Лекција: Настанокот на старите цивилизации

Цел на лекцијата: Целта на оваа лекција е да ги научиме учениците за настанокот на старите

цивилизации и да ги објасниме улогата на природните услови во нивниот појава и развој. Ќе ги
споредиме овие цивилизации според хронолошки редослед на појавување, местоположба,
траење, и природни услови за нивното појавување.

Местоположба на старите цивилизации на историска карта:

1. Месопотамија

 Местоположба: Месопотамија се наоѓа во денешната Ирак и делови од Сирија и

Иран.

 Период на појава и траење: Појавила се околу 3500 година пр.н.е. и траењето беше
неколку векови.

2. Египет

 Местоположба: Египет се наоѓа во североисточна Африка и го вклучува брегот на

реката Нил.

 Период на појава и траење: Појави се околу 3100 година пр.н.е. и траењето беше
повеќе од 3000 години.

3. Индија

 Местоположба: Индија се наоѓа на јужниот дел на Азија, со реките Ганг и Инд како
значајни елементи.

 Период на појава и траење: Појави се околу 2500 година пр.н.е. и продолжи долго
време.

4. Кина

 Местоположба: Кина се наоѓа во источна Азија, со реките Жуангхе и Хуанхе како

важни компоненти.

 Период на појава и траење: Појави се околу 2000 година пр.н.е. и продолжи долго
време.

5. Феникија

 Местоположба: Феникија се наоѓа на брегот на Средоземното море, во деловите

кои денес се Ливан и Сирија.

 Период на појава и траење: Појави се околу 1500 година пр.н.е. и продолжи сè до

античкиот период.
 6. Критско-микенската култура

 Местоположба: Крит и Микена се острови во Егејското море.

 Период на појава и траење: Појави се околу 2000 година пр.н.е. и трае додека трае
античкиот период.

7. Маи

 Местоположба: Маите се наоѓаа во Мезоамерика, во деловите што денес се

Мексико, Гватемала и Белиз.

 Период на појава и траење: Појави се околу 2000 година пр.н.е. и продолжи сè до

преку Колумбовиот континент.

Објаснување на улогата на природните услови во појавата и развојот на старите цивилизации:

1. Месопотамија:

 Природни услови: Месопотамија имала плодна почва и реките Тигар и Еуфрат, што
им овозможи на жителите да развиваат земјоделство и да изградат градови.

 Улога: Реките и плодната почва ги олесниле земјоделството и размената на ресурси

меѓу градовите, што го поддржало развојот на цивилизацијата.

2. Египет:

 Природни услови: Египет се наоѓа на брегот на реката Нил, која ги донесува

плодност и вода.

 Улога: Нилот им обезбеди на Египт потребни ресурси за земјоделство и живот, го

поддржал развојот на градовите и појавата на писменост.

3. Индија:

 Природни услови: Реките Ганг и Инд, како и Хималите, играле кључна улога во
обезбедување на вода и ресурси.

 Улога: Плодните долини на овие реки им овозможија на индиските цивилизации да

се бават со земјоделство и да развиваат населени места.

4. Кина:

 Природни услови: Реките Жуангхе и Хуанхе беа важни за земјоделство и

водоснабдување.

 Улога: Реките им обезбедија на кинеските цивилизации плодни земји и можност за

развој на култура и инфраструктура.
 5. Феникија:

 Природни услови: Феникција имала пристап до Средоземно море и бродови, што

ја направи средиште за трговија.

 Улога: Морската позиција им овозможи на Феникците да развијат трговија и

морска моќ.

6. Критско-микенската култура:

 Природни услови: Островите Крит и Микена имале блиску врска со морето и

трговијата.

 Улога: Морската позиција им овозможи на Критско-микенската култура да развие

трговија и култура.

7. Маи:

 Природни услови: Мезоамериканскиот регион имал разнолика клима и реки.

 Улога: Природните услови им обезбедија на Маите ресурси за земјоделство и

населени места.

Споредба на старите цивилизации:

 Хронолошки редослед на појавување: Месопотамија (3500 г. пр.н.е.), Египет (3100 г.

пр.н.е.), Индија (2500 г. пр.н.е.), Кина (2000 г. пр.н.е.), Феникија (1500 г. пр.н.е.), Критско-
микенската култура (2000 г. пр.н.е.), Маи (2000 г. пр.н.е.).

 Местоположба: Различни региони на Блискиот Исток, Африка, Азија и Централна и Јужна

Америка.

 Траење: Различно, но најдолго претежно кај Египет и Кина.

 Природни услови: Разнородни климатски услови и географски фактори, како реки и мора,
играле различни улоги во развојот на секоја цивилизација.
Активности:

Распоредување на карти: Да им се даде на учениците карта со обележани места на старите

цивилизации и да ги распоредат на временска лента.

Игра на улоги: Учениците може да играат улога на лица од различни стари цивилизации и да
изразат како се чувствуваат за своите природни услови и како ги користеле тие предности.

Создавање на презентација: Да им се даде на учениците можност да изберат стара цивилизација и

да создадат кратка презентација за неа, вклучувајќи ги природните услови и нивната улога.

Прашања за дискусија:

Како природните услови на вашиот регион влијаат на начинот на живеење и развојот на локалната
заедница денес?

Зошто земјоделството беше кључен аспект за развојот на старите цивилизации? Кои природни
фактори им обезбедија на овие цивилизации предности?

Како географската локација на старите цивилизации влијаела на нивниот контакт со другите

култури и трговијата?

Како би се разликувале историјата и културата на старите цивилизации ако не беа имале предност
од природните услови?

Дали мислите дека важноста на природните услови за развојот на цивилизациите се менува денес
во свет на технологијата и глобализацијата? Зошто или зошто не?

Овие активности и прашања можат да ги збогатат лекцијата и да го олеснат разбирањето на

учениците за важноста на природните услови во историјата и развојот на човечката култура.