Kementerian Kewangan

MESYUARAT KETUA AUDIT DALAM

KEMENTERIAN/JABATAN PERSEKUTUAN DAN
KERAJAAN NEGERI
BILANGAN 1 TAHUN 2023
Pengerusi:
YBhg. Datin Rashidah Mohd Sies
Timbalan Ketua Setiausaha Perbendaharaan (Pengurusan)
Kementerian Kewangan Malaysia

1 Jun 2023

9.30 pagi

Bilik Mesyuarat, Aras 12,

Blok Tengah, Kementerian Kewangan
1
AGENDA MESYUARAT Kementerian Kewangan

1. Perutusan Pengerusi
2. Pengesahan Minit Mesyuarat Ketua Audit Dalam Kementerian/Jabatan Persekutuan
Dan Kerajaan Negeri Bil. 2 Tahun 2022
3. Maklum Balas Perkara-Perkara Berbangkit
4. Sesi Pembentangan oleh BKSK:
a. Analisis Pencapaian Pelaksanaan Audit Dalam bagi Tahun 2022
b. Penilaian Keberkesanan Pelaksanaan Audit Dalam Kementerian/Jabatan
Persekutuan Tahun 2023
5. Pembentangan Kertas Cadangan oleh Pasukan Rintis:
a. Kajian Rintis Kebolehsanaan Perkongsian Strategik Modul Self Assessment
dalam Sistem iAREF bagi Kementerian Persekutuan dan Kerajaan Negeri
6. Taklimat Arahan Perbendaharaan (Pindaan 2023)
7. Hal-hal lain

2
1. PERUTUSAN PENGERUSI

3
2. PENGESAHAN MINIT MESYUARAT
BIL. 2 TAHUN 2022

4
3. MAKLUM BALAS PERKARA-PERKARA BERBANGKIT
MESYUARAT KETUA AUDIT DALAM
BIL 2 TAHUN 2022

5
BIL. PARA PERKARA MAKLUM BALAS
LAPORAN
1. Para PENILAIAN
Cadangan PADSA 2022 Penilaian
Pelaksanaan
Kementerian Kewangan
4.5.4 Pengurusan Kewangan Secara Kendiri Oleh Malaysia

UAD Kementerian /Jabatan Persekutuan &

SUK Negeri

Satu Sistem Penilaian Kendiri Pengurusan •
Kewangan iaitu iAREF (Integrated Audit Report
& Feedback Management System) telah
dibangunkan oleh Bahagian Pengurusan Audit
Dalam, Jabatan Akauntan Negara.
Perbincangan telah diadakan bersama BKSK
dan BPAD JANM pada 12 Ogos 2022.
BKSK dalam tindakan untuk mengadakan
perbincangan lanjut mengenal pasti kaedah •
perkongsian dan penyelarasan yang perlu
dilaksanakan agar wujud kesinambungan kerja
di antara JANM dan UAD.
Satu Kajian Rintis Kebolehlaksanaan Perkongsian
Strategik Sistem iAREF telah dilaksanakan dengan
kerjasama MOF, JANM dan pasukan rintis terpilih iaitu
UAD KPM, UAD KPKM, UAD SUK Selangor, UAD SUK
Pahang. Pasukan Projek Rintis telah selesai
melaksanakan pengujian terhadap Modul Self
Assesment Audit (SAA) dalam sistem iAREF melibatkan
30 PTJ terpilih.
MOF turut mengadakan satu kajian kepuasan pengguna
terhadap Sistem iAREF mulai 7 hingga 21 April 2023.
Hasil soal selidik kepuasan pengguna dan dapatan
kajian rintis sistem iAREF akan dibentangkan dalam
mesyuarat ini.

Status: Dalam Tindakan

Tindakan: BKSK, MoF dan UAD

6
BIL. PARA PERKARA MAKLUM BALAS
LAPORAN
2. Para PENILAIAN
Cadangan PADSA 2022
Penyeragaman Pengauditan Kementerian Kewangan
4.6 Pengurusan Kewangan di peringkat Malaysia

Kementerian Jabatan/ Persekutuan & UAD

SUK Negeri • Hasil lawatan naziran yang diadakan pada bulan Mei
Cadangan penambahbaikan Pengauditan
Pengurusan Kewangan adalah seperti berikut:
• MoF telah mengumpulkan senarai semak
daripada 12 UAD iaitu 9 daripada UAD •
Kementerian dan 3 daripada UAD Kerajaan
Negeri.
• Satu Jawatankuasa Kerja Garis Panduan
Pengauditan Pengurusan Kewangan Unit
Audit Dalam akan ditubuhkan di mana ketua
kluster dan ahli jawatankuasa akan dilantik
dari kalangan KUAD dan pegawai UAD bagi
tujuan pengharmonian senarai semak
mengikut kawalan.
2023 mendapati beberapa Unit Audit Dalam telah
mengemaskini Garis Panduan Pengauditan Pengurusan
Kewangan masing-masing selaras dengan pindaan AP
2023 serta PP terkini.
Kertas Cadangan penubuhan pasukan Subject Matter
Expert Audit Dalam (SMEAD) dan Term of Reference
SMEAD telah disediakan oleh BKSK dan salah satu
Jawatankuasa kerja adalah kluster SMEAD Pengurusan
Kewangan. Perlantikan pasukan SMEAD dan Mesyuarat
Jawatankuasa Garis Panduan Pengauditan Pengurusan
Kewangan akan diadakan pada bulan Julai 2023.

Status: Dalam Tindakan

Tindakan: BKSK, MoF dan UAD

7
BIL. PARA PERKARA MAKLUM BALAS
LAPORAN PENILAIAN PADSA 2022 Kementerian Kewangan
3. Para Pembangunan Sistem Pemantauan Audit Malaysia

4.1.3 Dalam

• Pengerusi menyarankan pembangunan • Beberapa siri perbincangan bersama BTM telah

SiPAD diperluaskan dan ditambah baik diadakan bagi membincangkan pembangunan projek
dengan ciri-ciri baru seperti memuatnaik SiPAD.
dokumen terus ke dalam pangkalan data.
Pembangunan sistem baharu yang lebih • BKSK sedang merangka modul SiPAD dan bengkel URS
komprehensif disarankan untuk dijangka pada bulan Julai 2023.
dilaksanakan secara in house dengan
kerjasama Bahagian Teknologi Maklumat,
MoF.

Tindakan: BKSK, MoF

Status: Dalam Tindakan

8
BIL. PARA PERKARA MAKLUM BALAS
LAPORAN
4. Para PENILAIAN PADSATAHAP
Pengauditan Pemberian 2022 Kementerian Kewangan
5.1.2 Malaysia

• Mesyuarat menyarankan agar Pejabat • Tempoh penyerahan laporan prestasi perbelanjaan

Belanjawan Negara (NBO) MoF mengkaji
tempoh penyerahan laporan prestasi
perbelanjaan dan kaedah pengesahan yang
perlu dilaksanakan agar pengesahan yang
dilaksanakan oleh Audit Dalam Kerajaan
Negeri dapat memenuhi tujuan Pekeliling •
Perbendaharaan PB 3.5. Ini adalah bagi
memastikan peruntukan dibelanjakan
mengikut skop yang ditetapkan dan
peruntukan tidak ditindik (parking) ke agensi
lain.
Tindakan: NBO, MoF
Pemberian TAHAP masih lagi relevan dan wajar
dikekalkan. Namun, Audit Dalam Kerajaan Negeri
hanya perlu menyemak amaun terimaan dan
perbelanjaan adalah tepat dari segi pengiraan.
NBO akan menambahbaik PB3.5 dengan memasukkan
aspek pelaksanaan audit pematuhan ke atas projek-
projek terpilih yang telah siap di bawah pembiayaan
Pemberian TAHAP. Audit Dalam Kerajaan Negeri
diberikan kebebasan memilih projek dan tempoh
audit pematuhan yang lebih fleksibiliti selaras dengan
saranan YAB Perdana Menteri supaya Agensi Kerajaan
menambahbaik tata kelola bagi mengelakkan
pembaziran dan ketirisan sumber berlaku.

Status: Selesai

9
BIL. PARA PERKARA MAKLUM BALAS
LAPORAN
5. Para PENILAIAN
Hal-hal Lain PADSA 2022 • Kertas Cadangan penubuhan pasukan Subject Matter
Kementerian Kewangan
6.6 Expert Audit Dalam (SMEAD) dan Term of Reference
Malaysia

Penubuhan Task Force SMEAD telah disediakan oleh BKSK. Penubuhan

SMEAD adalah untuk memberi khidmat nasihat dan
menjadi pakar rujuk kepada pegawai Audit Dalam
• BKSK MoF menubuhkan satu task force mengenai pengauditan selaras dengan standard serta
membincangkan isu-isu semasa yang isu semasa yang memerlukan penyelarasan.
memerlukan penyeragaman dan
penyelarasan. • Gerak Kerja Pasukan SMEAD dilaksanakan melalui 2
jawatankuasa utama iaitu Jawatankuasa Induk di
Tindakan: BKSK, MoF peringkat MoF dan Jawatankuasa Kerja di peringkat
pelaksanaan.

• Jawatankuasa kerja akan diwujudkan mengikut jenis

pengauditan seperti berikut:
- kluster SMEAD Prestasi;
- kluster SMEAD Pengurusan Kewangan;
- kluster SMEAD ICT.

• Perlantikan pasukan SMEAD akan dilaksanakan pada

bulan Julai 2023.

Status: Dalam Tindakan

10
4. a. Analisis Pencapaian Pelaksanaan Audit Dalam
bagi Tahun 2022 melalui SiPAD

11
 STATISTIK BILANGAN PENERIMAAN Kementerian Kewangan

MINIT MESYUARAT JAWATANKUASA AUDIT &

LAPORAN TAHUNAN 2022

MINIT MESYUARAT JAWATANKUASA AUDIT TAHUN 2022 2022

SUKU SUKU SUKU SUKU Laporan
UNIT AUDIT
PERTAMA KEDUA KETIGA KEEMPAT Tahunan
DALAM
(15 April 2022) (15 Julai 2022) (15 Okt 2022) (15 Jan 2023)
BIL. % BIL. % BIL. % BIL. %
27/27
Kementerian/ 100%
Jabatan 29 100 29 100 29 100 27* 100
Persekutuan
Nota: (*) Mulai Disember 2022, jumlah Kementerian/Jabatan Persekutuan berkurangan menjadi 27 sahaja berikutan penyusunan
semula kementerian.

12

Dikemaskini pada: 30 April 2023

 STATISTIK BILANGAN PENERIMAAN Kementerian Kewangan

MINIT MESYUARAT JAWATANKUASA AUDIT &

LAPORAN TAHUNAN 2022

MINIT MESYUARAT JAWATANKUASA AUDIT TAHUN 2022 2022

SUKU SUKU SUKU SUKU Laporan
UNIT AUDIT
PERTAMA KEDUA KETIGA KEEMPAT Tahunan
DALAM
(15 April 2022) (15 Julai 2022) (15 Okt 2022) (15 Jan 2023)
BIL. % BIL. % BIL. % BIL. %
12/13***
Pejabat Setiausaha 92%
13 100 13 100 12* 92 9** 69
Kerajaan Negeri
Nota: (*) Mesyuarat JKA tidak dilaksanakan oleh Audit Dalam Kerajaan Negeri Johor.
(**) Mesyuarat JKA tidak dilaksanakan oleh Audit Dalam Negeri Johor, Kelantan, Pahang dan Sabah.
(***) Laporan Tahunan tidak dikemukakan kepada Perbendaharaan Malaysia mengikut tempoh ditetapkan oleh Audit Dalam
Kerajaan Negeri Johor.

13

Dikemaskini pada: 29 Mei 2023

STATISTIK BILANGAN PENERIMAAN Kementerian Kewangan

RANCANGAN AUDIT TAHUNAN 2023

Kementerian/ Kerajaan
Jabatan
Persekutuan Rancangan Negeri Rancangan
Audit Audit
Tahunan Tahunan
(RAT) (RAT)

27/27 13/13
100% 100%
14

Dikemaskini pada: 30 April 2023

 Kementerian Kewangan

ANALISIS PENCAPAIAN PELAKSANAAN

AUDIT DALAM MELALUI SiPAD BAGI
KEMENTERIAN/JABATAN PERSEKUTUAN

15
 STATISTIK PENGAUDITAN YANG DIRANCANG & Kementerian Kewangan

SELESAI DILAKSANA BAGI TAHUN 2022

Belum Selesai, 70 (6%)

Selesai
Dilaksanakan,
1128 (94%)

*JUMLAH
RANCANGAN AUDIT
= 1198
16
Nota: (*) Berdasarkan data yang dikunci masuk oleh Audit Dalam. Dikemaskini pada: 30 April 2023
STATISTIK PENGAUDITAN YANG DIBENTANGKAN DALAM
Kementerian Kewangan

MESYUARAT JKA BAGI TAHUN 2022

Daripada 1,128 pengauditan yang
selesai dilaksanakan, sebanyak 921
pengauditan telah dibentangkan
dalam Mesyuarat JKA

17

Dikemaskini pada: 30 April 2023

 STATISTIK MENGIKUT JENIS PENGAUDITAN YANG Kementerian Kewangan

DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

(124) KPM 16 8

(70) KKM 9 2

(60) JPM 15 12 39
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(49) MOD 8 8

(42) KDN 7 2 54

(29) MOF 8 2 9

(18) MOT 2 2 7 PRESTASI

(18) KPKT 4 2 2 PEMATUHAN
(18) KPT 4 1 4
PENGURUSAN
(16) KKD 1 2 KEWANGAN

(16) KPKM 3 7

(16) MOSTI 3 4

(15) KKR 3 9

0 10 20 30 40 50 60 70
Bilangan Pengauditan
18
 STATISTIK MENGIKUT JENIS PENGAUDITAN YANG Kementerian Kewangan

DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022 (samb’)

PRESTASI
(15) KPDN 2 1 3
PEMATUHAN
(14) KSM 1 2 3
(14) NRECC 7 3 PENGURUSAN
KEWANGAN
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(13) KBS 2 1 7
(13) KLN 2 1 2
(13) KPWKM 1 2 2
(11) KKDW 4 2 5
(10) JPA 0 4 2
(9) MOTAC 0 4 1
(7) KUSKOP 1 5
(7) MITI 0 2 6
(7) MPIC 1
(5) AGC 1 1 2
(5) KPN 0

0 2 4 6 8 10 12
Bilangan Pengauditan
19
 STATISTIK PENGAUDITAN PRESTASI YANG DILAKSANAKAN Kementerian Kewangan

PADA TAHUN 2022

Kategori Bil. Perjawatan
*101 daripada 106 pengauditan UAD
(42) KDN 5 2 BESAR Besar 31 ke atas
prestasi telah dilaksanakan Sederhana 11- 30
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(49) MOD 3 1 4 Kecil 1 - 10

(11) KKDW 4
(60) JPM 13 2
(13) KPWKM 1 SEDERHANA
(13) KLN 2
(70) KKM 6 2 1
(13) KBS 2

Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(124) KPM 9 3 4 (14) NRECC 4 1 2
AKTIVITI
(14) KSM 0 1
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 ICT
Bilangan Pengauditan (15) KPDN 1 1 PEROLEHAN

(5) KPN 0 (15) KKR 3

KECIL
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(16) MOSTI 2 1
(5) AGC 1
(16) KPKM 0
(7) MPIC 0
(16) KKD 1
(7) MITI 0
(18) KPT 4
(7) KUSKOP 1 (18) KPKT 4
(9) MOTAC 0 (18) MOT 1 1

(10) JPA 0 (29) MOF 6 2

0 1 2 0 2 4 6 8 10
Bilangan Pengauditan Bilangan Pengauditan
20
Nota: (*) Pengelasan semula bagi penjenisan pengauditan telah dibuat oleh BKSK.
 STATISTIK PENGAUDITAN PEMATUHAN YANG Kementerian Kewangan

DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

(42) KDN 1 1
BESAR 60* daripada 118 pengauditan
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

pematuhan telah dilaksanakan

(49) MOD 4 4

(60) JPM 4 8 (11) KKDW 1 1

(13) KPWKM 2 SEDERHANA

Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(70) KKM 0 2 0
(13) KLN 1

(13) KBS 1
(124) KPM 0
(14) NRECC 0
AKTIVITI
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 (14) KSM 1 1
Bilangan Pengauditan ICT
(15) KPDN 1 PEROLEHAN
(5) KPN 0 KEWANGAN
(15) KKR 0
KECIL
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(5) AGC 1 (16) MOSTI 0

(7) MPIC 1 (16) KPKM 3

(16) KKD
(7) MITI 2
(18) KPT 1
(7) KUSKOP 4 1
(18) KPKT 2
(9) MOTAC 4 (18) MOT 2
(10) JPA 2 1 1 (29) MOF 2

0 1 2 3
0 1 2 3 4 5 21 4
Bilangan Pengauditan Bilangan Pengauditan

Nota: (*) Pengelasan semula bagi penjenisan pengauditan telah dibuat oleh BKSK. Dikemaskini pada: 11 April 2023
 STATISTIK PENGAUDITAN PENGURUSAN KEWANGAN
Kementerian Kewangan

(KAWALAN PENUH) YANG DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

181 pengauditan pengurusan kewangan
BESAR
(kawalan penuh) telah dilaksanakan hanya 134
dibentangkan dalam Mesyuarat JKA

SEDERHANA

KECIL

22
 STATISTIK STATUS TINDAKAN ISU-ISU AUDIT YANG Kementerian Kewangan

DIBENTANGKAN DALAM MESYUARAT JKA PADA TAHUN 2022

93%
BIL. ISU SELESAI
Status Tindakan Isu-isu Audit

10,853

BIL. ISU DALAM TINDAKAN 717 (6%)

JUMLAH
PENEMUAN AUDIT
11,640
BIL. ISU BELUM SELESAI 70 (1%)

0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000

Bilangan Isu-isu Audit 23
Dikemaskini pada: 30 April 2023
 Kementerian Kewangan

ANALISIS PENCAPAIAN PELAKSANAAN

AUDIT DALAM MELALUI SiPAD BAGI
PEJABAT SETIAUSAHA KERAJAAN NEGERI

24
 STATISTIK PENGAUDITAN YANG DIRANCANG & Kementerian Kewangan

SELESAI DILAKSANA BAGI TAHUN 2022

Belum Selesai, 59 (15%)

Selesai
Dilaksanakan,
335 (85%)

*JUMLAH
RANCANGAN AUDIT
= 394
25

Nota: (*) Berdasarkan data yang dikunci masuk oleh Audit Dalam. Dikemaskini pada: 30 April 2023
STATISTIK PENGAUDITAN YANG DIBENTANGKAN DALAM
Kementerian Kewangan

MESYUARAT JKA BAGI TAHUN 2022

Daripada 335 pengauditan yang selesai

dilaksanakan, sebanyak 283 pengauditan
telah dibentangkan dalam Mesyuarat JKA

26

Dikemaskini pada: 30 April 2023

 STATISTIK MENGIKUT JENIS PENGAUDITAN YANG Kementerian Kewangan

DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

(5) Melaka 1 2 1
PRESTASI
(6) Perlis 0 1

(6) Kedah 4 PEMATUHAN

Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(7) Negeri Sembilan 0

PENGURUSAN
(8) Kelantan 3 KEWANGAN

(8) Pulau Pinang 3 1

(9) Selangor 6 1

(10) Perak 6 1 5

(11) Terengganu 4

(12) Pahang 2 2 2

(16) Johor 5 1 2

(23) Sabah 1 3 5

(39) Sarawak 3 3

0 2 4 6 8 10 12 14
Bilangan Pengauditan 27

Nota: (*) Pengelasan semula bagi penjenisan pengauditan telah dibuat oleh BKSK.
 STATISTIK PENGAUDITAN PRESTASI YANG DILAKSANAKAN Kementerian Kewangan

PADA TAHUN 2022

Kategori Bil. Perjawatan
UAD
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(16) Johor
27* daripada 38 pengauditan prestasi telah
3 1 1 Besar 16 ke atas
dilaksanakan Sederhana 8 - 15
Kecil 1-7
(23) Sabah 1 BESAR

(8) Kelantan 0 SEDERHANA

(39) Sarawak 2 1

(8) Pulau Pinang 1 0 2

Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

0 1 2 3 4 5 6
Bilangan Pengauditan
AKTIVITI
(9) Selangor 4 1 1
ICT
(5) Melaka 1 PEROLEHAN
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(10) Perak 2 4
(6) Perlis 0
KECIL
(11) Terengganu 0
(6) Kedah 0

(7) Negeri Sembilan 0 (12) Pahang 1 1

0 1 2 0 1 2 3 4 5 6 7
Bilangan Pengauditan Bilangan Pengauditan
28

Nota: (*) Pengelasan semula bagi penjenisan pengauditan telah dibuat oleh BKSK.
 STATISTIK PENGAUDITAN PEMATUHAN YANG Kementerian Kewangan

DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

Kategori Bil. Perjawatan
UAD
17* daripada 22 pengauditan pematuhan
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

(16) Johor 1 Besar 16 ke atas

BESAR telah dilaksanakan Sederhana 8 - 15
Kecil 1-7
(23) Sabah 3

(8) Kelantan 3

(39) Sarawak 1 2 SEDERHANA

(8) Pulau Pinang 1

Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

0 1 2 3 4
Bilangan Pengauditan

(9) Selangor 1
AKTIVITI
(5) Melaka 2 ICT
Bilangan Perjawatan Mengikut UAD

KECIL PEROLEHAN
(10) Perak 1
(6) Perlis 0 KEWANGAN

(11) Terengganu 0
(6) Kedah 0

(7) Negeri Sembilan 0 (12) Pahang 1 1

0 1 2 3 4 0 1 2 3 4
Bilangan Pengauditan Bilangan Pengauditan 29

Nota: (*) Pengelasan semula bagi penjenisan pengauditan telah dibuat oleh BKSK.
 STATISTIK PENGAUDITAN PENGURUSAN KEWANGAN
Kementerian Kewangan

(KAWALAN PENUH) YANG DILAKSANAKAN PADA TAHUN 2022

Kategori Bil. Perjawatan
UAD
24 pengauditan pengurusan kewangan Besar 16 ke atas
BESAR
(kawalan penuh) telah dilaksanakan. Sederhana 8 - 15
Kecil 1-7

SEDERHANA

KECIL

30
 STATISTIK STATUS TINDAKAN ISU-ISU AUDIT YANG
Kementerian Kewangan

DIBENTANGKAN DALAM MESYUARAT JKA PADA TAHUN 2022

57%
BIL. ISU SELESAI
Status Tindakan Isu-isu Audit

1437

BIL. ISU DALAM TINDAKAN 1049 (42%)

JUMLAH
PENEMUAN AUDIT
BIL. ISU BELUM SELESAI 20 (1%)
2,506

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600

Bilangan Isu-isu Audit 31
Dikemaskini pada:
Dikemaskini 11 April
pada: 20232023
30 April
4. b. Penilaian Keberkesanan Pelaksanaan
Audit Dalam Kementerian/Jabatan
Persekutuan Tahun 2023

32
 CARTA PERBATUAN PENILAIAN KEBERKESANAN
KAJIAN LAWATAN NAZIRAN PELAPORAN PENYAMPAIAN SIJIL

Mac – Mei Mei - Ogos September 24 Okt

OKT

• Sejumlah 833 Borang Soal • Mengumpul dan • Memuktamadkan • Penyampaian Sijil

Selidik telah diedarkan menganalisis maklum Laporan Penilaian Penarafan Bintang
secara dalam talian pada balas daripada Keberkesanan Penilaian Keberkesanan
9 Mac 2023 kepada 4 responden Pelaksanaan Audit Pelaksanaan Audit
kategori responden iaitu: Dalam Kementerian/ Dalam Kementerian/
• Lawatan Naziran di 27 Jabatan Persekutuan Jabatan Persekutuan
• KAD : 27 UAD Kementerian/ Tahun 2023 Tahun 2023 oleh YBhg.
• KSU : 27 Jabatan Persekutuan Datuk KSP semasa
• JKA : 361 untuk pengesahan Persidangan Juruaudit
• Auditi : 418 maklumbalas dan Dalam Sektor Awam
semakan dokumen 2023
Mengumpul dan pengauditan.
menganalisis maklum balas
daripada responden bagi
tujuan lawatan naziran

33
 KOMPONEN PENILAIAN
Penilaian merangkumi 2 komponen utama iaitu kajian persepsi pemegang taruh dan pengesahan
maklumat melalui lawatan naziran bagi memastikan pelaksanaan audit dalam selaras dengan standard
pengauditan dan amalan terbaik fungsi audit dalam. OKT

Setakat 29 Mei 2023 maklum balas dari responden seperti berikut:

i. Ketua Setiausaha/Ketua Jabatan : 15 /27 [56 %]
ii. Ahli Tetap Jawatankuasa Audit
iii. Ketua Audit Dalam
:
:
177 /361
27 /27
[49 %]
[100 %] 58%
iv. Auditi : 262 /418 [63 %]
34
5. a. Kajian Rintis Kebolehsanaan Perkongsian Strategik
Modul Self Assessment dalam Sistem iAREF bagi
Kementerian dan Kerajaan Negeri

35
KAJIAN KEPUASAN PENGGUNA TERHADAP SISTEM iAREF Kementerian Kewangan

PERKARA YANG SKOR MIN TAHAP SKOR MIN TAHAP

DINILAI* JURUAUDIT KEPUASAN AUDITI KEPUASAN
Kualiti Sistem 4.28 Tinggi 4.04 Tinggi
Kajian Kepuasan
Kualiti Maklumat 3.96 Tinggi 4.00 Tinggi Pengguna Terhadap
Sistem iAREF
Kepuasaan Pengguna 4.15 Tinggi 3.93 Tinggi dilaksanakan oleh
BKSK MoF
Kepenggunaan Sistem 4.29 Tinggi 4.05 Tinggi

Impak kepada Individu 4.25 Tinggi 3.98 Tinggi

Purata Keseluruhan 4.18 Tinggi 4.00 Tinggi

*kerangka teori DeLone-McLean IS Success Model

SKOR TAHAP KEPUASAN

1 – 2.33 2.34 – 3.66 3.67 – 5.00
Rendah Sederhana Tinggi
*(Landell, 1977)
36
 KAJIAN KEPUASAN PENGGUNA TERHADAP SISTEM iAREF Kementerian Kewangan

Tahap kepuasan penggunaan sistem Juruaudit - sistem mudah digunakan dan

iAREF di kalangan juruaudit dan auditi dipelajari serta mesra pengguna, memudahkan
berada pada tahap yang tinggi dengan kerja juruaudit dan membantu menyelesaikan
purata skor min ialah 4.18 dan 4.00. tugas dengan lebih cepat dan meningkatkan
prestasi kerja juruaudit serta meningkatkan
kecekapan dan keberkesanaan pengauditan
pengurusan kewangan
Tahap kepuasan
juruaudit terhadap
kepenggunaan sistem,
kualiti sistem dan impak Auditi- sistem iAREF
sistem terhadap mudah dipelajari dan
tugasan adalah tinggi. digunakan serta
membolehkan mereka
melaksanakan tugas
dengan lebih cepat dan
Cadangan tambahbaik adalah
berguna dalam
melibatkan kualiti maklumat
melaksanakan tugasan
yang dihasilkan oleh sistem
berkaitan pengurusan
iAREF terutamanya melibatkan
kewangan.
pelaporan audit. 37
 HASIL KAJIAN RINTIS KEBOLEHLAKSAAAN

KAJIAN RINTIS SISTEM iAREF MODUL SAA DI PTJ KEMENTERIAN PENDIDIKAN (KPM)
DAN KEMENTERIAN PERTANIAN DAN KETERJAMINAN MAKANAN (KPKM)
39
 KANDUNGAN

01 OBJEKTIF KAJIAN RINTIS

02 PELAKSANAAN PROJEK RINTIS

03 DAPATAN PELAKSANAAN PROJEK RINTIS

04 CABARAN DAN KEBOLEHLAKSANAAN

05 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

39
 menilai Modul Self Assessment Audit
(SAA) Sistem iAREF untuk
pelaksanaan Penilaian Pengurusan
Kewangan Kendiri oleh PTJ setiap
kementerian/Jabatan dari segi dan
kebolehlaksanaan dan accessibility

OBJEKTIF Keperluan UAD disediakan oleh Modul

SAA Sistem iAREF
KAJIAN
RINTIS
Mengukur kebolehlaksanaan
Pengauditan Pengurusan Kewangan
secara Self Assessment Audit

40
 PELAKSANAAN

PENGLIBATAN DAN ASPIRASI UAD KPKM

41
 PTJ RINTIS iAREF KPM
01 Bahagian Pendidikan Islam 07 Kolej Matrikulasi Teknikal Kedah

02 JPN Wilayah Persekutuan Putrajaya 08 Kolej Vokasional Bintulu

03 Pejabat Pendidikan Daerah Kinabatangan 09 Sekolah Sukan Malaysia Pahang

04 10 Sekolah Kebangsaan Pendidikan Khas Taiping

Institut Pendidikan Guru Kampus Antarabangsa

05 Institut Aminuddin Baki Cawangan Sarawak 11 Sekolah Tun Fatimah

06 12 Sekolah Menengah Kebangsaan Seri Balik

Pejabat Audit Sekolah Kelantan
Pulau

42
 PTJ RINTIS iAREF KPKM

JABATAN VETERINAR MALAY JABATAN PERTANIAN MALAYSIA JABATAN PERIKANAN MALAYSIA JABATAN PERKHIDMATAN KUARAN
SIA (DVS) (DOA) (DOF) TIN DAN
PEMERIKSAAN MALAYSIA
(MAQIS)
• Institut Penyelidikan Veteri • Jabatan Pertanian Jabatan Perikanan
nar, Ipoh Negeri Melaka Negeri Melaka
MAQIS Negeri Selangor
• Institut Veterinar • Bahagian
Malaysia, Kluang, Pembangunan
Johor Industri Tanaman,
Negeri Sembilan

43
CARTA ALIR PELAKSANAAN PROJEK RINTIS iAREF DI KPM

Kelulusan KSU KPM bagi menjalankan projek rintis iAREF di 12 PTJ

KPM
8 Kawalan Pengurusan
Kewangan
Set soalan yang disediakan oleh BKSK dikunci masuk dalam sistem SAA Kawalan Pengurusan

Kawalan Bajet

Taklimat kepada PTJ KPM terlibat Kawalan Terimaan

Kawalan Perolehan

Kawalan Belanja
ID dan Kata Laluan diedarkan kepada PTJ

Kawalan Amanah

Pelaksanaan (PTJ menjawap dan menghantar jawapan/maklumbalas Kawalan Aset dan Stor
dalam talian)
Kawalan Kenderaan

44
 CARTA ALIR PELAKSANAAN PROJEK RINTIS iAREF DI KPKM
UAD KPKM telah memilih untuk Setelah disemak dan disahkan soalan Keseluruhan soalan yang disediakan
menyediakan soalan berdasarkan 8 untuk Skop dan Kawalan berkaitan akan adalah berjumlah 493 soalan.
kawalan pada senarai semak dimuat naik secara copy, cut dan paste ke Sejumlah 163 soalan adalah berkaitan
pengurusan kewangan termasuk kriteria dalam Modul SAA bagi peranan Juruaudit Aset termasuk aset hidup atau Aset
bagi senarai semak asset hidup atau Penyedia dan dan setelah siap ke semua Biologi.
asset biologi seperti haiwan , tumbuhan skop kawalan akan disahkan oleh
dan perikanan. Juruaudit Pengesah

Penyediaan soalan melalui proses Soalan yang disediakan meliputi 8

percambahan fikiran dan semakan kawalan Pengurusan Kewangan
semula pegawai dan pasukan UAD berdasarkan risiko dan wajaran.
dengan meneliti perubahan Pekeliling
Terdapat 1 soalan berkaitan AP59,
/Peraturan Perbendaharaan yang
semasa penyediaan soalan diletakkan
berkaitan
sebagai -3 jika PTJ jawab ‘Ya”
Bagaimanapun, tiada markah jika
jawab ‘Tidak”
45
DAPATAN PELAKSANAAN
PROJEK RINTIS

46
 MAKLUM BALAS/HASIL DAPATAN
PEMARKAHAN PENILAIAN KENDIRI AUDITI DARI SISTEM IAREF
MARKAH MARKAH
PTJ KPM PTJ MAFS
(%) (%)
1. Bahagian Pendidikan Islam 100
1. VRI, IPOH 100
2. Jabatan Pendidikan W.P. Putrajaya 100
3. PPD Kinabatangan 100 2. DOA, MELAKA 100
4. Sekolah Tun Fatimah 94.28
3. DOF,MELAKA 100
5. SMK Seri Balik Pulau 97.44
6. IPG Kampus Antarabangsa 100 4. MAQIS, SELANGOR 94.28

7. Kolej Matrikulasi Kejuruteraan Kedah 96.72

5. BPIT, N.SEM 97.44
8. SKPK Taiping 93.04
9. KV Bintulu 100 6. VRI, KLUANG 100
10. Sek Sukan Malaysia Pahang 100
11. IAB Cawangan Sarawak 97.92
12. Pejabat Audit Sekolah Kelantan 99.82
Nota :
• Secara keseluruhan markah yang diperolehi berdasarkan maklum balas auditi (PTJ) adalah antara 93.04% hingga 100%
• Keperluan pengesahan bagi pelarasan markah memenuhi aspek semak dan imbang . UAD KPKM telah ambil inisiatif pelarasan markah
dalam kajian rintis ini.
47
 MANFAAT SISTEM

Sistem komprehensif dengan maklumat PTJ, mudah diakses

dan menjimatkan masa, tenaga dan kos

Set soalan mudah dikunci masuk ke dalam sistem dan

disemak semula.

PTJ dapat mengenalpasti kriteria semakan pengurusan kewangan

dan menambah baik proses kerja .

Membantu juruaudit membuat analisis awal terhadap maklumbalas

PTJ sebelum pengauditan pengesahan dibuat.

48
 CABARAN/KEKURANGAN
Tiada fleksibiliti bagi kunci masuk soalan dan muat naik dokumen ke dalam sistem
01 (Terhad kepada 3 baris sub kriteria).

Kebolehan sistem untuk menerima serta menganalisis soalan dan maklum balas (dari
02 segi volume yang tinggi) tidak dapat dipastikan kerana PTJ terlibat dengan kajian
rintis hanya 12 PTJ KPM dan 6 PTJ KPKM.

Format pelaporan dan markah mengikut kawalan pengurusan kewangan tidak

03 disediakan.

04 Tiada data privasi di antara kementerian/jabatan.

Sistem/soalan kurang difahami oleh PTJ menyebabkan soalan tidak dijawab dengan
05 tepat.
Fungsi notifikasi kepada responden tidak dapat dipastikan kerana menggunakan
06 server latihan.

07 Tempoh muat naik dokumen sokongan mengambil masa yang lama.

49
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

Set soalan yang boleh dimuat-turun tanpa perlu log-in .

Notifikasi secara emel untuk pemakluman penyedia & penyemak yang lebih flexible

Fungsi pelaporan dan markah yang lebih komprehensif

Data privasi yang lebih selamat dan terjamin

Penyediaan set soalan yang seragam oleh BKSK

50
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN

Sistem yang lebih mudah difahami, boleh diubahsuai dan menjimatkan masa.

Simpanan data yang lebih besar dan selamat.

Mewujudkan pilihan Tidak Berkaitan (TB) bagi semua soalan

Mewujudkan kemudahan muat naik dokumen mengikut bulan

51
 KEBOLEHLAKSANAAN

CAPAIAN LIPUTAN

• Capaian yang lancar dan tiada • Kesemua PTJ seluruh negara

gangguan walaupun dalam boleh mengakses sistem
server training.
• Membantu PTJ yang tidak
• Sistem berupaya memuatkan pernah atau lama tidak diaudit
soalan-soalan yang banyak memperkemaskan pengurusan
mengikut keperluan Kementerian kewangan.
52
UAD,KPKM telah menyediakan senarai
semak bagi kegunaan Juruaudit semasa
melaksanakan auditan pengesahan.
Kawalan Pengurusan
Kawalan Bajet
Senarai semak yang disediakan didasarkan
daripada kertas kerja dan senarai semak yang Kawalan Terimaan
digunakan untuk pengauditan pengurusan
kewangan dan senarai semak untuk auditan Kawalan Perolehan
pengurusan aset hidup yang disediakan oleh Kawalan Belanja
UAD KPKM berdasarkan peraturan yang sedang
berkuatkuasa. Kawalan Amanah
Kawalan Aset dan Stor
Semasa audit pengesahan, Juruaudit Kawalan Kenderaan
diminta untuk menggunakan senarai semak
yang disediakan supaya lebih terarah dan
menyeluruh.

53
 PEMBENTANGAN KAJIAN RINTIS
PENILAIAN KENDIRI AUDIT BAGI
PENGURUSAN KEWANGAN
MENGGUNAKAN MODUL SELF
ASSESSMENT AUDIT (SAA) DI SISTEM
iAREF
BAHAGIAN AUDIT DALAM
SUK SELANGOR
&
UNIT AUDIT DALAM
SUK PAHANG

54
 PEMBENTANGAN OLEH
KETUA AUDIT DALAM
PEJABAT SETIAUSAHA KERAJAAN
NEGERI SELANGOR

ANUWAR BIN ASMUNI

55
 LATAR BELAKANG
▪ Mewujudkan satu sistem bersepadu yang boleh digunakan oleh BAH. JANM , PP dan PTJ
dalam melaksanakan Penilaian Kendiri (SAA), Pengauditan, Naziran, Maklum balas dan
Pelaporan.
▪ Auditi bagi Kajian Rintis Kebolehlaksanaan Perkongsian Strategik Modul Self – Assessment
Audit Dalam Sistem iAREF adalah :
BAHAGIAN AUDIT DALAM (BAD) UNIT AUDIT DALAM (UAD)
SUK SELANGOR SUK PAHANG
1. Bahagian Kewangan, Pejabat Setiausaha Kerajaan 1. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Negeri Pahang
Negeri Selangor
2. Perbendaharaan Negeri Selangor 2. Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri Pahang
3. Jabatan Pertanian Negeri Selangor 3. Pejabat Daerah dan Tanah Kuantan
4. Pejabat Tanah dan Galian Negeri Selangor 4. Pejabat Daerah dan Tanah Temerloh
5. Pejabat Daerah / Tanah Klang 5. Jabatan Kerja Raya Negeri Pahang
6. Jabatan Perkhidmatan Veterinar Negeri Selangor 6. Jabatan Pertanian Negeri Pahang

56
 SKOP & METODOLOGI
▪ Pelaksanaan bagi Kajian Rintis Kebolehlaksanaan Perkongsian Strategik Modul Self –
Assessment Audit Dalam Sistem iAREF adalah :
PERKARA BAD SUK SELANGOR UAD SUK PAHANG
Tarikh Bengkel 9 Mac 2023 (Khamis) 16 Mac 2023 (Khamis)
6 Orang 6 Orang
Jumlah Peserta Bengkel
(2 setiap Auditi) (2 setiap Auditi)
Tempoh Penilaian Kendiri
13 – 21 Mac 2023 20 – 24 Mac 2023
(SAA)
Skop Penilaian Januari 2022 hingga
Januari - Disember 2022
Pengurusan Kewangan Februari 2023

57
DAPATAN KAJIAN

58
MAKLUM BALAS AUDITI BAGI KAJIAN RINTIS PENILAIAN KENDIRI AUDIT BAGI PENGURUSAN KEWANGAN
MENGGUNAKAN MODUL SELF ASSESSMENT AUDIT (SAA) DI SISTEM iAREF

Maklumbalas Auditi Pengalaman Menggunakan Sistem iAREF

Tidak Pernah
Guna Sistem
UAD SUK BAD SUK iAREF, 9,
Pernah
Pahang Selangor 38%
Menggunakan
50% 50% Sistem iAREF, 15,
62%

UAD SUK Pahang BAD SUK Selangor

JANUARI TAHUN 2022–
Pernah Menggunakan Sistem iAREF
Tidak Pernah Guna Sistem iAREF
FEBRUARI 2023

59
 PEMARKAHAN AUDITI BAGI KAJIAN RINTIS PENILAIAN KENDIRI AUDIT BAGI PENGURUSAN KEWANGAN
MENGGUNAKAN MODUL SELF ASSESSMENT AUDIT (SAA) DI SISTEM iAREF
BAHAGIAN AUDIT DALAM (BAD)
PEMARKAHAN PENILAIAN KENDIRI (%)
SUK SELANGOR
1. Bahagian Kewangan, Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor 99.10
2. Perbendaharaan Negeri Selangor 99.27
3. Jabatan Pertanian Negeri Selangor 99.05
4. Pejabat Tanah dan Galian Negeri Selangor 97.80
5. Pejabat Daerah / Tanah Klang 91.77
6. Jabatan Perkhidmatan Veterinar Negeri Selangor 92.29

UNIT AUDIT DALAM (UAD) SUK PAHANG PEMARKAHAN PENILAIAN KENDIRI (%)
1. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Negeri Pahang 100
2. Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri Pahang 98.18
JANUARI TAHUN 2022–
3. Pejabat Daerah dan Tanah Kuantan FEBRUARI 2023 100
4. Pejabat Daerah dan Tanah Temerloh 99.06
5. Jabatan Kerja Raya Negeri Pahang 99.42
6. Jabatan Pertanian Negeri Pahang 100

60
 MAKLUM BALAS AUDITI BAGI KAJIAN RINTIS PENILAIAN KENDIRI AUDIT BAGI PENGURUSAN KEWANGAN
MENGGUNAKAN MODUL SELF ASSESSMENT AUDIT (SAA) DI SISTEM iAREF

MASALAH MENGGUNAKAN SISTEM iAREF

YA (9/24) • Auditi Pengesah kuiri tapi tidak diterima Auditi Penyedia (SELANGOR dan PAHANG)
• Dokumen yang telah dimuatnaik tidak boleh dipadam . Hanya boleh diganti sahaja. (SELANGOR)
• Apabila pengesah kuiri, penyedia tidak boleh betulkan kuiri (PAHANG)
• Kurang pemahaman (PAHANG)
• Ambil masa untuk upload dokumen kerana perlu scan dahulu. (PAHANG)
• Tidak boleh upload dokumen bagi soalan-soalan yang dikuiri. (SELANGOR)
• Sistem tidak menjelaskan secara terperinci keperluan dokumen untuk memuat naik. (SELANGOR)
[Mandatori Field]
• Sistem juga kurang mesra apabila soalan-soalan yang kemukakan adalah berbentuk linear tidak di bahagikan
(segmen) kepada bahagian-bahagian berbeza memandangkan tanggungjawab terhadap sesuatu perkara
adalah di bawah individu/unit berbeza walaupun di bawah PTJ yang sama. (SELANGOR)
• Fail yang boleh dimuatnaik hanya satu fail dan tidak boleh diasingkan mengikut tajuk atau bulan. Sukar
untuk muatnaik jika melibatkan bahagian yang berbeza (SELANGOR)JANUARI TAHUN 2022–
• Saiz fail yang boleh dimuatnaik maksimum 20 MB sahaja sedangkan FEBRUARI 2023 pengauditan melibatkan
tempoh
tempoh setahun (SELANGOR)
TIDAK
Tiada Masalah
(15/24)

61
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN BAGI SISTEM iAREF

Butang muatnaik dokumen diletakkan fungsi untuk 2 @ lebih tidak terhad kepada 1 fail sahaja untuk
memudahkan jika ada sampel berbeza.

Sila tambah ruangan medan catatan untuk jawapan “TIDAK

BERKENAAN (TB)” kerana ada sesetengah soalan jabatan tidak
terlibat. Auditi tidak boleh pilih jawapan ‘tidak’ kerana akan
menjejaskan permarkahan. Oleh itu jabatan boleh memilih
jawapan ‘tidak berkenaan’ dan boleh nyatakan justifikasi
‘kenapa’ di ruangan medan catatan.

CADANGAN
Memastikan dokumen yang telah dimuat naik boleh PENAMBAHBAIKAN
dipadamkan sekiranya terdapat kesalahan dalam
mengemukakan maklumat. Sediakan butang delete untuk
dokumen sokongan .

Memastikan fail yang boleh dimuat naik tidak terhad kepada

1 fail sahaja.

Tambah had muatan fail yang boleh dimuat naik bagi membolehkan
dokumen yang lengkap dapat dikemukakan.
[20 mb sahaja] 62
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN BAGI SISTEM iAREF

Tempoh masa menjawab sehingga 30 hari bagi tujuan

penyelarasan maklum balas.

Catatan perincian kuiri pada dashboard bagi

memudahkan semakan dan tindakan pembetulan.

Bilangan soalan yang belum dijawab dipaparkan

CADANGAN
pada setiap skrin soalan dan dashboard. PENAMBAHBAIKAN

Soalan perlu dikemaskini berdasarkan pekeliling dan

peraturan semasa yang berkuatkuasa.

Tandakan * pada muatnaik dokumen sokongan (wajib isi) bagi

memastikan jawapan selaras dengan tindakan yang
dilaksanakan oleh jabatan
63
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN BAGI SISTEM iAREF

Tempoh penilaian mulai Januari - Disember sahaja

(1 tahun kewangan)

Membenarkan penghantaran kepada pengesah

secara berperingkat mengikut tajuk/bab

Menambah lagi peranan (ID Peranan)

CADANGAN
PENAMBAHBAIKAN
Soalan-soalan yang dikemukakan perlu
dibahagikan (segmen) kepada bahagian-
bahagian berbeza memandangkan
tanggungjawab terhadap sesuatu perkara adalah
di bawah individu/unit berbeza walaupun di
bawah PTJ yang sama.

Wujudkan Sub Indikator bagi penyediaan soalan

(3 level)
64
 CADANGAN PENAMBAHBAIKAN BAGI SISTEM iAREF

Penambahbaikan bagi skrol melintang yang lebar bagi

melihat butiran auditi yang perlu disemak di Menu Self –
Assessment (SAA).

Menambahbaik paparan Tajuk yang panjang di

Laporan yang dijana (dipaparkan sekerat sahaja).

Markah yang dipaparkan di Laporan adalah

secara keseluruhan. Tidak boleh melihat CADANGAN
markah bagi setiap skop bagi memudahkan PENAMBAHBAIKAN
auditor mengenalpasti risiko audit.

Memaparkan nota atau catatan bagi Jawapan

yang disertakan dokumen sokongan di Laporan
(Memudahkan Auditor).

Mewujudkan link peraturan / arahan yang berkaitan

dengan soalan untuk rujukan.
65
PENDAPAT AUDITI MENGENAI SISTEM iAREF
1.
Ianya bagus untuk membantu
7. jabatan untuk menyemak
Satu sistem yang baik untuk 1 semula proses kerja.
mengukur prestasi jabatan
7 2 2.
User Friendly, Bagus, Laju,
6. PENDAPAT Sistematik, Terbaik dan boleh
Sistem Audit Kendiri yang bagus digunakan. Menjimatkan masa,
untuk menilai tahap kepatuhan
AUDITI tenaga dan wang.
pekeliling dan prosedur yang 6 MENGENAI 3 3.
berkuatkuasa.
SISTEM iAREF Boleh digunakan untuk
5. pengauditan awalan sebelum
audit secara fizikal dijalankan.
Boleh ditambahkan baik dengan
5 4
memastikan sistem lebih mesra 4.
pengguna “User Friendly” jika Sistem yang memudahkan Jabatan
sistem SAA ini perlu digunakan menghantar maklumbalas
secara rasmi nanti. pengauditan dengan teratur dan ia
mudah disemak.

66
 RUMUSAN DAN HALA TUJU BAGI SISTEM iAREF

Membantu meningkatkan
Memudahkan semua PTJ untuk komitmen dan kawalan
menjawab Penilaian Kendiri dalaman Jabatan/Agensi
secara sistematik dalam melaksanakan tugasan
. harian berkaitan kewangan.
Penilaian Kendiri dijawab dalam
masa yang ditetapkan Memberikan panduan kepada
Unit Audit Dalam di Agensi
Kerajaan Negeri dalam
Mengurangkan penghantaran
melaksanakan pengauditan
dokumen secara fizikal.
.

Memudahkan tugas dan Secara tidak langsung,

tanggungjawab yang Jabatan/Agensi sentiasa
dilaksanakan oleh Juruaudit menyedari pemantauan dan
dan Penolong Juruaudit seliaan serta kehadiran
semasa pengauditan Bahagian Audit Dalam SUK
dilaksanakan.
67
6. Taklimat Arahan Perbendaharaan
(Pindaan 2023)

68
TUJUAN Kementerian Kewangan

Arahan Perbendaharaan (Pindaan 2023)

Semakan semula Arahan Perbendaharaan ini telah dibuat secara

kolektif melalui penglibatan pelbagai pihak berkepentingan bagi
memastikan tata kelola dan pelaksanaan pengurusan kewangan
Kerajaan adalah teratur dan lancar seiring dengan dasar dan
perkembangan semasa seperti pendigitalan sektor awam dan
penetapan akauntabiliti pegawai awam.

69
LATAR BELAKANG Kementerian Kewangan

KEPERLUAN SEMAKAN SEMULA ARAHAN

PERBENDAHARAAN

SEIRING PERKEMBANGAN SEMASA & AKAUNTABILITI PELAKSANA YANG LEBIH

01 DASAR TERKINI 02 JELAS
Dokumen AP (Pindaan 2008) perlu ditambah Kebertanggungjawaban pegawai awam di
baik seiring dengan keperluan semasa setiap peringkat serta mekanisme semak
pengurusan kewangan & perakaunan dan imbang perlu lebih jelas

LEBIH FLEKSIBEL / TIDAK RIGID PENDIGITALAN

03 Peraturan disesuaikan bagi memudahkan 04 Dasar pendigitalan sektor awam dan
tindakan dan keputusan segera dibuat. RMKe-12 ke arah persekitaran elektronik

70
 PENAMBAHBAIKAN Kementerian Kewangan

ISU SEIRING PERKEMBANGAN SEMASA & DASAR

TERKINI
1
Dokumen AP (Pindaan 2008) perlu ditambah baik ❑ AP Baru
seiring dengan keperluan semasa pengurusan
kewangan & perakaunan

AP116 Simpanan AP135(b) Simpanan Anak

AP 78 Kemasukan AP 80(c) Semakan AP 87 Had Pulang
Stok Cek Kunci Ganti
Terimaan ke Akaun Bank Resit Balik Hasil
(di bilik kebal / kabinet (di tempat selamat & diakses
(had kemasukan) (sekali sebulan) (Had hasil)
berpalang) segera)

AP138 Kewajipan AP149A & 149B AP150 Pelupusan Rekod Kewangan (tempoh
Akauntan Negara – pelupusan cetak 3 thn & digital 7 thn & proses AP229A Perolehan
Penyelenggaran Akaun
(perincian seiring dgn keadaan pelupusan kelulusan terlebih dahulu drp JANM & JAN Barangan Import
semasa)
Hasil dan Belanja sebelum ke Arkib)

AP304(a) Laporan Ketua AP308(b) Pemeriksaan BAB B.IV Pengurusan BAB B.V
Audit Negara (seiring dgn Mengejut (merekod di Aset Awam Perakaunan Pengurusan
keadaan semasa) Buku AP 309) (AP300A-300D)* (AP 300E-300G)*
71
PENAMBAHBAIKAN Kementerian Kewangan

AKAUNTABILITI PELAKSANA YANG LEBIH JELAS

ISU
2 Peraturan disesuaikan bagi memudahkan tindakan dan
❑ AP Baru
keputusan segera dibuat.

Kuasa Am/Khusus Tanggungjawab Tanggungjawab

Tanggungjawab Pegawai Pengawal
Perbendaharaan Pegawai Perakaunan Pegawai Awam

AP10 : Fungsi kawal selia dalaman

AP300A & 300B: AP300D: Aset
AP53B: Pegawai Pengawal selaku Pegawai AP167.3
Pengurusan Aset
Perakaunan (obligasi
Awam antarabangsa)
AP167.1A (obligasi antarabangsa) 167.3A
AP300F:
AP 167.1B (dokumentasi lengkap) Perolehan (dokumentasi
AP166.1A & 166.2: Perakaunan
lengkap):
Perolehan Pengurusan Perolehan
AP300C: Aset
AP300E: Perakaunan Pengurusan

72
 PENAMBAHBAIKAN Kementerian Kewangan

ISU LEBIH FLEKSIBEL / TIDAK RIGID ▀ Diperincikan dalam PP

3 Kesukaran untuk disesuaikan dalam situasi yang
▀ No AP disusun semula
memerlukan keputusan segera
▀ AP Baru

AP 170 AP 173.1 AP 176

AP 175 AP 176.2
Tatacara AP 171 AP 172 Pembelian Kontrak
Deposit Tender Bon Pelaksanaan
Perolehan Tender Publisiti Tender 173.2 Darurat Perolehan
AP 169B AP 169F
Bekalan AP169A AP 169D

AP 177.1 AP 180.2 AP 182.1(a)(ii) AP 185.1 AP 185.2

AP 180.1 AP 181
Tatacara Bayaran Kerja Selain Rujukan kpd Perkhidmatan Perkhidmatan
Kerja Requisition Kerja
AP 190C Requisition Jabatan Teknik Perunding Bukan Perunding

AP 190 AP 192 AP 193

AP 187 AP 197 AP 200.1-200.2
Perolehan Pelantikan Tanggungjawab AP 198
Pihak Berkuasa Tender/Sebut T/T Kontrak & Bon
Perkhidmatan Lembaga Lembaga SST
Melantik harga AP 169E-F
Bukan Perunding Perolehan Perolehan
AP 201 AP 202 - 203 AP 229-236
AP 200.3 Wang AP 200.5 Tempoh AP 205 Dokumen
Pelanjutan Tempoh Arahan Perubahan Perolehan Barang
Tahanan Tanggungan Kecacatan Kontrak
Kontrak Kerja Import
AP 184A AP 184C AP 169H - I
AP 178C & 190D AP 184D-F AP229A
73
 PENAMBAHBAIKAN Kementerian Kewangan

ISU PENDIGITALAN ❑ Tatacara kewangan dan perakaunan diperincikan dalam

4 Dasar pendigitalan sektor awam dan RMKe-12 ke peraturan semasa yang berkaitan
arah persekitaran elektronik
❑ Penggunaan Dokumen Digital Dalam Pengauditan &
Prosiding Mahkamah

AP 63 Kawalan ke atas AP 67 Daftar AP 71 (c) (ii) Daftar AP 79 Penyediaan

AP 60 (iv) Resit
Resit Rasmi Borang Hasil Terimaan Melalui Mel Penyata Pemungut
Rasmi (dikecualikan jika (dikecualikan dalam (dikecualikan dalam
(sistem elektronik
(bukti pembayaran
mengikut peraturan borang dijana oleh persekitaran elektronik persekitaran elektronik
elektronik)
semasa) sistem) sepenuhnya) sepenuhnya)

AP 95 (a) Buku Vot AP 99 Baucar Hendaklah AP 113 Pengendalian AP 118(e) Cek Dan Pindahan
Elektronik Disokong Dengan Dokumen Panjar Dana Elektronik Terbatal
(dikecualikan dalam persekitaran Sokongan Yang Lengkap (dokumen sokongan (akaun deposit pindaan dana
elektronik sepenuhnya) (dokumen sokongan elektronik) elektronik) elektronik terbatal)

AP 147 Pindaan Atau Pemadaman Dalam Buku

AP 143 Buku-buku Akaun Utama
(semakan dalam persekitaran elektronik
mengikut peraturan semasa)
AP 145 Akaun Perbendaharaan Kecil
(penyelenggaraan akaun dalam persekitaran
Tunai, Baucar Atau Dokumen Kewangan Yang Lain
(tatacara dalam persekitaran elektronik mengikut peraturan
elektronik mengikut peraturan semasa)
semasa)

74
PINDAAN MATAN MENGIKUT BAB Kementerian Kewangan

ARAHAN PERBENDAHARAAN (PINDAAN 2023)

MENGAWAL TERIMAAN,
TATACARA KEWANGAN BAYARAN & MENYIMPAN PERAKAUNAN
WANG AWAM

4 BAB B.II
1 TAKRIFAN 2 BAB A 3 BAB B. I
•14 Takrifan baru •Pindaan Matan = 3 •Pindaan Matan = 12 •Pindaan Matan = 6

Antara pindaan: •AP Baru = 1 •AP Baru = 2

•AP 10, 33, 52
Antara pindaan: Antara pindaan:
•AP 53B, 60, 78, 80c, 87, •AP138, 141, 143(b), 146,
99(a), 101, 113, 116, 149A, 149B, 150(b),
119(c), 125(a), 126, 135 150(c)
(a)

75
PINDAAN MATAN MENGIKUT BAB Kementerian Kewangan

ARAHAN PERBENDAHARAAN (PINDAAN 2023)

TATACARA PENGURUSAN TATACARA PERAKAUNAN AUDIT, KEHILANGAN DAN

TATACARA PEROLEHAN
ASET AWAM PENGURUSAN TATACARA HAPUS KIRA

5 BAB B.III 6 BAB B.IV 7 BAB B.V 8 BAB C

•Pindaan Matan = 21 •AP Baru = 4 •AP Baru = 3 •Pindaan Matan = 3

•AP Baru = 5 •300A-D •300E-G Antara pindaan:

•AP304(a), 306, 308(b)
Antara pindaan:
•AP166.A, 166.2, 167.1A,
167.1B, 167.3, 167.3A,
169, 170.1, 180.1, 180.2,
182.1, 184, 187, 190, 192,
200, 201-206, 229, 229A,
287, 295
Nota: AP berwarna biru adalah AP Baru 76
7. Hal – Hal Lain

77
“

78