T.C.

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ

TIP FAKÜLTESİ

Kanser biyokimyası

Hazırlayan:
Sara zare ravasan
Kanser nedir

Kanser, hücrelerde DNA hasarlarının birikmesi

sonucu, hücrelerin düzensiz olarak
çoğalmasıyla ortaya çıkan hastalıklar grubuna
verilen genel addır.
genellikle sürekli ve hızlı büyüyen tümörlerdir.
Kapsülleri yoktur, büyürken sınır tanımazlar,
çevresindeki dokuların ve damarların içine
girerler (invazyon, infiltratif
büyüme). Sıklıkla metastaz yaparlar. Tedavi
edilmeyen ya da tedavisi gecikmiş kanserler
öldürücüdür.
Genel anlamda ise kanser vücudumuzun çeşitli
bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalması
ile oluşan 100'den fazla hastalık grubudur. Çok
çeşitli kanser tipleri olmasına rağmen, hepsi
anormal hücrelerin kontrol dışı çoğalması ile
başlar. Tedavi edilmez ise ciddi rahatsızlıklara,
hatta ölüme dahi neden olabilir.

Kanser (cancer) terimi, tıbbın babası olarak

bilinen Yunan fizikçi Hippocrates (MÖ 460-370)
tarafından oluşturulmuştur. Hippocrates
carcinos ve carcinoma terimlerini ülser
oluşturan ve ülser oluşturmayan tümörler için
kullanmıştır.

Çağdaş tıpta bir oluşumun “kanser” olarak

adlandırılabilmesi için ise 5 niteliği içermesi
gerektiği öngörülür;
1. Hücrelerde sınırsız proliferasyon yetisi,
2. Büyümesini engelleyen faktörlere karşı
duyarsız olması,
3. Hücrelerinin ölümsüzlüğü (apoptozis
görülmemesi),
 4. Yeni damarların oluşumunu
uyarabilmesi (angiogenezis),
5. Dokuların içine girebilmesi (invazyon) ve
yeni koloniler oluşturabilmesi (metastaz).

Normal Bir Hücre Nasıl Kansere

Dönüşür?
Bütün kanser tipleri vücudun temel yaşam
ünitesi olan hücrelerimizden gelişirler. Kanseri
anlamak için normal hücrelerin nasıl kansere
dönüştüğünü bilmek faydalı olacaktır.
Vücudumuzdaki sağlıklı hücreler bölünebilme
yeteneğine sahiptirler. Ancak, kas ve sinir
hücrelerinde bu özellik bulunmaz. Ölen
hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan dokuların
onarılması amacıyla bu yeteneklerini
kullanırlar. Yaşamın ilk yıllarında hücreler daha
hızlı bölünürken, erişkin yaşlarda bu hız
yavaşlar. Fakat hücrelerin bu yetenekleri
sınırlıdır, sonsuz bölünemezler. Her hücrenin
hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı
vardır. Sağlıklı bir hücre ne kadar bölüneceğini
bilir ve gerektiğinde ölmesini de bilir. Buna
apoptosis yani hücrenin programlı ölümü denir.
Normalde vücudun sağlıklı ve düzgün çalışması
için hücrelerin büyümesi, bölünmesi ve daha
çok hücre üretmesine gereksinim vardır. Bazen
buna rağmen süreç doğru yoldan sapar, yeni
hücrelere gerek olmadan hücreler bölünmeye
devam eder. Bilincini kaybetmiş kanser
hücreleri, kontrolsüz bölünmeye başlar ve
çoğalırlar. Fazla hücrelerin kütleleri bir büyüklük
veya tümör oluştururlar.
Hücrelerin merkezinde çekirdek içinde hücrenin
ve organizmanın genetik bilgisinin saklandığı
elektron mikroskopu ile de görüntülenebilen
DNA olarak adlandırılan mikroskopik iplikçikler
mevcuttur. DNA hücrenin normal fonksiyonlarını
görmesi için gereklidir. Kanserli hücreler bu
DNA iplikçiğindeki hasardan dolayı oluşur.
Hücrenin normal yaşam siklusunda DNA hasarı
olsa da hücre ya bunu onarır ya da ölür.
Kanserli hücrelerde hasarlanmış DNA
onarılamaz ve kontrolsüz çoğalma başlar. DNA
çevresel etkenler (kimyasallar, virüsler, tütün
ürünleri veya aşırı güneş ışını vs gibi) nedeniyle
hasar görebilir.
Kanser hücreleri birikerek tümörleri oluştururlar.
Tümörler iyi huylu veya kötü huylu olabilirler. İyi
huylu tümörler kanser değildir. Bunlar sıklıkla
alınırlar ve çoğu zaman tekrarlamazlar. İyi huylu
tümörlerdeki hücreler vücudun diğer taraflarına
yayılmazlar. En önemlisi iyi huylu tümörler
nadiren hayatı tehdit ederler. Kötü huylu
tümörler kanserdir. Kötü huylu tümörlerdeki
hücreler anormaldirler ve kontrolsüz ve
düzensiz bölünürler. Bu tümörler normal
dokuları sıkıştırabilirler, içine sızabilirler ya da
tahrip edebilirler. Eğer kanser hücreleri
oluştukları tümörden ayrılırsa, kan ya da lenf
dolaşımı aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine
gidebilirler. Gittikleri yerlerde tümör kolonileri
oluşturur ve büyümeye devam ederler.
Kanserin bu şekilde vücudun diğer bölgelerine
yayılması olayına metastaz adı verilir.
Kanserin sebebi kesin olarak bilinmemektedir.
Kanser hastalığı için iki grup risk faktörü vardır.
Bunlar değiştirilebilir faktörler ve değiştirilemeyen
faktörlerdir. Değiştirilemeyen faktörler yaş, cinsiyet
ve aile öyküsüdür. Değiştirilebilir faktörler ise
çevresel etkenlerdir. Bunlar:
1.Sigara ve alkol kullanımı,
2.Radyasyona maruz kalma,
3.Bazı virüsler,
4.Kötü beslenme alışkanlığı,
5.Gıdalardaki katkı maddeleri,
6.Uzun süre güneş ışığına maruz kalma,
7.Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma,
8.Bazı kimyasal maddeler (katran, benzin, boya
maddeleri, asbest v.b.),
9.Hava kirliliği,
Bu risk faktörlerinden biri veya daha fazlasına maruz
kalmak bu kişide kesin kanser gelişeceğini
göstermez, ama kansere yakalanma ihtimalini
arttırır. Bazı insanlar birçok risk faktörü
bulundurmasına rağmen yaşamı boyunca hiç
kansere yakalanmazken, kanser tanısı konulan bazı
hastalarda ise hiçbir risk faktörüne rastlanmayabilir.
Kaynak:

https://www.google.com/amp/s/
www.drozdogan.com/amp/kanser-nedir-
neden-ve-nasil-olusur-ozetle-tum-
surec.html

https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-
nedir-belirtileri/kanser-nedir-belirtileri1/
kanserin-nedenleri-ve-sık-görülen-
kanserler.html

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kanser