İKİ BOYUTLU HAREKET

İki Boyutta Hareket

 Yer-değiştirme, hız ve ivme vektörleri
 Sabit ivmeli iki-boyutlu hareket
 Eğik atış hareketi
 Düzgün dairesel hareket
 Teğetsel ve radyal ivme
 Bağıl hız ve bağıl ivme
 Konum Vektörü: Bir parçacığın konum vektörü r ,
bulunduğu koordinat sisteminin merkezinden
parçacığın bulunduğu noktaya çizilen vektördür.
xy düzleminde hareket eden bir parçacığın konumunu r
ile gösterirsek;

Ref: Serway, Beichner, Fen ve Mühendislik için Fizik 1, Palme Yayıncılık

Üç Boyutlu Hareket
Üç boyutlu hareketin x,
y ve z komponentleri
olur Parçacığın izlediği
yol genelde paraboliktir.
Ortalama ve Anlık Hız
Yer-değiştirme
Ortalama Hız = biçiminde verilir.
Zaman
 ∆t 'nin sıfıra gitmesi durumunda:
 r2 vektörü r1 vektörü üzerine doğru kayar ve ∆r → 0
durumu gerçekleşir.
 "1" noktasında yörüngeye çizilen
teğet yönündedir.

Ortalama ve Anlık İvme
Hızdaki değişim v −v ∆v
Ortalama ivme = →a = 2 1
=
Zaman ort
∆t ∆t
Anlık ivme ise, ortalama ivmenin ∆t → 0 durumundaki limiti olarak tanımlanır :

Not: İvme vektörünün, hızdaki gibi, izlenilen yörüngeyle özel bir ilişkisi yoktur.
İvme bileşenleri şu eşitliklerle verilir:
Bir cisim, ilk hız bileşenleri v0 x = 20 m/s ve v0 y = −15 m/s
olacak şekilde, t = 0 anında orijinden harekete başlıyor. xy-
düzleminde hareket eden cismin ivme bileşenleri de a x = 4
m/s2 ve ay = 0' dır. a) Cismin herhangi bir andaki hızını
bulunuz. b) Cismin herhangi bir andaki konumu nedir?
İki boyutta sabit ivmeli hareket
Eğik Atış Hareketi
Havaya fırlatılan herhangi bir cismin hareketi eğik atış
hareketidir. Bu harekette iki önemli kabullenme yapılır;
1) g yerçekimi ivmesi hareket süresince sabit ve aşağıya doğru
yöneliktir.
2) Hava direncinin etkisi ihmal edilmektedir. Eğik olarak
atılan bir cisim parabolik bir yörüngeyi izler.
Eğik atış hareketi, x-ekseni ve y-ekseni boyunca ayrı ayrı
incelenecektir. Bu iki hareket birbirinden bağımsızdır. x-
ekseni yönündeki hareketin ivmesi sıfır, y-ekseni yönündeki
hareketin ivmesi ise a = −g’ dir.
Ref. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~polat/FIZIK-I-DERS-NOTLARI.pdf
Bir askeri helikopter eğitim sırasında 300 m yükseklikte, 60 m/s
süratle yatay olarak uçarken bir bombasını düşürür. Hava
direncini ihmal edin. a) Bombanın yere düşmesi için ne kadar
süre gerekir? b) Bomba düşerken yatay olarak ne kadar yol alır?
Assume that your young sister swings on a rope above the local swimming hole on a
hot day in her summer holiday (See Figure 4.5). She lets go of the rope when her initial
velocity is 2.05 m/s at an angle of 35.0° above the horizontal. If her flight in air takes
for 1.10 s, how high above the water was she when she let go of the rope?
Referanslar
 Serway, Beichner, Fen ve Mühendislik için Fizik 1,
PalmeYayıncılık, Çeviri Editörü: Prof. Dr. Kemal
Çolakoğlu, 2002, ISBN 975-8624-22-9.
 http://yunus.hacettepe.edu.tr/~polat/FIZIK-I-DERS-
NOTLARI.pdf
 http://nsankir.etu.edu.tr/nsankir/Fiz101_Ders_Notlar.html