* Các cấp độ của ý thức

-Khi xem xét ý thức theo chiều sâu của thế giới nội tâm con người, cần nhận thức

được các yếu tố: tự ý thức, tiềm thức, vô thức... Tất cả những yếu tố đó cùng với những

yếu tố khác hợp thành ý thức.

 Tự ý thức là ý thức hướng về nhận thức bản thân mình trong mối quan hệ với ý thức

về thế giới bên ngoài. Đây là một thành tố rất quan trọng của ý thức, đánh dấu trình độ

phát triển của ý thức.

+Chủ nghĩa duy tâm, phản động coi tự ý thức là một thực thể độc lập, tự nó, sẵn có trong cá nhân, là sự
tự hướng về bản thân mình, khẳng định cái tôi, tách rời khỏi những quan hệ xã hội, trở

thành cái tôi thuần túy, trừu tượng trống rỗng. Thực chất của những quan điểm đó là

nhằm phủ định bản chất xã hội của ý thức, biện hộ cho chủ nghĩa cá nhân vị kỷ, cực đoan

của các thế lực phản động hiện nay.

 Tiềm thức là những hoạt động tâm lý diễn ra bên ngoài sự kiểm soát của ý thức.
 Vô thức là những hiện tượng tâm lý không phải do lý trí điều khiển, nằm ngoài phạm vi của lý trí mà ý thức
không kiểm soát được trong một lúc nào đó. Vô thức biểu hiện ra thành nhiều hiện tượng khác nhau như
bản năng ham muốn, giấc mơ, bị thôi miên, lỡ lời, nói nhịu,...

+Nhờ vô thức mà những chuẩn mực con người đặt ra được thực hiện một cách tự nhiên, không có sự
khiên cưỡng. Vô thức có ý nghĩa quan trọng trong giáo dục thế hệ trẻ, trong hoạt động khoa học và nghệ
thuật.

+Vô thức không thể là hiện tượng cô lập, tách rời với ý thức và thế giới bên ngoài, càng không thể là cái
quyết định ý thức cũng như hành vi của con người. Vô thức chỉ là một mắt khâu trong cuộc sống có ý
thức của con người.