А.

ОСНОВНИ ИНФОРМАЦИИ ЗА ПРЕДЛОГ УЧИЛИШНА РАЗМЕНА

1. НАСЛОВ (НА ПРЕДЛОГ УЧИЛИШНАТА РАЗМЕНА)
КРЕИРАЈ, РЕЦИКЛИРАЈ, МОДЕЛИРАЈ
2. ЛОКАЦИЈА НА ПРВОТО УЧИЛИШТЕ (ГРАД/СЕЛО) КАДЕ ШТО ЌЕ СЕ ОДРЖИ ПРВАТА РАЗМЕНА
„ТЕХНИЧКА ШКОЛА ВЛАСОТИНЦЕ“- ВЛАСОТИНЦЕ, Р. СРБИЈА
2. ЛОКАЦИЈА НА ВТОРОТО УЧИЛИШТЕ (ГРАД/СЕЛО) КАДЕ ШТО ЌЕ СЕ ОДРЖИ ВТОРАТА
РАЗМЕНА
„ССОУ КОЛЕ НЕДЕЛКОВСКИ“, ВЕЛЕС, Р.МАКЕДОНИЈА
Б. ВАШАТА ИДЕЈА ЗА УЧИЛИШНАТА РАЗМЕНА
Tehnička škola iz Vlasotinca implementira dualno obrazovanje već dugi niz godina i osposobljava
učenike za rad na polju građevinarstva, mašinstva, ekonomije i elektrotehnike. Učenici su već u
školskim radionicama izrađivali različite predmete za potrebe škole i grada i to je bila svojevrsna
praksa za njih, a promocija za školu ii njene struke.

Iz potrebe da se znanja i veštine učenika stave u jedan širi kontekst lokalne zajednice kao i iz potrebe
da se podigne svest o očuvanju životne sredine kod svih nas, a naročito kod mladih, nastala je ideja o
proizvodnji predmeta od recikliranog materijala koji su potrebni našoj školi, gradu i okolini, a koji će
dalje doprinositi da naše okruženje bude čistije i lepše. Radi se o izradi kontejnera za prikupljanje
plastičnog otpada, saksijama i žardinjerama za cveće od materijala koji već postoji u školi i koji je
moguće reciklirati.

Ono što ovu razmenu čini posebnom je način njenog ostvarivanja, a to je odsedanje učenika u
porodicama domaćina, kao jedan od najefikasnijih načina interkulturalne interakcije.

1. Со преработка на користени материјли се намалува потрошувачката на нови суровини, се

намалува користењето на енергија, и многу важен момент кој произлегува од овој процес е
намалувањето на емисијата на штетни гасови кои влијаат на загадувањето на околината.
Речиси половина од отпадот што се создава, како стакло, метал, дрво, пластика, хартија,
електроника, може да биде рециклиран и повторно употребен за изработка на предмети
кои ќе бидат употребени за општокорисни добра.
Кај учениците и професорите од нашето училиште се роди идеја за рециклирање на старите
отпадни материјали и изработка на нови елементи од нив, кои ќе бидат користени не само
во нашето училиште, но, и на повеќе локации во градот.
Имено, од старите и неупотребливи(оштетени) клупи и столчиња кои се изработени од дрво
и метал, планирано е да бидат изработени повеќе полици за книги кои би се поставиле на
повеќе места во училиштето и во локалните заедници(како полици за подвижни
библиотеки) каде што има потреба од истите.
Со цел, подигнување на личната свест за екологија и незагадување на животната средина,
планирано е да бидат изработени и канти за отпад, од стар неупотреблив лим, кој е
соодветен за нивна изработка.
Бидејќи стариот лим го имаме во поголемо количество, од него е предвидено да се
изработат и пепелотресници, кои би се поставиле не само во училиштето, но, и на повеќе
локации во градот, каде има потреба од истите, се со цел да се подигне еколошката свест на
граѓаните.
Со цел разубавување на општините , планирано е да се изработат и жардињери за цвеќе од
метал/лим, кои би се поставиле на повеќе локации во градот. Идејата е да се изработат во
различни форми кои би биле интересни како за повозрасните, но, и за помладите.
Секојдневно сме сведоци на девијантно однесување на луѓето низ парковите, туристичко-
излетничките места, каде што наидуваме на демолирани клупи, настрешници, летниковци.
Идеја на нашето училиште, е исто така да се вклучиме и во репарација на тие елементи, кои
може да се реобноват со матаријали кои се рециклираат, а воедно да допринесеме и за
општествено-корисната работа на нашиот град.
2. ОПИШЕТЕ ГИ ВАШИТЕ ПЛАНОВИ ЗА СЕКОЈА РАЗМЕНА, ВКЛУЧУВАЈЌИ ГИ И ЛОКАЦИИТЕ ШТО
ПЛАНИРАТЕ ДА БИДАТ ВМЕТНАТИ И ВРЕМЕНСКАТА РАМКА
ПРВА ПОСЕТА (ОНИ)

1. Međusobno upoznavanje učenika, razbijanje leda i izgradnja tima kroz radionice, igre i
različite aktivnosti.

2. Početak izrade kontejnera za ubacivanje čepova od plastične ambalaže kroz akciju „Srcem do
čistije planete“ i poseta zanatskoj radnji za izradu metalnih konstrukcija Prohrom .

3. Upoznavanje gostiju sa običajima i tradicijom tokom slave u našem kraju kao i sa lokalnim
dijalektom.

Drugi dan:

Celodnevni obilazak Niša:

1. Vinarija Malča (obilazak vinarije i predstavljanje tradicije našeg kraja- proizvodnje vina).

2. Kuća starih zanata (predstavljanje tradicije starih zanata našeg kraja).

3. Ćele kula- Skull Tower (predstavljanje jedinstvene građevine u svetu, spomenika kulture od
izuzetnog značaja za Republiku Srbiju).

4. Medijana (obilazak arheološkog parka iz vremena vladavine cara Konstantina- kraj 3. i

početak 4. veka).

Treći dan:

1. Obilazak Tehničke škole i njenih radionica, prezentacija struka i dualnih zanimanja.

2. Prezentacija na temu očuvanja životne sredine.

3. Radionica „Srcem do čistije planete“( učenici uz pomoć nastavnika stručne prakse u

mašinstvu izrađuju kontejner u obliku srca za ubacivanje čepova od plastičnih flaša, koji će biti
postavljen u gradu).

4. Turistički obilazak Vlasotinca: poseta crkvi, Starom groblju, Galeriji kulturnog centra, Muzeju,
Biblioteci.

5. Radionica-kviz „Šta su gosti saznali o Vlasotincu“ i projekcija filma na lokalnom dijalektu pod
naslovom „Vlasotinačko vino leči sve“, koji su snimili učenici Tehničke škole.

Četvrti dan:

1. Poseta Vlasinskom jezeru:

Učenici i roditelji domaćini sa gostima provode dan na jezeru (porodični dan), plovidba
jezerom.

2. Karaoke žurka- prilika za druženje, opuštanje u javnom nastupu, pokazivanje ličnih talenata,
izvođenje srpskih i makedonskih pesama.
Peti dan:

1. Ekološka radionica, postavljanje kontejnera za čepove u obliku srca u gradu, ispisivanje

ekoloških poruke na srpskom i makedonskom.

2. Poseta gradonačelniku Vlasotinca.

3. Etno turizam (poseta etno selu Sunčev breg u selu Velika Grabovnica

ВТОРА ПОСЕТА
- Организирање на заедничка посета на фабриката Брако, Ковачка работилница Хамер,
Џаневски монтажа со цел запознавање со процесот на функционирање на погони за
машинство и заварување кое е потребно за реализација на ученичките изработки
- Заедничка Изработка на полици за книги, пепелотресници, жардињери за цвеќе, поправка
на демолирани клупи, настрешници, летниковци во машинските работилници на двете
училишта

- Посета кај градоначалникот и локалната самоуправа и презентација на активностите кои

беа спроведени за реализирање на металните производи
-Заедничко поставување на изработените производи и нивна презентација пред
населението во општините (поставување на плоча со логото на RYCO и училиштата на
локациите )

- Запознај го Велес: Посета на археолошкиот локалитет Стоби, винаријата Стоби, спомен

куќите на Кочо Рацин, Касапови, Васил Главинов, Манастирот Свети Ѓорѓија - првото
училиште во Велес, посета на Паркот на срцата на Езерото Младост со цел запознавање на
културно – историските споменици на градот Велес и неговата околина
3. ОПИШЕТЕ ГИ СЛЕДНИТЕ АКТИВНОСТИ ШТО УЧИЛИШТАТА ЌЕ ГИ ОРГАНИЗИРААТ ВО
ЛОКАЛНАТА ЗАЕДНИЦА ПО РЕАЛИЗАЦИЈАТА НА РАЗМЕНАТА
Nakon realizacije projekta, pravljenja i postavljanja kontejnera za sakupljanje čepova od plastične
ambalaže, žardinjera i saksija za cveće, učenici Tehničke škole će na časovima prakse nastaviti
proizvodnju istih i njihovo postavljanje u gradu i okolini. Postavljanje ovih predmeta će biti praćeno
prezentacijama o očuvanju životne sredine, prigodnim akcijama, deljenjem letaka o značaju očuvanja
životne sredine u organizaciji Učeničkog parlamenta Tehničke škole i ekološke sekcije.

- Поставување на изработените полици за книги во училиштата;

- Поставување на изработените канти за отпад, пепелотресници и жардинери за цвеќе низ
градот и блиските населени места особено на места каде степенот на јавна чистота е на
најниско ниво
-Презентација на изработките на саем на техника и наука кои се организираат во двете
држави
-Одржување на презентација на проектот и значењето на рециклирањето пред учениците од
основните училишта на Денот на Планетата Земја
4. ОПИШЕТЕ ЈА ВАШАТА ЛОКАЛНА ЗАЕДНИЦА (ЕТНИЧКИ/РЕЛИГИОЗЕН СОСТАВ, СОЦИО-
ЕКОНОМСКО ПОТЕКЛО, МОЖНОСТИ ЗА МЛАДИТЕ ЛУЃЕ ИЛИ ПРЕДИЗВИЦИТЕ СО КОИ СЕ
СРЕЌАВААТ). КОИ СЕ ПОТРЕБИТЕ НА МЛАДИТЕ ЛУЃЕ ВО ВАШАТА ЗАЕДНИЦА? КАКО ОВАА
ПРЕДЛОГ РАЗМЕНА ЌЕ СЕ СПРАВИ СО ГОРЕНАВЕДЕНИТЕ ТЕМИ И ВЛИЈАНИЕТО ВРЗ НИВ ВО
ВАШАТА ЛОКАЛНА ЗАЕДНИЦА? Vlasotince je mala opština od 30 000 stanovnika, dok sam grad ima
oko 15 000. Od toga većinski deo 97,54% čine Srbi pravoslavne hrišćanske veroispovesti. Nalazi se na
jugu Srbije i smatra se siromašnim delom zemlje. Stanovnici grada rade u brojnim fabrikama ili
sopstvenim firmama, dok se ruralno stanovništvo bavi poljoprivredom. Mladi ljudi nemaju prilike da
putuju i obogate svoja interkulturalna iskustva zbog nedostatka novca i prilika i imaju osećaj niže
vrednosti, jer žive u maloj i siromašnoj sredini. Takođe imaju nisku svest o očuvanju životne sredine,
pa je sredina u kojoj žive veoma zagađena.

Kroz praksu dualnog obrazovanja oni su u školi stekli stručne kompetencije koje im omogućavaju
samostalnu proizvodnju predmeta od različitih materijala, ova razmena bi im pomogla da poboljšaju
svoje stručne kompetencije, da steknu samopouzdanje kao i da dobiju nove ideje za pokretanje
sopstvenog biznisa, koji bi im omogućio ostanak u rodnom gradu čime bi se smanjio broj mladih koji
napušta ovu sredinu.

Ovaj projekat bi im takođe omogućio upoznavanje sa mladima iz druge zemlje, iz multietničke

sredine, sa njihovim načinom života i školovanja, sa izazovima sa kojima se susreću, unapredili bi
svoje socijalne veštine i stekli dodatno samopouzdanje.

Нашето училиште е најголемо и најбројно не само во општина Велес туку и во Вардарскиот

плански регион кој опфаќа осум општини . Во проектот ќе бидат вклучени ученици од сите
етнички заедници од машинската струка , ученици со различно социо-економски потекло,
родовата застапенот ќе биде еднаква.
Заради тешката социо-економска состојба во која се наоѓаме, овој проект ќе биде одлична
идеја и поттик да по завршувањето на образованието, дел од учесниците кои не планираат
да го продолжат своето образование да започнат да се занимаваат со сопствен бизнис кој ќе
им овозможи егистенција и нема да ја напуштат државата, туку ќе останат да работат и
придонесуваат во развојот на економијата на локалната заедница.
5. ОПИШТЕ КАКО УЧЕНИЦИТЕ ЌЕ БИДАТ ВКЛУЧЕНИ ВО ДИЗАЈНИРАЊЕТО И
ИМПЛЕМЕНТАЦИЈАТА НА ОВИЕ УЧИЛИШНИ РАЗМЕНИ.
Učenici Tehničke škole su na časovima praktične nastave u školskim radionicama već izradjivali
različite predmete za potrebe lokalne zajednice, a u svrhu promovisanja struka i same škole. To su
bili predmeti poput klupa za parkove, kanti za otpatke, žardinjere za cveće… Iz toga se rodila ideja za
proizvodnju istih tih predmeta od recikliranog materijala, a u svrhu promovisanja očuvanja životne
sredine.

Učenici su nosioci svih aktivnosti koje obavljaju uz pomoć svojih nastavnika- mentora, oni promovišu
projekat, postavljaju predmete na određena mesta u gradu i organizuju akciju promovisanja
očuvanja životne sredine
Првичната идеја за овој проект потекна од часовите по практична настава од самите
ученици. Наставниците само ќе им помогнат во остварувањето на идејата и ќе бидат
одржани неколку оn line средби за консултации со колегите од Власотинце .
По пристигнувањето во Велес учениците од двете училишта со своите ментори ќе ги посетат
производтсвените капацитети во фабриките и во малите занаетчиски работилници со цел да
согледаат на кој начин е организирано производството и изработката во голем и мал
прозводствен капацитет.
При самите размени во Велес и Власотинце во машинските работилници кои се во склоп на
двете училишта ќе се изработуваат производите од рециклиран материјал
Изработката на горенаведените предмети ќе биде взаемна и од учениците домаќини и
учениците гости.
По изработувањето на производите учениците и менторите истите ќе ги презентираат при
посетата на локалната самоуправа на промоција во присуство на Градоначалник,советници
и претседатели на месни иурабани заедници со цел зедничко утврдување на локациите
каде ќе бидат поставени производите.
Учениците од двете училишта кои се членови на ликовните секции на поставените
производи заеднички ќе ги декорираат (фарбаат)
Учениците од фотографските секции на двете училишта ќе ги документираат сите заеднички
активности и зедно ќе изработат краток филм кој ќе биде презентиран на завршните
манифестации организирани во Локалните самоуправи во Велес и Власотинце.
6. КОИ СЕ ПОТЕНЦИЈАЛНИТЕ УЧЕСНИЦИ КИ САКАТЕ ДА ГИ ЗБЛИЖИТЕ И ЗОШТО? ДАЛИ
РАЗМЕНТА ЌЕ ВКЛУЧУВА МАРГИНАЛИЗИРАНИ И НЕПРИВИЛЕГИРАНИ МЛАДИ?
Целни групи во овој проект ќе бидат ученици од сите етнички заедници, ученици со посебни
образовни потреби кои се редовно вклучени во воспитно-обрзовниот процес во нашето
училиште ,како и ученици со различни социјално – економски потекло. Ќе се вклучат и
ученици од градска и рурална средина без разлика на половата структура.
Идејата е подигнување на личната свест за хигиената, еколошката свест на граѓаните и
допринесување на општествено-корисната работа во двете општини.

Ciljna grupa razmene su učenici Tehničke škole, koji žive u maloj, zaostaloj i siromašnoj sredini,
mnogi od njih su iz okolnih sela i putuju do škole, među njima ima dece izuzetno slabog ekonomskog
položaja, kao i dece koja žive sa jednim roditeljem ili starateljima, kao i dece koja su u programu
inkluzije. Da bi rodna ravnopravnost bila ispoštovana biće ravnomeran broj dečaka i devojčica. Ono
što im je zajedničko jeste nedostatak mogućnosti da prošire svoje vidike putovanjem i upoznavanjem
svojih vršnjaka iz drugih zemalja, kao i da poboljšaju svoje stručne kompetencije i steknu nova znanja
na polju proizvodnje. Selekcija će biti izvršena anketiranjem učenika, a zatim njihovim
intervjuisanjem.

Ц. ВАШЕТО ПАРТНЕРСТВО
1. КАКО БЕШЕ РАЗВИЕНО ПАРТНЕРСТВОТО ПОМЕЃУ ДВЕТЕ УЧИЛИШТА
Нашите две училишта се веќе збратимени и имаме потпишано меморандум за соработка,
бидејќи станува збор за технички училишта. Имаме взаемни посети на двете училишта.
Запознати сме со каква техничка опременост располагаат двете училишта.
Partnerstvo između škola je uspostavljeno zbog obostranog interesovanja za dualno obrazovanje i
želje za razmenom iskustva na tom polju. Do sada je bilo nekoliko veoma korisnih poseta na nivou
menadžmenta škola i to na obostrano zadovoljstvo.

Razmena na nivou učenika bi bila od koristi za produbljivanje tog partnerstva, a učenici bi bili u
stanju da znanje stečeno na časovima stručne prakse primene u realnim okolnostima, da shvate da
to što rade može da biti korisno lokalnoj zajednici i da podigne svest o očuvanju životne sredine.

Posebna pogodnost je blizina partnerske škole, što povoljno utiče na troškove putovanja.

2 ДАЛИ ПАРТНЕРСТВОТО ЌЕ БИДЕ ДОЛГОТРАЈНО

Партнерството помеѓу двете училишта е планирано да биде долготрајно и да продолжи со
понатамошна соработка.

U planu je nastavak partnerstva na nivou škola što je potvrđeno potpisivanjem Memoranduma o

saradnji, kao i proširenje saradnje na nivou gradova što će biti započeto posetom gradonačelniku.
Наставничкиот совет на двете училишта има изгласано Меморандум за соработка и и има
изработено Годишна програма за меѓународна соработка со акционен план на активности
кои треба да бидат реализирани во текот на оваа учебна година.
Д. ИСХОДИ ОД УЧЕЊЕТО
ШТО СЕ НАДЕВАТЕ ДА НАУЧИТЕ/ПОСТИГНЕТЕ ОД ОВА ПАРТНЕРСТВО И КАКО ПЛАНИРАТЕ ДА ГО
КОРИСТИТЕ СТЕКНАТОТО ЗНАЕЊЕ И ДОСТИГНУВАЊА ЗА ДОБРОБИТ НА УЧЕНИЦИТЕ,
УЧИЛИШТАТА И ЛОКАЛНИТЕ ЗАЕДНИЦИ?

Škole već imaju dobru saradnju i razmenjuju mnoga iskustva na polju dualnog obrazovanja, razmena
bi doprinela produbljivanju te saradnje. Ovakvim razmenama škola postaje atraktivnija učenicima
željnim da svoja iskustva produbljuju na ovaj način i da deo stručne prakse obave u nekoj drugoj školi
i sredini.

Učenici će moći da poboljšaju svoje stručne kompetencije, da steknu samopouzdanje kao i da dobiju
nove ideje za pokretanje sopstvenog biznisa, koji bi im omogućio ostanak u rodnom gradu čime bi se
smanjio broj mladih koji napušta ovu sredinu.

Nastavnici koji učestvuju u razmeni bi unapredili svoje stručne kompetencije, umeće komunikacije,
sposobnost organizacije, saradnju sa učenicima.

Lokalna zajednica najpre dobija gotov proizvod kroz akciju pravljenja kontejnera za prikupljanje
plastičnih čepova, kao i podizanje svesti svojih građana o očuvanju životne sredine. Zatim mogućnost
uspostavljanja saradnje sa opštinom sa kojom do sada nije imala takav vid saradnje.

Со овој проект ќе се продлабочи соработката меѓу двете училишта, учениците и понатаму ќе

продолжат да изработуваат од горенаведените предмети за доброто на локалната
заедница, но и ќе научат да ракуваат со машини со кои во моментот не располага одредено
училиште.
Развивањето на меѓусебната доверба но и стекнувањето на одредени вештини ќе бидат од
долотрајно значење на сите инволвирани ученици.Планирано е покрај ученици од
машинската струка кои покрај стекнатите вештини за работа на машини ќе стекнат и знаење
за начин за водење на сопствен бизнис.Учениците од фотографската секција ќе учествуваат
во изработка на документарен краткометражен филм и притоа ќе стекнат вештини од
предметот Мултимедиа и Аудиовизуелна техника кои подоцна можат да го искористат во
секојдневниот живот преку веб платформи.