Ang Panitikan
Kahalagahan ng Pag- aaral ng Sariling
❑ Ito’y bungang- isip na isinatitik.
❑ Sumasalamin sa kultura at
pamumuhay ng ating mga ninuno.
❑ Ito’y pagpapahayag sa makasining
na paraan sa pamamagitan ng mga
piling salita ng mga kaisipan,
damdamin, panaginip at karanasan
ng isang lahi.
❑ Katipunan ng mga akdang nasusulat
na makilala sa pamamagitan ng
malikhaing pagpapahayag,
aestetikong anyo, pandaigdigang
kaisipan at kawalang- maliw.
❑ Ang panitikan ay salamin ng kahapo
ngayon at bukas. Ang panitikan ay
nagsasabi o nagpapahayag ng mga
kaisipan, mga damdamin, mga
karanasan, hangarin at diwa ng mga
tao. At ito rin ang pinakapayak na
paglalarawan lalo na sa pagsulat ng
tuwiran o tuluyan at patula.
❑ Ang salitang panitikan ay nanggaling
sa salitang "pang-titik-an" na kung
saan ang unlaping "pang" ay ginamit
at hulaping "an".
❑ At sa salitang "titik" naman ay
nangunguhulugang literature
(literature), na ang literatura ay
galing sa Latin na litterana
nangunguhulugang titik.
Panitikan
Napakahalaga ng panitikan sa isang bansa.
Ito ang dahilan kung bakit isinama ang
pag- aaral nito sa kurikulum ng lahat ng
antas ng pag- aaral. Ilan sa mga
kapakinabangang natatamo sa pag- aaral
ng ating sariling panitikan ay ang mga
sumusunod:
a. Lubos nating makikilala ang ating
sarili bilang Pilipino at matatalos
natin ang minana nating yaman at
talinong taglay ng ating lahing
pinagmulan.
b. Mababatid natin ang kadakilaan at
karangalan ng ating sariling mga
tradisyon at kultura, maging ng mga
naging impluwensya sa atin ng ibang
bansa na siyang naging sandigan ng
kabihasnang tinatamasa natin sa
kasalukuyan.
c. Higit nating mapapahalagahan ang
kadakilaan ng ating kasaysayan, lalo
na ang pagpapakasakit ng ating
ninuno upang ating tamasain ang
kalayaan at kapayapaang
pinakikinabangan natin sa
kasalukuyang panahon.
d. Mababatid natin ang pagkakatulad
at pagkakaiba- iba ng katangian ng
mga panitikan ng iba’t ibang rehiyon
at matututunan nating ipagmalaki
ang ating pagka- Pilipino,
Christine Gutierrez Abling
 e. Matutukoy natin ang mga kalakasan
at kahinaan ng ating lahi nang sa
ANG EPIKO - nagsasalaysay ito ng
gayo’y mapag- ibayo pa ang mga
kagitingan ng isang tao, ang kanyang
mabubuting katangian bilang isang
pakikitunggali sa mga kaaway at mga
lipi at mapalakas ang ating mga
tagumpay niya sa digmaan. Hindi kapani-
kahinaan bilang isang bansa at
paniwala ang ibang pangyayari at
maiwasto ang ating mga
maituturing na isang kababalaghan. Ang
mga nagsulat nito ay naglalayong gamitin
ito sa ritwal.
Mga Anyo Ng Panitikan
Mga halimbawa Ng Epiko
Ang Anyong Patula
 “Bantugan”
Ang Patula - ito ay nabubuo sa
pamamagitan ng pagsasama-sama ng  “Indarapatra at Sulayman”
maaanyong salita sa mga taludtod na may
 “Bidasari”
sukat o bilang ng mga pantig at
pagtutugma ng mga salita sa hulihan ng  “Hudhud”
mga taludtod sa bawat saknong.  “Alim”
Uri ng Anyong Patula  “Tulalang”
 Tulang pasalaysay  “Tuwaang”
 Tulang paawit o liriko  “Labaw Donggon”
 Tulang dula o pantanghalan  “Biag ni Lam-ang” (Buhay ni Lam-
 Tulang patnigan ang)

Tulang Pasalaysay - ito ay naglalarawan ng  “Ibalon”

mga tagpo o pangyayaring mahahalaga sa  “Kumintang”
buhay tulad ng pag-ibig, pagkabigo at
tagumpay. Naglalahad din ito ng  “Maragtas”
katapangan at kagitingan ng mga bayani  “Haraya”
sa pakikidigma.
 “Lagda”
Mga Uri Ng Tulang Pasalaysay
 “Hinilawod”
 Epiko
 “Hari sa Bukid”
 Awit at kurido
 Balad
Christine Gutierrez Abling
ANG AWIT AT KURIDO - tungkol ito sa
mga paksang may kinalaman sa
pakikipagsapalaran ng mga kilalang tao sa
mga kaharian tulad ng hari, reyna, prinsipe,
prinsesa, duke, konde at iba pang dugong
maharlika na ang layunin ay palaganapin
ang Kristiyanismo. Ang mga awit at kurido
ay dala dito ng mga Kastila.
ANG BALAD - Tulang inaawit habang may
nagsasayaw. Ginawa ito noong matagal
nang panahon. Mayroon itong anim
hanggang walong pantig. Isang halimbawa
nito ay ang Balitaw. Ang Balitaw ay
debateng awit at sayaw tungkol sa
pagmamahalan ng isang babae at isang
lalaki.
TULANG PAAWIT O LIRIKO - ito’y
nagtataglay ng mga karanasan, kaisipan,
guni-guni, pangarap at iba’t-ibang
damdaming maaaring madama ng may-akda
o ng ibang tao. Ang uring ito ng tula ay
maikli at payak.
MGA URI NG TULANG PAAWIT O
LIRIKO
Awiting Bayan - Ang karaniwang pinapaksa
nito ay may kinalaman sa pag-ibig,
kabiguan, kalungkutan, pag-asa,
pangamba, poot at kaligayahan.
Halimbawa Ng Awiting Bayan
 Lupang Hinirang
 Leron, Leron Sinta
 dalagang pilipina
 bahay kubo
 paruparong bukid
Soneto - Ang tulang ito ay tungkol sa
damdamin at kaisipan at may malinaw na
kabatiran sa likas na pagkatao. Ito ay may
14 taludtod. Dito ay may mapupulot na aral
ang mababasa.
Halimbawa Ng Soneto
• Ang Sonnet on Worker’s Rights ni
Amado M. Yuson na sinalin sa wikang
Filipino ni Joey A. Arrogante. Ito ay
pinamagatang “SONETO SA MGA
KARAPATAN NG MGA
MANGGAGAWA”.
Elehiya - ang tulang ito ay patungkol sa
kamatayan o sa pagdadalamhati lalo na sa
paggunita sa isang sumakabilang-buhay na.
may kinalaman sa guni-guni tungkol sa
kamatayan.
Halimbawa Ng Elehiya
 AWIT SA ISANG BANGKAY ni
Bienvenido A. Ramos
 ISANG PUNONG KAHOY ni Jose
Corazon de Jesus
Kung tatanawin mo sa malayong pook,
Ako’y tila isang nakadipang kurus;
Sa napakatagal na pagkakaluhod,
Parang hinahagkan ang paa ng Diyos.
Organong sa loob ng isang simbahan
Christine Gutierrez Abling
 Ay nananalangin sa kapighatian,
Habang ang kandila ng sariling buhay;
Magdamag na tanod sa aking libingan.
Dalit - Kilala ito bilang awit sa pagsamba
sa mga anito. Ngayon, ito’y awit ng papuri
sa Diyos o kaya ay sa birheng Maria o sa
relihiyon na may kahalong pilosopiya sa
buhay.
Pastoral - Mga tulang tungkol sa buhay sa
bukid.
Oda - ito ay isang papuri, panaghoy, o iba
pang masiglang ,damdamin ukol sa nagawa
ng isang tao o grupo ng mga tao. Walang
tiyak na pantig o taludtod.
Mga Tulang Dula O Pantanghalan - ang
dula ay isang akdang pampanitikan na ang
layunin ay ang itanghal sa pamamagitan ng
pananalita, kilos at galaw ang kaisipan ng
may-akda.
TATLONG BAHAGI NG DULA
 YUGTO - ang bahaging ito ang
ipinanghahati sa dula. Inilaladlad ang
pangmukhang tabing upang
magkaroon ng panahong
makapahinga ang mga nagsiganap
gayundin ang mga manunuod.
 TANGHAL - ang bahaging ito ang
ipinanghahati sa yugto kung
kinakailangang magbago ng ayos ng
tanghalan.
 TAGPO - Ito ang paglalabas-masok
sa tanghalan ng mga tauhang
gumaganap sa dula.
MGA URI NG TULANG DULA O
PANTANGHALAN KOMEDYA
 Melodrama
 Trahedya
 Parsa
 Saynete
KOMEDYA - ang layunin nito ay gawing
kawili-wili ang panonood sa pamamagitan ng
mga ginagawa ng mga pangunahing
tauhan. Ang wakas nito ay masaya. Ang
kaguluhan sa bandang simula ay naaayos.
Ang pagkakasundo-sundo ng mga tauhan
ang nakapagpapasaya sa mga nanunuod.
Halimbawa Ng Komedya
• Kiri-riki ni Juan Crisostomo Sotto na
tinaguriang ‘ama ng panitikang
kapampangan’
MELODRAMA - Ginagamit ang mga tulang
ito sa mga dulang musikal. Ang dula sy
nagwawakas na kasiya-siya sa mga
mabubuting tauhan bagama’t ang uring ito
ay may malulungkot na sangkap . Kung
minsan ay labis ang pananalita at damdamin
sa uring ito.
Halimbawa Ng Melodrama
Christine Gutierrez Abling
  Sarimanok na isinulat ni Steven Prince
“Patrick” G. Fernandez
TRAHEDYA - Sa dulang ito’y may mahigpit
na tunggalian. Mapupusok ang mga tauhan
at ginagamitan ng masisidhing damdamin.
Ito’y nagwawakas sa pagkasawi o
pagkamatay ng mga pangunahing tauhan.
Halimbawa Ng Trahedya
 Ang Trahedya Sa Balay Ni Kadil na
isinulat ni Don Pagusara
PARSA - Ang layunin ng dulang ito’y
magpatawa sa pamamagitan ng kawili-
wiling mga pangyayari at mga pananalitang
lubhang katawa-tawa.
SAYNETE - ang pinakapaksa ng uring ito ay
mga karaniwang ugali. Katulad ng parsa,
ang dulang ito ay may layuning magpatawa.
MGA SINAUNANG TANGHAL O
PANOORIN
Ang mga sinaunang pagtatanghal ay
sinasaliwan ng tugtog, sayaw at tula.
Kulang din ito sa mga katangian ng mga
modernong dula. Wala silang entablado o
tanghalan, bagkus ay ginaganap ito sa mga
liwasang bayan o sa mga tauhan ng raha
at lakan o kahit sa mga tahanan ng
karaniwang mamamayan.
Mga Unang Panoorin
 Wayang Orang at Wayang Purwa ng
mga Bisaya
 Embayoka at Sayatan
 Bulong
Tulang Patnigan (Joustic Poetry) - Isa
itong uri ng pagtatalong patula na
ginagamitan ng pangangatwiran at
matalas na pag-iisip.
Uri Ng Tulang Patnigan
 KARAGATAN- ginagamit ang tulang
ito sa laro, kadalasan tuwing
mayroong namatay.
Ang laro ay nagsisimula sa ganitong mga
pananalita:
Karagatang ito’y kahit na malalim
Pangangahasan kong aking lulusungin
Hustong bait ninyo ang titimbulanin
Na inaasahang sasagip sa akin.\
Maaari din namang magsimula sa:
Karagatang ito’y oo nga’t mababaw
Mahirap lusungin ng di maalam
Kaya kung sakaling ako’y masawi man
Kamay mong sasagip yaong hinihintay.
Ang Duplo - Ito ang pumalit sa karagatan.
Labanan ito ng pagalingan sa pagbigkas at
pagbibigay katwiran nang patula. Ang mga
pagbigkas ay galing sa mga kasabihan,
salawikain at Bibliya. Ito ay madalas laruin
tuwing may lamay sa patay.
Christine Gutierrez Abling
Ang kahulugan ng duplo sa Kastila ay doble
o ibayo. Hanggang sa kasalukuyan ay
ipinalalabas pa din ang duplo sa mga
lalawigan ng Bulacan, Nueva Ecija, Rizal at
gayundin sa lungsod ng Maynila.
Halimbawa Ng Isang Bahagi Ng Duplo
Hari: Tribulasyon
Mga Kasapi: Tribulasyon
Hari: Estamos en la buena composicion
Ang kumpusisyon ng tanan
Ay paglalarong mahusay;
Ang magulo ay mahalay
Sa mata ng kapitbahay.
Mga binibini at mga ginoo,
Matatanda’t batang ngayo’y naririto,
Malugod na bati ang tanging handog ko
Sa pagsisimula nitong larong duplo.
Ang duplo ay laro ng magkakapatid
Patama ng dila’y huwag ikagalit;
Ang lakas at diin ng taglay na tinig
Ay simbuyo lamang sa pagmamatuwid.
Ang hindi kasali’y di dapat lumahok
Kung ibig kumai’y magsabi’t sumahog
Magpasintabi lang muna bago masok,
Makatutuloy pa hanggang dakong loob.
Hari palibhasang may kapangyarihan
Ang utos ko’y inyong sundin at igalang,
Itong palmatorya’y pag hawak sa kamay,
Taglay ang parusa’y may parurusahan.
Balagtasan - Ito ang pumalit sa duplo. Ito
ay debate na binibigkas nang patula.
Ipinangalan ito sa tanyag na manunulat na
si Francisco “Balagtas” Baltazar.
Pinatanyag ito ng “Hari ng Balagtasan” na
si Jose Corazon de Jesus (Huseng Batute).
MGA AKDANG TULUYAN
Tuluyan or Prosa (Ingles:Prose) -
maluwang na pagsasama-sama ng mga
salita sa loob ng pangungusap. Ito ay
nasusulat sa karaniwang takbo ng
pangungusap o pagpapahayag.
Anekdota - Isang uri ng akdang tuluyan na
tumatalakay sa kakaiba o kakatwang
pangyayaring naganap sa buhay ng isang
kilala, sikat o tanyag na tao.
Maikling salaysay ng isang
nakakawiling insidente sa buhay ng isang
tao.
Ang pangunahing layon ng isang
anekdota ay ang makapaghatid ng isang
magandang karanasan na kapupulutan ng
aral. Ito'y magagawa lamang kung ang
karanasan o ang pangyayari ay
makatotohanan.
Ang Tsinelas -Anekdota ni Jose Rizal
Maganda ang dagat at ang ilog sa aming
bayan sa Laguna. Bughaw na may halong
luntian kapag walang sigwa. Ang tubig sa
Christine Gutierrez Abling
wawa ay napapaligiran ng mga kawayang
sumasayaw na tila umiindak kapag
nahihipan ng hangin.
Ang mga bangkang may layag ay parang
mga paru-parong puti na naghahabulan.
Ang bangka ay karaniwang gawa sa kahoy
na inukit sa matibay na kahoy na
nakukuha sa aming gubat. Kung minsan ito
ay may dalawang katig na gawa sa
matitibay at mahabang kawayan upang
ang bangka ay Hindi gumiwang kapag ito
ay nakatigil sa tubig.
Karamihan sa gamit nito ay pangingisda
nguni't sa aming lalawigan, ang ay
ginagamit namin sa paglalakbay lalo na sa
pagtawid sa ibayo ng dagat. Mas mabilis
ito kaysa gumamit ng kalabaw o ng
karetela.
Naalala ko pa noon kasalukuyang kaming
nakasakay sa bangka nang humulagpos
ang isa kong tsinelas. Ang tsinelas ay ang
gamit namin sa pagpasok at pagpunta sa
mga lakaran kung saan ang bakya na
gawa sa kahoy ay Hindi nararapat.
Mabilis itong inanod sa tubig bago ko
nahabol para kunin. Malungkot ako dahil
iniisip ko ang aking ina na magagalit dahil
sa pagkawala ng aking tsinelas.
Tiningnan ako ng nagsasagwan nang
kinuha ko ang aking isa pang tsinelas at
Dali Dali kong itinapon sa dagat, kasama
ang dasal na mahabol nito ang kapares na
tsinelas.
"Bakit mo itinapon ang iyong isa pang
tsinelas?" tanong sa akin ng kasamahan ko
sa bangka.
"Isang tsinelas ang nawala sa akin at
walang silbi sa makakakita. Ang isang
tsinelas na nasa akin ay wala ring silbi sa
akin. Kung sino man ang makakuha ng
pares ng tsinelas ay magagamit niya ito sa
kaniyang paglakad. Napatingin ulit sa akin
ang mama. Marahil naunawaan niya ang
isang batang katulad ko.
Nobela - Mahabang makathang
pampanitikan na binibuo ng iba’t-ibang
kabanata na naglalahad ng mga pangyayari
na pinaghahabi sa isang mahusay na
pagbabalangkas na ang pinakapangunahing
sangkap ay ang pagkakalabas ng hangarin
ng bayani sa dako at ng hangarin ng
katunggali sa kabila -isang makasining na
pagsasalaysay ng maraming pangyayaring
magkasunod at magkakaugnay.
Pabula - isang uri ng kathang-isip na
panitikan kung saan mga hayop o kaya mga
bagay na walang-buhay ang gumaganap na
mga tauhan, katulad ng leon at daga,
pagong at matsing, at lobo at kambing.
May natatanging kaisipang mahahango
mula sa mga pabula, sapagkat nagbibigay
ng mga moral na aral para sa mga batang
mambabasa.
Christine Gutierrez Abling
Parabula - Maikling kuwentong may aral na
kalimitang hinahango mula sa Bibliya.
Isang salaysay na maaaring nasa anyong
patula o prosa na malimit nangangaral o
nagpapayo hinggil sa isang pangyayari, na
kadalasang isinasalarawan ang isang moral
o relihiyosong aral.
Isang katangian nito ang pagiging
isang kuwentong naglalahad o nagpapakita
ng kung paanong katulad ng isang bagay
ang iba pang bagay. Karamihan sa mga
talinghagang nasa Bibliya ay mga
kuwentong sinabi ni Hesus, na nagtuturo ng
kung ano ang katangian ng Kaharian ng
Diyos.
Alamat - isang uri ng panitikan na
nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan
ng mga bagay-bagay sa daigdig. Ito ay
mga kwento ng mga mahiwagang
pangyayari na nagpasalin-salin sa bibig ng
mga taong-bayan kaya't walang
nagmamay-ari o masasabing may akda ng
mga ito.
Ang alamat ay kuwento na kathang isip
lamang na sinasabing kinasasangkutan ng
kababalagha o 'di pagkaraniwang
pangyayari na naganap noong unang
panahon na karaniwang may elemento ng
pantasya.
Maikling Kuwento - Isang maigsing
salaysay hinggil sa isang mahalagang
pangyayaring kinasasangkutan ng isa o
ilang tauhan at may iisang kakintalan o
impresyon lamang. Isa itong masining na
anyo ng panitikan kung saan tulad ng nobela
at dula, isa rin itong paggagad ng realidad,
kung ginagagad ang isang momento lamang
o iyong isang madulang pangyayaring
naganap sa buhay ng pangunahing tauhan.
Kadalasang maaaring tapusin sa iisang
upuan lamang.
Dula - Nahahati ito sa ilang yugto na
maraming tagpo. Pinakalayunin nitong
itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan
o entablado. Ang tagpo sa dula ay ang
paglabas-masok sa tanghalan ng mga
tauhan.
Sanaysay - Isang maiksing komposisyon na
kalimitang naglalaman ng personal na kuru-
kuro ng may-akda. Isang pagtataya sa
isang pakasa sa paraang tuluyan at sa
malayang paraang maglalantad ng kaisipan,
kuru-kuro, palagay at ng kasiyahan ng
sumusulat, upang umaliw, magbibigay
kaalaman o magturo.
Isang anyong nagpapaisip,
nagpapalawak at nagpapalalim sa pang-
unawa, bumubuo at nagpapatibay sa isipa’t
damdamin ng-bayan.
Kuwentong bayan
Mga salaysay hinggil sa mga
likhang-isip na mga tauhan na
kumakatawan sa mga uri ng mamamayan,
katulad ng matandang hari, isang
marunong na lalaki, o kaya sa isang hangal
na babae. Karaniwang kaugnay ang
kwentong-bayan ng isang tiyak na pook o
rehiyon ng isang bansa o lupain.
Christine Gutierrez Abling
Balita - ang komunikasyon ng mga
kasalukuyang kaganapan sa labas at/o loob
ng isang bansa na nakatutulong sa
pagbibigay-alam sa mga mamamayan.
Maaari itong ihayag sa pamamagitan ng
paglilimbag, pagsasahihimpawid, Internet,
o galing sa bibig at ikalat sa ikatlong
partido o sa maramihang mambabasa,
nakikinig o nanonood.
Talumpati - Isang buod ng kaisipan o
opinyon ng isang tao na pinababatid sa
pamamagitan ng pagsasalita sa entablado.
Layunin nitong humikayat, tumugon,
mangatwiran, magbigay ng kaalaman o
impormasyon at maglahad ng isang
paniniwala. Ito ay isang uri ng
komunikasyong pampubliko na
nagpapaliwanag sa isang paksa na
binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
Mga Bagay na Nakakaapekto sa Panitikan
1. Lipunan at politika
2. Klima
3. Edukasyon at pananampalataya
4. Ang pook o tirahan
5. Hanapbuhay at tungkulin ng tao
2 Kalagayan ng Panitikan
1. makapagpaliwanag ng kahulugan ng
kultura at sibilisasyon ng pinanggalingan at
panitikan
2. napaglalapit ng panitikan ang mga
damdamin at kaisipan ng mga tao
upang magkaunawaan
Mga Akdang Pampanitikan na Nagbigay
Impluwensiya sa Daigidig
Ang Impluwensya ng Panitikan
Ang panitikan ay may malaking impluwensya
sa daigdig. Sa iba’t ibang panig nito,
matutukoy na isa o ilang
tanging akdab na naghatid ng
malaking impluwensya sa kultura, tradisyon,
paniniwala,pamumuhay at kabihasnan ng
tao. Ilan sa mga ito ay ang mga sumusunod:
• Bibliya - batayan ng
pananampalatayang Kristiyano
• Koran- bibliya ng mga Muslim
• Iliad at Odyssey- isinulat ni Homer,
naglalaman ng mitolohiya at alamat
ng Gresya.
• Aklat ng mga Aral ni Conficius-
sinulat ni Conficiusng Tsina na naging
batayan ngkalinangan at
pananampalatayang Intsik.
• Mahabaharata- galing sa Indiya na
naglalaman ng kanilang
pananampalataya Ipinalalagay itong
pinakamahabang epiko sa buong
daigdig.
• Divina Komedya- kinatha ni Dante ng
Italya na naglalaman ng moralidad
at pag-uugali ng mga Italyano
Christine Gutierrez Abling
• Aklat ng mga Patay - naglalaman ng
mitolohiya at teolohiya ng mga taga
Ehipto
• Canterbury Tales - naglalarawan ng
mga ugaling Ingles at ng kanilang
pananampalataya
• Uncle Tom's Cabin - nagbukas sa mga
mata ng mga Amerikano sa kaapihan
ng mga lahing itim at simula ng
demokrasya sa daigdig. Sinulat ni
Harriet Beecher Stowe.
• El Cid Campeador - nanggaling sa
Espanya, naglalaman ng kanilang
alamat, kaugalian at kasaysayan
MGA PAGDULOG PAMPANITIKAN
1. Pormalistiko, nasa porma o kaanyuan
ng isang akda ang kasiningan nito.
Ang porma ay binubuo ng imahe,
diksyon, sukat, tugma at iba pa.
Kailangang magkakaama ang porma
at nilalaman upang magkaroon ng
buong kahulugan ang isang akda."
pagdulog pormalistiko pinagtutuunan
ng pansin sa katha o akdang pinag-
aaralan ang mga elementong
bumubuo sa katha.madaling
maipaliwanag ang kabuuan ng akda
kung ang mga elementong taglay
lamang ng akda ang higit na pinag-
uukulan ng pansin
2. Sosyolohikal na Pagdulog - nakatuon
ang pagsusuri sa kamalayang
panlipunan. Binibigyang-diin ang
ugnayan ng tao sa kanyangkapwa-
tao, sa lipunan, sa kapaligiran at sa
iba pang aspektong panlipunan.Sa
Kabanata 22 “Liwanag at Dilim”,
inilarawan ang paraan ng
paghahanda ng pista
3. Sikolohikal- makikita ang takbo ng
isip ng may katha.-antas ng buhay,
paninindigan,pinaniniwalaan,pinahaha
lagahan at mga tumatakbo sa isipan
at kamalayan
4. Moralistiko - sinusuri o tumatalakay
sa pagpapahalagang ginamit.-
pinahahalagaan ang moralidad,
disiplina, at kaayusangnakapaloob sa
akda
5. Arketipo - gumagamit ng modelo o
huwaran upang masuri ang
elementng akda.-Nangangailangan ng
masusing pag-aaral sa kabuuan
ngakda sapagkat ang binibigyang-diin
dito ay mgasimbolismong ginamit
upang maipahatid
angpinakamensahe ng akda
BISANG PAMPANITIKAN
1. Bisa sa Isip = ito ang unang dapat
taglayin ng isang akda. Katangian itong
taglay na nagbubunsod sa mambabasa na
mag-isip upang yumaman at umunlad ang
kanyang diwa o isipan.
2. Bisang Kaasalan = Ang akda ay hindi
lamang nilikha upang magbigay ng dunong
sa mambabasa. Nilikha rin ito upang
magbigay-aral at humubog ng katauhan.
Christine Gutierrez Abling
3. Bisa sa Pandamdamin = Sinasabing ang
bisang ito ang siyang pinakamahalagang
katangian ng isang akdang pampanitikanm
Ginigising ng isang akda ang damdamin ng
mambabasa kung ang damdamin din ng mga
tauhan o ng may-akda ay malinaw na
naipahahayag sa mga pandamdam, sa
guniguni at sa puso ng mambabasa.

Christine Gutierrez Abling