.

QUIRINO STATE UNIVERSITY

Diffun, Quirino

COLLEGE OF TEACHER EDUCATION

BACHELOR OF SECONDARY EDUCATION

MASUSING BANGHAY ARALIN

NI: AUBREY ANNE B. ORDOÑEZ

I LAYUNIN

Sa loob ng 60 minuto, 85 percent sa mga mag-aaral ay inaasahang:

a. Nakakapagbigay kahulugan uri ng Pandiwa

b. Natutukoy ang pagkakaiba ng uri ng pandiwa

c. Nasusukat ang kaalaman at nauunawaan ang pagkakaiba ng pokus ng

pandiwa

II PAKSA: URI AT POKUS NG PANDIWA

- Sanggunian

- Module 8/internet

- Kagamitan

• Biswal o visual aids

• multimedia
III PAMAMARAAN

GAWAING GURO GAWAING MAG-AARAL

PANIMULANG GAWAIN

PANALANGIN
Bago tayo magsimula, tayo muna ay Shama–
manalangin upang mas maging Makapangyarihang Diyos,
prodaktibo ang ating talakayan. Sa pamamagitan ng inyong anak na si
Shama magbigay ng Panalangin. Jesus, humihingi ako ng inyong tuong
upang maipagpatuloy namin ng
Makapangyarihang Diyos, maayos an gaming pag-aaral at
gabayan niyo kami sa araw na ito
Sa pamamagitan ng inyong anak na si Amen
Jesus, humihingi ako ng inyong
tulong upang maipagpatuloy namin
ng maayos ang aming pag-aaral at
gabayan niyo kami sa araw na ito
Amen

PAGBATI
Magandang umaga! Mga mag-aaral
Magandang umaga bb. Ordonez
PAGTALA NG LUMIBAN
Batid kong walang lumiban ngayon sa (
ating klase, para sa inyong atendans
sabihin lang ang salitang present
kung mayroon kayo sa araw na ito.

BALIK ARAL nagsipagtaas ang kamay ang mga

Ating naman balikan ang pinag aralan mag-aaral at tatawag ng pangalan ang
natin noong nakaraang araw ano ang guro)
ating tinalakay klas?

Tama ! sino naman makakapagbigay

kahulugan kung ano ang Pandiwa ?

Shama : Tungkol po sa Pandiwa at

aspeto ng pandiwa mam
Magaling batid kong naintindihan
niyo na kung ano ang Pandiwa at ano
naman ang mga aspeto ng pandiwa ? Vince: Ang pandiwa ay ang bahagi ng

Tama ! sino naman ang
makakapagbigay kahulugan ng mga
aspeto ng pandiwa?
MAHUSAY KLAS ! at naunawaan
niyong mabuti ang ating tinalakay
kahapon
A. PAGGANYAK
ngayon dumako tayo sa ating aralin
bago yan may inihanda akong isang
Gawain
PANUTO: bilugan at tukuyin ang
pandiwa
1. Pinipili ng maraming mamimili
ang bumili ng damit sa Internet.
2. Mananatili ang mga bata sa
loob ng silid-aklatan hanggang
tanghali.
3. Nagkukuwentuhan ang
magkakapatid sa labas ng
pananalita na nagsasaad ng kilos o
galaw ng simuno ng pangungusap. Ito
ay maaring kilos o galaw ng tao,
hayop, o bagay. Sa Ingles, ang
katumbas ng pandiwa ay verb
Jorlina: ang aspeto ng pandiwa ay
aspetong perpektibo, aspetong
imperpektibo at aspetong
kontemplatibo po.
Denmark: ang aspetong perpektibo o
naganap na ay nagsasaad ng isang
kilos na kung saan na ito ay tapos na,
o naganap na. Ito ay tinatawag din na
panahunang pangnagdaan na aspekto
ng pandiwa o aspektong katatapos.
Aspektong Imperpektibo o
Pangkasalukuyan – Ito ay
naglalarawan ng isang kilos na laging
ginagawa o kasalukuyang nagaganap.
at ang panghuli ang Kontemplatibo o
Aspetong gaganapin – Ito ay uri ng
pandiwa na nagsasaad na ang kilos o
galaw ay hindi pa nagagawa o
nangyari. Ito ay plano pa lamang na
gawin. Tinatawag itong pandiwa ng
panahunang panghinaharap o
aspektong magaganap pa lamang.
 bahay.

4. Takbo!

Naintindihan ba klas? KLAS: Opo maam

Tapos na ba kung tapos na maari na

nating sagutan ang unang bilang ano
ang pandiwa sa unang pangungusap?
Klas: pinipili at bumili po mam

Tama ! dahil ito ay nagsasaad ng

kilos, sa pangalawang pangungusap?
Klas: mananatili
Tama ! at sa ikatlong pangungusap?

Tama ! at sa panghuling Klas: nagkukuwentuhan

pangungusap?

Mahusay klas at nasagutan niyong Klas. Takbo

mabuti an gating Gawain sa tingin
niyo klas ano ang kaugnayan ng aking
pinagawa sa ating tatalakayin
ngayon?

Mahusay ! ating itong tatalakayin Rachel : ating pong tutukuyin ang uri
kung ano ba ang pagkakaiba ng uri ng pandiwa mam
ng pandiwa

B. Paglalahad

Kung Ang pandiwa ay isang bahagi ng

salita kung saan ito ay nagsasaad ng
kilos o galaw tulad nalamang ng ating
ginawa ano naman kaya ang uri ng
pandiwa at Pokus ng pandiwa ? atin
itong alamin

PAGHAWAN NG SAGABAL
Ngayon basahin ang panuto klas

I.PANUTO: BuOin Moko !

Gamit ang ginulong letra ito inyong
buoin

1. atliap
2. wainatak
3. uskop as artko
4. onayl as opkus
5. uskop olakitobgn
6. uskop gnonitkapaneb
7. uskop uresinnemnogn
8. uspok tinongasok
9. uskop as noyskerid

may limang minute kayo para tapusin Klas:

ang aktibity 1.palipat
(makalipas ang limang minute ) 2.katawanin
Tapos na ba klas kung tapos na maari 3.pokus sa aktor
niyo bang basahin ang inyong mga 4.pokus sa layon
nabuo 5.lokatibong pokus
6.benapaktibong pokus
7. instrumentong pokus
8.kosatibong pokus
9. pokus sa diresyon

Mahusay klas! at inyong nabuo ang

mga ginulong letra ano kaya ang ibig
sabihin ng mga nabuo niyong letra ito
ay ang uri at pokus sa pandiwa , atin
naman alamin kung ano ano ang
kahulugan ng mga ito .

Klas: Ang pandiwang ito ay walang

A. PAGTALAKAY tuwirang layon na tumatanggap
nito.naglalahad lamang ng kilos,
May dalawang uri ng pandiwa ang gawain, o isang pangyayari
pandiwang katawanin at palipat ano
kaya ang pagkakaiba nito basahin
klas ang kahulugan ng pandiwang
katawanin
Kailan nagiging katawanin ang
pandiwa? nagiging katawanin ang
pandiwa tulad na lamang ng
halimbawang takbo ! matatawag natin
itong katawanin dahil walang simuna
ang pangungusap na ito.narito pa ang
isang halimbawa Si Lorna at Nila ay
sumasayaw.

-Sinasabi lamang ang kilos, gawain o Klas: Opo maam

isang pangyayari sa mga
pangungusap na ito.
Naintindihan ba klas ang pandiwang
katawanin?
Kung gayon dumako naman tayo sa
pandiwang palipat
Klas:
Palipat- ang uri ng pandiwang ito ay
nangangailangan ng tuwirang layon
na tatanggap sa kilos upang mabuo
ang kaisipang nais nitong ipahayag.
Ang tuwirang layon ay karaniwang
kasunod ng pandiwa at
pinangungunahan ng “ng”, “ng mga”,
“sa”, “sa mga”, “kay”, o “kina”.

Kailan nagiging palipat ang pandiwa?

Kapag ang pandiwa ay may tuwirang
layon na tumatanggap ng kilos...
Halimbawa na lamang
-Pinipili ng maraming mamimili ang
bumili ng damit sa Internet.
Ano ang salitang pandiwa ditto? ang KLAS: Opo maam
pinipili ano ang kanilang pinipili ang
bumili ng damit sa internet

Naintindihan ba klas?

Mabuti kung ganon, dumako tayo sa

Pokus ng pandiwa ano-ano naman
ang POKUS NG PANDIWA Sa
paksang ito, ating tatalakayin kung
ano nga ba ang tinatawag na pokus
ng pandiwa at ang mga halimbawa
nito.

Una sa lahat, ating munang alamin

Klas: Ang Pokus ang tawag
kung ano ang tinatawag na pokus ng
pandiwa. Pero, bago natin
maintindihan kung ano ito, kailangan
muna nating alamin kung ano ang
“pokus” sa kontekstong ito.klas
basahin ang nasa pisara
sarelasyong pansemantika ng
pandiwa sa simuno o paksa ng isang
pangungusap. Ito’y naisasalarawan sa
pamamagitan ng taglay na panlapi ng
pandiwa. Kaya naman, nabibigyan ng
pokus ang pandiwa ayon sa mga
nagaganap sa pusisyong pampaksa o
pansimuno ng pangungusap.

pokus ang tawag sa relasyon ng

pandiwa sa paksa o simuno ng
pangungusap. Ito ay naipapakita sa
pamamagitan ng taglay na panlapi ng
pandiwa.
May pitong pokus ang pandiwa: ang
Aktor-pokus, Pokus sa layon,
Lokatibong pokus, Benepaktibong
1. Aktor-pokus (Pokus sa tagaganap)-
pokus, Instrumentong pokus,
ang pandiwa ay nasa pokus sa
Kosatibong pokus, at Pokus sa
tagaganap kapag ang paksa ng
direksyon. atin naming alamin ang
pangungusap ang tagaganap ng kilos
ibig sabihin ng mga pitong pokus
na isinasaaad sa paksa.
basahin ang kahulugan klas.
Sa aktor-pokus, ang simuno o paksa
ang gumaganap ng kilos sa
pangungusap. Sinasagot nito ang
tanong na “sino?” Ginagamitan ito ng
mga panlaping mag-, um-, mang-,
ma-, maka-, makapag-, maki-, o
magpa-.

Klas: Camille po maam

Ang Pokus sa aktor o tagaganap ito ay
ang tinatawag natin kung sino ang
gumaganap ng kilos sa paksa ng
pangungusap.
Halimbawa na lamang
-maglilinis ng bahay si Camille 2. Pokus sa Layon- ang pandiwa ay
Sino ang maglilinis ? nasa pokus sa layon kung ang layon

Tama si Camille ang gumanagp sa
paksa ng pangungusap
Naintidihan? dumako tayo sa
pangalawang pokus ng pandiwa
Ang pokus sa layon ay sumasagot sa
tanong na Ano? halimbawa na lamang
ng Lutuin mo ang isda na nasa ref.
ano ang lulutuin?
Tama! isda ang pokus sa layon ay
nagtatanong kung ano gagawin sa
isang paksa
Ang lokatibong Pokus ay kung saan
ginaganap ang paksa ng pangungusap
at sumasagot sa tanong na saan
halimbawa na lamang nito ang
Pinagdausan ng kasal ang lumang
simbahan. saan ginanap ang paksa?
TAMA ginanap ang kasal simbahan
ay ang paksa o ang binibigayang-diin
sa pangungusap.
Sa pokus sa layon, ang paksa ang
layon ng pandiwa sa pangungusap.
Sumasagot ito sa tanong na “ano?”
Ginagamitan ito ng mga panlaping -
in-, -i-, -ipa-, ma-, na-, o -an.
Klas: isda po maam
3. Lokatibong Pokus (Pokus sa
Kaganapan)- ang pandiwa ay nasa
pokus sa ganapan kung ang paksa ay
ang lugar o ganapan ng kilos.
Ang paksa o simuno ang lugar na
ginaganapan ng pandiwa sa
pangungusap. Sinasagot nito ang
tanong na “saan?”
Ginagamitan ito ng mga panlaping
pag-/-an, -an/-han, ma-/-an, pang-/-
an, mapag-/-an, pinag/an, o in/an.
Klas: Sa simbahan
4. Benepaktibong Pokus (Pokus sa
Tagatanggap)- ito naman ay tumutuon
sa tao o bagay na nakikinabang sa
resulta ng kilos na isinasaad ng
pandiwa.
Ang simuno o paksa ang tumatanggap
sa kilos ng pandiwa sa pangungusap.
Sinasagot nito ang tanong na “para
kanino?”
Ginagamitan ito ng mga panlaping i-,
-in, ipang-, o ipag-.
Benapaktibong Pokus ito ay
tagatanggap o para kanino ang paksa
halimbawa
Ipinagdiwang nila ang kanyang
kapanganakan. para kanino ang
pinagdidiwang?
Mahusay tatandaan natin ang
benapaktibong pkus ay sumasagot sa
tanong na para kanino
Ito ay tuutukoy sa pamamagitan ng
ano o ano ang ginamit sa paksa
halimbawa na lamang Ipinahid nya
sa mukha ang lumang panyo. ang
ginamit na instrumentong pokus dito
ay ang panyo.
Ang Kosatibong Pokus ay
nagpapayahag ng sanhi ng kilos ng
pandiwa sa pangungusap kung saan
sinasagot ang tanong na Bakit? o
bakit nangyari ang bagay na yon.
Klas: para sa kapanganakan
5. Instrumentong Pokus (Pokus sa
Gamit)- ito ay tumutukoy sa
kasangkapan o bagay na ginagamit
upang maisagawa ang kilos o pandiwa
na siyang paksa ng pangungusap.
Ang simuno o paksa ang
kasangkapan o bagay na ginagamit
upang maisagawa ang kilos ng
pandiwa sa pangungusap. Sumasagot
ito sa tanong na “sa pamamagitan ng
ano?”
Ginagamitan ito ng mga panlaping
ipang- o maipang-.
6. Kosatibong Pokus (Pokus sa Sanhi)-
ang pandiwa ay nakapokus sanhi
kung ang paksa ay nagpapahayag ng
dahilan o sanhi ng kilos.
Ang simuno o paksa ang
nagpapahayag ng sanhi ng kilos ng
pandiwa sa pangungusap. Sinasagot
nito ang tanong na “bakit?”
Ginagamitan ito ng mga panlaping i-,
ika-, o ikina-.
Halimbawa na lamang Ikinatuwa nya
ang magandang regalo ng kanyang
kapatid. bakit ikinatuwa niya ang
bagay nayon dahil sa magandang
regalo na natanggap niya at ang
panghuling Pokus basahin klas.
7. Pokus sa Direksyon- pinatutuunan
ng pandiwa ang direksyon o tinutongo
ng kilos.
Ang simuno o paksa ang nagsasaad
ng direksyon ng kilos ng pandiwa sa
pangungusap. Sumasagot ito sa
tanong na “tungo saan o kanino?”

Ginagamitan ito ng mga panlaping -

an, -han, -in, o -hin.

Ang Pokus sa direksyon ay nagsasaad

ng direksyon o saan patungo o kanino
tutungo ito halimbawa na lamang
Pinasyalan namin ang parke. saan Klas: opo Mam
ang direksyon ng paksa sa parke

Naintindihan ba klas ang uri ng

pandiwa at Pokus ng pandiwa?

B. PANGKATANG GAWAIN
Ngayon mayroon akong hinandang
isang pangkatang Gawain rito ang
unang row ang siyang unang grupo at
pangalawang row ay siyang
pangalawang grupo at ang
pangatalong row ay ang panghuling
grupo
May sampong minuto kayo para gawin
ang aktibity naintindihan ba klas?
 Klas: opo mam

Gamit ang mga larawan gumawa ng

pangungusap gamit ang mga pokus
ng pandiwa naiintindihan ba klas?

Kung gayon maari na kayong mag

umpisa mayroon kayong 15 minuto
para gawin ang aktibity

( makalipas ang 15 minuto isa isang

prinesenta ng bawat grupo ang
kanilang ginawa )
 C. PAGPAPALALIM

Mahalagang pag-aralan ang pokus ng

pandiwa sapagkat dito ay malalaman
mo kung anong tunay na gamit ng
pandiwa sa isang pangungusap.Ang
pokus ng pandiwa ay ang
pansemantikang relasyon ng simuno
o paksa sa pandiwang ginagamit sa
isang pangungusap.Ang mga pandiwa
kasi ay madalas na gamitin bilang
panaguri o kaganapang pansimuno
kaya naman ng mahalag na matukoy
ang pokus ng pandiwa.

Makikita ang paggamit ng pokus ng

pandiwa sa pagkakaroon ng panlapi.
Sa paglalapi ay nalalaman ang
kaganapan ng pandiwa sa posisyong
pansimuno ng pangungusap. Ang
pokus ng pandiwa ay isang
mahalagang bahagi ng pangungusap
at naglalahad ng gamit ng pandiwa sa
pangungusap.

Para sa inyong pagpapalalim ng

inyong karunungan may isa akong
Gawain na inihanda

I. Panuto: Tukuyin ang

pangungusap kung anong Uri ng
Pandiwa. Ilagay ang K kung ito ay
Katawanin, Ilagay naman ang P kung
ito ay Palipat.
___1.Nagpadala ng mga pagkain sa
mga raliyista ang ina ni Toto.
___2.Nagbigay ng magandang
halimbawa sa mga kabataan si
Ginoong Bautista
___3.Nabuhay si Mary.
___4.Sina Elpie at Jhen ay ikinasal.
___5. Papunta kina Mang Victor ang
nangongolekta ng buwis.
___6. ang magkakapatid ay
nagdarasal ng sabay-sabay.
___7. Si Sheena ay magaling sumayaw
ng hip hop.
___8. Si Alona ay aawit sa Tawag ng
Tanghalan.
___9.Nagkukwentuhan ang mag-
asawa sa loob ng bahay.
___10. Nagsampay ng damit si Clara.

II. Panuto: Bilugan ang Pandiwa

at ilagay kung anong Pokus ng
pandiwa ang pangungusap.

1. Maglilinis ng bahay si Camille

sa linggo. Reyxie: palipat mam
2. Kunin mo ang pera ko sa aking
bag.
3. Pinagtaniman ni Jerry ang Kurt: Palipat mam
bukid ng kanyang tatay.
4. Kami ay ipinagluto ni Ate ng
Shama: katawanin
Adobo.
5. Tinahi niya ang damit ni Carlo.
6. Ikinalungkot ni Rose ang Roanne:Katawanin mam
pagpanaw ng kanyang Nanay.
7. Ikinagalit namin ang panggigipit
ng aming boss. Camille: palipat mam
8. Pinasyalan namin ang parke.
9. Sinulatan niya ang kanyang
Nanay.
10. Pinuntahan niya ang hospital Denmark: katawanin po mam
kung saan naconfine ang kanyang
Shaina: Palipat po mam
asawa.

Sino ang gustong sumagot sa unang

Jorina: Katawanin po mam
bahagi ng Gawain reyxi?

Tama! palipat ang sagot ng unang Rachel: Katawanin po mam

bilang para sa pangaawang bilang
kurt

Tama palipat at pangatlong bilang Kim: Palipat po mam

shama

Mahusay, katawanin at para naman

sa pang-apat na bilang roanne
Tama katawanin, at sa pang limang
bilang.
Magaling Palipat ang tamang sagot at
sa pang anim na bilang Denmark
Mahusay, at sa pang pitong bilang
shaina
Tama palipat at sa pang walong bilang
Jorina
Mahusay! at sa pang siyam na bilang
Rachel
Tama! katawanin at sa pang huling
bilang Kim
MAGALING KLAS! ilagay ang skor sa
kanang bahagi ng papel at duako
naman tayo sa pangalawang Gawain
at atin itong iwasto. sino ang
makakasagot sa unang bilang?
Edmund?
Tama! 2 puntos bawat bilang klas
para naman sa ikalawang bilang ?
shama
Mahusay!at para naman sa ikatlong
bilang kurt?
Tama lokatibong pokus at dumako na
tayo sa ika-apat na bilang reyxie?
Edmund: Maglilinis po ang salitang
pandiwa at ang pokus po ay pokus sa
aktor po.
Shama: Kunin po ang salitang
pandiwa at ito po ay pokus sa layon
Kurt: Pinagtaniman ppo ang salitang
pandiwa at ang pokus po ay lokatibo
Reyxie: ipinagluto po ang salitang
pandiwa at ang pous po ay
benapaktibong pokus dahil
tumutukoy ito ng para kanino
Kim: Tinahi po ang salitang pandiwa
at ang pokus po ay benapaktibong
pokus po.
Roanne: ikanlungkot ang salitang
pandiwa at ang pokus po ay kosatibon
pokus dahil tumutukoy ito sa sanhi
ng paksa ng pangungusap.
Rachel :Ikinagalit po ang salitang kilos
at ang pokus po ay kosatibong pokus
PAALAM PO BB. ORDONEZ!
Denmark: pinasyalan po ang salitang
pandiwa at pokus sa Diresyon
Shaina: Pokus sa direksyon po at ang

MAGALING ! talaga naman at may
explinasyon pa at para naman sa ika
limang bilang kim?
salitang pandiwa niya po ang
sinulatan
Vince: pinuntahan ang salitang
pandiwa at ang pokus ay pokus sa
direksyon.

Tama! ito ay benapaktibong pokus at

para naman sa ika-anim na bilang
roanne

Mahusay! para naman sa ika-pito na

bilang Rachel

Tama at para sa ika walong bilang PAALAM PO BB. AUBREY ANNE

Denmark ORDONEZ

Tama at para sa ika siyam na bilang

shaina?

At sa pang huling bilang Vince

Mahusay klas! ngayon ilagay na sa

gilid ng papel ang total skor at ipasa
paharap ang papel

D. TAKDANG ARALIN
Para sa inyong takdang aralin ibigay
kung ano ang wika

PAALAM KLAS!