You are on page 1of 31

ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL

Luna Street, La Paz, Iloilo City


(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Unang Markahan - Unang Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:


F7PN-Ia-b-1 1. Nahihinuha ang kaugalian at kalagayang panlipunan ng lugar na
pinagmulan ng kuwentong bayan batay sa mga pangyayari at usapan ng
mga tauhan

Konsepto/Kaalaman:
KUWENTONG-BAYAN
Ang mga kuwentong-bayan o folklore ay mga kuwentong nagmula sa bawat pook na
naglalahad ng katangi-tanging salaysay ng kanilang lugar. Kadalasang ito ay nagpapakita ng
katutubong kulay (local color) tulad ng pagbabanggit ng mga bagay, lugar, hayop, o pangyayari na
doon lamang nakikita o nangyayari.
ANG PILOSOPO
Noong unang panahon, may isang bayan na ang naninirahan ay mga taong sunud-sunuran na
lamang dahil sa takot na masuway ang batas na umiiral sa nasabing bayan. Isang araw, namamasyal
ang kanilang pinunong si Abed sa mga kabahayan ng kanyang mga tauhan upang tiyakin kung sino sa
kanyang mga tauhan ang mga naghihirap upang mabigyan ng pagkain.
Nang mapansin ni Subekat na lumilibot araw-araw si Abed upang mamigay ng pagkain sa mga
naghihirap ay kaagad kumuha ng bato at isinalang sa kalan para mabigyan ng pagkain. Nang marating
ni Abed ang kubo, binati siya ni Subekat. Luminga-linga si Abed at nakita niya ang kaldero na may
nilagang bato. Nung mapansin niya, sinabi ni Subekat na kunin kinaumagahan ang kanyang parte dahil
may inilaan sa kanya. Isang araw nagtipon ang mga tao upang magdasal ng dhubor (pantanghaling
pagdarasal).
Nang makatapos sila ay nagtanong si Abed kung sino ang wala sa kanyang mga tauhan. May
nakapagsabi na si Subekat ang wala. Samantala, ipinaalam ni Abed sa mga tao na aalis sila para
magsuri ng lupa dahil kakaunti na lamang ang lupa para sa susunod na henerasyon. Nang papaalis na
sila, saka pa lamang dumating si Subekat na hindi sumali sa pagdarasal at sinabing sasama siya. Sinabi
ni Abed na maaaring sumama si Subekat kahit na hindi niya siya nakita sa pagdarasal ngunit sa pag-
alis nilang ito ay matatanto niya kung tunay ba na kasama si Subekat o hindi.
Bago umalis ang pangkat, hinabilin ni Abed sa bawat isa na magdala ng bato na tamang-tama
lang ang bigat sa kanila. Nagdala si Subekat ng batong sinlaki lang ng kanyang hinlalaking daliri. Nang
mapagod na sila sa walang humpay na paglalakbay, nagpahinga sila at naghugas upang magdasal.
Nang matapos ang pagdarasal, ipinag-utos ni Abed na buksan ang kanilang baon. Nang mabuksan na
nila, naging tinapay ang lahat ng dala nilang bato. Si Subekat na ang dala ay sinlaki lamang ng
hinlalaki ay nagutom dahil sa liit ng kanyang tinapay.
Nang paalis na naman sila, sinabi uli ni Abed sa bawat isa na magdala ng maliit lamang na bato.
Sumunod lahat ang mga tao maliban kay Subekat na ang dinalang bato ay ang pinakamalaki dahil
magiging tinapay raw ito. Nang dumating na sila sa pupuntahan nila, sinabi ni Abed na bawat isa sa
kanila ay ihagis sa abot ng kanilang makakaya ang kanilang bato dahil ito na rin ang lawak ng lupang
matatamo ng bawat isa.
Samantalang, si Subekat na may pinakamalaking bato ay sinlaki lamang ng bilao ang nakuhang
lupa dahil sa hindi niya kayang ihagis ang kanyang dalang bato. Doon lamang sa nahulugan ng bato ang
kanyang makukuhang lupa. Nalungkot si Subekat sa kanyang makukuhang lupa. Nang makita ni Abed
ang liit ng kanyang nakuhang lupa sinabi niya kay Subekat na hindi ito sumusunod sa mga patakaran.
Sinabi pa sa kanya na dahil siya ay hindi marunong sumunod sa mga alintuntunin, wala siyang
magandang kinabukasan.

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 1


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing
nakaisteypler ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit.
Sundin at isulat sa itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 1A:
Panuto: Batay sa kuwentong iyong binasa sa itaas, sagutin ang sumusunod na
katanungan:

1. Sino si Subekat? Ano ang pinagkaiba niya sa ibang mga naninirahan doon?

2. Bakit isinama ni Abed si Subekat sa kanilang paglalakbay?

3. Ilarawan ang tagpuan o bayan ng kuwento. Ano ang kalagayan ng mga taong
naninirahan dito?

Tagpuan sa Kuwento Kalagayan ng mga taong Naninirahan Dito

4. Ano-ano ang tuntuning sinabi ni Abed sa kanila sa kanilang paglalakbay? Ano-ano


ang ginawa ni Subekat at ang resulta nito. Punan ang kahon sa ibaba.

Mga Alituntunin sa Mga Ginawa ni Subekat Resulta/Kinahinatnan


Paglalakbay

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 2


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Gawain 1B:
Panuto: Batay sa mga piling pangyayari sa ibaba, ibigay ang kaugalian na mahihinuha.
Mga pangyayari at usapan sa Kaugalian
kuwento

1. Isang araw, namamasyal ang kanilang


pinunong si Abed sa mga kabahayan ng kanyang
mga tauhan upang tiyakin kung sino sa kanyang
mga tauhan ang mga naghihirap upang mabigyan
ng pagkain.

2. Samantala, ipinaalam ni Abed sa mga tao na


aalis sila para magsuri ng lupa dahil kakaunti na
lamang ang lupa para sa susunod na henerasyon.

3. Isang araw, nagtipon ang mga tao upang


magdasal ng dhubor (pantanghaling pagdarasal).

Nang mapagod na sila sa walang humpay na


paglalakbay, nagpahinga sila at naghugas upang
magdasal. Hindi pa rin sumali si Subekat. Nang
matapos ang pagdarasal, ipinag-utos ni Abed na
buksan ang kanilang baon.

4. Nang makita ni Abed ang liit ng kanyang


nakuhang lupa, sinabi niya kay Subekat na hindi
ito sumusunod sa mga patakaran. Sinabi pa sa
kanya na dahil siya ay hindi marunong sumunod sa
mga alintuntunin, wala siyang magandang
kinabukasan.

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 3


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Unang Markahan - Ikalawang Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:


F7WG-Ia-b-1 2. Nagagamit nang wasto ang mga pahayag sa pagbibigay ng mga patunay.

Konsepto/Kaalaman:

Mga Pahayag sa Pagbibigay Patunay

Kung nais mong mapatunayan ang isang bagay, mahalaga na maglahad ka ng


ebidensiya o datos. Isa ito sa mga paraan upang mapagtagumpayan ang isang
argumento.
May mga pahayag na ginagamit sa pagpapatunay ng katotohanan ng isang
bagay. Makatutulong ang mga pahayag na ito upang tayo ay makapagpatunay at ang
ating paliwanag ay maging katanggap-tanggap at kapani-paniwala sa mga tagapakinig.
Karaniwan sa mga pahayag na ito ay dinurugtungan na rin ng datos o ebidensiya na lalo
pang makapagpapatunay sa katotohanang inilahad.

Mga Pahayag sa Pagbibigay Patunay


1. Nagpapahiwatig- ito ang tawag sa pahayag na hindi direktang makikita, maririnig
o mahihipo ang mga ebidensiya subalit sa pamamagitan nito ay masasalamin ang
katotohanan.
2. Nagpapakita- salita ang nagsasaad na ang isang bagay na pinatutunayan ay
tunay at totoo.
3. May Dokumentaryong Ebidensya- ito ay mga patunay o ebidensiya na maaaring
nakasulat, larawan o video.
4. Nagpapatunay/Katunayan- ito ang salitang nagsasabi o nagsasaad ng pananalig o
paniniwala sa ipinahahayag
hal: totoo, tunay, sadya, talaga
5. Taglay ang matibay na Konklusyon- ang tawag sa katunayang pinalalakas ng
ebidensiya, pruweba, o impormasyon na totoo ang pinatutunayan.
6. Kapani-paniwala- salita ang nagpapakita na ang ebidensiya ay makatotohanan at
maaaring makapagpatunay.
hal: batay sa/kay, ayon sa/kay
7. Pinatutunayan ng mga Detalye- makikita mula sa mga detalye ang patunay ng
isang pahayag. Mahalagang masuri ang mg detalye para makita ang katotohanan
sa pahayag.
Mga Elemento ng Isang Pahayag sa Pagbibigay Patunay
1. Ang isang pahayag ay maayos na naisusulat kapag ang diwa ay buo at
naiintindihan ito ng nagbabasa at ng tagapakinig.
2. Mas kapani-paniwala ang isang pahayag kapag may isang matibay na ebidensyang
sumusuporta rito.
3. Upang mas maging mabigat ang importansya nito, nakakatulong ang pagdaragdag
ng mga pahayag na may kaangkop na ebidensya sa iyong sinasabi.

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 4


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing
nakaisteypler ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit.
Sundin at isulat sa itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 2A
Panuto: Iguhit ang smiley face sa patlang bago ang bilang kung ang pahayag ay
nagsasaad ng pagpapatunay at sad face naman kung ito ay hindi nagpapatunay.
1. Ang tulong mula sa iba't ibang bansa sa Asya na umabot sa mahigit 14
bilyong piso ay nagpapakita sa likas na kabutihang-loob ng mga tao anuman ang kulay
ng balat at lahing pinanggalingan.

2. Ayon sa PAGASA, mayroong 85% na posibilidad na uulan bukas.

3. “Malaking epekto sa industriya ng advertising ang paghinto ng


broadcast operations ng ABS-CBN Corp’’, sabi ni Dan Villa, dating
chairman ng Advertising Board of the Philippines at ng Association of
Accredited Advertising Agencies-Philippines.
4. Marami ang nawalan ng hanapbuhay sa taong ito.

5. Nakalulungkot isipin na marami sa ating mga frontliners ang nasasawi


dahil sa epekto ng pandemya sa kasalukuyan.

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 5


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Gawain 2B
Panuto: Tunghayan ang balita tungkol sa Lawa ng Lanao. Alamin ang kalagayan ng
nasabing lawa. Bigyang-pansin ang mga kinaharap na problema nito. Pagkatapos mong
mabasa ang balita, sagutin ang mga sumusunod na pamprosesong katanungan.

MARANTAO, Lanao del Sur - Isang buwan nang napapansin ng mga


residente sa palibot ng Lake Lanao na may mga namamatay na isda.
Ayon sa ilang residente, kusang pumupunta sa mababaw na bahagi ng lawa ang
mga isda.
Nakikita nila ang mga ito na nanghihina hanggang sa lumulutang.
Kinukuha nila ito at kinakain. Apektado ang mga munisipyo malapit sa lawa gaya
ng Tamparan, Poona Bayabao, Ramain, Ganasi, Masiu, Balindong, Bacolod
Kalawi, Lumbayanague, Bayang, Lumabatan at Taraka.
Pansin rin ng iba pang mga residente, mainit ang tubig ng lawa kahit
madaling araw. Nababahala si Juhari Abinal, isang disaster risk reduction and
management officer, na kinakain ng mga residente ang mga nakukuhang isda
lalo't di pa tukoy kung ano ang ikinamatay ng mga ito. Gusto nilang patingnan
ang lawa sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) at Philippine
Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs).
Ayon kay Abinal, malapit sa lawa ang bulkang Mt. Gurain. Matagal na itong
hindi aktibo pero gusto nilang makatiyak na walang underwater volcanic eruption.
Gusto rin nilang tiyakin na hindi sanhi nito ang mga pulbura ng mga bala at
bomba mula sa Marawi na natatangay ng ulan.
Sa inisyal na imbestigasyon ng BFAR, bumababa ang oxygen ng tubig dahil
sa pabago-bagong temperatura. Tinitingnan din kung walang gumagamit ng lason
sa pangingisda. Nakatakdang magsagawa ng water testing ang BFAR sa lawa.

Roxanne Arevalo
ABS-CBN News, June 13, 2018

1. Ano ang kalagayan ng lugar kung saan nagmula ang binasang balita?
2. Magbigay ng dalawang detalye mula sa balita na makapagpapatunay sa iyong sagot
para sa unang bilang.
a.
b.
3. Anong ebidensiya mula sa binasang balita ang makapagpapatunay na naapektuhan
ang pamumuhay ng mga tao batay sa kalagayan ng kanyang paligid?

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 6


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Gawain 2C
Panuto: Sumulat ng isa hanggang tatlong talatang nagpapatunay tungkol sa isang
karanasan ng isang frontliner ngayong panahon ng pandemya. Isaalang-alang ang
elemento at paraan ng pagsulat ng pahayag na nagpapatunay.

Tubonggan, F/08-14-2023 Page 7


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Unang Markahan- Ikatlong Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:

F7PN-Ic-d-2 1. Nahihinuha ang kalalabasan ng mga pangyayari batay sa akdang


napakinggan/nabasa.

Konsepto/Kaalaman:

Malaya ang taong magpahayag ng kaniyang mga opinyon o haka-haka sa isang


sitwasyong naganap batay sa kanyang mga napakinggan, napanood at nabasa. Sa
Filipino, tinatawag itong hula o paghinuha.
Ang paghihinuha ay nangangahulugang pagbibigay ng sariling haka-haka o
opinyon sa isang bagay o sitwasyong naganap. Maaari itong nagmula sa iyong sariling
paniniwala o pagkakaintindi sa isang konteksto ng pangyayari.
Malaki ang naitutulong ng mga ekspresyong naghahayag ng posibilidad upang
maging malinaw na ang iyong hinuha, maaring magkatototoo subalit hindi pa matiyak o
may pag-agam-agam pa.

Narito ang mga ekspresyong naghahayag ng posibilidad:

baka puwede kaya ang..


maari siguro
marahil sa palagay ko
may posibilidad bang… tila
possible kayang… malamang

Dahil posibilidad ang inilalahad sa ekspresyong ito, ang inaasahang sagot sa isang hinuha
ay maaring positibo o negatibo depende sa kung maari nga bang magkatotoo ang isang bagay
na inihayag.
Halimbawa:
1. Nakangiting hawak ni Ana ang isang kahon ng mga regalo, marahil ay
kaarawan niya.
2. Nagtatalon sa galak ang mga magkakapit-bahay hawak-hawak ang mga raffle ticket
posibleng kayang lahat sila ay nanalo?
3. Malakas ang ulan at pinauwi agad ang mga mag-aaral, sa palagay ko ay
nakansel na ang klase.
4. Umaga pa lamang ay sobrang tindi ng init ng araw marami ang nagpapalagay na tila
uulan sa hapon.
5. Nagbayanihan aming barangay, bawat isa ay may nakahandang iaambag para sa mga
nasalanta ng lindol malamang pagkain ang aking ibibigay.

Suganob, C/08-14-2023 Page 8


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing
nakaisteypler ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit.
Sundin at isulat sa itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 3A:
Panuto: Ipabasa ang akda sa isa sa mga miyembro ng pamilya at pakinggan ito nang mabuti.
Gamit ang mga ekspresyong nagpapahayag ng posibilidad, isulat sa patlang ang iyong
hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa akda.

Lalapindigowa-i: Kung Bakit Maliit ang Beywang ng Putakti


(Pabula ng Maranao)

Si Lalapindigowa-i, isang putakti, ay isang masipag na magsasaka. May dalawa siyang


asawa, sina Odang (hipon) at si Orak (itlog). Tulad ng ibang Maranao, hindi lamang siya
masipag na magsasaka kundi isang tapat na asawa. Nagsusumikap siyang magtrabaho upang
mapakain ang dalawa niyang asawa. Isang araw, nagwika siya sa mga asawa niya na dalhan
siya ng pananghalian sa bukid nang sa ganoon ay di masayang ang kanyang oras sa pag-
uwi. Nagkasundo at nagpasya ang dalawa niyang asawa na mula noon ay dadalhan
siya ng pagkain sa bukid. Pagkaraan ng maraming araw at buwan ng paghahatid ng pagkain,
nagsawa ang mga asawa ni Lalapindigwa-i.
Sa daan papuntang bukid, nagalit si Odang at tumangging magdala ng pagkain. Si Orak
ay ayaw ring maghatid ng pagkain. Nagalit si Odang, ang hipon, at nagsimula itong
magdadamba hanggang ito’y mahulog sa kaserola at naging pula ang balat. Naawa si Orak
kay Odang dahil ito ay naluto kaya’t ipinaghele niya ito. Sa di sinasadya, tumama siya sa
bunganga ng kaserola at ito’y naluto rin. Samantala, si Lalapindigowa-i ay ginutom sa
kahihintay sa kanyang dalawang asawa. Pagkaraan ng ilang oras ng paghihitay, nagpasya
siyang lumakad pauwi. Sa daan nakita ng gutom na si Lalapindigowa-i ang basag na kaserola
at ang mga asawa niyang naluto. Galit siya sa mga asawang tamad at sa kaparusahang
tinanggap ng mga ito. Gutom na gutom na siya kaya hinigpitan niya ang kanyang sinturon.
Simula noon, ang beywang ni Lalapindigowa-i ay lumiit nang lumiit dahil batid niyang wala
na ang mga asawang magluluto para sa kanya.

Suganob, C/08-14-2023 Page 9


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

1. Kung hindi nagalit si Odang at tumangging magdala ng pagkain, maari

2. Kung hindi naawa si Orak at ipinaghele si Odang, sa palagay ko

3. Kung hindi nagpahatid ng pagkain si Lalapindigowa-I, baka

4. Kung hindi nagsawa sa paghahatid ng pagkain ang dalawang asawa ni Lalapindigowa-i,


siguro

5. Kung iisa lamang ang naging asawa ni Lalapindigowa-i, may possibilidad na

Gawain 3B
Panuto: Bigyan ng hinuha ang mga sumusunod na sitwasyon. Gamitin ang mga salita/pahayag
sa paghihinuha ng mga pangyayari na nasa loob ng kahon.

baka maaari marahil may posibilidad bang…

malamang siguro sa palagay ko possible kayang…

puwede tila pwede kaya ang…

1. Matigas ang ulo ng mga tao, hindi sila sumusunod sa physical distancing at tuloy-tuloy pa
rin ang pagliliwaliw ng mga may edad sa gitna ng “Community Quarantine”.

Hinuha:

2. Masaya si Ruben nang umalis ng bahay dahil pinayagan siya ng kanyang ina na sumama sa
isang pangkat ng mga magbibisekleta papunta sa kabilang bayan. Nagulat siyang nang
magising na nasa ospital na siya.

Hinuha:

3. Nabalitaan ni Aling Linda na ang kanyang kumareng Carmen ay nakatanggap ng SAP subalit
siya ay walang natanggap.

Hinuha:

4. Hindi tumitingin si Ana sa pagtawid sa daan, may hawak siyang cellphone at may ka chat.

Hinuha:

Suganob, C/08-14-2023 Page 10


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

5. Nagising si Rudy na takot na takot at umiiyak, dali-dali siyang pumunta sa kusina upang
uminom ng tubig.

Hinuha:

6. Nagkakantahan at sayawan ang mga magkakaibigan at susuot nila ang kani-kanilang mga
toga.

Hinuha:

7. May dalang mga iihawing baboy at isda si Nanay, at naghanda rin ang kanyang mga anak
ng kasuotang panligo.

Hinuha:

8. Namili ng mga kagamitang pang-ekswela si Aling Roma , iniiayos ito sa harapan ng kanyang
bahay.

Hinuha:

9. Makulimlim ang panahon, at malakas ang hangin, agad nagligpit ng kagamitan ang mga
mangingisda.

Hinuha:

10. Palakpakan ng mga tao at hiyawang may galak ang maririnig sa kapaligiran, suot ng batang
manlalarong atleta ang isang gintong medalya.

Hinuha:

Gawain 3C

Panuto: Gumupit ng isang larawan o kumuha ng larawan sa internet na nagpapakita ng iba’t


ibang kalagayan sa Kabisayaan sa panahon kalamidad, idikit ito sa isang malinis na papel.
Matapos ay sumulat ng isang positibong hinuha na maaring magawa ng mga mamayan upang
maiwasan ito, gumamit ng ekspresyong nagpapahayag ng posibilidad sa pagpapahayag ng
iyong hinuha.

Suganob, C/08-14-2023 Page 11


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Unang Markahan – Ikaapat na Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

F7PS-Id-e-4 – 1. Nakasasalaysay nang maayos at wastong buod, pagkakasunod-sunod ng


mga pangyayari sa kuwento.

Konsepto/Kaalaman:
Alam mo ba na … ang pagbubuod ay ang siksik at pinamaikling bersyon ng test na
maaring nakasulat, pinanood o pinakinggan? Pinipili rito ang pinakamahalagang ideya at
sumusuportang datos.
Mahalaga sa pagbubuod na isaalang-alang ang mga sumusunod na hakbang:
1. Basahin, panoorin o pakinggan muna ang teksto.
2. Alamin ang paksa o tema.
3. Isaalang-alang ang pangunahing karakter, tunggalian at resolusyon ng tauhan.
4. Pag-ugnay-ugnayin ang mga ideya upang mabuo ang buod.
5. Isulat ang buod na tiyak ang pagkakasunod-sunod ng mga
kaisipan.
Ang Mayabang na Palaka
May mag-anak na palaka na masayang naninirahan sa isang sulok ng bukid. Si Amang
Palaka ay isang mabuting ama. Ngunit ito ay may kayabangan. Palagi nitong
ipinagmamalaki ang kanyang sarili. “Ako ang pinakamalaki. Tignan mo ang katawan ko.”
Buong pagmamalaking sabi nito. “Oo nga! Ama. ang laki-laki mo!” Humahangang sabi ng
anak.
Minsan ay namasyal ang Batang Palaka.Nakakita siya ng kalabaw. Iyon ang unang
pagkakataon na nakakita siya ng kalabaw. Nalibang siya sa kakatingin dito kaya’t matagal
bago niya naisipang umuwi na.” Saan ka ba galing? Ang tagal-tagal mong nawala”, tanong
ni Palaka pagkakita kay Batang Palaka.” Namasyal ako. Ina, Marami akong nakita sa labas.
May katulad din natin,” sagot ni Batang Palaka. “Anong katulad natin?” Tanong naman ni
Amang Palaka. Kapareho natin Ama. Apat din ang paa. Kaya lang…” ang mahinang tugon
ni Batang Palaka.
Ano kaya lang? Sige ituloy mo,” udyok ni Amang palaka. “Akala ko sabi n’yo, kayo ang
pinakamalaki,’’ ang may pagtatakang himig ng anak.’’ Bakit? Ako naman talaga ang
pinakamalaki sa lahat ng palaka rito sa atin, a!’’ Sagot ng ama.” May nakita ako, Ama. Mas
malaki sa iyo at may sungay pa!” Ang bulalas ni Batang Palaka. “Ano? Hindi maari iyon!”
Malakas na sigaw ng ama. “Totoo, Ama. Napakalaki niya,” mahinang sagot ni Batang
Palaka. Pinalaki ni Amang Palaka ang kanyang tiyan. “Ganito ba kalaki?” tanong ng ama sa
anak. “Malaki pa riyan, Ama” sagot ng anak. Pinuno ng hanggin ni Amang Palaka ang
kanyang tiyan. Ganito ba?” tanong muli ni Amang Palaka.” Hindi Ama, malaking-malaki pa
riyan’’
Kaya pinalaki pa nang pinalaki ng Amang palaka ang kanyang katawan, hanggang sa
pumutok ito.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 12


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing
nakaisteypler ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit.
Sundin at isulat sa itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 4A

Panuto: Mula sa tekstong nasa loob ng kahon sa ibaba, ayusin ang mga sumusunod na
pahayag ayon sa wastong pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa pamamagitan ng
paglalagay bilang 1 hanggang 5 sa patlang.

Si Haring Tamaraw at si Daga

Ang Tamaraw ay isang uri ng mga hayop sa ating kagubatan. Siya ay Malaki, mabilis at
malakas. Iginagalang siya ng lahat ng kanyang nasasakupan.
Minsan, nilibot ni Haring Tamaraw ang kagubatan. Dumating siyang pagod na pagod.
Kaagad siyang nakatulog sa ilalim ng punong Narra. Dumating si Daga. Tuwang-tuwa siyang
naglalaro sa may punong Narra. Sinaway siya ng mga ibon na nakadapo sa mga sanga ng puno.
Ipinaalam nilang natutulog si Haring Tamaraw. Dali-daling tumakbong paalis si Daga. Hindi
sinasadyang natapakan ni Daga ang paa ni Haring Tamaraw. Kumilos si Haring Tamaraw at naipit
ang paa ni Daga. Umirit si Daga. Nagising si Haring Tamaraw. Galit na galit siya. Hinuli niya si
Daga at bilang parusa, kakainin sana niya ito. Nagmakaawa si Daga kay Haring Tamaraw.
Nangakong hindi na siya uulit at sinabing baka siya’y makatulong kay Haring Tamaraw pagdating
ng panahon. Pinakawalan at pinatawad ni Haring Tamaraw si Daga. Nagpasalamat naman si
Daga.
Isang araw, naghahanap si Haring Tamaraw ng makakain sa kagubatan. Sa kanyang
paglalakad ay natapakan niya ang isang patibong na hawla na panghuli ng malalaking hayop sa
kagubatan. Napasok at nakulong sa hawla si Haring Tamaraw. Walang magawang tulong ang
mga hayop. Nagkagulo sila at hindi malaman kung ano ang gagawin sa kanilang hari. Walang
anu-ano ay dumating si Daga na galing sa paghahanap ng pagkain. Nginatngat kaagad niya ang
tali sa hawla. Nakalusot si Haring Tamaraw sa pagkakaligtas ni Daga sa kanya. Nagpasalamat si
Haring Tamaraw kay Daga. Mula noon, naging mabuting magkaibigan si Haring Tamaraw at
Daga.

1. Isang araw, naghahanap si Haring Tamaraw ng makakain sa kagubatan ay natapakan


niya ang isang patibong na hawla kaya napasok at nakulong ito.
2. Hindi sinasadyang natapakan ni Daga ang paa ni Haring Tamaraw na natutulog sa
Ilalim ng punong Narra at naipit ito kaya nahuli siya ni Haring Tamaraw na galit na
galit.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 13


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

3. Sa tulong ni Daga ay nakaligtas si Haring Tamaraw sa hawla sa pamamagitan ng


pagngangatngat nito sa tali kaya mula noon ay naging mabuting magkaibigan sina
Daga at Haring Tamaraw.
4. Pinakawalan at pinatawad ni Haring Tamaraw si Daga dahil sa pangakong hindi na ito
mauulit muli at sinabi nitong tutulungansi Haring Tamaraw pagdating ng panahon.
5. Si Haring Tamaraw ay iginagalang ng lahat ng kanyang nasasakupan, taglay nito ang
katangiang Malaki, mabilis at malakas.

Gawain 4A:
Panuto: Isalaysay at ibuod ang mga pangyayari sa nabasang pabula gamit ang storyboard.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 14


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 15


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Unang Markahan – Ikalimang Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:

F7PB-Ih-i-5- 1. Nasusuri ang pagkamakatotohanan ng mga pangyayari batay sa sariling


karanasan;

F7PB-Id-e-3- 2. Napaliliwanag ang sanhi at bunga ng mga pangyayari.

Konsepto/Kaalaman:

Ang Kuwento ni Solampid-MAIKLING KUWENTO

Noong unang panahon, may mag-asawang datu at ba’i sa Agamaniyog na may isang
anak na babae na nagngangalang Solampid. Pinag-aral siya sa isang paaralan sa Antara a
Langit na matatagpuan sa pagitan ng langit at lupa. Ipinadala siya upang mag-aral ng Banal
na Qu’ran, hanggang sa lumaki siyang napakagandang dalaga. Naging guro niya si Somesen
sa Alongan.
Hindi nagtagal, nagkasakit ang datu ng Agamaniyog. Malubha ang sakit nito at
ipinaalam kay Solampid. Umuwi si Solampid at pinuntahan ang kanyang ama. “O ama, ano
ang nangyari sa’yo?” ang nag-aalalang tanong ng dalaga. Sumagot sa kanya ang ama,
“Mahal kong anak, malapit na yata akong mawala sa mundong ito. Gusto kong basahin mo
sa akin ang Qu’ran bago ako mamatay at huwag mong kalilimutang mag-abuloy sa mga
mahihirap o magbigay ng ‘sadaka’ sa aking pangalan.”
“Oo, ama, ikinagagalak ko pong gawin lahat ng kahilingan mo,” ang sagot ni
Solampid. Umupo siya sa tabi ng amang maysakit at sinimulan niya ang pag-awit ng bawat
bersikulo ng Qu’ran. Nang marinig ang kanyang boses, tumigil ang ihip ng hangin at ang
mga dahon ay tumigil sa paggalaw. Pati na rin ang mga ibon ay tumigil sa paglipad upang
makinig sa pag-awit ni Solampid. Pagkatapos na mabasa niya ang Qu’ran, namatay ang
kanyang ama. Tumangis nang malakas ang dalaga. “Nanalangin ang lahat sa kaisa-isa nating
Panginoon! O ama, bakit mo kami iniwan sa mundong ito?” Umiiyak si Solampid patungo sa
kanyang ina at niyakap ito. Umiiyak din ang lahat ng nasa bahay.
Inihanda ang datu para sa kanyang libing. Pagkatapos ng pagdarasal, inilibing ang
datu sa Agamaniyog. Sumunod naman ang pang-araw-araw na dasal at pagkatapos, bumalik
na si Solampid sa Antara a Langit.
Pagkatapos ng ikasandaang araw mula nang mamatay ang ama ni Solampid,
bumalik na siya para sa isang kaugaling sinusunod ng kanyang ama. Tinulungan ni Solampid
ang kanyang ina sa paghahanda ng pagkain para sa mga bisita. Nang mga oras na iyon,
nanonood sa kanya ang kanyang guro na si Somesen sa Alongan at inihulog niya ang isang
sulat na may larawan niya para kay Solampid. Sinadya niyang ihulog ang mga ito sa harap
ni Solampid. Kinuha ng ba’ing Agamaniyog ang sulat na may larawan. Pumasok kaagad ito
sa kanyang silid at itinago ang sulat. Bago niya itinago, tiningnan muna niya ang larawan ni
Somesen sa Alongan at humanga siya sa kagandahang lalaki nito.
Abala naman si Solampid sa paghahanda ng pagkain para sa mga bisita at
pagkatapos ay pinakain niya ang lahat ng mga naroroon.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 16


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Para sa alaala ng kanyang ama ang paghahandang ito. Pagkatapos ng lahat, pumunta
na si Solampid sa “lamin”, ang tore ng prinsesa upang matulog. Nanaginip siya na may isang
matandang lalaki na pumunta sa kanya at nagsabing, “Solampid, hindi mo ba alam na si
Somesen ay naghulog ng sulat at larawan para sa iyo ngunit kinuha ng inyong ina at doon
itinago sa kanyang kahon? Gumising ka at buksan mo ang kahon at kunin mo ang sulat.”
Gumising si Solampid at sinunod ang sinabi ng matanda.

At natagpuan niya doon ang sulat at larawan. Binasa niya ang sulat. Para sa ina ni
Solampid ang sulat at nagsasabing umiibig si Somesen sa Alongan kay Solampid at gusto rin
niyang pakasalan ito.
Sinunog ni Solampid ang sulat. Kinuha niya ang larawan at dali-dali siyang umalis ng
bahay. Nang dumating ang kanyang ina, kaagad namalayan niyang bukas ang kanyang kahon.
Nalaman niyang wala na ang larawan at sulat. Alam din niya na walang ibang magbubukas
ng kahon maliban sa kanyang anak. Pumunta siya sa “lamin” ngunit wala na si Solampid.
Bumaba siya at nakita niya itong papalayo na sa “torongan”. Galit na galit ang ina ni Solampid.
Kumuha ito ng kutsilyo at nagbalak na patayin si Solampid.
Muntik na niyang maabutan ito ngunit tumalon ito sa ilog. Lumangoy siya hanggang
sa makarating sa kabilang dako ng ilog. Lumakad siya nang lumakad hanggang sa makarating
siya sa isang bahay na may dalawang matanda. Bingi ang isang matanda at bulag naman ang
isa. Pumasok kaagad si Solampid sa bahay at nagtago. Dali-dali niyang isinara ang pinto.
Maya-maya, dumating ang kanyang ina, hinanap si Solampid doon ngunit nabigo siya. Hindi
niya nakita si Solampid kaya bumalik siya sa kanilang bahay.

Pagkaraan ng ilang araw, may tatlong magkakapatid na binatang dumating sa bahay


na pinagtataguan ni Solampid. Nagtago si Solampid sa silid ngunit nakita rin siya. Nakinig ang
magkakapatid sa kanyang kuwento at napagkasunduan nilang ituring siya na kanilang sariling
kapatid. Dahil sa natuklasan din nilang may maganda itong boses, pinakiusapan ang kanilang
gurong si Rajah Indarapatra na tanggapin si Solampid na isa sa kanilang mga mag-aaral.
Hindi nagtagal umibig si Rajah Indarapatra kay Solampid at pinakasalan ito.

Sipi mula sa Mga Piling Kuwentong Bayan ng Mga Maguindanaon at Maranao


Nina Nerissa Lozarito-Hufana, Ph.D.
Claribel Diaz-Bartolome, Ph.D.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 17


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing nakaisteypler
ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit. Sundin at isulat sa
itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 5A:
Panuto: Basahin at suriin ang mga sumusunod na pangyayari sa akda. Lagyan ng tsek ang kolum A
kung ito’y makatotohanan at kolum B naman kung di-makatotohanan.

A B
Pangyayari sa akda Makatotoha Di-
-nan makatoto-
hanan
1. Ipinadala siya upang mag-aral ng Banal na Qu’ran hanggang sa
lumaki siyang napakagandang dalaga. Naging guro niya si Somesen
sa Alongan.
2. Hindi nagtagal, nagkasakit ang datu ng Agamaniyog. Malubha
ang sakit nito at ipinaalam kay Solampid. Umuwi si Solampid at
pinuntahan ang kanyang ama.
3. Umupo siya sa tabi ng amang maysakit at sinimulan niya ang
pag-awit ng bawat bersikulo ng Qu’ran.
4. Tinulungan ni Solampid ang kanyang ina sa paghahanda ng
pagkain para sa mga bisita.
5. Sinunog ni Solampid ang sulat. Kinuha niya ang larawan at dali-
dali siyang umalis ng bahay.
6. Galit na galit ang ina ni Solampid. Kumuha ito ng kutsilyo at
nagbalak na patayin si Solampid.
7. Lumakad siya nang lumakad hanggang sa makarating siya sa
isang bahay na may dalawang matanda. Bingi ang isang matanda
at bulag naman ang isa. Pumasok kaagad si Solampid sa bahay at
nagtago.
8. Maya-maya, dumating ang kanyang ina, hinanap si Solampid
doon ngunit nabigo siya. Hindi niya nakita si Solampid kaya bumalik
siya sa kanilang bahay.
9. Nagtago si Solampid sa silid ngunit nakita rin siya. Nakinig ang
magkakapatid sa kanyang kuwento at napagkasunduan nilang
ituring siya na kanilang sariling kapatid.
10. Dahil sa natuklasan din nilang may maganda itong boses,
pinakiusapan ang kanila gurong si Rajah Indarapatra na tanggapin
si Solampid na isa sa kanilang mga mag-aaral.

Suganob, C/08-14-2023 Page 18


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Gawain 5B

Panuto: Pumili ng isang (1) pangyayari sa akda at iugnay ito batay sa mga pangyayari sa iyong
sariling buhay.

Halimbawa:

Pangyayari sa akda:

Nagtago si Solampid sa silid ngunit nakita rin siya. Nakinig ang magkakapatid sa kanyang
kuwento at napagkasunduan nilang ituring siya na kanilang sariling kapatid.

Kaugnayan/Nangyari sa sarili kong buhay:

Katulad ng tatlong magkakapatid, naranasan ko na ring tumulong sa mga taong


nangangailangan. Ito ay minsan ko nang ginawa sa aking kaibigan. Nakinig ako sa kanyang mga
problema at sa aking simpleng pakikinig ay nabawasan ang bigat na kanyang nararamdaman .

Pangyayari sa akda:

Kaugnayan/Nangyari sa sarili kong buhay:

Suganob, C/08-14-2023 Page 19


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Konsepto/Kaalaman:

PANGATNIG NA PANANHI
Ito ay mga pang-ugnay na nagpapakita ng relasyong sanhi at bunga. Ang
pangatnig na pananhi ay tumutugon sa tanong na ‘bakit’ o upang maipakilala ang mga
kadahilanan ng isang pangyayari at ng anumang iniisip o niloloob.

Halimbawa:
sapagkat kaya palibhasa bunga ng
dahil epekto ng kasi sanhi ng
SANHI- dahilan (cause)
BUNGA- epekto/resulta (effect)
Tingan ang tsart sa ibaba bilang mga halimbawa:
Sanhi (Cause) Pang-ugnay Bunga (Effect)
kanyang katapangan walang mangahas na makipagdigma sa
dahil sa Bumbaran
laki ng kanyang
pagdaramdam dahil sa siya ay nangibang-bayan
nabalitaan niyang
namatay si Bantugan sapagkat lumusob si Haring Miskoyaw sa Bumbaran
matinding gutom at
kalungkutan dulot ng namatay si Bantugan
pinarusahan si Bantugan ng kanyang kapatid na
matinding inggit epekto ng si Haring Madali
IBA PANG PANGUNGUSAP:
1. Dahil sa kanyang katapangan, walang mangahas makipagdigma sa Bumbaran.
2. Siya ay nangibang-bayan dahil sa laki ng kanyang pagdaramdam.
3. Lumusob si Haring Miskoyaw sa Bumbaran sapagkat nabalitaan niyang namatay si
Bantugan.
4. Namatay si Bantugan dulot ng matinding gutom at kalungkutan.
5. Pinarusahan si Bantugan ng kanyang kapatid na si Haring Madali epekto ng matinding
inggit.
Iba pang halimbawa:
1. Malaki ang pagtataka ni Prinsesa Datimbang kasi hindi niya kilala ang bangkay sa harap ng
kanilang kaharian.
2. Sanhi ng kagagaling lamang ni Bantugan sa kamatayan, siya ay nanghina hanggang sa
mabihag ng kanyang mga kaaway.
3. Palibhasa nakapagpahinga si Bantugan kaya nakaipon siya ng sapat na lakas upang matalo
ang mga5B:
Gawain kaaway.

Gawain 5C:
SANHI AT BUNGA

Suganob, C/08-14-2023 Page 20


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2023-2024) Filipino 7

Panuto: Punan ang mga patlang ng mga pahayag upang maipaliwanag ang sanhi at
bunga ng mga pangyayari sa binasang “Kuwento ni Solampid”.

1. Maraming kalalakihan ang humahanga kay Solampid dahil .

2. Namatay ang ama ni Solampid epekto ng .

3. Labis ang kalungkutang naramdaman ni Solampid dulot ng .

4. kaya naghulog si Somesen ng sulat.

5. sanhi ng itinago ito ng kanyang ina.

6. Nalaman ni Solampid ang tungkol sa sulat sapagkat .

7. Galit na galit ang ina ni Solampid kasi .

8. Bunga ng , kumuha ang ina ni Solampid ng kutsilyo at


nagbalak na patayin si Solampid.

9. Hindi nagtagal umibig si Rajah Indarapatra kay Solampid kaya .

10. Palibhasa, natuklasan ng magkakapatid na may magandang boses si Solampid,


.

Suganob, C/08-14-2023 Page 21


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Unang Markahan – Ikaanim na Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:

F7PB-If-g-4. 1.Naiisa-isa ang mga elemento ng maikling kuwento mula sa Mindanao.

F7WG-If-g-4. 2.Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na ginamit sa akda
(kung, kapag, sakali, at iba pa).

Konsepto/Kaalaman:
Ang maikling kuwento ay isang anyo ng tuluyang panitikan na may banghay na
kinasasangkutan ng ilang mga tauhan at kadalasang umiikot sa isang suliranin lamang.
• tuluyan (pangungusap at talata)
• makapagkintal ng isang bisa sa puso at diwa ng mga mambabasa
• paggagad ng realidad
• isang pangyayaring kakaunti ang mga tauhan na laging may pangunahing tauhan
• mababasa sa isang upuan lamang

Elemento ng Maikling Kwento

A. Tauhan - Sa galaw at ugali ng mga tauhan nakasalalay ng malaki ang kagandahan


ng akda. Kailangang siya’y maging tunay at buhay.
B. Tagpuan – Tumutukoy sa oras/panahon at lugar kung kailan at saan nangyari ang
Kuwento.
C. Banghay - Tumutukoy sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento.

Bahagi ng Banghay
1. PANIMULANG PANGYAYARI/SIMULA - paglalahad o paglalarawan sa tauhan,
tagpuan o maaaring mailahad agad ang suliranin.
2. SULIRANIN - ang nagsisilbing dugo ng bawat kuwento. Ito ang nagpapadaloy at
nagbibigay ng interes sa istorya.
3. PAPATAAS NA AKSYON - dito nagaganap ang paglalahad sa suliranin. Isinasaad ang
mga nagiging reaksyon o hakbang ng mga tauhan sa inilahad na suliranin.
4. KASUKDULAN - pinakamataas na bahagi ng kuwento. Masasabing dito sa bahaging
ito ang pinakakapana-panabik na bahagi ng kuwento. May mga kuwentong ang
kasukdulan ang nagiging wakas ng kuwento.
5. PABABANG AKSYON - dito makikita ang kakalasan. Sa kakalasan, sa mga
kumbensyunal o tradisyonal na kuwento, madalas maglagay ng ganito ang mga
manunulat. Dito binibigyang kasagutan ang suliraning inilahad sa kuwento. Maaaring
masagot sa bahaging ito ang lahat ng tanong na nasa isip ng mga mambabasa.
6. WAKAS - maaaring ang wakas ay masaya, malungkot, o nagbubukas sa iba pang
ideya o tinatawag na open-ended.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 22


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

D. Tunggalian - ito ang umiiral na pakikipaglaban, pakikipag-away o pakikipagtunggali


ng mga tauhan sa isang akda.

Mga Uri ng Tunggalian:


1. Tao laban sa kapwa tao – ang kasawian ng isang tao ay dulot ng kanyang kapwa.
Madalas na nagkakaroon ng paglalaban sa pagitan ng tao at ng kanyang kapwa na
kalimitang resulta ay gulo o patayan.

2. Tao laban sa sarili – sa tunggaliang ito ay kalaban ng pangunahing tauhan ang


kanyang sarili, nakikita o napapansin ito kapag ang pangunahing tauhan ay nahihirapan
sa pagdedesisyon, sa tama ba o mali.

3. Tao laban sa lipunan – ang pangunahing tauhan sa tunggaliang ito ay


nakikipagbanggaan sa lipunang kanyang ginagalawan. Ang pagsuway sa mga alituntunin
ng lipunan o kaya naman ay ang pagtakwil sa kultura ng lipunan.

4. Tao laban sa kalikasan - pinaglalabanan ng tao ang puwersa ng kalikasan tulad


ng lindol, baha, bagyo, sunog at iba pa. Ang biglaang pagputok ng bulkan na maaaring
maglagay sa pangunahing tauhan sa panganib.

Ang mga retorikal na pang-ugnay ay binubuo ng pangatnig, pang-angkop, at


pang-ukol na ginagamit upang ipakita ang kaugnayan ng bawat pangungusap sa isang
teksto o akda.
Mga Uri ng Rerorikal ng Pang - ugnay:
Pangatnig
Pang-angkop
Pang-ukol
Ang pangatnig ay tumutukoy sa mga katagang nag-uugnay sa dalawang salita
na ginagamit bilang pamukod at pandagdag.
Halimbawa: at, pati, maging, o, ni, dahil sa, sapagkat, palibhasa, bunga, kaya,
kapag/pag, kung, basta, ngunit, subalit,
Ang pang-angkop ay tumutukoy sa mga katagang nag-uugnay sa panuring at
tinuturingan.
Halimbawa: maarugang ina, bantog na manggagamot
Ang pang-ukol ay tumutukoy sa mga katagang nag - uugnay sa pangngalan at
iba pang salita sa loob ng pangungusap.
Halimbawa: hinggil sa/kay, ayon sa/kay, ukol sa/kay, para sa/kay, tungkol sa/kay,
alinsunod sa/kay, laban sa/kay, kay/kina, sa, ng

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 23


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Panuto: Basahin at unawain ang maikling kwentong “Si Usman, Ang Alipin” na nasa loob ng kahon.

Si Usman, Ang Alipin


Muling pagsasalaysay ni Arthur P. Casanova batay sa pagkukuwento ni Datu Abdul Sampilna
isang Maguindanaoan mula sa lungsod ng Cotabato (1983).

Nang mga nagdaang panahon, may isang nagngangalang Usman. Pinaniniwalaang


nananahanan siya sa malayong sultanato at isa siyang alipin. Matapang, matas at kayumanggi
si Usman. Higit sa lahat, siya’y matapat.
Isang umaga, nagpasiya si Usman na bumisita sa palengke malapit sa palasyo ng
namumunong sultang nagngangalang Zacaria. Masama ang ugali ni Zacaria. Siya’y malupit at
pangit ang hitsura. Dahil hindi niya matanggap ang kanyang anyo, nagsagawa siya ng
kautusang ang lahat ng mga lalaking nakahihigit sa kanyang anyong pisikal ay dapat kitlin at
maglaho.
Sa palengke, nakita si Usman ng mga tauhan ni Sultan Zacaria. Mabilis na nag-ulat ang
mga tauhan sa sultan sa pagkakita nila kay Usman na sa tingin nila’y mas makisig kaysa sa
sultan. Kagyat na nag-utos ang sultan na ibilanggo si Usman at pagkatapos ay patayin ito. Agad
na sinunod ng mga tauhan ang kautusan ng sultan.
Nang Makita ni Potre Maasita, ang dalagang anak ng sultan si Usman ay nakadama siya
agad ng pag-ibig sa unang pagkikita nila ng binata. Nagmamadali siyang pumunta sa kanyang
amang sultan at nagmakaawang patawarin at pakawalan si Usman.
“Para mo nang awa, Ama, pakawalan mo si Usman. Wala po siyang kasalanan,” ang
pagmamakaawa ng dalaga sa ama.
Ngunit sadyang malupit ang sultan. Hindi siya nakinig sa pagsusumamo ng kanyang
anak.
“Walang sinumang makapipigil sa akin,” ang wika niya sa sarili.
“Hu,hu,hu, maawa ka sana kay Usman, Ama,” ang panangis ni Potre Maasita ngunit
hindi siya pinansin ng sultan. Nagmatigas ito sa kanyang kagustuhan.
Sinubukan ni Potre Maasitang mag-isip ng paraan upang mapigilan ang kamatayan ng
lalaking labis niyang iniibig. Lihim siyang nagpadala ng mga mensahe sa mga guwardiya ngunit
ang lahat ng ito’y ipinaparating nila sa sultan. Bunga niyon, nagpupuyos sa galit ang sultan.
Dahil nga sa siya’y tunay na malupit, kanyang iniutos na pati si Potre Maasita ay ikulong din.
Sa bilangguan, nagkaroon ng pagkakataong maging mas malapit sa isa’t isa sina Usman
at Potre Maasita. Higit na tumitindi ang pagmamahalan nila sa isa’t isa.
Sa panahong iyon, lumabas ang pinal na kautusan. Kamatayan ang inihatol ng sultan
para sa kanila. Habang nasa daan ang sultan patungo sa silid na pagbibitayan sa dalawa,
biglang lumindol nang malakas. Yumanig sa palasyo at nagiba ang pook. Napulbos ang buong
palasyo. Isang malaking bato ang bumagsak sa ulo ng sultan na naging sanhi ng kanyang
biglaang pagkamatay. Isa itong malupit na kamatayan para sa malupit na tao.
Samantala, sinubukan nina Usman at Potre Maasita na makalya mula sa bilangguan.
Nang makalabas sila’y hindi nagdalawang-isip si Usman. Mabilis pa sa kidlat niyang tinutulungan
ang mga sugatan at ang mga nasawi. Sa kabilang dako, tumutulong din si Potre Maasita sa mga
naulila at mga nangangailangan ng tulong at pagkalinga.
Nang bumalik sa normal ang sitwasyon ay ipinagbunyi sila ng taumbayan. “Mabuhay si
Potre Maasita!” ang pagbubunyi at labis na pagpapasalamat ng mga ito kina Usman at Potre
Maasita. Labis ang kanilang kasiyahan nang matanto nilang mabait na tao si Usman at si Potre
Maasita nama’y may mabuting kalooban.
Nang sumunod na araw, isang kasalan ang naganap. Si Usman, na isang alipin, ay
naging sultan at si Potre Maasita naman ang itinalagang sultana.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 24


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Mga Gawain/Pagsasanay:

Pangkalahatang Panuto:
Gumamit ng hiwalay na kapirasong papel (short bondpaper) sa pagsagot ng
lahat ng mga gawain. Sundin sa mga susunod na linggo ng markahang ito ang
pangkalahatang panuto ayon sa pamamaraan ng pagsagot Siguraduhing nakaisteypler
ang inyong sagutang papel kung sobra sa isang pahina ang ginamit. Sundin at isulat sa
itaas na bahagi ng sagutang papel ang pormat sa ibaba.

Asignatura: Pangalan ng Guro: Tagapayo:


Pangalan: Baitang at Pangkat: Petsa:
Bilang ng Linggo: Bilang ng Gawain: Iskor:

Gawain 6A:
Panuto: Suriin ang binasang maikling kwentong “Si Usman, Ang Alipin”. gamit ang mga sumusunod
na elemento ng maikling kwento.

1. Sino-sino ang
mga tauhan?

2. Saan naganap
ang kuwento?

3. Anong uri ng
tunggalian ang
namamayani sa
kwento?

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 25


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

4. Tukuyin ang
kasukdulan ng
kwento.

5. Paano
nagwakas ang
kwento?

Gawain 6B:
Panuto: Itala ang mga pang-ugnay na mababasa sa maikling kwentong “Si Usman, Ang Alipin” at
gamitin ito sa pangungusap.

Pang-ugnay Pangungusap
1.

2.

3.

4.

5.

Cartojano, CM/08-14-2023 Page 26


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Unang Markahan – Ikapitong Linggo

Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay:


F7PN-Ii-6 – Naiisa-isa ang mga hakbang na ginawa sa pananaliksik mula sa
napakinggan/nabasang mga pahayag.
F7WG-Ij-6 – Nagagamit nang wasto at angkop ang Wikang Filipino sa pagsasagawa ng
isang makatotohanan at mapanghikayat na proyektong panturismo.

Konsepto/Kaalaman:

Ang travel brochure ay isang lathalain na nagbibigay impormasyon tungkol sa


isang lugar. Ito ay naglalaman ng mga atraksyon sa isang lugar na may kasamang
larawan. Naglalaman din ito ng mahahalagang impormasyon na kailangan ng isang
turista. Halimbawa: mga hotel, mga numero (gobyerno) at wika sa lugar na iyon.
Ang travel brochure ay karaniwang ginagamit din bilang pag-a-addvertise ng iba't-
ibang travel agency.

Mga hakbang at Panuntunan sa Pagsasagawa ng Makatotohanan at


Mapanghikayat na Proyektong Panturismo (Travel Brochure)

1. Pananaliksik at Pagsulat ng Nilalaman ng Iyong “Travel Brochure”


Napakahalaga ng nilalaman ng iyong travel brochure dahil ito ang aakit sa mga
turista upang ang lugar ay pasyalan. Makabubuti kung gayon na magsaliksik at
magbasa ka upang marami kang maibabahagi tungkol sa lugar na ito.
2. Pagpili ng mga Larawang Isasama sa Travel Brochure
Pumili ka ng mga larawang aangkop sa iyong binubuong travel brochure. Ang mga
larawang ito ay inaasahang lalo pang makapang-aakit sa target na turista.
3. Pagbuo ng Borador Para sa Iyong Travel Brochure
Sa pagbuo ng borador o draft ay tiyaking nagamit mo ang wasto at angkop na
Wikang Filipino upang ito ay hindi lang maging makatotohanan kundi
makapanghihikayat din sa target na mambabasa o tagapanood.
4. Pagbuo ng Aktuwal na Travel Brochure
Mula sa borador ay handang-handa ka na sa pagbuo ng aktwal na travel brochure.
Gagamitin mo na ngayon ang nasaliksik gayundin ang larawang napili mo.

Cartojano, CM/ Suganob, C/Tubonggan, F/08-14-2023 Page 27


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Konsepto/Kaalaman:

Halimbawa ng magiging batayan mo sa paggawa ng iyong proyektong panturismo


“travel brochure”

Cartojano, CM/ Suganob, C/Tubonggan, F/08-14-2023 Page 28


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Gawain 7A:
Panuto: Isa-isahin ang mga hakbang na ginawa sa pananaliksik mula sa
napakinggan/nabasang mga pahayag (brochure).

Mga hakbang at Panuntunan sa Pagsasagawa ng Makatotohanan at


Mapanghikayat na Proyektong Panturismo (Travel Brochure)

1.

2.

3.

4.

Cartojano, CM/ Suganob, C/Tubonggan, F/08-14-2023 Page 29


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only – SY 2021-2022) Filipino 7

Gawain 7B: Pagbuo (Travel Brochure)


Panuto: Bumuo ng sariling makatotohanan at mapanghikayat proyektong panturismo.
(Integrasyon sa ICT at Araling Panlipunan-Kultura ng Mindanao)

Latara sa MaPa: Hala, tara sa Makabuluhang Paglalakbay


“Travel Brochure”.

GOAL - Makabuo ng isang makatotohanan at mapanghikayat na proyektong panturismo,


Travel Brochure na may temang “Latara sa MaPa”: Hala, tara sa
Makabuluhang Paglalakbay. Nagagamit nang wasto at angkop ang wikang
Filipino sa pagsasagawa nito.
ROLE - Ikaw ay isang mag-aaral na magtatapos sa kursong BS Tourism.
AUDIENCE - Ikaw ay naatasang magpakita ng iyong Travel Brochure sa mga Turista.
SITUATION - Ikaw ay isang mag-aaral na magtatapos sa kursong BS Tourism. Ikaw ay
naatasang magpakita ng iyong nabuong Travel Brochure sa mga Turista na
may temang “Latara sa MaPa”: Hala, tara sa Makabuluhang
Paglalakbay. Upang hikayatin silang mapuntahan at tuklasin ang mga
natatanging lugar, kultura,
produkto at pagkain sa napili mong lugar sa Mindanao.
PRODUCT - Isang makatotohanan at mapanghikayat na proyektong panturismo, Travel
Brochure na may temang “Latara sa MaPa”: Hala, tara sa Makabuluhang
Paglalakbay.
Magsaliksik o gumuhit ng apat na larawan para sa iyong napiling travel brochure.
Bawat larawan ay lagyan ng paliwanag, gumamit nang wasto at angkop na wikang
Filipino sa pagsasagawa nito.

STANDARDS - Narito ang pamantayan:

Bahagdan
Mga Pamantayan Marka
(%)
Nagamit nang wasto at angkop ang pormal na Wikang Filipino sa 30%
pagsasagawa ng iyong proyektong panturismo.
Nasuri ang ginamit o pinagkunan ng datos o impormasyon sa 25%
pananaliksik kung angkop o mapagkakatiwalaan ang pinagkunan
mo ng mga impormasyon. Naglagay ng pagkilala o citation sa
mga pinagkunan ng datos.
Naipaliwanag ang mga salitang ginamit sa paggawa ng 15%
proyektong panturismo tulad halimbawa ng mg acronym na
ginamit mo.
Nakabuo ng isang makatotohanang proyektong panturismo. 15%
Naging malikhain at may orihinalidad sa isinagawang proyekto. 15%

Kabuoang Puntos 100%

Cartojano, CM/ Suganob, C/Tubonggan, F/08-14-2023 Page 30


ILOILO NATIONAL HIGH SCHOOL
Luna Street, La Paz, Iloilo City
(for INHS classroom use only) Filipino 7

Mga Sanggunian sa Filipino Baitang 7 Unang Markhan (Linggo 1-7)

Una at Ikalawang Linggo

1. www.rexinteractive.com
2. Makabagong Balarilang Filipino, Alfonso O. Santiago at Norma G. Tangco, Rex
Bookstore
3. Arevalo, R. (2018). Lawa ng Lanao. ABS-CBN News

Ikatlo at Ikaapat na Linggo

1. Peῆa, E. L., Wong, J. T., Sendon, V. A., Ramos, E. R., Villafuerte, P. V. (2016). Kanlungan, Ikalawang
Edisyon. ELP Campus Journalism Printing, Manila, Philippines.
2. Basia- Julian, A. G., Lontoc, N.S., Esguerra-Jose, C., Dayag, A.M., (2018). Pinagyamang Pluma 7, Wika
at Panitikan sa Mataas na Paaralan, Ikalawang Edisyon. Phoenix Publishing House, Inc., 927 Quezon
Avenue, Quezon City, Manila, Philippines.

Ikalimang Linggo

1. www.rexinteractive.com
2. Alma Dayag, Aile Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, Carmela Esguerra-Jose. Pinayamang
Pluma (Teachers Wraparound Edition), K to 12 Ikalawang Edisyon (2018). Phoenix
Publishing House, Inc. Quezon Avenue, Quezon City.
3. Alma Dayag, Aile Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, Carmela Esguerra-Jose. Pinayamang
Pluma (K to 12) (2014). Phoenix Publishing House, Inc. Quezon Avenue, Quezon City.
4. Servillano T. Marquez Jr., PhD (2017). Pintig ng Lahing Pilipino, Ikalawang Edisyon.
Sibs Publishing House Inc. Quezon Avenue, Quezon City.

Ikaaanim na Linggo

1. Pinagyamang Pluma 7: Ikalawang Edisyon. Wika at Panitikan para sa Mataas na Paaralan, Ailene G.
Baisa-Julian, et al.
2. Si Usman, Ang Alipin: Muling pagsasalaysay ni Arthur P. Casanova batay sa pagkukuwento ni Datu
Abdul Sampilna isang Maguindanaoan mula sa lungsod ng Cotabato (1983)

Ikapitong Linggo

1. Alma Dayag, Aile Baisa-Julian, Nestor S. Lontoc, Carmela Esguerra-Jose. Pinayamang


Pluma (Teachers Wraparound Edition), K to 12 Ikalawang Edisyon (2018). Phoenix
Publishing House, Inc. Quezon Avenue, Quezon City.
2. https://www.google.com/search?q=proyektong+panturismo+brochure

Cartojano, CM/ Suganob, C/Tubonggan, F/08-14-2023

Page 31

You might also like