ГЕОГРАФИЈА

Teмa: ОРИЕНТАЦИЈА ВО ГЕОГРАФСКИОТ ПРОСТОР

СЦЕНАРИЈА (14) 6 одд 2023/2024
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и поими Стандарди за Часови и Средства Следење на
оценување дата на Сценарио на часот напредокот
реализациј
а
Земјата на глобус и • Користи 1 Воведни актвности Дигитални изработките
географска карта глобус и паметни на ученикот
Давање насоки за работа (смарт) уреди. (творби,
географска  Учебник. искази и сл.);
 Размер карта како Учениците во мали групи/парови, користејќи енциклопедии
 ▪ усните
и/или интернет, истражуваат за географска карта и глобус
модел за Енциклопедии одговори на
(глобус, географска , речници, прашања
прикажувањ
карта, географски атлас, Главна активност – анализа на заклучоците историски поставени од
размер, броен размер, е на Земјата.
атлас, наставникот
графички размер, ВИДОВИ ГЛОБУСИ И НИВНАТА ПРИМЕНА географски или од
крупноразмерни карти, Во наставата по географија во основното образование се атлас. соучениците;
средноразмерни карти, користат два вида глобуса: индукционен и географски глобус.  Историски ▪ одговорите
ситноразмерни карти, Индукциониот глобус по форма е ист како и географскоит, само карти за дадени во
топографски карти, кај него нема приказ на континенти и океани. По бојата и старите наставните
цивилизации листови;
тематски карти, искористеноста е како површината на училишната табла, каде
во светот •практичнит
картографски проекции, може наставникот и учениците да цртаат картографска мрежа и
 Историски е изведби
напоредници, да ја определуваат географска положба на местата или точките карти за (читањето,
меридијани, , на Земјината површина. На географскот глобус како мало тело античкиот пишувањето)
картографски знаци се прикажуваат само најкрупните форми од Земјата, како период ▪ домашните
географска/картографск што се континентите и океаните, претставени во доста ситен  Хамер, задачи;
а мрежа, изохипси) размер. Веќе научи дека размерот го покажува односот за флипчарт, ▪ одговорите
колку пати една природна големина е намалена на глобус или маркери, на квизови
на карта. хартија за (куси
ПРЕТСТАВУВАЊЕ НА ЗЕМЈАТА ИЛИ НЕЈЗИНИ ДЕЛОВИ НА цртање, тестови) кои
боички, се дел од
ГЕОГРАФСКА КАРТА
линиар, поучувањето
Во претходните одделенија научи да црташ разни планови:
шестар,
план на твојата училница или дом, план на училишната зграда, ножички,
училишниот двор или околното земјиште. На сите тие планови лепило,
е претставен мал простор од Земјата на рамна површина на
хартија во покрупен размер. Но, ако на рамна површина на леплива лента,
хартија претставиме цртеж на поголем простор од Земјината компјутер,
површина како: град со околината, држава, дел од континент, ЛЦД проектор.
континент, Земјината полутопка или целата Земја, таквите  Илустриран
материјал за:
карти се изработуваат во поситен размер и се викаат
стари
географски карти. цивилизации,
светско
културно
наследство,
Средоземно
море, часовни
зони.

Завршни активности

Презентација на групите и заклучоци

Рефлексија
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и поими Стандарди Часови и Средства Следење
за дата на Сценарио на часот на
оценувањ реализациј напредоко
е а т
Земјата на глобус и • Го 2 Воведни активности Дигитални изработките
географска карта објаснува паметни на ученикот
значењето Давање насоки за работа (смарт) (творби,
на Разгледуваат различни видови карти (планови, топографски, уреди. искази и сл.);
 Учебник. ▪ усните
размерот политички, стопански итн.) и ги класифицираат според големината на
, географски одговори на
на карта. размерот и според содржината. атлас. прашања
 Размер Секоја група подготвува куса презентација и ја презентира пред  Хамер, поставени
другите групи. флипчарт, од
• маркери, наставникот
Пресметув Главна активност – анализа на заклучоците хартија за или од
(глобус, географска а цртање, соучениците
карта, географски атлас, растојание ВИДОВИ КАРТИ боички, ;
размер, броен размер, во Според големината на размерот, односно каков дел сакаме да линиар, ▪ одговорите
шестар, дадени во
графички размер, природа прикажеме од површината на Земјата, картите се делат на: планови,
ножички, наставните
крупноразмерни карти, меѓу две топографски и географски.
лепило, листови;
средноразмерни карти, точки Плановите најчесто се изработуваат со размер од 1:100 до 1:10.000. леплива •практичнит
ситноразмерни карти, измерени Овие карти се со најкрупен размер, бидејќи со нив се прикажуваат: лента, е изведби
топографски карти, на карта со училиште, улица, фабрика, болница или помала населба. компјутер, (читањето,
тематски карти, помош на Топографските карти се изработуваат со размер од 1:10.000 до ЛЦД пишувањето
картографски проекции, размер 1:500.000. Со овие карти се прикажуваат: полиња, помали области и проектор. )
напоредници, (броен и котлини. Во нив со помош на топографски знаци, сликовито се  ▪ домашните
меридијани, , графички). прикажуваат објектите и природните одлики на просторот што се Илустриран задачи;
картографски знаци прикажува. материјал ▪ одговорите
за: стари на квизови
географска/картографск . Географските карти се изработуваат со размер од 1:500.000 до
цивилизации (куси
а мрежа, изохипси) 1:40.000.000. На овие карти се прикажуваат држави, региони,
, светско тестови) кои
континенти, Земјините полутопки или целата Земја. Поради културно се дел од
големината на просторот што се прикажува, најчесто во нив се наследство, поучувањето
прикажуваат само најголемите и најважните природни објекти,
населени места и границите.Постои поделба на картите и според Средоземно
содржината инамената, зависно од тоа кои елементи од картата море,
сакаме повеќе да ги истакнеме како најзначајни. часовни
Според содржината или намената, картите се делат на: физички, зони.
политички и стопански. Физичките карти ги истакнуваат природните
елементи како: географската положба, релјефот, климата и
разместеноста на растителниот и животински свет. Политичките карти
ја истакнуваат политичката поделба, односно ги прикажуваат
границите и населените места. Стопанските карти ги прикажуваат
стопанските карактеристики на просторот или местата и активностите
на населението. Збирка од повеќе различни карти се вика атлас.

1. Што покажува размерот?

2. Колку видови размери се
План на табла разликуваат?
3. Кои размери се сметаат за
Завршна активност најточни?
4. Опиши го бројчаниот размер?
5. Како изгледа графичкиот
Препишување на планот
размер?
6. Што се подразбира под осно-
Краток осврт на тоа што се работеше на овај час вна мерка кај графичкиот
размер?
Рефлексија
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и поими Стандарди Часови и Средства Следење на
за дата на Сценарио на часот напредокот
оценување реализациј
а
Земјата на глобус и • Го 2 Воведни активности Дигитални изработките
географска карта објаснува ПОДЕЛБА НА УЧЕНИЦИТЕ ВО ГРУПИ И НАСОКИ ЗА РАБОТА паметни (смарт) на ученикот
значењето на уреди. (творби,
напоредници
Главна активност  Учебник. искази и сл.);
 Размер Учениците во мали групи/парови, користејќи енциклопедии
, меридијани, , географски ▪ усните
изохипси и и/или интернет, истражуваат за картографски знаци и изохипси. атлас. одговори на
(глобус, географска картографски Секоја група подготвува куса презентација  Хамер, прашања
карта, географски атлас, знаци и ги ПРЕТСТАВУВАЊЕ НА РЕЛЈЕФОТ СО ИЗОХИПСИ, ШРАФИ И СЕНЧАЊЕ флипчарт, поставени од
размер, броен размер, користи во На топографските карти најчесто релјефот се претставува со изо- маркери, хартија наставникот
графички размер, конкретни хипси. Изохипси се криви линии кои поврзуваат повеќе точки за цртање, или од
крупноразмерни карти, ситуации. или места со иста или еднаква надморска височина. Преку боички, линиар, соучениците;
средноразмерни карти, читањето на изохипсите можеш да согледаш каде е највисокото шестар, ножички, ▪ одговорите
ситноразмерни карти, возвишение, колку е високо и колку е стрмно земјиштето. лепило, леплива дадени во
топографски карти, лента, компјутер, наставните
Таму каде што на картата повеќе изохипси се близу една до
ЛЦД проектор. листови;
тематски карти, друга земјиштето е стрмно, но ако изохипсите се повеќе  Илустриран •практичните
картографски проекции, раширени тоа кажува дека возвишението е помалку стрмно. материјал за: изведби
напоредници, Најчесто две подебели соседни изохипси покажуваат висинска стари (читањето,
меридијани, , разлика од 100 m, додека четирите тенки изохипси кои се цивилизации, пишувањето)
картографски знаци наоѓаат меѓу дебелите покажуваат висинска разлика од 20 m. светско културно ▪ домашните
географска/картографска Завршна активност наследство, задачи;
мрежа, изохипси) На крајот сите заедно водат дискусија за практичната Средоземно ▪ одговорите
море, часовни на квизови
примена на картографските знаци и изохипсите на зони. (куси тестови)
географската карта. кои се дел од
поучувањето

Рефлексија
Размисли и одговри
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и Стандарди за Часови и Средства Следење на
поими оценување дата на Сценарио на часот напредокот
реализациј
а
• Го објаснува 2 Воведни активности Дигитални паметни изработките
Географска значењето на Наставникот објасува а потоа дава насоки за работа (смарт) уреди. на ученикот
широчина и географска Должина Се мери според меридијаните и тоа е растојанието  Учебник. (творби,
широчина и помеѓу точката на екваторот и меридијанот од Гринич, се мери  Енциклопедии, искази и сл.);
географска
речници, историски ▪ усните
должина географска во степени (°) што може да оди од 0 ° - 180 ° за истокот € или
атлас, географски одговори на
должина. западот (W). Меридијанот од Гринич е 0 меридијан и ја дели атлас. прашања
(географска земјата на: западна и источна. Во исто време, географска ширина  Историски карти поставени од
широчина, Определува Се мери од екваторот до половите, географските широчини се за старите наставникот
географска географска паралелни и одат од 0 ° до 90 °, а екваторот е паралелен 0 и ја цивилизации во или од
должина) широчина и дели земјата на северната и јужната хемисфера. светот соучениците;
географска Главна активност  Историски карти ▪ одговорите
должина на Ученикот, самостојно на карта, определува географска широчина за античкиот дадени во
одредено место и географска должина за одредено место период наставните
 Хамер, флипчарт, листови;
со помош на Со помош на размер, определуваат колку изнесува одредено
маркери, хартија за •практичните
географска растојание во природа спрема истото растојание измерено на
цртање, боички, изведби
карта и глобус. карта. линиар, шестар, (читањето,
Ученикот, самостојно на карта определува растојание меѓу две ножички, лепило, пишувањето)
точки со помош на графички размер. леплива лента, ▪ домашните
Учениците во мали групи/парови изработуваат план на својата компјутер, ЛЦД задачи;
училница во зададен размер. проектор. ▪ одговорите
Завршна активност  Илустриран на квизови
Секоја група презентира за добиениот резултат. материјал за: стари (куси тестови)
Го објаснуваат значењето на географска широчина и географска цивилизации, кои се дел од
светско културно поучувањето
должина.
наследство,
Определуваат географска широчина и географска должина на
Средоземно море,
одредено место со помош на географска карта и глобус часовни зони.
https://mk.warbletoncouncil.org/latitud-204
Рефлексија
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и Стандарди Часови и дата Средства Следење на
поими за на Сценарио на часот напредокот
оценување реализација
• Правилно 2 Воведни активности Дигитални паметни изработките
Ориентација ги (смарт) уреди. на ученикот
определува Игри за ориентација во просторот  Учебник. (творби,
во  Енциклопедии, искази и сл.);
просторот страните на Дискусија- како се снаоѓаш... Дали користиш компас?
речници, историски ▪ усните
светот без Дали ги знаеш страните на светот, како најлесно се ориентираш?
атлас, географски одговори на
користење атлас. прашања
географска
инструмент Главна активност  Историски карти поставени од
ориентација,
(според за старите наставникот
компас)
небесни Денес луѓето на Земјата имаат потреба за временска и просторна цивилизации во или од
тела, ориентација. Временската ориентација се спроведува преку светот соучениците;
религиозни користењето на основните временски  Историски карти ▪ одговорите
објекти и мерки и календарот. За да се ориентираат во просторот, луѓето го за античкиот дадени во
други користат: Сонцето, ѕвездата Северница, компасот и повеќе видови период наставните
 Хамер, флипчарт, листови;
појави, карти. На картите во различни размери, сликовито или со помош на
маркери, хартија за •практичните
растенија и симболи се претставуваат најважните елементи од Земјината
цртање, боички, изведби
предмети). површина. линиар, шестар, (читањето,
Вежби и активности за правилно определување на страните на светот ножички, лепило, пишувањето)
Користи без користење инструмент (според небесни тела, религиозни објекти и леплива лента, ▪ домашните
компас или други појави, растенија и предмети). компјутер, ЛЦД задачи;
мобилна проектор. ▪ одговорите
апликација  Илустриран на квизови
за Завршна активност материјал за: стари (куси тестови)
географска цивилизации, кои се дел од
светско културно поучувањето
ориентација Игри со компас ( мобилна апликација) и определување на
наследство,
во простор местоположба на одредени предмети и објекти со помош на
Средоземно море,
компасот . часовни зони.

Рефлексија
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и Стандарди за Часови и Средства Следење на
поими оценување дата на Сценарио на часот напредокот
реализациј
а
• Прави врска 2 Воведни активности Дигитални паметни изработките
Часовни зони меѓу Земјината Дали знаеш? (смарт) уреди. на ученикот
ротација и ...дека сите места кои се наоѓаат на ист меридијан, можат да  Учебник. (творби,
времетраењето бидат со различна географска широчина, а да имаат исто месно  Енциклопедии, искази и сл.);
(ден, седмица, речници, историски ▪ усните
месец, година, на денот и меѓу или локално време.
атлас, географски одговори на
месно/локално Земјината атлас. прашања
време, зонско револуција и Главна активност  Историски карти поставени од
време, светско времетраењето ПОСЛЕДИЦИ ОД ЗЕМЈИНАТА РОТАЦИЈА Вртењето на Земјата околу за старите наставникот
на една година. својата замислена оска од запад кон исток се вика земјина ротација цивилизации во или од
време, датумска
или дневно движење. Замјината оска е замислена права што минува светот соучениците;
граница, часовни низ центарот на Земјата и нејзините најсеверни и најјужни точки во
зони) • Разликува  Историски карти ▪ одговорите
науката се познати како полови. Половите се крајните точки на за античкиот дадени во
месно/локално
Земјината оска. Постојат два пола: северен и јужен, кои се единствени период наставните
време, зонско точки на Земјината површина што не се движат. При движењето на  Хамер, флипчарт, листови;
време и светско Земјата околу својата замислена оска, точките на Земјата кои се маркери, хартија за •практичните
време. поблиску до половите поспоро се движат и прават помали кругови, во цртање, боички, изведби
споредба со оние кои се наоѓаат во средишниот дел на Земјата околу линиар, шестар, (читањето,
екваторот, побрзо се движат и прават поголеми кругови. Движењето на ножички, лепило, пишувањето)
Земјата околу својата замислена оска наговестува промена на денот и леплива лента, ▪ домашните
ноќта и разлики во времето во зависност од тоа, која страна од Земјата компјутер, ЛЦД задачи;
е свртена спрема Сонцето. Секоја точка од Земјината површина ќе проектор. ▪ одговорите
биде само еднаш во положба спроти Сонцето за време од 24 часа.  Илустриран на квизови
Тогаш велиме дека Сонцето е највисоко, односно тоа е во зенитот над материјал за: стари (куси тестови)
Земјата. цивилизации, кои се дел од
светско културно поучувањето
ПРОМЕНА НА ГОДИШНИТЕ ВРЕМИЊА Годишните времиња се наследство,
разликуваат по различното траење на должината на денот и ноќта и Средоземно море,
температурите на воздухот. На 21 март сончевите зраци паѓаат под часовни зони.
прав агол на екваторот. Еднакво се осветлени северната и јужната
полутопка. Денот и ноќта траат подеднакво. На овој датум се јавува
 пролетната рамноденица за северната полутопка и есенската
рамноденица за јужната полутопка. На северната полутопка започнува
пролет, а на јужната есен. Од овој датум Сонцето привидно се движи
кон север и сé повеќе ја осветлува северната полутопка, а сé помалку
јужната полутопка. На 22 јуни, Сонцето е во зенитот над северниот
повратник, кој се наоѓа на 23° и 27΄. На северната полутопка на овој
ни. датум завршува пролетта и започнува летото, додека на јужната
полутопка завршува есента и започнува зимата. Деновите на северната
полутопка се долги, ноќите кратки, а температурите се високи. На
јужната полутопка деновите се кратки, а ноќите долги, додека
температурите се пониски. Од овој датум Сонцето привидно се спушта
на југ кон екваторот со што започнува и намалување на денот на
северната полутопка. На 23 септември Сонцето е во зенитот над
екваторот. На северната полутопка на овој датум започнува есен, а на
јужната пролет. На двете полутопки денот и ноќта траат по 12 часа. Од
овој датум Сонцето привидно се спушта на југ, должината на денот на
северната полутопка се намалува, а должината на ноќите се зголемува.
На јужната полутопка е обратно, должината на денот се зголемува, а
должината на ноќта се намалува. Тоа е така сè до 22 декември. На 22
декември Сонцето е во зенитот над јужниот повратник на 23° и 27΄. На
овој датум на јужната полутопка започнува лето, а на северната зима.
Северниот пол има поларна ноќ, а јужниот поларен ден. Од овој датум
Сонцето привидно се издигнува на север кон екваторот со што
започнува и намалување на денот на јужната полутопка.

Завршна активност

Учениците во мали групи/парови, со помош на географска карта,

определуваат зонско време на места/градови кои припаѓаат во
различна часовна зона.

Секоја група подготвува куса презентација и на крајот сите

заедно водат дискусија за распоредот на часовните зони.

Рефлексија
 Сценарио на часот ГЕОГРАФИЈА
Содржини и Стандарди за Часови и Средства Следење на
поими оценување дата на Сценарио на часот напредокот
реализациј
а
1 Воведни активности Дигитални паметни изработките
Часовни зони • Разликува (смарт) уреди. на ученикот
месно/локално Размисли и активирај се!  Учебник. (творби,
време, зонско Колкава е временската разлика меѓу Москва со Њујорк и Скопје  Енциклопедии, искази и сл.);
(ден, седмица, речници, историски ▪ усните
време и светско со Лос Анџелес?
месец, година, атлас, географски одговори на
време. атлас. прашања
месно/локално
Главна активност  Историски карти поставени од
време, зонско • Го објаснува Анализа на содржината и план на табла за старите наставникот
време, светско распоредот и МЕСНО ВРЕМЕ цивилизации во или од
време, бројот на За време од 24 часа секое место на Земјината површина само светот соучениците;
датумска часовни зони на еднаш доаѓа во положба да се наоѓа спроти Сонцето и тогаш  Историски карти ▪ одговорите
граница, Земјата и велиме дека на тоа место е пладне. Преку ноќ кога Сонцето се за античкиот дадени во
часовни зони) толкува карта со наоѓа на другата страна од Земјата, за тоа место велиме дека период наставните
 Хамер, флипчарт, листови;
часовни зони на има полноќ. Сите места кои лежат на ист меридијан и имаат во
маркери, хартија за •практичните
Земјата. исто време пладне и полноќ, велиме дека имаат исто месно или
цртање, боички, изведби
локално време. Често пати поради ова, луѓето меридијаните ги линиар, шестар, (читањето,
• Определува нарекуваат пладневници. Времето што изминало се вика ножички, лепило, пишувањето)
зонско време на претпладне, а времето после него се вика попладне. леплива лента, ▪ домашните
одредено место ЧАСОВНИ ЗОНИ компјутер, ЛЦД задачи;
со помош на Веќе знаеме дека сите места што лежат на ист меридијан имаат проектор. ▪ одговорите
карта со исто локално време. Меѓутоа, сите места што лежат поисточно  Илустриран на квизови
часовни зони. од нас, имаат пладне порано, а сите места што лежат позападно материјал за: стари (куси тестови)
од нас, имаат пладне подоцна. Тоа е поради привидното цивилизации, кои се дел од
светско културно поучувањето
движење на Сонцето од исток кон запад. Луѓето за да не ги
наследство,
дотеруваат часовниците според своето месно време, утврдиле
Средоземно море,
дека заедничко почетно време треба да биде месното време на часовни зони.
Гринич. Научи дека секоја точка од Земјата, поради земјината
ротација за 24 часа опишува полн круг кој има 360°.
Со меѓународен договор Земјата е поделена на 24 часовни зони.
Секоја часовна зона опфаќа 15 меридијани или 15 должински
степени. Првата часовна зона го опфаќа просторот 7° и 30΄
минути на исток и запад од Гринич. Република Македонија е во
втората часовна зона, има средноевропско време. Кога е во
Лондон 12 часот, во Скопје е 13 часот, во Москва 14 часот, во
Токио 21 часот, во Њујорк е 7 часот наутро и во Лос Анџелес 10
часот.
ДАТУМСКА ГРАНИЦА
Еден капетан на брод кој пловел по Светското Море постојано во
источен правец, во секоја часовна зона го поместувал
часовникот за еден час напред. Кога стигнал во пристаништето
од каде што тргнал, забележал дека добил еден ден повеќе. За
да се избегне оваа забуна, државите се договориле 180-от
меридијан да се прогласи за датумска граница. Ако се патува од
исток кон запад и се помине 180-от меридијан се додава еден
ден, односно еден датум понапред. Но, ако се патува во обратен
правец од запад кон исток и се помине овој меридијан, истиот
датум пак се препишува.

Завршна активност

Разликува месно/локално време, зонско време и светско време.

Го објаснува распоредот и бројот на часовни зони на Земјата и

толкува карта со часовни зони на Земјата.

Определува зонско време на одредено место со помош на карта

со часовни зони.

Рефлексија
 Содржини (и поими) Стандарди за оценување Сценарио на часот Средства Следење на
напредокот

• Земјата на глобус и • Користи глобус и географска Дигитални паметни изработките на ученикот

географска карта карта како модел за
 Размер прикажување на Земјата.
• Го објаснува значењето на
(глобус, географска размерот на карта.
карта, географски атлас, • Пресметува растојание во
размер, броен размер, природа меѓу две точки
графички размер, измерени на карта со помош
крупноразмерни карти, на размер (броен и графички).
средноразмерни карти, • Класифицира видови
ситноразмерни карти, географски карти според
топографски карти, големината на размерот
тематски карти, (крупноразмерни,
картографски проекции, средноразмерни и
напоредници, ситноразмерни) и според
меридијани, содржината (географски,
географска/картографск топографски и тематски).
а мрежа, изохипси, • Го објаснува значењето на
картографски знаци) напоредници, меридијани,
изохипси и картографски
знаци и ги користи во
конкретни ситуации.
• Учениците во мали
групи/парови, користејќи
енциклопедии и/или интернет,
истражуваат за географска карта и
глобус. Разгледуваат различни
видови карти (планови,
топографски, политички,
стопански итн.) и ги
класифицираат според
големината на размерот и според
содржината. Секоја група
подготвува куса презентација и ја
презентира пред другите групи.
• Учениците во мали
групи/парови, користејќи
енциклопедии и/или интернет,
истражуваат за картографски
знаци и изохипси. Секоја група
подготвува куса презентација и на
крајот сите заедно водат
(смарт) уреди.
(творби, искази и сл.);
 Учебник.
 Енциклопедии, ▪ усните одговори на
речници, историски прашања поставени од
атлас, географски наставникот или од
атлас.
 Историски карти за
соучениците;
старите цивилизации
во светот
▪ одговорите дадени во
 Историски карти за наставните листови;
античкиот период
 Хамер, флипчарт, •практичните изведби
(читањето, пишувањето)
маркери, хартија за
цртање, боички,
линиар, шестар, ▪ домашните задачи;
ножички, лепило,
леплива лента, ▪ одговорите на квизови
компјутер, ЛЦД (куси тестови) кои се дел
проектор. од поучувањето
 Илустриран
материјал за: стари
цивилизации, светско
културно наследство,
Средоземно море,
часовни зони.

• Го објаснува значењето на
 Географска широчина географска широчина и
и географска должина географска должина.
• Определува географска
(географска широчина, широчина и географска
географска должина) должина на одредено место
со помош на географска карта
и глобус.
дискусија за практичната примена
на картографските знаци и
изохипсите на географската карта.
• Ученикот, самостојно на карта
определува растојание меѓу две
точки со помош на графички
размер.
• Учениците во мали
групи/парови изработуваат план
на својата училница во зададен
размер.
• Ученикот, самостојно на карта,
определува географска широчина
и географска должина за
одредено место.
• Учениците во мали
групи/парови, со помош на
размер, определуваат колку
Дигитални паметни изработките на ученикот
(смарт) уреди.
(творби, искази и сл.);
 Учебник.
 Енциклопедии, ▪ усните одговори на
речници, историски прашања поставени од
атлас, географски наставникот или од
атлас.
соучениците;
 Историски карти за
старите цивилизации
▪ одговорите дадени во
во светот
 Историски карти за наставните листови;
античкиот период
 Хамер, флипчарт, •практичните изведби
(читањето, пишувањето)
маркери, хартија за
цртање, боички,

• Правилно ги определува
 Ориентација во страните на светот без
просторот користење инструмент
(според небесни тела,
географска ориентација, религиозни објекти и други
компас) појави, растенија и предмети).
• Користи компас или
мобилна апликација за
географска ориентација во
просторот.
изнесува одредено растојание во
природа спрема истото
растојание измерено на карта.
Секоја група презентира за
добиениот резултат.
• Учениците во мали
групи/парови, користејќи
енциклопедии и/или интернет,
истражуваат за ориентација на
земјиштето без географска карта
и за ориентација на земјиштето со
географска карта. Секоја група го
презентира своето истражување
пред другите, а потоа практично
покажуваат некои од начините за
географска ориентација.
• Секој ученик, во училница или
во природа демонстрира
географска ориентација со помош
линиар, шестар, ▪ домашните задачи;
ножички, лепило,
леплива лента, ▪ одговорите на квизови
компјутер, ЛЦД (куси тестови) кои се дел
проектор. од поучувањето
 Илустриран
материјал за: стари
цивилизации, светско
културно наследство,
Средоземно море,
часовни зони.
Дигитални паметни изработките на ученикот
(смарт) уреди.
(творби, искази и сл.);
 Учебник.
 Енциклопедии, ▪ усните одговори на
речници, историски прашања поставени од
атлас, географски наставникот или од
атлас.
 Историски карти за
соучениците;
старите цивилизации
во светот
▪ одговорите дадени во
 Историски карти за наставните листови;
античкиот период
 Хамер, флипчарт, •практичните изведби
(читањето, пишувањето)
маркери, хартија за
цртање, боички,
линиар, шестар, ▪ домашните задачи;
ножички, лепило,
леплива лента, ▪ одговорите на квизови
компјутер, ЛЦД (куси тестови) кои се дел
проектор. од поучувањето
 Илустриран
материјал за: стари
цивилизации, светско
културно наследство,
 Средоземно море,
на компас. часовни зони.

• Прави врска меѓу Земјината Дигитални паметни изработките на ученикот

Часовни зони ротација и времетраењето на
денот и меѓу Земјината
(ден, седмица, месец, револуција и времетраењето
на една година.
година,
• Разликува месно/локално
месно/локално
време, зонско време,
време, зонско време и светско
време.
светско време, • Го објаснува распоредот и
датумска граница, бројот на часовни зони на
часовни зони) Земјата и толкува карта со
часовни зони на Земјата.
• Определува зонско време на
одредено место со помош на
карта со часовни зони.
• Учениците во мали
групи/парови, со помош на
географска карта, определуваат
зонско време на места/градови
кои припаѓаат во различна
часовна зона. Секоја група
подготвува куса презентација и на
крајот сите заедно водат
дискусија за распоредот на
часовните зони.
(смарт) уреди.
(творби, искази и сл.);
 Учебник.
 Енциклопедии, ▪ усните одговори на
речници, историски прашања поставени од
атлас, географски наставникот или од
атлас.
 Историски карти за
соучениците;
старите цивилизации
во светот
▪ одговорите дадени во
 Историски карти за наставните листови;
античкиот период
 Хамер, флипчарт, •практичните изведби
(читањето, пишувањето)
маркери, хартија за
цртање, боички,
линиар, шестар, ▪ домашните задачи;
ножички, лепило,
леплива лента, ▪ одговорите на квизови
компјутер, ЛЦД (куси тестови) кои се дел
проектор. од поучувањето
 Илустриран
материјал за: стари
цивилизации, светско
културно наследство,
Средоземно море,
часовни зони.

Примери за активности