان دمخنیوي لپاره یو یا څو انتي بیوټیکونه د جراحي عملیاتو تر‬
‫مخه تطبیق شي د‪ Surgisal prophylaxis‬په نامه یادیږي ‪.‬‬
‫سلفامیدونه‬
‫‪:Sulfonamides‬‬
‫ددي ګروپ دواګانو استعمال په پخوانیووختونو کي خورا زیات وو مګر په اوسني عصر کي دنورو دواګانو‬
‫داستعمال له کبله ددي ګروپ ددواګانو استعمال محدود شوي دي ‪.‬‬
‫دسلفامیدونوپه مقابل کی مقاومت‪:‬‬
‫دالندی میکانیزمونوپه اساس دسلفامیدوپه مقابل کی مقاومت پیداکیژی‪:‬‬
‫‪ ‬دحجری داخل ته دتیریدودقابلیت کموالی‪.‬‬

‫‪ ‬دپاراامینوبنزویک اسیدزیات جوړیدل‪.‬‬
‫‪ ‬ددرملودتخریب لپاره دعین انزایم جوړیدل‪.‬‬
‫‪Pharmacokinefic‬‬
‫دسلفامیدونوفارمکوکنیتیک مختلف ده ځینی یی دخولی دالری ښه تحمل کیژی؛ځینی یی دکولمودالری نه‬

‫جذبیژی؛ځینی یی موضعی استعمالیژی؛توزیع یی په پراخه توګه صورت نیسی؛دپالسنتادالری جنین ښه‬
‫تیریژی؛دماغی نخاعی مایع(‪ )CSF‬ته هم تیریژی؛ دادراردالری اطراح کیژی‪ .‬اوهمدارنګه دپښتورګو په‬
‫عدم کفایه مریضانوکي ددی دوا اطراح کمیږي او کیداي شي په وینه کي دتجمع له سببه دتسمم سبب وګرځي‬
‫‪.‬‬
‫دسلفامیدونوویښنه‬
‫‪Classification of Sulphonamid‬‬
‫‪۱‬هغه سلفامیدونه چى شه جذبیږى؛ښه او ژر اطراح كیژى‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sulphamethaxazol‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Trimethoprem‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sulphadimidin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sulphafurazol‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sulphadiazin‬‬

‫‪ Sulfuxazol‬‬
‫‪ Sulfisoxazole‬‬
‫‪ ۲‬هغه سلفامایدونه چي دکلمودجدار څخه دویني دوران ته په اساني سره نه جذبیږي لکه ‪:‬‬
‫‪ Sulphasalazine‬‬
‫دادرمل یوازی دکولمودانتاناتولپاره کاریژی لکه‪Crohn’s diseases, Ulcerative colitis:‬‬
‫‪ ۳‬هغه سلفامایدونه چي دکلمو دجدار څخه دویني دوران ته دجذب قابلیت نه لري او یوازي په موضعي ډول‬
‫استعمالیږي لکه‪:‬‬
‫‪ Sulfacetamide‬‬
‫‪ Silver Sulphadiazine‬‬
‫‪ ۴‬هغه سلفامیدونه کوم چی دوامداره تاثیرلری لکه‪:‬‬
‫‪ Sulphadoxin‬‬
‫‪ Sulphadimethoxin‬‬
‫دسلفانامیدودبکتریاضدتاثیرات‬
‫‪Anti bacterial Activities‬‬
‫سلفامیدونه په الندی ذکرشووګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووښه تاثیرلری‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Chlamydia‬‬
‫‪‬‬ ‫‪E.coli‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Shigylla‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Vibro cholera‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Naisseria‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Toxoplasmosis.‬‬
‫اماسلفامیدونه پرالندی ذکرشووباکتریاووښه تاثیرنلری‬

‫‪‬‬ ‫‪Gonococc‬‬
‫‪‬‬ ‫‪H.influnza‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Psedomonase‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Meningococc‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Streptocucc‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Staphylocucc‬‬

‫دسلفامیدوتاثیرمیکانیزم ‪:‬‬
‫څرنګه چي باکتروي دخپل وجود دضرورت وړ ‪ Folic Acid‬دخارجي محیط څخه نسي جذبوالی نوپه دی‬
‫په اساس باکتریاوي دخپل ضرورت وړ‪ folic Acid‬دخپل حجري په داخل کي د(‪ (P.A.B.A‬څخه جوړوي‬
‫څرنګه چي سلفامایدونه دکیمیاوي ساختمان په اساس د( ‪) P.AB.A‬سره شباهت لري نو په دي اساس‬

‫باکتریاوي د(‪ )P.A.B.A‬په عوض کي سلفامیدونه جذبوي یعني سلفامیدونه په رقابتي ډول په باکتریایي‬
‫حجراتو کي د (‪)P.A.B.A‬ځان نیسي اونوموړي سلفامیدونه د‪ folic Acid‬د‪ Synthesis‬انزایم او ‪Dihydro‬‬
‫‪petrovat syntheses‬انزایم دفعالیت دنهي کیدو په میخانکیت سره دباکتریاو په داخل کي د‪folic acid‬‬
‫دجوړښت څخه مخنیوی کوي‪ .‬داځکه چي په عادي حالت کي نوموړي انزایم ‪ PABA‬په ‪ folic Acid‬بدلوی‬
‫نو کله چي باکتریا د فولیک اسید دکمبود سره مخامخ شي نو هغه رول چي‪ folic Acid‬یي په باکتریایي‬
‫حجراتو کي دمیتابولیزم په پروسه کي لري له منځه ځي اوپه دی ډول دباکتریایي حجراتو دپروټین دترکیب‬
‫داختالل له کبله دهغوي نشونما دتوقف سبب ګرځي ‪.‬‬
‫‪Co-trimoxazole‬‬
‫)‪(Trimethoprime+ Sulfametoxazole‬‬
‫دغه دوا ‪ Sulfametoxazole‬او ‪ Trimethoprime‬داشتراک څخه جوړه شوی ده نوموړي دواپه پورته‬
‫ذکر شوي میخانیکیت سره دباکتریاوو په وجود کي د فولیک اسیډدجوړیدو څخه مخنیوی کوي ‪.‬‬
‫استطباب‪Inlication‬‬
‫‪ ‬دبولي سیستم په انتاناتو کي ‪Urinary tracts infection‬‬
‫‪ ‬دقصباتوپه التهاباتوکښی ‪Bronchitis,Pneumonia‬‬
‫‪ ‬دمتوسط غوږ په التهابي واقعاتو کي یا ‪Otitis media‬‬
‫‪ ‬دسینوسونوپه التهاب کی ‪Sinusitis‬‬
‫‪ ‬دباسیلری ډیزینتری دتداوی لپاره ‪Bacillary Disentery‬‬
‫‪ ‬دمنظمی دالتهاباتودتداوی لپاره ‪Conjunctivitis‬‬
‫‪ ‬دمحرقی دتداوی لپاره ‪Typhoid Fever‬‬
‫‪ ‬دسترګودتراخم لپاره ‪Trachoma‬‬
‫‪ ‬دحیوانی محرقی دتداوی لپاره ‪Brocillusis‬‬
‫مضاداستطباب‬
‫‪ ‬دحاملګی په وخت کی‬
‫‪ ‬دشیدوورکولوپه وخت کی‬
‫‪ ‬په میګالوبالستیک کمخونی کی‬
‫‪ ‬دپښتورګوپه عدم کفایه کی‬
‫‪ ‬هغه ماشومان چی عمریی ترشپږمیاشتوکم وی‪.‬‬

‫جانبي عوارض‬
‫‪Side Effect‬‬
‫‪ o‬زړه بدوالی ‪Nausea‬‬
‫‪ o‬اواستفراق ‪Vomitng‬‬
‫‪ o‬اسهال ‪Direhia‬‬
‫‪ o‬دژبي التهاب ‪glossitis‬‬
‫‪ o‬جلدي اند فاعات ‪.Skin Rashes‬‬
‫‪Agranolocytosis o‬‬
‫‪Hemolytic &Aplastic Anemia o‬‬
‫‪Thrombocytopnia o‬‬
‫مقدار ‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره یوتابلیت کوم چی(‪ Trimethoprim 80mg‬او ‪ )Sulfametoxazole 400mg‬او‬

‫)‪ Trimethoprim 160mg‬او ‪ (Sulfametoxazole 800mg‬لری سهاراوماښام ورکول کیژی(‪)q 12hr‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 18mg/kg.‬چی( ‪ 3mg‬ترای میتوپریم او‪ 15mg‬سلفامیتاکسازول) دورځی دوه ځله‬
‫دوایي شکلونه‪:‬‬
‫نوموړي دتجارت په بازار کي د‪ 120mg 480mg‬او ‪ 960mg‬دتابلیت په شکل پیداکیژی اوهمدارنګه د‬

‫‪ Suspention‬په شکل هم موجوده دی‬
‫‪Sulfadimidine‬‬
‫استطباب‪Indication:‬‬
‫دبولی سیستم دانتاناتودتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫دسینه بغل دتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دباسیلری دیزنتری دتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دمنځنی غوږدانتاناتودتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دپزی اجوافو اوسینوسونودالتهاب دتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د ‪ Toxoplasmosis‬دتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫مضاداستطباب‪:‬‬
‫حاملګی‬ ‫‪‬‬
‫دشیدو ورکولوحاالت‬ ‫‪‬‬
‫په اسهاالتوکښی‬ ‫‪‬‬
‫دپښتورګواواینی په ناروغیوکی‬ ‫‪‬‬
‫هغه ماشومان چی عمر یی تر شپږ‪ ۶‬میاشتوکم وی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جانبی عوارض(‪)Side Effect‬‬
‫دلبدی؛استفراغ‬ ‫‪o‬‬
‫سردردی‬ ‫‪o‬‬
‫جلدی خارش‬ ‫‪o‬‬
‫دمفصلونودرد‬ ‫‪o‬‬
‫ژیړی‬ ‫‪o‬‬
‫مقدار‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره چی عمریی تر اته ‪۸‬کلنی پورته وی ‪ 2gr‬څلورځلی دورځی اووروسته ‪ 1gr‬ورکول کیژی‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 500-750mg‬څلورځلی دورځی ورکول کیژی‪.‬‬
‫تهیه اودوایی شکل‪:‬دادرمل په بازارکی د‪ ۵۵۵‬ملی ګرامه ټابلیت په شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫‪Sulphaslazine‬‬
‫)‪(Amino Salicylic Acid+Sulphapyridine‬‬
‫‪Pharmacokinetic‬‬
‫دغه دوادخولي له الري اخستل کیږي اوپه کولون کي دباکتریاوو په ذریعه تجزیه کیژی چی‬
‫‪ Sulphapyridine‬دوینی دوران ته کیژی ؛او ‪ Amino Salicylic Acid‬په موضعی شکل په کولون کی‬
‫تاثیر کوی ‪.‬‬
‫استطباب ‪Indication‬‬
‫‪Ulcerative Colitis ‬‬

‫‪Crohn’s Diseases ‬‬

‫مضاداستطباب‬
‫هغه ماشومان چی عمریی تردوو‪۲‬کالوکم وی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫حاملګی‬ ‫‪‬‬
‫شیدی ورکول‬ ‫‪‬‬
‫دپښتورګو اواینی عدم کفایه‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫جانبی عوارض‪:‬‬
‫‪Nausea & Vomiting‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Headach‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Fever‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Oligospermia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pancreatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Rash‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Joints Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hematuria‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Protien Uria‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hepatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫وکاهالنو ته په ابتدا کي ‪ 1-2gr‬او وروسته ‪ 500mg‬په هر شپږ ساعته کي دخولي له الري ورکول کیږي‬
‫او هغه اطفال چي عمر یي تردوه کاله پورته وي په ابتدا کي ‪ 40-60mg‬وروسته ‪20-30mg/kg‬‬
‫دورځی په څوکسري دوزونو سره ورکول کیږي دریکټم له الري ‪ 500-1000mg‬سهار او ماښام تطبیق‬
‫کیژی ‪.‬‬
‫دوایي شکلونه ‪:‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‪ 500mg‬تابلیت په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫‪Silver Sulfadiazine‬‬
‫دادرمل یوازی په موضعی شکل دانتان څخه دوقایی اوتداوی لپاره په سوځیدلی ناروغانوکی کاریژی‪.‬‬

‫‪Sulfacetamide‬‬
‫دادرمل صرف په موضعی شکل (سترګواوپوستکی) کی کارول کیژی‪.‬‬
‫په بازارکښی ‪ 10,20,30%‬فیصده دلوشن اومالش په شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫بیتالکتم انټي بیوټیک‬

‫‪Bata lactam Anti biotics‬‬
‫دغه ګروپ دواګاني پر میکروب باندي وژونکی تاثیر لري په دغه ګروپ کي الندي دواګاني شاملي د ي‬
‫‪‬‬ ‫‪Pencillins‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephalsoporins‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Carbapenems‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Monobactams‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Beta lactamase inhibitors‬‬
‫پنسلینونه‬
‫(‪)Pencillins‬‬
‫دمهمو انټي بیوټیکونو دجملي څخه دي دلومړي ځل لپاره په طبابت کي دمیکروب ضد دوا په توګه دپنسیلین‬
‫څخه استفاده وشوه پنسیلین دلومړي ځل لپاره په ‪ 1928‬میالدي کال کي د ‪ Alexander fleming‬په واسطه‬
‫د ‪ Pencilliun Nutatam‬فنګس څخه په الس راغلل چي وروسته په ترکیبی ډول سره جوړشول‬
‫داچي پنسلین دوا په طبابت کي ډیره استفاده کیږي نو ځکه نوموړي دوا دکثیراالستفاده دوا په نوم یادیږي ‪.‬‬
‫دتاثیرمیکانیزم ‪:‬‬
‫پنسیلینونه باکتریسیدل تاثیرات لری چی دبکتریا دحجري ددیوال جوړیدل نهی کوی اوپه دی ډول دحجری‬
‫د ‪Lysis‬سبب کیژی‪.‬‬
‫دپینسیلینوپه مقابل کی مقاومت‬

‫ستافیلوکوکونه اوځینی نورګرام منفی باکتریاوی دبیتالکتماز یعنی پنسیلینازانزایم جوړوی چی په پایله کښی‬
‫دبیتالکتم حلقه ماتیژی اوپینسیلینونه بی تاثیره کیژی‪.‬‬
‫دپینسیلینوویشنه‬
‫‪A: Natural Pencillin‬‬ ‫طبیعى یاخاص پنسیلین‬
‫)‪1: Benzyl Pencillin)PG‬‬
‫‪2: Procain Pencillin‬‬
‫‪3: Benzathin Benzyl Pencillin‬‬

B: Semi Synthitic Pencillin ‫نیمه تركیبي پنسیلین‬
1: Acid Resistance Pencillin‫دمعدى دتیزابوپه مقابل كى مقاوم پنسیلین‬
 Pencillin-V
 Peony ethyl pencillin
2: Pencillinaz Resistance Pencillin‫دپنسیلینازپه مقابل كى مقاوم پنسیلین‬
 Cloxacillin
 Flucloxacillin
 Dicloxacillin
 Naficillin
 Oxacillin
 Methicillin
3: Broad Spectrum Pencillin ‫وسع الساحه پنسیلین‬
 Ampicillin
 Amoxicillin
 Pivapicillin
 Bactampicillin
4 :Mecillinams ‫دمیسیلینازبكتریا ضدپنسیلین‬
o Mecillinam
o Pivcillnam
5: Anti Psudomonal Pencillin ‫دسودومونازبكتریا ضدپنسیلین‬
 Ticarcillin
 Carficillin
13 )‫استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي‬:‫لیکونکي‬

‫‪ Temocillin‬‬
‫‪ Carbinicillin‬‬
‫‪ Piperacillin‬‬
‫‪ Azlocillin‬‬
‫‪ Ticarcillin+ Clavulanic Acid‬‬
‫‪ Tazobactam +Piperacillin‬‬
‫دبیتالكتمازنهى كونكى پنسیلین ‪6: Pencillinas with Beta Lactomas Inhibitors Pencillin‬‬
‫‪ Clavulanic Acid + Amoxicillin‬‬
‫‪ Clavulanic Acid + Ticarcillin‬‬
‫دپنسلینونو عمومي فارمکوکینیتک ‪:‬‬
‫دپنسلینونوداستعمال الري ددوو الملونو له مخي ټاکل کیږي‪:‬‬
‫‪ A‬ـ دمعدي دتیزاب په مقابل کي مقاومت‪.‬‬
‫‪ B‬ـ دموجوده انتان دشدت اندازه‪.‬‬
‫هغه پنسلینونونه چي دزرقي الري څخه استعمالیږي دورید اوعضلي له الري تطبیق کیږی کیداي شي چی‬
‫یو پینسیلین دخولي ‪ ،‬عضلی او ورید له الري تطبیق شي ‪.‬‬
‫ذخیروي بڼي ‪ :‬پروکاین پینسیلین او بنزاتین پینسیلین چي دپینسیلینونو دذخیروي شکلونو په نامه یادیږي ځکه‬
‫چي د عضلي دالري تطبیق کیږي او په کراری سره دوران ته جذبیږي چي دډیر وخت لپاره یي په وینه کي‬
‫ټیټه کچه یا اندازه لیدل کیږي ‪.‬‬
‫جذب ‪ :‬کله چي پنسلینونه دخولي له الري تطبیق شي نو دځینو جذب نیمګړی وي ؛اوپه کولموکی دتوجه‬
‫وړمقدارچی دکولمونورمالی فلوراوی اغیزمنی کوالی سی دلیدو وړدی ؛خو اموکسي سیلین په پوره اندازه‬
‫دجذب وړتیا لري ‪.‬‬
‫دیادونی وړده چی دځینوپینسیلینونوجذب دخوړوپه واسطه کمیژی؛ځکه چی دمعدی دتخلیی وخت‬

‫اوږدیژی؛اوپه دی اساس دغه پینسیلینونه دمعدی دتیزابوپه واسطه تجزیه کیژی؛نوغوره داده چی داډول‬
‫درمل شپیته ‪ ۶۵‬دقیقی مخکی اویا ‪ ۳-۲‬ساعته وروسته له خوړوڅخه تطبیق سی‪.‬‬

‫توزیع ‪ :‬دبیتالکتام انټي بیو ټیکونو ویشنه په عضویت په ښه ډول صورت نیسي ټول دپالنستا څخه‬
‫تیریږي؛خوتیراتوجنیک تاثیرات(‪ ) Teratogenicity‬نلری‪.‬‬
‫په هډوکواونخاعی مایع کی یی غلظت ددرملنی لپاره پوره نه وی ؛خودسحایاوودحادالتهاب دشتوالی په‬
‫صورت کی یی ‪ CSF‬ته نفوذزیاتیژی؛خوکله چی انتان کم اوالتهاب له منځه والړسی ‪CSF‬ته یی نفوذکمیژی‪.‬‬
‫استقالب‪:‬دپینسیلینونواستقالب په بدن کی دومره دتوجه وړنده خوپه هغه کسانوکی چی داینی‬

‫)‪(Liver‬ددندونیمګړتیا ولری د‪ Pencillin G‬یوڅه اندازه په استقالب رسیژیاونورپاته کیژی نود ‪Toxicity‬‬
‫سبب کیژی‪.‬‬
‫اطراح ‪ :‬ددي درملو اطراح دپښتورګو دالري صورت نیسي څرنګه چي د‪ Pencillin‬اطراح دبولي سیستم‬
‫دالري سریع ده نو داطراح دځنډیدو لپا ره د ‪ Pencillin‬سره یوزای ‪ Probenecid‬یو ځاي استعمالیژی تر‬
‫څو دپینسیلین سریع اطراح وځنډوی دا ځکه چي دپښتورګو په ټیوبونوکي د ‪ Pencillin‬دترشح په مقابل کي‬
‫‪ Probeneceds‬سیالي کوی او دپینسیلین ځاي نیسي او په دي توګه په عضویت کي دپینسیلین تاثیرات نسبتا ّ‬
‫دزیات وخت لپاره دوام کوي اوهمدارنګه پنسیلین په شیدو کي اوالړو کي هم خارجیږي ‪.‬‬
‫دحساسیت ټیسټ ‪:‬‬

‫پنسیلین د‪ 0.1ml‬په اندازه دساعد(مټ) په قدامي طرف کي زرق کوو ترنیم ساعت پوری انتظارورته کووکه‬
‫چیری دزرق په ساحه کی سوروالی؛پاړسوب؛اوخارښ پیداسو اویاناروغ ته تنفسی ستونزی ؛چټک نبض؛یخ‬
‫جلد اووعایی کوالپس پیداسونوبایدژرترژره دپنسیلین ورکول ودرول سی اوځینی وخت دادرینالین زرق ته‬
‫هم ضرورت پیداکیژی‪.‬‬
‫دپورتني اعراضو نه موجودیت د پنسیلین تطبیق مصؤن دی او دپنسلین دحساسیت دټیسټ په وخت کي باید‬
‫همیشه ادرینالین او هایدروکورتیزون موجودوي‪.‬‬
‫‪A: Natural Pencillin‬‬

‫طبیعى یاخاص پنسیلین‬
‫‪1: Benzyl Penicillin‬‬

‫د‪ Pencillin‬دغه دوا چي د ‪ Pencillin - G‬یا د ‪Crystal Pencillin‬په نوم هم یادیږي د‪ Pencillin‬د نورو‬
‫ډولونو په نسبت دلنډ وخت تاثیر لرونکي دي او دخولي له الري موثر نه واقع کیږي ځکه چي دمعدي داسید‬
‫په ذریعه تخریب کیږي په عموي ډول په زرقي طریقه توصیه کیږي څرنګه چي دتاثیر دوام یي لنډ دی چي‬
‫په یوه ورځ کي څو ځلی زرق کیږي ‪.‬‬

:‫بنزایل پنسیلین په الندی ذکرشووباکتریاووباندی ډیروژونکی تاثیرلری‬
Gonococci 
Streptococci 
Pnemococci 
Meningococci 
Indication ‫استطباب‬
ARI(Acute Respiratory Infections) 

Pneumonia 
Otitis Media 
Endocarditis 
Meningococcal Meningitis 
Anthrax 
Tetanus 
Diphteria 
Gass Gangrene 
‫مضاد استطباب‬
.‫ هغه کسان چی دپنسیلین سره حساسیت لری‬o

‫ داینی عدم کفایه‬o
‫ دپښتورګوعدم کفایه‬o
Side Effect ‫جانبي عوارض‬
Joint Pain 
Fever 
Allergic Reaction 
Anaphylactic Shock 
Diarrhea 
Anemia 
Neutrophnia 
Dose ‫مقدار‬
. ‫ ساعته ورکول کیژی‬۶‫ څلورځلی دعضلی یارګ دالری هرشپږ‬2-6 Millions ‫کاهالنوته‬
. ‫ دری ځلی دورځی ورکول کیژی‬50000 IU/kg ‫نوزادماشومانوته‬

‫هغه ماشومان چی عمریی د‪ ۱۲-۲‬کالوپوری وی ‪ 16500IU/kg‬دورځی په کسری دوزونوسره ورکول‬
‫کیژی‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازارکي دیو میلونه ؛ دوه میلونه او پنځه میلونه ویالونو په شکل موجود دي‪.‬‬
‫‪2: Procain Pencillin‬‬

‫ددغه دوا تاثیر طوالني دی له دي سببه معموالّ په ‪ 12-24h‬یا ساعتو کي توصیه کیږي دیادوني وړده چی‬
‫‪ Procaine Pencillin‬هیڅ وخت دورید له الري نه استعمالیږي بلکه یوازي د عضلي دالري مریض ته‬
‫تطبیق کیږي ‪.‬‬
‫‪ARI(Acute Respiratory Infections‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Toncillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gonorrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Syphlis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteomyalitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pneumonia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tetanus‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Diphteria‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Rheumatic Fever‬‬ ‫‪‬‬
‫مضاد استطبات ‪Contra Indicatiln‬‬
‫‪ ‬په هغه صورت کی چي شخص د ‪ Pencilline‬سره دحساسیت تاریخچه ولری ‪.‬‬
‫جانبي عوارض ‪Side Effect‬‬
‫‪Joint Pain‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Fever‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Allergic Reaction‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anaphylactic Shock‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Diarrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neutrophnia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Condidia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 600mg‬د پروکائین پینسلین د ‪ 600000 IU‬واحده سره مساوی دي‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 0.5millions‬په واحددوزدورځی‪.‬‬
‫نوزادماشومانوته ‪50000IU/kg‬دورځی‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 50000-65000 iu/kg‬دورځی‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي دڅلورلکه ویالونو په شکل او یو میلونه او دوه میلونه واحده ویالونوپه‬
‫شکل موجوده وي ‪4 Laca and 1,2 millions vial.‬‬
‫پاملرنه ‪:‬ـ کله چي پروکاین پنسلین دمقطرو اوبو سره یو ځای شي وروسته له څلورویشتو ساعتو څخه باید‬
‫تطبیق نه شي ځکه چي خپل خاصیت له السه ورکول ‪.‬‬
‫‪3: Benzathin Benzly Pencillin‬‬

‫دبنزاتین بنزیل پنسیلین تاثیرډیرکراردی په همدی خاطرپه هر‪ 28‬ورځوکی یی یوزرق لګول کیژی‪.‬‬
‫‪Rheumatic Fever‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Syphlis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ARI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skine Infection‬‬ ‫‪‬‬
‫مضاد استطباب‬
‫ددي دوا مضاد استطبات او جانبي عوارض دبنزایل پنسلین په شان دي ‪.‬‬

‫لومړی دوزیی په ثانوی سفلیس کی په هغوماشومانوکی چی عمریی تریوکال کم وی ‪12 Laca unites‬په‬
‫واحددوز ورکوالی سو‪.‬‬
‫هغه ماشومان چی عمریی تر یوکال اضافه وی ‪ 24 Laca unites‬په واحددوز دعضلی دالری‬
‫ددروهفتولپاره ورکوو‪.‬‬
‫د‪ URTI‬په تداوی کی دکاهالنولپاره ‪ 12 Laca unites‬په واحددوزسره ؛اودماشومانولپاره ‪6 Laca unites‬‬
‫په واحد دوز سره ورکوو‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬ددی دوا ‪ 6 Laca & 12 Laca unites‬ویالونه موجود دی‪.‬‬
‫‪B: Semi Synthitic Pencillin‬‬

‫نیمه تركیبي پنسیلین‬
‫دمعدى دتیزابوپه مقابل كى مقاوم پنسیلین‪1: Acid Resistance Pencillin‬‬
‫‪Phenoxy methyl Penicillin‬‬

‫)‪(Pencillin-V‬‬
‫پنسیلین‪-‬وی دمعدي دتیزابو په مقابل کي ډیرمقاومت لري نو له دي کبله دخولي دالري تطبیق کیژی‪.‬‬
‫‪Tonsillitis ‬‬
‫‪Otitis Media ‬‬
‫‪Rheumatic Fever ‬‬

‫دلویانو لپاره ‪ 250-500mg‬دری یاڅلورځلی دورځی‪.‬‬
‫تریوکال کم ماشومانوته ‪ 62.5mg/kg‬دورځی په کسری دوزونوسره ورکول کیژی‪.‬‬
‫له یوکال څخه تر دووکالوپوری ‪125mg‬څلورځلی دورځی‪.‬‬
‫دشپږکلنی څخه تر دولس کلنی پوری ‪ 250mg‬څلورځلی دورځی‪.‬‬
‫‪250,500mg‬تابلیت اوکپسول په شکل او ‪125mg/5ml ,250mg/5ml‬یی شربت موجوددی‪.‬‬
‫‪2: Pencillinas Resistance Pencillin‬‬

‫دپنسیلینازپه مقابل كى مقاوم پنسیلین‬
‫بعضي بکتریاوی لکه ‪ Staphylococus‬کیدای شي د )‪ Betalactamase) Pencillinas‬انزایم تولید‬

‫کړي چي دغه انزایم دمربوطه پنسیلین څخه د‪ Betalactam‬حلقه جال کوی او په دي ډول نوموړي پنسیلین‬
‫خپل دمیکروب ضد تاثیردالسه ورکوي یو تعداد پنسلینونه شته چي دددی انزایم په مقابل مقاومت لری‬
‫اودپنسیلینوتاثیر خوندی ساتی‪.‬‬
‫‪Cloxacillin‬‬
‫کلوکساسیلین دبیتالکتمازانزایم په مقابل کي یو مقاوم پنسیلین دی؛چی د‪ Beta lactomas Enzyme‬نهی‬

‫کوی کوم چی د‪ Staphylococcus‬پواسطه تولیدیژی‪.‬‬
‫جذب ‪،‬توزیع‪ ،‬میتابولیزم او اطراح ‪:‬‬
‫دغه دوا دمعدی دتیزاب په مقابل کی دمقاومت دلرلوله کبله دخولي دالری دتحمل وړ ده او دکلمو دجدار له‬
‫الري دویني دوران ته داخلیږي وروسته دتوزیع څخه په کبد کي په استقالب رسیږي اکثره قسمت یي دبولي‬
‫طروق له الري دعضویت څخه اطراح کیږي ‪.‬‬

‫دهغه ټولوانتاناتودتداوی لپاره چی دستافیلوکوک باکتریاووپواسطه منځته راغلی وی‪.‬‬
‫‪URTI‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Impetigo‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪GI,infections‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Pneumonia‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Endocarditis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Sepsis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Bone Infections‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Joint Infections‬‬ ‫‪o‬‬
‫مضاد استطبات‬
‫هغه کسان چی ددی دواسره حساسیت ولری ‪.‬‬
‫احتیاط یا ‪Worning‬‬
‫حاملګی اوشیدی ورکول‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫دپښتورګواواینی تشوشات‬ ‫‪‬‬
‫ددوهفتوڅخه اضافه توصیه کول‬ ‫‪‬‬
‫داسیدی غذاووسره یوځای خوړل‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنو ته د خولي له الري ‪ 250-500mg‬څلورځلی دورځی دخولی دالری ترغذامخکی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg‬څلورځلی دورځی‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250-500mg‬کپسول او د ‪ 125-250mg/5ml‬سوسپینشن او د‬

‫‪ 250mg‬امپول په شکل موجوددي ‪.‬‬

‫‪Flucloxacillin‬‬
‫فلوکلوکساسیلین دبیتالکتمازانزایم په مقابل کي یو مقاوم پنسیلین دی؛چی د‪ Beta lactomas Enzyme‬نهی‬
‫کوی کوم چی د‪ Staphylococcus‬پواسطه تولیدیژی‪.‬‬
‫‪Cellulitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Impetigo‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Externa‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Folliculitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Mastitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pneumonia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteomyelitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septic Arthritis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septecemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Carbuncles‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Surgical Prophylaxis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Empirical Treatment For Endocarditis‬‬ ‫‪‬‬
‫مضاداستطباب او جانبي عوارض یي دکلوکساسلین په شان دي ‪.‬‬
‫دکاهالنو ته د خولي له الري ‪ 250-500mg‬څلورځلی دورځی دخولی دالری ترغذامخکی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50/kg‬څلورځلی دورځی‪.‬‬

‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250-500mg‬کپسول او د ‪ 125mg/5ml‬شربت او ‪ 500mg‬دویال‬
‫په شکل موجوددي ‪.‬‬
‫‪3: Broad Spectrum Pencillin‬‬
‫وسع الساحه پنسیلین‬
‫دغه ګروپ پنسیلینونه په ګرام مثبت او ګرام منفي مایکرواوګانیزمونوباندي موثراو وژونکی تاثیرلري خو‬
‫دغه پنسیلینونه هم د ‪ Betalactamase‬په مقابل کي مقاومت نه شي کوالي او نوموړي انزایم یی تخریب‬
‫کوی خوځینی وخت دبیتالکتمازنهی کونکی درمل هم ورسره یوځای کوی لکه‬
‫(‪ )Clavulanic Acid,Sulbactam,Tazobactam‬ترڅوددی انزایم په مقابل کی مقاومت وکوی‪.‬‬

‫‪Amoxicillin:‬‬
‫نوموړي دوا پرګرام مثبت اوګرام منفي بکتریاووباندي وژونکی تاثیرلری ‪.‬‬
‫جذب ‪ ،‬توزیع ‪،‬میتابولیزم او اطراح ‪:‬‬
‫دغه دوا دخولي دالري دتحمل وړ ده دکوچنیو کلمو دجدار له الري دوراني سیستم ته داخل او وروسته‬
‫دتوزیع څخه ددي دوا زیات مقداردصفراوي سیستم او یو اندازه دبولي سیستم له الري اطراح کیږي ‪.‬‬
‫استطباب ‪:Indication‬‬
‫‪Urinary Tract Infections‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Billary Tract Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Salmonilosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gonorrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪GIT Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Endocarditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Meningitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septecemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Nose Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Chronic Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pneumonia‬‬ ‫‪‬‬
‫دغه دوا په هغه صورت کي چي شخص دپنسیلین په مقابل کي حساسیت ولري نه تطبیق کیږي ‪.‬‬
‫‪Nausea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Vomiting‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Reaction‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Diarrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Urticaria‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 250-500mg‬دخولی دالری دری ځلی دورځی‪.‬‬

‫په کاهالنوکی دشدیدوانتاناتو دتداوی لپاره ‪ 1gr‬دخولی؛ورید یاعضلی دالری دوه یادری ځلی دورځی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg/day‬دری ځلی دورځی‪.‬‬
‫تهیه‪ 250mg,500mg,1000mg :‬کپسولونه اوټابلیت ؛‪125mg/5ml,250mg/5ml‬یی شربت موجوددی‪.‬‬
‫‪Ampencillin:‬‬
‫ددي درملوزیات تاثیرات د ‪ Benzyl Pencillin‬په شان دی ډیرتاثیرپه ګرام مثبت باکتریاوو باندی‬
‫لری؛همدارنګه په ګرام منفی باکتریاووباندی کم تاثیرلری هغه لکه‪:‬‬
‫‪Klebseilla,E.coli,Shigella, Salmonilla, Proteus,Gonorrhea‬‬
‫جذب ‪ ،‬توزیع او میتابولیزم اطراح‪:‬‬
‫امپیسلین په او بو کي منحل دي او دمعدي داسید په مقابل کي مقاومت لري ددي دوا جذب سریع او نامکمل‬
‫دي او غذا ددي دوا په جذب کي رول نه لري ددي دوا توزیع ددوارني سیستم په ذریعه دعضویت په ټولو‬
‫انساجو کي صورت نیسي ددي دوا زیات مقدار دصفرا دالري اطراح کیږي او یو مقدار یي د پښتورګو‬
‫دالري اطراح کیږي نوموړی دوا دپالنستا دالري وجنین ته هم جذبیږي ‪.‬‬
‫‪Urinary Tract Infections‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Billary Tract Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Salmonilosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gonorrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪GIT Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Endocarditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Meningitis‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Septecemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Nose Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Chronic Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pneumonia‬‬ ‫‪‬‬
‫په هغه صورت کي چي شخص دپنسلین سره حساسیت ولري نه توصیه کیږي ‪.‬‬
‫‪Nausea‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Vomiting‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Skin Reaction‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Urticaria‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Diarrhea‬‬ ‫‪o‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 250-500mg‬دخولی دالری دری ځلی دورځی‪.‬‬
‫په کاهالنوکی دشدیدوانتاناتو دتداوی لپاره ‪ 1gr‬دخولی؛ورید یاعضلی دالری دوه یادری ځلی دورځی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 100-200mg/kg/day‬دری ځلی دورځی‪.‬‬
‫تهیه‪ 250mg,500mg :‬کپسولونه اوټابلیت ؛‪125mg/5ml,250mg/5ml‬یی شربت او‬

‫‪ 250mg,500mg,1000mg‬یی ویالونه موجوددی‬

‫‪5: Anti Psudomonal Pencillin‬‬
‫دسودومونازبكتریا ضدپنسیلین‬
‫‪Carbenicilline‬‬
‫ددی دوا ټول اثرات د ‪ Ampecillin‬او ‪ Amoxicillin‬په شان دی دادرمل ‪Bactericidal‬تاثیرپه‬

‫‪ Pseudomonase‬او ‪ Proteus‬باکتریاوو باندی لری‪.‬نموړی درمل په فعال شکل اطراح کیژی‬
‫دپښتورګوپه عدم کفایه کی مضاداستطباب دی‪.‬‬
‫‪Pseudomonase ‬‬
‫‪Proteus ‬‬
‫دبولی سیستم په انتاناتوکی دکاهالنولپاره ‪ 2gr‬څلوځلی دورځی اوپه شدیدوانتانی پیښوکی ‪ 5gr/day‬په دری‬
‫یاڅلوروکسری دوزونوسره ‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg‬هرشپږساعته وروسته‪.‬‬
‫تهیه‪ 500mg,1000mg :‬دویال په شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫‪6: Pencillinas with Beta Lactomas Inhibitors Pencillin‬‬

‫دبیتالكتمازنهى كونكى پنسیلین‬
‫‪Amoxicillin+calvulanic acid‬‬
‫څرنګه چي مخکي ذکر شول چي د ‪ betalactamase‬انزایم دپنسلین د ‪ beta lactam‬د حلقي د‬
‫‪ hydrolysis‬سبب ګرځي په نتیجه کي د پنسلین دمیکروب ضد تاثیرات له منځه ځي په اوس وخت کي‬
‫داسي مواد چي د ‪ beta lactam‬حلقه لري مګر د مکروب ضد تاثیرات نه لري لکه‬
‫‪ Calvulanic Acid‬چی داموکساسیلین سره یوځای ترکیب ورکوی هر کله چي ‪Calvulanic Acid‬‬
‫د ‪ Amoxicillin‬سره یو ځای تطبیق شي نو په دي حالت کي‬

‫ انزایم دمشغول کیدو سبب ګرځي او په دي ډول دنوموړي‬Betalactamase ‫ د‬Calvulanic Acid
.‫د تخریب مخه نیول کیږي‬Amoxicillin ‫انزایم په ذریعه د‬
Upper Respiratory Tract Infections 

Sever Pneumonia 
H.Influenza 
Staphylococcus Aurouse Infections 
Cellulitis 
PID 
Bronchitis 
Sinusitis 
Ear Infections 
UTI 
Skin Infections 
. ‫په هغه صورت کي چي دپنسیلین په مقابل کي حساسیت موجودوي نه توصیه کیږي‬
‫ـ دحاملګۍ په دوران دشیدو ورکوني په دوران او پښتورګو په عدم کفایه دکبد په عدم کفایه کی باید‬: ‫احتیاطه‬
. ‫په احتیاط سره توصیه شي‬
Side Effect ‫جانبي عوارض‬

Nausea o
Vomiting o
Skin Rash o
Diarrhea o
Trush o
Dark Urin o
Stomach/Abdominal Pain o
Yellowing Eyes o

.‫ دخولی دالری دری ځلی دورځی‬375-625mg(250-500mg) ‫دکاهالنولپاره‬
.‫ دری ځلی دورځی‬25-50mg/kg ‫دماشومانولپاره‬
.‫ ټابلیت؛شربت اوویال په شکل پیداکیژی‬375mg,625mg,1000mg :‫تهیه‬
Tab. 375mg (Amoxicillin 250mg+Clavulanic Acid 125mg)
Tab. 625 (Amoxicillin 500mg+Clavulanic Acid 125mg)
Tab. 1000mg (Amoxicillin 875mg+Clavulanic Acid 125mg)
Vial.600mg (Amoxicillin 500mg+Clavulanic Acid 100mg)
Vial.1200mg (Amoxicillin 1000mg+Clavulanic Acid 200mg)
Pencillins Toxicity
:‫دپنسیلینونوسره حساسیت یا زهریت ډیرپیښیږی چی الندی اعراض لری‬
Skin Rash 
Fever 
Bronchospasme 
Vascullitis 
Dermatitis 
Serum Tickness 
S.headache 
Tinnituse 
Dizzness 
Hallucination 
‫ پواسطه کنترول کوالی سو‬Anti histamins‫چی داحالت یوازی د‬

‫تداوی ‪Treatment‬‬
‫دپنسیلینوورکړه بایدسمدستی ودرول سی او)‪ (ABC‬بایدوکتل سی‪.‬‬ ‫‪)1‬‬

‫په زرقی شکل د‪ Hydrocortisone 15mg/kg‬درګ دالری په واحد دوز ورکول‪.‬‬ ‫‪)2‬‬
‫انتی هیستامینیک لکه ‪Tendegyl‬یا ‪ A-vil‬درګ یاعضلی دالری ورکول‪.‬‬ ‫‪)3‬‬
‫درګ دالری ‪ Pencillinase 800000 IU‬په واحد دوز د‪ Anaphylactic Shock‬لپاره ورکول‪.‬‬ ‫‪)4‬‬
‫‪Pencillins Prophylaxis‬‬
‫دپنسیلینوتطبیق دوقایی لپاره‬
‫دروماتیک تبی لپاره ‪Rheumatic Fever‬‬ ‫‪‬‬
‫دستونی ددرد)‪ (Tonsillitis‬لپاره ‪ Benzathen Pencillin 2Laca‬ددروهفتولپاره‬ ‫‪‬‬
‫که چیری ناروغ قلبی دسامی ناروغی ولری نو‪ Benzathen Pencillin‬باید دټول ژوندلپاره زرق‬ ‫‪‬‬
‫کړی‪.‬‬
‫دخولی دزخمونولپاره چی د‪ Streptococcus‬پواسطه رامنځته سوی وی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د ‪Gonorrhea‬او‪ Syphlis‬څخه دوقایی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دلمفاوی عقداتوددوامداره التهاب لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cephalosporins‬‬
‫دغه ګروپ انټي بیوټیکونه د‪ Cephalosporium Fungus‬دکلچر څخه پالس راځي د‬
‫‪ Beta lactamase‬انزایم په مقابل کي مقاومت لری پرګرام مثبت او ګرام منفي باکتریاوو باندي‬
‫‪ Bacterecidal‬تاثیرلری ‪.‬‬
‫‪Pharmaco kinitecs‬‬
‫ډیر سیفالوسپورینونه په زرقي شکل تطبیق کیږي یوشمیر یي دخولي له الری هم تطبیق کیږی‬
‫ځني سفالوسپورینونه دپښتورګو دالري اطراح کیږي ځني یي دصفراو دالري اطراح کیږي دلومړي او دویم‬
‫نسل سیفالوسپورینونه دماغي نخاعي مایع ‪CSF‬ته تیریدای شي ‪.‬‬
‫‪Mechanisme of Action‬‬
‫دتاثیر میخانکیت‬
‫د‪ cephalosporin‬دتاثیر میکانیزم په بکتریاوو باندي دپنسیلین په ډول دي نوموړي انټي بیوټیکونه هم‬
‫دباکتریا دحجری ددیوال دجوړیدولو مخه نیسي او په دي ډول دحجري داخلي او خارجي اسموتیک فشار‬
‫دتفاوت په نتیجه کی یو زیات مقدار اوبه د حجري ته داخل داخلیږي او دحجري دتخریب سبب کیږي د‬
‫‪ cephalosporin‬دځنځیر یا هستي په کیمیاوي جوړښت کي دتغیراتو راوستل دنوموړي انټي بیو ټیکونو‬
‫دمیکروب ضد خواصو کي دتغیراتو دراتګ سبب کرځي ‪.‬‬

‫‪Classifecation‬‬
‫تصنیف بندي‬
‫‪ Cephalosporin‬تراوسه پوری په الندي څلور نسلونو باندي ویشل شوی دي‪:‬‬
‫)‪1‬‬ ‫‪First Generation of cephalosporin‬‬

‫)‪2‬‬ ‫‪Second Generation of cephalosporin‬‬
‫)‪3‬‬ ‫‪Third Generation of cephalosporin‬‬
‫)‪4‬‬ ‫‪Fourth Generatio of cephalosporin‬‬
‫زړه بدي ‪ ،‬استفراق ‪ ،‬اسهاالت ‪ ،‬سردردی ‪ ،‬سرګیچی ‪ ،‬تبه ‪،‬دخوب تشویشات ‪ ،‬دپښتورګو وظیفوي تشوشات‬
‫؛داینی وظیفوی تشوشات؛جلدی رشونه اوداسی نور‬
‫‪Contra indication‬‬
‫‪ o‬په هغه صورت کی چی شخص د سیفالوسپورین په مقابل کی حساسیت ولری‬

‫‪ o‬دپښتورګوعدم کفایه‬
‫‪ o‬داینی عدم کفایه‬
‫‪First Generation of Cephalosporins‬‬
‫پدي ګروپ کښي هغه ‪ cephalosporin‬شامل دي کوم چي زیاتره په ګرام مثبت باکتریاووښه تاثیرلری‬
‫چي کلینیکی استعمال یی هم په مربوطه باکتریاوو باندي داغیزو په اساس صورت نیسي په دي ګروپ کي‬
‫الندي دواوي شاملي دی‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephadroxil‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephradin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephaloten‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephalexin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefazolin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cephapirin‬‬

‫‪Cephalexin‬‬
‫دغه دوا د ‪ cephalosporin‬انټي بیو ټیکو له جملي څخه ده چي پر ګرام منفي او ګرام مثبت حساسو‬
‫باکتریاوي باندی تاثیر لري ‪.‬‬
‫جذب ‪،‬توزیع؛ میتابولیزم او اطراح ‪:‬‬
‫دخولي دالري دتحمل وړ دي دکوچنیو کلمو دجدار له الري دویني دوران ته داخلیږي او وروسته دتوزیع‬
‫څخه یو قسمت په کبد کی میتابوالیز او یو مقدار په اصلي شکل دبولی سیستم دالري دعضویت څخه اطراح‬
‫کیږي ‪.‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pyelonephritis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cystitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Prostatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Mastoiditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dental Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنولپار ‪ 1gr-2gr‬څلورځلی دورځی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 25-60mg‬دورځی څلورځلی‪.‬‬
‫تهیه‪:‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کی ‪ 250-500mg‬کپسول او ‪ 125-250mg/5ml‬دشربت په شکل‬
‫اوهمدارنګه دڅاڅکي او امپول په شکل هم موجوده ده ‪.‬‬

‫‪Cephradine:‬‬
‫دغه دوا د ‪ cephalosporin‬انټي بیو ټیکو له جملي څخه ده چي پر ګرام منفي او ګرام مثبت حساسو‬
‫باکتریاوي باندی تاثیر لري ‪.‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pyelonephritis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cystitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Prostatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Syphlis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Mastoiditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dental Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنو لپاره ‪ 250-500mg‬هر شپږ ساعته وروسته ‪.‬‬
‫داطفالولپاره ‪ 25-50mg/kg‬څلورځلی دورځی ‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250-500mg‬کپسول ؛‪ 125-250mg/5ml‬شربت او‬
‫‪ 250mg-500mg-1000mg‬دویال په شکل موجوده دی‪.‬‬

‫‪Second Generation of Cephalosporin‬‬
‫دوهم نسل سیفالوسپورینونه د ‪ Beta lactamaz‬انزایم مقابل کی ترډیره حده مقاومت لری چي په ګرام‬
‫مثبت او ګرام منفي باکتریاوباندی ښه تاثیرلری اماپه ګرام منفی باکتریاوونسبت اول نسل ته ښه تاثیر لری؛‬
‫دماغی نخاعی ته په ښه ډول نشی تیریدالی په دي ګروپ کي الندی دواګاني شاملی دي‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefaclor‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefamandole‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefonicid‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefoxitin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefotetan‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefuroxime‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefprozil‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Ceforanid‬‬
‫‪Cefaclor‬‬
‫دغه درمل دسیفالوسپورینوددوهم نسل څخه دی چی پرګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی‬
‫‪Bacterecidal‬تاثیر لری‪.‬‬
‫‪Acute and Chronic Respiratory Infections‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Mastoiditis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Bronchiectasis‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Skin Infections‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Gynecological Infections‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪o‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 250-500mg‬څلورځلی دورځی‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 20-40mg/kg‬څلورځله دورځی‪.‬‬

‫نوموړي دوا تجارت په بازار کی د‪ 250-500mg‬کپسول او همدارنګه ‪ 120-250mg/5ml‬شربت او‬

‫‪ Drop‬په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫‪Cefuroxime‬‬
‫دغه دوا د‪ Cephalosporin‬ددوهم نسل څخه ده چی پر ګرام مثبت او ګرامنفي انتاناتو باندي ښه تاثیر لري‬
‫‪H. flu‬‬ ‫‪‬‬

‫‪enterobacter‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neisseria‬‬ ‫‪‬‬
‫‪proteus‬‬ ‫‪‬‬
‫‪E. coli‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Klebsiella‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anaerobes‬‬ ‫‪‬‬
‫مضاداستطباب‪:‬‬
‫په هغه صورت کی چی ددی دواپه مقابل کی شخص حساسیت ولری‪.‬‬
‫جانبی عوارض‪:‬‬
‫‪Headach‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Dizzness‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Migraine‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Abdominal Pain‬‬ ‫‪o‬‬

‫دکاهالنولپاره ‪ 250-500mg‬دخولی دالری دوه ځلی دورځی‪.‬‬
‫اوهمدارنګه دکاهالنولپاره ‪ 750-1500mg‬دزرق دالری دورځی دری ځله‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 125-250mg‬دخولی دالری په ورځ کی دوه ځله ‪.‬‬
‫اودزرق دالری ‪ 50-100mg/kg/day‬دورځی دری یاڅلورځلی دورځی‪.‬‬
‫تهیه ‪:‬‬
‫نوموړی دوا دتجارت په بازارکي د ‪ 125- 250-500mg‬کپسول‬
‫‪ 125-250mg/5ml‬شربت او‬
‫‪ 250-500-750-1500-7500mg‬دویال په شکل موجودی‬
‫‪Third Generation Cephalosporins‬‬
‫دریم نسل چی وسیع الساحه تاثیرلری د ‪ Beta lactamase‬انزایم په مقابل کشی پوره مقاومت لری دماغی‬
‫نخاعی مایع ته ښه نفوذ لری اوپه ګرام منفی اوګرام مثبت باکتریاووباندی ښه تاثیر لری‪.‬‬
‫په دریم جنریشن کی الندی دواګانی شاملی دی‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefixime‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Ceftizoxime‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefpodoxime proxetil‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Ceftriaxone‬ط‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefoperazone‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Ceftazidime‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Cefotaxime‬‬

Cefixime
‫ انټي بیوټیکونو له دریم نسل څخه ده چي پر ګرام منفي او ګرام مثبت‬cephalosporin ‫دغه دوا د‬
. ‫باکتریاووښه تاثیرلري‬
Pharyngitis 
Tonsillitis 
Otitis Media 
Acute Exacerbation of Chronic Bronchitis 
Uncomplicated Gonorrhea 
Uncomplicated UTI 
Typhoid Fever 
GI,disorders 
Side Effects
Nausea o
Vomiting o
Diarrhea o
Fever o
Sor Throat o
Joint Pain o
Headache o
Anorexia o
Stomach Pain o
Skin Rash o
Numbness o
Contra Indication
.‫په هغه صورت کی چی ددی دواسره شخص حساسیت ولری‬
.‫ دورځی یوځل‬400mg ‫او‬.‫ دورځی دوه ځله‬200mg ‫دکاهالنولپاره‬
. ‫ دورځی په څو کسري دوزونو سره ورکول کیږي‬6-12mg/kg ‫دماشومانولپاره‬

ً:‫تهیه‬
‫ سوسپیشن په شکل‬100-200mg/5ml ‫ کپسولونه او‬200-400mg ‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‬

.‫موجود دی‬
Cefotaxime
‫نموړی دوا دسیفالوسپورین ددریم نسل څخه دی چی په ګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی‬
.‫تاثیر لری‬Bactericidale
:Indication ‫استطباب‬
Acute and Chronic Respiratory Infections 

Pneumonia 
Otitis Media 
Bones Infections 
Joints Infections 
Skin Infections 
Pharyngitis 
Bronchitis 
Bronchiectasis 
Neisseria Gonorrhea 
UTI 
Gynecological Infections 
PID 
Endocarditis 
Meningitis 
Peritonitis 

‫‪Contra Indication‬‬
‫په هغه صورت کی چی ددی دواسره شخص حساسیت ولری‪.‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 1gr‬په ورخ کی دوه ځلی‪.‬‬
‫دکاهالنولپاره په شدیدوحاالتوکی ‪ 2gr‬دورځی دوه ځلی‪.‬‬
‫دقبل المیعادماشومانولپاره ‪ 50mg/kg‬دورځی دوه ځلی‪.‬‬
‫دغټانوماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg‬اوپه شدیدوانتانی حاالتوکی ‪150-200mg/kg/day‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت بازار کي ‪ 250-500-1000mg‬دویال په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫‪Ceftriaxone:‬‬
‫نموړی درمل دسیفالوسپورین ددریم نسل څخه دی چی په ګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی ښه‬
‫تاثیرلری‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Lower respiratory tract infections‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Acute bacterial otitis media‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Skin and skin structure infections‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Urinary tract infections‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Uncomplicated gonorrhea‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Pelvic Inflammatory Disease‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Bacterial septicemia‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Intra-abdominal infections‬‬

‫‪ Meningitis‬‬
‫‪ Surgical prophylaxis‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 1gr - 4gr/day‬دورځی‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg‬دوه ځلی دورځی‪.‬‬
‫په شدیدوحاالتوکی ‪ 150-200mg/kg‬دوه یادری ځلی دورځی‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي ‪ 250-500-1000mg‬دویال په شکل موجوددی‪.‬‬
‫‪Ceftazidime‬‬
‫نموړی درمل دسیفالوسپورین ددریم نسل څخه دی چی په ګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی ښه‬
‫تاثیرلری‪.‬‬
‫‪Lower Respiratory Infections‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bon infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Abscess‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Meningitis ‬‬
‫‪Intera Abd..,Infections ‬‬
‫‪Surgecal Prophylaxis ‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 1gr-6gr‬په ورځ دوه یادری ځلی‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-100mg/kg‬په ورځ کی دوه یا دری ځلی‪.‬‬
‫په شدیدوحاالتوکی ‪ 150-200mg/kg‬په ورځ کی دوه یادری ځلی‪.‬‬
‫نموړی دوا په بازارکی د‪ 250,500,1000,2000mg‬ویال په شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫‪Fourth Generation of Cephalosporins‬‬
‫دڅلورم جنریشن ډیرتاثیرات ودریم جنریشن ته ورته دی مګرنسبت دریم جنریشن ته د‪ Beta lactamase‬په‬
‫مقابل کی ډیر مقاومت لری‪،‬دادرمل همیشه په زرقی شکل کاریژی دماغی نخاعی مایع ته ښه نفوذ کوی‪.‬‬
‫په دغه ګروپ کي الندی دواګانی شاملی دی‪:‬‬
‫‪Cefepime ‬‬
‫‪Imipenem ‬‬

‫‪1: Cefepime‬‬
‫‪Indication‬‬
‫‪Lower Respiratory Infections‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gynecologecal Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bon infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neonatal Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪N.N Sepsis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Intera Abd..,Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 1-2gr‬سهاراوماشام‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 50-75mg/kg‬سهاراوماشام‬
‫په شدیدوانتاناتوکی ‪ 100-150mg/kg‬دورځی دوه ځلی‪.‬‬

‫نموړی درمل په بازارکی ‪ 500,1000,2000mg‬دویال په شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫‪2: Imipenem‬‬
‫دادرمل په ‪ G,Positive-G,Nagative‬باکتریاووباندی ښه تاثیرلری خاصتاًپه ‪ Psoudomonase‬باندی‬
‫ډیروژونکی تاثیرلری‪.‬‬
‫دادرمل دپښتورګود ‪ Dehydropeptidase‬انزایم پواسطه ډیرژر تخریب کیږی اوهمدارنګه نموړی درمل‬
‫داطراح په وخت کی دپښتورګوپه تیوبولونوباندی زهری(‪)Toxic‬تاثیرلری نوپدی خاطرددی انزایم دنهی‬

‫کیدولپاره همیش ورسره (‪ )Cilastatin‬یوځای استعمالیږی‪،‬ترڅوددوادتخریب اودپښتورګودزهری‬
‫کیدومخنوی وشی‪.‬‬
‫دګرام مثبت اوګرام منفي انتاناتو دتداوی لپاره خصوصا ّ په جراحی کښي دوقایي په منظور زیات‬
‫استعمالیږي ‪.‬‬
‫په هغه صورت کی چی شخص دنوموړي دوا په مقابل کی حساسیت ولري او دشیدوورکولوپه دوران کي نه‬
‫تطبیق کیږي ‪.‬‬
‫‪Nausea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪CNS,Toxicity‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Blood disorder‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Taste disorder‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Convulsion‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Thrombophelibitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫درحم دعنق(‪ )Cervicitis‬اواحلیل په انتاناتوکی چی د‪ Gonococcus‬پواسطه منځته راغلی وی ‪500mg‬‬

‫دعضلی دالری اویا ‪ 1-2gr‬دانفیوژن دالری دورځی څلوځله‪.‬‬
‫دماشومانولپاره چی عمریی تر دری ‪۳‬میاشتولوړوی ‪ 60mg/kg‬څلورځله دورځی‪.‬‬
‫تهیه‪ 1gr vial(Imipenem 500mg +Cilastatin 500mg):‬لری موجود دی‪.‬‬

‫امینوګالیکوزیدونه‬
‫‪Aminoglycosides‬‬
‫دغه انټي بیوټیک د ‪ Bactericidal‬دواګاني دجملي څخه دي چی په ګرام مثبت اوګرام منفی‬
‫باکتریاووباندی تاثیرلری خوعموما ً دګرام منفی باکتریاووپه تداوی کی استعمالیژی‪.‬‬
‫په دی کورنی کی الندی دواګانی شاملی دی‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Gentamicin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Kanamycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Neomycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Streptomycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Tobramycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Amikacin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Paromomycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Nitilemycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Spectinomycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sismycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Dibekacin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Isepamicin‬‬
‫امینوګالیکوسایدونه په الندی ګرام منفی باکتریاووباندی وژونکی تاثیرلری‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Pseudomonase‬‬
‫‪‬‬ ‫‪E.coli‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Proteus‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Klebsella‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Enterobacter‬‬
‫‪‬‬ ‫‪M.Tuberculosis‬‬
‫تاثیر میکانیزم‬
‫‪Mechanism of Action‬‬
‫کله چی امینوګالیکوسایدونه دمیکروبی حجری سایتوپالزم ته ننوزی نورایبوزوم ته ځان رسوی اوهلته ‪S30‬‬
‫ساحه نیسی څرنګه چی ددی ساحی څخه ‪ DNA‬ته دپروتین جوړولوپیغام لیږل کیژی ‪ DNA،‬پروتین جوړوی‬
‫اوباکتریاتغذی کیږی‪.‬نوکله چی دغه ساحه امینوګالیکوسایدونه ونیسی نودغه دپروتین جوړولوپیغام غلط‬
‫تعبیرکیږی اوپه نتیجه کی دوظیفوی پروتین په ځای غیروظیفوی پروتین جوړیږی چی دغه پروتین‬
‫دمیکروبی حجری یاضرورت نسی پوره کوالی یادغه پروتین خپله دحجری د‪ Lysis‬سبب کیژی‪.‬‬

‫جذب ‪،‬توزیع‪،‬میتابولیزم او اطراح ‪:‬‬
‫امینوګالیکوزیدونه په اوبوکی منحل دی‪،‬دمعدی معایی کانال څخه نسی جذبیدالی که دخولی دالری ناروغ ته‬
‫ورکول سی نوصرف یوفیصدیی جذبیژی‪.‬‬
‫که دغه دواګانی دعضلی زرق دالری تطبیق سی په چټکی سره دوینی دوران ته جذبیژی‪.‬امینوګالیکوزیدونه‬
‫دځینوغشاووڅخه نسی تیریدالی لکه ‪Peicard,Pleura‬‬
‫‪ :Ototoxicity‬دغه دواګانی دغوږپه ‪ Perilymph‬او‪ Endolymph‬کی ترسوب کوی اودهمیشنی‬

‫کوڼوالی سبب کیږی‪.‬‬
‫‪ :Nephrotoxicity‬امینوکالیکوزیدونه دپښتورګوپه نفرونونوکی ترسوب کوی اودنفرونونودنیکروزسبب‬

‫کیږی خوارجاعی کیدالی سی‪.‬‬
‫‪ :Neuromuscular Paralysis‬دغه دواګانی که په لوړمقدارسره تطبیق سی نوعضلی عصبی بالک (فلج)‬

‫رامنځته کوی‪.‬‬
‫‪ :Allergic Reactions‬ځینی امینوګالیکوزیدونه حساسیت ښکاره کوی لکه د ‪ Neomycin‬دموضوعي‬

‫تطبیق له امله جلدي التهاب پیداکیدل‪.‬‬
‫‪Gentamycin‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Peritonitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Brucillosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tuberculosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteomyalitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septiecmia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Endocarditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neissria,gonorrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neisseria meningitis‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Pregnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Kidney Failure‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Old Age‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sever Myasthenia Gravise‬‬ ‫‪‬‬
‫که چیری دپښتورګو وظایف نورمال وی جنتاماسین باید ‪ 3-5mg/kg‬دورځی ورکول کیږي دعضلي یا‬
‫وریدي زرق په شکل‪.‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 80mg‬سهاراوماښام‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 2.5-7mg/kg‬دورځی دوه ځلی‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کی د ‪ 10-20-40-80mg‬امپول په شکل اوهمدارنګه دکریم اوڅاڅکوپه‬

‫شکل هم موجود دی ‪.‬‬
‫‪Sterptomycin‬‬
‫دستریپتومایسین په مقابل کی اوس اکثره باکتریاوو مقاومت پیداکړیدی نو یواځي د ‪ Tuberculose‬په‬
‫ناروغانوکی ګټورتمامیږی‪.‬‬
‫‪Tuberculosis o‬‬
‫‪Brucellosis o‬‬
‫‪Shigllosis o‬‬

‫‪Pregnancy‬‬
‫‪S.Myasthenia Gravis‬‬
‫کاهالنوته دورځي ‪ 750-1000mg‬دعضلي زرق دالری سهاراوماښام‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 20mg/kg‬دعضلي زرق دالری سهاراوماښام‪.‬‬
‫نموړی دواپه بازارکی د ‪ 500,1000mg‬ویال په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Neomycin‬‬
‫دغه دوااوس کمه کاریږی خاصتا ً که په زرقی شکل تردروهفتوڅخه دزیات وخت لپاره وکارول سی نوداتم‬
‫قحفی زوج(‪ ) Vestebullo cochellare‬دتخریب سبب کیږی‪.‬‬
‫دپښتورګوعدم کفایه‪،‬اسهاالت‪،‬اوثانوی انتانات پیداکوی‪.‬دادرمل اوس صرف په موضعی ډول کاریږی‪.‬‬
‫‪Skin Infection‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Dermatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Acne‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Common cold‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Flu‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bacterial Conjunctivitiss‬‬ ‫‪‬‬

‫په ورځ کښی ‪ 1gr‬په څوکسری دوزونوسره‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬په بازارکی دټابلیت‪،‬ملهم‪،‬کریم‪،‬شربت اوڅاڅکوپه شکل پیداکیژی‪.‬‬
‫‪Kanamycin‬‬
‫استطباب‪Indication‬‬
‫دادرمل ډیرجانبی عوارض لری نوپه عام شکل نه کاریږی یوازی دتوبرکلوزپه شدیدوپیښوکی یوګرام‪1gr‬‬
‫دورځی دوه یاڅلورځلی دیوی هفتی لپاره کاروالی سو‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬نوموړي دوا دتجارت په بازار کي ‪ 500-1000mg‬ویال په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪Netilemycin‬‬
‫دادرمل هغه وخت استعمالوالی سوکله چی ځینی باکتریاوی د ‪ Gentamycin‬اویا ‪Tobramycin‬په مقابل‬
‫کی مقاومت وښی اوهم دګرام منفی باکتریاوودتداوی لپاره کاریږی‪.‬‬
‫دادرمل په اتم قحفی زوج باندی زهرجن تاثیر لری‪.‬‬

‫‪5-7mg/kg/day/dd‬‬
‫تهیه‪ 50mg/2ml,100mg/2ml,200mg/2ml,300mg/3ml :‬امپولونه یی پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Spectinomycin‬‬
‫‪Gonorrhea o‬‬
‫‪ o‬هغه ناروغان چی دپنسیلین په مقابل کی مقاومت ولری اویا حساسیت ورسره ولری‪.‬‬
‫‪ 4omg/kg/day/SD‬دعضلی زرق له الری که چیری ناروغ په دی مقدارسره کنترول نه سوونو‬

‫دوز تر دوه ګرامه‪ 2gr‬پوری لوړوالی سو‪.‬‬
‫‪Tobramycin‬‬
‫ددی دوا ټول تاثیرات جنتامایسین ته ورته دی‪.‬‬
‫‪Sinusitis ‬‬
‫‪Bacterial Conjunctivitis ‬‬
‫‪PID ‬‬

‫‪Brucillosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Plaque‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Acne‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pseudomonase.Infe‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 3-5mg/kg/day‬دخولی دالری اوپه شدیدوحاالتوکی په زرقی شکل یی هم تطبیق کوالی سو‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬نوموړي دوا دتجارت په بازار کي ‪ 10-20-40-80mg‬امپول او ویال په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫اوهمدارنګه دقطری‪،‬ټابلیت‪،‬ملهم اوانهلرپه شکل هم پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Amikacin‬‬
‫دادوا ډیرښه تاثیرات په ګرام منفی باکتریاووباندی لری خصوصاًهغه وخت چی دجنتامایسین په مقابل کی‬
‫مقاومت ښودلی وی‪.‬لکه‪:‬‬
‫‪Enterobacteria‬‬ ‫‪‬‬
‫‪E.coli‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pseudomonase‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Proteuse‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Meningitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septicemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bronchiectasis‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 15-20mg/kg‬دورځی په څوکسری دوزونوسره‬
‫اطفالوته ‪ 7.5-10mg/kg‬په ورځ کي په دوو کسری دوزونو سره‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬په بازارکی د‪ 50,100,250,500mg‬امپول په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Parmomycin‬‬
‫ددی دواټول تاثیرات دنیومایسین په شان دی ‪.‬دادرمل صرف دخولی دالری ناروغانوته بایدتوصیه شی‪.‬‬
‫‪Bacillary Dysentery‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Ameobic Dysentery‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cutaneus Leishmaniasis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Visceral Leishmaniasis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dose‬‬
‫په ابتداکی ‪ 4gr‬دورځی په څوکسری دوزونوسره‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬په بازارکی دامپول‪،‬ټابلیټ‪،‬کریم اوملهم په شکل پیداکیږی‪.‬‬

‫‪Macrolides‬‬
‫ماکرولیدونه دمهمو انټي بیوټیکو دجملي څخه شمیرل کیږي چي ‪ Bacteristatic‬تاثیرات لري څرنګه چي‬
‫دا ګروپ دواګاني دپنسلین سره شباهت لري نو هغه ناروغان چی دپنسلین سره حساسیت ولری هغه کسانوته‬
‫دغه ګروپ انټي بیو ټیکونه ته توصیه کیږي‪.‬‬
‫په دغه ګروپ کي الندي دواګانی شاملي دي ‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Erythromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Azithromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Clarythromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Roxithromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Spiromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Oleandomycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Dirithromycin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Troleandomycin‬‬
‫تاثیر میکانیزم‬
‫ماکروالیډ انتی بیوتیک چی کله میکروبی حجری ته داخل سی نود‪ 50 sub unite Ribosome‬سره په‬
‫غیرقابل ارجاع شکل وصل کیږی اونه پریږدی چی دپیپتایدځنځیر وده وکړی نودپروتین جوړیدل په غیرقابل‬
‫ارجاع توګه نهی کیږی اوباکتریا تخریب کیږی‪.‬‬
‫ماکرولید دګروپ دواګانی باکتریوستاتیک تاثیر لری خو کیداي شي په لوړدوزسره باکتریسډال اغیزه هم‬
‫منځته راوړي ‪.‬‬
‫‪Pharmacokenitic:‬‬
‫‪ Erythromycin‬دمعدي دتیزاب په واسطه تخریب کیږي نو ځکه دپوښ (‪ )Coated‬ټابلیت په شکل‬

‫جوړشویدی ‪ Azithromycin‬او ‪ Clarithromicin‬د معدی دتیزاب په مقابل کی مقاوم دي او جذب یي‬
‫دکوچنیو کلمو دجدار له الري صورت نیسي‪.‬‬
‫‪ Erythromycin‬دبدن ټولو انساجوته ویشل کیږي نوموړي دوا دماغي نخاعی مایع (‪ )CSF‬ته نفوذ نشي‬
‫کوالي خو د‪ Prostate‬مایع ته په کافي اندازه تیریدالي شي ‪ Azithromycin‬او ‪ Clarithromicin‬په‬
‫زیاته اندازه انساجوته نفوذ کوالي شي ‪ Erythromycin‬او ‪ Azithromycin‬په صفراکي تراکم کوي او په‬
‫فعاله شکل دهمدي الري څخه خارجیږي اویو مقدار یی بیرته دکولمودالری جذبیږي غیري فعاله میتابولیتونه‬
‫یي دتشومتیازوسره خارجیږی ‪ Clarithromicin‬او میتابولیتونه یی دپښتورګوله الری اطراح کیږی چي‬
‫دپښتورګو ددندو دنیمګړتیاوو په صورت کي بایدد‪ Clarithromicin‬مقدار ته پاملرنه وشي‬

Erythromycin
Indication
‫ باکتریاووښه‬Staphylococcus,Diphteria,Ricktesia,H.Influenza,Treponema ‫اریترومایسین په‬

.‫تاثیرلری‬
 H.pylori
 Syphlis
 Diphtheria
 UTI
 Urethritis
 Prostatitis
 ARI
 Pneumonia
 Tonsillitis
 A.bacterial Endocarditis
 Acne
 Pharyngitis
Contra Indication
Allergy o
Hepatic Failure o
Renal Failure o
Purpura o
Neonatal period(1-28)day of life o
Warning ‫احتیاط‬
Pregnancy 
Lactation 
Side Effect
Nausea 
Vomiting 
Diarrhea 
Hepatotoxicity 

‫‪Jaundice‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anorexia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Eruption‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tachycardia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Abdominal distention‬‬ ‫‪‬‬
‫دکاهالنو لپاره ‪ 250-500mg/kg‬په څلوروکسری دوزونوسره‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 40mg/kg‬په څلوروکسری دوزونوسره‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي ‪ 250-500mg‬تابلیتونو او همدارنګه ‪ 200mg/5ml‬سوسپیشن ‪،‬کریم‬

‫‪،‬مالش‪،‬لوشن اوجیل په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Azithromycin‬‬
‫‪RTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sore throat‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Epiglottitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Infection‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Acne Vulgaris‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Allergy o‬‬
‫‪Hepatic Failure o‬‬
‫‪Renal Failure o‬‬
‫‪Nausea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin Rash‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Headache‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Vertigo‬‬ ‫‪‬‬
‫کاهالنوته ‪ 250mg‬دورځی یویادوه ځلی‪،‬او‪ 500mg‬یوځل دورځی‪.‬‬
‫ماشومانوته چي دشپږو میاشتو څخه زیات عمر ولري ‪ 10mg/kg/day/SD‬په واحد دوز سره‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کی د ‪ 250-500mg‬کپسول او تابلیت او همدارنګه ‪200mg/5ml‬‬

‫سوسپنشن‪ ،‬په شکل پیداکیږی‪.‬‬

‫‪Clarithromycin‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪COPD‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H.Pylori‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Otitis Media‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Skin and Bon Infec‬‬ ‫‪‬‬
‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫کاهالنوته ‪ 500mg‬په واحد دوز سره د ‪ 7-14‬ورځولپاره‪ .‬او په شدیدوحاالتو کي ‪ 500mg‬دورځي دوه‬
‫ځلی‬
‫اطفالوته ‪ 7.5mg/kg‬دورځی په کسری دوزونوسره‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250-500mg‬کپسول او تابلیت او‪125mg/5ml ,250mg/5ml‬‬

‫سوسپنشن او څاڅکوپه شکل پیداکیږی‪.‬‬

‫‪Roxithromycin‬‬
‫ددی دواټول تاثیرات د‪ Clarithromycin‬په شان دی‪.‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 300mg‬دوه ځله دورځی دیوی هفتی لپاره‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 5-8mg/kg‬دوه ځلی دورځی‪.‬‬
‫تریوکال لوړماشومانوته ‪ 100mg‬دوه ځله دورځی‪.‬‬
‫دغه دوا دتجارت په بازار کی د ‪ 50- 100-150-300mg‬تابلیت په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Spiramycin‬‬
‫‪Toxoplasmosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gram anigative Cocci‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Enterobacter‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Clamydia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pseudomonase‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Spirochetes‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neisseria gonorrhea‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H.influenza‬‬ ‫‪‬‬

‫ځلی‪) 4 to 6 capsules at 500 mg(.‬‬ ‫دکاهالنولپاره ‪ 2000mg-3000mg‬په ورځ کی دوه‬
‫ځلی‪) 8 to 10 capsules at 500 mg(.‬‬ ‫په شدیدوانتاناتوکی ‪ 4000mg-5000mg‬دورځی دوه‬
‫دماشومانولپاره ‪ 20mg/kg‬دورځی دوه ځلی‪.‬‬
‫تهیه‪:‬دغه دوا دتجارت په بازارکي د ‪ 250- 500-1000mg‬دتابلیت په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Telithromycin‬‬
‫‪RTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Common Cold‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Flu‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H.influenza‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tonsillitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pharyngitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bronchitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره د‪ 400-800mg‬یویا دوه ځله په ورځ کی‪.‬‬
‫دغه دوا دتجارت په بازار کی د ‪ 200, 400mg‬تابلیت په شکل پیداکیږی‪.‬‬

‫‪Tetracyclines‬‬
‫تتراسکلینونه دمهموانتی بیتیکونوڅخه دی چي وسیع الساحه تاثیر لرونکی دي‪.‬تتراسیکلین خیرن زیړبخون‬
‫رنګ لري‪ ،‬تریخ خوندلري او دمعدي دتیزابوپه مقابل کي مقاوم دي په اوبو کی منحل دی‬
‫او‪ Bacteriostatic‬تاثیر لری ‪.‬‬
‫په دی کورنی کی الندی دواګانی شاملی دی‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Demeclocycline‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Oxytetracycline‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Tetracycline‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Doxycycline‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Demmethyl chlor Tetracyclin‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Methacyclin‬‬
‫تاثیر میکانیزم ‪:‬‬

‫تتراسیکلینونه کله چي دباکتریاحجری ته داخل شی د حجري په داخل کی درایبوزوم د‪Subunite 30‬‬
‫ساحی سره وصل کیږی او‪ t RNA‬نهی (بالک) کوی چی پدی حالت کی ‪ t RNA‬نسی کوالی چی ‪m RNA‬‬
‫ته پیغام ولیږی کله چی پیغام انتقال نسی نو‪ m RNA‬دپروتین جوړولو‪ Code‬کود ‪ DNA‬ته نسی ورکوالی‬
‫نوپه نتیجه کښی پروتین نه جوړیږی اوباکتریاوژل کیږی‪.‬‬
‫‪Pharmacokenitic‬‬
‫تتراسکلین دخولي دالري دتحمل وړدي جذب یي دکوچنیو کلمو دالری صورت نیسی تتراسیکلینونه دمعدی‬
‫دتیزابوپواسطه نه تخریب کیږی‪.‬ځینی مواد اوغذایی توکی دتتراسیکلینوجذب خرابوی‪.‬‬
‫مګنیزیم‪،‬المونیم‪،‬او کلسیم دتتراسیکلینوجذب نهی کوی اونه جذبیږی ‪.‬مګر فاسفیټ‪Citric Acid ،‬‬
‫‪Glucosamin Anti Acid‬او اوسپینه دتتراسیکلینوجذب کموی‪.‬‬
‫ددي دواګانو توزیع په کبد ‪ ،‬صفرا ‪ ،‬توری ‪ ،‬دهډوکی په مغز ‪ ،‬غاښونو ‪ ،‬سږو ‪ ،‬دخولي په لعاب‬
‫(الړو)‪ Semin‬او دسترګو په مایعاتو کي صورت نیسي خصوصا ً په هغه انساجو کي چي هلته کلسیم جذب‬
‫کیږی لکه غاشونه او هډوکي نودوی هلته رسوب کوي اودهغوی درنګه کیدوسبب کیږی نو له دي کبله که‬
‫تراته ‪ 8‬کلنی مخکښي استعمال شي نو دغاښونو درنګه کیدو سبب ګرځي ‪.‬‬
‫تتراسیکلینونه دپالسنتا څخه تیریږی اوپه جنین باندی سمی تاثیرات رامنځ ته کوی‪) Teratogenicty( .‬‬
‫اوکه مورشیدی ورکوی نودمورپه شیدوکی افرازیږی‪.‬تتراسیکلینونه دپښتورګودالری اطراح کیږی‪.‬مګر‬

‫‪ Chlortetracyclin‬او‪ Doxycycline‬دصفرا دالری اطراح کیږی‪.‬‬

Tetracyclin HCL
Oxytetracyclin
Demeclocyclin
Indication
Bacteriostatic ‫دغه تتراسیکلینونه وسیع الساحه تاثیرلری په ګرام منفی اوګرام مثبت باکتریاووباندی‬
.‫تاثیرلری‬
Chamydia Trachoma 
Rickettsial 
Spirochetes 
Anthrax 
Cholera 
Mycoplasme Pneumonia 
Brucellusis 
H.influenza 
Acne Vulgaris 
Chronic Bronchitis 
Contra Indication
Kidney Diseas o
Hepatic Diseas o
Pregnancy o
Children under 12years o
Side Effect
‫دغاښونودایمی توروالی‬ 
‫دجنین دهډوکوسوشکلونه‬ 
‫اپالستیک انیمیا‬ 
‫دودی اونموتاخر‬ 
‫دژبی التهاب‬ 
‫الرژیک عکس العملونه‬ 
‫لوکیمیا‬ 
‫دروښنایی څخه بیره‬ 
‫دوزن بایلل‬ 
‫سردردی‬ 
‫دداخل قحفی فشارزیاتوالی‬ 

‫عموماًد‪ 250-500mg‬دورځی څلورځلی دیوی هفتی لپاره‪.‬‬
‫په شدیدوحاالتوکی ‪ 1-2gr‬دورځی په کسری دوزونوسره‪.‬‬
‫په بطنی انتاناتوکی د‪ 15-30‬ورځولپاره استعمالیږی‪.‬‬
‫د‪ Brucellosis‬ددرملنی لپاره باید د‪ 41‬ورځولپاره کارسی‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250-500mg‬تابلیت ‪ ،‬کپسول او همدارنګه دجلدی ملهم او د سترګو‬
‫دملهم په شکل پیداکږی‪.‬‬
‫‪Doxycyclin‬‬
‫‪Chronic Bronchitit‬‬ ‫‪‬‬

‫‪UTI‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Brucellosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cholera‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Acne Vulgaris‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Prostatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sinusitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Kidney Diseas o‬‬
‫‪Hepatic Diseas o‬‬
‫‪Pregnancy o‬‬
‫‪Children under 12years o‬‬

‫‪Headache‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Dry Mouth‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Allergy‬‬ ‫‪o‬‬
‫ورځنی مقداریی ‪ 100-200mg‬دی‬
‫په لومړی ورځ ‪ 200mg‬او وروسته د ورځي ‪ 100mg‬ورکول کیږي‪.‬‬
‫په شدیدو انتاناتو کي ‪ 200mg‬دورځی دوه ځله ورکول کیږي ‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 2,3,4mg/kg‬ورکول کیږي ‪.‬‬
‫تهیه‪ .‬نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 100mg‬تابلیت او کپسول په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Demethyl chlor tetracycline‬‬
‫ددی دوا تاثیرات نوروتتراسیکلینوته ورته دی‪.‬‬
‫مقدار‪:‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 600mg‬دورځی دوه یادری ځله‬
‫ماشومانوته ‪ 6-12mg/kg‬دورځی دوه یادری ځله‬
‫‪Chloramphenicol‬‬
‫دادرمل دهم وسیع الساحه(‪ )Broad Spectrume‬انتی بیوتیک دجملی څخه دی‪.‬‬
‫کلورامفنیکول په ځینوباکتریاوو ‪ Bacteriostatic‬تاثیرلری مګرپه الندی باکتریاووباندی ‪Bacteriocidal‬‬

‫تاثیرلری‪:‬‬
‫‪ Neisseria Meningitis‬‬

‫‪‬‬ ‫‪H.influenza‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Salmonilla‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Treponema Palidum‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Syphlis‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Rickettsial‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Spirochetes‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Chlamydia‬‬
‫دتاثیر میکانیزم‪:‬‬
‫‪ Chloramphenicol‬کله چي دباکتریاحجری ته داخل شی د حجري په داخل کی درایبوزوم‬
‫د‪ 50 Subunite‬ساحی سره وصل کیږی او‪ t RNA‬نهی (بالک) کوی چی پدی حالت کی ‪ t RNA‬نسی‬
‫کوالی چی ‪ m RNA‬ته پیغام ولیږی کله چی پیغام انتقال نسی نو‪ m RNA‬دپروتین جوړولو‪ Code‬کود ‪DNA‬‬
‫ته نسی ورکوالی نوپه نتیجه کښی پروتین نه جوړیږی اوباکتریاوژل کیږی‪.‬‬
‫‪ Chloramphenicol‬دخولي دالري دتحمل وړده دکوچنیو کلمو دجدار دالري په ډیر سرعت سره وینی ته‬
‫جذب کیږی او توزیع یي دعضویت په ټولو انساجو کي صورت نیسي ددماغ دموي مانع (‪ )BBB‬او پالسنتا‬
‫څخه تیریږي ددي دوا میتابولیزم په کبد کي صورت کي نیسي او دبولي سیستم دالري دعضویت څخه‬
‫اطراح کیږي‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Typhoid Fever‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Para,Typoid‬‬
‫‪‬‬ ‫‪H.influenza‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Sepsis‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Pneumonia‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Meningitis‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪Laryngotrochiobronchitis(Crup‬‬

Contra Indication
 Pregnancy
 Lactation
 Purphyria
 Liver Diseas
 Kidney Diseas
 Not use long Time
Side Effect
 Angio neurotic odema

 Nausea
 Vomiting
 Diarrhea
 Skin Rash
 Bladder Bleeding
 Aplastic Anemia
 Leukopnia
 Anorexia
 Abdominal distention
 Peripheral neuritis
 Shock
 Death
.‫ په څلورو کسري دوزونو سره ورکول کیږي‬50mg/kg ‫دکاهالنولپاره‬
‫ په ورځ کي په څلور کسري دوزونو سره ورکول کیږي‬25mg/kg ‫ماشومانوته‬
: ‫تهیه‬
‫ دویال په‬100mg ‫ شربت او‬125mg/5ml ‫ کپسول او‬250mg ‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‬
.‫شکل موجوده دی او همدارنګه دسترګو قطري او ملهم یي هم پیداکیږی‬

‫‪Quinolones‬‬
‫کینولون دمهموانتی بیوتیکونودجملی څخه دی چی دا انتی بیوتیک په ‪ ۱۶۶۳‬میالدی کال کښی دطبابت‬
‫میدان ته وروپیژندل سول‪.‬‬
‫نموړی انتی بیوتیک په ګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی وژونکی ‪ Bacteriocidal‬تاثیرات لری‪.‬‬
‫ددی درملوڅخه ډیروخت په طبابت کی دبولی سیستم د‪ Anti Septic‬په شکل کاراخیستل کیږی‪.‬‬
‫کینولون په الندی ذکرشووباکتریاووباندی ډیرښه اوعالی تاثیر لری‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Escherichia Coli‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Klebsella‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Enterobacteria‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Proteus‬‬
‫‪‬‬ ‫‪H.influen za‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Neisseria Meningitis‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Neisseria Gonorrhea‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Pseudomonase‬‬
‫دکینولون ویښنه‬
‫‪Classfication‬‬
‫ددی درملو ویشنه دنسل یاجنریشن په اساس صورت نیسي چي اساس یي دهغوي دمیکروب ضداغیزو په بنیاد والړ دي ‪.‬‬
‫لومړی نسل (‪:)Firt Generation‬‬
‫په دي ډله کي ‪ Norfloxacin‬چي دنالیډیک اسید سره جوړښت له نظره تړلی دی دانسل په هغوپتوجن‬
‫باکتریاوو اغیزه کوی چي دبولي سیستم دانتاناتو سبب ګرځي ‪.‬‬
‫دوهم نسل (…‪:)Second Gene‬‬
‫په دي نسل کي ‪ Ofloxacin‬او ‪ Ciprofloxacin‬شاملي دي چی په ګرام منفي باکتر یاووډیره اغیزمن خو‬
‫په ګرام مثبت باکتریاوو هم اغیزه کوی ‪.‬‬
‫دریم نسل (…‪:)Third Gene‬‬
‫په دي ډله کي ‪ Gatifloxacin - Levofloxacin‬او ‪ Sparfloxacin‬په نوم دواګاني شاملی دی دادواګانی‬

‫په ګرام منفی باکتر یاوونسبتا ً کم تاثیرلری خو پر ګرام مثبت باکتریاوو زیات تاثیر کوي ‪.‬‬

‫څلورم نسل (…‪:)Fourth Gen‬‬
‫ددي نسل دواګاني ډیري تازه د طبابت میدان ته ننوتي دي او تر ټولو پراخه تاثیر لرونکی درمل دی چي‬
‫په ‪ Anaerobic‬باکتریاووباندی هم اغیزه لری‪ .‬په دی نسل کي ‪ Moxifloxacin‬او ‪Trovafloxacin‬‬
‫شاملي دي ‪.‬‬
‫تاثیرمیکانیزم‬
‫کینولون دبکتریا دحجري په داخل کي د ‪ DNA – gyras‬انزایم فعالیت نهي کوي دا انزایم د‪ DNA‬دجوړښت‬
‫(ترکیب)وظیفه په غاړه لری نوکله چی ‪ DNA‬ترکیب نسی نومکروبی حجره وژل کیږی‪.‬‬
‫دغه درمل دخولي دالري ښه تحمل کیږي دکوچنیو کلمو د له الري وینی ته جذب کیږي ددی دواتوزیع‬
‫دعضویت په ټولو انساجو کي په اسانی سره صورت نیسي ‪.‬وروسته له توزیع څخه ‪ 20%‬یی دکبد(‪)Liver‬‬
‫دالری او ‪ 80%‬یی دپښتورګودالري اطراح کیږي ‪.‬‬
‫حاملګی‬ ‫‪)1‬‬
‫تردولس ‪ ۱۲‬کالوکم عمره ماشومان‬ ‫‪)2‬‬
‫د‪ Anti Acid,Aminophylin,‬او‪ Glibenclamid‬سره یوځای استعمال‪.‬‬ ‫‪)3‬‬
‫میرګی(‪)Epilepsy‬‬ ‫‪)4‬‬
‫فرط حساسیت(‪)Hypersensivity‬‬ ‫‪)5‬‬
‫دماغی سکته(‪)Strok‬‬ ‫‪)6‬‬
‫‪ GI side effects‬‬
‫)‪ Nausea, vomiting, abdominal discomfort (common‬‬

‫)‪ Diarrhea and antibiotic-associated colitis (uncommon to rare‬‬
‫‪ CNS side effects‬‬
‫)‪ Mild headache, depression and dizziness (common to rare‬‬
‫)‪ Hallucinations, delirium, and seizures (rare‬‬
‫‪ Blood,CVS side effects‬‬

‫)‪ Leukopenia, eosinophilia, heart arythmias (rare‬‬

Ofloxacin
 Acute bacterial exacerbations of chronic bronchitis

 Community-acquired pneumonia
 Uncomplicated skin and skin structure infections
 Non gonococcal urethritis and cervicitis
 Mixed Infections of the urethra and cervix
 Acute pelvic inflammatory disease
 Uncomplicated cystitis
 Complicated urinary tract infections
 Prostatitis
 Acute, uncomplicated urethral and cervical gonorrhea
 Acute Otitis Media
 Chronic Otitis Media
 Acute Pharyngitis
 Chronic Pharyngitis
 A/C Tonsillitis
 Typhoid Fever
 Bon infections
 A.B,dysentery
Contra Indication
Pregnancy 
Children under 12 year 
Liver diseas 
Kidney diseas 
Epilepsy 
Hypersensivity 
.‫ ورځولپاره‬7-14‫ دورځی په دوو کسری دوزونوسره د‬200-400mg ‫دکاهالنولپاره‬

: ‫تهیه‬
Eye drop,Ear drop,،‫ انفیوژن‬100ml، ‫ تابلیت‬200-400mg ‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‬
. ‫ په شکل پیداکیږی‬Oral Suspension
Ciprofloxacin
 Urinary Tract Infections

 Acute Uncomplecated Cystits in Females
 Chronic Bacterial Prostatitis
 Lower Respiratory Tract Infections
 Acute Sinusitis
 Skin Infections
 Bone and Joint Infections
 Complicated Intra-Abdominal Infections
 Infectious Diarrhea
 Typhoid Fever
 Uncomplicated Cervical and Urethral Gonorrhea.
 Acute pelvic inflammatory disease
. ‫ ورځولپاره‬7-14 ‫ دورځي دوه وځلی‬250-750mg ‫ددي دوا مقداردکاهالنولپاره د‬
.‫ دورځی دوه ځلی‬15-20mg/kg ‫ماشومانوته‬
:‫تهیه‬
125-250mg/5ml ‫ تابلیت او‬250-500-750mg ‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي‬

‫دغوږونوڅاڅکی اوویال په شکل پیداکیږی‬،‫ انفیوژن‬400mg/100ml‫سوسپنشن‬

Norfloxacin
Indication
.‫ په شان دی‬Ofloxacin‫ او‬Ciprofloxacin‫ددی دوا ټول خصوصیات د‬
 UTI: 200-400mg/BID, for 4-14 day.

 Gonorrhea: 800mg/OD
 Typhoid Fever: 400mg/BID for 3-7 day
 A/C Prostatitis: 400mg/BID for 28 day.
: ‫تهیه‬
‫ په شکل‬Eye ointment‫ او‬,Eye drop,Ear drop ‫ دتابلیت‬400mg ‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‬
.‫پیداکیږی‬
Levofloxacin
Indication
.‫اوفلوکساسین اونارفلوکساسین په شان دی‬،‫استطباب یی دسیپروفلوکساسین‬
 ARTI: 500mg/BID for 7-14 day

 A/C Prostatitis: 400mg/BID for 28 day
 Skin Infections: 500mg/OD for 7-10 day
 UTI: 250mg/OD for 7-10 day
 PID: 500mg/BID for 7-14 day
 PID: 750mg/OD for 7-14 day
:‫تهیه‬
‫ تابلیت او همدارنګه د‬250-500-750mg ‫په بازار کي د‬

.‫ انفیوژن په شکل پیداکیږی‬250mg/50ml,500mg/100ml,500mg/20ml,750mg/30ml

‫‪Moxifloxacin‬‬
‫استطباب یی دسیپروفلوکساسین‪،‬اوفلوکساسین اونارفلوکساسین په شان دی‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Respiratory Tracte Infections: 400mg/OD for 5-21 days.‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Pelvic Inflammatory Diseases: 400mg/OD for 7-14 days.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Gonorrhea: 400mg/OD for 3-7 days.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪UTI: 400mg/OD for 3 days.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازارکي د ‪ 400mg‬تابلیت او سوسپنشن په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫‪Nalidixic acid‬‬
‫ددی دوا ټول خصوصیات د‪ Ciprofloxacin‬او‪ Ofloxacin‬په شان دی‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪1gr‬څلورځلی دورځی داوو ‪7‬ورځولپاره‪.‬‬
‫ماشومانوته ‪ 50mg/kg‬څلورځلی دورځی داوو ‪7‬ورځولپاره‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250, 500mg‬تابلیت او ‪ 250mg/5ml‬سوسپنشن په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫متفرقه انتی بیوتیکونه‬
‫‪Lincomycin: 1‬‬
‫دغه انتی بیوتیک په باکتریاووباندی ‪ Bacteriostatic‬تاثیرلری‪.‬ددی دواتاثیرات‬

‫د‪ Ampicillin,Erythromycin‬په شان دی مګردادرمل د‪ Pencillinaze‬په مقابل کی نسبت اریترومایسین‬
‫او امپیسیلین ته ډیر مقاومت لری‪.‬‬

Indication‫استطباب‬
a) Erythromycin Resistance Case

b) Anthrax
c) Pneumococcal Infections
d) Gonococci Infections
e) Streptococci
f) Diphteria
g) Osteomyalitis
Side Effect‫جانبی عوارض‬
 Nausea & Vomiting

 Abdominal Pain
 Colitis
 Vertigo
 Allergic Reaction
 Leucopenia
 Jaundice
.‫ دری یا څلورځلی دورځی‬500mg ‫دکاهالنولپاره‬
.‫ دری یاڅلورځلی دورځی‬20-30mg/kg ‫ماشومانوته‬
.‫شربت اوویال په شکل پیداکیږی‬،‫کپسول‬50, 100,200,300,600mg ‫ د‬:‫تهیه‬

Clindamycine: 2
.‫ تاثیرلری‬Bacteriostatic ‫کلینډامایسین په باکتریاووباندی‬
Indication‫استطباب‬
Bone & Joint Infections 

Intra Abdominal Infections 
Pelvic Infections 
Septic Abortion 
Lung Abscess 
Aspiration Pneumonia 
Orodental Sepsis 
Acne 
Diabetic foot infections 
Conjunctivitis 
osteomyelitis 
Side Effecte
Diarrhoea o
Nausea o
Vomiting o
Colitis o
Hepatotoxicity o
Bone marrow suppression o
.‫ درګ دالری دری ځله دورځی‬600mg‫یا‬.‫ څلورځلی دورځی‬150-300mg ‫دکاهالنولپاره‬
.‫ څلورځلی دورځی‬10-20mg/kg ‫ماشومانوته‬
.‫ ویال په شکل پیداکیږی‬300,600,900mg ‫ کپسول او‬150,300mg ‫ دادرمل د‬:‫تهیه‬

‫‪Vancomycine: 3‬‬
‫دادرمل په د ګرام مثبت اوګرام منفی باکتریاووباندی ‪ Bacteriocidal‬تاثیرلری‪.‬‬
‫استطباب‪:‬‬
‫‪Endocarditis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteomyelitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pseudomembranous colitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Septic Shock‬‬ ‫‪‬‬
‫‪meningitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Thrombophelibitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Allergy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Ototoxicity‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Nephritis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 500mg‬دری ځلی دورځی د‪ 10-14‬ورځولپاره‪.‬‬
‫دماشومانولپاره ‪ 40-60mg/kg/iv infusion‬دری ځلی دورځی‪.‬‬
‫تهیه‪ :‬د ‪ 500,1000mg‬ویال‪ 125,250mg ،‬کپسول په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫دامیب تداوي‬
‫‪Chemotherapy of Amoebiasis‬‬
‫امیبیازس دانتاني ناروغیو څخه عبارت ده چي دانتاامیباهیستولتیکا له کبله منځته راځي نموړی ناروغی‬
‫کیدای سی چی په غټوکولموکی دزخمونو اوداینی دابسوسبب وګرځی‪.‬‬
‫کیدای سی چی دامیبیازس ناروغان اعراض ولری یایی ونلری‪.‬ددی ناروغی تشخیص په غایطه موادوکی‬
‫دامیبیازس دسیست یا تروفوزویت په لیدلوسره کیږی‪.‬‬
‫دناروغی درملنه په دواړوحاالتوکی (که ناروغ اعراض ولری یایی ونلری)‪.‬‬

‫دامیب دژوند دوران‪:‬‬
‫امیب په دوه شکله پیداکیږی یویی کیست (سیست)چی دبدن څخه دباندی دژوندی پاته کیدوتوان لری اوبل یی‬
‫فعال شکل (تروفوزویت ) چی دبدن څخه دباندی پاته کیدوتوان نلری دامیب کیستونه داوبو اوخوړو دالري‬
‫هضمي سیستم ته رسیږی چي په کلمو کښي ورڅخه دامیب فعاله ډولونه ازادیږی چي دتکثر څخه وروسته‬
‫دغتو کلمو دیوال دحملي الندي نیسي او زخمونه جوړوي چی دکلمو دفلورا څخه دخوړو په حیث کار اخلي‬
‫دکولون په دیوال کي دامیب دفعاله شکل موجودیت دسیستمک یرغل سبب ګرځي دامیب فعاله شکل دریکټم‬
‫په طرف په بطي ډول حرکت کوي او دډوکو متیازو سره بهرته وزي چي بیا په کیست باندي بدلیږي ‪.‬‬
‫دامیب ډولونه‬
‫‪A-Intestinal Amoebiasis:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Dysenteric‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Non Dysenteric‬‬
‫‪B-Extra Intestinal Ameobiasis‬‬
‫‪1-Hepatic Ameobiasis‬‬
‫‪a-Acute non Suppurative‬‬
‫‪b-Liver Abscess‬‬
‫‪2-Pulmonary Ameobiasis‬‬
‫‪3-Cerebral Ameobiasis‬‬
‫‪4-Cutaneus Ameobiasis‬‬
‫‪5-Spleenic Ameobiasis‬‬
‫‪6-Genitalia Ameobiasis‬‬
‫دایبیازس اعراض اوعالیم‪:‬‬
‫کاذب تغوط‪،‬دنس دردونه‪،‬په غایطه موادوکی وینه اومخاط‪،‬اسهاالت‪،‬دنس پاړسوباوداسی نور‪.‬‬

‫دامیب ضد درملو طبقه بندي ‪:‬‬
‫هغه دواوي چي امیبیازیس دناروغۍ په تداوي کي استعمالیږي په عمومي ډول په الندي دریو ګروپونو ویشل‬
‫کیږي‬
‫‪1 Luminal Amoebicides‬‬
‫‪2 Mixed Amoebicides‬‬
‫‪3 Systemic Amoebicides‬‬
‫‪1 Luminal Amoebicides‬‬

‫دا درمل دکولموپه مجرا(لومین) کی پرامیب اغیزه کوی اوله منځه یی وړی‪.‬‬
‫‪ Diloxanide furoute‬‬

‫‪ Paromomycin‬‬
‫‪ Di – iodohydroxyquinolin‬‬
‫‪2 Mixed Amoebicides‬‬

‫دادرمل دکولموپه لومین اوسیستمیک برخو لکه ځیګر(اینه) کی په امیب باندی تاثیرکوی‪.‬‬
‫‪ Metronidazole‬‬
‫‪ Tinidazole‬‬
‫‪3 Systemic Amoebicides‬‬
‫دادرمل یواځی په انساجوکی په امیب تاثیرکوی‪.‬‬
‫‪ Emetine‬‬
‫‪ Dehydro emetine‬‬
‫‪ Chloroquine‬‬
‫‪Diloxanide Furoate‬‬
‫دغه دوا دکولموپه لومین کی په امیب باندی تاثیرلری‪.‬‬
‫نوموړي دوا یوازي په ‪ Intestinal Amoebiasis‬باندي تاثیر لري ‪.‬‬

‫‪ ‬حاملګی‬
‫‪ ‬شیدی ورکول‬
‫‪ ‬هغه اطفالوته یي چی تر دوه کاله کم عمر ولري‬
‫زړه بدي‬ ‫‪o‬‬

‫استفراق‬ ‫‪o‬‬
‫جلدي خارښت‬ ‫‪o‬‬
‫او ‪Urticarial‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪Dose‬‬
‫کاهالنوته ‪ 500mg‬دری ځلی دورځی دلسو ورځو لپاره‪.‬‬
‫اطفالوته ‪ 20mg/kg/day‬دری ځلی دورځی دلسو ورځو لپاره‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‪ 250-500mg‬تابلیت اوپه ترکیبی ډول د میترونیدازول سره دتابلیت‬
‫اوشربت په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Di iodohydroxyquinoline‬‬
‫دغه دوادامیب پر ‪ cystic‬شکل باندي تاثیر کوي همدارنګه نوموړي دوا یواځی په معائي ‪Amoebiasis‬‬
‫باندي تاثیر کوي مګر په خارجي معائي ‪ Amoebiasis‬باندي تاثیر نه کوي ‪.‬‬
‫دغه دوا دخولي دالري دتحمل وړده دکلمو دجدار دالري دویني دوران ته جذب اودصفراوی سیستم او بولي‬
‫سیستم دالري اطراح کیږی ‪.‬‬
‫د ‪ intestinal Amoebiasis‬په تداوی کښي استعمالیږي ‪.‬‬
‫‪ ‬دحاملګی دوران‬
‫‪ ‬اطفال ‪.‬‬

‫دمحیطي اعصابو تشوشات‬ ‫‪‬‬

‫زړه بدي ‪ ،‬استفراق‬ ‫‪‬‬
‫بطني دردونه‬ ‫‪‬‬
‫قبضیت‬ ‫‪‬‬
‫دمعدي خارش‬ ‫‪‬‬
‫سردرد ي‬ ‫‪‬‬
‫‪Optic Atrophy‬‬ ‫‪‬‬
‫خستګي‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانو او نوکانو درنګ تغیرات ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dose‬‬
‫کاهالنولپاره ‪ 650mg‬دری ځلی دورځی ددامیب دسیست ددرملنی لپاره باید د‪ 21‬ورځو لپاره استعمال سی ‪.‬‬
‫نوموړي دوا په بازار کي په ترکیبی ډول د ‪ metronidazole‬سره موجوده ده دتابلیت او سوسپنشن په‬
‫شکل ‪.‬‬
‫‪Metronidazole‬‬
‫د ‪ Ameobicidal‬دواو دجملي څخه ده برعالوه له دي پر یو شمیر ‪ Anaerobic‬بکتریاوو باندي هم‬
‫وژونکی تاثیر لري ‪.‬‬
‫تاثیرمیکانیزم ‪:‬‬
‫نوموړي دوا په خپل ترکیب کي د ‪ Nitro‬ګروپ لري نموړی نایتروګروپ دامیب په حجره کي د پروټینو‬
‫انتقال اوجوړښت نهی کوی چی په نتیجه کی دامیب حجره له منځه ځی‪.‬‬
‫دغه دوا دخولي دالري دتحمل وړده دکوچنیو کلمو دجدار دالري دویني دوران ته جذب او په اسانی سره‬
‫ټولوانساجوته توزیع کیږی دبولي سیستم دالري دعضویت څخه اطراح کیږي ‪.‬‬
‫‪Amoebiasis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Giardiasis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Trichomoniasis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H.pylori‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Dental Abscess‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Brain Abscess‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pseudomonase‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Gram,negative Bacilles‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pulmonary Abscess‬‬ ‫‪‬‬
‫‪PID‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anaerob Infections‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pregnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Lactation‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Renal Failure‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hepatic Failure‬‬ ‫‪‬‬
‫زړه بدي ‪ ،‬استفراق ‪ ،‬بي اشتهایي ‪ ،‬بطني دردونه ‪،‬جلدي اندفاعات ‪ ،‬سردردي سرچرخی ‪،‬دادرار درنګ‬
‫تور کیدل ‪،‬دمحیطی اعصابو التهاب دخولی خوندفلزی شکل ته اړه وی دمعدی اوکولموتخریش‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫په ‪ Amoebic Dysentery‬کي کاهالنوته دورځي ‪ 1200-1500mg‬په دریو کسري دوزونو سره د‬
‫‪ 5-10‬ورځو لپاره‬
‫اطفالوته ‪ 30-50mg‬په دریو کسري دوزونو سره‬
‫په ‪ Giardiasis‬کي کاهالنوته دورځي ‪ 750mg‬په دریو کسري دوزونوسره‪.‬‬
‫هغه ماشومان چی په جاردیاباندی اخته وی ‪ 15mg/kg‬په دریو کسري دوزنوسره ورکول کیږي د ‪ 7‬ورځو‬
‫لپاره‪.‬‬
‫د ‪ Trichomoniasis‬په واقعاتو کي کاهالنوته ‪ 2gr‬په یو واحد دوز سره ورکول کیږي او یاو دورځي‬
‫‪ 600mg‬په دریو کسري دوزونو سره دیوي هفتي لپاره ورکول کیږي ‪.‬‬
‫نوموړي دوا په بازار کي د ‪ 200-400-500mg‬تابلیت او ‪ 200mg/5m‬سوسپنشن او انفیوژن په شکل‬

‫موجوده دي ‪.‬‬

‫‪Tinidazol‬‬
‫دغه دوا دجوړښت له نظره د میترونیدازول سره شابهت لري ددي دوا ټول فارمکولوژیک خصوصیات‬
‫دمیترونیدازول سره یوشان دی خو یوازي یي فرق د میترونیدازول سره دادي چي دتاثیر دوام یي‬
‫دمیتروندازول په نسبت زیات دي ‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫د ‪ Amoebiasis‬په واقعاتو کي کاهالنوته دورځي ‪ 2gr‬په واحد دوزسره ددریو ورځو لپاره ورکول کیږي‬
‫اطفالوته ‪50-60mg/kg‬په واحددوزسره ددریو ورځو لپاره ورکول کیږي‬
‫د ‪ Giardiasis‬او ‪ Trichomonasis‬دتداوی لپاره کاهالنوته ‪ 2gr‬په واحددوزسره‬
‫دنوموړي دوا دتجارت په بازار کی ‪ 300-500-1000mg‬تابلیت په شکل پیداکیږی‬
‫‪Emetine‬‬
‫دغه دوا د ‪ Amoeb‬پر ‪ Trophozoit‬شکل باندي تاثیر لري ‪.‬‬
‫سره له دي چي د ‪ Emetine‬جذب دکلمو دالري ښه صورت نیسي مګر د ډیر ترخي ذایقی او تخریش‬
‫تاثیر له لرلو له کبله اکثره نوموړي دوا دعضلي زرق دالری توصیه کیږي ددي دوا توزیع وروسته له جذب‬
‫څخه دعضویت په اکثره انساجو کي صورت نیسي ددي دوا اطراح دبولي سیستم دالري په بطي ډول سره‬
‫صورت نیسي ‪.‬‬
‫د ‪ Sever intestinal Amoebiasis‬په حاالتوکښي استعمالیږي ‪.‬‬
‫‪Pregnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Renal Failure‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hepatic Failure‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Children under 8 year‬‬ ‫‪‬‬

‫که ‪ Emethine‬تر لسو ورځو اضافه توصیه شي دجدي زهری تاثیراتو درامنځته کیدو سبب ګرځي په‬
‫همدي سبب تر لسو ورځواضافه ددي دوا تطبیق مضاد استطبات دي او کوښښ باید وشي چي د تداوی موده‬
‫‪ 3 -4‬ورځو ته رالنډه سی‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫ددي دوامقدار‪ 1mg /kg/day‬دي د‪ 3-5‬ورځولپاره ددي دوا اعظمي مقدار باید دورځي تر ‪ 60mg‬اضافه‬
‫نه شي ‪.‬‬
‫‪Dehydro – emetine‬‬
‫دایو ترکیبي دوا ده چي زهری تاثیرات یي نسبت ‪ Emetine‬ته لیږ دي نوموړي دواکوالی سو دخولي‬
‫دالري ناروغ ته تطبیق کو‬
‫مقدار‪ :‬دادرمل ‪ 1mg/kg‬دورځی دعضلی زرق په شکل تداوي ته باید د ‪ 6-10‬ورځو پوری ادامه ورکړو‬
‫په ماشومانوکی دامیب ضددرملومقدار‬
‫‪ :Diloxand Furoate‬په هغه ماشومانوکی چی وزن یی تر‪ 25kg‬څخه زیات وی ‪ 20mg/kg/day‬په‬

‫کسری دوزونوسره ورکول کیږی‪.‬‬
‫‪ 30-50mg/kg/day :Erythromycin‬په دری ‪۳‬یاڅلوروکسری دوزونوسره ورکول کیږی‪.‬‬
‫‪1mg/kg/day :Emetine‬ورکول کیږی خودادواماشومانوته دپنځوورځوڅخه اضافه نه ورکول کیږی‪.‬‬
‫‪10mg/kg/day :Iodoquinol‬دورځی دری ځلی‪.‬‬
‫‪ 30-50mg/kg/day :Metronidazole‬په دری کسری دوزونوسره‪.‬‬
‫‪25-30mg/kg/day :Paromomycin‬په دری کسری دوزونوسره‪.‬‬
‫‪30mg/kg/day :Secnidazole‬یوځل په ورځ کی‪.‬‬
‫‪50-60mg/kg/day :Tinidazole‬په ورځ کی یوځل ددرو ورځولپاره‪.‬‬

‫دامیب ددرملنی خالصه‪:‬‬
‫‪:۱‬که یوازی سیست(‪ )Cyst‬موجودوی نو‪:‬‬
‫‪ Diloxanide Furoate 500mg/3dd for 10 days‬‬

‫‪ Tinidazole 2gr/day for 3 days‬‬
‫‪:۲‬که سیست اوتروفوزویت دواړه موجود وی نو‪:‬‬
‫‪ Idoquinolin 650mg/3dd for 21 days‬‬

‫‪ Metronidazole 750mg/3dd for 10 days‬‬
‫‪:۳‬که یوازی تروفوزویت موجودوی نو‪:‬‬
‫‪ Metronidazole 500-750mg/3dd for 10 days‬‬

‫‪ Ciprofloxacin 250-500mg/2dd for 7 days‬‬
‫‪:۴‬که ناروغ شدیدوی نو‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Metronidazole +Diloxanid furoat/3dd for 10 days‬‬

‫‪‬‬ ‫‪Metronidazole +Idoquinolin/3dd for 10 days‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Secnidazole 2gr/day for 3 days.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪IV, Metronidazole (SOS).‬‬
‫دجاردیا ضددرمل‬
‫‪Chymotheraphy of Giardiasis‬‬
‫اسباب ‪ :‬دناروغی المل یو فالجیل لرونکی پروتوزوا ده چی ‪ Giardia Lamblia‬نومیږی ‪.‬‬
‫د دی پروتوزوا ژوند دوه پړاوه لری ‪.‬‬
‫• ‪ :Cyst‬د ناروغی د انتقال باعث ګرځی‪.‬‬
‫• ‪ :Trophozoite‬د ناروغی باعث ګرځی‪.‬‬
‫د ناروغی پیښی د اوړی په ورستیو ورځو او د منی په میاشتو کی زیاتی دی ‪.‬‬
‫په هغو ځایونو کی چی د روغتیا ساتنی ته پوره پاملرنه نه کیږی پیښی یی ډیری دی ‪ .‬د ناروغی مهم‬
‫لیږدونکی اوبه دی له یو کس څخه بل کس ته د ډوډی خوړولو پواسطه هم انتقالیږی ‪.‬‬

‫یو ځل انسان غایطه موادو کی ‪ 333‬ملیون د جاردیا سیت بهرنی محیط ته لیږدولی شی او ددی څخه یواځی‬
‫‪ 13‬سیت بس دی تر څو ناروغی رامنځته کړی‬
‫کلنیکی لوحه ‪:‬‬

‫کیدای شی چی ناروغان بی عرضه وی او چاپلایر ته سیست ولیږدوی یا حاد نس ناستی او یا هم مزمن‬
‫نس ناسته ‪ ،‬کسالت ‪ ،‬بی اشتهایی ‪ ،‬غوړ ناک غایطه مواد)‪ (Stetorrhea‬تبه ‪،‬خواګرخی دنس باد‬
‫اوبریښ‪.‬‬
‫‪Tinidazol‬‬
‫ددي دوا ټول فارمکولوژیک خصوصیات دمیترونیدازول سره مشابهت لري خو یوازي یي فرق د‬
‫میترونیدازول سره دادي چي دتاثیر دوام یي دمیتروندازول په نسبت زیات دي ‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫د ‪ Giardiasis‬په درملنه کي کاهالنوته دورځي ‪ 2gr‬په یوځل ددریو ورځو لپاره‪.‬‬
‫اطفالوته ‪50-60mg/kg‬په واحددوزسره ددریو ورځو لپاره ورکول کیږي‬
‫دنوموړي دوا دتجارت په بازار کی ‪ 300-500-1000mg‬تابلیت په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Diloxanide Furoate‬‬
‫دغه دواپه جاردیازس باندی تاثیرلری‪.‬‬
‫حاملګی‪Indication‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬جاردیازس‬
‫‪ ‬شیدی ورکول‬
‫‪ ‬هغه اطفالوته یي چی تر دوه کاله کم عمر ولري‬
‫‪ o‬زړه بدي‬
‫‪ o‬استفراق‬
‫‪ o‬جلدي خارښت‬
‫‪o‬‬
‫‪ o‬او ‪Urticarial‬‬

‫‪Dose‬‬
‫کاهالنوته ‪ 500mg‬دری ځلی دورځی دلسو ورځو لپاره‪.‬‬
‫اطفالوته ‪ 20mg/kg/day‬دری ځلی دورځی دلسو ورځو لپاره‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‪ 250-500mg‬تابلیت اوپه ترکیبی ډول د میترونیدازول سره دتابلیت‬
‫اوشربت په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫‪Idoquinol‬‬
‫ددی دوا ټول خصوصیات مخکی ذکرشویدی‪.‬‬
‫‪Furazolidone‬‬
‫‪Giardiasis o‬‬
‫‪Diarrhea o‬‬
‫‪Dose‬‬
‫دکاهالنولپاره ‪ 100mg‬دورځي څلور ځلي ‪.‬‬
‫اطفالوته ‪ 1.25mg/kg‬د ورځي څلور ځله ‪.‬‬
‫دوایي اشکال ‪:‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ Metronidazole‬سره په ترکیبی ډول موجوده دی چي دتابلیت او‬
‫سوسپنشن په شکل پیداکیږی‪.‬‬
‫دجاردیاددرملنی لنډیز‪:‬‬
‫‪Adulte: Tinidazole 2gr/day for 3 days‬‬
‫‪In children: 50-60mg/kg/day for 3 days‬‬
‫‪Adulte: Metronidazol 250-500mg/TID for 7-10 days‬‬
‫‪In children: 20-40mg/kg/day for 7 days‬‬
‫‪Adulte: Furazolidone 100mg/QID for 7-10 days‬‬

‫‪In children: 8mg/kg/day for 7-10 days‬‬
‫‪Adulte: Secnidazole 2gr/day/SD for 3 days‬‬
‫‪In children: 30mg/kg/day/SD for 3 days‬‬
‫‪Adulte: Albendazole 400mg/day for 5 days.‬‬
‫‪Anti Helmentic Drug‬‬

‫دچینجیانوضددرمل‬
‫څرنګه چي چنجیان دعامی روغتیا له نظره دمهو پرازیتونوله جملی څخه دي چي باید مخکي له مخکی څخه‬
‫وقایه سی اوکه وقایه نسی نوبایدتداوی یی وسی داناروغی زیاتره په ګرمواولندو ممالکو کي زیات لیدل‬
‫کیږي خصوصا ًهغه هیوادونه چي دتمدن څخه لري وي یعنی په دي ناروغی اخته کسان عموما ً بي سواده ‪،‬‬
‫غریب اوهغه کسان دی چي روغتیایی اسانتیاوي نلری‪.‬‬
‫د کولمو په چینجیانو باندی د اخته کیدواسباب ‪:‬‬
‫• هغه کسان چی خام غذایی موادو څخه ګټه اخلی ‪.‬‬
‫• هغه ماشومان چی په داسی خاورو کی لوبی کوی چی په غایطه موادو باندی ککړوی ‪.‬‬
‫• په هغه خلګو کی زیات لیدل کیږی چی په کناربو نو کی غایطه مواد نه کوی ‪.‬‬
‫• په اکثریتو پیښو کی د مچانو پواسطه د ککړو شیانو څخه وغذایی موادو ته انتقالیږی او باالخره د‬
‫خلګو داخته کیدوباعث ګرځی ‪.‬‬
‫په چینجیانوباندی داخته ناروغانو اعراض عالیم‬
‫د ګیدی دردنه ‪ ،‬نس ناستی ‪ ،‬دلبدی او استفراغ ‪ ،‬تیغونه ایستل ‪ ،‬په وصفی ډول سره د وزن بایلل ‪،‬‬
‫خستګی احساس ‪ ،‬خسافت ‪ ،‬په غایطه موادو کی د چینجیانو لیدل ‪.‬‬
‫دچنجیانواختالطات ‪:‬‬
‫‪Bowel Obstruction‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Liver Abscess‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pulmonary Abscess‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pneumonitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Malnutration‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Wieght Loss‬‬ ‫‪‬‬

‫دچنجیانو دتداوي په وخت کي باید الندی ټکي په نظر کي ونیسو ‪:‬‬
‫‪ ۱‬که ناروغ قبضیت ولري نو لومړي باید قبضیت رفع او بیا دچنجیو ضد درمل توصیه شي ‪.‬‬
‫‪ ۲‬دهر ‪ Anti Helmintic‬دوا دوز او درملني موده دچنجیو په مختلفو ډولونو کی توپیر لري چي باید په‬
‫نظر کی ونیول شي ‪.‬‬
‫‪ ۳‬څرنګه چي په نړي کي په بیلونونه انسانان دچنجیو په انتاناتو اخته دي نو دا داانتانات دتوجه وړدي ‪.‬‬
‫‪ ۴‬ځی ني عوام خلګ په دي عقیده دي چی دچنجیو ضد درمل یوازي په ژمی کي باید تطبیق شی چي داانګیزه‬
‫درسته نه ده ‪.‬‬
‫‪ ۵‬که چنجیو ضد درمل دتابلیت نوع د ‪ chewable‬په ډول وي نو باید ناروغ وپوهول شي چي حتمی یي‬
‫وژوی او بیا داوبو سره بلع شي ‪.‬‬
‫‪ ۶‬که چیري دچنجیو له وجي کمخوني رامنځته شوی وي نو باید درملنه یي وشي ‪.‬‬
‫‪ ۷‬که ضرورت نه وي نو د ‪ Anti Helmintic‬درملو سره نوري دواګاني لکه انتي سپازمودیک او‬
‫انتاسیدونه اونور یو ځاي مه ورکوي ‪.‬‬
‫‪ ۸‬دبیا منتن کیدو دمخنیوي په خاطر صحي تعلیمات تر سره کړل شي ‪.‬‬
‫دچنجیانوپه درملنه کی الندی دواګانی استعمالیږی‪:‬‬
‫‪Levamisole 1‬‬
‫میکانیزم ‪ :‬دادرمل د چنجیانو دفلج سبب ګرځي چي وروسته فلج شوي چنجیان دغایطه موادوسره دعضویت‬
‫څخه خارجیږی ‪.‬‬
‫‪:Indication‬‬
‫د ‪ Hook worms , Ascaris‬او ‪ H.Na Na‬د تداوي لپاره‪.‬‬
‫زړه بدي ‪ ،‬استفراق ‪ ،‬سردردي ‪ ،‬دنس دردونه‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫کاهالنوته ‪ 150mg‬په یوه واحد دوز سره او ماشومانوته ‪ 2.5mg/kg‬په واحد دوز سره ورکول کیږي او‬
‫همدارنګه په شدید ‪ Hook worms‬کي دوهم دوز داول دوز څخه اووه ورځي وروسته ورکول کیږي ‪.‬‬
‫دوایي اشکال‪:‬‬

‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 150mg‬او ‪ 50mg‬تابلیت او همدارنګه د ‪ 40mg/5ml‬سوسپنشن په‬
‫شکل پیداکیږی ‪.‬‬
‫‪Mebendazole 2‬‬
‫میکانیزم‪ :‬دغه دوا دمربوطه پرازیټ دحجري په داخل کي دګلوکوز جذب نهي کوي چي په نتیجه کي‬
‫دپرازیټ(چنجی) وده نهی کیږی اودهغه دمرګ سبب ګرځي چي وروسته نوموړي پرازیټ دغایطه موادو‬
‫دالري دعضویت څخه خارجیږی ‪.‬‬
‫‪Ascaris‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pin worm‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hook worm‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Oxuris‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Thread worm‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Whip worm‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cutaneus Larva‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ o‬دحمل په دوران‬
‫‪ o‬هغه اطفال چي تر دوه کاله کم عمر ولري‬
‫دنس دردونه ‪ ،‬اسهال ‪ Allergic Reaction ،‬او دکبدي انزایمونو د ډیروالي ‪.‬‬
‫‪:Dose‬‬
‫کاهالن اوهغه ماشومان چی تر دوو کالولوړعمر ولری‪100mg/day/BID/AC for 3 days :‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 100mg‬تابلیت اوهمدارنګه د ‪ 100mg/5ml‬سوسپنشن په شکل‬

‫موجود دی‪.‬‬

‫‪Niclosamide‬‬
‫میکانیزم‪:‬‬
‫‪Tenia Sagenata ‬‬

‫‪Hymenolepis nana ‬‬
‫‪Tenia Soliume ‬‬
‫‪ ‬په الکولومعتاد اشخاص‬

‫‪ ‬حاملګی‬
‫‪ ‬تردووکالوکم ماشومان‬
‫‪Side effect‬‬
‫زړه بدي یا استفراق ‪.‬سردردي بدنی دردونه سر څرخي دپوستګي سوروالي ‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫د ‪ T-solium‬په واقعاتو کی کاهالنوته او تر شپږ کلني غټو اطفالو ته دوه ګرامه په واحد دوز سره دسهار‬
‫دناشتي ورورسته او وروسته له دوه ساعته یو عادي مسهل هم ورکول کیږی‪.‬‬
‫هغه اطفال چي عمر یی د ددو یا شپږو کلونو تر منځ وی مقدار یي یو ګرام دي او هغه اطفال چي تر دوه‬
‫کاله کم وي مقدار یی ‪ 500mg‬دی‬
‫‪ T-saginata‬په واقعاتو کی ددي دوامقدار دپورته په اندازه فرق کوي خو فرق یي په دي کی دی چي‬
‫پورته مقدار په دوه کسري دوزونو سره یعنی یو کسري دوز سره دناشتي څخه مخکی او بل دوز یو ساعت‬
‫تر ناشتي وروسته ورکول کیږی او دوه ساعته تر ناشتي وروسته ورکول کیږی او دوه ساعته بعده یو عاي‬
‫مسهل ورکول کیږي ‪ Hemonolepsis Nana‬په واقعاتو کی کاهالنو ته او هغه اطفالوته چي عمر یي تر‬
‫شپږ کاله زیاتوي لوموړي ‪ 2gr‬په واحد دوز سره او وروسته ورځي‪ 1g r‬دشپږو ورځو لپاره ورکول‬
‫کیږي هغه اطفال چی تر دوه کاله کم عمر لري په لومړي ‪ 500mg‬او وروسته دورځي ‪ 250mg‬دشپږو‬
‫ورځو لپاره ورکول کیږي هغه اطفال چی د ‪ 2-6‬کلونو تر منځ عمر لری په لومړ ورځ ‪ 1gr‬او وروسته‬
‫دورځي ‪ 500mg‬دشپږو ورځو لپاره ورکول کیږي ‪.‬‬
‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کی د ‪ 500mg‬تابلیت به شکل موجوده ده ‪.‬‬

‫‪Piperazine‬‬
‫دغه د ‪ Ascaris‬دتداوي لپاره په ‪ Alternative‬توګه تقریبا ًپه ‪ ۶۵۹‬واقعاتو کی موثره تمامیږي‬
‫‪ Ascaris‬او‪ Oxiuris‬په واقعاتو کی توصیه کیږی دغه باید دحمل په دوران کی اوپه کبدی ناروغیو کی په‬
‫احتیاطه تطبیق شی ‪.‬‬
‫جانبی عوارض ‪:‬‬
‫زړه بدي ‪ ،‬استفراق ‪ ،‬اسهال ‪ ،‬بطني دردونه ‪ Allergic Reaetion ،‬سر چرخي ‪ .‬بي خوبی په او په‬
‫‪ Epileptic‬ناروغانو کي د ‪ seizure‬حمل تشدید وی هغه ناروغان چی د ‪ Epilepay‬تارخچه او عصبي‬
‫تشوشات ولري نو ‪ piperazine‬او ‪ phenothiazine‬هم زمانه تطبیقیږی ‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫د ‪ Oxuris‬په واقعاتو کي کاهالنوته ‪ 1500mg‬اواطفالوته ‪ 50mg/kg‬هر ورځ د اوو ورځو لپاره ورکول‬
‫کیږي د ‪ Ascaris‬په واقعاتو کي کاهالنو ته د ورځي ‪ 4gr‬او اطفالوته ‪ 120mg/kg‬په واحد دوز سره‬
‫ورکول کیږي ‪.‬‬
‫‪Pyrontel Pamoate‬‬
‫دغه دوا دحساس پرازیټ دفلج سبب ګرځي چي په دي ډول پرازیټ دغایطه موادو سره دعضویت څخه‬
‫اطراح کیږي ‪.‬‬
‫‪Hook worm ‬‬

‫‪Pin worm ‬‬
‫‪Ring worm ‬‬
‫بي اشتهایي ‪ ،‬بطني دردونه ‪ ،‬اسهال ‪ ،‬سردرد ي ‪ ،‬سرګیچي ‪ ،‬بي خوبي ‪ ،‬جلدي اندفاعات ‪ ،‬دکبدي‬
‫انزایمونو ډیروالی ددی دوا جانبي عوارض دي ‪.‬‬
‫‪Dose‬‬
‫وکاهالنوته او هغه اطفالوته چي تر یو کال اضافه عمر ولري ‪ 10mg/kg‬په واحد دوز سره ورکول کیږي‬
‫او دوي یا څلور هفتي وروسته همدغه دوز بیا تکراریږی هغه اطفال چي تر یوي میاشتي کم عمر ولري نه‬
‫توصیه کیږي نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 250mg‬تابلیت او همدارنګه دسوسپنشن په شکل موجود‬
‫دی‪.‬‬

‫‪Albendazole‬‬
‫دوسیع الساحه ‪ Anti helmintic‬دواو دجملي څخه ده چی پر ‪Hook worm – Trichariasis- Ascaris‬‬
‫‪ Pin worm‬په انتاناتو کي انتخابي دوا ګڼل کیږي ‪.‬‬
‫نوموړی دوا دحمل په دوران کی مضاداستطباب ده نه توصیه کیږي ‪.‬‬
‫معدي معائي تشوشات ‪ ،‬سر دردی ‪ ،‬سرګیچي ‪ ،‬دکبدی انزایمونو دافراز تغیرا ت ‪ ،‬تبه ‪ ،‬دوینی دلوحي‬
‫تشوشات ‪ ،‬اختالجات او شاک ددی دوا جانبي عوارض دی‬
‫‪Dose‬‬
‫دکاهالنو اوهغه اطفالولپاره چي عمر یي تر دوه کلن لوړ وي د ‪Ascaris – Trichuriasis –Hook worm‬‬
‫‪ Pin worm‬په انتاناتوکي په یوه واحد دوز سره ‪ 400mg‬ورکول کیږي وروسته او دوو هفتو کیداي شی‬
‫چی تداوي تکرار شی البته دضرورت په وخت کی نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د ‪ 200mg‬تابلیت‬
‫او ‪ 100mg‬سوسپنشن په شکل موجوده ده ‪.‬‬
‫ویټا مینونه‪:‬‬
‫‪Vitamins‬‬
‫ویټامینونه هغه کیماوي موادي کوم چي دبدن د کیماوي تعامالتولپاره ضروری دی مګر په کافي اندازه په‬
‫بدن کي نه پیداکیږي چي دبدن ضروریات پوره کړي‪.‬ویټامینونه پخپله انرژی نه تولیدوی مګربدن په دی‬
‫توانوی چی هغه انرژی چی دشحمیاتو‪،‬پروټینونواوقندونوڅخه اخیستل شوی ده مصرف کړی‪.‬‬
‫هغه خلک چي ویټامینونوته ضروروت لري دادي ‪:‬‬
‫‪-۱‬امیدواري میندي‬
‫‪-۲‬هغه میندي چي خپل ماشوم ته شیدي ورکوي‬
‫‪-۳‬هغه اشخاص چي په خپله غذاکي یی لږاندازه اخلي‬
‫‪-۴‬زاړه اشخاص‬
‫‪-۵‬هغه اشخاص چي په مزمنو ناروغیو اخته وي‬
‫‪-۶‬هغه کسان چي دکولمو جراحي یي کړي وي‬

‫‪-۷‬مزمن الکولیک اشخاص‬
‫‪-۸‬هغه کسان چي د سوجذب په سندروم اخته وي ‪.‬‬
‫ویټامينونه په دوه ډوله دي‬
‫‪۱‬په شحموکي منحل ویټامنیونه‬

‫‪۲‬په اوبو کي منحل ویټامنیونه‬
‫‪1‬په شحموکي منحل ویټامينونه ‪:‬‬
‫)‪ADEK(Vit,A,D,E,K‬‬
‫ویټامين آی )‪Vitamin-A(Ritinol‬‬
‫منابع ‪:‬‬
‫اینه ‪،‬شیدي ‪،‬دهګي ژیړ‪ ،‬پښتورګی ‪،‬ګازری ‪،‬کوچی ‪،‬دماهی غوښی اونارنجی رنګ لرونکی میوه جات‬
‫‪،‬ګولپی‪،‬رومیان‪،‬آم‪،‬بادام‪،‬پسته‪،‬کاجو‪،‬جوز‪،‬زوڼی‪،‬‬
‫وظایف‪/‬ګټی‪:‬‬
‫دنوي پیداشوي ماشومانووده اونمو‬ ‫‪‬‬

‫شیدي خوړونکوماشومانووده اونمو‬ ‫‪‬‬
‫دلویانو وده اوانکشاف‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫دمخاطي غشا اوایپیتیل حجراتو ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دسترګوددید ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دجلدساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دمعافیت لوړوالی‬ ‫‪‬‬
‫فقدان‪،‬کموالی‬
‫که ویتامین آی په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‪:‬‬
‫شب کوری(‪)Night Blendness‬‬ ‫‪‬‬

‫دسترګووچوالی(‪)Xyrophtalmia‬‬ ‫‪‬‬
‫سوتغذی(‪)Malnutration‬‬ ‫‪‬‬
‫دتنفسی الروانتانات(‪)RTI‬‬ ‫‪‬‬
‫دزړه ناروغی(‪)Heart Disease‬‬ ‫‪‬‬
‫ژورخفګان(‪)Depression‬‬ ‫‪‬‬
‫دپوستکی التهاب(‪)Dermatitis‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬دوریښتانوتوییدل(‪)Hair Loss‬‬
‫‪ ‬دپوستکی خیږونه جالکیدل(‪)Hyper Keratosis‬‬
‫‪ ‬دودی ځنډ‬
‫دویټامین آی کموالی‬ ‫‪‬‬

‫شبکوری‬ ‫‪‬‬
‫دسترګووچوالی‬ ‫‪‬‬
‫دشری داختالطاتودمخنوی لپاره‬ ‫‪‬‬
‫دمعافیت دلوړوالی لپاره‬ ‫‪‬‬
‫ډیروالی‪،‬زهریت‪Toxicity‬‬
‫که ویتامین آی په بدن کښی تر‪50000 IU/day‬ډیره سی الندی اعراض پیداکیژی‪:‬‬
‫ناقراری‬ ‫‪‬‬
‫استفراغ‬ ‫‪‬‬
‫بی اشتهایی‬ ‫‪‬‬
‫دویښتانو توییدل‬ ‫‪‬‬
‫دپوستکی وچوالی‬ ‫‪‬‬
‫والدی سوشکلونه‬ ‫‪‬‬
‫دهډوکودرد‬ ‫‪‬‬
‫داینی غټوالی‬ ‫‪‬‬
‫ځوانی دانی‬ ‫‪‬‬
‫دلبدی‬ ‫‪‬‬
‫دنس دردونه‬ ‫‪‬‬
‫سردردی‬ ‫‪‬‬
‫دداخل قحفی فشارلوړوالی‬ ‫‪‬‬
‫ستړیا‬ ‫‪‬‬
‫خارښت‬ ‫‪‬‬
‫دشپی لخواخوله کیدل‬ ‫‪‬‬
‫دژبی‪،‬وریواوشونډانوالتهاب‬ ‫‪‬‬
‫دبندودردونه‬ ‫‪‬‬
‫دهډوکوورستیدل‬ ‫‪‬‬
‫دسترګی دکسی پاړسوب‬ ‫‪‬‬

‫ورځنی اندازه‪:‬‬
‫‪ ‬نارینه‪5000IU/day:‬‬
‫‪ ‬ښځینه‪4000IU/day:‬‬
‫ویټامين ډی)‪Vitamin-D (Caciferol‬‬
‫ډولونه‪:‬‬
‫)‪1 Vitamin D2(Ergocalciferol‬‬
‫)‪2 Vitamin D3(Cholecalciferol‬‬
‫منابع‪ :‬دماهی غوښی‪،‬شیدی‪،‬کوچی‪،‬هګی‪،‬مستی‪،‬کورت‪،‬اینه‪،‬کرم‪،‬کاهو‪،‬ګلپی‬
‫دکلسیم جذب‬ ‫‪‬‬

‫دهډوکووده اوانکشاف‬ ‫‪‬‬
‫دفاسفورس جذب‬ ‫‪‬‬
‫دغاښونوساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دجنین وده اونمو‬ ‫‪‬‬
‫دعصبی جریاناتوښوالی‬ ‫‪‬‬
‫دوینی دعلقی جوړیدل‬ ‫‪‬‬
‫دهورمونونوتعادل‬ ‫‪‬‬
‫دعضالتوفعالیت‬ ‫‪‬‬
‫که ویتامین ډی په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‪:‬‬
‫دودی اونموځنډ(کموالی)‬ ‫‪‬‬

‫دهډوکونرمیدل‬ ‫‪‬‬
‫دهډوکوسوشکل‬ ‫‪‬‬
‫دعضالتوکمزوری‬ ‫‪‬‬
‫دغاښونوخرابیدل‬ ‫‪‬‬
‫تروخت مخکی زړښت(پیری زودرس)‬ ‫‪‬‬
‫په ادرارکښی دچیرک موجودیت‬ ‫‪‬‬
‫په ماشومانوکښی ‪Rickets‬ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫په ځوانانوکښی‪Osteomalacia‬ناروغی‬ ‫‪‬‬

‫دهډوکودردونه‬ ‫‪‬‬
‫دمیاشتنی عادت بی نظمی‬ ‫‪‬‬
‫دوریواوپوزی وینی کیدل‬ ‫‪‬‬
‫ژورخفګان اواندیښنه‬ ‫‪‬‬
‫‪Bone Pain‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Hypocalcemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hypophosphatemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bone Fracture‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteomalacia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Rickets‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hypoparathyroidisme‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteoprosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Menopause‬‬ ‫‪‬‬
‫که ویتامین ډی په بدن کښی ډیره سی الندی اعراض پیداکیژی‪:‬‬
‫دلبدی‪،‬خواګرځی‬ ‫‪‬‬
‫قبضیت‬ ‫‪‬‬
‫بطنی دردونه‬ ‫‪‬‬
‫اسهاالت‬ ‫‪‬‬
‫دخولی وچوالی‬ ‫‪‬‬
‫بی اشتهایی‬ ‫‪‬‬
‫سردردی‬ ‫‪‬‬
‫ستړیااوضعیفی‬ ‫‪‬‬
‫خوبجن حالت‬ ‫‪‬‬
‫لوړفشار‬ ‫‪‬‬
‫دزړه ټکان‬ ‫‪‬‬
‫دکولسترول لوړیدل‬ ‫‪‬‬
‫دهډوکواوعضالتودردونه‬ ‫‪‬‬
‫خارښت‬ ‫‪‬‬
‫دپښتورګوډبری‬ ‫‪‬‬
‫ډیره تنده‬ ‫‪‬‬
‫لیونتوب‬ ‫‪‬‬

‫ورځنی مقدار‬
‫‪100-200 IU/day‬‬
‫ددی ویتامین دتداوی مقدارپه هره ناروغی اوهرعمرکښی فرق کوی‪.‬‬
‫ویټامين اي)‪Tocopherol (Vitamin-E‬‬
‫منابع‪ :‬سبزیجات‪،‬نباتی غوړی‪،‬بادام‪،‬پسته‪،‬کاجو‪،‬دلمرګلی زوڼی‪،‬غنم‪،‬غوښی‪،‬حبوبات‪،‬هګی‪،‬کوچی‪،‬سری مولی‬

‫اونور‪.‬‬
‫په بدن کښی دانرژی ساتنه‬ ‫‪‬‬

‫انساجوته داکسیجن رسول‬ ‫‪‬‬
‫دبدن عمومی تقویه‬ ‫‪‬‬
‫دتکثری سیستم تقویه‬ ‫‪‬‬
‫دجنسی هورمونونوتقویه‬ ‫‪‬‬
‫داعصابوتقویه‬ ‫‪‬‬
‫دوینی دلختی مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دشحمیاتوجذب‬ ‫‪‬‬
‫دکمخونی مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دزړه دناروغیومخنوی‬ ‫‪‬‬
‫داستما(نفستنګی) مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دبندونودالتهاب مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دعقامت مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫که ویتامین آی په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‪:‬‬
‫دبدن کمزوری‬ ‫‪‬‬

‫جنسی کمزوری‬ ‫‪‬‬
‫عقامت‬ ‫‪‬‬
‫دسروحجراتوتخریب‬ ‫‪‬‬
‫کمخونی‬ ‫‪‬‬
‫دزړه ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫تنفسی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫دوینی لخته کیدل‬ ‫‪‬‬
‫دماغی ستروک(‪)CVA‬‬ ‫‪‬‬
‫عصبی تشوشات‬ ‫‪‬‬

‫سقط(‪)Abortion‬‬ ‫‪‬‬
‫تروخت مخکی زړښت‬ ‫‪‬‬
‫محیطی نیوروپتی‬ ‫‪‬‬
‫دشوکی نخاع استحاله‬ ‫‪‬‬
‫ارتیروسکلروزس‬ ‫‪‬‬
‫دویټامین ‪E‬کموالی‬ ‫‪‬‬

‫سوجذب‬ ‫‪‬‬
‫دبدن کمزوری‬ ‫‪‬‬
‫جنسی کمزوری‬ ‫‪‬‬
‫دشکری ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫عصبی اوعضلی ستونزی‬ ‫‪‬‬
‫عقامت‬ ‫‪‬‬
‫کمخونی‬ ‫‪‬‬
‫دزړه ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫دسرطان ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫داینی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫جریان ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫دسپرموکموالی‬ ‫‪‬‬
‫ژرانزالیدل‬ ‫‪‬‬
‫جنسی ناتوانی‬ ‫‪‬‬
‫دشیدو ورکولوحالت‬ ‫‪‬‬
‫مزمن امراض اونور‬ ‫‪‬‬
‫که ویتامین ‪ E‬په بدن کښی ډیره سی الندی اعراض پیداکیژی‪:‬‬
‫بطنی دردونه‬ ‫‪‬‬

‫اسهاالت‬ ‫‪‬‬
‫دلبدی‬ ‫‪‬‬
‫دلیدلوستونزی‬ ‫‪‬‬
‫ستړیا‬ ‫‪‬‬
‫سردردی‬ ‫‪‬‬
‫کمزوری‬ ‫‪‬‬
‫خونریزی‬ ‫‪‬‬

‫ورځنی مقدار‪:‬‬
‫‪100-400 IU/day/oral ‬‬
‫ویټامين کي ‪Vitamin K‬‬
‫منابع‪ :‬شنه پاڼه لرونکی سبزیجات‪،‬پالک‪،‬ګوبی‪،‬ګازری‪،‬غنم‪،‬حبوبات‪،‬اینه‪،‬شیدی‪.‬‬
‫دوینی علقه کیدل‬ ‫‪‬‬

‫دهډوکووده اونمو‬ ‫‪‬‬
‫دنوی زیږیدلی ماشومانودخونریزی مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دوالدت په وخت کښی دخونریزی مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫فقدان‪/‬کموالی‪:‬‬
‫که ویتامین کی په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‪:‬‬
‫خونریزی‬ ‫‪‬‬
‫انسدادی ژیړی‬ ‫‪‬‬
‫دپوستکی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫داینی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫دوینی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫که ویتامین ‪ k‬په بدن کښی ډیره سی الندی اعراض پیداکیژی‪:‬‬
‫‪ ‬دسروحجراتوتخریب‬
‫‪Hemolytic Anemia ‬‬
‫‪ ‬دوینی لخته کیدل‬
‫دوینی تشوشات‬ ‫‪‬‬

‫خونریزی‬ ‫‪‬‬
‫‪Osteoprosis‬‬ ‫‪‬‬
‫داینی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫ژیړی‬ ‫‪‬‬

‫ورځنی اندازه‪:‬‬
‫‪65-80mg/day ‬‬
‫په اوبوکي منحل ویټامينونه‬
‫‪Vitamin B-Complex+Vit C‬‬
‫‪Thiamin(Vit-B1)-1‬‬
‫منابع‪ :‬اینه‪،‬دغوایی غوښی‪،‬هګی‪،‬دماهی غوښی‪،‬نخود‪،‬باغلی‪،‬لوبیا‪،‬خمیرمایه‪،‬وریجی‪،‬پښتورګی‪،‬شیدی‪،‬‬
‫‪ ‬دقندونواستقالب‬
‫‪ ‬دپروتینواستقالب‬
‫‪ ‬دعصبی سیستم دوظایفوساتنه‬
‫‪ ‬نورماله اشتها‬
‫‪ ‬دحافظی ساتنه‬
‫‪ ‬دهضمی سیستم ساتنه‬
‫‪ ‬دعضالتوساتنه‬
‫کموالی‪/‬فقدان‪:‬‬
‫که ویتامین ‪ B1‬په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‪:‬‬
‫‪ ‬بیربیری‬
‫‪ ‬دزړه ټکان‬
‫‪ ‬نفستنګی‬
‫‪ ‬دزړه عدم کفایه‬
‫‪ ‬دمحیطی اعصابوالتهاب‬
‫‪ ‬بی اشتهایی‬
‫‪ ‬دحافظی ضعیفه کیدل‬
‫‪ ‬دعضالتوضعیفوالی‬
‫‪ ‬دلبدی‬
‫‪ ‬دعضالتودردونه‬
‫‪ ‬دعضالتوکرمپونه‬
‫‪ ‬دالسواوپښومیږی‪،‬میږکیدل‬
‫‪ ‬دالسواوپښوبیده کیدل‬
‫‪ ‬ستړیا‬
‫‪ ‬ناقراری‬
‫‪ ‬دخوب خرابوالی‬
‫‪ ‬عدم موازنه‬

‫دکمښت الملونه‪:‬‬
‫دالکولوزیات استعمال‬ ‫‪‬‬

‫غذایی کمښت‬ ‫‪‬‬
‫دجذب خرابوالی‬ ‫‪‬‬
‫حاملګی‬ ‫‪‬‬
‫شیدی ورکول‬ ‫‪‬‬
‫دوامداره تبه‬ ‫‪‬‬
‫ګلوکوزاخیستل‬ ‫‪‬‬
‫چای‬ ‫‪‬‬
‫قهوه‬ ‫‪‬‬
‫داومه ماهیانوزیات خوړل‬ ‫‪‬‬
‫استطباب ‪:Indication‬‬
‫‪Beri Beri‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Peripheral Neurophaty‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anorexia Nervosa‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Chronic Alcholism‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Amnesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tingling‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Numbness‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Burning‬‬ ‫‪‬‬
‫زهریت ‪:Toxicity‬‬
‫زهریت نلری خوبیاهم فرط حساسیت شایدولری‪.‬‬
‫ورځنی مقدار‪:‬‬
‫‪1-4mg/day‬‬
‫وقایوی مقدار‪2-5mg:‬‬
‫ددرملنی مقدار‪100-300mg:‬‬

‫‪Riboflavin(Vit-B2)-2‬‬
‫منابع‪ :‬اینه‪،‬پښتورګی‪،‬شیدی‪،‬پنیر‪،‬لوبیا‪،‬غنم‪،‬نخود‪،‬وریجی‪،‬سبزیجات‪،‬ګازری‪.‬‬
‫دشحمیاتواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دپروتین استقالب‬ ‫‪‬‬
‫دقندونواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫انساجوته داکسیجن رسیدل‬ ‫‪‬‬
‫دخولی دمخاطی غشاساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دشوندانواوجلدساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دبدن وده اونمو‬ ‫‪‬‬
‫دهضمی سیستم ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دزړه دناروغیومخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دعصبی سیستم ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫‪Cheillosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Angularstomatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Glossitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Keratitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Seborrhoeic dermatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pruritis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Eye burning‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dyspepsia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Constipation‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Ascitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪GI disorder‬‬ ‫‪‬‬
‫زیاتوالی زهریت ‪Toxicity‬‬
‫زهریت نلری‬
‫ورځنی مقدار‪1-2mg/day:‬‬
‫وقایوی مقدار‪1-4mg/day:‬‬
‫ددرملنی مقدار‪10-30mg/day:‬‬

‫‪Nicotinic Acid( VitB3)-3‬‬
‫منابع‪ :‬لوبیا‪،‬پنیر‪،‬شیدی‪،‬غوښی‪،‬هګی‪،‬پښتورګی‪،‬سبزیجات‪،‬دماهی غوښی‪،‬پلی‪،‬چرګ اوحبوبات‪.‬‬
‫دپالګرادمخنوی ضد‬ ‫‪‬‬

‫د‪ Cholestrol‬کموالی‬ ‫‪‬‬
‫دشکری تجزیه‬ ‫‪‬‬
‫د‪ Triglycerid‬کموالی‬ ‫‪‬‬
‫د‪ LDL‬کموالی‬ ‫‪‬‬
‫د‪ VLDL‬کموالی‬ ‫‪‬‬
‫د‪ HDL‬زیاتوالی‬ ‫‪‬‬
‫دانساجوتنفس‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ددی ویټامین دکموالی څخه دپالګرا‪Pellagra‬په نامه ناروغی پیداکیژی پالګرایوه ایټالوی کلیمه‬ ‫‪‬‬
‫ده چی مانا یی(ځیږ) پوستکی ده چی الندی اعراض لری‪:‬‬
‫‪Anorxia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Fatigue‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Irritability‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dry Mouth‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Glossitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Stomatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Weight Loss‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dermatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Abdomenal Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫‪GI-Bleeding‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Parasthesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anesthesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Insomnia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tremor‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Amnesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hallucination‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Demintia ‬‬
‫‪Psychosis ‬‬
‫‪Death ‬‬
‫دویټامین ‪ B3‬دکموالی الملونه‪:‬‬
‫‪ ‬مزمن الکولیزم‬
‫‪ ‬مزمن اسهاالت‬
‫‪ INH ‬دوادوامداره استعمال‬
‫‪Pellagra‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pregnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Lactation‬‬ ‫‪‬‬
‫‪HyperLipidemia‬‬ ‫‪‬‬
‫زهریت ‪Toxicity‬‬
‫زهریت نلری‪.‬‬
‫‪Pantothenic Acid(Vit-B5)-4‬‬
‫منابع‪ :‬شیدی‪،‬هګی‪،‬لوبیا‪،‬سبزیجات‪،‬حبوبات اونور‪.‬‬
‫دشحمیاتواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دپروتین استقالب‬ ‫‪‬‬
‫دکاربوهایدریت استقالب‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانوتقویه‬ ‫‪‬‬
‫دحافظی ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دعصبی سیستم ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬دبدن کمزوری‬
‫‪ ‬دعضالتوکمزوری‬
‫‪ ‬دوینی دشکری ډیروالی‬

‫دوریښتانوتوییدل‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانووختی سپینیدل‬ ‫‪‬‬
‫دحافظی دالسه ورکول‬ ‫‪‬‬
‫دالسونودورغویوسوځیدل‬ ‫‪‬‬
‫دپښودتلوسوځیدل‬ ‫‪‬‬
‫هغه کسان چی زیات پروتین اخلی‬ ‫‪‬‬

‫هغه کسان چی زیات شحمیات اخلی‬ ‫‪‬‬
‫دشکری ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانوتوییدل‬ ‫‪‬‬
‫دحافظی کمزوری‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانوسپینیدل‬ ‫‪‬‬
‫زیاتوالی زهریت ‪Toxicity‬‬
‫زهریت نلری‪.‬‬
‫‪Pyridoxine(Vit-B6)-5‬‬
‫منابع‪:‬‬
‫دماهی غوښه‪،‬دمرغانوغوښه‪،‬اینه‪،‬پښتورګی‪،‬هګی‪،‬لوبیا‪،‬باغلی‪،‬غنم‪،‬نخود‪،‬رومیان‪،‬کیله‪،‬پیاز‪،‬مرچ‪،‬سبزیجات‬
‫دپروتینواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دقندونواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دشحمیاتواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دهیموګلوبین ترکیب‬ ‫‪‬‬
‫دسروحجراتوترکیب‬ ‫‪‬‬
‫دمخاطی غشاساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دجلدساتنه‬ ‫‪‬‬
‫داشتهاښه والی‬ ‫‪‬‬
‫دهضم ښه والی‬ ‫‪‬‬
‫دحافظی ښه والی‬ ‫‪‬‬

‫کموالی‬/‫فقدان‬
:‫ په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‬B6 ‫که ویتامین‬
Nausia 
Vomiting 
Anorexia 
Head Ach 
Anemia 
Cheillosis 
Dermatitis 
Tinglig 
Numbness 
Fatigue 
Irritability 
Stomatitis 
Glossitis 
Cojuctivitis 
Seborrheic dermatitis 
Neurophatic Pain 
Convulsion 
Depression 
Heart Failure 
:‫ دکموالی الملونه‬B6 ‫دویټامين‬
Pregnancy 
Lactation 
INH Drug 
Cortico Steroids 
Contraceptive Drug 
Anti Convulssant Drug 
Eclampsia 
Preclampsia 
Rheumatoid Artheritis 
Hemodyalisis 
Chronic Alcholism 

‫‪Pregnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Lactation‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Cheillosis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neurophatic Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tingling‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Numbness‬‬ ‫‪‬‬
‫‪TB-Treatment‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Nausia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Depression‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Morning Scikness‬‬ ‫‪‬‬
‫زیاتوالی زهریت ‪Indication‬‬
‫نلری خوبیاهم کیدای سی الندی مشکالت رامنځ ته کړی‬
‫‪ o‬خفګان‬
‫‪ o‬عصبی تشوشات‬
‫ورځنی مقدار‪1.5-2mg/day:‬‬
‫‪Biotin(Vit-B7)-6‬‬
‫منابع‪ :‬لوبیا‪،‬دماهی غوښی‪،‬اینه‪،‬پښتورګی‪،‬سبزیجات‪،‬نخود‪،‬کچالو‪،‬هوژه‪،‬پیاز‪،‬هګی‪.‬‬
‫وظایف‪/‬ګټی‬
‫دپوستکی ساتنه‬ ‫‪‬‬

‫دوریښتانووده اوتقویه‬ ‫‪‬‬
‫دعضالتووده‬ ‫‪‬‬
‫داشتهاښه والی‬ ‫‪‬‬

‫که ویتامین ‪ B7‬په بدن کښی کم سی الندی ناروغی پیداکیژی‬
‫دپوستکی التهاب‬ ‫‪‬‬

‫بی اشتهایی‬ ‫‪‬‬
‫دعضالتودردونه‬ ‫‪‬‬
‫دوریښتانوتوییدل‬ ‫‪‬‬
‫‪Alopsia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anorexia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dermatitis‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Muscular Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫زیاتوالی ‪Toxicity‬‬
‫‪Folic Acid (Vit-B9)-7‬‬
‫منابع‪ :‬پالک‪،‬پښتورګی‪،‬اینه‪،‬بینډی‪،‬پیاز‪،‬مرچک‪،‬سبزیجات اونور‬
‫د‪ Megaloblastic Anemia‬مخنوی‬ ‫‪‬‬

‫دجنین دعصبی ټیوب تړل‬ ‫‪‬‬
‫دسروحجراتوجوړښت‬ ‫‪‬‬
‫دکولموجذب‬ ‫‪‬‬
‫دهیموګلوبین جوړښت‬ ‫‪‬‬
‫‪Anemia ‬‬
‫‪Glossitis ‬‬
‫‪Anencephaly ‬‬

‫‪Fetal Neural Tub Defect ‬‬
‫‪Anorexia ‬‬
‫‪Fatigue ‬‬
‫دفوليک اسيد دکموالی الملونه‪:‬‬
‫غذایی کموالی‬ ‫‪‬‬

‫حاملګی‬ ‫‪‬‬
‫شیدی ورکول‬ ‫‪‬‬
‫زیاتی وریجی خوړل‬ ‫‪‬‬
‫قبل المیعادماشومان‬ ‫‪‬‬
‫دوامداره اسهاالت‬ ‫‪‬‬
‫سوجذب‬ ‫‪‬‬
‫ځینی دواګانی لکه ‪INH‬‬ ‫‪‬‬
‫داینی مزمنی ناروغی‬ ‫‪‬‬
‫الکولیزم‬ ‫‪‬‬
‫دحاملګی ضددواګانی‬ ‫‪‬‬
‫داختالج ضددواګانی‬ ‫‪‬‬
‫‪Pergnancy‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Lactation‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Anemia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Permature‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Malobsorption‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Chronic Diarrhea‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Cyanocobalamin(Vit-B12)-8‬‬
‫منابع‪ :‬دمرغانوغوښی‪،‬اینه‪،‬هګی‪،‬پښتورګی‪،‬شیدی‪،‬پنیر‪،‬ماغزه‪،‬زړه اونور‪.‬‬
‫دکاربوهایدریتواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫دشحمواستقالب‬ ‫‪‬‬
‫نورماله وده‬ ‫‪‬‬
‫د‪ DNA‬ترکیب‬ ‫‪‬‬
‫د‪RNA‬ترکیب‬ ‫‪‬‬
‫د‪ RBC‬پوخوالی‬ ‫‪‬‬
‫د‪ Megaloblastic Anemia‬مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫‪Megaloblastic Anemia‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Irritability‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Ataxia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tingling‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Numbness‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Burning‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Neurophatic Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sciatalgia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Paresthesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Local Paralysis‬‬ ‫‪‬‬
‫ددی ویټامين دکموالی الملونه‪:‬‬
‫دغذادالری په کافی مقدارنه اخیستل‬ ‫‪o‬‬

‫هغه کسان چی یوازی سبزیجات خوری‬ ‫‪o‬‬
‫په کوچنیوکولموکښی نه جذبیدل‬ ‫‪o‬‬
‫دکولموچنجیان‬ ‫‪o‬‬
‫په معده کښی د(‪ )Intrinsic Factor‬نشتولی‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪Megaloblastic Anemia‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Neurophatic Pain‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Sciatalgia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Paresthesia‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Tingling‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Numbness‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Ataxia‬‬ ‫‪‬‬
‫دزیاتوالی له امله یی حساسیت پیداکیژی‪.‬‬
‫وقایوی مقدار‪0.5-1mg/day:‬‬
‫)‪Ascorbic Acid(Vit-C‬‬
‫منابع‪:‬‬
‫لیمو‪،‬نارنج‪،‬مالټه‪،‬انار‪،‬مرچک‪،‬بادرنګ‪،‬پیاز‪،‬کینو‪،‬خټکی‪،‬هندوانه‪،‬کچالو‪،‬رومیان‪،‬کرم‪،‬ګلپی‪،‬شلغم‪،‬تورمرچ‪،‬امر‬
‫ود‪،‬امله‪،‬‬
‫سنتره‪،‬مولی‪،‬ګشنیز‪،‬دمورشیدی‪،‬اوشنه سبزیجات‪.‬‬
‫داوسپنی جذب‬ ‫‪‬‬

‫دکلسیم جذب‬ ‫‪‬‬
‫دزخمونوجوړیدل‬ ‫‪‬‬
‫دمعافیت لوړوالی‬ ‫‪‬‬
‫ژرنه زړیدل‬ ‫‪‬‬
‫دپوستکی ساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دپوستکی ځال‬ ‫‪‬‬
‫دوریوساتنه‬ ‫‪‬‬
‫دخفګان اوتشویش مخنوی‬ ‫‪‬‬
‫دمخ دګونجوورکیدل‬ ‫‪‬‬

‫دغاښونوساتنه‬ 
‫دهضمی سیستم ساتنه‬ 
‫دبندونوساتنه‬ 
‫درګونوساتنه‬ 
‫دزړه دناروغیومخنوی‬ 
‫دسروحجراتوپوخوالی‬ 
‫دخونریزی مخنوی‬ 
‫ددرملومیتابولیزم‬ 
:‫کموالی‬/‫فقدان‬
‫(په نامه ناروغی پیداکیژی چی الندی اعراض اوعالیم‬Scurvy) ‫دویټامین سی دکموالی څخه دسکاروی‬
:‫لری‬
Fatigue 
Fintness 
Purperia 
Petechia 
Gumbleeding 
Epistaxis 
Arthralgia 
Anemia 
Malasma 
Dental Caris 
Odema 
Neurophathy 
Atherosclerosis 
Muscular Pain 
Bon Fracture 
Melana 
Hematuria 
Anorexia 
Apathy 
Hypo Immunity 
Gingivitis 
Intra Cranial Hemorrhage 
Death 

:‫دفقدان الملونه‬
‫هغه خواړه چی ویټامین سی کم لری‬ 

‫حاملګی‬ 
‫شیدی ورکول‬ 
‫مزمن الکولیزم‬ 
‫دپښتورګوناروغی‬ 
‫سرطان ناروغی‬ 
‫سګریټ اوچلم څکونکی‬ 
‫انتانات‬ 
‫ترضیضات‬ 
‫هیموالیزس‬ 
Vitamin-C Dificiency 
Pregnancy 
Lactation 
Hypo immunity 
Diseases 
Gumbleeding 
Epistaxis 
Dental Caris 
Acne 
Scurvy 
Cholosma 
Toxicity ‫زیاتوالی‬
Hyper Acidity 
Heart Burn 
Abdominal Pain 
Gastritis 
Acne 
Diarrhea 
Polyuria 
Kiddney Ston 

‫ورځنی مقدار‪50mg/day:‬‬
‫وقایوی مقدار‪:‬‬
‫‪۱‬ښځی‪50-75mg/day:‬‬
‫‪۲‬نارینه‪50-75mg/day:‬‬
‫‪۳‬حاملګی‪200-500mg/day:‬‬
‫‪۴‬شیدی ورکول‪200-500mg/day:‬‬
‫‪۵‬ماشومان‪20-30mg/day:‬‬
‫ددرملنی مقدار‪500-1000mg/day/3DD:‬‬
‫‪Minerales‬‬
‫منرالونه‬
‫منرالونه غیرعضوی معدنی مواددی چی دانسان په عضویت کښی دمهموساختمانی دجملی څخه دی‬
‫‪.‬همدارنګه منرالونه دعضویت دکیمیاوی تعامالتواوفزیولوژیکی عملیوپه اجراکښی مهم رول لری‪.‬دمثال په‬
‫ډول کلسیم دبدن دهډوکو اوغاښوپه وده اوجوړښت کښی مهم رول لری‪.‬اوداسی نور‪.‬‬
‫دمنرالونوطبقه بندی‬
‫منرالونه په دوه ډوله دی‪:‬‬
‫‪:Major Minerales:1‬‬
‫هغه منرالونه دی چی په ورځ کښی تر‪ 100mg‬زیات ضروری دی اوبایدتر‪100mg‬زیات‬
‫واخیستل شی‪.‬لکه‪Ca,P,Na,K,Fe,Mg,S,Cl :‬‬
‫‪:Trace Minerales:2‬‬
‫هغه منرالونه دی چی په ورځ کښی تر‪ 100mg‬کم ضروری دی اوبایدتر‪100mg‬کم‬
‫واخیستل شی‪.‬لکه‪Cu,I,Mn,F,Zn,Se,Cobalt:‬‬

:Major Minerales:1
Calcium(Ca) ‫کلسيم‬
.‫سختی اوبه سبزیجات‬،‫ماهی‬،‫کرم‬،‫کاهو‬،‫هګی‬،‫کورت‬،‫شلومبی‬،‫مستی‬،‫ شیدی‬:‫منابع‬

:‫ګټی‬/‫وظایف‬
‫ دهډوکووده اوترمیم‬
‫ دغاښونووده اوترمیم‬
‫ دزړه ددوران منظموالی‬
‫ دوینی علقه کیدل‬
‫ دعضالتوتقلص‬
‫ دعصبی سیستم دوظایفوښوالی‬
‫ مخنوی‬Osteoprosis‫ په سپین ږیروکښی د‬
‫ دهورمونونوتنظیم‬
:‫کموالی‬/‫فقدان‬
Hypocalcemia 
Rickets 
Osteomalacia 
Osteoprosis 
Bone Fracture 
Bone Pain 
Muscular Pain 
Bleeding 
Dental Caries 
Osteomyalitis 
Anxiety 
Depression 
Menstration Abnormality 
Reckets 
Osteomalacia 
Osteoprosis 
Bon Pain 
Bon Fractur 

‫‪Depression‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Post Menopause‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Menstration Abnormality‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Dental disorder‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Bleeding Disorders‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Hypercalcemia ‬‬
‫‪Kiddney Ston ‬‬
‫نارمل اندازه یی‪:‬‬

‫‪8.5-10mg/dl‬‬
‫سودیم )‪Sodium(Na‬‬
‫منابع‪ :‬زیات منابع لری‪.‬‬

‫‪ ‬داسیدبالنس ساتنه‬
‫‪ ‬ازموتیک فشارساتنه‬
‫‪ ‬دوینی ‪ PH‬ساتنه‬
‫‪ ‬دعضالتوتقلص‬
‫‪ ‬دعصبی سیالوساتنه‬
‫‪ ‬دسودیم پمپ‬
‫نارمل اندازه‪:‬‬
‫په وینه کښی‪135-148mmol/lit:‬‬
‫په ادرارکښی‪40-220mmol/lit:‬‬
‫زیاتوالی‪Toxicity:‬‬
‫‪Hypernatremia‬‬
‫فاسفورس )‪Phosphorus(P‬‬
‫منابع‪ :‬غوښه‪،‬پنیر‪،‬دچرګ غوښی‪،‬ماهی‪،‬غلی دانی‪،‬حبوبات‪،‬اونور‪.‬‬

‫‪ ‬دغاښونوساتنه‬
‫‪ ‬دهډوکوساتنه‬

‫‪ ‬خارج الحجروی اسید اوبیزبالنس‬
‫‪ ‬د ‪ DNA‬ترکیب‬
‫‪ ‬د‪ RNA‬ترکیب‬
‫‪ ‬دانرژی تولید‬
‫‪2.4-4.5mg/dl‬‬
‫پوتاشيم )‪Potasium(K‬‬
‫منابع‪ :‬شیدی‪،‬غوښه‪،‬کیله‪،‬کشمش‪،‬شفتالو‪.‬‬
‫‪ ‬عضلی فعالیتونه‬
‫‪ ‬داخل الحجروی اسید اوبیزبالنس‬
‫‪ ‬دعصبی سیالوساتنه‬
‫‪ ‬دسودیم پوتاشیم پمپ‬
‫په وینه کښی‪3.5-5.30mmol/lit:‬‬
‫په ادرارکښی‪20-120mmol/lit:‬‬
‫زیاتوالی‪Toxicity:‬‬
‫‪Hyperkalemia‬‬
‫اوسپنه )‪Iron,Ferus(Fe‬‬
‫منابع‪ :‬اینه‪،‬پښتورګی‪،‬غوښه‪،‬دهګی ژیړ‪،‬نخود‪،‬لوبیا‪،‬پالک‪،‬سیب‪،‬زردالو‪،‬توری سبزیجات‪،‬‬

‫وظایف‪/‬کټی‪:‬‬
‫‪ ‬دوینی جوړښت‬
‫‪ ‬دهیموګلوبین جوړښت‬
‫‪ ‬دپروتینوترکیب‬
‫‪ ‬دانزایمونوترکیب‬
‫فقدان‪/‬کمبود‪:‬‬
‫‪ o‬کمخونی‬
‫‪ o‬کمزوری‬
‫‪ o‬دزړه عدم کفایه‬
‫‪ o‬مرګ‬

‫دفقدان الملونه‪:‬‬
‫‪ ‬خونریزی‬
‫‪ ‬حاملګی‬
‫‪ ‬شیدی ورکول‬
‫‪ ‬دمعدی اوکولموستونزی‪.‬‬
‫‪ ‬اوسپنه نلرونکی غذاګانی خوړل‬
‫‪ ‬دویټامین سی کموالی‬
‫ښځینه‪2.5-4gr/lit:‬‬
‫نارینه‪3-5gr/lit:‬‬
‫مګنیزیم )‪Magnisium(Mg‬‬
‫منابع‪ :‬دغنموپوست‪،‬حبوبات‪،‬اومه سبزیجات‪،‬لوبیا‪،‬کیله‪،‬زردالو‬

‫‪ ‬دهډوکووده اوساتنه‬
‫‪ ‬دزړه ددوران منظموالی‬
‫‪ ‬دعضالتونورمال فعالیت‬
‫‪ ‬داعصابونورمال فعالیت‬
‫سلفر )‪Salphar(S‬‬
‫منابع‪ :‬غوښه‪،‬دهګی ژیړ‪،‬ماهی‪،‬حبوبات‪.‬‬
‫‪ ‬دپروتینومیتابولیزم‬
‫‪ ‬دانسولین ترکیب‬
‫کلورین )‪Chlorin(Cl‬‬
‫منابع‪ :‬ټول حیوانی محصوالت‪،‬زیتون‪،‬دپټاټوچپس‪،‬دجوارو اوړه‪.‬‬

‫‪ ‬دمعدی دتیزابوترکیب‬
‫‪ ‬داسیدو او اوبوبالنس‬
‫‪ ‬دازموتیک فشارمنظموالی‬
‫‪98-112mmol/lit‬‬

‫‪:Trace Minerales:2‬‬
‫مس )‪Cuper(Cu‬‬
‫منابع‪ :‬غوښه‪،‬هګی‪،‬ماهی‪،‬حبوبات‪.‬‬
‫‪ ‬دهډوکوجوړښت‬
‫‪ ‬دوریښتانووده‬
‫ایوډین )‪Iodine(I‬‬
‫منابع‪ :‬بحری غذاوی‪،‬هګی‪،‬دشیدومحصوالت‪،‬اوبه‪،‬ایوډین لرونکی مالګه‪.‬‬

‫‪ ‬ددرقیه غدی دهورمونونوترکیب‬
‫‪ ‬دانرژی کنترول‬
‫‪ ‬دنوی زیږیدلی ماشومانوود‬
‫منګنیز )‪Manganis(Mn‬‬
‫منابع‪ :‬چای‪،‬ټول حبوبات‪،‬اوسبزیجات‪.‬‬

‫‪ ‬دځانګړوانزایمونوترکیب‬
‫فلورین )‪Flurin(F‬‬
‫منابع‪ :‬بحری غذاوی‪،‬سبزیجات‪،‬حبوبات‪،‬چای‪،‬قهوه‪،‬فلورین لرونکی اوبه‪.‬‬

‫‪ ‬دغاښوجوړښت‬
‫‪ ‬دهډوکوجوړښت‬

‫زنک )‪Zenc(Zn‬‬
‫منابع‪ :‬اینه‪،‬غوښه‪،‬موم پلی‪،‬نخود‪،‬لوبیا‪،‬شنه سبزیجات‪،‬انار‪،‬دانارپوست‪.‬‬

‫‪ ‬دپوست ښکال‬
‫‪ ‬دزخمونوجوړښت‬
‫‪ ‬دبدن وده‬
‫‪ ‬دکولوجذب‬
‫‪ ‬داسهاالتومخنوی‬
‫سلینیوم )‪Selenium(Se‬‬
‫منابع‪ :‬غوښه اونوحیوانی محصوالت‪.‬‬

‫‪ ‬جنسی تقویه‬
‫‪ ‬ددرقیه غدی دهورمونوترکیب‪.‬‬
‫اخځليکونه‪/‬ماخذونه‪:‬‬
‫‪ :۱‬فارمکولوژی سریری وتداوی دوایی چاپ دوازدهم پوهنتون طبی کابل اثر استاد پوهاند داکتر فرید احمد‬
‫دانش ‪. ۱۳۶۱‬‬
‫‪ : ۲‬کیموتراپی (‪)Chemotheraphy‬دمیرویس نیکه پوهنتون دطب پوهنځی دنهم سمستردرسی کتاب‬

‫دترینرمتخصص داکترهدایت هللا(حکیمی) لیکنه ‪۱۳۶۵‬‬
‫‪ :۳‬فارمکولوژی دریم ټوک دطب پوهنځی دڅلورم ټولګی دلومړی سمستردرسی کتاب داستادپوهنوال‬
‫داکترسیدقمبرعلی(حیدری) لیکنه ‪۱۳۶۳‬‬
‫‪ :۴‬درمل کارونه دډاکترشیرافضل(فیض) لیکنه ‪۱۳۶۴‬‬

‫ستاسی ټولوژوندپه مينه‬
‫استادمحمدظاهر(ميوندنسيمی)‬
‫دکندهاردروغتيا یی علومودانستيتوت استاد‬
‫‪۱۳۱۵/۶/۳۱‬‬


انټي بيوټيک

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

انټي بيوټيک

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫دافغانستان اسالمی جمهوریت‬

‫دعامی روغتیا وزارت‬

‫دعالی نرسنګ څانګه‬

‫دریم ټولګی لمړی سمستر‬

‫‪ :۱‬دانتان پرضدکیموتراپی( ‪Anti Viral,Anti Bacterial,Anti Protozoal,Anti Fungal,and‬‬

‫‪:۲‬غیرانتانی کیموتراپی(‪)Anti Cancer drugs‬‬

‫دمیکروب ضددواګانودتداوي اساسات‬

‫په اقتصادي لحاظ ارزانه‬

‫‪1‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫‪ ۱‬دناروغۍ دعامل دقیقه پیژندنه( تشخیص) ‪:‬‬

‫‪:۳‬ددرمل(دوا) محفوظ والی‬

‫‪ ۴‬دمریض حالت ‪:‬‬

‫‪:۴‬دناروغی شدت( دمریضی درجه)‪:‬‬

‫‪2‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫دمیکروب ضددواګانو تصنیف بندي ‪:‬‬

‫‪: 2‬دتاثیر دساحي له نظره‬

‫‪ ۱‬وسیع الساحه دمیکروب ضددواګاني ‪:‬‬

‫‪3‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫‪ ۲‬محد ودالساحه دمیکروب ضد دواګاني ‪:‬‬

‫دمیکروب ضددرملوپه مقابل کی مقاومت‪:‬‬

‫دمیکروب ضددواګانودتاثیر میخانیکیت‪:‬‬

‫دمیکروب ضددواګاني په الندي میخانکیتونوسره دمایکرواورګانیزمونودهالکت سبب ګرځي‪.‬‬

‫‪ ۱‬هغه دواګاني چي دباکتریایی حجری ددیوال جوړیدل نهی کوی لکه‪:‬‬

‫‪ ۳‬هغه دواګاني چي دباکتریا دپروتین جوړښت نهي کوي لکه‬

‫‪Chloraphenicol Tetracylines Macorolides‬‬

‫‪ ۴‬هغه دواګاني چي دمیکروبي حجراتواستقالب نهی کوي لکه‬

‫‪Sulfonamides Ethambutol INH‬‬

‫‪4‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫داډول درملنه په الندی حاالتوکی اجراکیژی‪:‬‬

‫‪ ۱‬عاجلی یابیړنی پیښی‪ :‬په وژونکو اوژوندتهدیدکونکوحاالتوکښی‪.‬لکه‪Sepsis,Meningitis:‬‬

‫‪ ۴‬دسینرجیزم( ‪ )Synergisme‬په منظور‪ :‬لکه د‪ Endocarditis‬په درملنه کی وسیع الساحه پینسیلین‬

‫دمیکروب ضد درملو دتطبیق موده‪:‬‬

‫دمیکروب ضد دواګانو استعمال دوقایي په خاطر‪:‬‬

‫‪: Non surgical prophylaxis ۱‬‬

‫چي مثالونه یي عبارت دي‬

‫‪ A‬کله چي یو حامله ښځه په ‪ HIV infection‬اخته وي نو په دغه حالت کي ‪ Zidovudine‬جنین ته دنارغی‬

‫‪5‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫‪Surgisal prophylaxis ۲‬‬

‫دسلفامیدونوپه مقابل کی مقاومت‪:‬‬

‫دالندی میکانیزمونوپه اساس دسلفامیدوپه مقابل کی مقاومت پیداکیژی‪:‬‬

‫‪ ‬دحجری داخل ته دتیریدودقابلیت کموالی‪.‬‬

‫دسلفامیدونوفارمکوکنیتیک مختلف ده ځینی یی دخولی دالری ښه تحمل کیژی؛ځینی یی دکولمودالری نه‬

‫‪6‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫دادرمل یوازی دکولمودانتاناتولپاره کاریژی لکه‪Crohn’s diseases, Ulcerative colitis:‬‬

‫اماسلفامیدونه پرالندی ذکرشووباکتریاووښه تاثیرنلری‬

‫‪7‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫څرنګه چي سلفامایدونه دکیمیاوي ساختمان په اساس د( ‪) P.AB.A‬سره شباهت لري نو په دي اساس‬

‫‪8‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫دکاهالنولپاره یوتابلیت کوم چی(‪ Trimethoprim 80mg‬او ‪ )Sulfametoxazole 400mg‬او‬

‫دماشومانولپاره ‪ 18mg/kg.‬چی( ‪ 3mg‬ترای میتوپریم او‪ 15mg‬سلفامیتاکسازول) دورځی دوه ځله‬

‫نوموړي دتجارت په بازار کي د‪ 120mg 480mg‬او ‪ 960mg‬دتابلیت په شکل پیداکیژی اوهمدارنګه د‬

‫دبولی سیستم دانتاناتودتداوی لپاره‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪9‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫جانبی عوارض(‪)Side Effect‬‬

‫ماشومانوته ‪ 500-750mg‬څلورځلی دورځی ورکول کیژی‪.‬‬

‫تهیه اودوایی شکل‪:‬دادرمل په بازارکی د‪ ۵۵۵‬ملی ګرامه ټابلیت په شکل پیداکیژی‪.‬‬

‫‪Ulcerative Colitis ‬‬

‫‪10‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬

‫هغه ماشومان چی عمریی تردوو‪۲‬کالوکم وی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪Nausea & Vomiting‬‬ ‫‪‬‬

‫دوایي شکلونه ‪:‬‬

‫نوموړي دوا دتجارت په بازار کي د‪ 500mg‬تابلیت په شکل موجوده ده ‪.‬‬

‫‪11‬‬ ‫لیکونکي‪:‬استاد محمد ظاهر (میوند نسیمي)‬