Nanobiotechnology

‫نانوبیوتکنولوژی چیست؟‬

‫نانوبیوتکنولوژی درواقع یکی از رشته های مهم قرن ‪ ۲۱‬است که این‬

‫امکان را به محققان می دهد تا با سیستم های زنده در مقیاس مولکولی‬
‫تعامل برقرار کنند‪ .‬همانطور که مشخص است نانوبیوتکنولوژی ترکیبی‬
‫از کلمات نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی است‪.‬‬
‫نانوتکنولوژی مجموعه ای از تکنیک ها و فنون است که منجر به درک بهتر علوم می شود و‬
‫بیوتکنولوژی به خودی خود در صنایع مختلف دارای دستاوردهای چشمگیری است‪ .‬حال با‬
‫ترکیب این دو علم شاهد موفقیت های بیشتری خواهیم بود‪.‬‬
‫به بیان ساده تر نانوبیوتکنولوژی به معنای استفاده از قابلیت های نانوتکنولوژی در‬
‫بیوتکنولوژی است‪ .‬نانوتکنولوژی با در اختیار گذاشتن یک سری ابزار برای بیوتکنولوژی‪،‬‬
‫آن را در مسیر رسیدن به اهدافش کمک می کند‪.‬‬
‫پس استفاده از نانوتکنولوژی در بیوتکنولوژی منجر به تولد رشته ای جدید به‬
‫نام نانوبیوتکنولوژی می شود که کاربردهای بسیار زیادی دارد‪ .‬اوژن فارمد در ادامه چند‬
‫‪.‬نمونه از کاربردهای آن را برای شما بررسی می کند‬
 ‫کاربردهای نانوبیوتکنولوژی‬

‫همانطور که گفتیم نانوبیوتکنولوژی گرایش ها و کاربردهای بسیار زیاد و متفاوتی دارد‬

‫همچون‪:‬‬

‫نانوبیوتکنولوژی در داروسازی‬ ‫•‬

‫نانوبیوتکنولوژی در زمینه مراقبت های بهداشتی و درمانی‬ ‫•‬
‫نانوبیوتکنولوژی و مقابله با عوامل جنگ های بیولوژیکی‬ ‫•‬
‫نانوبیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی‬ ‫•‬
 ‫کاربرد نانوبیوتکنولوژی در داروسازی‬
‫شگفتی کاربرد نانوبیوتکنولوژی در داروسازی این است که می تواند منجر به بهینه کردن مصرف داروها شود‬
‫و همچنین داروها را به نقاطی از بدن برساند که با روش های معمول غیر قابل دسترس است‪.‬‬
‫نانوبیوتکنولوژی و استفاده از نانو ذرات در داروسازی‪ ،‬از تجزیه داروها و دارورسانی به بافت هایی که مدنظر‬
‫نیستند‪ ،‬جلوگیری می کند‪.‬‬
‫نانوبیوتکنولوژی بیشترین کاربرد را در دارورسانی دارد‪ .‬نانوبیوتکنولوژی و درواقع نانوبیوذرات کاربردهای‬
‫عمده ای در دارورسانی دارند‪ .‬کاربردهایی همچون‪ :‬درمان سرطان‪ ،‬درمان ایدز‪ ،‬دارورسانی به مغز و …‬
 ‫نانوبیوتکنولوژی و درمان سرطان‬
‫نانوذرات حامل های بسیار مناسبی برای داروهای ضدسرطان هستند چرا که ذراتی قابل‬
‫کنترل‪ ،‬قابل تجزیه زیستی و قابل تولید مجدد هستند‪ .‬بنابراین استفاده از این نانوذرات برای‬
‫هدف قرار دادن سلول های تومور‪ ،‬بدون اینکه به بافت های دیگر آسیب برساند بهترین درمان‬
‫ممکن برای سرطان هستند‪.‬‬
‫در این شرایط استفاده از نانوبیوتکنولوژی در داروسازی‪ ،‬باعث می شود غلظت باالیی از‬
‫دارو در سلولهای سرطانی بدون آسیب رساندن به سلولهای دیگر ایجاد شود‪.‬‬
 ‫نانوبیوتکنولوژی و درمان ایدز‬
‫● پیش از استفاده از نانوبیوتکنولوژی‪ ،‬داروهای موجود برای درمان‬
‫بیماری ایدز مشکالتی داشت‪ .‬مشکالتی مانند نیمه عمر کوتاه‪ ،‬حذف سریع‬
‫از بدن‪ ،‬مقاومت دارویی و …‬
‫● اما با استفاده از نانوبیوتکنولوژی در سیستم های دارویی توانستند دوز‬
‫مصرفی داروها را کاهش دهند و همچنین نیمه عمر دارو و کارایی آن در‬
‫مبارزه با ویروس را افزایش دهند‪.‬‬
 ‫درمان دیابت با کمک نانوبیوتکنولوژی‬

‫محققان دانشگاه کورتین استرالیا با کمک نانوبیوتکنولوژی‪ ،‬موفق به ساخت نانو کپسولهایی‬
‫شدند که قادر است با هدف گیری کبد و پانکراس‪ ،‬منجر به کاهش آثار التهابی دیابت نوع ‪۲‬‬
‫شود‪.‬‬
‫این نانوکپسول ها سرشار از اسیدهای صفراوی انسان هستند و به گونه ای طراحی شدند که از‬
‫سیستم گوارشی در برابر دارو محافظت کنند‪ .‬استفاده از این نانوکپسول ها درواقع جهت انتقال‬
‫انسولین به منظور محافظت از آن در برابر آنزیم های گوارشی است‪.‬‬
‫نانوبیوتکنولوژی و مراقبت های بهداشتی و‬
‫درمانی‬

‫نانوبیوتکنولوژی در زمینه علوم پزشکی به ویژه مراقبت های بهداشتی و درمانی موفقیت‬
‫های چشمگیری کسب کرده است که به طور مختصر به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم‪:‬‬
‫• توسعه تکنولوژی سیستم های تصویربرداری پزشکی‬
‫• تولید بیوسنسورهایی به منظور تشخیص زودهنگام و جلوگیری از بیماری ها‬
‫• ژن درمانی و مرتب سازی ژن ها‬
‫• ساخت دستگاه های پزشکی کوچک‬
‫• ساخت ماشین های مولکولی هوشمند‬
‫• سم زدایی با کمک نانوفیلترها و نانوذرات‬
‫نانوبیوتکنولوژی و مقابله با عوامل جنگ های بیولوژیکی‬
‫محققان و دانشمندان با کمک نانوبیوتکنولوژی موفق به ساخت حسگرهایی شدند که قادر به‬
‫مقابله دربرابر عوامل جنگ های بیولوژیکی و شیمیایی است‪ .‬برای مثال این حسگرها به‬
‫راحتی می توانند عامل بیماری سل و سیاه زخم را تشخیص دهند‪.‬‬
‫در این روش از یکسری پروب های متصل به ‪ DNA‬عامل بیماری زا استفاده می کنند‪ .‬برای‬
‫مثال‪ ،‬در جریان حمالت تروریستی‪ ،‬افرادی که در معرض مواد بیولوژیک سمی قرار‬
‫گرفتند با کمک قابلیت های نانوبیوتکنولوژی و بارکدگذاری زیستی می توان عوامل‬
‫بیماری زا را تشخیص داد‪.‬‬
‫از دیگر کاربرد های نانوبیوتکنولوژی در مقابله با عوامل جنگ های بیولوژیکی می توان به‬
‫قابلیت نانوذرات مغناطیسی‪ ،‬در سم زدایی افراد آلوده به باکتری سیاه زخم اشاره کرد‪.‬‬
‫نانوبیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی‬

‫وجود نانوبیوتکنولوژی منجر به افزایش کارایی فرآیند توالی ژن ها و تشخیص حالت ژن ها‬
‫شده است‪ .‬این امر به بهبود تشخیص ساختار ژنتیکی افراد و روش های شناسایی و درمان‬
‫بیماری های ژنتیکی کمک بزرگی می کند‪.‬‬
‫شاید تا به حال اصطالح ژن درمانی به گوشتان خورده باشد‪ .‬ژن درمانی درواقع روشی است‬
‫که در آن یک ‪ DNA‬پالسمیدی را به درون سلول های هدف تزریق می کنند و با این کار امکان‬
‫برطرف کردن اختالالت ژنتیکی و تولید موادی مانند پپتیدها‪ ،‬پروتئین ها و آنتی ژن ها فراهم‬
‫می شود‪.‬‬
‫با پیشرفت ژن درمانی می توان به درمان قطعی بیماری ها امیدوار بود‪ .‬مهم ترین نکته در‬
‫ژن درمانی‪ ،‬انتقال ‪ DNA‬به سلول هدف و هسته آن می باشد که این کار توسط نانوذرات و با‬
‫کمک نانوبیوتکنولوژی صورت می گیرد‪.‬‬
‫مضرات و خطرات‬
‫نانوبیوتکنولوژی‬
‫استفاده از پلیمرهایی که قابلیت تجزیه زیستی ندارند منجر به تجمع ذرات در سلول های‬
‫مخصوصی مثل لیزوزوم و یا در بافت ها می شوند‪ .‬به همین دلیل باید فرآیندی وجود داشته‬
‫باشد تا از طریق آن این ذرات از بدن خارج شوند‪.‬‬
‫فاکتورهای مهمی نیز وجود دارند که در بررسی خطر تجمع نانوذرات در بدن نقش بسزایی‬
‫دارند‪ .‬فاکتورهایی همچون توزیع متابولیت های ذرات در بدن‪ ،‬وزن مولکولی پلیمرها و‬
‫مکانیسم تجزیه آن‪.‬‬
 ‫به طور مختصر و مفید به تعامل میان نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی‬
‫که از آن به نانوبیوتکنولوژی نام برده می شود‪ ،‬پی بردیم‪ .‬با کمک این‬
‫فناوری می توان به راحتی اجزاء و ترکیبات را در داخل سلول ها قرار‬
‫داد‪.‬‬
‫زمینه های نوین این فناوری شامل تولید ماشین های هوشمند و در‬
‫نهایت ربات ها خواهد بود که در حوزه های متفاوت بیوتکنولوژی می‬
‫توان از آنها استفاده کرد‪.‬‬