Kły

Kły

• Położone są w łukach za siekaczami, po jednym z każdej strony. Rozróżnia

się więc kły górne i dolne.
• Są to najmasywniejsze i najdłuższe zęby jednokorzeniowe. Mają złamany
brzeg sieczny z zaostrzonym guzkiem. Korony znajdują się w miejscach
załamań łuków zębowych
• Wyróżniamy brzeg sieczny i 4 strony na kłach: przyśrodkowa, tylna,
wargowa i językowa.
• Korzenie kłów są stożkowate i najdłuższe ze wszystkich zębów.
• Czynność kłów polega na odgryzaniu i odrywaniu kęsów pokarmowych.
Łącznie z siekaczami tworzą grupę zębów przednich. Mają znaczenie dla
prawidłowej wymowy i względów kosmetycznych, ponieważ kształtują
zewnętrzny wygląd twarzy (okolice kątów ust).
 Kieł górny
• Korona kła od strony wargowej zwiększa swoją szerokość od szyjki do
połowy jej długości, po czym zwęża się w kierunku brzegu siecznego.
Brzeg sieczny jest załamany pod kątem rozwartym przez zaostrzony,
pojedynczy guzek.
• Kieł jest grubszy, masywniejszy niż siekacze, ma mocniej zaakcentowane
wypukłości wszystkich powierzchni oraz szerszy brzeg sieczny.
• Korona ma 4 powierzchnie: wargową, językową, przyśrodkową i tylną.
• Korona kła jest osadzona w masywnym korzeniu, najdłuższym i
najgrubszym ze wszystkich korzeni zębów stałych. Korzeń jest najgrubszy
przy szyjce, po czym zwęża się stożkowo. Rozróżniamy w nim 3
powierzchnie: wargową, przyśrodkową i tylną. W przekroju
poprzecznym zarys korzenia wygląda jak zaokrąglony trójkąt.
• Ma wszystkie cechy Muhlreitera.
 Powierzchnia wargowa korony:
• Przypomnia nierównoboczny pięciokąt i jest mocno, lecz nieregularnie wypukła. W jej
obrazie dominuje podłużny wałek, który jest właściwą granicą załamania się łuku
zębowego, przebiega od wypukłości przyszyjkowej do załamania brzegu siecznego. W
tym miejscu przednia część łuku zębowego przechodzi w część tylną.
• Jest ograniczona krawędzią sieczną i liniami: wargowo-przyśrodkową, wargowo-tylną i
linią szyjki.
• Krawędź sieczna składa się z dwóch odcinków linii, tworzących kąt rozwarty (120° ).
Odcinek przyśrodkowy krótszy jest położony pod większym kątem niż odcinek tylny, jest
bardziej spadzisty. Części krawędzi siecznej w środkach są lekko wklęsłe ( na odcinku
tylnym bardziej zaznaczone), co podkreśla zaokrąglenie guzka siecznego.
• Linia wargowo-przyśrodkowa nieco powyżej brzegu siecznego jest wypukła, a na
pozostałej części przebiega prawie prosto.
• Linia wargowo-tylna tworzy z krawędzią sieczną kąt 130° o zaokrągląnym wierzchołku.
Jest ona krótsza niż linia wargowo-przyśrodkowa i bardziej wypukła (największa
krzywizna w 1/3 odległości od brzegu siecznego).
• Linia szyjki tworzy niesymetryczny łuk, którego szczyt wypukłości jest przesunięty ku
tyłowi za długą oś zęba.
 Powierzchnia językowa korony:
• Sylweta kła widziana od strony językowej jest lustrzanym odbiciem jego
wargowej strony (ale jest znacznie większa), częściowo zawiera także
powierzchnie przyśrodkową i tylną. W skład powierzchni językowej wchodzi
brzeg sieczny ( pole w kształcie litery V), o szerokości nieco większej niż
siekacz górny przyśrodkowy.
• Ograniczenie jej stanowi załamana krawędź sieczna i linie: językowo-
przyśrodkowa, językowo-tylna i linia szyjki.
• W kącie załamania brzegu siecznego znajduje się guzkowata wypukłość, od której
odchodzi trzeci wałek. Uwypukla on powierzchnię językową i dzieli ją na 2 części-
przyśrodkową dłuższą (węższą) i tylną krótszą (szerszą).
• Linie przyśrodkowa i tylna są w niewielkim stopniu wypukłe ( linia tylna ma więszy
stopień krzywizny). Na tej powierzchni uwypuklają się trzy podłużne wałki, a 1/3
części przyśrodkowej tej powierzchni zajmuje wypukły guzek, od którego
odbiegają listwy brzeżne
• Linia szyjki w tej części jest niewielkim łukiem o dużej krzywiźnie, zwróconym
wypukłością ku korzeniowi. Powierzchnia korony zwęża się znacznie, ale
stopniowo w kierunku szyjki.
 Powierzchnia przyśrodkowa korony:

• Mniej wypukła niż powierzchnia tylna (w wymiarze poprzecznym wypukłość

bardziej zaznaczona). Wchodzą częściowo powierzchnie wargowa i
językowa. Ograniczona jest liniami: wargowo-przyśrodkową, językowo
przyśrodkową i linią szyjki.
• Trójkątny zarys sylwety uwtorzony jest przez odcinki linii krzywych:
wargowej, językowej i szyjkowej.
• Linia wargowa stanowi nieregularny łuk (największa wypukłość w 1/5 części
okolicy przyszyjkowej).
• Linia językowa ma charakter lekko falisty, ponieważ utworzona jest przez rzut
guzka siecznego grzbietu powierzchni i guzka przyszyjkowego.
• Linia szyjki zamyka kontur korony skierowany wypukłością łuku ku brzegowi
siecznemu
 Powierzchnia tylna korony

• Sylweta tylnej strony kła jest lustrzanym odbiciem strony przyśrodkowej. W

jej polu są zawarte nieco większe części powierzchni wargowej i
językowej. W porównaniu z stroną przyśrodkową jest mniejsza, krótsza,
węższa, bardziej wypukła i łagodniej przechodzi w stronę wargową i nieco
ostrzej w językową.
•
• Jest ograniczona liniami: wargowo-tylną, językowo-tylną i linią szyjki
(która rysuje się mniej wypukłym łukiem).
 Brzeg sieczny

• Sylweta kła górnego od strony brzegu siecznego jest podobna

do nieregularnego koła spłaszczonego w częściach wargoweo-tylnej
i językowo-przyśrodkowej. Widoczne są powierzchnie: wargowa,
językowa, przyśrodkowa i tylna oraz brzeg sieczny.
• Osie przyśrodkowo-tylna i wargowo-językowa tworzą kąt wargowo-
przyśrodkowy (80° ).
• Brzeg sieczny rysuje się w tym obrazie dwiema liniami odpowiadającymi
rzutom krawędzi siecznej w miejscu przejścia brzegu siecznego w
powierzchnię językową.
• Linia okręgu tej sylwety składa się z dwóch łukowatych linii: wargowej (o
największej krzywiźnie przyśrodkowej) i linii językowej. Linia tego okręgu
jest najbardziej wypukła w rzutach punktów stycznych i guzka zębowego.
 Kieł dolny
• Zarys i wzajemne położenie jednoimiennych powierzchni, w tym załamany brzeg
sieczny z wykształconym guzkiem siecznym jest podobny jak w kle górnym, ale
dolny kieł jest smuklejszy, ponieważ ma inne proporcje. Kieł dolny ma dłuższą
koronę i zmniejszoną szerokość. Jego powierzchnie są mniej wypukłe, za to
szyjka tworzy mniej uwydatnioną talię zęba niż u kła górnego.
• Korzeń jest krótszy i węższy, o wyraźnie spłaszczonych powierzchniach
przyśrodkowej i tylnej. Na tym zębie wyraźnie występują cechy Muhlreitera.
• Zarysy sylwet i powierzchni są podobne do kła górnego, różnica dotyczy głównie
wydłużenia ich figur. Brzeg sieczny kła dolnego, widziany od strony wargowej,
skłąda się z 2 odcinków linii, tworzących kąt 115° (o 5° ostrzejszy niż w kle
górnym). Przejście krawędzi siecznej w linię wargowo-przyśrodkową jest
wyraźniesze i ostrzejsze. Linia wargowo-tylna tworzy z tylną częścią krawędzi
siecznej kąt 135° (w kle górnym 130° ). Reasumując, kieł dolny posiada brzeg
sieczny ostrzej zarysowany z dłuższą, bardziej opadającą częścią tylną i bardziej
poziomo przebiegającą częścią przyśrodkową.
 Powierzchnie kła dolnego:

Powierzchnia wargowa:
• Pochylona w stronę językową tak, że guzek sieczny znajduje się nieco poza długą osią zęba.
Na powierzchni mniej wyraźnie uwydatnia się wałek podłużny, natomiast rysuje się
dodatkowe, lekkie uwypuklenie powierzchni pod brzegiem siecznym.
Powierzchnie przyśrodkowa i tylna:
• Są mniej wypukłe i bardziej równoległe niż w kle górnym. Miejsce styczne przyśrodkowe
leży znacznie wyżej niż styczne tylne. Różnica odległości między poziomami
przebiegającymi przez te punkty jest większa niż w kle górnym.
Powierzchnia językowa:
• Nieco mniejsza niż powierzchnia wargowa. Listwy brzeżne i wałek środkowy częściowo
zatarte w porównaniu z kłem górnym. Powierzchnia ta jest przez to bardziej prosta, z
tendencją do lekkiej wklęsłości. Również guzek przyszyjkowy jest słabiej rozwinięty.
Powierzchnia językowa jest spłaszczona w porównaniu z kłem górnym.