You are on page 1of 303

jynfaxmifpok r®wjrefrmEkid if aH wmf

jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf

w&m;pD&ifxHk;rsm;

2013 ckESpf

jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ cGihfjyKcsuft& yHkESdyfxkwfa0onf/
yH k E S d y f r S w f w rf ;

yxrtBudrf

2014 ckESpf? atmufwkdbmv

tkyfa& - 10000

jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ cGihfjyKcsuft& yHkESdyfxkwfa0onf/
jynfaxmifpok r®wjrefrmEkid if aH wmf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf ESihf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf w&m;olBuD;rsm;

1/ OD;xGef;xGef;OD; B.A.(Law).,LL.B. jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf

2/ OD;omaX; LL.B.(Advocate) jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;

3/ OD;pkd;ñGefY B.A.,R.L. jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;

4/ OD;jrodrf; B.A. jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;

5/ OD;jrihfatmif B.A. jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;

6/ OD;atmifaZmfodef; B.A.(Law).,LL.B. jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;

7/ OD;jrihf[ef B.A.(Law).,LL.B. jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;


jynfaxmifpo
k r®wjrefrmEkid if aH wmf
jrefrmEkid if w
H &m;pD&ifx;kH jyKpka&;tzGUJ

1/ OD;pkd;ñGefY B.A, R.L Ouú|


jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf
w&m;olBuD;
2/ OD;atmifaZmfodef; B.A.(Law)., LL.B. tzGJU0if
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf
w&m;olBuD;
3/ OD;jrihf[ef B.A.(Law)., LL.B. tzGJU0if
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf
w&m;olBuD;
4/ OD;xGef;xGef;OD; B.A.(Law)., LL.B. tzGJU0if
'kwd,a&SUaecsKyf
5/ OD;rsdK;ñGefY B.A.,H.G.P., R.L., tzGJU0if
w&m;vTwfawmfa&SUae D.B.L, (Advocate)
w&m;vTwfawmfa&SUaersm;aumifpD
6/ OD;pdefoef; B.A.(Law)., LL.B. tzGJU0if
ñTefMum;a&;rSL;csKyf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
7/ OD;ausmfqef; LL.B. tzGJU0if
ñTefMum;a&;rSL;csKyf
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
8/ OD;oufpkd;atmif LL.B. tzGJU0if
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyf
(w&m;a&;&m)
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
9/ a':at;at;Munfouf LL.B. tzGJU0if
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyf
(pDraH &;&m)
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
10/ OD;rsdK;wifh LL.B.,DL 101,I.P (Law) tzGJU0if
ñTefMum;a&;rSL;
jypfrIw&m;pD&ifa&;Xme
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
11/ a':cifar&D LL.B. tzGJU0if
ñTefMum;a&;rSL;
w&m;rw&m;pD&ifa&;Xme
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
12/ OD;0if;aX; LL.B. tzGJU0if
ñTefMum;a&;rSL; ? pDrHa&;&mXme
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
13/ a':at;at;odef; LL.B. twGif;a&;rSL;
ñTefMum;a&;rSL;
Oya'vkyfxHk;vkyfenf;Xme
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
]] w&m;pD&if&mwGif trSefukd
qHk;jzwf½HkrQomrubJ xkdokdYtrSefw&m;ukd
pD&ifaMumif; trsm;jrifap&monf }}

( jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmf ESihf armifa&T (c) armifa&S yg 2 )(1)

1/ 1966 ckESpf? jrefrmEkdifiHpD&ifxHk; (w&m;½Hk;csKyf) pm-616 /


rmwdum
pD&ifxHk;jyKaomjypfrIrsm;
pmrsufESm

ñT e f ; csuf u-X

ausmfjrifhoef; ESihf jynfaxmifpo


k r®wjrefrmEkid if aH wmf yg 4 1

ausmfolarmif ESihf jynfaxmifpo


k r®wjrefrmEkid if aH wmf yg 2 9

pkd;Edkif yg 2 ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf 26

pE´m0if; (a':) ESihf jynfaxmifpo


k r®wjrefrmEkid if aH wmf yg 2 38

wifa&T ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf 48


jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf wifa&T

jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf ESihf atmifxGef;vif; (OD;) 63

oufa0atmif (c) ESihf jynfaxmifpo


k r®wjrefrmEkid if aH wmf yg 3
armifausmfausmf 72
oDoDqifh yg 2 (a':) ESihf jynfaxmifpo
k r®wjrefrmEkid if aH wmf yg 3
rmwdum
pD&ifxHk;jyKaomw&m;rrIrsm;
pmrsufESm

ñT e f ; csuf uu-u"

ausmfrif; yg 2 (OD;) ESihf XmerSL;? NrdKUjypDrHudef;ESihf ajrpDrH 1


cefYcGJrIXme? &efukefNrdKUawmf
pnfyifom,ma&;aumfrwD

cifarmifvwf yg 4 (OD;) ESihf a':cifvS (c) a':cifcifvS 12

cdkifrif; (OD;) ESihf a':0dBudef(¤if;\tcGihf& 25


udk,fpm;vS,f OD;rsdK;cif) yg 7

cdsKcsdKpef; (a':) ESihf OD;wkd;vGif yg 2 37

*sufZl; (c) OD;oef;a&T (OD;) ESihf a':at;at;armf (c) a':armf 54

aZmf0rf; (OD;) ESihf OD;jrifhatmif yg 5 66

yef;OD; (OD;) yg 5 ESihf a':usifa&T yg 5 76


rsdK;rif;odef; (OD;) ESihf a':cifaX;jrifh yg 6 87

(uG,fvGefol OD;cifarmif&if\
w&m;0ifudk,fpm;vS,f)

jrihfatmif (a'gufwm) ESihf wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfw&m;olBu;D 107


(¤if;\tcGihf&udk,fpm;vS,f &efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf
a'gufwmrif;pkd;atmif yg 3

0if; yg 2 (a':) ESihf wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfw&m;olBu;D 120


yJcl;wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf
yg 4

odef;aX; (OD;) ESifh OD;oef;vGif 132


2013 ckESpf
jypfrIqkdif&mtrIrsm;
ñGef;csuf (u)

jypfrIqkdif&mrIcif;rsm; pmrsuEf mS

Oya'rsm;-
- jypfrIqkdif&musihfxHk;Oya'
- oufaocHOya'

c½dkifw&m;½Hk;\ pD&ifykdifcGifhtmPmudkusihfoHk;í jypfrIqkdif&m


usif h x H k ; Oya'yk ' f r 498 t& tcsKyf v G w f x k a cscG i h f
jyKcJ h j cif ; onf Oya'ES i h f rnD ñ G w f a Mumif ; awG U &S d &
ygu jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 561-u t&
w&m;vTwaf wmfonf tyfEiS ;f xm;onfh rlvblwtmPm
ud k u sif h o H k ; í 0if a &muf p G u f z uf c G i h f & S d j cif ; / jynf e ,f
w&m;vT w f a wmf u jyef v nf ½ k y f o d r f ; cG i h f r &S d o jzif h
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf o d k Y o mvQif avQmuf
xm;&ef j zpf a Mumif ; oH k ; oyf c J h o nf r S m rrS e f u ef j cif ; /
qH k ; jzwf c su suf/ / ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;onf c½dkifw&m;½Hk;\
pD&ifyidk cf iG t
fh mPmudk usio
hf ;kH aqmif&uG jf cif;jzpfonf/ &Sr;f jynfe,f
w&m;vTwfawmfonf 2010 jynfhESpf? jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;
Oya't& w&m;vTwaf wmf\ tcGit h f mPmrsm;udk usioh f ;k H aqmif&u
G jfcif;
jzpfonfhtjyif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 561-u t&
w&m;vTwfawmf\ &Sd&if;pGJrlvblwtmPmudk usifhoHk;aqmif&Guf
(c) ñGef;csuf

Edik o
f nfjzpf&m ausmufrcJ ½dik w f &m;½H;k \ jypfrq I idk &f musixhf ;kH Oya' pmrsuEf mS
yk'fr 498 t& tcsKyfvGwfxkacscGifhjyKcJhjcif;onf Oya'ESifh
rnDñw G af Mumif; awGU&S&d ygu jypfrq I idk &f musix
fh ;kH Oya'yk'rf 561-u
t& 0ifa&mufpu G zf ufciG &fh o
dS nfrmS tjiif;yGm;zG,rf &Sad cs/ odjYk zpf&m
ausmufrcJ ½dik wf &m;½H;k u avQmufxm;cH&olrsm;tay: jypfrq I idk &f m
usifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyfvGwfxkacscGifhjyKcJhjcif;udk
&Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmfu jyefvnf½kyfodrf;cGihfr&Sdojzifh
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyo f o
Y k d mvQif avQmufxm;&efjzpfaMumif;
OD;wifat; ESihf jynfaxmifpjref kjrefrmEdkifiH yg 2 trIudk ukd;um;
oHk;oyfcJhjcif;rSm rrSefacs/
ausmfjrifhoef; ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf yg 4 1

OD;wkdufavQmufxm;onfh jypfrIqkdif&mtrIrsm;ü wkdifavQmufol


w&m;vdkaoqHk;ygu trIESihf oufqkdifol rnfolrqkd
w&m;vdktjzpfaqmif&Gufon nff h oabmr[k w f b J trI
ukd w&m;vkdbufrS vkdufygaqmif&Guf&ef rlv½Hk;wGif
cGifhjyKEdkifjcif;? ¤if;u a&SUaeudk,fpm;vS,fpm ay;tyf
í vk d u f y gaqmif & G u f c G i f h j yKEd k i f j cif ; ? w&m;cH u
t,l c H 0 if a om trI w G i f v nf ; t,l c H w &m;cH t jzpf
yg0ifcGihf&Sdjcif;/ jyifqifrIwGif w&m;cH u avQmufvJ
ajymqdkcGihf&Sdjcif;/
qH k ; jzwf c su
suf / / jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif Oya'oabmt&
ñGef;csuf (*)

w&m;vdo k nf tpd;k &omvQijf zpfojzifh wkid w f ef;ol aoqH;k oGm;aomf pmrsuEf mS


vnf; trI&yfqdkif;oGm;jcif;r&Sdonfomru aoqHk;olukd,fpm;
tjcm;olwpfOD;udk w&m;vdktjzpf tpm;xkd; &efrvdk? tpm;xkd;
&efvnf; Oya'jy|mef;csufr&Sd? trIudk w&m;½Hk;u Oya'ESihftnD
qufvufppfaq;Mum;em&efomjzpfonf/ OD;wkduf avQmufxm;rIü
yifvQif wkdifavQmufolw&m;vkd aoqHk;ygu trIESihfoufqkdifol
rnforl qkd w&m;vkt d jzpf aqmif&u G of nfh oabmr[kwb f J trIukd
w&m;vdb k ufrS vku d yf gaqmif&u G &f ef rlv½H;k u cGijhf yKEikd o
f nf/ ¤if;u
a&SUaeukd,fpm;vS,fpmay;tyfí vkdufygaqmif&GufcGifhjyKjcif;onf
vnf; jypfrqI idk &f musix hf ;kH Oya' yk'rf 492? 495 jy|mef;csurf sm;ESifh
tnDtñGwf&Sdayonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / jynfaxmifpw k &m;pD&ifa&;Oya'yk'rf 2
tykd'fcGJ(C) wGif jyifqifrIqkdonfrSm w&m;½Hk;wpf½Hk;u csrSwfonfh
pD&ifcsuf odrYk [kwf trdeu Yf kd jyifqifrI pD&ifyidk cf iG &hf adS om w&m;½H;k u
Oya'ESit hf nD jyefvnfppd pf&ef zGiv fh pS of nft
h rIukd qkv d o dk nf[íl
zGiq
fh xdk m;onf/ jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya' yk'rf 440 wGif w&m;½H;k u
rdrd\ jyifqifrItmPmudk oHk;pGJonfhtcg ,if;w&m;½Hk;a&SUwGif
rnfonfhtrIonfurQ udk,fwkdifjzpfap? a&SUaejzpfap? avQmufvJ
ajymqkdcGihfr&Sdap&[lí jy|mef;xm;onf/ odkY&mwGif w&m;½Hk;u
oifo h nf xifjrifvQif qkcd o hJ nfh tcGit fh mPmudk usio hf ;kH onft h cg
trIonfwpfOD;OD;udk udk,fwkdifjzpfap? a&SUaejzifhjzpfap Mum;emEdkif
aMumif; azmfjyxm;onf/ odkYjzpf&m jyifqifrItmPmudk usifhoHk;
(C) ñGef;csuf

aqmif&Gufaom w&m;½Hk;odkY avQmufvJajymqkdcGihfudk tcGihfta&; pmrsuEf mS


wpf&yftaejzifh awmif;qkyd idk cf iG rfh &Sad omfvnf; pD&ifyidk cf iG t
hf mPm
&Sdaom w&m;½Hk;u avQmufvJajymqkdcGihfjyKonfudk wm;jrpfaom
jy|mef;csurf &Sad cs/ wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu uk;d um;cJo h nfh
armif c spf N rd K if ESifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH (tDA&m[if (c)
armifausmfcif)5 trIwiG f tpd;k &u avQmufxm;jcif;rjyKaomfvnf;
t&yfom;wpfOD; (Private Person) taejzifh w&m;cHtay:
w&m;½Hk;u csrSwfaomjypf'Pfudk wkd;jr§ifhay;&ef avQmufxm;Edkif
aMumif;? ½du k Ef u S jf cif;cH&í 'Pf&m&&Scd o
hJ u
l avQmufxm;jcif;tay:
&mZ0wfusifhxHk;Oya'yk'fr 439 t& vufcHpOf;pm;EdkifaMumif;
qHk;jzwfxm;&m jyifqifrI½Hk;\ us,fjyefYonfh tcGihftmPmudk
zGiqfh x
dk m;jcif;jzpfojzifh þtrIEiS hf qDavsmjf cif;r&S[
d í
l rqkEd ikd af cs/

ausmfolarmif ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf yg 2


9
jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 476 t& pH k p rf ; ay;&ef
avQmuf x m;rI a vQmuf v T m tm; y,f o nf h t rd e f Y u k d
jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 476 (c) t&
t,l c H 0 if & ef j zpf j cif ;
qH k ; jzwf c su
suf / / NrdKUe,fw&m;½Hk;ü jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'
yk'fr 476 t& pHkprf;ppfaq;NyD; wkdifwef;ay;&ef jiif;qdck &H olonf
c½kdifw&m;½Hk;odkY ,if;Oya'yk'fr 476 (c) t& t,lcHEkdifygvsuf
t,lrcHbJ jyifqifrIwifoGif;vmonfhudpöudk jypfrIqdkif&musifhxHk;
ñGef;csuf (i)

Oya'yk'fr 439 (5) t& vufcHaqmif&GufcGifhyifr&SdaMumif; pmrsuEf mS


twdtvif;wm;jrpfydwfyifxm;onfrSm Oya'jy|mef;csufrsm;
t&yif xif&Sm;aeayonf/
od k Y j zpf í a':pE´ m 0if ; onf r[matmif a jrNrd K Ue,f
w&m;½Hk;\trdefYudk rEÅav;c½kdifw&m;½Hk;odkY jypfrIqdkif&musifhxHk;
Oya'yk'fr 476 (c) t& t,lcHr0ifbJ jyifqifrIwifoGif;cJhjcif;udk
rEÅav;c½kdifw&m;½Hk;taeESihf jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439
(5) t& vufcaH qmif&u G cf iG yfh if r&So
d nft h avsmuf jyifqifrt I m;
yvyfcjhJ cif;rSm Oya'ESit hf nD aqmif&u G cf jhJ cif;jzpfojzifh jyifqifru
I kd
yvyfco hJ nfh rEÅav;c½kid w f &m;½H;k \trderYf mS Oya't& rSm;,Gi;f jcif;
r&Sday/
a':pE´m0if; ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf yg 2 38

ajccsKyf E S i f h cH 0 ef O ya't& ta&;,l c H & onf h w&m;cH x H r S


od r f ; qnf ; cJ h o nf h y pö n f ; tm; jynf o l Y b @mtjzpf
od r f ; qnf ; Ed k i f c G i h f &S d r&S d /
qH k ; jzwf c su
suf/ / txl;Oya'ESifh a'oEÅ&Oya'wkdYwGif twd
tvif; oD;jcm;jy|mef;csufr&SdvQif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yg
jy|mef;csurf sm;udk vku
d ef m&rnf[í
l jypfrqI idk &f musix
hf ;kH Oya' yk'rf 1
ü azmfjyxm;onf/ 1961 ckEpS ?f jypfru I sL;vGew f wforl sm; ajccsKyEf iS hf
cH0eftufOya'onf oufaocHypönf;ESihfpyfvsOf;onfh oD;jcm;
(p) ñGef;csuf

jy|mef;csurf yg&So
d jzifh jypfrq
I idk &f musix
hf ;kH Oya'yg jy|mef;csurf sm;udk pmrsuEf mS
vkdufem&ayrnf/
oufaocHypön;f rsm; pDrcH efcY jJG cif;ESipfh yfvsO;f í jypfrq
I idk &f m
usifhxHk;Oya'yk'fr 517 wGif pHkprf;ppfaq;rI? ppfaq;pD&ifrIwpfck
qHk;cef;odkY a&muf&Sdonfhtcg w&m;½Hk;odkYwifjyxm;aomypönf;
odkYr[kwf pmwrf;trSwftom;wpfckckudkjzpfap? jypfrIwpfckck
usL;vGefjcif;ESifhpyfvsOf;onf[k ,lq&ef taMumif;&Sdaomypönf;?
jypfrIusL;vGef&mwGif tokH;jyKaomypönf;udkjzpfap? w&m;½Hk;onf
zsufqD;&ef? jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;ap&ef odkYr[kwf vuf&Sd
xm;cGihf&Sdonf[k awmif;qkdoltm; ay;tyfap&ef odkYr[kwf
tjcm;enf;aqmif&u G af p&eftwGuf oifo h nfxifjrifonfh pDrcH efcY rJG I
trdefYwpf&yfudk csrSwfEdkifonf[k jy|mef;xm;onf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;tay: yef;bJwef;
NrKd Ue,fw&m;½H;k u csrw S cf ahJ om trderYf mS 1961 ckEpS ?f jypfru
I sL;vGef
wwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0eftufOya'yk'fr 11 t& yef;bJwef;
NrdKUe,frSty &efukefwdkif;a'oBuD;twGif;&Sd tjcm;NrdKUe,frsm;wGif
3 ESpftwGif; oGm;vmjcif;rjyK&ef ajccsKyftrdefYjzpfonf/ ,if;
ajccsKyrf ed o
Yf nf jypfru
I sL;vGejf cif;r&Sad p&ef BuKd wifwm;qD;aomtrdeYf
(preventive order) omjzpfNyD; ajccsKyfrdefYazmufzsufrSomvQif
,if;Oya'yk'fr 30 t& axmif'Pftjypfay;Edkifrnfjzpfonf/
avQmuf x m;cH & ol OD ; atmif x G e f ; vif ; onf jypf r I
ñGef;csuf (q)

usL;vGefjcif;r&Sdao;bJ jypfrIusL;vGefjcif;r&Sdap&ef wm;qD;onfh pmrsuEf mS


trd e f Y c srS w f j cif ; cH & onf h t ajctaewG i f od r f ; qnf ; cJ h o nf h
oufaocHaiG usyf 2657500 rSmvnf; jypfrIusL;vGefjcif;ESifh
pyfvsOf;aomypönf;[k pOf;pm;&ef taMumif;r&Sdawmhay/
jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf ESihf OD;atmifxGef;vif; 63

jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 88? yk ' f r cG J (6-u) t&


0&rf ; pG J u yf x m;onf h ypö n f ; ud k uif ; vG w f c G i f h j yK&ef
awmif;qkdcsuf odkYr[kwf uefYuGufcsufESihfpyfvsOf;í
w&m;½H k ; u pH k p rf ; ppf a q;jcif ; onf w&m;pD & if a om
rIcif;udpöjzpfí tqkdyg pHkprf;rIwGifcsrSwfonfh trdefY
tay: Oya'ES i f h t nD jyif q if r I w if o G i f ; cG i h f & S d j cif ; /
qHk;jzwfcsuf / / jypfrq I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u)
t& awmif;qkcd suf odrYk [kwf uefu Y u G cf suEf iS pfh yfvsO;f í w&m;½H;k u
pHkprf;ppfaq;jcif;onf jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 4 (1) (!)
yg w&m;pD&ifaom rIcif;udpo ö mjzpfonf/ tqkyd g pHpk rf;rIwiG f csrw S f
onfhtrdefYtay: Oya'ESifhtnD jyifqifrI wifoGif;jcif; jyKvkyfcGihf
&Sdonf/ jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88? yk'frcGJ (6-u) t&
awmif;qkdcsuf odkYr[kwf uefYuGufcsuftm;vHk;udkjzpfap? wpfcsdKU
wpf0ufudkjzpfap jiif;y,fcH&vQif tqkdyg trdefYcsrSwfonfhaeYrS
wpfvtwGif; rdrdawmif;qkdonfh tcGihfta&;&&Sd&ef w&m;rrIpGJqkd
(Z) ñGef;csuf

EdkifaMumif; jypfrIqkdif&musifhxHk; Oya'yk'fr 88? yk'frcGJ (6-C) wGif pmrsuEf mS


jy|mef;xm;jcif;aMumifh jyifqifrw I ifoiG ;f cGiu fh kd ydwyf if&ef taMumif;
r&Sday/
armifoufa0atmif(c) ESifh jynfaxmifpkor®w 72
armifausmfausmf jrefrmEkid if aH wmf yg 3
a':oDoDqifh yg 2 ESihf jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkid if aH wmf yg 2

1993 ck E S p f ? rl ; ,pf a q;0g;ES i f h pd w f u d k a jymif ; vJ a paom


aq;0g;rsm;qk d i f & mOya'yk ' f r 19(u) t& pG J q k d r I ? &S m azG
yH k p H w G i f ypö n f ; ay;tyf o l t aejzif h vuf r S w f a &;xk d ; jcif ; \
tusd K ;ouf a &muf r I /
qH k ; jzwf c su
suf / / vuf0,fawGU&SdrIaMumifh jypf'Pfxdkufapaom
jypfrIrsm;wGif&SmazGyHkpHyg azmfjycsufonf t"dujzpfonfqkdaom
armifxefvGif ESifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf trI2 onf
tdrf&SifxGufajy;NyD;aemuf rl;,pfaq;0g;awGU&SdNyD; usef&pfolü
rl;,pfaq;0g;oH;k pGo J nfv
h u©Pmrsm; ay:aygufaom oufaocHcsuf
rsm;&Sdygvsuf &SmazGaomt&m&Sdrsm;ESifh oufaorsm;u ,drf;,kdif
xGufqkdavh&Sdjcif;aMumifh xkdodkY aumuf,loHk;oyfcJhjcif;jzpfonfudk
owdcsy&f efvo dk nf/
xyfrHqHk;jzwfcsuf / / pGypf cJG &H olonftaMumif; aMumif;aMumifh
ñGef;csuf (ps)

&SmazGyHkpHwGif ypönf;tyfESHoltjzpf yg0ifvufrSwfa&;xkd;½HkrQESifh pmrsuEf mS


xkdypönf;udk vuf0,fxm;&SdoljzpfaMumif; odkYr[kwf vuf0,fxm;
&Sdjcif;udk tm;ay;ulnDoljzpfaMumif; tcgcyfodrf; wxpfcs
aumuf,l&ef r[kwfacs/
vuf0,fawGU&Srd aI Mumifh jypf'Pfxu
dk af paom jypfrrI sm;wGif
&SmazGyHkpHygazmfjycsufonf t"dujzpfonfqkdaom rSwfcsufudk
uk;d um;&mwGif oufaocHOya'yk'rf 25 ESihf 26 wkyYd g Oya'jy|mef;csuf
rsm;udk rsufuG,fjyK&ma&mufonftxd ukd;um;&ef r[kwfonfudk
owdjyK&ayvdrfhrnf/
OD;pdk;Ekdif yg 3 ESihf jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf 26
ajzmih f c suf & ,l & mwG i f enf ; vrf ; rusrI ? cRwf , G i f ; rI a Mumif h
w&m;olBuD;udk ppfaq;&ef vkdtyfí ajzmifhcsuf&,l
onfh w&m;olBuD;udk ac:,lppfaq;&mwGif ajzmifhcsuf
a&;rS w f o l w&m;ol B uD ; ud k , f p m; tjcm;w&m;ol B uD ;
wpfOD;udk oufaotjzpf ac:,lppfaq; Edkif rEdkif/

w&m;cH&JtcsKyfwGif&SdaepOf jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy


apNyD; ½dkuful;xm;onfh "mwfyHkrsm;onf oufaocH
0if r0if? tqkdyg o½kyfjy"mwfyHkrsm;udk trIwGJwGif
wGJxm;&e
m;&eff vk d rvk d /
qH k ; jzwf c su
suf / / w&m;cH\ ajzmifhcsufudk Oya'ESifhtnD &,l
(n) ñGef;csuf

xm;aMumif; ay:aygufvQif ajzmifch su, f o


l l w&m;olBu;D udk ac:,l pmrsuEf mS
ppfaq;jcif;rjyKbJ oufaocHOya'yk'rf 80 t& tqkyd g ajzmifch suf
udk w&m;½Hk;u ppfrSefonf[k rSwf,lEdkifonf/ odkYaomf ajzmifch suf
a&;rSwf,l&mwGif enf;vrf;rusrI? cRwf,Gif;rIwpfpHkwpf&m&Sdygu
w&m;olBu;D udk oufaotjzpfppfaq;Ny;D jypfrq I idk &f musix
fh ;kH Oya'
yk'rf 533? yk'rf cGJ 1 t& ukpm;&efjzpfonf/
w&m;½H;k onf ajzmifch su, f o
l l w&m;olBu;D udk tcgcyford ;f
oufaotjzpf ac:,lppfaq;&ef vkdtyfrnfr[kwfbJ ajzmifhcsuf
&,l&mwGif enf;vrf;rusrI? cRwf,Gif;rI&SdaMumif; ay:aygufonfh
tcgrSom w&m;olBu;D udk oufaotjzpf ppfaq;&onf/ ajzmifch suf
ESipfh yfvsO;f í w&m;olBu;D udk ppfaq;&ef vkt d yfvQif oufaotjzpf
ac:,lppfaq;&efjzpfNyD; ¤if;udk,fpm; tjcm;w&m;olBuD; wpfOD;OD;
udk oufaotjzpf ppfaq;jcif;jyKEdkifrnf r[kwfay/ ajzmifhcsuf
a&;rSwf,lol w&m;olBuD;udk,fpm; tjcm;w&m;olBuD;wpfOD;udk
oufaotjzpf ac:,lppfaq;jcif;onf jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'
yk'rf 533? yk'rf cGJ 1 yg jy|mef;csu\
f &nf&, G cf suEf iS hf qefu
Y siaf Mumif;
owdcsy&f efvo dk nf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / oufaocHOya'yk'rf 26 wGif &Jt&m&Sd
xHwGif csKyfaESmifcHae&olwpfOD;\ ajzmifhcsufonf &mZ0wf
w&m;olBu;D a&SUarSmufwiG f ay;onfah jzmifch surf [kwv
f Qif oufaocH
r0ifaMumif; jy|mef;xm;onf/ w&m;cH &JtcsKyfwGif&SdaepOf jypfrI
ñGef;csuf (#)

usL;vGeyf u kH kd o½kyjf yapNy;D ½du


k u f ;l xm;onfh "mwfyrkH sm;onf &JtcsKyf pmrsuEf mS
wGi&f pdS Of ¤if;jypfru I sL;vGeyf ukH kd ajzmifch suaf y;&ma&mufojzifh ,if;
"mwfyrkH sm;udk oufaocHwifjyjcif;onf oufaocHOya'yk'rf 26 yg
jy|mef;csufESihf qefYusifvsuf&Sdonf/
oufaocHtufOya't& oufaocHr0ifonfh wpfenf;
tm;jzifh w&m;½Hk;u oufaocHtjzpf vufcpH Of;pm;jcif;rjyKEikd af om
,if;o½kyjf y"mwfyrkH sm;udk trIwiG f oufaocHtjzpfvufc&H ef taMumif;
r&Sad y/ oufaocHr0ifonfh tqkyd g "mwfyrkH sm;udk oufaocHtjzpf
vufcjH cif;jzifh trIuq kd ;kH jzwf&mwGif w&m;vrf;aMumif; wdr;f apmif;
apEdkifaMumif;rSm ,HkrSm;zG,f&mr&Sday/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / trIppf&Jtkyfoef;Edkif (vkdjy-17) \
xGufcsuft& w&m;cHtm; zrf;qD;NyD;aemuf o½kyfjyapNyD; ½dkuful;
xm;onfh "mwfyrkH sm;jzpfaMumif; ay:aygufojzifh tqkyd g o½kyjf y"mwfykH
rsm;onf trIwGJwGif wGJxm;&efrvkdonfh &JpuúL&yfwGif tusHK;0if
onf/
vlowfr?I rk'rd ;f rIuo hJ Ykd trIBu;D rsm;wGif w&m;pGJ tzGUJ tpnf;
rsm;u w&m;cHtm; zrf;qD;NyD;aemuf ¤if;jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy
apNy;D "mwfy½kH u kd x
f m;í tqkyd g "mwfyrkH sm;udk w&m;½H;k odYk trIpw JG if
onft h cg &JpcJG suEf iS t
fh wl yl;wGw J ifjyavh&NdS y;D w&m;½H;k rsm;uvnf;
,if;"mwfyrkH sm;udk oufaocHtjzpf vufcaH vh&o dS nf/ w&m;½H;k rsm;
vufpGJtykd'f 1084 wGif trIaeYpOfrSwfwrf;rsm;? tpD&ifcHpmrsm;?
(X) ñGef;csuf

oufaoxGucf surf sm;? pGcJ supf mcsyEf iS hf yxrowif;ay;tpD&ifccH suf pmrsuEf mS


r[kwfonfh puúL&yfrsm;uJhodkYaom &JpuúL&yfrsm;udk rnfonfh
taMumif;ESifhrQ trIwGJwGif wGJxm;jcif;r&Sdap&aMumif;? tpdk;&
trIvdkufa&SUaeodkY jyefay;vkduf&rnfjzpfaMumif; ñTefjycsuftm;
w&m;½Hk;rsm;taejzifh owdcsyf&efjzpfonf/
wifa&T ESihf jynfaxmifpo
k r®wjrefrmEdik if aH wmf 59
jynfaxmifpo
k r®wjrefrmEdik if aH wmf ESihf wifa&T
1

jypf r I q k d i f & mjyif q if r I + 2013 ckESpf


rwfv
6 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; omaX;a&S U wG i f

ausmf j rif h o ef ;
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf yg 44*
jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 498? yk ' f r 561-u

c½dkifw&m;½Hk;\ pD&ifykdifcGifhtmPmudkusihfoHk;í jypfrIqkdif&m


usif h x H k ; Oya'yk ' f r 498 t& tcsKyf v G w f x k a cscG i h f
jyKcJ h j cif ; onf Oya'ES i h f rnD ñ G w f a Mumif ; awG U &S d &
ygu jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 561-u t&
w&m;vT w f a wmf o nf tyf E S i f ; xm;onf h rl v bl w
tmPmud k u sif h o H k ; í 0if a &muf p G u f z uf c G i h f & S d j cif ; /
jynf e ,f w &m;vT w f a wmf u jyef v nf ½ k y f o d r f ; cG i h f r&S d

* 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 488 (c)


+ 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 57 wGif csrSwfaom 2012
ck E S p f ? Zl v d k i f v 31 &uf p G J y g &S r f ; jynf e ,f w &m;vT w f a wmf \ trd e f Y u d k
jyifqifrI/
2

2013 ojzif h jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf o d k Y o mvQif


ausmfjrifhoef; avQmuf x m;&ef jzpf a Mumif ; oH k ; oyf c J h o nf r S m
ESifh
rrS e f u ef j cif ; /
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 4 qH k ; jzwf c su
suf/ / ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;onf c½dkifw&m;½Hk;\
pD&ifyidk cf iG t
fh mPmudk usio
hf ;kH aqmif&u
G jf cif;jzpfonf/ &Sr;f jynfe,f
w&m;vTwfawmfonf 2010 jynfhESpf? jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;
Oya't& w&m;vT w f a wmf \ tcG i f h t mPmrsm;ud k usif h o H k ;
aqmif&u
G jfcif;jzpfonft
h jyif jypfrq
I id k &f musix
h f ;k H Oya'yk'rf 561-u t&
w&m;vT w f a wmf \ &S d & if ; pG J r l v bl w tmPmud k usif h o H k ;
aqmif&GufEdkifonfjzpf&m ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;\ jypfrIqkdif&m
usifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyfvGwfxkacscGifhjyKcJhjcif;onf
Oya'ESifhrnDñGwfaMumif; awGU&Sd&ygu jypfrIqkdif&musihfxHk;Oya'
yk'fr 561-u t& 0ifa&mufpGufzufcGihf&SdonfrSm tjiif;yGm;zG,f
r&Sdacs/ odkYjzpf&m ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;u avQmufxm;cH&olrsm;
tay: jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyfvGwf
xkacscGifhjyKcJhjcif;udk &Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmfu jyefvnf
½kyfodrf;cGihfr&Sdojzifh jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfodkYomvQif
avQmufxm;&efjzpfaMumif; OD ; wif a t; ES i h f jynf a xmif p k
jrefrmEdkifiH yg 2 trIudk ukd;um;oHk;oyfcJhjcif;rSm rrSefacs/
3

avQmufxm;oltwGuf -OD;vSjrifh 2013


w&m;vTwfawmfa&SUae (rvm) ausmfjrifhoef;
ESifh
avQmufxm;cH&olrsm;twGuf (1) OD;0if;odef;
jynfaxmifpkor®w
'kwd,ñTefMum;a&;rSL; jrefrmEkdifiHawmfyg 4
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
(2) OD;xG,fa&Smif
w&m;vTwfawmfa&SUae

aemifcsdKNrdKUe,fw&m;½Hk;? 2011 ckESpf? jypfrIqkdif&mtrIBuD;


trSwf 205 trIwGif jypfrIqkdif&m Oya'yk'fr 380^114 t&
w&m;pGq J jkd cif;cH&onfh w&m;cH 4 OD;teuf rav;av;jzL? rrk;d rk;d vif;
ESifh OD;ae0if;wkdYu tmrcHavQmufxm;&m yvyfcJhonf/ ¤if;wkdYu
jypfrIqkdif&mtaxGaxGrItrSwf 10^2012 jzifh ausmufrJc½kdif
w&m;½H;k odYk tmrcHavQmufxm;cJ&h m usyf 15 ode;f wef cH0efoEl pS Of ;D pD
jzihf tcsKyfvGwfxkacscGihfjyKaMumif; trdefYcsrSwfcJhonf/ xkdtrdefYudk
rlv½H;k w&m;vdu k rauseyfí jypfrq I idk &f mjyifqifrtI rSwf 57^2012
jzifh &Sr;f jynfe,fw&m;vTwaf wmfoYkd jyifqifrw I ifoiG ;f &m yvyfaMumif;
trdecYf srw S cf ohJ jzihf jynfaxmifpw
k &m;vTwaf wmfcsKyo f Ykd þjyifqifrI
udk wifoGif;onf/
trIrSm 19-11-2011 &ufaeY eHeuf 08;45 em&D tcsdefu
aemifcsdKNrdKUe,f? befYabG;aus;&Gm&Sd ausmfjrihfoef;\ aetdrfodkY
4

2013 ¤if;ESihfuGm&Sif;xm;aom ZeD;a[mif; rcifvSrkd;ESifh nDr 2 OD;?


ausmfjrifhoef; trsdK;om; 1 OD;wkdY a&muf&Sdvmvsuf bD½dkaomhudkzsufum bD½kdxJrS
ESifh
CDMA zkef;wpfvHk;ESifh aiGusyf odef; 60 wkdYudk ,laqmifoGm;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 4 aMumif;jzifh ta&;,lay;&ef aemifcsdK&Jpcef;ü wdkifwef;cJhaom trI
jzpfonf/
avQmufxm;olESihf ¤if;\a&SUaeonf ESpfzufMum;emonfh
aeY&ufwGif ½Hk;a&SUodkY vma&mufavQmufvJwifjycJhjcif; r&Sdacs/
avQmufxm;cH&ol 3 OD;tm; tmrcHay;cJhjcif;onf trIwGJyg
ajzmifch suu
f kd xnfo
h iG ;f rpOf;pm;cJah Mumif;? tmrcHay;cGirhf &Edik af om
trIukd tmrcHay;jcif;onf rSm;,Gi;f aMumif; jyifqifrt I aMumif;jycsuf
tjzpf wifjyxm;onfudk awGU&onf/
avQmufxm;cH&ol 3 OD;wkdY\a&SUaeu jyifqifrItaMumif;
jycsuw f iG yf g&So
d nft h csurf sm;rSm jypfrx
I if&mS ;pD&if oifh roifh trdeYf
csrSwf&mwGif pOf;pm;&rnfhtcsufrsm;jzpfNyD; tmrcH½kyfodrf;&ef
qDavsmfaom taMumif;jycsufrsm;r[kwfygaMumif; avQmufxm;
cH&ol rrkd;rdk;vif;rSm t&G,fra&mufao;aom uav;oHk;OD;\rdcif
jzpfNyD; OD;ae0if;rSm tNidrf;pm;wyfMuyfBuD;jzpffí vm;½dI;NrdKUwGif
tajcwus aexkdifoljzpfygaMumif;? rlv½Hk;trIrSm trdefYcsrSwfrnfh
tqifo h Ykd a&muf&adS eojzifh tmrcHukd jyefvnf½yk o f rd ;f &ef roifah wmh
ygaMumif; avQmufvJwifjyonf/
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;? 'kwd,ñTefMum;a&;rSL;u rlv½Hk;
5

trIrSm tmrcHray;Edkifonfh jypfrIjzpfaomfvnf; ao'Pfwpfouf 2013


wpfuRef;'PfuscHxkdufonfh jypfrIr[kwfjcif;? avQmufxm;cH&ol ausmfjrifhoef;
ESifh
(2)(3) wkdYonf t&G,fra&mufao;onfh uav;rsm;\rdcif
jynfaxmifpkor®w
trsKd ;orD;jzpfjcif;? avQmufxm;cH&ol (4) onf touf 60 t&G,f&Sd jrefrmEkdifiHawmfyg 4
trsKd ;om;jzpfjcif;aMumifh ausmufrcJ ½dik w f &m;½H;k u tmrcHay;onfh
trdefYrSm rSm;,Gif;jcif;r&SdygaMumif;? jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr
498 t& tcsKyf v G w f x k a cscG i h f j yKjcif ; tay: &S r f ; jynf e ,f
w&m;vTwfawmfu jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 561-u t&
y,fzsufEdkifaomfvnf; y,fzsufoifh roifhqHk;jzwfjcif;rjyKbJ
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyo f oYkd m avQmufxm;&efjzpfaMumif;
azmfjyvsuf jyifqifru I kd yvyfcjhJcif;rSm Oya'ESif nh ñ D w
G rf rI &Sd ygaMumif;?
odjYk zpfí jyifqifraI vQmufxm;csut f ay: oifjh rwfonfh trdew Yf pf&yf
csrSwfoifhygaMumif; avQmufvJwifjyonf/
OD;ausmfjrifhoef;\ wdkifwef;csuft& rcifvSrkd; yg 4 OD;
tay: jypfrIqdkif&mOya'yk'fr 380^114 t& pGJqkdonfh aemifcsdK
NrKd Ue,fw&m;½H;k ? jypfrBI u;D trSwf 205^2011 trIwiG f w&m;cHrsm;\
tmrcHavQmufxm;csuu f kd y,faMumif; trdecYf srw S cf o
hJ nf/ jypfrq I idk &f m
taxGaxGrt I rSwf 10^2012 jzifh ausmufrcJ ½kid w f &m;½H;k odYk xyfrH
avQmufxm;&mwGif avQmufxm;cH&ol 3 OD;tm; usyf 15 ode;f wef
cH0efoEl pS Of ;D jzifh tcsKyvf wG x
f ak csciG jhf yKaMumif; jypfrqI ikd &f musix hf ;kH
Oya'yk'fr 498 udk &nfñTef;í trdefYcsrSwfcJhonf/ ,if;trdefYudk
6

2013 avQmufxm;olu rauseyfí wifoiG ;f onfh jypfrIqkdif&mjyifqifrI


ausmfjrifhoef; trSwf 57^2012 wGif ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;\ jypfrIqkdif&m
ESifh
usifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyfvGwfxkacscGifhjyKjcif;tay:
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 4 jyefvnf½kyfodrf;cGihfr&SdaMumif; &Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmfu
OD;wifat; ESifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf yg 2 trI 1 udk
udk;um;oHk;oyfí yvyfcJhjcif;jzpfonf/
avQmufxm;cH&ol 3 OD;tm; tcsKyv f w G xf ak csciG fjh yKaMumif;
ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;u trdefYcsrSwfonfhaeY&ufrSm 14-5-2012
&ufaeYjzpfonf/ ,if;aeY&ufrwkdifrD w&m;vdkjy oufao 9 OD;udk
ppfaq;cJhNyD; w&m;vdkjyoufaopm&if;wGifyg&Sdonfh rjzLjzLcdkiftm;
tBudrfBudrfqifhac:aomfvnf; rvma&muf ysufuGufojzifh trI
MuefMY umaejcif;jzpfaMumif; trIwrJG w S w
f rf;rsm;t& ay:aygufonf/
pGJqdkonfhjypfrIrSm jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 380^114 jzpfojzifh
ao'PfwpfoufwpfuRef;'PfxkdufoifhaomjypfrI r[kwfacs/
avQmufxm;cH&olwt Ydk aejzifh oufaorsm;udk zsuq f ;D Edik rf nfo
h rl sm;
jzpfonf[k ray:aygufaMumif;? vm;½dI;NrKd UwGif twnfwusaexkid o f l
rsm;jzpfaMumif;? vHak vmufaomcH0ef wifjyxm;aMumif;ESihf avQmufxm;
cH&olwkdYonf rcifvSrdk;\aemufrS vkdufygcJholrsm;jzpfaMumif;
ausmufrcJ ½dik wf &m;½H;k u oH;k oyfvsuf tcsKyv f wG xf ak csciG jhf yKcjhJ cif;
tay: Oya'ESin hf ñD w G jf cif;r&S[
d í
l rqkod macs/ xkjYd yif avQmufxm;

(1) 1995 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-48/


7

cH&olwkdYonf tcsKyfvGwfxkacscGihf&&SdNyD;aemuf ½Hk;csdef;rsm;wGif 2013


rysurf uGuvf ma&mufcahJ Mumif;ESihf cH0efpnf;urf;rsm;udk azmufzsujf cif; ausmfjrifhoef;
ESifh
rjyKaMumif; trIwGJrSwfwrf;rsm;wGif awGU&Sd&onfhtjyif tmrcH
jynfaxmifpkor®w
jyefvnf½kyfodrf;&eftwGuf vHkavmufaom taMumif;jycsuf jrefrmEkdifiHawmfyg 4
wpfpHkwpf&mudk avQmufxm;olu wifjyxm;aMumif; rawGU&acs/
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tmrcHay;
xm;jcif;udk w&m;½Hk;csKyfuomvQif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr
561-u t& y,fzsuEf ikd af Mumif; oH;k oyfcjhJ cif;rSm Oya'ESihf nDñw G rf I
r&SdaMumif; jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;u wifjycJhjcif;ESihfpyfvsOf;í
a0zefppd pf&ef&o dS nf/ &Sr;f jynfe,fw&m;vTwaf wmfu uk;d um;onfh
OD;wifat; ESifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf yg 2 trI onf
&efuek w f ikd ;f w&m;½H;k (taemufyikd ;f c½dik )f \ 1992 ckEpS ?f jypfrq
I ikd &f m
taxGaxGrItrSwf 159 wGif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya' yk'fr 498
(1) t& tmrcHay;xm;jcif;tay: NrdKUe,fw&m;½Hk;u y,fzsufjcif;
rjyKEdkifaMumif;? jynfe,f^ wkdif;w&m;½Hk;u tmrcHay;xm;jcif;udk
w&m;½H;k csKyu f omvQif y,fzsuEf ikd af Mumif; oH;k oyfcjhJ cif; jzpfonf/
1988 ck E S p f ? w&m;pD & if a &;Oya't& &ef u k e f w k d i f ; w&m;½H k ;
(taemufykdif;c½dkif) onf jynfe,f^wkdif;w&m;½Hk;\ pD&ifydkifcGihf
tmPmudk usifhoHk;aqmif&Gufjcif;jzpfonf/ odkYjzpf&m ,if;\trdefY
tay: txufw&m;½Hk;jzpfonfh w&m;½Hk;csKyfuomvQif jyifqif
y,fzsucf iG &fh o dS nfrmS tjiif;yGm;p&mr&Sad cs/ ausmufrcJ ½dik w f &m;½H;k
8

2013 onf c½dkifw&m;½H;k \ pD&ifyidk cf iG t fh mPmudk usio hf ;kH aqmif&u G jf cif;


ausmfjrifhoef; jzpfonf/ &Sr;f jynfe,fw&m;vTwaf wmfonf 2010 jynfEh pS ?f jynfaxmifpk
ESifh
w&m;pD&ifa&;Oya't& w&m;vTwfawmf\ tcGihftmPmrsm;udk
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 4 usio hf ;kH aqmif&uG jf cif;jzpfonft
h jyif jypfrqI idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf
561-u t& w&m;vTwaf wmf\ &S&d if;pGrJ v l blwtmPmudk usio hf ;kH
aqmif&GufEdkifonfjzpf&m ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;\ jypfrIqkdif&m
usihfxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyv f w G xf ak csciG jfh yKcjhJ cif;onf
Oya'ESirfh nDñw G af Mumif; awGU&Syd gu jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf
561-u t& 0ifa&mufpGufzufcGifh&SdonfrSm tjiif;yGm;zG,fr&Sdacs/
odkYjzpf&m ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;u avQmufxm;cH&olrsm;tay:
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 498 t& tcsKyfvGwfxkacscGihf
jyKcJhjcif;udk &Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmfu jyefvnf½kyfodrf;cGihfr&Sd
ojzifh jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyof o Ykd mvQif avQmufxm;&ef
jzpfaMumif; OD;wifat; ESihf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf yg
2 trI udk udk;um;oHk;oyfcJhjcif;rSm rrSefacs/
odkY&mwGif ausmufrJc½dkifw&m;½Hk;u avQmufxm;cH&olwkdY
tay: tcsKyv f w
G xf ak csciG jfh yKcjhJ cif;rSm rSm;,Gi;f aMumif;rawGU&onfh
tjyif tmrcHjyefvnf½yk o f rd ;f &ef cdik v f akH omtaMumif; wpfpw kH pf&m
rawGU&S&d ojzifh avQmufxm;ol\jyifqifru I kd yvyfonft h rdet Yf ay:
0ifa&mufpGufzuf&ef vkdtyfrnfr[kwfacs/
xkdaMumifh þjyifqifrIudk yvyfonf/
9

jypf r I q k d i f & mjyif q if r I + 2013 ckESpf


Zefe0g&Dv
16 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; atmif a Zmf o d e f ; a½S U wG i f

ausmf o l a rmif
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf y g 22*

jynf a xmif p k w &m;pD & if a &;Oya'yk ' f r 2?


jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 440? 492? 495

OD;wkdufavQmufxm;onfh jypfrIqkdif&mtrIrsm;ü wkdifavQmufol


w&m;vd k a oqH k ; ygu trI E S i h f o uf q k d i f o l rnf o l r qk d
w&m;vdktjzpf aqmif&Gufonfhoabmr[kwfbJ trIukd
w&m;vkdbufrS vkdufygaqmif&Guf&ef rlv½Hk;wGif cGifhjyK
Edik jf cif;? ¤if;u a&SUaeud, k pf m;vS,pf may;tyfí vku d yf g
aqmif & G u f c G i f h j yKEd k i f j cif ; ? w&m;cH u t,l c H 0 if a om

* 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 324 (c)


+ 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 19 wGif csrSwfaom 2012 ckESpf?
arv 14 &ufpJGyg weoFm&Dwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ trdefYukd
jyifqifrI/
10

2013 trI w G i f v nf ; t,l c H w &m;cH t jzpf yg0if c G i h f & S d j cif ; /


ausmfolarmif jyifqifrIwGif w&m;cH u avQmufvJajymqdkcGihf&Sdjcif;/
ESifh
jynfaxmifpkor®w qH k ; jzwf c su
suf / / jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif Oya'oabmt&
jrefrmEkdifiHawmf yg2 w&m;vdo k nf tpd;k &omvQijf zpfojzifh wkid w f ef;olaoqH;k oGm;aomfvnf;
trI&yfqdkif;oGm;jcif;r&Sdonfomru aoqHk;olukd,fpm; tjcm;ol
wpfO;D udk w&m;vdt k jzpf tpm;xk;d &efrvd?k tpm;xk;d &efvnf; Oya'
jy|mef;csurf &S?d trIukd w&m;½H;k u Oya'ESit fh nD qufvufppfaq;
Mum;em&efomjzpfonf/ OD;wku d af vQmufxm;rIüyifvQif wkid af vQmufol
w&m;vkd aoqH;k ygu trIEiS o fh ufqidk o f rl nforl qkd w&m;vkt d jzpf
aqmif&Gufonfhoabmr[kwfbJ trIudk w&m;vdkbufrS vkdufyg
aqmif&u G &f ef rlv½H;k u cGijhf yKEikd o
f nf/ ¤if;u a&SUaeuk, d pf m;vS,pf m
ay;tyfí vku d yf gaqmif&u G cf iG jhf yKjcif;onfvnf; jypfrq I idk &f musixhf ;kH
Oya'yk'fr 492? 495 jy|mef;csufrsm;ESihf tnDtñGwf&Sdayonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / jynfaxmifpw k &m;pD&ifa&;Oya'yk'rf 2
tykd'fcGJ(C) wGif jyifqifrIqkdonfrSm w&m;½Hk;wpf½Hk;u csrSwfonfh
pD&ifcsuf odrYk [kwf trdeu Yf kd jyifqifrpI &D ifyidk cf iG &hf adS om w&m;½H;k u
Oya'ESit hf nD jyefvnfppd pf&ef zGiv fh pS o
f nft
h rIukd qkv d o
dk nf[í l
zGiq
fh x
dk m;onf/ jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya' yk'rf 440 wGif w&m;½H;k u
rdrd\ jyifqifrItmPmudk oHk;pGJonfhtcg ,if;w&m;½Hk;a&SUwGif
rnfonfh trIonfurQ udk,fwkdifjzpfap? a&SUaejzpfap? avQmufvJ
ajymqkdcGihfr&Sdap&[lí jy|mef;xm;onf/ odkY&mwGif w&m;½Hk;u
11

oifhonfxifjrifvQif qkdcJhonfh tcGihftmPmudk usifhoHk;onfhtcg 2013


trIonfwpfOD;OD;udk udk,fwkdifjzpfap? a&SUaejzifhjzpfap Mum;emEdkif ausmfolarmif
ESifh
aMumif; azmfjyxm;onf/ odkYjzpf&m jyifqifrItmPmudk usifhoHk;
jynfaxmifpkor®w
aqmif&Gufaom w&m;½Hk;odkY avQmufvJajymqkdcGihfudk tcGihfta&; jrefrmEkdifiHawmf yg2
wpf&yftaejzifh awmif;qkyd idk cf iG rfh &Sad omfvnf; pD&ifyidk cf iG t hf mPm
&Sdaom w&m;½Hk;u avQmufvJajymqkdcGihfjyKonfudk wm;jrpfaom
jy|mef;csurf &Sad cs/ wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu uk;d um;cJo h nfh
armif c spf N rd K if E S i f h jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H (tD A &m[if (c)
armifausmfcif)5 trIwiG f tpd;k &u avQmufxm;jcif;rjyKaomfvnf;
t&yfom;wpfOD; (Private Person) taejzifh w&m;cHtay:
w&m;½Hk;ucsrw S af om jypf'Pfukd wk;d jri§ ahf y;&ef avQmufxm;Edik af Mumif;?
½du
k Ef uS jf cif;cH&í 'Pf&m&&Scd o hJ u
l avQmufxm;jcif;tay: &mZ0wf
usix hf ;kH Oya'yk'rf 439 t& vufcpH Of;pm;Edik af Mumif; qH;k jzwfxm;&m
jyifqifr½I ;kH \ us,jf yefo Y nfth cGitfh mPmudk zGiq fh x
dk m;jcif;jzpfojzifh
þtrIESifh qDavsmfjcif;r&Sd[lí rqkdEdkifacs/
avQmufxm;oltwGuf - OD;ausmfjrifh
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&ol (1) twGuf - a':MunfMunfvGif
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
avQmufxm;cH&ol (2) twGuf - a':arMunfckdif
w&m;vTwfawmfa&SUae
12

2013 xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2010 jynfEh pS ?f jypfrq


I idk &f mtrIBu;D
ausmfolarmif trSwf 868 wGif ausmo f al rmiftay: jypfrq I idk &f mOya'yk'rf 325
ESifh
t& axmif'Pf 3 ESpf uscHap&ef trdefYcsrSwfonf/ ,if;trdefYudk
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 ausmfolarmifu rauseyfí 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mt,lcHrI
trSwf 2 wGif xm;0,fc½dkifw&m;½Hk;odkY t,lcH0ifa&muf&m yvyf
cJhojzifh w&m;cHausmfolarmifu 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrI
trSwf 19 jzifv h nf;aumif;? aool OD;vSoed ;f \tpfr a':jr0if;u
2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 3 jzihfvnf;aumif;
weoFm&Dwidk ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfoYkd jyifqifrrI sm; wifoiG ;f &m
jyifqifrIESpfrIvHk;udk yvyfaMumif; trdefYcsrSwfcJhonf/ ,if;trdefY
tay: avQmufxm;ol ausmfolarmifu rauseyfí jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfodkY þjyifqifrIudk wifoGif;onf/
trIrmS 18-11-2010 &ufaeY 21 ; 45 em&Dtcsed u f a&jzL
NrdKUe,f? ebkv,faus;&Gmtkyfpk? xdefBuD;&Gmae OD;vSodef;onf zcif
jzpfol OD;armifvGif\aetdrfodkY xrif;pm;&efvmpOf rjrifha0\
vufzuf&nfqkdifa&SUta&mufwGif ausmfolarmifESifhawGUaMumif;?
¤if;u 17-11-2010 &ufaeY 10 em&Du xdeBf u;D aus;&Gmü ¤if;tm;
ausmfolarmifu ]]aumif;aumif;xm;vQif aumif;aumif;ae
vkyx f nfvh u
dk &f if yHak er,f}} [k ajymcJjh cif;twGuf bmaMumifah jym&
ovJ[kar;pOf ausmfolarmifu oHvHk;0dkif;ESifh½dkufojzifh OD;acgif;
0Jbufjcrf;zl;a&mifum 0JbufykcHk;'Pf&mESpfcsufESifh 0JbufvufzsH
'Pf&mwpfcsuf&&SdcJhí ta&;,lay;&ef a&jzLNrdKUe,fw&m;½Hk;odkY
13

wkduf½dkufavQmufxm;aomtrIjzpfNyD; xm;0,fc½dkifw&m;½Hk;\ 2013


trdefYt& xm;0,fNrdKUe,fw&m;½Hk;odkY ½Hk;ajymif;ppfaq;cJhaom ausmfolarmif
ESifh
trIjzpfonf/
jynfaxmifpkor®w
avQmufxm;ol\a&SUaeu OD;vSodef;onf w&m;vkdjyKvkyf jrefrmEkdifiHawmf yg2

wkid Mf um;Ny;D aemuf 18 &uf tMumwGif aoG;csKd yrmPjrifw h ufí aoqH;k


cJ&h m ¤if;\tpfr a':jr0if;u rlv½H;k wGif w&m;vdt k jzpfvnf;aumif;?
t,lcrH ?I jyifqifrrI sm;wGif trIonftjzpfvnf;aumif; yg0ifcGihf
jyKcJhjcif;rSm jypfrIqkdif&musifhxHk; Oya'yk'fr 492 wGif tusHK;r0ifí
rSm;,Gi;f ygaMumif;? OD;pd;k & yg 2 ESihf jynfaxmifpq
k &dk ,S v
f ppff o r® w
jrefrmEdkifiHawmf1? OD;vSaz ESihf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawm wmff
yg 4 2 pD&ifxHk;vrf;ñTefrIrsm;udk qifjcif&ef ysufuGufcJhygaMumif;?
OD;vSoed ;f \tavmif;tm; &ifcpJG pfaq;onfh oufaocH (p) aq;pm?
aoqHk;NyD; 28 &uftMumwGif tavmif;azmfí 'kwd,tBudrf&ifcGJ
ppfaq;onfh oufaocH (q) aq;pmESifh a'gufwmodrfhodrfhaxG;?
a'gufwmaevGifat;wkdY\ xGufqkdcsufrsm;t& udk,fwGif;aoG;csKd
yrmP tvGejf rifrh m;jcif;aMumifh ta&;Bu;D aomuvDpmrsm; tvkyf
rvkyfawmhjcif;? aoG;twGif;tqdyfysHUESHUjcif;aMumifh aoqHk;aMumif;
ay:aygufygvsuf NrKd Ue,fw&m;½H;k u OD;vSoed ;f onf ausmo f al rmif\
oHvHk;jzifh jyif;xefpGm ½dkufcwfrIaMumifh OD;acgif;'Pf&mjzifh

(1) 1979 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-44/


(2) 1993 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-185/
14

2013 aoqHk;jcif;jzpfaMumif; oHk;oyfcsufrSm aq;pmrsm;? q&m0ef


ausmfolarmif xGuq f cdk surf sm;ESihf qefu
Y siuf v
JG yGJ gaMumif;? oufaocHypön;f tjzpf
ESifh
oHyu dk v f ;kH udk odr;f qnf;wifjyEdik jf cif;r&Sb
d J oHyu dk v
f ;kH jzif½h u
kd o
f nf[k
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 pGypf aJG jymqkrd o I mjzpfaMumif; ay:aygufygvsuf rlv½H;k u rsuu f ,
G jf yK
qHk;jzwfcJhjcif;jzpfygaMumif;? w&m;vkdbufrS oufaojy&efwm0ef
ysufuGufygvsuf jypf'PfcsrSwfjcif;rSm Oya'ESihf taMumif;jcif;&m
t& vGepf mG rSm;,Gi;f ojzifh jyifqifwnfrh wfay;oihyf gaMumif;? ¤if;jyif
ausmo f al rmifonf xm;0,fwuúov kd üf ynmoifMum;qJ ausmif;om;
wpfO;D jzpfjcif;aMumifh ¤if;\ b0a&SUa&;ukad xmuf½v I suf avsmah ygh
oufnm§ pGmpOf;pm;vsuf tNy;D tjywfvw T o
f ifyh gaMumif; avQmufvJ
wifjyonf/
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;? vufaxmufñTefMum;a&;rSL;u
aool OD;vSoed ;f ud, k pf m; ¤if;\ tpfr a':jr0if;u epfemoltrIonf
tjzpf t,lcrH ?I jyifqifrrI sm;wGif yg0ifcjhJ cif;onf jypfrqI idk &f musix
hf ;kH
Oya'yk'rf 492 wGif tusKH ;r0ifojzihf rSm;,Gi;f aMumif;wifjycsurf mS
rrSefuefygaMumif;? jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif w&m;vkdonf tpkd;&
jzpfojzifh wdik w f ef;olaoqH;k oGm;aomfvnf; trIrmS &yfqidk ;f oGm;jcif;
r&SdygaMumif;? rlvNrdKUe,fw&m;olBuD;rS aq;bufqkdif&moufao
rsm;udk usepGmppfaq;í tjyif;txefemusifaprIjzpfaMumif;
owfrw S qf ;kH jzwfjcif;onf pD&ifx;kH vrf;ñTecf su?f w&m;½H;k rsm;vufpJG
tyk'd f 625 ñTeMf um;csurf sm; ESin hf ñ
D w
G yf gaMumif;? ausmo f al rmifu
OD;vSodef;tm;½kdufonfh oHykdufvHk;tm; wifjyEdkifjcif;r&Sdaomfvnf;
15

oufaocH (*) rS (*-3) txd "mwfyHkyg'Pf&mrsm;t& t&pfyg 2013


oHwkwfjzihf t½dkufcH&í &&Sdaom'Pf&mrsm;jzpfaMumif; xif&Sm; ausmfolarmif
ESifh
ygaMumif;? odjYk zpfí xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½H;k \trdeEYf iS hf twnfjyKchJ
jynfaxmifpkor®w
aom w&m;½Hk;tqifhqifhwkdY\ trdefYrsm; rSefuefojzifh jyifqifrIudk jrefrmEkdifiHawmf yg2
yvyfoifhygaMumif; avQmufvJwifjyonf/
avQmufxm;cH&ol (2) \ a&SUaeu ausmo f al rmif\ ½du k Ef u
S rf I
aMumifh 'Pf&m&&Scd ahJ om OD;vSoed ;f u a&jzLNrKd Ue,f&pJ cef;odYk wkid w f ef;
cJhaomfvnf; pma&;ay;NyD;apvTwfcJhaomaMumifh a&jzLNrdKUe,f
w&m;½Hk;odkY OD;wkdufavQmufxm;cJh&aomtrIjzpfygaMumif;? a&jzL
NrKd Ue,fq&m0ef a'gufwmyknu OD;vSoed ;f \ 'Pf&mrsm;ESiyhf wfouf
onfh aq;pmudk 10 &ufMumrS xkwaf y;cJah Mumif;? ½ku d Ef uS x f m;onfh
'Pf&mrsm;aMumifh acgif;udkufa0'emjyif;xefvmonfhtwGuf
xm;0,fNrdKUe,faq;½HkodkY vTJajymif;ay;cJhojzifh xm;0,fNrdKUe,f
aq;½Hrk S vufaxmufq&m0ef a'gufwmodro hf rd ahf xG;u oufaocH
(q) aq;pmudk a&;ay;cJhygaMumif;? OD;vSodef;onf 18-11-2010
&ufaeYwGif t½kdufcH&NyD; 6-12-2010 wGif uG,fvGefygaMumif;?
aool\zcif OD;armifvGif\wkdifMum;rIaMumifh rIcif;q&m0efBuD;
a'gufwmaevGifat;u 1-1-2011 &ufaeYwGif 'kwd,tBudrf
&ifcpJG pfaq;&m 0Jbuf*sKd apmif;&Sd zl;a&mif'Pf&mrSm aoqH;k jcif;ESifh
qufpyfaom 'Pf&mtrsKd ;tpm;wGif yg0ifonf[k xGuq f cdk yhJ gaMumif;?
w&m;cHausmfolarmifonf OD;vSodef;tm; 6rl;vHk;t&pfygaom
oHwkwfjzifh tqufrjywf½dkufESufcJhonfrSm qGJrnfholomr&SdvQif
16

2013 quf½dkufOD;rnf[k ajymqkdcJhygaMumif;? xkdYaMumifh xda&mufonfh


ausmfolarmif jypf'PfcsrSwfoifhygaMumif;ESihf jyifqifrIudk yvyfoihfygaMumif;
ESifh
avQmufvJwifjyonf/
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 a&jzLNrKd Ue,f? xdeBf u;D &Gmae w&m;vdOk ;D vSoed ;f onf w&m;cH
ausmfolarmif\ OD;av;awmfpyfonf/ 17-10-2010 &ufaeYn
9 em&Dausmt f csed cf efuY ausmo f al rmifu OD;vSoed ;f tm; oHww k jf zifh
½kdufESufí OD;acgif;? vuf? ykcHk;wkdYwGif emusif'Pf&mrsm;&&SdcJhjcif;
twGuf ta&;,lay;&ef a&jzL&Jpcef;odkY OD;vSodef;u wkdifwef;cJh
aomfvnf; &Jta&;rykdifaomtrItjzpf vTJykdYcJhaomaMumifh a&jzL
NrKd Ue,fw&m;½H;k odYk wku
d ½f u
dk af vQmufxm;cJoh nf/ a&jzLNrKd Ue,fw&m;½H;k
u OD;vSoed ;f \wkid af vQmufvmT tay: jypfrq I idk &f mOya'yk'rf 323
t& ta&;,laqmif&GufcJhNyD; w&m;vkdtm; rppfaq;&ao;rD
OD;vSodef;aoqHk;oGm;cJhonf/
w&m;vkad oqH;k cJNh y;D aemuf ¤if;\tpfr a':jr0if;u trItm;
qufvufaqmif&GufcGihfjyKyg&ef avQmufxm;cJhjcif;tay: w&m;cH
ausmfolarmifu uefYuGufcJhaomfvnf; a&jzLNrdKUe,fw&m;½Hk;u
a':jr0if;\ avQmufxm;csufudk cGihfjyKonfhtrdefYcsrSwfí trIudk
qufvufppfaq;cJo h nf/ odjYk zpf&m a':jr0if;onf armifjzpfol w&m;vkd
aoqHk;NyD;aemuf trIudk qufvufaqmif&GufcGihf&&SdcJhNyD; w&m;½Hk;
tqifhqifhwufa&mufonfh jyifqifrIrsm;wGif avQmufxm;olESifh
avQmufxm;cH&oltjzpfvnf;aumif;? w&m;cHu wufa&mufonfh
17

t,lcrH w
I iG f t,lcw
H &m;cHtjzpfvnf;aumif; yg0ifvmjcif;jzpfonf/ 2013
ausmfolarmif
avQmufxm;ol\a&SUaeu a':jr0if;tm; xkdodkYyg0if ESifh
aqmif&GufcGihfjyKjcif;rSm jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 492 ESihf jynfaxmifpkor®w
tusKH ;r0ifojzifh w&m;½H;k tqifq h ifuh qifjcif&efysuu f u
G af Mumif; jrefrmEkdifiHawmf yg2

wifjycsuftay: Oya'ESihfnDñGwfjcif; &Sd r&Sd a0zefpdppf&ayrnf/


jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 492 (1) wGif EdkifiHawmf
or®wonf þudpt ö vkUd iSm trIrsm;twGuf tpd;k &a&SUaeudk cefx Y m;
Edik af Mumif;ESihf ,if;yk'rf 492 (2) wGif tpd;k &a&SUaecefx Y m;Ny;D r[kwf
vQif Edik if aH wmfor®wuowfrw S of nfh &mxl;tqifah tmuferd ahf om
&Jt&m&Sdr[kwfol tjcm;rnfoludkrqkd c½dkif&mZ0wfw&m;olBuD;u
trIwpfrrI u I pd t
ö vkiYd mS tpd;k &a&SUaetjzpf cefx
Y m;Edik af Mumif; jy|mef;
xm;NyD; jynfaxmifpka&SUaecsKyfOya' tcef; 5? yk'fr 36 (C) t&
Oya't&m&Sdrsm;onf jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif EdkifiHawmfbufrS
vkdufygaqmif&Guf&ef jy|mef;xm;&m jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif
EdkifiHawmfbufrS tpkd;&a&SUaetjzpf vkdufygaqmif&GufEdkifolrSm
Oya't&m&SdomvQifjzpfaMumif; ay:vGifayonf/
avQmufxm;olu udk;um;wifjyonfh OD;pkd;& yg 2 ESihf
j ynfaxmifpkqkd&S,fvpfor®wjrefrmEdkifiHawmf ESifh OD;vSaz ESif h
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf yg 4 pD&ifxHk;rsm;wGif jypfrIqkdif&m
trIrsm;wGif w&m;vkod nf tpk;d &omvQijf zpfaomaMumifh wkid w f ef;ol
aoqH;k oGm;aomfvnf; trIrmS &yfqidk ;f oGm;jcif;r&Sad Mumif;? aoqH;k ol
18

2013 ud,
k pf m; tjcm;olwpfO;D udk w&m;vkt
d pm;xk;d &efrvkad Mumif;? trIukd
ausmfolarmif w&m;½H;k u Oya'ESit
hf nD qufvufppfaq;Mum;em&efom&Sad Mumif;
ESifh
azmfjyxm;onf/
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 od&Yk mwGif xko d Ykd trIukd ppfaq;Mum;em&mwGif rlvw&m;½H;k
onf rnfou l rkd qkd w&m;vdb k ufrS vdu k yf gaqmif&u G cf iG jhf yKEikd af Mumif;
jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 495 tyk'd f (1) wGif jy|mef;xm;onf/
xko d Ykd w&m;vkb d ufrS vdu k yf gaqmif&u G cf iG &fh olonf trIukd ud, k w f idk f
aomfvnf;aumif;? tusKd ;aqmifvt JT yfíaomfvnf;aumif; vku d yf g
aqmif&u G cf iG &fh adS Mumif;udv k nf; jypfrq I idk &f musixhf ;kH Oya'yk'rf 495
tyk'd f (3) wGif jy|mef;xm;onf/ a':at;[ef yg 2 ESifh jynfaxmifpk
qkd&S,fvpfor®wjrefrmEdkifiHawmf3 trIwGif w&m;vdkOD;azvdIif
aoqHk;NyD;aemuf rlvtusdK;aqmif OD;oef;armifudk rnfolwpfOD;
wpfa,mufurS trIwGif vkdufygaqmif&Guf&ef udk,fpm;vS,f
vTt J yfjcif;r&Sb d J trIwiG f qufvufvu dk yf gaqmif&u G cf iG jfh yKaMumif;
NrdKUe,fw&m;½Hk;u qHk;jzwfcJhjcif;udk wdkif;w&m;½Hk;u y,fzsufcJhjcif;
onf rSeu f efaMumif;? okaYd omf wkid ;f w&m;½H;k \ trdew Yf iG f ]]aoolEiS fh
oufqidk o f rl sm;u tvGwaf &SUaeudak omfvnf;aumif;? trIvu dk yf g
aqmif&Gufaom a&SUaeudkaomfvnf;aumif; udk,fpm;vS,fpm
ay;tyfí vku d yf gaqmif&u G cf iG jfh yKvu dk o f nf}} [k qH;k jzwf&mü ]]aool
ESihfoufqkdifolrsm;}} [laom toHk;tEIef;rSm;,Gif;onfrSvGJí

(3) 1981 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-132/


19

udk,fpm;vS,fvTJtyfjcif;cH&olu trIwGif vdkufygaqmif&GufcGihf 2013


&Sad Mumif; qH;k jzwfcsuo f nf jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 495 ESihf ausmfolarmif
ESifh
udu k nf aD Mumif;? wdik ;f w&m;½H;k \trdew Yf iG f ]]aoolEiS o fh ufqidk o f rl sm;}}
jynfaxmifpkor®w
[laom pum;&yftpm; ]]trIESifhoufqkdifol rnfolrqkd}} [laom jrefrmEkdifiHawmf yg2
jyifqifjznfhpGufcsufjzifh twnfjyKaMumif; qHk;jzwfxm;onf/
OD;ausmfñGefY yg 4 ESifh jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHawmf yg 2 4
trIwGif OD;wkdufavQmufxm;pGJqkdol w&m;vkdaoqHk;ojzifh ¤if;\
twlaeudwrdå arG;pm;om;u w&m;vkt d jzpf aqmif&u G cf iG jfh yK&efEiS fh
a&SUaejzihf vkdufygcGihfjyK&ef avQmufxm;cJhonfhudpötay: w&m;vkd
tjzpf aqmif&Gufaponfhoabmr[kwfbJ trIudk w&m;vkdbufrS
vku d yf gaqmif&u G cf iG jhf yKjcif;jzpfí ,if;odYk vku d yf gaqmif&u G cf iG &fh ol
onf tusdK;aqmifvTJtyfcGihf&SdaMumif; qHk;jzwfxm;onf/
jypfrIqkdif&mtrIrsm;wGif Oya'oabmt& w&m;vdkonf
tpkd;&omvQifjzpfojzifh wdkifwef;ol aoqHk;oGm;aomfvnf; trI
&yfqidk ;f oGm;jcif;r&So
d nfomru aoqH;k olu, kd pf m; tjcm;olwpfO;D ukd
w&m;vkt d jzpf tpm;xd;k &efrvk?d tpm;xk;d &efvnf; Oya'jy|mef;csuf
r&S?d trIukd w&m;½H;k u Oya'ESit fh nD qufvufppfaq;Mum;em&efom
jzpfonf/ OD;wkdufavQmufxm;rIüyifvQif wkdifavQmufol w&m;vkd
aoqH k ; ygu trI E S i f h o uf q k d i f o l rnf o l r qd k w&m;vd k t jzpf
aqmif&Gufonfhoabmr[kwfbJ trIudk w&m;vkdbufrS vkdufyg

(4) 1991 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-1/


20

2013 aqmif&u
G &f ef rlv½H;k u cGijfh yKEikd o
f nf/ ¤if;u a&SUaeud,k pf m;vS,pf m
ausmfolarmif ay;tyfí vku d yf gaqmif&u G cf iG jfh yKjcif;onfvnf; jypfrq
I idk &f musix
hf ;kH
ESifh
Oya'yk'fr 492? 495 jy|mef;csufESifh tnDtñGwf&Sdayonf/
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 wkid af vQmufol OD;vSoed ;f aoqH;k ojzifh ¤if;ESit fh wlae tpfr
t&if;jzpfol a':jr0if;u w&m;vkb d ufrS trIqufvufaqmif&u G f
cGihfjyK&ef avQmufxm;cJhjcif;tay: ESpfbufMum;emNyD;aemuf trI
ppfaq;aeonfh NrdKUe,fw&m;½Hk;u cGihfjyKaMumif; trdefYcsrSwfvsuf
Oya'ESit fh nD trIukd qufvufppfaq;Mum;emcJjh cif;onf OD;vSoed ;f
ae&mü a':jr0if;udk tpm;xkd;&mra&mufacs/ jypfrIqkdif&musifhxHk;
Oya' yk'fr 492? 495 jy|mef;csuft& trIESihfoufqkdifoludk
w&m;vkb d ufrS vku d yf gaqmif&u
G cf iG jhf yKcjhJ cif;omjzpf&m ,if;tcsuuf kd
taMumif;jyKí jyifqifrIwGif avQmufxm;oltjzpfvnf;aumif;?
avQmufxm;cH&oltjzpfvnf;aumif; yg0ifaqmif&GufcGihf&&Sdjcif;
jzpfaMumif;awGU&onf/
jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'yk'fr 2 tykd'fcGJ (C) wGif
jyifqifrq I odk nfrmS w&m;½H;k wpf½;kH ucsrw S o f nfh pD&ifcsuf odrYk [kwf
trdefYudk jyifqifrIpD&ifykdifcGihf&Sdaom w&m;½Hk;u Oya'ESifhtnD
jyefvnfppd pf&ef zGiv fh pS o f nfth rIukd qkv
d o kd nf[í l zGiqfh x
kd m;onf/
jypfrq
I idk &f musixfh ;kH Oya'yk'rf 440 wGif w&m;½H;k wpf½;kH ½H;k u rdr\ d
jyifqifrItmPmudkoHk;pGJonfhtcg ,if;w&m;½Hk;a&SUwGif rnfonfh
trIonfurQ ud, k w f idk jf zpfap? a&SUaejzifjh zpfap avQmufvaJ jymqkcd iG fh
21

r&Sad p&[lí jy|mef;xm;Ny;D od&Yk mwGif w&m;½H;k u oifo h nfxifjrifvQif 2013


qkdcJhonfhtcGihftmPmudk usifhoHk;onfhtcg trIonfwpfOD;OD;udk ausmfolarmif
ESifh
ud,k w f idk jf zpfap? a&SUaejzifjh zpfap Mum;emEkid af Mumif; azmfjyxm;onf/
jynfaxmifpkor®w
odkYjzpf&m jyifqifrItmPmudk usifhoHk;aqmif&Gufaom w&m;½Hk;odkY jrefrmEkdifiHawmf yg2
avQmufvaJ jymqkcd iG u hf kd tcGithf a&;wpf&yftaejzifh awmif;qkyd idk cf iG fh
r&Sdaomfvnf; pD&ifykdifcGihftmPm&Sdaom w&m;½Hk;u avQmufvJ
ajymqkcd iG jfh yKonfukd wm;jrpfaom jy|mef;csurf &Sad cs/ wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwaf wmfu ud;k um;cJo h nfh armifcspfNrdKif ESihf jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiH (tDA&m[if (c) armifausmfcif)5 trIwiG f tpk;d &u
avQmufxm;jcif;rjyKaomfvnf; t&yfom;wpfO;D (Private Person)
taejzifh w&m;cHtay: w&m;½Hk;ucsrSwfaomjypf'Pfukd wkd;jr§ifh
ay;&ef avQmufxm;EdkifaMumif;? ½dkufESufjcif;cH&í 'Pf&m&&Sdolu
jypf'Pfwkd;jr§ifhay;&ef avQmufxm;jcif;rjyKaomfvnf; ¤if;ESihftwl
½du
k Ef u S jf cif;cH&í 'Pf&m&&Scd o hJ u
l avQmufxm;jcif;tay: &mZ0wf
usix hf ;kH Oya'yk'rf 439 t& vufcpH Of;pm;Edik af Mumif; qH;k jzwfxm;&m
jyifqifr½I ;kH \ us,jf yefo Y nft h cGit fh mPmudk zGiq
fh x
dk m;jcif;jzpfojzifh
þtrIESifhqDavsmfjcif;r&Sd[lí rqkdEdkifacs/
w&m;cH u t,l c H 0 if a om trI w G i f w&m;vk d b uf r S
vku
d yf gaqmif&u
G cf iG &fh &Sad om trIEiS hf oufqidk o
f ul kd c½dik w
f &m;½H;k u
t,lcw H &m;cHtjzpf yg0ifciG jhf yKjcif;onf jypfrq I idk &f musixhf ;kH Oya'

(5) 1965 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-364 (366-367)/


22

2013 yk'fr 417 t& t,lcHrIwGif t,lcHw&m;vkdtjzpfyg0ifjcif;ESihf


ausmfolarmif obm0rwlno D nft
h avsmuf xko
d cYdk iG jhf yKco
hJ nfukd rSm;,Gi;f onf[k
ESifh
rqkdEdkifacs/
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf yg2 okdYjzpf&m rlv½Hk;wGif w&m;vkdtjzpfvnf;aumif;? t,lcHrI?
jyifqifrIrsm;wGif trIonftjzpfvnf;aumif; yg0ifcGihfjyKcJhjcif;rSm
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 492 ESifh pD&ifxHk;vrf;ñTefrIrsm;udk
qifjcif&ef ysufuGufonfqkdaom avQmufxm;ol\wifjycsufudk
vufcH&eftaMumif;r&Sdacs/
avQmufxm;oltay: jypfrq I idk &f mOya'yk'rf 325 t& jypfrI
xif&Sm;pD&ifcJhonfrSm rSefuefjcif; &Sd r&Sd qufvufpdppf&ayrnf/
18-11-2010 &ufaeYn9em&Dausmt f csed cf efu Y xdeBf u;D &Gm?
&Gmvrf;&Sd AD'G ,D ½dk t
kH eD;wGif qkid uf ,fay:cGxm;aom OD;vSoed ;f \ vuf?
ausmjyif? OD;acgif;wkt Yd m; ausmo f al rmifu wpfawmifcef&Y dS oHyu dk vf ;kH
udk vufESpfzufESihfudkifí ½kdufESufjcif;tm; OD;pkd;rif; (vkdjy-3) ESihf
armifawmufxeG ;f (vkjd y-5) u va&mif rD;a&mifwjYdk zifh awGUjrifcMhJ u
onf/ ausmo f al rmifu tcsi;f jzpfnwGif ¤if;tm; OD;vSoed ;f u wGe;f cJh
jcif;omjzpfNy;D ¤if;u oHyu dk v f ;kH ESihf ½du
k Ef u
S cf jhJ cif;r&Sad Mumif; jiif;qkd
cJah omfvnf; vGwv f yfaom rsujf rifoufaoESpOf ;D \ xGuq f cdk suf
t& OD;vSodef;udk ausmfolarmifu ½kdufESufí emusif'Pf&mrsm;
&&SdcJhjcif;jzpfaMumif; ay:aygufxif&Sm;onf/
oufaocH (i) aq;pmwGif vufrSwfa&;xkd;cJhaom a&jzL
23

NrKd Ue,fq&m0ef a'gufwmykn (vkjd y-7) u OD;vSoed ;f \ 0Jbuf*sKd apmif;? 2013


0JbufvufzsH? 0JbufycHk;wkdYwGif zl;a&mifaygufNyJndKrJ'Pf&mrsm; ausmfolarmif
ESifh
awGU&Sad Mumif;? 19-11-2010 &ufaeYwiG f aq;½Ho k aYkd &mufvmaom
jynfaxmifpkor®w
OD;vSodef;tm; aq;½Hkwuf&efajymaomfvnf; tdrfjyefcsifonf jrefrmEkdifiHawmf yg2
qkdojzifh Home Leave jzifhxm;um twGif;vlemtjzpf azmfjyay;
cJah Mumif;? 1-12-2010 &ufaeYwiG f tzsm;wufjcif;? acgif;udu k jf cif;
jzpfonfajymí aq;½Hkü vufcHukocJhaMumif;? 6-12-2010 &uf
aeYwGif tylcsdef 105 'Du&Dzm&if[kduf&SdvmNyD; aoG;csdKyrmP
tvGet f rif;jrifw
h ufvmaomaMumifh xm;0,faq;½Ho k Ykd vTaJ y;cJ&h m
xkdnwGif aoqHk;cJhaMumif; xGufqkdonf/
tcsi;f jzpfNy;D 18 &uftMumwGif aoqH;k cJo h nfh OD;vSoed ;f \
tavmif ; ud k &if c G J p pf a q;cJ h o nf h a'guf w mod r f h o d r h f a xG ; \
xGuq f cdk suEf iS fh oufaocH (q) aq;pmwGif aoG;csKd yrmP tvGet f rif;
jrifhrm;onfhtwGuf ta&;BuD;uvDpmrsm; tvkyfrvkyfawmhbJ
aoG;tqdyfysUHESHUjcif;aMumifh aoqHk;&aMumif; azmfjyonfudk awGU&
onf/ 28 &uftMumwGif tavmif;udk jyefvnfazmfxkwfppfaq;
cJhaom rIcif;q&m0efBuD; a'gufwmaevGifat;u OD;acgif;wGif
'Pf&m&&Sjd cif;ESihf OD;acgif;b,fbuf*sKd apmif;wGif 'Pf&m&&Sjd cif;wkYd
onf aoqH;k &jcif;taMumif;&if;ESifh qufpyfEikd af Mumif; xGuq f cdk &hJ m
rlv½Hk;ESifh t,lcH? jyifqifw&m;½Hk;wkdYu q&m0ef 3 OD;wGif ykdí
tawGUtBuKH &adS om rIcif;q&m0ef a'gufwmaevGiaf t;\ xGuq f cdk suf
udk tav;xm;oH;k oyfum ausmo f al rmiftm; tjyif;txef emusif
24

2013 aprI? jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 325 jzifh jypfrIxif&Sm;pD&ifonfudk


ausmfolarmif twnfjyKcJhjcif;jzpfaMumif; awGU&onf/
ESifh
jynfaxmifpkor®w ausmfolarmifu ½kdufESuf&mwGiftoHk;jyKcJhonfh oHykdufvHk;
jrefrmEkdifiHawmf yg2 onf trIwGif oufaocHypönf;tjzpf wifoGif;Ekdifjcif;r&SdcJhacs/
OD;vSoed ;f u wkid w f ef;cJah omfvnf; &Ju ta&;rykid rf t I jzpf w&m;½H;k
odkY vTJykdYcJhjcif;jzpfojzihf jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 323 t& ta&;,l
ppfaq;cJah omtrIwiG f oHyu dk v
f ;kH udk oufaocHypön;f tjzpf rwifyYkd
Edkifjcif;jzpfaMumif;awGU&onf/ odkYjzpf&m ,if;tcsufaMumifh
OD ; vS o d e f ; &&S d a om emusif ' Pf & mrsm;ES i f h rsuf j rif o uf a o
xGufqkdcsufrsm;udk rsufuG,fjyK&ef rjzpfEdkifacs/ ausmfolarmifu
oHykdufvHk;jzifh ½kdufESufí OD;acgif;? *sdKapmif;wkdYwGif zl;a&mifaygufNyJ
ndKr'J Pf&mrsm;&&Scd ahJ om OD;vSoed ;f onf 18 &uftMumwGif acgif;udu k ?f
tzsm;wufí aoG;csKd yrmPjrifw h ufjcif;wkaYd Mumifh aoqH;k cJo
h nfwiG f
rIcif;q&m0ef a'gufwmaevGifat;u OD;acgif;'Pf&mrsm;onf
aool aoqHk;&jcif;taMumif;ESihf qufpyfEdkifaMumif; xGufqkdcJh&m
,if;'Pf&monf aooltm; rkcsaoaponfh 'Pf&mrsm;jzpfonf[k
rqko d maomfvnf; aooltm; tjyif;txefemusiaf pwef&monf
ukd odvsufESifhjyKvkyfí &&Sdaom'Pf&mrsm;jzpfaMumif; aumuf,l
&ayvdrfhrnf/
odjYk zpf&m avQmufxm;oltay: jypfrq
I idk &f mOya'yk'rf 325
t& axmif'Pf 3 ESpfuscHap&ef jypfrIxif&Sm;pD&ifjcif;jyKcJhaom
25

xm;0,fNrdKUe,fw&m;½Hk;\trdefYESihf ,if;udk twnfjyKcJhonfh 2013


xm;0,fc½dkifw&m;½Hk;ESifh weoFm&Dwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf ausmfolarmif
ESifh
wkdY\ trdefYrsm;onf rSefuefrQwjcif;r&Sd[lí rqkdomacs/
jynfaxmifpkor®w
xkdYaMumifh jyifqifrIudk yvyfvkdufonf/ jrefrmEkdifiHawmf yg2
26

+ 2013 ckESpf jypf r I q k d i f & mjyif q if r I


azazmf0g&Dv
26 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; jrif h [ ef a ½S U wG i f

OD ; pk d ; Ed k i f yg 3
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf *

1993 ckESpf? rl;,pfaq;0g;ESifh pdwfudkajymif;vJapaomaq;0g;


rsm;qkdif&mOya'yk'fr 19(u) t& pGJqkdrI? &SmazGyHykpH HwGif
ypönf;ay;tyfoltaejzifh vufrw S af &;xk;d jcif;\ tusdK;
ouf a &muf r I /
qH k ; jzwf c su
suf / / vuf0,fawGU&SdrIaMumifh jypf'Pfxdkufapaom
jypfrIrsm;wGif&SmazGyHkpHyg azmfjycsufonf t"dujzpfonfqkdaom
armif x ef v G i f ES i f h jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H a wmf t rI2 onf
tdrf&SifxGufajy;NyD;aemuf rl;,pfaq;0g;awGU&SdNyD; usef&pfolü

* 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 429 (c)


+ 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mt,lcHrItrSwf 89 wGif csrSwfaom 2012 ckESpf?
Zlvkdifv 30 &ufpJGyg &Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmf\ trdefYukd jyifqifrI/
27

rl;,pfaq;0g;oH;k pGo
J nfh vu©Pmrsm;ay:aygufaom oufaocHcsurf sm; 2013
&Syd gvsuf &SmazGaomt&m&Srd sm;ESihf oufaorsm;u ,dr;f ,kid x
f u
G q
f adk vh OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
&Sdjcif;aMumifh xkdodkY aumuf,loHk;oyfcJhjcif;jzpfonfudk owdcsyf&ef
jynfaxmifpkor®w
vko d nf/ jrefrmEkdifiHawmf
xyfrHqHk;jzwfcsuf / / pGypf cJG &H olonf taMumif; aMumif;aMumifh
&SmazGyHkpHwGif ypönf;tyfESHoltjzpf yg0ifvufrSwfa&;xkd;½HkrQESifh
xkyd pön;f udk vuf0,fxm;&So
d jl zpfaMumif; odrYk [kwf vuf0,fxm;&Sjd cif;
udk tm;ay;ulnDoljzpfaMumif; tcgcyfodrf; wxpfcsaumuf,l&ef
r[kwfacs/
vuf0,fawGU&Srd aI Mumifh jypf'Pfxu
dk af paom jypfrrI sm;wGif
&SmazGyHkpHyg azmfjycsufonf t"dujzpfonfqkdaom rSwfcsufudk
ukd;um;&mwGif oufaocHOya'yk'fr 25 ESifh 26 wkdYyg Oya'
jy|mef;csurf sm;udk rsuu
f ,
G jf yK&ma&mufonftxd uk;d um;&ef r[kwf
onfudk owdjyK&ayvdrfhrnf/

avQmufxm;olrsm;twGuf - a':csdKrmxGef;
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&oltwGuf - a':aX;aX;vGif
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
28

2013 awmifBuD;c½dkifw&m;½Hk;? 2011 ckESpf? jypfrIqkdif&mtrIBuD;


OD;pdk;Edkif yg 3 trSwf 162 wGif w&m;cHp;kd Edik Ef iS hf EG,Ef ,
G pf ;dk wkt
Yd ay: 1993 ckEpS ?f
ESifh
rl;,pfaq;0g;ESipfh w
d u f akd jymif;vJapaomaq;0g;rsm;qkid &f mOya'yk'rf
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf 19(u) t& tvkyfESifhaxmif'Pf 18 ESpfpD uscHap&efESifh w&m;cH
ZmZmvif;tay: ,if;Oya'yk'rf 19(u)^21 t& axmif'Pf 12 ESpf
uscHap&ef trdefYcsrSwfcJhonf/ xkdtrdefYudk avQmufxm;olwkdYu
rauseyfí jypfrq I idk &f mt,lcrH t I rSwf 89^2012 wGif &Sr;f jynfe,f
w&m;vTwfawmfodkY t,lcH0if&m ratmifjrifojzifh jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfodkY jyifqifrIwifoGif;jcif;jzpfonf/
trIrSm 31-10-2011 &ufaeY 11;30 em&Dtcsdefu
awmifBu;D NrKd U? rl;,pf (txl;) tzGUJ rS &Jtyk v
f vS iG Ef iS hf wyfzUJG 0ifrsm;onf
awmifBu;D NrKd U? at;om,mNrKd Uopf? 4 &yfuu G ?f trSwf 60 ae pd;k Edik Ef iS hf
EG,fEG,fpkd;wkdY\ aetdrfodkY 0ifa&muf&SmazG&m tdrfwGif pkd;Edkiftm;
rawGU&bJ pdk;Edkif\ZeD; EG,fEG,fpdk;ESifh c,frjzpfol ZmZmvif;wkdYukd
awGU&aMumif;? aetdrfrD;zkdaqmif&Sd qefxnfhonfhpOfhtkd;twGif;rS
rdiI ;f cHpuúLjzifh xkwx
f m;aom txkyf 1 xkyu f kd zGiahf zmufppfaq;&m
WY pmwrf;yg yef;a&mifpdwf<uaq;jym; 8800 (880 *&rf) ESifh
aiGusyfodef; 130 udk odrf;qnf;&rdaMumif;jzifh ta&;,lay;&ef
wkdifwef;&mrS ay:aygufvmaom trIjzpfonf/
avQmufxm;olwkdY\a&SUaeu &SmazGzrf;qD;pOf pdk;Edkifonf
tdrw
f iG rf &So
d nft
h jyif odr;f qnf;&rdonfh rl;,pfpw
d <f uaq;jym;rsm;
29

onf pk;d Edik Ef iS qfh ufE, G o f nfh wku d ½f udk o f ufaocHcsurf &Syd gaMumif;? 2013
pkd;Ekdifonf vufukdifzkef;ukd oufaocH (p) &SmazGyHkpHjzifh tyfESHcJh OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
aomfvnf; rl;,pfaq;0g;ESiyhf wfoufaom taxmuftxm;r&Syd gbJ
jynfaxmifpkor®w
jynfolUb@mtjzpfodrf;qnf;cJhjcif;rSm Oya't& rSefuefrIr&Sdyg jrefrmEkdifiHawmff
aMumif;? pd;k Ekid \f ZeD; EG,Ef , G pf ;kd onf awmifBu;D NrKd Ue,f qkid u f ,fypJG m;
tkdufEGHuacwåodrf;qnf;ay;&efvma&muftyfESHonfudk rl;,pf
aq;0g;rSe;f rodíoabm½k;d jzifv h ufcx H m;cJjh cif;jzpfonf[k xkwaf zmf
ajymqkcd sut f & &Ju tku d Ef \
HG aetdro f Ykd oGm;a&muf&mS azGaomfvnf;
xGuaf jy;wdr;f a&SmifomG ;cJjh cif;jzpfaMumif; txift&Sm;ay:aygufvsuf
EG,fEG,fpdk;\ypönf;jzpfonf[k aumuf,lcJhí jypf'PfcsrSwfjcif;rSm
rSm;,Gi;f ygaMumif;? aiGusyo f ed ;f 130 rSmvnf; &wemyHb k ek ;f awmfBu;D
OD;aombdwu bkef;awmfBuD;ausmif;aqmufvkyf&mwGif vkdtyf
onfh ypön;f rsm;0,f&ef tyfEx HS m;aomypön;f jzpfonf[k ay:ayguf
ygaMumif;? 3 w&m;cHZmZmvif;onf tcsi;f jzpfaetdrw f iG f aexkid jf cif;
r&Sd? &SmazGzrf;qD;olrsm;ESihf tcsif;jzpftdrfodkY a&SUqifhaemufqifh
a&muf&Sdvmjcif;jzpfonf[k w&m;vkdjyoufaorsm;udk,fwkdif
twdtvif;xGuq f cdk yhJ gvsuf pGq J xkd m;onfh Oya'yk'rf 19(u)^21
t& tm;ay;ulno D nf[k aumuf,o l ;kH oyfjcif;rSm oufaocHOya'
yk'fr 101 yg jy|mef;csufESifh nDñGwfjcif;r&SdygaMumif;? okdYygí
jypf'Pfcsrw S cf o hJ nfh trderYf sm;udk y,fzsuNf y;D tNy;D tjywfvw T of ifh
ygaMumif;? oufaocHypön;f rsm;udv k nf; ykid &f iS jf yefay;oihyf gaMumif;
avQmufvJwifjyonf/
30

2013 jynfaxmifpak &SUaecsKy½f ;kH ? 'kw, d ñTeMf um;a&;rSL;u w&m;vdk


OD;pdk;Edkif yg 3 &JtkyfvSvGifESifhtzGJUonf pdk;EdkifESifh EG,fEG,fpdk;wkdYtdrfokdY oufaocH
ESifh
(*) &SmazG0&rf;jzifh 0ifa&muf&SmazGpOf EG,fEG,fpdk;ESifh ZmZmvif;wkdY
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf tm; awGU&SNd y;D aetdrrf ;D zkad qmifx&J dS qefxnfx h m;aom pOft h ;dk wGi;f rS
WY ESifh R pmwrf;yg yef;a&mifpw
d <f uaq;jym; (200) jym;pD txkyf
(44) xkyf pkpkaygif; (8800) jym; (tav;csdef 880 *&rf) cefYudk
oufaocH (C) &SmazG yHkpHjzifh odrf;qnf;&rdaMumif;? pkd;EdkifESifh
EG,Ef ,
G pf ;kd wk\
Yd tdycf ef;ckwifatmufrS aq;jym;a&mif;&aiG usyo
f ed ;f
(130) udkvnf; oufaocH (i) &SmazGyHkpHjzifh odrf;qnf;&rdaMumif;?
aemufwpfaeY (18;00)em&Dtcsed w f m; CDMA zke;f eHygwf
f iG f pk;d Edik t
09-49376573 ESifhtwl jref,kum;*dwfrS zrf;qD;&rdonf[k
ay:aygufaMumif;? pdk;Edkifu rl;,pfaq;jym; (200) yg wpfxkyfvQif
aiGusyf (3) ode;f jzifh tku d Ef HG (c) 0if;aemifxrH S 0,f,cl o hJ nf[k xkwaf zmf
ajymqko d jzifh zrf;qD;&m tdu k Ef rHG S xGuaf jy;wdr;f a&SmifomG ;cJah Mumif;?
pkd;EdkifESifh EG,fEG,fpdk;wkdYonf rl;,pfaq;0g;udk a&mif;cs&eftvkdYiSm
vuf0,fxm;&So d nf[k ay:aygufaMumif; jynfaxmifpkqkd&S,fvpf
or®wjrefrmEdkifiHawmf ESifh tkdufxyf (c) tkdufcrf;trI1 wGif
tdrfü&Sdaomypönf;onf tjcm;olwpfOD;\ypönf;jzpfaMumif; ray:
aygufygu tdrfaxmifOD;pD;jzpfol\ ypönf;jzpfonf[k ,lq&rnf
jzpfaMumif; vrf;ñTex f m;ygaMumif;? rl;,pfaq;0g;oH;k pGo J nfh &SmazG

(1) 1984 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-87/


31

yHpk w
H iG f ZmZmvif;onf EG,Ef , G pf ;dk ESitfh wl vufrw S af &;xk;d tyfay; 2013
cJhjcif;? &Ju twif;vufrSwfa&;xkd;ckdif;aMumif; ray:aygufjcif; OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
wkaYd Mumifh ZmZmvif;onf pdw<f uaq;jym;rsm;ESihf qufpyfywfoufrI
jynfaxmifpkor®w
&So
d nf[k ñTejf yaeygaMumif;? pk;d Edik \ f vufuikd zf ek ;f ESihf aiGusyf ode;f jrefrmEkdifiHawmff
(130) onf tcsi;f jzpftrIEiS hf ywfoufjcif;r&So d nfh taxmuftxm;
r&Syd gojzifh EIwjf zifh vG,v f , G xf ak csonfukd vufrcHoifyh gaMumif;?
jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;onfrSm rSefuefygaMumif;? okdYjzpfí
avQmufxm;ol 3 OD;tay: rlv½H;k u jypfrx I if&mS ;pD&ifNy;D oufaocH
vufuidk zf ek ;f ESifh aiGrsm;udk jynfob Yl @modr;f qnf;onfrmS rSeu f ef
aMumif;? okjYd zpfí jyifqifru I kd yvyfoifyh gaMumif; avQmufvw J ifjy
onf/
pk;d Edik Ef iS hf EG,Ef ,G pf ;kd wko
Yd nf tMuifvifr,m;jzpfNy;D awmifBu;D NrKd U?
at;om,mNrdKUopf? &yfuGuf (4)? tdrftrSwf (60) wGif twlwuG
aexkid o f nf/ EG,Ef , G pf ;dk \nDr ZmZmvif;onf at;om,mNrKd Uopf?
&yfuu G f (5)? tdref yH gwf (120) wGif cifyeG ;f jzpfol udpk ;kd atmifEiS t fh wl
wuG aexdik o f nf/ 31-10-2011 &ufaeYu pk;d Edik Ef iS hf EG,Ef , G pf ;kd wk\ Yd
aetdro f Ykd &Jrsm;u oufaocH (*) &SmazG0&rf;jzifh 0ifa&muf&mS azG&m
pkd;Edkifudk rawGUcJhbJ pkd;Edkif\ZeD; EG,fEG,fpdk;ESifh ¤if;tdrfodkYa&muf&Sd
aeaom EG,Ef , G pf ;kd \nDr ZmZmvif;udk awGU&Scd o hJ nf/ tqkyd g aetdrf
rD;zkad csmifx&J dS qefxnfo h nfh pOft h ;dk twGi;f t0ga&mifwyd jf zifyh wfí
teufa&mif rdiI ;f cHpuúLjzifx h yk x
f m;onfh txkyx f rJ S rl;,pfaq;jym;
(8800) jym;udk awGU&So d jzifh oufaocH (C) &SmazGypkH H wGif EG,Ef , G pf ;kd
32

2013 ESihf ZmZmvif;wkt Yd m; vufrw


S af &;xk;d tyfEaHS pcJoh nf/ tdycf ef;ckwif
OD;pdk;Edkif yg 3 atmufrS aiGusyf ode;f (130) udk EG,Ef , G pf ;kd u oufaocH (i) &SmazG
ESifh
yHpk jH zifv
h nf;aumif;? aemufwpfaeYwiG f CDMA vufuidk zf ek ;f tm;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf oufaocH (p) &SmazGyHkpHjzihf pkd;Edkifuvnf;aumif; tyfESHcJhonf/
"mwkaA'0ef\ oufaocH (q) tpD&ifcHpmt& pkd;EdkifESifh
EG , f E G , f p d k ; wk d Y a etd r f r S od r f ; qnf ; rd a om aq;jym;rsm;onf
ruftifzufwrif;jzpfaMumif; ay:aygufojzifh usef;rma&;0efBuD;
Xme\ trdeaYf MumfjimpmtrSwf 3^2001 t& 3 *&rfxuf vuf0,f
xm;&So d u l kd a&mif;cs&eftvkUd iSm vuf0,fxm;&Sad Mumif; rSw, f &l rnf
jzpfonf/
pd;k Edik o
f nf awmifBu;D -&efuek f ]jref,}k ,mOfvikd ;f rS ,mOfarmif;
jzpfNyD; &SmazGzrf;qD;onfh 30-10-2011 &ufaeYu aetdrw f iG f r&Sd
cJah cs/ odjYk zpfí ¤if;\ZeD; rEG,Ef , G pf ;kd ESihf xkt
d rd o
f aYkd &muf&adS eaom
ZmZmvif;wkdYu aetdrfrD;zkdaqmif&Sd qeftdk;twGif;rS &Jrsm;&SmazG
awGU&Sdaom aq;jym;rsm;udk oufaocH (p) &SmazGyHkpHjzifh tyfESHay;
cJh&jcif;jzpfonf/ aemufwpfaeYwGif pkd;Edkifjyefvnfa&muf&SdvmcJhNyD;
tcsi;f jzpfr;l ,pfaq;jym;rsm;udk awmifBu;D NrKd U? csr;f jrompnf&yfuu G ?f
atmifpBuFmvrf;ae tkdufEGH (c) 0if;aemifxHrS 0,f,lcJhaMumif;
xGufqkdcsuft& tdkufEGH (c) 0if;aemifudk jypfrIqkdif&mtaxGaxGrI
trSwf 42^2011 wGif w&m;cHajy;rIzGifhvSpfaqmif&GufcJhaMumif;
awGU&onf/
33

&Jtyk v f v
S iG Ef iS t
hf zGUJ &SmazGzrf;qD;pOfu pk;d Edik t f m; rawGU&Sd 2013
cJhaomfvnf; ¤if;\aetdrfrD;zkdaqmif xJ&Sd qeftkd;xJü awGU&Sdaom OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
ypönf;onf tjcm;olwpfOD;\ypönf;aMumif; ray:aygufygu
jynfaxmifpkor®w
tdraf xmifO;D pD;jzpfol pk;d Edik \ f ypön;f jzpfaMumif; ,lq&rnfjzpfonf/ jrefrmEkdifiHawmf
rEG,Ef , G pf ;kd onf tqdyk gaetdr\ f tdr&f iS rf jzpfNy;D &SmazGzrf;qD;pOfu
oufaocH (p) ESihf (q) &SmazGypkH w H wYdk iG f tdr&f iS t
f aejzifh vufrw S f
a&;xkd;tyfESHcJholjzpfNyD; twlaecifyGef;jzpfolu rl;,pfaq;0g;udk
a&mif;cs&eftvkdYiSm vuf0,fxm;&Sd&mwGif ¤if;urod&SdEdkifaMumif;
oufaocHcsufrsm;t& ay:aygufjcif;r&SdonfhtwGuf pdk;EdkifESifh
EG,Ef , G pf ;kd wktYd ay: 1993 ckEpS ?f rl;,pfaq;0g; ESiphf w d u f akd jymif;vJ
apaomaq;0g;rsm;qkid &f mOya'yk'rf 19 (u) t& jypfrx I if&mS ;awGU
&Sdjcif;udk rSm;,Gif;onf[k rqkdEdkifay/
avQmufxm;ol ZmZmvif;tm; tm;ay;ulnjD cif;jyKaMumif;
jypfrIxif&Sm;pD&ifcJhonfukd rSefuefjcif; &Sd r&Sd pdppf&ayrnf/
trIwGif rZmZmvif;onf pdk;Edkif? rEG,fEG,fpdk;wkdYESifhtwl
aexkid jf cif;r&Sbd J at;om,mNrKd Uopf? &yfuu G f (5)? tdrtf rSwf (120)
wGif aexkid o f jl zpfaMumif;? &Jtyk o
f ed ;f [ef (vkjd y-4)? OD;pdeaf usmrf if;
(vkjd y-5)? OD;nDnD (vkdjy-6) wkdYu xGufqkdxm;NyD; &yfuGuf (5)
e,fajrrSL; OD;vSatmif (cHjy-4) uvnf; ¤if;twkdif; xGufqkdí
tdraf xmifpv k Ol ;D a&pm&if;udk oufaocH (2) tjzpf wifjyxm;aMumif;
awGU&onf/ rZmZmvif;onf tpfrjzpfol rEG,fEG,fpdk;\tdrfodkY
34

2013 &SmazGzrf;qD;onft h zGUJ ESihf a&SUqifah emufqifah &muf&v dS mcJjh cif;jzpfNy;D


OD;pdk;Edkif yg 3 &SmazGyHkpHwGif vufrSwfa&;xkd;apcJh&mwGifvnf; taMumuftuef
ESifh
jiif;qefcahJ Mumif; vkjd youfao OD;pdeaf usmrf if;? OD;nDnw D uYkd xGuq f dk
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf xm;onf/ rEG,Ef , G pf ;kd \tdr?f rD;zkad csmif&dS qeft;dk xJrS rl;,pfpw d <f u
aq;jym;rsm;awGU&Sdjcif;twGuf oufaocH (p) &SmazGyHkpHwGif
rEG,Ef ,
G pf ;kd ESit
fh wl ¤if;tm; vufrw S af &;xk;d apcJah omfvnf; ckwif
atmufrS aiGusyf odef; (130) odrf;qnf;onfh oufaocH (q)
&SmazGyHkpHwGifrl ¤if;tm; vufrSwfa&;xkd;apcJhjcif;r&Sday/
vuf0,fawGU&Srd aI Mumifh jypf'Pfxu kd af paom jypfrrI sm;wGif
f nf t"dujzpfonfqadk om armifxefvGif
&SmazGypkH yH g azmfjycsuo
ESifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftrI2 onf tdrf&SifxGufajy;
Ny;D aemuf rl;,pfaq;0g;awGU&SNd y;D use&f pfoül rl;,pfaq;0g;oH;k pGo J nfh
vu©Pmrsm;ay:aygufaom oufaocHcsurf sm;&Syd gvsuf &SmazGaom
t&m&Srd sm;ESihf oufaorsm;u ,dr;f ,kid x f u
G q f adk vh&jdS cif;aMumifh xko
d Ykd
aumuf,loHk;oyfcJhjcif;jzpfonfudk owdcsyf&efvkdonf/
&Jt&m&Sx
d aH y;aom ajzmifch suu
f kd jypfrw
I pfcck u
k sL;vGeo f nf
[k pGypf cJG &H oltay:ü oufaoxif&mS ;wifjyjcif;rjyK&ef oufaocH
Oya'yk'rf 25 u wm;jrpfxm;Ny;D &Jt&m&S\ d tcsKyw f iG &f pdS OftwGi;f
ay;onfhajzmifhcsufonf &mZ0wfw&m;olBuD;\ a&SUarSmufwGif
ay;onfh ajzmifch surf [kwv f Qif tqkyd g ajzmifch suuf kd xko d t l ay:ü

(2) 1993 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-32/


35

oufaoxif&Sm;wifjyjcif;rjyK&[lí oufaocHOya'yk'fr 26 u 2013


wm;jrpfxm;onf/ pGypf cJG &H olonf taMumif;aMumif;aMumifh &SmazG OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
yHpk w
H iG f vufrw
S af &;xk;d &jcif;vnf; &SEd ikd o
f nfjzpf&m xko
d Ykd &SmazGypkH H
jynfaxmifpkor®w
wGif ypönf;tyfESHoltjzpf yg0ifvufrSwfa&;xkd;½HkrQjzifh xkdypönf;ukd jrefrmEkdifiHawmf
vuf0,fxm;&SdoljzpfaMumif; odkYr[kwf vuf0,fxm;&Sdjcif;udk
tm;ay;ulnDjzpfaMumif; tcgcyfodrf; wxpfcsaumuf,l&ef
r[kwfacs/
vuf0,fawGU&Srd aI Mumifh jypf'Pfxu
dk af paom jypfrrI sm;wGif
&SmazGypkH yH g azmfjycsuo
f nf t"dujzpfonfqadk om rSwcf suu f kd ud;k um;
&mwGif oufaocHOya'yk'fr 25 ESihf 26 wkdYyg Oya'jy|mef;csuf
rsm;udk rsufuG,fjyK&ma&mufonftxd udk;um;&efr[kwfonfudk
owdjyK&ayvdrfhrnf/
rEG,fEG,fpdk;wkdY\tdrf? rD;zkdacsmif&Sd qeftkd;twGif; rl;,pf
aq;0g;xm;&Sdjcif;udk od&Sdonf[kvnf;aumif;? xkdodkYxm;&Sdjcif;
twGuf pDrHcefYcGJ&mwGif yg0ifjcif;? tm;ay;ulnDjcif;jyKonf[k
vnf;aumif; aumuf,lEdkif&ef avQmufxm;ol ZmZmvif;tay:
Nipd eG ;f onfh oufaocHcsuw f pfpw
kH pf&mr&Sad cs/ avQmufxm;olonf
oD;jcm;tkd;tdrfESifh aeoljzpfNyD; tpfrjzpfol rEG,fEG,fpdk;\tdrfodkY
&SmazGzrf;qD;onft h zGUJ ESihf a&SUqifah emufqifh a&mufvmcJah Mumif;ESifh
oufaocH (X) (X-1) pmrSwfpmwrf;rsm;t&vnf; rl;,pfaq;0g;
oH;k pGoJ rl [kwaf Mumif; ay:aygufonf/ oufaocH (p) &SmazGypkH w H iG f
36

2013 ¤if;u taMumuftuefjiif;qefcyhJ gvsuf tdr&f iS f rEG,Ef , G pf ;kd ESit


hf wl
OD;pdk;Edkif yg 3 yg0ifvufrw S af &;xk;d cJ&h jcif;rSty rl;,pfaq;0g;rsm;udk yl;wGw J &m;cH
ESifh
u a&mif;cs&ef tvdUk iSm vuf0,fxm;jcif;ESiphf yfvsO;f í od&adS Mumif;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf aomfvnf;aumif;? tm;ay;ulnaD Mumif;aomfvnf;aumif; Nipd eG ;f onfh
oufaocHcsuf wpfpHkwpf&mr&SdonfhtajctaewGif ¤if;tay:
1993 ckESpf? rl;,pfaq;0g;ESifhpdwfudkajymif;vJapaom aq;0g;rsm;
qkid &f mOya'yk'rf 19 (u)^21 t& jypfrx I if&mS ;pD&ifjcif;rSm rSeu f ef
onf[k rqkdEdkifay/
oufaocHaiGusyf ode;f (130) onf &wemyHb k ek ;f awmfBu;D
ausmif;aqmufvkyf&mwGif vkdtyfaomypönf;rsm; 0,f,l&ef tyfEHS
xm;aomaiGjzpfaMumif;? avQmufxm;ol pd;k Edik u f wifjyí bke;f awmfBu;D
OD;aombdw (cHjy-10) udk oufaoxlcahJ omfvnf; bke;f awmfBu;D rS
pd;k Edik tf m; aiGusyf ode;f (130) tyfEo HS nfh taxmuftxm; rawGU
&onft h jyif ypön;f 0,f,rl nfh pd;k Edik t
f aejzifh &efuek o
f Ykd c&D;xGucf mG
NyD;aemuf aiGusyf ode;f (130) udk ,laqmifroGm;bJ aetdrcf kwif
atmufwiG f odr;f qnf;xm;cJah Mumif; awGU&ojzifh bke;f awmfBu;D ausmif;
aqmufvyk rf nfh ypön;f 0,f&ef aiGjzpfonfqadk omtcsuu f kd vufcH
Edik zf , G rf &Sad cs/ bke;f awmfBu;D ausmif;aqmufvyk &f ef tyfEx HS m;aom
aiGrsm;r[kwfaMumif; aumuf,lcsufudkomvQif vufcHxkdufojzifh
aiGusyf odef; (130) ESihf 09-49376573 CDMA vufukdifzkef;wkdY
tm; jynfolYb@mtjzpf odrf;qnf;cJhjcif;udk 0ifa&mufpGufzuf&ef
taMumif;r&Sday/
37

xkdYaMumifh avQmufxm;ol pdk;EkdifESifh rEG,fEG,fpdk;wkdYtay: 2013


1993 ckESpf? rl;,pfaq;0g;ESifh pdwfudkajymif;vJapaomaq;0g;rsm; OD;pdk;Edkif yg 3
ESifh
qkdif&m Oya'yk'fr 19 (u) t& tvkyfESifh axmif'Pf 18 ESpfpD
jynfaxmifpkor®w
csrSwfonfh trdefYudk twnfjyKonf/ jrefrmEkdifiHawmf

avQmufxm;ol rZmZmvif;tay: ,if;Oya'yk'rf 19 (u)^


21 t& tvkyEf iS hf axmif'Pf 12 ESpf csrw
S o
f nft
h rdeEYf iS hf ,if;trdeYf
udk twnfjyKcJhaom &Srf;jynfe,fw&m;vTwfawmf\trdefYwkdYudk
y,fvkdufNyD; trIrStNyD;tjywfvTwfvkdufonf/
38

+ 2013 ckESpf jypf r I q k d i f & mjyif q if r I


pufwifbmv
4 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; omaX;a&S U wG i f

a':pE´ m 0if ;
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf yg 22*

jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 476 t& pH k p rf ; ay;&ef


avQmuf x m;rI a vQmuf v T m tm; y,f o nf h t rd e f Y u k d
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 c t&t,lcH0if
&ef j zpf j cif ;
qH k ; jzwf c su
suf / / NrdKUe,fw&m;½Hk;ü jypfrIqkdif&musifhxHk;
Oya'yk'fr 476 t& pHkprf;ppfaq;NyD; wkdifwef;ay;&ef jiif;qdk
cH&olonf c½kdifw&m;½Hk;odkY ,if;Oya'yk'fr 476 c t& t,lcH
Ek d i f y gvsuf t,l r cH b J jyif q if r I w if o G i f ; vmonf h u d p ö u d k

* 2013 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 163 (c)


+ 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 409 (c) wGif csrSwfaom
2013 ckEpS ?f Zefe0g&Dv 31 &ufpyGJ g rEÅav;wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\
trdefYukdjyifqifrI/
39

jypfrqI ikd &f musifhxHk;Oya'yk'fr 439 (5) t& vufcHaqmif&Guf 2013


cGifhyifr&SdaMumif; twdtvif;wm;jrpfydwfyifxm;onfrSm Oya' a':pE´m0if;
ESifh
jy|mef;csufrsm;t&yif xif&Sm;aeayonf/
jynfaxmifpkor®w
odjYk zpfí a':pE´m0if;onf r[matmifajrNrKd Ue,fw&m;½H;k jrefrmEkdifiHawmfyg 2

\trdefYudk rEÅav;c½kdifw&m;½Hk;odkY jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr


476 c t& t,lcrH 0ifbJ jyifqifrw I ifoiG ;f cJjh cif;udk rEÅav;c½kid f
w&m;½Hk;taeESihf jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439 (5) t&
vufcHaqmif&GufcGihfyif r&Sdonfhtavsmuf jyifqifrItm; yvyf
cJjh cif;rSm Oya'ESit hf nD aqmif&u
G cf jhJ cif;jzpfojzifh jyifqifru I kd yvyf
cJhonfh rEÅav;c½kdifw&m;½Hk;\trdefYrSm Oya't& rSm;,Gif;jcif;
r&Sday/
avQmufxm;oltwGuf - OD;udkudkav;
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&olrsm;twGuf - (1) a':aemf&ifpdef
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
(2) OD;Zrm
w&m;vTwfawmfa&SUae(rvm)
(¤if;\a&;om;avQmufvJcsuf
udk w&m;vTwaf wmfa&SUae
a':cifoef;armfuwifonf/)
40

2013 r[matmifajrNrdKUe,fw&m;½Hk;? 2011 ckESpf? jypfrIqdkif&m


a':pE´m0if; taxGaxGrItrSwf 174 wGif a':pE´m0if;u OD;armifarmif0if;
ESifh
tay: jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 t& pHkprf;ppfaq;í
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2 jypfrqI ikd &f mOya'yk'rf 193 t& ta&;,lay;&ef avQmufxm;rItm;
yvyfcJhojzifh rEÅav;c½dkifw&m;½Hk;odkY 2012 ckESpf? jypfrIqdkif&m
jyifqifrt I rSwf 56 wGif jyifqifrw
I ifoiG ;f &m yvyfc&H onf/ ,if;
trd e f Y u d k a':pE´ m 0if ; u rauseyf í rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ;
w&m;vTwaf wmfoYkd 2012 ckEpS ?f jypfrq I ikd &f mjyifqifrt
I rSwf 409 (c)
jzifh jyifqifrIwifoGif;&mwGifvnf; yvyfcH&ojzifh jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfodkY þjyifqifrIudk wifoGif;jcif;jzpfonf/
trIrmS r[matmifajrNrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f jypfrBI u;D
trSwf 342 wGif w&m;cH OD;armifarmif0if;onf a':pE´m0if;\
udk,fpm;vS,fvTJpmudktoHk;jyKí ajruGufydkif½Sif (a&mif;csol)
ud, k pf m;vS,t f jzpf ajruGuu f kd ¤if;\ZeD; a':rif;rif;[efxH pmcsKyf
csKyqf akd &mif;cscyhJ gvsuf ½H;k a&SUxGuq f &kd mwGif ,if;odaYk qmif&u G cf jhJ cif;
r&SdaMumif; rrSefruefvdrfvnfxGufqdkum rrSefoufaocH wifjy
ojzifh OD;armifarmif0if;tay: jypfrIqdkif&mOya'yk'fr 193 t&
wdik Mf um;ta&;,lay;&eftwGuf jypfrq I ikd &f m usix
hf ;kH Oya'yk'rf 476
t& pHkprf;ppfaq;rIjyKay;yg&ef a':pE´m0if;u avQmufxm;ojzifh
r[matmif a jrNrd K Ue,f w &m;½H k ; u 2011 ck E S p f ? jypf r I q d k i f & m
taxGaxGrItrSwf 174 zGifhvSpfpHkprf;cJhonfhtrIjzpfonf/
41

avQmufxm;ol\a&SUaeu a':pE´m0if;u OD;armifarmif0if; 2013


tay: pGJqdkcJhaom r[matmifajrNrdKUe,fw&m;½Hk;? jypfrIBuD;trSwf a':pE´m0if;
ESifh
342^2011 wGif w&m;cHO;D armifarmif0if;tm; ppfaq;pOf jyefveS af r;
jynfaxmifpkor®w
wGif tcsi;f jzpftrd Ef iS ahf jrudk OD;armifarmif0if;u ZeD; a':rif;rif;[ef jrefrmEkdifiHawmfyg 2
odY k a&mif;csco h J nfq&k d if r[kwaf Mumif;? a&mif;csonfph mcsKyu f k d oGm;a&muf
rSwyf w kH if&m ,m,DpmcsKyt f qifo h Ykd a&mufaeNyjD zpfonfq&kd if r[kwf
aMumif;jzifh vdrv f nfxu G q f ckd ahJ Mumif;? odyYk gvsuf r[matmifajr
NrKd Ue,fw&m;½H;k u jypfrq I ikd &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 476 t& jyKvyk af om
pHpk rf;ppfaq;rIwiG f OD;armifarmif0if;onf rpl;rprf;? t&rf;uma&m?
tavmwBu;D xGuq f ckd ohJ nf[k ,lqEdik o f nfh tajctae jzpfaeygí
wrif&nf&, G cf sujf zifh rrSeo f ufaocHonf[k ,lqjcif;rjyKEikd af Mumif;?
ar;jref;aompmcsKyfrSm trI\t"dutaMumif;t&mr[kwfí rrSef
oufaocHjcif;r[kwfaMumif;oHk;oyfcsufrSm jy|mef;Oya'wGif
r&Sdonfhtcsufudk azmfjyoHk;oyfjcif;jzpfaMumif;? NrdKUe,fw&m;½Hk;\
trdefYudkrauseyfí a':pE´m0if;u c½dkifw&m;½Hk;wGif jypfrIqdkif&m
usifhxHk;Oya'yk'fr 476 c t& t,lcHrIwifoGif;&m c½dkifw&m;½Hk;
wm0ef&o dS rl sm;u jyifqifrw I ifoiG ;f &rnf[k ñTeMf um;ajymqdrk aI Mumifh
jyifqifrt I jzpfajymif;vJwifoiG ;f cJah Mumif;? c½dik w f &m;½H;k u t,lcrH I
wifoGif;&rnfudk jyifqifrIwifoGif;xm;ojzifh rSm;,Gif;aMumif;?
jypfrq I ikd &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 342 (1) (i) ESit hf nD w&m;vTwaf wmf
\ tcGifhtrdefYryg&Sdojzifh jypfrIqdkif&mOya'yk'fr 193 t& w&m;
pGq
J ckd iG rhf &Sad Mumif;oH;k oyfí jyifqifru I ykd vyfcahJ Mumif;? a':pE´m0if;
42

2013 taeESihf t,lcrH w I ifoiG ;f cJyh gvsuf c½dik w f &m;½H;k wm0ef&o dS rl sm;\
a':pE´m0if; trSm;aMumifh jyifqifrIwifoGif;oltm; t½IH;ay;jcif;rSm w&m;rQw
ESifh
rSefuefrIr&SdaMumif;? rlv½Hk;w&m;cHOD;armifarmif0if;tay: jypfrI
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2 qdik &f mOya'yk'rf 193 t& w&m;pGq J &kd ef oifh roifh pHpk rf;aeonfh
tqifhomjzpfNyD; w&m;pGJqdkwifydkYonfh tqifhr[kwfao;í
w&m;vTwaf wmf\tcGit hf rdeYf vdtk yfao;jcif;r&Syd gbJvsuf cGijhf yKred Yf
vdkonf[k c½dkifw&m;½Hk;u vGJrSm;oHk;oyfcJhaMumif;? wdkif;a'oBuD;
w&m;vTwfawmfonf c½dkif½Hk;\Oya'jyóemudk;um;rI 2 ckvHk;rSm
a':pE´m0if;\rSm;,Gi;f rIr[kwaf Mumif; oH;k oyfcahJ omfvnf; c½dik ½f ;kH u
jyifqifrt I m; yvyfcjhJ cif;onf jypfrq I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 439?
476 c wdkYESifhqefYusifjcif;r&SdonfhtwGuf w&m;vTwfawmftae
ESihf 0ifa&mufpuG zf ufciG rhf &Sad Mumif; oH;k oyfum rEÅav;c½dik w f &m;½H;k
\trdefYudk twnfjyKcJhaMumif;? trIwGif OD;armifarmif0if;tay:
rrSeo f ufaocHrjI zifh ta&;,lavmufaomtaMumif;rsm; ay:vGiaf e
aomfvnf; xdktcsufudk vHk;0oHk;oyfjcif;r&SdbJ vkyfxHk;vkyfenf;
udok m oH;k oyfNy;D a&SmifvaJT eMuaMumif;? rrSeo f ufaocHorl sm;onf
trSefw&m;ray:aygufatmif? w&m;pD&ifa&;wdrf;apmif;atmif
aqmif&Gufaeolrsm;jzpf&m rrSefoufaocHrIrsm;rjyKvkyf&Jap&ef
ta&;,ltjypfay;&ef vdktyfonfjzpfí OD;armifarmif0if;tay:
rrSefoufaocHrIjzifh ta&;,laponfhtrdefYwpf&yfcsrSwfay;&ef
avQmufvJwifjyonf/
avQmufxm;cH&ol(2)\a&SUaeu jypfrq
I ikd &f musix
hf ;kH Oya'
43

yk'rf 476 \oabmrSm rjzpfrae ta&;,l&rnf[k jy|mef;xm;jcif; 2013


r[kwfaMumif;? OD;armifarmif0if;taeESifh touft&G,fBuD;&ifhí a':pE´m0if;
ESifh
arh w wf o nf u wpf a Mumif ; ? pmcsKyf u d k j yoar;jref ; jcif ; r&S d í
jynfaxmifpkor®w
wpfaMumif; vGrJ mS ;xGuq f jdk cif;omjzpfaMumif; rlv½H;k \ oH;k oyfcsuf jrefrmEkdifiHawmfyg 2
rSm jzpfwwfaomoabmobm0ESifh qefYusifjcif;r&SdaMumif;? pGJqkd
aomtrIrmS jypfrq I idk &f mOya' yk'rf 341? 403 wdt Yk & pGq
J rdk jI zpf&m
tqkyd g ajruGut f a&mif;t0,fpmcsKyrf mS t"duusonfh taMumif;
t&mr[kwí f rrSerf uefxu G q
f v
dk Qiyf if pHpk rf;rIjyKonfh w&m;olBu;D u
ta&;r,loifah Mumif; trdefYcsrSwfjcif;rSm rSm;,Gif;jcif;r&SdaMumif;?
jypfrq I ikd &f mOya'yk'rf 193 t& w&m;pGJwif&ef w&m;vTwfawmf\
cGihfjyKcsuf&rSom ta&;,laqmif&Guf&efjzpfaMumif;? jypfrIqkdif&m
usix hf ;kH Oya'yk'rf 476 t& pHpk rf;ppfaq;rIjyKí avQmufxm;rItm;
jiif;y,fcH&oltaeESifh t,lcH0ifEkdfifonf[k yk'fr 476 c wGif
jy|mef;xm;aMumif;? jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439 t&
jyifqifr½I ;kH tm;oH;k pG&J ef tyfEiS ;f xm;aom t,lc½H Hk;ESio hf ufqidk o f nfh
tmPmwGif yk'fr 476 c t& aqmif&Guf&ef tmPmryg0ifojzifh
c½dkifw&m;½Hk;\trdefYudk 0ifa&mufpGufzufcGihf&Sdrnfr[kwfaMumif;
oHk;oyfqHk;jzwfcJhonfh wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\trdefYrSm
rSm;,Gif;jcif;r&SdaMumif; avQmufvJwifjyonf/
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;? vufaxmufñTefMum;a&;rSL;u
OD;armifarmif0if;onf touf 55 ESpf&SdNyD; NcHajrta&mif;t0,f
vkyuf ikd zf ;l í pmcsKypf mwrf;rSwyf w
kH if½;kH ? a&SUaeponfwEYdk iS hf qufqH
44

2013 vkyfudkifcJhaMumif; xGufqkday:aygufcsufrsm;t& ajrESifhtdrftm;


a':pE´m0if; a&mif;cscjhJ cif;r&Syd g[k xGuq f cdk sut f ay: pmcsKyt f m; jyoar;jref;rI
ESifh
r&Sjd cif;? touft&G,Bf u;D ojzifh trSwrf mS ;í vGrJ mS ;pGmxGuq f jdk cif;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2 jzpfaMumif; &Si;f vif;wifjycsurf mS obm0,kwu då if;rJah om wifjycsuf
jzpfí r½dk;rajzmifah omoabmjzifh rrSeo f ufaocHjcif;omjzpfaMumif;?
trI\ vuf&Sda&muf&SdaeaomtqifhrSm jypfrIqkdfif&musifhxHk;Oya'
yk'rf 342 (1) ESit hf nD aqmif&u G &f rnfh tqifrh [kwaf o;bJvsuf
,if;yk'rf udo k ;kH oyfNy;D c½dik w f &m;½H;k uyvyfjcif;rSm rSm;,Gi;f aMumif;?
c½kid wf &m;½H;k wm0ef&o dS rl sm;\ rSm;,Gi;f cRwaf csmrf u I kd wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmfu Oya'ESifhtnD wnfhrwfjyKjyifjcif;r&SdbJ c½dkif
w&m;½Hk;\trdefYudk twnfjyKcJhjcif;rSm rSm;,Gif;aMumif;? ,cktcg
wGif oufaorsm;taeESifhvnf;aumif;? a&SUaea&SU&yfrsm;taeESifh
vnf;aumif; trSepf um;udq k ydk grnf? trSew f &m;udx k wk af zmfygrnf
[k opömjyKMuojzifh rkom;ajymcJhaMumif; xif&Sm;vQif ¤if;tay:
ta&;,lí oifah vsmaf om jypf'Pfcsrw S &f efom&Sad Mumif;? trIwiG f
OD;armifarmif0if;taeESihf rrSex f u G q f cdk suaf y;cJah Mumif; txift&Sm;
ay:aygufojzifh jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 193 t& ta&;,l
xkud af Mumif; ay:aygufaeygvsuf a':pE´m0if;\avQmufxm;csuf
tm; yvyfonfw h &m;½H;k tqifq h if\h trderYf sm;tm; jyefvnfo;kH oyf
oifhaMumif; avQmufvJwifjyonf/
r[matmifajrNrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f jypfrBI u;D trSwf
45

342 wGif w&m;cH OD;armifarmif0if;tm; pGcJ suw


f ifí oufaotjzpf 2013
tppfcpH Of rrSerf uefxu
G q
f o
dk nf[k tqdjk yKum jypfrq I idk &f musix
hf ;kH a':pE´m0if;
ESifh
Oya'yk'fr 476 t& pHkprf;ppfaq;ay;&ef w&m;vkd a':pE´m0if;u
jynfaxmifpkor®w
avQmufxm;cJhonf/ w&m;½Hk;u pHkprf;ppfaq;NyD;aemuf w&m;cH jrefrmEkdifiHawmfyg 2
OD;armifarmif0if;tm; jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 193 t& ta&;,l
ay;&ef avQmufxm;csuftm;y,faMumif; trdefYcsrSwfcJhonf/ ,if;
trdefYudk a':pE´m0if;u rEÅav;c½dkifw&m;½Hk;odkY jyifqifrIwifoGif;
cJhaMumif; awGU&Sd&onf/
jypfrq I idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 476 c wGif rdrad vQmufxm;
onfhtwkdif; w&m;r? tcGef odkYr[kwf jypfrIqkdif&mw&m;½Hk;u yk'fr
476 odrYk [kwf yk'rf 476 c t& wdifk w f ef;ay;&ef jiif;y,fjcif;cH&ol
taejzifhaomfvnf;aumif;? wkdifwef;jcif;cH&oltaejzifhaomf
vnf;aumif; yk'rf 195? yk'rf cGJ (3) \ t"dymÜ ,ft& tqkyd g w&m;½H;k
wpfcck u
k kd Bu;D MuyfuyG u f o J nfh txufw&m;½H;k odYk t,lc0H ifEikd of nf
[k twdtvif; jy|mef;xm;onf/
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439 (5) wGif þOya't&
t,lc0H ifciG &fh ydS gvsuf t,lcrH 0ifonft
h csuw
f iG f t,lc0H ifEifkd o
f u
l
jyifqifrItjzpfwifoGif;vmonfh rIcif;udpörsm;udk pOf;pm;Edkif&ef
vufrcH&aMumif; jy|mef;xm;onf/
odkYjzpf&m NrdKUe,fw&m;½Hk;ü jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr
476 t& pHkprf;ppfaq;NyD; wdkifwef;ay;&ef jiif;qdkcH&olonf c½dkif
46

2013 w&m;½H;k odYk ,if;Oya'yk'rf 476 c t& t,lcEH ikd yf gvsuf t,lrcHbJ
a':pE´m0if; jyifqifrIwifoGif;vmonfhudpöudk jypfrIqdkif&musihfxHk;Oya'yk'fr
ESifh
439 (5) t& vufcHaqmif&GufcGihfyifr&SdaMumif; twdtvif;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2 wm;jrpfyw d yf ifxm;onfrmS Oya'jy|mef;csurf sm;t&yif xif&mS ;ae
ayonf/
odjYk zpfí a':pE´m0if;onf r[matmifajrNrKd Ue,fw&m;½H;k \
trdeuYf rkd EÅav;c½dik wf &m;½H;k odjYk ypfrq
I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 476c
t& t,lcHr0ifbJ jyifqifrIwifoGif;cJhjcif;udk rEÅav;c½dkifw&m;
½Hk;taeESifh jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439 (5) t& vufcH
aqmif&GufcGihfyifr&SdonfhtavQmuf jyifqifrItm; yvyfcJhjcif;rSm
Oya'ESifhtnD aqmif&GufcJhjcif;jzpfojzifh jyifqifrIudk yvyfcJhonfh
rEÅav;c½dkifw&m;½Hk;\ trdefYrSm Oya't& rSm;,Gif;jcif;r&Sday/
xd k Y t wl rEÅ a v;c½d k i f w &m;½H k ; \trd e f Y u d k 0if a &muf
pGuzf ufciG &fh rdS nfr[kwaf Mumif; oH;k oyfí qufvuftwnfjyKcahJ om
rEÅav;wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\trdefYrSmvnf; Oya't&
rSm;,Gif;jcif;r&Sday/
t,lcH0ifcGihf&Sdygvsuf t,lrcHonfhtcsufwGif t,lcH
0ifEdkifolu jyifqifrItjzpfwifoGif;vmonfh rIcif;udpörsm;udk
vufrcH&aMumif; jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 439 (5) wGif
twdtvif;wm;jrpf ydwyf ifxm;onfjzpfí trI\t&nftaoG;udk
oH;k oyfq;kH jzwf&ef vdt
k yfrnfr[kwaf Mumif;rSm tjiif;yGm;zG,&f mr&Sad y/
47

xkt
d ajctaewGif trI\t&nftaoG;udk qufvufo;kH oyfrnfqdk 2013
ygu jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya' yk'fr 439 (5) jy|mef;csufudk a':pE´m0if;
ESifh
qefYusif&ma&mufrnfjzpfayonf/
jynfaxmifpkor®w
xdkYaMumifh þjyifqifrItm; yvyfvkdufonf/ jrefrmEkdifiHawmfyg 2
48

+ 2013 ckESpf jypf r I q k d i f & mt,l c H r I


pufwifbmv ao'Pf t wnf j yKrI
26 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; omaX;? OD ; jrod r f ; wk d Y a ½S U wG i f

wif a &T
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf *
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf *
wif a &T

ajzmih f c suf & ,l & mwG i f enf ; vrf ; rusrI ? cRwf , G i f ; rI a Mumif h
w&m;olBuD;udk ppfaq;&ef vkdtyfí ajzmifhcsuf&,l
onfh w&m;olBuD;udk ac:,lppfaq;&mwGif ajzmifhcsu suff
a&;rS w f o l w&m;ol B uD ; ud k , f p m; tjcm;w&m;ol B uD ;
wpfOD;udk ouf aotjzpf ac:,l ppf aq; Ed k if rEd k if /

* 2013 ckESpf? jypfrIqkdif&mt,lcHrItrSwf 21


2013 ckESpf? ao'PftwnfjyKrItrSwf 9
+ 2012 ckEpS ?f jypfrBI u;D trSwf 42 wGif csrw
S af om 2013 ckEpS ?f arv 8 &ufpyGJ g
ykodrfc½dkifw&m;½Hk;\ trdefYukd jyifqifrI/
49

w&m;cH&JtcsKyfwGif&SdaepOf jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy 2013


wifa&T
apNyD; ½dkuful;xm;onfh "mwfyHkrsm;onf oufaocH
jynfaxmifpkor®w
0if r0if? tqkdyg o½kyfjy"mwfyHkrsm;udk trIwGJwGif
jrefrmEkdifiHawmf
wG J x m;&ef vk d rvk d / ESihf
jynfaxmifpkor®w
qH k ; jzwf c su
suf / / w&m;cH\ ajzmifhcsufudk Oya'ESifhtnD &,l
jrefrmEkdifiHawmf
xm;aMumif; ay:aygufvQif ajzmifch su,f ol l w&m;olBu;D udk ac:,l wifa&T
ppfaq;jcif;rjyKbJ oufaocHOya'yk'rf 80 t& tqkyd gajzmifch suf
udk w&m;½Hk;u ppfrSefonf[k rSwf,lEdkifonf/ odkYaomf ajzmifhcsuf
a&;rSwf,l&mwGif enf;vrf;rusrI? cRwf,Gif;rIwpfpHkwpf&m &Sdygu
w&m;olBuD;udk oufaotjzpf ppfaq;NyD; jypfrIqkdif&musihfxHk;
Oya'yk'fr 533? yk'frcGJ (1) t& ukpm;&efjzpfonf/
w&m;½Hk;onf ajzmifch su,f o
l w
l &m;olBu;D udk tcgcyford ;f
oufaotjzpf ac:,lppfaq;&ef vkdtyfrnfr[kwfbJ ajzmifhcsuf
&,l&mwGif enf;vrf;rusrI? cRwf,Gif;rI&SdaMumif; ay:aygufonfh
tcgrS o m w&m;ol B uD ; ud k ouf a otjzpf ppf a q;&onf /
ajzmifhcsufESihfpyfvsOf;í w&m;olBuD;udk ppfaq;&ef vkdtyfvQif
oufaotjzpf ac:,lppfaq;&efjzpfNyD; ¤if;udk,fpm; tjcm;
w&m;olBuD;wpfOD;OD;udk oufaotjzpf ppfaq;jcif;jyKEdkifrnf
r[kwfay/ ajzmifhcsufa&;rSwf,lol w&m;olBuD;udk,fpm; tjcm;
w&m;olBuD;wpfOD;udk oufaotjzpf ac:,lppfaq;jcif;onf
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 533? yk'frcGJ (1) yg jy|mef;csuf\
50

2013 &nf&G,fcsufESifh qefYusifaMumif; owdcsyf&efvkdonf/


wifa&T
jynfaxmifpkor®w xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / oufaocHOya'yk'fr 26 wGif &Jt&m&Sd
jrefrmEkdifiHawmf xHwGif csKyfaESmifcHae&olwpfOD;\ ajzmifhcsufonf &mZ0wf
ESihf w&m;ol B uD ; a&S U arS m uf w G i f ay;onf h a jzmif h c suf r [k w f v Qif
jynfaxmifpkor®w
oufaocHr0ifaMumif; jy|mef;xm;onf/ w&m;cH &JtcsKyfwGif
jrefrmEkdifiHawmf
&SdaepOf jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjyapNyD; ½dkuful;xm;onfh "mwfyHk
wifa&T
rsm;onf &JtcsKyfwGif&SdpOf ¤if;jypfrIusL;vGefyHkudk ajzmifhcsufay;&m
a&muf o jzif h ,if ; "mwf y H k r sm;ud k ouf a ocH w if j yjcif ; onf
oufaocHOya'yk'fr 26 yg jy|mef;csufESihf qefYusifvsuf&Sdonf/
oufaocHtufOya't& oufaocHr0ifonfh wpfenf;
tm;jzifh w&m;½H;k u oufaocHtjzpf vufcpH Of;pm;jcif;rjyKEikd af om
,if;o½kyfjy"mwfyHkrsm;udk trIwGif oufaocHtjzpf vufcH&ef
taMumif;r&Sday/ oufaocHr0ifonfh tqkdyg"mwfyHkrsm;udk
oufaocHtjzpf vufcHjcif;jzifh trIudk qHk;jzwf&mwGif w&m;
vrf;aMumif; wdrf;apmif;apEdkifaMumif;rSm ,HkrSm;zG,f&mr&Sday/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / trIppf&Jtkyfoef;Edkif (vkdjy-17) \
xGufcsuft& w&m;cHtm; zrf;qD;NyD;aemuf o½kyfjyapNyD; ½dkuful;
xm;onfh "mwfyHkrsm;jzpfaMumif; ay:aygufojzifh tqkdyg o½kyfjy
"mwfyHkrsm;onf trIwGJwGif wGJxm;&efrvkdonfh &JpuúL&yfwGif
tusHK;0ifonf/
vlowfr?I rk'rd ;f rIuo
hJ Ykd trIBu;D rsm;wGif w&m;pGt
J zGUJ tpnf;
51

rsm;u w&m;cHtm; zrf;qD;NyD;aemuf ¤if;jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy 2013


apNyD; "mwfyHk½dkufxm;í tqkdyg"mwfyHkrsm;udk w&m;½Hk;odkY trI wifa&T
jynfaxmifpkor®w
pGJwifonfhtcg &JpGJcsufESihftwl yl;wGJwifjyavh&SdNyD; w&m;½Hk;rsm;
jrefrmEkdifiHawmf
uvnf; ,if;"mwfyHkrsm;udk oufaocHtjzpf vufcHavh&Sdonf/ ESihf
w&m;½Hk;rsm;vufpGJtykd'f 1084 wGif trIaeYpOfrSwfwrf;rsm;? jynfaxmifpkor®w
tpD&ifcHpmrsm;? oufaoxGufcsufrsm;? pGJcsufpmcsyfESifh yxr jrefrmEkdifiHawmf
wifa&T
owif ; ay;tpD & if c H c suf r [k w f o nf h puú L &yf r sm;uJ h o d k Y a om
&JpuúL&yfrsm;udk rnfonfhtaMumif;ESifhrQ trIwGJwGif wGJxm;jcif;
r&Sdap&aMumif;? tpdk;&trIvdkufa&SUaeodkY jyefay;vkduf&rnf
jzpfaMumif; ñTefjycsuftm; w&m;½Hk;rsm;taejzifh owdcsyf&ef
jzpfonf/

t,lcHw&m;vkdtwGuf - OD;aZmf0if;
w&m;vTwfawmfa&SUae
t,lcHw&m;cHtwGuf - a':pef;pef;&D
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
avQmufxm;oltwGuf - a':pef;pef;&D
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
avQmufxm;cH&oltwGuf - OD;aZmf0if;
w&m;vTwfawmfa&SUae
52

2013 ykodrfc½dkifw&m;½Hk;? 2012 ckESpf? jypfrIBuD;trSwf 42 wGif


wifa&T
jypfrq
I idk &f mOya'yk'rf 302 (1) (*) t& ao'PfuscaH p&ef trdeYf
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
csrw
S cf &H onfh w&m;cHwifa&Tu jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyo
f Ykd
ESihf 2013 ckESpf? jypfrIqkdif&mt,lcHrItrSwf 21 jzifh wifoGif;t,lcHNyD;
jynfaxmifpkor®w jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfuvnf; 2013 ckESpf? ao'Pf
jrefrmEkdifiHawmf twnfjyKrItrSwf 9 udk zGihfvSpfaqmif&Gufonf/
wifa&T
tqkyd gESprf o
I nf ykord cf ½dik w
f &m;½H;k ? 2012 ckEpS ?f jypfrBI u;D
trSwf 42 rS ay:aygufvmaom trIrsm;jzpfojzifh þpD&ifcsuf
wpf&yfwnf;jzihf oufqkdifaprnfjzpfonf/
trI r S m iyk a wmNrd K Ue,f ? bk e f ; awmf j ynf h & G m a[mif ; ae
OD;aZmfaZmfu 17-4-2012 &ufaeY 22 ; 30 tcsdefwGif orD;
rcspzf ;l araysmufq;kH aeí vku d v f &H mS azG&m bke;f awmfjynf&h mG a[mif;&Sd
OD;wifa&Tykdif ykZGefuefyifv,furf;pyf&Sd AsdKufawmorSJUyifrsm;
atmufwGif rcspfzl;aronf arSmufcHkvJusaeNyD; OD;acgif;rSm &THUEGHxJ
epfjrKyfaoqHk;aeonfhtay: opfudkif;ajcmufrsm; tkyfxm;onfudk
awGU&ojzifh ta&;,lay;yg&ef OD;aZmfaZmfu wkdifcsufa&;zGihf
wkdifMum;&mrS ay:aygufvmonfh trIjzpfonf/
t,lcwH &m;vk\
d a&SUaeu w&m;cHwifa&T jypfruI sL;vGeaf Mumif;
rsujf rifoufaor&Sad Mumif;? w&m;cHu ajzmifch suaf y;cJah omfvnf;
&Jrsm;uESdyfpufí ay;cJhjcif;jzpfaMumif;? q&m0ef\ xGufcsuft&
w&m;cH\ wefqmwGif yGef;yJh'Pf&mrawGU&aMumif;? vwfwavm
53

umrpyf , S u f x m;jcif ; &S d r&S d xif j rif c suf r ay;Ed k i f a Mumif ; ? 2013
w&m;cHonf tdraf xmifonfwpfO;D jzpfaMumif;? w&m;cHtyfay;aom wifa&T
jynfaxmifpkor®w
ykqkd;wGif okwf&nfawGU&Sdjcif;onf ajzmifhcsufudkaxmufcHaom
jrefrmEkdifiHawmf
taxmuftxm;r[kwaf Mumif;? rcspzf ;l artm; w&m;cHu ac:cJjh cif; ESihf
r&SdbJ w&m;cHxGufoGm;&maemufodkY aool rcspfzl;aru aemufu jynfaxmifpkor®w
vkdufoGm;jcif;jzpfaMumif;? rcspfzl;arudk raocif rk'drf;usifhNyD; jrefrmEkdifiHawmf
wifa&T
vufjzifh½dkufí aoqHk;jcif;r[kwfbJ touf&SLvrf;aMumif; &THUrsm;
ydwfvsuf aoqHk;jcif;jzpfaMumif; rcspfzl;ar\rsufESmudk ajcjzifh
zdowfaMumif; oufaocHcsurf &Sad Mumif;? tzrf;cH&Ny;D 6 &ufMumrS
ay;onfh ajzmifch sujf zpfNy;D ESyd pf ufí ajzmifch suaf y;cJ&h jcif;jzpfaMumif;
w&m;cHtm; BuD;av;aomjypf'PfrcsoifhaMumif;jzifh avQmufxm;
onf/
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;? vufaxmufñTefMum;a&;rSL;u
w&m;cHtaejzihf ajzmifhcsufudk jyefvnf½kyfodrf;jcif;r&SdaMumif;?
vGwfvyfaomoabmqE´jzihfay;cJhaom ajzmifhcsufjzpfaMumif;
rSww f rf;"mwfykH 26 yHu
k kd oufaocHtjzpf wifjyxm;&m oufaocH
trSwf (w-18) wGif aool rcspzf ;l ar\OD;acgif; &TUH xJepf&ef ajcaxmuf
jzifh zdeif;aeyHu
k kd jyoxm;Ny;D aool\OD;acgif; &TUH xJepf0ifaeonfukd
oufaocHtrSwf (w-5) t& awGU&S&d aMumif;? aoolonf touf&LS
vrf;aMumif;wGif &TUHrsm;ydwfqdkYívnf;aumif;? vnfqpf½dk;usdK;í
vnf;aumif; aoqHk;&jcif;jzpfaMumif; a'gufwmatmifausmfrif;
(vkdjy-18) \ xifjrifcsufay; xGufqkdcsufESifh udkufnDaeaMumif;?
54

2013 ouf a ocH O ya'yk ' f r 27 t& rcspf z l ; araoqH k ; &jcif ; onf
wifa&T w&m;cH u aool \ vnf r sd K ud k e if ; NyD ; rsuf E S m ud k &G H U xJ E S p f í
jynfaxmifpkor®w
owfcahJ Mumif; w&m;vdb k ufrS oufaoxif&mS ; jycJjh cif;jzpfaMumif;?
jrefrmEkdifiHawmf
ESihf oufaocHtrSwf (#) ajzmifhcsufudk w&m;cH\ vGwfvyfaom
jynfaxmifpkor®w oabmqE´jzifh ay;cJjh cif;jzpfaMumif; w&m;olBu;D OD;xGe;f Edik u f ,
kd pf m;
jrefrmEkdifiHawmf w&m;olBuD;OD;ausmfolckdifu xGufqkdxm;aMumif;? oufaocH
wifa&T
taxmuftxm;rsm;t& w&m;cHonf rk'rd ;f rIusL;vGepf Of vlowfryI g
usL;vGefcJhaMumif; uGif;qufrjywf ckdifrmonfh taxmuftxm;
rsm;&Sad eaMumif;? w&m;cHtay: jypfrq I idk &f mOya'yk'rf 302 (1) (*)
t& ao'PfuscHap&ef csrSwfonfhtrdefYonf Oya'ESihf nDñGwf
rSefuefaMumif;jzifh avQmufxm;onf/
tcsif;jzpfonfh 17-4-2012 &ufaeY nae 6 em&DcefYwGif
rcspfzl;aronf w&m;cHwifa&T\ZeD; a':r&GwfESifh a':pef;at;
(vkdjy-2) wkdY ykZGefom;aygufxkd;aeaom yifv,furf;pyfwGif
armifcspfykd (vkdjy-4)? rtdtdwHk (vkdjy-3) wkdYESifhtwl aqmhupm;
ae&mrS a':r&GwfxHoGm;a&mufpum;ajymaeNyD; w&m;cH wifa&T
jyefoGm;&maemufodkY rcspfzl;arajy;vkdufoGm;&mrS aysmufqHk;oGm;cJh
ojzifh vku
d vf &H mS azGMu&m n 11 em&DcefY wGirf S wifa&Txrif;csuo
f nfh
wJteD;wGif rcspfzl;ar arSmufvsufaoqHk;aeonfudk awGU&SdcJh
&aMumif; ponfhtcsufrsm; trIwGJ&Sd oufaocHcsufrsm;t&
ay:aygufonf/
55

aool rcspzf ;l ar\tavmif;ukd &ifcpJG pfaq;ol a'gufwm 2013


atmifausmfjrifh (vkdjy-18)u aoolonf jyif;xefaom tiftm; wifa&T
jynfaxmifpkor®w
toH;k jyKí wH;k aomt&m0w¬Kjzifh vnfyif;udk zdBuw
d rf Nd y;D vnfqpf½;dk
jrefrmEkdifiHawmf
usdK;ívnf;aumif;? touf&SLvrf;aMumif;ydwfqkdYívnf;aumif; ESihf
aoqHk;&jcif;jzpfaMumif; &ifcGJppfaq;rIrSwfwrf; oufaocH (e-2) jynfaxmifpkor®w
aq;pmt& xifjrifcsufay;xGufqkdonf/ jrefrmEkdifiHawmf
wifa&T
aool rcspfzl;aronf rnfol\jyKvkyfrIaMumifh aoqHk;
&jcif;jzpfaMumif; wkduf½dkufrsufjrifoufaocHcsufr&Sdaomfvnf;
w&m;cHwifa&Tonf trIESihfpyfvsOf;í iykawmNrdKUe,fw&m;½Hk;wGif
oufaocHtrSwf (#) ajzmifhcsufudkay;cJhonf/ w&m;cHu ½Hk;wGif
oufaotjzpfxGufqkd&mwGif &Ju½dkufESufojzifh ajzmifhcsufay;cJh
&jcif;jzpfaMumif;? ajzmifhcsufay;&ef w&m;½Hk;odkY 2 BudrfoGm;a&muf
cJ&h aMumif;? yxrtBurd w f iG f ajzmifch surf ay;í &Ju xyfr½H u kd Ef u
S f
cJah Mumif;jzifh xGuq f o
dk nf/ odaYk omf w&m;cHonf ajzmifch suaf y;&ef
twGuf w&m;½H;k odYk 2 Burd af &mufco hJ nfqjdk cif;ESiphf yfvsO;f í iykawm
NrKd Ue,fw&m;olBu;D OD;ausmo f cl idk f (vkjd y-16) ESifh trIppf&t J yk o
f ef;Edik f
(vkjd y-17) wkt Yd m; ppfar;pOfu jyefveS af r;jref;xm;jcif;r&Sad y/ xdjYk yif
w&m;cHukd ajzmifch suaf y;&eftwGuf w&m;½H;k odYk 2 Burd f ykaYd qmifay;
cJh&aMumif; trIppft&m&Sd &Jtkyfoef;Edkifu xGufqkdxm;jcif;
r&SdaMumif; awGU&onf/
&Jtyk o
f ef;Edik u
f w&m;cHukd ajzmifch suaf y;&eftwGuf ESyd pf uf
56

2013 ñ§O;f yef;jcif;r&Sad Mumif; xGuq f odk nf/ w&m;cH\ oufaocHtrSwf


wifa&T (#) ajzmifch suwf iG f ajzmifch surf &,lrD w&m;cHukd yPmrar;cGe;f rsm;
jynfaxmifpkor®w
ar;jref;xm;aMumif;awGU&NyD; ajzmifhcsufay;&ef Ncdrf;ajcmufjcif;?
jrefrmEkdifiHawmf
ESihf ½kdufESufjcif;r&SdaMumif;jzifh w&m;cHrSajymcJhaMumif;? w&m;cH\
jynfaxmifpkor®w udk,fay:ü rnfonfh'Pf&mrQr&SdaMumif;jzifh rSwfwrf;wifxm;
jrefrmEkdifiHawmf onfudk awGU&onf/
wifa&T
ajzmifch suaf &;rSw,
f pl Of ajzmifch suaf y;vkad om qE´r&Sad Mumif;
&Ju twif;t"r®cidk ;f í ajzmifch suaf y;cJ&h onfqjdk cif;ESiphf yfvsO;f í
w&m;olBu;D xH wifjycJjh cif;r&Sad Mumif; w&m;cHrS 0efcx H u
G qf o
dk nf/
w&m;cHonf oufaocHtrSwf (#) ajzmifch suu f kd ¤if;\ vGwvf yfaom
oabmqE´jzihfay;cJhjcif;jzpfonf[k aumuf,l&rnfjzpfonf/
ajzmifch suu
f kd jypfrq
I idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 164 ESihf yk'rf
364 ESit
hf nD &,l&onf/ ajzmifch suaf &;rSw, f &l mwGif vku
d ef m&onfh
enf;Oya'rsm;udk w&m;½Hk;rsm;vufpGJpmykd'f 602 wGif jy|mef;xm;
ojzifh w&m;cH\ ajzmifhcsufudk&,l&mwGif tqkdyg jy|mef;csufrsm;
ESihftnD vkdufemaqmif&Guf&efjzpfonf/
w&m;cH\ajzmifhcsufudk Oya'ESifhtnD &,lxm;aMumif;
ay:aygufvQif ajzmifhcsuf,lol w&m;olBuD;udk ac:,lppfaq;jcif;
rjyKbJ oufaocHtufOya'yk'fr 80 t& tqkdygajzmifhcsufudk
w&m;½Hk;u ppfreS o
f nf[k rSw,f El ikd o
f nf/ okaYd omf ajzmifch suaf &;rSwf
,l & mwG i f enf ; vrf ; rusrI ? cRwf , G i f ; rI w pf p H k w pf & m&S d y gu
57

w&m;olBu;D udk oufaotjzpfppfaq;Ny;D jypfrq I idk &f musix


hf ;kH Oya' 2013
yk'rf 533? yk'rf cGJ (1) t& ukpm;&ef jzpfonf/ wifa&T
jynfaxmifpkor®w
w&m;½Hk;onf ajzmifhcsuf,lolw&m;olBuD;udk tcgcyfodrf; jrefrmEkdifiHawmf
oufaotjzpf ac:,lppfaq;&ef vkdtyfrnfr[kwfbJ ajzmifhcsuf ESihf
jynfaxmifpkor®w
&,l&mwGif enf;vrf;rusrI? cRwf,Gif;rI&SdaMumif; ay:aygufonfh
jrefrmEkdifiHawmf
tcgrSom w&m;olBu;D udk oufaotjzpfppfaq;&onf/ ajzmifch suf
wifa&T
ESiphf yfvsO;f í w&m;olBu;D udk ppfaq;&efvt dk yfvQif oufaotjzpf
ac:,lppfaq;&efjzpfNy;D ¤if;ud, k pf m; tjcm;w&m;olBu;D wpfO;D OD;udk
oufaotjzpf ppfaq;jcif;jyKEikd rf nfr[kwaf y/ ajzmifch suaf &;rSwf
,lol w&m;olBuD;udk,fpm; tjcm;w&m;olBuD;wpfOD;udk oufao
tjzpf ac:,lppfaq;jcif;onf jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 533?
yk'rf cGJ (1) yg jy|mef;csu\
f &nf&, G cf suEf iS fh qefuY siaf Mumif; owdcsyf
&efvo dk nf/
ajzmifhcsufudk jyefvnf½kyfodrf;xm;ygu tjcm;vHkavmuf
onfh taxmuftxm;r&SdvQif ,if;ajzmifhcsufonf w&m;cHtm;
tjypfay;&efyifvHkavmufonfh ajzmifhcsufjzpfonf[k rqkdEdkifay/
jynf a xmif p k q k d & S , f v pf o r® w jref r mEd k i f i H a wmf ES i h f 1/
armifoHacsmif;? 2/ armifatmifarmif; yg 4 trI 1 udkMunfhyg/
ajzmifhcsufudk w&m;cHu jyefvnf½kyfodrf;aomfvnf;
trS e f t wk d i f ; tvk d t avsmuf a jzmif h q k d x m;onf h ajzmif h c suf
(1) 1984 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-62/
58

2013 jzpfaMumif; w&m;½Hk;uvufcHNyD; ,if;ajzmifhcsufudkaxmufcHonfh


wifa&T oufaocHcsu&f vdS Qif ,if;ajzmifch sujf zifh ajzmifch suaf y;olw&m;cHukd
jynfaxmifpkor®w
tjypfay;Edkifonf/
jrefrmEkdifiHawmf
ESihf oufaocHtrSwf (#) ajzmifhcsufwGif w&m;cHu aool
jynfaxmifpkor®w
rcspzf ;l arudk vrf;ay:rSac:oGm;aMumif; ajzmifq
h x
dk m;onf/ rcspzf ;l ar
jrefrmEkdifiHawmf
onf rtdtdwHk (vkdjy-3)? armifcspfykd (vkdjy-4) wdkYESihf urf;pyfwGif
wifa&T
upm;ae&mrS a':r&GwfxHa&mufvmNyD; w&m;cHjyefoGm;onfhtcg
w&m;cHaemufrS rcspfzl;arajy;vkdufoGm;cJhaMumif; oufaocHcsuf
rsm;&So
d nf/
xkdYjyif w&m;cHu csHKykwf&Sd&modkY rcspfzl;arudkac:oGm;NyD;
om;r,m;tjzpfjyKusifhcJhaMumif; ajzmihfqkdonf/ csHKykwfteD;wGif
aoqHk;ol rcspfzl;arudk abmif;bDuRwfvsuftaetxm;awGU&
aMumif; oufaoxGufcsuf? tcsif;jzpfpOf rcspfzl;ar0wfqifxm;
onfph uwfwiG f okw&f nfprf;oyfawGU&Sad Mumif; oufaocHtrSwf (")
jzifh "mwkaA'0ef ppfaq;jyefMum;csuEf iS hf rcspzf ;l ar\ rde;f rud,
k w
f iG f
unmajr;§ ywfywfvnfpw k Nf yaJ eNy;D twGi;f rde;f rud,
k w
f iG f tom;eD
vefaeaMumif;? vwfwavmxkd;oGif;xm;onfh vu©Pm&SdaMumif;
rcspfzl;ar\ aq;pmoufaocHtrSwf (e-2) t& a'gufwm
atmifausmfjrihf (vkdjy-18) \ xGufqkdcsufrsm;onf w&m;cH\
ajzmifhcsufudk axmufcHonfh oufaocHcsufrsm;jzpfonf/
w&m;cH u rcspf z l ; araoqH k ; NyD ; aemuf rcspf z l ; ar\
59

tavmif;udk csHKykwfxJxm;cJhNyD; tavmif;tay:ü opfukdif;rsm; 2013


zHk;tkyfxm;cJhaMumif; ajzmifhqkdonf/ rcspfzl;ar\tavmif;udk wifa&T
jynfaxmifpkor®w
csHKykwfteD; opfudkif;rsm;zHk;tkyfvsufawGU&Sd&aMumif; xGufqkdxm;
jrefrmEkdifiHawmf
onfh xGufqkdcsufrsm;onf w&m;cH\ajzmifhcsufESihf udkufnDvsuf ESihf
&So
d nf/ jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
w&m;cHonf aoqHk;olrcspfzl;arudk rk'drf;jyKusifhcJhaMumif;
wifa&T
¤if;\ajzmifhcsufrSty tjcm;wkduf½kdufoufaocHcsufwpfpHkwpf&m
r&Sdaomfvnf; w&m;cH\ajzmifhcsufrSefaMumif; axmufcHonfh
oufaocHcsufrsm;&Sdojzifh aoolrcspfzl;artm; w&m;cHrS rk'drf;
jyKusifhcJhaMumif; ¤if;\ajzmifhcsuft& aumuf,l&rnfjzpfonf/
iykawmNrdKUe,f? ukef;om,mtajccHynmtv,fwef;
ausmif;tkyfq&mrBuD; a':usifarT; (vkjd y-14) \ xGucf suEf iS fh
oufaocH (ps) axmufccH su?f oufaocHtrSwf (n) ausmif;0ifpm&if;
pmtkyrf w d Lå ESihf ausmif;q&mOD;pd;k rif; (vkjd y-15) \ xGucf surf sm;t&
rcspzf ;l ar\arG;ouú&mZfonf 17-1-2003 &uf aeYjzpfojzifh tcsi;f
jzpfonfh 17-4-2012 &ufaeYwGif rcspfzl;aronf touf 9 ESpf
3 vom &Sad o;oljzpfonf/
jypfrq I ikd &f mOya'yk'rf 375 yOöryk'd w f iG f rde;f ru cGijfh yKonf
jzpfap? cGihfrjyKonfjzpfap touf 14 ESpaf tmuf rde;f uav;tm;
umrpyf,u S vf Qif rk'rd ;f rIusL;vGe&f ma&mufaMumif; t"dymÜ ,fziG q fh x
dk m;
onf/
60

2013 w&m;cHu rcspzf ;l artm; ¤if;urk'rd ;f jyKusiphf Of rcspzf ;l ar


wifa&T onf raoqHk;ao;aMumif;? rk'drf;jyKusifhNyD;aemufrS rcspfzl;ar
jynfaxmifpkor®w
aoqH;k oGm;jcif;jzpfaMumif; ajzmifq h o
dk nf/ a'gufwmatmifausmjf rifh
jrefrmEkdifiHawmf
ESihf u vwfwavmxkd;oGif;xm;onfh vu©Pm&Sdonfqkdjcif;rSm
jynfaxmifpkor®w aoqHk;oltouf&SifpOf rdef;rudk,ftwGif;odkY xkd;oGif;xm;jcif;udk
jrefrmEkdifiHawmf ppf a q;awG U &S d & jcif ; jzpf a Mumif ; xG u f q k d o nf / w&m;cH o nf
wifa&T
rcspfzl;artm; rk'drf;rIusL;vGefpOf vlowfrIygusL;vGefaMumif;
aumuf,l&ef w&m;cH\ajzmifhcsufudk a'gufwmatmifausmfjrifh\
xGuq f cdk suu
f axmufcv H su&f odS jzifh ykord cf ½dik w
f &m;½H;k u w&m;cH
onf rk'drf;rIusL;vGefpOf vlowfrIusL;vGefaMumif;aumuf,lí
jypfrIqkdif&mOya'yk'fr 302 (1) (*) t& ao'PfcsrSwfjcif;onf
Oya't& rSm;,Gif;jcif;r&Sday/
trIww JG iG f w&m;cHu rcspzf ;l artm; vSr;f ½ku
d yf ?kH rcspzf ;l ar
tm; csHKxJokdYac:oGm;yHk? om;r,m;tjzpfjyKusifhcJhyHk? rcspfzl;artm;
rcsDí orSJUyif&if;odkYcsxm;yHk? rcspfzl;ar\OD;acgif;tm; &THUxJESpf&ef
ajcaxmufjzifh zdeif;aeyH?k rcspzf ;l artavmif;tm; orSUJ ukid ;f ajcmuf
rsm;jzihf zH;k tkyaf eyHrk sm;udk w&m;cHtm; o½kyaf qmifapNy;D ½du k u
f ;l xm;
onfh "mwfyrkH sm;udk oufaocHtrSwf (w-11) rS (w-19) xd oufaocH
tjzpf wif o G i f ; xm;NyD ; w&m;½H k ; u ouf a ocH t jzpf v uf c H
xm;aMumif; awGU&onf/
oufaocHOya'yk'fr 26 wGif &Jt&m&SdxHwGif csKyfaESmifcH
61

ae&olwpfO;D \ ajzmifch suof nf &mZ0wfw&m;olBu;D a&SUarSmufwiG f 2013


ay;onfhajzmifhcsufr[kwfvQif oufaocHr0ifaMumif; jy|mef; jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
xm;onf/ w&m;cH &JtcsKyfwGif&SdaepOf jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy
ESifh
apNyD; ½dkuful;xm;onfh"mwfyHkrsm;onf &JtcsKyfwGif&SdpOf ¤if;jypfrI wifa&T
usL;vGefyHkudk ajzmifhcsufay;&ma&mufojzifh ,if;"mwfyHkrsm;udk
oufaocHwifjyjcif;onf oufaocHOya'yk'rf 26 yg jy|mef;csuf
ESifh qefYusifvsuf&Sdonf/
oufaocHOya't& oufaocHr0ifonfh wpfenf;tm;jzifh
w&m;½Hk;u oufaocHtjzpf vufcHpOf;pm;jcif;rjyKEdkifaom ,if;
o½kyjf y"mwfyrkH sm;udk trIwiG f oufaocHtjzpfvufc&H ef taMumif;
r&Sad y/ oufaocHr0ifonfh tqkyd g"mwfyrkH sm;udk oufaocHtjzpf
vufcjH cif;jzifh trIuq kd ;kH jzwf&mwGif w&m; vrf;aMumif;wdr;f apmif;
apEdkifaMumif;rSm ,HkrSm;zG,f&mr&Sday/
trIppf&Jtkyfoef;Edkif (vkdjy-17) \ xGufcsuft& w&m;cH
tm; zrf;qD;NyD;aemuf o½kyfjyapNyD; ½kduful;xm;onfh"mwfyHkrsm;
jzpfaMumif; ay:aygufojzifh tqkyd g o½kyjf y"mwfyrkH sm;onf trIwJG
wGif wGJxm;&efrvkdonfh &JpuúL&yfwGif tusHK;0ifonf/
vlowfr?I rk'rd ;f rIuo hJ Ykd trIBu;D rsm;wGif w&m;pGt J zGUJ tpnf;
rsm;u w&m;cHtm; zrf;qD;NyD;aemuf ¤if;jypfrIusL;vGefyHkudk o½kyfjy
apNy;D "mwfy½kH u dk x
f m;í tqkyd g "mwfyrkH sm;udk w&m;½H;k odYk trIpw JG if
onft h cg &JpcJG suEf iS t
fh wl yl;wGw J ifjyavh&NdS y;D w&m;½H;k rsm;uvnf;
62

2013 ,if;"mwfyrkH sm;udk oufaocHtjzpf vufcaH vh&o dS nf/ w&m;½H;k rsm;


wifa&T vufpGJpmykd'f 1084 wGif trIaeYpOfrSwfwrf;rsm;? tpD&ifcHpmrsm;?
jynfaxmifpkor®w
oufaoxGucf surf sm;? pGcJ supf mcsyEf iS fh yxrowif;ay; tpD&ifccH suf
jrefrmEkdifiHawmf
ESifh r[kwo f nfh puúL&yfrsm;uJo h aYdk om &JpuúL&yfrsm;udk rnfonft h aMumif;
jynfaxmifpkor®w ESirfh Q trIww JG iG f wGx
J m;jcif;r&Sad p&aMumif;? tpk;d &trIvu dk af &SUaeodYk
jrefrmEkdifiHawmf jyefay;vdu k &f rnf jzpfaMumif; ñTejf ycsut f m; w&m;½H;k rsm;taejzifh
wifa&T
owdcsyf&efjzpfonf/
trIwGif oufaocHtrSwf (w-11) rS (w-19) xd vufcH
xm;aom w&m;cHrS ¤if;jypfru I sL;vGeyf u kH kd o½kyjf yxm;onfh "mwfykH
rsm;onf oufaocHr0ifonfh &JpuúL&yfrsm;jzpfojzihf oufaocH
tjzpf vufcH&efrqkdxm;bd trIwGJüyif wGJxm;&ef taMumif;r&Sd
ojzifh trIvudk Of ya't&m&Sod Ykd jyefay;vku d &f efjzpfonf/ aemifwiG f
trIppfw&m;olBu;D rsm;onf ,if;uJo h "Ykd mwfyrkH sm;udk oufaocHtjzpf
wifoiG ;f vmygu w&m;½H;k rsm;vufpt JG yk'd f 1084 yg jy|mef;csuu f kd
wduspGmvkdufemNyD; trIwGif oufaocHtjzpf vufcHjcif;rjyKbJ
trIvkdufOya't&m&SdokdY jyefay;&efjzpfaMumif; ñTefjyvdkufonf/
xkaYd Mumifh w&mcHwifa&Ttay: jypfrq
I idk &f mOya'yk'rf 302
(1) (*) t& jypfrIxif&Sm;pD&ifNyD; ao'PfcsrSwfaom ykodrfc½dkif
w&m;½Hk;\trdefYudk twnfjyKNyD; ¤if;wifoGif;onfh 2013 ckESpf?
jypfrIqkdif&m t,lcHrItrSwf 21 udk yvyfvkdufonf/
63

jypf r I q k d i f & mjyif q if r I + 2013 ckESpf


Zefe0g&Dv
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; 17 &uf

OD ; omaX;a&S U wG i f

jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf


ES i f h
OD ; atmif x G e f ; vif ; *

ajccsKyf E S i f h cH 0 ef O ya't& ta&;,l c H & onf h w&m;cH x H r S


od r f ; qnf ; cJ h o nf h y pö n f ; tm; jynf o l Y b @mtjzpf
od r f ; qnf ; Ed k i f c G i h f &S d r&S d /
qHk;jzwfcsusuf / / txl;Oya'ESihf a'oEÅ&Oya'wkw Yd iG f twdtvif;
oD;jcm;jy|mef;csufr&SdvQif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yg jy|mef;csuf
rsm;udk vku
d ef m&rnf[í l jypfrqI idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 1 ü azmfjy
xm;onf/ 1961 ckESpf? jypfrIusL;vGefwwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0ef
tufOya'onf oufaocHypön;f ESipfh yfvsO;f onfh oD;jcm;jy|mef;csuf

* 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 3 (u)


+ 2011 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqiftrItrSwf 981 (c) wGif csrSwfaom
2012 ckESpf? rwfv 23 &ufpJGyg &efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\
trdefYukd jyifqifrI/
64

2013 ryg&Sdojzifh jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yg jy|mef;csufrsm;udk vkdufem


jynfaxmifpkor®w &ayrnf/
jrefrmEkdifiHawmf
ESifh oufaocHypön;f rsm; pDrcH efcY jJG cif;ESipfh yfvsO;f í jypfrq
I idk &f m
OD;atmifxeG ;f vif; usifhxHk;Oya'yk'fr 517 wGif pHkprf;ppfaq;rI? ppfaq;pD&ifrIwpfck
qHk;cef;odkY a&muf&Sdonfhtcg w&m;½Hk;odkYwifjyxm;aom ypönf;
odkYr[kwf pmwrf;trSwftom;wpfckckudkjzpfap? jypfrIwpfckck
usL;vGejf cif;ESiphf yfvsO;f onf[k ,lq&eftaMumif;&Sad omypön;f ? jypfrI
usL;vG e f & mwG i f tok H ; jyKaomypö n f ; ud k j zpf a p? w&m;½H k ; onf
zsufqD;&ef? jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;ap&ef odkYr[kwf vuf&Sd
xm;cGi&fh o
dS nf[k awmif;qko d tl m; ay;tyfap&ef odrYk [kwf tjcm;enf;
aqmif&Gufap&eftwGuf oifhonfxifjrifonfh pDrHcefYcGJrI trdefY
wpf&yfudk csrSwfEdkifonf[k jy|mef;xm;onf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;tay: yef;bJwef;
NrKd Ue,fw&m;½H;k u csrw S cf ahJ om trderYf mS 1961 ckEpS ?f jypfruI sL;vGef
wwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0eftufOya'yk'fr 11 t& yef;bJwef;
NrdKUe,frSty &efukefwdkif;a'oBuD;twGif;&Sd tjcm;NrdKUe,frsm;wGif
3 ESpftwGif; oGm;vmjcif;rjyK&ef ajccsKyftrdefYjzpfonf/ ,if;
ajccsKyrf ed o
Yf nf jypfru
I sL;vGejf cif;r&Sad p&ef BuKd wifwm;qD;aomtrdeYf
(preventive order) omjzpfNy;D ajccsKyr f ed aYf zmufzsurf o
S mvQif ,if;
Oya'yk'fr 30 t& axmif'Pftjypfay;Edkifrnfjzpfonf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxeG ;f vif;onf jypfru
I sL;vGejf cif;
65

r&Sad o;bJ jypfru


I sL;vGejf cif;r&Sdap&ef wm;qD;onfhtrdefY csrSwfjcif; 2013
cH&onfhtajctaewGif odrf;qnf;cJhonfh oufaocHaiG usyf jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
2657500 rSmvnf; jypfrIusL;vGefjcif;ESifhpyfvsOf;aomypönf;[k
ESifh
pOf;pm;&ef taMumif;r&Sdawmhay/ OD;atmifxeG ;f vif;

avQmufxm;oltwGuf - a':MunfMunfvGif
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
avQmufxm;cH&oltwGuf - ukd,fwkdif

yef;bJwef;NrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f jypfrq I idk &f mtaxGaxGrI


trSwf 31 ü avQmufxm;cH&ol OD;atmifxeG ;f vif;tay: 1961 ckEpS ?f
jypfrIusL;vGefwwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0eftufOya'yk'fr 11 t&
yef;bJwef;NrKd Ue,frt S y &efuek w f ikd ;f a'oBu;D twGi;f &Sd tjcm;NrKd Ue,f
rsm;wGif 3 ESpu f mvtydik ;f tjcm;twGi;f oGm;vmaexdik jf cif;rjyK&ef
ajccsKyrf ed cYf srw
S Nf y;D oufaocHaiG 2657500 usyu f kd t,lc&H ufausmf
u jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;aponfhtrdefYudk csrSwfcJhonf/
oufaocHaiGEiS pfh yfvsO;f í csrw S o f nft h rdeu Yf kd avQmufxm;cH&olrS
rauseyfí &efuek t f aemufyikd ;f c½dik w f &m;½H;k odYk jypfrq I ikd &f mjyifqifrI
trSwf 198^2011 wifoiG ;f &m rlvNrKd Ue,fw&m;½H;k \trdeu Yf kd y,fzsuf
í oufaocHaiGrsm;tm; avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;odkY
jyefvnfxkwfay;ap&ef trdefYcsrSwfcJhonf/ ,if;trdefYtay:
66

2013 &efuek w f ikd ;f a'oBu;D Oya'csKy½f ;kH rS rauseyfí &efuek w f idk ;f a'oBu;D
jynfaxmifpkor®w w&m;vTwaf wmfoYkd jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 981 (c)^2011 jzifh
jrefrmEkdifiHawmf
wifoiG ;f cJ&h m &efuek t f aemufyidk ;f c½dik w f &m;½H;k \trdeu fY kd y,fzsuNf y;D
ESifh
OD;atmifxeG ;f vif; oufaocHaiGrsm;udk jynfob Yl @mtjzpford ;f qnf;cJo h nfh trdeu Yf kd
csrw S cf o hJ nf/ avQmufxm;cH&ol OD;atmifxeG ;f vif;rS tqkyd gtrdeYf
udk rauseyfí jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyw f &m;olBu;D csKyx f H
toem;cHpmwifjy&m jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyrf S jyifqifrI (u)
zGihfvSpfaqmif&GufcJhonfh trIjzpfonf/
trIrmS yef;bJwef;NrKd Ue,f? trSwf (3) &yfuu G ?f ukeo f nfvrf;
ESihf urf;em;vrf;Mum;? Adv k q f eG yf ufvrf;ay:wGif OD;atmifxeG ;f vif;
onf aiGpuúLta[mif;rsm;tm; aiGpuúLtopfrsm;ESihf aps;EIe;f wifí
vJv, S af y;aejcif;aMumifh jynfov l xl t k aejzifh aiGaMu;vJv, S &f mwGif
aiGpuúLta<u&Sm;yg;Ny;D tcuftcJ&o dS nfth jyif &yfuu G af e jynforl sm;
uvnf; ukeaf ps;EIe;f Bu;D jrifv h mrnfh tEÅ&m,fukd pd;k &draf ejcif;aMumifh
w&m;Oya'pd;k rk;d a&;ESihf e,fajrat;csr;f om,ma&;udk xdcu dk Ef ikd o
f jzifh
ajccsKyEf iS hf cH0efOya't& ta&;,laqmif&u G cf o
hJ nfh trIjzpfonf/
jynfaxmifpak &SUaecsKy½f ;kH rS vufaxmufñeT Mf um;a&;rSL;u
trIwyJG g oufaocHcsurf sm;ESihf pm&Gupf mwrf;taxmuftxm;rsm;
t& &efuek w f ikd ;f a'oBu;D &JwyfzUJG rSL;½H;k ? axmufvrS ;f a&;ESihf Edik if aH &;
XmerS owif;t& 0ifa&muf&mS azGzrf;qD;&m aiGpuúLtopf? ta[mif;
rsm;ESit hf wl avQmufxm;cH&olukd awGU&SNd y;D aiGpuúLtopf? ta[mif;
rsm;udk aps;EIe;f wifvv J ,
S jf cif;wkaYd Mumifh tusKd ;quftm;jzifh aiGaMu;
67

vJv, S rf t I ay: ukeaf ps;EIe;f Bu;D jrifv h mrnfukd pk;d &draf Mumuf&UHG rIrsm; 2013
jzpfay:EdkifonfhtajctaewGif &yfuGufat;csrf;om,ma&;ESifh jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
w&m;Oya'pd;k rk;d a&;twGuf vGwv f yfpmG xm;&Syd gu xdcu kd af pEdik jf cif;
ESifh
aMumifh ajccsKyEf iS fh cH0eftufOya' yk'rf 11 ESit hf nD ajccsKyrf ed cYf srw S f OD;atmifxeG ;f vif;
cJjh cif;rSm Oya'ESin hf ñ D wG yf gaMumif;? ajccsKyrf ed cYf srw S jf cif;rSm vly*k Kd¾ vf
udo k m t"duuefo Y wfwm;jrpfxm;Ny;D oufaocHypön;f odr;f qnf;jcif;
ESipfh yfvsO;f í oD;jcm;owfrw S jf y|mef;xm;jcif;r&Syd gojzifh ,if;Oya'
yk'rf 31 ESihf jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 1 wkt Yd & jypfrq I idk &f musix fh ;kH
Oya'yk'fr 517 udk vku d ef m&rnfjzpfygaMumif;? jypfrq I idk &f musix hf ;kH
Oya'yk'rf 517 (1) wGif trIppfaq;aom w&m;½k;H u oifah vsmo f nfh
enf;jzifh pDrcH efcY EJG ikd af Mumif; jy|mef;yg&So d jzifh oufaocHypön;f udk jynfoYl
b@mtjzpford ;f qnf;&ef csrw S yf idk cf iG &fh ydS gaMumif; &efuek w f idk ;f a'oBu;D
w&m;vTwaf wmf? jypfrq I ikd &f mjyifqifrt I rSwf 981 (c)^2011 trdeYf
wGif oufaocHaiGrsm;udk jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;&ef trdefY
csrw S Nf y;D &efuek w f idk ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf? jypfrq I idk &f mjyifqifrI
trSwf 983 (c)^2011 \trdew Yf iG f oufaocHaiGrsm;udk w&m;cHoYkd
jyefay;ap&efcsrw S cf &hJ m trIEpS rf v I ;kH rSm jzpfpOfw?l taMumif;jcif;&mwl?
aeY&ufwl zrf;qD;cJhaom trIrsm;jzpfí w&m;rQwrIr&Sad Mumif; wifjycsuf
rSm qDavsmfrI&SdygaMumif;? &efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwaf wmf\
jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 981 (c)^2011 wGif jynfob Yl @mtjzpf
odr;f qnf;onft h rdeYf csrw S cf jhJ cif;rSm Oya'ESit hf nDjzpfaMumif; awGU&Sd
&aomfvnf; jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 983 (c)^2011 wGif
68

2013 w&m;cHtm; jyefvnfay;tyfap&ef csrw S o f nft h rdeo Yf nf Oya'ESifh


jynfaxmifpkor®w qefu Y siaf eygojzifh &efuek w f idk ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\ trdeYf
jrefrmEkdifiHawmf
rsm;udk wnfhrwfay;oifhygaMumif;ESifh &efukefwkdif;a'oBuD;
ESifh
OD;atmifxeG ;f vif; w&m;vTwaf wmf\ jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 981 (c)^2011 udk
jyefvnfppd pfí avQmufxm;cH&ol\ toem;cHwifjypmt& zGiv fh pS f
onfh jyifqifrI (u) tay: oifjh rwfaomtrdeYf csrw S af y;yg&ef
avQmufvw J ifjyonf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;rS yef;bJwef;NrdKUe,f
w&m;½H;k ü rdrEd iS hf OD;armifped wf Ydk tay: 1961 ckEpS ?f ajccsKyOf ya't&
taMumif;t&mwl? trIjzpfpOfwt l jzpf w&m;pGq J cdk cH MhJ u&Ny;D oufaocH
aiGrsm;udk b@modr;f ap&ef wlnaD omtrdeYf csrw S jf cif;cHc&hJ aMumif;?
oufaocHaiGrsm; jyefvnfxw k , f cl iG &fh &eftwGuf taemufyidk ;f c½kid f
w&m;½H;k odYk jyifqifrrI sm; wufa&mufc&hJ m oufaocHaiGrsm;udk w&m;cH
rsm;odkY jyefvnfxkwfay;ap&ef wlnDaomtrdefYrsm; csrSwfcJhojzihf
EdkifiHawmfrS rauseyfí &efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfodkY
jyifqifrw I ufa&mufc&hJ m trIjzpfpOfwo l nfh trIEpS rf u I kd jypfrq
I idk &f m
jyifqifrt I rSwf 981 (c)^2011 ü oufaocHaiGukd b@modr;f Ny;D
jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 983 (c)^2011 ü oufaocHaiGudk
OD;armifped o f Ykd jyefvnfxw k af y;ap&ef csrw S cf o
hJ nft h rdeu Yf kd twnfjyK
cJo
h nft h wGuf uGv J o
JG nfh trdeEYf pS &f yfcsrw S cf yhJ gaMumif;? odr;f qnf;
xm;onfh aiGaMu;onf &mZ0wfru I sL;vGejf cif;ESipfh yfvsO;f onfh aiGaMu;
[k ay:aygufjcif;r&SdygaMumif;? okdYjzpfygí &efukefwkdif;a'oBuD;
69

w&m;vTwfawmfrS jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 981 (c) ü csrSwf 2013


cJhaomtrdefYudk y,fzsufNyD; taemufydkif;c½dkifw&m;½Hk;\trdefYudk jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
twnfjyKay;yg&ef avQmufvJwifjyonf/
ESifh
&efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfrS avQmufxm;cH&ol OD;atmifxeG ;f vif;
OD;atmifxGef;vif;xHrS odrf;qnf;xm;onfh oufaocHaiGrsm;udk
jynfobYl @mtjzpford ;f qnf;cJoh nft
h rdeo
Yf nf Oya'ESihf nD rnDukd
pdppf&ef jzpfayonf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;tay: yef;bJwef;
NrKd Ue,fw&m;½Hk;rS 1961 ckEpS ?f ajccsKyEf iS hf cH0eftufOya'yk'rf 11 t&
ajccsKyrf ed cYf srw
S Nf y;D oufaocHaiG 2657500 usyu f kd jynfob
Yl @m
tjzpf odr;f qnf;cJo h nf/ 1961 ckEpS ?f ajccsKyEf iS hf cH0eftufOya'onf
txl;Oya'jzpfonf/
txl;Oya'ESihf a'oEÅ&Oya'wkdYwGif twdtvif;oD;jcm;
jy|mef;csufr&SdvQif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yg jy|mef;csufrsm;udk
vkdufem&rnf[lí jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 1 ü azmfjyxm;
onf/ 1961 ckESpf? jypfrIusL;vGefwwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0ef
tufOya'onf ypönf;ESifhpyfvsOf;onfh oD;jcm;jy|mef;csufryg&Sd
ojzifh jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yg jy|mef;csufrsm;udk vkdufem&
ayrnf/
oufaocHypön;f rsm; pDrcH efcY jJG cif;ESipfh yfvsO;f í jypfrq
I idk &f m
usifhxHk;Oya'yk'fr 517 wGif pHkprf;ppfaq;rI? ppfaq;pD&ifrIwpfck
70

2013 qHk;cef;odkY a&muf&Sdonfhtcg w&m;½Hk;odkYwifjyxm;aomypönf;


jynfaxmifpkor®w odkYr[kwf pmwrf;trSwftom;wpfckckudkjzpfap? jypfrIwpfckck
jrefrmEkdifiHawmf
usL;vGefjcif;ESifhpyfvsOf;onf[k ,lq&eftaMumif;&Sdaomypönf;?
ESifh
OD;atmifxeG ;f vif; jypfrIusL;vGef&mwGif tokH;jyKaomypönf;udkjzpfap? w&m;½Hk;onf
zsufqD;&ef? jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;ap&ef odkYr[kwf vuf&Sd
xm;cGi&fh o
dS nf[k awmif;qkod t
l m; ay;tyfap&ef odrYk [kwf tjcm;enf;
aqmif&Gufap&eftwGuf oifhonfxifjrifonfh pDrHcefYcGJrItrdefY
wpf&yfudk csrSwfEdkifonf[k jy|mef;xm;onf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxGef;vif;tay: yef;bJwef;
NrKd Ue,fw&m;½H;k u csrw
S cf ahJ om trderYf mS 1961 ckEpS ?f jypfru I sL;vGef
wwfolrsm; ajccsKyfESifh cH0eftufOya'yk'fr 11 t& yef;bJwef;
NrdKUe,frSty &efukefwdkif;a'oBuD;twGif;&Sd tjcm;NrdKUe,frsm;wGif
3 ESpt f wGi;f oGm;vmjcif;rjyK&ef ajccsKyt f rdejYf zpfonf/ ,if;ajccsKyrf ed Yf
onf jypfrIusL;vGefjcif;r&Sdap&ef BudKwifwm;qD;aomtrdefY (pre-
ventive order ) omjzpfNy;D ajccsKyrf ed aYf zmufzsurf o S mvQif ,if;Oya'
yk'fr 30 t& axmif'Pftjypfay;Edkifrnfjzpfonf/
avQmufxm;cH&ol OD;atmifxeG ;f vif;onf jypfru I sL;vGejf cif;
r&Sad o;bJ jypfru
I sL;vGejf cif;r&Sdap&ef wm;qD;onfhtrdefY csrSwfjcif;
cH&onfhtajctaewGif odrf;qnf;cJhonfh oufaocHaiG usyf
2657500 rSmvnf; jypfrIusL;vGefjcif;ESifhpyfvsOf;aomypönf;[k
pOf;pm;&ef taMumif;r&Sad wmhay/
71

jypfrqI idk &f musixhf ;kH Oya'yk'rf 517 yg jy|mef;csuf rsm;t& 2013
jypfrIusL;vGef&mwGif toHk;jyKaomypönf;? jypfrIESifhpyfvsOf; aom jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmf
ypön;f rsm;udk jynfob Yl @mtjzpf odr;f qnf;Edik of nf rSeaf omf vnf;
ESifh
jypfrIusL;vGef&mwGif toHk;jyKaomypönf;r[kwfvQif tqkdyg OD;atmifxeG ;f vif;
oufaocHaiGudk odrf;qnf;cH&olokdYom jyefvnfay;tyf&ef&Sday
onf[k jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf ESihf OD;armifarmiftrI1 wGif
vrf;ñTex f m;onf/
odkYjzpf&m 1961 ckESpf? jypfrIusL;vGefwwfolrsm; ajccsKyfESifh
cH 0 ef t uf O ya'yk ' f r 11 t& ajccsKyf r d e f Y c srS w f j cif ; cH & ol
OD;atmifxGef;vif;xHrS odrf;qnf;cJhaom aiG 2657500 usyfudk
jynfolYb@modrf;qnf;ap&ef trdefYcsrSwfcJhaom &efukefwkdif;
a'oBuD;w&m;vTwfawmf\trdefYonf Oya'ESihfnDonf[k qkdEdkif
rnfr[kwfay/
xkdYaMumifh þjyifqifrIudk cGihfjyKonf/ avQmufxm;cH&ol
OD;atmifxGef;vif;xHrS odrf;qnf;xm;onfh oufaocHaiGrsm;udk
jynfolYb@modrf;qnf;ap&ef csrSwfcJhonfh &efukefwkdif;a'oBuD;
w&m;vT w f a wmf \ trd e f Y t m; y,f z suf v k d u f o nf / &ef u k e f
taemufyidk ;f c½kid w
f &m;½H;k \ trdeu
Yf kd jyefvnftwnfjyKvu dk o
f nf/

(1) 1967 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-480/


72

+ 2013 ckESpf jypf r I q k d i f & mjyif q if r I


Zefe0g&Dv
17 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; jrod r f ; a&S U wG i f

armif o uf a 0atmif (c) armif a usmf a usmf


a':oDoDqifh yg 2
ES i f h
jynf a xmif p k o r® w jref r mEk d i f i H a wmf yg 33*
jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf yg 22*

jypf r I q k d i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 88? yk ' f r cG J (6-u) t&


0&rf ; pG J u yf x m;onf h y pö n f ; ud k uif ; vG w f c G i f h j yK&ef
awmif;qkdcsuf odkYr[kwf uefYuGufcsufESihfpyfvsOf;í
w&m;½H k ; u pH k p rf ; ppf a q;jcif ; onf w&m;pD & if a om
rIcif;udpöjzpfí tqkdyg pHkprf;rIwGifcsrSwfonfh trdefY
tay: Oya'ES i f h t nD jyif q if r I w if o G i f ; cG i h f & S d j cif ; /

* 2013 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 167 (c) ESifh 185 (c)


+ 2012 ckESpf? jypfrIqkdif&mjyifqifrItrSwf 58 wGif csrSwfaom 2012
ckESpf? 'DZifbmv 28 &ufpJGyg weoFm&Dwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\
trdefYukd jyifqifrI/
73

qH k ; jzwf c suf / / jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88? yk'frcGJ 2013


(6-u) t& awmif;qkdcsuf odkYr[kwf uefYuGufcsufESihfpyfvsOf;í armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
w&m;½Hk;u pHkprf;ppfaq;jcif;onf jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr
yg 2
4 (1) (!) yg w&m;pD&ifaom rIcif;udpo ö mjzpfonf/ tqkyd g pHpk rf;rI a':oDoDqifh yg 2
wGif csrw S o f nft
h rdet
Yf ay: Oya'ESit hf nD jyifqifrw I ifoiG ;f jcif; ESifh
jyKvyk cf iG &fh o
dS nf/ jypfrqI idk &f musixhf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u) jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
t& awmif;qkcd suf odrYk [kwf uefu Y u G cf sut f m;vH;k udjk zpfap? wpfcsKd U
jynfaxmifpkor®w
wpf0ufudkjzpfap jiif;y,fcH&vQif tqkdyg trdefYcsrSwfonfhaeYrS jrefrmEkdifiHawmfyg 2
wpfvtwGif; rdrdawmif;qkdonfh tcGihfta&;&&Sd&ef w&m;rrIpGJqkd
EdkifaMumif; jypfrIqkdif&musifhxHk; Oya'yk'fr 88? yk'frcGJ (6-C) wGif
jy|mef;xm;jcif;aMumifh jyifqifrw I ifoiG ;f cGiu fh kd ydwyf if&eftaMumif;
r&Sday/
avQmufxm;oltwGuf - OD;oef;atmif
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&ol (1) twGuf - OD;aZmfrif;
vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
avQmufxm;cH&ol (2? 3) twGuf- OD;atmifopf
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;olrsm;twGuf - OD;atmifopf
w&m;vTwfawmfa&SUae
74

2013 avQmufxm;cH&ol (1) twGuf - OD;aZmfrif;


armifoufa0atmif vufaxmufñTefMum;a&;rSL;
(c) armifausmfausmf
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
yg 2
a':oDoDqifh yg 2 avQmufxm;cH&ol (2) twGuf - OD;oef;atmif
ESifh w&m;vTwfawmfa&SUae
jynfaxmifpkor®w
xm;0,fNrdKUe,fw&m;½Hk;? 2012 ckESpf? jypfrItaxGaxGrI
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
jynfaxmifpkor®w trSwf 14 wGif trIrS xGuaf jy;wdr;f a&SmifaeaMumif; aMunmjcif;cH&
jrefrmEkdifiHawmfyg 2 onfh pGypf cJG &H ol a':tifoef; (c) a':at; vma&mufapjcif;iSm ¤if;ydik f
ajruGuEf iS hf tdru f kd jypfrq I idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 88 t& 0&rf;pGu J yf
cJh&m a':oDoDqifhESifh a':jzLjzL0if;wkdYu 0&rf;rpGJuyfxu dk af Mumif;?
jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u) t& uefYuGuf
avQmufxm;aomtcg ,if;avQmufxm;csuu f kd y,fco hJ nf/ tqkyd g
trdeu Yf kd a':oDoq D ifh ESifh a':jzLjzL0if;wku Yd xm;0,fc½dik w f &m;½H;k odYk
2012 ckEpS ?f jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 37 wifoiG ;f avQmufxm;&m
ratmifjrifojzihf weoFm&Dwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfodkY
2012 ckEpS ?f jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 58 wifoiG ;f onf/ weoFm&D
wkid ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½H;k ESihf xm;0,f
c½dik w f &m;½H;k \ pD&ifcsurf sm;udk rxdcu kd af pbJ usew f pfpw d w
f pfyikd ;f
om 0&rf;pGu J yfjcif;rS uif;vGwcf iG jhf yKonft h rdeYf csrw
S o f nf/ tqdyk g
trdeu Yf kd armifoufa0atmif (c) armifausmaf usmu f 2013 ckEpS ?f
jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 167 (c) wGiv f nf;aumif;? a':oDoq D ifh
75

ESihf a':jzLjzL0if;wku
Yd 2013 ckEpS ?f jypfrq
I ikd &f mjyifqifrt
I rSwf 185 (c) 2013
wGiv f nf;aumif; jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyo f Ykd jyifqifrrI sm; armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
wifoGif;avQmufxm;Muonf/
yg 2
tqkyd g jyifqifrEI pS rf o
I nf xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2012 ckEpS ?f a':oDoDqifh yg 2
ESifh
jypfrt
I axGaxGrt I rSwf 14 wGif csrw S cf o
hJ nfh trdeu Yf kd taMumif;jyK
jynfaxmifpkor®w
í ay:aygufvmaom trIrsm;jzpfNy;D qH;k jzwf&rnfjh yóemrSmvnf;
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
wlno D jzihf þtrdeo Yf nf tqkyd gtrIEpS rf v I ;kH ESihf oufqidk af p&rnf jynfaxmifpkor®w
jzpfonf/ jrefrmEkdifiHawmfyg 2

avQmufxm;ol^avQmufxm;cH&ol armifoufa0atmif (c)


armifausmfausmf\ a&SUaeu rlv½Hk;u ypönf;zrf;0&rf;xkwfqifh
onfu h mvwGif a':oDoq D ifw
h Ydk trnfaygufyikd q f ikd jf cif;r&Sad Mumif;?
wpfenf;tm;jzifh ta&mif;pmcsKyu f kd rSwyf w
kH ifpmcsKyf rcsKyq f &dk ao;
ojzifh pmcsKyyf g ra&TUrajymif;Edik af omypön;f ESiphf yfvsO;f í rnforYkd Q
tusdK;cHpm;cGihfr&SdaMumif; xkdYaMumifh tcsif;jzpftdrfESifh ajronf
w&m;cHajy;ykdif tjzpfom&SdaeaMumif;? jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'
yk'fr 88? yk'frcGJ (6-u) t& avQmufvTmudk y,fjcif;onf ppfaq;
pD&ifrIwGifcsrSwfonfh trdefYr[kwfojzifh t,lcH0ifa&mufcGihf r&Sd
ouJo h Ykd jyifqifrv
I nf; 0ifa&mufciG hf r&Sad Mumif; avQmufxm;onf/
avQmuf x m;ol ^ avQmuf x m;cH & ol a':oD o D q if h E S i f h
a':jzLjzL0if;wk\
Yd a&SUaeu rSwyf w
kH ifpmcsKyt
f rSwf 79^2012 jzifh
76

2013 tcsif;jzpfypönf;udk 0,f,lcJhí a':oDoDqifhwkdYonf 10-1-2012


armifoufa0atmif aeYuyif w&m;0ifykdifqkdifcJholrsm;jzpfaMumif;? 0&rf;pGJuyf&ef
(c) armifausmfausmf
trd e f Y c srS w f o nf h 3-8-2012 aeY r wk d i f r D u yif w&m;cH a jy;
yg 2
a':oDoDqifh yg 2 a':tifoef; (c) a':at; ypönf;r[kwfawmhaMumif;? ypönf;
ESifh vTJajymif;jcif;tufOya'yk'fr 52 yg jy|mef;csufESifh NidpGef;jcif;
jynfaxmifpkor®w r&SdaMumif;? rSwfyHkwifta&mif;t0,fpmcsKyftrSwf 79^2012 udk
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
22-10-2012 aeYwGif rSwfyHkwifcsKyfqkdcJhaomfvnf; pmcsKyfpmwrf;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2
rsm; rSwfyHkwifjcif;tufOya'yk'fr 47 t& ta&mif;t0,fpmcsKyf
csKyq
f o
dk nfah eYrpS í ta&mif;t0,ftxajrmufojzifh 3-8-2012 aeY
0&rf;pGu J yf&ef trdecYf srw S of nfah eYwiG f w&m;cHajy;a':tifoef; (c)
a':at; ykid q f ikd af omypön;f r[kwaf wmhojzifh 0&rf;pGu
J yf&ef taMumif;
r&SdaomaMumifh a':oDoDqifhwkdYavQmufxm;onfhtwkdif; 0&rf;cGm
ay;&efom&SdaMumif; avQmufxm;onf/
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;? vufaxmufñTefMum;a&;rSL;u
a':oDoDqifhwkdYonf a':tifoef; (c) a':at;ykdif tdrfESifhajrudk
10-1-2012 aeYwGif tdrfESihfajr ta&mif;t0,fpmcsKyf csKyfqdkum
vufa&muf&,lcJhNyD; pmcsKyfpmwrf;rSwfyHkwif½Hk;ü ,m,DrSwfyHkwif
pmcsKyf 5^2012 jzifh rSwyf w kH ifcNhJ y;D jzpfaMumif;? armifoufa0atmif
(c) armifausmaf usmu f a':tifoef; (c) a':at;tay: jypfrq I idk &f m
Oya'yk'fr 420^ jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 512 t&
w&m;pGq J rkd wifyrYkd u
D yif a':oDoq D ifw h uYdk ta&mif;t0,fjyKvyk Nf y;D
77

vufa&muf&,laexdik u f m ,m,DrwS yf w
kH ifjyKvyk cf ahJ omaMumifh ypön;f 2013
vTaJ jymif;jcif;tufOya'yk'rf 52 yg jy|mef;csuEf iS hf tusKH ;r0ifaMumif;? armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
a':oDoq D ifw
h o
Ydk nf 22-10-2012 &ufpyJG g rSwyf w kH ifpmcsKyt
f rSwf
yg 2
79^2012 t& ajrpm&if;trnfaygufyikd q f idk cf ahJ Mumif; odjYk zpfí a':oDoDqifh yg 2
xm;0,fNrdKUe,fw&m;½Hk;? xm;0,fc½dkifw&m;½Hk;ESifh weoFm&Dwkdif; ESifh
a'oBuD;w&m;vTwfawmfwkdY\ trdefYrsm;onf jypfrIqdkif&musifhxHk; jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
Oya'yk'fr 88 (1) ESifh qefYusifaeaMumif; avQmufxm;onf/
jynfaxmifpkor®w
xm;0,fNrdKUe,fw&m;½Hk;? 2012 ckESpf? jypfrItaxGaxGrI jrefrmEkdifiHawmfyg 2
trSwf 14 wGif w&m;cHajy; a':tifoef; (c) a':at; ydik q f idk o
f nfh
a&T U ajymif ; Ed k i f a omypö n f ; ? ra&T U ajymif ; Ed k i f a omypö n f ; rsm;ud k
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88 t& 0&rf;pGJuyf&eftrdefYudk
3-8-2012 aeYwiG f xkwq f ifch ohJ nf/ w&m;cHajy; a':tifoef; (c)
a':at;onf xm;0,fNrKd U? ydEaJé wm&yfuu G ?f a&;vrf;? trSwf 114
wGif aexkid jf cif;r&Sad wmhbJ ¤if;\tdru f kd wefz;dk aiG usyo f ed ;f 2700
jzifh a':oDoDqifhtm; 10-1-2012 aeYwGif tNyD;tydkif a&mif;cs
xm;onfukd od&&dS aMumif;? w&m;cHajy;a':tifoef; (c) a':at;ydik f
a&TUajymif;Edkifaomypönf;? ra&TUajymif;Edkifaomypönf; wpfpHkwpf&m
r&Sdojzifh tqkdygtdrfudk 0&rf;pGJuyfcJhaMumif;? 0&rf;twnfjyKol
xm;0,f&w J yfzUJG pcef;? pcef;rSL;u xm;0,fNrKd U? ydEaJé wm&yfuu G ?f &yfuu G f
tkycf sKyaf &;rSL;\ axmufccH suEf iS t hf wl 0&rf;udk twnfjyKjyefoiG ;f
cJo
h nf/
78

2013 0&rf;twnfjyKol\ tpD&ifcHwifjycsuft& 0&rf;pGJuyfcJh


armifoufa0atmif onfh xm;0,fNrdKU? ydEéJawm&yfuGuf? a&;vrf;? trSwf 114 udk
(c) armifausmfausmf
a':tifoef; (c) a':at;u a':oDoDqifhodkY a&mif;csNyD;jzpfí
yg 2
a':oDoDqifh yg 2 0&rf;wGif ñTefMum;xm;onfhtwkdif; a':tifoef; (c) a':at;
ESifh ykid q f idk af om ypön;f tjzpf 0&rf;pGu
J yfcjhJ cif;r[kwaf Mumif;rSm ay:vGif
jynfaxmifpkor®w onf/ ,if;odYk 0&rf;pGu J yfjcif;twGuf a':oDoq D ifEh iS hf a':jzLjzL0if;
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
wku Yd w&m;½H;k u 0&rf;rpGu J yfrD 10-1-2012 aeYuyif tqkyd g 0&rf;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2
pGJuyfcJhol\tdrfudk ta&mif;t0,fpmcsKyf csKyfqdkNyD; a':tifoef;
(c) a':at;xHrS 0,f,lcJhNyD;jzpfí a':tifoef; (c) a':at;
ykdifqkdifrIr&SdawmhaMumif;jzifh jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88?
yk'frcGJ (6-u) t& uefYuGufvTmwifoGif;cJhjcif;jzpfonf/
xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½H;k ? 2012 ckEpS ?f jypfrBI u;D trSwf 165 ü
armifoufa0atmif (c) armifausmfausmfu 2-2-2012 aeYwGif
a':tifoef; (c) a':at;ESihf tdrm0if;wkt Yd ay: OD;wku d af vQmufxm;
w&m;pGq J &dk m w&m;½H;k u ¤if;wktYd ay: jypfrq I idk &f mOya'yk'rf 420
t& ta&;,l&ef trdecYf srw S o f nf/ a':tifoef; (c) a':at;onf
trIudk &ifqkdifajz&Sif;jcif;rjyKbJ xGufajy;wdrf;a&SmifoGm;ojzihf
xm;0,fNrKd Ue,fw&m;½Hk;? 2012 ckEpS ?f jypfrt I axGaxGrt I rSwf 14 udk
zGihfvSpfaqmif&Gufonf/ odkYjzpf&m armifoufa0atmif (c)
armifausmfausmfu a':tifoef; (c) a':at;tay: jypfrIqkdif&m
Oya'yk'rf 420 t& trIziG t fh a&;,lco hJ nfah eYonf 2-2-2012 aeY
jzpfonf/
79

a':oDoDqifhwkdYu tcsif;jzpfajrESifh tdrfudk 0,f,lcJhonfh 2013


aeYonf 10-1-2012 aeYjzpfNyD; jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88 armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
t& 0&rf;pGJuyfonfhaeYonf 3-8-2012 aeYjzpfojzifh tcsif;jzpf
yg 2
tdrEf iS hf ajrudk oGm;a&muf0&rf;pGu J yf&m a':tifoef; (c) a':at;udk a':oDoDqifh yg 2
rawGU&S&d bJ a':oDoq D ifw
h rYdk S 0,f,Nl y;D vuf&adS exdik v
f su&f o
dS nfukd ESifh
awGU&aMumif; ydEéJawm&yfuGuf tkyfcsKyfa&;rSL; OD;cifarmifaZmfESifh jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
xm;0,fNrdKUe,f &JwyfzGJUpcef;rSL; &Jtkyfoef;xGef;wkdYu xGufqkdcsuf
jynfaxmifpkor®w
tm; vufcH&rnfjzpfonf/ jrefrmEkdifiHawmfyg 2
tcsif;jzpfajrESifh tdrfudk a':tifoef; (c) a':at;u
a&mif;csí a':oDoq D ifw h Ydk 2 OD;u 0,f,Nl y;D ta&mif;t0,fpmcsKyf
udk rSwfyHkwifay;&ef 10-1-2012 aeYwGif wifoGif;avQmufxm;
cJah Mumif;? xm;0,fNrKd Ue,fajrpm&if;OD;pD;Xmeu a':ode;f csKd yg 4 OD;
xH vdyfrlí ay;ydkYonfh ,m,Dwm;0&rf;awmif;cHpm oufaocH-u
t& awGU&onf/
pmcsKyfpmwrf;rSwfyHkwifOya'yk'fr 23 wGif pmcsKyfpmwrf;
wpfckudk csKyfqkdonfhaeYrS 4 v twGif; rSwfyHkwif&ef jy|mef;xm;
onf/ a':oDoDqifhwkdYonf a':tifoef; (c) a':at;xHrS
tcsif;jzpftdrf ESifh ajrudk 10-1-2012 aeYwGif 0,f,lí xkdaeYwGif
vufa&muf&,lNyD; ta&mif;t0,fpmcsKyfudk rSwfyHkwifjyKvkyf
aqmif&Gufay;&ef avQmufxm;cJhaMumif; awGU&onf/
a':tifoef; (c) a':at;u tcsi;f jzpftrd u
f kd a':oDoq
D ifh
80

2013 ESihf a':jzLjzL0if;wkt


Yd m; a&mif;csonfh 10-1-2012 &ufpyJG g ta&mif;
armifoufa0atmif t0,fpmcsKyfudk xm;0,fNrdKU? pmcsKyfpmwrf;rSwfyHkwif½Hk;? rSwfyHkwif
(c) armifausmfausmf
pmcsKyt f rSwf 79^2012 jzifh 22-10-2012 aeYwiG f rSwyf w kH ifxm;
yg 2
a':oDoDqifh yg 2 NyD;aMumif; awGU&Sd&onf/
ESifh
ypönf;vTJajymif;jcif;tufOya'yk'fr 52 wGif jy|mef;xm;
jynfaxmifpkor®w
onfh trIonf\ tcGihfta&;rsm;udk xdcdkufaprnfh trItwGif;
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
jynfaxmifpkor®w vTJajymif;rI odkYr[kwf pDrHrIjzpfonf[k aumuf,lEdkifrnfr[kwfay/
jrefrmEkdifiHawmfyg 2
pmcsKyfpmwrf;rSwfyHkwifjcif;tufOya'yk'fr 47 wGif
atmufygtwkdfif; jy|mef;xm;onf-
]]A registered document shall operate from the time from
which it would have commenced to operate if no registration there
of had been required or made, and not from the time of its regis-
tration.}}

rSwyf w kH ifpmcsKyw f pf&yf tusKd ;oufa&mufaomtcsed o f nf


( Commence to operate) rSwfyHkwifonfhtcsdefr[kwfbJ pmcsKyf
csKyq f o
dk nft h csed jf zpfaMumif;? pmcsKypf mwrf;rSwyf wkH ifjcif;tufOya'
yk'rf 17 t& rSwyf w kH if&ef rvGrJ aoG vktd yfygvsuf rSwyf rkH wifvQif
pmcsKyyf g ra&TUrajymif;Edik af omypön;f ESiphf yfvsO;f í rnforYkd Q tusKd ;
cHpm;cGirfh &Sad Mumif;? odaYk omfvnf; ,if;pmcsKyu f kd rSwyf w
kH ifvu
dk of nf
ESiw hf pfNyKd ief uf csucf si;f yif rSwyf w kH ifaomaeY&ufrS r[kwaf wmhbJ
pmcsKycf sKyq f adk omaeY&ufwiG f aemufaMumif;jyef tusKd ;oufa&muf
81

aMumif;? pmcsKyüf tusKd ;oufa&mufaprnfah eY&uf azmfjycsKyq


f v
dk Qif 2013
xkad eY&ufjzpfaMumif;? rnfonfah eY&ufwiG f pwiftusKd ;oufa&muf armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
onf[k ryg&SdvQif rSwfyHkwifaompmcsKyfudk csKyfqkdaomaeY&ufwGif
yg 2
tusKd ;oufa&mufaMumif; a':cifrd ESifh a':eDvmvl yg 3 trI1 a':oDoDqifh yg 2
wGif ñTefjyxm;onf/ ESifh
jynfaxmifpkor®w
a':tifoef; (c) a':at;ESifh a':oDoDqifhwkdYonf
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
tcsi;f jzpftrd af jrwkEYd iS hf pyfvsO;f í rSwyf w
kH ifta&mif;t0,fpmcsKyu f kd jynfaxmifpkor®w
22-10-2012 aeYwGif jyKvkyfcJhaomfvnf; pmcsKyfpwifcsKyfqdkonfh jrefrmEkdifiHawmfyg 2
aeYonf 10-1-2012 aeYjzpfojzifh tqkyd gpmcsKyo f nf pmcsKycf sKyq
f dk
onfh 10-1-2012 aeYrS pwiftusdK;oufa&mufrnfjzpfonf/
od k Y j zpf & m tcsif ; jzpf t d r f E S i f h ajrud k 0&rf ; pG J u yf o nf h
3-8-2012 aeYwGif ta&mif;t0,fpmcsKyfudk rSwfyHkrwif&ao;
aomfvnf; ta&mif;t0,fpmcsKyu f kd rSwyf w kH ifNy;D aemuf tcsi;f jzpf
tdrfESifhajronf pmcsKyfpwifcsKyfqdkonfh 10-1-12 aeYrSpí
a':oDoq D ifw h yYkd ikd t
f jzpf a&muf&o
dS mG ;NyjD zpfonf[k aumuf,&l rnf
jzpfonf/
jypfrq
I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 88 jy|mef;jcif;\ &nf&, G cf suf
onf w&m;½Hk;rS oufaocHcsu&f ,lNy;D rSjzpfap? oufaocHcsu&f ,ljcif;
rjyKrjD zpfap zrf;0&rf;xkwx f m;onfh w&m;cHonf 0&rf;twnfrjzpf
ap&ef a&Smifwrd ;f aeaMumif; ,HMk unf&eftaMumif;&Sí d jypfrq
I ikd &f m
(1) 1995 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-24/
82

2013 usix hf ;kH Oya'yk'rf 87 t& aMunmcH&onfh tqdyk g xGuaf jy;w&m;cH


armifoufa0atmif ½Hk;a&SUodkY vma&mufap&eftwGuf jzpfonf/
(c) armifausmfausmf
yg 2 odjYk zpf&m trIrxS u
G af jy;wdr;f a&Smifaeol w&m;cH a':tifoef;
a':oDoDqifh yg 2 (c) a':at; ½H;k odvYk ma&muf&eftwGuf ¤if;ydik yf pön;f udok m w&m;½H;k
ESifh
u jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88 t& 0&rf;pGJuyf&efjzpfonf/
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 3 tcsif ; jzpf t d r f E S i f h ajrud k armif o uf a 0atmif (c)
jynfaxmifpkor®w armifausmaf usmu f w&m;cH a':tifoef; (c) a':at;tay: w&m;pGq J dk
jrefrmEkdifiHawmfyg 2
jcif;rjyKrD 10-1-2012 aeYuyif tcsi;f jzpftrd Ef iS hf ajrudk a':tifoef;
(c) a':at;xHrS a':oDoq D ifEh iS fh a':jzLjzL0if;wku Yd 0,f,v l uf&dS
xm;cJhNyD; tqkdyg ta&mif;t0,fpmcsKyfudk rSwfyHkwifcJhNyD;jzpfojzifh
ta&mif;t0,fpmcsKycf sKyq f o dk nfh 10-1-2012 aeYrpS í a':tifoef;
(c) a':at;ykid t f jzpf &Sad wmhrnfr[kwaf y/ odjYk zpf&m trIrS xGuaf jy;
aeol w&m;cHa':tifoef; (c) a':at;rS ykid q f idk jf cif;r&Sad wmhacs/
tqkdygtdrfESifhajrudk w&m;½Hk;u jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88
t& 0&rf;pGu J yfjcif;aMumifh a':oDoDqifhESifh a':jzLjzL0if;wkdYtm;
xdcdkufepfemaprnfjzpf&m ¤if;wkdY\ jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'
yk'fr 88? yk'rf cGJ (6-u) t& uefu Y u G v
f mT udk vufc&H rnfjzpfonf/
armifoufa0atmif (c) armifausmfausmf\a&SUaeu
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88 t& 0&rf;pGJuyfonfhypönf;udk
tjcm;olwpfOD;u ¤if;ykdifqkdifaMumif; wifjyvmonfhtcg pHkprf;
ppfaq;rIrjyKEdkifaMumif;? w&m;rrIpGJqkd&efjzpfaMumif; qHk;jzwfxm;
83

onfh qka0; ESifh tpkd;&trI2 udk &nfñTef;í w&m;rrIpGJqkd&ef 2013


jzpfaMumif; wifjyonf/ tqdkygpD&ifxHk;onf jypfrIqdkif&musifhxHk; armifoufa0atmif
(c) armifausmfausmf
Oya'udk rjyifrDu xHk;zGJUqHk;jzwfcJhonfh pD&ifxHk;omjzpfonf/
yg 2
1923 ckESpfwGif jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'udk jyifqifcJhNyD; xyfrH a':oDoDqifh yg 2
jznfph uG cf ohJ nfh jypfrq
I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u) wGif ESifh
0&rf;pGu J yfxm;jcif;tay: awmif;qkcd suf odrYk [kwf uefu Y u G cf suu
f kd jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
vufc&H &So d nfh w&m;½H;k u pHpk rf;ppfaq;&rnfjzpfaMumif; jy|mef;xm;
jynfaxmifpkor®w
onf/ odjYk zpf&m a':oDoq D ifEh iS fh a':jzLjzL0if;wk\
Yd uefu Y u G af vQmuf jrefrmEkdifiHawmfyg 2
xm;csut f & w&m;½H;k u jypfrq I idk &f mtaxGaxGrI zGiv hf pS pf pkH rf;ppfaq;
cJhjcif;onf Oya'ESifhtnDjzpfonf/
jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88? yk'frcGJ (6-u) t&
awmif;qdkcsuf odkYr[kwf uefYuGufcsufESihfpyfvsOf;í w&m;½Hk;u
pHpk rf;ppfaq;jcif;onf jypfrq I idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 4 (1) (!) yg
w&m;pD&ifaom rIcif;udpo ö mjzpfonf/ tqkyd g pHpk rf;rIwiG f csrw S o f nfh
trdet Yf ay: Oya'ESit hf nD jyifqifrw I ifoiG ;f jcif; jyKvyk cf iG &fh o dS nf/
jypfrq I idk &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u) t& awmif;qkcd suf
odkYr[kwf uefYuGufcsuf tm;vHk;udkjzpfap? wpfcsdKUwpf0ufudkjzpfap
jiif;y,fcH&vQif tqkdygtrdefYcsrSwfonfhaeYrS wpfvtwGif; rdrd
awmif;qdo k nfh tcGit fh a&;&&S&d ef w&m;rrIpq JG Edk ikd af Mumif;? jypfrq
I ikd &f m
usix hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-C) wGif jy|mef;xm;jcif;aMumifh
jyifqifrIwifoGif;cGifhudk ydwfyif&ef taMumif;r&Sday/
(2) 1907-08 ckESpf? twGJ-4? atmufjrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-119/
84

2013 odkYjzpf&m a':oDoDqifhwkdYu 0&rf;pGJuyfxm;onfhypönf;udk


armifoufa0atmif uif;vGwcf iG jfh yKyg&ef jypfrq I idk &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 88? yk'rf cGJ (6-u)
(c) armifausmfausmf
t& uefu Y u G af vQmufxm;jcif;udk cGirhf jyKbJ jiif;y,fco hJ nfh xm;0,f
yg 2
a':oDoDqifh yg 2 NrdKUe,fw&m;½Hk;\trdefY? tqkdygtrdefYukd twnfjyKcJhonfh xm;0,f
ESifh c½dik w
f &m;½H;k \ trdeEYf iS hf jypfraI Mumif;t&pGq J rdk \
I 0&rf;tuGut f m;
jynfaxmifpkor®w csefvSyfí (tjcm;trIrsm;\pD&ifcsufrsm;udk rxdckdufapbJ) usef
jrefrmEkdifiHawmfyg 3
wpfpdwfwpfydkif;tm; 0&rf;pGJuyfjcif;rS uif;vGwfcGihfjyKaMumif;
jynfaxmifpkor®w
jrefrmEkdifiHawmfyg 2
csrSwfcJhonfh weoFm&Dwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwkdY\ trdefY
rsm;onf rSefuefjcif;r&Sdojzifh þ½Hk;u 0ifa&mufpGufzuf&rnf
jzpfonf/
xkaYd Mumifh 2013 ckEpS ?f jypfrq I idk &f mjyifqifrtI rSwf 167 (c)
udk yvyfonf/ 2013 ckEpS ?f jypfrq I idk &f mjyifqifrt I rSwf 185 (c) udk
cGihfjyKí w&m;½Hk;tqifhqifh\trdefYrsm;udk y,fzsufNyD; xm;0,fNrdKU?
ydEaJé wm&yfuu G ?f tuGutf rSwf (29)? OD;ykid t f rSwf 30 (C)? {&d,m
0.059 {u&Sd ajrESihf ajray:&Sd a&;vrf;? tdrt f rSwf (114) aetdrf
wkdYtm; jypfrIqkdif&musifhxHk;Oya'yk'fr 88 t& 0&rf;pGJuyfjcif;rS
uif;vGwfcGihfjyKvkdufonf/
2013 ckESpf
w&m;rqkdif&mtrIrsm;
ñGef;csuf (uu)

w&m;rqkdif&mrIcif;rsm; pmrsuEf mS

Oya'rsm;-
- umvpnf;urf;owftufOya'
- w&m;rusifhxHk;Oya'
- jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'
- jrefrm"avhxHk;wrff;Oya'
- oufaocHOya'
- tpkpyfvkyfief;tufOya'
- txufjrefrmjynfajrESifhtcGefpnf;rsOf;Oya'

w&m;raMumif;t& epfemrItwGuf avsmfaMu;awmif;qdkjcif;


udk &mZ0wfaMumif; pGJqdkNyD;rS w&m;raMumif; pGJqdk
&ef owf r S w f x m;jcif ; &S d r&S d /
w&m;raMumif;t& avsmfaMu;&vdkrIwGif pnf;urf;owf
umvud k rnf o nf h t csd e f r S p wif a&wG u f & jcif ; /
qHk;jzwfcsu
suf / / jypfrq I ikd &f mw&m;½Hk;\ pD&ifcsuo f nf w&m;r½Hk;ESihf
roufqdkif? w&m;r½Hk;tay: twnfrjzpfay/ xdkYtwl w&m;r½Hk;rS
qHk;jzwfonfh qHk;jzwfcsufwpfckonf jypfrIqdkif&mw&m;½Hk;wGif
twnfrjzpfay/ r*F v mok c qef p uf v D r D w uf ES i f h OD ; oef ; pd e f
trI (2) ES i f h armif b d k ; EG , f ES i f h rzG m ;jcKH t rI (3) wdkYudkMunfhyg/
(uc) ñGef;csuf

&mZ0wfaMumif;t& Nipd eG ;f ay:aygufonfukd jypfrw I &m;½H;k wGif pGq


J kd pmrsuEf mS
ta&;,l&efjzpfNy;D ? w&m;raMumif;t& epfemaprItwGuf oufom
cGiahf wmif;qdjk cif;udk w&m;rw&m;½H;k wGif avQmufxm;pGq J &kd efomjzpf
onf/ &mZ0wfaMumif;pGq J Nkd y;D rS w&m;raMumif;pGq
J &kd ef owfrw S xf m;
jcif;r&Sday/
xdkYaMumifh wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu &mZ0wf
w&m;½H;k u w&m;cHtay: &mZowfBu;D Oya'yk'rf 323 t& tNypf&dS
aMumif; qH;k jzwfNy;D rSom w&m;vdw k iG f epfemaMumif; pwifay:ayguf
rnfjzpfí rlv½Hk;onf umvpnf;urf;owfudk &mZ0wfw&m;½Hk;u
jypfrIxif&Sm;pD&ifonfhaeYrSpí a&wGufcJhjcif;onf rSm;,Gif;rI
r&SdaMumif; oHk;oyfcJhjcif;rSm rSefuefonf[k rqdkEdkifay/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / epfemrIjzpfaponft h wGuf avsmaf Mu;aiG
&vdkrIudk umvpnf;urf;owftufOya' tykd'f 22 t& epfemap
onfhaeY&ufrSpí wpfESpftwGif;pGJqdk&rnfjzpfonf/ trSwf(3)
avQmufxm;cH&olonf epfemaMu;aiG usyfodef; 300 &vdkrIudk
31-1-2012 &ufaeYwiG f pGq J ckd jhJ cif;jzpfíavQmufxm;olu ¤if;tm;
epfemapatmif jyKvkyfonfh 11-11-2010 aeYrSpí a&wGufvQif
umvpnf;urf;owfausmfvGefaeaMumif; xif&Sm;onf/
a'gufwmjrifah tmif ESifh wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf 105
( ¤if;\tcGi&hf ud,
k pf m;vS,f w&m;olBuD;
a'gufwmrif;pd;k atmif) &efukefwdkif;a'oBuD;w&m;
vTwfawmfyg 3
ñGef;csuf (u*)

w&m;½H k ; uw&m;rusif h x H k ; Oya'trd e f Y 3? enf ; Oya' 1\ pmrsuEf mS


>cif;csuft& rnfonfhtcg w&m;vdktm; udk,fwdkif
vma&muf & ef qif h a c:oif h j cif ;

qH k ; jzwf c suf / / tcGifh&ukd,fpm;vS,frsm;onf w&m;r


usifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 t& trIonf ukd,fpm;
vma&mufjcif; odrYk [kwf avQmufxm;jcif; okrYd [kwf aqmif½u
G jf cif;
jyKEikd of nf/
okdYaomf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 \
>cif;csuft& w&m;½kH;u trIonfukd,fwkdifvma&muf&ef qifhqkd
vQif trIonfukd,fwkdifvm&rnfjzpfonf/
w&m;rusihfxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 \ >cif;csuf
t& trIonftm; ukd,fwdkifvm&ef w&m;½kH;u ñTefMum;Edkifonf/
rvmvQif w&m;vkjd zpfygu trIuydk vyfEikd o
f nf/ w&m;NyKd ijf zpfvQif
trIukdwpfzufowfppfaq;Edkifonf/ Sri Prabhu V. Dwarka
Prasad trI 3 wGif Munfhyg/

xkdokdY trIonftm; ukd,fwkdifvm&ef w&m;½kH;u trdefY


csrSwf&mwGif aumif;aomtaMumif;jycsufrsm;t&om >cif;csufyg
vkyyf idk cf iG u
hf dk usio
hf ;Hk oifo
h nf/ Appavoo Asary V. Sornammal
Fernandez trI 4 wGif Munfhyg/

w&m;vdjk zpfol a':0dBued f ouf½x


dS if½mS ; ½Sd r½Sd jrefrmEdik if H
(uC) ñGef;csuf

om;tjzpf pGefYvTwfoGm;jcif; ½Sd r½SdwkdYrSm aumif;aom taMumif; pmrsuEf mS


jycsuf r sm;omjzpf o nf / a':0d B ud e f t m; uk d , f w k d i f ½ k H ; a½S U od k Y
vma&muf&ef qifhqkdrnfqkdygu tqkdygtcsufrsm;ukd xif½Sm;
ay:vGifaprnfh Oya'ESifhnDaom wifjycsufrsm;ukd jyKvkyfEdkifrnf
jzpfonf/

OD;cdkifrif; ESifh a':0dBudef yg 7 25

vifr,m;uGm&Sif;í ypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif yPmr'Du&D


rcsrae&[k Oya'jy|mef ; csuf r&S d j cif ; /
qHk;jzwfcsuf / / yPmr'Du&Drcsrw S bf J tNy;D owf'uD &Dcsrw S f
cJhjcif;onf Oya'ESifhrnD[k w&m;NydKifbufrS t,lcHtaMumif;jy
cJhaomfvnf; vifr,m;uGm&Sif;í ypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif
yPmr'Du&D rcsrae& Oya'jy|mef;csurf &Sad y/ trSepf ifppfyPmr
'Du&Donf tarGypönf;rsm;udk w&m;½Hk;u pDrHcefYcGJEdkif&ef ueOD;cs
rSwfonfh'Du&DjzpfaMumif; OD;jrwfausmfESifhOD;odef;armiftrI (3)
wGif vrf;ñTex f ;kH zGUJ cJo
h nf/ xdjYk yif vifr,m;uGm&Si;f ay;&efEiS hf ypön;f
cGaJ 0ay;&ef pGq
J rkd wI iG f trIppfaq;Ny;D aemuf yxrOD;pGm yPmr'Du&D
csay;NyD;rS qufvufaqmif½GufNyD; tNyD;owf'Du&Dcsay;&rnf[k
Oya'u rqdkay/ ,cktrIwGif rlv½Hk;u trIppfaq;pOftcguyif
rnfonfyh pön;f rsm;udk rnfo&l xdu k o
f nf? rnfonfyh pön;f rSm rnfoUl
ñGef;csuf (ui)

vuf0,f&Sdonf? rnfonfhypönf;onf rnfuJhodkY cGGJa0&rnftp&Sd pmrsuEf mS


onfwu Ykd kd wpfaygif;wnf; ppfaq;í tqH;k tjzwfaf y;Ny;D jzpfonf/
odkYjzpfí rlv½Hk;ucsrSwfonfhtrdefYrSm tNyD;owf'Du&Djzpfonf[k
OD;udkBuD; ESifh a':ay trI (4) wGif vrf;ñTefxHk;zGJUxm;onf/
,if;rloabmt& rlv½H;k u yPmr'Du&Dcsrw S jf cif;rjyKbJ tNy;D owf
'Du&Dcsrw S cf jhJ cif;onfvnf; Oya't& rSm;,Gi;f cRwaf csmrf &I o
dS nf[k
rqdkEdkifay/

OD;*sufZl; (c) OD;oef;a½T ESifh a':at;at;armf (c) a':armf 54

w&m;rBuD ; rI p pf a q;&mwG i f rrS e f r uef o uf a ocH zef w D ;


jyKvk y f o l w d k Y t ay: jypf r I q d k i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r
476 t& pHkprf;ppfaq;onfh trdefYwpf&yf csrSwfay;
&ef avQmuf x m;rI ? w&m;r½H k ; a&S U wG i f jzpf y G m ;aom
trIjzpfí w&m;rtaxGaxGrI zGifhvSpfaqmif½Gufjcif;
jzpfaomfvnf;? jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476
j y|mef ; csuf y g usif h x H k ; twd k i f ; vk d u f e maqmif ½ G u f
&onfjzpfí jypfrIqdkif&mpD&ifydkifcGifhtmPmudkusifhoHk;
aom w&m;½Hk;jzpfjcif;? w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 141
jy|mef;csufESifh oufqdkifrIr&Sdjcif;? odkYjzpfí w&m;r
usifhxHk;Oya'trdefY 11 ? enf;Oya' 1 t& ar;cGef;rsm;
ar;cG i f h r &S d j cif ; /
(up) ñGef;csuf

qk H ; jzwf c suf / / rlv½Hk;w&m;rtaxGaxGrItrSwf 4^2013 pmrsuEf mS


onf w&m;rBuD;rItrSwf 1^2011 udk ppfaq;pOf w&m;½Hk;a&SU
wGif OD;jrifhatmif\ ,ciftrIESifh uGJvGJíxGufqdkrI? a':tkef;cif\
tdrfaxmifpkvlOD;a&pm&if;udk rrSefruefzefwD;jyKvkyfrIwdkYt&
avQmufxm;jcif;jzpfojzifh jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 195?
yk'frcGJ (1) \ tydk'f (c) odkYr[kwf tydk'f(*)udk &nfñTef;aMumif;
jrifomonf/ w&m;r½H;k a&SUwGijf zpfymG ;aom trIjzpfí OD;aZmf0rf;\
avQmufxm;rItay: w&m;rtaxGaxGrI zGiv hf pS af qmif½u
G jf cif;jzpf
aomfvnf;? jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya' yk'fr 476 jy|mef;csufyg
usifhxHk;twdkif; vdkufemaqmif&Guf&rnfjzpfonf/ odkYjzpf&m
taxGaxGrIudk ppfaq;aqmif½Gufonfh w&m;½Hk;onf jypfrIqdkif&m
pD&ifydkifcGifhtmPmudkusifhoHk;aom w&m;½Hk;[kom aumuf,l&rnf
jzpfonf/
w&m;rrIrsm;ESifhpyfvsOf;í þOya'wGif jy|mef;xm;onfh
vkyx
f ;kH vkyef nf;udk w&m;rpD&ifyikd cf iG t
hf mPmusio
hf ;kH aom w&m;½H;k
wpf½Hk;&Sd trIt&yf&yfwGif oufqdkifEdkiforQ vdkufem&rnf[k
w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 141 wGif jy|mef;xm;onf/
odkYtwGuf jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 t&
pHkprf;ppfaq;ay;yg&ef avQmufxm;rIonf jypfrIqdkif&musifhxHk;
twdik ;f vdu
k ef maqmif½u
G &f ojzifh jypfrq I ikd &f mpD&ifyikd cf iG u
hf kd usio
hf ;kH
aomaMumifh w&m;rpD&ifyikd cf iG u
hf sio
hf ;kH aom w&m;½H;k [k qdEk ikd rf nf
ñGef;csuf (uq)

r[kwíf w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 141 jy|mef;csuEf iS hf oufqikd jf cif; pmrsuEf mS


r&SdonfrSm jrifomonf/
xyfrHqHk;jzwfcsu suf / / w&m;rusifhxHk;Oya' trdefY 11? enf;
Oya' 1 onf w&m;rBu;D rIEiS o hf moufqikd Nf y;D w&m;rtaxGaxGrI
rsm;ESifh oufqdkifjcif;r&Sd[k t"dyÜm,foufa&mufonfh jy|mef;csuf
rsK;d rawGU&qdu
k m jypfrqI ikd &f musixhf ;kH Oya'yk'rf 476 (1)t& jyKvyk f
onfh pHkprf;rIwGif w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 11? enf;Oya' 1
t& ar;cGef;rsm;ar;cGifh&SdaMumif; trdefYcsrSwfjcif;onf qDavsmfrI
r&SdaMumif; awGY&onf/

OD;aZmf0rf; ESifh OD;jrifhatmif yg 5 66

w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21 ? enf;Oya' 86 / w&m;r


Zm&DrIwGiftcsif;jzpfypönf;udk avvHwifa&mif;cs&mü
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 72 t&
0,f,o l nfh tzd;k aiGukd ckErdS cf iG &hf xdu
k o
f l w&m;Edik o
f nf
0,f , l o nf h t zd k ; aiG \ 25% ud k ay;oG i f ; jcif ; rS
uif;vGwfcGifh&jcif;? usefaiG 75%udk owfrSwfonfh
umvwG i f ay;oG i f ; &ef ysuf u G u f y gu ck E S d r f c G i f h j yK
xm;onf h 'D u &D u saiG \ 25%ud k tpk d ; &b@maiG
tjzpf o d r f ; ,l c G i f h &S d r&S d /
(uZ) ñGef;csuf

qH k ; jzwf c suf / / w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 21? enf;Oya' 85 pmrsuEf mS


t& avvHwifa&mif;csonfhaeY&ufrS wpfq,fhig;&ufjynfhajrmuf
aomaeYwGif 0,f,lonfh tzdk;aiGtajytausudk ½Hk;csdefrukefrD
twGif; w&m;½Hk;wGif ay;acs&rnfjzpfonf/ 0,f,lonfh tzdk;tc
tajytausukd a&mif;csonfah eYrS wpfq,fh ig;&ufjynfah jrmufonfh
aeYü ½H;k csed rf ukerf t
D csed t
f wGi;f 0,f,o l u
l w&m;½H;k wGif ay;acs&
rnfqdkaom jy|mef;csufrSm rvGJraoG vdkufem&rnfqdkaom
jy|mef;csufyifjzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21 ?enf;
Oya' 85 wG i f azmf j yyg&S d o nf h umvtwG i f ; ay;oG i f ; &ef
ysufuGufaomtcg w&m;½Hk;onf oifhonfxifjrifvQif a&mif;cs
&mwGif ukefusonfhp&dwfEkwf,lNyD;aemuf ay;oGif;aiGudk tpdk;&
b@maiGtjzpf odrf;,lEdkifaMumif;ESifh ,if;ypönf;udk jyefvnf
a&mif;cs&rnfjzpfaMumif; txufygOya'trdeYf 21? enf;Oya' 86
wGif jy|mef;xm;onf/
,cktrIwGif w&m;Edkifrsm;onf avvHwifa&mif;csaom
ypönf;udk 0,f,lcJhonfqdkaomfvnf; 'Du&Dt& ¤if;wdkY&xdkufaom
aiGusyo
f ed ;f 50 udk ckErdS cf iG &hf Ny;D 0,f,o
l nft
h zd;k aiG\ 25 &mcdik Ef eI ;f
udkay;oGif;jcif;rS uif;vGwfcGifh&xm;olrsm;jzpfonf/ avvHqGJ
0,fol w&m;Edik rf sm;onf avvHypön;f udk 0,f,&l mwGif w&m;½H;k odYk
aiGaMu;wpfpHkwpf&m ay;oGif;xm;cJhjcif;r&Sday? ckESdrfjcif;ESifhaiG
ñGef;csuf (ups)

ay;oGi;f jcif;onf wlnjD cif;r&Sad y/ ckErdS jf cif;qdo


k nfrmS 'Du&DusaiGukd pmrsuEf mS
0,f,lonfh tzdk;aiGESifh ckESdrfjcif;jzpfonf/ ,if;odkY ckESdrfcGifhjyKygu
'Du&DtwnfjyKonfh w&m;½Hk;onf 'Du&Dwpf&yfvHk;udk odkYr[kwf
wpfpw d wf pfa'o ausat;ajyNird ;f aMumif;udk ,if;ckErdS cf suEf iS t hf nD
a&;rSwf&onf/ w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 72 udk
Munfyh g/ odjYk zpf&m ckErdS jf cif;wGif aiGay;jcif;r&Sad Mumif;jrifomonf/
ay;oGif;jcif;r&Sdí tpdk;&b@mtjzpf odrf;,l&ef aiGr&Sday/

OD;yef;OD; yg 5 ESifh a':usifa½T yg 5 76

jref r mh & if ; ES D ; jr§ K yf E S H r I E S i f h ul ; oef ; a&mif ; 0,f a &;bPf t ay:


w&m;r
w&m;rrIrI p G J q d k j cif ; ?bPf r ef a e*smxH w&m;rusif h x H k ;
Oya'yk'fr 80 t& EdkYwpfpmay;tyf&efvdktyfjcif; &Sd r&Sd/
qH k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 80 jy|mef;csut f &
EdkYwpfay;&efvdktyfonfh trItrsKd;tpm; ESpfrsKd;&Sdonfudk awGU&Sd&
onf/ yxrtrsK;d tpm;rSm tpd;k &udpk q JG o
kd nfh trItrsK;d tpm;jzpfNy;D
'kwd,trsKd;tpm;rSm jynfolU0efxrf;tm;pGJqdkonfh trIjzpfonf/
EdkYwpfpmray;bJ tpdk;&udk vHk;0w&m;pGJqdkjcif;rjyKEdkif? 'kwd,
trsKd;tpm;jzpfonfh jynfolU0efxrf;tm; w&m;pGJqdkonfhtrIESifh
ywfoufí xdjk ynfoUl 0efxrf;u rdr&d mxl;tavsmuf aqmif½u G cf hJ
onfh jyKrlcsufESifh tusKH;0ifrSom EdkYwpfay;&efvdktyfonf/
(un) ñGef;csuf

1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuft"dyÜm,fzGifhqdka&; Oya' pmrsuEf mS


yk'fr 5 (u) (3) t& ]]tpdk;&}} qdkaom pum;&yfudk atmufyg
twdkif;teuft"dyÜm,fzGifhqdkxm;onf-
]] tpdk;&qdkaompum;&yfwGif qdkif&mudpöESifh pyfvsOf;í
tajccHOya'jzifhjzpfap? Oya'wpf&yf&yfjzifhjzpfap EdkifiHawmf\
pDrHcefYcGJrItmPmtyfESif;jcif;cH&aom tzGJUtpnf;udkqdkvdkonf/}}
trSwf (1) avQmufxm;cH&ol jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf ul;l oef;
a&mif;0,fa&;bPfonf tpdk;&r[kwfonfrSm jrifomayonf/
'kw, d tcsujf zpfonfh jynfoUl 0efxrf;u rdr&d mxl;tavsmuf
aqmif½u
G cf o
hJ nfh jyKrcl suEf iS hf tusK;H 0ifro
S m Edw
Yk pfay;&rnfjzpfonf/
om,m0wDc½dik w f &m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 47
wGif trSwf (1) w&m;NydKiftjzpf ]]jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ull;oef;
a&mif;0,fa&;bPf (¤if;\refae*smjzif)h [k azmfjyw&m;pGq J x kd m;jcif;
jzpf&m w&m;NydKifrSm]]bPf}} jzpfonfrSm xif&Sm;onf/
1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuft"dyÜm,fzGifhqdka&;Oya'
yk'fr 5 (u) (3) \ t"dyÜm,fzGifhqdkcsuft& jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh
ul;l oef;a&mif;0,fa&;bPfonf tpd;k &r[kwaf Mumif;vnf; xif&mS ;
Ny;D jzpf&m avQmufxm;olrsm; ( rlv½H;k w&m;vdrk sm;) u bPfrefae*sm
tm; EdkYwpfay;&efvdktyfjcif;r&SdonfrSm xif&Sm;onf/
a':0if;yg 2 ESifh wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfw&m;olBuD; 118
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfyg 4
ñGef;csuf (u#)

rnfonfhtcgwGif tmPmay;pmcRefawmftrdefYxkwfqifhEdkifjcif;/ pmrsuEf mS


&ef u k e f N rd K Uawmf p nf y if o m,ma&;aumf r wD u ajryH k ?
ajr&mZ0ifxkwfay;&ef jiif;qdkjcif;onf jynfolYwm0ef
0wåå &m;qd
0w &m;qdkif&m ysufuGufrIjzpfí jznfhqnf;aqmif½Guf
apa&;twGuf tmPmay;pmcRefawmftrdefY xkwfqifh
Ed k i f j cif ; /
qH k ; jzwf c suf / / &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD?
NrdKUjypDrHudef;ESifhajrpDrHcefYcGJrIXme ajryHkul; (ta&mif;) xkwfay;&ef
avQmufxm;csuftay: jiif;y,fcJhjcif;onf Xmeuvdkufem&onfh
enf;Oya'? vkyx f ;kH vkyef nf;rsm;tay: tajcrcHbJ arG;pm;olrcd if\
jrefrm"avhxHk;wrf;Oya't& udwdÅrarG;pm;jcif;ESifhpyfvsOf;í
jrefrm"avhxHk;wrf;Oya'ESifh tpövmrfw&m;Oya'rsm;tay:
qifjcifoHk;oyfí rSm;,Gif;pGmtqHk;tjzwfjyKxm;aMumif; jrifom
onf/
&efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;
ESifh ajrpDrHcefYcGJa&;qdkif&menf;Oya'rsm; tcef; (9) rSwfwrf;rsm;?
yHpk rH sm;owfrw
S jf cif;? xde;f odrf;xm;&Sdjcif;ESihf rdwLå ul;jcif;tcef; 43 yg
xkwjf yefxm;csurf sm;ESit hf nD aqmif½u G &f ef ysuu f uG vf su&f adS Mumif;
awG Y & onf /
xyf r H q k H ; jzwf c suf / / er® w l t vk y f o rm;rsm;or*¾ E S i f h
jref r mh p uf r I v k y f i ef ; qd k i f & m tEk n mwcH k ½ H k ; yg2 OD ; trI(2)wGif
(uX) ñGef;csuf

]] tmPmay;pmcRef a wmf t rd e f Y o nf tmPmyd k i f t zG J U tpnf ; u pmrsuEf mS


Oya'ESifhtnD xrf;aqmif&efysufuGufonfh ¤if;\ jynfolYwm0ef
0wÅ&m;qdkif&m ysufuGufrIudk jznfhqnf;aqmif½Gufapa&;twGuf
w&m;vTwfawmfcsKyfu wdkuf½dkufñTefMum;Edkifonfh pmcRefawmftrdefY
wpf&yfjzpfaMumif;}} vrf;ñTefxHk;zGJYxm;onf/
odkYjzpf&m &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjy
pDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme XmerSL;u ajryHk? ajr&mZ0if(ta&mif;)
xkwfay;&ef jiif;qdkcJhjcif;onf rSm;,Gif;aeaMumif; ay:aygufí
tmPmay;pmcRef a wmf t rd e f Y j zif h wnf h r wf a y;&ef txif t ½S m ;
ay:ayguf o nf /

OD;ausmfrif;yg 2 ESifh XmerSL; (NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrI 1


Xme? &efuek Nf rKd Uawmfpnfyifom,ma&;
aumfrwD) yg 2
uif ; 0ef r if ; BuD ; OD ; aumif ; jyKpk o nf h ]] oH k ; q,f h a v;apmif w G J
tarG r I c ef ; "r® o wf B uD ; }}wG i f y g&S d o nf h ]]td r f a xmif B uD ; }}
qdkonfudk t*Fvdyfbmomjzif h]] previously married }}
]]td r f a xmif u sNyD ; aom}} [k b momjyef q d k c suf r S m
wd u sjynf h p H k r I r &S d j cif ; ? td r f a xmif B uD ; vif u d k a wid-
ower or divorcee [kvnf;aumif;? tdra f xmifBu;D r,m;udk
a widow or divorcee [k v nf ; aumif ; t*F v d y f b mom
jyef q d k r S rS e f u ef j cif ; /
ñGef;csuf (u!)

'kw,
d r,m;ESihf vufxyfpOf yxrr,m;ESiahf ygif;oif;qJ pmrsuEf mS
vifonf rkqdk;zdk? wpfckvyfr[kwfojzifh tdrfaxmifBuD;
vif r[k w f j cif ; /
qH k ; jzwf c su
suf / / uif;0efrif;BuD;OD;aumif;jyKpkaom ]]oHk;q,fh
av;apmifwJG tarGrcI ef;"r®owfBu;D }}\ tcef; 11? yk'rf 257 ü
]]tdraf xmifBu;D vifr,m;}} udk a husband and wife who have both
been previously married [l í vnf ; aumif ; ? yk ' f r 261 ü
]] tdrfaxmifBuD; a,musfm;}}udk a previously married man [lí
vnf;aumif;? yk'fr 262 ü ]]tdrfaxmifBuD;rdef;r}} udk a previ-
ously married woman [lívnf;aumif; t*Fvdyfbmomjzifh
bmomjyefqdkazmfjyxm;onfudk awGU&onf/
_ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
txufü udk;um;azmfjyaom uif;0efrif;BuD;OD;aumif;
jyKpak om ]]oH;k q,fah v;apmifwJG tarGrcI ef;"r®owfBu;D }} yk'rf 257
rS 262 ü bmomjyefxm;onfh previously married [laom
pum;&yfonf ]] tdraf xmifBu;D }} jzpfonf/ ]]tdraf xmifusNy;D aom}}
[lí bmomjyefxm;csufrSm rSm;,Gif;onf/ wdusjynfhpHkrIr&Sdacs/
(u¡) ñGef;csuf

xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / trSwf (1) t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGif pmrsuEf mS
onf yxrr,m;a':&DjrESifh uGm&Sif;jcif;r&Sdí rkqdk;zdk? wpfckvyf
a,musf m ;rjzpf E d k i f a y/ jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf \
pD&ifcsufwGif ]] trSwf (1) t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGif (c) OD;pdefwdk;
ESifh trSwf (2) t,lcHw&m;NydKif a':&DjrwdkY vifr,m;tjzpf
aygif;oif;aepOf OD;wdk;vGifonf t,lcHw&m;vdk a':csKdcsKdpef;ESifh
xyfrHvufxyfaMumif;}} [k azmfjyxm;&m xdktaMumif;jcif;&mudk
axmufcsifhygu a':&DjrESifh aygif;oif;vsuf&SdpOf t,lcHw&m;vdk
a':csKcd sKpd ef;ESihf xyfrvH ufxyfaom OD;wd;k vGio f nf txufazmfjyyg
a'guf w m{armif \ jref r mAk ' ¨ b momw&m;Oya'usrf ; wG i f
azmfjyxm;onfhtwdkif;]]rkqdk;zdk?wpfckvyfa,musfm;}}r[kwfonfrSm
,HkrSm;zG,fr&Sdacs/ OD;wdk;vGifonf rk q k d ; zk d widower vnf; r[kwf?
wpf c k v yf divorcee vnf ; r[k w f o jzif h ]]td r f a xmif B uD ; }}
r[kwfaMumif; ay:aygufonf/
a':csKdcsKdpef; ESifh OD;wdk;vGif yg 2 31

rd r d y d k i f o nf h a 0pk u d k pG e f Y v T w f a Mumif ; usrf ; opö m jyKvT m jzif h


xk w f a zmf > ruf [ jcif ; onf rd r d \ a0pk u d k EI w f j zif h
pG e f Y v T w f & ma&muf o nf [ k aumuf , l E d k i f r I &S d r&S d /
qH k ; jzwf c su
suf / / a':cifoef;onf tcsif;jzpfajruGufrS ¤if;
ydik q
f ikd o
f nft
h pkukd w&m;NyKd if a':cifvx
S o
H Ykd 10-12-2007 &ufaeY
ñGef;csuf (uP)

u pG e f Y v T w f a y;tyf c J h N yD ; jzpf a Mumif ; ? rEÅ a v;wd k i f ; w&m;½H k ; pmrsuEf mS


OD;pD;t&m&Sda&SUwGif usrf;opömjyKvTm (oufaocHtrSwf-4) jyKvkyf
cJNh y;D ,if;usr;f opömjyKvmT udk pmcsKypf mwrf;XmerSL;½H;k rS ceft Y yfonfh
aumfr&Siaf &SUwGif vufrw S af &;xd;k Ny;D rSwyf w
kH iftrSwf 4691^2007
jzifh rSwyf w kH ifco hJ nf/ tqdyk g usr;f opömjyKvmT onf pGev Yf w T pf mcsKyf
csKyq f jkd cif;r[kwaf Mumif;ESihf tcsi;f jzpfypön;f ESiyhf wfoufí ¤if;\
ydik qf ikd rf u
I kd pGev
Yf w T af Mumif; xkwaf zmfcsuw f pf&yfomjzpfNy;D ,if;odYk
xkwfazmf>ruf[jcif;onf ¤if;\cHpm;cGifh&Sdonfha0pkudk EIwfjzifh
pGefYvTwf&ma&mufonf[k jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu
t,lcHrIwGif oHk;oyfvufcHcJhjcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh oufaocH
trSwf-4 usrf;opömjyKvTmtay:tajcjyKí EIwfjzifhpGefYvTwf&m
a&mufaMumif; aumuf,loHk;oyfcJhjcif;jzpfonf/ usrf;usdefvTm
onf oufaocHOya'yk'fr 3 wGif t"dyÜm,fzGifhqdkxm;onfh
oufaocHtaxmuftxm;qdo k nfh pum;&yfwiG f tusK;H r0ifojzifh
Oya'u twd t vif ; cG i f h j yKxm;onf h u d p ö r S t y ouf a ocH
taxmuftxm;tjzpf vufcEH ikd rf nfr[kwaf y/ raomif;wifESifh
armif p d e f ½ T i f trI (5) udk Munfhyg/ odkYjzpfí usrf;opömjyKvTm
oufaocH-4 tay: tajccHí a':cifoef;onf ¤if;\a0pkudk
EIwfjzifhpGefYvTwf&ma&mufonf[k aumuf,lEdkifrnfr[kwfay/

OD;cifarmifvwf yg 4 ESifh a':cifvS (c) a':cifvSvS 12


(uw) ñGef;csuf

tpkpyfvyk if ef;jzpfaMumif; qH;k jzwf&efvt kd yfonfh taxmuftxm;?


w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 20? enf;Oya' 15 t&
tpk p yf v k y f i ef ; ud k z suf o d r f ; í pm&if ; &S i f ; vif ; ay;
ap
apvd vd k r I w G i f csrS w f & rnf h 'D u &D /
qH k ; jzwf c suf / / rlv½Hk;w&m;vdkESifhw&m;NydKifwdkYonf a&oefY
puf½v kH yk if ef;udk tpkpyfvyk u f ikd jf cif; [kwf r[kwf udk oufqikd o f nfh
taMumif;jcif;&mtm;vH;k aygif;pyfNy;D ay:vGio f nfh wpfO;D ESihf wpfO;D
trSefwu,f qufqHvkyfudkifyHkudk taxmuftxm;jyK pdppf&rnf
jzpfonf/ tcsi;f jzpfa&oefpY uf½v kH yk if ef;wGif a&oefpY uf0,f,l jcif;?
vkyfief;vdkifpifponfwdkYwGif w&m;NydKif\ZeD;trnf ayguf½HkrQjzifh
¤if;wpfOD;wnf;vkyfudkifaomvkyfief;[k rSwf,lEdkifrnfr[kwfacs/
w&m;vdk w&m;NyKd iw f \
Ykd tqdyk gvkyif ef;vkyu f ikd jf cif;wGif trSew
f u,f
qufqv H yk uf ikd yf rHk sm;udk oufaocHcsurf sm;tay: taxmuftxm;jyK
qHk;jzwf&rnfjzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusifhxHk;Oya'trdefU20? enf;
Oya' 15 wGif tpkpyfvyk if ef;wpfcu k kd zsuof rd ;f ay;ap&ef odrYk [kwf
tpkpyfvkyfief;\pm&if;udk aumuf,l&Sif;vif;ay;ap&ef pGJqdkaom
trIwGif tpkpyfrsm; rnfonfhtcsKd;jzifh&&SdxdkufaMumif; qHk;jzwfí
rnfonfah eYü zsuo f rd ;f aMumif;azmfjyNy;D pm&if;rsm;aumuf,&l efEiS hf
tjcm;aqmif½u G &f ef&o dS nfwu Ykd kd aqmif½u G &f ef trdecYf srw
S &f rnf[k
jy|mef ; xm;onf / yPmr'D u &D y H k p H r S m w&m;rusif h x H k ; Oya'
aemufqufwGJ (C) yHkpHtrSwf 19 jzpfonf/
ñGef;csuf (ux)

xyf r H q H k ; jzwf c suf / / rlvrIonf tpkpyfvkyfief;tufOya'


yk'rf 43 t& Edw Yk pfpmay;ydjYk cif;r&Sb
d J tpkpk yfvyk if ef;udzk suo
f rd ;f í
pm&if;&Si;f vif;cGaJ 0ay;apvdrk jI zpfaomaMumifh rlv½H;k u 'Du&Dcsrw S f
onfhaeYrStpjyKí tpkpyfvkyfief;udkzsufodrf;aMumif; aMunm&ef
jzpfygvsuf rlv½Hk;uyPmr'Du&DwGif w&m;vdku tpkpyfvkyfudkif
jcif;rjyKawmhonfh 31-1-2008 aeYrpS í tpkpyfvyk if ef;udk zsuo f rd ;f
aMumif; aMunmcJjh cif;onfvnf;aumif;? yPmr'Du&Dukd owfrw S f
xm;onfyh pkH jH zifh csrwS &f efjzpfygvsuf w&m;ryHpk t H rSwf 63 jzifh csrw S f
cJhjcif;onfvnf;aumif; enf;vrf;rusrIjzpfaMumif; awGU&Sd&onf/

OD;odef;aX; ESifh OD;oef;vGif 130

*&ef & &S d x m;ol \ tcG i f h t a&;? rl v u tarG & S i f * &ef t rnf
aygufajronf tarG&iS rf uG,v f eG rf D *&eftrnfaygufol
ajymif;vJoGm;ygu tarGykHypönf;tjzpf usef&pfonf[k
qd k E d k i f j cif ; &S d r&S d /
qH k ; jzwf c su
suf / / tcsi;f jzpfajrrSm rlvu zcif OD;jrwfpt H rnfjzifh
*&ef&&SdcJhaomfvnf; OD;jrwfpHuG,fvGefonfh 1363 ckESpf rwdkifrD
26 ESpcf eft Y csed f 12-7-1975 aeY ( jrefrmouú&mZftm;jzifh 1337
ckEpS )f uyif orD; a':cifaX;jrift h rnfjzifh ESpf 30 *&ef&&Scd o
hJ nf/
xdok Ykd a':cifaX;jrift h rnfjzifh *&efajymif;vJcsxm;ay;vdu k of nfEiS hf
(u') ñGef;csuf

wNydKifeuf tcsif;jzpfajrudk pDrHcefYcGJydkifcGifhrSm ajymif;vJoGm;NyDjzpf


onf/ xdo k *Ykd &eftrnfajymif;vJcsxm;ay;onfh 12-7-1975 aeYrS
pwifí a':cifaX;jrifhonf tpdk;&xHrS ajriSm;tcGifhta&;t&
vlaexdkif&ef? vkyfief;rsm;vkyfudkif&ef ponfjzifh ajrudk pDrHcefYcGJ
toHk;jyKydkifcGifh &&SdoGm;NyD;jzpfonf/ xdktcsdefrSpí rlv*&ef trnf
aygufol zcifOD;jrwfpHonf tcsif;jzpf*&efajrESifhywfoufí pDrH
toH;k jyKyikd cf iG hf tcGit
hf a&;wpfpw
kH pf&mr&Sad wmhacs/ xdak Mumifh zcif
OD;jrwfpHu ¤if;*&eftrnfaygufr[kwfawmhonfh tcsif;jzpf
*&efajrESifh taqmufttHkudk 16-5-1987 aeYwGif oufaocH
trSwf (u) rdom;pk pDrHrIpmcsKyfjyKvkyfí pDrHcefYcGJydkifcGifh&Sdawmhrnf
r[kwaf cs/ xdak Mumifh oufaocHtrSwf (u) rdom;pk pDrrH pI mcsKyo f nf
tusKd;oufa&mufrI&Sdaom pmcsKyfwpf&yfr[kwf[k qdk&ayrnf/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / txufjrefrmjynfajrESihf tcGepf nf;rsO;f
Oya'yk'rf 25(u) jy|mef;csut f & tpd;k &u *&efxw k af y;xm;jcif;
rsKd;r&Sdaom tpdk;&ydkifajray:wGif aexdkifolonf tarGqufcHcGifh?
vTJajymif;ydkifcGifhr&Sday/ tpdk;&u *&efxkwfay;rSomvQif xdkajrESifh
pyfvsO;f í tarGqufccH iG ?hf vTaJ jymif;ydik cf iG &hf &So
d nf/ tcsi;f jzpfajrrSm
rlvu zcifOD;jrwfpHtrnfjzifh *&ef&&SdcJh&m *&efoufwrf;umv
twGif; OD;jrwfpHonf vTJajymif;ydkifcGifh&Sdonf/ om;orD;rsm;onf
zciftrnfayguf *&efajrudk tarGqufcHcGifh&Sdonf/ odkY&mwGif
12-7-1975 aeYwiG f a':cifaX;jrifh trnfjzifh *&efcsxm;vdu k of nf
ñGef;csuf (u")

ESiw
hf pfNyKd ief uf *&efajrESiphf yfvsO;f onfh OD;jrwfp\
H tcGit
hf a&;rsm;
ukefqHk;oGm;NyD;jzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / xd k Y j yif 12-7-1975 aeY r S p wif í
a':cifaX;jrif&h &Scd o hJ nfh *&efoufwrf;onfvnf; 2005 ckEpS w f iG f
ukefqHk;cJhNyD;jzpfonf/ *&efoufwrf;ukefonfESifh aemufxyf *&ef
xkwfay;jcif;r&Sdygu *&efajrrSm tpdk;&ajrtjzpfjyefvnf a&muf&Sd
oGm;NyjD zpfonf/
a':jroufrlonf tcsif;jzpfajray:wGif aexdkifjcif;rSm
tcGifhta&;wpfpHkwpf&mr&SdbJ aexdkifjcif;jzpfonf/ a':jroufrl
wGif vuf&xdS m;ydik cf iG &hf o
dS nf[al om wifjycsuo
f nf OD;cifarmif&ifu
tarG&Sif OD;jrwfpHusef&pfonfh tarGyHkypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif
xnfhoGif;pOf;pm;&rnfhtcsufr[kwfay/
OD;jrwfpHonf tcsif;jzpfajrwGif tcGifhta&;wpfpHkwpf&m
r&SdonfhtwGuf OD;jrwfpHuG,fvGefpOfwGif tarGyHkypönf;tjzpf
usef&pfonf[k rqdkEdkifay/
OD;rsKd;rif;odef; ESifh a':cifaX;jrifh yg 6 87
(uG,fvGefol OD;cifarmif&if
\ w&m;0ifudk,fpm;vS,f)
1

w&m;rtaxG a xG a vQmuf x m;rI + 2013 ckESpf


ZGev
f
17 &uf
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; jrod r f ; ES i f h OD ; jrif h a tmif w d k Y a ½S U wG i f

OD ; ausmf r if ; yg 2
ES i f h
XmerS L ;
Nrd K UjypD r H u d e f ; ES i f h a jrpD r H c ef Y c G J r I X me
&ef u k e f N rd K Uawmf p nf y if o m,ma&;aumf r wD y g 2 *
rnfonft
h cgwGif tmPmay;pmcReaf wmftrdeYf xkwq f ifEh ikd jf cif;/
&ef u k e f N rd K Uawmf p nf y if o m,ma&;aumf r wD u ajryH k ?
ajr&mZ0ifxkwfay;&ef jiif;qdkjcif;onf jynfolYwm0ef
0wÅ&m;qdkif&m ysufuGufrIjzpfí jznfhqnf;aqmif½Guf
apa&;twGuf tmPmay;pmcRefawmftrdefY xkwfqifh
Ed k i f j cif ; /
qH k ; jzwf c su
suf / / &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD?
NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme ajryHkul; (ta&mif;) xkwfay;&ef
avQmufxm;csuftay: jiif;y,fcJhjcif;onf Xmeuvdkufem&onfh
* 2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxGavQmufxm;rItrSwf- 171
2

2013 enf;Oya'? vkyx f ;kH vkyef nf;rsm;tay: tajcrcHbJ arG;pm;olrcd if\


OD;ausmfrif;yg 2 jrefrmh"avhx;kH wrf;Oya't& udwrdå arG;pm;jcif;ESiphf yfvsO;f í jrefrmh
ESifh
"avhxHk;wrf;Oya'ESifh tpövmrfw&m;Oya'rsm;tay: qifjcif
XmerSL;
NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf oHk;oyfí rSm;,Gif;pGm tqHk;tjzwfjyKxm;aMumif; jrifomonf/
ajrpDrcH efcY rJG XI me
&efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;
&efukefNrdKUawmf
ESiahf jrpDrcH efcY aJG &;qdik &f menf;Oya'rsm; tcef; (9) rSww f rf;rsm;? yHpk H
pnfyifom,ma&;
aumfrwDyg 2 rsm;owfrSwfjcif;? xdef;odrf;xm;&Sdjcif;ESifh rdwåLul;jcif;tcef; 43 yg
xkwjf yefxm;csurf sm;ESit hf nD aqmif½u
G &f ef ysuu
f u
G v
f su&f adS Mumif;
awG Y & onf /
xyf r H q k H ; jzwf c su
suf / / er® w l t vk y f o rm;rsm;or*¾ E S i f h
jref r mh p uf r I v k y f i ef ; qd k i f & m tEk n mwcH k ½ H k ; yg-2 OD ; trI(2)wGif
]] tmPmay;pmcReaf wmftrdeo Yf nf tmPmydik tf zGUJ tpnf;u Oya'
ES i f h t nD xrf ; aqmif & ef y suf u G u f o nf h ¤if ; \ jynf o l Y w m0ef
0wÅ&m;qdkif&m ysufuGufrIudk jznfhqnf;aqmif½Gufapa&;twGuf
w&m;vTwfawmfcsKyfu wdkuf½dkufñTefMum;Edkifonfh pmcRefawmftrdefY
wpf&yfjzpfaMumif;}} vrf;ñTefxHk;zGJYxm;onf/
odkYjzpf&m &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjy
pDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme XmerSL;u ajryHk? ajr&mZ0if (ta&mif;)
xkwfay;&ef jiif;qdkcJhjcif;onf rSm;,Gif;aeaMumif; ay:aygufí
tmPmay;pmcRef a wmf t rd e f Y j zif h wnf h r wf a y;&ef txif t ½S m ;
ay:ayguf o nf /
3

avQmufxm;olrsm;twGuf - OD;wifarmifaX;
2013
w&m;vTwfawmfa½SUae
OD;ausmfrif;yg 2
trSwf(1)avQmufxm;cH&oltwGuf- OD;atmifoef;jrifh ESifh
ñGefMum;a&;rSL; XmerSL;
jynfaxmifpak &SUaecsKy½f ;kH NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
trSwf(2)avQmufxm;cH&oltwGuf- udk,fwdkif(rvm) ajrpDrcH efcY rJG XI me
&efukefNrdKUawmf
pnfyifom,ma&;
&efuek w f ikd ;f a'oBu;D ? r*FvmawmifñeG NYf rKd UeY ,f? a':ode;f wif
aumfrwDyg 2
vrf;ae OD;ausmfrif;? OD;ausmf0if;wdkYu XmerSL;? NrdKUjypDrHudef;ESifh
ajrpDrHcefYcGJrIXme? &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwDESifh
OD;baqG (c) rd[ k mrufumqifwt Ykd ay: jynfaxmifpw k &m;pD&ifa&;
Oya'yk'rf 16 (u) (2) t& tmPmay;pmcReaf wmftrdeYf xkwq f ifh
ay;yg&ef avQmufxm;jcif;jzpfonf/
&efukefwdkif;w&m;½Hk;? 2009 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf 813
wGif w&m;vdk OD;ausmrf if;?OD;ausm0f if;wdu
Yk w&m;NyKd if rd[
k mrufumqif
(c) baqGtay: ]]15-8-2008 &ufpGJygESpfOD;oabmwl ta&mif;
t0,fp&Hay;pmcsKyfygtwdkif; usefaiGusyfodef; 480 tm; vufcH
&,lNyD; rSwfyHkwifta&mif;t0,fpmcsKyf csKyfqdkay;apvdkrI}} pGJqdk&m
p&dwfESifhwuG tEdkif'Du&D&&SdcJhonf/
,if;tEdkif'Du&Dtm; w&m;Edkifrsm;jzpfonfh OD;ausmfrif;?
OD;ausmf0if;wdkYu twnfjyKay;yg&ef &efukefta&SUydkif;c½dik w f &m;½H;k ?
2011 ckEpS ?f w&m;rZm&Drt I rSwf 228 wGif avQmufxm;csut f &
tEd k i f ' D u &D w G i f azmfjyyg&Sdaom tcsif;jzpfajrESifh tusKd;cHpm;
4

2013 cGifht&yf&yfESifhpyfvsOf;í ta&mif;t0,fpmcsKyfudk w&m;½IH;udk,fpm;


OD;ausmfrif;yg 2 'kw, d OD;pD;t&m&Sd a':olZmvIid cf sKrd S rSwyf w kH ifpmcsKyjf zifh tNy;D tydik f
ESifh
vT J a jymif ; pmcsKyf c sKyf q d k a y;&ef &ef u k e f w d k i f ; w&m;½H k ; ? wG J z uf
XmerSL;
NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
wdkif;w&m;olBuD; (2) rS 28-4-2010 aeYwGif trdefYcsrSwfcJhonf/
ajrpDrcH efcY rJG XI me ,if ; trd e f Y t & 'k w d , OD ; pD ; t&m&S d a':ol Z mvI d i f c sKd u
&efukefNrdKUawmf
ta&mif ; rS w f y H k w if p mcsKyf c sKyf q d k & ef t wG u f tcsif ; jzpf a jrES i f h
pnfyifom,ma&;
aumfrwDyg 2
pyfvsO;f í &efuek Nf rKd Uawmfpnfyifom,ma&;aumfrw?D NrKd UjypDru H ed ;f
ESihf ajrpDrcH efcY rJG XI meü ta&mif;t0,fajryHk ajr&mZ0ifu;l ,lciG &hf a&;
aqmif½GufcJh&m &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjy
pDru H ed ;f ESihf ajrpDrcH efcY rJG XI me\ 10-5-2012 aeYpyJG gpmtrSwf &up^
NrKd UjyajrpDr-H 2012(3037)jzifh 'kw, d OD;pD;t&m&Sd a':olZmvIid cf sK\ d
ajryHkul; (ta&mif;) avQmufxm;jcif;tm; cGifhjyKay;Edkifjcif;r&Sd
ygaMumif; jyefMum;cJhonf/
]]rd[
k mrufumqif(c) OD;baqG\ Edik if o H m;pdppfa&;uwfjym;
wGif tdE, ´d vlrsK;d tpövmrfbmom ud;k uG,o f [
l yk g&SNd y;D wdik ;f a'oBu;D
vl0ifrBI u;D Muyfa&;ESihf rSwyf w
kH ifa&;OD;pD;XmerSvnf; jyefMum;cJo h jzifh
jrefrm"avhxHk;wrf;Oya'ESifh oufqdkiftusKH;0ifolr[kwfaMumif;
awG&Y &dS onfjh yif tpövmrfbmom0ifrsm;\ uk&t f m&fusr;f wGiv f nf;
om;orD;arG;pm;rIukd vH;k 0todtrSwrf jyKaomaMumifh udwråd arG;pm;
jcif;udk vufcHpOf;pm;í &Edkifrnfr[kwfaMumif;}} taMumif;jy
jyefMum;vmjcif;jzpfonf/
avQmufxm;olrsm;u ajr&Sifa':0if;rSD jrefrmAk'¨bmom0if
5

u trSwf (2) avQmufxm;cH&olukd udwråd arG;pm; rSwyf w kH ifpmcsKyf 2013


348^95 (30-1-95) t& arG;pm;cJjh cif;rSeu f efygaMumif;? trSwf (2) OD;ausmfrif;yg 2
ESifh
avQmufxm;cH&olrS arG;pm;csdefu tpövmrfbmomrS Ak'¨bmomodkY
XmerSL;
usrf;usdefcsufjzifh ul;ajymif;xm;csdefjzpfygaMumif;? jrefrm"avh NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
xH;k wrf;Oya'wGif jrefrmAk'b ¨ mom0iftarG&iS o f nf rnfonfv h rl sK;d ? ajrpDrcH efcY rJG XI me
rnfonfb h mom0ifukd arG;pm;cGirhf &S[d k wm;jrpfxm;jcif;r&Syd gaMumif;? &efukefNrdKUawmf
pnfyifom,ma&;
xdUk twl uk&t f m&fusr;f wGivf nf; tarGay;ol rdbtjzpf ]]arG;pm;jcif;}}
aumfrwDyg 2
ud k cG i f h r jyKaomf v nf ; tarG c H o m;wpf O D ; tjzpf arG ; pm;jcif ; ud k
wm;jrpfxm;jcif;r&SdygaMumif;? trSwf (2) avQmufxm;cH&olonf
tcsif;jzpfajrudk tarGqufcHydkifqdkifaMumif; >ruf['Du&Dudk&&SdNyD;
jzpfygaMumif;? *&efajr&mZ0ifwdkYwGifvnf; 17 ESpfcefY MumjrifhpGm
uyif trnfaygufNyD;jzpfygaMumif;? trSwf (1) avQmufxm;cH&ol
XmerSL;u jynfolY0efxrf;taejzifh wm0eft&xkwfay;&rnfudk
jiif ; qef c J h j cif ; jzpf a Mumif ; ? w&m;½H k ; tqif h q if h \ tmPmud k
ausmfvGefí qHk;jzwfcJhjcif;jzpfaMumif;? avQmufxm;olrsm;onf
w&m;rBuD;rIwGif tEdkif&&Sdxm;ygvsuf rSwfyHkwifpmcsKyf csKyfqdkr&
ojzifh yk*¾vdutcGifhta&;epfemygaMumif;? &efukefwdkif;a'oBuD;
r*FvmawmifñeG NYf rKd Ue,f? ajrwdik ;f &yfuu G t f rSwf 12^ au ajruGuf
trSwf yÍörwef;pm; 125 {&d,m 50 ? _ 90 ? ESpf 90 *&efajr
trnfayguf rd[ k mrufumqif (c) OD;baqG [laom ajruGut f m;
ta&mif;t0,f ajryH^k ajr&mZ0if ul;,lciG jhf yKap[laom tmPmay;
pmcRefawmftrdefYtm; XmerSL;? NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme?
6

2013 &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwDodkY xkwfqifhay;yg&ef


OD;ausmfrif;yg 2 wifjyjcif;jzpfonf/
ESifh
XmerSL; jynfaxmifpak &SUaecsKy½f ;kH ? ñTeMf um;a&;rSL;u &efuek Nf rKd Uawmf
NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf pnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;ESifhajrpDrHcefYcGJrIXmeu
ajrpDrcH efcY rJG XI me 10-5-2012 &ufpGJygpmjzifh wGJzufwdkif;w&m;olBuD; (2) &efukef
&efukefNrdKUawmf wdik ;f w&m;½H;k odYk vdyrf í l trSwf (2) avQmufxm;cH&olonf udwrdå
pnfyifom,ma&;
arG;pm;jcif;udkvufcHpOf;pm;í &Edkifrnfr[kwfojzifh 'kwd,OD;pD;
aumfrwD yg 2
t&m&Sd a':olZmvIdifcsKd\ ajryHkul; (ta&mif;) avQmufxm;jcif;udk
cGijhf yKEikd jf cif;r&Sad Mumif; jyefMum;csurf mS Oya'ESihf qDavsmn f ñ D w
G rf I
r&S[ d k oH;k oyf&&Sad Mumif;? &efuek Nf rKd Uawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD?
NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJa&;qdkif&menf;Oya'rsm; tcef; (9)
rSwfwrf;rsm;? yHkpHrsm;owfrSwfjcif;? xdef;odrf;xm;&Sdjcif;ESifh rdwåL
ul;jcif;tcef;yg tyd'k f 43 ü ]]aumfrwDonf ajrpm&if;rSww f rf;rsm;udk
owfrw S cf surf sm;ESit fh nD trsm;jynfot l m; Munf½h cI iG ahf y;jcif;? rdwLå
ul;,lciG jhf yKjcif;? rdwLå ul;,lcowfrw S jf cif;wdu Yk kd aqmif½u G Ef ikd af Mumif;}}
xkwjf yefxm;ojzifh trSwf (1) avQmufxm;cH&oltaejzifh rdwLå ul;
ta&mif;avQmufxm;jcif;tay: Xmeqdik &f mvkyx f ;kH vkyef nf;rsm;ESihf
tnD owfrw S x
f m;onfh pmwrf;trSwt f om;rsm; jynfph rkH eS u f efjcif;
&Sd r&Sd pdppfum cGifhjyKEdkifjcif; &Sd r&Sd jyefMum;&efomjzpfaomaMumifh
þuJhodkY udwådrarG;pm;pmcsKyfrSm jrefrmh"avhxHk;wrf;Oya'ESifh nD
rnD vufcpH Of;pm;qH;k jzwfNy;D ajryHq k aJG y;Edik jf cif;r&Sad Mumif;jyefMum;
jcif;onf rdrd\ Xmeqdkif&mvkyfydkifcGifhudk abmifausmfqHk;jzwf&m
a&mufouJhodkY w&m;½Hk;\pD&ifcsuftrdefYt& aqmif½Gufjcif;tay:
7

wGifvnf; abmifausmfqHk;jzwfjcif;jzpfaMumif; avQmufxm;ol\ 2013


pmcRefawmfavQmufxm;jcif;tm; pOf;pm;oifhygaMumif; ponfjzifh OD;ausmfrif;yg 2
ESifh
avQmufxm;onf/
XmerSL;
avQmuf x m;ol r sm;twG u f w&m;vT w f a wmf a &S U aerS NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
OD;baqG (c) rdk[mrufumqifonf tcsif;jzpfajrudk wpfOD;wnf; ajrpDrcH efcY rJG XI me
&efukefNrdKUawmf
ydkifqdkifaMumif;? &efukefwdkif;w&m;½Hk;\ >ruf['Du&Dudk&&Sdxm;
pnfyifom,ma&;
oljzpfaMumif;? *&efrl&if;cGJESifh 1995 ckESpf? trnfajymif;trIwGJ aumfrwDyg 2
&SmazGrawGU&Sjd cif;? 1941 ckEpS ?f a':0if;rS\ D ajr0,fpmcsKyf OD;baqG
xHwiG f vuf0,fr&Sjd cif;? *&efpmcsKyaf [mif;EGr;f aejcif;wdo Yk nf *&ef
trnfayguf OD;baqGtrnfjzifh ajryHak jr&mZ0ifxw k af y;&ef jiif;qdk
avmufonfh taMumif;jycsurf [kwyf gaMumif;? trSw(f 1) avQmufxm;
cH&ol NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme? &efukefNrdKUawmfpnfyif
om,ma&;aumfrwDrS tcsi;f jzpfajryHk ajr&mZ0if (ta&mif;) xkwf
ay;&ef jiif;qdkjcif;onf rSm;,Gif;ygaMumif;? tmPmay;pmcRefawmf
xkwfay;yg&ef ponfjzifh avQmufxm;onf/
&efuek Nf rKd Uawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrKd UjypDru H ed ;f ESihf
ajrpDrcH efcY rJG XI merS &efuek w
f ikd ;f w&m;½H;k odYk jyefMum;pmwGif atmufyg
taMumif;jycsufjzifh jyefvmonf-
]]rdk[mrufumqif (c) OD;baqG\ EdkifiHom;pdppfa&;
uwfjym;wGif tdEd´,vlrsKd; tpövmrfbmomudk;uG,fol[k yg&SdNyD;
wdkif;a'oBuD;vl0ifrIBuD;Muyfa&;ESifh rSwfyHkwifa&;OD;pD;XmerSvnf;
jyefMum;cJhojzifh jrefrmh"avhxHk;wrf;Oya'ESifh oufqdkiftusKH;0ifol
8

2013 r[kwfaMumif; awGU&Sd&onfhjyif tpövmrfbmom0ifrsm;\ uk&ftm&f


OD;ausmfrif;yg 2 usr;f wGivf nf; om;orD;arG;pm;rIukd vH;k 0todtrSwrf jyKaomaMumifh
ESifh
udwådrarG;pm;jcif;udk vufcHpOf;pm;í&Edkifrnfr[kwfojzifh 'kwd,
XmerSL;
NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf OD;pD;t&m½Sd a':olZmvIid cf sK\d ajryHu
k ;l (ta&mif;) avQmufxm;jcif;
ajrpDrcH efcY rJG XI me tm; cGifhjyKay;Edkifjcif;r&SdygaMumif; jyefMum;tyfygonf/}}
&efukefNrdKUawmf
pnfyifom,ma&;
,if;jyefMum;pmyg taMumif;jycsujf zifh trSwf (1) avQmufxm;
aumfrwDyg 2 olu ajryHkul; (ta&mif;) avQmufxm;jcif;tay: jiif;qdkjcif;onf
rSefuefrI &Sd r&Sd t"dupdppf&ef jzpfonf/
r*FvmawmifñTefYNrdKUe,f? ajrwdkif;&yfuGuftrSwf(12-au)?
ajruGuftrSwf 125? yÍörwef;pm;? tvsm; 50? _ teH 99? us,f0ef;
Ny;D ESpf (90) *&efajruGuEf iS hf ,if;ajruGu&f dS wpfxyftaqmuftOD
tygt0if tusK;d cHpm;ydik cf iG o
hf ufoufukd rSwyf wkH if (ta&mif;) pmcsKyf
csKyfqdkay;&efESifh pwdvufa&mufay;tyfap&eftwGuf avQmufxm;
olrsm;u trSwf(2) avQmufxm;cH&oltay: &efukefwdkif;w&m;½Hk;?
2009 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf 813 pGJqdk&m wdkif;w&m;½Hk;u
tEdkif'Du&DcsrSwfay;cJhonf/
avQmufxm;olrsm;u ,if;tEdik 'f u D &Dtm; twnfjyKEikd &f ef
&efukefwdkif;w&m;½Hk; 2010 ckESpf? w&m;rZm&DrItrSwf 44 zGifhvSpf
aqmif½u G cf &hJ m ,if;Zm&DrüI 'kw,
d OD;pD;t&m&Sad ':olZmvIid cf sKt
d m;
tcsif;jzpfajrESifh taqmuftODtm; ta&mif;t0,fpmcsKyf csKyfqdk
Edkif&ef cefYtyfcJhí a':olZmvIdifcsKdu ajryHkul; (ta&mif;) &&Sda&;
9

twGuf trSwf (1) avQmufxm;cH&olXmewGif avQmufxm;aqmif½u


G f 2013
cJhjcif;jzpfonf/ OD;ausmfrif;yg 2
ESifh
jref r m"avh x H k ; wrf ; Oya'wG i f om;orD ; arG ; pm;jcif ; ES i f h XmerSL;
pyfvsOf;í armif j r'if ES i f h armif & J B uD ; trI (1) wGif atmufyg NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
ajrpDrcH efcY rJG XI me
twdkif; xHk;jyKxm;onf-
&efukefNrdKUawmf
]] om;orD;arG;pm;jcif;rSm y#dnmOfjyKvkyfjcif;yifjzpfonf/ pnfyifom,ma&;
xdkYaMumifh y#dnmOfrjyKvkyfEdkifol wpfenf;tm;jzifh touf 18 ESpf aumfrwDyg 2

rjynfhao;olrsm;ESifh ½l;oGyfolrsm; om;orD;rarG;pm;Edkifay}}/


jrefrmh"avhxHk;wrf;Oya'? udwådrom;orD;arG;pm;jcif;
rSwyf wkH iftufOya'wdw Yk iG f jrefrmAk'b
¨ momrdbonf tjcm;vlrsK;d
bmomrwloludk arG;pm;cGifhr&Sd[k ydwfyifwm;jrpfxm;jcif;r&Sdyg/
jrefrmEdik if v
H ;kH qdik &f m armfv0DtzGUJ (XmecsKy)f &efuek Nf rKd U\ 14-1-2010
aeYpGJjzifh tpövmrfw&m;Oya'? "r®owfjyefMum;pmwGif tpövmrf
bmom0ifrsm;taejzifh arG;pm;cHjcif;ESiphf yfvsO;f í wm;jrpfrrI &Sad Mumif;
azmfjyxm;onf/
odjYk zpfí arG;pm;rdcifjzpfonfh a':0if;rSo
D nf rd[ k mrufumqif
(c) OD;baqGtm; 20-1-1995 aeYwGif &efukefNrdKU? pmcsKyfpmwrf;
rSwyf w kH if½;kH ? rSwyf w
kH ifpmcsKyt
f rSwf 348^95 jzifh tarGpm;tarGcH
udwdårom;orD;arG;pm;jcif;pmcsKyf csKyfqdkcJh&m ,if;arG;pm;jcif;
rSwyf w
kH ifpmcsKyo f nf Oya'ESit hf nDjzpfaMumif; oH;k oyfawGU&S&d onf/

1) 4 bDt,fa*s 136
(1)
10

2013 &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;ESifh


OD;ausmfrif;yg 2 ajrpDrcH efcY rJG XI me ajryHu
k ;l (ta&mif;) xkwaf y;&ef avQmufxm;csuf
ESifh
tay: jiif;y,fcjhJ cif;onf Xmeuvdu k ef m&onfh enf;Oya'? vkyx
f ;kH
XmerSL;
vkyef nf;rsm;tay: tajcrcHbJ arG;pm;olrcd if\ jrefrm"avhx;kH wrf;
NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
ajrpDrcH efcY rJG XI me Oya't& udwråd arG;pm;jcif;ESiphf yfvsO;f í jrefrm"avhx;kH wrf;Oya'
&efukefNrdKUawmf ESifh tpövmrfw&m;Oya'rsm;tay: qifjcifoHk;oyfí rSm;,Gif;pGm
pnfyifom,ma&; tqHk;tjzwfjyKxm;aMumif; jrifomonf/
aumfrwDyg 2
&efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;ESifh
ajrpDrHcefYcGJa&;qdkif&menf;Oya'rsm; tcef;(9) rSwfwrf;rsm;? yHkpHrsm;
owfrSwfjcif;? xdef;odrf;xm;&Sdjcif;ESifh rdwÅLul;jcif;tcef; 43 yg
xkwfjyefxm;csufrsm;ESifhtnDaqmif½Guf&ef ysufuGufvsuf&SdaMumif;
awG Y & onf /
tmPmay;pmcRefawmftrdefYonf jynfolYwm0ef0wå&m;
ESifhpyfvsOf;í oufqdkif&m rnfonfhvlyk*d¾Kvf (odkYr[kwf) XmetzGJU
tpnf; (odkYr[kwf) vufatmufcHw&m;½Hk;wdkYudkrqdk ,if;wdkY\
aqmif ½ G u f & ef v d k t yf a om Xmeqd k i f & m oD ; jcm;ud p ö & yf w csKd Y t m;
vkyfaqmifa pa&;twG u f wd k u f ½ d k u f t mPmay;ñT e f M um;onf h
yHko@efwpf&yfjzpfaMumif; Oya'ynm½Sif Prem \ " Law of Ha-
beas Corpus, Certiorari, Mandamus and Emergency Legislation,"
Oya'usrf; pmrsufESm 354 wGif zGifhqdkxm;onf/
xdkYjyif er® w l t vk y f o rm;rsm;or*¾ E S i f h jref r mh p uf r I
11

vk y f i ef ; qd k i f & m tEk n mwcH k ½ H k ; yg2 OD ; trI(2)wGif ]] tmPmay; 2013


pmcRefawmftrdefYonf tmPmydkiftzGJYtpnf;u Oya'ESifhtnD OD;ausmfrif;yg 2
ESifh
xrf;aqmif&efysufuGufonfh ¤if;\ jynfolYwm0ef0wå&m;qdkif&m
XmerSL;
ysuuf u G rf uI kd jznfq h nf;aqmif½u
G af pa&;twGuf w&m;vTwaf wmfcsKyf NrKd UjypDru
H ed ;f ESihf
u wdkuf½dkufñTefMum;Edkifonfh pmcRefawmftrdefYwpf&yfjzpfaMumif;}} ajrpDrcH efcY rJG XI me
vrf ; ñT e f x H k ; zG J Y x m;onf / &efukefNrdKUawmf
pnfyifom,ma&;
odkYjzpf&m &efukefNrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwD? NrdKUjy aumfrwDyg 2
pDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXme? XmerSL;u ajryHk? ajr&mZ0if (ta&mif;)
xkwfay;&ef jiif;qdkcJhjcif;onf rSm;,Gif;aeaMumif;ay:aygufí
tmPmay;pmcRef a wmf t rd e f Y j zif h wnf h r wf a y;&ef txif t ½S m ;
ay:aygufonf/
xd k Y a Mumif h þ w&m;rtaxG a xG a vQmuf x m;rI tm;
p&d w f E S i f h w uG c G i f h j yKonf / &ef u k e f N rd K Uawmf p nf y if o m,ma&;
aumfrwD? NrdKUjypDrHudef;ESifh ajrpDrHcefYcGJrIXmeu 10-5-2012 aeYpGJyg
pmtrSwf &uc^NrdKUjy ajrpDrH-2012 (3037)jzifh jyefMum;pmtm;
y,fzsufí ,if;jyefMum;pm\ &nfñTef;csufygpmrsm;t& ajryHk?
ajr&mZ0if (ta&mif ; ) avQmuf x m;jcif ; tm; cG i f h j yKxk w f a y;&ef
þtmPmay;pmcRef a wmf t rd e f Y t m; xk w f q if h v d k u f o nf /
a&SUaep&dwfaiGusyf 10000d^- owfrSwfonf/

(2) 1950 ckEpS ?f jrefrmEdik if w


H &m;pD&ifx;kH (w&m;½H;k csKy)f pm-176
12

w&m;rtxl ; t,l c H r I
+ 2013 ckESpf?
azazmf0g&Dv
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?
4 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; jrod r f ; ES i f h OD ; jrif h [ ef w d k Y a ½S U wG i f

OD ; cif a rmif v wf y g 4
ES i f h
a':cif v S ( c) a':cif v S v S *

rd r d y d k i f o nf h a 0pk u d k pG e f Y v T w f a Mumif ; usrf ; opö m jyKvT m jzif h


xk w f a zzmfmf > ruf [ jcif ; onf rd r d \ a0pk u d k EI w f j zif h
pG e f Y v T w f & ma&muf o nf [ k aumuf , l E d k i f r I &S d r&S d /
qH k ; jzwf c su
suf / / a':cifoef;onf tcsi;f jzpfajruGurf S ¤if;ydik q
f ikd f
onfhtpkudk w&m;NydKif a':cifvSxHodkY 10-12-2007 &ufaeYu
pGefYvTwfay;tyfcJhNyD;jzpfaMumif;? rEÅav;wdkif;w&m;½Hk;? OD;pD;t&m&Sd
a&SUwGif usr;f opömjyKvmT (oufaocHtrSw-f 4) jyKvyk cf NhJ y;D ,if;usr;f

* 2012 ckESpf? w&m;rtxl;t,lcHrItrSwf- 9


+ 2011 ckESpf? w&m;r'kwd,t,lcHrItrSwf 42 wGif csrSwfonfh 2013
ckESpf? 'DZifbmv 13 &ufpGJyg jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsuf
ESifh 'Du&Dudkt,lcHrI
13

opömjyKvmT udk pmcsKypf mwrf;XmerSL;½H;k rS ceft Y yfonfh aumfr&Siaf &SU 2013


wGif vufrw S af &;xd;k Ny;D rSwyf wkH iftrSwf 4691^2007 jzifh rSwyf w kH if OD;cifarmifvwf
yg 4
cJhonf/ tqdkyg usrf;opömjyKvTmonf pGefYvTwfpmcsKyfcsKyfqdkjcif;
ESifh
r[kwaf Mumif;ESihf tcsi;f jzpfypön;f ESiyhf wfoufí ¤if;\ydik q f ikd rf u I kd a':cifv(S c)
pGefYvTwfaMumif; xkwfazmfcsufwpf&yfomjzpfNyD; ,if;odkYxkwfazmf a':cifvSvS
>ruf[jcif;onf ¤if;\cHpm;cGifh&Sdonfha0pkudk EIwfjzifhpGefYvTwf
&ma&mufonf[k jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu t,lcHrIwGif
oHk;oyfvufcHcJhjcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh oufaocHtrSwf 4
usrf;opömjyKvTmtay:tajcjyKí EIwfjzifh pGefYvTwf&ma&mufaMumif;
aumuf,loHk;oyfcJhjcif;jzpfonf/ usrf;usdefvTmonf oufaocH
Oya'yk'fr 3 wGif t"dyÜm,fzGifhqdkxm;onfh oufaocHtaxmuf
txm;qdo k nfh pum;&yfwiG t f usK;H r0ifojzifh Oya'utwdtvif;
cGijhf yKxm;onfu h pd rö t
S y oufaocHtaxmuftxm;tjzpf vufcH
Edkifrnfr[kwfay/ raomif ; wif E S i f h armif p d e f ½ T i f t rI (5) udk
Munfyh g/ odjYk zpfí usr;f opömjyKvmT oufaocH - 4 tay: tajccHí
a':cifoef;onf ¤if;\a0pkudk EIwfjzifhpGefYvTwf&ma&mufonf[k
aumuf,lEdkifrnfr[kwfay/
t,lcHw&m;vdkrsm;twGuf - OD;rif;vGif
w&m;vTwfawmfa½SUae
t,lcHw&m;NydKiftwGuf - OD;Zrm
w&m;vTwfawmfa½SUae
14

2013 rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;? 2009 ckESpf? w&m;rBuD;rI


OD;cifarmifvwf trSwf 44 wGif OD;cifarmifvwf yg 4 OD; wdu Y k a':cifvS (c) a':cifvv S S
yg 4
tay: 10-12-2007 &ufpGJyg rSwfyHkwifusrf;usdefcsuftrSwf
ESifh
a':cifv(S c) 4691^2007 tm; y,fzsuaf y;yg&efEiS hf ajruGut f m; xuf0ufcaJG 0
a':cifvSvS ay;apvdrk pI q JG &kd m w&m;vdrk sm;pGqJ akd omtrIukd p&dwEf iS w hf uG yvyfchJ
onf/ ,if;pD&ifcsufESifh'Du&Dudk OD;cifarmifvwf yg 4OD; wdkYu rEÅav;
wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfodkY 2011 ckESpf? w&m;ryxrt,lcHrI
trSwf 69 jzifh t,lc0H ifa&muf&m w&m;vdw k oYkd nf tcsi;f jzpfajruGuf
\ xuf0ufcaJG 0&xdu k af Mumif; tNy;D owf'u D &Dcsrw S cf o
hJ nf/ a':cifvS
(c) a':cifvv S u S rauseyfí jynfaxmifpw k &m; vTwaf wmfcsKyo f Ykd
2011 ckEpS ?f w&m;r'kw, d t,lcrH t I rSwf 42 udk wifoiG ;f &m rEÅav;
wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ pD&ifcsufESifh 'Du&Dudky,fzsufí
rEÅav;wdik ;f a'oBu;D w&m;½H;k \ pD&ifcsuEf iS hf 'Du&Dujkd yefvnf twnf
jyKcJhonf/ jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsuEf iS hf 'Du&D
tay: rlv½H;k w&m;NyKd irf sm;jzpfonfh OD;cifarmifvwf yg 4 OD;wdkYu
auseyfrrI &So d jzifh jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyo f Ykd 2012 ckEpS ?f
w&m;rtaxGaxGavQmufvTm (txl;) trSwf 48 udk wifoGif;&m
atmufygjyóemudk txl;t,lcHcHk½Hk;jzifh Mum;emEdkif&eftwGuf
txl;t,lcH0ifcGifjhyKcJhonf-
]]a':cifoef;ESifh a':cifvSvSwdkY\ 10-12-2007 aeYu
jyKvkyfonfhusrf;opömjyKvTm (oufaocHtrSwf - 4) ESifh
(oufaocHtrSwf C)wGif azmfjycsuf t & tcif ; jzpf
15

csrf;at;ompHNrdKUe,f? arm&*D0g&yfuGuf? tuGuftrSwf 2013


(681)? OD;ydkiftrSwf (39) [k ac:wGifaom *&efajruGufrS OD;cifarmifvwf
yg 4
a':cif o ef ; yd k i f q d k i f t usKd ; cH p m;vsuf & S d o nf h t pk u d k
ESifh
a':cifoef;u a':cifvS (c) a':cifvv S o
S Ykd EIwjf zifh pGev
Yf w
T f a':cifv(S c)
&ma&mufaMumif; jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf u a':cifvSvS
aumuf,loHk;oyfjcif;onf rSefuefrI &Sd r&Sd/}}
rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ; w&m;½H k ; u tcsif ; jzpf a jrtm;
a':cifoef;rS w&m;NyKd if a':cifvo S Ykd rSwyf w
kH ifpmcsKyt f rSwf 4691^
2007 jzifh vTJajymif;ay;pOfu usef;rma&;aumif;rGefolr[kwfí
w&m;NydKifonf a':cifoef;\tpkudk ydkifqdkifcGifhr&EdkifqdkonfrSm
rrSeaf Mumif;? 10-12-2007 &ufpyJG g rSwyf w kH ifusr;f used cf sut f rSwf
4691^2007 tm; y,fzsufay;oifhonfqdkjcif;rSm rrSefaMumif;?
tcsif;jzpfajronf a':cifvS (c) a':cifvSvSwpfOD;wnf;ydkifqdkif
onfh ajruGujf zpfonfqjkd cif;rSm rSeaf Mumif;? uG,v f eG of l a':cifoef;
onf tcsi;f jzpfajrtm; w&m;NyKd iaf ':cifvES iS t hf wl yl;wGyJ ikd q
f ikd &f m
rS oufaocH (4) rSwfyHkwifusrf;opömjyKvTmjzifh ¤if;ruG,fvGefrD
tjcm;yl;wGJydkif&Sifjzpfonfh wlrjzpfol w&m;NydKifodkU pGefYvTwfjcif;
rS w f y H k w if p mcsKyf csKyf q d k v J T a jymif ; ay;cJ h a Mumif ; ay:ayguf í
a':cifoef;uG,fvGefcsdefwGif a':cifoef;ydkifajrtjzpf usef&pfjcif;
r&Sad wmhaMumif;? xdUk aMumifh w&m;vdrk sm;tm; tcsi;f jzpfajruGu\ f
xuf0uftm; cGJa0ay;oifhonfqdkjcif;rSm rrSefaMumif; oHk;oyf
ajzqdkNyD; w&m;vdkrsm;pGJqdkaomtrIudk yvyfcJhonf/
16

2013 t,l c H r I w G i f rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf u


OD;cifarmifvwf pG e f Y v T w f o nf q d k j cif ; rS m w&m;r0if o jzif h tcsif ; jzpf a jr&S d
yg 4
a':cifoef;\ ydik q f ikd rf oI nf ¤if;uG,v f eG cf sed w
f iG f tarGypön;f tjzpf
ESifh
a':cifv(S c) wnf&SdrnfjzpfaMumif;? a':cifoef;ydkifqdkifrIjzpfaom 2 yHk 1 yHkudk
a':cifvSvS w&m;vdrk sm;u tpövmrf"avhx;kH wrf;Oya'ESit hf nD qufcyH ikd q
f ikd f
cGi&hf adS Mumif;? tcsi;f jzpfusr;f opömjyKvmT onf w&m;vdrk sm;\tusK;d udk
xdcdkufepfemapjcif;r&Sdojzifh y,fzsuf&efvdktyfjcif;r&SdaMumif;
oHk;oyfí w&m;vdkrsm;onf tcsif;jzpfajruGuf\wpf0ufudk cGJa0
&xdkufaMumif;ESifh ajray:&SdtaqmuftHkudk zsufodrf;cGJa0Edkifonfh
tajctaer&SdvQif ,if;ajruGuf\ umvwefzdk;tay: xuf0uf
cGJa0&xdkufaMumif; tNyD;owf'Du&DcsrSwfay;cJhonf/
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f a':cifoef;onf ¤if;\
ydkifqdkifrIudkpGefYvTwfaMumif; rEÅav;wdkif;w&m;½Hk;wGif usrf;opömjyK
usdefqdkxm;jcif;jzpfojzifh pGefYvTwfpmcsKyfcsKyfqdkjcif; r[kwfaMumif;?
tcsi;f jzpfypön;f ESiyhf wfoufí ¤if;\ydik q f ikd rf uI kd pGev
Yf w
T v f akd Mumif;
xkwfazmfcsufwpf&yfomjzpfaMumif;? ,if;odkU xkwfazmf>rwf[jcif;
onf ¤if;cHpm;cGifh&Sdonfha0pkudk EIwfjzifhpGefYvTwf&ma&mufaMumif;?
pmjzif h a &;om;NyD ; rS vT J a jymif ; Ed k i f o nf h u d p ö r sm;wG i f pG e f Y v T w f j cif ;
ryg0if o nf h t wG u f pG e f Y v T w f j cif ; ud k EI w f j zif h j yKvk y f E d k i f a Mumif ; ?
a':cifoef;onf ¤if;ydkifqdkifcGifhrsm;udkpGefYvTwfcJhaMumif; ay:ayguf
ojzifh aemufydkif;wGif a':cifoef;taejzifh a0pkawmif;cHcGifu h dk
ouf a ocH O ya'yk ' f r 115 jy|mef ; csuf u yd w f y if x m;NyD ; jzpf í
17

um,uH&Sif a':cifoef;taejzifh awmif;qdkcGifhr&Sdawmhonfh a0pk 2013


udk w&m;vdkrsm;u awmif;qdkaejcif;rSm tvSrf;a0;aeaMumif; OD;cifarmifvwf
yg 4
qHk;jzwfí rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ pD&ifcsufESifh
ESifh
'Du&Dukd y,fzsuv f u
kd Nf y;D rEÅav;wdik ;f a'oBu;D w&m;½H;k \ pD&ifcsuf a':cifv(S c)
ESifh'Du&Dudk jyefvnftwnfjyKcJhonf/ a':cifvSvS

t,lcw H &m;vdrk sm;\a&SUaeu ra½TUrajymif;Edik af omypön;f


ESifhpyfvsOf;í yl;wGJydkifqdkifolwpfOD;u EIwfjzifhpGefYvTwfjcif;onf
Oya't& w&m;0ifygaMumif;? odaYk omf a':cifoef;onf oufaocH
(C) oufaocH-(4) usrf;opömjyKvTmt& tcsif;jzpfypönf;ESifh
ywfoufí ¤if;\ydkifqdkifrIudk pGefYvTwfvdkaMumif; xkwfazmf>ruf[
jcif;onf ¤if;cHpm;cGi&hf o dS nfah 0pkukd EIwjf zifph eG v Yf w T &f ma&mufonf[k
awGY&Sdcsufudk rSefuefjcif;&Sd r&Sd jyefvnfpdppfoifhygaMumif;? acsvTm
rsm;wGif avQmufxm;cH&oltaejzifh uwdpmcsKyfcsKyfí pGefYvTwf
ay;tyfonf[k acsycJNh y;D aemuf EIwjf zifph eG v Yf w T o f nf[k acsvmT ESihf
uGJvJGwifjycGifhr&SdaMumif;? usrf;opömjyKvTmt&yif uwdpmcsKyfcsKyf
í pGev Yf wT cf jhJ cif;jzpfaomaMumifh usr;f opömjyKvmT tjyif uwdpmcsKyf
wpf&yf&adS Mumif; xif&mS ;ojzifh pGev Yf w T u f wdpmcsKyu f kd rwifjybJ EIwjf zifh
pGevYf wT jf cif;jzpfonf[k wifjycGi&fh rdS nfr[kwyf gaMumif;? ,cktrIwiG f
pGev
Yf wT o f nf[q k adk om uwdpmcsKyu f kd wifjyxm;jcif;r&Sad omaMumifh
vnf;aumif;? tqdyk guwdpmcsKyu f kd rSwyf wkH ifxm;aMumif; wifjycsuf
r&Sad omaMumifv h nf;aumif; pGev Yf w T jf cif;txrajrmufaomaMumihf
a':cifoef;onf tcsif;jzpfajrwGif ydkifqkdifrI &SdNrJ&SdaeonfrSm
18

2013 xif&Sm;aMumif;? a':cifoef;\pGefYvTwfrIonf Oya'udkqefYusifí


OD;cifarmifvwf t,lcHw&m;vdkwkdYtay: ydwfyif&eftaMumif;r&Sdojzifh t,lcHrIudk
yg 4
cGifhjyKNyD; jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsufESifh 'Du&Dudk
ESifh
a':cifv(S c) y,fzsufí rEÅav;wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ pD&ifcsufESifh
a':cifvSvS 'Du&Dudk jyefvnftwnfjyKay;&ef pD&ifxHk;tukd;tum;rsm;jzifh
avQmufvJwifjyonf/
t,lcw H &m;NyKd i\ f a&SUaeu oufaocH (4) ESihf oufaocH
(C) usrf;opömjyKvTm 'kwd,tykd'fyg azmfjycsuft& pGefYvTwfjcif;
uwdpmcsKyfudk usrf;opömjyKvkyfonfhaeYwGifyif jyKvkyfonf[k
ay:aygufNy;D 10-12-2007 aeYu csKyq f odk nfqakd om pGev Yf w
T jf cif;
uwdpmcsKyfonf azmfjyygusrf;opömjyKvTmudk &nfñTef;onf[k
ay:aygufaMumif;? usr;f opömjyKonfah eYuyif pGev Yf wT of l a':cifoef;
u rdrdtcGifhta&;rsm;udk pGefYvTwfjcif;? vufcHolodkY ay;tyfcJhNyD;
pGefYvTwfjcif;? vufcHolu vufcH&,ljcif;udk jyKvkyfcJhMu&mwGif
ajymajymqdq k Edk wI jf zifh jyKvyk Mf uNy;D usr;f opömjyKvmT udk rSww f rf;taejzifh
wifxm;jcif;jzpfonf[k aumuf,El ikd yf gaMumif;? usr;f opömjyKvmT \
pmrsufESm 2 wGifazmfjycsuft& tcif;jzpf OD;ydkif 39 *&ef ajruGuf
wGif usrf;opömjyKol trSwf (2) wpfOD;wnf;omvQif t<uif;rJh
ydik q
f ikd cf iG Ehf iS hf pDrcH efcY cJG iG &hf &So
d mG ;jcif;onf usr;f opömjyKot l rSwf (1)
wGif rnfonht f cGit hf a&;rQr&Sad wmhaMumif;vnf; 0efcu H wdjyKaMumif;
ay:aygufaeí tcsi;f jzpfajrrS a':cifoef;\ ydik q f ikd rf w
I pf0ufudk
pGefYvTwfjcif;onf oufaocH (4)? oufaocH (C)? usrf;usdefvTm
19

t& EIwjf zifph eG v Yf w


T cf jhJ cif;jzpfaMumif;? uwdpmcsKyt f & pGev Yf wT cf jhJ cif; 2013
r[kwaf Mumif;? uwdopömjyKvmT udk rSwyf w kH ifxm;aomfvnf; pGev Yf w T f OD;cifarmifvwf
yg 4
pmcsKyftwGuf usoifhonfhwHqdyfacgif; xrf;aqmifxm;jcif;r&Sdí
ESifh
pGev Yf wT pf mcsKy[ f k rqdEk ikd af omfvnf; oufaocH (4)? oufaocH(C) a':cifv(S c)
usr;f opömjyKvmT udk a':cifoef;ESihf a':cifvv S wS Ykd 2 OD; rEÅav;wdik ;f a':cifvSvS
OD;pD;t&m&Sd a&SUarSmuf wGif 10-12-2007 aeYwiG f usr;f opömused q f ckd hJ
MuNyD;aemuf 12-12-2007 aeYwGif pmcsKyfpmwrf;rSwfyHkwift&m&Sd
a&SUarSmufü rSwfyHkwifcJhaMumif;? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf
u a':cifoef;ESihf a':cifvv S wS \Ykd usr;f opömjyKvmT yg tcsut f vuf
rsm;ESihf w&m;vTwfawmfa&SUae a':cifrsKd;pk\ xGufqdkcsuft&
tqdyk g OD;ydik f 39 rS a':cifoef;ydik af 0pkukd a':cifvv S t S m; pGev Yf w T f
ay;&ef ajymMum;cJhojzifh pGefYvTwfpmcsKyfcsKyfqdkí r&&Sdonfh tajc
taewGif usr;f opömjyKvmT yg pGev Yf wT Nf y;D aMumif;udk azmfjyxm;csuf
rsm;tm; tajccHí EIwfjzifhpGefYvTwfcJhonf[k aumuf,lqHk;jzwf
xm;jcif;onf wpfpw kH pf&mrSm;,Gi;f jcif;r&Syd gaMumif;? pGev Yf w T pf mcsKyf
csKyq f ckd jhJ cif;r&Sí
d wifjy&efrvdo k uJo h Ykd rSwyf w
kH if&efvnf; taMumif;
r&Syd gaMumif;? ,cktrIwiG f oufaocHwifjyxm;onfh usr;f opömjyKvmT
ü azmfjyxm;onfh pmom;rsm;twdik ;f yl;wGyJ ikd o f l a':cifoef;\a0pk
udk usefyl;wGJydkifol a':cifvSvStm; 10-12-2007 aeYupGefYvTwf
cJhNyD;? xdkodkYpGefYvTwfjcif;udk azmfjyonfh usrf;opömjyKvTmudk jyKvkyf
cJhMuNyD;aemuf rSwfyHkwifxm;í xdkaqmif½GufcsufrSeforQonf
w&m;0iftxajrmufNyD; pGefYvTwfjcif;udk EIwfjzifhpGefYvTwfonf[k
20

2013 wifjyxm;jcif;onf vdkufavsmnDaxGrI&Sdí þtxl;t,lcHrIudk


OD;cifarmifvwf yvyfoifhygaMumif; a':apmpd e f (¤if;\udk,fpm;vS,fpm&ol
yg 4
f rI(1)? a':ñGefYESifh a':tNrDem
a':cifNyKH ;vIid )f yg 8 ESihf OD;wdwrf eG t
ESifh
a':cifv(S c)
trI(2)? a':cifvSjrifh ESifh a':ñGefYat;pdk; yg 7 trI(3)? OD;a½Twif
a':cifvSvS (¤if ; \ud k , f p m;vS , f p m&ol O D ; cif a rmif ) ES i f h OD ; atmif w if h
trI (4) wdkYudk udk;um;í avQmufvJwifjyonf/
a':cifoef;onf tcsif;jzpfajruGufrS ¤if;ydkifqdkifonfh
tpkudk w&m;NydKifa':cifvSxHodkY 10-12-2007 &ufaeYu pGefYvTwf
ay;tyfcJhNyD;jzpfaMumif;? rEÅav;wdkif;w&m;½Hk;? OD;pD;t&m&Sda&SUwGif
usr;f opömjyKvmT (oufaocHtrSw-f 4) jyKvyk cf NhJy;D ,if;usr;f opömjyKvmT
udk pmcsKypf mwrf;XmerSL;½H;k rS ceft
Y yfonfh aumfr&Siaf &SUwGif vufrw S f
a&;xdk;NyD; rSwfyHkwiftrSwf 4691^2007 jzifh rSwfyHkwifcJhonf/
tqdyk gusr;f opömjyKvmT onf pGev Yf w
T pf mcsKyf csKyq f jkd cif;r[kwaf Mumif;
ESihf tcsi;f jzpfypön;f ESiyhf wfoufí ¤if;\ydik q f ikd rf u
I kd pGev
Yf w
T af Mumif;
xkwfazmfcsufwpf&yfomjzpfNyD; ,if;odkYxkwfazmf>ruf[jcif;onf
¤if;\ cHpm;cGifh&Sdonfha0pkudk EIwfjzifhpGefYvTwf&ma&mufonf[k
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f t,lcrH w I iG f oH;k oyfvufcHcJhjcif;
jzpfonf/ xdkYaMumifh (oufaocHtrSwf- 4) usrf;opömjyKvTmtay:
(1) 2008 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-48/
(2) 1989 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-28/
(3) 1994 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-26/
(4) 1995 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-144/
21

tajcjyKí EI w f j zif h p G e f Y v T w f & ma&muf a Mumif ; aumuf , l o H k ; oyf 2013


cJhjcif;jzpfonf/ usrf;usdefvTmonf oufaocHOya'yk'fr 3 wGif OD;cifarmifvwf
yg 4
t"dyÜm,fzGifhqdkxm;onfh oufaocHtaxmuftxm;qdkonfh
ESifh
pum;&yfwiG f tusK;H r0ifojzifh Oya'u twdtvif;cGijhf yKxm;onfh a':cifv(S c)
udprö t S y oufaocHtaxmuftxm;tjzpf vufcEH ikd rf nfr[kwaf y/ a':cifvSvS
raomif ; wif E S i f h armif p d e f ½ T i f t rI (5) udk Munfhyg/ odkYjzpfí
usrf;opömjyKvTmoufaocH 4 tay: tajccHí a':cifoef;onf
¤if;\a0pkudk EIwfjzifhpGefYvTwf&ma&mufonf[k aumuf,lEdkifrnf
r[kwfay/
a':xm; yg 2 ESihf a':xm;pdef yg 3 trI (6) wGif a':oef;jr
(vdkjy-3)u ¤if;taejzifh tpfudkjzpfol OD;pdG0rfydkifqdkifaom ypönf;
rsm;ESifhywfoufNyD; tarGcHpm;cGifhwpfpHkwpf&mudk &,lvdkjcif;r&Sd
aMumif; trIwiG f xGuq f xkd m;csut
f & ¤if;cHpm;cGi&hf o
dS nfth arGa0pkukd
EIwjf zifh pGev
Yf w
T &f ma&mufaMumif; oH;k oyfcjhJ cif;jzpfonf/ ,cktrIwiG f
rlv½Hk;w&m;NydKif a':cifvSu ¤if;\acsvTmwGif tcsif;jzpfajrESifh
pyfvsO;f í yl;wGyJ ikd qf ikd of l a':cifoef;u EIwjf zifph eG vYf wT cf ahJ Mumif;
azmfjyacsyxm;jcif;r&Sdovdk trIwGJygoufaoxGufcsufrsm;wGif
vnf; a':cifoef;u ¤if;\ydkifqdkifrIudk pGefYvTwfaMumif; ajymqdkcJh
onfh taxmuftxm;azmfjyxm;csufr&Sdojzifh &nfñTef;ygtrI
jzpf&yfESifh wlnDjcif;r&Sday/
(5) 1964 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-19/
(6) 2001 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-244/
22

2013 trIwGJyg usrf;opömjyKvTm (oufaocHtrSwf 4) wGif


OD;cifarmifvwf atmufygtwdkif;azmfjyxm;onf-
yg 4
ESifh ]] _ _ _ _ _
a':cifv(S c)
2/ usr;f opömjyKot l rSwpf Of (1) onf trSwpf Of (2) jzpfol
a':cifvSvS
wlrt&if;awmfpyfoltm; cspfjcif;arwÅm apwem
oufoufjzifh tzdk;pm;em;wpfjym;wpfcsyrf Q &,ljcif;
rjyKbJ (10-12-2007) aeYwGif tNyD;tydkifpGefYvTwfjcif;
uwdpmcsKycf sKyí f rdr\ d tcGit hf a&;rsm;udk pGev Yf w
T af y;
tyfcJhNyD;jzpfygonf/ trSwfpOf (2) jzpfoluvnf;
0rf;ajrmuf0rf;ompGmjzifh vufcH&,lcJhNyD;jzpfygonf/
od k Y t wG u f OD ; yd k i f ( 39)*&ef a jruG u f r S m
usr;f opömjyKot l rSwf (2) wpfO;D wnf;omvQif w&m;0if
t<uif;rJh ydkifqdkifcGifh&&SdNyD; pDrHcefYcGJydkifcGifh&Sdaom
ajrjzpfygaMumif;? rdrdwGif azmfjyyg OD;ydkif (39) *&ef
ajrESifhywfoufí tcGit hf a&;wpfpw kH pf&m &&efr&Sad wmh
ygaMumif;? rdrd\tcGifhta&;rsm;udk aemifwGifjyefvnf
awmif;cHjcif;rjyKawmhygaMumif; usr;f opömjyKol (1) u
0efcu H wdjyKygonf/
_ _ _ _ _ _ }}
txufygusrf;opömjyKvTmwGif azmfjyxm;csufrsm;t&
a':cifoef;onf tcif;jzpf OD;ydkif 39 *&efajruGufwGif rdrd\
23

tcGifhta&;rsm;udk pGefYvTwfí wlrjzpfol a':cifvStm; arwÅm 2013


oufoufjzifh tzd;k tcrygbJ ay;tyfcjhJ cif;jzpfaMumif;ESihf a':cifvS OD;cifarmifvwf
yg 4
uvnf; vufc&H ,lcNhJ y;D ¤if;wpfO;D wnf; ydik q f ikd cf iG &hf &Sad omajrjzpf
ESifh
onf[k azmfjy&ma&mufonf/ pGev Yf w
T jf cif;onf pGev Yf w T o f nfyh pön;f a':cifv(S c)
twGuf pGefYvTwfolu rdrdtusKd;cHpm;cGifhudk vufvTwfvdkufonfh a':cifvSvS
oabmxuf ydkrdkjcif;r&Sdojzifh wpfOD;OD;pDodkY vTJajymif;onfhoabm
oufa&mufjcif;r&Sdojzifh tcsif;jzpfajrudk a':cifoef;u pGefYvTwf
onfq½kd jkH zifh wlrjzpfol a':cifvx
S H ydik q
f ikd cf iG vhf aTJ jymif;a&muf&jdS cif;
r&SdEdkifay/
usr;f opömjyKvmT jyKvyk o f nfah eYonf 10-12-2007 &ufaeY
jzpfonf/ usr;f opömjyKvmT yg ]] 10-12-2007 aeYwiG f tNy;D tydik f
pGefYvTwfjcif;uwdpmcsKyfcsKyfí rdrd\tcGifhta&;rsm;udk pGefYvTwf
ay;tyfcJhNyD;jzpfygonf/}} [k azmfjycsufonf oufaocHtrSwf 4?
rEÅav;wdik ;f w&m;½H;k ? OD;pD;t&m&Sad &SUwGif jyKvyk cf o hJ nfh usr;f opömjyKvmT
udk &nfñTef;jcif;jzpfonf[k aumuf,lEdkifonf/ xdkusrf;opömjyK
vTmrSty pGev Yf w T jf cif;uwdpmcsKyq f o kd nfukd wifjyxm;jcif;r&Sad y/
pGev Yf w
T jf cif;pmcsKyu f kd pmcsKypf mwrf;rsm;rSwyf wkH iftufOya'yk'rf 17
(1) (c) t& rSwfyHkwif&efvdktyfNyD; xdkodkYrSwfyHkwifxm;aom
pGefYvTwfpmcsKyfudk trIwGifwifjyxm;jcif;r&Sdojzifh pGefYvTwfrIonf
txrajrmufaomaMumifh a':cifoef;onf tcsif;jzpfajrwGif
ydik qf ikd rf t
I cGit hf a&; &SNd r&J adS ernfomjzpfí a':cifv\ S wpfO;D wnf;
ydkifajrtjzpf vTJajymif;a&muf&SdoGm;rnfr[kwfay/
24

2013 odkYjzpfí a':cifoef;onf ¤if;\ydkifqdkifcGifhrsm;udk EIwfjzifh


OD;cifarmifvwf pGev
Yf w
T cf ahJ Mumif; ay:aygufonf[k jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyf
yg 4
u qH;k jzwfcjhJ cif;rSm rSeu
f efonf[k qdEk ikd rf nfr[kwaf cs/
ESifh
a':cifv(S c) txufygtaMumif;rsm;t& þtxl;t,lccH ½kH ;kH jzifh Mum;em
a':cifvSvS
onfh jyóemudk atmufygtwdkif; ajzqdkvdkufonf-
]] a':cifoef;ESihf a':cifvv S w
S \
Ykd 10-12-2007 aeYu
jyKvkyfonfhusrf;opömjyKvTm (oufaocHtrSwf 4)ESifh
(oufaocHtrSwf C)wGif azmfjycsuft& tcif;jzpf
csrf;at;ompHNrdKUe,f? arm&*D0g&yfuGuf? tuGuf
trSwf (681)? OD;ydkiftrSwf (39) [k ac:wGifaom
*&efajruGufrS a':cifoef;ydkifqdkiftusKd;cHpm;vsuf
&Sdonfh tpkudk a':cifoef;u a':cifvS (c) a':cifvv S S
odkY EIwfjzif h p G e f Y v T w f & ma&muf a Mumif ; jynf a xmif p k
w&m;vTwfawmfcsKyfu aumuf,loHk;oyfjcif;onf
rSefuefrIr&SdaMumif;/}}
þw&m;rtxl ; t,l c H r I u k d p&d w f E S i f h w uG c G i f h j yKNyD ;
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsufESifh 'Du&Dudk y,fzsuf
um rEÅav;wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\ pD&ifcsuEf iS hf 'Du&Dukd
jyefvnftwnfjyKvdkufonf/
a½SUaep&dwfusyf 50000^- owfrSwfonf/
25

w&m;rjyif q if r I
+ 2013
azazmf0g&Dv
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; 15 &uf
OD ; atmif a Zmf o d e f ; \a½S U wG i f

OD ; ck d i f r if ;
ES i f h
a':0dBudef
(¤if;\tcGihf&udk,fpm;vS,fOD;rsdK;cif) yg 77*
w&m;½Hk;u w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 \
>cif ; csuf t & rnf o nf h t cg w&m;vd k t m; ud k , f w d k i f
vma&muf & ef qif h a c:oif h j cif ;
qH k ; jzwf c suf / / tcGi&hf uk,
d pf m;vS,rf sm;onf w&m;rusix hf ;kH
Oya' trdeYf 3? enf;Oya' 1 t& trIonf uk, d pf m;vma&mufjcif;
odrYk [kwf avQmufxm;jcif; okdYr[kwf aqmif½Gufjcif;jyKEdkifonf/
okdYaomf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 \
>cif;csut
f & w&m;½k;H u trIonfu, dk w
f idk v
f ma&muf&efqifq
h v
dk Qif
trIonfukd,fwkdifvm&rnfjzpfonf/
* 2012 ckESpf? w&m;rjyifqifrItrSwf 43
+ 2011 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf 606 wGif csrSwfaom 2012 ckESpf?
{NyD v 2 &uf p J G y g rEÅ a v;wk d i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf \ trd e f Y u d k
jyifqifrI
26

2013 w&m;rusix fh ;kH Oya'trdeYf 3? enf;Oya' 1 \ >cif;csut f &


OD;cdik rf if; trIonftm; ukd,fwdkifvm&ef w&m;½kH;uñTefMum;Edkifonf/
ESifh
rvmvQif w&m;vkjd zpfygu trIuydk vyfEikd o f nf/ w&m;NyKd ijf zpfvQif
a':0dBudef (¤if;\
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f trIukd wpfzufowfppfaq;Edkifonf/ Sri Prabhu V. Dwarka
OD;rsKd;cif) yg 7 Prasad trI 3 wGif Munfhyg/

xko d Ydk trIonftm; uk,d w


f idk v
f m&ef w&m;½k;H u trdecYf srw
S f
&mwGif aumif;aom taMumif;jycsurf sm;t&om >cif;csuyf g vkyyf idk cf iG hf
ukd usio
hf ;Hk oifo h nf/ Appavoo Asary V. Sornammal Fernandez
trI 4 wGif Munfhyg/
w&m;vdjk zpfol a':0dBued f ouf½x dS if½mS ; ½Sd r½Sd jrefrmEdik if o
H m;
tjzpf pGev
Yf w
T o
f mG ;jcif; ½Sd r½Sd wkrYd mS aumif;aom taMumif;jycsuf
rsm;omjzpfonf/ a':0dBudeftm; ukd,fwkdif ½kH;a½SUodkYvma&muf&ef
qifhqkdrnfqkdygu tqkdygtcsufrsm;ukd xif½Sm;ay:vGifaprnfh
Oya'ESifhnDaom wifjycsufrsm;ukd jyKvkyfEdkifrnfjzpfonf/
avQmufxm;oltwGuf - OD;wif0if;?
w&m;vTwfawmfa½SUae
avQmufxm;cH&ol(1)twGuf - OD;Zrm?
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&ol(2)twGuf - OD;odef;OD;?
w&m;vTwfawmfa&SUae
27

avQmufxm;cH&ol (3) twGuf - udk,fwdkif (rvm) 2013


avQmufxm;cH&ol(4 rS 7)twGuf - a':&D&w D if OD;cdik rf if;
ESifh
w&m;vTwfawmfa&SUae(ud, k pf m;)
a':0dBudef (¤if;\
OD;armifyk? tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
w&m;vTwfawmfa&SUae OD;rsKd;cif) yg 7
rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf \ 2011 ck E S p f ?
w&m;rBu;D rItrSwf 606 wGif a':0dBued u f ¤if;\tcGi&hf ud,
k pf m;vS,f
OD;rsKd;cifrSwpfqifh OD;cdkifrif; yg 7 OD;tay: ajrvufa&muf&vdkrI
pG J q d k o nf /
rlvtrIwGif w&m;vdka':0dBudefu OD;rsKd;ciftm; vTJtyf
xm;onfh udk,fpm;vS,fvTJpmwifoGif;jcif;tay: w&m;NydKifrsm;jzpfMu
aom OD;ckdifrif;ESifh OD;odef;xGef;OD;u uefYuGufaMumif;? Oya'ESifhtnD
w&m;vdk a':0dfBudefudk twnfjyKNyD;rSom Oya'ESifhtnD w&m;r
udk,fpm;vS,fpmwifoGif;&ef ñTefMum;oifhaMumif; uefYuGufvTm
wifoGif;onf/
rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;u a':0dBudefrS OD;rsKd;ciftm;
vTJtyfxm;onfh 12-12-1995 &ufpGJyg taxGaxGudk,fpm;vS,f
vTJpmrl&if;&Sd a':0dBudef\vdyfpmonf tqdkvTmwGif azmfjyxm;aom
a':0dBudef\ vdyfpmESifhrwlnDjcif;rSm taxGaxGudk,fpm;vS,fpm
vTJtyfonfhaeYrS w&m;pGJqdkaomaeY 15-11-2011aeYtxd 16 ESpf
Mumjrifv
h su&f adS eNy;D jzpfí vdypf majymif;a½TUjcif; jzpfaumif;jzpfEikd af Mumif;?
2007 ck E S p f ? w&m;rBuD ; rI t rS w f 525 wG i f w&m;Nyd K if t jzpf
28

2013 a':0dBued tf m; qifah c:&mwGif qifph mtwnfrjzpfjcif;aMumifh a':0dBued rf S


OD;cdik rf if; vT J t yf o nf q d k a om w&m;rud k , f p m;vS , f p mud k w&m;½H k ; u
ESifh
vufrcHjcif;jzpfaMumif;? ,cktrIwGif w&m;vdktNzpf w&m;pGJqdkjcif;
a':0dBudef (¤if;\
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f jzpfaMumif;? a':0dBudef\orD;jzpfol a':MuLMuLvif;ESifh w&m;vdku
OD;rsKd;cif) yg 7 taxG a xG u d k , f p m;vS , f v T J p may;tyf o l q d k a om OD ; rsKd ; cif w d k Y \
usrf;usdefvTmygazmfjycsuft& taxGaxGudk,fpm;vS,fpm vTJtyfol
a':0dBudefonf ouf&Sdxif&Sm;&SdaeNyD; OD;rsKd;ciftm; vTJtyfxm;onfh
taxGaxGudk,fpm;vS,fpmudk jyefvnf½kyfodrf;NyD;aMumif; wifjy
xm;jcif ; r&S d a Mumif ; jzif h a':0d B ud e f \ tcG i f h & ud k , f p m;vS , f tjzpf
cGifhrjyK&eftaMumif;r&Sdojzifh OD;rsKd;cifu w&m;rudk,fpm;vS,fpm
vTtJ yfjcif;udk cGijhf yKEikd &f eftwGuf a':0dBued uf kd qifah c:twnfjyK&ef
rvdkaMumif; oHk;oyfcJhonf/
þjyifqifrw I iG f avQmufxm;ol\a&SUaeu oufaocHOya'
yk'fr 3 wGif t"dyÜm,fzGifhqdkxm;onfh oufaocHtaxmuftxm;
qdkonfh pum;&yfü usrf;usdefvTmryg0ifojzifh a':0dBudefouf&Sd
xif & S m ;&S d a Mumif ; ud k a':0d B ud e f \ orD ; jzpf o l a':MuLMuLvif ; \
usrf;usdefvTmudk tajcjyKí rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu
qH;k jzwfcjhJ cif;onf Oya'ESirhf nDygaMumif;? OD;rsK;d ciftm; ud, k pf m;vS,f
vTJpmay;tyfol a':0dBudefonf vGefcJhaomESpf 20 cefYuwnf;
u Immigrant Visa jzifh jrefrmEdkifiHrS xGufcGmoGm;oljzpfí jrefrm
EdkifiHom;tjzpf qufvuf&yfwnfjcif; &Sd r&Sd rodEdkifbJ tcsif;jzpf
ajrtm; vufa&muf&vdkrIpGJqdkaomtrIwGif wifjyaom taxGaxG
29

udk,fpm;vS,fpmudk vufcHcGifhjyKonfrSm rSm;,Gif;ygaMumif; t"du 2013


xm;avQmuf v J o nf / OD;cdik rf if;
ESifh
trS w f ( 1) jyif q if r I a vQmuf x m;cH & ol j zpf a om rl v ½H k ; a':0dBudef (¤if;\
w&m;vd\ k a&SUaerS ,cif 2007 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 525 wGif tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
OD;rsKd;cif) yg 7
w&m;NydKifwpfOD;jzpfol a':0dBudef\ taxGaxGudk,fpm;vS,fpm&ol
OD;rsK;d cifu ,cktrIwiG f wifoiG ;f onfh taxGaxGu, kd pf m;vS,v f pJT m
rl&if;tm; txm;rSm;um &SmrawGUojzifh rdwÅLudkwifoGif;cJh&aMumif;?
xyfraH wmif;cHí a&muf&v dS maom ud, k pf m;vS,pf mwGif EdBk wyD AÁvpf
wpfOD;om vufrSwfa&;xdk;ay;ydkYojzifh ,cifw&m;½Hk;u vufrcHjcif;
jzpfaMumif;? ,ckjyefvnf&SmazGawGU&Sdojzifh wifjyaom udk,fpm;vS,fpm
rl&if;ESihf oufqdkifjcif;r&SdaMumif;? vufrcHcJhaom udk,fpm;vS,fvTJpmudkyif
,ck k w pf z ef wif o G i f ; jcif ; jzpf o nf [ k ,l q í uef Y u G u f j cif ; om
jzpfaMumif;? uset f aMumif;jycsurf sm;rSm trItm; oufaocHcsurf sm;
&,lNyD; qHk;jzwf&rnfhtcsufrsm;omjzpfaMumif;? jynfolUw&m;olBuD;tzGJU
ñTefMum;csuftrSwf 18 yg twdkif; acsvTmrwifoGif;bJ yPmr
uefYuGufvTmjzifh w&m;rudk,fpm;vS,fvTJpmudk uefYuGufjcif;tm;
vufcHpOf;pm;&efroifhygaMumif;jzifh jyifqifrIudk yvyfay;yg&ef
avQmuf v J o nf /
trSwf(2) avQmufxm;cH&ol\a&SUaeu avQmufxm;ol
wifjyonfhtwdkif; axmufcHavQmufvJcJhNyD; OD;rsKd;ciftm; vTJtyf
onfh udk,fpm;vS,fpmonf 1995 ckESpfuwnf;u ay;tyfxm;
30

2013 aomaMumifh a':0dBudefonf ,aeYtcsdefxd ouf&Sdxif&Sm; &Sd r&Sd


OD;cdik rf if; ESifh ,ck trIpGJqdk&ef vTJtyfxm;jcif;&Sd r&Sd ar;jref;&ef vdktyfonfh
ESifh
twGuf rlv½Hk;taejzifh w&m;½Hk;rsm; vufpGJtydk'f 181 t&
a':0dBudef (¤if;\
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f a':0d B ud e f t m; ½H k ; a&S U od k Y ac:,l p H k p rf ; ar;jref ; oif h y gaMumif ; jzif h
OD;rsKd;cif) yg 7 jyif q if r I t m; cG i f h j yK&ef axmuf c H a vQmuf v J c J h o nf /

trSwf(4? 5? 6? 7) avQmufxm;cH&olwdkY\ a&SUaeuvnf;


taxGaxGu, kd pf m;vS,v f pJT mrl&if;ESit hf wl ud, k pf m;vS,v f t JT yfc&H
ol\ usr;f used v f mT wifjyjcif;rSm w&m;rusix hf ;kH trdeYf 3? enf;Oya' 1
ESit
hf nD w&m;vdjk yKvyk Nf y;D trIpq JG &kd ef vdt
k yfaomtaxmuftxm;
tjzpf wifjyjcif;jzpfNyD; oufaocHOya't& vufrcHxdkufaom
pm&Gufpmwrf;jzpfonf[k rqdkEdkifygaMumif;? a':0dBudef ouf&Sd
xif&mS ;r&Sad Mumif;? a':0dBued u f ud, k pf m;vS,v f pJT m ½kyof rd ;f Ny;D aMumif;?
Immigrant Visa jzifh xGufcGmoGm;aMumif;udk uefYuGufoluom
oufaoxif&Sm;jy&efjzpfaMumif;jzifh a&;om;avQmufvJcsufudk
OD;armifyk? w&m;vTwfawmfa&SUaerSwpfqifh wifoGif;cJhonf/
rlvtrIwGif w&m;vdka':0dBudefrS 12-12-1995 &ufpGJyg
taxGaxGu, kd pf m;vS,pf mjzifh tyfEiS ;f cH&ol OD;rsK;d cifu w&m;vd\
k
tcGifh&udk,fpm;vS,ftjzpf w&m;vdkudk,fpm; tqdkvTma&;om;
wifoGif;NyD; trIudk pGJqdkonf/
,cif rEÅav;wdkif;w&m;½Hk; 2007 ckESpf? w&m;rBuD;rI
trSwf 525 wGif w&m;NyKd it
f jzpfyg0ifaom a':0dBued t
f m; qifah c:&m
31

qifhpmtwnfrjzpfjcif;aMumifh a':0dBudefrS vTJtyfonfqdkaom 2013


w&m;rudk,fpm;vS,fpmudk w&m;½Hk;u vufrcHcJhonfhudpö&SdcJhaMumif; OD;cdik rf if;
ESifh
ES p f z uf w if j ycsuf t & ay:ayguf o nf /
a':0dBudef (¤if;\
w&m;vdka':0dBudefu OD;rsKd;ciftm; vTJtyfaom taxGaxG tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
ud k , f p m;vS , f v T J p monf rl v rI r pG J q d k r D 1995 ck E S p f u wnf ; u OD;rsKd;cif) yg 7

ay;aom ud, k pf m;vS,v f pJT mjzpfí ,cktrIpq JG akd omaeY 15-11-2011


aeYwiG f taxGaxGu, kd pf m;vS,pf m vTtJ yfonfrmS 16 ESprf Q Mumjrifh
vsuf & S d o nf /
oufaocHtufOya'yk'fr 85 t& EdkBwDyAÁvpf odkYr[kwf
w&m;½H;k w&m;rw&m;olBu;D ? &mZ0wfw&m;olBu;D ? jynfaxmifpjk refrm
EdkifiH\ udk,fpm;vS,fa&SU arSmufwGifcsKyfqdkí ,if;u rSefuefaMumif;
wm0efcv H ufrwS af &;xdk;xm;aom ud, k pf m;vS,pf mudo k m rSeu
f efaMumif;
oufaoxif&Sm;jy&efrvdkbJ vufcHpOf;pm;Edkifonf/ xdkjy|mef;csuf
ES i f h rnD ñ G w f v Qif rS e f a Mumif ; ouf a oxif & S m ;jyoapNyD ; rS o m
ud k , f p m;vS , f p mud k vuf c H p Of ; pm;Ed k i f r nf j zpf o nf /
,cktrIwGif OD;rsKd;cifwifjyonfh a':0dBudefu ay;tyf
onf q d k a om taxG a xG u d k , f p m;vS , f p mrS m ]] Attestation No-
387/95 }} jzifh jrefrmEdkifiHoH½Hk; yxrtwGif;0efu rSefuefaMumif;
xyfqifhvufrSwfa&;xdk;xm;aom udk,fpm;vS,fvTJpmjzpfí txuf
azmfjyyg oufaocHtufOya'yk'fr 85 jy|mef;csuft& taxGaxG
udk,fpm;vS,fvTJpmudk rSefuefaMumif;vufcHEdkifonf/
32

2013 odaYk omf y#dnmOftufOya'yk'rf 201 wGif atmufygtwdik ;f


OD;cdik rf if; jy|mef ; xm;onf -
ESifh ]] tBuD ; tuJ u ay;xm;aom tcG i f h t mPmud k
a':0dBudef (¤if;\
½kyfodrf;jcif;aMumifhjzpfap? udk,fpm;vS,fu udk,fpm;vS,f
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
vk y f i ef ; ud k aqmif ½ G u f & ef jiif ; y,f j cif ; aMumif h j zpf a p?
OD;rsKd;cif) yg 7
udk,fpm;vS,fvkyfief;NyD;qHk;jcif;aMumifhjzpfap? tBuD;tuJ
odkYr[kwf udk,fpm;vS,fwpfOD;OD;aoqHk;jcif; odkYr[kwf
pdwfayghoGyfoGm;jcif;aMumifhjzpfap? tBuD;tuJonf a<u;
rqyfEdkifonfh tifapmfv0ifwdkYtm; a<u;NrDrSuif;vGwfap&ef
twnfjzpfvsuf&SdaomOya'wpf&yf&yft& a<u;rqyfEdkif
onfh tifapmfv0ifjzpfaMumif; pD&ifqHk;jzwfjcif;cH&jcif;
aMumifhjzpfap udk,fpm;vS,fcefYxm;jcif;onf qHk;cef;wdkif
a&muf o nf / }}
txufyg jy|mef;csut
f & OD;rsK;d ciftm; vGecf ahJ om 16 ESpcf efY
uwnf;u udk,fpm;vS,fvTJpmay;jcif;jzpfí udk,fpm;vS,fvTJ
pmay;ol a':0dBudefonf ,ckouf&Sdxif&Sm;&Sd&efvdkonf/
w&m;½Hk;&Sd rIcif;rsm;wGif vdkufygaqmif½Guf&ef vTJtyfxm;
onfh ud, k pf m;vS,f odrYk [kwf a&SUaeonf ¤if;tm;vTt J yfxm;aom
trIonfaoqH;k onfEiS w hf pfNyKd ief uf trIwiG f qufvufaqmif½u
G f
&ef vkyfydkifcGifhr&Sdawmhay/ trIonfaoqHk;onfESifhwpfNydKifeuf
ud,
k pf m;vS,v f tJT yfjcif;ukeq
f ;kH onf/ MESSRS. N.C .BEHARA
& SONS V U TUN NYOE trI (1) udk &nfñTef;onf/
(1) 1961 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-224(vTwfawmf)/
33

rlv½H;k u a':0dBued o f nf ouf&x dS if&mS ;&Sad eoljzpfaMumif;? 2013


a':MuLMuLvif;ESihf OD;rsK;d cifw\
Ykd usr;f used vf mT t& vufccH jhJ cif;onf OD;cdik rf if;
ESifh
oufaocHOya'yk'fr 3 ygjy|mef;csufESifhnDñGwfjcif;r&Sday/
a':0dBudef (¤if;\
usrf;usdefvTmonf oufaocHOya'yk'fr 3 wGif t"dyÜm,f tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
OD;rsKd;cif) yg 7
zGiq
hf x
kd m;onfh ]] oufaocHtaxmuftxm;}}qdak om pum;&yfwiG f
tusK;H r0ifojzifh Oya'u twdtvif;cGijhf yKxm;onfu h pd rö sm;rS ty
ouf a ocH t axmuf t xm;tjzpf vuf c H E d k i f r nf r [k w f a cs/
a':cifvSjrifh ESifh a':ñGefYat;pdk; yg 7 trI 2 udk &nfñeT ;f onf/
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 19 t& vHkavmufonfh
taMumif;&Syd gu w&m;½H;k onfrnfonft h cgrqdk avsmu f efoifjh rwf
aom pnf;urf;csurf sm;owfrw S í
f oD;jcm;taMumif;jcif;&m odrYk [kwf
taMumif;jcif;&mrsm;udk usrf;usdefvTmjzifh oufaoxif&Sm;jy&efaomf
vnf;aumif;? oufaowpfOD;\ usrf;usdefvTmudk trIMum;em&m
wGif zwfMum;ap&efaomfvnf;aumif; trdecYf srw S Ef ikd o
f nf/ wpfenf;
qdkaomf taMumif;jcif;&mwpf&yf&yfudk usrf;usdefvTmjzifh oufao
xif&mS ;jyap&ef w&m;½H;k u trdecYf srw S Ef ikd o
f nf/ od&Yk mwGif w&m;½H;k
u xdo k t
Ykd rderYf csvQif taMumif;jcif;&mwpf&yfukd usr;f used v f mT jzifh
oufaoxlcGifhr&Sday/
odkYjzpfí a':0dBudefrSm ouf&Sdxif&Sm;&SdaeoljzpfaMumif;

(2) 1994 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-26/


34

2013 ud,
k pf m;vS,pf m&ol OD;rsK;d cifEiS ahf ':0dBued \
f orD;jzpfol a':MuLMuLvif;
OD;cdik rf if; wdkY\ usrf;usdefvTmjzifh vufcHí r&EdkifaMumif;jrifomayonf/
ESifh
a':0dBudef (¤if;\ tqd k y g taxG a xG u d k , f p m;vS , f p mrS m rl v rI r pG J q d k r D
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f 1995 ckESpfu ay;tyfcJhaom udk,fpm;vS, fpmjzpfí ,ckrlvrI
OD;rsKd;cif) yg 7
2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItwGuf ay;tyfonf[yk if aumuf,&l ef
cJ,Of;onf/
trIwGif ay:aygufcsuft& EdkifiHjcm;wGifa&muf&Sdaeol
w&m;vdka':0dBudef\ taxGaxGudk,fpm;vS,fpmrSm ESpftwefMum
aeNyjD zpfí toufxif&mS ; &Sd r&SEd iS hf jrefrmEdik if o
H m;tjzpf pGev
Yf w
T f
oGm;jcif; &Sd r&Sw
d u
Ykd kd xif&mS ;ay:vGiaf prSom rlvtrItm; w&m;vdk
tjzpf w&m;pGJqdkcGifh &Sd r&Sd ay:aygufrnfjzpfonf/
tcGi&hf ud,
k pf m;vS,rf sm;onf w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 3?
enf;Oya' 1 t& trIonf udk,fpm;vma&mufjcif; odkYr[kwf
avQmufxm;jcif; odkYr[kwf aqmif½Gufjcif;jyKEdkifonf/
odkYaomf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 \
>cif;csut
f & w&m;½H;k u trIonfu, kd w
f ikd v
f ma&muf&ef qifq
h v
kd Qif
trIonfudk,fwdkifvm&rnfjzpfonf/
w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 3? enf;Oya'1\ >cif;csut f &
trIonftm; ud, k w
f ikd v
f m&ef w&m;½H;k u ñTeMf um;Edik o
f nf/ rvmvQif
w&m;vdkjzpfygu trIudkyvyfEdkifonf/ w&m;NydKifjzpfvQiftrIudk
35

wpfzufowf ppfaq;Edkifonf/ Sri Prabhu V. Dwarka Prasad 2013


trI 3 wGifMunfhyg/ OD;cdik rf if;
ESifh
xdo k Ykd trIonftm; ud,
k w
f ikd v
f m&ef w&m;½H;k u trdecYf srw
S f a':0dBudef (¤if;\
&mwGif aumif;aomtaMumif;jycsurf sm;t&om >cif;csuyf g vkyyf ikd cf iG hf tcGi&hf ud, k pf m;vS,f
OD;rsKd;cif) yg 7
udk usio
hf ;kH oiho f nf/ Appavoo Asary V. Sornammal Fernandez
trI 4 wGifMunfhyg/
odjYk zpfí rlvrIwiG f w&m;vdjk zpfol a':0dBued f ouf&xdS if&mS ;
&Sd r&Sd ?jrefrmEdkifiHom;tjzpf pGefYvTwfoGm;jcif; &Sd r&Sd wdkYrSm
aumif;aomtaMumif;jycsurf sm;omjzpfonf/ a':0dBued t f m; ud,k w
f ikd f
½Hk;a&SUodkY vma&muf&ef qifhqdkrnfqkdygu tqdkygtcsufrsm;udk
xif&Sm;ay:vGifaprnfh Oya'ESifhnDaom wifjycsufrsm;udk jyKvkyf
Edik rf nfjzpfonf/
txufygtaMumif;rsm;aMumifh a':0dBudeftm; qifhac:
twnfjyKjcif;aqmif½Guf&ef rvdktyfaMumif;jzifh a':0dBudef\
tcGi&hf ud,
k pf m;vS,f OD;rsK;d cif\ w&m;rud,
k pf m;vS,v
f pJT mudk cGijhf yK
í trItm; qufvufaqmif½GufoGm;&ef rEÅav;wdkif;a'oBuD;
w&m;vTwfawmfu trdefYcsrSwfcJhjcif;tm; y,fzsuf&efjzpfonf/
xdkYaMumifh þjyifqifrIudkcGifhjyKí rEÅav;wdkif;a'oBuD;
w&m;vTwfawmf\ 2-4-2012 &ufpGJyg trdefYudky,fzsufNyD;
(3) A.I.R 1919 Patna-36
(4) A.I.R 1933 Madras-821
36

2013 a':0dBudeftm; toufxif&Sm; &Sd r&SdESifh jrefrmEdkifiHom;tjzpfrS


OD;cdik rf if; pGev
Yf w
T o
f mG ;jcif; &Sd r&Sd wifjyEdik &f eftwGuf ½H;k a&SUa&muf&&dS ef w&m;r
ESifh
usifhxHk;Oya'trdefY 3? enf;Oya' 1 >cif;csuft& qifhac:
a':0dBudef (¤if;\
tcGi&hf ud, k pf m;vS,f aqmif½GufoGm;&ef ñTefMum;vdkufonf/
OD;rsKd;cif) yg 7
a&SUaep&dwfusyf 10000^- owfrSwfonf/
37

w&m;rtxl ; t,l c H r I + 2013 ckESpf


pufwifbmv
9 &uf
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ;
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; omaX;? OD ; pd k ; ñG e f Y ? OD ; jrod r f ; ? OD ; jrif h a tmif ?
OD ; atmif a Zmf o d e f ; ES i f h O D ; jrif h [ ef w d k Y a ½S U wG i f

a':csKd c sKd p ef ;
ES i f h
OD;wdk;vGifyg 2 *

uif ; 0ef r if ; BuD ; OD ; aumif ; jyKpk o nf h ]]oH k ; q,f h a v;apmif w G J


tarGrIcef;"r®owfBuD;}} wGifyg&Sdonfh ]]tdrfaxmifBuD;}}
nff u d k t*Fvdyfbmomjzifh]] previously married }}
qdkon
]]td r f a xmifusNyD
u sNyD; aom}} [k bmomjyef q d k c suf r S m

* 2013 ckESpf? w&m;rtxl;t,lcHrItrSwf - 13


+ 20102ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 38 wGif csrSwfaom 2012 ckESpf?
ZGefv 26 &ufpJGyg jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsufESihf
'Du&Dukd t,lcHrI/
38

2013 wdusjynfhpHkrIr&Sdjcif;? tdrfaxmifBuD;vifudk a widower


a':csKdfcsKdpef;
or divorcee [k v nf ; aumif ; ? td r f a xmif B uD ; r,m;ud k
ESihf
a widow or divorcee [k v nf ; aumif ; ? t*F v d y f b mom
OD;wdk;vGifyg 2
jyef q d k r S rS e f u ef j cif ; /
'kw,
d r,m;ESiv hf ufxyfpOf yxrr,m;ESihf aygif;oif;q
qJJ
vifonf rkqdk;zdk? wpfckvyfr[kwfojzifh tdrfaxmifBuD;
vif r[k w f j cif ; /
qHk;jzwfcsu
suf / / uif;0efrif;Bu;D OD;aumif;jyKpak om ]]oH;k q,fah v;
apmifwGJtarGrIcef;"r®owfBuD;}}\ tcef; 11? yk'fr 257 ü
]]tdraf xmifBu;D vifr,m;}}udk a husband and wife who have both
been previously married [l í vnf ; aumif ; ? yk ' f r 261 ü
]]tdrfaxmifBuD;a,musfm;udk a previously married man [lí
vnf;aumif;? yk'rf 262 ü ]] tdraf xmifBu;D rde;f r}} udk a previously
married woman [l í vnf ; aumif ; t*F v d y f b momjzif h
bmomjyefqdkazmfjyxm;onfudk awGY&onf/
_ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
_ _ _ _ _ _ _ _
39

txufüudk;um;azmfjyaom uif;0efrif;BuD;OD;aumif;jyKpk 2013


a':csKdfcsKdpef;
aom ]]oHk;q,fhav;apmifwGJtarGrIcef;"r®owfBuD;}} yk'rf 257 rS
ESihf
262 ü bmomjyefxm;onfh previously married [laompum;&yf OD;wdk;vGifyg 2
onf ]]tdrfaxmifBuD;}} jzpfonf/ ]]tdrfaxmifusNyD;aom}} [lí
bmomjyefxm;csufrSm rSm;,Gif;onf/ wdusjynfhpHkrI r&Sdacs/

xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / trSwf(1)t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGif
onf yxr r,m;a':&DjrESifh uGm&Sif;jcif;r&Sdí rkqdk;zdk? wpfckvyf
a,musf m ;rjzpf E d k i f a y/ jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf \
pD&ifcsufwGif ]]trSwf (1) t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGif (c) OD;pdefwdk;
ESifh trSwf(2) t,lcHw&m;NydKif a':&DjrwdkY vifr,m;tjzpf
aygif;oif;aepOf OD;wdk;vGifonf t,lcHw&m;vdka':csKdcsKdpef;ESifh
xyfrHvufxyfaMumif;}} [k azmfjyxm;&m xdktaMumif;jcif;&mudk
axmufcsifhygu a':&DjrESifh aygif;oif;vsuf&SdpOf t,lcHw&m;vdk
a':csKcd sKpd ef;ESihf xyfrv
H ufxyfaom OD;wd;k vGio
f nf txuf azmfjyyg
a'gufwm{armif\ jrefrmAk'¨bmomw&m;Oya'usrf;wGif azmfjy
xm;onfhtwdkif; ]]rkqdk;zdk? wpfckvyfa,musfm;}} r[kwfonfrSm
,HkrSm;zG,fr&Sdacs/ OD;wdk;vGifonf rk q k d ; zk d widower vnf; r[kwf?
wpf c k v yf divorcee vnf ; r[k w f o jzif h ]]td r f a xmif B uD ; }}
r[kwfaMumif; ay:aygufonf/
40

2013 t,lcHw&m;vdkrsm;twGuf - OD;pHwif?


a':csKdfcsKdpef; w&m;vTwfawmfa½SUae
ESihf
t,lcHw&m;NydKifrsm;twGuf - OD;rif;vGif?
OD;wdk;vGifyg 2
w&m;vTwfawmfa½SUae
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;? 2010 jynfhESpf? w&m;rBuD;rI
trSwf 2 wGif t,lcw H &m;vdk a':csKcd sKpd ef;u t,lcw H &m;NyKd irf sm;
jzpfMuaom OD;wd;k vGi(f c)OD;pdew f ;kd ESihf ZeD;a':&Djrwdt
Yk ay: vifr,m;
uGm&Si;f jywfpaJ y;apvdrk EI iS hf yg&if;ypön;f rsm; cGaJ 0ay;apvdrk I pGq
J &kd m
vifr,m;uGm&Sif;jywfpJap&ef 'Du&DcsrSwfay;cJhaomfvnf; yg&if;
ypönf;rS 9 yHk2 yHkcGJa0ay;ap&ef oufomcGifhudkyvyfcJhonf/
a':csKcd sKpd ef;u yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfodkY 2011 ckESpf?
w&m;ryxrt,lcHrItrSwf 54 jzifhvnf;aumif;? jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfodkY 2012 ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 38
jzifv
h nf;aumif; t,lcaH omfvnf; atmifjrifrrI &&Sad cs/ xdaYk Mumifh
txl;t,lc0H ifciG jhf yK&ef 2012 ckEpS ?f w&m;rtaxGaxG avQmufvmT
(txl;) trSwf 273 wGif avQmufxm;aomtcg atmufyg
jyóemudk jyefvnfppd pfMum;emEdik &f ef txl;t,lc0H ifciG jhf yKco hJ nf-
]] a':csKcd sKpd ef;ESihf vufxyfpOf yxrr,m; a':&DjrESihf
aygif;oif;qJjzpfonfh OD;wdk;vGiftm; tdrfaxmifBuD;
jzpfaMumif; jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu
aumuf,lcJhjcif;onf rSefuefjcif;&Sd r&Sd/}}
41

t,lcHw&m;vdk\a&SUaeu uif;0efrif;BuD;OD;aumif;jyKpk 2013


aom oH;k q,fah v;apmifwJG tdrrf cI ef;"r®owfusr;f Bu;D \ tcef; 11? a':csKdfcsKdpef;
ESihf
yk'fr 257 ü tdrfaxmifBuD;vifr,m;? yk'fr 262 ü tdrfaxmifBuD;
OD;wdk;vGifyg 2
a,musmf ;? tdraf xmifBu;D rde;f rwdu
Yk kd Previously married [k bmom
jyefqdkazmfjyxm;aMumif;? r{ñG e f Y E S i f h armif w k y f j zLtrI(1) wGif
Previously married [k azmfjyjcif;onf tdrfaxmifBuD;jzpfaMumif;
azmfjyjcif;jzpfNyD;? tdrfaxmifjyKzl;ol[k azmfjyjcif;r[kwfaMumif;?
jref r mtbd " mef t usOf ; csKyf ? twG J 5 ? pmrsuf E S m 194 wG i f
tdraf xmifBu;D udk tdraf xmifysuNf y;D aoma,musmf ; odrYk [kwf rde;f r[k
t"dymÜ ,fziG qhf x
kd m;ojzifh vif odrYk [kwf r,m; aoqH;k jcif; odrYk [kwf
uGm&Sif;jcif;udkqdkvdkaMumif;? a'gufwm {armif\ jrefrmAk'¨bmom
w&m;Oya'usrf;pmrsufESm 65 wGif tdrfaxmifBuD;vifjzpfoludk
a widower or divorcee [lívnf;aumif;? tdrfaxmifBuD;r,m;udk
a widow or divorcee [lívnf;aumif; jyqdkxm;aMumif;? odkYjzpfí

r,m; odkYr[kwf cifyGef;ESifh uGm&Sif;NyD;ol? r,m; odkYr[kwf cifyGef;


aoqH k ; ol o nf td r f a xmif B uD ; jzpf a Mumif ; ? yxrr,m;ES i f h
aygif;oif;qJjzpfoo l nf tdraf xmifBu;D r[kwaf omaMumifh OD;wd;k vGif
onf yxrr,m;a':&DjrESihf aygif;oif;aepOf t,lcHw&m;vdk
a':csKdcsKdpef;ESifh xyfrHvufxyfjcif;jzpfaomaMumifh tdrfaxmifBuD;
r[kwfaMumif;/ odkYjzpfí jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\

(1) 1897-1901 ckESpf? txufjrefrmjynfpD&ifxHk;rsm;?twGJ-2? pm-39/


42

2013 qH;k jzwfcsuof nf rSeu f efjcif;r&S[ d k Mum;emcJah om jyóemudk ajzqdk


a':csKdfcsKdpef; oifhaMumif;? jrefrm"avhwHk;wrf;Oya'wGif r,m;NydKifrsm;\ tae
ESihf
txm;ESifh pyfvsOf;í armif z d k ; ñT e f Y E S i f h rapmwif t rI (2) wGif
OD;wdk;vGifyg 2
r,m;ESpOf ;D teuf 'kw, d r,m;onf yxrr,m;ESihf wef;wltcGiahf &;
&So
d nf[k qH;k jzwfcahJ Mumif;? xdt k rIwiG f r,m;ESpaf ,mufEiS hf vif\
a0pkrmS yxrr,m;ESihf aygif;oif;pOf jzpfxeG ;f aomypön;f ü vifu
2 3 1
6
yH
?
k yxrr,m;u 6
yH?
k 'k w ,
d r,m;u 6
yHk &cGi&hf adS Mumif;
qHk;jzwfcJhaMumif;? acsvTmtydk'f 5 wGifazmfjycsuft& OD;wdk;vGif
ESihf yxrr,m; a':&DjrwdkY\vufxufyGm;ypönf;rsm;&SdaMumif;
ay:aygufojzifh 'kwd,r,m;jzpfol t,lcHw&m;vdk a':csKdcsKdpef;
1
onf tqdkygypönf;rsm;\ 6 yHk udk &xdkufaMumif; yPmr'Du&D
csrSwfoihfaMumif;jzifh avQmufvJwifjyonf/
t,lcHw&m;NydKifrsm;\a&SUaeu r{ñGefYESifh armifwkyfjzL
trI (1) wGif tysKd? vlysKdtjzpf xdrf;jrm;olrsm;ESifh vif odkYr[kwf
r,m;wpfa,mufu tdraf xmifjyKz;l oljzpfonhw f ikd f ¤if;\cifyeG ;f u
tysKd odrYk [kwf vlysKjd zpfygu i,fvifi,fr,m;[kyif ac:qdo k nf[k
jyqdkjcif;jzpfaMumif;? ,cktrIwGif OD;wdk;vGifonf ZeD;a':&DjrESifh
uGm&Si;f jcif;rjyK&ao;onft h wGuf tdraf xmifBu;D r[kw[ f k qdyk gu
t,lcHw&m;vdka':csKdcsKdpef;ESifh OD;wdk;vGifwdkYudk i,fvifi,fr,m;
[koabmxm;&ef jzpfEdkif? rjzpfEkdifudk pdppfoifhaMumif;? t,lcH
w&m;vdb k ufrS jrefrmtbd"meftwGJ 5? pmrsuEf mS 194 yg t"dymÜ ,f
(2) twGJ 3? &efukefpD&ifxHk;? pm-160(162-163)/
43

zGifhqdkcsufudk wifjyxm;&m jrefrmpmtzGJU\ jrefrm-t*Fvdyf 2013


tbd"mefü tdraf xmifBu;D udk big family, the first marriage [k a':csKdfcsKdpef;
ESihf
teufziG q hf o
kd nft
h wGuf tdraf xmifBu;D onf wpfcv k yf? wpfvifumG ?
OD;wdk;vGifyg 2
rkqdk;zdk? rkqdk;r[kteuf t"dyÜm,fr&aMumif;? odkYjzpfí ta&;,l
avmufaom jyóemtwGuf oifjh rwfavsmu f efaom qH;k jzwfcsuf
csrw
S o f ifah Mumif;? tqdv k mT tyd'k f 5 wGif t,lcw H &m;vdu k ypön;f
14 rsK;d wifjy&m t,lcw H &m;NyKd iw f u Ykd vufxufymG ;ypön;f tenf;
i,fom&SdaMumif; jiif;qdkxm;aomfvnf; w&m;½Hk;u ypönf;ESifh
pyf v sOf ; í jiif ; csuf x k w f c J h j cif ; r&S d a Mumif ; ? t,l c H w &m;vd k
a':csKdcsKdpef;tm; jyefvSefppfar;&mwGif xGufqdkcsuft&vnf;
rnfonfyh pön;f rsm;onf t,lcw H &m;NyKd irf sm;\ vufxufymG ;ypön;f
jzpfonf[k wdwdusus wifjyEdkifjcif;r&SdaMumif;? w&m;rusifhxHk;
Oya'trdefY 20? enf;Oya' 18 wGifypönf;cGJa0a&;twGuf
ypönf;pm&if;aumuf,l&ef yPmr'Du&DcsrSwfEdkifonf[k jy|mef;
xm;jcif;r&Sad Mumif;? odjYk zpfí t,lcw H &m;vdk awmif;qdo k nft
h wdik ;f
'Du&DcsrSwf&ef rjzpfEdkifonfhtwGuf cGJa0ay;&rnfhypönf;ESifh
pyfvsO;f í jiif;csux f w
k í f tqH;k tjzwfay;&ef ñTeMf um;oifah Mumif;
jzifh avQmufvJwifjyonf/
tqdkvTmwGif w&m;NydKiftrSwf (1) OD;wdk;vGifESifh w&m;NydKif
trSwf (2) a':&Djrwdo
Yk nf vifr,m;jzpfaMumif;? w&m;NyKd iOf ;D wd;k vGif
u a':&Djrtm;uGm&Si;f Ny;D w&m;vdt
k m; vufxyf,rl nf[k ajymqdu k m
vifr,m;tjzpf aexdkifcJh&mrS w&m;vdkwGif ukd,f0ef&vmojzifh
44

2013 6-10-2009 aeYü awmifiNl rKd Ue,fw&m;½H;k wGivf ufxyfcMhJ uaMumif;?


a':csKdfcsKdpef; xdkYaemuf w&m;vdktm; w&m;NydKiftrSwf (2) a':&Djr&Sd&m ¤if;\
ESihf
aetdrfwGif OD;wdk;vGifu pGefYypfxm;cJhaMumif;? auR;arG;axmufyHhrI
OD;wdk;vGifyg 2
r&SdaMumif;? w&m;NydKifOD;wdk;vGifonf w&m;vdktm; udk,fpdwfqif;&J
atmif yxrr,m;a':&DjrESifh &efwdkufay;jcif;? yxrZeD;rS qJqdk
Budrf;armif;onfudk wm;jrpfrIr&SdbJ a&SmifxGufoGm;jcif; ponfh
tdrfaxmifa&;jypfrIrsm;aMumifh uGm&Sif;jywfpJNyD; yg&if;ypönf;rS 9 yHk
2 yHk jzpfonft h wGuf aiGusyf 234.45 ode;f &vdak Mumif;jzifh w&m;vdk
a':csKdcsKdpef;u tqkdjyKpGJqdkonf/
acsvmT wGif w&m;NyKd if a':&Djrudk uGm&Si;f ay;rnf[k w&m;vdk
tm; ajymcJjh cif;r&Sad Mumif;? ¤if;wdZYk eD;armifEw
HS iG f vufxufymG ;ypön;f
tenf;i,fom&Sad Mumif;? w&m;vdo k nf cifyeG ;f OD;oufarmfEiS hf uGu
J mG
NyD;aemuf tdrfaxmif&Sdol w&m;NydKiftrSwf (1) ESifh vufxyfjcif;
jzpfojzifh tdraf xmifBu;D csi;f vifr,m;jzpfaMumif;? w&m;vdt k qdjk yK
aomypönf;rsm;rSm w&m;NydKiftrSwf (1) ESifh w&m;NydKiftrSwf (2)
a':&DjrwdkY\ vufxufyGm;ypönf;jzpfaomaMumifh? w&m;vdkonf
cHpm;cGifh&xdkufolr[kwfaMumif;? w&m;vdkESifhvifr,m;uGm&Sif;&ef
qE´&Sd oabmwlygojzifh uGm&Sif;cGifh'Du&DcsrSwfay;xdkufaMumif;?
w&m;vdkESifh w&m;NydKiftrSwf (1) wdkYrSm tdrfaxmifBuD;vifr,m;
jzpfojzifh yg&if;ypönf;wGif w&m;vdkonf cHpm;cGifhr&SdaomaMumifh
w&m;pGJqdk&eftaMumif;ray:aygufaMumif;jzifh acsyonf/
45

jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu 2012 ckESpf? w&m;r 2013


t,lcHrItrSwf 38 wGiftrSwf(1) t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGifonf a':csKdfcsKdpef;
ESihf
tdraf xmifBu;D jzpfonf[k aumuf,v
l suf t,lcw
H &m;vdk wifoiG ;f
OD;wdk;vGifyg 2
aom t,lcHudkyvyfonf/
jynfaxmifpwk &m;vTwaf wmfcsKy\
f pD&ifcsuw
f iG f atmufyg
twdkif;oHk;oyfonf-
]] trIwGiftrSwf(1)t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGif(c)
OD;pdefwdk;ESifhtrSwf(2)t,lcHw&m;NydKif a':&DjrwdkY
vifr,m;tjzpfaygif;oif;aepOf OD;wdk;vGifonf
t,lcw H &m;vdak ':csKcd sKpd ef;ESihf xyfrv
H ufxyfaMumif;?
OD;wd;k vGiEf iS v
hf ufrxyfrD t,lcw H &m;vdk a':csKcd sKpd ef;
onf udkoufarmfqdkolESifh tdrfaxmifusNyD; uGJuGm
cJhaMumif; trIwGif tjiif;ryGm; ay:aygufonf/}}
]] viffa&mr,m;yg tdrfaxmifjyKzl;olrsm;jzpfvQif
]] tdrfaxmifBuD;}}[kac:qdkonf/ OD ; oif ES i f h
armifwkyfjzLtrI(1) udkMunfhyg/ }}(trSefrSm r{ñGefY
ESifharmifwkwfjzLtrIjzpfonf/) ]] OD;wdk;vGifESifh
a':csKdcsKdpef;wdkYonf tdrfaxmifjyKzl;olrsm;jzpfí
td r f a xmif B uD ; rsm;jzpf a Mumif ; ay:vG i f o nf /
xdkYaMumifh a':csKcd sKpd ef;ESihf vufxyfpOf OD;wd;k vGio
f nf
yxrr,m; a':&DjrESihf aygif;oif;qJjzpfí OD;wd;k vGif
46

2013 onf tdraf xmifBu;D r[kwaf Mumif; t,lcw


H &m;vdk
a':csKdfcsKdpef; a&SUaewifjycsufudk vufrcHEdkifay/}}
ESihf
OD;wdk;vGifyg 2 uif;0efrif;BuD;OD;aumif;jyKpkaom ]] oHk;q,fhav;apmifwGJ
tarGrcI ef;"r®owfBu;D }} udk t*Fvyd ?f jrefrmESpb
f momjzifh azmfjyxm;&m
yk'fr 257? 261 ESifh 262 wdkYwGif atmufygtwdkif;yg&Sdonf-
]] 257 / tdrfaxmifBuD;vifr,m; tcsif;csif;pdwfwl
uGmjcm;aomw&m; }}
( 257. Divorce by mutual consent between a hus-
band and wife who have both been previ-
ously married.)

]] 261/ tdrfaxmifBuD;a,musfm;onf tysKdrdef;rudk


oifhjrwfNyD;rSuGmjcm;aomw&m;}}
( 261. A previously married man marries a spin-
ster and divorces her. )
]] 262/ tdraf xmifBu;D rde;f ronf vlysKd a,musmf ;udk
oifhjrwfNyD;rSuGmjcm;aomw&m;}}
( 262. A previously married woman marries a bach-
elor and divorces him.)

odjYk zpf&m uif;0efrif;Bu;D OD;aumif;jyKpak om ]] oH;k q,fah v;


apmifwGJ tarGrIcef;"r®owfBuD;}} \ tcef; 11? yk'fr 257 ü
]]tdrfaxmifBuD;vifr,m;}}udk a husband and wife who have both
47

been previously married [lívnf;aumif;? yk'r


f 261 ü ]] tdraf xmifBu;D 2013
a,musmf ;}}udk a previously married man [lívnf;aumif;?yk'rf 262 a':csKdfcsKdpef;
ESihf
ü ]]tdrfaxmifBuD;rdef;r}}udk a previously married woman [lí
OD;wdk;vGifyg 2
vnf;aumif; t*Fvdyfbmomjzifh bmomjyefqdkazmfjyxm;onfudk
awGY&onf/
OD;jrpdef\ ]]jrefrm"avhxHk;wrf;Oya'usrf;}}wGif txufyg
ypönf;}} udk ]]tdrfaxmifusNyD;ola,musfm; odkYr[kwf rdef;r\
tdrfaxmifa[mif;rS tdrfaxmifopfodkY ygvmonfhypönf;? yg&if;
wpfrsKd;yifjzpfonf}} [laom azmfjycsufyg ]] tdrfaxmifa[mif;?
tdrfaxmifopf}} qdkaompum;&yfrsm;udk axmufcsifhygu ypönf;
ygvmol a,mufsm; odkYr[kwf rdef;ronf ]] tdrfaxmifBuD;}} jzpf&
ayrnf/ txufü ud;k um;azmfjyaom uif;0efrif;Bu;D OD;aumif;jyKpk
aom]] oHk;q,fhav;apmifwGJ tarGrIcef;"r®owfBuD;}} yk'fr 257 rS
262 ü bmomjyefxm;onfh twdkif; Previously married [laom
pum;&yfonf ]] tdrfaxmifBuD;}} jzpfonf/]] tdrfaxmifusNyD;
aom}
aom}} [lí bmomjyefxm;csufrSm rSm;,Gif;onf/
a'gufwm {armif\ jrefrmAk'¨bmomw&m;Oya'usrf;
pmrsufESm 65 ütdrfaxmifBuD;vifudk a widower or divorcee [k
vnf;aumif;? tdrfaxmifBuD;r,m;udk a widow or divorcee [k
vnf;aumif; atmufygtwdkif;jyqdkxm;onf-
] The question whether atetpa of an eindaunggyi
48

2013 couple, that is to say, property brought at the time


a':csKdfcsKdpef; of marriage between the husband, who was a
ESihf
widower or divorce, and the wife, who was a
OD;wdk;vGifyg 2
widow or divorcee, becomes part of the joint
property of the marriage did not arise in Ma Paing
V. Maung Shwe Hpan and others ( ILR 5 Ran
478) or in N.A.V.R Chettyar Firm V. Maung Than
Daing; (ILR 9 Ran 524 F-B) }}

t,lcHw&m;NydKif\a&SUaeu a'gufwm{armifu tqdkyg


jrefrm"avhx;kH wrf;Oya'usr;f pmrsuEf mS (65) wGif tdraf xmifBu;D
vifudk a Widower or divorcee ? tdrfaxmifBuD;r,m;udk a Widow
or divorcee [kazmfjycJhaomfvnf; ,if;usrf;pmrsufESm (66) wGif
rkqdk;zdk odkYr[kwf wpfckvyf? rkqdk;r odkYr[kwf wpfvifuGm [klaom
pum;&yfrsm;roHk;bJ in case they shall both have been married
before [k oH;k EIe;f xm;aMumif; wifjyonf/ þpum;&yfrmS pmrsuE f mS
(65) wGif azmfjyxm;onfukd &nfñeT ;f jcif;jzpfí xdak zmfjycsurf sm;udk
xyfrHrazmfjyawmh jcif;omjzpfonf/
odkYjzpf&m jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu t,lc H
pD&ifcsufwGif udk;um;aom r{ñG e f Y ES i f h armif w k y f j zL trI(1)
wGif previously married [kazmfjyjcif;onf ]] tdrfaxmifBuD;}}
jzpfaMumif; azmfjyjcif;jzpfonf/ ]] tdrfaxmifjyKzl;ol}} taejzifh
49

azmfjyjcif;r[kwaf y/ xdpk &D ifx;kH ygw&m;NyKd if armifwyk jf zLrSm rkq;kd zdk 2013
jzpfojzifh xdkpD&ifxHk;yg previously married udk tdrfaxmifjyKzl;ol? a':csKdfcsKdpef;
ESihf
tdrfaxmif&Sdol[lí rSm;,Gif; bmomjyefjcif;jzpfaMumif; jrifom
OD;wdk;vGifyg 2
onf/
trSwf(1)t,lcHw&m;NydKif OD;wdk;vGifonf yxrr,m;
a':&DjrESihf uGm&Si;f jcif;r&Sí
d rkq;kd zd?k wpfcvk yfa,musmf ; rjzpfEikd af y/
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKy\ f pD&ifcsuw f iG ]f ] trSwf (1) t,lcH
w&m;NydKif OD;wdk;vGif(c)OD;pdefwdk;ESifh trSwf (2) t,lcHw&m;NydKif
a':&DjrwdYk vifr,m;tjzpf aygif;oif;aepOf OD;wd;k vGio f nf t,lcH
w&m;vdk a':csKdcsKdpef;ESifh xyfrHvufxyfaMumif;}} [k azmfjyxm;&m
xdt k aMumif;jcif;&mudk axmufcsiyhf gu a':&DjrESihf aygif;oif;vsuf
&SdpOf t,lcw H &m;vdk a':csKcd sKpd ef;ESihf xyfrv H ufxyfaom OD;wd;k vGif
onf txufazmfjyyg a'gufwm {armif\ jrefrmAk'¨bmomw&m;
Oya'usr;f wGif azmfjyxm;onft h wdik ;f ]]rkq;kd zd?k wpfcv k yfa,musmf ;}}
r[kwfonfrSm ,HkrSm;zG,fr&Sdacs/ OD;wdk;vGifonf rkqdk;zdk widower
vnf;r[kw?f wpfcv k yf divorcee vnf; r[kwo f jzifh ]] tdraf xmifBu;D }}
r[kwfaMumif; ay:aygufonf/
odjYk zpfí ta&;,lavmufaomjyóemtm; ]] a':csKcd sKpd ef;
ESiv
hf ufxyfpOf yxrr,m; a':&DjrESihf aygif;oif;qJjzpfonfh OD;wd;k vGif
tm; tdraf xmifBu;D jzpfaMumif; jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu
f
aumuf,cl jhJ cif;onf rSeu
f efjcif;r&Sad Mumif;}} jzifh ajzqdkvdkufonf/
50

2013 yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;½H;k wGif t,lcw H &m;vdk a':csKcd sKpd ef;
a':csKdfcsKdpef; u t,lcw H &m;NyKd irf sm;jzpfMuaom OD;wd;k vGi(f c) OD;pdew f ;kd ESihf a':&Djr
ESihf
wdkYtay: vifr,m;uGm&Sif;jywfpJay;apvdkrIESifh yg&if;ypönf;rsm;
OD;wdk;vGifyg 2
cGJa0ay;apvdkrIpGJqdk&mwGif tqdktacsrsm;t& ]] w&m;vdkonf (1)
w&m;NyKd iOf ;D wd;k vGiEf iS hf vifr,m;tjzpf uGm&Si;f jywfpNJ y;D (1) w&m;NyKd if
OD;wdk;vGif\ yg&if;ypönf;wGif 9 yHk 2 yHk &xdkufygovm;}} [lonfh
jiif;csufudkxkwfEkwf ppfaq;cJhonf/
wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;u trSwf (1) w&m;NydKif OD;wdk;vGif
(c)OD;pdefwdk;onf w&m;vdkESifhvufxyfaygif;oif;pOf yg&if;ypönf;
yg&Sv d mjcif;r&Sad Mumif; ajzqdNk y;D w&m;vdak wmif;qdak om ypön;f cGaJ 0
vdrk u I kd yvyfonf/ wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfuvnf; w&m;vdk
ESihf trSwf (1) w&m;NyKd iw f Ykd aygif;oif;pOfu yg&if;ypön;f &Sad Mumif;
ay:aygufjcif;r&Sd[k wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;ESifh wpfoabmwnf;
qH;k jzwfco hJ nf/
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu t,lcHw&m;vdkESifh
trSwf (1) t,lcw H &m;NyKd iw
f Ykd aygif;oif;pOf yg&if;ypön;f &Sad Mumif;
ray:ayguf[k rlv½Hk;ESifhyxrt,lcH½Hk;wdkYu wpfnDwnf;qHk;jzwf
xm;aomfvnf; t,lcHw&m;vdkESifh trSwf (1) t,lcHw&m;NydKifwdkY
onf tdrfaxmifBuD;rsm;jzpfí trSwf (1) t,lcHw&m;NydKif ygvm
aom yg&if;ypönf;wGif t,lcHw&m;vdku tusKd;cHpm;cGifhr&Sdjcif;
jzpfaMumif; qHk;jzwfonf/
51

t,lcHw&m;vdk\a&SUaeu armifzdk;ñGefY ESifh rapmwif 2013


trI (2) udk udk;um;í 'kwd,r,m;onf vifESifh yxrr,m;wdkY\ a':csKdfcsKdpef;
ESihf
vufxufyGm;ypönf;wGif 6 yHk 1 yHk &&Sdojzifh t,lcHw&m;vkd
OD;wdk;vGifyg 2
a':csKcd sKpd ef;onf trSwf (1) t,lcwH &m;NyKd if OD;wd;k vGiEf iS hf trSwf
(2) t,lcHw&m;NydKif a':&DjrwdkY aygif;oif;qJü jzpfxGef;aom
vufxufyGm;ypönf;wGif 6 yHk 1 yHk &cGifh&SdaMumif; wifjyonf/
þtcsufESifhpyfvsOf;í t,lcHw&m;vdk a':csKdcsKdpef;tm;
jyefveS pf pfar;&mwGif atmufygtwdik ;f xGuqf o kd nf-
]] uRerf tqdv k mT wGif azmfjyxm;aom a½TUajymif;^
ra½T U ajymif ; Ed k i f a omypö n f ; rsm;ü uRef r \
yg&if;ypönf;[lí rnfonfhypönf;wpfpHkwpf&m
rSryg&Sdyg/ uRefronf yg&if;ypönf; cGJa0ay;
apvdkrI pGJqdkjcif;jzpf&m rnfonfhypönf;onf
rnfoyl ikd q
f ikd af Mumif; ydik q
f ikd rf t
I axmuftxm;
wifjyxm;jcif;r&SdqdkvQif rSefygonf/ um;?
qdkifu,f? w,fvDzkef;wdkYudk azmfjyxm;aomf
vnf; rnfolYtrnfjzifh vdkifpifxGuf&SdaMumif;?
rnfot Yl rnfaygufaMumif; oufqikd &f mXme \
axmuf c H p m? vd k i f p if w pf p H k w pf & m wif j y
xm;jcif;r&SdqdkvQif rSefygonf/}}
t,lcw
H &m;vd\
k xGuq
f ckd sut
f &yif t,lcw
H &m;vdo
k nf
52

2013 trS w f (1) t,l c H w &m;Nyd K if w G i f yg&if ; ypö n f ; yg&S d o nf [ k


a':csKdfcsKdpef; vnf;aumif;? yxrr,m;ESifh vufxufyGm;ypönf; jzpfxGef;
ESihf
onf[kvnf;aumif; wifjyEdkifjcif;r&SdaMumif; ay:aygufonf/
OD;wdk;vGifyg 2
odkYjzpfí rlv½Hk;ESifh yxrt,lcH½Hk;wdkYu t,lcHw&m;vdkESifh trSwf
(1) t,lcHw&m;NydKifwdkY aygif;oif;pOf yg&if;ypönf;&SdaMumif;
ray:ayguf[k wpfoabmwnf;qHk;jzwfMujcif;jzpfonf/
w&m;rusifhxHk;trdefY 7? enf;Oya' 7 t& w&m;vdkonf
tqdkvTmwGifawmif;qdkaom oufomcGifhudk twdtvif;azmfjy
&rnfjzpfonf/ t,lcw H &m;vdk a':csKcd sKpd ef;onf ¤if;tqdv k mT wGif
trSwf (1) t,lcw H &m;NyKd if yg&if;ypön;f rS ¤if;&xdu k of nfh 9 yHk 2 yHk
a0pkudk twdtvif;azmfjyawmif;cHjcif;jzpfonf/ trSwf (1)
w&m;NydKifü yg&if;ypönf;ryg&SdaMumif; awGU&onfhtcg trSwf (1)
t,lcHw&m;NydKifESifh yxrr,m;wdkY aygif;oif;pOfjzpfxGef;onfh
vufxufymG ;ypön;f udk cGaJ 0ay;rnfqykd gu w&m;vd\ k tqdv k mT wGif
vHk;0azmfjyxm;jcif;r&Sdaom jcm;em;onfhoufomcGifhudk ay;&m
a&mufrnfjzpfí ,if;oufomcGiu hf kd ay;&efoifrh nfr[kwaf y/ t,lcH
w&m;vdku vufxufyGm;ypönf;udk cGJa0ay;&ef rawmif;qdkcJhonfh
twGuf ,if;tcsuEf iS phf yfvsO;f í jiif;csuv f nf;rxkwcf ahJ y/ odjYkzpfí
t,lcw H &m;vdo
k nf trSwf (1) t,lcw H &m;NyKd iEf iS hf trSwf (2) t,lcH
w&m;NydKifwdkY aygif;oif;qJü jzpfxGef;aomypönf; rsm;\ 6 ykH 1 yHk
&cGifh&SdaMumif; t,lcHw&m;vdka&SUae\wifjycsufudk cGifhjyKEdkifrnf
r[kwfay/
53

odkYjzpfí jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsufwGif 2013


OD;wdk;vGifESifha':csKdcsKdpef;wdkYonf tdrfaxmifjyKzl;olrsm;jzpfí a':csKdfcsKdpef;
ESihf
tdrfaxmifBuD;rsm;jzpfaMumif; ay:vGifonf[laom oHk;oyfcsufukd
OD;wdk;vGifyg 2
y,fzsufaomfvnf; þtxl;t,lcHudk cGifhjyK&ef taMumif;r&Sdí
yvyf&rnfjzpfonf/
xdkUaMumifh þtxl;t,lcHrIudk p&dwfESifhwuGyvyfvdkuf
onf/
a&SUaep&dwf usyf 50000^- owfrSwfonf/
54

+ 2013 ckESpf w&m;rt,lcHrI


Ed0k ifbmv
22 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; atmif a Zmf o d e f ; a½S U wG i f

OD ; *suf Z l ; (c)OD ; oef ; a½T


ES i f h
a':at;at;armf(c)a':armf*

vifr,m;uGm&Sif;í ypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif yPmr'Du&D


rcsrae&[k Oya'jy|mef ; csuf r&S d j cif ; /
qHk;jzwfcsuf / / yPmr'Du&DrcsrSwfbJ tNyD;owf'Du&DcsrSwf
cJhjcif;onf Oya'ESifhrnD[k w&m;NydKifbufrS t,lcHtaMumif;jycJh
aomfvnf; vifr,m;uGm&Sif;í ypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif yPmr
'Du&D rcsrae& Oya'jy|mef;csurf &Sad y/ trSepf ifppf yPmr'Du&Donf
tarGypön;f rsm;udk w&m;½H;k u pDrcH efcY EJG ikd &f ef ueOD;csrwS o
f nfh 'Du&D
jzpf a Mumif ; OD ; jrwf a usmf E S i f h O D ; od e f ; armif t rI (3) wG i f

* 2013 ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 512


+ 2012 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf 33 wGif csrSwfaom 2013 ckESpf?
ZGefv 27 &ufpJGyg rEÅav;wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ pD&ifcsufESihf
'Du&Dukd t,lcHrI/
55

vrf;ñTex f ;kH zGUJ cJo


h nf/ xdjYk yif vifr,m;uGm&Si;f ay;&efEiS hf ypön;f cGaJ 0 2013
ay;&ef pGJqdkrIwGif trIppfaq;NyD;aemuf yxrOD;pGm yPmr'Du&D OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
csay;NyD;rS qufvufaqmif½GufNyD; tNyD;owf'Du&Dcsay;&rnf[k
ESihf
Oya'urqdkay/ ,cktrIwGif rlv½Hk;u trIppfaq;pOftcguyif a':at;at;armf
rnfonfyh pön;f rsm;udk rnfo&l xdu k o
f nf? rnfonfyh pön;f rSm rnfoUl (c) a':armf
vuf0,f&Sdonf? rnfonfhypönf;onf rnfuJhodkY cGGJa0&rnf tp&Sd
onfwdkYudk wpfaygif;wnf;ppfaq;í tqHk;tjzwffay;NyD;jzpfonf/
odkYjzpfí rlv½Hk;ucsrSwfonfhtrdefYrSm tNyD;owf'Du&Djzpfonf[k
OD ; ud k B uD ; ES i f h a':ay trI (4) wGif vrf;ñTefxHk;zGJUxm;onf/
,if;rloabmt& rlv½H;k u yPmr'Du&Dcsrw S jf cif;rjyKbJ tNy;D owf
'Du&Dcsrw S cf jhJ cif;onfvnf; Oya't& rSm;,Gi;f cRwaf csmrf &I o dS nf[k
rqdkEdkifay/

t,lcHw&m;vdktwGuf - OD;pdefvIdif
w&m;vTwfawmfa½SUae
t,lcHw&m;NydKiftwGuf - OD;aiGodef;
w&m;vTwfawmfa½SUae

rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf 2012 ck E S p f ?


w&m;rBuD;rItrSwf 33 wGif a':at;at;armf (c) a':armfu
OD;*sufZl; (c) OD;oef;a½Ttay: tMuifvifr,m;tjzpfrS uGm&Sif;
jywfpaJ y;Ny;D ypön;f cGaJ 0ay;apvdrk pI q
JG &kd m w&m;vdo
k nf uGm½Si;f cGihf
56

2013 &xdu k af Mumif;ESihf vifr,m;ESpOf ;D ydik f vufxufymG ;ypön;f rsm;tay:


OD;*sufZl; (c) 2yHk 1yHk cGaJ 0cHpm;cGi&hf adS Mumif;? oMum;pufvyk if ef;rSm pm&if;&Si;f vif;
OD;oef;a&T
&efvdktyfojzifh &ydkifcGifhrsm;udk &Sif;vif;Edkif&eftwGuf ypönf;rsm;
ESihf
a':at;at;armf cGaJ 0ay;&mwGif owfrw S yf ikd ;f jcm;Edik af &;twGuf aumfr&Sief mcefx Y m;
(c) a':armf aqmif½u G of mG ;rnf? ypön;f rsm;udck aJG 0&mwGif ydik ;f jcm;pdwyf ikd ;f ívnf;
aumif;? wefzdk;oifhNyD;cGJa0jcif;? ckESdrfjcif;jyKívnf;aumif;? xdkodkY
cGJa0r&ygu avvHwifa&mif;csívnf;aumif; tjcm;oifhavsmf
onfeh nf;vrf;jzifv h nf;aumif; cGaJ 0ap&rnf[k 'Du&Dcsrw S cf ohJ nf/
,if;'Du&Dtay: rlv½Hk;w&m;NydKif OD;*sufZl;u auseyfrIr&Sdí
þt,lcHrIudk wifoGif;onf/
w&m;vdEk iS w hf &m;NyKd irf sm;onf Ak'b ¨ mom0ifvifr,m;rsm;
jzpfMuNy;D wuúov kd yf nmoifMum;onft h ½G,f om;orD; 2 OD;&Sad Mumif;?
w&m;vdkESifhw&m;NydKifwdkYonf Seven Star oMum;pufvkyfief;
vkyu f ikd af Mumif;? vGecf o hJ nfh 4^5ESpcf efu Y pí w&m;NyKd io f nf t&uf
aomufpm;NyD; w&m;vdktm; om;orD;rsm;a&SUwGifyif ½dkufESufqJqdk
avh&SdNyD; rMumcPolpdrf;a,mufsm;rsm;ESifh ouFmruif; pGyfpGJ
ajymqdak Mumif;? w&m;NyKd io f nf at;csr;f ar oMum;pufvyk if ef;vkyo f l
a':wifarxHoGm;vmaexdkifNyD; a':wifarudk vufxyf,lrnf?
tdrw f iG f twlae&rnf[ak jymqdo k jzifh w&m;vdrk mS ud, k pf w
d qf if;&JrI
cHpm;&aMumif;? at;csr;f ar oMum;pufEiS hf qufE, G af eonfh pm&if;
Z,m;rsm;udk pm&if;ppfjzifph pfaq;&m rrSerf uefaqmif½u G xf m;rIrsm;
&Sad Mumif;udk pm&if;ppftpD&ifcpH mt&awGU&S&d aMumif;?29-3-2012 aeY
57

nae 5 em&DcefYwGif a':wifartdrfodkY w&m;NydKiftm; oGm;a&muf 2013


ac:,l&m a':wifarESifh wlrjzpfolwdkY qJqdkvHk;axG;cJhMuojzifh OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
jypfrIaMumif;t& tjyeftvSefw&m;pGJqdkonftxd jzpfcJh&aMumif;?
ESihf
xdkudpöESifhpyfvsOf;í w&m;NydKifu qJqdk&ef&Smjcif;jyKí aeYpOf a':at;at;armf
pdwfqif;&J&aMumif;? ESdyfpufrIrcHEdkifawmhí vifr,m;tjzpfrS (c) a':armf
uGm&Sif;ay;&efESifh ypönf;cGJa0ay;&efajymqdkaomfvnf; aqmif½Guf
ay;jcif;r&SdaMumif;? 25-5-2012 &ufpGJyg taMumif;Mum;pmjzifh
1-6-2012 &ufaeY aemufq;kH xm;aqmif½u G af y;&ef taMumif;Mum;&m
aqmif½Gufay;rIr&Sdí vifr,m;tjzpfrS uGm&Sif;ay;NyD; vifr,m;
ESpfOD;ydkif aemufqufwGJ (u) pm&if;yg vufxufyGm;ypönf;rsm;\
xuf0ufudk cGJa0ay;apvdkaMumif; w&m;vdku tqdkjyKonf/
w&m;NydKifu t&ufaopmaomufpm;NyD; om;orD;rsm;
a&SUwGif w&m;vdktm; ½dkufESufjcif;? olpdrf;a,musfm;ESifh pGyfpGJ
ajymqdjk cif;r&Sad Mumif;? oMum;pufvyk if ef;vkyu f ikd o
f jl zpfí at;csr;f ar
yGJ½HkESifh tjcm;yGJ½Hkrsm;odkU vkyfief;oabmt& oGm;vm0ifxGufjcif;
jzpfaMumif;? a':wifartm; vufxyf,rl nf? tdrw f iG f twlae&rnf
[k ajymonfqdkjcif;rSm wrifpGyfpGJjcif;jzpfaMumif;? w&m;vdkESifh
om;orD;rsm; *kPfodu©mxdcdkufatmif rnfonfhtcgurQ jyKvkyf
cJ h j cif ; r&S d í pd w f a 0'emcH p m;&onf q d k j cif ; rS m rrS e f a Mumif ;
vifh0wÅ&m;? r,m;0wÅ&m;ESifhtnD auR;arG;vsuf&SdaMumif;? tjcm;
yG½J rHk sm;udk ppfaq;jcif;r&Sb d J at;csr;f aryG½J pkH m&if;rsm;udo k m zefw;D
ppfaq;jcif;jzpfaMumif;? 29-3-2012 &ufaeYu w&m;NydKifonf
58

2013 at;csr;f aryG½J o


kH Ykd a&muf&adS epOf w&m;vdu k a':wifar*kPo f ud m©
OD;*sufZl; (c) usatmif ajymqdq k q J jkd cif;rsm;jyKvyk &f mrS vH;k axG;Mujcif;jzpfaMumif;?
OD;oef;a&T
w&m;vdkpdwfnpfatmif w&m;NydKifu jyKvkyfcJhjcif;r&SdaMumif;?
ESihf
a':at;at;armf 25-5-2012 &ufpyJG g taMumif;Mum;pmudk vufc&H &Sjd cif;r&Sad Mumif;?
(c) a':armf udkcifarmifat;qdkoludk od&Sdjcif;r&SdouJhodkY w&m;vdkESifh pGyfpGJjcif;
vnf;r&Sad Mumif;? w&m;vdu k om w&m;NyKd iEf iS ahf ':wifarudk pGypf jJG cif;
jzpfaMumif;? aemufqufwGJ (u) pm&if;yg ajrtaqmuftOD?
oMum;pufwrYkd mS jrefrmta&SUwdik ;f bPfwiG f aygifEx HS m;Ny;D a½G;EIwf
&jcif;r&Sad o;aMumif;? ajrESit hf aqmuftODrmS a':0gESihf pyfw0l ,f
xm;jcif;jzpfaMumif;? ,mOftrSwf 1c^6224 rSm aysmb f ,
G rf o
d m;pkyikd f
um;jzpf a Mumif ; ? 4c^9235 um;rS m a,muf z OD ; wif a tmif \
um;jzpf a Mumif ; ? aemuf q uf w G J (u) trS w f p Of 2 ajrES i f h
taqmuftODrSm w&m;NydKifwdkYarmifESr 3 OD;\ tarGqdkifypönf;
jzpfaMumif;? usefypönf;rsm;rSm rdom;pkvuf&SdoHk;pGJaeonfhum;?
qdik u
f ,f? w,fvzD ek ;f wdjYk zpfaMumif;? w&m;vdo k nf awmifomNrKd UwGif
0rf;pwm;xef;vsufyGJ½Hk zGifhvSpfa&mif;csaeNyD; aiGt&if;tESD;rsm;
xkwfay;cJhaMumif;? t&if;ESifhtjrwfudk pm&if;&Sif;Edkifjcif;r&Sdí
vifr,m;obm0 pum;rsm;Mujcif;omjzpfaMumif;? w&m;vd0k wfqif
onfh vuf0wf&wemypönf; usyfodef; 400 zdk;cefY&SdaMumif;? OruGJ
odkufrysufaexdkifvdkí uGm&Sif;ray;EdkifaMumif; w&m;NydKifu acsy
xm;onf/
vGefcJhaom 4^5ESpfcefYrSpí w&m;NydKifu w&m;vdktm;
59

½dkufESufqJqdkESdyfpufavh&Sdonfqdkjcif;rSm rSefonf[k oufaocH 2013


taxmuftxm;wpfpw kH pf&mr&Sbd J aumuf,q l ;kH jzwfjcif;onf Oya' OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
ESin hf ñD w
G rf rI &SdaMumif;? w&m;NydKifonf omreftrd af xmifa&;jypfru I kd
ESihf
usL;vGeaf Mumif; taxmuftxm;oufaocHcsurf sm;r&Sb d v J suf rlv a':at;at;armf
rEÅav;wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfonf w&m;NyKd iu f sL;vGeaf om (c) a':armf
&ufpufro I nf Bu;D av;aom&ufpufrrI sK;d r[kw?f omref &ufpufrI
rsKd;omjzpfonf[k aumuf,lqHk;jzwfjcif;onf jrefrm"avhxHk;wrf;
ESifh nDñGwfjcif;r&SdonfhtwGuf rSm;,Gif;vsuf&SdaMumif;? rlv½Hk;
w&m;Nyd K if b uf r S avQmuf v J w if j yjcif ; rjyKaom tqd k v T m
aemufqufwGJ (u) pm&if;yg trSwfpOf 2 rSty usef&Sdonfh
ypönf;rsm;? trSwfpOf 6 ,mOftrSwf 4c^9235 um;wGif wpf0uf
onf w&m;vdk w&m;NyKd iw f Ykd vifr,m;ESpOf ;D ydik q
f ikd o f nfh ypön;f rsm;
jzpfonfqdkjcif;rSm rSefuefaMumif;ESifh awmifomNrdKU&Sd 0rf;pwm;
xef;vsufyGJ½Hkvkyfief;udk vifr,m;ESpfOD;ydkifqdkifonfqdkjcif;rSm
rSeu f efrrI &Sad Mumif; tqH;k tjzwfjyKjcif;onf ypön;f ESihf ywfoufí
aumfr&Sief mceft Y yfppkH rf;ppfaq;jcif;r&Sb d J ESpOf ;D ydik yf pön;f rsm;tjzpf
tqHk;tjzwfjyKonfjzpfí rSm;,Gif;aMumif;? vifr,m;uGm&Sif;ay;
apvdrk EI iS hf ypön;f cGaJ 0ay;apvdrk w I iG f yPmr'Du&Dcsrw S jf cif;tqifh
wGif tNyD;owf'Du&DcsrSwfjcif;onf rlv½Hk;w&m;NyKd if epfemvsuf
&Sad Mumif; t,lcw H &m;vd\ k a&SUaeu taMumif;jyavQmufxm;onf/
rlv½Hk;awmfu ESpfzufoufaocHcsufrsm;udk oHk;oyfvsuf
omreftdrfaxmifa&;jypfrIusL;vGefonf[k ay:aygufí vifr,m;
60

2013 uGm&Si;f cGijhf yKcjhJ cif;jzpfaMumif;? vifr,m;ESpOf ;D tNr&J efjzpfavh&o dS jzifh


OD;*sufZl; (c) w&m;NydKif\tpfudkBuD; OD;ar,dudk,fwdkif rdom;pkOruGJodkufrysuf
OD;oef;a&T
aexdkif&ef ajymMum;cJhjcif;&SdaMumif;? w&m;vdktm; OD;*sufZl;u
ESihf
a':at;at;armf ½dkufESufaMumif; om;jzpfol armifausmfudkudku rsufjrifoufao
(c) a':armf tjzpfxGufqdkjcif;? w&m;vdkESifh a':wifarwdkY&efjzpfMuí aq;½Hk
wufa&mufaepOf OD;*sufZl;rS apmifha&SmufrIr&Sdjcif;? trIwGif
OD;*sufZl;u a':wifarbufrS oufaoxGufqdkcsufay;jcif;wdkYrSm
&ufpufrIjzpfaMumif; oHk;oyfajzqdkjcif;rSm oufaoxGufcsufrsm;
t& oHk;oyfjcif;jzpfí rSm;,Gif;rIr&SdygaMumif;? rlv½Hk;u w&m;vdk
wifjycsuw f ikd ;f udk vufccH jhJ cif;r[kwb f J w&m;NyKd irf mS tdraf xmifa&;
azmufjyefru I sL;vGeo f nf[k w&m;vd\ k pGypf cJG sut
f ay: oufaocHcsuf
rsm;t& w&m;NydKifonf tdrfaxmifa&;azmufjyefrIusL;vGefonf[k
rqdo k may[k w&m;NyKd iu f kd tomay;oH;k oyfcsu&f í dS rQwpGm qH;k jzwf
xm;aMumif;? vifr,m;uGm&Sif;ay;apvdkrIwGif vifu r,m;tm;
ESyd pf ufñO§ ;f yrf;jcif;? ud, k x f v d ufa&mufEydS pf ufjcif;rjyKaomfvnf;
pdwfqif;&JatmifjyKrljcif;rsm;onf vifr,m;uGm&Sif;cGifh&aom
tcsufjzpfaMumif;? vifr,m;uGm&Sif;&aomtaMumif;rsm; yHkao
owfrw S cf surf &Sad omfvnf; jzpfay:vmaomjzpf&yfrsm;udk rlwnfNy;D
oH;k oyfqifjcif&jcif;jzpfí rlv½H;k \ oH;k oyfcsurf sm; rSeu f efaMumif;?
vifr,m;uGm&Sif;ay;apvdkrIESifh ypönf;cGJa0ay;apvdkrIudk oD;jcm;
jzpfap? aygif;íjzpfap pGq J ckd iG &hf NdS y;D vifr,m;uGm&Si;f Ny;D rSom ypön;f
cGJa0&efjzpfay:rnfjzpfaMumif;? vifr,m;uGm&Sif;ay;&efESifh ypönf;
61

cGaJ 0ay;&efpq JG rkd w


I iG f yPmr'Du&Dcsrw S Nf y;D rS tNy;D owf'u D &DcsrwS f 2013
&rnf[k Oya'jy|mef;csurf &Sad Mumif;? w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 20? OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
enf;Oya' 15?16? 17?18 wdkYwGif tjcm;trIrsm;twGuf jy|mef;
ESihf
xm;jcif;jzpfaMumif;? rlv½Hk;u trIwGif ppfaq;ay:aygufcsufrsm; a':at;at;armf
tay: w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 20 enf;Oya' 13 (1) (2) t& (c) a':armf
oifhavsmfovdk aqmif½GufEdkifonfjzpfí tNyD;owf'Du&Doabm
csrw S af y;jcif;jzpfaMumif;? rlv½H;k \ pD&ifcsuEf iS hf 'Du&Donf rSeu f ef
rQwaMumif; t,lcHw&m;NydKif\a&SUaeu avQmufxm;wifjyonf/
rEÅ a v;wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf 2012 ck E S p f
w&m;rBu;D rItrSwf 33 wGif w&m;vdk a':at;at;armf (c) a':armf
\ xGufqdkcsuf? w&m;vdkjyoufaorsm;jzpfonfh OD;cifarmifat;?
a':cif j rif h & D ? a':cif o ef ; EG , f ? a':pef ; EG J Y ? w&m;vd k \ om;
armifausmfudkudkwdkY\ xGufqdkcsufrsm;t& vGefcJhaom 5 ESpfcefYrS
pí w&m;vdkESifh w&m;NydKifwkdYonf a':wifarqdkolESifhywfoufí
tdraf xmifa&;tqifrajyjzpfNy;D w&m;NyKd iu f w&m;vdk pdwq f if;&JrI
jzpfap&ef at;csrf;ar yGJ½Hkydkif&Sif a':wifarxH 0ifxGufoGm;vm
aexdkifjcif;? a':wifarESifh vkyfief;aqmif½GufrIpm&if;Z,m;rsm;
tm; pm&if;ppfjzifh ppfaq;&m rrSefruefonfrsm;udkawGY&Sd&jcif;?
29-3-2012 aeY a':wifartdrfodkYoGm;í w&m;NydKifudkac:,l&mrS
a':wifarESifh w&m;vdkwdkY pum;rsm;NyD; vHk;axG;owfykwfrIjzpfí
w&m;vdak q;½Hw k uf&jcif;? aq;½Hok Ykd w&m;NyKd if wpfBurd rf Q vma&muf
rMunhfjcif;? a':wifarESifhjzpfyGm;onfhtrIwGif OD;*sufZl;u
62

2013 a':wifarbufrS oufaoxGuq f jkd cif;? tdraf zmfrsm;? om;orD;rsm;


OD;*sufZl; (c) a&SUwGifyif udk,fxdvufa&muf xdk;Budwf½dkufESufjcif;rsm;&SdaMumif;
OD;oef;a&T
ay:aygufí rlv½Hk;u OD;*sufZl;onf omreftdrfaxmifa&;jypfrI
ESihf
a':at;at;armf usL;vGefonf[k oHk;oyfcJhjcif;jzpfonf/
(c) a':armf
&ufpufrq I &kd mwGif ud, k qf if;&Jjcif;omru pdwq f if;&Jjcif;
jzpfatmif jyKvkyfrIvnf;yg0ifonf/ &ufpufrIqdkonfrSm enf;
trsKd ;rsK;d ? yHpk t
H rsKd ;rsK;d jzpfEikd o
f nf/ xdaYk Mumifh pdwq
f if;&Jjcif;jzpfatmif
&ufpufrIjyKvQifvnf; uGm&Sif;cGifh&Sdayonf[k OD ; od e f ; a½T ES i f h
a':wifjrtrI 1 wGif vrf;ñTefqHk;jzwfxm;onf/ OD;*sufZl;onf
udk,fxdvufa&mufESdyfpufrIudk om;jzpfola&SUwGif jyKcJhonfhtjyif
ZeD;onfwpfOD; pdwfqif;&JrIjzpfap&ef jyKrlaqmif½Gufcsufrsm;udk
tBudrfrsm;pGmjyKrlcsuf&SdaMumif; ay:aygufí a':at;at;armfu
uGm&Si;f cGi&hf xdu k af yonf/ rlv½H;k u txufygtcsurf sm;udk oH;k oyf
qifjcifí vifr,m;uGm&Si;f cGi'hf u D &Dcsrw S af y;cJjh cif;onf Oya't&
rSefuefrIr&Sd[k rqdkEdkifay/
vifr,m;ESpOf ;D ydik yf pön;f cGaJ 0jcif;ESiphf yfvsO;f í w&m;vdu k
tqdv k mT \ aemufqufwJG (u) pm&if;jzifh azmfjyxm;&m w&m;NyKd if
u 0efcx H m;jcif;r&Sb
d J aemufqufwJG (u) pm&if;yg ypön;f tm;vH;k rSm
w&m;vd?k w&m;NyKd iw f Ykd ydik q
f ikd rf rI &Sad Mumif;? 0rf;pwm;xef;vsuyf ½JG rkH mS
ESpfOD;ydkifypönf;jzpfaMumif;? 0rf;pwm;xef;vsufyGJ½HkrSm vGefcJhonfh
(1) 1978 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-110
63

wpfEpS af usmu f zsuo f rd ;f Ny;D jzpfaMumif; w&m;NyKd ib f ufu acsyaomf 2013


vnf; w&m;NydKifu pm½Gufpmwrf; taxmuftxm;wpfpHkwpf&m OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
wifjyEdik jf cif;r&Sb
d J w&m;vdu k vifr,m;ESpOf ;D ydik yf pön;f rsm;twGuf
ESihf
pmwrf ; trS w f t om;ouf a ocH c suf r sm; wif j yxm;aMumif ; ? a':at;at;armf
aemufqufwJG (u) trSwpf Of 2 yg ajrESihf ajray:&Sd atmifo'd t ¨d rnf&dS (c) a':armf
EdkYqDoMum;pufvkyfief;ESifhoufqdkifaom ypönf;rsm;udk w&m;vdk?
w&m;NydKifwyYkd ikd qf ikd af Mumif; aumuf,El ikd o f nfh taxmuftxm;
w&m;vdku wifjyEdkifjcif;r&Sdonfhtjyif w&m;NydKifuwifjyonfh
¤if;wdrYk o
d m;pkyikd yf pön;f jzpfNy;D tarGrcG&J ao;onfyh pön;f jzpfaMumif;
rSm vufcEH ikd zf ,
G &f m&Sí d vifr,m;ESpOf ;D ydik yf pön;f tjzpf a&muf&jdS cif;
r&Sdao;ay/ aemufqufwGJ (u) pm&if;trSwfpOf 3 yg 1c^6244
um;ESiyhf wfoufí w&m;vdu k vdik pf ifpmtkyf w&m;NyKd ix f w H iG &f o
dS nf
[k wifjyNy;D w&m;NyKd iu f aysmb f ,
G rf o
d m;pkyikd af iGjzifh 0,f,x l m;jcif;
jzpfaMumif; acsycsu&f adS omfvnf; 0,f,al Mumif; oufaocH pm&Guf
pmwrf;wifjyEdik jf cif;r&So d jzifh ¤if;wdv Yk ifr,m; vuf&x dS m;toH;k jyK
aeonfu h m;jzpfí vifr,m;ESpOf ;D ydik yf pön;f jzpfonf[k qd&k ayrnf/
aemufqufwGJ (u) pm&if;trSwfpOf 6yg 4c^9235 um;
ESifhpyfvsOf;í oufaocH(#) pmcsKyfwGif 0,foltrnf OD;oef;a½T
jzpfNy;D oufaocH (#-1) wGif OD;wifatmif\pmt& ¤if;ESiOhf ;D *suZf ;l
wdYk pyfwyl ikd q
f ikd jf cif;jzpfaMumif; ay:aygufí OD;*suZf ;l ESihf OD;wifatmif
wdkY xuf0ufpDydkifqdkifcGifh&SdMuonf[k aumuf,ljcif;rSmvnf;
rSefuefrIr&Sd[k rqdkEdkifay/
64

2013 omreftdrfaxmifa&;jypfrIusL;vGefvQif ESpfOD;oabmwl


OD;*sufZl; (c) uG m &S i f ; onf h e nf ; wl ypö n f ; cG J a 0&onf / rat;ñG e f Y ES i f h
OD;oef;a&T
armif w k y f j zL trI 2 udk &nfñTef;onf/ odkYjzpfí rlv½Hk;u
ESihf
a':at;at;armf vifr,m;ESpOf ;D ydik yf pön;f rsm;tay: w&m;vdu k 2 yHk 1yHk cGaJ 0cHpm;cGihf
(c) a':armf &SdaMumif; csrSwfxm;jcif;rSmvnf; Oya't& rSefuefrQwrIr&Sd[k
rqdkEdkifay/
trI w G i f ppf a q;ay:ayguf c suf t & cG J a 0&ef c uf c J o nf h
oMum;pufvkyfief;twGufom aumfr&SifemcefYí ypönf;pm&if;
aumuf,&l ef qH;k jzwfcsuof nfvnf; w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 20?
enf;Oya' 18 (1) t& aqmif½GufcJhjcif;jzpfayonf/
yPmr'Du&DrcsrSwfbJ tNyD;owf'Du&DcsrSwfcJhjcif;onf
Oya'ESifhrnD[k w&m;NydKifbufrS t,lcHtaMumif;jycJhaomfvnf;
vifr,m;uGm&Si;f íypön;f cGaJ 0ay;apvdrk w I iG f yPmr'Du&Drcsrae&
Oya'jy|mef;csurf &Sad y/ trSepf ifppf yPmr'Du&Donf tarGypön;f
rsm;udk w&m;½H;k u pDrcH efcY EJG ikd &f ef ueOD;csrw
S o f nfh 'Du&DjzpfaMumif;
OD;jrwfausmf ESifh OD;odef;armiftrI 3 wGif vrf;ñTefxHk;zGJUcJhonf/
xdjYk yif vifr,m;uGm&Si;f ay;&efEiS hf ypön;f cGaJ 0ay;&efpq JG rkd w
I iG f trI
ppfaq;NyD;aemuf yxrOD;pGm yPmr'Du&Dcsay;NyD;rS qufvuf
aqmif½GufNyD; tNyD;owf'Du&Dcsay;&rnf[k Oya'urqdkay/ ,ck
(2) 2 ,lbDtm (1897-01) pm-39
(3) 1984 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-302/
65

trIwGif rlv½Hk;utrIppfaq;pOftcguyif rnfonfhypönf;rsm;udk 2013


rnfol&xdkufonf? rnfonfhypönf;rSm rnfolUvuf0,f&Sdonf? OD;*sufZl; (c)
OD;oef;a&T
rnf o nf h y pö n f ; onf rnf u J h o d k Y c G J a 0&rnf tp&S d o nf w d k Y u d k
ESihf
wpfaygif;wnf;ppfaq;í tqHk;tjzwfay;NyD;jzpfonf/ odkYjzpfí a':at;at;armf
rlv½Hk;ucsrSwfonfhtrdefYrSm tNyD;owf'Du&Djzpfonf[k OD;udkBuD; (c) a':armf
ESifh a':ay trI 4 wGif vrf;ñTefxHk;zGJUxm;onf/ ,if;rloabm
t& rlv½H;k u yPmr'Du&Dcsrw S jf cif;rjyKbJ tNy;D owf'u D &D csrw S f
cJjh cif;onfvnf; Oya't& rSm;,Gi;f cRwaf csmrf &I o dS nf[k rqdEk ikd af y/
odkYjzpfí þt,lcHrIudk yvyfNyD; rEÅav;wkdif;a'oBuD;
w&mvTwfawmf\ pD&ifcsufESihf 'Du&Dudk twnfjyKonf/
a&SUaep&dwf usyf 30000^- owfrSwfonf/

(4) 1976 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-4


66

+ 2013 ckESpf w&m;rjyif q if r I


'DZifbmv
31 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; pd k ; ñG e f h a ½S U wG i f

OD ; aZmf 0 rf ;
ES i f h
OD ; jrif h a tmif y g- 5 *

w&m;rBuD ; rI p pf a q;&mwG i f rrS e f r uef ouf a ocH z ef w D ; jyK


vkyfolwdkYtay: jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476
t& pH k p rf ; ppf a q;onf h trd e f Y w pf & yf c srS w f a y;&ef
avQmuf x m;rI ? w&m;r½H k ; a&S U wG i f j zpf y G m ;aom trI
jzpfí w&m;rtaxGaxGrI zGifhvSpfaqmif½Gufjcif;jzpf
aomf v nf ; ? jypf r I q d k i f & musif h x H k ; Oya'yk ' f r 476
jy|mef ; csuf y g usif h x H k ; twd k i f ; vk d u f e maqmif ½ G u f
&onf j zpf í jypf r I q d k i f & mpD & if y d k i f c G i f h t mPmud k

* 2013 ckESpf? w&m;rjyifqifrItrSwf 82


+ 2013 ckESpf? w&m;rtaxGaxGrItrSwf 4 wGif csrSwfaom 2013 ckESpf?
Zlvkdifv 29 &ufpJGyg yJcl;wkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\trdefYtay:
jyifqifrI
67

usifhoHk;aom w&m;½Hk;jzpfjcif;? w&m;rusifhxHk;Oya' 2013


yk'fr 141 jy|mef;csufESifh oufqdkifrIr&Sdjcif;? odkYjzpfí OD;aZmf0rf;
ESifh
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 11 ? enf;Oya' 1 t&
OD;jrifhatmif yg 5
ar;cG e f ; rsm;ar;cG i f h r &S d j cif ; /

qkH;jzwfcsuf / / rlv½H;k w&m;rtaxGaxGrt I rSwf 4^2013 onf


w&m;rBuD;rItrSwf 1^2011 udk ppfaq;pOf w&m;½Hk;a&SUwGif
OD;jrifhatmif\ ,ciftrIESifh uGJvGJíxGufqdkrI? a':tkef;cif\
tdrfaxmifpkvlOD;a&pm&if;udk rrSefruefzefwD;jyKvkyfrIwdkYt&
avQmufxm;jcif;jzpfojzifh jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 195?
yk'frcGJ (1) \ tydk'f (c) odkYr[kwf tydk'f (*) udk &nfñTef;aMumif;
jrifomonf/ w&m;r½H;k a&SUwGif jzpfymG ;aom trIjzpfí OD;aZmf0rf;\
avQmufxm;rItay: w&m;rtaxGaxGrzI iG v hf pS af qmif½u
G jf cif;jzpf
aomfvnf;? jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 jy|mef;csufyg
usifhxHk;twdkif; vdkufemaqmif&Guf&rnfjzpfonf/ odkYjzpf&m
taxGaxGrIudk ppfaq;aqmif½Gufonfh w&m;½Hk;onf jypfrIqdkif&m
pD&ifyikd cf iG t
hf mPmudk usio
hf ;kH aom w&m;½H;k [kom aumuf,&l rnf
jzpfonf/

w&m;rrIrsm;ESifhpyfvsOf;í þOya'wGif jy|mef;xm;onfh


vkyx
f ;kH vkyef nf;udk w&m;rpD&ifyikd cf iG t
hf mPmusio hf ;kH aom w&m;½H;k
wpf½;kH &Sd trIt&yf&yfwiG f oufqikd Ef ikd o f rQ vdu
k ef m&rnf[k w&m;r
usifhxHk;Oya'yk'fr 141 wGif jy|mef;xm;onf/
68

2013 odkYtwGuf jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya' yk'fr 476 t& pHkprf;


OD;aZmf0rf; ppfaq;ay;yg&ef avQmufxm;rIonf jypfrIqdkif&musifhxHk;twdkif;
ESifh
vdkufemaqmif½Guf&ojzifh jypfrIqdkif&mpD&ifydkifcGifhudk usifhoHk;aom
OD;jrifhatmif yg 5
aMumifh w&m;rpD&ifyikd cf iG u
hf sio
hf ;kH aom w&m;½H;k [k qdEk ikd rf nfr[kwí
f
w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 141 jy|mef;csuEf iS hf oufqikd jf cif;r&So d nf
rSm jrifomonf/

xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusix hf ;kH Oya' trdeYf 11 ?enf; 1
onf w&m;rBuD;rIESifhom oufqdkifNyD; w&m;rtaxGaxGrIrsm;ESifh
oufqikd jf cif;r&S[ d k t"dygÜ ,foufa&mufonfh jy|mef;csurf sK;d rawGU&
qdkum jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 (1)t& jyKvkyfonfh
pHkprf;rIwGif w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 11? enf; 1 t& ar;cGef;
rsm;ar;cGifh&SdaMumif; trdefYcsrSwfjcif;onf qDavsmfrIr&SdaMumif;
awGY&onf/

avQmufxm;oltwGuf - OD;pdk;odef;
w&m;vTwfawmfa½SUae
avQmufxm;cH&ol (1 rS 4)twGu-f OD;rif;vGif
w&m;vTwfawmfa&SUae
avQmufxm;cH&ol(5)twGuf - OD;wifvS
w&m;vTwfawmfa&SUae
69

yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rI 2013


trSwf 1 wGif OD;aZmf0rf;u OD;jrifhatmif yg 7 OD;wdkYtay: tarGyHk OD;aZmf0rf;
ESifh
ypönf;pDrHcefYcGJay;apvdkrIpGJqdkonf/ tqdkyg trIwGif OD;jrifhatmif
OD;jrifhatmif yg 5
onf awmificl ½dik w f &m;½H;k \ w&m;rtaxGaxGrt I rSwf 18^2011
ESifhuGJvGJí vdrfvnfxGufqdkaMumif;? OD;jrifhatmifu ¤if;udk,fwdkif
ESifh usefw&m;NydKifrsm;\ udk,fpm;xGufqdk&mxGif a':tkef;cif\
tdraf xmifpv k Ol ;D a&pm&if;udk rrSerf uefzefw;D jyKvyk w
f ifjyaMumif;
azmfjyNyD; OD;jrifhatmif yg 5 OD;wdkYtay: jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'
yk'fr 476 t& ½Hk;rSpHkprf;ppfaq;onfh trdefYwpf&yfcsrSwfay;&ef
avQmufxm;aomtrIjzpfonf/
xdtk rIwiG f avQmufxm;cH&olrsm;u taMumif;jyuefu Y u G v
f mT
wifoGif;&eftwGuf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 11? enf;Oya' 1
t& ar;cGe;f rsm;ar;jref;cGijhf yK&ef avQmufxm;&m avQmufxm;ol\
a&SUaeu uefYuGufojzifh ESpfzufa&SUaewdkYudk Mum;emNyD;aemuf
avQmufxm;cH&olrsm;onf avQmufxm;oltm; w&m;rusifhxHk;
Oya'trdeYf 11? enf;Oya' 1 t& ar;cGe;f rsm;ar;jref;cGi&hf adS Mumif;
trdefYcsrSwfcJhonf/
avQmufxm;ol\a&SUaeu yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf
wGif avQmufxm;ol OD;aZmf0rf;u OD;jrifhatmif yg 5 OD; wdkYtay:
jypfrq
I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 476 t& pHpk rf;ppfaq;Ny;D jypfraI Mumif;
t& ta&;,lay;&efavQmufxm;onfh w&m;rtaxGaxGrjI zpfaMumif;?
70

2013 w&m;rBuD;rIoabmoufa&mufonfh w&m;rtaxGaxGrIr[kwf


OD;aZmf0rf; onfrmS xif&mS ;ay:aygufaMumif;? rlv½H;k trdew Yf iG f _ _ w&m;r
ESifh
taxGaxGrIrsm;onf w&m;rBuD;rIESifhpyfvsOf;í jy|mef;xm;onfh
OD;jrifhatmif yg 5
vkyfxHk;vkyfenf;tm;vHk;twdkif; vdkufem&rnf[k w&m;rusifhxHk;
Oya'yk'rf 141 wGif jy|mef;xm;jcif;r&Sad Mumif; oufqikd o f rQaom
jy|mef;csufrsm;udkom vdkufem&rnfjzpfaMumif; oHk;oyfNyD;rS _ _
odkY&mwGif w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 11? enf;Oya' 1 onf
w&m;rBuD;rIESifhom oufqdkifNyD; w&m;rtaxGaxGrIrsm;ESifh
oufqikd jf cif;r&S[ d k t"dymÜ ,foufa&mufonfh jy|mef;csurf sK;d rawGU&
ay[k oH;k oyfum trdeYf 11? enf;Oya' 1 t& ar;cGe;f rsm; ar;jref;
cGijhf yKaMumif; trdecYf srw
S jf cif;rSm rSm;,Gi;f aMumif;? Oya'udck sUJ í ,lbd
ouJo h Ykd oufa&mufaeaMumif;? w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 141 wGif
w&m;rrIrsm;ESifhpyfvsOf;í þOya'wGif jy|mef;xm;onfh vkyfxHk;
vkyef nf;udk w&m;rpD&ifyikd cf iG u hf sio
hf ;kH aom w&m;½H;k wpf½;kH ü oufqikd f
EdkiforQ rIcif;t&yf&yfwGif vdkufem&rnf[k jy|mef;xm;aMumif;?
wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\trdefYwGif udk;um;onfh OD ; xG e f ;
yg 2 ES i f h OD ; brif ; yg 2 trI1 onf ,cktrItaMumif;jcif;&m
rsm;ESifh oufqdkifwlnDrIr&SdaMumif;? rlvw&m;rBuD;rIrS ay:ayguf
vmaom jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 t& pHkprf;ppfaq;NyD;
jypfraI Mumif;t& ta&;,lay;yg&ef avQmufxm;onfh taxGaxGrI
onf w&m;rBuD;rIoabmoufa&mufonfh w&m;rtaxGaxGrI
(1) 1985 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-66 (67)
71

r[kwfojzifh rlv½Hk;awmfucsrSwfcJhonfh trdefYonf Oya't& 2013


rSm;,Gif;aMumif; avQmufvJwifjyonf/ OD;aZmf0rf;
ESifh
avQmufxm;cH&oltrSwf (1) rS (4) wdkY\ a&SUaeu ,ck OD;jrifhatmif yg 5
trIwGif jyifqifrIavQmufxm;&mü wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf
taejzifh taMumif;jcif;&mrsm;ESihf oufqikd &f mOya'wdu Yk kd enf;vrf;
wus jyifqifo;kH oyfjcif;r&S[ d k wifjyxm;jcif;r&Sad Mumif;? pD&ifyikd cf iG hf
qdkif&mjyóemwpf&yf&yfay:aygufonf[k wifjyxm;jcif;r&Sdí
vnf;aumif;? wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\ pD&ifcsuu f kd twnfjyK
oifah Mumif;? w&m;vdu k avQmufxm;cH&olrsm;tay: avQmufxm;rI
onf taxGaxGrIjzpfojzifh w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 141
jy|mef;csut f & w&m;rpD&ifyikd cf iG t hf mPmudu k sio hf ;kH aom w&m;½H;k
[laom pum;&yfwGif tusKH;0ifaMumif; OD ; cif a rmif v I d i f ES i f h
a':cifrsKd;vS trI 2 vrf;ñTecf sut f & avQmufxm;cH&olrsm;onf
jypfrq I ikd &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 195 (1) (c) ESihf (*) yg jypfrw I pf&yf&yf
udk usL;vGefjcif; &Sd r&Sd pHkprf;ppfaq;&ef&Sdonfjzpfí ukefusp&dwf
oufomap&efvnf;aumif;? MuefMY umrIukd wm;qD;&efvnf;aumif;?
qefYusifbuftrIonfxHrS 0efcHcsufudk&,lí wpfzuftrIonfxH
pGypf cJG suu f kd acszsu&f eftvdiYk mS vnf;aumif; ar;jref;jcif;udk tm;ay;
oifhaMumif; wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfrS oufqdkif&mOya'udk
enf;vrf;wus qifjcifoHk;oyfqHk;jzwfxm;jcif;jzpfaomaMumifh

(2) 1990 jynfhESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-5


72

2013 jyifqifrIwGif 0ifa&mufpGufzuf&ef roifhaMumif;? jyifqif&ef


OD;aZmf0rf; avQmufxm;rIudk yvyfoifhaMumif; avQmufvJwifjyonf/
ESifh
OD;jrifhatmif yg 5 avQmufxm;cH&oltrSwf (5) \ a&SUaeu w&m;rusifhxHk;
Oya'trdefY 11? enf;Oya' 1 t& ar;cGef;rsm;ar;jref;cGifhjyK&ef
avQmufvmT tm; cGijhf yKco
hJ nfh wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\ trdeYf
udk twnfjyKí jyifqifrt I m; yvyfay;yg&ef avQmufvw J ifjyonf/
trIrSm OD;aZmf0rf;u OD;jrifhatmifyg 7 OD;wdkYtay:
yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf w&m;rBu;D rItrSwf 1^2011 wGif
tarGyHkypönf;pDrHcefYcGJay;&ef pGJqdkonf/ trIwGif OD;jrifhatmifonf
awmifilc½kdifw&m;½Hk; w&m;rtaxGaxGrItrSwf 18^2011 wGif
OD;aZmf0rf;ESifh zcifOD;jrudk rodaMumif; xGufqdkcJhNyD; ,cktrIwGifrS
odygonf[k uGv J x JG uG qf akd Mumif;? OD;jrifah tmifu ¤if;ud, k wf ikd Ef iS hf
trSwf (2) (3) (4) w&m;NydKifrsm;\ udk,fpm;xGufqdk&mwGif
a':tke;f cif\ tdraf xmifpv k Ol ;D a&pm&if; oufaocHtrSwf (10) udk
rrSerf uef zefw;D jyKvyk w f ifjyaMumif; azmfjyNy;D OD;jrifah tmif yg 7 OD;
wdtYk ay: jypfrq I ikd &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 476 t& ½H;k rS pHpk rf;ppfaq;
onfh trdefYwpf&yfcsrSwfay;yg&ef avQmufxm;ojzifh þw&m;r
taxGaxGrItrSwf 4^2013 udk zGifhvSpfcJhonf/
jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 (1) wGif w&m;r½Hk;
odrYk [kwf tcGe½f ;kH odrYk [kwf &mZ0wf½;kH ü ppfaq;pD&if&mwGijf zpfap?
¤if;wdEYk iS phf yfvsO;f íjzpfap? usL;vGecf [
hJ efvu©Pm&Sad om yk'rf 195?
73

yk'frcGJ (1) \ tydk'f (c) odkYr[kwf tydk'f (*) wGif &nfñTef;onfh 2013
jypfrIwpfpHkwpf&mESifhpyfvsOf;NyD; tqdkyg w&m;½Hk;taejzifh rdrdxH OD;aZmf0rf;
ESifh
avQmufxm;onfjzpfap? ravQmufxm;onfjzpfap w&m;rQwrI
OD;jrifhatmif yg 5
twGuf pHpk rf;ppfaq;rIjyKvyk of ifo
h nf[k ,lqvQif tu,fí vdt k yf
onfxifí ,if;uJhodkY yPmrpHkprf;ppfaq;rIjyKvkyfNyD;aemuf
pHkprf;ppfaq;rI\ qHk;jzwfcsufudk a&;rSwfEdkifonfhtjyif xdkjypfrIESifh
pyfvsOf;í wdkifwef;csufa&;om;NyD; tqdkyg w&m;½Hk;\ ½Hk;xdkif
t&m&Su d vufrw S af &;xd;k um xdwk ikd w
f ef;csuu
f kd pD&ifyikd cf iG t
hf mPm
&Sdaom yxrwef;tmPm& &mZ0wfw&m;olBuD;xH wifydkY&rnf[k
vdkufem&efusifhxHk;udk azmfjyxm;onf/
rl v ½H k ; w&m;rtaxG a xG r I t rS w f 4^2013 onf
w&m;rBuD;rItrSwf 1^2011 udk ppfaq;pOf w&m;½Hk;a½SUwGif
OD;jrifhatmif\ ,ciftrIESifh uGJvGJíxGufqdkrI? a':tkef;cif\
tdrfaxmifpkvlOD;a&pm&if;udk rrSefruef zefwD;jyKvkyfrIwdkYt&
avQmufxm;jcif;jzpfojzifh jypfrq I ikd &f musix
hf ;kH Oya'yk'rf 195? yk'rf cGJ
(1) \ tyd'k f (c) odrYk [kwf tyd'k f (*) udk &nfñeT ;f aMumif; jrifom
onf/ w&m;r½Hk;a&SUwGif jzpfyGm;aomtrIjzpfí OD;aZmf0rf;\
avQmufxm;rItay: w&m;rtaxGaxGrI zGiv hf pS af qmif&u G jf cif;jzpf
aomfvnf; jypfrq I ikd &f musix hf ;kH Oya'yk'rf 476 jy|mef;csuyf g usix hf ;kH
twdik ;f vduk ef maqmif½u G &f rnfjzpfonf/ odjYk zpf&m taxGaxGru I kd
ppfaq;aqmif&u G of nfh w&m;½H;k onf jypfrq I ikd &f mpD&ifyikd cf iG t
hf mPm
udk usifhoHk;aomw&m;½Hk;[kom aumuf,l&rnfjzpfonf/
74

2013 w&m;rrIrsm;ESifhpyfvsOf;í þOya'wGif jy|mef;xm;onfh


OD;aZmf0rf; vkyx
f ;kH vkyef nf;udk w&m;rpD&ifyikd cf iG t
hf mPmusio hf ;kH aom w&m;½H;k
ESifh
wpf½;kH &Sd trIt&yf&yfwiG f oufqikd Ef ikd o f rQ vdu
k ef m&rnf[k w&m;r
OD;jrifhatmif yg 5
usifhxHk;Oya'yk'fr 141 wGifjy|mef;xm;onf/
odkYtwGuf jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 t& pHkprf;
ppfaq;ay;yg&ef avQmufxm;rIonf jypfrq I ikd &f musix
hf ;kH twdik ;f vku
d ef m
aqmif&Guf&ojzifh jypfrIqdkif&mpD&ifydkifcGifhudk usifhoHk;aomaMumifh
w&m;rpD&ifydkifcGifhusifhoHk;aom w&m;½Hk;[k qdkEdkifrnfr[kwfí
w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 141 jy|mef;csufESifh oufqdkifjcif;r&Sd
onfrSm jrifomonf/
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu OD;xGef; yg 2 ESifh
OD;brif; yg 2 trIukd ud;k um;Ny;D w&m;rtaxGaxGrrI sm;onf w&m;r
usixhf ;kH Oya'yk'rf 141 ESihf oufqikd af Mumif;? þw&m;rtaxGaxGrI
udk w&m;rusix hf ;kH Oya'yg vkyx
f ;kH vkyef nf;rsm;udk oufqikd Ef ikd o
f rQ
vdkufemaqmif&Guf&rnfjzpfaMumif; oHk;oyfxm;onf/
wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfonf jypfrIqdkif&musifhxHk;
Oya'yk'fr 476 (1) t& jyKvkyfonfh pHkprf;ppfaq;rIonf
jypfrIqdkif&mpD&ifydkifcGifhudk usifhoHk;aqmif½Gufonfh pHkprf;rIjzpfonf
qdkjcif;udkokH;oyf&ef ysufuGufcJhonf/
w&m;rusif h x H k ; Oya'trd e f Y 11? enf ; 1 onf
w&m;rBuD ; rI E S i f h o m ouf q d k i f N yD ; w&m;rtaxG a xG r I r sm;ES i f h
75

oufqikd jf cif;r&S[
d k t"dymÜ ,foufa&mufonfh jy|mef;csurf sK;d rawGU& 2013
qdkum jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 (1) t& jyKvkyfonfh OD;aZmf0rf;
ESifh
pHpk rf;rIwiG f w&m;rusixhf ;kH Oya'trdeYf 11? enf; 1 t& ar;cGe;f rsm;
OD;jrifhatmif yg 5
ar;cGifh&SdaMumif; trdefYcsrSwfjcif;onf qDavsmfrIr&SdaMumif;
awGU&Sd&onf/
odkYjzpf&m jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 t& pkHprf;
ppfaq;onfh w&m;rtaxGaxGrw I iG f w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 11?
enf;Oya' 1 t& ar;cGe;f rsm;ar;jref;cGi&hf adS Mumif; csrw S o
f nfh rlv½H;k
trdefYonf w&m;Oya't& tyfESif;xm;jcif;r&Sdonfh pD&ifydkifcGifh
tmPmudu k sio
hf ;kH cJjh cif;jzpfNy;D oufqikd o
f nfh Oya'udk enf;vrf;wus
qifjcifo;kH oyfcjhJ cif;r[kwaf Mumif; xif&mS ;ay:vGiaf eonft h wGuf
þ½Hk;u0ifa&muf pGufzufjyifqif&ayvdrfhrnf/
xdkYaMumifh þjyifqifrIudkcGifjhyKonf/ yJcl;wdkif;a'oBuD;
w&m;vTwaf wmfu avQmufxm;cH&olrsm;\ ar;cGe;f rsm;ar;jref;cGihf
jyK&ef avQmufxm;csut f m; cGijhf yKonft
h rdeu
Yf kd y,fzsuv
f u
kd o
f nf/
rlv½Hk;tm; jypfrIqdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr 476 yg usifhxHk;twdkif;
pHkprf;ppfaq;rIudk aqmif½Guf&ef ñTefMum;vdkufonf/
a&SUaep&dwf usyf 10000^- owfrSwfonf/
76

+ 2013 ckESpf w&m;rt,l c H r I


Zlvidk v
f
16 &uf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ;
OD ; pd k ; ñG e f h a ½S U wG i f

OD;yef;OD; yg - 5
ES i f h
a':usifa½T yg- 3 *

w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21 ? enf;Oya' 86 / w&m;r


Zm&D r I w G i f tcsif ; jzpf y pö n f ; ud k avvH w if a &mif ; cs
&mü w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 72
t& 0,f , l o nf h tzd k ; aiG u d k ck E S d r f c G i f h & xd k u f o l
w&m;Ed k i f o nf 0,f , l o nf h t zd k ; aiG \ 25% ud k
ay;oGif;jcif;rS uif;vGwfcGifh&jcif;? usefaiG 75%udk
owf r S w f o nf h u mvwG i f ay;oG i f ; &ef ysuf u G u f y gu
ck E S d r f c G i f h j yKxm;onf h ' D u &D u saiG \ 25%ud k tpk d ; &
b@maiG t jzpf o d r f ; ,l c G i f h & S d r&S d /
* 2013 ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 58
+ 2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxGt,lcHrItrSwf 32 wGif csrSwfaom 2012
ckESpf? 'DZifbmv 4 &ufpJGyg &efukefwkdif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\
pD&ifcsufESihf 'Du&Dukd t,lcHrI/
77

qH k ; jzwf c suf / / w&m;rusixhf ;kH Oya'trdeYf 21 enf;Oya' 85 2013


t& avvHwifa&mif;csonfhaeY&ufrS wpfq,fhig;&ufjynfhajrmuf OD;yef;OD; yg 5
ESifh
aomaeYwGif 0,f,lonfh tzdk;aiG tajytausudk ½Hk;csdefrukefrD
a':usifa&T yg 5
twGif; w&m;½Hk;wGif ay;acs&rnfjzpfonf/ 0,f,lonfh tzdk;tc
tajytausudk a&mif;csonfhaeYrS wpfq,fhig;&ufjynfhajrmuf
onfhaeYü ½Hk;csdefrukefrDtcsdeftwGif; 0,f,lolu w&m;½Hk;wGif
ay;acs&rnfqakd om jy|mef;csurf mS rvGrJ aoG vdu k ef m&rnfqakd om
jy|mef;csufyifjzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;
Oya' 85 wGif azmfjyyg&Sdonfh umvtwGif; ay;oGif;&ef ysufuGuf
aomtcg w&m;½H;k onf oifo h nfxifjrifvQif a&mif;cs&mwGif ukeuf s
onfhp&dwf Ekwf,lNyD;aemuf ay;oGif;aiGudk tpdk;&b@maiGtjzpf
odr;f ,lEikd af Mumif;ESihf ,if;ypön;f udk jyefvnfa&mif;cs&rnfjzpfaMumif;
txufyg Oya'trdefY 21? enf;Oya' 86 wGif jy|mef;xm;onf/
,cktrIwGif w&m;Edkifrsm;onf avvHwifa&mif;csaom
ypönf;udk 0,f,lcJhonfqdkaomfvnf; 'Du&Dt& ¤if;wdkY&xdkufaom
aiGusyof ed ;f 50 udk ckErdS cf iG &hf Ny;D 0,f,ol nft h zd;k aiG\ 25 &mcdik Ef eI ;f
udak y;oGi;f jcif;rS uif;vGwcf iG &hf xm;olrsm;jzpfonf/ avvHq0JG ,fol
w&m;Edik rf sm;onf avvHypön;f udk 0,f,&l mwGif w&m;½H;k odYk aiGaMu;
wpfpHkwpf&m ay;oGif;xm;cJhjcif;r&Sday? ckESdrfjcif;ESifhaiGay;oGif;jcif;
onf wlnjD cif;r&Sad y/ ckErdS jf cif;qdo k nfrmS 'Du&DusaiGukd 0,f,o l nfh
78

2013 tzdk;aiGESifh ckESdrfjcif;jzpfonf/ ,if;odkY ckESdrfcGifhjyKygu 'Du&D


OD;yef;OD; yg 5 twnf j yKonf h w&m;½H k ; onf 'D u &D w pf & yf v H k ; ud k od k Y r [k w f
ESifh
wpfpw d wf pfa'o ausat;ajyNird ;f aMumif;udk ,if;ckErdS cf suEf iS t hf nD
a':usifa&T yg 5
a&;rSwf&onf/ w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21?enf;Oya' 72 udk
Munfyh g/ odjYk zpf&m ckErdS jf cif;wGif aiGay;jcif;r&Sad Mumif;jrifomonf/
ay;oGif;jcif;r&Sdí tpdk;&b@mtjzpf odrf;,l&ef aiGr&Sday/

t,lcHw&m;vdktwGuf - OD;aexGef;Munf
w&m;vTwfawmfa½SUae
t,lcHw&m;NydKif (1) twGuf - udk,fwdkif
a&;om;avQmufvcJ suw
f ifonf/
t,lcHw&m;NydKif (2) twGuf - udk,fwdkif(rvm)
t,lcHw&m;NydKif (3) twGuf - udk,fwdkif
a&;om;avQmufvcJ suw
f ifonf/

&efukefta½SUydkif;c½dkifw&m;½Hk; 2011 ckESpf? w&m;rZm&DrI


trSwf 216 wGif tcsif;jzpfypönf;tm; avvHqGJ0,f&mwGif
t,lcw H &m;vdrk sm; (w&m;Edik rf sm;) udk ckErdS cf iG jhf yKxm;cJo h nfh w&m;Edik f
rsm;\ 'Du&DusaiG usyo f ed ;f 50 udk w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 21?
enf;Oya' 86 t& tpdk;&b@mtjzpfodrf;ap&efESifh ypönf;udk
jyefvnfa&mif;csap&ef csrw S cf ahJ omtrdeu Yf kd w&m;Edik Of ;D yef;OD;wduYk
rauseyfojzifh &efuek wf ikd ;f a'oBu;D w&m;vGwaf wmfoUkd 2012 ckEpS ?f
79

w&m;rtaxGaxGt,lcHrItrSwf 32 udk wifoGif;cJhaomfvnf; 2013


atmifjrifrrI &í jynfaxmifpw
k &m;vTwaf wmfcsKyo
f Ykd þt,lcrH u
I kd OD;yef;OD; yg 5
ESifh
qufvuf wifoGif;vmjcif;jzpfonf/
a':usifa&T yg 5
t,lcHw&m;vdkrsm;\ a½SUaeu rlvZm&D½Hk;awmfESifh t,lcH
½Hk;awmfwdkYu 0,f,lol olwpdrf;ESifh ywfoufaom w&m;rusifhxHk;
Oya'trdefY 21? enf;Oya' 84 (1) ESifh 85 yxrydkif;wdkYudk Munfh½I
oH;k oyfNy;D tarGqikd w f &m;Edik rf sm;ESihf oufqikd af om enf;Oya' 84 (2)
ESihf enf;Oya' 85 \ 'kw, d ydik ;f wduYk kd xnfo
h iG ;f pOf;pm;jcif;r&Sd aMumif;?
,cktrIwiG f ckErdS x f m;onfh tarGyykH pön;f om&SNd y;D 0,f,o l nfah iG
(Purchase)?oGi;f xm;aiG (Deposit)? ay;oGi;f aiG (Payment) r&Sa d o;
onfh tajctaewGif ckESdrfxm;onfh tarGyHkypönf;udk 0,f,lonfh
ay;oGif;aiG usyfodef; 50 [k rlvZm&D½Hk;u owfrSwfNyD; w&m;r
usihfxHk;Oya' trdefY 21? enf;Oya' 86 t& tpdk;&b@mtjzpf
odr;f jcif;rSm trIw½JG dS w&m;Edik rf sm;ydik af om tarGyykH pön;f udk odr;f jcif;
jzpfí Oya't&rSm;,Gif;aMumif;? w&m;Edkifrsm;utrdefY 21? enf;
Oya' 84 (2) t& aiGay;oGi;f jcif;udk uif;vGwcf iG jhfyKí roGi;f cJah Mumif;?
usef 75 &mcdik Ef eI ;f udk ay;oGi;f cGijhf yK&ef avQmufxm;aomtcg rlv
Zm&D½Hk;u 24-2-2012 &ufaeYwGif a&mif;aMu;aiG\ 75 &mcdkifEIef;
udk trdefYcsrSwfonfhaeYrS 7 &uftwGif; 1-3-2013 aeY aemufqHk;
xm;í ay;oGif;&ef trdefYcsrSwfaomtcg w&m;Edkifrsm;u 7 &uf
twGif; ray;oGif;Edkifqdkaom taMumif;aMumifh tarGyHk 4 yHk 1 yHk
jzpfaom tarGyHkypönf;usyfodef; 50 udk tpkd;&b@modrf;apjcif;
80

2013 rSm rSm;,Gif;aMumif;? odkYjzpfí &efukefta½SUydkif;c½dkifw&m;½Hk;ESifh


OD;yef;OD; yg 5 &efukefwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkY\ pD&ifcsufESifh trdefYwdkYudk
ESifh
y,fzsufay;&efESifh w&m;Edkifrsm;u avvHusefaiGusyf odef; 150
a':usifa&T yg 5
ay;oGif;cGifhjyK&ef avQmufxm;onf/
t,l c H w &m;Nyd K if t rS w f (1) a':usif a ½T u tcsif ; jzpf
wdkufcef;rSm ¤if;\vuf0,f&SdaMumif;? rdbtarGtESpfwdkufcef;udk
olwpdr;f u 0,f,yl ikd q
f ikd rf nfukd rvdv k m;aMumif;? t,lcw
H &m;vdw k Ykd
avQmufxm;onfhtwdkif; avvHusefaiGusyf odef; 150 qufvuf
ay;oGif;apaom trdefYcsrSwfay;&ef avQmufxm;onf/
t,lcw H &m;NyKd if trSwf (2) a':jr½Sed t f wGuf ud, k wf ikd af omf
vnf ; aumif ; ? ¤if ; \ tcG i f h & ud k , f p m;vS , f a omf v nf ; aumif ;
vma&muf j cif ; r&S d a y/
t,l c H w &m;Nyd K if t rS w f (3) a':wif p d e f \ tcG i f h &
ud k , f p m;vS , f a':pef ; pef ; jrif h u tarG y H k y pö n f ; tm;aps;EI e f ;
owf r S w f í avvH w if a &mif ; csonf h t csd e f ü avvH p nf ; urf ;
twdkif;om vdkufem&rnfjzpfaMumif;? t,lcHw&m;vdkrsm; (w&m;Edkif
rsm;) onf avvHypön;f 0,f,&l mü aps;EIe;f owfrw S cf suu f kd oabmwl
onf h t avsmuf ck E S d r f 0 ,f , l j cif ; onf 0,f , l o nf h y pö n f ; tay:
p&efowfrSwfjcif;jzpfaMumif;? ypönf;wefzdk;usyfodef; 200 tay:
usyfodef; 50 p&efowfxm;jcif;jzpfí usef usyfodef; 150 udk
15 &uftwGif;ay;acs&ef uwd0efcHxm;jcif;jzpfaMumif;? t,lcH
81

w&m;vd k r sm;onf ¤if ; wd k Y \ uwd t wd k i f ; usyf od e f ; 150 ud k 2013


tcsdefrDay;tyf&ef tBudrfBudrfuwdysufjcif;aMumifh ay;xm;aom OD;yef;OD; yg 5
ESifh
p&efaiGudk jynfolYb@mtjzpfodrf;qnf;jcif;rSm rSm;,Gif;jcif;r&Sdí
a':usifa&T yg 5
atmuf½Hk;trdefYrsm;udk y,fzsufay;&ef avQmufxm;csufudk vufrcH
oifhaMumif; wifjyonf/
&efuek w
f ikd ;f w&m;½H;k 2002 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 522
wGi f csrSwfcJhaom 'Du&Dudk twnfjyKay;&ef ,cktrIrS t,lcH
w&m;vd k r sm;jzpf o nf h w&m;Ed k i f O D ; yef ; OD ; ? a':cif c if p ef ; ?
a':wif w if ñ G e f Y ? OD ; pd k ; xd k u f ? a':Ek E k o ef ; wd k Y u avQmuf x m;í
&efukefwdkif;w&m;½Hk; 2006 ckESpf? w&m;rZm&DrItrSwf 43 jzifh
zG i f h v S p f a qmif & G u f c J h o nf / tqd k y g trI w G J \ rS w f w rf ; rsm;t&
,ck t rI \ tcsif ; jzpf y pö n f ; tm; 20-12-2010 &uf a eY w G i f
avvHwifa&mif;cs&m w&m;Edik t f rSwf (4) OD;pdk;xdu k f (t,lcwH &m;vdk
trSwf-4)rS w&m;Edkiftm;vHk; udk,fpm;usyfodef; 200 jzifh avvHqGJ
0,f , l o nf /
w&m;½Hk;u tqdkygwefzdk;aiGteuf w&m;Edkifrsm;&xdkufcGifh
&Sdaom aiG 4 yHk 1 yHkjzpfonfh aiGusyf odef; 50 udk w&m;rusifhxHk;
Oya'trdefY 21? enf;Oya' 72 ESifh enf;Oya' 84 (2) w&m;½Hk;rsm;
vufpGJtydk'f 256 wdkYt& ckESdrfcGifhjyKcJhonf/ avvHqGJ0,f,lonfh
tzdk;aiG\ 75 &mcdkifEIef;udk ay;oGif;NyD;aMumif; tpD&ifcHwifjy&ef
11-1-2011 &ufaeYodkY csdef;qdkay;cJhonf/ 30-1-2011 &ufaeYwGif
82

2013 bdvpfu w&m;Edkifrsm;onf avvHqGJ0,f,lonfh tzdk;aiG\ 75


OD;yef;OD; yg 5 &mcdkifEIef;udk ay;oGif;jcif;r&SdaMumif; tpD&ifcHpmwifjycJhonf/
ESifh
a':usifa&T yg 5 xd k Y a emuf w&m;½H k ; rsm;\ pD & if y d k i f c G i f h t mPmwd k ; Nr§ i f h
owfrSwfjcif;aMumifh tqdkygZm&DrIonf &efukefwdkif;ta½SUydkif;c½dkif
w&m;½Hk; 2011 ckESpf? w&m;rZm&DrItrSwf 216 jzpfvmonf/
22-12-2011 &ufaeYwGif w&m;Edkifrsm;u avvHqGJ0,f,lonfh
tzdk;aiG\ 75 &mcdkifEIef;udk ay;oGif;cGifhjyK&ef avQmufxm;cJhonf/
24-12-2012 &uf a eY w G i f &ef u k e f t a½S U yd k i f ; c½d k i f w &m;½H k ; u
w&m;Ed k i f r sm;ay;oG i f ; &ef usef o nf h 0,f , l o nf h t zd k ; aiG \ 75
&mcdik Ef eI ;f udk ay;oGi;f cGijhf yKaMumif; trdeUf csrw
S Nf y;D tqdyk g aiGay;oGi;f
NyD;aMumif; trdefYcsonfhaeYrS 7 &uftwGif; wifjy&ef trdefYcsrSwfcJh
onf/ odkY&mwGif w&m;Edkifrsm;u ay;oGif;jcif;r&SdbJ &ufcsdef; xyfrH
cGijhf yK&efavQmufxm;&m 14-3-2012 &ufaeYwiG f w&m;Edik rf sm;onf
aiGtajytausay;oGi;f &rnfh aiGusyf ode;f 150 udk enf;vrf;wus
tcsdefrD 0D&d,pdkufxkwfum ay;oGif;cJhjcif;r&SdbJ ysufuGufcJhonfh
twGuf w&m;Edkifrsm;\ 'Du&DusaiGjzifh ckESdrfcGifhjyKxm;onfh avvH
wefz;kd 25 &mcdik Ef eI ;f jzpfonfh w&m;Edik \ f 'Du&DusaiG usyo f ed ;f 50
udk w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 86 t& tpdk;&
b@mtjzpfodrf;qnf;ap&efESifh ypönf;udkjyefvnfa&mif;csap&ef
trdefYcsrSwfcJhonf/
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21 enf;Oya' 84 t& ra½TU
83

rajymif;Edkifaomypönf;udk a&mif;cs&mwGif 0,foltjzpfaMunmjcif; 2013


cH&olonf 0,f,lonfh tzdk;pm;em;\ 25 &mcdkifEIef;udk a&mif;csrI OD;yef;OD; yg 5
ESifh
aqmif&Gufaom t&m½SdxH odkYr[kwf tjcm;olxH xdkodkY aMunmNyD;
a':usifa&T yg 5
aemuf csufcsif;ay;oGif;&rnfjzpfNyD; ay;oGif;&efysufuGufygu
xdkypönf;udkcsufcsif; jyefvnfa&mif;cs&rnfjzpfonf/
od&Yk mwGif w&m;Edik o f nf 0,f,o l jl zpfí w&m;rusix hf ;kH Oya'
trdefY 21? enf;Oya' 72 t& 0,f,lonfh tzdk;aiGudk ckESdrfcGifh
&xduk o
f jl zpfvQif w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 21? enf;Oya' 84 (2)
t& 0,f,lolonf ¤if;ay;oGif;&rnfh 0,f,lonfh tzdk;aiG\
25 &mcd k i f E I e f ; ud k ay;oG i f ; jcif ; rS uif ; vG w f c G i f h & Ed k i f o nf / þ
jy|mef;csuEf iS t hf nD &efuek w f ikd ;f w&m;½H;k u 0,f,o l nfh tzd;k pm;em;
\ 25 &mcdik Ef eI ;f udk tcsi;f jzpfypön;f wGif w&m;Edik rf sm;&xdu k cf iG &hf o
dS nfh
aiGjzpfaom aiGusyf odef; 50 jzifh ckESdrfcGihfjyKcJhonfudkawGU&onf/
w&m;rusif h x H k ; Oya'trd e f Y 21? enf ; Oya' 85 t&
avvH w if a &mif ; csonf h a eY & uf r S wpf q ,f h i g;&uf j ynf h a jrmuf
aomaeYwGif 0,f,lonfh tzdk;aiGtajytausudk ½Hk;csdefrukefrD
twGif; w&m;½Hk;wGif ay;acs&rnfjzpfonf/ 0,f,lonfhtzdk;tc
tajytausud k a&mif ; csonf h a eY r S wpf q ,f h i g;&uf j ynf h a jrmuf
onfhaeYü ½Hk;csdefrukefrDtcsdeftwGif; 0,f,lolu w&m;½Hk;wGif
ay;acs&rnf q d k a om jy|mef ; csuf r S m rvG J r aoG vd k u f e m&rnh f
jy|mef;csufyifjzpfonf/
84

2013 rl v ½H k ; trI w G J aeY p Of r S w f w rf ; t& a&mif ; csonf h a eY r S m


OD;yef;OD; yg 5 20-12-2010 &uf a eY j zpf í 4-1-2011 aeY w G i f usef a iG 75
ESifh
&mcd k i f E I e f ; ud k w&m;Ed k i f w d k Y u ay;oG i f ; &rnf j zpf o nf / od k Y & mwG i f
a':usifa&T yg 5
w&m;Edkifrsm;onf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 85
t& ay;oGif;&rnfhaeY&ufwGif ay;oGif;cJhjcif;r&Sday/ ¤if;jyif &efukef
ta½SUydkif;c½dkifw&m;½Hk;u ay;oGif;cGihfjyKonfh 1-3-2012 &ufaeY
wGifvnf; ay;oGif;cJhjcif;r&Sday/
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 21? enf;Oya' 85 wGif azmfjy
yg&So
d nfu
h mvtwGi;f ay;oGi;f &ef ysuu f u
G af omtcg w&m;½H;k onf
oifhonfxifjrifvQif a&mif;cs&mwGif ukefusonfhp&dwfEIwf,lNyD;
aemufay;oGif;aiGudk tpdk;&b@maiGtjzpf odrf;,lEdkifaMumif;ESihf
,if;ypönf;udk jyefvnfa&mif;cs&rnfjzpfaMumif; txufygOya'
trdefY 21? enf;Oya' 86 wGif jy|mef;xm;onf/
,cktrIwGif w&m;Edkifrsm;onf avvHwifa&mif;csaom
ypönf;udk 0,f,lcJhonfqdkaomfvnf; 'Du&Dt& ¤if;wdkY&xdkufaom
aiG u syf o d e f ; 50 ud k ck E S d r f c G i f h & NyD ; 0,f , l o nf h t zd k ; aiG \ 25
&mcd k i f E I e f ; ud k a y;oG i f ; jcif ; rS uif ; vG w f c G i f h & xm;ol r sm;jzpf o nf /
avvHqGJ0,folw&m;Edkifrsm;onf avvHypönf;udk0,f,l&mwGif
w&m;½Hk;odkY aiGaMu;wpfpHkwpf&m ay;oGif;xm;cJhjcif;r&Sday/ ckESdrfjcif;
ESifh aiGay;oGif;jcif;onf wlnDjcif;r&Sday/ ckESdrfjcif;qdkonfrSm 'Du&D
usaiGudk 0,f,lonfhtzdk;aiGESifhckESdrfjcif;jzpfonf/ ,if;odkYckESdrf
85

cGifhjyKygu 'Du&DtwnfjyKonfh w&m;½Hk;onf 'Du&Dwpf&yfvHk;udk 2013


odrYk [kwf wpfpw d w
f pfa'o ausat;ajyNird ;f aMumif;udk ,if;ckErdS cf suf OD;yef;OD; yg 5
ESifh
ESit hf nDa&;rSw&f onf/ w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 21? enf;Oya' 72
a':usifa&T yg 5
udkMunfhyg/ odkYjzpf&m ckESdrfjcif;wGif aiGay;jcif;r&SdaMumif; jrifom
onf/ ay;oGi;f jcif;r&Sí d tpd;k &b@mtjzpf odr;f ,l&ef aiGr&Sad y/
ckESdrfcGifhjyKonfhtwGuf w&m;Edkif&&Sdonfh 'Du&Dwpfpdwf
wpfa'o ausat;ajyNid r f ; oG m ;NyD ; jzpf & m &ef u k e f t a&S U yd k i f ; c½d k i f
w&m;½Hk;u ckESdrfcGifhjyKcJhaom aiGusyfodef; 50 udk tpdk;&b@m
tjzpfodrf;qnf;ap&ef trdefYcsrSwfjcif;rSm xifxif&Sm;&Sm; rSm;,Gif;
ayonf /
w&m;rusif h x H k ; Oya'trd e f Y 21? enf ; Oya' 85 wG i f
a&mif;csonfah eYrS wpfq,fih g;&ufjynfah jrmufonfah eYü 0,f,o l nfh
tzd k ; aiG t ajytausay;acs&rnf [ k jy|mef ; xm;&m ay;oGif;&ef
ysuu
f u G yf gu enf;Oya' 86 t& ,if;ypön;f udk jyefvnfa&mif;cs
&rnfjzpfonf/ odkYjzpf&m ypönf;udk jyefvnfa&mif;cs&ef &efukef
ta&SUydkif;c½kdifw&m;½Hk;u trdefYcsrSwfjcif;udk &efukefwdkif;a'oBuD;
w&m;vTwfawmfu twnfjyKjcif;onf rSm;,Gif;rIr&Sday/
xdaYk Mumifh þt,lcrH uI kd wpfpw d w f pfa'ocGijf yh Konf/ &efuek f
f &m;½H;k 2011 ckEpS ?f w&m;rZm&Drt
ta&SUydik ;f c½dik w I rSwf 216 \ 14-
3-2012 &ufpyJG g trdeEYf iS hf &efuek w f ikd ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf \
2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxGt,lcHrItrSwf 32 \ 4-12-2012
86

2013 &ufpGJygtrdefYwdkYwGif ckESdrfcGifhjyKcJhaom w&m;Edkif\ 'Du&DusaiG usyf


OD;yef;OD; yg 5 odef; 50 udk tpdk;&b@mtjzpfodrf;qnf;ap&ef trdefYukd y,fzsufNyD;
ESifh
tcsif ; jzpf y pö n f ; ud k jyef v nf a &mif ; csap&ef t rd e f Y u d k
a':usifa&T yg 5
p&d w f E S i f h w uG t wnf j yKvd k u f o nf /
a½SUaep&dwfusyf 10000^- owfrSwfonf/
87

w&m;rtxl ; t,l c H r I + 2013 ckESpf


atmufwkdbmv
7 &uf
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; omaX;? OD ; pd k ; ñG e f Y ? OD ; jrod r f ; ? OD ; jrif h a tmif ?
OD ; atmif a Zmf o d e f ; ES i f h O D ; jrif h [ ef w d k Y a ½S U wG i f

OD ; rsKd ; rif ; od e f ;
(uG , f v G e f o l OD ; cif a rmif & if \ w&m;0if u d k , f p m;vS , f )
ES i f h
a':cifaX;jrifh yg 6 *

*&ef & &S d x m;ol \ tcG i f h t a&;? rl v u tarG & S i f * &ef


trnf a yguyguff a jronf tarG & S i f r uG , f v G e f r D *&ef
trnfaygufolajymif;vJoGm;ygu tarGykHypönf;tjzp tjzpff
usef & pf o nf [ k q d k E d k i f j cif ; &S d r&S d /

* 2013 ckESpf? w&m;rtxl;t,lcHrItrSwf 17


+ 2012 ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 45 wGif csrSwfaom 2012 ckESpf?
atmuf w k d b mv 12 &uf p J G y g jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf \
pD&ifcsufESihf 'Du&Dukd t,lcHrI/
88

2013 qH k ; jzwf c su
suf / / tcsi;f jzpfajrrSm rlvuzcif OD;jrwfpt H rnfjzifh
OD;rsKd ;rif;ode;f *&ef&&SdcJhaomfvnf; OD;jrwfpHuG,fvGefonfh 1363 ckESpfrwdkifrD
(uG,fvGefol
26 ESpfcefYtcsdef 12-7-1975 aeY ( jrefrmouú&mZftm;jzifh 1337
OD;cifarmif&if\
w&m;0if ckESpf) uyif orD;a':cifaX;jrifhtrnfjzifh ESpf 30 *&ef&&SdcJhonf/
udk,fpm;vS,f) xdok Ykd a':cifaX;jrift h rnfjzifh *&ef ajymif;vJcsxm;ay;vdu k of nfEiS hf
ESifh wpfNydKifeuf tcsif;jzpfajrudk pDrHcefYcGJydkifcGifhrSm ajymif;vJoGm;NyD
a':cifaX;jrifh yg 6
jzpfonf/ xdo k Ykd *&eftrnfajymif;vJcsxm;ay;onfh 12-7-1975 aeY
rSpwifí a':cifaX;jrifhonf tpdk;&xHrS ajriSm;tcGifhta&;t&
vlaexdkif&ef? vkyfief;rsm;vkyfudkif&efponfjzifh ajrudkpDrHcefYcGJ
toHk;jyKydkifcGifh &&SdoGm;NyD;jzpfonf/ xdktcsdefrSpí rlv*&ef
trnfaygufol zcifO;D jrwfpo H nf tcsi;f jzpf*&efajrESihf ywfoufí
pDrHtoHk;jyKydkifcGifhtcGifhta&; wpfpHkwpf&mr&Sdawmhacs/ xdkaMumifh
zcifOD;jrwfpHu ¤if;*&eftrnfaygufr[kwfawmhonfh tcsif;jzpf
*&efajrESifh taqmufttHkudk 16-5-1987 aeYwGif oufaocH
trSwf (u) rdom;pkpDrHrIpmcsKyfjyKvkyfí pDrHcefYcGJydkifcGifh&Sdawmhrnf
r[kwfacs/ xdkaMumifh oufaocHtrSwf (u) rdom;pkpDrHrIpmcsKyf
onf tusK;d oufa&mufr&I adS om pmcsKyw f pf&yfr[kw[f k qd&k ayrnf/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / txufjrefrmjynfajrESihf tcGepf nf;rsO;f
Oya'yk'rf 25 (u) jy|mef;csut f & tpd;k &u *&efxw k af y;xm;jcif;
rsKd;r&Sdaom tpdk;&ydkifajray:wGif aexdkifolonf tarGqufcHcGifh?
vTJajymif;ydkifcGifh r&Sday/ tpdk;&u *&effxkwfay;rSomvQif xdkajrESifh
pyfvsO;f í tarGqufccH iG ?hf vTaJ jymif;ydik cf iG &hf &So
d nf/ tcsi;f jzpfajrrSm
89

rlvu zcifOD;jrwfpHtrnfjzifh *&ef&&SdcJh&m *&efoufwrf;umv 2013


twGif; OD;jrwfpHonf vTJajymif;ydkifcGifh&Sdonf/ om;orD;rsm;onf OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
zciftrnfayguf*&efajrudk tarGqufcHcGifh&Sdonf/ odkY&mwGif
OD;cifarmif&if\
12-7-1975 aeYwiG f a':cifaX;jrifh trnfjzifh *&efcsxm;vdu k o
f nf w&m;0if
ESiw
hf pfNyKd ief uf *&efajrESihf pyfvsO;f onfh OD;jrwfp\
H tcGit
hf a&;rsm; udk,fpm;vS,f)
ukefqHk;oGm;NyD;jzpfonf/ ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / xd k Y j yif 12-7-1975 aeY r S p wif í
a':cifaX;jrif&h &Scd o hJ nfh *&efoufwrf;onfvnf; 2005 ckEpS w f iG f
ukefqHk;cJhNyD;jzpfonf/ *&efoufwrf;ukefonfESifh aemufxyf*&ef
xkwfay;jcif;r&Sdygu *&efajrrSm tpdk;&ajrtjzpf jyefvnfa&muf&Sd
oGm;NyjD zpfonf/

t,lcHw&m;vdktwGuf - OD;rsKd;atmif
w&m;vTwfawmfa½SUae
t,lcHw&m;NydKifrsm;twGuf - (1) OD;pHwif
w&m;vTwfawmfa½SUae
(2) rS (6) xd OD;jrifhvGif
w&m;vTwfawmfa&SUae

&rnf;oif;c½dik w
f &m;½H;k ? 2009 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 67
wGif OD;cifarmif&ifu a':cifaX;jrifhyg 6 OD;tay: tarGyHkpDrHcefYcGJ
90

2013 ay;apvdkrIpGJqdkonf/ trItwGif; OD;cifarmif&ifuG,fvGefí


OD;rsKd ;rif;ode;f om;jzpfol OD;rsK;d rif;ode;f tm; w&m;0ifu, kd pf m;vS,t f jzpfxnfo h iG ;f í
(uG,fvGefol
trIukd qufvufaqmif½u G cf NhJ y;D w&m;vdok nf tarGyakH jrESihf ESpx f yf
OD;cifarmif&if\
w&m;0if wduk \ f 7 yHk 1 yHk &ap&ef tNy;D owf'u D &Dcsrw S cf o
hJ nf/ ,if;pD&ifcsuf
udk,fpm;vS,f) ESifh 'Du&Dudk a':cifaX;jrifhu rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;odkY
ESifh 2011 ckESpf? w&m;rt,lcHrItrSwf 18 jzifh t,lcH&m t,lcHudk
a':cifaX;jrifh yg 6
cGijhf yKí rlvrIuykd vyfco hJ nf/ OD;rsK;d rif;ode;f u rEÅav;wdik ;f a'oBu;D
w&m;vTwaf wmfoYkd 2011 ckEpS ?f w&m;r'kw, d t,lcrH t I rSwf 3 jzifh
vnf;aumif;? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfodkU 2011 ckESpf?
w&m;rt,lcrH t I rSwf 45 jzifv h nf;aumif;? tqifq h ift
h ,lcaH omf
vnf; atmifjrifrrI &&Sad cs/ xdaYk Mumifh rlv½H;k w&m;vdu k txl;t,lcH
0ifcGifhjyK&ef 2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxGavQmufvTm (txl;)
trSwf 343 wGif avQmufxm;aomtcg atmufygjyóemudk jyefvnf
pdppfMum;em Edkif&ef txl;t,lcH0ifcGifhjyKcJhonf-
]] 1/ tcsif;jzpfajr*&ef oufwrf;ukefqHk;NyD;jzpfí
tarG y H k y pö n f ; tjzpf tarG y pö n f ; pD r H c ef Y c G J
ay;apvdkrIpGJqdkcGifhr&SdawmhaMumif; jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfu aumuf,lqHk;jzwfcJhjcif;
onf rSefuefjcif;&Sd r&Sd/
2/ tcsif;jzpfajrESifhtdrfudk tarGqdkifwpfOD;jzpfol
(1)w&m;NydKif a':cifaX;jrifh\cifyGef;rS w&m;½Hk;
91

\ 'Du&Dt&ay;&ef&Sdonfh 'Du&DusaiGtwGuf 2013


w&m;½Hk;u avvHwifa&mif;cscJh&m OD;ausmf0if; OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
qd k o l r S avvH q G J 0 ,f , l c J h í tarG y H k y pö n f ;
OD;cifarmif&if\
usef&Sdjcif;r&SdaMumif; rEÅav;wdkif;a'oBuD; w&m;0if
w&m;vTwfawmf\ aumuf,lqHk;jzwfcsufudk udk,fpm;vS,f)
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu twnfjyK ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
cJhjcif;onf useftarGqdkifrsm;\ tarGqufcHcGifh
tcGifhta&;udk Ekwfodrf;&ma&mufapjcif; &Sd r&Sd/
t,lcHw&m;vdk\a&SUaeu w&m;NydKifa':cifaX;jrifhu
rdbrsm; ouf&Sdxif&Sm;pOfu zcifOD;jrwfpHtrnfayguf tcsif;jzpf
wdkuftdrfudk rdrdtrnfaygufay;cJhonfrSm ESpfaygif; 30 ausmfcefY
&SNd yjD zpfaMumif;? rdciftrnfaygufajruGuuf kd nDrjzpfol a':jroufrl
odkY vTJajymif;ay;NyD; tdrfaxmifcGJnDtpfudkrsm;udkvnf; a½TUajymif;
Edkifaomypönf;rsm;ay;cJhNyD;jzpfaMumif;jzifh xGufqdkaMumif;? ra½TU
rajymif;Edkifaomypönf;udk ay;urf;ygu ypönf;vTJajymif;jcif;
tufOya'yk'fr 123 ESifhtnD oufaoESpfOD;jzifh rSwfyHkwifpmcsKyf
csKyq kd ay;urf;rSom ay;urf;rIajrmufrnfjzpfaMumif;? armifykESifh
f í
OD;omajz yg 5 trI(1) ? OD;atmifxGef; yg 6 ESifh OD;xGef;wif
trI (2) wd k Y u d k ud k ; um;vsuf w&m;Nyd K if a ':cif a X;jrif h r S

(1) 1948 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-717/


(2) 1966 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-755/
92

2013 ay;urf;aMumif; rSwfyHkwifpmcsKyfudk wifjyEdkifjcif; r&SdaMumif;?


OD;rsKd ;rif;ode;f odkYtwGuf rdbESpfyg;u ay;urf;cJhonfqdkapOD;? ay;urf;rItx
(uG,fvGefol
rajrmufí w&m;NydKifa':cifaX;jrifhonf tcsif;jzpfajrESifh tdrfudk
OD;cifarmif&if\
w&m;0if ydik q
f ikd cf iG &hf rnfr[kwaf Mumif;? rdcifu, G vf eG Nf y;D aemuf zcifO;D jrwfpH
udk,fpm;vS,f) onf 16-5-1987 &ufpGJyg oufaocHtrSwf (u) rdom;pk pDrHrI
ESifh pmcsKyfcsKyfqdkcJh&m xdkpmcsKyfonfusyf 100 txuf ra½TUrajymif;
a':cifaX;jrifh yg 6
Edkifaomypönf;yg&Sdí rSwfyHkrwifjcif;aMumifh w&m;r0ifaomfvnf;
rdbESpyf g;ruG,v f eG rf D w&m;NyKd if a':cifaX;jrifo h Ukd tarGcaJG y;cJoh nf
qdak om xkacscsurf rSeaf Mumif;rSm xdpk mcsKyu f jkd yKvyk cf jhJ cif;taMumif;
aMumifh ay:vGifaeaMumif;? odkYjzpfí tcsif;jzpf*&efajruGufonf
tarGrcG&J ao;onfah jruGujf zpfonf[k ay:aygufaMumif;? tcsi;f jzpf
*&ef a jruG u f o nf 2005 ck E S p f r S p wif í *&ef o uf w rf ; uk e f q H k ;
aeaMumif; w&m;vdk\xGufqdkcsuft& ay:aygufaMumif;? txuf
jrefrmjynfajrESifh tcGefpnf;rsOf;Oya'yk'fr25 (u) t& EdkifiHydkif
ajrwGifaexdkifolonf tarGqufcHcGifh? vTJajymif;ydkifcGifhr&SdaMumif;?
odaYk omf ,if;tcGit hf a&;rSm tpd;k &u *&efxw k x f m;ay;jcif;r&Srd oS m
oufqikd af Mumif;? tcsi;f jzpfajruGuo f nf *&efajrjzpfNy;D *&efoufwrf;
ukeq f ;kH aeaomfvnf; *&eft&oH;k pGaJ eaomtcGit hf a&;udk oufqikd &f m
rSjiif;y,fxm;jcif;r&Sad Mumif;? vuf&x dS m;ydik cf iG hf (Possessory title)udk
tarGqufcHcGifh&Sdonf[k rapmESifharmifa½T*ef trII(3) rSpwifí

(3) atmufjrefrmjynf? twGJ (11)? pm-415 (416)


93

t'rf r D ; ,m;&m; ES i f h tD q G w f t rI (4) ? armif j roef ; yg2 ES i f h 2013


OD ; xG e f ; wif t rI (5) ? a':jrjr ES i f h OD ; armif a rmif a ½T trI I (6) OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
wd k Y w G i f tpOfwpdkufvufcHxm;cJhaMumif;? rdbrsm;ruG,fvGefrDuyif
OD;cifarmif&if\
a':cifaX;jrifh *&eftrnfaygufcJhaomfvnf; a':cifaX;jrifh ydkifqdkifcGifh w&m;0if
&ap&eftwGuf vTJajymif;ay;cJhonfh rSwfwrf;rSwf&m wpfpHkwpf&mr&Sd udk,fpm;vS,f)
ojzifh a':cifaX;jrifhydkiftjzpfodkY ajymif;vJoGm;rnfr[kwfaMumif;? ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
armif a omif ; pd e f y g 8 ES i f h a':*D w m&meD ' wf ( pf ) yg2 trI (7)
wGif jrefrm"avhxHk;wrf;Oya't& rcGJa0&ao;aomtarGwGif
tarGqikd f wpfO;D &&ef&adS om tusK;d cHpm;cGio hf nf tNy;D tydik &f &So
d nfh
tusKd;cHpm;cGifh ( Vested- interest) jzpfí tarG&SifuG,fvGefaom
tcg tarGpm;tarGcw H x
Ykd H oufa&mufNy;D xdt k arGqufcjH cif;[lonf
qdik ;f iHx h m;írjzpf? tarGqufc&H &So d nfEiS hf wpfNyKd ief uf Ekwo f rd ;f í
r&aMumif;jyqdkxm;aMumif;? tcsif;jzpf*&efajrESifh taqmufttHk
onf rlvtarG&iS f rdbrsm;uG,v f eG o
f nfEiS w hf pfNyKd ief uf om;orD;
rsm;jzpfaom w&m;vdk? w&m;NydKifrsm;xHoufqif;&m om;orD;
tm;vHk;ydkifjzpfoGm;aMumif;? w&m;NydKifa':cifaX;jrifhwpfOD;wnf;
rydkifojzifh avvHqGJ0,folonf ,if;ajrESifh taqmufttHkwGif

(4) 1948 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-411/


(5) 1963 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-708/
(6) 1997 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-85/
(7) 2000 jynfhESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-263/
94

2013 tjynft h 0ydik q f ikd cf iG rhf &Edik af Mumif;? odUk jzpfí rEÅav;wdik ;f a'oBu;D
OD;rsKd ;rif;ode;f w&m;½Hk;u a':cifaX;jrifh\cifyGef;tay: 'Du&DusaiGtwGuf
(uG,fvGefol
tqdyk gajrESit hf aqmufttHu k kd avvHwifa&mif;csc&hJ m OD;ausm0f if;
OD;cifarmif&if\
w&m;0if qdkolrS avvHqGJ0,fNyD;jzpfí tarGyHkypönf;usef&pfjcif;r&SdaMumif;
udk,fpm;vS,f) qH;k jzwfcsuu
f kd jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f twnfjyKcjhJ cif;
ESifh onf rSefuefrIr&SdaMumif;? þtxl;t,lcHrIudkcGifjhyKí rlvc½dkif
a':cifaX;jrifh yg 6
w&m;½Hk;\pD&ifcsufESifh'Du&Dudk jyefvnftwnfjyKoifhaMumif;jzifh
avQmufvJwifjyonf/
t,lcw H &m;NyKd it f rSwf (1) \ a&SUaeu tcsi;f jzpf*&efajr
onf a':cifaX;jrifh*&eftrnf aygufjzpfNyD; 11-7-2005 aeYwGif
*&efoufwrf;ukefqHk;aMumif;? *&efpmcsKyfygpnf;urf;csuftydk'f 9
t& *&efoufwrf;rukerf Dd 3 vBuKd wifí a&SUodYk ESpf 30 *&efay;&ef
avQmufxm;&rnfjzpfaMumif;? *&efpmcsKyfonf tiSm;csxm;olESifh
tiSm;&olwcYkd sKyqf jkd cif;jzpfí ,if;pmcsKyyf gpnf;urf;udk tiSm;&olu
rvduk ef mysuuf uG yf gu *&eftiSm;pmcsKyo f nf ysujf y,faMumif;? *&ef
tiSm;pmcsKyfys,fjy,fygu trnfaygufolaexdkifcGifh& *&efajr
r[kwfawmhbJ tpdk;&ajrjzpfoGm;aMumif;? *&efoufwrf;ukefqHk;í
tpdk;&ydkifajrtjzpf wnf&SdaeonfhumvtwGif; yk*¾vduydkiftjzpf
vTJajymif;a&mif;csay;urf;? tarGqufcHcGifhr&SdaMumif;? odkYjzpfí
tcsi;f jzpfajronf *&efoufwrf;ukeq f ;kH Ny;D jzpfí tarGypön;f tjzpf
tarGyHkpDrHcefYcGJay;apvdkrIpGJqdkcGifhr&SdawmhaMumif; jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfu qHk;jzwfcJhjcif;onfrSefuefaMumif;? t,lcH
95

w&m;vdu k tm;ud;k tm;xm;jyKaom oufaocHtrSwf (u) rdom;pk 2013


pDrrH pI mcsKyof nf w&m;0iftwnfrjzpfjcif;? tcsi;f jzpfajruGuo f nf OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
rdbrsm;ruG,fvGefrDuyif a':cifaX;jrifhtrnfaygufydkifqdkifjcif;?
OD;cifarmif&if\
w&m;NyKd it f rSwf (2) a':jroufru l 0&rf;cGmay;&efavQmufxm;rIrmS w&m;0if
w&m;½H;k tqifq h ifw
h rYkd S yvyfcNhJ y;D ,if;ajruGuu f kd avvHwifa&mif;cs udk,fpm;vS,f)
NyD;jzpfjcif;wdkYaMumifh tarGypönf;tjzpfusef&pfjcif;r&SdaMumif; ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;\ qHk;jzwfcsuftay: jynfaxmifpk
w&m;vTwfawmfcsKyfu twnfjyKcJhjcif;onf rSefuefrI&SdaMumif;?
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKy\ f pD&ifcsuEf iS 'hf u
D &Dukd twnfjyK
oifhaMumif;jzifh avQmufvJwifjyonf/
t,lcHw&m;NydKiftrSwf (2) rS (6) wdkY\a&SUaeu rlvwGif
tarG&iS f OD;jrwfp*H &eftrnfaygufc&hJ mrS orD;a':cifaX;jrift h rnf
jzifh 2005 ckEpS x f d *&ef&&Scd ahJ om tcsi;f jzpfajrrSm 11-7-2005 aeY
wGif *&efoufwrf;ukefqHk;oGm;aMumif;? a':cifaX;jrifhu *&ef
oufwrf;wdk;jr§ifhay;&ef avQmufxm;&mwGif useftarGqdkifrsm;u
uefYuGufcJhojzifh &yfqdkif;xm;cJhaMumif;? *&efoufwrf;ukefqHk;NyD;
jzpfaomfvnf; ,if;ajray:wGif w&m;NydKiftrSwf (2) a':jroufrl
rdom;pkvuf&Sdaexdkifvsuf&Sdojzifh *&eft& aexdkiftoHk;jyKcGifhudk
qufvufcHpm;aeqJjzpfaMumif;? tcGeft&m&Sdu oHk;pGJcGifhjyKxm;NyD;
aomajrudk toH;k jyKciG t hf cGit hf a&;udk owfrw
S af y;aom tarGypkH rD H
cefcY aJG y;apvdrk u I kd pGq
J ckd iG &hf rdS nfr[kwaf Mumif;? a':cifaX;jrifo
h nf
zcif O D ; jrwf p H * &ef t rnf a yguf r S ¤if ; trnf a yguf * &ef & &S d & ef
96

2013 Oya'ESifhtnD rnfodkYaqmif½GufcJhaMumif; trIwGif wifjyEdkifjcif;


OD;rsKd ;rif;ode;f r&SdbJ zcifrS¤if;tm; tcsif;jzpfajrudk EIwfjzifhay;urf;cJhaMumif;om
(uG,fvGefol
wifjyEdkifaMumif;? ra½TUrajymif;Edkifaom ajrESifh wdkufudk EIwfjzifh
OD;cifarmif&if\
w&m;0if ay;urf;jcif;onf ypönf;vTJajymif;jcif;Oya'ESifhtnD ay;urf;cJhjcif;
udk,fpm;vS,f) r[kwfí txrajrmufaom ay;urf;jcif;omjzpfaMumif;? ,if;
ESifh ajrESifhwdkuf\ydkifqdkifrIrSm a':cifaX;jrifhxHodkY vTJajymif;a&muf&Sd
a':cifaX;jrifh yg 6
rnfr[kwaf Mumif;? OD ; tef Y u l (c) OD ; atmif a tmitmiff ESifh OD;wif0if;
yg 10 trI(8) t& a':cifaX;jrifh*&eftrnfayguf½Hkjzifh ¤if;
wpfOD;wnf;ydkifajrtjzpfodkY ajymif;vJoGm;rnfr[kwfaMumif;?
OD ; bat; ES i f h a':cspf y g 2trI (9)wGif w&m;½IH;r[kwfbJ ypönf;
a&mif;cscH&jcif;ESifh ywfoufí tu,fí avvHqGJ0,foltm;
avvHq0JG ,faiGujkd yefay;í ypön;f udk w&m;½I;H tm;jyefvnfay;vQif
avvHqGJ0,folonf ypönf;r&½Hkom&SdNyD; aiGrqHk;íepfemjcif;r&Sd
ouJo h Ykd w&m;½I;H rSmvnf; ypön;f rqH;k í epfemjcif;r&Sí d xdo k jYkd yKvyk f
vQif w&m;rQwjcif;&Sdrnf[k,lqaMumif;? xdkodkYr[kwfbJ avvHqGJ
0,foltm; tumtuG,fay;&ef ypönf;udk&,lapvQif w&m;½IHk;
r[kwfbJ ypönf;ta&mif;cH&olrSm rsm;pGmepfemcH&rnf[k ñTefjy
cJhaMumif;? avvHwifa&mif;csjcif;aMumifh tarGqdkifrsm;taejzifh
tarGyykH pön;f wGif tarGqufccH iG q hf ;kH ½I;H rnfqykd gu tarGqikd rf sm;\
tcGifhta&;udkrsm;pGm xdcdkufepfemaprnfjzpfaMumif;? odkYjzpfí
(8) 1999 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-224/
(9) 1965 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-760/
97

þtxl;t,lcHrIudk cGifhjyKoifhaMumif;jzifh avQmufvJwifjyonf/ 2013


OD;rsKd ;rif;ode;f
rlv½Hk;w&m;vdk? w&m;NydKifwdkY\ rdcifjzpfol a':odef;<u,f (uG,fvGefol
onf 1349 ckESpfwGifvnf;aumif;? zcifjzpfolOD;jrwfpHonf OD;cifarmif&if\
1363 ckESpfwGifvnf;aumif; uG,fvGefcJhMuonf/ w&m;vdk w&m;0if
udk,fpm;vS,f)
OD;cifarmif&ifu rdcifu, G vf eG Nf y;D aemuf zcifO;D jrwfpu H 16-5-1987
ESifh
&ufpGJyg oufaocHtrSwf (u) rdom;pkpDrHrIpmcsKyfjyKvkyfí zcif
a':cifaX;jrifh yg 6
r&SdonfhtcsdefwGif om;orD;rsm;cGJa0,l&efpDrHcJhaMumif;? xdkpmcsKyf
jyKvkyfpOfwGif a':cifaX;jrifhrvma&mufí ¤if;vufrSwfa&;xdk;
cJhjcif;r&Sdaomfvnf; ¤if;\cifyGef; OD;udkav; vma&mufcJhaMumif;?
OD;udkav;u ¤if;ESifhroufqdkifí vufrSwfa&;xdk;cJhjcif;r&SdaMumif;?
oufaocHtrSwf (u) pmcsKyft& zciftrnfayguf aysmfbG,fNrdKU?
jrif;buf&yfuGuf&Sd tcsif;jzpf*&efajrESifhwdkuftaqmufttHkrSm
om;orD ; rsm;tm;vH k ; cG J a 0,l & ef tarG q d k i f y pö n f ; tjzpf u sef & pf
aMumif;? tqdkygajrESifh taqmufttHkudk owif;pmwGif a&mif;&ef
aBumfjimygvmonft h cg ajrpm&if;OD;pD;XmeodYk pHpk rf;&m a':cifaX;jrifh
trnfayguf ESpf 30 *&ef ajymif;vJxm;aMumif;? tqdkyg*&efrSm
2005ckEpS w f iG f ukeqf ;kH onf[o k &d aMumif;? odjYk zpfí a':cifaX;jrifh
trnfjzifh *&efoufwrf;wdk;&ef avQmufxm;rIudkzsufodrf;ay;&ef
20-12-2009 &ufpyJG g oufaocHtrSwf (c) pmjzifh aysmb f ,
G Nf rKd Ue,f
tkycf sKyaf &;rSL;xH uefu Y u G cf ahJ Mumif;? 17-2-2010 &ufpyJG g oufaocH
trSwf (*) pmjzifh &rnf;oif;c½dik t f yk cf sKyaf &;rSL;xH wifjyuefu Y u G f
cJah Mumif;? NrKd Ue,ftyk cf sKyaf &;rSL;u a':cifaX;jrifw h Ykd tarGru
I pd rö sm;
98

2013 NyD;jywfatmif aqmif½GufNyD;rSom *&efoufwrf;wdk;avQmufxm;rI


OD;rsKd ;rif;ode;f udk qufvufaqmif½uG Ef ikd &f ef a':cifaX;jrifx
h H 5-1-2010 &ufpyJG g
(uG,fvGefol
oufaocHtrSwf (C) pmjzifh taMumif;Mum;cJhaMumif;jzifh xGufqdk
OD;cifarmif&if\
w&m;0if onf/
udk,fpm;vS,f)
rlv½H;k w&m;NyKd itf rSwf (1) a':cifaX;jrifu h rdbrsm; ouf&dS
ESifh
xif&Sm;pOfuyif ajr 2 uGufESifh wdkuf 2 vHk;udk tdrfaxmifrus
a':cifaX;jrifh yg 6
ao;ol rdrdESifh a':jroufrl (w&m;NydKif-2) wdkYtm; ay;cJhjcif;
jzpfaMumif;? zcif OD;jrwfpHtrnfayguf tcsif;jzpfajrESifh wdkufudk
rdrtd m;vnf;aumif;? rdcifa':ode;f <u,ftrnfaygufajrESihf wdu k u
f kd
a':jroufrt l m;vnf;aumif;? trnfvaJT jymif;ay;cJjh cif;jzpfaMumif;?
rdrt
d rnfaygufco hJ nfrmS ESpaf ygif; 30 ausm&f NdS y;D jzpfaMumif;? nDtpfr
ESpfOD;vHk;tm; aetdrfudkvnf; vufa&mufay;tyfcJhjcif;jzpfaMumif;?
tdrfaxmifcGJjzpfol usefnDtpfudkrsm;tm;vnf; xdkufoifhaom a½T?
aiG? ypönf;rsm;ay;tyfcJhNyD;jzpfaMumif;? zcifu rdrdtm; rSwfyHkwif
pmcsKyjf yKvyk af y;cJjh cif;r&Sad omfvnf; *&efjyKvyk af y;cJjh cif;jzpfaMumif;?
rdrt d rnfayguf*&efrmS 2005 ckEpS w f iG f *&efoufwrf;ukeq f ;kH oGm;
ojzifh ajrpm&if;OD;pD;XmeodkY avQmufxm;qJjzpfaMumif;jzifh acsy
xGuq f xkd m;onf/
rlv½Hk;w&m;vdku rdbrsm;usef&pfaom tarGyHkypönf;[k
tqdkjyKpGJqdkaom aysmfbG,fNrdKU? jrif;buf&yfuGuf&Sd tcsif;jzpf*&ef
ajrESifh wdkuftaqmufttHkrSm rlvutarG&Sif zcif OD;jrwfpH*&ef
99

trnfaygufjzpfaMumif;? rdcif a':odef;<u,fonf 1349 ckESpfwGif 2013


vnf;aumif;? zcif OD;jrwfpHonf 1363 ckESpfwGifvnf;aumif; uG,fvGef OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
cJhMu&m rdbrsm;ruG,fvGefrD 12-7-1975 aeY ( jrefrmouú&mZf
OD;cifarmif&if\
tm;jzifh 1337 ckEpS )f uwnf;uyif tcsi;f jzpf*&efajrrSm w&m;NyKd if
w&m;0if
trSwf (1) a':cifaX;jrifh*&eftrnfaygufjzpfcJhaMumif;wdkYrSm udk,fpm;vS,f)
ESpfzufxGufqdkcsufrsm;t& tjiif;ryGm;xif&Sm;onf/ ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
*&efcsxm;jcif;ESiphf yfvsO;f onfh vkyyf ikd cf iG u
hf dk Oya't& jy|mef;
xm;&So d nf/ atmufjrefrmjynf&dS ajrrsm;onf atmufjrefrmjynfNrKd UESihf
aus;½Gmajrrsm;tufOya'ESifhoufqdkifNyD; txufjrefrmjynf&Sd ajr
rsm;rSm txufjrefrmjynfajrESifh tcGefawmfpnf;rsOf;Oya'wGif
tusK;H 0ifonf/ tqdyk gOya'rsm;t& tpd;k &u csxm;ydik cf iG &hf o dS nfh
ajrrsm;wGif vlaexdkif&eftwGufjzpfap? pufrIvufrIvkyfief;rsm;
twG u f j zpf a p? taqmuf t tH k a qmuf v k y f t oH k ; jyK&ef t wG u f
jzpfap tiSm;*&efESifh vdkifpifrsm;csxm;ay;onf/ NrKd Uajrtjzpf trdeY f
aMumfjimpmxkwjf yefNyD;aom NrdKUrsm;wGif vlaexkid &f efEiS hf pufrv I ufrI
vkyif ef;rsm;vkyu f ikd &f ef tiSm;oufwrf; tESpf 30 cGihfjyKNyD; tESpf
30 ukefqHk;wdkif; aemufxyf tESpf 30 pDjzifh pkpak ygif; tESpf 90
txd vJvS,f c G i h f & Sdonfh ajriSm;pmcsKyfuk d *&ef [ k ac:qk d o nf
OD; pH0if; xdef OD; uHpdef
(10)
OD; pH0if; xdef ESifh OD; wifvdIifxG ef; yg 2 trI udkMunfhyg/
tcsif;jzpfajrrSm rlvu zcifOD;jrwfpHtrnfjzifh *&ef&&SdcJh

(10) 1999 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-113/


100

2013 aomfvnf; OD;jrwfpHuG,fvGefonfh 1363ckESpfrwdkifrD 26 ESpfcefY


OD;rsKd ;rif;ode;f tcsdef 12-7-1975 aeY (jrefrmouú&mZftm;jzifh 1337 ckESpf)uyif
(uG,fvGefol
orD;a':cifaX;jrifhtrnfjzifh ESpf 30 *&ef&&SdcJhonf/ xdkodkY
OD;cifarmif&if\
w&m;0if a':cifaX;jrifhtrnfjzifh *&efajymif;vJcsxm;ay;vdkufonfESifh
udk,fpm;vS,f) wpfNydKifeuf tcsif;jzpfajrudk pDrHcefYcGJydkifcGifhrSm ajymif;vJoGm;NyD;
ESifh jzpfonf/ xdkodkY *&eftrnfajymif;vJcsxm;ay;onfh 12-7-1975
a':cifaX;jrifh yg 6
aeYrSpwifí a':cifaX;jrifhonftpdk;&xHrS ajriSm;tcGifhta&;t&
vlaexdkif&ef? vkyfief;rsm;vkyfudkif&efponfjzifh ajrudk pDrHcefYcGJ
toH k ; jyKyd k i f c G i f h & &S d o G m ;NyD ; jzpf o nf / xd k t csd e f r S p í rl v *&ef
trnfaygufol zcifO;D jrwfpo H nf tcsi;f jzpf*&efajrESiyhf wfoufí
pDrHtoHk;jyKydkifcGifh tcGifhta&;wpfpHkwpf&mr&Sdawmhacs/ xdkYaMumifh
zcifO;D jrwfpu H ¤if;*&eftrnfaygufr[kwaf wmhonfh tcsi;f jzpf*&ef
ESifh taqmufttHkudk 16-5-1987 aeYwGif oufaocHtrSwf (u)
rdom;pkpDrHrIpmcsKyfjyKvkyfí pDrHcefYcGJydkifcGifh &Sdawmhrnfr[kwfacs/
xdkYaMumifh oufaocHtrSwf (u) rdom;pkpDrHrIpmcsKyfonf tusKd;
oufa&mufrI&Sdaom pmcsKyfwpf&yfr[kwf[k qdk&ayrnf/
tcsif;jzpftrIudk w&m;vdkOD;cifarmif&ifu 24-11-2009
aeYwGifpwifpGJqdkcJhjcif;jzpfonf/ tcsif;jzpf*&efajrrSm 12-7-1975
aeYrSpwifí a':cifaX;jrifhtrnfjzifh tESpf 30 *&ef csxm;ay;cJh
jcif;jzpfaomaMumifh 2005 ckESpfwGif *&efoufwrf;ukefqHk;oGm;NyD;
jzpf&m ,cktrIrpGq J rkd u
D yif *&efoufwrf;ukeq f ;kH aeNyjD zpfaMumif;
tjiif;ryGm;xif&mS ;onf/
101

jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf u OD ; cif a rmif & if \ 2013


xGuq f ckd sut
f & tcsi;f jzpfajruGuo f nf ESpf 30 *&ef ajruGujf zpfí OD;rsKd ;rif;ode;f
(uG,fvGefol
2005 ckESpfwGif *&efoufwrf;ukefqHk;aMumif;? w&m;pGJqdkcsdefwGif
OD;cifarmif&if\
*&efoufwrf;ukefqHk;aeygu w&m;vdkonf ydkifqdkifcGifhr&Sdí ajr w&m;0if
vufa&muf&&efpGJqdkjcif;onf atmifjrif&eftaMumif;r&SdaMumif;? udk,fpm;vS,f)
odkYjzpfí OD;cifarmif&iftaejzifh tcif;jzpfOypmudk pDrHcefYcGJay;&ef ESifh
a':cifaX;jrifh yg 6
pGJqdkEdkifrnfr[kwfaMumif;? rdbrsm;ruG,fvGefrD 1975 ckESpfuyif
a':cifaX;jrifo h nf tcif;jzpfOypmydik &f iS t f jzpf twdtvif; &yfwnf
cJjh cif;aMumifh tarG&iS f OD;jrwfpu H ,
G v
f eG pf Of tarGyykH pön;f use&f pfjcif;
r&Sad wmhaMumif; aumuf,o l ;kH oyfum rEÅav;wdik ;f a'oBu;D w&m;½H;k
ESifh rEÅav;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkY\ 'Du&Drsm;udk
twnfjyKcJhjcif;jzpfonf/
t,l c H w &m;vd k \ a&S U aeu tcif ; jzpf a jruG u f o nf
*&efoufwrf;ukeq f ;kH aeaomfvnf; *&eft& oH;k pGaJ eaom tcGit hf a&;
ud k ouf q d k i f & mrS jiif ; y,f x m;jcif ; r&S d a Mumif ; ? ,aeY x uf w d k i f
w&m;NydKif a':jroufrl vuf0,f&SdaeaMumif;ay:aygufojzifh
t,lcHw&m;vdktaejzifh rlvrIudkpGJqdkcGifh&SdaMumif;wifjyonf/
txufjrefrmjynfajrESifh tcGefpnf;rsOf;Oya'yk'fr 25 (u)
wG i f atmuf y gtwd k i f ; jy|mef ; xm;onf -
]] 25.(a) an occupier of State Land can have no heri-
table or transferable right of use or occu-
102

2013 pancy therein, nor can any rights adverse to


OD;rsKd ;rif;ode;f the Government exist in such land unless they
(uG,fvGefol
have been created or continued by a grant
OD;cifarmif&if\
w&m;0if made by or on behalf of the ** Government; }}
udk,fpm;vS,f)
tqdyk gyk'rf 25 (u) jy|mef;csut f & tpd;k &u *&efxw k af y;
ESifh
xm;jcif;rsKd;r&Sdaom tpdk;&ydkifajray:wGif aexdkifolonf tarG
a':cifaX;jrifh yg 6
qufccH iG ?hf vTaJ jymif;ydik cf iG rhf &Sad y/ tpd;k &u *&efxw k af y;rSomvQif
xdkajrESifhpyfvsOf;í tarGqufcHcGifh? vTJajymif;ydkifcGifh&&Sdonf/
tcsif;jzpfajrrSm rlvu zcifOD;jrwfpHtrnfjzifh *&ef&&SdcJh&m *&ef
oufwrf;umvtwGif; OD;jrwfpHonf vTJajymif;ydkifcGifh&Sdonf/
om;orD;rsm;onf zciftrnfayguf*&efajrudk tarGqufcHcGifh
&Sdonf/ odkY&mwGif 12-7-1975 aeYwGif a':cifaX;jrifhtrnfjzifh
*&efcsxm;vdkufonfESifhwpfNydKifeuf *&efajrESifhpyfvsOf;onfh
OD;jrwfpH\ tcGifhta&;rsm; ukefqHk;oGm;NyD;jzpfonf/
t,lcHw&m;vdk\a&SUaeu OD;jrwfpHonf tcsif;jzpfajrESifh
pyfvsOf;í aexdkiftoHk;jyK&ef tpdk;&xHrS *&ef&&SdcJhaMumif;?
,if;*&eft& aexdkiftoHk;jyKcGifhudk ¤if;\qufEG,folrsm;u
qufvufcpH m;aeqJjzpfaMumif;? *&efoufwrf;ukeq f ;kH aevifu h pm;
*&eft& oHk;pGJaomtcGifhta&;udk tpdk;&u jiif;y,fonfudkrawGY
&aMumif;? xdaYk Mumifh txufjrefrmjynfajrESihf tcGepf nf;rsO;f Oya'
yk'rf 25 yg jy|mef;csuo f nf tpd;k &u rjiif;y,fao;orQ OD;jrwfpH
103

ESifhoufqdkifjcif;r&SdaMumif; avQmufvJwifjyonf/ 2013


OD;rsKd ;rif;ode;f
OD;jrwfpHtrnfayguf*&efajrudk a':cifaX;jrifhtrnfjzifh (uG,fvGefol
*&efcsxm;jcif;rSm OD;jrwfpHu*&eft& oHk;pGJaomtcGifhta&;udk OD;cifarmif&if\
tpd;k &u jiif;y,fvu dk jf cif;jzpfonf[k rSw, f &l ayrnf/ tb,faMumifh w&m;0if
udk,fpm;vS,f)
qd k a omf OD ; jrwf p H & &S d x m;onf h t cG i f h t a&;ud k a':cif a X;jrif h
ESifh
&&S d o G m ;aomaMumif h j zpf o nf / od k Y j zpf & m txuf j ref r mjynf
a':cifaX;jrifh yg 6
ajrESifhtcGefpnf;rsOf;Oya'yk'fr 25 (u) yg jy|mef;csufonf
OD;jrwfpHESifhoufqdkifjcif;r&SdaMumif; wifjycsufonf rSefuefjcif;
r&Sday/
t,lcw H &m;NyKd it f rSwf (2) rS (6) wd\Yk a&SUaeu OD;tefYul
(c) OD;atmifatmifESifhOD;wif0if; yg 10 trI(8) udk udk;um;í
a':cifaX;jrifhtrnfjzifh *&efaygufaomfvnf; a':cifaX;jrifhydkif
ypönf;tjzpfodkY ajymif;vJoGm;rnfr[kwfaMumif; wifjyonf/
OD ; tef Y u l (c) OD ; atmif a tmif E S i f h OD ; wif 0 if ; yg 10 trI(8)
wGif tcsi;f jzpfajrrSm rlvu rdbrsm;use&f pfcahJ om tarGqikd yf pön;f
jzpfí aemufydkif;wGif a':pef;Ektrnfjzifh *&efaygufaeonfh
wd k i f a tmif tarG q d k i f a jrtjzpf r S a':pef ; Ek w pf O D ; wnf ; yd k i f a jr
tjzpfodkY ajymif;vJoGm;rnfr[kwfaMumif; xHk;zGJUjcif;jzpfonf/
,ck t rI r S m tarG & S i f q d k o l OD ; jrwf p H r uG , f v G e f r D u yif
tcsif;jzpfajrudk a':cifaX;jrifhtrnf ajymif;vJcJhjcif;onf tarG
ypönf;tjzpf usef&pfNyD;rS a':cifaX;jrifhtrnfjzifh *&efaygufjcif;
104

2013 r[kwfaomaMumifh tqdkyg pD&ifxHk;ESifh jzpf&yfjcif;rwlnDay/


OD;rsKd ;rif;ode;f OD;jrwfprH uG,v f eG rf w
D iG f a':cifaX;jrifth rnfjzifh *&efxw
k af y;jcif;
(uG,fvGefol
onf tarGqufcHcGifhESifh roufqdkifbJ tkyfcsKyfa&;tmPmt&
OD;cifarmif&if\
w&m;0if aqmif & G u f o nf h u d p ö o uf o uf j zpf a omaMumif h w&m;½H k ; \
udk,fpm;vS,f) pD&ifydkifcGifhtwGif;rusa&mufay/
ESifh
odkYjzpfí tpdk;&u a':cifaX;jrifhtrnfjzifh *&efcsxm;jcif;
a':cifaX;jrifh yg 6
jzpfygvsuf tcsi;f jzpfajrudk *&eftrnfaygufol a':cifaX;jrifrh ydik ?f
tarGqdkifajromjzpfonf[k w&m;½Hk;u qHk;jzwfydkifcGifhr&Sdacs/
a':a½TñeT Yf yg 3 ESihf b@ma&;ESit hf cGeXf me &efuek Nf rKd UtrI (11)
ES i f h tZpf c ef E S i f h b@mawmf r if ; BuD ; yg 4 trI (12) wdkYudk
Munfyh g/
xdkYjyif 12-7-1975 aeYrSpwifí a':cifaX;jrifh&&SdcJhonfh
*&efoufwrf;onfvnf; 2005 ckESpfwGif ukefqHk;cJhNyD;jzpfonf/
*&efoufwrf;ukefonfESifh aemufxyf*&efxkwfay;jcif;r&Sdygu
*&efajrrSm tpdk;&ajrtjzpfjyefvnfa&muf&SdoGm;NyD;jzpfonf/
a':jroufrlonf tcsif;jzpfajray:wGif aexdkifjcif;rSm
tcGit
hf a&;wpfpw kH pf&mr&Sb
d aJ exdik jf cif;jzpfonf/ a':jroufrw
l iG f
vuf&Sdxm;ydkifcGifh&Sdonf[laom wifjycsufonf OD;cifarmif&ifu
tarG&Sif OD;jrwfpHusef&pfonfh tarGyHkypönf;cGJa0ay;apvdkrIwGif
(11) 1969 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-96
(12) 1964 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-735
105

xnfhoGif;pOf;pm;&rnfhtcsufr[kwfay/ 2013
OD;rsKd ;rif;ode;f
OD;jrwfpHonf tcsif;jzpfajrwGif tcGifhta&;wpfpHkwpf&m (uG,fvGefol
r&So
d nft
h wGuf OD;jrwfpu
H ,
G v
f eG pf OfwiG f tarGyykH pön;f tjzpf use&f pf OD;cifarmif&if\
onf[k rqdkEdkifay/ w&m;0if
udk,fpm;vS,f)
xdkYaMumifh Mum;emonfhjyóem trSwf (1) ESifhpyfvsOf;í ESifh
tcsif;jzpfajr*&ef oufwrf;ukefqHk;NyD;jzpfí tarGyHkypönf;pDrHcefYcGJ a':cifaX;jrifh yg 6
ay;apvdrk pI q JG ckd iG rhf &Sad wmhaMumif; jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyf
u aumuf,lqHk;jzwfcJhjcif;onf rSefuefjcif;&SdaMumif; ajzqdkvdkuf
onf/ jyóemtrSwf (1) tm; ajzqdck sut f & tcsi;f jzpf*&efajrESifh
tdrfonf zcifOD;jrwfpHusef&pfonfh tarGyHkypönf;r[kwfaMumif;
ajzqdkxm;NyD;jzpfonf/ odkYjzpfí tqdkyg ajrESifhtdrfudk þtrIESifh
ywfoufjcif;r&Sdonfh rEÅav;wdkif;w&m;½Hk;? w&m;rZm&DrItrSwf
191^2009 wGif a':cifaX;jrifh\cifyGef; w&m;½IH; OD;udkav;rS
w&m;Edik Of ;D oef;atmifoaYkd y;&ef 'Du&DusaiG usyo f ed ;f 180 twGuf
avvHwifa&mif;cscjhJ cif;onf uset f arGqikd rf sm;\ tarGqufccH iG hf
tcGifhta&;udk Ekwfodrf;&mra&muf[k qdk&ayrnf/
odkYjzpfí Mum;emcJhonfh jyóemtrSwf (2) ESifhpyfvsOf;í
tcsif;jzpfajrESifhtdrfudk tarGqdkifwpfOD;jzpfol (1) w&m;NydKif
a':cifaX;jrif\ h cifyeG ;f rS w&m;½H;k \'Du&Dt& ay;&ef&o dS nfh 'Du&D
usaiGtwGuf w&m;½H;k u avvHwifa&mif;csc&hJ m OD;ausm0f if;qdo k rl S
avvHqGJ0,f,lcJhí tarGyHkypönf;usef&Sdjcif;r&SdaMumif;? rEÅav;
wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf\ aumuf,q l ;kH jzwfcsuu
f kd jynfaxmifpk
106

2013 w&m;vTwaf wmfcsKyu f twnfjyKcjhcJ if;onf uset f arGqikd rf sm;\ tarG


OD;rsKd ;rif;ode;f qufccH iG t
hf cGit
hf a&;udk Ekwo
f rd ;f &ma&mufapjcif;r&Sad Mumif; ajzqdk
(uG,fvGefol
vdu
k o
f nf/
OD;cifarmif&if\
w&m;0if tcsif;jzpf*&efajronf rlvu tarG&SifOD;jrwfpH *&ef
udk,fpm;vS,f) trnfaygufajrjzpfaomfvnf; rdbrsm; ouf&Sdxif&Sm;&SdpOfuyif
ESifh w&m;NyKd it f rSwf (1) a':cifaX;jrift h rnfjzifh ESpf 30 *&ef &&Scd NhJ y;D
a':cifaX;jrifh yg 6
w&m;pGJqdkcsdefwGif *&efoufwrf;ukefqHk;aomfvnf; a':cifaX;jrifh
uyif *&eft& &&SdcJhonfhtcGifhta&;t& qufvuftoHk;jyKcHpm;
aejcif;jzifh tarG&iS f OD;jrwfpu H se&f adS om tarGyykH pön;f tjzpf wnf&dS
jcif;r&Sdawmhojzifh t,lcH½Hk;tqifhqifhwdkYu tarG&Sif OD;jrwfpH
uG,v f eG pf Of tarGyykH pön;f use&f pfjcif;r&Sad wmhaMumif; wnDwñGwf
wnf;qHk;jzwfí t,lcHw&m;vdkpGJqdkaomtrIudk yvyfcJhjcif;onf
rSm;,Gif;jcif;r&Sday/
xdkYaMumifh þtxl;t,lcHrIudk p&dwfESifhwuGyvyfvdkuf
onf/
a&SUaep&dwf usyf 50000^- owfrSwfonf/
107

w&m;rtaxG a xG a vQmuf x m;rI + 2013 ckESpf


pufwifbmv
23 &uf
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; omaX; ES i f h OD ; pd k ; ñG e f Y w d k Y a ½S U wG i f

a'guf w mjrif h a tmif


(¤if ; \tcG i f h & ud k , f p m;vS , f a 'guf w mrif ; pd k ; atmif )
ES i f h
wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf w &m;ol B uD ;
&efukefwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfyg 3 *

w&m;raMumif;t& epfemrItwGuf avsmfaMu;awmif;qdkjcif;


ud k &mZ0wf a Mumif ; pG J q d k N yD ; rS w&m;raMumif ; pG J q d k & ef
owf r S w f x m;jcif ; &S d r&S d /
w&m;raMumif;t& avsmfaMu;&vdkrIwGif pnf;urf;owf
umvud k rnf o nf h t csd e f r S pwif a &wG u f & jcif ; /
qHk;jzwfcsu
suf / / jypfrq
I ikd &f mw&m;½H;k \pD&ifcsuo
f nf w&m;r½H;k

* 2013 ckESpf? w&m;rtaxGaxGavQmufxm;rItrSwf 76


108

2013 ESirhf oufqikd ?f w&m;r½H;k tay: twnfrjzpfay/ xdt Yk wl w&m;r½H;k rS


a'gufwmjrifhatmif qH;k jzwfonfh qH;k jzwfcsuw f pfco
k nf jypfrq I ikd &f mw&m;½H;k wGif twnf
(¤if;\tcGi&fh
rjzpfay/ r*F v mok c qef p uf v D r D w uf ES i f h OD ; oef ; pd e f t rI (2)
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif ESifh armifbdk;EG,f ESifh rzGm;jcKHtrI (3) wdu Yk Mkdunfyh g/ &mZ0wfaMumif;
ESifh t& Nipd eG ;f ay:aygufonfukd jypfrw I &m;½H;k wGif pGq J tkd a&;,l&efjzpfNy;D ?
wkid ;f a'oBu;D w&m;raMumif;t& epfemaprItwGuf oufomcGiahf wmif;qdjk cif;udk
w&m;vTwfawmf
w&m;rw&m;½H;k wGif avQmufxm;pGq J &kd efomjzpfonf/ &mZ0wfaMumif;
w&m;olBuD;
&efuek wf idk ;f a'oBu;D
pGJqdkNyD;rS w&m;raMumif;pGJqdk&ef owfrSwfxm;jcif;r&Sday/
w&m;vTwaf wmf yg 3 xdaYk Mumifh wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu &mZ0wfw&m;½H;k
u w&m;cHtay:&mZowfBu;D Oya'yk'rf 323 t& tNypf&adS Mumif;
qH;k jzwfNy;D rSom w&m;vdw k iG f epfemaMumif;pwifay:aygufrnfjzpfí
rlv½H;k onf umvpnf;urf;owfukd &mZ0wfw&m;½H;k u jypfrx I if&mS ;
pD&ifonfah eYrpS í a&wGucf jhJ cif;onf rSm;,Gi;f rIr&Sad Mumif; oH;k oyf
cJhjcif;rSm rSefuefonf[k rqdkEdkifay/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / epfemrIjzpfaponft h wGuf avsmaf Mu;aiG
&vdrk uI kd umvpnf;urf;owftufOya'tyk'd f 22 t& epfemaponfh
aeY&ufrpS í wpfEpS t f wGi;f pGq
J &kd rnfjzpfonf/ trSwf (3) avQmufxm;
cH&olonf epfemaMu; aiGusyo f ed ;f 300 &vdrk u
I kd 31-1-2012 &uf
aeYwGif pGJqdkcJhjcif;jzpfíavQmufxm;olu ¤if;tm; epfemapatmif
jyKvyk of nfh 11-11-2010 aeYrpS í a&wGuv f Qif umvpnf;urf;owf
ausmfvGefaeaMumif; xif&Sm;onf/
109

avQmufxm;oltwGuf - OD;0if;aX; 2013


w&m;vTwfawmfa½SUae a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
trSwf(1)(2)avQmufxm;
udk,fpm;vS,f
cH&olrsm;twGuf - OD;atmifoef;jrifh a'gufwmrif;pd;k atmif
ñTefMum;a&;rSL;? ESifh
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;/ wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
trSwf(3)avQmufxm;
w&m;olBuD;
cH&oltwGuf - OD;tkef;jrifh &efuek wf idk ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmfa½SUae w&m;vTwaf wmf yg 3

&ef u k e f t aemuf y d k i f ; c½d k i f w &m;½H k ; ? 2012 ck E S p f ?


w&m;rBu;D rItrSwf 37 wGif trSwf (3) avQmufxm;cH&ol rqk0if0h g
(¤if ; \tk y f x d e f ; ol r d c if a ':at;at;jrif h ) u avQmuf x m;ol
a'gufwmjrifhatmiftay: ]] rdef;rysKdausmif;olwpfOD;tm; vlyHk
tv,fwGif ½dkufESufcJhojzifh toa&ysuft&Suf&um? *kPfodu©m?
ynma&;? vlrIa&;? aiGaMu;epfemqHk;½IH;cJh&aomaMumifh epfemaMu;
aiG usyof ed ;f 300 &vdrk I }} pGq J o
kd nf/ trIwiG f umvpn;furf;owf
ausmfvGefjcif; &Sd r&Sdudk yPmrjiif;csufxkwfNyD; Mum;em&m
umvpnf;urf;owfausmfvGefjcif;r&SdaMumif; ajzqdkcJhonf/ ,if;
trdefYudk avQmufxm;olu &efukefwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf
odYk 2012 ckEpS ?f w&m;rjyifqifrt I rSwf 297 wifoiG ;f &m c½dik w
f &m;½H;k
\trdefYudk twnfjyKNyD; jyifqifrIudk yvyfcJhonf/ xdkYaMumifh
110

2013 avQmufxm;olu jynfaxmifpw k &m;pD&ifa&;Oya'yk'rf 16 (u)t&


a'gufwmjrifhatmif trIac:pmcRefawmftrdefY xkwfqifhay;&ef avQmufxm;vmjcif;jzpf
(¤if;\tcGi&fh
onf/
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif umvpnf;urf;owfESifhywfoufonfh yPmrjiif;csuf
ESifh
tay: ESpb f ufMum;emNy;D aemuf &efuek t f aemufyikd ;f c½dik w
f &m;½H;k u
wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
epfemaponfah eY&ufukd owfrw S &f mwGif w&m;NyKd iu f rqk0if0h gtm;
w&m;olBuD; yg;½dkufrIjyKvkyfonfhaeYrSm 11-11-2010 &ufaeY[k pGyfpGJrIjyKNyD;?
&efuek wf idk ;f a'oBu;D NrKd Ue,fw&m;½H;k u 19-9-2011 aeYwiG f jypfrq I ikd &f mOya'yk'rf 323
w&m;vTwaf wmf yg 3 t& pGcJ suw f if&m tjypf&adS Mumif;0efco H jzifh 20-9-2011 &ufaeYwiG f
jypfrx I if&mS ;pD&ifcjhJ cif;jzpfaMumif;? epfemaponfah eY&ufrmS tapmqH;k
a'gufwmjrifhatmifudk,fwdkif 0efcHonfh 19-9-2011 &ufaeY?
aemuftusqHk;w&m;½Hk;u pD&ifcsufcsonfh 20-9-2011 aeYwGif
usa&mufonf[k owfrSwf&rnfjzpfaMumif;? epfemaponfhaeYrSm
usL;vGefonfhaeY[k owfrSwfjcif;xuf usL;vGefaMumif;0efcHonfh
twGuf jypfrIxif&Sm;pD&ifonfhaeYrsm;udk owfrSwfjcif;u oifhjrwf
ojzifh xdkaeYrsm;rS a&wGufvQif trIpGJqdkonfh 31-1-2012 &ufaeY
wGif umvpnf;urf;owfOya'yxrZ,m; 22 yg owfrw S u
f mv
1 ESpftwGif; w&m;pGJqdkrIjzpfí umvpnf;urf;owfausmfvGefjcif;
r&SdaMumif; qHk;jzwfcJhonf/
&efuek w
f ikd ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu umvpnf;urf;owf
tufOya'yxrZ,m;tyd'k f 22 udk &nfñeT ;f í &mZ0wfw&m;½H;k u
111

w&m;cHtay: &mZowfBuD;Oya'yk'fr 323 t& tjypf&SdaMumif; 2013


qHk;jzwfNyD;rSom w&m;vdkwGif epfemaMumif; pwifay:aygufrnf a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
jzpfí w&m;pGJqdk&eftaMumif; Cause of action ay:aygufrIrSm
udk,fpm;vS,f
&mZ0wfw&m;½Hk;u pD&ifcsufcsrSwfNyD;rS ay:aygufrnfjzpfaMumif;? a'gufwmrif;pd;k atmif
c½dik w
f &m;½H;k onf umvpnf;urf;owfukd &mZ0wfw&m;½H;k u jypfrI ESifh
xif&mS ;pD&ifonfah eYrS pwifa&wGucf jhJ cif;rSm rSm;,Gi;f jcif;r&Sad Mumif; wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
oHk;oyfí jyifqifrIudk yvyfcJhjcif;jzpfonf/
w&m;olBuD;
trSwf (1) (2) avQmufxm;cH&olwdkYtwGuf jynfaxmifpk &efuek wf idk ;f a'oBu;D
a&SUaecsKyf½Hk;? ñTefMum;a&;rSL;u umvpnf;urf;owftufOya' w&m;vTwaf wmf yg 3

tydk'f 22 wGif wpfOD;wpfa,mufaomoltm; tjcm;epfemrIjzpfap


onfhtwGuf avsmfaMu;&vdkrIpGJqdk&mwGif epfemaponfhaeY&ufu
pwif N yD ; umvpnf ; urf ; owf 1 ES p f o wf r S w f x m;aMumif ; ?
taemufyikd ;f c½dik w f &m;½H;k ? w&m;rBu;D rItrSwf 37^2012 rS w&m;vdk
rqk0ifh0gu w&m;NydKiftay: rdef;rysKdausmif;olwpfOD;tm; vlyHk
tv,fwiG f ½du k Ef u
S cf o
hJ jzifh taoa&ysu?f t&Su&f um *kPo f u d m© ?
ynma&;? vlrIa&;? aiGaMu;epfemqHk;½IH;cJh&aomaMumifh epfemaMu;
aiG usyfodef; 300 &vdkaMumif;pGJqdkonfh trIjzpfaMumif;? xdkodkYepfem
qH;k ½I;H rIrsm;rSm w&m;NyKd iu f w&m;vdt k m; vlyt
Hk v,fwiG f yg;½du
k cf í
hJ
ay:aygufvmonfh epfemrIrsm;jzpfonfrSm tjiif;ryGm;aMumif;?
xdaYk Mumifh ,if;epfemrIrsm;jzpfay:aponfh w&m;NyKd iu f w&m;vdt k m;
yg;½du k o f nfh 11-11-2010 aeYrpS í umvpnf;urf;owf a&wGuf
&rnfjzpfNy;D ? w&m;rrIpq JG okd nfah eY&ufrmS 31-1-2012 aeYjzpfojzifh
112

2013 umvpnf;urf;owfOya'yxrZ,m;tydk'f 22 t& umv


a'gufwmjrifhatmif pnf;urf;owf 1 ESpfxuf ausmfvGefaeaMumif; avQmufxm;ol\
(¤if;\tcGi&fh
taMumif;jycsurf mS rSm;,Gi;f onf[rk qdEk ikd yf gaMumif;? avQmufxm;ol
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif bufrS wifjyonfh armifMunfjrifh ESifh OD;jrifhEdkiftrI (1) wGif
ESifh w&m;vdk armifMunfjrifhtm; w&m;NydKifOD;jrifhEdkifu taMumif;rJh
wkid ;f a'oBu;D oHww k jf zifh ½du k Ef u
S o
f nfqukd m 'Pf&mrsm;&&Srd t I wGuf avsmaf Mu;
w&m;vTwfawmf
awmif;qdak omudpEö iS hf q&mjzpfou l 9 wef;ausmif;olred ;f rysKt d m;
w&m;olBuD;
&efuek wf idk ;f a'oBu;D
tjcm;ausmif;om;rsm;a&SU qHyifqGJí yg;½dkufonfhtwGuf 'Pf&m
w&m;vTwaf wmf yg 3 &onfu h pd uö kd wpfwef;wpfpm;wnf; oH;k oyf&efroif[ h k ,lqygaMumif;?
usL;vGefcH&ol rdef;uav;taejzifh pdwfydkif;qdkif&m 'Pf&m&&Sdonfh
tjyif *kPfodu©mqHk;½IH;jcif;? ynma&;qHk;½IH;onfhtjyif ay;oGif;xm;
aomaiGaMu;rsm; trSefwu,fqHk;½IH;ygvsuf umvpnf;urf;owf
Oya'tyk'd 2f 2 wpfcw k nf;udk udik pf pJG Of;pm;rnfqykd gu w&m;rQwrI
&&SdEdkifrnfr[kwfygaMumif;? trIac:pmcRefawmftrdefYonf csifhcdsef
qifjcifí xkwfqifh&aomobm0jzpfí w&m;rQwpGm aqmif½Guf
cJah Mumif; ay:aygufaeygu w&m;½H;k taejzifh 0ifa&mufpu G zf uf&ef
vdt k yfrnfr[kwyf gaMumif;? trSwf (3) avQmufxm;cH&ol w&m;vdk
jyKvyk pf qJG o
kd nfh w&m;rBu;D rItrSwf 37^2012 \ umvpnf;urf;owf
udk a&wGuf&mwGif avQmufxm;oltay: &mZ0wfrIpGJqdkí Mumjrifh
onfhumvudk xkwfz,frnfqdkygu umvpnf;urf;owfOya'
tydk'f 22 t& umvpnf;urf; 1 ESpftwGif; usa&mufrnfjzpfNyD;?
(1) 1994? w&m;ryxrt,lcHrItrSwf-79
113

Oya't& rSefuefí w&m;rQwrI&Sdygojzifh ,ckavQmufxm;rItm; 2013


cGifhjyK&efroifhygaMumif; wifjyavQmufxm;onf/ a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
trSwf(3) avQmufxm;cH&ol\ w&m;vTwfawmfa&SUaeu udk,fpm;vS,f
,cktrIrmS w&m;repfemrItwGuf avsmaf Mu;&vdak Mumif; pGq J akd om a'gufwmrif;pd;k atmif
ESifh
trIjzpfygaMumif;? avQmufxm;oltm; urm½GwfNrdKUe,fw&m;½Hk;?
wkid ;f a'oBu;D
jypfrBI u;D trSwf 6^2011 wGif w&m;pGq J pkd pfaq;í 20-9-2011 aeY w&m;vTwfawmf
wGif jypf'PfcsrSwfNyD;aemuf w&m;repfemrI (Tort) t& qufvuf w&m;olBuD;
í w&m;pGJqdk&eftaMumif; (Cause of action) ay:aygufvmjcif; &efuek wf idk ;f a'oBu;D
jzpfaMumif;? jypfrIaMumif;t&rpGJqdkbJ w&m;repfemrIoufouf w&m;vTwaf wmf yg 3

jzif h wd k u f ½ d k u f p G J q d k r nf q d k y gu umvpnf ; urf ; owf u d k pwif


a&wGuf&mwGif trSwf(3) avQmufxm;cH&oltm; toa&ysuf
t½Suf&atmif½dkufESufcJhonfh 11-11-2010 aeYrSpwifa&wGuf
&rnfjzpfygaMumif;? ,cktrIonf jypfrIaMumif;t& w&m;pGJqdkNyD;
aemuf r S w&m;repf e mrI j zif h quf v uf w &m;pG J q d k j cif ; jzpf í
jypfrIaMumif;t& pD&ifcsufcsrSwfonfh 20-9-2011 aeYu pwifí
w&m;pG J q d k & ef taMumif ; ay:ayguf N yD ; ? umvpnf ; urf ; owf u d k
pwifa&wGuf&efjzpfaMumif;? ,cktrIw&m;pGJqdkonfh 30-1-2012
aeY w G i f umvpnf ; urf ; owf 1 ES p f a usmf v G e f j cif ; r&S d y gojzif h
þpmcRef a wmf t rd e f Y w if o G i f ; avQmuf x m;rI t m; yvyf o if h
ygaMumif; wifjyavQmufvJonf/
avQmufxm;ol\ w&m;vTwaf wmfa&SUaeu rlv½H;k tqdv
k mT
114

2013 ESihf tacsvmT wdt Yk & avQmufxm;olonf trSwf (3) avQmufxm;


a'gufwmjrifhatmif cH&oludk ausmif;ol? ausmif;om;rsm;a½SU yg;½dkufcJhí vlyHktv,f
(¤if;\tcGi&fh
wGif t½SufwuGJ jzpfcJhonfqdkaomaeYonf 11-11-2010 aeYn
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif 8 em&Dausmjf zpfonf[k aeY&ufww d u d susazmfjyNy;D ? xdo k Ykd t&Suw f uGJ
ESifh tusKd;enf;jzpf&jcif;twGuf epfemaMu;aiGusyfodef; 300 &vdkrIudk
wkid ;f a'oBu;D 31-1-2012 aeYwGifpGJqdkjcif;jzpfygaMumif;? ,if;odkYavsmfaMu;aiG
w&m;vTwfawmf
(od k Y r [k w f ) epf e maMu;aiG & vk d r I p G J q d k v Qif umvpnf ; urf ; owf
w&m;olBuD;
&efuek wf idk ;f a'oBu;D
Oya'tydk'f 22 t& 1 ESpftwGif;pGJqdk&efjzpfygaMumif;? xdkodkY
w&m;vTwaf wmf yg 3 vlyHktv,f½dkufESufrIaMumifh rlv½Hk;w&m;vdktaejzifh t&SufwuGJ
jzpf&jcif;? ausmif;xkwfcH&jcif;? ay;oGif;xm;onfh ausmif;vcaiG
qH;k ½H;I jcif;wdjYk zpf&onfqv kd Qiv
f nf; ½du k Ef u S o
f nfh 11-11-2010 aeY
rS p í epf e mrI p wif í xd k a eY r S p í w&m;pG J q d k & ef t aMumif ;
ay:aygufrnfjzpfygaMumif;? rlvc½dkifw&m;½Hk;ESifh wdkif;a'oBuD;
w&m;vT w f a wmf w d k Y o nf jypf r I w &m;½H k ; u pD & if c suf c srS w f o nf h
aeYudk epfemaponfhaeYjzpfonf[k owfrSwfoHk;oyfcJhjcif;onf
umvpnf;urf;owftufOya'tydk'f 22 wGif jy|mef;xm;jcif;
r&Sdonfrsm;udk rdrdxifjrif,lqcsufjzifh csJUxGifqHk;jzwf&ma&muf
ygaMumif;? ,cktrIESifh tvm;wljzpf&yfwl trIrsKd;udk w&m;½Hk;csKyf
(&efuek )f u qH;k jzwfcahJ om armif M unf j rif h ES i f h OD ; jrif h E d k i f t rI (1)
wG i f epf e maMu;awmif ; qd k o nf h t rI r sKd ; ü umvpnf ; urf ; owf
a&wGuf&ef aeY&ufudk 'Pf&m&onfh (tusKd;ysufpD;epfemrI) jzpfap
onf h a eY r S p í umvpnf ; urf ; owf a &wG u f & ef [ k wd w d u sus
115

qH k ; jzwf x m;ygaMumif ; ? rl v c½d k i f w &m;½H k ; ES i f h wd k i f ; a'oBuD ; 2013


w&m;vTwfawmf jyifqifrI½Hk;wdkY\ trdefYrsm;onf tyfESif;xm;jcif; a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
r&Sdaom pD&ifydkifcGifhudk rdrdoabmjzifh xifjrif,lq qHk;jzwfcJhjcif;
udk,fpm;vS,f
jzpfaMumif;? umvpnf;urf;owfOya'tydk'f 22 ygjy|mef;csufESifh a'gufwmrif;pd;k atmif
tnD qHk;jzwfcJhrIr[kwfaMumif; xif½Sm;aeojzifh ,if;odkYrSm;,Gif; ESifh
qHk;jzwfcsuftay: jyifqifwnfhrwfay;Edkif&eftwGuf þw&m;r wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
taxGaxGavQmufxm;rIudk cGifhjyKay;&ef wifjyavQmufvJonf/
w&m;olBuD;
&ef u k e f t aemuf y d k i f ; c½d k i f w &m;½H k ; ? 2012 ck E S p f ? &efuek wf idk ;f a'oBu;D
w&m;rBuD ; rI t rS w f 37 wG i f t rS w f ( 3) avQmuf x m;cH & ol u w&m;vTwaf wmf yg 3

avQmuf x m;ol t ay: ]] rd e f ; rysKd ausmif ; ol w pf O D ; tm; vl y H k


tv,fwiG f ½du k Ef u
S cf o
hJ jzifh toa&ysu?f t½Su&f um? *kPo f ud m© ?
ynma&;? vlrIa&;? aiGaMu;epfemqHk;½IH;cJh&aomaMumifh epfemaMu;
aiG usyfodef; 300 &vdkrI }} pGJqdkjcif;jzpfonf/
umvpnf;urf;owftufOya' yxrZ,m;trSwfpOf 22
wGif wpfOD;wpfa,mufaomoltm; tjcm;aomepfemaprIjzpfap
onf h t wG u f avsmf a Mu;aiG & vd k r I u d k epf e maponf h & uf u pí
wpfESpftwGif;pGJqdk&ef owfrSwfxm;onf/
rlv½Hk;\ tqdkvTmESifh tacsvTmrsm;wGif azmfjycsufrsm;
t& avQmufxm;olu rqk0ifh0gudk pmoifcef;twGif;&Sd ausmif;ol
ausmif;om;rsm;a&SUarSmuf vlyHktv,fwGif 11-11-2010 &ufaeY
nydik ;f u ½du
k Ef u
S cf jhJ cif;jzpfonf/ xdo
k Ykd t½du
k cf &H ojzifh toa&ysuf
116

2013 t&Suf&um? *kPfodu©m? ynma&;? vlrIa&;? aiGaMu;epfemqHk;½IH;


a'gufwmjrifhatmif &aMumif;jzifh tqdkjyKpGJqdkonf/ xd k a Mumif h avQmuf x m;ol u
(¤if;\tcGi&fh
rqk0ifh0gtm; epfemapatmifjyKvkyfonfhaeYrSm 11-11-2010 aeY
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif
jzpfaMumif; jrifomonf/
ESifh trS w f (3) avQmuf x m;cH & ol rqk 0 if h 0 g\ rd c if
wkid ;f a'oBu;D
a':at;at;jrifhu avQmufxm;ol a'gufwmjrifhatmiftay:
w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD;
jypfrIaMumif;t& urm½GwfNrdKUe,fw&m;½Hk;? 2011 ckESpf? jypfrIBuD;
&efuek wf idk ;f a'oBu;D trSwf 6 wGifw&m;pGJqdkcJhonf/ NrdKUe,fw&m;½Hk;u avQmufxm;ol
w&m;vTwaf wmf yg 3 tay: 19-9-2011 &ufaeYwGif jypfrIqdkif&mOya'yk'fr 323 t&
pGJcsufwifajz&Sif;ap&m tjypf&SdaMumif;0efcHcJhonf/ xdkYaMumifh
20-9-2011 aeYwGif NrdKUe,fw&m;½Hk;uavQmufxm;ol a'gufwm
jrifhatmiftay: jypfrIqdkif&mOya'yk'fr 323 t& jypfrIxif&Sm;
pD & if N yD ; ? 'Pf a iG 1000d ^ - ay;aqmif a p&ef E S i f h ysuf u G u f u
axmif'Pf 1 vuscHap&ef trdefYcsrSwfcJhonf/ 20-9-2011 aeY
onf emusifaprIusL;vGefaMumif; jypfrIxif&Sm;ay:aygufojzifh
tjypf ' Pf p D & if c suf c srS w f o nf h a eY o mjzpf o nf / avQmuf x m;ol
u trSwf (3) avQmufxm;cH&olukd emusiaf p&ef jyKvyk af qmif½u G f
cJhonfhaeYr[kwfaMumif; ay:vGifonf/
xdaYk Mumifh trSwf (3) avQmufxm;cH&oltm; epfemaponfh
aeY & uf r S m 19-9-2011 &uf a eY E S i f h 20-9-2011 &uf a eY [ k
owf r S w f & rnf j zpf a Mumif ; c½d k i f w &m;½H k ; \ qH k ; jzwf c suf r S m
qDavsmfrSefuefjcif;r&Sday/
117

jypfrqI ikd &f mw&m;½H;k \ pD&ifcsuo f nf w&m;r½H;k ESihf roufqikd ?f 2013


w&m;r½Hk;tay:twnfrjzpfay/ xdkYtwl w&m;r½Hk;rSqHk;jzwfonfh a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
qHk;jzwfcsufwpfckonf jypfrIqdkif&mw&m;½Hk;wGif twnfrjzpfay/
udk,fpm;vS,f
r*F v mok c qef p uf vD r D w uf ES i f h OD ; oef ; pd e f t rI (2) ES i f h a'gufwmrif;pd;k atmif
armif b d k ; EG , f ES i f h rzG m ;jcKH t rI (3) wdu Yk Mkd unfyh g/ &mZ0wfaMumif; ESifh
t& Nipd eG ;f ay:aygufonfukd jypfrw I &m;½H;k wGif pGq
J t kd a&;,l&efjzpfNy;D ? wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
w&m;raMumif;t& epfemaprItwGuf oufomcGiahf wmif;qdjk cif;udk
w&m;olBuD;
w&m;rw&m;½H;k wGif avQmufxm;pGq J &kd efomjzpfonf/ &mZ0wfaMumif; &efuek wf idk ;f a'oBu;D
pGJqdkNyD;rS w&m;raMumif;pGJqdk&ef owfrSwfxm;jcif;r&Sday/ w&m;vTwaf wmf yg 3

xdkYaMumifh wdkif;a'oBuD; w&m;vTwfawmfu &mZ0wf


w&m;½Hk;u w&m;cHtay: &mZowfBuD; Oya'yk'fr 323 t&
tNypf&SdaMumif; qHk;jzwfNyD;rSom w&m;vdkwGif epfemaMumif;
pwifay:aygufrnfjzpfí rlv½Hk;onf umvpnf;urf;owfudk
&mZ0wfw&m;½Hk;u jypfrIxif&Sm;pD&ifonfhaeYrSpí a&wGufcJhjcif;
onf rSm;,Gif;rIr&SdaMumif; oHk;oyfcJhjcif;rSm rSefuefonf[k
rqdkEdkifay/
epf e mrI j zpf a ponf h t wG u f avsmf a Mu;aiG &vd k r I u d k
umvpnf;urf;owftufOya'tydk'f 22 t& epfemaponfh
aeY&ufrpS í wpfEpS t f wGi;f pGq
J &kd rnfjzpfonf/ trSwf (3) avQmufxm;

(2) 1966 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk; (½Hk;csKyf)? pm-794/


(3) 1940? &efukefpD&ifxHk;? pm-163/
118

2013 cH&olonf epfemaMu; aiGusyfodef; 300 &vdkrIudk 31-1-2012


a'gufwmjrifhatmif &ufaeYwGif pGJqdkcJhjcif;jzpfí avQmufxm;olu ¤if;tm; epfem
(¤if;\tcGi&fh
apatmif jyKvkyfonfh 11-11-2010 aeYrSpí a&wGufvQif umv
udk,fpm;vS,f
a'gufwmrif;pd;k atmif pnf;urf;owfausmfvGefaeaMumif; xif&Sm;onf/
ESifh
umvpnf;urf;owfOya'wGif jypfrIaMumif;t& trIpGJqdk
wkid ;f a'oBu;D
onf h u mvud k umvpnf ; urf ; owf a &wG u f j cif ; rS xk w f E k w f
w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD; uif;vGwfcGifhjyKxm;jcif;r&Sdojzifh ,cifjypfrIqdkif&m trIpGJqdkonfh
&efuek wf idk ;f a'oBu;D umvudk umvpnf;urf;owfa&wGufjcif;rS Ekwfy,fí&Edkifrnf
w&m;vTwaf wmf yg 3 r[kwfay/
pnf ; urf ; owf u mvuk e f q H k ; NyD ; rS pG J q d k w if o G i f ; aom
w&m;rBu;D rIponfwu Ykd kd yvyf&rnfjzpfaMumif;? umvpnf;urf;owf
tufOya'yk'rf 3 wGif azmfjyxm;onf/ umvpnf;urf;owfOya'
udk w&m;rQwrI? omemnDrQrIESifh rGefjrwfaomtodw&m;wdkYt&
y,fzsufjcif;rjyKEdkifay? q&m"r® y ef ' wf E S i f h e m&uf ( &S f ) yef a ';
trI (4) udkMunfhyg/
txufygtaMumif;rsm;aMumifh &efukeftaemufydkif;c½dkif
w&m;½Hk;ESifh &efukefwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkYu trIudk
umvpnf;urf;owfrausmfvGefaMumif; qHk;jzwfcJhjcif;onf Oya'
t& nDñGwfrSefuefjcif;r&Sday/

(4) attkdiftm? 1936 (&efukef)? pm-305/


119

trdefYwpf&yfonf tcGifhtmPmr&SdbJ csrSwfcJhonfhtrdefY 2013


jzpfonf[v
k nf;aumif;? tcGit hf mPm&Sod nfxuf ausmv f eG q
f ;kH jzwf a'gufwmjrifhatmif
(¤if;\tcGi&fh
cJhonf[kvnf;aumif; xdktrdefYonf tay:,HaMumMunfh½Hkjzifh
udk,fpm;vS,f
Oya't& rSm;,Gi;f cRwaf csmjf cif;jzpfaeonfh trdew
Yf pf&yfjzpfonf[k a'gufwmrif;pd;k atmif
vnf;aumif; ay:aygufygu pmcReaf wmftrdejYf zifh jyifqifwnfrh wf ESifh
ay;&rnfjzpfonf/ wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
xdkYaMumifh þw&m;rtaxGaxGavQmufxm;rIudk p&dwfESifh w&m;olBuD;
wuG cGihfjyKNyD;? &efukeftaemufydkif;c½dkifw&m;½Hk;\ 2012 ckESpf? &efuek wf idk ;f a'oBu;D
w&m;rBuD;rItrSwf 37 wGif csrSwfaomtrdefYESifh &efukefwdkif; w&m;vTwaf wmf yg 3

a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ 2012 ckESpf? w&m;rjyifqifrItrSwf


297 wGif csrSwfaom pD&ifcsufwdkYudk y,fzsufum rlv½Hk;w&m;vdk
pGJqdkaom trIudk yvyfvdkufonf/
a½SUaep&dwfusyf 15000^- owfrSwfonf/
120

+ 2013 ckESpf w&m;rtaxG a xG a vQmuf x m;rI


ZGev
f
17 &uf
jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; jrod r f ; ES i f h OD ; jrif h a tmif w d k Y a ½S U wG i f

a':0if; yg 2
ES i f h
wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf w &m;ol B uD ;
yJ c l ; wd k i f ; a'oBuD ; w&m;vT w f a wmf yg 4 *

jref r mh & if ; ES D ; jr§ K yf E S H r I E S i f h ul ; oef ; a&mif ; 0,f a &;bPf t ay:


w&m;rrI p G J q d k j cif ; ? bPf r ef a e*smxH w&m;rusif h x H k ;
Oya'yk ' f r 80 t& Ed k Y w pf p may;tyf & ef v d k t yf j cif ; &S d r&S d /

qH k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 80 jy|mef;csuft&
EdkYwpfay;&efvdktyfonfh trItrsKd;tpm; ESpfrsKd;&Sdonfudk awGU&Sd&
onf/ yxrtrsK;d tpm;rSm tpd;k &udpk q JG o
kd nfh trItrsK;d tpm;jzpfNy;D
'kwd,trsKd;tpm;rSm jynfolU0efxrf;tm;pGJqdkonfh trIjzpfonf/

* 2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxGavQmufxm;rItrSwf 190


121

Edw
Yk pfpmray;bJ tpd;k &udk vH;k 0w&m;pGq
J jkd cif;rjyKEikd ?f 'kw, d trsK;d tpm; 2013
jzpfonfh jynfolU0efxrf;tm; w&m;pGJqdkonfhtrIESifhywfoufí a':0if; yg 2
ESifh
xdjk ynfoUl 0efxrf;u rdr&d mxl;tavsmuf aqmif½u G cf o
hJ nfh jyKrcl suf
wkid ;f a'oBu;D
ESifh tusKH;0ifrSom EdkYwpfay;&efvdktyfonf/ w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD;
1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuf t"dyÜm,fzGifhqdka&;Oya'
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
yk'rf 5 (u) (3)t& ]]tpd;k &}} qdak om pum;&yfukd atmufygtwdik ;f w&m;vTwfawmf
teuft"dymÜ ,fziG q hf x
kd m;onf/ yg 4

]] tpd k ; &qd k a ompum;&yf w G i f qd k i f & mud p ö E S i f h p yf v sOf ; í


tajccHOya'jzifhjzpfap? Oya'wpf&yf&yfjzifhjzpfap EdkifiHawmf\ pDrH
cefYcGJrItmPm tyfESif;jcif;cH&aom tzGJUtpnf;udkqdkvdkonf/}}
trSwf (1) avQmufxm;cH&ol jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf ul;l oef;
a&mif;0,fa&;bPfonf tpdk;&r[kwfonfrSm jrifomayonf/
'kw, d tcsujf zpfonfh jynfoUl 0efxrf;u rdr&d mxl;tavsmuf
aqmif½u
G cf o
hJ nfjh yKrcl suEf iS hf tusK;H 0ifro
S m Edw
Yk pfay;&rnfjzpfonf/
om,m0wDc½dik w f &m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 47
wGif trSwf (1) w&m;NydKiftjzpf ]] jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ull;oef;
a&mif;0,fa&;bPf (¤if;\refae*smjzif)h [k azmfjyw&m;pGq J x kd m;jcif;
jzpf&m w&m;NydKifrSm ]]bPf}} jzpfonfrSm xif&Sm;onf/
1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuf t"dyÜm,fzGifhqdka&;Oya'
yk'fr 5 (u) (3) \ t"dyÜm,fzGifhqdkcsuft& jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh
122

2013 ul;l oef;a&mif;0,fa&;bPfonf tpd;k &r[kwaf Mumif;vnf; xif&mS ;


a':0if; yg 2 Ny;D jzpf&m avQmufxm;olrsm; ( rlv½H;k w&m;vdrk sm;) u bPfrefae*sm
ESifh
tm; EdkYwpfay;&efvdktyfjcif;r&SdonfrSm xif&Sm;onf/
wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD;
avQmufxm;olrsm;twGuf - OD;rif;vGif
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmfa½SUae
w&m;vTwfawmf
yg 4 trSwf (1) (2) avQmufxm;
cH&oltwGuf - OD;atmifoef;jrifh
ñTefMum;a&;rSL;
jynfaxmifpka&SUaecsKyf½Hk;
trSwf (3) (4) avQmufxm;
cH&oltwGuf - udk,fwdkif(rvm)

om,m0wDc½dik w f &m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 47


wGif w&m;vdk a':0if;ESihf a':vSv0S if; (c) a':jzLjzL0if; (avQmufxm;
olrsm;)u w&m;NyKd if jrefrmh&if;ESD;jr§KyEf rHS EI iS hf ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf
(¤if;\refae*smjzifh) yg 3 OD;wdkYtay: ]] yJcl;wdkif; (taemufydkif;)
w&m;½Hk; 2007 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf 22 wGif csrSwfaom
'Du&Donf w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 34? enf;Oya' 1 t&
vdtk yfonft h wdik ;f trIonf rjynfh pHo k jzifh twnfrjzpf ysujf y,f
( Null and void) aMumif;ESihf w&m;vdr k sm;tay: tusK;d oufa&mufrI
r&SdaMumif;? xdkYjyif om,m0wDc½dkifw&m;½Hk;?2011 ckESpf? w&m;r
123

Zm&DrItrSwf 43 wGif trSwf (1) w&m;NyKd iu


f 'Du&DtwnfjyKay;&ef 2013
avQmufxm;jcif;tay: aqmif½GufrIrSeforQonf w&m;vdkrsm;tay: a':0if; yg 2
ESifh
tusK;d oufa&mufrrI &Sad Mumif; >ruf[aMunmay;apvdrk I pGq
J o
kd nf/
wkid ;f a'oBu;D
om,m0wDc½dik wf &m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 47 w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD;
wGif yPmrjiif;csuf(3)&yf xkwfcJhonf/
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
(1) trSwf (1) w&m;NyKd if bPf (¤if;refae*sm) tay: w&m;vTwfawmf
usixhf ;kH yk'rf 80 (1) t& Edw
Yk pfpmay;tyfjcif;r&Sbd J yg 4
trIpGJqdkxm;jcif;jzpfí w&m;pGJqkdcGifhr&Sdqdkjcif;rSm
rSeo
f vm;/
(2) trIpq
JG o
kd nfyh pkH H rSeu
f efjcif;r&Sq
d jkd cif;rSm rSeo
f vm;/
(3) w&m;vdo k nf (1-w&m;NyKd i)f bPftay: w&m;pGq
J ck d iG hf
r&Sdqdkjcif;rSm rSefovm;/
yPmrjiif;csuf (1) ESifhpyfvsOf;í rlv½Hk;jzpfonfh c½dkif
w&m;½H;k u tuf(pf)yD? tuf(pf)Am&efEiS hf refae*smjynfoUl bPftrSwf
1^6 armifawm 1969 jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;pm 51 pD&ifxHk;
wGif ]]refae*smtay:oufomcGifh awmif;qdkjcif;r[kwfaMumif;?
w&m;rusix fh ;kH Oya'yk'rf 80 ESihf tusK;H 0ifaomtrIr[kwaf Mumif;}}
xH;k zGUJ rIukd ud;k um;í trSwf (1) w&m;NyKd ib f Pf ( ¤if;\refae*sm)
tay: w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 80 t& EdwYk pfpmay;tyfjcif;r&Sb
d J
trIpGJqdkxm;jcif;jzpfí w&m;pGJqdkcGifhr&Sdqdkjcif;rSm rrSefaMumif;
w&m;vdkbufudk tomay;ajzqdkcJhonf/
124

2013 yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf 2012 ckESpf? w&m;r


a':0if; yg 2 jyifqifrItrSwf 25 wGif trSwf (1) w&m;NydKifonf jrefrmEdkifiH
ESifh
A[dkbPfOya'yk'fr 4 t& A[dkbPf\ vufatmufcHbPfcGJ
wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf jzpf a Mumif ; ? jref r mEd k i f i H a wmf A [d k b Pf o nf pD r H u d e f ; ES i f h
w&m;olBuD; b@ma&;0efBuD;XmewGifyg0ifaMumif;? jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh
yJc;l wkid ;f a'oBu;D ul ; oef ; a&mif ; 0,f a &;bPf r ef a e*smonf jynf o l Y 0 ef x rf ;
w&m;vTwfawmf
jzpfaMumif; rlv½Hk;w&m;vdkawmif;qdkaom oufomcGifhrSmvnf;
yg 4
yJcl;wdkif; (taemufydkif;) w&m;½Hk; 2007 ckESpf? w&m;rBuD;rItrSwf
22 wGif csrSwfcJhaom 'Du&DudktaMumif;jyKí pGJqdkxm;jcif;
jzpfaMumif;? ,if;trI\ w&m;Edik rf mS refae*sm? jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf
ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf? &efukefNrdKUjzpfaMumif;? c½dkifw&m;½Hk;u
ud;k um;cJah om tuf(pf)yDtuf(pf)Am&ef trI 1969 jrefrmEdik if w H &m;
pD&ifxHk;pm 51 onf ,cktrIjzpf&yfESihfrwlaMumif;? ,cktrI\
tajzr[kwaf Mumif; oH;k oyfí c½dik w f &m;½H;k u w&m;rusix hf ;kH Oya'
yk'rf 80 (c) t& Edw Yk pfpmay;tyfjcif;r&Sb d J w&m;pGqJ ckd iG rhf &Sq d jkd cif;rSm
rrSeaf Mumif; ajzMum;cJjh cif;tm; y,fzsuu f m rlv½H;k w&m;vd\ k qdv k mT
udk w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 7 enf; 11 (C) t& y,faMumif;
trdefYcsrSwfcJhonf/ avQmufxm;ol a':cif0if;yg 2 OD;wdkYu
jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'yk'fr 16 (u) (5) t& trIac:
pmcReaf wmftrdeYf xkwq f ifah y;yg&ef avQmufxm;vmjcif;jzpfonf/
jynfaxmifpak &SUaecsKy½f ;kH ? ñTeMf um;a&;rSL;u w&m;rusix
hf ;kH
Oya'trdefY 27? enf;Oya' 2 t& bPfrefae*smonf w&m;Edkif
125

bPf\ &mxl;tavsmuf tcGi&hf ud, k pf m;vS,t f jzpf aqmif½u G cf jhJ cif; 2013
jzpfaMumif;? avQmufxm;olrsm;u taygif'Du&Dtay: qefYusifí a':0if; yg 2
ESifh
oufomcGifhawmif;qdkjcif;onf bPfrefae*sm\ &mxl;tavsmuf
wkid ;f a'oBu;D
aqmif½u G cf sut f ay: pGq J jkd cif;jzpfí w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 80 w&m;vTwfawmf
t& Edw Yk pfpmay;&efvo kd nfh trItrsK;d tpm;jzpfaMumif; jrefrmEdik if H w&m;olBuD;
A[dkbPfOya'yk'fr 3 t& rlvrIwGif w&m;NydKiftjzpfryg0ifol yJc;l wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf aHS &;ESihf ul;oef;a&mif;0,fa&;bPfrefae*smonf
yg 4
rlv½Hk;trdefYudk yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfodkY jyifqifrI
wifoiG ;f cGirhf &S[
d al om taMumif;jycsut f m; vufc&H efroifyh gaMumif;?
avQmufxm;olrsm;taejzifh yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 7? enf; 11 (C) t& tqdkvTmtm;
y,fonfhtrdefYtay: epfemrIr&SdbJ trIopfpGJqdkcGifhvnf;&SdygaMumif;?
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfonf om,m0wDc½dkifw&m;½Hk;\
22-2-2012 aeYpjJG zifh csrw S o f nfth rdet Yf ay: jyifqifcsrw S cf ahJ om
trdeo Yf nf pD&ifyikd cf iG t hf mPmabmiftwGi;f rS aqmif½u G cf jhJ cif;jzpfyg
aMumif;? þtrIac:pmcReaf wmfavQmufxm;rItm; yvyfoifyh gaMumif;
ponfjzifh avQmufxm;onf/
avQmufxm;ol\ w&m;vTwaf wmfa&SUaerS oufqikd &f mbPf?
xdb
k Pf\ 'g½du k w
f mtzGUJ ? bPfrefae*smwdo Yk nf oD;jcm;jzpfygaMumif;?
bPfonf refae*smr[kwo f uJo
h Ukd refae*smonfvnf; bPfr[kwf
ygaMumif;? rlvrIwiG f bPfrefae*smudk w&m;NyKd it f jzpfowfrw S í
f
w&m;pGJqdkjcif;rjyKygaMumif;? trSwf (2) avQmufxm;cH&ol bPf
126

2013 tay:wGifom w&m;pGJqdkjcif;jzpfygaMumif;? avQmufxm;olrsm;u


a':0if; yg 2 rdrw d t Ykd ay: tusK;d oufa&mufrrI &S?d twnfrjzpf ysujf y,faMumif;?
ESifh
ta&;qdo k nf'h u D &Dukd bPfrefae*smu &&So d nfr[kwí f ¤if;tay:
wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf w&m;pGq J &kd eftaMumif;r&Sí d rpGq J jkd cif;jzpfaMumif;? jrefrmEdik if aH wmf
w&m;olBuD; aiGa&;aMu;a&;tzGUJ tpnf;rsm;qdik &f menf;Oya' 26 wGif bPfonf
yJc;l wkid ;f a'oBu;D w&m;pGq J ykd ikd cf iG Ehf iS hf w&m;pGq
J ckd yH ikd cf iG &hf o
dS nf[k jy|mef;xm;Ny;D xdb k Pf
w&m;vTwfawmf
tay: w&m;rpGq J rkd D w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 80 t& Edw Yk pfpmay;
yg 4
&rnf[k jy|mef;xm;jcif;r&Sad Mumif;? w&m;NyKd ib f Pfonf w&m;pGq J kd
cHyikd cf iG &hf odS nf[al om jy|mef;csut f & w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 80
t& EdkYwpfpmay;&efrvdk[k ñTefjyjcif;jzpfygaMumif;? bPfonf
tkyfcsKyfa&;tzGJUtpnf;r[kwfí tpdk;&[laom a0g[m&wGif
tusKH;r0ifygaMumif;? bPfrefae*smtay:pGJqdkaom trIvnf;
r[kwfygí yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu ,lqouJhodkY
w&m;rusifhxHk;trdefY 27 ESihf roufqdkifygaMumif;? trIopfpGJqdkcGifh
&Sdjcif;udk taMumif;jyNyD; trIac:pmcRefawmfavQmufxm;jcif;udk
ydwyf ifwm;jrpfcsurf &Syd gaMumif;? yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmf
\ 20-9-2012 &ufpGJygtrdefYudk w&m;½Hk;tqifhqifh w&m;p&dwf
ESifhwuG trIac:pmcRefawmftrdefY xkwfqifhy,fzsufay;yg&ef
ponfhjzifh avQmufxm;onf/
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu om,m0wDc½dkif
w&m;½Hk;onf trSwf (1) w&m;NydKifbPf (¤if;\refae*sm) tay:
w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 80 t& EdkYwpfpmay;tyfjcif;r&SdbJ
127

trIpGJqdkxm;jcif;jzpfí w&m;pGJqdkcGifhr&SdqdkonfrSm rrSefaMumif; 2013


ajzMum;cJ h j cif ; onf rS e f u ef o nf [ k rqd k E d k i f a y[k oH k ; oyf í a':0if; yg 2
ESifh
om,m0wDc½dkifw&m;½Hk;\ 4-4-2012 aeYpGJygtrdefYudk y,fzsuf
wkid ;f a'oBu;D
cJhjcif;jzpf&m w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 80 t& EdkYwpfpmray;bJ w&m;vTwfawmf
avQmufxm;olrsm; (rlv½Hk;w&m;vdk) u jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh w&m;olBuD;
ul;l oef;a&mif;0,fa&;bPf (¤if;\refae*smjzif)h tm; w&m;pGq J jkd cif; yJc;l wkid ;f a'oBu;D
onf Oya'jy|mef;csufESifhnD rnD t"dupdppf&rnfjzpfonf/ w&m;vTwfawmf
yg 4
w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 80 jy|mef;csufwGif-
]] tpdk;&tay:jzpfap? &mxl;tavsmufaqmif½Gufonfh
oabmoufa&mufaom jyKvkyfrIwpfckckESifhpyfvsOf;í jynfolU
t&mxrf;wpfO;D tay:jzpfap? w&m;rrIpq JG &kd ef&v
dS Qif w&m;pGq
J &kd ef
taMumif;? w&m;vd\
k trnf? taMumif;t&m? ae&yfEiS hf awmif;qdk
onfh oufomcGifhwdkYudk azmfjyonfhtaMumif;Mum;pmudk-
(u) tpd;k &tay:pGq
J o
kd nft h rIjzpfvQif tpd;k &twGi;f 0ef
odrYk [kwf oufqikd &f mc½dik \
f aumfvad wåmtf &m&S\d
½Hk;wGifvnf;aumif;?
(c) jynf o l U t&mxrf ; tay: pG J q d k o nf h t rI j zpf v Qif
xd k j ynf o l U t&mxrf ; \ ½H k ; wG i f v nf ; aumif ; ?
ay;tyfNyD; odkYr[kwf xm;NyD;onfhaeYrSpí ESpfvrukefqHk;rD
rnfonfhtrIudkrQrpGJqdk&? xdkYjyif tqdkvTmwGif ,if;taMumif;Mum;
128

2013 pmudk xdo


k aYkd y;tyfNy;D jzpfaMumif; odrYk [kwf xm;Ny;D jzpfaMumif;vnf;
a':0if; yg 2 azmfjyyg&Sdap&rnf}} [k jy|mef;xm;onf/
ESifh
wkid ;f a'oBu;D ,if;jy|mef;csutf & EdwYk pfay;&efvt kd yfonfh trItrsK;d tpm;
w&m;vTwfawmf ESpfrsKd;&Sdonfudk awGU&Sd&onf/ yxrtrsKd;tpm;rSm tpdk;&udkpGJqdk
w&m;olBuD;
onfh trItrsK;d tpm;jzpfNy;D 'kw, d trsK;d tpm;rSm jynfoUl 0efxrf;tm;
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
pGq
J okd nft h rIjzpfonf/ Edw
Yk pfpmray;bJ tpd;k &udk vH;k 0w&m;pGq J jkd cif;
yg 4 rjyKEdkif? 'kwd,trsKd;tpm;jzpfonfh jynfolU0efxrf;tm; w&m;pGJqdk
onfh trIESifhywfoufí xdkjynfolU0efxrf;u rdrd&mxl;tavsmuf
aqmif½GufcJhonfhjyKrlcsufESifh tusKH;0ifrSom EdkYwpfay;&ef vdktyf
onf/
1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuf t"dyÜm,fzGifhqdka&;Oya'
yk'rf 5 (u) (3) t& ]]tpd;k &}} qdak om pum;&yfukd atmufygtwdik ;f
teuft"dyÜm,fzGifhqdkxm;onf-
]] tpd k ; &qd k a ompum;&yf w G i f qd k i f & mud p ö E S i f h p yf v sOf ; í
tajccHOya'jzifhjzpfap? Oya'wpf&yf&yfjzifhjzpfap EdkifiHawmf\
pDrHcefYcGJrItmPmtyfESif;jcif;cH&aom tzGJUtpnf;udkqdkvdkonf/}}
trSwf (1) avQmufxm;cH&ol jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf ul;l oef;
a&mif;0,fa&;bPfonf tpdk;&r[kwfonfrSm jrifomayonf/
'kw, d tcsujf zpfonfh jynfoUl 0efxrf;u rdr&d mxl;tavsmuf
aqmif½u
G cf o
hJ nfjh yKrcl suEf iS hf tusK;H 0ifro
S m Edw
Yk pfay;&rnfjzpfonf/
129

om,m0wDc½dik w f &m;½H;k ? 2011 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 47 2013


wGif trSwf (1) w&m;NydKiftjzpf ]] jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ull;oef; a':0if; yg 2
ESifh
a&mif;0,fa&;bPf (¤if;\refae*smjzifh) [k azmfjyw&m;pGJqdk
wkid ;f a'oBu;D
xm;jcif;jzpf&m w&m;NydKifrSm ]]bPf}} jzpfonfrSm xif&Sm;onf/ w&m;vTwfawmf
w&m;olBuD;
1973 ckESpf? pum;&yfrsm;teuf t"dyÜm,fzGifhqdka&;Oya'
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
yk'fr 5 (u) (3) \ t"dyÜm,fzGifhqdkcsuft& jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh
w&m;vTwfawmf
ul;oef;a&mif;0,fa&;bPfonf tpd;k &r[kwaf Mumif;vnf; xif&mS ; yg 4
Ny;D jzpf&m avQmufxm;olrsm; ( rlv½H;k w&m;vdrk sm;) u bPfrefae*sm
tm; EdkYwpfay;&efvdktyfjcif;r&SdonfrSm xif&Sm;onf/
yJc;l wdik ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfu jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf
ul;oef;a&mif;0,fa&;bPfrefae*smonf jynfoUl 0efxrf;jzpfaMumif;?
yJc;l wdik ;f (taemufyikd ;f ) w&m;½H;k 2007 ckEpS ?f w&m;rBu;D rItrSwf 22
wGif 'Du&D&&So d l w&m;Edik rf mS refae*sm? jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS hf ul;l oef;
a&mif;0,fa&;bPf? &efuek Nf rKd UjzpfaMumif; oH;k oyfí bPfrefae*sm
onf &mxl;tavsmuf aqmif½u G cf ahJ Mumif; oH;k oyfí rlv½H;k jzpfonfh
om,m0wDc½dkifw&m;½Hk;\ 4-4-2012 aeYpGJygtrdefYudk y,fzsufí
w&m;vd\ k tqdv k mT tm; w&m;rusix hf ;kH Oya'trde?Yf 7 enf; 11 (C)
t& y,fcJhjcif;jzpfonf/
rlv½Hk;jzpfonfh om,m0wDc½dkifw&m;½Hk; 2011 ckESpf?
w&m;rBu;D rItrSwf 47 wGif w&m;vdrk sm; (avQmufxm;olrsm;) u w&m;r
usix
hf ;kH Oya'trdeYf 11 t& ar;jref;aom ar;cGe;f trSwf (2) wGif
130

2013 ]] om,m0wDc½kid w f &m;½H;k 2011 ckEpS ?f w&m;rZm&Drt


I rSwf
a':0if; yg 2 43 wGif w&m;½H;I rsm;jzpfMuaom OD;ausm0f if; (c) OD;armifarmifEiS fh
ESifh
a':wifjrwfrGefwdkYxHrS 'Du&Dt& trSefwu,fa<u;NrD&&ef&SdolrSm
wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf jrefrmh&if;ES;D jrK§ yEf rHS EI iS u
hf ;l oef;a&mif;0,fa&;bPfjzpfonfr[kwv f m;}}
w&m;olBuD; [k ar;jref;xm;onf/
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
trSwf (1) w&m;NydKif bPf\udk,fpm; refae*smu
yg 4 usr;f used v
f mT jzifh ]]rSeyf gonf}}[k ajzMum;xm;&m yJc;l wdik ;f a'oBu;D
w&m;vTwaf wmfu ,if;usr;f used af jzqdck suyf gtcsut f m; qefu Y sif
í aumuf,lqHk;jzwfxm;onfrSmvnf; jrifomayonf/
avQmufxm;olrsm; (rlv½Hk;w&m;vdkrsm;) u jrefrmh&if;ESD;
jr§KyfESHrIESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf (¤if;\refae*smjzifh) [k
xif&mS ;pGm tqdv k mT üazmfjyum 'Du&Donf ysujf y,faMumif;? 'Du&D
twnfjyKay;&ef avQmufxm;jcif;tay: aqmif½u G rf rI eS o
f rQonf
w&m;vdkrsm;tay:tusKd;oufa&mufrIr&SdaMumif;? >ruf[aMunm
ay;apvdkrIwGif w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 80 t& EdkYwpfpmay;&ef
vdktyfonfr[kwfaMumif; txift&Sm;ay:aygufonf/
yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfu om,m0wDc½dkif
w&m;½Hk;\trdefYtm; w&m;rjyifqifrIwGif 0ifa&mufpGufzufcJhjcif;
onf Oya'ESifhnDñGwfjcif;r&SdbJ enf;vrf;rusrIjzifh aqmif½Guf
cJhaMumif;xif&Sm;onfjzpfí þtrIac:pmcRefawmftrdefYjzifh
wnfhrwfay;&rnfjzpfonf/
131

xdaYk Mumifh þw&m;rtaxGaxGavQmufxm;rItm; p&dwEf iS hf 2013


wuGcGifhjyKí yJcl;wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmf\ 2012 ckESpf? a':0if; yg 2
ESifh
w&m;rjyifqifrt I rSwf 25 wGif 20-9-2012 aeYpjJG zifch srw
S cf ahJ om
wkid ;f a'oBu;D
pD&ifcsufESifh xHk;yHkustrdefYtm; y,fzsufaMumif; trdefYcsrSwfvdkuf w&m;vTwfawmf
onf/ w&m;olBuD;
yJc;l wkid ;f a'oBu;D
w&m;vTwfawmf
yg 4
132

+ 2013 ckESpf w&m;rtxl ; t,l c H r I


ZGefv 10 &uf

jynf a xmif p k w &m;ol B uD ; csKyf OD ; xG e f ; xG e f ; OD ; ?


jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf w &m;ol B uD ; rsm;
jzpf M uaom
OD ; omaX;? OD ; pd k ; ñG e f Y ? OD ; jrod r f ; ? OD ; jrif h a tmif ?
OD ; atmif a Zmf o d e f ; ES i f h O D ; jrif h [ ef w d k Y a ½S U wG i f

OD ; od e f ; aX;
ES i f h
OD;oef;vGif *

tpkpyfvyk if ef;jzpfaMumif; qH;k jzwf&efvt


kd yfonfh taxmu
taxmuff txm;?
txm;?
w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 20? enf; 15 t& tpkpyf
vkyfief;udkzsufodrf;í pm&if;&Sif;vif;ay;apvdkrIwGif
csrS w f & rnf h 'D u &D /

qH k ; jzwf c suf / / rlv½Hk;w&m;vdkESifhw&m;NydKifwdkYonf a&oefY


* 2012 ckESpf? w&m;rtxl;t,lcHrItrSwf 31
+ 2011 ckEpS ?f w&m;r'kw,
d t,lcrH t
I rSwf 220 wGif csrw
S af om 2012 ckEpS ?f
{NyDv 3 &ufpJGyg jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsufESihf 'Du&Dukd
t,lcHrI/
133

puf½vkH yk if ef;udk tpkpyfvyk uf ikd jf cif; [kwf r[kwu f kd oufqikd o f nfh 2013
taMumif;jcif;&mtm;vH;k aygif;pyfNy;D ay:vGio f nfh wpfO;D ESihf wpfO;D OD;ode;f aX;
ESifh
trSefwu,fqufqHvkyfudkifyHkudk taxmuftxm;jyK pdppf&rnf
OD;oef;vGif
jzpfonf/ tcsi;f jzpf a&oefpY uf½v kH yk if ef;wGif a&oefpY uf0,f,jl cif;?
vkyfief;vdkifpifponfwdkYwGif w&m;NydKif\ZeD;trnfayguf½HkrQjzifh
¤if;wpfOD;wnf;vkyfudkifaomvkyfief;[k rSwf,lEdkifrnfr[kwfacs/
w&m;vdk w&m;NydKifwdkY\ tqdkygvkyfief;vkyfudkifjcif;wGif trSef
wu,f quf q H v k y f u d k i f y k H r sm;ud k ouf a ocH c suf r sm;tay:
taxmuftxm;jyKqHk;jzwf&rnfjzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c su
suf / / w&m;rusifhxHk;Oya'trdefU20? enf;
Oya' 15 wGif tpkpyfvyk if ef;wpfcu k kd zsuof rd ;f ay;ap&ef odrYk [kwf
tpkpyfvkyfief;\pm&if;udk aumuf,l&Sif;vif;ay;ap&ef pGJqdkaom
trIwGif tpkpyfrsm; rnfonfhtcsKd;jzifh &&SdxdkufaMumif; qHk;jzwfí
rnfonfah eYü zsuo f rd ;f aMumif;azmfjyNy;D pm&if;rsm; aumuf,&l efEiS hf
tjcm;aqmif½u G &f ef&odS nfwu Ykd kd aqmif½u G &f ef trdecYf srw
S &f rnf[k
jy|mef ; xm;onf / yPmr'D u &D y H k p H r S m w&m;rusif h x H k ; Oya'
aemufqufwGJ (C) yHkpHtrSwf 19 jzpfonf/
xyf r H q H k ; jzwf c suf / / rlvrIonf tpkpyfvkyfief;tufOya'
yk'rf 43 t& Edw Yk pfpmay;ydjYk cif;r&Sb
d J tpkpk yfvyk if ef;udzk suo
f rd ;f í
pm&if;&Si;f vif;cGaJ 0ay;apvdrk jI zpfaomaMumifh rlv½H;k u 'Du&Dcsrw S f
onfhaeYrStpjyKí tpkpyfvkyfief;udk zsufodrf;aMumif; aMunm&ef
134

2013 jzpfygvsuf rlv½Hk;uyPmr'Du&DwGif w&m;vdku tpkpyfvkyfudkif


OD;ode;f aX; jcif;rjyKawmhonfh 31-1-2008 aeYrpS í tpkpyfvyk if ef;udk zsuo f rd ;f
ESifh
aMumif; aMunmcJjh cif;onfvnf;aumif;? yPmr'Du&Dukd owfrw S f
OD;oef;vGif
xm;onfyh pkH jH zifh csrw
S &f efjzpfygvsuf w&m;ryHpk t
H rSwf 63 jzifh csrwS f
cJhjcif;onfvnf;aumif; enf;vrf;rusrIjzpfaMumif; awGU&Sd&onf/

t,lcHw&m;vdktwGuf - OD;odef;&D
w&m;vTwfawmfa½SUae
t,lcHw&m;NydKiftwGuf - OD;oef;atmif
w&m;vTwfawmfa½SUae

{&m0wDwdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;? 2009 ckESpf? w&m;rBuD;rI


trS w f 7 wG i f w&m;vd k OD ; od e f ; aX;u OD ; oef ; vG i f E S i f h Z eD ;
a':MunfMunfodef;wdkYtay: tpkpyfvkyfief;udkzsufodrf;í pm&if;
&S i f ; vif ; cG J a 0ay;apvd k r I pG J q d k o nf / trI t wG i f ; w&m;Nyd K if
a':MunfMunfoed ;f uG,v f eG cf o
hJ jzifh w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 22?
enf;Oya' 2 t& w&m;NydKifOD;oef;vGiftay:wGifom trIudk
qufvufaqmif&u G cf o
hJ nf/ wdik ;f a'oBu;D w&m;½H;k u Cool Flower
tpkpyfaomufa&oefYpuf½Hkvkyfief;udk 31-1-2008 aeYwGif
zsufodrf;aMumif;aMunmí w&m;vdkESifh w&m;NydKifwdkYonf rdrdwdkY
xnf0h ifxm;aom rwnfaiGrsm;\ tcsK;d twdik ;f pm&if;&Si;f vif;cGaJ 0
&,lMuap&ef yPmr'Du&Dcsrw S cf o
hJ nf/ tqdyk g pD&ifcsuEf iS 'hf u
D &D
135

tay: OD ; oef ; vG i f u rauseyf o jzif h {&m0wD w d k i f ; a'oBuD ; 2013


w&m;vTwaf wmfoYkd 2011 ckEpS ?f w&m;ryxrt,lcrH t I rSwf 27 jzifh OD;ode;f aX;
ESifh
t,lcw H ifoiG ;f &m atmifjrifrrI &&Sí d jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyf
OD;oef;vGif
odkY 2011 ckESpf? w&m;r'kwd,t,lcHrItrSwf 220 jzifh qufvuf
t,lc0H ifa&mufonf/ jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f t,lcrH I
udk cGijhf yKNy;D w&m;vdk OD;ode;f aX;pGq J akd omtrIukd p&dwEf iS whf uG yvyf
cJhonf/ xdkYaMumifh w&m;vdkOD;odef;aX;u txl;t,lcH0ifcGifhjyK&ef
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfodkh 2012 ckESpf? w&m;rtaxGaxG
avQmufvTm (txl;) trSwf 159 wGif avQmufxm;aomtcg
atmufygjyóemudk pHn k cD ½kH ;kH jzifph pd pfMum;em&ef txl;t,lc0H ifciG hf
jyKcJhonf-
]] {&m0wD w d k i f ; a'oBuD ; w&m;½H k ; ES i f h { &m0wD w d k i f ;
a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkYu w&m;vkdESifh w&m;NydKif
wdo
Yk nf Cool Flower aomufa&oefpY uf½v kH yk if ef;udk
tpkpyfvyk if ef;tjzpf vkyu f ikd cf MhJ uaMumif; wpfoabm
wnf; aumuf,lqHk;jzwfxm;jcif;udk jynfaxmifpk
w&m;vTwaf wmfcsKyu f t,lcrH w I iG f 0ifa&mufpu G zf uf
y,fzsufcJhjcif;rSm Oya'ESifhnD rnD/}}
t,l c H w &m;vd k \ a&S U aeu rl v {&m0wD w d k i f ; a'oBuD ;
w&m;½Hk;onf rlv½Hk;w&m;vdkESifh w&m;NydKifwdkYtMum; Cool Flower
aomufa&oefYpuf½Hkvkyfief;udk ESpfOD;oabmwl tpkpyfvkyfief;tjzpf
136

2013 vkyfudkifcJhMuaMumif;udk w&m;NydKif OD;oef;vGiftm; jyefvSefar;jref;


OD;ode;f aX; &mwGif xGuq f ckd su?f oufaorsm;\ xGuq f ckd su?f (r,u) ½H;k wGif
ESifh
ñ§Ed idI ;f aqG;aEG;csurf w S wf rf;rsm;ESihf tpkpyfvyk if ef;tufOya'yk'rf 4?
OD;oef;vGif
yk'rf 6 yg jy|mef;csuw f uYkd kd jynfph pkH mG oH;k oyfq;kH jzwfcahJ Mumif;? yxr
t,lc½H ;kH jzpfonfh {&m0wDwikd ;f a'oBu;D w&m;vTwaf wmfrv S nf; rlv½H;k
\ oH;k oyfcsurf sm;tay: jynfph pkH mG axmufjyí jiif;csut f rSwf (1)
tay: w&m;vdEk iS hf w&m;NyKd iw f Ykd ESpOf ;D oabmwl tpkpyfvyk if ef;vkyu f ikd f
cJhMuonfrSmrSefuefaMumif; ajzqdkqHk;jzwfcsufonf rSm;,Gif;jcif;
r&S[ d k wpfoabmwnf; aumuf,q l ;kH jzwfcahJ Mumif;? ,if;odYk oufao
xGucf surf sm;tay: taMumif;jcif;&mESiyhf wfoufí wpfoabmwnf;
qHk;jzwfcJhjcif;udk jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu 0ifa&muf
pGufzufjcif;onf armifvS yg 2 ESifh a':rrav;trI(1)? OD;cspf
(a':rrñG e f Y E S i f h a':cif r sKd ; vwf w d k Y \ ud k , f p m;vS , f ) ES i f h
udk0if;jrifh yg 9 trI(2) wdkYyg vrf;ñTefcsufudk qefYusifqHk;jzwf&m
a&mufaMumif;? jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f tpkpyfvyk if ef;
tufOya'yk'fr 4? 5? 6 yg jy|mef;csufrsm;ESifh nDñGwfjcif;r&Sd[k
oH;k oyf&mwGif rlv½H;k ESihf yxrt,lc½H ;kH wd\ Yk ,if;Oya'yk'rf 4? 5? 6
ESihf ywfoufí oH;k oyfcsurf sm;tay: rnfoYkd rSm;,Gi;f oH;k oyfaMumif;
wduspmG axmufjyEdik jf cif;r&Sb d J 0ifa&mufpu G zf ufcjhJ cif;jzpfí pD&ifx;kH

(1) 1966 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-460 (½Hk;csKyf)/


(2) 1993ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-13/
137

vrf;ñTefrsm;ESifh qefYusifaeaMumif;? OD ; yd e f yg 2 ES i f h OD ; bopf 2013


yg 2 trI(3)? wef t if p G r f ; (c) weftifcRef; (c) OD;ausmfrif; OD;ode;f aX;
ESifh
ESifh a':cav;r (c) a':usif&iftrI(4) wdt Yk & taMumif;jcif;&m
OD;oef;vGif
ESiyhf wfoufí yxrt,lcH½Hk;\ qHk;jzwfcsuu f kd oufaotaxmuf
txm;vHk;0r&SdrSom odkYr[kwf Oya'oabmoufa&mufonfh
cRwaf csmrf &I rdS o
S m 'kw,d t,lc0H ifEikd af Mumif;? 0ifa&mufpuG zf ufciG hf
&SdaMumif;? odkYjzpfí þtxl;t,lcHrIudkcGifhjyKNyD; jynfaxmifpk
w&m;vTwaf wmfcsKy\ f pD&ifcsuEf iS hf 'Du&Dukd y,fzsuuf m rlv½H;k ESihf
{&m0wDwdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkY\ pD&ifcsufESifh 'Du&Dudk
jyefvnftwnfjyKoifhaMumif; avQmufvJwifjyonf/
t,lcw H &m;NyKd i\
f a&SUaeu rlv½H;k ESihf yxrt,lc½H ;kH wdo
Yk nf
w&m;vdkESifh w&m;NydKifwdkY tpkpyfvkyfief;tjzpf vkyfudkifaMumif;
qH;k jzwf&mwGif w&m;vdb k ufrS oufaorsm;\ a,bk,sxu G q f ckd suf
rsm;tay: rlwnfqHk;jzwfcJhjcif;jzpfNyD;? w&m;NydKifbufrS tpkpyf
vkyif ef;r[kwaf Mumif; xif&mS ;aponfh oufaocHpmrSww f rf;rsm;udk
xnfhoGif;pOf;pm;cJhjcif;r&SdonfrSm rSm;,Gif;aeaomaMumifh 'kwd,
t,lcH½Hk;rS jyifqifqHk;jzwfcJhjcif;jzpfaMumif;? w&m;vdku tpkpyf
vkyif ef;[kxu G q f &kd mwGif ¤if;\xnf0h ifaiGEiS yhf wfoufí &Si;f vif;
xGufqdkEdkifjcif;r&SdaMumif;? ¤if;pdkufxkwfaiGrSmusyf 508 odef; [k

(3) 1966 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-1298 (½Hk;csKyf)/


(4) 1990 jynfhESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-45/
138

2013 xGufqdkaomfvnf; oufaocHtrSwf (C) rS (C-5) xd pm&if;t&


OD;ode;f aX; pdkufxkwfaiGaygif; usyf 439 odef; jzpfonfudk w&m;vdkrS &Sif;vif;
ESifh
xGuq f Ekd ikd jf cif;r&Sad Mumif;? tpkpyfvyk if ef;vkyu f ikd o
f nfqakd omfvnf;
OD;oef;vGif
puf½Hkvkyfief;vnfywfNyD; wpfESpfausmfcefYMumrS pmcsKyfjyKvkyf&ef
aqmif½Gufay;&aMumif; OD;OmPf0if;\xGufqdkcsuft& ay:vGif
ojzifh w&m;vdEk iS w hf &m;NyKd iwf o
Ykd nf a&oefpY uf½v kH yk if ef;udk tpkpyf
vkyfudkif&ef oabmwlnDcsufjyKvkyfxm;jcif;r&SdaMumif;? xdkYjyif
tpkpyfvkyfief;ESifhywfoufí pm&if;Z,m;rsm;xm;&Sdjcif;vnf;
r&SdaMumif;? oufaocHtrSwf (C) rS (C-5) xd pm&if;rsm;rSm ,ck
trIw&m;pGJqdkumeD;rS a&;qGJjcif;jzpfaMumif;udk w&m;vdkukd,fwdkif
0efcxH uG q f x kd m;aMumif;? oufaocHtrSw(f *)t&aiGusyf 68 ode;f
rSm w&m;NyKd iu f acs;,laiGjzpfonf[k ay:aygufaMumif;? (r,u) ½H;k
wGif nd§EidI ;f csurf w S w f rf;oufaocHtrSwf (Z) wGif yg&Scd surf sm;ESihf
pyfvsOf;í (r,u) ½Hk;pma&; OD;odkufpdk;\ jyefvSefar;&mwGif
xGufqdkcsufrsm;udk xnfhoGif;pOf;pm;jcif;rjyKbJ ,if;rSwfwrf;ay:
rlwnfí tpkpyfvyk if ef;jzpfonf[k qH;k jzwfcjhJ cif;rSm rSm;,Gi;f aMumif;?
[qef r mrG w f E S i f h rd k [ mruf q m'pf b if ' geif ; (rf ) trI (5) wGif
tpkpyfvyk if ef;udk zsuo f rd ;f í vkyif ef;qdik &f m pm&if;&&S&d efpq JG akd om
trIwGif yPmr'Du&DcsrSwf&mü w&m;rusifhxHk;Oya'trdefY 20?
enf;Oya' 15 t& w&m;½Hk;onf tpkpyfrsm; rnfonfhtcsKd;jzifh
&xdkufaMumif;qHk;jzwf&ef? rnfonfhaeYü xdktpkpyfudk zsufodrf;NyD;
(5) 1962 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-533/
139

jzpfaMumif;azmfjyí pm&if;rsm;aumuf,&l efEiS hf tjcm;aqmif½u G &f ef 2013


&So
d nfwu Ykd kd aqmif½u G &f ef trdecYf srwS &f rnf[k xH;k zGUJ xm;aomaMumifh OD;ode;f aX;
ESifh
rlv½Hk;u yPmr'Du&DwGif tpk0ifwdkY\ tcsKd;tpm;udk owfrSwf
OD;oef;vGif
ay;cJjh cif;r&So d jzifh rSm;,Gi;f aMumif;? Edw Yk pfpmray;bJpq JG akd om trI
jzpfojzifh 'Du&Dcsrw S o f nfah eYwiG rf S tpkpyfvyk if ef;zsuo f rd ;f aMumif;
'Du&DcsrSwf&rnf[k attd k i f t m? 1924? tvmtmbwf ? pm
854 trI wGif vrf;ñTex f m;&m rlv½Hk;u w&m;vdb k ufwifjyonfh
31-1-2008 aeYwiG f zsuo f rd ;f aMumif; trdecYf srw
S jf cif;onf rSm;,Gi;f
aMumif;? odjYk zpfí þtxl;t,lcrH u I kd yvyfoifah Mumif;jzifh avQmufvJ
wifjyonf/
rlv½H;k w&m;vdEk iS hf w&m;NyKd iw
f o
Ykd nf Cool Flower a&oefY
puf½Hkvkyfief;udk tpkpyfvkyfief;tjzpf vkyfudkifMurnf? rwnf
&if;ES;D aiG rnfrQpD xnf0h ifMurnf? vkyif ef;rS&&Sv d mrnfh tusK;d tjrwf?
qHk;½HI;epfemrIwdkYudk rnfodkYcGJa0&,l? uscHMurnf ponfjzifh oabm
wlncD supf mcsKypf mwrf; jyKvyk x f m;jcif;r&Sad Mumif; trIwiG f tjiif;ryGm;
ay:aygufonf/
rlv½Hk;w&m;vdk\ xGufqdkcsufESifh w&m;vdku (r,u)
Ouú|xHwifjypm (oufaocHtrSw-f i) wdt Yk &vnf; w&m;vdb k ufrS
pdu
k xf wk af iGaygif;rSm usyf 508 ode;f ausmjf zpfaMumif;awG&Y &dS onf/
xdkYjyif w&m;vdkonf tcsif;jzpfa&oefYpuf½Hkvkyfief;wGif puf½Hk
taqmufttHk pwifwnfaqmufonfh 11-4-2006 aeY? puf½Hk
140

2013 pwifvnfywfonfh 22-2-2007 aeYwdkYrS 31-1-2008aeYxd


OD;ode;f aX;
aiGaMu;yg0ifcJhonfomru ¤if;udk,fwdkif vkyfief;wGifyg0if
ESifh
OD;oef;vGif
aqmif½GufcJhaMumif; OD;pdefaomif; (vdkjy-1)? r,kuvsmatmif
(vdkjy-2) wdkY\ xGufqdkcsufrsm;t& awGY&Sd&onf/ w&m;½Hk;csKyf
a&SUae OD;ÓPf0if; (vdkjy-6) \ xGufqdkcsuft& a&oefYpuf½Hk
vnfywfaeNyDjzpfí 2008 ckESpf? ESpfqef;ydkif;wGif tpkpyfvkyfief;
pmcsKyfcsKyfqdkay;&ef w&m;vdkuajymí pmcsKyfrlMurf; jyKpkay;
cJhaMumif;? w&m;vdk OD;odef;aX;ESifh w&m;NydKif OD;oef;vGifwdkYESpfOD;
vdck sio f nfh tcsut f vufrsm;udk xnfo h iG ;f a&;om;xm;aomfvnf;
ESpOf ;D pdu
k x
f w
k x
f m;aompm&if;rsm;udk &Si;f vif;Edik jf cif;r&Sad o;ojzifh
wpfO;D vQif tcsKd ;rnfrQpx
D nf0h ifaMumif; pmcsKyüf owfrw S rf &cJah Mumif;?
w&m;NydKifOD;oef;vGifbufrS pm&if;rsm;udk 3 Budrfwdkifawmif;aomf
vnf; ray;EdkifcJhojzifh pmcsKyfcsKyfír& jzpfcJh&aMumif;jzifh xGufqdk
onfudk awGU&onf/
rlv½Hk;w&m;vdkOD;odef;aX;onf w&m;NydKifOD;oef;vGifxHrS
vQyfppfx&efpazmfrm (100) KVA wpfvHk;udk wefzdk;usyfodef; 120
jzifh oufaocHtrSwf (u) pmcsKyfcsKyfqdkí 0,f,lcJh&mwGif aiGusyf
10 ode;f udk ay;acscNhJ y;D usyo
f ed ;f 110 ay;acs&efuse&f adS eaMumif;?
,if;aiGusyo f ed ;f 110 jzifh a&oefpY uf½tkH aqmufttHk aqmufvyk f
&efvdktyfaom ypönf;rsm;udk w&m;vdku 0,f,lay;apcJhaMumif;?
a&oefYpuf½Hkvkyfief;onf tpkpyfvkyfief;r[kwfaMumif;? w&m;vdk
xHrS acs;aiGusyf 78 odef;udk jyefvnfay;qyfrnfjzpfaMumif;jzifh
141

w&m;NydKif OD;oef;vGifuxGufqdkonf/ oufaocHtrSwf (C) rS 2013


(C-5) xd pm&if;rsm;onf w&m;vdOk ;D ode;f aX;u ¤if;pdu k x
f wk xf m; OD;ode;f aX;
ESifh
aom aiGrsm;jzpfaMumif; ajymojzifh OD;jrifah usmt f m; pm&if;ppfaq;&ef
OD;oef;vGif
oabmwlcJhaMumif;jzifh w&m;NydKifu xGufqdkonf/ ,if;pm&if;rsm;
wGif oufaocHtrSwf (C rS C-3 xd) onf OD;pdeaf omif; (vdjk y-1)
udkifwG,fcJhaom pm&if;jzpfNyD; pkpkaygif;aiG 28525315 usyf
jzpfaMumif;? oufaocHtrSwf (C-4 rS C-5) pm&if;rSm pm&if;udik f
jzpfol r,kuvsmatmif (vdkjy-2) wm0ef,laqmif½GufcJhaom
pm&if;jzpfNyD; pkpkaygif;aiG 15410004 usyf jzpfaMumif; awGU&Sd&
onf/ tqdyk g pm&if;rsm;t& w&m;NyKd if OD;oef;vGiu f w&m;vdx k rH S
x&efpazmfrmzdk;&&ef usefaiG usyfodef; 110 ukefonftxdom
xkwaf y;cJjh cif;jzpfaMumif;ESihf acs;aiGusyf 78 ode;f jzpfonf[f qk &kd ef
cJ,Of;ayonf/
rlv½Hk;w&m;NydKif OD;oef;vGifu a&oefYpuf½Hkvkyfief;udk
w&m;vdEk iS hf tpkpyfvyk u
f ikd jf cif;r[kwb
f J ¤if;wpfO;D wnf; vkyu
f ikd f
jcif;jzpfaMumif;udk ¤if;\ ZeD;a':MunfMunfoed ;f trnfjzifh vkyif ef;
vdkifpif? a&oefYpuf0,f,lonfhpmcsKyf ponfjzifh pmrSwfpmwrf;
oufaocHrsm; wifjyxm;onf/
tpkpyfvyk if ef;oabmudk tpkpyfvyk if ef;tufOya'yk'rf 4?
5? 6 wdkYwGif atmufygtwdkif; jy|mef;xm;onf-
yk'fr 4/ tpkpyfvyk u
f ikd jf cif;qdo
k nfrmS tm;vH;k ujzpfap?
142

2013 ,if;wdkYteufrS wpfOD;OD;u tm;vHk;twGuf


OD;ode;f aX;
jzpfap? vkyfudkifaqmif½Gufonfhvkyfief;rS &&Sd
ESifh
OD;oef;vGif
onfh tjrwfaiGrsm;udk cGaJ 0,l&efoabmwlow l Ykd
wpfO;D ESiw
hf pfO;D qufqv H yk u
f ikd jf cif;udq
k o
kd nf/
yk'fr 5/ tpkpyfvkyfudkifjcif;qdkif&m qufqHvkyfudkifjcif;
onf y#dnmOft& jzpfay:vmjcif;jzpfNy;D tajc
taerS jzpfay:vmjcif;r[kwf/
yk'rf 6/ vlwpfprk mS tpkpyfvyk if ef; [kwf r[kw?f odrYk [kwf
wpf O D ; OD ; rS m tpk p yf v k y f i ef ; ü tpk p yf 0 if
[kwf r[kwf qHk;jzwf&mwGif oufqdkifaom
taMumif;jcif;&mtm;vH;k udk aygif;pyfNy;D ay:vGif
onfh wpfOD;ESifhwpfOD; trSefwu,f qufqH
vkyfudkifyHkudk taxmuftxm;jyK&rnf/
odjYk zpfí rlv½H;k w&m;vdEk iS hf w&m;NyKd iw f oYkd nf a&oefpY uf½kH
vkyfief;udk tpkpyfvkyfudkifjcif; [kwf r[kwfudk oufqdkifonfh
taMumif;jcif;&mtm;vH;k aygif;pyfNy;D ay:vGio f nfh wpfO;D ESiwhf pfO;D
trSefwu,f qufqHvkyfudkifyHkudk taxmuftxm;jyK pdppf&rnf
jzpfonf/ tcsi;f jzpfa&oefpY uf½v kH yk if ef;wGif a&oefpY uf0,f,jl cif;?
vkyfief;vdkifpifponfwdkYwGif w&m;NydKif\ZeD;trnfayguf½HkrQjzifh
¤if;wpfOD;wnf;vkyfudkifaom vkyfief;[k rSwf,lEdkifrnfr[kwfacs/
w&m;vdk w&m;NyKd iw f \
Ykd tqdyk gvkyif ef;vkyu f ikd jf cif;wGif trSew
f u,f
143

qufqv H yk u
f ikd yf rHk sm;udk oufaocHcsurf sm;tay: taxmuftxm;jyK 2013
qHk;jzwf&rnfjzpfonf/ OD;ode;f aX;
ESifh
txufyg w&m;vdEk iS hf w&m;NyKd iw f \ Ykd qufqv H yk u f ikd yf rkH sm; OD;oef;vGif
udk pdppfMunfhvQif aomufa&oefYpuf½Hkvkyfief;udk w&m;vdku
aiGaMu;omru ¤if;ud, k w
f ikd f vkyif ef;wGiBf u;D Muyfvyk uf ikd cf ahJ Mumif;
ay:aygufonfhtjyif ESpfzufpm&if;rsm; &Sif;vif;wifjyEdkifjcif;
r&Sad o;onft h wGuaf Mumifh tpkpyfvyk if ef;pmcsKyf rcsKyq f jkd zpfcahJ Mumif;
ay:aygufaeojzifh w&m;vdkESifh w&m;NydKifwdkYonf tpkpyfvkyfief;
vkyu f ikd Mf ujcif;jzpfonf[k rlv½H;k ESihf yxrt,lc½H ;kH jzpfaom {&m0wD
wdkif;a'oBuD;w&m;vTwfawmfwdkYu wpfoabmwnf; aumuf,l
qHk;jzwfcJhMujcif;jzpfonf/
t,lcH½Hk;jzpfaom jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfu
w&m;vdkjyoufao OD;pdefaomif;onf w&m;NydKifOD;oef;vGif\r&D;
a':wifwif0if;ESifh tqifrajyjzpfNyD; a&oefYpuf½HkrSxGufvmol
jzpfojzifh ¤if;\xGufqdkcsufrSm wxpfcsrSefonf[k ,lq&ef cJ,Of;
aMumif;? oufaocHtrSwf (c) a&oefYpufwnfaqmufa&; pmtkyf
wGif w&m;vdkOD;odef;aX;trnfjzifh xkwfay;cJhjcif;onf tpkpyf
vkyuf ikd o
f nfh taxmuftxm;r[kwaf Mumif;? oufaocHtrSwf (C)
rS (C-5) xd pm&if;rsm;onf trIrjzpfraD &;qGNJ y;D pm&if;rSeu
f efaMumif;
w&m;NyKd iu f vufrw S af &;xd;k xm;jcif;r&Sí
d ,if;pm&if;ygaiGrsm;onf
tpkpyfvkyfief;twGuf w&m;vdkpdkufxkwfukefusaiGjzpfonf[k
144

2013 wxpfcsrSwf,lEdkifjcif;r&SdaMumif;jzifh tqdkyg oufaocHcsufESifh


OD;ode;f aX;
oufaocHtrSwf (C) rS (C-5) yg pm&if;rsm;udk ,HkMunfvufcHjcif;
ESifh
OD;oef;vGif
r&SdbJ w&m;vdkESifh w&m;NydKifwdkYonf tpkpyfvkyfief;vkyfudkifjcif;
r[kwf? w&m;NydKif\ a&oefYpuf½Hkvkyfief;wGif w&m;vdkpdkufxnfh
aiGrsm; jyef&&ef þtrIpGJqdkjcif;omjzpfonf[k taMumif;jcif;&m
tay: uGJvGJqHk;jzwfcJhjcif;jzpfonf/
atmuf½;kH ESp½f ;kH vH;k u taMumif;jcif;&may:wGif wpfoabm
wnf; csrSwfxm;aomtrdefYudk 'kwd,t,lcH½Hk;taejzifh 0ifa&muf
pGufzuf&eftaMumif;r&Sd/ xdkuJhodkYwpfoabmwnf; csrSwfcJhaom
trdefYrSm tvGefYtvGefrSm;,Gif;NyD; w&m;rQwrI vGefpGmuif;rJhaerS
omvQif 0ifa&mufpu G zf ufEikd rf nf/ armifvS yg 2 ESihf a':rrav;
trI(1)? e'd e f ; qif (c) u&rf q if ; ES i f h OD ; baomf t rI(6)? OD ; od e f ; vS
y g 2 ES i f h a':ñG e f Y ñ G e f Y trI (7) wkdYudk &nfñTef;onf/
atmuf½;kH ESp½f ;kH \ taMumif;jcif;&mtay:wGif wpfoabm
wnf;csrSwfcJhaomtrdefYrSm tvGefYtvGefrSm;,Gif;NyD; w&m;rQwrI
uif;rJah Mumif; rawG&Y onft h wGuf jynfaxmifpw
k &m;vTwaf wmfcsKyf
u 0ifa&mufpGufzufrIjyKjcif;onf rSefuefonf[krqdkEdkifay/
xdkYaMumifh jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf\ pD&ifcsuf
ESifh'Du&Donf rSefuefonf[krqdkomojzifh Mum;emvsuf&Sdaom
(6) 1975 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-42/
(7) 1975 ckESpf? jrefrmEkdifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-101/
145

jyóemudk atmufygtwdkif;ajzqdkvdkufonf- 2013


OD;ode;f aX;
]] {&m0wDwikd ;f a'oBu;D w&m;½H;k ESihf {&m0wDwikd ;f a'oBu;D ESifh
w&m;vTwaf wmfwu Ykd w&m;vdEk iS hf w&m;NyKd iw
f o
Ykd nf Cool OD;oef;vGif
Flower aomufa&oefp Y uf½vkH yk if ef;udk tpkpyfvyk if ef;
tjzpf vkyu f ikd cf MhJ uaMumif; wpfoabmwnf; aumuf,l
qH;k jzwfxm;jcif;udk jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyu f
t,lcrH w I iG f 0ifa&mufpu G zf ufy,fzsujf cif;rSm Oya'ESihf
nDñGwfrIr&SdaMumif;/}}
t,lcHw&m;NydKif\a&SUaeu rlv½Hk;\ yPmr'Du&DwGif
tpk0ifwdkY\ tcsKd;tpm;udk owfrSwfay;cJhjcif;r&Sdojzifh w&m;r
usix
hf ;kH trdeYf 20? enf;Oya' 15 ESin
hf ñ
D w
G rf rI &So
d jzifh rSm;,Gi;f aMumif;
wifjyxm;onf/
{&m0wDwikd ;f a'oBu;D w&m;½H;k \yPmr'Du&DrmS w&m;ryHpk H
trSwf 63 jzifh atmufygtwdkif;cs rSwfxm;onf-
_ _ _ Cool Flower tpkpyfaomufa&oefpY uf½v kH yk if ef;udk
31-1-08 &ufaeYwiG zf suo f rd ;f aMumif; aMunmí w&m;vdk
ES i f h w &m;Nyd K if t pk 0 if w d k Y o nf rd r d w d k Y x nf h 0 if x m;aom
rwnfaiGrsm;? tcsK;d twdik ;f pm&if;&Si;f vif;cGaJ 0&,lMuap&ef
yPmr'Du&DcsrSwfvdkufonf/
Cool Flower tpk p yf a omuf a &oef Y p uf ½ H k v k y f i ef ; \
146

2013 tNyD;owftusKd;tjrwfrsm;udk tpkpyf0ifrsm;u rwnf


OD;ode;f aX;
xnfh0ifxm;onfh rwnfxnfh0ifaiG tcsKd;tpm;twdkif;
ESifh
OD;oef;vGif
cGJa0&,lap&rnf/
_ _ _ _ _ _ _
w&m;rusix hf ;kH Oya'trdeYf 20? enf;Oya' 15 wGif tpkpyf
vkyfief;wpfckudk zsufodrf;ay;ap&ef odkYr[kwf tpkpyfvkyfief;\
pm&if;udk aumuf,&l iS ;f vif;ay;ap&ef pGq J akd omtrIwiG f tpkpyfrsm;
rnfonft h csK;d jzif&h &Sxd u kd af Mumif; qH;k jzwfí rnfonfah eYü zsuo f rd ;f
aMumif;azmfjyNyD; pm&if;rsm;aumuf,l&efESifh tjcm;aqmif½Guf&ef
&SdonfwdkYudk aqmif½Guf&ef trdefYcsrSwf&rnf[k jy|mef;xm;onf/
yPmr'Du&DyHkpHrSm w&m;rusifhxHk; Oya'aemufqufwGJ (C) yHkpH
trSwf 19 jzpfonf/
attdkiftm? 1963 ? tufpfpD? pm 1165 wGif tpkpyf
vkyfief;tufOya'yk'fr 43 t& vdktyfonfh EdkYwpfray;bJ
tpkpyfvkyfief;udkzsufodrf;&ef pGJqdkaomtrIwGif 'Du&DcsrSwfonfh
aeYrSpí tpkpyfvkyfief;zsufodrf;vdkufaMumif; 'Du&DwGifaMunm&
rnf[k xHk;zGJUonf/
rlvrIonf tpkpyfvyk if ef;tufOya'yk'rf 43 t& Edw Yk pfpm
ay;ydkYjcif;r&SdbJ tpkpyfvkyfief;udk zsufodrf;í pm&if;&Sif;vif; cGJa0
ay;apvdrk jI zpfaomaMumifh rlv½H;k u 'Du&Dcsrw S o
f nfah eYrt
S pjyKí
tpkpyfvyk if ef;udzk suo
f rd ;f aMumif; aMunm&efjzpfygvsuf rlv½H;k u
147

yPmr'Du&DwGif w&m;vdku tpkpyfvkyfudkifjcif;rjyKawmhonfh 2013


31-1-2008 aeYrpS í tpkpyfvyk if ef;udk zsuo f rd ;f aMumif; aMunm OD;ode;f aX;
cJjh cif;onfvnf;aumif;? yPmr'Du&Dukd owfrw S x f m;onfyh pkH jH zifh ESifh
OD;oef;vGif
csrw S &f efjzpfygvsuf w&m;ryHpk t
H rSwf 63 jzifh csrw S cf jhJ cif;onfvnf;
aumif;? enf;vrf;rusrIjzpfaMumif; awGY&Sd&onf/
w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 99 wGif trI\ t&nftaoG;
udkjzpfap? w&m;½Hk;\ pD&ifydkifcGifhtmPmudkjzpfap xdcdkufjcif;
r&Sad om rSm;,Gi;f rI odrYk [kwf cRw, f iG ;f rI odrYk [kwf enf;vrf;rusru I kd
taMumif;jyKí rnfonf'h u D &Durkd Q t,lcrH w I iG f y,fzsujf cif; odrYk [kwf
tBuD;tus,fajymif;vJjcif;rjyK&[k jy|mef;xm;onf/ xdkYaMumifh
þtrIwiG f rlv½H;k \ yPmr'Du&Donf trI\t&nftaoG;udak omf
vnf;aumif;? pD&ifydkifcGifhtmPmudkaomfvnf;aumif; xdcdkufjcif;
r&Sdaom enf;vrf;rusrIjzpfaomaMumifh ,if;yPmr'Du&DcsrSwf
onfhyHkpHrSm;,Gif;rIudk taMumif;jyKí rlv½Hk;ESifh yxrt,lcH½Hk;wdkY
wpfoabmwnf;csrw S cf ohJ nfh yPmr'Du&Duakd jymif;vJ? y,fzsu&f ef
taMumif;r&Sdacs/ trI\t&nftaoG;udk xdcdkufrIr&Sdygu ,if;
yk'fr 99 t& ukpm;í&onf/ a':vif ':vif t mvef ESifh a':oef;vS
yg 5 trI (8) udkMunfhyg/
xdkYaMumifh þtxl;t,lcHrIudk p&dwfESifhwuGcGifhjyKNyD;
jynfaxmifpwk &m;vTwaf wmfcsKy\
f pD&ifcsuEf iS 'hf u
D &Dukd y,fzsuu
f m

(8) 1991 ckESpf? jrefrmEdkifiHw&m;pD&ifxHk;? pm-144/


148

2013 {&m0wD w d k i f ; a'oBuD ; w&m;½H k ; ES i f h {&m0wD w d k i f ; a'oBuD ;


OD;ode;f aX; w&m;vTwaf wmfw\ Ykd pD&ifcsuEf iS hf yPmr'Du&Dukd jyefvnftwnfjyK
ESifh vdu
k o
f nf/
OD;oef;vGif
rlvwdkif;a'oBuD;w&m;½Hk;onf w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr
151^152 t& yPmr'Du&Dudk owfrSwfxm;aomyHkpHjzifh jyifqif
a&;qG&J ef? tpkpyfvyk if ef;zsuo
f rd ;f onfah eY&ufukd 'Du&Dcsrw
S o
f nfh
aeYpGJjzifh 'Du&DwGifaMunm&eff ñTefMum;vdkufonf/
a&SUaep&dwf usyf 50000 ^- owfrSwfonf/
149

jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf


jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf ½ H k ;
pmtrSwf? 520 ^ pk-8 ^2013 (vxe)
&ufp?JG 2013 ckEpS ?f atmufwb
kd mv23 &uf
odkY
wdkif;a'oBuD;^ jynfe,fw&m;vTwfawmftm;vHk;
c½dkifw&m;½Hk;tm;vHk;
NrdKUe,fw&m;½Hk;tm;vHk;
taMumif;t&m/ jynf a xmif p k w &m;pD & if a &;Oya'ud k
jyifqifonfhOya' xkwfjyefaMunmjcif;
1/ vTwfawmf½Hk;u 8-10-2013 &ufpGJyg trdefYaBumfjimpm
trSwf (65^2013) jzifh EdkifiHawmfor®wu twnfjyKvufrSwf
a&;xd;k aom jynfaxmifpwk &m;pD&ifa&;Oya'udk jyifqifonfOh ya'
(2013 ckESpf? jynfaxmifpkvTwfawmfOya'trSwf 30/)tm;
jynfaxmifpkvTwfawmfqdkif&menf;Oya' 111 t& xkwfjyef
aMunmcJyh gonf/
2/ vTwfawmf½Hk;u xkwfjyefaMunmaom trdefYaBumfjimpm
trSwf(65^2013) rdwåLudk w&m;½Hk;rsm;u od&SdEdkif&efESifh vdkufem
aqmif&Guf&ef yl;wGJay;ydkYygonf/ vufcH&&SdaMumif; jyefMum;&ef
jzpfygonf/
yHk _ _ _
(pdefoef;)
ñTefMum;a&;rSL;csKyf
150

rd w å L ud k
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;rsm;
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf½Hk;
wdik ;f a'oBu;D ^jynfe,fw&m;vTwaf wmfw&m;olBu;D csKyrf sm;
wdkif;a'oBuD;^jynfe,fw&m;vTwfawmfw&m;olBuD;rsm;
ñTefMum;a&;rSL;csKyf? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyfrsm;(pDrHa&;&m? w&m;a&;&m)
ñGefMum;a&;rSL;rsm;? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
wdik ;f a'oBu;D ? jynfe,fw&m;vTwaf wmfw&m;a&;OD;pD;rSL;rsm;
pDrHa&;&mXme
(tpD&ifcHpmESifhrSwfwrf;XmecGJ
Oya'vkyfxHk;vkyfenf;Xme
jynfaxmifpk bwf*sufESifhaxmufyhHXme
w&m;vTwaf wmfcsKy½f ;kH a&SUaea&SU&yfEiS phf pfaq;a&;Xme
avhusifhXme
okawoeXme
jypfrIw&m;pD&ifa&;Xme
w&m;rw&m;pD&ifa&;Xme
½Hk;vufcH^arQm
151
aemuf q uf w G J (u)
jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf
vT w f a wmf ½ H k ;
aejynf a wmf
trd e f Y a Bumf j impmtrS w f (65^2013)
1375 ckESpf? oDwif;uRwfvqef; 4 &uf
( 2013 ckESpf? atmufwdkbmv 8 &uf )
jynf a xmif p k w &m;pD & if a &;Oya'ud k jyif q if o nf h O ya'
xk w f j yef a Munmjcif ;
Ed k i f i H a wmf o r® w u twnf j yKvuf r S w f a &;xd k ; aom
jynfaxmifpw k &m;pD&ifa&;Oya'udk jyifqifonfh Oya' (2013 ckEpS ?f
 jynf a xmif p k v T w f a wmf O ya'trS w f 30/)tm; jynf a xmif p k
vTwaf wmfqikd &f menf;Oya' 111 t& xkwjf yefaMunmtyfygonf/

(yHk) ausmfpdk;
ñTefMum;a&;rSL;csKyf
pmtrSwf? 1^yx(pnf;a0;)10^2013-227
&ufpGJ? 2013 ckESpf? atmufwdkbmv 8 &uf
jzef Y a 0jcif ;
jynfolYvTwfawmf½Hk;
trsKd;om;vTwfawmf½Hk;
152

jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;

OD;aqmifñTefMum;a&;rSL;  jrefrmEdi
k if jH yefwrf;tykdi;f (1)wGif
yHkESdyfa&;ESifh pmtkyfxkwfa0a&;vkyfief; xnhof iG ;f aMunmay;yg&ef/

trdefYt&

Munfodef;
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyf
153

jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'udk jyifqifonfhOya'
(2013 ckESpf? jynfaxmifpkvTwfawmfOya'trSwf 30/)
1375 ckESpf? oDwif;uRwfvqef; 4 &uf
(2013 ckEpS ?f atmufwbkd mv 8 &uf )
jynf a xmif p k v T w f a wmf o nf þOya'ud k jy|mef ; vd k u f o nf /
1/ þOya'ud k jynf a xmif p k w &m;pD & if a &;Oya'ud k
jyifqifonfhOya' [k ac:wGifap&rnf/
2/ jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'yk'fr 23? yk'frcGJ (c) \
aemufwGif yk'frcGJ (*) tjzpf atmufygtwdkif; jznfhpGuf&rnf-
]](*) w&m;olBu;D tjzpf a½G;cs,cf efx Y m;jcif;cH&olrsm;tm;
w&m;olBu;D tjzpf pwifwm0efay;onfh tcsed w f iG f
usr;f opöm odrYk [kwf uwdopömjyK&eftwGuf pDpOf
aqmif&u G &f rnf/ usr;f opöm odrYk [kwf uwdopöm
jyKjcif; raqmif&Guf&ao;aom w&m;olBuD;rsm;
twGuv f nf; usr;f opöm odrYk [kwf uwdopömjyK&ef
pDpOfaqmif&Guf&rnf/}}
3/ jynfaxmifpwk &m;pD&ifa&;Oya'yk'rf 67 yg ]]&JwyfzUJG tcsKyf
pcef;rsm;tm; ppfaq;Munf½h EI ikd o
f nf}} qdo
k nfh pum;&yftm; ]]&JwyfzUJG
tcsKyfpcef;rsm;udk tenf;qHk; wpfESpfvQif wpfBudrfppfaq;Munfh½I
&rnf}} qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
154

4/ jynfaxmifpkw&m;pD&ifa&;Oya'yk'fr 68 yg ]]&JwyfzGJU
tcsKypf cef;rsm;tm; ppfaq;Munf½h EI ikd o f nf}} qdo
k nfh pum;&yftm;
]]&JwyfzUJG tcsKypf cef;rsm;udk tenf;qH;k ajcmufvvQiw f pfBurd f ppfaq;
Munfh½I&rnf}} qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/

jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmfzGJUpnf;yHktajccHOya't&
uREyfk v
f ufrw
S af &;xd;k onf/

(ykHk) odef;pdef
EdkifiHawmfor®w
jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf
155
aemuf q uf w G J (c)
w&m;rusif h x H k ; Oya'ud k jyif q if o nf h O ya'
(2014 ck E S p f ? jynf a xmif p k v T w f a wmf O ya'trS w f 29/)
1376 ckESpf? 0gqdkvqef; 7 &uf
(2014 ckESpf? Zlvdkifv 3 &uf)
jynfaxmifpkvTwfawmfonf þOya'udk jy|mef;vdkufonf/
1/ þOya'udk w&m;rusix
hf ;kH Oya'udk jyifqifonfh Oya'[k
ac:wGifap&rnf/
2/ w&m;rusixhf ;kH Oya'yk'rf 2? yk'rf cG(J 4) udk atmufygtwdik ;f
tpm;xdk;&rnf-
"(4) " district " means the local limits of the jurisdiction
of a principal Court of original civil jurisdiction,
(hereinafter called a " District Court") , and in-
cludes the local limits of ordinary original civil
jurisdiction of a Court of the Self-administered
Division or a Court of the Self-administered
Zone; "

3/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'rf 2 ? yk'rf cGJ (4) aemufwiG f yk'rf 2? yk'rf cGJ (4-u)
tjzpf atmufygtwdkif;jznfhpGuf&rnf-
"(4 A) " civil Court " means a Court of civil
jurisdiction ;"
156

(c) yk'fr 2 ? yk'frcGJ(7)ü yg&Sdaom "President of the


Union" qdkonfh pum;&yfudk "Attorney General
of the Union " qdo k nfh pum;&yfjzifh tpm;xd;k &rnf/
(*) yk'fr 29 ESifh yk'fr 55? yk'frcGJ (1) ü yg&Sdaom
"President of the Union" qdkonfh pum;&yfudk
"Chief Justice of the Union" qdo k nfh pum;&yfjzifh
tpm;xd;k &rnf/
4/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'rf 2 ? yk'rf cGJ (15) udk atmufygtwdik ;f tpm;xd;k
&rnf-
"(15) " Pleader " means any person entitled to
appear and plead for another in Court,
and includes an advocate of the Supreme
Court of the Union ;"
(c) yk'rf 103 ? yk'rf 109 ? yk'rf cGJ (u) ESihf (c) yk'rf 101?
e0rydik ;f acgif;pOf? yk'rf 107 ? yk'rf 108 ESihf yk'rf 120
wdw
Yk iG f yg&Sad om "the High Court" qdo k nfh pum;&yf
udk "a High Court of the Region or a High
Court of the State" qdo k nfph um;&yfjzifh toD;oD;
tpm;xd;k &rnf/
5/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 2? yk'frcGJ (17)? yk'frcGJi,f (c)
ESifh (*) wdkYudk atmufygtwdkif; tpm;xdk;&rnf -
157

"(b) every gazetted officer and the Superior officer


of Civil Services;
(c) every commissioned or gazetted officer of
Defence Services ;"

6/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 3 wGifyg&Sdaom-
(u) "the High Court" qdkonfhpum;&yfudk " a High
Court of the Region or a High Court of the
State "qdkonfhpum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
(c) ''and every Court of Small Causes" qdkonfh
pum;&yfudk y,fzsuf&rnf/
7/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'rf 23 wGiyf g&Sad om " the High Court" qdo k nfh
pum;&yfukd "a High Court of the Region or a
High Court of the State" qdkonfhpum;&yfjzifh
toD;oD; tpm;xdk;&rnf/
(c) yk'fr 23? yk'frcGJ (2) \ aemufwGif yk'frcGJ (3) udk
atmufygtwdkif;jznfhpGuf&rnf-
"(3) "Where such Courts are different High
Courts of the Region or High Courts
of the State, the application shall be
made to the Supreme Court of the
Union."
158

8/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 24 wGifyg&Sdaom "the High


Court" qdok nfph um;&yfukd "the Supreme Court of the
Union" qdkonfhpum;&yfjzifhvnf;aumif;? "the State or
Divisional Court " qdo
k nfph um;&yfukd ''the High Court
of the Region or the High Court of the State" qdo k nfh
pum;&yfjzifhvnf;aumif;? "the District Court" qdkonfh
pum;&yfukd " the Court of the Self-administered Divi-
sion or the Court of the Self-adminisered Zone or the
District Court" qdo
k nfph um;&yfjzifv
h nf;aumif;? " Courts
of Additional and Assistant Judges " qdo
k nfph um;&yfukd
"Court of Additional and Deputy Judges" qdkonfh
pum;&yfjzifhvnf;aumif; toD;oD;tpm;xdk;&rnf/
9/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'fr 35-u? yk'frcGJ (2) wGifyg&Sdaom ''100,000
Kyats'' qdkonfh pum;&yfudk ''1,000,000 Kyats''
qdkonfh pum;&yfjzifhvnf;aumif;? yk'fr 35-u?
yk'frcGJ (2) \ >cif;csufwGifyg&Sdaom ''the High
Court '' qdo k nfph um;&yfukd ''the Supreme Court
of the Union '' qdo k nfh pum;&yfjzifv h nf;aumif;
toD;oD;tpm;xd;k &rnf/
(c) yk'rf 60? yk'rf cGJ (1)? yk'rf cGiJ ,f (Z) ESihf (ps) wdw
Yk iG f
yg&Sad om ''ten thousand Kyats'' qdo k nfh pum;&yf
159

udk ''30,000 Kyats'' qdo


k nfh pum;&yfjzifh toD;oD;
tpm;xd;k &rnf/
10/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'fr 80?yk'frcGJ (u) ESifh yk'fr 83 ? yk'frcGJ (2)
&Sif;vif;csufwdkYwGif yg&Sdaom '' a Secretary to
the Government '' qdkonhfpum;&yfESifh yk'fr 86?
yk'frcGJ(1)wGifyg&Sdaom ''a Director General of
the office of the Government '' qdo k nfph um;&yf
wdu
Yk kd '' the Secretary to the Union Government ''
qdkonfh pum;&yfjzifhtoD;oD; tpm;xdk;&rnf/
(c) yk'fr 93 udk y,fzsuf&rnf/
(*) yk'fr 95? yk'frcGJ(1)wGifyg&Sdaom ''one hundred
thousand Kyats'' qdo k nfh pum;&yfukd '' 500,000
Kyats'' qdkonfh pum;&yfjzifhtpm;xdk;&rnf/

11/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 100? yk'frcGJ (1) wGif yg&Sdaom


'' the High Court'' qdok nfph um;&yfukd '' a High Court ''
qdo k nfh pum;&yfjzifv
h nf;aumif;? '' the State or Divisonal
Court '' qdok nfh pum;&yfukd '' any Court Subordinate to
the High Court of the Region or the High Court of
the State'' qdkonfhpum;&yfjzifhvnf;aumif;? yk'fr 100?
yk'rf cGJ (1)? yk'rf cGiJ ,f (C) wGiyf g&Sad om '' 2,000,000 Kyats''
160

qdo
k nfph um;&yfukd ''1,000,000 Kyats'' qdo
k nfh pum;&yf
jzifhvnf;aumif; tpm;xdk;&rnf/
12/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'fr 102 wGifyg&Sdaom '' 2,000,000 Kyats''
qdkonhfpum;&yfudk ''1,000,000 Kyats '' qdkonfh
pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
(c) yk'fr 114? yk'frcGJ (*)udk y,fzsuf&rnf/
13/ w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 106 wGif yg&Sad om '' the District
Court or the State or Divisional Court'' qdkonfh
pum;&yfukd '' the Court of the Self-administered Division
or the Court of the Self-administered Zone or the
District Court, or the High Court of the Region or the
High Court of the State'' qdo
k nfh pum;&yfjzifh tpm;xd;k
&rnf/
14/ w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 110 wGif yg&Sad om ''ten thou-
sand Kyats '' qdo k nfh pum;&yfukd ''10,000,000 Kyats''
qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
15/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 113? yk'fr 119? yk'fr 122?
yk'fr 124? yk'fr 129 ESifh yk'fr 133? yk'frcGJ (2) wdkYwGif
yg&Sdaom '' the High Court '' qdkonfhpum;&yfudk ''the
Supreme Court of the Union'' qdkonfhpum;&yfjzifh
toD;oD; tpm;xdk;&rnf/
161

16/ w&m;rusifhxHk;Oya'wGif-
(u) yk'fr 115 üyg&Sdaom '' the High Court or the
State or Divisional Court or the District Court ''
qdo
k nfph um;&yfukd '' the Supreme Court of the
Union , or the High Court of the Region or the
High Court of the State, or the Court of the
Self-administered Division or the Court of the
Self-administered Zone, or the District Court ''
qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
(c) yk'rf 115 \ yxr>cif;csuEf iS hf 'kw,
d >cif;csuw
f u
Ykd kd
y,fzsu&f rnf/
17/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 123 wGif-
(u) yk'rf cGJ (1) üyg&Sad om ''at Yangon'' qdo
k nfph um;&yf
udk '' at Nay Pyi Taw '' qdkonfh pum;&yfjzifh
tpm;xd;k &rnf/
(c) yk'frcGJ (1)? yk'frcGJi,f (u)? (c) ESifh (*) wdkYudk
atmufygtwdkif;tpm;xdk;&rnf-
'' (a) three Judges of the Supreme Court of
the Union,
(b) two Judges of the High Court of the
162

Region or the High Court of the State,


and
(c) two advocates who have practised as
advocates for at least 10 years. ''
(*) yk'frcGJ (1)? yk'frcGJi,f (C) udk y,fzsuf&rnf/
(C) yk'rf cGJ (3) \ >cif;csuüf yg&Sad om '' other Judges ''
qdkonfh pum;&yfaemufwGif ''of the Supreme
Court of the Union '' qdo k nfh pum;&yfukd jznfph u G f
&rnf/
(i) yk'rf cGJ (3)? yk'rf cGJ (4) ESihf yk'rf cGJ (5) wdw
Yk iG f yg&Sad om
'' Chief Justice'' qdkonfh pum;&yf\ aemufwGif
'' of the Union '' qdo k nfph um;&yfukd jznfph u G &f rnf/
18/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 126 udk atmufygtwdkif;
tpm;xdk;&rnf-
''126. After issuing the rules made under the forego-
ing provisions, the Supreme Court of the Union
shall distribute and submit such rules to the
respective representatives of the Pyithu Hluttaw
and Amyotha Hluttaw at the nearest regular
session to enable to be discussed whether
such rules are in conformity with the provi-
sions of relevant Law or not, and to be
163

resolved in accordance with the provisions


contained in section 137 and 157 of the Con-
stitution of the Republic of the Union of
Myanmar and carry out in accordance with the
resolution adopted by the Pyidaungsu Hluttaw.''

19/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 136 wGifyg&Sdaom '' the Dis-


trict Court '' qdkonfh pum;&yfESifh '' Yangon City Civil
Court '' qdok nfph um;&yfwu
Ykd kd '' the Court of the Self-
administered Division or the Court of the Self-
administered Zone, or the District Court '' qdkonfh
pum;&yfjzifhvnf;aumif;? ''as if it were the District
Court '' qdkonfhpum;&yfudk '' according to the proce-
dure provided in the foregoing provisions of sub-
qdok nfh pum;&yfjzifv
sections (2) and (3) '' h nf;aumif;
toD;oD; tpm;xdk;&rnf/
20/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 137 udk atmufygtwdkif;
tpm;xdk;&rnf-
''137. (1) The language of the Supreme Court of
the Union and any Court subordinate to
the Supreme Court of the Union shall be
Myanmar Language.
164

(2) The application to and proceeding in such


Courts shall be written in Myanmar lan-
guage. ''

21/ w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr 139? yk'frcGJ(c) wGif yg&Sdaom


'' the High Court '' qdkonfhpum;&yfudk '' the Supreme
Court of the Union , the High Court of the Region or
the High Court of the State '' qdkonfhpum;&yfjzifh
tpm;xd;k &rnf/
jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;yHktajccHOya'
t& uREkfyfvufrSwfa&;xdk;onf/

(yHk) odef;pdef
EdkifiHawmfor®w
jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf
165
aemuf q uf w G J (*)
jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf
jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf
ñT e f M um;csuf t rS w f ( 1^2014)
&ufpGJ? 1376 ckESpf? 0gqdkvqef; 11 &uf
(2014 ckESpf? Zlvkdifv 7 &uf)
w&m;rusif h x H k ; Oya'ud k jyif q if o nf h O ya'ud k
od & S d v d k u f e maqmif & G u f & ef u d p ö
1/ w&m;rusix hf ;kH Oya'udk jyifqifonfOh ya'udk jynfaxmifpk
vTwfawmfOya'trSwf 29^2014 jzifh 4-7-2014 &ufaeYu
xkwjf yefjy|mef;cJNh y;D jzpfygonf/
2/ w&m;rusifhxHk;Oya'udk jyifqifonfhOya'wGif t"du
usonfh jyifqifcsufrsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfygonf-
yk'fr 100(1)/ þOya'\ yif&if;jy|mef;csufwGifjzpfap?
wnfqJtjcm;Oya'wpf&yf&yfwGifjzpfap twdtvif;
tjcm;enf;jy|mef;xm;onfrwS pfyg; wdik ;f a'oBu;D odrYk [kwf
jynfe,fw&m;vT wf awmf \ vuf atmuf cH w&m;½H k ;u
t,lcHrIwGif csrSwfaom 'Du&Dt&yf&yfudk wdkif;a'oBuD;
odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmfü atmufygtaMumif;
jycsufwpf&yf&yft& t,lcH0ifEdkifonf-
(u) qHk;jzwfcsufonf Oya'ESifhjzpfap? Oya'uJhodkY
166

tmPm&Sad om xH;k wrf;wpf&yf&yfEiS jhf zpfap qefu


Y sif
uGJvGJonfhtcsuf?
(c) qHk;jzwfcsufonf ta&;ygaom Oya'jyóem
odkYr[kwf Oya'uJhodkY tmPm&Sdaom xHk;wrf;
jyóemudk tqHk;tjzwfay;&ef ysufuGufonfh
tcsuf?
(*) trIudk t&nftaoG;t& tqHk;tjzwfay;&mwGif
rSm;,Gi;f rI odrYk [kwf cRw, f iG ;f rIujkd zpfapavmufrnfh
þOya'wGifaomfvnf;aumif;? wnfqJtjcm;
Oya'wpf&yf&yfwiG af omfvnf;aumif;? jy|mef;xm;
aom usix hf ;kH ü tBu;D tus,rf mS ;,Gi;f onfh odrYk [kwf
cRwf,Gif;onfhtcsuf?
(C) rlvrI\wefzdk;onf usyfaiG q,fodef;xufydk
aom w&m;rrIü 'Du&Dcsrw S x
f m;&mwGif t,lc½H ;kH
u w&m;p&dwfESifhpyfvsOf;írSwpfyg; rlv½Hk;\
'Du&Dudk ajymif;vJygu odkYr[kwf y,fzsufygu
t,l c H t aMumif ; jycsuf a umif ; wpf & yf j zpf r nf h
taMumif;jycsufwpf&yf&yf/
yk'fr 102 / rlvrI\ wefzdk;onf usyfq,fodef;xuf
rydkvQif t,lcHrIwGif csrSwfaom 'Du&Dudk 'kwd,t,lcH
0ifcGifh r&Sdap&/
167

yk'rf 115 / jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKy?f wdik ;f a'oBu;D


odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&
wdkif;w&m;½Hk; odkYr[kwf udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&a'ow&m;½Hk;
odrYk [kwf c½dik w
f &m;½H;k onf vufatmufcH w&m;½H;k wpf½;kH ½H;k
u qH k ; jzwf x m;í jynf a xmif p k w &m;vT w fawmfcsKyf?
wdik ;f a'oBu;D odrYk [kwf jynfe,fw&m;vTwaf wmf? ud, k yf ikd f
tkyfcsKyfcGifh&wdkif;w&m;½Hk; odkYr[kwf udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&
a'ow&m;½Hk; odkYr[kwf c½dkifw&m;½Hk;wGif t,lcH0ifcGifh
r&Sad om rnfonft h rI\ trIwu JG rkd qdk awmif;ac:um ¤if;
vufatmufcHw&m;½Hk;u-
(u) ¤if;tm; w&m;Oya't& tyfEiS ;f xm;jcif;r&So d nfh
pD&ifydkifcGifhtmPmudk usifhoHk;cJhaMumif; odkYr[kwf
(c) þodkY tyfESif;xm;onfh pD&ifydkifcGifhtmPmudk
usifhoHk;&ef ysufuGufcJhaMumif; odkYr[kwf
(*) ¤if ; \pD & if y d k i f c G i f h t mPmud k usif h o H k ; &mwG i f
w&m;Oya'ES i f h r nD b J j zpf a p? ta&;ygaom
enf;vrf;rusrIjzifhjzpfap aqmif&GufcJhaMumif;
xifjrif,q l vQif ,if;trIwiG f oifo h nfxifjrifonft h wdik ;f
trdefYcsrSwfEdkifonf/
3/ (u) jyifqifxm;onfh w&m;rusix hf ;kH Oya'yk'rf 100 (1)
ESihf yk'rf 102 wdt
Yk & wdik ;f a'oBu;D odrYk [kwf jynfe,f
w&m;vTwfawmf\ vufatmufcH w&m;½Hk;u
168

usyf q ,f o d e f ; xuf y d k a om rl v rI ' D u &D t ay:


t,l c H o nf h t,l c H r I ü csrS w f o nf h 'D u &D u d k
wdik ;f a'oBu;D odrYk [kwf jynfe,fw&m;vTwaf wmfoYkd
'kwd,t,lcH0ifEdkifonf?
(c) jyifqifxm;onfh w&m;rusifhxHk;Oya' yk'fr 115
t& wdik ;f a'oBu;D odrYk [kwf jynfe,fw&m;vTwaf wmf?
ud,k yf ikd t
f yk cf sKycf iG &hf wdik ;f w&m;½H;k odrYk [kwf ud,
k yf ikd f
tkycf sKycf iG &hf a'ow&m;½H;k odrYk [kwf c½dik w f &m;½H;k \
vufatmufcw H &m;½H;k wpf½;kH ½H;k u qH;k jzwfxm;onfh
t,lcH0ifcGifhr&Sdaom trI\ qHk;jzwfcsuftay:
pD&ifyikd cf iG &hf Sdonfh w&m;½Hk;tqifhqifhwGif jyifqifrI
wifoiG ;f Edik o f nf/
(*) wdkif;a'oBuD; odkYr[kwf jynfe,fw&m;vTwfawmf
onf c½dik w
f &m;½H;k u jyifqifrwI iG cf srw
S of nfh trdeYf
tay: xyfrw H ifoiG ;f vmonfh jyifqifru I kd pD&ifyikd cf iG hf
&So
d nf/
4/ odkYjzpfygí jyifqifxm;onfh w&m;rusifhxHk;Oya'yk'fr
100 (1)? 102? 115 wdkYt& t,lcHrIrsm;? jyifqifrIrsm; wifoGif;
vmygu pD&ifyikd cf iG &hf o
dS nfh w&m;½H;k toD;oD;u Oya'ESit
hf nD vufcH
ppfaq;pD&if&ef ñTefMum;vdkufonf/
5/ w&m;rusix hf ;kH Oya'udk jyifqifonfOh ya'udk od&v
dS u
kd ef m
aqmif&GufEdkif&ef yl;wGJay;ydkYygonf/
169

6/ þñTeMf um;csuu
f kd vufc&H &Sad Mumif; jyefMum;&efjzpfonf/

yHk _ _ _ _ _
(xGef;xGef;OD;)
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf
pmtrSwf? 406 ^pk-9 ^2014 (vxe)
&ufpGJ ? 2014 ckESpf? Zlvdkifv 7 &uf
jzef Y a 0jcif ;
wdkif;a'oBuD;^jynfe,fw&m;vTwfawmfrsm;tm;vHk;
wdkif;a'oBuD;^jynfe,fw&m;a&;OD;pD;rSL;rsm;tm;vHk;
( rdrdvufatmuf½Hk;rsm;odkY qufvuftaMumif;Mum;&ef/)
c½dkifw&m;½Hk;rsm;tm;vHk;
NrdKUe,fw&m;½Hk;rsm;tm;vHk;
rd w Å L ud k
EdkifiHawmfor®w½Hk;
jynfaxmifpktpdk;&tzJGU½Hk;
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf½Hk;
jynfaxmifpka½SUaecsKyf½Hk;
ñTefMum;a&;rSL;csKyf? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyfrsm;
ñTefMum;a&;rSL;rsm;
½Hk;vufcH
170

jynf a xmif p k o r® w jref r mEd k i f i H a wmf


jynf a xmif p k w &m;vT w f a wmf c sKyf ½ H k ;
pmtrSwf? 472 ^pk-9 ^2014 (vxe)
&ufpGJ? 2014 ckESpf? Mo*kwfv 6 &uf
odkY
wdkif;a'oBuD;^ jynfe,fw&m;vTwfawmftm;vHk;
c½dkifw&m;½Hk;tm;vHk;
NrdKUe,fw&m;½Hk;tm;vHk;
taMumif ; t&m/ umvpnf ; urf ; owf t uf O ya'ud k
jyif q if o nf h Oya'jy|mef ; jcif ; ud p ö
1/ jynfaxmifpkvTwfawmfonf 31-7-2014 aeYwGif umv
pnf;urf;owftufOya'udk jyifqifonfhOya'udk jynfaxmifpk
vTwfawmfOya'trSwf- 36^2014 jzifh jy|mef;cJhNyD;jzpfygonf/
2/ jyifqifjy|mef;cJhonfh ]]umvpnf;urf;owftufOya'udk
jyifqifonfhOya'}} udk od&SdEdkifyg&ef Oya'jy|mef;csufESifh w&m;½Hk;
toD;oD;odYk t,lc0H ifa&muf&rnfu h mvpnf;urf;owf jyifqifcsuf
Z,m;wdkYudk ay;ydkYygonf/

yHk _ _ _
(pdefoef;)
ñTefMum;a&;rSL;csKyf
171

rd w Å L ud k
jynfaxmifpkw&m;olBuD;csKyf½Hk;
jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyfw&m;olBuD;rsm;
wdkif;a'oBuD;^jynfe,fw&m;vTwfawmfw&m;olBuD;csKyf
wdkif;a'oBuD;^jynfe,fw&m;vTwfawmfw&m;olBuD;rsm;
ñTefMum;a&;rSL;csKyf? jynfaxmifpkw&m;vTwfawmfcsKyf½Hk;
'kwd,ñTefMum;a&;rSL;csKyfrsm;
ñGefMum;a&;rSL;rsm;
wdik ;f a'oBu;D ? jynfe,fw&m;vTwaf wmfw&m;a&;OD;pD;rSL;rsm;
½Hk;vufcH
arQm
172
aemufqufwGJ (C)
umvpnf ; urf ; owf t uf O ya'ud k jyif q if o nf h O ya'
(2014 ck E S p f ? jynf a xmif p k v T w f a wmf O ya'trS w f 36/)
1376 ckESpf? 0gacgifvqef; 5 &uf
( 2014 ckESpf? Zlvdkif v 31 &uf )
jynf a xmif p k v T w f a wmf o nf þOya'ud k jy|mef ; vd k u f o nf /
1/ þOya'udk umvpnf;urf;owftufOya'udk jyifqif
onfhOya' [kac:wGifap&rnf/
2/ umvpnf;urf;owftufOya'wGif y,fzsux f m;aom yk'rf 1
udk atmufyg yk'fr 1 jzifh tpm;xdk; &rnf-
'' 1. This Act shall extend to the whole of the
Republic of the Union of Myanmar . ''
3/ umvpnf;urf;owftufOya'yk'fr 5 ½Sif;vif;csufwGif
yg&Sad om '' the High Court '' qdo
k nfh pum;&yfukd '' the Suprcmc
Court of the Union, a High Court of the Region or a High
Court of the State or a District Court '' qdkonfh pum;&yfjzifh
tpm;xd;k &rnf/
4/ umvpnf;urf;owftufOya' yxrZ,m;? yxrydkif;?
'kwd,ydkif;ESifh wwd,ydkif;wdkYwGif-
(u) tydk'f 1 udk y,fzsuf&rnf/
(c) tydk'f 152 ESifh tydk'f 153 wdkYüyg&Sdaom ''the
District Court '' qdo
k nfh pum;&yfukd '' a Court
173

of the Self- Administered Division , a Court of


the Self-Administered Zone or a District Court ''
qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
(*) tydk'f 152-u ESifh tydk'f 154 wdkYüyg&Sdaom ''the
State or Divisional Court '' qdo
k nfh pum;&yfukd
'' a High Court of the Region or a High Court
of the State '' qdkonfh pum;&yfjzifh tpm;xdk;
&rnf/
(C) tydk'f 161 udk y,fzsuf&rnf/
(i) tydk'f 162 ESifh 183 wdkYwGif yg&Sdaom ''the High
Court '' qdkonfhpum;&yfudk ''a High Court of
the Region or a High Court of the State ''
qdkonfhpum;&yfjzifh tpm;xdk;&rnf/
(p) tyd'k f 173 wGif yg&Sad om ''article 161 and'' qdo
k nfh
pum;&yfudk y,fzsuf&rnf/

jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;yHktajccHOya'
t& uREkfyfvufrSwf a&;xdk;onf/

(yHk) odef;pdef
EdkifiHawmfor®w
jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf


w&m;½kH;toD;oD;okdY t,lcH0ifa&muf&rnfhumvpnf;urf;owfjyifqifcsufZ,m;

pnf;urf;owfpwifa&wGuf
pOf Z,m;tykd'f t,lcH0ifa&mufonfhtaMumif;jycsuf pnf;urf;owf umv
&rnfhtcsdef
1/ 150 In all appeals from a sentence of death seven days The date of the sentence.
2/ 151 In all appeals from a decree or sentence or Thirty days The date of the decree or sentence
order of the Supreme Court of the Union or order appealed from.
3/ 152 In all civil appeals to a court of the Self- Thirty days
The date of the decree or order
Administered Division, a Court of the Self-
appealed from.
Administered Zone or a District Court
4/ 152 A In all civil appeals to a High Court of the Sixty days The date of the decree or order
Region or a High Court of the State appealed from.
5/ 153 In all criminal appeals to a court of the Self- Thirty days
The date of the sentence or order
Administered Division, a Court of the Self-
appealed from.
Administered Zone or a District Court
6/ 154 In all criminal appeals to a High Court of Sixty days The date of the sentence or order
the Region or a High Court of the State. appealed from.
7/ 155 In all Criminal appeals to the Supreme Ninety days
Court of the Union except in the cases The date of the sentence or order
provides for by Article 150, article 151 and appealed from.
article 157.
pnf;urf;owfpwifa&wGuf
pOf Z,m;tykd'f t,lcH0ifa&mufonfhtaMumif;jycsuf pnf;urf;owf umv
&rnfhtcsdef
8/ 156 In all Civil appeals to the Supreme Court
The date of the decree or order
of the Union except in the cases provided Ninety days
appealed from.
for by article 151.
9/ 161 xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxx xxxxxxxxxxxx
10/ 162 For a review of Judgment by a High
Court of the Region or a High Court of
Twenty days The date of the decree or order.
the State in the exercise of its original
jurisdiction.
11/ 173 For a review of a Judgment except in the
Ninety days The date of the decree or order.
cases provided for by article 162
12/ 183 To enforce a judgment, decree or order Twelve years When a present right to enforce the
of a High Court of the Region or a High judgment, decree or order accrues to
Court of the State in exercise of its some person capable of releasing the
ordinary original civil jurisdiction, or an right:
order of the Supreme Court of the Union Provided that when the judgment,
decree or order has been revived, or
some part of the principal money
secured thereby, or some interest on
such money, has been paid, or some
acknowledgement of the right thereto
has been given in writing signed by the
person liable to pay such principal or
interest, or his agent, to the person
entitled thereto or his agent, the twelve



pOf Z,m;tykd'f t,lcH0ifa&mufonfhtaMumif;jycsuf pnf;urf;owf umv pnf;urf;owfpwifa&wGuf


&rnfhtcsdef
years shall be computed from the
date of such reviver, payment or
acknowledgment, or the latest of
such revivers, payments or
acknowledgments, as the case
may be.

You might also like