Republika ng Pilipinas

Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon V
TANGGAPAN NG MGA PAARALANG PANSANGAY NG CAMARINES SUR

MASUSING BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 8

I-LAYUNIN
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ng pag-unawa sa mga
akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa
Kasalukuyan
Pamantayang Pagganap: Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol
sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan.

Mga kasanayang Pampagkatuto:

Sa aralin na ito inaasahan na
a. Natutukoy ang kahulugan ng mga aspekto ng pandiwa.
b. Nakapagbabahagi ng sariling opinyon o kuro-kuro patungkol sa talakayan.
c. Nakakagawa ng pangungusap gamit ang aspekto ng pandiwa.

II-PAKSANG ARALIN
a. Paksa: Aspekto ng Pandiwa
b. Sanggunian: DIWA, Filipino Tungo sa Malayang Kamalayan
Filipino 8 (Pahina 91-92)

c. Konsepto: Konsepto ng Aspekto ng Pandiwa

d. Kagamitang Pampagtuturo: biswal na kagamitan, mga larawan, powerpoint
presentation, laptop,t.v pisara at tsok.
e. Kakayahang dapat linangin: Pagsusulat, Pakikinig, Pagbabasa, at Pagsasalita
g. Integrasyon: ICT, Sipnayan , English
h. Metodolohiya: 4A's na dulog (Aktibiti, Analisis, Abstraksyon, Aplikasyon)

III- PAMAMARAAN
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL
A. PANIMULANG GAWAIN
1. Panalangin:
Maaari bang pangunahan mo ang panalangin Jonabel.
Jonabel: Opo. Sa ngalan ng Ama ng Anak at
Espiritu Santo Amen. Purihin nawa ang
panginoon, ngayon at magpakailanman,
Amen. Sa nga ng Ama ng Anak at Espiritu
Santo, Amen

2. Pagbati:
Isang magandang umaga sa inyong lahat!
Kumusta kayo?
Mag-aaral: Mabuti po naman Binibini!
3. Pagsasaayos:
Maaari bang pakiayos na muna ng inyong pagkakaupo
at pulutin ang anumang makikitang dumi sa inyong
paligid. Kung wala naman ay maari na kayong umupo.

Mag-aaral: Opo Binibini.

4. Pagtatala ng Liban:
Bb. Joyce maaari mo bang isulat ang mga pangalan ng
iyong kamag-aral na wala sa umagang ito.

Joyce: Opo Binibini.

Maraming salamat!

Ngayon nais kong malaman niyo ang aking tuntunin sa

buong oras ng aking pagtuturo.

Una, iwasan ang pakikipag-usap sa katabi.

Ikalawa, huwag sumagot kapag hindi tinawag ng guro.
Ikatlo, itaas ang kanang kamay kung gusting sumagot
sa tanong ng guro.
Ika-apat, ayusin ang pagkakaupo.
Ikalima, huwag gagamit ng telepono habang ako ay
nagtuturo.
Ika-anim, respetuhin ang kamag-aral na sumasagot sa
tanong.

Naunawaan ba ang aking nga tuntunin?

Opo Binibini.

5. Pagbabalik –aral:
Anon ga ulit ang pinag-aralan natin noong nakaraang
talakayan? Binibining Joj?
Joj: Ang paksang pinag-aralan po natin
binibini kahapon ay tungkol sa PANGALAN

Mahusay binibini. Ano naman ang ibig sabihin ng

pangalan ginoong Jake?
Jake: Ang pangalan ay salita o bahagi ng
pangungusap na tumutukoy sa ngalan ng tao,
bagay, pook, hayop at pangyayari.

Napakahusay!

6. Pagganyak:

Bago natin simulan ang ating paksang tatalakayin

sa araw na ito, magkakaroon muna tayo ng isang
masayang gawain. HULAAN MO AKO
Buuin at ibigay ang salitang kilos na isinasaad sa
bawat bilang.

Halimbawa:

Nag + hu + = naghugas

Ngayon, kayo naman!

nag + + = Nagluluto

Naligo

Na + =
Tumatawa

Uupo

U + ++ =

Nagsusulat

Nag + + lat =

+ ma + =

Ano ang mga salitang inyong nabuo base sa inyong

pagkakaunawa?
Mag-aaral: Ang mga salitang nabuo natin ay
nagluluto, naligo, tumatawa, uupo at
 nagsusulat. Ang mga ito binibini ay
nagsasaad ng kilos.

Napakahusay!

B. Pag-unlad na Gawain

1. Paglalahad ng Paksa

Ang paksang tatalakayin natin sa araw na ito ay ang

ASPEKTO NG PANDIWA.

2. Paglalahad ng Layunin

Sa aralin na ito inaasahan na:

a. Natutukoy ang kahulugan ng mga
aspekto ng pandiwa.
b. Nakapagbabahagi ng sariling opinyon o
kuro-kuro patungkol sa talakayan.
c. Nakakagawa ng pangungusap gamit
ang aspekto ng pandiwa.

3. Paghawan ng Sagabal
ALAM KO YAN
Panuto: Alamin ang tinutukoy ng mga sumusuod na
kahulugan.
Sa pagsagot ay sabihin muna ang mga katagang
ALAM KO YAN! Sunod ang sagot.

Ito ay nangangahulugang tapos ng gawin ang

Perpektibo kilos.
Imperpektibo PERPEKTIBO
Kontemplatibo
Ito ay nangangahulugang gagawin pa lamang
ang kilos.
IMPERPEKTIBO

Ito ay nangangahulugang ginagawa na ang

kilos.
KONTEMPLATIBO

A. Aktibiti

Hahatiin ko kayo sa 4 na pangkat. Bawat pangkat ay

bibigyan ng kopya ng isang kuwento na inyong
susuriin ang kuwento at hahanapin ang mga salitang
nagsasaad ng kilos o galaw.
B. Analisis

Alam niyo ba na ang pandiwa ay may iba’t -ibang aspekto.

Uunahin nating tatalakayin ang aspektong PERPEKTIBO o

NAGANAP NA.

Kapag sinabi nating aspektong perpektibo ito ay

nangangahulugan na ang kilos ay naganap na o tapos na.
Nag + salitang-ugat
Halimawa nito ay ang mga sumusunod:

Kumain
Naligo
Tumakbo

Binibing Carla, maari mo bang gamitin sa pangungusap

ang salitang kumain?
Carla: Si Jake ay kumain na kanina pa kasama
ang kaniyang matalik na kaibigan.

Mahusay!

Ikaw naman Ginoong Dustin, maari mo bang gamitin sa

pangungusap an salitang naligo?
Dustin: Ako ay naligo ng maaga upang hindi
mahuli sa klase.

Napakahusay!

Ikaw naman Binibining Lyka, maari mo bang gamitin sa

pangungusap ang saitang tumakbo?

Lyka: Tumakbo ang aking kuya sa pagka SK sa

aming barangay.

Mahusay, atin pong palakpakan ang inyong mga kamag-

aral.

Ngayon ay dadako na tayo sa ikalawang aspekto ng

pandiwa at ito ay ang IMPERPEKTIBO.

Lahat ng babae sa unang hanay, maari bang kayo ay

magsitayo at basahin ang kahulugan ng IMPERPEKTIBO?

Babae sa unang hanay: Ang imperpektibo ay

kilos o galaw ba ginagawa sa kasalukuyan. Nag+
Unang Pantig ng salitang- ugat
Halimbawa:
Naglalaba
Nagwawalis
Nagsusuklay

Maraming salamat, maari na kayong magsiupo.

Ginoong Jaycob, maari mo bang gamitin sa pangungusap
ang salitang naglalaba?

Jaycob: Si mama ay naglalaba sa batis.

Magaling! Ikaw naman Ginoong Joris, maari mo bang
gamitin sa pangungusap ang salitang nagwawalis?

Joris: Si Joelyn ay nagwawalis sa aming bakuran.

Mukhang ginagalingan, ikaw naman Binibining Joyce.

Maari mo bang gamitin sa Pangungusap ang salitang
nagsusuklay?
Joyce: Si ate Jojilyn ay nagsusuklay habang
kumakanta.

Magagaling, naiintindihan na ba ang ikalawang aspekto?

Opo!

Tayo ay dadako na sa ikatlong aspekto at ito ay ang

KONTEMPLATIBO.

Lahat ng lalaki sa unang hanay, maari bang kayo ay

tumayo at basahin ang kahulugan ng kotemplatibo?

Lalaki: Ang kontemplatibo ay mga kilos o galaw

na gagawin pa lang o magaganap pa lang. Mag +
unang pantig ng salitang-ugat
Halimbawa :

Magtuturo
Matutulog
Maglilinis

Maraming salamat, maari na kayong umupo. Binibining

Jonabel, maari mo bang gamitin sa pangungusap ang
salitang magtuturo?
Jonabel: Ako’y magtuturo ng sayaw sa aking
bunsong kapatid.
Mahusay! Ikaw naman Binibining Jocelyn, maari ka bang
makapagbigay ng pangungusap gamit ang salitang
matutulog?

Jocelyn: Ako ay matutulog muna pagkauwi ko sa

bahay sapagkat masama ang aking pakiramdam.

Napakahusay! Ginoong Joel maari mo bang gamitin sa

pangungusap ang salitang maglilinis?

Si Jocelyn ay maglilinis ng maaga sapagkat uuwi

ang kaniyang nanay galing manila.
Magagaling. Nauunawaan na ba kung ano ang
KONTEMPLATIBO?

Opo Binibining Carla.

Tayo ay dadako naman sa PERPEKTIBONG

KATATAPOS. Lahat ng babae mari bang kayo ay
magsitayo upang basahin ang kahulugan nito?
 Babae: Ang Perpektibong katatapos ay
nagsasaad na katatapos lamang ginanap ang
kilos. Ka + Unang Pantig + salitang-ugat

Halimbawa:

Kakakain
Kalalaba
Kasasayaw

Maraming salamat, maari na kayong umupo, ngunit

Binibing Thea manatiling nakatayo at bigyan ng
pangungusap ang salitang kakakain.
Thea: Kakakain pa lang namin nang ikaw ay
dumating.

Magaling! Ikaw naman Ginoong Kobie maari mo bang

gamitin sa pangungusap ang salitang kalalaba?
Kobie: Kalalaba ko pa lang kaya ako ay pagod na
pagod.

Mahusay! Ikaw naman Ginoong Ysmael, maari mo

bang gamitin sa pangungusap ang salitang
kasasayaw?
Ysmael: Kasasayaw pa lang namin, hindi ka
na namin nahintay.

Magagaling! May mga katanungan pa ba?

Wala na po Binibining Carla.

Laging tandaan na ang Aspekto ng Pandiwa ay

nagagamit natin sa pang-araw-araw, Ito rin ay pinag-
aaralan sa ibang asignatura tulad ng ENGLISH.

C. Abstraksyon
Muli, ano nga ulit ang apat na aspekto ng pandiwa
Ginoong Zeke? Zeke: Ang apat na aspekto ng pandiwa ay
perpektibo, imperpektibo, kontemplatibo at
perpektibong katatapos.
Mahusay! Ang mga ito ba ay nagagamit natin sa
pang-araw-araw na pamumuhay Binibining Elena?
Elena: Opo, sapagkat anuman ang ating
gawin ito ay nagpapakita ng kilos o galaw.
Napakahusay!

D. Aplikasyon
Sa parehong pangkat ay bibigyan ko kayo ng isang
gawain na susubok sa inyong kakayahan at
kapamaraanan. Bawat pangkat ay bibigyan ko ng
pentelpen at isang manila paper upang magtala ng tig
tatlong salitang kilos o galawa bawat aspekto ng
pandiwa. Pagkatapos ay gagawan niyo ito ng
pangungusap at ippresenta sa harap ang inyong
gawa.
Bibigyan ko lamang kayo ng 10 minuto upang gawin
ang pangkatawang gawain ito at mamarkahan ang
iyong grupo batay sa sumusunod na pamantayan na
makikita sa ibaba.

Pamantayan sa Pagmamarka
Wastong Paggamit ng mga salita 40%
Presentasyon 40%
Kooperasyon 20%
Kabuuan 100%
F. Pagpapahalaga

Katulad ng asignaturang ENGLISH ay pinag-aaralan

din ang mito ang pandiwa o mas kilala sa tawag na
VERB sa wikang ingles. Hindi para lang makaman
natin kung ano ang mga kilos o galawa. Sa palagay
niyo bakit pinag-aaralan natin ang ganitong paksa?
Mag-aaral:
Pinag-aaralan po natin ito upang tayo ay
maging maalam sa kung ano nag ba ang
pagkakaiba ng mga aspekto ng pandiwa at
kung paano rin gamitin ang mga salitang kilos
o galawa sa pangungusap.
Napakahusay!

IV. Pagtataya
Panuto. Isulat ang P kung ang kilos ay nasa aspektong perpektibo, I naman kung ito ay
imperpektibo, K naman kung nasa aspektong Imperpektibo at PK kung ito ay nasa
aspektibong perpektibong katatapos. Isulat ang sagot sa isang kapat na papel.
PAGHUSAYAN!
1. Kumakain 6. Kalalaba
2. Naglaba 7. Nagsusulat
3. Sumayaw 8. Naglilinis
4. Sumasayaw 9. Magsusuklay
5. Kumakain 10. Kapupunas

V. Kasunduan
Panuto: Basahin ang kuwentong pinamagatang Tungkung Langit at Alunsina.

Inihanda ni:

CARLA JEAN C. DE ASIS

Aplikanteng Guro