You are on page 1of 14

4T MALİYE SORULARI KİTABI

2012 KPSS MALİYE ALANINDA 40 SORUDAN 2’SİNİ KAPAĞIYLA OLMAK


ÜZERE TOPLAM 27 SORUYU DOĞRU TAHMİN ETMİŞTİR.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORULARI KAPAK


Aşağıdakilerden hangisi, bütçenin temel unsurlarından
biri değildir?
a) Taahhüt
b) Tahdit
c) Tasdik
d) Tahmin
e) Tevzin

Cevap: A seçeneğidir.

Tevzin ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


a) Gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına
önceden yetki verilmesidir.
b) Bütçede yer alan kamu gelir ve gider tahminlerinin
denk olmasıdır.
c) Bütçede yer alan tahminlerin yıllık olarak yapılmasıdır.
d) Devletin gelir ve giderlerinin geleceğe yönelik olarak
tahmin edilmesidir.
e) Bütçede yer alan tahminlerin ilgili dönemin ekonomik
şartlarıyla uyumlu olmasıdır.

Cevap: B seçeneğidir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.499


Vergilemede, muafiyet ve istisna arasındaki temel farkla 790. Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile ilgili
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a. Muafiyet vergi mükellefini, istisna ise vergi a. Muafiyette, gerçek ve tüzel kişiler vergi dışı bırakılırken,
konusunu vergi dışı bırakır. istisnada bazı vergi konuları vergi dışı bırakılmaktadır.
b. Muafiyet özel tüketim vergisinde, istisna ise gelir Vergi indirimleri ise, geliri elde etmek için yapılan
vergisinde geçerlidir.
giderlerin indirilmesidir.
c. Muafiyet gelir vergisinde, istisna ise katma değer
vergisinde geçerlidir. b. Muafiyette, bazı vergi konuları vergi dışı bırakılırken,
d. Muafiyet vergi konusuyla, istisna ise vergiyi doğuran istisnada gerçek ve tüzel kişiler vergi dışı bırakılmaktadır. Vergi
olayla ilgilidir. indirimleri ise, geliri elde etmek için yapılan giderlerin
e. Muafiyet vergi borcunun tamamını, istisna ise vergi indirilmesidir.
borcunun bir kısmını ortadan kaldırır. c. Muafiyette, gerçek ve tüzel kişiler vergi dışı bırakılırken,
istisna, geliri elde etmek için yapılan giderlerin indirilmesidir.
Cevap: A seçeneğidir. Vergi indirimleri ise, bazı vergi konularının vergi dışı
bırakılmasıdır.
d. Muafiyette, geliri elde etmek için yapılan giderler indirilmekte
iken, istisnada bazı vergi konuları vergi dışı bırakılmaktadır.
Vergi indirimleri ise, gerçek ve tüzel kişilerin vergi dışı
bırakılmasıdır.
e. Hiçbiri

Çözüm: Muafiyet: Aslında vergi mükellefi olması gereken bir


gerçek veya tüzel kişinin, kanunda yazılı hükümler gereğince
vergi dışında kalmasıdır. Dolayısıyla muafiyet kişi ya da kurumlar
için geçerlidir. İstisna: Burada ise aslında vergiye tabi olması
gereken bir vergi konusunun, yine kanunda yazılı hükümler
gereğince vergi dışında kalması söz konusudur. Dolayısıyla
istisnalar verginin konusu için geçerlidir. İndirimler: Vergi
matrahını küçülten etkenlerden birisidir. Bunlar aslında vergi
konusunun ölçülmesi için yapılan bir takım işlemlerdir. Burada net
gelir hesaplanırken, geliri elde etmek için yapılmış olan giderlerin
indirilmesi söz konusudur. Vergi kanunlarında, vergi toplamanın
maliyetinin yüksek olması, vergi adaletinin sağlanması, ekonomik
nedenler, siyasi nedenler ve uluslar arası hukuka ilişkin bir takım
nedenlerle vergi indirimleri, muafiyet ve istisnalara yer
verilmektedir. Görüldüğü üzere; muafiyette, gerçek ve tüzel kişiler
vergi dışı bırakılırken, istisnada bazı vergi konuları vergi dışı
bırakılmaktadır. Vergi indirimleri ise, geliri elde etmek için
yapılan giderlerin indirilmesidir. Cevap A seçeneğidir.
411. Terzilik mesleğiyle uğraşan esnafların vergi
yükümlülüğü dışında bırakılmasına ne denir?
A) Vergi istisnası B) Vergi affı
C) Vergi muafiyeti
D) Vergi gayreti E) Vergi iadesi

Çözüm: Vergiye tabi belli bir kişi veya mükellef grubunun


kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasına muafiyet; vergiye
tabi konularının vergi kanunlarıyla vergi dışı bırakılmasına ise
istisna denir. Terzilik mesleğiyle uğraşan esnafların vergi
yükümlülüğü dışında tutulmasına, bir tür esnaf muaflığıdır. Cevap,
C seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 177’de 260.soru; Sayfa 732’de
325.soru; Sayfa 748’de 362.soru, Sayfa 719’de 291.soru, Sayfa
178’de 411.soru ve Sayfa 806’da 510.soru da KPSS sorusunun
doğru cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 781, 178
Vergilemede eşitlik ilkesi çerçevesinde, toplum için bir 447. Vergide ödeme gücüne ulaşmada en az toplam fedakârlık
bütün olarak verginin uygunluğunu göz önüne alan görüş yaklaşımı ne demektir?
aşağıdakilerden hangisidir? A)Aynı ödeme gücüne sahip olan mükelleflerin aynı vergi
a. Eşit mutlak fedakârlık yükümlülüğüne tabi olması
b. Eşit oranlı fedakârlık
c. Maksimum toplam fedakârlık B) Toplumun üzerindeki vergi yükünün en az düzeyde olması
d. Eşit marjinal fedakârlık C) Herkesten eşit oranda vergi alınması
e. En az toplam fedakârlık D)Herkesin aynı fedakârlığa katlanması için matrahın
büyüklüğüne bakılmaksızın aynı miktarda vergi ödemesi
Cevap: E seçeneğidir.
E) Fazla ödeme gücüne sahip olan mükelleflerin daha az ödeme
gücüne sahip olanlardan daha çok fazla vergi yükümlüğüne
tabi olması

Çözüm: Mükelleflerin vergi ödeme gücünün belirlenmesi bakımından,


vergi sonucu katlanacağı fedakârlığında eşit olması gerektiği de ileri
sürülmüştür. Vergi adaleti açısından bu fedakârlığın eşit olması gerekir.
Vergi nedeniyle bireylerin katlandığı fedakârlığın veya faydadaki
azalmanın ölçüsü konusunda üç kavram öne çıkmıştır. Bunlar; En az
toplam fedakârlık: Toplumun üzerindeki vergi yükünün en az(uygun)
düzeyde olmasıdır. Eşit miktarda fedakârlık: Herkesin aynı fedakârlığa
katlanması için matrahın büyüklüğüne bakılmaksızın aynı miktarda vergi
ödemesidir. Eşit oranlı fedakârlık: Herkesten eşit oranda vergi
alınmasıdır. Böylece geliri yüksek olanlar, düşük olanlardan daha fazla
vergi ödemek durumunda kalır. Cevap, B seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 178’de 261.soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 258, 196.
Aşağıdakilerden hangisi, sınıf usulü vergi tarifesinin 388. Sınıf usulü artan oranlı tarifenin temel sakıncası
temel sakıncalarından biridir? aşağıdakilerden hangisidir?
a. Alt gelir gruplarının vergi yükünü artırarak adaletsizlik A) Vergi yükünde sıçrama şeklinde yükselmeye neden olması
yaratması
B) Artan oranlı olması nedeniyle hesaplanmasının karmaşık
b. Üst gelir gruplarından daha az vergi alınması dolayısıyla
olması
adaletsizlik yaratması
c. Harcanabilir gelir açısından gelir dağılımını tersine C) Matrahın artan dilimlerine uygulanması
çevirebilmesi D) Tüm vergilere uygulanamaması
d. Vergi sonrası gelir açısından alt ve üst gelir grubu E) Uygulamasının zor olması
arasında aşırı fark yaratması
e. Vergi öncesi gelir dağılımını olumsuz etkilemesi
Çözüm: Sınıf usulü artan oranlı tarife, her bir dilim matrah için öngörülen
vergi oranı, ilgili matrah dilimden önce gelen dilimleri de içine almak
Cevap: C seçeneğidir. suretiyle uygulandığı için vergi yükünün (T/Y)sıçrama şeklinde
yükselmesine neden olmaktadır. Vergilemede büyük haksızlıklara yol
açmakta ve gelir dağılımında adaletsizliğe neden olabilmektedir. Bu
sakıncaları nedeniyle sınıf usulünün yerine, dilim usul artan oranlı
tarifenin uygulanması önerilmektedir. Cevap, A seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 196’da 282. soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 193, 895
Belirli bir yaşa gelmiş ve çalışmakta olan kimselerden 279. Yukarıdaki vergi tarifesiyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden
maktu olarak alınan baş vergisinin doğurabileceği sonuç hangisi doğrudur?
aşağıdakilerden hangisidir? A) Artan oranlı tarifedir
a. Sınıf usulü artan oranlılık
b. Gizli artan oranlılık B) Düz oranlı tarifedir
c. Dilim usulü artan oranlılık C) Tersine artan oranlılık söz konudur.
d. Tersine artan oranlılık D) Ücret geliri üzerine uygulanmıştır.
e. Dik artan oranlılık
E) Kurumlar geliri üzerine uygulanmıştır.
Cevap: D seçeneğidir. Çözüm: Tersine artan oranlılık bir vergi tarifesi değildir. Mal ve
hizmetler üzerinden ödenen bir verginin kişilerin gelirlerine
oranlandığında ortaya çıkan durumu ifade etmek için “tersine artan
oranlılık” veya “azalan oranlı tarife etkisi” kavramı kullanılır. Yukarıdaki
tarifede bu etkinin ortaya çıktığı görülmektedir. Cevap, C seçeneğidir.
• Tersine artan oranlılık: Tersine artan oranlılık bir vergi tarifesi
değildir. Tersine artan oranlılık, mal ve hizmetler üzerinden bir
verginin mükelleflerin gelirlerine oranlandığında ortaya çıkan durumu
ifade etmek için kullanılır. Gelir arttıkça, gelire kıyasla vergi oranının
düşmesi sonucunu yaratan bu durum, özellikle gider vergileri
açısından ortaya çıkar. Benzer durum, spesifik esaslı vergilerde
görülür. Örneğin, ülkemizde 1952 yılına kadar uygulanan ve
şehirlerde birey başına 18 lira olarak alınan “yol vergisi”(baş
vergisi) bireylerin toplam gelirine oranlandığında tersine artan
oranlı bir etki ortaya çıkmaktadır.
Tablo: Tersine Artan Oranlılık

• Vergide adaletle tamamen çelişen tersine artan oranlılık, özellikle


dolaylı vergi sayılan gider vergilerinde ortaya çıkar. KDV, ÖTV gibi
harcamalar üzerinden alınan gider vergileri bireylerin gelirlerine
oranlandığında tersine artan oranlı bir etki ortaya çıkarmaktadır. Gider
vergileri, bu özelliklerinden dolayı adaletsiz vergiler arasında
sayılmaktadır. Vergi adaleti açısından gelir arttıkça, vergi miktarının
(yükünün) da artması beklenirken harcama vergilerinde bu tersine
işlemektedir.

739. Aşağıdakilerden hangisi tersine artan oranlı etki yaratan


vergilerdendir?
A) Gelir vergisi B) Veraset vergisi
C) Katma değer vergisi D) İntikal vergisi
E) Kurumlar vergisi
Çözüm: Tersine artan oranlılık bir vergi tarifesi değildir. Mal ve
hizmetler üzerinden ödenen KDV, ÖTV gibi vergilerin kişilerin
gelirlerine oranlandığında ortaya çıkan durumu ifade etmek için “tersine
artan oranlılık” veya “azalan oranlı tarife etkisi” kavramı kullanılır.
Yukarıdaki tarifede bu etkinin ortaya çıktığı görülmektedir. Benzer
durum, maktu olarak alınan spesifik esaslı vergilerde görülür. Cevap,
C seçeneğidir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 197, 256


Aşağıdaki tabloda bir vergi tarifesi verilmiştir. Matrah Dilimleri (TL) Vergi Oranı (%)
Vergi matrahı (¨) Vergi oranı (%) 0 -1.000 5
100 10
200 15 1.001- 2.000 15
300 20 2.001- 4.000 20
400 25 4.001 -8.000 25
500 30
8.001 + 40
Buna göre, bu vergi tarifesinde uzunluk farkı kaçtır? 42. Yukarıda yer alan gelir vergisi tarifesiyle ilgili aşağıdakilerden
A) 5 B) 20 C) 100 D) 300 E) 400 hangisi yanlıştır?
A) Tarifede uzunluk farkı 7.001; yükseklik farkı 35’tir.
Cevap: E seçeneğidir. B) Tarifede en yüksek vergi artış oranı %15’tir.
C) Matrah 7.000 TL iken ortalama vergi oranı %19,2’dir.
D) Matrah 11.000 TL iken ödenen marjinal vergi miktarı 1.200
TL’dir.
E) Matrah 2.000 TL den 3.000 TL’ye çıktığından ödenen vergideki
artış 100 TL’dir.
Çözüm: Seçeneklerin doğrulaması aşağıya çıkarılmıştır.
• A seçeneği: Vergi tarifesinde yer alan en yüksek vergi oranı ile en
düşük vergi oranı arasındaki farka ise “yükseklik farkı” denir. Bu
tarifede yükseklik farkı, 40–5= 35’dir. Vergi tarifesinde yer alan en
yüksek vergi matrahı ile en düşük vergi matrahı arasındaki farka ise
“uzunluk farkı” denir. Uzunluk farkı, 8.001–1.000= 7.001’dir.

Vergi matrahı (¨) Vergi oranı (%)


1000 10
2000 15
4000 20
8000 25
10000 30
283. Yukarıda yer alan gelir vergisi tarifesinin yükseklik farkı
kaçtır?
A) 30 B) 25 C) 20 D) 9000 E) 10000
Çözüm: Vergi tarifesinde yer alan en yüksek vergi oranı ile en düşük
vergi oranı arasındaki farka ise “yükseklik farkı” denir. Yukarıda yer
alan tarifeye göre, yükseklik farkı, 30–10= 20’dir. Vergi tarifesinde yer
alan en yüksek vergi matrahı ile en düşük vergi matrahı arasındaki farka
ise “uzunluk farkı” denir. (Bu tarifede uzunluk farkı, 10000-
1000=9000’dir.) Cevap, C seçeneğidir.
• Yükseklik ve uzunluk farkı: Yükseklik farkı tarifeden, uzunluk farkı
matrahtan hesaplanır. Yükseklik veya uzunluk farkı en küçük değer
“sıfır” dikkate alınmadan hesaplanır.
- Yükseklik farkı: Vergi tarifesinde yer alan en yüksek vergi oranı
ile en düşük vergi oranı arasındaki farka ise “yükseklik farkı” denir.
- Uzunluk farkı: Vergi tarifesinde yer alan en yüksek vergi matrahı
ile en düşük vergi matrahı arasındaki farka ise “uzunluk farkı”
denir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 285’de 199. soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.117, 698


Kamu harcamalarının, olağanüstü olaylara bağlı olarak 154. A. Peacock ve J. Wiserman’ın kamu harcamalarının
katlanılabilir vergi yükü yoluyla artışını açıklayan görüş artışına ilişkin görüşleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
aşağıdakilerden hangisidir? doğrudur?
a. Wagner Yasası A) Kamu kesimde harcama düzeyini seçmen tercihleri
b. Görünüşte Artış Yasası belirlediğinden ortanca seçmenin kararı altında kamu
c. Baumal Hipotezi harcamaları reel olarak artar.
d. Peacock-Wiseman Hipotezi B) Kamu kesiminde ücretlerin yüksek tutulması birim maliyetleri
e. Ortanca Seçmen Hipotezi arttıracağından kamu harcamaları reel olarak artar
C) Doğal afet, kriz veya savaş gibi olağanüstü dönemlerde
Cevap: D seçeneğidir. vergiler düşürülemediğinden kamu harcamaları reel
olarak artar.
D) Demokratik toplumlarda hükümetlerin iktidarda kalma çabası
ile seçmenlerin faydalarını en çoklaştırma çabası kamu
harcamalarını reel olarak artırır.
E) Demokratik toplumlarda hükümetlerin oy kaybetmeyi göze
almayarak genişletici politikalara devam etmesi halinde kamu
harcamaları reel olarak artar.
Çözüm: A. Peacock ve J. Wiserman’a göre, doğal afet, kriz veya savaş
gibi olağan üstü dönemlerde vergi yükü düşürülemediğinden kamu
harcamaları reel olarak artar. Cevap, C seçeneğidir.
236. Savaş sonrası dönemde vergi yükü düşürülemediğinden kamu
harcamalarının sıçrama şeklinde artacağını ileri süren bilim
adamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) A. Wagner B) W. A. Niskanen
C) A. Pigou ve H. Dalton D) A. Peacock ve J. Wiserman
E) S. Fabricant
Çözüm: Peacock ve Wiserman’a(1961) göre, kamu harcamaları doğal
afet, kriz veya savaş gibi olağan üstü dönemlerde sıçrama şeklinde artış
göstermekte ve bir daha eski düzeyine dönememektedir. Bunun nedeni ise
olağan üstü dönemlerde vergilerin artırılması ve olağan üstü dönem
sonrası alınmaya devam edilmesidir. Onlara göre, doğal afet, kriz veya
savaş sonrası dönemde vergiler düşürülemediğinden kamu harcamaları
reel olarak artar. Cevap, D seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 138’de 186. soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.786, 828
Aşağıdakilerden hangisi, kamu harcamalarının görünüşte 458. Aşağıdakilerden hangisi kamu harcamalarını görünüşte
artış nedenlerinden biri değildir? artıran nedenlerden biri değildir?
a. Paranın satın alma gücünün düşmesi A) Kamu hizmetlerine olan talebin artması
b. Bütçe sistemlerinin gayrisafi usule doğru evrilmesi
c. Kamu hizmetlerinin parayla gördürülmesi B) Ayni ekonomiden parasal ekonomiye geçilmesi
d. Oy hakkının yaygınlaşması sonucunda seçmen C) Bütçede safi usulün terk edilerek gayrisafi usulün uygulanmaya
taleplerinin artması başlanması
e. Kişi başına yapılan harcama aynı kaldığı hâlde nüfusun D) Paranın satın alma gücünün azalması
artması
E) Ülke sınırların genişlemesi
Cevap: D seçeneğidir.
Çözüm: Paranın satın alma gücünün düşmesi, bütçe usullerinin
değişmesi, parasal ekonomiye geçilmesi, devlet sınırlarının ve nüfusun
değişmesi ve devletleştirme giderleri kamu harcamalarını görünüşte
artıran nedenlerdendir. Başta nüfus artışı olmak üzere kamu hizmetlerine
olan talebin artması kamu harcamalarını gerçekte artır. Cevap, A
seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 110’da 149 ve 150. Soru, Sayfa ’da
141’de 194. Soru da KPSS sorusunun doğru cevabına karşılık
gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 154
Özel kesime ait bir arazi veya binanın kamu kesimi 225. Devletin bina satın alması aşağıdakilerden hangisinin
tarafından kamulaştırılması nedeniyle ortaya çıkan kapsamında yer alır?
harcama, aşağıdakilerden hangisinin kapsamına girer? A) Kamu cari harcamaları
a. Reel harcama
b. Yatırım harcaması B) Gerçek harcama
c. Kalkınma carileri C) Transfer harcaması
d. İktisadi transfer D) Sermaye teşkili için transfer harcaması
e. Sermaye oluşumu için yapılan transfer E) Kamu yatırım harcamaları
Çözüm: Transfer harcamaları esasen karşılıksızdır. Bununla birlikte belli
bir karşılığı olan transfer harcamaları vardır ki bunlara sermaye teşkili
Cevap: E seçeneğidir. için transfer harcaması denir. Bu harcama karşılığında devlet menkul veya
gayrimenkul değer elde edebilir. Devletin özel kesime ait bina, arsa
veya arazi gibi gayrimenkul (kamulaştırma) satın alması; tahvil, bono
veya hisse senedi gibi menkul değer satın alması bu harcama grubu
içinde yer alır. Yine kamu hizmeti karşılığı burs ödemeleri gibi bazı tür
harcamalar beşeri sermaye teşkili için transfer harcaması kapsamında yer
alır. Cevap, D seçeneğidir.

Not: Benzer şekilde Sayfa 127-129’da 167. Soru, Sayfa 137’de 183. Soru,
Sayfa 736’da 338. Soru da KPSS sorusunun doğru cevabına karşılık
gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 660-661
Nüfus artışının, saf kamu mallarına yapılan harcamalar 142. Kamu hizmetlerinin maliyetleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden
üzerindeki etkisiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi hangisi yanlıştır?
doğrudur? A) Girdilere olan piyasa talebi azalırsa, girdi fiyatları düşeceğinden
a. Toplam harcamayı etkilemez. kamu hizmetlerinin üretim maliyeti azalır.
b. Toplam harcamayı artırır.
c. Toplam harcamayı azaltır. B) Yarı saf kamusal hizmetlerin hizmet miktarı ile üretim maliyeti
d. Kişi başına harcamayı artırır. arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır.
e. Kişi başına harcamayı değiştirmez. C) Yarı saf kamusal malların daha fazla kişiye sunulması ek
maliyete neden olur.
Cevap: A seçeneğidir. D) Saf kamusal mal ve hizmetlerin maliyeti ile yararlanan kişi
sayısı doğrudan ilişkilidir.
E) Hizmet sunulan alanın genişlemesi, yeni teçhizat ve yeni
personel alınması gerektiriyorsa toplam maliyet artar.

Çözüm: Saf kamusal mallarda hizmetten yararlanan kişi sayısı


değiştikçe toplam maliyet(harcama) değişmez. Ancak yarı saf kamusal
malların daha fazla kişiye sunulması ek maliyete neden olur. Cevap, D
seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 103’de 138. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.736-737
Sermaye teşkili için yapılan transferler ile sosyal 338. Aşağıdakilerden hangisi sermaye teşkili için transfer
transferler arasındaki temel farkla ilgili aşağıdaki harcaması kapsamında yer almaz?
ifadelerden hangisi doğrudur? A) Bina alım giderleri
a. Sermaye teşkili için yapılan transferler yatırım
niteliğinde, sosyal transferler ise cari nitelikte kamu B) Bono ve tahvil alım giderleri
harcamalarıdır. C) Kamulaştırma giderleri
b. Sermaye teşkili için yapılan transferler firmalara D) Kamu hizmeti karşılığı burs ödemeleri
yapılan, sosyal transferler ise kişilere yapılan
E) Borç faizi ödemeleri
transferlerdir.
c. Sermaye teşkili için yapılan transferler bir dönem için, Çözüm: Transfer harcamaları esasen karşılıksızdır. Bununla birlikte
sosyal transferler ise birden fazla dönem için yapılır. belli bir karşılığı olan transfer harcamaları vardır ki bunlara
d. Sermaye teşkili için yapılan transferler için bütçeden sermaye teşkili için transfer harcaması denir. Bu harcama karşılığında
ödenek ayrılmazken, sosyal transferler için bütçeden devlet menkul veya gayrimenkul değer elde edebilir. Devletin bina, arsa
ödenek ayrılır. veya arazi gibi gayrimenkul(kamulaştırma) satın alması; tahvil, bono veya
e. Sermaye teşkili için yapılan transferler karşılıklı, hisse senedi gibi menkul değer satın alması bu harcama grubu içinde yer
sosyal ise karşılıksız transferlerdir. alır. Yine kamu hizmeti karşılığı burs ödemeleri gibi bazı tür harcamalar
beşeri sermaye teşkili için transfer harcaması kapsamında yer alır. Borç
faiz ödemeleri karşılıksız mali transfer harcaması kapsamındadır. Cevap,
Cevap: E seçeneğidir. E seçeneğidir
Not: Konu öğretici 167. Sorunun açıklamasında yer alan tablo; KPSS
sorusuna doğrudan karşılık gelmiştir.

C. Kamu transfer harcaması: D. Sermaye teşkili için transfer


(Tamamen karşılıksız olan transfer harcaması
harcaması) (Belli bir karşılığı olan transfer
harcaması)
§ Sosyal nitelikli olan transfer § Beşeri sermaye teşkili için
harcaması: Gelir dağılımında transfer harcaması: Hizmet
eşitsizliği azaltan transfer karşılığı burs verilmesi bu
harcamalarıdır. Örneğin; harcamaya örnek gösterilebilir.
emekli memur, işçi maaşları; Örneğin devlet burs verdiği
dul-yetim, malullük ve sakatlık öğrencilere mezun olduktan
ödemeleri; işsizlik sigortası sonra belli bir hizmet yükümlüğü
ödemeleri, öğrenci bursları bu yükleyebilir.
harcama türüne örnek § Gayrimenkul sermaye teşkili
gösterilebilir. için transfer harcaması:
§ Mali nitelikli olan transfer Devletleştirme veya
harcaması: Borç faiz kamulaştırma giderleri bu
ödemeleridir. Gelir dağılımında harcamaya örnektir. Devletin
eşitsizliği artıran transfer bina, arsa, arazi, fabrika vb.
harcamalarıdır. gayrimenkullere yaptığı
§ Ekonomik nitelikli olan harcamalardır. Bu harcamaların
transfer harcaması: Özel gayrimenkul karşılığı vardır.
sektörü teşvik etmeye yönelen § Menkul sermaye teşkili için
harcamalarıdır. transfer harcaması: Devletin
Sübvansiyonlar, düşük faizli özel kesime ait bono, tahvil,
kredi verilmesi, ucuz girdi hisse senedi satın almak için
sağlanması bu harcama türüne yaptığı harcamalardır. Bu
örnek gösterilebilir. harcamaların menkul değer
§ Not: Düşük faizli kredi ile ucuz karşılığı vardır.
girdinin piyasa faizi ile piyasa § Not: Başbakanlık bursu sosyal
fiyatı arasındaki fark ekonomik nitelikli karşılıksız transfer
transferdir. harcaması iken öğrenim kredileri
menkul sermaye teşkili için
transfer harcamasıdır.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 322


İhraç faizi yüzde 3 olan bir tahvilin yüzde 10 iskontoyla 504. Başa başın altında ihraç edilen tahvillerin getirisiyle ilgili
satılması hâlinde gerçek faiz yaklaşık olarak yüzde kaç aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
olur? A) Tahvilin gerçek faiz oranı < görünüşteki faiz oranı
a. 2,5
B) Tahvilin gerçek faiz oranı > görünüşteki faiz oranı
b. 3,3
C) Tahvilin gerçek faiz oranı =görünüşteki faiz oranı
c. 4,4
d. 5,3 D) Tahvilin nominal faiz oranı < görünüşteki faiz oranı
e. 7,7 E) Tahvilin nominal faiz oranı > reel faiz oranı
Çözüm: Başa başta ihraç edilen tahvillerde sadece faiz elde edildiğinden
Cevap: B seçeneğidir. görünüşteki(ihraç) faiz oranı ile gerçek faiz oranı aynıdır. Diğer yandan
başa başın altında ihraç ve primli ihraç edilen tahvillerde faiz dışında itfa
primi elde edildiğinden görünüşteki(ihraç) faiz oranı ile gerçek faiz oranı
farklıdır. Başabaşın altında (iskontolu) ihraç edilen tahvillerde gerçek
faiz oranı görünüşteki(ihraç) faiz oranından büyük olur. Cevap, B
seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 289’da 445. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına yöntemsel olarak karşılık gelecek sayısal soruyla ele alınmıştır.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 903.
Aşağıdakilerden hangisi, dalgalı borçlarda kullanılan 761. Aşağıdakilerden hangisi, kısa vadeli borçlanma araçlarından
araçlardan biri değildir? biri değildir?
a. Hazine bonoları A) Bütçe emanetleri B) Hazine bonoları
b. Hazine kefaletini haiz bonolar
c. Müteahhit bonoları C) Devlet tahvili D) Hazine kefaletine haiz bonolar
d. Kısa vadeli avanslar E) Hazineye açılan kısa vadeli avanslar
e. Kuponlu tahviller Çözüm: Vadesi bir yıla kadar olan borçlara kısa vadeli borçlar veya
“dalgalı borçlar” denir. Temel borçlanma aracı, hazine bonosudur.
Cevap: E seçeneğidir. Vadesi bir yıldan uzun olan borçlara ise uzun vadeli borçlar denir. Temel
borçlanma aracı, devlet tahvilidir. Cevap, C seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 278’de 431. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelecek şekilde ele alınmıştır.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.314
Anapara tutarına dokunmadan borç yükünün 483. Borç yükünü hafifletmek için yapılan istisnai borç yönetim
hafifletilmesi için başvurulan tedbir aşağıdakilerden işlemi aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir? A) Konversiyon B) Konsolidasyon
a. Konversiyon
b. Tahkim C) Moratoryum D) Borcun itfası
c. Konsolidasyon E) Borcun amortismanı
d. İtfa Çözüm: Yüksek faizli borçlar düşük faizli borçlarla değiştirilmesine
e. Amortisman konversiyon denir. Borcun değiştirilmesi de denir. İstisnai borç
yönetim işlemlerinden biridir. Konverisyona başvurmak için
Cevap: A seçeneğidir. devletim mali koşullarının iyileşmesi bir yana piyasada faiz
oranlarının önceki borçlanma faiz oranlarının altına inmiş olması
gerekir. Anaparaları aynı olan yüksek faizli borçlarının daha
düşük faizli borç haline getirilmesi sonucu devlet borç yükü
hafifler. Cevap, A seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 293’te 448. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 293.
İhtiyari tahkimle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 448. Kısa vadeli borçların uzun vadeli borçlarla değiştirmesine ne
doğrudur? denir?
a. Devletin, kendi iradesiyle kısa vadeli borç senedini uzun A) Borcun itfası B) Konversiyon
vadeli borç senediyle değiştirmesidir.
b. Alacaklının, elindeki kısa vadeli senedi uzun vadeli C) Konsolidasyon D) Moratoryum
senetle değiştirmekte serbest bırakılmasıdır. E) Borcun amortismanı
c. Alacaklının, kısa vadeli senedi satarak uzun vadeli senet Çözüm: Kısa vadeli borçların uzun vadeli borçlarla değiştirilmesine
satın almasıdır. konsolidasyon veya borcun tahkimi denir. Cevap, C seçeneğidir.
d. Devletin, kısa vadeli borçlarını itfa ederek tahville
• Sayfa 307: Konsolidasyon: Borcun tahkimi de denilen istisnai borç
borçlanmaya gitmesidir.
yönetim işleminin bu türünde, kısa vadeli borçların uzun vadeli
e. Devletin, düşük faizli borç senedini yüksek faizli borç
borçlarla değiştirilir. Kısa vadeli borçlar orta, uzun veya süresiz hale
senediyle değiştirmesidir.
getirilebileceği gibi orta vadeli borçlar uzun veya süresiz hale
getirilebilir. Devlet borçlarının vade yönünden yeniden düzenlenmesi
anlamına gelir.
Cevap: B seçeneğidir.
* Dalgalı borçların orta, uzun veya süresiz borç haline
getirilmesidir.
* Devlet borç senetlerinin vade ve faiz yapısını değiştirir.
* Devlet borç yükünü yani faiz ödemelerini artırır.
* İstisnai durumlarda başvurur.
* Zorunlu yapılması halinde devlete duyulan güveni azaltır.
* Devletin kendi iradesiyle kısa vadeli borç senedini uzun vadeli
borç senediyle değiştirmesi zorunlu tahkimdir.
* Borç geri ödemesi uzun vadeye bağlandığından enflasyonun
kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
* Vadeli gelen borçların yeniden borçlanılarak vadesinin
uzatılması da bir tür tahkim olmaktadır.
Not: Benzer şekilde Sayfa 307’de 464. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 278, 903.


Hazine kefaletini taşıyan bonolar aşağıdakilerin hangisi 761. Aşağıdakilerden hangisi kısa vadeli borçlanma araçlarından
tarafından borçlanma amacıyla kullanılır? biri değildir?
a. Hazine Müsteşarlığı A) Bütçe emanetleri B) Hazine bonoları
b. Merkezî yönetim birimleri
c. Ticari bankalar C) Devlet tahvili D)Hazine kefaletine haiz bonolar
d. İktisadi faaliyette bulunan özel bütçeli kuruluşlar E) Hazineye açılan kısa vadeli avanslar
e. Merkez Bankası Çözüm: Vadesi bir yıla kadar olan borçlara kısa vadeli borçlar veya
“dalgalı borçlar” denir. Temel borçlanma aracı, hazine bonosudur. Vadesi
Cevap: D seçeneğidir. bir yıldan uzun olan borçlara ise uzun vadeli borçlar denir. Temel
borçlanma aracı, devlet tahvilidir. Cevap, C seçeneğidir.
• Sayfa 278: İç borçlanma araçları: Devletin hazine bonosu ve devlet
tahvili başta olmak üzere çeşitli borçlanma araçları vardır.
- Hazine bonoları ve devlet tahvilleri: Vadesi bir yıla kadar olan
devlet borç senetlerine hazine bonosu denir. Daha çok yıl içinde
ortaya çıkan bütçe açıklarının kapatılmasında kullanılır. Vadesi bir
yıldan uzun olan devlet borç senetlerine devlet tahvili denir. Esasen
yatırımların finansmanında kullanılır.
- Hazine kefaletine haiz bonolar: Merkezi yönetim bütçesi dışında
kalan KİT’ler gibi kamu kuruluşlarının finansman sıkıntısı
yaşamaları halinde hazine güvencesi altında bono çıkarmak
suretiyle merkez bankasından avans alınabilmekteydi. Ancak
25.04.2001 tarihinde 1211 sayılı Merkez Bankası kanunda yapılan
bir değişiklikle merkez bankasının bu şekilde avans verme yetkisi
yürürlükten kaldırılmıştır.
- Bütçe emanetleri: Bütçe emaneti mali yılın sonuna kadar bütçe
harcamalarından verile emrine bağlanmış fakat ödemesi
gerçekleştirilmemiş olan giderlerin, ilgili yılın bütçesine
kaydedilmek üzere bir emanet hesaba alınmasıdır. Emanet hesabına
alınan paraların hak sahibine verilene kadar geçen sürede bu
emanetler devlete kısa süreli bir kaynak teşkil etmiş olmaktadır.
- Adi emanetler: Gerçek ve tüzel kişilerce geçici olarak hazineye
yatırılan; ihale teminatları, gümrük teminatları, hacizli malların
satışından artan paralar, çeşitli fonlara ait kesintiler, niteliği
belirlenemeyen paralardır. Bu emanet paralar devlet için kısa vadeli
bir kredi olmaktadır.
- Merkez bankası avansı: Devletin kısa vadeli borç kaynaklarından
biri de Merkez Bankasından avans almaktır. Ancak daha önce de
ifade edildiği gibi bu borçlanma yolu enflasyona yol açtığından
25.04.2001’den itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 748


Bütçenin kaynak tahsis niteliği aşağıdakilerden hangisiyle 493. Özel sektör tarafından üretilemeyen ancak toplum için gerekli
doğrudan ilişkilidir? olan mal ve hizmetlerin devlet tarafından üretilmesi bütçenin
a. Kamu kurumlarına ödenek tahsis edilmesi hangi fonksiyonuyla ilgilidir?
b. Belirli gelir kaynaklarının yerel yönetimlere bırakılması A) Ekonomik İstikrar B) Gelir Dağılımını Düzeltme
c. Bazı gelir kaynaklarının belirli hizmetlere tahsis
edilmesi C) Kaynakların Tahsisi D) İktisadi Kalkınma
d. Belirli hizmetlerin finansman kaynağının belirlenmesi E) İktisadi ve Mali
e. Kamu ve özel kesim arasında paylaşılan kaynakların Çözüm: Piyasa tarafından üretilemeyen ancak toplum için gerekli olan
etkin kullanımı güvenlik ve adalet gibi mal ve hizmetlerin devlet tarafından üretilmesi
bütçenin kaynak tahsisi fonksiyonuyla ilgilidir. Cevap, C seçeneğidir.
Cevap: E seçeneğidir. Not: Benzer şekilde Sayfa 327’de 514. Soru ve Sayfa 699’da 238. Soru
da KPSS sorusunun doğru cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 327
Bütçenin hukuki işlevinin temel unsuru aşağıdakilerden 515. Bütçenin hukuki niteliğiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi
hangisidir? doğrudur?
a. Bütçe görüşmelerinin yıl sonunda yapılması A) Bütçenin kanun olduğunu savunanlar, görüşlerini bütçe
b. Bütçe tahminlerinin bağlayıcı olması kanunlarının maddi tarafına dayandırırken, idari tasarruf
c. Bütçenin bir kanun olması olduğunu savunanlar ise bütçe kanunlarının şekli yönüne
d. Bütçenin bir kanun hükmünde kararname olması dayandırır.
e. Bütçenin Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması
B) Bütçenin kanun olduğunu savunanlar, görüşlerini bütçe
Cevap: C seçeneğidir. kanunlarının içeriğine dayandırırken, idari tasarruf olduğunu
savunanlar ise bütçe kanunlarının biçimsel yönüne dayandırır.
C) Bütçenin kanun olduğunu savunanlara göre, bütçe bir kişiyi
belli bir hukuki duruma sokmak, bir kişiye veya kurula kanuni
yetki vermek suretiyle yapılan tasarruflardır.
D) Bütçenin idari tasarruf olduğunu savunanlara göre, bütçe
bir kişiyi belli bir hukuki duruma sokmak, bir kişiye veya
kurula kanuni yetki vermek suretiyle yapılan şartlı
tasarruftur.
E) Bütçe kanunu diğer kanunlardan ayıran bazı farklılıklar
olduğundan, bunlar kanun veya şartlı tasarruf olarak kabul
edilemez.
Çözüm: Bütçe Anayasa’da kanun olarak nitelendirilir. Bütçenin
hukuki niteliğinin temel unsuru onun bir kanun olduğudur. Bununla
birlikte uygulamada bütçenin kanun olup olmadığı hususu
tartışılmaktadır. Bu tartışmalar, üç başlık altında ele alınabilir:
• Bütçenin kanun olduğunu savunanlar: Görüşlerini bütçe
kanunlarının şekli tarafına dayandırır. Bu görüşü savunanlar, konuya
biçimsel (şekli) açıdan yaklaşmakta ve yasa yapma izlenilen yöntem
ve teknik açısından bütçe kanununun diğer kanunlardan bir farkının
olmadığını ileri sürmektedir.
• Bütçenin idari tasarruf olduğunu savunanlar: Görüşlerini bütçe
kanunlarının içeriğine yani maddi tarafına dayandırmaktadırlar. Bütçe
şekli açısından kanuna benzese de, genel, soyut ve sürekli kurallar
içermediği için kanun sayılamazlar. Onlara göre, bütçe bir kişiyi belli
bir hukuki duruma sokmak, bir kişiye veya kurula kanuni yetki vermek
suretiyle yapılan şartlı tasarruftur.
• Yukarıdaki iki görüşü de kısmen savunanlar: Vergi gelirlerinin
toplanmasına bütçe kanun hükümleriyle izin verildiği ülkelerde,
bütçe bir kanun; bütçe kanununa gerek duyulmadan vergi
kanunlarıyla toplandığı ülkelerde ise kısmen idari tasarruf olarak
görülür. Bütçenin harcama yönü ise her hal ve kar da idari tasarruf
olarak kabul edilmesi gerektiği savunulur. Cevap, D seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde Sayfa 721’de 294.. Soru da KPSS sorusunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 831


Tevzin ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 571. I. Devletin ve kamu tüzel kişilerinin gelir ve giderlerine ilişkin
a) Gelirlerin toplanmasına ve harcamaların yapılmasına öngörüleri yansıtması
önceden yetki verilmesidir. II. Bütçeye ilişkin gelir ve giderlerin denkleştirilmiş olması
b) Bütçede yer alan kamu gelir ve gider tahminlerinin
denk olmasıdır. III. Önceden belli bir zaman dönemi için hazırlanır ve bu dönemde
c) Bütçede yer alan tahminlerin yıllık olarak yapılmasıdır. uygulanması
d) Devletin gelir ve giderlerinin geleceğe yönelik olarak IV. İlgili mali yılın ilk ayında onaylanarak yürürlüğe girmesi
tahmin edilmesidir. Yukarıdakilerden hangisi devlet bütçenin temel
e) Bütçede yer alan tahminlerin ilgili dönemin ekonomik niteliklerindedir?
şartlarıyla uyumlu olmasıdır.
A) I ve II B) II ve III C)
III ve IV
Cevap: B seçeneğidir.
D) I, II ve III E) I, II, III ve IV
Çözüm: Bütçelerin gelir ve gider yanları uygulamadan önce mutlaka
Aşağıdakilerden hangisi, bütçenin temel unsurlarından
onaylanır, mali yılın ilk ayında değil mali yıl başlamadan yürürlüğe girer
biri değildir?
ve mali yılbaşında uygulanmaya başlanır. Cevap, D seçeneğidir.
a) Taahhüt
b) Tahdit • Bütçenin dört temel niteliği: 4T
c) Tasdik - Tahmin: Devletin ve kamu tüzel kişilerinin gelir ve giderlerine
d) Tahmin ilişkin öngörülerini yansıtır.
e) Tevzin - Tevzin: Bütçede gösterilen kamu gelir ve giderlerinin denk
olmasıdır.
Cevap: A seçeneğidir.
- Tahdit: Önceden belli bir zaman dönemi için hazırlanır ve bu
dönemde uygulanır.
- Tastik: Bütçelerin gelir ve gider yanları uygulamadan önce
onaylanır ve mali yıl başlamadan yürürlüğe girer.

Not: Benzer şekilde s. 326 da 513. soru da KPSS her iki sorunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.391
Bütçe denkliğini, bir iktisadi konjonktür dönemi 598. Devri Bütçe Teorisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
süresince sağlamanın gereğini savunan bütçe kuramı doğrudur?
aşağıdakilerden hangisidir? A) Özel sektör ise tam istihdamı tek başına hiçbir zaman
a. Klasik Bütçe Kuramı sağlayamayacağından ekonomide tam istihdam ancak devlet
b. Devrî Bütçe Kuramı tarafından gerçekleştirilebilir.
c. Denk Bütçe Kuramı
d. Telafi Edici Bütçe Kuramı B) Bütçe, ekonominin genişleme dönemlerinde açık, daralma
e. Sıfır Temelli Bütçe Kuram dönemlerinde ise fazla vermelidir.
C) Bütçenin yıllık ve denk olması esastır.
Cevap: B seçeneğidir. D) Devletin ekonomiye müdahale etmeyerek faaliyetlerinin sınırlı
tutulması ve bütçe giderlerinin olağan gelirlerle karşılanması
önemlidir.
E) Bütçe dengesi ekonomik konjonktürle aynı yönde değil,
ters yönde olmalıdır.
Çözüm: Bütçede yıllık değil konjonktür dönemi denkliğinin arandığı
devri (konjonktür) bütçe teorisine göre, bütçe dengesi ekonomik
konjonktürle aynı yönde değil, ters yönde olmalıdır. Şöyle ki, bütçede
yıllık denklik aranması halinde, durgunluğa giren bir ekonomide pek
tabidir ki vergi gelirleri azalacaktır. Bu durumda bütçe denkliği ancak
vergileri arttıran politikalarla sağlanabilecektir. Esasen bu daralan bir
ekonomide daraltıcı politika izlenmesi anlamına gelecektir. Konjonktürle
uyuşması açısından daralan bir ekonomide daraltıcı politika izlenmemeli,
yani bütçe dengesi konjonktürle aynı yönde değil, ters yönde olmalıdır.
Cevap, E seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde s. 337 da 525, Sayfa 339’da 529. soru da KPSS
sorunun doğru cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.616


29. Bakanlar Kuruluna, aşağıdaki konulardan hangisiyle 38. Vergi alacaklısı, vergilendirme yetkisine sahip olandır. Vergilendirme
ilgili değişiklik yapma yetkisi verilemez? yetkisi, devletin ülkesi zerindeki egemenliğine dayanarak vergi alma
A) Verginin konusu konusunda sahip olduğu hukuki ve fiili gücüdür. Bu kural vergilerin
B) Verginin oranları kanuniliği olarak da adlandırılır. Buna göre, Devletin vergilendirme
C) Verginin istisnaları yetkisini nasıl kullanacağı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
D) Vergi muafiyeti verilmiştir?
E) Vergi indirimleri a. Yargı organı vasıtasıyla, yargı kararları ile
b. Yürütme organı vasıtasıyla, düzenleyici işlemlerle
c. Yasama organı vasıtasıyla, diğer bir deyimle kanun
Cevap A seçeneğidir. çıkartarak.
d. Maliye Bakanlığı vasıtasıyla
e. Bakanlar Kurulu Kararlarıyla

Çözüm: Verginin kanuniliği Anayasamızın ‘Vergi Ödevi’ başlıklı 73.


maddesinde yer almaktadır. Buna göre; herkes, kamu giderlerini
karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi
yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal
amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla
konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Vergi, resim, harç ve benzeri malî
yükümlülüklerin; muaflık, istisnalar ve indirimleri ve oranlarına
ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar
içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.
Görüldüğü üzere Anayasa’da verginin kanuniliği; vergi, resim, harç ve
benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır,
hükmü ile tanımlamıştır. Diğer taraftan yine Anayasamıza göre kanun
koyma yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nde olduğundan,
bir başka deyişle yasama organında olmasından dolayı, devlet
vergilendirme yetkisini yasama organı vasıtasıyla ve kanun yaparak
kullanacaktır. Cevap C seçeneğidir.
2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.496, 252
30. Vergi Usul Kanunu’na göre, yapılan vergi stopajını 784. Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine
vergi dairesine yatırma yükümlülüğü karşı muhatap olan ve maliyenin fahri tahsildarı olarak
aşağıdakilerden hangisine aittir? nitelendirilen kişi kimdir?
A) Fiilî mükellef a. Vergi mükellefi
B) Müteselsil sorumlu
b. Vergi taşıyıcısı
C) Vergi sorumlusu
D) Vergi taşıyıcısı c. Vergi sorumlusu
E) Vergi yüklenicisi d. Vergi dairesi
e. Vergi yüklenicisi
Cevap C seçeneğidir.
Çözüm: Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine
karşı muhatap olan ve maliyenin fahri tahsildarı olarak
nitelendirilen kişilere vergi sorumlusu denir. Cevap C seçeneğidir.
374. Vergi sorumlusu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı
muhatap olan kişidir
B) Vergi yükünü kendisi taşımaz
C) Vergiyi mükellef adına vergi dairesine ödemek zorunda olan
kişidir
D) Kaynakta vergi kesintisi(stopaj) yapan kişilerdir
E) Vergiyi doğuran olay kendi kişiliğinde gerçekleşir
Çözüm: Vergiyi doğuran olay kendi kişiliğinde gerçekleşmediği halde,
verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap
olan kişiye vergi sorumlusu denir. Vergi kanunlarına göre kendisi vergi
mükellefi sayılmayan, gerçek vergi mükellefi adına vergiyi vergi
dairesine ödemek zorunda olan kimsedir. Vergi sorumlusunun en bilinen
örneği, ücretlere ilişkin gelir vergisi uygulamasıdır. Cevap, E seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde s. 527 da 832. soru, Sayfa 203’te 289. soru ve Sayfa
185’te 270. Soru da KPSS sorunun doğru cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 659


31. Aşağıdaki durumların hangisinde, ikmalen 138. ‘Her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra, bu
tarh koşulları oluşmuş sayılır? vergiye ilişkin olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere
A) Mükellefin, kanuni süresi geçmiş olmasına veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah
rağmen beyanname vermemiş olması veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir’
B) Tasdiki zorunlu bir defterin tasdik edilmemiş Yukarıda tanımı yapılmış olan tarhiyat türü aşağıdakilerden
olması hangisidir?
C) Tutulması zorunlu bir defterin tutulmamış A) Re’sen tarhiyat B) İkmalen tarhiyat
olması C) İdarece tarhiyat D) Beyana dayalı
D) Mükellefin, süresinde vermiş olduğu tarhiyat
beyannameye rağmen matrah farkına yol E) Vergi hatalarının düzeltilmesi yoluyla tarhiyat
açmış olması Çözüm: İkmalen vergi tarhı; her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh
E) Mükellefin, beyannamesinde matraha ilişkin edildikten sonra bu vergiye müteallik (ilişkin) olarak meydana çıkan ve
bilgileri vermemiş olması defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit
olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin
Cevap D seçeneğidir. tarh edilmesidir. Özel kanunlarında ikmalen tarhiyata ilişkin olarak yer
alan hükümler saklıdır (VUK Mad.29). Cevap, B seçeneğidir.

Not: Benzer şekilde s. 501 da 793. Soru(tarhiyat türleri öğretici bu soruda


açıklanmaktadır) , Sayfa 530’da 827. soru ve Sayfa 659’da 138. Soru da
KPSS sorunun doğru cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.790


33. 20 Eylül 2011 tarihinde tebliğ edilen vergi 471.Vergi Mahkemelerinde dava açma süresi aşağıdakilerden
ihbarnamesine karşı mükellefin dava açabileceği en son hangisinde doğru olarak verilmiştir?
tarih aşağıdakilerden hangisidir? a. 15 gün
A) 20 Ekim 2011 b. 20 gün
B) 15 Ekim 2011 c. 25 gün
C) 10 Ekim 2011 d. 30 gün
D) 4 Ekim 2011 e. 60 gün
E) 27 Eylül 2011
Çözüm: Vergi davalarının görülmesi ile ilgili hususlar 2577 sayılı
Cevap A seçeneğidir. İdari yargılama Usulü Kanunu (İYUK)’da düzenlemiştir. Bu
kanunun 7. maddesinde dava açma sürelerine yer verilmiştir. Buna
göre,
1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre
gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde
altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
2. Bu süreler;
a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,
b) Vergi, resim ve harçlar ve benzeri mali yükümler ve
bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku
tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya
tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan
vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin: tescile bağlı vergilerde
tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise
ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği tarihi izleyen
günden başlar.
3. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlarındaki
hükümlere göre ilan yoluyla bildirim yapılan hallerde, özel
kanununda aksine bir hüküm bulunmadıkça süre son ilan tarihini
izleyen günden itibaren onbeş gün sonra işlemeye başlar.
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan
tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin
uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan
işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici
işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin
iptaline engel olmaz. Cevap D seçeneğidir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 434-436


İşsizlik sigortasının otomatik istikrarlandırıcı özelliği 680. Aşağıdakilerden hangisinin otomatik stabilizatör gücü olduğu
hangi mekanizmayla ortaya çıkar? kabul edilen bir kamu harcamasıdır?
a. İşsizlik sigortası fonunda biriken paraların devlete A) Tüketim sübvansiyonları
harcama gücü kazandırması
b. İşsizlik sigortası maaşlarının daralma döneminde B) İşsizlik sigortası ödemeleri
telafi edici etki yaratması C) Gerçek harcamalar
c. İşsizlik sigortası primlerinin daralma döneminde telafi D) Emekli memur maaşları
edici etki yaratması
E) Memur ve işçilere yapılan ödemeler
d. İşsizlik sigortası maaşlarının enflasyonist dönemde
daraltıcı etki yaratması Çözüm: Vergi sistemi karşısında kamu harcama sistemin otomatik
e. İşsizlik sigortası primlerinin enflasyonist dönemde stabilizatör gücü nispeten azdır. Ancak işsizlik sigortası ödemeleri,
genişletici etki yaratması tarımsal destekleme ödemeleri gibi bazı tür kamu harcamaları mali
sisteme bir esneklik kazandırmaktadır. Örneğin, ekonominin genişleme
(enflasyonist), dönemlerinde artan sigorta primi ödemeleri ile toplam
Cevap: B seçeneğidir. talep düşerken, durgunluk (deflasyonist) dönemlerinde artan işsizlik
ödemeleri ile toplam talep artmaktadır. Böylece herhangi bir iradi
değişikliğe gerek kalmadan toplam talep istikrara gelmekte ve gelir
düzeyi üzerindeki etkileri azaltmaktadır. Cevap, B seçeneğidir.
Not: Benzer şekilde s. 334’te 677. soru, Sayfa 468’de 735. soru da KPSS
sorunun doğru cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S. 317, 297


Toplam kamu gelirleri ile faiz dışındaki kamu giderleri 494. Faiz ödemeleri hariç merkezi yönetim bütçe giderleri ile bütçe
arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir? gelirleri arasındaki farka ne denir?
a. Bütçe fazlası A) Kamu kesimi borçlanma gereği
b. Operasyonel açık
c. Birincil bütçe dengesi B) Birincil açık
d. Bütçe açığı C) Operasyonel açık
e. Kamu kesimi borçlanma gereksinimi D) İşlevsel açık
E) Geleneksel açık
Cevap: C seçeneğidir.
Çözüm: Faiz giderleri hariç merkezi yönetim bütçe giderleri ile bütçe
gelirleri arasındaki farktır. Bu farka birincil açık veya faiz dışı bütçe açığı
denir. Faiz giderleri hariç bütçe giderleri bütçe gelirleri arasındaki
farkın sıfır olması(eşit olması), birincil bütçe dengesini ifade eder.
Cevap, B seçeneğidir.
Sayfa:297.
Birincil bütçe dengesi: (Faiz dışı denge) Faiz hariç toplam kamu
giderlerinin, toplam kamu gelirlerine eşit olmasıdır.
Birincil bütçe açığı: (Faiz dışı açık)Faiz hariç toplam kamu giderleri ile
toplam kamu gelirleri arasındaki farktır.
Birincil bütçe fazlası:(Faiz dışı fazla) Faiz hariç toplam kamu
gelirlerinin, toplam kamu giderlerini aşan kısmıdır. .
Not: Benzer şekilde s. 296-297’te 452. soru da KPSS sorunun doğru
cevabına karşılık gelmiştir.

2012 KPSS MALİYE SORUSU: 4T MALİYE SORUSU VE ÇÖZÜMÜ: S.424


Maliye politikası araçlarının çarpan etkisine göre, 663. Aşağıdakilerden hangisi denk bütçe kuramının
aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? varsayımlarından biri değildir?
a. Belirli bir tutardaki devlet harcaması, aynı tutardaki A) Kamu harcamalarındaki artışın milli gelir üzerindeki
verginin daraltıcı etkisinden daha genişleticidir. genişletici etkisinin yapılan kamu harcamasından daha
b. Belirli bir tutardaki transfer ile aynı tutardaki verginin fazla olması
toplam etkisi pozitiftir.
c. Belirli bir yatırım harcamasının aynı miktardaki vergiyle B) Kamu harcamalarından yararlanılanlar ile vergiyi
yüklenenlerin marjinal tüketim eğilimlerinin aynı olması
finanse edilmesi gelir üzerinde etki yaratmaz. C) Ekonomide faiz oranlarının değişmemesi
d. Belirli bir kamu tüketim harcamasının aynı miktarda
D) Kamu harcamalarındaki bir artış, özel kesim harcamalarını
vergiyle finanse edilmesi gelir üzerinde negatif etki
azaltmaması
yaratır.
e. Belirli bir transfer tutarının aynı miktarda borçlanmayla E) Kamu harcamalarının tamamının mal ve hizmet alımına
yönelmesi
Cevap: A seçeneğidir. Çözüm: J.M. Keynes (1936) tarafından “Genel Teori”’de ileri
sürülen denk bütçe kuramı, kamu harcamalarındaki bir artışın eşit
miktarda artan vergilerle finanse edilmesi halinde toplam talep ve
milli gelir üzerindeki etkinin yapılan kamu harcaması kadar
genişletici olduğunu ileri sürer. Ancak denk bütçe kuramı (çarpanı)
belirli varsayımlar altında geçerlidir. Kamu harcamalarındaki artışın
milli gelir üzerindeki genişletici etkisinin yapılan kamu
harcamasından daha fazla olması bu varsayımlardan biri değildir.
• Denk bütçe çarpanı:
Kamu harcamaları (∆G) çarpanı, 1/1-c; vergi çarpanı (∆T) -c/1-c ise kamu
harcamalarındaki bir artışın eşit miktarda artan vergilerle finanse edilmesi
halinde (∆G=∆T) olacağından; milli gelir üzerindeki değişim:
∆Y= [ (1/1-c) – (c/1-c)] (∆G) den,
∆Y= [1-c/1-c] (∆G)
∆Y= [1] (∆G) Denk bütçe çarpanı “1” olacaktır. Böylece toplam talep ve
milli gelir üzerindeki kamu harcamalarının genişletici etkisi
vergilerin daraltıcı etkisinden daha büyüktür. Ancak kamu
harcamalarındaki artışın eşit miktarda vergi artışıyla finanse edilmesi
halinde milli gelir üzerindeki genişletici etkisi yapılan kamu
harcamasından daha fazla değil kamu harcaması tutarı kadar
olacaktır. Cevap, A seçeneğidir.

You might also like