KE108 BhavayamiVenkatesam 1to6

�వ�� ంక�శం: 1-6
ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష�

www.freegurukul.org
“ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష�” �వ్� ��వ�, ��య్ల� ��న �దయ్ ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� +
�ణయ్త� �� అం�ం� �� రయ్�మం� �గం� ఈ �సత్��న్ �� కష్ �� ం� �క�ం� అం��త్�న్�.
ఇం�� కృతజఞ్త ��య��ం��న్�.
�� వల �సత్రణ� �గం� ఈ �ం�ష� �థ్�ంచబ�న�. ��వ్�� అ�న్ �వ� అం�ంచబ��.

ఇ�వం� �సత్�� నటల్�� (�క) �క��త్ �� య�యం�. �� య్�ధ్� ఉ�తం� అం��
��త్�, త�వ్� ఉనన్త ��వ�, ��య్� క��న ��య్�ధ్ల� మన �� అం�ంచవ�చ్. �� క�� నవ �రత
��మ్ణ �రయ్�మం� ప��ట�, �గ�వ్మయ్ం అ�ట� ఆస�త్ ఉం� సం��ంచగల�.
ఈ �ం�ల� ఉ�తం� ఆ� �� చ��ట�, ��మ�(��ల్�) ��ట� గల ��గ్�:

1) �� కష్ �� : http://geetadeeksha.com
2) ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష� �� : www.freegurukul.org
3) �� : https://sites.google.com/site/sairealattitudemanagement
4) �� ఆ�: Free Gurukul
గమ�క: భ�త్,�ఞ్న,ధరమ్ ��రధ్ం ఉ�తం� eBook �పం� �� కష్ �� స�యం� ఇవవ్డం జ��ం�. ఇ�
��రజ్న దృ�ట్�� ఉ�త �వ. ఈ �వ� అంత�జ్లం��(ఇంట�న్�) ��స్ / �� అభయ్ంత�� అ��నన్
�సత్�ల� ��ంచటం జ��న�. అ��ం� ఏ�� అభయ్ంతరకర�న� ఉనన్� �� ప మన�, ��
�ల�ంచగల� అ� మన� ��ం��న్�.
Website: www.freegurukul.org Mobile App: Free Gurukul email: support@freegurukul.org

Facebook: www.facebook.com/freegurukul Helpline: 9042020123
“ మన లకష్�ం: ��వ�, ��య్ల� ��న �దయ్ అ�� ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� + �ణయ్త� �� అంద�� అం�ంచబ�� “
ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష� – Free Gurukul Education Foundation
సరవ్ం పర�తమ్ �ద సమరప్ణమ�త్

ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O
N~°ã¨∞Î
â◊√Éèí=∞ã¨∞Î JqÑ¶¨∞fl=∞ã¨∞Î
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞
ãÖÑ¨Ù\˜–1
Z#∞flHÀ|_ç#
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ ãÖH©~°Î#Å‰õΩ
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi
602= [Ü«∞Ou ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ ÉèíH˜Î`À
ãÖÑ¨Ù\˜–I
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
'"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÆ, "Õ_»∞H˘<≥^Œ
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
AÖˇ· 2010 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
q=~°g∞^ŒÅO`«∞ qA˝ÖÏ~°!
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
„Ñ¨`«∞Å‰õΩ : K«OII
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 38. á¶È<£ : 093930 21360 Ç¨Ïi"≥Å~ÚOÑ¨QÍ #iy PÜ«∞# #O^ŒHõ Y_»æ g∞Éèí∞q<£
=~°=ÚQÆ ~°∂Ñ¨Ù^•eÛ #∞u ÉÏ_≥#∞ Hõ=∞‡x H©~°Î#O|∞Å<£
=~°^∞Œ _»∞ ''J#fl=∞Ü«∞º—— Ç¨Ïi Éè‰í Ωõ _Î ∞» Ü«∞O^Œi "≥∂Hõ^∆ •`«ÜÚ« <£
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ :
ÔH. =Ú~°m Hõ$+¨‚ QÆ∞~°∞=ÙQÆ<≥Oz JOH˜`«=Ú HÀiHõ f~°QÆ x`«∞Î hHõ$u<£.
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 21. ZO_»QÍh h_»QÍh 193
ãÖÑ¨Ù\˜ I 22. ZHõ¯_ç=∂#∞+¨[#‡ 121
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ 23. Z‰õΩ¯= ‰õΩÅA_≥·# Ç‘Ï# 165
„Hõ.ãÖ. q+¨Ü«∞O ¿Ñl 24. Z=fiÔ~=fii "å_»∞ 81
1. JOQÆ#bˆ~ P~°`«∞Å∞ 03 25. U_»=Å¿Ñ_» =∞zÛHõ 97
2. JO`«Ü«Ú h"Õ Ç¨Ïi 167 26. U=∞x á⁄QÆ_» =K«∞Û 151
3. J^≥ K«∂_»ˆ~"≥∂Ç¨Ï# 147 27. U=∞x á⁄QÆ_»∞^Œ∞<Õ 133
4. J^≥ÅOHõ ™êkèOK≥ 67 28. U"≥ÚHÀ zQÆ∞~°∞@^èŒ~° 119
5. JxÜ«∂#uK≥Û#∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ 51 29. U=O„â◊√u=∞`«q∞^Œ 69
6. J=∞‡=∞‡ U=∞=∂‡ 191 30. Hõ_»Å∞_çÑ≤ h~å_»QÍ 63
7. JÅ~°∞Å∞ ‰õΩiÜ«∞QÆP_≥ 149 31. Hõ_»∞ÃÑO`« `å‰õΩ_»∞K«∞ 151
8. JÅ~° K«OK«Å"≥∞ÿ# 41 32. HõeÜ«ÚQÆ"≥∞@∞Öˇ·#HõÅ^Œ∞ 111
9. Jé˜=Úé˜ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ 169 33. Hõki#$ã≤OÇ¨ï_»∞ 93
10. JÜ«∞"Õ∞= JÜ«∞"Õ∞= 45 34. HÍ#~°>Ë ÃÑOK«~°>Ë 29
11. Pk=¸Å"Õ∞=∂‰õΩ 157 35. ‰õΩÅ∞HõHõ #_»=~À 145
12. P~°yOz‰õÄK«∞<åfl_»Å¡ 127 36. H˘O_»ÅÖ’ <≥ÅH˘#fl 207
13. WOHõ<≥·<å~ÀÜ«∞~å^• 137 37. H˘Åx^ÀÑïH˜ Q˘aƒà’§ 9
14. WO^Œ∞‰õΩ q~°Ç≤Ï`«=Úexfl 117 38. H˘Å∞"≥·=Ù<åfl_»∞ g_≥ 143
15. Wk"À „â◊√u=¸Å 89 39. H©∆~åaúHõ#ºHõ‰õΩ 209
16. Wk"À ãÖ™ê~°"≥∞O`« 161 40. K«O^Œ=∂=∞ ~å"À *Ïae¡ 175
17. Wxfl~åâ◊√Å Ü«ÚxH˜ 31 41. K«„Hõ=∂Ç¨Ïi K«„Hõ=∂ 181
18. WÑ¨Ê_ç@∞ HõÅQÆO\˜ 85 42. KåÖÏ^• „|Ç¨Ï‡q∞k 129
19. D`«_»∞ `å~°Hõ„|Ç¨Ï‡=Ú 91 43. zxfltâ◊√=Ù zxfltâ◊√=Ù 115
20. LQÆ∞æ"≥@ìˆ~ FÜ«∞=∂‡! 59 44. pèpè#~°∞Å∞^Õ\ ˜ 77
V VI
45. K«∂_»~°=∞‡ã¨`«∞ÖÏÅ 155 69. Ñ¨Å∞‰õΩ`Õ<≥Å `«e¡ 99
46. K«∂_»=Ü«∞ºhã¨∞^Œu 179 70. Ñ≤_çH˜@ `«ÅO„ÉÏÅ∞ 205
47. [QÆ_»Ñ¨ÙK«#=ÙÅ 95 71. ÃÑiy<å_»∞K«∂_»~À 113
48. [Ü«∞ÅH©∆ ‡ =~°ÅH©∆ ‡ 75 72. Ñ¨Ù_»q∞ xO^Œi|>ˇì 5
49. *Ï˝#Ü«∞[˝g∞QÆu 171 73. á¶êÅ<Õ„`å#Å „Ñ¨à◊Ü«∞ 73
50. *’=K«∞Û`å#O^Œ 37 74. |O_çqiz z#fláêÑ¨ 173
51. `«O^Œ<å#JÇ≤Ï 105 75. „|Ç¨Ï‡Hõ_çy#áê^Œ=Ú 177
52. `«`åÎuQÆ∞_ç kèO kèO 141 76. ÉèÏ=Ü«∂q∞QÀáêÅÉÏÅO 3
53. `«~°∞}˜hÜ«ÚÅ∞‰õ‰õΩ 55 77. =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`« 71
54. `«Å"Õ∞Å ‰õΩÅ"Õ∞Å 53 78. =∞~°Ì =∞~°Ì =∞=∞ |O^è•x 87
55. `å<≥O`«„|`«∞ÔHO`« 131 79. =Ú^Œ∞ÌQÍˆ~ Ü«∞â’^Œ =ÚOy@ 89
56. „uHõ~°} â◊√kúQÍ 61 80. ~°OQÆ ~°OQÆ ~°OQÆ Ñü 57
57. `˘e¡O\˜ =ÖˇQÍ=Ù `«∞"≥∞‡^• 187 81. ~år=<Õ„`åÜ«∞ 189
58. ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å`À_» 201 82. ~å=ÚxH˜ â◊~°}O>ˇ 203
59. ^ÕÇ≤Ïx`«∞º_»∞ 11 83. ~å=Ú_»∞~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ 123
60. #"≥∂<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ 139 84. ~å"ÕHÀ_»Å ~°\ ˜ì_çHÀ_»Å 33
61. #"≥∂#"≥∂ÅH©∆ ‡ #~°ã≤OÇ¨Ï 159 85. ~°∂HõÖˇ·~°∞=fiÖˇ·=∂_»Öˇ· 49
62. #"≥∂ #"≥∂ [QÆ^ÕHõ<å^äŒ 163 86. ÖÏÅ#∞K«∞ #∂K«ˆ~ 197
63. <å<å\ ˜„|`«∞‰õΩ <å@Hõ=Ú 43 87. =ÅÑ¨ÙÅ∞ =ÅÑ¨ÙÅ∞ 35
64. xQÆ=∞ xQÆ=∂O`«=i‚`« 185 88. "å_»Å "å_»Å "≥O@ 07
65. <Õ<≥O^Œ∞"À~¸ `å<≥O^Œ∞ 47 89. q#fláêÅ∞ q#=Öˇ 23
66. <Õ<ÕáÈÑ¶¨∞#∞_»∞ 195 90. g_»∞QÆ«^Õâı+¨µ_»∞ 79
67. _ÀÖÏÜ«∂OK«Å 125 91. "≥#ˆH^À =ÚO^Õ^À 15
68. Ñ¨kÜ«∂~°∞=<≥flÅ 183 92. "≥„~°∞ÖÏ~å g∞‰õΩ "Õ_»∞Hõ 25
VII VIII
93. "Õ^ŒOÉˇ=fix "≥^ŒÔH_çh 109 ã‘II =∞Å=¸„`« „QÆã¨Î=∞ø ''=∂Ü«∞ ^•i `«#∞=Ù——
94. â◊~°}∞ â◊~°}∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ 13 xKåÛ=Ù HõOáêÜ≥∞ <≥O^Œ∞HõÜ«∞º!
U ~ÀA HÍ~ÀA ^Œi*ËÔ~ 'Ü«∞=ÚÖÏ_»∞—
95. â◊~°}∞ â◊~°}∞ h‰õΩ 135 `≥ÖÏ¡~°∞<À ÖË^˘ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞!
96. t~°∞`« #=ÙfiÅ"å_»∞ 19 'P~°∞æ~°∞ â◊„`«∞=ÙÖò— JkiOz ÉˇkiOz
97. N Ñü~¸`«_»∞ 1 #<Àfl_» Q˘@∞ìK«∞ #eÑ≤~°Ü«∞º!
98. N =∞<åfl~åÜ«∞}Ï 107 Pâ◊Å∞ n~°Hõ áêâ◊"≥∞ÿ |OkèOK≥
99. ëÈ_»â◊ HõàÏxkèH˜ 17 `≥QÆ"åÜ≥∞! <Õ<≥·# `≥OÑ¨<åÜ≥∞!
100. ã¨∞qfi ã¨∞qfi ã¨∞"åfiÅ=∞‡ 101 P."≥II ^è•ºã¨xÅ∞=^•Ü≥∞, ^è•º#O|∞ ~å^•Ü≥∞!
ÉèíH˜Î‰õΩ^Œ~°^•Ü≥∞, ÉÏ^èŒÖÏÜ≥∞!
101. Ç¨Ïi<å=∞"Õ∞ Hõ_»∞ 65 *Ïe ã¨∞O`« h‰õΩ HõÅ∞QÆ^•Ü≥∞#∞ „Ñ¨Éèí∂!
„áê~°ú# "≥é˜] "å_»#Ü«∞º "ÕOHõ>Ëâ◊!
HõOII NÇ¨Ïi â◊~°}=Ú QÀi# âßII U=ÚOkO^Œx ZO^ŒÔ~O^Œ~°x #<£ ¿ÇÏÜ«∞O|∞QÍ |e¯Ü«Ú<£
NÇ¨Ï~°}=Ú "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ KÕÜ«Ú#∞ PÃÑ· U"≥∞ÿ#<£ „=`«=∞@∞¡ "ÕOHõ@Ñü<£ Dsu H©iÎOK≥^Œ<£
NÇ¨Ïi 'ÖË_Õ"≥∂— #x N =∞O`«∞O_»QÆ∞ âı+¨â‹·Å qÉèí∞x<£ ¿ãqOK≥<å Ü«∞#fl=∞
'NÇ¨Ïi q=ÚY∞Å#∞— *ËÜ«Ú z`«Î=Ú QÍÅ∞Û<£ ÜÕ∞º=∂„`«O|∞ ‰õΩâ◊OHõ ÖËHõ xkQÀ U <≥O`«∞ h^•i<Õ.
=∞II `«~°"Õ∞!! <Õ~°fiQÆ "åxbÅ J=x<£ ^•i„^Œº cèÉèí`«û=ÚÖò K«OII J#=~°`«O|∞ áê_»∞@‰õΩ #OkiH˜K≥Û#∞ J#fl=∞Ü«∞º`å
##∞Ñ¨=∞"≥∞ÿ# H©~°Î#Å∞ P Ç¨Ïi<≥OK«∞K«∞ "ÕOHõ\Ï„k "å
‰õΩiÜ«∞<£ *ËÜ«Ú#∞ HõO\˜h~°q∞_»∞K«∞<£ ‰õÄÅ∞Û<£ QÆ^• Pâ◊Å<£
ã¨∞x=Öˇ Nx"åã¨∞xQÆ K«∂_»=∞Ô~=fi_»∞ ™ê\˜?„"≥ÚÔH¯^Œ<£,
#~°∞ÖË <å\˜H˜ <Õ~°fiÖË~°∞ „Éèí=∞Ö’ <åÉ’O@∞¡ ^Œ∂+≤O`«∞~°∞<£ q#∞_»∞ =Ú~åi ã¨`«$¯Ñ¨#∞ g\˜H˜ '=Ú#∞fl_ç—<≥Oz K≥Ñ¨Ê^Œ<£
â◊~°}Oc=x HÍà◊√§Ñ¨\ ˜ì qÅÑ≤OK«OQÍ `«<Õ kHõ¯QÆ∞<£.
`ÕII "ÕOHõ\Ï„kH˜ ã¨=∞"≥∞ÿ# 'ÃÑ^ŒÌ— <≥Å=Ù
HõOII N "ÕOHõ>Ëâ◊! Dâß! qâ◊fi=∞O^Œ∞# ÖË^Œ∞~å "≥^ŒH˜ K«∂_»
~å"Õ ~°H˜∆OÑ¨ ##∞fl ÅH©∆~°=∞}Ï! "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ É’e# "ÕÖˇÊ=O_»∞?
h"Õ kHõ¯x #q∞‡u =Ú#∞Ñ¨ÙÖË_»∞~å, ~åÉ’_»∞ =ÚO^Œ∞=ÚO^Œ∞.
ÖÏ"˘H˜¯O`«Ü«Ú#∞ ÖË^Œ∞ ~å~å `«O„_ô! LII ãÖHõ@ Ç¨ÏiÜÕ∞ Ñ¨xz 'Kå=Ù— <˘ãÖQÆ∞@ ‰õΩ^Œºq∞Oz#<£
JOH˜e ÃãÑ¨Ê<≥=fiiH˜ B#∞ =∞Ç‘Ï`«e<å qiOzÜ«Ú<£
â◊OHõ~°∞_®k ^Õ=`«Å∞ ™êÜ«∞=Ú *Ë`«∞Ô~? HõÅ¡,Ü«∞O^Œ∞ˆH
"ÕOHõ@<å^èŒ∞<Õ â◊~°∞}∞ "Õ_≥^Œ `«Ñ¨CÅ <≥OK«∞‰õΩO_»∞ÔH·.
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–I) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
`«# H©~°Î#Å‰õΩ DÉèÏ+¨<≥#∞flH˘<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î#ÅÖ’ ^≥·=ã¨∞Îu H©~°Î#Å∞
''=∂Ü«∂ "Õ∞Ü«∞ [QÆO|∞ x`«º=∞x ãÖÉèÏqOz——....Jx Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ H˘xfl ãÖã¨¯ $`«OÖ’ =Ù<åfl Jq ãÖYºÖ’ KåÅ `«‰Ωõ ¯=, [# „Ñ≤Ü∞« `«fiOÖ’ Z‰õΩ¯=.
HÍ\˜HÍÑïÜ≥ÿ∞ "Õ^•O`«O `≥Å∞Ñ¨Ù`å_»∞. =∞# =∂`«$ÉèÏ+¨ J~Ú# D `≥Å∞QÆ∞
ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨ JO>Ë, ZO`« K≥Ñ≤Ê<å `«‰õΩ¯"Õ J=Ù`«∞Ok. ÃÑ· "åHõºO`À ^ÕâÉ◊ Ïè +¨ÅO^Œ∞ `≥Å∞QÆ∞Öˇãû¨ – Jx N Hõ$+¨‚ ^Õ=~åÜ«∞Å∞ T~°H<õ Õ J#ÖË^∞Œ .
<å =ÚO^Œ∞=∂@ ZO^Œ∞‰õΩ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì#O>Ë.... ãÖã¨¯ $`«O #∞Oz Pq~°ƒqù Oz<å `«#^≥#· â‹e· Ö’ *Ï#∞ `≥Å∞QÆ∞QÍ ~°∂Ñ¨Ù k^Œ∞HÌ ˘x
Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’¡ <å@∞¡ "Õã∞¨ H˘x <Õ\ H˜ © J[~å=∞~°OQÍ L#flk *Ï#Ñ¨^∞Œ Å `≥Å∞QÆ∞. HÍHõáÈ`Õ
Éè í Q Æ " å#∞_» ∞ uÑ¨ C `« ∞ #fl Dqâßfixfl =∂Ü« ∞ P=iOz, ã¨ ` « º O <Õ\ ˜ WOw¡+¨µ "åº"≥∂Ç¨ÏO =Å¡ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ <åÉ’\˜ "å_ç Ñ¨^•ºxˆH `å`«Ê~°ºO
Jã¨`«ºOQÍ#∞, Jã¨`«ºO ã¨`«ºOQÍ#∞ QÀK«iã¨∞ÎOk. q∞^èŒº J~Ú# =hfl x*ÏÅ∞QÍ „"åÜ«∂eû# JQÆ`«ºO U~°Ê_çOk.
ÉèÏqOz =∞#‰õΩ =∞#"Õ∞ '^èŒ#O— J#fl^•xfl ã¨$+≤ìOK«∞H˘x ^•x`À á⁄O^ŒQÆeˆQ
ã¨∞MÏÅhfl x[OQÍ ã¨∞MÏÅ∞ HÍ^Œx, x=Ù~°∞ HõÑ≤Ê# xÑ¨CÖÏ,^Œ∞óY"Õ∞ ã¨∞Y=∞<Õ J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å‰õΩ ÉèÏ=O „"åÜ«∂Åx <Õ#∞ xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x XHõi
"Õ+ÖÖ’ =zÛ#^Œx, ^•xx #=∞‡~å^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ U<å_À K≥áêÊ~°∞. ÑÖK«=∞ ã¨ÅÇ¨ J_çy`Õ. `≥Å∞QÆ∞ H©~°Î#ÅH˜ q=~°} J=ã¨~°=∂ J#fl@∞¡ =∂\Ï¡_®~°∞.
"Õ^=Œ ∞~Ú# ÉèÏ~°Ò« Ö’ K≥ÑÊ≤ #^Õ 15 = â◊`åaÌÖ’ `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¨~=° ∂`«‡ ^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ JK«Û`≥Å∞QÆ∞Ö’ áê_ç# J#fl=∞Ü«∞º H©~#Î° Å∞ K«∂_»O_ç.
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `≥Å∞QÆ∞ H©~°Î#ÅÖ’ K≥áêÊ~°∞. nxH˜ ãï J~Ú# J~°úO (ÉèÏ=O) '<å‰õΩ `≥Å∞™ê— Jx Z=iH˜ "å~°∞ =∞#ã¨∞ûÖ’
„Ñ¨tflOK«∞HÀO_ç. nH˜∆`«∞Å∞ x["Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl_»x g∞‰õΩ `«Ñ¨ÊHõ JxÑ≤ã¨∞ÎOk.
`≥Å∞QÆ∞Ö’ P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_≥O^Œ∞‰õΩ K≥áêÊ~°O>Ë...`≥Å∞QÆ∞Ö’ XHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~#Î° Å∞ JO`«èÕ HõQÍ H˘~°∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_=» Ù.
z#fl=∂@Ö’ ZO`À Q˘Ñ¨ÊÉèÏ=O `≥Å∞Ñ¨=K«∞Û#∞. XˆH JHõ∆~åxfl ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ
ÑëH˜ ~°Hõ~°HÍÅ J~åúÅ∞ =KÕÛ@∞¡ KÕÜ«Ú=K«∞Û#∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜ 'P— J<Õ JHõ∆~°O ãÖã¨¯ $`«, `≥Å∞QÆ∞ xÑ¶¨∞O@∞=ÙÅ ã¨Ç¨Ü«∞O`À =∂„`«"Õ∞ <Õ#∞ D <å
QÆ=∞xOK«O_ç. 'P— JO>Ë 'Jk— Jx J~°úO. ( 'P— Ñ¨Ùã¨ÎHõO W\˜=Ùfi). 'P— JO>Ë ãÖHõÅÊO <≥~°"Õ~åÛ#x K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ <Õ<Õ=∂„`«O ã≤QÆ∞æ Ñ¨_»@O ÖË^Œ∞.
'Uq∞\˜—? Jx J~°úO ('P— U=∞<åfl=Ù WOHÀ™êi K≥Ñ¨C).'P— JO>Ë 'J=Ù#∞— Jx ''ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ JO^ŒiH© =O^Œ#=ÚÅ∞—— ...Jx J<åfl~°∞
J~°Oú . ('P— <Õ#∂ ã¨ÉÖíè ’ =Ù<åfl#∞). ('P—) JO>Ë „Ñ¨âßfl~Hú° Oõ ('P— JÖÏ J~ÚO^•?) `åºQÆ~å[ ™êfiq∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi ãÖH©~°Î#Å#∞ ãÖ~°H˜∆Oz, Ñïâ’kèOz,
=∞m§ WOH˘Hõ¯™êi D =ÚO^Œ∞=∂@Ö’x "≥Ú^Œ\ ˜ "åHõºO QÆ=∞xOK«O_ç. Ñï„â◊q∞Oz, `«y# ~åQÆ=ÚÅ#∞ Hõ\ ˜ì, ãÖH©~°Î#Å∞QÍ áê_ç, `å=Ú ^èŒ#∞ºÅ=Ù>Ë
'"Õ^•O`«O `≥Å∞Ñ¨Ù`å_»∞—–J#fl "åHõºOÖ’ `≥Å∞Ñ¨Ù`å_»∞ JO>Ë `≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞ J<Õ HÍHõ HÀ\Ï¡ k =∞Ok <åÉ’\˜ ™ê=∂#º ã¨ O w`« „Ñ≤ Ü « Ú Å#∞ x`« º =¸
Hõ^•! J~°úO. `≥Å∞Ñ¨Ù XHõ ~°OQÆ∞. `å_»∞, Hõ@ì\ÏxH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ XHõ#∂Å∞. P#O^ŒÑ¨~°∞ã¨∞Î#fl ÃÑ^ŒÌÖˇ·# "å~°O^ŒiH© áê^•aè=O^Œ#Å∞. Ñ≤#flÖˇ·# "åiH˜ P
Ô~O_»∂ HõeÑ≤`Õ `≥Å∞Ñ¨Ù`å_»∞ (`≥eÜ«∞*Ë™êÎ_»∞) J~ÚOk. ÃÑ^ŒÌ"å~°O`«\ ˜ "å~°∞ HÍ"åÅx â◊√ÉèÏjã¨∞ûÅ∞.
XI XII
WHõáÈ`Õ =Ú#∞fl_ç „ÑüH©~°Î#H˜ HÍ"åÖÏ? ^•O\’¡ Ñ¨^ŒºO ZO^Œ∞‰õΩ?
XHõ=∂@... xëê‚`«∞Å∞, "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞Å∞, ãÖw`« q^•fiOã¨∞Å∞, J<Õ „Ñ¨âfl◊ Å∞`«Ê#fl=∞Ü«∂º~Ú. =Ú#∞fl_ç JO>Ë LáÈ^•…Ò« ÖËHõ J=`åiHõ. =Ú#∞fl_ç
™êÇ≤Ïf"Õ`«ÎÅ∞, Z=~À XHõi "å~°∞ HÍ~°∞. "å~°∞ JO^Œi"å~°∞. J\Ï¡ˆQ "åi `≥Å∞QÆ∞ =∂@ HÍ|\˜ì ^•<Õfl Z#∞flH˘<åfl#∞. H©~°Î# "≥·t+¨ªºO `≥e¿Ñ L^ÕÌâ◊ºO`À<Õ
H©iÎ„Ñü+¨ªÅ∞ "åi"Õ HÍ^Œ∞ JO^Œig. =∂ J#fl=∞Ü«∞º, =∂ Ñ¶¨∞O@™êÅ, =∂ „ÑüH©~°Î#H˜ =Ú#∞fl_ç K≥áêÊ#∞. WHõ „Ñü H©~°Î#H˜ XHõ Ñ¨^ŒºO K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ HÍ~°}O
ÉÏÅ=Ú~°o, =∂ Å`å =∞OˆQ+¨¯~ü, =∂ =∞Ç¨Ï=∞‡^£ ~°Ñ¶‘,... giH˜ *Ïu ‰õΩÅ =∞`« =∂„`«O Ñ¨^•ºÅÃÑ· <å „¿Ñ=∞ ã¨∞ÊùiOÑ¨ KÕÜ«∞@"Õ∞ HÍHõ, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åix
=Ü≥∂ ÉË^è•Å`À Ñ¨x ÖË^Œ∞. H©iÎâı+¨µÖˇ·<å g~°∞ =∂Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’<Õ =Ù<åfl~°∞. ˆ~Ñ¨Ù <å W+¨ì ^≥·="≥∞ÿ# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H©iÎOK«@"Õ∞.
"Õ∞=ÚÖËHõáÈ~Ú<å "å~°∞ =∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’<Õ =ÙO\Ï~°∞.
ÉèÏ"å=∞$`«OÖ’ H©~°Î#x „Ñü K«~°}OÖ’x „Ñü=∂@#∞ q=iOKåÅx
JO^Œ∞Hõx <Õ#∞ D <å „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ Z=fiÔ~=fii „â◊=∞<À, Hõëêìi˚`å<Àfl, <å Pâ◊Ü«∞O. JO^Œ∞Hõ<Õ ¿Ñ~å Å∞QÍ q_çq_çQÍ „"åâß#∞. U K«~°}Ï#fl~Ú<å
D ~°K«##∞ "≥∞~°∞QÆ∞ ÃÑ@ì\ÏxH˜ P'„â◊=∞— LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘x =ÙO>Ë, "åiH˜"Õ `ÕeHõQÍ J~°÷O KÕã≤H˘#=K«∞Û#∞.
<åHõ$`«[˝`«Å∞. "å~°O^Œi ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À<Õ DHõ$u ™ê^èŒº=∞~ÚO^Œx =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ
<å‰õΩ P`å‡#O^ŒO HõeyOz# D <å „Ñ¨Ü«∞`«flO J#O`«OQÍ ™êQÆ∞`«∂<Õ
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
LO@∞Ok. <å `«∞kâßfiã¨^•HÍ. ZO^Œ∞HõO>Ë ~ÀAH˜ XHõH©~°Î# KÕã≤<å J#fl=∞Ü«∞º
<å ~°K«#Å∞ Ñ¨Ùã¨ÎHõOQÍ <å q∞„`«∞Å H˜=fi@OÖ’ <å‰õΩ Jk ÉèíQÆ=`Õû= J<Õ ÉèÏ=<Õ H©~°Î#Å Hõhfl ÉèÏ=O „"åÜ«∂ÅO>Ë <å rq`«HÍÅO KåÅ^Œ∞. JÖÏ KåÅ‰õÄ_»^Œh,
HÍx "Õˆ~ zO`«# ÖË^Œ∞. _»|∞ƒH˜ <Õ<≥#fl_»∂ ã¨~°ã¨fiux J=∞‡ÖË^Œ∞, J=∞‡#∞QÍHõ D <å J#fl=∂Kå~åº~å^èŒ#Ö’<Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H©iÎã¨∂Î<Õ <å HõÅO`À áê@∞
J=∞‡#∞. âßfiã¨ ‰õÄ_® PyáÈ"åÅx <å xsHõ∆}.. <å PHÍOHõ∆.
<åÖÏˆQ W`«~°∞Å∞‰õÄ_» PÖ’zOK«Hõ áÈ=K«∞Û. "åi Hõëêìxfl "å~°∞ <å "≥ÉòÃã\· ò www.geetadeeksha.com Ö’ <å W`«~° ~°K#« Å∞ K«kq
P#OkOz ##∞fl Pj~°fik™êÎ~x° Pt™êÎ#∞.
„ÑüÑ¶¨Å~°∂ÑÖÖ’ PtOK«=K«∞Û#∞. <Õ#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘#fl J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å∞
"åi „â◊=∞ Ñ¶¨ÅOQÍ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =zÛ LO_»=K«∞Û#∞. JÑ¨C_»∞ "åiH˜ WO^Œ∞Ö’ Note : „Ñü ãÖÑ¨Ù\˜Ö’#∞ =ÚO^Œ∞=∂@ JOH˜Ò« Ü«∞^ä•`«ÔŒä QÍ<Õ LO\Ï~Ú.
<Õ#∞ "åi Hõëêìxfl ^ÀK«∞‰õΩ#fl ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ=K«∞Û#∞. =∞#O^ŒiH˜ QÆ∞~°∞"≥#·ˇ `åà◊á¡ êHõ
QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ=ÙÅ#∞ K«∂z ##∞fl =∞xfl™êÎ~°x <å PHÍOHõ∆, q#flÑ¨=Ú ‰õÄ_®. D
~°K«# KÕÜ«∂Å<Õ PÖ’K«# Ñ¨Ù\˜ìOz# „|Ç¨Ï‡, N Z"£∞.q.ZÖò.Z<£. =¸iÎ QÍ~°∞.
„áÈ`åûÇ¨xflzÛOk _®II a.q.Zãπ.P~ü. =¸iÎQÍ~°∞. ã¨Ç¨ÏHõiOzOk ZO^Œ~À
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞. JO^ŒiH© <å Hõ$`«[˝`åaè=O^Œ#Å∞.
XIII XIV
XV XVI
1–1 KÕ`«"≥ÚH˜¯`Õ *ÏÅ∞– N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ QÍK«∞
=Ú#∞fl_ç HÍ`«~å# ¿ãqOK«x –Hõ_»"Õ∞ HÍx
~¸`«Å xk=∂x=∞– Ô~xfl Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ ¿ãã≤<å
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ ã¨~åfiO`«~åºq∞Ü≥∞ÿ # P Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞. ÉèQí =Æ O`«∞_≥#· PÜ«∞#
su #_»q QÍã≤# –i`«Î "≥<≥flÅ ã¨∞O_ç. IINÑüII
Hõ~°∞} J#O`«"≥∞ÿ#k. =∞#ÉèíH˜ÎÖ’ Ö’@∞ LO_»=K«∞Û#∞ QÍx PÜ«∞#‰õΩ `«#
Éèí‰õΩÎÅÃÑ·K«∂Ñ≤OKÕ "å`«ûÖÏºxH˜ =∂„`«O U<å_»∞ H˘é`« LO_»^Œ∞ D =∂@ ÉèÏ"å=∞$`«O :
™È^•Ç¨Ï~°}OQÍ q=iã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
N =Å¡Éèí∞_≥·# W`«_»∞O_»QÍ `«H˜¯# "åix #=∞‡@O =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# `Õ<≥
HõOIIZ#ÖËx „Ñ‘u ~Ú`«xH˜ HÍ=Åã≤#O`« =ÙO>Ë g∞™êÅH˜ JO@∞H˘#fl `Õ<≥x <åH˜ ãÖ`À+≤OK«@O ÖÏO\˜^Õ
"≥#∞HÍ_»_»∞ 'K«„Hõ— "≥∞`«∞Î q+¨µ‚_»∞ `å<≥· ã¨∞=∂!
=∞# ÉèíH˜Î H˘~°`« QÍh
Jx K≥ÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º Pk=∞ Hõ$uÖ’. `«ÅK«∞ H˘#flO`« =∂„`å# Z^Œ∞@xeKÕ ^≥·=O P™êfiq∞.ÉèíH˜Î`À H˘Å∞=ÖËx
=∞#^Õ Ö’ÑÖ. DÜ«∞#‰õΩ „"≥ÚHõ¯Hõ #~°∞Å#∞ H©iÎOK«∞@ `≥Å¡x =„ã¨Î=ÚÅ#∞ XHõ
~åQÆO : Åe`« KÀ@ P~°Éˇ\ ˜ì H˘OQÆÅ QÆ∞OÑ¨Ù"≥O@ „Éèí=∞`À u~°∞QÆ∞@ÜÕ∞ ã¨∞=∂!
NÑü ~¸`«_»∞O_»QÍ, lH˜¯# "åi #=Ú‡@ â◊~°}∞HÀi#O`«=∂„`å# ™êfiq∞ ã¨HõÅ =~°=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êk™êÎ_»∞. Pâ◊H˜Î ÖËHõ
fÑ¨x g∞™êÅ g∞k, `Õ<≥ <å‰õΩ@ ã¨∞O_ç IINÑüII PÜ«∞##∞ =∞~°z# =∞#^Õ <Õ~°O.U"Õ"À W`«~° ™ê^èŒ#Å`À HÀiHõÅ∞ á⁄O^•Å#∞
HÀ=@O =∂}˜HõºO Jx „Éèíq∞Oz QÍAÑ¨Óã¨#∞ ^•K«∞HÀ=@"Õ∞ ã¨∞=∂!
`«Åz#O`«\ ˜Ö’<≥–^≥·="≥∞^Œ∞@ QÆÅ_»∞
H˘Å∞=<Õ~°x Ü«∞\˜ì–H˘~°`Õ HÍx KÕ`«∞ÖÏ~å „"≥ÚH˜¯`Õ KåÅ∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ~°H˜∆OK«QÆÅ_»∞. KåOK«ÅºO`À
~ÚÅ #~°∞ÅQ˘Å∞K«∞– >ˇO^À HÀHõÅ∞"Õã≤ „Éèqí ∞Oz PÜ«∞##∞ Ñ¨ÓlOK«x =∞#Ö’<Õ Ö’ÑÖ HÍh WOˆH=ÚOk? Jk =∂x"Õã≤
|Å∞H˘ÔH¯~°Å "≥O@– ÉÏ~å_»∞@ ã¨∞O_ç IINÑüII =∞ˆ~"Õ"À Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ#∞ KÕã<≤ å J_»qQÍz# "≥<fl≥ Å =Öˇ x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞≥ ÿ áÈ`«∞Ok
ã¨∞=∂!
â◊~°}#fl =∂„`«=Ú#–ã¨HõÅ =~°=ÚeK«∞Û
x~°u =∞~°z#\˜ì– <Õ~°"Õ∞ HÍx
á⁄i x`«~ÀáêÜ«∂#– ÉÁ~°Å∞@ QÍA |∂ã¨
QÆi=∞ =∂}˜Hõ=∞O\Ï–QÆ@∞ì H˘O@ ã¨∞O_ô IINÑüII
1 2
1-2 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç
<å =∞#ã¨∞ûÖ’ QÀáêÅ ÉÏÅ∞_≥·# zxfl Hõ$+¨µ‚xQÍ ("ÕOHõ>Ëâ◊√x)<Õ#∞
U q^èŒOQÍ ÉèÏqOz# Pq^èŒOQÍ HõxÑ≤OKÕ "å_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. ~å=∞^•ã¨∞
Jaè„áêÜ«∞Ñ¨_»∞K«∞<åfl#∞. JO^Œ∞KÕ`« P Ñ¨^Œ=ÚÅ#∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ^è•ºxOK«∞@‰õΩ
QÍiH˜ N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎQÍ, `«∞HÍ~åOH˜ q~î°Å∞xQÍ, ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨H˜
HÀ~°∞K«∞<åfl#∞. P~åkèOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#∞K«∞<åfl#∞.
HÍm =∂`«QÍ QÀK«iOz#k K«i„`« K≥¿ÑÊ ã¨`«º"Õ∞. ''Ü«∞^•ƒù=O `«^Œƒù=u—— J<åfl~°∞
ÃÑ^ŒÅÌ ∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x QÀáêÅÉÏÅ∞xQÍ ÉèÏqOz Ju=∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ #_»∞=Ú#‰õΩ ayOz# "≥ÚÅ„`å\˜Ö’ =∞}∞Å∞, Ñ¶¨∞O@Å∞ QÆ∞K«Û|_ç#q.
H©~°Î# K≥áêÊ~°∞. J=∞$`«O*ÏÅ∞ "åˆ~ PH©~°Î# #Éèí∂`À #Éèíq+¨ºu. Jq =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# ^èŒfixx KÕÜ«Ú K«∞#flq. XHõ áê^ŒO xÅ∞=ÙQÍ =∞iÜ≥ÚHõ
áê^Œ=Ú =OHõ~°QÍ xÅ|_»∞@ KÕ`« Hõ^Œe áê^Œ=ÚÅ‰õΩ |OkèOz# QÆ*ˇ˚Å∞ Ñ¶¨∞Å∞¡
P."≥II ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ@qÉè’! ã¨^• h=Ù
Ñ¶∞¨ Å∞¡# â◊|OÌ KÕã∞¨ #Î flq. JO^Œ∞KÕ`« P #@<å qÖÏã¨=Ú ã¨=Ú[˚fiÅ"≥∞ÿ ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ï#"≥∞ÿ
â◊~°}g∞Ü«∞ =Ü«∞º Hõ~°∞} |∂x
qÅã≤e¡#k.
J#fl=∞Ü«∞º qxK≥ #=∞~°=∞ø H©~°Î#
ÉÏÅHõ$+¨‚ bÅ „Ñ¨ã¨∞ÎuOz. ZÅ¡Ñ¨C_»∂ KÕuÖ’ "≥#fl=Ú^ŒÌ`À â’aèÖË¡ P =∞<À[˝=¸iÎ, „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞
Éè Ï =<å„Ñ¨ Ñ ¨ O K« = Ú# P~åkè O K« ∞ Ñ¨ ^ Œ ^ Œ º Ü« ∞ O Hõ e yÜ« Ú <åfl_» ∞ .™ê\˜ Ö Ë x
~åQÆO : Ü«∞=∞<£ HõàÏº}˜
u~° ∞ "Õ O Hõ \ Ï– K« Ö Ïnè â ◊ √ _≥ · # P NÇ¨ Ï iÜÕ ∞ Ñ¨ ~ ° = ∞Ñ¨ Ù ~° ∞ +¨ µ _≥ · # NHõ $ +¨ ‚
ÉèÏ=Ü«∂q∞ QÀáêÅ ÉÏÅO =∞=∞ ÉèíQÆ"å#∞_»∞.PÜ«∞<Õ =Ú^Œ∞ÌÖÁeˆH QÀáêÅÉÏÅ∞_»∞.
¿ãûq`«O `«`«Ê^ŒO zO`«ÜÕ∞Ü«∞O ã¨^• IIÉèÏ=Ü«∞q∞II
Hõ\ ˜Ñ¶¨∞\˜`« "Õ∞YÖÏ Yz`« =∞}˜Ñ¶¨∞O\˜HÍ
Ñ¨@Å x#^Õ# q„ÉèÏ[=∂#O
‰õΩ\˜Å Ñ¨^ŒÑ¶¨∞\˜`« ãÖ‰õΩÅ tOl`Õ #`«O
K«@∞Å #@<å ã¨=Ú[˚ ºÅ qÖÏãÖ IIÉèÏ=Ü«∂q∞II
x~°`«Hõ~°Hõe`« #=h`«O „|Ç¨Ï‡k
ã¨∞~°xHõ~° ÉèÏ=<å â’aè`«Ñ¨^ŒO
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«Å ã≤ú`«=∞#∞Ñ¨=∞O Ç¨ÏiO
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+Ö QÀáêÅÉÏÅO IIÉèÏ=Ü«∂q∞II
3 4
1-3 ÔHÅã≤ a`«ÎÖË ui–ˆQ\˜ Éèí∂`«=Ú
=Ú#∞fl_ç á⁄Å∞Ñ¨Ù ^•O@¡ ÃÑ^ŒÌ–Éèí∂`«=Ú
JK«Û`≥Å∞QÆ∞ Ñ¨^•Å`À J`«º^Œ∞ƒù`«OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ¨k J=`å~°=ÚÅ "å_»x |Å∞Ñ¨Ù "ÕOHõ@yi–Ñ¨~Ú Éèí∂`«=Ú
Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞ g∞k =∞Ç¨–Éèí∂`«=Ú IIÑ¨Ù_»q∞II
J#fl=∞Ü«∞º =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. ^≥·==Ú „Ñ¨Hõ$u J~Ú`Õ ^ŒÜ«∞º=Ú qHõ$u Jx `≥Å∞QÆ∞
ÉèÏ+¨ Ñ¨^Œ q<åºãÖ. P HÀ=Ö’<Õ ^≥·="≥∞ÿ# =∞# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÃÑ^ŒÌ Éèí∂`«=∞x ÉèÏ"å=∞$`«O :
=i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° `åà◊§áêHõ '™êfiq∞— P Éè∂í `«O Jxfl Éè∂í `åÅ =O\˜k HÍ^Œ∞. Ñ¨@∞ìH˘O>Ë Wk KåÅ Z`«∞ÎQÍ, #Å¡QÍ LO_Õ ÃÑ^ŒÌ Éèí∂`«=Ú DÉèí∂q∞ g∞^Œ, "å~°∂
(=∞#ÃÑ· ^ŒÜ«∞ Hõey) WHõ =^ŒÅ^Œ∞. Jk Ñ¨k~°Hõ=ÚÖˇ·# Éèí∂`«O Jx K«Ö’H˜ÎQÍ g~°<Õ `Õ_®ÖË‰Ωõ O_® JO^Œih Ñ¨@∞ìH˘#fl Éè∂í `«=Ú.(ã¨~∞° fiÅ#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞ ^≥=· =Ú
P'QÆ~°∞_» "åÇ¨Ï#∞x =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ\ ˜H˜ Ñ¨k ™ê~°∞¡ K«kq<å J~°úO HÍx #Å¡QÍ KåÅ Z`«∞ÎQÍ LO_Õ ^≥·==Ú)
JK«Û`≥#∞QÆ∞ H©~°Î# Wk. J„QÆÇ≤ÏOz F_»#∞ Ãã·`«O „q∞OQÆQÆÅ Éèí∂`«O Wk, (=∞`åûº=`å~°OÖ’ ÃÑ^ŒÌ
uq∞OyÅO JÜ«∂º_® NÇ¨Ïi). gÑ¨Ù# XHõ Z=ÚHõ zÑ¨Ê (Ñ¨Ùéˇ)] QÆÅ ÃÑ^ŒÌ Éè∂í `«=Ú
HõOII JK«Û `≥#∞OQÆ∞# *ˇÃÑÊ#∞ Wk, (‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ Z=ÚHõ _çÑ¨Ê=Ù#fl `åÉËÖˇ·# NÇ¨Ïi). HÀÑ≤Oz "åºÑ≤Oz#
=ÚK«Û@QÍ J#fl=∞Ü«∞º =Ú~°Ç¨Ïi ~°∂Ñ¨ÙÖò pHõ\ ˜ =O\˜ (`å=∞ãÖQÆÅ) Éèí∂`«O Wk, (#Å¡x =~åÇ¨Ï ~°∂ÑÖ ^•eÛ# P„QÆÇ¨Ï
"≥∞zÛ# J=`å~°=ÚÅ∞QÆ ~°∂Ñ¨Ù_≥·# NÇ¨Ïi). Wk ZQÆã≤Ñ¨_Õ „Ñ¨`åÑ¨=Ú "≥^Œ[Å∞¡ =ÚY=ÚHõÅ Éèí∂`«=Ú,
=∞K«∞ÛH˜ =∞uÔHHõ¯^•Ü≥∞ =∂\ÁHõ>ˇÿ#<£. (Q˘Ñ¨Ê Ñ¨~å„Hõ=∞O „Ñ¨ã¨∞Êù@=∞ÜÕ∞º ã≤OÇ¨Ï~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞).
~åQÆO : =~åo KÕ@Å=O\˜ ÃÑ^ŒÌ HÍà◊√§ L#fl Éèí∂`«O Wk, (áê^•Å`À =¸_»∞ Ö’HÍÅ#∞
Ñ¨Ù_»q∞ xO^Œi |>ˇì– Éèí∂`«=Ú Hõ_»∞ H˘ez# "å=∞#=¸iÎ NÇ¨Ïi). Ü«Ú^ŒúxÑ¨Ù}∞_≥·# [QÆ*ˇ˚\ ˜ì Ü≥ÿ∞# Éèí∂`«O Wk,
ÉÁ_»"≥·# #Å¡x – Éèí∂`«=Ú. IIÑ¨Ù_»q∞II (W~°"≥· Ü≥ÚHõ¯ =∂~°∞¡ Ü«Ú^ŒúOÖ’ ~åAefl ^Œ∞xq∞# Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞). [_»Å∞ Hõ\ ˜ì
ãÖK«iOz# ^è≥·~°ºâße Éèí∂`«O Wk,
H˜xã≤ "À_» q∞O –ÔQ_ç Éèí∂`«=Ú
Ñ¨Ù#∞‰õ gÑ¨Ù ÃÑ^ŒÌ –Éèí∂`«=Ú (g~°∞_≥·# [_»^è•iÜ≥ÿ∞# N~å=Úx J=`å~°O ^•eÛ# NÇ¨Ïi). D=∂Ü«∞^•i
Hõ#e HõqÜ«Ú p–Hõ\ ˜ Éèí∂`«=Ú Éèí∂`«O #Å¡x =Úã¨∞QÆ∞ (^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞)"Õã≤H˘#flk, (hÖÏO|~°^è•iÜ≥ÿ∞# |Å~å=Ú_»∞
á⁄#∞QÆ∞ ™È=∞Ñ¨Ù–"≥∂=Ú Éèí∂`«=Ú IIÑ¨Ù_»q∞II NÇ¨ÏiÜÕ∞).
KÕ@ HÍà◊§ q∞O–z# Éèí∂`«=Ú Ñ¨Óx,kâ◊"Ú≥ Å`À ãÖK«iOKÕ Éè∂í `«O Wk, (HÍ"åÅx #QÆfl=ÚQÍ ãÖK«iOz#
áÈ@∞ ^•~°Å ÃÑ^ŒÌ–Éèí∂`«=Ú |∞^Œ∞Ì_≥·# NÇ¨Ïi). =_ç=_çQÍ J_»∞QÆ∞ÖËÜ«∞ QÆÅ Éèí∂`«OWk, ("ÕQÆOQÍ ÑïÔQ`«∞Î
QÍ@Ñ¨Ù [_»Å aO–HõÑ¨Ù Éèí∂`«=Ú Jâ◊fi=Ú <≥H˜¯# Hõe¯J=`å~°∞_»∞). ã¨=Ú#fl`«"≥∞ÿ# N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· #∞O_Õ Éèí∂`«O
E@i #Å¡=Ú–ã¨∞QÆ∞ Éèí∂`«=Ú IIÑ¨Ù_»q∞II Wk, (N"ÕOHõ\ÏK«ÅÑüÜ≥ÿ∞# NÇ¨Ïi). Ñ¨H˜∆ g∞^Œ u~°∞QÍ_»∞K«∞O_»∞ Éèí∂`«=Ú Wk.
(QÆ~°∞_»"åÇ¨Ï#∞_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞).
5 6
1-4 =∞zÛHõ r=ÙÅ<Õ\ ˜ – "≥∞ÿÅãÖ`«ÅÖ’#
=Ú#∞fl_ç "≥K«ÛÑ¨Ù Hõ~°‡^èŒ#=Ú – qÅ∞=KÕã≤
ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° º_≥#· Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ <Õ`p« ~°Å∞ gkè gkèH˜ uiy J=Ú‡H˘<Õ "åºáêiQÍ Ñ¨K«Û_®Å∞QÍ QÆ∞\˜ì – |Å∞ "ÕOHõ@Ñü
=i‚OK«∞K«∞#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi K«=∞`å¯~°O ÑïjeOK«O_ç. WK«ÛH˘Å^Œ∞Å #"Õ∞‡– WO\˜ ÉËÇ¨i II"å_»ÅII
Ñ¨~°=∂`«‡#∞ KÕ<Õ`« p~°Å"Õ∞‡ "åºáêiQÍ#∞, PÜ«∞# ÉèÏ~°º ÅH˜∆ ‡ |OQÍ~°∞
Ñ¨Ó`«Ñ¨Óã≤# pÔ~Å#∞ K«∂Ñ≤Oz Ö’ÉèíÃÑ\˜ì "åºáê~°O =$kúKÕ¿ã 'ÉèÏQÆ™êfiq∞—QÍ#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
=i‚OK«∞K«∞<åfl~°∞. Jxfl "å_»ÅÖ’#∞, gkègkè uiy pÔ~Å=Ú‡H˘<Õ P <Õ`« pÔ~Å 'ÉË~°QÍ}˜‚—
XHõ™êi P "åºáêi ÉË~åxH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_`ç Õ WHõ r=ÙÅ∞ D =∂ÅãÖ`«ÅÖ’ K«∂_»O_»„~å!
u~°∞QÆ∞`«∂ Hõ~°‡ J<Õ ^èŒ#O Y~°∞ÛKÕã¨∂Î PÜ«∞# x~°‚~ÚOz# ^èŒ~°ˆH H˘#∞H˘¯O@∂
P'ÉËÇ¨i— "åºáê~°O x~°O`«~°O H˘#™êˆQ@∞¡ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. P ÉË~°QÍ_çH˜ Éèí∂q∞, QÍe, HÍOu, h~°∞, PHÍâ◊=Ú J<Õ ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÖË
ÑÖK«=<≥flÅ #∂Å∞áÈQÆ∞Å∞. Jq ã¨^• ãÖK«Å#OQÆÅ =QÆ∞@KÕ P #∂Å∞áÈQÆ∞efl
LII pÔ~Å∞ =∂ÅãÖ`«Hõ_» KÕÃã#∞ ÉË~°=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞<£
KåOK«ÅºO J<Õ QÆOl`À QÆ\ ˜ì Ñ¨~°z, „uQÆ∞}=ÚÅ∞ (ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}=ÚÅ∞)
=∂Ô~#∞ N~°=∂=∞}˜Ü«Ú =∂Ü«∞Å∞ KÕÃã_ç "åx *’_»∞QÍ
J<Õ HõO_≥Å‰õΩ K«∞\˜ì "å\˜`À =∞Oz =∞Oz pÔ~Å∞ <Õã≤ =∂~°∞ÉË~åxH˜ J=Ú‡HÀ=@O
B~°! `«ÅOÑ¨ *ÏÅ∞^Œ∞Ô~! J#∞ºÅ∞? ™ê^èŒº=Ú J#fl=∞Ü«∞ºˆH
PÜ«∞# JÅ"å@∞.
g∞i# `«`«Î fiÉ’^èŒ#=Ú g∞~°Å∞ *Ï_»Ô~Ü≥∞Oz K≥Ñ≤Êu<£
~åQÆO : =~åo P ÉË~Q° Íx WÖÏ¡Å∞ =∞Ç¨=∂Ü«∞Å=∂i. Pq_» ÖËxáÈx z~°∞HÀÑÖ „Ñ¨îŒ ≈ã¨∂Î
"å_»Å "å_»Å "≥O@– "å_≥"À "å_≥"À (zÅHõiã¨∂)Î JO^Œih Ö’ÉèÑí ~¨ z° ‰õΩ\˜ÅÑ¨Ù #_»`Å« ∞ HõÅ∞QÆ∞#@∞¡ KÕã≤ ã¨ÇÏ¨ Hõiã¨∞OÎ >Ë,
h_»#∞O_ç p~°Å"Õ∞‡–<Õ`« ÉËÇ¨i II"å_»ÅII P "åºáêi ‰õΩK«∞ÛÅ∞ ‰õΩK«∞ÛÅ∞QÍ Hõ\ ˜ì, xÅ∞=Ù J_»¤=Ú Ñ¨>ˇìÅ∞QÆÅ P pÔ~Å#∞
K«=∞`å¯~°OQÍ J"Õ∞‡ã¨∞Î<åfl_»∞.
ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ<≥_ç – Ñ¨Å∞=<≥fl #∂Å∞
K«OK«ÅÑ¨Ù QÆOl`À_» – K«i¿ãã≤, WHõ K«∂_»O_ç. P ÉË~Q° Í_ç =∂Ü«∞‰õΩ JÅ"å@∞Ñ¨_ç =∂ÅãÖ`«ÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂
H˘OK≥Ñ¨Ù ‰õO_≥Å #∂e – QÆ∞}=ÚÅ <Õã≤ r=ÙÅO^Œ~°∂ KÕ~°∞`«∞<åfl~°∞. "åi "åi Hõ~°‡Å∞ J<Õ „^Œ"åºxfl Y~°∞Û KÕ~Úã¨∂Î P
=∞Oz =∞Oz p~°Å"Õ∞‡ – =∂~°∞ ÉËÇ¨i II"å_»ÅII
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J<Õ P WO\Õ\˜ ÉË~°QÍ_»∞ `«# WK«Û =zÛ#@∞¡ J"Õ∞‡ã¨∞Î<åfl_»∞.
=∞@∞ =∂Ü«∞=ÚÅ ^Œ# – =∞QÆ∞= Ñ¨ã≤_ç h~°∞ (ã¨~°fi Éèí∂`«=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ã≤÷`«∞_≥· JO^Œih =∂Ü«∞Ö’ =ÚOKÕ P ÉË~°QÍ_çx HÍ^Œ<Õ
z\˜á⁄\˜Ü«∞Å∞HõÅ – leHÕK«QÍ â◊H˜Î U „áê}˜H© ÖË‰õΩO_® áÈ`ÀOk)
‰õΩ\˜ÅOÑ¨Ù*Ë`«Å∞ – ‰õΩK«∞ÛÅ∞QÍ QÆ\ ˜ì
Ñ¨@"åo pÔ~Å"Õ∞‡ – |Å∞ÉËÇ¨i II"å_»ÅII
7 8
1-5 ^ŒO_ç "≥·~°∞Å#∞ `«iq∞# ^Œ#∞AÅ
=Ú#∞fl_ç QÆ∞O_≥kQÆ∞Å∞#‰õΩ Q˘aƒà’¡
Q˘aƒà◊√§ ÃÑ\˜ì „ã‘ÅÎ ∞ ÉÏeHõÅ∞ #$`«ºO KÕã∂¨ Î Q˘aƒáê@Å∞ áê_Õ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O "≥O_çÃÑ·_çÜ«∞QÆ∞ "ÕOHõ@yiÃÑ·
J<åkQÍ `≥Å∞QÆ∞<å_»∞Ö’ L#flk. JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® "ÕOHõ@~°=∞}∞x NHõ$+¨µ‚xQÍ H˘O_»ÅÜ«∞º‰õΩ#∞ Q˘aƒà’§ IIH˘Å#∞II
ÉèÏqOz, ™êfiq∞ bÅÅ#∞ Q˘aƒáê@ÅÖ’ K≥Ñ¨Ê@O XHõ¯ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åiˆH ÉèÏ"å=∞$`«O :
™ê^èŒº"≥∞ÿ# ã≤kú. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# D H©~°Î# K«∂_»O_ç.
H˘ÅxÖ’x ^ÀÑ≤_ç^˘OQÆ (pÔ~Öˇ`«∞ÎÔHo¡ QÀÑ≤HõÅ =∂# KÀ~°∞#‰õΩ) Q˘aƒà◊√§.
P."≥II Q˘aƒáê@ÅO^Œ∞ H˘eK≥#∞ NÑü<£ Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ ™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞ ‰õÄ_® J~Ú# ™êfiq∞H˜ Q˘aƒà◊√§.
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J^Œ∞ƒù`«O|∞
HõOã¨"≥·i áêQÆ_»∞ HÍO`«Å #$`åºÅ∞ H˘O_» (QÀ=~°ú#yi) Q˘_»∞QÆ∞QÍ Ñ¨\ ˜ì Ñ≤_»∞QÆ∞Å =~°¬Ñ¨Ù ‰õΩO_»áÈ`«#∞Oz
Hõ#∞Å ^ÀK«∞ ã¨∞O_ç!! HõÅ¡HÍ^Œ∞. QÀ=ÙÅ#∞ (J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞) ~°H˜∆Oz# z<åfli ÉÏÅ∞xH˜ Q˘aƒà◊√§. ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·#
~åQÆO : Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ HÍOÉè’l ~åHõ∆™êO`«‰õΩ_≥·# QÆO_»~°QÆO_»xH˜ Q˘aƒà◊√§.
H˘Åx ^ÀÑïH˜ Q˘aƒà’§ Ü«∞^Œ∞ "Õ∞#`«Î H˘_»∞HÔ #· tâ◊√áêÅ∞_»∞ áêÑ¨=~°#Î =Ú# KÕÜÚ« ^Œ∂+¨}=ÚÅ (ã¨ÇÏ≤ Oz
‰õΩÅ™êfiq∞H˜x Q˘aƒà’§ IIH˘Å#∞II #∂~°∞ u@¡ `«~∞° "å`« „HÀkèÜ∞ÿ≥ K«„HõO`À `«Å#iH˜#) HÀÑ¨QÍxH˜ Q˘aƒà◊√§. q[$OaèOz
HõOã¨∞x <å<å uÑ¨ÊÅ∞ Éˇ\ ˜ì# QÀáêÅÉÏÅ∞xH˜ Q˘aƒà◊√§.
H˘O_» Q˘_»∞QÆ∞QÍ QÀ=ÙÅ QÍz#
H˘O_®Hõ tâ◊√=Ù‰õΩ Q˘aƒà’¡ ^è≥·~°º=Ú`À â◊„`«∞=ÙÅ#∞ (Jã¨Ç¨Ü«∞ â◊¥~°`«fiO`À Ñ¨QÆ"åix) "≥à◊§Q˘\˜ì#
^Œ∞O_»QÆOÑ¨Ù ^≥·`«∞ºÅÔHÅ¡#∞ `«Å ^Œ#∞AÅ QÆ∞O_≥ QÍ|~åQÍxH˜ ("åà◊§ QÆ∞O_≥Ö’¡ JÅ[_ç ˆ~Ñ≤# "åxH˜) Q˘aƒà◊√§
QÆ∞O_»∞ QÆO_»xH˜ Q˘aƒà’¡ IIH˘Å#∞II ã¨fi~‚° ~°l`«=ÚÅ‰õΩ <≥Å"≥#· "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# H˘O_»Å~åÜ«∞_»∞ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xH˜
áêÑ¨ q^èŒ∞Å tâ◊√áêÅ∞x u@∞ìÅ Q˘aƒà◊√§.
HÀÑ¨QÍxH˜x Q˘aƒà’§
ÜÕ∞Ñ¨Ù# HõOã¨∞x ~Ú_»∞=ÚÅ Éˇ\ ˜ì#
QÀÑ¨ÉÏÅ∞xH˜ Q˘aƒà’§ IIH˘Å#∞II
9 10
1-6 KÕi HÍ#~åx"å_»∞–zOuOK«~åx "å_»∞
=Ú#∞fl_ç ÉèÏ~°Ñ¨Ù qHÍ~åÅ–ÉÏã≤# "å_ô Ü«∂`«‡,
NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ „áÈHõ"Î ∞≥ #ÿ ÉèQí =Æ næ`« Ü«∞O^Œe ™êOYºÜ≥∂QÆ=Ú#∞ ã¨~ã° "¨ ∞≥ #ÿ J~°Ü«∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√–<ånè# g∞`«_»x
`≥Å∞QÆ∞ H©~°Î#Ö’ Wq∞_çÛ =∞^èŒ∞~°OQÍ PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™ê~°=Ú ^≥eÜ«Ú>Ë–ã¨`«ºO *Ï˝#=Ú II^ÕÇ≤ÏII
áê=∞~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_» J~°ú=∞ÜÕ∞º Ñ¨^Œ*ÏÅO`À ÉèíQÆ=^Àƒ^èŒ q=iOK«@O `åà◊§áêHõ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
PKå~°∞ºÅ"åiˆH ™ê^èŒºO.
P`«‡ âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#k. ^•x x"åã¨"≥∞ÿ# â◊s~°O Jâßâ◊fi`«O. HÀiHõÅ <≥Å"≥·#
HõOII D qkè ÉèíQÆ=næ`«#∞ <å=∞#™êû! D=∂@ =∞~°∞= =^Œ∞Ì.
U"åiH˜ KÕ`«<Ò#∞ W@∞ K≥Ñ¨ÊOQÆ<£
P=Å "ÕOHõ@ÑüH˜<£ =∞x+≤, Hõ@∞ì H˘#fl áê`«|@ì#∞ =^Œe „H˘`«|Î @ì ^•eÛ#@∞ì =Úãë `«#∞=Ù#∞
¿ã=QÆ<å J#fl=∞Ü«∞º K≥ÃÑÊ#∞ q#∞_ô! =^Œe "Õã≤ H˘O„Q˘`«Î `«#∞=Ù#∞ ^èiŒ ã¨∞OÎ k D P`«‡. U PÜ«Ú^è=Œ ¸ nxx K«OÑ¨Ö^Ë ∞Œ ,
xÑ¨CHÍÅÛÖË^Œ∞, h~°∞ `«_»Ñ¨ÖË^Œ∞, QÍe ZO_çOK«ÖË^Œ∞, Ñ¨Óx TÑ≤~å_»‰õΩO_® KÕã≤
~åQÆO : É∫o
K«OÑ¨ÖË~°∞ D P`«‡#∞.
^ÕÇ≤Ïx`«∞º_»∞ – ^ÕÇ¨Ï=Ú Åx`åºÅ∞
DÇ¨ÏÅ <å=∞#™ê – ~Úk =∞~°∞=‰õΩg∞ II^ÕÇ≤ÏII D P`«‡ YO_çOK«|_»_»∞,JyflÖ’ ^ŒÇ¨Ï#O HÍ_»∞, [ÅOÖ’ =ÚxyáÈ_»∞,
QÍeH˜ PiáÈ_»∞. K≥·`«#ºO HõÅ D P`«‡ „Ñü KÀ@ "åºÑ≤Oz L<åfl_»∞.U"≥∞ÿ<å
QÆ∞k áê`«p~° =∂x–H˘`«Îp~° QÆ\ ˜ì#@∞ì
zOuOK«_∞» .g_»∞ J<åkÜ≥∞ÿ # "å_»∞.ã¨<å`«#∞_≥#· D P`«‡ `«#KÀ@∞ =^ŒÅ_»∞.L#fl
=Úk"Õ∞#∞ =∂x ^ÕÇ≤Ï–"≥Úy Q˘`«Î"Õ∞#∞ "≥∂K«∞,
KÀ@∞<Õ LO\Ï_»∞.
J^Œ# [OÑ¨QÆÖË=Ù –PÜ«Ú^èŒ=Ú b`«x
QÆkã≤ Ü«∞yflÜ«Ú h~°∞–QÍeÜ«Ú [OÑ¨QÆÖË=Ù II^ÕÇ≤ÏII DP`«‡ WO„kÜ«∞=ÚÅ‰õΩ =ºHõÎ=Ú HÍ_»∞. W`«_»∞ =∞#ã¨∞û Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ=#‰õΩ
D`«_»∞ #~°‰õΩ=_»–_ô`«_»yfl QÍÅ_»∞ JO^Œ_»∞.P~°∞ ~°Hõ=ÚÅ qHÍ~°=ÚÅ‰õΩ =â◊√º_»∞ HÍx "å_»∞.ÑïjeOK«QÍ DP`«‡
D`«_»∞ h@=Ú#∞QÆ–_ô`«_»∞ QÍe É’_»∞, N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x Pnè#∞_≥· LO\Ï_»<Õ ™ê~åOâ◊=Ú#∞ „QÆÇÏ≤ OK«∞>Ë x["≥∞#ÿ *Ï˝#=Ú.
KÕ`«#∞_≥· ã¨~°fiQÆ`«∞O_Ò–K≥e~ÚOK«_Õq∞@#∞
D`«Å #<åk~¸`«–_ç~°=Ù QÆ^ŒÅ_»∞ II^ÕÇ≤ÏII
11 12
1-7 Z#flQÆÅ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =ÚY∞ºÅ∞
=Ú#∞fl_ç x#∞fl H˘Å∞=QÆ =zÛi
ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒÜ«∞ á⁄O^•ÅO>Ë Ju ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ# =∂~°æO â◊~°}ÏQÆu. F q#flÑ¨=Ú q#=Ü«∞º u~°∞Ñü
"ÕOHõ><å^è•! J<å^è~Œ H° H∆õ Í! â◊~}° ∞ JO>Ë <å_»∞ QÆ*OË „^Œ∞x, „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x ~°HO∆˜ z#@∞¡ "ÕOHõ\ÏK«Å <åÜ«∞HÍ IIâ◊~°}∞II
Ñ¨~∞° QÆ∞ Ñ¨~∞° QÆ∞# =zÛ ~°H™∆˜ êÎ_∞» . ZO`« ~°=∞ºOQÍ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ â◊~}° ÏQÆu ÉèÏ"å=∞$`«O :
áê_»∞`«∞<åfl~À K«∂_»O_ç. ^Õ"OÕ „^Œ∞xKÕ ã¨#∞fluOÑ¨|_≥_ç F N<å^è•! â◊~}° ∞ â◊~}° ∞. F ~åHõã∆ ¨ QÆ~fi° <åâ◊HÍ!
K«OII â◊~°}x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ã¨#∞flu Q˘ÖˇÛ#∞ J#fl=∞Ü«∞º `å<£ â◊~°}∞ â◊~°}∞. F "ÕOHõ@ <åÜ«∞HÍ! â◊~°}∞ â◊~°}∞.
Ñ¨~°∞Å‰õΩ ™ê^èŒº=∞ø<≥! W@∞ áê_»QÆ "ÕÅ∞ÊÅ QÆO\˜ =ÚOy@<£ q+¨µ‚=¸iÎ, ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞, K«O„^Œ∞_»∞,‰õΩ=∂~°∞_≥·# K«`«∞~°∞‡Y∞_»∞ g∞
x~°∞Ñ¨=∞ "≥·Éèí=O Éˇã¨QÆ xÖˇÊ#∞ D Hõ$u E_»ˆ~ JÇ¨ÏŸ!! Ü≥ÚHõ¯ ã¨xflkèx =~°∞ã¨Ö’ xez ~°Hõ∆‰õΩÅ=Öˇ ÃÇÏK«ÛiHõQÍ#∞<åfl~°∞.
=~°q∞k [#‡^èŒ#º=∞QÆ∞ áê_»Ô~ Ü≥∞Å¡~°∞ <å^Œ∞`À_»∞`«<£
ã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, kHÍfiÅ∞~°∞, ^Õ=`«Å∞,H˜<fl≥ ~∞° Å∞, ã≤^∞Œ Åú ∞, P_»O|~°O
~åQÆO : [O~°≠∂\˜ „Ñ¨îŒ ≈OK«∞ ~°OÉèÏk ^Õ=HÍO`«Å∞, "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ =~°∞ã¨Ö’ ÃÇÏK«ÛiHõQÍ#∞<åfl~∞° .
â◊~°}∞ â◊~°}∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ ã¨#∞fl`«–â◊~°}∞ Nãü=Å¡ÉèÏ J„QÆQÆ}∞ºÖˇ·# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x =O\˜ „Ñ¨=ÚY∞Å∞ x#∞fl Ñ¨ÓlOK«∞@‰õΩ =zÛi. F
â◊~°}∞ ~åHõ∆ã¨ QÆ~°fiãÖÇ¨Ï~°–â◊~°}∞ "ÕOHõ@<åÜ«∞HÍ IIâ◊~°}∞II u~°∞Ñü "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∂ "≥Ú~°Å#∞ PÅHÕÑ¨Ù=Ú „Ñ¨Éèí∂! â◊~°}∞ â◊~°}∞.
Hõ=∞Å^èŒ~°∞_»∞#∞–Hõ=∞Å q∞„`«∞_»∞
Hõ=∞Å â◊„`«∞_»∞ Ñ¨Ù„`«∞_»∞,
„Hõ=∞=Ú`À g∞ H˘Å∞=ÙH˜Ñ¨C_»∞
HÍz <å Ô~K«ÛiHõÜ«∂ IIâ◊~°}∞II
Jxq∞¿+O„^Œ∞Å∞ =Ú#∞Å∞ kHõÊ`«∞
Å=∞~° H˜<≥fl~° ã≤^Œ∞úÅ∞,
Ñ¶¨∞#`«`À ~°OÉèÏk HÍO`«Å∞
HÍz<å Ô~K«ÛiHõÜ«∂ IIâ◊~°}∞II
13 14
1-8 áêáêÅ∞ ¿ãã≤ =∞éz–„|^Œ∞‰õΩK«∞<åfl_» QÍx
=Ú#∞fl_ç "≥·Ñ¨ÙQÆ l„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_»∞–„"åÜ«Ú >ˇ~°∞QÆ
UÑ¨Ù# N"≥OHõ>Ëâ◊√–<≥Hõ¯_À "≥`«ˆH QÍx
"≥~· åQÆºO *ÁÑ≤ÊOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ ãÖH©~#Î° áê_ç`Õ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ <å áêe^≥·==∞x–##∞fl QÍK«∞ >ˇéQÆ II"≥#ˆH^ÀII
K«eOz áÈÜ«∂_Õ"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∞# É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ `«O„`«∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥yáÈ`åÜÕ∞"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Hõ∆}HÍÅOÖ’ ã¨=∂Ñ¨Î=∞ÜÕ∞º rq`åxfl âßâ◊fi`«=∞x <å r=#Ü«∂„`«Ö’ "≥#∞Hõ Uq∞ [iy#^À =ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∞ Uq∞
#=Ú‡H˘x Éè’QÆ"åOKè«`À JO`«∞ÖËx áêÑ¨=ÚÅ#∞ ¿Ñ~°∞ÛH˘O@∂, U<å\˜H© r=# [~°∞QÆ#∞#fl^À =∞O^Œ=∞u<≥#· <Õ<qÕ ∞ Z~°∞QÆ∞^Œ∞#∞? F z`«=Î ∂! J<ÕHõ q+¨Ü∂« ÅÃÑ·
QÆ=∞ºO `≥eÜ«∞x "åiH˜, WO`«H<õ åfl K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk?WHõ D~ÀQÍxH˜ =∞O^Õ=ÚOk? "åº"≥∂Ç¨ÏO ÃÑ@∞ìH˘<Õ h ~ÀQÍxH˜ =∞O^Œ∞ U=Ú#flk?
HõOII [iyOk [~°∞QÆ#∞#flk =ÚO^Œ∞ ~åÉ’ÜÕ∞ [#‡Ö’ ã¨~°fiãÖÑ¨#∞fl_» #"åÅx WÑ¨C_Õ Z<Àfl <À=ÚÅ∞
Ñ¨~°∞Öˇ~°∞QÆ~°∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞O^˘Hõ¯\˜ÜÕ∞ <ÀK«∞K«∞<åfl#∞. HÍx <å"≥é`]˜ #« O QÆ∞iOz Uq∞ K≥ÑC¨ ^Œ∞#∞? U~°∂ÑÖ`À Ñ¨Ù>ˇ^ì <Œ À
=∞~°∞Å∂~°∞ =∞#ã¨∞ #}K«∞#∞ Zé∞QÆ#∞ Hõ^•! ÉÏQÆ∞QÍ x„kOK«=Öˇ #xÜ«∞uflO`«∞#∞ QÍx x„^ŒÖËK≥^Œ<À ÖË^À
=~°"≥∞ÿ P J#fl=∞Ü«∞º "≥·~åQÆºq∞_≥<£. <Õ#∞ Z~°∞QÆ#∞ Hõ^•!
„Ñü k#=Ú `≥Å¡"å~åHõ x„^Œ#∞O_ç ÖËz „Ñ¨ÑÖK«=Ú#∞ QÍOz x„^Œ
~åQÆO : =ÚMÏi
áÈHõ=Ú#∞Ñ¨Ù J#∞Éèí==Ú#∞ `«ÅK«∞H˘x ã¨~°fi=¸ `≥eã≤#k J#∞H˘O^Œ∞#∞. HÍx
"≥#ˆH^À =ÚO^Œˆ~^À–"≥é˜]<Õ#∞ <å QÍ_è»x„^ŒÖ’ D„Ñ¨ÑÖK«"Õ∞"≥∞ÿáÈ~Ú#^À Z~°∞QÆ#∞. ã¨∞+¨µÑ≤ÎÖ’ Ö’Hõ"Õ∞ â◊¥#º"≥∞ÿ#
=∞#ã¨∞ =∞~°∞Å∞^Õ~°–=∞O^Õ^˘HÀ! II"≥#ˆH^ÀII P ã≤úk x*=∂? ÖËHõ "Õ∞ÖÁ¯#flÑ¨C_»∞, âßâ◊fi`«=ÚQÍ Hõ#|_»∞K«∞#fl Pã≤úu x*=∂?
<Õ#∞ ã¨`«º=ÚÅ <≥~°∞OQÆx Ñ≤zÛ"å_»#∞. J=HÍâ◊=Ú#∞ |\˜ì HÍ=∂`«∞~°Öˇ·# „ã‘ÎÅ∞
KÕi g∞^Œ\ ˜ [#‡=Ú–ã≤~°∞Å‰õΩ <À"Õ∞QÍx
<åÃÑ· =ÅÑ¨ÙÅ∞ Q˘#∞#@∞¡ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.HÍx <åâ◊s~°=Ú =Ú^Œ∞ãëÜ≥ÿ∞#^Œx
ÜÕ∞ ~°∂ÃÑ· Ñ¨Ù@∞ì^Œ∞<À–Ü≥∞éQÆ <Õ#∞,
HÀi x„kOK« |~°«K«∞–H˘# #∞^ÀºyO`«∞ QÍx „QÆÇ≤ÏOK« <≥·ux Hõ^•!
™êÔ~ ÖË`«∞<À ÖË=<À–*Ï_» ^≥eÜ«∞ <Õ#∞ II"≥#ˆH^ÀII „Ñük#=Ú J<ÕHõ áêÑ¨=ÚÅ <˘#iOz "å\˜x qã¨‡iOz „|`«∞‰õΩK«∞O\˜x
QÍx <åáêÑ¨=ÚÅ z\Ïì „"åÜ«Ú z„`«QÆ∞Ñ¨ÙÎ_»∞ Ü«∞=Úx P[˝ ÃÑ·"å\˜x
`≥Å¡"åi#Ñ¨C_≥ÖÏ¡–`≥eã≤u#<Õ QÍx
HõÅ¡ ÜÕ∞^À x["Õ∞^À–HÍ# <Õ#∞, ÖˇH˜¯OK«∞K«∞<åfl_»x Z~°∞QÆ*ÏÅ#∞ Hõ^•! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ZHõ¯_À L<åfl_»x
=Å¡ K«∂z HÍq∞#∞Å–=ÅÑ≤OKÕ QÍx `≥eq=∂e "≥^Œ∞‰õΩK«∞O\˜x QÍx <åáêe^≥·="≥∞ÿ ##∞fl "≥#flO>Ë L<åfl_»x
"≥ÚÅ¡"≥∞ÿ <å"Õ∞#∞–=Úkã≤# ^≥éQÍ II"≥#ˆH^ÀII „QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO\˜x Hõ^•! ZO`« =∞O^Œ=∞ux!!
15 16
1-9 J=∞$`« =∞^äŒ#∞#‰õΩ #k"À <≥·"Õ^Œº=Ú
=Ú#∞fl_ç QÆq∞K«O„^Œ <Õ„`«∞#‰õΩ HõÑ¨C~°q_≥=Ú
J=∞i# N"ÕOHõ\Ï„k g∞k ^Õ=Ù#‰õΩ
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÅ`À Jukèx ^Õ=ÙxQÍ ÉèÏqOz Ñ¨ÓlOKåÅx ÃÑ^ŒÌÅ∞ `«q∞`À „|^ŒH˜∆}ÏÅ∞ ^ŒO_»=ÚÅ∞ xqQÀ IIëÈ_»â◊II
K≥|∞`å~å. HÍx P ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÖËq∞\’ KåÅ=∞OkH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞.`≥eã≤<å ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨„Hõ=∞"≥∞ÿ# „Hõ=∞OÖ’ `≥eÜ«∞^Œ∞. H˘O`«=∞Ok <åÉ’\˜ "åà◊§H˜ ëÈ_»â◊ JO>Ë Ñ¨^Œ∞<å~°∞ Hõà◊Å`À q~ålÅ∞¡#\˜ì ™êfiq∞H˜ Ñ¨^Œ∞<å~°∞ q^èŒ=ÚÖˇ·#
‰õÄ_® `≥b^Œ∞. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜KÕÛ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ q=~°O z`«ÎyOK«O_ç. ëÈ_»™ÈÑ¨Kå~°=ÚÅ#∞ *Ï˝#Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ x`«º=¸ ã¨=∞iÊOK≥^Œ=Ú QÍHõ!
P."≥II ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° â’Éèí#∞ QÍOK«∞_ô qâ◊fi=∞O`«Ü«Ú "åºÑ≤OzÜ«Ú#fl P`«‡~°∂Ñ¨ÙxH˜ W^Õ P"åÇ¨Ï#=Ú,
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J=∞~°=∞Ü≥∞º KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞. JxflKÀ@¡Ö’ ã≤ú`«∞_≥·Ü«Ú#fl ™êfiq∞H˜ Pã¨#=Ú„Ñ‘u`À
"ÕOHõ>Ëâ◊√Q˘Å∞Û qkè J^Œ∞ƒù`«=Ú Hõ^•! ã¨ = ∞iÊOK« ∞ K« ∞ <åfl#∞. QÆ O QÆ ‰ õ Ω [#‰õ Ω _≥ · # ^Õ = ~° ‰ õ Ω J~° … º áê^Œ º =ÚÅ#∞
J=∞~°∞Öˇ·# áê_»∞ #\˜ìHõ$uk. ã¨=∞iÊOK«∞K«∞<åfl#∞. H©∆~°™êQÆ~°â◊Ü«∞#∞_≥·# P N=∞Ç¨q+¨µ‚=Ù#‰õΩ <ÕxkQÀ
~åQÆO : Åe`« x=∞[˚#=Ú ¿ãÜ«ÚK«∞<åfl#∞. (™êfl#=Ú KÕ~ÚOK«∞K«∞<åfl#∞)
ëÈ_»â◊ HõàÏxkèH˜ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÅ∞ Ñ‘`åO|~°∞_≥·# q+¨µ‚=Ù#‰õΩ =„ã¨Î=ÚÅ`À JÅOHõiOK≥^Œ#∞.ÅH©∆ ‡HÍO`«∞#‰õΩ
*Ï_»`À_» xK«ÛÅ∞#∞ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ IIëÈ_»â◊II #QÆÅ#∞ ã¨=∞iÊO`«∞#∞ QÍHõ! Éèí∂^Õg~°=∞}∞#‰õΩ QÆO^èŒ=Ú, Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞, ã¨∞QÆO^èŒ
JÅ~°∞ qâßfi`«∞‡#‰õΩ P"åÇ¨Ï#q∞^Õ ã¨~°fi ^Œ∂Ñ¨=ÚÅ#∞ ã¨=∞iÊO`«∞#∞ QÍHõ! HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ„Ñ¨HÍâ◊=Ú QÆÅ ™êfiq∞H˜ x`«º=Ú
xÅÜ«Ú#‰õΩ Pã¨#=Ú <≥q∞‡x^Õ nÑ¨=Ú#∞ ã¨=∞iÊOK«∞K«∞<åfl#∞.
JÅ QÆOQÍ [#‰õΩ#‰õΩ J~°…º áê^•ºK«=∞<åÅ∞
áêÅã¨=Ú„^Œ=∞^èŒ#=Ú# J=∞$`«=Ú xÑ≤ÊOz# ™êfiq∞H˜ <≥·"Õ^Œº=Ú
[Åkèâß~ÚH˜ x=∞[˚#q∞^Õ IIëÈ_»â◊II
#iÊO`«∞#∞.ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ <Õ„`«=ÚÅ∞QÍ QÆÅ ^Õ=ÙxH˜ Hõ~°∂Ê~°`åO|∂Å=Ú
=~°Ñ‘`åO|~°∞#‰õΩ =„™êÎÅOHÍ~°q∞^Õ xK« ∞ ÛK« ∞ <åfl#∞. N"Õ O Hõ \ Ï„kÃÑ· " ≥ Å ã≤ # [QÆ < åfl^è Œ ∞ xH˜ „Ñ‘ u `À
ãï N=∞O`«∞#‰õΩ Éèí∂+¨}=Úe"Õ
„Ñ¨^ŒH˜∆}=ÚÅ∞,^ŒO_»=ÚÅ∞ WqQÀ, W^Õ KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞.
^èŒ~°}©^èŒ~°∞#‰õΩ QÆO^èŒ=Ù+¨Ê ^èŒ∂Ñ¨=ÚÅ∞
u~°q∞^Õ HÀ\˜ ã¨∂~°º`ÕA#‰õΩ nÑ¨=Ú IIëÈ_»â◊II
17 18
1-10 aOHõÑ¨Ù "≥∂`«Å 'Ñ≤Å¡QÀq— "å_»∞
=Ú#∞fl_ç ã≤OHõã¨∂#∞Å "å_»∞ t<≥flHÍ¯
JK«Û`≥Å∞QÆ∞Ö’ Ñ¨~°=∂`«∞‡x J=`å~°=ÚÅ#∞ Z<Àflq^è•Å∞QÍ =i‚OKå~°∞ H˘OHõHõ HõeH˜Ü≥ÿ∞ H˘ãï ‰õÄ_≥ ##∞fl
"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ ã¨∂_»"Õ t<≥flHÍ¯ IIté∞`«II
J#fl=∞Ü«∞º.XHõ *Ï#Ñ¨^Œ Ü«Ú=u `«# z#flH¯õ ‰õΩ '`«# ÉèÏ+¨—Ö’ ™êfiq∞ J=`å~åÅ#∞
=i‚™ÈÎOk. JÉËƒ! `≥Å∞QÆ∞áê@Ö’ qâı+≤Oz K≥áêÊeû#O`«=ÙO^• J#∞H˘<Õ ÉèÏ"å=∞$`«O :
„QÆ O ^è Œ ™ ⁄OQÆ ∞ Å‰õ Ω DH© ~ ° Î # XHõ Hõ # ∞qÑ¨ C .=∞#‰õ Ω `≥ e ã≤ O k `« ‰ õ Ω ¯= Fz#flH¯õ Ü«∂º! DÑ≤Å"¡ å_»∞ "≥ÚÅHõ #=ÙfiÅ"å_»∞.ÉèÜ
í ∞« =∞O>Ë `≥eÜ«∞x gxx
`≥eÜ«∂eûO^≥‰õΩ¯= J#∞H˘<Õ "åiH˜ Wk #K«∞Û`«∞Ok. K«∂_»"Õ z#flHÍ¯!
g_»∞ á⁄Å∞ã¨∞Å∞ á⁄Å∞ã¨∞Å#fl â◊s~°O HõÅ"å_»∞ (=∞`åûº=`å~°O Ö’ ™êfiq∞
=∞II Éèío~å! *Ï#Ñ¨^ŒOÑ¨Ù ÔH·`« `«#^≥· =i‚OK≥ hsuQÍ XO\˜ xO_® á⁄Å∞ã¨∞ÖË Hõ^•!) É’~°gÑ¨Ù"å_»∞ J#QÍ ÃÑ^ŒÌ gÑ¨Ù =Ù#fl"å_»∞
#ohHÍO`«∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_˘^ŒQÆ<£ <å<å qz„`«O|∞Ö∫ (‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ =∞O^èŒ~° Ñ¨~°fi`åxfl "≥∂Ü«∞*Ïe# ÃÑ^ŒÌ gÑ¨Ù =Ù#fl "å_»∞).
Ñ¨Å∞~°∂ÑÖ|∞Å, J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ<£ ÉèÏqOz P QÍ^èŒÅ<£ Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ =Ú>ˇÃì Ñ· Éè∂í q∞x "≥∂Ü«∞ QÆey#"å_»∞, J#QÍ Éè∂í ÉèÏ~åxfl =Ç≤ÏOKÕ"å_»∞
`≥Å∞ˆQ Q˘Ñ¨Ê'"≥Å∞OQÆ∞— ™ê\˜ HõÅ^•! n#O`« fÃÑO^Œ∞#<£ (=~åÇ¨=`å~°OÖ’ Éè∂í =∞O_»ÖÏxfl `«# =¸uÃÑ· xeÑ≤# "å_»∞), =OHõ~Å° ∞ kiy#
ã¨∞n~°"… ∞≥ #ÿ Hˆ ã¨~=° ÚÅ∞ QÆey J=x #=`«iOKå_»∞(#~°ãO≤ Ç¨ ã¨fi~∂° ÑÖ`À "≥Åã≤#
~åQÆO : PÇ≤Ïi ™êfiq∞).
té∞`« #=ÙfiÅ "å_»∞ t<≥flHÍ g_»∞ Fz#flHõ¯Ü«∂! W`«QÍxx ÑïHÕK«"Õ. Ju á⁄\˜ì"å_≥·<å QÆ\ ˜ì"å_»∞
"≥é∞ÃÑéQÆ_»∞ ã¨∂_»"Õ t<≥flHÍ¯ IIté∞`«II JxÑ≤OK«∞H˘#fl "å=∞#∞_»∞(„uq„Hõ=∂=`å~°OÖ’ áê^Œ=ÚÅ`À „uÉè∞í =<åÅ∞ H˘ez
^•#OQÍ „QÆÇ≤ÏOz# "å=∞#∞_»∞), "≥∞_»g∞^Œ Q˘_»¤e "å_»∞(Ñ¨~°â◊√ ~å=∂=`å~°OÖ’
á⁄Å∞ã¨∞"Õ∞x "å_»∞, É’~°gÑ¨Ù "å_»∞ QÆO„_ Q˘_»¤e ^•eÛ â◊„`«∞ãÖÇ¨~°O KÕã≤#"å_»∞). ã‘@HÍÅ"å_»∞ J#QÍ <åQÆ\ ˜
ÃãÅã¨∞ "≥∂~°"å_»∞ t<≥flHÍ¯ KåÅ∞Ö’ Ü«∞=Ú<å #kx `≥ÑÊ≤ Oz Ü«∞=Ú<å #kÖ’ Ç¨Ïã≤<Î åÑ¨Ù~åxfl =ÚOKÕ™êÎ##fl
Q˘Å∞ã¨∞Å =OHõÅ HÀ~°Å`À |∂q∞ |Å~å=Ú_»∞. J_»qÖ’ ~åHõ∆ã¨∞x =Å¡ ÉèÏ~°ºx áÈQ˘@∞ìH˘x "åxx "Õ\Ï_ç
"≥Åã≤<å_»∞ ã¨∂_»"Õ t<≥flHÍ¯ IIté∞`«II K«OÑ≤#"å_»∞ (N~å=Ú_»∞) z#flHÍ¯ gxx XHõÑï uÅHÕÑ¨Ù=Ú.
"Õ∞\ ˜‰õΩ~°K«"å_»∞, "≥∞_»g∞k Q˘_»¤e Q˘Ñ¨Ê^èŒfix KÕÜ«Ú Ñ≤Å¡#„QÀq (=Ú~°o) HõÅ"å_»∞ (NHõ$+¨µ‚x J=`å~°OÖ’
"Õ}∞QÍ#O`À J_»qx =∂~°∞„"≥∂yOz# "å_»∞),^ŒÜ«∞ ‰õΩiÑ≤OK«∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ HõÅ
ã‘‘@HÍÅ"å_»∞ t<≥flHÍ¯
|∞^Œ∞ú_»∞ (`«^è•QÆ`«∞_≥· ^ŒÜ«∂=$+≤ì "å_»∞) "≥#∞HõO[ "ÕÜ«∞x Hõe¯~°∂Ñ¨Ù_»∞ J~Ú#
P@^•x ÉÏã≤ J_»qÖ’ ~åHÍt "å_»∞. g_»∞ =∞s=∞s <å^ŒQÆæ~° J~Ú# "å_»∞. W@∞=O\˜ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
"Õ@ÖÏ_Õ ã¨∂_»"Õ t<≥flHÍ¯ IIté∞`«II K«∂_»"Õ zxflHÍ¯!
19 20
1-11 HÍoOQÆ∞x `«ÅÅÃÑ· HõÑ≤Ê# Ñ¨Ù+¨º~åQÆ=Ú
=Ú#∞fl_ç UÖË\ ˜ N"ÕOHõ\Ï„k ~ÚO„^ŒhÅ=Ú
áêÅ [ÅxkèÖ’# áêÜ«∞x k=º~°`«fl=Ú
ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# #=~°`åflÅ`À N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x áÈeÛ Ü«∞â’^• #O^Œ#∞xQÍ ÉÏÅ∞x =Öˇ uiw Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»∞ II=Ú^Œ∞ÌII
H©iÎOK«∞@ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H˘Hõ¯iˆH ™ê^èŒº=∞~ÚºOk. QÆÉèÏÅ∞# Z=~°<åfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
#=~°`åflÖËq∞@O>Ë ZO`«=∞Ok K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞? x[OQÍ KåÅ `«‰õΩ¯==∞Ok. =∞i
Ü«∞â’^•^Õq =ÚOy@ (=ÚOkO\˜Ü«∞O^Œ∞) =Ú^Œ∞Ì =¸@QÆ>Ëì =Ú`«ºO D
DH©~#Î° =zÛ# "åà◊√§ `«_∞» =ÚHÀ‰õΩO_® K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°∞. =Ú^Œ∞QÌ Íˆ~ Ü«∞â’^Œ =ÚOy@
=∞<ÀÇ¨Ï~°∞_≥·# tâ◊√=Ù.=∞i W`«_Õ J#∞HõiOK«ÖËx =∞Ç≤Ï=∞Å∞ K«∂Ñ≤# ^Õ=H©
=Ú`«º=Ú JO>Ë, =Ú^Œ∞ÌÖÁeˆHk Ü«∞â’^Œ J#∞H˘<Õ ''=∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞—— ‰õÄ_®
L<åfl~°O_ô......x[OQÍ.... #O^Œ#∞_»∞ ‰õÄ_®.
HõOII #=~°`«flO|∞Å∞ ÜÕ∞=∞x J\Ï¡O\˜\Ï¡O\˜ "åà◊√§ HÍx QÀÑ≤HõÅ‰õΩ J~°KÕuÖ’ #∞#fl =∂}˜Hõº=Ú,
q=~°O|∞Å∞ `≥eÜ«∞‰õΩ#fl qO`«QÆ∞#@~å!! Ñ¨QÆ|\˜ì# HõOã¨∞x áêe\˜ Hõiî#"≥∞ÿ# =„[=Ú. =ÚÖ’¡HÍÅ#∞ "≥∞iÑ≤OÑ¨ *Ïe#
J=bÅ á⁄QÆ_ç ~°=∞}∞x =∞~°Hõ`«=Ú ‰õÄ_® g_Õ. D z<åfli Hõ$+¨µ‚_»∞ =∂ K≥O`«<Õ =∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ
Hõq`«<£ P J#fl=∞Ü«∞º QÆ}#=Ú^≥eÃÑ<£. L<åfl_»∞.
~åQÆO : ‰õΩ~°Ol W`«_Õ â◊$OQÍ~° „H©_»Ö’ ~°∞H˜‡}©^Õq J~°∞}Ï^èŒ~°=ÚÅ‰õΩ Ñ¨QÆ_»=Ú =Öˇ #∞<åfl_»∞.
=Ú^Œ∞ÌQÍˆ~ Ü«∞â’^Œ =ÚOy\˜ =Ú`«º=Ú g_»∞ |Ç¨ï^˘_»¤ QÀ=~°#ú yiÃÑ· qiqQÍ ÅaèOKÕ QÀ"Õ∞kèH=õ Ú ‰õÄ_® g_Õ. â◊OY K«„Hõ=ÚÅ
k^ŒÌ~åx =∞Ç≤Ï=∞Å ^Õ=H©ã¨∞`«∞_»∞. II=Ú^Œ∞ÌII =∞^èºŒ nÑ≤OÎ K«∞ "≥_· ∂»è ~°ºO D ™êfi"∞Õ . =#[<Õ„`«∞_≥#· D Pk^Õ=Ù_Õ QÆuÜ≥∞ÿ =∞=∞‡efl
JO`« xO`« Q˘Å¡`«Å J~°KÕu =∂}˜Hõ=Ú ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞.
ÑÖ`«=∂_Õ HõOã¨∞x áêe =„[=Ú
HÍO`«∞Å =¸_»∞ Ö’HÍÅ QÆ~°∞_»Ñ¨K«Û Ñ¨Óã¨ W`«QÍ_Õ HÍmÜ«Úx Ñ¨_»QÆÅ <å„Hõq∞Oz #iÎOz# Ñ¨Ù+¨º~åQÆ=Ú. DÜ«∞<Õ
K≥O`«Å =∂Ö’#∞#fl zxflHõ$+¨µ‚_»∞ II=Ú^Œ∞ÌII N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· #∞#fl UeHõÜ∞ÿ≥ # "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»#∞ WO„^ŒhÅ=∞}˜. H©~∆ åaúâÜ
◊ ∞« #∞_≥#·
~°uˆHo ~°∞H˜‡}˜H˜ ~°OQÆ∞"≥∂q Ñ¨QÆ_»=Ú Z_»ÉÏÜ«∞x k=º"≥∞ÿ# ~°`«fl=Ú D [QÆ<åfl^èŒ∞_Õ. ÉÏÅ∞x =Öˇ, u~°∞QÆ∞K«∞#fl D
q∞u QÀ=~°ú#Ñ¨Ù QÀ"Õ∞kèHõ=Ú =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ x[=ÚQÍ Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# NÇ¨ÏiÜÕ∞.
ã¨`«"≥∞ÿ â◊OYK«„HÍÅ ãÖ^Œ∞Å "≥·_»∂~°º=Ú
QÆuÜ≥ÿ∞ =∞=Ú‡ QÍKÕ Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_»∞ II=Ú^Œ∞ÌII
21 22
1-12 á⁄OHõÑ¨Ù âıëê^Œ∞Å∞ `«∞O|∞~° <å~°^•^Œ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç ÑÖHõ[Éèí"å^Œ∞Å∞ h áê^•Å∞ KÕi
JOÔHÅ#∞<åfl~°∞ ÖËz JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ#∞
ã¨∞„Ñ¨ã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ ã¨∞„Ñ¨ÉÏè `« wuHõ xÑ¨Ù_»∞ P™êfik^•ÌO. WO`« J^Œ∞ƒùÒ« QÍ Hõ#∞Å‰õΩ "ÕOHõ>Ëâ◊√_® Ô~Ñ¨ÊÅ∞ qzÛ K«∂zÖË=Ü«∂º IIq#fláêÅ∞II
QÆ\ ˜ì#@∞¡ "ÕOHõ@~°=∞}∞x "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù áê_»@O J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H˘Hõ¯iˆH
™ê^èŒºO. [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# H©~°Î# J~Ú<å x`«º#∂`«#"≥∞ÿ ã¨^• =ÚH˜Î„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
™êfiq∞¿ã= Wk. nxQ˘Ñ¨Ê`«#O <Õ#∞ =i‚OK«QÆÅ<å? g∞ˆ~ QÆ=∞xOK«O_ç.
K«OII `≥Å`≥Å"å~°∞"Õà◊ K«x, ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ xOy n~°∞K«∞<£ =∂ JO^Œi JÉèíº~°ú#Å <åÅHÕKåe, Z<Àfl qâıëêÅ∞ qO`«Å∂ q<åe.
ãëÑ≤i ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«=∞#∞ K«Hõ¯\˜ ¿ã=#∞ "ÕOHõ@Ü«∞º‰õΩ<£ „Ñ¨Éèí∂! Pkâı+¨µ_»<Õ P ^À=∞`≥~°#∞ ÃÑ·ÔH`«Î"Õq∞? ™êfig∞!
H˘eK≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞„Q˘`«Î^Œ#O|∞Å∞ *ÏÅ∞"å~°QÍ
F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! `≥Å"¡ åi áÈ~ÚOk, *Ï=Ú á⁄^≥HÌ ¯˜ Ok. ^Õ=`«Å∞, |∞∞+¨µÅ∞
'`«∞Å#— ÅaèOK«∞<å!! Ç¨ÏiH˜ '^À=∞`≥ˆ~q∞\˜!—Uq∞KÀ^Œº"≥∂!
ZHõ¯_≥Hõ¯_» #∞OKÀ =ã¨∞Î#fl"å~°∞ JkQÀ QÆ=∞xOK«∞. K«Å¡x Ñ¨^Œ‡Ñ¨„`«=ÚÅ=O\˜
~åQÆO : Éèí∂áêà◊
<Õ„`«=ÚÅ#∞ "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ `≥éz ZO^Œ∞‰õΩ "Õ∞Å∞H˘#=Ù? "åi<˘Hõ™êi
q#fláêÅ∞ q#=Öˇ qO`«qO`«Å∞ K«∂_»"Õ=∞Ü«∂º!
Ñ¨#flQÆÑ¨Ù ^À=∞`≥~° ÃÑ·ÔH`«Î"ÕÅÜ«∂º IIq#fláêÅ∞II
QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞, H˜#fl~°∞Å∞, Ü«∞‰õ∆ΩÅ∞, HÍq∞#∞Å∞ PHÍâ◊gkèÖ’ xÅz
`≥Å¡"åÔ~ *Ï"≥∞ÔH¯ ^Õ=`«Å∞ =Ú#∞Å∞
q~°ÇÏ¨ w`«=ÚÅ#∞, qz„`«"∞≥ #ÿ `åà◊=ÚÅ`À ~°H~õ H° =õ ÚÅ∞QÍ hHÀãÖ áê_»∞`«∞<åfl~∞° .
JÅ¡#Å¡ #O`«xO`« #k"À "åˆ~
K«Å¡x `«q∞‡ˆ~‰õΩÅ ™ê~°ã¨Ñ¨Ù QÆ#∞Å∞ =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# h =^Œ#=Ú EÑ≤Oz "å\˜x ã‘fiHõiOKåe. ZO^Œ∞‰õΩ *ÏQÆ∞
"≥∞Å¡"≥∞Å¡# qzÛ "Õ∞Å∞HÀ "ÕÅÜ«∂º IIq#fláêÅ∞II „Ñ¨Éèí∂!
QÆ~°∞_» H˜<≥fl~° Ü«∞Hõ∆ HÍq∞#∞Å∞ QÆ=ÚÖˇ· „â◊^Œú`À xez# Pkâı+¨µ_»∞, `«∞O|∞~°, <å~°^Œ∞Å∞ „|Ç¨‡k „Ñ¨=ÚY∞Å∞ h
q~°Ç¨ÏÑ¨Ù w`«=ÚÅ qO`« `åàÏÅ K«~°}=ÚÅ Hõ_» *Ë~å~°∞. "å~°O`å q#=∞$Öˇ· h Pnè#OÖ’ x#∞fl H©iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞.
ÑïÑï q^èŒ=ÚÅ ÉÏ_Õ~°∞ x#flk"À h ^Õ"Õi Je"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ ‰õÄ_» hHÀãÖ Z^Œ∞~°∞`≥#∞flÅ∞ K«∂™ÈÎOk. F
ã≤i"≥ÚQÆ=Ú ^≥~°z z`«ÎyOK«"ÕÅÜ«∂º IIq#fláêÅ∞II "ÕOHõ@~°=∞}∞_®! h Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÅ∞ qÑ≤Ê JO^Œix uÅHÕz ÖËz~å `«O„_ô!
23 24
1-13 Lq∞ã≤# `«=∞‡Ö’–<˘Hõ H˘O`« Hõ„Ñ¨=Ú
=Ú#∞fl_ç ã¨=∞‰õÄiÛK«qQ˘x–K«Ñ¨ÊiOK«<ÕÅ
Ji+¨_»fi~åæÅ‰õΩ ÖÁOy Ñ¨~°xO^ŒKÕ™êÎ~°∞ =∂#= =∂„`«∞Å∞. "≥e¡áêÜ«∞ u#fl J=∞~°QÆ KèåÜ«∂Ñ¨–Ç¨~°=Ú ¿ãã¨∞Hõ
`«=∞=∂@ QÆ∂iÛ`Õ–^≥·==Ú #QÆ_® II"≥é∞]ÖÏÅII
<À\˜HOõ Ñ¨Ù "≥O@<Õ |Ü«∞@Ñ¨_ç u@∞ì "åiÃÑ· K«∞ÅHõ# ÉèÏ=O Hõeyã¨∞OÎ k. =∞`«û~°O`À
H˘O`«=∞Ok ‰õΩHõ=ÙÅ∞ P<å_»∞ ^Õ=Ù_ç ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê Ñ¨zÛ |∂`«∞Å∞ „"åã¨∞Î<åfl_»x, zaH˜ "Õã≤# yO[–KÕ`« |@ìQÆ<ÕÅ
J#fl=∂Kå~°∞ºx xOkOKå~°∞. <å<å ~°É™íè ê KÕâß~°∞. HÍh P H©~#Î° ÅÖ’x =∂^è∞Œ ~°ºO QÆ|∞Hõ ÔHOye |∂Ô~–QÆ_»∞QÆQÆ =∞i ÜÕ∞Å
`˘|∞Hõ Hõq`åfiÅ–^ÀëêÅ ÉÁ~°e`Õ
KÕ`« PHõi¬OÑ¨|_ç ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ "å~°∂ J#fl=∞Ü«∞º#∞ J#∞HõiOKå~°∞. 'K≥¿ÑÊq
k|∞HÍ~° #=fi_®–^Õ=Ù_≥·<å#∞ II"≥é∞]ÖÏÅII
N~°OQÆ h`«∞Å∞ ^Œ∂ˆ~q ^˘=∞‡i QÆ∞_çÃãÅ∞— J<Õ f~°∞# =º=Ç¨ÏiOz# "åix
Ñ¨^ŒHõq`åÑ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ U=∞x JO@∞<åfl~À K«∂_»O_ç DH©~°Î#Ö’. q∞OK«∞ K«kÌ‰õÄ\˜–g∞^Œ #∞q∞ã≤#@∞ì
=∞Oz ^˘Hõ\ ˜ K≥Ñ≤Ê–=∞i K≥Ñ¨Ê <Õ~°Hõ
âßII ã¨fiO`«OÉˇ·# Hõq`«fi^è•~° K≥ÅQÆ<£ ™êkèOz ã¨f¯~°Î#Öò HõOK«∞ ÉˇOK«∞ <˘Hõ¯–QÆu #kH˜`Õ =Ú@∞ì
ZO`À *Ï#∞ `≥Å∞OQÆ∞#O^Œ∞ ÑëÔH<£ DJ#fl=∂Kå~°∞º_»∞<£ ÃÑOK«∞=Öˇ<Õ K«∂K«∞–ÃÑ~°∞=∂à◊√§ "åx II"≥é∞ÖÏÅII
JO`å "ÕOHõ@<å^èŒ∞ ã¨`«$¯Ñ¨QÆ∞`«<åfl<å_»∞ xOkOK«∞K«∞<£ Ñ¨ÙzÛ#\˜ì ÑÖ_»∞–|∂lÖ’#<≥ =ÙO_»∞
ÑÖ`«O|∂x ''#Hõà◊¥§—— KÕÜ«∞ ‰õΩHõ=ÙÖò "å~°O^Œi<£ k>ˇìÉ’. |K«Û# Hõq`«Å∞–ÉÏuQÍ=Ù Ü≥∞O^Œ∞
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ =ÚK«∞Û QÆ#fl`«e¡–=¸Å H˘ky#@∞¡
=ÚzÛq∞ #∞`«∞ÖËÅ–"≥ÚHõ¯~À Ç¨ÏiH˜ II"≥é∞]ÖÏÅII
"≥é∞]ÖÏÅ g∞‰õΩ–"Õ_»∞Hõ QÆe`Õ#∞
Le¡ k#fl HÀ=∞– @∂~°Hõ =Ù#fl@∞¡
Jé∞]=Oz `«_»∞–HõÅ¡OQÆ ~å^• II"≥é∞]ÖÏÅII
[Öˇ¡_» <å"åÅ∞–*ÏiáÈ~Ú#@∞¡,
=Ú_çz"Õã≤# Ñ¨Ù=Ùfi–=Ú_»∞= Ü≥∂QÆº=Ú QÍ^Œ∞ HõÅ¡Å∞ K≥Ñ≤ÊÜ«∂–Hõ^äŒ‰õΩ`«Î~°=Ú bHõ
‰õΩ_çz "Õã≤# Ñ¨ÙÖˇ¡–‰õΩ_»∞=QÍ QÍ^Œ∞ "≥∞Å¡<Õ =ÙO_ç`Õ–"≥∞K«∞Û<å ^≥·==Ú II"≥é∞]ÖÏÅII
|_ç <˘Hõ~°∞ K≥Ñ≤Ê#–„|u K≥Ñ¨Ê É’`Õ#∞
<Õu c~°HÍÜ«∞–<Õ~Ú JO^Œ∞ ÖË^Œ∞
J_»i NÇ¨Ïi Hõk–J~°∞Ç¨Ï=Ú QÍ^Œ∞ II"≥é∞]ÖÏÅII
~åu g~°∞xH˜ c–~°=Ú ~ÚOK«∞HÍ ÖË^Œ∞
QÆOÃÑ_»∞=ÚHõ k#–QÍ <˘Hõ¯ =iyO[ Ñ¶¨¸`« |∂~°∞QÆ∞ |O_»∞–Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’# ^Œ∂k
`≥OÑ¨Ù# QÆÅã≤`Õ–`≥eÜ«∞<≥@∞ì =K«∞Û ÜÕ∞`«∞Å #∞_»∞QÆ∞Å∞–Ü≥∞‰õΩ¯<å Ç¨ÏiH˜ II"≥é∞]ÖÏÅII
[OÑ¨ÙÅ |Å=iOK«QÆ–<˘Hõ =∞Oz=∂@
WOÃÑ·`Õ Ç¨ÏiÜ«∞O^Œ∞–H˜K«∞Û<å =~°=Ú II"≥é∞]ÖÏÅII
25 26
W~°∞QÆ∞ "åÔ~~°QÆ~°∞–á⁄~°∞QÆ∞"å Ô~~°QÆ~°∞ XHõ_»∞ K«Ñ¨ÊiOz áê~°"Õã≤# yO[#∞ WOH˘Hõ_»∞ #=ÚÅ∞@ `«QÆ∞<å? XHõ_»∞
Q˘~°Éˇ·# =∂@Å∞–Q˘}QÆ∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞ ZOye KÕã≤# |∂Ô~xOH˘Hõ_»∞ Hõ|oOK«∞@ Ü«Úz`«=∂? x™êû~°"≥∞ÿ# Hõq`«ÅÖ’x
Ñ¨~°∞ÅQÍ ^ŒO^Œ∞~°∞–ÉÏuQÍ~°∞ `å=Ú ^À+¨=ÚÅ#∞ Ez P ^≥·=O ‰õÄ_® q~°QÆ|_ç #=ÙfiH˘O\Ï_»∞.
q~°ã¨∞ Å\ì˜"åi–q_»∞K«∞ ^Õ=Ù_»∞ II"≥é∞]ÖÏÅII
K«kÌ‰õÄ\˜x x~°ã≤OK«=∞x âß„ã¨ÎO K≥|∞`«∞#flk. J\Ï¡U^À XHõ¯ =∞Oz=∂@
Z#flQÆ N"ÕOHõ–>Ëâ◊√ ^•à◊§áêHõ K≥ Ñ ≤ Ê `« ~ ° ∞ "å`« Uq∞ K≥ Ñ ¨ Ê ÖË H õ ''Hõ O K« ∞ , ÃÑO‰õ Ω —— XHõ ¯ \˜ Q Í JuH˜ # @∞¡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞–JdÅ k‰õΩ¯Å∞ "≥∞K«Û
J`«∞‰õΩÅÉÁO`«ÖÏO\˜ Hõq`«fiO JÖË¡"åxx P ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, =Ú@∞ìÃÑO‰õΩx
#∞#flu`À ÉÏ_ç–~˘Hõ_≥=fi_À `å#∞
ã¨#fl <˘~°ã¨∞#@–ã¨=∞‡`å Ç¨ÏiH˜ II"≥é∞]ÖÏÅII Jã¨Ê $ã¨ºOQÍ K«∂z#@∞¡ K«∂™êÎ_»∞.J#QÍ P ™êfiq∞ J@∞=O\˜ Hõq`åfixfl
ã‘fiHõiOK«_»x ÉèÏ==Ú.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Le¡áêÜ«∞#∞ ux# 'HÀ=∞\˜— `«#∞ =∂\Ï¡_ç`Õ Le¡ HõOÑ¨ÙH˘_»∞`«∞O^Œx
F "≥é˜] Hõ=ÙÖÏ~°! g∞HõO`« ã¨~°^•QÍ =ÙO>Ë "≥∞_»=Oz (g∞‰õΩ`«y#@∞¡) `«_çHõ =∞ø#OQÍ =ÙO\Ï_»∞. [Öˇ¡_»Ö’ áÈã≤# P"åÅ∞ xÅ=‰õΩO_® *ÏiáÈ`å~Ú. J\Ï¡ˆQ
JÅ∞¡HÀ ~å^•? (WOH˘Hõà◊§x J#∞HõiOK«∞@ ^ÕxH˜?) U^À HõÅ¡ÉÁe¡ Hõq`«Å∞ K≥Ñ≤Ê#"å_»∞.^•xÃÑ· Z=~°<åfl ÑÖ_ç`«∞Å∞ „Ñ¨tfl¿ãÎ `«y#
XHõà◊√§ `«ÅÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x áê~°"Õã≤# Ñ¨Ó=ÙxOH˘Hõ~°∞ `«Å^•Å∞Î~å? XHõ~°∞ ã¨=∂^è•#O K≥Ñ¨ÊÖË_»∞. "å_»∞ =∞ø#„=`«O Ñ¨\ ˜ì f~°∞`å_»∞. J@∞=O\˜ "åxx P
u#flqã¨ÎiÖ’ WOH˘Hõ~°∞ Éèí∞lO`«∞~å? XHõ~°∞ XHõ Ñ¨^ŒúuÖ’ NÇ¨ÏiÃÑ· Hõq`«fiO ^≥·=O "≥∞K«∞Û<å?
K≥Ñ≤Ê`Õ "Õ~˘Hõ~°∞ J^Õ Ñ¨^Œ=ÚÅ`À<À ÖËHõ H˘xfl ã¨fiO`«Hõq`«fiOQÍ HõÅÉÁã≤(JO`å <Õu c~°HÍÜ«∞Ö’ <≥~Úº LO@∞O^• ZHõ¯_≥·<å? ~åu`À KÕã≤# g~°∞_»∞ ÉÁ"Õ∞‡
`«=∞ ã¨fiO`« ~°K«#=Öˇ) K≥Ñ≤Ê#, P ^Õ=Ù# Hõ\ ˜ì Hõq`« #K«∞Û`«∞O^•? ZO`« =∂„`«O HÍx Ñ¨~å„Hõq∞OK«QÅÆ _®? |∂~°∞QÆ∞ ÑÖ_»∞Ö’ ^Œ∂kÜÕ∞QÍx P™êfikOK«\Ïx Hˆ =∞<åfl
#K«Û^Œ∞. =ÙO@∞O^•? J>Ë¡ x_»∞Ñ¨ÙÖˇ#· Ñ¨\Ï\’ÑÖ =∂@Å∞ ™ê~°ÇÏ‘ #"≥∞#ÿ q,QÍ# J\˜"ì åi
XHõ_»∞ QÆOÃÑ_»∞ THõ (á⁄@∞ì) uO>Ë JO^Œ∞Ö’ ZHõ¯_À XHõ¯ aÜ«∞ºÑ¨Ù yO[ =∂@Å∞ Ç¨ÏiH˜ ~°∞zOK«=Ù.
LO>Ë LO_»=K«∞Û QÍHõ. x_çqQÍ U"Õ"À Hõq`«Å∞ K≥a`Õ JO^Œ∞Ö’ XHÍ <˘Hõ\ ˜ g∞~°∞ K≥Ñ¨C=∂@Å∞ W~°∞QÆ∞"åiH˜ `≥eÜ«∞=Ù, á⁄~°∞QÆ∞"åiH˜ `≥eÜ«∞=Ù.
ãïÜ≥ÿ∞#^Œ∞O_» =K«∞Û#∞ QÍHõ! JO`« =∂„`å# Jhfl WOÑ¨ÙQÍ =ÙO\ÏÜ«∞x P g∞ˆ~"Õ"À qHõ$`«"≥∞ÿ# Ñ¨Å∞‰õΩÅ#∞ Q˘}∞QÆ∞K«∞O^Œ∞~°∞.JO`ÕQÍHõ W`«~°∞Å#∞
^≥·==∞#∞ H˘O\Ï_®?PÜ«∞# Hõã¨Å∞ ãÖQÆu `≥eÜ«∞^•? UÇ¨ÏºÉèÏ==Ú`À EK≥^~Œ ∞° .Ö’Hõ=ÚÅ#∞ „ÉèÏOu Ñ¨~K° Q« ÅÆ â◊HÎ˜ g∞Ö’ ÖË^∞Œ .g∞=O\˜
XHõ~∞° #q∞e Tã≤# `åO|∂Å=ÚÖ’x Hõ~∂° Ê~°=Ú q∞yeáÈ~Ú Jk ~°∞zQÍ q~°ã¨∞Å#∞ P ^Õ=Ù_»∞ ã‘fiHõiOÑ¨_»∞.
=ÙO_»∞<Õ"≥∂? ^•x xOH˘Hõ_»∞ Ñï=∞à◊O HÀãÖ u#∞@ ^ÕxH˜? XHõx Hõq`å `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k‰õΩ¯ÅxflÜ«Ú "≥∞K«∞Ûq^èŒ=Ú#
KèåÜ«∞Å xOH˘Hõ~°∞ J#∞HõiOz H˘O`« `«=∞ =∂@Å∞ KÕiÛ Hõq`«fiO KÕa`Õ P J`«∞º#fl`«=ÚQÍ H©iÎOK≥#∞. Z=_À J<å=∞‰õΩ_»∞ ÃÑ·ÃÑ· =∂@Å`À PÜ«∞#`À
^≥·=O ÑïÇ¨Ïã≤OK«_®? sîH˘O\Ï_»@! Jk P [QÆ<åfl^èŒ∞xH˜ ã¨=∞‡`«=∞QÆ∞<å?
27 28
1-14 K˘Hõ¯"≥∞ÿ# H˘ÃÑÊ~°Å A#∞flÅ∞ l#∞flÅ∞#∞
=Ú#∞fl_ç zH˜¯# q_»∞`«∞~å zxfla_»¤Å∞
q∞H˜¯e Ñ¨Ó[Å∞ ¿ãã≤ "≥∞zÛOK« ^ŒQÆ^•
QÀÑ≤HõÅO`å Hõeã≤Hõ@∞ìQÍ =zÛ Hõ$+¨‚Ü«∞º PQÆ_®Å#∞ H˘ãï H˘ãï
Ü≥∞‰õΩ¯"≥·#u~°∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥·# a_»¤x IIHÍ#~°>ËII
qxÑ≤OKå~°∞, Ü«∞â’^Œ=∞‡‰õΩ. Xà◊√§=∞O_ç Ü«∞â’^Œ Z^Œ∞~°∞^•_çH˜ kyOk.U==∂‡
g∞~°∞ Ñ≤Å¡efl Hõ#ÖË^•, ÃÑOK«ÖË^•? Ñ≤Å¡Å∞ JÅ¡i KÕÜ«∞HõáÈ`Õ Z=~°∞ KÕ™êÎ~°∞? ÉèÏ"å=∞$`«O :
KåÖÏÛÖË ¡ =∂ÖÏ=Ù K≥ á ⁄ÊKåÛ~° ∞ .ZO^Œ ∞ ‰õ Ω Hõ à ◊ § Ö’¡ xÑ¨ C Å∞ JÜ«∞ºÜ≥∂º! g∞Ô~=fi~°∂ Ñ≤Å¡efl Hõ#ÖË^Œ>Ë! a_»¤efl ÃÑOK«ÖË^Œ>Ë! <Õ#∞ ‰õÄ_®
áÈã¨∞H˘O\Ï~°∞?<åãÖQÆ`≥Îb^Œ∞ *Ï„QÆ`«Î! J#fl@∞¡ =∞s ^ŒÉÏ~ÚOzOk. P "≥·#O g∞ÖÏQÍ<Õ =∞Oz a_»¤<Õ Hõ<åfl<Õ! (U=∞#∞ H˘<åfl~À =∞i) (ZO`«#OQÆ <åK«∞ÖË!)
J#fl=∞Ü«∞º ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ =i‚ã¨∞Î<åfl~À K«∂_»O_ç.
g∞~°∞ áêÅ∞, "≥#fl |Ü«∞@ áê~°"Õã¨∞H˘O>Ë z#flÑ≤Å¡Å∞ ZHõ¯_»<åfl KÕ~Ú
HõOII Ñ≤Å¡efl ‰õ#x Q˘_»∞¤Öˇ?
ÃÑ@∞ì‰õΩO_® =ÙO\Ï~°>Ë? g∞g∞ Wà◊§Ö’¡ g∞‰õΩ `«QÆæ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ g∞~°∞ KÕã≤H˘#Hõ
#Å¡x =∂ z#fl"å}˜‚ <å<å q^èŒ∞Å<£
K≥Å¡x Kå_ô K≥|∞^Œ∞~°∞! <åa_»¤x u_»`åˆ~q∞>Ë? "å_»∞ ™ê\˜ÖËx a_»¤.(ZO`« F~°fiÖËx "åˆ~ g∞~°∞!!)
JÅ¡#<å J#fl=∞Ü«∞º JOkOK≥ Hõ$u<£ =¸ã≤# HÍQÆ∞Ö’¡ ^•z# <≥~Úº, =ÚO^Œ∞ Hõ#|_Õ ÃÑ~°∞QÆ∂ =ÙO>Ë P_»∞H˘<Õ Ñ≤Å¡Å∞
~åQÆO: â◊√^Œú^Õt "å\˜ HÀãÖ Pâ◊Ñ¨_»‰õΩO_® LO\Ï~°O>Ë? *Ï„QÆ`«Î Ñ¨_ç "≥∂ã¨áÈHõ=ÙO_®e QÍh,
HÍ#~°>Ë ÃÑOK«~°>Ë Hõ@Hõ\Ï a_»¤Å#∞ WOuO`« xO^ŒÅ∞ "Õ™êÎ~>° ?Ë K≥ÑÊ¨ ~åx a_»¤ Ñ¨Ù\Ïì_∞» <å‰õΩ. (ZO`« ‰õΩà◊√§"≥∂`«∞ÖË!)
<Õ#∞ g∞=Öˇ<Õ HõO\˜ <≥Ü«∞º"≥∞ÿ# a_»¤#∞. IIHÍ#~°>ËII
U =∂„`«=Ú ^À+¨=ÚÖËx "≥_Å» ∞Ê# áê„`«ÅÖ’ A#∞flÅ#∞, ã¨∞Å∞=ÙQÍ zH˜¯#KÀ
ÉÏ~Ú@ áê~°"Õã≤# áêÅ∞ "≥#flÅ#∞
Ñ≤ÅÅ¡ ∞ q_çzÃÑ_»`å~°>?Ë JO^Œi HõO>Ë „âı+µ¨ _ª #·≥ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÅÑüÜ≥∞ÿ # Da_»x¤
KÕ~Ú"≥@ì ‰õΩO^Œ∞~å zxfla_»¤Å∞
Z<Àfl Q˘Ñ¨Ê Ñ¨Ó[Å∞ KÕã≤ "≥∞Ñ≤ÊOKåÅx `≥eÜ«∞^Œ>Ë?
g∞ ~ÚO_»¡ [`«<åÅ∞ g∞~°∞¿ãã≤H˘#Hõ
áêÜ«∞Hõ ^Œ∂ˆ~~°∞ „ÑüÖËx a_»¤#∞ IIHÍ#~°>ËII
=¸ã≤# HÍQÆ∞Å <Õ~¸ =ÚOy\˜ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∂
Pã¨Ñ¨_»‰õΩO^Œ∞~å P_Õa_»¤Å∞
"ÀãïOz "≥∂ã¨áÈHõ=ÙO_»ÖËHõg∞~°∞
¿ã¿ãiO`Õã≤ ^Œ∂~°∞ K≥Ñ¨Ê~åx a_»¤#∞ IIHÍ#~°>ËII
29 30
1-15 P=ÚH˘#∞ <˘~°Ñ¨ÙÅ "≥∞~°Ü«Ú #u=‰õΩ =$+¨Éèí~åt
=Ú#∞fl_ç QÍq∞_ç QÆ∞@∞ì =∂@ÅãüH˜ Hõ~å¯@Hõ~åt
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Õ"ÕiÜ≥ÿ∞# Je"Õ∞Å∞=∞OQÆ ã¨~°fiã¨∞ÅHõ∆}â’aè`«. =^èŒ∞= HÀ=∞ÅÑ¨Ù zQÆ∞~°∞ "≥∂q HÀ=∞eH˜ "Õ∞+¨~åt
„¿Ñ=∞ "ÕOHõ@Ñü QÆÅ¿ã „Ñ≤Ü«∞ q∞^èŒ∞#~åt IIWxflII
*Ï`«HõK«„HõO "ÕÜ«Ú#Ñ¨C_»∞ UÜÕ∞ „QÆÇ¨Å∞ UÜÕ∞~åã¨∞Ö’¡ LK«Ûùã≤úuÖ’ =Ù<åflÜ≥∂
K«∂™êÎ~°∞ ^≥·=A˝Å∞. "Õ∞+Ö,=$+¨ÉèíO "≥Ú^ŒÖˇ· P ~åâ◊√Å ãÖYº Ñ¨<≥flO_»∞. D ÉèÏ"å=∞$`«O :
=^è∞Œ =Ù ~åtK«„HõO ZO`« ™⁄QÆã∞¨ QÍ q=iã¨∞<Î åfl~À K«∂_»O_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wxfl~åã¨∞Å∞ <≥ÅH˘xÜ«Ú#fl DÉèÏq∞x ™œO^Œ~º° ~åt.D~åã¨∞Åhfl QÆ∞OÑ¨ÙQÍ
W@∞=O\˜ H©~#Î° Å∞ '#Éè∂í `À #Éèqí +¨ºu— JO>Ë U=∂„`«O `«ÑC¨ ÖË^∞Œ . xÑ¶∞¨ O@∞=Ù XHõ¯ KÀ@∞ ~åtQÍ QÆÅ D"≥∞ q+¨µ‚„Ñ≤Ü«∞Ü≥ÿ∞# Je"ÕÅ∞ =∞OQÆ.
™êÜ«∞O`À ‰õÄ_® J#fl=∞Ü«∞º#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ J=QÍÇ¨Ï# KÕã≤H˘#∞@ J™ê^èŒºO. D"≥∞ Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ ^èŒ#ã¨∞û(qÅ∞¡)=ÖˇÜ«ÚO_ç D"≥∞ ^èŒ#∞~ü ~åtH˜ K≥Ok#
LII ~åã¨∞Å„áÈ=ÙQÍ Ç¨ÏiH˜ ~å}˜x *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º D Hõ#º Jx K≥Ñ¨ÊHõ<Õ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. g∞#=ÚÅ (KÕÑ¨Å) =O\˜ <Õ„`«=ÚÅ∞ D"≥∞
"åã≤x Q˘#fl H©~°Î##∞ Éèí‰õΩÎÅH˜K≥Û#∞, JO^ŒK«O^Œ=ÚÖò g∞#~åtH˜ K≥Ok#^Œx `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~Ú.‰õΩÅ∞‰õΩÖÁÅ∞‰õΩ DHÀ=∞e ‰õΩK«‰Ωõ OÉè=í ÚÅ∞
~åã≤QÆQ˘#fl =∞OQÆ#∞'q~ålÅ*ËÃã#∞,"ÕOHõ>Ëâ◊√‰õΩ<£ D"≥∞ ‰õΩOÉèí~åt z#flk Jx K≥|∞`«∞<åfl~Ú. L`åûÇ¨Ï=Ú ~°∂Ñ¨Ù^•eÛ# D
KÕÃã <≥=O_»∞ ã¨#∞flux *ˇÑ≤ÊÔ~ ~Úqfikè qâ◊fi=∞O`«@<£ =∞$QÆ~å[=∞^èŒº=∞ (ã≤OÇ¨Ï=Ú #_»∞=Ú =O\˜ ã¨#flx #_»∞=Ú QÆÅ D"≥∞)
~åQÆO : â◊√^Œú ~å=∞„H˜Ü«∞ ã≤OÇ¨Ï~åtH˜ K≥Ok# =^èŒ∞=Ù.
Wxfl ~åã¨∞Å Ü«ÚxH˜ ~ÚOu K≥Å∞=Ñ¨Ù ~åt =∞#‡^è∞Œ x *ˇO_®Ö’ =∞Hõ~O° ("≥Úãë) z`«~Î ∞° =Ù =ÙO@∞Ok.Jk ~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_ç
Hõ<≥fl h~åt ‰õÄ@q∞ QÆey# ~åt IIWxflII „¿Ñq∞‰õΩÅ‰õΩ =∞~°∞Å∞ H˘ÅÊ`«∞Ok. P *ˇO_®=Öˇ ~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_»∞ ÃÑ@
· QÆÅ D ã¨∞O^Œi
HõeH˜ ÉÁ=∞qO_»∞¡ QÆÅ HÍO`«‰õΩ#∞ ^èŒ#∞~åt `«Ñ¨ÊHõ =∞Hõ~°~åtH˜ K≥Ok#^≥· Ü«ÚO@∞Ok. Hõ<≥fl„áêÜ«∞Ñ¨Ù D ~°=∞}H˜˜ Hõ<åº~åt
"≥∞ÅÜ«Ú g∞<åH˜∆H˜x g∞#~åt ÅHõ∆}ÏÅ∞<åfl~Ú. |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞`À `«∞Å`«∂QÆ∞. D ^Õqk `«∞ÖÏ~åt
‰õΩÅ∞‰õΩ ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅ H˘=∞‡‰õΩ#∞ ‰õΩOÉèí~åt JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. =OHõ~°Å∞ ÖËx QÆ∞K«∞ÛH˘#∞"å_ç QÀà◊√¡QÆÅ D =Ü«∂ºi
K≥ÅQÆ∞ Ç¨Ïi=∞^èŒº‰õΩ#Ω ã≤OÇ¨Ï~åt IIWxflII =$tÛHõ~åtH˜ K≥Ok#k.
zxfl =∞Hõ~åOHõÑ¨Ù |Ü≥∞º^Œ KÕ_≥‰õΩ =∞Hõ~°~åt â◊$OQÍ~° „H©_Ö» ’ Hõ=Ú‡H˘x P„Hõq∞OK«∞ `åÑ¨=ÚQÆÅ D"≥∞ =$+¨É~íè åt Ü«Ú=u
Hõ<≥fl„áêÜ«∞Ñ¨Ù ãüH˜ Hõ<≥fl~åt Jx `≥eÜ«ÚK«∞#flk. HÀÔ~¯`À QÀÑ¨ºOQÍ =∂@ÖÏ_»∞ D ãük Hõ~å¯@Hõ~åt.
=<≥fl"≥∞ÿ ÃÑ·_ç `«∞Å^Œ∂QÆ∞ =x`«‰õΩ `«∞ÖÏ~åt HÀ=∞Å"≥∞#ÿ Ñ¨Å"¡ å^è~Œ =° ÚÅ∞QÆÅ D HÀ=∞e "Õ∞+¨~åt (Q˘„Ô~Ñ≤Å¡ KåÖÏ HÀ=∞ÅOQÍ
u#flx "å_ç QÀà◊§ãüH˜ =$tÛHõ~åt IIWxflII =ÙO@∞Ok). „¿Ñ=∞`À `«#„Ñ≤Ü«Ú_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÃÑ#z# D Je"Õ∞Å∞
=∞OQÆ=∞‡k q∞^èŒ∞#~åt J~Ú=ÙO_»=Öˇ#∞.
31 32
=Ú#∞fl_ç 1-16 ÉèÏ"å=∞$`«O :
W^ŒÌ~°∞ J`åÎHÀ_»à◊√¡ `«QÆ=ÙÖËã¨∞H˘x =∂\Ï =∂\Ï J#∞H˘x áÈ\Ï¡_»∞ HÀ_»ÖÏ! F [QÆ_®Å =∂iHÀ_»ÖÏ! W@∞~å"Õ.
H˘O@∞<åfl~°∞. h=Ù ã≤QÆ∞æÖËx^•x=O>Ë h=Ù |i`≥yOz#^•x=#∞‰õΩ<åfl~°∞. F J`«ÎÜ«∂º! h`À ¿ãflÇ¨Å∞ KåÖÏÛÖË¡ áÈáÈ!
ÉÁ_»∞¤Ö’Oz Ñ¨Ù\˜ì# <å Ñ≤Å¡"å_çH˜ =º=™êÜ«∞OÖ’ ™êÜ«∞O J=Ù`å=x x#∞fl Fã≤ HÀ_»ÖÏ! UÅ∞|_ç KÕ¿ã „Ñü"å_ç Ü≥∞^Œ∞@ [O‰õΩQ˘O‰õΩÖËHõ ~°OÔHÅ∞
`≥K«∞ÛH˘<åfl"Õ∞ Jx J`«Î J#flk. (JÑ¨C_»∞ =∞#‰õΩ H˘O`« J#∞=∂#O =ã¨∞ÎOk). ÃÑ\˜ì =∞s h<≥Ñ· Ù¨ }ºO „Ñ¨îŒ ≈™êÎ=Ù Hõ^>Œ !Ë ! (Hõq`å QÀ+≤Öì ’ Hõ=ÙÅ∞ `«=∞ Hõq`å"å}˜x
ã¨ˆ~ÖË KÕ#∞ÃÑ·#∞#fl HÀ<Õ\ ˜~åÜ«Ú_≥·# =∂ =∂=∞QÍix x~ÀkèOK«∞ H˘<åfl=Ù Hõ^•! J~°∞ã¨∂Î K«^∞Œ =Ù`å~°∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hõx J`«QÎ ÍÔ~#· ÅH©∆ ‡^Õq `«# HÀ_»Ö#·ˇ ã¨~ã° fi¨ ux
J`«ÜÎ ∂« º! Jx =ÚHÍÎ~ÚOÑ¨ÙxzÛOk HÀ_»Å∞. WO`«H© J`åÎHÀ_»à§‹ =~°∞? P áÈ\Ï¡_» PˆH∆Ñ≤ã¨∞Î#flk)
J~°úO Uq∞\˜? J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JO`« `ÕeHõQÍ ^˘~°∞‰õΩ`å~å? XHõ\ ˜H˜ |∞~°^ÖŒ ’Ñ¨Ù\˜#ì "≥ÚQÆ=Ú#fl^•xq (ÅH©∆ ‡^Õq ÑÖHõ[=Úd) h=Ù ZO`À=∞Ok
Ñ¨k™ê~°∞¡ K«^=Œ O_ç. PÖ’zOK«O_ç =∞i.. HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»<åfl ‰õÄ_® "≥ÅQÆÖ^Ë •?) ÃÑ^ÀÌà◊√¡ Wà◊§Ö’¡ ÖˇHõ¯ „Ñ¨HÍ~°O u~°QÆ@O ÖË^• J`«ÎÜ«∂º! (^èŒx‰õΩ_≥·# „Ñü"å_çO\’¡
`ÕII J`«Î<≥kiOK≥ HÀ_»Å∞ J^Œ∞Ñ¨Ù ÖËHõ, Ñ¨^Œ∞Ì Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ ãÖYºÅÖ’ ÅH©∆ ‡^Õq u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok Hõ^•!)
HÀ_»ex k>ˇì#`«Î=∞‡ HÀÑ¨=¸x WHõ ¯ _® JHõ ¯ _® JxQÍHõ #Å∞QÆ ∞ Ô ~ · ^ Œ ∞ QÆ ∞ ~° ∞ "≥ Ú QÆ " åà◊ ¡ ` À Hõ e ã≤
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î# Hõ_»∞ J^Œ∞ƒù`«O|∞ ã≤QÆ∞æÜ≥∞QÆ∞æÖË‰õΩO_® h `≥eq`Õ@Å∞ „Ñ¨^Œi≈™êÎ=Ù Hõ^Œ>Ë HÀ_»ÖÏ? (WHõ¯_® JHõ¯_®
ÉÏQÆ∞! HÀ<Õ\ ˜~åÜ«Ú_Õ Ñ¨~°=tOK«∞ JxÖËHõ #Å∞QÆ∞Ô~·^Œ∞QÆ∞~°∞ =Ù#fl „Ñü q^Œfi^Àæ+≤ªÖ’#∞ ÑÖ_ç`«∞Å∞ ã≤QÆ∞æÑ¨_»‰õΩO_®
~åQÆO : áê_ç â◊$OQÍ~° HÍ"åºÅ#∞ K«^Œ∞=Ù`å~°∞ Hõ^•! P =∂@ ^≥Ñ≤Êá⁄_»∞™ÈÎOk ÅH©∆ ‡^Õq)
~å"Õ HÀ_»Å ~°@ì_ç HÀ_»Å (=∞Ç¨ K≥á⁄ÊKåÛ=ÙÖË J`«ÎÜ«∂º! h ãÖQÆ`≥=iH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞?) XH˘¯Hõ¯"å_»‰õΩ
áÈ"Õ áÈ"Õ J`«ÎÜ«∂º á⁄O^Œ∞Å∞ h`À *ÏÅ∞#∞ II~å"Õ HÀ_»ÅII Ñ¨k=∞Ok KÕ`«=ÅÑ≤OÑ¨*Ëã¨∞H˘x F J`«ÎÜ«∂º! JHõ¯_® WHõ¯_® J_»¤"≥∞ÿ# u~°∞QÆ∞à◊√¡
~°OÔHÅ∞ "ÕÜ«ÚK«∞ ~åAÖˇ^Œ∞@ h=Ù uiy =™êÎ=Ù. Jx =∂@‰õΩ =∂@ JO\ÕzO_ç K«^Œ∞=ÙÅ ^ÕqÜ≥ÿ∞# HÀ_»Å∞.
H˘O‰õΩ Q˘ã¨~°∞ÖËx HÀ_»Å („Ñü"å_»Ö’#∞ „Ñü ^èŒx‰õΩ_ç WO@ =∞Ç¨"åº"≥∂Ç¨ÏO`À "å_ç KÕ`«∞Ö’¡ ^èŒ#ÅH˜∆ ‡
ÑÖHõ[=Úd h=Ù Ñ¨Å∞^˘_»¤"åiO_»¡ #eyáÈ`ÀO^Œx QÆi›ã¨∞Î<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º)
JOÔHÅ kiˆQ=Ù J`«ÎÜ«∂º II~å"Õ HÀ_»ÅII F =QÆÅ=∂i HÀ_»ÖÏ! x#∞fl ÉÁ_»∞Ö¤ ’Oz Ñ¨Ù\˜#ì =∂ áêÑ¨_Hç z˜ Û, =º=™êÜ«∞O
D_®_» #Å∞QÆ∞~°∂ <ÕQÆ∞~°∞ "≥ÚQÆÅ`À KÕ™êÎ=x `≥K«∞ÛH˘<åflO. (Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x <åaèHõ=∞ÅOÖ’Oz Ñ¨Ù\˜ì# „|Ç¨Ï‡‰õΩ ÉèÏ~°ºQÍ
‰õÄ_ç ã≤QÆ∞æÖËx HÀ_»Å ã¨~°ã¨fif^Õq <≥OÑ≤HõKÕã≤ =∞s `≥K«∞ÛH˘<åfl~°∞ ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å∞. g∞~°∞ ã¨$+≤ì KÕã≤
"å_»‰õΩ |^Œ∞QÆ∞i =ÅÑ≤OK«∞H˘x h=Ù *Ï˝#q∞zÛ r=HÀ\˜x ÃÑOá⁄OkOKåÅx É’kèOKå~°∞). P =∂@ J@∞¡Oz F
P_®_» kiˆQ=Ù J`«ÎÜ«∂º II~å"Õ HÀ_»ÅII J`«ÎÜ«∂º! HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞_≥·# =∂ =∂=∞QÍix KÕ#∞ÃÑ·#∞#fl "åix x~ÀkèOz h
ÉÁ_»∞¤# |∞\˜ì# Ñ¨ÓÑ¨xˆH x#∞fl =â◊O KÕã≤H˘<åfl=Ù Hõ^•! (WHõ h‰õΩ J_»¤"Õ∞=ÚO@∞Ok D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’) JO>Ë
Q˘_Õ¤~°∞ `≥ã≤Î<≥ HÀ_»Å "ÕOHõ@~°=∞}∞x WÖÏ¡e^Õ D [QÆ`«∞ÎÖ’ ÃÑ·K≥~Úº Jx K≥Ñ¨ÊHõ<Õ K≥|∞`ÀOk,.
QÆ∞_»¤=Ú Ñ¨~Ú#∞#fl HÀ<Õ\ ˜~åÜ«Úx J`«QÎ Í~°∞ N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ HÀ_»Å∞ ÉèÏ~°u. (J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`« H©~#Î° <å™ê^èºŒ "≥∞#ÿ @∞¡
#_»¤yOK«∞H˘O\˜ =`«ÎÜ«∂º II~å"Õ HÀ_»ÅII qÑ¨ÙbHõiOK«QÆÅQÆ@O <å J^Œ$+¨ìO)
33 34
1-17 Ñ¨_»u HÀiHõÅ ÉèÏ=O|∞#‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç Hõ_»∞QÆ_»∞ h `«q∞ QÆÜ«∂o
JO`å J~°ú=∞~Ú#>Ë¡ =ÙO_ç Ug∞ J~°úOHÍx J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊$OQÍ~° H©~°Î# z_ç=Ú_ç =∞QÆ∞=‰õΩ N"ÕOHõ@Ñü
q_»∞=x ‰õÄ@Ñ¨Ù q~åo II=ÅÑ¨ÙÅII
Wk. J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# Ñ¨^Œ*ÏÅO H˘~°∞‰õΩ_»∞ =_»x^Œ~Ú<å U^À J~°ú=∞~Ú#>Ë¡
=ÙO@∞Ok, HÍx q=iOK«Ö=Ë Ú. xÑ¶∞¨ O@∞=Ù ™êÜ«∞O`À =∂„`«"∞Õ J~°=ú ∞=Ù`«∞Ok. ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# H˘xfl Ñ¨^•Å‰õΩ J~°úO q=iOK«ÖËx J=ã¨÷‰õÄ_® ~å=@O =ÅÑ¨ÙÅ∞ ÃÑ#"≥·z H˘x# ''qÇ¨~°O—— [~°∞QÆ∞K«∞#flk. K«Ñ¨ÅÜ≥ÿ∞# ÉèÏ=∞‰õΩ,
Hõ^Œ∞Ì. ZO^Œ∞HõO>Ë <Õ\ ˜ 'P^èŒ∞xHõ— ã¨=∂[OÖ’ =Ü«∂ºo, ã¨"Õ∞o, x"åo, ^Œ∞"åo, =∞#‡^èŒ∞x =∂~°∞~°∂Ñ¨ÙÜ≥ÿ∞# ã≤OQÍ~° ~åÜ«∞xH˜ ''HõÅ~ÚHõ—— [~°∞QÆ#∞#flk.
Hõ~åo, Ñ≤™êo, q~åo ÖÏO\˜ Ñ¨^Œ=ÚÅH˜ J~°úO `≥eã≤# "å~°∞ ZO`«=∞Ok?
Éè Ï q∞x =^Œ # =Ú#‰õ Ω hHõ O \˜ K« ∂ Ñ¨ Ù ÖË =Ú`åºÅÇ¨  ~° u =O\˜ q .
LII KåÅx Ü«∂â◊"≥∞O_»QÆ∞@ *Ï} `«q∞<£ Ñü Q˘Ô~¯`À\˜, Hõ
Ü«∂ºÅ∞ K≥ÅOQÆ *ËÜ«Ú#x P ~°ã≤HÍ„QÆ}∞ÖˇÅ¡ |∞K«ÛQÆ<£ Ñ¶¨∞#ã¨Î#^ŒfiÜ«∞O|∞ ÃÑ·|_ç# h `«∞O@i =∞#ã¨∞û ''Jq∞`« "ÕQÆ=ÚQÆÅ Jâ◊fi=Ú——
`ÕeHõ HÍx ÉèÏ+¨Q˘x n@∞QÆ *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º D (^•x <åÑ¨Ù@ J™ê^èŒº=Ú)
"Õ∞Å∞ Hõ$u<£, `«iOÑ¨Ù_çHõ, "ÕOHõ@<å^èŒ∞x Ñ¨Ó[Ü«∞ø ÉèíàÏ!
xO_»∞ Ü«∞ø=# QÆ~fi° O`À#∞#fl P =x`«‰Ωõ ''cèÉ`íè û« "≥∞#ÿ —— h ~°u"ÕQ"Æ ∞Õ Q˘Ñ¨ÊQÍ
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O
`«∞Å`«∂QÆ∞`«∞Ok. ÉèÏq∞x â◊s~°OÃÑ· =ÚO^Œ∞ "≥#∞Hõ <≥ÅH˘x Juâ◊~ÚOKÕ HÀiHõ`À
=ÅÑ¨ÙÅ∞ =ÅÑ¨ÙÅ∞ =Ü«∂o
K«Å=∞i =∞~°∞_»∞#∞ ã¨"Õ∞o II=ÅÑ¨ÙÅII "Õ¿ã"Õ h''^˘OQÆ Z`«∞ÎÅ∞——Jhfl.
<≥Å`« "≥∂=Ú#‰õΩ h Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ P Ü«Ú=u HÀiHõÅ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# ÉèÏ=#‰õΩ h Jq∞`«"≥∞ÿ# =ÅÑ¨Ù ''kèHõ¯iOÑ¨Ù——
xÅ∞=Ù# =Ú`≥ÎÑ¨Ù x"åo `«#=Ú#‰õΩ (ã¨=∞Ü«Úr˚QÍ #∞#flq) ãïáÈ~ÚOk. ãÖ„Éèí=∞=Ú Hõey# =∞QÆ∞=‰õΩ
H˘ÅkH˜ g∞i# QÆ∞~°∞ ‰õΩK«=ÚÅ‰õΩ#∞
`˘Å‰õΩ h =∞#ã¨∞ ^Œ∞"åo II=ÅÑ¨ÙÅII N"ÕOHõ@Ñü Ü≥ÚHõ¯ Jq„âßO`«"∞≥ #ÿ HõÅ~ÚˆH Jx`«~° ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ ''=ÅÑ¨Ù P~å^è#Œ ——.
=x`« xO_»∞ [=fi# QÆ~°fi=Ú#‰õΩ
Ñ¶¨∞#=∞QÆ∞ h ~°u Hõ~åo
"≥#Hõ =ÚO^Œ~°Å "≥Åk "Õ∞xH˜x
ÃÑ#QÆ∞ QÀiHõÅ Ñ≤™êo II=ÅÑ¨ÙÅII
35 36
=Ú#∞fl_ç 1-18 J@∞ìQÆ\ ˜ì# g∞QÆ_»>ˇì u<åfl_Õ
Ñ≤ÅÅ¡ Hˆ QÍHõ "åà◊¡ Ñ≤ÅÅ¡ H˜ ‰õÄ_» D *’Å áê_»QÅÆ QÆ@O x[OQÍ ã¨∞Hõ$`«"∞Õ . =\˜ì HÀ_»Å∞ =¸uÃÑ· ~åã≤<å_Õ
„âß=ºOQÍ áê_ç`Õ K«@∞‰õΩ¯# áêÑ¨Å∞ x„^ŒÉ’ÜÕ∞ H©~°Î# Wk. u~°∞=∞Å ~åÜ«∞x J>ˇì u<≥#x Ü«∞`«Î Ü«∞_»∞QÆ q<åfl_Õ
HÀãÖ <Õ\ ˜H©, ZÑ¨Ê\˜H© ÅHõ∆Å=∞Ok áê_»∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# '*’Å— Wk. NHõ$+¨µ‚x QÆ\ ˜ìQÍ xk ^˘OQÆ H˘@∞ì=∞<åfl_Õ II*’=K«∞º`åII
zeÑ≤ bÅÅ∞ Wu=$`«OÎ QÍ J#fl=∞Ü«∞º Z#∞flH˘x K≥ÑÊ≤ # D *’Å =∞Hõ~O° ^Œ¿ÇÏÅ.
Q˘Å¡"åiO_»¡‰õΩ Q˘|∞ƒ#‰õΩ É’~Ú
Ñ¨Ó~°fi[#‡ *Ï˝#=Ú#fl áêáê~Ú H˘xfl K«~°}ÏÅ∞ qO@∂ Ç¨~ÚQÍ #=fi@O =∞#O
H˘Å¡Å∞QÆ „`åq ‰õΩO_»Å#∞ <Õ~Ú
QÆ=∞xOK«=K«∞Û#∞. g∞~°∂ QÆ=∞xOKåÅO>Ë g∞ áêÑ¨x D H©~°Î#`À x„^Œ|∞K«ÛO_ç.
K≥Å∞¡<å =∞QÆ<åO„_»∞ *ˇey ~¸âß~¸
WO`«H© XHõ z#fl q+¨Ü«∞O `≥Å∞™ê! Hõ$+¨‚Ü«∞º JO`« JÅ¡i KÕã≤ U_çÑ≤OzOk.
zÅ¡`«#=ÚÅ∞ ¿ãÜ«∞ *ˇÅ∞¡#@ "À~¸ II*’=K«∞º`åII
Z=ifl? QÀÑ≤HõÅ∞QÍ J=`«iOz# ^Õ= =¨x`«Å<Õ. Jn.. "åi HÀiHõ g∞^Õ.. =∞#
HÀiHõ fi<å =∞#ˆH `≥eÜ«∞^Œ∞ J^Õ Hõ$+¨‚bÅ. ˆ~Ñ¨Öˇ¡ ã¨`«∞ÖˇÅ¡ QÀÑÖ|∞`À#∞
P."≥.IIáêÑ¨ x„^Œ|∞K«Û |Ç¨ï^˘_»¤ *’Å~å QÀÑ¨=∞‡ g∞ H˘_»∞‰õΩ =∂ WO_»¡Ö’#∞
=∂Ñ¨ÙQÍ<Õ =zÛ =∂ =∂#=ÚÅ#∞
J#fl=∞Ü«∞º [QÆu HõO^Œ*ËÃã g∞áêÑ¨_Õ K≥é˜K≥ <Õ=∞O^Œ∞=∞=∞‡ II*’=K«∞º`åII
U_»∞H˘O_»ÅÜ«∞º Wkqx x„kOK«∞ XHõx Ü«∂ex^≥zÛ <˘Hõx Hõ_»Éˇ\ ˜ì
nxq∞OK«∞ *’Å q#QÆ#QÆ∞<≥!!! [QÆ_»=ÚÅ∞ HõeÑ≤Oz ãü|`«∞Å |\˜ì
~åQÆO : #=~À[ Ñ¨QÆÅ∞ #Å∞*Ï=ÚÅ∞#∞ ÉÏÅ∞_≥·#\˜ì
=∞QÆ<åO„_»KÕ|\˜ì =∞^Œ#∞_≥·#\˜ì II*’=K«∞º`åII
*’=K«∞º`å#O^Œ *’*’ =Ú‰õΩO^•
~å"≥ Ñ¨~°=∂#O^Œ ~å=∞QÀqO^Œ II*’=K«∞º`åII JOQÆAx QÆ#fl =∂Ü«∞#fl ~Ú@∞ ~å~å
|OQÍ~°∞ y<≥flÖ’ áêÅ∞ áÈ¿ã~å
#O^Œ∞ xO@#∞ *Ëi #Ü«∞=Ú g∞éOQÆ ^˘OQÆh=x ã¨`«∞Å∞ á⁄OQÆ∞K«∞<åfl~å
K«O„^Œ=^Œ#Å∞ h‰õΩ ¿ã=KÕÜ«∞OQÆ =ÚOy@<å_»~å "≥∂Ç¨Ï<åHÍ~å II*’=K«∞º`åII
#O^Œ=ÚQÆ "åiO_»¡ <å_»∞K«∞O_»OQÆ
=∞O^ŒÅ‰õΩ ^˘OQÆ =∂ =Ú^Œ∞Ì~°OQÆ II*’=K«∞º`åII QÀ=~°ú#OÉˇuÎ Q˘_»∞QÆ∞QÍ Ñ¨\ ˜ì
HÍ=~°=Ú‡# #∞#fl HõOã¨∞Ñ¨_»Q˘\˜ì
áêÅ"å~åtÖ’ Ñ¨=oOz<å=Ù h=Ù =∞^èŒ∞~åÑ¨Ù~°=Ú<ÕÅ KÕÑ¨\ ˜ì
ÉÏÅ∞QÍ =Ú#∞Å HõÉèíÜ«∞q∞zÛ<å=Ù sîq`À <Õe# ^Õ=H© Ñ¨\ ˜ì II*’=K«∞º`åII
"Õ∞Å∞QÍ =ã¨∞^Õ=Ù ‰õΩ^Œ~ÚOz<å=Ù
ÉÏÅ∞_≥· Ü«ÚO_ç QÀáêÅ∞_≥·<å=Ù II*’=K«∞º`åII
37 38
JOQÆ∞QÍ `åà◊¡áêHõ#flÜ«∞º KåÅ P„QÆÇ≤ÏOz# H˘O^Œ~°∞ QÀÑ≤HõÅ∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ WÖÏ QÀ_»∞ qxÑ≤OKå~°∞.
â◊$OQÍ~° ~°K«#QÍ K≥ÃÑÊh *’Å ''FQÀÃÑ=∂‡! g∞ H˘_» ∞ ‰õ Ω ~å„u"Õ à ◊ =∂ WO_» ¡ ‰ õ Ω =zÛ =∂=∂#=ÚÅ
ãÖQÆuQÆ ã¨HõÅ ãÖÑ¨^ŒÅ h"Õà◊
=∞OQÆà◊=Ú u~°∞Ñ¨@¡ =∞^Œ#QÀáêÖÏ II*’=K«∞º`åII #Ñ¨Ç¨ÏiOKå_»∞."åx <Õ=∞#=∞O\Ï"À K≥Ñ¨Ê==∂‡!
ÉèÏ"å=∞$`«O XHõ P_»^•xfl (ÃÑàÏ§xfl) `≥zÛ WOH˘Hõ =∞QÆ"å_çH˜ JO@QÆ_»`å_»∞. ^•O`À
FJK«∞º`å#O^•! (JO`«∞ÖËx P#O^Œ~°∂áê!) P „ã‘Î"≥ÚQÆ∞_»∞ =zÛ áÈ\Ï¡@ ÃÑ@∞ìH˘O\Ï_»∞. g∞ Ñ≤Å¡"å_»∞ Ñ¨QÆ\ ˜ "Õà◊ <åÅ∞QÆ∞
*Ï=ÚÅ∂ =∂ „ã‘ÎÅ`À ‰õÄ_ç JÑ¨~° =∞#‡^èŒ∞x =Öˇ „Ñ¨=iÎ™êÎ_»∞. J\˜ì JÅ¡i
*’ *’ (x^Œ∞~°áÈ <å<åfl!) F=Ú‰õΩO^•! ~å~å Ñ¨~°=∂#O^Œ ã¨fi~°∂áê! ~å=Úx
Hõ$+¨‚Ü«∞º QÆ∂iÛ Uq∞ K≥Ñ¨Ê=∞O\Ï=Ù?
~°∂ÑÖ ^èŒiOz# FQÀqO^•! *’*’!
=∞#‡^èŒ∞x Hõ#fl `«O„_ç"≥·# =∂ Hõ<åfl!W@∞~å <å<åfl! hHÀãÖ |OQÍ~°∞
h=Ù ˆH∆=∞OQÍ #O^ŒQÀÑ¨Ùx WO\˜H˜ *Ëi K«O„^Œ=ÚY∞Öˇ·# QÀÑ≤HõÅ∞ h‰õΩ
y<≥flÖ’ áêÅ∞ áÈã≤Ü«ÚOKå=Ú.h=Ù ^˘OQÆ=x ã¨`«∞Å∞ xOkOK«∞K«∞<åfl~°∞.=∞#
¿ã= KÕÜ«ÚK«∞O_»QÍ, Q˘Å¡Ñ¨Öˇ¡Ö’ ^˘OQÆ"≥·# =∂ =Ú^Œ∞ÌÅ ~°OQÆ<åfl *’*’!
WO\˜ =ÚOy\˜Ö’ P_»∞HÀ~å^• `«O„_ô! "≥∂Ç¨Ï#~°∂áê! ZO^Œ∞‰õΩ~å =∂@Å∞
h=Ù =Ú#∞=ÚO^Œ∞QÍ H©∆~°™êQÆ~°=Ú# â◊Ü«∞xOzÜ«ÚO\˜q. `«~°∞"å`« Ñ¨_`» å=Ù. (Jx Ü«∞â’^Œ JO@∞#flk.) QÀ=~°#ú Ñ¨~fi° `=« Ú#∞ Q˘_»∞QÆ∞ÖÏ Ñ¨\ì˜ ~°HO∆˜ z#
ÉÏÅ∞xQÍ =∂i =Ú#∞Å∞‰õΩ JÉèíÜ«∞=Ú <˘ãÖyuq. `«~°∞"å`« =ã¨∞^Õ=Ù#‰õΩ "å_»"Ò ÉÏÅ∞_®! QÆ~°fi=Ú`À q„~°gy# HõOã¨∞x Ñ¨\ ˜ì ãÖÇ¨ÏiOz# "å_»"≥·uq.
^Àº`«H"õ ∞≥ uÿ q (^Œ~≈° # "≥Úãÿuq) `«~∞° "å`« ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ QÀáêÅ ÉÏÅ∞_≥u· q. J\˜Éì Ï|∂ =∞^è∞Œ ~åÑ¨Ù~°=Ú#∞ UÅ∞@ ™êyOzuq. F^Õ=H©#O^•<å! „Ñ¨*Ï~°O[Hõ=ÚQÍ. ^•xx
*’*’! ÑïáêeOzuq.
K≥‰õΩ¯Å∞ QÆ\ ˜ì# g∞QÆ_» `«~°HõÅ∞ Hõ_»∞áê~° Éèí∞lOz<å_»∞. Uq∞Ü«Ú `≥eÜ«∞x `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ D â◊$OQÍ~° wuHõ ~°∂ÑÖÖ’x *’Åáê@#∞
J=∂Ü«∞‰õΩ~åÖˇ·# HÀ_»e =¸uÃÑ· P g∞QÆ_» ~åã≤<å_»∞. JO^Œ∞KÕ`« J`«Î P"≥∞x ã¨ H õ Å ã¨ O Ñ¨ ^ Œ Å #∞ ã≤ k ú O Ñ¨ * Ë Ü « Ú D *’Å =∞OQÆ à ◊ = ÚQÍ u~° ∞ Ñ¨ u Ö’x
xÅnã≤ J_»∞QÆQÍ WkQÀ h HÀ_»ÖË ^˘OQÆ`#« O <ÕiÛ# *Ï} Jx J<åfl_∞» .J@∞=O\˜ =∞^Œ#QÀáêÅ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ qxÑ≤Oz<å_»∞.
JÅ¡i áêáê *’*’!
j„Ñ¶∞¨ =ÚQÍ Q˘Å¡"åiO_»‰¡ Ωõ É’~Ú J‰õ¯_» ‰õΩO_»ÅÖ’x <≥~Úº JO`«∞ÖË‰Ωõ O_®

„`åQÍ_»∞. D Ñ≤Å"¡ å_»∞ D WÖÏ¡à§◊ #∞ D q^èOŒ QÍ ‰õΩé]K+Õ Åì¨ `À U_çÑO≤ K«`Q« ∞Æ <å?
39 40
=Ú#∞fl_ç 1-19 L^ŒÜ«∂ã¨Î â‹·ÅO|∞ ÖÁ#~° HõOÉèí=ÚÖˇ·#
NHõ$ëê‚~°∞˚#∞Å∞, <å~åÜ«∞} #~°∞Åx `≥eã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞. J~Ú`Õ P =Ù_»∞=∞O_»Å=Ú "≥∂K≥ =ÙÜ«∂ºÅ
#~°<å~åÜ«∞}∞Å∞ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’<Õ HÍ^Œ∞ <Õ\ ˜H© U<å\˜H© <åÖ’#∞, g∞Ö’#∞, J^Œ# PHÍâ◊ Ñ¨^Œ=Ú J_»¤^Œ∂ÅOÉˇ·#
JO^ŒiÖ’#∞ r=Ù_»∞(^ÕÇÏ≤ ) QÍ#∞ "åÜ«Ú=ÙQÍ#∞ L<åfl~∞° .=∞# LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨Ö’¡ JdÅO|∞ xO_≥h LÜ«∂ºÅ IIJÅ~°II
=Ù#flk"åˆ~. Ñ¨kÅ=ÚQÆ "Õ^Œ=ÚÅ∞ |OQÍ~°∞ KÕ~°∞Öˇ·
LKåÛùfiã¨QÍ Ö’ÑëH˜ QÍefã≤H˘O@∞#k <å~åÜ«∞}∞_»∞ xâßfiã¨QÍ QÍex Ñ¨@ì"≥~°ÃÑ ·`ÀK≥#∞Ü«∂ºÅ
=keÃÑ_»∞`«∞#flk #~°∞_»∞.Hõ$+¨µ_‚ ∞» O_ç #_çÑ¿≤ ãÎ áê~°∞_ú ∞» Ü«Ú^ŒOú KÕâß_»∞. Ñ¨~=° ∂`«‡ =^ŒÅH˜@∞ ^èŒ~°‡^Õ=`«Ñ‘~î°"≥∞ÿ q∞QÆ∞Å
LKåÛùfiã¨ ~°∂ÑÖÖ’ Ö’ÑëH˜áÈ~Ú #_çÑ≤¿ãÎ r=ÙÅ"≥∞ÿ# =∞#O â◊s~åxH˜ =i‚OÑ¨ #~°∞^•Ü≥∞ =ÙÜ«∂ºÅ IIJÅ~°II
ãÖÉèOí kèOz#=hfl KÕãH≤ ˘O@∂ 'rqã¨∞<Î åflO.—XHõ¯™êi P <å~åÜ«∞}∞_»∞ Ö’ÑëH˜ Hõ=∞Å‰õΩ#∞ Éèí∂ãüH˜ Hõ^ŒÅ∞ Hõ^ŒÅ∞‰õΩ q∞=Ú‡
áÈHõáÈ`Õ....JO`Õ ãÖQÆ`«∞Å∞. (LÜ«∞ºÅ =∞x+≤ TQÆ∞`«∞<åfl_»∞."å_çx ÃÑ·H˜ Q“yeOÑ¨QÆ *ËÃã#∞Ü«∂ºÅ
TáêÅO>Ë â◊H˜Î P <å~åÜ«∞}∞_ç"åfieûO^Õ. „HÕkH˜ "å_»O`« "å_Õ=™êÎ_»∞. J=∞~åOQÆ#Å‰õΩ h Ç¨=ÉèÏ= qÖÏã¨
=∞m§HÍà◊§`À `«xfl â◊H˜Îx Ñ¨~°=∂`«∞‡_ç™êÎ_»∞.) P q^èŒOQÍ =∞#âßfiã¨Ö’ =ÙO_ç =∞O^ŒO^Œ∞ K«∂ÃÑh =ÙÜ«∂ºÅ IIJÅ~°II
x`«º=¸ =∞#x TÜ«∞ÅÅ∂Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞ Ñ¨~°=∂`«‡. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi D Hõ=∞ÖÏã¨<å^Œ∞Å‰õΩ Hõ#∞flÅ‰õΩ ÑÖ_»∞ÔQ·
qt+¨"ì ∞≥ #ÿ H©~#Î° qx U_»∞H˘O_»Å "å_Õ Ñ¨~=° tOz x„^Œ‰Ωõ LÑ¨„Hõq∞™êÎ_∞» .'(LÜ«∂ºÅ QÆ}∞uOÑ¨ #~°∞^•Ü≥∞ =ÙÜ«∂ºÅ
¿ã=)Ö’ DH©~°Î# J#fl=∞Ü«∞º Zxfl™ê~°∞¡ áê_ç =ÙO\Ï~À !! Hõ=∞hÜ«∞=¸iÎ "ÕOHõ@â‹·ÅÑü h‰õΩ
<Õ\ ˜H©˜ QÍÜ«∞‰õΩÅ∞ =∞^èŒ∞~°OQÍ PÅÑ≤ã¨∞ÎO>Ë P'TO[Öò ¿ã=— K«∂z Hõ_»∞"Õ_»∞ÔH· =ÙO_≥#∞Ü«∂ºÅ IIJÅ~°II
"ÕÖÏk=∞Ok K«i`å~°∞úÖ∫`«∞<åfl~°∞,=ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∞ J=Ù`å~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
WHõ¯_» Ô~O_»∞ TÜ«∞ÅÅ QÆ∞iOz K≥|∞`«∞<åfl~°∞,J#fl=∞Ü«∞º.XHõ\ ˜ D ã¨=∞ã¨Î r=ÙÖ’¡ P`«‡~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞ K≥·`«#º â◊H˜Î =Öˇ P Ñ¨~°=∂`«∞‡_Õ Ü«Ú<åfl_»∞.
r"å`« ‡ =Óˆ Q =ÓÜ« ∞ Å nxfl PKå~° ∞ ºÅ "å~° ∞ J^Œ ∞ ƒù ` « O QÍ =i‚ O Kå~° ∞ K«OK«Å ã¨fiÉèÏ=O QÆÅ D r"å`«‡Å LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨ÅÖ’ P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞
DH©~°Î#Ö’.Ô~O_»=k Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ ^Õ"Õ~°∞Å`À JdÅ ^Õ=`å TÜ«∞ÅÅ∂QÆ∞`«∞<åfl_»∞. Ö’ÑëH˜ LKåÛùfiã¨ ~°∂ÑÖÖ’ áÈ~Ú# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
„ã‘ÎÅ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Hõ#∞flÅÑÖ_»∞QÆQÍ TˆQ =ÙÜ«∂ºÅ. xâßfiã¨QÍ |Ü«∞@‰õΩ =™êÎ_»∞. LÜ«∂ºÅ TyO^Œ#fl=∂@.|Ü«∞@‰õΩ =zÛ# "å_»∞
HõOII QÍ#=Ú =∞^èŒ∞~°O |=Ù@<£ uiy Ö’ÑëH˜ LKåÛùfiã¨QÍ áÈHõáÈ`Õ...J^Õ =∞~°}=∞O>Ë. TˆQ D LÜ«∂ºÅ J^Õ
g#∞ÅHÍ J#fl=∞Ü«∞º qO^ŒOkOK≥<£ ÉèÏ==Ú#∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
N <å^èŒ∞x *’H˘>ˇì#∞ P Ñ¨~°=∂`«‡ =ÓÜ«∞Å‰õΩ `«∂~°∞ÊÑ¨tÛ=∞ Ñ¨~°fi`«=ÚÅ∞ ã¨ÎOÉèí=ÚÅ∞.
S<å ÉèÏ=O|∞ `≥eÜ«∞^•Ü≥∞#∞ q#∞_ô PHÍâ◊=∂~°æ=Ú Q˘Ñ¨Ê J_»¤^Œ∂Å=Ú.^•xH˜ <åÅ∞QÆ∞ Hõ@∞ì |OQÍ~°∞ Q˘Å∞ã¨∞Å∞
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅ∞. P =ÓÜ«∞Å#∂¿Ñ „`åà◊√§.D J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# TÜ«∞Å =~°‚<åf`«O.
JÅ~° K«OK«Å"≥∞ÿ# P`«‡ÅO^Œ∞O_»h ^•xx Ñ¨@<ì O≥ `À ÉèÜ í ∞« =Ú#∞ HõeyOK«∞K«∞#flk. ^è~Œ ‡° ^Õ=`« Hõk Ñ‘~=°î Ú=Öˇ#∞#flk.
JÅ"å@∞ ¿ãÃãh LÜ«∂ºÅ ÃÑH· ˜ „HÕkH˜ P TÜ«∞Å HõêŒ #Ñ¨C_»∞ „Ñü HõêŒ HõÖ’#∞ ÅH©∆ ‡^Õqx Éè∂í ^Õqx
Ñ¨Å∞=∂~°∞ #∞KåÛùfiã¨ Ñ¨=#=∞O^Œ∞O_»h hÃÑ· Xiy x#∞fl H“yeOK«∞H˘#∞#@∞¡ KÕã¨∞Î#fln LÜ«∂ºÅ. ^Õ=`å~°=∞}∞Å‰õΩ h
ÉèÏ=O|∞ ^≥eÃÑh LÜ«∂ºÅ IIJÅ~°II Ç¨=ÉèÏ==ÚÅ∞ JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ „Ñ¨ã∞¨ Êù@=∞ø#@∞¡ D LÜ«∂ºÅ KÕÜÚ« K«∞#flk „Ñ¨É∂íè !
41 42
„|Ç¨‡k ^Õ=`«Å‰õΩ Hõ#∞flÅÑÖ_»∞ÔQ· TÇ≤ÏOÑ¨ #™ê^èŒº"≥∞ÿ D =ÓÜ«∞Å ‰õΩ_çKÕ^Œ#fl=Ú HÀHõ K«∞>ˇì_çk
â’aèÅ∞¡K«∞#flk. JO^•Å K«O^Œ=∂=∞"≥· =∞<ÀÇ¨Ï~° ~°∂Ñ¨Ù_»"≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D #_»∞=∞O„`«Ñ¨Ù Ñ¨x <å@Hõ=Ú
=ÓÜ« ∞ Å h‰õ Ω q∞H˜ ¯ e "Õ _ » ∞ Hõ Q Í#∞#flk `« O „_ô ! (PÜ« ∞ # =Óˆ Q "˘_ç QÆ@∞ì H˘x# =ÙÉèíÜ«∞ Hõ~°‡=ÚÅ∞
TÜ«∞Å,=∞#r"å`«‡=ÓÜ«∞ÖÏ, Ô~O_»∂ PÜ«∞#‰õΩ q<À^Œ"Õ∞ =∞i!!)
QÆ_ç ^•\˜#Ñ¨Ù_Õ ÔH·=Åº=Ú II<å<å\˜II
1-20 `≥QÆ^Œ∞ áêÑ¨=Ú f~°^Œ∞ Ñ¨Ù}º=Ú
=Ú#∞fl_ç #y#y HÍÅ=Ú <å@Hõ=Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ "Õ^•O`«=∞O`å ~°OQÆiOz `ÕeHõ Ñ¨^Œ*ÏÅO`À Ü≥∞QÆ∞=<≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ÕeHõ
=∞Ç¨#fl`"« ∞≥ #ÿ ÉèÏ=<å"åÇ≤ÏxQÍ K≥ÑÊ≤ # Ç¨Ï$^Œº=∞"≥∞#ÿ H©~#Î° .Wk.nxfl áê_»∞`«∞#fl QÆQÆ#=Ú g∞kk ÔH·=Åº=Ú. II<å<å\˜II
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# "å~Úã¨∞Î#fl 'UHõ`å~°— KÕuÖ’<Õ `≥yáÈ~ÚO^Œx, ^•x`À ÉèÏ"å=∞$`«O
PÜ«∞# "≥∂H∆À#∞‡Y∞_≥· u~°∞=∞Å KÕ~°∞H˘x ™êfiq∞ Hõ$Ñ¨`À =ÚH˜Îx á⁄O^•_»x
H˘O^Œ~°∞ K≥|∞`å~°∞. ''rq`«"Õ∞ XHõ <å@Hõ ~°OQÆO——...J<Õ <Õ\ ˜ P^èŒ∞x‰õΩÅ „Ñü k#=Ú =∞#O 'J#∞Éèíqã¨∞Î<åflO— J#∞H˘O@∞#fl D rq`«=∞O`å
PÖ’K«#Å‰õΩ PKå~°∞ºÅ "åi W@∞=O\˜ H©~°Î#ÖË =∂`«$HõÅO>Ë U=∂„`«O x*ÏxH˜ XHõ <å@HõO =O\˜k.=∞# Ñ¨Ó~°fi ã¨∞Hõ$`«O`À á⁄O^Õk =∂„`«"∞Õ "≥∂Hõ=∆ Ú.
Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. =∞#ã¨∞û HõkeOKÕ H©~°Î# Wk.
=∞# Ñ¨Ù@∞ìHõ ã¨`«º=Ú.XHõ<å\˜H˜ `«Ñ¨ÊHõ K«zÛáÈ`å=∞<Õn x["Õ∞.HÍx
LII rq`«=∞O`« '<å@Hõ=Ú— KÕ~°∞ `«∞k<£ Ü≥ÚHõ <å\˜ÔH·# D DÔ~O_ç\ ˜ =∞^èŒºÖ’ =∞#O KÕ¿ã^ŒO`å '<å@Hõ"Õ∞— =∞#Hõà‹§^Œ∞@ Hõ#|_Õk
Kå=ÙÅ∞ Ñ¨Ù@∞ìHõÖò J=x ã¨`«º=Ú,`«H˜¯# =xfl HõÅ¡ÖË „Ñ¨ÑÖK«=Ú.HÍh =∞# `«∞k QÆ=∞ºO=∂„`«O P "≥∂Hõ∆"Õ∞.
ÖÏ=ÙQÆ ^≥ÖˇÊ##fl=∞Ü«∞,~å^Œ∞ =∞ˆ~kÜ«Ú nx™ê\˜,ãÖ
ÉèÏ=# *Ëã≤ NÑüx áê_≥ <≥=O_ç@∞'PiÎ—`À ÉèíàÏ!! =∞#O u<Õk PÇ¨~°O,^èŒiOKÕq |@ìÅ∞. HÍh W=hfl =∞# Ñ¨Ù@∞ìHõ`À =zÛ
~åQÆ=Ú: ˆ~=u Kå=Ù`À áÈÜÕ∞"Õ. D=∞^èºŒ Ö’ =KÕÛ =hfl =∞^èºŒ Ö’ <å@HõO #_»=\ÏxH˜ ÑïHõ~åÅ∞
=∂„`«"Õ∞.=∞#O X_çÖ’ Hõ@∞ìH˘x fã¨∞H˘xáÈÜÕ∞ „áê~°|ú,ãÖz`« Hõ~°‡Å∞ ÖˇHõ¯Å∞
<å#\˜ |`«∞‰õΩ <å@Hõ=Ú
HÍ#HÍ Hõ#flk ÔH·=Åº=Ú II<å<å\˜II `Õe Ñïã¨=∂Ñ¨=Î ∞Ü«∂ºHõ =∂„`«"∞Õ "≥∂HõO∆ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok.JO^•HÍ D<å@HõO`«ÑÊ¨ ^Œ∞.
Ñ¨Ù@∞ì@Ü«Ú x[=Ú áÈ=Ù@Ü«Ú x[=Ú D<å@HõO [~°∞QÆ∞`«∞#fl^•HÍ áêÑ¨=¸ `≥QÆ^Œ∞, Ñ¨Ù}º=¸ f~°^Œ∞."å\˜ =Å¡
#@ì#_çq∞ Ñ¨x <å@Hõ=Ú #=ÙfiÅ`À #_çKÕ D <å@HõO ~°OAQÍ<À qëê^ŒOQÆ<À =ÙO@∞Ok.ÃÑ·# P
Ü≥∞@ì<≥^Œ∞@ QÆÅk „Ñ¨ÑÖK«=Ú U_»∞H˘O_»Å g∞^Œ#∞#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ =∞#O^Œi UeHõ. PÜ«∞# Jnä#OÖ’
Hõ@ìHõ_»Ñ¨\ ˜k ÔH·=Åº=Ú II<å<å\˜II =Ù#fl P xOy#∞#fl^Õ "≥∂Hõ∆=Ú.
43 44
1-21 JÜ«∞"Õ∞= ã¨`«`«O „tÜ«∞ó Ñüˆ~Ì"Õ+¨µ
=Ú#∞fl_ç JÜ«∞"Õ∞= ^Œ∞+¨ì^≥·`åºO`«Hõ ã¨∞Î
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ ãÖã¨$¯`«OÖ’ K≥Ñ≤Ê# 'ã¨∞ÎuH©~°Î#— Wk.nxH˜ ÉèÏ"å~°ú
JÜ«∞"Õ∞= ã¨HõÅ Éèí∂`åO`« ˆ~ëêfi„Hõ=∞º
q=~°} JHõ¯~°ÜÕ∞ ÖË^Œ∞.J~Ú<å WOH˘Hõ¯™êi ™êfiq∞ <å"≥∂K«Ûù~°} KÕ¿ãÎ 'JkèHõã¨º
„Ñ≤Ü«∞ÉèíHõÎ ëÈ+¨}O „Ñ‘`åº`«<Àu IIJÜ«∞"Õ∞=II
JkèHOõ Ñ¶Å¨ O—J#fl@∞¡ q=iOK«@O [iyOk. 'PkÑ¨Ù~°∞+¨µx—â◊~}° ∞ *ÁzÛ# q^è•#O
Hõ=∞hÜ«∞O. JÜ«∞"Õ∞= N"ÕOHõ\Ï„^Ò q~å[`Õ
ã‘II h"Õ Hõ^•! „Ñ¨Éèí∂! xdÅO|∞#‰õΩ Pk JÜ«∞"Õ∞= =~°^ÀÑ≤ Ü«∂K«HÍ<åO
JÜ«∞"Õ∞= "Õ^Œ"Õ^•O`≥·â◊Û ã¨∂z`À
=∞^è•ºO`«=ÚÅ∞ ÖËx =∂^èŒ=Ù_»=Ù Ñ¨ºÜ«∞"Õ∞= "≥·‰õΩO~îånèâ◊fi~° ã¨∞Î. IIJÜ«∞"Õ∞=II
h"Õ Hõ^•! „Ñ¨Éèí∂!xQÆ=∞ "Õ^Œ∞ºO_»"≥·
ÉèÏ"å=∞$`«O
=Úx[# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å =∞<≥_ç Ç¨Ïiq
h"Õ Hõ^•! „Ñ¨Éèí∂! xiflq∞`«∞ÎO_»"≥· F„Ñ¨Éèí∂! h"Õ Dã¨=∂™êÎxH˜ PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_çq. h"Õ [Ü«∞„Ñ¨^•`«=Ù. x<Õfl
Hõ~°‡Ñ¶¨Å=ÚhÜ«Ú HÍÅ=¸iÎ â◊~°}∞ *ÁK«∞ÛK«∞<åfl#∞. x<Õfl ÉèílOK«∞K«∞<åfl#∞.
h"Õ Hõ^•!„Ñ¨Éèí∂! xez ^Œ∞+¨µìÅ QÆ∂eÛ
J<åkQÍ D J=h ÉèÏ~°=Ú#O`å "≥∂Ü«ÚK«∞#flk h"Õ ã¨$ëêì ºkÖ’
t+¨ì~°Hõ∆} *ËÜ«Ú N^èŒ~°∞_»=Ù
=@Ñ¨„`«OÃÑ· â◊Ü∞« xOz# "å_»=Ó h"Õ. Ñ¨k J=`å~°=ÚÅ<≥uÎ qq^èŒ ~°∂Ñ¨=ÚÅÖ’
P."≥II h"≥^•eÛ <å=Ù J=`å~°=ÚÅ#xfl
D Éèí∂q∞x ^Œ∞~å‡~°∞æÅ #∞Oz ~°H˜∆Oz#k h"Õ.
h"≥ á⁄Ok<å=Ù xO^ŒÅxfl
h"≥ HÍ= "Õ∞kxx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^Õ"Õ~°∞Öˇ·# N^Õg Éèí∂^ÕqH˜ ¿ã=∞=Ú <˘ã¨ÔQ_ç "å_»=Ù h"Õ. ^Œ∞+¨µìÖˇ·#
x<≥fl ã¨#∞fluOK≥ ##fl=∞Ü«∞º
^≥·`«∞ºÅ#∞ ÑïÇ¨ÏiOK≥_ç "å_»=Ù h"Õ. ã¨~°fiÉèí∂`«=ÚÅ JO`«~å`«∞‡_»"≥· "åºÑ≤Oz,
~åQÆO : =ãÖ`«O
h„Ñ≤Ü«∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ëÈ+≤OK«∞@Ö’ J#∞~°‰õΩÎ_»"≥· Ü«ÚO_»∞#k h=Ù =∂„`«"Õ∞.
JÜ«∞"Õ∞= JÜ«∞"Õ∞= Pk Ñ¨Ù~°∞ëÈ
[Ü«∞Hõ~°O `«=∞Ç¨ÏO â◊~°}O Éèí*Ïq∞ IIJÜ«∞"Õ∞=II N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥· "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ "≥Å∞Q˘Ok h P„t`«∞Å‰õΩ ã¨=∞ã¨Î
JÜ«∞"Õ∞= YÅ∞Ñ¨Ù~å J=h^èŒ~°ã¨∞Î ™È Jcè+=ì¨ ÚÅ#∞ n~°∞Û"å_»=Ù h"Õ. "Õ^"Œ ^Õ •O`«=ÚÅÖ’ ã¨∂zOK«|_ç# ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
Ñ¨ºÜ«∞"Õ∞= =@^ŒàÏ„QÍkè â◊Ü«∞#ó
h"Õ. F`«O„_ô! "≥·‰õΩO~îåkè<å^èŒ∞_»"≥· =∂k‰õΩ¯ h"Õ, h"Õ, h"Õ.
JÜ«∞"Õ∞= ^Œâ◊q^è≥·~°=`å~° ~°∂ÃÑ·â◊Û
#Ü«∞=∂~°æ Éèí∞q ~°Hõ∆}O Hõ~Àu IIJÜ«∞"Õ∞=II
45 46
1-22 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç <Õ < ≥ H õ ¯ _ç H ˜ áÈ`å#∞? `å<≥ H õ ¯ _ç H ˜ áÈ`å_» ∞ ?PÜ« ∞ <Õ fl <å=^Œ Ì ‰ õ Ω
JK«Û`≥Å∞QÆ∞Ö’ K≥a`Õ Jã¨ûÅ~°Oú HÍ^Œ∞ JO>Ë H˘O^Œ~∞° #=∞‡~°∞. <Õ\ H˜ '˜ ~˘_»∞—¤
~åhÖË...~åhÖË...~åhÖË. 'KÕÑ¨—J~Ú#Ñ¨Ê\˜ P „`«∞o§áê@∞`«#O `«yæ f~åe....
Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’¡ "å_Õ P ÉèÏ+¨ *Ï#Ñ¨ÔŒ JO@∞<åfl~∞° H˘O`«=∞Ok. J#fl=∞Ü«∞º ™êÇ≤Ï`«ºO`À
ÑïK«Ü«∞=Ú#fl "åiH˜ D=∂@Ö’¡ q_»∂¤~°"Õ∞g∞ `ÀÑ¨^Œ∞.xÑ¶¨∞O@∞=Ùx "≥^ŒH˜,ÃÑ^ŒÌ HÍhÖË, HÍhÖË, HÍhÖË '`åÉËÅ∞—=Öˇ á⁄_»K«∂Ñ≤# <å\˜ PÖ’K«#O`å....(^Õ=`«Å
"åi ã¨ÅÇ¨Å∞ fã¨∞H˘x, H˘O`« ''W\Ï¡ JÜ«ÚO@∞Ok—— Jx TÇ≤ÏOz KÕã≤# Hõ=∞$`«O ÑÖz ^≥·`«∞ºÅ‰õΩ ™⁄_»∞¤ H˘\ÏìÅ<Õ PÖ’K«#) Ü≥∂zOK«h, Ü≥∂zOK«h,
„Ñ¨Ü«∞`«flq∞k. nxfl\Ï¡ „"åÜ«∞@OJ#fl=∞Ü«∞º#~°úO KÕã≤H˘#@O ''JO`«—— `ÕeHõ Ü≥∂zOK«hÖË...=~åÇ¨Ï"≥∞ÿ# <å\˜ h H˜@∞‰õΩÅhfl `«yæ f~åe #Éèí=∞O`å
HÍ^Œx K≥Ñ¨Ê@O HÀã¨"Õ∞ ã¨∞=∞O_ô.... Ç≤Ï~°}Ïº‰õ∆Ω_çHÀãÖ uiy`Õ ¿ãfiK«ÛùQÍ u~°QÆh, u~°QÆh, u~°QÆhÖË....ã≤OÇ¨Ï"≥∞ÿ#
K«OII `≥eÃÑ#∞ J#fl=∞Ü«∞º Ju'`ÕeHõ— *Ï#Ñ¨^ŒOÑ¨Ù— `≥#∞æÖ’ <å\˜ (#~°ã≤OÇ¨ÏO) hQÆ~°fi=∞O`«Ü«Ú#∂ `«yæf~åe. J\Ï¡ˆQ [~°∞QÆh, [~°∞QÆh
#o#^ŒàÏ‰õ∆Ω_≥·# Ç¨Ïi<å_»∞ ^èŒiOK«∞ '^Œâß=`å~°=ÚÖò— [~°∞QÆhÖË...=@∞"≥·# <å\˜ ("å=∞#∞_≥·# <å\˜)h "åQÍ÷\ ˜ `«QÍæe, "≥∞Å¡ "≥∞Å¡QÍ
K≥eq∞x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x *ËH˘x H˘ÖˇÛ#∞ ã¨#∞fluOK«∞K«∞<£ P„Hõ q ∞OK« ∞ HÀ, P„Hõ q ∞OK« ∞ HÀ, P„Hõ q ∞OK« ∞ HÀ... Hõ Å `« ÃÑ>Ë ì <å\˜
`≥Å∞yk HÍx, É’^èŒÑ¨_»^Õ!Ü≥ÚHõ =∂@ ~Ú^Õq∞ áê@~å! (Ñ¨~∞° â◊√~å=∂=`å~°=Ú <å\˜) h q∞yeáÈ~Ú# „H“~°º=∞O`å P =∂@ J#flO^Œ∞‰õΩ
~åQÆO : `≥Å∞QÆ∞ HÍOÉè’l Jey`Õ JÅQÆh, JÅQÆh, JÅQÆhÖË...
<Õ<≥O^Œ∞"À~¸ `å<≥O^Œ∞"À~¸ ÉèÏ~°º#∞ áÈQ˘@∞ì H˘#fl <å\˜ (~å=∂=`å~°O <å\˜)h „HÀ^è=Œ ∞O`å `«yuæ ~åe.
~åhÖË ~åhÖË ~åhÖËII II<Õ<≥O^Œ∞II JO^•HÍ ã¨=∞Ü«∞O QÆ_»=h, QÆ_»=h, QÆ_»=hÖË...~ÀHõe PÜ«Ú^èŒOQÍ ^èŒiOz
g∞<≥·# <å\˜`«Åq∞_»∞ ÔHÅ¡ kQÆ=Öˇ HÍhÖË HÍhÖË HÍhÖË K≥O_®_ç# <å\˜ (|Å~å=Ú_≥·# <å\˜)h HÀÑ¨=∞O`å `«yæf~åe. PHÀÑ¨=∞O`å
`«ÅK«∂¿Ñ <å\˜ `«ÅÃÑÅ¡ kQÆ=Öˇ `«ÅK«h `«ÅK«h `«ÅK«hÖË x#∞fl q_»∞=h, q_»∞=h, q_»∞=hÖË..... =∞øxÜ≥ÿ∞# <å\˜ (|∞^Œ∞Ì_»∞QÍ =∂i#
H˜\ ˜Ü≥ÿ∞# <å\˜ H˜@∞ÔHÅ¡ kQÆ=Öˇ u~°∞QÆh u~°∞QÆh u~°∞QÆhÖË <å\˜) Ç≤ÏO™ê"å^ŒO ~°∂Ñ¨Ù =∂áê#<Õ h =∞^Œ=∞O`å `«yæáÈ"åe. áÈhÖË,
Ç¨ÏiÜ≥ÿ∞#<å\˜ J^Œ>ˇÅ¡ kQÆ=Öˇ [~°QÆh [~°QÆh [~°QÆhÖË áÈxÖË,áÈxÖË... HõeH˜ J=`å~°O <å\˜ `≥OÑ¨é˜`«#O `«yæf~åe. JO^•HÍ
=_»∞QÔ #· <å\˜ =ã¨ q_»∞=QÍ=Öˇ `«_=» ‰õΩ `«_=» ‰õΩ `«_=» ‰õΩÖË II<Õ<O≥ ^Œ∞II q[$OaèOK«h, q[$OaèOK«h, q[$OaèOK«hÖË. P<å\˜ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· ##∞fl
HõÅ∞+≤OKÕ <å\˜ Hõ_Ö» Åˇ ¡ kQÆ=Öˇ JÅ∞QÆh JÅ∞QÆh JÅ∞QÆhÖË "Õ_»∞Hõ`À ‰õÄ_»h, ‰õÄ_»h, ‰õÄ_»hÖË...
ãüÉÏ¿ã <å\˜ K«Å"≥∞Å¡ kQÆ=Öˇ `«uQÍh `«uQÍh `«uQÍhÖË
=Úã¨Ö#·ˇ <å\˜ =Úã¨∞ÖˇÅ¡ kQÆ=Öˇ qã¨∞QÆh qã¨∞QÆh qã¨∞QÆhÖË
=∂<≥·# <å\˜ =∞^Œ"≥∞Å¡ áÈ=ÖË áÈhÖË áÈhÖË áÈhÖË
HõeÔH·# <å\˜QÆ[Ô~Å¡ kQÆ=Öˇ K≥ÅQÆh K≥ÅQÆh K≥ÅQÆhÖË
"Õ_»∞Hõ`À <å\˜ "ÕOHõ@Ñü##∞fl ‰õÄ_çh ‰õÄ_»h ‰õÄ_»hÖË II<Õ<≥O^Œ∞II
47 48
1-23 xQÆxQÆ =∞#∞K«∞O_»∞–xˆH∆Ñ¨"≥∞ ÿÜ«ÚO_»∞
=Ú#∞fl_ç `«ye N"ÕOHõ>Ëâ◊√–`«~°∞}˜Ü≥ÿ∞ `å#∞O_»∞
'~°∂HõÖËx"å_»∞ áÈHõ‰õΩH˘~°QÍ_»∞— J<Õ ™ê"≥∞`« =∞# ^Õâ◊OÖ’ J<åkQÍ `≥QÆx =∂Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞–k‰õΩ¯^≥ã¨Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞
„Ñ¨ã≤^ŒúO.''ã≤i QÆÅ"åxH˜ K≥Å∞¡#∞, `«~°∞}∞Å Ñ¨kÜ«∂~°∞ "ÕÅ `«QÆÃÑO_®¡_»<£—— Jx #QÆ∞`å =∂ áêÅ#∞O_ç–#\˜~ÚOK«∞ |ã≤_çII~°∂HõÖˇ·II
ã¨=∞iúOKå_»∞ N<å^èŒ∞_»∞.WÖÏ K≥Ñ¨CH˘O>Ë JO`Õ =ÙO_»^Œ∞. DH©iÎ#Ö’ ~°∂Hõ ÉèÏ"å=∞$`«O
(<Õ_»∞ ~°∂áê~Ú JO@∞<åflO) =∞Ç≤Ï=∞#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞. ZO`« '~°∂Hõ— JO>Ë "≥O_ç ~°∂áê~ÚÖ’ <åÅæ=ÉèÏQÆO. ÖË^•, z#fl"≥∞`«∞Î |OQÍ~°∞
J^Œ∞ƒù^Œ"≥∂ K«∂_»O_ç. D Hõ#HõO =∞# ^ŒQÆæ~° Ñ¨Å∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ #\˜ã¨∞Î#flk Jx <å}ˇO. '=∂_»— JO>Ë J~°ú =~°Ç¨ qÅ∞= QÆÅ |OQÍ~°∞ <å}ˇO. '~°∞=fi— JO>Ë
H˜`å|∞ xã¨∞Î<åfl~°∞. P Hõ#Hõ=∞Ç¨ÅH©∆ ‡ ™È‰õΩÅ∞ ZO`« ÉÏQÍ =i‚ã¨∞Î<åfl~À! ^Œ q ∞‡_ô . W\Ï¡ J<Õ H õ q^è Œ = ÚÅ∞QÍ Ñ≤ Å ∞=|_» ∞ K« ∞ #fl ^è Œ # =Ú Ö’Hõ = Ú#
P."≥II ~˘O\˜ <≥O`« Éˇ@ì, ~˘Hõ¯O|∞ z=~°‰õΩ ãÖK«iOK«∞K«∞#flk. P Hõ#Hõ"Õ∞ (ÅH˜∆ ‡) `å#∞#fl KÀ@ =∞~°∞QÆ∞Ñ¨_çÜ«ÚO_»<ÀÑ¨^Œ∞.
=Ùã¨∞~°∞ nÜ«Ú =∞_çã≤ Hõã≤x ÉˇOK«∞ D Hõ#Hõ=Ú XHõix ~åAQÍ*ËÜ«Ú#∞.J^Õ =∞~˘Hõx |O@∞QÍ*ËÜ«Ú#∞.
J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞^Œ∞ÌÖ∫ ã¨kÌ=¸@Å∞ XHõi Hõ#ºÅ#∞ "Õ~˘HõiH˜ Jq∞‡OK«∞#∞. XHõ ã¨úÅ=ÚÖ’x ^è•#º=Ú xOH˘Hõ
H˘O_»ÅÜ«∞º ãüx QÀ~°_≥=_»∞? ã¨úÅ=Ú#‰õΩ *Ë~°∞Û#∞. JO^Œ∞ˆH ã¨=∂[OÖ’ ÑÖ_çOKÕ^˘Hõ~°∞, =O_»∞H˘x u<Õ
(ZO`«^#Œè O ‰õÄ_»É\ˇ <ì˜ å Jk z=iH˜ „áê}O fã¨∞OÎ k. ^Õfiëêxfl ÃÑOK«∞`«∞Ok. ^˘Hõ~°∞QÍ =∂iáÈ~ÚOk ˆH=ÅO D Hõ#HõO =Å¡<Õ.
P U_»∞H˘O_»Å"å_ç ÉèÏ=∂=∞}˜ PtOK«x ã¨<åflÃã=_»∞? JO@∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º)
D Hõ#Hõ"∞Õ H˘O^Œi ãÖK«∞Å#∞ xOÑ¨ÙK«∞#flk. =∞i H˘O^ŒiH˜ PÉè~í }° =ÚÅ∞QÍ
~åQÆO : QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ =∂~°∞K«∞#flk. H˘O^Œi KÕ`« Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ#∞ KÕ~ÚOK«∞K«∞#flk.=∞iH˘O^Œix
~°∂HõÖˇ· =∂_»Öˇ·–~°∞=fiÖˇ· uiwx áêÑ¨=~°Î#∞Å∞QÍ =∂~°∞™ÈÎOk. H˘O^Œi =∞^èŒº HõÅÇ¨Å∞ ÃÑ_»∞`«∞Ok, ÑÖ^≥O
^•H˘x L#fl KÀ@–^•#∞O_»^Œk"À II~°∂HõÖˇ·II
"ÕãH≤ ˘x#@∞¡ P Ñ¨#∞Åhfl D Hõ#Hõ"∞Õ KÕã∂¨ Î JO^Œix Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ\Õì K«∞K«∞#flk.
XHõi ~åA *Ëã¨∞–<˘Hõx |O@∞QÆ *Ëã¨∞
XHõi Hõ<≥flHõÅ"Õ–~˘HõiH˜ #q∞‡OK«∞, XH˘¯Hõ¯ KÀ@ D Hõ#Hõ=Ú |@ì|Ü«∞Öˇ· xQÆxQÆ=∞x "≥∞~°Ü«ÚK«∞O_≥#∞. =∞i
XHõ KÀ@ #∞#fl^è•#º–"≥ÚHõ KÀ@ "Õ~ÚOK«∞ Ü≥ÚHõ KÀ@ Ñ¨Ó_çÛÃÑ@ì|_ç xH˜Ñ∆ "Î¨ ∞≥ ÿ Éè∂í q∞Ö’<Õ ^•yÜ«Ú#flk. N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xÃÑ·
„Ñ¨Hõ\ Õz Hõ#Hõ"Õ∞–„Éèí=∞~ÚOp [QÆ=Ú II~°∂HõÖˇ·II =ÅÑ¨ÙKÕ`« Jk ã¨^• PÜ«∞# `«~∞° }˜Ü∞ÿ≥ Ü«Ú#flk. ZO`« „Ñ¨Ü∞« uflOz##∞ `˘ÅQÆx
H˘O^Œi *Ïà‹Å∞ xO_»∞– H˘O^ŒiH˜ ™⁄=Ú‡Å=Ù =∂Ü«∞Ü≥ÿ∞ D Hõ#Hõ=Ú L#flk. Ö∫H˜Hõ „Ñ¨ÑÖK«=ÚÖ’ `«##∞ #q∞‡# "åiH˜
H˘O^Œi Ñ¨Ù}∞ºÅ *Ëã¨∞–H˘O^Œi áêÑ¨ÙÅ*Ëã¨∞ ~°HÜ
∆õ ∞ÿ≥ ~°∂á⁄O^≥#∞.Dq^è=Œ ÚQÍ Hõ#Hõ=Ú #=ÙfiK«∞ =∂ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ Ü«ÚO_çÑÅ¨ ∞
H˘O^Œi H˘O^ŒiÖ’#, H˘\Ï¡@ ÃÑ\˜ìOK«∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ #\ÕK«∞K«∞#flk.
ÑÖ^≥ =∂_ç#@∞ =Öˇ–|K«iOK«∞ Ñ¨ã≤_ç II~°∂HõÖˇ·II
49 50
1-24 "Õ^Œ=ÚÅxfl\ ˜ KÕ`å–"Õ^•O`« "Õ`«ÎÅKÕ`å
=Ú#∞fl_ç Jk <Õ<≥~°QÆ ^Œy#–Ü«∂ ^Õ=Ù_»#∞
ÉèQí =Æ næ`#« ∞ áê@ ~°∂ÑÖÖ’ UH˘O^Œ~À ^≥"· åOâ◊ ãÖÉè∂í `«∞Å∞ =∂„`«"∞Õ N^Õq`À QÆ∂_ç–N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ
K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°∞.#O^ŒHÍOâ◊=Ú# |∞\˜#ì J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åiH˜k LQÆ∞`æ À <ÕiÛ# q^Œº áê^≥·# ^Õ=Ù_»#∞–ÉèÏqOK« <Õ#∞ IIJx Ü«∂#uII
ÉèíQÆ=næ`«Ö’ `«Å=∂xHõ"≥∞ÿ# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ „áêÑ≤Î Ü≥∂QÆOÖ’x ™ê~åOâßxfl ÉèÏ"å=∞$`«O
WO`« JÅ"ÀHõQÍ áê_»@O J™ê=∂#ºO. ÉèQí =Æ næ`Ã« Ñ· PKå~°∞ºÅ"å~°∞ KåÖÏ H©~#Î° Å∞
K≥Ñ≤Ê LO\Ï~°∞. =∞# H˘~°<À=ÚÅ =Å¡ D<å_»∞ =∞#Hõ=hfl ÅÉèíº=∞QÆ∞@ WHõ ¯ _» 'Jx— P#uK≥ Û #∞ JO>Ë P q^è Œ O QÍ K≥ Ã ÑÊ#∞–XHõ
ÖË^∞Œ .ÅÉèºí "≥∞#ÿ W@∞=O\˜ J~°∞^≥#· w`å=∞$`«O K«qK«∂_»Háõ È`Õ, ''Ñ¨Ù@∞ì~å^Œ #~°∞Å∞ J~°ú"≥∞ÿ`Õ,Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’ Ñ¨~°=∂`«‡ P*Ï˝Ñ≤OKå_»x WOH˘Hõ J~°úO K≥Ñ¨CHÀ=K«∞Û.
Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞"ÀÖˇ—— JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Éè’[# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ „áêÑ≤ÎÜ≥∂QÆO J~°∞#˚ ∞x`À NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ LÑ¨^tÕ OKå_»∞. Jk qx P ™êfiq∞x ÉèHí `Î˜ À Éèlí OK«∞>Ë
áê~åÜ«∞} KÕ¿ãÎ '"≥â· ßfi#~°∞<≥—· <Õ#∞ PÇ¨~°O J~°yOÑ¨ KÕ™êÎ#<åfl_∞» ™êfiq∞. HõhãÖ `«y# q"ÕHõ=Ú ã¨∞=∂!
DH©~°Î# áê_ç`Õ J^Õ Ñ¶ë`«O ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok Hõ^•!
F J~°∞˚<å! <Õ#∞ Éèí∂q∞Ü«∞O^Œ∞ ã¨=∞ãÎ̈ r=HÀ\˜x <å F*’ |Å=ÚKÕ (^è≥·~°º=ÚQÍ)
`ÕII „H©_çHõOkOz#\˜ì NHõ$+¨‚É’^èŒ
xO`« ã¨∞Å∞=ÙQÆ J#fl=∞Ü≥∞º@∞Å `≥eÃÑ? ^èŒiOK«∞K«∞Ü«ÚO\˜x. J\˜ì ^Õ=Ù_»#∞ <Õ<Õ ã¨∞=∂! <Õ<Õ K«O„^Œ∞_ç =Öˇ ~°ã¨=ÚÅ`À
"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ `À_Ò@ "≥#∞Hõ *Ëi xOÑ≤ F+¨^èŒ∞Å#∞ *Ëã≤ ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# ÑÖ@Å#∞ ÑÖ_çOz r=HÀ\˜H˜ PÇ¨~°=Ú
Uq∞ ÉèÏQÆº=Ú? <Õ~°∞fi_ô ™êfiq∞ 'w`«—. <˘ã¨QÆ∞K«∞<åfl#∞. J\˜ì ^Õ=Ù_»#∞ <Õ<Õ ã¨∞=∂!
~åQÆO : Åe`«
JxÜ«∂# uK≥ÛQÆ$+¨µ‚–_»~°∞˚#∞x`À F áê~åú! [~î°~åyfl =Öˇ ("≥·âßº#~°∞x =Öˇ) <Õ#∞ ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ∞ Éèí∞lOz#
qxÜ«∂`«x ÉèílOK«∞–q"ÕHõ=∂ IIJx Ü«∂#uII PÇ¨Ï~°=ÚÅ#∞ ri‚OÑ¨KÕÜ«Ú ^Õ=Ù_»<≥·Ü«Ú<åfl#∞. "å\˜ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÅO^Œ∞ <Õ<Õ
Éèí∂q∞Ö’#∞ K˘zÛ ã¨~°fi–Éèí∂`«„áê}∞Å <≥Å¡ ã≤ú`«∞_»<≥·Ü«Ú<åfl#∞. J@∞¡ q[$OaèOzÜ«ÚO_ç "åiÖ’ *Ï˝Ñ¨Hõ â◊H˜Î=Öˇ#∞ =∞iÜ«Ú
nè=∞™ê#<Õ "≥∂KÕ\ ˜– ^Õ=Ù_» <Õ#∞ =∞u=∞~°∞Ñ¨Ù ‰õÄ_» HõeyOK«∞ ^Õ=Ù_»<Ü ·≥ Ú« <åfl#∞.(=∞é∞Ñ¨ÙÖËxKÀ Hõey# `˘e<å\˜
HÍq∞Oz ã¨ã¨º=Ú#∞– QÆeyOz K«O„^Œ∞_»<≥· ^Œ∞óY=Ú<Õ `«ÅáÈÜ«ÚK«∞ r=ÙÅ∞ #tOzáÈ`å~Ú)
`Õ=∞Å |O_çOKÕ\ ˜– ^Õ=Ù_» <Õ#∞ IIJx Ü«∂#uII
nÑ¨<åyfl<≥· r=– ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ Ü«∞#fl=ÚÅ∞ F ã¨=º™êp! ã¨=∞ã¨Î "Õ^Œ=ÚÅ KÕ`«#∞ "Õ^•O`« "Õ`«ÎÅ KÕ`«#∞ Ñ¨Ó~°fiO
f=ÙÅ #~°yOKÕ\ ˜– ^Õ=Ù_» <Õ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«^Œy# ^Õ=Ù_»#∞ <Õ<Õ . N"ÕOHõ\Ï„k ÃÑ· N^Õq`À ã≤ú~°Ñ¨_ç#\˜ì ^Õ=Ù_»∞
UÑ¨Ù# xO^ŒiÖ’x–Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÖ’# #∞O_ç "ÕÔ~=~À HÍ^Œ∞, <Õ<Õ ã¨∞=∂! (ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O JO>Ë DH©~°Î<Õ......)
nÑ≤O`«∞ ^ŒÅÑ¨Ù =∞~°∞ÃÑ·–^Õ=Ù_» <Õ#∞ IIJx Ü«∂#uI
51 52
1-25 ÑÖHõ=ÚÖ’ |∞@ì^•–Ñï=∞à◊Ñ¨Ù ^•"≥∞~°
=Ú#∞fl_ç á⁄OHõÑ¨Ù w@=ÚÅO^Œ∞–Ñ¨Ù@ì^• Ñ¨@∞ì
U [#‡ J~Ú<å =∞#H˜ Ñ¨~°=∂`«‡ =∞# Ñ¨Ó~°fi Hõ~°‡##∞ ãïOz H˘OHõHõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√–Q˘ez# ^•ã¨∞Å∞
„áêÑ≤ÎOÑ¨*Ëã≤#^Õ. PÜ«∞# ^Œ$+≤ìÖ’ Ç‘Ï<åkèHõ=ÚÅ∞ ÖË<ÕÖË=Ù. "åi "åi Ñ¨Ù}º=ÚÅ ãÖÔH ÖËx *Ï˝#∞ÖˇO^Œ∞–[x~ÚOK«ˆ~g∞? II`«Å"Õ∞ÅII
##∞ãïOz „Ñü rqH© XHõ qt+¨ì`«#O@QÆ_»∞`«∞<åfl_»∞. Jxfl [#‡ÅÖ’#∞
Dâ◊fi~å~å^èŒ<å ÉèÏQÆºO HõÅ∞QÆ^Œ∞. ™êfiq∞ Hõ$Ñ¨ Hõey`Õ HÍx U [#‡H© ™ê~°úHõ`« ÉèÏ"å=∞$`«O
HõÅ∞QÆ^Œ∞. =∞i <åk L`«Î=∞ [#‡ hk Kè«O_®ÅÑ¨Ù [#‡ J<Õ ÉèË^Œ ÉèÏ=O ZO`« Z\Ï¡ =ÙO>Ë <Õq∞? U ‰õΩÅA_≥·`Õ <Õq∞?`«Ñ¨ã¨∞û XHõ¯>Ë HÍ~°}=Ú.(=ÚH˜Î
Jq"ÕHOõ ? "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_ç Wëêì#∞ ™ê~°O ÅaèOz# [#‡x ™ê~°Hú Oõ KÕã∞¨ HÀ=\ÏxH˜
ÅaèOK«=Öˇ#O>Ë?) Ç¨Ïi^•ã¨∞Å∞ U*Ïu"åÔ~·`Õ =∂„`«"Õ∞q∞\˜?
„Ñ¨Ü«∞uflOKåÖË HÍx, HÍÅÜ«∂Ñ¨# `«QÆ^Œ∞ JO@∞<åfl ~°#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞.
=∞II Éèío~å! QÀ„`«‰õΩÅO|∞bÜ«∞ QÆÅ"Õ! "≥·t+¨ì º g∞[#‡‰õΩ<£ JO`«ÃÑ^ŒÌ ~åqK≥@∞ì Z\Ï¡ Ñ¨Ù_»∞`«∞#flk.HÍH˜ PK≥@∞ì yO[#∞ „q∞Oy Ô~@ì
#ohHÍO`«∞x ã¨`«¯ $Ñ¨<£ HõÅ∞QÆ"å? <å<å ã¨∞ãÖÑ¨#fl=ÚÖò "Õ¿ãÎ P =∞ÅOÖ’ #∞Oz Ñ¨Ù_»∞`«∞#flk. ^•xfl Jâ◊fi`«ú =$Hõ∆=∞x JO^Œ~°∂
`≥eÃÑ<£ K«Hõ¯QÆ ##fl=∞Ü«∞º q#∞_ô n>ˇÿ# ãÖH©~°Î#<£ Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl~°∞. zÑ¨ÊÖ’ ^•yH˘x =Ú`«ºOÑ¨Ù@∞ìK«∞#flk. q+¨=Ú#‰õΩ q~°∞QÆ∞_≥·#
qÅ∞"Ò ÉèíH˜Î ~°™êÜ«∞#O|∞ Q˘#∞_ô "ÕOHõ#fl ^•ã¨ºO|∞#<£ xifi+¨=Ú P q+¨Å`« #∞O_çÜÕ∞ "≥Å=_»∞K«∞#flk. =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ ZHõ¯_»
~åQÆO : N~åQÆO [x‡OK«‰õÄ_»^Œ∞? ZHõ¯_»<≥·<å [x‡OK«=K«∞Û#∞?
`«Å"Õ∞Å ‰õΩÅ"Õ∞Å–`«Ñ¨"Õ∞ HÍ~°}=Ú qÅ∞"≥·# =„[=ÚÅ∞ [#‡™êú#OÖ’ Ñ¨xH˜=∂e# ~åàı§Hõ^•? ˆH=ÅO
Ü≥∞Åq∞ Ç¨Ïi^•ã¨∞Å∞–ÜÕ∞*ÏuÜ≥ÿ∞#<Õq∞? II`«Å"Õ∞ÅII
™ê#|@∞ì @ KÕ ` « < Õ Jq „Ñ¨ H ÍtOz J=¸Åº"≥ ∞ ÿ # q. =∞^è Œ ∞ ~° " ≥ ∞ ÿ # `Õ < ≥
HÍHõ=Ú =Å¡ |∞@ì^•– Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Jâ◊fi`«ú=Ú ZÖÏÑ¨Ù_»∞`ÀOk, DQÆÅ (`Õ<≥\ ©QÆÅ∞) =Å¡<Õ Hõ^•? Ju qHÍ~°OQÍ =ÙO_Õ XHõ
^•H˘x QÆ∞Å¡Ö’ |∞@ì–^•=Ú`≥·=Ú, ~°HOõ Ñ≤e¡ #∞OKÕH^õ • ã¨∞"åã¨#Å∞ "≥^[Œ ÖË¡ ["åfik Ñ¨Ù_»∞`«∞#flk?q_çáÈ#@∞=O\˜
KÒÔH·# q+¨Å`«<≥–[x‡OK«^• xifi+¨=Ú Ñ¨Ù}ºOQÆÅ L#fl`«∞Å∞ U*ÏuÖ’ [x‡OK«~°∞? Jxfl *Ï`«∞ÅÖ’#∞ [x‡™êÎ~°∞.
ÜÕ∞Hõ_» =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù–ÖˇO^Œ∞Ñ¨Ù\˜ìˆ~g∞? II`«Å"Õ∞ÅII
z_çÑ≤ ~åà◊§ |∞@ì"å–K≥Å∞"≥·# =„[=ÚÅ∞ Ñï=∞àÏÅ∞ q~°l"Õ∞‡ Ñ¨^Œ‡=Ú H˘Å#∞Ö’x |∞~°^ŒÖ’ Ñ¨Ù@∞ìK«∞#flk. "≥∞`«Îx
Ñ¨Ù_»q∞ hQÆÅ=Å¡–|∞@ì^• `Õ<≥? Ñ¨@∞ì^•~°O hK«"∞≥ #ÿ Ñ¨@∞ìÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ Ö’Oz =ã¨∞#Î flk. xã¨ûOâ◊ÜÚ« Öˇ· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
"≥_»QÆ∞ ae¡ "Õ∞##∞– "≥à◊§^•Ü«∞<å ["åfik H˘eKÕ^•ã¨∞Å∞ JãÖMÏº‰õΩÖˇ· *Ï˝#∞ÅÖ’ ZHõ¯_» Hõ#|_»~∞° ?ZHõ¯_»<#·≥ #∞ Hõ#|_≥^~Œ ∞° .
=Ù_ç"Àx Ñ¨Ù}∞ºÖˇO^Œ∞–#∞^Œ~ÚOK«ˆ~g∞? II`«Å"Õ∞ÅII
53 54
1-26 =^ŒÖˇ·# "≥ÚÅ#∂Å∞ QÆk~ÚOK«∞ <˘Hõ=∂~°∞
=Ú#∞fl_ç K≥^Œi# ‰õΩ~°∞ÖˇÅ¡ K≥~°∞QÆ∞ <˘Hõ=∂~°∞
Nx"åã¨∞xÃÑ· =∞~°∞Å∞ Q˘#fl Je"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ Ñ¨_»∞`«∞#fl J=ã¨úÅ#∞ J^Œ<≥iy u~°∞"ÕOHõ\Ïnèâ◊ á⁄Okuq
=i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∞Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D â◊$OQÍ~° H©~#Î° Ö’. ™êfiq∞x "Õ_∞» H˘O@∞<åfl~∞° K«^Œ∞~°∞_»=Ù x#∞ÉÏÜ«∞ *ÏÅ^˘Hõ=∂~°∞ II`«~°∞}˜ hII
HÍã¨Î =∞OQÆÜ«∂`«# #~°úO KÕã≤H˘=∞‡x. J#fl=∞Ü«∞º Kå`«∞~°ºO K«∂_»O_ç ''™êfig∞! ÉèÏ"å=∞$`«O
`«y# J^Œ#∞ K«∂z P"≥∞#∞ h=â◊O KÕã≤H˘<åfl=Ù P"≥∞ q~°Ç¨ÏŸ`«¯Oiî`« XHõ¯™êi F"ÕOHõ>yi~åÜ«∂! hHÀÑÖ K«∂Ñ≤OKåÅ#∞H˘O>Ë D ÉèÏq∞xÜÕ∞ ^˘iHÕ^•?
h Kå`«∞~°ºO K«∂âßHõ P"≥∞ x#∞fl =^Œe ZÖÏ=ÙO_»QÆÅ^Œ∞?—— JO@∞<åfl~°∞. D"Õà◊ D"≥∞#∞ Hõ~°∞}ÕÑ¨~å^•? P"≥∞ Ñ¨_»∞`«∞#fl Ü«∂`«# QÆ=∞xOK«"Õ=∞Ü«∂º!
=∞II q~°ÇÏ¨ Ÿ`«¯Oiî`,« =∞OQÆ=∂O| =∞kÖ’ "ÕOHõ#fl#∂Ç≤ÏOK«∞K«∞<£ P"≥∞x K«∂_»∞...
=ÚiÃã<£ P`«x „¿Ñ=∞Ö’# =ÚxÔQ<£ "≥∂^ŒO|∞`À<å Hõ^äŒ<£ XHõ=∂~°∞ D ãÖ™ê~°O <åHõHõ¯~°ÖË^ŒO@∞Ok. XHõ=∂~°∞ PÇ¨! Uq∞ D
^èŒ~°Ö’ Ü≥∞=fix H“#∞ Ñ¨Óx`≥Å∞Ñ¨<£ `å<˘Hõ¯_® J#fl=∞ qkèbÅ Jx á⁄QÆ_»∞`«∞Ok XHõ=∂~°∞ `«#∞ [~°∞QÆ∞`«∞#flk QÆ=∞xOz#@∞¡
Ü≥∞º~°∞QÆ<£ *ˇÃÑÊ#∞ Ç¨Ï$^Œº=∞O|∞ q#∞_ô D 'ÖË=∞—ã≤OQÍ~°=Ú<£ `«Å#∂Ñ¨Ù`«∞Ok. XHõ=∂~°∞ ãÖ`À+Ö`À"≥∞ÿ=∞iz áÈ`«∞Ok.
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O F ™êfig∞! x#∞flK∂« z XH˘¯Hõ™êi xÅ∞"≥Å¡ Ñ¨ÙÅHÕz áÈ`«∞Ok P"≥∞. `«##∞
`«~°∞}˜ hÜ«∞Å∞Hõ ÔHO`«\ ˜ kOu h"Õà◊ `å#∞ K«∂zH˘x U^À PÖ’K«#`À #=Ùfi`«∞Ok. JO`«Ö’<Õ XHõ¯™êi Hõà◊√§`≥~°z
Hõ~°∞}ÕK«QÆ^Œ~° "ÕOHõ@â‹·Å<å^è• II`«~°∞}˜ hII x#∞fl K«∂z ã≤QÆ∞æÑ¨_»∞`«∞Ok.=∞m§ W=hfl `«ÅK«∞H˘x `«#∞fl`å<Õ =∞izáÈ`«∞Ok.
XHõ =∂~°∞ ãÖ™ê~°"≥ÚÅ¡ ÉÁ=∞‡x `«ÅK«∞ XHõ = ∂~° ∞ =^Œ ∞ Öˇ · á È~Ú# `« # "≥ Ú Å#∂Å∞ (=_®¤ } OÖÏO\ ˜
<˘Hõ=∂~°∞ qkè¿ã`« Å∂Ç≤ÏOz á⁄QÆ_»∞
|O^èŒ#O)K«∂zH˘x =∞m§ ayOzHõ_»∞`«∞Ok. XHõ=∂~°∞ K≥^ŒiáÈ~Ú# `«#
XHõ=∂~°∞ `«#∞ K«∂z =Ó~°ˆH `«Å=ÓK«∞
<˘Hõ=∂~°∞ Ç¨Ï~°¬=Ú# <˘Ok "Õ∞ =∞~°∞K«∞ II`«~°∞}˜ hII =ÚOQÆ∞~°∞Å#∞ ã¨=iOK«∞H˘x `«$Ñ≤ÎÑ¨_»∞`«∞Ok. J@∞=O\˜ P 'ÉËÅ— #∞ F „Ñ¨Éèí∂!
h=Ù ã¨=∞Ü«∞O K«∂ã≤ h=â◊O KÕã∞¨ H˘<åfl=Ù. ZO`« @Hõ¯i"å_ç=Ü«∂º! WHõ x<åfl"∞≥
x#∞flK«∂z "˘Hõ=∂~°∞ xÅ∞"≥Å¡ Ñ¨ÙÅHÕK«∞
`«#∞fl Ez "˘Hõ=∂~°∞ `«ÅáÈã≤ #QÆ∞#∞ ZÖÏ q_»∞=QÆÅ^Œ∞?
Hõ#∞fl ^≥~°z x#∞ Ez Hõ_»∞ã≤QÆ∞æ=_ç xez
~ÚxflÜ«Ú#∞ `«ÅáÈã≤ ~ÚO`«Ö’ =∞éK«∞ II`«~°∞}˜ hII
55 56
1-27 KÕ`«∞Å∞ KåKÕ=Ù h=Ù KÕi <å K«#∞flÅg∞^Œ
=Ú#∞fl_ç ~åui =∂~ÚO\˜H˜~å ~°OQÆ<å^è•
u~°∞=∞ÅÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ N~°OQÆOÖ’ ~°OQÆ<å^èŒ∞_»∞. U ~°∂Ñ¨Ù J~Ú<å ~¸`«Å h#=ÙfiÅˆH ~Ú‰õΩ¯=Å∞ Hõ~°yu
Ñ¨~°=∂`«‡ XHõ¯_Õ. HÍ"Õ\ ˜ X_»∞¤# N~°OQÆ nfiÑÖÖ’ "≥Åã≤# ~°OQÆ<å^èŒ™êfiq∞x |∂`«∞Å u@ì‰õΩg∞ áÈáÈ ~°OQÆ<å^è• II~°OQÆ ~°OQÆII
^Œi≈Oz P =∞"Õ∞HõO`À D H©~#Î° Ö’ XHõ „ã‘Î JÜ«∂º~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. `«# ã¨#Î =ÚÅÃÑ· HÍ"Õ\ ˜ ~°OQÆ=Ú# HÍO`«ÃÑ· áê^•Å∞ Kåz
K≥~Úº"Õ¿ã zeÑ≤ Ñ¨#∞Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ=Ù? ™êfig∞! Jx ~°OQÆ<å^èŒ™êfiq∞x ~å=Ù áÈ=Ù ZHõ¯_ç HÀ~¸ ~°OQÆ<å^è•!
„Ñ¨tflã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º. JO`«QÍ J~Ú`Õ, JO>Ë h‰õΩ <åÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO Hõey`Õ N "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ KÕi ##∞fl ‰õÄ_çuq
<Õ#∞ HÍ^ŒO\Ï<å? ~å„u"Õà◊ =∂ WO\˜H˜ ~å~å^•? <Õ#∞ HÍ^ŒO\Ï<å? JO@∞#flk U=Å K«∂z# h"Õ W@∞ ~°OQÆ<å^è• II~°OQÆ ~°OQÆII
P [=fix. <Õ#∞ h #=ÙfiÅÃÑ· "≥∂Ç¨ÏOK≥Ok "≥∞ÿ=∞~°Kå#∞ ##∞fl |∂`«∞Å∞ u@ì‰õΩ
ÉèÏ"å=∞$`«O
™êfig∞! Jx Jiúã∞¨ #Î flk, ~°OQÆ<å^è™Œ êfiq∞x. ~°ã=¨ `«~Î "° ∞≥ #ÿ â◊$OQÍ~°O Q˘Ñ¨ÊH©~#Î° QÍ
~°∂Ñ¨Ù^•eÛOk. F HÍ"Õ\ ˜ ~°OQÍ! ~°OQÆÑf¨ ! ~°OQÆ<å^è•! h JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ J`«º^Œ∞ƒù`=« ÚQÍ
â◊$OQÍ~° Éèíi`«OQÍ #∞#fl=Ü«∂º!
HõOII N~°OQÆ<å^èŒ∞ xqfikè
‰õÄiq∞`À J#fl=∞Ü«∞º H˘eK≥#∞ q#∞_ô h¿ã=‰õΩ~åO„_»"≥∞ÿ# =∂`À Ñ¨@ìÑ¨QÆÖË Ñ¨~åzHÍÖÏ_»∞`«∞<åfl"Õ? W^Õ q∞@O>Ë
^è•~åà◊"≥∞ÿ# H©~°Î# X@∞¡ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï=Ù? h =∂@Å∞ qO>Ë ZO_ç# K≥@∞¡ zQÆ∞i™êÎÜ«∂
hsuQÆ áê_≥<≥=_»∞? WOÑ¨ÙQÆ Ç¨ÏiH˜<£. J#fl@∞¡O@∞Ok.~°OQÆ<å^è•! xO^ŒÖÏ_ç =∞~åº^Œ<≥O^Œ∞‰õΩ Ju„Hõq∞™êÎ=Ù?
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q
<å ã¨#Î =ÚÅÃÑH· ˜ h=Ù KÕ`∞« Å∞ `«yÖË@∞¡ Kåz LOK«∞`å=Ù. ~°OQÆ<å^è• ™êfig∞!
~°OQÆ ~°OQÆ ~°OQÆÑü ~°OQÆ<å^è•–h HÍ=Öˇ#O>Ë ~å„uH˜ =∂WO\˜H˜ ~å~å^•! <Õ#∞ WHõ¯_» h ã¨"≥∂‡Ç¨ÏHõ~°O J~Ú#
ã≤OQÍ~åÖË `«éKåÜ≥∞ N~°OQÆ<å^è• II~°OQÆ ~°OQÆII #=ÙfiÅˆH HõiyáÈ`å#∞. =∞i ##∞fl K≥_»∞ =∂@@`À xOkOK«∞@ `«QÆ∞<å?
Ñ¨@ìÑ¨QÆÖË=∂`À Ñ¨ÅK«QÍ #"Õfi=Ù ~°OQÆ<å^è•! Wk <åºÜ«∞"Õ∞<å?
X@∞ìÖËÅ ÃÑ@∞ì H˘<Õ"À ~°OQÆ<å^è• !
=\˜ì=∂‰õΩ eyiOK«∞ =_çh =∂@Å∞ qO>Ë HÍ"Õs #k =∞^èºŒ Ö’ N~°OQÆÑ@¨ }ì OÖ’ Ñ¨_`» ∞« ÅÃÑH· ˜ (N^Õq Éè∂í ^Õq) háê^•Å∞
é@ì_çg "Õ∞~° g∞é‰õΩ ~°OQÆ<å^ä• II~°OQÆ ~°OQÆII Kåz=ÙOKå=Ù Hõ^•! h ~åHõáÈHõÅ∞ ZHõ¯_çHõÜ«∂º ~°OQÆ<å^è•! N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ
"≥Åã≤# h=Ù ##∞fl ‰õÄ_ç<å=Ù ZHõ¯_» K«∂z<å <å‰õΩ h"Õ HõxÑ≤™êÎ=Ù ~°OQÆ<å^è•!
57 58
1-28 `˘Ü«∞ºÅ∞ e@∞ KÕ`«∞Å #ÅyOK«Hõ
=Ú#∞fl_ç =ÙÜ«∂ºÅ x_»ˆ~ "ÀÜ«∞=∂‡
J_®¤Å áêÑ¨_»∞ zxflHõ$+¨‚Ü«∞º‰õΩ LQÆ∞æ ÃÑ_»∞`«∞#flk `«e¡ Ü«∞â’^Œ. QÀÑ≤HõÅ∞ H˘Ü«∞º=∂@Å#∞ H˘O_»Å u=∞‡x
`«# ÉÏÅ∞xH˜ k+≤ì ÃÑ_»∞`åˆ~"≥∂#x P QÀÃÑ=∞‡ ÉèíÜ«∞O. [QÆ=ÚÅhfl ÉÁ[˚Ö’ <˘Ü«∞º# u@ì‰õΩ~À~°=∂‡ IILQÆ∞æ "≥@ìˆ~II
^•K«∞H˘#fl "å_çH˜ LQÆ∞æ Z=~°∞ ÃÑ@ìQÆÅ~°∞? U"≥∂ P `«e¡ *Ï„QÆ`«Î P `«e¡k. ÉèÏ"å=∞$`«O
HÍ¿ãÑ¨Ù J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åˆ~ LQÆ∞æÃÑ>Ëì `«e¡Ü≥ÿ∞ `«#áêáê~Úx „â◊=∞ ÃÑ@ìHõO_»x
F J=∞‡ÖÏ~å! D tâ◊√=Ù#‰õΩ LQÆ∞æ („ã‘ÎÅ∞ K«#∞ ÉÏÅ`À P=Ú^ŒO H˘kÌQÍ
QÀÃÑ=∞‡Å#∞ =∞O^Œeã¨∞Î<åfl~°∞. H˘O_»Å g∞^Œ u=∞Ü«∞º J~Ú# `«# ÉÏÅ∞xH˜
LQÆ∞æ ÃÑ@ì=∞O@∞<åfl~°∞.JO`« `ÕeHõQÍ J~°ú=∞ÜÕ∞º áê@ HÍkk. g∞ˆ~ K«∂_»O_ç. ~°OQÆiOz WKÕÛ^Õ LQÆ∞æ JO>Ë. Wk áêáê~Ú r~°‚=º=ã¨ú#∞ K«Hõ¯|~°∞ã¨∞ÎOk.
áêÅ∞„`åˆQ áêáê~ÚH˜ `«Å∞¡Å∞ LQÆ∞æÃÑ>Ëì"å~°∞. WHõ¯_» J#fl=∞Ü«∞º `«<Õ Ü«∞â’^ŒÜ≥ÿ∞
LII H˘O_»Å g∞^Œ u=∞‡_çx Q˘ÖˇÛ#∞ LQÆ∞æ#∞ "≥@∞ì `«e¡Ü≥ÿ∞ QÀÑ≤HõÅ`À D áê@ ~°∂ÑÖÖ’ LQÆ∞æÃÑ@ìO_»x K≥|∞`«∞<åfl~°∞)ÃÑ@ìO_»=∂‡! HÍã¨Î
^ŒO_çQÆ ##fl=∞Ü«∞º, qx^•xx áê_»∞_»∞ J=∞‡ÖÏÅ!U KÕ`∞« Å∞ Kåz D tâ◊√=Ù LQÆ∞‰æ Ωõ J_»∞¤ ÃÑ_»∞`«∞<åfl_„» ~å! J~Ú<å LQÆ∞Ãæ Ñ\ìO_»=∂‡!
ÑÖ_ç`«∞_≥·# "≥∂^Œ=Ú# áê@‰õΩ j~°¬=Ú#∂K«‰õΩO_»∞<å
"≥∞O_»∞QÆ Ñ¨Ù}º=ÚÖò HõÅ∞QÆ∞ g∞ =∞k QÆ$+¨µ‚_»∞ lÅ∞¯#=ÙfiÅ<£. Da_»¤ JO\Ï¡O\˜\Ï¡O\˜ ™ê^è•~°} tâ◊√=Ù J#∞‰õΩ<åfl~å U=∞„~å! g_»∞
~åQÆO : Y=∂ãπ `«# Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ Ö’HÍÅhfl ^•K«∞H˘<åfl_»∞. g∞~°∞ QÆ|QÆÉÏ Ñ≤ÖÏ¡_çx TÑ≤`Õ g_ç
LQÆ∞æ "≥@ìˆ~ "ÀÜ«∞=∂‡ K≥– Xà◊§O`å Ty Ö’HÍÅ∞ `«Å¡_çe¡ áÈ`å~Ú HÍã¨Î *Ï„QÆ`«Î. L_»∞‰õΩ_»∞‰õΩ áêÅ∞ Ñ≤ÖÏ¡_ç
Ü≥Úºwæx^≥ tâ◊√ "ÀÜ«∞=∂‡ IILQÆ∞æ "≥@ìˆ~II g∞^Œ á⁄OyáÈÜÕ∞@∞¡ KÕ™êÎ~å U"Õ∞? HÍã¨Î *Ï„QÆ`«Î.
Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’x Ö’Hõ=Ú‡Å∞ QÆ^Œb– z#flÑ≤Å¡"å_»„~å! g_çx [|ƒÅ∞ Ñ¨@∞ìH˘x PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù# ÔH`«ÎHõO_ç (Hõà◊√§
<˘_»Å∂K«‰õΩˆ~ "ÀÜ«∞=∂‡ u~°∞QÆ∞`å~Ú z<åfliH˜). "å_ç z<åfli <À\’¡ P LQÆæO`å XHõ¯™êi `À¿ãÜ«∞HõO_Õ,
`˘_çÔH_ç ã¨~°∞QÆ# `˘Å∞QÆ nÜ«∞ˆ~
"å_ç <À\’¡ JO`« LQÆ∞æÑ¨_»∞`«∞O^•. K«∂ã¨∞HÀO_»=∂‡!
=Ù_çÔH_ç áêeq "ÀÜ«∞=∂‡ IILQÆ∞æ "À@ìˆ~II
K«Ñ¨ÊÅ∞ Ñ¨@∞ìHõ ã¨#flÑ¨Ù ÉÏÅ∞x– F J=∂‡~ÚÅ∂! HÍã¨Î *Ï„QÆ`!Î« "å_ç <≥ugÎ ∞^Œ "≥Ú`«HÎ Oõ _ç. "å}˜‚ Jeã≤áÈÜÕ∞@∞¡
#∞Ñ¨Ê~° "≥∞`«Î‰õΩ~ÀÜ«∞=∂‡ KÕ™êÎˆ~q∞>Ë! WHõ KåÅ∞ LÜ«∂ºÅÖ’ ÃÑ@ìO_ç. g_»∞ H˘O_»Å u=∞‡Ü«∞º
JÑ¨C_≥ ã¨HõÅ=Ú #k g∞<À~°<≥ (U_»∞H˘O_»Å"å_»∞) D áêáê~Úx Hõ@∞"≥·# =∂@Å`À xOkOK«HõO_ç.
"˘Ñ¨Ê^Œ∞ uÜ«∞ºÔ~ "ÀÜ«∞=∂‡ IILQÆ∞æ "À@ìˆ~II
59 60
1-29 Ç¨ÏiÜ«∞#∞ Ô~O_»∞Hõ∆~°=ÚÅ∞ #∞_çq# JdÅ "Õ^Œ=ÚÅ =∞O„`«=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç QÆi=∞ ^èŒ~°‡âß„ã¨Î Ñ¨Ù~å}Ï^Œ∞Å∞ „Hõ=∞=Ú# K«kq# Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞
=∞#ã¨ ∞ û KÕ ` « , "å‰õ Ω ¯KÕ ` « , Hõ ~ ° Î Å KÕ ` « U "åºáê~° = Ú J~Ú<å Ñ¨~°=∞ `«áÈÜ«∂QÆO|∞Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ |Ç¨ï™ê^èŒ#=ÚÅ ™ê~°O|∞
ÑïÑ¨HõfiOÉˇ· Ñ¶ë~ÚOK«OQÍ |@ì|Ü«∞Å∞ "≥^ŒHõQÆ<ÕÖÏ II„uHõ~°}II
[~°∞QÆ∞`«∞Ok.gx<Õ „uHõ~°}=ÚÅO\Ï~°∞. =∂#=Ù_»∞ „uHõ~°} â◊√kúQÍ Uáê\˜
=∞Oz KÕã<≤ å Ñ¨~=° ∂`«‡ "≥∞zÛ ^•xH˜ `«y# ã¨`Ê« eù `åxfl =∞#HõOk™êÎ_∞» . u~°∞=∞Å "≥Ú^ŒÅ N"ÕOHõ@ÑüH˜x KÕÜ≥∞uÎ "≥ÚH˜¯# =∂„`«=Ú Ö’Ñ¨Å<Õ
Ü«∂„`«Ö’ "ÕOHõ#fl ^Œ~°≈<åxH˜ ÉÏ~°∞Å∞ fi xÅ|_»`å~°∞. "åiÖ’ H˘O^Œix Ñ¨kÅÑ¨Ù ë⁄_»â◊^•#Ü«∂QÆ=ÚÅ∞ ÑÖK«=∞Ç¨Ü«∞[˝O|∞Å∞#∞
=^ŒÅHõ ™êOQÆO|∞Å∞QÍ *Ëã≤# "å_Õ HÍ_® Ñ¨Å∞=∂~°∞
QÆ=∞xOK«O_ç J#=ã¨~°"≥∞ÿ# ~å[H©Ü«∂Å∞ =∂\Ï¡_»∞`À<À, u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂}O
=∞k=∞k #∞O_Õ HÍÜ«∞ˆH¡â◊=Ú =∂\˜H˜ =∂\˜H˜ `«#ˆHÖÏ II„uHõ~°}II
QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î<À, #=ÅÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∂Ö’ HõxÑ≤™êÎ~°∞. "åiH˜ Xà◊§~°QÆ@"Õ∞
HÍx XiˆQ^Õg∞ LO_»^Œ∞. W^Õ ã¨∂H˜Îx J<ÕHõ =∞Ok ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ K≥áêÊ~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ `«#^≥·# J^Œ∞ƒù`« â‹·eÖ’ H©~°Î#QÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞ q#O_ç. „uHõ~°} â◊√kúQÍ (=∞<À"åHÍ¯Ü«∞ Hõ~°‡ÖÏ) =∞#=∞O`å KÕ¿ã Ñ¨#∞Å‰õΩ
Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ P#OkOz =∞#x `«Ñ¨ÊHõ "≥∞K«∞ÛH˘O\Ï_»∞. PÜ«∞# "≥∞K«∞ÛH˘<Õ
K«OII â◊$`«∞Å∞ Ñ¨Ù~å}=ÚÖò K«kq KÕã≤# f~°úÑ¨Ù Ü«∂„`« ÖË=∞QÆ∞<£? =∂~åæÅ∞ HÀ@¡ H˘kÌ L<åfl~Ú. „Ñ¨Ü«∂ã¨`À ‰õÄ_ç# q^è•#=ÚÅ <≥OK«∞H˘x
J`«∞e`« ^Œ~°Ê_®OaHõ=ÚÅxflÜ«Ú EÃÑ_ç ^•#"Õ∞\˜H˜<£? J#=ã¨~°OQÍ uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_»@O ^ÕxH˜?
=∞uQ˘x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∂#Hõ kHõ¯x „"≥ÚHõ¯ "Õ∞ÅQÆ∞<£ =∞#ã¨∞ûx Ñïâ◊√^ŒÌ=ÚQÍ =ÙOK«∞H˘O>Ë KåÅ∞. QÀ^•=i, QÆOQÆ, HÍ"Õi,
Ç≤Ï`«=Ù#∞ *ˇÃÑÊ##fl=∞Ü«∞ ~ÚO`«‰õΩ q∞Oz# *Ï˝#=Ú#fl^•? ã¨fi~°‚=Úd, Ü«∞=Ú# =O\˜ #^Œ∞ÅÖ’ f~°ú™êfl#=ÚÅ∞,QÆÜ«∂ =O\˜ ˆH∆„`åÅÖ’
~åQÆO : K«„Hõ"åHõO ã¨∂~°º K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï} ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ Ñ¨q„`« `«~°Ê}Å<˘ãÖQÆ∞@ =O\˜ „â◊=∞`À
‰õÄ_ç# ^Œ∂~° „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞ KÕÜ«Ú@O ^ÕxH˜?
„uHõ~}° â◊√kúQÍ KÕã#≤ Ñ¨#∞Å‰õΩ ^Õ=Ù_∞» "≥∞K«∞Û#∞ Ö’Hõ=Ú "≥∞K«∞Û#∞ ''Ç¨Ïi—— Jx ~Ô O_»H~∆õ =° ÚÅ∞ ÉèHí `Î˜ À ÑëH˜`Õ KåÅ∞#∞ Hõ^•! ã¨HÅõ "Õ^=Œ ÚÅÖ’x
XHõ\ ˜ HÀ\˜ QÆ∞}˜`«O|QÆ∞ =∂~°æ=ÚÅ∞O_»QÆ „Ñ¨Ü«∂ã¨ Ñ¨_»<ÕÖÏ II„uHõ~°}II =∞O„`«=ÚÅ#∞, ^èŒ~°‡âß„ã¨Î=ÚÅ#∞, Ñ¨^Œ∞<≥xq∞k Ñ¨Ù~å}=ÚÅ#∞ =~°∞ã¨QÍ
`«# =∞#¿ã ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# QÀ^•=i QÆOQÍ HÍ"Õs K«kq#O`« Ñ¨Ù}º=Ú, J‰õΩOiî`« `«Ñ=¨ Ú, Ü«∞[˝Ü∂« QÆ=Ú KÕã#≤ ÑïÑ¨Ó~°‚ Ñ¶e¨ `«=Ú
Hõ#HõaO^Œ∞ Ü«∞=Ú<å QÆÜ¸ « k =ÚYº Hˆ „∆ `«O|∞Å ãÖ`«`=« Ú<£ ^ŒH˜¯ f~°∞`«∞O^Œx `Õ@`≥Å¡"≥∞ÿáÈ`Õ, WOHÍ "å@xflO\˜h "≥^ŒHÍÖÏ?
k#Hõ~° ™È=∞ „QÆÇÏ¨ }HÍÅ=ÚÅ f~åúK~« }° Å∞¿ãã≤# Ñ¶Å¨ =ÚÅ∞ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ ~°H=õ ÚÖˇ#· ëÈ_»= ^•#=ÚÅ∞, ÑÖK«=∞Ç¨ Ü«∞[˝=ÚÅ∞, âß„™ÈÎHOÎõ QÍ
`«#∞^•<Õ ã≤kúOK«∞#∞ =Ó~°ˆH ^Œ=ÙfiÅ∞ u~°∞QÆ =∞iÜÕ∞ÖÏ II„uHõ~°}II KÕã≤# ã¨`«Êùe`«O "≥Ú`«Î=¸ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ KÕÜ≥∞uÎ "≥ÚH˜¯#O`« =∂„`«=Ú#<Õ
^Œ‰õΩ¯`«∞#flk Hõ^•! ZxflÜ≥∂=∂~°∞¡ ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# â◊s~°„â◊=∞Å∞ HõeyOKÕ Ñ¨#∞Åhfl
`«#ÔHO^Œ∞‰õΩ? â◊~°}=Ú "ÕOHõ@Ñ¨f! â◊~°}∞ â◊~°}∞ J#~å^•?
61 62
1-30 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç ã¨=Ú„^Œ=ÚÖ’x JÅÅ L^è$Œ `«=Ú <åÑ≤ fiHõQÍ ™êfl#O KÕ^•Ì=ÚÖË J#∞H˘<Õ
''J~°"Ü
·≥ ∞Õ ºà◊√§ =KåÛHõ J,PÅ∞ <Õ~∞° ÛH˘O^•=ÚÖË—— J<åfl_@» "≥#Hõ\ ˜ H˘Hõ_∞» . "åiH©, `«∞kÖËx =∞#ã¨∞‰õÄ (WHõ KåÅ∞ J#∞H˘<Õ JÅ"å@∞ ÖËx =∞#ã¨∞û#‰õΩ)
JÖÏˆQ WÑ¨C_»∞ `˘O^Œˆ~ "≥ÚzÛOk HÍã¨Î D ã¨∞MÏÅhfl J#∞ÉèíqOz, Ñ¨à◊¥¡_®Hõ `«$Ñ≤Î Ü≥∞Hõ¯_» L#flk? JO^Œ∞‰õΩ fiHõ ZHõ¯_» ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok?
Ñ¨~°=∂`«‡ QÆ∞iOz PÖ’z^•ÌOÖË J#∞H˘O>Ë Ñ¨à◊¥§_»‰õΩO_®<Õ #∞=Ùfi T_çáÈÜÕ∞
„Ñ¨=∂^Œ=ÚOk. ^≥=· OÃÑ· „¿Ñ=∞ ÉèQí =Æ ^ÕKÛÕ ù S<å ™ê^è#Œ KÕÜ∞« O^Õ ^≥=· "≥∞<ÿ å ™êÜ«∞O WOHÍ ã¨∞MÏÅhfl J#∞Éèqí OK«Ö^Ë ∞Œ . WÑ¨C_Õ `˘O^Œ~ˆ "≥ÚzÛOk D ã¨∞M`«$+¨‚
KÕÜ«∞_»∞. WO`« z#flH©~°Î#Ö’ JO`« `«`«Î fi*Ï˝<åxfl Wq∞_çÛ =∞# g#∞Å qO^Œ∞`À fi `«$Ñ≤Î HõeQÍHõ <≥=∞‡kQÍ ^≥·=O QÆ∞iOz `«`«Î fiO zO`«# QÆ∞iOz PÖ’z^•ÌOÖË
áê@∞ ãï J~Ú# ^•i K«∂Ñ≤# `åà◊§áêHõ QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ=Ùx |∞∞}O ZÖÏ
f~°∞ÛHÀQÆÅO? âıëêK«ÖÏnèâ◊√x, =∞# z=i Hõ∆}O^•HÍ ^è•ºxOKåe. `«Ñ¨Ê^Œ∞. `˘O^ŒÔ~O^Œ∞‰õΩ J#∞HÀHõO_ç. D Pâ◊, ã¨∞Y"åOKèå ^•Ç¨ÏO Z\Ï¡ #tã¨∞ÎOk? Jk
#tOK«Hõ `«`«Î fi"≥∞\Ï¡ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? J™ê^èŒºO. D^ÕÇ¨Ï=Ú#flO`«HÍÅ=¸ =ã¨∞Î
LII h~°kè P@∞áÈ@∞_çy h~°=ÚÅO^Œ∞# `å#=∂_»QÍ ã¨=Ú^•Ü«∞=ÚÅÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO ZÖÏ áÈ`«∞Ok? JÖÏ P "åº"≥∂Ç¨ÏO áÈ#O`«HÍÅO
HÀi#, ‰õÄ_»∞<å? JÅÅ ‰õÄ@q∞ `«QÆ∞æ#? J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ãÖ`À+¨"≥∞ÖÏ ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok? ^Œ‰õ¯^Œ∞. JO^Œ∞Hõx ^•x HÀãÖ nx HÀãÖ
f~°=Ù Pâ◊Öˇ#fl\ ˜H˜, ^Õ=Ùx „"≥Ú‰õΩ¯@ gÅ∞HÍ^Œ∞~å
KÕ~°∞=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x, ¿ã=Å∞ KÕÜ«Ú@ <Õ~°∞fiq∞Ñ¨C_Õ. "≥OÑ¨~å¡_»HõO_ç.
~åQÆO : q∞„â◊"≥∂Ç¨Ï# JÜ≥∂º! <åˆHO [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥eÜ«∞^•Ü≥∞! =ÚO^Œ~ˆ O [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥e¿ã,Î
Hõ_»Å∞_çÑ≤ h~å_»QÍ `«ÅK«∞ "å~°Å‰õΩ Wk =~°‰õΩ [iy# ãÖQÆ`«∞Å∞ =∞éz áÈQÆÅ#∞. =ÚO^Œˆ~O [~°∞QÆ∞`«∞O^À Z\Ï¡
Hõ_»ÖËx =∞#ã¨∞‰õΩ Hõ_»=∞ Ü≥∞Hõ¯_çk IIHõ_»Å∞_çÑ≤II `≥Å∞ã¨∞OÎ k? `åxHõ [iy# ãÖQÆ`∞« Å <≥\Ï¡ =∞é∞=QÆÅ_»∞? K«H¯õ QÍ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x
^•Ç¨Ï=∞}y# "≥#Hõ `«`«Î fi"≥∞iÔQ^Œ##fl Jaè=∂#O "≥O@<Õ á⁄Ok`Õ "Õ∞Å∞ Hõ^•! HõÅÖ’<≥#· JO`« J^Œ$+Öì ^ŒH¯˜ `Õ KåÖÏ^•?
^•Ç¨Ï"Õ∞Å}QÆ∞`å `«`«Î fi"Õ∞ "≥∞~°∞QÆ∞
^ÕÇ¨ÏO|∞ QÆÅÜ«∞xfl k#=ÚÅ‰õΩ#∞ Ñ¨^•~°ú–
"≥∂Ç¨Ï"Õ∞Å}QÆ∞`å =Ú^Œ"Õ∞Å HõÅ∞QÆ∞ IIHõ_»Å∞_çÑ≤II
=ÚO^ŒÔ~iy# "≥#∞Hõ "≥Ú^ŒÅ∞ =∞~°K≥^Œ##fl
=ÚO^Œˆ~"≥∞~°∞QÆ∞ `å"≥Ú^ŒÖËÅ =∞~°K«∞
JO^Œ~°=ÚQÆ u~°∞"ÕOHõ\Ï„nâ◊√ =∞#fl#Å
HõO^Œ∞"≥iy# "Õ∞Å∞ HõÅ<≥·# ÖË^Œ∞ IIHõ_»Å∞_çÑ≤II
63 64
1-31 Hõ_»y N "ÕOHõ@Ñü <å=∞=Ú
=Ú#∞fl_ç |_ç |_ç<Õ ãÖÑ¨`«¯~°=Ú
Ç¨Ïi<å=∞~°™êÜ«∞#O `«xqn~å „QÀÅ∞_»x J<åkQÍ Ç¨Ïi^•ã¨∞Å∞ K≥|∞`«∂<Õ J_çÜ«∂ÅOaÅ #u ã¨∞Y=¸Å=Ú
`«_»="À `«_»="À `«_»="À =∞#™ê IIÇ¨Ïi <å=∞"Õ∞II
=Ù<åfl~°∞. =Ó~°fiHõ~å‡ =t+¨µªÅ"≥∞ÿ =∞#"Õ∞ J*Ï˝#O`À P =∂@ Ñ¨\ ˜ìOK«∞ HÀ=@O
ÖË^Œ∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J^Õ q+¨Ü«∂xfl `Õ<≥Å∂ˆ~ DH©~°Î#QÍ K≥áêÊ~°∞. Zxfl ÉèÏ"å=∞$`«O
™ê~°∞¡ qx<å `«xq f~°x Dáê@ z#fl áêáê~ÚÅ#∞ ‰õÄ_» `«#‡Ü«ÚÅx KÕã∞¨ OÎ ^Œx Ç¨Ïi<å=∞ã¨‡~°} "≥ÚHõ¯>Ë q∞H˜¯e P#O^Œ=Ú#∞ ‰õÄ~°∞Ê#k. Hõ#∞Hõ F =∞#™ê!
<Õ#∞ J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘#fl ã¨`«ºO. `«ÅK«"À, á⁄QÆ_»"À, =∞~°∞QÆ"À, h=Ù <å=∞=Ú HõeyOK«∞ P#O^Œ=Ú#∞ J^Õ Ü«∂=QÍ á⁄O^Œ∞=Ú. =∞~°Å =∞~°Å
`«_»="À_» =∞#™ê! JO@∞<åfl~°∞ `åà◊§áêHõ HõgO„^Œ∞Å∞. á⁄O^Œ∞=Ú.
HõOII Ç¨ÏiÜ«∞x Ü≥ÚHõÑï Ü«∞#∞q∞Hõ =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# PÑ¨^Œ‡^ŒàÏÜ«∞ `å‰õ∆Ωx <å=∞=Ú HõeÑ¨Ù~°∞+¨µx KÕ„áêÑ≤ÎOK«∞
`«~°∞QÆ∞#∞ áê`«Hõ=ÚÅxfl ^èŒ#º`« HõÅ∞QÆ∞<£ ^À+¨=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOz "ÕÜ«Ú#∞, "≥∂Hõ∆=Ú#OkOK«∞#∞. P <å=∞=Ú Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú
ã≤i=∞QÆ∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ Ü≥ÚHõ¯ ™ê~°"≥∞ÿÜ«Ú#flk. J<ÕHõ=ÚÖˇ·# |O^èŒ=ÚÅ#∞ ã¨_»eOK«∞#k ‰õÄ_» Ç¨Ïi
Ñ¨~°∞y_ç =K«Ûxi `åà◊§áêHõ HõgO„^Œ∞Öò. <å=∞"Õ∞. F=∞#™ê P<å=∞=Ú#∞ ã¨‡iOK«∞=Ú. =∞~°Å =∞~°Å ã¨‡iOK«∞=Ú.
~åQÆO *’<£Ñ¨Ùi
QÀ=~°ú# yi <≥uÎ# P NÇ¨Ïi<å=∞=Ú #~°Hõ=Ú#∞ x"åiOK«∞#^≥·Ü«Ú#flk.
Ç¨Ïi<å=∞=Ú Hõ_»∞ P#O^ŒHõ~°=Ú
qâ◊fi=Ú# HõO`«\ H˜ ˜ D<å=∞=Ú "Õ∞Å∞ HõeyOK«∞#k. ã¨~∞° fiÅ‰õΩ ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ kÜ«Ú
=∞~°∞QÆ"À =∞~°∞QÆ"À =∞~°∞QÆ"À =∞#™ê IIÇ¨Ïi <å=∞"Õ∞II
D<å=∞"Õ∞. ã¨∞QÆ∞} x~°∞æ} ~°∂Ñ¨Ù_≥·# Ñ¨~°=∂`«∞‡x ™êH∆Í`«¯iOÑ¨ KÕÜ«Ú#kÜ«Ú
#o<å‰õ∆Ωx N<å=∞=Ú D <å=∞"Õ∞. F=∞#™ê! J\˜ì <å=∞=Ú#∞ ã¨∞uÎ OK«∞=Ú. =∞~°Å=∞~°Å ã¨∞uÎ OK«∞=Ú.
Hõe^À+¨Ç¨Ï~°=Ú ÔH·=Åº=Ú
Ñ¶¨Å™ê~°=Ú |Ç¨ï|O^èŒ"≥∂K«#=Ú Ü«∞uflOz "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞=Ú <å„â◊~Ú¿ãÎ Ju j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ ãÖÑ¨^ŒÅ#∞
`«ÅK«"À `«ÅK«"À `«ÅK«"À =∞#™ê IIÇ¨Ïi <å=∞"Õ∞II "≥ÅÜ«∞ *Ëã¨∞ÎOk. QÆ∞~°∞`«∞QÍ ã¨∞MÏÅ"åÅ "≥∞ÿ# <å=∞=Ú#∞ F=∞#™ê "≥^ŒHõ~å^•
#QÆ^èŒ~°∞<å=∞=Ú #~°HõÇ¨Ï~°}=Ú =∞~°Å =∞~°Å Ü«∞uflOz "≥^ŒHõ~å^•!
[QÆ^ÕHõ Ç≤Ï`«=Ú ã¨=∞‡`«=Ú
ã¨QÆ∞} x~°∞æ}=Ú ™êH∆Í`å¯~°=Ú
á⁄QÆ_»"À áêQÆ_»"À á⁄QÆ_»"À =∞#™ê IIÇ¨Ïi <å=∞"Õ∞II
65 66
1-32 |Å∞=Ù_»∞ ã‘`åÑü ~Ú`«_»∞
=Ú#∞fl_ç `«ÅH˘#fl "åe =∞~°Ì#∞_ç`«_»∞
q[Ü«∞#QÆ~ånèâ◊√_≥·# HÀ^ŒO_»~å=ÚxÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ™êH∆Í`«¯iOÑ¨ qÅã≤Öˇ¡ <ÕHÍOQÆ g~°∞_ç`«_»∞
KÕã¨∞H˘x Ñ¨ÙÅHÕz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# Wk. ~å=∞<å=∞ ãÖH©~°Î# K«Å=∞i HÀ^ŒO_» nH∆Í QÆ∞~°∞_ç`«_»∞ IIJ^≥ ÅOHõII
=∞^èŒ~°OQÍ `åºQÆ~åA =O\˜ =∞Ç¨=∞Ç¨Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜, ã¨∂ÊùiÎ `åà◊§áêHõ "åˆ~. â◊~°}ÏQÆ`« =„[ ÑÖ[~°∞_ç`«_»∞
<åOk "åˆ~ ÑëHÍ~°x <åHõxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok... ãïÖËx Ü«∞ã¨∞~° ÉèíO[‰õΩ_ç`«_»∞
ã‘II ã¨∞QÆ∞}Ïaè~å=Úx ™⁄|ÔQ·# ã¨∞QÆ∞}ÏÅ∞ =~°^Œ∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ç`«_»∞
"≥Ú^ŒÖˇOz áê_ç# "≥∂^ŒHõ~°=Ú J~°Ü«∞ q[Ü«∞#QÆ~ånèâ◊√_ç`«_»∞ IIJ^≥ ÅOHõII
P~°Î~°Hõ∆‰õΩ<≥Oz H©iÎOz „"≥ÚH˜¯i ÉèÏ"å=∞$`«O
"å=∞^Õ"å^Œ∞Å∞ =~°∞ã¨ni D N~å=∞K« O „^Œ ∞ _» ∞ JkQÀ P ã¨ fi ~° ‚ ÅOHõ # ∞ [~ÚOz
ã¨~°fiO|∞ ^≥eã≤Ü«Ú xifiHÍ~°∞x"ÀÖˇ Éè∂í ÉèÏ~°=Ú#∞Ñ¨âq◊ ∞OÑ¨ *Ëã<≤ å_»∞. `«# J"≥∂Ñ¶∞¨ "≥∞#ÿ „Ñ¨`åÑ¨=Ú#∞ D ~åÑ¶∞¨ =Ù_»∞
Hõ_»^•Hõ ^èŒ~°‡O|∞ QÆ~°ÃÑ #`«_»∞ "≥Å∞=iOz<å_»∞.
ZO`« Aé˜]#QÍx ã¨∞O`« =^ŒÌ# ÖËx
~å=∞<å=∂=∞$`« ÅaúHõÅ∞QÆ∞ ~å=Ú_»x Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞#fl W`«QÍ_»∞ ã¨∂~°º=Oâ◊=Ú#ˆH JÅOHÍ~°=Ú =O\˜
"å_»∞. ^Œâ~◊ ^° =Œè ∞Ç¨~åA#‰õΩ Éè∂í q∞ÃÑ· Ñ¨Ù„`«∞xQÍ L^Œ~ÚOz#"å_ô ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞.
P."≥II ~å=∞<å=∞ [Ñ¨=Ú D =∞Ç≤Ï##fl=∂ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ ã¨∞ÎuOz# "≥∂Hõ∆^•`≥·# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_ç`«_Õ. D N~å=Ú_»∞
Kå~°∞º"ÀÖˇ <≥=_»∞ Kå\˜K≥ÃÑÊ? Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ ÑÖK«=ÚY „|Ç¨Ï‡Ñ¨^Œq xzÛ =∞xflOÑ¨Ù xKåÛ_»∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çx q[Ü«∞~å=ÚxÖ’#
Z=_»∞ K«∂K≥ `˘e? Z=_»∞ áê_≥? HÍe ÉÁ@#„"Õe`À ^Œ∞O^èŒ∞aè =∞Ç¨Hõàı|~åxfl P=Å `«xfl# |ÖÏ_è»∞º_≥·#
~åQÆO : H©~°"å}˜ ã‘`å=∞<ÀÇ¨Ï~°∞_ô ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞. Ñ¨Óx =∞Ç¨|ÖÏ_è»∞º_≥·# "åex xi˚Oz#"å_ô
J^≥ ÅOHõ ™êkèOK≥ #=x ÉèÏ~°=Ú kOK≥ ~å=Ú_»∞. Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’ Jã¨Ç¨Ü«∞â◊¥~°∞_≥· q~åle¡# g~°∞_ô H“ã¨ÖÏ¡ ã¨∞`«∞_»∞.
qk`«"≥∞ÿ „Ñ¨`åÑ¨=Ú "≥Å~ÚOK≥ x`«_»∞ IIJ^≥ÅOHõII U =∂„`«O =∂`«û~°ºO ÖËx "å_≥· ã¨^• HÀ^ŒO_» áê}˜Ü≥ÿ∞# nH∆Í^Œ‰õ∆Ω_ç`«QÍ_»∞.
~°q =Oâ◊ uÅ‰õΩ_»∞ ~å=Ú_ç`«_»∞ â◊~°}=Ú "Õ_»∞"å~°Å‰õΩ =„[ÑÖ[~°=Ú =Öˇ JÉèË^Œº"≥∞ÿ# ~°Hõ∆ D
Éèí∞q Ñ¨Ù>ˇì ^Œâ◊~°^èŒ Ñ¨Ù„`«∞_ç`«_»∞ HÀ^ŒO_»~å=Ú_»∞. ~åHõ∆ã¨ ãÖÇ¨~°=Ú# D`«xH˜ ™ê\˜ =∞~˘Hõ_»∞ D =ã¨∞O^èŒ~°Ö’
Éèí=Ù_≥OK≥ `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡g∞`«_»∞ ÖË_»∞. Wxfl ÅHõ∆}=ÚÅ∞#fl D N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ =∞Ô~=~À HÍ^Œ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
Ñ¨=#A H˜zÛ<å_»∞ „|Ç¨Ï‡Ñ¨@∞ì q∞`«_»∞ IIJ^≥ ÅOHõII u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. PÜ«∞<Õ =∞#O^Œi Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆQÍ D
q[Ü«∞#QÆ~°=Ú# D #QÆ~ånèâ◊fi~°∞_≥· "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞.
67 68
1-33 ãÖ™ê~° ^Œ∞i`«–*Ï_»º Ñ¨~å}ÏO
=Ú#∞fl_ç Ç≤ÏO™ê q~°Ç≤Ï`«–q∞^Œ"Õ∞=
WÇ¨Ï Ñ¨~° ™ê^èŒ#"≥∞ÿ#k, J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#k, ã¨∞YHõ~°"≥∞ÿ#k, =Úx HõO™êO`«Hõ "ÕO–Hõ@yi Ñ¨`Õó
[<å^Œ~°}©Ü«∞"≥∞ÿ#k,ÉÏ^èŒ‰õΩ Ç≤ÏOã¨‰õΩ `å=Ù ÖËxk J~Ú# Q˘Ñ¨Ê LáêÜ«∞=Ú#∞ â◊OÃã·"åÑ¨–âßÛkÇ¨Ï <åã≤Î IIU= „â◊√uII
ÉèHí Îõ [<À^Œ~ú }
° HÔ · ÉèHí ÍÎ„QÆ QÆ}∞ºÖˇ#· `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÃãÅqã¨∞<Î å~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’ K≥Ñ≤Ê# D H©~°Î#Ö’ Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ∞ =∞~°}O „Ñ¨[ÖÏ~å! WkQÀ <Õ#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù#^ŒO`«ÜÚ« "Õ^=Œ ∞`«"∞Õ . ÉÏQÆ∞QÍ ÑïjeOz#
`«ÑÊ¨ xãï J~Ú# =∂#=ÙÅ‰õΩ ã¨∞ÅÉèOí QÍ `«iOK«\ÏxH˜ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x <å=∞O WO`«HõO>Ë L`«Î=∞"≥∞ÿ# =∞`«O =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
HõO>Ë =∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ#k ÖË^Œ∞ Jx JO@∞<åfl~°∞.
P."≥II '"≥`«—‰õΩ KÀ@∞ÖËx 'ÉèËÃ+·—# Ü≥∂K«# „Ñü™ês "Õ∞Öˇ·# Ñ¨Ù@∞ìHõÅÖ’#∂ "å\˜=Å¡ HõeˆQ ã¨∞Y=ÚÅÜ«∞O^Œ∞#∞ Pã¨H˜Î
„âß=ºQÆux áê_≥ ãÖã¨$¯`«=Ú# HõÅ"åiH˜ "Õ∞Å∞*Ë¿ã Sâ◊fi~°º ã¨∞Y=Ú W^˘Hõ¯\˜ÜÕ∞. x`«º=¸ NÇ¨Ïi QÆ∞}QÍ#=Ú
J=^èŒiOÑ¨Ù_»Ü«∞º J#fl=∂Kå~°∞ºx =Å# HõeˆQ ã¨∞Y"Õ∞ ã¨∞Y=Ú.nxHõO>Ë"Õ∞Öˇ·# ã¨∞Y=Ú =∞ˆ~kÜ≥ÿ∞<åÖË^Œ∞.
Éèí=[Åkèx ^•@∞ =∞Oz =∂@.
~åQÆO : ™ê=∞O`«O „Ñü ™ês =∞~°}O `«Ñ¨Êx ãïQÍ á⁄Ok J==∂#Ñ‘_ç`« Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ‰õΩ
SÇ≤ÏHÍ=Ú+≤‡Hõ=ÚÅ ~Ô O_ç\ Ö˜ ’#∞ L`«=Î ∞ QÆux WKÕÛ ™ê^è#Œ q∞^˘Hõ¯>Ë. Pkâı+µ¨ _Õ
U=O „â◊√u=∞`« q∞^Œ"Õ∞= `«–
^•ƒù=~Ú`«∞ =∞`«ó Ñ¨~°O <åã≤Î IIU= „â◊√uII áê#∞Ñ¨ÙQÍ Ñ¨=fioOK«∞ N Ç¨ÏiÜ≥ÚHõ¯ ~°=∞º"≥∞#ÿ ¿ã=ÜÕ∞ "Õ^qŒ k`«"∞≥ #ÿ q^è•#=Ú.
=∞iWOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
J`«∞Å [#‡Éè’–QÍã¨HÍÎ<åO
Ç≤Ï`«"≥·Éèí= ã¨∞Y– q∞^Œ"Õ∞=, ãÖ™ê~°=∞<≥_ç ^Œ∞ã¨Î~°"≥∞ÿ# ~ÀQÆ=Ú Ü≥ÚHõ¯ "å`«|_ç #eyáÈ=Ù "åiH˜
ã¨`«`«O NÇ¨Ïi–ãÖH©~°Î#O`«–
Ç≤ÏOã¨ ÖËx =∂~°æq∞k Ü≥ÚHõ¯>Ë. HõOã¨Ñ¶¨∂`«‰õΩ_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
^Œfi ºuiHõÎ ã¨∞YO–=‰õΩÎO <åã≤Î. IIU= „â◊√uII
ÉÏQÆ∞QÍ H©iÎOK«∞@HõO>Ë W`«~°"≥∞ÿ# =∂~°æ=Ú =∞ˆ~kÜ«Ú#∞ ÖË^Œ∞.
|Ç¨ïà◊ =∞~°} Ñï–Éèí=z`åÎ<å
q∞Ç¨ÏÑ¨~° ™ê^èŒ#– q∞^Œ"Õ∞=,
JÇ≤Ïâ◊Ü«∞# =∞<À–Ç¨Ï~°¿ã"å `«–
kfiÇ¨Ï~°}O q<å–qkè~°Ñ≤ <åã≤Î. IIU= „â◊√uII
69 70
1-34 áê`åà◊=Ú Ö’Ñë "≥∞ÿ~å=}∞
=Ú#∞fl_ç P`«Å K«OÑ≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«
PO[<Õ Ü « Ú _» ∞ , #$ã≤ O Ç¨ ï _» ∞ `≥ Å ∞QÆ ∞ <å@ WÅ"Õ Å ∞ÊÅ∞. PÜ« ∂ KÕ`«∞Å∞ "≥∂_»∞ÛHõ N"ÕOHõ@Ñü
h`«Å H˘eKÕ Ç≤Ï`« Ç¨Ï#∞=∞O`« II=∞OQÆO|∞kèII
ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∂ P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ PÅÜ«∂Å#∞ Z<Àfl Tà◊§Ö’¡
ãÖ^Œi≈Oz Pâ◊√=ÙQÍ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. U ^≥·"åxfl H˘ez<å PÜ«∞# ÉèÏ"å=∞$`«O
ÉèÏ=<å~°‚=OÖ’ PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ‰õÄ_® u~°∞=∞ÖËâ◊√x |O>Ë. KÕ`«∞Å∞ =Ú_»∞K«∞H˘x F=∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`å! "Õ∞=Ú h‰õΩ â◊~}
° ∞ Jx "Õ_∞» H˘O@∞<åfl=Ú
ÉèíH˜Î`À H˘O_»ÅÜ«∞º =ÚO^Œ∞ q#=∞$_≥· xÅ∞K«∞#fl JO[hã¨∞`«∞x WO`«HõO>Ë „Ñ¨Éèí∂! Ñ¨ã≤ ÉÏÅ∞xQÍ #∞#flÑ¨C_Õ h=Ù ÉÏÅ ÉèÏ#∞x aO|=Ú#∞ U^ÀÑÖ_»∞
=∞^èŒ∞~°OQÍ Z=~°<åfl H©iÎOK«QÆÅ~å? J[~å=∞~°}"≥∞ÿ# ãÖH©~°Î# Wk. J#∞H˘x Ñ¨\ ˜ì u# É’Ü«∂=Ù.h=hfl JÅ¡i KÕ+¨ìÖË<åÜ≥∞! JÑ¨C_»∞ [iy#
K«OII "≥#Hõ_»∞ˆQÜ«∞‰õΩO_» q#∞gkèH˜ ^Œ∂ÔH#∞ ÅOHõ*Ë~°QÍ Ñ¨~°º=™ê#OQÍ „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å KÕ`« ™ê\˜ÖËx =~°=ÚÅ#∞ HÍ#∞HõQÍ á⁄O^•=Ù.
Ç¨Ï#∞=∞, =∞Ç¨^Œ∞ƒù`«O|~Ú# PHõ$u Ez# "å#~À`«Î=ÚÖò â◊`«Ü≥∂[# qã‘Î~°‚"≥∞ÿ# ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ^•\˜ ã‘`å<Õfi+¨} [Ü«∞„Ñ¨^ŒOQÍ
=∞#∞=ÚÅ âßOu<˘Ok~°@, =∂~°∞u Q˘ÖˇÛ#∞ J#fl=∞Ü«∞º `å =ÚyOz, ~å=∞HÍ~°ºO <≥~°"ÕiÛ , h'ã¨`åÎ— Uq∞\’ H˜+≤¯O^èŒÖ’x "å#~°∞ÅO^ŒiH©
##Ñ¶¨∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO[x ã¨∂#∞x ^≥·==∞OK«<≥<£. `≥Å∞Ñ¨Hõ<Õ `≥eáê=Ù. Éèí∂#Éè’O`«~åà◊=Ú qã¨ÎiOz# h=∞Ç¨HÍÜ«∞=Ú#∞ K«∂Ñ≤
~åQÆO : ^èŒ~å‡=u |Å=O`«∞_»"≥· ÃÑiy# hQ˘Ñ¨Ê`«#O Éèío~å! J™ê=∂#ºO Hõ^•!
=∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`« hâ◊~°} áê`«à◊Ö’Hõ "åã≤Ü≥ÿ∞# "≥∞ÿ~å=}∞_»<Õ ~åHõ∆ã¨∞_˘Hõ_»∞ ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å
=∞OQÆqOzuq∞ Ç¨Ï#∞=∞O`å II=∞OQÍO |∞kèII =∂Ü≥∂áêÜ«∞O`À Z`«∞Î‰õΩáÈ~Ú |e W^•Ì=∞#∞H˘<åfl_»∞.
ÉÏÖÏ~°¯ aO|=Ú Ñ¶¨Å=∞x Ñ¨\ ˜ì# '|∞kú=∞`åO =i+ì̈O— Jx ¿Ñ~˘Ok# Ç¨Ï#∞=∞ `«# `≥eq`Õ@Å`À "åxx
PÅi ¿ã`«Å Ç¨Ï#∞=∞O`å `«∞^Œ=Ú\˜ìOz ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å#∞ ~°H˜∆OKå_»∞. JO`«\ ˜ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_≥·# D
`«∂Å<≥ „|Ç¨‡^Œ∞ÅKÕ =~°=ÚÅ∞ =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞ `«# KÕ`∞« Å# ã¨q#Ü«∞OQÍ =Ú_»∞K«∞H˘x, N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
Fe KÕH˘x# F Ç¨Ï#∞=∞O`å II=∞OQÍO|∞kèII
(`«# N~å=∞K«O„^Œ∞x =∂~°∞ ~°∂Ñ¨ =∞#fl@∞¡QÍ) ã¨q#Ü«∞OQÍ WHõ¯_» H˘Å∞ã¨∞<Î åfl_∞»
[Åkè ^•@ h ã¨`«fi=Ú HõÑ¨ÙÅ‰õΩ Ç≤Ï`«=ÚÅ#∞ QÆ∂~°∞Ê D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x JO[e Ñ¶¨∞\Õz P~åkèOK«O_ç.
JÅi `≥eÑ≤uq Ç¨Ï#∞=∞O`«
WÅÜ«Ú <åHõã¨=Ú <ÕHõ=ÚQÍ #@∞
|eq∞ ÃÑiyuq Éèío Ç¨Ï#∞=∞O`« II=∞OQÍO|∞kèII
71 72
1-35 ^•~°∞}À[˚fiÅ ^èŒQÆ^Œúy`« ^ŒO„ëêì#Å q–
=Ú#∞fl_ç HÍ~°ã¨∞ÊùeOQÆ ãÖQÆ„H©_»Ü«∂
cèÉ`íè û« ~°ã¨ „Ñ¨^•è #OQÍ ™êy# J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ãÖã¨$¯`« H©~#Î° Wk. JÇ¨ÏŸ|Å "≥·i^•#= Ñ¶¨∞’~° =Oâ◊ Éèíã‘‡Hõ~°}
<å~°ãO≤ Ç¨ïx cèÉ`íè û« ~°∂Ñ¨Ùx =i‚Oã¨∂<Î Õ PÜ«∞##∞ qâ◊fi~°K<« å xÑ¨Ù}∞_»h, #=#= HÍ~°} „Ñ¨Hõ@ "ÕOHõ@ <å~°ã≤OÇ¨ IIá¶êÅ<Õ„`åII
„Ñ≤Ü∞« QÆ∞}Ï ã¨=Ú„^Œ∞_»h, Ö’Hõ~H° ‰∆õ Ωõ _»∞ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x „Ñ¨`º« =`å~°=∞h =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° ÉèÏ"å=∞$`«O
`åà◊§áêHõ PKå~°∞ºÅ∞. cèÉèí`«ûO [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë xÅHõ_» LO_»^Œ#fl@∞¡QÍ ÉèÏ"å=∞$`«
D JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ #∞^Œ∞@ =Ç≤Ïfl<Õ„`«∞_≥·# ÅH©∆ ‡#~°ã≤OÇ¨ï_»∞,
q=~°} ‰õÄ_® <Õ#∞ ÉèíÜ«∞O`À K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ L#flk. x^•#OQÍ ÖË^Œ∞. Ñ¨^ŒºO ‰õÄ_®
|bÜ«∞"≥∞#ÿ "≥∞~°∞Ñ¨ÙfÔQÅ =O\˜ HÍO`«∞Å∞ „Ñ¨ã∞¨ Êù@ =∞=ÙK«∞O_»QÍ Hˆ o qÇ¨~°=Ú#∞
J#∞HÀ‰õΩO_® ''âß~°∂ÌÅ"Õ∞—— Pq~°ƒùqOzOk. J#fl=∞Ü«∞º J=∞~°Hõ$u Wk.
ã¨Å∞Ñ¨ÙK«∞#fl"å_»∞.
âßII á¶êÖÏ‰õ∆Ω<£ `«ÅÑ≤OK«∞ cèHõ~°∞_»∞ `å<£ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞ ~°H˜∆OÑ¨QÍ „Ñ¨ à ◊ Ü « ∞ HÍÅ=Ú <å\˜ ~° ≠ O~° ≠ Ï=∂~° ∞ `« = ÚÅ∞ gK« ∞ K« ∞ O_» Q Í
bÖÏ=∂#∞+¨ ã≤OQÆ=∂Ü≥∞ Éèío~å! ÖËs =∞Ç≤Ï<£ ™ê\˜, <å Éèãí ‡‘ Ñ¨@Å"≥Ú#~°∞Û Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ Ñ¶Ó¨ `å¯~°=Ú ã¨Å∞Ñ¨ÙK«∂ JO`«Ö’<Õ Åe`«"∞≥ #ÿ LKåÛùfiã¨
gÖÏ? P Ç¨Ïi k=º ~°∂Ñ¨Ù á⁄QÆ_»<£ "Õ^•Å‰õΩ<£ HÍxKÀ xâßfiã¨ = ÚÅ _ÀÅÅ∂Ñ¨ Ù K« ∞ O_» Q Í P=$`« O Éˇ · # ‰õ Ω ÅÑ¨ ~ ° fi `« = ÚÅ#∞,
jeOp qkè J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ<£ ¿ãqOK≥ "ÕOHõ#flQÍ. Éèí∂=∂ºHÍâ◊=ÚÅ#∞, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å#∞ LÜ«∂ºÅÅ∂Ñ¨Ù K«∞#flÑ¨Ê\˜H©, `«#∞
~åQÆO : N~åQÆO xâ◊ÛÅOQÍ =ÙO_Õ <≥·Ñ¨Ù}ºO HõÅ"å_ô ÅH©∆ ‡#~°ã≤OÇ¨_»∞.
á¶êÅ<Õ„`å#Å „Ñ¨|Å q^Œ∞ºÅ¡`å– qãïÎ Oz# ÃÑ^ŒÌ =ÚY=Ú# cèH~õ å@ìÇ¨ #=Ú „Ñ¨H\õ O˜ K«∞K«∞O_»QÍ ^è•~°QÍ
ˆHb qÇ¨~° ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨Ï IIá¶êÅ<Õ„`åII ÖÏÖÏ[Å=Ú ~åtQÍ HÍ~°∞K«∞O_»QÍ J<ÕHõ=ÚÖˇ·# r=ÙÅ#∞ Hõey# „Ñ¨ÑÖK«=Ú#∞
JyflH©ÅÅÖ’ Éèíã‘‡Ñ¨@Å "≥Ú#~°∞ÛK«∞ J~°∞^≥·# H˘O„Q˘`«Î QÆ∞} ã¨=Ú„^Œ∞_≥· D
„Ñ¨à◊Ü«∞ =∂~°∞`« Ñ¶¨∞’~° Éèíã≤‡HÍ Ñ¶¨Ó`å¯~°–
ÅH©∆ ‡#~°ã≤OÇ¨_»∞ „Ñ¨Hõ\ ˜`«"≥∞ÿ<å_»∞.
Åe`« xâßfiã¨ _ÀÖÏ ~°K«#Ü«∂
‰õΩÅâ‹·Å ‰õΩOcèh ‰õΩ=Ú^ŒÇ≤Ï`« ~°q QÆQÆ#– ^èŒQÆ^èŒQÆ=∞x "≥∞~°Ü«ÚK«∞#fl cèHõ~°"≥∞ÿ# HÀ~°Å#∞O_ç ^•~°∞}"≥∞ÿ#
K«Å# qkè xÑ¨Ù} xâ◊ÛÅ <å~°ã≤OÇ¨ IIá¶êÅ<Õ„`åII ã¨∞ÊùeOQÆ=ÚÅ∞ (xÑ¨C~°=fiÅ∞) "≥Å∞=_ç „‰õÄ~°∞Öˇ#· ^•#=ÙÅ#∞, "åi =Oâ◊=ÚÅ#∞
|∂_ç^ŒáêÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞O_»QÍ P q<åâ◊#=Ú#‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_ç# D
q=~°Ñ¶¨∞# =^Œ# ^Œ∞ifikèÇ¨Ïã¨# xÑ¶¨¸fl`«– #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ "ÕÔ~=fi~À HÍ^Œ∞, P "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x `˘e~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# "ÕOHõ@
Å=k=º =~°∞+¨ ÖÏÖÏ Ñ¶¨∞@#Ü«∂ <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞.
qq^èŒ [O`«∞„"å`« Éèí∞=# =∞wflHõ~°}
(JO^Œ∞Hõ<Õ PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ "ÕOHõ@ <å~°ã≤OÇ¨ïx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ìH˘#fl "≥OHõ@
#=#= „Ñ≤Ü«∞ QÆ∞}Ï~°‚= <å~°ã≤OÇ¨ IIá¶êÅ<Õ„`åII
#~°ã¨Ü«∞ºÅ∞ ÖˇHõ¯‰õΩ q∞‰õΩ¯@OQÍ =Ù<åfl~°∞.)
73 74
1-36 Ñ¨kÜ«∂~°∞ =<≥flÅ |OQÍ~°∞ Ñü=∞
=Ú#∞fl_ç K≥^Œ~°x "Õ^Œ=ÚÅ zQÆ∞~°∞É’_ç
Åe`«OQÍ "ÕOHõ@~°=∞}∞x ÅÅ##∞ H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º. Zxfl™ê~°∞¡ Z^Œ∞@ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ xÖÏ¡Å"≥· h=Ù
q<åfl Zxfl™ê~°∞á¡ ê_ç<å `«xqf~°x ã¨∞^è•"åÇ≤Ïx D J=∞‡"åi ãÖH©~#Î° . ãÖ„QÍ=∞ x^èŒ∞Å xeKÕ `«e¡ h "å~°=∞=∞‡ II[Ü«∞ÅH©∆ ‡II
ÅH©∆ ‡ Jx #∞uã¨∂Î ã¨`º« ÉèÏ=∞ hÅ=~°∞x‚ ~°ÔŒè ÃÑ· g~°qÇ¨~°O KÕã≤ #~°‰Ωõ x #~°H\õ Ïxfl ÉèÏ"å=∞$`«O
QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ <Î åfl~∞° . K«O„^ŒãÇ¨ Ï¨ Ÿ^Œ~x° , „|Ç¨‡^Œ∞Å‰õΩ HõÅÊ=e¡ Jh, QÀqO^Œ∞x `À_»∞h_»
J=∂‡! [Ü«∞ÅH©∆ ‡! =~°ÅH©∆ ‡ ^Õg! Ü«Ú^Œú~°OQÆOÖ’ g~° qÇ¨~°O KÕ¿ã
Jh, "Õ^Œã¨#∞fl`« Jh, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "≥Åk Jh x^èŒ∞Å x^è•#=∞h, ^Õqx ™êfiq∞
ãÖ„QÍ=∞ ÅH©∆ ‡! h=Ù N=∞<åfl~åÜ«∞}∞#‰õΩ „Ñ≤Ü«Ú~åÅ"≥· J=`«iOz<å=Ù
L~°=Ú#∞ P„Hõq∞Oz# `«e¡QÍ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. WOHÍ UO K≥Ñ¨Ê#∞?
(ã¨`«ºÉèÏ=∞QÍ ÉèÏ=#)
HõOII [Ü«∞=ÚÅ <˘ã¨ˆQ `«e¡x
#Ü«∞=ÚQÆ `å##fl=∞Ü«∞º #oxx Q˘eK≥<£ h=Ù áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç "≥Å∞=_ç# Ñ¨ãÖ^≥·# g∞QÆ_»=Ù `«b¡! „âı+ª̈"≥∞ÿ#
„Ñ≤Ü«∞Ü«∞x "ÕOHõ@qÉèí∞xH˜ Ñ¨^Œ‡=Ú Ü≥ÚHõ¯ Ñï=∞à◊=Ú ‰õÄ_» h"Õ. hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞KåÛùÜ«∞`À "≥∞iã≤áÈÜÕ∞ NÇ¨Ïi
[Ü«∞ÅH˜∆ ‡x ~Ú@∞#∞uOK≥ ãÖ„QÍ=∞ ã≤i<£ =Hõ∆ã¨úÅ=Ú#∞ P„Hõq∞Oz# ™œÉèÏQÆºÅH˜∆ ‡q. Ö’Hõ=ÚÅ#xflO\˜x ÑïáêeOK«∞
^•xq. JO^Œ∞KÕ`« =∞=Ú‡‰õÄ_® ÑïáêeOK«∞=Ú `«b¡!
~åQÆO : Åe`«
^Õ=^•#=ÙÅ∞ H©∆~°™êQÆ~°=Ú#∞ =∞kèOz#Ñ¨C_»∞ K«O„^Œ∞x`À áê@∞ Ñ¨Ù\˜ì
[Ü«∞ÅH˜∆ ‡ =~°ÅH˜∆ ‡ ãÖ„QÍ=∞ g~°ÅH˜∆ ‡
ãÖÑ¨^ÅŒ xflO\˜H© h"Õ ™ê„=∂l˝"<·≥ å=Ù. „|Ç¨‡^Œ∞Å#∞ ~°HO∆˜ KÕ HõÅÊ=e¡"·≥ QÀqO^Œ∞#‰õΩ
„Ñ≤Ü«Ú~åÅ"≥· Ç¨ÏiH˜ Éˇ~°ã≤u==∞‡ II[Ü«∞ÅH©∆ ‡II
`À_»∞ h_»=Ù JO_»^ŒO_»=Ó J~Ú L#fl^•#=Ù. =∂QÆ$Ç¨Ï=Ú# ã≤ú~°Ñ¨_»∞ `«b¡!
áêÅ[ÅxkèÖ’x Ñ¨ã¨<≥·# g∞QÆ_»
Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ =<≥flÅ∞ QÆÅ (<Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ 24 HÍÔ~@∞¡) |OQÍ~°∞ ÉÁ=∞‡=Ù
"Õ∞eq∞ `å=∞~°Ö’x q∞OK«∞ "åã¨#
`«b¡! h=Ù ã≤ú~°=ÚQÍ "Õ^Œ=ÚÅxflO\˜Ö’#∞ H©iÎOÑ¨|_ç# ‰õΩã¨∞=∞¿Ñâ◊Å=Ù. =∂
hÅ=~°∞‚#∞~°=ÚÃÑ· xO_ç# x^è•#=∞"≥·
Z^Œ∞@ WÅ"ÕÅ∞ÊQÍ "≥Åã≤# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x J~åúOy"≥· h=Ù #=x^è∞Œ Åx H©iOÎ Ñ¨|_Õ
UÖË=Ù Ö’Hõ=ÚÅ∞ =∞"Õ∞‡Å==∞‡ II[Ü«∞ÅH©∆ ‡II
P ãÖÑ¨^ŒÅ‰õΩ P™êú#"≥∞ÿ =Ù#fl^•#=Ù. F [QÆ[˚#h! =∞=Ú‡ =∞~°∞=‰õΩ `«b¡!
K«O^Œ∞~°∞`À_» |∞\˜ì# ãÖÑ¨^ŒÅ "≥∞é∞QÆ"À "Õ∞=Ú Ñ¨~å~Ú"å~°=ÚHÍ=Ú. h "å~°"Õ∞ #=∂‡!
HõO^Œ∞= „|Ç¨Ï‡ÅQÍKÕ HõÅÊ=e¡"À
JOk# QÀqO^Œ∞xH˜ JO_»<Õ `À_»∞h_≥·
=ÙO^•#=Ù =∂~ÚO@<Õ =ÙO_»==∞‡ II[Ü«∞ÅH©∆ ‡II
75 76
1-37 Ü≥∞"≥∞‡Å |∞}ÏºÅ ¿ãã≤ ~ÚÅ ÜÕ∞Å=K«∞ÛQÍHõ
=Ú#∞fl_ç Hõq∞‡ Ç¨Ïi^•ã¨∞_»∞ QÍ=K«∞Û<å
áÈ`« # QÍi Éè Ï "åÅ∞ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ H© ~ ° Î # ~° ∂ Ñ¨ O Ö’ <≥=∞‡k N"ÕOHõ>Ëâ◊ hz`«Î"Õ∞ HÍHõ
"≥Å∞=iã¨∞Î<åfl~°∞. #~°∞År=# q^è•<åxfl x~°ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍã¨∞ÅHÀãÖ ~åAÅ ^˘=Ú‡Å Hõ~°‡=Úeq `ÀÜ«∞=K«∞Û<å IIpè pèII
(^èŒx‰õΩÅ) HÍà◊§‰õΩ ^•™ÈÇ¨ÏO J<Õ „|`«∞‰õΩefl pèH˘_»∞`«∞<åfl~°∞. J_»qÖ’ Ñ¨â◊√ ÉèÏ"å=∞$`«O
Ñ¨H∆ÍkQÍ =ÙO>Ë #Ü«∞=Ú Hõ^•! JO@∞<åfl~°∞. K≥>ˇ¡Â rqOz<å #+¨ì"Õ∞q∞ XHõiH˜
ÉÏxã¨ÜÕ∞ºHõO>Ë JO@∞<åfl~°∞. Ç¨Ïi^•ã¨∞Å∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ k‰õΩ¯ J<åe QÍx pè! pè! D=∂#=ÙÅ ^≥O`« ^Ò~åƒùQÆº"≥∞ÿ# rq`«=Ú!! gix P NÇ¨ÏiÜÕ∞
áêÑ¨Hõ$`«º=ÚÅ∞ KÕã≤ Ç‘Ï#OQÍ r=#O QÆ_»Ñ¨=K«∞Û<å? JO@∞<åfl~°∞. Éèím! Éèím! ~°H˜∆OKåe HÍx WHõ Z=fii =Å# JÜÕ∞ºÑ¨x HÍ^Œ∞.
LOII =∂Ü«∞Å=∂i =∂#∞=Ù_»∞ =∂^èŒ=ÙQÍ^Œx'`˘`«∞Î—~åA ÔH·
JkèHÍ~°OÖ’ =Ù#fl =∂#=ÙÅ ^•ã¨ºOKÕã≤ „|`«∞‰õΩ@ HõO>Ë J_»qÖ’ U
KÕÜ«ÚK«∞ Ñ¶¨∞’~°Hõ$`«º=ÚÅ∞ j„Ñ¶¨∞"≥∞'[O`«∞=Ù— q∞Oz„Éèí+¨µì_≥·
áÈÜ≥∞#∞,"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x TÇ¨Ï^ŒÅOÑ¨ _»^èÀQÆu<£ |_≥<£ =∞$QÆOQÍ<≥·<å rqOK«=K«∞Û#∞ Hõ^•! J#∞ºÅ#∞ H˘Å∞==K«∞Û<å? âßâ◊fi`«OQÍ
pè! Ü«∞x pè`«¯iOz@∞Å K≥ÃÑÊ#∞ H©~°Î# ##fl=∞Ü«∞ºÇ¨ÏŸ! Ñ¨H˜∆QÍ<≥·# rqOK«=K«∞Û#∞ HÍx J^Õ Ñ¨xQÍ Z=fii<≥·<å JiúOK« =K«∞Û<å?
~åQÆO : K«„Hõ"åHõO =∂#=Ù_»∞ Ñ¨â◊√=Ù =Öˇ x~°O`«~°O Jq„âßO`«OQÍ QÆ_»Ñ¨=K«∞Û#∞ HÍh,
pè pè #~°∞Å^Õ\ ˜ r=#=Ú HÀiHõÅ`À ã≤QÆ∞æq_»z W`«~°∞Å#∞ á⁄QÆ_»=K«∞Û<å? rq`åO`«O =$Hõ∆"≥∞ÿ
HÍK«∞Hõ NÇ¨Ïi h"≥ Hõ~°∞}Õ`«∞QÍHõ IIpè pèII
Ñ¨_ç=ÙO_»=K«∞Û#∞. HÍx qã¨∞QÆ∞‰õÄ_» ÖË‰õΩO_» "åih gix ^ÕaiOK«=K«∞Û<å?
J_»qÖ’ =∞$QÆ*ÏuÜ≥ÿ∞<å QÍ=K«∞ÛQÍHõ Jk ZO`«=∂`«„=Ú =∞OzkHÍ^Œ∞.
=_ç x`«~°∞Å Q˘Å∞=QÆ =K«∞Û<å
=Ù_çÖ’x Ñ¨H˜∆Ü≥ÿ∞ =ÙO_»<≥·<å =K«∞ÛQÍh qt+¨`ì « Hõey Z<Àfl Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ KÕã#≤ Ñ¨Ù}ºÑ¶Å¨ OQÍ D Éè∂í =∞O_»ÖÏ<ÕflÅ
q_»∞=ÔH=fii<≥·<å "Õ_»∞=K«∞Û<å IIpè pèII =K«∞Û#∞ QÍHõ! q=~°=Ú`À NÇ¨Ïi^•ã¨∞Å∞ J=@O ™ê^èŒºÑ¨_»∞`«∞O^•? F N
Ñ¨ã¨∞~°"≥∞ÿ "≥`«ÖËx áê@∞ Ñ¨_»=K«∞Û QÍHõ "ÕOHõ>âË fi◊ ~å h W+¨„ì Ñ¨HÍ~°O HÍHõ ^˘q∞‡QÍÃÑ#· |_Õ Hõ~‡° Å#∞ JkèQqÆ ∞OK«@O J<Õk
Hõã¨@∞"À <˘~°∞Å ÉÁQÆ_»QÍ =K«∞Û<å [~°∞QÆ∞`«∞O^•? Z#fl\ ˜H© [~°∞QÆ^Œ∞.
=Ùã¨∞~°∞ =∂<≥· Ñ¨Ù\˜ì=ÙO_»<≥·# =K«∞ÛQÍHõ
qã¨∞=Hõ gi"åi "ÕãïOK«=K«∞Û<å IIpè pèII
77 78
1-38 Hõkã≤ Ñ¨#∞Å ÔHÅ¡ HÍK«∞‰õΩ#fl âı+¨µ_»∞
=Ú#∞fl_ç "≥Ú^Œe ^Õ=`« ÖˇÅ¡ "≥ÚˆH¯ âı+¨µ_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Pkâı+¨µxÃÑ·# *ˇÑ≤Ê# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. J^≥ N "ÕOHõ@Ñü HõÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ‰õΩ#∞
PÜ«∞# D H©~°Î#‰õΩ Z#∞flH˘#fl ~åQÆO‰õÄ_»''<åQÆQÍO^è•i—— PÜ«∞# ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ Ñ¨^Œ~°Hõ ÜÕ∞ á⁄^Œ∞Ì áê#∞ÃÑ·# âı+¨µ_»∞ IIg_»∞QÆ^ÕII
K«∂_»O_ç. "Õ~ÚÑ¨_»QÆÅ`À#∞, t~°ã¨∞ÅÃÑ· =∞}∞Å`À#∞, Ô~O_»∞"ÕÅ<åÅ∞HõÅ`À#∞, ÉèÏ"å=∞$`«O
#Å¡x â◊s~°KèåÜ«∞`À#∞ "≥eyáÈ`«∞<åfl_® Pkâı+¨µ_»∞ "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ Je"Õ∞Å∞ N "ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# <≥ÅH˘#fl âı+¨µ_»∞ g_Õ Hõ^•! P âı+¨µ_»∞. "Õ_»∞HõQÍ
=∞OQÆÖË NÇ¨Ïi, PkÅH˜∆ ‡ ~°∂áêÅÖ’ Pkâı+¨µxÃÑ· q_çã≤Ü«Ú<åfl~°x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ QÆ~°∞`«‡O`«∞x`À ÃÑxflkè=Öˇ "≥Åã≤ Ü«Ú#fl"å_ô Pkâı+¨µ_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º.
D Pkâı+µ¨ _»∞ ã¨ÇÏ¨ „ã¨Ñ}¨¶ ˜ ("Õ~Ú Ñ¨_Q» ÅÆ ∞ HõÅ"å_≥)· Ü≥∞ÿ "≥Åã≤ÜÚ« <åfl_∞» .
P."≥II PkÅH˜∆ ‡ H˘Å∞K«∞ <åkâı+¨µx ÃÑ·# =„[HÍOu ã¨ x flÉè í ∞ _≥ · # D`« x "Õ ∞ xKè å Ü« ∞ xQÆ x QÆ Ö Ï_» ∞ #Å¡ x
Ñ¨=fioOzÜ«Ú#fl Ñüx Ç¨Ïix #Å∞Ñ¨Ù.â◊√„Éèí=ÚQÍ#∞#fl D`«x t~°ã¨∞ûÅÃÑ· =∂}˜Hõº=ÚÅ∞#flq. U"Õà◊<≥·<å N
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥ <åkâı+¨µx ÃÑ·# Ç¨ÏiH˜ h_»=Öˇ `À_≥· "≥àı§ ~°Hõ∆‰õΩ_Õ D âı+¨µ_»∞.
J^Œ∞ƒù`«=∞QÆ∞ Hõ$ux J=^èŒiOz. |OQÍ~°=Ú =Öˇ qÅ∞"≥·# D âı+¨µ_»∞ <å~åÜ«∞}∞xH˜ Ñ¨@ìÑ¨Ù "åÇ¨Ï#=Ú.
~åQÆO : <åQÆQÍO^è•i K«∞@ìÅ∞ K«∞@∞ìH˘x Juâ◊~ÚOz# sîq`À#∞<åfl_ô Pkâı+µ¨ _»∞.Ô~O_»∞ "ÕÅ <åÅ∞HõÅ∞
g_»∞QÆ^Õ âı+¨µ_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k âı+¨µ_»∞ D Pkâı+¨µxH˜ ‰õΩ^Œ∞~°∞H˘x Ü«Ú#flq. `«Ñ¨ÊHõ NÇ¨Ïix H©iÎOK«∞ <Õ~°∞ÊHõÅ"å_Õ D
"Õ_»∞Hõ QÆ~°∞_»x`À Éˇ#∞fl^≥ÌÂ# âı+¨µ_»∞ IIg_»∞QÆ^ÕII Pkâı+¨µ_»∞. ZÑ¨C_»∂ "≥O@#∞O_ç U Ñ¨x K≥|∞`å~À#x HÍK«∞H˘x LO\Ï_ô
Pkâı+¨µ_»∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ HõÅã≤ q+¨µ‚=Ùx ã¨g∞Ñ≤OK«∞ "Õà◊ =ÚO^Œ∞ "≥Ú‰õΩ¯#n
"Õ~Ú =_çÔQÅ`À_» "≥Åã≤# âı+¨µ_»∞ âı+¨µxˆH.
KèåÜ«∞"Õ∞x `«à◊√‰õΩ =„*ÏÅ âı+¨µ_»∞
=∂Ü«∞x t~°ã¨∞ÅÃÑ· =∂}˜HÍÅ âı+¨µ_»∞ JkQÀ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡‰õΩ j„Ñ¶¨∞"Õ∞ ÜÕ∞ "Õà◊<≥·<å
ÜÕ∞ Ü≥∞_» Ç¨ÏiH˜ h_≥· ÜÕ∞ˆQ\˜ âı+¨µ_»∞ IIg_»∞QÆ^ÕII áê#∞ÊQÍ#∞#fl "å_Õ Hõ^•! D Pkâı+¨µ_»∞.
Ñ¨@ìÑ¨Ù "åÇ¨Ï#"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞ âı+¨µ_»∞
K«∞@∞ìì K«∞@∞ìH˘x# q∞OK«∞Å âı+¨µ_»∞
#@∞ìH˘#fl Ô~O_»∞ "ÕÅ <åÅ∞HõÅ âı+¨µ_»∞
<≥@ì#Ç¨Ïiá⁄QÆ_»∞ <Õ~°∞Ñï âı+¨µ_»∞ IIg_»∞QÆ^ÕII
79 80
1-39 ZHõ¯_≥Hõ¯_» k~°∞QÆ_ô r=Ù_»∞, "≥#∞Hõ–
=Ú#∞fl_ç ÔHHõ¯_À `«# [#‡g∞ r=Ù_»∞
<å<å\˜ „|`«∞‰õΩ <å@Hõ=Ú, =∞=∞‡efl D „Éè=í ∞Ö’Oz q=Ú‰õΩeÎ fl KÕÜ∞« =∞x ZHõ¯_ç K«∞@ì=Ú `«#‰õΩ hr=Ù_»∞ ZÑ¨C
_≥Hõ¯_çH˜ <ÕQÆ∞<À ~¸ r=Ù_»∞ IIZ=fiÔ~=fiiII
„áêiúOz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "ås H©~°Î#Ö’ D r=Ù_»∞ Wk=~°ÔHO^ŒiH˜ Ñ¨Ù\Ïì_»∞?
ZO^Œix "≥∂Ç¨ÏOÖ’ Ñ¨_»"Õâß_»∞? ZO^ŒiH˜ K«∞@ì=∞Ü«∂º_»∞? Zxfl Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ Z#fl_»∞#∞ *Ë@∞ÖËh r=Ù_»∞, "≥#Hõ
á⁄O^•_»∞? "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x =∂Ü«∞`≥Å∞ã¨∞ H˘#∞@ ™ê^èºŒ =∂? JO@∞<åfls H©~#Î° Ö’. ÔHxfl `«#∞=ÙÅ∞ "≥∂=_ô r=Ù_»∞
Jaè=∞#∞º_ç =∞$uH˜ ~Àkã¨∂Î `«#<Õ xOkOz# J~°∞#˚ ∞_ç D'„Éè=í ∞— `˘eyáÈ=Ù@‰õΩ Z#flQÆÅ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ =∂Ü«∞Å ^Œye
N Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ P`«xx k=ºÖ’HÍxH˜ fã¨∞H˘x áÈ~Ú'Jaè=∞#∞ºx— K«∂Ñ≤OKå_»@. Ü≥∞xfl Ñ¨^Œ=ÙÅ ÉÁO^Œ_ô r=Ù_»∞ IIZ=fiÔ~=fiiII
<åÜ«∞<å! Jx H“QÆeOK«É’`«∞#fl P „H©_ç`À 'áÈáÈ=Ü«∂º h"≥=~°∞? <Õ<≥=~°∞— ÉèÏ"å=∞$`«O
Jx „Éèí=∞ `˘ÅyOKå_»@ P H˘_»∞‰õΩ. r=Ù_»∞ Z=Ô~=i "å_À `≥eÜ«Ú@ ™ê^è•º=∂? g_»∞ Z=fiiˆH=∞=Ù`å_À
`≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=∂?
LII ZO^ŒiHÀ `«#∂A_»~Ú Ü≥∞O^Œi `À_»<˘|∞@∞ì r=Ù_®
#O^Œ=Ú HõO\˜h~˘ã¨QÆ∞ P=Å "Õé˘Hõ [#‡"≥∞`«∞Î `å Wk=~°Ö’ g_»∞ ZO`«=∞OkH˜ H˘_»∞HõÜ«∂º_»∞? ZO`«=∞OkH˜ g_»∞
<≥O^Œ∞#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x 'WK«Ûù— <≥~°∞OQÆ_»∞ '=∂Ü«∞— <Õ~°fi_»∞<£ `À_»|∞@∞ì"≥·<å_»∞? ZO`«=∞Okx D r=Ù_»∞ <å"å_»∞ <åã¨fiO`«O J<Õ „Éèí=∞Ö’
á⁄O^Œ∞QÆ *ˇÃÑÊ##fl=∞Ü«∞ =Ó~°@ xK≥Û#∞ <å^Œ∞ É’O@¡‰õΩ<£ =ÚOz "å_ç qÜ≥∂QÆO`À ^Œ∞óY ™êQÆ~°OÖ’ =ÚOKå_»∞?
~åQÆO : <å@ Ñ¨Ó~°fi [#‡ÅÖ’ D r=Ù_»∞ ZHõ¯_≥Hõ¯_» uiQÍ_À Hõ^•! g_»∞ ZHõ¯_≥Hõ¯_»
Z=fiÔ~=fii "å_˘ ~¸ r=Ù_»∞ K«∂_»– [x‡OKå_À? `«#‰õΩ `å<Õ Zxfl q^èŒ=ÚÅ∞QÍ K«∞@ìiHõO =∂~å_À Hõ^•! (`«<Õ
<≥=fiiH˜ <Õ=∞ø<˘ ~¸ r=Ù_»∞ IIZ=fiÔ~=fiiII
=∞m§ `«#=∞#∞=∞_çHˆ ‰õÄ`«∞~Ô Ñ· Ù¨ _ç`Õ `«#‰õΩ `å<Õ=∞=Ù`å_»∞? U"≥∂....) D q^èOŒ QÍ
ZO^ŒiH˜ H˘_»∞‰õΩ QÍ_ô r=Ù_»∞, "≥#∞Hõ [#‡ÅÖ’ u~°∞QÍ_ç ZHõ¯_≥H¯õ _çH˜ áÈ`å_À? Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞? Jk Z=~°∞ K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°∞?
ÔHO^ŒiH˜ ^À|∞@ì_ô r=Ù_»∞
ZO^Œix „Éèí=∞~ÚOK«_ô r=Ù_»∞, ^Œ∞óY x*ÏxH˜ Dr=Ù_çH˜ Z#fl_»∂ KÕ@∞ (<åâ◊#=Ú) ÖË^Œ∞. g_»∞ x`«∞º_»∞.
"≥∞O^ŒiH˜ QÍqOÑ¨_ô r=Ù_»∞ IIZ=fiÔ~=fiiII Z<Àfl â◊s~åÅ#∞ ^èŒiã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï_»∞. ã¨~°fi„âı+¨µª_≥·# u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_»∞ N
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∂Ü«∞Ö’ z‰õΩ¯H˘x Zxfl Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ á⁄O^•_»∞? nxH˜ JO`«∞
L#fl^•?
81 82
1-40 xK«ÛÅ∞ HõàÏº} xkèÜ≥ÿ∞ ÜÕ∞ˆQ\˜–
=Ú#∞fl_ç JK«∞Û`«∞#‰õΩ x"≥ Ü«∂~°`«∞Å∞
J`«ºO`« =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# =∞OQÆà◊wuHõ áê_»∞`«∞#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ#∞ K˘zÛ N "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ #Å"Õ∞Å‡OQÆ
Ü«∞K«∞ÛQÆ xezi Ü«∂~°`«∞Å∞ IIJOQÆ#II
PÅHÕK«O_ç. [#‡ K«i`å~°"ú ∞≥ áÿ È`«∞Ok. x`«ºHõàÏº} "ÕkHõ u~°∞=∞Å. x`«ºÃÑO_ç¡
‰õΩ=∂~°∞_»∞ "ÕOHõ@<å^è∞Œ _»∞. N^Õq Éè∂í ^Õq x`«º=Ú P™êfiq∞ #∂`«# =^è∞Œ =ÙÖË. ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞# É’\˜ =∂#= =∂„`«∞ÅH˜ HõxÑ≤OK«HõáÈ~Ú<å „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ JdÅ F =x`«ÖÏ¡~å! Ç¨~°`«∞Öˇ`«ÎO_»=∂‡! =∞#‡^èŒ∞xˆH `«O„_ç J~Ú# D
=Úhâ◊fi~∞° Å∞ Ñ¨~=° ∂#O^ŒO`À Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞=QÍ gHÕ∆ KÕ =∞Ç¨ÏŸ`«û==∞k. =∞#‡^è∞Œ x =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_çH˜ Ç¨~°`«∞ÅhÜ«∞O_ç.
`«O„_ç =∞#∞=Ù HÍ|\˜ì Ç¨~°`∞« bÜ«∞O_ç F =x`å=∞}∞ÖÏ~å JO@∞<åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º.
N^Õq`À U^À K«Ö’H˜HÎ ˜ #=Ùfi`∞« #fl D PkÑ¨Ù~°∞+¨µxH˜ Ç¨~°`∞« Å hÜ«∞O_ç.
Éèí∂^Õq`À ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_»∞K«∞ ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î#fl D ã¨∂~°º`Õ*’ q~ål`«∞xH˜ g∞~°O`å
HõOII P~°`«∞Öˇ`«∞ÎK«∞ `åh
Ç¨~°`«∞ÅhÜ«∞O_ç.
f~°∞QÆ<å J#fl=∞Ü«∞º ^Õ"Õ~°∞Å`À
Tˆ~QÆ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√x ^Õ=`«Å‰õΩ "≥∂Ç≤Ïh J=`å~°=Ú# =~°∞ã¨Ö’ xÅ∞= *Ëã≤ J=∞$`«=Ú ÑÖz WzÛ#
HÀiHõ f~°OQÆ áê_çH˘eK≥#∞ q#∞_ô. Ç¨ÏiH˜ W"Õ |OQÍ~°∞ Ç¨~°`«∞Å∞. ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# ^•#=ÙÅ#∞ =~°∞ã¨QÍ =∞@∞ìÉˇ\ ˜ì#
~åQÆO : ã¨∞~°\ ˜ Ç¨ÏiH˜ Ç¨~°`«∞eqÜÕ∞.
JOQÆ# bÔ~ Ü«∂~°`«∞Å∞ x`«º HõàÏº}=Ú [iÑ≤OK«∞H˘x Tˆ~QÆ∞ JK«∞º`«∞xH˜ W"Õ =∞OQÆàÇ◊ ¨ ~°`∞« Å∞.
JOQÆ[ QÆ∞~°∞#‰õΩ <å~°`«∞Å∞ IIJOQÆ#II Pq~°ƒùqOz# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Je"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ K«Hõ¯QÍ xezÜ«Ú<åfl~°∞.
"åiH˜"Õ Hõ~°∂Ê~° h~å[#=ÚÅ∞.
N ^Õq `À_»∞`« K≥ÅQÆ∞K«∞ #"Õfi
Pk=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µx HÍ~°`«∞Å∞
"Õ∞kh ~°=∞}˜ "Õ∞Å=Ú ÖÏ_Õ\ ˜
Pk`«º `ÕA# HÍ~°`«∞Å∞ IIJOQÆ#II
ã¨∞~°Å‰õΩ #=∞$`«=Ú ™⁄ik <˘ãÖy#
Ç¨ÏiH˜k "À Ñ¨ã≤_®~°`«∞Å∞
`«~°q∞k ^Œ∞+¨µìÅ ^Œ#∞AÅ #_»z#
JiÉèíÜ«∞OHõ~°∞# HÍ~°Å∞Å∞ IIJOQÆ#II
83 84
1-41 Juâ◊Ü«∞OÉˇ·# âıëê„k tY~°=Ú QÆO\˜
=Ú#∞fl_ç „ÑüÖËx QÀÑ¨Ù~°„Ñ¨ÉèíÅ∞ QÆO\˜
N Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ k=º K«‰õ∆Ω=ÙÅ`À =∂„`«"Õ∞ áê~°∞ú_»∞ â◊`«HÀ\˜ ã¨∂~°º`Õ[=ÚÅ∞ "≥Å∞QÆQÆ QÆO\˜
K«∂_»QÆeQÍ_»O>Ë, =∂ˆH Jhfl `≥Å∞ã¨∞##∞H˘<Õ 'Ñ¶¨∞#∞Å∞— Wk JÉèí∂`«HõÅÊ# Jx K«`«∞~åâ◊√º á⁄_»QÆO\˜ K«Ü«∞º# "Õ∞Å∞H˘O\˜ IIWÑ¨C_ç@∞II
H˘\˜ìáêˆ~™êÎ~°∞. HÍh ''<≥·\ò q[<£ QÍ¡Ãããπ—— `À Ps‡ "åà◊√§ pHõ\’¡ K«∂_»QÆÅ~°O>Ë Hõ#Hõ~°`«fl Hõ"å@ HÍO`«∞ q~°∞QÆ_» QÆO\˜
'FÇ¨ÏŸ— JO\Ï~°∞. Ñïq∞`« ^Œ$+≤ì, Ñïq∞`« qxH˜_ç, Ñïq∞`« „Ñ¶¨∂} â◊H˜Î QÆÅ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# nÑ¨ãÖÑ¶¨∞=ÚÅ QÆO\˜
=∂#=ÙÅ‰õΩ JÑïq∞`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î QÆÅ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x K«∂KÕ ™ê=∞~°úºO L#fl^•? J#∞Ñ¨=∞ =∞}˜=∞Ü«∞ =∞QÆ∞H˜s@=Ú QÆO\˜
'ˆ~_çÜ∂≥ — `«~O° QÍÅ∞ JO`«‰Ωõ q∞Oz# '„Ñ¶HÔ‘ fihû— QÆÅ `«~O° QÍÅ#∞ „QÆÇÏ≤ OKåÅO>Ë Hõ#HÍO|~°=Ú QÆO\˜ „QÆ‰õΩ¯# "Õ∞Å∞H˘O\˜ IIWÑ¨C_ç@∞II
^•xH˜ `«y# 'iã‘=~ü— LO_®eHõ^•! ~ˆ _çÜ∂≥ Ö’ ^Œ$â◊ºO K«∂_»QÅÆ =∂? ~ˆ _çÜ∞Õ +¨<£
HõxÑ≤OK«#O`« =∂„`å# ÖË^•? Ñ¨~°=∂`«‡ÃÑ· =∞#ã¨∞û ÅQÆflO KÕÜ«Ú@‰õΩ ÉèíH˜Î J~°∞^≥·# â◊OYK«„HÍ^Œ∞ q~°∞QÆ_» QÆO\˜
HÍ"åe. =∞#ã¨∞û ÅQÆfl"≥∞ÿ`Õ =∞# =∞<À<Õ„`åxH˜ P ™êfiq∞ =∞#O 'ÉèÏqOz#— ãïÖËx JÉèíÜ«∞ Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ QÆO\˜
~°∂ÑÖÖ’ HõxÑ≤™êÎ_»∞. P ~°∂ÑÖ N ~å=Ú_®, N Hõ$+¨‚_®, q~î°Å∞_®, t=Ù_®, u~°∞ "ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ùx E_»QÆ QÆO\˜
„|Ç¨‡ J<Õk P ÉèÏqOKÕ Éè‰í Ωõ xÎ ÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ç =ÙO@∞Ok. Ñ¨kÜ«∂~°∞ ãÖ=`«û~åÅ Ç¨ÏiQÆO\˜ QÆ∞~°∞QÆO\˜ #O`«@ "Õ∞Å∞H˘O\˜ IIWÑ¨C_ç@∞II
„áêÜ«∞OÖ’ Ñ¨~°=∂`«‡#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖÖ’ ^Œi≈Oz# J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ=∞ÖÏã¨#∞x („|Ç¨‡) `À ¿ãqOK«|_Õ ™êfiq∞x Hõ#Hõ ~°`«flH˜s@^è•iQÍ,
â◊OYK«„HÍÜ«Ú^è∞Œ xQÍ ‰õÄ_® HõÅÖ’ ™êH∆Í`«¯iOÑ¨ KÕã∞¨ H˘<åfl~∞° . u~°∞"ÕOQÆ@<å^è∞Œ x (HõÅÖ’ `«#‰õΩ k=º^Œ~°≈#"≥Úãÿ# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „Ñ¨`«ºH∆Í#∞Éèí"åxfl
J\Ï¡ ^Œi≈Oz# J#fl=∞Ü«∞º `˘O|k <åÅ∞ˆQà◊§ "å_≥· ™êfiq∞Ö’ b#=∞ÜÕ∞º^•HÍ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞. „Ñü áê^ŒOÖ’#∞ P J#∞Éèí∂ux
QÆ=∞xOK«O_ç.....) WÑ¨C_»∞ <Õ<˘Hõ k=ºã¨fiÑ¨fl=Ú#∞QÍOzux. P ã¨fiÑ¨flOÖ’
=ÚÑ¨Êk Ô~O_»∞"ÕÅ‰õΩ ÃÑ·QÍ H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. =¸_çO@Ô~O_»∞=O`«∞Å H©~°Î#Å#∞ ã¨=∞ã¨ÎÖ’Hõ=ÚÅ‰õΩ `«O„_çÜ≥ÿ∞# Ñ¨q„`«=¸iÎ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Œi≈Ozux.
=∞# ^Œ∞~°^$Œ +Öì H˘Åk áÈQ˘@∞ìH˘<åflO. q∞ye# H©~#Î° Å#<åfl ^ŒH¯˜ OK«∞HÀ=\ÏxH˜
ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ Hõ$+≤ KÕâß~°∞, KÕã¨∞Î<åfl~°∞, WHõ=ÚO^Œ∞ KÕ™êÎ~°∞.... PHõÅÖ’ ã¨~°fi„âı+¨ì"≥∞ÿ# âıëêK«Å=Ú#∞ K«∂zux. ãïã¨=∂#=∞#∞#^ÕÖËx
QÀÑ¨Ù~°=Ú Ü≥ÚHõ¯ k=ºHÍO`«∞Å#∞ K«∂zux. #∂~°∞HÀ@¡ ã¨∂~°ºÅ J^Œ∞ƒù`«
K«OII HõÅQÆx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x QÍOK≥#∞ ^èŒ#∞º_»∞ J#fl=∞Ü«∞º`å<£ HÍOuQÆÅ`Õ[ã¨∞û <˘Hõ^•xx QÍOzux. K«`«∞~°∞‡Y∞_≥·# „|Ç¨‡#∞ Ezux.
xeÃÑ#∞ ÔH·@ÉèÏO`«‰õΩx <Õ„`«Ñ¨Ù =ÚOy@ <≥O`« ÉèÏQÆº"≥∂!! JO`«Ö’<Õ K«@∞‰õΩ¯# "Õ∞Å∞H˘O\˜x.
#ox=∞<ÀqÉèí∞<£ QÆ#∞@ <å ãï "å~°ÅÔH@∞¡ ™ê^èŒº=∞ø? Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ~°`«flÑ¶¨∞z`«"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞ `«Å∞Ñ¨ÙÅ#∞ K«∂zux. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ#
K≥Å∞==Ú `À_» áê_ç Ç¨Ïi l`«Î=Ú#O^Œ∞# xÅ∞ÊH˘OkHõ<£ nÑ¨ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ#∞ ^Œi≈Ozux. ™ê\˜ÖËx =∞}∞Å∞ `åÑ≤#H˜s@=ÚÅ#∞
K«∂zux. "Õ∞eq∞ =„ã¨Î=ÚÅ#∞ ^Œi≈Ozux. "≥O@<Õ <Õ#∞ "Õ∞Å∞H˘O\˜x.
~åQÆO : É∫o
WÑ¨C_ç@∞ HõÅQÆO\˜ <≥Å¡ Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ– J~°∞^Œ∞QÍ HÍx Hõ#|_»x k=º â◊OYK«„Hõ=ÚÅ#∞ K«∂zux. ™ê\˜ÖËx
JÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ ^Œi≈Ozux. P ã¨fiÑ¨fl=Ú# u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩx Ezux.
#Ñ¨Ê_»QÆ∞ u~°∞"ÕOHõ\Ïnèâ◊√ QÆO\˜ IIWÑ¨C_ç@∞II
[QÆ^Œ∞æ~°∞"≥·# NÇ¨ix ^Œi≈Ozux. "≥O@<Õ <Õ#∞ "Õ∞Å∞H˘O\˜x.
85 86
1-42 Ç≤Ï`«Hõ~° N "ÕOHõ>Ëâ◊ „Ñ¨Ü«ÚHõÎ
=Ú#∞fl_ç ã¨`«`« Ñ¨~å„Hõ=∞ [Ü«∞OHõ~°
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H˘xfl ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î#Å∞ J~°ú"≥∞ÿ#>Ë¡ Hõx|Oz<å K«`«∞~ÀÇ¨ÏO `Õ â◊~°}O QÆ`Àã≤‡
W`«~å<£ qÉèí[º WÇ¨Ï =∂O ~°Hõ∆ II=∞~°Ì =∞~°ÌII
„Ñü Ñ¨^•~°úO K≥Ñ¨Ê=∞O>Ë '`≥Å¡"≥ÚYO— "ÕÜ«∂eûO^Õ. xëê‚`«∞ÖË U^À ''@∂H©QÍ——
J~ÚO^ŒxÑ≤™êÎ~°∞. Wk x[O. J@∞=O\˜ HÀ=Ö’x D ãÖH©~°Î# q#O_ç. <å<å ÉèÏ"å=∞$`«O :
J=ã¨úÅ∞Ñ¨_ç# `«~°∞"å`« =∂„`«"Õ∞ nx ÉèÏ"å=∞$`«O XHõ "≥∂ã¨Î~°∞QÍ „"åÜ«Ú@ F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <å |O^èŒ#=ÚÅ#∞ `˘ÅyOÑ¨Ù=Ú. <åÑ¶¨∞’~°áê`«Hõ=ÚÅ#∞
™ê^èŒºÑ¨_çOk. N Ç¨Ïix H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¶¨∞’~°^•#=ÙÅ ~°∞kè~°ã¨=∂~å^èŒ# *Ëã≤# `≥QÆ\Ï~°∞Û#∞.
<å~åÜ«∞}∞x N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ `åà◊§áêHõ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞. =O^Œ~° qaO|=ÚÅ k=º HÍOu`À, „HÀ^è•Ñ¨Ói`«"∞≥ #ÿ "ÕÅH˘Åk „Ñ¨=ÚY=∞ø
=∞II JkQÀ q+¨µ‚ ã¨∞^Œ~°≈#O|∞ "≥_»Öˇ<£ J`«º^Œ∞ƒù`«OÉ∫^èŒ$u<£ JyflHÅ© Å∞ "≥Å∞=_»∞K«∞O_»QÍ =∞Ç¨Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú`À QÆ*OË „^Œ"∂≥ Hõ=∆ Ú#∞ÔH· =∞Hõ~=° Ú
Éˇ^ŒÔ~<£ QÆ∞O_≥Å∞ ^≥·`«ºãÖÑ¶¨∞=ÚÅ‰õΩ<£, "Õ™ê~°∞ÉèíHÍÎoÜ«Ú<£
Ü≥ÚHõ¯ `«Å #∞`«ÎiOz# N Ç¨Ïi Ç¨Ïã¨Î=Ú#ˆH QÆ∞~°∞ÎQÍ xez# K«„HÍÜ«Ú^èŒ ^è•s!
=Ú^Œ=Ú<£ÉÁOki,J#fl=∞Ü«∞º`≥eÃÑ<£"≥∂Hõ∆„Ñ¨^ŒOÉ∫Hõ$u<£
Wk"À "ÕOHõ><å^èŒ∞_ôÜ«∞ â◊~°}<£ UÉÏ^èŒ~åÉ’^Œ∞~å ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú
~åQÆO : <å@ [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=ÚKÕ HÀ\˜ =„*ÏÜ«Ú^èŒ=ÚÅO`« Hõiî#"≥∞ÿ,
=∞~°Ì =∞~°Ì =∞=∞ |O^è•x „Ñ¨H\õ `˜ "« ∞≥ #ÿ ^•#= ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ #O^Œih peÛ „Ñ¨àÜ ◊ ∂« yfl =Öˇ Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ
^Œ∞~åúO`« =∞Ç¨ ^Œ∞i`åx II=∞~°Ì =∞~°ÌII cèÉ`íè û« =Ú ã¨$+≤Oì z "åi ~°H=Îõ Ú#∞ ^Œâk◊ â◊Å‰õΩ q~°lq∞‡# "å_»"#·≥ F u~°∞=∞ÖËâß!
K«„HÍÜ«Ú^èŒ ~°qâ◊`« `Õ*’Oz`« ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú
ã¨∞„HÀ^èŒ ã¨Ç¨Ï„ã¨ „Ñ¨=ÚMÏ
Ç≤ Ï `« „ Ñ¨ ^ •`« " ≥ · # N "Õ O Hõ @ <åÜ« ∞ HÍ! ZÅ¡ Ñ ¨ C _» ∞ xÜ≥ ∂ yOÑ¨ | _≥ _ ç
q„Hõ=∞„Hõ=∂ qã¨∞ÊùeOQÆHõ}
#„HõÇ¨Ï~°} Ç¨Ïi #=ºHõ~åOHÍ II=∞~°Ì =∞~°ÌII hÑ¨~å„Hõ=∞=Ú [Ü«∞„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ k. <Õ#∞ <Õ~Ê° i<≥· hâ◊~}° =Ú *ÁzÛux. ##∞fl W`«~∞° Å
=Öˇ<≥OK«Hõ, ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
Hõqe ã¨∞^Œ~°≈# Hõiî# q^•~°}
‰õΩeâ◊ HÀ\˜ Éèí= Ñ¶¨∞’+¨}Ï
„Ñ¨à◊Ü«∂#Å ãÖ„Éèí=∞ q„Éèí=∞Hõ~°
~°o`« ^≥·`«ºQÆà◊ ~°HõÎ qH©~°}Ï II=∞~°Ì =∞~°ÌII
87 88
1-43 Wxfl\Ï N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ ¿ã"≥
=Ú#∞fl_ç Ñ¨xfl# QÆu xÇ¨Ï– Ñ¨~°™ê^èŒ# =∞^Õ
ZO`À=∞Ok "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞Å∞ Z<Àfl ~°Hõ=ÚÖˇ·# H©~°Î#Å∞ ~°zOKå~°∞. =∞xflOz Ü«∂`«_Õ– ''=∞#‡<å Éèí=—— Ü«∞x
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~åQÍÅ`À áê_ç =∞Ô~O^ŒiHÀ ~°ã¨ã¨∂ÊùiÎ HõeyOz P ÉÏÅQÀáêÖÏxfl Jxfl\Ï #O^Œi–HÍ#uK≥Û. QÍ# IIWk"ÀII
^è#Œ ∞ºÅ#∞*Ëâß~°∞. Wk JO^Œ~∂° `≥eã≤# q+¨Ü∞« "Õ∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ ÉèQí =Æ næ`« ÉèÏ"å=∞$`«O
â’¡HÍÅ#∞ H©~°Î#Ö’ L@OHÕKå~°∞. Wk XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „Ñ¨„H˜Ü«∞. #Éèí∂`À # WkQÀ ã¨HõÅ"Õ^Œ=ÚÅ ™ê~°=Ú g∞Ü≥∞@ìÜ≥∞^Œ∞@<Õ Ü«Ú#flk. ™ê^Œ~°=ÚQÍ
Éèíq+¨ºu. Jã¨Å∞ J#fl=∞Ü«∞º HÍ^Œ∞ P H©~°Î#Å∞ K≥¿ÑÊk, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ N Ç¨Ïi J=`å~°"≥∞ÿ# N Hõ$+¨µ‚_»∞ <å_»∞ =zOz# w`å"åHõº"Õ∞ Wk.
Hõ$ëê‚=`å~åxfl Ñ¨Ù#~å=$`«O KÕã¨∂Î J#fl=∞Ü«∞º ^•fi~å =∞#‰õΩ JOkã¨∞Î#fl@∞¡
JxÑ≤ã¨∞Î#flk. nxh q^èŒOQÍ q=iOK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«Ú@O =∂„`«O P ãïQÍ<≥Oz Ñ¨Ù}º=ÚÅ<åK«iOz, =∞~°}Ï#O`«~°O UÖ’Hõ=Ú *Ëi<å =∞~°Å
<å=∂ÅÜ«∞º Hõ$Ñ¨ÜÕ∞. Ñ¨Ù@∞ì@ =∂„`«O Éèí∂q∞ÃÑ·#<Õ.''Ü«∂ „|Ç¨Ï‡ Éèí∞=<åÖ’¡H˘ó Ñ¨Ù#~å =iÎ<À7~°∞˚<å——
(„|Ç¨Ï‡ Ö’Hõ=Ú`À ã¨Ç¨ ã¨fi~åæk Ö’Hõ=ÚÅÖ’ ^Õxx á⁄Ok<å, =∞~°Å [#‡<≥`∞« @Î ‰õΩ
LII W`«Îi w`« É’^èŒ#Å∞ WOÑ¨ÙQÆ H©~°Î#ÅO^Œ∞ *ˇÑ¨ÊQÍ
Éèí∂Ö’Hõ=Ú#‰õΩ ~åHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞ J~°∞˚<å!) Jx Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·# N Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞
L`«Î=∞ ÉèíH˜Î`À á⁄ã¨QÆ∞ T~°ÔH J#∞ºÅ ÔH@∞¡ gÅQÆ∞<£ w`å"åHõº=ÚQÍ `≥eÃÑ#∞.
z`«Î=Ú#O^Œ∞ J#fl=∞Ü«∞ z#flÜ«∞ =¸iÎx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<£
QÆ∞`«ÎQÆ xeÊ D Hõ$ux ‰õÄiq∞`À qxÑ≤OK≥QÍ ÉèíàÏ! P NÇ¨Ïix <Õ#∞ (J#fl=∞Ü«∞º) H˘eK≥#O`«<Õ `«\ÏÅ∞# PÜ«∞# "≥∂Hõ=∆ Ú#∞
ã≤kúOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. ''=∂=Ú ¿Ñ`«º`«∞ H“O`ÕÜ«∞ Ñ¨Ù#~°˚#‡# q^Œº`Õ—— (J~°∞˚<å! ##∞fl
~åQÆO : É∫o ~å=∞„H˜Ü«∞ á⁄Ok#"åxH˜ D Éèí∂q∞ÃÑ· =∞~°Å Ñ¨Ù#~°˚#‡ „áêÑ≤ÎOK«^Œ∞) Jx P ™êfiq∞ áê~°∞úxH˜
Wk"À „â◊√u=¸Å–"≥∞^Œ∞@<Õ =Ù#flk <˘H˜¯=HÍ¯}ÕK≥#∞.
ã¨~°=ÚQÍ Ç¨Ïi– Kå\© #k"À IIWk"ÀII
WHõ g@xfl\ `˜ À áê@∞ u~°∞=∞ÖÏnèâ√◊ _≥#· N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ ^•fiÑ¨~Ü
° Ú« QÆ=Ú
Z#ã≤ Ñ¨Ù}º=Ú¿ãã≤–ÜÕ∞Ö’Hõ"≥∞H˜¯#
=∞xÔH· Éèí∂q∞Ü«∞O^Œ∞– =∞QÆ∞_» ÉÁ_»=Ú>Ë <å\˜ P N Hõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ J~Ú#O^Œ∞# P ™êfiq∞ áê^Œ ¿ã=ÜÕ∞ WÇ¨Ï=Ú
á⁄xy '' Ü«∂„|Ç¨Ï‡–Éèí∞=<åÖ’HÍó Ñ¨~°=Ú Ô~O_ç\ ˜x ™êkèOK«∞@‰õΩ ã¨∞ÅÉè’áêÜ«∞=Ú. P<å\˜ Hõ$+¨µ‚x =Öˇ D
Ñ¨Ù#~å=$uÎ''Ü«∞<≥–|∞∞~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ IIWk"ÀII "ÕOHõ@~°=∞}∞_≥ ''=∞#‡<åÉèí=—— ( F J~°∞˚<å! <åÜ«∞O^Õ h=∞#ã¨∞û#∞ ÅQÆflO
KÕã≤H˘x# "å_»"≥·Ü«ÚO_»∞) =∞x „H©_ç`À áê@∞ =∞#O^ŒiH˜ P#uK≥Û#∞.
`«@∞‰õΩ# NÇ¨Ïi–`«#∞fl <ÕH˘ez#
Ñ¨@∞QÆu`À "≥∂Hõ∆– Ñ¨^Œ=Ú ã¨∞ÅÉèí=∞<≥
Ñ¶¨∞@# ''=∂=Ú¿Ñ`«º `«∞– H“O`ÕÜ«∞ =∞q∞x
#@# |∞#~°˚#‡– # q^Œº`Õ—— IIWk"ÀII
89 90
1-44 Ñ¨Ó~°∞‚_»∞ hÅ=ÚÑ¶¨∞=~°∞‚_»∞ ^•#=Ú# q–
=Ú#∞fl_ç ã‘Î~°∞‚_»∞ "åÇ¨Ï# ã¨∞Ñ¨~°∞‚_»∞
'~å=∞— Jx XHõ¯ ™êi JO>Ë<Õ KÕã≤# áêÑ¨=ÚÅxfl `˘ÅyáÈ`åÜ«∞O\Ï~°∞ P~°‚==Ú ^•\˜ ~å=}Ï^Œ∞Å ÔQez<å_»∞
x~°‚~ÚOz K≥Ñ¨Ê~å^Œ∞ <Õ_ô`«x =∞Ç≤Ï=∞ IID`«_»∞II
Hõ^•! ~ÀAH˘Hõ¯™êi '~å=∞— Jx J#∞H˘O>Ë KåÖÏ^• <å=∞ ãÖH©~°Î#Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ
J<åfl~˘Hõ q∞„`«∞Å∞. ~å=∂ J#fl <À\˜`À<Õ 'KåÅ^•?— Jx „Ñ¨tflOz P Ñ¨~O° ^è•=Úx =~°∞_»∞ ã‘`«‰õΩ Ñ¨~å`«Ê~°∞_»∞ HÀ^ŒO_» nH∆Í
â◊HxÎ˜ K«∞ÅHõ# KÕã≤ Ñ¶∞¨ ’~°áêÑÖ KÕâß=Ú Hõ^•! W\Ï¡ `«iQˆ q `«~∞° QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~Ú, QÆ∞~°∞_»∞ k"åº"≥∂Ñ¶¨∞ â◊~°∞_ç`«_»∞
x~°u N "ÕOHõ\Ï„k <≥Å"≥·Ü«ÚO_Õ\ ˜ "å_»∞
ÃÑiˆQq ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~Ú x~°O`«~°O ~å=∞ <å=∞"Õ∞ k‰õΩ¯. <å_»∞ `«#
ãï Éèí~°`« ÅHõ;} â◊„`«∞Ñ¶¨∞fl ã¨Ç≤Ï`«∞_»∞ IID`«_»∞II
HÀ^ŒO_»O`À ^Œ∞+¨tì Hõ}∆ KÕã#≤ P ~°Ñ∞¨¶ ‰õΩÅ ™È=Ú_Õ <Õ_∞» HõeÜ«ÚQÆ P„t`«~H° ‰∆õ Ωõ _≥#·
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. J^Œ#∞ zH˜¯#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ~å=∂Ü«∞}O H©~°Î# ~°∂ÑÖÖ’ QÍ#O ÉèÏ"å=∞$`«O
KÕã≤ =∞#efl Ñ¨Ùh`«∞Å QÍqOz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åiH˜ =∞#O ã¨^• |∞∞}ã¨∞Åú "Õ∞ D N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ "≥∂Hõ„∆ Ñ¨^•`« J~Ú# Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ ã¨fi~∂° Ñ¨Ù_»∞. F „Ñ¨[ÖÏ~å!
~å=Úx QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO HõÅ∞QÆ∞#@∞¡ K≥|∞`å#∞, g∞~°O`å q#O_ç. D
Hõ^•!
N ~å=Ú_»∞ #Å¡HõÅ∞=O\˜ â◊s~°KèåÜ«∞ QÆÅ"å_»∞. J<ÕHõ ^Õâ◊=ÚÅ‰õΩ K«„Hõ=iÎ.
HõOII ~°Ñ¶¨∞‰õΩÅ nÑ¨‰õΩ_≥· Ñ¨Å∞ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞HõàÅ◊ `À q~ålÖË¡ K«O„^Œ∞x É’e#"å_»∞. ^Œ∞~å‡~°∞Öæ #·ˇ ^•#=ÙÅ#∞ z#flz#fl
JÑ¶¨∞=ÚÅ É’„^ÀÅ∞"å_»∞ J„k[#∞`«∞_»∞<£ =ÚHõ¯Å∞QÍ YO_çz# =∞Ç¨g~°∞_»∞. ^Õ=`«Å∞ HÍOH˜∆Oz# =xflÜ«Ú<˘ãÿ
~°Ñ¶¨∞g~°∞ ##fl=∞~Úº@∞ ~°H˜∆Oz#"å_»∞.
JÑ¶¨∞=ÚÅ∞ fˆ~Û\˜ "ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù_»xÜ≥∞<£. D ^•â◊~°kè ÑïÑ¨Ó~°‚HÍ=Ú_»∞. hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞=~°∞‚_≥·# JO^ŒQÍ_»∞. q™êÎ~°=ÚQÍ
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q ^•#=ÚÅ∞ KÕã≤#"å_»∞. (Ñ≤# `«e¡ÔH·Hõ‰õΩ ~å[º^•#O #∞Oz HÍHÍã¨∞~°∞xH˜
D`«_»∞ `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡q∞`«_»∞ =∂ ^Õ=Ù_»∞ „áê}^•#O =~°‰Ωõ PÜ«∞# KÕÜ∞« x ^•#O Uq∞@∞Ok?) QÆ~∞° `«‡O`«∞x "åÇ¨Ï#=ÚQÍ
H“`«∞HÍ# K≥¿ÑÊ q#QÆ^Œˆ~ "À [#∞Å∞ IID`«_»∞II ÉÁOk# <å~åÜ«∞}∞_»∞. â◊`Ü « ∂≥ [# qã‘~Î "‚° ∞≥ #ÿ P~°=‚ =Ú#∞ (ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞) ^•\˜
~å=}Ïã¨∞~°∞x ÔQez#"å_»∞. D ~ÀA# =∞#O DÜ«∞# Ñ¶¨∞#`« WO`å Jx
~å=Ú_»∞ WOn=~° âßº=Ú_»∞ <å<å™ê~°fi– x~°‚~ÚOz K≥Ñ¨Ê@O JãÖÉèí=O.
Éè∫=Ú_»∞ ëÈ_»â◊HõàÏ ™È=Ú_»∞
D ~åÑ¶∞¨ =Ù_»∞ ã‘`‰« Ωõ Ñü^Õ=Ù_»∞. =∞#‰õΩ "≥∂Hõ„∆ Ñ¨^•`«. ^Œ∞+¨tì Hõ}∆ ‰õΩ ZÑ¨C_»∂
^À=∞\˜ ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ `«∞`«∞Î=Ú~°∞ ¿ãã≤<å_»∞
ã≤^Œú=ÚQÍ#∞O\Ï#x nH˜∆`«∞_≥· HÀ^ŒO_»áê}˜Ü≥ÿ∞ xÅ|_ç#"å_»∞. J"≥∂Ñ¶¨∞"≥∞ÿ#
HÍq∞`« Ñ¶¨Å=ÚezÛ HÍz<å_»∞ ã¨∞~°∞Å IID`«_»∞II
k=ºâ◊„™êÎ„ã¨=Î ÚÅ∞ Hõey#"å_»∞. Pã¨H`Î˜ À N "ÕOHõ\Ï„kx `«# <≥Å=ÙQÍ KÕãH≤ ˘x#
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ =∞#‰õΩ ã‘`å Éèí~°`« ÅHõ∆ ‡} â◊„`«∞Ñ¶¨∞fl ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· HõxÑ≤OK«∞K«∞#fl N
~å=∞K«O„^Œ∞_»∞.
91 92
1-45 =Ú_ç=_»∞ ÉÁ=∞‡Å∞ =ÚOz# T~°∞ÊÅ∞
=Ú#∞fl_ç QÆ_»QÆ_» #^ŒÔ~\˜ Hõ@=ÚÅ∞#∞
„Ñ¨ã≤^Œú#$ã≤OÇ¨Ï ˆH∆„`«=ÚÅÖ’ HõkiÜ≥ÚHõ\ ˜. ~åÜ«∞Åã‘=∞ Ö’x D ˆH∆„`åxfl x_»∞^Œ<åÅ∞HõÜ«Ú x‰õΩ¯Hõ~°‚=ÚÅ∞
JÅ<å_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ ^Œi≈Oz P ™êfiq∞ÃÑ· Ñ¨Å∞ „Ñ¨MÏº`« H©~°Î#Å∞ J_çÜ«∂ÅÑ¨Ù ~°∂ÃÑ· "≥ÅÃã IIHõkiII
~°zOKå~°∞. D *ÏfiÖÏ#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ HÍÅ~°∞„^Œ∞x =O\˜ ~“„^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã¨HõÖÏÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨ Éèí∞[=ÚÅ∞
^Œ ∞ ~° ˚ # Éè í O [#∞_≥ · # P #$ã≤ O Ç¨ Ï ™êfiq∞ <Õ \ ˜ u~° ∞ =∞Å "Õ O Hõ @ <å^è Œ ∞ _≥ ·
qHõ@# YO|∞Å∞ "≥ã¨|∂x
^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
"≥HõeÜ«∞QÆ∞K«∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
ã‘II Hõki #$ã≤OÇ¨ïx Hõ=∞hÜ«∞=¸iÎx „Ñ¨Hõ@Ñ¨Ù ^Œ∞+¨µìÅ ÉèíOlOK≥ xk"À IIHõkiII
n@∞QÍ =i‚Oz `≥eÑ≤<å~°∞
P~°Î~°Hõ∆‰õΩ_≥·# Jã¨∞~åO`«‰õΩx Ç¨Ïi<£ ÉèÏ"å=∞$`«O :
„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞ „É’z# =~°^Œ∞ Q˘eK≥ D Hõki #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ ã¨ÎOÉèí=Ú #∞Oz "≥Å∞=_ç Ü«Ú<åfl_»∞. F
Ñ¨^ŒHõq`åÑ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ D 'J#flÜ«∞º— =Ú#∞ÖÏ~å! P ™êfiq∞x ã¨∞ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ H˘Å∞=Ù_»∞.
=ÚH˜Î=∂~°æ=Ú EÑ≤ =ÚO^Œ∞xeK≥ D ™êfiq∞x QÆ=∞xOK«O_ç. #∞^Œ∞@ <Õ„`«=Ú QÆÅ D #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ÉèÜí ∞« =Ú#∞
Z"åfiiÖ’<≥·# Z#ã≤ "ÕOHõ@ qÉèí∞<£ Q˘Å∞Ñ¨Ù L„QÆ"≥∞ÿ# =ÚY=Ú#∞ HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. Jyfl *ÏfiÅÅ=O\˜ ã≤OQÆÑ¨ÙEÅ∞
^Œi≈OK«∞ Éèí‰õΩÎO_»∞ ^èŒ#∞º_»`«_»∞ HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. HÍÅ~°∞„^Œ∞x =Öˇ HÀÑ¨=Ú`À Ñ¨à◊√§#∂~°∞ K«∞<åfl_»∞. u~°™ê¯~°
P."≥II J_»∞QÆ<ÕÅ ~°∞zx QÆ_»∞ã¨∞QÍ u#∞=ÚO^≥ ÉèÏ==Ú „Ñ¨Hõ\ ÕK«∞ Hõ=oHõÅ∞QÆÅ"å_≥· D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ xezÜ«Ú<åfl_»∞.
J=^èŒiOÑ¨Ù_çkÌ J=∞$`«=∞Ü«∞=Ú
D ™êfiq∞ =Ú_çÑ¨_ç# Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å#∞ HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. QÆ_»QÆ_»=∞x
nx<≥O`« qx# `«xqf~°∞@ ÖË^Œ∞ J^Œ∞~°∞K«∞#fl ^Œ=_»Å#∞ HõeyÜ«Ú<åfl_∞» . á⁄_»"#·≥ <åÅ∞Hõ`ÀÜ«Ú<åfl_∞» . xHõ¯ÉÁ_»∞K«∞
Uq∞ H©~°Î#O|∞ Z@∞Å K≥|∞^Œ∞? H˘xÜ« Ú #fl K≥ = ÙfiÅ#∞ Hõ e yÜ« Ú <åfl_» ∞ . D #~° ã ≤ O Ç¨ ï x cè H õ ~ åHõ $ u
~åQÆO :J~îå} =∞~°∞=ÖËx^≥·Ü«Ú#flk. P q^èŒ=ÚQÍ #$ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ "≥Åã≤Ü«ÚO_≥#∞.
Hõki #$ã≤OÇ¨ï_»∞ HõOÉèí=Ú# "≥_»Öˇ
qk`«=ÚQÍ ¿ãqOÑ¨~À =Ú#∞Å∞ IIHõkiII D #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ã¨=∞™êÎÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨ Éèí∞[=ÚÅ∞ HõeyÜ«Ú<åfl_»∞.
PÜ«∞# QÀà◊√§"å_çQÍ =OHõ~°QÍ#∞#flq. ^Œ∞+¨µìÅ#∞ Juj„Ñ¶¨∞=ÚQÍ Jâ◊‰õΩÎÅ#∞
á¶êÅÖ’K«#=Ú ÉèíÜ«∞^À„QÆ=ÚY=Ú KÕã≤ ãÖÇ¨ÏiOK«∞ (q~°∞K«∞) K«∞<åfl_»∞. D ™êfiq∞ÜÕ∞ <Õ_»∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·
*ÏfiÖÏ=∞Ü«∞ ˆHã¨~°=ÚÅ∞#∞ „Ñ¨Hõ\ ˜`«"≥∞ÿ<å_»∞.
HÍÅ~“„^Œ ãÖÑ¶¨∞\˜`« ^ŒO`«=ÚÅ∞
¿ÇÏÖÏQÆu ^èŒi~ÚOK«∞Hõ xeK≥ IIHõkiII
93 94
1-46 ÉèÏ~°Ñ¨Ù ‰õΩK«=ÚÅ ÃÑ·ÃÑ· Hõ_»∞ ã≤O
=Ú#∞fl_ç QÍ~°=Ú <≥~°ÃÑ\˜ QÆO^Œ"˘_ç
â◊$OQÍ~° <åÜ«∞‰õΩ_»∞ "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ `«# ^Õ"iÕ `À UHõâÜ
◊ ∂« ºQÆ`∞« _≥· L<åfl_∞» . KÕ~°∞=ÑüÃÑ· zO^ŒQÆ Ñ¨_»`«∞Å∞
™êÔ~‰õΩ K«ÖË¡~°∞ *Ï[~° II[QÆ_»Ñ¨ÙII
™êfiq∞ zeÑ≤ Ñ¨#∞ÅH˜ N^Õq
aOHõÑ¨Ù ‰õÄ@q∞ ÃÑ#ˆQ\˜ K≥=∞@Å∞
=∞#ã¨∞ûÖ’ P#Okã¨∞<Î åflÃÑH· ˜ HõÑ@¨ HõÅÇ¨ÏO Jaè#~Úã¨∞#Î flk. Juâ◊~ÚOz#
ÑÖHõÑ¨Ù Ñ¨Ó`«Å Ñï=∞à◊=Ú
Hõ^ŒeHõÅ∞. (=∞i "åQÆ∞º^ŒúO`À áê@∞ HÍàÏ§ "ÕàÏ§ Ñ¨_»@O `«Ñ¨Ê^Œ∞ Hõ^•!) "ÕOHõ@ÑüÃÑ· "≥Å^Œ∞Å∞ xOKÕ~°∞
=∞OKåxH˜ JÅOHÍ~°OQÍ U~åÊ@∞KÕã≤# ÉÁ=∞‡ zÅ∞HõÅ∞ "åi H©K«∞ÖÏ@H˜ ãÖ‰õΩ=∞^ŒO|∞Å *Ï[~° II[QÆ_»Ñ¨ÙII
J#∞QÆ∞}OQÍ Jg ''H©K«∞ H©K«∞—— =∞O@∞<åfl~Ú. QÆO^èŒ=Ú, Ñ¨Ùá⁄Ê_ç, „¿ÑÜ«∞ã‘
ÉèÏ"å=∞$`«O
„Ñ≤Ü«ÚÅ∞ K≥=∞@Å∞ HõˆH¯ =∞#‡^èŒ ~°}~°OQÆO. #O^ŒHõO (™êfiq∞"åi Y_»æO)
"å@xfl\ ˜h QÆ=∞xOz LO@∞Ok fiHõQÍ. JO^Œ∞ˆH Jk J#fl=∞Ü«∞ºQÍ [x‡Oz N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ `«# =∞<ÀÇ¨Ïi Je"ÕÅ∞=∞OQÆ`À „Ñ¨}Ü«∞ HõÅÇ¨ÏO `«~∞° "å`«
`«#ˆHm qÖÏÑÖ K«∂Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞. WHõ JHõ¯_» [QÆ_»Ñ¨Ù K«#∞=ÙÖË („Ñ¨}Ü«∞
P ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ H©~°Î#QÍ q=i™ÈÎOk. W`«~°∞Å‰õΩ Wk ™ê^èŒº=∞QÆ∞<å..
HõÅÇ¨Ï=ÚÖË). Jk‰õÄ_® HõÑ¨@ HõÅÇ¨Ï"Õ∞ (*Ï[~°). H©K«∞H©K«∞=∞<Õ =∞OK«O
P."≥II ''H©K«∞H©K«∞—— =∞<≥_ç ˆHm qÖÏãÖ|∞ (zÅ∞HõÉÁ=∞‡Å∞ H©K«∞H©K«∞ =∞O@∞<åflÜ«∞@!!) g∞^Œ *Ï[~°.
‰õ#∞flÅO^Œ∞ xeÃÑ ##fl=∞Ü«∞º
"ÕOHõ@yi qÉèí∞x „Ñ≤Ü«Ú~åe â◊$OQÍ~° P"≥∞ H˘Ñ¨ÙÊÖ’ =Ú_çz# "≥ÚÅ¡Å∞ |~°∞=ÙQÍ „"ÕÖÏ_»∞K«∞#flq. JkèHõ"≥∞ÿ#
"≥∞=~°∞ áê_»QÆÅ~°∞ ~¸ q^èŒ=ÚQÆ? ã¨~°ã¨ ã¨ÖÏ¡Ñ¨=ÚKÕ Ñ¨Ùá⁄Ê_çx NÑüÃÑ· K«Å¡QÍ Jk *Ïi "ÕOHõ@Ñü "Õ∞xÃÑ·
(WHõ¯_» âı¡+¨x QÆ=∞xOK«O_ç. „¿ÑÜ«∞ã‘ „Ñ≤Ü«ÚÅ∞ H©K«∞ÖÏ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. „Ñ¨}Ü«∞
JÅ∞=ÚH˘#flk. W@∞¡ ™êfiq∞ K≥O`«#∞#fl Ju=Å∞ P *Ï[~°Ö’ `å=¸
Ñ¨~åHÍ+¨ªÖ’ =∞OK«OÃÑ· J=∞iÛ# zÅ∞Hõ ÉÁ=∞‡Å∞ =∞OK«O Hõ^Œe#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ''H©K«∞H©K«∞—— áêÅ∞ÑÖK«∞H˘O@∞<åfl~°∞.
=∞O@∞<åfl~Ú. B~å!!) N^Õq ÉèÏ~°"≥∞ÿ# ã¨Î#Ü«ÚQÆà◊OÃÑ·ÃÑ·# QÆO^èŒÑ¨Ù á⁄_çx â◊$OQÍ~°=∞O^Œ∞
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊ "≥^Œ[Å∞¡K«∞O_»QÍ P"≥∞ÑüH˜ KÕ~°∞=Ü≥ÿ∞#k. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞ K≥eHõuÎÜ«∞Å∞
[QÆ_»Ñ¨Ù K«#=ÙÅ *Ï[~° NÑüÃÑ· ‰õÄ_» =∂\˜=∂\˜H© QÆO^èŒÑ¨Ù á⁄_çx [Å∞¡K«∞O_çi. *Ï[~° [~°∞QÆ∞K«∞<Õ
ãÿ#Å =∞OK«Ñ¨Ù *Ï[~° II[QÆ_»Ñ¨ÙII Ü«Ú#flk.
"≥ÚÅ¡Å∞ `«∞~°∞=Ú# =Ú_çz# |~°∞=Ù# ™êfiq∞ aQÆ∞"≥#· PeOQÆ#=Ú# N~°=∞}˜ ÃÑ#QÆ∞ÖÏ_»∞K«∞#flk. K≥=∞@ JkèH"õ ∞≥ ÿ
"≥ÚÅ¡Ñ¨Ù ã¨~°ã¨Ñ¨Ù =ÚiÃÑ=Ú# z`«Î_çQÍ =∂i#k. K«O^Œ#O =O\˜ "Õ∞xÑ¨Ó`«∞Å∞, =∞$QÆ=∞^Œ=Ú (["åfik) =O\˜
[Å¡# Ñ¨Ùá⁄Ê_ç *Ï~°QÆ ÑüÃÑ· ã¨∞QÆO^èŒ Éèíi`«"≥∞ÿ Ñ¨Ó`«Å =Å# â’aèÅ∞¡#@∞¡QÍ N"ÕOHõ@ÑüÃÑ· xOÑ¨ÙK«∞<åfl~°∞.
K«ÖË¡ ~°u=Å∞ *Ï[~° II[QÆ_»Ñ¨ÙII PÇ¨! JHõ¯_» ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# *Ï[~° [~°∞QÆ∞K«∞#flk.
95 96
1-47 HõÅÖ’x ã≤~°∞ÖˇÅ¡ Hõ#∞‰õÄ~°∞¯ÖËHÍHõ
=Ú#∞fl_ç "≥∞Å‰õΩ= K«∂_»#q "≥∞~°ã‘<å
`˘e¡, â◊$OQÍ~° H©~°Î#Ö’ JO`« ~°ã¨ã¨∂ÊiÎ K«∂Ñ≤Oz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ D Je"Õ}∞Å "Õ∞Å∞ Pã¨áê>Ë HÍHõ
H©~°Î#Ö’ "≥·~åQÆºO „Ñ¨ã¨∞Êù\ ÕÑ¨ *Ëã¨∞Î<åfl~°∞. HÍO`å, HÍOK«#=ÚÅÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO `«ÅÑ¨Ù "ÕOHõ@Ñü `«yb<å IIU_» =Å¿Ñ_»II
áÈx^Õ "≥·~åQÆºO ã≤kúOK«^Œ∞. P_»^•x JO^ŒO |Ç¨ï ã¨fiÅÊHÍÅÑïq∞u HõÅk. ÉèÏ"å=∞$`«O
WHõ P"≥∞ WKÕÛ ã¨∞YO ZO_»=∂q∞ÖÏO\˜k. P ã¨∞YO HÀãÖ #~°∞_»∞ "≥OÑ¨~å¡_ç`Õ D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ '„¿Ñ=∞—, '=∂eq∞—, 'Pf‡Ü«∞`«— =O\˜q LuÎ=∂@Å∞. J=hfl
=∞$QÆ`«$+¨‚Ö’ h~°∞ „`åQÆ∞^•O J#∞H˘<Õ"å_çH˜ Ñ¨>Ëì QÆuÜÕ∞ Ñ¨_»∞`«∞Ok. `«Ñ¨Ê^Œ∞. x*ÏÖÏ? JÖÏ „Éèí=∞Ñ¨_»=K«∞Û<å?
WHõ ^è#Œ O ãÖQÆu PÖ’z¿ãÎ HõÅÖ’ ZO`« ã≤iÅaèOz<å ÖÏÉè"í ∞Õ =ÚOk? HõÅÖÏO\˜^Õ
Hõ^•! rq`«O. JO^Œ∞ˆH N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}∞"Õ_ç`Õ ã¨∞YO Hõ^•!! `˘ÅHõiÖ’ HõxÑ≤OKÕ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÅ HÍÅÑïq∞u ZO`«? Hõ∆}OÖ’ =∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈ`å~Ú
K«OII <≥Å`«ÅÃÑ·# "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ x`«º=Ú ^Œ∂~°=Ú ¿ãÜ«Ú *Ï˝#=Ú<£ Hõ^•? PHÍâ◊OÖ’ Jq P "≥∞~°∞Ñ¨ÙÅ∞ ã≤÷~°OQÍ LO\ÏÜ«∂? „ã‘ÎÅ J#∞~åQÆO
xÅ∞=x Ü≥∞O_»=∂=ÙÅq <≥=∞‡kQÆ∂Å∞Û=∞iO`« ^Œ∞óY=∞ø HõÅHÍÅO LO@∞O^•? J=hfl `«fi~°Ö’ =∞~°eáÈÜÕ∞ =ÅÑ¨ÙÖËHõ^•!
Hõeq∞ ÅaèOz ã¨fiÑ¨fl=Ú# HõÅ∞æ<≥ ÖÏÉèí=Ú? "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<£ ZO_»=∂=Ùefl QÆ=∞xOK«O_ç. U~°∞Å∞ áêi#@∞¡ JxÑ≤Oz „Éèí=∞Hõeyã¨∞ÎOk.
H˘Å∞=Ù_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥#∞ Q˘Ñ¨Ê x[O|∞#∞ PÅÑ≤OK≥`å<£. ^•xfl P„â◊~ÚOz ^•Ç¨ÏO f~°∞ÛH˘O^•O J#∞H˘O>Ë [iˆQ Ñ¨<Õ<å? P_»∞"åi
~åQÆO : ˆ~=u =∞#ã¨∞ûÅÖ’ hÃÑ· "≥∂Ç¨ÏO =Ù#fl@∞¡ „Éèí=∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^ÕHÍx "åi „¿Ñ=∞ x[=∂?
U_»=Å¿Ñ_» =∞zÛˆH_» ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ h‰õΩ `À_»∞QÍ =ÙO@∞O^•?
P_»∞H˘#fl =∂@ÖˇÅ¡ #q x*ÏÖÏ IIU_» =Å¿Ñ_»II ã¨fiÑ¨flOÖ’ HõxÑ≤OKÕ ãÖÑ¨^ŒÅhfl x„^ŒÖ’"ÕQÍh "Õ∞Å∞‰õΩO>Ë h"≥O@ LO_ç
`˘Å∞HÍ~°∞ "≥∞éÑ¨ÙÅ∞ `Àz áÈ=ÙQÍHõ "≥∞~°∞™êÎÜ∂« ? =x`«Å =Å# HõeQˆ "Õ∞Å∞ÃÑ· J¿ÑHõ∆ Ñ¨_∞» @ÜÕ∞ HÍx "åi ™êOQÆ`º« OÖ’
<≥ÅH˘x q∞O@#q xep<å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· =∞#ã¨∞û xÅHõ_»QÍ =ÙO@∞O^•? LO_»^Œ∞.
á⁄Å`«∞Å =ÅÑ¨ÙÅ∞ á⁄Åã≤áÈ=ÙQÍHõ
HõÅHÍÅO|q Hõ_»`Õs<å IIU_» =Å¿Ñ_»II
Ü≥∞O_»=∂=ÙÅ∞ K«∂_» <Õ~°∞Öˇ· áê~°∞QÍHõ

JO_»‰õΩ áÈ= ^•Ç¨Ï=∞}w<å
xO_ç#\˜ì "≥∂Ç¨Ï=Ú <≥Å`«Å=∞k K«∂_»
=ÙO_ç#>Ëì =ÙO_»∞QÍHõ =Ó`«~¸º<å IIU_» =Å¿Ñ_»II
97 98
1-48 =ÚiÃÑOÑ¨Ù #@#`À =Ú`åºÅ =∞ÅQÆ∞ÃÑ·
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°=â◊O|∞# `«~°∞}˜ Ñ¨=oOK≥#∞
fÜ«∞\˜ `Õ<≥ Ñ¨Å∞‰õΩÅ`À Ñüx, "ÕOHõ@Ñüx =ÚiÑ≤Oz ™êfiq∞ PeOQÆ#OÖ’ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ùx H“y@ QÆÅã≤
Jeã≤áÈ~Ú P `«e¡ x^Œ∞~°Ö’H˜ *Ï~°∞H˘#flk. Ñ¨~=° tOz â◊Ü∞« xOK«∞K«∞#fl JÅ"Õ∞Å∞ J~°qÔ~· #∞#∞ K≥=∞@ #O\˜#kQÍ# IIÑ¨Å∞‰õΩII
=∞OQÆ=∞‡ HõeH˜ `«#=Ú#∞ =i‚OK«@O, Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O
QÍHõ W`« ~ ° ∞ Å‰õ Ω ™ê^è Œ º =∞ÜÕ ∞ º Ñ¨ < Õ < å? u~° ∞ =∞ÖË â ◊ √ x ¿ã=Ö’ rq`« O
ÑÖ_çOK«∞H˘<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡HÀãÖ áê_ç# D H©~°Î#Ö’ `Õ < ≥ Å ∂~° ∞ fÜ« ∞ x Ñ¨ Å ∞‰õ Ω Å∞ =∂\Ï¡ _ Õ JÅ"Õ ∞ Å∞ =∞OQÆ = ∞‡ `« e ¡
=∞OQÆ=∞‡#∞ r"å`«‡QÍ "ÕOHõ\<å^èŒ∞x Ñ¨~°=∂`«‡QÍ "åi HõÅ~ÚˆH =ÚH˜ÎQÍ x^Œ∞iOK«∞K«∞#flk. „ã‘ÎH˜ ÑïÑ¨Ó~°‚`«fi=Ú#∞ HõeyOKÕ Ñü`À ~°uÃÑ· Pã¨H˜Î Hõey#
ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞, H˘O`«=∞Ok Éèí‰õΩÎÅ∞, *Ï˝#∞Å∞. P"≥∞ `«# =Å¡Éèí∞x`À ãÖQÆq∞Oz#k.
LII "ÕOHõ@<å^èŒ∞_»∞<£ QÆ=Ü«∞ cè`«Ç¨Ïˆ~Hõ∆} =∞OQÆ=∂O|Ü«Ú<£ xQÆxQÆ=∞x „Ñ¨HÍtOK«∞ =ÚY=ÚÃÑ· =ÚOQÆ∞~°∞Å∞ K≥ki P_»∞K«∞#flq.
ãÖHõ@ "≥∞Å¡ni Ü«∞@ â◊Ü«∞º#∞ *ËÔ~#∞ Ñ¨=fioOK«<≥· Ñ¨QÆÖˇ·áÈ~Ú<å P"≥∞ Ñ¨=oOzÜÕ∞ L#flk. JO`«∞ÖËx „áêg}º=Ú`À P `«e¡,
[O‰õΩ Ü≥ÚHÕ`« ÖËHõ |Ç¨ï„âß=º=ÚQÍ ~Ú@∞ J#fl=∞Ü«∞ºÜ«Ú<£
JOH˜`« ÉèÏ=<å Ñ¨\ ˜=∞ J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# <åÅÑ≤OK≥ `å<£ [QÆnâ◊fi~°∞_≥·# `«# Ñü =∞#ã¨∞#∞ PHõ@∞ìH˘x Ü«Ú#flk. HÍ=Ù# |_»e
â◊Ü«∞xOK«∞K«∞#flk.
~åQÆO : JÉèËi
Ñ¨Å∞‰õΩ `Õ<≥Å `«e¡ Ñ¨=oOK≥#∞ P"≥∞ Ñ¨Ü≥∞º^Œ ™ê÷# „ÉèíOâ◊=Ú#O^ŒQÍ "≥∞éÜ«Ú ã¨Î#Ü«ÚQÆ‡=Ú qã¨ÎiOz
HõeH˜ `«#=ÚÅ qÉèí∞x HõÅã≤#kQÍ# IIÑ¨Å∞‰õΩII Ü«Ú#flq. P ÉèÏ=∂=∞}˜ |OQÍ~°Ñ¨Ù "Õ∞_»ÃÑ· x^Œ∞iOK«∞K«∞#flk. Zé] HõÅ∞=Å
=O\˜ ™ÈQÆ Hõ#∞flÅÖ’ â◊$OQÍ~°O Juâ◊~ÚOz P"≥∞ =∞^Œ#∞x [#‰õΩx`À =∞#‡^èŒ
xQÆxQÆx "≥∂=ÚÃÑ· <≥é∞Å∞ ÔQÅ‰õΩÅ K≥^Œ~° Ü«Ú^Œú=Ú# Jeã≤áÈ~ÚÜ«Ú#flk. JO^Œ∞KÕ P `«e¡ x^Œ∞iOK«∞K«∞#flk.
Ñ¨QÆÖˇ·#^•Hõ K≥e Ñ¨=oOK≥#∞
`≥QÆx Ñï}`«∞Å`À `≥Å¡"åi#^•Hõ =ÚiÃÑ=Ú ÖÁÅ∞‰õΩ Jaè#Ü«∞O K«∂Ñ≤# P `«e¡ =Ú`åºÅ Ç¨ÏOã¨`«∂eHÍ
[QÆ^ÕHõÑü =∞#ã¨∞ [\˜ìQ˘<≥ QÍ# IIÑ¨Å∞‰õΩII `«ÅÊOÃÑ· Ñ¨~°=â◊√~åÖˇ· Ñ¨=fioOz Ü«Ú#flk. u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_≥·# N"ÕOHõ\Ñü
H“y\˜Ö’ HõiyáÈ~Ú# P `«e¡ J~°qzÛ# "≥ÚQÆæ=Öˇ z~°∞K≥=∞@Å∞ Hõq∞‡
H˘OQÆ∞ *Ïé˜# "≥∞é∞QÆ∞ QÆ∞|ƒÖÁÅÜ«∞QÆ `«~°∞}˜
â◊Ü«∞xOK«∞K«∞#flk.
|OQÍ~°∞ "Õ∞_»ÃÑ· Ñ¨=oOK≥#∞
K≥OQÆÅ∞= Hõ#∞Q˘#Å ã≤OQÍ~°=ÚÅ∞ ^˘ÅHõ
JOQÆ[QÆ∞~°∞x`À_» JÅã≤#k QÍ# IIÑ¨Å∞‰õΩII
99 100
1-49 QÆQÆ∞~°∞ á⁄_çK≥ Ö’Hõ=Ú qkè q_çK≥
=Ú#∞fl_ç "≥ÚQÆ∞Å∞ QÆ∞iÜ«∞QÆ Ü«∞=Ú#ÃÑ· #_»K≥ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII
''ã¨∞qfi—— J<Õk XHõ T`«Ñ¨^ŒO. x*ÏxH˜ nxH˜ J~°úO ÖË^Œ∞. ~ÀHõe`À ~À\˜Ö’
^è•#ºO ^ŒOKÕ@Ñ¨C_»∞ (ÃÑO_ç¡ Ñ¨#∞ÅÖ’#∂) „ã‘ÎÅ∞ PÜ«∂ãÖ f~°∞@‰õΩ 'ã¨∞qfi— Hõe*ÏÔ~ "ÕOHõ@Ñü g∞Ô~
Jx JO@∂ áÈ@∞ "Õ™êÎ~°∞. J\Ï¡ˆQ 'ã¨∞"åfiÅ=∞‡— JO>Ë 'ã¨∞"åfiÅ J=∂‡—! J<Õ JÅ"ÕÅ‡OQÆ <åOKå~°=∞‡ HõÅ∞HõÅ∞ fÔ~ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII
Ñ¨^Œqâı+¨=Ú. 'ã¨∞"åfiÅ— JO>Ë ã¨∞qfi+ PÅuH˜ ~°∂áêO`«~°O. 'PÅu— JO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O
PÖÏÑ¨# Jx J~°úO. 'ã¨∞"åfiÅ=∞‡— JO>Ë F J=∂‡! ã¨∞qfi Jx PÖÏÑ¨# KÕ^•ÌO
Jx J~°úO. ^è•#ºO ^ŒOKÕ P_»OQÆ∞Å HÀãÖ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ Je¡# J^Œ∞ƒù`« F J=∞‡ÖÏ~å! ã¨∞qfi..ã¨∞qfi..ã¨∞qfi Jx ~åQÆO PÅÑ≤OK«O_ç. `«#H˜ [x‡Oz#
H©~°Î«# Wk. 'â◊√^Œú ^èŒ<åºã≤— ~åQÆOÖ’ ^è•#ºO ^ŒOKÕ"åi <À\˜ QÆ∞O_® ÉèíQÆ=<åfl=∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# tâ◊√=Ù#∞ Hõx# ^Õ=H©^Õq =Úiã≤áÈ~ÚOk.
ãÖH©~°Î#O KÕ~ÚOK«@O J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ QÍHõ WOÔH=iH˜ ™ê^èŒºO?
(J+¨ìq∞<å\˜) K«O„^Œ∞_»∞ á⁄_»K«∂Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞. JO^Œi Hõ+¨ì=ÚÅ∞ f~°#∞<åfl~Ú.
P."≥II 'ã¨∞qfi ã¨∞qfi— Ü«∞#∞K«∞ ™⁄‰õΩ¯ n~°QÆ áê_ç ã¨fi~°æOÖ’#∞#fl ^Õ=`«ÅO`å qKå~°O q_»<å_®~°∞.
=x`«ÖˇÅ¡ '^ŒOK«∞— "åÔ~ `˘e¡
Ç¨Ïix Q˘ez<å_»∞ J#fl=∞Ü«∞ºÜ«Ú '<å_»∞— pHõ@∞¡ Hõ=Ú‡H˘<åfl~Ú. HõOã¨∞_»∞ P„QÆÇ¨ÏO`À =∞O_ç Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»∞.
ã¨∞qfi áê@ÖˇOz K«∂_»~°Ü«∞º! ‰õΩOÉèí=$+≤ìQÍ Ñ¨Ù+¨Ê =~°¬O ‰õΩiã≤Ok.
~åQÆO : â◊√^Œú^èŒ<åºã≤
ã¨∞qfi ã¨∞qfi ã¨∞"åfiÅ=∂‡ WO`«Ö’ XHõ QÍ_ç^Œ (QÍ~°Éú Ïè ã¨∞~°∞_»∞) JHõ¯_»‰Ωõ =zÛOk. [~°∞QÆÉ’=Ù J#~°Oú
#=ÙfiK«∞ ^Õ=H˜ #O^Œ#∞x QÆxÜ≥∞ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII „QÆÇ≤ÏOz# `«O„_ç (=ã¨∞^Õ=Ù_»∞) ÉÏ^èŒÑ¨_ç ^•x<À~°∞=¸ã≤ JiúOKå_»∞.
â◊t"˘_»K≥ JÅãÖ|∞Å∞ QÆ_çK≥ QÆQÆ∞~°∞áê@∞ HõeyOKÕ ãÖÑ¶¨∞@#Å∞ [iyÖ’HõOÖ’ Jhfl QÆu `«Ñ≤Ê#@¡~ÚOk.
kq ^Õ=`«Å kQÆ∞à◊√§ q_çK≥ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII Ñ¨Ù+¨Ê=~°¬=Ú ‰õΩiã≤Ok. =ã¨∞^Õ=Ù_»∞ tâ◊√=ÙQÍ#∞#fl Hõ$+¨µ‚x `«ÅÃÑ· x_»∞H˘x ^•i
HÍqi qiÃã HõOã¨∞_»∞ yxÃã WzÛ# Ü«∞=Ú<å #kx ^•\Ï_»∞.
"åqi Ñ¨Ù=ÙfiÅ "å#Å∞ QÆ∞iÃã IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII HõeÜ«ÚQÆO =KÕÛã≤Ok. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "≥eâß_»∞. JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ
QÆu¿ãÃã J@∞QÍ_ç^Œ QÆ∂Ãã <åOKå~°=∞‡‰õΩ HÀáêÅ∞ `«yæáÈÜ«∂~Ú.
‰õΩuÅ ‰õΩ_çz [#‰õΩ_»∞ <À~°∞ =¸Ãã IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII
101 102
1-50 JÉèí∞º^ŒÜ«∞ "åk Jx =∂#=ÙÅÖ’ =∂#=`«fi"Õ∞ "åOKè«hÜ«∞=∞x PÜ«∞#
=Ú#∞fl_ç #=∞‡Hõ=∞x PÜ«∞# P~å^èŒ‰õΩÅ #=∞‡HõO.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix q∞Oz# 'JÉèí∞º^ŒÜ«∞ "åk— HÍQÆ_®ÖËã¨∞H˘x "≥uH˜<å J~Ú`Õ P^Œ$HõÊ^èŒO HõeyOKÕ JO`«~åºq∞ "ÕÔ~=~À HÍ^Œ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ P
HÍ#~å_»∞QÍHõ! HÍ#~å_»∞. ã¨$+≤ìÖ’ U „áê}˜H© ÖËx D q=Hõ∆`« JÇ¨ÏOHÍ~°O =Å¡ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. [#ÉÏÇ¨ïàÏºxfl P ~ÀAÖ’¡ Ç¨ÏiHõ^äŒÅ∞, |∞„~°Hõ^äŒÅ∞, XQÆ∞æ
=zÛO^Õ Hõ^•! p=∞ #∞Oz U#∞QÆ∞^•HÍ U [O`«∞=Ù#‰õΩ QÍx, Ñ≤K«∞ÛHõ #∞Oz Hõ^äŒÅ∞, Ñ¨Ù~å} HÍÅˆH∆áêÅ∞ JÅiOKÕq. |∞„~°Hõ^äŒÅ∞ ^≥·=Hõ^äŒÅ∞ HÍHõ Kåi„`å`«‡Hõ
QÆO_»ÉèË~°∞O_» Ñ¨H˜∆^•HÍ U Ñ¨H˜∆H˜ QÍx z#fl KÕÑ¨#∞Oz uq∞OQÆÅO =~°‰õΩ U QÍ^èŒÅ <≥#∞flH˘x [#∞ÅÖ’ ^Õâ◊ÉèíH˜Î ™êOÑ¶≤∞Hõ ^Œ$HõÊ^èŒO ÃÑOá⁄OkOÑ¨ KÕâß~Ú.
[ÅK«~°=Ú#‰õΩ QÍx ÖËx q=Hõ∆`« =∞x+≤ Jx Ñ≤Å∞=|_Õ D rq‰õΩOk. D |∞„~°H^õ Œä QÍ#O KÕã≤ K≥¿ÑÊ ã¨∂„`«^•è i, Hõ^‰Œä Ωõ _»∞ XHõ~∞° O\Ï~°∞. "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩÅ∞QÍ
=∞x+≤ kfiáê^Œ Ñ¨â◊√=Ù. g_çH˜ `«# ‰õΩÅO JO>Ë Ñ≤zÛ, =∞`«O JO>Ë Ñ≤zÛ, `«# '`å#— JO>Ë '`«O^•#— JO@∂ W^ŒÌ~°∞ =O`«áê@QÍà◊√¡O\Ï~°∞. "å~°∞ Hõ^äŒ K≥Ñ¨Ê~°∞
*ÏfÜ«∞`« JO>Ë Ñ≤zÛ. ^èŒ#O JO>Ë "åº"≥∂Ç¨ÏO, „ã‘Î JO>Ë "åº"≥∂Ç¨ÏO `«# QÍx Hõ^ÖŒä ’ =∞^èºŒ =∞^èºŒ ãÖ^ÕÇ¨ Å∞ "≥e|∞K«∞Û`«∂, |ÖË, Éèàí Ï#O\˜ ÉèÏÜü∞ `«O^•<å,
ã¨fiO`«O J#∞‰õΩ#fl "å@xfl\Ã˜ Ñ· =∞=∞HÍ~°O. `«#q HÍx"å\˜ÃÑ· Pâ◊. `«#H˜ HÍ‰õΩO_® Jx L`åûÇ¨Ï Ñ¨~°∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. Ñ¨Ùˆ~! JÇ≤Ï! ÉèíàÏ! J<Õ =∂@Å∞ `«~°K«∞ "å_»∞`«∂
KÕã≤# "åiÃÑ· HÀÑÖ. Jhfl `«#"Õ HÍ"åÅ<Õ Ö’ÉèíO. Ñ¨~å~Ú "å\˜ÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO. Hõ^äŒ‰õΩx L`åûÇ¨Ï Ñ¨~°∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. D H©~°Î# J@ì_»∞QÆ∞# LO_ç ™êOÑ¶≤∞HõOQÍ J}QÆ
Jhfl `«#"≥·`Õ =∞^ŒO. `«#q HÍHõáÈ`Õ =∞`«û~°O. `«#H˜ ^ŒHõ¯Ok Un WOH˘HõiH˜ „^˘Hõ¯|_»∞K«∞#fl "åiHÀãÖ J#fl=∞Ü«∞º QÍ#O KÕã≤# H©~°Î# Jx =∞#O
^ŒHõ¯~å^ŒO\Ï_»∞. ÉèÏqOK«=K«∞Û#∞.
g_çH˜ x#fl U=∞~ÚO^À QÆ∞~°∞ÎO_»^Œ∞. ˆ~Ñ¨Ù UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥eÜ«∞^Œ∞. „Ñü „áê}˜H˜ JO`«~å`«‡ Z=~°∞? P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Hõ^•! =∞i XHõi
g_»∞ '<åk— J#∞H˘<Õk Un g_çk HÍ^Œ∞. Z=fi~°∂ g_ç`À Hõeã≤ [x‡OK«ÖË^Œ∞. Q˘Ñ¨Ê XHõi `«‰Ωõ ¯"Õq∞\˜. ã¨∂~°∞º_ç ZO_» XHõi g∞^Œ Z‰õΩ¯=QÍ XHõig∞^Œ `«‰Ωõ ¯=QÍ
ˆ~Ñ¨Ù g_ç`À Hõeã≤ Kå=~°∞. x„^Œ, ÉèíÜ«∞O, ã¨∞YO PÇ¨~°O "å_çq "å_çˆHQÍx Ñ¨_»∞`«∞O^•? ^èŒx‰õΩx x„^Œ c^Œ"å_çx„^Œ XHõ>Ë "Õ~°∞HÍ^Œ∞. Jxfl ‰õΩÖÏÅ"å~°∂
Z=fi~°∂ "å_ç |^Œ∞Å∞ J#∞ÉèíqOK«ÖË~°∞. áÈh P J#∞ÉèíqOKÕ"≥·<å JÑïq∞`«=∂ Éèí∂q∞H˜ ã¨fiO`« ^•~°∞ÖË. Ñ‘ÖËÛQÍeH˜ „`åˆQ h\˜H˜ K«∂¿ã ã¨∂~°ºHÍOuH˜ *Ïu
JO>Ë HÍ^Œ∞. á⁄@ìÑ\¨ Oì˜ ^•Hõ uO\Ï_»∞. `«~∞° "å`« u#ÖË_∞» . =~°∞ã¨QÍ Ñ¨k ~ÀAÅ∞ ‰õΩÅ=∞`« qK«Hõ∆} =ÙO^•? ‰õΩHõ¯g∞^ŒHÍKÕ ZO_» U#∞QÆ∞g∞^Œ HÍKÕ ZO_» XHõ¯>Ë
x„^• áÈÖË_»∞. rq`«O Hõ∆} ÉèíOQÆ∞~°O Jx `≥eã≤<å "åº"≥∂Ç¨xfl =^Œ∞Å∞HÀÖË_»∞. Hõ^•! P "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ áêÑ¨ÙÅ#∞ Ñ¨Ù}∞ºÅ#∞ JO^Œih XˆHÖÏ K«∂™êÎ_»∞. JO>Ë
JO^Œi x„^• XHõ>Ë. ~åA J^Õ x„^ŒáÈ`å_»∞. |O@∂ J^Õ x„^ŒáÈ`å_»∞. Ç¨Ï`«ºKÕã≤# "å}©‚, J|^ŒúO K≥Ñ≤Ê# "å}˜‚ XˆHÖÏ K«∂™êÎ_»∞ JxHÍ^Œ∞. ~åAQÍi
ZO_»"å# =O\˜ „Ñ¨Hõ$uH˜ =∞#∞+¨µºÅÃÑ·# HÍx W`«~° „áê}∞ÅÃÑ·# HÍx q=Hõ∆`« H˘_»∞‰õΩ Ç¨Ï`«ºKÕã<≤ å |O@∞ H˘_»∞‰õΩ Ç¨Ï`«ºKÕã<≤ å XˆH tHõ∆ "Õ™êÎ_x» (<Õ\ ˜ <åºÜ«∂kè
LO@∞O^•? JÖÏˆQ ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ‰õÄ_® *Ïu =∞`«‰Ωõ ÅÉè^·ˇ •Å`À Ñ¨xÖË^∞Œ . PÜ«∞#H˜ Ñ¨`«∞ÖÏ¡ HÍHõ..) J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi L^ÕÌâ◊ºO. J^Õ ''ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O——
=∞# ÉèíH˜ÎÜÕ∞ „Ñ¨^è•#O. ã¨~°fiO J#∞H˘<Õ"å_ç PÖ’K«#.
ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ñ¨~°=∂`«‡ÜÕ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú. P „|Ç¨Ï‡=Ú
UHõ=Ú, J<ÕHõO HÍ^Œ∞. J^Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú. Jk Ñ¨Ó~°‚=Ú, ™êfi`«O„`«º=Ú,
ã¨~°fiã¨=∞~°ú=Ú. ^•x QÆ∞iOz ZO`« K≥Ñ≤Ê<å KåÅ^Œ∞. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ™êHÍ~° ~°∂Ñ¨"Õ∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. WHõ D H©~°Î# <≥#∞flH˘#\ÏxH˜ =ÚYºHÍ~°}O J#fl=∞Ü«∞º
103 104
=∞`«ÎHÀH˜Å : '`«O^•#— J~ÚOk. HÍh UHÍÅOÖ’<≥·<å JkèHÍ~°O L#fl"å_»∞ '`«O^•#— JO>Ë
XHõ¯_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ =∂#= `˘Hõ¯>Ë Ñ¨~°=∞O|<≥<£ "å_çH˜ =O`«áê_Õ "åà◊√¡ =∂„`«O '`å#`«O^Œ<å#— Jx '=`åÎã¨∞— Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂<Õ
K«Hõ¯<≥·# ã¨∞É’^èŒ *ËÃã#∞ ã¨^Œ∞æ~°∞_»∞ `å<åÜ≥∞~å =Ù<åfl~°∞. WHõ ÉèÏ"å=∞$`«OÖ’H˜ =^•ÌO.
ÖˇHõ¯¿ãÜ«∞‰õΩ_»#fl=∞Ü«∞º<≥ ''ˆ~_»∞—— QÍx =∞Ô~=fix<£
k‰õΩ¯ "ÕOHõ@<åÜ«∞‰õΩO_»<≥ niÛÖ’Hõ=ÚÅO^Œ∞#<£ `«O^Œ<å# JÇ≤Ï, `«O^Œ<å#Ñ¨Ù~ˆ , `«O^Œ<å# Éèàí Ï, `«O^Œ<å#. „|Ç¨Ï‡=∞<Õk UHõ=Ú,
~åQÆO : É∫o JkfifÜ«∞=Ú. J^Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë Jx `≥eÜ«∞O_ç.
`«O^Œ<å# PÇ≤Ï `«O^Œ<å# Ñ¨Ùˆ~ `«O^Œ<å# ÉèíàÏ `«O^Œ<å# `≥eã≤H˘O>Ë D ã¨$+≤ìÖ’ Ç‘Ï#"≥∞ÿ#k, JkèHõ"≥∞ÿ#k J<Õ"Õ ÖË=Ù. JO^ŒiÖ’#∞
„|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥ÚHõ¯>Ë II`«O^Œ<å#II JO`«~å`«‡ ~°∂Ñ¨=Ú# P NÇ¨ÏiÜÕ∞ L<åfl_∞» . WHõ¯_» JO^Œin [O`«∞=ÙÅ ‰õΩÅ"Õ∞.
HõO^Œ∞=QÆ∞ Ç‘Ï<åkèHõ=Ú eO^Œ∞ ÖË=Ù (=∞#O =∂#=ÙÅ∞ J<Õ kfiáê^Œ Ñ¨â√◊ =ÙÅO Hõ^•!) JO^ŒiH© P N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ
JO^ŒiH˜ NÇ¨Ïˆ~ JO`«~å`«‡ JO`«~å`«‡.
WO^Œ∞Ö’ [O`«∞‰õΩÅ=∞O`å <˘Hõ>Ë
JO^ŒiH˜ NÇ¨Ïˆ~ JO`«~å`«‡ II`«O^Œ<å#II ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ x„kOKÕ ~åAQÍi x„^ŒÜ«Ú, JHõ¯_»<Õ <ÕÅÃÑ· Ñ¨_»∞H˘x x„^ŒáÈÜÕ∞
|O@∞Ü≥ÚHõ¯ x„^ŒÜ«Ú XˆH q^èŒ=ÚQÍ #∞O_»∞#∞. J^Õ q^èŒOQÍ J„QÆ‰õΩÅã¨∞÷_≥·#
xO_®~°∞ ~åA x„kOK«∞ x„^ŒÜ«Ú <˘Hõ>Ë „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ x=ã≤OKÕ Éèí∂q∞H˜ x=∞‡*Ïu"åxH˜ x"åã¨Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# Éèí∂q∞H˜
JO_»<Õ |O@∞ x„^Œ JkÜ«Ú <˘Hõ>Ë =º`åºã¨"Õ∞=∞<åfl =ÙO@∞O^•? LO_»^Œ∞QÍHõ LO_»^Œ∞.
"≥∞O_≥·# „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ "≥∞@∞ì Éèí∂q∞ Ü≥ÚHõ>Ë
K«O_®Å∞O_Õ\ ˜ ãïÉèí∂q∞ Ü≥ÚHõ>Ë II`«O^Œ<å#II Ñ¨x=_ç XHõ U#∞QÆ∞g∞^Œ HÍÜ«Ú#\˜ì ZO_» J~Ú<å Éèí∂g∞‡^Œ Ñ¨_ç=ÙO_Õ
Hõ_»y ÜÕ∞#∞QÆ∞g∞^Œ HÍÜ«Ú Ü≥∞O_˘Hõ>Ë ‰õΩHõ¯g∞^Œ HÍÜ«Ú#\˜ì ZO_»~Ú<å XHõ¯>Ë Hõ^•! JkèH=õ ÚQÍ Ñ¨Ù}º=Ú KÕã#≤ "åi<≥<· å
Ñ¨Ù_»q∞ â◊√#Hõ=Ú g∞^Œ á⁄ÅÜ«Ú Ü≥∞O_˘Hõ>Ë áêáê`«∞‡Å<≥·<å ã¨=∂#=ÚQÍ Hõ~°∞}ÕKÕ@O^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_Õ P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Hõ_»∞Ñ¨Ù}∞ºÅ#∞ áêÑ¨ Hõ~°∞‡Å#∞ ãïQÍ= <å=∞=Ú ‰õÄ_» XHõ¯>Ë. (WHõ¯_» Ñ¨Ù}∞ºÅ∞ JO>Ë Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ∞ KÕã#≤ "å~°∞ =∂„`«"∞Õ .
[_çÜ«Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ <å=∞"≥ÚHõ>Ë II`«O^Œ<å#II "å~°∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. PÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ∞ w`«Ö’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ P
ÉèÏ"å=∞$`«O ™êfiq∞ ÔHÑ¨C_»∂ „Ñ≤Ü«ÚÖË)
'JÇ≤Ï— J<Õ Ñ¨^Œ"Õ∞ <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ 'PÇ¨!— J~ÚOk. 'ÉèíàÏ— Pq^èŒOQÍ <Õ_»∞
'ÉèÖí —Ë J~ÚOk. 'Ñ¨Ù~ˆ — <Õ\ H˜ ÍÅOÖ’ 'Xˆ~— J~ÚOk ("åsfl!) '`«O^•#— <Õ\H˜ ÍÅOÖ’
105 106
1-51 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç F N =∞<åfl~åÜ«∞}Ï N =∞<åfl~åÜ«∞}Ï N =∞<åfl~åÜ«∞}Ï =∂‰õΩ
J[~å=∞~°"∞≥ #ÿ J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`H« ~© #Î° Wk. N =∞<åfl~åÜ«∞}∞x QÆ∞}QÍ#
=∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# h Ü≥ÚHõ¯ áê^Œ Ñ¨^Œ‡=ÚÖË â◊~°}∞.
ãÖH©~°Î# Hõ#fl "≥∂Hõ∆™ê^èŒ# q∞OH˘Hõ\ ˜ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ÖË^Œ∞.Zxfl ™ê~°∞¡ áê_ç<å
`«xqf~°x J=∞$`«=i¬},˜ D áê@. „â◊=∞Ñ¨_ç ~å=∂Ü«∞} ÉèÏQÆ=`åk „QÆO^è•Å#∞ ÅH©∆ ‡^Õq =ÚYHõ=∞Å=Ú#‰õΩ ã¨∂~°º ÉèQí "Æ å#∞x=Öˇ P#O^Œ"Ú≥ ã¨Q∞Æ "å_»=Ù.
ÑïOî K« =Åã≤# Ñ¨x ÖË^∞Œ . Ü«∞=∞, xÜ«∞=∂k Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ Å∞ JHõ¯~°Ö^Ë ∞Œ . ã¨#ºã≤Oz Ñ¨^‡Œ =ÚÅ#∞ „Ñ‘u`À Ç¨Ïã¨=Î Ú# ^èiŒ OK«∞"å_»=Ù. `å=∞~°Å=O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ"å_»=Ù.
`«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨x Jã¨ÖË ÖË^Œ∞. x„^ŒáÈÜÕ∞=ÚO^Œ∞ D H©~°Î# Ñ¨Å¡q ÉèíH˜Î`À Hõ=∞ÖÏã¨#∞_≥·# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù#‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ«Ú `«O„_çq. QÆ~°∞`«‡O`«∞#kè~ÀÇ≤ÏOz
áê_»∞HÀO_ç P N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ HÍ=e LO_ç =∞s q∞=Ú‡ ~°H˜∆™êÎ_»∞. Wk ãÖK«iOK«∞"å_»=Ù. Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»=Ù. J\˜ì h áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÖË =∂‰õΩâ◊~°}=Ú.
ã¨`«ºO.
Ñ¨~=° ∞Ü≥∂QÆ∞Öˇ#· "åiH˜ ÉèÏQÆº„Ñ¨^•`«=Ù. Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. „âı+µ¨ Åª HõO^ŒiH©
HõOII HÀiHõ f~°QÆ N=∞ „âı+µ¨ _ª =» Ù. Ñ¨~=° ∂`«º=Ù. L`«¯ $+¨=ì Ú =∞iÜ«Ú J}∞~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» ^èiŒ OK«∞"å_»=Ù.
<åfl~åÜ«∞}∞ â◊~°}∞ "Õ_ç #ohHÍO`«∞<£ J\˜ì u~°∞"ÕOHõ\Ï„k <åÜ«∞HÍ! h‰õΩ â◊~°}∞. <åˆH â◊~°}∞, â◊~°}∞.
h~°[<åÉèí∞x "ÕOHõ@
N~°=∞}∞<£ J#fl=∞Ü«∞º ¿ãqOK≥ `«q∞<£
~åQÆO : É∫o
N =∞<åfl~åÜ«∞} N =∞<åfl~åÜ«∞}
N =∞<åfl~åÜ«∞}h N áê^Œ"Õ∞ â◊~°}∞ IIN =∞<åfl~åÜ«∞}II
Hõ=∞ÖÏ ã¨f=ÚYHõ=∞Å Hõ=∞ÅÇ≤Ï`«
Hõ=∞Å „Ñ≤Ü«∞ Hõ=∞ÖËHõ∆}
Hõ=∞ÖÏã¨#Ç≤Ï`« QÆ~°∞_»QÆ=∞# N
Hõ=∞Å<åÉèíh Ñ¨^ŒHõ=∞Å"Õ∞ â◊~°}∞ IIN =∞<åfl~åÜ«∞}II
Ñ¨~°=∞Ü≥∂y [# ÉèÏQÆ^èÕÜ«∞ N
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨ Ñ¨~å`«Ê~å
Ñ¨~°=∂`å‡ Ñ¨~°=∂}∞~°∂Ñ¨ N
u~°∞"ÕOHõ@yi^Õ"å â◊~°}∞ II N =∞<åfl~åÜ«∞}II
107 108
1-52 Hõkã≤ ã¨HõÅ Ö’HõO|∞Å "å~°Å∞
=Ú#∞fl_ç ~Úk"À H˘eK≥^Œ Ô~=fixx
J`«ºO`« ã¨~°à◊"≥∞ÿ# D H©~°Î#‰õΩ ÉèÏ=O „"åÜ«∂eû# J=ã¨~°O x*ÏxH˜ „u^Œâ◊ =O^Œ∞º_»QÆ∞ u~°∞"ÕOHõ@Ñü
"≥^ŒH˜ "≥^ŒH˜ ¿ãqOK«∞_ô II"Õ^ŒOII
ÖË^Œ∞. XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ KÀ@¡ H˘~°∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_»x =∂@Å∞ =Ù<åfl Jq ÉèÏ"åxfl J~°úO
KÕã¨∞H˘#∞@‰õΩ J_»¤OHÍ=Ù. =∞i D H©~°Î#<ÕÅ WHõ¯_» q=iOKå#O>Ë 'ˆ~=u— ÉèÏ"å=∞$`«O :
~åQÆOÖ’x D Hõ$u Hõ~°‚¿ÑÜ«∞OQÍ =ÙO@∞Ok. JO^Œ∞Hõx nxfl Z#∞flH˘<åfl#∞. "Õ^Œ=Ú ÉèÏ~°fÜ«∞ `«`«fi*Ï˝#=Ú#‰õΩ „Ñ¨=∂}=Ú. P"Õ^Œ=Ú Z=ix
™êfiq∞x „u^Œâ◊=O^Œ∞º_»∞ J<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. „u^Œâ◊√Å∞ JO>Ë ^Õ=`«Å∞. Hõ#∞Q˘#∞@‰õΩÜ«∞uflOK«∞K«∞#flk? P "Õ^Œ=ÚÅ∞ Hõ#∞Q˘#∞@‰õΩ Ü«∞uflOK«∞K«∞#fl
ZO^Œ∞HõO>Ë "åà◊§H˜ =∞#ÖÏQÍ <åÅ∞QÀ^Œâ◊ =$^•úÑº¨ O, JOu=∞ ^Œâ◊ =∞~°}OÖË=@. Ñ¨~°=∂`«‡#∞ g∞~°O^Œ~°∞ H©~°ÎOK«O_ç.
=¸_Õ ^Œâ◊Å∞ HõÅ"åà◊√§. P Ñ¨^ŒO "å_»@O `åà◊§áêHõ "åiˆH K≥e¡Ok.
LII Z=fix "Õ^Œ=ÚÖò "≥^Œ‰õΩ <≥=fix Q˘Å∞Î~°∞ Ñ≤`«$^ÕHõ`«Öò r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ KÕ`«# HÍ~°∞‰õΩ_≥·# KÕ`«<å`«‡‰õΩ_»∞Z=fi=Ù? PÜ«∞#
Z=fix "Õ_»∞H˘O^Œ∞iÅ D_»∞QÆuOz# =$^Œ∞úÅO^Œ~°∞<£ ZHõ¯_»#∞<åfl_»∞. Uq∞ ã¨=∂^è•#g∞Ü«∞QÆÅ=Ú? `å=Ú `«∞kâßfiã¨ q_»∞K«∞#Ñ¨C_»∞
Z=fix Ñ¨Ó[Å<£ ã¨∞~°∞Å∞ WO„^Œ∞_»∞ KÕQ˘<≥? Nx"åã¨∞<£ Z=xx ã¨‡iOK«∞@‰õΩ =∂#=ÙÅO^Œ~°∂ Ü«∞uflO`«∞~°∞? P Ñ¨~°=∂`«∞‡x <Õ#∞
~°=fiÅ =O\˜ H©~°Î#Å ÖÏ=ÙQÆ „"≥ÚÔH¯#∞ J#fl=∞Ü«∞ºÜ«Ú<£. Éèíl~ÚOK≥^Œ∞#∞.
~åQÆO : ˆ~=u ã¨HõÅ Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ UÔH·Hõ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Z=fi~°∞? ã¨$+≤ì JO`å Z=fix=∞Ü«∞"≥∞ÿ
"Õ^ŒOÉˇ=fix "≥^ŒÔH_çx Ü«Ú#flk? Ñ≤`«$^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ J#∞~åQÆ=Ú`À `åHõ|_ç Z=x KÕ`« `«$Ñ≤Î
P ^Õ=Ùx H˘xÜ«∂_»∞_ô II"Õ^ŒOII Ñ¨~°∞K«|_»∞K«∞<åfl~°∞? Ñ¶¨∞#∞_≥·# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ^Œi≈OK«O_ç.
JÅi# K≥·`«<å`«‡‰õΩ _≥=fi_»∞ ã¨g∞Ñ≤Oz ZÅ¡Ö’Hõ=ÚÅ"å~°∞ Ñ¨ÓlOK«∞#^≥=fiix? „u^Œâ◊Å∞ =∂`«‡"Õ∞
HõÅ_≥=fi_≥K«@ HõÅ_»x# (ÉÏÅº=Ú, Ü«∞ø=#=Ú, H“=∂~°=Ú J#∞ =¸_»∞ ^ŒâÅ◊ ∞ =∂„`«"∞Õ ) QÆÅ ^Õ=`«ÅKÕ
`«Å`«∞Ô~=fixx `«#∞ qÜ≥∂QÆ^Œâ◊
#∞uOK«|_»∞K«∞#fl N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x! "≥^ŒH˜ Hõ#∞Q˘x ¿ãqOK«O_ç
~ÚÅ <å`«x Éèíl~ÚOK«∞_ô II"Õ^ŒOII
F „Ñ¨[ÖÏ~° Pq^èŒOQÍ JO^Œ~°∂ ^èŒ#∞ºÅ=O_ç.
Hõ_»y ã¨HõÅ~°Hõ∆‰õΩO_çO ^≥=fi_»∞
=_ç xO`«Ü«Ú <≥=fix=∞Ü«∞=Ú
Ñ≤_çH˜@ `«$Ñ¨ÙÎÅ∞ Ñ≤`«~°∞Öˇ=fixx
`«_»q# Ñ¶¨∞#∞_®`«x Hõ#∞_ô II"Õ^ŒOII
109 110
1-53 ^èŒ~° xO„kÜ«∂ÖˇO`«–`«~°=ÚHÍ_ç# ##∞fl
=Ú#∞fl_ç ãïQÍ= QÆ^Œ∞ÌQÍ h–â◊~°}ÏQÆu
D HõeÜ«ÚQÆO Z\Ï¡áÈ`Õ<åˆHO? <å‰õΩ h <å=∞=Ú, h â◊~°}ÏQÆu, h ÉèíH˜Î, QÆi=∞ Hõ~°‡|O^è•Å∞–QÆ\ ˜ì# `åà◊√§ =Ó_çOK«
x~°u QÆÅ^Œ∞QÍ–h ÉèíH˜Î <å‰õΩ IIHõeÜ«ÚQÆII
h ^Õ"Õi N ÅH©∆ ‡ Hõ~°} =Ù<åfl~Ú. Jq KåÅ∞ <å‰õΩ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º.
Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# ~ÚÇ¨ÏÑ¨~å–e+¨ì"≥∞ÿ# "≥ÖÏ¡ xÜ«∞º
B~å! Jã¨Å∞ Z=iH˜ =∂„`«O JO`«Hõ<åfl UO HÍ"åe? "≥#∞Hõ\ ˜H˘Hõ QÆ_»∞ãï ã¨`«"≥∞ÿ# HõÅ^Œ∞QÍ h–ãÖH©~°Î#
^Õ=Ù}˜‚ XˆH HÀiHõ HÀ~å_»@ <Õ#∞ `«ÅK«∞H˘#flÑ¨C_»∞ <å‰õΩ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ `«u N "ÕOHõ>Ëâ◊ <å–`«Ñ¨=Ú Ñ¶ë~ÚOÑ≤OK«
<åHÍ¯"åeûOk~Úº ™êfig∞! Jx. "å_çÖÏ HÍHõ =∞#O J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiÖÏQÍ QÆu HõÅ^Œ∞QÍh–Hõ=∞ÖÏ^Õq IIHõeÜ«ÚQÆII
ÉèíH˜Î, <å=∞=Ú, â◊~°}=Ú, J=∞‡"åi ^ŒÜ«∞ HÀ~°∞HÀ"åe. JÑ¨C_»∞ ã¨~°fi=¸ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã≤kú™êÎ~Ú. "ÕOHõ@~°=∞}∞_Õ =∞# Ji+¨_»fi~åæÅ#∞ Hõ~°‡|O^è•Å#∞ x"åi™êÎ_»∞.
F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! D HõeÜ«ÚQÆO ZO`«^À+¨Éèí∂~Ú+¨ìOQÍ =ÙO>Ë =∂„`«O <åˆHO
K«OII HõeÜ«ÚQÆ ^À+¨=ÚÖò =∞x+≤ Hõ#∞flÅ∞ =¸Ü«Ú #^èŒ~°‡=~°Î#<£ #+¨ìO? <å‰õΩ h Hõ~°∞} =Ù#flk Hõ^•! Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å! N Ç¨Ïs <åHõk KåÅ∞#∞.
xÅ∞Ñ¨Ù#∞, z`«Î=∞O^Œ∞ Ç¨Ïi h~°[<åÉèí∞x ^è•ºã¨=∂#∞Ê,`å
#x q=~°O|∞ xzÛ Ñ¶∞¨ #∞_≥#· HõgO„^Œ∞_»∞ 'J#fl=∂~°∞º— _»∞<£ <åáêÑ¨=Ú ÖˇO`«=Ù<åfl "å\˜x x"åiOKÕO^Œ∞‰õΩ <å=^ŒÌ h <å=∞=Ú HõÅ^Œ∞
`«#∞ =∞# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥'^•i— Ü«∞<≥<£ ~Ú@∞ K≥ÃÑÊH©~°Î#<£ Hõ^•! <åˆHO H˘é`«? <å‰õΩ ZO`« HÀÑ¨=Ú =Ù<åfl ^•xx #tOÑ¨*Ë¿ã âßO`«=Ú
~åQÆO : =∂à◊=Q“à◊ <˘ãÖQÆ∞@‰õΩ <åKÕ~Ú|\˜ì #_çÑ≤OK«∞@‰õΩ<å z`«Î=ÚÖ’ h=Ù ã≤ú~°=ÚQÆ <≥ÅH˘x
Ü«Ú<åfl=Ù Hõ^•!
HõeÜ«ÚQÆ"≥∞@∞Öˇ·#–QÆÅ^Œ∞QÍ hHõ~°∞}
[Å*ÏHõ∆ Ç¨ÏiÇ¨Ïi–ã¨ˆ~fiâ◊fi~å IIHõeÜ«ÚQÆII D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ WO„kÜ«∂ÖˇO`« ##∞fl "≥O\Ï_ç "ÕkèOz<å <åˆHO ÉèíÜ«∞O?
áêÑ¨"≥∞O`« QÆey#–|iÇ¨ÏiOKÕ Ü«∞O^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ h â◊~}° ÏQÆux ÉÁOkÜ«Ú<åfl#∞ „Ñ¨É∂íè ! Q˘Ñ¨Ê Hõ~‡° |O^è=Œ ÚÅ∞ QÆ\Qì˜ Í `åà◊§`À
<åáêÅ QÆÅ^Œ∞QÍ h– <å=∞=Ú Hõ>Ëìã≤<å <å‰õΩ "å\˜x `˘ÅyOK«∞ H˘#∞@‰õΩ ÉˇOQÆ ZO^Œ∞‰õΩ? <å‰õΩ hÉèíH˜Î g∞^Œ
HÀÑ¨"≥∞O`« QÆey#– H˘zÛ âßO`« q∞K«∞Û@‰õΩ Jq∞`«"≥∞ÿ# Pã¨H˜Î =Ù#flk. Jk KåÖÏ^•?
KÕÑ¨\ ˜ì HõÅ=ÙQÍ <å– z`«Î=ÚÖ’ h=Ù IIHõeÜ«ÚQÆII ¿ã=∞=Ú <˘ãÖQÆ∞ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ Ô~O\˜h =∞iÜ«Ú W+¨ì"≥∞ÿ# =hfl Jxfl
"ÕàÖ◊ Ï „Ñ¨™êkOK«∞ h ãÖH©~#Î° =ÚÖˇ <å `«Ñó¨ Ñ¶Å¨ =ÚQÍ #∞#flq. F N "ÕOHõ>âË fi◊ ~å!
g@xfl\ H˜ © kHõ¯~Ú# h NÅH˜∆ ‡ "å\˜#xfl\ h˜ h P[˝ÃÑ· =∂ H˘ã¨Q∞Æ #∞. WHõ=∂ˆHO
`«‰õΩ¯=?
111 112
1-54 ^Õ=HÍ~°º=ÚÅ k‰õΩ¯=ˆ~}∞º_»∞
=Ú#∞fl_ç ÉèÏqOÑ¨QÆÅ `«Ñ¨ó Ñ¶¨Å Ñ¨Ù}∞º_»∞
^Œ$â◊º=∂#OQÍ JO>Ë Hõ#∞Å‰õΩ Hõ\ ˜ì#@∞¡ XHõ ãÖÑ¶¨∞@# q=iOK«_»O N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ¿ã"å„QÆQÆ}∞º_»∞
JO^Œi=ÖÏ¡ JÜÕ∞ºÑ¨xHÍ^Œ∞. ^•xH˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=<åÑ¨\ ˜=∞=ÙO_®e. WHõ ™ê=^è•#∞_»∞ ã¨~°fiâ◊~°}∞º_»∞ IIÃÑiy<å_»∞II
^•xfl H©~°Î#ÖÏ PÅÑ≤OKåÅO>Ë ^≥·"åOâ◊ ãÖÉèí∂`«∞ÖË KÕÜ«∞QÆÅ~å Ñ¨xx. Ç¨Ï#∞=∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
*Ï#H©=∂`«#∞ `«# Éèí∞[=ÚÅÃÑ· [Åkèx ^•\Õz ~å=∞K«O„^Œ∞x =^ŒÌ‰õΩ F „Ñ¨[ÖÏ~å! D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZO`« ÃÑ^ŒQÌ Í ÃÑiyÜ«Ú<åfl_À QÆ=∞xOK«O_ç.
KÕ~∞° ™êÎ##flÑC¨ _»∞''<åÜ«∞<å! WO`« z#fl "å#~°"∞≥ #ÿ h=Å¡ U=∞=Ù`«∞Ok <å™êfiq∞H˜ J<ÕHõ q^èŒ=ÚÖˇ·# q^ŒºÅO^Œ∞ xëê‚`«∞_≥·# D "åÜ«ÚÑ¨Ù„`«∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê |Å=Ú
<åq+¨Ü«∞O q=iOK«∞, KåÅ∞ J#fl^Œ@ P ^Õq. W\Ï¡ HÍ^Œx QÆQÆ#=∞O`å Hõey#"å_»∞.
P„Hõq∞Oz# `«# qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂áê_»@ ™êfiq∞. J#fl=∞Ü«∞º P Ç¨Ï#∞=∞#∞ D HõÑ≤„âı+¨µª_»∞ ~åHõ∆ã¨∞Å‰õΩ Ü«Ú^Œú=ÚÖ’#™ê^èŒ∞º_»∞. DÜ«∞# ^Œ∞ã¨ûÇ¨Ï"≥∞ÿ#
"ÕOHõ@<å^èŒ∞x Éèí‰õΩÎxQÍ #∞uOKå_»∞. Jã¨Ç¨Ü«∞ â◊¥~°∞_»∞. kQÆO`«=ÚÅ‰õΩ áÈ~Ú ãÖrqx Q˘x`≥zÛ# nè~À^•`«∞Î_»∞.
=∞II q#~À "≥∂Ç¨Ï#~åQÆ=∞O^Œ∞ ~Úk"À "ÕOHõ#fl ã¨^Œƒù‰õΩÎ_»∞<£ Pâ◊Û~°º=Ú Q˘Å∞Ñ¨Ù PHÍ~°=Ú#∞ ^èŒiOz#"å_»∞, D PO[<ÕÜ«Ú_»∞. (J+ì̈ ã≤^Œ∞úÅ∞
`«# ÉèÏ=O|∞# J#fl=∞Ü«∞º H˘eK≥<£ ^èŒ#∞º<£ ã¨∞ãÖÑ¨#∞flx<£ L#fl"å_»Q∞Æ @KÕ z#fl Ñ≤ex¡ É’e# HÀu=Öˇ ÅOHõÖ’ ã‘`#« ∞ "≥^HÔŒ #∞. =Ú#∞fl_Öç ’
ÃÑ#∞PHÍ~°=Ú ^•Å∞Û "åÜ«Úã¨∞`«∞x<£ cè=∂#∞AO_ÒHõÑ≤<£ q=iOz#@∞¡ *Ï#H© ^Õq `«#<≥ÖÏ ™êQÆ~°=Ú ^•\Õ`«∞ =#flÑ¨C_»∞ P"≥∞ `«#
Ñ¶¨∞#∞h H©~°Î# áê_ç <å_»∞ Éèío~å! QÆO^èŒ~°fiQÍ#Oa^Õ =∂@Å#∞ #=Ú‡@ÖË^Œx qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ K«∂Ñ≤Oz# |∞kú=∞O`«∞_»∞)
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# D =∂~°∞u ÉÏQÆ∞QÍ Juâ◊~ÚOz# ^è~·≥ º° =ÚQÆÅ Ñ¨~å„Hõ=∞=O`«∞_»∞. |e+¨µÖì #·ˇ
ÃÑiy<å_»∞ K«∂_»~À ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ HõÑ≤‰õΩÅO|∞#ˆH D`«_»∞ ™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞. `åHõ~åxkQÍ „Ñ¨ã≤kú QÍOz#
Ñ¨~°y <å<å q^ŒºÅ |Å=O`«∞_»∞ IIÃÑiy<å_»∞II ÅOHÍ#QÆ ~ ° = Ú#∞ ^Œ Q Æ ú = Ú KÕ ã ≤ # â∫~° º =O`« ∞ _» ∞ . N~å=∞K« O „^Œ ∞ x `« #
~°Hõ¯ã¨∞Å áêeH˜ ~°}~°OQÆ â◊¥~°∞_»∞ P`å‡~å=ÚxQÍ „Ñü+≤Oì K«∞H˘x#"å_»∞. N~å=∞ ÅHõ∆ ‡}∞Å#∞ =¸~°Û#ù ∞O_ç `Õ~∞° Û@
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù UHÍOQÆ g~°∞_»∞ =O\˜ Ñ¨#∞Å∞ KÕã≤ ^Õ=`«Å‰õΩ k‰õΩ¯QÍ xeÛ# =ÚY∞º_»∞. ZOK«QÆey# `«Ñ¨ó
k‰õΩ¯Å‰õΩ ãÖrq `≥zÛ# nè~°∞_»∞ Ñ¶¨Å=Ú QÆÅ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡_»∞. D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãqOK«∞
JHõ¯["≥∞ÿ#\˜ì PHÍ~°∞_»∞ IIÃÑiy<å_»∞II "å~° O ^Œ i Ö’ J„QÆ Q Æ } ∞º_» ∞ . ZÑ¨ C _» ∂ ™ê=^è • #∞_≥ · ã≤ ^ Œ ú = ÚQÍ#∞#fl D
Åq g∞i#Ü«∞\˜ì ÖÏ=ÙÅ cè=Ú_»∞ "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ JO^ŒiH© â◊~°}=Ú <˘ãÖQÆ∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
|Å∞ HõÑ≤‰õΩÅ ™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞
<≥ÅH˘#fl ÅOHÍ x~°∂ú=∞ ^è•=Ú_»∞
`«ÅÑ¨Ù# N~å=Ú <å`å‡~å=Ú_»∞ IIÃÑiy<å_»∞II
113 114
1-55 x^ŒÌÑ¨Ù KÕ`«∞ÅÃÑ·_ç ÉÁ^Œ∞ÌÅ `À_»
=Ú#∞fl_ç J^ŒÌÑ¨Ù K≥‰õΩ¯Å`À_» JÑ¨ÊÅÑ¨ÊÅx #O`«
QÆ`« [#‡Ö’ Ü«∞â’^•^ÕqQÍ `«#tâ◊√"≥·# =Ú^Œ∞ÌÅ Hõ$+¨µ‚x =ÚiáêÅÖ’ QÆkÌOz Ü«∞â’^Œ "Õ∞#∞ H“QÆeOK«∞ tâ◊√=Ù IIzxflII
"≥∞ÿ=∞~°z# `«e¡ J~ÚOk HÍx ™êfiq∞ HõàÏº}O Hõ#∞ÖÏ~å QÍOK«ÖËHõáÈ~ÚOk. |Å∞ÃÑ·# á⁄@ìg∞k áêÅKå~°Å`À_»
Ñï`«ÑO≤ zOk. ^•xH˜ `«y# HÍ~°}O =Ù#flÑÊ¨ \˜H© P"≥∞ HÀiHõ "Õ∞~°‰Ωõ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ #∞e"Õ_ç "≥#flk#fl <Ài`À_»
P"≥∞ =‰õΩàÏ^ÕqQÍ J=`«i¿ãÎ `å#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· Ñ¨Ù_»q∞H˜ ky=zÛ P"≥∞ K≥Åy <Õ_ç^Õ =zÛ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
KÕ`«∞Åg∞^Œ Ñ¨^•‡=ux Ñï}Ü«∞=∂_ç 'J`«ÎQÍi— Ñ¨^Œq #OkOKå_»∞. ZO`« xez Ö’Hõ=ÚÖˇÅ¡ xeÑ≤# tâ◊√=Ù IIzxflII
^èŒ#∞º~åÅ∞! P"≥∞¿Ñ~°∞ g∞^Œ =zÛ# J=∞$`«¿ÑÜ«∞"≥∞ÿ# ~åQÆO '=‰õΩàÏÉèí~°}O— ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D ~åQÆOÖ’ P =Ú^Œ∞ÌÅ zxfl tâ◊√=Ùx =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. z<åfli áêÑ¨_#·≥ D=Ú^Œ∞Ì Hõ$+¨µx‚ =O\˜ tt=Ù#∞ ZO^Œ∞<å K«∂_»Ö=Ë Ú.
WO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# tâ◊√"Õ <Õ_»∞ ''„Ñ¨`«ºHõ∆ ^≥·="≥∞ÿ—— U_»∞H˘O_»Åg∞^Œ #∞<åfl_»@. W`«_»∞ JO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# tâ◊√=Ù.
PÇ¨!!
XHõ Ñ¨^Œúu „Ñ¨HÍ~°O JÅOHõiOz# =ÚOQÆ∞~°∞Å∞ Hõey# tâ◊√=Ù D
K«OII 'Ñ¨^ŒHõq`åÑ≤`å=∞Ç¨ïx— ÉèÏ=# *ˇÃÑÊ_ç 'Ü«∞[˝— =∞O^Œ∞#<£ Hõ$+¨Ü
‚ ∞« º. zO`«HÍÜ«∞Å QÆ∞`«∞ÅÎ =O\˜ [_»Å∞ Hõey# tâ◊√q`«_∞» . z<åfli áê^•ÅÃÑ·
qk`«=Ú ¿ãÜ«Ú Ü«∞`«flq∞k, q+¨µ‚=Ù `å#∞ Ü«∞â’^Œ'Ñ¨\ ˜ìÜ≥ÿ∞—
=Ú^Œ=Ú#∞ QÆ∂Ô~Ê<≥Å¡~°‰õΩ =Ú^Œ∞ÌÅ ÉÏÅ∞x =~°‚#O|Ç¨ÏŸ!! |OQÍ~°∞=Ú=fiÅ∞ Ñ¶∞¨ Å∞¡ Ñ¶∞¨ Å∞¡# „"≥∂QÆ∞K«∞#flq. P q^èOŒ QÍ Ü«∞â’^•^Õq "≥O@|_ç
Wk qx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Z=fi~°∞ "Õ_»~°∞ ~Ú\˜ì a_»¤ÔH·? áê~å_»∞K«∞#fl D =ÚiáêÅ tâ◊√=Ù#∞ K«∂_»O_ç.
~åQÆO : =‰õΩàÏ Éèí~°}O =Ú^Œ∞ÌÖÁeˆH „"Õà◊§‰õΩ "≥Ú~°=OHõ (HÀ_çQÆ∞_»∞¤ PHÍ~°O) =ÙOQÆ~åÅ∞
zxfl tâ◊√=Ù zxfl tâ◊√=Ù "≥∞~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. #∞#∞ÃÑ·# KÕ`«∞Å∞ |OQÍ~°Ñ¨Ù ÉÁ^Œ∞ÌÅ∞ (Hõ_çÜ«∞=ÚÅ∞ =O\˜
Z#fl_»∞ K«∂_»=∞=∞‡ W@∞=O\˜ tâ◊√=Ù IIzxflII PÉèí~°}=ÚÅ∞) JÅOHõiOÑ¨|_ç Ü«Ú#flq. PÜü∞ J=∂‡! Jx Ü«∞â’^Œ JO>Ë
QÆ\ ˜ìQÍ H“QÆeOK«∞H˘<Õ tâ◊√=Ù. W@∞=O\˜ =ÚiáêÅ tâ◊√=Ù#∞ K«∂_»O_ç.
`ÀÜ«∞OÑ¨Ù ‰õΩ~°∞Å`À `«∂ˆQ\˜ tâ◊√=Ù, zO`«
HÍÜ«∞Å=O\˜ [_»Å QÆ=ÚÅ`À_» L|∞ƒH˘zÛ# z<åfli ÉÁ[˚ g∞^Œ JÑ¨C_Õ „`åy# áêÅ∞ KåiHõÅ∞Hõ\ ˜ì
„"≥∂Ü«ÚK«∞#fl Hõ#HõÑ¨Ù =Ú=fiÅ áê^•Å`À_» HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. QÀ~°∞"≥K«ÛQÍ =ÙO_Õ (JÑ¨C_Õ fã≤#) "≥#fl u#fl@∞¡ ( =¸uHõO\˜#
áêÜ«∞Hõ Ü«∞â’^Œ "≥O@ áê~å_»∞ tâ◊√=Ù IIzxflII "≥#flQÆÅ) <À~°∞#fl D z<åfli Hõ$+¨µ‚x K«∂z Ñ¨ÙÅH˜ã¨∞Î<åfl#∞. P =ÚiáêÅ Hõ$+¨µ‚_Õ
=Ú^Œ∞ÌÅ „"Õà◊¡`À_» "≥Ú~°=OHõ Ü«ÚOQÆ~åÅ∞ <Õ_∞» N "ÕOHõ\Ï„k ÃÑ· <≥ÅH˘x q~ålÅ∞¡`∞« #fl N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_≥· Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜h
L^ŒúiOK«∞K«∞#fl tâ◊√=Ù.
115 116
1-56 Jiq∞„`« ã¨=∞|∞kú–Ü«∞##º ÉèíH˜ÎÜ«Ú
=Ú#∞fl_ç ãï<ÕHÍO`«Hõ=Ú,#–ã¨[˚# ãÖQÆq=ÚH˜Î,
J<åkQÍ w`åáê~åÜ«∞} *Ë¿ã"å~°∞, „Ñ¨=K«#Å∞ KÕ¿ã"å~°∞ J#∞"å^•Å∞ ^èŒ~° #^è•º`«‡*Ï˝#– `«`«Î fi=Ú ^≥eÜ«Ú@
KÕã≤#"å~°∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ =Ù#fl Ñ¨Ù}ºÉèí∂q∞ Wk. ÉèíQÆ=næ`«ÃÑ· J=^è•#O KÕ¿ã QÆi=∞ÅO^Œ∞@ N"ÕO–Hõ@Ñü *Ï˝#=Ú. IIWO^Œ∞‰õΩII
=∞Ç¨=∞Ç¨Å∞<åfl~°∞. HÍx 600 Uà◊§<å_»∞ âß„ãÎ‘Ü«∞ ãÖw`«OÖ’ w`å"åHÍºxfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
áê_ç#"å~°∞ ÖË~∞° . w`« 13 = J^è•ºÜ«∞"≥∞#ÿ ''ˆH„∆ `« Hˆ „∆ `«[˝ qÉèÏQÆÜ∂≥ QÆOÖ’ N N Hõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ ÉèíQÆ=næ`«Ü«∞O^Œ∞ (ˆH∆„`« ˆH∆„`«[˝ qÉèÏQÆÜ≥∂QÆO J#∞ 13=
Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ K≥ÑÊ≤ # 8,9,10,11,12, â’¡H=õ ÚÅ#∞ ''=ÚMÏi—— ~åQÆOÖ’ H©~#Î° QÍ J^è•ºÜ«∞=Ú#), 'Wk *Ï˝#=Ú— Jx K≥Ñ≤Ê , nxH˜ aè#fl"≥∞ÿ#^ŒO`«Ü«¸ 'J*Ï˝#=Ú—
áê_»@O Ñ¨^HŒ qõ `å Ñ≤`å=∞Ç¨ïxH˜ QÍHõ Ñ¨~∞° Å‰õΩ ™ê^èºŒ =∂? 2010 ãÖ=`«û~°OÖ’,
Jx Kå\˜K≥ÃÑÊ#∞.
_®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍi =O\˜ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å "åºMÏº#O K«kq`Õ<åÉ’\˜
"åiH˜ H˘O`« Ñ¨\ ˜ìOk. =∂#º`«QÍx J==∂#=ÚQÍh â◊s~°=Ú#ˆH QÆ#∞Hõ "å\˜x q_»<å_»∞@,
HõOIIw`å"åHõº=Ú |Å∞‰õΩ@ ^Œ~Ê° =Ú ÖË‰Ωõ O_»∞@, Ç≤ÏO™ê„Ñ¨=$uÎH˜ ^Œ∂~°=ÚQÍ#∞O_»∞@, Fiq∞ á⁄OkÜ«ÚO_»∞@,
w`«=ÚÖ’ J#fl=∞Ü«∞ºˆH ™ê^èŒº=∞QÆ∞<£ HõÑ¨@ |∞kúÖË‰õΩO_»∞@ QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ ¿ãqOK«∞@, â◊√zQÍ#∞O_»∞\ WqÜ«∞xflÜ«Ú
#∂`«#=ÚQÆ "ÕOHõ@Ñü q*Ï˝#=Ú.
D f~°∞#*ˇÃÑÊ##∞@ W`«xÔH K≥Öˇ¡<£. JkÜ«Ú#∞QÍHõ ÉÏQÆ∞QÍ ã≤ú~°"≥∞ÿ# |∞kú QÆÅ∞QÆ∞@, =∞<Àx„QÆÇ¨Ï=Ú,
~åQÆO : =ÚMÏi q+¨ Ü « ∞ ã¨ ∞ Y=ÚÅÜ« ∞ O^Œ ∞ "≥ · ~ åQÆ º Éè Ï ==Ú, U =∂„`« = Ú JÇ¨ Ï OHÍ~° = Ú
WO^Œ∞‰õΩ q~°ŒÇ≤Ï`«=Ú–exflÜ«Ú #*Ï˝#=∞x
ÖË‰õΩO_®Ü«ÚO_»∞@, [x‡Oz#"åiH˜ =Úãë`«#=Ú, "åºkè, =∞~°}=Ú,^Œ∞óY=Ú
K«O^Œ=Ú# w`«ÅO^Œ∞–*Ï\© xk"À IIWO^Œ∞‰õΩI
`«Ñ¨Ê=x `≥eã≤H˘x "å\˜#∞O_ç `«iOK«∞@, Ñ¨Ù„`«∞Å∞, q∞„`«∞Å∞ ÉèÏ~°º`À
=∂<å==∂#=Ú–=∂x, _»O|∞ q_»K«∞@
Ñ¨ÓxÇ≤ÏOã¨‰õΩ *Á~°Hõ–Ü≥∂~°∞Ñ¨Ù QÆÅ∞QÆ∞@Ü«Ú QÆ∂_ç#ãÖ™ê~°=Ú Jx`«º=∞x `≥eã≤H˘#∞@ÜÕ∞ *Ï˝#=Ú.
Px =∞u QÆ~°QÆ∞@–Ü«∂Kå~Àºáêã¨# â◊„`«∞=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ q∞„`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ã¨=∞|∞kú QÆeyÜ«ÚO_»∞@ (â◊„`«∞=ÙÅ#∞
`å<≥Ñ¨C_»∞ â◊√zÜ«∞ø@–`«Ñ¨Êx q*Ï˝#=Ú IIWO^Œ∞‰õΩII ‰õÄ_» q∞„`«∞Å=Öˇ K«∂_®Åx ÉèÏ==Ú), UHÍO`«=ÚQÍ#∞O_»∞@‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOK«∞@,
JOK«Å ã¨∞ã≤ú~° |∞kú–Ü«∂`«‡qx„QÆÇ¨Ï=Ú ^Œ∞+¨µÅì ‰õΩ ^Œ∂~°=ÚQÍ #∞O_»∞@, ZÅ¡ÑC¨ _»∞ P`«‡*Ï˝#=ÚKÕ `«`Î« fi=Ú#∞ `≥eã≤H˘#∞@,
JOz`« q~°u x~°–Ç¨ÏOHÍ~åÅ∞,
J`«ºO`« „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ *Ï˝#„Ñ¨Ü∂≥ [#=Ú#∞ |_»ÜÚ« @– Wk N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ K≥ÑÊ≤ #
=ÚOz# [#‡^Œ∞óY–=ÚÅ∞ ^ŒÅáÈÜ«Ú@
HõOK«Ñ¨Ù ãÖ™ê~°=Ú–QÆ_»K«∞>Ë *Ï˝#=Ú IIWO^Œ∞‰õΩII *Ï˝#=Ú. nxH˜ q~°∞~°ú"≥∞ÿ#^ŒO`«Ü«Ú 'J*Ï˝#=Ú—
117 118
1-57 =ÚkÌÜ«∞ K≥‰õΩ¯Å ÔHÅ‰õΩÅ =Ú`«ºÑ¨Ù [Å∞¡Å KÕ~°∞ÊÅ
=Ú#∞fl_ç "˘kÌHõÖÏQÆ∞ e"Õ"≥∂ =ÓÇ≤ÏOÑ¨ˆ~ K≥Å∞Å∞
J#fl=∞Ü«∞º, ˆH∆„`«Ü«∞º, [Ü«∞^Õ=Ù_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ â◊$OQÍ~° QÆ^ŒÌi u~°∞"ÕOHõ@Ñü HÍq∞x =^Œ<åO|∞[=Ú#
H©~#Î° Å`À N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x H˘eKå~°∞. Ñ¨q„`«É=íè #`À K«ûUÎ â◊$OQÍ~°O K≥_∞» HÍ^Œ∞. JkÌ# ã¨∞~°∞`«Ñ¨Ù K≥=∞@Å JO^Œ=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^• IIU"≥ÚHÀII
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å‰õΩ U_»∞H˘O_»Å"å_»∞ Ñ¨~°=tOKå_»∞ JO>Ë HÍ~°}O W\Ï¡O\˜ ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞<À[˝"∞≥ #ÿ H©~#Î° ÖË. ÉèÏ= q=~°}Ö’ ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« 'xQÆ∂_è`» —« ÃÑ@ì\ÏxH˜ HÍ~°}O (=∞#O^ŒiH˜ `«eÜ
¡ ∞ÿ≥ # JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ ã≤uú x ~°=∞}©Ü∞« "≥∞#ÿ â◊$OQÍ~°
=∂„`«O 'JO^ŒiH©— J~°Oú HÍ‰õΩ_»^<Œ .Õ .... <åHÀiHõ 'ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>âË "◊ ∞£ — Pâ◊Ü∞« O H©~°Î#Ö’ q=iã¨∞Î<åfl~°∞ Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ∞. Wk J#∞ºÅ‰õΩ J™ê^èŒºO.)
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi Jxfl Hõà◊Å#∞ QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«∞@"Õ∞.
`«~°à◊=ÚII D [=fix Ñ¨ Å ¡ " å^è Œ ~ ° = ÚÅÃÑ· JHõ ¯ _» H õ ¯ _® Hõ ã ¨ ∂ Î i xO_» ∞ QÍ
JO@∞H˘xÜ«Ú#flk. Wk XHõ "Õà◊ D HÀ=∞e `«# <å^èŒ∞xH˜ „"åã≤# „¿Ñ=∞ ÖËY
=#[<åÉèí∞x HÍ=∞ˆHox áê_»h qkè ™ê^èŒº=∂? HÍ^Œ∞Hõ^•!!
q#∞_»∞ =∞OQÆ#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ „¿Ñ=∞_ÀeHõÅ∂K«∞@<£
K«HÀ~°=ÚÅ =Öˇ QÆ∞O„_»x Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ D ÉèÏ=∂=∞}˜ Hõ#∞flÅH˘#Å∞
J#∞#Ü«∞O|∞QÆ `åà◊§áêHõ =∞Ç¨HõgO„^Œ∞_»∞ áê_»∞@<£
ÔHOÑ¨ÙÅ∞ =Öˇ Z„~°ÉÏi#q. F K≥Å∞ÖÏ~°! W\Ï¡ ZO^Œ∞‰õ~ÚO^À XHõ¯™êi
W#∞=∞_çOz# ÉèíH˜Î`ÀxHõ U#∞ Ñ¨^Œº=Ú *ˇÑ≤Êu<£. PÖ’zOK«O_ç. D"≥∞ `«# H˘#K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ "å_çQÍ `«# „áê}Ëâ◊fi~°∞_≥·#
~åQÆO : uÅOQ∑ "ÕOHõ@~°=∞}∞xÃÑ· <å\˜ =∞~°Å P K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ =∞~°eÛ#Ñ¨C_»∞ P K«∂Ñ¨ÙÅ`«∂Ñ¨ÙÅ∞
U"≥ÚHÀ zQÆ∞~°∞@ ^èŒ~°=ÚÅ Ü≥∞_»<≥_» Hõã¨∂Îi xO_≥#∞ ÃÑ~°Hõ|_ç ~°HõÎ=Ú HÍi P ™êfiq∞x K«∂ã¨∞Î#fl P"≥∞ Hõ#∞flÅÖ’ „ÑüÑ¶ëOK«∞@KÕ
ÉèÏq∞x qÉèí∞#‰õΩ „"åã≤# „ÑüHõ HÍ^Œ∞ Hõ^• IIU"≥ÚHÀII Z„~°ÉÏ~°ÖË^Œ∞ Hõ^•!
HõeH˜K«HÀ~åH˜∆H˜ Hõ_»Hõ#∞flÅ∞ ÔHOÃÑ·`Àz# K≥Å∞ÖÏ~å! D Ñ¨_»uH˜ =Öˇ¡"å@∞ ÃÑ·#∞O_çÜÕ∞ ã¨Î#Ü«ÚQÆ‡=Ú `«à◊√‰õΩ#
K≥Å∞=O aÑ¨C_ç^Õ"≥∂ zOuOÑ¨Ô~ K≥Å∞Å∞ "≥∞éÜ«Ú HÍ~°}=Ú#∞ Hõ#∞Q˘# ÖË‰Ωõ <åfl~ˆ q∞? D"≥∞ qÉè∞í _≥#· u~°∞=∞Å <åÜ«∞‰õΩ_»∞
#Å∞=Ù# „áê}Ëâ◊fi~°∞ÃÑ· <å\˜# Ü«∂H˘#K«∂Ñ¨ÙÅ∞ q∞H˜¯e "Õ_»∞Hõ`À #YHõ∆„`«=ÚÅ#∞ "ÕÜ«∞QÍ Jq K«O„^Œˆ~YÅ=Öˇ `Àz PÑ¨Ü≥∞º^Œ
xÅ∞=Ù# ÃÑ~°∞HõQÆ #O\˜# <≥`«∞Î~°∞ HÍ^Œ∞Hõ^• IIU"≥ÚHÀII "≥ ∞ éÑ¨ Ù Å`À Hõ e ã≤ Wk "Õ ã ¨ q <å@ "≥ < ≥ fl Å HÍ^Œ ∞ QÆ ^ •! J#∞Éè Ï =#
HõÅ∞QÆ*ËÜ«ÚK«∞#flk.
Ñ¨_»uH˜ K«#∞QÆ= "≥∞é∞QÍÅ∞ ÃÑ·ÃÑ· Ñ¨Ü≥∞º^Œ "≥Å∞Ñ¨Å
FK≥Å∞ÖÏ~å! D =Ú^Œ∞ÌQÆ∞=∞‡ K≥H˜¯à◊§áê~°≈fi=Ú e~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ =Ú`«ºÑ¨Ù
Hõ_»∞q∞Oz# q^èŒ"Õ∞"≥∂ Hõ#∞Q˘#ˆ~ K≥Å∞Å∞
[Å∞¡Å`À xO_çÜ«ÚO_»∞#@∞¡ PHõ~°¬}©Ü«∞=ÚQÍ J=∞iÜ«ÚO_»∞ HÍ~°}"Õ∞"≥∂
L_»∞QÆx "Õ_»∞Hõ`À „Ñ≤Ü«Ú_˘uÎ# #Yâ◊tˆ~YÅ∞
=ÓÇ≤ÏOK« ÖË‰õΩ<åfl~å? Jq x[=Ú#‰õΩ =Ú`åºÅ [Å∞¡Å∞ HÍ=Ù. k@ìÜ≥ÿ∞#
"≥_»∞ÅQÆ "Õã¨qHÍÅÑ¨Ù "≥<≥flÅ HÍ^Œ∞Hõ^• IIU"≥ÚHÀII
"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x <å~ÚHõ Ü≥ÚHõ¯ =ÚYHõ=∞Å=Ú# PÜ«∞# ã¨∞~°u"ÕQ=Æ Ú# „áêÑ≤eÎ x
z~°∞K≥=∞@Å JO^Œ=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^•!!
119 120
1-58 `«yÖˇ^Œ |Ç¨ï ÅOÑ¨@=ÚÅ `«yÖˇ^Œ |Ç¨ï |O^èŒO|∞Å
=Ú#∞fl_ç `«QÆ∞Å#∞ "≥∂Hõ∆Ñ¨Ù =∂~°æ=Ú `«ÅÑ¨Ù# Ü≥∞O`≥·<å
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ `«`Î« fiÉ’^è<Œ ~≥ ∞° OQÆ*Ñˇ C¨ H©~#Î° Wk. =∞x+≤ [#‡ZuÎ x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆO JQÆÑ¨_ç N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å JO`«~åºq∞"≥·
#y#y ##∞h "Õeu <åHÍ ~¸=∂Ü«∞ IIZHõ¯_çII
HÍ=Ù# `å#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<˘Hõ¯_ç<Õ kHõ¯x #=Ú‡‰õΩ<åfl_»h WHõ`«#x ~°H˜∆OK«@O
™êfiq∞ z`«Î=∞x `ÕeÛ "Õâß~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. Uq=∞~°∞==Öˇ<À "å\˜x =∞~°∞=#∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
"Õ\ ˜x =∞~°∞=~å^À "å\˜x =∞~°K≥^Œ#∞. Uq∞ q_»∞= =Öˇ<À "å\˜x q_»∞=#∞. ZHõ¯_ç =∞#∞+¨º [#‡™êfig∞! Wk? D [#‡Ü≥∞uÎ U=∞<åfl LÑ¨Ü≥∂QÆO
"Õ\ x˜ q_»∞=~å^À "å\˜x q_çK^≥ #Œ ∞. ^Õxfl`Q« ∞Æ Å~å^À ^•xfl `«ye, ^Õxfl`Å« "åÖ’ =ÙO^•? ÖË^∞Œ . WHõ h W+Öì . x[O K≥|∞`«∞<åfl#∞ „Ñ¨É∂íè ! <Õ#∞ x<Õfl #=Ú‡H˘<åfl#∞.
^•xfl `«Å=Hõ q+¨µ=‚ ∂Ü«∞Ö’ zH˜¯ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x â◊~}° #∞@ ÖËÔŒ @∞<åfl ~°#fl=∞Ü«∞º. F =∂^èŒ"å! <Õ<≥O`« ^Ò~åƒùQÆ∞º_ç#O>Ë.... PÇ¨~°=Ú#∞ q_»∞=ÖË#∞
LII ZHõ¯_ç [#‡=∂#=Ùx ^≥uÎ# nxÑ¶¨ÅO|∞ ÜÕ∞"≥ÚHÀ! ~ÀA=¸_»∞Ñ¨Ó@ÖÏ u#=Åã≤O^Õ. ãÖ™ê~°ã∞¨ YO =^Œ∞Å∞HÀÖË#∞. WO„kÜ«∞ Éè’QÆO
„"≥Ú‰õΩ¯_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "≥∂Hõ∆Ñ¨^èŒO|^≥, q+¨µ‚=∂Ü«∞KÕ g∞^Œ Wã¨∞=∞O`≥·<å q~°H˜Î ÖË^Œ∞. WHõ "å\˜x =∞~°∞=#∞HÍh =∞Oz *Ï˝#=Ú#∞
xHõ¯=Ú <Õ~°fi‰õΩO\˜=∞#∞ hux ^≥ÖˇÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º`å<£ `«`Î« fi~Ç° Ï¨ ã¨º=ÚÅ#∞ [QÆ`Ê« uÜ≥∞ÿ # ^≥=· =Ú#∞ Ç≤Ï`ÀÑ¨^âÕ O◊ KÕ¿ã QÆ∞~°∞=Ù#∞ =∂„`«O
K«Hõ¯x H©~°Î#O|∞ Q˘x, ã¨^Œ∞æ~°∞É’^èŒ#∞Ü≥∞Oz K«∂_»~À. =∞ézáÈ`å#∞. nxH˜ <Õ#∞ HÍ~°}O HÍ^Œ∞ „Ñ¨Éèí∂! h=∂Ü«∞ P=iOK«_»O KÕ`«
~åQÆO : É∫o W@∞¡ [~°∞QÆ∞K«∞#flk.
ZHõ¯_ç =∂#∞+¨[#‡O ÉˇuÎ# Ñ¶¨Å"Õ∞=Ú#flk F q+¨µ‚^Õ"å! q_»∞=‰õΩO_® áêáêÅ∞ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ XHõ^•x "≥O@ WOH˘Hõ\ ˜
xHõ¯=Ú x<≥fl#q∞‡u hz`«ÎOaHõ#∞ IIZHõ¯_çII KÕã¨∂Î<Õ L<åfl#∞. <å K≥_»∞QÆ∞}=ÚÅ#∞ =keÃÑ@ìÖË‰õΩ<åfl#∞. Pâßáêâ◊=ÚKÕ
=∞~°∞=#∞ PÇ¨~°O|∞#∞ =∞~°∞=#∞ ãÖ™ê~°ã¨∞Y=Ú |OkèOÑ¨|_ç Pâ◊#∞ q_»∞=ÖË#∞ W^ŒO`å h =∂Ü«∞ÜÕ∞ Hõ^•! Wk\Ï¡ =ÙO>Ë
=∞~°∞=#∞ WO„kÜ«∞Éè’QÆ=Ú =∂^èŒ= h=∂Ü«∞ =∂#=ÙÅ‰õΩ qkèOK«|_ç# P~°∞ q^èŒ∞Å#∞ =∂„`«O q_çzÃÑ\Ïì#∞. "≥~åQÆºO
=∞~°K≥^Œ ã¨∞*Ï˝#O|∞#∞ =∞~°K≥^Œ `«`«Î fi~°Ç¨ÏÑ¨º=Ú =∂@<≥`«Î_»O ÖË^Œ∞. PKå~°=Ú JO>Ë Uq∞\’ =∞ézáÈÜ«∂#∞. q+¨µ‚ã¨fi~°∂áê!
=∞~°K≥^Œ QÆ∞~°∞=Ù#∞ ^≥·==Ú =∂^èŒ= h=∂Ü«∞ IIZHõ¯_çII W^ŒO`å h =∂Ü«∞HÍHÍ=∞ˆ~O\˜?
q_»∞=#∞ áêÑ¨=Ú Ñ¨Ù}º=Ú q_»∞=#∞ <å^Œ∞~°∞æ}=ÚÅ∞ F „Ñ¨É∂íè ! <Õ#∞ Z<Àfl z‰õΩ¯ÅÖ’ `«Q∞Æ Å∞H˘O\Ï#∞. Z<Àfl |O^è#Œ =ÚÅÖ’
q_»∞=#∞ q∞H˜¯eÜ«∂ã¨Å∞ q+¨µ‚_» h=∂Ü«∞ `«QÆ∞Å∞H˘O\Ï#∞. WHõáÈ`Õ <å PÖ’K«#ÅÖ’ ‰õÄ_» "≥∂Hõ∆=∂~°æO *’eH˜ áÈ=@O
q_çK≥^Œ +¨@¯~°‡O|∞Å∞ q_çK≥^Œ "≥·~åQÆºO|∞#∞ ÖË^∞Œ . W=hfl [iy<å <åˆHO ÉèÜ í ∞« O? F "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! <å‰õΩ h ^Œ~≈° #O J~ÚOk.
q_çK≥^Œ<åKå~°O|∞#∞ q+¨µ‚_» h=∂Ü«∞ IIZHõ¯_çII h=Ù JO`«~åºq∞QÍ ãÖ`À+Ö`À ##∞fl ~°H˜∆ã¨∞Î<åfl=Ù Hõ^•! J\˜ì <å‰õΩ h=∂Ü«∞
JO>Ë UO ÉèíÜ«∞O?
121 122
1-59
=Ú#∞fl_ç "Õ^Œ"Õ^•O`«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ q*Ï˝# âß„ã¨Î=ÚÅO^Œ∞
N ~å=∞<å=∞ ãÖH©~°Î# J#QÍ<Õ J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’ #∞Oz áê^Œ∞HÍ# ÑëˆH\˜ Ñ¨~°=∂~°ú=Ú
`Õ<≥Å∂~°∞`«∞O\Ï~Ú. D H©~°Î# D =∂@Ö’¡ Juâ◊Ü≥∂H˜Î P=O`≥·<åÖË^Œx áÈk`À N "ÕOHõ\Ï„k ÉÁOz q[Ü«∞#QÆ~å#
x~°∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. ã¨∞~°~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Jã¨∞~°^Œ=∞#∞_»∞ J~Ú# D ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ PkH˜ J<åkÜ≥ÿ∞# J~åÛ=`å~°=Ú. II~å=Ú_»∞II
<≥ÅH˘xÜ«Ú#flk q[Ü«∞#QÆ~°=Ú#. DÜ«∞# PkÜ≥ÿ∞# ^•xˆH J<åk Jx ÉèÏ"å=∞$`«O
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Ü≥∂wO„^Œ∞Å =∂#ã¨ ã¨~À[=ÚÅO^Œ∞ ãÖK«iOK«∞ D ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞
D N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ ~°Ñ¶¨∞=Oâ◊=Ú#‰õΩ K≥Ok#"å_»∞. DÜ«∞#
*Ï#H© =∞<ÀÇ¨Ï~°∞_»∞. P~°Î~°H∆Í^Œ‰õ∆Ω_≥·# D ^Œâ◊~°^èŒ#O^Œ#∞xÃÑ· H©~°Î# g#∞Å‰õΩ
qO^≥·# HÍ#_»~åQÆOÖ’ qxÑ≤OKå~°∞. ZÑ¨Ê\˜=Öˇ<≥ D N ~å=Ú_Õ <Õ\ ˜ N ~°q‰õΩÅ=Ú#ˆH â’ÉèÏÜ«∞"≥∞#ÿ "å_»∞. ^è~Œ }° #© O^Œ#Ü≥∞ÿ # ã‘`å^ÕqH˜ Éè~í Ü
Î° ∞ÿ≥ # D`«_∞»
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’ =¸Å^èŒ#=Ú ( x^è•#=Ú) =O\˜"å_»∞.
K«OII W# ‰õΩÅ ™È=Ú_≥·# Ñ¶¨∞#∞h ~°Ñ¶¨∞~å=Úx *Ï#H©Ñü<£ ^Œ â ◊ ~ ° ^ è Œ = ∞Ç¨  ~åA Ñ¨ Ù „`« H Í"Õ ∞ +≤ ì Ü « ∂ QÆ = Ú KÕ Ü « ∞ QÍ „Ñ‘ u K≥ O k
[#∞Å#∞ Hõ#fla_»¤Å∞QÆ K«Hõ¯QÆ<Õe# K«„Hõ=iÎx<£ Ü«∞[˝Ñ¨Ù~°∞+¨µ_çzÛ# Ñ¨~°=∂#fl=Ú =Å# [x‡Oz# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Õ D N
=∞#∞Å‰õΩ Hõ#fl `«e¡Ü«∞QÆ∞ =∞OQÆ‰õΩ<å^èŒ∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√QÍ ~å=Ú_»∞. PÜ«∞# ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞. ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ =kèOK≥_ç"å_»∞. PÜ«∞#
=∞#ã¨∞# <≥Oz J#fl=∞Ü«∞ áê_≥#∞ 'HÍ#_»— ~åQÆ=∞O^Œ∞#<£. ã≤÷~°=ÚQÍ á⁄_»EÑ≤# k=fi`Õ[ã¨∞û.
D ^•â◊~k° è `«#<Õ ^è•ºxOK«∞ Ü≥∂wâ◊fi~∞° Å =∞<Àã¨~À[=ÚÅO^Œ∞ ZÅ¡ÑC¨ _»∞
~åQÆO : HÍ#_»
™êHÍ~°=ÚQÍ xeKÕ"å_»∞. =Úhâ◊fi~°∞ÅO^Œ~°∞ "≥^Œ‰õΩÖÏ_Õ HÍOu=O`«"≥∞ÿ#
~å=Ú_»∞ ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ ~°q‰õΩÅ∞_ç`«_»∞
"≥∂Hõ∆=∂~°æ=Ú D N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ.
Éèí∂q∞[‰õΩ ÑüÜ≥ÿ∞# Ñ¨Ù~°∞+¨ x^è•#=Ú II~å=Ú_»∞II
J~°Ü«∞ Ñ¨Ù„`«HÍ"Õ∞+≤ì Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨~°=∂#fl=Ú# "Õ^Œ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞, "Õ^•O`«=ÚÅO^Œ∞, q*Ï˝#âß„ã¨Î=Ú#O^Œ∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÍ Zé∞Hõõ
Ñ¨~°QÆ [xOz# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú Ñ¨~K° |« _ç# Ñ¨~=° ∂~°=ú Ú D N ~å=Ú_Õ. XkÌH`õ À N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xQÍ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
ã¨∞~°∞Å ~°H˜∆OÑ¨QÆ Jã¨∞~°∞Å tH˜∆OÑ¨QÆ "≥Åã≤# D ™êfiq∞ÜÕ∞ q[Ü«∞#QÆ~=° Ú# PkÜ«∞#∞^•xˆH J<åkÜ≥∞ÿ # J~åÛ=`å~°
u~°"≥∞ÿ L^Œ~ÚOz# k=º`Õ[=Ú II~å=Ú_»∞II =¸iÎQÍ N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎÜ≥ÿ∞ "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞.
zOuOKÕ Ü≥∂wO„^Œ∞Å z`«Îã¨~À[=ÚÅÖ’
ãÖ`«`«=Ú xez# ™êHÍ~°=Ú
qO`«Å∞QÍ =Ú#∞ÖˇÅ¡ "≥^ŒH˜#Ü«∞\˜ì
HÍO`«∞Å K≥#∞fl g∞i# ÔH·=Åº Ñ¨^Œ=Ú II~å=Ú_»∞II
123 124
1-60 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç
N Ç¨Ïs! h‰õΩ TÜ«∞ÅÅ∂ÃÑ^Œ#∞. ÉÏQÆ∞QÍ Hõ^ŒÖÏ_»∞ TÜ«∞ÅÅ∂ÃÑ^Œ#∞.
_ÀÅÅ∂Ñ≤, =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ H©~#Î° áê_ç, hÅ=~°∞x‚ x^Œ∞~Ì Ñ° Ù¨ K«Û@O J#fl=∂Kå~°∞ºÅ
=∞`«ûº~°∂Ñ¨Ù_»"·≥ ("Õ^=Œ ÚÅ#∞ ~°HO∆˜ zuq), ‰õÄ~°‡~°∂Ñ¨Ù_»"·≥ (=∞O^è~Œ y° i <≥uuÎ q),
k#K«~°ºÖ’ XHõ ÉèÏQÆO. D „Hõ=∞OÖ’ D ãÖã¨¯ $`« H©~°Î# Pq~°ƒùqOzOk.
=~åÇ¨Ï~°∂Ñ¨Ù_»"≥· ( Éèí∂^Õqx HÍáê_çuq), =∞$ˆQO„^Œ∞x ~°∂Ñ¨Ù_»"≥· (#~°ã≤OÇ¨ïx
H©~°Î#Ö’ <å‰õΩ `Àz# XHõ qâı+Ö K≥|∞`å#∞.'' ^•~°∞}|∞^Œú—— J<Õ =∂@Ö’
=Ö’ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x „É’Kå=Ù), F „Ñ¨Éèí∂! Jã¨∞~ås! â∫~°º=O`«"≥∞ÿ# QÆ∞}Éèí∂+¨}Ï!
'^•~°∞}— JO>Ë ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#. |∞^Œ∞úxH˜ J#fi~ÚOK«n=~åÅ∞. Jk '`å~°}—
Éèí∂ ~°=∞}Ï! =∞^Œ#[#HÍ! h=Ù ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»=Ù.
J~Ú =ÙO_»=K«∞Û#∞. `å~°} JO>Ë `«iOÑ¨*ËÜ«Ú |∞^Œ∞Ì_»∞ Jx J~°úO. JÖÏˆQ
H©~°Î#Å∞ ~åyˆ~‰õΩÅÃÑ· „"åÜ«∞É’ÜÕ∞ Ü«∞`«flOÖ’ ^˘i¡# á⁄~°áê>Ë ' j~°áê}Ë— J<Õ "å=∞#~°∂Ñ¨Ù_»"≥· (|ex x~ÀkèOzuq), N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ"≥· ( ~å=}∞x
=∂@. Jk ã‘~°áê}Ë JO>Ë <åQÆe ^èŒiOz#"å_»∞. Wk <å PÖ’K«# =∂„`«"Õ∞. `≥QÆ\ÏiÛuq), |Å~å=Ú_ç"≥· (^•~°∞}"≥∞ÿ# |Åâße"≥·uq), N Hõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡"≥·
(=~°„Ñ¨^•`«"≥·uq) F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! #Å¡x â◊s~°HõÖ"å_®! N ~°OQÆ=Ú<ÕÖˇ_ç
LII _ÀeHõÅ∂z N Ñüx ^˘_»¤QÆ x^Œ∞Ì~° |∞K«∞Û ¿ã=Ö’
KåÅ =Ú^ŒO|∞QÆ∂~°∞Ê Hõ$u K«Å¡QÆ áê_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º`å ~°OQÆ<å^è•! QÆ*ËO„^Œ ãÖ~°Hõ∆H∆Í! =Ú~åã¨∞~°ÉèíO[<å! h=Ù J™ê=∂#∞º_»=Ù.
<ÕeHõ "ÕOHõ>Ëâ◊√ Ñ¨k~¸ J=`å~°=Úe@∞ì K≥ÃÑÊQÍ ^è~Œ ‡° =~°#Î `À `«iOÑ¨*ãË #≤ F |∞^•Ì! (âßOu „Ñ¨=~°‰ú Ωõ _»=Ù), HõeH˜ J=`å~°∞_»"·≥
gÅQÆ∞<Õ =∞~˘Hõ¯xH˜? "Õ∞ÅQÆ∞ qO^Œ∞#∞ á⁄O^Œ∞_≥O^Œ=ÚÖò. (^Œ∞~°<˚ åO`«‰Ωõ _»=Ù). F ã‘Åáê}Ë (<åQÆÅ ^èiŒ Oz#"å_®) QÀãÖ~°HH∆õ Í! N "ÕOHõ@yi
~åQÆO : Y=∂ãπ ‰õÄ@q∞Ü≥ÿ∞# U_»∞H˘O_»ÅÃÑ· x"åã¨"≥∞ÿ# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å Hõ^ŒÖÏ_Õ D _ÀeHõÅÖ’
_ÀÖÏÜ«∂OK«Å _ÀÖÏÜ«∂O Ç¨Ïˆ~ _ÀÖÏÜ«∂O II_ÀÖÏÜ«∂OK«ÅII TQÆ∞`«∂ =∞=Ú‡ P^Œ∞HÀ`«O„_ô!
g∞# ‰õÄ~°‡=~åÇ¨Ï =∞$QÆÑü J=`å~°
^•#"åˆ~ QÆ∞}â∫ˆ~ ^èŒ~°}© ^èŒ~° =∞~°∞[#Hõ II_ÀÖÏÜ«∂OK«ÅII
"å=∞# ~å=∞ ~å=∞ =~°Hõ$+¨‚ J=`å~°
âßº=∞ÖÏOQÆ ~°OQÆ ~°OQÍ ™ê=∞[=~°^Œ =Ú~°Ç¨Ï~°} II_ÀÖÏÜ«∂OK«ÅII
^•~°∞}(`å~°}) |∞^ŒÌ HõeH˜ ^Œâ◊q^èŒ J=`å~°
j ( ã‘) ~°áê}Ë QÀã¨=∂}Ë N "ÕOHõ@yi ‰õÄ@ xÅÜ«∞ II_ÀÖÏÜ«∂OK«ÅII
125 126
1-61 ÃÑO_≥Ñ¨Ù áê^Œ=Ú KåzÑ¨Ù#z XHõáê^Œ=Ú
=Ú#∞fl_ç JO_»<Õ Ñ¨Ó[Å∞ Q˘h#Å¡"å_Õ
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’x ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ïx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. H˘O_»Å N "ÕOHõ\Ï„k HÀiJÇ¨ÏŸ|Å=Ú#
"≥∞O_»∞QÍ#∞ "≥∞~°ã‘ ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ IP~°yOzII
=„Hõ|∞kúÜ∞ÿ≥ # Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ N Ç¨Ïi^Õfi+Ü
≤ ∞ÿ≥ , Ç¨ÏiÉè‰í Ωõ _Î #·≥ `«# ã¨∞`«∞_»∞ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ <å
Ç¨Ïi=∂@Ü≥∞`«=Î ^ŒxÌ JÇ¨Ï~°ÇÏ¨ =¸Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. `«# Éè‰í Ωõ xÎ "≥#flO\˜ HÍáê_®_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
N Ç¨Ïi. z=iH˜ #~°Ç¨ÏiÜ≥ÿ∞ Jix qé˜z ÉÏÅ∞xHÍáê_ç =~°=ÚezÛ_»∞ N (JÇ¨ÏŸ|Å ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ïxH˜ Éèí‰õΩÎÅ∞ <≥·"Õ^ŒºO ã¨=∞iÊOKå~°∞. P ™êfiq∞
Ç¨Ïi. ÅH©∆ ‡^Õqx `«# `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~ÀÛÉˇ@∞ìH˘x ã¨fi~å‚Éèí~°} Éèí∂+≤`«∞_≥· #=ÙfiÖÁeˆH ^•x <å~°yOKå_»∞. WHõ....) ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞, JkQÀ PÜ«∞# P~°yOz
ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞QÍ JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ "≥Åã≤ ÉèíHõÎ=~°^Œ∞_≥·<å_»∞. PÜ«∞##∞ N ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. =∞# =^ŒÌ<Õ Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞##∞ ÑïHÕK«O_ç.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J=`å~°OQÍ H©iÎã¨∞Î<åfl~°#fl=∞Ü«∞º.
P ™êfiq∞ ÅH©∆ ‡^Õqx `«# Z_»=∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~˘Û# Éˇ@∞ìH˘x, JkQÀ JHõ¯_»
LII =OHõ~°|∞kú ^•#=Ù_»∞ =^ŒÌx N Ç¨Ïi ^è•ºã¨=∂#ÊQÍ
=∞O‰õΩ# Ç≤ÏOã¨"≥>ˇì ã¨∞`«∞, "åxx QÍK≥#∞ `À_»∞h_»Ü≥ÿ∞ JO^Œ=ÚQÍ #=Ófi`∂« HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl_∞» . Pkâı+µ¨ _»∞ Ñ¨_Q» ÅÆ ÃÑ· =∂}˜Hºõ =ÚÅ∞ ^èQŒ ^Æ QŒè Í
"ÕOHõ@~åÜ«Ú_Õ, "≥ÅÃã "ÕÅ∞ÊJÇ¨ÏŸ|Å<å~°ã≤OÇ¨ï_≥· "≥∞~°∞ã¨∞OÎ _»QÍ PÜ«∞#‰õΩ Q˘_»∞QÆ∞=Öˇ h_» |\Ïì_∞» . J\˜ì ÅH©∆ ‡<å~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ J<ÕHõ
WOHõ #∞OuK≥ ##fl=∞Ü«∞ ~Ú\˜ì `«ÅOÃÑ@∞ ÖÁK«∞Û<ÀQÆ^• =~°=ÚezÛ HÍáê_»∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
~åQÆO : P~°aè ã¨fi~°‚=∞Ü«∞"≥∞ÿ# Éèí=OuÖ’, =„*ÏÅã≤OÇ¨ïã¨#O ÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx #~°ÎH©=∞}∞Å
P~°yOz#‰õÄK«∞<åfl_»Å¡"å_Õ
#$`åºxfl uÅH˜ã∞¨ <Î åfl_∞» JkQÀ "å_Õ ÅH©∆ ‡<å~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. J<ÕHõ ~°OQÆ∞Å∞ "≥^[Œ ÖË¡
KÕ~°∞=<Õ K«∂_»Ô~ ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ IP~°yOzII
PÉèí~°}ÏÅ`À ~åK«sîq`À q~ålÅ∞¡`«∞#fl D ™êfiq∞ =∞# Ü≥∞>ˇì^Œ∞@<Õ
WOk~°#∞ `˘_»g∞^Œ x_»∞H˘xH˘Å∞ qpÛ HõxÑ≤OK«∞K«∞<åfl_»∞.
JO^ŒÑ¨Ù #=ÙfiÅ K«b¡#Å¡"å_≥
K≥Ok# =∂}˜Hõ=ÚÅ âı+¨µx Ñ¨_»yÅg∞^Œ ÃÑO_≥=ÚÅ∞ (HÍeHõ_Ü ç ∞« =ÚÅ∞) QÆÅ áê^Œ=ÚÅ∞ "≥∞~°∞ã¨∞OÎ _»QÍ XHõ áê^Œ=Ú
K≥Ok =∂ehÛ ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ IP~°yOzII KåzÜ« Ú OzÜ« Ú , WOH˘Hõ á ê^Œ = Ú K« ∞ \˜ ì ayOzÜ« Ú Pã‘ # ∞_≥ · JHõ ¯ _Õ
|OQÍ~°∞ "Õ∞_»Ö’# Ñ¨K«ÛÅQÆkÌÜ«∞Å g∞^Œ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞K«∞#fl P ÅH©∆ ‡ <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ JkQÀ PHõ#|_»∞`«∞#fl"å_Õ. u~°∞=∞Å
JOQÆ#Å P@K«∂p #Å¡"å_Õ U_»∞H˘O_»Å ÃÑ·#∞#fl "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ HÀi, <Õ_»∞ JÇ¨ÏŸ|Å ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_≥·
~°OQÆQÆ∞ ™È=Ú‡Å`À_» ~å[ã¨Ñ¨Ù qÉèí"åÅ JkèHõ=ÚQÍ "≥∞iã≤áÈ`«∂<åfl_»∞.
K≥OQÆ@#∞<åfl_»∞ ÅH©∆ ‡<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ IP~°yOzII
127 128
=Ú#∞fl_ç 1-62 [=ÚÅ∂i q_çÑ≤OK«∞ ãÖH©~°Î#O
<Õ\ ˜ '<åQÆs‰õΩÅ∞— <å~°^Œ∞x '`«OÑ¨ÙÅ=∂i ‰õΩÜ«ÚH˜ÎÑ¨~°∞xQÍ— z„fHõiOz ã¨=∞|∞kú"˘_»q∞OK«∞ ãÖH©~°Î#O
„Ñ¨[Å‰õΩ `«Ñ¨C_»∞ ãÖˆH`åeã¨∞Î<åfl~°∞. "å~°∞ „Éèí+¨µìÅ=_»"Õ∞ QÍHõ =∞#`«~°∞"åu [=∞o™œYº=Ú eK«∞Û ãÖH©~°Î#O
â◊=∞^Œ=∂^Œ∞Å *ËÜ«Ú ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II
`«~åxfl K≥_»Q˘_»∞`«∞<åfl~°∞. =∞#efl áêÑ¨=ÚÅ#∞O_ç ~°H˜∆Oz# =∞Ç¨=∞Ç¨ï_»∞
<å~°^Œ∞_»∞. =∞<À"åHõ¯~°‡ÅKÕ J#∞Hõ∆}O áêáêÅ∞ KÕã¨∂Î<Õ=Ù<åflO =∞#O. ^•xH˜ [Å*Ïã¨#∞x <Àk ãÖH©~°Î#O
`«QÆæáêáêÅ∞ H˘O_»Å=Ù`«∞<åfl~Ú. WHõ Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î<Õ QÆu. K«eH˘O_» ã¨∞`«^ŒÅK«∞ ãÖH©~°Î#O
K«Å∞=Hõ_»∞ <åÅ∞Hõ‰õΩ ãÖH©~°Î#O
ã‘II „|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂ÑÖ|∞, Ñ¨~°=∞áê=#q∞k K«ÅÑ¨\ ˜ì `«ÅK«∞_ô ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II
^Œ∞i`«x"å~°O|∞ JiÇ¨Ï~°O|∞ ã¨~°q ãÖÑ¨^ŒeK«∞Û ãÖH©~°Î#O
â◊~°}#fl "åix Hõ~°∞}Õz ~°H˜∆OK«∞ ãïÖËx kkÜ«∞áÈ ãÖH©~°Î#O
Ü«∞=∞cèu `˘ÅyOK«∞ J^Œ∞ƒù`«O|∞ ã¨~°∞ã¨"ÕOHõ@qÉèí∞x ãÖH©~°Î#O
Ç≤Ï=∞â‹·Åã¨∞`«, „|Ç¨Ï‡, WO„^•k ã¨∞~°∞ÖˇÅ¡ ã¨~°QÆ##∞ `«ÅK«∞_ô ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II
J#Ü«∞O|∞ Q˘eK≥_ç Juâ◊Ü«∞O|∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
ã¨HõÅ ãÖÑ¨^ŒezÛ K«Ñ¨ÅO|∞ Ñï=∂iÛ (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞ãÖH©~°Î# =∞Ç≤Ï=∞#∞ H©iÎã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ
ã¨∞Å∞=ÙQÍ =ÚH©ÎÜ«Ú ã¨∞Y„Ñ¨^ŒO|∞ #=^èŒiOK«O_ç) ™ê\˜ÖËxÑ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ D ãÖH©~°Î#=Ú Jx Ñ≤Å∞=|_Õ
`ÕII <å=∞ãÖH©~°Î#O aHõ #ox ^èŒ=Ùx ã¨#∞flu. =∞#ã¨∞ûÅÖ’ HõeˆQ qKå~°=Ú#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨Ù#^Õ D ãÖH©~°Î«#=Ú.
J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê# su J#=~°`«=Ú D ã¨ O H© ~ ° Î #=Ú ZO`À P#O^Œ = Ú#∞ Hõ e yOK« ∞ #k. ^Œ ∞ óY=Ú#∞
*Ëã≤u~°∞=∞Å~åÜ«∞x *Ë~°∞_»Ü«∞º! x"åiOK«∞#kÜ«Ú#∞ WkÜÕ∞. *Ï˝#=ÚÖËx [O`«∞=ÙÅ#∞ ‰õÄ_» D ãÖH©~°Î#=Ú
~°H˜∆OK«∞#∞. JO^Œ∞KÕ`« D ãÖH©~°Î#=Ú<≥Å¡"Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞ [~°∞Ñ¨Ù_»∞.
QÆ~°ƒù"åãÖÑ¨Ù QÆO_»O|∞ HõÅ∞QÆÉ’^Œ∞. D ãÖH©~°Î#"Õ∞ XHõÑ¨C_»∞ QÆ*ËO„^Œ∞x HÍáê_ç#k. ZÅ¡~°#∞ J#∞‰õÄÅ∞~°∞QÍ
~åQÆO : QÆOcè~°<å@ KÕÜ«∞QÆey#kÜ«Ú D ãÖH©~°Î#"Õ∞. ™êg∞Ñ¨º=Ú (ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ LO_»∞@) J#∞
KåÅ^• „|Ç¨Ï‡q∞k ãÖH©~°Î#O ÉèÏQÆº=Ú#∞ D ãÖH©~°Î#=Ú HõeyOK«∞#∞. JO^Œ∞KÕ`« q+¨µ‚<å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú
*ÏÖˇÅ¡#_»yOK«∞ ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II ™ê=∂#º"≥∞ÿ#^•? Z#fl\ ˜H© HÍ^Œ∞. Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA tHõ∆Å#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞#k D
ãÖ`À+¨Hõ~°"≥∞ÿ# ãÖH©~°Î#O ã¨ O H© ~ ° Î # "Õ ∞ . ã¨ ∞ Y^Œ ∞ óMÏk ^Œ fi O^Œ fi =ÚÅÜ« ∞ O^Œ ∞ ã¨ = ∂#"≥ ∞ ÿ # |∞kÌ x
ãÖ`åÑ¨=∞}yOK«∞ ãÖH©~°Î#O HõeyOK«∞#kkÜÕ∞. W|ƒ_çQÍ (Ô~O_çO`«Å∞QÆ) ã¨∞Y=ÚÅxK«∞Û#n <å=∞ãÖH©~#Î° "Õ∞.
[O`«∞=ÙÅ ~°H˜∆OK«∞ ãÖH©~°Î#O nx<å„â◊~ÚOz#"åiH˜ HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ∞, Ñ¨Å∞ˆH¡â◊=ÚÅ#∞O_ç q=ÚH˜Î h<å=∞
ãÖ`«`«=Ú ^ŒÅK«∞_ô ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II ãÖH©~°Î#=Ú HõeyOK«∞#∞.
™ê=∞[=Ú QÍz#k ãÖH©~°Î#O „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx K«`«∞~°∞‡Y=ÚÅ#∞O_ç "≥Å∞=_ç#k D ãÖH©~°Î#"Õ∞. nx<Õ
áê~°fif^Õq x+¨ì`À [~°∞Ñ¨ÙH˘#∞#∞. <åÅ∞Hõ‰õΩ ZO`À J^Œ∞ƒù`«=ÚQÍ K«Å¡QÍ
™ê=∞=Ú#ÔHÑ¨C_ô ãÖH©~°Î#O Ç¨~ÚxK«∞Û#n ãÖH©~°Î#"Õ∞. K«Ñ¨Å`«fi=Ú#kèQÆq∞Oz ™êfiq∞ <å=∞ãÖH©~°Î#
™êq∞Ñ¨ºq∞O^ŒiH˜ ãÖH©~°Î#O [~°ÑO¨ _ç. „Hõ=∞=ÚQÍ ã¨~fi° ãÖÑ¨êŒ K«∞Û#n ãÖH©~#Î° "Õ∞. ãï J<Õk ÖËxkkÜÕ∞áÈ.
™ê=∂#ºg∞ q+¨µ‚ãÖH©~°Î#O IIKåÅ^•II ã¨~°ã¨∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú, "≥O@<Õ `«Åz [~°ÑÖ_ç.
129 130
1-63 ÃÇÏzÛylQÍO_»∞¡ ã¨~Ú`«"≥∞O`À QÆ∂_»"≥@∞ì
=Ú#∞fl_ç `≥zÛ q∞}∞QÆ∞~°∞ |∞~°∞=Ù nÑ¨=Ú "≥@∞ì
JÅÊ„áê}˜Ü≥ÿ∞# D r=Ù_≥O`«? g_ç „|`«∞ÔHO`«? ã¨~°fi xÜ«∂=∞‰õΩ_≥·# `«zÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h^•ã¨∞Å∞ K«∂z#QÆ∞^Œ∞
ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞x =∂Ü«∞ÜÕ∞ ã¨~fi° =Ú#‰õΩ HÍ~°}=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõ ãÖ™ê~° ÅOÑ¨@OÖ’ iK«ÛÅ^•x ãÖ™ê~°q∞Hõ <≥O`«QÆÅ^À II`å<≥O`«II
`«QÆ∞Å∞H˘x p=∞Å =Öˇ, `Õ\ ©QÆÅ=Öˇ, ylQÍx Ñ¨‰õ∆ΩÅ=Öˇ rqã¨∞Î<åflˆ~.!
J#=~° ` « = ¸ D ã¨ O ™ê~° `åÑ¨ „ `« Ü « ∞ OÖ’ #eyáÈ`« ∞ <åflˆ ~ ! Jx ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ "Õ^Œ# *ˇO^Œ∞`«∞<åfl~°∞. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Éèí‰õΩÎÅ∞ =∂„`«O =∂#=Ù_Õáê\˜"å_»∞? Jã¨Å∞ "å_ç „|`«∞ÔHO`«? F „Ñ¨Éèí∂! JO`å h=∂Ü«∞
D ‰õÄÑÖÖ’ |_»Hõ "åix K«∂z #=ÙfiH˘x ™êfiq∞H˜ Hõ$`«[˝`«`À `«=∞<å ~˘K«∞ÛÖ’ QÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? D =∂#=Ù_»∞ `«yeOK«∞H˘#fl „â◊=∞Å QÆ∞iOz =∞i WOHÍ UO
Ñ¨_»‰õΩO_® HÍáê_ç#O^Œ∞‰õΩ â◊~°}ÏQÆu #∞<åfl~°O@∞<åfl~å J#fl=∞Ü«∞º.
K≥Ñ¨ÊQÆÅO?
HõOII ã¨`«`«=Ú ãÖ™ê~°O|∞# L`åûÇ¨Ï=Ú`À <ÕÅ g∞^Œ áêˆH p=∞Å∞ ‰õÄ_® ZHõ¯_≥Hõ¯_çHÀ áÈ~Ú ^è•#ºÑ¨Ù
=∞u"À~Ú# r=ÙÅxfl =∂Ü«∞Å^ŒQÆ∞Å∞<£
yO[Å#∞ ¿ãHõiOz `«Å‰õΩ q∞Oz# ÉèÏ~°"≥∞ÿ<å "≥∂ã¨∞‰õΩ=zÛ `«# HÍÑ¨Ù~°=Ú
QÆu "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞O_»x
"≥`« g_»~°∞ J#fl=∞Ü«∞º "Õ^Œ# |eÔH<£. x~°fiÇ≤ÏOK«∞H˘O@∞#flk. ^•xH˜ ‰õÄ_® D ãÖ™ê~° `åÑ¨„`«Ü«∞"≥∞O`« QÆÅ^À!!
~åQÆO : ™ê~°OQÆ<å@ ZHõ¯_À |Ü«∞@ uiˆQ `Õ<≥\ ©QÆÅ∞ Ãã·`«O, JÅ"å@∞ K˘Ñ¨C# J_»=ÙÅÖ’
`å<≥O`« „|`«∞ÔHO`« ^≥·==∂ h=∂Ü«∞ Ü≥∞O`« Ñ¨Ó=ÙÅÃÑ· "åe "åe Ñ¨ÓÅ=∞Hõ~°O^•xfl ¿ãHõiOz `Õ<≥Ñ¨@∞¡ ZHõ¯_≥Hõ¯_À ÃÑ\˜ì `«#
=∂#=ÙÅ ÅOÑ¨\ÏÅ∞ =∞i K≥Ñ¨ÊQÆÅ^• II`å<≥O`«II a_»¤ÅH˜ =∞Hõ~°O^•xfl ÑÖzÃÑ_»∞`ÀOk Hõ^•! (z=iH˜ Jk ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# #~°∞Å
K≥Åˆ~y# ÉÏˆ~\˜ p=∞ã¨~Ú`«=Ú#∞ áêÅ=Ù`ÀOk). JÅÊ„áê}˜ P `Õ<≥\ ©QÆ‰õΩ ZO`« ãÖ™ê~° "åº"≥∂Ç¨ÏO!!
HõÅã≤ =Ó~°ˆHáê~°∞ QÆ=∞‡~° <≥O^À =∞~°Å∞ ylQÍ_»∞ J<Õ Ñ¨H∆˜ ‰õÄ_® J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ á⁄^ŒiÅ∞¡ÖÏO\˜ QÆ∂_»∞ Hõ\ ,ì˜ JO^Œ∞Ö’
`«Å"≥∂z HÍÑ¨Ù~°=Ú ^è•#º=ÚÅ∞ QÆ∂_»ÃÑ@∞ì `«# Ñ≤Å¡efl LOz, P QÆ∂\˜Ö’x pHõ\’¡ `«# Ñ≤Å¡Å∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»`åÜ«∞x q∞}∞QÆ∞~°∞
~ÚÅ ãÖ™ê~°=Ú ^èŒ#H˜Hõ <≥O`«QÆÅ^À II`å<≥O`«II
Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å#∞ `≥zÛ nÑÖ =Öˇ U~°Ê~°∞ã¨∞ÎOk. ^•x ãÖ™ê~° Ü«∂= K«∂z F
ÜÕ∞_À ÉÏ~Ú@∞ ÉÏˆ~ ~¸QÆ ã¨~Ú`«=Ú#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^•ã¨∞Öˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ ''nxÔHO`« „Éèí=∞—— Jx #=ÙfiH˘O\Ï~°∞. J>Ë¡
"å_»∞^Õ~° #_»=ÙÅ "åe"åe =∞=∞‡efl K«∂z h=Ù =∂ Ñ≤zÛH˜ #=ÙfiH˘O\Ï=Ù.
‰õÄ_»ÃÑ@∞ì ^Õ<≥Å∞ Q˘O^Œ∞Å aÅ¡Å Éˇ@∞ì
ÜÕ∞_»ˆH_» ãÖ™ê~°q∞Hõ <≥O`« QÆÅ^À II`å<≥O`«II
131 132
1-64 ÔH·=ã¨=∞QÆ∞ h H“yÖË Hõ^Œ"Õ
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ ã≤i#QÆ~°∞
=ãÖ`« â’ÉèíÅ`À JÅ~åˆ~ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ ™œO^Œ~åºxfl U=∞x `å=ÙH˘#fl g∞ `«=∞Hõ=Ú ÖËHõ^Õ
=i‚OK«QÆÅ#x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞. `«#x `å<Õ J=∞‡"åiH˜ K≥eHõ`≥Î HÍqOz# g∞ HõàÏº}=ÚÅ∞ IIU=∞xII
=Öˇ TÇ≤ÏOK«∞H˘O@∞<åflˆ~"≥∂ ^Õqx 'U"Õ∞— J<Õ ãÖÉè’kèã¨∞Î<åfl~°∞. `«e¡
ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞^èŒ∞~å^èŒ~°=ÚÅ#∞ =i‚OK«@O u~°∞=∞Å<å^èŒ∞xH˜ P `«~°∞"å`« ^Õq K≥eHõuÎÜ«∞‰õΩ
=∂„`«"Õ∞ ™ê^èŒº=Ú Hõ^•! P „Ñ¨Éèí∞=Ù#∞ ÔH·=ãÖ KÕã¨∞H˘#∞@ P"≥∞ H“yeH˜ ^ŒH˜¯# F JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∂‡! =ãÖ`« â’Éèbí #∞ h ™œO^Œ~º° Ñ¨Ù ™⁄QÆã∞¨ Å#∞ <Õ<=Õ ∞x
Ç¨Ï‰õΩ¯. =∞#É’\˜ "åà◊¡=∞O`å XHõ¯ Ô~Ñ¨Êáê@∞# P [QÆ<åfl^äŒ∞_»∞ HõxÑ≤¿ãÎ KåÅ∞ =i‚OK«QÆÅ#∞ `«b¡!
J#∞H˘O@∞O>Ë J=∞‡"å~°∞ PÜ«∞##∞ `«# ™ÈÜ«∞QÍÅ`À |Onèx *Ëã≤Ok. ZO`«
J^Œ∞ƒù`«O D ãÖH©~°Î#? x~°‡Å"≥∞ÿ# h `≥Å¡x Hõ#∞flÅ HÍOuÜÕ∞ Hõ^Õ! `«b¡! "ÕOHõ@<å^èŒ∞xH˜ "≥<≥flÅ
K«OII =#~°∞Ç¨ÏÖ’K«#<£, ã≤~°∞Å ÉèÏ=∞#∞, =∞OQÆ#∞, "ÕOHõ>Ëâ◊√~å "≥Å∞QÆ∞. =∂\˜ =∂\˜H© HõeˆQ h Ñ¨ÙÅHõiO`«Å "≥ÚÅHõÅ Ñ¨Ó`«ÖË Hõ^Õ `«b¡! ™êfiq∞H˜
}˜x, ã¨∞~°<å^èŒ∞_»∞<£ =Ú#∞Å∞ h~°[<åÉèí∞_»∞ Q˘Å∞Û ^Õqx<£ Ñ¨ÓÅáê#∞ÊÅ∞. "å\˜x <Õ<≥@∞¡ =i‚OK«QÆÅ#∞?
`«#∞ á⁄QÆ_»OQÆ *ÏÅ#x ^•ÑïHõO|∞Å∞ g_ç, H©~°Î#<£
q#∞ux *ËÃã ##fl=∞Ü«∞ q+¨µ‚ãü<£ #=Ñ¨Å¡"å^èŒ~°<£ h =∞^èŒ∞~å^èŒ~°=ÚÅ =∞Hõ~°O^Œ=ÚÖË Hõ^Õ!`«b¡! =∂ "ÕOHõ@ ~°=∞}∞_»∞ h
~åQÆO : JÉèËi ÃÑO_ç¡ qO^Œ∞Å∞QÍ JO^Œ∞H˘x#k. Hõ#∞Ñ≤Op Hõ#∞Ñ≤OK«#@∞¡#fl h z~°∞#=ÙfiÅ∞
U=∞x á⁄QÆ_»∞^Œ∞"Õ∞ ~ÚHõ x#∞ Hõ~°∂Ê~° q∞o`«"≥∞ÿ# =Hõ¯á⁄_ç ã¨∞QÆO^è•xfl "≥^Œ[Å∞¡K«∞#flq Hõ^Õ! `«b¡!
P=∞x ™⁄|QÆ∞Å JÅ∞"Õ∞Å‡OQÆ IIU=∞xII
™êfinè#=ÚKÕã≤H˘#∞ h Ñï+¨fiOQÆ"Õ∞ Hõ^Õ! `«b¡! P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
`≥eHõ#∞flÅ h `Õ@ÖË Hõ^Œ"Õ
â◊$OQÍ~°ÑÙ¨ ~°=Ú. ã¨∞ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ h "≥∂Ç¨"Õâ"◊ ∞Õ Hõ^•! `«b!¡ [iÑ≤OK«|_ç# g∞ HõàÏº}
"≥ÅÜ«∞QÆ qÉèí∞xH˜ "≥<≥flÅÅ∞
"≥·Éè’QÆ=ÚÅ∞.
Ñ¨ÙÅHõÅ "≥ÚÅHõÅ á⁄^Œ∞eq Hõ^Œ"Õ
Ñ¨Å∞=∞~°∞Ñ¨Ù=ÙfiÅ áê#∞Ñ¨ÙÅ∞ IIU=∞xII
uÜ«∞ºx h "≥∂q `Õ<≥ÖË Hõ^Œ"Õ
qÜ«∞ºÑ¨Ù ~°=∞}∞x qO^Œ∞eq
=ÚÜ«∞ºHõ =¸ã≤# "≥ÚÅHõ #=ÙfiHõ^≥
<≥Ü«∞ºÑ¨Ù Hõ„Ñ¨Ñ¨Ù <≥iÉÏQÍÅ∞ IU=∞xII
133 134
1-65 Q˘Öˇ¡`«Å =∞iy# QÀqO^Œ Hõ$+¨‚
=Ú#∞fl_ç K≥Öˇ¡#Ü«∞ºh KÕ`«Å∞ N^èŒ~°Hõ$+¨‚
XHÍ<˘Hõ HÍÅOÖ’ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞, ã¨∞Hõ∆„uÜ«ÚÅ∞, "≥·â◊√ºÅ∞ q^•º=O`«∞Å∞ JÅ¡# ^˘OQÍ_»=Ü«∞º Ç¨ÏiHõ$+¨‚
„uHÍÅ=ÚÅÖ’ 'ãÖ^èŒº— "åˆ~Û"å~°∞. P ãÖ^è•º =O^Œ#— HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’, =∞Å∞¡Å ÔQez#\˜ì =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#Hõ$+¨‚ IIâ◊~°}∞ â◊~°}∞II
ˆHâ◊=<å=∂Å∞ H©iÎOz `«^•fi~å [QÆ<åfl^èŒ∞x H˘ez `å=Ú P <å\˜H˜ KÕã≤# QÀ=ÙÅQÍz#Ü«∞\˜ì QÀáêÅHõ$+¨‚
áêÑ¨=ÚÅ#∞O_ç ÑïÇ¨~°O á⁄O^Õ"å~°∞. <Õ\ ˜ #g#Ü«ÚQÆOÖ’ ãÖ^èºŒ "åˆ~Û ãÖQÆu ÔH·=â◊"≥∞ÿ =∞"Õ∞‡Å∞ N Hõ~°Hõ$+¨‚
^Õ=Ù_≥~°∞QÆ∞, <å~åÜ«∞}∞x ¿Ñ~°∞ <åÅ∞Hõ`À Ñ¨Å∞Hõx "åˆ~ Jkè‰õΩÅxÑ≤OK«∞ h q#flÑ¨=∂qOK«∞ <å~åÜ«∞} Hõ$+¨‚
H˘O@∞<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º HÍÅOÖ’ WO`« ^Ò~åƒùQÆºO ÖË^Œ∞HÍx, K«^Œ∞=Ù~åx ¿ã=‰õΩ_» *’q∞‡h‰õΩ N "ÕOHõ@ Hõ$+¨‚ IIâ◊~°}∞ â◊~°}∞II
™ê=∂#∞ºÅÖ’ ˆHâ◊= <å=∂Å∞ ~åx"å~°∞ KåÖÏ=∞Ok =ÙO_Õ"åˆ~"≥∂! JO^Œ∞ˆH ÉèÏ"å=∞$`«O
WÖÏO\˜ H©~°Î#Ö’¡<Õ <å=∞ ãÖH©~°Î# [iÑ≤ <åÉ’\˜ "åix L^ŒúiOKå~°∞ 'Ñ¨^ŒHõq`å [QÆ<åfl^èŒ∞_»"≥·# F N Hõ$+¨‚! h‰õΩ â◊~°}∞. â◊~°}∞ `«O„_ô! F "åã¨∞^Õ"å!
Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ∞—. Hõ$ëê‚! =∂‰õΩ =~°=ÚÅ ##∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú.
é’\˜H˜ x#∞fl Ü«∞â’^Œ |OkèOK«QÍ P ~À\˜`À<Õ áê‰õΩ`«∂ "≥o§ ÃÑ~°\ ˜Ö’x
P."ÕII H©~°Î#O|∞Ö’# Hõ$+¨µ‚x <å=∂Å∞ =∞^Œ∞ÌÅ#∞ QÆ∂eÛ ‰õΩÉË~°∞x Ñ¨Ù„`«∞Öˇ·# =∞}˜HõO~î°∞#‰õΩ #Å‰õÄ|~°∞#‰õΩ âßÑ¨q=ÚH˜Î
áê_≥##fl=∞Ü«∞º Éèí[#"ÀÖˇ xzÛ# =∂^èŒ=Ù_»"≥·# Hõ$ëê‚! â◊~°}∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞= 'ÉèËÃ+·#— ^•i~å w`å É’^è#Œ =O\˜ ã¨∞É’^è#Œ ∞ K≥ÑÊ¨ =Ü«∂º JK«∞º`« Hõ$ëê‚! <å=^Œ‰Ì Ωõ ~å=Ü«∂º
K«^Œ∞=Ù ' ãÖ^èŒº— ~åx '[_»∞x— ÔH·#. L¿ÑO„^Œ∞_» ("å=∞#∞_»∞)"≥·# Hõ$ëê‚! =Ú^Œ∞ÌÖÁeHÕz =∂ =ÚK«Û@ n~°Û=Ü«∂º
=Ú‰õΩO^Œ∞_»"≥·# Hõ$ëê‚!
~åQÆO : =∞øà◊=Q“à◊
QÀÑ≤HÅõ `À ~åã¨„H©_Å» #Å"å@∞ KÕãH≤ ˘x# QÀqO^Œ∞_»"#·≥ Hõ$ëê‚! h‰õΩ â◊~}° ∞.
â◊~°}∞ â◊~°}∞h‰õΩ [QÆ^ÕHõÑü Hõ$+¨‚ h KÕ+¨ìÅ∞ hˆH K≥Å∞¡#∞ Hõ^•! N^èŒ~° Hõ$ëê‚! "≥∞e¡QÍ Ñ≤e¡ÖÏ ^˘OyeOK«=Ü«∂º
=~°=Ú<˘ã¨QÆ=Ü«∞º "åã¨∞^Õ= Hõ$+¨‚ IIâ◊~°}∞ â◊~°}∞II (<åÇ¨Ï$^ŒÜ∂« xfl) NÇ¨ÏiÜ≥∞ÿ # Hõ$ëê‚! =∞^è∞Œ J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ x =∞iÌOz#@∞¡ Kå}Ï~°∞_»<Õ
=∞Ç¨Ï=∞Å∞¡x =∞iÌOz# =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#∞_»"≥·# Hõ$ëê‚ h‰õΩ â◊~°}∞.
=∞^Œ∞ÌÅ∞ qiz#\˜ì =∂^èŒ= Hõ$+¨‚
ã¨∞^Œ∞ÌÅ K≥Ñ¨Ê=∞Ü«∞º JK«∞º`« Hõ$+¨‚ |$O^•=#OÖ’ QÀ=ÙÅ#∞ HÍz# F QÀáêÅHõ$ëê‚! h‰õΩ â◊~}° ∞. ÅH©∆ ‡ Hõ\ÏHõ=∆ Ú
<˘ã¨ˆQ Hõ$ëê‚! =∞=Ú‡ h Jnè#=ÚÖ’ LOK«∞H˘x UÅ∞HÀ „Ñ¨Éèí∂! F <å~åÜ«∞}
"˘^Œ∞Ì (^ŒÌ) ~åQÆ^Œ=º L¿ÑO„^Œ Hõ$+¨‚
Hõ$ëê‚! <å q#flÑ¨=ÚÅ<åÅHÕÑ¨Ù=Ú. u~°∞=∞ÖËâ◊√_»"≥·# F "ÕOHõ@ Hõ$ëê‚! "Õ∞=Ú
=Ú^Œ∞ÌÅ∞ QÆ∞iÜ«∞=Ü«∞º =Ú‰õΩO^ŒHõ$+¨‚ IIâ◊~°}∞ â◊~°}∞II ã¨^• h ¿ã=‰õΩÅ"Õ∞ `«O„_ô! J\˜ì h‰õΩ â◊~°}∞ â◊~°}∞.
135 136
1-66 <≥`«∞Î~°∞ [Å^Œ∞~åæ#–xez#"å_»xO`Õ
=Ú#∞fl_ç *Á`«∞ÎÉÏÑ¨=ÚÅ∞ ÜÕ∞Å–KÀ@_çˆQ~°∞
`«`«Î fiÉ’^èŒ KÕÜ«Ú@OÖ’ `åà◊§áêHõ PKå~°∞ºÅ∞ JkfifÜ«ÚÅ∞. D ™êi Ç¨ÏuÎ# N "ÕOHõ>Ëâ◊√–_®`«‡Ö’##∞#fl"å_»∞
=∞`«∞ÎÑ¨Ù@*Ï˝#=∂–=∞"Õ∞‡q∞ K«∂KÕÑ¨Ù IIWOHõ<≥·<åII
J#fl=∞Ü«∞º <Õ~°∞QÍ ãÖ™ê~°=Ú#∞, =∂Ü«∞#∞, WO„k=∞Ü«ÚÅ#∞, K«OK«Å"≥∞ÿ#
Pâ◊Å#∞, áêÑ¨=ÚÅ ^˘O`«~°#∞ „Ñ¨tflã¨∞Î<åfl~°∞. "Õ∞"Õ∞^À Q˘Ñ¨Ê"åà◊§=∞x =∞=∞‡efl ÉèÏ"å=∞$`«O :
P„â◊~ÚOK«HO˜ _ç Jx "å@xflO\˜h =∞O^Œeã¨∞<Î åfl~∞° .`ÀÅ∞ÉÁO`«Ö’ Z=ÚHõÅQÆ∂\’¡, F =∂#=Ù_®! WOHõ<#·≥ "≥Q@ Æ ∞ ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞@ ÖË^•? g∞ãÖ™ê~° Ü«∂=`À
ÑÖK«Éèí∂`åÅ ^ŒÜ«∞=Å¡ QÆ∞ÃÑÊ_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ ux <≥`«∞Î\ ˜ 'HÀ@—Ö’ a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞x =∞=∞‡ÖˇflO^Œ∞‰õΩ Ñ¨@∞ìH˘x ÉÏkè™êÎ~°∞? =∂ „|`«∞ˆH Ñ¶¨∞’~°OQÍ L#flk. =∂ =Å¡
„|`«∞‰õΩ`«∞#fl =∂ U_»∞¿Ñ^À =∞=∞‡efl U_»=x=fiO_ç. =∂ "ÕOHõ#fl`À K≥áêÎ *Ï„QÆ`«Î g∞ˆHO ÖÏÉèíO? g∞ÔHO^Œ∞HÕ`« "≥ÚO_ç`«#O? WHõ<≥·# =∂ =∂@q#~å^•?
J#fl@∞¡ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. <Õ#∞ JO^ŒiÖÏQÍ ^Œ~°ÊO K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl#∞ HÍx, x*ÏxH˜ `˘q∞‡k HõO`«Å∞#fl
LII WOHõ#∞ ~ÀÜ«∞ˆ~=∞#∞K«∞ xqfik |∞zÛi J#fl=∞Ü«∞º`å<£ `ÀÅ∞ ÉÁO`«#∞ Hõ@∞ìH˘x=Ù<åfl#∞. F ‰õΩ\˜ÅãÖ™ê~°=∂! <åÉ’\˜ Ç‘Ï#∞_ç
=∞O‰õΩ#∞ g_»ˆ~=∞xi, =∂#∞=Ù_≥OK≥_ç ~ÚO„kÜ«∞=Ú‡Å<£ <å=Ç≤ÏOz hˆHO ÖÏÉèíO? <Õ<Õ XHõ Z=ÚHõÅ QÆ∂\’¡=Ù<åfl#∞. F =∂Ü«∂! h=Ù
ÑÖH˜Å"≥∞ÿ# áêÑ¨=ÚÅ ÉÏi|_»<£ `«QÆ^ŒOK«∞ |Å∞¯K«∞<£ <å"≥O@|_ç`Õ hˆHO „Ñ¨Ü≥∂[#O? <å J=ã¨ú‰õΩ#<˘flkÖËÜ«∞~å^•?
"ÕOHõ@<å^èŒ∞ "Õ_»=∞x q[˝`« ^≥eÊi H©~°Î#O|∞#<£.
<Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ „|uˆH ^Œ=Ú‡ÖËHõ <åK«∞\ÏìÅ~Ú# ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ ÑÖK«*iË
~åQÆO : ^Õ=QÍO^è•i „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl#∞. F WO„kÜ«∞=ÚÖÏ~å ! J_»∞‰õΩ¯u<Õ "å_ç ^Œy~æ ° QÀ‰õΩ¯ u<Õ
WOHõ<≥·<å ~ÀÜ«∞~å^•–~¸ áê\˜"å~°q∞O`Õ "å_çÖÏQÍ x~°∞¿Ñ^Œ<≥·# ##∞flÜ«∂z™êÎˆ~q∞\˜? #<≥flO^Œ∞‰õΩ Ñ‘_ç™êÎ~°∞?
=∞O‰õΩ^Œ#"Õ∞Å =∂–=∂@ q#~å^• IIWOHõ<≥·<åII <å^ŒQÆæ~°ÔHO^Œ∞‰õΩ =™êÎ~°∞? K«OK«Å"≥∞ÿ# Pâ◊ÖÏ~å! <å rq`«OÖ’ <Õ#∞
`ÀÅ∞ÉÁO`« Hõ@∞ìH˘#fl–^˘~°xO`Õ ##∞flh=Ù ãÖáêkOzO^ŒO`å <åHõOK«OÖ’x QÆ∞ÃÑÊ_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ =∂„`«"Õ∞. JO`«HõO>Ë
‰õÄà◊ãÖ™ê~°=∂ ÜÕ∞Å– H˘ã¨ˆ~=Ù ãÖÑ¨^Œ <å^ŒQ~ˆæÆ q∞ LO^Œx <å ^Œy~æ ° KÕ~Ú*Ïã¨∞<Î åfl~∞° ? ZO^Œ∞‰õΩ <å Q˘_»=g∞‰õΩ?
DÅH˘#fl Ü≥∞=ÚHõÅ–~ÚO@Ö’ HÍÑ¨Ù~°q∞O`Õ
<Õ<Õ <≥`«∞Î~°∞`À xO_ç# XHõ '[Å^Œ∞~°æ=Ú— Ö’ =Ù<åfl#∞, (â◊s~°OÖ’ =Ù<åfl#∞)
ÜÕ∞Å=∂Ü«∞ "≥O@Éˇ>Ëì–"Õq∞QÆ^Œ∞Ì h‰õΩ#∞ IIWOHõ<≥·<åII
<åˆH QÆuÖË^Œ∞. F áêáêÅQÆ∞OÑ¨ÙÖÏ¡~å! ##∞fl KÀ@∞ J_»∞QÆ∞`åˆ~q∞ J<åºÜ«∞"Õ∞?
ÑÖK«Éèí∂`«Ñ¨Ù K«∞\ÏìÅ–|^Œ∞‰õΩÖ’ "å_»xO`Õ ã¨~åfiO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ <å P`«‡Ö’#∞<åfl_»∞.
Ü≥∞OK« HÕ„^ŒÜ«∞ Ü«∂K«‰õΩ–ÖËÅ=KÕÛ~°∞
HõOK«Ñ¨Ù QÍÖÏ=\ÕKÕ–Hõeq∞Ö’ "å~°q∞O`Õ =∞^Œ"∞≥ H˜¯# F J*Ï˝#=∂! =∞=∞‡ÖËflOÑ¨sH˜™∆ êÎ=Ù? Jk h=Å# J=Ù`«∞O^•?
K«OK«ÅÑ¨Ù \Ïã¨Å∞ KÕ~Ú–KåK«<Õ\ ˜H˜ IIWOHõ<≥·<åII
137 138
1-67 ^Õ=`åkèÑ¨=∞‰õΩ@ k=º~°`åflOâ◊√ ãÖ–
=Ú#∞fl_ç ÉèÏq`å=∞Å áê^ŒÑÖHõ*ÏÜ«∞
D ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î#Ö’ J#fl=∞Ü«∞º ÉèíH˜Î`À N =∞<åfl~åÜ«∞}∞x ÔH·=ÅºHÍq∞h HÍO`åÜ«∞ `Õ #"≥∂
N "ÕOHõ\ÏK«Å N x"å™êÜ«∞ II#"≥∂II
ãÖã¨∞uÎ ã¨∞<Î åfl~∞° . Éè∂í HÍO`«∞xQÍ, ÅH©∆ ‡=Å¡É∞íè xQÍ, =∞OQÆàQ◊ “sã¨∞`Î ∞« ºxQÍ, ^Õ=`å
QÆ}=∞‰õΩ@=∞}˜~°Ol`«áê^ŒÜ«ÚQÆà◊ â’aè`«∞xQÍ, ÔH·=ÅºHÍO`å ~°=∞}∞xQÍ N ÉèÏ"å=∞$`«O
"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ xQÍ, =¸iÎ = O`« ∞ x H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ . ''"≥ ∂ Ç¨ Ï #~åQÆ = ∞Ç¨  ! F N =∞<åfl~å}Ï! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOz H©iOÎ K«∞K«∞<åfl#∞. h=Ù q∞H˜¯e JkèH"õ ∞≥ #ÿ
=¸iÎ=O`«=∂ÜÕ∞....—— ##fl@∞¡ "≥∂Ç¨Ï#~åQÆOÖ’x D H©~#Î° J=∞$`«^•è ~°Ö’ K«ÅQ¡ Í P#O^Œ=Ú#∞ ã¨=∂‰õÄ~°∞Ê ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° _»=Ù. h‰õΩ q#=∞$_»<·≥ #=∞ã¨¯iOK«∞ K«∞<åfl#∞.
[ÅHõ=∂_ç#@∞¡O@∞Ok. P#O^ŒOK«O_ç =∞i.....
Éè∂í HÍO`«ÜÚ≥ Hõ¯ Ñ¶∞¨ #ã¨#Î y~°∞Å#∞ H“yeOK« <≥Q_Æ #ç Ñï=∞à◊ ¿ãfi^[Œ Å=ÚÅKÕ
HõOII <å~åÜ«∞}∞xH˜ ã¨∞Îu~Úk P#O^Œ=Ú á⁄O^Œ∞ ^èŒ~°}©^èŒ^Œ~å! h‰õΩ =O^Œ#=Ú. Ñ¨^•‡ÅÜ«∞Ü≥ÿ∞# N ÅH˜∆ ‡
P~åkèOK«OQÆ Ç¨Ïix J=∞~°=Ú #O^Œ∞<£ ãÖ`À+¨=Ú`À H˘Å∞K«∞ áê^ŒÑ^¨ ‡Œ Ü«ÚQÆà=◊ Ú QÆÅ ã¨~åfi`«‡HÍ! h‰õΩ „Ñ¨}Ï=∞=ÚÅ∞.
D su ã¨#∞fluOzi x`«º=¸ ã¨`«ºÉèÏ=∞ Ü≥ÚHõ¯ =ÚY=∞<≥_ç JOK«#Ñ¨„`«=Ú g∞^Œ Å`«Å`À U"Õ"À
Us J#flÜ«∞º™ê\˜ D [QÆ=∞O^Œ∞<£ ~°K«#Å∞ KÕÜ«Ú@Ü«∞O^Œ∞ ã≤^ŒúÇ¨Ïã¨∞Î_»"≥·# N Hõ$ëê‚! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# HÍ`åºÜ«∞h^Õq (áê~°fif ^Õq) KÕ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞ HÍq∞`«„Ñ¨^•Ü«∞HÍ! h=Ù Hõ>ˇì^Œ∞@
#"≥∂ <å~åÜ«∞}Ï (#=∞ó) „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿÜ«Ú#fl Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. h‰õΩ #=∞ã¨¯~iOK≥^Œ#∞.
ã¨=∞kèHÍ#O^•Ü«∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~åÜ«∞ II#"≥∂II
F „Ñ¨Éèí∂! JdÅ^Õ=QÆ}=ÚÅKÕ áê^•kè=O^Œ#=Ú ã‘fiHõiOK«∞K«∞O_»QÍ
^èŒ~°}©ã¨f Ñ¶¨∞#ã¨Î# â‹·ÅÑï~°OÉèí– "åiH˜s@=ÚÅÖ’x =∞}∞Å k=ºHÍOuKÕ "≥∞éÜ«Ú áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ"åx"≥·
Ñï=∞à◊ „â◊=∞[Å „Ñ¨=∞^•Ü«∞ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞O\˜q. h=Ù =ÚH˜ÎHÍO`å =Å¡Éèí∞_»=Ù. F N x"åã¨∞_»"≥·#
ã¨~°ã≤[ x"åã≤h ã¨~°ã¨„Ñ¨}Ï=∞Ü«Ú`«
"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèáê! h‰õΩ ÉèíH˜Î Ñ¨Ù~°ã¨û~°OQÆ =O^Œ#=∂K«iOK«∞K«∞<åfl#∞.
K«~°}ÏÜ«∞`Õ#"≥∂ ã¨HõÖÏ`«‡HÍÜ«∞ II#"≥∂II
##fl#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
ã¨`«ºÉèÏ=∂ =ÚMÏOK«# Ñ¨„`«=e¡HÍ–
x`«º~°K«#„H˜Ü«∂ xÑ¨Ù}ÏÜ«∞ 1-68
HÍ`åºÜ«∞h ™ÈÎ„`«HÍ=∂Ü«∞`Õ#"≥∂ =Ú#∞fl_ç
„Ñ¨`«ºHõ∆x[ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡~°∂áêÜ«∞ II#"≥∂II
139 140
#$`«ºO KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ `åà◊|^ŒúOQÍ Ñ¨^ŒÑ¶¨∞@ì# QÍqOK«∞@‰õΩ ''kè`≥·Î, kè`≥·Î, u~°∞"ÕOHõ@yi ^Õ= x^è•#O
kè`≥·Î—— JO@∂ KÕ`«∞Å`À `åà◊O"ÕÜ«∞@O QÆ=∞xOKÕ =ÙO\Ï~°∞. Jk XHõ „Hõ=∞OÖ’ Ñ¨~°=∂=∞$`«~°ã¨ ÉèÏQÆºq∞^ŒO
™êQÆ∞`«∞Ok. JO`ÕHÍx ' kè`≥·Î— J<Õ =∂@‰õΩ "Õˆ~ J~°úO LO_»^Œ∞. P HÀ=Ö’H˜ Hõ~°∞}Ï=~°}O Hõ=∞ÖÏ Ñ¶¨∞@#O
K≥Ok#"Õ ''`«`åÎu QÆ∞_ç kèO kèO ——, ''`«HõkèO——, ''uuÎ uuÎ uuÎ——, ''u~À u~À—— J<Õ u~À u~À uuÎu uu uu II`«`åÎuII
=∂@Å∞ ‰õÄ_®. Wk ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î#. #$ã≤OÇ¨ïx `åàÏ#∞QÆ∞}OQÍ
ã¨∞uÎ ã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º. D H©~#Î° ‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O K≥ÑÊ¨ @O Hõ+™ì¨ ê^èºŒ =∞x "Õ~∞° QÍ ÉèÏ"å=∞$`«O
K≥Ñ¨Ê=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ Hõ^•! `«`åÎuQÆ∞_ç kèO kèO `«Hõ kèO kèO
P."≥II uuÎ uuÎ uuÎ kèO kèO u~À u~À uuÎ uuÎ uu uu uu
J#∞K«∞ ' `åà◊— QÆux J#fl=∞Ü«∞º ^è•~åà◊=ÚQÍ HÍ~°∞K«∞#fl ' K˘OQÆ— `À Hõeã≤áÈ~Ú# ~°H=Îõ Ú#O`«Ü¸
« =zÛOk
H©~°Î#O|∞ áê_≥ w~åfi}ÉèÏ+¨Ö’ =zÛ#>Ë¡ „`åy"ÕÜ«ÚK«∞#fl"å_ô #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# r=QÆ}=ÚÅ∞
"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘eK≥ q#∞_»∞ nx JxflÜ«¸ H©iÎOz áê_»∞K«∞<åfl~°∞. n#[#∞Å∞ uuÎ uuÎ Jx #iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï#
â◊„`«∞=ÙÖˇ#· ~åHõã∆ ∞¨ Å Ü≥ÚHõ¯ "≥É· =íè =Ú#∞ ^•~°∞}OQÍ J==∂xOK«∞ â∫~°º=Ú
`«`åÎu QÆ∞_ç kèO kèO `«HõkèOkèO
HõÅ"å_ô #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ ^•#=ÙÅ#∞ J*Ï˝# uq∞~°=ÚÖÏ=Ç≤ÏOK«QÍ "åiH˜
uuÎ uuÎ uu uu uu II`«`åÎuII
ãÖ`À+¨=Ú`À HõeˆQ U=∞é∞áê@∞#∞ x~°ã≤OKÕ PÜ«∞# „Ñ¨`åÑ¨"Õ∞ uuÎu uu.
^•#=^Œ# q`å# ^•# ãÖ–
^è•#~°∞kè~° x[áê# q∞^ŒO Wk u~°∞"ÕOHõ@Ñü Ñ¨Ù}ºxÅÜ«∞=Ú.' Ñ¨~=° Ú— J<Õ J=∞$`«O á⁄O^Õ ÉèÏQÆºO
<å<åÉèí∂`«QÆ}Ï<åO QÍ#O WHõ¯_» HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Wk ^ŒÜ«∂=$+≤ìH˜ <≥Å=Ù. ÅH©∆ ‡^ÕqH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ™êú#O D
n#[<å<åO uuÎ`« uu uu II`«`åÎuII =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞. u~À u~À uuÎu uu.
q=∞`« ^Œ#∞[=∞`« qÉèí=ÑïÉèíq`«
ã¨=∞kèHõO `«= â∫~°º q∞^ŒO
„Ñ¨=∞^• Éèí=ºO „Ñ¨=∂^•Éèí~°}O
uq∞~° x~°ã¨#O uuÎu uu uu II`«`åÎuII
141 142
1–69 Q˘~°|∞ã≤OQÍ~åÅ QÀqO^Œ~åA
=Ú#∞fl_ç ‰õΩ~°∞Å∞ ^Œ∞qfiOzH˘x QÀqO^Œ~åA
u~°∞ÑüÖ’ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ `«# ^Õ"~Õ ∞° Å`À =Óˆ~QÆ∞`«∞<åfl_∞» . HÀÖÏÇ¨ÏÅO u~°∞ÑüÖ’##∞ u~°"≥∞ÿ N "ÕOHõ\Ï„k
KÕã¨∞Î#fl ÉèíHõÎ |$O^•Å`À Ñ¨Ù~°g^èŒ∞Å∞„H˜H˜¯iã≤áÈÜ«∂~Ú. qK«∞ÛHõ`«∞ÎÅ∞ ^èŒiOz¿ã# ‰õΩiã‘=~°=Ú ÖˇÅ¡ QÀqO^Œ~åA. IIH˘Å∞"≥·II
[#∞Å Éèí„^Œ`« HÀãÖ ™êy `À_»∞QÍ=ã¨∞Î#flk. qO*Ï=∞~°Å∞ gz ™êfiq∞H˜ ¿ã= ÉèÏ"å=∞$`«O
KÕã¨∞Î<åfl~°∞ =∞iH˘O`«=∞Ok. Hõ#∞flÖÏ~å P =Óˆ~yOÑ¨Ù K«∂z# "åi^Õ ÉèÏQÆºO. H˘Å∞=ÙniÛ ‰õÄ~°∞Û#fl D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞. „Ñ¨[ÅO^Œ~∂°
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ P <å\˜ P Tˆ~yOÑ¨Ùx HõàÏº}˜ ~åQÆOÖ’ Hõ=∞hÜ«∞"≥∞ÿ# [Ü«∞[Ü«∞ x<å^ŒO|∞Å∞ ¿ãÜ«ÚK«∞O_»QÍ Q˘Ñ¨Ê Tˆ~yOÑ¨ÙQÍ `«~e° =K«∞ÛK«∞#fl"å_Õ
H©~°Î#QÍ PÅÑ≤OKå~°∞. ^•xx J=^èŒiOK«O_ç. QÀqO^Œ~åA ™êfiq∞.
P."≥IIH˘Å∞=Ù niÛÜ«Ú#fl QÀqO^Œ~åA#∞ D ™êfiq∞ K«Å¡QÍ Q˘_»∞QÆ∞Å h_»Ö’=K«∞ÛK«∞<åfl_»∞ D QÀqO^Œ~åA ™êfiq∞.

H˘eK≥##fl=∞Ü«∞º K≥Å∞=Ùg∞~° „Hõ=Ú‡H˘#fl Pkâı+¨µx Ñ¨_»QÆÅ „HÕ^Œ#∞<åfl_»∞. D ™êfiq∞ H˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Éèí∂^Õq
Ñ¨Ù~°=Ú g^èŒ∞ÅO^Œ∞ =Óˆ~QÆ∞ â’Éèí#∞ N ^Õq =∞<ÀÇ¨Ï~°=ÚQÍ#∞<åfl~∞° . D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ Tˆ~yOÑ¨ÙÖ’ ÉÏ~°∞Å∞ni
K«∂_»~°Ü«∞º [#‡â◊√^Œú=∞QÆ∞#∞. ^ŒO_»∞QÍ ~°Hõ∆HõÉèí@∞Å∞ ™êy=K«∞ÛK«∞<åfl~°∞.
~åQÆO : HõàÏº}˜ QÀqO^Œ~å[™êfiq∞H˜ PÜ«∞# ^Õ"Õ~°∞ÅH˜ Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê Ñ¨Ó^ŒO_»Å∞ "Õã≤
H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞ g_≥QÀqO^Œ~åA JÅOHõiOz<å~°∞. Éèí‰õΩÎÅ∞qO*Ï=∞~°Å∞ KÕ|∂x ÉèíH˜Î`À ™êfiq∞H˜ gã¨∞Î<åfl~°∞. D
H˘Å H˘Å <Õy =K≥Û QÀqO^Œ~åA IIH˘Å∞"≥·II QÀqO^Œ~åA ™êfiq∞ "åi H˘Ñ¨CÃÑ· 'K«∞O_»∞Å∞— L#flq. QÀqO^Œ~åA ™êfiq∞"å~°∞
Ñ¨^Œ∞<≥·# qK«∞ÛHõ`«∞Å∞ ^èŒiOz# ¿ã#`À Tˆ~y=K«∞ÛK«∞<åfl~°∞.
Q˘_»∞QÆ∞Å h_»Å QÀqO^Œ~åA
QÆ∞_çQ˘#fl Ñ¨_»ÔQÅ QÀqO^Œ~åA QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ ã≤OQÍiOK«∞H˘x `«~°e=K«∞ÛK«∞<åfl_»∞. D
‰õΩ_çÜ≥∞_»=∞ HÍO`«Å QÀqO^Œ~åA QÀqO^Œ~åAÅ∞ `«# ‰õΩ~°∞Å#∞ ™⁄QÆã∞¨ QÍ ^Œ∞qfiOK«∞H˘x<å_»∞. u~°∞Ñü #QÆ~=° Ú#
H˘_ç™êˆQ Ñ¨=ÙAÅ QÀqO^Œ~åA IIH˘Å∞"≥·II ã≤ú~°=ÚQÍ <≥ÅH˘x D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ qÅã≤Å∞¡K«∞<åfl_»∞.
Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê Ñ¨Ó^ŒO_»Å QÀqO^Œ~åA =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_≥·# D QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ HÀi# =~°=ÚÖˇÅ¡ ‰õΩ~°∞Ñ≤OK«∞
QÆ∞ÃÑÊ\˜ qO*Ï=∞~°Å QÀqO^Œ~åA HõÅÊ=$Hõ∆=Ú =O\˜"å_»∞.
H˘Ñ¨CÃÑ· K«∞OQÆ∞Å`À\˜ QÀqO^Œ~åA
‰õΩÑ≤ÊHõ\Ï~°=ÚÅ`À_ç QÀqO^Œ~åA IIH˘Å∞"≥·II
143 144
1–70 [=∞o =Ú`åºÅ`À_ç K«=∂‡oQÆ e_»~À
=Ú#∞fl_ç ~°=∞}˜H˜ =∞}∞Å P~°`«∞Öˇ`«Î~À
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `å#∞‰õÄ_» XHõ K≥eHõ`≥Î =Öˇ ÉèÏqOz `À\˜ J=∞iOz H“y@ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ x^≥
K≥eHõ`≥ÎÅ#∞ =∞O^Œeã¨∞Î<åfl~°∞. ‰õΩÅ∞‰õΩÅ∞ K«∂Ñ≤OK«∞H˘O@∂ #_»=HõO_Õ ã¨=∞‰õÄ_≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ =∂Ü«∞=∞‡‰õΩ II‰õΩÅHõHõII
J=∂‡~ÚÅ∂! JÖÏ#_ç¿ãÎ, g∞ `«ÅÖ’Oz ~åe# *ÏlÑ¨ÓÅ∞ QÆ∞K«∞ÛH˘x =∂ ÉèÏ"å=∞$`«O
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ HÍà◊√§<≥Ñ≤ÊÃÑ@ì=Ó? Jx =∞s PˆH∆Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. F =x`«ÖÏ¡~å! g∞~°O`å ‰õΩÅ∞‰õΩ@=∂x u#flQÍ #_»=O_ç. g∞ `«ÅÖ’x
Xà◊§O`å HõkeáÈÜÕ∞ÖÏ #_»=HõO_Õ =∂ J=∞‡ÃÑ·@ K≥OQÆ∞ *Ïi P HõOQÍ~°∞Ö’ *ÏAÅ∞ ~åe =∂ J=∞‡ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ‰õΩ. W|ƒOk Hõeyã¨∞Î<åfl~Ú. (Ñ¨ÓÅx
K≥=∞@ Ñ¨_»∞`«∞Ok #∞^Œ∞~°∞ g∞^Œ, Jx QÆ^Œ=∂~Úã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèÏ=O JO`å `˘H˜¯<å P"≥∞ ÖË`« áê^Œ=ÚÅ∞ HõOk áÈ`«∞<åfl~Ú.
WHõ¯_ÕKÕ¿ÑÊ¿ãÎ H©~°Î#Ö’ =∂^èŒ∞~°ºO `«yæáÈ`«∞O^Õ"≥∂. JO`«,~°ã¨=`«Î~°"≥∞ÿ# w`«q∞k.
Ju"≥∞Å¡QÍ g∞ â◊s~åÅ∞ Hõkeã¨∂Î =∞OzQÍ #_»=O_Õ, QÆÜ«∂ºoÜ≥ÿ∞#
J=^èŒiOK«O_ç =∞i....
ÅH©∆ ‡^Õq J_»∞QÆ∞ÅH˜ =∞_»∞QÆ∞ÖÁ`ÕÎ F ÉèÏ=∞ÖÏ¡~å! =∂ JÅ"Õ∞Å =∞OQÆ HõOQÍ~°∞Ñ¨_ç
K«OII ‰õΩÅHõHõ "ÕÜ«∞ˆ~ J_»∞QÆ∞ HÀ=∞Å∞ÖÏ~°! ^èŒi„u ~åÖˇ<Õ `«# Ñ¶¨∞#ã¨Î#=ÚÅÃÑ· Ñ¨q∞@*Ïi ã¨~°∞ÌH˘<Õ P Ç¨Ï_®q_çÖ’, JÜ«∞ºÜ≥∂º! =∂
[Å[Å H˘Ñ¨CÖ’q~°∞Å∞ *ÏAÅ∞ Ü«∞OK«x J#fl=∞Ü«∞º`å<£ J=∞‡‰õΩ á¶êÅÉèÏQÆ=∞O`å K≥=∞@ Ñ¨\ ˜ìOk. g∞~°∞ HÍã¨Î"≥∞Å¡QÍ#_»=O_ç.
`≥eÑ≤i, H©~°Î#O|∞ q#`ÕxÜ«∞Å∂~°∞#∞ U_»∞H˘O_»Å<£
H˘Å∞=QÆ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_≥#∞ =∞OQÆ‰õΩ `À_»∞h_»Ü≥ÿ∞ =∂`«e¡ Ñ¨ÅH¡ x˜ "≥∂¿ã =Ú^Œ∞QÌ ∞Æ =∞‡ÖÏ¡~å! HÍã¨Î xÅ|_»~=° ∂‡! P"≥∞ `«#ÃÑ·
K«Å∞¡H˘#fl QÆO^èŒÑ¨Ù á⁄_ç JO`å P"≥∞ =O\˜ ÃÑ· #∞O_ç *Ïi<ÕÅ áêÅ=Ù`«∞Ok.
~åQÆO : J~îå}Ï „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ |OQÍ~°OÖ’ J=∞iÛ# =Ú`åºÅ ‰õΩK«∞ÛÅ∞ JkiáÈ`«∞<åfl~Ú. (=Ú`åºÅ∞
‰õΩÅ∞HõHõ #_»=~À H˘=∞‡ÖÏÖÏ ~åeáÈ`å~Ú P J^Œ∞~°∞_çH˜). P"≥∞ KÕu HõOHõ}=ÚÅ∞ QÆÅ∞¡=∞x Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú.
[Å[Å ~åbx *ÏAÅ∞ =∂Ü«∞=∞‡‰õΩ II‰õΩÅHõHõII (HÍã¨Î QÆ∞„~°O Hõ>ËìÜ«∞O_ô =∞s...)
XÜ«∞º<Õ "Õ∞#∞ QÆ^Œb <˘Ñ¨CQÍ #_»=~À
F K≥eHõuÜ Î ∞« ÖÏ~å! g∞~°∞ ~Ô \Õì ÃÑ#· =Ú`åºÅ`À ''K«=∂‡oQÆÅ∞—— W=fiO_ç.
QÆÜ«∂ºo N áê^Œ `å‰õΩ HÍO`«ÖÏÖÏ
Ñ¨Ü≥∞º^Œ K≥~°QÆ∞ *Ïi ÉèÏ~°Ñ¨Ù QÆ∞|ƒÅ g∞^Œ D ^ÕqH˜ =∞}∞Å`À =∞OQÆà◊ Ç¨~°u W=fiO_ç. ZO^Œ∞‰õO>Ë, WkQÀ =∂ J=∞‡‰õΩ
JÜ≥∂º K≥=∞iOp =∂Ü«∞=∞‡‰õΩ <≥<≥fl^Œ∞~°∞ II‰õΩÅHõHõII [QÆ<åfl^∞Œè _≥#· "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ ã¨=∞‰õÄ_ç `«# ayH“y@ D JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡#∞
J=∞iOK«∞H˘xÜ«Ú<åfl_»∞. P ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x ~å}˜x HÍã¨Î *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂ã¨∞HÀO_ç
K«Öˇ¡_ç QÆO^Œ"À_ç "≥∞ÿ*Ïs xÅ∞=~À
Ñ¨Å¡H˜ =\˜ì# =Ú^Œ∞Ì Ñ¨}`«∞ÖÏÖÏ =∞s!....
"≥ÚÅ¡"≥∞ÿ# ‰õΩO^Œ#Ñ¨Ù =Ú`åºÅ ‰õΩK«∞ÛÅ^Œ~°
QÆÅ¡#∞K«∞ HõOHõ}ÏÅ∞ Hõ^Œb =∂Ü«∞=∞‡‰õΩ II‰õΩÅHõHõII
145 146
1–71 „uÑ¨Ù~° ã¨`«∞Å É’kèOz ~°q∞Oz#
=Ú#∞fl_ç JÑ¨Ù~°∂Ñ¨Ñ¨Ù "≥∂Ç¨Ï# ~°∂ÑÖ
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x "≥∂Ç¨Ï# ~°∂áêxfl #∞uã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. HõÑ¨Ù~°∞Å N "ÕOHõ@ ÑüÜ≥ÿ∞ WÅ
=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# "≥∂Ç¨Ï#~åQÆOÖ’ ™êQÆ∞`«∞Ok D H©~°Î#. Ñ¨kHÀ@¡ =∞#‡^èŒ∞efl ‰õÄ_® LÑ¨q∞OK«QÆ ~åx =Ù#fl`«~°∂ÑÖ IIJ^≥ K«∂_»ˆ~II
`«Å^Œ<Õfl ã¨∞O^Œ~° ~°∂ãÖ P ™êfiq∞k. „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å ÉèÏ~°ºÅ#∞ "≥∂Ç¨ÏÑïz ÉèÏ"å=∞$`«O
"åix jÅK«∞º`«∞Å#∞ QÍqOz P ^≥`· ∞« ºÅ#∞ ãÖÇ¨ÏiOz# ~°∂ÑÖ Jx=i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° JkQÀ "≥∂Ç¨Ï# ~°∂Ñ¨Ù_≥·# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂_»O_ç. Ñ¨kHÀ@¡
J#fl=∞Ü«∞º. xQÆ∂_è»"≥∞ÿ# Ñï*Ï˝##O LO>ËQÍx D "åHÍºxH˜ J~°úO `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞#‡^èŒ∞Å#∞ ‰õÄ_» Juâ◊~ÚOK«QÆÅ ã¨∞O^Œ~° ~°∂Ñ¨=∂ ™êfiq∞k.
#∂\˜H˜ XHõ¯iHÀ W^ŒÌiHÀQÍx Ñ¨ÓiÎQÍ J=QÆ`«=∞ÜÕ∞º J=HÍâ◊"Õ∞ÖËx H©~°Î#Å∞
J#fl=∞Ü«∞ºq. „Ñ¨ã#¨ ∞fl_·≥ Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ=∞Ok ÉèÏ=∞Å#∞ P„Hõq∞OK«∞ Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ "≥∂Ç¨Ï#
~°∂ÑÖ DÜ«∞xk. #O^Œ„=[OÖ’ (QÀ‰õΩÅOÖ’) `«##∞ „¿Ñq∞Oz# QÀÑ≤HõÅ
LII ~åQÆ=Ú "≥∂Ç¨Ï#O|∞, q=∞ÅO|QÆ∞ H©~°Î# <åÅHÕÑ¨Ù_ô =Ü«∂º~°Ñ¨Ù K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ~°∂ÑÖ D "≥∂Ç¨Ï#∞xk.
D QÆu `åà◊§áêHõ QÆ∞~°∞_çOÑ¨ÙQÆ áê_≥#∞, "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞<£
H“y@ *ËiÛÉèí∂ãüx „QÆ‰õΩ¯#, g_»Hõ N =^èŒ∂\˜x<£ N HÍO`«#∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ `«# =Hõ∆ã¨÷Å=Ú# xÅ∞Ñ¨ÙH˘x ã¨=Ú#fl`«
ÉÏQÆ∞QÆ xÖˇÊ#O@ Ü≥∞^Œ, ÉÏÜ«∞x "≥∂Ç¨Ï# ~°∂Ñ¨Ù_Ò@KÕ. ™êú#=∞OkOz# [QÆ^ÕHõÑü ~°∂ÑÖ D ™êfiq∞k. ™ê=∞~°úº=ÚHõÅ"å_≥·
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# Éèí∂^ÕqH“yeÖ’ JO^Œ=ÚQÆ qO^Œ∞ÖÏ~°yOz# "Õ_»∞QÍ_≥·# ~°∂ÑÖ D
Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µxk.
J^≥ K«∂_»ˆ~ "≥∂Ç¨Ï# ~°∂ÑÖ
Ñ¨k HÀ@∞¡ QÆÅ ÉèÏ=[ ~°∂ÑÖ IIJ^≥ K«∂_»ˆ~II „uÑ¨Ù~°ã¨∞~°Å JO`«=Ú#‰õΩ "åi ÉèÏ~°ºÅ áêu„=`«ºO J_»∞¤QÍ#∞#fl^Œx
"≥ÅÜ«∞QÆ Ñ¨^•~°∞"ÕÅ =∞QÆ∞=Å#∞ É’kèOz Ö’Hõ HõàÏº}O HÀãÖ "åi`À â◊$OQÍ~°O [iÑ≤# Ö’ˆHâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖ D
JÅq∞# Ñ¶¨∞#"≥∂Ç¨Ï# ~°∂ÑÖ
^Õ=Ùxk. ãÖ„Éè=í ∞=Ú HõeyOK«∞ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x J#∞Ñ¨=∞"≥∞#ÿ J^Œ∞ƒù`« ~°∂Ñ¨q∞k.
=Åz# #O^Œ„=[=Ú Q˘Öˇ¡`«Å
‰õΩÅ∞‰õΩ K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ QÆ∞iÜ«∞QÆ∞ ~°∂ÑÖ IIJ^≥ K«∂_»ˆ~II K«∂z `«iOK«O_ç.
WOk~å =x`«<≥Ñ¨C_»∞ `«# =Ù~°–
=∞O^Œ∞ xqÑ≤# "≥∂Ç¨Ï#~°∂ÑÖ
HõO^Œ∞= Éèí∂ãü H“y@ ™⁄OÑ¨ÙÅ
qO^Œ∞Å∞ =∞iy# "Õ_»∞Hõ~°∂ÑÖ IIJ^≥ K«∂_»ˆ~II
147 148
1–72 zO^Œ∞Å áê@Å ã≤iá⁄ÅÜ«∂@Å
=Ú#∞fl_ç JO^≥Å „"≥∂`«Å <å_≥ #^Õ
HõO^Œ∞= u~°∞"ÕOHõ@Ñü "≥∞K«ÛQÆ
Hõeq∞H˜ Jkè<å~ÚHõ J~Ú<å "ÕOHõ@~°=∞}∞x J~åOyÜ≥ÿ∞ ™êfiq∞"åi JO^ŒÑ¨Ù u~°∞Ñ¨ÙÅ #Å"Õ∞Å‡OQÆ IIJÅ~°∞Å∞II
`«ÅÑ¨ÙÅÖ’"≥∞ÿ=∞~°z P#O^ŒO`À #$`«ºO KÕ™ÈÎOk JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡. K≥eHõ`≥·Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
P"≥∞#∞ á⁄QÆ_»ÎÅ`À =ÚOK≥`«∞Î`«∞<åfl~°∞. N Ç¨Ïi HõiyáÈÜÕ∞@∞¡Ok P"≥∞. P
#$`åºxH˜ ãï`«∂Qˆ áê@Å∞, JOkÜ«∞Å „"≥∂`«Å∞... HÍ¿ãÑ¨Ù =∞#x ‰õÄ_» u~°∞=∞Å JkQÀ P JÅ"Õ ∞ Å∞ =∞OQÆ = ∞‡ `« e ¡ Ñ¨ Ó Å"å# ‰õ Ω ~° ∞ ã¨ ∞ Î O _» Q Í
™êfiq∞"åi ã¨xflkèH˜ fã≤H˘x áÈ`«∞<åfl~å 'Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ïÅ∞—. `åºQÆÜ«∞º #iÎOK«∞K«∞#flk. P"≥∞ z~°∞HÀÑÖ „Ñ¨^Œi≈OKÕ ‰õΩÅ∞‰õΩÅ`À =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ L#flk.
J#fl@∞¡ ''™⁄QÆã¨∞ K«∂_»`«^Œ=∂!!—— J~Ú<å ....K«∂_»O_ç..... P "≥·Éèí=O =~°‚<åf`«=Ú
K«OII JÅ~°∞Å∞~åÅQÍ ~°=∞}˜ P_≥#@OK«∞#∞ ã¨#∞fluOK«∞K«∞<£
`≥eÑ≤i J#fl=∞º~Ú@∞n@∞QÆ, "ÕOHõ@<å^èŒ∞ ÉèÏ=∞Ü«∞ø P"≥∞ K≥eHõ`Å·≥ ∞ JÇ¨ÏŸ! Jx "≥∞K«∞ÛH˘#∞K«∞<åfl~∞° . J~°qzÛ# "≥ÚQÆ=æ O\˜
Hõe=ÚÅ ~å}˜x<£ Q˘Å∞= Hõ=∞‡x H©~°Î# <åÅHÕÑ¨Ù_ô P ^Õq ã¨QÆ=Ú =¸ã≤Ü«Ú#fl `≥~°Kå@∞# #$`«º=ÚKÕÜ«ÚK«∞#flk „Hõ=∞|^Œú"≥∞ÿ#
K≥Å∞==Ú `À_»∞`«<£ q#∞_»∞ j„Ñ¶∞¨ "≥∞á⁄O^Œ∞_»∞ ™êfiq∞Ü≥∞xflH<õ £ Jâ◊fiÜ«∂#=Ú =O\˜ #_»Hõ`À P `«e¡ N Ç¨Ïi<Õ Hõ~°yOz q=â◊√x *Ëã≤ `«#‰õΩ
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O J#∞‰õÄÅ∞x QÍ *Ëã≤H˘x#k.
JÅ~°∞Å∞ ‰õΩiÜ«∞QÆ<å_≥#^Õ "≥∞Å¡QÍ, u#flQÍ #_»K«∞@ KÕ`« JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ =∞>ˇìÅ∞ ã¨=fi_ç
JÅHõÅ ‰õΩÅ∞‰õΩÅ #Å"Õ∞Å‡OQÆ IIJÅ~°∞Å∞II KÕÜ«ÚK«∞#flq. WHõ (™êfiq∞ =KåÛ_Õ"≥∂ ##∞ `«`«Î~° áê@∞ HÍÉ’@∞)P"≥∞ QÆ| QÆÉÏ
JHõ¯_» #∞Oz ^•@∞H˘x áÈ~Ú#k. JÑ¨C_»∞ P^Õq HÍeH˜ ^èŒiOz# =„[Ñ¨Ù
J~°qi ™⁄|QÆ∞Å #u=Å∞ "≥∞K«ÛQÆ
ÃÑO_≥=ÚÅ∞ `«à◊√‰õΩ¯=∞x "≥∞éÜ«ÚK«∞ `«=∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# HÍO`«∞Å#∞ #Å∞^≥ã¨ÖÏ
J~°`≥~° =∞~°∞QÆ∞# <å_≥#^Õ
q~°l=Ú‡K«∞#flq.
=~°∞ã¨QÆ Ñ¨Ó~°fi^Œ∞"åà◊Ñ¨Ù u~°∞Ñ¨ÙÅ
Ç¨ÏiHõ~°yOÑ¨ÙK«∞ #Å"Õ∞Å‡OQÆ IIJÅ~°∞Å∞II zO^Œ∞Å∞ "ÕÜ«Ú#@∞¡#fl áê@Å`À#∞, â’Éèíb#∞ P@Å`À#∞ P „Ñ¨^Õâ◊O
L`åûÇ¨ÏÉèíi`«OQÍ L#flk. HÍe JOkÜ«∞Å∞ Ñ¶¨∞Å∞¡ Ñ¶¨∞Å∞¡=∞x ^èŒfixã¨∞ÎO_»QÍ P
=∞@ìÑ¨Ù =∞ÅÑ¨ÙÅ =∞>ˇìÅ ÔHÅÑ¨ÙÅ
^Õq P_»∞K«∞#flk. ã¨=∞~°∞ú_≥·# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_≥· P #$`åºxfl
`«>ˇì_ç #_»Ñ¨ÙÅ ^•>ˇ#^Õ
ÃÑ\˜ì# =„[Ñ¨Ù ÃÑO_≥Ñ¨Ù `«à◊√‰õΩÅ∞ uÅHÕz "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl_»∞. P q^èŒ=ÚQÍ JO^Œ"≥∞ÿ# Hõ^ŒeHõÅ`À D JÅ"Õ∞Å∞
J\˜ì@∞ z=Ú‡K«∞ #Å"Õ∞Å‡OQÆ IIJÅ~°∞Å∞II =∞OQÆ=∞‡ #_»Ü«∂_»∞K«∞#flk.
149 150
1–73 =∂Ü«∂<å^èŒ∞_»@ =∞Ç≤Ï=∞=zOK«∞>ˇO`«
=Ú#∞fl_ç ÜÕ∞Ü≥∞_» ^•q+¨µ‚_»@ ~Ú~°"≥O`«
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥Hõ¯_»<åfl =∞#=ÚO^Œ∞ KÕ`«∞Å∞ *ÏÑ¨Ù`å_®? XHõ "Õà◊ *ÏÑ≤# áêÜ«∞Hõ N "ÕOHõ\Ï„k ÑüÜ≥ÿ∞ =~°=Ú eKÕÛ
‰õÄ_» =∞#=∂Ü«∞#ˆHg∞Ü«∞QÆÅ=∂? ZO`« J*Ï˝#∞ÅO!! D ã¨`º« O `≥eÜ«∞Hõ "Õ∞=Ú "Õ~Ú~°∂Ñ¨ÙÅ "å_»@ q™êÎ~°"≥∞O`« IIU=∞xII
™êfiq∞"åiH˜ =„*ÏÅH˜s@O KÕ~ÚOKå=∞O_ô, "Õ∞=Ú ~°`åflÅ Ç¨~°O KÕ~ÚOKå=Ú, ÉèÏ"å=∞$`«O
Jx q„~°gˆQ J=∂Ü«∞‰õΩÅHÀã¨"Õ∞ D H©~°Î# K≥áêÊ~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. PÜ«∞# =∞# D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ =∞#O U=∞x á⁄QÆ_» QÆÅ=Ú?
KÕ`« U¿ã= KÕ~ÚOK«∞H˘<åfl Jk=∞#x áêÑ¨ q=Ú‰õΩÎe¡ KÕÜ«Ú\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞. =∂\˜=∂\˜H© DÜ«∞# Hõ^èŒÅ#∞ PÅHÕK«O_ç. F Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡ÖÏ~å! J^Õ Ñ¨Ù}ºO
ã¨∞Hõ$`«O =Å# =∞#‰õΩ ã≤kúOz# ÉèÏQÆº=∞kÜ«∞x „QÆÇ≤Ï¿ãÎ KåÅ∞...=∞#O ãï JO>Ë.
J~Ú# ^•iÖ’ Ñ¨_»¤>Ë¡ . JÅ"ÀHõ Ñ¨^•Å`À K≥Ñ≤Ê# J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#q∞k. ÖˇHõ¯ ÖË#O`«=∞Ok ã¨∂~°∞ºÅ HÍOu QÆÅ"å_ô ™êfiq∞. WHõ PÜ«∞# HÍOu
HõOII Jxfl\ ˜H˜ hâ◊fi~°∞O_»@ ZO`«x K≥Ñ¨ÊQÆÅO? Jã¨∞~°∞Å#∞ x~°∂‡eOK«∞@ÜÕ∞ ^èÕºÜ«∞=ÚQÍ HõÅ"åx
Z#flQÆ '"ÕOHõ#fl^˘~°—‰õΩ Uq∞`«∞Î=Ú~å? „Ñ¨`åÑ¨"∞≥ O`«\ ^˜ xŒ K≥ÑÊ¨ QÆÅ=Ú? DÜ«∞# =∞#‡^è∞Œ xˆH Hõ#flÒ« „_çÜ∞« @, =∞i ZO`«
K≥#∞flQÆ q=~°=Ú eK≥Û_ç K«Hõ¯x "å_À ZÖÏ K≥Ñ¨ÊQÆÅO? ã¨$+≤ìHõ~°Î J~Ú# K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡QÍi<Õ ã¨$+≤ìOz#
J#flÜ«∞º#∞ q#∞_»∞ w`«=∞^Œ∞ƒù`«=Ú ÉèíàÏ!! Hõ#fl`«O„_ç D ™êfiq∞. =∞i DÜ«∞# Ñ¶¨∞#`« WO`«x ZÖÏ K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú?
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊
ã¨∞~°QOÆ QÆ#∞ `«# áê^Œ=ÚÅ#∞O_ç Ñ¨Ù\Õì z# Ñ¨Ù}º=¸iÎ Ñ¨Ù}ºq∞O`«Ü∞« x
U=∞x á⁄QÆ_»=K«∞Ûh`«x „Ñ¨ÉèÏ==Ú K≥Ñ¨ÊQÆÅ=∂? `«# ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ ÉèÏ~°º Éèí∂^Õqx xÅ∞Ñ¨ÙH˘#∞ ã≤OQÍ~åÅ∞
"Õ=∞~°∞"À Ñ¨Ù}∞ºÖÏÅ q#~À ~¸Hõ`«Å∞ IIU=∞xII ZÖÏ=i‚OK«QÅÆ =Ú? "≥É· "íè À¿Ñ`«∞_≥#· N HÍO`«∞x sîqx Ü≥∞OK«QÅÆ =∂? ZÅ¡ÑC¨ _»∞
J#O`« ã¨∂~°º`ÕA_»@ HÍOu K≥Ñ¨Ê<≥O`« L`åûÇ¨Ï=Ú`À#∞O_»∞ D ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x ãÖÑ¨^ŒÜ≥∞O`«\ ˜^À ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk?
^Œ#∞*ÏO`«‰õΩO_»@ „Ñ¨`åÑ¨"≥∞O`«
=∞#ã≤[QÆ∞~°∞_»@ =∞iK«Hõ¯^Œ#"≥∞O`« D ™êfiq∞ =∂Ü«∂^ÕqˆH <å^èŒ∞_»∞. DÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∞#∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ∞QÆ∞@
=#[A QÆx#Ü«∞\˜ì "å_»@ Ñ¶¨∞#`≥O`« IIU=∞xII [iˆQÑ¨<<Õ å? ZHõ¯_»|_ç`Õ JHõ¯_» "åºÑ≤OzÜ«ÚO_Õ"å_»∞ HÍ=Ù#<Õ DÜ«∞##∞ q+¨µ=‚ Ù
J<åfl~∞° . WHõ Wk DÜ«∞#∞O_Õ KÀ@x K≥ÑÊ¨ QÆÅ=∂? q_»∞=‰õΩO_® "ÕOHõ@ÑüÜ≥∞ÿ
QÆOQÍ[#‰õΩ_»@Hõ _»∞ K≥¿ÑÊ Ñ¨Ù}º"≥∞O
K≥OQÆ@ Éèí∂HÍO`«∞_»@ ã≤OQÍ~°"≥∞O`« JO`«∞ÖËx =~°=ÚeKÕÛ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· "Õ~Ú~°∂Ñ¨=ÚÅ [QÆnâ◊fi~°∞x "≥â· ßÅº"≥∞O`À
~°OQÆQÆ∞ ÅH©∆ ‡â◊√_»@ ~å[ã¨=Ú ÖˇOK«<≥O`« K≥¿ÑÊ â◊H˜Î Z=i‰õΩOk?
JOQÆqOK«∞ ã¨ˆ~fiâ◊√_»@ ãÖÑ¨^≥O`« IIU=∞xII
151 152
1–74 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ã"åx~°uH˜ QÍHõ
=Ú#∞fl_ç r=#„ÉèÏOuÑ¨_»∞ ã≤~°∞ÖËÅ
^Õ"À`«Î=Úx Ü«∂`«‡ `≥eÜ«∞<˘Å¡Hõ ÃÑ‰õΩ¯
Ñ¨k~ÀAÅH˜ ãïáÈÜÕ∞ uO_ç XHõ¯~À*Ë <À\’¡ ‰õΩ‰õΩ¯H˘x Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’ ^•K«∞H˘x „`À=ÖËy# ^ÕÇ≤Ï ^˘~°`«#OÉËÅ IIHõ_»∞ÃÑO`«II
„|`«HÍÅO>Ë [iˆQÑ¨<Õ<å? D Hõ_»∞ÃÑO`« uO@∞Ok? W`«~°∞Å‰õΩ "Õ∞Å∞KÕÜ«∞x ÉèÏ"å=∞$`«O
^Œ^ÕO[#‡? Ñ¨~°Ç≤Ï`«=Ú <Õ~°Êx K«^Œ∞"ÕO K«^Œ∞=Ù? ZÑ¨C_»∂ U"Õ"À Pâ◊Å`À Z=~°<åfl PHõe fi# `«~°∞"å`« "≥∞`«∞ÔH·<å u#ÖË~°∞. HÍ=Ù# D
„|`«∞‰õΩ rq`«O ^ÕxH˜ Jx =∞O^Œeã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º D H©~°Î#Ö’. N Hõ_»∞Ñ¨ÙÜ≥∞O`« uO@∞O^Œx? nxHÀãÖ Ñ¨_»~åx áê@∞¡Ñ¨_ç rqOKåÖÏ? JO`«
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãqOz `«iOK«_®xH˜ HÍHõáÈ`Õ =∞x+≤H˜ Éè’QÆÉèÏQÆº=ÚÅ =Å¡ J=ã¨~°"Õ∞"≥ÚzÛOk?
„Ñ¨Ü≥∂[# "Õ∞q∞@O@∞<åfl~°∞.
W`«~∞° Å =∞#ã¨∞‰õΩ Hõ+=ì¨ Ú HõeyOK«∞K«∞ rqOKÕ #~°H„õ áêÜ«∞"≥∞#ÿ „|`«∞‰õΩ
=∞II ‰õΩ_»∞K«∞<£ hHõ_»∞ÃÑO`« ^•xH˘~°ÔH· HÀ>ˇ¡Oz Pi˚OK«∞K«∞<£
QÆ_»∞Ñ¨Ù@ ZO^Œ∞‰õΩ? Jk x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=Ú Hõ^•! JOK≥ÅOK«Å∞QÍ W`«~°∞Å∞
q∞_»∞Hõ<£ÜÕ∞Å~°? áêÑ¨~åt ÃÑ~°∞QÆ<£ "Õ∞Öˇ·# N "ÕOHõ>Ë
â◊√_»∞ h JO_»QÆ#∞OK«∞ H˘=Ú‡Ñ¨~°∞Å<£ *ÁÑ≤ÊOz "ÕkèOK«Hõ<£ Ü≥∞^Œ∞QÆ∞`«∞<åfl~°x K«∂z ã¨Ç≤ÏOK«ÖËx `«#=∞#ã¨∞û Hõ+¨ìÃÑ@∞ìH˘O@∂ uiˆQ D
W_≥ *Ï˝#O|∞#∞ J#fl=∞Ü«∞º Éèío~å! D ã¨`«º=Ú<£ Ü≥∞OK«∞_ô áê_»∞ ^ÕÇ¨ÏO =Å# „Ñ¨Ü≥∂[#"Õ∞q∞\˜?
~åQÆO : QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ Z^Œ∞\˜"åiH˜ KÕÜ«Ú LÑ¨HÍ~°=Ú#∞ `«#‰õΩ `å#∞ KÕã≤H˘#∞K«∞#fl
Hõ_»∞ÃÑO`«`å‰õΩ_»∞K«∞ ‰õΩ_»∞ÃÑO`« nxÔH· LÑ¨HÍ~°=ÚQÍ ÉèÏqOz KÕÜ«∞=Öˇ#∞ Jx <Õ~°Ê#\˜ì K«^Œ∞=Ù Jã¨Å∞ K«^Œ∞"Õ<å?
Ñ¨_»x áê@¡ <≥Å¡ Ñ¨_ç á⁄~°Å<ÕÅ IIHõ_»∞ÃÑO`«II J\ÏìO\˜ K«^Œ∞=Ù Z=iH˜ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk? =¸Hõ=∞‡_çQÍ áÈÔQ· Pâ◊Å`À ZÑ¨C_»∂
Ñ¨~°∞Å =∞#ã¨∞#‰õΩ PÑ¨^ŒÅ∞ HõÅ∞QÆQÆ*ËÜ«Ú z#fl|∞K«∞ÛH˘x J\˜ì@=ÙK«∂ á⁄O^Õ ~°∞K«∞Å∞(J#∞Éèí"åÅ∞) `«#ÔHO^Œ∞‰õΩ?
Ñï`åÑ¨ Hõ~°"≥∞ÿ# „|`«∞ˆHÅ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ¿ãqOz `«iOK«=Öˇ##∞ HÀÔ~¯f~°∞@‰õΩ HÍHõáÈ`Õ ã≤~∞° Å∞
™⁄ik ~Ú`«~°∞Å "Õ∞Å∞K«∂z Ãã·Ñ¨QÆÖËHõ
ãÖÑ¨^ŒÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ? "å\˜x ãÖáêkOKåÅ<Õ r=# „ÉèÏOuÜ≥∞O^Œ∞ HÀãÖ?
u~°∞QÆ∞K«∞O_Õ Hõ+¨ì^ÕÇ¨Ï=∞k ÜÕ∞Å IIHõ_»∞ÃÑO`«II
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx P`«‡Ü«∞O^Œ∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«‰õΩO_»
ZkiÔHÑ¨C_»∞ KÕÜ«Ú Ç≤Ï`«"≥∞Å¡ `«#^Œ#∞K«∞ PÜ«∂ =∂~åæÅÖ’ áÈÜÕ∞"≥É· "íè åÅ∂, ^Œ~Ê° =ÚÅ∂, _®O|Hõ=ÚÖÏ â◊√^Œ^ú OŒ _»QÆ Hõ^•!
K«kq K≥Ñ¨Êx Ü«∞\˜ì K«^Œ∞"ÕÖ
á⁄kQ˘#fl Ü«∂ã¨`À |∞OQÆ∞_≥· ã¨`«`«O|∞
ã¨^Œ=∞^ŒOÉˇ·Ñ¨_»Ü«Ú K«=ÙÅ∞ `«#ˆHÅ IIHõ_»∞ÃÑO`«II
153 154
1–75 J=∞~° =Ok`« Ü«∞@ J>Ëì=∞Ç≤Ï=∞ˆH =∞~°∞^Œ∞
=Ú#∞fl_ç J=∞$`«=Ú K«∞@ì=∞@ P#O^•ÅˆH =∞~°∞^Œ∞
J~°∞^≥#· D K«H¯õ \˜ H©~#Î° Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ 'PO_®àò— Jx Ñ≤Å=_»ÉË `«q∞`À N "ÕOHõ>Ëâ◊√ `å<≥=zÛÃÑO_®¡_Õ
<åOzi k=º"≥·Éèí"åxfl J<ÕHõ <å=∞=ÚÅ`À #∞uã¨∂Î K≥|∞`«∞<åfl~°∞. D"≥∞#∞ H˘"≥∞~° =Ü«∞ã¨∞û D K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åOKåi IIK«∂_»~°=∞‡II
QÀ^• ^ÕqQÍ [QÆkfiMÏº`åO KÕã≤#q D"≥∞ ™êfiq∞ q~°Ç¨ÏO`À áê_ç# ÉèÏ"å=∞$`«O
'áêâ◊√~°=ÚÅ∞—. u~°∞áêÊ"≥·QÍ „Ñ¨ã≤kúK≥Ok# "å\˜x áê_»x `«q∞à◊ÉÏeHõ LO_»^Œ∞ (~åA`«ÅK«∞ H˘O>Ë ^≥|ƒÅ‰õΩ H˘^Œ"å? J<Õ ™ê"≥∞`« L#flk. [QÆ[˚#x
JO>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. ~°OQÆ<å^èŒ™êfiq∞x=Åz, =ÅÑ≤OK«∞H˘x# D `«e¡ ÅH©∆ J=x #=`«i¿ãÎ ™êfiq∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ =zÛ=∞s Ñï}Ü«∞=∂_»∞`å_»∞. J^Õ [iyOk
^Õq J=`å~°"Õ∞. D"≥∞ `«#ã≤QÆÖ’ Ñ¨Ó^ŒO_» ÃÑ@∞ìH˘x 'ÉÏQÆ∞Ok— Jx `«$Ñ≤Î Ñ¨_®¤Hõ QÀ^•^Õq HõàÏº}OÖ’. <åOKåi Jx Ñ≤Å∞=|_Õ P `«eHˆ¡ O`«‰Ωõ ¯=? K«∂_»O_ç......)
™êfiq∞H˜ JiÊ¿ãÎ =∞Ç¨„Ñ‘u`À "å\˜x ã‘fiHõiOKÕ"å_»@ ™êfiq∞, "å\˜ Ñï=∞à◊O
Ô~\˜ìOÑ¨=_»O =Å¡. JO^Œ∞ˆH P"≥∞ 'K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åOKåi— Jx „Ñ¨ã≤kúK≥OkOk. F J=∂‡~ÚÖÏ¡~å! W@∞K«∂_»O_»=∂‡! ™⁄OÑ¨ÙQÍ áê_»O_»=∂‡! D
`å#∂ XHõ K≥eHõ`≥·Ü≥ÿ∞ áê_»∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. JÑ¨~°ÅH©∆ ‡^Õq `«# Éèí~°Î`À ‰õÄ_çÜ«Ú#flk. D"≥∞ "å_ç# Ñ¨Ó=∂ÅÅ #iÊOz#
<åOKåi.
`ÕII ''K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åOKåi—— D ã¨∞O^Œ~åOy
ã≤QÆ#∞ =Ú_çz# qi^ŒO_» `«QÆ∞^Œ∞#OK«∞ D"≥∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ N =∞Ç¨ÅH©∆ ‡ÜÕ∞#@. WHõ D"≥∞ ã≤OQÍiOÑ¨ÙÅ‰õΩ
™êfiq∞H˜zÛ# 'QÀ^•—Ü≥∞ ãüQÆ=∂Ô~ Uq∞`«‰Ωõ ¯=? =∞#‡^è∞Œ x"Õ Hõ#flè« Ü¡ ∞ÿ≥ # D"≥∞ ™œO^Œ~º° O =i‚OK«QÅÆ =∂? ^•xˆHq∞
`«q∞à◊√'ÖÏO_®àò— Ü«∞<≥OK≥_ô `«e¡ 'ÅH˜∆ ‡—. `«‰õΩ¯= =ÙO@∞Ok. K«O„^Œ∞x`À|∞@∞ì =~Ú# D"≥∞ Hõà◊Å‰õΩ "≥euÜ«ÚO@∞O^•?
D HÀ=∞ÖÏOy<Õ K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åOKåi (=Ú_çz# qi^ŒO_» #iÊOz# PO_®àò
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u ) Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. D"≥∞ ÅH©∆ ‡^Õq J=`å~°=Ú.
K«∂_»~°=∞‡ ã¨`«∞ÖÏÅ ™ÈÉÏ# áê_»~°=∞‡
D"≥∞ H©∆~°™êQÆ~°Hõ#º. QÆOcè~°OQÍ LO@∞O^ŒO>Ë LO_»^Œ∂? ^•xˆHO
‰õÄ_»∞#flk Ñü K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åOKåi IIK«∂_»~°Œ=∞‡II
`«‰õΩ¯=? ã¨=∞ã¨ÎÖ’Hõ=ÚÅ‰õΩ [#x HÍ=Ù# D"≥∞ ^ŒÜ«∞ JÑïq∞`«O. ^•xˆHq∞
N =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡Ü«∞@ ã≤OQÍ~åÅˆH =∞~°∞^Œ∞ `«‰Ωõ ¯=? WHõ D"≥∞ LO_Õ^Õ [Åkè (ã¨=Ú„^ŒO)Ö’. K«Å^¡ •<åx Hˆ O`«‰Ωõ ¯=? Un`«‰Ωõ ¯=
HÍ=Úx `«e¡Ü«∞@ K«Hõ¯^Œ<åÅˆH =∞~°∞^Œ∞ HÍx D `«e¡<Õ JO^Œ~°∞ K«∂_ç‰õΩ_»∞`«<åOKåi JxÑ≤Å∞™êÎ<åfl~°∞.
™È=Úx `À|∞@∞ì=@ ™⁄OÑ¨ÙHõà◊ÅˆH =∞~°∞^Œ∞
^Õ=`«ÅO^Œi KÕ`« ã¨#∞fluOÑ¨|_»∞ D"≥∞ =∞Ç≤Ï=∞Å‰õΩ ™ê\˜ HõÅ^•?
HÀ=∞ÖÏOy D K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åOKåi IIK«∂_»~°=∞‡II
"å\˜HÔ O`«‰Ωõ ¯=? J=∞$`«O JO^ŒiH© P#O^Œ=Úxã¨∞OÎ k. H©~∆ ™° êQÆ~=° ∞^è#Œ =∞Ñ¨C_»∞
HõÅâßaú ‰õÄ`«∞~°@ QÆOcè~åÅˆH =∞~°∞^Œ∞ J=∞$`«O`À áê@∞ |∞\˜ì# D"≥∞ WKÕÛ P#O^•xH˜ H˘^Œ==ÙO@∞O^•? HÀiHõ`À
`«ÅÑ¨ Ö’Hõ=∂`«Ü«∞@ ^ŒÜ«∞ =∞i U=∞~°∞^Œ∞ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ ~åÜ«∞ÉÏ~åÅ∞ #_çÑ≤ =∞s ÃÑO_®¡_#ç D #=Ü«∞=fi# ã¨∞‰õΩ=∂i<Õ
[Åkè x"åã≤xÜ«∞@ K«Å¡^Œ# "Õ∞=∞~°∞^Œ∞ Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åOKåi Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
H˘Åk g∞~° D K«∂_ç‰õΩ_»∞`« <åOKåi IIK«∂_»~°=∞‡II
155 156
1–76 áê^Œ=∂Hõã¨=Ú#‰õΩ áê~°*ÏKÕ q+¨µ‚"Õ
=Ú#∞fl_ç QÍkqÜ≥ÿ∞ =∂‰õΩ PHÍâ◊~°Hõ∆
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ Ju„â◊^ŒÌ`À *Ï„QÆ`«Î`À `«=∞ ãÖ`å<åxfl HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ Z@∞¡ ™êkèOz N "ÕOHõ\Ï„k ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_Õ
~°H™∆˜ êÎ~À, r=ÙÅO^ŒiH© `«O„_çÜ∞ÿ≥ # Ñ¨~=° ∂`«‡ r=ÙÅO^Œih ~°Hã∆˜ ∞¨ <Î åfl_∞» . ÑÖK«É∂íè `« ™ê^Œ~°=Ú g∞i#\˜ì ã¨~°fi~°Hõ∆ IIPk =¸ÅII
~°∂Ñ¨=Ú# ~°H˜∆ã¨∞Î<åfl_»∞. "å\˜ ~°∂ÑÖÖ’<Õ r=Ùefl tH˜∆™êÎ_»∞ ‰õÄ_®. XHõ¯ ™êi ÉèÏ"å=∞$`«O
PÖ’z¿ãÎ Éè∂í HõOáêÅ∂, [Å„Ñ¨âÜ ◊ ∂« Å∞, Jyfl„Ñ¨=∂^•Å∞, ã¨∞_çQÍÅ∞Å∂. PHÍâ◊O Jxfl\ ˜H© Pk=¸Å"≥∞ÿ#"å_»∞ Ñ¨~°O^è•=Ú_≥·# ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞. Jxfl r=ÙÅ‰õΩ
#∞Oz ~åeÑ¨_Õ LÅ¯Å∂ "≥Ú^ŒÖˇ·#"≥ÖÏ =ã¨∞Î<åfl~Ú? J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P JOQÆ~°Hõ∆‰õΩ_≥· áêeOK«∞"å_»∞ P [QÆnâ◊fi~°∞_Õ. N ^Õ=Ù_≥·# D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ
Ñ¨~°O^è•=Úx ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ H©iÎã¨∞Î<åfl~À ' P#O^Œ Éèˇ·~°q—Ö’ q#O_ç. JO^ŒiH© r=<å^è•~°=Ú. JO^Œ∞KÕ`« PÜ«∞<Õ „áê}∞Åxfl\ ˜H© r=~°Hõ∆.
P."≥II ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞#∞ Ñ¨~°=∂`«‡ ~°∂Ñ¨ÙÖË (JO`Õ ã¨$+≤Öì ’x „áê}∞Åxfl\h˜ PÜ«∞# ZÖÏ ~°Hã∆˜ ∞¨ <Î åfl_∞» . =∞#H˜ JQÀK«~∞° _»∞
ÃÑOK«∞QÍx [#∞Å „^Œ∞OK«∞QÍx Hõ^•! PÜ«∞# `å<Õ ã¨$lOz# ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ^•fi~å =∞#x HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞.
~°Hõ∆ J#fl=∞Ü«∞º ~°=∞}∞x "Õ_»∞@ ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ~°∂ÑÖÖ’ J#QÍ Éèí∂q∞, [Å=Ú `Õ[=Ú(Jyfl), "åÜ«Ú=Ù,
PHÍâ◊=Ú J#∞ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ~°∂ÑÖÖ’ r=~°Hõ∆ KÕÜ«ÚK«∞K«∞<åfl_»∞)
q#∞_»∞ =∞^èŒ∞~°w`« qÉèí="≥ÚÑ¨Ê.
Éèí∂^Õ=`«‰õΩ <å^èŒ∞_≥·# P Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_Õ D Éèí∂q∞ ÃÑ· ZHõ¯_»#∞<åfl
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q Éèí∂q∞~°∂ÑÖÖ’ XHõ „Hõ=∞OÖ’ Jhfl [~°∞Ñ¨Ù`«∂ Éèí∂~°Hõ∆‰õΩ_≥·Ü«Ú<åfl_»∞.
Pk=¸Å"Õ∞ =∂‰õΩ JOQÆ~°Hõ∆ ã¨=∞$kÌQÍ#∞#fl [Å~åtH˜ ™êú#"≥∞ÿ# ã¨=Ú„^Œ=Ú# âı+¨âß~ÚÜ≥ÿ∞â◊Ü«∞xOK«∞ P
N ^Õ=Ù_Õ =∂‰õΩ r=~°Hõ∆ IIPk =¸ÅII Ö’ˆHâ◊fi~°∞_Õ ã¨g∞Ñ¨=ÚÖ’<Õ =Ù#fl [Å~°Hõ∆‰õΩ_»∞. P^Õ=Ù_Õ [Å~°∂Ñ¨=Ú#
HÍáê_»∞K«∞<åfl_»∞.
Éèí∂q∞^Õq ÑüÜ≥ÿ∞# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_Õ =∂‰õΩ
"Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ∞ =∂~°∞„"≥∂QÆ∞K«∞O_»QÍ JyflÖ’ Ü«∞[˝=¸iÎÜ≥ÿ∞# ^Õ=Ù_Õ
Éèí∂q∞ÃÑ· <Õ_» #∞O_ç<å Éèí∂q∞~°Hõ∆
r=ÙÅ r=™êú#=ÚÅ#∞ `åHõ‰Ωõ O_® Jyfl~H° #∆õ ∞ HõeÊOK«∞K«∞<åfl_∞» .... Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_≥#·
P=∞x [Åkèâß~Ú J~Ú# ^Õ=Ù_Õ =∂‰õΩ
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x UÅ∞#\˜ì Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# N Ç¨Ïˆ~ (~å=∞K«O„^Œ∞x =Öˇ) =∞#‰õΩ
™êg∞Ñ¨º=∞O^Œ∞#fl [Å~°Hõ∆ IIPk =¸ÅII
QÍe=Å# JáêÜ«∞=Ú ~å‰õΩO_® "åÜ«Ú~°Hõ∆.
„"≥∂Ü«ÚK«∞ JyflÖ’ Ü«∞[˝=¸iÎÜ≥ÿ∞# ^Õ=Ù_Õ "å=∞<å=`å~°OÖ’ XHõ áê^Œ=Ú Kåz U =∂„`«O ãÖ^Œ∞ÖË‰õΩO_®
PÜ«∞=ÚÅ∞ ^•Hõ‰õΩO_» Jyfl~°Hõ∆ PHÍâ◊=Ú#O`å HõÑ≤Ê"Õã≤# q+¨µ‚=¸iÎÜÕ∞ =∂‰õΩ PHÍâ◊~°Hõ∆. PHÍâ◊=Ú=Å#QÍx
"åÜ«Úã¨∞`«∞<Õe#\˜ì =#[<åÉèí∞_Õ =∂‰õΩ ^•xÃÑ· u~°∞QÆ∞ YQÀà◊ Ñ¨^•~°ú=ÚÅ "Õ\ ˜=Å#QÍx PÑ¨^Œ ÖË‰õΩO_» ~°H˜∆OK«∞QÍHõ! N
"åÜ«Ú=O^Œ∞ HõO^Œ‰õΩO_» "åÜ«Ú~°Hõ∆ IIPk =¸ÅII "ÕOHõ\Ï„kÃÑ#· ∞#fl P ã¨~ˆ fi~∞° _Õ ã¨~fi° =¸ ™êkèOz Hõey#"å_»∞. P^Œ~° Ñ¨Ó~°fiH=õ ÚQÍ
PÜ«∞<Õ ã¨~°∞fiÅ‰õΩ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞QÍ#∞<åfl_»∞.
157 158
1–77 Ju Hõ$áêxÅÜ«∞ "≥∂Ç¨Ï#~°∂Ñ¨ #~°ã≤OÇ¨
=Ú#∞fl_ç #`« Ñ≤`«=∞Ç¨ =ÚYº #~°ã≤OÇ¨Ï
Wk #~° ã ≤ O Ç¨ Ï ™êfiq∞ Éè í [ #. JO^Œ " ≥ ∞ ÿ # H© ~ ° Î # QÍ K≥ _ » ∞ `« ∞ <åfl~° ∞ ã¨`«`« N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° k=º #~°ã≤OÇ¨Ï
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ãÖã¨¯ $`«OÖ’ ™êfiq∞x âß¡Ñ¶≤∞ã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ H˜`«"åi ÉèíO[# ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ II#"≥∂ #"≥∂II
#~°ã≤OÇ¨ïx ã¨∞~°#∞`«∞_»x, „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»x,cèHõ~åHÍ~°∞_»x, ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_»x ÉèÏ"å=∞$`«O
ZO`À=∞Ok H©iÎOKå~°∞ HÍx ™êfiq∞x 'ã¨∞„w=Ù_»∞— Jx K≥ Ñ ¨ Ê @O
F ÅH©∆ ‡#~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. h‰õΩ #=∞ã¨∞û=∂O[Å∞Å∞. K«Hõ¯\˜
Ñ¨^ŒHõq`å=∞Ç¨ïx „áêg}ºO HÍHõ =∞~˘Hõ\ ˜ HÍ^Œ∞. ã¨∞„w=Ù_»#QÍ<Õ JO^ŒiH©
Q˘O`«∞Hõ ("≥∞_») QÆÅ „Ñ¨Éèí∂ h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
"å#~°~åA ÉèÏ=#Ö’ "≥∞^Œe Uq∞\© ~å=∂Ü«∞}OÖ’ Ñ≤@HÍÅ (Ñ≤_H» Åõ ∞ HÍ^ŒO_ô)
"Õ @ JxÑ≤ ã ¨ ∞ Î O k. ã¨ ∞ „w=Ù_» O >Ë K« H õ ¯ \˜ "≥ ∞ _» H õ Å "å_» x J~° ú O . JO>Ë |Ç¨ïã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ Éèí‰õΩÎÅÃÑ· "å`«ûÅº=Ú`À Z<Àfl =~°=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞
#~°ã≤OÇ¨ï_ç#ÖÏ ãÖÉ’kèOKå~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. PHÍ~°=Ú ^•eÛ# J^Œ∞ƒù`« N #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. Jxfl\ ˜Ö’#∂ ã≤^ŒúÇ¨Ïã¨∞Î_»"≥·# F
#~°ãO≤ Ç¨! h=Ù Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. K«H¯õ \˜ "≥∞_» QÆÅ #~°ãO≤ Ç¨Ï„Ñ¨É∂íè ! h=Ù Ñ¨~fi° `«
K«OII J#Ü«∞=Ú ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞x P„t`«cèu qÉèíO[#∞<£ Ç¨Ïi<£
QÆ∞Ç¨ÏÅ∞ x"åã¨=ÚQÍ QÆÅ ™êfiq∞q∞ (#~°ãO≤ Ç¨Ï ™êfiq∞ ZÑ¨C_»∂ Ñ¨~fi° `« QÆ∞Ç¨ÏÅÖ’<Õ
q#Ü«∞=Ú`À #∞uOK≥^~Œ ∞° "ÕÅ∞ÊÅ<å^è∞Œ _»∞, „|Ç¨Ï‡, =∞ø#∞Å∞<£
q#∞ #~°ã≤OÇ¨Ï=Å¡Éèí∞x "ÕOHõ@<åÉèí∞x=∂~°∞~°∂Ñ¨ÙQÍ "≥Åã≤Ü«ÚO\Ï_»∞).
`«#∞ Éèíl~ÚOK≥ ##fl=∞Ü«∞ ^•xx g∞H˜@∞ `≥ÅÊ^èŒ#∞º_»<£. `«O„_ç Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =Å# Ñ¨_»~åx ÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_»∞K«∞#fl ÉÏÅ„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x
~åQÆO : Ñ¨Ó~°‚ K«O„kHõ ~°H˜∆Oz ^•#=Ùx =∞@∞ìÉˇ\ ˜ì# #~°ã≤OÇ¨! h=Ù ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~°∞QÆ=Ù. Ñ¨^Œ‡=ÚÅ=O\˜
#"≥∂ #"≥∂ ÅH©∆ ‡ #~°ã≤OÇ¨ =¸_»∞ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ h=Ù ã¨∞~°∞ÅKÕ`«#∞ =Úx=~°∞ºÅ KÕ`«#∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∞ ÉÏQÆ∞QÍ
#"≥∂ #"≥∂ ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ II#"≥∂ #"≥∂II ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞K«∞<åfl=Ù. #~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ! ^Œ∞+¨ì tHõ∆}, t+¨ì~°Hõ∆}
=~°^Œ ã¨∞ÅÉèí ÉèíHõÎ=`«ûÅ #~°ã≤OÇ¨ =O\˜ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞ #~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
#~°=∞$QÆ "Õ+¨ N #~°ã≤OÇ¨ "≥∂Ç¨Ï<åHÍ~°∞_»∞"≥·# J#O`«Hõ$áêxnè! F #~°ã≤OÇ¨! h=Ù „|Ç¨‡k „Ñ¨=ÚY
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨~°fi ÑïÑ¨Ó~°‚#~°ã≤OÇ¨Ï "Õ Å ∞ÊÅKÕ ã¨ # ∞fluOÑ¨ | _≥ _ ç #~° ã ≤ O Ç¨ ï _» = Ù. ZÅ¡ " Õ à ◊ Ö Ï "Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x
yiQÆ∞Ç¨"åã¨ ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ II#"≥∂ #"≥∂II k"åº=`å~°"∞≥ #ÿ #~°ãO≤ Ç¨! h=Ù =OK«‰Ωõ Å =OK«##∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨Ù #~°ãO≤ Ç¨ï_»=Ù.
ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~° „Ñ¨Ç¨¡^Œ áêÅ# #~°ã≤OÇ¨ (|Ç¨ïâß J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=#Ö’ #~°ãO≤ Ç¨Ï ™êfiq∞, Z<Àfl‰Ωõ Ü«Ú‰õΩÅÎ `À J#∂Ç¨Ï‡"≥∞#ÿ
#Ü«∞#„`«Ü«∂~°qO^Œ #~°ã≤OÇ¨ =~°=ÚÅ`À =OzOz Kå=Ù`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åÅ#∞H˘<Õ "åi=OK«#Å‰õΩ q~°∞QÆ∞_»∞
[Ü«∞ [Ü«∞ ã¨∞~°=ÚxãÖã¨∞Î`« #~°ã≤OÇ¨Ï KÕã≤ x~°∂‡eOKÕ "å_»x J~Ú=ÙO@∞Ok).
„H˜Ü«∂ HõÖÏÑ¨ ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ II#"≥∂ #"≥∂II
159 160
=Ú#∞fl_ç 1–78 áêÜ«∞ =∞xÜ≥∞ =∞Ç¨–áê`«‰õΩ_»∞ `«#∞^≥zÛ
H˘xfl J#fl=∞Ü« ∞ º H© ~ ° Î # Å∞ "Õ ^ •O`« O <Õ i Ê`Õ H˘xfl "≥ · ~ åQÍºxfl =∂Ü«∞OÑ¨Ù ã¨∞Y=Ú#‰õΩ–=∞~°∞Ñ¨QÍ#∞
~°∞zK«∂Ñ≤™êÎ~Ú. Wq JO`« `ÕeHõQÍ J~°úO HÍ=Ù. Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯, K≥=ÙÅ∞, <åÅ∞Hõ, ™ÈÜ«∞QÆÑ¨Ù "≥∂Ç¨Ï=∞#∞– ã¨∞`«∞_Õz QÆ∞}"≥∞Å¡
K«~°‡O J<Õ (ÑÖKÕ„kÜ«∂Å<Õ) áêáê`«∞‡Å ¿ãflÇ¨ÏO =Å# =∞x+≤H˜ ãÖ™ê~°=∞<Õ É’~Ú ~¸ #~°Hõ=∞#∞– Ñ¨Ù~°=Ú QÆ_ç~ÚOK≥ IIWk"ÀII
^•x`À Éè’y¿ã'Î HÍ=∞=Ú—,'"≥∂Ç¨Ï=Ú— J<Õ H˘_»∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Ù\Ïì~@° . "åà◊§=Å¡ <åâ◊#"≥∞,ÿ Juâ◊Ü«ÚO_»QÆ∞ "ÕOHõ–\Ïnèâ◊√_»#∞ =∞Ç¨
"ÕOHõ@Ñü ^ŒÜ«∞ =Å# ÉèíH˜Î J<Õ ‰õÄ`«∞~°∞Ñ¨Ù\˜ì "≥∂Hõ∆O^•iÖ’ Ñ¨_®¤_»O@∞<åfl~°∞ Ç≤Ï`«∞_»∞ z`«Î=ÚÖ’#– <≥#Ü«∞QÍ#∞,
J#fl=∞Ü«∞º. =∞uÖ’Ñ¨Å q~°H˜Î– =∞QÆ∞= [x~ÚOzÜ«∞
ã‘II ãÖ™ê~°q∞k Ü≥∞O`« '*Ï}— ~å =∞#∞AO_»∞ „Ñü Ü«∞~Ú "≥∂Hõ∆ãÖÑ¨^ŒÅ∞ QÆ_ç~ÚOK≥ IIWk"ÀII
^Œ∞óMÏxfl #=Ú‡#∞ ã¨∞Y=∞#OK«∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ<Õ áêáê`«∞‡Å#∞ QÆ∂iÊ Wk"À „Ñ¨[ÖÏ~å! ãÖ™ê~°=∞O>Ë ZO`« ã¨∞Y"≥∂ HÍx, Jk z=iH˜ ^Œ∞ó
ãÖ™ê~° ã¨∞Y=∞<Õ ã¨fiÅÊ^èŒ~°‰õΩ Y=ÚÅ<Õ PÉèí~°}=ÚÅ∞ ÃÑ@∞ìH˘#fl P_»k Jx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
JO@QÆ@ìQÆ 'HÍ=∞— =∞#∞ ã¨∞`«∞O_»@∞ |∞\˜ì =∞x+≤ J@∞ÃÑ·# ÑÖKÕ„kÜ«∞=ÚÅ∞ (K≥=ÙÅ∞, Hõà◊√§, <åÅ∞Hõ, =Ú‰õΩ¯,
Pi˚OK≥ áêÑÖ|∞ J<≥_ç ^èŒ#=Ú, K«~°‡=Ú) J#∞ áêáê`«∞‡Å ¿ãflÇ¨Ï=Ú =Å# ã¨fiÅÊ âßs~°Hõ ã¨∞MÏxH˜ Pâ◊Ñ¨_ç`Õ
Ü«∞ø=#=∞#∞ áêÑ≤ J`«xH˜ Ñ¨Ù\˜ìOK≥ 'HÍ=∞=Ú— J<Õ H˘_»∞‰õΩ [x‡OKå_»∞. "å_»∞ ^èŒ#ãÖáê^ŒŒ# J<Õ =ºã¨#O JÅ"å@∞
'"≥∂Ç¨ÏO|—#∞ ã¨∞`«∞x, |∞kúK«K≥Û KÕã≤ z=iH˜ áêÑ¨=Ú J<Õ ^èŒ#O =¸@QÆ\Ïì_»∞. J^èÀQÆu|\Ïì_»∞, =∞x+≤.
P."≥II `«∞^Œ∞‰õΩ "ÕOHõ@Ñü Ñ¨^Œ=∞O@QÆ 'q~°H˜Î— P `«~°∞"å`« „áêÜ«∞=Ú (Ü«∞=fi#O) J<Õ áêáê`«∞‡_ç ¿ãflÇ¨ÏO Hõeã≤
J<≥_ç =∞Oz^≥·# Ju= |∞>ˇì =∂Ü«∞ J<Õ ã¨∞Y=Ú`À ~°q∞Oz '"≥∂Ç¨Ï=Ú— J<Õ H˘_»∞‰õΩ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. WOHÍ
"≥∂Hõ∆=∂~°æ q∞zÛ =Ú^Œ∞q∞K≥Û#@ JÇ¨ÏŸ! ^Œ∞~°‡ug_»∞. D =∞#∞+¨µº_ç ã¨∞QÆ∞}ÏÅ#xfl\ ˜h K≥_»Q˘\˜ì #~°Hõ=Ú J<Õ #QÆ~åxfl
J#fl=∞Ü«∞º ™ê\˜#~°Ü«∞QÆÅ"≥∞? H˘x"åà◊§ <å#fl‰õΩ (JO>Ë =∞x+≤H˜) |Ç¨ï=∞uQÍ WKåÛ_»∞. z=iH˜ P Ñ¨@flO Ö’
~åQÆO : N ~åQÆO ^•i `«Ñ≤Ê „Éèí+¨µì_»Ü«∂º_»∞ =∞#∞+¨µº_»∞.
Wk"À ãÖ™ê~° "≥∞O`« ã¨∞Y"≥∂ HÍx z=iH˜ P "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çH˜ D =∂#∞=Ù_çÃÑ· *Ïe Hõey 'q~°H˜Î— J<Õ
`«∞^ŒÖËx ^Œ∞óY=∞#∞–`˘_»=Ù QÆ_ç~ÚOK≥ IIWk"ÀII
=∞Oz ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ Ñ¨Ù\˜ìOz ^ŒÜ«∞ K«∂áê_»∞. "å_ç =∞#ã¨∞ûÖ’ J„ÑüÇ¨Ï`«"≥∞ÿ#
ÑÖKÕO„kÜ«∞O|∞Å#∞–áê`«‰õΩÅ∞ ^Œ#∞^≥zÛ
H˘OK≥Ñ¨Ù ã¨∞YO|∞#‰õΩ –QÆ∂~°ÊQÍ#∞, "≥∂Hõ∆=∞<Õ ãÖÑ¨^ŒÃÑ· ^è•ºã¨HõeyOz "å_çH˜ "≥∂Hõ∆=Ú#∞ P q~°H˜Î J<Õ ‰õÄ`«∞~°∞
q∞Oz HÍ=∞O|<≥_ç– "Õ∞\˜ `«#Ü«ÚO_»∞ [x ãÖáêkOz WzÛOk. ÖËHõáÈ`Õ "å_çQÆu J^èÀQÆ`Õ.
~ÚOz ^Œ∞i`« ^èŒ#–"≥∞Å¡ QÆ_ç~ÚOK≥ IIWk"ÀII
161 162
1–79 Kå~°∞ ÅHõ∆ ‡} Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨∞fl Ñ¨Ó~°fi[
=Ú#∞fl_ç `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡ x`«ºã¨fi~°∂Ñ¨
~å=∞<å=∞ ãÖH©~°Î# J#QÍ<Õ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¨~°=tOz Ñ¨~°=à◊√§ nè~° N "ÕOHõ\ÏkèÑ¨ ÉèíHõÎ=`«ûÅ
`˘H˜¯Ü«ÚO\Ï~°∞ P <å_»∞. #O^ŒHÍOâ◊ ãÖÉèí∂`«∞x =ÚYHõ=∞ÅO qHõã≤Oz Éèí∂iQÆ∞} ™êˆH`«Ñ¨Ù~°x"å™ê II#"≥∂ #"≥∂II
~°OlÅ∞¡`«∞Ok. „Éèí=∞~°=ÚÅ=O\˜ ãÖw`«„Ñ≤Ü«ÚÅ∞ ~°™ê™êfi^Œ#Ö’ "≥∞ÿ=∞~°z ÉèÏ"å=∞$`«O
áÈ`åO. ^Õ=ÉèÏ+¨Ö’ =∞Hõ~°O^ŒO q~°l"Õ∞‡ D H©~°Î#Ö’ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ nÑ¨‰õΩxH˜
F ã¨ˆ~fiâß! [QÆ^ÕHõÑ¨f! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞ KåÅ „Ñ¨ã≤kú K≥Ok#
#"≥∞"åHõ=ÚÅiÊOK«∞K«∂ ã¨ˆ~fiâß! [QÆ^ÕHõ<å^è•! JO@∂ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. W\Ï¡O\˜
Jã¨=∂#"≥∞ÿ# H©iÎQÆÅ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# N ~å=∞K«O„^•! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
H©~°Î# áê_»∞H˘O>Ë ~å=∂Ü«∞}O áê~å=∞} KÕã≤#Ñ¨Ù}ºO `«Ñ¨ÊHõ ^˘~°∞‰õΩOk
F ~å=∂! ~°Ñ∞¨¶ =Oâ◊nÑ¨HÍ! `≥Åx¡ Ñ¨^‡Œ ^Œà=◊ ÚÅ =O\˜ Hõ#∞flÅ∞HõÅ"å_®!
=∞II [Å*Ï`å‰õ∆Ω_»∞ ~å=∞Éèí„^Œ∞#‰õΩ ~°O*ˇ·#\˜ì #OH©~°Î#<£
Éèí∂Ñ¨Ù„u ã‘`åÑ¨f! =ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ#∞ ÔQez#"å_®!(„uÉèí∞=# q*Ë`« ~å=}Ïã¨∞~°∞x
ÑëÔH<£ ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’# q#∞_ô |OQÍ~°∞‰õΩ<£ `åq<Õ
xi˚OKå_»∞ Hõ^•!) #Å¡x ã¨∞‰õΩ=∂~° â◊s~åOQÆ=ÚÅ∞ HõÅ"å_®! ~°}~°OQÆ qâß~°^•!
Je"≥∞<£ ÜÕ∞"≥ÚH˘ J#fl=∞Ü«∞º Éèoí ~å! J`«ºO`« Ç¨Ï$^ŒO|∞QÍ
ÉèÜ
í ∞« =Ú Q˘Å∞Ñ¨Ù Ñ¨~å„HÍ=∞=Ú HõÅ"å_®! ã¨`º« =Ú a~°∞^≥· xez# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
H˘eK≥<£ "ÕOHõ@~åÜ«∞x<£ J`«_≥Ü«∂ HÀ^ŒO_» áê}OK«∞ `å<£
hH©iÎH˜ W"Õ <å =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : ™ê~°=∞u
~åHõ∆ã¨∞Å#∞ Ñ‘_çOz# N ~å=∂! ^Œ∞+¨ìtHõ∆}ÔH· ZÑ¨C_»∂ HÀ^ŒO_»=∞#∞
#"≥∂ #"≥∂ [QÆ^ÕHõ<å^äŒ `«= ã¨ˆ~fiâ◊ ^è#Œ ã¨∞û#∞ ^èiŒ OzÜÕ∞ =ÙO_≥^#Œ x ¢Ñu¨ [˝ KÕã#≤ ã¨=∞~°∞_ú ®! ~°q =Oâ◊*Ï! qcè+}¨ ∞x
q=∞Å q„â◊√`« Åã¨kfiMÏº`« H©ˆ~Î II#"≥∂ #"≥∂II ~°H˜∆Oz# "å_®! ^•â◊~°kè Jx qMÏºu K≥Ok# H“ã¨ÖÏº#O^Œ<å! "å#~åkè<å^èŒ∞_»∞
~å=∞~°Ñ¶¨∞=~° ã≤`«~år=Ö’K«# "åex `ÕeHõQÍ xi˚Oz "å#~°=ÚY∞º_»~Ú# ã¨∞„w=Ù#‰õΩ =~°=ÚQÍ ~å[ºq∞zÛ#
Éèí∂q∞*Ï~°=∞} „uÉèí∞=# q[Ü«∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞
HÀ=∞ÖÏOQÆâßº=∞ HÀq^Œ~°}~°OQÆ K«Hõ¯x ÅHõ∆ ‡} Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨∞flÅ‰õΩ J#flQÍi"≥·# ~åÑ¶¨∞"å! h=Ù `å~°Hõ
cè=∞ q„Hõ=∞ ã¨`«ºa~°∞^Œ „Ñ¨g} II#"≥∂ #"≥∂II „|Ç¨Ï‡=Ù. x`«ºã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. nè~°∞_≥·# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù h"Õ. F ÉèíHõÎ ãÖ~°Hõ∆HÍ!
"åiÃÑ· "å`«ûÅºO`À HÍáê_≥^Œ=Ù. Q˘Ñ¨Êã¨∞QÆ∞}Éèí∂+¨}Ï! ™êˆH`«Ñ¨Ù~°=Ú#
^Œo`« ^≥·`ÕÜ«∞ HÀ^ŒO_»nH∆Í^ŒHõ∆
<≥ÅH˘xÜ«ÚO_»∞ [QÆ<åflÜ«∞HÍ! h‰õΩ <å #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞.
[Å*ÏÑ¨Î‰õΩÅ qcè+¨}~°Hõ∆HÍ
Hõe`« ^Œâ◊~°^äŒ`«#Ü«∞ H“ã¨ÖÏº#O^Œ
ã¨∞ÅÉèí "å#~°=ÚYº ã¨∞„w= =~°^Œ II#"≥∂ #"≥∂II
163 164
1–80 qxÜ«Ú [kqÜ«Ú#∞ NqÉèí∞x ^•ã¨∞_»∞QÍHõ
=Ú#∞fl_ç `«#∞=Ù "ÕÑ¨ÙK«∞#∞O_»∞ `«Ñ¨ã≤HõO>Ë
S^Œ∞ =O^ŒÅ Uà◊§„HÕ^Œ@ =∞# ^Õâ◊OÖ’ J„QÆ‰õΩÅã¨∞úÅ∞, x=∞fl‰õΩÅã¨∞úÅÃÑ· Ü≥∞#ÖËx N"ÕOHõ>Ëâ◊√ „Ñ¨™ê^•#fl
K«∂Ñ≤# q=Hõ,∆ ^•+‘Hì =õ Ú J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åix HõêŒ Oz"Õã≤ LO\Ï~Ú. PÜ«∞# =∞#∞ÉèíqOz# Ü«∂`«_»Ñ¨C_Õ Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIZ‰õΩ¯= II
P Ç‘Ï#‰õΩÅAÅÃÑ· x~å^Œ~°}#∞ YO_çOK«@"Õ∞ HÍHõ `«∂~åÊ~°|\Ïì~°∞. nH˜∆`«∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
JxÑ≤OK«∞H˘x Ñ¨k=∞OkH˜ =∞Oz K≥Ñ¨Ê‰õΩO_®, Ç¨Ïi QÆ∞iOz qxÑ≤OK«‰õΩO_®
=∞_ç, ^Œ_ç JO>Ë P u~°∞=∞Å <åÜ«∞‰õΩ_»∞ "≥∞K«Û_»∞. 'HÍÖËr _ç„wÅ∞— =∞# ãÖÑ¶∞¨ OÖ’ J„QÆ‰Ωõ ÅA_≥=_»∞? Ç‘Ï#‰õΩÅA_»∞ Ü≥∞=_»∞? Z=_≥`· <Õ qÕ ∞?
Hõ_»∞Ñ¨ÙxOÑ¨Ù`åÜÕ∞"≥∂ HÍx [#‡#∞ ™ê~°úHõO KÕÜ«∞ÖË=Ù. "Õ^ŒÑ¨~î°#=Ú, "Õ^•O`« x[=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë `«#∞ P`«‡#x, "å_»∞ (r"å`«‡) x`«∞º_»∞ Jh Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHÅõ ∞
*Ï˝#=Ú, `«áÈx+¨ª =∞x+≤ JO`«~O° QÆ â◊√kúH˜ J=ã¨~"° ∞Õ HÍx =∂#=`«fiO ã¨„`«Ê=~°#Î "å_çH˜ Hõ~‡° J#∞Éèqí OK«∞@‰õΩ Ñ¨~=° ∂`«‡ HõeÊOz#"Õ HÍx "å\˜`À "å_çH˜ 'xq∞`«OÎ —
"å\˜ HõO>Ë J`«º=ã¨~°O. JkÖËHõ rq`«O LÑ¨CÖËx Ñ¨Ñ¨C =O\˜^Õ. ÖË^Œx `≥Å∞ã¨∞H˘#fl"å_»∞ =∂„`«"Õ∞ Ñ¶¨∞#∞_»∞. U ‰õΩÅO J~Ú`Õ<ÕO.
LII Z‰õΩ¯=^Õ ‰õΩÅO|∞=∞i Ç‘Ï#‰õΩÅO|x ÖË^Œ∞K«∂_»QÍ Ç¨ÏiÉèíH˜ÎÃÑ· W+¨ì=ÚÖËx "å_»∞ "Õ^Œ=Ú K«kq`Õ UO
xHõ¯"≥∞~°∞OQÆ r=Ù_çHõ x`«∞º_»∞ Kå=ÙÅ∞ ÖËx "å_»∞~å ÖÏÉèOí ? J@∞=O\˜ Ç¨Ïiq=ÚY∞_≥#· ™È=∞Ü«∂l (Ü«∞[˝Ü∂« QÆ=ÚÅ∞ KÕã#≤ "å_»∞)
K«Hõ¯x =∂@ J#fl=∞Ü«∞ *Ï#∞`≥#∞OQÆ∞# K≥Ñ≤Ê<å_»∞~å HõO>ˇ Ug∞ÖËx ‰õΩÅÇ‘Ï#_»x Ñ≤Å∞=|_Õ q+¨µ‚áê^Œ^•ã¨∞_»∞, q+¨µ‚z`«∞Î_»∞ ZO`«Ü≥∂
=∞‰õΩ¯= n~° "ÕOHõ@ ~°=∂ qÉèí∞ Q˘ÖˇÛ#∞ã¨∞kÌ*ˇÑ¨ÊK«∞<£
„âı+¨µì_»∞. Wk ã¨`«ºO.
~åQÆO : ™ê=∞O`«O "≥∂Hõ∆=∂~°æO K«∂¿Ñ "Õ^•O`«O <Õˆ~Û ã¨^•ƒùQÆºO Hõey‰õÄ_® "Õ^•O`«™ê~°"≥∞ÿ#
Z‰õΩ¯= ‰õΩÅA_≥·# Ç‘Ï#‰õΩA_≥·# Ç¨Ïi ÉèHí Î˜ ÖËx Ñï„"å[‰õΩx (ã¨<åºã≤) HõO>Ë, „Hõ=∞=ÚÖ’ JO`«ºA_»∞ JxÑ≤OK«∞H˘#fl
xHõ¯"≥∞iQÆ# =∞Ç¨ x`«∞º_Õ Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIZ‰õΩ¯= II
x=∞fl‰Ωõ ÅA_»∞ Ç¨ÏiÉèHí Î˜ Hõey# "å_≥`· Õ q+¨x‚ ^èºÕ Ü«∞OQÍ "≥^‰Œ Ωõ #\˜"ì å_Õ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞.
"Õ^Œ=ÚÅ∞ K«kqÜ«Ú#∞ q=ÚY∞_≥· Ç¨ÏiÉèíH˜Î W^Õ x[=Ú.
Ü«∂^ŒiOK«x ™È=∞Ü«∂l HõO>Ë NÑü QÆ∂iÛ q#∞@KÕ`«<À K«^Œ∞=Ù@ KÕ`«<À `≥eã≤H˘x ™êfiq∞ ^•ã¨∞xQÍ
ÜÕ∞kÜ«Ú#∞ ÖËx ‰õΩÅÇ‘Ï#_≥·##∞ q+¨µ‚
áê^Œ=ÚÅ∞ ¿ãqOK«∞ Éèí‰õΩÎ_Õ Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIZ‰õΩ¯= II rqOKåe. JO`ÕQÍx â◊s~åxfl â◊√+≤¯OÑ¨*Ü Ë Ú« `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ =Å¡ „Ñ¨Ü∂≥ [#"Õ∞q∞\˜?
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ãÖ^Œi≈Oz PÜ«∞# „Ñ¨™ê^ŒO ã‘fiHõiOK«∞ "å_»∞ P Hõ∆}OÖ’<Õ
Ñ¨~°=∞QÆ∞ "Õ^•O`«Ñ¨~î°# ^˘iH˜Ü«Ú ã¨^•
„âı+¨µª_»=Ù`å_»∞. "å_Õ ‰õΩÅO"å_≥·<å, "å_Õ Ü≥∂QÆ∞º_»∞.
Ç¨Ïi ÉèíH˜ÎÖËx ã¨<åºã≤ HõO>Ë
ãïq =∂e# Ü«∞O`«º *Ïu‰õΩÅA_≥·#
#~°ã≤ q+¨µ‚x "≥^Œ‰õΩ <å`«_Õ Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIZ‰õΩ¯= II
165 166
1-81 Ñ¨Ù@∞ìQÆ∞ h"Õ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂, H˘#
=Ú#∞fl_ç #@ì#_»∞=∞ h"Õ <å~åÜ«∞}Ï
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~#Î° ÉèQí =Æ <åfl=∞ ãÖH©~#Î° . ™ê^è•~°}OQÍ W@∞=O\˜ ~Ú>ˇì N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_® <å‰õΩ
<≥@ì# QÆu WOHõ h"Õ h"Õ IIJO`«Ü«ÚII
H©~°Î#ÅÖ’ Jhfl `≥eã≤# =∂@ÖË =ÙO\Ï~Ú. nx ÉèÏ"å=∞$`«O KåÖÏ `ÕeHõ.
Jã¨Å∞ JHõ¯~°ÖË^Œ∞ J#∞HÀ=^Œ∞Ì. ''<≥\ ˜ì# QÆu—— Jx XHõ =∂@ D H©~°Î#Ö’ =ÙOk. ÉèÏ"å=∞$`«O
J^Õq∞\’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë xÑ¶¨∞O@∞=Ù `≥~°=Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞ <å‰õΩ. JO^Œ∞ˆH.... F N Ç¨Ïs! Ñ¨ÙO_»sHÍH∆Í (Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å) <å‰õΩ JO`åh"Õ. WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
ky`Õ QÍx Ö’`«∞ `≥b^Œ<åfl~∞° ÃÑ^ŒÅÌ ∞. WO`«H© D H©~#Î° <≥O^Œ∞‰õΩ Z#∞flH˘<åfl#O>Ë... ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ™È=∂! N ~å=∂! ã¨^• <åã¨g∞ÑÖÖ’ =ÙO_Õ"å_»=Ù h"Õ `«O„_ô!
JO`å P N Ç¨Ïˆ~ Jx „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ K≥Ñ≤Ê#^•x<Õ WÖÏ J=∞$`«Ñ¨Ù [Å∞¡ÖÏ
‰õΩiÑ≤OKå~°#fl=∞Ü«∞º. F QÀqO^•! <å ‰õΩÅO JO@∂ "Õˆ~ Ug∞ ÖË^Œ∞ Jk h"Õ. <å ãÖÑ¨^Œ ‰õÄ_»
h"Õ. Éèí∂~°=∞}Ï! <å PÖ’K«#‰õÄ_» h"Õ. WHõ <å™êú#=∞O@∂ U^Œ<åfl=ÙO>Ë
HõOIIJO`«Ü«Ú h"Õ <åH˜Hõ
FÑ¨^Œ‡<åÉèÏ! Jk h"Õ „Ñ¨Éèí∂!
K≥O`«#∞ h=ÙO_»∞=∞OK«∞ N<å=∞O|∞Öò
ZO`À ã¨∞Å∞=ÙQÆ P N F ^•"≥∂^Œ~å! <å â◊s~°O "ÕÔ~=fiin HÍ^Œ∞ Jk hã¨fiO`«=Ú. =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<å!
HÍO`«∞#HÍ J#fl=∞Ü«∞º QÍ#=Ú *ËÃã<£. <å rq`«O ‰õÄ_» h"Õ. q~î°Å^Õ=Ù_»x H©iÎOK«|_Õ áêO_»∞~°OQÍ <åÖ’x qxH˜_ç
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O â◊HÎ̃ "ÕÔ~"≥~°∞? h"Õ Hõ^•! h=Ù <å‰õΩ Hõ#∞Ñ≤OK«#O`« =∂„`å# <å‰õΩ #+ì̈"Õ∞=ÚOk
JO`«Ü«Ú h"Õ Ç¨Ïi Ñ¨ÙO_»sHÍHõ∆ ã¨^• <å"≥#∞Hõ =ÚO^Œ@ =ÙO_ç ##∞fl ~°H˜∆ã¨∞Î#flk h"Õ Hõ^•! q+¨µ‚^Õ"å!
K≥O`«<å‰õΩ h"Õ N ~°Ñ¶¨∞~å=∂ IIJO`«Ü«ÚII
F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! <å Ñ¨Ù@∞ìHõ ZÖÏ ãÖÉèíqOzOk <å‰õΩ `≥eÜ«∞^•?h =Å¡<Õ
‰õΩÅ=Ú#∞ h"Õ QÀqO^Œ_®, <å– „Ñ¨Éèí∂! <å~åÜ«∞}∞_»∞ Jx H©iÎOK«|_Õ h"Õ z=~°ÅÖ’#∞ =∞^èŒºÖ’#∞ =Ù<åfl=Ù.
Hõeq∞Ü«Ú h"Õ Hõ~°∞}Ïxnè (Ñ¨Ù@∞ìHõ #∞O_ç Kå=Ù =~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ HÍHõ =∞^èŒ‡ rq`«=∞O`å h=Å#<Õ
`«ÅÑ¨Ù#∞ h"Õ ^èŒ~°}©^èŒ~å, <å– #_»∞K«∞K«∞#flk) F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <å‰õΩ W>Ëì (ã¨∞ÅÉèí™ê^èŒ∞º_»=Ù) h"Õ =Ù<åfl=Ù.
<≥Å=Ù#∞ h"Õ h~°[<åÉèÏ IIJO`«Ü«ÚII
`«Ñ¨ÊxãïÜ≥ÿ∞# QÆu WOHÍ <åÔH=fi~°∞<åfl~°∞ `«O„_ô! h"Õ.....h"Õ.....h"Õ.
`«#∞=Ù#∞ h"Õ ^•"≥∂^Œ~å, <å–
=∞xH˜Ü«Ú h"Õ =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<å
qxH˜Ü«Ú h"Õ q~î°Å∞_®, <å–
"≥#∞Hõ =ÚO^Œ∞ h"Õ q+¨µ‚^Õ=Ù_® IIJO`«Ü«ÚII
167 168
1–82 HÍx Ñ¨#∞Å‰õΩ Ö’#∞QÍx "å_Õ |O@∞
=Ú#∞fl_ç P<å[˝ g∞~°x Ü«∂`«_Õ |O@∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi Ñ¶∞¨ #`« `≥eÜ«∂ÅO>Ë D z#fl H©~#Î° ÑïjeOK«O_ç. <å<åQÆu N "ÕOHõ\’#fl`«∞_≥·# Ü«∞`«xH˜
'|O@∞— JO>Ë ¿ã=‰õΩ_»∞, Éè‰í Ωõ _Î ∞» , t+¨µº_»∞ Jx <å<å~°=ú ÚÅ∞<åfl~Ú. ¿ã=KÕ¿ã"å_»∞, `åxxfl\Ï ^•ã¨∞_≥·# ^èŒ#∞º_Õ |O@∞ IIJé˜ =Úé˜II
ÉèíH˜Î`À H˘eKÕ"å_»∞, Ü«∞[=∂xx QÆ∞~°∞=ÙQÍ ÉèÏqOz K≥Ñ≤Ê# =∂@ q<Õ"å_»∞ – ÉèÏ"å=∞$`«O
J@∞=O\˜ "å_Õ |O@∞. =∞# ~å=∞^Œ∂`« Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. D H©~°Î#Ö’ P |O@∞ ãÖ„Éèí=∞=Ú HõeyOK«∞ D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ J@∞=O\˜ "å_»x |O@∞
ÅHõ∆}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.~å=Ú_Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»x, =∂~°∞ux ™êfiq∞H˜ ^•ã¨∞xQÍ JO>Ë DÜ«∞<Õ Jx, ÉèíÜ«∞=∞#∞ =∂@<≥~°∞QÆx ~åÑ¶¨∞=ÙxH˜ #q∞‡# |O@∞ D
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. WO`« z#fl H©~°Î#Ö’, PkÖ’<Õ Ç¨ÏOã¨áê^Œ#fl@∞¡ "≥Ú^Œ\ ˜=∂@ˆH ™êfiq∞, Jx `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç.
J~°úO `≥eÜ«∞^Œ∞.....
WHõ D |O@∞ Ü≥ÚHõ¯ ÅHõ∆}=ÚÅ#∞ q#O_ç. W`«_»∞ `«#Ü«∞[Ü«∂xx
K«OII Jé˜=Úé˜ |O@∞ Ü«∂`«_»x JO[#ã¨∂#∞x `å#∞uOK≥~å ^≥·=OQÍ ÉèÏqOz H˘eKÕ ã¨fiÉèÏ=O HõÅ |O@∞. ZO`À ^è≥·~°ºO Hõey# "å_ô
"≥éÑ¨#∞ =∂@<≥OK«_»x g#∞Å qO^Œ∞QÆ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ |O@∞. U =∂„`«O ™È=∞i`«#O ÖËHõ U "Õà◊<≥·<å `«# Ü«∞[=∂xx ¿ãqOK«∞"å_Õ
ã≤iÑü "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ã=`«iOK≥_ç"å_»<≥<£, Éèím! D |O@∞. Jxfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’#∞ `«y# LáêÜ«∞=Ú`À ã≤^Œú=ÚQÍ=ÙO_Õ "å_Õ D
Zé∞QÆ=Ú ~Ú\˜ì H©~°Î#=Ú <≥=fi_»∞ áê_≥^èŒ~å`«ÅO_»∞#<£. |O@∞.
~åQÆO : âßº=∞
`«∞.K« `«Ñ¨Ê‰õΩO_® K≥Ñ≤Ê#@∞¡ #_»∞K«∞H˘<Õ"å_»∞ D |O@∞. Uq^èŒ"≥∞ÿ#
Jé˜=Úé˜ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»\ ˜ì |O@∞ `«Ñ≤Ê^Œ=ÚKÕÜ«∞Hõ Ç≤Ï`«=Ú KÕ¿ã"å_Õ D |O@∞. Q˘Ñ¨Êqâßfiã¨=Ú#‰õΩ =∂~°∞
"≥éÑ¨ÙÖËx ~°Ñ¶¨∞g~°∞xH˜ |O@∞ IIJé˜=Úé˜II
¿Ñ~°#fl@∞¡QÍ Ü«∞[=∂xx "≥∞Ñ≤ÊOK«∞K«∞ "≥∞ÅQÆ∞"å_Õ |O@∞. U<å_»∂ „^ÀÇ¨ÏO
ÜÕ∞eHõ#∞ ^≥·==ÚQÍ <≥Oz HÍÖËÛ"å_Õ |O@∞ KÕÜ«∞Hõ "Õ∞Å∞ KÕ¿ã"å_Õ |O@∞ Jx Ñ≤Å∞=^ŒQÆæ"å_»∞.
`åeq∞ QÆey# Ü«∂`«_Õ |O@∞
Ö’ÉèÏxH˜ ÖÁOy U<å_»∂ `«QÆx Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞x"å_Õ #q∞‡# |O@∞
áêÅ∞=∂ÅHõÜÕ∞ á⁄^Œ∞ÌÑ¨x ¿ãÜ«Ú"å_Õ |O@∞
"Õà◊QÍK«∞Hõ =ÙO_Õ\ ˜ "≥~°=ˆ~ |O@∞ IIJé˜ =Úé˜II JO>Ë P#ÃÑ\˜ì#@∞¡ L`«Î~°∞=ÙÅ#∞ J=∞Å∞Ñ¨~°K«∞"å_Õ ãïÜ≥ÿ∞# |O@∞. Ñ¨Å∞
q^è=Œ ÚÅ∞QÍ (ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ #@∞¡) N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_≥#· ™êfiq∞H˜ `å#∞ Jxflq^è=Œ ÚÅ∞QÍ
K≥Ñ≤Ê#@ì<Õ #_»z# Ü«∂`«_Õ |O@∞ ^•ã¨∞_≥·# |O@∞ D=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ N PO[<ÕÜ«Ú_»∞.
`«Ñ¨CÖËHõ Ç≤Ï`«∞_≥· <å`«_Õ |O@∞
"≥∞Ñ≤ÊOK«∞Hõ qâßfi™ê# "≥∞ÅQÆ∞ "å_Õ |O@∞
Ü≥∞Ñ¨C_»∞#∞ „^ÀÇ≤ÏQÍx Ç≤Ï`«∞_Õ |O@∞ IIJé˜ =Úé˜II
169 170
1–83 `«nÜ«∞ QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê^Œ–Ñ¨Ù~À_®â◊ q∞zÛ
=Ú#∞fl_ç H˘^Œn~° ^ŒfiÜ«∞=∞#∞–‰õΩO_»ÅO|∞Å∞ "≥\ ˜ì
"Õ^Œ=ÚÅÖ’ ^Õ=`«Å „Ñ‘u HÀãÖ KÕ¿ã Ü«∞[˝HÍO_» JO`å q=iOK«|_ç#k. Ü≥∞^ŒÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊√–x@∞ „Ñ¨`«ºHõ∆=Ú KÕÃã
Ü«∂QÆâßÅÖ’ [O`«∞ |e<˘ã¨Q∞Æ @, ™ê=∞"Õ^=Œ Ú#∞ QÍ#=ÚKÕÜÚ« @, ™È=∞áê#=Ú Wk"À ã¨fi~°∂Ñ¨ nHõ∆–~ÚK≥Û#∞ =∂QÆ∞~°∞_»∞ II*Ï˝#Ü«∞[˝II
KÕÜ«Ú@, „Ñ¨™ê^Œ=ÚQÍ Ç¨ï`«âı+¨=Ú(Ñ¨Ù~À_®â◊=Ú) ã‘fiHõiOK«∞@ ‰õΩO_»Å^è•~°}, ÉèÏ"å=∞$`«O
W`åºk Hõ~°‡Öˇxfl KÕã≤<å, `«`«Êùe`«OQÍ `«#∞=Ù KåeOKåHõ ã¨fi~°æ=Ú *Ëi Z<åflà◊√§
Zxfl ã¨∞MÏÅ#∞ J#∞ÉèíqOz<å... P Ñ¨Ù}ºO `«iyáÈHÍ `«Ñ¨Ê^Œ∞, =∞m§ Éèí∂q∞ÃÑ· *Ï˝#Ü«∞[˝"∞Õ |Ç¨ïã¨∞ÅÉè"í ∞≥ #ÿ "≥∂Hõ™∆ ê^è#Œ =∞x x#fl<Õ =∂ PKå~°∞ºÅ∞ =∂‰õΩ
[x‡OK«HÍ`«Ñ¨Ê^Œ∞. HÍ|\˜ì P Ü«∞*Ï˝Å HõO>Ë *Ï˝#Ü«∞[˝O`À u~°∞=∞ÖËâ◊√x ¿ãq¿ãÎ K≥ Ñ ≤ Ê =∂KÕ x~° fi Ç≤ Ï OÑ¨ * Ë ã ≤ < å~° ∞ . P nH∆ Í q=~° = ÚÅhfl =∂‰õ Ω "å~° ∞
PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ "≥∂Hõ∆"Õ∞ W™êÎ_»∞ Hõ^•! D QÀÅ JO`å ^ÕxH˜? ÃãÅqzÛÜ«Ú<åfl~°∞.
JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. q#O_ç...
K«OII â◊$`«∞Å∞ Ñ¶¨∞#O|∞QÍ „Hõ`«∞=Ù¿ãÃã_ç "≥·#=Ú ÖˇxflÃãÑ≤ÊÜ«Ú<£ 'â◊s~°=Ú— J<Õ D Ü«∞[˝âßÅÖ’, |Å"≥∞ÿ# 'J*Ï˝#O— J<Õ Ñ¨â◊√=Ù#∞
Ç≤Ï`«=ÚÅ∞ ã¨fiÅÊ"Õ∞, Hõ_»‰õΩ ÜÕ∞=∞QÆ∞ [#‡=Ú `«Ñ¨Ê^•Ü≥∞~å fã≤H˘x=zÛ |OkèOz,' "≥·~åQÆºO— J<Õ HõuÎ`À ^•xx YO_çOz, *Ï˝#=Ú J<Õ
=∞uK≥_»∞ Hõ~°‡HÍO_» Ñ¶¨∞#=∂? Ü«∞<≥hHõ$u ##fl=∂~°∞º_»∞<£ JyflÖ’ =∂ QÆ∞~°∞=Ù QÍ~°∞ ^•xx "ÕeÛ<å~°∞.
QÆuÜ«∞x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HÍeH˜ „"≥Ú‰õΩ¯_»∞''*Ï˝#Ü«∞[˝=∞ø——
`«^∞Œ Ñï #=∞™ê¯~°=Ú =O\˜ LÑ¨Kå~°=ÚÅ#∞ QÍqOK«∞K«∞ Ñ¨~=° ∞ÉèÏQÆ=`«∞Öˇ#·
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ J<Õ =Ú#∞Å ã¨ÉèíÖ’ ##∞fl *ËiÛi. Ñ≤^ŒÑ¨ ãÖ`À+¨=Ú`À =∂ JO^ŒiH©
*Ï˝#Ü«∞[˝ g∞QÆu "≥∂Hõ∆ ™ê^èŒ#=Ú ' Náê^Œ f~°ú=Ú— J#∞ '™È=∞áê#=Ú— ãÖH©~°Î# J<Õ ™ê=∞"Õ^ŒQÍ#=Ú#∞
<å<å~°ú=ÚÅ∞ x<Õfl– #_»ÃÑ =∂QÆ∞~°∞_»∞ II*Ï˝#Ü«∞[˝II qxÑ≤Ozi. P q^è•#=Ú# QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ =∂KÕ Ü«∞[˝=Ú#∞ KÕ~ÚOz<å~°∞.
JÅi ^ÕÇ¨Ï=∞<Õ\ ˜–Ü«∂QÆâßÅÖ’# J@∞Ñ≤=∞‡@ =∂QÆ∞~°∞=Ù QÍ~°∞ PÜ«∞#‰õΩ ãÖ|OkèOz# Ñ¨Ù~À_®â◊=Ú
|Å"≥∞ÿ Ü«∞*Ï˝#Ñ¨Ù–Ñ¨â◊√=Ù |OkèOz ('Ç¨ï`«âı+¨=Ú—) QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê^Œ ~°∂Ñ¨=Ú# <˘ãÿi. H˘é`«ÖË#@∞¡QÍ '^ŒfiÜ«∞=Ú—
HõÅã≤ "≥·~åQÆºÑ¨Ù–Hõ`«∞ÎÅ QÀã≤HÀã≤
J#∞ ‰õΩO_»Å=ÚÅ#∞ =∂‰õΩ ÃÑ\Ïì~°∞.
"≥ÅÜ«∞ *Ï˝<åyflÖ’–"ÕeK≥=∂ QÆ∞~°∞_»∞ II*Ï˝#Ü«∞[˝II
"≥Ú‰õΩ¯K«∞ "≥·+¨‚=ÙÅ<Õ–=Úxã¨Éèí QÆ∂_» ÃÑ\˜ì (N =∞<åfl~åÜ«∞} K«~°}∫â◊~°}O „Ñ¨Ñ¨^Õº, N =∞`Õ <å~åÜ«∞}Ï #=∞ó
K˘‰õΩ¯K«∞ N áê^Œf~°ú–™ê=∞áê#=Ú xOz J#∞ D ~Ô O_»∞ =∞O„`«=ÚÖË x["≥∞#ÿ ‰õΩO_»Å=ÚÅ∞) P q^è=Œ ÚQÍ =∂ PKå~°∞ºÅ∞
K«Hõ¯QÍ ãÖH©~°Î#–™⁄=∞QÍ#=Ú KÕã≤ =∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú`À N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „Ñ¨`«ºHõ∆=Ú ¿ã~ÚOz<å~°∞. P q^èŒ=ÚQÍ
~Ú‰õΩ¯=`À Ü«∞[˝=Ú¿ã–~ÚOK≥É’ =∂ QÆ∞~°∞_»∞ II*Ï˝#Ü«∞[˝II PÜ«∞# =∂‰õΩ 'ã¨fi~°∂Ñ¨nHõ∆#∞— WKåÛ~°∞.
171 172
1–84 Q˘Å¡Ñ¨Öˇ¡Ö’ We¡Å∂¡ K˘zÛ
=Ú#∞fl_ç H˘Å¡ÖÏ_ç# HÀ_≥QÍ_»∞
z<åfli áêáê~Ú Hõà√◊ § =¸ã≤ '^À|∂z— JO@∂ =¸ã≤# KÕ`∞« Å∞ f¿ã¿ãÎ Ü≥∞Å¡~Ú<å "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ W^≥
áêáê~Ú H˜ÅH˜ÖÏ #=Ùfi`«∞Ok. JkK«∂z 'J=∞‡— Ñ¨~°=∞tOz áÈ`«∞Ok. z<åfli `˘e¡\ ˜ ^˘OQÆ =K≥Û ^À|∂z II|O_ç qizII
ÉÏÅHõ $ +¨ ‚ x `À ^À|∂zÖÏ_ç # QÀÃÑ=∞‡Å Éè Ï QÆ º "Õ ∞ =∞x =i‚ O K« Q Æ Å O? ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ P '^˘~°^˘OQÆ— x '`˘e¡\ ˜ ^˘OQÆ— JO\Ï~°∞. U_»∞H˘O_»Å (^Œ∞O_» w_»∞ JO>Ë ^Œ∞+¨µì_»∞. JO>Ë 'H©_»∞— KÕ¿ã "å_»∞ Jx J~°úO.
"å_çx '^Œ∞O_»w_»∞— J<Õ ^Œ=Ú‡ ™êH∆Í`«∞Î P '#O^ŒHÍOâ◊A—xH˜ QÍHõ J#∞ºÅ‰õΩ Pk^Õ=Ù}˜‚ JO`«\ ˜ =∂@ ZO^Œ∞‰õO@∞<åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º? QÀÃÑ=∞‡ÖÏ¡QÍ, =∞#É’\˜
™ê^èŒº=∂? H©~°Î# JO`å xO^ŒÖÏˆQ Hõ#Ñ¨_Õ á⁄QÆ_»Î. ™ê=∂#∞ºÖÏ¡QÍ PÖ’zOKÕ "åiH˜ ™êfiq∞ bÅ J~°ú=∞=Ù`«∞O^•? PÜ«∞# Z=fiiH©
P."≥II`«∞Å# ¿ãÜ«∞QÆÅ"≥∞!! ''^À|∂K«∞—— ÖÏ_»∞K«∞ H©_∞» KÕÜ∞« _»∞.=∞# Hõ~‡° Ñ¶Å¨ "Õ∞ =∞#H˜zÛ<å, Jk =∞# HõO\˜H˜ H©_∞» ÖÏˆQ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
Ç¨Ïix Q˘Å∞Û ÉèÏQÆº=∞#fl=∞Ü«∞º J^Õ =∂Ü«∞. P =∂Ü«∞QÍ}˜‚ ^˘OQÆ JO@∞<åfl~∞° JO`å.... x*ÏxH˜ ^˘OQÆÖ=ˇ ~°∞?)
HõÉˇƒ, ÜÕ∞q∞ K≥|∞^Œ∞? PÜ«∞# É’e# |O_ç qiz Ñ≤Å¡ áêÑ¨Å`À U"Õ"À ^˘OQÍ@ÖÏ_Õ ^Œ∞O_»w_»∞ =ã¨∞Î<åfl_»∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊√ ^•ã¨∞eOHõ ÖË~°∞. *Ï„QÆ`«Î ^À|∂z. (^ÀOQÆ Éèí∂`«O) =™êÎ_»∞.
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤
|O_ç qiz Ñ≤#fl áêÑ¨Å`À <å_ç Ju W+¨ìOQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞ "≥#flÅ#∞ =∂\˜=∂\˜H© ^˘OQÆ`«#O KÕ¿ã
^Œ∞O_»w_»∞ =K≥Û ^À|∂z II|O_ç qizII =∂Ü«∞Å=∂i"å_»∞ D ‰õΩ„~°"å_»∞. LáêÜ«∞O`À `«# q^è•#"Õ∞q∞Ü≥∂ `≥eÜ«∞hÜ«∞x
D ^˘~°^˘OQÆ (^˘OQÆ=Öˇ „Éèíq∞OÑ¨KÕ¿ã ã¨ˆ~fiâ◊√_»∞) =KåÛ_»∞. *Ï„QÆ`«Î ^À|∂z.
ÃÑ~°∞QÆ∞ "≥#flÅ∞ „Ñ≤Ü«∞=Ú# "Õ–
=∞~°∞=ÚzÛeOK«∞ =∂Ü«∞HÍ_»∞ K«Hõ¯\˜ ã¨Î#=ÚÅ∞#fl (QÆ∞Éˇƒ`«) Ñ¨_»∞K«∞Ñ≤Å¡ Ñ¨~°∞Ñ¨Ù g∞^Œ x„^Œ áÈ`«∞O>Ë
"≥~°∞=Ù# ^Œ# q^èŒ=Ú ^•K«∞H˜x p~°=Ú_ç T_»fã≤ P"≥∞ „Ñ¨Hõ¯<Õ Ñ¨_»∞H˘#fl ^˘OQÆ=KåÛ_»∞, `˘_»∞‰õΩ (X_çã≤
^˘~°^˘OQÆ =K≥Û ^À|∂z II|O_ç qizII Ñ¨@∞ìH˘O_ç). *Ï„QÆ`«Î. ^À|∂z.
Ñ¨_»∞K«∞ QÆ∞Éˇƒ`« Ñ¨~°Ñ¨ÙÃÑ· áÈHõ– ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ „Ñü WO\˜Ö’#∞ ^Œ∂i, P WO\’¡ "≥#flÅ#∞ Hõ<fl≥ Å#∞ H˘Å¡Q˘\˜#ì
=Ú_ç H˘OQÆ∞ x„^Œ =ÚOÑ¨Ù##∞ "å_Õ D HÀ_≥=Ü«∞ã¨∞ ‰õΩ„~°"å_»∞. g_»∞ Jhfl `å<Õ J~Ú# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
Ñ¨_çÜ«Ú`å (?) =^ŒÌ Ñ¨=oOz #\˜ì WkQÀ DÜ«∞# J<åkQÍ Éèí‰õΩÎÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å#∞ ^˘OQÆ`«#O KÕã¨∞Î#fl ÃÑ^ŒÌ ^˘OQÆ.
`˘_»∞‰õΩ^˘OQÆ =K≥Û ^À|∂z II|O_ç qizII *Ï„QÆ`«Î!! ^À|∂z =ã¨∞Î<åfl_»∞. ÉÏÉ’Üü∞. *Ï„QÆ`«Î!
173 174
1–85 ã¨∞~°∞Å QÍz# ^Õ=~°‰õΩ K«∞OK«∞ QÆ~°∞_»∞ <≥H˜¯# QÆaƒH˜
=Ú#∞fl_ç <≥~°"åk |∞^Œ∞úÅ ÃÑ^ŒÌ‰õΩ =∂h@∞ KÕ`«Å Ñ¨\ ˜ìH˜
q~°∞Å qO\˜ "åx JÜ«∞º‰õΩ "Õ"ÕÅ ~°∂Ñ¨ÙÅ ™êfiq∞H˜
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ `≥Å∞QÆ∞`«Å∞¡Å‰õΩ ÃÑ\˜ì# "Õ∞\˜ „Ñ¨™ê^ŒO D H©~°Î#.
ã≤iq∞OK«∞ <≥~°"åk *Ï}‰õΩ =∂ N "ÕOHõ@<å^èŒ∞xH˜ IIK«O^Œ=∂=∞II
ZO`« =∞Ok J=∞‡Å∞ D áê@ `«=∞ áêáê~ÚH˜ áê_®~À K≥Ñ¨Ê@O ™ê^èŒº=∂?
`«~°z K«∂¿ãÎ z<åfl~°∞Å HÀãÖ áê_Õ áê@Ö’¡ ‰õÄ_» N x"åã¨∞x H©iÎOK«@O ÉèÏ"å=∞$`«O
J^Œ∞ƒù`«O Hõ^•! nx ÉèÏ"å=∞$`«OÖ’ *Ïae¡ Jx K«O^Œ=∂=∞x ZO^Œ∞HõO\Ï~À F K« O ^Œ = ∂=∂! W@∞ "≥ · Ñ ¨ Ù ‰õ Ω XHõ ¯ ™êi~å. K« Å ¡ \ ˜ *Ïab¡
q=iOKå#∞. KåÅ =∂@Å#∞ =∞#O J~°úO `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ Ñ¨~åºÜ«∞Ñ¨^•Å∞QÍ (*Ï#∞{ae¡´*Ïae¡, J#QÍ JO^Œ"≥∞ÿ# Ñ≤e¡, J#QÍ ‰õΩO^ÕÅ∞ JO>Ë... ‰õΩO^ÕÅ∞
"å_Õ™êÎO, Jx <å‰õΩ *Ïae¡H˜ q=~°} Wã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ `«\ ˜ìOk. `«#Ö’ L#fl"å_»∞, J#QÍ K«O„^Œ∞_»∞) W@∞ ~å~å^•! Ñ¨kÜ«∂~°∞ "≥#flÑ¨ÓiÎQÍ
fÜ«∞x áêÅ#∞ =∂ ÉÏ|∞‰õΩ fã≤H˘x ~å~å^•.
áêáê~Ú áê@Ö’ ‰õÄ_® Ñ¨~°=∂`«‡ J=`å~° qâı+¨=ÚÅ#∞ =i‚OK«∞@
J#fl=∞Ü«∞º <Õ~°∞Ê. =∂ ÉÏÅ∞_»∞ #=ÙfiHõ=ÖÁeˆH =ÚY=Ú#fl K«Hõ¯#Ü«∞º. „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜
[#‡xzÛ# `«O„_ç. "Õ^Œ=ÚÅxflO\˜Ö’ H©iÎOK«|_ç# [#‰õΩ_»∞. hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞KåÛùÜ«∞
HõOII*Ïae¡ aÅ∞`«∞ ~°=∞‡Å∞ QÆÅ â◊s~°O ^•eÛ# "å_»∞ [QÆ<åfl^èŒ∞_»∞. JO^•Å ÉÁ=∞‡ ÅH©∆ ‡^ÕqH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#
''=∂ÉÏ|∞‰õΩ áêÅ∞ ‰õΩ_»∞Ñ¨ Ñ¨~°∞QÆ∞# ~å"À—— =∞QÆ_»∞. „|Ç¨‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ Jx Ñ≤Å=|_Õ =ÚQÆ∞æ~°∞ ^Õ=Ùà◊§‰õΩ Jk
™È|#Ñ¨Ù "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ ^Õ=Ù_»∞. W`«_Õ =Ú^Œ∞ÌÅ∞ =¸@QÆ>Ëì =∂ =Ú~åi.
D ÉÏ|∞x J#fl=∞Ü«∞º WzÛ# ''Ñ¶¨Å"Õ∞——. ã¨~fi° „âı+µ¨ _ª #·≥ g_»∞ `≥Åx¡ Ñ¨^‡Œ =ÚÅ =O\˜ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ"å_»∞. =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ
~åQÆO : K«„Hõ"åHõO =∞Oz =∂@Å∞ =∂@¡_Õ JÅOHÍ~° „Ñ≤Ü«Ú_»∞. XÜ«∂º~°=Ú ÖÁÅ∞‰õΩ =∞<À[˝"≥∞ÿ#
K«O^Œ=∂=∞ ~å"À *Ïae¡ ~å"À =∞Oz KÕ`«Å∞ QÆÅ â◊$OQÍ~°=¸iÎ ("≥∂Ç≤Ïh^Õq). ÖˇHõ¯‰õΩ q∞Oz# Hõ^èŒÅ∞ (Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞)
‰õΩO^Œ#Ñ¨Ù ÃÑ·_çHÀ~° "≥#fláêÅ∞ `Õ"À IIK«O^Œ=∂=∞II Ñ¨Ù@∞ì@‰õΩ HÍ~°} Éèí∂`«_≥·#. "å=∞# =¸iÎ. Pk`«º‰õΩÅ=Ú#∞ =Ù^ŒúiOz#
QÆ∞}=O`«∞_≥·# a_»¤ D ÉÏÅ∞_Õ (~å=Ú_»∞). D JÉÏƒ~Ú ã¨∞QÆ∞}ÏÅ„áÈ=Ù.
#QÆ∞"≥∂=Ú K«Hõ¯#Ü«∞º‰õΩ #Å∞=Ñ¨Ù\˜ìOz# `«O„_çH˜ #=x^èŒ∞Å#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ "å_»∞.
xQÆ=∞=ÚÅO^Œ∞O_Õ JÑ¨Ê‰õΩ =∂ hÅ=~°∞‚xH˜
[QÆ"≥∞Å¡ Ue# ™êfiq∞H˜ K«Hõ¯x WOk~° =∞QÆ#H˜ D ^Õ=Ù_Õ ^Õ=`«ÅO^Œih ~°H˜∆Oz# "ÕÅ∞Ñ¨Ù. `≥Å¡\ ˜ QÆ~°∞`«‡O`«∞x
=ÚQÆ∞iH˜ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ñ¶∞¨ #∞xH˜ =∂=Ú^Œ∞ÅÌ =Ú~åi ÉÏÅ∞xH˜ IIK«O^Œ=∂=∞II Jkè~ÀÇ≤ÏOz sîqQÍ#∞O_Õ "å_ç`«_Õ. Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# |∞^Œ∞úÅ∞ QÆÅ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ ‰õÄ_»
`≥e^Œq∞‡ Hõ#∞flÅ "Õ∞\˜H˜ =∞Oz uÜ«∞ºx =∂@Å QÆ∞=∞‡‰õΩ W`«QÍ_Õ. W`«#∞ KÕ¿ã Ñ¨#∞Åhfl fiÎ#@∞¡O\Ï~Ú. DÜ«∞<≥=~°#∞‰õΩ<åfl~∞° ? ã¨fiÜ∂« #
HõeH˜ KÕ`«ÅHÀ_≥‰õΩ =∂ Hõ`«ÅHÍi D a_»¤‰õΩ =∞#‡^èŒ∞xH˜ [#‡xzÛ#"å_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ J#O`«"≥∞ÿ# ("ÕÅH˘nÌ) ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞
‰õΩÅ=Ú^ŒúiOz# Ñ¨>ˇì‰õΩ =∞Oz QÆ∞}=ÚÅ∞ Hõey# HÀ_≥‰õΩ QÆÅ"å_»∞. WkQÀ D =∂ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ JkèH=õ ÚQÍ Sâ◊fi~º° =ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞
xÅ∞"≥Å¡ xO_»"˘Ü«∂ºiH˜ #=x^è∞Œ Å K«∂Ñ¨ÙÅ K«∂KÕ ã¨∞QÆ∞}∞#‰õΩ IIK«O^Œ=∂=∞II *Ï} (<Õ~°Êi).
175 176
1–86 HÍq∞x áêÑ¨=Ú Hõ_çy# áê^Œ=Ú
=Ú#∞fl_ç áê=Ú `«Åx_ç# áê^Œ=Ú
N =∞<åfl~åÜ«∞}∞x áê^Œ=Ú Ü≥ÚHõ¯ "≥·Éèí==Ú#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. „¿Ñ=∞Ñ¨Ù Nãü Ñ≤ã≤ÔH_ç áê^Œ=Ú
áêq∞_ç `«∞~°QÆÑ¨Ù áê^Œ=Ú II„|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#II
Juã¨~°à◊OQÍ HõxÑ≤OKÕ D J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#Ö’ ‰õÄ_» 'áêq∞_ç `«∞~°QÆ=Ú— Uq∞\’
J~°úOHÍÖË^Œ∞, ÉÏQÍ PÖ’zOKåe. U^À XHõ"≥∞eHõ LO_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞ J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ ÑïÑï q^èŒ=ÚÅ
Ñ¨~°"≥Úã¨ÔQ_ç h áê^Œ=Ú
H©~°Î#Ö’. =∞i JO^Œ∞ˆH ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åe. `«Ñ¨Ê^Œ∞... u~°∞"ÕOHõ@yi u~°=∞x K«∂Ñ≤#
ã‘II P áê^Œ=Ú#∞ „|Ç¨‡ Ju ÉèíH˜Î Hõ_çÔQ#∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ=Ú h áê^Œ=Ú II„|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#II
P áê^Œ"Õ∞ '„|Ç¨‡— =∂Ü≥∞ `å#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
P áê^Œ"Õ∞ Q˘ÖˇÛ#u=Ü≥ÿ∞ J=xÜ«Ú N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h áê^Œ=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∞Ç¨`«ºO Z@∞=O\˜^À K≥|∞`å#∞
P áê^Œ=Ú#∞ "≥ÚH˜¯ ~°dÅ ã¨∞~°∞Å∞ q#∞ „Ñ¨Éèí∂! „|Ç¨‡^Õ=Ù_»∞ h=Ù „uq„Hõ=Ú_»"≥· XHõ áê^ŒO`À ã¨=∞ã¨Î J=xx ^•x
P áê^Œ=Ú [QÍÅ#xflO\˜ Q˘eK≥#∞ J^èÀÖ’HÍÅ`À ã¨Ç¨ P„Hõq∞Oz, WOH˘Hõ áê^ŒO`À Éèí∞=<åÅ #xflO\˜h
P áê^Œ"Õ∞ '|e— #}QÆ „^˘ÔH¯ P„Hõq∞Oz#Ñ¨C_»∞ „|Ç¨Ï‡ PHÍâ◊QOÆ QÆ`À QÆOQÍ[#‰õΩ_»"#·≥ háê^Œ=Ú#∞ Hõ_Qç Í_»∞.
P áê^Œ"Õ∞ HÍK≥<å JÇ¨ÏÅº#∞ <å_»∞ J@∞=O\˜ k=º áê^Œ=Ú hk. P h áê^Œ"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú.
P áê^Œ=Ú„^ŒÖË 'JÇ≤Ï— `«ÅO^Œ∞ âıfi`«=~åÇ¨Ï=¸iÎ"≥· Ç≤Ï~°}Ïº‰õ∆Ωx ÉÏi #∞Oz ~°H˜∆Oz#Ñ¨C_»∞ Éèí∂^Õq
`ÕII „¿Ñ=∞`À ~°=∂^ÕqÜÕ∞ Ñ≤ã¨∞‰õΩ Ñ¨^Œ=Ú H˘ez#k h áê^Œ=Ú<Õ. |e =∞Ç¨„Ñ¨Éè’! =¸_»= 'J_»∞QÆ∞— <å<≥uÎg∞^Œ
Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å∞ Q˘Å∞`«∞~°∞ Ñ¨Å∞ q^èŒ=ÚÅ ÃÑ@∞ìJ#flÑC¨ _»∞ q[$OaèOz P `«Åg∞^ŒÃÑ\˜#ì áê^Œ=Ú h áê^Œ"∞Õ . |Å=O`«∞_≥#·
u~°∞=∞ÖËâ◊! h Ñ¨^Œ=∞^Õ k=ºÑ¨^èŒ=Ú â◊„`«∞=Ù#O`«"≥ÚOkOK«Hõ HÍz („Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ ) ~°H˜∆Oz#
J#fl=∞Ü«∞º #∞uOz# Ü«∞\˜ì Ñ¨^Œ=Ú áê^Œ=Úhk.
~åQÆO : =ÚMÏi N~å=∂=`å~°OÖ’ JÇ¨ÏÅº#∞ Ñ¨Ù#s˚q`«∞~åex KÕã≤#k, P"≥∞
áêÑ¨=ÚÅ#∞ Hõ_çy"Õã≤#k háê^Œ"Õ∞.
„|Ç¨Ï‡ Hõ_çy# áê^Œ=Ú
„|Ç¨Ï‡=Ú `å<≥ háê^Œ=Ú II„|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#II NHõ$ëê‚=`å~°OÖ’ HÍoOQÆ∞x `«ÅÅ#∞ „`˘H˜¯#k ‰õÄ_» háê^Œ"Õ∞. P áê^Œ=Ú<Õ
ÅH©∆ ‡^Õq „¿Ñ=∞ Hõey#^≥· Ñ≤ã∞¨ ‰õΩ`«∞#flk. J^Õ Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»"#·≥ h J^Œ∞ƒù`« áê^Œ=Ú.
K≥Åy =ã¨∞^èŒ H˘ez# h áê^Œ=Ú
|e`«Å "≥∂Ñ≤# áê^Œ=Ú Ñ¨~°=∞ Ü≥∂QÆ∞ÅO^Œ~°∂ x#∞fl â◊~°}x h J#∞„QÆÇ¨ÏO HÀi`Õ "å~°∞ ^ÕxHõ~°∞›Ö’
`«ÅHõHõ QÆQÆ#=Ú `«xfl# áê^Œ=Ú x~°‚~ÚOz Z=iˆHk W"åfiÖ’ P '=ÚH˜Î— "åi H˘ã¨QÆ∞#k háê^Œ"Õ∞. Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#
|ÅiÑ¨ÙQÍKå# áê^Œ=Ú II„|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#II "ÕOHõ\ÏK«Å"≥ÚHõ¯>Ë ã≤÷~°"≥∞ÿ#k Jx K«∂Ñ≤#k háê^Œ"Õ∞. ™êfig∞! J\˜ì D áê^Œ"Õ∞
"≥∂Hõ∆=∞O>Ë. WOH˘Hõ\ ˜ "Õ~°∞QÍ #∞#fl^•?
177 178
1–87 JOQÆA ~°^èŒ=Ú# Ç¨ÏOã¨Å∞ xeÑ≤
=Ú#∞fl_ç HõOQÆ∞ÖËx Ñ¶¨∞# QÆ[QÆ=∞#
JÅ"Õ ∞ Å∞ =∞OQÆ = ∞‡ qÖÏã¨ = Ú#∞, "≥ · É è í = =Ú#∞ =i‚ O z ™êfiq∞H˜ WOy`«Ñ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊ x<≥fl#Ãã
K≥|∞`«∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î#Å<≥<Àfl áê_ç# J#fl=∞Ü«∞º WO^Œ∞Ö’ ÑÖÔQ# ã¨∞~°`«Ñ¨Ù Ñ¨Å¡"å^èŒi IIK«∂_»=Ü«∞ºII
P ^Õq ™œO^Œ~åºxfl =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. =<≥flÅ‰õΩO‰õΩ=∞ =ãÖ`«=∂_çO^Œ@ P ^Õq ÉèÏ"å=∞$`«O
™êfiq∞`À. =∞#‡^èŒ∞x ~°^èŒ=Ú# Ç¨ÏOã¨Å#∞ xeÑ≤Ok@. PKå~°∞ºÅ"åi
Ñ¨^KŒ å`«∞~åºxfl U=∞x á⁄QÆ_#» ∞? <å J^Œ$+Öì H˘nÌ J#fl=∞Ü«∞º Hõq`å ™⁄|QÆ∞Å#∞ F "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ú^Œ∞QÌ ∞Æ =∞‡, JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ qÖÏã¨=Ú („Ñ≤Ü∞« ãÖ^Œ~≈° <å
g∞‰õΩ JOkOKÕ z~°∞ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl#∞. Ñ¨^Œ==O`«∞ Ñ¶ë`«O ^ŒH˜¯<å Jk <å áê~°=â◊º=Ú), XHõ¯™êi K«∂_»=Ü«∂º! h"Õ"∂≥ qÖÏã¨ÑÙ¨ ~°∞+¨µ_»=Ù. PÃÑ#· `åoHõ\#ì˜
ÉèÏQÆº"Õ∞. Éèí~°Î=Ù. (hˆH Hõ^•! P ™⁄QÆã¨∞Åhfl).
K«OII XHõÑï K«∂_»=Ü«∞º qiÉ’_çx ~¸ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ<À P"≥∞ Z@∞=O\˜ „Ñ≤Ü«Ú~åÅ#∞ H˘<åfl=Ù? áœ~°‚q∞<å\˜ "≥<≥flÅ#∞ ‰õΩÑ¨ÊQÍ
ã¨HõÅ QÆ∞}Ïaè~å=∞! Ç¨Ïi! *Ï}=Ù "ÕOHõ@â‹·Å<åÜ«∞HÍ! áÈã≤#O`« K«Å¡QÍ, z~°∞#=ÙfiÖÁeHÕKÕ „Ñ≤Ü«Ú~åÖÏ"≥∞. ~°OQÆ∞~°OQÆ∞Å QÆ∞ÖÏÅ∞
qHõã≤`« Ñ¨^Œ‡<Õ„`«! Hõ#∞qO^Œ∞QÆ ~¸Åe`åOy =<≥flÅ<£ K«e¡ h`À =ãÖ`À`«û=OÖ’ áêÅ∞ÑÖK«∞H˘#fl^•"≥∞. "≥∞~°∞ã¨∞Î#fl ^ÕÇ¨ÏOHõÅ P"≥∞
WHõ<≥iyOÑ¨ <åHõ=Ù<≥Ü≥∞OK«QÆ ##flÜ«∞? áê_ç K«∂_»~À JxflHõà◊Å`À#∂ x#∞fl JÅiOz#k.
~åQÆO : <å@‰õΩ~°Ol
P"≥∞ =ÚOQÆ∞~°∞Å∞ ãïÜ≥∞ÿ # Ñ¨ûúŒ Ö’ xez# `«∞"≥∞‡^ŒÅ =~°∞ã¨ÅÖÏQÆ =Ù#flq.
K«∂_»=Ü«∞º h ã¨∞^Œu qÖÏã¨=Ú D"≥∞ HÍ@∞Hõ kkÌ# Hõ#∞flÅ∞QÆÅ ÉèÏq∞x. u#flx K«„Hõ"åHõ=ÚÅ=O\˜ =H∆À[=ÚÅ
"Õ_»∞Hõ HÍ_»=Ù qÉèí∞_»=Ù h=Ù IIK«∂_»=Ü«∞ºII [O@QÆÅ ã¨∞O^Œ~åOy. Ñ¨^Œ‡=Ú=O\˜ <åaèQÆÅ D"≥∞ <å@ºQÆ`«∞Å#∞ uÅHÕK«∞
Ñ¨Ù#flq∞ "≥<≥flÅ áÈQÆ∞Å∞ áÈã≤ „Ñ¨Éèí∂.
ã¨#flÑ¨Ù #=ÙfiÅ [=~åÅ∞
=<≥flÅ ‰õΩO‰õΩ=∞ =ãÖ`«=∂_ô =∞#‡^èŒ∞x ~°^èŒ=ÚÃÑ· #∞O_Õ Ç¨ÏOã¨Å#∞ D"≥∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ <≥ÅH˘eÊ#^Õ"≥∂.
Wxfl\Ï Hõà◊Å`À D "≥∞~°∞QÆ∞É’_ç IIK«∂_»=Ü«∞ºII U=∂„`«O Éˇ^∞Œ ~°∞ÖËx QÆ[~åA Ü≥ÚHõ¯ #_»Hõ HõeyÜ«Ú#flk D^Õq. q"ÕH=õ O`«∞_»"·≥
áê\Õz `«∞"≥∞‡^Œ áœAÅ∞ nsÛ u~°∞=∞Å<å^ä•! ÖËzQÆ∞~°∞@^èŒ~°=ÚÅ∞ QÆÅ P ^Õq, ÑÖÔQ# (U#∞QÆ∞#∞ "≥∂ãÖ`À
HÍ@∞Hõ Hõ#∞flÅ HõeH˜ ~Ú^Õ |OkèOK«∞ QÆ_ç¤ HõÑ≤Ê# ÃÑ^ŒÌQ˘~Úº) =O\˜ ã¨∞~°ux `ÕÖˇÛ_ç *Ï}.
ã¨∂\˜ [‰õΩ¯=Å *’_»ÅiOp
<å@HõÑ¨Ù QÆ`«∞Å <åaèã¨~°ã≤ IIK«∂_»=Ü«∞ºII
179 180
1–88 "≥~°z „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ h
=Ú#∞fl_ç =~°∞@∞H˘xÜ«∂_Õ ~À K«„Hõ=∂
Jé˜=Úé˜ u~°∞"ÕOHõ\Ï„nâ◊√ g^èŒ∞Å
N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x KÕ u Ö’x ã¨ ∞ ^Œ ~ ° ≈ # K« „ Hõ = Ú#∞ ã¨ O H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞
X~°Ñ¨ÙÅ "≥∞~°Ü«Ú^Œ∞"À F K«„Hõ=∂ IIK«„Hõ=∂II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞# HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ™êfiq∞H˜ ^•x`À ÃÑ^ŒÌ Ñ¨x`«QÅÆ @OÖË^∞Œ .
ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#O Ñ¨Ù}ºO J<Õ =∂@ <≥~°∞QÆx áêÑ¨ÙÅO. P ~ÀAÖ’¡ âßÑ¨=âß# ÉèÏ"å=∞$`«O
Ç¨ÏiH˜ ^Œ∂~°"≥∞ÿ, uiy PÜ«∞# Hõ~°∞}`À Ñ¨~°Ñ¨~å `«ÅÅ∞ #iHÕK«∞H˘x Ç¨Ïix F ã¨∞^Œ~≈° # K«„Hõ=∂! Ç¨ÏiÇ¨Ïã¨Î Éè∂í +¨}"≥∞#ÿ Ñ¨~å„Hõ q„Hõ=∂! =„Hõ|∞kúQÅÆ
=∞~°Å KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. =∞#ÖÏO\˜ "åà◊¡H˜ ^•iÖ’ uiˆQ 'ÖÏs— K«„HÍÖË ^•i. Ziy ~åHõ∆ã¨∞ÅÃÑ· u~°∞QÆ∞|_ç ãÖÇ¨ÏiOK«∞=Ú. K«„Hõ=∂! F K«„Hõ=∂! (x#∞fl H©iÎOK≥^Œ#∞)
Ziy <Õ~åÅ∞ KÕ¿ã "åiH˜ Ç¨ÏiHõ$Ñ¨ <≥~°∞QÆ`«~°"Õ∞!! =∞i... ã¨∞^Œ~°≈#K«„Hõ "≥·Éèí"åxfl
J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î#Ö’ q#O_ç `«iOK«O_ç. W"åfià◊ <Õ<ÕO '~åã≤<å— '~°— HÍ~°"Õ∞ y~°y~° u~°∞QÆ∞K«∞ áê`åà◊Ö’Hõ=Ú# K˘~°|_ç Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩ∆ _»∞ J#∞ ~åHõã∆ ∞¨ x
=™ÈÎOk. ''K«∞@ìÅ∞ fiz—— (K«OÑ≤) "Õã≤# K«„Hõ=∂! NÇ¨Ïi `«# Ç¨Ïã¨Î=Ú# x#∞fl ^èŒiOK«QÍ
HõOII =~°=∞k Ç¨Ïi â◊~°}Ok# „Ñü[˝ÑÓ¨ x#@∞¡ =^ŒÅHõ [QÆ=ÚÅ<≥Å¡ ~°HO∆˜ K«∞K«∞#fl ã¨∞^Œ~≈° #=∂! (h‰õΩ ™ê\˜Ö~Ë ∞° ).
Jé=Úé˜ u~°∞~°=∞}∞ Hõ~°Ñ¨Ù JicèHõ~°"≥∞ÿ Ñ¨Ó#∞H˘x (P~ÀAÖ’ 'áê#∞H˘x— J<Õ "åˆ~"≥∂) Jã¨∞~°∞Å JãÖMÏºHõ"∞≥ #ÿ
Ñ¨~°Ñ¨~° `«~°∞QÆ∞#∞ t~°=ÚÅ H˜s@=ÚÅÖ’x =∞}∞Å#∞ ™ê#|\˜ì# (™ê#Å∞ fi#) F K«„Hõ=∂! J<ÕHõ=ÚÖˇ·#
ãï<≥~°∞QÆx J#fl=∞Ü«∞º K«„Hõ=Ú ÉÁy_≥<£ r=ÙÅ#∞ (QÆ*OË „^Œ∞x #∞Oz JO|s+¨µx =~°‰Ωõ ) „áê}=ÚÅ#∞ HÍáê_ç ^è~Œ ‡° =Ú#∞
~åQÆO : <å@ xÅÉˇ\ ˜ì<å=Ù QÆ^•! (q+¨µ‚Éèí‰õΩÎ_≥·# JO|s+¨µxÃÑ· HÀÑ≤Oz ^Œ∞~åfiã¨ =∞Ç¨=Úx
K«„Hõ=∂ Ç¨Ïi K«„Hõ=∂ XHõ Éè∂í `åxfl ÑÖÑ≤OKå_»∞ ãÖÇ¨ÏiOK«=∞x cèue¡# JO|s+¨µ_»∞ NÇ¨Ïix â◊~} ° ∞
=„Hõ"≥∞ÿ# ^•#=ÙÅ =Hõ¯eOK«"À IIK«„Hõ=∂II "Õ_®_»∞. `«# Éèí‰õΩÎx ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ NÇ¨Ïi `«# ã¨∞^Œ~°≈# K«„HõO „Ñ¨Ü≥∂yOKå_»∞.
Jk Éèí∂`åxfl Hõ∆}OÖ’ ãÖÇ¨ÏiOz ^Œ∞~åfiã¨∞x "≥O@|_çOk. ^•x#∞Oz =Úxx
K«∞\˜ì K«∞\˜ì áê`åà◊=Ú K˘zÛ Ç≤Ï~°}Ïº‰õ∆Ωx ~°H˜∆OK«@O `«=∞=Å¡ HÍ^Œ<åfl~°∞. Ç¨Ï~°∞_»∞ „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞. NÇ¨Ïi‰õÄ_® `«#Ñ¨x
K«@ìÅ∞ pi# F K«„Hõ=∂ <≥~"° ~ˆÕ ^•HÍ ã¨∞^Œ~≈° <åxfl PÑ¨Ö#Ë x JO|s+¨µ<Õ â◊~}° ∞ "Õ_=» ∞<åfl_∞» . JO|s+¨µ_»∞
Ñ¨\ ˜ì# NÇ¨ÏiKÕ`« áêÜ«∞Hõ D [QÆ=ÚÅ∞ „áêi÷¿ãÎ JÑ¨C_»∞ âßOuOzOk ã¨∞^Œ~°≈#O. Jk JO`«Q˘Ñ¨Êk)
X@∞ìH˘x HÍ=QÆ^Œ"À F K«„Hõ=∂ IIK«„Hõ=∂II
P<å_»∞ cèue¡# „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ "Õ^=Œ ∞O„`åÅ`À h =Ù~°@∞¡ (Q˘Ñ¨Ê`«#O)
áê#∞H˘x ^Œ#∞AÅ |Å∞H˜s@ =∞}∞Å H˘xÜ«∂_®~°∞ Hõ^•! F K«„Hõ=∂ ãÖ„Éèí=∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#@∞¡ u~°∞=∞Å<å^èŒ∞x
™ê#Å∞ fi# F K«„Hõ=∂ Ç¨Ïã¨ÎÉèí∂+¨}"≥∞ÿ „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À |Ç≤Ï~°æ`«"≥∞ÿ "≥∞iã≤áÈ`«∞#fl ã¨∞^Œ~°≈#=∂! (=∞=Ú‡
<å<å r==ÚÅ „áê}=ÚÅ∞ QÍz ^èŒ~°‡ ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú)
=¸x xÅ∞Ñ¨QÆ^Œ"À F K«„Hõ=∂ IIK«„Hõ=∂II
181 182
1–89 QÆ\ ˜ì k"åºO|~°=Ú`À Hõ=K«‰õΩO_»ÖÏÅ`À
=Ú#∞fl_ç Ñ¨@ìÑ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊√ |O@∞ `å<åÜ≥∞
J>ˇì"åÜ«Ú=Ù#‰õΩ JO[x^ÕqH˜x
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ HõÅâßÑ¨Ù~°O ãÖ^Œi≈Oz# `«~°∞}OÖ’ JHõ¯_» "≥Åã≤#
Ñ¨Ù\˜ì<å_»∞ HõÅâßÑ¨Ù~° Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIÑ¨kÜ«∂~°∞II
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x H©iÎã¨∂Î K≥Ñ≤Ê# =∞<À[˝"≥∞ÿ# H©~°Î«# Wk. =∞#Hõà◊¡ Ü≥∞^Œ∞@ P
"åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ ~åHõ∆ã¨∞efl ãÖÇ¨ÏiOz#@∞¡, PHÍâ◊=∞O`« Z`«∞Î ÃÑiy ÉèÏ"å=∞$`«O
ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x=^ŒÌ "ÕÔŒ <Õ~∞° ÛH˘O@∞#fl@∞¡, ã¨∞=~°‚ ã¨^$Œ â◊~∂° ÑÖ`À Hõ=K«‰Ωõ O_»Å D PO[<ÕÜ«Úx â◊s~° KèåÜ«∞ Ñ¨kÜ«∂~°∞ =<≥flÅ Ñ¨Ù`«Î_çk. HÍO`«∞Å∞
^è•iÜ≥ÿ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ `«# ~å=Ú_»<Õ ÉèÏ=#`À PÜ«∞# |O@∞=Öˇ xez#@∞¡ "≥^Œ[Å∞¡`«∞#flk. DÜ«∞# HõÅâßÑ¨Ù~°OÖ’ =i÷Å∞¡`«∞<åfl_»∞.
JxÑ≤OKÕ D H©~#Î° Ö’ 'ã¨∞`«∞=^Œ—Ì ™êfiq∞ "Õ^•Å∞ <ÕiÛ#@∞¡#flk. ~åyˆ~‰õΩÅ „"å`«Ö’¡
`Õ_®ÜÕ∞"≥∂? "å_çÜ≥ÿ∞# ÑÖ_»∞¡#fl 'ÑÖ_»¡QÀÅ— J#∞ PÜ«Ú^èŒ=Ú#∞ `«# Z_»=∞KÕu`À
LII "Õ∞#∞ Ñ¨^•~°∞ =<≥flQÆÅ "Õ∞eq∞^≥· HõÅâßÑ¨Ù~°O|∞Ö’ Ñ¨@∞ìH˘x, ‰õΩ_çKÕu`À ~åHõ∆ã¨∞Å QÆ∞OÑ¨Ù#∞ H˘\˜ì ãÖÇ¨ÏiOK«∞K«∞<åfl_»∞. "ÕQÆ=ÚQÍ
Ñ¨Óx=ã≤OK«∞ ~¸ Ç¨Ï#∞=∞Ñ¨Ó~°fiysâ◊√x "Õ∞\˜ t+¨µºx<£ K«e~ÚOKÕ LKåÛùâ◊√ xâßfiã¨=ÚÅ`À `«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù# `«#"≥ÚY=Ú#∞ EÑ¨ÙK«∞#fl
^•#= "≥·ix<£ Hõ_»∞ =Ú^ŒO|∞# J#flÜ«∞H©~°Î#O|∞`À D HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZO`À á⁄_»yiÜ≥ÿ∞#"å_»∞.
`åxHõ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^•ã¨∞xQÍ `«ÅáÈã≤ H˘ÖˇÛ~å ~å=}Ïã¨∞~°∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# JHõ∆‰õΩ=∂~°∞x ÅOHõÖ’ `«# HÍà◊¡`À `˘H˜¯,
~åQÆO : =~åo Z_»=∞QÍ *Ëã≤# HÍà◊¡ãÖ^Œ∞# WiHÕz ãÖÇ¨Ïiã¨∂Î K«∂ `«# `ÀHõ#∞ a„~°∞QÍ *Ëã≤
Ñ¨kÜ«∂~°∞ =<≥flÅ |OQÍ~°∞ HÍO`«∞Å `À_» PHÍâ◊=Ú"≥·Ñ¨Ù ZuÎ xÅÉˇ\ ˜ì<å_»∞. #Hõ∆„`«=ÚÅ#∞ `å‰õΩ#O`« Z`«∞Î ÃÑiy ã¨∂~°∞ºx
á⁄^Œe# HõÅâßÑ¨Ù~° Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIÑ¨kÜ«∂~°∞II =^ŒÌ "Õ^•Å∞ Ñ¨ÙH˜¯@ Éˇ\ ˜ì (<À\˜^•fi~å q#flk q#fl@∞¡QÍ<Õ „QÆÇ≤ÏOz) "≥#∞"≥O@<Õ
<Õˆ~Ûã¨∞H˘<åfl_ô HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞.
Z_»=∞KÕ`«|>ˇì xk"À ÑÖ_»¡Q˘Å
‰õΩ_çKÕ`« ~åHÍã≤ QÆ∞OÑ¨ÙÅ Q˘>ˇì k=º =„™êÎÅOHÍ~° Éè∂í +≤`∞« _≥· Hõ=K« ‰õΩO_»Å^è•iÜ≥∞ÿ Q˘Ñ¨ÊQÍ D Ñ¨=#ã¨∞`«∞_»∞
`˘_ç|_» #∂~°∞Ñ¨ÙÅ`À `«∂~°∞Ñ¨Ù"≥ÚQÆ"≥∞ÿ<å_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñ¨@ìÑ¨Ù |O@∞=Öˇ J~Ú Ü«Ú<åfl_»∞. J>Ë¡ D HõÅâßÑ¨Ùsâ◊√_≥·#
á⁄_»"≥·# HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIÑ¨kÜ«∂~°∞II Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ "åÜ«Ú^Õ=ÙxH˜, JO[<å^ÕqH˜ [x‡Oz# =Ú^Œ∞ÌÅ ‰õΩ=∂~°∞_»∞.
`˘ÔH¯ JHõ∆‰õΩ=∂~°∞x `«∞Oz Ü«∞_»QÍà◊§ ãÖk
xH˜¯OK≥#∞ `ÀHõ ZuÎxOy"≥∂=#∞
K«∞Hõ¯Å∞ "≥∂=ÃÑiy ã¨∞`«∞(ã¨∂~°∞º) =^ŒÌ "Õ^•Å∞
Ñ¨ÙH˜¯@ Éˇ>ˇì HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIÑ¨kÜ«∂~°∞II
183 184
1–90 qq^èŒ x~°ƒO^èŒ=ÚÅ "≥_»Å „^ÀÜ«∞Hõ ##∞fl
=Ú#∞fl_ç Éèí=™êQÆ~°=ÚÅ ^Œ_» |_» *Ë`«∞~å
"≥·~åQÆºO `å~å™ê÷~Úx KÕi#Ñ¨C_»∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡xH˜ 'â◊~°}∞— J#fl"åi kq*ËO„^Œ=O^Œº Nu~°∞"ÕOHõ\Ïnèâ◊
<À\˜"O≥ @ =KÕÛ P"Õ^#Œ <Õ J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° ~°∂ÑÖÖ’ PÅÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° . #=h`«KÀ~° N<å~åÜ«∞}Ï IIxQÆ=∞II
~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# |O^èŒ=ÚÅÖ’ Hõ\ ˜ì"Õã≤ „|u‰õΩ#flO`«HÍÅ=¸ <åk, <åk, <å"åà◊√¡ ÉèÏ"å=∞$`«O
JO@∂ XˆH Ü«∂=`À D ãÖ™ê~° ™êQÆ~°OÖ’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∂ =∞x+≤ ~ÀAH˜
"Õ^Œ=ÚÅ KÕ`«#∞ "Õ^•O`«=ÚÅKÕ`«#∞ =i‚OK«|_ç# =∞<À[˝"≥∞ÿ#
XHõ¯ ™ê~°<åfl =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ ''<å~åÜ«∞}Ï! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞—— J#_»∞. J#ÖË_»∞. Zxfl
~°∂Ñ¨=ÚQÆÅ F N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! QÀ=~°ú#^è•s! â◊~°}∞.
pHÍ‰õΩÅ∞ Hõey<å "å\˜ˆH"À `å`å¯eHõ Ñïëê¯~åÅHÀãÖ K«∂™êÎ_ÕHÍx =∞^èŒºÖ’
=zÛ#"å~°∞ =∞^èŒºÖ’<Õ áÈ`å~°x âßâ◊fi`«∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ =∂„`«"Õ∞#x "≥·~åQÆº ÉèÏ=# x["≥∞ÿ# Ñ¨~°=∞ã¨∞Y^•Ü«∞Hõ=Ú. HÍx h=Ù Jk
„QÆÇ≤ÏOK«ÖË_»∞. J^Õ ™êfiq∞ =∂Ü«∞... <å=∞#ã¨∞ûÖ’ "≥Å∞Q˘O^ŒhÜ«∞Hõ ##∞fl „Ñü q+¨Ü∂« xH˜ ã¨=∞‡uOÑ¨*Ü Ë Ú« K«∞ J<ÕHõ
K«OII q#∞ux *ËÃã "Õ^Œ=ÚÅ∞ q+¨µ‚_»=OK«∞ ysO„^Œ^è•i x<£ ãÖ™ê~° |O^è•Ö’¡ Hõ\ ˜ì Ñ¨_Õ™êÎ=Ù. áÈh J"≥·<å âßâ◊fi`« |O^è•ÖÏ JO>Ë HÍ^Œ∞.
q#∞=Ú =∞nÜ«∞ „áê~°÷#Å∞ "Õ^Œ# ã¨ÖˇÊ_ç Hõ~°‡|O^èŒ=ÚÖò JhflÃÑÃ· Ñ#· |O^è•Å∞. Hõ\ Ñì˜ _¨ ¿Õ ã"Õ HÍh "Õ~∞° HÍ^Œ∞. JÖÏQÆx <å=∂@ K≥Å∞¡`∞« O^•
^Œ∞xq∞ q~åy *ËÜ«Úq∞Hõ `ÀÜ«∞[<åÉèí∞_»! "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! JO>Ë JnÖË^Œ∞. <åH© |O^èŒO ÉÏQÆ∞Ok W\Ï¡ˆQ LO\Ï#O>Ë LO_»x™êÎ"å, Jk
Q˘#H˘x J#fl=∞Ü«∞º Ç¨ÏiQ˘ÖˇÛ#∞ J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#O|∞`À =∞^èŒºÖ’ Ñ¨Ù@∞‰õΩ¯# `≥O¿Ñã≤ "Õ∞=Ú ''ÅÉ’kÉ’—— Jx "≥Ú`«∞ÎH˘<Õ@∞¡ KÕ™êÎ=Ù.
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊ <å~åÜ«∞}Ï! <åÔHO^Œ∞HõÜ«∂º D J#=ã¨~°"≥∞ÿ# ãÖ™ê~°|O^èŒO?
xQÆ=∞ xQÆ=∂O`«=i‚`« =∞<ÀÇ¨Ï~° ~°∂Ñ¨ D |O^è•Å =º^è`Œ À <Õ#∞ pHÍ‰õΩ Ñ¨_ç =∞#âß≈Oux HÀÖ’Ê`å#∞. JÑ¨C_»∞
#QÆ~å[ ^èŒ~°∞_® N<å~åÜ«∞}Ï IIxQÆ=∞II x#∞fl Jã¨Å∞ `«Å=#∞. hbÅ <åˆH"≥∂ J~°úO HÍ^•Ü≥∞. U"Õ"À Ñïëê¯~åÅ HÀãÖ
nÑ≤OK«∞ "≥·~åQÆº k=º™œYºOaÜ«∞º =∂#=ÙÅ∞ U"Õ"À Hõ~°‡Å∞ KÕ™êÎ~°∞. J@∞=O\˜"åà◊√¡ <å=O\˜ "å~°ÖÏ „Ñ¨Éèí∂!
<ÀÑ¨Hõ Hõ^• ##∞fl <˘_»|~°Ñ¨ÙK«∞ <å~åÜ«∞}Ï (<Õ#∞ h â◊~°}Ïi÷x HÍ<å?)
ÃÑ·ÃÑ·<≥ ãÖ™ê~° |O^èŒ=ÚÅ Hõ>Ëì=Ù <Õ#∞ k‰õΩ¯ÖËx"å_çx. h â◊~°}∞ *ÁzÛ#"å_çx. ##∞fl qq^èŒ=ÚÖˇ·#
<å Ñ¨Å∞‰õΩ K≥Å∞¡<å <å~åÜ«∞}Ï IIxQÆ=∞II
x~°ƒO^è•ÅÖ’ Ñ¨_»„^Àã≤, ^•i`≥#∂fl ÖËx D ãÖ™ê~° ™êQÆ~°OÖ’ `«_»|_çáÈ=Ù#@∞¡
pHÍ‰õΩ Ñ¨_ç# <åz`«ÎâßO`«=Ú ¿ãÜ«∞ KÕã≤ Ñ¨sH˜∆OK«∞@ <åºÜ«∞O HÍ^ŒÜ«∂º! ^Õ"ÕO„^•^Œ∞ÅKÕ ¿ãqOK«|_ç P~åkèOK«|_Õ
ÖËHõHÍ h=Ù |Ç¨ïbÅ ##∞fl
F u~°∞=∞ÖÏnèâß! "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! "≥#fl^˘OQÍ! N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! â◊~°}∞. <å=∂@
HÍ‰õΩ ¿ãÃã^Œ=Ù |Ç¨ï Hõ~°‡=ÚÅ |_»"å~°∞
<å H˘Åk "å~°ÖÏ <å~åÜ«∞}Ï IIxQÆ=∞II #=Ú‡. ''J#º^è• â◊~°}O <åã≤Î `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞——
185 186
1–91 ^˘~°=Ù "ÕOHõ@yi `«∞"≥∞‡^•
=Ú#∞fl_ç `«∞~°∞"Õ∞Å K≥#ˆH=Ù `«∞"≥∞‡^•
`«∞"≥∞‡^Œ „Ñü Ñ¨Ó=ÙÃÑ· "åe =∞Hõ~°O^ŒO „QÆÇ≤ÏOz `Õ<≥Ñ¨@∞ì ÃÑ_»∞`«∞Ok. ^˘~°ˆH h K«#=ÙÅ∞ `«∞"≥∞‡^•
^•xfl =∂#=ÙÅ∞ `«=∞ ™êfi~°úO HÀãÖ á⁄QÆÉˇ\ ˜ì "≥à◊¡Q˘\˜ì ^˘Oye™êÎ~°∞. Jk =∞m¡ Xé∞ÖˇiOyi QÆ^Œ"À `«∞"≥∞‡^• II`˘e¡O\˜II
WOH˘Hõ `Õ<≥Ñ¨@∞ì ÃÑ_»∞`«∂<Õ LO@∞Ok. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x `«∞"≥∞‡^ŒQÍ ÉèÏqOz ÉèÏ"å=∞$`«O
*Ï#Ñ¨^Œ∞Å ÉÏ}©Ö’ áê_»∞`«∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. "Õ∞=Ú ™êfi~°úÑ¨~°∞Å"Õ∞ HÍx J<åkQÍ
J<åkQÍ r=HÀ\˜H˜ `«y# PÇ¨~åxflzÛ „|uˆH H˜@∞‰õΩefl <ÕiÊ, `«~∞° "åu
r=HÀ\˜ P~°Î„`å} Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞ QÍ=Ù# `˘e¡O\˜ =Öˇ<Õ ~°H˜∆OK«∞ `«O„_ô! Jx
`«~åxfl Ñ¨Ù\Õì KÕ '™ê=∞~°ºú O— WzÛ áÈ+≤ã∞¨ #Î fl ^≥=~°∞? P u~°∞=∞ÖËâ√◊ _Õ. F `«∞"≥∞‡^•!
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. WO`« z#fl H©~°Î#Ö’ #~°‡QÆ~°ƒù"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ HÀH˘Å¡Å∞.
(u~°∞=∞ÖËâß!) =∞=∞‡efl Wk=~°Ö’ =Öˇ<Õ ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú. =∞=∞‡efl q_çzÃÑ@ì=Ù
XHõ™êi ÑïHÕK«O_ç. `åà◊¡áêHõ "åi Kå`«∞~°ºO 'ãÖ„QÆÇ≤ÏOK«O_ç—.
QÆ^•! `«∞"≥∞‡^•! (JO`«Ñ¨x KÕÜ«∞‰õΩ `«O„_ô!)
P."≥II J#fl=∞Ü«∞º TÇ¨Ï J^Œ∞ƒù`«O|∞~° K«∂_»
F `«∞"≥∞‡^•! h=hfl ã¨∂÷Å"≥∞ÿ# ~°K«#Å∞. Pëê=∂+‘HÍ^Œ∞. P~°Î[#
`«∞"≥∞‡^•Ü≥∞#∞ =~°^Œ∞O_»∞ `å#∞,
*Ï#Ñ¨^Œ∞Å â‹·e K«Hõ¯\˜ H©~°Î# ~°H}∆õ HÀãÖ Z<≥fl<Àfl =∂~°∞=¸Å „Ñ¨^âÕ ßÅ‰õΩ áÈ`å=Ù (ZHõ¯_À H˘Å#∞Ö’ "≥ÚãëH˜
ÉèÏ="≥∞iy nx áê_»~°Ü«∞º! zH˜¯# QÆ*OË „^Œ∞x ~°HO∆˜ K«\ÏxH˜ "≥àÖ¡◊ ^Ë ∂Œ ?). PHõ}∆ OÖ’ áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÅ#∞ ÖˇH¯õ ¿ãÜ«∞=Ù.
hÑ¨x h=Ù KÕã¨∂Î<Õ =∂É’\˜ n#∞eOHÍ Z=~°<åfl L<åflˆ~"≥∂#x "À~°K«∂Ñ¨ÙÅ∞
~åQÆO : N~åQÆO
K«∂ã¨∂Î<Õ LO\Ï=Ù. `«∞"≥∞‡^•! (JO^Œ∞ˆH x#∞fl [QÆ<åfl^èŒ∞_»<åfl~°∞)
`˘e¡O\˜ =Öˇ QÍ=Ù `«∞"≥∞‡^•
"˘Å¡=ÙQÍ =∞=Ú‡<À `«∞"≥∞‡^• II`˘e¡O\˜II F =∞QÆ `«∞"≥∞‡^•! hqÑ¨Ê\˜ "å_»"å? J<åkq. =∂ |Å=Ú#O`å
Ç¨ÏiOz "Õ™êÎ=Ù. "Õ∞=Ú ™êkèOz# =hfl `˘ÅHõi<å\˜ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÅ =Öˇ Hõ∆}
`À~°OÑ¨Ù ~°K«#Å `«∞"≥∞‡^• Hõ_»∞ ÉèíOQÆ∞~åÅx "Õ∞"Õ∞ „QÆÇ≤ÏOKÕ@∞¡ KÕ™êÎ=Ù. k‰õΩ¯`ÀK«Hõ "Õ∞=Ú U_»∞ã¨∞ÎO>Ë #∞=Ùfi
^Œ∂ˆ~=Ù Q˘O^Œ∞ÖË `«∞"≥∞‡^•
=∂HÀãÖ K«eOzáÈ`å=Ù. `«∞"≥∞‡^•! (x#∞fl J~°úO KÕã≤H˘#∞@ =∂ =Å#
^Œ∞i<å <≥éQÆ=Ù `«∞"≥∞‡^•
"À~°QÍ K«∂_»‰õΩ"À `«∞"≥∞‡^• II`˘e¡O\˜II J=Ù`«∞O^•?)
WO`«H© h"≥=~°=Ù? h=Ù "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· #∞O_Õ ^˘~°QÍi"Õ `«∞"≥∞‡^•! h=Ù
`˘e „áêÜ«∞Ñ¨Ù q∞O_» `«∞"≥∞‡^• Hõ_»∞
`˘eKÕ=Ù KÕQÆÖË `«∞"≥∞‡^• =∂ `«Ñ¨Cefl ZO^Œ∞‰õΩ Ü≥∞OK«∞`å=Ù? =^Œ∞Ì P Ñ¨xKÕÜ«∞‰õΩ. WÑ¨C_»∞ =∂‰õΩ h=^ŒÌ
`˘ÅHõi "≥∞~°∞QÆ"Õ `«∞"≥∞‡^• ™êfiÒ« „`«ºO ÅaèOzOk Hõ^•! WHõ UO KÕÜ∂« Ö’ JO^ŒiH© `≥eã≤áÈ~ÚO^Õ `«∞"≥∞‡^•?
LeˆH=Ù =∞=ÚQÆx "À `«∞"≥∞‡^• II`˘e¡O\˜II (ZÅ∞ÔQuÎ „áêiúOK«O_ç... ''â◊~°}O\˜=∞Ü«∂º q∞=Ú‡ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂...——)
187 188
1–92 Ç¨Ï`«~å=}ÏÜ«∞ ãÖÜ«∞q∞<å^äŒ =~°^•Ü«∞
=Ú#∞fl_ç J`«∞e`« JÜ≥∂^è•º Ñ¨Ù~åkèáêÜ«∞
N~å=∞K« O „^Œ ∞ xÃÑ· Z<Àfl J=∞~° " ≥ ∞ ÿ # H© ~ ° Î # Å∞ K≥ á êÊ~° # fl=∞Ü« ∞ º. Ç≤Ï`«Hõ~° N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~åÜ«∞ #"≥∂
~å=∂Ü«∞}Ïxfl J\˜ì H©~°Î#ÅÖ’ ~å=Úx QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ =i‚ã¨∂Î Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ K≥Ñ¨Ê@O q`«`« "åqeáê\˜ g~°~å=∂Ü«∞ II~år=II
`åà◊¡áêHõ "åi „Ñ¨`ÕºHõ`«. U T~°∞ ãÖ^Œi≈OK«=Åã≤ =¿ãÎ P =ÓiÖ’x ^≥·==¸iÎx ÉèÏ"å=∞$`«O
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ<À ÖËHõ PÜ«∞# ^•ã¨∞xQÍ<À ãÖH©iÎ™êÎ~°∞. z`«∂Î~°∞ lÖÏ¡Ö’x
'"åqeáê_»∞— ("åÜ«∞ÖÏÊ_»∞) Ö’ "≥Åã≤# g~°~å=∞K«O„^Œ∞x ^Œi≈Oz PÜ«∞# K≥ÑÊ≤ # ~år==ÚÅ∞ (Ñ¨^‡Œ =ÚÅ∞) =O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ F ~°ÑÚ¨¶ ~å=∂! =∞Oz`«#=Ú#‰õΩ
ãÖã¨¯ $`« H©~#Î° Wk. 'ãÖÜ«∞q∞<å^èŒ =~°^∞Œ _»—x ~å=∞Ü«∞º <≥O^Œ∞Hõ<åfl~À `≥Å∞ã¨∞<å? xÅÜ«∞"≥∞ÿ# N~å=∞K«O„^•! ã‘`å=∞<ÀÇ¨Ï~å! (h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞)
'`«~}° ˜ ãÖÉè=í Ãã#· º^ŒH‰∆õ Ωõ —_»O>Ë.. ÉèÏ"å=∞$`«O ÑïjeOK«O_ç `«ÑÊ¨ ^Œ∞. W^Õ ~å=Úx
¿ã= JO>Ë.. F ^Œâ◊~°^èŒ `«#Ü«∂! `å@Hõ J#∞ ~åHõ∆ã≤x ãÖÇ¨ÏiOz# "å_®! H“t‰õΩ_≥·#
K«OII =~°~°∞Ç¨ÏÖ’K«#∞O_»∞ ~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊ã¨∞^è•O|∞kè Ñ¨Ó~°‚K«O„^Œ∞x<£ qâßfiq∞„`«∞x Ü«∂QÆ=Ú#∞ ~°H˜∆Oz#"å_®! Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x qO\˜x Ô~O\˜H˜ qiz#
ã¨∞~°Q}Æ ¿ãq`«∞<£, ^Œ#∞[ ã¨∂^Œ#∞, ~å=Úx, ~å=}ÏO`«‰Ωõ <£, =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! ÉèÏ~°æ=~å=ÚxÃÑ· q[Ü«∞=Ú#∞ „Ñ¨Hõ\ Õz#"å_®! (h‰õΩ
=~°^Œ∞x, J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞~°ÉèÏ+¨#∞uOK≥#∞ H©~°Î#O|∞`À =O^Œ#=ÚÅ∞)
Ñ¨~°=â◊√Öˇ·i =∂#∞ºÅQÆ∞ áê=xÜ«Ú<£ u~°∞â‹·Å<å^èŒ∞_»∞<£
~åQÆO : #@Éèˇ·~°q ^è~Œ ‡° =ÚÅKÕ ãÖÑ¨Ó~°∞_‚ "» #·≥ „Ñ¨É∂íè ! â◊¥~°Ê}Y JOQÆ=ÚÅ#∞ (=Ú‰õΩ¯K≥=ÙÅ#∞)
Ç¨ÏiOz#"å_®! Y~°^Œ∂+¨}Ïk ^•#= ãÖÇ¨~å! ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç L^ŒƒùqOz#
~år= <Õ„`åÜ«∞ ~åÑ¶¨∞"åÜ«∂ #"≥∂
JãÖMÏºHõ Ãã·#º=Ú#∞ peÛ K≥O_®_ç# Jã¨Ç¨Ü«∞â◊¥~å! ãïáÈÅÛÖËx
™œ[#º xÅÜ«∂Ü«∞ *Ï#H©âßÜ«∞ II~år=II
Q˘Ñ¨Ê¿ã`«∞|O^èŒ# "≥Ú#iOz# N~å=∂! (h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞)
^Œâ◊~°^èŒ `«#∂*ÏÜ«∞ `å@Hõ ^Œ=∞<åÜ«∞ ~å=}Ïã¨ ∞ ~° Éè í O [<å! =Úx[# =~° „ Ñ¨ ^ •`å! ã¨ i áÈÅÛ#™ê^è Œ º "≥ ∞ ÿ #
‰õΩtHõ ãÖÉèí= Ü«∞[˝ QÀÑ¨<åÜ«∞
JÜ≥∂^è•ºÑ¨Ù~åkèáê! h"Õ Ç≤Ï`«„Ñ¨^•`«"≥·#=∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. Jkè‰õΩ_»"≥·#
Ñ¨â◊√Ñü =∞Ç¨^èŒ#∞~°ƒùO[<åÜ«∞ #"≥∂
qâ◊^Œ ÉèÏ~°æ= ~å=∞ q[Ü«∞Hõ~°}ÏÜ«∞ II~år=II '"åqeáê\˜— g~°~å=∞K«O„^Œ=¸iÎq h"Õ „Ñ¨Éèí∂! J\ì̃h‰õΩ (=O^Œ#=ÚÅ∞ `«O„_ô!)
Éèíi`« ^èŒ~å‡Ü«∞ â◊¥~°Ê}MÏOQÆ Ç¨Ï~°}ÏÜ«∞

Y~°^Œ∂+¨}Ïk iÑ¨Ù YO_»<åÜ«∞
`«~°}˜ ãÖÉèí=Ãã·#º ^ŒHõ∆HÍÜ«∞
x~°∞Ñ¨=∞ =∞Ç¨ "åikè |O^èŒ<åÜ«∞ II~år=II
189 190
1–93 K«Hõ¯^Œ#=ÚÖˇ ÃÑOp ã¨HõÅ=Ú HÍ^ŒÅOp
=Ú#∞fl_ç xHõ¯Ñ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ hˆH á⁄OKÕx
J=HÍâ◊O zH˜¯#Ñ¨C_»ÖÏ¡ J#fl=∞Ü«∞º NÇ¨Ïi ^Œâß=`å~°qâıëêÅ#∞ =∞‰õΩ¯=`À JÅ"Õ∞Å‡OQÆ <åOKå~°=∂‡ h
=i‚ã¨∞ÎO\Ï~°∞. XH˘¯Hõ¯Ñ¨C_»∞ P =~°‚# Ü≥∞O`« #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ =ÙO\ÏÜ«∞O>Ë ÃÑ^ŒÌÅ∞ J‰õΩ¯# <å`«x x>ˇì JÅiOK«==∂‡ IJ=∞‡=∂‡II
q=iOz K≥a`Õ QÍx =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ Hõ~°÷OHÍ^Œ∞. D H©~°Î#Ö’ J=∞‡ ÉèÏ"å=∞$`«O
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆx H©iãÎ ∂¨ Î Wxfl J=`å~åÖˇu<Î _Õ ∞» "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥#· P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞
hÃÑ· =∞‰õΩ¯=`À J‰õΩ¯# KÕ~°∞ÛHÀQÍ<Õ W>Ë¡ JÅiOKÕ <åOKåi==∂‡! Jx U=∞=∂‡! JÅ"Õ∞Å‡OQÆ <åOKås! J=∞‡=∂‡! (J™ê^èŒ∞º~åÅ=Ù QÆ^Œ=∂‡!)
Ñ¨^Œ‡OÖ’ x"åã¨"≥∞ÿÜ«Ú#fl H˘=∞‡=Ù (Ü«Ú=uq) QÆ^Œ=∂‡ h=Ù.
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«OÖ’ <å Ñïq∞`« *Ï˝#O`À q=~°} WKåÛ#∞. HÍh WOHÍ
F `«b¡! g∞ N"åi "≥·Éèí"åxfl UO =i‚OK«QÆÅO? PÜ«∞# h\˜Ö’
Ö’Ö’Ñë J~åúÅ∞<åflÜÕ∞"≥∂! =∞#"≥∞O`«.. `«Å¡_çe¡áÈÜÕ∞@∞¡ KÕã≤ (™È=∞HÍã¨∞~°∞x K«OÑ¨Ù@‰õΩ =∞`åûfi=`å~°O ZuÎ) `«~°∞"å`«
hˆH `«Å=Oz =~°=∂Å "Õ~ÚOK«∞H˘<åfl_»∞. h ~°=∞}∞_»∞ P `«~°∞"å`«
âßII H˘=∂‡! NÇ¨ÏiÜ≥∞`≥Î<å_»∞ Ñ¨kÜ«∞ø H˘O„Q˘`«Î ~°∂ÑÖ|∞Å<£ hiHÕ^ŒÑ¨ÙÅHÕKå_»∞. (ã¨=Ú„^Œ=Ú J_»∞QÆ∞# Ñ¨ÙÅHÕz# q^èŒ=Ú# ‰õÄ~°‡"≥∞ÿ `«#
J=∞‡=∂‡!! ~Ú@∞ K≥ÑÊ¨ gÅQÆ∞<≥ F J=∞‡}˜‚ <åOKåi! =∂ gÑ¨Ùg∞^Œ =∞O^èŒ~° yix "≥∂âß_»∞). `«#<À\˜ g∞^Œ =Ç≤ÏOz (Éèí∂^Õqx
J=∂‡! h qÉèí∞ P[˝ KÕ`« K≥au<£ JOkOzu<£ 'ÉèÏ==Ú<£— Hõ~∞° }ÏO`«~O° QÆ∞_≥· ~°HO∆˜ KÕ =~åÇ¨Ï=¸iÎ J~Ú Ü«Ú<åfl_∞» .) qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ HÀÑ¨=Ú#∞
ã¨=∂‡#O|Ok J#fl=∞Ü«∞º Hõ$Ñ¨KÕ ™êkèOzu<£ '=Ú#∞fl_ç<£— „Ñ¨ãïOÑ¨*Ëã≤<å_»∞. (#~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞Ü≥ÿ∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞).
~åQÆO : Éèˇ·~°q Z=Ô~=i`À<À `«QÍ^•Å∞ ÃÑ@∞ìH˘O@∂ J=ã¨÷Å∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»x =∂\˜=∂\˜H© h
JÅ∞HõÅ∞ KåeOK«==∂‡!
J=∞‡=∞‡ ÜÕ∞=∞=∞‡ JÅ"Õ∞ÅÊOQÆ <åOKå~°=∂‡ x["Õ∞ ##∞HÀ.. h=ÙÖË‰Ωõ O_® Z=Ô~=i ^Œy~æ <° À KÕ~ÚKåz Éè=í f aèHÍ∆ O^ÕÇÏ≤
`«q∞‡~ÚO@ #Å~°∞ H˘=∞‡ F Ü«∞=∞‡ IIJ=∞‡=∞‡II J<åfl_»∞ ("å=∞#=¸iÎ). HÀáê"Õâ◊O`À Ô~zÛáÈÜ«∂_»∞. (Ñ¨~°â◊√~å=Ú_≥· W~°"≥·
hiÖ’# `«Å¡_çOp hˆH `«Å=Op XHõ¯™ê~°∞¡ Éèí∂q∞ÃÑ· ~åA J<Õ"å_»∞ ÖË‰õΩO_® =∂~°}HÍO_» KÕâß_»∞). ã¨=∞‡uOz
hiHÕ^Œ Ñ¨ÙÅHÕp h ~°=∞}∞O_»∞ hq~°Ç¨ÏO J#∞ÉèíqOz =∞s x`«º=¸ ^Œ∞ódOKå_»∞. (N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞).
<ÀiH˘# K≥=∞iOp HÀÑ¨"Õ∞ Ñ¨K«iOp =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ "Õ}∞<å^ŒO`À J=∂Ü«∞‰õΩ~åà‹#¡· Ü«Ú=`«∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ∂« Å#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤Oz
(NHõ$+¨µ‚_»∞) Ü«Ú<åfl_»∞. P ™êfiq∞H˜ ÉèíH˜Î`À `åO|∂ÅO W^•Ì=∞x =∂ Pâ◊. HÍã¨Î
™êÔ~‰õΩ h JÅ∞Hõ W>Ëì KåeOK«==∂‡ IIJ=∞‡=∞‡II
J#∞[˝xÜ«∞º==∂‡!
h‰õΩQÍ<Õ K≥~ÚKåp xO_®HÀÑ¨"≥∞ ˆ~p K« H õ ¯ ^Œ # =ÚÅ∞ Hõ e y# =∞Oz (*Ï˝ # =Ú#∞) ÃÑOzÜ« Ú <åfl_» ∞ .
"Õ∞H˘x h q~°Ç¨# "Õ∞#∞ <≥OKÕx (|∞^ŒÌÉèíQÆ"å#∞_»∞). ã¨~åfikèHõº`« á⁄Ok ã¨HõÅ=Ú HÍ^ŒÅz (Hõe¯ J=`å~°O)
~¸Hõ_®Hõ_ç ã¨`«∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ ÃÑ~°ˆ~p q~ålÖÏ¡_»∞. x["≥∞ÿ# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ hHÀãÖ xsH˜∆Oz F JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ
P‰õΩ =∞_çzÜ«∞º<≥·<å P#uÜ«∞º=Ü«∂º IIJ=∞‡=∞‡II (JÅ~ü"∞Õ Öò =∞OÔQ· J#QÍ Ñ¨^‡Œ OÃÑ· xez# Ü«Ú=u) <åOKås! hÃÑ· J#∞~åQÆO`À
h H“y@ KÕi# P [QÆ<åfl^èŒ∞x Hõ∆}OÖ’ W>Ëì "≥∞ÿ=∞iÑ≤™êÎ=Ù Hõ^Œ=∂‡!
191 192
1–94 Ñ≤e¡QÍh #e¡QÍh Ñ≤#fl Ü≥∞Å∞ÔH·#QÍx
=Ú#∞fl_ç HõÅ¡QÍx á⁄Å¡QÍx HÍx U"≥∞ÿ<å
*Ï#Ñ¨^Œ H©~°Î#Å∞ K≥Ñ¨Ê@OÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JkfifÜ«ÚÅ∞. `ÕÅ∞ |e¡^Œ∞_≥· "ÕOHõ\Ï„k ÃÑ·#∞#fl Ü«∂`«_Õ =∞
^ŒQÆæ~°#∞Oz hÅHõO~î°∞x =~°‰õΩ, p=∞^Œyæ~°#∞Oz âıfi`åâßfixfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz# "≥∞‡Å¡HÍÅ=Ú#∞ <ÕÖË ~ÚO\˜^≥·==Ú IIZO_»QÍhII
Hõe¯ÉèíQÆ"å#∞x =~°‰õΩ, Ñ≤e¡ ^ŒQÆæ~°#∞Oz |e¡^Œ∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =~°‰õΩ Jhfl P ÉèÏ"å=∞$`«O
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ ã¨∞=∂! ZO_≥·<å, h_≥·<å (|Ü«∞@<≥·<å, WO\’¡<≥·<å) P
U_»∞H˘O_»Å"å_Õ =∂ WÅ"ÕÅ∞Ê Jx QÆ\Qì˜ Í K≥|∞`«∞<åfl~#° fl=∞Ü«∞º. D *Ï#Ñ¨^∞Œ Å WO\Ï |Ü«∞\Ï ZHõ¯_»<≥·<å =∞# kÔH¯=~°∞? =∞#O^ŒiH© WÅ"ÕÖˇÊ=~°∞? "Õˆ~
H©~°Î#Ö’ <åQÆs‰õΩÅ=∞#∞H˘<Õ <åÉ’\˜ "åiHõ~°úOHÍx Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ<Õ K≥áêÊÖÏ! WOHÍ Z=~°∞? P U_»∞H˘O_»Åˆ~_»∞ u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_Õ Hõ^•!
L<åfl~Ú. ÑïjeOK«O_ç.
`ÕÅ∞ (‰õΩ\˜ì ÉÏkèOKÕk) QÍh, áê=Ú (HÍ@∞"Õã≤ K«O¿Ñk) QÍh, ^Õ=Ö’HõOÖ’
LII Dâ◊fi~°∞_˘Hõ¯_Õ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù U^Œ~Ú#<£ ÑëˆHk PÜ«∞<Õ [x‡Oz# Z=Ô~·<å QÍh, QÍe J~Ú<åQÍh ^èŒ∂oÜ≥ÿ∞<åQÍh PYiH˜ HÍÅ‰õÄ@
âßâ◊fi`«∞_≥·# NÇ¨ÏiÜ«Ú â◊OHõ~°∞_˘Hõ¯>ˇ ÉË^èŒ=Ú#fl^•? qëêxfl „q∞Oy Ö’HÍÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ `≥Å¡\ ˜"å_»∞ hÅ q=~°∞¡xQÍ =∂i#
qâ◊fi=Ú x~°fiÇ≤ÏOK«∞#k q+¨µ‚_»∞, J#flÜ«∞ H©~°Î#O|∞Ö’ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ ‰õÄ_» D H˘O_»Å~åÜ«Ú_Õ ã¨∞"å!
Jâ◊fi=Ú<≥‰õΩ¯ 'Hõe¯—Ü«Ú#∞ P u~°∞"ÕOQÆà◊~åÜ«Ú_Õ J<≥<£.
QÍ=ÚQÍh (ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_» HÍh) <å=ÚQÍh (*Á#fl=O\˜ ÃÑ·~°∞¡ H˘_»=e`À
~åQÆO: hÖÏO|i
HÀã≤#Ñ¨Ù_»∞ HÀã¨∞^Õe# ÉèÏQÆO zQÆ∞iOz "≥ÚÅHõÖÁ™êÎ~Ú."å\˜x Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ ux
ZO_»QÍh h_»QÍh U"≥∞ÿ#QÍh
=∞~° ∞ }™êÎ ~ Ú) J\Ï¡ KÕ ¿ ã JO`« ‰ õ Ω _» ∞ ‰õ Ä _® P #Å¡ # Ü« ∞ ºÜÕ ∞ . ^Œ ∞ +¨ ì
H˘O_»Å~åÜ«Ú_Õ =∂ ‰õΩÅ^≥·==Ú IIZO_»QÍhII
tHõ∆}ÏKå~°^Œ∞~°O^èŒ~°∞_≥· Q˘Ñ¨Ê"ÕQÆ=ÚQÆÅ Jâ◊fi=Ú<≥H˜¯ JO^Œih `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#
`ÕÅ∞QÍh áê=ÚQÍh ^Õ=Ñ¨@ì~Ú<åQÍh ÃÑ#∞ L`åÊ`« = Ú (^è Œ ∂ =∞ˆ H `« ∞ =Ù) "Õ ˆ ~ =~À HÍ^Œ ∞ , Hõ e ¯~° ∂ Ñ¨ Ù _≥ · # P
QÍeQÍh ^èŒ∂oQÍh HÍx U"≥∞ÿ<å N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ.
HÍÅ‰õÄ@ q+¨"≥∞ÿ# QÆ‰õΩ¯# q∞Oy# <å\˜
hÅ=~°∞‚_Õ =∂ x[^≥·==Ú IIZO_»QÍhII Ñ≤e¡QÍh, K«@∞‰õΩ¯# ‰õΩ\˜ì áêiáÈÜÕ∞ #e¡QÍh, z>ˇìÅ∞HõQÍh, J|^ŒúO HÍh,
á⁄~°áê@∞ QÍh U^≥·<å "ÕÔ~=fi~°∂ HÍ^Œ∞. JO^ŒiHõO>Ë ã¨~°fiã¨=∞~°∞ú_≥· Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#
p=∞QÍh ^À=∞QÍh K≥Åk ÜÕ∞"≥∞ÿ# QÍh "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· <≥ÅH˘x Ü«Ú#fl P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ ã¨~°fiHÍÅ ã¨~åfi=ã¨÷ÅÖ’ =∞=∞‡efl
QÍ=ÚQÍh <å=ÚQÍh HÍh ÜÕ∞"≥∞ÿ# ~°H˜∆OKÕ =∂ WÅ"ÕÅ∞Ê.
áê=ÚÅxxfl\ ˜ q∞OˆQ |Å∞`Õl ÃÑ·#∞#fl
^èŒ∂=∞ˆH`«∞"Õx =∂ ^˘~°^≥·==Ú IIZO_»QÍhII
193 194
1–95 D=ÙÖˇÅ¡ <åÔH·`Õ – xÜ«∞ºQÆÅ=Ù QÍHõ
=Ú#∞fl_ç P=Å h H©=Ù eÜ«∞º – ##∞º Å∞<åfl~å
'xO^•ã¨∞uÎ — Jx XHõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ „Ñ¨„H˜Ü∞« #∞ Hõ=ÙÅ∞ Ü≥∞#∞fl‰Ωõ <åfl~∞° . ÃÑÃ· Ñ#· N"ÕOHõ>Ëâ◊ <å‰õΩ – r"åO`«~å`«‡=Ù h=Ù
K«∂¿ãÎ kèHõ¯iOz z#flK«∂Ñ¨ÙQÍ =∂\Ï¡_ç#@∞¡<åfl `«~°z K«∂¿ãÎ Jk H©iÎOK«∞@ÜÕ∞. ÉèÏqOK«#O`«~å`«‡ Ü«∞–Ñ¨Ê\˜ h‰õΩ #∞#fl^• II<Õ<ÕáÈII
D H©~#Î° Ö’ J#fl=∞Ü«∞º xO^•ã¨∞uÎ „Ñ¨Ü∂≥ yOKå~°∞. ZO`« K«=∞`å¯~°"∂≥ K«∂_»O_ç. ÉèÏ"å=∞$`«O
##∞fl J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å ~°HO∆˜ K«\ÏxH˜ [QÆ„^Œ‰Ω∆õ _»∞ h=Ù<åfl=Ù. =∞i h‰õΩ kÔH¯=~°Ü∂« º! Jã¨∞~°∞Å‰õΩ ÉèíÜ«∞OHõ~°∞_»"≥·# h"Õ <å‰õΩ JO_»QÍ ^≥·="≥∞ÿ Ü«Ú<åfl=Ù. (=∞i
<Õ#∞ ÉèíH˜Î`À Ñ¨ÓlOK«∞@‰õΩ h=Ù HõÅ=Ù. HÍh hÔH=~°∞<åfl~°∞? =~åezÛ ##∞fl hˆH ^≥·==Úx ÖË_»∞ Hõ^•!) HÍ|\˜ì hHõO>ˇ <Õ<Õ Q˘Ñ¨Ê"å}˜‚ áÈ=Ü«∂º!
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ h=Ù =Ù<åfl=Ù. hÔH=~°∞ =~åe™êÎ~°∞? áÈ=Ü«∂º! hHõO>Ë <Õ<Õ
<Õ~°∞ÊQÍ kˆH¯ h"≥· <å‰õΩ<åfl=Ù. =∞i h‰õΩ JHõ¯_» WkQÀ <å k‰õΩ¯ Jx
#Ü«∞O. B~å!!!
K«∂Ñ≤OK«∞HÀ\ÏxH˜ Z=~°∞<åfl~Ü
° ∂« º! <Õ#∞ DÜ«∞# <å P^è•~°O Jx K≥ÑC¨ HÀQÆÅ#∞.
K«OII Ñ¶¨∞#∞_»#∞ x#∞fl q∞Ozux HÍ^Œ# *ÏÅ=Ù "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞i hÔH=~°∞ P^è•~°O? U^À XHõ P^è•~°O JO@∂ L#fl^•? ÖË^Œ∞. =∞i <Õ<Õ
Ñ¨xz =~åÅxzÛ Ü≥∞_»ÉÏÜ«∞Hõ <å[`« h=Ù =ÙO_»QÍ, #Ü«∞=Ú Hõ^•!
Hõ#∞Q˘#<≥·u hÔH=~°∞ HÍÑ¨Ù Ñ¨~å`«Ê~°! J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
q#∞@‰õΩ kèHõ¯iOÑ¨Ù, =∞i q[˝`« <≥Oz# H©~°Î#O|Ç¨ÏŸ!!! x#∞fl <Õ#∞ ¿ãq™êÎ#∞ HÍ|\˜ì <å‰õΩ h P„â◊Ü«∞O =Ù#flk. <åˆHkQÆ∞Å∞ÖË^Œ∞,
<Õ_»∞. =∞i h ãÖQÆ`À? h"Õ=iq ã¨∞Îu™êÎ=Ù? h‰õΩ P„â◊Ü«∞=∞O@∂ U=∞<åfl
~åQÆO ^Õ™êà◊O =Ù#fl^•? ÖË^Œ∞ Hõ^•! <å‰õΩ ÃÑxflkè=Öˇ h<å=∞O =Ù#flk. JnQÍHõ J#O`«"≥∞ÿ#
<Õ<Õ áÈ Ñ¶¨∞#∞_»#∞ – hHõO>ˇ#∞ <å=∂Å∞. =∞ih=Ù Z=i <å=∞ã¨‡~°} KÕÜ«∞QÆÅ=Ù? JO^Œ∞=Å¡ h=Ù Z=ifl
^•#"åi h=Ù <å‰õΩ – ^≥·==∞=ÙQÍ# II<Õ<ÕáÈII `«Å=QÆÅ=Ù? HÍ|\˜ì <Õ<Õ #Ü«∞O hHõO>ˇ.
<Õ~°∞Ñ¨Ù# <åÔH·`Õ–hk‰õΩ¯QÆÅ^Œ∞ QÍx <åˆ H O HÍ=Åã≤ < å WK« ∞ Û@‰õ Ω ã¨ ~ ° fi ã¨ = ∞~° ∞ ú _ » " ≥ · # h=Ù L<åfl=Ù.
KÕi h HÍ=Åk‰õΩ¯ – K≥Ñ≤Ê K«∂Ñ¨QÆÅ^• h"≥=i#_»∞QÆ∞`å=Ù? h‰õΩ DÜ«∞QÆÅ"å_≥=_»∞<åfl_»∞. P "≥·Ñ¨Ù#? F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å
J~°Ü«∞ h"≥·`Õ <å‰õΩ – <å^è•~°=Ú QÆÅ=Ù QÍ JO`«~åºq∞"≥· <å‰õΩ h=Ù ã¨^• <åÖ’=Ù<åfl=Ù. h‰õΩ JO`«~å`Õ‡ ÖË^∞Œ . h‰õΩ Ç≤Ï`«=Ú
#∂~°ˆH h HÍ^è•~°=Ú – =Ù#fl^• Ü≥∞Hõ¯_»#∞ II<Õ<ÕáÈII Öˇ=~°∞ K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°∞? h=Ù âßâ◊fi`«∞_»=Ù, x~°O‰õΩâ◊√_»=Ù, [QÆ<åflÜ∞« ‰õΩ_»=Ù, ™êfiq∞q
x#∞flQ˘eÛ# ãëÔQ – <Õ_»∞ <å‰õΩ QÆ^Œ∞Ì QÍx J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© <Õ<Õ hHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_çx.
ã¨#∞flu h‰õΩ <˘Hõi – ãëQÆ∞#fl^•
ÃÑxflkè x#∞fl ^ŒÅKÕ – ¿Ñ~°∞ <å‰õΩ QÆ^Œ∞Ì QÍx
=Ù#fl^• h‰õΩ ^ŒÅK« – <˘Hõi ¿ÑÔ~·##∞ II<Õ<ÕáÈII
195 196
1–96 P."≥II "ÕOHõ>Ëâ◊√Hõ~°∞} "≥ÅÜ«∞OQÆ áê_çi
=Ú#∞fl_ç <å_»∞ J#fl=∞Ü«∞º <Õ_»∞ <Õ#∞
'ÖÏe— JO>Ë LÜ«∂ºÅ Jx J~°úO. LÜ«∂ºÅ =ÓÑ¨Ù`«∂ áê_Õ áê@Å∞ J\˜ì ã¨^Œ∞æ~°∞_çx QÆ\ ˜ìQÍ „áêiúOz
ÖÏeáê@Å∞. `«e¡áêáê~Úx x„^Œ|∞K«Û\ÏxH˜ ÖÏb ÖÏb JO@∞Ok. LÜ«∂ºÅ JO^Œ*ËÜ«ÚK«∞O\˜ <å q=~°=Ú
Å∂QÆ∞<å<åfl Jx 'ÖÏÅ— H˜ J~°úO. ~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u
D H©~°Î#Ö’ QÀÑ≤HõÅ∞ ÉÏÅHõ$+¨µ‚x x„^Œ|∞K«∞Û`«∞<åfl~°∞. QÆO_»_»∞ JO>Ë Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ÖÏÅ#∞K«∞ #∂KÕ~°∞ ÅÅ# e~°∞QÆ_»Å
Jx J~°úO. QÆO_»=~°∞_»O>Ë Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞, Ñ¨~å„Hõ=∞ q„Hõ=Ú_»∞ Jx ÉÏÅ QÆO_»=~° QÀáêÅ∞ x#∞ KåÅ IIÖÏÅ#∞K«∞II
J~åúÅ∞<åfl~Ú. D H©~°Î#Ö’ J#fl=∞Ü«∞º qkèQÍ "å_Õ "ÕOHõ>Ëâ◊√x =∞‰õΩ@O
HõxÑ≤OK«^Œ∞. ''QÆO_»=ˆ~â◊!—— Jx H©~°Î#x =Úy™êÎ~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. PYi K«~°}OÖ’ L^Œ@∞QÆ∞|ƒÅ ã¨~°=Ú Å∞Ü«∂ºÅ Å∂Ñ¨
'QÆO_»=ˆ~â◊— ™ê÷#OÖ’ '"ÕOHõ@<å^èŒ— Jx ÃÑ@∞ìH˘O>Ë PÖ’@∞ HõxÑ≤OK«^Œx <å Ñ¨^Œi HõOHõ}~°==Ú |Ç¨ïQÆ`«∞Å „"≥∂QÆ
ÉèÏ=#. "˘ky K≥OÑ¨Å H˘Ñ¨ÙÊ ÖÁH˜¯O`« gQÆ
=Ú^Œ∞~°∞ K≥=∞@Å #oHõ=ÚÅ∞ `˘Ñ¨Ê^ÀQÆ IIÖÏÅ#∞K«∞II
WO`« J=∞$`« ¿ÑÜ«∞"≥∞ÿ# H©~°Î#Ö’ q=~°} WO`« J^è•fi#OQÍ =ÙO^Œx g∞~°∞
ÉèÏq¿ãÎ PÖ’ÑÖ <å^Õ. ZO^Œ∞‰õO>Ë U^À @∂H©QÍ ÉèÏ=O K≥Ñ¨Ê@O <å Jaè=∞`«O ™⁄ÅÑ¨Ù `≥eHõ#∞flQÆ= K«∂Ñ¨Ù e~°∞=OHõ
HÍ^Œ∞. „ÑüÑ¨^•xH˜ q=~°} DÜ«∂Å<Õ <å `«Ñ¨#. P „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ áê~î°‰õΩÅH˜ =∞ÅÜ«∞ ~°=à◊√Å‰õΩ Ñ¨Å∞=∂é∞#∞ Éˇà◊OHõ
H˘O`« W|ƒOk Hõey<å `«~°z `«~°z K«kq`Õ <å uÑ¨ÊÅhfl ^ÕxHÀ g∞‰õΩ H˘Åk HÀqÅQÆ=ÚÅ∞ „HÀÅ∞ =∞^Œ<åOHõ
J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. =ÚÅ„ˆQ}˜ ¿ãÜ«Ú ~°==ÚÅ =_ç ^ŒÅOHõ IIÖÏÅ#∞K«∞II
WHõ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ìO_ç 'ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>âË "◊ ∞£ — Ö’ Wk PKå~°∞ºÅ"åi J^Œ∞ƒù`« ã¨~°ã¨Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ [OQÆKåÑ¨Ù KÕáêÜ«∞
ã¨$+≤ì. ~°ã¨=`«Î~°OQÍ áê_»QÆÅ JO^ŒiH© <å =O^Œ#=ÚÅ∞. QÆ∞~°∞bÅ g∞QÍà◊¡ QÆ∞K≥Ûà◊√¡ ~åÜ«∞
HõÅ=¸Å=ÚÅ HÍOu Hõ_»∞*ÏÜ«∞ KÕÜ«∞
ã‘I ÖÏeáê@Å∞ áê_ç ~°=∞}©Ü«∞=ÚQÆ <å_»∞ ã¨~°ã¨ #∞~°∞ ‰õΩã¨∞=∞ "åã¨# Öˇ^Œ∞~°∞ _®Ü«∞ IIÖÏÅ#∞K«∞II
J#fl=∞Ü«∞º x^Œ∞~° Ç¨Ïix |∞K≥Û
U<å\˜ Ñ¨Ù}º"≥∂ D su q=iOz H˘Åk #∞#∞"Õ∞#∞ Å`«‰õÄ# Åã≤Ü«∂_»
[#‡ ™êÑ¶¨ÅºO|∞ [~°∞Ñ¨ÙH˘O\˜ "≥∞Å‰õΩ=`˘ <˘Hõ~˘Hõi "≥∞zÛ ãïQÆ∂_»
^Œ∂~°Ñ¨Ù H˘O_»Å∞ `ÀÑ¨Ù#∞ #∞#∞Ñ¨ÙQÍ `«ÅÅ∂z K˘H˜¯ z`«Î~°∞ ÉÁ=∞‡ÖÏ_»
^ŒiÉ’~Ú K«∂_»OQÆ `«~°∞Å∞ y~°∞Å∞ JÅi Ü≥∞Å¡~°∞ "≥∂Ç¨Ï<åHõ$`«∞Å∞ K«∂_» IIÖÏÅ#∞K«∞II
D H©~°Î#O|∞Å∞<£ W^≥f~°∞ K«∂_»~À
q=~°g∞Ü«∞ ^ŒÅOK« "≥é˜] |∞@∞ì
197 198
Åe`« `åO|∂Å~°ã¨ Hõe`«O|∞Öˇ·# =∂~°∞`«∞<åfl~Ú. QÍe ã¨=fi_ç ‰õÄ_» JÖÏˆQ =∂~°∞`«∞#flk. PÅÜ«∞=Ú#‰õΩ áÈ=ÙK«∞#fl
`«à◊√‰õΩ ^ŒO`«=ÚÅ∞ ÔHOÑ¨ÙÅ QÆ∞OÑ¨Ùb# [=fi#∞Å∞ =∞#‡^è•=ã¨÷#∞ á⁄O^Œ∞@KÕ (QÀáêÅ ÉÏÅ∞x K«∂z) K«eOzáÈ~Ú
"≥ÚÅHõ "≥<≥flÅ_®Å∞ =Úã¨∞~°∞H˘x `À# ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# ~°==ÚÅ#∞ ¿ãÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. HÀ=∞Å=ÚÖˇ·# áê^Œ=ÚÅÃÑ· Ñ≤Hõ¯Å#∞
K≥Åy ÃãÅ=ÙÅ =Ú^Œ∞Ì z~°∞#=Ùfi ÖÏ#IIÖÏÅ#∞K«∞II ^•\˜# =„ã¨ÑÎ Ù¨ KåÑ¨Ù`À "≥∂HÍà◊Ã¡ Ñ· ‰õΩK≥Ûà◊¡ ~åã¨∞H˘O@∞#flq. Hõ~=° ¸Å=ÚÅ "≥∞éÑ¨Ù
=∞ÅÜ«∞=∂~°∞`« QÆ`«∞Å∞ =∂\˜H˜ K≥ÅOQÆ K«Hõ¯x HÍOu l=Ú‡K«∞#flk. Jq K«Hõ¯\˜ ‰õΩã¨∞=∞ ã¨∞"åã¨#Å∞ "≥^Œ[Å∞¡K«∞<åfl~Ú.
Ñ¨Å∞‰õΩ HõÑ¨Ù~°Ñ¨Ù`åq ÃÑ·ÃÑ· "≥∞ÅOQÆ P bÅ J^Œ∞ƒù`«=ÚQÍ #∞#flk.
|Å∞ QÍ#ÅÇ¨Ïi ~ÚOÑ¨ÙÅ ~åÅ¡~°OQÆ #∞#∞ÃÑ·# z#fl â◊s~°=ÚÅ∞ QÆÅ ÖË„ÉÏÜ«∞Ñ¨Ù J=∂‡~ÚÅ∞ H˘kÌQÍ "Õ∞ÖÁ¯x
|Åã≤ q#∞"åi K≥q |_»eHõ `˘ÅOQÆ IIÖÏÅ#∞K«∞II P `«~°∞"å`« XHõi<˘Hõ~°∞ "≥∞K«∞ÛH˘O@∂ QÆ∞OÑ¨ÙQÍ ‰õÄ_ç, `«ÅÅ∞ TÑ≤ Ñ¨~°=tOz
ÅÅ<å[<åáêOQÆ Åe`« ã¨∞=∞KåÑ¨ ÉÁ=∞‡Å=Öˇ "≥∂Ç¨Ï#"≥∞#ÿ `«=∞ PHÍ~°=ÚÅ#∞ K«∂Ñ¨ÙK«∞ xÅ|_ç áÈÜ«∂~°∞. (Hõ$+¨µx‚
[Å[ Ö’K«#^Õ= ã¨^Œ∞æ} HõÖÏÑ¨ K«∂z "≥∂Ç¨Ï Ñ¨~°=â◊√Öˇ· áÈÜ«∂~°∞).
`«ÅÑ¨Ù Ö’Ñ¨Å "≥∞ÅQÆ∞ `«`«fi „Ñ¨nÑ¨
Éèío~° "ÕOHõ@<å^äŒ Ñ¨~°=∂`«‡ ~°∂Ñ¨ IIÖÏÅ#∞K«∞II ÖË„ÉÏÜ«∞Ñ¨Ù J=∂‡~ÚÅ ãÖQÆ`«ÖÏ LO>Ë, WHõ „áœ_è» Ü«Ú=`«∞Å ãÖQÆ`≥ÖÏ
Ü«Ú#fl^À q#O_ç.. =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ `åO|∂Å ~°ã=¨ Ú`À q∞o`«"∞≥ #ÿ "åi ^ŒO`«=ÚÅ∞
('"ÕOHõ@<å^èŒ— ‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ QÆO_»=ˆ~â◊ Jx =¸ÅO) ÔHOÑ¨ÙÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ=Öˇ `«à◊√‰õΩÅ#∞ „Ñ¨ãïã¨∞Î<åfl~Ú. ÖË`« "≥<≥flÅ HÍOu =Úã¨∞~°∞
ÉèÏ"å=∞$`«O H˘x#@∞¡#fl z~°∞#=Ùfi, =Ú^˘ÌKÕÛ ÃÑ^Œ=ÙÅ z=~° P_»∞K«∞#fl@∞¡#flk.
'ÖÏb— 'ÖÏb— JO@∂ Ju=Å∞ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ xez TÜ«∞Å #∂Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. F WHõ QÀÑ≤HõÅ∞ áê_Õ P ÖÏeáê@ ZÖÏ =Ù#fl^À q#O_ç. =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O
ÉÏÅ Ñ¨ ~ å„Hõ = ∞ q„Hõ = ∂! QÀáêÅÉÏÖÏ! x#∞fl KåÅ K« H õ ¯ \˜ q^è Œ = Ú# Ç¨~ÚQÍ =∂\˜ =∂\˜H© gã¨∞Î#fl@∞¡#flk. Hõ~°∂Ê~°Ñ¨Ù Ñ¨Å∞‰õΩÅ =∞^èŒ∞~° ã¨∞"åã¨#
TÜ«∞Å=∂Ñ¨ÙK«∞<åfl~°∞. "≥^[Œ Å∞¡K∞« #fl@∞¡Ok. J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ P QÍ#ÅÇ¨ÏiH˜ ~åà◊√¡ Jiy HõiyáÈ`«∞#fl@∞¡#flk.
P QÍ#O q#fl"åi K≥=ÙÅ |_»eHõO`å =∞@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿ J}QÍi áÈ=ÙK«∞#flk.
J\Ï¡ TÜ«∞Å#∂Ñ¨Ù`«∞O>Ë QÆ~°fi=ÚQÍ #∞á⁄ÊOy# P ÉèÏ=∞Å QÆaƒQÆ∞|ƒÅ∞
‰õÄ_» TÜ«∞ÅÅ∂QÆ∞K«∞#flq. T~°Hõ<Õ ^èŒfix KÕÜ«Ú HõOHõ}=ÚÅ Ñ¨Å∞~°Hõ=ÚÖˇ·# ÅÅ#ÅO^ŒiH© uÅHõ=Ú =Öˇ â’ÉèÏÜ«∞=∂#"≥∞#ÿ =∞#‡^è~Œ ∂° áê! Ñ¨^‡Œ #Ü«∞<å!
ã¨=fi_»∞Å∞ KÕÜ«ÚK«∞#flq. K≥OÑ¨ÅÃÑ· X~°∞ã¨∞H˘x H˘Ñ¨CÅ∞ H˘kÌQÍ =^Œ∞Å~Ú#q. ã¨^Œ∞æ} Éèí∂+¨}Ï! ^Õ=^Õ"å! z`«Î=ÚÅÖ’ „Ñ¨HÍtOK«∞ `«`«Î fi qÉèÏ=ix „Ñ¨™êkOK«∞
JkèHõ"≥∞ÿ# K≥=∞@`À `«#∞=ÙÅ∞ "åiH˜ q∞H˜¯Å `«_çã≤áÈ~Ú#q. J~Ú<å "å~°∞ =∞Ç¨`å‡! Éèoí ~å! Éèoí ! F "ÕOHõ@<å^è•! F QÆO_»=~ˆ _®! (Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂!) Ñ¨~=° ∂`«‡
TÜ«∞Å#∂Ñ¨ÙK«∞<Õ Ü«Ú<åfl~°∞. ã¨fi~°∂áê! Éèío!
Ñ¨~°=tOz# `≥Å¡x Hõ#∞flÅ`À "å~°∞ W~°∞ „Ñ¨Hõ¯ÖÏ (TÜ«∞Å TQÆ∞`«∞O>Ë)
K«∂Ñ¨ÙÅ∞ uÑ¨C`«∞<åfl~°∞. J@∂ W@∂ =∞~°ÖË K«∂Ñ¨ÙÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ Hõà◊¡ `«à◊√‰õΩÅ∞
199 200
1–97 `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ xOK«∞Hõ ^ŒO_ç™⁄=Ú‡ÖˇÖÏ¡Éˇ\ ˜ì
=Ú#∞fl_ç J>ˇì JÅ"Õ∞Å‡OQÆ #~°∞`«QÆ\ ˜ì
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ „Ñü â◊√„Hõ"å~°=Ú Jaè¿+Hõ =∞Ç¨ÏŸ`«û=O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. <≥@ì# #q∞‡#"åi x^è•#"≥∞ÿ =Ù#fl"å_»∞
u~°∞=∞ÅÖ’ Hõ#∞flÅÑÖ_»∞=QÍ [iˆQ ™êfiq∞"åi Jaè¿+Hõ "≥É· "íè åxfl Hõà‰¡◊ Ωõ QÆ\ #ì˜ @∞¡ Ñ¨@ìÑ¨Ù N"ÕOHõ\Ï„kÑüÜ≥ÿ∞# ^Õ=Ù_»∞ II^Õ=II
=i‚ã¨∞Î<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. =∞#É’\˜ "åà◊√§ rq`«OÖ’ U XHõ¯™ê~À Hõ#∞flÖÏ~å ÉèÏ"å=∞$`«O
ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂_»QÆeˆQ P L`«û=O ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® ÉÏ~°∞Å∞ fi xOy #∞O_ç
xOyÖ’ ^Õ=`«ÅO`å xez D Jaè¿+HÀ`«û"åxfl Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆQÍ K«∂ã¨∂Î
uÅH˜™êÎ~°@. JÑ¨C_»∞ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÆ∞`åÜ«∞@. P â◊$OQÍ~åÖÁeˆH ^Õ=Ùx
^Õ = ^Œ ∞ O^Œ ∞ Éè í ∞ Å#∞ „"≥ ∂ yã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ . JÑ¨ C _ô â◊ $ OQÍ~° Ñ¨ Ù ~° ∞ +¨ µ _» ∞
Hõ#∞ÖÏ~å ^Œi≈Oz ¿ãqOK«O_»O@∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. D H©~°Î#Ö’ `ÕeHõQÍ J~°úO
„Ñ¨HÍâ◊=∂#=∞=Ù`«∞<åfl_»∞. WkQÀ DÜ«∞<Õ.. ~å~°O_ç g∞~°O`å D ™êfiq∞x
HÍx =∂@Å∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl~Ú. K«kq P qâıëêÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç.
¿ãqOK«O_ç.
P."≥II ™êfiq∞ ¿ã=Ü≥ÿ∞# ™êfl#OÑ¨Ù =ÚK«Û@
`≥eÑ≤ ~°#fl=∞Ü«∞º `Õ@`≥Å∞QÆ∞ D ™êfiq∞ÔH<Àfl |OQÍ~°∞ "Õ∞_»Å∞<åfl~Ú. P "Õ∞_»Ö’ DÜ«∞#‰õΩ Ñ¨hfl\ ˜`À
H©~°Î#O|∞ Ö’# ˆHâ◊=Ù Q˘ezi ™êfl#O KÕ~ÚOKå~°∞. J=Ü«∞==ÚÅ HõO\˜# `«_çx *Ï„QÆ`«ÎQÍ `«∞_çz "Õã¨∞Î<åfl~°∞.
Zxfl "≥∞eHõÅ∞#fl qO^Œ∞Ö’#!! JkQÀ K«∂_»O_ç. DÜ«∞# Hõ_çy# =Ú`«º=Ú=Öˇ #∞<åfl_»∞. P Hõ_»∞QÆ∞@ ‰õÄ_»
T~°Hõ<Õ h\˜`À HÍ^Œ∞ Jq Ñ¨ÙÅ∞Hõ_çy# =Ú`«º=ÚÅ∞. JO>Ë zO`«ÑÖ_»∞ Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ "Õã≤ =∞s Hõ_ç# =Ú`åºÅ∞. JO^Œ∞Hõx q∞Åq∞ÖÏ "≥∞iã≤áÈ`«∞<åfl~Ú. WHõáÈ`Õ
^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å`À_» `Õ@`≥Å¡"≥∞ÿ<å_»∞ Ñ¨~°fi`« ã¨=∂#∞_≥·# L#fl`«∞_»∞ HÍ|\˜ì U=∂„`«O `«QÆæx ~å[ãÖ =Ù\˜ìÑ¨_»∞`«∞O>Ë
¿ãqOK«~À ~Ú^Õ g_Õ ã≤OQÍ~° ^Õ=Ù_»∞ II^Õ=II D ^Õ=Ù_»∞ =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ L<åfl_»∞ K«∂_»O_ç.
|OQÍ~°∞"Õ∞_»ÅÖ’# Ñ¨hfl@ =∞[˚#=∂_ç DÜ«∞# "≥Å∞QÆ∞Å∞ "≥^Œ[ÖË¡ =∂}˜HõºÑ¨Ù =∞Hõ~° `À~°}=ÚÅ „HÕ^Œ K«Hõ¯QÍ
JOQÆ=Ú `«_çÜ≥Ú`«ÎQÍ #^≥ ^Õ=Ù_»∞ Hõ~°∂Ê~°O J^Œ∞ÌH˘#fl"Õ∞x â’Éèí`À q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_»∞. ^Õ=Ù_»∞ JO>Ë DÜ«∞#<Õ.
=ÚOy@ Ñ¨ÙÅ∞Hõ_çy# =Ú`«º=Ú=Öˇ#∞<åfl_»∞ J=∞$`«=∞O`å Ü≥ÚHõKÀ@ KÕiÛ#@∞¡#fl DÜ«∞##∞ Ju ã¨g∞Ñ¨=Ú#∞O_ç
‰õΩOQÆx ~å[ã¨=Ú`À H˘O_»=O\˜ ^Õ=Ù_»∞ II^Õ=II uÅHÕK«O_ç. JO`«∞ÖËx ãÖÑ¨^ŒÅ∞ HõÅ D ™ê\˜ÖËx ^Õ=Ùx uÅHÕz `«iOK«O_ç.
HÍO`«∞Å∞ q∞Oz# =∂}˜HõÑ¨Ù `À~°}=ÚÅHÕ^Œ KÕ`∞« Å`À `«\,ì˜ X`«∞`Î ∂« `«Ü∂« ~°∞KÕã#≤ Ñ¨Ù#∞QÆ∞ ["åfik D™êfiq∞ XO\˜xO_®
JO`«@ HõÑ¨C~°=Ú Kå`«∞Hõ^Õ ^Õ=Ù_»∞ JkÌ Ü«Ú<åfl~°∞. ~°OQÆ∞b#∞ ~°`åflÉèí~°}ÏÅ`À qâı+ÖQÍ JÅOHõiOKå~°∞.
á⁄O`«Å #=∞$`«"Õ∞ áÈÔQ·#@∞ì#fl"å_»∞ J^Õq^èŒOQÍ ã≤^ŒúOQÍ L#fl JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡#∞ DÜ«∞# ''J~°∞`«QÆ@∞ì—— H˘<åfl_»∞
ãÖ`«`«=Ú ãÖÑ¨^ŒÅ ãïÖËx ^Õ=Ù_»∞ II^Õ=II (JO@QÆ@∞ìH˘<åfl_∞» ) DÜ«∞# XHõ xÜ«∞=∞|^ŒOÌ QÍ #q∞‡#"åiH˜ H˘OQÆ∞|OQÍ~°"∞≥ #ÿ
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞. "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ DÜ«∞# "ÕOHõ@ÑüÜ≥ÿ∞ Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎ_≥·#
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
201 202
1–98 `«QÆ ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚x `«Å„^Œ∞Oz# ÉÏ}=Ú
=Ú#∞fl_ç ly~å=}∞ |e=∂iÛ# ÉÏ}=Ú
N~å=ÚxH˜ â◊ ~ ° } ∞ *ÁzÛ „|`« H õ O _ç Jx ã¨ Å Ç¨  Wã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ q∞QÆ∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊√ "Õ∞\˜á⁄^Œ(k) ÉÏ}=Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°g. â◊~°}O>Ë P<å_»∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞x ‰õÄ_® Hõ∆q∞™êÎ##fl Ñ¨QÆ™êkèOp xHõ ÉÏ~°~À ~åHÍã¨∞Å∞ II~å=ÚxII
â◊~}° ÏQÆ`« ~°H‰∆õ Ωõ _® =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞. F ^≥`· ∞« ºÖÏ~å! qKå~°O Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? PÜ«∞##
â◊~°}O>Ë ~°H˜∆™êÎ_»∞ ~°O_ç JO@∞<åfl~°∞. <Õ\ ˜ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ PÜ«∞<Õ u~°∞=∞Å ÉèÏ"å=∞$`«O
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_≥<· å_»∞. DÜ«∞#‰õÄ_® ^Œ∞~°∞ƒkú Hõey, =∞Oz"åix Ñ‘_Oç KÕ ~åHÍã≤ F ^≥·`«∞ºÖÏ~å! N~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ „"≥ÚH˜¯ â◊~°}∞ JO>Ë ~°H˜∆™êÎ_»∞. Uq∞\˜H˜
=¸Hõ#∞ U^À XHõf~°∞# Ñ¨Q™Æ êkèOz `«#"Õ∞\˜ á⁄^ŒÖ’=Ù#fl ÉÏ}ÏÅ`À H˘_»`å_»∞ qKå~åÅ∞ (WOHÍ PÖ’K«#ÖˇO^Œ∞‰õΩ? JÖÏ KÕã≤ ã¨<å‡~°∞æÖˇ· Ç¨~ÚQÍ „|`«HõO_ç.
áêiáÈO_ç JO@∞<åfl~°∞.
PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° UU ÉÏ}ÏÅ∞<åflÜ≥∂ g∞‰õΩ `≥eÜ«Ú<å? q#O_ç.
LII ~å=Úx HÀ~°∞_ô â◊~°}∞ ~°Hõ∆#∞ÔQ·H˘x „|`«∞¯_ô"≥ã¨<£
K«Å=Ú#<£ `å@H˜<£ K«OÑ≤# ÉÏ}=Ú (`å@H˜ K«eOzáÈ~ÚOk PÉÏ}O
Uq∞\˜H˜<£ qKå~°q∞Hõ UÑ¨Ù# ÉÏ~°~˘^≥·`«∞ºÖÏÅ! ~¸
^≥|ƒ‰õΩ), Åe (L`åûÇ¨Ï=Ú`À) =∂sK« ã¨∞ÉÏÇ¨ïÅ#∞ =∞@∞ìÉ\ˇ #ì˜ ÉÏ}=Ú, "≥∞Åy
Éèí∂q∞x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ñ¨Ù}∞ºÅQÍK«∞#∞ ~å=∞ÉÏ}=Ú<£
(*ÏQÆ~°∂Hõ`«`À) Ñ¨~°â◊√~å=Úx "≥∞>Ë¡ã≤# (QÆ~°fi=∞_»z#) ÉÏ}=Ú, `«à◊`«à◊
nè=∞uÜ«∞w ^èŒiOK≥#x `≥ÖˇÊ#∞ H©~°Î#=∞#fl=∂~°∞º_»∞<£.
"≥∞~°ã≤áÈ`«∞<åfl~Ú. F Jã¨∞~°∞ÖÏ~å! `«Å~À (PÖ’zOK«_»„~å!)
~åQÆO : ™ê=∞O`«O
=∂Ü«∞ÖË_çg∞^Œ "Õã≤# ÉÏ}=Ú, ™êiOz "åex =kèOz# ÉÏ}=Ú,
~å=ÚxH˜ â◊~°}O>ˇ ~°H˜∆Op „|^Œ∞Hõ~˘
ÜÕ∞q∞\˜H˜ qKå~åÅ∞ ~ÚHõ^≥·`«∞ºÖÏÅ II~å=ÚxII ™êQÆ~∞° xÃÑ· HÀÑ≤Oz ãÖkèOz# ÉÏ}=Ú, KåÜ«∞Å∞^Õ~∞° K«∞#flk (â’aèOK«∞K«∞#flq).
F ^≥·`«∞ºÖÏ~å! K«#~À (áÈO_ç~å áÈO_ç).
K«Å= ^•\˜H˜ [kÑ≤# ÉÏ}=Ú
Åq=∂sK« ã¨∞ÉÏÇ¨ïÅÃÑ· ÉÏ}=Ú P<å_»∞ ~å=∞~å=}Ü«Ú^Œú=ÚÖ’ `«y#@∞¡, ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚x `«Å `≥QÆ#iH˜
"≥∞Åy Ñ¨~°â◊√~å=Ú"Õ∞>Ë¡ã≤# ÉÏ}=Ú ÉÏ}=Ú, ly (HÍO`«∞Å∞ "≥^[Œ Å∞¡`∂« ) ~å=}∞x Ñï=∂iÛ# (=kèOz#) ÉÏ}=Ú,
`«à◊`«à◊"≥∞~°ã‘x`«Å~À Ü«∞ã¨∞~°∞Å∞ II~å=Úx <Õ_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "Õ∞\˜ ("Õ∞Öˇ·#) á⁄k (JO|∞Åá⁄kÖ’) =Ù#fl
=∂Ü«∂ =∞$QÆ=Úg∞^Œ =∞i"Õã≤# ÉÏ}=Ú D ÉÏ}=Ú Ñ¨Q™Æ êkèOK«∞#k. Hõ#∞Hõ, WHõ áê~°~À (áêiáÈO_»„~å) F ~åHÍã¨∞ÖÏ¡~å!
KÕ~ÚKåz "åe<Õã≤# ÉÏ}=Ú `«fi~°Ñ¨_»O_ç, áêiáÈO_ç.
`ÀÜ«∞kèg∞^Œ #@∞ `˘_çy# ÉÏ}=Ú
ÉÏÜ«∞Å∞^Õ~°∞K«∞#flk K«#~À^≥·`ÕÜ«ÚÅ∞ II~å=ÚxII
203 204
1–99 ÃÑ>ˇì<≥ ÃÑ^ŒÌ`«∞~°∞=Ú ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞, <Õ_≥
=Ú#∞fl_ç ÃÑ>ˇì_»∞ pÔ~Å∞ QÆ>ˇì ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞
=∞# <åQÆiHõ`« JO`«=∞=#O`«=~°‰õΩ J[~å=∞~°OQÍ =ÙO_Õ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# QÆ\ ˜ìQÆ "ÕOHõ@Ñü H“y@#∞ =_ç–
ÃÑO_ç¡ áê@ Wk. [QÆ<å‡`«#∞ ã≤QÆ∞æÖÁeˆH ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞QÍ ^Œi≈OK«QÆÅ∞QÆ∞@ ÃÑ\˜ì# x^è•#"≥∞ÿ# ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ IIÑ≤_çH˜@II
™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º Ñ¨<Õ<å? =Ú`≥·Î^Œ∞=ÙÅO^Œ~°∂ =ÚiÃÑOQÍ K«∂ã¨∂Î UÜü∞ J=∂‡Üü∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
g∞ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ K≥ÑÊ¨ O^Õ Ö’ÑëH˜ áÈhÜ«∞O JO>Ë.. ã≤Q∞Æ Åæ "≥ÚQÆÜ
æ ∞ÿ≥ áÈ~ÚO^Œ@
D J=∞‡ÅQÆ#flÜ«∞=∞‡. (D =∂@Å∞ „"åã¨∞ÎO>Ë P#O^ŒO`À Hõà◊√¡=i¬ã¨∞Î<åfl~Ú `«#Ñ≤_çH˜à◊§Ö’ `«ÅO„ÉÏÅ#∞ Ñ¨@∞ìH˘#fl D ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ H˘OK≥=Ú
<å‰õΩ) ™êfiq∞ ™êH˜∆QÍ ã¨`«ºO K≥|∞`«∞<åfl#∞. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å TÇ¨Ö’¡ ÃÑ_»"≥ÚQÆ=Ú ÃÑ\˜ì (`«#qÉèí∞x `«ÅK«∞H˘x) #qfi#k.
ÉèÏqã¨∞<Î åfl#∞. WOHÍ <Õ<OÕ K≥ÑÊ¨ QÆÅ#∞. D Hõ}∆ Ï# <å TÑ≤i PyáÈ`Õ.. KåÅ^•?
D [=~åÅ∞ (Ü«Ú=u) KåÅQ˘Ñ¨Ê ¿Ñ~°∞QÆÅ J=∂‡~Ú (™êH∆Í`«∞Î N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡)
P."≥II ~°=∞}˜ Ñ≤_çH˜@#∞ `«ÅO„ÉÏÅ∞ |@∞ìK«∞ `«# "≥∞_»Ö’ ÃÑ^ŒÌ =Ú`åºÅ ¿Ñ~°∞ QÆÅ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ D"≥∞, KåÖÏ=∞Ok
qÉèí∞x t~°ã¨∞ÃÑ·# "ÕÃã `å#∞ ¿Ñ~°O\ÏO_»¡ =∞^èŒº D ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ P"≥∞ Éèí~°Î ¿Ñ~°∞ Uq∞\˜ Jx J_çy#O`«<Õ
ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ Hõ#∞ÅÃÑ>ˇì#∞ J#flÜ«∞º K≥Ñ¨C@‰õΩ KåÅ ã≤QÆ∞æÑ¨_»∞K«∞#flk.
=~°∞xÃÑ·# EÑ¨Ù =∞~°Å^•Ü≥∞
~åQÆO : N~åQÆO D ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê ÃÑO_≥=ÚÅ#∞ HÍà◊§‰õΩ ^èŒiOz#k. D"≥∞ Éèí~°Î‰õΩ
Ñ≤_çH˜@ `«ÅO„ÉÏÅ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞, H˘O`« Z<Àfl a~°∞^Œ∞Å∞<åfl~Ú. D"≥∞ Éèí~°Î `«# "≥∞_»Ö’ =∂OQÆÅºO Hõ@ìQÍ<Õ
ÃÑ_»=∞~°e #gfi<≥ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ IIÑ≤_çH˜@II ÃÑ~°~ˆ záÈ~ÚOk. (Éè~í ‰Î° Ωõ „¿Ñ~ˆ Ñ¨} HõeyOK«™êy#k) J@∞=O\˜ ™œÉèÏQÆº^•~Úx
J~Ú# ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ D JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡.
¿Ñ~°∞QÆÅ [=~åÖˇ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞, ÃÑ^ŒÌ
¿Ñ~°∞Å =Ú`åºÅ "≥∞_» ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ D"≥∞ ÃÑ^ŒÌ H˘Ñ¨C#∞ ^èŒiOz#k. D ÃÑo¡ ~ÀA#<Õ D"≥∞ ÃÑ>ˇì_»∞ pÔ~Å∞
¿Ñ~°O\ÏO_»¡ #_çq∞ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞, qÉèí∞ Hõ@∞ìH˘x#k. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ay H“y\˜Ö’ D ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ ã≤÷~°Ñ¨_ç#
¿Ñ~°∞ ‰õΩK«Û ã≤QÆ∞æÑ¨_ô ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ IIÑ≤_çH˜@II Sâ◊fi~°º=Ú=Öˇ „Ñ¨ãk≤ ú K≥Ok#k. D N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ J~Ú# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ ¿ãqOz
`«iOK«O_ç.
a~°∞^Œ∞ ÃÑO_≥=Ú "≥>ˇì ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞, <≥~°–
a~°∞^Œ∞ =∞QÆx HõO>ˇ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞
Ñ≤i^Œ∂i #Ñ¨C_Õ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞, Ñü
ÃÑ~°ˆ~p xk"À ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ IIÑ≤_çH˜@II
205 206
1–100 HõOzÖ’# #∞O_» u~°∞HõzÛ #Oag∞^Œ Hõ~°∞–
=Ú#∞fl_ç }Õz `«#Ü≥∞_»‰õΩ ~°Ñ≤ÊOz#"å_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# q#x `≥Å∞QÆ∞"å_»∞ LO_Õ Ü≥∞OK«<≥‰õΩ¯_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ =∞#Å‰õΩ
J=HÍâ◊"Õ∞ÖË^Œ∞. [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# „ÑüQÍÜ«∞‰õΩx <À@ ÑëH˜# J=∞$`«^è•~° D =∞Oz"å_≥· Hõ~°∞} áêeOz#"å_»∞ IIH˘O_»ÅÖ’II
H©~°Î#. P ™êfiq∞H˜ =∞#g∞^Œ J#∞„QÆÇ¨ÏO Hõey`Õ =∞# "≥O@|_ç =∞s =∞#x ÉèÏ"å=∞$`«O
`«#"≥Ñ· Ù¨ uÑ¨CH˘O\Ï_»∞. <å‰õΩ h =Hõ¯~°Ö^Ë Ü
Œ ∂« º ÉÏ|∂! Jx<å =^ŒÅ_»∞. Z\Ï¡QÀ
J\Ï¡ =∞#x `«#"≥·Ñ¨Ù uÑ¨CH˘O\Ï_»∞. `«# ã¨~°fiã¨fiO WzÛ =∞#"≥#∞fl HÍ™êÎ_»∞. U_»∞H˘O_»ÅÃÑ·# HÀ<Õ\ ˜QÆ@∞ì# "≥Åã≤# HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
PÜ«∞# U_»∞ H˘O_»Å HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ"≥·# HÀÔ~¯Å∞ f~°∞™êÎ_»∞. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å PÑ¨^ŒÅ∞ PÜ«∞# „Ñ¨`ÕºHõ`Õq∞@O>Ë ÉèíH˜Î`À "Õ_»∞H˘O>Ë P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ `«# H˘O_»ÅO`«
f~°∞™êÎ_»∞. WkK«Hõ¯QÍ x~°∂Ñ≤OK«_®xH˜ Z<Àfl L^•Ç¨Ï~°}eã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. =~°=ÚÅ#∞ `«# Éèí‰õΩÎÅÃÑ· QÆ∞=∞‡i™êÎ_»∞.
ÉèíH˜ÎÖËHõáÈ`Õ =„*ÏÅ H˜s\ÏÅ∞ KÕ~ÚOz<å.. LuÎ... ^ŒO_»QÆ. ‰õΩ~°∞=~°u #Oa J<Õ ‰õΩ=∞‡i^•ã¨∞_»∞, ™êfiq∞x `«#‰õΩ D =~°O HÍ"åe P
LII H˘O_»ÅÖ’# xÅ∞ÛH˘x 'HÀ#ÅÜÕ∞\˜H˜— ~åÜ«Ú_ô`«_≥· =~°O HÍ"åe Jx Ü≥∞xfl =~åÅ∞ HÀ~°∞H˘O>Ë Jxfl =~åeKåÛ_»∞. =∞i PÜ«∞#
JO_»QÆ <å^Œ∞HÀQÆÅ_»∞ 'PÑ¨^Œ— ÉÏÑ¨Ù#∞ ÉèíH˜Î „"≥ÚH˜¯#<£ Ñ¨Ó[H˜ Ñ¨ÓÅ∞ÖËHõáÈ`Õ |OHõ=∞\˜ì`À Ñ¨ÓÅ∞KÕã≤ ™êfig∞! ã‘fiHõiOK«∞ Jx ÉèíH˜Î`À
H˘O_»Å =O\˜ HÀiHõÅ∞ H˘Å¡QÆ f~°∞Û#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ã¨=∞iÊOKå_»∞. ZO`« J#∞„QÆÇ¨Ï"≥∂ Hõ^•!! `«# z#fl=∂=∞QÍÔ~·# `˘O_»=∂<£
^ŒO_»QÆ _®|∞ ^Œ~°Ê=ÚÅ∞ ^ŒQÆæ~° ~å_»∞~° 'HÀ@∞¡— Éˇ\ ˜ì#<£ K«„Hõ=iÎ `«#H˜ P#O^Œ xÅÜ«∞O Hõ\Oì˜ Kå_»x `«# â◊OYK«„HÍÜ«Ú^è•Å∞ PÜ«∞#H˜zÛ,
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O `«# ÉÏ==∞ik "≥·Ñ¨Ù `«#∞ xez Ü«Ú^ŒúOKÕã≤ z=iH˜ ~år ‰õΩkiÛ `˘O_»=∂#∞_»∞
ZHõ¯_çH˜ ~°=∞‡O>Ë JHõ¯_çH˜ "≥àÏ§_»∞. WO`« ÉèHí "Îõ åHõÊi áêÅ‰õΩ_»∞O\Ï_®? J™ê^èºŒ O.
H˘O_»ÅÖ’ <≥ÅH˘#fl HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∞_»∞ "å_»∞
H˘O_»ÅO`« =~°=ÚÅ∞ QÆ∞ÃÑÊ_»∞"å_»∞ IIH˘O_»ÅÖ’II J#O`åàÏfi~°∞ J<Õ Éè‰í Ωõ _Î ∞» ™êfiq∞ˆH ^˘OQÆ`#« O <Õ~åxH˜ =∞\˜"ì ∂≥ ¿ã tHõ"∆ ¿Õ ãÎ
"Õ_∞» HõQÍ ã‘fiHiõ Oz =∞\˜"ì ∂≥ ã≤ PÜ«∞##∞ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz P `«~∞° "å`« Ñ¨Ù+¨ÊHÔ O· Hõ~º° O
‰õΩ=∞‡~°^•ã¨∞_≥·# ‰õΩ~°∞=~°u #Oa ã‘fiHõiOz#"å_»∞ D ^ŒÜ∂« =∞Ü«Ú_»∞. J#∞#Ü«∞OQÍ u~°∞=∞Å#Oa J<Õ Éè‰í Ωõ xÎ `À
W=∞‡#fl =~°=ÚÖˇÅ¡ xzÛ#"å_»∞ „Ñü~ÀA „Ñ¨`ÕºHõOQÍ =∂\Ï¡_ç J#∞„QÆÇ≤ÏOz# "å_ô u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞.
^˘=Ú‡Å∞ ¿ãã≤#Ü«∞\˜ì `˘O_»=∂O[‰õΩ¯~° =iÎ
~°=∞‡#flKÀ\˜H˜ =zÛ #q∞‡#"å_»∞ IIH˘O_»ÅÖ’II <Õ#∞ Hõ~zÖ’<Õ =ÙO\Ï#∞. u~°∞=∞Å ~å<Õ~å#x cè+‡≤ OK«∞H˘#fl u~°∞HõzÛ#Oa
J<Õ Éèí‰õΩÎx J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ `«<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ HõOz"≥o¡ =∂Ü≥∂áêÜ«∞O`À `«#
JK«ÛÑ¨Ù "Õ_»∞Hõ`À_» J#O`åà◊√"åiH˜
u~°∞=∞ÅH˜ ~°Ñ≤ÊOK«∞H˘x# K«`«∞~°∞_»∞ D Nx"åã¨∞_»∞. ™êfiq∞ Hõ~°∞} JOK«<å
=ÚzÛe "≥\ ˜ìH˜ =∞#∞fl "≥∂z#"å_»∞
"ÕÜ«∞@O J™ê^èŒºO. =∞#O PÜ«∞# â◊~°}ÏQÆ`«∞ÅO HÍ=Ù# `«#∞ =∞Oz"å_≥· D
=∞zÛHõ ^˘ÅHõ u~°∞=∞Å #Oa`À_»∞`«
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ^ŒÜ«∞`À =∞#efl „â◊^ŒúQÍ Ñïáêeã¨∞ÎO\Ï_»∞.
xK«ÛxK«Û=∂@ÖÏ_ç #zÛ# "å_»∞ IIH˘O_»ÅÖ’II
207 208
=∞OQÆà◊Ç¨~°u Ñ¨QÆ@∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ Ñ¨@ìÑ¨Ù ~å}˜Ü≥ÿ∞
<≥QÆ_»∞ ãüHõà◊Å‰õΩ#∞ h~å[#O
'ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞— Ö’ =O^Œ H©~°Î#Å∞ Ñ¨ÓiÎKÕã≤ ^èŒ#∞º}˜‚ *Ëã≤# [QÆu #Å"Õ∞Å‡OQÆ K«Hõ¯^Œ#=ÚÅÔHÅ¡
"ÕOHõ@~°=∞}∞xH˜ <å P#O^ŒÉèÏ+¨Ê ã¨"Õ∞`« =∞OQÆà◊h~å[#=ÚÅ∞. PÜ«∞# xQÆ∞_»∞ x[ â’Éèí#Ñ¨Ù h~å[#O IIH©∆~åaúII
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂kè~°∂_è»Ü≥ÿ∞# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡‰õΩ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ =∞^èŒ∞~åu ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ =∞OQÆàÇ◊ ¨ ~°u áê_»∞`«∞<åfl~∞° . q#O_ç. J=∞‡"åi H˜ãÅ¨ Ü«∞ K«~}° ÏÅ‰õΩ, H©∆~°™êQÆ~°=Ú# [x‡OK«∞@*Ë`« H©∆~°™êQÆ~°Hõ#º J~Ú# N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜
~°OÉè’~°∞=ÙÅ‰õΩ Jik [Ñ¶∞¨ #=ÚÅ‰õΩ h~å[#=ÚezÛ P N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° <Õ Ñ¨ÙÅHÕz Ñ¨^Œ‡"åã≤x J~Ú# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡‰õΩ =∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞eqQÀ!
"≥∞ÿ=∞~°záÈ *Ëã≤# PKå~°∞ºÅ<Õ=∞x á⁄QÆ_»∞^Œ∞<À Hõ^•!
Ñ¨^Œ‡<Õ„uÜ≥ÿ∞# Ñ¨^•‡=f ^Õq Ü≥ÚHõ¯ =^Œ#=Ú#‰õΩ [‰õΩ¯=Ñ≤@ìÅ#∞ É’e#
LII H©∆~°ã¨=Ú„^Œ~å[ã¨∞`«, NÇ¨Ïi Hõ#∞flÅ "≥Å∞æ ÅH˜∆ ‡x<£ ã¨Î#Ü«ÚQÆ‡=ÚÃÑ· JO\˜# Hõ~°∂Ê~°=Ú`À "≥Åã≤# Hõ~°∂Ê~° h~å[#q∞kÜÕ∞. D
JehÅ‰õΩO`«Å (#Å¡x=ÚOQÆ∞~°∞Å∞ QÆÅ ~°=∞}˜) K«Hõ¯\˜ H˘Ñ¨C#‰õΩ, Hõ=∞Å=ÚÅ
h~°["åã≤x<£ H˘ez h=∞=Ú`À „=`«=ÚÖò J<ÕHõ=ÚÖò
=O\˜ (`å=∞~°Ñ¨Ù=ÙfiÅ =O\˜) KÕ`«∞Å‰õΩ =∂}˜Hõº=ÚÅ`À xez# h~å[#=Ú
¿Ñiq∞*Ë`«∞s [#∞Å∞ "Õ∞ÅQÆ∞ H©~°Î#e@∞¡ áê_»∞K«∞<£ W^Õ.
‰õÄiq∞ J#fl=∞Ü«∞º Hõ$u Q˘ÅfiÔ~ "ÕOHõ@<å^èŒ∞~ål˝x<£
zQÆ∞~°∞\Ï‰õΩÅ=O\˜ áê^Œ=ÚÅ‰õΩ, J~°\ ˜ É’^≥Å É’e# T~°∞=ÙÅ‰õΩ Pã¨H`Î˜ À
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# <˘ãÖQÆ∞ =Ú`åºÅ =∞OQÆàÇ◊ ¨ ~°u WkÜÕ∞. ^Œ∞ã¨ûÇ¨Ï"≥∞#ÿ "≥ÚÅ‰õΩ, Ç¨Ïi<åi <åaèH©
H©∆~åaú Hõ#ºHõ‰õΩ N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜x Ñ¨Å∞=<≥flÅ =∞OQÆà◊Ç¨~°u ã¨=∞iÊO`«∞=Ú.
h~°*ÏÅÜ«∞=Ú#‰õΩ h~å[#O IIH©∆~åaúII JÅOHÍ~° = ÚÅKÕ „Ñ¨ H ÍtOK« ∞ N"Õ O Hõ > <å^è Œ ∞ x Ñ¨ @ ì Ñ ¨ Ù ~åt D
[Å*ÏH˜∆ "≥∂=Ú#‰õΩ [‰õΩ¯= ‰õΩK«O|∞Å‰õΩ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡. Ñ¨^Œ∞<å~°∞ Hõà◊Å`À =iúÅ∞¡ D ãü N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ Ü≥ÚHõ¯ k=º
<≥ÅH˘#fl HõÑ¨Ê~°Ñ¨Ù h~å[#O ~°∂Ñ¨"Õ∞ Hõ^•! Ö’Hõ=∂`«Ü≥ÿ∞# D"≥∞‰õΩ ÉèíH˜Î Ñ¨Ó~°fiHõ"≥∞ÿ# h~å[#=Ú Wk"À.
Je"Õ}˜ `«∞~°∞=Ú#‰õΩ Ç¨Ïã¨ÎHõ=∞ÅO|∞#‰õΩ Ö’HÍÅ#∞ ÑïáêeOKÕ =∂ `«e¡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ™œO^Œ~°º=Ú#‰õΩ qã¨Î $`«"≥∞ÿ#
xÅ∞=Ù =∂}˜Hõº=ÚÅ h~å[#O IIH©∆~åaúII =∞OQÆà◊ h~å[#=ÚÅ#∞ ã¨=∞iÊOK«∞K«∞<åfl#∞.
â’II N"≥·‰õΩO~î° q~°HÍÎÜ«∞ ™êfiq∞ Ñ¨Ù+¨¯i}© `«>Ë
K«~°} H˜ã¨ÅÜ«∞=ÚÅ‰õΩ ã¨H˜Ü«∞ ~°OÉè’~°∞Å‰õΩ ~°=∞Ü«∂ ~°=∞=∂}ÏÜ«∞ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞ =∞OQÆà◊
x~°`«=∞QÆ∞ =Ú`ÕÎÅ h~å[#O
Jik [Ñ¶¨∞#O|∞#‰õΩ Ju= x[<åaèH˜x NÑ¨^•‡=f ã¨"Õ∞`« NNx"åã¨
x~°u <å<å=~°‚ h~å[#O IIH©∆~åaúII Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡}Ë #=∞ó
NNNNN
209 210
„Ñ¨`ÕºHõ Hõ$`«[˝`«Å∞
ã¨~°fiN....
1. _®II =∞OQÆà◊OÑë¡ ÉÏÅ=Ú~°mHõ$+¨‚
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
5. QÆiHõáê\˜ "≥OHõ\ò QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
7. â’ÉèÏ~å*ò QÍ~°∞ (J#fl=∞Ü«∞º „¿Ñ~°} gi=Å¡<Õ)
8. Zãπ.Ñ≤. ÉÏÅã¨∞„|Ç¨Ï‡}ºO QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£
WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

N~°ã¨∞Î
ãÖÑ¨Ù\˜–II
Z#∞flHÀ|_ç#
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ãÖÑ¨Ù\˜–II
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
_çÃãO|~°∞ 2010 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü,
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ :
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 18. LÜ«∂ºÅ ÉÏÅ∞ #∂K≥^Œ~°∞ 77
ãÖÑ¨Ù\˜ II 19. T~°ˆH ^˘~°‰õΩ<å 43
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ
20. T~°ÔH·`Õ x#∞fl QÍ#=Ú 127
„Hõ.ãÖ. q+¨Ü«∞O ¿Ñl
21. ZO`« <Õ~°∞Ñï D ÖË=∞ 49
1. JO^ŒiHÍ^è•~°"≥∞ÿ# 41
22. ZO`«"å_»=Ü«∞º x#∞fl 25
2. Jk"À JÅ¡k"À 01
23. ZO`« K«kq# <Õq∞ 149
3. JÑ¨CÖËx ãÖ™ê~°=Ú 191
24. ZO^Œi`À Éˇ#ˆQ#∞ 85
4. JÜ≥∂º! áÈÜ≥∂ „ÉÏÜ«∞=Ú 179
25. ZO^•Hõ x„^Œ h‰õΩ 87
5. J}∞ˆ~}∞ ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# 3
26. Z#fl_»∞ =∞Oz"å_» 115
6. PO[<ÕÜ«∞ JxÅ[ 185
27. Uk `«∞k nxˆHk 53
7. P_»~°=∞‡ áê_»~°=∞‡ 157
28. U=∞x K≥¿ÑÊk Dâ◊fi~° =∂Ü«∞ 27
8. Pk=¸iÎ ~¸`«_»∞ 147
29. U=∞x =i‚OK«∞<˘HÀ 19
9. W\˜ì =Ú^Œ∞ÌÖÏ_ç 5
30. U Ñ¨Ù~å}=ÚÅ <≥O`« K«kq<å 159
10. WOk~å~°=∞}∞^≥zÛ 119
31. UÖË UÖË =∞~°^ŒÖÏ 95
11. WOk~° =_ç¤OK« 135
32. F Ñ¨=<å`«‡[ 93
12. W@∞ QÆ~°∞_»x h "≥H˜¯##∞ 103
33. HõO\˜ #dÖÏO_» Hõ~°Î 81
13. W^≥ t~°ã¨∞ =∂}˜Hõºq∞zÛ 67
34. HõO\˜q∞ <Õ_ç^Õ 71
14. D_»QÆ∞ ÃÑO_ç¡ 66
35. Hõ>ˇì^Œ∞~° "≥·‰õΩO~î°=Ú 75
15. D`«_»∞ "À ~å=Ú_»∞ 189
36. Hõ_»∞#_»∞ã¨∞ K˘~°<ÕÅ 33
16. D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~ÚÖÜ≥∞Å¡ 23
37. HÍ=∞Ü«∂QÆ=Ú KÕÃã 171
17. L^ŒÜ«∂„k `≥Å∞áêÜ≥∞ 101
38. H˘O_»"ÕÅ <≥uÎ#\˜ì QÀqO^• 151
V VI
39. H˘#~À H˘#~À g∞~°∞ 97 60. <å\˜H˜ <å_Õ <å K«^Œ∞=Ù 197
40. H˘=∞‡ÖÏÅ Ü≥∞O`«"å_≥ 59 61. <å~åÜ«∞}Ï h <å=∞"Õ∞ 79
41. H˘ÅxÖ’# =Ú#∞ QÀÑ≤HõÅ∞ 63 62. <å~åÜ«∞}ÏK«∞º`« 199
42. QÆ`«∞Åxfl dÅ"≥∞ÿ# 13 63. x`åº#O^Œ ^èŒ~°}©^èŒ~° 91
43. QÆ~°∞_®„k "Õ^•„k 111 64. x`åº`«∞‡_≥· Ü«ÚO_ç x`«∞º_≥· 89
44. QÆ∞~°∞`≥iy# ^˘OQÆ 47 65. hˆH <Õ â◊~°}∞ 35
45. QÀqO^Œ QÀqO^Œ 177 66. h=Ù `«∞~°QÆ=Ú g∞^Œ 123
46. K«Hõ¯x *Ï} ~Úxfl\Ï 175 67. xO_»∞ =∞#¿ã hÑ¨Ó[ 61
47. KåÅ^• Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î# 161 68. <Õ_Õ <åQÆ=e¡ 31
48. K«∂_» z#fl^•#qO`Õ 131 69. <Õ_Õ ÃÑO_ç¡ "Õà◊ 193
49. [Ü«∞ =∞OQÆà◊=Ú h‰õΩ 201 70. <ÕÅq∞#∞fl XHõ¯>ˇÿ# 17
50. `«ÅÑ¨Ù Ö’Ñë `«ÅÑ¨Ù 141 71. ÑÖ`«QÍ_»∞ q∞H˜¯e 125
51. u~°∞=∞Å yi~åÜ«∂ 137 72. ÑïÑ¨Ó~°‚ QÆ~°∞_®„k 15
52. u~°∞g^èŒ∞Å "≥∞~°ã≤ ^Õ=^Õ=Ù_»∞ 45 73. áê_»ˆ~ ™È|<åÅ∞ 155
53. u~Àu~À [=~åÅ 57 74. á⁄_»QÆO\˜ =∞Ü«∂º q∞=Ú‡ 121
54. `≥Ñ¨ÊQÍ =∞„~å‰õΩ g∞^Œ 169 75. „|∞=Ou É∫^•ú|∞^ŒúWu 22
55. `Õ â◊~°} =∞Ç¨ÏO 195 76. ÉèíH˜Î H˘Åk"å_Õ 173
56. #QÆ∞"≥∂=Ú `À_ç 183 77. ÉèÏqOK« <Õ~°<≥·u 139
57. #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ 143 78. =∂^èŒ"å ˆHâ◊"å 117
58. #=h`« KÀ~° 55 79. =∂^èŒ= Éèí∂^èŒ= 153
59. #=~°∂Ñ¨ „Ñ¨Ç¨¡^Œ 105 80. q∞#flHõ "Õ™êÅ∞ =∂x 181
VII VIII
81. =¸ã≤# =Ú`åºÅˆHÖË 07 „áê~°ú#
82. "≥Ú`«Î‰õΩˆ~ J=∞‡ÖÏÅ 107
HõOII Ç¨Ïi<Õ #q∞‡# "åxH˜
83. ~å=∞K«O„^Œ∞_ç`«_»∞ 9 [~°∞QÆ^Œ∞ ÜÕ∞<å_»∞ H©_»∞, ãÖH©~°Î#KÕ
84. ~å=∞Éèí„^Œ ~°Ñ¶¨Úg~° 133 u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘ez#
85. ~å=∞^Œâ◊~°^èŒ ~å=∂ 99 J~°Ü«∞=Ù =∞~°∞[#‡ J#fl=∞ÜÕ∞º `≥eÃÑ<£
86. ~å=Ú_»∞ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞ 51 P."≥II U_»∞H˘O_»ÅÜ«∞º <≥OK«∞_»∞ kHõ¯x
87. ÅH©∆ ‡ HõàÏº}=Ú bÅ`À 83 HõO@h~°∞ ~å^Œ∞ Hõ~°∞} á⁄OQÆ∞
J#fl=∞Ü«∞º w`« =∞ÅiOK«∞ <≥Å¡~°
88. =O^Õ "åã¨∞^Õ=O NÑüO 69 ÉèíH˜Î "≥Å∞QÆ∞EÑ¨Ù =∞#ã¨∞ÅO^Œ∞
89. =Åz =zÛu <Õ#∞ 163
P."≥II Hõ+¨ì"≥ÚzÛ#Ñ¨Ù_»∞ HÍà◊¡ÃÑ·|_ç ÜÕ∞_»∞Û
90. =Öˇ##∞ "åi^Õ "≥·+¨‚==Ú 73 #=Ùfi"Õà◊ #~°∞_»∞ <åã≤Î‰õΩO_≥
91. q#~À ÉèÏQÆº=Ú q+¨µ‚Hõ^äŒ 129 '=∂Ü«∞— KÕÜ«∞QÆÅÔ~ '=∂Ü«∂kè<å^èŒ∞x!!
J#fl=∞Ü«∞º ÉÏ@ <≥#∞flH˘#Ô~!!
92. qÉèí∞_» qO`«\ ˜H˜ 165
93. qâ◊fi„Ñ¨HÍâ◊√#‰õΩ 29 HõOII NÑü Ñ¨^ŒHõ=∞ÅO|∞Å
hÑ¨@∞ì# Q˘ez =∞kx, Ç≤Ï`«∞_»#flÜ«∞º<£
94. "≥éÑ≤OÑ¨É’~Ú `å<≥ 167
UÑ¨ÙQÆ <Õ^è•ºxO`«∞#∞
95. "Õ_»∞H˘O^•=∂ 39 PÃÑ· H©~°Î#Å q=~°=∞OkO`«∞ ÉèíàÏ!!
96. "Õ"ÕÅ K«O^•Å"å_»∞ 37 P."≥II T~°∞##∞flEz Liq∞Ok á⁄=∞‡x
97. ã¨Ç¨Ï["≥·+¨‚"åKå~° 113 ''HÍ_»∞—— ~°=∞‡#Ok Hõ~°∞}|∂x
98. ãÖ^≥HÍ_» Ñ¨Ù\˜ì#\˜ì 145 J#fl=∞Ü«∞º^•i JÅ=_»ÖË^•Ü≥∞
99. ™ê=∂#º=∂ Ñ¨Ó~°fi 11 "ÕOHõ@Ü«∞º #"≥fi "≥#∞Hõ#∞O_ç
100. ã¨∞qfi ã¨∞qfi ã¨∞=fix 187
101. Ç¨Ïi h„Ñ¨`åÑ¨=Ú 109
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–II) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
XI XII
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
XIII XIV
XV XVI
2–1 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç (XHõ™êi "åÜ«Ú^Õ=ÙxH˜ Pkâı+µ¨ xH˜ =∞^èºŒ `«=∞Ö’ JkèHõ |Åâße Ü≥∞=~°<Õ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î#Å`À ÑïK«Ü«∞O =Ù#fl Ü≥∞=iÔH·<å u~°∞=∞Å q"å^ŒO=zÛ, `«QÆ=Ù f~°Û\ÏxH˜ <å~°^Œ∞x P„â◊~ÚOKå~°@. PÜ«∞# P#O^Œ
H˘O_» Hõ#|_»QÍ<Õ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛ, <åÅ∞HõÃÑ· P_Õ H©~°Î# Wk. U_»∞ H˘O_»Å"å_»∞ Ñ¨~°fi`«=Ú <å„â◊~ÚOK«=∞O>Ë "å~å Ñ¨~°fi`åxfl J_çQÍ~°@. âı+¨µ_»∞ ##∞fl QÆ\ ˜ìQÍ
„Ñü J}∞=ÙÖ’ =Ù#fl H˘O_» Wk. nxH˜ #=∞ã¨¯iOz nx<≥Hõ¯=Öˇ#∞ QÍh U^À
'„>ˇH˜¯OQ∑— ÖÏQÍ Ü≥∞Hõ¯‰õÄ_»^Œ∞. „|Ç¨‡k^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞ nx x"åãÖQÍ ayOz Ñ¨@∞ìH˘O>Ë #∞=Ùfi P Ñ¨@∞ì q_çÑO≤ K«∞ J#fl^@Œ "åÜ«Ú^Õ=Ùx`À 'P#O^Œyi—.
ÜÕ∞~°Ê~°K«∞H˘<åfl~°O>Ë qO`« Ug∞ÖË^Œ∞. ã¨Ñ¨Îy~°∞Å<≥‰õΩ¯`«∞O>Ë U^À `≥eÜ«∞x Pkâı+¨µx Ñ¨@∞ìH˜ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ ayã≤áÈ~Ú =∂#=ÙÅ∞ TÑ≤~å_»Hõ `«Å¡_çÖÏ¡~°@.
P#O^ŒO =∞#ã¨∞ûx =ÚÑ≤ÊiQ˘O@∞Ok. P J#∞Éèí∂u ™êfi#∞Éèí"ÕHõ "Õ^Œº"Õ∞ HÍx ^Õ=`«Å JÉèíº~°ú# "Õ∞~°‰õΩ âı+¨µ_»∞ *Ïe `«Åz Ñ¨@∞ìHÍã¨Î ã¨_»e¿ãÎ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞
K≥¿ÑÊk HÍ^Œ∞. =∞i P#O^ŒO JO>Ë J#∞Éèí="Õ∞ Hõ^•! „Ñ¨KO« _»"QÕ OÆ `À P#O^Œyix =ÚHõ¯Å∞ KÕ¿ãâß_»@. ^Õ=`«Å „áê~°#ú qx Pkâı+µ¨ _»∞
K«OII Zxq∞k =`«û~°O|∞Å‰õΩ ÜÕ∞eHõ "ÕOHõ@<å^Œ∞_»OK«∞`å<£ XHõ^•xÃÑ· `«# x"åã¨"Õ∞~°Ê~°K«∞H˘<åfl_»@. J^Õ âıëêK«ÅO. =$+¨ÉèÏ„k,
Hõ#∞Q˘<≥ ##fl=∞Ü«∞º =∞iHÍ^Œ<≥##º=Ú SÇ≤ÏHõO|∞Å<£ <å~åÜ«∞}Ï„k, JO[<å„k, QÆ~∞° _®„k, "ÕOHõ\Ï„k`À Hõeã≤ U_»∞H˘O_»Å∞ Pq^èOŒ QÍ
J#∞Ñ¨=∞ H©~°Î#O|∞eq J=∞$`«^è•~°Å∞ Ü≥∞Oz K«∂_»~À XHõ¯KÀ@ "≥Åâß~Ú. "å\˜x `«# x"åãÖQÍ U~°Ê~°K«∞H˘<åfl_»∞. "≥·‰õΩO~î°O #∞Oz
q#∞q∞Hõ qO^Œ∞~å K≥eH˜ "≥#∞flx H˘O_»Å<≥H˜¯ H˘Å∞fi_ô ky=zÛ# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ `«<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· "å\˜ÃÑ· "≥eâß_»∞)
JkQÀ JÅ¡kQÀ P Hõ#|_»∞`«∞#fl "ÕOHõ\ÏK«ÅO K«∂âß~å! J^Õ NÇ¨Ïi
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u x"åã¨ ™ê÷#=Ú. Jk Pkâı+µ¨ x Ñ¨_Q» ÅÆ `À xO_çáÈ~Ú =Ù#flk. (=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅH˜
Jk"À JÅ¡k"À NÇ¨Ïi "åã¨=Ú Hõ#|_»^Œ#∞HÀ..) Ñ¨k"ÕÅ Ñ¨_»QÆÅ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ^•xx ÉèÏqOz #=∞ã¨¯iOz
Ñ¨k"ÕÅ∞ âı+¨µÅ Ñ¨_»QÆÅ=∞Ü«∞=Ú IIJk"ÀII `«iOK«O_ç. P Hõ#|_»∞`«∞#fl "ÕOHõ\ÏK«ÅO K«∂âß~å! Jk „|Ç¨‡k^Õ=`«ÅO^ŒiH˜
J^≥ "ÕOHõ\ÏK«Å =∞dÖ’#fl`«=Ú PáêºÜ«∞"≥∞ÿ#k. =∞Ç¨=Ú#∞ÅO^ŒiH© P H˘O_» x`«º=¸ x"åã¨™ê÷#O. "å~°∞
Jk"À „|Ç¨‡^Œ∞Å HõÑ¨Ù~°∂Ñ¨=Ú LO_»\ÏxH˜ Ü≥∞OK«∞H˘#flKÀ@∞ J^Õ ã¨∞=∂! ^•xfl K«∂_»O_ç. "≥ÚHõ¯O_ç. P#O^ŒO
Jk"À x`«ºx"åã¨=∞dÅ =Ú#∞Å‰õΩ xO_ç =ÙO_Õ <≥Å=Ù J^Õ.
J^≥ K«∂_»∞_»^≥ "≥Ú‰õΩ¯_®#O^Œ=∞Ü«∞=Ú IIJk"ÀII
^•x ^ŒQÆæ~°Ö’<Õ =Ù#fl Ñ¨~°fi`«"Õ∞ âıëêK«Å=Ú. ã¨fi~°æOÖ’ =ÙO_Õ ^Õ=`«Å∞
K≥OQÆ@ #Å¡k"À âıëêK«Å=Ú Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ =zÛ#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ =ÙO_Õ KÀ@∞ J^Õ. =∞#Ü≥∞@ì <≥^Œ∞@ =ÙO_Õ
xOy#∞#fl ^Õ=`«Å x["åã¨=Ú =¸Å^èŒ#O J^Õ. |OQÍ~°∞ tY~åÅ∞ (QÀÖò¤HÍ^Œ∞...) QÆÅ P Ñ¨~°fi`«O „|Ç¨‡~°∞¬Å∞,
=ÚOy@ #Å¡k"À =¸Å#∞#fl ^èŒ#=Ú
|OQÍ~°∞ tY~åÅ |Ç¨ï „|Ç¨Ï‡=∞Ü«∞=Ú IIJk"ÀII „|Ç¨Ï‡`«fiO ã≤kúOz# =∞Ç¨=∞Ç¨ïÅO^ŒiH© P@Ñ¨@∞ìQÍ qÅã≤Å∞¡K«∞#flk.
WHõ D "ÕOHõ\ÏK«ÅO =∞Ç≤Ï=∞ <Õ=∞x =i‚OK«#∞? Wk "≥∂Hõ∆„áêÑ¨º™ê÷#=Ú.
ÔH·=ÅºÑ¨^Œ=Ú "ÕOHõ@ #QÆ=∞k"À N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x J~åÛ=`å~°"≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ÉèÏQÆº=Ú
N"ÕOHõ@ÑüH˜ ã≤~°∞Öˇ·#k
ÉèÏqOÑ¨ ã¨HõÅ ãÖÑ¨^Œ~°∂Ñ¨=∞k"À Wk. K«Hõ¯QÍ ÉèÏqOK«QÆey`Õ ã¨~°fiãÖÑ¨^ŒÅH˜ =∂~°∞ ~°∂Ñ¨Ù W^Õ. Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#
áê=#=ÚÅÔHÅ¡ áê=# =∞Ü«∞=Ú IIJk"ÀII "å@xflO\˜Ö’H˜ J`«ºO`« Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#k D "ÕOHõ\ÏK«Å"Õ∞.
1 2
2-2 =ÚOz# „|Ç¨‡^Œ∞Å‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú
=Ú#∞fl_ç H˘OK«# =∞„~å‰õΩ g∞k H˘#~°∂Ñ¨=Ú
=∞OzÑ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥∞ÿ =∞=Ú‡ <Õe#
+¨}∞‡Y„Ñ≤Ü«∞~åQÆO qO@∞O>Ë ã¨#fl\ ˜"å#[Å∞¡ Ñ¨_ç`Õ ^•O\’¡ P#O^ŒO
ZOK«QÆ N"ÕOHõ\Ï„k x^Õ ~°∂Ñ¨=Ú IIJ}∞ˆ~}∞II
`«_∞» ã¨∞#Î fl@∞¡O@∞Ok. "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ~°∂ÑÖ Hõ#∞flÅ‰õΩ ^Œi≈OÑ¨KãÕ ∞¨ #Î fl J#fl=∞Ü«∞º
=∞# K≥=ÙÅÖ’ J=∞$`«O ^è•~°QÍ áÈã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å∞ `«áÈâ◊H˜Î`À `«=∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂#™êHÍâ◊OÖ’ `«\ ˜Å¡`«ÖÏQÍ =∂„`«"Õ∞ QÀK«iOÑ¨KÕã¨∞HÀ QÆÅ k=º~°∂áêxfl Ju ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ J}∞=ÙÖ’#∞, Wã¨∞Hõ~ˆ }∞=O`« ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ ~°∂Ñ¨=ÚÖ’#∂
`åà◊¡áêHõ"å~°∞ J=bÅQÍ =∞#=O\˜ Ju ™ê=∂#∞ºÅ∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ ™êHÍ~°OQÍ ÑïÑ¨Ó~°‚OQÍ xO_ç Ü«ÚO_»∞ =∞Ç¨Ï`«Î~° ~°∂Ñ¨=Ú Wk. J}˜=∂k J+¨ìã≤^Œ∞úÅ#∞
PHõoOÑ¨Ù KÕã¨∞HÀQÆÅ "ÕOHõ#fl ~°∂ÑÖQÍ D H©~°Î#`À ^Œi≈OÑ¨KÕâß~°∞. `«iOK«O_ç. „Ñ¨™êkOK«QÆÅk D JO[<å„k g∞^Œ "≥Åã≤# ~°∂Ñ¨=Ú.
LII K«∂ÃÑ#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â’Éèí#∞ Hõ#∞flÅQÆ\ ˜ì#@∞¡ P D „ÑÑ¨ O¨ K«OÖ’ "Õ^=Œ ÚÅ#∞, "Õ^•O`«=Ú#∞ J=áÈã¨# Ñ¨\#ì˜ "å~°∞ Z@∞=O\˜^À
~°∂Ñ¨=Ú k=º"≥∂Ç¨Ï#=Ú Ö’Hõ=Ú ÖËÖˇ_ç P [QÆ`«Êu<£ `≥Å∞ã¨∞H˘#QÀˆ~k D ~°∂Ñ¨=Ú<Õ. "≥Ú^ŒÅ∞, `«∞kÖËx J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» W^Õ.
P Ñ¨~°=∂`«‡ ##fl=∞Ü«∞ J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#=∞O^Œ∞ ^≥ÅÊQÍ Ü≥∂Qˆ â◊fi~∞° ÅO^Œ~∞° ÉèÏqOK«∞Å‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOKÕ ~°∂Ñ¨q∞^Õ. W@∞"≥Ñ· Ù¨ =zÛ D HÀ<Õ\˜
`ÀÃÑ#∞ <å^Œ∞É’O@¡‰õΩ#∞ `ÀÜ«∞[<åÉèí∞ _»Ç¨ÏŸ! `«\ ˜Å¡`≥· ^Œy~æ ° "≥Åã≤# k=º"≥∞#ÿ ~°∂Ñ¨=Ú W^Õ.
~åQÆO : +¨}∞‡Y„Ñ≤Ü«∞ H©∆~°™êQÆ~°=Ú# (Pkâı+¨µxÃÑ·) Ñ¨=fioOz# ã¨∞O^Œ~° ~°∂Ñ¨=Ú W^Õ ã¨∞=∂!
J}∞ˆ~}∞ ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú HÍÅ=Ú, HÍÅQÆux `≥e¿Ñ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞, Jyfl‰Äõ _» DÜ«∞# ~°∂Ñ¨"∞Õ . "ÕOHõ\Ï„k
J}˜=∂k ã≤i JO[<å„k g∞k ~°∂Ñ¨=Ú IIJ}∞ˆ~}∞II g∞^Œ |OQÍ~°=Ú=Öˇ "≥∞iã≤áÈ`«∞#fl ~°∂Ñ¨=Ú WkQÀ. âı+ÿig∞^Œ "≥Åã≤# =¸Å
"Õ^•O`«"Õ`«ÎÖˇÖÏ¡ "≥^ŒˆH\˜ ~°∂Ñ¨=Ú ~°∂Ñ¨=Ú D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx^Õ. D k=º~°∂áêxfl „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
Pk#O`«º=ÚÅ∞ ÖËx P ~°∂Ñ¨=Ú „|Ç¨‡^Œ∞Å#∞ Ãã·`«=Ú P„Hõq∞OK«QÆÅ =¸Å"≥∞ÿ# ~°∂ÑÖ W^Õ. z#fl =∞é˜]
áê^Œ∞QÆ Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ ÉèÏqOK«∞ ~°∂Ñ¨=Ú P‰õΩg∞^Œ Ñ¨=fioOz Ü«Ú#fl z#‡Ü«∞~°∂Ñ¨=Ú W^Õ. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖ W^Õ.
D ^≥ã¨ xk"À HÀ<Õ\ ˜ ^Œi ~°∂Ñ¨=Ú IIJ}∞ˆ~}∞II =∞=∞‡ÅflO^Œih Ü≥∞OÑ≤Hõ KÕã≤ ~°H˜∆OK«∞K«∞#fl N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º~°∂Ñ¨=Ú
áêÅ[ÅxkèÖ’# Ñ¨=oOK«∞ ~°∂Ñ¨=Ú U_»∞H˘O_»Å"åx ~°∂Ñ¨=Ú W^Õ. nxx ÉèÏqOz `«iOK«O_ç.
HÍÅÑ¨Ù ã¨∂~°ºK«O„^•yflQÆÅ ~°∂Ñ¨=Ú
"Õ∞eq∞ "≥·‰õΩO~îå# "≥∞~°ã≤# ~°∂Ñ¨=Ú
H©Öˇ·# k^Õ âı+ÿi g∞^Œ ~°∂Ñ¨=Ú IIJ}∞ˆ~}∞II
3 4
2-3 ZÑ¨C_»∞ =K≥Û<À =∂ ~ÚÅ∞¡ K˘zÛ ÃÑ>ˇìÖ’x
=Ú#∞fl_ç K≥Ñ¨Ê~åx =ÙOQÆ~åÅ KÕ~ÚÉˇ\ ˜ì
JÑ¨Ê_≥·# "ÕOHõ\Ï„k Jã¨"åÅ‰õΩ_»∞ QÍ#
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ XHõQÀÑ≤Hõ=Öˇ ÉèÏqOK«∞H˘x `À\˜QÀÑ≤HõÅ‰õΩ
`«Ñ¨Ê‰õΩO_» ÃÑ>ˇì "åx `«ÅÔH`«ÎÔˆ~ IIW\˜ìII
ã¨ÅÇ¨eã¨∞Î<åfl~°∞. zeÑ≤ Ñ≤Å¡Å∞ K≥¿ÑÊ ^˘OQÆ™ê‰õΩÅ∞ "åà◊§ #QÆÅ∞, JÅOHõ~°}Å∞
J=∂Ü«∞Hõ`«fiO Jhfl Hõà◊§‰õΩ QÆ\ ˜ì#@∞¡ =i‚OK«QÆÅ P ~°K«<å "≥·Éèí=O q=iOK«@O ÉèÏ"å=∞$`«O :
™ê^èŒº=∞=Ù`«∞O^•? Hõ$+¨‚bÅÅ∞ =i‚ã¨∂Î<Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»x ÉèÏ=#*Ëã≤ F J=∞‡ÖÏ~å! D =Ú^Œ∞ÅÌ ∞ =¸@QÆ>ìË Ñ≤ÖÏ¡_∞» Ü≥∞O`«\ ˜ JÅ¡i Ñ≤_∞» QÆ=∂‡!
PÜ«∞#H˜ g∞ ã¨~°fiã¨fiO =Ñ¨Ê*ˇÑ¨Ê=∞x JO@∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. P#O^Œ Éèˇ·~°qÖ’ D g}˜‚ Ñ¨@∞ìH˘x `≥zÛ |Å=O`å# áêÅ∞ Ñ¨@ìO_ç. (ÉÁ[˚ xO_®Hõ WOHÍ UO
H©~°Î# q<Õ "åi^Õ ÉèÏQÆºO Hõ^•! ^˘OQÆ`«#O KÕ™êÎ_»∞?)
g_ç JÅ¡i UO K≥Ñ¨Ê<Õ! `å<Õ XHõ „QÍ=∂kèHÍi J#flO`« _®OaHõOQÍ =zÛ
LII =Ú^Œ∞ÌÅ =¸@ ~¸ |∞_»`« "≥∂Ç¨Ï#~°∂Ñ¨Ù_»∞, á⁄@ìxO_»∞QÍ HÍˆQ "≥<≥flÖ’ KÕ=∞Ñ¨ÓÅ∞ K≥H˜¯=Ù#fl |OQÍ~°∞ Hõ_çÜ«∂Å `«# K≥~Úº Éˇ\Ïì_»∞. K≥~Úº
=^ŒÌ#∞#@∞¡ Ñ¨@∞ì_çHõ áêÅ#∞ =∂#∞#∞ ^˘OQÆ|∞kú, ÜÕ∞ K«∞„~°∞# HÍe K≥OÑ¨ÅÃÑ· *Ïˆ~ HõhflàÁ§KåÛÜÕ∞"≥∂ Uq∞\˜ ãÖQÆ`«O>Ë, <å‰õΩ p=∞
ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ∞æ^Œ∞=Ú ã¨∞O`«q#O_»x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ‰õΩ\Õì ^ŒO@∞<åfl_∞» . =∂\˜ =∂\˜H© "åáÈ`«∞<åfl_∞» . "å_ç "≥∂ãÖ =∞#H˜è≥ Ü«∞^•?
J^ŒÌi "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x JÅ¡i Hõ$+¨µ‚x "ÀÖˇ<≥OK≥É’!! ZO`« @Hõ¯i "å_»∞. =∞#O ‰õÄ_® "å_çx U^À `≥b#>Ë¡ =Ó~°∞HÀ Éˇ_»^•O.
~åQÆO : P#O^Œ Éèˇ·~°q g_»∞ ^˘OQÆ`«#OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞ zeˆH ‰õΩO_»Ö’ =Ú~°∞QÆ∞Å∞#fl KÕ~Ú ÃÑ_ç`Õ
W\˜ì =Ú^Œ∞ÌÖÏ_ç ÉÏÅ∞_Õ_» "å_»∞ "åx "ÕQÆOQÍ uiˆQ Hõ=fiO `«ye KÕuH˜ ^≥|ƒ `«ye#@¡~ÚOk. J"≥∂‡ J#∞H˘x K˘Å∞¡
Ñ¨\ ˜ì `≥zÛ á⁄@ì xO_» áêÅ∞"ÀÜ«∞ˆ~ IIW\˜ìII HÍˆ~ `«# z<åfli <À\’¡ K«@∞‰õΩ¯# `«#"ÕÅ∞ ÃÑ>Ëãì ∞¨ H˘x ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞#fl D |OQÍ~°∞
`«O„_çx "À^•~°ÛO_Õ! F K≥b! áêÑÖ g}˜‚ K«∂¿ãÎ *Ïe"ÕÜ«∞@O ÖË^Œ∂?
QÍq∞_≥· áêi`≥Oz HÍˆQ\˜ "≥#flÅÖ’
KÕ=∞Ñ¨Ó=Ù Hõ_çÜ«∂Å KÕ~ÚÃÑ\˜ì ZÑ¨C_˘KåÛ_À `≥b^Œ∞ QÍx g_»∞ `«# K«Hõ¯\˜ =~°‚<åf`«"≥∞ÿ# =ÙOQÆ~åÅ
p=∞‰õΩ>ˇì#x K≥H˜¯@ Hõhfl~°∞ *Ï~° KÕux =∂ ÃÑ>ˇì (^èŒ#=Ú ^•K«∞H˘#fl)Ö’ ÃÑ\Ïì_»∞. g_≥=~°#∞H˘<åfl~°∞? [QÆuÊ`«
"Õ=∞~°∞ "åáÈ=Ù "åx"≥_»∞¤ "≥@ìˆ~ IIW\˜ìII "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞. g_»∞ áÈeHõ K≥ÑÊ¨ ÖËx =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞. "å_Õ =∞#^ŒO`å ^ÀK«∞‰õΩO>Ë
WOHÍ HÍ=Åã≤O^Õq∞@∞O@∞O^Õ? D ÃÑ>ˇxì g∞ˆ~ Ü≥∞uÎ"å_ç <≥u#Î ÃÑ>Ë¿ì ãÜ«∞O_ç.
=ÚK«∞Û=Öˇ =zÛ`«# =ÚOQÆ=Ú~°∞=ÙÅ KÕ~Ú (xtÛO`«QÍ LO@∞O_ç). JO>Ë... "≥„i"åà◊§ÖÏ¡~å [QÆ<åfl^∞Œè _çH˜ g∞ ^è#Œ O ZO^Œ∞‰õΩ
`«K≥Û_ç ÃÑ~°∞QÆ∞Ö’# `«QÆÉˇ\ ˜ì U=∞<åfl =ÙO>Ë ÉèíH˜Î^èŒ#O DÜ«∞O_ç JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º.
<˘K≥Û#x KÕ~Únã≤ <À~°<≥Å¡*ÁÅ∞¡QÍ~°
"˘K≥Ûe "åáÈ=Ù "åx #∂~°_çOK«ˆ~ IIW\˜ìII
5 6
2-4 =Ú^Œ∞ÌÅ =∂@ÅˆHÖË =Ú^Œ=ÚÅ∞, h
=Ú#∞fl_ç J^ŒÌÑ¨Ù K≥‰õΩ¯Å ˆHÖË J~°qi
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ ™œO^Œ~åºxfl =i‚ã¨∂Î, XkÌHõ ‰õÄ@q∞ˆHÖË T~°∞ÊÅ∞, h‰õΩ
WO`« ™êfiÉèÏqHõ"≥∞ÿ# JO^ŒO h K≥O`«#∞O_»QÍ WOHÍ h‰õΩ Hõã¨∂Îi, KÕ=∞O`«∞Å∞, J^ŒÌ"Õ∞ÖË u~°∞"ÕOHõ\Ïnèâ◊√ QÆ∂_ç II=¸ã≤#II
=∞>ˇìÅ "≥∂`«Å∞, =Öˇ¡"å@∞, ÃÑ_»"≥∂=Ú ÃÑ@∞ìHÀ=\ÏÅ∞ =O\˜=hfl ^ÕxHõ=∂‡? ÉèÏ"å=∞$`«O
Ç¨~ÚQÍ "ÕOHõ@<å^èŒ∞x ay H“y\’¡ ã¨QÆÉèÏQÆ"≥∞ÿáÈHõ h‰õΩ U"Õ"À JÅOHõ~°} (F JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ `«b!¡ h HÔ O^Œ∞Hõ=∂‡ D J#=ã¨~"° ∞≥ #ÿ uÑ¨ÊÅ∞?)
ÖˇO^Œ∞‰õΩ? JO@∞<åfl~°∞. ÃÑ·ÃÑ· JÅOHÍ~åÅ∞ 'Ñ¨Å∞‰õΩ `Õ<≥Å `«e¡q— hÔHO^Œ∞‰õΩ? ã¨=Ú„^Œ QÆ~°ƒùOÖ’ ZHõ¯_À =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÖ’ =¸ã≤H˘x Ü«ÚO_ç ZO`À
=Ú^Œ∞ÌÖÁeˆH h =∂@ÖË hHõÅOHÍ~°O. H˘O_»Å ~åÜ«∞x JO_»ÜÕ∞ h‰õΩ ^ŒO_ç. „Ñ¨Ü«∂ã¨Ñ¨_ç`ÕHÍx ^˘~°Hõx =Ú`åºxfl WOHÍ =¸ã≤=ÙOz ^•K«=Åã≤#
K«OII q#∞@‰õΩ `Õ<≥[Å∞¡=Öˇ "ÕOHõ@<å^äŒ∞x ¿ã^Œn~°∞Û D J=ã¨~"° ∞Õ =Ú#flk? Pâ◊ Hõey „Éè=í ∞Ñ¨_Õ =∞#ã¨∞û#‰õΩ WOHÍ K«ÑÅ¨ `«fiO ‰õÄ_® ^ÕxH˜
J#∞Ñ¨=∞ H©~°Î#O|∞, Hõq J#flÜ«∞ÉèÏ==Ú '=¸ã≤—Ü«ÚOK≥~å `«b?¡ h‰õΩ D Hõ$„u=∞=ÚÅ∞ J#=ã¨~O° .
`≥#∞QÆ∞ xÑ¶¨∞O@∞=Ù<£ ^≥~°z uÑ¨ÊÅ∞ ÉÁOku k‰õΩ¯`≥ÅfiHõ<£ U =∂„`«=Ú Ö’ÑÖÖËx h K«Hõ¯x "≥ÚQÆ=Ú#‰õΩ Hõã¨∂Îs uÅHõO`À
JO^ŒO`Õ"åÖÏ? h=Ù #_»∞ã¨∞OÎ >Ë J@∂ W@∂ TˆQ h H˘Ñ¨CÖ’ Ñ¨ÓÅ∞ xÅ∞™êÎÜ∂« ?
Hõ#∞Q˘# *Ïeu<£ =ã¨∞^èŒHÍO`«∞x HÍO`«‰õΩ =~°‚#O|∞QÍ
=∞i P `«ÅÖ’ KÕ=∞Ou Ñ¨ÓÖˇO^Œ∞Hõ=∂‡? (™êfiq∞ "åi Hõ_»¤O HÍHõáÈ`Õ....)
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# Ñ¨ÓÅ∞~åeáÈ`åÜ«∞x ã¨∞‰õΩ=∂~°OQÍ #_»∞ã¨∞<Î åfl=Ù. WHõ h =∞>ˇÅì ∞ ã¨=fi_∞» Å <≥ÖÏ
=¸ã≤# =Ú`åº#ˆHÖË "≥Ú~°QÆ∞Å∞ KÕ™êÎ~Ú K≥ÑC¨ `«b?¡ ã¨ÇÏ¨ [ Ñï=∞àÏÅ∞ "≥^[Œ Å∞¡ k=º"≥∞#ÿ h `«#∞=Ù#‰õΩ WOHÍ
Pã¨Å z`åÎ#ˆHÖË JÅ"ÀHõÅ∞ II=¸ã≤#II QÆO^èÑŒ Ù¨ Ñ¨Ó`«Å∞ Jg ^ÕxH˜ `«b?¡
`«b!¡ |~°∞"≥#· Ñ¨Ü∂≥ ^è~Œ =° ÚÅ∞ QÆÅ h‰õΩ WOHÍ P Ñ¨Ü∞≥ º^Œ |~°∞=Ù ‰õÄ_®
HõO^Œ∞ÖËx "≥∂=Ú ˆHÖË Hõã¨∂Îi
^ÕxHõ=∂‡? ^è~·≥ º° OQÍ ™êfiq∞"åi Hõà§◊ Ö’¡ Hõà§◊ HõeÑ≤ K«∂_»Hõ ÃÑ_»"∂≥ =Ú`À K«∂_»@O
zO^Œ∞ h H˘Ñ¨ÙÊ#ˆHÖË KÕ=∞O`«∞Å∞
^ÕxHõ=∂‡? pÔ~ JÖÏ xO_»∞QÍ Hõ¿ÑÊã¨∞H˘O>Ë K≥=∞@ÖˇO^Œ∞‰õΩ Ñ¨@=ì Ù? Ñ¨_`ç Õ J=ã¨
=∞O^ŒÜ«∂#=Ú#ˆHÖË =∞>ˇìÅ "≥∂`«Å∞
Hú ^õ •? =∞i? ZO^Œ∞‰õΩ ? QÀiO\Ï‰õΩ ÃÑ@∞ìH˘x Zé]QÍ ™⁄QÆã∞¨ QÍ h QÀà◊√§O>Ë
QÆO^Œ"Õ∞ÖË ÃÑ·ÃÑ· Hõ=∞‡x h"Õ∞xH˜ II=¸ã≤#II
"å\˜H˜ WOHÍ H˘#"åO_»∞¡ (QÀà◊√§ HÀã¨∞QÍ KÕãH≤ ˘#∞ JÅOHõ~}° ) ^ÕxHõ=∂º?
ÉèÏ~°Ñ¨Ù QÆ∞|ƒÅ ˆHÖË Ñ¨Ü≥∞º^Œ, h =Ú^Œ∞Ì =Ú^Œ∞ÌQÍ =∂\Ï¡_Õ Ñ¨Å∞‰õΩ `Õ<≥Å `«e¡q h=Ù. WOHÍ h=Ù
c~°Ñ¨Ù K«∂Ñ¨ÙÅ ˆHÖË ÃÑ_»"≥∂=Ú #=ÙfiÖÁeHÕK«@O ^ÕxH˜? `«à`◊ à« Ï "≥∞é¿ã J^ŒÑÌ Ù¨ K≥H¯˜ à◊√§ h‰õΩO>Ë "å\˜ g∞^Œ
r~°Å |∞*ÏÅ ˆHÖË K≥=∞@Å∞ Ñ¨ÓÅˆ~‰õΩÅ∞ J^Œ∞HÌ ˘x <å<å uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_@» O ^Õ<åHõ=∂‡? "ÕOHõ@Ñü H“yÅO>Ë
QÀ~°O@ QÀà◊¡ˆHÖË H˘#"åO_»∞¡ II=¸ã≤#II =∂@ÖÏ? JO^Œ∞Ö’#∂ PÜ«∞# `«=∞HõO`ÀÑ¨ÙO>Ë PÜ«∂ãÖ`À h‰õΩ=ÓÑ≤i
fã¨∞HÀ=@O ZÖÏ ™ê^èºŒ O? JO^Œ∞Hõx u~°∞"ÕOHõ\Ïnèã∞¨ x QÆ∂_ç J~åúOy"≥· =iúÅ∞¡
`«b!¡
7 8
2-5 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç
D N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ ~°Ñ∞¨¶ ‰õΩÅ=Ú# Ñ¨Ù\˜#ì g~å„QÆ}.˜ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞
N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ ã¨fiÜ«∞OQÍ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. "≥·‰õΩO~î°O #∞O_ç WO`«=∞OkH˜ "å~°∞ "å~°∞ HÀi# HÀÔ~¯Å#∞ niÛ<å_»∞. P q=~°=ÚÅ∞ q#O_ç.
ky=zÛ `«# Ñï"å~°O`À ã¨Ç¨=∂#=Ù_çQÍ 'Ñ¨Ù\˜ì—, ~å=}Ïk ^•#Ñ¨ÙÅ#∞ =∞@∞ì
Éˇ\ ˜ì, ^èŒ~å‡xfl xÅÉˇ\ ˜ì, â◊~°}Ï~°∞úÅ#∞ "≥#∞fl^Œ\ ˜ì, P„t`«∞Å‰õΩ P@Ñ¨@ì~Ú<å_»∞. (^Õ=^•#=ÙÅ∞ áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ zeH˜# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L^ŒƒùqOz# N
PÜ«∞##∞ H©iÎOKåÅO>Ë J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î##∞ q∞Oz# ã¨∞Å∞"≥·# ^•ˆ~ÖË^Œ∞. D =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡x N Ç¨Ïi KÕ|@ìQÍ q∞ye#q KåÖÏ =~°‰õΩ WO„^Œ∞x Ñ¨~°O KÕâß_»∞ N
H©~#Î° N ~å=Ú_»∞ `«# r=#HÍÅOÖ’ Z=Ô~=ifl Uq^èOŒ QÍ Hõ~∞° }ÕzOk JÅ"ÀHõQÍ =∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. Jq P WO„^Œ∞xH˜ "Õ∞ÖË KÕâßÜ≥∂ ÖËHõ Jã¨∂Ü«∂„QÆã¨∞úÖˇ·#
=i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# P`«‡|O^èŒ∞"≥·, Z=Ô~=iH˜ U"≥∞ Hõ~°∞}ÕKå_À q#O_ç... ^•#=ÙÅKÕ Hõ+µ¨ Öì flË `≥ÑÊ≤ OKåÜ≥∂ K≥ÑÊ¨ ÖË=Ú QÍx D N ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ P k=º"≥∞#ÿ
P"≥ II ~å=∞K«O„^Œ∞_˘Hõ_≥ ~°=∞}©Ü«∞ QÆ∞}~åt Sâ◊fi~åºÅHõ<åfl JkèHõ"≥∞ÿ# "Õ∞à◊§#∞ KÕâß_»∞.)
Ñ¨Å∞=ÙiH˜x 'P`«‡|O^èŒ∞— "åÜ≥∞
J#fl=∞Ü«∞º q=~°=∞OkOK≥ q#∞_»Ç¨ÏŸ!! D N ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Q“`«=Úx ÉèÏ~°ºJ~Ú# JÇ¨ÏÅº#∞ âßÑ¨q=Ú‰õΩ~Î åÅ#∞
^•â◊~°kèQÆ "ÕOHõ>Ëâ◊√ ^ŒÅK≥. KÕã≤ P"≥∞ áêe\ H˜ Í=∞^è#Õ ∞"≥<· å_»∞.Ñ¶∂¨ `«Å∞ (ÉÏ}=ÚÅ∞ ÖËHõ J„ã¨=Î ÚÅ∞) ã‘fiHiõ Oz
~åQÆO : kfi*Ï=Ou qâßfiq∞„`«∞xH˜ QÆ∞~°∞=ÙÑ¨^Œqx JOkOz# HõÅÊ=$Hõ∆=Ú. (PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ KÕã≤
PYiH˜ `«# Éè‰í Ωõ _Î #·≥ Ü«∞=∂ux ‰õÄ_» =kè™êÎ#<åfl_∞» ). ã‘`å^Õq áêe\˜ 'zO`å=∞}˜—
~å=∞K«O„^Œ∞_ç`«_»∞ ~°Ñ¶¨∞g~°∞_»∞
HÍq∞`«Ñ¶¨Å=ÚeÜ«∞º QÆeÔQ xO^ŒiH˜ II~å=∞K«O„^Œ∞I J<Õ Sâ◊fi~°º„Ñ¨^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# k=º=∞}˜ =O\˜"å_»∞. ~å=∞^•ã¨∞ÅO^ŒiH˜ DÜ«∞#
WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ HÀiHõÅ#∞ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ "≥∂Hõ∆=Ú#∞ „Ñ¨™êkOz# ^≥·==¸iÎ.
Q“`«=Ú ÉèÏ~°ºáêe@ HÍ=∞^èÕ#∞q`«_»∞
Ñ¶¨∂`«Å H“t‰õΩ áêe\˜ HõÅÊ=$Hõ∆=Ú ã¨∞„w=Ù_»∞ áÈQ˘@∞ìH˘#fl=hfl uiy ÅaèOÑ¨KÕã≤# Ñ¨~°=∞ |O^èŒ∞=Ù.
ã‘`å^Õq áêe@ zO`å=∞}˜ ~Ú`«_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_çH˜ DÜ«∞# ™ê„=∂[º=Ú =O\˜"å_»∞. qcè+}¨ ∞xH˜ Pã¨H`Î˜ À ^•zÉˇ\#ì˜
D`«_»∞ ^•ã¨∞Åáêe WÇ¨ÏÑ¨~°^≥·==Ú II~å=∞K«O„^Œ∞II 'áê`«~—° =O\˜ ^è#Œ =Ú D N~å=Ú_Õ. =∂=∞QÍÔ~#· [#Hõ=∞Ç¨~åA#‰õΩ Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ
Ñ¨~°QÆ ã¨∞„w=Ùáêe Ñ¨~°=∞ |O^èŒ∞_ç`«_»∞ =∞Ç≤Ï=∞ (Z#fl\ ˜H©"å_çáÈ^Œ∞) QÆÅ áêi[`«=$Hõ∆=Ú. (*Ï#H˜ KÕ|\˜ì âßâ◊fi`«OQÍ
ãï Ç¨Ï#∞=∞O`«∞áêe ™ê„=∂[º=Ú [#‰õΩx ¿Ñ~°∞ z~°™êú~ÚQÍ =ÙOKå_»∞)
x~°u qcè+¨}∞x áêe x^è•#=Ú ~¸`«_»∞
QÆi=∞ [#‰õΩ áêe Ñ¶¨∞#áêi*Ï`«=Ú II~å=∞K«O„^Œ∞II â◊|i ZOyeÑÖ_»∞¡`«x Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ *Ïu ÉèË^Œ=ÚO_»^Œ#fl `«`«Î fi~°Ç¨Ï™êºx
Kå\˜K≥Ñ≤Ê#"å_»∞. <å= #_çÑ≤OK«∞H˘x, JO^Œi „|`«∞‰õΩefl X_»∞¤# KÕˆ~Û"å_ç<Õ
`«ÅÑ¨ â◊|iáêe `«`«ÎÑ¨Ù ~°Ç¨Ïã¨º=Ú (Pk=¸Å=Ú<Õ) X_»∞#¤ KÕiÛ# MÏºuxKåÛ_»∞. HõÅ_»∞ HõÅO_»<_≥ ç "åiH˜ (HõÅ_ÀÖË_À
JÅi QÆ∞Ç¨ïx áêe Pk=¸Å=Ú
J<Õ ãÖ^ÕÇ¨ÏO Hõey<å) HõÅ#x x~°∂Ñ≤Oz# "å_»∞. N "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ qÉèí∞_»∞
HõÅ_»#fl "åiáêe Hõ#∞flÖˇ^Œ∞\˜ =¸iu
"≥ÅÜ«∞ N "ÕOHõ\Ï„k qÉèí∞_ô`«_»∞ II~å=∞K«O„^Œ∞II "ÕOHõ#fl ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl N ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ.
9 10
2-6 LO_»hÜ«∞Hõ r=–<ÀáêÜ«∞=Ú# =∞=Ú‡
=Ú#∞fl_ç H˘O_»Å#∞ Q˘|Å `«u–Q˘x „uÑ¨CÑ¶¨Å=Ú
F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO `«Ñ≤ÊOK«_»O Z=iH˜ ™ê^èŒºO J=Ù`«∞Ok? Jk H˘O_»Å#∞ <≥ÅH˘#fl–HÀ<Õ\ ˜ Ñü=#QÆ
h JO`« ÉèíQÆ=O`«∞_ç<Õ ÖˇHõ¯KÕÜ«Ú@ÖË^Õ? Z=_À J<å=∞‰õΩ_»∞ h‰õΩ ‰õÄ_® #∞O_»=ÖˇÃã#∞ h‰õΩ–<ÀÑ¨ÖË##Hõ II™ê=∂#º=∂II
ãÖ™ê~°|O^èŒO JO@QÆ\ ˜ì h=Ù Pq_» =∂@ g∞~°ÖË=<åfl_»∞. WOH˘Hõ_»∞ Ñ¨xÖËx ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑ^Œ=Ì ∞x+≤ `«#∞ Éè=í ™êQÆ~O° Ö’ Ñ¨_∞» HÀ|\˜ì hg∞^Œ U"Õ"À Hõ`Å« ∞ K≥áêÊ_»∞. WOH˘Hõ_∞»
r=<ÀáêkèH˜ `«#∞ H˘O_»ÅHÀ#Ö’¡ uiy JÅã≤áÈÜ«∂_»∞. "å}˜‚ JÖÏKÕâß=Ù ™êfig∞! `˘e¡O\˜ Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O JO>Ë ™ê=∂#º"≥∞#ÿ ^•? ^•xfl `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ=@O
HÍ|\˜ì h‰õΩ H˘O_»Å~åÜ«Ú_»"≥· =∞=∞‡efl J#∞Hõ∆}O HÍáê_»Hõ `«Ñ¨Ê@OÖË^Œ∞. ™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å? Jk ZO`À xÜ«∞=∞O`å ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»"≥·# x#∞fl
J#fl=∂Kå~åº! ZO`« K«=∞`å¯~°O!!! ‰õÄ_»ÖˇHõ¯¿ãÜ«∞Hõ ÉÏkèOK«∞K«∞#flk.
LII ^èŒ~°‡=Ú `«Ñ≤Êr=ÙeÅ `åÑ¨=Ú`À Éèí=™êQÆ~°O|∞#<£ Ö’HõOÖ’ =ÙO_Õ r=~åã¨∞Åxfl\ ˜H© ãÖ™ê~°|O^èŒO J<Õ^•xfl ÃÑ\Ïì=Ù.
Hõ~°‡Å*ËÜ«Ú<≥·[=Ú#, HÍO`«Å"åOKè«Å, H˘O_»ÅHÀ#Å<£ ^•xÑ¶ë`«OQÍ "≥Ô~=fi~À h‰õΩ ‰õÄ_» ãÖ™ê~° HÍ~°}"≥∞ÿ# XHõ ÉèÏ~°º#∞ hQÆ∞O_≥Å
¿Ñi‡„â◊=∞O|∞ÅOk ã≤iÃÑOK«QÆ *Ëã≤Îq "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! g∞^ŒÃÑ\˜ì P"≥∞ =∞#fl^èŒ∞xˆH`«e¡Ü≥ÿ∞#^Œx h Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ ™ê„=∂[ºÑ¨@ì=∞Ç≤Ï+≤ Jx
Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO|∞ `«Ñ¨Êxk Hõ>ˇì#∞ x#∞fl#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. K«∂âß"å? =∞=∞‡efl ÉÏkèOz# ^•xÑ¶ë`«O.
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤
h‰õΩ JHõ¯~° H˘KÕÛÜÕ∞Ñ¨hÖË^"Õ ∂≥ HÍx, =∞=∞‡efl Éè=í ™êQÆ~O° Ö’ Ñ¨_ç `ÕÅ∞`«∂,
™ê=∂#º=∂ Ñ¨Ó~°fi–ãÖ„QÆÇ¨ÏO|QÆ∞ Ñ¶¨Å=Ú =Ú#∞QÆ∞`«∂ LH˜¯i aH˜¯i JÜÕ∞ºÖÏ KÕÃã HÍ~°º„Hõ=∞O XHõ\ ˜ ÃÑ@∞ìH˘<åfl=Ù. P
<Õ=∞=Ú# Éˇ#Q˘xÜ≥∞–<Õ_»∞h=#Hõ II™ê=∂#º=∂II
"≥∂Ç¨ÏO`À Hõey ^À+Ö =Å# "Õ∞=Ú Z<Àfl J=ã¨Åú ∞Ñ¨_∞» `«∞<åflO. P Hõ~‡° Ñ¶e¨ `«OQÍ
[QÆu „ÉÏ}∞ÅÔHÅ¡–ãÖ™ê~°|O^èŒO|∞ x#∞fl "Õ~ˆ WOÔH=fi~À Ñ¨x"ÕàÏ áêÅã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ñ¨_∞» HÀÉˇ\Ïì~∞° .#∞=Ùfi Pk^Õ=Ù_»=Ù
`«QÆ∞Å |OkèOK«∞ ^Œ∞i–`«OÑ¨ÙQÆ~°‡=Ú# J<Õ Q“~°=O ‰õÄ_»ÖË‰õΩO_® KÕâß~°∞ (J#fláê<å^Œ∞Å∞ ™êfl#O, ãÖ^è•º=O^Œ#O
=∞QÆ∞_» =∂~°∞ ‰õΩ=∂~°∞–=∞QÆ∞= hÜ«Ú~°=ÚÃÑ· Ug∞ ÖË‰õΩO_® KÕâß~°∞).
`≥y Hõ\ ˜ìÔ~=fi~À–^Õ=ÙO_»=#Hõ II™ê=∂#º=∂II
=∞=∞‡efl XHõKÀ@ ã≤qú ∞`«OQÍ ‰õÄ~˘Û# hÜ«∞Hõ r=<Àáêkè HÀãÖ H˘O_»Å
Ñ¨xÖËHõ r=ÙÅ#∞–Éèí=™êQÆ~°O|∞Ö’
"≥O@, HÀ#Å "≥O@ u~°∞QÆ∞`«∂, QÆ∞Ç¨ÅÖ’ Ñ¨_»∞H˘O@∂, <å<å WHõ¯@∞¡Ñ¨_ÕÖÏ
=Ú#∞QÆ ÖË=QÆ*ËÜ«Ú–"≥∂Ç¨Ï^À+¨=Ú#
Ñ¨xÑ¨Óx [ÅkèÖ’–|O_»Éˇ\ ˜ìi x#∞fl KÕâß=Ù. ^•x Ñ¶ë`«O x#∞fl =ke ÃÑ_»∞`«∞O^• „Ñ¨Éèí∂! Jk h"≥O@|_çOk.
"≥#ÔH=fi~À "≥Ú^Œe–"ÕÅ∞Ñ¨#Hõ II™ê=∂#º=∂II h"Õ"≥∂ H˘O_»Å HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»"≥· H˘O_»ÅÖ’<Õ <≥ÅH˘x (u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_»"≥·)
LO_»=Åã≤=zÛOk.
11 12
2-7 xÜ«∞=∞=ÚÅ∞ D`«_ÕHÍ xeÃÑ „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ
=Ú#∞fl_ç ^ŒÜ«∞`À "≥∂Hõ∆=Ú K«∂ÃÑ`«QÆh`«_»∞
''FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞—— J<Õ Ñ¨~°=∞áê=#"≥∞ÿ# JëêìHõ∆s=∞O„`«=Ú #Ü«∞"≥∞ÿ N "ÕOHõ>Ëâ◊√ #QÆ"≥∞ˆH¯ "åH˜@#∞
#∞Ñ¨^ÕtOz, â◊OYK«„HÍ^Œ∞Å#∞ Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞QÍ =∞Ú„kOz u~°∞<å=∞O#∞^Œ∞\˜ÃÑ· ^ŒÜ«∞K«∂z =∞=Ú‡x>Ëì `«e¡^ŒO„_ç ^≥·==Ú IIQÆ`«∞ÅxflII
^èŒiOÑ¨KÕã≤ "≥·+¨‚= =∞`åKå~°„Ñ¨HÍ~°O Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ÉèíH˜Î Hõey# "åiH˜ P ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞`«nHõ∆xKÕÛ"å~°∞. Ñ¶¨∞#=Úx J<Õ 'QÆ∞~°∞=Ù—KÕ ÑÖK«ãÖ™ê¯~°Ü«Ú`«∞_≥· qtëêì^≥Î fi`«
=∞`«nHõ∆ ã‘fiHõiOz, P ÃÑ·# 'J#fl=∞Ü«∞º— J#fl=∂Kå~°∞ºÖˇ·<å~°∞. PÜ«∞# N D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Hõe „Ñ¨ÉèÏ==ÚKÕ Ji+¨_»fi~°æ=ÚÅ áêÖˇ· k‰õΩ¯Åhfl
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ã¨~°fiã¨fiO Jx JOH˜`«"≥∞ÿáÈÜ«∂_»∞. D H©~°Î#Ö’ ~å=∂#∞AÅ JO`«iOzáÈ~Ú QÆu Uk~å ÉèíQÆ=O`«∞_® Jx P"Õ^Œ# K≥O^Œ∞`«∞O>Ë <å‰õΩ D
"åix ã¨ # ∞fluOz u~° ∞ =∞ÅH˘O_» < ≥ ˆ H ¯"åH˜ \ ˜ Ö ’ xez =∞=∞‡efl =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_≥#· N Ñ¶∞¨ #=Úx QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ "å~°∞ Q˘Ñ¨ÊQÆ∞~°∞^Õ=ÙÖˇ· ^•iK«∂Ñ≤OKå~°∞.
Pj~°fikã¨∞Î<åfl~°O@∞<åfl~°∞.
DÜ«∞# ^ŒÜ«∞=Å#<Õ "Õ∞=Ú "≥·+¨‚=ÙÅ"≥∞ÿ q+¨µ‚=Ù<å„â◊~ÚOKå=Ú. D
P."≥II"≥·+¨‚=O|∞ |∂x ÉèíH˜Î '~å=∂#∞[ u~°∞=∞Å=∞}˜x DÜ«∞# Hõ$Ñ¨ =Å#<Õ K«∂zuq∞. JëêìHõ∆i =∞O„`«=∞x
QÆ∞~°∞Å— ##fl=∞Ü«∞º H˘ez<å~°∞ „Ñ¨MÏºu*ˇOk# 'FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞— J#∞ =∞O„`«=Ú#∞ D QÆ∞~°∞"Õ
"åi¿Ñ~°#∞#fl J~°∞^≥·# H©~°Î# LÑ¨^tÕ OKå~°∞. WÇ¨Ï Ñ¨~=° ÚÅ∞ ~Ô O\˜H© ^≥=· "≥∞#ÿ D PKå~°∞ºÖË N~å=∞#∞*ÏKå~°∞ºÅ
"ÕOHõ@Ñü ‰õÄ_» "≥∞K«∞Û nx. "å~°∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# D QÆ∞~°∞^Õ=ÙÖË =∂‰õΩ "Õ^Œ=ÚÅÖ’x `«`«Î fi~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ#xflO\˜h
QÆ`«∞Åxfl dÅ"≥∞ÿ# HõeÜ«ÚQÆ=∞O^Œ∞#∞ `≥eÜ«∞*Ëã≤i. Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞Öˇ· =∂‰õΩ Pk^Õ=Ùx â◊~°}ÏQÆu á⁄O^Œ∞@ <Õ~åÊ~°∞.
QÆu D`«_Õ K«∂ÃÑ Ñ¶¨∞#QÆ∞~°∞^≥·==Ú IIQÆ`«∞ÅxflII "≥·+¨‚==∞`« ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞|^Œú=ÚQÍ â◊OYK«„HÍk =Ú„^ŒÅ#∞ ^èŒiOÑ¨*Ëâß~°∞. PÃÑ·
D`«x Hõ~~°}<ÕHÍ WÅ"≥·+¨‚=ÙÅ "≥∞ÿu =∂`À N~å=∂#∞AÅ∞ *Ï˝#É’^èŒKÕã≤ =∂@ÖÏ_çi.
g∞`«x =Å¡<Õ HõO\˜ g∞ u~°∞=∞}˜ D QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ=ÙÖË â◊~°}ÏQÆu Ü≥ÚHõ¯xÜ«∞=∞=ÚÅhfl =∂‰õΩ <Õ~åÊ~°∞. D
D`«_Õ LÑ¨^Õâ◊q∞K≥Û#∞ JëêìHõ∆i =∞O„`«=Ú =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ Hõ~°∞}`À =∂‰õΩ "≥∂Hõ∆=∂~°æO K«∂áê~°∞. JO^Œih, ##∂fl
D`«_Õ ~å=∂#∞A eÇ¨ÏÑ¨~°^≥·==Ú IIQÆ`«∞ÅxflII Hõ~∞° }Õz#>Ë¡ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞@ˆH N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x H˘O_»#∞ Z‰õΩ¯#Ñ¨C_»∞ "åH˜@Ö’<Õ
"≥Å~ÚOK≥h`«_ÕHÍ "Õ^ŒÑ¨Ù~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ xez =∞=∞‡e¡ Dq^èŒ=ÚQÍ nqOK«∞ `«b¡, `«O„_ô, ^≥·==¸ ‰õÄ_® D
K«eq∞ h`«_Õ K«∂ÃÑ â◊~°}ÏQÆu QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ=ÙÖË JÜ«∂º~°∞.
xeÑ≤<å_ô`«_ÕHÍ <x[=Ú„^•^è•~°}=Ú
=∞Åã≤~å=∂#∞AÅ∞ =∂\ÖÏ_Õ IIQÆ`«∞ÅxflII
13 14
2-8 N "ÕOHõ\ÏYº Ñ¶¨∞#tYi ÑÖKå##O
=Ú#∞fl_ç áê=#O ÑÖK«=ÚY ÑÖKå##O
¿ãq`« „Ñ¨Ç¨¡^Œ ã≤kú ÑÖKå##O
'ÑÖKå##=Ú— JO>Ë ÉÏQÆ∞QÍ `≥ézÜ«ÚOz# <À~°∞QÆÅk Jx J~°úO. ÉèÏq`«O NÜ«ÚHõÎ ÑÖKå##O IIÑïÑ¨Ó~°‚II
ã≤OÇ¨Ï=Ú#∞ P ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞, #~°∞x ^ÕÇÏ¨ =Ú ã≤OÇ¨ÏÑ¨Ù`«Å
QÆÅ"å_»∞. JO^Œ∞ˆH #~°ã≤OÇ¨ÏO JO@∞<åflO. P QÆOcè~° ÑÖKå##=Ú#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ w~åfi} ÉèÏÇ¨ÏÖ’ H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . Jk Z@∞=O\˜ ÑÖKå##"≥∂ K«Hõ¯QÍ ã¨~°fiHõà◊Å`À xO_ç ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# QÆ~°∞_®K«ÅO g∞^Œ "≥Åã≤#
`≥eÜ«∂ÅO>Ë D K«Hõ¯\˜ H©~°Î# q<åeûO^Õ. <å Ñïq∞uÖ’ nx ÉèÏ"å=∞$`« ÑÖKå##=Ú (ã≤OÇ¨Ï=Ú) D JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ï_»∞. L`«¯ $+¨µìÖˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞
q=~°}‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOKå#∞. ÃÑ^ŒÌÅ‰õΩ z#flz#flÖ’@∞ áê@∞¡ HõxÑ≤¿ãÎ Wk ¿ãqOK«∞ ã≤OÇ¨Ï=Ú WkÜÕ∞.
„Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞x ã¨∞Îu HÍ=Ù# H©~°Î#ˆH „áê^è•#º q∞™êÎ~°x Pt™êÎ#∞....
=∞II QÆ~°∞_®„nâ◊fi~°∞_≥·# 'ã≤OQÆ— q∞k"À QÆOcè~°~°∂ÑÖ|∞`À ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ HÀ~°Ñà¨ √◊ §QÆÅ ÑÖKå##=Ú WkQÀ K«∂_»O_ç. JxflO\˜Ö’#∂
Ñ¨~°=∞OÉˇ·# JÇ¨ÏŸ|ÅOÑ¨Ù yiÃÑ· ÉÏÔQ·# ã≤OQÆO|Ç¨ÏŸ!! LfÎ~°∞‚_≥·# ÑÖKå##=Ú W^Õ ã¨∞=∂! J@∞=O\˜ ÑÖKå##=Ú <Õ_»∞ K«„HõÇ¨Ïã¨∞Î_≥·
=~°^Œ∞O_Ò =∞#"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥É’! „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞ ãÖ„Ñ‘u „É’ "≥Åã≤#<å_»∞. Wk g~°`«fi=ÚQÆÅ ã≤OÇ¨Ï=Ú. q[Ü«∞=Ú#∞ á⁄Ok# ã≤OÇ¨Ï=Ú.
K≥~° Pã≤OQÆ=Ú ##fl=∞Ü«∞ºH˘eK≥<£¿ãqOz ÉèÏqOK«∞K«∞<£. KåÅ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Éèí∂ÉèÏ~°=Ú#∞ HõeyOK«∞K«∞#fl ^Œ∞+¨µìÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨Ù@‰õΩ
J=`«iOz# ÑÖKå##=Ú W^Õ.
~åQÆO : <å@
ÑïÑ¨Ó~°‚QÆ~°∞_®„k ÑÖKå##O P Ñ¨#∞flÖˇ·# ^Õ=`«Å HÀãÖ "≥Åã≤Ñ¨ k=º"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú W^Õ. Éèí=<åth
Ñ¨~°=∞O ¿ã"Õ ÑÖKå##O IIÑïÑ¨Ó~°‚II #nf~°=Ú# "≥∞Åã≤# ÑÖKå##O WkÜÕ∞. áêÑ¨ÙÅ#∞ K«∂z ÉèíÜ«∞OHõ~°=ÚQÍ
QÆi˚OK«∞ ÑÖKå##=Ú WkÜÕ∞ ã¨∞=∂! Ñ≤_»∞QÆ∞áê@ ^èŒfixx Hõ\ ˜yOK«∞#@∞¡
„‰õÄ~°^ŒO„ëêìyflHõ} Ñ¶¨∞’~° ÑÖKå##O Ñ¨à◊√§#∂~°∞`«∞#fl ã≤OÇ¨Ï=Ú WkÜÕ∞.
áês} K«„Hõ^èŒ~° ÑÖKå##O
g~°ÑÖKå##O q[Ü«∞ÑÖKå##O N "ÕOHõ@yi Jx „Ñ¨ã≤kú*ˇOk# tY~°=ÚÃÑ·#∞#fl "ÕOHõ@â◊fi~°∞_»x
ÉèÏ~° Éèí∂ÉèÏ~°Ç¨Ï~° ÑÖKå##O IIÑïÑ¨Ó~°‚II Ñ≤Å∞=|_Õ ÑÖKå##=Ú WkQÀ W^Õ JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ L#flk. ÑÖK«=ÚY=ÚÅ∞
Hõey áê=#"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú W^Õ. ÉÏÅ„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ ÉèíH˜Î`À „áêiúOK«QÍ ã≤kúOz#
kq[ÑÖKå##O f„=#YHÍ##O ã≤OÇ¨Ï=Ú W^Õ Hõ^•! ÉèÏqOK«|_ç ÅH©∆ ‡^Õq`À áê@∞QÍ "≥Åã≤# ÑÖKå##=Ú
ÉèíHõ=<åth f~° ÑÖKå##O JÇ¨ÏŸ|Å ÑÖKå##=Ú.
‰õΩ=ÅÜ«∂HÍâ◊ ãÖÑ¶¨∞’+¨ ÑÖKå##O
Ñ¨qâ◊|Ì ^ŒO`«~°= ÑÖKå##O IIÑïÑ¨Ó~°‚II
15 16
2-9 JÅ~° #xflÜ«Ú *Ëã≤ JAx Ñ¨\Ïì#‰õΩ
=Ú#∞fl_ç xÅ∞K«∞<åfl _»k"À h |O@∞
|Å∞"ÕOHõ>Ëâ◊ D Ñ¨=##O^Œ#∞_»∞
Ç¨ Ï#∞=∞O`«∞_»∞ =∞#O^Œi P~å^èŒº^≥·=O. ã‘ `åâ’Hõ q<åâ◊ ‰õ Ω _» ∞ . Hõey Ö’Hõ=ÚÖˇÅ¡ HÍK≥QÍ h |O@∞ II<ÕÅq∞#∞flII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¨=<å`«‡AxÃÑ· ZxflÜ≥∂ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î#Å∞ áê_®~°∞.
D H©~#Î° „Ñ¨`ºÕ Hõ`=Õ ∞O>Ë U_»∞H˘O_»Å"å_çH˜ <Õ~∞° QÍ h|O@∞ ZO`« Q˘Ñ¨Ê"å_»Ü∂« º!! ÉèÏ"å=∞$`«O :
Zxfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞ KÕâß_»∞!! ÉÏÉ’Üü∞ #_çˆ~~Úx Ñ¨@ìÑ¨QÆÅ∞ KÕâß_»∞ Hõ^ŒÜ«∂º!! (F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h |O@∞ J~Ú# D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZO`« Ñ¶¨∞#∞_À
Jx"≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH „|Ç¨Ï‡ JÜÕ∞º 'Ñ¨\Ïì— ãÖáêkOK«∞H˘<åfl_»x K≥|∞`å#∞ q#∞=Ú.)
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ''"≥@ìQÍ ~å=}∞—— J<Õ =∂@ ''"≥@ìQÆ∞ ~å=}∞—— J~Ú=ÙO@∞O^Œx
<å ÉèÏ=#. DÜ«∞# PHÍâ◊=Ú#‰õΩ `«# `«Å `å‰õΩ#O`« Z`«∞Î Zky XHõ¯ "ÕÅ∞`À
~å=}∞x z#fl H˘_»∞ÔH·# JHõ∆‰õΩ=∂~°∞x XHõáÈ@∞ á⁄_çz K«O¿Ñâß_»∞. PÜ«Ú^èŒ=Ú
K«OII J#∞Ñ¨=∞ "≥∞ÿ# H©~°Î#Å Pk=∞ HÍ=º=ÚÖ’x QÍ^èŒÅ<£ ‰õÄ_® JHõ¯~°ÖË^Œ∞ (PÇ¨! ZO`« |Åâße!!)
=∞##=Ú ¿ãÜ«Ú ÉèÏQÆº=Ú#∞ =∂H˜@∞ QÆ∂~Ô Ê#∞ J#fl=∞Ü«∞º F ã¨∞~°ã¨ J<Õ ~åHõ∆ã≤ <À\˜Ö’H˜ ^Œ∂i K«@∞‰õΩ¯# |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
=#[Éèí"åk=O^Œº! Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ^•#= QÆ~°fiYifiÜ≥ÿ∞ N ~å=∞=Ú„kHõ J~Ú# LOQÆ~åxfl PHÍâ◊OÖ’H˜ ZQÆ∞~°"Õã≤ `«#∞ Ñ¨x Ñ¨ÓiÎÜ«∂ºHõ
Ñ¶¨∞#`«#∞ÉÁO^≥ |O@~Ú# HÍ~°}"Õ∞ Hõ^Œ! "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞m§ K≥~Úº*Ïz P LOQÆ~åxfl Ñ¨_»‰õΩO_® uiy Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ QÆÅ
~åQÆO : Q“à◊ "å_»∞ h |O@∞. XHõ¯ QÔ O`«∞Ö’ ã¨=Ú„^•xfl^•\˜ ÅOHõÖ’ [O|∞=∂e J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ }˜‚
‰õΩà◊§`˘H˜¯ áê^Œ=Ú`À ‰õΩq∞‡ K«O¿Ñã≤# k@ì h |O@∞.
<ÕÅ q∞#∞fl<˘Hõ¯>ˇÿ# h|O@∞ "˘Hõ¯–
"ÕÅ<Õ J‰õ∆Ωx `≥QÆ"ÕÃãQÍ h|O@∞ II<ÕÅq∞#∞flII â◊„`«∞=Ù J~Ú#O^Œ∞ =Å¡ ~å"å}Ïã¨∞~°∞#‰õΩ `«# â◊HÎ˜ K«∂Ñ≤OK«_®xH˜ KÕu`À
Ñ≤_çH˜e ayOz XHõ¯ QÆ∞^Œ∞Ì WKåÛ_»∞, ™êfiq∞, ~å=}∞_»∞ ~˘=Ú‡ qiy ã¨Ê $
LOQÆ~°"≥∞QÆ~°"Õã≤ Ü«Ú^ŒkèÖ’ |_»‰õΩO_» HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞.("å_»∞ ~å=Ú_ç KÕu`À Kå"åe QÆ#∞Hõ JÑ¨Ê\˜H˜ „|uHÍ_»∞.) WOHÍ
xOyH˜ KÕ~Ú KåK≥ h |O@∞ Z=fiiÔH·<å Ü«∞=∞áêâ◊HõO =O\˜"å_Õ h|O@∞. Ñ¶¨∞#∞_≥·, =∞O^Œ∞Å H˘O_»Ü≥ÿ∞#
K«OQÆ∞# [Åkè^•\˜ [O|∞=∂e xÅg∞^Œ ãÖr=x Ñ¨~°fi`åxfl J~°ú~å„u"Õà◊ `Õ[ã¨∞û z=Ú‡`«∂ Ñ¨@ìÑ¨QÆÅ∞ J~Ú#@∞¡
‰õΩOQÆ ^˘H˜¯ Ñ¨^Œ=ÚÅ ‰õΩ"≥∞‡QÍ h|O@∞ II<ÕÅq∞#∞flII fã¨∞‰õΩ=zÛ# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ h|O@∞,ÉÏÉ’Üü∞
"≥@ìQÍ ~å=}∞ ~˘=Ú‡ q~°∞QÆ KÕ`«<Õ QÆ∞^≥Ì Jxfl J^Œ ∞ ƒù ` « HÍ~° º =ÚÅ#∞ <≥ ~ ° " Õ i Û N ~å=∂#∞„QÆ Ç ¨ Ï O =Å#
"≥@ì`å_»∞=O\˜ "å_»∞ h |O@∞ ÑÖK«=ÚY„|Ç¨Ï‡ J=Ù`å=<Õ n"≥#`À '„|Ç¨Ï‡Ñ¨\Ïì— á⁄Ok# nèâße h |O@∞.WkQÀ
k@ì"≥∞ÿ =∞O^Œ∞ÅH˘O_» `Õ[=Ú# #_»∞ˆ~~Ú K«∂_»=Ü«∂º h |O@∞#∞. Ñ¶∞¨ #∞_»"#·≥ u~°∞=∞Å <åÜ«∞HÍ! "åÜ«Ú^Õ=Ùx ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_≥#·
Ñ¨@ìÑ¨QÆÅ∞QÆ `≥K≥Û ÉÏÑ¨Ùˆ~ h |O@∞ II<ÕÅq∞#∞flII h |O@∞ W@∞¡ ‰õÄ_ç Ö’Hõ=ÚÅ#xflO\˜h ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞.
17 18
2-10 JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ #∞~°=∞O^Œ∞<Õ xÅ∞Ñ¨QÍ#∞
=Ú#∞fl_ç JÅi |OQÍ~°∞ =~°‚"≥∞ÿ#@∞ì
#Å∞QÆ_» ™⁄=Ú‡Å`À <å<å=~°‚=ÚÅ∞
'~° q QÍ#xKÀ Hõ q QÍOK« ∞ <Õ Hõ ^ •! Jx K« = ∞`« ¯ iOKå~° ∞ . N xeK≥ N "ÕOHõ@xÅÜ«∞ =¸iuH˜ IIU=∞xII
Hõ$+¨^‚ =Õ ~åÜ«ÚÅ"å~°∞. ã¨∂~°∞º_»∞ K«∂_»ÖxË q‰õÄ_® 'Hõq— K«∂_»QÅÆ _»∞. ZO^Œ∞HõO_Õ
J`«#∞ 'ÉèÏq™êÎ_»∞—. J^Õ ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O JO>Ë. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
™êfiq∞ hÅ=~°∞_‚ Õ HÍ^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù, #Å∞Ñ¨Ù, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù, |OQÍ~°∞ KèåÜ«∞ WOHÍ =∂\Ï¡_`ç Õ áêÑÖ! Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ D ™êfiq∞ "åi ~°OQÆ∞ Wk, Jx W^Œq∞^ŒúOQÍ
J<ÕHõ ~°OQÆ∞Å∞ PÜ«∞# â◊s~°HÍOuÖ’ =Ù<åfl~Ú JO@∞<åfl~°∞. D H©~°Î# J~°úO
KÕã≤H˘O>Ë =∞# ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi "≥Å∞QÆ∞ K«∂ã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë P™êfiq∞H˜ K≥Ñ¨ÊÖËHõáÈ`«∞<åfl~Ú. D [QÆ`«ÊuH˜ ZxflÜ≥∂=∂~°∞Å∞ H˘`«ÎH˘`«Î ~°OQÆ∞Å∞
~°∂Ñ¨"Õ∞ ÖË^Œ∞ HÍh Jxfl ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ PÜ«∞#"Õ† U ~°OQÆ∂ÖË^Œ∞, Jxfl ~°OQÆ∂Å∂ =ã¨∞Î<åfl~Ú, =∞i....
PÜ«∞#"Õ....Hõ^•! DÜ«∞# Jã¨Å∞ hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞âßfi=Ú_»∞ HÍ|\˜ì hÅ=~°‚_»<åfl~Ú. HÍh `≥Å¡x
P."≥IIUk ™êfiq∞~°OQÆ∞? Z@∞Å `≥eÜ«∞<ÀÑ¨Ù? áêÅã¨=Ú„^ŒOÖ’ Z<Àfl™ê~°∞¡ `ÕeÜ«∂_ç#O^Œ∞ =Å¡ P hÅ=~°‚O HÍã¨Î áÈ~Ú
QÆ_»∞ã¨∞ J#fl=∞Ü«∞º 'Hõ`«Å∞— q#Ô~!! ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# `≥Å¡x ~°OQÆ∞=KÕÛã≤Ok. J<ÕHõ=∂~°∞¡ Hõ~°∂Ê~°O HÍÑ¨Ù "Õã≤#O^Œ∞ =Å¡
ÃÑ‰õΩ¯ =~°‚=ÚÅ<≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ =∞Oz Hõ~°∂Ê~°O ~°OQÆ∞ =KÕÛã≤Ok. WHõ D Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Úx áÈeHõ "Õ~˘Hõ\ ˜QÍ
'~°q—H˜ HÍ#~å^Œ∞, 'Hõq— H˜ `ÀK«∞. =∂iáÈ~Ú#k.
~åQÆO : P~°aè Ü«∞=Ú<å #kÖ’ (HÍmÜ«Ú}˜‚ "≥à§◊ Q˘\˜)ì J<ÕHõ =∂~°∞@∞ D^Œ∞ÖÏ_®_»∞.WHõ
U=∞x =i‚OK«∞<˘HÀ WOHõ Ñ¨Ù~å}=ÚÖˇÅ¡ K«∂_»O_ç. P HÍoOn #k #Å¡x ~°OQÆ∞ DÜ«∞#‰õΩ JO\˜ Hõ=∞‡i "å_»∞ (H˘eq∞Ö’
"Õ=∂~°∞ H˘`«ÎÖÏÜ≥∞ qâ◊fiÖ’HõÑüH˜ IIU=∞xII W#∞=Ú#∞ HÍeÛ Ñ¨x=Ú@∞¡ KÕ¿ã"å_»∞) ÖÏQÍ Xà◊§O`å #Å∞ÃÑ·áÈ~ÚOk. D
™êfiq∞ XO\˜xO_® '`«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞— (XHõ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºO) `«\ ˜ì `«\ ˜ì =∞s
áêÅ[ÅxkèÖ’# Ñ¨Å∞=∂~°∞ ^ÕÅQÍ#∞ JkÌ#O^Œ∞=Å¡ ^•x ~°OQÆ∞ PÜ«∞#H˜ =KÕÛã≤Ok. WHõ D ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_çk U ~°OQÆ∞
hÅ=~°‚"≥∞Å¡ É’~Ú xO_»∞ ^≥Å∞ÃÑ·#@∞ì
Jx K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú?
"Õ∞eq∞ HõÑ¨C~°HÍÑ¨Ù "Õ∞#∞ xO_» xOK«QÍ#∞
áÈeHõ "Õ~˘Hõ¯\ÏÜ≥∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú#‰õΩ IIU=∞xII J=∞‡}˜‚ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ#∞ x`«º=¸ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÃÑ· LOK«∞H˘<åfl_»∞ Hõ^•!
"Õ_»∞Hõ HÍoOkÖ’# "Õ=∂~°∞ h^ŒQÍ#∞ Pq_» ~°OQÆ∞ DÜ«∞#H˜ JO\˜, ã¨fi~°‚HÍOu`À "≥∞iã≤áÈ`«∞<åfl_»∞. ã¨ˆ~! W=hfl
P_»<Õ Hõ=∞‡~° #Å∞ÃÑ·@∞ì W\Ï¡=ÙO>Ë J<ÕHõ ~°`åflÉèí~°}ÏÅ#∞ ^èŒiOK«∞@ KÕ`« JO`«∞ÖËx ~°OQÆ∞Å`À
`À_»<Õ `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ `˘Ñ¨Ê^ÀQÆxOK«QÍ#∞ ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. D N "ÕOHõ\ÏK«ÅÑü HÍO`«∞Åx Hõ#∞ÖÏ~å
*Ï_» "Õ~˘Hõ¯\ÏÜ≥∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞xH˜ IIU=∞xII QÍOz `«iOK«O_ç.
19 20
2-11 ~åQÆO : ™ê=∞O`«O
=Ú#∞fl_ç „|∞=Ou É∫^•ú |∞^Œú Wu
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ XHõ ~°∂ÑÖ=ÙO_»^Œ∞. Jxfl ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ PÜ«∞#"Õ. XHõ=∞`«O „ã¨∞=Ou ÉèíHÍÎ ã¨∞ûÅÉèí Wu II„|∞=OuII
ÖË^Œ∞. Jxfl =∞`«=ÚÅ∂ PÜ«∞# P~å^èŒ‰õΩÅ∞ ™êúÑ≤Oz#"Õ. Ñ¨Ù@∞ìˆH ÖËx "å_çH˜ QÆ^ŒOu H˜Å ™êOMÏº™êÎ fiO Ñ¨Ù~°∞+Ö
Kå=Ù ZÖÏ =ÙO@∞Ok. JO`≥O^Œ∞‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Jx Ñ¨Ù~°∞+¨ â◊|ÌO "å_®=Ú. Ñ¨^Œ"åHõº*Ï˝ó Ñ¨^Œq∞u K«,
Jã¨Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ eOQÆÉèË^Œ"Õ∞q∞\˜? =∞x+≤ `«# =∞#∞QÆ_»H˜ XHõ x|^Œú`« q^ŒOu `åfi "ÕO^•u#
=ÙO_»@O HÀãÖ `«#‰õΩ `«<Õ U~åÊ@∞ KÕã≤H˘#fl XHõ Hõ@ì_ç ~°∂Ñ¨"Õ∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. ã¨û^• „|Ç¨Ï‡ Åã¨`«Ê^Œq∞u K«. II„|∞=OuII
ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ 'ã¨ÇÏ¨ „ã¨ j~°∞+¨ó Ñ¨Ù~°∞+¨ó— Jx H©iOÎ Kå~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞. qâ◊fi~°∂ÑÖÖ’ [ÑÖu g∞ =∂Oã¨HÍ™êÎ fiO K«
XHõ^•x `«~åfi`« XHõ@∞#fl@∞¡ `«ÅÅ∞#fl PHÍ~åxfl K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. Jk x[=∂!! qÑ¨ÙÅ Hõ~°‡}À qÉèí= Wu,
HÍ^Œ∞ z„`«HÍ~°∞x TÇ¨Ï. TÇ¨Ï J#∞Éèí="≥∞ÿ`Õ<Õ ÉèÏqOK«QÆÅO HÍx J#∞Éèí=O ÅÑÖu #Ü«∞ã¨ HõÖÏã¨û`«`«O.
HÍHõáÈ`Õ Jq 'J^≥‰Ì Ωõ `≥K∞« ÛH˘#fl PÖ’K«#ÖË—. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ P ÉèQí =Æ O`«∞x Hõ$áêà◊√Hõ~åÎ ˆH=Å q∞u K«. II„|∞=OuII
'HÍm=∂`«—QÍ ÉèÏqOKå~°∞. |∞^Œ∞ú_»∞ k=º*’ºuÖÏQÆ ^Œi≈OKå_»∞. '`åhëê— XHõ Éèí}Ou "ÕOHõ@Ñ¨`Õ =Ú#Ü≥∂
~å[‰õΩ=∂~°∞_çÖÏ ^Œi≈OKå_»∞. J#fl=∞Ü«∞º P ÉèíQÆ=O`«∞x ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ <å=∂Å∞#fl Ç¨Ïº}˜=∂k „Ñ¨^Œ=∞`«∞Å q∞u.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ^Œi≈OKå_»∞. Pkâ◊O‰õ~°∞Å∞ Z<Àfl ~°∂áêÅÖ’ ^Œi≈OKå~°∞. QÆ∞}=O`«O x~°∞æ}O Ñ¨Ù#iu
<Õ\ ˜ 21= â◊`å|ÌOÖ’ ‰õÄ_» Éèí‰õΩÎÅ∞ KåÅ=∞Ok, KåÅKÀ@¡, KåÖÏ QÆ$}Ou ã¨ˆ~fi ˆH=Åq∞u K«. II„|∞=OuII
q^è=Œ ÚÅ∞QÍ ^Œi≈OK«QÅÆ ∞QÆ∞`«∞<åfl~∞° . Z=~°∞ Uq^èOŒ QÍ ÉèÏq¿ãÎ "åiH˜ JÖÏ Hõ#∞Å‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`Àz#@∞¡ 'JxÑ≤™êÎ_»∞—. '™ê~ÚÉÏÉÏ— QÍ P ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x ÉèÏqOKÕ <åÉ’\˜ "åix É∫^Œ∞úÅO^Œ~°∂ h"Õ |∞^Œ∞ú_»∞ Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∂ h"Õ ÉèíHõÎ
ÖˇH˜¯OK«∞@ J™ê^èŒºO. u~°∞=∞ÅÖ’ [iy# XHõ k=º J#∞Éèí=OÖ’.. '#Hõ#Hõ— ã¨∞ÅÉèí∞_»=x ÉèíH˜Î`À Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞.
PHõe`À =Ù#fl =∂‰õΩ 'K«Hõ¯~° á⁄OQÆe— uxÑ≤OKå_»∞ P ™êfiq∞. ^Œ∞~°^Œ$+¨ì"Õ∞=∞O>Ë ™êOY∞ºÅO^Œ~∂° h"Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~∞° Hõ^•! "≥Ü · ∂« Hõ~∞° }∞Å∞
~å„u 11.30 H˜ PÜ«∞# ~°∂=ÚÅ∞ (QÆ^Œ∞Å∞) WÑ≤ÊOKÕ ^ŒàÏsQÍ<Õ ÉèÏqOz# <Õ#∞ h"Õ 'Ñ¨^Œ=Ú— (â◊|Ì=Ú) JO@∞ hHÀãÖ "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. "Õ^•O`«∞Å∞ h"Õ
PÜ«∞##∞ uiy Z#fl_»∂ K«∂_»ÖË^Œ∞. `«~åfi`« fã¨∞‰õΩO\Ï ÖˇO_ç Jx <å ^ŒQÆæ~° `«`«Î fiã¨fi~°∂Ñ¨ÙxQÍ "≥Å∞QÍ`«∞<åfl=x „QÆÇ≤ÏOKå~°∞. x<Õfl „|Ç¨Ï‡ J<åfl~°∞.
XHõ¯ ~°∂áê~Ú fã¨∞HÀÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞_Õ x[O. =∂#=Ù_Õ XHõ J|^ŒúO. g∞ =∂Oã¨‰Ωõ Å∞ Hõ~‡° Åxfl\ H˜ ˜ h"Õ 'Hõ~—Î° Jx ZiyÜ«Ú<åfl~∞° . <≥Ü
· ∂« ~Ú‰õΩÅ∞
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ h"≥ÖÏ ÉèÏq¿ãÎ JÖÏˆQ =ÙO\Ï_»∞. x#∞fl ˆH=ÅO ^ŒÜ«∞ÜÕ∞ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ QÆÅ ã¨~°fiHõ~°ÎQÍ x<≥flÅ¡Ñ¨C_»∞ Ñï„QÆÇ≤ÏOKå~°∞.
LII =$^Œ∞úÅ∞, ÑÖ_ç`À`«Î=ÚÅ∞, "Õ^Œ=Ú<ÕiÛ# "Õ`«ÎÅO^Œ~°∞<£ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x P~åkèOKÕ =Ú#∞ÅO^Œ~°∂ J}˜=∂k J+¨ìã≤^Œ∞úÅ‰õΩ h"Õ
„â◊^ŒúQÆH˘Å∞Î~å'qÉèí∞x— ™ê^èŒ# =∂~°æ=ÚÅO^Œ∞ ÉèË^Œ"Õ∞ PkHÍ~°‰õΩ_»=x K≥|∞`«∞<åfl~°∞.QÆ∞}=ÚÅ <≥iOy# |∞kú=∞O^Œ∞Å∞ h"Õ
|∞kúxq∞OK«∞"å~°`«x|∞zÛiã¨~°fi=Ú'"å_≥—Ü«∞OK«∞P x~°∞æ}`«`«Î fi=∞x `«ÅK«∞K«∞<åfl~°∞. Wk\Ï¡ =ÙO>Ë `«H˜¯#"å~°O`å h"Õ ˆH=Å=Ú
|∞^Œ∞ú_≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ É’^èŒ# *ËÃã#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. (ã¨~°fi=Ú) Jx ˆH=Å ã¨fi~°∂Ñ¨ÙxQÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
21 22
2-12 D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~ÚÉèí~åA ^ŒÅz#k
=Ú#∞fl_ç D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~ÚO„^•^Œ∞ ÖˇÅ¡ "≥^Œy#k
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~¸ „|Ç¨Ï‡ Hõ_çy#k
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î# XHõ `Õ#∞[Å∞¡ J#\ÏxH˜ D D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• Ü≥∞QÆã≤ „|Ç¨‡O_»=∞O\˜#k IIDáê^Œ"Õ∞II
H©~°Î# XHõ K«Hõ¯\˜ L^•Ç¨Ï~°}. XHõ K«Hõ¯\˜ L^•Ç¨Ï~°}. XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ =∂@∞
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~ÚÇ¨ÏÑ¨~°=Ú ÖÁã¨ÔQ_çk
`«ÑÊ≤ Oz Jxfl Ñ¨^=Œ ÚÅ∞ J~°\Ñ˜ O¨ _»∞ Xez uxÑ≤Oz#O`« ã¨∞ÅÉèOí QÍ =ÙO@∞Ok. D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• WÅ #Ç¨ÏÅº‰õΩ HÀiÔH·#k
<å=∞ ãÖH©~°Î#`À qt+¨ì`Õ Jk. â◊~°}ÏQÆu HõO>Ë N Ç¨Ïix H˘eKÕ "Õ∞\˜ ^•i D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~¸H˜∆OÑ¨ ^Œ∞~°¡Éèí=Ú
HõÅ^•? =Ú=∂‡\˜H© ÖË^Œ∞. D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~¸ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· x~°"≥·#k IIDáê^Œ"Õ∞II
ã‘II áê^ŒOa^Õ Hõ^•! =ã¨∞^èŒQ˘eÛ#Ü«∞k ÉèÏ"å=∞$`«O :
Q˘#H˘x [QÆ=ÚÅ<£ H˘ez#kÜ«Ú „Ñ¨ÑÖK«=ÚÖ’x ã¨~°∞fiÅ∞ ¿ãqOK≥_çk D áê^Œ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ<Õ Hõ^•! N
áê^ŒOa^Õ Hõ^•! Ñ¨>ˇì ~°=∂^Õq =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜ KåÅ „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#q D áê^Œ=ÚÖË Hõ^•!
ã¨∞~°Ö’Hõ=∞O`«Ü«Ú HÀ~°∞#kÜ«Ú WO`«=∞Ok Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ „"≥Ú‰õΩ¯K«∞#flk D áê^ŒÑO¨ Hõ[=ÚÅ<Õ Hõ^•! PHÍâ◊QOÆ QÆ
áê^ŒOa^Õ Hõ^•! =x HõsO„^Œ=ÚQÍK≥ Ñ¨Ù\˜ì U~°∞Öˇ·áêi, xOyÖ’ ^Õ=`«Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· =∂#"åox áê`åà◊=Ú#
WÇ¨ÏÑ¨~°O|∞ÅxzÛ JÇ¨Ï=Ú [OÑ¨Ù ã¨QÆ~°ã¨∞`«∞Å#∞ áê=# "≥Ú#iÛ#k, D áê^Œ=ÚÅ#∞O_çÜÕ∞ Hõ^•! [QÆuÖ’
P#O^Œ=Ú qã¨ÎiOÑ¨*ËÜ«Ú#n áê^Œ=ÚÖË Hõ^•! Wxfl\ ˜H˜ „âı+¨ì"≥∞ÿ#kÜ«Ú D
`ÕII ã‘ã¨Ñ¨^ŒºO|∞ H©~°Î# *Ëã≤<å#∞ áê^ŒÜ«ÚQÆà◊"Õ∞ Hõ^•!
ã¨∂ÊùiÎ `åà◊¡áêHõ QÆ∞~°∞Å ™⁄QÆã¨∞ Hõq`«
J_»q H˘Å#∞Ö’ QÆ*OË „^Œ∞x =ÚO^Œi HÍà◊#¡ ∞ X_çã≤ <À\˜`À Ñ¨\ì˜ Ñ‘_Oç K«∞K«∞#fl
J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ ãï*’_»∞ #~°Ü«∞QÆÅ"≥∞!
"≥Úãë#∞O_ç `«##∞ ~°HO∆˜ K«=∞x "Õ_∞» H˘x#k D áê^Œ=ÚÅ<Õ Hõ^•! Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx
"ÕOHõ>Ëâ◊√x #∞u~ÚOK«∞ qÉèí=q∞kÜ≥∞ ÉÏ^èŒ Éèií OK«ÖHË õ WO„^•k^Õ=`«Å∞ ~°H∆õ HÀ~°∞@‰õΩ "≥uH˜#k D áê^Œ=ÚÅ<Õ Hõ^•!
~åQÆO : ~åQÆ=∂eHõ „uq„Hõ=Ú_≥· "å=∞#∞_»∞ `«# ~Ô O_»= áê^Œ=Ú`À T~°fiú Ö’Hõ=ÚÅ#xfl\h˜ J}∞=∂„`«O
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~ÚÅ Ü≥∞Å¡ Q˘ez#k ãÖ^Œ∞ÖË‰Ωõ O_® P„Hõq∞¿ãÎ J|∞ƒ~°Ñ_¨ ç K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ ÉèHí `Î˜ À ã¨∞~°QOÆ QÆKÕ Hõ_yç #k
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• WOk~å Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ H˜`«"≥·#k IIDáê^Œ"Õ∞II D áê^Œ=ÚÅ<Õ Hõ^•! JÑ¨C_»∞ „|Ç¨‡O_»=∞O`å xO_ç#k D áê^Œ"∞Õ Hõ^•!
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• WO^Œ∞~°∞#∞ „"≥ÚÔH¯_çk r=ÙÅO^ŒiH˜ WÇ¨Ï=ÚÖ’ ã¨∞Y=Ú, Ñ¨~°=ÚÖ’ P#O^Œ=Ú#∞ Ü≥Úã¨QÆ∞#n
áê^Œ=ÚÖË Hõ^•! Éèí∂Ö’HõOÖ’ JÇ¨ÏÖÏº^Õqx âßÑ¨q=ÚH˜Î HõeyOK«∞ DÑ≤û`« g∞
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~¸ QÆQÆ#QÆOQÆ Ñ¨Ù\˜ì#k
áê^Œ"Õ∞ Hõ^•! =∂É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ∞ K«∂_»@O J™ê^èŒº"≥∞ÿ#k D áê^Œ=ÚÅ<Õ
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• Ü≥∞Åq∞ ÃÑOá⁄Ok#k Hõ^•! (u~°∞=∞ÅÖ’ =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ ^˘iH˜# J~Ú^Œ∞, Ñ¨k ÃãHõO_»¡
D áê^Œ"Õ∞ Hõ^• ~Úxfl\ ˜H˜ Ü≥∞‰õΩ¯_≥·#k IIDáê^Œ"Õ∞II ã¨=∞Ü«∞O ™êfiq∞ k=º=∞OQÆà◊ q„QÆÇ¨ÏO K«∂_»\ÏxˆH KåÅ^Œ∞. WHõ áê^•Å<ÕO
K«∂_»QÆÅO) D "ÕOHõ\Ï„k x"åã¨"≥∞ÿ ã≤÷~°Ñ¨_ç#k D áê^Œ"Õ∞ Hõ^•!
23 24
2-13 p~°Å H˘OQÆ∞Å∞ =\˜ì ã≤QÆ∞æÅ∞ |Ü«∞@"Õã≤
=Ú#∞fl_ç QÍ~°qOz H“y@#∞ Hõ~°yOKÕ=Ù
'ã¨=∞‡@∂i— Ö’ <≥ÅH˘#fl ™êfiq∞ K≥#flHˆ â◊=Ù_»∞. |$O^•=#OÖ’x Q˘Öˇ`¡ Å« #∞ ~¸su N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚO^Œix "Õ∞Å∞H˘x
=ÚiÑ≤Oz, =ÅÑ≤Oz, =∞iyOz, =â◊OKÕã¨∞H˘x XH˘¯Hõ¯ ÉèÏ=∞‰õΩ XH˘¯Hõ¯ "Õ∞~°g∞i K«#qzÛ "≥∞Ñ≤ÊOKÕ=Ù IIZO`«"å_»II
Hõ$+¨‚"≥∂Ç¨Ï#∞_≥· â◊$OQÍ~° „H©_»Ö’ "åiH˜ z^•#O^ŒO „Ñ¨™êkOz# Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
P 'pÔ~Å ^˘OQÆ—. J#fl=∞Ü«∞º P K≥#flˆHâ◊= ™êfiq∞ÃÑ· K≥Ñ≤Ê# J<ÕHõ â◊$OQÍ~°
H©~°Î#ÅÖ’ Wn XHõ\ ˜. J~°ú=∞~Ú#>Ë¡ =ÙO_ç Ug∞ J~°úOHÍx (q=iOK«ÖËx) H©~°Î#. 'K≥#fl— JO>Ë JO^Œ=Ú Jx J~°úO. K≥#∞fl_»∞ JO>Ë JO^Œ"≥∞ÿ# "å_»∞.
<å<å uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_ç q=iOz# nx ÉèÏ"å=∞$`«O '~°=∂~°q∞— QÍ q=iOK«|_çOk. K≥#flHˆ â◊=ÙxQÍ NHõ$+¨µx‚ J<ÕH=õ ∞Ok P~åkè™êÎ~∞° . ã¨=∞‡@∂iÖ’ "≥Åã≤# K≥#∞fl_®
~°=∂~°=∞}∞_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ K≥#∞fl_»O\Ï~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. (K≥#flˆHâ◊"å!) ZO`«"å_ç=Ü«∂º! x<Õfl=∞<Õ@∞¡Ok? D ãÖ|@∂i (ã¨"≥∞‡@∂i)
HõOII q∞#flQÆ∞ "ÕOHõ@<å^èŒ∞_≥ Ö’ <≥ÅH˘#fl K≥#flHˆ â◊fi~∞° _»∞, QÀÑ≤HÅõ ∞ ãÖ`« ‰õÄ@q∞H˜ "≥o`Õ "≥O@|_»¤ JÅ¡i"å_»∞.
'K≥#∞fl— _»<Õ ^è•ºã¨`À\˜ â◊$OQÍ~°=ÚQÍ F "≥∂Ç¨Ï# Hõ$ëê‚! ™ÈQÆHõà◊¡`À Ez, P_»Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨~°=tOz áÈ=Ù#@∞¡
J#flÜ«∞º K≥ÃÑÊ H©~°Î# =∂@ÖÏ_ç JÉèíO â◊√ÉèíO `≥eÜ«∞x QÀÑ≤HõxflÜ«∞Å#∞ =ÅÑ≤OÑ¨ KÕã≤H˘x<å=Ù.
Öˇ<Àfl Ü«∂ 'ã¨=∞‡@∂i— ÜÕ∞eHõ Q˘Å∞=<£. q=â◊√Å#∞ *ËÜ«Ú z~°∞#=ÙfiÅ∞ #qfi, zeÑ≤ â◊$OQÍ~° #~°‡QÆ~°ƒù"≥∞ÿ# áê@Å∞ áê_ç,
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊ JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ "å~°O^Œih „Éèíq∞OÑ¨ *Ëâß=Ù. ZO`« @Hõ¯i "å_»=Ù.
ZO`«"å_»=Ü«∞º x#∞fl <Õ=∞<Õ=Ú `≥Q∞Æ = K«∂¿Ñ Z<Àfl „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ KÕã,≤ qiqQÍ Ñ¨Ù=ÙfiÅ#∞ [e¡ h =â◊=∞ÜÕ∞º
ãÖ`«‰õÄ@=ÚÅ "å_»∞ ãÖ|@∂i K≥#∞fl_® IIZO`«"å_»II
^•HÍ "åà◊¡H˜ U"Õ"À Pâ◊Å∞ ˆ~Ñ¨Ù`å=Ù. `«QÆ∞Å∞H˘x "åiÑ¨Hõ¯<Õ ‰õÄ~˘Ûx
™ÈQÆHõ#∞flÅ#∞ Ez ™⁄ÅÑ¨ÙÅ =∂@ÖÏ_ç =∞~å‡OQÆ=ÚÅ#∞ ZO`À „¿Ñ=∞`À ã¨Ê $t™êÎ=Ù.
"åQÆÑ¨Ù Q˘Öˇ¡`«Å#∞ =ÅÑ≤OKÕ=Ù
*ÏQÆ∞Å#=ÙfiÅ∞ #qfi *Ï[~°áê@Å∞ áê_ç "≥ÚO_ç Ñ¨@∞ì^ŒÅ Hõey# "å_çq Hõ#∞Hõ "åix J@∞¡ q=â◊√Å#∞ *Ëã≤ h‰õΩ
ÉÏQÆ∞QÍ#Ñ¨Ê\˜ Q˘O`« „Éèí=∞~ÚOKÕ=Ù IIZO`«"å_»II ÉÏQÍ JÅ"å@∞Ñ¨_»∞#@∞¡ KÕã≤H˘x<å=Ù. ZO`«\ ˜ =∂Ü«∞HÍ_»=Ù!! "åà◊¡ p~°Åhfl
aOHõÑ¨Ù ™ê=ÚÅ∞ ¿ãã≤ Éˇ@ìQÍ |∞=ÙfiÅ∞ "Õã≤ Ü≥∞`«∞ÎÔHàÏ¡=Ù. "åà◊¡ ã≤QÆ∞æÅhfl |∞yæáêÅ∞ *Ëâß=Ù `«~°∞"å`« Juâ◊~ÚOz#
JOÔH‰õΩ =zÛ# ^•Hõ <åã¨ ˆ~Ñ≤ J#∞~åQÆ=Ú`À "åix h PeOQÆ#OÖ’ HõiyOz<å=Ù. F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D
ÅOÔHÅ#∞ QÆ∂K«∞O_ç Åe`À=∞~°‡=ÚÅO\˜ q^èŒ=ÚQÍ WO`«=∞Okx Juâ◊~ÚOz# PáêºÜ«∞`« <˘ãÿ "≥∞Ñ≤ÊOz "åiH˜ "Õ∞Å∞
=∞O‰õΩ^Œ#=ÚÅ "åi =∞iyOKÕ=Ù IIZO`«"å_»II HõeyOKå=Ù. „Ñ¨Éèí∂! "åi #\Ï¡ ^èŒ#∞ºÅ#∞ *Ëâß=Ù `«O„_ô!
25 26
2-14 <å<å =ÚY=ÚÅ #~°=ÚÅ∞ Ñ≤_»∞Kõ‰õΩ
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Óx# ã≤QÆ∞æÅ∞ Éèí∞q HõeÔQ
P#Hõ N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù _ÕÅQÆ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi "≥·~åQÆº H©~°Î# qO>Ë =∞#ã¨∞ P„~°Ì"≥∞ÿáÈ~Ú qKå~°O nxH˜ „áê}=Ú u~°=ÚQÆ HõeÔQ IIU=∞xII
HÍ~°∞ "Õ∞Ñ¶∞¨ OÖÏ Hõ=Ú‡H˘x "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x â◊~}
° ÏQÆu k‰õΩ¯ J<Õ *Ï˝#O L^Œ~ÚOz, ÉèÏ"å=∞$`«O
`«e¡ X_ç KÕi# áêáê~Ú U_»∞Ñ¨Ù <åÑ≤ âßOuOz#@∞¡ xtÛO`« Hõey Ü«ÚO\Ï~°∞.
XHõrq â◊√„HõHõ}O #∞Oz â◊s~åxfl WOH˘Hõ rqH˜ WzÛ Jk ÃÑiy uiy =∞\˜ìÖ’ (D H©~°Î# ÉèÏ"å=∞$`«O Zxfl ¿ÑrÅ∞ „"åã≤<å KåÅ^Œ∞. J#fl=∞Ü«∞º
Hõe¿ã^•Hõ QÆ∞}=ÚÅ∞, |O^èŒ=ÚÅ∞, ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ∞ HõeÊOzOk "ÕÔ~=fi~°∞? P Ç¨Ï$^ŒÜ«∂hfl D H©~°Î# áê_ç#Ñ¨C_»∞ PÜ«∞#Ö’ Ü≥∞QÆã≤# ÉèÏ"À^ÕfiQÆO U"À H˘xfl
u~°∞=∞ÖËâ◊√_Õ Hõ^•! PÜ«∞xzÛ#q PÜ«∞# uiy f¿ãã¨∞‰õΩO>Ë =∞^èŒºÖ’ h HÍy`åÅÖ’ W=∞_»ÛÖËO. =∞#HõO`« â◊HÖÎ˜ ^Ë ∞Œ . J~Ú<å.. =∂#= „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∂« e
U_»∞ÃÑO^Œ∞‰õΩ? x["Õ∞ Hõ^•..! Hõ^•..)
K«OII Ñ¨x=_ç ˆHâ◊áêâ◊=Ú#∞ ÉÏQÆ∞QÆ =ÚO_»# *ËÜ«∞Ez#<£ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# P [QÆ<åfl^äŒ∞x =∂Ü«∞Å∞ (bÅÅ∞) U=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞?
"≥#∞Hõ<≥ "≥ÚÅfi^• =∞~°Å qO`«Ü«∞^Õq∞\˜? J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ n=Ú (Ü≥∞é) Ü≥ÚHõ¯ PHÍ~åxH˜ Éèí∂#Éè’O`«~°=ÚÅ<Õ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅÖ’
`«#∞=Ù Åâßâ◊fi`«O|∞eÅ `åÑ¨=Ú Éè’QÆ=ÚÅxfl q∞^èŒºÖË x=ã≤OK«∞ J=HÍâ◊=Ú Hõey#k. (XHõ [O`«∞=Ù#∞ Ñ¨@∞ìHÀ\ÏxH˜ "Õ@QÍ_»∞ 'n=Ú—
q#∞q∞Hõ k‰õΩ¯h=#∞K«∞ "ÕOHõ@<å^èŒ∞x Q˘Å∞fi_ô J<≥<£ Jx WOH˘Hõ Zé#∞ LÑ¨Ü≥∂y™êÎ_»∞. =∞#O^Œ~°O =∂Ü«∂q J~Ú# Dâ◊fi~°∞x
KÕuÖ’ 'n=Ú— Å"Õ∞.)
~åQÆO : ~°O[x
=∞Å=¸„`å^Œ∞ÅKÕ HõÑ¨Ê|_ç# =∂OãÖ =Ú^ŒÌ‰õΩ J=∞‡ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’Oz
Uq∞ K≥¿ÑÊkk Dâ◊fi~° =∂Ü«∞Å∞ |Ü«∞@Ñ¨_»QÍ<Õ ‰õΩÅQÀ„`åÅ g∞^Œ #=∞‡HõO HõeyOk. `˘q∞‡k HõO`«Å∞#fl `ÀÅ∞
n=Ú „Ñü=∞‰õΩ#∞ „u[QÆ=Ú HõeÔQ IIU=∞xII uuÎH˜ ^•<Õfl^À ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì Ñ≤Å∞=QÍ<Õ '<Õ#∞— J<Õ ÉèÏ=O, `«#ÃÑ· `«#‰õΩ =∞=∞HÍ~°O
=∞Å =¸„`«O|∞Å =∂Oã¨Ñ¨Ù =Ú^ŒÌ‰õΩ HõeQÍ~Ú.
‰õΩÅQÀ„`«O|∞Å QÆ∞i HõeÔQ <≥`«∞Î~°∞, p=Ú, h~°∞, ÉÁQÆ∞æ Hõeã≤# =Ú^ŒÌ‰õΩ JuHÕz#@∞¡ Hõ~°‡Å∞
`˘Å∞Å∞ `˘q∞‡^ŒQÆ∞ `ÀÅ∞ uuÎH˜x Hõ~°‡Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ HõeQÍ~Ú. f¿ã¿ãÎ =∞m¡ "≥ÚeKÕ "≥O„@∞HõÅ QÆO`« D â◊s~°O. nxH˜
Ñ≤Å∞=QÆ ¿Ñ~°∞#∞ ÃÑOÑ¨Ù#∞ HõeÔQ IIU=∞xII |O^è•Å∞ J#∞|O^è•Å∞ QÆÅ ãÖ™ê~°O `«QÆ∞Å∞H˘#flk. ^•O\’¡ Éè’QÍÅ∞ ^Œ∞ó
<≥`«∞Î~°∞ <≥=Ú‡Å h~°∞ ÉÁQÆ∞æ‰õΩ#∞ MÏÅ∞ `«QÆ∞Å∞H˘<åfl~Ú.
Ç¨ÏuÎ# Hõ~°‡=ÚÅ@∞ HõeÔQ ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# #~°=ÚÅ∞#fl D =∂OãÖ =Ú^ŒÌ‰õΩ DÖ’HõOÖ’H˜ ~åQÍ<Õ
H˘`«Î "≥O„@∞HõÅ QÆ∞|∞~°∞Å QÆOuH˜ ã≤QÆ∞æ ZQÆ∞æÅ=O\˜ ÉèÏ"åÅ∞ HõeQÍ~Ú. P `«~°∞"å`« N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J#∞„QÆÇ¨ÏO
á⁄`«∞ÎÅ ãÖ™ê~° Éè’QÆ=Ú HõeÔQ IIU=∞kII Hõey u~°"≥∞ÿ# (ã≤÷~°"≥∞ÿ# P`«‡) „áê}O =zÛ KÕiOk.
27 28
2-15 Ñ¨~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞#‰õΩ Ñ¨~°∞ÖË_» `å<Õ_»
=Ú#∞fl_ç ^Œ∞i`«^Œ∂~°∞#‰õΩ ãÖã¨∞Îu xO^Œ ÖË_»
u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√#‰õΩ k=ºq„QÆÇ¨Ï"Õ∞_»
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ x~åHÍ~°∞_»∞, x~°O[#∞_»∞, x~°∞}æ ∞_»∞, r=ÙÅ Hõ~‡° Ñ¶Å¨ „Ñ¨^•`«. Ç¨ÏiH˜ <å~åÜ«∞}∞# Hõ=ÙQÍ=Ú ÖË_» IIqâ◊fiII
W^Õ ã¨`«ºO. =∞# Hõ~°‡ÖË =∞#O^Œi ã¨∞Y ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ HÍ~°}O. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
™êH©∆Éèí∂`«∞_»∞. =∞i D Ç¨ÏiHõ^äŒÅhfl =º~°ú=∂? HÍ=Ù ÉèíQÆ=<åfl=∞ ã¨‡~°} KÕ¿ã ÉèÏ"å=∞$`«O
"Õ∞ÖË Ç¨Ïi Hõ^•è HÍÅˆHÑ∆ O¨ , Ñ¨Ù~å} „â◊=}O ‰õÄ_® KÕ™êÎ~Ú. =ÚM’º^ÕâÌ O◊ <å=∞ã¨‡~°}.Ë D qâ◊fi=∞O`å PÜ«∞#KÕ „Ñ¨HÍtOÑ¨|_»∞K«∞#flk. J@∞=O\˜ ™êfiq∞H˜
D qâßfi<flÕ „Ñ¨HÍtOÑ¨KãÕ ≤ âßtOz #tOÑ¨KÜ Õ ∞« QÆÅ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _çH,˜ Ü≥∂wâ◊fi~∞° xH˜
Ö’Ñ¨ÖËq∞\˜? |Ü«∞>Ëq∞\˜? DÜ«∞# âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#"å_»∞. ZÑ¨C_»∂ L<åfl_»∞.
*Ï˝<Õâ◊fi~°∞xH˜ J#O`« „Ñ¨ÉèÏ=âßeH˜ ZO`« K«Hõ¯\˜ H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~À K«∂_»O_ç
J#fl=∞Ü«∞º. ™êfiq∞x H˘ez `«iOK«\ÏxH˜ PÜ«∞# q„QÆÇ¨ÏO ‰õÄ_® J#=ã¨~°O J@∞=O\˜ ™êfiq∞H˜ [#‡ LO_»@ "Õ∞q∞\˜?
JO@∞<åfl~°∞. K«~åK«~° [QÆÒÎ« `å DÜ«∞<Õ J~Ú#Ñ¨C_»∞ ãÖ™ê~°=Ú`À DÜ«∞# Hˆ q∞\˜?
LII Ñ¨Ù@∞ìHõÖËx"å_»∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»∞ ÉèÏ=qHÍ~° â◊¥#∞º_»∞<£ D ™êfiq∞ =ÚH˜„Î Ñ¨^•`« DÜ«∞#H˜ x"åã¨=∞x XHõ@∞O@∞O^•? D Éè∂í ^Õ"Õ PÜ«∞#KÕ
k@ì`«<å# n#∞Å#∞ `ÕH˘x HÍK«∞ J<å^èŒ <å^äŒ∞_»∞<£ ^èŒiOÑ¨ |_çOk. DÜ«∞# HÍÅ∞ÃÑ@ìx „Ñ¨^Õâ◊"≥∞Hõ¯_» =ÙO@∞Ok? ÉèÏ==Ú KÕ`«
K«∞@ì=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥ ã¨∂H˜Î@∞ Kå>ˇ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ „Ñ¨Hõ\ ˜`«=∞ÜÕ∞º áê~°fif ^ÕqÜÕ∞ ã¨∞ÎuOK«∞K«∞O_»QÍ DÜ«∞#x ÉèÏqOK«∞@ Ü≥∞@∞¡?
QÆ\ ˜ìQÆ "Õ_»∞_ô â◊~°}∞ HÍxq Ü≥∂K«#ÖËÅ =º~°ú=∞ø.
J<ÕHõ „Ñ¨ÉèÏ==ÚÅ∞ QÆÅ D ™êfiq∞H˜ P~°OÉèí"Õ∞q∞\˜? JO`«~°"Õ∞q∞\˜?
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨<å^ŒO
ã¨~fi° `À=ÚY∞#‰õΩ J@∞"≥Ñ· Ù¨ W@∞"≥Ñ· Ù¨ Uq∞\˜? D ™êfiq∞ =ÙO_Õ^Õ =∞ø#∞Å Ç¨Ï$^ŒÜ∞«
qâ◊fi„Ñ¨HÍâ◊√#‰õΩ "≥eÜÕ∞_» Ö’<Õ_» Ñ¨^•‡ÅÖ’ DÜ«∞#H˜ WHõ =∂@ Ñ¨Å∞‰õΩÅ`À Ñ¨<qÕ ∞\˜? *Ï˝# ã¨fi~∂° Ñ¨Ù_≥#· DÜ«∞##∞
âßâ◊fi`«∞# ‰õÄÇ≤ÏOÑ¨ [#‡ q∞Hõ <Õ_» IIqâ◊fiII
Hõà◊¡`À ZÖÏ K«∂_»QÆÅO? K≥=ÙÅ`À ZÖÏ q#QÆÅO?
ã¨~°fiÑïÑ¨Ó~°∞‚#‰õΩ ãÖ™ê~° q∞Hõ <Õ_»
x~åfi}=¸iÎH˜x xÅÜ«∞ q∞Hõ <Õ_» DÜ«∞# Ñ¨~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞. DÜ«∞#‰õΩ <å J#∞H˘<Õ"å~°∞, Ñ¨~å~Ú"åà◊√¡
=Ùsfi^èŒ~°∞#‰õΩ HÍÅ∂^Œ <˘HõKÀ>Ë_» J#∞H˘<Õ"å~°∞ =ÙO\Ï~å? ã¨~°fi áêÑ¨ x"å~°‰õΩ_≥·# DÜ«∞# Z=ih ã¨∞ÎuOz
áê~°fifã¨∞`«∞º#‰õΩ ÉèÏ=q∞Hõ <Õ_» IIqâ◊fiII Ñ¨ Ù }ºOHÍx xOkOz áêÑ¨ = Ú `≥ K « ∞ ÛHÀ=@O JO@∂ =ÙO_» ^ Œ ∞ Hõ ^ •!
<å<å„Ñ¨ÉèÏ=Ù#‰õΩ #_»∞"Õ∞_» "≥Ú^ŒÖË_» u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_»∞, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèÏqOK«QÍ<Õ Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞O\Ï_»∞. WHõ
P## ã¨Ç¨Ï„ã¨∞#‰õΩ #=fi e= ÖË_» q„QÆÇ¨ÏO`À Ñ¨<Õ=ÚOk? NÇ¨Ïi =∞iÜ«Ú <å~åÜ«∞}=¸iÎ J~Ú# D ™êfiq∞H˜
=∞øx Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ã¨∞÷#‰õΩ =∂>Ë_» Ñ¨Å∞ˆH_»
JOwHÍ~°O JÉèíºO`«~°O Uq∞\˜?
*Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨Ù#‰õΩ HÍ# q# <Õ_» IIqâ◊fiII
29 30
2-16 ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂Ãã k‰õΩ¯ÖˇÅ¡ K«Å¡<åÜ≥∞
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç`«_≥ z`«ÎyOpx
¿ãqOK«~À ÉèÏqOK«~À r=ÙÖÏÅ „|`«∞‰õΩ_»∞
ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ ÑïjeOz K«∂¿ãÎ '<åQÆ"≥e¡— Jx Ñ≤Å∞=|_Õ `«O`«∞, "Õ"ÕÅ∞ â’Éèí#=ÚÅ "Õ_»∞HõHÍ_ç`«_»∞ II<Õ_Õ <åQÆ"≥e¡II
QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"Õâ◊O J<Õ `«O`«∞ LO\Ï~Ú. ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂Ô~Î ã≤QÆ∞æÅ∞, P_»=∞QÆÃÑO_ç¡ "åi
Ñ¨~åzHÍÅ∞, qO^Œ∞Å∞, ãÖw`« qÉèÏ=~°∞Å∞, K≥Ñ¨ÊÖËx 'ÃÑO_ç¡ ãÖ^Œ_ç!— Ñ¨~°=∂`«‡ ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞#O^Œi `«O„_ç HÍ|\˜ì =∞#O^Œ~°=¸ ÃÑo¡ ÃÑ^ŒÌÅ"Õ∞.. J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`« D~À*Ë <åQÆ"e≥ ¡ J<Õ ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. QÆ$Ç¨Ï„Ñ¨"âÕ =◊ ∞Ç¨ÏŸ`«û=O
H©~°Î#Ö’ U_»∞H˘O_»Å"åx ÃÑO_ç¡<å\˜ <åQÆ"≥e¡ HÍ~°º„Hõ=∞O PÅHÕK«O_ç. WO`«H© ‰õÄ_® <Õ_Õ. WkQÀ Ju =∞<ÀÇ¨Ï~°=ÚQÍ Éè’yOK«∞K«∞#fl D "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»x
Jk JO^Œ~∂° J#∞H˘<Õ@∞¡ '<åQÆ"e≥ ¡ HÍ^Œ∞, '<åHõ|e—. JO>Ë <åHõ=Ú (ã¨fi~Oæ° )Ö’x Ñ≤Å∞=|_Õ QÀqO^ŒÑüx uÅHÕK«O_ç.
K«O„^Œ, ~°∞„^Œ, =ã¨∞, W`åºk ^Õ=`«ÅH˜KÕÛ '|e— J#QÍ 'Ñ¨Ó[—.
JÅ¡kQÀ ^Õ=Ùx Tˆ~yOÑ¨Ù ~°^èŒ=Ú#∞ K«∂_»O_ç. P „Ñ¨Hõ¯<Õ QÆ~°∞_»^èŒfi[=Ú
P."≥IIqÉèí∞x ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ g#∞Å qO^Œ∞QÍ Hõ#∞ÅqO^Œ∞QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. [QÆkfi*Ë`«Ü≥ÿ∞# P ™êfiq∞ Tˆ~yOÑ¨ÙQÍ =ã¨∞Î<åfl_»∞.
`åà◊¡áêHõ ã¨∞Hõq `å#∞ `≥eÃÑ WkykQÀ W@∞ K«∂_»O_ç. N^Õq, Éèí∂^Õq J<Õ W^ŒÌ~°∞ ^Õ"Õ~°∞Å∞ ÃÑo¡‰õΩ=∂Ô~ÎÖˇ·
™êfiq∞"åi ÃÑO_ç¡ [#∞Å‰õΩ ãÖ^Œ_ç ™êfiq∞"åig∞^Œ âßã¨Å∞ (¿ãã¨Å∞) J#QÍ JHõ∆`«Å∞ K«Å∞¡K«∞<åfl~°∞. `å=Ú XHõi
'<åHõ|eH˜— ¿Ñ~°∞ '<åQÆ"≥e¡— `«~°∞"å`« XHõ~°∞ K«Å∞¡`«∞<åfl~°∞ Hõ#∞Hõ XHõ~°∞ K«ÖË¡q ãïãÖYºÖ’#∞, WOH˘Hõ~°∞
K«ÖË¡q ÉËã≤ ãÖYºÖ’#∂ (XHõ^Õq "≥Ú^Œ\ ˜™êi K«e¡`Õ WOH˘Hõ ^Õq Ô~O_»=™êi
~åQÆO : Éèˇ·~°q K«Å∞¡`«∞#flk) L#flq.
<Õ_Õ <åQÆ"≥e¡ <Õ_Õ WÅ∞¡ xOÑ¨ÙÅ∞ JkQÀ QÆOcè~°OQÍ =ÚO^Œ∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl_Õ... PÜ«∞<Õ ™êfiq∞"åi ¿ã<åkèÑü
áÈ_çq∞ QÀqO^ŒÑü Éè’yOp xk"À II<Õ_Õ <åQÆ"≥e¡II q+¨fiˆHû#∞_»∞. PÜ«∞# "≥#∞Hõ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ XHõ „Hõ=∞OÖ’ =ã¨∞Î<åfl~°∞. WkQÀ D
JÅ¡^Õ ^Õ=Ùx ~°^äŒ=∞Å¡^Õ QÆ~°∞_» ^èŒfi[ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ q~ålÅ∞¡`«∞<åfl_»∞. P `«~°∞"å`« „ÑüKÀ\Ï Py ™êfiq∞"å~°∞
"≥∞Å¡ Ö’Hõ=ÚÅ∞ ÔQeÛ ÜÕ∞w#^Õ P u~°∞ g^èŒ∞ÅÖ’<Õ „Ñ¨[Å∞ `«iOK«∞#@∞¡ P~°yOÑ¨Ù KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =~°¬Ñ¨Ù ^è•~°ÖÏQÍ
We¡^Õ ÅH©∆ ‡Éèí∂=Ú e^ŒÌ~°∞ ^Õ=Ùà◊√¡ (x["≥∞ÿ# =~°¬O ‰õÄ_® Ñ¨_»∞`«∞O@∞Ok) P ™êfiq∞ „Ñ¨[Å‰õΩ HÀi# =~°=ÚÅ∞
K«ÖË¡~°∞ âßã¨Å∞ `å=Ú ãïH˜ ÉËã≤H˜x II<Õ_Õ <åQÆ"≥e¡II WKÕÛã¨∂Î =ÙO\Ï_»∞.
^Õ= ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∞O>Ë k‰õΩ¯Åhfl Ñ≤Hõ¯\˜Å∞¡`«∞O\Ï~Ú. Tˆ~ˆQ D
¿ã<åÑü JÅ¡"å_Õ KÕi ^Õ=`«Å∞ "åÔ~ ™êfiq∞ÜÕ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. =∞#ã¨∞ûÅÖ’ xÅ∞Ñ¨ÙH˘x DÜ«∞##∞ ¿ãqOK«O_ç. F
N<å~åÜ«∞}∞_»∞ K≥Åw #^Õ r=ÙÖÏ~å! ÉèÏqOK«O_ç. (Wk ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞) D "Õ_»∞HõÅ ~åÜ«Ú_çH˜
P#∞Hõ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞‰õΩ P~°yOp g^èŒ∞Å#∞ J#O`«"≥∞ÿ# =∞OQÆà◊=ÚÅ∞ áê_»O_ç. JÖÏ ¿ãqOz „|`«∞‰õΩ@HõO>Ë WOHÍ UO
"å#Å∞QÍ JO^ŒiH© =~°=Ú ÖÁã¨QÆ∞K«∞ II<Õ_Õ <åQÆ"≥e¡II HÍ"åe?
31 32
2-17 "≥ÅÜ«∞ `«# =∞#ã¨∞#‰õΩ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ Hõ~°Î
=Ú#∞fl_ç |eã≤ Ü«∂`«x ^ŒÅK«∞ Ñ¨xH˜ `å Hõ~°Î
=∞#O^Œ i Ö’#∞ P`« ‡ ~° ∂ Ñ¨ O Ö’ N "Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _Õ L<åfl_» ∞ . `«ÅH˘#fl `«ÅÑ¨Ù eq ^≥·==∂#∞+¨=ÚQÍ
ãÖ™ê~°™êQÆ~O° Ö’ =∞=∞HÍ~°O P=iOz [#‡Å<Õ ™êQÆ~O° Ö’ H˘@∞ìH˘x áÈ`«∞<åflO. `«Åz Ü«∂`Õ‡â◊fi~°∞x ^ŒÅÑÖQÆ =Å^• IIHõ_»#_»ã¨∞II
|∞~°^ÖŒ ’ W~°∞‰õΩ¯áÈÜ«∂O. XHõ^•xH˘Hõ\˜ `«Q∞Æ Å∞H˘x =∞=∞HÍ~°O =Å# =∞#ã¨∞û‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O :
áêÑÖ JO\˜^•O\’¡=Ù#fl Ñ¨~°=∂`«‡#∞ =∞éK«∞#@∞¡KÕã¨∞ÎOk. „Éèí+¨µìÅ"≥∞ÿáÈÜ«∂O.
P`«‡~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl PÜ«∞##∞ =∞#O`«@=∞#"Õ∞ QÆ∞iÎOKåe. JO^•HÍ D [#‡Å∂ JkèHõ=ÚQÍ |∞~°^Œ=Ù#fl KÀ@ HÍà◊√§ÃÑ@ì_»O ^ÕxH˜? P `«~°∞"å`« HÍà◊√§
`«Ñ¨Ê=Ù D =Ú#HõÅ∂ `«Ñ¨Ê=Ù. D Hõhflà◊¥§`«Ñ¨Ê=Ù. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ =O\˜ Hõ_»∞QÆ∞Q˘#ÖËHõ J=ã¨÷Ñ¨_»@O ^ÕxH˜? J^Õ q^èŒOQÍ JO`ÕÖËx [#‡Å [ÅkèÖ’ Ñ¨_ç
QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ "≥Ú`«∞ÎH˘x K≥|∞`«∞<åfl =∞# `«ÅÔHHõ¯@O ÖË^Œ∞....Ç¨Ï`«qnè!! D^ŒÖËHõ uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_»@O ‰õÄ_» ^ŒO_»∞QÆ Hõ^•!
HõOII =∞=∞HÍ~°OÉÁHõ¯\˜ÜÕ∞
áêÑ¨=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ =ÚYº"≥∞ÿ# JÅOHÍ~°O (HÍ~°}=Ú) =∞=∞HÍ~°"Õ∞.
ã¨=∞‰õÄ~°∞Ê#∞ áêÑ¨"≥∞Å¡, [`« ÅOÑ¨@"≥∞ÿ
=∞i PÑ¨ÙH˘#ÖËx =∞=∞HÍ~åxH˜ HÍ~°}O K«eOK«∞ Pâ◊Å∞. Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê Pâ◊Å‰õΩ
q=ÚY∞O_»QÆ∞#<≥ J#flÜ«∞
HÀiHõÖË r=#=Ú. WHõ g@xfl\˜H˜ HÍ~°}=Ú Uq∞\’ `≥Å∞™ê? ÅOÑ¨@O
`«q∞`À Hõ#ÖËHõ #~°∞_»∞ `«# ''J`Õ‡â◊√<£——
(=∂eq∞`À ‰õÄ_ç# |O^èŒ=Ú).
~åQÆO : =ÚMÏi
JO`«∞ÖËx ÅOÑ¨@O ^Œ∞óM ¿ÇÏ`«∞"≥· f~°∞`«∞#flk. ^Œ∞óY "Õ∞"≥∂ JkèHõ"≥∞ÿ#
Hõ_»∞#_»∞ã¨∞ K˘~°<ÕÅ HÍà◊√§ Hõ_»∞QÆQÆ <ÕÅ
Hõ_»ÖËx [#‡ ™êQÆ~°g∞^Œ <ÕÅ IIHõ_»#_»ã¨∞II `åÑ¨=Ú#∞ Hõeyã¨∞Î#flk. D `åÑ¨=Ú „áê} ãÖHõ@"≥∞ÿ JkèHõ"≥∞ÿ# =∞^Œ=Ú#∞
ÃÑOá⁄OkOÑ¨KÕã¨∞ÎOk. W=hfl [~°∞QÆ∞@‰õΩ HÍ~°}O "ÕÔ~=fi~À HÍ^Œ∞. =∞#ã¨∞û
^Œ∞i`«O|∞Å‰õΩ<≥Å¡ ^˘_»=Ù =∞=∞HÍ~°O|∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ~°}O.
Åik =∞=∞`«Å‰õΩ `˘_»=_ç Ü«∂ã¨Å∞
QÆ∞~°∞`«~Ú# Ü«∂ã¨Å‰õΩ HÀiHõÅ∞ r=#=Ú =∞#ã¨∞û ÑïÑï q^èŒ=ÚÅ „Ñ¨=iÎÅ∞¡@‰õΩ HÍ~°}O, Hõ~°Î P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. HÍx
Ñ¨~°QÆxxfl\ ˜H˜ ÅOÑ¨@"≥∞ HÍ~°}=Ú IIHõ_»#_»ã¨∞II P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x `«ÅK«∞@‰õΩ Hõ~°Î JÜÕ∞º „Ñ¨Ü«∞`«flO =∂„`«O Z=iH˜ "åˆ~
`«∞kÖËx ÅOÑ¨@=Ú ^Œ∞óY¿ÇÏ`«∞=Ù ^Œ∞óY KÕã≤H˘#∞=Öˇ#∞. JO^Œi P`«‡Ö’=Ù#fl P`Õ‡â◊fi~°∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^è•ºxOz
=Ú^Œ∞@~Ú# `åÑ¨=Ú# ‰õΩO_»QÆ *’@∞ P„â◊~Ú¿ã<Î Õ Hõ^•! ^≥q· HõOQÍ W=hfl [iˆQk ÖËHáõ È`Õ [#‡ÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO\Ï_ô
Ñ¨kÅ=∞QÆ∞`å ÑÖ|∞ „áê}ãÖHõ@=Ú b– r=Ù_»∞.
=∞^Œ=Ú ÃÑOÑ¨Ù#‰õΩ `«# =∞#ã¨∞ HÍ~°}=Ú IIHõ_»#_»ã¨∞II
33 34
2-18 J~°ã≤ r=ÙÅÔHÅ¡ JO`«~å`«‡"≥·# Ç¨Ïi
=Ú#∞fl_ç ã≤~°∞Å =~°=ÚeKÕÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊
Pâ◊Åhfl J}QÍiáÈ~Ú k‰õΩ¯"Õˆ~n HõxÑ≤OK«x r=Ù_»∞, Ñ¨~°=∂`«‡x Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù Éèí∞=# ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù
P„HÀtã¨∂Î Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞. ''„Ñ¨Éèí∂! h"Õ `«Ñ¨Ê x`«ó Ñ¨~°OÉˇ~°∞QÆ, =∞xflOÑ¨<£ `«QÆ∞<£ ~Ú~°"≥·# h"ÕHÍHõ Z=~°∞<åfliHõ#∞ IIhˆH<ÕII
n#∞ x<£, ~å"Õ Dâ◊fi~°! HÍ="Õ =~°^!Œ ãÖ~°HO∆˜ K«∞ Éè„í ^•`«‡HÍ!——... <å\˜ QÆ*OË „^Œ∞_ç ÉèÏ"å=∞$`«O :
#∞Oz <Õ\ ˜ <åÉ’\˜ JãÖMÏº‰õΩÅ ^•HÍ P '<å=∂ÅÜÕ∞º— â◊~°}∞. QÆ∞O_≥efl Ñ≤O_Õ F Pk=∞^è•ºO`« ~°ÇÏ≤ `å! â◊~}° ∞. â◊~}° ∞. â◊~}° ∞. h=Ù ##∞fl Hõ~∞° }ÕÑ¨Ù=Ú
D H©~°Î# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~åÅÑ≤Oz#Ñ¨Ù_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’ `«~°∞Å∞, y~°∞Å∞, „Ñ¨Éèí∂! WHõ¯_» QÍh JHõ¯_»QÍh <å‰õΩ "Õ~°∞ kÔH¯=~°∞<åfl~°∞? ÖË~°∞... ÖË~°∞... WHõ
ã¨∞~°∞Å∞ ‰õÄ_® Ç¨ÏiÖÏ [Å[ÖÏ Hõhfl~°∞ =~°^ŒÜÕ∞ºÖÏ ‰õΩiÑ≤Oz =ÙO\Ï~°∞.. h"Õ <å‰õΩQÆu.
P."≥IIâ◊~°}∞*ÁzÛ<å#∞ ã¨ˆ~fiâ◊! hHÕHõ
h^Œ∞ z`«Î=∞Ü«∞º! xÅ∞Ñ¨ ^Œ∞#∞Ñ¨ h=Ù ##∞fl K«∂_»ÖË^•?.. ã¨∂~°∞º_»∞ K«O„^Œ∞_»∞ Hõ#∞flÅ∞QÍ HõÅ"å_çq. J\˜ì
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#O|„â◊√Å#∞ xOÑ¨Ù ^Õ=Ù_»∞ K«∂_»x ^Õq∞\˜? ÅH©∆ ‡^Õqx Éè∂í ^Õqx Ñü"≥· UÖË NÑüq. Jxflq^è=Œ ÚÖÏ
qÉèí∞x Hõ#∞Å xO^Œ∞ qO`«ÖË^Œ∞. `«O„_ç"≥· „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx ~°H˜∆Oz, xÜ«∞q∞Oz# Pk^Õ=Ù_»=Ù <å‰õΩ hHõO>Ë Ñ¶¨∞#∞_»∞
~åQÆO : ^Œ~åƒ~ü HÍ#_» "ÕÔ~=~°∞<åfl~°∞ ™êfig∞! Z=fi~°∂ ÖË~°∞.
hˆH <Õ â◊~°}∞ h=Ù ##∞fl Hõ~°∞}ÕK«∞
~¸Hõ_» <åHõ_» k‰õΩ¯ Ü≥∞=~°∞<åfliHõ#∞ IIhˆH<ÕII ^Õ=`«ÅO^ŒiH© u~°∞(~°)=ÚÜ≥ÿ∞# (ã≤÷~°=ÚQÍ #∞#fl) =¸iÎq h=Ù.
áê^Œ=ÚÅ`À JHõ¯_» (|e K«„Hõ=iÎ=^ŒÌ) Ö’Hõ=ÚÅ#∞ P„Hõq∞Oz#"å_çq. "≥Ú`«ÎO
Hõ#∞flÅ K«O„^Œã¨∂~°∞ºÅ∞ QÆÅ "ÕÅ∞Ñ¨=Ù h=Ù ã¨$+≤ì JO`å [Å~åtÖ’ =ÚxyáÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ h"˘Hõ¯_»"Õ =∞„i P‰õΩÃÑ· xÅHõ_»QÍ
Ñ¨xfl# ÅH©∆ ‡Éèí∂q∞ Ñüq h=Ù Ñ¨=oOz Ü«ÚO\˜q. U "Õà◊Ö’<≥·<å hHõO>Ë Jkè‰õΩ_≥=~°∞<åfliHõ?
Jxfl@ „|Ç¨Ï‡‰õΩ `«O„_çÜ≥ÿ∞# Pk"ÕÅ∞Ñ¨=Ù
Ü≥∞#flQÆ hHõO>Ë Ñ¶¨∞#"≥∞=fi~°∞<åfliHõ#∞ IIhˆH<ÕII qKåiOK«, D ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ‰õΩ JO`«~å`«∞‡_»"≥·# NÇ¨Ïiq h"Õ. D
Éè∂í =#=ÚÅ∞ ~°HO∆˜ K«∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»=Ù h=Ù. =∂ JO^ŒiH© ™ê÷#"≥∞ÿ h=Ù HÍHõáÈ`Õ
^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ h u~°∞"Õ∞<≥·# =¸iÎ =∞i WOH˘Hõ~°∞ Z=~°∞<åfl~°∞ `«O„_ô! ÖË~°∞... "ÕÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞.
P=Å áê^•# Ö’Hõ =∞}zuq
h "˘Hõ¯_»"Õ xez# ^Õ=Ù_»=Ù
ÜÕ∞"Õà◊ hHõO>Ë <≥‰õΩ¯_≥=~°∞<åfliHõ#∞ IIhˆH<ÕII
35 36
2-19 =~°=Ú`À Ü«∞â’^Œ =ã¨∞^Õ"å^Œ∞Å‰õΩ
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°y# Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞w`«_»∞
ã≤~°∞Å∞ q∞Oz#Ü«∞\˜ì N"ÕOHõ\Ï„k g∞k
áêO_»∞~°OQÆ q~îÅ° ∞xQÍ u~°∞=∞ÖÏnèâ√◊ x ÉèÏqOz J#fl=∞Ü«∞º K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜
x~°u ^•ã¨∞Å áêe x^è•# q∞`«_»∞ II"Õ"ÕÅII
H©~°Î# Wk. ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞Ö’ D H©~°Î# <≥#∞flH˘x ~°∞H˜‡}© ã¨`«ºÉèÏ=∞Å
qÉèí∞xQÍ ÉèÏqOz `«iOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞ Wk. PÜ«∞# ã¨∞~°¿ãq`«∞_≥·# ™êfiq∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å HÀiHõÅ#∞ UHõHÍÅOÖ’ "å~°∞ HÀ~°∞H˘#fl Ñ¨^ŒúuÖ’ fiÛ# P D q~îÅ° ∞_»∞ Ñ¨Å∞ q^è=Œ ÚÖˇ#· "å_»∞. ZO^Œ~Ô O^Œi<À Z<≥fl<Àfl q^è=Œ ÚÅ∞QÆ
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù}˜‚ ZOz =i‚OK«ÖËx =∞Ç≤Ï=∞ Jk. ™ê^è•~°} =∂#=ÙÅO =∞#ÔH\Ï¡ DÜ«∞# Hõ~∞° }Õz Ü«Ú<åfl_∞» . DÜ«∞# ÉèÏ=#Å‰õΩ JO^Œx Ñ¨~=° ∂`«‡ ã¨fi~∂° Ñ¨"∞Õ
J~°=ú ∞=Ù`«∞Ok? Ü«∞â’^Œ‰Ωõ ÃÑOz =ÚiÃÑO f~°∞ÛHÀxKåÛ_»∞. ^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ QÆ^•!
H˘_»∞‰õΩ ÃÑo¡KÕ¿ã J^Œ$+¨ìO WKåÛ_»∞. Z=iÔHO`À... JO`Õ...
ÉèíH˜Î`À HÀi# ~°∞H˜‡}˜H˜, â◊$OQÍ~° ÉèÏ=#`À KÕi# ã¨`«ºÉèÏ=∞‰õΩ ~°u
K«OII H˘Å∞=~Ú ~°∞H˜‡}© ãüÜ«Ú HÀ=∞e ã¨`«ºÜ«Ú ™êfiq∞QÆ∂_»QÍ ™œÉèÏQÆº=Ú#∞ "åiH˜ `«QÆæ@∞¡QÍ WzÛ# â◊$OQÍ~° Ñ¨Ù~°∞+¨µ_® ™êfiq∞. Wk\Ï¡ =ÙO>Ë
H˘eK≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º ~Ú@∞ ‰õÄiq∞`À 'q~îÅ° ∞<£— ã¨‡iOK«∞K«∞<£ ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk =Ú#∞Å‰õΩ J#O`«"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂#O^Œ=Ú#∞ ‰õÄ_® P
`«ÅK«∞K«∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥ `å##∞ ÉèÏ=#, W\˜ì H©~°Î#<£ Ü≥∂wâ◊fi~°∞_Õ „Ñ¨^•#O KÕâß_»∞.
`≥eÜ«∞#∞ Wxfl<åà◊√§ Éèío!! nx <≥iOyu ^èŒ#∞º_≥·u É’!! ^Õ=`«Å‰õΩ J<ÕHõ=∂~°∞¡ k‰õΩ¯ "≥Ú‰õΩ¯ D[QÆ„^Œ‰õ∆Ω_Õ JÜ«∂º_»∞. "åˆ~Hõ+¨ìO
~åQÆO : Jg∞~ü HõàÏº}˜ =zÛ<å =ÚO^Œ∞ K≥Ñ¨CH˘<Õk D ã¨∞~° ~°Hõ∆‰õΩxˆH. "åi #<ÕHõ =∂~°∞¡ J<ÕHõ
q^èŒ=ÚÅ∞QÍ HÍáê_»∞@‰õΩ <≥ÅH˘x# P^è•~°Éèí∂`«∞_»∞ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
"Õ"ÕÅ K«O^•Å"å_»∞ q~î°ÖËâ◊√_»∞ =ÚÑ¨ÓÊ@ÖÏ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å#∞ "åiH˜ ÔH·=ã¨"≥∞ÿ "å~°∞ "å~°∞ HÍOH˜∆Oz#@∞¡
ÉèÏqOÑ¨ #ÅqQÍx Ñ¨~°=∂`«∞‡_ç`«_»∞ II"Õ"ÕÅII ÉÏÅ H˘Hõ¯ QÀáêÅ∞_≥·, <ås <ås #_»∞=∞ =Ú~åiÜ≥ÿ∞, Ç¨ÏiH© Ç¨ÏiH© #_»∞=∞<˘Hõ
'=Ü«∂ºi— Ü«∂ J#∞#@∞¡ ~åã¨„H©_» [iÑ≤ "åiH˜ =∞Ç¨Ï^•#O^ŒO „Ñ¨™êkOKå_»∞.
ã¨`«`«=Ú ~°∞H˜‡}© ã¨`«ºÉèÏ=∞ #_»∞=∞
x*ÏxH˜ "å~°O`å ^Õ=Ö’Hõ HÍO`«ÖË. "å~°∞ ™êfiq∞x P~åkèOz h á⁄O^Œ∞ HÍ"åe
~°u<≥H˜¯# ã≤OQÍ~° ~åÜ«Ú_ç`«_»∞ ™êfig∞ JO>Ë "åiH˜ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# P ™œÉèÏQÍºxflKåÛ_»∞, P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
K«`«∞~°`« ã¨#HÍk ãÖÜ«∞g∞O„^Œ∞Å=∞u
#uâ◊~ÚÖË¡\ ˜ Ñ¨~°=∂#O^Œ q∞`«_»∞ II"Õ"ÕÅII Ü«∞â’^Œ‰õΩ zeÑ≤ H˘_»∞‰õΩQÍ `«##∞ ÃÑOKÕ ÉèÏQÆºO WzÛ P#O^Œq∞KåÛ_»∞.
„Ñ¨ã¨= "Õ^Œ# J#∞ÉèíqOz Hõ#flH˘_»∞‰õΩx ÃÑOKÕ ÉèÏQÆºO W=fiÖË^Œ∞ HÍh, Zxq∞k
^Õ=`«ÅÔHÖÏ¡#∞ k‰õΩ¯^≥Ãã· "≥Å∞Q˘Ok ÃÑo¡à◊√¡ 'H˘_»∞H˜¯— KÕã≤, Zxq∞k =∞Ok`À 'J`«ÎQÍ~°∞— JxÑ≤OK«∞H˘<Õ (JO^Œ∞Ö’
`å=ÙH˘#flÜ«∞\˜ì P^è•~°g∞`«_»∞ XHÍ"≥∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ N=∞Ç¨ÅˆH∆ ‡) J^Œ$+¨ìq∞KåÛ_»∞. P q^èŒOQÍ =ã¨∞^Õ=ÙxH˜,
=¸=OHõ Q˘Öˇ¡`«Å∞ =Ú#∞fl¿ãã≤# `«Ñ¨=Ú K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ (Ö’HÍÅˆH Ñ≤`å=∞Ç¨ï_≥#· ) =∞#∞=∞_»Ü∞Õ º ÉèÏQÆºO „Ñ¨™êkOKå_»∞.
ÔH·=ã¨"≥∞ÿ Ñ¶ëOz# Ñ¶¨∞# ÉèÏQÆºq∞`«_»∞ II"Õ"ÕÅII P `«e^ŒO„_»∞Å‰õΩ Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆÜ«∂º_»∞. ã≤~°∞Å#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ N"ÕOHõ\Ï„k
g∞^Œ P ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ q∞H˜¯e „Ñ‘u`À N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ ÃÑxflk=è Öˇ xezÜ«Ú<åfl_∞» .
37 38
2-20 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <Õ_Õ "Õ_»∞H˘O^•=∂? (~°O_ç
~°Hõ~°HÍÅ =<≥flÅ`À Ñï=∞àÏÅ`À xO_ç# Ñ¨ÓÅ ^˘O`«~°=∞^èŒº 'ãÖÑÖy— PÅã¨º"≥∞O^Œ∞‰õΩ) D Pk^Õ=Ù_»∞ 'PÑ¨^Œ „"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞—. z#fl PÑ¨^Œ ~åQÍ<Õ
ÖÏO\ñ áê@. J#fl=∞Ü«∞º *Ï#Ñ¨^Œ∞Å HÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ Ñ¨Ó~ÚOz# nx ™êfig∞! =∞=∞‡bfl QÆO_»O#∞Oz QÆ>ˇìH˜¯OK«∞ h H˘O_»‰õΩ =™êÎ#∞. Jx ÉèíH˜Î`À
™œ~°ÉèÏxfl P#OkOK«O_ç. Hõ~°∞}ÜÕ∞ =¸sÎÉèíqOz# D 'J<å^èŒ~°Hõ∆‰õΩ—_»∞, "Õ^Œ#`À „"≥Ú‰õΩ¯H˘O>Ë '`«Ñ¨ÊHõ— q∞=∞‡efl ~°H˜∆™êÎ_»∞. Wk ã¨`«ºO. Ñ¨Ù#óã¨`«ºO.
=_ô¤HÍã¨∞Å"å_»∞ PÑ¨^Œ „"≥Ú‰õΩ¯Å"å_»∞, `À=∞x Ñ¨àÏ¡Å"å_»∞, Ñ¨Ù@∞ìQ˘_®¤O„_»‰õΩ ã¨~°fiáêÑ¨ x"å~°‰õΩ_≥·# D ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ '`À=∞x Ñ¨àÏ¡Å"å_»∞—. D ™êfiq∞H˜ J<ÕHõ
a_»¤eKÕÛ"å_»∞ Jx ZO^Œ∞‰õΩ H©iÎOK«|_»∞`«∞<åfl_»∞? xÅ∞=Ù ^ÀÑ≤_ô KÕ¿ãÎ ‰õÄ_® ~°Hõ=ÚÖˇ·# ¿ã=ÅÖ’ x"Õ^Œ# HÀãÖ (<≥·"Õ^ŒºO ÃÑ@∞ì@‰õΩ) ZÅ¡Ñ¨C_»∞ „H˘`«Î Ñ¨àÏ¡Å<Õ
'h"Õ QÆu `«O„_ô!— Jx ZO^Œ∞‰õΩ "Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞? Ñ¨Ù~°∞\˜ <˘Ñ¨CÅ∞ J#∞Éèíq¿ãÎ "å_»∞`å~°∞. XHõ™êi LÑ¨Ü≥∂yOz# Ñ¨àÏ¡Å#∞ =∞~˘Hõ¯™êi LÑ¨Ü≥∂yOK«~°∞. P
QÍx `≥eÜ«∞=Ù. Wn JO`Õ..
Ñ¨àÏ§Å#∞ `Àq∞ =∞m§ "å_»~°∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# `À=∞x Ñ¨àÏ§Å"å_»∞. (<Õ\ ˜H˜
HõOII '"Õ_≥^Œ=∂?— J#flÜ«∞º<≥ ‰õÄ_®)
<Õ_Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ 'h_≥·— HÍ=<£
g_»x '=_ô¤HÍã¨∞Å DÜ«∞# =_ô¤HÍã¨∞Å"å_»∞. ‰õΩÉË~°∞_ç ^Œyæ~° `«# ÃÑo¡HÀãÖ JÑ¨C fã¨∞H˘x
"å_»@— *Ï#Ñ¨^Œ wu áê_≥#∞ q#∞_ô! ^•xH˜ HõeÜ«ÚQÆ=∞O`«"≥∞ÿ `«#∞ "≥·‰õΩO~î°O KÕˆ~^•HÍ =_ô¤ Hõ_»`å#x "åQÍÌ#O
~åQÆO : ~°≠O~°≠Ï\˜ KÕã≤Ü«Ú<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH =∞# „"≥Ú‰õΩ¯|_çH© PÅã¨º"≥∞ÿ`Õ =∞#=¸ =_ô¤ Hõ\ÏìeûO^Õ.
"Õ_»∞ H˘O^•=∂ "ÕOHõ@yi "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x II"Õ_»∞II Ñ¨k"ÕÅ ~°∂áê~ÚÅ∞ "Õ™êÎ#x (Ç¨ïO_ôÖ’) ãÖ=`«û~°O `«~°∞"å`« Ñ¨k"ÕÅ∞ "Õ¿ãÎ
P=∞\˜ „"≥Ú‰õΩ¯Å"å_Õ Pk^Õ=Ù_Õ "å_»∞ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. Ñ¨k"ÕÅH˜ =_ô¤‰õÄ_® "ÕÜ«∂eûO^Õ. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx Ñ¨Ù@∞ìHõ`À<À
`À=∞x Ñ¨àÏ¡Å"å_Õ ^Œ∞i`« ^Œ∂~°∞_Õ II"Õ_»∞II Q˘„_®Öˇ· xã¨ûO`«∞Öˇ#· „ã‘ÅÎ ∞ QÀqO^• =∂‰õΩ a_»x¤ „Ñ¨™êkOK«∞ `«O„_ô Jx "Õ_∞» H˘<Õ
=_ô¤HÍã¨∞Å"å_Õ =#[<åÉèí∞_Õ Ñ¨Ù@∞ì `«Å∞¡Å∞ HÀH˘Å¡Å∞.
Q˘_®¤O„_»‰õΩ a_»¤eKÕÛ QÀqO^Œ∞_Õ II"Õ_»∞II D ^Õ=Ù_»∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ HÀ~°∞H˘#fl =~°=ÚÅ#∞ Ju ãÖ`À+Ö`À „Ñ¨™êk™êÎ_»∞.
ZÅq∞ HÀi# =~åeKÕÛ ^Õ=Ù_Õ "å_»∞ U_» ∞ H˘O_» Å "å_» ∞ Jx Ñ≤ Å ∞=|_Õ D N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» ∞ `« # ^Õ " Õ i
JÅ"Õ∞Å‡OQÍ N"ÕOHõ\Ï„k <å^èŒ∞_Õ II"Õ_»∞II JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À =∞#efl Hõ~°∞}ÕK«∞@‰õΩ "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞. [#‡^èŒ#º=∞ø#@∞¡
ÉèíH˜Î`À ¿ãqOK«O_ç.
39 40
2-21 ÑÖHõ[Éèí=Ù#‰õΩ#∞ „|Ç¨Ï‡Ñ¨^Œ"≥Úã¨ÔQ#∞ ~¸`«_»∞
=Ú#∞fl_ç ãÖH©~#ÖÏ^Œ∞ºÅKÕ [\˜ìQ˘xÜ≥∞ h`«_»∞
Pk^Õ = Ù_≥ · # N=∞<åfl~å}∞_» ∞ Z=i<≥ \ Ï¡ J#∞„QÆ Ç ≤ Ï OKå_À `≥OH˜QÆ <Õ HÍÅ=Ú Ñ¨~°^Õ=Ù_»~Ú#~¸`«_»∞
q=iã¨∞<Î åfl~#° fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ^•ã‘ÑÙ¨ „`«∞_≥#· q^Œ∞ix WO\’¡ q_çkÜ≥∞ÿ qO^Œ∞Å∞ "ÕOHõ@yi g∞^Œ „Ñ¨ÉèíÅ "≥Åã≤# Ñ¶¨∞#∞_ô`«_»∞
u<åfl_»∞, ~å~åA WO\˜"≥·Ñ¨Ù K«∂_»ÖË^Œ∞. Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å‰õΩ ™êg∞Ñ¨º"≥∂Hõ∆q∞KåÛ_»∞. IIJO^ŒiII
‰õΩKÕÅ∞_ç J@∞‰õΩÅ∞ „Ñ‘u`À u<åfl_»∞ Ü«∞â’^Œ KÕ`« ~À\˜H˜ Hõ>Ëì~ÚOK«∞H˘<åfl_»∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«kHÌ @õ ∞ìH˘x"≥o§ QÀáêÅ‰õΩÅ`À áê@∞ QÀ=ÙeflHÍâß_»∞. ã¨#Hõã#¨ O^Œ~<åk |∞∞+¨µÅ∞ ã¨$+≤ìÖ’ „ÑürqH© P^è•~°"≥∞ÿ# Pk=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ.
x`«º=¸ H©iÎOKÕ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ D "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. ã¨$+≤ìÖ’ JO^ŒiH© 'P^è•~°"Õ∞— ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ PÜ«∞# ~å~åA ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x =^ŒÌ‰õΩ áêO_»=~åÜ«∞ÉÏQÍ "≥o§
D ™êfiq∞.... ^•ã‘Ñ¨Ù„`«∞_≥·<å Ü≥∂QÆ∞º_≥·# q^Œ∞~°∞x WO\’¡ |ã¨KÕã≤ Éèí∞lOKå_»∞. ~å[Éè’QÆO
u~°ã¨¯iOKå_»∞.
LII JO^ŒiH©`«_Õ QÆ∞~°∞=Ù PkÜ«∞<≥<£ =∞# J#fl=∞Ü«∞º, g∞
_≥O^Œ=Ú zO^Œ∞ÖËÜ«∞ q#∞_ô ~Ú@ "ÕOHõ@â‹·Å<å^èŒ∞_»∞<£ ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk =Úx=~°∞ºÅ∞ H©iÎOK≥_ç ã¨~åfi`«‡ã≤ú`«∞_ô <å~åÜ«∞}∞_Õ.
ZO^ŒiÔH@∞¡ PÜ≥∞, `«#∞ WOÑ¨ÙQÆ<å q=~°O|∞eK≥Û~å „|Ç¨Ï‡^Œ∞Å‰õΩ DÜ«∞# ^≥·=ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã¨∂~°º=∞O_»Å=Ú# Q˘Ñ¨Ê"≥·Éèí==Ú`À
WO^Œ∞ xÑ¶¨∞O@∞=Ù<£ "≥^ŒHõ<≥xflÜ≥Ú=∂~°∞Å∞uÑ¨ÊÖÏÜ≥∞É’ "≥Å∞Q˘O^≥_ç `Õ*’=¸iÎ D ™êfiq∞ÜÕ∞. "å=∞<å=`«~°OÖ’ ^Õ=`«Å‰õΩ J#∞A_≥·
Ñ¨Ù\˜ì P^Œ∞H˘x# Hõ~°∞}Ï ã¨=Ú„^Œ∞_»∞ D [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_»∞.
~åQÆO :=∞^èŒº=∂=u
JO^ŒiHÍ^è•~°"≥∞ÿ# PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_ô`«_»∞ QÀÃÑ=∞‡ Ü«∞â’^Œ‰õΩ "≥·Éèí= "≥Úãÿ P"≥∞#\˜ìO@ tâ◊√"≥· =ÚiÑ≤Oz#n
qO^≥· =Ú<åfl~°yOK≥ q^Œ∞~°∞x Hõ_» h`«_»∞ IIJO^ŒiII =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ. Éèí∂q∞ÃÑ· ( "≥·‰õΩO~î°<å^èŒ∞_»∞) QÀáêÅ∞_≥· P=ÙÅ=∞O^Œ#∞
HÍzãÖK«iOz#n`«_Õ. JHõ∆~°=Ú‡Hõ¯~åx QÀÑ¨HÍO`«Å‰õΩ ™êg∞Ñ¨º"≥∂Hõ∆=Ú#∞
ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ H˘xÜ«∂_≥_ç ã¨~åfi`«‡‰õΩ_ô`«_»∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# â◊$OQÍ~°=¸iÎÜ«¸ D Ö’ˆHâ◊fi~°∞_Õ. QÆ∞ÃÑÊ_»@∞‰õΩÅ∞ uxÑ≤Oz#
=#[Éèí"å^Œ∞Å‰õΩ#∞ ^≥·=OÉˇ·#`«_ô`«_»∞ ‰õΩKÕÅ∞#‰õΩ H˘Å¡Å∞QÍ ã≤~°∞ezÛ Hõ~°∞}`À Ez# Hõ~°∞}Ï=¸iÎ D ÉèíQÆ"å#∞_»∞.
~Ú#=∞O_»Å=Ú# K≥ÅˆQ\˜Ç≤Ï`«"≥·Éèí=Ù_ô`«_»∞
=Ú#∞Ñ¨Ù\˜ì# ^Õ=`«Å‰õΩ =¸ÅÉèí∂u ~¸`«_»∞ IIJO^ŒiII Ñ¨^Œ‡ãÖÉèí=Ù_≥·# K«`«∞~°∞‡Y„|Ç¨Ï‡‰õΩ ã¨$+≤ª ÉÏ^èŒº`«<˘ãÿ#n Pk^Õ=Ù_Õ.
ãÖH©~°Î#*ËÜ«Ú Éèí‰õΩÎÅKÕ "≥Å‰õΩfÜ«∞|_ç# ™êfiq∞ DÜ«∞<Õ Hõ^•! U HÍÅ=Ú#<≥·<å
ã≤~°∞ÖÁãÿ Ü«∞â’^Œ~ÚO@ tâ◊√"≥·#`«_ô`«_»∞ Ñ¨~°^Õ=Ù_»~Ú# ™êfiq∞H˜ x"åã¨™êú#"≥∞ÿ "≥Åã≤#k "ÕÔ~=~ÀHÍ^Œ∞ "ÕOHõ@yi g∞^Œ
^èŒ~°<å=ÙÅ =∞O^ŒÅÖ’ `«QÆ K«iOK≥h`«_»∞ "≥·Éèí==Ú`À "≥Åã≤# Ñ¶¨∞#∞_≥·# D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
ã¨~°ã¨`«Å#∞ Q˘Öˇ¡`«Å‰õΩ [#=ÙÖÁã¨ÔQh`«_»∞
J~°ã≤Ü«∞_»∞‰õΩ‰õΩKÕÅ∞x J@∞‰õΩÅ∞ ÖÏ~°yOK≥h`«_»∞ IIJO^ŒiII
41 42
2-22 `«# âßO`« =∂`«‡Ö’–^ŒQÆe#Ñ¨C_»∞ QÆ^•
=Ú#∞fl_ç Ñ¨xQ˘#fl `«# K«^Œ∞=Ù–Ñ¶ë~ÚOK«∞@
Z#ÖËx N"ÕOHõ–>Ëâ◊fi~°∞x ^•ã¨ºO|∞
''™ê^è Œ # =Å#<Õ ã¨ = ∞‰õ Ä ~° ∞ Ñ¶ ¨ Å =ÚÅ∞—— J#flk P~ÀºH˜ Î . ^•x<Õ `«#‰õΩ #aƒ# QÆ^•–^Œi*Ëi =∞#∞@ IIT~°ˆHII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ H©~°Î#Ö’ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~°∞. =∞#ã¨∞ûÖ’ zO`«Åhfl
`˘ÅyáÈ~Ú u~°∞=∞Å<å^èŒ∞x "≥·Ñ¨Ù uÑ¨Ê‰õΩO_® u~°∞=∞ÅÜ«∂„`« HÀ\˜™ê~°∞¡ KÕã≤<å ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞# „Ñ¨`«ºHõ∆=∞ø`å_®? J™ê^èŒºO. P`«‡âßOu á⁄O^ŒÖËx "å_»∞ Jëêì=^è•#OÖ’ J`«∞º`«Î=∞"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆™œYº=Ú `«y# Ü«∞`«fl=Ú*ËÜ«∞Hõ KÕl‰õΩ¯`«∞O^•? XHõ
k@ìJ~Ú<å Ñ¶e¨ `«O â◊¥#ºO. J#fl=∞Ü«∞º É’^è#Œ Ö’ <å#∞Û_»∞ =º=Ç¨~°O LO_»^∞Œ . Ñ¨xÖ’ q[Ü«∞O HõÅ∞QÆ=Öˇ#O>Ë P Ñ¨xÖ’x ™ê~°=Ú#O`å „QÆÇ≤ÏOz `«y#
ã¨∂\˜QÍ K≥Ñ¨Ê@"Õ∞.... ™ê^èŒ#*ËÜ«∞=Öˇ#∞ Hõ^•! T~°ˆH UHÍ~°º"≥∞ÿ<å <≥~°"Õ~°∞`«∞O^•?
=∞II `«~°"Õ∞"≥∂Hõ∆Ñ¨Ù=∂~°æ=∞O^Œ∞ *Á~°, Ü«∞`«flOÉˇOz¿ã<Õ~°Hõ<£
PÖ’K«#ÅÖ’ zO`« q_»<å_ç`<Õ Õ Hõ^•! ÉèQí =Æ `åûH∆Í`å¯~°O ™ê^ŒºÑ¨_∞» `«∞Ok.
`«~°"Õ∞ Hõ~°‡=∞ÅO|∞Å<£ Hõ_»∞QÆHõ<£ `åQÍOK« *Ï˝#OaHõ<£
=∞e#=ÚÅ`À#∞#fl ^Œ∞~°‡^Œ=Ú#∞ Ju„Hõq∞¿ãÎ<Õ Hõ^•! "≥∂Hõ∆O „áêÑ≤ÎOKÕk. T~°ˆH
`«~°"Õ∞ âßOuxÉÁOk "ÕOHõ@qÉèí∞<£ ^•ã¨ºO|∞`ÀQ˘ÅfiHõ<£
<å‰õΩ "≥∂Hõ∆O HÍ"åe, "≥∂Hõ∆OHÍ"åe Jx `«Ñ¨#Ñ¨_ç`Õ "≥∂Hõ∆O ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•?
Ü≥∞iyOK≥<£ =∞# J#fl=∞Ü«∞º q#∞_ô ~¸H©~°Î#OÉˇOzu<£
XHõ [#‡Ö’ „áêÑ≤ÎOz# =∂e#ºO P[#‡`À áÈ`«∞O^Œ#∞HÀ=\ÏxH˜
~åQÆO :Q“à◊
gÅ∞ÖË^∞Œ . Jk =∞~°∞[#‡Ö’#∂ h_»ÖÏ "≥O\Ï_»=K«∞Û#∞. HÍ|\˜ì U^À XHõ [#‡Ö’
T~°ˆH ^˘~°‰õΩ<å L#fl`À#fl`« ã¨∞Y=Ú P =∂e<åºÅxflO\˜h Ñ¨ÓiÎQÍ Hõ_çy"Õã≤H˘O>Ë<Õ Hõ^•! x~°‡Å"≥∞ÿ# *Ï˝#O
™ê~°O|∞ ^≥eã≤HÍ [Ü«∞=Ú KÕH˘#∞@ IIT~°ˆHII Hõ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ Ok. Ç¨ Ï $^Œ Ü « ∞ Hõ = ∞ÅOÖ’ N=∞<åfl~åÜ« ∞ }∞_» ∞ „Ñ¨ H Ít¿ãÎ < Õ
Hõ^•![#‡™êÑ¶¨ÅºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. T~°ˆH <å[#‡ K«i`å~°úO HÍ"åe Jx HõÅÅ∞
`«ÅÑ¨ÙÖ’Ñë zO`«–^•\˜#Ñ¨C_»∞ QÆ^• HõO>Ë J~ÚáÈ`«∞O^•? Z#fl\ ˜H© J=^Œ∞.
JÅi^≥·=O|∞„Ñ¨–`«ºHõ∆=∞ø@
HõÅ∞+ÖÑ¨Ù ^Œ∞~°‡^Œ=Ú–QÆ_»z#Ñ¨C_»∞ QÆ^• P`«‡âßOu á⁄Ok# `«~∞° "å`« QÍx Z=fiiÔH<· å `«#∞ K«^∞Œ =ÙH˘#fl K«^∞Œ =Ù‰õΩ
`«ÅH˘#fl "≥∂Hõ∆O|∞–`«#‰õΩ *Ë Ñ¨_»∞@ IIT~°ˆHII ™ê~°Hú `õ « HõÅ∞QÆ^∞Œ . [`«ÖxË u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ^•ã¨º=Ú `«#‰õΩ
Åaè¿ãÎ<Õ QÍx ãÖ™ê~°™êQÆ~°OÖ’ X_»∞¤*Ë~°@ =∞<Õk [~°∞QÆ^Œ∞. (nx QÆ∞iOz
Hõ~°‡O|∞ Hõã¨@∞"À–Hõ_çy#Ñ¨C_»∞ QÆ^• `≥eã‘`≥eÜ«∞x `«`«Î fiÉ’^èŒ‰õΩÅ∞ Uq∞ *ˇÑ≤Ê<å #=∞‡HõO_ç. FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞
x~°‡Å*Ï˝#O|∞–<≥~°"Õ~°∞@ Jx â◊~°}ÏQÆu<˘O^ŒO_ç)
=∞~°‡O|∞ NÇ¨Ïix–=∞éQÆ∞ *ÁzÛ#QÆ^•
‰õÄi‡ `«# [#‡"≥∞–‰õΩ¯_»∞ ÔH‰õΩ¯_Ò@ IIT~°ˆHII
43 44
2-23 QÆHõ¯# #~Ú#^Œ=<å_»∞ QÆ~°∞_»∞x g∞^Œ#∞
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞Hõ¯#∞ P~°=<å_»∞ ÜÕ∞#∞QÆ∞g∞^Œ
'[<å‡xHÀ t=~å„u— J#fl@∞¡ =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ "≥‰· Ωõ O~î<° å^è∞Œ x ^Œ~≈° #O K˘Hõ¯"≥∞ÿ U_»=<å_»∞ ã¨∂~°º„Ñ¨ÉèíÖ’##∞
ÅaèOz#O`«H+õ Oì¨ u~°∞=∞Å<å^è∞Œ x „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x „Ñ`¨ º« HõO∆ QÍ ~Ú‰õΩ¯="≥∞`Õ~°∞#∞ QÆ∞„~°"≥∞xq∞^À<å_»∞ IIu~°∞g^èŒ∞ÅII
K«∂z¿ãqOK«@O. D H©~#Î° <åÅÑ≤Oz Ju`ÕeHõQÍ JO`«ÑÙ¨ }º=¸ ãÖáêkOKÕ^•i Hõ#HõÑ¨Ù@O^ŒÅ=Ú Hõkã≤ `˘q∞‡^À<å_»∞
K«∂Ñ≤OKå~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞# JOkOz# ÉèÏQÆº"Õ∞ Wk. ÃÑ#z Ñ¨^À<å_»∞ ÃÑO_ç¡Ñ‘@
Z#ã≤ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_çOu JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À
ã‘II „|Ç¨‡O_»<å^èŒ∞x „|Ç¨ÏŸ‡`«û=O|∞Å<£ =x`«Å #_»∞=∞#∞ "åÇ¨Ï<åÅ g∞^Œ#∞ IIu~°∞g^èŒ∞ÅII
=i‚OK«∞ H©~°Î# áê_≥^Œq∞Hõ,
Ñ¨k k#O|∞Å^•Hõ Ñ¨~°=∂`«‡ Q˘eK≥_ç ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥∂Hõ∆Ñ¨^èŒOak =Ú^Œ=Ú 'H˘ã¨~°∞— (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ™êxfl^èŒºOÖ’ P<å_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡
u~°∞g^èŒ∞ÅO^Œ∞# Tˆ~QÆ∞ '"ÕOHõ#fl— P~°OaèOz, x~°fiÇ≤ÏOz# „|Ç¨ÏŸ‡`«û==ÚÅ "≥É· "íè åxfl, J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`« H©~#Î° Ö’
"åÇ¨Ï#O|∞Å∞ =∂~°∞ „Ñük#O|∞ P™êfikOz `«iOK«O_ç).
Hõ#∞ÖÏ~° QÍOz# Ü≥∞#ÖËx Ñ¨Ù}ºO|∞ ^Õ=^Õ=Ù_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ u~°∞=∞Å g^èŒ∞ÅÖ’ HÍO`«∞b#∞`«∂
[#‡^èŒ#ºOÉ∫#∞ ™êfiq∞ "≥∞K«∞Û â’aèÅ∞¡K∞« <åfl_∞» . "≥É· =íè =Ú Juâ◊~ÚÅ¡QÍ Q˘Ñ¨ÊJÅOHõ~} ° Å`À ^Œ~≈° #q∞™êÎ<åfl_∞» .
Ñ¨k~ÀAÅ D „|Ç¨ÏŸ‡`«û#=ÚÅÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA#
P."≥IIJ#fl=∞Ü«∞º <å_»∞ Pk NHÍ~°O|∞ áê=#"≥∞#ÿ Ñ¨ÅH¡ Ö© ’ Tˆ~y<å_»∞. WHõ ~Ô O_»= ~ÀA# Pkâı+µ¨ xÃÑ· "≥_Å» ∞K«∞<åfl_∞» .
A\˜ì `å#∞ "≥Ú^ŒÅ∞Éˇ\ ˜ì<å~°∞ =ÚiÃÑ=Ú`À =¸_»=~ÀA# =Ú`åºÅÑÖki "Õ~ÚOK«∞H˘x ^•x „HÕk
=~°=ÚQÍ^≥!! <å‰õΩ W~°∞=kÑ¨kÖ’#
ÉèÏ="≥∞~°∞QÆ*ˇÑ¨Ê |O^èŒ∞ÖÏ~°! ^èQŒ ^Æ QúŒ ÍÜ«∞=∂#OQÍ Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_∞» . „Hõ=∞=ÚQÍ <åÅ∞QÆ=<å_»∞ ™êfiq∞ QÆ∞_ç=Öˇ
Hõ@ì|_ç Ñ¨Ù+¨ÊHÀ"≥ÅÖ’ q[Ü«∞OKÕã¨∞Î<åfl_»∞. (Hõ#∞ÖÏ~°QÍOz `«iOK«O_ç)
~åQÆO : N~åQÆO J~Ú^Œ=~ÀA# Juj„Ñ¶¨∞=ÚQÍ QÆ~°∞`«‡O`«∞x "åÇ¨Ï#OÃÑ· áÈ=ÙK«∞<åfl_»∞.
u~°∞g^èŒ∞Å "≥∞~°ã‘ ^Õ=^Õ=Ù_»∞ „|Ç¨ÏŸ‡`«û==ÚÖ’ P~°=<å_»∞ ™êfiq∞ QÆ["åÇ¨Ï#=ÚÃÑ· "≥_»e<å_»∞. U_»=<å_»∞
QÆi=∞Å q∞Oz# ã≤OQÍ~°=ÚÅ `À_»#∞ IIu~°∞g^èŒ∞ÅII ™êfiq∞ U^À+¨=¸ ÖËx ã¨∂~°º„Ñ¨É"íè åÇ¨Ï#OÃÑ· Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_∞» . WHõ Zxq∞k=<å_»∞
QÆ∞é]=ÚÅHõ\ ˜ì#~°^èŒ=ÚÃÑ· "≥_»\ ˜<å_»∞.
u~°∞^ŒO_≥ÅÃÑ·<Õw ^Õ=Ù_ç^Õ `˘e<å_»∞
`˘q∞‡^Œ= ~ÀA# D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_∞» |OQÍ~°∞Ñ¨Ù JO^ŒÅ=Ú (áê~°≈ÉèÏQÆ=ÚÅ∞
ã≤~°∞Å Ô~O_»=<å_»∞ âı+¨µx g∞^Œ ÖËx Tˆ~yOÑÙ̈ Ñ¨ÅH¡ )© g∞^Œ ^ŒQ~æÆ ° `«~q° áÈ=ÙK∞« <åfl_∞» . WHõ z@ìz=i ^≥#· Ñ¨kÜ«∞=<å_»∞
=Úi¿Ñ# =¸_À<å_»∞ =Ú`åºÅÑÖki „HÕ^Œ ã¨=∞‰õÄ_ç# HõàÏº}Ñ¨Ù "ÕkHõÃÑ· Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_∞» . á⁄OkHõQeÆ y# D N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞
á⁄i<åÅ∞QÀ<å_»∞ Ñ¨Ù=ÙfiHÀqÅÖ’#∞ IIu~°∞g^èŒ∞ÅII `«#^Õ"iÕ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À =x`å[# ã¨=¸Ç¨Ï=Ú`À J<ÕHõ "åÇ¨Ï#=ÚÅÃÑ·
Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_∞» . #Ü«∞<å#O^ŒH~õ O° QÍ K«∂z `«iOK«O_ç.
45 46
2-24 `å=ÙH˘#fl ^˘OQÆ `«ye Ñ¨@ìO_ç^≥
=Ú#∞fl_ç QÀ=ÙÅÖ’ ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞
N"ÕOHõ@yi K≥Å∞=ÙO_À ÜÕ∞"≥∂
*Ï#Ñ¨ ^ Œ ∞ Ö HÀã¨ O "åiâ‹ · e Hõ # ∞QÆ ∞ }OQÍ "åi Éè Ï +¨ " å_» ∞ `« ∂ H˘q^Œ∞_»QÆ∞ ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞. IIQÆ∞é∞`≥é˜y#II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JãÖMÏºHõ"∞≥ #ÿ H©~#Î° Å∞ K≥áêÊ~°∞. P =∂@Å∞ <Õ\ ˜ =∞#'POQÆ¡
`≥Å∞QÆ∞— =∂„`«"Õ∞ =zÛ# <åÉ’\˜"åiH˜ J~°úOHÍ=Ù. "å_»∞HõÖ’ ÖËx HõuÎ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`« ∞ Ñ¨ C Ñ¨ \ ˜ ì # @∞¡ 600 Uà◊ √ §Ö’ H˘xfl =∂@Å∞ xÑ¶ ¨ ∞ O@∞=ÙÖ’¡ ‰õ Ä _® 'QÆ∞é∞`≥é˜y# ^˘OQÆ— JO>Ë [QÆ`ü „Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# KÀ~°∞_»∞ Jx J~°úO
Hõ#∞=∞~°∞QÆ~ÚáÈÜ«∂~Ú. '‰õÄQÍQÆ∞— JO>Ë ãïÜ≥ÿ∞# J~°úO Uq∞\˜? ÉèÏ+¨g∞^Œ K≥Ñ¨CHÀ=K«∞Û. g_»∞ [QÆ`ü „Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# ^˘OQÆ'^À|∂z—. JO`ÕHÍHõ DÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ
Ñ¨@∞ì=Ù#fl <å q∞„`«∞ÖÁHõi ã¨∂K«#"Õ∞~°‰Ωõ Hõ#fl_O» Ö’ '‰õÄQÍQÆ∞— `≥Å∞QÆ∞Ö’ '^À|∂z— QÆ∞é˜Ö’<≥ (ÅHõ∆ º=ÚÖ’<Õ) ^•yÜ«ÚO_Õ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ (^À|∂z).
QÍ J~°Oú K≥ÑÊ¨ =K«∞Û. J#fl=∞Ü«∞º"å_ç# *Ï#Ñ¨^Œ ÉèÏ+¨ W^Œq∞`«Oú QÍ `≥eÜ«∞_»OÖË^∞Œ .
=∞# ^Ò~åƒùQÆºO.... H˘Å#∞Ö’ ™êfl#O KÕ^•Ì=∞x „ã‘ÎÅ∞ hà◊§Ö’ kQÆQÍ<Õ "åà◊§ |@ìÅ#∞
HõOII ''‰õÄQÆ∂QÆO—— >Ë <Õq∞\˜? Ü≥∞`«∞HÎ ˘xáÈ~Ú# ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ W`«_.Õ ÃÑ^ŒÌ 'L@¡—Ö’ Z`«∞QÎ Í Hõ\ #ì˜ áêÅ∞‰õÄ_»
UQÆu <Õ~°fiOQÆ<ÀÑ¨Ù W\˜ì Ñ¨^Œ=ÚÅ<£ `≥eqQÍ HÍ*Ëã≤# JÑïq∞`«"≥∞ÿ# ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ W`«_Õ. (=∞# `≥eq`Õ@Å∞
~åQÆ_»Öˇ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ PÜ«∞# KåHõK«HõºO =ÚO^Œ∞ Ñ¨xKÕ™êÎÜ«∂? ZO`« "≥„i"åà◊§O =∞#O!!)
`«∂ˆQ ãï*’_»∞ H˘Å∞= `ÀÜ«∞[<åÉèí∞<£!!! K«ÅÅ¡ =Ú‡HÀ=\ÏxH˜ Q˘Å¡ÉÏè =∞Å∞ <≥u#Î K«Å‰¡ Ωõ O_»Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x #_»∞ã¨∞OÎ >Ë
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# K«#∞Hõ@∞ì K«eã¨∞ÎO_»QÍ "åà◊§"≥O@|_ç U_çÑ≤OKÕ "å_Õ D ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞.
QÆ∞é∞`≥é˜y# ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ g_≥ g~°∂"å~°x QÍHõ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ „Ñü QÀÑ≤Hõ ã¨Î#"≥·Éèí"åÑ¨Ç¨Ï~°} D ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂ˆQ
QÆ∞é˜Ö’<≥ ^•wx ‰õÄQÆ∂QÆ∞ IIQÆ∞é∞`≥é˜y#II QÍqOKå_»∞. (ZO`« J^Œ$+¨=ì O`«∞Ö’!! ™êH∆Í`«∂Î ^Õ=`å„ã‘ÅÎ O`å, P Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Úx
„áêiúOz, =~°=ÚQÍ á⁄Ok, QÀÑ≤HõÅ=Öˇ [x‡Oz P ™œÉèÏQÍºxfl á⁄O^•~°@.
<≥Å`«Å ^Àpx hàÏ§_»QÍ<Õ JkHõ^•! [#‡ JO>Ë)
H˘Åx^Œix ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞
|Å∞"≥·# =Ù@¡ áêÖÏ~°yOpx D =∞Ç¨Ï#∞ÉèÏ=Ù_»∞ (<Õ_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’) <≥ÅH˘x# ^˘OQÆ. „Ñ¨Ü«∞uflOz
H˘Åk g∞é˜# ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ IIQÆ∞é∞`≥é˜y#II Ñ¨@∞ìHÀO_ç (g∞ `«~°=∂?) QÀqO^• J#O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë DÜ«∞# QÀ=ÙÅ`À
K«Å¡Å=∞‡OQÆ K«#∞Hõ@∞ì ^˘_çH©x ãÖK«iOKÕ ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞. N "ÕOHõ@yi g∞^Œ ã≤ú~°Ñ¨_ç# ã¨∞O^Œ~åHÍ~°∞_À
Q˘Öˇ¡`«Å#∞ ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ U"≥∂? J\Ï¡ J~Ú`Õ =∂„`«O D ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ *Ï˝<Õâ◊fi~°∞_Õ. ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
~Úe¡Å∞¡ `«Ñ¨ÊHõ ~ÚO^Œi áêeO_»∞¡
H˘Å¡ÖÏ_ç# ^˘OQÆ ‰õÄQÆ∂QÆ∞ IIQÆ∞é∞`≥é˜y#II
47 48
2-25 `≥é= ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ `Õ<≥Å∞ zOn
=Ú#∞fl_ç =∞i h "å_ç# =∂@Å#∞
<≥é˜ N"ÕOHõ@ xÅÜ«∞ ‰õÄ_çuq
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡#∞ á⁄QÆ∞_»∂`«∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ [éã≤ h`À *Ï}`«#=ÚÅ IIZO`«<Õ~°∞ÑïII
q#flqã¨∞Î#fl "≥·#OuÅHÕK«O_ç. ÃãÅ=ÅO>Ë 'Ç¨e_Õãπ— J#∞H˘<Õ <åÖÏO\˜
'J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞— D H©~#Î° ÉèÏ"å=∞$`«O K«kq H˘O`« '*Ï}`«#O— <Õ~∞° ÛHÀ=K«∞Û#∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
JÖÏˆQ ''`≥é= ÃÑ^Œ=Ù——ÅO>Ë `≥izÜ«ÚOz# ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞– HÍ<Õ=∂^ŒO =ÙOk. P „Ñ¨ É è í ∂ ! D Éè Ï q∞x ZO`« KåHõ K « H õ º OQÆ Å ^À K« ∂ âß"å?
=∂@ J~°úO '„ã‘Î ÃÑ^Œ=ÙÅ∞— Jx. J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Hõ~°úO K≥Ñ¨Ê@O #ÖË¡~°∞ g∞^Œ ãÖ`À+¨=ÚÅ#xflO\˜h D"≥∞ =~°∞ã¨QÍ ¿ÑiÛ h‰õΩ ã¨=∞‰õÄiÛOk ™êfig∞!
#_»Hõ HÍ^Œ∞ Jx `≥eã≤O^•? WHõ "ÕOHõ@<å^èŒ∞x =ÚiÃÑO „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
K«OII ÃÑ^Œ=ÙÅÖË`« #=Ùfi#`«Å „¿Ñ=∞`«ÅOÑ¨ÙÅ ^•zÜ«ÚOK«QÍ D =x`« ÖË`« ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· "≥ÚÅHõ #=ÙfiÅ "≥<≥flÅÅ∞ HÍã¨∞Î<åfl~Ú. ZO^Œ∞HÀ
=Úk`«‰õΩãÖ`«ãÖ|Ñ¨Ù_»∞=ÚOÑ¨Ù# =K≥Û#∞Ü≥∞O`« '*Ï}—Ü≥∂! `≥Å∞ã¨∞<å? P"≥∂ K≥eHõ`≥ÎÅ∞ h Ü≥ÚHõ¯ bÅÅ#∞ q=iã¨∞Î<åfl~°∞ =∞i. D"≥∞ h
=∞k u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ =∂eq∞`À `«#ÉèÏ=∞QÆ∂_»QÍ PÖ’K«#Å#xflO\˜h ã¨~åQÆ=∂Å=Öˇ QÆ∞K«∞Û`«∞#flk. WO`«Ö’ =Ù#fl@∞¡O_ç h=Ù
Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ áê_≥#∞ H©~°Î# #^Œ∞ƒù`«O_»∞QÍ. P"≥∞ Hõ#∞flÅ=ÚO^Œ∞ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º=Ù. (WHõ P"≥∞ `«`~Î« á° ê@∞ <Õ=∞x K≥ÑÊ¨ QÆÅ=Ú!!)
~åQÆO : HõàÏº}˜ D [=~åe K≥H˜¯à◊√§ HÍO`«∞Å#∞ q~°l=Ú‡K«∞#flq. D"≥∞ q~°Ç¨Ï=ÚKÕ
ZO`« <Õ~°∞Ñï D ÖË=∞ Hõey# "≥∞ÿ=∞~°Ñ¨Ù#‰õΩ `«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆÖË^Õ"≥∂ =∞i. D"≥∞ `«# Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅÖ’
^˘Ou"≥>Ëì ãÖ`Àã¨=ÚÅ IIZO`«<Õ~°∞ÑïII Zé]HõÅ∞=Ñ¨ÓÅ#∞ Ñ¨Ó~Úã¨∞Î#flk. ZO^Œ∞HõO>Ë Jut~ÚOz# =ÅÑ¨ÙÅ#∞ `«#
Hõ#∞ÅÖ’ xOÑ¨ÙH˘x Hõ}∆ "≥ÚHõ Ü«ÚQÆ=ÚÖÏ P"≥∞ h ~åHõ HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞#Î flk.
"≥Åk ÃãÅ=ÙÅ#∞ "≥<≥flÅ QÍã‘ D `≥é= (Ü«Ú=u) Ü≥ÚHõ¯ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ `Õ<≥Å∂~°∞K«∞#flq. ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù
K≥Å∞Å∞h ã¨∞^Œ∞ÌÖË K≥Ñ¨ÊQÆ#∞ P"≥∞`À K≥ÑÊ≤ # =∂@Å#∞ uiy P"≥∞ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ `«# <À\˜`À Ñ¨Å∞‰õΩK«∞#flkHÍÉ’@∞.
`«ÅáÈ`«Å<Õ ^ŒO_»Å∞ QÆ∞pÛ JO^Œ"≥∞ÿ# N"ÕOHõ@yi xÅÜ«Ú_»"≥· F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù P"≥∞#∞ ‰õÄ_»QÍ<Õ
<≥ÅH˘x Z^Œ∞@#∞ h =ÙO_»QÆ#∞ IIZO`«<Õ~°∞ÑïII =∂ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ‰õÄ_® *Ï}`«#=Ú`À (<Õ~°Êi`«#O`À) x#∞fl Z^Œ∞~˘¯x#k
™êfig∞!
=x`« K≥‰õΩ¯Å#∞ "å#Å∞ QÆ∞iã‘
`«xÜ«∞x q~°Ç¨ÏÑ¨Ù ^Œ=∞Hõ=Ú#
Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ<Õ HõÅ∞=Å∞ K«b¡
x#∞Ñ¨ÙÅ =ÅÑ¨ÙÅ h ~åHõÅ‰õΩ IIZO`«<Õ~°∞ÑïII
49 50
2-26 I |Å∞_»∞ Wxfl\Ï ~°q‰õΩÅ∞_»∞ ÉèÏqOK« x–
=Ú#∞fl_ç ~°‡Å∞_»∞ xâ◊ÛÅ∞ _»qHõÅ∞_»∞ "å_Õ
"≥Åã≤ N"ÕOHõ\Ï„k q[Ü«∞#QÆ~°=ÚÖ’#
<Õ \ ˜ Ç¨ Ï OÑ‘ q[Ü« ∞ #QÆ ~ ° = Ú J#fl=∞Ü« ∞ º HÍÅOÖ’ „Ñ¨ ã ≤ ^ Œ ú " ≥ ∞ ÿ # `«ÅH˘<≥ Ñ¨Ù}ºáê^Œ`«Å∞_»∞ "å_Õ II~å=Ú_»∞II
N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ k=º ˆH∆„`«O. P ™êfiq∞x ãÖ^Œi≈Oz# PKå~°∞ºÅ"å~°∞ Z<Àfl
=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# H©~°Î#Å‰õΩ r=OáÈâß~°∞ JHõ¯_». D H©~°Î# P HÀ=Ö’x^Õ. ÉèÏ"å=∞$`«O :
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Ñ¨~°^≥·=O Ü≥ÚHõ¯ ™êHÍ~°~°∂ÑÖ Jx `«^Œ#O`«~°HÍÅOÖ’ P N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜Ö’ =∞<À[˝=¸iÎ. =ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ∂
`åºQÆÜ«∞ºQÍ~°∞, ÉèíHõÎ~å=∞^•ã¨∞ H©iÎOK«\ÏxH˜ P^Œ∞º_≥· NHÍ~°O K«∞\˜ì#k PÜ«∞# <≥Å=ÙÖË. P`«_Õ Ü«Ú^Œú~°OQÆ=Ú# =∞Ç¨Ñ¨~å„Hõ=∞=O`«∞_»∞.
`åà◊§áêHõ"åˆ~. =ÚMÏi ~åQÆOÖ’ D H©~°Î# <åÅÑ≤Oz# "åix "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞. P N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ *Ï#H©^ÕqH˜ =∞QÆ_»∞. r=ÙÅ Ñ¶¨Å„Ñ¨^•`«Ü«Ú <å`«_Õ
`ÕII Z\˜ì ã¨^Œ∞æ} Éèí∂+≤`«∞_ç#‰õΩÅ=∞}˜!! Q˘Ñ¨Êâ◊„™êÎ„ã¨=Î ÚÅ∞ HõÅ"å_»∞. PÜ«∞<Õ ~åHõã∆ ∞¨ Å#O^Œix =∞@∞ìÉ\ˇ #ì˜ "å_»∞. ã≤~ú "° ∞≥ #ÿ
J#∞K«∞ ~å=∞K«O„^Œ∞ ÉÁQÆ_≥ ##fl=∞Ü«∞º z`«=Î Ú Hõey#"å_»∞.ã¨~fi° HÍÅ ã¨~åfi=ã¨Åú Ü«∞O^Œ∞ HÀ^ŒO_»KåÑ¨=Ú ^èiŒ Oz ã≤^=úŒ ÚQÍ
P '=ÚMÏi— ~åQÆO|∞# #=^èŒiOz #∞O\Ï#x nHõ∆=Ç≤ÏOz# „âı+¨µª_»∞. PÜ«∞<Õ `«##∞ ¿ãqOK«∞"åiH˜ â◊√Éèí=ÚÅ#∞
u~°∞=∞ÖËâ◊√_Õ *Ï#H©^èŒ~°∞_»∞ Ü«∞<≥#∞. „Ñ¨™êkOK«∞"å_»∞.
~åQÆO :=ÚMÏi P N~å=ÚK«O„^Œ∞_»∞ nè~°`«fi=Ú =¸sÎÉèíqOz# "å_»∞. Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜H©
~å=Ú_»∞ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞ „`≥ÎÖ’Hõº– UÔH·Hõ g~°∞_»∞. Jxfl\ ˜H© P^è•~°"≥∞ÿ# "å_»∞. r=ÙÅO^Œih Éèí=|O^èŒ=ÚÅ#∞Oz
^è•=Ú_»∞ ~°}~°OQÆ cè=Ú_»∞ "å_≥ II~å=Ú_»∞II q=Ú‰õΩÎÅ#∞ KÕÜ«Ú"å_»∞.Q˘Ñ¨Ê â∫~°º=Ú HõÅ"å_»∞. Uk ^èŒ~°‡"≥∂ U^Œ^èŒ~°‡"≥∂
`≥eã≤# "å_»QÆ∞@KÕ ZÑ¨C_»∂ ^èŒ~°‡qKå~°=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ KÕÜ«Ú"å_»∞.
=~°∞_»∞ ã‘`«‰õΩ Ñ¶¨ÖÏ^èŒ~°∞_»∞ =∞Ç¨ÏŸ„QÆÑ¨Ù ~°Ñ¶¨∞=Oâ◊=Ú#ˆH KÕ=Ü≥ÿ∞#"å_»∞. PÜ«∞<Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡™êHÍ~°=ÚQÍ #=`«iOz#
â◊~°∞_»∞ ~åHõ∆ã¨ ãÖÇ¨Ï~°∞_»∞ "å_Õ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
ã≤ú~°∞_»∞ ã¨~°fiQÆ∞}ÏHõ~°∞_»∞ HÀO^Œ_» nH∆Í– P N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ Q˘Ñ¨Ê|Å=O`«∞_»∞. D K≥Ñ≤Ê# QÆ∞}=ÚÅxflÜ«¸
QÆ∞~°∞_»∞ ¿ã=Hõ â◊√ÉèÏHõ~°∞_»∞ "å_Õ II~å=Ú_»∞II XˆH KÀ@ Hõey# ~°q‰õΩÅ uÅ‰õΩ_»∞. ÉèÏqOz#KÀ P N~å=Ú_»∞ x~°‡ÅÇ¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú
HõÅ"å_»∞. xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# |∞kú HõÅ"å_»∞. U q^èŒ"≥∞ÿ# =∞<À"≥·HõÅº=¸ ÖËx"å_»∞
nè~°∞_»∞ Ö’ÔH·Hõ g~°∞_»∞ ã¨HõÖÏ– PÜ« ∞ # =∂„`« " Õ ∞ . "Õ O Hõ \ Ï„k g∞^Œ < ≥ Å H˘#fl N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _Õ , <Õ _ » ∞
^è•~°∞_»∞ Éèí=|O^èŒ^Œ∂~°∞_»∞ "å_Õ q[Ü«∞#QÆ~°=ÚÖ’ `«# áê^Œ=ÚÅ∞ „Ñü+≤ªOÑ¨|_ç#"å_≥· Q˘Ñ¨Ê J~åÛ=`å~°=ÚQÍ
â◊¥~°∞_»∞ ^èŒ~°º qKå~°∞_»∞ ~°Ñ¶¨∞=Oâ◊– N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎQÍ #∞<åfl_»∞.
™ê~°∞_»∞ „|Ç¨Ï‡ ™êHÍ~°∞_»∞ "å_Õ II~å=Ú_»∞I
51 52
2-27 Zxfl\ ˜H˜ zOuOK«∞ <≥xfl\ ˜H˜ Ç¨Ïi¬OK«∞
=Ú#∞fl_ç <≥xfl\ ˜H˜ <åã≤OK«∞ <≥xfl\ ˜H˜ k~°∞QÆ∞
J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# `«`«Î fiÉ’^èŒ *Ë¿ã ãÖH©~°Î# J#fl=∞Ü«∞ºáê_»∞`«∞<åfl~°∞. `«∞k, ~ÚxflÜ«Ú#∞ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ bÅÅ∞ HÍQÆ
PkÖËx Ñï`åÑÖ K≥O^Œ∞`«∞<åfl##∞H˘O@∞<åfl_»∞ =∂#=Ù_»∞. Z<≥fl<Àfl H˘Å=ÙÅ∞ ZxflK«∂z##∞ `å<≥=fi_»∞#∞ HÍ_»∞ IIUk`«∞kII
KÕã≤ Ü≥∞O^ŒÔ~O^Œi<À ¿ãqã¨∞Î<åfl_»∞. QÆ~°fi=Ú, zO`«, ^≥·#º=Ú, Pâ◊, ÅOÑ¨\ÏÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jhfl `« # ˆ H J#∞H˘O@∂ PÜ« ∂ ã¨ = ∞Ü« ∂ Ö’¡ P q^è Œ O QÍ ã¨ ∞ Y^Œ ∞ ó
MÏÅ#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»∞. HÍh x*ÏxH˜ `«#∞ r"å`«‡#h `å#∞ `«#ˆHg∞ HÍ_»<Õ ã¨`«ºO r=ÙxH˜ NÇ¨Ïi Ü≥ÚHõ¯ '=∂Ü«∞— P=iOz, T_»Å∞ "Õã≤, "åºÑ≤Oz,
=∂„`«O „QÆÇ≤ÏOK«ÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞. J^Õ P U_»∞H˘O_»Å"å_ç =∂Ü«∞. PÜ«∞#x ayOz"ÕÜ«ÚK«∞#flk. D =∂Ü«∞‰õΩ PkÜÕ∞k? JO`«"Õ∞k? Wk `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@
^è•ºxOK«x^Õ WO^Œ∞Ö’Oz |Ü«∞@Ñ¨_»@O J™ê^ŒºO. ™ê^èŒº=∂?
LII ZxflÜ≥Ú H˘Å∞fiÅ<£ K≥ÅQÆ∞ <≥O`«\ ˜ QÆ~°fi=Ú <≥uÎÔH`«∞Î~å ZxflÉÏ^èŒÅ∞, Zxfl |O^èŒ<åÅ∞, Zxfl "Õ^Œ#Å∞, Zxfl ã¨∞Y=ÚÅ∞, Zxfl ^Œ∞ó
Zxfl‰õΩ`«O„`«=ÚÖò <≥éÑ¨Ù <≥xflÜ≥Ú Pã¨Å<˘O^Œ∞ r=Ù_»∞<£ Y=ÚÅ∞, ZxflÑï`åáêÅ∞, Zxfl PÖ’K«#Å∞– D =∂#=Ù_çH˜? ÖˇHõ¯ÃÑ\˜ì K«∂¿ãÎ
Zxfl\ ˜ˆH_»∞Û? <≥xfl\ ˜H˜ xOÑ¨ÙQÆ #=Ùfi#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ Z#flO>Ë Jxfl=Ù<åfl~Ú. (g~°∂"å~°x ÖË^Œ∞, „Ñü"å_çn W^Õ QÀÅ. D QÀÅ‰õΩ,
WxflÜ«Ú <≥#flQÍ u~°∞=∞ÖËâ◊√x =∂Ü«∞x <Õ~°fiÖË_»Ç¨ÏŸ!! QÀ_»∞‰õΩ JO`«∂ÖË^Œ∞)
~åQÆO : QÀ~°H± HõàÏº}ü
Zxfl H˘Å∞=ÙÅ∞, ZxflÑ¨^Œ=ÙÅ∞, Zxfl "≥·Éèí"åÅ∂, ZO`«=∞Ok J#∞ãïOz
Uk`«∞k nxˆHk"≥Ú^ŒÅ∞ J#∞=∞u HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂KÕ "åà◊¥§, Zxfl Pã¨Å∞, Zxfl J_çÜ«∂ã¨Å∞, Zxfl
áê^Œ∞H˘#∞ Ç¨Ïi=∂Ü«∞ Ñ¨~°∞QÆ∞ r=ÙxH˜ IIUk`«∞kII "≥∂Ç¨Å∂, Zxfl "åº"≥∂Ç¨Å∂, Zxfl QÆifiOK« `«QÆæãÖQÆ`«∞Å∞, Zxfl n#`«fiO`À
á⁄Ok# J==∂<åÅ∞– W=hfl PÖ’K«#ÖË. `«~°z K«∂¿ãÎ Z#flO>Ë Jxfl=Ù<åfl~Ú.
ZxflÉÏ^èŒÅ∞ `«#‰õΩ <≥xflÅOÑ¨@=ÚÅ∞
Ü≥∞xfl"Õ^Œ#Å∞ =∞iÜ≥∞xfl ^Œ∞óY=ÚÅ∞ D =∂#=Ù_»∞ Zxfl\ ˜Hõx zOu™êÎ_»∞? Zxfl\ ˜H˜ ãÖ`À+Ö`À LH˜¯iaH˜¯i
Ü≥∞xflÑï`åÑÖ|∞ Öˇxfl`«ÅáÈ`«Å∞ J=Ù`å_»∞? Zxfl\ ˜H˜ Pâ◊Ñ¨_»`å_»∞? Zxfl\ ˜HÀãÖ HÍÅ∞HÍe# Ñ≤e¡ÖÏ uiy
Ü≥∞xflK«∂z# =∞iÜ«Ú <≥<≥·fl# HõÅ=Ù IIUk`«∞kII ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`å_»∞? W=hfl u~°∞=∞ÖÏnèâfi◊ ~°∞_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x bÅÅ∞ J=@O
KÕ`«, áêÑÖ D r=Ù_çH˜ Zxfl K«∂z<å, Zxfl [iy<å, Zxfl J#∞ÉèíqOz<å
ZxflH˘Å∞=ÙÅ∞ `«#‰õΩ <≥xflÜ«∞#∞K«~°}Å∞ `å#∞ Z=fi_»∂HÍ_»x '`«#∞— J<Õ^Õ ÖËx P`«‡#<Õ q+¨Ü«∞O =∂„`«O „QÆÇ≤ÏOK«ÖË_»∞.
Ü≥∞xflPã¨Å∞ =∞iÜ«Ú <≥xfl"≥∂Ç¨Ï=ÚÅ∞ (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<Õ ^è•ºxOz â◊~°}ÏQÆu áÈOk`Õ `«Ñ¨Ê D =∂Ü«∞ ^•>Ë ^•ˆ~ ÖË^Œ∞)
"≥∞xflQÆ~°fi=ÚÅ∞ `«#ÔHxfl ^≥·#ºO|∞ eq
WxflÜ«Ú#∞ `«ÅÑ¨ =∞iÜ≥∞<≥·fl# QÆÅ=Ù IIUk`«∞kII
53 54
2-28 "≥·‰õΩO~î° ~°∞H˜‡}©=Å¡Éèí K«„Hõ^èŒ~°
=Ú#∞fl_ç <åˆHâ◊=Ok`« #"≥∂ #"≥∂
NHõ~° QÆ∞}xkè N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
'Éèí[#— ~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨~°^Õ=`«QÆ, N~å=∞xQÆ, NHõ$+¨µ‚xQÆ, #~°ã≤OÇ¨ïxQÍ <åHõ[## #∞`« #"≥∂ #"≥∂ II#=h`«II
ÉèÏqã¨∂Î N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· J#fl=∞Ü«∞º Z<Àfl H©~°Î#Å∞ ~°zOKå~°∞. J@∞=O\˜
Éèí[#Åhfl [#ÉÏÇ¨ïà◊ºOÖ’ q∞‰õΩ¯@"≥∞ÿ# P^Œ~°} á⁄Ok#"Õ. D H©~°Î# ‰õÄ_® P ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÀ=Ö’x^Õ. ãÖã¨¯ $`«O =¸ÅO J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© WO^Œ∞Ö’ „ÑüÑ¨^•~°úO '"≥ # fl^˘OQÆ — Jx "Õ < Àà◊ § H© i Î O K« | _ç # F NHõ $ ëê‚ ! h‰õ Ω
Z=iOK«=Åã≤# J=ã¨~°O =Ù#fl Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ ÖË=Ù. H˘ã¨"≥∞~°∞Ñ¨ÙÜÕ∞q∞@O>Ë N #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞. „H˘`«„Î H˘`«Î =∞Ç≤Ï=∞Å∞ P~°=‚ =Ú (ã¨=Ú„^ŒO) Ñï=∂}OÖ’
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ' <åHõ[###∞`« #"≥∂ #"≥∂— J<åfl~°∞. <åHõ=ÚÖ’ (ã¨fi~°æOÖ’) QÆÅ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
[x‡Oz#"åiKÕ#∞`«∞_»∞ JO>Ë ^Õ=`«ÅKÕ H©iÎOK«|_»∞ u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞.
HõOII #=h`« KÀ~°∞ QÆ$+¨µflx ã¨~°fiáêÑ¨=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOK«∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! ˆHâ◊"å! JK«∞º`å! N Hõ$ëê‚!
q=~°=ÚQÍ H˘eK≥ `å#∞ "ÕOHõ@ÑüQÍ #$ã≤OÇ¨! "å=∞<å! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞. =Ú~° J#∞^•#=Ùx =∞@∞ìÉˇ\ ˜ì#
Hõq J#fl=∞Ü«∞º, q#∞_ô ™êfig∞! Ñ¨^Œ‡<åÉèÏ! =Ú‰õΩO^•! QÀqO^•! #~°<å~åÜ«∞}∞_»"≥· =O`«∞Å „Ñ¨HÍ~°O
kq*ËO„^Œ#∞`«∞O_»@OK«∞ n@∞QÆ`≥eÃÑ<£. "Õ~Ú ãÖ=`«û~åÅ Ü«Ú^ŒOú Ö’ ã¨ÇÏ¨ „ã¨H=õ K«∞_»#∞ ~åHõã∆ ∞¨ x (PYi=O`«∞QÍ #~°∞_≥#·
J~°∞˚#∞x KÕuÖ’ <å~åÜ«∞}∞_≥·# Hõ$+¨µ‚x =ÓºÇ¨ÏO`À ã¨Ç¨Ï„ã¨Hõ=K«∞_Õ Hõ~°∞‚_≥·
~åQÆO : ~°≠O~°≠Ï\˜ Hõ=K«O`À Ñ¨Ù\˜‰ì Äõ _» =∞~°}O˜ Kå_»∞) =kèOz# „Ñ¨É∂íè ! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
#=h`«KÀ~° #"≥∂ #"≥∂
#==∞Ç≤Ï=∂~°‚= #"≥∂ #"≥∂ II#=h`«II "Õ^Œ=ÚÅKÕ QÀK«iOÑ¨|_»∞ q+¨µ‚=¸sÎ! F Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å! "åã¨∞^Õ"å!
QÀ=~°#ú ^è•s! #O^Œ#O^Œ<å! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞. ã¨`Î« fi~[° ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ
Ç¨Ïi <å~åÜ«∞} ˆHâ◊"åK«∞º`« Hõ$+¨‚ Jf`«∞_®! „uÉèí∞=# <åÜ«∞‰õΩ_»"≥·# „uq„Hõ=∂! ^•fi~°HÍ#QÆ~åkè<å^ä•! h‰õΩ
#~°ã≤OÇ¨Ï "å=∞# #"≥∂ #"≥∂ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
=Ú~°Ç¨Ï~° Ñ¨^Œ‡<åÉèí =Ú‰õΩO^Œ QÀqO^Œ
#~° <å~åÜ«∞} ~°∂Ñ¨ #"≥∂ #"≥∂ II#=h`«II F "≥ · ‰ õ Ω O~î ° " å™ê! ~° ∞ H˜ ‡ }© =Å¡ É è Ï ! ^Õ " Õ O „^Œ ã¨ # ∞fl`å! h‰õ Ω
#=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞. JÃ+·ìâ◊fi~°º=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ FN"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
xQÆ=∞QÀK«~° q+¨µ‚ h~°*ÏHõ∆ "åã¨∞^Õ= ã¨^Œ∞æ}HõÖÏáê! ã¨fi~°æ=ÚÖ’ [x‡Oz# ^Õ=`«ÅKÕ`«#∞uOK«|_»∞ F ^Õ=^Õ"å! h‰õΩ
#QÆ^èŒ~° #O^ŒQÀÑ¨ #"≥∂ #"≥∂ ÉèíH˜Î`À â◊~°}ÏQÆu`À q#„=Ú_»<≥· #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
„uQÆ∞}Ïf`« ^Õ= „uq„Hõ=∞ ^•fi~°Hõ–
#QÆ~åkè<åÜ«∞HÍ #"≥∂ #"≥∂ II#=h`«II
55 56
2-29 =∂~Ú=∂~Ú JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ<åKåÛi
=Ú#∞fl_ç ÉÏÜ«∞x "ÕOHõ@Ñü Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜
„"≥∂Ü«∞ z~°∞QÆ*ˇ˚Å h=∂`«ÖÏ<Õx
<å@ºQÆuH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ, XHõ #~°ÎH˜ #$`«ºO KÕã¨∞ÎO>Ë K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# Wk. ™ÈÜ«∞QÆ"≥∞ÿ# h ™⁄ÅÑ¨Ù K«∂Ñ¨=∞Ô~ IIu~À u~ÀII
H˘xfl~ÀAÅ∞ '™êà◊fi#~°ã≤OÇ¨Ï~åÜ«∞Å— ãÖ™êú#OÖ’ =Ù#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞
'ÉÇ¨ïâß— XHõ #~°ÎH˜ <å\ÏºxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# J~Ú=ÙO@∞Ok. Wk ÉèÏ"å=∞$`«O :
‰õÄ_® JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ u~°∞=∞Å<å^èŒ∞x =ÚiÑ≤ã¨∂Î #$`«ºO KÕã¨∞Î#fl@∞¡ ÉèÏqOz F [=fih! #$`åºxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ u~°∞QÆ∞. J@∞¡ h=Ù #iÎOK«∞K«∞#flÑC¨ _»∞
P"≥∞#∞^ÕÌtOz PKå~°∞ºÅ"å~°∞ áê_ç#@∞¡ `«ÅÑ≤ã¨∞Î#flk. u~À u~À, kèq∞ kèq∞¯,
h "≥∞_»Ö’x `å~°Ç¨ ~°=ÚÅ∞ `«à√◊ ‰õΩb#∞K«∞ JkiÑ¨_∞» K«∞#flq. (HõêŒ áÈ=ÙK«∞#flq)
uuÎ uuÎ, =∞=∂ˆ~.... =O\˜ Ñ¨^•Å‰õΩ "Õ~ˆ J~°O÷ ÖË^∞Œ . J\Ï¡=ÙO>Ë, =∞*Ï˚ =∂*Ï˚...
JO>Ë <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ 'â◊Ç¨ÏÉÏ+π—.... J#fl=∂@. u~À u~À....uuÎ uuÎ D.
P."≥II`åà◊QÆ`«∞Åáê_ç `åà◊¡áêHõ#flÜ«∞º Ñ¨^‡Œ <åÉè∞í _≥#· N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x "≥∞=ÿ ∞~°ÑO≤ K«∞ ÉèÏq∞h! P #$`«ºw`«=Ú#‰õΩ
#$`«ºw`«q∞@∞¡ <ÕiÊ<å~°∞ ã¨=∞=∞QÆ∞#@∞¡ (f~°∞Ñ¨Ù) h Ç¨=ÉèÏ==ÚÅxflÜ«Ú J=∞iÜ«Ú#flq. WkQÀ h=Ù
=∞OQÆ#$`«ºQÆ`«∞Å∞ =∂^èŒ=Ù<£ =ÚiÑ≤OK«∞ WHõ ™ê=^è•#∞~åÅ"≥· ã≤^Œú=ÚQÍ#∞O_»∞=Ú. kèq∞ kèq∞¯, `ÀOQÆ `ÀOQÆ,kkúq∞H˜¯,
`å~°Ç¨~°=∞ki `«à◊√‰õΩÖˇQÆÜ«∞. Pˆ~...=∞=∂‡ˆ~... áê„`«Hõ#∞QÆ∞}OQÍ =Ù#flk ÃãÉÏã¨∂! ÃãÉÏã¨∂!
~åQÆO : QÆOcè~°<å@ ã¨HõÅ=Ú#‰õΩ, ã¨~°fi=Ú#‰õΩ Jkè<å^èŒ∞_≥·# [QÆ<åfl^èŒ∞x „Ñ≤Ü«∞~åÖÏ! h
u~À u~À [=~åÅ uuÎ uuÎ D =ÚYâ’Éèí "≥∞iã≤áÈ=ÙK«∞#flk. h #_»HõÅÖ’ ‰õΩÅ∞‰õΩÅ∞ (=ÚiÃÑ=ÚÅ∞)
`«ÅÅ"≥∞ÿ# h `å~°Ç¨~° =∞kˆ~ IIu~À u~ÀII q~°l=∞‡|_»∞K«∞#flq. WHõ ~°≠Hõ [Hõ¯, [O~°≠O, ~°≠}H˜}Ï– Jx „Ñ¨ã¨∞Êù@"≥∞ÿ#
kèq∞ kèq∞¯ `ÀOQÆ`ÀOQÆ kkúq∞H˜¯ Pˆ~ h ™œO^Œ~°º=Ú (=Ú~°∞=Ù) "≥ÅÜ«ÚK«∞#flk. ÉèíàÏ! ÉèíàÏ!
=∞=∂ˆ~ áê„`å~å=Ù =∞*Ï˚ =∞*Ï˚ F JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ <åOKås! =∞é∞QÆ∞. (^•z=ÙOK«∞ `«b¡!) ZÅ¡Ñ¨C_»∞
Hõ=∞Å<åÉèí∞x `«=∞HõÑ¨Ù\Õu h‰õΩ
J#∞ãïOzÜÕ∞Ü«ÚO_Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x Ñ¨@Ñì Ù¨ ~å}˜q. „"≥∂QÆ∞K«∞#fl h z~°∞ QÆ*Å˚ˇ ∞
J=∞Ô~ f~°∞Ñ¨Ù W^≥ J=^èŒiOK«QÆ^À IIu~À u~ÀII
KÕÜ«Ú=∞OAÅ"≥∞ÿ# ã¨=fi_»∞Å∞ áê~°=â◊º=Ú`À ‰õÄ_ç# h K«∂Ñ¨ÙÅ`À HõÅã≤ WOHÍ
~°≠Hõ [Hõ¯ [O~°≠O ~°≠}H˜}Ïx =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ K«∂Ñ¨@∞ìK«∞#flq.
„Ñ¨Hõ@Ñ¨Ù =Ú~°∞"˘ÃÑÊ`« ÉèíàÏ ÉèíàÏ
ã¨HõÅ ÑüH˜ ã¨~°ã¨Ñ¨Ù H˘=∞‡ h
"≥ÚHõã≤i "≥∞~°Ãã z=Ú‡Å =ÚiÃÑ=ÚÅ IIu~À u~ÀII
57 58
2-30 XÑ¨CQÍ "å=∞Hõ~°=Ú XyKåz =ÅˆHÅ
=Ú#∞fl_ç H˘Ñ¨C Hõ_»∞<≥uÎ<å_»∞ QÀqO^Œ~åA
WÑ¨C_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k x~°"≥· â◊OY∞K«„HÍÅ∞
QÀqO^Œ~å[™êfiq∞x ¿ãqã¨∂Î J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∞^èŒ∞~° ‰õΩÃÑÊ Hõ\Ï~°=Ú(Å∞) |>ˇì QÀqO^Œ~åA IIH˘=∞‡ÖÏÅII
ãÖH©~#Î° Wk. P =~°#‚ K«∂ã¨∞OÎ >Ë ™êfiq∞ Z^Œ∞~°∞QÍ =Ù#fl>¡Ë JxÑ≤ã∞¨ OÎ k. H©~#Î° Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
'LeÑ¨zÛ #=ÙfiÅ∞— JÅÊ"≥∞ÿ# "≥ÚÅHõ #=Ùfi Jx J~°úO. JO>Ë ã¨#flx z~°∞#=fiÅ∞.
JO>Ë HõxÑ≤Op HõxÑ≤OK«x z~°∞#=Ùfi. D Ñ¨^•Å∞ PKå~°∞ºÅ"åi ÔHÖÏ=™êÎÜ≥∂ F Ü«Ú=`«∞ÖÏ¡~å! (=Óˆ~yOÑ¨ÙÖ’ =Ù#fl ™ê\˜ „ã‘ÎÅ`À J#fl=∞Ü«∞º `å#∂
J|∞ƒ~°"Õ∞! '=ÅˆHÅ H˘Ñ¨C— JO>Ë Uq∞\’ W^Œ q∞^ŒúOQÍ U xÑ¶¨∞O@∞=ÙÖ’#∞ XHõÔ~ÎQÍ ÉèÏqOz áê_»∞`«∞<åfl~°∞) D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ ZO`«\ ˜"å_À K«∂âß~å.
<å‰õΩ ^˘~°HõÖË^Œ∞. =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# =ÙOQÆ~åÅ A@∞ì (=ÅÖÏQÆ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk Hõ^•!) DÜ«∞# `«# ~åK«sqî #O`å ‰õΩ=∞‡iOz =∞#ÃÑ· ‰õΩiÑ≤ã∞¨ <Î åfl_∞» . ZO`« =∞<ÀÇ¨~°∞_»∞
=Ù#flH˘Ñ¨C Jx ÉèÏqOKå#∞. D QÀqO^Œ~åA.
HõOII QÀqO^Œ~åA Q˘ÅfiQÆ D ™êfiq∞ ã¨#flx ÖË`"« Ú≥ ÅHõ #=ÙfiÅ∞ K«∂_»O_ç. ZO`« ™⁄QÆã∞¨ QÍ#∞<åflÜ∂≥ !
D qkè<å J#fl=∞Ü«∞º ~ÚOÑ¨ÙQÆ áê_≥<£ XuÎye Ñ¨=oOz# DÜ«∞# q~å[=∂#∞_≥· H˘Å=ÙniÜ«Ú<åfl_∞» . Ñ¨^‡Œ =ÚÅ=O\˜
¿ãqOz `«ÅK≥ =~°^Œ∞_»∞ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ N^Õq, Éèí∂^Õq PÜ«∞#‰õΩ K«Hõ¯QÍ áê^Œ=ÚÖÁ`«∞ÎK«∞<åfl~°∞. "åix
N "ÕOHõ>Ë qÉèí∞_»@OK«∞ *ˇÃÑÊ#∞ Hõ$`«∞Å<£. DÜ«∞# ÑïÑ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ J#∞„QÆÇÏ¨ O`À "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl_∞» . (ZO`« K«H¯õ \˜ ÉèÏ=#!!)
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q JkQÀ K«∂_»O_ç D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ `«# <åaèÖ’Oz Ñ¨Ù\˜ì# Ñ¨^Œ‡=ÚÖ’
H˘=∞‡ÖÏÅ Ü≥∞O`«"å_≥ QÀqO^Œ~åA Ñ¨Ù@∞ìHõÖËx „|Ç¨‡^Õ=Ùx Ñ¨Ù\˜ìOz D [QÆ„^ŒK«#‰õΩ HÍ~°}Éèí∂`«∞_≥·# Pk=¸iÎ.
‰õΩ=∞‡iOp ~å[ã¨"Õ∞ QÀqO^Œ~åA IIH˘=∞‡ÖÏÅII DÜ«∞#‰õΩ H˘^Œ= J<Õk =ÙO@∞O^•? ÖË<ÖÕ ^Ë ∞Œ . `«#‰õΩ ¿ã=KÕÜÚ« K«∞#fl ÉèÏ~°ºe^ŒiÌ h
(ÅH©∆ ‡^Õq, Éèí∂^Õq) Juâ◊~ÚOz# =ÅÑ¨ÙÅÖ’ =∞ÚOK≥`«∞Î`«∞<åfl_»∞ D
LeÑ¨zÛ #=ÙfiÅ`À XuÎye Ñ¨=oOz QÀqO^Œ~å[™êfiq∞.
H˘Å∞=Ù ¿ã~ÚOK«∞H˘h QÀqO^Œ~åA
[Å*ÏHõ∆, e^ŒÌ~°∞#∞ ãïáê^•ÖÁ`«ÎQÍ#∞ DÜ«∞# `«# Z_»=∞ KÕux XHõ q^èŒ=ÚQÍ (ã¨∞‰õΩ=∂~°OQÍ Hõ#∞Ñ≤OKÕ
H˘Åkg∞~°"≥∞pÛh QÀqO^Œ~åA IIH˘=∞‡ÖÏÅII ^Œ$_è»"≥∞ÿ#KÕ~Ú) KåzÜ«ÚOKå_»∞. D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ #_ç<≥uÎ g∞^Œ =ÙOQÆ~åÅ
A@∞ì H˘Ñ¨C=Öˇ ayOK«|_ç ZuÎ =ÙO_ç '=Å— f~°∞QÍ HõxÑ≤OK«∞K«∞#flk. WÑ¨C_»∞
J^≥<åaèHõ=∞ÖÏ# JAxÑ¨Ù\˜ìOz `å#∞
DÜ«∞<Õ P "ÕOHõ\Ï„k ãÖ™êú<ånèâ◊√_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =Öˇ ÉèÏã≤Å∞¡K«∞<åfl_»∞.
H˘^ŒÖËHõ=Ù#fl"å_»∞ QÀqO^Œ~åA
â◊OY, K«„Hõ=ÚÅ#∞, qK«∞ÛHõuxÎ ^èiŒ Oz# D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞x K«∂z, ¿ãqOz,
K≥^Œ~°Hõ `«# =^ŒÌ ¿ã=¿ã¿ã ã¨`«∞Å‰õΩ
^èŒ#∞ºÖˇ· `«iOK«O_ç.
QÆ∞kQÆ∞pÛ =ÅÑ¨ÙÅ∞ QÀqO^Œ~åA IIH˘=∞‡ÖÏÅII
59 60
2-31 ã¨~°fi=Ú h =x–ã¨fi`«O„`« =Ú_çy
=Ú#∞fl_ç x~°fiÇ≤ÏOK«∞>Ë– h Ñ¨Ó[
'z`«Îâ◊√kúÖËx t=Ñ¨Ó[ÖËÅ~å— Jx Ü≥∂y"Õ=∞# Jaè„áêÜ«∞O „ÑüÑ¶ëOKÕ Ñ¨ïfi N"ÕOHõ@– Ñü h ^•ã¨∞ Å
J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~#Î° <å™êfikOK«O_ç. 'WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ÖË_#» ∞ ãÖ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ =Å^Œ#fl— Ñ¨Ó~°fi =∞xÜ≥∞_ç– |∞kú h Ñ¨Ó[ IIxO_»∞II
áÈ`«#QÍi ÉèÏ"åÅ∂ `˘OyK«∂ã¨∞Î<åfl~Ú.'|OQÍ~°=¸ =∞\˜ì=Ú^•Ì ã¨=∂#OQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
K« ∂ _®Å<Õ — w`å "åHõ º =¸ `ÀÜ« ∞ *Ï‰õ ∆ Ω _» ∞ NHõ $ +¨ ‚ É è í Q Æ " å#∞x É’^è •
^Àº`«H=õ ∞=Ù`«∞#flk. 'JO`«ÜÚ« h"Õ Ç¨ÏiÑ¨ÙO_»sHÍHõ—∆ Jx J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∂ ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û#∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»"≥·# h HõiÊOK«∞@ÜÕ∞ h‰õΩ x["≥∞ÿ#
Z<Àfl™ê~°∞¡ H©iÎOKå~°∞. Wk K«k"åHõ<≥·<å Ñ¨Ó[ JO>Ë Uq∞\’ `≥eã≤ ™êfiq∞x Ñ¨Ó[. =∂#==∂„`«∞Öˇ#· ~åAÅ<À, ^è#Œ =O`«∞Å<À P„â◊~ÚOz "åi JO_»ÔŒ _»Å∞
¿ãq^•ÌO. H˘~°∞H˘#‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ h x["≥∞ÿ# Ñ¨Ó[.
=Ú`«ÎHÀH˜ÅII
Ñ¨Ó[ÜÕ∞kÜ≥Ú J#fl=∂Kå~°∞º_»∞ Ñ¨Óx `åq=iOK≥~å N Ç¨Ïi WHõ¯_»∞<åfl_»∞ JHõ¯_»ÖË_»∞ J#∞ K≥_»∞=∂@Å‰õΩ `åq=fi‰õΩO_»∞@ÜÕ∞
Ñ¨Ó[ *Ëã≤# QÍ^Œ∞~å =∞i Ñ¨ÓÅ∞ |∞>ˇì_»∞ `≥zÛÜ«Ú<£ h „âı+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨Ó[. =∂#=ÙÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ <å|O^èŒ∞=ÙÅ∞ H˘O^Œ~°∞ Ñ¨QÆ"å~°∞ J<Õ
D [QÆO|∞Å<ÕÅ∞ <å^èŒ∞_»∞ Ü≥∞=fi_® '=∞ÅÜ«∞Ñ¨ÊÜÕ∞— JO^Œ^Œ∞‰õΩ (q∞H˜¯e ÉË^èŒ ÉèÏ==Ú) ÖË‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ h x["≥∞ÿ# Ñ¨Ó[.
U[OÑÖ|∞Å∞ =^Œ∞Ì~å =∞k<≥Oz xÅ∞Ê=Ú KåÖ^•!!
Ñ¨~∞° Å=∂@ÅÖ’ H˘xfl xO^ŒÅx , H˘xfl n"≥#Åx "å\˜x |\˜ì qHÍ~°=ÚÅ
~åQÆO : É∫o <˘O^ŒHÜ õ Ú« O_»∞@ÜÕ∞ h Ñ¨Ó[. ÃÑxflkÜ
è ∞ÿ≥ # |OQÍ~°=Ú, =∞\˜Ãì ÑO‰õΩ, W#∞Ñ¨=ÚHõ¯
xO_»∞ =∞#¿ã–h Ñ¨Ó[ "≥Ú^ŒÖˇ·# =xflÜ«Ú#∞ ã¨=∂#"≥∞ÿ# qÅ∞=QÆÅ"åxQÍ `«ÅOz "å\˜ÃÑ· U q^èŒ"≥∞ÿ#
JO_»QÀ~°‰õΩO_»∞– @kÜ«Ú h Ñ¨Ó[ IIxO_»∞II "åº"≥∂Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ Ö’#∞ HÍ‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ h Ñ¨Ó[.
WO^Œ∞ Ç¨Ïi QÆÅ _»O^Œ∞ ÖË_»<Õ\ ˜
U Ñ¨x KÕã≤<å ã¨~°fi=¸ h"Õ J<Õ ÉèÏ=#`À h =Å#<Õ [~°∞QÆ∞`«∞#fl=<Õ
xO^Œ‰õΩ ÉÏÜ«Ú>Ë– h Ñ¨Ó[
Ü≥∂K«#`À, `å#∞ ã¨fi`«O„uOK«Hõ h ^•ã¨∞xQÍ ã¨~°fi=¸ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@ÜÕ∞ h
H˘O^Œ~°∞ K«∞\ÏìÅ∞–H˘O^Œ~°∞Ñ¨QÆ<Õ
JO^Œ^Œ∞‰õΩ =∂#∞–@kÜ≥∞ h Ñ¨Ó[ IIxO_»∞II J`«∞º`«Î=∞"≥∞ÿ# Ñ¨Ó[. ã¨~°fi=¸ `å<Õ J~Ú# F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^•ã¨∞Å∞
JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#"å~°∞ J#∞#\˜ì |∞kúx ã¨^•HõeyÜ«ÚO_»∞ÅÜÕ∞ h x["≥∞ÿ# Ñ¨Ó[.
u@∞¡Å∞ Q˘#flx–n"≥# Q˘O`«x
<≥@∞ìHÀx^Õ–h Ñ¨Ó[
ÃÑ\˜ì# |OQÍ~°∞– ÃÑO‰õΩ#∞ x#∞=Ú#∞
J>Ëì ãïÜ«∞#∞ –@kÜ«Ú h Ñ¨Ó[ IIxO_»∞II
61 62
2-32 áêeO_»¡ ÃÑ#∞ ÉèÏ~°O|∞Å Hõ~°–
=Ú#∞fl_ç =¸ÅÑ¨Ù "≥∞é∞QÆ∞Å∞ =ÚOK«QÆ#∞
"ÕÅÑ¨Ù„aÜ«∞=ÚÅ "ÕOHõ>Ëâ◊x#∞
J#fl=∞Ü«∞º ã¨~ã° â¨ $◊ OQÍ~° H©~#Î° qx Ñ¨ÙÅHÕK«x ~°ã‰≤ Ωõ Å∞O_»~ˆ "≥∂!! J=∞e# =¸Å‰õΩ aÅ∞K«∞K«∞ "≥ÚH˜¯i h‰õΩ. IIH˘ÅxÖ’#II
â◊$OQÍ~°O PKå~°∞ºÅ "åi „Ñ¨`ÕºHõ`«. Hõ$+¨µ‚x bÅÅ∞ ZO`«qx<å `«xqf~°x
Éèí‰õΩÎÅ∞ "≥∞KÕÛ H©~°Î# Wk. QÀÑ≤HõÅ∞ U q^èŒOQÍ â◊~°}∞ J<åfl~À q=iã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
#g#'`≥Å∞QÆ∞— Ñ≤Å¡Å‰õΩ J~°úO HÍHõáÈ~Ú<å '=ÚMÏi— ~åQÆO P 'Ö’@∞— fiÛ
=ÚiÑ≤ã∞¨ OÎ k. ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« #~°‡QÆ~ƒ° Où QÍ q=iOK«_®xH˜ <Õ#∞ „Ñ¨Ü∞« `«flOKÕã#≤ @∞¡ Ñ¨Ó~°fiO ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’x H˘Å#∞Ö’ QÀÑ≤HõÅ∞ (=„™êÎÑ¨Ç¨i"≥·# x#∞fl K«∂z)
`≥Å∞ã¨∂Î<Õ =Ù#flk. z~°∞#=ÙfiÅ∞ XeH˜ã¨∂Î h‰õΩ „"≥ÚH˜¯i. ("åiH˜ h bÅ P#O^•<Õfl WzÛ LO_®e
Hõ^•!)
K«OII Ñ≤~°∞^Œ∞Å∞ ^•@∞ ˆHâ◊=ÚÖˇ ÉËÅÅ =∂#=Ú QÆÑ¨Ê, #=ÙfiK«∞<£ Ñ≤~°∞^Œ∞Å∞ ^•\˜# ˆHâ◊áêâ◊=ÚÅÖ’x x_»∞ÃÑ·# "≥O„@∞HõÅ∞ q_çáÈQÍ P
=Ú~°ÇÏ¨ i ã≤Q∞Æ æ ^ÀK≥#x =Ú^Œ∞ÅÌ 'QÆ∞#∞ºK«∞— „"≥ÚH˜¯~°OK«∞ `å<£
~°=∞}∞Å∞ "å\˜`À<Õ Ñ¨@ì #â◊Hõº"≥∞ÿ# `«=∞ Ñ≤~°∞^Œ∞Å#∞ Z\’¡ HõÑ¨CH˘x h‰õΩ
x~°∞Ñ¨=∞"≥∞ÿ# H©~°Î#=Ú h@∞QÆ *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞ºÜ«Ú<£
ã¨~°ã¨∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥ ™ê~°ã¨ <Õ„`«∞_»∞ Hõ$+¨µ‚_»OK«<≥<£. #=∞ã¨¯iOzi.
~åQÆO : =ÚMÏi (F NHõ$ëê‚! =∂#=ÙÅ =∂<åÑ¨Ç¨Ï~°} KÕã≤ "åi Jaè=∂<å<Õfl Ç¨ÏiOKÕ h
HõO>Ë 'LÑ¨HÍi— r=ÙÅÔH=~°∞O\Ï~°∞?)
H˘ÅxÖ’# =Ú#∞ QÀÑ≤HõÅ∞
"≥ÚÅHõ #=ÙfiÅ`À „"≥ÚH˜¯i h‰õΩ IIH˘ÅxÖ’#II #∞#∞áê\˜ =∂#=Ú#∞ U^À q^èOŒ QÍ Ö’QÆ∞@∞¡QÍ =ÙOKÕ qâ◊fi„Ñ¨Ü∞« `«flOKÕã∂¨ Î
=Ú^ŒÌ~åO„_»∞ k@ì"≥∞ÿ# `«=∞ `˘_»Å =∞~°∞QÆ∞#O^Œ∞OKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’
Ñ≤~°∞^Œ∞Å∞ ^•\˜# Ñ≤OK«Ñ¨Ù @ÅHõÅ
`«∞~°∞=ÚÅ∞ g_»QÆ ^˘Ü«∞ºÅ∞Å∞ =Ú^Œ∞@Ì ∞OQÆ~=° ÚÅ∞ „"Õà§◊ ÅÃÑ· q∞Åq∞ÅÖÏ_»∞K«∞O_»QÍ, =Ú^Œ∞ÖÌ ÁeˆH `«=∞ ‰õΩÅ∞‰õΩÅ∞
Jik x`«O|=Ú ÅO^Œ∞<≥ ^•~°∞Hõ XeH˜ã¨∞Î (Hõ$ëê‚! =∞=∞‡efl U_çÑ≤OK«‰õΩ Jx) h‰õΩ „"≥Ú‰õΩ¯H˘<åfl~°∞.
=ÚiÃÑÑ¨Ù QÆ~°=ÚÅ „"≥ÚH˜¯i h‰õΩ IIH˘ÅxÖ’#II KÕ`«∞ÖˇuÎ h‰õΩ #=∞ã¨¯iOz #Ñ¨C_»∞ F #Å¡#Ü«∂º! "åi Hõ~°=¸Å=ÚÅ
x^ŒÌÑ¨Ù =∂#=Ú <≥Å`«Å∞ Ö’QÆ∞K«∞ HÍO`«∞Å∞ ÉèÏ~°"≥∞ÿ# Ñ¨Ü≥∂^èŒ~°=ÚÅ#∞ =ÚOK≥uÎ H˘O`«=∞~°∞QÆ∞ „Ñ¨™êkOz#q.
QÆ^ŒÌi `˘_»Å<≥ Hõ@∞ìK«∞#∞ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ~°∂Ñ¨=Ú# Hõ#∞qO^Œ∞*Ëã∞¨ #Î fl <å\˜ =∞<ÀÇ¨Ï~å! q∞‰õΩ¯@"≥∞#ÿ „¿Ñ=∞Å∞
=Ú^Œ∞Ì@∞OQÆ~°O|∞Å Hõ~°=ÚÅ`À ^•K«ÖËHõ "å~°O`å x#∞fl HÍã¨Î=¸Å‰õΩ ~å=Ü«∂º =∞Ç¨„Ñ¨Éè’! Jx h‰õΩ KÕ`«∞ÖˇuÎ
=Ú^Œ∞ÌÅ QÆ∞xÜ«ÚK«∞ „"≥ÚH˜¯i h‰õΩ IIH˘ÅxÖ’#II „"≥ÚH˜¯<å~°∞.
63 64
2-33 ~åQÆO : =∞^äŒº=∂=u
=Ú#∞fl_ç D_»QÆ∞ÃÑO_ç¡ W^ŒÌi *Ë¿ã=Ú
U HÀiHÍ, qHÍ~°=Ú, U ãÖQÆ`«fi=Ú ÖËx ã¨~°fiã≤ú`«∞_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. KÕ_≥ÖÏÅ Wk K≥ÃÑÊ~°∞QÍ IID_»∞QÍII
PÜ«∞<ÕÑ¨~°=∂`«‡. PÜ«∞# bÖÏ q<À^ŒO HÀãÖ x~å¿ÑHõ∆`À ã¨$+≤ìx KÕã≤, ~°H˜∆Oz Ñ¨zÛHõ |Ü«∞à◊§ Ñ¨_»u Ü«∂_»QÍ
`«<Õ JO`«O KÕã¨∂Î q<Àkã¨∞Î<åfl_»∞. D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ r=ÙÅ#∞ ã¨$+≤OK«∞@‰õΩ =ÚK«Û@ Hõ$+¨µ‚_»∞ "≥∂Ç≤ÏOz
`«# 'JOâ◊— <Õ qxÜ≥∂yã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞# #∞Oz =Ù^ŒƒùqOz# r=ÙÅO^Œ~°∂ (q) "≥K«ÛÑ¨Ù Ñ¨Ó^ŒO_» "Õã≤ =K≥Û#@
PÜ«∞<Õ Hõ^•! JO^Œ∞Hõ<Õ r"å`Õ‡ Ñ¨~°=∂`«‡. J~Ú`Õ `«# q<À^ŒO HÀãÖ XHõ QÆK«∞ÛÅ <åux HÍ#~°∞QÍ IID_»∞QÍII
'=∂Ü«∞—#∞ ã¨$+≤ìOz ^•x ÃÑ`«Î#OÖ’ rqH˜ HÀiHõ#∞ HõeÊOKå_»∞. ^•x=¸ÅOQÍ =Ú`≥·Ñ¨Ù =ÚOy@ =Úk`« #_»=QÍ
HõeˆQ qHÍ~åÅ#∞ ã¨$+≤Oz rqH˜ JO@QÆ\Ïì_»∞. |O^è•Å∞, ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞, L`«Î=Ú_Õ K≥e =Ù~°=Ú##∞
~åQÆ^ÕfiëêÅ∞ HõÅ ãÖ™ê~°O J<Õ =∞Ç¨ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ñ¨_»"Õã≤ rq^•xfl D^ŒÖËHõ z`«Î~°∞=Ù „"åã≤ K≥Åy=K≥Û <˘à◊–
uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_»∞`«∞O>Ë W\Ï¡O\˜ ã≤úuÖ’ ‰õÄ_» D rq `«#x HÀi`Õ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. *Á`«∞Î=∂x W@∞ K«∂Ñ¨~°∞QÍ IID_»∞QÍII
ÖËx "åiH˜ [#‡Å uÑ¨ÊÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù. D [#‡ÅK«„HõOÖ’ `«# J#∞„QÆÇ¨ÏO „Ñ¨HÍ~°O H˘`«Î K«qÔHÖ’ H˘=∞‡ xez`Õ
H˘O^Œix ZO`À L#fl`«"≥∞ÿ# ^Õ=`«Å∞QÍ, H˘O^Œix =∞^èŒº=ÚÖˇ·# =∂#=ÙÅ∞QÍ, áÈ`«∞Î# `«ÅÉÏÅ∞ "Àã¨∞#@
H˘O^Œix J^è=Œ ÚÖˇ#· ^•#=ÙÅ∞QÍ, Éè∂í q∞ÃÑ· H˘O^Œix Ñ¨â√◊ Ñ¨HÍ∆ ºk [O`«∞=ÙÅ∞QÍ, W`«ÎÅ N "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ #=ÙfiK«∞
H˘O^Œix =$H∆ÍÅ∞QÍ KÕã≤ gà◊§O^ŒiH© "åi "åi rq`«HÍÅOÖ’ HõeˆQ H˘iHõefl Ç¨ÏuÎ ãüQÆ∂_≥ #x áê_»~°∞QÍ IID_»QÆ∞II
"åi J~°›`«Å „Ñ¨HÍ~°O f~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞. ^Õ=`«ÅO`å PÜ«∞# ¿ãflÇ¨ÏO`À „|`«HÍÅx ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÀ~°∞‰õΩO>Ë "åà◊§x QÀÑ¨‰õΩÅOÖ’ Ñ¨Ù\˜ìOz "åi HÀiHõÅhfl `«#∞ Hõ$+¨µ‚_≥· f~åÛ_»∞. F ÉèÏ=∞ÖÏ~å! WHõ¯_» D_»∂*’_»∂ ‰õΩki# ÃÑO_ç¡x KÕÃã^Œ=Ú. Wk
H˘O^ŒiH˜ `«#‰õΩ áêeKÕÛ ÉèÏQÆºO, H˘O^ŒiH˜ ¿ãflÇ¨ÏO, H˘O^ŒiH˜ Ü«Ú^ŒúO, H˘O^ŒiH˜ g∞iOÔH=fiiH© K≥Ñ¨Ê~°∞Hõ^•!
`«#∞ t+¨µº_»∞ÜÕ∞º ÉèÏQÆºq∞KåÛ_»∞. Zxq∞k =∞OkH˜ `«#H˜ ÉèÏ~°ºÅÜÕ∞º
Ñ¨K«Ûx Ñ¨zÛHõ |Ü«∞à◊§Ö’ QÀÑ≤Hõ =ÚK«Û@QÍ P_»∞`«∞O>Ë P H˘O>ˇ Hõ$+¨µ‚_»∞
ÉèÏQÆºq∞KåÛ_»∞. Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ "ÕÅ=∞Ok ~åK«Hõ<≥flÅ‰õΩ `«#∞ ' Éèí~°Î— JÜ«∂º_»∞. ‰õΩ|˚‰õΩ "≥∂Ç≤ÏOz, qiã≤# Ñ¨ÓÅ^ŒO_»#∞ P"≥∞ "≥∞à’§ "Õã≤ =KåÛ_»@. J`«x =∂Ü«∞Å=∂i
`«# a_»¤`«ÖË¡ HÍ"åÅO>Ë a_»¤<Õ WKåÛ_»∞. ÃÑo§ Pq J_»QÆÖË^Œ∞, DÜ«∞# W=fiÖË^Œ∞. "ÕëêÅ∞ K«∂âß~å. (Wk XHõ~°HõO ÃÑO_Õ¡ Hõ^•!)
QÀÑ≤HõÅÖ’ H˘O^ŒiH˜ `«#`À P_ç áê_Õ J^Œ$+¨ìq∞KåÛ_»∞. H˘O^Œix ÉÁ=∞‡ÅÃÑo§ =Ú`åºÅ∞ Ñ¨~°z# `«# =ÚOy@Ö’ XHõ Hõ<≥flÑ≤Å¡ #_»z =ã¨∞ÎO>Ë
KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. JÖÏO\˜ =¸_»∞ ÃÑo§à◊√§ q=iã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·# P Hõ$+¨‚Ü«∞º P J=∂‡~Ú QÆ∞O_≥Å g∞^Œ `«# ÉÁ=∞‡ KÕ`ÀÎ „"åã≤
D H©~°Î#Ö’. =KåÛ_»@. J=fi!! D ~°Ç¨Ïã¨ºO ^•K«∞HÀ‰õΩO_® g∞~°∞ JO^ŒiH© P <À@ D <À@
LII D_»∞QÆ∞ÃÑO_ç¡ KÕÃã^Œ=Ú W^ŒÌi#OK«x QÀ‰õΩÅO|∞Ö’ K≥Ñ≤Ê K«∂Ñ≤OK«~°∞ Hõ^•! (Wn XHõ ~°HõO ÃÑO_ç¡ HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜?)
‰õÄ_»QÆ ÉèÏ=∞ÅO^Œ~°∞#∞ H˘O>ˇ^Œ#O|∞Å Hõ$+¨‚=¸iÎ P H˘`«ÎQÍ "Õã≤# ÑÖki „HÕ^Œ« XHõ J=∂‡~Ú xÅ∞K«∞x =ÙO>Ë D H˘O>ˇ
KÕ_≥Å Ö’# =Ú=Ùfiix 'z„`«=Ú— QÍ`«#∞ ÃÑO_ç¡ Ü«∂_»∞@<£ Hõ$+¨‚=¸iÎ K≥eq∞`À P"≥∞ `«ÅÃÑ· `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈâß_»@. =∞i Jk ÃÑO_ç¡ HÍ^•?
D „Ñ¨HÍ~°O N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ P HÀ}Oy Hõ$+¨µ‚_≥· #=Ùfi`«∂ X`«∞ÎH˘x `«# ÉèÏ=∞x
áê_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º `«# ÉèÏ=# 'H˘O_»Å~åÜ«Ú— <≥OK«∞K«∞<£. ‰õÄ_≥#x g∞~°O`å áê_»~°∞ Hõ^•!
65 66
2-34 ^Œâ◊~°^è•`«‡[ h=Ù ^Œâ◊t~°∞x [OÑ≤ Ü«∂–
=Ú#∞fl_ç ^Œâ◊#∞#fl K≥eQÍ=Ù ^Œâ◊kâ◊Å∞ á⁄QÆ_»
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ D H©~#Î° Ö’ `«##∞ ~å=∞^Œ∂`« Ç¨Ï#∞=∞QÍ 'ÉèÏqOz—, ~°ã≤‰õΩ_» N "ÕOHõ@ ~°Ñ¶¨∞g~°∞_» h=Ù
N"ÕOHõ@ ~°Ñ∞¨¶ g~°∞xH˜ ã‘`=« $`åÎO`«=Ú <≥iOyOz, h=Ù WzÛ# '=Ú„^Œ=ÙOQÆ~=° Ú— â◊t=Úd KÕH˘O\˜q K«Hõ¯<åÜ≥∞ Ñ¨#∞Å∞ IIW^≥ t~°ã¨∞II
(=Ú^Œ∞@Ì ∞OQÆ~O° HÍ^Œ∞), ã‘fiHõiOK«=Ü«∂º Jx '~å=∞„H˜Ü∞« — ~åQÆOÖ’ ~°Ñ∞¨¶ ~å=Úx
Ü≥ÚHõ¯ '~å=∞— (<åi) QÆ∞iOz J^Œ∞ƒù`«OQÍ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. ^Œâ◊~°^èŒ `«#Ü«ÚxH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
^Œâ◊t~°∞x (~å=}∞x) `«ÅÅ#∞`«ÎiOz ^ŒH˜∆}kâ◊#∞#fl ^èŒ~°}©#O^Œ##∞ HÍz F N~å=∞K«O„^•! WkQÀ P ã‘`«=∞‡`«# `«ÅÖ’ ^èŒiOz# =∂}˜Hõº=Ú#∞
^Œâ◊kâ◊ÅÖÏ H©iÎ<˘O^Œ=∞x K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
(K«∂_®=∞}˜) <å‰õΩ WzÛ h H˜=∞‡O>Ë, ã¨=∞Ü«∞O K«∂z (~åHõã∆ ¨ „ã‘ÅÎ ∞ K«∂_»‰Ωõ O_®)
=∞II Ñ¶¨∞#∞_Òáê=x <å=Ç≤ÏOK«∞Hõ =∞k<£ QÍ#O|∞ `åhqkè<£ ^•xx `≥KåÛ#∞. ã‘fiHõiOÑ¨Ù=Ú „Ñ¨Éèí∂!
qxÑ≤OK≥<£ =∞# `åà◊§áêHõ QÆ∞~°∞"å g~å„QÆ}˜<£ Q˘Å∞ÛK«∞<£
=#*Ï‰õ∆Ω<£ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x N=`åûOHõ ãÖÉèí∂+≤`«∞<£ N~å=∂! h‰õΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿ# h <åi (~å=∞) x <Õ#∞ K«∂z#Ñ¨C_»∞ P
`«# ~å=∞Ü«∞ºQÆ <≥Oz =∂`« `«#∞ ãÖ^Œi≈OK«∞@<£ *ˇÃÑÊ~å. =#=ÚÖ’ (~å=∞=ÚÖ’) ~å=∞ ~å=∞Ü«∞#∞K«∞ h <å=∞ ãÖH©~°Î#"Õ∞ x~°O`«~°=Ú
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ KÕÜÚ« K«∞O_ç#k. JÑ¨C_»∞ <å‰õΩ (`«~∞° }˜) `«ÑÊ¨ Hõ h ã‘`« J~Ú=ÙO@∞O^Œx JxÑ≤Oz,
W^≥ t~°ã¨∞=∂}˜Hõºq∞zÛ ÑÖÃÑ h‰õΩ <åÔH `≥Å∞ã¨∞H˘x N~å=∞=Ú„^Œ =Ù#fl h =ÙOQÆ~°=Ú#∞ h P#"åÅ∞QÍ P"≥∞‰õΩ WKåÛ#∞
J^Œ<≥é˜y `≥zÛu #=^èŒiOK«=Ü«∂º IIW^≥ t~°ã¨∞II „Ñ¨Éèí∂!
~å=∞ x#∞ ÉÏã≤ h~å=∞ <Õ K«∂_»QÆ <å– F ã¨∂~°º=Oâ◊A_®! Ñ¨^Œ‡#Ü«∞# J~Ú# h ã‘`« h K«~°}ÏO|∞[=ÚÅ<Õ
~å=∞=Ú# x#∞ áê_≥ ~å=∞~å=∞ Ü«∞#∞K«∞ `«ÅáÈã≤ Hõ=∞Å=ÚÅ‰õΩ â◊„`«∞=~Ú# K«O„^Œ∞x xOkOK«∞K«∞#flk (`«# q~°Ç¨Ï
P "≥∞Å∞`« ã‘`«Ü«∞x Ü«∞Ñ¨Ù_»∞ <Õ `≥eã≤ ÉÏ^èŒ#∞ ÃÑOK«∞`«∞<åfl_»x). J@∞=O\˜ P ^Õqx "≥^ŒH˜ <Õ#∞ Jâ’Hõ=#=ÚÖ’#∞#fl
h =Ú„^Œ =ÙOQÆ~°=Ú <Õ xzÛux IIW^≥ t~°ã¨∞II P"≥∞ h ÉèÏ~°ºQÍ QÆ∞iÎOz ã≤^Œú"≥∞ÿ hˆH∆=∞ ã¨=∂Kå~°=Ú#∞ P"≥∞‰õΩ qâ◊nHõiOKå#∞.
Hõ=∞ÖÏÑ¨Î‰õΩÅ∞_» h Hõ=∞ÖÏH˜∆ h áê^Œ
Hõ=∞Å=ÚÅ∞ `«ÅáÈã≤ Hõ=∞ÖÏi ^Œ∂Ô~ F ^Œâ◊~°^èŒ ‰õΩ=∂~å! h=Ù Ñ¨k`«ÅÅ∞#fl P ^ŒH˜∆}kâ◊ "åã≤x ãÖÇ¨ÏiOz,
<≥=∞H˜ Ü«∂ÖË=∞#∞ <Õ h^Õq Ü«∞x `≥eã≤ h ã‘`«#∞ HÍáê_»∞=Ú. ^Œâ◊ kâ◊ÖÏ h H©iÎx xÅ∞Ñ¨Ù=Ú. J>Ë¡, ~°ã≤HÍ„QÆ}˜"≥·# F
J=∞~°OQÆ h ¿ã=∞=∞@∞ qxÑ≤Ozux IIW^≥ t~°ã¨∞II "ÕOHõ@ ~°Ñ¶¨∞g~å! h=Ù P `«~°∞"å`« K«O„^Œ=^Œ#Ü≥ÿ∞# ã‘`«=∞‡#∞ ã‘fiHõiOK«QÍ
HÍ~°º=ÚÅxflÜ«Ú#∞ ã≤kúOz#q.
67 68
2-35 HõiÑ¨Ù~°<å^èŒ ãÖ~°Hõ∆}Ë `«`«Ê~°O
=Ú#∞fl_ç Hõi~å[=~°^Œ ãÖQÆ`« Hõ~å|˚O
ã¨~°ã‘~°∞Ç¨##O K«„Hõq„ÉèÏl`«O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D ãÖã¨¯ $`« H©~°Î#=Ú J=∞$`«¿ã=#"Õ∞ Jx <å u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏ^Õ=O Éèí*Ë II=O^ÕII
ÉèÏ=#. „Ñü H©~°Î#Ö’ =ÖË<Õ WO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® H˘~°∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_»x Ô~O_»∞
=∂@Å∞<åfl~Ú. '|$O^•~°HÍnèâ◊√— _»O>Ë ^Õ=`«Å Jkè<å^èŒ∞_≥·# WO„^Œ∞_»∞ Jx ÉèÏ"å=∞$`«O :
J~°Oú . J\Ï¡Qˆ 'Hõ~Ñ° Ù¨ ~°<å^èŒ ãÖ~°H}∆õ Ë `«`Ê« ~°O— JO>Ë Nx"åã¨∞xQÍ `«# =∂=∞QÍiH˜ F "åã¨∞^Õ"å! h‰õΩ =O^Œ#=∂K«iOK≥^#Œ ∞. F ÅH©∆ ‡Ñ¨f! x#∞fl H©iOÎ K≥^#Œ ∞.
"åQÍÌ#O KÕã≤# „Ñ¨HÍ~°O HõiÑ¨Ù~° UeHõ#∞ HÍáê_»`å#x z#=∂=∞QÍ~°∞ ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_≥·# "åã¨=ÙxKÕ H˘Å∞=|_»∞ áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ F ^Õ"å h‰õΩ ÉèíH˜Î`À
`˘O_»=∂#∞x, `«# ÉÏ==∞ikx ã¨^• ãÖ~°H˜∆OK«∞ nHõ∆QÆÅ ™êfiq∞. J#fl=∞Ü«∞º #=∞ã¨¯iOK«∞ K«∞<åfl#∞.
J^Œ∞ƒù`«ã¨$+≤ì Wk.
"≥∞iã≤áÈ=Ù #Å¡ HõÅ∞= =O\˜ ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞ QÆÅ ™êfig∞! WOk~å^Õq
HõOII |$O^•~°HÍkè<å^èŒ∞_»∞ ‰õΩK«y~°∞Å #ÅOHõiOz# K«O^Œ#=ÚKÕ ÜÕ∞~°fi_#ç QÆ∞~°∞ÅÎ KÕ „Ñ¨HÍtOK«∞ ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ
=O^Œ#=ÚÅ∞ ¿ãã≤Q˘Å∞Û =ã¨∞^Õ=ã¨∞`«∞<£ â◊s~°OQÆÅ ~°=∞}∞_»=Ù. =∞O^•~°Ñ¨Ù+¨Ê=∂ÅÅKÕ KÕÜ«∞|_ç# H˜s@=ÚKÕ ÉÏQÆ∞QÍ
ã¨∞O^Œ~°=ÚQÆ 'w~åfi}˜—x â’aèÅ∞¡ ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù =∞#‡^èŒ∞x [#‰õΩ_»=Ù. (J`«x HõO>Ë ã¨∞O^Œ~°∞_»=x "Õˆ~
JO^ŒO|∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi wiÎOK≥<£. K≥áêÊÖÏ?) K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ x"åã¨"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ‡=Ú <åaèÖ’#∞#fl "å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ
~åQÆO : N~åQÆO <Õ#∞ ÉèíH˜Î`À #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
=O^Õ "åã¨∞^Õ=O NÑüO =Hõã∆ Åú¨ =Ú# H“ã¨∞ÉÎ =íè ∞}˜ ^èQŒ ^Æ QŒè ÖÆ Ï_»∞#@∞¡ ^èiŒ OK«∞™êfiq∞q∞. Ñ¨HO∆© „^Œ∞_≥#·
|$O^•~°HÍnèâ◊ =Ok`«Ñ¨^•|˚O II=O^ÕII QÆ~°∞`«‡O`«∞x "åÇ¨Ï#=ÚQÍ ã‘fiHõiOz#"å_»=Ù. Ñ¨^Œ‡^Œà◊=ÚÅ =O\˜ Hõ#∞flÅ∞
QÆÅ"å_»=Ù. "Õ^Œ=ÚÅKÕ ÉÏQÆ∞QÍ H©iÎOK«|_»∞"å_»=Ù. x~åHÍ~° x~°O[#∞_»"≥·##∂
WOn=~°âßº=∞ q∞Ok~å‰õΩK«`«\ ©– h P„t`«∞Å∞ x#∞fl ¿ãqOK«∞@‰õΩ x[~°∂Ñ¨=Ú ^èŒiOz Pkâı+¨µx `«ÅÊ=ÚQÍ
K«O^Œ<åOH˜`« Åã¨KåÛ~°∞^ÕÇ¨ÏO KÕã≤H˘x â◊Ü«∞xOK«∞ âı+¨âß~Úq. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# "≥·‰õΩO~î°=Ú x"åã¨=ÚQÍ HõÅ"å_»=Ù.
=∞O^•~°=∂eHÍ =∞‰õΩ@ ãÖâ’aè`«O
HõO^Œ~°Ê[#Hõ =∞~°qO^Œ<åÉèíO II=O^ÕII HõiÑ¨Ù~ånèâ√◊ x HÍáê_»∞`å#x "åQÍÌ#O KÕã≤ `«#â◊OYK«„HÍÅ`À<Õ „Ñ¨`º« HõO∆ QÍ
áÈ~å_ç# nH∆Í^Œ‰õ∆Ω_»=Ù. QÆ*ËO„^Œ∞x HÍáê_»∞@ HÍÜ«∞`«Î"≥∞ÿ# Hõ~°Hõ=∞Å=ÚÅ∞ QÆÅ
^èŒQÆ^èŒy`« H“ã¨∞ÎÉèÏ^èŒ~°} =Hõ∆ã¨úÅO
^Õ=Ù_»=Ù. Ñ¨^‡Œ =ÚY∞_»=Ù. ã¨∞^Œ~≈° # K«„Hõ=Ú`À ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ „Ñ¨HÍtOK«∞"å_»=Ù.
YQÆ~å["åÇ¨Ï#O Hõ=∞Å#Ü«∞#O
u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! J\˜ì x#∞fl <Õ#∞
xQÆ=∂kè¿ãq`«O x[~°∂Ñ¨âı+¨Ñ¨–
ÉèílOK≥^Œ#∞ QÍHõ!
#flQÆ~å[ âß~Ú#O Ñ¶¨∞#x"åãÖ II=O^ÕII
69 70
2-36 Ñ¨~°=∞=¸iÎ Ç¨Ïi „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»∞
=Ú#∞fl_ç Hõ~°∞}Ïxkè |∞^èŒHõÅÊ=Ú
Ñ¨~°QÆ∞ N"ÕOHõ>Ñü `«#^•ã¨∞Å–
QÆ~∞° _®K«Å=Ú# (JÇ¨ÏŸ|Å=Ú#) "≥Åã≤# #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞, "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ #~°∞^Œ∞QÆ HÍKÕ J#O`«∞_ç`«_»∞. IIHõO\˜q∞II
Jx ÉèÏqOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Z<Àfl =∞^è∞Œ ~°ãO¨ H©~#Î° Å∞ áê_®~°∞. WÅ"ÕÅ∞ÃÑ#·
P #$ã≤OÇ¨ïx H©~°Î#Å∞ [#ÉÏÇ¨ïà◊ºOÖ’ Q˘Ñ¨ÊP^Œ~°}#∞ ‰õÄ_® á⁄O^•~Ú. ÉèÏ"å=∞$`«O :
'J~°∞^Œ∞QÍ— J<Õ Ñ¨^•xfl <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ =∞#O 'JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞— J<Õ ÉèÏ=#`À <Õ_»∞ D QÆ~°∞_®„kÃÑ· JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞x K«∂K«∞K«∞<åfl=Ú. D
=ÙÑ¨Ü≥∂y™êÎO. HÍh 'J~°∞^Œ∞QÍ— JO>Ë 'J`«º^Œ∞ƒù`«OQÍ— Jx J~°úO. #$ã≤OÇ¨ï_»∞
#$ã≤ O Ç¨ ï _» ∞ =∞#O^Œ i H˜ WÅ"Õ Å ∞Ñ¨ Ù . =∞#efl~° H ˜ ∆ O KÕ ã¨ ˆ ~ fiâ◊ fi ~° ∞ _» ∞ D
J~°∞^Œ∞QÍ HÍKÕ J#O`«∞_»∞ J<åfl~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. J=^èŒiOK«O_ç...
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ.
P."≥IIHõO\˜q∞`«x<Õ_≥ QÆ~°∞_®K«ÅO|∞#
WO\˜"Õ~ÚÑ¨~Ú# Dâ◊fi~°∞_çx D N#$ã≤OÇ¨ï_»∞ z#‡Ü«∞=¸iÎ J~Ú# „Ñ¨Éèí∞=Ù. DÜ«∞# ^•#=ÙÅ#∞
Ñ¨xz J#fl=∞Ü«∞º „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞x =∞@∞ìÉ@ˇ ∞ì@HÔ · J=`«iOz# ^ŒÜ∂« ã¨=Ú„^Œ∞_».`«#<Õ #=Ú‡H˘x 'J#º^è•â◊~}° O<åã≤—Î
"ÕOHõ>Ëâ◊√_»#∞K«∞ q#∞u*ËÃã. Jx â◊~°}∞ "Õ_ç#"åix ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ K«∂Ñ≤, Ñ¨Ó#∞H˘x ~°H˜∆OKÕ
ã¨~°fi[# áÈ+¨‰õΩ_»∞. (D ™êfiq∞x P„â◊~ÚOK«O_ç)
~åQÆO : â◊√^Œú^èŒ<åºã≤
HõO\˜q∞ <Õ_ç^≥ QÆ~°∞_® K«Å=Ú# D #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ^Õ=`«ÅO^ŒiH© P~å^èŒº^≥·=O. ã¨∂~°ºHÍOu`À "≥Å∞QÆ∞Å∞
~ÚO\˜ "ÕÅ∞Ñ¨QÆ∞ ~¸â◊fi~°∞_ç`«_»∞. IIHõO\˜q∞II q~°l"Õ∞‡ `Õ*’=¸iÎ. r=ÙÅO^ŒiH© JO`«~å`«‡QÍ#∞#fl"å_»∞ D ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_Õ.
^Õ=`«ÅO^ŒiH© DÜ«∞# t~À=∞}˜=Öˇ „Ñ¨ãk≤ *ú Oˇ kÜ«Ú<åfl_∞» . `«#<Õ ^è•ºxOK«∞"åix,
N#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ z#‡Ü«∞ HÍO`«∞_»∞ ¿ãqOK«∞"åix HÍáê_Õ "å_Õ D [QÆ<åfl^èŒ∞_»∞. (D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx PiÎ`À
^•#"åO`«‰õΩ_»∞ ^ŒÜ«∂xkè "Õ_»∞HÀO_ç)
<å<å=∞Ç≤Ï=∞Å #q∞‡# "åix
=Ó#Hõ HÍKÕ ëÈ+¨‰õΩ_ç`«_»∞ IIHõO\˜q∞II „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ~°H˜∆OK«∞@ˆH J=`«iOz# D k=º=¸iÎ Ñ¨~°=∞"≥Úã¨QÆ∞=¸iÎ.
DÜ«∞# Hõ~°∞}Ïxkè. *Ï˝#=¸~°∞ÎÅ~Ú# ÑÖ_ç`«∞Å‰õΩ D ™êfiq∞ HõÅÊ=$Hõ∆=Ú
^Õ"åk^Õ=Ù_»∞ k#Hõ~°`ÕA_»∞ =O\˜"å_»∞. DÜ«∞<Õ u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ· â’aèÅ∞¡ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ ‰õÄ_®. DÜ«∞#
r"åO`«~°OQÆ∞_»∞NqÉèí∞_»∞
`«#‰õΩ ^•ã¨∞Öˇ·# `«# Éèí‰õΩÎÅ#∞ J`«º^Œ∞ƒù`«=ÚQÍ HÍáê_»∞ J#O`«∞_»∞ (Z#fl\ ˜H©
^≥·= tMÏ=∞}˜ `«Åz#"åiH˜
JO`«=Ú ÖËx "å_»∞) DÜ«∞##∞ â◊~°}x `«iOK«O_ç.
¿ã=Å∞Q˘xHÍKÕ qÉèí∞_ç`«_»∞ IIHõO\˜q∞II
71 72
2-37 L^Œ∞@∞# ^Œ# ã¨Hõ–Ö’áêÜ«∞O|∞Å∞
=Ú#∞fl_ç =^ŒÅ∞@ áÈ x[– "≥·+¨‚==Ú
Z^Œ∞@#∞ N"ÕOHõ–>Ëâ◊fi~°∞ <å=∞=Ú
"≥·+¨‚=Ù_≥· Ü«ÚO_»@ =∞O>Ë ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ ÑÖQÆ<å=∂Å∞ ^èŒiOz â◊OY∞K«„HÍÅ∞ =^Œ#=Ú KÕ~°∞Û@ áÈ– "≥·+¨‚==Ú. II=Öˇ##∞II
Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞QÍ ^èŒiOz =∞_ô^Œ_ô Jx PKå~°O áê\Õz U"Õ"À =∞O„`åÅ∞ K«kq
Ñ¨ Ó [Å∞ KÕ Ü « ∞ @OHÍ^Œ ∞ JO@∞<åfl~° ∞ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ . =∞`« = Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞<Àx„QÆÇ¨xH˜ ~åK«ÉÏ@HÍ"åe HÍh U"Õ"À PKå~åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ J=ã¨~°O Jx Z=~°∞ <å‰õΩ HÍ"åe Jx ã‘fiHõiOz`Õ "åi^Õ "≥·+¨‚==Ú. D "≥·+¨‚=`«`«Î fi=Ú
KÕ¿ÑÊx~°O‰õΩâ◊O HÍ‰õÄ_»^Œ∞. <å_»∞ w`åKå~°∞º_»∞ K≥Ñ≤Ê# ^èŒ~°‡O =^Œe"Õã≤ U"Õ"À
*Ïu, ^Õâ◊ Ñïq∞`«∞Å∞ ÖËHõ =∞Hõ~°O^ŒÑ¨Ù ™œ~°ÉèÏÅ#∞ Ü≥∞Öˇ¡_»Å q~°l=Ú‡`«∞Ok
^èŒ~å‡Å "≥O@|_ç`Õ „Ñ¨Ü≥∂[#O â◊¥#ºO. D K≥q`À qx PK≥q`À =kÖËÜ«∞Hõ
q#O_ç =∞i... áÈ. nO\’¡ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
K«OII Ñ¶¨∞#=∞QÆ∞ "≥·+¨‚=O |#QÆ HÍ^Œ∞~° Ü≥ÚHõ¯=∞`«O|∞ =∂„`«"Õ∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ qq^èŒ"≥∞ÿ# HÀiHõÅ#∞ q_»<å_ç, Éè’QÆ=ÚÅÃÑ· q=ÚY∞Öˇ·
q#∞=∞x ™ê~°=∞O`« q_çÉˇ>ˇì#∞ J#fl=∞Ü«∞ `åà◊§áêHõÖ’ "≥·~åQÆºÉèÏ=O JÅ=~°K«∞H˘#∞@ÜÕ∞ áÈ "≥·+¨‚==∞O>Ë. „Ñü™ês `«#Ö’ `˘OyK«∂KÕ
Q˘#H˘x ã¨~°fi^èŒ~°‡=ÚÅ „QÆ∞OHõHõ kHõ¯x "ÕOHõ>Ëâ◊√<Õ „HÀ^è•xfl x„QÆÇ≤ÏOz `«ÅÜ≥∞`«Î‰õΩO_® J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ =ÙOK«@"Õ∞ áÈ "≥·+¨‚==∞O>Ë.
=∞#=Ú# <≥OK«∞=∂ â◊~°}∞ =∂H˜Hõ h=x '"≥·+¨‚=O— |^Õ. (_®OaHõOQÍ <å=∂Å∞ ÃÑ@∞ìHÀ=@O HÍ^Œ∞).
~åQÆO : =∞ÅÇ¨Ïi ã¨∞_çQÍeÖÏ K«∞@∞ì=Ú\˜ì ^ÕÇ¨ xfl "åº‰õΩÅÑ¨~∞° ã¨∞OÎ \Ï~Ú ã¨∞Y ^Œ∞óY=ÚÅ∞.
=Öˇ##∞ "åi^≥ – "≥·+¨‚==Ú– W^≥ x["≥∞ÿ# "≥·+¨‚==∞O>Ë D ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ Ñ‘_»#∞Oz q=Ú‰õΩÎ_»=Ù@ÜÕ∞ áÈ. "Õˆ~g∞
=ÅÑ¨Ù ^Õ<≥ áÈ–"≥·+¨‚==Ú II=Öˇ##∞II
HÍ^Œ∞. q_çzÃÑ@ì‰õΩO_® `«QÆ∞Å∞H˘x "ÕkOKÕ WO„kÜ«∞=ÚÅ‰õΩ ÉÏxã¨HÍ‰õΩO_»,
HÀiHõ Å∞_»∞QÆ∞K«∞–QÆ∞é˜ xxfl\ ˜ÃÑ· "å\˜H˜ ÖÁOyáÈ‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ áÈ "≥·+¨‚=O JO>Ë. (WOHÍ=∞ˆ~q∞Ü«¸HÍ^Œ∞).
"≥·~åQÆº"≥∞ áÈ–"≥·+¨‚==Ú Ñ¨ÓxHõ`À ã¨~fi° ^~Œè ‡° =ÚÅ#∞ Ñï`«ºlOz ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° xH˜ â◊~}° ÏQÆu <˘O^Œ∞@ÜÕ∞
™ê~°‰õΩ QÀÑ¨=Ú–[Å=Ú^Œ#Ö’ áÈ "≥+· =‚¨ =∞O>Ë. =^ŒÅHõ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ÚQÍ =∞#Ü≥∞^Œ∞#∞#fl N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x <å=∞=Ú#∞
"åiOK«∞@ áÈ–"≥·+¨‚==Ú II=Öˇ##∞II (ÉÁ@∞ìHÍ^Œ∞) h =^Œ#=Ú# KÕ~°∞Û@ JO>Ë <À\˜`À Ñ¨Å∞‰õΩ@ÜÕ∞ áÈ (=ÚYOÃÑ·
ÃÑ@∞ìHÀ=@OHÍ^Œ∞) "≥+· =‚¨ O JO>Ë. W"Õg KÕÜ∞« ‰õΩO_® U"Õ"À PKå~åÅ∞ áê\Õz
ã¨∞_çQÀ#∞ ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù–ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÖ’
=_ç *Á~°x^≥ áÈ–"≥·+¨‚==Ú =∞_ô^Œ_ô JO>Ë Jk "≥·+¨‚=O HÍ<Õ HÍ^Œ∞.
=Ú_ç=_ç WO„kÜ«∞–=ÚÅ HÕHõ~°∞_≥·
=_»|_» x^≥áÈ–"≥·+¨‚==Ú II=Öˇ##∞II
73 74
2-38 =~°=ÚÅ∞ H˘\Ï~°∞QÆ =Hõ¯}Õz ÃÑOKÕ H˘O_»
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°∞QÆ∞ ÅH©∆ ‡HÍO`«∞ ™È|#Ñ¨Ù H˘O_»
‰õΩiã≤# ãÖÑ¨^ŒÖˇÅ¡ QÆ∞Ç¨ÏÅ xO_ç# H˘O_»
â’¡II "ÕOHõ\Ï„k ã¨=∞O™êú#O „|Ç¨‡O_Õ <åã≤ÎHÕK«# qi"≥·# kk"À N"ÕOHõ@Ñ¨Ù H˘O_» IIHõ>ˇì^Œ∞~°II
"ÕOHõ>Ëâ◊ã¨"≥∂^Õ"À # Éèí∂`À~°fl Éèíq+¨ºu.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
D H©~°Î#H˜ D k=ºâ’¡Hõ"Õ∞ ã¨∂ÊùiÎ J~Ú=ÙO@∞Ok. U_»∞H˘O_»Å =∞Ç≤Ï=∞#∞
=i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. J~°úO `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å <åÉ’\˜"åà◊¡O`å qiqQÍ "å_Õ WkQÀ =∞# Ü≥∞@ìÜ∞≥ ^Œ∞@#∞#fl H˘O_»Å#∞ QÆ=∞xOKå~å! W^Õ U_»∞H˘O_»Åx
Ñ¨^Œ=ÚÖˇ<Àfl DH©~°Î#Ö’ =Ù<åfl~Ú, 'x@ìK«~°∞Å—,'HÍ}Ïz—, 'H˘\Ï~°∞Å∞— W`åºkq. „Ñ¨ã≤kú K≥Ok# u~°∞=∞ÅH˘O_». NÇ¨Ïi z~°HÍÅ x"åãÖ (HÍ}Ïz) J~Ú#
D ~°∂¿Ñ}Ï `≥Å∞ã¨∞H˘x <Õ#∞ ^è#Œ ∞º_»<<·≥ å#∞. Jhfl KÕ¿ãk Nx"åã¨∞_Õ, KÕ~ÚOKÕn "≥·‰õΩO~î°"Õ∞ D H˘O_» Jx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç. nx =∞Ç¨Ï=∞Åhfl ~åã¨∞Å∞QÍ áÈQÆ~Ú
Nx"åã¨∞_Õ. <å É’\˜"åà◊√§ ˆH=ÅO 'xq∞`«Î=∂„`«∞Å∞—. x[O.... (`≥>ˇìÖˇ·) XˆH KÀ@‰õΩÑ¨ÊQÍ=Ù#fl =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"≥∞ÿ# H˘O_» Wk.
LII Hõ>ˇì^Œ∞Å<£ Hõ#∞OQ˘#Ô~ „QÆ‰õΩ¯#,#Ü«∞ºk q+¨µ‚Ö’Hõ"Õ∞ "Õ^Œ=ÚÅhfl tÅÅ∞QÍ "≥Åã≤#^Õ D u~°∞=∞Å. Z@∞K«∂ã≤<å, nxÃÑ· áêˆ~
`≥>ˇìÅQÆ>ˇì<À =∞Ç≤Ï=∞ n@∞QÆ, D u~°∞â‹·Å ÑÖH˜ÎÃÑ· U~°∞Åhfl =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ KÕã≤# Ñ¨Ù}º=ÚÅ Ü≥ÚHõ¯~åã¨∞ÖË. nx tY~°=ÚÅhfl
K«∞@∞ì=Ú"ÀÖˇ NqÉèí∞_»∞ â’Éèí#=ÚÖò "≥Å~ÚOK≥, QÍOK«∞_ô
k@ì`«<å# H©~°Î#=Ú `ÕH˘x áê_≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ „¿Ñ=∞`À „|Ç¨‡kÖ’Hõ=ÚÅ∞ ~°∂ÑÖ ^•eÛ#"Õ. D âıëê„k =ÙOk K«∂âß~å, Wk
™êH∆Í`«∞Î N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ =ÙO_Õ H˘O_».
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊=Ú
D H˘O_»ÃÑ#· ∞#fl =∞$QÆ=ÚÅ∞ =∞$QÆ*Ï`«∞Å∞ Jhfl ‰õÄ_® H˜<fl≥ ~,° HÕÑ¨Ù~°∞+¨,
Hõ>ˇì^Œ∞~° "≥·‰õΩO~î°=Ú HÍ}ÏK«~Ú# H˘O_»
`≥>ˇìÖÏÜ≥∞ =∞Ç≤Ï=∞ÖË u~°∞=∞Å H˘O_» IIHõ>ˇì^Œ∞~°II QÆO^èŒ~åfik ^Õ=`«ÖË. ã¨=∞ã¨Î ã¨=Ú„^Œ=ÚÅ∞ Ñ¨Ó#∞H˘x D H˘O_»ÃÑ· x@ìK«~°∞Öˇ·
(ÃãÅÜÕ∞à◊√§QÍ) áê~°∞`«∞<åfl~Ú. =∞Ç¨Ï~°∞¬ÅO^Œ~°∞ D H˘O_»ÃÑ·#∞#fl =$Hõ∆=ÚÖË
"Õ^Œ=ÚÖË tÅÖˇ· "≥Åã≤#k H˘O_» ã¨∞=∂!! WkQÀ Z`«Î~Ú# D H˘O_»=Ù#flk K«∂âß~å, W^Õ `«∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù##flfl
ÜÕ∞^Õã¨ Ñ¨Ù}º~åã¨∞ÖË ÜÕ∞~°∞Öˇ·#k H˘O_» JO[<å„k.
QÍkq „|Ç¨‡k Ö’Hõ=ÚÅ H˘#Å H˘O_»
N ^Õ=Ù_»∞O_Õ\ ˜ âıëê„k ~¸H˘O_» IIHõ>ˇì^Œ∞~°II Ñ¨~°=∂`«∞‡_˘ãÿ# =~°=ÚÅhfl y_»¤OQÆ∞Å∞ (H˘\Ï~°∞Å) QÍ =zOK«|_ç#n
ã¨=∞$kúxKÕÛ H˘O_Õ. (PÜ«∞# =~°=ÚÖË ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ xÅ∞=Å∞) K«∂_»QÍ N<å^èŒ∞x
ã¨~°fi^Õ=`«Å∞ =∞$QÆ*Ï`«∞Öˇ· K«iOKÕ H˘O_»
=∞OQÆà„◊ Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ H˘O_» D u~°∞=∞ÅÜÕ∞. ã¨~fi° ãO¨ Ñ¨^ÅŒ ∞ ‰õΩiã≤ ~åã¨∞Å∞QÍ QÆ∞Ç¨ÏÅÖ’
x~°fiÇ≤ÏOz [Å^èŒ∞ÖË x@ìK«~°∞Öˇ·# H˘O_»
=Ùifi`«Ñ¨ã¨∞ÖË `«~°∞=ÙÖˇ· xez# H˘O_» xO_ç áÈ~Ú# H˘O_» W^Õ. F „Ñ¨[ÖÏ~°! WkQÀ D N"ÕOHõ\Ï„k Q˘Ñ¨Ê qã¨Î $`«"∞≥ #ÿ
Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù @O[<å„k ~¸ á⁄_»"å\˜ H˘O_» IIHõ>ˇì^Œ∞~°II H˘O_».
75 76
2-39 K«Å∞¡ K«∂Ñ¨ÙÅ [=~åO„_»∞ ˆ~–
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Öˇ¡ÉÏÅ∞x áê_Õ~°∞
|e¡^Œ∞ "ÕOHõ@Ñü *Ë~°O^≥Å∞
qt+¨ì"≥∞ÿ# ÖÏeáê@#∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ z<åfli '"ÕOHõ@ Hõ$+¨‚Ü«∞º— Ñ¶¨∞Å∞¡ Ñ¶¨∞Å∞¡ Ñ¶¨∞Å¡#∞K«∞. IILÜ«∂ºÅII
HÀãÖ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. QÀÑ≤HõÅ∞ <À\˜`À ''<˘Ü«∞º<˘Ü«∞º—— Jx ^èŒfi#∞Å∞
KÕã¨∂ÎÉÏÅHõ$+¨µ‚x PHõi¬ã¨∂Î LÜ«∂ºÅÖ’ =ÓÑ¨Ù`«∞<åfl~°∞. ''ÖÏe ÖÏe—— JO@∂ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"åà◊√§áê_Õ ÖÏe áê@ g#∞Å qO^Œ∞QÍ =Ù#flk. H˘O`«=∞Ok H˘=∞‡Å∞ (Ü«Ú=`«Å∞) ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ QÀÑ≤HõÅO^Œ~°∞ LÜ«∂ºÅÖ’ zxfl Hõ$+¨µ‚x LOz TÑ¨Ù`«∞<åfl~°∞.
''kèq∞‡kèq∞‡—— JO@∂ <å@ºO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. P#O^ŒO`À Ñ¨~°=tOz# '"ÕOHõ@ "å~°∞ <˘Ü«∞º <˘Ü«∞º <˘Ü«∞º#∞K«∞ =∞^è∞Œ ~°OQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ P ™êfiq∞x q∞‰õΩ¯@=ÚQÍ
Hõ$+¨‚Ü«∞º— HÍe QÆ*ˇ˚Å∞ ''Ñ¶¨∞Å∞¡ Ñ¶¨∞Å∞¡—— =∞x ^èŒfixã¨∞ÎO_»QÍ `«#∞ ‰õÄ_® #iÎOKå_»∞.
<åHõi¬OK«∞K«∞<åfl~°∞.
â◊|Ì„Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# D H©~°Î# xO`«Hõ#fl q=iOK«@O <å =Å#=Ù`«∞O^•?
P QÀÑ≤HõÅ∞ ÉÏÅÜ«∞=fi#∞Å∞. J#QÍ JÑ¨C_Õ Ü«∞ø=#O `˘OyK«∂ã¨∞Î#fl
P."≥II''<˘Ü«∞º, <˘Ü«∞º—— J#fl=∞Ü«∞º áê_ç# áê@
Hõ<≥flÑ≤Å¡Å∞. "å~°∞ |OQÍ~°∞ LÜ«∂ºÅÖ’ ÉÏÅHõ$+¨µ‚x Ü«ÚOz PÜ«∞# =^ŒÌKÕi
''ÖÏe, ÖÏe—— J#∞K«∞ Ñ¨Å∞‰õΩ áê@
ÖÏeáê@ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. "å~°O`å |$O^ŒQÍ#=Ú =Öˇ ÖÏe, ÖÏe, ÖÏÖˇ=∞‡ÖÏe,
''kèq∞‡, kèq∞‡—— P_≥ H˘=∞‡Å∞, "ÕOHõ#fl
ÖÏe, ÖÏe Jx =∞^èŒ∞~°=ÚQÍ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. ([QÆ„^ŒHõ∆‰õΩx P q^èŒOQÍ ¿ãqOKÕ
QÆ*ˇ˚ÅÑ¨Ù_»∞„"≥∂ÔQ ''Ñ¶¨∞Å∞¡, Ñ¶¨∞Å∞¡——.
J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞. ÉèÏQÆº=∞O>Ë"åi^Õ)
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u
#Å¡HõÅ∞= Ñ¨Óˆ~‰õΩÅ =O\˜ Ô~O_»∞ Hõà◊√§ (‰õ#∞^Œ=Ú‡Å∞) P QÀÑ≤HõÅ∞ `«=∞
LÜ«∂ºÅ ÉÏÅ∞#∂K≥^Œ~°∞ Hõ_»∞– K«∂Ñ¨ÙÅ∞ LÜ«∂ºÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ J@∂W@∂ uÑ¨CK«∂ (Ñ¨q∞‡K«∂Ñ¨ÙÅ∞), fÜ«∞QÍ
<˘Ü«∞º <˘Ü«∞º <˘Ü«∞º#∞K«∞ IILÜ«∂ºÅII
ÖÏeáê@ áê_»∞`«∞#fl~∞° . H˘O`«=∞Ok Ü«Ú=`«∞Å∞(H˘=∞‡Å∞) `«=∞ =∞>ˇÅì ã¨=fià◊√§
ÉÏÅ Ü«∞=fi#Å∞ Ñ¨ã≤_ç LÜ«∂ºÅ KÕÜ«Ú#@∞¡ QÆ∞#‰õΩK«∞ („É∫#∞ xÑ¶¨∞O@∞=ÙÖ’ D =∂@‰õΩ 'P_»Ñ≤Å¡Å Ñ¨~°∞QÆ∞=O\˜
ÉÏÅ∞x =^ŒÌ áê_Õ~°∞ #_»Hõ— Jx ã¨∂zOK«|_çO^Œx =∞Ç‘Ï^èŒ~° ã‘`å~å=∞â◊~°‡QÍ~°∞ ÉèÏqOKå~°∞)
ÖÏe ÖÏe ÖÏe ÖÏÖˇ=∞‡ g#∞ÅqO^Œ∞ HõeyOK«∞K«∂ kèq∞‡ kq∞‡ kè=∞‡x #$`«º=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.
ÖÏe ÖÏe ÖÏÅ#∞K«∞ IILÜ«∂ºÅII
[=fi#∞Å∞ `«=∞ K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ 'K«Ö—¡Ë =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ LO_»@O =Å#
`«q∞‡ˆ~‰õΩ Hõ#∞^Œ=Ú‡Å #=ÙfiÅ "å~°∞ J^Õ Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl~°∞. =∞i JÑ¨C_»∞ Ñ¨~å„Hõ=∞âße J~Ú# =∞# "ÕOHõ@Ñü,
Ñ¨=Ú‡EÑ¨ÙÅ ÉÏ_Õ~°∞ =~°∞ã¨QÍ QÆ∞K«Û|_ç# JOkÜ«∞Å∞ (KÕ~O° ^≥Å∞) Ñ¶∞¨ Å∞¡Ñ∞¨¶ Å∞¡ =∞#∞#@∞¡ D J#fl=∞Ü«∞º
H˘=∞‡Å∞ =∞>ˇìÅ QÆ∞#∞‰õΩÅ #_»Ñ¨ÙÅ
H©~#Î° Hõ#∞QÆ∞}OQÍ JOkÜ«∞Å∞ =∂~°∞ „"≥∂yã¨∞<Î åfl_∞» . (F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! <Õ<O≥ `«
kèq∞‡ kèq∞‡ kèq∞‡#∞K«∞ IILÜ«∂ºÅII
J^Œ$+¨ì=O`«∞_çx <Õ#∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<Õ ÉèÏqOK«∞K«∞<åfl#∞).
77 78
2-40 HÕk Ö’Hõ=ÚÅ∞ H©_»∞ #~°Hõ=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç JO^Õ\ ˜ ã¨fi~åæÅ"≥ g∞^Œ
K≥Ok JO`«~å`«‡ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h
â◊~å}ÏQÆu áê_»=Öˇ#O>Ë J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JkfifÜ«ÚÅ∞. P ^•iÖ’ Ü«∞O^≥ Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ =∞=Å =∞ˆ~k II<å~åÜ«∞}ÏII
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ''™êfig∞! h"Õ k‰õΩ¯. <åHÕHÀ ^•iÖË^Œ∞ 'â◊~°}∞— Jx "Õ_»∞H˘O>Ë
`«Ñ¨ÊHõ ^•i K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. p=∞H˜, U#∞QÆ∞ |ÅO W™êÎ_»∞. ‰õÄ\˜H˜ ÖËHõ J@∞‰õΩÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
u#Éˇ\ ˜ì#"åxH˜ J+¨ìSâ◊fi~°º=ÚÅx™êÎ_»∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ, <åÉ’\˜ Jq\˜ F N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_®! =∂ HÀiHõÅ∞ ã≤kÌOK«=Öˇ#O>Ë =∂‰õΩ h <å=∞
J<å=∞‰õΩ_ç`À J#fl=∞Ü«∞º ¿ã= D q^èŒOQÍ KÕ~Úã¨∞Î<åfl_»∞. D H©~°Î# '=Ú#∞fl_ç—
ãÖH©~°Î# `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ ^•i ÖË^Œ∞. P HÀiHõÅ‰õΩ JO`«∂á⁄O`«∂ ÖË^Œ∞. Jq
„"å¿ã^•HÍ nxH˜ U Ñ¨^ŒºO „"å™êÎ<À ^≥·=™êH˜∆QÍ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. nxH˜ âß~°∂ÌÅ
=$`«ÎO „"åÜ«∂Åx <Õ#∞ J#∞HÀ ÖË^Œ∞. <å‰õΩ 'âß~°∂ÌÅ— =∞O>ËÉèíÜ«∞O‰õÄ_®#∞... H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ =ÙO_®ÅO>Ë h "˘Hõ¯_ç"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯.
âßII ™êfig∞! kH˜¯Hõh^Œ∞ <å=∞ "≥ÚHõ>Ë ãÖ™ê~° ãÖ„^ŒO|∞ <Õ ÃÑ·#=Ù#fl^Õ"≥∂ Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ `«Ñ¨Êx ã¨Ô~·# Éèí=™êQÆ~°=Ú. "≥#HÍÖË ^ŒQÆæ~°QÍ
<Õ =∂„`«O|∞ ãÖÇ≤ÏÑ¨*ÏÅ ^ŒÜ«∞`À D`åÑ¨=Ú<£ n~°∞Ê=∂ "≥O@=Ù#fl^Õ"≥∂ ^Œ∞óY™êQÆ~°=Ú (Jhfl ^Œ∞óMÏÖË) =∞^èŒºHÍÅ=∞O`å KåÑ¨ÅºO`À
U"≥∂!! Ü≥∞=fi_»∞ K«∂_»=K≥Û â◊~°}ˇÿÜÕ∞`≥Oz "ÕOHõ#flÜÕ∞ ‰õÄ_ç# ãÖ™ê~°™êQÆ~°O (nO\’¡ Jhfl „Éèí=∞ÖË). nxfl D^Œ∞@‰õΩ <å‰õΩ `ÕÑ¨ (`≥Ñ¨Ê)
<å=∂#O|∞#∞ QÍK«∞^•i ^≥Å∞Ñ¨Ù<£ <åHõ#flÜÕ∞ `À_»=<£. ÜÕ∞k? (h <å=∞ã¨‡~°}`«Ñ¨ÊWOHÀ^•ˆ~ ÖË^Œ∞.)
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# J#O`«"≥∞ÿ# áêÑ¨=ÚÅ ~åt (‰õΩÑ¨Ê) Ñ¨_ç=Ù#flk.JHõ¯_Õ<å
<å~åÜ«∞}Ï h <å=∞"≥∞ QÆu ~ÚHõ ‰õΩ_ç"Ñ·≥ O¨ `å <Õ#∞ KÕãH≤ ˘x# Ñ¨Ù}º=ÚÅ ~åt ‰õÄ_® =Ù#flk. #@ì#_»∞=∞=Ù#fl^"Õ ∂≥
HÀiHõÅ∞ =∂‰õΩ H˘#™êQÆ∞@‰õΩ II<å~åÜ«∞}ÏII ã¨ ` « Î fi~° [ ã¨ Î " ≥ ∂ QÆ ∞ }=ÚÅ#∞ PÅ"åÅ"≥ ∞ ÿ # „uQÆ ∞ }ÏÅ~åt ã≤ ú q ∞`« O QÍ
ÃÑ·ÃÑ· =ÚO^Œ@ Éèí=[Åkè J#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ xÅHõ_» ‰õÄ_® ÖË^Œ∞.
^•Ñ¨Ù "≥#Hõ zO`å[Åkè =∂ „HÕ^Œ=Ù#fl=hfl H©_»∞KÕ¿ã #~°HõO "≥Ú^ŒÖˇ·# J^äÀÖ’HÍÅ∞. ÃÑ·#∞#fl=hfl
KåÑ¨Å=Ú #_»∞=∞ ãÖ™ê~°[@kè
ã¨fi~°æO "≥Ú^ŒÖˇ·# T~°úfiÖ’HÍÅ∞. WHõ JO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_®! h=Ù#fl
`ÕÑ¨ÜÕ∞k Wq `≥QÆ h^Œ∞Å‰õΩ II<å~åÜ«∞}ÏII
KÀ>Ë Ñ¨~°=∞Ñ¨^ŒO =Ù#flk. JkHÍHõ J=`«Å =∞~˘Hõ@∞#fl^•? ÖË^Œ∞ QÍHõ ÖË^Œ∞.
ÑÖ_≥#∞ Z_»=∞ áêÑ¨Ñ¨Ù~åt
JO_»#∞ ‰õΩ_çx Ñ¨Ù}ºÑ¨Ù ~åt
H˘O_»#∞ #_»∞=∞ „uQÆ∞}~åt
xO_» ‰õΩ_»∞K«∞@‰õΩ xÅHõ_» ÜÕ∞k II<å~åÜ«∞}ÏII
79 80
2-41 Ñ¨~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞Å‰õΩ ÉèÏ=QÀK«~°"≥∞ÿ#
=Ú#∞fl_ç ãïÖËx áê^•O|∞[=ÚÅ∞ QÆO\˜
u~°"≥∞ÿ# yiK«∂Ñ¨Ù k=ºÇ¨Ïã¨Î=Ú QÆO\˜
''WÑ¨C_ç@∞HõÅQÆO\˜—— Jx PkÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«# HõÅÖ’ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ù K«∂_»QÆO\˜ IIHõO\˜II
"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x, k=ºu~°∞=∞ÅˆH„∆ `åxfl HõÅQÆ<åfl#x J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° qxÑ≤OKå~°∞.
WÑ¨C_»∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞ „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ k=ºu~°∞=∞Å ˆH∆„`åxfl K«∂z ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«#‡Ü«ÚÖˇ· P ÉèÏ"å"Õâ◊OÖ’ D J=∞$`«™ê#flO KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞. |$O^•=x JdÖÏO_»HÀ\˜„|Ç¨O_»<åÜ«∞‰õΩ_≥·# ™êfiq∞x, "å\˜ Hõ~°Î =∞iÜ«Ú
~åQÆOÖ’x D H©~°Î# <≥xfl™ê~°∞¡ qx<å `«xq f~°^Œ∞. D H©~°Î#‰õΩ '=Ú#∞fl_ç—
Jkè<åÜ«∞‰õΩ_≥#· =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂zux.<å áêÑ¨~åâ◊√Å<≥Å¡ `˘ÅyOK«∞H˘O\˜x.
„"åã¨∞#Î flÑC¨ _»∞ <å‰õΩ Hõey# P#O^ŒO ‰õÄ_® =i‚OK«Ö#Ë ∞. Jxfl Ñ¨#∞Å∞ JO^Œ~∂°
KÕÜ«∞ÖË~°∞. KÕÜ«∂ÅO>Ë NÇ¨Ïi<Õ â◊~°}∞ J#=Åã≤O^Õ.... „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ Hõ#∞Å =ÚO^Œ∞ HõxqOK«∞ =¸iÎx QÍOzux.
=∞II ''Hõ#∞Q˘O\˜<£ JdÖÏO_»HÀ@∞Å‰õΩ `åQÆ~“Î =∞Ç¨™êfiq∞x<£ =∞Ç¨hÜ«∞"≥∞#ÿ Q˘Ñ¨Ê Ñ¨_Q» ÅÆ ∞ Hõey# Pkâı+µ¨ x Ñ¨~fi° `«=Ú âıëêK«Å=Ú#∞
J#Ñ¶¨∞<£ Ezu áêÑ¨~åt `˘ÅÔQ<£ ''J#flÜ«∞º "å„‰õΩK≥Û~å Hõ#∞Q˘O\˜x. JHõ¯_»∞#fl J<ÕHõ ~°Hõ=ÚÖˇ·# "≥·Éèí==ÚÅ`À ã¨Ç¨Ï[=ÚQÍ <ÕiÊ_ç#
qxÑ≤OK≥<£ =∞Ç¨ÏhÜ«∞ H©~°Î#=Ú NˆH∆„`«O|∞ wiÎOK«∞K«∞<£ #=~°`fl« â’aè`"« ∞≥ #ÿ |OQÍ~°∞ "ÕkHõÅ#∞ Hõ#∞ÖÏ~° QÍOzux. ZO`À XÑ¨C J~Ú#
Q˘x<Õ '=Ú#∞fl_ç—„"åã≤ ^èŒ#∞º_»~Úu<£H˘Å∞Î<£ã¨^• NÇ¨Ïi<£. (~°Ç≤Ï=Ç≤ÏOz#), QÀÑ¨Ù~°=ÚÅ#∞K«∂zux.
~åQÆO : |$O^•=x
Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ 'áêÑ¨<åâ◊#=Ú— J#∞ k=ºˆH„∆ `«=Ú#∞ ^Œi≈Ozux. Z\’¡ KÕ~∞° H˘x
HõO\˜ JdÖÏO_» Hõ~°Î#kè‰õΩx QÆO\˜
HõO\˜ #Ñ¶¨∞=ÚÅ∞ g_»∞H˘O\˜ x[=¸iÎ QÆO\˜ IIHõO\˜II ™êkèOz PHÍâ◊QOÆ QÆ#∞ ^Œi≈Oz (™ê#fl=∂_ç) `«iOzux. ^≥q· HõOQÍ J^Œ$+¨=ì â◊=Ú#
Z<Àfl k=ºÑ¨Ù}º Hˆ „∆ `«=ÚÅ#∞ ãÖ^Œi≈Ozux. =∞Ç¨ÏÑÖ_ç`∞« Å KÕ`« H©iOÎ K«|_»∞#\˜ì
=∞Ç¨ÏhÜ«∞ Ñ¶¨∞#Ñ¶¨}Ï=∞}∞Åâ‹·Å=Ú QÆO\˜ HÀ<Õ\ ˜x K«∂zux.
|Ç¨ïqÉèí==ÚÅ =∞O@Ñ¨=ÚÅ∞ QÆO\˜
ã¨Ç¨Ï[ #=~°`«fl HÍOK«# "ÕkHõÅ∞ QÆO\˜ k=ÙºÖˇ·# Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ `«=∞ ÉèÏ=#ÅÖ’ =∂„`«"Õ∞ ãÖ^Œi≈OK«QÆÅ
~°Ç≤Ï=Ç≤ÏOz# QÀÑ¨Ù~°O|∞Å"≥ HõO\˜ IIHõO\˜II JkfifÜ«∞"≥∞ÿ# áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ#∞ Ezux. WkQÀ D u~°∞=∞Å#∞ ^Œi≈OK«O_ç
áê=#OÉˇ·# áêÑ¨q<åâ◊#=Ú QÆO\˜ K«i`å~°∞Åú =O_ç Jx K«∂Ñ¨Ù`«∞#fl áê=#"≥∞#ÿ 'Ç¨Ïã¨=Î Ú#∞— K«∂zux. P q^è=Œ ÚQÍ
ÔH·=â◊O|QÆ∞ QÆQÆ#QÆOQÆ QÆO\˜ "å@xflO\˜H˜ Jkè<å^èŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Œi≈Ozux.
^≥·qHõÑ¨Ù Ñ¨Ù}ºf~°ú=ÚÖˇÅ¡ á⁄_»QÆO\˜
HÀq^Œ∞Å∞ H˘xÜ«∂_»∞ HÀ<Õ~°∞ QÆO\˜ IIHõO\˜II
81 82
2-42 H“ye H“ye g∞‰õΩ HõO^Œ∞# ÃÑO_ç¡ K«qÔH
=Ú#∞fl_ç áêy#HÀiHõÖË áê=HÀà◊√§
Py# N"ÕOHõ>Ëâ◊ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÍ h=Ù
Nx"åã¨∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆÅ Ñï}Ü«∞O =∞Ç¨"≥É· =íè OQÍ [~°∞QÆ∞`ÀOk. Pq_® gQÆHõ ÃÑO_®¡_»∞_»Ü«∞º "Õ_»∞HÍÜ≥∞ g∞‰õΩ IIÅH©;II
PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞ÖË J#∞#@∞¡<åfl~°∞. (x[O ‰õÄ_® J^Õ Hõ^•)
ÃÑO_ç¡Ö’ =ÙO>Ë ã¨∂#Hõ=ÚÅ∞, ÉÏã≤Hõ=ÚÅ∞, Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_®Å∞, =∞^èŒ∞Ñ¨~å¯Å∂, ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞^Œ#=∞O„`åÅ∞, `«ÅO„ÉÏÅ∞, Hõ~∂° Ê~°=ãÖ`åÅ∞, K«qHÔ Å∞, áê=HÀà◊√§ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q <Õ_»∞ =∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# HõàÏº}=Ú QÆ∞iOz áê_ç, WkQÀ P q=~åÅ∞
D ÃÑO_çÖ¡ ’#∂ =Ù<åfl~Ú. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Pq=~åÅ∞ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° Ö’ bÅ`À K≥|∞`«∞<åfl=Ú. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù#∞ P `«e¡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ ã¨fiÜ«∞OQÍ
JOkã¨∞Î<åfl~°∞. qx `«iOK«O_ç. ÅH©;<å~åÜ«∞}∞ÖË. (=∂=¸Å∞ ÃÑo§Ö’ JÖÏ ÉèÏqOK«=∞O\Ï~°∞, HÍh WHõ¯_»
ã¨fiÜ«∞OQÍ D =^èŒ∂=∞~°∞Å∞ ÅH©;<å~åÜ«∞}∞ÖË)
HõOII u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_ç =∞OQÆÜ«Ú
#~°∞ÖÏ~å! ÅH˜∆ ‡ =∞iÜ«Ú <å~åÜ«∞}∞ÖË, g∞~°∞ XO_˘~°∞Å#∞ Ñ¨~°=â◊O`À K«∂K«∞H˘#∞K«∞<åfl~°∞. g∞ K«∂Ñ¨ÙÖË
Ñï}Ü«∞ =~°‚#=∞#flÜ«∞ ã¨∂#Hõ=Ú („ã‘ÎÅ∞`«ÅÖ’ ^èŒiOK«∞ áêÑ≤_çaà◊§) =∞iÜ«Ú ÉÏã≤Hõ=Ú (=^èŒ∂=~°∞Å∞
=ÚiÃÑO|∞QÆ<åÑ≤OK≥ =Ú^Œ=Ú# q#∞_ô. #∞^Œ∞@Hõ@∞ìH˘<Õ Ñ¨\ ©ì). TQÆ∞K«∞#fl Ñ¶¨∞#ã¨Î#^ŒfiÜ«∞"Õ∞ Sˆ~}˜‰õΩO_»Å∞. g∞ g∞
=∞^è∞Œ ~å^è~Œ ã° ∞¨ ^èÜ
Œ ∞Õ =∞^è∞Œ Ñ¨~¯° =Ú J<Õ ÃÑ~°∞QÆ∞ `Õ<≥ Hõeã≤# áêhÜ«∞O. (=∞^è∞Œ Ñ¨~¯° =Ú
~åQÆO : PÇ≤Ïi JO>Ë =^èŒ∂=~°∞ÅH˜KÕÛ K«kqOÑ¨Ù =„ã¨Î=ÚÅ∞ Jx âı¡+¨‰õÄ_® WHõ¯_»=Ù#flk) g∞~°∞
ÅH©;HõàÏº}=Ú bÅ`ÀÉÏ_Õ q∞^Õ <Õ_»∞ UHõ"≥∞ÿ Ñï}Ü«∞=∂_»∞`«∞<åfl~°∞ ™êfig∞! g∞‰õΩ Ñ¨~°ã¨Ê~°O Wk `«QÆ∞#@∞¡#flk.
ÅH©;<å~åÜ«∞}∞ÖË ÅÅ#Ü«Ú h=Ù#∞ IIÅH©;II ™êfig∞! Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ g∞KÕ "Õˆ~ =∞^Œ# =∞O„`åÅ∞ K«kqOK« #Hõ¯~°ÖË^Œ∞
g∞~°∞ =∂\Ï¡_»∞H˘<Õ =∂@ÖË JÖÏ =Ù<åfl~Ú. g∞~°∞ XHõix K«∂z XHõ~°∞
K«∂Ñ¨ÙÖË K«∂Ñ¨ÙÅ∞ g∞‰õΩ ã¨∂#Hõ=Ú ÉÏã≤Hõ=Ú ã¨"≥∂‡Ç¨Ï#OQÍ #=ÙfiH˘O@∞O>Ë P #=ÙfiÅ∞ XHõiÃÑ· WOH˘Hõ~°∞ `«ÅO„ÉÏÅ∞
=ÓÑ¨K«∞#fl QÆ∞|ƒeq |∂[QÆ∞O_»Å∞ áÈã≤ H ˘O@∞#fl@∞¡ O k. P KÕ ` « ∞ Å∞ XO_˘~° ∞ Å `« Å Å‰õ Ω (HÍ"åÅx)
fÑ¨ÙÅ"≥∂q`Õ<≥Å∞ f~°x =∞^èŒ∞Ñ¨~°¯=Ú `«yeOK«∞H˘O@∞#flÑ¨C_»∞ HõeˆQ Ñ¨ÙÅHÕ`«ÖË Hõ~°∂Ê~°=ãÖ`«O P_»∞H˘O@∞<åfl~å
^•Ñ¨ÙQÆÉˇO_ç¡Ü«∂_Õ~°Ü«∞º `«QÆ∞^ŒQÆ∞ g∞‰õΩ#∞ IIÅH©;II ("≥O„@∞HõÅ∞ xHõ¯ÉÁ_»∞K«∞H˘O>Ë JÖÏˆQ =ÙO@∞Ok) J#∞#@∞¡#flk. g∞ W^ŒÌ~°∂
"≥·Éèí=OQÍ Ñï}Ü«∞=∂_»O_ç ™êfig∞ g∞Hõhfl <≥~°"Õ~°∞`å~Ú.
=∂@Å∞ g∞H˜^ŒÌiH˜ =∞^Œ#=∞O„`«=ÚÅ∞ g∞~°∞XO_ç~°∞Å#∞ Ñ¨~°=tOz H“yeOK«∞H˘#QÍ `åÑ¨=Ún~°∞Û P
"Õ∞\˜`«ÅÉÏÅ∞ g∞Ö’ q∞OK«∞#=ÙfiÅ∞ PeOQÆ#"Õ∞ q"åÇ¨Ï=∞O_»Ñ¨=∂ JxÑ≤™ÈÎOk. "åºÑ≤Oz#QÍ_è»"≥∞ÿ# HÀiHõÖË
QÍ@"≥∞ÿ# Ñ¨ÙÅHõÅ∞ HõÑ¨C~°=ãÖ`åÅ∞ áê=HÀà◊√§ (=~°∞_»∞ ^èŒiOK«∞H˘Ü«∞ºáê^Œ~°Hõ∆Å∞). xez# F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ó,
h@∞#ÉˇO_®¡_»~°Ü«∞º <≥~°"ÕÔ~ g∞‰õΩ#∞ IIÅH©;II h^Õ"ÕiÜ≥ÿ∞# JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ "≥#∞nÜ«∞Hõ x`«ºHõàÏº}O [~°∞Ñ¨ÙHÀO_ç. g∞‰õΩ
J^˘Hõ"Õ_»∞Hõ. (=∂‰õΩ J^Õ ÉèÏQÆº=Ú.)
83 84
2-43 LÅ¡=ÚÖ’ x#∞fl ^è•º#–"≥Úy <Õ*ˇ¿ã^Œ#O>Ë
=Ú#∞fl_ç `˘e¡\ ˜ Ü«∞*Ï˝#=Ú–`ÀÜ«∞QÆÅ<å
We¡^Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊–Ü≥∞^Œ∞@<Õ h‰õΩ "≥ÚH˜¯
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨ÖËHõáÈ`Õ, `«#∞ Jxflq^è•ÖÏ |e¡^Œ∞_»<Ò^Œ∞ QÍHõ–ÑÖ^Œ<Õ QÍQÆÅ<å IIZO^ŒiII
Jã¨=∞~°∞ú_»#h PÜ«∞#‰õΩ "≥ÚH˜¯ â◊~°}∞ *ÁzÛ`Õ PÜ«∞xfl H©iÎ¿ãÎ `«#O`« |Å=i
LO_»_»h Ñ≤iH˜`«#O Ñ¨\ÏÑÖK«Å=Ù`«∞Ok. JO@∞<åfl~°∞. =∂#=ÙÅ‰õΩ J*Ï˝#O ÉèÏ"å=∞$`«O :
`˘e¡O\˜k. JO>Ë [#‡[#‡H© ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ =Úki áêHÍ# Ñ¨_Oç k. WÑ¨C_»∞ K«@∞‰õΩ¯# F „Ñ¨Éèí∂! <Õ<≥O`«=∞Ok`À `«ÅÑ¨_»QÆÅ#∞? h=Ù =∂‰õΩ ~°Hõ∆‰õΩ_ç"≥· =∂
á⁄=∞‡O>Ë áÈ`«∞O^•? ãÖ™ê~°™êQÆ~°O ^•@QÆÅ<å? WO„kÜ«∂Å áÈ~°∞#∞
k‰õΩ¯ HÍHõáÈ`Õ, F =∞#‡^èŒ∞x [#‰õΩ_®! <Õ<≥Hõ¯_çH˜ áÈQÆÅ#∞?
PÑ¨QÆÅ<å? "≥∂Hõ∆O ™êkèOK«QÆÅ<å? <å =∞#ã¨∞û#∞ =OK«QÆÅ<å? JO@∞<åfl~°∞.
WHõ =∞#"≥∞O`«O_ô.... JO`«∞ÖËx QÆifi+<ª≤ ·≥ <å‰õΩ#fl |Å=Ú`À <Õ<Õ QÔ eKÕ^•ÌOÖË J#∞H˘O>Ë <å‰õΩ#fl
LII ZO^Œi`À ÃÑ#O ^Œ∞#∞ Ü≥∞Hõ¯_»<Õ ÉÁ~°ÖË#∞ NÑ¨f! Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯, <åÅ∞Hõ, K≥=ÙÅ∞, K«~°‡O J<Õ S^Œ∞ WO„kÜ«∂ÅÖ’ XHõ¯^•x#<åfl
JO^Œ^Œ∞ Ö’`«∞ <å‰õΩ, WHõ <å Éèí=™êQÆ~° g∞^Œ™ê^èŒº=∂? ÔQÅ∞=QÆÅ<å? "å\˜ ^•_çx ã¨Ç≤ÏOK«QÆÅ<å? =∂Ü«∞`À QÆ∂_ç# D ãÖ™ê~°
_≥O^Œ=Ú Ö’# xeÊ x#∞ sîqQÆ H©~°Î# áê_ç H˘ÖˇÛ^Œ<£ ™êQÆ~°=Ú#∞ ^•>Ë â◊H˜Î <å‰õΩ<åfl^•? Jxfl k‰õΩ¯ÖÏ "åºÑ≤Oz# <å Hõ~°‡Å=Å#
''ÑÖ^Œ#∞QÍ#∞<Õ#∞`«QÆ∞ |e¡^Œ∞_»<£''Ü«∞<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. Hõey# |O^è#Œ =ÚÅ∞ (`«e^¡ OŒ „_»∞Å∞, ã¨fã¨∞`«∞Å∞, |O^è∞Œ =ÙÅ∞ J<Õ |O^è#Œ =ÚÅ∞)
~åQÆO :™ê=∞O`«O `≥OK«∞HÀQÆÅ<å? `«O„_ô! <åHõk ™ê^èŒºÑ¨_»∞`«∞O^•?
ZO^Œi`À Éˇ#ˆQ#∞–Ü≥∞Hõ¯_»x á⁄~°ÖË#∞
HõO^Œ~°Ê[#Hõh"≥–QÆuQÍHõ =∂‰õΩ IIZO^ŒiII =Ü« ∞ ã¨ ∞ û#fl<å_» ∞ "≥ ∂ Hõ ∆ O ™êkè O KåÅ<Õ PÖ’K« < Õ Hõ Å ∞QÆ Ö Ë ^ Œ ∞ .
Z\Ï¡HÅõ ∞QÍ`«∞Ok? ™ê\˜ÖxË h =∂Ü«∞‰õΩ ["å|∞ K≥ÑÊ¨ QÆÅ ™ê=∞~°ºú O <å^ŒQ~ˆæÆ n?
xH˜¯ <å|Å=O`å#–<Õ<Õ ÔQeKÕ#O>Ë ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# „Éèí=∞Å‰õΩ ÖÁOˆQ <å =∞#ã¨∞û#∞ =OK« QÆÅ<å? <å Ü≥∞^Œ∞@#∞#fl
<˘Hõ¯ ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ–HÀÑ¨QÆÅ<å „Ñ¨ÑÖK«=Ú#∞ QÆ_»= QÆÅ<å? Jk <å=Å¡=Ù`«∞O^• ™êfig∞!
`«H˜¯# ãÖ™ê~° "åiú–^•@QÆÅ<À =∞i
k‰õΩ¯Å Hõ~°‡ |O^èŒ=Ú–`≥Oz"ÕÜ«∞ QÆÅ<À IIZO^ŒiII U^À „Hõ=∞„Hõ=∞=ÚQÍ =∞#ã¨∞û x„QÆÇÏ≤ Oz x#∞fl ^è•º#O KÕ^•ÌOÖË J#∞H˘O>Ë,
Ñ¨#∞flH˘#fláêÜ«∞=Ú#–Ñ¨~°=Ú™êkèOKÕ#O>Ë J<åkQÍ =ã¨∞Î#fl <å Wk=~°Hõ\ ˜ J*Ï˝<åxfl `Àã≤~å[#QÆÅ<å? N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
Ü≥∞#flh=∂Ü«∞‰õΩ`«Î~°–g∞Ü«∞QÆÅ<å WkQÀ h Z^Œ∞@ *Ëi h‰õΩ „"≥Ú‰õΩ¯QÍ<Õ JO`«∞ÖËx |Å=O`«∞}˜‚ J=Ù^Œ∞#∞ QÍHõ!
=<≥flÅ<å=∞#¿ã–=OK«∞HÀQÆÅ<À =∞i J@∞=O\˜ <Õ#∞ Ñ≤é˜H˜"å_çx HÍQÆÅ<å? U<å\˜H© QÍ#∞. <Õ#∞ `«Ñ¨ÊHõ
Hõ#fl\ ˜ ~¸„Ñ¨ÑÖK«"Õ∞–Hõ_»=QÆÅ<À IIZO^ŒiII q*Ë`«#=Ù`å#∞.
85 86
2-44 HÍ=∞^èÕ#∞=Ù =K≥Û Hõ#∞Q˘#∞@ÔH· h‰õΩ
=Ú#∞fl_ç N=∞Ç¨^Õq h KÕÖÏQÆ∞ Hõk"À
~¸ =∞Ç≤Ï=∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ hˆH K≥Öˇ¡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ 95 ãÖ=`åû~°∞ rqOz 32000 ‰õΩÃÑQ· Í ãÖH©~#Î° Å∞ HÍq∞OzÜ«∞xflÜ«Ú#∞ ÔQ·H˘O\˜ qÑ¨Ù_»∞ IIZO^•HõII
~°zOz u~°∞=∞Å<å^èŒ∞x #Éèí∂`À #Éèíq+¨ºu J#∞#@∞¡ ¿ãqOKå~°∞. Ñ¨<≥flO_»∞
ãÖ=`«û~°=ÚÅ∞ JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’=ÙO_ç â◊~î°QÀÑ¨Ü«∞fO„^Œ∞Å ^•fi~å qtëêì^≥· fi`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞`«=Ú#∞ ã‘fiHõiOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅx „Ñ¨ã≤kúK≥O^•~°∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ F WOk~å ~°=∞}Ï! (ÅH©;Ñ¨f!) h=Ù ZO`« ^Œ#∞Hõ x„kOK≥^Œ=Ù ™êfig∞!
H©iÎOKå~°∞. HõÅâßÑ¨Ùi PO[<ÕÜ«Úx ‰õÄ_® "ÕOHõ>Ëâ◊√x ^•ã¨∞xQÍ<Õ H©iÎOKå~°∞. `≥Å¡"åiáÈ~Ú#k Hõ^•! WÑ¨C_»∞ h=Ù "Õ∞Å∞HÀ=Öˇ#∞ „Ñ¨Éèí∂! ("Õ∞=∞O`å h HÀãÖ
D H©~°Î# <å~åÜ«∞}∞x "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù. `«Ñ≤ã¨∞Î<åfl=Ú.)
K«OII ''`≥Å`≥Å"åÔ~#Ü«∞º! =∞i^ÕxH˜~ÚO`«\ ˜ x„^Œ=∞`«∞Î N F Ñ¨^Œ‡<åÉèÏ! Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# QÆOQÆ "≥Ú^ŒÖˇ·# #^Œ∞Åhfl h z`«ÎO=zÛ# ^•O\’¡
ÅÅ#=∞<ÀÇ¨Ï~å!—'J#∞K«∞ ÖÏ=ÙQÆáê_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º''<å ™êfl#=∂K«iOz =∞=∞‡efl `«iOÑ¨*ËÜ«∞=∞x "Õ_»∞H˘O@∂ xsH˜∆ã¨∞Î<åfl~Ú. hÃÑ·
Ñ≤Å∞Ñ≤k "Õ∞Å∞H˘Å∞Ê@‰õΩ, "ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ! =zÛ~°Ü«∞º h J¿ÑHõ∆`À D 'Hõ#Hõyi— (JHõ¯_»=Ù#fl ™êfiq∞ ÃÑ·# D H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl ~°#fl=∞Ü«∞º)
H˘Å∞=Ù‰õΩ *Ë~°∞K«∞<£ ã¨∞~°∞Å∞‰õÄ_»∞K«∞——#OK«<≥ "Õ∞\˜H©~°Î#<£. `«#O`« `å<ÕQ˘Ñ¨Ê ã≤OÇ¨ã¨#"≥∞ÿ hÔH· Ñ¨q„`«=ÚQÍ â’aèÅ∞¡K∞« #flk. JkQÀ uÅHÕK«∞
~åQÆO : HÍOÉè’l „Ñ¨Éèí∂! h=Ù ÖËz=zÛ W@∞ =∞=∞efl `«iOÑ¨KÕÜ«Ú=Ú `«O„_ô!
ZO^•Hõx„^Œ hH˜^≥ `≥Å¡"åÔ~QÆ^≥ F NÇ¨Ïs! JA_»∞ (Ñ¨Ù@∞ìHõÖËx K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡) h=Ù ™êfl#=∂_ç
WOk~å~°=∞} hq@∞ "Õ∞Å∞H˘#"Õ IIZO^•HõII ã≤^Œú=∞=QÍ<Õ <Õ\ ˜ ÑÖKåQÆ=Ú qxÑ≤Oz ukè "å~° =~°˚ º qâı+¨=ÚÅ#∞ x`«º=¸
h‰õΩ `≥eÑ≤#>Ë¡ `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ h "åH˜\ ˜Ö’ xez ã≤^Œú=ÚQÍ#∞<åfl_»∞.
Hõ=∞Å<åÉèí∞_» h‰õΩ QÆOQÍk #^Œ∞ÖˇÅ¡–
#=∞~° "≥ÚHõ =∞[˚#O ÉÏÜ«∞`«=Ú ¿ãÃã ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ hˆH"Õ∞ =∞=ã¨~°=∞=Ù`åÜ≥∂ "å\˜xfl\ ˜h „Hõ=∞|^ŒúOQÍ h
`«q∞`À_» Hõ#HÍ„k `å<Õ ã≤OÇ¨ã¨#=Ú H˘~°‰õΩ ã≤^Œú=ÚQÍ#∞OK«∞@‰õΩ Ç¨Ï_®q_ç KÕã¨∞Î<åfl~°∞ (ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=<À
q=∞Å"≥∞ÿ Ü≥ÚÃÑÊ#^Õ qKÕÛÜ«∞"Õ IIZO^•HõII K«∂_»O_ç). HõOQÍ~°∞Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. ÖË „Ñ¨Éèí∂! WHõ<≥·<å ÖËz ~å=Ü«∂º!
x#∞fl ^Œi≈OK«∞H˘x HÍ=Åã≤#=hfl U~åÊ@∞ KÕÜ«Ú@H˘~°‰õΩ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù
Ç¨i h‰õΩ #A_»∞ ÑÖKåOQÆO|∞ qxÑ≤OK« ‰õÄ_® =KÕÛã≤Ok K«∂_»∞. h K≥Öˇ¡Å∞ áê~°fif^Õq (=∞Ç¨^Õq) x#∞fl ÉèíH˜Î`À
x~°`«=∞QÆ∞ "åH˜@#∞ xez<å_»∞ ã¨∞ÎuOK«∞@‰õΩ qKÕÛã≤Ok. WO`« "≥·Éè’QÆO WOH˘HõiH˜ K≥Å∞¡<å? F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
ã¨∞~°Å∞ h Ü«∞=ã¨~°=Ú K«∂K«∞H˘x H˘Å∞=Ù#‰õΩ h=Ù ^Õx#¿ÑH˜¿∆ ãÎ Jk `«H}∆õ "Õ∞ ã≤^=úŒ ∞=Ù`«∞Ok. WÑ¨Ê\˜HÑ˜ C¨ _Õ g\˜x ã‘fiHiõ Ozuq.
ã¨~°q <å W`«Î=_ç ãÖ^Œ_çOKÕ~°∞ IIZO^•HõII F NÑ¨f! =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! "Õ∞=∞O`å ^èŒ#º`«<˘O^•=Ú.
87 88
2-45 U =¸iÎ x[=¸iÎ ÜÕ∞ =¸iÎÜ«Ú#∞QÍ_»∞
ÜÕ∞ =¸iÎ „`≥·=¸~°∞Î ÖËHõ"≥∞ÿ# Ü«∂`«–
=Ú#∞fl_ç _Õ=¸iÎ ã¨~åfi`«∞‡_Õ =¸iÎ Ñ¨~°=∞`«∞‡–
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `˘e<åà◊§Ö’ K≥Ñ≤Ê# J`«º^Œ∞ƒù`« ãÖH©~°Î# Wk. _®=¸iÎ u~°∞"ÕOHõ\Ï„k qÉèí∞_»∞ II IIx`åº`«∞‡II
J[~å=∞~°"≥∞ÿ# D H©~°Î##∞ D<å\˜H© K«Å#z„`åÖ’¡ áê@Å ~°K«~Ú`«Å∞ (HõhãÖ
U ^Õ=Ù ^ÕÇ¨Ï=Ú# xxflÜ«Ú#∞ [x‡OK≥
Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥ÅÑ¨‰Ωõ O_®) `«=∞ ~°K#« QÍ ¿Ñ~°∞ |Ç¨ï=∞`«∞Å∞ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~O° >Ë.... <Õ ^Õ=Ù ^ÕÇ¨Ï=Ú# xxflÜ«Ú#∞ #}ÔQ =∞i
PKå~åº! "åi `«~°∞Ñ¨Ù# <Õ#∞ g∞ P`«‡‰õΩ Hõ∆=∂~°Ê}Å∞ K≥|∞`«∞<åfl#∞. ÜÕ∞ ^Õ=Ù q„QÆÇ¨ÏOc ã¨HõÅ q∞O`«Ü«Ú#∞
ã‘II x`åº`«∞‡_≥·Ü«ÚO_ç x`«∞º_≥· "≥Å∞Q˘O^Œ∞ ÜÕ∞ ^Õ=Ù <Õ„`«O|∞ e# K«O„^Œ∞Å∞ II
ã¨`åº`«∞‡_≥·Ü«ÚO_»∞ ã¨`«º=¸iÎ
„Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿOÜ«ÚO_ç „|Ç¨Ï‡"≥∞ÿÜ«ÚO_Õ\ ˜ U ^Õ=Ù_ô r=ÙÅxflO\˜Ö’ #∞O_»∞
<Õ ^Õ=Ù K≥·`«#º q∞xfl\ ˜H˜ <å^è•~°
u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√O_»∞ Ñ¨~° "≥ÚãÖQÆ∞ "Õ∞ ^Õ=Ù_»=º‰õΩÎ_Õ ^Õ=Ù_»^ŒfiO^Œ∞fi
P =¸iÎ QÆ∞}=ÚÅ <åÅÑ≤OK≥#∞ ÉèíàÏ!! _® ^Õ=Ù_ô "ÕO„Hõ\Ï„k qÉèí∞_»∞ II IIx`åº`«∞‡II
=∞^èŒ∞~° H©~°Î#=Ú# ã¨∞^èŒÅ∞ ‰õΩiÜ«∞
P ^Õ=Ùx qÉèí∂u J#fl=∂Kå~°∞ºO_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥Å∞QÆ∞ Hõ=#=Ú# `≥eÑ≤<å~°∞ x`«º=¸ P`«‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥· x`åº`«∞‡xQÍ r=ÙÅxflO\˜Ö’#∞ "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#fl
D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂_»O_ç. (P ~°∂ÑÖÖ’ =∞xH˜ HõxÑ≤OK«#Ñ¨Ê\˜H©...) D
P."≥IIãÖkÜ«∞O|∞ÖËÅ Ç≤ÏO^Àà◊ ~åQÍ# u~°∞=∞Å <åÜ«∞‰õΩxQÍ (=∞#O) ãÖã¨∞ÎuKÕÜ«Ú@‰õΩ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·# D
Ñ¨ÙÅHõiOK«∞ `«#∞=Ù =ÚiÜ«Ú =∞#ã¨∞ ™êfiq∞ =∞# Z^Œ∞@ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿÜ«Ú<åfl_»∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞= "Õ"ÕÅ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ U =¸iÎ D Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜x ÜÕ∞Å∞K«∞<åfl_À, U =¸iÎx „|Ç¨‡k
`«~°∞QÆ *ËÜ«Ú #Ñ¶¨∞Ñ¨Ù y~°∞Å<≥·# ^Õ=`«ÅO`å "≥^Œ‰õΩ~°∞<åfl~À, U =¸iÎ x["≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆g∞Ü«∞QÆÅ_À, U
=¸iÎÖ’Hõ=ÚÅ‰õΩ UÔH·Hõ Ç≤Ï`«„Ñ¨^•`«Ü≥∂, U =¸iÎ x["≥∞ÿ# =¸iÎÜ≥∂, U
~åQÆO: Ç≤ÏO^Àà◊=Ú =¸iÎ Z@∞=O\˜ '=¸iÎ~∂° ÑÖ— ÖËx"å_À, U =¸iÎÖ’ „|Ç¨Ï‡ qÑ¶∞¨ ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~∞° Å∞
x`åº`«∞‡_≥·Ü«ÚO_ç x`«∞º_≥· "≥Å∞Q˘O^Œ∞ HõÅã≤ XHõ\ Q˜ Í#∞O\Ï~À, U=¸iÎ ã¨~åfi`«∞‡xQÍ, Ñ¨~=° ∂`«‡QÍ H©iOÎ K«|_»∞`«∞<åfl_À
ã¨`åº`«∞‡_≥·Ü«ÚO_ç ã¨`«º"≥∞ÿ `å#∞O_»∞ JkQÀ P u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞ K«∂z `«iOK«O_ç.
„Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ Ü«ÚO_ç „|Ç¨Ï‡"≥∞ÿÜ«ÚO_»∞ ãÖ– U ^Õ=Ùx ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞O_ç W=hfl (qâ◊fi=∞O`å) [x‡Oz#"À U ^Õ=Ùx
ã¨∞Î`«∞fi_ô u~°∞ "ÕOHõ\Ï„k qÉèí∞_»∞ IIx`åº`«∞‡II ^ÕÇÏ¨ =ÚÖ’<Õ W=hfl uiy HõÅã≤áÈ`«∞<åflÜ∂≥ , U ^Õ=Ùx q„QÆÇÏ¨ "Õ∞ D ã¨~fi° ãfi¨ =∞O`å
U =¸iÎ Ö’HõO|∞ ÖˇÅ¡ <ÕÖˇ_»∞ <å`«– J~Ú=ÙO^À, U ^Õ=Ùx Ô~O_≥ Hõ#∞flÅ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ J~Ú#"À, U
_Õ =¸iÎ „|Ç¨‡^Œ∞ÖˇÅ¡ "≥^ŒÔH_≥ <å`«– ^Õ=Ùx K≥`· #« º ã¨fi~∂° ÑÖ g@xflO\˜H© P^è•~°=ÚQÍ#∞#fl^À, U ^Õ=Ù_»∞ J=º‰õΩxÎ QÍ#∞,
_Õ =¸iÎ x["≥∂Hõ∆q∞Ü«∞º*ÏÖˇ_»∞ <å`«– ^ŒfiO^Œfi~Ç° Ï≤ `«∞_≥· U‰õΩxQÍ#∞<åfl_À (XˆH...XHõ¯_»∞) P ^Õ=Ù_Õ D "ÕOHõ\Ï„k<å^è∞Œ _»∞.
_Õ =¸iÎ Ö’ÔH·Hõ Ç≤Ï`«∞_»∞ II D ™êfiq∞x â◊~°}x ¿ãqOK«O_ç.
89 90
2-46 áê=# Ñ¨~å`«Ê~° â◊√Éèí„Ñ¨^Œ Ñ¨~åf`«
=Ú#∞fl_ç ÔH·=ÅºHÍO`« â◊$OQÍ~°~°=∞}
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î#Å∞ KåÅ=~°‰õΩ ã¨∞ÎuÑ¨~°"≥∞ÿ#"Õ. N"ÕOHõ>Ëâ◊ ^•H˜∆}º QÆ∞}xkè #"≥∂
JO^Œ∞=Å# KåÅ =~°‰õΩ XHõ^•x<˘Hõ\ ˜ áÈe Wk=~°‰õΩ qx#>Ë¡=ÙO\Ï~Ú. ˆHâ◊= ^Õ=`å~å^èŒº ã¨∞ã≤ú~° Hõ$áêÉèí~°} IIx`åº#O^ŒII
<å=∂ÅxflO\˜h XˆH H©~°Î#ÖÏ K≥Ñ≤Ê# Ñ¶¨∞#`« `åà◊§áêHõ"åik. D H©~°Î#Ö’ ‰õÄ_® ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∞Ü« ∞ º N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x 'x`åº#O^Œ ∞ —_» x , 'Ñ¨ i Ñ¨ Ó ~å‚ # O^Œ ∞ —_» x F Éèí∂~°=∞}Ï! "ÕOHõ@<åÜ«∞HÍ! x#∞fl ZO`« ™ÈÎ„uOz<å `«xq f~°^Œ∞.
'<å<å=~°‚x[^ÕÇ¨ï—_»x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. hÅ=~°∞‚x J@∞=O\˜ qâı+¨}=ÚÅ`À h=Ù ZÑ¨C_»∂ x`åº#O^Œ_»=Ù. Pk=~åÇ¨Ï"≥∞ÿ Éèí∂=∞O_»Å=Ú#∞ h =Ú\˜ìÃÑ·
#∞uOK«∞@ PKå~°∞ºÅ"åi „Ñ¨`ÕºHõ`«. 'ÔH·=ÅºHÍO`« â◊$OQÍ~° ~°=∞}∞—_»@ ™êfiq∞. ^èiŒ OKå=Ù. áê~°fif^Õq x#∞fl #∞uOK«QÍ P"≥∞ Jcè+=ì¨ ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ "å_»=Ù.
PÇ¨!.... =∞#O x`«º=Ú =ÙÑ¨Ü≥∂yOKÕ KåÖÏ=∂@ÅH˜ =∞#‰õΩ J~°úO `≥eÜ«∞^Œ∞. Ñ¨^Œ‡=ÚÅ=O\˜ (Ñ¨^Œ‡^Œà◊=ÚÅ =O\˜) Hõ#∞flÅ QÆÅ"å_»=Ù.
HõOII HÍ`åºÜ«∞x `«#∞ H˘Å∞K«∞#∞ ™êfiq∞! h=Ù Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»=Ù. qâ◊fi=Ú# HõO`«\ ˜H© P^è•~°Éèí∂`«∞_»=Ù.
x`«º=Ú NHÍO`«∞_≥·# h~°[<åÉèí∞<£ ãÖ™ê~°`åÑÖ. Ç¨ÏiOÑ¨*Ü
Ë Ú« "å_»=Ù. Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»x ¿Ñ~°∞á⁄Ok#"å_»=Ù. J\˜ì
x`åº#O^Œ∞_»∞ JxÜ≥∞_ç h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK≥^Œ#∞. h=Ù Éèí∞=#=ÚÅxflO\˜H© Dâ◊fi~°∞_»=Ù. ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#
ã¨`«º=Ú<å J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©iÎOK≥<£. ^ŒÜ«∞QÆÅ"å_»=Ù. ^•#=ÙÅ#∞ KèÕkOz ãÖÇ¨ÏiOK«∞"å_»=Ù. ÅH©∆ ‡^ÕqH˜ <å^èŒ∞_»=Ù.
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤ QÆ*ËO„^Œ∞x =∞Hõ~°=Ú ÉÏi#∞O_ç ~°H˜∆Oz# ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù.
x`åº#O^Œ ^èŒ~°}^èŒ~° ^èŒ~å~°=∞} „Ñ¨Éèí∂! h=Ù Pkâı+¨µ_Õ `«ÅÊ=ÚQÍ â◊Ü«∞xOK«∞"å_»=Ù. ÑïÑ¨Ó~°‚_»=Ù. U
HÍ`åºÜ«∞h ™ÈÎ„`« HÍ=∞ Hõ=∞ÖÏHõ∆ IIx`åº#O^ŒII Ñ¨x x~°fiÇ≤ÏOz<å ^•xx Jâı+¨=ÚQÍ <≥~°"Õ~°∞™êÎ=Ù. ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# P#O^Œ=Ú`À
#∞O_»∞"å_»=Ù. áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#‰õΩ Ü«∞[=∂xq. ã¨~°Ê=ÚÅ‰õΩ â◊„`«∞"≥·#
J~°qO^Œ<åÉèí [QÆ^•^è•~° Éèí=^Œ∂~° QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· Ñ¨Ü«∞xOK«∞ q+¨µ‚_»=Ù. hÅ=~°∞‚_»_≥·<å, áêO_»∞~°OQÆ_ç"≥·<å,
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ #"≥∂ Éèí∞=<Õâ◊ ã¨`º« <å~åÜ«∞}∞_ç"<·≥ å J<ÕHõ =~°=‚ ÚÅ`À <˘Ñ¨C"å_»=Ù. PHÍâ◊O#∞O_ç J=`«iOz#
Hõ~°∞}Ïã¨=∞„QÆ ~åHõ∆ã¨Ö’Hõ ãÖÇ¨~° QÆOQÍ^ÕqH˜ `«O„_çq. ã¨~°fi„âı+¨µ…_»=Ù. Ñ¨~°=∂`«‡=Ù.
Hõ~°} Hõ=∞ÖÏnèâ◊ Hõ~å~å[=~°^• IIx`åº#O^ŒII
F N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~å! h=Ù Ñ¨ q „`« ∞ _» = Ù. „âı + ¨ µ ª Å O^Œ i H© „âı + ¨ µ ª _ » = Ù,
Éè’wO„^Œâ◊Ü«∞# ÑïÑ¨Ó~°‚ Ñ¨Ó~å‚#O^Œ â◊√Éèí=ÚÅ<˘ãÖQÆ∞"å_»=Ù, „âı+¨ª"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆=Ú<˘ã¨QÆ∞"å_»=Ù, "≥∂Hõ∆ÖH˜∆ ‡H˜
™êQÆ~° x*Ï"åã¨ ã¨HõÖÏkèÑ¨ â◊ $ OQÍ~° < åÜ« ∞ ‰õ Ω _» = , Hõ $ Ñ¨ , Hõ \ ÏHõ ∆ = Ú "≥ Ú ^Œ Ö ˇ · # ^•H˜ ∆ } ºQÆ ∞ }=ÚÅ‰õ Ω
<åQÍiQÆ=∞# <å<å=~°‚x[^ÕÇ¨Ï xkèÜ≥ÿ∞#"å_»=Ù, ^Õ=`«ÅO^ŒiH© P~å^èŒ∞º_»"≥· "åix ã¨∞ã≤ú~°=ÚQÍ #∞OK«∞ ^ŒÜ«∞
ÉèÏw~°nè [#Hõ Ñ¨~°=∞ Ñ¨~°=∂`«‡ IIx`åº#O^ŒII PÉè~í }° "≥∞#ÿ "å_»=Ù. Wxfl qt+¨Qª ∞Æ }=ÚÅ∞#fl h=Ù ##∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ OÑ¨Ù=Ú, `«O„_ô!
91 92
2-47 F ^Œâ◊=ÚYÇ¨Ï~° F "ÕOHõ@Ñü–
=Ú#∞fl_ç áê^Œã¨~À~°∞Ç¨Ï áêÅ‰õΩ_®
D ^ÕÇ¨Ï=Ú`À WxflÖ’Hõ=ÚÅ∞
Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_≥·# HõÅâßÑ¨Ù~°O Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x H©iÎã¨∂Î J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ h ^ÕÇ¨Ï"≥∞Hõ¯ xezQÍ IIF Ñ¨=<å`«‡[II
K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# Wk. <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ =∞#O 'ÉÏÉ’Üü∞—! Jx Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞O>Ë
J#fl=∞Ü«∞ºHÍÅO <å\˜ `≥Å∞QÆ∞ "å~°∞ 'ÉÏÑ¨Ùˆ~!— Jx Pâ◊Û~°ºáÈÜÕ∞"å~°∞.'ÉÏÑ¨Ù— ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO>Ë 'ÉÏ|∞—. WOH˘Hõ qâı+"¨ ∞Õ =∞O>Ë '™êÇ¨Ïã¨q∞@∞=Öˇ Kå\˜uQÍ— J<Õ =∂@<Õ\ ˜ "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»"≥·# F PO[<ÕÜ«∂! F L^ŒÌO_»∞_®! h Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞
HÍÅOÖ’ '™êÇ¨Ïã¨q∞@∞¡ Kå\˜uqQÍ—, Jx „Ñ¨Ü≥∂yã¨∞Î<åflO. '~°q„QÆÇ¨Ï}—, 'ÉÏÉ’Üü∞— 'J=∞‡ÉÏÉ’Üü∞— J#∞#@∞¡ =iúe¡uq Hõ^•!
'^Œâ◊=ÚYÇ¨Ï~° J<Õ =∂@Å∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi '=Ú„^Œ— =Ù#fl J™ê^è•~°}
`«∂~°∞Ê#=Ù#fl 'L^ŒÜ«∂K«Å=Ú—#∞ x~°fiÇ≤ÏOz# F Ç¨Ï#∞=∞O`å! Jxfl
ãÖÉ’^èŒ#Å∞.
q^èŒ=ÚÖÏ "åºÑ≤Oz# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! ã¨∂~°ºQÆ=∞#=Ú#‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ
`ÕII F Ñ¨=#ã¨∞`å! F Ñ¶¨∞<å! F HõÑ‘â◊! =∞Ç¨HÍÜ«∞=Ú#∞ ^•eÛ W@∞=O\˜ ™êÇ¨Ïã¨=Ú K«∂Ñ≤Ozuq (ã¨∂~°ºx ^•fi~å
ÉÏÑ¨Ùˆ~! h=Ù `≥QÆ∞=`À Ñ¨~°y<å=Ù "Õ^Œ=ÚÅ#∞ <Õ~°∞Û@‰õΩ ™êfiq∞ Q˘Ñ¨Ê PHÍ~°=Ú`À ã¨∂~°∞ºx J#∞ãïã¨∂Î, qO@∂
PO[<ÕÜ«Úx H˘Å∞=Ù# J#fl=∞Ü«∞º UHõãÖ`å„QÍÇ≤ÏQÍ "Õ^Œ q^Œº <Õ~åÛ_»∞.) W@∞=O\˜ ^è≥·~°º=Ú (ã¨∂~°∞ºx ^ŒQÆæ~°‰õΩ
"Õ∞\˜H©~°Î# qxÑ≤OK≥ "ÕOHõ>Ëâ◊! =ÚYO ÃÑ_ç`Õ HÍe |∂_ç^≥·áÈ`åO Hõ^•!) WOHõHõiH˜ =ÙO@∞O^•?
~åQÆO : N~åQÆO (z#fláêáê~ÚQÍ =Ù#flÑ¨C_Õ ã¨∂~°∞ºx u<Õ ÑÖ_»∞ J#∞H˘x P ã¨∂~°∞ºx
F Ñ¨=<å`«‡[ F Ñ¶¨∞#∞_® '„QÆÇÏ≤ OK«∞@‰õΩ— Zyi Ñ¨@∞ìHÀÉ’Ü«∂_»∞.) JO`« JÅ¡i Ñ≤Å"¡ å_®! F ~åHõ™∆ êO`«HÍ!
ÉÏÑ¨Ù ÉÏÑ¨#QÆ Ñ¨~°yuQÍ IIF Ñ¨=<å`«‡[II ÅOHõÖ’ Z^Œ∞~°∞ÖËHõ z`«Î"≥ÚzÛhsu =º=Ç¨Ï~iOzuq Hõ^•! q#`åã¨∞`«∞_≥·#
QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ `«#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Q˘Ñ¨Ê â◊H˜Î=∞O`«∞_≥· ‰õÄ_» x#∞fl `«# ™ê\˜"åxQÍ
F Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_» L^ŒÜ«∂K«Å x– QÆ∞iÎOz P^ŒiOK«QÍ D q^èŒ=ÚQÍ „Ñ¨|e<å_»∞=Ù Hõ^•
~åfiÇ¨ÏHõ x[ã¨~°fi„Ñ¨|ÖÏ
^ÕÇ¨Ï=Ú "≥∂z# `≥QÆ∞=‰õΩ x@∞=Öˇ Ñ¨k`«ÅÅ ~å=}Ïã¨∞~°∞x QÆ~fi° ÉèOí QÆ=Ú *Ëã#≤ F =∂~°∞f! N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
™êÇ¨Ïã¨q∞@∞=Öˇ Kå\˜uQÍ IIF Ñ¨=<å`«‡[II áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ#∞ `«Å^•Å∞Û =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! W@∞=O\˜ Jã¨^Œ$â◊"≥∞ÿ# ^ÕÇ¨Ï=Ú`À
WxflÖ’Hõ=ÚÅ#∞ h ^ÕÇ¨Ï=Ú JkèQÆq∞OK«∞#@∞¡ xezuq Hõ^•! h Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú
F ~°q „QÆÇ¨Ï} F ^Œ#∞*ÏO`«Hõ ™ê\˜ÖËxk.
=∂~°∞ÖËHõ =∞u =∞Åã≤uQÍ
^•~°∞}Ñ¨Ù q#`å `«#Ü«∂^Œ∞Å∞
QÍ~°qOÑ¨x@∞ HõeyuQÍ IIF Ñ¨=<å`«‡[II
93 94
2-48 K˘Hõ¯Ñ¨Ù yeyO`« K«∂Ñ¨ÙÅ ##∞fl
=Ú#∞fl_ç =∞‰õΩ¯=¿ãã≤# =∞~°^ŒÖÏ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞, Ñ¨~∞° =OÖ’ =Ù#fl ã¨~ã° "¨ ∞≥ #ÿ XHõ *Ï#Ñ¨^∞Œ Å [O@#∞ QÆ‰õΩ¯# ##∞ "ÕOHõ@Ñü ‰õÄ_çu
K«∂z P ÉÏ"å =∞~°^àŒ §◊ ã¨~™° êxH˜ =ÚK«Û@Ñ¨_ç "åi<Õ P ^•fiÑ~¨ O° <å\˜ ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’x ^ŒH˜¯OK«∞H˘O\˜q `«QÆ∞Öˇ·u ÉÏ"å IIUÖËII
Hõ$+¨‚Ü«∞º J`«x =∞~°^ŒÅ∞QÍ =ÓÇ≤ÏOKå~°∞. JÑ¨C_»Ñ¨C_»∂ =∞~°^Œe Ñ¨~°∞"åÅx ÉèÏ"å=∞$`«O :
U^À=OHõ`À `å‰õΩ`«∂ K«Ö’‰õΩÖÎ Ï_»∞`«∞<åfl_∞» P |∂@HÍÅ ÉÏ=. "å_çQÍ, yeyO`«
K«∂Ñ¨ÙÅ`À J`«xx =ÚiÑ≤OzOk =∞~°^ÅŒ ∞. JÑ¨C_»∞ ÉèÏ=<åHÍâ◊OÖ’ XHõ "≥Úé∞Ñ¨Ù ZO^Œ∞ˆH! ZO^Œ∞ˆH! =∞~°^ŒÖÏ! (##∞fl ÖˇHõ¯¿ãÜ«∞=Ù?) KåÅ∞ KåÅ∞ ÉÏ"å!
"≥∞iã≤ `«#∞ ^Õ=Hõ#º#h, J`«#∞ ã¨fiÜ∞« OQÍ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»x h`À ã¨~°™êÅ∞ WOHõKåÅ∞. (<å^•i# ##∞fl =kÖË~Ú.)
„QÆÇ≤ÏOz P ÉÏ=‰õΩ '^ŒQÆæÔ~·— h‰õΩ `«QÆ∞Öˇ·áÈÜ«∂#∞ ÉÏ"å! J#flk. Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ ã¨#Î ÉèÏ~°O`À =ÙH¯˜ i aH˜¯i J=Ù`∞« #fl <å =∞~°^ÖŒ Ï! Jq Hõ^∞Œ Å∞`«∞O>Ë
K«OII ã¨~°ã¨=Ú `À\˜ áê_≥x@∞ [=fixÜ«∞ø[=~åÅ∞ ÉÏ"å`À #∞=Ùfi ‰õΩÅ∞‰õΩ`«∞<åfl=Ù h =∂@Å∞ Ju ã¨~à° O◊ QÍ =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ ‰õÄ_® =ÙO\Ï~Ú.
=∞~° ^ Œ e xqfikè < £ K≥ # Hõ =∂#º`« H Í^Œ ∞ ~° ÉÏ=! ÜÕ ∞ Å<å WkQÀ ÉÏ"å! p\˜H© =∂\˜H© U^À=OHõ ÃÑ@∞ìH˘x ##∞fl `å‰õΩ`«∞<åfl=Ù. h=Ù =\˜ì
Ñ¨~°∞=Ù#∞ f`«∞=OK«∞ `«# ÉÏ=#∞ "Õ_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º P =∂Ü«∞ =∂@Å∞ KÕÃÑÊ"å_çq. h =∂@Å∞ Hõ\ì˜ ÃÑ\˜ì h ^•i# h=ÙáÈ ##∞fl <å
u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ<£ Q˘eK≥ nè@∞QÆ *Ï#Ñ¨^ŒOÑ¨Ù H©~°Î#<£. ^•ix áÈx.
~åQÆO : â◊√^Œú™ê"Õi F =∞~°^ŒÖÏ! ##∞fl JOkO^Õ (=∞é©=∞é©) z~°∞ HÀÑÖ`À QÆkÌOz
UÖË UÖË =∞~°^ŒÖÏ áêˆ~ã¨∞Î<åfl=Ù. h=Ù Jã¨ÖË =∞O^Œ (^≥) "Õ∞ÅÑ¨Ù (L¿ÑH˜∆OK«∞) =∞~°^Œeq. FÉÏ"å!
KåÅ∞ KåÅ∞ KåÅ∞#∞ áÈáÈ"Õ! h=Ù JuK«#∞=Ù`À ##∞fl `å‰õΩ`«∂ u~°∞QÆ∞`å=Ù. h=Ù ã¨@HÍi ("≥∂ã¨HÍi)
KåÅ∞ h`À_ç ã¨~°™êÅ∞ ÉÏ"å IIUÖËII "å_ç=x <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. h`À á⁄O^Œ∞ (¿ãflÇ¨ÏO) ‰õΩkˆ~k HÍ^Œ HÍháÈáÈ=Ü«∂º.
QÍ@Ñ¨Ù QÆ∞|ƒÅ∞ Hõ^ŒÅQÆ ‰õΩeˆH=Ù F =∞~°^ŒÖÏ! h K«∂Ñ¨ÙÅ `«∂Ñ¨ÙÅ∞ "å_çQÍ <å‰õΩ QÆ∞K«∞ÛH˘x yeyO`«Å∞
=∂@Å `Õ@Å =∞~°^ŒÖÏ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~Ú h=Ù <å‰õΩ Ju„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#^•xq. F ÉÏ"å! h=Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥·
p\˜H˜ =∂\˜H˜ K≥#ˆH=Ù =\˜ì ##∞fl ã¨g∞Ñ≤Oz <å ÉèÏ=#ÅÖ’ K«@∞‰õΩ¯# h =â◊O KÕã¨∞H˘<åfl=Ù. ##∞fl
|∂@HÍÅ∞ =∂x áÈ"Õ ÉÏ"å IIUÖËII ^ŒH˜¯OK«∞H˘<åfl=Ù. WHõ h =â◊"≥∞ÿáÈÜ«∂#∞. ÉÏ"å! <Õ#∞ =∞<À"åHÍ¯Ü«∞Hõ~°‡ÖÏ h
^•xx.
JOkO^Õ ##∞fl J^ŒeOz "Õ¿ã=Ù
=∞O^Œ "Õ∞ÅÑ¨Ù =∞~°^ŒÖÏ
ãÖ^Œ∞HÀ uiˆQ=Ù ã¨@HÍi FÉÏ"å
á⁄O^Œ∞ HÍkHõ áÈ"Õ ÉÏ"å IIUÖËII
95 96
2-49 JA#‰õΩ |~°–=∂Ü«Ú"≥· Ü≥∞ãÿ# =∞O^Œ∞
=Ú#∞fl_ç x["≥∞ÿ Ö’Hõ=Ú ÖˇÅ¡– xO_ç# =∞O^Œ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ã¨~°fi~ÀQÆ x"åi}˜Ü≥ÿ∞# XHõ=∞O^Œ∞ ¿ãqOK«=∞x „u[QÆ=ÚÅ∞ <≥é∞QÆ–u~°∞"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ''[#‰õΩ_»∞ ÔQÅ∞Ñ¨Ù`À Q˘x „|uH˜#Ü«∂ =∞O^Œ∞——, J#∞áê^Œ=Ú ^èŒfi["≥∞uÎ QÀ<Õ\ ˜–^Œi #∞#fl =∞O^Œ∞ IIH˘x~ÀII
=Å# nxfl Z#∞flH˘<åfl#∞. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ^Œ∞+¨ìtHõ∆} Hõ=`«iOz# NÇ¨Ïi Jx ÉèÏ"å=∞$`«O :
[#Hõ=∞Ç¨~åA‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. PÜ«∞# ~å[i¬. `å=∞~å‰õΩ ÃÑ· h\˜ÉÁ@∞ìÖÏ xã¨ûOQÆ∞_≥·
„|uHÍ_»∞ ~åQÆ^Õfiëêf`«∞_≥· Éèí=|O^è•ÅÃÑ· q[Ü«∞O™êkèOz Hõ~°Î=ºáêÅ#ÜÕ∞ F „Ñ¨[ÖÏ~å! J`«ºO`« „âı+¨ª"≥∞ÿ# D =∞O^Œ∞ (B+¨^èŒ=Ú) UO`À
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ÔH·OHõ~°ºO J#fl@∞¡ rqOKå_»∞. PÜ«∞<å W^Õ=∞O^Œ∞ WOH˘HõÖÏQÆ „Ñ‘uáê„`«"≥∞ÿ#k. D =∞O^Œ∞ g∞~°∞ `«Ñ¨ÊHõ fã≤H˘#=Öˇ#∞. g∞ JO^Œi xÅHõ_»‰õΩ
fã≤H˘<åfl_»∞. r=#=Ú#‰õΩ ‰õÄ_® D=∞O^Õ P^è•~°O ã¨∞=∂!
LII =∞O^Œ∞ÅÖ’# „âı+¨µª=∞QÆ∞ ÉèÏQÆºÑ¨Ù =∞Okk <å~°^•^Œ∞Å∞<£ Ñ¨Ó~°fiO Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’ „^è∞Œ =Ù_»∞, „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞ =O\˜ ÉÏÅ∞~°∞ ‰õÄ_® ¿ãqOz
=ÚO^Œ∞QÆ <≥Oz<å~°∞ Éèoí ! "≥∂^Œ=Ú`À „^è∞Œ =Ù_∞» <£ =ÚhO„^Œ∞Å∞<£ U =∂„`«=¸ "≥QÆ@∞ÖËx fÑ≤=∞O^Œ∞ Jx „QÆÇ≤ÏOz D K«Å¡x =∞O^Œ∞ ¿ãqOz
á⁄O^Œ∞QÆ „QÀe~°OK«<≥#∞ Ñ¨ÙÅ¯Å^Õi# J#fl=∞Ü«∞º D ^èŒ#∞ºÅÜ«∂º~°∞. =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÖˇ·#"å~°∞ KåÖ=∞Ok J<åkQÍ, [=∞Hõ\ ˜ìH˘x
ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# H©~°Î#Ñ¨Ù â’ÉèíÅQÍOK«∞=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! (™êfinè#=Ú KÕã≤H˘x)âßâ◊fi`«"≥∞ÿ Éèí=~ÀQÆ<åâ◊xÜ≥ÿ∞# D k"Òº+¨^è•xfl ¿ãqOKå~°∞.
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O P<å_»∞ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ [#Hõ=∞Ç¨~åA ~å[i¬Ü∞ÿ≥ Éè=í `åÑ¨=ÚÅÃÑ· QÔ ez
H˘#~À H˘#~À g∞~°∞–‰õÄiq∞ =∞O^Œ∞ *Ï˝xÜ≥ÿ∞ ¿ãqOz `«iOz# K«Hõ¯\˜=∞O^Œ∞ W^Õ. <å~°^Œ∞_»∞ „uÖ’Hõ ãÖKåiÜ≥ÿ∞
LxH˜ =∞xH˜ ÔHÅ¡–<˘Hõ¯>Ë =∞O^Œ∞ IIH˘#~ÀII `«#`À áê@∞ Ñ¨Å∞=ÙiH˜ D =∞O^Œ∞ „`åÑ≤Oz `«iOÑ¨KâÕ ß_»∞. PÜ«∞#=Å# <åÅ∞QÆ∞
Ü«ÚQÆ=ÚÅÖ’x ~åAÅ∞ Ñ¨Ù\˜ì `«=∞ Hõ~°Î=ºO <≥~°"Õ~°∞ã¨∂Î<Õ Ñ¶¨∞#∞Öˇ· ZÅ¡Ñ¨C_»∂
„^èŒ∞=Ù_»∞ Q˘x#=∞O^Œ∞–`˘e¡Ü«Ú „|Ç¨¡^Œ∞_»∞ D =∞O^Œ∞ fÑ≤H˘O@∂<Õ `«=∞ rq`åO`«=¸ ^èŒ#º`«ÉÁO^•~°∞.
K«qQÍ Q˘x# =∞O^Œ∞–K«Å¡x =∞O^Œ∞
Éèí=~ÀQÆ=ÚÅ g_ç–áê~°QÆ Éˇ^ŒÌÅ∞ =Ú#∞fl z~åÜ«Ú"≥#· K«`∞« ~°∞ºY „|Ç¨‡QÍ~°∞ ¿ãqOKÕ B+¨ÔŒ W^Õ ã¨∞=∞O_ô! W^≥H¯õ _»
[=Hõ\ ˜ìH˘x# x–K«ÛÜ«∞"≥∞ÿ# =∞O^Œ∞ IIH˘x~ÀII ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^À, J<Õ ãÖâ◊Ü∞« O =^Œ∞.Ì ã¨`º« ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜ Ö’#∂
xO_ç=Ù#fl =∞O^Œ∞ W^Õ. <Õ_»∂ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«Å=ÚÃÑ· Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# D HÀ<Õ\ ˜
xez <å~°^Œ∞_»∞ Q˘–x# =∞O^Œ∞ [#‰õΩ_»∞ X_»∞¤# ^˘iˆH N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J<Õ D =∞O^Œ∞ ¿ãqOK«O_ç. ^èŒfi["≥∞uÎ
ÔQÅ∞Ñ¨Ù`À Q˘x „|u–H˜# Ü«∂ =∞O^Œ∞ Kå@∞|_»∞`«∞#fl D k"Òº+¨^èŒ ~å[=Ú#∞ ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
"≥ÚÅz <åÅ∞QÆ∞Ü«ÚQÆ–=ÚÅ ~åAÅ∞ Ñ¶¨∞#∞Å∞
HõÅHÍÅ=Ú Q˘x –Hõ_»QÆ#fl =∞O^Œ∞ IIH˘x~ÀII
97 98
2-50 ã¨∞Åe`«Ü«∞â◊ ~å=∞ ã¨∞„w==~°^Œ ~å=∞
=Ú#∞fl_ç HõÅ∞+¨ ~å=} ÉèíÜ«∞OHõ~° ~å=∂
qÅã≤`« ~°Ñ¶¨Ú~å=∞ "Õ^ŒQÀK«~° ~å=∞
Ç¨ Ï OÑ‘ q[Ü« ∞ #QÆ ~ ° O Ö’x q[Ü« ∞ ~å=∞K« O „^Œ ∞ x H© i Î ã ¨ ∂ Î Hõe`« „Ñ¨`åÑ¨ N"ÕOHõ@yi ~å=∞ II~å=∂II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# J<ÕHõ ãÖã¨∞Îu H©~°Î#ÅÖ’ Wk ‰õÄ_® XHõ
P}˜=Ú`« Ü«∞O. 'q#∞`å=∞~°™ÈÎ„`«~å=Ú— '`å=∞~°™ÈÎ„`«~å=∂! q#=Ü«∂º— ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#∞H˘<Õ <åÉ’\˜ JJ=∂Ü«∞‰õΩÅ‰õΩ Wk ãÖã¨¯ $`« H©~°Î# HÍ|\˜ì nxfl 'q#∞`« N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞, ^Œâ◊~°^èŒ~å=Ú_»∞ ã¨`«º„=`« nH∆Í^ŒHõ∆_»∞, HÍ‰õΩ`«Ìû
J=∞~°™ÈÎ„`« ~å=∂!— QÍ J~°úO KÕã≤H˘#=Öˇ#x q#u. 'Hõe`« „Ñ¨`åÑÑÑ¨ =Oâ◊‰õΩÅnÑ¨‰õΩ_»∞. J\˜ì F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
ã¨∞„Ñ¨ã^≤ "úŒ ∞≥ #ÿ „Ñ¨`åÑ¨=ÚHõÅ"å_»x. ~ÀE áê~åÜ«∞}QÍ áê_»L∞HÀ^Œy# J[~åH©~#Î°
D ~å=∞ãÖH©~°Î#. N~å=∞! h=Ù Hõ~°∞}Ï ™êQÆ~°_»"≥·# Hõ~°∞}Ïxkèq, H“ã¨ÖÏºã¨∞`«∞_»=Ù,
P."≥II ''~å=∞! ^Œâ◊~°^èŒã¨∞`«! ~åÑ¶¨∞"å! HÍ‰õΩ`«úû Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù, ã‘`åÑüq, ™êQÆ~=° ÚÃÑ#· =O`≥# xi‡Oz#"å_»=Ù, qâßfiq∞„`«x
ã¨`«ºHÍ=Ú_ô=Ù ã¨^Œ∞æ}_»=Ù. Ü«∂QÆ=Ú (ã¨=#=Ú) #∞ ~°H˜∆Oz#"å_»=Ù. „âı+¨ª"≥∞ÿ# ã¨∂~°º=Oâ◊=Ú#
ã¨#∞fluOz<å~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ [x‡Oz#"å_» = Ù. HÀ^Œ O _» = Ú J#∞ ^è Œ #ã¨ ∞ ûx ^è Œ i OzÜÕ ∞ Ü« Ú O^Œ ∞ #x
~å=Ú_çÑ¨Ù_»∞ y~°∞Å~åÜ«Ú_»#∞K«∞. nHõ∆=Ç≤ÏOz#"å_»=Ù.
~åQÆO : qâß~°^Œ F N~å=∞K«O„^•! h=Ù Y~°^Œ∂+¨¨}Ïk ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ "ÕÅH˘Åk=Ù#fl#∞
~å=∞ ^Œâ◊~°^èŒ~å=∂ x[ ã¨`«º– ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#"å_»=Ù h=Ù ^Œâ◊~°^èŒ#O^Œ#∞_»=Ù. J=∞~°∞Öˇ·#
HÍ=∂ #"≥∂ #"≥∂ HÍ‰õΩ`«÷û~å=∞ II~å=∂II ^Õ=`«Å Ü≥ÚHõ¯ ™ÈÎ„`«=ÚÅKÕ #∞uOÑ¨|_»∞"å_»=Ù. q[Ü«∞#QÆ~°=Ú# "≥Åã≤#
q[Ü«∞~å=Ú_»∞=Ù. =∂#=Ùx J=`å~°=Ú#∞ ^èŒiOz# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù.
Hõ~°∞}Ïxkè ~å=∞ H“ã¨ÖÏº#O^Œ# ~å=∞ =∞Ç¨ÏhÜ«∞"≥∞ÿ# QÆ∞}=ÚÅ∞ HõÅ"å_»=Ù. "åÜ«Ú#O^Œ#∞_≥·# Ç¨Ï#∞=∞‰õΩ
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨ ã‘`åÑü~å=∞ „Ñ≤Ü«∂u „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ™êfiq∞q. JÜ≥∂^è•º #QÆ~ånèâ◊√_»=Ù.
â◊~°kèÉèíO^èŒ# ~å=∞ ã¨=#~°Hõ∆Hõ ~å=∞
QÆ∞~°∞`«~° ~°q=Oâ◊= HÀ^ŒO_»~å=∞ II~å=∂II q=∞Å"≥∞ÿ# =∞<À[˝"≥∞ÿ# Ü«∞â◊ã¨∞ûKÕ qÅã≤Å∞¡ =∞Ç¨hÜ«Ú_»=Ù h=Ù.
ã¨∞„w=ÙxH˜ JÉèíÜ«∞=Ú<˘ãÿ ~°H˜∆Ozuq. ^Œ∞+¨µì_≥·# ~å=}∞xH˜ ÉèíÜ«∞OHõ~°∞_»=Ù.
^Œ#∞[Ç¨Ï~°} ~å=∞ ^Œâ◊~°^äŒ ã¨∞`« ~å=∞ qÅã≤e¡ ~°Ñ¶¨∞=Oâ◊uÅ‰õΩ_»=Ù. "Õ^Œ=ÚÅKÕ`« Hõ#∞Q˘#|_»∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_Õ h=Ù.
q#∞`å=∞~° ™ÈÎ„`« q[Ü«∞~å=∞ ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# „Ñ¨`åÑ¨=Ú Hõey# N"ÕO@yi~å=Ú_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
=∞#∞*Ï=`å~å ~å=∞ =∞Ç¨ÏhÜ«∞ QÆ∞}~å=∞
JxÅ[„Ñ≤Ü«∞ ~å=∞ JÜ≥∂^è•º~å=∂ II~å=∂II
99 100
2-51 Ñ¨hfl@ [ÅHõ=∂iÛ Ñ¨K«ÛHõ„Ñ¨=Ú "≥∞uÎ
=Ú#∞fl_ç K≥#∞flQÆ H˘Ñ¨C# q~°∞Å K≥Å∞=O^Œ∞iq∞
Z#flQÆÅ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç^≥ ##∞ QÆ∂_≥
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi =∞^èŒ∞~°â◊$OQÍ~° H©~°Î# Wk. <å~ÚHõ ™êfiq∞ ~åHõÔH· Hõ#∞flÅ∞ =∞#ã¨∞#∞ `«xÜ«∞ Hõ~°∞}ÕK≥ QÆ^Œ"≥ IIL^ŒÜ«∂„kII
"≥<≥flÅ"Õà◊ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î 'q~°Ç¨ÏŸ`«¯Oiî`«—Ü≥ÿ∞ `«# K≥eHõ`≥·`À "åáÈ`«∞#flÑ¶¨∞@ìO.
ZO`«~å„`«~ÚO^ŒO>Ë ã¨Î#Ü«ÚQÆ‡OÃÑ· #∞#fl =Ú`åºÅ^ŒO_»Ö’x =Ú`åºÅ∞, ÉèÏ"å=∞$`«O :
#∞#∞"≥K«ÛQÍ =ÙO_»@OáÈ~Ú, K«Å¡|_ç#=@. HõÅ∞=Hõ<≥flÅ∞ KåÅ ¿ãÑ¨Ù qHõã≤Oz F K≥eÜ«∂! W^≥Hõ¯_ç KÀ^Œº"Õ∞!! ˆ~~åA (K«O„^Œ∞O_»∞) H˘Å∞=Ùni =KåÛ_»∞.
JÅã≤áÈ~Ú Hõ#∞ "≥∂_çÛ#=@. '"≥<≥flÅ "ÕãÖy"≥ÚQÆæ—— J~Ú# K«O„^Œ∞_»∞ `«∂~°∞ÊH˘O_» `≥Å|¡ _çáÈ~ÚOk. Wk ãïÜ≥∞ÿ # 'ã¨=∞Ü«∞O— Jx `≥eã≤‰Äõ _® J`«QÍ_»∞
qHõã≤OKå_»@. =∂@Å∞ `«_»|_ç, ‰õΩ~°∞ÅÖ’ Ñ¨Ù=ÙfiÅ#\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅÖ’x (™êfiq∞) WOHÍ~å_»∞. W^Õq∞@=∂‡! <å <å^èŒ∞_»∞ ZO^Œ∞‰õΩ ~å_»∞?
‰õΩ~°∞Å∞'|∞QÆÅ∞ H˘#QÆÃãéÃã— (ÉÏQÍ "åºÑ≤Ozqiã≤#=@). "å\˜ÃÑ· `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞ ZO`«~å„`«~ÚO^ŒO>Ë ~å„uK«eH˜ <åã¨Î#Ü«ÚQÆ‡O ÃÑ·#∞#fl =Ú`åºÅ^ŒO_»
^•_çKÕã¨∞Î<åflÜ«∞@. JÇ¨ÏŸ.... K«Å|¡ _çáÈ~ÚOk. F ~°=∞}©! <åH˜ÑC¨ _»∞ Hõà√◊ §‰õÄ_® ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ`«∞<åfl~Ú. "Õ∞Å∞*Ïu
=∞II L^ŒÜ«∂„k<£ `≥Å∞áêÜ≥∞ NqÉèí∞_»∞~åÉ’_Õq∞^Õ"≥∂ Hõ^•! HõÅ∞=Hõ#ºÅ∞ áêÑÖ Hõà◊√§"≥∂_çÛ#q. PHÍâ◊OÖ’#∞#fl P '"≥<≥flÅ "ÕãÖy "≥ÚQÆæ—
=Úk`«<£ "Õ~˘Hõ ^•x [@∞ìQ˘<≥<À! "≥∂ãÖ|∞ *Ë¿ã<˘HÀ!! (K«O^Œ=∂=∞) qHõã≤OKå_»∞. (ÉÏQÆ∞QÍ ÃÑ·H˜ =zÛ HÍO`«∞Å∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞<åfl_»∞.)
Ü≥∞^ŒÃÑ· =Ú`≥·Ñ¨Ù ^ŒO_» K«Å¡|_≥<Õ! ÜÕ∞*Ï=Ú HÍ#∞#fl^À! W`«QÍ_»∞ WOHÍ~å_Õq∞>Ë?
WkQÀ H©~°Î# ##fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ<£ D ÖË=∞`åÑÖ|∞Å<£. Wk K«∂âß"å? Ñ¨Ù=ÙfiÅÖ’x ‰õΩ~°∞Å∞, HÍ^Œ∞ HÍ^Œ∞ ‰õΩ~°∞ÅÖ’x Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞
~åQÆO : K«O„kHõ '|∞QÆ∞Å∞ H˘#QÆ <≥éã≤—#q (ÉÏQÆ∞QÍ "åºÑ≤Oz qiã≤#q.) ^Œ∞=ÙfiÅ (^Œ=ÙfiÅ J#QÍ
L^ŒÜ«∂„k `≥Å∞áêÜ≥∞ L_»∞~åA H˘Å∞q_≥ KåÅ^Œ∂~°=Ú =~°‰Ωõ ) `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞ P `«ÅÖ’x Ñ¨ÓÅÃÑ· "åe =∞Hõ~O° ^ŒO `åˆQÜ«∂Åx
`«iq∞ `«iq∞ "≥O@Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. zÅ∞HõÅ∞ QÀiOHõÅ∞ ~°Hõ~°HÍÅ ^èŒfi#∞Å∞
J^Œ<≥iy ~å_®Ü≥∞ #=∞‡ <åqÉèí∞_»∞ IIL^ŒÜ«∂„kII
KÕã¨∞Î<åfl~Ú. <Õ#∞ D ~åÜ«∞_ç (~å~Ú_ç J~Ú=ÙO_»=K«∞Û ZO^Œ∞HõO>Ë ~å~Ú_ç
K«#∞flÅÃÑ· =Ú`åºÅ ã¨~°∞ÖˇÅ¡ K«Å¡<åÜ≥∞ JO>Ë LÑ¨„^Œ=O Jx J~°ú=Ú#flk) F~°fiÖËHõáÈ`«∞<åfl<Õ. H˘OÑ¨fÑ≤ ...JHõ¯_»
Hõ#∞flÅ‰õΩ Hõá⁄Ê^Œ"≥ HÍO`å <åH˜Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨=oOÑ¨Ù ¿ã=‰õΩ WOÔH=fi`≥<· å ^˘iHÕ^• ÜÕ∞q∞>Ë... J`«QÍxH˜. ^•xH˜ JÅ"å@∞
Hõ<≥flHõÅ∞=Å *Ï#∞ Hõ#∞"≥∂_çÛ#k g∞^Œ Ñ¨_»ÖË^Œ∞ Hõ^•!
"≥<≥flÅ "ÕãÖy"≥ÚQÆæ qHõã≤OK≥ QÆ^Œ"≥ IIL^ŒÜ«∂„kII (Hõ∆}HÍÅOÖ’ J=∞‡"åi ÖÏe`«ºO Jã¨∂Ü«∞#∞ ÔQez "≥O@<Õ P"≥∞ K«Å¡\ ˜
Ñ¨hfl\ ˜`À ™êfl#O KÕã≤ Xà◊§O`å Ñ¨K«ÛHõ~°∂Ê~°O Ñ¨~°=∞à◊Éèíi`«OQÍ "≥∞`«∞ÎH˘x,
Ñ¨Ù=ÙfiÅ Ö’Ñë ‰õΩ~°∞Å∞ |∞QÆ∞Å∞ H˘#QÆ <≥éÃã
JO^ŒOQÍ `«# H˘Ñ¨CÖ’ Ñ¨ÓÅ∞ `«∞iq∞Ok. WO`«Ö’ Z#flQÆÅ (J`«ºkè‰õΩ_≥·#)
^Œ∞(^Œ)=ÙfiÅ `«∞"≥∂‡^Œ QÆ=ÚÅ∞ `«~°q∞ _®Ü«∞QÆ#∞ Hõ~°∞}ÏO`«~°~°OQÆ∞_≥· ™êfiq∞ ##∞fl ‰õÄ_ç<å_»∞. ^•x=Å# P"≥∞ Hõ#∞flÅ∞ =∞#ã¨∞û
~°=fi¿ãÜ«∞ â◊√Hõ Ñ≤Hõ=Ú ~åÜ«∞(~Ú)_ç HÀ~°fiQÆ ~å^Œ∞ Jq∞`«OQÍ `«$Ñ≤ÎK≥O^•~Ú.
J=fiÅ <≥=fi`≥ Ñ¨ã¨Å‰õΩ JÅ~°∞#flã¨"å_À IIL^ŒÜ«∂„kII
101 102
2-52 Ñë¡Oz# h Ñ¨ã≤_ç QÆ~°∞_»xx
=Ú#∞fl_ç ÔHÅ¡# h"≥H˜¯#Ü«∞Ñ¨Ù_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅÖ’ QÆ~°∞_» ~°≠Å¡<≥ ~åHõ∆ã¨ ã¨q∞u h =∞Ç≤Ï=∞–
"åÇ¨Ï#OÃÑ· â∫~°º=¸iÎÜ≥ÿ∞ "≥eyáÈ`«∂ |OQÍ~°∞ QÆ~°∞_»xÃÑ· =Óˆ~QÆ∞`«∞#fl "≥e¡ =Ú#∞QÆ∞^Œ∞~°∞ "ÕOHõ@~°=∞}Ï IIW@∞ QÆ~°∞_»∞xII
ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ áê_ç# J=∞~°ãÖH©~°Î# Wk. J#fl=∞Ü«∞º Z#∞flH˘#fl â◊ÉÏÌÅOHÍ~åÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
QÆ=∞xOK«O_ç. k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ¯\˜ÖË¡ P Ô~Hõ¯Å K«Ñ¨C_»∞ g∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ XHõ™êi
ÉèÏqOK«O_ç. QÆ~∞° _À`«û=O u~°∞=∞Å „|Ç¨ÏŸ‡`«û=OÖ’ ^Œi≈Oz =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í â◊~}° Ï F „Ñ¨Éèí∂! D q^èŒ=ÚQÍ h=Ù QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· <≥H˜¯Ñ¨Ü«∞xOK«∞K«∞#flÑ¨C_»∞,
QÆu`À "≥ÚH˜¯#"åiH˜ =∞~°∞[#fl~å^Œx ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞. XHõ Ñ¨\Ïì# H˘~°∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_»x Ñ¨@Ñ¨@ â◊|Ì=ÚÅ`À k‰õΩ¯ÅxflÜ«Ú ÉèíQÆ∞æ=∞x ÑÿeáÈ~Ú#q. (P`«x "ÕQÆ=Ú#∞
Ñ¨^Œ=ÚÖˇ<Àfl K«∂_»O_ç..... ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõ k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ¯\˜e¡#=x ÉèÏ==Ú.)
K«OII QÆ~∞° _»∞x <≥H¯˜ NÑü@∞„QÆ‰Ωõ ¯# =K≥Û#∞ k‰õΩ¯ÅxflÜÚ« <£ '^è•—Ü«∞x ÃÑ·H˜ ÖËz# QÆ~°∞`«‡O`«∞x q[$OÉèí}=Ú#‰õΩ J#∞QÆ∞}=ÚQÍ,
J~°Ü∞« QÆ''|QÆ∞#æ <£ ÑÿÖˇ—— J#flÜ∞« H©~#Î° J^Œ∞ƒùÒ« |Ç¨ÏŸ!! `«à◊√‰õΩ¯=∞x h=Ù H˘~°_® ~°≠oÑ≤OK«QÍ "Õ^•O`«=ÚÅ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ ‰õÄ_®
H˘~°uk J~°=ú ∞ø@ `«Å‰õΩ<£ ÃÑ#∞ÉèÏ~°=Ú Ü≥∞OzK«∂_»QÍ x"≥fi~°áÈ~Ú#q. PHÍâ◊O`À áê@∞ [QÆ=ÚÅxflÜ«Ú QÆ_»QÆ_» =}˜H˜áÈ~Ú#q.
u~°∞=∞Å <åÜ«∞HÍ! H˘Å∞`«∞ n~°∞Ê=Ú Hõ+=ì¨ Ú <å‰õΩxÜ≥∞º_»<.£
~åQÆO : ˆH^•~°O k@ì"≥∞ÿ# "ÕQÆ=Ú QÆÅ P QÆ~°∞`«‡O`«∞x h=Ù `ÀÅ∞K«∞ P "ÕQÆ=ÚKåÅ^Œx
h=Ù Hõiî#∞_»"≥· HÀÑ≤OK«∞K«∞O^Œ∞=Ù. (h ˆH"≥∂ hÉèí‰õΩÎÅ#∞ P^Œ∞HÀ"åÅx P„`«∞`«..)
W@∞QÆ~°∞_»x h"≥H˜¯##∞ h HÀáêyfl ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË õ ã¨g∞Ñ¨=Ú##∞#fl ã¨=∞ã¨=Î ¸ tkèÅ"≥∞ÿ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ 'k~°k~°—
Ñ¨@Ñ¨@ k‰õΩ¯Å∞ |QÆ∞æ# |yÖˇ IIW@∞ QÆ~°∞_»xII =∞x u~°∞QÆ∞`«∂ Ñï„Éèíq∞OK«™êy#q. (^Œ∞ã¨ûÇ¨Ï"≥∞ÿ# hHÀáêyflH˜ Z=~°∞
`«@∞ìHÀQÆÅ~°∞ „Ñ¨Éèí∂!)
ZQÆã≤# QÆ~°∞_»x ÜÕ∞Ñ¨Ù# '^è•— Ü«∞x
ly^˘ÅHõ K«|∞‰õΩ KÕã≤##∞ h=Ù ‰õÄ~˘Û#∞@‰õΩ J#∞=ÙQÍ '"≥∞`«—Î XHõ\˜ P QÆ~∞° _»∞x ÃÑ· Ñ¨~∞° K«|_ç=Ù#flk.
xQÆ=∂O`«O|∞Å∞ xQÆ=∞ ãÖÑ¶¨∞=ÚÅ∞ J@∞¡ 'Ñë¡Oz#— h |OQÍ~°∞ QÆ~°∞_»xÃÑ· ''ÃÑ¶à◊√§=∞x—— h=Ù ZH˜¯#O`«<Õ JHõ¯_»
QÆQÆ#=Ú [QÆ=ÚÅ∞ QÆ_»QÆ_» =_»ÔH IIW@∞ QÆ~°∞_»xII ~åHõ∆ã¨∞Å (QÆ∞O_≥Å∞) ~°≠Å∞¡=∞<åfl~Ú (ÉèíÜ«∞O`À) F "ÕOHõ@~°=∞}Ï! h =∞Ç≤Ï=∞Å
Ñ¨~°OÑ¨~° =Å# ^Œ∞~å‡~°∞æÅO^Œ~°∂ P "≥Å∞¡=Ö’ =ÚxyáÈ`å~°∞.
a~°∞ã¨∞QÆ QÆ~°∞_»x ¿ÑÔ~=Ú ^ÀÅ∞K«∞
Éˇ~°ã≤ h=Ù HÀÑ≤Oz##∞
ã¨~°∞ã¨ #dÅ=ÚÅ∞ [~°„W`«=ÚÖˇ·
u~°∞Ñ¨Ù# #Å∞QÆ_» k~°k~° kiÔQ IIW@∞ QÆ~°∞_»xII
103 104
2-53 ^èŒ~°"≥Ú~°"≥@ì ^Õ=`«ÖË "≥ÚH˜¯`Õ =∂xu
=Ú#∞fl_ç QÆ~°∞_®„k „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨
W~°"≥· N"ÕOHõ\Ï„k xO^Œ∞ JO^Œ∞ h"≥ ã¨∞kÌ
QÆ~°∞_®„kÃÑ·#∞#fl JÇ¨ÏŸ|Å#$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∞Ü«∞º J<ÕHõ H©~°Î#Å∞ K≥Ñ≤Ê J~°ã≤u q∞k"À „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ II#~°~°∂ÑÏI
=∞#O^Œih `«iOÑ¨*Ëâß~°∞. D H©~°Î#Ö’ #~°ã≤OÇ¨ïx PKå~°∞ºÅ"å~°∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ
#~°ã≤OÇ¨ Jx KåÖÏ J^Œ∞ƒù`«OQÍ =∂\˜ =∂\˜H© „ÑüK«~°}ÏxH© H©iÎOKå~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
WHõ¯_» „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»O>Ë JO`å J#∞‰õΩ<Õ>Ë¡ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx H˘_»∞‰õΩ HÍ^Œ∞, q∞H˜¯e #~°∞x =Öˇ HÀÑ¨`åÑ¨=ÚÅ∞, P„t`« "å`«ûÅº=¸, JOQÆ<å „Ñ≤Ü«∞`«fi=¸,
''Ç¨¡^Œ=Ú—— J#QÍ P#O^Œ=Ú HõeyOK«∞"å_»x J~°úO. H©~°Î#Ö’ =∞#H˜`≥eã≤# ã¨#∞fluH˜ ãÖ`À+≤OK«∞@ Hõey# #=~°∂Ñ¨Ù_»"≥·# F „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨! h=Ù
„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x „Ñ¨ã¨H˜Î~åOQÍ<Õ ã¨~°à◊OQÍ "åxx h ''|O@∞—— J<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. JO`«∞ÖËx `Õ[ã¨∞ûQÆÅ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù.
™êfiq∞"åi 'L„QÆÑ¨Ù|∞kÌ— uÑ¨Ê\ÏxH˜ ÖH©;^Õ"Õ JO‰õΩâ◊=∞@. Uq∞ K«=∞`å¯~°O!!
^Œ∞~å‡~°∞æ_≥·, xÜ«∞O`«Ü≥ÿ∞, Ç¨Ïi Éèí‰õΩÎÅ#∞ Ç≤ÏOã≤OK«∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞
P."≥II„Ñ¨ã¨∞ÎuOz<å~°∞ '„Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ï— =~°QÆifiÜ≥ÿ∞ Ç¨Ïi^Õfi+≤Ü≥ÿ∞ Ç¨Ïi Éèí‰õΩÎ_≥·# `«#ã¨fiO`« H˘_»∞‰õΩ '„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞—<Õ Ç¨Ïi=∂@
`å#Ç¨ÏŸ|Å=Ú# '`åà◊§áêHõ—, =∂#=∞x J<ÕHõ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ Ç≤ÏOã≤OK«™êQÍ_»∞. J`«xx ãÖÇ¨ÏiOK«∞@‰õΩ
J#fl=∞Ü«∞º áê@ JÅiOK≥ HÍÉ’@∞ #$ã≤OÇ¨ï_≥·# NÇ¨Ïi "åxx K«OÑ≤ HÀÑÖ`À TyáÈÜ«∂_»∞. `«# |O@∞ J~Ú#
H˘O_»ÅÜ«∞º PÜ≥∞ H˘Å∞=Ù ni. „Ñ¨Ç¨ ~¡ ∞° x Ez PÜ«∞# HÀÑÖ `«yæ #QÆ∞"≥∂=Ú „Ñ¨Ç¨ ^¡ #Œ ~°ãO≤ Ç¨ï_≥<· å_»∞. PÜ«∞#
~åQÆO : ÉËQÆ_» HÀáêxH˜ P z<åfli ÉÏÅ∞x ãÖã¨∞uÎ ÜÕ∞ =∂@∞=∞O^Œ∞ (JO>Ë...JO^ŒiH© `≥eÜ«∞x
#=~°∂Ñ¨ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ =∞O^Œ∞). <Õ\ ˜H˜ J^Õ (h H©~°Î#ÜÕ∞) h‰õΩ =∂ÃÑ· HÀáêxH˜ ãïÜ≥ÿ∞# =∞O^Œ∞ Jx
Jq~°à◊`Õ[ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï II#~°~°∂ÑÏI =∂‰õΩ JxÑ≤™ÈÎOk `«O„_ô!
(=∞m§ P Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx Ñï"å~°O hÃÑ· Ü«Ú^•ÌxH˜ ~åOQÍ<Õ "åà◊§O^Œih
Ñ¨QÆ~°ÃÑ· HÀÑ¨=Ú |O@∞Ez =∂xu `«∞^Œ∞=Ú\ì̃OKå=Ù. D ™êi h HÀáêxfl PÑ¨@O J™ê^èŒº"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. JÑ¨C_»∞..)
#QÆ∞"≥ÚQÆ=Ú „Ñ¨Ç¨¡~° #~°ã≤OÇ¨ `å‰õΩ@Hõ™ê^èŒº"≥∞ÿ# h HÀáêxfl h JOQÆ# (ÅH©;^Õq) x K«∂z =∂x"Õâß=Ù. h
ZQÆ∞= h HÀÑ¨=Ú# H˜`«_≥ =∂@∞=∞O^Œ∞ HÀáêÅ∞ P `«e¡ =ÚO^Œ∞ K≥Å¡=Ù. h [O@Ü≥ÿ∞# P ^Õq h ÉèÏ~°ºHÍ|\˜ì `«<Õ
JQÆÑ¨_≥ =∂‰õΩ#∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï II#~°~°∂ÑÏI JO‰õΩâ◊O =Öˇ hÃÑ· Ñ¨x KÕã≤Ok.
JÑ¨C_»∞ Éèí∂^Õq`À ã¨Ç¨ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ 'J=∞‡Ü«∞º— J#∞H˘x h‰õΩ
JO@ =Ú@ì~åx HÀÑ¨=Ú JOQÆ# Ez=∂xu „"≥ÚH˜¯"Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞_»"≥·# h=Ù JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ QÆ~°∞_®„kÃÑ· "≥Åã≤
#O@∞ K≥Å∞¡ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï "åix J#∞„QÆÇ≤ÏOz# „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ï_»"≥·uq. N"ÕOHõ\Ï„k x"åã¨"≥∞ÿÜ«Ú#fl
[O@ h |∞kÌ uÑ¨Ê ãüÜÕ∞ JO‰õΩâ◊=Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù ‰õÄ_® h"Õ. WkQÀ WHõ¯_® Ñïâ◊√^ŒúOQÍ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ïx
JO@∞"åÜ«∞ q∞Hõ#∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ II#~°~°∂ÑÏI =Öˇ"Õ∞=Ú x#∞fl K«∂ã¨∞Î<åfl=Ú „Ñ¨Éèí∂!
105 106
2-54 "ÕÅ ãÖYºÅ ã¨`«∞Å "≥O@ Éˇ@∞ìH˘x~åQÍ
=Ú#∞fl_ç =¸ÅK«#∞fl ‰õΩ_çph =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞
"Õ∞eq∞ "ÕOHõ@yi g∞^Œ #∞<åfl_ç^≥ =zÛ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«#x `å#∞ QÀÑ≤HõQÍ Ü«∞â’^Œ ã¨dQÍ ÉèÏqOK«∞H˘x =¸ÅÉèÏu `å<≥·# =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ II"≥Ú`«Î‰õΩˆ~II
"ÕOHõ@ ~°=∞}∞x zxfl Hõ$+¨‚Ü«∞ºQÍ ÉèÏqOz QÀÃÑ=∞‡Å`À D H©~°Î# ~°∂ÑÖÖ’ D
=Ú^Œ∞ÌÅáêÑ¨_»x H˘@ì=^ŒÌ=∂‡ "å_»∞ =Ú`«ºOÖÏO\˜"å_»∞ Jx #K«ÛK≥|∞`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å_»∞ '=Ú=Ùfi~°— Ö’ Z‰õΩ¯"≥#· "å_»@. (u=¸~°∞ÅÎ Ö’ q+¨µ=‚ #fl=∂@) '=¸ÅÉè∂í u— F J=∞‡ÖÏ~å! g∞~°∞ g_çx H˘@ì=^ŒÌ=∂‡ g_≥O`« =Ú^Œ∞ÌÅ∞ =¸@QÆ>Ëì
J@ (Pk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞). pHõ\˜ Ñ¨_^Õ •HÍ, "≥#fl uh uh =Ú‰õΩ¯Ö’Oz =K≥Ûã¨∞OÎ ^Õ"∂≥ ÉÏÅ∞_À K«∂_»O_ç. g_»∞ =Ú`«ºO =Öˇ "≥∞é˜ã≤ áÈ=@OÖË^Œ∂? K«∂_»O_ç.
á⁄@ìÖ’ ãÖ^Œ∞ÖËHõ J#flO`« "≥#fl u<åfl_»@ P Ñ≤ÖÏ¡_»∞. ZO`« qz„`«"≥∞ÿ# TÇ¨!!
D`«x `«e¡ JO^Œ"≥∞ÿ# Ü«∞â’^Œ=∞‡. g_ç JÅ¡i ÉèíiOK«ÖËHõ P"≥∞ Ñ‘@`À
LII ''"≥Ú`«Î‰õΩ_»=∞‡ÖÏÅ! W@∞ =Ú^Œ∞ÌÅÉÏ~°∞_»∞ g_»∞ K«∂_»∞_ô!!
H˘@ìÉ’`Õ P"≥∞ HÍà◊§ÃÑ· |_ç "≥ÚH˜¯ WOÔHÑ¨C_»∂ JÅ¡i KÕÜ∞« #∞ Jx =Ú^Œ∞=Ì Ú^Œ∞QÌ Í
=Ú`≥·=Ú"ÀÖˇ `å<£ "≥∞éã≤=ÚOy@<å_»∞K«∞#∞#fl"å_»∞,g∞ J<åfl_∞» . ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ g_»∞ KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ pHõ\Ñ˜ _¨ Õ ^•HÍ "≥#flÅ∞ uO@∂<Õ=Ù<åfl_∞» .
i`«Îi'"≥#fl^˘OQÆ—Ü«∞x ~¸`«x u@ì‰õΩ_»#fl QÀÑ≤ÔH· ZO`« u<åfl_»O>Ë g_ç á⁄@ì Ñ¨@ìHõ =Ú‰õΩ¯Ö’¡Oz "≥#fl =KÕÛã¨∞ÎO^Õ"≥∂ J#flO`«QÍ
„H˘`«ÎQÆ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞ 'H˘O_»Å~åÜ«∞x—Hõ$+¨µ‚_»OK≥<≥<£ u<åfl_»„~å! D =Ú^Œ∞ÌÅÑ≤ÖÏ¡_ç JÅ¡ˆ~OK≥Ñ¨Ê#∞?
~åQÆO : HÍOÉèíÉ’l W`«x `«e¡ Ü«∞â’^Œ g_ç JÅ¡i ÉèíiOK«ÖËHõ ~°∞"≥fi_ç `åà◊¡`À ("å_ç áêˆ~ã≤#
"≥Ú`«Î‰õΩˆ~ J=∞‡ÖÏÅ =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ g_≥ áê`« `åà◊§`À) XHõ ~À\˜H˜ g_çx Hõ>Ëìã≤O^Œ@. "å_çHÍe =Ú=fiÅÖ’x QÆO@Å∞
=Ú`≥·=Ú =Öˇ#∞<åfl_»∞ =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ II"≥Ú`«Î‰õΩˆ~II K«ÑC¨ _»∞ KÕâßÜ«∞@. J@∞=O\˜ JO^≥Å`À #∞#fl =Ú^Œ∞ÅÌ =¸@ D zxflH$õ +¨µ_‚ ∞» .
K«Hõ¯x Ü«∞â’^Œ`«#∞fl ãëÔQ`À "≥Ú`«ÎQÍ#∞ g_˘Hõ¯_Õ #=∞‡^ŒQÆæ"å_çÖÏQÆ K≥H˜¯à◊§xO_® ZÖÏ #=Ùfi`«∞<åfl_À K«∂_»O_ç.
"≥ÚHõ¯É’~¸ HÍà◊§‰õΩ =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ D =Ú^Œ∞ÌÅ =Ú`«ºO Z=~°#∞H˘<åfl~°∞. „u=¸~°∞ÎÅÖ’<Õ ã¨~°fi„âı+¨µª_≥·#
"≥Hõ¯™ê# ˆ~Ñ¨Öˇ¡ "≥#flÖˇÖÏ¡ =∂Ñ¨Ù^•Hõ N=∞<åfl~å}∞_»∞.
=Ú‰õΩ¯#=Ü«∞ºQÆ u#fl =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ II"≥Ú`«Î‰õΩˆ~II "ÕÅ ãÖYºÖ’ QÀÑ≤HõÅO`å =¸‰õΩ=∞‡_çQÍ Ñ≤`«∂s KÕÜ«∞\ÏxH˜ WO\˜ÃÑ·H˜
=¿ãÎ P =¸Å `«e¡ X_çÖ’ #OQÆ<åzÖÏ Ñ¨_»∞H˘x ZÖÏ ~˘=Ú‡ p‰õΩ`«∞<åfl_À
~°∞"≥fi_ç `åà◊§^Œe¡ ~ÀÅ^Œ#∞fl QÆ>ˇì#O\Ï K«∂_»O_ç. ZO`« =Ú^˘Ìã¨∞Î<åfl_À!! |OQÍ~°Ñ¨Ù "ÕOHõ@yi g∞^Œ#∞#fl D =Ú^Œ∞ÌÅ
=Ú=fiÅ QÆO@Å`À =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ áêÑ¨_»∞ (=¸ÅÉèí∂u) PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ã¨∞=∂!!
#"≥fi_ç K≥‰õΩ¯ÅxO_® #q∞‡Hõ ÉÏÅ∞x=Öˇ
=Ú=Ùfi~°Ö’ <≥‰õΩ¯_≥·# =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞ II"≥Ú`«Î‰õΩˆ~II
107 108
=Ú#∞fl_ç 2-55 H˘OQÆ∞ *Ïi#O`«Ö’<≥· ‰õÄÖˇ#∞ „uÑ¨Ù~°=ÚÅ∞
è N =∞<åfl~åÜ« ∞ }∞x ^Œ â ß=`å~° qÉè í = =Ú#∞ =i‚ O KåÅO>Ë HõOy Hõ=∞xOz`Õ<≥ Hõe^À+¨=ÚÅ∞ =∂<≥
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ ™ê\˜ =∞~˘Hõ~°∞O_»~°x <åÉèÏ=#. ZO`« #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ ~°OQÆ∞QÆ h â◊~°}O>Ë ~°H˜∆Ozu ^•ã¨∞Å#∞
K≥|∞`å~°O>Ë <å É’\˜"åà◊√§ xÑ¶¨∞O@∞=Ùefl "≥^ŒH˜, ÃÑ^ŒÌÅ#∞ J_çy, H˘O`« =ÚOy@ N"ÕOHõ>Ëâ◊ =¸Å=∞=Ù h"Õ IIÇ¨ÏshII
ÉèÏqOz, <å<å uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_ç`Õ U^ÀXHõ H˘eH˜¯ =ã¨∞ÎOk. JO`«=∂„`å# ÉèÏ"å=∞$`«O :
PKå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=O Yz`«OQÍ (=∞#O JO`å D<å_»∞ D Ñ¨^•xfl 'YzÛù`«O—
JO@∞<åflO, HÍh nx J~°úO K≥H˜¯#@∞¡ Jx....) Wn Jx K≥¿ÑÊ ''^Œ=Ú‡—— =∞# F NÇ¨ Ï s! hâ∫~° º =Ú#‰õ Ω J_» ∞ ¤ x Å=QÆ Å ^Õ = ∞<åfl=Ù#fl^•?
Z=iH©ÖË^Õ"≥∂! =∞# ÉèÏ=# Ñïkè JO`Õ#x ãïÃÑ@∞ìHÀ"åe... „Ñ¨Ü«∞uflOK«@"Õ∞ Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜Ö’#∞ x<≥flkiOK«QÅÆ "åÔ~=~°∞? F ã¨~ˆ fiâfi◊ ~å! h qÉè=í =Ú <Õ<=Õ ∞x
=∞# Hõ~°Î=ºO. =i‚OK«#∞.
P."≥IIÇ¨Ïi „Ñ¨`åÑ¨=ÚÅ#∞ J#flÜ«∞º q=iOK≥ h=Ù hà◊§#∞ #=∞ÅQÍ<Õ (Ñ¨ÙH˜¯eOK«QÍ<Õ) "Õ^Œ=ÚÅhfl ~°H˜∆OK«|_®¤~Ú.
"Õ∞\˜ H©~°Î#=Ú# ™ê\˜ÖËHõ (=∞`åûº=`å~°=Ú), W@∞"≥·Ñ¨Ù `«Öˇ`«ÎQÍ<Õ (J=`«iOK«QÍ<Õ) WO„^•k ^Õ=`«Å‰õΩ
=Ú#∞ ^Œâß=`å~°=ÚÅ =~°‚# =Öˇ<Õ Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ xeKå~Ú(‰õÄ~å‡=`å~°O.) ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù =∞O^Œiyi "≥∂¿ãÎ<Õ Hõ^•
=∞#ã¨∞ Ñ¨ÙÅHõiOK«∞ qx#Ü«∞O`«. ^Õ=`«ÅH˜ J=∞$`«O ^˘iHÕk. „Ñ¨É∂íè ! h=Ù n~°=… ÚQÍ ™êy# =¸ux ^èiŒ OK«QÍ<Õ
(=~åÇ¨=`å~°O), =ÚÖ’¡HÍÅ∞ xez#q. =ÚY=∞O`å #=ÙfiÑ¨ÙÅ∞=ÚHÀOQÍ<Õ
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O (#~°ã≤OÇ¨=`å~°O) ~åHõ∆ã¨∞Å Hõ^èŒ JO`å ã¨=∂Ñ¨Î"≥∞ÿáÈ~ÚOk. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
Ç¨Ïs h„Ñ¨`åÑ¨=Ú# Hõ_»¤"Õ∞k Ö’Hõ=Ú# h=Ù HÍeQÀi`À wHõQÍ<Õ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Åhfl xO_ç áÈ`åÜÕ∞"≥∂##fl@∞¡ QÆOQÆáêi
ãï "Õs h‰õΩ =∞i ã¨ˆ~fiâ◊fi~å IIÇ¨ÏshII JO^Œsfl Ñ¨Ùh`«∞efl KÕã≤Ok.("å=∞<å=`å~°=Ú) h=Ù Z^Œ∞~À¯QÍ<Õ ÉÏÇ¨@OQÍ<Õ
(<≥`«∞Î~°∞) =∞_»∞QÆ∞Öˇ· áê^Œ=Ú`åHÕz#O`«=∂„`å# tÅ‰õΩ „áê}O =KÕÛã≤
h=Ù hà◊√§ #q∞e`Õ<≥ xO_≥#∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ (JÇ¨ÏÅºÜ≥∞ÿ ) `«iOzOk áêi#k (Ñ¨~â° √◊ ~å=∂=`å~°O). h=Ù (N~å=∂=`å~°O).
~¸=Å `«ÖˇuÎ`Õ<≥ WO„^Œ Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ q∞OK≥ h=Ù „¿Ñ=∞`À =Ù^Œºq∞OK«QÍ<Õ H˘O_»Q˘_»∞ÔQ· JO^Œsfl ~°H˜∆OzOk (QÀ=~°ú#yi
"≥∂==¸u y(QÆ)iÑ≤`Õ =¸_»∞Ö’HõÅ∞ xeK≥ <≥uÎ# N Hõ$ëê‚=`å~°O).
"≥∂qÉÏ~° #qfi`Õ<≥ =Úyã≤ ~°ã¨∞~°∞Å∞ IIÇ¨ÏshII h=Ù H˘OQÆ∞efl=Ó_»nÜ«∞QÍ<Õ „uÑ¨Ù~°=ÚÅ∞ ‰õÄeáÈ~Ú#q (ÉèÏ~°ºÅ jÅO
K≥_çáÈ`Õ<Õ „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å∞ =∞~°}˜™êÎ~°∞). (|∞^•ú=`å~°O). „Ñ¨Ü«∞uflOz
QÀ~° wi`Õ hÔ~· H˘O_»ÖˇÅ¡ `≥QÆ ÉÏÔ~ ^ŒÇ≤ÏOz"ÕÜ«∞QÍ<Õ HõeÑ¨Ù~°∞+¨µx ^ÀÇ¨Ï=ÚÅhfl <åâ◊#=Ú KÕÜ«∞|_ç#q (Hõe¯
=∂~°∞H˘O>ˇ |Ü«∞@<Õ =∞_»∞QÆ∞Öˇ· xeKÕ J=`å~°O). Z^Œ∞@<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥·# x#∞fl "Õ∞=Ú XÑ¨ÊQÆ∞#@∞¡ â◊~°}∞
KÕiÜ«∞_»∞QÆ∞ "≥\ ˜ì`Õ tÅ‰õΩ „áê}=Ú =K≥Û *ÁzÛ#O`«<Õ h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=∞‡efl "≥#∞"≥O@<Õ ~°H˜∆Ozuq. JO^Œ∞ˆH ÃÑ·#
‰õÄiq∞ HÍ=Öˇ#O>ˇ H˘O_» Q˘_»∞QÍÜ≥∞#∞ IIÇ¨ÏshII K≥Ñ≤Ê# P J=`å~° Ñ¨Ù~°∞+¨µÅO^ŒiH© =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù h"Õ `«O„_ô!
109 110
2-56 Ñ¶¨∞#ãÖÑ¨^Œ ÖÁã¨QÆ∞ Hõ=∞ÖÏHÍO`« DÃÑ
=Ú#∞fl_ç =∞#ã≤A QÆx# ~°=∂ãü DÃÑ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÇ¨ÏŸaÅOÖ’ "≥Åã≤# #$ã≤OÇ¨Ï ^Õ=Ùx WÖÏ¡Å∞ Jxâ◊=Ú ÉÏÜ«∞x =∞Ç¨ Ç¨Ïi„Ñ≤Ü«∞ DÃÑ
ÅH©;^ÕqÃÑ· K≥Ñ≤Ê# =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# ãÖH©~°Î# Wk. P `«ÖË¡ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ Jx ^èŒ# ^è•#º ~°∂Ñ¨Ñ¨Ù N`«~°∞}˜ DÃÑ IIQÆ~°∞_®„kII
PKå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=#. D #~°ã≤OÇ¨ïx WÖÏ¡Å∞ N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ Éèí‰õΩÎÅáêe\˜
HõÅÊ=$Hõ∆O P `«e¡. ã¨~°fiãÖÑ¨^ŒÅ<˘ãÿ Hõ~°∞}ÕKÕ [QÆ[˚#x D `«e¡. 'DÃÑ— ~°K«ÛÅ "≥Åã≤#\˜ì ~°=∂=x`« DÃÑ
JO>Ë <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ 'D"≥∞— Jx... =∞zÛHõ QÆÅ JÖ"Õ∞Å‡OQÆ DÃÑ
ã‘II QÆ~°∞_®„k "Õ^•„k ~Ú~°"≥·# Hõeq∞Ü≥ÿ∞ WK«Û@ "ÕOHõ\Ï„kh JÇ¨ÏŸ|Å=Ú#O^Œ∞
zO`å=∞}ˇÿ D"≥∞ ã≤~°∞ÖÁãÖÔQ xK«ÛÅ∂ `å=ÙH˘x# x^è•#=Ú DÃÑ IIQÆ~°∞_®„kII
áêÅãÖ„^Œ=ÚÖ’# Ñ¨^•‡ÅÜÕ∞ `å#∞
N#~°ã≤OÇ¨ïx Kå# D"≥∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
Ö’Hõ=∂`«x ¿Ñ~°∞*ËH˘#fl WOk~° N =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ '"Õ^•„k— Jx Ñ≤Å∞=|_Õ QÆ~∞° _®„k (JÇ¨ÏŸ|ÅO) ÃÑ· <≥ÅH˘#fl
KåHõK«HõºO|∞`À Ö’Hõ"Õ∞Å∞
Ñ¶¨∞#ãÖÑ¨^ŒÅ xK«∞Û Hõ=∞Å<åÉèí∞x HÍO`« Sâ◊fi~º° =Ú. D"≥∞ ãÖÑ¨^ÅŒ <˘ã¨Qˆ zO`å=∞}˜. (áêÅã¨=Ú„^Œ =∞^è#Œ =Ú# ÅH©∆ ‡^Õq
=∞^Œ#∞x Hõ#fl\ ˜ì =∂`« D"≥∞ `À|∞\˜ì# '=∞}˜— HÀ~°∞‰õΩ#fl ÉèÏQÆº=ÚÅ <˘ã¨ˆQ k=º=∞}˜)
`ÕII `å#∞ Ç¨Ïi„Ñ≤Ü«∞, NHÍO`«∞ `«~°∞}˜ D"≥∞ H©∆~°™êQÆ~°=∞^èŒ#=Ú# Ñ¨Ù\˜ì Ñ¨^Œ‡=ÚÖ’ x"åã¨=Ú Q˘x# `«e¡ D"≥∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊√x WOuÜ≥ÿ∞ "≥Åã≤Ü«ÚO_≥ L„QÆ#~°ã≤OÇ¨ïx ÖÏeOz `«# ™êfinè#O KÕã≤ H˘x# N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ D"≥∞.
P JÇ¨ÏŸ|ÅO|∞# Q˘ÖˇÛ J#fl=∞Ü«∞º Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜H˜ [#xÜ≥ÿ∞ |OQÍ~°=Ú=Öˇ Jxfl\ ˜h q∞OzáÈ~Ú#k D"≥∞.
`å=ÙH˘#fl x^è•#=Ú, `«e¡=∂‰õΩ. Dq^èŒ=ÚQÍ [QÆ=ÚÅ#xflO\˜h ÑïáêeOK«∞K«∞#fl WOk~å^ÕqÜÕ∞ D"≥∞.
~åQÆO : suQ“à◊
Z<≥fl<Àfl Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ ãÖÑ¨^ÅŒ <˘ã¨Qˆ Hõ=∞ÖÏ^Õq D"≥∞ÜÕ∞. JO^•Å =∞#‡^è∞Œ x
QÆ~°∞_®„k "Õ^•„k Hõeq∞ DÃÑ QÆ#flè« ¡ D ~°=∂^Õq. NÇ¨Ïix Hõ} ∆ =Ú‰õÄ_» q_çz Ü«ÚO_»ÖxË Ç¨Ïi„Ñ≤Ü∞« D"≥∞.
ã≤~°∞ÖÁã¨w K«∂_»~À zO`å=∞}˜ IIQÆ~°∞_®„kI D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x [#∞Å#O^Œih ^èŒ#~°∂Ñ¨=ÚÖ’, ^è•#º~°∂Ñ¨=ÚÖ’ D
Sâ◊fi~°ºHÍO`« J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î#flk.
áêÅ[Åkè Ñ¨Ù\˜ì# Ñ¨^•‡ÅÜ«∞ DÃÑ
ÖÏe`« N<å~°ã≤OÇ¨ï ÅH©; DÃÑ ^Õ= ^•#=ÙÅ∞ ~°K«Û*Ë¿ãÎ H©∆~°™êQÆ~°=Ú#∞ áÈ\Ï áÈ\©QÍ =∞kèOz#Ñ¨C_»∞)
"Õ∞eq∞ Ö’Hõ=∂`«Ü≥ÿ∞ q∞Oz# =∞QÆ∞= DÃÑ "≥Åã≤# ~°=∂^Õq D"≥∞. PáêºÜ«∞`« ™êHÍ~°"∞≥ #ÿ [QÆ[#˚ x JÅ"Õ∞Å‡OQÆÜ∞Õ D"≥∞.
DbÅ Ö’Hõ=ÚÖËÖË WOk~° DÃÑ IIQÆ~°∞_®„kII "ÕOHõ\Ï„kÃÑ·#<ÕQÍHõ WHõ¯_» JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ ‰õÄ_» x`«º=¸ <≥ÅH˘#fl x^è•#=Ú
D =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡. D"≥∞#∞ H©iÎOz `«iOK«O_ç.
111 112
2-57 =∞O`«∞ÔHHõ¯ u~°∞=∞O„`« Ñ¨~î°#"Õ∞
=Ú#∞fl_ç ãÖ`«`«=Ú#∞ =∂ ãÖ^èŒº
HõO`«∞ QÆ∞~°∞_»∞ "ÕOHõ@yi ~åÜ«∞x
<å z#flÑ¨C_»∞ ã¨^•Kå~° ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ `«~°K«∂ q#Ñ¨_Õ =∂@ 'g\˜H˜ ãÖ`«~°Ê}"Õ∞ =∂ ãÖ^èŒº IIã¨Ç¨Ï[II
K«^Œ∞=Ó ãÖ^è•º ÖË"Õq∞„\Ï—... Jx. <Õ_»∞ J#fl=∂Kå~°∞º"åi H©~°Î#‰õΩ =Ú#∞fl_ç
„"åã¨∞ÎO>Ë =∂ ÃÑ^ŒÌÅ =∂@ÅHõ~°÷O '`«à◊√‰õΩ¯#— "≥∞éã≤Ok. ã¨~°ã¨fif Hõ\ÏHõ∆O =Ù#fl ÉèÏ"å=∞$`«O
"å_çH˜ K«^Œ∞=Ù (Ucã‘_ôÅ∞ HÍ^Œ∞, "Õ^Œq^Œº) =KÕÛk. P ^Õq Hõ~°∞}ÖËx "å_çH˜ "≥·+¨‚= ã≤^•úO`«=ÚÅ#∞ #q∞‡ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x â◊~°}∞ á⁄Ok#"åxH˜ P
'=_»∞QÆ∞— KÕã≤ ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú KÕã¨∂Î, U^À '=$uÎ— `À U^À „|`«Hõ=∞<Õ"å~°∞. "≥·+¨‚=ÙÅ`À 'ã¨Ç¨Ï"åã¨=Ú— KÕã¨∂Î rqOK«∞@ÜÕ∞ ãÖ^èŒº (ãÖ^èŒº "å~°∞Û@), J#∞
Uk U"≥∞ÿ<å ãÖ^èŒº. "å~°∞Û@ =∂„`«O x`«ºHõ$`«º"Õ∞. ÉèíH˜Î =∂~°æOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú.
â◊~°}ÏQÆux á⁄Ok# "åxH˜ ãÖ^èŒº`À ‰õÄ_® Ñ¨xÖË^Œ∞. =∞i "åiH˜ 'ãÖ^èŒº— =∂ "≥+· =‚¨ ÙÅ‰õΩ x~°O`«~=° ¸ NÇ¨Ïi <å=∞ ãÖH©~#Î° qt+¨=ì ÚQÍ KÕÜÚ« @ÜÕ∞
JO>Ë Uq∞\’ q=iã¨∞Î<åfl~°∞... J#fl=∞Ü«∞º. ãÖ^•º=O^Œ#=Ú. „uHõ~°} â◊√kúQÍ N~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"åi =∞`«=Ú
LII ãÖ^èŒº# "≥·+¨‚=ÙO_≥Ñ¨Ù_»∞ K«Hõ¯\˜ =~°Î# ãÖK«iOK«∞>Ë (qtëêì^≥· fi`«=Ú) #=ÅOaèOK«∞@ÜÕ∞, =∂Ü≥ÚHõ¯ <Õ~°Êi`«#O Kå@∞#@∞=O\˜
ãÖ^èŒº# NÇ¨Ïi<£ =∞kx ã¨#∞flu*ËÜ«Ú@ Ü≥∞Å¡"Õà◊Å<£ ãÖ^èŒº.
ãÖ^èŒº# ¿ã=ÉèÏQÆ=`« ™ê^èŒ∞Å*ËÜ«Ú@, J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
ãÖ^èŒº# '"ÕOHõ>Ëâ◊— Ü«∞x [#‡`«iOK«QÆ `«$Ñ≤Î Q˘Å∞Û>Ë N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ ã¨~°fiã¨fiO Jx ã¨^Œ∞ƒkú`À ã¨<å‡~°æOÖ’ rqOKÕ Ñ¨~°=∞
ÉèÏQÆ=`À`«Î=ÚÅ#∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞QÍ Q“~°qOK«∞K«∂ "åi áê^Œ¿ã=#=Ú KÕã¨∂Î XHõ
~åQÆO : ™ê=∞O`« Ñ¨ûúŒ QÍ rqOK«∞@ÜÕ∞ x["≥∞#ÿ ãÖ^èºŒ . NÑüÜ≥∞ÿ # NÇ¨Ïi Ü≥ÚHõ¯ k=º=∞Ç≤Ï=∞Å
ã¨Ç¨Ï[ "≥·+¨‚"åKå~° =~°Î#∞Å QÆ∞iOz qã¨∞QÆ∞ÖË‰õΩO_® „â◊^ŒúQÍ q#∞@ÜÕ∞ =∂‰õΩ ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú.
ã¨Ç¨Ï"åã¨"≥∞ =∂ ãÖ^èŒº IIã¨Ç¨Ï[II
Juâ◊Ü«∞=∞QÆ∞ NÇ¨Ïi ãÖH©~°Î# „Ñ¨ãk≤ HÔú H˜¯# ''FO #"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ J#∞ Ñ¨q„`« JëêìHs∆õ =∞O„`«=Ú#∞ „uHõ~}°
ã¨`«`«O|∞#∞ =∂ ãÖ^èŒº â◊√kúQÍ ZÑ¨C_»∂ [Ñ≤OK«∞@ÜÕ∞ =∂‰õΩ ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú. =∞#‡^èŒ∞x [#‰õΩ_≥·#
=∞u ~å=∂#∞[=∞`«"Õ∞ =∂‰õΩ#∞ "ÕOHõ\Ï„k ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ãÖ`«~°Ê} (`«$Ñ≤ÎQÍ ¿ãqOK«∞@) ÜÕ∞
K«`«∞~°`«"≥∞~°ã≤# ãÖ^èŒº IIã¨Ç¨Ï[II =∂ qtëêì^≥· fi`«∞Å‰õΩ x["≥∞ÿ# ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú. JO`ÕQÍx ÉèíH˜ÎÖË‰õΩO_® U^À
=Ú‰õΩ¯#ÃÑ@∞ìH˘#flk pk#@∞¡, „á⁄^Œ∞Ì á⁄_»∞K«∞@‰õΩ =ÚO^Œ∞ J~Ú^Œ∞ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å
Ñ¨~°=∞ÉèÏQÆ=`« Ñ¨^Œ¿ã=#"Õ∞ HÍÅ=Ú, ã¨∂~°∞º_»∞ #_ç<u≥ #Î =Ù#flÑC¨ _»∞, „á⁄^Œ∞„Ì QÆ∞OH˜# "≥#∞Hõ =¸_»∞ Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Å∞
ã¨~°q<≥#fl =∂ ãÖ^èŒº ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ #=∞ã¨¯iOK«∞@ („áêiúOK«∞@) =∂„`«"Õ∞ Z#fl\ ˜H© ãÖ^è•º=O^Œ#=Ú
ã≤i=~°∞ =∞Ç≤Ï=∞Å∞ K≥Å∞"˘O^ŒQÆ "Õ HÍ^Œ∞.
ã¨~°Hõ q#∞>Ë =∂ ãÖ^èŒº IIã¨Ç¨Ï[II
113 114
2-58 J@∞QÍHõ N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨ <åH˜Hõ"Õˆ~
=Ú#∞fl_ç `«@∞‰õΩ# <Õ_»∞ âßO`«=Ú =pÛ<å
Ñ¶¨∞@# h Hõ$Ñ¨Ü«∞O^Œ∞ QÆey# "Õ∞Å∞ <åÃÑ·
<å‰õΩ ã¨Ç¨Ï[QÆ∞}=ÚÅhfl ^Œ∞~°æ}=ÚÖË. <Õ<≥Ñ¨C_»∞ =∞Oz"å_»#=QÆÅ#∞? `«@∞Hõ# =ÚOz ##∞fl ^ŒiKÕ~°Û"Õ IIZ#fl_»∞II
ZÑ¨C_»∞ Hõ$`å~åú_»<≥· h^ŒÜ«∞á⁄O^Œ∞`å#∞? Z\Ï¡ÔQ·<å h"Õ ##∞fl Hõ∆q∞Oz ##∞fl ÉèÏ"å=∞$`«O :
P^Œ∞HÀ"åe. F ^Õ"å! ZO^Œ∞HõO>Ë... "ÕÑ¨ KÕ@∞ì KÕ^Œ∞áÈ`«∞O^•? áê=Ú q+Ö
áÈ`«∞O^•? áêÑ¨Ñ¨Ù}ºÅ∞ `«QÆ∞Å∞H˘#fl <å‰õΩ KåÑ¨ÅºO ZO^Œ∞‰õΩ =ÙO_»^Œ∞? F ^≥·==∂! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! áêÇ≤Ï=∂O! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞. <Õ#∞ Z#fl_»∞
HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ∞ ÃÑ#"Õã¨∞H˘#fl <Õ#∞ =∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ÖÏ HÍHõ ZÖÏ „Ñ¨=iÎ™êÎ#∞? =∞Oz"å_»#=Ù`å#∞, Z#fl_»∞ h Hõ$Ñ¨ á⁄O^Œ∞`å#∞? Jk JO`« `ÕeHõQÍ JÜÕ∞º
W=hfl XHõ¯™êiQÍáÈ~Ú F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! <å‰õΩ K«@∞‰õΩ¯# âßO`«=Ú ~°=∞‡O>Ë Ñ¨xÜÕ∞<å? ##∞fl h"Õ Hõ∆q∞Oz ^ŒÜ«∞`À ã¨<å‡~°æOÖ’ #_»áêe. ZO^Œ∞HõO>Ë...
=ã¨∞ÎO^•? JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. "ÕÑ¨K≥@∞ì‰õΩ 'KÕ^Œ∞— ã¨Ç¨Ï[QÆ∞}=Ú. Jk Z#fl_≥·##∂ ^•x KÕ^Œ∞ QÆ∞}O
K«II ã¨Ç¨Ï[=Ú "ÕÑ¨=∂xH˜x Kå=HõÜ«ÚO_»∞@ KÕ^Œ∞, xHõ¯=∞ø =^Œ∞Å∞H˘O@∞O^•? ZO`≥·<å, UO KÕã≤<å ^•x ã¨Ç¨Ï[QÆ∞}O áÈ`«∞O^•? áêÑ¨
ã¨Ç¨Ï[=Ú J#fl=∂~°∞º_»<≥ ã¨~°Êq+Ö|k ÑÖ_»¡#∞O@Ü«Ú<£ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ ÅOÑ¨@OÖ’ W~°∞‰õΩ¯áÈ~Ú# <Õ#∞ JO`«∞ÖËx áêáêÅ∂ KÕã¨∞Î<åfl#∞,
ã¨Ç¨Ï[=Ú HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ ™ê=∞[=∞@∞¡QÆ <Õ#∞ heæu<£ J_»áê ^Œ_»áê Ñ¨Ù}ÏºÅ∂ KÕã¨∞Î<åfl#∞.z`«Î KåÑ¨ÅºO J<Õ ^Œ∞~°∞æ}=Ú XHõ\ ˜ ##∞fl
=∞Ç≤Ï u~°∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèíH˜Îx Q˘ÅfiHõ âßO`«"≥ÚK«∞Û<å? Ñ‘_çOK«@O =Å# J=hfl KÕã¨∞Î<åfl#∞. =∞i J^Õ"≥∂ <å ã¨Ç¨Ï[QÆ∞}O. ( D áêÑ¨
~åQÆO : ™ê=∞O`«O. Ñ¨Ù}ÏºÅ =Å¡ <å‰õΩ [## =∞~°}ÏÅ Ñ‘_» `«Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞.)
Z#fl_»∞ =∞Oz"å_»#ÜÕ∞º#∞ <Õ#∞ áê=Ú‰õΩ ÑÖ_»¡Ö’ (HÀ~°ÅÖ’) q+¨=Ú =ÙO_»@O ã¨Ç¨Ï[O. Jk ÃÑ\˜ìOk
##∞fl h=Ù =∞xflOz #_»Ñ¨"Õ ^≥·==∂ IIZ#fl_»∞II ‰õÄ_® h"Õ. JO^Œ∞Hõx J`«ºO`« ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# HÍ@∞"Õ¿ã QÆ∞}Ïxfl Jk =^Œ∞Å∞HÀ^Œ∞.
=∂#=ÙÅ"≥∞ÿ# =∂‰õΩ HÍ=∞, „HÀ^èŒ, "≥∂Ç¨Ï, Ö’Éèí, =∞^Œ, =∂`«û~°º=ÚÅ<Õ P~°∞
"ÕÑ¨=∂xH˜x KÕ^Œ∞ Z_»∞=HõÜ«ÚO_Õk ^Œ∞~°∞æ}ÏÅKÕ Ñ‘_çOK«|_Õ <Õ#∞ =∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ =Öˇ „Ñ¨=iÎOK«Hõ ZÖÏ =ÙO\Ï#∞?
ÜÕ∞ á⁄^Œ∞Ì ã¨Ç¨Ï["Õ∞ ZO`≥·<å#∞ Jk <å ã¨Ç¨Ï[ QÆ∞}O.
áêÑ¨Ñ¨Ù}ºÅOÑ¨\Ï# |~°y =ÙO_Õ\ ˜ <Õ#∞
KåÑ¨Å ^Œ∞~°∞æ}˜<Ò@ ã¨Ç¨Ï["Õ∞ IIZ#fl_»∞II F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! J\Ï¡HÍ‰õΩO_® K«@∞‰õΩ¯# ã¨∞ÅÉèOí QÍ XHõ¯™êi D ~ÀA#
âßO`«ã¨fiÉèÏ=O =KÕÛã¨∞ÎO^•? =∞ˆ~q∞\˜ ^•i? xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x h=Ù <åÃÑ· h
áê=Ú‰õΩ q+¨"≥∞Ñ¨C_»∞ ÑÖ_»¡Éˇ@∞ ‰õΩO_Õk Hõ$ÑËÑ≤ <å‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ«∂e. ##∞fl h ^Œi *Ë~°∞ÛHÀ"åe. D ÅOÑ¨\ÏÅ#∞Oz
Éèí∂q∞Ö’ ã¨Ç¨Ï["Õ∞ á⁄i<≥O`≥·<å ##∞fl q=Ú‰õΩÎ}˜‚ KÕÜ«∂e. ##∞fl ~°H˜∆OKåe. JO`Õ...
HÍ=∞„HÀ^èŒ∞_» <å‰õΩ QÆ~°∞} ~ÚOK«∞Hõ ÖËHõ
™ê=∞[Ñ¨Ù ^Œ∞~°‡^Œ=Ú ã¨Ç¨Ï["Õ∞ IIZ#fl_»∞II
115 116
2-59 =∞Ç≤Ï`« [#~°Ì# =∞`«ûº ‰õÄ~°‡ =~åÇ¨Ï
=Ú#∞fl_ç ã¨Ç¨Ï[ ÉèÏ~°æ= |∞^Œú [Ü«∞ `«∞~°QÆ Hõe¯
qÇ≤Ï`« q*Ï˝# N"ÕOHõ>Ëâ◊â◊√ÉèíHõ~°O
„uãÖ^èŒºÅÖ’ N =∞<åfl~åÜ«∞}∞x 'ˆHâ◊= <å=∂Å#∞— H©iÎOK«@O =∞# JÇ¨Ïq∞Ç¨Ï `«=Ñ¨^Œ^•ã¨ºO Jxâ◊O Éèí*Ïq∞ II=∂^èŒ"åII
P~°¬ãO¨ „Ñ¨^•Ü«∞O. <Õ\ ˜ L~°∞‰õΩÅ Ñ¨~∞° QÆ∞ÅHÍÅOÖ’, xÅ∞K«∞<ÕuO@∞<åflO. ™êfl#O
‰õÄ_® "≥Ú‰õΩ¯|_çQÍ<Õ KÕã∞¨ <Î åflO. =∞#É’\˜"åi HÀã¨"∞Õ <Õ"∂≥ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
W@∞=O\˜ 'Éèí[#— ~°∂ÑÖÖ’x H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. WO^Œ∞Ö’ ˆHâ◊=<å=∂ÖË HÍHõ F =∂^è"Œ å! Hˆ â◊"å! =∞^è∞Œ ã¨∂^Œ<å! (=∞^è∞Œ J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ x =∞iÌOz# "å_»∞),
™êfiq∞ ^Œâß=`å~° <å=∂Å∂ =Ù<åfl~Ú. 'HÍÑ‘— ~åQÆO Éè[í #‰õΩ K«H¯õ QÍ ãïáÈ~ÚOk. q+¨µ‚=¸sÎ!, N^èŒ~å! <Õ#∞ h áê^Œ=ÚÅ „"ÕeQÀà◊§#∞ (Ñ¨^Œ#YO) QÆ∂iÛ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ
ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î# J=@O =Å¡ LKåÛù~°}Ö’ Ö’ÑÖÖË‰õΩO_® K«∂ã¨∞‰õΩO>Ë KåÅ∞. ÉÏQÆ∞QÍ PÖ’zOK≥^Œ#∞..(^è•ºxO`«∞#∞).
=¸_»∞ x=ÚëêÖ’¡ =ÚH˜ÎH˜ ^ŒQÆæ~°QÍ [~°QÆ=K«∞Û#∞.
HõOII Ç¨Ïi<å=∞ Éèí[# xqfikè F "å=∞<å=`å~å! QÀqO^•! "åã¨∞^Õ"å! N~å=∂=`å~å! |Å~å=∂!
[~°∞Ñ¨QÆ J#flÜ«∞º ÔH=~°∞ ™ê\˜~° [QÆu<£ NHõ$ëê‚! <å~åÜ«∞}Ï! JK«∞º`å! ^•"≥∂^Œ~å! Jx~°∞^•ú! ^≥·=Ñ¨ÙO_»sHõ #Ü«∞<å!
u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ ã¨#∞flu „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å#∞ „u=¸~°∞ÎÅ Ü≥ÚHõ¯ <å=∞=ÚÅ∂ ÔH·=â◊=Ú KÕã≤H˘x#
â◊~°}ÏQÆu HõO>ˇ "Õ∞\˜ ™ê^èŒ# HõÅ^Õ? =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! #"≥∂ #=∞ó JO@∂ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
~åQÆO : HÍÑ≤ F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! `≥Å¡`å=∞~°Å=O\˜Hõ#∞flÅ∞ Hõey# k=ºÑ¨Ù~°∞ëê! NÇ¨Ïs!
=∂^èŒ"å ˆHâ◊"å =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<å q+¨µ‚ ãÖHõ~°¬}Ï! J^èÀHõ∆*Ï! #~°ã≤OÇ¨! Ç¨Ï$+‘ˆHâß! #QÆ^èŒ~å! (QÀ=~°ú<À^Œú~å!)! „uq„Hõ=∂
N^èŒ~å Ñ¨^Œ#YO zO`«Ü«∂q∞ Ü«¸Ü«∞O II=∂^èŒ"åII (=¸_»∞ áê^Œ=ÚÅ`À ã¨~°fi[QÆux P„Hõq∞Oz# J^Œ∞ƒù`«~°∂áê!) â◊~°}#fl"åix
~°HO∆˜ K«∞@ÜÕ∞ nHõQ∆ Í QÆÅ „Ñ¨É∂íè ! [Ü«∞ [Ü«∞ ^è•fi#=ÚÅ`À x#∞fl ¿ãqOK«∞K«∞<åfl#∞.
"å=∞# QÀqO^Œ "åã¨∞^Õ= „Ñ¨^Œ∞º=∂fl ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
~å=∞ ~å=∞ Hõ$+¨‚ <å~åÜ«∞}ÏK«∞º`« k=º =∞Ç≤ Ï =∞Å∞ QÆ Å F [<å~° Ì < å! P^Œ º =`å~° = ÚÅ∞ J#QÍ
^•"≥∞^Œ~åx~°∞^Œú ^≥·=Ñ¨ÙO_»sHÍHõ∆ =∞`«ûº‰õÄ~°‡=~åÇ¨Ï J=`å~°=ÚÅ∞ ^èiŒ Oz PÜ«∂ ãÖ^Œ~åƒù#∞ QÆ∞}OQÍ ^Œ∞+¨tì Hõ}∆
<å=∞„`«Ü«∂nèâ◊ #"≥∂ #"≥∂ II=∂^èŒ"åII t+¨~ì H° }∆õ KÕã#≤ ^Õ=^Õ"å! `«~∞° "å`« Ñ¨~â° √◊ ~å=ÚxQÍ cèÉ`íè û« O, |∞^Œ∞xú QÍ âßO`«O,
Ç¨ÏÜ«∞„w=ÙxQÍ `«`«Î fiÉ’^èŒ, Hõe¯~°∂ÑÖÖ’ qÅÜ«∞O „Ñ¨^Œi≈Oz# ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h"Õ
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ Ñ¨ÙO_»sHÍHõ∆ k=º <Õ _ » ∞ ÉÏQÆ ∞ QÍ "Õ ∞ Å∞KÕ Ü « Ú q*Ï˝ # =Ú#∞ „Ñ¨ ™ êkOz â◊ √ Éè í = ÚÅ<˘ã¨ ˆ Q
Ç¨Ïi ãÖHõ~°¬}Ï J^èÀHõ∆*Ï N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥·uq. J\˜ìx#∞fl <Õ#∞ WHõ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ÉèíH˜Î`À h áê^Œ^•ã¨∞_»<≥·
#~°ã≤OÇ¨Ï Ç¨Ï$+‘ˆHâ◊ #QÆ^èŒ~å „uq„Hõ=∂ ÉèílOK≥^Œ#∞.
â◊~°}ÏQÆ`« ~°Hõ∆ [Ü«∞[Ü«∞ ¿ã"Õ II=∂^èŒ"åII
117 118
2-60 N=Å¡Éèí∞#‰õΩ Jâı+¨ ÔH·OHõ~°º=ÚÅ
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# âı+¨=¸if
ÔH·=ã¨"≥∞ÿ# Ü«∞\˜ì HÍ~°Îg~åº~°∞˚#∞_®
PiÎ`À, â◊~°}ÏQÆu`À N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ#∞ Ñ¨Å∞=Ù~°#∞ ^Õ=Ùx h"Õà◊ x>Ëì `≥zÛ =∂‰õΩ xÜ«∞ºˆ~ IIWOk~åII
¿Ñ~°∞¿Ñ~°∞<å Ñ≤ez "Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JÜ«∂º! ^ŒÜ«∞KÕã≤
##∞fl Hõ~°∞}Õz WOk~å<å^èŒ∞x `≥zÛ<åH˜=fiO_ç. KåÅá⁄^ŒÌ~ÚOk. <Õ#∞ ™êfiq∞x ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨ÓlOK«∞HÀ"åe. F PO[<ÕÜ«∂! F QÆ~°∞`«‡O`å! F „Ñ¨Ç¨¡^•! F J~°∞˚<å! F WOk~å^ÕqÜ≥∞ÿ # N=∞Ç¨ÅH©;=Å¡É∞íè x `«~fi° QÍ fã≤H˘x=zÛ =∂H˜Ü∞« ºO_ç.
Pkâıëê! F HÍ~°Îg~åº~°∞˚<å! JÜ«∞ºÖÏ~å! <å‰õΩ ™êfiq∞x K«∂Ñ≤OK«O_ç. q∞=∞‡efl q∞=∞‡efl "Õ_»∞H˘O@∞<åfl#∞. KåÅ „á⁄^≥ÌH˜¯Ok. "Õ∞=∂ NÇ¨Ïix Ñ¨ÓlOK«∞HÀ"åe.
"Õ_»∞H˘O@∞<åfl#∞. ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î#Ü≥∂ Hõ^•! t=~°O[x ~åQÆOÖ’x D <å "≥Ú~°q#O_ç.
H©~°Î# ~åà◊§#∞, N<å^èŒ∞x ‰õÄ_® Hõiyã¨∞ÎOk.
áê`åà◊Ö’HõO#∞Oz Éè∂í Ö’HõO =zÛ N~å=∞K«O„^Œ∞x JÑ¨ÇÏ¨ iOz |ehÜ«∞
LII WOk~° „áê}=Å¡Éèí∞x DÜ«∞~˘=∂Hõ<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ É’Ü«Ú# "≥∞ÿ~å=}∞x tH˜∆Oz `«∞^Œ=Ú\˜ìOz# F JO[hÑ¨Ù„`å! Ç¨Ï#∞=∂! h=Ù
á⁄Ok =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙxHõ Ñ¨Ó[Å∞ ¿ãÜ«Ú@HÍÜ≥∞ *ÏQÆ<≥<£ q∞H˜¯e |∞kú=∞O`«∞_»=Ù. (<å "≥Ú~° q#"å!) WO„^Œl`«∞Î <åQÍ„ãÖÎ `À ~å=∞ÅHõ}∆ ∞Å#∞
ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# ~åQÆq∞k ™⁄OÑ¨QÆ∞ D 't=~°O[x<£— q#<£ ã¨~°Ê|^Œ∞ÌÅ#∞KÕÜ«∞QÍ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ P<åQÆáêâ◊=ÚÅ#xflO\˜h xsfi~°ºOKÕã≤ P ™êfiq∞
ZO^Œ∞‰õΩ â◊OHõ? ~åÅæ~°∞QÆ∞ UeHõ "ÕOHõ@<å^èŒ∞`À_»∞`«<£. Hõ~°∞}#∞ á⁄Ok# F Ñ¨H˜∆~å*Ï! QÆ~°∞`«‡O`å! h=<åfl ##∞fl Hõ~°∞}Õz P NÇ¨Ïix
~åQÆO : t=~°O[x `≥zÛ <åH©Ü«∞~å^•?
WOk~å~°=∞}∞ ^≥zÛ ~¸Ü«∞~À =∂H˜@∞=Öˇ L„QÆ#~°ã≤OÇ¨ïx ã¨ÎOÉèíOÖ’ #∞Oz `≥Ñ≤ÊOz PÜ«∞# Ç≤Ï~°}º HõtÑ¨Ùx
á⁄Ok W`«x Ñ¨ÓlOÑ¨ á⁄^•ÌÜ≥∞ xÑ¨Ù_»∞ IIWOk~åII =kèOK«QÍ „áêiúOz âßO`«∞x *Ëã≤, `«~°∞"å`« ^Õ=`«ÅO^ŒiH© PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨ÏO
„Ñ¨™êkOÑ¨*Ëã≤# „Ñ¨Ç¨¡^•! <åÃÑ· ^ŒÜ«∞`À <å‰õΩ ‰õÄ_® PÜ«∞# ^Œ~°≈#O
^è•~°∞}˜"≥∞ÿ~å=}∞ ^ŒO_çOz ~å=Ú^≥zÛ WÑ≤ÊOK«~å^•? =∂#=~°∂ÑÖÖ’=Ù#fl NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤Oz
<Õ~°∞Ñ¨Ù# q∞Oz# JO[h `«#Ü«∂ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«QÍ PÜ«∞#<Õ `«# ~°^äŒ ™ê~°kèQÍ xÜ«∞q∞OK«∞H˘x `«# ~°^èŒOÖ’#
Ñ¶¨∞’~°<åQÆáêâ◊=ÚÅ H˘\˜ì"Õã≤ ~¸`«x =ÙOK«∞H˘#fl g~åkèg~å! J~°∞˚<å! h"≥·# <å ™êfiq∞x <å‰õΩ „Ñ¨™êkOK«~å^•?
HÍ~°∞}º=∞Ok#\˜ì YQÆ~å[ QÆ~°∞_® IIWOk~åII NÑüH˜ JO`«∞ÖËx ÉèQí =Æ `Õû=Å∞ KÕÜÚ« K«∂ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ ™êfiq∞K≥O`«<Õ
=ÙO_Õ F Pkâıëê! ##∞fl HõxHõiOz <å ™êfiq∞x <å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«ÖË"å? <å
<å<å ^Õ=`«Å‰õΩ #~°ã≤OÇ¨ï HõOÉèí=ÚÖ’ "≥Ú~åÅHÕK«"å? ã¨ÇÏ¨ „ã¨ÉÏÇ¨ï=ÙÅÖ’ ~Ô O_»∞ =∂„`«O =ÙOz `«H¯˜ #=hfl YO_çOz#
áêxÑ¨\ ˜ì K«∂Ñ≤#\˜ì „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_® Ñ¨~°â◊√~å=Úx „áêiúOz PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨ÏO ãÖáêkOz# F HÍ~°Îg~åº~°∞˚<å!
=∂#=Ù_≥· (_Ò) Hõ$+¨‚ =∞Ç≤Ï=∞Å qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù h"≥·<å WOk~å~°=∞}∞x D"Õà◊ <å‰õΩ fã≤H˘x =zÛ DÜ«∞~å^•? ##∞fl ^èŒ#∞ºx
Ñ¨Óx |O_ç #∞OK«∞H˘#fl áÈ@∞|O@ J~°∞˚<å IIWOk~åII KÕÜ«∞~å^•?
119 120
2-61 K≥_»hHõ „|uHÕKÕ ã≤^Œú=∞O„`«=∂, ~ÀQÍ–
=Ú#∞fl_ç Å_»z ~°H˜∆OKÕ k"Òº+¨^èŒ=∂
|_ç ÉÏÜ«∞Hõ uiˆQ „áê}|O^èŒ∞"å, =∞=Ú‡
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º=∞OQÆà◊ q„QÆÇ¨xfl uÅHÕz ÉèÏ"À^ÕfiQÆO`À QÆ_»~ÚOz#\˜ì N"ÕOHõ@<å^èŒ∞_® IIá⁄_»QÆO\˜II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# J[~å=∞~°"≥∞ÿ# ãÖH©~°Î# Wk. #<≥flÑ¨C_»∂
q_çzÃÑ@ì‰õΩ ™êfig∞! Jx "Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. `«#‰õΩÅ^≥·==¸, x^è•#=Ú, ÉèÏ"å=∞$`«O :
U_»∞H˘O_»Å"å_Õ #<åfl~°∞. `«# áêe\˜ áêi*Ï`«=Ú, zO`å=∞}˜, HÍ=∞^èÕ#∞=Ù F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂! HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∂! <Õ_∞» q∞=Ú‡ ^Œi≈Oz ^è#Œ ∞ºÅ =∞Ü«∂º=Ú
Nx"åã¨∞_Õ#O@∞<åfl~°∞. JO^Œsfl ~°H˜∆OKÕ Éèí∂=∂`« Éèí~°Î=Ü«∂ºh=Ù JO@∞<åfl~°∞. `«O„_ô! WHõÃÑ· =∞=Ú‡ Hõ∆}O ‰õÄ_® q_çzÃÑ@ì=^Œ∞Ì „Ñ¨Éèí∂!
K≥_áç È‰õΩO_® „|uHÕKÕ ã≤^=úŒ ∞O„`«O h=Ù JO@∞<åfl~∞° . '‰õÄ_®— q_çz ÃÑ@ì‰Ωõ O_®
h=Ù =∂'‰õΩÅ^≥·"åxq.— JO^Œ∞Hõx =∞=Ú‡ J#∞„QÆÇ¨ÏO`À ÑïáêeOK«∞
uiˆQ =∂„áê}ÉO^èŒ∞=O@∞<åfl~°∞. WkHõ^• ÉèíH˜Î JO>Ë...
™êfiq∞"≥· <å=Ù. =∂ ÃÑ^ŒÌÅO^Œ~°∂ D q+¨Ü«∞O „QÆÇ≤ÏOz x#∞fl =∂H˜KåÛ~°∞.
K«OII ã¨∞~°[# ~°Hõ∆‰õΩO_»∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_ô qÉèí∞_®k^Õ=Ù_»∞<£ JO^Œ∞KÕ`« h=Ù =∂‰õΩ 'áê`«~—° =O\˜'x^è•#=Ú— J~Ú#"å_»=Ù. =∞=∞‡efl P^ŒiOz
=~°=ÚÅ ~åtQÍ x_»∞#∞ ÉÏã¨@ n#[<åo ^•`«Ü«Ú<£ =∂ ^ŒÑ≤ÊHõ f~°∞Û#\˜ì Hõ_»∞ #Å¡\ ˜ [ÅO^èŒ~°=Ú (h~°∞ =Ù#fl HÍ~°∞"Õ∞Ñ¶¨∞=Ú) h"Õ
Ç¨Ïix ÉèílOK≥ H©~°Î#=Ú J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#k J#fl=∞Ü«∞º `å<£ „Ñ¨ É è í ∂ ! h=Ù ZHõ ¯ _À "≥ · ‰ õ Ω O~î ° O Ö’ ÖË = Ù. ^Œ Q Æ æ ~ ° Q Í =∂=∞#ã¨ ∞ ûÖ’¡ < Õ
=ÚiÃÑ=Ú n~° "ÕOHõ@qÉèí∞<£ `«#∞Q˘ÖˇÛ#∞ [#‡^èŒ#º"≥∞ÿ. Nx"åã¨∞_»"≥·Ü«Ú<åfl=Ù. (=∂ ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO =Å# "Õ∞=∞k „QÆÇ≤ÏOK«ÖË‰õΩ<åfl=Ú.)
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# x#∞fl =∞#ã¨∞ûÖ’ ÉèÏqOz#O`« =∂„`«O KÕ`«<Õ Z#fl_»∂ "å_»x
á⁄_»QÆO\˜=∞Ü«∞º q∞=Ú‡ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂, =∞=Ú‡ áêi*Ï`«=$Hõ∆O =Öˇ k=º ™œ~°ÉèÏÅ#∞ "≥^Œ[Å¡|_ç#"å J#fl@∞¡ PÇ¨¡^•xfl™êÎ=Ù.
<≥_»Ü«∞Hõ=Ü«∞º HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∞_® á⁄_»QÆO\˜ '^≥·==∞}˜—Ü≥ÿ∞# 'zO`å=∞}˜ =Öˇ ^è≥·~°º=Ú <˘ãÿ ~°H˜∆O`«∞=Ù. HÍ=∞^Õ#∞=Ù =Öˇ
HÍq∞Oz# HÍ=∞#=ÚÅhfl (HÀiHõÅ#∞) f~°∞™êÎ=Ù. =∂ JO^ŒiH© x"åã¨™êú#"≥∞ÿ
HÀi=∞=Ú‡<Õe#\˜ì ‰õΩÅ^≥·==∂, KåÅ ~°H˜∆OKÕ Éèí∂=∂`«ˆH h=Ù Éèí~°Î=Ù (hHõO>Ë ~°H˜∆OKÕ"å_≥=_»∞?)
<Õiz ÃÑ^ŒÌezÛ# x^è•#=∂ 'FO #"≥∂ "ÕOHõ>âË ßÜ«∞— J<Õ ã≤^=úŒ ∞O„`«O ã¨~∞° fiÅ#∞ K≥_h» Ü«∞Hõ „|uH˜ã∞¨ OÎ k
QÍ~°qOK«∞ ^ŒÑ≤Ên~°∞Û HÍÅ"Õ∞Ñ¶¨∞=∂, =∂‰õΩ HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»∞ Jxfl ~ÀQÍÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂¿Ñ k"Òº+¨^èŒ=Ú. yiwã≤#@∞¡, |_ç
KÕ~°∞= z`«Î=ÚÖ’x Nx"åã¨∞_® IIá⁄_»QÆO\˜II ÉÏÜ«∞Hõ („Hõ=∞=Ú `«Ñ¨ÊHõ) =∂ ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ xez HÍáê_Õ „áê} |O^èŒ∞_»=Ù
h"Õ . F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞=∞‡efl h ã¨fiO`«O KÕã≤H˘<åfl=Ù `«O„_ô!
ÉèÏqOÑ¨ ÔH·=ã¨"≥∞ÿ# áêi*Ï`«=∂, =∞=Ú‡
KÕ=^Õ~° QÍz#\˜ì zO`å=∞}©
HÍqOz HÀ~° (i) HõeKÕÛ HÍ=∞^èÕ#∞"å, =∞=Ú‡
`å"≥·~°H˜∆OKÕ\ ˜ ^èŒ~°}© ^èŒ~å IIá⁄_»QÆO\˜II
121 122
2-62 Hõ~°Hõ[_»`À ~°=∂HÍO`« [Ü«∞ÅH˜∆ ‡Ü≥ÿ∞
=Ú#∞fl_ç `˘~°e H“y@ x#∞fl `˘_çH˜ Ñ¨\ ˜ì
K«~°K≥ "≥#∞ "ÕOHõ>™êfiq∞ x#∞ ÔQÅ∞==∞x
N=∞<åfl~åÜ« ∞ }∞x Hõ e ¯ J=`å~° = Ú#∞ q=iOKÕ H© ~ ° Î # Wk. "≥∞~°∞QÆ∞ ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅ q∞ã≤q∞`À #Ñ¨Ù_»∞ IIh=ÙII
H©∆~°™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ [x‡Oz# 'LK≥·Ûù„â◊==Ú— J<Õ `≥Å¡x k"åºâ◊fi=Ú WO„^Œ∞x
KÕiOk. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Hõe¯Ü≥ÿ∞ `≥Å¡x P Jâßfi<≥flH˜¯ â◊OY, K«„Hõ, QÆ^•, ^èŒ#∞ó ÉèÏ"å=∞$`«O
Y_»æ^è•iÜ≥ÿ∞ ^Œ∞+¨ìtHõ∆}‰õΩ, t+¨ì~°Hõ∆}‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. [Ü«∞ÅH˜∆ ‡ ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨ É è í ∂ ! h=Ù <Õ ~ ° ∞ Ê#O`« Ü « Ú „Ñ¨ ^ Œ i ≈OK« ∞ K« ∂ k"åºâ◊ fi =Ú g∞^Œ
J=∞‡"å~°∞ ‰õÄ_® ™êfiq∞x H“QÆeOz, QÆ\Qì˜ Æ Ñ¨@∞ìH˘x, "≥#flO\Õ^Œ@. H˘O`«=∞Ok (LK≥·Ûù„â◊==ÚÃÑ·#) "ÕÅH˘Åk HÍO`«∞Å#∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∂ J<ÕHõ ~°∂Ñ¨=ÚÅ`À
D H©~°Î# "ÕOHõ@<å^äŒ∞_»∞ "Õ@‰õΩ "≥à◊¡_®xfl q=i™ÈÎOk JO`Õ, JO@∞<åfl~°∞. HÍh „Ñ¨HÍtOzuq.
âı+µ¨ x '_®Å∞— QÍ KÕãH≤ À=@O, ^è∂Œ =∞ˆH`«∞=Ùx |ÖˇO¡ QÍ KÕãH≤ À=@O =O\˜ K«~}° ÏÅ∞
<å‰õΩ Hõe¯=~°‚<Õ JxÑ≤™ÈÎOk. ã≤÷~°=ÚQÍ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ |OQÍ~°Ñ¨Ù ‰õΩK«∞ÛÅ∞ (ÉÏ}=Ú z=~°#∞O_»∞ ‰õΩK«∞Û.
Jk ÉÏ}O ã¨∂\˜QÍ "ÕQ=Æ ÚQÍ ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ=Ù@‰õΩÑ¨Ü∂≥ yã¨∞OÎ k). PÜ«∞# JO|∞Å
LII ''"Õ@—— ‰õΩ <ÕÔQ#O@ Ç¨Ïi "≥#∞fl#∞ ^Œ\ ˜ì# ÉèÏ=∞`À_»∞`«<£ á⁄kÖ’ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÅ∞ "≥∞iÑ≤OK≥#∞. H“"≥∂^ŒH˜ J#∞ QÆ^Œ, áêOK«[#º=Ú J#∞
n@∞QÆ QÆ∞é]"≥∞ÔH¯#@ `ÕH˘x PÜ«Ú^èŒ „áê}˜Ü≥ÿ∞ JÇ¨ÏŸ!! â◊OY=Ú, ã¨∞^Œ~°≈#=Ú J#∞ K«„Hõ=Ú, âß~°&QÆ=Ú J#∞ ^èŒ#ã¨∞û, #O^ŒHõ=Ú
™ê\˜ =∞Ô~=fi_À `≥Å∞Ñ¨™ê^èŒº"≥∞? ÖË~°∞~° J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ<£ J#∞ Y_»æ=Ú PÜ«∞# PÜ«Ú^èŒ=ÚÖˇ· Ñ¨k"ÕÅ ã¨∂~°ºaO|=ÚÅ∞ XHõKÀ@<Õ
"Õ∞\˜k H©~°Î#O|∞ u~°∞"ÕOHõ@<å^äŒ∞x Q˘Å∞Ê_ôÜ≥∞_»<£ HÍOuxã¨∞Î<åflÜ«∂ J#fl@∞¡Ok.
~åQÆO : J~îå}Ï =~°∞ã¨QÍ K«∞@ì|_ç# Pkâı+¨µx Ü≥ÚHõ¯K«∞@∞¡ qz„`«"≥∞ÿ# ÃÑ^ŒÌ'_®Å∞— (HõuÎ
h=Ù `«∞~°QÆ=Ú g∞^Œ <Õ~°∞Ê"≥∞~°Ü«∞ Ü«Ú^ŒOÌ Ö’ „Ñ¨`º« iú Hõu"Î @Õ ∞#∞ J_»∞H¤ ˘<Õ QÆ∞O„_»\ ˜ Ñ¨à§‹ =Ú) =Öˇ PÜ«∞# KÕ`∞« ÅÖ’
"Õ"ÕÅ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ "≥^Œ[e¡`«Ñ¨Ù_»∞ IIh=ÙII q~ålÖˇ¡#∞.q<åâ◊#=Ú‰õΩ ãÖˆH`«"≥∞ÿ# '`ÀHõK«∞Hõ¯— P™êfiq∞ KÕuÖ’ á⁄_»"å\˜
|Öˇ¡=Ú=Öˇ Éèí∂+¨}"≥∞ÿ, q[$OaèOz#k.
Ñ¨kÅ=ÚQÆ x~°∞=OHõ Ñ¨ã≤_ç Ñ≤O[Å Ü«∞OÑ¨–
á⁄^ŒÅ `«~°Hõã¨=ÚÖÁ~°Ñ¨ÙÅ∞ <≥~°Ñ¨QÍ (XHõ „Ñ¨H¯õ ™êfiq∞"å~°∞ ^Œ∞+¨tì Hõ}∆ ‰õΩ WÖÏ ãÖã≤^∞Œ _ú ·≥ Jâßfi~∂° _è∞» _»=OQÍ<Õ...)
QÆ^ŒÜ«Ú â◊OYO|∞ K«„Hõ=Ú ^èŒ#∞ó Y_»æ=ÚÅ∞ ÅH©;^Õqx <Õ#∂ ã≤^Œú"Õ∞#x, Hõ~°Hõ[_»`À ("Õ@‰õΩÑ¨Ü«ÚHõÎ=∞ø ™ê=∂„y`À,
Ñ¨k"ÕÅ∞ ã¨∂~°ºaO|=ÚÖˇ·# =Ñ¨Ù_»∞ IIh=ÙII K≥~åflHÀÅ`À (Jâßfixfl J^ŒeOK«∞ H˘~°_®`À) [Ü«∞ÅH©; ~°∂ÑÖÖ’ PÜ«∞#‰õΩ
Jâ◊fiO g∞^Œ `À_»~ÚOk. P ^Õq h‰õΩ `«y#@∞¡QÍ x#∞fl ay H“y@ Ñ¨@∞ìH˘x h
™⁄ik âı+¨µx ÃÑ^ŒÌK«∞@∞ì ÃÑ#∞ˆQ=_»=Ú "≥#∞fl^Œ\ ˜ì ^è≥·~°º=ÚxzÛ#k. (P"≥∞ ^è≥·~°ºÅH˜∆ ‡ Hõ^•!) F "ÕOHõ@™êfig∞! x#∞fl P"≥∞
ã≤i^˘ÅHõ <˘HõKÕ`« z`«ÎyOz q[Ü«∞O ™êkèOK«=∞x P q^èŒOQÍ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«∞K«∞O_»QÍ "≥∞~°Ü«ÚK«∞#fl P"≥∞
^Œ∞~°=Ú#‰õΩ `˘_»"≥·# ^èŒ∂=∞ˆH`«∞=Ù KÕ`« ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅ∞ q∞Åq∞ÅÖÏ_ç#q. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! P"≥∞ h‰õΩ Jxfl q^èŒ=∞ÖÏ
x~°"≥·# |Öˇ¡"≥∞ÿ UK≥#O^ŒÑ¨Ù_»∞ IIh=ÙII ãï *’_ô `«O„_ô!
123 124
2-63 H˜\ ˜ì N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ Hõ$Ñ¨KÕ =ÚO^Œi „|Ç¨Ï‡–
=Ú#∞fl_ç Ñ¨@ì "Õ∞Å#∞#fl"å_»∞ Ñ¨=#A_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ PO[<ÕÜ«ÚxÃÑ· K≥Ñ≤Ê# JãÖMÏºHõ H©~°Î#ÅÖ’ Wk K«∞\˜ì K«∞\˜ì `«#‰õΩ ^•ã¨∞Å~Ú# "åiH˜
XHõ =∞}˜Ñ¨Óã¨. ã¨=Ú„^Œ QÆ~°ƒùOÖ’ Ñïâ’kèOKÕ"å~°∞ `å=ÚÜ≥∞O`«Ö’`«∞‰õΩ áÈ`Õ QÆ\ ˜ì =~°=ÚeK≥Û h Ñ¶¨∞#Ñ¨=#A_»∞. IIÑÖ`«QÍ_»∞II
JO`« qâı+O¨ Hõ#∞HÀ¯QÆÅ~°@.D H©~#Î° Å "≥t· +¨ì ºO ‰õÄ_® JO`Õ<"Õ ∂≥ JxÑ≤™ÈÎOk. ÉèÏ"å=∞$`«O :
<Õ#∞ K«^Œ∞=ÙH˘<Õ ~ÀAÖ’¡ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ K≥Ok# <å q∞„`«∞_˘Hõ~°∞ 'H˜\ ˜ìOz— J<Õ
=∂@x JÅ"å@∞KÕâß_»∞. J~°úO `≥eÜ«∞x P Ñ¨^•xfl 'L*Ï˚Ü«∞OÑ¨ÙQÍ ãïKÕã≤ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ZO`À Ñ¨@∞¡^ŒÅQÆÅ"å_»Ü«∂º! P
U^À~°HõOQÍ ãïJ~Ú#kQÍ K«∂Ñ≤OK«@O— J<Õ J~°úOÖ’ "å_Õ"åà◊§O. J#fl=∞Ü«∞º =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`åxfl ~°O`«∞ÔHHÍ¯_»∞ (P@ÖÏQÍ ZHÍ¯_»∞) h |O@∞ JÜ«∞#
^ŒÜ«∞=Å¡<Õ_»∞ D H©~°Î#Ö’ H˜\ ˜ì 'JO>Ë — 'ã¨g∞Ñ≤Oz— Jx `≥eã≤Ok. ^èŒ<Àºã≤‡... "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞.
P."≥II ÑÖ`«QÍ_»∞ J~Ú# Ñ¨=<å`«‡A<£ Q˘ÖˇÛ PÜ«∞ Ü≥∞O`«\˜ ÉèÏQÆº=O`«∞_À Hõ^•! ^Õ=`«ÅKÕ `«#ÉÏÅºOÖ’, ("åÖÏÜ«∞"≥∞)ÿ
##fl=∞Ü«∞º áê_ç J^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ x~°O`«~=° ÚQÍ =~°=ÚÅ∞ á⁄Ok#"å_»∞ P Ñ¨=#A_»∞. áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ‰õÄ_®
„|Ç¨Ï‡Ñ¨@ì"Õ∞Å =~°=Úá⁄O^Œ∞@Ü≥∞Å¡ ^•\˜ "≥o§ ãÖr=x Ñ¨~fi° `«O `≥zÛ `«# ™êfiq∞Ü≥∞ÿ # ~å=∞K«O„^Œ∞x =ÚO^Œ~#° ∞Oz
u~°∞=∞ÖËâ◊√ Hõ$Ñ¨x `≥eÑ≤<å~°∞. (ÅHõ∆ ‡}∞x =¸~°Û`«Ñ≤ÊOz) PÜ«∞# HÍÑ¨ÙÎ_»Ü«∂º_»∞ D Ñ¨=#A_»∞.
~åQÆO : =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O #=∞‡^Œy#"å~À, HÍ~À `≥Å∞ã¨∞H˘x (™⁄O@∞Å∞ ™ÈkèOz) fã≤H˘x=zÛ
ÑÖ`«QÍ_»∞ q∞H˜¯e h Ñ¨=#A_»∞ ã¨∞„w=Ùx ~åÑ¶¨∞=ÙxH˜ |O@∞QÍ JÜÕ∞º@∞¡ KÕã≤ ("≥∞ÿ„ux xeÑ≤#"å_»∞) D
~°O`«∞ÔHÔH¯ =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`« Ñ¨=#A_»∞ IIÑÖ`«QÍ_»∞II Ñ¨=#A_»∞.XHõ¯_Õ "≥o§ N~å=∞=Ú„kHõ#∞ ã‘`å^ÕqH˜ WzÛ P"≥∞ `«##∞ z#fl
HÀu=Öˇ<Õ ÉèÏq™ÈÎO^Œx „QÆÇ≤ÏOz J^Œ∞ƒù`«OQÍ PHÍâ◊=∞O`« Z`«∞ÎÃÑiy `«# â◊H˜Î
"åÖÏÜ«∞"≥∞ÿ Ü≥∞O`«ÉèÏQÆº=O`«∞_À ^Õ=`«ÅKÕ K«∂Ñ≤Oz P"≥∞ Pâ◊Å∞ zQÆ∞iOÑ¨*Ëã≤# "Õ∞\˜Ñ¶¨∞#∞_»∞ D Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_»∞.
ÉÏÅ∞_≥· =~°=ÚÅO^≥ |=#A_»∞
áêÅ [Åxkè ^•\˜ Ñ¨~°QÆ ãÖrq ^≥zÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ 'H˜\ ˜ì— (^ŒQÆæ~°"å_≥·) PÜ«∞# Hõ$Ñ¨#∞ ÉÁOk ~å#∞#fl
ÜÕ∞ÅHõ =ÚO^Œ~° Éˇ>ˇì ~¸ Ñ¨=#A_»∞ IIÑÖ`«QÍ_»∞II „|Ç¨Ï‡HõÅÊ=ÚÖ’ ÑÖK«=ÚY „|Ç¨Ï‡ J=Ù`å_»<Õ =~°=Ú#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OÑ¨|_ç#"å_»∞
D Ñ¨=# #O^Œ#∞_»∞. ÉÏQÆ∞QÍ ã¨g∞Ñ≤Oz (K«∞\˜ìK«∞\˜ì) `«#‰õΩ ^•ã¨∞Öˇ·# Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ
™⁄O@∞Å∞ ™ÈkOz`≥zÛ ã¨∞„w=Ù ~åÑ¶¨∞=ÙxH˜ k@ì"≥∞ÿ# =~°=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ Ñ¶¨∞#∞_»∞ D Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«Ç¨Ï#∞=∞.
|O@∞QÍHõ ÉÁO^Œ¿ãÃã |=#A_»∞
"˘O\˜<Õ ~å=Úx =Ú„^Œ"˘ãÿ ã‘`« =ÚO^Œ~°
q∞O\˜á⁄_»"≥· ÃÑiÔQ "Õ∞\˜ Ñ¨=#A_»∞ IIÑÖ`«QÍ_»∞II
125 126
2-64 h HõO>ˇ =∂‰õΩ E_»–h ^•ã¨∞ÖË "Õ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç ÃÑ·H˘x "å~°∞#fl KÀ@–ÉÏÜ«∞‰õΩO^Œ∞=Ù
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ "å^Œ<åÑ¨\ =˜ ∞`À J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ F "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! U^À K H˘x N"ÕOˆHâ◊–K≥Ñ¨ÊQÍ<Õ "åiKÕ`«
XHõHÍ~°}O ÖËHõáÈ`Õ x#∞fl K«∂K«∞@ Z@∞¡ ™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok? "Õ∞=Ú QÆ_ç¤u<Õ h Hõ^èŒÅ∞ qx qx–<Õ g∞_Õiuq∞ IIT~°ÔH·`ÕII
r=ÙÅ=Ú h=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_çq. Jã¨∞~°∞Å∞ |Å=O`«∞Öˇ`· ,Õ J^è~Œ ‡° O ÃÑK«∞Ûg∞i`Õ, ÉèÏ"å=∞$`«O :
ãÖÉèí"åq∞ Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ J<åfl=Ù Hõ^•! JÑ¨C_»∞ x#∞fl Hõ#∞ÖÏ~å QÍOK«QÆÅ=Ú.
hHõO>Ë h ^•ã¨∞ÖË =∂‰õΩ"Õ∞Å∞. h=Ù ZHõ¯_» =ÙO\Ï"À K≥Ñ¨ÊÖËO QÍh h ^•ã¨∞Å∞ F „Ñ¨Éèí∂! "Õ∞=Ú x#∞fl T~°Hõ<Õ K«∂_®ÅO>Ë ™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º Ñ¨xHÍ^Œ∞.
=ÙO_ÕKÀ@ =∂„`«=Ú h=Ù `«ÑÊ¨ Hõ =ÙO\Ï=Ù——. B~å!! Uq∞ "å^Œ# PKå~°∞ºÅ"åik? ZO^Œ∞HõO>Ë h"Õ"≥∂ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù. "Õ∞"Õ∞"≥∂ Ñ¨Ói r=ÙÅ=Ú. (QÆ_ç¤u<Õ
=∞II J~°ˆ~!! U=∞k qO`«Q˘ÅÊ q#∞=∂ J#flÜ«∞º"å^ŒO|∞Å<£ Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡O\˜, J*Ï˝#∞ÅO).
^èŒ~°Ö’ ^≥·`«∞ºÅ∞ "Õ∞Å∞ *Ë`«∞~°@ h ^•ã¨∞efl ^ŒO_çOK«∞K«∞<£ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ Éè∂í q∞ÃÑ· [x‡OK«∞@ KÕ`« =ÙÑ¨HÍ~°"∞Õ [iyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë"åà◊√§
`«~°∞ÔQ· ^èŒ~°‡=Ú =∞Oz HõÅ∞æ#@ F ^•"≥∂^Œ~å! qO\˜"å? J\Ï¡Ñ¨Ù\˜ì ^Õ=`«Å#∞ ÉÏkèOK« |>ËìHõ^•! "åix ãÖÇ¨ÏiOK«∞@‰õΩ h=Ù Éèí∂q∞ÃÑ·
=Ú~°"≥·s! Wk Uq∞ qO`« J~Ú#<£ "≥∂^ŒO|∞HõÖˇæ<£ ÉèíàÏ!!
[x‡™êÎ=Ù. JÑ¨C_»∞ x#∞fl Hõ#∞ÖÏ~å K«∂z "Õ∞=Ú `«iOK«QÅÆ =Ú ÖËHáõ È`Õ h"≥O^Œ∞‰õΩ
~åQÆO : ™ê=∞O`«O =™êÎ=Ù, "Õ∞O x#∞fl Z\Ï¡ K«∂™êÎ=Ú?
T~°ÔH·`Õ x#∞fl QÍ#–"≥ÚHõ HÍ~°}Ï#QÍx
Ñ¨Ói r=ÙÅ=Ú h=Ù–Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù. IIT~°ÔH·`ÕII q[$OaèOz ^èŒ~°‡O Ñ¨ÓiÎQÍ K≥_çáÈÜ«Ú J^èŒ~°‡O ÃÑ„>ËyáÈ=_»"Õ∞ =∞Ozk
™êfig∞! ZO^Œ∞HõO>Ë J@∞=O@Ñ¨C_»∞ ^èŒ~°‡ãÖ™êúÑ¨# H˘é‰õΩ <Õ#∞ =∞~°Å =∞~°Å
Jã¨∞~°Å∞ Éèí∞q |∞@∞ì–@k =ÙÑ¨HÍ~°"Õ∞ Éèí∂q∞ÃÑ· [x‡™êÎ#∞ Jx ÉèíQÆ=næ`«Ö’ h"Õ K≥áêÊ=Ù Hõ^•!! ^èŒ~°‡O K≥_»QÍ<Õ áêÑÖ
Jã¨∞~°∞Å∞ ÉÏkèO`«∞– ~°=∞~°∞Å#∞ "≥„i =Ú#∞ÅO`å QÆQÀæÅ∞ ÃÑ_»`å~°∞. JÑ¨C_»∞ áêÑ¨ÙÅ#_»y¤ Oz ^è~Œ ‡° O xÅÉˇ\\ì˜ ÏxH˜
á⁄ã¨QÆ "åiH˜ QÍ#∞–Ñ¨Ó#Hõ =zÛ h=Ù h=Ù Éè∂í q∞ÃÑ· J=`«i™êÎ=Ù. JÑ¨C_»∞ x#∞fl ¿ãqã¨∂Î „|`«∞Hõ=K«∞Û#∞. F "ÕOHõ>âË fi◊ ~å!
=ã¨∞^èŒ [xOz`Õ#∞–Ñ¨_ç x#∞fl QÆO^Œ∞=Ú IIT~°ÔH·`ÕII =∂‰õΩ hHõO>Ë h ^•ã¨∞Å=Å¡<Õ Z‰õΩ¯= =ÙÑ¨HÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë
"å~°∞#fl KÀ@ h=Ù `«Ñ¨ÊHõ=ÙO\Ï=Ù Hõ^•! "åà◊§ ^•fi~å h Hõ^äŒÅ∞ qh qh "Õ∞=Ú
J_»i ^èŒ~°‡=Ú K≥_ç–Ü«∞^èŒ~°‡"≥∞ÿ<å "Õ∞Å∞
"≥_»QÆ∞ =Ú#∞Å∞ q#fl–qO`«∞~°∞ h‰õΩ ^èŒ#∞ºÅÜ«∂º=Ú `«O„_ô!
`«_»i ^èŒ~°‡=Ú xÅÊ–^èŒ~°}˜ |∞@∞ì^Œ∞ g=Ù
|_ç x#∞fl ¿ãqOz–„|^Œ∞‰õΩ^Œ∞ =∞Ñ¨Ù_Õ IIT~°ÔH·`ÕII
127 128
2-65 Q˘Öˇ¡`«Å∞ K«Å¡Å∞ Q˘#H˘x zÅ∞HõQÆ
=Ú#∞fl_ç "≥Å¡qiÜ«∂Ü≥∞ q+¨µ‚Hõ^äŒ
~Úe¡^≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ <å=∞=Ú
=∞#=∞O`å =∂#==∂„`«∞ÅO. <å~°^Œ=∞Ç¨Ïi¬=Öˇ x~°O`«~°O '<å~åÜ«∞}— "≥e¡Q˘eÃÑh q+¨µ‚Hõ^äŒ IIq#~ÀII
J#ÖË=Ú. "Õ^Œ"åºã¨∞x =Öˇ q+¨µ‚ QÍ^èŒÅ∞ ~°zOK«ÖË=Ú. ãÖ^è•º=O^Œ#O ‰õÄ_®
KÕÜ«∞OHÍ|\˜ì q+¨µ‚x <å=∞[ÑÖ ‰õÄ_® KÕÜ«∞@OÖË^Œ∞. áÈh QÀÑ≤HõÅ=Öˇ J##º ÉèÏ"å=∞$`«O :
„¿Ñ=∞ =Ù#fl^• ™êfiq∞ÃÑ·# JO>Ë Jn ÖË^Œ∞. =∞#H˜ J#=ã¨~°"≥∞ÿ# =hfl HÍ"åe. F =∂#=ÙÖÏ~å! g∞ÉèÏQÆºOH˘Åk N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x q+¨µQ‚ Í^èÅŒ #∞ q#O_ç.
=∞i =∞#QÆ`Õq∞\˜? J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÉèíÜ«∞q∞zÛ, q#O_ç.... q+¨µ‚Hõ^èŒÅ∞
â◊s~°=Ú#‰õΩ "≥<fl≥ =ÚHõ =Öˇ g∞‰õΩ P q+¨µQ‚ Í^èÅŒ ∞ =¸ÖÏ^è•~°"∞≥ #ÿ |Å=Úx™êÎ~Ú.
q#O_ç... ÉèíH˜Î`À q#O_ç. "≥<≥fl=ÚHõ â◊s~åxÔH\Ï¡ |Å"≥∂, g∞ ÉèÏQÆºO H˘Åk D
'"≥#∞|ÅO— J~Ú# QÍ^èŒÅ∞ q#O_ç JO@∞<åfl~°∞. g\˜x qx `«iOK«O_ç.
HõOII q#~À q+¨µ‚x QÍ^èŒÅ∞ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=ÚÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜#∞O_ô ãÖ^è•º=O^Œ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ''FO
J#∞Ñ¨=∞ ÉèÏQÆºO|∞ Å#fl=∞Ü«∞º@∞ `≥eÃÑ<£ ˆHâ◊"åÜ«∞™êfiÇ¨Ï——... JO@∂ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ì ÑïîOKÕk q+¨µ‚<å=∞=ÚÖË. Wk
"≥#∞ |Å=Ú ÉèíHõÎHÀ\˜H˜ Ü≥∞#fl_À=∞# ÃÑ^ŒÅÌ KÕ ''"ÕÔŒ Éˇ#· k—— (`˘eK«^∞Œ =ÙQÍ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k). <å~°^=Œ ∞Ç¨Ïi¬
Ü≥∞#ÖËxq "ÕOHõ>Ëâ◊√ Ç≤Ï`«Hõ~°=ÚÅ"Õ. =O\˜ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å∞ x~°O`«~°O '<å~åÜ«∞}— JO@∂ QÍ#O KÕã¨∂Î gkägkH© P
~åQÆO : â◊√^Œú^èŒ<åºã≤ q+¨µ‚Hõ^äŒ#∞ „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. =∞#"≥∞O`« J^Œ$+¨ì=O`«∞Å"≥∂ Hõ^•!
q#~À ÉèÏQÆº=Ú q+¨µ‚Hõ^äŒè
"≥#∞|Åq∞k"À q+¨µ‚Hõ^äŒ IIq#~ÀII q_»∞=‰õΩO_® "Õ^Œ"åºã¨ =∞Ç¨=ÚxÖÏO\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ Ñ¨k<≥xq∞k
Ñ¨Ù~å}=ÚÅ#∞ ~°zOz ÑÖ_ç`«∞ÅKÕ JOwHõiOÑ¨*Ëã≤ Ñ¨Ùh`«=ÚÖˇ·# q+¨µ‚QÍ^èŒÅ#∞
Pk#∞O_ç ãÖ^è•ºk q^èŒ∞ÅÖ’ `≥eáê~°∞. P ãÖH©~°Î# Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# <≥Å=Ù =Öˇ "≥^ŒH˜# KÀ@<Õ Hõ#|_ç (ZHõ¯_≥Hõ¯_À
"Õ^ŒOÉˇ·#k q+¨µ‚Hõ^äŒ „â◊=∞Ñ¨_ç "≥^ŒHõ#Hõ¯~° ÖË^Œ∞) =∞#H˜ Ñ¨Ù}ºO „Ñ¨™êkOKÕ q+¨µ‚Hõ^èŒ.
<åkOp x^≥ <å~°^•^Œ∞ÅKÕ
gkä g^äŒ∞Å<Õ q+¨µ‚Hõ^äŒ IIq#~ÀII Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ K«Å¡ zÅ∞‰õΩ`«∂ „¿Ñ=∞`À NHõ$+¨µ‚x bÅÅ∞ QÍ#O
KÕ¿ã"å~°@. P q^èOŒ QÍ ‰õÄ_® q+¨µx‚ Hõ^ÅŒè ∞ „Ñ¨ãk≤ *ú Oˇ ^•~Ú ("≥Åq¡ i J~Ú#q).
=^ŒÅHõ "Õ^Œ"åºã¨∞Å∞ #∞_çq# WkQÀ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞"Õ∞ "≥e¡Q˘e¿Ñ ("åºÑ≤Oz#) q+¨µ‚Hõ^èŒÜ≥ÿ∞ 'FO
qk`« áê=#=Ú q+¨µ‚Hõ^èŒ #"≥∂"ÕOHõ>ËâßÜ«∞— Jx „Ñ¨ã≤kúK≥Ok =∞#x `«iOÑ¨KÕÜ«ÚK«∞#flk.
ã¨^Œ#O Éˇ·#k ãÖH©~°Î#Ü≥ÿ∞
"≥^ŒH˜# KÀ@<Õ q+¨µ‚Hõ^äŒ IIq#~ÀII
129 130
2-66 HõO^Œ∞= N"ÕOHõ>Ëâ◊√ HõÅ~ÚHõÅ∞ h
=Ú#∞fl_ç Ü«∞O^Œ"≥∞ÿ# ã¨=∞~°u Ü«∞Å~ÚHõÅ∞
á⁄O^Œ∞Å =Úx=ÚOye á⁄Å~ÚHõÅ∞
Wk J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ™êà◊fi#$ã≤OÇ¨Ï~åÜ«∞e 'H˘Å∞=Ù—Ö’ =Ù#fl Ü≥∞O^≥O^Œ∞ <Õ~°∞K«∞H˘O\˜"Õ "À HõeH˜ IIK«∂_»II
~ÀAÅÖ’ K≥ÑÊ≤ # H©~#Î° J~Ú=ÙO_»=K«∞Û#∞. ã¨~ã° â¨ $◊ OQÍ~° Ñï=∞àÏÅ D H©~#Î° Ö’
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡x á⁄QÆ_»∞`«∞<åfl~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. F HõeH©! Ü≥∞Hõ¯_» ÉèÏ"å=∞$`«O :
<Õ~°∞ÛH˘<åfl==∂‡ D 'q^Œº—Åhfl!! hQÆ∞iOz 'Hõ|∞~°∞¡— q<åÅO>Ë HÀ@∞¡=Ù<åfl~Ú, F z#fl^•<å! K«∂_»É’`Õ h ãÖQÆ`«∞Å∞ Jhfl qO`«ÖË. Jq HÀ\Ï#∞
Jx Pq_» *Ï}`«#O "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl~°∞. "ÕOHõ>Ëâ◊√x`À P"≥∞ ã¨=∂QÆ=∞=Úx
HÀ@∞¡<åfl~Ú. F HõeH©! (=∞<ÀA˝~åÅ "≥·Ñ¨ ÉèÏq∞h!) Ü≥∞Hõ¯_» <ÕiÛu==∂‡?
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. U_»∞H˘O_»Å"å_çx 'ÉèÏqOK«— QÆÅ"åiH˜ =∂„`«"Õ∞ D H©~°Î#
'ÉèÏ"å=∞$`«O— J~°úO HÍ"åÅx qâ◊fi„Ñ¨Ü«∞`«flOKÕâß#∞ ã¨∞=∞O_ô..... (q^ŒºÅhfl....)
`ÕII J=∞Å â◊$OQÍ~° H©~°Î# ##fl=∞Ü«∞º g}g∞\˜#@∞¡ K«H˜¯eyO`«Å∞ ÃÑ@∞¡@, ™ÈQÆHõ#∞ K«∂Ñ¨ÙÅ`À '=Å=O`«Å∞—
u~°∞=∞ÖËâ◊√x H˘Å∞=OQÆ `≥eÑ≤<å~°∞ (Ñ¨ÓqO\˜"åx "Õ^#Œ ) HõeyOK«∞@, JãÖMÏºHõ"∞≥ #ÿ „Ñ‘uHõ~° ‰õÄ@=ÚÅ∞... JÇ¨ÏŸ!!!
™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`« QÀÑ¨ºO|∞ [`«Ü«∞QÆ∞@Ü«Ú Ü≥∞Hõ¯_» <ÕiÛu==∂‡?
HÀiKÕã≤#Ü«∞`«fl"Õ∞ Ü≥∞~°∞QÆ~°Ü«∞º!
~åQÆO :=ÚMÏi XHõ¯™êi ‰õÄ_» q_çzÃÑ@ìx ã¨~ã° ¨ ã¨ÖÏ¡Ñ=¨ ÚÅ∞, "Õy~°áê@∞¡ KÕÜÚ« ãÖ[˝Å∞,
"≥#∞"≥O@<Õ Jaè=∂#Ñ¨Ó~°fiHõ"≥∞ÿ# |∞[˚yOÑ¨ÙÅ`À KÕÜ«Ú JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ#
K«∂_» z#fl^•# qO>Ë ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ HÀ\Ï#HÀ\˜
ÜÕ∞_Õ_» <Õ~°∞K«∞H˘O\˜"Õ"À HõeH˜ IIK«∂_»II QÆ=∞Hõ=ÚÅ∞ (Ü«∞`«fl=ÚÅ∞) .... Éèím!! Ü≥∞Hõ¯_»<Õ~°∞ÛH˘<åfl==∂‡ WqÜ«∞hfl?
ã¨=∞~°ú=O`«∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ h „Ñ≤Ü«∞ =Å¡Éèí∞_»∞. P ™êfiq∞`À h
H˜<≥fl~° g∞@∞ÅÖ’x yeyO`«Å∞ h HõÅ~ÚHõÅ∞ JO^Œ"≥∞ÿ# ã¨=∞~°u Ü«∞Å~ÚHõÅ∞ (x„™êÎ}Å∞). g∞ á⁄O^Œ∞ÅÖ’x
=<≥flÅ Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ =Å=O`«Å∞
`˘e JÅÜ«Ú@Å∞ (á⁄Å~ÚHõÅ∞) Ü≥∞Hõ¯_» <Õ~°∞ÛH˘O\˜==∂‡?....ÃãÉÏã¨∞!! F
Ü≥∞#fl~åx ~ÚK«ÛHõÑ¨Ù >ˇÅ~ÚO`«Å∞
Ü≥∞#fl_»∞ <Õ~°∞K«∞H˘O\˜"Õ "À HõeH˜ IIK«∂_»II HõeH©! h =™ê^èŒ∞º~åe=Ù `«b¡!
™êÔ~‰õΩ <≥_»"åÜ«∞x ã¨~°ã¨=ÚÅ∞ h

`å~°∞HÍ} ã¨#flÅ `«=∞Hõ=ÚÅ∞
QÍ~°qOz |∞[˚yOKÕ QÆ=∞Hõ=ÚÅ∞
ÜÕ∞su <Õ~°∞K«∞H˘O\˜"Õ "ÀHõeH˜ IIK«∂_»II
131 132
2-67 ã‘`å~°=∞} ~å[âıY~° t~À=∞}˜
=Ú#∞fl_ç Éèí∂`«ÅÑ¨Ù@Ü≥∂^è•ºÑ¨Ù~° xÅÜ«∂
~¸`«Å N"ÕOHõ\Ï„k x~°=~Ú# ~åÑ¶¨∞"å
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#ÅÖ’ '~å=∞<å=∂ ãÖH©~°Î#Å∞— Hõ~°‚¿ÑÜ«∞=ÚÖË Ñ¶¨∂`« h „Ñ¨`åÑ¨"≥∞Å¡ Hõ_»∞xO_≥ #Ü«∂ºII~å=∞Éèí„^ŒII
QÍHõ Ñ¨Ù}ºxÅÜ«∞=ÚÅ∞. D H©~°Î#Ö’ N~å=∞Éèí„^Œ∞x <å=∞"Õ∞ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù=Öˇ
Jxfl HÀiHõÅ∂ fˆ~Ûâ◊H˜Î HõÅk JO@∞<åfl~°∞. HÍHÍã¨∞~°∞_»∞ *Ï#H˜H˜ „^ÀÇ¨ÏOKÕã≤<å ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ~°∞}Ï=¸iÎÜ≥ÿ∞ ^ŒÜ«∂™êQÆ~°∞_≥· "åxx Hõ∆q∞OKå_»∞. ~å[âıY~°∞ÅO^ŒiÖ’#∞ F ~å=∞Éèí„^•! ~°Ñ¶¨∞‰õΩÅg~å„QÆ}©! ã¨∂~°º=Oâ◊ uÅHÍ! h <å=∞ã¨º~°}ÜÕ∞
t~À=∞}˜ D =∞Ç¨ #∞ÉèÏ =Ù_»∞. áêÑ¨ÙÅ Ñ‘_ ç` « Ü ≥ ÿ ∞ # Éè í ∂^Õ q „áê~° ú # ÃÑ· (=∂‰õΩ) HÍ=∞^èÕ#∞=Ù =Öˇ J#∞H˘#fl HÀiHõÅ<≥ÖÏ¡ f~°∞ã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ h‰õΩ
JÜ≥∂^è•ºÑ¨ÙiÖ’ =ÙO_ç Éèí∂ÉèÏ~°O `«yæ™êÎ#x K≥Ñ≤Ê `«# =∂@ xÅÉˇ@∞ìH˘<åfl_»@ J<ÕHõ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
P '"ÕOHõ\Ï„k ~å=Ú_»∞—. F „Ñ¨Éèí∂! #"≥∂ #=∞ó
h=Ù `«#Ü«Ú_»"≥· [x‡OK«∞@ KÕ`« H“ã¨ºÖÏ^Õq P#O^ŒO =iúe¡Ok.
HõOII ~å=∂! ~°q‰õΩÅuÅHÍ! ^Œâ◊~°^ä•`«‡A_»x ¿Ñ~°∞á⁄Ok PÜ«∞#‰õΩ Ñ¶¨∞#H©iÎ <åáêkOKå=Ù. H“t‰õΩx
<å=∞OÉË HÍ=∞^èÕ#∞, #QÆÑ¨Ù„u#∞`å! Ü«∂QÆ=Ú#∞ xifiÑ¶¨∞flOQÍ [iÑ≤Oz H©iÎ`À ÉèÏã≤OKå=Ù. Éèí~°`«∞xH˜ J#flQÍi"≥·
h=∞=ÚQÆ u~°∞=∞ÖËâ◊x x~°O`«~°O PÜ«∞#KÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_®¤=Ù. JkèHõ=ÚÅQÆ∞ HÀ^ŒO_» q^ŒºÅÖ’#∞
Éèí∂q∞[=~°! J#fl=∞Ü«∞º á⁄OkHõ Q˘ÅK≥<£ "å\˜<≥·Ñ¨Ù}º=ÚÅÖ’#∞ x~°∞Ñ¨=∂#"≥∞ÿ#"å_»=Ù. JO^Œ∞KÕ`« ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_» x#∞fl
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q „Ñ¨MÏº`«∞‡_»=x j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ "≥∞K«∞ÛH˘<åfl~°∞.
~å=∞Éèí„^Œ ~°Ñ¶¨∞g~° ~°q =Oâ◊uÅHõ h F N~å=∞K«O„^•! h=Ù `å@Hõ J#∞ ~åHõ∆ã≤x ãÖÇ¨ÏiOK«∞@ÜÕ∞ QÍHõ,
<å=∞"Õ∞ HÍ=∞^èÕ#∞ #"≥∂ #"≥∂ II~å=∞Éèí„^ŒII P"≥∞ H˘_»‰õΩÖˇ·# =∂sK« ã¨∞ÉÏÇ¨ïÅ#∞ =∞iÌOz JO`«"≥ÚOkOKå=Ù. Jig~°
ÉèíÜ«∞OHõ~°∞_»=Ù. ^èŒ~°‡ÑïáêÅ‰õΩ_»=Ù. Hõ~°∞}Ï™êQÆ~°∞_»"≥· ^Œ∞+¨ì|∞kú`À h ÉèÏ~°º#∞
H“ã¨ÖÏº#O^Œ=~°ú# Ñ¶¨∞#^Œâ◊~°^äŒ ã¨∞`« Ç≤ÏOã≤Oz<å â◊~°}∞ "Õ_®_»x HÍHÍã¨∞~°∞x ^ŒÜ«∞`À Hõ∆q∞Oz HÍáê_ç#
ÉèÏã¨∞~° Ü«∞[˝~°Hõ∆Hõ Éèí~°`å„QÆ[ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù.
~åã≤ÔHHõ¯ HÀ^ŒO_» ~°K«# q^•ºQÆ∞~°∞= "Õ ^ Œ q ^•ºáê~° O QÆ ∞ `« ∞ Å∞ ã¨ ^ • [Ü« ∞ [Ü« ∞ x<å^Œ = ÚÅ`À x#∞fl
"åã≤`À ã¨∞~°∞Å∞ x#∞ =_ç "≥∞KÕÛ~°Ü«∞º II~å=∞Éèí„^ŒII H©iÎã¨∞Î<åfl~°Ü«∂º!
F ã‘`å=∞<À=Å¡ÉèÏ! ~å[„Ñ¨=ÚY∞ÅO^ŒiÖ’#∞ `«Å=∂xHõ=∂! Éèí∂^Õq
=∂sK«ã¨∞ÉÏÇ¨ï =∞~°Ì# `å@HÍO`«Hõ
^è•ºxOz"Õ_»QÍ áêÑ¨ÙÅ#∞ x~°∂‡eOz JÜ≥∂^ä•º xÅÜ«Ú_»"≥· h=∂@ xÅÉˇ@∞ì
^•~°∞}g~°âıY~° ^èŒ~°‡áêÅHõ
H˘<åfl=Ù. F ~åÑ¶¨∞"å! D<å_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k x"åã¨"≥∞ÿ# h ^•~°∞} „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À
HÍ~°∞}º ~°`åflHõ~° HÍHÍã¨∞~° =~°^Œ
D [QÆu ÉÏQÆ∞QÍ ÑïÑ¨Ù+≤ì K≥Ok#k „Ñ¨Éèí∂!
™êÔ~‰õΩ "Õ^Œq^Œ∞Å∞ [Ü«∞ "≥>Ëì~°Ü«∂º II~å=∞Éèí„^ŒII
133 134
2-68 Ñ≤O_ç=O@Å∞#∞ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞ áêÅ∞
=Ú#∞fl_ç "≥∞O_≥·# áêHÍÅ∞ "≥∞zÛ "≥∞zÛ
P~°∞=O^ŒÅ∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ „HÕ^Œ@ U_»∞H˘O_»Å "ÕOHõ#fl‰Ωõ UÜÕ∞ =O@Å∞ H˘O_»Å á⁄_»=Ù# HÀik"åº<åflÅ∞
<≥·"Õ^ŒºOÃÑ>Ëì "å~À `≥Å∞¿ãHÀ"åÅ#∞O^•? =∞i D J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î# "≥O_çÜ«Ú "≥∞K«Û"Õ "ÕOHõ@™êfig∞ IIWOk~°II
q<åeûO^Õ. =∞#O <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\ÏìHõ PÜ«∞# ^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ H˘ãï H˘ãï ÉèÏ"å=∞$`«O :
=_ç¤Oz PáêºÜ«∞OQÍ uxÑ≤ã¨∞ÎO^Œ@ ™êfiq∞H˜. Jk K«∂KÕ ÉèÏQÆºO =∞#É’\˜
JÅ∞ÊÅÔHÖÏQÀ ÖË^Œ∞. D H©~°Î# ^•fi~å ÉèÏq^•ÌO. =∂~å=ÚKÕÜ«∞Hõ u#=Ü«∂º WOk~å^Õq K«Hõ¯QÍ PáêºÜ«∞OQÍ =_ç¤ã¨∞ÎO>Ë =∂~å=Ú KÕÜ«∞‰õ~Ú>Ëì
™êfig∞! JO@∞<åfl~°∞. H˘O_»Å á⁄_»∞QÆ∞<å k"åº#flO ~åã≤QÍ áÈâßO ™êfig∞ ("≥O@<Õ) P~°yOK«=Ü«∂º `«O„_ô! PÅã¨ºO^ÕxH˜?
P~°yOz HÍã¨Î P `«~°∞"å`« ÉèË+π Jx "≥∞K«∞ÛHÀ=Ü«∂º JO@∞<åfl~°∞.
ÉÏQÆ∞QÍ JHõ¯oOÑ¨*ãË #≤ (ã¨#fl\=˜ ∞O@ g∞^Œ KåÖÏ¿ãÑ¨Ù =∞yæOz#) =O@Å∞
LII WOk~° „¿Ñ=∞`À =ÅÑ¨Ù eOÑ¨ÙQÆ ‰õÄi# Ñ≤O_ç=O@Å<£ Wq. Zxfl =Ù<åflÜ∂≥ K«∂_»∞. JÑ¨ÊÅ∞ (<Õ\H˜ ÍÅOÖ’ JáêÊÅ∞ JO@∞<åflO), =_»Å∞,
'zO^ŒHõ— <å~°yOÑ¨=∞x K≥ÃÑÊ#∞ áê_»∞K«∞ J#fl=∞Ü«∞º, D Z<Àfl~°Hõ=ÚÅ QÀ^èŒ∞=∞Ñ≤O_ç (ã¨=Ú^ŒOÑ¨Ù) =O@HÍÅ∞, ¿Ñ}©Å∞, ã¨=∞$kúQÍ K≥Hõ¯~°,
K«O^Œ=ÚQÍ Éèí∞lOK«∞@‰õΩ ™êfiq∞Hõ fiHõ<Õ\ ˜ '~°kÌÖ’—
ZO^Œ∞ÅaèOK«∞? S#xk Ü≥∞O`«\ ˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î<À!! <≥~Úº á⁄~°∞#¡ @∞¡ (ã¨^ÀºÑ¶∞¨ $`«=Ú) KÕã#≤ =O@HÍÅ∞ =Ù<åfl~Ú. H˜H¯˜ iã≤ (U =∂„`«O
ãÖ^Œ∞ÖË#@∞¡QÍ) Éèí∞lOK«=Ü«∂º ™êfig∞! (h=Ù `«$Ñ≤ÎQÍ uO>Ë =∂HÕˆHOHÍ"åe?)
~åQÆO : HõàÏº}˜
WOk~° =_ç¤OK« ~ÚOÑ¨ÙQÆ#∞ Z‰õΩ¯=QÍ q∞iÜ«∞=ÚÅ∞ ^Œ\ ˜ìOz# `åoOÑ¨Ù ÃÑ\˜ì# ‰õÄ~°Å∞ „Ñ¨Éèí∂! Wq. Hõ=∞‡\˜
zO^ŒHõ ~Ú>ˇì Éèí∞lOK«"À ™êfiq∞ IIWOk~°II ‰õÄ~°Å∞ P~°yOK«=Ü«∂º. WkQÀ W@∞ K«∂âß"å „âı+¨ì"≥∞ÿ# (™ê~°OÑ¨Ù)
Ñ¨KÛ« à◊√§Ü≥∞xfl=Ù<åflÜ∂≥ K«∂âß"å? ~°∞zQÍ=ÙO\Ï~Ú. g@xfl\h˜ W>Ëì K≥Å∞==Ú`À
JHÍ¯à◊áêHÍÅ∞ JÑ¨ÊÅ∞ =_»Å∞ ã‘fiHõiOK«∞ ™êfig∞! (PÅâ◊º"≥∞ÿ áÈ`ÀOk =∞i...)
ÃÑÔH·¯# ã¨~Ú^ŒOÑ¨Ù ¿Ñ}©Å∞#∞
ã¨ÔH¯~° ~åã¨∞Å∞ ã¨^ÀºÑ¶¨∞$`«=ÚÅ∞ J<ÕHõ"≥∞ÿ# Ñ≤O_ç=O@ÖËHÍHõ ÃÑ~°∞QÆ∞`À KÕã≤#q, áêÅ`À KÕã≤# áêÜ«∞ã¨=ÚÅ∞,
H˜H˜¯iÜ«∞ <å~°yOK«"À ™êfig∞ IIWOk~°II ã¨=∞$kúQÍ #∞#fl =O@Å∞. g\˜x U^À =Ú\©ì =Ú@ì#@∞ì u#‰õÄ_»^∞Œ . "≥∞K«∞ÛH˘O@∂
"≥∞K«∞ÛH˘O@∂ ÃãÉÏãπ JO@∂ u<åe. D H˘O_»Å á⁄_»∞QÆ∞<å h‰õΩ „¿Ñ=∞QÍ
g∞i# ÔHà◊OQÆ∞ q∞iÜ«∞Ñ¨Ù `åoOÑ¨Ù k"åº#fl=ÚÅ#∞ ~åã≤QÍáÈâßO P~°yOK«∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
QÆ∂~°Å∞ Hõ=∞‡x ‰õÄ~°Å∞#∞ J@∞Ñ≤=∞‡@ "≥∞K«∞ÛH˘x =∞=∞‡efl `«iOÑ¨*ËÜ«Ú=Ú `«O„_ô!
™ê~°OÑ¨Ù Ñ¨K«Ûà◊√§ K«=ÙÅ∞QÆx>Ëì
‰õÄiq∞`À KÕã≤H˘#"À ™êfig∞ IIWOk~°II
135 136
2-69 Q˘Öˇ¡`«Å L^ŒÌO_»~åÜ«∞ QÀáêÅHõ$+¨‚~åÜ«∞
K«Å¡"≥^Œ *Ï}~åÜ«∞ K«Å¡Ñï=∞à◊~åÜ«∞
=Ú#∞fl_ç K≥Å∞¡|_ç ^èŒ~°‡~åÜ«∞ K≥Ñ¨Ê~åx =Å~åÜ«∞
''~åÜ«Ú_»∞—— JO>Ë ~åA Jx J~°úO. "ÕOHõ@~åÜ«Ú_»∞J<Õ ¿Ñ~°∞ H˘Å¡Öˇ·# Éè’QÆ~åÜ«∞ H˘O_»ÅHÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞ IIu~°∞=∞ÅII
PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ ã¨∞„Ñ¨ã≤^ŒúO. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ H˘O_»Å HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»x ™ê=∞ãÖw`«~åÜ«∞ ã¨~°fi"≥∂Ç¨Ï#~åÜ«∞
™êfiq∞"åix H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨∞~°u q*Ï˝#OÖ’ k@ì Jx Nx"åã¨∞x PKå~°∞ºÅ∞ ^è•=∞"≥·‰õΩO~î°~åÜ«∞ ^≥·`«º qÉèÏà◊~åÜ«∞
=∂„`«"Õ∞ J#QÆÅ~°∞. PÜ«∞# ™êfiq∞ "åi '#O^ŒHõ Y_»æO— Hõ^•! HÍq∞Oz x#∞fl HÍq∞Oz x#∞fl HÀi`Õ Hõ~°∞}Õzuq ##∞fl
HÀ~å#∞ ™êfig∞! JO@∞<åfl~°∞, Wk˘Hõ =∞}˜Ñ¨Óã¨.... N=∞O`«∞_» h‰õΩ [Ü«∞N"ÕOHõ@~åÜ«∞ IIu~°∞=∞ÅII
ã‘II u~°∞=∞Å ~åÜ«∞_»∞ ^Õ=~åÇ¨ï`«∞ÎO_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨∞~°`« q*Ï˝x D ã¨∞QÆ∞}~åã≤ u~°∞=∞Åy~°∞Å‰õΩ UeHõ"≥·# F „Ñ¨Éèí∂! h=Ù ^Õ=~åÇ¨ï`«Î ~åÜ«∞_çq.
K≥Å∞=Ñ¨Ù u=∞‡Ü«∞º Ñ¨Å∞ q<À^•ÅÜ«∞º (~åÇ¨ï`«∞Î_»∞ JO>Ë QÆ∞é]Ñ¨Ù™êfis KÕÜ«Ú"å_»∞. ^Õ=~åÇ¨ï`«∞Î_»O>Ë ^≥·"åâ◊fi"≥∞ÿ#
`åºQÍÅ~åÜ«∞_»∞ Jq∞`«Éè’y LK«Û„ù â◊==ÚÃÑ· <≥H¯˜ #"å_»∞. JO>Ë Hõe¯~°∂Ñ≤ J~Ú# ~åÜ«∞_»∞ Jx J~°Oú .) ã¨∞~°u
K≥Ñ≤Ê# ^èŒ~°‡"Õ∞ K≥Å∞¡ÉÏ\∫"å_»∞ q*Ï˝#O `≥Åã≤#~åÜ«∂! ã¨∞QÆ∞}ÏÅ‰õΩÑ¨Ê"≥·# HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∂! h‰õΩ [Ü«∞=Ú.
=∂@ÅHõO^Œx =∞#‡^èŒ∞O_»∞ ã¨HõÖˇ·â◊fi~°º=ÚÅ∞ QÆÅ â◊$OQÍ~°~å=∂! h=Ù K≥Å∞=Ñ¨Ù u=∞‡~åÜ«∞_ç.(
¿ãflÇ¨ÏÉèÏ=# QÆÅ H˘O_»Å~åÜ«∞_»=Ù.) Jxfl "≥·Éèí==ÚÅ∞ ^•Ñ¨Ù#<Õ QÆÅ ~åÜ«∞_»=Ù.
™ê=∞"Õ^Œ „Ñ≤Ü«Ú_»∞ ã¨~°ã¨"≥·Éèí==ÚÅ Jxfl q<À^Œ=ÚÅ∞ Hõey#"å_»=Ù .=ãÖ`«Hˆ oÖ’ xëê‚`∞« _»=Ù. WHõ J<ÕHõ ÉèÏ=∞Å‰õΩ
qÅã≤Å∞¡ "≥·‰õΩO~î° xÅÜ«Ú_»`«_»∞ „Ñ≤Ü«Ú_»=x K≥Ñ¨Ê=Åã≤# J=ã¨~°"Õ∞ÖË^Œ∞. ('‰õΩ|˚—) <å‰õΩ ÃÑo§ym§ JHõ¯~°ÖË^Œ∞ XHõ
P."≥II''H˘O_»——Å#fl=∞Ü«∞º ''HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞x—— H˘_»∞‰õΩ HÍ"åÅ#flk) ™êfig∞! h=Ù QÆ∞~°∞`≥·# `ÕQÆ~åÜ«∞_»=Ù. (QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ^ŒQÆæ
H˘Å∞K«∞ f~°∞E_» Ñ¨ÙÅHõÅQÆ∞#∞ `åºQÆ=ÚÅ∞ KÕã≤#"å_»=Ù. `«O„_ç =∂@HÀãÖ ~å*Ïº<Õfl `åºQÆO KÕã≤# H˘O_»ÅÖ’
''Hõ~°∞}EÑ¨Ù#O@ HÍq∞Oz HÀi#—— =Ù#fl HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞_»=Ù.
W\˜ì =∂@[Å∞¡Öˇ@∞¡ ‰õΩiÜ«Ú? ™êfig∞! h=Ù QÀÑ≤HõÅ‰õΩ ã¨~°fiã¨fi=Ú J~Ú#~åÜ«∞_çq. QÀ=ÙÅ#∞ HÍ=Ù#
Hõ$+¨‚~åÜ«∞_çq. *Ï}`«#O "≥^Œ[e¡#"å_»=Ù. K«Å¡ (=∞l˚QÆ) Ñï=∞à◊OÃÑ·
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix =∞~°∞Å∞H˘#fl"å_»=Ù. h=Ù K≥Ñ≤Ê# ^èŒ~°‡"Õ∞ K≥Å∞¡ÉÏ@∞¡ KÕã≤#"å_»=Ù. =∞#fl^èŒ∞x
u~°∞=∞Åyi~åÜ«∞ ^Õ=~åÇ¨ï`«Î~åÜ«∞ (=Å~åÜ«∞_»∞) HõO>Ë q∞H˜¯e ™œO^Œ~°º=O`«∞_»=Ù. JO`«∞ÖËx Éè’QÆ=ÚÅ#∞ÉèíqOK«∞
ã¨∞~°u a<åfl}~åÜ«∞ ã¨∞QÆ∞}HÀ<Õ\ ˜~åÜ«∞ IIu~°∞=∞ÅII ~åÜ«∞_»=Ù. „Ñ¨Éèí∂! h=Ù H˘O_»ÅÖ’x HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∞_»=Ù.
™êfig∞! h=Ù ™ê=∞"Õ^ŒO ÑïîOKÕ"åi ãÖw`«~°==Ú#‰õΩ Ñ¨ÙÅHõiOK«∞
ã≤=∞Åã≤OQÍ~°~åÜ«∞ K≥Å∞=Ñ¨Ù u=∞‡~åÜ«∞ ~åÜ«∞_çq. h=Ù ã¨~∞° fiÅ#∞ "≥∂Ç≤ÏOÑ¨*Ü Ë Ú« "å_»=Ù. "≥‰· Ωõ O~î° ^è•=∞=Ú#‰õΩ UeHõ=Ù.
ã¨~°ã¨"≥·Éèí=~åÜ«∞ ã¨HõÅ q<À^Œ~åÜ«∞ ku ãÖ`«ux `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#"å_»=Ù. F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! x#∞fl „¿Ñ=∞QÍ UkHÀi<å
=~° =ãÖ`«=ÚÅ ~åÜ«∞ =x`«Å q@~åÜ«∞ ^ŒÜ«∞`À ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOKå=Ù. Nx"å™ê! h‰õΩ ã¨~°fi^• [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
QÆ∞~°∞`≥·# `ÕQÆ~åÜ«∞ H˘O_»@HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∞ IIu~°∞=∞ÅII N"ÕOHõ@~åÜ«∂! h‰õΩ â◊√Éèí=∞QÆ∞ QÍHõ!
137 138
2-70 q∞H˜¯e ãÖ™ê~°=Ú–"≥∞_»QÆ\ ˜ìuq <å‰õΩ
=Ú#∞fl_ç JHõ¯~° <Õ "Õ™êˆ~k– JÑ¨~å^èŒ =∞=ÙQÍ^À
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ="≥z· „ux J~°Oú KÕãH≤ ˘#@O XH˘¯Hõ¯Ñ¨C_»∞ #ÖË~¡ ∞° k‰õΩ¯Å N"ÕOHõ\Ï„k–^Õ=Ù_»hqÜ«∞ºQÍ#∞
g∞^Œ#_»HõHÍ^Œ∞. D H©~°Î# J^Õ q+¨Ü«∂xfl |Å¡QÆ∞kÌ K≥|∞`ÀOk.''h ÉèÏ="Õ∞q∞\’, ZHõ¯_À r=Ù_» <Õ#∞–Ü≥∞^Œ∞~å_»^ŒQÆ∞<å IIÉèÏqOzII
h"≥O^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ =∂#= [#‡xKåÛ"À `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx Ñ¨â◊√=Ù#Ü«∂º#∞ ™êfig∞! <å ÉèÏ"å=∞$`«O :
JÑ¨~å^èOŒ =∞xflOK«∞—— Jx n#OQÍ "Õ_∞» H˘O@∞<åfl~∞° ,''h=Ù =∂‰õΩ =∂#=[#‡xzÛ, F „Ñ¨Éèí∂! h Jaè„áêÜ«∞=Ú#∞ ÉèÏqOK« ÖËHõáÈÜ«∂#∞. Ñ¨â◊√|∞kú
ÑÖKÕO„kÜ«∂ÅxzÛ, ~°H~õ H° ÍÅ |O^è∞Œ `åfiÅxzÛ, „|uH˜ ã¨<å‡~°Oæ Ö’ =∞OzKÕÜ∞« ~å—— HõÅ"å_»#QÆ∞@KÕ <Õ<Õ"Õ"À^•~°∞Å∞ `˘HÍ¯#∞. WHõ <å JÑ¨~å^èŒ=ÚÅ#∞ h=Ù QÍHõ
Jx Ü≥∞Hõ¯_À <å r=Ù}˜‚ `≥zÛ Éèí∂g∞‡^Œ‰õΩ ÑÖÑ≤¿ãÎ... <Õ#∞ "≥∂Hõ∆O, =ÚH˜Î JO@∂ =∞Ô~=~°∞ =∞xfl™êÎ~°∞? ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ `«O„_ô!
<å Hõ~°Î"åºÅ#∞ =∞~°∞=^ŒQÆ∞<å? h P#u g∞~° ^ŒQÆ∞<å? JO@∞<åfl~°∞...
F NÇ¨Ïs! D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ##∞fl Ñ¨Ù\˜ìOz#"å_»=Ù h=Ù. <Õ<Õ"≥∂ ã¨fi~°æO
K«OII Z~°∞QÆ#∞ `«Ñ≤Ê^ŒO|∞Å#∞ Dâ◊fi~°! <Õ Ñ¨â◊√|∞kÌ<≥·u, <Õ =O\˜ Ö’HÍÅHÀã≤Oz 'Ñ¨~°=Ú— HÍ"åÅx "≥OÑ¨~å¡_»∞`«∞<åfl#∞. NÑüq h=Ù
Ñ¨~°=Ú#∞ <≥Ozh "˘ã¨QÆ∞ |O^èŒ=ÚÅ<£ q_»<å_»Ez`«<£ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ¿ãÜ«∞@O =∂ =O\˜ ¿ã=‰õΩÅ^èŒ~°‡O. JO`ÕQÍx ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ
x~°`«=Ú h^Œ∞ Ü«∂[˝Å#∞ xO^ŒÅ∞ *Ëã≤u J#fl=∞Ü«∞º<≥·<£ KÕÜ«∞^ŒQÍ<å? h P[˝ #∞Å¡OÑ¶≤∞OK«^ŒQÆ∞<å?
u~°∞=∞Å~åÜ«∞! h"˘ã¨QÆ∞ ^ÕxxHÍ^Œ# *ÏÅ∞^Œ∞<£ „Ñ¨Éèí∂!
F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯, <åÅ∞Hõ, K≥=ÙÅ∞ =∞iÜ«Ú K«~°‡O J#∞
~åQÆO : QÆ∞[˚i S^Œ∞ WO„kÜ«∞=ÚÅ#∞ <å‰õΩ WKåÛ=Ù. h rq`«HÍÅOÖ’ "å\˜=Å¡ "Õ∞Å∞á⁄Ok
ÉèÏqOK«<Õ~°<≥·u –Ñ¨â◊√|∞kÌ<≥·ux rq`«O ÑÖ_çOK«∞HÀ Jx h=Ù K≥a`Õ... "Õ∞=Ú KÕã¨∞Î#fl^Õq∞\˜? "å\˜x ^ŒO_çOz
~¸=Å <å Ü«∞Ñ¨Kå~°– q∞kQÍ==Ü«∞º IIÉèÏqOzII x„QÆÇ≤ÏOKåÅx K«∂ã¨∞Î<åflO. Wk <Õ~°=Ú HÍ^•? Hõx, Hõ+¨ìÑ¨_ç ÃÑOKÕ `«e^ŒO„_»∞Å
=∂@ HÍ^Œx, "åà◊√§ `«$Ñ≤ÎQÍ u#=∞x =_ç¤Oz# HõOK«=Ú =∂ =ÚO^Œ~° Éˇ_ç`Õ..
Ç¨Ïih=Ù „Ñ¨ÑÖK«–=∞O^Œ∞|∞\˜ìOzu =∞=Ú‡ ^•xfl HÍÅ^Œxfl "åà◊§#∞ ÉÏkèOK«_O» a_»Å¤ ∞ KÕÜ∂« eû# Ñ¨xÜÕ∞<å? (=∞iÖ’HÍÅˆH
Ñ¨~°=Ú<Õ ™êkèOKÕk–|Å∞ „^ÀÇ¨Ï=∞=ÙQÍ^À `«O„_ç"≥·# x#∞fl kèHõ¯iOK«@O WOÔHO`« áêÑ¨=Ú?)
ã≤~°∞Å<ÕÖË\ ˜"å_»∞–K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ¿ãÜ«∞Hõ
q~°™êÅ∞ |O@¡‰õΩ –"Õˆ~ ¿ãÜ«∞^ŒQÆ∞<å IIÉèÏqOzII h=Ù U^À =Ù^ÕÌâ◊ºO`À<Õ D |~°∞"≥·# ãÖ™ê~åxfl <å "≥∞_»‰õΩ QÆ\Ïì=Ù.
Jk JHõ¯~° ÖË^xŒ <Õ#∞ qã¨∞QÆ∞H˘x ^•x#∞Oz q=Ú‰õΩ_Î #» ∞QÍ"åÅx „Ñ¨Ü∞« uflOK«@O
ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞ <åÃÑ·–|OÑ¨Ù"≥\ ˜ìuq h=Ù ^è~Œ ‡° =∂? ã¨~fi° "åºÑ¨Ù_Î "» ·≥ k‰õΩ¯ÅxflO\˜Ö’ h "ÕO>Ë...F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! ^Õ=^Õ=Ù_»"·≥
ZOz "åx ^ŒO_çOKÕ–kk <Õ~°=∞øQÍ^À hqzÛOk fã≤H˘#Hõ, Ü≥∞Hõ¯_À JÅ=∞\ÕKÕ D r=Ù_çH˜ =∂#=[#‡xKåÛ=#fl
ÃÑOKÕ\ ˜ `«e^ŒO„_»∞Å∞–„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ =_ç¤OK«QÍ#∞ Hõ$`«[˝`« ‰õÄ_® ÖË‰õΩO_® h =∂@#∞ Ü≥∞QÆiÌOK«∞@ <Õ#∞ KÕÜ«∂eû# Ñ¨xÜÕ∞<å?
HõOK«=Ú HÍÅ^Œ#fl ãÖ–QÆuÜ«∂ a_»¤Å‰õΩ IIÉèÏqOzII HÍ^Œ∞ =Ú=∂‡\˜H© HÍ^Œ∞. <å JÑ¨~å^èŒO =∞xflOK«∞ `«O„_ô!
139 140
2–71 =ÅÑ≤Oz Ñ¨Ù~°ã¨`«∞Å „=`«=Ú K≥iz# `«ÅÑ¨Ù
=Ú#∞fl_ç : HõeH˜ `«#=ÚÅ∞ K«∂Ñ¨ QÆeQÆ∞#fl `«ÅÑ¨Ù
~ÚÅ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· x~°=ÙH˘#fl `«ÅÑ¨Ù
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ =∞# '`«ÅÑ¨Ù^≥·==Ú— JO>Ë 'HÀ~°∞H˘<Õ^≥·=O. PÜ«∞# HõÅ∞+¨ Ç¨Ï~°"≥∞ÿ "≥∂Hõ∆ QÆuK«∂Ñ¨Ù `«ÅÑ¨Ù II`«ÅÑ¨ÙII
=ÙO_Õ^H≥ ¯õ _»? =∞# `«ÅÑ¨ÙÖ’— JO>ËË =∞# ÉèÏ=#Ö’. ''Ñ¨kÜ«Ú#∞ Ñ¨kÜ≥∞ÿ # `«ÅÑ¨Ù—
JO>Ë `˘q∞‡k<˘Hõ¯\˜ ãÖYº HÍ^Œ∞, 'K«Hõ¯\˜ `«ÅÑ¨Ù— Jx J~°úO. xÑ¶¨∞O@∞=Ù
ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕuÖ’ =Ù<åfl D H©~°Î# q=iOK«_»O Hõ+¨ì"Õ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë H˘xfl KÀ@¡ D ™êfiq∞ `«ÅÑ¨ÙÖ’Ñë (ÉèÏ=#Ö’x) '`«ÅÑ¨Ù ^≥=· O— (HÀ~°∞HÀ=Åã≤# ^≥=· =Ú)
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=O =∞# ÉèÏ=#HõO^Œ^Œ∞. ^Œâß=`å~°=~°‚# WO`« ZxflÜ≥ ∂ q^è Œ = ÚÅ 'Ñ¨ k Ü« Ú #∞ Ñ¨ k Ü≥ ÿ ∞ #— (K« H õ ¯ x) `« Å Ñ¨ Ù (Éè Ï =#).
#~°‡QÆ~°ƒùOQÍ K≥Ñ¨Ê_»O Z=iH˜ ™ê^èŒºO? 'Q˘_»∞QÆ∞=\˜ì# "åx HÀi J_çy# `«ÅÑ¨Ù— Pq^èŒ=ÚÅ#xflO\˜h q=i™êÎ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
JO>Ë.."å=∞#∞x QÆ∞iOz Jx `≥Å∞ã¨∞, HÍx Q˘_»∞QÆ∞Ñ¨\ ˜ì#^≥=~°∞? ÉèÏqOK«O_ç D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ ã¨=`≥·# K«^Œ∞=ÙÅ∞ ã¨~°QÆ∞ `≥zÛ# `«ÅÑ¨Ù, (ã¨=∂#"≥∞ÿ#
=∞i....JO`«`ÕeHõ HÍ^Œ∞. "Õ^Œ=ÚÅ#∞ =iúÅ∞¡#@∞¡ *Ëã≤# ÉèÏ=#.. J#QÍ =∞`«ûº~°∂Ñ¨Ù_»∞). DÜ«∞#
~°=o^ŒiQÆ∞|ƒe ~°OlÅ∞¡ `«ÅÑ¨Ù (Ñ¶∂¨ i‚Å∞¡ ã¨=Ú„^Œ=Ú# Ñ¨~fi° `«=Ú„HÕ^Œ qÅã≤e#¡
`«~°à◊=Ú : `«ÅÑ¨ÙÖ’Ñë ^≥·="≥∞ÿ =∞# ^•Ñ¨Ù#∞O_≥_ç ^≥·="≥∞ÿ ÉèÏ==Ú.. J#QÍ ‰õÄ~å‡=`å~°∞_»∞). DÜ«∞#, Hõ=QÆ∂_» QÀi Éèí∂HÍO`«=ÚOy@
Ñ¨Å∞ q^èŒO|∞Å ~°∂Ñ¨Ù^•eÛ# =∂^èŒ=Ù<£ q#∞uOK≥~å `«ÅÑ¨Ù ([`« J=Ù^•=∞x Éèí∂^Õq `«# Ü≥∞^Œ∞@ xez# ÉèÏ=#.. J#QÍ
`˘ek =∞`«ûº=Ú, Hõe¯JO`«º=Ú `ÀÜ«∞*Ï‰õ∆Ω_»∞ bÅ`À =~åÇ¨=`å~°=Ú). DÜ«∞#, uqi ^Œ∂+¨‰Ωõ QÀà◊^¡ Q≥ \Æ Ï~°∞Û `«ÅÑ¨Ù (`«##∞ ^Œ∂+≤OK«∞
JÅ~°QÍ `«# H©~°Î#O|∞# J#fl=∞Ü«∞º@∞ `≥ÖˇÊ~å ^Œ∞~å‡~°∞æx „Ñ¨Ü«∞uflOz QÀà◊¡`À =∞ˆ~ PÜ«Ú^èŒO ÖË‰õΩO_® ãÖÇ¨ÏiOz# ÉèÏ=#..
J#QÍ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞). D ™êfiq∞, Q˘_»∞QÆ∞=\˜ì# "åx HÀi J_çy# `«ÅÑ¨Ù
~åQÆO : =ãÖ`«O (Q˘_»∞QÆ∞=\˜ì Q“~°qOz# |ex Ji÷Oz =¸_»_»∞QÆ∞Å∞ ^•#=Ú „QÆÇ≤ÏOz#
`«ÅÑ¨ÙÖ’Ñë `«ÅÑ¨Ù^≥·= g∞`«_»∞ ÉèÏ=#... J#QÍ "å=∞#∞_»∞). DÜ«∞# `«_»|_»Hõ q„Ñ¨ÙÅ‰õΩ ^•#q∞_»∞ `«ÅÑ¨Ù
Ñ¨Å∞=∂~°∞ |kÜ«Ú#∞ |kÜ≥ÿ∞# `«ÅÑ¨Ù II`«ÅÑ¨ÙII (ãÖHÀzOK«‰õΩO_®, `«#∞ #$Ñ¨`«∞Å#∞ =kèOz ãÖáêkO# Éèí∂=∞O_»ÖÏ#flO`å
„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ ^•#OKÕã≤# ÉèÏ=#.. J#QÍ Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞) DÜ«∞#, "˘_çã≤
ã¨=`≥·# K«^Œ∞=ÙÅ∞ ã¨~°∞QÆ^≥zÛ# `«ÅÑ¨Ù [Åxkèx QÆ_Q» ∂Æ iÛ `≥zÛ# `«ÅÑ¨Ù „|Ç¨Ï‡„ã¨=Î Ú`À Éˇ^~Œ Q° ˘\˜ì ã¨=Ú„^Œ∞x `«#=^Œ‰Ì Ωõ
~°=o^Œi QÆ∞|ƒex ~°OlÅ∞¡ `«ÅÑ¨Ù `≥ÑÊ≤ Oz# ÉèÏ=#... J#QÍ N~å=∂=`å~°=Ú). DÜ«∞#, [_çÜ∞« Hõ Ç¨ÏÖÏÜ«Ú^è=Œ Ú
Hõ=QÆ∂_» QÀi Éèí∂HÍO`«=ÚOy@ `«ÅÑ¨Ù [oÑ≤Oz# `«ÅÑ¨Ù ("≥éÑ¨ÙÖËHõ <åQÆex ~°≠oÑ≤Oz# ÉèÏ=#.. J#QÍ |Å~å=Ú_»∞).
uqi ^Œ∂+¨‰õΩ QÀà◊¡^≥QÆ\Ï~°∞Û `«ÅÑ¨Ù II`«ÅÑ¨ÙII D ™êfiq∞ =ÅÑ≤Oz Ñ¨Ù~°ã¨`«∞Å „=`«=Ú K≥~°z# `«ÅÑ¨Ù („uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å
Q˘_»∞QÆ∞ =\˜ì# "åx HÀiÜ«∞_çy# `«ÅÑ¨Ù ÉèÏ~°ºÅ#∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú# =ÚOz "åi áêu„=`«º nHõ#∆ ∞ ÉèOí QÆÑ~¨ z° P „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å
`«_»|_»Hõ q„Ñ¨ÙÅ‰õΩ ^•#q∞_»∞ `«ÅÑ¨Ù Kå=ÙH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# ÉèÏ=#.. J#QÍ |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_»∞). DÜ«∞# HõeH˜ `«#=ÚÅ∞
"˘_çã≤ [Åxkèx QÆ_» QÆ∂iÛ `≥zÛ# `«ÅÑ¨Ù K«∂Ñ¨ QÆeQÆ∞#fl `«ÅÑ¨Ù (=∞<À[˝"≥∞ÿ# „Ñ¨`åÑ¨=Ú K«∂Ñ¨QÆey# ÉèÏ=#.. J#QÍ
[_çÜ«∞Hõ Ç¨ÏÖÏÜ«Ú^èŒ=Ú [oÑ≤OK«∞ `«ÅÑ¨Ù II`«ÅÑ¨ÙII Hõe¯J=`å~°=Ú). N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· x"åã¨"∞≥ #ÿ `«ÅÑ¨Ù. ã¨~fi° áêÑ¨=ÚÅ#∞ x"åiOz
"≥∂Hõ∆=Ú <˘ã¨QÆ∞ ÉèÏ=<å=¸iÎ D N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
141 142
=Ú#∞fl_ç 2-72 áê„`«^•<À`«û= „Ñ¨käè`« "ÕOHõ@~åÜ«∞
w~åfi} ÉèÏ+¨Ö’ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xÃÑ· ã¨∞Îux J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# N~åQÆOÖ’ ^ä•„fâ◊HÍq∞`å~°÷„Ñ¨^•Ü«∞
qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~#° fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞#ã¨∞ Ñ¨ÙÅHõiOz áÈ`«∞Ok Wk qO>Ë. ã¨Q∞Æ } QÀ„`«aè#‡}˜~°∞z~° QÍ„`åÜ«∞ ~°qK«O„^Œ
„|Ç¨Ï‡, ã¨~°∞fiÅKÕ áê~åÜ«∞} KÕÜ«∞|_»∞ P u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞ â’Éèí#=¸iÎ Jx <Õ„`åÜ«∞ âıëê„k xÅÜ«∂Ü«∞ `Õ #"≥∂ II#"≥∂II
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Wk ã¨∞n~°…"≥∞ÿ# H©~°Î#. J~Ú<å P^ŒºO`«OQÍ, Hõ~°‚¿ÑÜ«∞OQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
™êyáÈ`« ∞ Ok. Hõi ~å[=~°^Œ∞_»∞ ~°q K«O„^Œ <Õ „ `« ∞ _» ∞ , N=`åûOH˜ `« ∞ _» ∞ , F <å~åÜ«∞}∞_®! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ <≥Å"≥·# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡
Ñ¨ÙO_»sHÍ‰õΩ∆ _»∞ J~Ú# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ D H©~#Î° qx xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ Ñ¨ÙÅHõiOz ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù h=Ù. ã¨~°fi=¸ <ÕiÛ#"å_»=Ù. h=Ù ã¨∞O^Œ~°=¸iÎq. J\˜ì h‰õΩ
áÈ`å_»∞. =O^Œ#=Ú. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù x`«º=Ú =ÙO_≥_ç"å_»=Ù. Q˘Ñ¨Ê ÑÖ_ç`«∞ÅKÕ
HõOII <å~åÜ«∞}∞#∞x, ã¨~°fi=Ú K«Hõ¯QÍ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞"å_»=Ù. =Úx[#∞Å #=∞‡Hõ"≥∞ÿ# "å_»=Ù. ã¨`«ºã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù.
áê~åÜ«∞}∞ ãÖã¨¯ $`«=Ú# „áêiúOz i@<£ „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ Hõ~°∞}ÕK«∞"å_»=Ù. ã¨^Œ∞ƒkúQÆÅ "åi ™êOQÆ`åºaèÖÏ+≤q. [QÆ`«∞Î
g∞i# ÉèíH˜Îx J#flÜ«∞ #O`«\ ˜x `«$Ñ≤ÎÑ¨~°K«∞"å_»=Ù. J@∞=O\˜ h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
N~åQÆ=Ú tÅÅ Hõ~°∞QÆ*ËÜ«Ú#∞ q#∞_ô F ^Õ=^Õ"å! J<åºÜ«∞O ÃÑ„>Ëy#Ñ¨C_»∞ h ÉÏÇ¨ï=ÙÅ Ñ¨~å„Hõ=∞=ÚKÕ ^•x
~åQÆO : N~åQÆO <≥kiOK«∞"å_»=Ù. â◊√„HÍKå~°∞ºx t+¨µºÖˇ·# ^≥·`«∞ºÅ#∞ x~°∂‡eOK«∞ xÜ«∞=∞=Ú
#"≥∂ <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ HõÅ"å_»=Ù. WO„^•k ^Õ=`«Å‰õΩ Juâ◊~ÚOz# ÉèÜ í ∞« =Ú#∞ x~°∂‡eOz# "å_»=Ù.
<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ ã¨QÆ∞} „|Ç¨Ï‡}Ë ã¨~°fi U q^è"Œ ∞≥ #ÿ =„Hõ ã¨fiÉèÏ==¸ ÖËx"å_»=Ù. â◊„`«∞=ÙÅ#∞ `«~∞° QÆ∞ K«„Hõ=Ú QÆÅ"å_»=Ù.
áê~åÜ«∞}ÏÜ«∞ â’Éèí#=¸~°ÎÜÕ∞ II#"≥∂II J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
x`åºÜ«∞ q|∞^èŒ ãÖã¨∞Î`åºÜ«∞ x`åºkè– F Ö’ˆHâß! h=Ù <åâ◊#=Ú ÖËx"å_»=Ù. U HÀiHõÅ∂ ÖËx"å_»=Ù. Ñ¨^Œ‡^Œà◊
Ñ¨`åºÜ«∞ =ÚxQÆ}„Ñ¨`«ºÜ«∂Ü«∞ <Õ„`«∞_»=Ù. N=`«û=Ú#∞ Ñ¨Ù@∞ì=∞K«Û h ÅHõ∆}=ÚQÍ HõÅ"å_»=Ù. Z#fl_»∂ H©∆}ÕK«x
ã¨`åºÜ«∞ „Ñ¨`«ºH∆ÍÜ«∞ ã¨<å‡#ã¨ ™êO– q*Ï˝# ^ŒHõ∆`« HõÅ"å_»=Ù. qt+¨µªÖˇ·# Ü≥∂QÆ∞Å#∞ ~°H˜∆Oz q∞H˜¯e Hõ~°∞}`À
QÆ`åºÜ«∞ [QÆ^Œ=# Hõ$`åºÜ«∞ `Õ #"≥∂ II#"≥∂II J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
J„Hõ"≥∂^Œú`« ÉÏÇ¨ï q„Hõ=∂u„HÍO`«
â◊√„Hõ tëÈº#∂‡Å#Hõ =∂Ü«∞ F ™êfig∞! h=Ù JÅ<å_»∞ QÆ*ËO„^Œ∞x HÍáê_ç#"å_»=Ù. k=º H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜ KÕ`«
â◊„HÍk w~åfi} =„HõÉèíÜ«∞ ÉèíOQÆ x~ü JÅOHõiOÑ¨|_ç# "å_»=Ù. '=Ú~°— J#∞ ~åHõ∆ã¨∞_»∞ â◊„`«∞=ÙQÍ HõÅ"å_»=Ù.
=„HÍÜ«∞ xÇ¨Ï`åi K«„HÍÜ«∞`Õ #"≥∂ II#"≥∂II [QÆ<À‡Ç¨Ï#∞_»=Ù. ÖË "≥<fl≥ Å "≥Å∞QÆ∞Å∞ q~°l=Ú‡ H˜s@ ^è•iq. ÖË„ÉÏÜ«∞Ñ¨Ù QÀÑ≤HÅõ KÕ
JHõ∆~åÜ«∂u x~°¿ÑH∆ÍÜ«∞ Ñ¨ÙO_»s H©iÎOK«|_ç q∞H˜¯e ãÖ`«∞ëêìO`«~°OQÆ∞_»"≥· ÔH·=Åº=Ú <˘ãÿ#"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ
HÍH∆ÍÜ«∞ N=`«ûÅHõ∆}ÏÜ«∞ =O^Œ#=ÚÅ∞.
JH©∆} q*Ï˝# ^ŒHõ∆ Ü≥∂wO„^Œ ãÖ F [QÆ<åfl^è•! h=Ù áê„`«∞Å‰õΩ "åiH˜ `«y#q J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@Ö’
~°H∆Í#∞HõOáê Hõ\ÏH∆ÍÜ«∞ `Õ#"≥∂ II#"≥∂II „Ñ¨ã≤kú*ˇOk# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. =∂#=ÙÅ HÍq∞`«=ÚÅ#∞ n~°∞Û"å_»=Ù. qq^èŒ
Hõi~å[=~°^•Ü«∞ H“ã¨∞ÎÉèÏ Éèí~°}ÏÜ«∞
=Ú~°"≥·i}Ë [QÆ<À‡Ç¨Ï<åÜ«∞ k=º ~°`«fl=ÚÅKÕ ÉÁ_»q∞# HÍO`«∞ÅKÕ „Ñ¨HÍtOK«∞ ^ÕÇ¨Ï=Ú HõÅ"å_»=Ù. âıëê„k
`«~°∞}ËO^Œ∞ HÀ\©~° `«~°∞}© =∞#™ÈûÎ„`« xÅÜ«∞"≥∞ÿ#"å_»=Ù. J@∞=O\˜ F Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞ëê! h‰õΩ â◊`«HÀ\˜ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Ñï`À+¨z`åÎÜ«∞ Ñ¨~°=∂Ü«∞`Õ#"≥∂ II#"≥∂II
143 144
2-73 q~°Ç¨ïÅ QÆ∞O_≥Å‰õΩ "≥Hõ¯ã¨"≥∞ÿ# ÑÖ@
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°QÆ K«∞Hõ¯Å~åt ÉèÏQÆº=Ú ÑÖ@
Wk JK«Û`≥Å∞QÆ∞Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # JO^•Å K«O^Œ=∂=∞ áê@. J~°∞^≥· `«∂~°∞Ñ¨Ù H˘O_» <å~°QÆ |O_ç# ÑÖ@
`≥Å∞ˆQ Hõ^•! `ÕeHˆ J#∞H˘<Õ `≥eq `«‰Ωõ ¯"≥#· "åi `≥eq `≥Å`≥ÅÉ’ÜÕ∞@∞¡ KÕ¿ã ~Ú~°"≥· N"ÕOHõ>Ëâ◊xO\˜Ö’x ÑÖ@ IIãÖ^≥HÍ_»II
`≥e"≥#· `≥Å∞QÆ∞ áê@. K«O„^Œ∞_çH˜ u~°∞=∞ÅÜ«∞º‰õΩ K«∞@ìiHõO `≥eÜ«∞x "åà◊H¡ ˜ Ü≥∞xfl™ê~°∞¡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«kq<å `≥eÜ«∞x H©~#Î° ''=∞ÅÜ«ÚK«∞ `«=∞Ö’x =∞é˜=] ∂xÑÖ@—— JO>Ë.. U"≥∂
W^Œq∞^ŒOú QÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ '|∞é]— |^ŒÅÌ ∞ H˘@∞ìH˘<åfl '=∞é˜=] ∂x ÑÖ@— JO>Ë WkQÀ 'K«O^Œ=∂=∞— K«∂âß~å... Wk ãÖ^èŒº pHõ@∞¡ =Úã¨∞~°∞H˘O@∞O>Ë
YzÛ`«OQÍ U"≥∂ J~°úOHÍÖË^Œ∞. <å ÉèÏ=# <Õ#∞ K≥áêÊ#∞. z`«ÎyOKåeûOk 'KåÜ«∞Å ÑÖ@— (HÍO`«∞Å∞ "≥^[Œ ÖË¡ Ñ¶Å¨ =Ú) QÍ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. ZO`« K«O^Œ=∂Ü≥∞?
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ. ^≥º· `«∞Å∞, J^≥· fi`∞« Å∞ Jx H˘@∞ìH˘<Õ"åà◊O¡ , =∞#ˆH^≥`· Õ <Õq∞? Hõ^•! (ZO`« JO^Œ"≥∞ÿ#^À K«∂_»O_»=∂‡!
K«OII ZO`À Ñ¨Ó~°fi"∞Õ , áêÅã¨=Ú„^Œ=ÚÖ’ Ñ¨Ù\˜ì Ñ¨Ù_»∞`«∂<Õ Ü«Ú=‰õΩ_≥#· (ÑÖ_ç#)
Q˘#H˘x <Õ„`«"≥∞ÿ Ç¨ÏiH˜ QÆ∂iq∞ QÆ∂Ô~Û_ç ÑÖ@, ~¸`«_»∞<£ Ñ¶¨Å=Ú WkÜÕ∞. ^Õ=`«Å‰õΩ x#∞ÃÑ· (Ñ¨Ó~°‚=ÚQÍ) HõxÑ≤ã¨∂Î W+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¶¨Å=Ú. N
=Ú#∞ 'ã≤i—`À_»|∞>ˇì#@, "≥∂^ŒHõ~°O|QÆ∞ ÑÖ@ *ÏaÖˇ·, =∞Ç¨q+¨µ‚=Ù#‰õΩ XHõ Hõ#∞flQÍ (WOH˘Hõ Hõ#∞fl ã¨∂~°∞º_»∞) PÜ«∞# H˘#K«∂Ñ¨ÙÅ`À
`«#∞=ÙÅ HÍ=∞~ÀQÆ=Ú# ^ŒQÆú=Ú *ËÜ«Ú#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ K«∂™êÎ_»∞ HÍ|\˜ì K«Å¡QÍ LO_Õ Ñ¶¨Å=Ú W^Õ. PHÍâ◊gkèÖ’ "≥<≥flÅÅ∞ "≥^Œ[ÖË¡
J#∞=ÙQÆ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõaƒ# K«Å¡x ~ÚO\˜ÑÖ@<≥<£ Ñ¶¨Å=Ú D K«O^Œ=∂=∞.
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ D JO^•Å K«O^Œ=∂=∞ Ñ¶¨∞#`« xOHÍ K≥áêÊÅO>Ë, DÜ«∞# =Å~åA
ãÖ^≥HÍ_» |∞\˜ì#\˜ì KåÜ«∞Å ÑÖ@ Ü≥∞O`«– (=∞#‡^èŒ∞_»∞) ‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩx =Öˇ „¿Ñ=∞ "≥ÚÅÔHuÎã¨∞ÎO\Ï_»∞. JO^Œ∞ˆH DÜ«∞#
K«O^Œ=∂Ü≥∞ K«∂_»~°=∞‡ K«O^Œ=∂=∞ ÑÖ@ IIãÖ^≥HÍ_»II =ÅÑ¨ÙÅ Ñ¶¨Å=Ú. K«Å¡x Ñ¨Ù#flq∞ ~å„`«∞ÅÖ’ "åº"≥∂Ç¨ÏÑ¨~°K«∞ Ñ¶¨Å=Ú D
K«O^Œ=∂=∞. ã≤~∞° Å=∞‡`À_»|∞\˜#ì qâ◊fiqMÏº`«"∞≥ #ÿ Ñ¶Å¨ =Ú. L^Œºq∞Oz pHõ@Ö¡ ’
=Ú#∞Ñ¨ áêÅ"≥e¡ "≥ÚÅz ÑÖ_ç# ÑÖ@ =∞<À[˝=ÚQÍ =@=$Hõ∆=ÚÅÃÑ· `«à◊√‰õΩb#∞ Ñ¶¨Å=Ú D K«O^Œ=∂=∞.
x#∞ÃÑ· ^Õ=`«Å‰õΩ xK«ÛÑÖ@ WHõ q~°ÇÏ¨ Ñ‘_`ç ∞« Å‰õΩ D K«O^Œ=∂=∞ QÆ∞O_≥=∞O@. "åi QÆ∞O_≥Å‰õΩ W`«x
Q˘#H˘x Ç¨ÏiHõ#∞fl Q˘# K«∂Ñ¨ÙÅ ÑÖ@ ^Œ~≈° #"Õ∞ ^Œ∞~°ƒ~ù "° ∞≥ #ÿ k. JO`« ^Œ∞ã¨ûÇ¨Ï"≥∞#ÿ Ñ¶Å¨ =Ú D K«O^Œ=∂=∞. q#∞gkèÖ’x
q#∞gkè<≥QÆ_ç# "≥<≥flÅÅ ÑÖ@ IIãÖ^≥HÍ_»II `å~å `À~°}ÏxH˜ DÜ«∞# ^Œ~°≈#"Õ∞ =∞Ç¨Ï^•ƒùQÆº"≥∞ÿ# Ñ¶¨Å=Ú. J~°∞^Œ∞QÍ
(<≥ÅH˘Hõ¯~ÀA =∂„`«"Õ∞) `«∂~°∞ÊH˘O_» g∞^Œ Ñ¨Ó~°‚=ÚQÍ ÑÖ_Õ ÑÖ@ D *Ïae¡.
=Å~åA ÑÖÑ¨Ù# =ÅÑ¨Ù quÎ# ÑÖ@ (*Ïae¡ JO>Ë *Ï#∞Ñ≤e¡ JO>Ë ‰õΩO^ÕÅ∞ `«#Ö’ =Ù#fl"å_»∞ JO>Ë K«O„^Œ∞_»∞).
K«Å∞"≥· Ñ¨Ù#flq∞ <å\˜ *Ï[~° ÑÖ@ K«O„^Œ∞_»∞ J#|_Õ DÜ«∞# ã≤÷~°"≥∞ÿ#, N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x WO\˜Ö’x Ñ¶¨Å=Ú,
Hõeq∞ HÍq∞x `À_» HÍ~°∞Hõq∞‡# ÑÖ@ (H©∆~°™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ Ñ¨Ù\˜ì#=hfl t=Ù_»∞ QÆ~°à◊O HõO~î°OÖ’ xeÑ≤# J#O`«~°O,
=∞ÅÜ«ÚK«∞ `«=∞Ö’x =∞é˜]=∂x ÑÖ@ IIãÖ^≥HÍ_»II ^ŒH˜¯#k NÇ¨ÏiˆH Hõ^•!) =Öˇ â’aèOKå_»∞.
145 146
2-74 <å<å ^Õ=`«Å`À_» <å~°^•^Œ∞Å `À_»
=Ú#∞fl_ç QÍ#=ÚÅ∞ q#∞H˘O\Ï QÆ^≥ÌÃÑ· #∞O_ç
P#∞Hõ N"ÕOHõ\Ï„k #Ç¨ÏŸ|Å=Ú #O^Œ∞
JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ "åix H©iÎã¨∂Î K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. `å#Hõ"≥∞ÿ =~åepÛ ^•ã¨∞Å‰õΩ ^Õ=Ù_»∞ IIPk=¸iÎII
Z@∞"≥·Ñ¨Ù#∞Oz K«∂z<å =∞#<Õ ™êfiq∞"å~°∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Jk P
ˆH∆„`«OÖ’x „Ñ¨`ÕºHõ`«. "≥ÚÇ¨ÏO #=Ùfi`«∞#fl@∞¡O@∞Ok. <å~°^•^Œ∞Å QÍ#O qO@∂ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨~°=tOKÕ D #$ã≤OÇ¨ï_Õ `å#Hõ"≥∞ÿ (™ê÷#"≥∞ÿ) "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· „Ñ¨Ç¨ ^¡ =Œ ~°^∞Œ _≥#· D #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞ Pk^Õ=Ù_»∞. U"≥Ñ· Ù¨ #∞O_ç D ™êfiq∞x
`«#^•ã¨∞Å‰õΩ Jcè+¨ì=ÚÅxã¨∞Î<åfl_»@. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=<å „Ñ¨ÑÖK«OÖ’
K«∂z<å Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ P ™êfiq∞ `«=∞<Õ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. W@∞=O\˜
ã¨~°fiO u~°∞=∞Å ~åÜ«Ú_Õ. â◊OYK«„HÍÅ ™êfi"Õ∞ '[O@HÀ~°Å— „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»∞.
„Ñ¨`ÕºHõ`«HõÅ ^Õ=Ù_»∞ D JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞.
LII Pk=∞ =¸iÎÜ≥ÿ∞ "≥ÅÃã<å`«_»∞ HÍ=QÆ ^≥·`«º#O^Œ#∞<£
U^≥ã¨ Ez#<£ Hõ#∞ÅH©`«_≥ qO^Œ∞ JÇ¨ÏŸ|ÅO|∞#<£ #~°∞x ^ÕÇ¨Ï=¸ ã≤OÇ¨Ï=Ú `«Å QÆey# ~°∂ÑÖ`À D ™êfiq∞ "≥ÚÇ¨ÏOÖ’
áê^Œ∞H˘<≥<£ #$ã≤OQÆ=∞~Ú áê_≥#∞ H©~°Î# ##fl=∞Ü«∞º D #=Ùfi „ÑüÑ¶ëã¨∞ÎO@∞Ok. DÜ«∞# Z_»=∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛxÜ«Ú#fl ÅH©∆ ‡^Õq
=∂ki "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèÏ=# <≥=fi_»∞ KÕÃãh Éèí∞q<£ DÜ«∞#`À ã¨~°ã¨=∂_»∞K«∞#flk. Ô~O_»∞ Éèí∞[=ÚÅÃÑ· Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞ "Õã¨∞H˘x# D
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O ™êfiq∞, q∞H˜¯e ãÖ`À+Ö`À H˘Å∞"≥·=Ù<åfl_»∞. J@∞¡ qÅã≤Å∞¡`«∞#fl D ^Õ=Ùx
Pk=¸iÎ ~¸`«_»∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»∞ uÅHÕK«O_ç.
U^≥ã¨ Ez<å `å<≥ D`«_ç^≥ ^Õ=Ù_»∞ IIPk=¸iÎII K«`«∞~°∞ƒùA_≥·# D ™êfiq∞ "åiÔ~O_»∞ Ç¨Ï™êÎÅÖ’ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ∞
#=ÙfiÅ "≥∂=Ú`À_» #~°ã≤OÇ¨Ï~°∂Ñ¨Ù `À_» „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#flq. DÜ«∞# [O@HÀ~°Å∞ K«∂_»O_ç. DÜ«∞# #_»∞=Ú ^Œyæ~°QÍ
[=fix `˘_»g∞^Œ ã¨~°ã¨=∂_» JÉèíÜ«∞ Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ ZuÎ Ñ¨@∞ìH˘x Ü«Ú<åfl_»∞.DÜ«∞# =ÚO*Ëu HõOHõ}=ÚÅ∞,
Ñ¨Ù=ÙfiÅ ^ŒO_»Å∞ W~°∞ |∞*ÏÅÃÑ· "Õã¨∞H˘x "≥∞_»Ö’ =∞}˜Ç¨~°=ÚÅ∞, `«ÅÃÑ· Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# H˜s@O â’aèÅ∞¡K«∞#flq. á⁄OkHõÜ≥ÿ∞#
Lqfià◊¥¡~° H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞ ^Õ=Ù_»∞ IIPk=¸iÎII „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À D ^Õ=Ù_»∞ =iúÅ∞¡K«∞<åfl_»∞.
ãÖ‰õΩ K«„Hõ=ÚÅ`À_» [=∞oHÀ~°Å `À_» qq^èŒ ^Õ=`«Å∞ (QÆO^è~Œ fi° , H˜<fl≥ ~,° HÕÑ¨Ù~°∞ëêk ã¨∞~°∞Å∞) <å~°^•k =Ú#∞Å∞
JOÔHÅ Hõ\ ˜ JÉèíÜ«∞ Ç¨Ï™êÎÖˇuÎ
D ™êfiq∞ "åix H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . "å\˜x qO@∂ ™êfiq∞"å~°∞ ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx
HõOHõ}ÏÅ Ç¨~åÅ`À Ñ¶¨∞#H˜s@=Ú "≥\ ˜ì
á⁄OHõ"≥∞ÿ# „Ñ¨`åáê# á⁄^Œbx ^Õ=Ù_»∞ IIPk=¸iÎII Ü«Ú<åfl~∞° . „Ñ¨H¯õ <Õ =Ù#fl u~°∞=∞Å ™ê÷#"≥∞Ü ÿ Ú« #fl N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’x
D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. D ™êfiq∞ =~åezÛ `«# ^•ã¨∞Å#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ ^Õ=Ù_»∞.
147 148
2-75 "ÕOHõ@Ñü <å`«‡"≥^ŒH˜# QÍHõ
=Ú#∞fl_ç HÕHõ =∞#ã¨∞# `˘Åy# QÍHõ
ÉÁO‰õΩ=∂@ Öˇ_»ã≤ áÈ~Ú# QÍHõ
'ã≤i— JO>Ë N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡. Pq_» WKÕÛ "≥·Éèí=O ˆH=ÅO '^èŒ#=Ú— =∂„`«"Õ∞ â◊OHõ ÜÕ∞Å =∂#∞ [Ü«∞"Õ∞Å HõÅ∞QÆ∞ IIZO`«II
HÍ^Œ∞. ãÖ`À+Ö ‰õÄ_» XHõ ãÖÑ¨^Õ. ZO`« K«kq<å, ZO`« qx<å hu É’^èŒÅ∞
U =∂„`«O LÑ¨Ü≥∂QÆO ÖË^Œ∞. =∞x+≤ ^Œ∞~°∞æ}=ÚÅ∞ áÈ‰õΩO_®, K≥_»∞=∂~°æ=ÚÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=^ŒeÃÑ@ìHõ, ^Œ∞~°∞ã¨∞QÍ „Ñ¨=iÎOKÕ á⁄QÆ~°∞áÈ‰õΩO_®, Ñ¨~°^Œ∂+¨} =^ŒÅ‰õΩO_®, r=<ÀáêkèH˜ =ÙÑ¨Ü≥∂yOKÕ 'K«^Œ∞=Ù— HÍx. Éèí\ ©ìÜ«∞O KÕ¿ã "Õ^Œáê~åÜ«∞}O
J|^•ú Å ∞ K≥ ¿ ÑÊ JÅ"å@∞ q_çzÃÑ@ì‰ õΩO_®, P`« ‡ Ö’ N"Õ O Hõ > Ë â◊ fi ~° ∞ x HÍh, Ñ¨Ù~å} HÍÅˆH∆áêÅ∞ HÍh (<Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ ^Œ∂~°^Œ~°≈# ÉèíH˜Î HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
xÅ∞Ñ¨ÙH˘#‰õΩO_® Z=iÔH·<å 'zO`«— J<Õk áÈ`«∞O^•? 'ã≤i— HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? HÍh) ZO`« K«kq<å, ZO`« qx<å `≥eÜ«∞x q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞™êÎÜ≥∂"≥∂ HÍx,
Z..#fl..\˜..H© ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. =∞x+≤H˜ `«# qKå~°=Ú áÈ`«∞O^•? ã¨∞YO J<Õ 'ã≤i— HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•?
P."≥.II ZO`« K«kq ÜÕ∞q∞? Ü≥∞O`« qx#<Õq∞? Ñ¨~°∞Å#∞ xOkOKÕ áê_»∞ JÅ"å@∞ q_çzÃÑ@ìHõ, Ju HÍ=∂`«∞~°∞_»∞ („ã‘Î
zO`« áÈ^Œ∞, ~å=Ù ã≤~°∞Å∞ ‰õÄ_ç =ºã¨#Ñ¨~°∞_»∞) á⁄O^Õ |ÅÇ‘Ï#`«Å∞ q_»<å_»Hõ, ã≤÷~°`«fiOÖËx K«OK«Å =∞#ã¨Î`«fiO
W@∞¡ ¿ãÜ«∞‰õΩ#fl Ç≤Ï`«=ÙÅ *ˇÃÑÊ#∞ áÈ‰õΩO_®.. Z=fiiÔH·<å, Z#fl_≥·<å ã¨^Œæu HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? ^Œ∞~°æ`«∞Å∞ ~å‰õΩO_®
J#fl=∞Ü«∞º, u~°∞=∞ÅÜ«∞º! q#∞=Ú =ÙO\ÏÜ«∂?
~åQÆO : ^Œ∞~°æ WOH˘Hõ_ç ^è#Œ O g∞^Œ Pâ◊Ñ_¨ Õ hK«=∞#ã¨`Î fi« O =^ŒeÃÑ@ì‰Ωõ O_®, Ñ¨~^° ∂Œ +¨}
ZO`« K«kq# <Õq∞ qx# `«# KÕ¿ã áê_»∞ JÅ"å@∞ q_»<å_»Hõ (<À~°∞ =∞Oz^≥·`Õ<Õ =Ó~°∞ =∞Ozk J<Õ x[O
zO`« ÜÕ∞Å=∂#∞ ã≤~°∞ÖËÅ HõÅ∞QÆ∞ IIZO`«II `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO_®) ^Œ∞~°∞ã¨∞QÍ á⁄QÆ~°∞É’`«∞QÍ „Ñ¨=iÎOKÕ áê_»∞ JÅ"å@∞ =∂#Hõ,
Ñ¨Ù}ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? áÈh "≥∞_»‰õΩ `«QÆ∞Å∞H˘<Õ PÑ¨^ŒÅ∞ áÈ`åÜ«∂?
W`«~° ^Œ∂+¨}=ÚÅ∞ Z_»ã≤# QÍHõ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ã¨~°fiã¨fiO Jx #q∞‡ P ^Õ=^Õ=Ù_çx Z=i P`«‡Ö’ "å~°∞
JuHÍ=Ú‰õΩ_»∞ HÍxÜ«∞Ñ¨C_»∞ QÍHõ „Ñü+≤ìOK«∞H˘x x`«º=¸ ^Œi≈OK«@O JÅ"å@∞ KÕã¨∞HÀ"åe. 'HÀÑ¨=Ú— J<Õ
=∞u K«OK«Å=Ú H˘O`«=∂x# QÍHõ ^Œ∞~°Å"å@∞#∞ q_çz ÃÑ>ËìÜ«∂e (`«#HÀÑ¨"≥∞ `«# â◊„`«∞=Ù..). Jã¨`åºxH˜
QÆuÜÕ∞Å HõÅ∞QÆ∞ ^Œ∞~°æ`«∞ÖËÅ =∂#∞ IIZO`«II P=∞_»^Œ∂~°OÖ’ =ÙO_®e... W\Ï¡ =ÙO>Ë [Ü«∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JO`ÕHÍx Jhfl
J#∞=∂<åÖË. JÑ¨#=∞‡Hõ=ÚÖË J~Ú# "åxH˜ =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞O^•? Jã¨ûÅ∞
Ñ¨~°^èŒ#=ÚÅ Ü«∂ã¨ áêã≤# QÍHõ [~°∞QÆ^Œ∞.
Jik xO^ŒÅ∞ ÖËx Ü«∞Ñ¨C_»∞ QÍHõ
q~°ã¨=~°Î#=Ú q_çz# QÍHõ
Ñ¨~°"Õ∞Å HõÅ∞QÆ∞ <åÑ¨^ŒÖËÅ =∂#∞ IIZO`«II
149 150
2-76 H˘>Ëì\ ˜ =Ù@¡ HÕ^Œ QÀqO^• h`À
=Ú#∞fl_ç Q˘>ˇì"å>ˇÿ ÃÑ#ˆQ~°∞ QÀqO^•
QÀqO^Œ <å=∞ã¨‡~°} KÕã¨∂Î u~°∞=∞Å H˘O_»Å <≥H˜¯`Õ Ñ¨Ù#~°˚#‡ =ÙO_»^Œx QÆ∞@∞ì`À N"ÕOHõ\Ï„k QÀqO^• ‰õÄ_ç
<åÉèÏ=#. D H©~°Î#Ö’ „ÑüK«~°}=¸ QÀqO^Œ ã¨‡~°}ÜÕ∞. ãÖw`«O =zÛ# Q˘\Ïì# Éˇ>Ëì~°∞ |uÎ QÀqO^• IIH˘O_»II
J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ D J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î# áê_»∞`«∂ Ü≥∞H˜¯`Õ qO@∞#fl "å~°∞ QÀqO^• ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO@∂ "åi K«~°}ÏÖ’¡ `«=∞ K«~°}ÏÅ∞ (#_»Hõ) HõÅ∞Ñ¨Ù`«∂ K«~°} K«~°}ÏxH©
(H©~°Î# K«~°}O) QÀqO^• JO@∞O>Ë P U_»∞H˘O_»Å"å_»∞ g∞ "≥O@ `«#∞‰õÄ_® QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ z\˜H˜# „"ÕeÃÑ· <≥uÎ# F QÀqO^•! h=Ù ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’x
#_»∞™êÎ_»∞. g∞‰õΩ ãÖ^ÕÇ¨ÏO =^Œ∞Ì. ##∞fl #=∞‡O_ç. Un J#O_ç... QÀqO^•... PÉÏÅQÀáêÖÏxfl ~°H˜∆¿ãÎ P QÀÑ≤HõÅ∞ UO KÕâß~À K«∂âß"å? g∞ J=∞‡ Ü«∞â’^Œ‰õΩ
QÀqO^•... QÀqO^•. hÃÑ· H˘O_≥=ÚÅ∞ (Kå_ôÅ∞) K≥Ñ≤Ê x#∞fl H˘\˜ìOKåÅx K«∂âß~°∞. (Ü≥∞O`«
LII H˘O_»#∞ „"ÕÅ<≥uÎux QÀ‰õΩÅ ~°Hõ∆‰õΩ HÍx, QÀÑ≤HõÖò Hõ$`«Ñ¶¨ÚflÅ∞!!)
H˘O_≥=ÚÖˇOz K≥Ñ≤Ê x#∞ H˘@ìQÆ EziQÍ Ü«∞â’^ŒKÕ F QÀqO^•! h‰õΩ QÀÑ≤HõÅO`å "≥ÚH˜¯ "Õ_»∞H˘<åfl~°∞. F QÀqO^• h=Ù
"≥∞O_»∞QÆ '=Ù@∞¡— `≥OÑ≤uq? qÑ≤Ê# pÔ~Å∞ ^ÀK«∞H˘O\˜"å? ^˘OyeOz# =∂ pÔ~Å∞ =∂‰õΩ uiy WzÛ =∂=∂#=ÚÅ∞ HÍáê_»∞ „Ñ¨Éèí∂! Jx
JO_»=Ù "ÕOHõ>Ëâ◊! Wq JxflÜ«Ú bÅÖˇ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. n#OQÍ "Õ_»∞H˘<åfl~°∞. Q˘Å∞¡"≥#fl (JÑ¨C_Õ zeH˜# "≥#fl) h=Ù ^˘Oye¿ãÎ F
~åQÆO : ˆH^•~°Q“à◊ QÀqO^•! "å~°∞ Q˘Å∞¡=∞x #=ÙfiH˘<åfl~°∞. (=∞i P HÀÑÖ JO`å Ü≥∞Hõ¯_çH˜
áÈ~ÚO^À!!)
H˘O_» "ÕÅ <≥uÎ#\˜ì QÀqO^• x#∞fl
Q˘O_çOKÕ~°∞ Ü«∞â’^Œ‰õΩ QÀqO^• IIH˘O_»II h=Ù QÀ=ÙÅ#∞ H˜â’~°„áêÜ«∞OÖ’ HÍã¨∂Î =ÙO_»QÍ Ü≥∞O`« =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ
Ñ≤Å¡QÀqx (=Ú~°ox) „"≥∂yOKÕ"å_çq!! F QÀqO^•! JÑ¨C_»∞ QÀÑ≤HõÅO`å x#∞fl
Q˘Öˇ¡`«Å∞ "≥ÚˆH¯~°∞ QÀqO^• h
„¿Ñq∞OKå~°∞. Ü«∞=Ú<å #n f~°OÖ’ QÀ"åà◊√Öˇ· (Ü«∞=fi#=ÚQÆÅ"åÔ~·) QÀÑ≤HõÅ∞
H˘Å¡Å p~° e=∞‡x QÀqO^•
Q˘Å∞¡"≥#fl ^˘OyÅQÆ QÀqO^• x#∞fl hHÀãÖ HÀ"å~°=Ú<åfl~°∞. (HÍÑ¨Ù HÍ™ê~°∞ ÖËHõ á⁄OzÜ«Ú<åfl~°∞)
H˘Å∞¡# #"Õfi~°∞ gÔ~ QÀqO^• IIH˘O_»II F QÀqO^•! h=Ù ''=Ù@∞¡—— (áêÅ∞, "≥#fl, <≥~Úº ^•K«∞=∞\˜ì áê„`«Å∞OK«∞@‰õΩ
QÀ=ÙÅ QÍKÕ"Õà◊ QÀqO^• Ñ≤Å¡– „`åà◊√¡`À #e¡ „"ÕÖÏ_»QÆ@∞ì |O^èŒ#=Ú) Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\˜ì#Ñ¨C_»∞ "å\˜„HÕ^Œ
QÀqx =Åzi QÀqO^• H˘\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ QÀÑ¨ÉÏÅ∞~°∞ =¸‰õΩ=∞‡_çQÍ áÈQÆÜÕ∞º"å~°∞. QÀqO^Œ∞_»"≥·# F
QÀ"åà◊√Öˇ· Ü«∞=Ú#Ö’ QÀqO^• h‰õΩ "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! x#∞fl Éè‰í Ωõ ÅÎ O`å Éè„í ^ŒOQÍ h QÆ∞_çÖ’ x#∞fl Éˇ\ì˜ ÉèHí `Î˜ À Ñ¨Ólã¨∞<Î åfl~∞° .
HÀ=~°=Ú<åfl~°∞ ~å QÀqO^• IIH˘O_»II QÀqO^•! QÀ... qO^•... JO@∞<åfl~°∞.
151 152
2-77 ^Õ=^Õ"À`«Î=∞ k"åº=`å~° x[–
=Ú#∞fl_ç ÉèÏ= ÉèÏ=<åf`« Ñ¨^Œ‡<åÉèí
N"ÕOHõ\ÏK«Å â◊$OQÍ~°=¸iÎ #=
â◊~}° ÏQÆu`À N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ kHõ¯x #q∞‡# "åiH˜ J`«ºO`« „Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ k
'Éèí[#— J<Õ <å=∞ãÖH©~°Î#. ÉèÏ=O q=iOK« =Åã≤# J=ã¨~°O ÖËx J^Œ∞ƒù`« ™ê=Ü«∞= ™ê~°∂Ñ¨º â◊~°}∞ â◊~°}∞ II=∂^èŒ"åII
J=∞$`« QÆ∞oHõÅ∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi NÇ¨Ïi <å=∞ ãÖH©~#Î° Å∞. <åÉ’\˜ Ñïq∞`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
|∞kúQÆÅ"åiH˜ WO^Œ∞Ö’ ‰õÄ_® ZO^≥O^Œ∞ "≥^ŒH˜ Ez<å JO^ŒO^Õ HõÅ^Œ∞ ÃÑ^ŒÌ
ãÖ^ÕÇ¨ÏO|∞.. HÍ|\˜ì ÉèÏ"å=∞$`«O J=ã¨~°"Õ∞ J~ÚOk. ''#= ™ê=Ü«∂= F =∂^è"Œ å! Éè∂í HÍO`å =∞<À=Å¡ÉÏè ! =∞#‡^è∞Œ x Hõ#flÒ« „_ô! ™ê^è∞Œ =~°#Î ∞Å#∞
™ê~°∂Ñ¨Ùº_»@—— u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞. JO>Ë, Z\Ï¡ ÉèÏq¿ãÎ, J\Ï¡O\˜ ~°∂ÑÖQÆÅ „H˘`«Î ~°H˜∆OK«∞@Ö’ qâı+¨"≥∞ÿ# <≥·Ñ¨Ù}ºO QÆÅ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! â◊~°}∞ â◊~°}∞. ~°Hõ∆ ~°Hõ∆!!
~°∂ÑÖ. ^•xH˜ J=Ü«∞"åÅ∞ ‰õÄ_® ÉèÏ=##∞Oz Ñ¨Ù\˜ì#"Õ... JÇ¨ÏŸ!! F <å~åÜ«∞}∞_®! K«∞ºu (<åâ◊#=Ú) ÖËx J#O`«∞_®! QÀqO^Œ∞_®!
`ÕII Ç¨Ïix â◊~°}x "Õ_çi J#fl=∞Ü«∞º N<å~°ã≤OÇ¨! NHõ$ëê‚! âı+¨µxÃÑ· â◊Ü«∞xOK«∞ ™êfig∞! Pk =~åÇ¨Ï~°∂áê!
q+¨µ‚<å=∂Å∞ g#∞Å qO^Œ∞HÍQÆ "å=∞<å=`å~å! "åã¨∞^Õ"å! =Ú~° J<Õ ^≥·`«∞ºxH˜ â◊„`«∞=ÙÜ≥ÿ∞# â∫s! [Ü«∞=Ú.
u~°∞=∞ÖËâ◊√x xeÑ≤s f~°∞QÍ#∞ ã¨~°fi^• h‰õΩ [Ü«∞=Ú. F „Ñ¨Éèí∂! ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú â◊~°}∞ â◊~°}∞.
ÉèÏ=<åf`«∞ `«#^ŒQÆ∞ ÉèÏ==∞O^Œ∞ Ñ¨^Œ‡^Œà◊=ÚÅ =O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ ^Õ"å! K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÅÖ’ (Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞
~åQÆO : t=~°O[x Ö’HÍÅÖ’) Ñ¨Ó~°Q‚ ∞Æ }=ÚÅKÕ qÅã≤Å∞¡ ™êfig∞! JO_»A_»∞ („QÆ∞_»∞#¤ ∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞)
=∂^èŒ= Éèí∂^èŒ= =∞^Œ# [#Hõ J~Ú# QÆ~°∞`«‡O`«∞x "åÇ¨Ï#=ÚQÍ Ñ¨Ü«∞xOK«∞ ™êfig∞! x`«º"≥∞ÿ=Ù#fl NÇ¨Ïs!
™ê^èŒ∞~°Hõ∆} K«`«∞~° â◊~°}∞ â◊~°}∞ II=∂^èŒ"åII =Ú‰õΩO^•! ÑÖ_»sÑ¨Ù~° x"å™ê! N~å=∞K«O„^•! |Å~å=∂! Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞ëê!
f„="≥∞ÿ# Ñ¨~°â◊√~å=∂! â◊~°}∞ â◊~°}∞ `«O„_ô! ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú.
<å~åÜ«∞}ÏK«∞º`å#O`« QÀqO^Œ N–
<å~°ã≤OÇ¨ Hõ$+¨‚ <åQÆâ◊Ü«∞# ^Õ=`«ÅÖ’ qt+¨µÖª #·ˇ "åi JO^ŒiÖ’ L`«=Î Ú_»"#·≥ F k"åº=`å~å! ã¨`º« "Õ∞
"å~åÇ¨Ï "å=∞# "åã¨∞^Õ= =Ú~åi ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ QÆÅ"å_»=QÆ∞@KÕ ÉèÏ=#ÅHõO^Œx =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! Ñ¨^Œ‡=Ú
â∫i [Ü«∞ [Ü«∞`«∞ â◊~°}∞ â◊~°}∞ II=∂^èŒ"åII <åaèÜ∞« O^Œ∞QÆÅ „Ñ¨É∂íè ! N"ÕOHõ\ÏK«Å xÅÜ«Ú_»"#·≥ â◊$OQÍ~° ~åÜ«∂! Z\Ï¡ ÉèÏq¿ãÎ
Ñ¨ÙO_»sˆHHõ∆} Éèí∞=#Ñ¨Ó~°‚QÆ∞} J\Ï¡O\˜ H˘O„Q˘`«Î ~°∂ÑÖQÆÅ "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! â◊~}° ∞ â◊~}° ∞! `«O„_ô! ##∞fl HõxHõiOK«∞
JO_»[QÆ=∞# x`«º Ç¨Ïi =Ú‰õΩO^Œ „Ñ¨Éèí∂!
ÑÖ_»i ~°=∞} ~å=∞ |Å~å=∞ Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨
K«O_» ÉèÏ~°æ=~å=∞ â◊~°}∞ â◊~°}∞ II=∂^èŒ"åII
153 154
2-78 á⁄O^Œ∞QÆ Hõ#HÍ=u Éè’QÍ=u #^Œ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç ãÖ^Œ_ç =ãÖ`«=ÚQÍ K«Å∞¡ÖÏ_»∞K«∞
JO^Œ"≥∞ÿ N"ÕOHõ\Ï„k JÇ¨ÏŸ|ÖÏ# XHõ
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ "åiH˜ PkÅH˜∆ ‡H˜ HõàÏº} =∞Ç¨ÏŸ`«û=O K«O^Œ=Ú# ‰õÄ_ç ‰õÄ_ç ã¨~°ã¨=Ú ÖÏ_Õ~°∞ IIáê_»ˆ~II
[~°∞QÆ∞`«∞#flk. `å#∂ XHõ Ü«Ú=u =Öˇ `À\˜ =x`«Å`À áê_»∞`«∂ K≥|∞`«∞<åfl~°∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Éè=í <åth #kH˜ W~°∞QÆ_Å» (Ô~O_»∞ f~°=ÚÅ∂) J=∞‡"åih
JÜ«∞º"åix =∞OQÆà◊ ™êfl#O KÕ~ÚOz =∞Oz Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞ "Õã≤ ã¨∞=ÚÇ¨˙~°ÎO F =x`«ÖÏ¡~å! g∞~°∞ WÑ¨C_»∞ =∞OQÆà◊w`«=ÚÅ#∞ áê_»O_ç. PkÅH˜∆ ‡H˜
q∞OzáÈ‰õΩO_® "Õ^•„k QÆ~°∞_®„k J<Õ ÃÑO_ç¡ Ñ‘@ÅÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ\Ïì~°@. JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨Ï ™êfiq∞"åiH˜ HõàÏº}=∞Ç¨ÏŸ`«û=O [~°∞QÆ∞`«∞#flk K«∂z
Hõ#HÍ=u, Éè’QÍ=f #n [ÖÏÅ`À =ãÖ`«O P_®~°@. =^è∂Œ =~°∞Å∞ QÆ~∞° _®kÃÑ<· Õ `«iOK«O_ç.
HÍHõ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· ‰õÄ_® ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_»∞H˘O@∂ ‰õÄ_ç‰õÄ_ç "Õ_»∞HõQÍ#∞<åfl~°@... J=∞‡"å~°∞ JÜ«∞º"å~°∞ PkÅH©∆ ‡^Õq, JÇ¨ÏŸ|Å#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. JHõ¯_Õ ~Ô O_»∞
P."≥.II =^èŒ∞=Ù PkÅH˜∆ ‡ =~°∞_»∞ #$ã≤OÇ¨ï_»∞ H˘O_»Å∞ ÃÑO_ç¡ Ñ‘@Å∞ HÍQÍ Z^Œ∞Ô~^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞ÛxÜ«Ú<åfl~°∞. "≥O_ç`À#∞
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ==∞^Œ∞ƒù`«O|∞ |OQÍ~°=Ú`À#∞ P Ô~O_»∞ H˘O_»Öˇ·# "Õ^•„k QÆ~°∞_®„k xO_çÜ«Ú<åfl~Ú. "å~°∞
ÃÑO_ç¡Ñ‘@ÖÏÜ≥∞ "Õ^•„k QÆ~°∞_®„k Pq^èŒOQÍ Pã‘#∞Öˇ· ÃÑO_ç¡ KÕã¨∞H˘#∞K«∞<åfl~°∞. g∞~°∞ P#O^ŒOQÍ uÅHÕK«O_ç.
u~°∞=∞ÖÏÜ≥∞ "Õ_»¯ QÆ~°∞_»H˘O_» PkÅH˜∆ ‡ #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ =∞OQÆà◊™êfl#=ÚÅ∞ Ü≥∞Hõ¯_» KÕâß~À `≥Å∞™ê?
~åQÆO : P#O^Œ Éèˇ·~°q Éèí=<åth #n [Å=ÚÅ`À W@∞"≥·Ñ¨Ó J@∞"≥·Ñ¨Ó "≥·Éèí=OQÍ #nf~°OÖ’
áê_»ˆ~ ™È|<åÅ∞ Ñ¨_»`«∞ÖÏÖÏ =∞OQÆà◊™êfl#O KÕâß~°∞. [=o (JO>Ë...q„Hõ~ÚOK«QÍ H˘#fl@∞=O\˜ #∂`«#
"Õ_»∞Hõe^ŒÌiH˜x "≥ÅÃã K«∂_»ˆ~ IIáê_»ˆ~II =„ã¨Î=ÚÅ#∞ ^èŒiOz), =∞Oz Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÖË JHõ∆`«Å∞QÍ ^èŒiOz ZÑ¨C_À XHõ™êi
H˘O_»ÖË Ñ‘@Å∞QÍ ‰õÄ~°∞Û<åflÔ~^Œ∞~°∞ |_ç =KÕÛ W@∞=O\˜ ã¨∞=ÚÇ¨˙~°ÎOÖ’ [iˆQ ÃÑO_ç¡x g∞~°∞ `«Ñ¨ÊHõ gH˜∆OK«O_ç.
JO_»<Õ <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ PkÅH˜∆ ‡Ü«Ú K«Hõ¯QÍ Hõ#HÍ=u, Éè’QÍ=u J#∞ Ô~O_»∞ #^Œ∞Å∞ K«Å∞¡H˘O@∂ g∞~°∞
"≥O_çÃÑ·_ç xO_»∞H˘#fl "Õ^•„k QÆ~°∞_®„^Œ∞Å∞ =ãÖ`«=ÚÖÏ_»∞ H˘#∞@‰õΩ, =∞Oz ãÖ^Œ_ç [~°∞Ñ¨ÙH˘#∞@‰õΩ ã≤^Œú=ÚQÍ #∞#flq.
ÃÑO_çÖÏ_Õ i^ŒÌ~°∞#∞ „Ñ≤Ü«∞=Ú# K«∂_»ˆ~ IIáê_»ˆ~II JO^Œ"≥∞ÿ# "ÕOHõ\Ï„k D JÇ¨ÏŸ|Å QÆ~°∞_®„k Ô~O_»∂ ã¨=∂#"Õ∞. XHõ¯>Ë.. J<Õ
Éèí=<åt [Å=ÚÅ áêÜ«∞Hõ `À_»hàÏ¡_çi q^èŒ=ÚQÍ D PkÅH˜∆ ‡ #~°ã≤OÇ¨ïe^ŒÌ~°∞ Hõeã≤áÈ~Ú XHõi <˘Hõ~°∞ zeÑ≤QÍ
W=ÖÏ #=ÖÏ `å=Ú U\˜^Œ~°∞Å K« ∂ ã¨ ∞ H˘O@∂ (JÅ∞ÊÅ"≥ ∞ ÿ # =∞#‰õ Ω J~° ú O HÍx q^è Œ O QÍ)
[=o =∞Oz Ñ¨Ó=ÙÅ ãï¿ãã¨Å∞ "≥@∞ìK«∞ ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. K«∂z, ÉèÏqOz, `«iOK«O_ç.
`«qe ã¨∞=ÚÇ¨˙~åÎ# `«Ñ¨ÊHõ K«∂KÕ~°∞ IIáê_»ˆ~II
155 156
2-79 ÉÏÅbÅÅ∞ #\Õz |Ç¨ï^≥·qHõ=Ú q∞OK≥
=Ú#∞fl_ç áêÅ∞"≥<≥flÅ∞ ^˘OyÖˇ Ñ¨~°=∞=¸iÎ
`åo Éèí∂ÉèÏ~°=∞}˜K≥ ^èŒ~°‡=Ú ÑïáêeOK≥
QÀÑ≤HõÅÖ’ `«#∞‰õÄ_» XHõ QÀÑ≤ÔH· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ áê_»∞`«∞#fl D "Õ∞eq∞ N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ x>ˇì xeK≥ IIP_»~°=∞‡II
H©~°Î#Ö’ ÉÏÅHõ$+¨µ‚x bÅÅ∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õ=H˜ HÍ~åQÍ~°OÖ’<Õ „Ñ¨ã¨= "Õ^Œ#
J#∞ÉèíqOz #Å¡#Ü«∞º#∞ Hõ#flk. HÍh ÃÑOKÕ J^Œ$+¨ìO Ü«∞â’^Œ ^ŒH˜¯OK«∞H˘#flk. ÉèÏ"å=∞$`«O :
J=∞~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ^ŒHõ¯x PÜ«∞# Ñï+¨fiOQÆ ã¨∞YO, K«Å¡ "åã¨# H˘>Ëì QÀÑ≤HõÅ‰õΩ F J=∞‡ÖÏ~å! g∞~°O^Œ~°∂ D ã¨=∞Ü«∞=Ú =Å# P_»O_ç. ™⁄QÆã¨∞QÍ
^ŒH˜¯Ok. PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_≥· ‰õÄ_» P=ÙÅ#∞ HÍKå_»∞. =∞#∞+¨º â◊s~°O`À JO^Œsfl áê_»O_ç. ãÖ|~°=ÚÅ∞ "Õ_»∞HõÅ∞ "≥e¡qiÃã#∞.
=∂Ü«∞ KÕâß_»∞. ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúO x~°fiÇ≤ÏOz Éèí∂ÉèÏ~°O x~°∂‡eOz ^èŒ~°‡™ê÷Ñ¨#
Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»∞ ^Õ=H© ^Õq J+¨ì=∞QÆ~°ƒù=Ú# [x‡Oz<å_»∞. P`«_»∞ `«#
*Ëâß_»∞. PÜ«∞# bÅÅ <≥~°∞QÆ∞@ ™ê^èŒº=∂?
"Õ∞#=∂=∞ J~Ú# HõOã¨∞x =∞^Œ=ÚÜ≥ÚHõ¯ uq∞i (uq∞‡i) x J}z<å_»∞.
LII P_»∞K«∞ áê_»~°=∞‡ ã¨`«∞ÅO^Œ~°∞ g∞H˜^≥ ÉèÏQÆº=∞ø#∞ÖË J`«_∞» ^Õ=`«Å‰õΩ =Ú#∞Å‰õΩ JÉèÜ í ∞« =Ú<˘ãÿ ~°HO∆˜ K≥#∞. ÖË„ÉÏÜ«∞Ñ¨Ù Q˘Å¡ Hõ#ºÅÃÑ·
"Õ_»∞Hõ ãÖ`«ãÖ|∞eHõ "≥e¡q~“Ü«∞<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ =∞~°∞Å∞ H˘<≥#∞.
‰õÄ_çi QÀÑ¨ÉèÏq∞#∞Å∞ H˘ÅfiQÆ† qâ◊fi=Ú EÃÑ <À\˜Ö’
P Hõ$+¨µ‚_»∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"å_»=Ù`«∞<åfl_»∞. JHõ¯_ç „Ñ¨[Å P#O^•xH˜
`À_»∞QÆ ^èŒ~°‡=Ú<£ xeÃÑ `ÀÜ«∞[<åÉèí∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥·.
J=^èŒ∞ÖË¡=Ù. "åiH˜ ˆ~~ÚO|=à◊√¡ XHõ¯ÖÏQÆ∞#<Õ P#O^Œq∞ã¨∞Î<åfl~Ú. JO^Œ~°∞
~åQÆO : J=∞$`«=i¬}˜ QÀÑ¨ÉÏÅ‰õΩÅ =Öˇ<Õ J`«QÍ_»∞ ‰õÄ_® P=ÙÅ#∞ "Õ∞Ñ¨Ù@‰õΩ Ñ¨K«Ûx QÆ_ç¤ HÀãÖ
P_»~°=∂‡ áê_»~°=∂‡ JO^Œ~°∞ g∞~°∞ |$O^•=#OÖ’ ã¨∞^Œ∂~° „áêO`åÅ‰õΩ áÈÜÕ∞"å_»∞. PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# <å~åÜ«∞}∞_Õ
"Õ_»∞Hõ ãÖ`«ã¨=ÚÅ∞ "≥e¡qiÜ«∂Ü≥∞#∞ IIP_»~°=∞‡II
JHõ¯_» J\Ï¡ KÕ¿ãÎ WHõ¯_» z<åfli ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»∞ ''=∞#∞fl uO@∞<åfl"å? Un h
Hõ=∞Å<åÉèí∞_»∞ Ñ¨Ù>ˇì HõOã¨∞x =∞^Œ=∞}K« <À~°∞K«∂Ñ≤OK«∞—— Jx QÆkÌOz# Ü«∞â’^Œ‰õΩ `«# z<åfli <À\˜Ö’ „uÉèí∞=<åÅ#∞
uq∞i ^Õ=H©^Õq ^ÕÇ¨Ï=∞O^Œ∞#∞ W>Ëì K«∂Ñ≤Oz x"≥fi~°áÈ=Ù#@∞¡ KÕâß_»@. WO`«=∞Okx Wxfl q^èŒ=ÚÅ∞QÍ
J=∞~°∞Å‰õΩ =Ú#∞Å HõÉèíÜ«∞ q∞K≥Û x`«_»∞ =∂Ü«∞*Ëã≤# P =∞^èŒ∞"≥·i `«#∞=∞#∞AxQÍ<Õ xeKå_»∞.
H˘=∞Ô~ Q˘Öˇ¡`«ÅÃÑ· HÀiHõÅ∞ xeÃÑ IIP_»~°=∞‡II ÉÏÅbÅÅ#∞ #\Õz# P Hõ$+¨‚Ü«∞º Ñ¨~°=∂`«∞‡x =Öˇ J<ÕHõ =∞Ç≤Ï=∞Å∞
K«∂Ñ≤OKå_»∞. P Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ áêÅ∞ "≥<åfl ^˘OQÆ`«#O KÕâß_»∞. L^Œºq∞Oz
ˆ~~Ú Ñ¨QÆÅ∞QÆ KÕã≤ ˆ~Ñ¨Öˇ¡ ¿Ñ~°∞QÆ*ÁK≥Û
PÜ«∞# Éèí∂ÉèÏ~°=Ú#∞ `«yæOz (^Œ∞+¨ì tHõ∆}‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘x) ^èŒ~°‡ ã¨∞~°Hõ∆ KÕâß_»∞.
PÜ≥∞_» <å=ÙÅ QÍK≥ <åk=¸Å=Ú
~¸ Ü≥∞_» Ö’HÍÅ∞ K«∂ÃÑ x>ˇì `«# Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’# |OQÍ~°Ñ¨Ù "ÕOHõ@y~°∞ÅÃÑ· W>Ëì xez#"å_≥· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ P Hõ$+¨‚Ü«∞º
=∂Ü«∞¿ãã≤ ~ÚO^ŒiÖ’ =∞#∞A_≥· xeK≥ IIP_»~°=∞‡II JO^Œih HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞.
157 158
2-80 N=Å¡Éèí∞QÆu *Ë~°x Ñ¨^äŒ=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç ^•=`«∞Å∞ HõÑ¨@ ^èŒ~°‡=ÚÅ∞
N"ÕOHõ@Ñü ¿ãqOK«∞ ¿ã=Å∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¶¨∞O\ÏÑ¨^èŒOQÍ XHõ =∂@ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. 'JÜ«∂º! áê=#=ÚÅkèHõ ÉèÏQÆºÑ¨Ù ã≤~°∞Å∞ IIU Ñ¨Ù~å}=ÚII
g∞ˆ~ Ñ¨Ù~å}O K«^=Œ O_ç, Ü≥∞Hõ¯_≥<· å Ü≥∞#fl_<·≥ å Ç¨Ïi^•ã¨∞_≥=fi_≥<· å K≥_áç ÈÜ«∂_®?
ÖË^Œ∞, =Ú=∂‡\˜H© K≥_çáÈÖË^Œ∞. "åix h_»ÖÏ "≥#flO\˜ P N<å^äŒ∞_Õ ~°H˜∆OKå_»∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
PÜ«∞#x KÕ~°\ÏxH˜ =ÙÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»x U K«^Œ∞"≥·<å U =∞`«"≥∞ÿ# U ^èŒ~°‡"≥∞ÿ<å F Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~å! g∞~°∞ U Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, Ü≥∞O`« K«kq<å XHõ¯>Ë ã¨`º« O `≥Å∞ã¨∞OÎ k.
x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞ JO@∞<åfl~°∞. u~°∞=∞ÖËâ◊√x ¿ã=ÜÕ∞ x["≥∞ÿ# ¿ã=. P #~°Ç¨Ïix
J^Õ.. NÇ¨Ïi Éèí‰õΩÎÅ∞ Z#fl\ ˜H© K≥_çáÈ~°∞. "åiH˜ Ü≥∞Ñ¨C_»∂ "Õ∞ÖË [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
#q∞‡`Õ JO`«∞ÖËx =~åe™êÎ_»∞. PÜ«∞# ã¨=∂~å^èŒ# Ü≥∞#fl_»∂ 'q`«^äŒ=Ú— HÍ^Œ@.
JO>Ë.. K«^Œ=O_ç =∞i... Ç¨Ïi^•ã¨∞Å‰õΩ J#~°ú"Õ∞ [~°∞QÆ^Œ∞.
K«OII Hõ#∞Q˘#∞"Õ∞ Ñ¨Ù~å}=Ú# HÍ=º=Ú#<£ Ç¨Ïi^•ã¨∞_≥=fi_»∞<£ NÇ¨ÏiH˜ K≥O^Œx U^Œ~Ú<å H˘<åflà◊¡‰õΩ q~°ã¨=ÚÖˇ· P „Ñ¨Ü«∞`åflÅhfl
q#∞q∞k Ü≥∞#fl_»∞<£ K≥_»_»∞ q+¨µ‚_≥ HÍK«∞#∞ `À_»∞ h_»Ü≥ÿ∞ qÑ¶Å¨ "≥∞áÿ È`å~Ú. #~°ãO≤ Ç¨ïx J=`å~°O ^•eÛ# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x #q∞‡¿ãq¿ãÎ
=Ú#∞ Ç¨Ïi„É’K≥<å „^èŒ∞=Ùx "≥∂Ãã#∞ Éèí‰õΩÎÅ ÉèÏ~°=∞O`«Ü«Ú<£ PÜ«∞# WKÕÛ =~°=ÚÅ∞ x~°O`«~°"≥∞ÿ#q. Jq ã¨∞ã≤÷~°"≥∞ÿ#q.
J#Ñ¶¨Ú_»∞ J#fl=∞Ü«∞º ~Ú@∞ J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# =∂ÅÑ≤OK≥~å.
Ñ¨^Œ‡^ŒàÏÜ«∞`å‰õ∆Ω_≥·# Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x P`«‡Ö’ ^Œi≈OK«∞@ <Õ~°Êx K«^Œ∞=ÙÅ∞
~åQÆO : Q“i=∞<ÀÇ¨Ïi =º~°÷O Hõ^•! Jq K≥¿ÑÊ =∂~°æ=ÚÅhfl K≥_»∞=∂~°æ=ÚÖË Hõ^•! P =∞`«=ÚÅhfl K≥_»∞
U Ñ¨Ù~å}=ÚÅ <≥O`« "≥^ŒH˜<å =∞`«=ÚÖË Hõ^•! JK«∞º`«∞xH˜ KÕÃã ã¨=∂~å^èŒ#Å∞ (ÉÏQÆ∞QÍ P~åkèOK«∞@) Ju
NÑü^•ã¨∞Å∞ K≥_» Ô~#fl_»∞#∞ IIU Ñ¨Ù~å}=ÚII x~°‡Å=ÚÖˇ· J<ÕHõ=ÚÖˇ·# "Õ∞à◊¡#∞ KÕ™êÎ~Ú. Jq Jã¨`«º"≥∞ÿ# =∂@Å∞ HÍ=Ù.
Ç¨Ïiq~°Ç≤Ï`«=ÚÅ∞ Jq H˘<åflà◊¡‰õΩ NÇ¨Ïi =∂~°Oæ Ö’ áÈ‰õΩO_ç# U Ñ¨^qŒ Ü≥∞ÿ # „Ñ¨Ü∂« ã¨`À ‰õÄ_ç# K≥_∞» ^•iÜÕ∞.
q~°ãÖ|∞Å∞ =∞i qÑ¶¨Å=ÚÅ∞ P =∂~°æ"Õ∞ J#=ã¨~°O. Jk "≥∂ã¨Ñ¨Ói`« ^èŒ~°‡"Õ∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãqOKÕ
#~°Ç¨Ïi Q˘ez@∞ #q∞‡#=~°=ÚÅ∞
¿ã==∂„`« " Õ ∞ Ñ¨ Ù }º„Ñ¨ ^ Œ " ≥ ∞ ÿ # ¿ã=. J^Õ J#O`« " ≥ ∞ ÿ # ã≤ i ã¨ O Ñ¨ ^ Œ Å #∞,
x~°`«=Ú Öˇ#fl_»∞ <≥Å=ÙÅ∞ K≥_»=Ù IIU Ñ¨Ù~å}=ÚII
=∞Ç¨^•ƒùQÆº=Ú#∞ „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. Wk ã¨`«ºO.
Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ωx =∞u QÍ#x Ñ¨^Œ=ÙÅ∞
‰õΩ=∞`«O|∞Å∞ |Ç¨ï ‰õΩÑ¨^äŒ=ÚÅ∞
[=∞o #K«∞º`«∞x ã¨=∂~å^èŒ#Å∞
q=∞Å=ÚÖËHÍx q`«^äŒ=Ú QÍ=Ù IIU Ñ¨Ù~å}=ÚII
159 160
2-81 `«QÆ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√ H©~°Î# "≥ÚHõ\ ˜ KåÅ^•
=Ú#∞fl_ç [QÆ=ÚÖ’ HõÅÊ Éèí∂[O|∞=Öˇ#∞O_»
™⁄yã≤ D qÉèí∞x ^•ã¨∞Å Hõ~°∞} KåÅ^•
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î# WKÕÛ ™œYºO QÆ∞iOz #QÆ=Ù K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ L#fl`«"≥∞Ñ¨Ù_»∞ K«∂Ñ¨ IIKåÅ^•II
q=iã¨∞Î<åfl~°∞ D H©~°Î#Ö’. [#‡ JO>Ë<Õ |O^èŒ#O. Jk XHõ K≥é. J=∞‡`À
"≥Ú^ŒÖˇ· z=iH˜ <À\’¡ `«∞Åã≤f~°÷O áÈ¿ã"å_ç^•HÍ JO`å U^À |∞∞}Ï#∞|O^èŒO ÉèÏ"å=∞$`«O
=Å¡ Hõey#"åˆ~. Ç¨Ïi<å=∞=∞<Õ =∞O„`«O P [#‡Å K≥é#∞O_ç q_çÑ≤ã¨∞ÎOk.
Ñ¨k"ÕÅ #~°Hõ ‰õÄáêÅ#∞ `«ÑÊ≤ ã¨∞OÎ k. "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x <å=∞ãÖH©~#Î° HõÅÊ Éè∂í [O|∞ NÇ¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î# WKÕÛ ™œYºO ZO`À "Õ∞Öˇ·#k. `«=∞‰õΩ J^˘Hõ¯\˜
(HõÅÊ=$Hõ∆O) ÖÏQÆ PtOz# HÀiHõÅ#∞ f~°∞ã¨∞ÎOk. KåÖÏ `ÕeHõQÍ J~°ú=O`«"≥∞ÿ# KåÅ^•? Jk ZO`À "Õ∞Å∞ KÕ¿ã Jcè+¨ì=ÚÅ#∞ (K«=ÙÅ#∞) „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk.
D H©~°Î# 'FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞— JO>Ë KåÅ∞ Jx É’kèã¨∞Î#flk.
D Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î#O Ñ≤ã¨~°O`≥·<å KåÅ∞ Hõ^•! K≥^Œ~°Hõ (HõÅ`« K≥O^ŒHõ)
LII KåÅ^≥ <å=∞=∞O„`«q∞_»∞ ™œYº=Ú NÇ¨Ïi Éèí‰õΩÎÖÏ~°! g∞ =∞#x [#‡Å Ü≥ÚHõ¯ |O^èŒ#=ÚÅ#∞O_ç Jk q=Ú‰õΩÎÅ#∞ KÕã¨∞ÎOk. =∞#ã¨∞ûÖ’
<åÅ∞Hõ ‰õÄ~°Ê^•Ç≤Ï`«=Ù #zÛ#"Ò K«=ÙÅ∂~° *ËÜ«ÚK«∞<£ 'Ç¨Ïs— J<Õ =∞O„`«O [Ñ≤¿ãÎ KåÅ∞ Hõ^•! Ñ¨k"ÕÅ #~°Hõ ‰õÄÑ¨=ÚÅ<≥·<å Jk
"Õ∞Å∞QÆ, HõÅ‡+Ö|∞ q~°q∞OÑ¨QÆ *ËÜ«∞^≥ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
hÅ ã¨~À[=~°∞‚ #=h`« „Ñ≤Ü«Ú<£ `«#∞ ã¨#∞fluOK≥~å `«Ñ≤Êã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix D NÇ¨Ïi <å=∞=Ú |OQÍ~°∞H˘O_»=O\˜k. W^˘Hõ¯\˜ ZO`« QÆ∞O_≥
KåÅ^• Ç¨Ïi<å=∞ ™œMÏº=∞$`«=Ú `«=∞‰õΩ x|ƒ~åxflã¨∞ÎO^À XHõ™êi PÖ’zOK«O_ç. ^Œi„^Œ=Ú =Å¡ HõeˆQ ^À+Ö q∞=∞‡efl
KåÅ^• Ç≤Ï`«"≥·# K«=ÙÖˇÅ¡ <˘ã¨QÆ IIKåÅ^•II ã¨g∞Ñ≤OK«QÆÅ^•? g∞ ^Œi^•Ñ¨ÙÖ’¡H˜ ~å^Œ∞, g∞ ^ŒQÆæ~° Ç¨Ïi<å=∞O [Ñ≤OKÕ `≥eq
(ã¨Ê $Ç¨Ï) XHõ\ ˜ =ÙO>Ë Ç¨Ïi<å=∞O J<Õ XHõ nÑ¨=Ú g∞ ^ŒQ~æÆ =° ÙO>Ë Jk HõÅ∞+¨=Ú
Wk XHõ\ ˜ Ç¨Ïi<å=∞ q∞O`≥·# KåÅ^•
K≥^ŒsHõ [#‡=ÚÅ K≥~°Å∞ q_çÑ≤OK« (áêÑ¨=Ú) J<Õ Hõ~îÀ~°"≥∞ÿ# pHõ@¡#∞ `˘Åyã¨∞ÎOk.
=∞k<˘Hõ>ˇ Ç¨Ïi<å=∞ =∞O„`«=∞k KåÅ^• `«y# q^èŒOQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H©~°Î#=Ú XHõ¯\˜ KÕ¿ãÎ KåÅ^•? (KåÅ∞,
Ñ¨k"ÕÅ∞ #~°Hõ ‰õÄÑ¨=ÚÅ∞ "≥_»eOK« IIKåÅ^•II KåÅ∞, KåÅ∞ =Ú=∂‡\˜H© KåÅ∞) „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x HõÅÊ=$HõO∆ Jk. (Jã¨Å∞ HõÅÊ=$HõO∆
HõÅ^˘Hõ\ ˜ Ç¨Ïi<å=∞ Hõ#HÍ„k KåÅ^• ã¨fi~°Öæ ’HõOÖ’ =Ù<åfl... ^•xHõO>Ë W^Õ "Õ∞Öˇ#· k) ™⁄yã≤ (WOÑ¨ÙQÍ) D [QÆ<åfl^∞Œä x
`˘ÅQÆ∞=∞x ^•i„^Œº ^À+Ö|∞ K≥é∞K« ^•ã¨∞Å Hõ~°∞} =ÙO>Ë<Õ KåÅ∞, Jk, ãÖ`À+¨Hõ~°"≥∞ÿ# Ñïã≤÷`«∞Å#∞ HõÅ∞QÆ*Ëã≤,
`≥e"˘Hõ\ ˜, Ç¨Ïi<å=∞ nÑ¨=∞k KåÅ^• B#fl`º« =Ú Hõeyã¨∞OÎ k. (JO`«Q˘Ñ¨Ê Ç¨Ïi<å=∞O ^˘iHÕk g∞‰õΩ. Hõ#∞Hõ XHõ¯™êi
HõÅ+ÖÑ¨Ù Hõiî# pHõ\ ˜ áê~°„^ÀÅ IIKåÅ^•II =∞#ã¨∞ûÖ’ P k=º=∞OQÆà◊ ~°∂áêxfl ã¨‡iOz, J#O_ç... FO #"≥∂ "ÕOHõ>âË ßÜ«∞...)
161 162
2-82 Ñ¨K«ÛÃÑ·_ç ^Œ\ ˜ì"å_»∞ Ñ¨H˜∆"åÇ¨Ï#Ñ¨Ù"å_»∞
=Ú#∞fl_ç WzÛ<å_»∞ <å‰õΩOQÆ~°=Ú Wk"À J=∂‡
K≥K≥Û~° HÀ<Õ\ ˜"å_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ `«# rq`«HÍÅOÖ’ 'Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx— ãÖÇ¨ÏiOzO^≥=~À =zÛ##∞fl ‰õÄ_ç<å_»∞ "å_»∞ FÜ«∞=∞‡ II=ÅzuII
`≥eÜ«∞x XHõ Ü«Ú=`«~°O PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ L^Œƒùqã¨∞ÎO^Œx HõÅÖ’ ‰õÄ_® TÇ≤ÏOz
=ÙO_»~°∞. J\Ï¡ J~Ú`Õ W\Ï¡O\˜ QÀÑ≤HõÅ H©~°Î#Ö’ '[=∞oKÕ`«∞Å— "å_»∞ 'K≥O^Œq∞‡ ÉèÏ"å=∞$`«O
Hõ#∞Å— "å_»∞, 'Ñ¨K«ÛÃÑ·_ç^Œ\ ˜ì— "å_»∞ J<Õ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ "å_Õ "åˆ~ HÍ^Õ"≥∂. WHõ D F QÀÑ≤HõÖÏ¡~å! ^ŒÜ«∞KÕã≤ <Õ#∞ K≥¿ÑÊk qx <å‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ~å?
=Ú#∞fl_çÖ’x Ñ¨^Œº=ÚÅ∞ =∞s x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞"≥∂!! =∞#O Pâßr=ÙÅO. =∞m§ <Õ#∂ P Ü«∞â’^•#O^Œ#∞<Õ =Åz, "åxH˜QÍ#∞ ("åxHÀãÖ) =KåÛ#∞. `å#∞‰õÄ_®
PO„^èŒ™êÇ≤Ï`åºxH˜ =∞Oz~ÀAÅ∞ =™êÎ~Ú. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ~°Ñ≤Ê™êÎ_»∞. g∞ QÀ‰õΩÅOÖ’<Õ x=ã≤ã¨∞Î<åfl_»@ Hõ^•! (HÍã¨Î ã¨=∂Kå~°O W=fiO_»=∂‡!)
JÑ¨Ê\˜"åiHÀã¨"Õ∞ D <å uÑ¨ÊÅ∞. `«#x XHõ QÀÑ≤HõQÍ =ÓÇ≤ÏOK«∞H˘x "å_»∞ K≥O^Œq∞‡ (Zé]`å=∞~°Ñ¨ÓÅ∞) Hõ#∞Å`À KÕu`À =Ú~°o Ñ¨@∞ìH˘x
PKå~°∞ºÅ"åˆ~=∞O@∞<åfl~À K«∂_»O_ç. =ÙO\Ï_»∞. W@∞"≥·¿Ñ=∞<åfl =KåÛ_®? g∞~°∞ K«∂âß~å Uq∞>Ë? HÍã¨Î K≥Ñ¨ÊO_Õ!
K«OII =Åzu =zÛu<£ =∞#ã¨∞ "åxH˜ xzÛu J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ "å_»∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ =∞O^Œx "Õ∞Ñ¨Ù`«∞O\Ï_»∞. (x["Õ∞ Hõ^•! Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡O\˜ =∞#O^ŒiH˜
`«ÅK≥#∞ ÉèÏ=#<£ =Úiã≤ `å#∞#∞ ~ÚOH˘Hõ 'Kå#— Ü«∞@∞¡QÍ ~ÀE uO_ç Ã Ñ\˜ ì „|uH˜ ã ¨ ∞ Î # fl^≥ = ~° ∞ ? P [QÆ „ ^Œ ‰ õ ∆ Ω _Õ Hõ ^ •!) J`« # ∞
<≥Å=ÙQÆ =∂^Œ∞ Ñ¨Öˇ¡`«#∞ h~°[<åÉèí∞_»∞ #∞O@"≥Å¡_≥· =∞Hõ~åOHõ=ÚÅ"å_»∞ (=∞#‡^èŒ∞_»∞) J#∞HÀO_ç. WOHÍ ZO^Œ∞‰õΩ ^•zÃÑ_»`å~°=∂‡
xezu, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ h=∞=ÚQÍ ##∞‰õÄ_»∞ #=∞‡~À! "å_çx? ZHõ¯_»∞<åfl_À HÍã¨Î K≥Ñ¨ÊO_»=∂‡!
"å_»∞ ã≤QÆÖ’ <≥=∞e Ñ≤OK«=Ú ^èŒiOz Ü«ÚO\Ï_»∞. "å_ç â◊s~°O
~åQÆO : Ç¨ÏO™ê#Ok hÅ"Õ∞Ñ¶∞¨ =Ú=Öˇ xQÆxQÆÖÏ_»∞`«∂ LO@∞Ok. <å‰õΩ K«H¯õ \˜ [`«QÍ_»∞ g∞‰õΩ ^ŒO_»=Ú
=Åz =zÛu <Õ#∞ "åxH˜ QÍ#∞ ÃÑ_»`å#∞ "å}˜‚ HÍã¨Î~°=∞‡#O_»=∂‡! (XHõ¯™êi Hõ#∞ÖÏ~å K«∂™êÎ#∞). WOHÍ
<≥Å"≥· g∞ Q˘Å¡"å_»<Õ `å#∞O_»∞#O\Ï II=ÅzuII K≥áêÊÅO>Ë.. "å_»∞ [=∞oKÕ`«∞Å"å_»∞. ([=∞o JO>Ë [O@ Jx J~°úO. KÕ`«∞Å∞
K≥O^Œq∞‡ Hõ#∞Å"å_»∞ KÕ`«Ñ≤Å¡QÀq"å_»∞ Ô~O_»∞ =∞#O^ŒiH˜ HÍx PÜ«∞#‰õΩ [=∞oKÕ`«∞Å∞ JO>Ë Ô~O_»∞ Ô~O_»∞¡
WO^Œ∞=K≥ÛHõO\˜~å Uq∞ˆ~ J=∂‡ <åÅ∞QÆ∞KÕ`«∞Å∞). "å\˜Ö’ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ#∞ ^èŒiOzÜ«ÚO\Ï_»∞. g∞k =∞^èŒ∞~°
=∞O^Œ∞Å Ñ¨ã¨∞=ÙÅ"å_»∞ =∞Hõ~åOHõ=ÚÅ"å_»∞ ÉèíH˜Î HÍ|\˜ì g∞‰õΩ =â◊"≥∞ÿ zHÍ¯_»@. HÍã¨ÎK«∂Ñ≤OK«O_»=∂‡!
ZO^Œ∞#∞<åfl_»∞ K≥Ñ¨Êˆ~ UÅ ^•KÕ~°=∂‡ II=ÅzuII "å_»∞ Ñ¨K«ÛÃÑ·_ç ^Œ\ ˜ì ^èŒiOz Ü«ÚO\Ï_»∞, (Ñ‘`åO|~°^èŒ~°∞_»∞). Ñ¨H˜∆
"åÇ¨Ï#=Ú"å_»∞ (QÆ~°∞_»QÆ=∞#∞_»∞). WkQÀ K«∂_»O_»=∂‡! <å‰õΩ `«# P#"åÅ∞QÍ
<≥q∞eÑ≤OK«=ÚÅ"å_»∞ hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞HÍOu"å_»∞
`«# =ÙOQÆ~°O `˘_çQÍ_»∞. K«∂_»O_ç. WOH˘Hõ ãÖQÆu. "å_»∞ HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«Ú_»∞
~°=∞}∞_®`«_»∞ "≥ÚˆH¯#∞ ~°=∞‡#~°=∂‡
Jx ‰õÄ_® Ñ≤Å∞=|_Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. "å_»∞ K≥K≥Û~° (j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ) =K≥Û#=∂‡!
[=∞o KÕ`«∞Å"å_»∞ ãÖ‰õΩ K«„HÍÅ"å_»∞
=zÛ ##∞fl =ÅÑ≤Oz <å`À [`« JÜ«∂º_»∞. (<å^Õ Hõ^•! [#‡ JO>Ë..)
J=∞~° g∞áêÅ z‰õΩ¯#@ K«∂Ñ¨~°=∂‡ II=ÅzuII
163 164
2-83 ~°O@ kÑ¨C xO„kÜ«∂Å ~°"≥· fiu QÍ="Õ
=Ú#∞fl_ç JO\˜# N"ÕOHõ\Ï„k Pk=¸Å=∂
ÔQO@Hõ =Ú=∂‡\˜H˜x hˆH â◊~°–
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Pk =¸Å=Ú. <å‰õΩ=¸Å=Ú ("≥Ú^Œ@) <å `«O„_ç. }O\˜ HÍ="Õ "À Pk=¸Å=∂ IIqÉèí∞_»=ÙII
PÜ«∞#‰õΩ PÜ«∞# `«O„_ç. PÜ«∞#‰õΩ PÜ«∞# `«O„_ç.. WÖÏ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ Z=~°∞?
J`«_Õ Pk=¸Å=Ú. J^≥=~°∞? [QÆuÊ`«Ü∞ÿ≥ # NÇ¨ÏiÜÕ∞ Hõ^•! ''JO`«HÀÑ¨QÍ="Õ—— ÉèÏ"å=∞$`«O
JO>Ë.. (JO`«‰õΩ + FÑ¨ + QÍ=Ù=Ú... JO>Ë P "≥Ú`«ÎO WOHõKåÅ∞ ##∞fl F [QÆ<åfl^ä•! D ã¨~°fi™êfixH˜ h"Õ Éèí~°Î=Ù. ##∞fl "≥~°Ñ¨Ù`À (U^≥·<å K«Hõ¯\˜
~°H˜∆OK«∞ Jx) JO>Ë Jã¨Å∞ <åHÕHõ =^ÕÌ =^ŒÌx. Wk <å ÉèÏ=#... Jã¨Å~°úO LáêÜ«∞=Ú`À) ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú. Pk =¸Å=ÚÖˇ·# F NÇ¨Ïs! h JÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiˆH... =∞iÜ≥ÚHõ qâı+¨"Õ∞=∞O>Ë =∞#=hfl ''ãÖ`«Å <å‰õΩ K«∂Ñ≤ ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú.
K«∞@ìiHÍÅ∞——. ãÖ`« JO>Ë <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ '=∂Ô~¯\ò—. JHõ¯_» K«∞@ìiHÍÅhfl,
ÉÏQÆ∞<åfl~å... Jx Ñ¨ÅHõiOK«∞HÀ\ÏxˆH QÍx, â◊√^Œú... ^ŒO_»QÆ. <Õ#∞ J<ÕHõ |O^èŒ<åÅÖ’ `«QÆ∞Å∞H˘x W|ƒO^Œ∞Å∞ Ñ¨_ç.. Ñ¨_ç...
JÅã≤áÈÜ«∂#∞. ##∞fl h"Õ HÍáê_»=Öˇ#∞. =∞K«Û~°=Ú`À (K«Å=∞i<≥·) Jhfl <Õ<Õ
P."≥IIqÉèí∞_»qO`«\ ˜H˜x "≥~°=Ù`À QÍ=Ù=Ú
KÕÜ«∞QÆÅ#∞, <Õ<Õ Q˘Ñ¨Ê"å_çx J#∞H˘x ãÖ™ê~° „ÉèÏOuH˜ Ö’#Ü«∂º#∞. F
JÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=∞_çÔQ ##fl=∞Ü«∞º Pk=¸sÎ! ##∞fl ~°H˜∆Oz LÑ¨â◊=∞#O HõeyOK«∞ `«O„_ô!
JO`«~å`«∞‡_≥·# Pk=¸ÅO|x
"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘eK≥ "Õ_≥ â◊~°}∞ F „Ñ¨Éèí∂! <Õ#∞ Pâ◊Å =∂Ü«∞Ö’ Ñ¨_ç Ü≥∞O`«ÔH·<å `≥yOz, Ü≥∞Hõ¯_≥Hõ¯_çHÀ
"≥o§ qã≤yáÈ~Ú =Ù<åfl#∞. P "≥Ú`«ÎO Ü«∂`«#Å∞ WOHõKåÅ∞. F PkÑ¨Ù~°∞ëê!
~åQÆO : â◊Ç¨Ï# ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨=Ü«∂º! JnQÍHõ... <å‰õΩ#fl K«∞@ìiHÍÅhfl ãÖ`«Ö’ K«∞@ìiHÍÅ∞.
qÉèí∞_» qO`«\ ˜H˜ "≥~°=Ù`À ##∞QÍ=Ù D =∂Ü«∞^•i K«∞@ìiHÍÅ∞ â◊√^Œú ^ŒO_»QÆ=∂i K«∞@ìiHÍÅ∞. W=O>Ë <å‰õΩ
JÉèíÜ«∞ Ç¨Ïã¨Î=Ú`À_ç Jk=¸Å=∂ IIqÉèí∞_»=ÙII ÉèÜ
í ∞« OÑ¨@∞ìH˘#flk. <å‰õΩ =^ÕÌ =^Œ∞.Ì <åÖ’ JO`«~å`«∞‡xQÍ#∞#fl F Pk=¸Å=∂!
Ñ¨Å∞ ÅOÑ¨\ÏÅ KÕ`« áê@∞=_ç áê@∞=_ç <å‰õΩ #∞"˘fiHõ¯_ç"Õ KåÅ∞.
JÅã≤u QÍ#"Õ "À Pk=¸Å=∂
K«Å=∞i ~Ú`«~° ãÖ™ê~° „ÉèÏOu zH˜¯u #– ™êfig∞! <å WO„kÜ«∂Å∞ ZÑ¨C_»∂ <å‰õΩ J`«∞‰õΩ¯áÈ~Ú =ÙO_ç ##∞fl Hõ∆}O
#flÅiOz HÍ="Õ "À Pk=¸Å=∂ IIqÉèí∞_»=ÙII ‰õÄ_® =^ŒÅHõ H©}
∆ O˜ Ñ¨*âË ß~Ú. Pk =¸Å=ÚÖˇ#· F "ÕOHõ>âË ß! <Õ#∞ =Ú=∂‡\˜H©
(=∞<À,"åH±, HÍÜ«∞=Ú) x<Õfl JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x â◊~°}∞ â◊~°}∞ JO@∞<åfl#∞. ##∞fl
Ü≥∞O`«ÔH·<å Pã¨ÅKÕ ÜÕ∞ˆQy "Õãïu =∂„`«O ÔQO\˜"ÕÜ«∞=^Œ∞Ì. <å‰õΩ h"Õ k‰õΩ¯. ##∞fl ~°H˜∆OK«∞ `«O„_ô!
JO`«HÀÑ¨ QÍ="Õ "À Pk=¸Å=∂
ãÖ`«Å K«∞@ìiHÍÅ [_çã≤uxHõ QÍ=Ù
JO`«~å`«‡ <å áêe Pk=¸Å=∂ IIqÉèí∞_»=ÙII
165 166
2-84 áêÖÏiÛ `˘>ˇìÅÖ’ –|O_»Éˇ\ ˜ì Ü«∞â’^Œ
=Ú#∞fl_ç hÅ=~°∞‚ ^˘OyK«∂K≥ – x^Œ∞Ì~À Ü«∞x
N=∞`üÉèÏQÆ=`«OÖ’ HÍHõ J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=<åHÍâ◊OÖ’ "≥∞éã≤# Hõ$+¨‚bÅÅ∞ Fe â◊OY K«„HÍÅ`À – #∞~°=Ú Nãü`À_»
D H©~#Î° Ö’ =Ù<åfl~Ú. '~°q— QÍ#xKÀ Hõq QÍOK«∞<Õ Hõ^•!— Jx NHõ$+¨^‚ =Õ ~åÜ«∞Å∞ ~¸ bÅ N"ÕOHõ–>Ëâ◊√_≥· Ü«Ú<åfl_»∞ II"≥éÑ≤OÑÏI
J<åfl~°@. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ÖËxq ‰õÄ_® Hõq TÇ≤ÏOK«QÆÅ_»∞. =∞#∞fl u<åfl"å <À~°∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
K«∂Ñ≤OK«∞ Jx Ü«∞â’^Œ J_çy`Õ Hõ$+¨‚Ü«∞º `«#<À\˜Ö’ „|Ç¨‡O_»O K«∂áê_»x
ÉèÏQÆ=`«O K≥Ñ≤ÊOk, HÍh D bÅÅ∞ =∂„`«O J#fl=∞Ü«∞º ~°K«<å Kå`«∞~°º"Õ∞. P NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ z<åfli ÉÏÅ∞xQÍ `«e¡ Ü«∞â’^Œ=∞‡ ^ŒQÆæ~° =∂~å=Ú
~ÀAÖ’¡x H˘xfl `≥Å∞QÆ∞ #∞_çHÍ~åÅ∞ <Õ_»∞ÖË=Ù. áêÖÏiÛ, Fe, ÃÑO@Å∞, W`åºk KÕã¨∞Î<åfl_»∞. g_çH˜ HÍã¨Î ÉèíÜ«∞O <Õ~åÊÅ#∞H˘Ok Pq_». J~Ú`Õ Pq_» Hõ$+¨‚Ü«∞º#∞
H˘xfl Ñ¨^•Å∞ J~°úO HÍ"åÅO>Ë... `ÕeHõHÍ^Œ∞. ÉèÜ
í ∞« ÃÑ@ìÉ’~Ú `å<Õ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_Oç k. J\Ï¡ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_ç ‰õÄ_® PÜ«∞# bÅ=Å¡ [iyOk.
=∞éz (PÜ«∞# ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»#fl ãÖQÆu =∞éz) =∂#= tâ◊√=ÙQÍ<Õ ÉèÏqOz
=∞II Éèoí ~å!! Ü≥∞O`«\˜ =∂Ü«∞HÍ_»∞ 'Ç¨Ïi— D ÉèÏ=∞<£ Ü«∞â’^•ãü<£ Z@∞¡ „Éèí=∞Ö’Ñ¨_ç áÈ~ÚO^À Hõ^•!
xÅ∞"≥Å¡<£ „Éèí=∞Ö’# =ÚOK≥QÆ^Œ! P xOy<£ ã¨∞^è•Oâ◊√O_»∞`å Hõ$+¨µ‚_»∞ `«#∞ =^ŒÌ<åfl =∂~å=Ú KÕã≤ "≥O@ Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»x ''<å`À ãÖ`«‰õΩ
#Å~°<£ *ËÜ«∞QÆ =K≥Û ÉÏÅ∞^ŒiH˜<£ J#flÜ«∞º ÉèÏqOK≥~å ~å=^Œ∞Ì <å<åfl! JHõ¯_» Q˘OQÆ (â◊„`«∞=Ù) =Ù<åfl_∞» . "å_Õ |∂z. x#∞fl Ñ¨@∞ì‰Ωõ O\Ï_»∞——
ã¨∞Å∞"å!! "ÕOHõ@~åÜ«Úx@∞¡ Q˘Å∞=<£ ™⁄OÃÑ#· ÉèÏ=O|∞Å<£ Jx ÉˇkiOzOk. Hõ$+¨‚Ü«∞º ''J=∂‡! U_Õ? Ü≥∞Hõ¯_»∞<åfl_Õ—— Jx J=∂Ü«∞HõOQÍ
~åQÆO : =à◊ÑÖ[~°O <À~°∞ `≥iKå_»@. P <À\’¡ P Ü«∞â’^•^ÕqH˜ K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÖË HÍHõ `«#‰õΩ `«<Õ
Hõ#Ñ¨_ç x"≥fi~°áÈ~ÚO^Œ@. „|Ç¨‡O_»=∞O`å ÃÑO@Öˇ· (k|ƒÖˇ·) HõxÑ≤OzO^Õq∞\’
"≥éÑ≤OÑ¨É’~Ú `å<≥–"≥éK≥ ^Œe¡ Ü«∞â’^Œ
Jx, `«<Õ ZO`À ÉèíÜ«∞Ñ¨_çO^Œ@.
=∞éz ~¸ ÉÏÅ∞<≥@∞ì–=∂xÃãO\Ï #∞O_≥<À II"≥éÑ≤OÑÏI
WOH˘Hõ™êi Ü«∞â’^Œ ''K«O^Œ=∂=∞ ~å"Õ =∂ Hõ#flÜ«∞º`À P_»∞HÀ"Õ—— Jx
"≥O@ ~å‰õΩ =∞x Hõ$+¨µ‚ – "≥~°Ñ≤Oz Ü«∞â’^Œ áê_çOk. Hõ$+¨µ‚_»∞ K«O„^Œ∞}˜‚ K«∂z "≥∞Å¡QÍ U^À Ãã·QÆ KÕâß_»∞. WOˆH=ÚOn,
"˘O\˜ =∞O^ŒÖ’ Q˘OQÆ – =Ù<åfl_»<≥ J=∂O`«O K«O„^Œ∞_»∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç Ü«∞â’^Œ‰õΩ #=∞ã¨¯iOz<å_»∞.
JO\˜ Q˘OQÆ Ü≥∞O^Œ∞#∞<åfl–_»x <À~°∞ ^≥~°z`Õ P"≥∞ k„QÆƒù=∞ K≥O^Œ@"Õ∞, HÍHõ =ÚO^Œ∞ <Õ<åK«O„^Œ∞}ˇ‚O^Œ∞‰õΩ ~°=∞‡<åfl<å Jx
ÃÑO@Öˇ· „|Ç¨‡O_®Å∞ – ÃÑ‰õΩ¯ QÍ#=K≥Û#∞ II"≥éÑ≤OÑÏI "≥~°QÆ∞á⁄OkO^Œ@.
K«O^Œ=∂=∞ ÉÏ_ç `«e¡–ãï ÉÁ`«∞Î‰õΩ ~°=∞‡O>Ë WOH˘Hõ™êi Ü«∞â’^Œ hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞ âßº=Ú_≥·# Hõ$+¨µ‚x P_çOz (áêÖÏiÛ)
K«O^Œ∞~°∞ Ez Hõ$+¨µ‚_»∞–ã¨#fl ¿ãÃã#∞ TÜ«∞ÅÖ’ Ñ¨_»∞HÀÉˇ\ ˜ì x„kOKå_À ÖË^À K«∂^•ÌO J#∞H˘x `˘Oy K«∂zO^Œ@.
=ÚO^Œ~° [O„^Œ∞_»∞ =zÛ–"≥ÚH˜¯`Õ Ü«∞â’^ŒK«∂z P"≥∞‰õΩ =ÓÜ«∞ÅÖ’ zxflHõ$+¨µ‚x |^Œ∞Å∞ =~°∞ã¨QÍ (Fe<£) â◊OHõK«„Hõ^è•iÜ≥ÿ∞#
=ÚO^ÕÖÏ Ü«∞O\˜<À Ü«∞x–=ÚOz "≥~°∞QÆO^≥#∞ II"≥éÑ≤OÑÏI K«`∞« ~°∞ƒùA_»∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ =Hõã∆ Å÷¨ OÃÑ· ÅH©∆ ‡^Õq`À HõxÑ≤OKå_»@. WOˆH=ÚOk
P Ü«∞â’^Œ ÉèíÜ«∞O`À x"≥fi~°áÈ~ÚOk@.
167 168
2-85 PHõ™ê# áêˆ~=Ói Ju=Å =∂#=ÚÅ∞
HÍ‰õΩ¿ãÜ«Ú "å_»∞, `«∞~°QÆ=ÚÃÑ· "å_»∞
=Ú#∞fl_ç UHõ"≥∞ÿ "ÕOHõ@yi xOk~å ~°=∞}˜ QÆ∂_ç
W~°"≥· Uà◊¡ „HÕ^Œ@ D H©~°Î# q#fl <Õ#∞ 'Åe`«— "≥∞ÿ# D ~åQÍxH˜ =ÚQÆ∞ú_» ÜÕ∞ HÍÅ=Ú ÉÏÜ«∞x Ü≥∞#ÖËx "å_»∞ II`≥Ñ¨ÊQÍII
#Ü«∂º#∞. P<å_»∞ D H©~°Î# J#fl=∂Kå~°∞º"åi^ŒxQÍx, Wk <å~åÜ«∞}∞x
^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ 'xO^•ã¨∞ÎuQÍ— ã¨#∞fluOKÕ H©~°Î# JxQÍx, XHõ<å_»∞ <Õ#∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
WÖÏ nx =Ú#∞fl_ç „"åã≤ ÉèÏ==Ú q=i™êÎ#x QÍx `≥eÜ«∞#∞. F U_»∞H˘O_»Å WOHÍ ã¨$+≤ì P~°OÉèíO HÍÖË^Œ∞. JO`å [ÖÏ~°‚="Õ∞. P h\˜ÃÑ· XHõ =∞é˜]
~åÜ« ∂ ! U [#‡Ö’ U Ñ¨ Ù }ºO KÕ â ß<À HÍx <åH© =∞Ç¨ Ï ^•ƒù Q ÍºxflzÛ P‰õΩ `ÕÅ∞`«∂ áÈ`«∞#flk. P =∞é˜] P‰õΩÃÑ· tâ◊√=Ù ~°∂ÑÖÖ’ <å~åÜ«∞}∞_»∞ Ñ¨_∞» H˘x
^ŒÜ«∞K«∂Ñ≤OKå=Ù. J#fl=∞Ü«∞º J#fl@∞¡ ''WkQÍHõ ™œÉèÏQÆºq∞kQÍHõ `«Ñ¨=Ú =∞é˜ =Ù<åfl_»∞. `«#HÍe ÉÁ@#„"Õex `«#<À\˜Ö’ ÃÑ@∞ìH˘x ÉÏÅºKÕ+¨ìQÍ ^•xx
~ÚkQÍHõ "≥·Éèí=O aHõ<˘Hõ\ ˜ HõÅ^•?—— ÖË^Œ∞ `«O„_ô! ÖË^Œ∞. p‰õΩ`«∞<åfl_∞» . x~°O`«~O° Ö’HÍÅ#xflO\˜x ÑïáêeOKÕ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ "å_Õ.
HõOII <å~åÜ«∞}∞ ^Œâ◊ q^èŒ J=– PÜ«∞#, "≥∂`« h\˜=∞_»∞QÆ∞ (|~°∞"≥#· h~°∞ =Ù#fl ã¨=Ú„^ŒO) Ö’# D^Œ∞ÖÏ@
`å~°O|∞Å ##fl=∞Ü«∞º `«QÆ wiÎOK≥<£ #Éèºí ã≤Oz# "å_»∞ (=∞`åûº=`å~°O). PÜ«∞# áê`«yÖˇ #∂uHÕ^Œ (áê`«|_»¤ ÉÏqÖ’)
D su ÉèÏ= q=~°} ÉÏÜ«∞x "å_»∞ (q_»∞=‰õΩO_® =ÙO_Õ `åÉËÅ∞ (‰õÄ~å‡=`å~°O). =¸ux JO[e=Öˇ
HÀiHõ f~°OQÆ *ˇÑ≤Ê H˘Å∞`« x~°∞=Ù~°<£. Ñ¨\,ì˜ =∞\˜ì =Ú^ŒÌ J~Ú# Éè∂í =∞O_»ÖÏxfl ã¨=Ú„^ŒOÖ’Oz ÃÑÅ¡yOz xÅÉˇ\#ì˜ "å_»∞
(=~åÇ¨=`å~°=Ú). PÜ«∞# ~À`«Heõ yOK«∞ ¿ÑQÆ∞Å#∞ Ç¨~°=ÚÅ∞QÍ ^èiŒ Oz#"å_»∞
~åQÆO : Åe`« (#~°ã≤OÇ¨=`å~°=Ú).
`≥Ñ¨ÊQÍ =∞éÏ]‰õΩ g∞^Œ `ÕÖÏ_»∞"å_»∞ PÜ«∞#HÀ_ç ‰õÄ`« <À~°∞ (^èfiŒ x) "åx (JO>Ë... WO„^Œ∞x) ‰õΩé]`=« Ú‡_≥#· "å_»∞
ZÑ¨C_»∂ Ö’HÍÅ <ÕÖË\ ˜ "å_»∞ II`≥Ñ¨ÊQÍII (á⁄\˜ì "å=∞<å=`å~°=Ú). PÜ«∞# |∂_ç^Œ (qÉèí∂u) Ñ¨Óã≤H˘#∞"åx |∞^Œ∞úÅ∞
QÆÅ"å_»∞. „ÉÏÇ¨Ï‡} ^èŒ~°‡=Ú <åK«iOz# "å_»∞ (Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°=Ú).
"≥∂`« h\˜=∞_»∞QÆ∞Ö’ D`« QÆéz#"å_»∞ =∂_» = <≥ fl ÖË _ ç (|OQÍ~° ∞ ÖË _ ç ) "≥ O @ =∂Ü« ∞ ‰õ Ω Ö’<≥ · Ñ¨ ~ ° ∞ QÆ ∞ fã≤ # "å_» ∞
áê`«yÖË#∂uHÕk ÉÏÜ«∞x "å_»∞ (N~å=∂=`å~°O). z#flÑ¨C_»∞ ^Œ∂_»Å#∞ ÃÑ^ŒÌÜ«∂ºHõ P=ÙÅ#∞ HÍz P `«~°∞"å`«
=¸u ^Àã≤|\˜ì =∞O\˜=Ú^ŒÌ ÃÑÅ¡yOK«∞"å_»∞ UeHõÜ≥ÿ∞ ^•fi~°Hõ#∞ HÍz#"å_»∞ (NHõ$ëê‚=`å~°=Ú).
~À`«Ü≥ÿ∞# ¿ÑQÆ∞Å ¿Ñ~°∞Å∞ QÆÅ"å_»∞ II`≥Ñ¨ÊQÍII
PÜ«∞#, PHõ™ê# áêˆ~=Ói Ju=Å (PHÍâ◊OÖ’ Zyˆ~ „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å
HÀ_ç‰õÄ`« <Ài"åx ‰õΩé] `«=Ú‡_≥·# "å_»∞ ÉèÏ~°ºÅ) =∂#=ÚÅ#∞, H˘Å¡*Ëã≤# (K≥_»Q˘\˜ì#) "å_»∞ (|∞^•ú=`å~°=Ú). PÜ«∞#
|∂_ç^Œ Ñ¨Óã≤# "åx |∞^Œ∞ÌÅ"å_»∞ `«∞~°QÆ=Ú (LK≥·Ûù„â◊==Ú J#∞ Jâ◊fi=Ú#∞) Ü≥∞H˜¯# "å_»∞ (Hõe¯ J=`å~°∞_»∞).
=∂_»=<≥fl ÖË_ç"≥O@ =∂Ü«∞Å `«ye#"å_»∞ W=hfl UHõ"≥∞ÿ <Õ_»∞ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À QÆ∂_» U HÍÅ=Ú#<≥·<å
^Œ∂_»Å <å=ÙÅ QÍz ^˘~°Ü≥ÿ∞#"å_»∞ II`≥Ñ¨ÊQÍII q_» ∞ =x Jã¨ = ∂#∞_≥ · J=`« i OKå_» ∞ . J#O_ç U_» ∞ H˘O_» Å "å_®...
"ÕOHõ@~°=∞}Ï... QÀqO^•.
169 170
2-86 `«#~° ‰õΩK«=ÚÅ ~°∞K«∞Å∞ ^ŒO`«Hõ∆`«„H©_»
=Ú#∞fl_ç ##∞ÃÑ·# Ñ¨â◊√|O^èŒ#O|∞QÍ#∞
Ü≥∞#ã≤ Nu~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x á⁄O^Œ∞
K«`«∞ifi^èÀáêÜ«∞=ÚÅ ^•fi~å =∂#=[#‡‰õΩ ™êÑ¶¨Åº`« `≥=∞‡<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# k=ºÉè’QÆO|∞QÍ#∞ IIHÍ=∞II
^èŒ~°‡=∂~°æ=Ú# J~°ú=Ú<åi˚Oz, P ^èŒ~å‡~°ú=Ú`À HÍ=∞=Ú##∞ÉèíqOz P ^èŒ~å‡~°ú
HÍ=∞=Ú ÖO^Œ∞#∞ q~°HÎ˜ Hõey "≥~· åQÆºO`À "≥∂Hõ=∆ Ú#∞ á⁄O^Œ=∞<åfl~∞° .HÍ=∞=Ú#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
‰õÄ_» XHõ Ü«∞[˝=Ú=Öˇ<Õ ÉèÏqOz Hˆ =ÅO '`«$+¨—‚ Hˆ H˘Hõ HÔ =· Åº ™ê^è#Œ ‰õΩ ™Èáê#OQÍ P ÉèÏq∞x JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ^Õ=`«Å „Ñ‘u H˘é‰õΩ ™êfiq∞ÃÑ· `«# „¿Ñ=∞#∞
Ü≥∞#∞flH˘<åfl~°∞. â◊$OQÍ~°~°ãÖ *ÏÅ∞"åˆ~ D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞
qxÜ≥ ∂ yOz HÍ=∞Ü« ∂ QÆ = Ú#∞ x~° fi Ç≤ Ï Oz#k. `« ` « Ê ù e `« O QÍ PÜ« ∞ #
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ ™êfiq∞"åiHÀãÖ ^Õ=`«Å „Ñ‘uHÔ · HÍ=∞Ü«∂QÆO x~°fiÇÏ≤ Oz u~°∞=∞ÖËâ√◊ x
'á⁄O^Œ∞— J<Õ k=ºÉè’QÆ=Ú#∞ ãÖáêkOzO^Œx JO@∞<åfl~°∞. á⁄O^Œ∞<åi˚Oz Ü«∞[˝Ñ¶¨ÅO ãÖáêkOzOk. Pq^èŒOÉˇ\ ˜ì^Œx#..
=∞`«ÎHÀH˜Å : Ñ¨ ^ Œ ‡ #Ü« ∞ # J~Ú# P Ñ¨ ^ •‡=u ã¨ ∞ ~° ` « O |∞# XÑ¨ C QÍ

HÍ=∞Ü«∂QÆ=Ú KÕÃã#Ñ¨C_»∞ Hõe¯ HÍ=∞# Ñ¨ÓiÎÔH· `åO|∂Å~°™ê™êfi^Œ#"Õ∞ ™È=∞áê#=ÚQÍ ÉèÏqOz#k. K«Hõ¯\˜ `«# HõO~î°ã¨fi~°=Ú
„¿Ñ=∞<Õ ã¨∞~°=~°∞ºÅO^Œi „Ñ‘uHõ~°Ê} *ËÃã~å Ü≥ÚHõ¯ ^èŒfix "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ#∞ =e¡OK«∞K«∞#fl@∞¡#flk.
Uq∞KÕÃã#∞ Ü≥∞xfl KÕÃã#∞ Ü≥∞@∞¡ NÑü ÔQÖˇÛ<À
ÉèÏ=∞áê@¡#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞ áê_≥#^Œ∞ƒù`« H©~°Î#<£ P [=fix `«#∞ ™êfiq∞ q~°Ç¨Ï=Ú`À `«Ñ≤OK«QÍ Ñ¨Ù\˜ì# q~°Ç¨yfl<Õ JkèHõ"≥∞ÿ
<≥QÆ_ç#\˜ì Ç¨ÏŸ=∂yfl=Öˇ ÉèÏqOz#k. P"≥∞ ™êfiq∞"åi`À X_»O|_çHõ KÕã≤H˘x
~åQÆO : Hõ#fl_»Q“à◊
ã¨=∞~°u x~°fiÇ≤ÏOK«QÍ ¿ãfi^Œ[Å=Ú JkèHõ"≥∞ÿ "å~°∞ `«_çã≤áÈ~Úi. D
HÍ=∞Ü«∂QÆ=Ú KÕÃã HõeH˜ `«#
HÍ=∞Ü«∂QÆ=Ú# "åi^ŒÌ~°∞ J=Éèí$`« ™êfl#=Ú (Ü«∞[˝=Ú# ^À+¨x"å~°}Ï~°ú=Ú
„¿Ñ=∞ÜÕ∞ ^Õ=`å„Ñ‘uQÍ#∞ IIHÍ=∞II
=∞O„`ÀHõÎ=ÚQÍ <åK«iOK«∞ JÉèíºOQÆ# ™êfl#=Ú) J#∞#@∞¡#flk.
á⁄Å∞Ñ¨Å~° ã¨∞~°`« `åO|∂Å ~°ã¨áê#O|∞
#e<åH˜∆ ™È=∞ áê#O|∞QÍ#∞ Juâ◊~ÚOz# ‰õΩK«^ŒfiÜ«∞=ÚÅÃÑ· ^ŒO`«Hõ∆`« HÍO`«∞Å∞ q∞é∞q∞@∞¡
HõÅHõÅO|∞Å =∞Oz QÆà◊~°=O|∞Å "≥∂`« Q˘Å∞Ñ¨Ù`«∂ Jq q^Œ∞ºHõÎ"≥∞ÿ# Ü«∞[˝Ñ¨â◊√"≥·# "Õ∞Hõ#∞ |OkèOz# „`å\˜ XiÑ≤_ç
`«ÅH˘#fl "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ∞ QÍ#∞ IIHÍ=∞II QÆ∞~°∞ÎÖË"≥∂ J#fl@∞¡#flk. K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÅÖ’ U Ü«∞[˝O x~°fiÇ≤ÏOÑ¨|_ç<å ^•x
Ñ¨_»u `«# q~°Ç¨Ï`åÑ¨=Ú# Ñ¨Ù\˜ì#Ü«∞yfl Éè’HõÎ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. Hõ#∞Hõ P ^Õq x~°fiÇ≤ÏOz# D
J_»i ^ŒiH˘#fl Ç¨ÏŸ=∂yfl QÍ#∞ HÍ=∞Ü«∂QÆ=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Éè’HõÎ. P"≥∞ á⁄O^Œ∞#∞ ™êfiq∞"å~°∞
X_»|_çHõ ã¨=∞~°`«∞Å #∞^Œ~ÚOz# K≥=∞@ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# k=ºÉè’QÆ=ÚQÍ ã‘fiHõiOz P"≥∞#∞ P#O^ŒOÖ’ =ÚOKå~°∞.
^Œ_çÜ«Ú>Ë Ü«∞k Ü«∞=Éèí$^äŒO|∞QÍ#∞ IIHÍ=∞II
171 172
2-87 Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’x `Õ@–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞
=Ú#∞fl_ç Ñë~ÚOK«∞ xO^ŒiH˜ –Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞
Ñ¨~=° ∂`«‡ `«`åÎ fixfl qâ◊^ÑŒ ~¨ ∞° ã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º. Ñ≤O_çH˘kÌ ~˘>ˇì J#fl@∞¡ |eq∞ N"ÕOHõ\Ï„k –Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞
ÉèíH˜ÎH˘kÌ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. KÕã≤H˘#fl"åiH˜ KÕã≤H˘#flO`«. Wk [QÆ"≥∞iy# ã¨`«º"Õ∞. D ZÅq∞ r=ÙÅ „áê}–g∞–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ IIÉèíH˜ÎII
H©~°Î#Ö’ PKå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ¨~°=∂`«‡#∞ HõO™êe w@∞~å~Ú, Ñ¨zÛáêÅÖ’ "≥#fl, ÉèÏ"å=∞$`«O :
|@ì|Ü«∞Å∞KÕã≤# ^èŒ#O, Ñ¨@ìÑ¨QÆ\ ˜ HÍOu, JOk=zÛ# a_»¤, Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’x Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ =∞#Ñ¨@¡ HõeˆQ Hõ~°∞}Ü≥∞Ñ¨Ê_»∂ =∞#ÉèíH˜ÎH˜ `«QÆæ@∞¡QÍ<Õ
`Õ@=O\˜ Jã¨=∂# =Ù^•Ç¨Ï~°}Å`À áÈÅ∞ã¨∞<Î åfl~∞° . P J^Œ∞ƒù`"« #·≥ O z`«yÎ OK«O_ç. =ÙO@∞Ok. r=ÙÅ‰õΩ Éè∞í H˜Î =ÚH˜Î ~Ô O_»∂ WKÕÛ"å_»∞ P Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞ ^ŒH¯õ "Õ~Ô =fi~°∂
ÉèíQÆ=O`«∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ r=ÙÅÖ’ „áê}=Ú ~°∂ÑÖÖ’ =Ù<åfl_»O@∞<åfl~°∞. HÍ^Œ∞.
`ÕII ÉèíH˜Î `«y#@∞¡ Ñ¨~°=∂`«‡=º‰õΩÎ_»QÆ∞#∞ Ñ¨~°=∂`«‡ 'Ñ¨\ ˜ì#"åiKÕ a_»¤—. JO>Ë Z=~°∞ Z`«∞ÎH˘O>Ë "åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àı§
Éèí∞qx r=ÙÅH˘ã¨QÆ∞#∞ Éèí∞H˜Î, =ÚH˜Î a_»¤=Öˇ Z=~°∞ <å‰õΩ h"Õ HÍ"åe `«O„_ô! JO>Ë "åix Hõ~°∞}˜™êÎ_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡
J#fl=∂~°∞º_»∞ ÉèíH˜Î`À PÅÑ≤Oz |@ì|Ü«∞Å∞ KÕã∞¨ HÀQÆey# ^è#Œ O ("≥\· ò =∞h J#fl=∂@). QÆ∞Ñ¨^Î #Œè OHÍ^Œ∞. Ñ¨~=° ∂„`«
"ÕOHõ>Ëâ◊√x `«`«Î fi=Ú qâ◊^ŒÑ¨éK≥ P~°∞|Ü«∞@ Ñ¨@ìÑ¨QÆÅ∞ Hõ#|_Õ ã¨∂~°ºHÍOu =O\˜"å_»∞. Hõ$„u=∞OQÍ "≥eyOz#
nÑÖHÍ^Œ∞. Ñ¨~=° ∂`«‡ "Õ~Ô Hõ¯_»<À ÖË_∞» , =∞# Ü≥∞@ìÜ∞≥ ^Œ∞@<Õ =Ù<åfl_∞» . (=∞#Ñ¨Ù}ºO
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ H˘é"≥·#O^Œ∞=Å# =∞#‰õΩ HõxÑ≤OK«_»∞. JO`Õ...
ÉèíH˜Î H˘Åk "å_Õ–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ "≥KÛ« *ËÜ∞« x Ñ¨zÛáêÅÖ’ ^•yÜ«Ú#fl "≥#fl=Öˇ P Ñ¨~=° ∂`«‡ J}∞=}∞=ÙÖ’
Éèí∞H˜Î =ÚH˜Î ^•<≥ ~ÚK«∞Û– Éèí∞q Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ IIÉèíH˜ÎII =Ù<åfl_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡ '|K≥Û#ÉÏã≤# ~°∂Ñ¨Ù— J#QÍ Uq^èŒ"≥∞ÿ# ÃÑ·Ñ¨Ó`«Å =O\˜
"≥∞é∞QÆ∞Å∞ ÖËx x[ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡ |K«∞Û ("≥·â◊√º_»∞) KÕuÖ’x '"˘~°QÆÅ∞¡—
Ñ¨\ ˜ì# "åi KÕ a_»¤–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ J#QÍ w@∞~å~Ú. (J#fl=∂Kå~°∞ºÅ HÍÅOÖ’ "≥·â◊√ºÖË <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ ã¨fi~°‚HÍ~°∞Å∞
|@ì |Ü«∞\˜ ^èŒ#=Ú–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ KÕ¿ã Ñ¨x‰õÄ_® x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å~°∞). Z=i^≥O`« x["≥∞ÿ# ÉèíH˜ÎÜ≥∂ P w@∞~å~ÚH˜
Ñ¨@ìÑ¨QÆ\ ˜ "≥Å∞QÆ∞–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_® =ÙO@∞O^•? =∞# WK«Û (HÀiHõ) H˘Åk PÜ«∞# =∞#x
Z@ìÜ≥∞^Œ∞@<Õ =Ù<åfl–_ç^Õ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ IIÉèíH˜ÎII J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞.
Ñ¨~°=∂`«‡ Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’x `Õ@. J#QÍ "Õ^Œ"Õ^•OQÆ=Ú ÅxflO\˜Ö’x
Ñ¨zÛáêÅÖ’x "≥#fl–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ "åHõº=ÚÅÖ’x ÉèÏ=ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. WO`«=∞Ok r=ÙÅ‰õΩ ã¨fiÑ¨~°ÉèË^ŒO ÖË‰õΩO_®
|K≥Û# "åã≤# ~°∂Ñ¨Ù–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ ''KÕãH≤ ˘#fl"åiH˜ KÕãH≤ ˘#flO`«—— Ñ¶e¨ `«O WKÕÛ <åºÜ«∞=¸iÎ. DÜ«∞<Õ N"ÕO\Ï„kÃÑ·
|K«∞Û KÕu"˘~°QÆÅ∞¡–Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ "≥Åã≤# Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. DÜ«∞# J#∞Ñ¨=∞ â◊H˜Î ãÖÑ¨#∞fl_≥·
WK«ÛH˘Åk "å_»∞ áÈ–~¸ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ IIÉèíH˜ÎII "å`«ûÅºO`À r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ „áê}~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl Ñ¨~°=∂`«‡.
173 174
=Ú#∞fl_ç 2-88 `«=∞Hõ=Ú h‰õΩˆ~z ^ŒÜ«∞Ñ¨Ù@ì ¿ã=¿ãã≤
''Wxfl\Ï K«H¯õ x '*Ï}— [=~åÅ∞, K«HÔ ¯~° ÉÁ=∞‡=O\˜k—— Jx "≥∞K«∞ÛH˘O@∂ ã¨=ÚHÍ# H˘ã¨sh [=~åÅ∞
™êfiq∞H˜ q#flqã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞. <åÜ«∞‰õΩ_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ HÍx J=∞~° N"ÕOHõ>Ëâ◊ Jxfl\Ï h=Ù QÆ∂_»QÍ
<å~ÚHõ J~Ú# P '*Ï}— ™êfiq∞"åi JãÖMÏºHõ [=~åà◊¡Ö’ Z=Ô~·<å HÍ=K«∞Û. [=∞o ~°`«∞Å K˘H©¯ [=~åÅ∞ IIK«Hõ¯xI
PÜ«∞#HÀãÖ q~°Ç¨ÏO`À U [=~åÅ∞ '"Õy— áÈ^Œ∞ K≥Ñ¨ÊO_ç. D~ÀA náê=o. ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# <å ÉèÏ=<åHÍâ◊OÖ’ `«à◊√‰õΩ¯=∞x "≥∞~°ã≤# <å~ÚHõ ã¨`«ºÉèÏ=∞.
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ "≥∂Ç¨Ï#Hõ$+¨µ‚_»∞. <å~åÜ«∞}∞x '#O^ŒHõ Y_»æO— ‰õÄ_® 'ÃãÉÏãπ— ™êfig∞! h[=~åÖˇ·# D ÉèÏ=∂=∞}˜ K«Hõ¯x *Ï}. KåÅ<Õ~°Êi. x[OQÍ
Jx `«à◊√‰õΩ¯=∞O@∞Ok ™êfiq∞ ã¨xflkèÖ’. â◊$OQÍ~° H©~°Î# HÍ|\˜ì ÉèÏ"å=∞$`«O K«ÔH¯~° ÉÁ=∞‡=O\˜k J#∞HÀ. (J@∞=O\˜ h [=~åe <Õ~°Êi`«#O QÆ∞iOz q#∞)
xQÆ∂_è»=ÚQÍ<Õ =ÙOKå#∞. '*Ï}— JO>Ë <Õ~°Êi. WHõ¯_» â◊$OQÍ~°OÖ’ Jx P"≥∞ x#∞fl 'Hõ#∞flÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ— K«∂ã¨∞ÎOk. JO>Ë `«# Ô~Ñ¨Ê‰õÄ_» "åÅÛHõ K«∂ã¨∞ÎOk.
ÉèÏqOKåe. Hõ~°∂Ê~°O`À x#∞fl "Õã¨∞ÎOk. WkQÀ h [=~åÅ∞ U"Õ"À #~°‡QÆ~°ƒù"≥∞ÿ# Ãã·QÆÅ∞
LII K«Hõ¯x *Ï}~¸"≥∞ `«QÆ∞ ™êfiq∞H˜ D [=~åÅ∞ [O@QÍ KÕã∞¨ #Î flk h‰õΩ. =∞<ÀÇ¨Ï~°"∞≥ #ÿ "≥<fl≥ Å ‰õΩiÑ≤OKÕ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∞#Î flk. `«^•fi~å
K«ÔH¯~° ÉÁ=∞‡=O\˜^Œx 'ã¨`«º—#∞ "≥∞zÛi J#fl=∂~°∞º_»∞<£ h‰õΩ LÖÏ¡ã¨=Ú#∞ Hõeyã¨∞Î#flk. x#∞fl `«# ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅ XiÑ≤_çH˜ QÆ∞iKÕã≤ h
„"≥Ú‰õΩ¯K«∞ áê_≥ H©~°Î#=Ú "≥∂Ç¨Ï#Hõ$+¨µ‚x "ÕOHõ>Ëâ◊√QÍ [=~åÅ∞ x#∞fl Ñ¨ÙÅHõiOÑ¨*Ëã¨∞Î#flk.
''K˘ÔH¯#∞ [O@Ö∫ ~°`«∞Å ã¨∞O^ŒiÜ«∞ø[=~åÅ<≥<£——, ÉèíàÏ!! 'J=xHõ— =∞~°∞QÆ∞# #∞O_ç `Õ<≥Å∞ [Å∞¡"åi#@∞¡ =∞^èŒ∞~°OQÍ =∞OAÅOQÍ
~åQÆO : â◊√^Œú ^èŒ<åºã≤ =∂\Ï¡_»∞`«∞#flk. HÍx h=∂@‰õΩ `«y# ["å|∞ K≥Ñ¨ÙÊK«∞#fl h[=~åex K«∂âß"å
™êfig∞? (WHõ x#∞fl =∂@Å`À ÔQÅ=ÖË#x) hÃÑ· Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ#∞ K«e¡ U"Õ"À
K«Hõ¯x *Ï} ~Úxfl\Ï [=~åÅ∞ qO`«KÕ+¨ìÅ∞ KÕã≤ h[=~åÅ∞ h`À ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_çOk.
K«ÔH¯~° ÉÁ=∞‡=O\˜k [=~åÅ∞ IIK«Hõ¯xII
Hõ#∞flÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ K«∂z HõÑ¨C~å# x#∞fl"Õã≤ ™êfig∞! ^•x`À (P KÕ+¨ì=¸ÅOQÍ) h‰õΩ Ñ¨~°=â◊`«fi=Ú JkèHõ"≥∞ÿ#k. h‰õΩ
ã¨#fl¿ãã‘ xk"À [=~åÅ∞ P"≥∞ÃÑ· ^ŒÜ∞« HõeyOk. h=Ù P"≥∞‰õΩ ÑïK«~º° Å∞ KÕÜÚ« @ <å~°OaèOzuq. WÑ¨C_»∞
"≥<≥flÅ #=ÙfiÅ∞ #gfi "Õ_»∞Hõ h‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìOz P"≥∞ Éˇ@∞ì KÕã¨∞Î#flk. h [=~åÅ∞ h ã¨=ÚHÍ# (h=Ù Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ =ÙO_»QÍ)
K«#∞flÅ <˘~°ã‘ x#∞fl [=~åÅ∞ IIK«Hõ¯xI ãÖHÀzã¨∞Î#flk. F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h"≥=~°=? ™êH∆Í`«∞Î JÅ<å\˜ NHõ$+¨µ‚x
zeÑ≤`«#=∞O`å HõÅÉ’ã¨∞H˘#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù h‰õΩ ÖÁOQÆ‰õΩO_»=ÙO_»∞@
`≥~°=∞~°∞QÆ∞# #∞O_ç `Õ<≥QÍ~° =∂@ÖÏ_ç ™ê^èŒº"Õ∞<å? J=∞iÜ«Ú#fl h=Ù P"≥∞#∞ (ã¨`«ºÉèÏ=∞#∞) Jxfl q^ŒºÅ`À h=Ù
ãïÃÑ#w h`À [=~åÅ∞ ‰õÄ_ç, =ÚiÑ≤OK«QÍ h [=~åÅ∞ [O@~°`«∞Å`À Ñ¨~°=tOzáÈ~ÚOk. (WO`«Hõ#fl
q~°∞Å∞ hÃÑ· K«e¡ qO`« KÕ`« ÖˇÖÏ¡ KÕã≤ <Õ<ÕO K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù ã¨~°fiA˝_çq `«O„_ô!)
ã¨~°ã¨=ÚÅ∞ <≥~°Ñ‘x [=~åÅ∞ IIK«Hõ¯xI
175 176
2-89 ^Õ=Ù_»∞ N qÉèí∞_»x `≥eÜ«∞Ô~
=Ú#∞fl_ç ™È=Å ##O`«∞x K«∂_»Ô~
N"ÕOHõ><å^èŒ∞x KÕ~°ˆ~
z#flu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ =∞# HõOkOz# J<ÕHõ P}˜=Ú`åºÅÖÏO\˜ áê=#"≥∞ÿ Ü≥∞Ñ¨C_»∞#∞ „|^Œ∞HõÔ~ [#∞Å∞ IIQÀqO^ŒII
Éèí[#ÅÖ’ Wk‰õÄ_® XHõ\ ˜. ™ê^è•~°} =∂#=Ù_»∞, *Ï˝#O ÃÑ^ŒÌQÍ ÖËx"å_»∞
‰õÄ_® Ç¨ÏiH˜ '^ŒQÆæ~°ÜÕ∞º— J`«∞º`«Î=∞ =∂~°æO Éèí[#ÜÕ∞. Ç¨ÏiHõ^è•„â◊=}OÖ’ =∞^èŒº ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞^èŒº 'Ñ¨~°^è•º#O— HõÅ∞QÆ=K«∞Û#∞ QÍx Éèí[#Ö’ P „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^Œ∞. D H©~°Î#Ö’ F [#∞ÖÏ~å! =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ g∞~°O`å 'QÀqO^Œ.. QÀqO^Œ— Jx
Jxfl `ÕeHõ Ñ¨^•ÖË HÍ|\˜ì ÉèÏ"å=∞$`«O ÃÑ^ŒÌQÍ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ J#∞HÀHõO_ç.
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xH˜ „"≥ÚHõ¯O_ç. Ñ¨ÓlOK«O_ç. QÀqO^Œ∞x ã¨‡iOK«O_ç.
q=~°} HÍ=Åã≤# Ñ¨^•Å∞ WO^Œ∞Ö’#∞ XHõ\ ˜ ~Ô O_»∞ ÖËHáõ ÈÖË^∞Œ . '™È=Å— JO>Ë...
Uq∞\˜? '™ê=— JO>Ë *Ï_». '™È=—Å J<Õ Ñ¨^ŒO <å‰õΩ ^˘~°HõÖË^Œ∞. ™È=Å JO>Ë F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! Ñ¨~°=tOz g∞~°O`å Ç¨Ïs.. JK«∞º`å... JO@∂ <å@ºO
™È=Å ~°∂áêO`«~°OQÍ Jx 'ÉèÏqOKå#∞—. KÕÜ«∞O_ç. Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂... JO@∂ P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx á⁄QÆ_»O_ç. Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞ëê!
HõOII H˘Å∞=Ô~ QÀqO^• Ü«∞x Jx Ñ≤Å=O_ç. P <å=∞O Ñ¨ÅHõO_ç. ã≤i=~°∞_»∞ JO>Ë ÅH©∆ ‡HÍO`å! Jx q[$OaèOz
Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ Ç¨Ïi <å=∞=ÚÅ#∞ áêÜ«∞Hõ ZÑ¨Ù_»∞<£ P <å~åÜ«∞}∞x ÉèílOK«O_ç.
`˘ÅQÆ∞#∞ áêÑ¨Ñ¨Ù~åã¨∞Å∞
`≥eÃÑ#∞ z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º u~°∞=∞Å ~åÜ«∂! F „Ñ¨[ÖÏ~å! NHõ$ëê‚=`å~°∞_≥· ^è~Œ ‡° ™ê÷Ñ‰¨ Ωõ _≥#· P ™êfiq∞x áêO_»= =~°^∞Œ _»x
~åQÆO : |$O^•=x áê_»∞K«∂ H©iOÎ K«O_ç. JO_»=Ú(„QÆ∞_»∞)¤ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ "åÇ¨Ï#=ÚQÍ
QÆÅ q+¨µ=‚ ¸iÎx H˘xÜ«∂_»O_ç. U_»∞H˘O_»Å ~åÜ«Ú_»x „Ñ¨ãk≤ *ú Oˇ k# D ™êfiq∞x
QÀqO^Œ QÀqO^ŒÜ«∞x H˘Å∞=ˆ~
QÀqO^•Ü«∞x H˘Å∞=ˆ~ IIQÀqO^ŒII g∞‰õΩ HÍ=Åã≤# =~å‚Å∞ HÀ~°∞HÀO_ç. ^è≥·~°ºOQÍ P =∂^èŒ=Ù_Õ (ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_»∞)
kHõ¯x `«ÅK«O_ç ãÖ^ÕÇ≤ÏOK«HõO_ç.
Ç¨ÏiÜ«∞K«∞º`åÜ«∞x Ü«¸_»ˆ~
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂Ü«∞x á⁄QÆ_»Ô~ =∂#=ÙÖÏ~å! D N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ NÑü. DÜ«∞<Õ ^≥=· O Jx `≥eÜ«∞O_ç.
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨Ü«∞x Ñ¨Å∞HõÔˆ~ J#O`«∞_»x, q#∞u ÔHH˜¯# P „Ñ¨Éèí∞=Ù *Ï_» „QÆÇ≤ÏOz PÜ«∞##∞ ^Œi≈OK«O_ç. P
ã≤i=~°Ü«∞#∞K«∞#∞ K≥ÅQÆÔ~ [#∞Å∞ IIQÀqO^ŒII q^èŒOQÍ g∞~°∞ N"ÕOHõ><å^èŒ∞x KÕ~°O_ç. P q^èŒOQÍ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Öˇ· ZÑ¨C_»∂ P
áêO_»= =~°^•Ü«∞x áê_»Ôˆ~ N"ÕOHõ@~°=∞}∞<Õ ^è•ºxã¨∂Î „|`«∞‰õΩ#∞ "≥à◊¡|∞K«ÛO_ç.
JO_»[ "åÇ¨Ï#∞ H˘xÜ«∂_»Ô~
H˘O_»Å~åÜ«∞x<≥ HÀ~°Ô~
^ŒO_ç`À =∂^èŒ=Ùx<≥ `«ÅK«Ô~ [#∞Å∞ IIQÀqO^ŒII
177 178
2-90 `«QÆ∞|O^èŒ∞ÖÏ `«#‰õΩ `«Å∞¡Å∞#∞ `«O„_»∞Å∞#∞
=Ú#∞fl_ç =QÆÅ Éˇ@∞ìK«∞ u~°∞QÆ∞"åˆ~HÍHõ
q∞QÆ∞Å g~°Å á⁄O^Œ∞ "Õ∞Å#∞K«∞ Ç¨Ïi<å`«‡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J`«º^Œ∞ƒù`« "≥·~åQÆº H©~°Î#q∞k. JHõ¯~°‰õΩ ~åx `«yeOK«ÖËHõ zO`åÑ¨~°∞_»<≥·u IIJÜ≥∂ºII
K«∞@ìiHÍÅ`À, ãÖ`«ÅÖ’ (|*Ï~°∞¡ J#|_≥ ‰õÄ@=ÚÅ∞) Ñ¨ÅHõiOK«∞H˘<Õ
'Pf‡Ü«∞`«Å`À—, qã≤y "Õ™êiáÈ~Ú u~°∞=∞ÅÜ«∞º Ü≥ÚHõ¯_Õ k‰õΩ¯ Jx ZÖÏ JO`«Ç≤Ï`«∞ÖÏ `«#‰õΩ J#flÅ∞#∞ `«=Ú‡Å∞#∞
P„HÀtã¨∞Î<åfl~À K«∂_»O_ç. =ÚÜ«∞ºOK«∞ (=Úqfi^èŒO|∞ÅQÆ∞) =∞#ã¨∞û`À =O`«∞"åã≤H˜ ÃÑ#QÆ∞"åˆ~HÍHõ
(=∞<À,"åH±,Hõ~°‡Å∞ KÕ`«) "≥∂Ç¨Ï=∞u<≥· K≥_çáÈÜ«∂#O@∞<åfl~°∞. JO`«~å`«∞‡_»∞ N"ÕOHõ\Ïnèâ◊√ H˘Å∞=H˜@∞
ãÖ`«‰õÄ@=ÚÅ JÅ[_çH˜ Ö’<≥·u IIJÜ≥∂ºII
ã‘II JÜ«∞ºÜ≥Úº! „áêÜ«∞O|∞ JO`«"≥∞ÿ áÈÜ≥∞<Õ
HÍÅO|∞ QÆ_»K«<Õ!! Hõ#∞Å =ÚO^Œ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Úqfi^èŒO|∞Å =∞k<£ "≥∂Ç¨ÏO|∞#<£ lH˜¯ JÜ≥∂º! Ç¨Ï`«qnè! <å‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_çzÛ# HÍÅO JO`å `«iyáÈ~ÚOk.
'ãÖ`«‰õÄ@=ÚÅ ãÖKåi— <≥·u =Ü«∞ã¨∞û QÆ_»záÈ~ÚOk =ÚÜ«∞ºOK«∞ (=¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ #∞O_»∞) =∞#ã¨∞ûKÕ`«
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞QÍx `«QÆ∞ |O^èŒ∞=ÙÅ∞ QÍx (=∞<À"åH± Hõ~°‡ÅKÕ`«) <Õ#∞ "≥∂Ç¨Ï=∞u<≥· K≥_çáÈÜ«∂#∞.
J#fl^Œ=Ú‡Å∞QÍx JHõ¯~°=~°∞ <å ‰õΩ=∂~°∞_»∞, <å ÉèÏ~°º, <å ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ Jx =Úiã≤áÈ`å"Õ∞!! g~°O`å
ã¨∞`«∞Å∞ HÍO`«Å∞QÍx Ç≤Ï`«∞Å∞ Éèí$`«∞ºÅ∞QÍx
™êÜ«∞O|∞ HÍ~°∞~å [O@~å~°∞ U q^è"Œ ∞≥ #ÿ K«∞\ÏìÅ∞? g~°O`å Pâ◊Å∞ HõeyOz z=iH˜ x~åâ◊Ü∞Õ q∞yeÛ áÈ`å~°∞
HÍx "Õ~°∞HÍ^Œ∞. Juâ◊Ü«∞=Ú`À gˆ~ x["≥∞ÿ# "å~°x #q∞‡ NÇ¨Ïix P`«‡Ö’
P."≥IIJO`«~å`«∞‡_≥·# Ç¨ÏiÜ≥ÚHõ¯_Õ k‰õΩ¯ ^è•ºxOÑ¨Hõ =º~°=ú ÚQÍ 'Ñ≤ig‰õΩ— (Ñ‘‰Ωõ + Ñ‘‰Ωõ JO>Ë Ñ‘‰Ωõ ÖÏ@) HõÅ"å_» #Ü«∂º#∞.
J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ#^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ
#q∞‡H˘Å∞=Ù_»Ü«∞º <å~åÜ«∞}∞x <Õ_≥ <å `«e¡ <å`«O„_ç Jx ÉÏÅºO #∞Oz K«KÕÛ^•HÍ ZO`À W+¨ìÑ¨_»`å"Õ∞ HÍx
"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# "≥Åã≤<å_»∞ g~°∞ `«y# |O^èŒ∞=ÙÖÏ? g~°O`å JO`«∞ÖËx "Õ^Œ# HõeyOKÕ "åˆ~. HÍx gi
á⁄O^Œ∞ "Õ∞Å∞ KÕã∞¨ OÎ ^Œx #q∞‡ NÇ¨Ïix P`å‡#∞ãÖ^è•#O KÕãH≤ ˘#ÖËHõ zO`å=∞u<≥·
~åQÆO : t=~°O[x rq`«O =º~°úO KÕã≤H˘<åfl#∞.
JÜ≥∂ºáÈÜ≥∞ „ÉÏÜ«∞=Ú HÍÅ=Ú <å J#fl^Œ=Ú‡Å∞ Jx <ÕxO`«HÍÅO ZO`À =∞=∞HÍ~°O ÃÑOK«∞H˘<åfl#∞.
=ÚÜ«∞ºOK«∞ =∞#ã¨∞# <Õ "≥∂Ç¨Ï=∞u<≥·u IIJÜ≥∂ºII x*ÏxH˜ g~°O`å <å "å~å? JO`« Ç≤Ï`«∞ÖÏ? "å~°O`å =∂ Ñ≤„`åi˚`«OÖ’ "åi
"åi =O`«∞"åã≤H˜ ("å\Ï) HÀãÖ P~å@Ñ¨_Õ "åˆ~. ÃÑ#QÆ∞ "åˆ~ (áÈ\Ï¡_Õ "åˆ~)
K«∞@ìO|∞ÖÏ `«#‰õΩ ã¨∞`«∞Å∞ HÍO`«Å∞ K≥Å∞Å∞ HÍx "Õ∞Å∞KÕ¿ã "å~°∞ HÍ^Œ∞. <å JO`«~å`«∞‡_≥· Ü«Ú#fl N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H˘Å∞=Hõ
=\˜ìÜ«∂ã¨Å ÃÑ@∞ì"åˆ~HÍHõ D „Ñ¨ÑÖK«O J<Õ ãÖ`«‰õÄ@q∞ (|*Ï~°∞, ãÖ`« U^À XHõ~ÀA XHõ „Ñ¨^Õâ◊=Ú#
<≥@∞ìH˘x g~°∞ Hõ_»∞ x[=∞#∞K«∞ Ç¨Ïi<å`«‡ U~åÊ@∞KÕÜ«∞|_ç ã¨~°∞‰õΩÅ „HõÜ«∞ q„HõÜ«∞=ÚÅ∞ KÕÜ«∞|_»∞ „Ñ¨^Õâ◊=Ú) Ö’ HõeˆQ
Éˇ@ì<Õ~°Hõ =$^ä• 'Ñ≤i g‰õΩ— Öˇ·u IIJÜ≥∂ºII ãÖ|O^è•Å`À JÅ[_ç ("åº‰õΩÅ`«)H˜ Ö’<≥· <å<å ÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_®¤#∞. WHõKåÅ∞.
179 180
2-91 Ñ≤ep #O^ŒQÀÑ¨Ù_»∞ ¿Ñ~°∞H˘x J^≥, Hõ#∞fl
=Ú#∞fl_ç H˘Å∞‰õΩÅ∞ qzÛ (WOHõ) "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º
JÅi# N"ÕOHõ\Ï„k g∞k ÉÏÅHõ$+¨‚
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ã¨~°à◊"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù H©~°Î# Wk. WÅ=∂ =∂@Å∞ qO\˜qOHõ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º IIq∞#flHõII
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ P<å\˜ ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»x ÉèÏqOz K≥Ñ≤Ê# H©~°Î#. Hõ$+¨‚Ü«∞º ''q∞#flHõ
"Õ™êÅ∞—— (T~°Hõ<Õ H˘O>ˇ "Õ+¨=ÚÅ∞) "Õã¨∞Î<åfl_»@. Jq =∂x "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º ÉèÏ"å=∞$`«O :
™êfiq∞ JO@∞<åfl~∞° . ã¨#flÅ∞ JO>Ë ãÖ[˝Å∞. h ã¨#flÅ Ü≥∂QÆx„^Œ JO>Ë ãÖHˆ `«=Ú F ÉÏÅHõ$ëê‚! T~°Hõ<Õ ^˘OQÆ "ÕëêÅ∞ "Õã≤ x„^Œ#\˜ã¨∞Î<åfl=Ù. WHõ "Õ∞Å∞HÀ
xKÕÛ Ü≥∂QÆx„^Œ. (JO>Ë <Õ#∞ x„^ŒáÈ=@O ÖË^∞Œ , Ö’HÍÅ #xflO\˜h QÆ=∞xã¨∞<Î åfl#∞ `«O„_ô! Ü≥∂QÆx„^ŒáÈ`«∂<Õ XHõHõO@ Ö’HÍÅ #xflO\˜h QÆ=∞xã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï=Ù.
J<Õ ãÖˆH`«=Úxã¨∞Î#fl Ü≥∂QÆx„^Œ) WHõ KåÅ∞ "Õ∞Å∞HÀ #O^Œ#O^Œ<å! Jx WHõ h x„^Œ KåeOz "Õ∞Å∞HÀ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
JO@∞<åfl~°∞.
qO@∞<åfl"å! P=ÙÅ∞ "å\˜ ^Œ∂_»Å HÀãÖ JOÉÏ~å"åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
LII q∞#flHõ "Õã¨=ÚÖò =Å^Œ∞ "Õ∞Å∞H˘#OQÆ^≥ ÉÏÅHõ$+¨‚! h h=Ù ^Œ∂_»efl =ke "å\˜Hõ_»∞Ñ¨Ù xO_®Hõ QÍx QÀ=∂`« áêÅ∞ =∞#O „`åQÆ~å^Œ∞.
ã¨#flÅ Ü≥∂QÆ x„^Œ ~ÚHõ KåÅ∞#∞ Ü≥∞O^Œ~°∞ QÀÑ¨ ÉèÏq∞#∞Öò ^Œ∂_»efl =^ŒÖÏe Hõ^•! ÖË<å<åfl! x„^ŒÖË. h=Ù Z=iq? QÀqO^Œ∞_»=Ù. WHõ
xxfl@∞ =Ú^Œ∞ÌÖÏ_»∞@‰õΩ h^Œi*Ëii J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º! JHõ¯_® WHõ¯_® h`À\˜ ã¨Ç¨Ï"åã¨QÍà◊√¡ Ñ¨_»∞K«∞ ‰õΩ„~åà◊√¡ h`À
ZxflHõ*Ëã≤ "ÕOHõ@ysâ◊√_≥ P Ü«∞^Œ∞#O^Œ#∞O_»<≥<£. P@Å∞ =∞iy ^À=HÍK«∞H˘x Ü«Ú<åfl~°∞. áêÑÖ á⁄^Œ∞ÌáÈ~ÚOk. x„^Œ"Õ∞Å∞HÀ~å
~åQÆO : H©~°"å}˜ ÉÏ|∂!
q∞#flHõ"Õ™êÅ∞ =∂x "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º QÀÑ¨"å_»Ö’¡#∞Oz QÀÑ≤HõÅ∞ x#∞flÑ¨@∞ìH˘x =Ú^Œ∞ÌÖ’¡ =ÚOK≥`åÎÅx
ã¨#flÅ h Ü≥∂QÆx„^ŒKåÅ∞ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∞º IIq∞#flHõII =¸‰õΩ=∞‡_çQÍ ‰õÄ_çÜ«Ú<åfl~°∞. x^Œ∞Ì~°"Õ∞Å∞ H˘#=Ü«∂º! h‰õΩ x„^ŒÖË=OQÍ<Õ
PHõÖËã¨∞ÎO^Œ<Õ Q˘Ñ¨Ê P^Œ∞~åÌÖ’ `«#`Àáê@∞ ÃÑ~°∞QÆ∞=O@Hõ=Ú (^Œ^Àú[#O ÖËHõ
P=ÙÅ∞ ¿ÑÜ«∞Å‰õΩQÍ #ép Ñ≤^Œ∞Hõ=Öˇ
ÃÑ~°∞QÆ∞Ñ¨K«Û_ç J#flO) WHõ¯_çˆH fã≤H˘zÛ hHÀãÖ xsH˜∆™ÈÎOk, g∞ J=∞‡ Ü«∞â’^Œ.
QÀqO^Œ∞_® WHõ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º
P=b=e Ñ¨_»∞K«∞Å∞ P@Å∞ =∞iy=zÛ "Õ∞ÖÁ¯#~å^•? `«O„_ô!
„`À=QÍK«∞‰õΩ<åfl~°∞ „á⁄^Œ∞Ì# "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º IIq∞#flHõII JkQÀ J@∞ K«∂âß"å, g∞<å#fl #O^ŒQÀÑ¨Ù_»∞ Hõ#flÜ«∂º! Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\˜ì
Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞. WHõ<≥·<å "Õ∞Å∞HÀ. <å=∂@ J|^Œú"≥∞ÿ`Õ h Hõ#∞H˘Å∞‰õΩÅ Ö’Oz
"å_»Å QÀÑ≤HõÖˇÖÏ¡ =zÛ x#∞fl =Ú^•Ì_» h"Õ K«∂_»∞. N "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# "ÕOHõ@Hõ$+¨µ‚_»"≥·# ÉÏÅHõ$ëê‚! h=Ù =∂
‰õÄ_çÜ«Ú<åfli^Õ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º "≥Ú~°Åhfl qO@∂<Õ =Ù<åfl=Ù. (Jã¨Å∞ =∂ QÀÅ`À "Õ∞=Ú x#∞fl x„^ŒáÈx¿ãÎ
`À_»<Õ Ü«∞â’^Œ y<≥fl`À ÃÑ~°∞QÆ∞=O@Hõ=Ú Hõ^•! J\Ï¡ ÖÏe áê@ áê_ç x„^Œ|∞zÛ "≥O@<Õ ã¨∞„Ñ¨ÉèÏ`«O Jx T^Œ~°Q˘>Ëìã¨∂Î<Õ
D_»‰õΩ `≥zÛÃÑ>ËìxOHõ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º IIq∞#flHõII =Ù<åflO Hõ^•!) JO^Œ∞Hõx x„^Œ"Õ∞Å∞H˘x =∞=∞‡efl ~°H˜∆OK«∞.
181 182
2-92 â◊~°}ÏQÆ`«„`å} ™œ=∞º #~°ˆHãï
=Ú#∞fl_ç #~°Hõ"≥∂K«#<å=∞ #~°ˆHãï
Ç¨Ïi #"≥∂ N"ÕOHõ\Ï„k #~°ˆHãï
'ˆHã¨~°=Ú— JO>Ë EÅ∞. ˆHãï JO>Ë EÅ∞ HõÅ ã≤OÇ¨ÏO. #~°ˆHãï #~°ã≤OÇ¨Ï [Ü«∞[Ü«∞`«∞ #~°ˆHãï II#QÆ∞"≥∂=ÚII
JO>Ë #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ïxÃÑ· K≥Ñ≤Ê#
K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. QÆ~°∞_®„kÃÑ· "≥Åã≤#, =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# #=Ùfi "≥∂=Ú #~°ã≤OÇ¨ïx ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . Z_»=∞`˘_»ÃÑ· PkÅH˜∆ ‡x ‰õÄ~˘Û#Éˇ@∞ìH˘x Ü«Ú#fl Hõ#Hõ #~°ãO≤ Ç¨ï_»x #=ÙfiÅ∞ "≥Å~ÚOK«∞K«∞#fl =^Œ#=Ú QÆÅ F #~°ã≤OÇ¨! Ñ¨~°fi ~°∂Ñ¨=Ú#∞#fl
"≥Ú‰õΩ¯`«∞<åfl~°∞. ''~°q K«O„^Œ tY <Õ„`«∞_»∞—— JO>ˇ ã¨∂~°º, K«O„^Œ∞Å∞ =∞iÜ«Ú QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ QÆ~°∞_®„kÜ≥ÿ∞ ^•xÃÑ· <≥ÅH˘x Ü«Ú#fl h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
tY J#∞ =¸_»∞ <Õ„`«=ÚÅ∞ HõÅ"å_»∞. WHõáÈ`Õ 'tY— JO>Ë 'ÃãQÆ—. JO>Ë Jyfl
PÜ«∞# =¸_»= Hõ#∞fl. F Pk#~°ãO≤ Ç¨! JãÖMÏº‰õΩÖˇ#· ^•#=ÙÅ#∞ xi˚Oz#"å_»=Ù h"Õ. „|Ç¨‡k
^Õ=`«Å∞ q#„=∞`«`À „"≥Ú‰õΩ¯ ^Õ=^Õ=Ù_»"#·≥ #~°ãO≤ Ç¨ï_»=Ù. PkÅH˜∆ ‡x Z_»=∞`˘_»ÃÑ·
P."≥II#QÆ∞ "≥ÚQÆO|∞`À_ç '#~°ˆHã¨Ô~·— „É’K«∞
‰õÄ~˘Û# Éˇ@∞ìH˘x# Hõ#Hõ #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù h"Õ. J\˜ì Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»"≥·# h‰õΩ
QÆ~°∞_» tY~°=∞O^Œ∞ HõÅ`«ÉÏÑ¨Ù #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
"ÕOHõ\Ï„k #∞#fl qÉèí∞_»∞h 'ã≤OQÆ"Õ—
J#fl=∞Ü«∞º `«ÅÃÑ J^Œ∞ƒù`«=Ú~°. F„Ñ¨Éèí∂! h=Ù ~“„^Œ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#flÑ¨C_»∞ h‰õΩ =¸_»∞<Õ„`«=ÚÅ∞QÍ
ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ =∞iÜ«Ú Jyfl nÑ≤ÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. J\˜ì „H˘OQ˘`«Î ~°∂Ñ¨=ÚQÆÅ F
~åQÆO : =∂à◊q #~°ˆHã¨s! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. Éèí=<åth #n f~°OÖ’ "≥Åã≤# â◊√ÉèíHõ~°∞_»"≥·#
#QÆ∞"≥∂=Ú`À_ç F #~°ˆHãï #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù h=Ù. â◊$OQÍ~°, ~“„^Œ, cèÉèí`åûk #=~°ã¨=ÚÅ∞ JÅOHÍ~°=ÚQÍ
#QÆ~°∂Ñ¨ QÆ~°∞_®„k #~°ˆHãï II#QÆ∞"≥∂=ÚII „Ñ¨^Œi≈OK«∞ #~°ˆHãïq. J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Jq∞`« ^•#=Ç¨Ï~°} Pk#~°ˆHãï â◊~°}∞ *ÁzÛ#"åiH˜ |Å=Ú Jx¿Ñ~°∞ á⁄Ok# =∞<À[˝ =¸iÎ D
#q∞`« „|Ç¨‡k ã¨∞~° #~°ˆHãï #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. DÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ#∞ #~°Hõ=Ú#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞#∞. N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
Hõ=∞ÖÏ„QÆ "å=∂OHõ Hõ#Hõ#~°ˆHãï "≥Åã≤# P ™êfiq∞‰õÄ_® D #~°Hˆ ãïÜÕ∞. F #~°ãO≤ Ç¨! h‰õΩ [Ü«∞=Ú. F #~°Hˆ ã¨s!
#"≥∂ #"≥∂ Ñ¨~°"Õ∞â◊ #~°ˆHãï II#QÆ∞"≥∂=ÚII h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
~°qK«O„^Œ tY<Õ„`« ~“„^Œ #~°ˆHãï
#= <å~°ã≤OÇ¨ #"≥∂ #~°ˆHãï
Éèí=<åth f~° Éèí=º #~°ˆHãï
#=~°™êÅOHÍ~° #~°ˆHãï II#QÆ∞"≥∂=ÚII
183 184
2-93 |Å∞^≥·`«∞ºÅ#∞ ^Œ∞OK« |O@∞`«#=Ú q∞OK«
=Ú#∞fl_ç HõÅHÍÅ=Ú#∞ <≥OK« QÆeyuQÍ
JÅ N "ÕOHõ@Ñü Ü«∞O_»<Õ =∞OQÍO|∞kè
'=∞OQÍO|∞kè— Ö’ "≥Åã≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ¿ãqOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ xÅÜ«∞Ñ¨Ù Ç¨Ï#∞=∞O`« <≥QÆ_çuQÍ IIPO[<ÕÜ«∞II
J<ÕHõ H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. "å@xfl\ ˜ÖÏQÍ D H©~°Î#‰õÄ_» |Ç¨ïà◊ [<å^Œ~°}
ÉÁOkOk. WO^Œ∞Ö’ =Ù@OHÕz# ÉèÏ~°`« QÍ^èŒÅ∞ ã¨q=~°OQÍ K≥áêÊÅO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨÷ÖÏÉèÏ=O =Å# ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. Hõ∆O`«=Ùº_»#∞. ã¨∞„w=Ù_»∞ ~å=Úx ¿ãqOz JO[x Ñ¨ Ù „`« ∞ _» " ≥ · # F Ç¨ Ï #∞=∞O`å! h=Ù JxÅA_» = Ù
^èŒ#∞º_»~ÚOk Ç¨Ï#∞=∞=Å¡<Õ. N~å=Ú_»∞ PO[<ÕÜ«Úx =Å#<Õ ã‘`å^Õqx ("åÜ«Ú#O^Œ#∞_»=Ù). =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# hKÕ+¨ìÅ#∞ q=iOK«@O ^Õ=`«ÅÔH·##∞
„¿Ñ=∞=Ú`À '=ÚQÆ∞_»#∞ ÉˇO_®¡_—≥ (=∞~°Å ÉèÏ~°ºQÍ á⁄Ok<å_»∞) Jx JO@∞<åfl~∞° .
™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º Ñ¨<Õ<å? Z#fl\ ˜H© HÍ^Œ∞.
"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x 'Ü« ∞ O_» < Õ — (P„â◊ Ü « ∞ =Ú =Å#<Õ ) Ç¨ Ï #∞=∞ W=hfl
KÕÜ«∞QÆeQÍ_»O@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ J~°∞˚#∞_»∞ `«# ~°^èŒOÃÑ· '*ˇO_®— g∞^Œ h ~°∂Ñ¨=Ú
K«OII JxÅA_≥·# Ü«∂ Ç¨Ï#∞=∞ JO[# Ñ¨Ù„`«∞_»∞ "åx KÕ`«Å<£ #∞OK«∞H˘x H“~°=Å#∞ QÔ ez q[Ü«Ú_≥<· å_»∞. "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»=Ù@KÕ h ™È^Œ~∞° _≥#·
Ñ¶¨∞#∞ÅQÆ∞ ^Õ=`åoH˜x HÍkHõ <≥OK«QÆ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ cè=∞¿ã#∞_»∞ 'Ñ¨Ù~°∞ëê=∞$QÆ=Ú—#∞ `≥K«∞Û ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# h ~À=∞=Ú ("≥O„@∞Hõ)
J#∞Ñ¨=∞ bÅ`À ÔQÅ∞Ñ¨Ù J~°∞˚#∞H˜K≥Û#∞ PÅ=∞O^Œ<≥<£ `À<Õ P HÍ~°º=Ú ™êkèOK« QÆeÔQ#∞. („`Õ`åÜ«ÚQÆ=Ú<å\˜ h=Ù z~°Orq ==Ù@
q#∞_çk JO_» =∂~°∞uH˜ "ÕOHõ@<å^èŒ∞_≥ `å#<≥<£ ÉèíàÏ!! KÕ`«<Õ J@∞¡ KÕÜ«∞QÆeyuq Hõ^•!)
~åQÆO : P~°aè „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞K«O„^Œ∞xH˜, ã¨∞„w=ÙxH˜ h=¸ÅOQÍ<Õ ÑïK«Ü«∞O
PO[<ÕÜ«∞ JxÅ[ Ç¨Ï#∞=∞O`« h Hõey Pf‡Ü«ÚÖˇ· Ñ¨~°ã¨Ê~°O ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤H˘<åfl~°∞. HõÑ≤~å*ˇ· ã¨∞„w=Ù_»∞ N~å=Úx
~°O[HõÑ¨Ù KÕ`«Å∞ ã¨∞~°ÅÔHOK« =ã¨=∂ IIPO[<ÕÜ«∞II ¿ãqOKå_»∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ h=Ù ã‘`å â’Hõ q<åâ◊‰õΩ_»=Ù Hõ#∞Hõ<Õ ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ =∞~°Å
`Õig∞^Œ h ~°∂Ñ¨Ù^≥zÛÃÑ\˜ì Ü«∞~°∞˚#∞_»∞ *Ï#H©^Õqx ÉèÏ~°ºQÍ á⁄O^•_»∞.
H“~°=ÙÅ ÔQeK≥ ãÖQÆ~° Éèí∂q∞x JãÖMÏº‰õΩÖˇ·# ^•#=ÙÅ#∞ `≥QÆ\ÏiÛ N~å=∞^Œ∂`« Jx J[~å=∞~°"≥∞ÿ#
™êÔ~‰õΩ cè=Ú_»∞ Ñ¨Ù~°∞ëê=∞$QÆ=Ú ^≥K«∞ÛKÀ@ H©iÎx ãÖáêkOz, HõÅHÍÅ=Ú x#∞fl H˘Å∞K«∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl=Ù. P<å\˜
h ~À=∞=ÚÅ∞ QÍ"å xdÅ HÍ~°}=Ú IIPO[<ÕÜ«∞II
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x P„â◊~ÚOK«∞@=Å# <Õ\ ˜H© =∞OQÍO|∞kèÖ’ x"åã≤"≥·#
h =¸Å=Ú# QÍ_≥ <≥Å"≥· ã¨∞„w=Ù_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»"≥· Z#ÖËx H©iÎx ãÖáêkOzuq. (JO^Œ∞ˆH, 'N~å=∞^Œ∂`«O t~°™ê
~å=Úx Q˘ez HõÑ≤~å*ÏÜ≥∞#∞ #=∂q∞— Jx H©iÎOK«∞ JO^ŒiH© h ã¨Ç¨Ü«∞O ^˘~°∞‰õΩ`«∞#flk)
~å=Ú_»∞ h=OHõ<Õ áÈ ~°=∞}˜ ã‘`å^Õq
„¿Ñ=∞=Ú`À =∞QÆ∞_»#∞ ÉˇO_®¡_≥#∞ IIPO[<ÕÜ«∞II
185 186
2-94 Ñ¶¨∞Å∞¡Ñ¶¨∞Å∞¡=∞#∞ HõOHõ} ~°==ÚÅ
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Å¡= áê}∞Å∞ "ÀÖÏÅ
'ã¨∞qfi— J<Õ =∂@‰õΩ J~°Oú ÖË^∞Œ . ^ŒOKÕ „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’ PÜ«∂ãÖ f~°∞ÛH˘#∞@‰õΩ JÅ¡# #_»∞=ÚÅ∞ Jã≤Ü«∂_»∞K«∞ ã¨`«∞
^ŒOK«∞"å~°∞ <À\˜`À KÕÜ«Ú '^èŒfix— Jk. 'ÖÏÅ— JO>Ë 'K˘OQÆ—. ÖÏe JO>Ë ÖÁÅ¡<≥ ^ŒOK≥^Œ ~ÀÖÏÅ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII
LÜ«∂ºÅ. LÜ«∂ºÅ áêáê~Úx =Ú^Œ∞ÌQÍ 'ÖÏÅ— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ^ŒOK«∞`«∞#fl HõÑ¨C~° QÆO^èŒ∞Å∞ Hõ=∞‡x Ñ¨Ù=ÙfiÅ
ÉèÏ=∞Å∞ z<åfli Hõ$+¨µ‚x `«Å∞K«∞H˘O@∂ 'FÖÏÅ!— Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. WO`«H© P K«Ñ¨Ê~°=ÚÅÖ’ <ÀÖÏÅ
áêáê~Ú Z=~°∞? Hõ$+¨‚ÜÕ∞º HÍ^Œ∞ PÜ«∞<Õ <Õ\ ˜ U_»∞H˘O_»Å"å_»∞. DÜ«∞# `≥Ñ¨ÊÅ∞QÍ ~°u`ÕÅ∞K«∞ HÀ<Õ
áêáê~ÚÖÏ K˘OQÆHÍ~°∞Û@ ÖË^∞Œ , `≥ÑÊ¨ Å∞QÍ ~°u `ÕÅ∞K«∞ HÀ<Õ\ ˜ JÑ¨Êx =Öˇ#∞<åfl_∞» . @Ñ¨Êx áê_≥^Œ~ÀÖÏÅ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII
HÀ<Õ\ ˜ K≥O`«∞#∞#fl D JÑ¨Êx (JÜ«∞ºx) H˘Å=x "åxk [#‡ÜÕ∞<å? q=~°}H˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åeûO^Õ. (W^ŒÌ~°∞ „ã‘ÎÅ∞ ^è•#ºO ~À\’¡ ^ŒOK«∞`«∞<åfl~°∞. 'ã¨∞qfi— JO@∂ <À\˜`À Jx,
P."≥IIH˘ez ~°#fl=∞Ü«∞º 'HÀ<Õ\ ˜ JÑ¨Êx— |ÅOQÍ ~ÀHõ\ ˜áÈ@∞ "Õã≤Ok XHÍ"≥∞. P"≥∞ ~ÀHõeÃÑ·H˜ fÜ«∞OQÍ<Õ Ô~O_»= P"≥∞
Wqfi^èŒ=ÚQÆ áê_ç 'ã¨∞qfiáê@— 'ã¨∞qfi— JO@∂ `«#∂ ~ÀHõ\ ˜ áÈ@∞ "Õã≤Ok. ^ŒOK«@O Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞º^•Hõ "å~°∞
'ã¨∞qfi—, 'ã¨∞qfi— JO@∂<Õ =Ù<åfl~°∞. FÖÏÅ! D ã¨∞^Œ`«∞efl („ã‘ÎÅ#∞) K«∂zu"å?)
Hõ<≥flÅO`« KÕi 'Hõ#∞K«∂Ñ¨Ù ~ÀHõO_»¡—
FÖÏÅ! ^ŒOK«∞`«∞#fl P „ã‘ÎÅ∞ =∞#ã¨∞ûÅÖ’ Dq^èŒ=ÚQÍ `«ÅáÈÜ«ÚK«∂
ÉÏQÆ ^ŒOz~°xi, =Ç¨Ïfi!! ÖÏÅ!! Juâ◊~ÚOz# „¿Ñ=∞#∞ xOÑ¨ÙH˘xi. "å~°∞ Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ ÃÑ·H˜ „HÕkH©
~åQÆO : ˆH^•~°Q“à◊ =∞~°Å∞ÛK«∞#flO^Œ∞=Å¡ (^ŒOKÕ@Ñ¨C_»∞ ~ÀHõex QÆ=∞x™êÎ~∞° Hõ^•!) P Hõ<fl≥ Å∞ K«∂Ñ¨ÙÅ
~ÀHõà◊¡`À ^ŒOK«∞`«∞#fl@∞¡ =Ù#flk.
ã¨∞qfi ã¨∞qfi ã¨∞=fix
ã¨∞^Œ`«∞Å∞ ^ŒOK≥^Œ ~ÀÖÏÅ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII |OQÍ~°∞ [sQÆÅ Ñ¨@∞ì =„ã¨Î=ÚÅ#∞ "å~°∞ Hõ\ ˜ìi. FÖÏÅ! JO^Œ∞KÕ`«
^ŒOK«∞`«∞#flÑC¨ _»∞ "åi H˘OQÆ∞Å∞ `«∂Å∞K«∞#flq. JHõ¯_ç „ã‘ÅÎ O^Œ~∞° q∞H˜¯e "Õ_∞» Hõ`À
=x`«Å∞ =∞#ã¨∞# ‰õΩOK«# KÕã≤@∞ XHõ ‰õÄ@q∞QÍ KÕi D ^ŒOK«∞_»∞ HÍ~°º„Hõ=∞O x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl~∞° . Wk J^Œ∞ƒù`=« ÚQÍ
=ÅÑ¨ÙÅ∞ `«QÆxOKÀ ÖÏÅ #∞#flk.
Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ<≥_»∞ ~ÀHõO_»¡#∞ FÖÏÅ! Ñ¨Å=¡ áê}∞Å∞ (zQÆ∞~°∞\Ï‰õΩÅ=O\˜ KÕ`∞« Å∞ QÆÅ) Ü≥∞ÿ # P=x`«Å∞
Hõ<≥flÅ∞#∞ ^ŒOK≥^Œ~À ÖÏÅ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII =ÚO*Ëu HõOHõ}=ÚÅ∞ Ñ¶¨∞Å∞¡Ñ¶¨∞Å∞¡=∞x ^èŒfixOK«∞K«∞O_»QÍ ^ŒOK«∞K«∞<åfl~°∞. "åi
#_»∞=ÚÅ∞ "≥∞Å¡QÍ J@∂ x@∂ K«eOK«∞K«∞#flq. Jk =∞<ÀÇ¨Ï~°=ÚQÍ #∞#flk.
|OQÆ~°∞ K≥~°QÆ∞Å Ñ¨@∞ì Ñ¨Ù@ì=ÚÅ∞
H˘OQÆ∞Å∞ `«∂ÅQÆ "ÀÖÏÅ FÖÏÅ! K«Ñ¨Ê~°=ÚÅÖ’ (ÑÖkà◊¡Ö’) ^ŒOK«∞K«∞#fl P HõÑ¨C~° QÆO^èŒ∞Å∞
(Hõ~∂° Ê~°ÑÙ¨ XO\˜ ã¨∞"åã¨# QÆÅ „ã‘ÅÎ ∞) Hõ=∞‡# Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ#∞ K«ÖÏ¡~∞° . Juâ◊~ÚOz#
JOQÆ#ÅO^Œ~°∞ #u"Õ_»∞Hõ`À ~°`∞« Å ^ÕÖ_ˇ ç P HÀ<Õ\ ˜ JÑ¨Ê_»∞ (HÀ<Õ\ ˜ ^Œi#∞#fl `«O„_ç) J~Ú# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
ãÖQÆ_ç ^ŒOK≥^Œ ~ÀÖÏÅ IIã¨∞qfi ã¨∞qfiII áê_ç H©iÎOK≥^Œ~°∞. FÖÏÅ! "åi^Õ ÉèÏQÆº=∞O>Ë.
187 188
2-95 ~å=} ‰õΩOÉèíHõ~å‚k ~åHÍã¨∞Å Ñï=∂iÛ
=Ú#∞fl_ç D=Å JÜ≥∂^è•ºÑ¨@fl"Õ∞e# "å_»∞
N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ *Ëi =∂Åº=O`«=Ú#
N~å=∞K«O„^Œ∞x H©iÎã¨∞ÎO>Ë J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix, qx#"å~°∞ Ü≥∞O`« "Õ"ÕÅ∞ K«O^Œ=ÚÅ#∞ "≥Åã≤#"å_»∞ IID`«_»∞II
Ñ¨ÙÅHÕz =ÙO\Ï~À TÇ≤ÏOK«ÖË#∞ HÍx, „Ñü H©~°Î#Ö’#∞ N~å=∞^Œ~°≈#O <Õ\ ˜H©
KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°x K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞. Y~°, ^Œ∂+¨}Ïk Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ=∞Ok ^•#=ÙÅ#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
'K«kÑ≤— <å_»@ N~å=Ú_»∞. XˆH XHõ¯ â◊~°=Ú`À U_»∞ `å\˜K≥@¡#∞ ^èŒ~°#∞ F Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~å! WkQÀ K«∂_»O_ç. W`«_Õ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ DÜ«∞# Jã¨Ç¨ Ü«∞
‰õ Ä ÖÏÛ_» @ !H˘O_» Å `À [Åxkè x 'Hõ \ ˜ ì O z— ÅOHõ g ∞^Œ q_ç ã ≤ < å_» @ D â◊¥~°∞_»∞. Z=fii `À_»∞ÖËH<õ Õ XO@i áÈ~å@O [~°∞Ñ¨QÅÆ nèâße. Z@∞"≥Ñ· Ù¨ K«∂z<å
UHÍOQÆg~°∞_»∞. =∂Åº=O`å„kÃÑ· "≥Åã≤# N~å=Ú_Õ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ<Õ HÍHõ `å<Õ Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞Î#fl@∞¡ HõxÑ≤OK«∞#@∞¡O_»∞ ~°}~°OQÆ=∂~åÎO_»∞_»∞.
"Õ"ÕÅ K«O^•Å "≥Åã≤<å_»@. ''™⁄QÆã¨∞K«∂_»`«~°=∂...——
LII D`«_≥ ~å=∞K«O„^Œ∞_»@ UÑ¨ÙQÆ `å#ã¨Ç¨Ü«∞ â◊¥~°∞_»∞<£ #=Ü«∞ø=# „áêÜ«∞OÖ’<Õ t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qiz# J™ê^èŒ∞º_»∞. `«`«Êùe`«OQÍ
U`«Å Ez<å W~°=Ù D`«_≥ â◊OÉèí∞x qÅ∞¡ „^Œ∞OK≥~å â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ ã‘`å^Õqx ÃÑO_çÜ ¡ ∂« _ç<å_»∞. Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ=∞Ok ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞
KÕ`«Å∞ *Ï#H©Ñüq K≥Ñ¨Ê#∞Ü≥∞#flx, =∂Åº=O`«=∞O (Y~°∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞) =∞kèOz XHõ¯ xq∞+ÖÖ’, `å<˘Hõ¯_Õ (ÅHõ∆ ‡}∞x ã‘`«‰õΩ
n`«_≥ `å#∞ "ÕOHõ@ysâ◊√_»∞ ~¸`«_≥ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ HÍ=eÜ«ÚOz), [~°ã≤(áÈ~Ú) K«kq# (K«OÑ≤#) "å_»∞.
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞
D`«_»∞ "À ~å=Ú_»∞ UHÍOQÆ g~°∞_»∞ D N~å=Ú_»∞ F_»Hõ ("≥#∞HÍ_»Hõ) ^èŒ#ã¨∞û <≥‰õΩ¯ÃÑ\˜ì T~°Hõ<Õ XˆHXHõ¯
U`«Å Ez<å `å<≥ W~°=ÙH˘#fl"å_»∞ IID`«_»∞II ÉÏ}=Ú`À U_»∞ `å\˜ K≥@¡#∞ <ÕÅÑ¨_»Q˘\Ïì_»∞. (^•x=Å¡ ã¨∞„w=Ù#‰õΩ `«#â◊H˜ÎÃÑ·#
#=∞‡HõO HõeyOKå_»∞. QÆ∞iÎOK«|_»∞#@∞¡ J#O`« [Å~åtÜ≥ÿ∞# ã¨=Ú„^ŒOg∞^Œ<Õ
z~°∞`«„áêÜ«∞=Ú<å_»∞ t=Ùx qÅ∞¡q~°z
"≥∞~°ã≤ ã‘`«#∞ ÃÑO_®¡_ç q∞Oz#"å_»∞ H˘O_»~åà◊`¡ À =O`≥# Hõ\Oì˜ z ÅOHõ‰Ωõ q_çã#≤ („Ñ¨Ü∂« }"≥∞#ÿ ) "å_»∞, D N~å=Ú_»∞
`«i Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ ^•#=ÙÅ xq∞ëê# P `«~°∞"å`« ~å=} ‰õΩOÉèíHõ~å‚k ~åHÍt =¸Hõ#∞ ãÖÇ¨ÏiOz, W@∞ JÜ≥∂^è•º
[~°ã≤ `å<˘Hõ¯_Õ K«kq# "å_»∞ IID`«_»∞II #QÆ~åxfl [#~°O[HõOQÍ ÑïáêeOKå_»∞. DÜ«∞<Õ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· KÕi#
"À_»Hõ qÖˇ¡‰õΩ¯ÃÑ\˜ì T~°ˆH XHõ¯=Ú‡# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ D =∂Åº=O`«=∞<Õ H˘O_»g∞^Œ "≥Åã≤ J<ÕHõ ~°H=õ ÚÅ∞QÍ „Ñ¨[Å#∞
U_»∞ `åà◊√¡ ^èŒ~°#∞ ‰õÄÅ"Õã≤#"å_»∞ ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞.
*Ï_»QÍ H˘O_»ÅKÕ`« [Åxkè QÆ\ ˜ìOz
"Õ_»∞Hõ`À ÅOHõg∞^Œ q_çã≤# "å_»∞ IID`«_»∞II
189 190
2-96 ÅOÑ¨@Ñ¨_»x "Õ∞Å∞ Å=ÖËâ◊"Õ∞ KåÅ∞
=Ú#∞fl_ç ~˘OÑ≤HõO|=∞øHõO>Ë ~ÀÜ«Ú>Ë KåÅ∞
~°OÑ¨Ñ¨Ù HÀiHõHõO>Ë ~°u "ÕOHõ@Ñü
PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ Ju ™ê=∂#∞ºÅ∞ ‰õÄ_® x`«º=¸ "å_Õ ™ê"≥∞`«ÅH˜ ÑÖÑ¨Ù# <å`«x KÕˆ~ Éèí="Õ∞ KåÅ∞ IIJÑ¨CÖËxII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi W@∞=O\˜ H©~°Î#ÖË ã¨∂ÊùiÎÜÕ∞"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. ''ÑïÔQuÎ
áêÅ∞`åˆQHõO>Ë xÅ|_ç hà◊√`¡ åy`Õ "Õ∞Å∞——, ''HÍH˜ÖÏHõÅHÍÅO „|uˆHHõO>Ë HÀH˜ÅÖÏ ÉèÏ"å=∞$`«O:
H˘kÌ~ÀAÅ∞ „|uH˜`Õ KåÅ∞—— =O\˜ JãÖMÏºHõ ™ê"≥∞`«Å‰õΩ =¸ÅO W^Õ<Õ"≥∂! F =∂#=ÙÖÏ~å! _®OaHõOQÍ `«Ñ¨CÅ∞ KÕã¨∂Î „|uH˜ QÆ`« [#‡Ñ¨Ù}º=âß#
WO`« z#fl H©~°Î#Ö’ <åÉ’\˜ '`≥Å∞QÆ∞— "å_çH˜ JO`«∞Ñ¨@ìx =∂@Å∞ HÀH˘Å¡Å∞. ^˘iH˜# g∞ [#‡x =º~°ÌO KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì. <å=∂@ q#O_ç. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "≥∞KÕÛ
`«Ñ¨CÖËx r`«"≥ÚHõ¯ `å~°"≥∞ÿ# KåÅ∞ – JO>Ë? `«Ñ¨C KÕ~ÚOK«‰õΩO>Ë r`«=Ú q^èŒOQÍ rqOK«O_ç. ãÖ™ê~°O D_»∞ã¨∞Î#fl ™ê=∂#º =∂#=Ù_»∞ U"Õ"À áê@∞¡
XHõ¯ '`å~°=Ú— J~Ú<å JO>Ë <åÅ∞QÆ∞ HÍã¨∞Å∞ J~Ú<å KåÅ∞. (uÑ¨ÊÅ∞) Ñ¨_»∞`«∞O\Ï_»∞. Jk ã¨Ç¨Ï[O. HÍx KÕuHõOk# JÑ¨CÅ∞ KÕã¨∂Î KÕ¿ã
ãÖ™ê~°OHõO>Ë =Ù#fl^•O`À ãïÃÑ@∞ìH˘x rqOK«∞@ "Õ∞Å∞Hõ^•! JÑ¨Cf~°ÛÖËHõ
P."≥. 'uÑ¨Ê— ÖˇxflÜ≥ÿ∞# 'JÑ¨C— ÖË‰õΩO_ç# u@∞¡, `«#∞flÅ∞ u<åe Hõ^•! r`«O Z‰õΩ¯= =ã¨∞Î#fl^Œx JHõ$`åºÅ∞ KÕ¿ãHõO>Ë
JkÜ≥∞ "Õ∞Å∞ Jxi J#fl=∞Ü«∞º ã¨„Hõ=∞"≥∞ÿ# H˘Å∞=ÙÖ’ '`å~°=Ú— (<åÅ∞QÆ∞ HÍã¨∞Å <å}ˇO) r`«O ÅaèOz<å
'`å~°— r`«"≥∞ÿ# `«Ñ¨CÖË‰õΩ#flKÀ KåÅ∞.
KåÅ∞, "ÕOHõ>Ëâ◊! [QÆuÜ«∞O^Œ∞. QÆOÑÖ`« z#fl QÆ∞_çÃãÖÏO\˜ WO\’¡, HõO`«Å∞ (~°O„^è=Œ ÚÅ∞) ÖËx HõÑC¨ HÕ^Œ
=ÙO_»@O "Õ∞Å∞Hõ^•! ÉÏ^èŒÅ∞ ÖË‰õΩO>Ë JO|e (QÆOl) „`åy „|uH˜`Õ =∂„`«O
~åQÆO : q∞„â◊=∞ÅÇ¨Ïi #+¨ì"Õ∞q∞\˜? ÉèÏ~°º QÆ∞}=O`«∞~åÖˇ·`Õ U *Ïu^≥·`Õ <Õq∞? U ‰õΩÅ=Ú^≥·`Õ<Õq∞?
JÑ¨CÖËx ãÖ™ê~°"≥∞ÿ# áê>ËKåÅ∞ P"≥∞ '[O`«— (^Œ∞~å‡~°∞æ~åÅ∞) HÍ‰õΩO>Ë KåÅ∞#∞ Hõ^•! JO^Œ~°∂ Pâ◊Û~°ºO`À
`«Ñ¨CÖËx r`«"≥ÚHõ¯ `å~°"≥∞ÿ#KåÅ∞ IIJÑ¨CÖËxII <Àà◊√¡<˘‰õΩ¯H˘<Õ J„Hõ=∂i˚`«"≥∞ÿ# Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ HõO>Ë ãÖÑ¨^Œ XHõ gã¨"≥∞`«∞Î (1/16
ÉèÏQÆ=Ú) =ÙO>Ë #+¨ì"Õ∞q∞\˜?
HõO`«ÖËx QÆ∞_çâÁHõ¯ QÆOÑÖ`«~Ú# KåÅ∞ xO^ŒÅ∞ Ñ¨_»‰õΩO_® XHõ¯~ÀA „|uH˜<å KåÅ∞ Hõ^•! ZOye KÕÜ«∞‰õΩO_®
zO`«ÖËx JO|ÖÁHõ¯ KÕ~°_Õ KåÅ∞ XHõ¯=Ú^ŒÌ Éè’[#O ÃÑ\˜ì<å ZO`À =∞Ozk Hõ^•! Ñ¨k=∞OkÖ’ K«∞ÅHõ#Ü≥ÿ∞
[O`«QÍx `«~°∞}˜ÜÕ∞ *Ï`≥·# #^≥KåÅ∞ „|uˆHHõO>Ë QÆ∞@∞ìQÍ H˘OK≥=Ú =Ù<åfl "Õ∞ÖËHõ^•! =\˜ìQÍ *Ïe K«∂Ñ≤OKÕ "å_çHõO>Ë
qO`«ÖËx ãÖÑ¨^˘Hõ¯ gã¨"Õ∞ KåÅ∞ IIJÑ¨CÖËxII `«#H˜ =zÛ#k ÜÕ∞^À H˘O`« WKÕÛ"å_»∞ #Ü«∞=Ú Hõ^•!
u@∞ìÖËx „|`«∞H˘Hõ¯ k#"≥∞ÿ##^≥ KåÅ∞ U"Õ"À ÅOÑ¨@=ÚÅ∞ (|O^è•Å∞) QÆÅ „|`«∞‰õΩHõO>Ë U pHÍ‰õΩÖËx „|`«∞‰õΩ
=Ú@∞ìÖËx ‰õÄ_˘Hõ¯ =Ú^≥Ì_Õ KåÅ∞ Å=ÖËâ◊=Ú (JuH˘OK≥=Ú) Ü≥ÿ∞<å #Ü«∞"Õ∞. |∞~°^Œ`À xO_ç# ã¨ÎOÉèíO U
QÆ∞@∞ìK≥_ç =∞#∞HõO>Ë H˘OK≥Ñ¨Ù "Õ∞Öˇ·# KåÅ∞ P^è•~°g∞Ü«∞QÆÅ^Œ∞? ^•x`À J=ã¨÷Ñ¨_ÕHõO>Ë ^•xfl q_çzÃÑ@∞ì@ÜÕ∞ #Ü«∞=Ú
Hõ^•! ~°OÑ¨ÑÙ¨ HÀ`« HõeyOK«∞ HÀiHõÅ#∞ `«ºlOz „Ñ‘u`À ã¨~fi° =¸ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ
=\˜ì*Ïe |_»∞HõO>Ë =zÛ#O`Õ KåÅ∞ IIJÑ¨CÖËxII
Jx PÜ«∞# P*Ï˝|^Œ∞ú_≥· PÜ«∞##∞ KÕˆ~ [#‡ÜÕ∞ q∞H˜¯e "Õ∞Öˇ·#k. J^Õ KåÅ∞.
191 192
2-97 [Åkè âß~Úx Ü«∞`«_»∞ [ÅkèHõ#ºHõ ~¸ÔH
=Ú#∞fl_ç HõeÔQ x^ŒÌiH˜ <˘Hõ¯ÔH·"å_»=Ú
S^Œ∞~ÀAÅ q"åÇ¨Ï=∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú Nx"åã¨∞xH˜, JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡‰õΩ JÅ~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»`«_ôÔH =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡
[~°∞QÆ∞K«∞#flk. <åÅæ=<å_»∞ <åQÆ"≥e¡ Jx Ñ≤Å∞=|_Õ '<åHõ|e— `«O`«∞ "≥ÅÜ«∞QÆÅ ã≤i nqOK«ˆ~ K≥Å∞Å∞ II<Õ_ÕII
[~°∞QÆ∞K«∞#flk. =Ú`«Î~Ú^Œ∞=ÙÅ∞ =Úiã≤áÈ`«∞<åfl~°∞. K≥Å∞ÅO`å #$`«ºO KÕã¨∂Î ÉèÏ"å=∞$`«O
áê_» ∞ `« ∞ <åfl~° ∞ . =^è Œ ∂ =~° ∞ Å ¿Ñ~° ∞ ¡ K≥ Ñ ¨ C H˘O@∞<åfl~° ∞ . "åi^Œ Ì i H©
XHõ¯¿Ñ~åÜÕ∞=∞<åfl<å? ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞ QÆÅ"å~°∞. XHõi HÕH˘Hõ~°∞ nè@∞QÍ F K≥Å∞ÖÏ~å! JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# [O@‰õΩ ÃÑO_ç¡ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. D "Õà◊
L<åfl~° ∞ . =∞i WO`« K« H õ ¯ \ ˜ [O@ =ÚÖ’¡ H ÍÅÖ’ =ÙO@∞O^•? <åQÆ=e¡. ZO`« K«Hõ¯QÍ [~°∞QÆ∞K«∞#fl^À K«∂_»O_ç. g∞~°O`å Hõeã≤ <å@º=∂_»O_ç.
ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ "åi JÑ¨Ó~°fi ã¨$+≤ì D H©~°Î#. F K≥Å∞ÖÏ~å! D W^ŒÌiH© =∞^è∞Œ ~°OQÍ áê_»O_ç. â◊√Éè=í ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ=Öˇ#x nqOK«O_ç. D [O@ XHõiH˘Hõ~∞°
XˆH ÔH·"å_»=Ú HõeyOk J<åfl~°∞. JO>Ë... U"≥∂... ÉèÏ"å=∞$`«O K«∂_®eûO^Õ. ã¨=∞=Ùr˚QÍ #∞<åfl~°∞.
D =~°∞x K«∂âß~å? DÜ«∞# Hõ#HÍO|~°∞_»∞ (Ñ¨KÛ« x Ñ¨@∞ìÑ`‘ åO|~°^~Œè ∞° _»∞)
K«OII Hõ#∞Q˘# <Õ_≥ ÃÑO_ç¡Ü«∞@, QÍOK«Ô~ g∞~°Å∞ <åQÆ=e¡x<£
D"≥∞ Hõ#Hõ ‰õΩK«y~°∞Å z#flk. L^•º#=#O HÀ<Õ\ ˜ ^ŒiÖ’ "åi^ŒÌiH©
=∞#=ÚÅ â’Éèí<å ÅÅ~° áê_ç K≥Å∞Öò W@∞ P_»ˆ~ `«QÆ<£ á⁄`«∞ÎHõeyO^Œ@. DÜ«∞# =#[<åÉèí∞_»∞ (<åaèÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨^Œ‡=Ú QÆÅ"å_»∞) D"≥∞
=#[ x"åã≤x<£ [Å^Œ=~°∞‚_»∞ QÆ∂_≥#∞ `åà◊¡áêHõ"å =#[Ö’K«# (Ñ¨^‡Œ #Ü«∞#) gi^ŒiÌ H© Q˘Ñ¨Ê =ÚO*Ëu HõOHõ}=Ú Hõ@Oì _ç. K≥Å∞ÖÏ~å!
~°<≥ =∞# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ P =~°∞_®Ü«∞=∞ =∞OQÆ=∂O|~å. g∞ [#‡`«iOÑ¨ KÕã≤H˘#O_ç.
~åQÆO : <å^Œ|$O^•=x WOH˘Hõ áÈeHõ K«∂âß~å? DÜ«∞# hÅ=~°∞‚_»∞ (#Å¡x ^ÕnÑ¨º=∂#"≥∞ÿ#
<Õ_Õ ÃÑO_ç¡"Õà◊ <Õ_Õ <åQÆ=e¡ "Õ∞Ñ¶¨∞=~°∞‚_»∞). D"≥∞ hÅ‰õΩO`«Å (#Å¡x `«Å"≥O„@∞Hõ QÆÅ ã¨∞O^Œi). XÑ¨Ê~Ú#
P_»∞K«∞ ™ÈÉÏ# áê_»∞=∞#ˆ~ K≥Å∞Å∞ II<Õ_ÕII q^èŒ=ÚQÍ W^ŒÌiH© [O@ ‰õΩki#k. J`«_»∞ „Ñ¨HÍtOK«∞ k=º â◊OY=Ú#∞ (P
Hõ#HÍO|~°∞_»`«_»∞ Hõ#Hõ ‰õΩK«yi ~¸ÔH â◊OY=Ú ¿Ñ~°∞ áêOK«[#ºO. ^•x ^èŒfixˆH ~åHõ∆ã¨∞Å∞ `«Å¡_çe¡ =∞~°}˜™êÎ~°∞)
H˘#|∞QÆÅ ~Ú^ŒÌiH˜ ‰õÄ_≥ á⁄O`«#=Ú ^èŒiOK«∞"å_»∞. P"≥∞ â◊OY=Ú=O\˜ K«Hõ¯\˜ HõO~î°=Ú HõÅk. Dq^èŒ"≥∞ÿ#O^Œ∞#
=#[<åÉèí∞_»`«_»∞ =#[Ö’K«# ~¸ÔH giH˜ Ç¨~°`«∞Å hÜ«∞O_ç.
Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# HõOHõ}=Ú QÆ@ìˆ~ K≥Å∞Å∞ DÜ«∞# [Åkèâß~Ú (™êQÆ~=° ÚÃÑ· â◊Ü∞« xOK«∞ "å_»∞ âı+`¨ Å« Êâß~Ú) D"≥∞
hÅ=~°∞‚_»`«_»∞ hÅ‰õΩO`«e ~¸ÔH [ÅkèHõ#º (™êQÆ~° Ñ¨Ù„uHõ). gi^ŒÌiH© XˆH ÔH·"å~°=Ú Hõey#k. (XˆH ™ÈÎ„`«=Ú`À
KåÅ∞H˘x ~Ú^ŒÌiH˜ [O@ `«QÆ∞#∞ H©iOÎ K«|_»∞`«∞<åfl~∞° . P"≥∞#∞ ÅH©∆ ‡O H©~∆ ° ã¨=Ú„^Œ~å[`«#Ü«∂O N~°OQÆ^•è "Õ∞â◊fisO
JÅÔ~·# â◊OY^èŒ~°∞ _»`«_ôÔH HõO|∞HõOiî JO\ÏO. PÜ«∞<å N~°OQÆ^è•=Ú_Õ) x`åº#O^Œ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ôÜ«∞# D"≥∞
~¸bÅ <å~°`«∞Å∞ Ü≥∞`«Îˆ~ K≥Å∞Å∞ II<Õ_ÕII N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ gix nqOz â◊√Éèí=ÚÅ∞ KÕ‰õÄ~°ÛO_ç. F K≥Å∞ÖÏ~å! g∞ [#‡Å∞
K«i`å~°úO KÕã≤H˘#O_ç.
193 194
2-98 J#O`« K«~°} ã¨~åfi^è•~å^èÕÜ«∞
=Ú#∞fl_ç J#O`« Hõ~° k"åºÜ«Ú^èŒ
^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ tâ◊√=ÙQÍ Hõ$+¨µx‚ QÍ (#Å¡x"åxQÍ) J#O`« x[HõàÏº} QÆ∞}Ï~°‚=
[x‡OK«É’`«∞<åfl_∞» . "åiH˜ k=º"≥∞#ÿ `«# K«`∞« ~°∞ƒù[ ~°∂Ñ¨=¸ `«~∞° "å`« „Hõ=∞OQÍ J#O`« N"ÕOHõ\Ï„k x"åã¨ II`Õâ◊~°}OII
J#O`«"≥∞ÿ# qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤OKå_»∞. K«`«∞~°∞ƒùA_»∞ ^Œâ◊q^èŒ J=`å~°=ÚÅ#∞, ÉèÏ"å=∞$`«O
ã¨Ç¨Ï„ã¨Ñ¶¨}˜ Pkâı+¨â◊Ü«∂ºQÆ`«∞_≥· J#O`« k"åºÜ«Ú^èŒ=ÚÅ`À ^Œ~°≈#q∞zÛ "åix
^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕâß_»∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_Õ, P tâ◊√"Õ <Õ\ ˜ J#O`« z<åfli tâ◊√=Ù~°∂Ñ¨=ÚÖ’ #∞#fl F NHõ$ëê‚! h‰õΩ <Õx^Õ â◊~°}ÏQÆu`À
N"ÕOHõ\Ï„nâ◊√_»x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . D ãÖã¨¯ $`« H©~#Î° áê_ç P Ñ¨~=° ∂`«‡ qâ◊fi~°∂ÑÖ "Õ_»∞H˘O@∞<åfl#∞. „Ñ¨Éèí∂! â◊~°}∞ â◊~°}∞ â◊~°}∞. h‰õΩ â◊~°}∞.
Hõ#∞flÅ =ÚO^Œ∞ `≥K«∞ÛHÀO_ç. (h Ñ¶∞¨ #`«#∞ =i‚OK«∞@ <å=Å# JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å? J~Ú<å „Ñ¨Ü∞« ufl™êÎ#∞)
HõOII â◊~°}O\˜#Ü«∞º hH˜Hõ h=Ù ^Œâq◊ ^è=Œ ÚÖˇ#· , k=º"≥∞#ÿ J=`å~°=ÚÅ#∞ ^èiŒ Ozuq. ^è~Œ ‡° ~°H‰∆õ Ωõ _»"·≥
Ç¨Ïi~°∂áê! zxflHõ$+¨‚! Jx `≥eÑ≤iQÍ ã¨~°∞fiÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOzuq. Ñ¨k`«ÅÅ ~å=}Ïã¨∞~°∞x Ñï=∂iÛuq. ^Œâ◊kâ◊Å∞
=~°∞ã¨QÆ ãÖYºÅÖ’<Õ (Zxq∞k k‰õ Ω ¯Å∞, T~° ú fi J^è À Ö’HÍÅ∞) qã¨ Î i Oz ã¨ O Ñ¨ Ó ~° ‚ = ÚQÍ
=ÚiÃÑO|∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º =Ú~°Ç¨Ïi Ñ¶¨∞#`«<£ xO_çáÈ~Ú#@∞=O\˜ `«Ñ¨hÜ«∞ ã¨fi~°∂Ñ¨ (|OQÍ~°∞ HÍOu`À "≥∞iã≤áÈÜÕ∞
~åQÆO : =∂O_»∞ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù). ã¨=∞ã¨ÎÖ’Hõ=ÚÅÖ’x `«`«Î fi=ÚÅ‰õΩ JO^Œx "å_çq.
`Õ â◊~°}=∞Ç¨ÏO`Õ â◊~°}=∞Ç¨ÏO F ^Õ"å! h=Ù ZÅ¡ÑC¨ _»∂ ã¨ÇÏ¨ „™ê‰õΩ∆ _≥#· ^Õ"OÕ „^Œ∞xKÕ H©iOÎ K«|_»∞`«∞O\Ï=Ù.
â‹·â◊= Hõ$ëê‚ `Õ â◊~°}O QÆ`Àã≤‡ II`Õâ◊~°}OII
ã¨ÇÏ¨ „ã¨Ñ}¨¶ Ü
˜ ∞ÿ≥ # Pkâı+µ¨ _»∞ áê#∞ÊQÍ áêÅHõ_e» Ö’ =ÙO\Ï=Ù. HÀ\˜=∞Ok ã¨ÇÏ¨ „ã¨H~õ °
^Œâ◊q^è•=`å~° ^èŒ~°‡~°Hõ∆Hõ=¸iÎ (ã¨∂~°∞ºÅ) ÑïÑ¨Ó~°‚ `Õ[ã¨∞û`À "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∂ =ÙO\Ï=Ù. "ÕÅH˘Åk JOK«∞Å∞QÆÅ
^Œâ◊=∞ã¨ÎHÍã¨∞~° ^Œà◊# k=º K«„HÍÜ«Ú^èŒ=Ú#∞ ^èŒiOz Ü«ÚO^Œ∞=Ù.
^Œâ◊kâßÑïÑ¨Ó~°‚ `«Ñ¨hÜ«∞ ã¨fi~°∂Ñ¨
^Œâß=~°} Ö’Hõ `«`åÎ fif`« II`Õâ◊~°}OII F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù J#O`«"≥∞ÿ# K«~°}=ÚÅ∞ (áê^Œ=ÚÅ∞) QÆÅ"å_»=Ù.
ã¨Ç¨Ï„ã¨Ö’K«# ãÖ`«`« q#∞`« ã¨~°∞fiÅ‰õΩ P^è•~° Éèí∂`«∞_≥·# "å_»=Ù. J#O`«"≥∞ÿ# ÉÏÇ¨ï=ÙÅÖ’ JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ#
ã¨Ç¨Ï„ã¨=ÚY âı+¨â◊Ü«∞<å PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ#∞ ^èŒiOz Ü«Ú<åfl=Ù. J#O`«"≥∞ÿ# HõàÏº}QÆ∞} ™êQÆ~°∞_»=Ù. D
ã¨Ç¨Ï„ã¨Hõ~°HÀ\˜ ãÖÑ¨Ó~°‚ `Õ*Ï k=º =∞OQÆà◊ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú`À N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· xez N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»x
ã¨Ç¨Ï„™ê~° k=º K«„HÍÜ«Ú^èŒ II`Õâ◊~°}OII H©iÎOK«|_»∞`«∞<åfl=Ù.
195 196
2-99 Ñ¨~°=∞x "ÕOHõ@Ñü QÆ#∞@ˆH áÈ
=Ú#∞fl_ç ^˘~°ÅQÆ∞ „|Ç¨‡^Œ∞Å K«^Œ∞=Ù
P~°∞=O^ŒÅ ãÖ=`«û~åÅ „HÕ^Œ@, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi <å\˜ '^èŒ# ã≤~°∞Åx`«x =∞éK≥_ç H˘~°ˆH áÈ
ãÖáê^Œ# K«^∞Œ =Ù#∞— ^Œ∞Ü«∞º|_»∞`«∞<åfl~∞° . PKå~°∞ºÅ"å~°∞. U"Õ"À =∂@Å∞ K≥ÑÊ≤ q~°ã¨Ñ¨Ù r=ÙÅ q^ŒºÅ K«^Œ∞=Ù II<å\˜H˜II
P ~ÀAHÍ~ÀA U^À~°HõOQÍ ^èŒ#O HÀã¨"Õ∞ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok <åK«^Œ∞=Ù. D ÉèÏ"å=∞$`«O
'Hõe— HÍÅO K«^Œ∞=Ù Ñ¨~°=∂`«‡#∞ =∞é˜KÕ@∞¡ KÕã¨∞ÎOk. D „áœ_è»Å K«^Œ∞=Ù
x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆO. „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ "ÕOHõ@Ñüx <Õ~ˆ Û K«^∞Œ =ÙHÀãÖ P~å@Ñ¨_∞» `«∞O>Ë <Õ # ∞ <Õ i Û# <å K« ^ Œ ∞ =O`å U ~ÀAHÍ~ÀA‰õ Ω =∂„`« " Õ ∞
NÇ¨Ïix =∞éK≥_ç ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ HÀãÖ D 'K«^Œ∞=Ù— Ñ¨xH˜ =ã¨∞Î#flk JO`Õ... LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. U"Õ"À =∂@Å∞ K≥Ñ¨CH˘x „|uˆH K«^Œ∞=Ù. Jk =∞éÑ¨Ù
JO@∞<åfl~°∞. P~°∞=O^ŒÅ ãÖ=`«û~åÅ `«~°∞"å`« ‰õÄ_® J^Õ Hõ^äŒ. ^˘~°Å HÍà◊√¡ Hõeyã¨∞ÎOk. Ñ¨~°=∂`«‡ ^•iÖ’ áÈhÜ«∞Hõ =∞#‰õΩ K≥é∞Ñ¨Ù KÕã¨∞ÎOk.
Ñ¨@ì_»"Õ∞ Ñ¨x. pè! pè! ÑïjeOz K«∂¿ãÎ =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÖˇ·# |∞∞+¨µÅ∞ K«kq# K«^Œ∞=O`å ˆH=ÅO
LII <å\˜H˜ <å_≥ <å K«^Œ∞=Ù <å}º`«ÖËxk J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ 'W`«xx— (Ñ¨~°=∂`«‡x) `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ˆH qxÜ≥∂yOKå~°∞. =∞i, D<å\˜ =∞#
=∂@Å∞ "≥∞O_»∞QÍ Hõey =∂^èŒ=Ù<≥OK«x ^Õq∞ q^Œº~å? K«^Œ∞=ÙÅ∞ WÑ¨Ê\˜ 'ÃÑ^ŒÌÅ— K«^Œ∞=ÙÅ∞. WqÜ≥∞O^Œ∞‰õΩ =ÙÑ¨Ü≥∂QÆ Ñ¨_»∞`«∞<åflÜ≥∂
ÜÕ∞\˜˜H˜? =º~°ú=∂ K«^Œ∞=Ù ÜÕ∞eHõÅO^Œi HÍà◊¡<˘`«Î, HÀ `≥Å∞ã¨∞<å? 'W`«xx— (Ñ¨~=° ∂`«‡#∞) =∞éK«∞@‰õΩ =∂„`«"∞Õ LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ ∞» `«∞<åfl~Ú.
<Õ\ ˜ Ñü<£ =∞<ÀÇ¨Ï~°∞x h~°[<åÉèí∞x 'q^Œº— <Õ~°∞fi_ô
`˘Å∞`« Hõ$`«, „`Õ`å, ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÍÅÖ’ „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù `≥K«∞ÛH˘x 'W`«xx—
~åQÆO : =Å[ (Ñ¨~°=∂`«‡#∞) `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ˆH K«^Œ∞=Ù qxÜ≥∂yOÑ¨|_ç#k. HÍx <Õ\ ˜
<å\˜H˜ <å_Õ <å K«^Œ∞=Ù HõeÜ«ÚQÆOÖ’x HõeHÍÅO K«^∞Œ =ÙÅ∞, Hõey# W`«_∞» (Ñ¨~=° ∂`«‡) ÖË_x» "åkOK«∞@
=∂@ÖÏ_»∞K«∞#∞ =∞éKÕ\ ˜ K«^Œ∞=Ù II<å\˜H˜II <ÕÔ~Ê_ç K«^Œ∞=Ù =∂„`«"Õ∞. ^•x=Å# U „Ñ¨Ü≥∂[#=¸ ÖË^Œ∞.
Z#Ü«∞ h`«x Zé∞QÆ∞@ˆH áÈ „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ `å=Ú PK«iOz, =∞#‰õΩ 'Ñ¨~°=Ú— Jx <ÕiÊ# K«^Œ∞=Ù
"≥#Hõ "å~°∞ K«kq# K«^Œ∞=Ù D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèÏqOK«∞@ÜÕ∞. (WÑ¨C_»∞ g∞~°∞ KÕã¨∞Î#fl „Ñ¨Ü«∞`«flO ‰õÄ_® P
=∞#ã¨∞# h`«x =∞éK«∞@ˆH áÈ 'K«^Œ∞=Ù— HÀã¨"Õ∞ ã¨∞=∞O_ô...) J~Ú`Õ q~°ã¨Ñ¨Ù r=ÙÅ (q~°∞^ŒúOQÍ, =ºuˆ~HõOQÍ
Ñ¨x=_ç ~ÚÑ¨Ê\˜ „áœ_è»Å K«^Œ∞=Ù II<å\˜H˜II PÖ’zOKÕ r=ÙÅ) q^Œ º Å∞ <Õ ˆ ~ Ê 'K« ^ Œ ∞ =ÙÅ∞— ˆ H =ÅO ã≤ i ã¨ O Ñ¨ ^ Œ Å ∞
`≥eã≤ ~Ú`«x<Õ `≥eÜ«Ú@ˆH áÈ ‰õÄ_»Éˇ@∞ìHÀ\ÏxˆH Ñ¨xH˘™êÎ~Ú. ^•x =Å# P ã≤iÑüx =∞ézáÈ`åO
`˘Å∞`« QÆõ$`«Ü«ÚQÍ^Œ∞Å K«^Œ∞=Ù (`«`«Êùe`«OQÍ âı¡+¨‡OÖ’ Ñ¨_ç# DQÆÖÏQÆ K«ã¨∂Î<Õ „|`«∞‰õΩ`åO).
Hõey# ~¸`«x HÍ^Œ#<Õ áÈ
HõeÜ«ÚQÆO|∞Ö’ Hõey# K«^Œ∞=Ù II<å\˜H˜II
197 198
2-100 ~ÚÇ¨Ï=Ú Ñ¨~°=Ú#∞ =Öˇ<≥ Ü≥∞k\˜HõÅ¡Ü«Ú x[=Ú
=Ú#∞fl_ç qÇ¨ÏiOK«∞ „ÉèÏOuÜ«Ú#∞ q„ÉèÏOuÜ«Ú#∞ =∞ux
WÇ¨Ï=Ú JO>Ë D Éèí∂q∞ÃÑ· rqOK«∞ "Õà◊, Ñ¨~°=Ú JO>Ë Éèí∂q∞x =^Œe ã¨Ç¨Ï[ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ##∞fl Hõ~°∞}ÕÑ¨
"Õˆ~ Ö’HõO KÕ~°∞H˘<åflHõ ‰õÄ_» D r=Ù_çH˜ k‰õΩ¯ Ñ¨~°=∂`«‡ â◊~°}ÏQÆu =∂„`«"Õ∞. |Ç¨ïq^èŒO|∞Å ##∞fl áêeOK«"Õ II<å~åÜ«∞}ÏII
"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ HõxHõiOz áêeOK«Háõ È`Õ <å QÆk J^èÀQÆ`.Õ F <å~åÜ«∞}Ï! JK«∞º`å! ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#O`å! QÀqO^•! â◊~°}∞. NÇ¨Ïs! [QÆ`«∞ÎÖ’x ™ê~°=Ú `≥eã≤Ok. WO^Œ∞Ö’
Jhfl ^ŒfiO^•fiÖË. ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞, áêÑ¨Ñ¨Ù}ÏºÅ∞, ~å„uO|QÆà◊√¡, #=ÙfiÅ∞, U_»∞ÊÅ∞, F <å~åÜ« ∞ }Ï! JK« ∞ º`å! J#O`å! QÀqO^•! NÇ¨ Ï s!
W=hfl =ºuˆ~Hõ=ÚÖË. Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù, fÑ≤, =QÆ~°∞, HÍ~°=ÚÅ∞ HõÅ Éè’[#OKÕã≤#>Ë¡ â◊~°}∞–â◊~°}∞–â◊~°}∞. [QÆ`«∞ÎÜ≥ÚHõ¯ ™ê~°=Ú `≥eã≤Ok. nx KÕ=<≥iyux. h‰õΩ
^ŒfiO^Œfi ÉèÏ"åÅ∞QÆÅ ãÖ™ê~°OÖ’ rqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ##∞fl Hõ~°∞}ÕK«∞. <Õ#∞ â◊~°}O\˜x.
QÆ>ˇìH˜¯ x#∞fl KÕ~°∞#@∞¡ KÕ~Ú „Ñ¨Éèí∂! JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JxflÜ«Ú#∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÖË, q~°∞^Œú"≥∞ÿ#"Õ „Ñ¨Éèí∂! K«Å¡^Œ#=Ú "Õ_çq∞ =Öˇ
D HõÑ¨@Ñ¨Ù „Ñ¨ÑÖK«=Ú# XHõÑ¨C_»∞ ã¨∞Y áê~°=â◊º=Ú WOH˘HõÑ¨C_»∞ ^Œ∞óY
K«OII =∞#∞AÅ ^ŒfiO^Œfi ÉèÏ==ÚÅ =∞QÆ∞æ@ `«Ñ¨Ê^Œ∞ ˆ~|=à◊√¡QÍ
q=â◊`fi« =Ú HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. =∞i D ~Ô O_»∞#∞ Ñ¨Ù}º=Ú áêÑ¨=ÚÅ Ñ¶Å¨ O J#∞Éèqí OKÕ
Ñ¨xQ˘x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»! „ÉèÏOux =ÚOK≥^Œ=Ü«∞º! r=ÙÅ<£ =∂~°=æ ÚÖË Hõ^•! Éè’[#OÖ’ XHõÑC¨ _»∞ fÑ≤ =∞~˘HõÑC¨ _»∞ Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù ~°∞K«∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞@
q#∞ux *Ëã≤ x#∞fl ~Ú@∞ "Õ_≥^Œ<Õ Hõ~°∞}ÕÑ¨Ù =∞Ü«∞º~À! ã¨Ç¨Ï["Õ∞ Hõ^•!
J<≥x@∞ `åà◊¡áêHõ QÆ∞~°∞_»#flÜ«∞ H©~°Î#"≥∞Oz K«∂_»∞_ô
Ñ¨QÆÅ∞ ~å„u XHõ^•x `«~°∞"å`« WOH˘Hõ\ ˜ =zÛ#@∞¡, â◊s~åxH˜ J<ÕHõ
~åQÆO : =∂o Q“à◊ [## =∞~° } ÏÅ∞ J#∞ã¨ i Oz =ã¨ ∂ Î < Õ =ÙO\Ï~Ú. "å@O`« @ J"Õ
<å~åÜ«∞}ÏK«∞º`å#O`« QÀqO^• Ç¨Ïi `˘ÅyáÈ`«∞O\Ï~Ú. P Ñ¨~O° ^è•=Ú_»∞ XHõ™êi #qfiã¨∞OÎ \Ï_»∞. XHõ™êi ÉÏ^èÅŒ `À
™ê~°=ÚQÆ h‰õΩ <Õ â◊~°}O\˜x II<å~åÜ«∞}ÏII #ÅQÆ H˘_»∞`«∞O\Ï_»∞. `åO|∂ÅO "Õã≤H˘O>Ë Jk XHõ™êi HÍ~°OQÍ (Ñ¶¨∂@∞QÍ)
K«Å∞=Ü«Ú#∞ "Õ_çÜ«Ú#∞ ã¨@Å ãÖ™ê~°O|∞ =∞~˘Hõ™êi "˘QÆ~°∞ (HÍK«∞ Z‰õΩ¯"≥·#Ñ¨C_»∞) QÍ LO@∞Ok. J\Ï¡ˆQ =∞#‰õΩ HõeˆQ
`˘Å‰õΩ ã¨∞Y"≥ÚHõ"Õà◊ ^Œ∞óY"≥ÚHõ "Õà◊ D ^ŒfiO^•fiÅ∞ ‰õÄ_».
Ñ¶¨Å=Úe"≥ DÔ~O_»∞ áêÑ¨=ÚÅ∞ Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ =∞#O WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’#∞ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’#∞ J#∞ÉèíqOKÕ Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ ‰õÄ_®
Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù fÑ¨Ù#∞ HõeÑ≤ Éèí∞l~ÚOz#@∞¡ II<å~åÜ«∞}ÏII HõÅ¡ x[=Ú =Öˇ ^ŒfiO^Œfi"Õ∞. „ÉèÏOu (L#flk ÖË#@∞¡ ÖËxk L#fl@∞¡ ÉèÏqOK«∞
Ñ¨QÆÅ∞ ~å„`«∞Å su |Ç¨ï[#‡ =∞~°}ÏÅ∞ ã≤u÷ ) <˘O^Œ∞@ „ÉèÏOux g_»∞@ ‰õÄ_» Ñ¨~=° ∂`«∞‡x J#∞„QÆÇÏ¨ O =Å¡<Õ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
`«QÆ∞"Õ∞#∞ á⁄_»K«∂Ñ¨Ù `«#∞`å<≥ `˘ÅQÆ∞ ã¨Ç¨Ï[ ã¨fiÉèÏ=Ù_»"≥·# F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ##∞fl J<ÕHõ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ Hõ~°∞}Õz
#y~ÚOK«∞ <˘Hõ"Õà◊ #ÅyOK«∞ <˘Hõ"Õà◊ ##∞fl ~°HO∆˜ K«∞ K«∞<åfl=Ù. <Õ#∞ ã¨^• h‰õΩ â◊~}° Ïiúx. h Éè$í `«∞º_»#∞. h‰õΩ q^èÜ
Õ Ú« _»#∞
"˘QÆ~°∞ HÍ~°Ñ¨Ù q_≥=Ú LaƒOz #@∞¡ II<å~åÜ«∞}ÏII ##∞fl Hõ\ÏH˜∆OÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
199 200
2-101 H˘ez# "å~°Å H˘OQÆ∞ÃÑ·_ç
=Ú#∞fl_ç =Úey# "åiH˜ "≥Ú#"å_ç
Pk^Õ=Ù_≥·# P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ$áê^èŒ#=Ú#∞ ãÖáêkOKåÅx <Õ#∞ Hõey# N"ÕOHõ>~åÜ«∂
„Ñ¨Ü«∞uflOz#Ñ¨Ê\˜H© <å Jã¨Å∞ Pâ◊Ü«∞O Ñ¨ÓiÎQÍ ã≤kúOKÕ ^•HÍ <å‰õΩ `«$Ñ≤ÎÖË^Œ∞. =∞Åã≤ ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∂‰õΩ q^èÕÜ«∂ II[Ü«∞II
6 ãÖÑ¨Ù\ÏÅÖ’ 606 H©~°Î#ÅH˜ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åix, ãÖã¨‡iã¨∂Î '=Ú#∞fl_ç— ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞iÜ«Ú 'ÉèÏ"å=∞$`«O— „"å™êÎ#∞. <å Pâ◊Ü«∞O <≥~°"Õ~åÅO>Ë P U_»∞H˘O_»Å"å_Õ
k‰õΩ¯. nx`À Ô~O_»= ãÖÑ¨Ù\˜ Ñ¨ÓiÎ J=Ù`«∞#flk. ZÅ∞ÔQuÎ <å`À g∞~°∂ J#O_ç. F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h‰õΩ [Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! h‰õΩ ã¨=∞ã¨Î ã¨#‡OQÆà◊=ÚÅ∞
''U_»∞H˘O_»Å "å_®! "ÕOHõ@~°=∞}Ï! QÀqO^•! QÀqO^Œ!—— HõÅ∞QÆ∞QÍHõ. Ñ¨^Œ‡ãÖÉèíq, Ñ¨^Œ‡x"åã≤xÜ≥ÿ∞# h J~åúOy N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜ [Ü«∞=Ú,
â◊√Éèí=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
P."≥II[Ü«∞=Ú =∞OQÆà◊O|∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h‰õΩ
F ^Õ"å! h â◊~°}∞ *ÁzÛ# "åiH˜ k=º áêi*Ï`« =$Hõ∆=Ú=Öˇ
[Å["åã≤xH˜x [Ü«∞=Ú â◊√Éèí=Ú ã¨~åficè+¨ì=ÚÅ#∞ f~°∞Û=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù. =∂\˜ =∂\˜H© Jã¨∞~°∞Å∞ áêe\˜
J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ =Ú#∞fl_ç ÉèÏ=O|∞ 'Éè∂í `«=Ú— =Öˇ Ñ¨\ì˜ Ñ¨\ì˜ x~°∂‡eOz# "å_»=Ù. D ã¨$+≤Hì ˜ h"˘Hõ¯_»"Õ Pk=¸Å=Ú
q#Ô~, [#∞ÅQÍ= q#∞u *Ë`«∞ J~Ú#"å_»=Ù. F NÇ¨Ïs! ã¨~°fi=Ú#‰õΩ h"Õ PÅ"åÅ=Ú (áê^Œ∞) J~Ú=ÙO\˜q.
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
[Ü«∞ =∞OQÆà◊O h‰õΩ ã¨ˆ~fiâ◊fi~å F „Ñ¨Éèí∂! ã¨HõÅ ^Õ=`«Å‰õΩ h=Ù K«„Hõ=iÎq. JO^Œ~°∂ h‰õΩ q^èÕÜ«ÚÖË.
[Ü«∞=∞OQÆà◊O h‰õΩ [Å["åã≤xH˜ II[Ü«∞II Pã¨HÎ˜ HõeyOK«∞ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^èiŒ Oz#"å_»=Ù. x~åˆHÑ∆ } ¨ QÆÅ ^ŒÜ∞« QÆÅ"å_»=Ù.
qHõK=« ÚY∞_»=Ù. (qHõãO≤ z# =^Œ#=Ú QÆÅ"å_»=Ù) qkèH˜ qkèq („|Ç¨Ï‡ˆH „|Ç¨Ï‡"≥#·
â◊~°}ÏQÆ`« áêi*Ï`«=∂ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ù) J\˜ì h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
á⁄i #ã¨∞~°∞Å áêe Éèí∂`«=∂ F ^Õ=^Õ"å! x#∞flH˘ez# "åix h=Ù ZÅ¡Ñ¨C_»∂ H˘OQÆ∞Ö’ ^•K«∞H˘#fl
J~°∞^≥·# ã¨$+≤ìH˜ Pk=¸Å=∂ |OQÍ~°=Ú=Öˇ `«H}∆õ "Õ∞ P^Œ∞H˘O\Ï=Ù. =Úey# "åiH˜ (=¸Å∞QÆ∞K«∞#fl P~°∞ÅÎ ‰õΩ)
Ç¨Ïs #"≥∂ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù\ÏÅ"åÅ=∂ II[Ü«∞II h=Ù "≥Ú#"å_çq (=ÚO^Œ∞O_ç ^•i K«∂Ñ≤OK«∞"å_»=Ù) „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ Ü≥∞^Œ∞@
#∞#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. =∞Åã≤ (xâ◊ÛÜ«∞=Ú`À) h‰õΩ ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∂‰õΩ h=Ù
ã¨HõÅ ^Õ=`å K«„Hõ=sÎ ã¨~°fi^• q^èÕÜ«Ú_»=Ù. Wk x[O.
"≥Hõe"≥· xO_ç# qâ◊fi=¸iÎ â’¡II x`åºÜ«∞ x~°=^•ºÜ«∞ ã¨`åº#O^Œ z^•`«‡<Õ
JHõÅOHõ"≥∞ÿ# ^ŒÜ«∂xkè F ã¨~åfiO`«~å`«‡<Õ N=∞^ÕfiOHõ>ËâßÜ«∞ =∞OQÆà◊"£∞II
qHõK«=ÚY #"≥∂ qkèH˜ qkè II[Ü«∞II
201 202
ã¨~°fiN....
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£

N~°ã¨∞Î
ãÖÑ¨Ù\˜–III
Z#∞flHÀ|_ç#
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ãÖÑ¨Ù\˜–III
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
=∂iÛ 2011 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü,
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ :
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 18. WÇ¨ÏÑ¨~° ™ê^èŒ# q∞k Ü≥ÚHõ>Ë 193
ãÖÑ¨Ù\˜ III 19. D`«_Õ ~°Ñ¶¨∞~å=Ú_ô`«_Õ 85
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ 20. Z@∞ìQÆ∂_≥ ÃÑO_ç¡ 71
21. ZO`« =∂„`«=Ú# Z=fi~°∞ 177
1. J`«_Õ ~°Hõ∆‰õΩ_»O^ŒiHõ`«_Õ 81
22. Z#fl_»∞ q*Ï˝#q∞Hõ 89
2. J`«x áê_≥^Œ=Ú 143
23. U=∞O\˜ "Õ=∞O\˜q 113
3. J^≥ K«∂_»~°Ü«∞º ÃÑ^ŒÌ 93
24. U_» ã¨∞*Ï˝#=Ú U_»`≥eq 53
4. Jxfl\ ˜H˜ xk Ñ¨~°=∞ø+¨^èŒ=Ú 121
25. XHõ¯_Õ UHÍOQÆg~°∞_»∞ 7
5. JO`«~åºg∞ JÅã≤u ™⁄Åã≤u 39
26. XH˘¯Hõ¯ ãü#_»∞=∞ 147
6. PkÑ¨Ù~°∞+¨ JdÖÏO`« 37
27. XHõÑï H˘HõÑïH˘Ü«∂º~°"≥∞ÿ 99
7. J=∞Ô~QÆ^≥ <Õ_»∞ 51
28. B#Ü«∂º *Ï}_»=Ù 161
8. J~°Ü«∞ „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞. 119
29. HõO\˜ â◊√„Hõ"å~°=Ú 63
9. JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ h=aè#= 115
30. Hõ_»∞#*Ï˝#Ñ¨Ù Hõ~°∞=ÙHÍÅ=Ú 197
10. JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞_»∞ JdÅ 187
31. HõOÉèí=Ú# "≥_»e 23
11. PHõ\ ˜"Õà◊Å JÅÃÑ·# "Õà◊Å 47
32. HõÅâßÑ¨Ù~°=ÚHÍ_» 49
12. WO^ŒiH˜ JÉèíÜ«∞O_»∞eK«∞Û 97
33. HõO^Œ∞= g∞xK«Û 155
13. W`«_˘Hõ_Õ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ 183
34. H˘Åz# "å~°Å H˘OQÆ∞ 13
14. W`«xHõO>Ë =∞i^≥·==Ú 05
35. HÀiHõÅ∞ H˘#™êÔQ 103
15. W`«~°∞Å‰õΩ x<≥fl~°∞QÆ 79
36. QÀqO^•„t`«QÀ‰õΩÅ 31
16. W<åflà◊√§ #O^Œ∞#O^Œ∞ 169
37. QÀqO^•"Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º 181
17. Wxfl@ xO`«@ 45
38. Ñ¶¨∞=∞‡x Ü≥∞_ç â◊$u 175
V VI
39. K«Hõ¯x `«e¡H˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ 43 60. <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ #"≥∂ 199
40. Kå>ˇ^ŒxkÜÕ∞ 73 61. <å~åÜ«∞}`Õ #"≥∂#"≥∂ 127
41. KåÅ^• =∂ [#‡=Ú 61 62. x`«ºã¨∞MÏ#O^Œ q∞^≥ 95
42. KåÅ∞KåÅ∞ h*Ï[~° 157 63. xq∞+¨"≥∞_»`≥QÆHõ 135
43. z`«ÎyOK«∞ q∞^≥ 179 64. h ^•ã¨∞Å ÉèíOQÆ=ÚÅ∞ 131
44. K«∂_»==∞‡ Ü«∞â’^Œ=∞‡ 29 65. #∂~°∞=^Œ∞Ì `åQÆ=^Œ∞Ì 77
45. K≥Ñ¨Ê~ån Ü«∞Ou ã≤~°∞Å∞ 117 66. Ñ¨~°w xk"À QÆ^≥Ìáœ 149
46. KÕiÜ«∞â’^Œ‰õΩ tâ◊√q`«_»∞ 15 67. Ñ¨~°=∞"≥·+¨‚=ÙÅ 27
47. K≥ÅÚ=Ñ¨Ù ¿ã`«Å t<≥flHÍ 189 68. Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# Ç¨Ïi 3
48. `«QÆ∞#Ü«∂º Ç¨Ïih‰õΩ 41 69. Ñ¨ã≤_ç Ü«∞H˜∆O`«eq 25
49. `≥eã≤# "åiH˜ `≥~°∞q^Õ 9 70. áêÅ^˘OQÆ =^ŒÌ =zÛ 133
50. `˘e¡Ü«Ú#∞ =∞éÏ]‰õΩ 173 71. Ñ¨Ù>ˇì_ç^ŒO`å |∂@Hõ=Ú 19
51. ^Œ#∞AÅ∞ QÆxi `«`«Î fiq∞k 185 72. Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»g=Ù 33
52. k|ƒÅ∞ "≥@∞ìK«∞ 163 73. ÃÑOz`«=Ú Éˇ@∞ì*ˇ@∞ì 153
53. ^Õ= #"≥∂ ^Õ= 151 74. ÉèÏ~°"≥∞ÿ# "Õã¨=∂#∞ 83
54. ^èŒ~°}˜<≥O^ŒÔ~xfl 167 75. =∞O^Œ~° ^èŒ~° =∞^èŒ∞ã¨∂~°# 11
55. #O^Œ#O^Œ# "Õ}∞ 57 76. =∞`«ûº ‰õÄ~°‡ =~°Ç¨Ï 69
56. #~°Ç¨Ïih^ŒÜ«∞ 65 77. =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`«=Ú 137
57. #"≥∂#"≥∂~°Ñ¶¨∞‰õΩÅ 55 78. =∞#ã≤[ ã¨=Ú„^Œ=∞^äŒ# q∞^≥ 195
58. <å<åk‰õΩ¯Å #~°∞ÖˇÅ¡ 21 79. =∞#∞A_≥· Ñ¨Ù\˜ì =∞x+≤x 129
59. <å@Hõq∞O`å 101 80, =∂^èŒ=Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊O 201
VII VIII
81. =¸_Õ =∂@Å∞ 141
„áê~°ú#
82. "≥∞~°∞QÆ∞=O\˜k 139
HõOII N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x<£
83. Ü«∞[˝=¸iÎÜ«∞[˝Hõ~°Î 165 <å=∞k J#flÜ«∞º"ÀÖˇ #Ü«∞=ÚQÆ `«Å`«∞<£
84. ~°K«ÛÔHH˜¯uq 87 h=∞=ÚQÆ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞O\˜x
85. ~å=∞q∞On=~°âßº=∞O 191 D '=Ú#∞fl_ç—, 'ÉèÏ==ÚÅ#∞— WOÑ¨ÙQÆ q#~À!
86. =K≥Û#∞ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ 59 HõOII N=Å¡Éèí∞x<£ á⁄QÆ_»∞K«∞
87. =^ÕÌQ˘Öˇ¡`« 35 P=Å J#flÜ«∞º `å#∞ JÅiOK« Ç¨Ïi<£
88. "å_»Å "å_»Å "≥O@ =ãÖ`«=Ú 107 ÉèÏqOz "ÕÅ H©~°Î#
ÖÏ =~°^Œ∞_»∞ ÉèíH˜Îg∞~° PÖÏÑ≤OK≥<£
89. "å_≥ "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ 1
K«OII Ñ¶¨∞#∞_»QÆ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HÍq∞`«^•Ü«∞‰õΩ_≥·# NÑü<£
90. q*Ï`«∞ÅxflÜ«Ú =$^ä• 135
J#Ñ¶¨Ú_»∞ J#fl=∞Ü«∞º =∞#™ê~° ÉèílOK≥#∞ "ÕÅ H©~°Î#Öò
91. q#∞_ç^≥ ~°Ñ¶¨∞Ñü 145 J#∞Ñ¨=∞ bÅ`À qxK≥, PÜ«∞# ã¨∂ÊùiÎ `«iOÑ¨ <≥Ozu<£
92. q~°Ç¨ÏÑ¨Ù ~å[^≥ 17 Hõ#∞Å‰õΩ HÍ#~åx 'ã≤iHÍO`«∞x— <å=∞k xeÊH˘eÛu<£
93. â◊~°}O a`«_Õ 109 P."≥II "ÕOHõ>Ëâ◊√_˘Hõ_≥ "≥ÅHõ@ìÖË#\˜ì
94. â◊~°}∞ HõÑ‘â◊fi~å 171 ^≥·==∞#∞K«∞ #q∞‡ n#∞_»#x
95. â’Éèí#"Õ∞ â’Éèí#"Õ∞ 91 'ÉèÏ=Ü«∂q∞— JO\˜ |~°∞=O`« kyáÈÜ≥∞
J#fl=∞Ü«∞º ^•i <≥#∞flH˘O\˜
96. ã¨`«∞ÖÏÅ K«∂_»ˆ~ 75
97. ã≤OQÍ~° =¸iuq 123 HõOII =Ú<≥fl~°∞QÆ ##fl=∞Ü«∞º
Z#∞flK«∞ H©~°Î#Å∞ ÉèÏ=q∞@∞ `≥Å∞Ñ¨Ù@Ü«Ú<£
98. ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨Ï 67
=Ú#∞fl_ç Ñ¨^Œº=Ú *ˇÑ¨C@
99. ¿ãqOK«~À[#∞ÖÏÅ KÕ`«∞ÖˇuÎ "≥ÚHõ¯~À! 105 WxflÜ«Ú KÕã≤#k "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥ ã¨∞O_ô!!!
100. Ç¨Ïi ~°ã¨=∞ qÇ¨s 111
101. Ç¨Ïi â◊~°}Ï QÆu 159
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–III) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
XI XII
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
XIII XIV
ã¨~°fiN....
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£
XV XVI
3–1 PkHÍ~°}OÉˇ·# JAQÆ#fl^≥·==Ú II"å_≥II
=Ú#∞fl_ç ã¨~°∞(~°)ã¨ â◊OY K«„HÍÅ∞ ãï|\˜ì Jã¨∞~°∞Å
N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ "≥Åã≤, áÈ_çq∞`À (™œO^Œ~°º=Ú`À) HõxÑ≤OKÕ á⁄_»QÍ\˜ `«iy Ñ¨_»"Õã≤# ^ŒO_ç ^Œ~Ú==Ú
ã≤i =Ù~°=Ú# xOz N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»~Ú
^≥=· =∞x, =~°=ÚeKÕÛ^≥=· =∞x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞# XH˘¯Hõ¯
â◊~°}ÏQÆ`«∞ÅQÍKÕ ã¨`«=∞~Ú# ^Œ~Ú==Ú II"å_≥II
"≥O„@∞HõÖ’ XH˘¯Hõ¯ „|Ç¨‡O_»O=ÙOk@. XHõ „|Ç¨‡O_»OÖ’<Õ JO`«∞ÖËx #Hõ„∆ `åÅ∞.
"å\˜H˜ =∞m¡ „QÆÇ¨Å∞. =∞# Éèí∂=∞O_»ÅO ã¨∂~°∞º_»<Õ #Hõ∆„`åxH˜ XHõ„QÆÇ¨ÏO. P ÉèÏ"å=∞$`«O :
Éèí∂q∞Ö’ =∞#O =ÙO_Õ KÀ>ˇO`«? Jã¨Å∞ =∞# =ÙxH˜ Ü≥∞O`«? =∞#O ZO`«
JÅ∞ÊÅ"≥∞<ÿ å P ^Õ=^Õ=Ùx â◊~}° ∞ JO>Ë HÍáê_»∞`å_»∞. Z=Ô~=~À ^Õ=`«ÖOˇ ^Œ∞‰õΩ? JkQÀ "å_Õ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# =~°^≥·==Ú. (=~°=ÚeKÕÛ ^Õ=Ù_»∞).
"å~°O^Œih Ñ¨Ù\Oì˜ z# Nx"åã¨∞_»∞ âßâ◊fi`∞« _»∞ LO_»QÍ WOˆH ÉèÜí ∞« O? JO@∞<åfl~∞° . ZO`À ™œO^Œ~°º=Ú`À QÍ#=K«∞ÛK«∞#fl P á⁄_»"≥·# ^Õ=Ùx K«∂_»O_ç. K«∂z
LII "å_≥ =~åÅxK«∞Û@‰õΩ "åã¨=ÚQÍ u~°∞"ÕOHõ\Ï„kÃÑ `«iOK«O_ç.
áÈ_çq∞ `À_» QÆ#Ê_≥ #Ñ¨Ó~°fi=ÚQÍ á⁄_»"å\˜ ^≥·="≥∞ÿ P ™êfiq∞ XH˘¯Hõ¯ "≥O„@∞HõÖ’ XHõ „|Ç¨‡O_»O K˘Ñ¨C# HÀ\Ï¡k „|Ç¨‡O_®Å#∞
"Õ_»∞Hõ gx Q˘Å∞fi_»<≥ „Ñ‘uQÆ áê_»∞K«∞ ##fl=∂~°∞º_»∞<£ `«#Ö’ xOÑ¨ÙH˘x "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#fl J#O`«∞_≥·# ^≥·==Ú. `«# ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ
K«∂_»QÆ [#‡[#‡=ÚÅ *ÁÑ≤Ê# ÉèÏQÆº=Ú Nx"åã¨∞_®! (`«#Ö’<Õ) Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ#∞ `«#áê^Œ=ÚÅ`À<Õ H˘ez `˘H˜¯ K«∂Ñ≤Oz#
(|e K«„Hõ=iÎH˜) Q˘Ñ¨Ê ^≥·==Ú („uq„Hõ=Ú_»∞).
~åQÆO : =ãÖ`«
"å_≥ "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ =~°^≥·==Ú <åÅ∞QÆ∞ "Õ^=Œ ÚÅ∞, P~°∞ âß„ã¨=Î ÚÅ∞ PÜ«∞##∞ H©iOÎ z Ü≥∞O`« „â◊=∞ <˘Ok<å
áÈ_çq∞`À á⁄_»K«∂ÃÑ á⁄_»"≥·# ^≥·==Ú II"å_≥II PÜ«∞##∞ q=iOK«ÖHË õ áÈÜ«∂~Ú. JO`«∞ÖËx =∞OQÆàH◊ ~õ =° ÚÖˇ#· QÆ∞}=ÚÅ „áÈ=Ù
"˘H˘¯Hõ¯ ~À=∞‰õÄáê# <˘y „|Ç¨‡O_» HÀ@∞¡ P ™êfiq∞. ^Õ=`å ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ <≥Å¡ Ñ¨Ù\Õì z, "åix ~°HO∆˜ K«∞K«∞#fl PkHÍ~°}=Ú
Ñ≤Hõ¯\˜Å¡ "≥Å∞Q˘O^Õ ÃÑ#∞ ^≥·==Ú P K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡. D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ P „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù<Õ Hõ#flÜ«∞\˜ì ^≥·==Ú
Ñ¨Hõ¯##∞ `«#Ö’x Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ Ö’HÍÅ∞ (`«O„_ç).
`˘H˜¯ áê^•# Q˘ÅKÕ ^˘_»¤ ^≥·==Ú II"å_≥II Ju ã¨g∞Ñ¨=ÚQÍ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ#∞ Ü«ÚHõÎ=ÚQÍ ^èŒiOz ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ #iH˜
"Õ^Œâß„™êÎÅ∞ #∞uOz "Õãï H˘#QÆÖËx áê~°"Õã≤# ^ŒO_ç ^Œ~Ú==Ú (Q˘Ñ¨Ê^≥·==Ú). N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡x `«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’
"≥∂^ŒÑ¨Ù ÃÑ‰õΩ¯QÆ∞}ÏÅ =¸Å^≥·==Ú xeÑ≤ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· `«##∞ â◊~°}∞ *ÁzÛ#"åix ~°H˜∆OK«∞K«∞#fl âßâ◊fi`«∞_≥·#
(á⁄)áÈk ^Õ=`«Å <≥Å¡ Ñ¨Ù\˜ìOK« ~°H˜∆OK« ^≥·==Ú D u~°∞=∞Å <å^èŒ∞_»∞.
1 2
3-2 áêÅ[Åkè Hõ#º=Ù Ñ¨^•‡ã¨xq h=Ù
=Ú#∞fl_ç áêÅ ÑÖ_Õ "ÕOHõ@Ñü ^Õqq
ÜÕ∞e# W`«x |O@¡‰õΩ WÇ¨ÏÑ¨~åezÛ =∂
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜ JÅ"Õ∞Å‡OQÆÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# áêÅQÆeyuq ãÖ|O^èŒ=Ú "Õ∞Å=∂‡ IIÑ¨~°=∂`«‡II
J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# Wk. Ñ¨~°=∂`«‡ ^Õ"Õi, „|Ç¨Ï‡Ü«∞º#∞ Hõ#fl`«e¡, K«O„^Œ∞x `À|∞@∞ì=Ù,
H©∆~°™êQÆ~° Hõ#º JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ# "ÕOHõ@Ñü |O@¡‰õΩ WÇ¨Ï=Ú Ñ¨~°=Ú WKÕÛ `«e¡x ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÍã¨Î=∂É’\˜ Éèí∂Ö’HõOÖ’x x~åƒùQÆ∞ºÅx ‰õÄ_® qKåiOK«∞ `«b¡! Jx Ñ¨~=° ∂`«∞‡xQÍ ã¨#∞fluOÑ¨|_»∞K«∞#fl NÇ¨ÏiH˜ Ñ¨@Ñì Ù¨ ~å}˜q `«b!¡ h=Ù. PÜ«∞#
"Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ ã≤~°∞ÅxKÕÛ `«e¡ÜÕ∞, HÍx =∞#O JO`å ÜÕ∞Å∞|_çÖ’ =Ù#fl D Éè∂í q∞ÃÑ· #∞#fl =∞=Ú‡ ~°HO∆˜ z =∂ ÉÏQÀQÆ∞Å∞ K«∂_»=Åã≤#
QÆ=∞xOKåeû# q+¨Ü«∞O U=∞O>Ë ''h=∞QÆx ÑÖÑ¨Ù##∞ x[ã≤~°∞ezÛuq—— J=∞‡=Ù h"Õ.
JO@∞<åfl~°∞. ™êfiq∞ `«Å=ÓÑ≤`ÕHÍx J=∞‡ =∞#ˆHã≤ K«∂_»^Œ∞. Jn ãÖQÆu.
h‰õΩ h"Õ=∞<åfl `«‰õΩ¯"å `«b¡? h"≥=i"À `≥Å∞™ê? ã¨fiÜ«∞OQÍ K«`«∞~°∞‡Y
K«OII Hõ=∞Å‰õΩ, q+¨µ‚~å}˜H˜x, HÍ=Úx `«e¡H˜, HÍ=∞^èÕ#∞`À „|Ç¨Ï‡QÍi Hõ#flè« q¡ . ÉèÏ=#Ö’<Õ Ñ¨Ù\˜ì JÅiOKÕ HÍ=Ú_»∞(=∞#‡^è∞Œ x) J=∞‡QÍiq.
q=∞ÅÑ¨Ù [#‡<≥uÎ# Ñ¨q„`«‰õΩ "≥ÚH˜¯i J#fl=∂~°∞º_»∞<£ ^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ [#xq. PkÅH˜∆ ‡q. x~°‡Å∞_≥#· h=∞QÆx HÍã¨Î =∂H˘~°‰Ωõ JÉèºí iúOz
~°=∞ Ü«∞x ¿Ñ~°∞<˘Ok# ÅÖÏ=∞‰õΩ "ÕOHõ@<å^èŒ∞_Õ `«QÆ∞<£ "Õ∞O Ü≥∞Hõ¯_» =Ù<åfl "≥^ŒH˜ Ñ¨@∞ìH˘x ^ŒÜ«∞K«∂Ñ≤OK«=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅ ^•xq
J=∞~°∞Å Hõ#fl`«e¡H˜k J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# "≥∞Oz K«∂_»~À h"˘Hõ¯^•x"Õ. hˆH `«QÆ∞#∞. HÍã¨Î ^ŒÜ«∞K«∂_»∞ `«b¡!
~åQÆO : â◊√^Œú^èŒ<åºã≤ WHõ h ™È^Œ~°∞Å∞ Ü≥∞O`« Q˘Ñ¨Ê"å~À `≥Å∞ã¨∞<å `«b¡! HÍ=∞^èÕ#∞=Ù JO^Œi
Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# Ç¨Ïi Ñ¨@ìÑ¨Ù ~å}˜q h=Ù HÀiHõÅ#∞ fˆ~Û ãÖQÆu [QÆ„`«Êã≤^Œú"Õ∞. HõÅÊHõ=Ú (HõÅÊ=$Hõ∆O) Ü≥∞Hõ¯_» =ÙO>Ë
^èŒ~° =∞=Ú‡ qKåiOK«^ŒQÆ∞ h‰õΩ #=∂‡ IIÑ¨~°=∂`«‡II JHõ¯_» H˘é`«Ü∞Õ =ÙO_»^∞Œ . K«O„^Œ∞_»∞ K«Åx¡ K«O^Œ=∂=∞ÜÕ∞ºQÍHõ, ^À=∞\˜ (J#fl=Ú)
Hõ#∞ÅA QÆ#fl`«e¡ HÍ=Úx QÆ#fl`«e¡ ÃÑ>Ëì ã¨ã¨º^•`«. h =∞QÆ_»∞ JOwHõi¿ãÎ<Õ =∂‰õΩ x["≥∞ÿ# ™œÉèÏQÆº=ÚÅxK≥Û^Œ=Ù.
J=∞~°∞Å QÆ#fl`«e¡ Pk=∞ ÅH˜∆ ‡ JO^Œ∞Hõx 'Dq— (^•#QÆ∞}O) g∞ =Oâ◊OÖ’<Õ =Ù#flk. HÍã¨Î=∂ÃÑ· ‰õÄ_» h^ŒÜ«∞
q=∞ÅÑ¨Ù hÑüH˜ q#flÑ¨=Ú ¿ãã≤ =∞=Ú‡ K«∂Ñ≤OK«∞ `«b¡!
<≥=∞H˜ ÜÕ∞eu ^ŒÜ«∞ hˆH `«QÆ∞#=∂‡ IIÑ¨~°=∂`«‡II
h=Ù H©∆~°™êQÆ~°Hõ#º=Ù. Hõ=∞Å x"åã≤xq. áêÅÑÖ_Õ (<≥·Ñ¨Ù}ºOQÆÅ)
HÍ=∞^èÕ#∞ `À|∞@∞ìQÆ HõÅÊHõ=Ú `À|∞@∞ìQÆ
^À=∞\˜ K«Å¡x K«O„^Œ∞ `À|∞@∞ìQÆ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Õ"Õiq. P ™êfiq∞ |O@¡=Ú J~Ú#O^Œ∞=Å¡ =∂ ÜÕ∞eHõ
h =∞QÆx ÑÖÑ¨Ù##∞ x[ã≤~°∞ezÛux „áÈ^ŒƒÅ=Ú# =∂‰õΩ WÇ¨Ï=Ú Ñ¨~°=ÚxKÕÛ Ü«∞[=∂#∞~åeq. JO^Œ∞KÕ h=Ù =∂
<Õ=∞Ñ¨Ù q`«~°}=Ú hˆH `«QÆ∞#=∂‡ IIÑ¨~°=∂`«‡II áêe#∞O_»∞ ãÖ|O^èŒ=ÚKÕ =∞=Ú‡ ÑïáêeOz ~°H˜∆OK«∞ `«b¡!
3 4
3-3 á⁄Oz Jã¨∞~° HÍO`«ÅÖ’ "≥^ŒH˜# |∞^•ú=`å~°OÉˇ·<å_»∞
=Ú#∞fl_ç q∞Oz# HÍÅ=Ú Hõ_»Ñ¨@ "≥^ŒH˜# g∞^Œ\ ˜ HõÖÏ¯ º=`å~°=Ú
JOK≥Å r=ÙÅ Ö’Ñ¨Å "≥^ŒH˜# JO`«~åº"≥∞ÿ "≥∞~°Ãã#∞
'ZO^≥O^Œ∞ "≥^HŒ ˜ K«∂z# JO^ŒO^Œ QÆÅ_»∞ Ç¨Ïi— J<åfl_∞» „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞. J~Ú`Õ
Ü≥∞OK«∞Hõ WÇ¨Ï=∞# "≥^HŒ #˜ ~¸`«_Õ N"ÕOHõ@ qÉè∞í _»∞ IIW`«xII
"≥^HŒ =õ Åã≤#k =∞#"Õ∞. P~å@O`À, ÉèHí `Î˜ À â◊~}° ÏQÆu`À "≥^HŒ Íe. JÑ¨C_»∞ `«ÑÊ¨ Hõ
Hõ#|_»`å_»∞. Ö’HÍÅ ÜÕ∞eHõ <≥Hõ¯_» "≥^ŒHõO? Jx x~°∞`åûÇ¨ÏÑ¨_»~å^Œ∞. [ÅkèÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕÑ¨ÖÏ Hõ#|_»ÖË^•? áê`åà◊OÖ’ ‰õÄ~°‡OÖÏ.. PYiH˜ P=ÙÅ =∞O^ŒÅÖ’ #~°∞ÖÏ~å! ZHõ¯_» "≥^ŒH˜<å, =∞#‰õΩ W`«xx q∞Oz# ^≥·==Ú HÍ#~å_»∞.
~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞QÍ... <Õ\ ˜H© r=ÙÅO^ŒiÖ’#∂ JO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ DÜ«∞<Õ Jxfl\ ˜H© P^è•~°"≥∞ÿ# Pk ^≥·==Ú. Juâ◊~ÚOz# k=º =∞Ç≤Ï=∞Å`À
#∞<åfl_∞» . J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ç¨Ïi J=`å~åÅ#∞ KåÖÏ H©~#Î° ÅÖ’ #~°‡QÆ~ƒ° OQÍ DÜ«∞# J<ÕHõ KÀ@¡ 'J=`«iOz— ^Œ∞+¨ìtHõ∆} t+¨ì~°Hõ∆} KÕâß_»∞.
K≥áêÊ~°∞. HÍx WO^Œ∞Ö’ KåÖ `Õ@`≥Å¡OQÍ K≥áêÊ~°∞. P Hõ^äŒÅhfl q<åflO Hõ^•!
HõOII W`«xx q∞Oz# ^≥·==Ú =∞Ç¨ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =∞`«ûº~°∂ÑÖÖ’ Hõ#|_®¤_»∞. =∞#ã¨∞û J<Õ ã¨=Ú„^ŒOÖ’
'"≥uH˜#— Hõ#~å_»∞ Ñ¶¨∞#∞_»∞ "ÕOHõ@ÑüÜÕ∞ "≥^ŒH˜`Õ <Õ\ ˜H© HõxÑ≤™êÎ_»∞. JkQÀ K«∂âß~å áê`åà◊OÖ’ "≥^ŒH˜`Õ Pk‰õÄ~°‡"≥∞ÿ#
W`«x"≥ Ñ¨k~°∂Ñ¨=ÚÅ<£ q+¨µ=‚ ÙQÍ HõxÑ≤OKå_»∞. á⁄kQ˘x (ÉèÏ~°=Ú =Ç≤ÏOz) "≥^HŒ `˜ Õ J_»=ÙÅÖ’ Éè∂í ^Õq`À
#∞u~ÚOzi J#fl=∞Ü«∞º <À~°∂~°OQÆ<£ #∞#fl =~åÇ¨Ï"≥∞ÿ<å_»∞. ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩO_® H˘O_»ÅÖ’ "≥^ŒH˜`Õ N#$ã≤OÇ¨Ï=¸iÎQÍ
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# HõxÑ≤OKå_»∞.
W`«xHõO>Ë =∞i^≥·==Ú HÍ#=Ú Ü≥∞Hõ¯_» "≥^ŒH˜# x`«_Õ PÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∞#∞ „QÆÇ≤ÏOz "≥^ŒH˜`Õ ''Éèí∂#Éè’O`«~åÅ——Ö’ (JO>Ë
Juâ◊Ü∞« =∞QÆ∞ =∞Ç≤Ï=∞Å`À "≥ÅÃã#∞ Jxfl\H˜ Í^è•~°=Ú `å<≥ IIW`«xII Éèí∂q∞Ö’Ñ¨Å, Éèí∂q∞g∞^Œ PHÍâ◊OÖ’#∞) ã¨~°fi=¸ "åºÑ≤Oz „uq„Hõ=ÚxQÍ
("å=∞<å=`å~°O) HõxÑ≤™êÎ_∞» . =∞Ç¨Ñ¨~å„Hõ=∞ =O`«∞ÅÖ’ "≥^HŒ `˜ Õ Ñ¨~â° √◊ ~å=ÚxQÍ
=∞k[Å^èŒ∞Å<˘Hõ^≥·==Ú "≥^ŒH˜# =∞`åûº=`å~°Oa`«_»∞ Hõ#|_»`å_»∞. t=áê~°fi`«∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ÉèÏqOz "≥^ŒH˜`Õ `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡~°∂ÑÖÖ’
Jk"À áê`åà◊=∞O^Œ∞ "≥^ŒH˜`Õ Pk ‰õÄ~°‡g∞ q+¨µ‚_»∞ ~°ÑÚ¨¶ ~å=ÚxQÍ HõxÑ≤OKå_»∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ k‰õΩ¯ÅxflO\˜Ö’#∂ (ÔHÅ‰õΩÅÖ’) P=ÙÅ
á⁄kQ˘x Ü«∞_»=ÙÅ "≥^ŒH˜ K«∂z`Õ Éèí∂=~åÇ¨Ï#∞x HõO\˜q∞ =∞O^ŒÅÖ’ "≥^ŒH˜`Õ |Ö~å=∞Hõ$+¨µ‚Å∞QÍ HõxÑ≤™êÎ_»∞. HÍHõáÈ`Õ "≥^ŒHÍeû# ÉÏ^èŒº`«
(Éˇ)K≥^Œ~°Hõ H˘O_»Å QÆ∞Ç¨ÏÅ "≥^ŒH˜`Õ N #~°ã≤OÇ¨ÏO|∞<åfl_»∞ IIW`«xII =∞#^Õ.
á⁄OzÜ«ÚO_ç "≥^ŒH˜`Õ ~åHõ∆ã¨ „ã‘ÎÅ`À ‰õÄ_® |∞^Œ∞úx =Öˇ Hõ#|_»`å_»∞.
`≥eã≤ Éèí∂#Éè’O`«~°=Ú# "≥^ŒH˜# „uq„Hõ=∂Hõ$u xez#k HõeÜ«ÚQÆO q∞Oz# HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® "≥uH˜`Õ D Ü«ÚQÍO`åxH˜ Hõe¯ J=`å~°OÖ’
|Å∞g~°∞ÅÖ’ "≥^ŒH˜ K«∂z`Õ Ñ¨~°â◊√~å=Ú_˘Hõ>ˇÿ<å_»∞ HõxÑ≤™êÎ_»∞. JÑ¨Ê\˜H˜ =∞#"≥∞ÖÏQÆ∂ =ÙO_»=Ú, HÍ|\ì̃ <Õ_Õ JOK≥ÅÖ’ (=~°∞ã¨QÍ)
`«ÅÑ¨Ù# t=Ù_»∞#∞ áê~°fiu "≥^HŒ #˜ `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡=Ú ~åÑ¶∞¨ =Ù_»∞ r=ÙÅÖ’ "≥^ŒH˜`Õ JO`«~åºq∞QÍ ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ "≥eyáÈ`«∂ HõxÑ≤™êÎ_»∞.
ÔHÅ‰õΩÅ <å=ÙÅ =∞O^ŒÅ "≥^ŒH˜# Hõ$+¨µ‚_»∞ ~å=Ú_»∞<≥·<å~°∞ IIW`«xII WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅÖ’ "≥^ŒH˜`Õ PÜ«∞<Õ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ HõxÑ≤™êÎ_»∞.
5 6
3-4 [Åkè Ñ¨Ù@"≥∞QÆã≤ K«O„^Œ∞_»∞ `å<≥·<å_»∞
=Ú#∞fl_ç K≥Åy "Õ∞~°∞=Ù á⁄O`« ã≤OÇ¨Ï"≥∞ÿ<å_»∞
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#Å#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ J~°úO KÕã≤H˘#∞@ =∞Ç¨=∞Ç¨ ÑÖ_ç`«∞ÅˆH |eq∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ ÉO>ˇÿ =∞OQÍO|∞kè
J™ê^èºŒ =∞x <å #=∞‡HõO. <Õ#∞ q#fl KåÖÏ H©~#Î° ÅÖ’ W^Œq∞^ŒOú QÍ J~°Oú `≥eÜ«∞x WÅ~¸ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ÔH^Œ∞~å Ö’Hõ=Ú IIXHõ¯_ÕII
Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ `å~å=∞O_»ÅOÖ’ #Hõ∆„`åÅ=Öˇ J<ÕHõO =Ù<åfl~Ú. 'UHÍOQÆg~°∞_»∞— ÉèÏ"å=∞$`«O
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞ 'UHÍOy— JO>Ë q~°‰õΩÎ_≥·# q+¨µ‚Éèí‰õΩÎ_»∞ ÖËHõ XO@i"å_»∞ Jx J~°úO.
[QÆ`«∞Î#HõO`«\ ˜H© UHÍOQÆ g~°∞_»∞ q+¨µ‚Éèí‰õΩÎÅ H˘Hõ¯_Õ WÅ"ÕÅ∞Ê NÇ¨Ïi.
q+¨µ‚=Ù "å~°O^ŒiH˜ P~å^èŒ∞º_»∞ HÍ=Ù# 'UHÍOQÆ g~°∞_»∞— JO>Ë q+¨µ‚=¸iÎ.
Jã¨Ç¨Ü«∞â◊¥~°∞_»∞ Jx ‰õÄ_® J~°úO. WOH˘HõÑ¨^ŒO '[Åkè Ñ¨Ù@"≥∞QÆã≤ K«O„^Œ∞_»∞— Ç¨Ïi("å#~°=Ú) „âı+µ¨ _ì #·≥ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® UHÍOQÆg~°∞_Õ Hõ^•! WHõ PÜ«∞##∞
JÜ«∂º_»∞. JO>Ë ã¨=Ú„^•xfl ^•\Ï_»∞ HÍ|\˜ì K«O„^Œ∞_»∞ Jx. KåÖÏ z‰õΩ¯Å∞<åfl~Ú. ‰õÄ_® Z^Œ∞~°∞ J<Õ^ÕÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH Jã¨Ç¨Ü«∞ â◊¥~°∞_»∞, JO>Ë Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_Õ.
K«^Œ=O_ç =∞i... =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xÃÑ· J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#.
=ÚO^Œ∞ ~åÉ’=Ù HÍÅOÖ’ PÜ«∞# „|Ç¨Ï‡ Ñ¨@ì=Ú á⁄Ok '„|Ç¨Ï‡— J=Ù`å_»∞.
P."≥II XHõ_»∞ Ç¨ÏiÜ≥∞ [QÆu 'UHÍOQÆg~°∞_»∞— ^•#= =∞~°Ì#∞_»∞ HÍ|\˜ì PÜ«∞#‰õΩ Ç¨Ïi ("å#~°=Ú =∞iÜ«Ú q+¨µ‚=Ù) J<Õ ¿Ñ~°∞
J>ˇ¡ Ç¨Ï#∞=∞Ü«∞xi J#fl=∞Ü«∞º `«y#^Õ. t=Ùx g~°ºãÖ[x`«∞_»∞ HÍ=Ù# ~°∞„^Œ∞_»∞ (t=Ù_»∞ =∞iÜ«Ú ~“„^ŒOHõÅ"å_»∞)
|eq∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√ |O\©`«_»OK«x JÜ«∂º_»∞. WHõ D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ Z^Œ∞~°∞ ZHõ¯_»∞O@∞Ok.
Z^Œ∞~°∞ ÖËx"å_»∞ D`«_»xi.
ÅOHõÖ’ ã‘`=« ∞‡‰õΩ `«#ÃÑ· #=∞‡HõO HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ ã¨∂~°º=∞O_»Å=∞O`« Z`«∞#Î ‰õΩ
~åQÆO : `À_ç Zky DÜ«∞# WOH˘Hõ ã¨∂~°∞º_»∞ JxÑ≤OKå_»∞. "≥∞ÿ~å=}∞x ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜
XHõ¯_Õ UHÍOQÆg~°∞_»∞ifiH˜ ^≥·==∞ø<å áê`åà◊Ö’HõOÖ’xH˜ K˘~°|_ç DÜ«∞# Pkâı+¨µ_® Uq∞\˜ JxÑ≤OKå_»∞.
Ü≥ÚHõ¯_Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ÔH^Œ∞~å Ö’Hõ=Ú IIXHõ¯_ÕII "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ QÍ=Ù# [QÆ`∞« #Î ‰õΩ „`å} („áê}O) Ü≥∞ÿ HÍáê_»∞`«∞<åfl_∞» . JO^Œ∞Hˆ
=ÚO^Œ@ <ÕÖË Ñ¨@ì=Ú#‰õΩ „|Ç¨Ï‡~Ú<å_»∞ DÜ«∞# JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯=Ü≥∞ÿ # Ç¨Ï#∞=∞ JÜ«∂º_»∞. WHõ DÜ«∞#H˜ Z^Œ∞~ˆ ÖË^∞Œ .
JO^Œ~°∞ ^≥·`«∞ºÅ[OÑ≤ Ç¨Ïi¿ÑÔ~·<å_»∞
JOk ~°∞„^Œg~°º=Ú `å<≥· Ç¨Ï~°∞_≥·<å_»∞ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ~å„u"Õà◊ ^•\˜ (Ö’Hõ=∂`« ã‘`«=∞‡‰õΩ K«Å¡x ~å=∞Ü«∞º "å~°Î
Ü≥∞O^Œ∞ h Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xÔH^Œ∞~å Ö’Hõ=Ú IIXHõ¯_ÕII K≥áêÊ_»∞) K«O„^Œ∞_≥·<å_»∞. "Õ∞~°∞ Ñ¨~°fi`«=Ú K≥O`« x=ã≤™êÎ_»∞. HÍ|\˜ì ã≤OÇ¨Ï=Ú
(ã≤OÇ¨Ï~åt) Ü≥∞ÿ <å_»∞. W=hfl WÖÏ=ÙO_»QÍ ã¨~fi° ã=¨ ∞~°∞_ú #·≥ |Å=i N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x
K«∞Hõ¯Å∞ "≥∂= ÃÑiy ã¨∂~°∞º_»∞ `å<≥·<å_»∞ |O@∞ J~Ú#O^Œ∞=Å# =∞OQÍO|∞kè J<Õ D =ÓiÖ’ "≥Åã≤ Ö’Hõ=ÚÖ’<Õ
z‰õΩ¯áê`åà◊=Ú ^Œ∂i âı+¨µ_≥·<å_»∞
QÆ‰õΩ¯# "åÜ«ÚA_≥· [QÆ„`åÊ}∞_≥·<å_»∞ Z^Œ∞~°∞ÖËx Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ D ™êfiq∞ JxÑ≤OKå_»∞.
Z‰õΩ¯= Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ÔH^Œ∞~å Ö’Hõ=Ú IIXHõ¯_ÕII
7 8
3-5 ~å[™ê# ã¨∞Y"Õ∞k–~åã≤Hõ~°‡=∞O^Œ∞ <Õk
=Ú#∞fl_ç "À[`À_» xÜ«∞`«∞_≥·–=ÙO_ç<å <Õk
*Ï˝#∞Å‰õΩ "≥∂Hõ∆ ™ê^èŒ#‰õΩ =∂~°æ"Õ∞k? J=∞$`«O Ü≥∞Hõ¯_» =Ù#flk? ã¨∞Y=Ú ™ê*Ï# N"ÕOHõ>Ëâ◊–ãï=Ú„^ŒÅ∞ ^èŒiOKÕ
J<Õk Ü≥∞Hõ¯_» =Ù#flk? "Õ^•O`«∞Å#∞, Éèí‰õΩÎÅ#∞ x~°O`«~°O "ÕkOKÕ „Ñ¨â◊flÖË Wq. `Õ[=Ú`À q*Ï˝#–^ÕÇ¨Ï=ÚÖ’ #∞#flk II`≥eã≤#II
g\˜H˜ W^Œq∞`«úOQÍ ["å|∞ K≥Ñ¨Ê@O ‰õÄ_® Hõ+¨ì"Õ∞. HÍx Ju ã¨∞Å∞=ÙQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D „Ñ¨â◊flÅH˜ ["åaã¨∞Î<åfl~°∞. =$^•úÑ¨ºOÖ’ #∞#fl
PKå~°∞ºÅ"åi PÖ’K«#Å [Åáê`«O ZO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ =Ù#fl^À QÆ=∞xOK«O_ç. "≥+· =‚¨ O #~°∞ÖÏ~å! `≥eã≤#"åiH˜ (*Ï˝#∞Å‰õΩ) `≥~°∞q^Õ (=∂~°æO W^Õ) =∞iÖË^Œ∞.
ã‘fiHõiOz =Ú„^•^è•~°∞Öˇ·# "åiH˜ ã¨~°fiO NÇ¨Ïˆ~. (WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^∞Œ ). Wk ("≥∂Hõ=∆ Ú) #oh HÍO`«∞x (NHÍO`«∞_≥#· NÇ¨Ïix) á⁄QÆ__≥ ç
(H©iÎOK≥_ç) <å=∞=ÚÖ’<Õ (<å=∞ãÖH©~°Î#=ÚÖ’) #∞#flk. WOHÍ =∞i^ÕxÖ’#∂
`ÕII `≥eã≤Ü«Ú#fl "å~°Å H˜^Õ `≥~°∞=Ù ã¨∞O_ç!! ÖË^Œ∞.
ÖË^Œ∞ =∞iÜ≥ÚHõ =∂~°æO|∞ "≥^ŒH˜ K«∂_» F =∂#=ÙÖÏ~å! "≥ ∂ Hõ ∆ = ∞<Õ k ZHõ ¯ _À PHÍâ◊ O Ö’ ÖË ^ Œ ∞ . J@∞
#o#^Œà◊ <Õ„`«∞ á⁄QÆ_≥_ç <å=∞=∞O^≥ áê`åà◊Ö’HõOÖ’#∂ ÖË^Œ∞. áÈh WHõ¯_Õ Éèí∂Ö’HõOÖ’ =Ù#fl^• JO>Ë Jn x[O
L#fl^Œx<å~°∞ ^Œ$_è»=ÚQÍ ##fl=∞Ü«∞º HÍ^Œ∞. =∞Ô~Hõ¯_»∞#flk? P„Hõq∞OK«∞H˘x „Éèíq∞OÑ¨*Ë¿ã 'Pâ◊— Å#∞ q_»<å_ç "≥^ŒH˜`Õ
~åQÆO : É∫o ~°=∂HÍO`«∞x U =∞#ã¨∞û H©iÎã¨∞ÎO@∞O^À P ™êfiq∞ P =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ =ÙO\Ï_»∞.
`≥eã≤# "åiH˜–`≥~°∞q^Õ =∞i ÖË^Œ∞ „Ñ¨[ÖÏ~å! ™êQÆ~°=∞^èŒ#O KÕã≤ J=∞$`«O á⁄Ok ^Õ=`«Å∞ J=∞~°∞Å∞
#o<å‰õ∆Ω ÉÁQÆ_≥_ç–<å=∞=ÚÖ’ #∞#flk II`≥eã≤#II J~Ú<å~°x q<åflO. HÍx J=∞$`«O ^Õ=`«Å=^ŒÌ =Ù#fl^Œ#∞H˘O@∞<åfl~å? "≥uH˜
K«∂¿ãÎ Jk "åi=^ŒÌÖË^Œ∞. ãïãÖYºÖ’#∞#fl k‰õΩ¯Å Ü«∞O^Œ∞ =Ù#fl^•? ÖË^Œ∞.
PHõ™ê# ÖË^Œ∞ "≥∂Hõ∆–=∞@∞ áê`åà◊=Ú# ÖË J#O`«"≥∞ÿ# ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =Ù#fl^•? ÖË^Œ∞. =∞Ô~O^Œ∞Ö’ =Ù#flk? NÇ¨Ïix
nHõ_» Éèí∂Ö’Hõ=∞O^Œ∞–Ü≥∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞ â◊~°}∞*ÁzÛ#"åi áê^Œ[Å=ÚÅ`À Ñ¨q„`«∞Öˇ·# "åix Ñ¨ÓlOKÕ J~°KÕ`«∞ÅÖ’
ÃÑ·H˘x Pã¨ÖˇÅ¡–áê~°^Àe "≥^ŒH˜`Õ =Ù#flk.
NHÍO`«∞ ÉÁQÆ_Õ\ ˜–z`«Î=ÚÖ’ #∞#flk II`≥eã≤#II F Éè í ‰ õ Ω Î Ö Ï~å! x["≥ ∞ ÿ # ã¨ ∞ Y=Ú Ü≥ ∞ Hõ ¯ _» #∞#fl^À `≥ Å ∞ã¨ ∞ <å?
ã¨∞~°Å=^ŒÌÖË^Œ∞–™ÈkOK« #=∞$`«=Ú ~å[Éè’QÆ=ÚÅ#∞ÉèíqOK«∞ #$Ñ¨`«∞Å=^ŒÌ ÖË^Œ∞. Hõi‡+¨µªÅ∞ KÕ¿ã Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞.
ãï k‰õΩ¯ÅO^Œ∞ ÖË^Œ∞–[ÅkèÖ’ ÖË^Œ∞ L`åûÇ¨Ï=Ú`À xÜ«∞=∞áêÅ‰õΩ_≥· xëêìQÆi+¨µª_≥· =ÙO>Ë ã¨∞Y=Ú#fl^• J#∞HÀ_®xH˜
â◊~°}ÏQÆ`«∞Å áê^Œ–[Å=ÚÅ∞ KÕ~°∞ÛH˘<Õ ÖË^Œ∞. â’Éèí`À #∞#fl F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! â◊OY K«„Hõ =Ú„^ŒÅ∞ W~°∞ Éèí∞[=ÚÅÃÑ·
Ç¨Ïi^•ã¨∞Å |∂lOKÕ–J~°KÕ`« #∞#flk II`≥eã≤#II ^èŒiOz `Õ[ã¨∞û`À "≥Å∞Q˘O^Õ q*Ï˝#∞Öˇ·# "åi ^ÕÇ¨Ï=ÚÅÖ’ =Ù#flk.
9 10
3-6 ÑÖHõ*Ïã¨##∞`« Éèí=ºx~°‡Åáê^Œ
=Ú#∞fl_ç ÑÖHõ[ Ñ¨~°=∞ Ñ¨~å`«Ê~°
Wk w~åfi} Éè Ï +¨ Ö ’ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ KÕ ã ≤ # K« H õ ¯ x Éè í [ #. "ÕOHõ@â‹·Åx"Õâ◊ â◊√–
ÉèíOHõ~å ˆH∆=∞OHõ~å II=∞O^Œ~°II
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xÃÑ· PÜ«∞# JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ# Éèí[# H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. NÇ¨Ïi
Éèí‰õΩÎÅ Hõ`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«O ™êfiq∞ Éèí[#. 'Éèí=ºx~°‡Å áê^ŒÑÖHõ[— JO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O :
â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# =∞e#=ÚÖËx áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ ™êfiq∞Ü«∞x J~°úO. 'Ñ¨~°=∞ H©∆~°™êQÆ~° =∞^èŒ#=Ú "Õà◊ ‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ =∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ h gÑ¨ÙÃÑ·
Ñ¨~å`«Ê~°∞—_»O>Ë „âı+¨µìÅÖ’ÔHÅ¡ J`«ºO`« „âı+¨µì_»x J~°úO. D Ñ¨^Œ=ÚÅ#∞ =∞#O =Ç≤ÏOz J=∞$`« ™ê^èŒ#‰õΩ `À_»Ê_ç# ^Õ=^Õ"å! h‰õΩ =O^Œ#=Ú. =∞^èŒ∞ J#∞
x`«ºO "å_»∞`«∂<Õ =ÙO\ÏO. HÍx Ñ¨@∞ìH˘x J~°Oú K≥ÑÊ¨ =∞O>Ë... W|ƒOk Ñ¨_`» åO. ~åHõ∆ã¨∞x =∞iÌOz# „Ñ¨Éèí∂! =O^Œ#=Ú. #O^ŒQÀÑ¨Ùx #O^Œ#∞_ç"≥· (Ñ¨Ù„`«∞_ç"≥·)
HõOII #O^Œ∞x #O^Œ#∞_ô`«_»∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# QÀáêÖÏ! h‰õΩ [Ü«∞=Ú.
=∞O^Œ~° yi^èŒ~°∞_»∞ `˘e¡ =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#∞_»∞<£ F #~°ã≤OÇ¨=`å~å! F QÀqO^•! "≥#flu#∞@Ü«∞O^Œ∞ q∞H˜¯e „Ñ‘u Hõey#
ã¨∞O^Œ~°∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ ^Õ"å! F NÇ¨Ïs! =Ú‰õΩO^•! Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å! QÆ*ËO„^Œ ~°Hõ∆HÍ! QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞
JO^Œ=ÚQÍ ##fl=∞Ü«∞º Ç¨ÏiÉèíl~ÚOK≥<£
"åÇ¨Ï#"≥∞#ÿ "å_®! ~°∂Ñ¨=Ú HõÅ"å_® J#QÍ N~å=∞K«O„^•!) Ü«∞^Œ∞=Oâ◊=Ú#‰õΩ
~åQÆO : aÅÇ¨Ïi nÑ¨=Ú =O\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
=∞O^Œ~°^èŒ~° =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ# F Éè=í ^Œ∂~å! (Ñ¨Ù@∞ìHÖõ ‰Ë Ωõ O_» KÕÜÚ« „Ñ¨É∂íè !) ÉèÜ
í ∞« =Ú#∞ x~°∂‡eOK«∞"å_®!
#O^Œ QÀÑ¨#O^Œ<å II=∞O^Œ~°II ãÖÑ¨Ó~°‚ J=∞$`« ã¨fi~°∂áê! Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=#=ÚÅ‰õΩ UeHõÜ≥ÿ∞#"å_®! ^Õ=`«Å#∞
#~°ã≤OÇ¨Ï QÀqO^Œ #=h`å#O^Œ HÍáê_»∞ ^Õ=^Õ"å! qâ◊fi=Ú#‰õΩ JÅOHÍ~°"∞≥ #ÿ „Ñ¨É∂íè ! F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂! F ã¨<å`«<å!
Ç¨Ïi =Ú‰õΩO^Œ #Ü«∞<å~°qO^• qt+¨"ì ∞≥ #ÿ Éè’QÆ=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ "å_®! JO^ŒiH© Hõ~∞° } „Ñ¨™êkOK«∞ ã¨~Àfi`=Î« ∂!
Hõi=~°^Œ QÆ~°∞_»QÆ=∞#~°∂Ñ¨ h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
QÆ∞~°∞Kåáê Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ náê II=∞O^Œ~°II
„|Ç¨ Ï ‡^Õ = ÙxKÕ ã¨ # ∞fluOÑ¨ | _» ∞ „Ñ¨ É è í ∂ ! â◊ √ Éè í „ Ñ¨ ^ Œ " ≥ ∞ ÿ # x~° ‡ Å"
Éèí=^Œ∂~° ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~° ÑïÑ¨Ó~å‚=∞$`«
Éèí∞=#áêÅ# ã¨∞~°áêÅ# áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞QÆÅ ™êfig∞! „âı+¨µªÅÖ’ÔHÅ¡ J`«ºO`« „âı+¨µª_®! ™êfig∞! „âı+¨µªÅÖ’
Éèí∞=#Éèí∂+¨} Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨ Ñ¨Ù~å`«# ÔHÅ¡ J`«ºO`« „âı+¨µª_®! N"ÕOHõ@yi xÅÜ«∂! J<ÕHõ â◊√Éèí=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞
#=Éè’QÍ Hõ~°∞}ÏÜ≥∂QÍ II=∞O^Œ~°II ^Õ"å! ã¨~°∞fiÅ‰õΩ ~°Hõ∆} HõeÊOK«∞ ÉÏ^èŒº`« ã‘fiHõiOz# N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! h‰õΩ
â◊`«HÀ\˜ =O^Œ#=ÚÅ∞.
11 12
3-7 K«H˜`« ^•#=ÙÅ ãÖÇ¨~° K«„Hõ=Ú
=Ú#∞fl_ç ã¨HõÅ =#K«~°∞Å [Ü«∞Hõ~°=Ú
~°ÑÚ¨¶ ‰õΩÅ uÅ‰õΩ_≥#· N~å=∞K«O„^Œ∞xÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ qHõã≤`«=∞QÆ∞ N"ÕOHõ@ xÅÜ«∞=Ú
H©~°Î# Wk. =∞#∞[~°∂Ñ¨=Ú# =∞xÜ≥∞_ç (rqOz#), „|Ç¨Ï‡=Ú (Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ „Ñ¨Hõ\ ˜`« ^Œâ◊~°^èŒ ÉèÏQÆºOa`«_»∞ IIH˘ez#II
ã¨fi~°∂ÑÖ) Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ''=∞~°y# ã‘`å =∞OQÆà◊ ã¨∂„`«——=ÚÅ N~å=Ú_»∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞~°y# JO>Ë "Õ_çKÕã≤ =∞~°QÆÉˇ@ì_»O J#∞HÀHõO_ç. *Ï#H˜H˜ `åoQÆ\ ˜ì# Éèí~°ÎQÍ
=∞~°y# (ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿ#) "å_»∞ Jx J~°úO. qHõã≤Oz# N"ÕOHõ@ (yi) xÅÜ«Ú_Õ D N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ `«##∞ ¿ãqOz# "åiH˜ H˘OQÆ∞ÃÑ·_ç (ÑÖK≥ ÖËHõ pÔ~
N~å=Ú_»@. P..Ç¨... H˘OQÆ∞Ö’ Hõ\ ˜ì ^•zÃÑ\˜ì# |OQÍ~°O). JO>Ë ZHõ¯_çHÀ "≥o¡ ZO`À „Ñ¨Ü«∞`«flO`À
K«OII H˘Åz# "å~°ÅO^ŒiH˜ H˘OQÆ∞#QÆ\ ˜ì# ÃÑ·_ç ~¸`«_»∞<£ ™êfinè#O KÕã≤H˘<Õ ÉèÏQÆºO HÍ^Œ∞. =∞# Pnè#OÖ’ =∞# ^ŒQÆæˆ~ L#fl |OQÍ~°O.
|eq∞x "≥∂Hõ∆^•`«Ü«∞x „|Ç¨Ï‡=Ú`å#x ã¨#∞fluOK«∞K«∞<£ "≥∂Hõ∆=Ú <˘ã¨ˆQ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖ, DÜ«∞#.
K≥Å∞==Ú`À_» Q˘ÖˇÛx@∞ Nyi "åã¨∞x Nx"åã¨∞x<£ ã¨∂~°º=Oâß~°‚==Ú# =iúe¡# `Õ[ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú D N~å=Ú_»∞. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ#
#ox ^ŒàÏ‰õ∆Ω_≥·# u~°∞<åÜ«∞‰õΩ_Õ ~°Ñ¶¨Ú~å=Ú_»OK«<≥<£ Ñ¨Ù„`«HÍ"Õ∞+≤ì Ü«∂QÆ=Ú =Å# „áêÑ≤ÎOz# Ñ¶¨Å=Ú DÜ«∞#. =∞#∞+¨µºx
~°∂Ñ¨=ÚÖ’#∞#fl Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ÜÕ∞ D ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞. DÜ«∞# ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ=Ú# xO_ç#
~åQÆO : HÍOÉè’l x^è•#=Ú (áê`«~°=O\˜"å_»∞).
H˘ez# "å~°Å H˘OQÆ∞ÃÑ·_ç W`«_»∞ Ü«∞[˝ÑÙ¨ ~°∞+¨µ_çzÛ# áêÜ«∞ã¨=Ú Ö’Ñë ™ê~°=Ú`À ‰õÄ_ç# =∂^è∞Œ ~°º=Ú D
|eq∞ `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡g∞`«_»∞ IIH˘ez#II N~å=Ú_»∞. ÉèÜ í ∞« qÇ¨ÏfiÅ∞Öˇ#· ^Õ=`«Å JÉèÜ í ∞« „Ñ¨^•`«. *Ï#H©^qÕ H˜ `åoQÆ\#ì˜
DÜ«∞# ã¨∞Ñïz`«∞_»∞. Éè∂í q∞#=`«iOz# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ~å=∂=`å~° g∞
W#=OâßO|∞kè <≥QÆã≤# `Õ[=Ú ™êfiq∞.
Ñ¶¨∞#Ü«∞[˝O|∞Å QÆÅ Ñ¶¨Å=Ú
N~å=Ú_» ∞ ÉÏ}=ÚÅ∞ „Ñ¨ Ü ≥ ∂ yOKÕ "Õ Q Æ O ZO`« \ ˜ ^ Œ O >Ë PÜ« ∞ #
=∞#∞[ ~°∂Ñ¨=Ú# =∞xÜ≥∞_ç „|Ç¨Ï‡=Ú
JO|∞Åá⁄kÖ’ #∞Oz ÉÏ@Ofã≤ qO\˜H˜ ãÖkèOz ÅHõ∆ ºOÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂yOz
x#∞Ñ¨ÙÅ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ x^è•#q∞`«_»∞ IIH˘ez#II JkÅH∆Íºxfl KèkÕ OK«_O» , HõO\˜H˜ Hõ#|_»^@ Œ . (D<å\˜ ÑïÉèÏ+¨Ö’ "≥∞„ÿ HÀ ÃãHõO_»∞
Ñ¨~°=∂#fl=Ú Ö’Ñë ™ê~°Ñ¨Ù K«x Ö’Ñ¨Å J~ÚáÈ`«∞O^Œ#fl=∂@), JO`«"ÕQÆO`À PÜ«∞# ~åHõ∆ã¨ ãÖÇ¨~°O
(Y~°^Œ∂+¨}Ï^Œ∞Å#∞) KÕâß_»∞. `«O_ÀÑ¨`«O_®Å∞QÍ #∞#fl "å#~°¿ã#‰õΩ DÜ«∞#
Ñ¨~°y# kqAÅ ÉèíÜ«∞Ç¨~°=Ú
[Ü«∞~å=Ú_»∞. =iúe¡# N"ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«∞=ÚQÍ #∞#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_»
=∞~°y# ã‘`å =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú D ~°Ñ¶¨ÚÑüÜÕ∞. DÜ«∞# ^•â◊~°käQÍ „Ñ¨Hõ\ ÕK«|_ç [QÆkfiMÏº`«∞_≥·<å_»∞, JO^Œi
^èŒ~°Ö’ ~å=∂=`å~°O a`«_»∞ IIH˘ez#II ÉÏQÆºO J~Ú<å_»∞.
13 14
3-8 =ÚOy@ á⁄Åã≤# "≥∂Ç¨Ï# =∂„`«Å
=Ú#∞fl_ç á⁄OyOKÕ Ñ¶¨∞# Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞
ãÖQÆu =∂=O\˜ â◊~°}ÏQÆ`«∞Å‰õΩ
ã¨ $ +≤ ì ã≤ ÷ u ÅÜ« ∞ Å#∞ x~° fi Ç≤ Ï OKÕ Ñ¨ ~ ° = ∂`« ∞ ‡x "≥ · É è í = O
#OQÆ=Ú N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù _ç`«_»∞ IIKÕiII
=i‚ã¨∞Î<åfl~°#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Q˘Ñ¨Ê, H˘kÌ J<Õ `å~°`«=∂ºÅ∞ Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ ÖË=Ù.
Éèí∂g∞‡^Œ QÀ‰õΩÅOÖ’ QÀÃÑ=∞‡Ü≥ÿ∞# Ü«∞â’^Œ‰õΩ QÍ~åÅ ‰õÄz W`«_Õ. ã¨`«ºÖ’HõOÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨$+≤ìHõ~°ÎÜ≥ÿ∞# K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡QÍiH˜ `«O„_ç, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å‰õΩ HÍOuxzÛ#"å_»∞,
D Pk^Õ=Ù_Õ Éèí∂g∞‡^Œ KÕi (J=`«iOz) Ü«∞â’^Œ‰õΩ tâ◊√=Ù (áêÅ∞`åˆQ
`«# =ÓÑ≤iÖ’Oz "Õ^Œ=ÚÅ#∞ Ñ¨Ù\˜ìOz#"å_»∞, Jq h\˜ áêÖˇ·`Õ (h@QÆ∞)
áêáê~Ú) Ü≥∞ÿ <å_»∞. =∞i DÜ«∞<Õ ã¨`º« Ö’HõOÖ’ „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜ `«O„_ç J~Ú<å_»∞.
~°H˜∆OKå_»∞. =∂=O\˜ â◊~°}∞ *ÁzÛ# J<å^äŒÅ‰õΩ <å^äŒ∞_»∞, JOQÆ=Ú (^ÕÇ¨Ï=Ú)
xzÛ#"å_»∞ ã¨~åfi`«‡Ü≥ÿ∞# D "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. ÉÏQÆ∞QÍ „Ñ¨Ü«∞uflOz Hõ#∞Q˘O>Ë ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å‰õΩ, HÍOux „Ñ¨™êkOz#
LII KÕiÜ«∞â’^Œ‰õΩ<£ tâ◊√=Ù zO`«# *ËÜ«∞K«∞ Ü≥∞Oz E_»QÍ qÅHõ∆}∞_ôÜ«∞#. ^Õ=`«ÅO^ŒiH© xez kÔH·¯, QÆx =Öˇ x~°O`«~°O JO_»QÍ
^è•~°∞}˜, „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù#‰õΩ `«O„_çÜ«Úh`«_»∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å<£ xez#"å_»∞ W`«_Õ. JO^Œ∞ˆH DÜ«∞# ^Õ=^Õ=Ù_≥·<å_»∞.
f~°∞QÆ l#fl|∞K«∞ÛÑ¶¨∞# `ÕA_»∞, áê_≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# DÜ«∞# =∂\Ï¡_ç`Õ P =∂@ÅÖ’#∞Oz ã¨=∞ã¨Î qâ◊fi=Ú
HÀiHõ f~° NÇ¨Ïix Q˘ÖˇÛ_ç H©~°Î# `Õ<≥[Å∞¡~å. L^Œ ƒ ù q OzOk. QÆ ∞ }=ÚÅhfl DÜ« ∞ #Ö’OKÕ Ñ¨ Ù \Ïì ~ Ú. ™È=∞HÍã¨ ∞ ~° ∞ _» ∞
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# "Õ^=Œ ÚÅxflO\˜x ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^•z"Õ¿ã,Î h@QÆ∞ (h\˜áêÖˇ#· ) P "Õ^=Œ ÚÅ#xflO\˜h
~°H˜∆Oz, `«# TÑ≤iÖ’ xÅ∞Ñ¨ÙH˘x, Ö’HÍxH˜ Kå\Õz "å\˜x #∂ˆ~@∞¡ KÕâß_»∞.
KÕiÜ«∞â’^Œ‰õΩ tâ◊√q`«_»∞
^è•~°∞}˜ „|Ç¨Ï‡‰õΩ `«O„_çÜ«Ú x`«_»∞ IIKÕiII (JO>Ë "Õ^=Œ ÚÅ∞ „"å`«Ö’ HÍHõ =Öˇ"¡ ãÕ ≤ HõO~î`° åÑ¨>@ìË ∞¡ "Õ^ÑŒ O¨ _ç`∞« Å 'xÜ«∞q∞Oz—
ã¨=Ú„^Œ=Ú =Öˇ x~°O`«~°O LO_Õ@∞¡ xeáê_»∞).
™⁄Åã≤ K«∂z##∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å#∞
Åe"≥^Œ K«Öˇ¡_ç ÅHõ∆}∞_»∞ =ÚOy@ á⁄Åã≤# (Z^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨Hõ\ ÕK«|_ç#) "≥∂Ç¨Ï#=Ú, P`«‡`«`«Î fi=Ú
xez# xÅ∞=Ù# xdÅ ^Õ=`«Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# q^ŒºÅ#∞ ã¨QÆ~°fiOQÍ "≥Å~ÚOz# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
HõeyOK«∞ ã¨∞~°Å QÆx"À ~Ú`«_»∞ IIKÕiII WHõ g@xfl\ ˜h q∞Oz, =∂É’\˜ â◊~°}Ï~°∞÷Å‰õΩ ãÖQÆuÜ≥ÿ∞ (ã¨g∞Ñ≤Oz) D
=∂@ÖÏ_ç##∞ =∞iÜ«∞*ÏO_»=ÚÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ JOQÆ=Ú („áê}=Ú#fl ^ÕÇ¨Ï=Ú) J~Ú<å_»∞. =∂ JOQÆ~°Hõ∆‰õΩ_Õ
HÀ@∞Å∞ "˘_»"Õ∞\˜ QÆ∞}~åt HÍ^Œ∞, r=<å^è•~°=Ú ‰õÄ_® D U_»∞H˘O_»Å"å_Õ.
h@QÆ∞ #∂~°∞ÊÅ xdÅ "Õ^Œ=ÚÅ∞
Kå@∞= #∂ˆ~\˜ ã¨=Ú„^Œ q∞`«_»∞ IIKÕiII
15 16
3-9 qO^ŒQÆ∞ "ÕOHõ@ qÉèí∞x „¿Ñ=∞KÕ
=Ú#∞fl_ç á⁄O^ŒQÆ∞ (á⁄O^Œ∞QÆ) Éˇ>ˇì#∞ É’<åÅ∞
`˘e<åà◊¡Ö’ J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=<åHÍâ◊OÖ’ "≥∞iã≤ JÅiOz# â◊$OQÍ~° H©~°Î# WO^Œ∞=^Œ#H˜ WOk~åqÉèí∞xH˜
J~Ú=ÙO@∞Ok Dáê@. JÅ"Õ ∞ Å∞ =∞OQÆ = ∞‡ q~° Ç ¨ Ï Ñ¨ Ù ~åAQÍÔ ~ · # HõO^Œ∞^Õ~° #Å∞HõÅ∞ K«q*ËÃã IIq~°Ç¨ÏÑ¨ÙII
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ q_çkH˜ (J=∞‡"åi WO\˜H)˜ ~åOQÍ<Õ P"≥∞ ã≤OQÍ~°=ÚÖË ™êfiq∞H˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥·Éèí==ÚÖˇ· JÅ~åi#=@. XHõ q#flÑ¨"Õ∞=∞O>Ë `«à◊`«à◊ "≥∞i¿ã =„[O
ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ#∞ „ÑüÑ¶ëOÑ¨*Ëã≤ J<ÕHõ ~°OQÆ∞Å HÍOu H˜~°}ÏÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞Ok. q~°ÇÏ¨ =Ú =ÚÑ≤ÊiQ˘#∞#@∞¡ KÕÜ∞« QÆÅ Nx"åã¨∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ q_çkH˜
<Õ#∞ hÅO J#∞H˘O>Ë, h=Ù Zé∞Ñ¨Ù J#∞H˘O\Ï=Ù. <Õ#∞ ÉèÏqOzO^Õ J#fl=∞Ü«∞º qKÕÛÜ«∞QÍ<Õ P"≥∞ ã≤OQÍ~°=ÚÖË ™êfiq∞ "åiH˜ "≥·Éèí==ÚÖˇ·#q, (ã≤~°∞Å*Ëã≤#q).
PÖ’K«# Jx K≥Ñ¨ÊÖËO... P qâı+Ö q#O_ç.
HõOII q~°Ç¨Ï=Ú ˆ~ÃÑ_ç ~å[^≥ ™êfiq∞"å~°∞ ~åOQÍ<Õ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ P [=fix #∞^Œ∞\˜ÃÑ· #Å¡x =ÚOQÆ∞~°∞Å∞
^Œi*Ë~°QÆ ã≤~°∞Å *ËÃã `«~°∞}˜Ü«Ú PÃÑ· ™êfiQÆ`«O Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ '`À~°}=Ú— Hõ\ ˜ì#q. =∞#‡^èŒ∞_»∞ HõeyOz# JÅ[_ç =Å¡
<≥~°ÃÑ#∞ ã≤OQÍ~°=ÚÅ#∞ "Õ∞xÃÑ· Hõq∞‡#\˜ì ÖË K≥=∞@Å∞ =Ú`åºÅ =ÚQÆ∞æÖˇ· ÉèÏã≤e¡#q.
Ñ¨~°=â◊√_≥· J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#∞ q#∞_ô
H˜H˜¯iã≤# zO`åÅ`«<Õ (=ÅÑ¨Ù fÔQ<Õ) ÑÖki (K«Ñ¨Ê~°=Ú) =Öˇ ÃÑ#"Õã¨∞H˘x
~åQÆO : `À_ç â◊s~°Ñ¨Ù "≥∞ÿÑ¨Ó`«Å∞ =∞^Œ# `åÑ¨=Ú ÃÑOz PÜ«∞# Ü≥∞@ìÜ≥∞^Œ∞@<Õ =Ù#flO`«
q~°Ç¨ÏÑ¨Ù ~å[^≥ q_çkH˜ ~åQÍ JÅ[_ç HõeyOK«∞K«∞O_≥#∞. WHõ P"≥∞ P~å@=Ú =i‚OK«∞>ˇ@∞¡?
ã≤~°∞Å *ËÃã x^≥ ã≤OQÍ~°=ÚÅ∞ II q~°Ç¨ÏÑ¨Ù II
qO^≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „¿Ñ=∞Å<Õ P ^Õq Éè’[#=ÚÅ∞QÍ =_ç¤Oz#k P
<≥Å`« #∞^Œ∞\˜ÃÑ· hÅÑ¨Ù ‰õΩ~°∞Å<≥ `«~∞° "å`«P K«O„^Œ=^Œ#‰õΩ WOk~å ~°=∞}∞xH˜ =∞^èºŒ „Ñ¨}Ü«∞ HõÅÇ¨Ï=ÚÅ HõO^Œ∞^Õi
`˘Å∞`«<≥ QÆ>ˇì#∞ `À~°}=Ú
(*Ï_» `≥ e Ü« ∞ QÍ) Jq P ™êfiq∞ Éè í ‰ õ Ω Î Å H˜ K« q *Ë ã ≤ # q, (=∞^è Œ ∞ ~° " ≥ ∞ ÿ #
"≥ÚÅHõ K≥=∞@∞Å"≥ =Ú`«ºÑ¨Ù „=ÚQÆ∞æÅ∞
JÅiOK≥ =∞^Œ#∞O_»^≥ K≥e"Õ∞# IIq~°Ç¨ÏÑ¨ÙII K«=ÙÅ∂iOz#q). F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! WO`«H<õ åfl q=iOKÕ â◊HÎ˜ <å‰õΩ ÖË^∞Œ `«O„_ô!
^Œ@ì=ÚQÆ WzO`åÅ`«<Õ =_ç
Éˇ\ ˜ì K«Ñ¨Ê~°=Ú ÃÑ#Q˘#QÍ
Ñ¨\ ˜ì<≥ "≥∞ÿ`å=ÙÅ∞ Ñï=∞à◊=ÚÅ∞
Hõ\ ˜ìOK≥#∞ K≥OQÆ@ =Å~åA IIq~°Ç¨ÏÑ¨ÙII
17 18
=Ú#∞fl_ç 3-10 <åÅ∞Hõ #∞#flq <å<å ~°∞K«∞Å∞#∞
Hõ∆}ÉèíOQÆ∞~°"≥∞ÿ# rq`«O QÆ∞iOz K«Hõ¯\˜ H©~°Î#Ö’ ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞ "ÕàÏ "Õà◊‰õΩ "≥~°"Õn
`ÀÅ∞##∞#flk ^˘~°Hõx „|`«∞H˜k
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JO`å Ç¨Ïi=∂Ü«∞. Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞ Jhfl
HÍÅO|@∞=Öˇ QÆ_»KÕk IIÑ¨Ù>ˇì_çII
|∂@HÍÖË. Ug âßâ◊fi`«O HÍ^Œ∞. P`«‡*Ï˝#O`À "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J„ÑüÇ¨Ï`«∞_»x
H˘ez#"åix ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ ÉÏkèOK«ÖË=Ù. Wk x[O. P`«∞=∞ #∞#flk JdÅ *Ï˝#=Ú
Ñ¶¨∂`«Å∞ <≥@∞=Öˇ QÆxÜÕ∞k
ã‘II Ñ¨Ù>ˇì_ç ^ŒO`«Ü«¸ |∂@Hõ"Õ∞ Aq∞‡!! N`«~°∞}©Ñü N"ÕOHõ@Ñü
QÆ\ ˜ìn Ç¨Ïi=∂Ü«∞ HÍ#h^Œ∞ P`«x H˘ezu J_»¤OÉËk IIÑ¨Ù>ˇì_çII
=Ú‰õΩ¯# #∞O_≥_ç =ÚO^Œ\ ˜ „áê}O|∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Uf~°∞ #=Ú‡@ WOHõ^•x
`ÀÅ∞ uuÎk ~ÚO^Œ∞ `≥eÜ«∞x „|`«∞HÍÜ≥∞ =∂#=Ùx Ñ¨Ù@∞ìHõ Ü≥∞O`« =∂Ü«∞`À ‰õÄ_ç#^À PÖ’zOKå~å? Wk
QÆ_»∞Ñ¨Ù@ ~ÚOÔH@∞¡ HÍÅ"≥∞Å¡ =ÙH˜¯iaH˜¯i KÕ¿ã 'Ç¨Ïi=∂Ü«∞—. Wk `≥Å∞ã¨∞H˘<Õ J=HÍâßxfl=fi^Œ∞. nx <≥~°∞QÆ∞@
P`«‡Ö’#∞#flk JdÅ *Ï˝#O|O`« J™ê^èŒºO.
Hõ#∞>ˇ@∞¡ WHõ <Õ#∞ Ñ¶¨∂`«∞Hõ=Ú#∞ =∞#=∞O^Œ~°O „áê}O`À =Ù#fl@∞¡ Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl, D „áê}O
=Ú‰õΩ¯# Éˇ@∞ìH˘#fl@∞¡ =Ù#flk. Ö’ÑëH˜ Ñ‘eÛ# âßfiã¨ |Ü«∞@‰õΩ ~åHõáÈ~Ú<å,
P."≥II N `«~°∞}˜ q|∞_çx N"ÕOHõ>Ëâ◊√x |Ü«∞@‰õΩ =zÛ# xâßfiã¨ uiy Ö’ÑëH˜ áÈHõáÈ~Ú<å JO`Õ ãÖQÆ`«∞Å∞. WHõ
H˘ez<å#∞ <Õ#∞ xez <å‰õΩ nx<≥\Ï¡ #"Õ∞‡k? â◊s~°=∞<åfl =ÙO_Õ^• JO>Ë, K«∞Hõ¯ á⁄_çKåHõ Z^Œ∞@#∞#flk
J_»¤=∞QÆ∞# ^Õk J#fl=∞Ü«∞º<≥#∞~å HÍ^Œ∞. K«∞Hõ¯Å∞ áÈÜ«∂Hõ =ÙO@∞O^À ÖË^À `≥b^Œ∞.=∞#ã¨∞û K«∂^•Ì=∂ JO>Ë
Uq∞ H©~°Î#O|∞!! Uq∞ â‹·e!! xÅHõ_»ÖËx K«OK«Å ã¨fiÉèÏ=O HõÅk. g\˜x #=Ú‡H˘x <Õ<ÕO KÕÜ«∞QÆÅ#∞?
~åQÆO : t=~°O[x <å <åÅ∞Hõ <å<å~°∞K«∞Å∞ HÍ"åÅO@∞Ok. Hõ∆}Hõ∆}ÏxH˜ ^•xHÀ „H˘`«Î~°∞z
Ñ¨Ù>ˇì_çkO`å |∂@HõO|∞ÖË HÍ"åe. ^•xH˜ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÖË ÖË=Ù. #=~°O„^èŒ=ÚÅ∞#fl D `ÀÅ∞ ãÖpÖ’ „|`«∞‰õΩ
QÆ\ ˜ì=∂Ü«∞ Ç¨Ïi HÍ#QÆ h^Œ∞ IIÑ¨Ù>ˇì_çII QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞. U ~°O„^èOŒ ZÑ¨C_»∞ =¸ã¨∞‰õΩáÈ`«∞O^À `≥b^Œ∞. W\Ï¡ „ÑüHõ}∆ =¸
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∂ HÍÅO Z\Ï¡ QÆ_ç¿Ñk? nxH˜ QÆ`«ºO`«~°"Õ∞q∞\˜?
=Ú‰õΩ¯# #∞#flk =ÚO^ŒÆ\ „áê}=Ú
Ü≥∞Hõ¯_» #"Õ∞‡kHõ `«#∞=Ù J#O`«"≥∞ÿ#, âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# *Ï˝#=Ú <å P`«‡Ö’ =Ù#fl=∂@ x["Õ∞. HÍh
K«∞Hõ¯Å∞ "≥∂p K«∂Ñ¨ÙÖˇ^Œ∞@<Õ <åÃÑ· <å =∞#ã¨∞û "≥Ú^ŒÖˇ·# WO„kÜ«∂Å∞ KÕ¿ã Z^Œ∞~°∞ ^•_çx Z\Ï¡ `«@∞ìH˘<Õk?
nx <≥ÖÏ QÆ=∞xOK«QÅÆ #∞? NÅH©∆ ‡ÑüÜ≥∞ÿ # N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ â◊~}
° x H˘eKå#∞.
<≥H˘¯#∞ =∞uH˜x xÅ∞Hõ_»ÜÕ∞n IIÑ¨Ù>ˇì_çII
WHõ ãï, <å‰õΩ J_»¤"Õ∞ ÖË^Œ∞. ##∞fl U =∂Ü«∂ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
19 20
3-11 =∞QÆ@=~°ú#∞Å∞ =∞O_»ÖËâ◊fi~°∞Å∞
=Ú#∞fl_ç [QÆ^ÕHõÑ¨`«∞Å∞ K«`«∞~°∞Å∞#∞
`«QÆ∞ "ÕOHõ@Ñü ^Œ~°∞tOÑ¨QÆ |Ç¨ï
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x „|Ç¨ÏŸ‡`«û=O "≥Ú^ŒÅ=Ù`ÀOk. „|Ç¨Ï‡QÍiKÕ „áê~°OaèOK«|_ç, =QÆÅ ãÖÑ¨^ŒÅ =`«∞Î~°∞ Hõ^Œe II<å<åII
J#fl=∞Ü«∞ºKÕ Juâ◊Ü∞« =∞Ok, <Õ_∞» u~°∞=∞Å áêÅHõ=∞O_»eKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ |^ŒOú QÍ
H˘#™êQÆ∞`«∞#fl P „|Ç¨Ï‡ "Õ_»∞HõÅ#∞ K«∂_»\ÏxH˜ „Ñ¨[Å∞ `«O_ÀÑ¨`«O_®Å∞QÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=™êÎ~°∞. =Ü«∞ã¨∞û`À#∂, ã≤÷u QÆ`«∞Å`À#∞, ÉèÏ+¨, *Ïu =~°‚=ÚÅ`À#∞ xq∞`«ÎO #Å∞k‰õΩ¯Å#∞O_ç „Ñ¨[Å∞ "å#ÅÖ’ `«_çã≤ =Ú^ŒÌ~ÚáÈ`«∂ ‰õÄ_® Hõke
ÖË^∞Œ "åiH˜. "åi "åi `åÇ¨Ï`«∞‰õΩ `«QæÆ HÍ#∞HõÅ`À =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ fã≤H˘x =ã¨∞<Î åfl~∞° . =ã¨∞<Î åfl~∞° . `«O_ÀÑ¨Ò« _®Å∞QÍ D „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ#∞ ãÖ^Œi≈OK«\ÏxH˜ =ã¨∞<Î åfl~∞° .
JO^ŒiH© HÍ=Åã≤Ok XHõ¯>Ë. ™êfiq∞"åi Hõ$Ñ¨. ãïQÍæ S^Œ∞ ÃãHõ#∞¡ ÅaèOKÕ
PÜ«∞# =¸iÎ ^Œ~°≈<åxˆH ZO`« P~å@O!! `«=∞`«=∞ ÉèÏ~°ºÅ`À#∞, ãÖ`å#O`À#∞, `«=∞ Ñïã¨~åÅÖ’ x=ã≤OKÕ
"åi`À#∞, |O^èŒ∞=ÙÅ`À#∞, Ç≤Ï`«∞Å`À#∞, `«=∞#∞ ¿ãqOKÕ "åi`À#∞ Hõeã≤
LII "å#ÅÖ’#<Õ `«_çã≤ =`«∞Î~°∞ K«∂_»QÆ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
=ã¨∞Î<åfl~°∞.
=∂#=ÙÅO^Œ~°∞<£ Hõeã≤ "å~°Å HÀÔ~¯Å n~°#"≥∞‡~Ú<£
HÍ#∞HõÅ<£ Hõ~°O|∞Å#∞ ÔQ·H˘x QÆ∞OÑ¨ÙQÆ ~åA¿Ñ^ŒÅ∞<£ "å~°O`å `«=∞ =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ (^èŒ#=Ú, |OQÍ~°=Ú =Ú_çz ^•z# =¸@Å∞)
Ñ¨Ó#∞K«∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „É’=QÆ "Õ_»∞K«∞ „|Ç¨Ï‡"Õ_»∞Hõ<£ fã≤H˘x =ã¨∞Î<åfl~°∞. QÆ∞é]=ÚÅÃÑ· H˘O^Œ~°∞, `«=∞ `«Åg∞^Œ =¸@Å∞ "≥∂ã¨∂Î
~åQÆO : PÇ≤Ïi H˘O^Œ~∞° , JO`«∞ÖËx ^è#Œ ~åã¨∞Å`À H˘O^Œ~∞° , „ã‘ÅÎ `À#∞ (^•ã‘ [#=ÚÅ`À), ÉÏQÍ
„âı+¨ª"≥∞ÿ# =∞}∞Å`À#∞, U#∞QÆ∞Å`À#∂, =∞Oz "ÕQÆ=ÚQÆÅ Jâ◊fi=ÚÅÃÑ·##∞ ÉèíHõÎ
<å<åk‰õΩ¯Å #~°∞ÖˇÖÏ¡
„Ñ¨[Å∞ `«~°e=ã¨∞Î<åfl~°∞. ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ =Ù#flk P ^Œ$â◊ºO!!
"åÅ# Ö’#<≥ =`«∞Î~°∞ QÆ^Œe II<å<åII
ã¨`«∞Å∞ ã¨∞`«∞Å∞ ãïã¨~°∞Å∞ ÉÏO^èŒ=ÙÅ∞ ™ê=∞O`«~åAÅ∞, g~åkèg~°∞Å∞ =∞O_»ÖÏkèÑ¨`«∞Å∞, ~åAÅ∞, K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞,
Ç≤Ï`«∞Å∞ H˘Å∞=QÍ WO^Œ~°∞#∞ K«`«∞~°`« Hõey#"å~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^Œi≈OK«∞@‰õΩ J<ÕHõ"≥∞ÿ# qÖÏã¨=ÚÅ`À
â◊`«ã¨Ç¨Ï„ã¨Ü≥∂[#"åã¨∞Å∞ ã¨∞– H˘O^Œ~°∞, J<ÕHõ"≥∞ÿ# ãÖÑ¨^ŒÅ`À H˘O^Œ~°∞ =K≥Û^Œ~°∞.
„=`«=ÚÅ`À_»<≥ =`«∞Î~°∞ Hõ^Œe II<å<åII
P<å_Õ HÍ^Œ∞ D<å_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞#flk W^Õ. HÍh... D `å~°`«=∂ºÅhfl
=Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ *Ïà‹Å∞ "≥Úy `«Å=¸@Å∞
Hõ_»ÖËx ^èŒ#=Ú HÍO`«Å#∞ =∞#ˆH HÍx P "ÕOHõ#fl‰õΩ JO^Œ~°∂ XHõ>Ë... J=Ù<å?
Hõ_»∞=∞Oz =∞}∞Å∞ Hõ~°∞Å∞ `«∞~°QÆ=ÚÅ∞
=_çQ˘x K≥ÅQÆ∞K«∞ =`«∞Î~°∞ Hõ^Œe II<å<åII
21 22
3-12 ^Õ=`«Å ÉèíÜ«∞=Ú niÛ JOÔH=Ú#
=Ú#∞fl_ç N=x`«#∞ Hõ$Ñ¨¿ãÜ«ÚK«∞#∞
HõOÉè=í Ú (ãÖÎ Éè=í Ú) #∞O_ç "≥Å∞=_ç Ñ¶∞¨ #∞_≥#· #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx áê=#Ñ¨Ù @Ç¨ÏŸ|Å yi^≥·==Ú
N"ÕOHõ@yi K≥Åw"å_Õ IIHõOÉèí=ÚII
ãÖÇ¨ÏiOz „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ~°H˜∆OKå_»∞. ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# P ~°∂áêxfl D H©~°Î#Ö’
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . #q∞‡# Éè‰í Ωõ xÎ QÍKÕ #~°ãO≤ Ç¨ïx ~“„^•HÍ~åxfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞# KÕ¿ã cèÉèí`åûxfl =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. P cèÉèí`åûxfl H©~°Î#Ö’ ^Œi≈OÑ¨KÕÜ«∞@O Ñ¶∞¨ #∞_≥#· P L„QÆ#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ ãÖÎ Éè=í Ú#∞O_ç "≥Å∞=_ç Éè∂í q∞ÃÑ· Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx
Jx`«~° ™ê^èŒºO. ^Õ=`«Å∞ PkÅH©∆ ‡ ‰õÄ_» QÆ_»QÆ_» =}˜H˜áÈÜ«∂~°∞. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x Ju cèHõ~°OQÍ ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. P q=~°O q#O_ç.
ã¨∞Îu `«##∞ âßO`«Ñ¨~°K«QÍ ^Õ=`«Å ÉèíÜ«∞O fiÛ, NÅH˜∆ ‡H˜ `«# JOÔH=Ú# KÕiHõ
##∞„QÆÇ≤ÏOKå~°@ ™êfiq∞. PÜ«∞# P ~åHõ∆ã¨∞x `˘_çH˜ (X_çã≤ |@∞ìH˘x) `«# `˘_»ÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘x (kyz),
"åx Hõ_∞» Ñ¨Ù#∞ zOz "Õâß_»∞. JÑ¨C_»∞ "åx ~°HOÎõ "≥^[Œ Å¡|_çOk. P #$ã≤OÇ¨ï_»∞
=∞II "≥_»Öˇ<£ HõOÉèí=Ú#∞O_ç ~“„^Œ∞_»QÆ∞K«∞<£ cèuÅ¡QÍ ^Õ=`«Öò U=∂„`«=Ú [_çÜ«∞Hõ (K«eOK«Hõ) "åx ¿ÑQÆ∞Å#∞ `«# [O^≥=ÚQÍ "Õã≤H˘x<å_»∞.
J_çK≥<£ ^≥·`«∞ºx peÛ"åx =Ù^Œ~°OÉÏ<å~°ã≤OQÆO |Ç¨ÏŸ!! H˘xfl `«# "≥∞_»Ö’ Ç¨~°OÖÏQÆ ^èŒiOKå_»∞. "å_çx K«∂âß~å cèHõ~°OQÍ
"≥∞_»Ö’¿ÑQÆ∞Å∞ ^•ÖˇÛ[O^≥=∞@∞Å<£, "Õ<Àà◊¡ H©iÎOK≥~å "≥∞éã≤áÈ`«∞<åfl_»∞.
q_»∞=<£ *ÏÅ_»∞ J#fl=∞Ü«∞º `«ÅK≥<£ "ÕOHõ#fl <å ™êfiq∞QÍ
WOHÍ UO KÕâß_À K«∂âß~å! P ^•#=Ùx Ü≥ÚHõ¯ ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ `«# ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ
~åQÆO : Ç¨Ïi HÍOÉè’_ç QÀà◊`¡ À Jkq∞ peÛ"Õâß_»∞. "å_ç HõáêÅOg∞^Œ (Ñ¨Ù#∞Hõ) XHõ¯ =Ù^Œ@∞# (J=∂O`«O)
HõOÉèí=Ú# "≥_»e Ñ¶¨∞# #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú ‰õΩq∞‡<å_»∞. ã¨^~Œ ∞° QÆ∞O_≥ÅÖ’#∞Oz =zÛ# ~°HÍÎxfl K«ÑÊ¨ iOKå_»∞. "å_ç "≥∞^Œ_∞» #∞
‰õΩOaèx Ç≤Ï~°}∞º QÆ∂eK≥#∞ IIHõOÉèí=ÚII |Ü«∞@‰õΩ ÖÏy QÆO^èŒ=ÚÖÏQÆ "≥∞`«∞Î‰õΩ<åfl_»∞. ÉÏÉ’Üü∞! ZO`« cèHõ~°OQÍ =Ù<åfl_À
`˘_çH˜ ^≥·`«∞º `«# `˘_»ÃÑ· kyz K«∂_»O_ç. JÑ¨C_ÕO [iyO^À `≥Å∞™ê? ^Õ=`«ÖË HÍHõ, J=∞‡"å~°∞ NÅH˜∆ ‡‰õÄ_®
Hõ_»∞Ñ¨Ù zOz ~°HõÎ=Ú K«e¡ ÉèíÜ«∞O`À QÆ_»QÆ_® =}˜H˜áÈÜ«∂~°∞. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® `åà◊ÖËHõ =}˜H˜áÈ~Ú
[_çÜ«∞Hõ ¿ÑQÆ∞Å∞ [O^≥O|∞Å∞QÍ PÜ«∞##∞ H©iÎOKå_»∞). Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞_≥·# P ™êfiq∞ Hõiy áÈÜ«∂_»∞.
"≥∞_» ^ŒyeOK«∞Hõ "≥∞~°ã‘ "å_Õ IIHõOÉèí=ÚII
ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ zOÑ¨ÙK«∞ ÃÑ#∞QÀà◊§#kq∞ PÜ«∞# ^Õ=`«Å ÉèÜ í ∞« =Ú#∞ fiÛ P^ŒiOKå_»∞. NÅH˜∆ ‡ J=∞‡"åix Hõ$ÑËz
=Ù^Œ∞@∞ Ñ¨Ù#∞HõH˘i ‰õΩq∞Ü«ÚK«∞#∞ `«# JOÔH=Ú (KÕiHõ) #∞ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz P ^Õqx ‰õÄ_ç Ñ¨Ù}ºxÅÜ«∞"≥∞#ÿ JÇ¨ÏŸ|Å
ã¨^Œ~°Ñ¨Ù QÆ∞O_≥Å∞ K«Ñ¨ÊiOK«∞K«∞#∞ yi g∞^Œ "≥Åã≤ JO^Œih ~°H˜∆OKå_»∞. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· <≥ÅH˘#fl
"≥∞^Œ_»∞ QÆO^Œ=ÚQÆ "≥∞fÎ"å_Õ IIHõOÉèí=ÚII N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_®. PÜ«∞# â◊~°}∞ á⁄O^ŒO_ç.
23 24
3-13 J^≥ N"ÕOHõ>ÑüH˜ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç "≥Ú^Œe u~°∞<åà◊¡‰õΩ "≥ÚˆH¯=Ú <Õ_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P<å_»∞ Pk^Õ=ÙxH˜ J=∞Å∞*Ëã≤# x`«º HõàÏº} ¿ã= Ü≥∞^Œ∞@ <ÕˆQ~°∞ gÔ~ ~ÚKÕÛ~°∞ =~°=Úe"≥
<Õ\ ˜H© P q^èŒOQÍ<Õ H˘#™êQÆ∞`«∞#flk. J@∞=O\˜ XHõ HõàÏº} =∞Ç¨ÏŸ`«û=OÖ’ Hõ^Œe~å~À Ñ¨~°∞+¨Ñ¶¨∞#∞Å ÃÑO_ç¡H˜x IIÑ¨ã≤_çII
J#fl=∞Ü«∞º ã¨fiÜ∞« OQÍ áê_ç ¿Ñ~°O\ÏO_»#¡ ∞, ^Õ=`«Å#∞, =Ú#∞Å#∞ Ñ≤Å∞ã¨∞<Î åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
~°O_»„~å! |OQÍ~°∞ JH˜∆O`«Å∞ Ñ¨@∞ìH˘x ^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡x K«∂_»\ÏxH˜ ~°O_ç. <å<åk‰õΩ¯Å#∞#fl ¿Ñ~°O\ÏO_»∂¡! `«fi~°QÍ Ñ¨~°∞QÆ∞Ñ¨~°∞QÆ∞# ~åˆ~=∞„~å! ^Õ=Ùx
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∂‡ `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã≤H˘O@∞<åfl~°∞, Ñ¨~°∞QÆ∞ Ñ¨~°∞QÆ∞# ÃÑO_ç¡ [~°∞QÆ∞`«∞#flk. |OQÍ~°∞ JH˜∆O`«Å#∞ KÕuÖ’ ^èŒiOz =KÕÛÜ«∞O_ç.
~°O_ç É’Öˇ_»∞ =~åe™êÎ~°∞ g∞‰õΩ. ~°O_ç, ~°O_ç... `«fi~°QÍ...
P."≥II Ñ¨ã≤_ç JHõ∆`«Å#∞ Ñ¨@ì~À! =_ç~å~˘! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜, N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜ WHõ¯_» ^≥·=A˝Å∞ x~°‚~ÚOz# ÃÑO_ç¡
"ÕOHõ>Ëâ◊√_®Ü≥∞ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ =ÚÇ¨˙~°Î=Ú <Õ_Õ HÍ|\˜ì ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. QÆ~°∞_»^èŒfi[=Ú
J=∞‡ÅH˜∆ ‡ =^èŒ∞=Ù J#fl=∂~°∞ºx wu (QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ "≥∂Ü«ÚK«∞#fl@∞¡ KÕÜ∞« |_ç# ^èfiŒ [ãÖÎ Éè=í Ú) x\Ï~°∞QÍ ÖËzÜ«Ú#flk.
`Õ<≥Å∂~°∞ =∞#ã¨∞ `ÕeáÈ=Ù. F ^Õ=`«ÖÏ~å! ^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡H˜ Ñ≤Å∞= #=ã¨~°OÖË^Œ∞. g∞~°∂ qKÕÛÜ«∞O_ç.
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O WHõ¯_ç ÃÑO_ç¡H˘_»∞ÔH=~À `≥Å∞™ê? ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞#‡^èŒ∞xˆH `«O„_çQÍÔ~·#

<å~åÜ«∞}∞_»∞. ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ Hõ=∞ÖÏ^Õq. "åà◊√¡ ÃÑ^ŒÌ ÑÖkiHÕ^Œ ÃÑO_ç¡
Ñ¨ã≤_çÜ«∞H˜∆O`«e"≥ Ñ¨@ì~À "ÕQÆ"Õ∞ ~å~À
`«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã≤H˘#∞K«∞<åfl~°∞. F =Ú#∞ÖÏ~å! g∞~°O`å qKÕÛÜ«∞O_ç. WÑ¨C_Õ
^≥ã¨Å ¿Ñ~°O\ÏO_»∞¡ ^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡H˜x IIÑ¨ã≤_çII
QÆO^èŒ=Ú, `åO|∂Å=Ú Wã¨∞Î<åfl~°∞. HõÅ∞=_®Å∞ (^èŒfi[ã¨ÎOÉèí=ÚÃÑ· „"ÕÖÏ_»QÆ@∞ì
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜ HõÅ∞=Ñ¨ÓÅ^ŒO_») Hõ\Ïì~°∞. `«fi~°QÍ ^ŒÜ«∞KÕÜ«∞O_ç. *ÏQÆ∞ KÕÜ«∞HõO_ç.
^≥·qHõÑ¨Ù ÃÑO_ç¡ =ÚÇ¨˙~°Î=Ú <Õ_»∞
HÍqOz ÉèË~°∞Å∞ „"≥∂Ãã QÆ~°∞_»^èŒfi[OÉˇÔH¯ JkQÀ N"ÕOHõ@ÑüH˜, JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ‰õΩ [~°∞QÆ∞K«∞#fl "≥Ú^Œ\ ˜ u~°∞<åà◊√§
^≥·=`«Å∞ ~å~À ^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡H˜x IIÑ¨ã≤_çII (^Õ=Ùx =∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú) Wk. <Õ_∞» g∞~°O`å „"≥ÚHõ¯O_ç. Z^Œ∞~°∞HÀÅ∞ (P_»ÃÑO_ç"¡ å~°∞
"≥ÚQÆÃÑO_ç"¡ åix Z^Œ∞~°∞ "≥o¡ PÇ¨fixOK«∞@ [~°∞QÆ∞`ÀOk) =∞#=∞O`å J=∞‡"åi
HõO^Œ~°Ê[#‰õΩxH˜ Hõ=∞ÖÏ^ÕqH˜x
K«∞\ÏìÅO P_»ÃÑo¡"å~°O. =∞#O^ŒiH© =~°∞_»∞ HÍ#∞Hõe™êÎ_»∞. HÍ=Åã≤# =~åÅ∞
ÑÖki Ö’Ñ¨Å `«ÅÉÏÅ∞ <Õ_»∞
HÀ~°∞‰õΩO^•O. Hõ^Œe~°O_ç. Ñ¨~°∞+¨ Ñ¶¨∞#∞Å ÃÑO_ç¡H˜ (|Ç¨ïâß Ñ¨Ù~°∞+¨ Ñ¶¨∞#∞x
QÆO^èŒ=Ú q_≥q∞KÕÛ~°∞ HõÅ∞=_®Å∞ QÆ\ ˜ìi
ÃÑO_ç¡H˜ J~Ú =ÙO@∞Ok) J#QÍ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Úx q"åÇ¨xH˜ Hõ^Œe~°O_ç.
JO^Œ∞Hõ =∞#∞Å∞ ~å~À Ç¨Ïi ÃÑO_ç¡H˜x IIÑ¨ã≤_çII
25 26
3-14 "˘Å¡~°∞ Hõ~°‡=ÚÅ∞ XÅ¡~°∞ Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç "˘Å¡~°Ç¨ÏOHÍ~° "≥ÚHõÑïÜ«Ú
"≥+· =‚¨ =∞`«nHõ∆ ã‘fiHõiOz# J#fl=∞Ü«∞º P =∞`« "åºÑ≤HÎ ˜ ZO`À Hõ$+≤ KÕâß~°∞. =ÙÅ¡=Ú N"ÕOHõ\’`«Î=Ú â◊~°}x
PÜ«∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÖˇ· "≥·+¨‚= "≥·t+¨ªºO Z<Àfl H©~°Î#ÅÖ’ H˘xÜ«∂_®~°∞. Wn Ü≥∞Å¡O^Œ∞ `«∞kÑ¨^Œ "≥∞H˜¯iQÍ IIÑ¨~°=∞II
W@∞=O\˜ H©~°Î<Õ. P QÆ∞~°∞=ÙÅH˜ x~°u`À (q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À) „"≥Ú‰õΩ¯`å~°∞. J^Õ ÉèÏ"å=∞$`«O
ÉèÏQÆº=∞O>Ë Jx áê_»∞`«∞<åfl~°∞. „|Ç¨Ï‡Ñ¨^Œq WzÛ<å "Õ∞~°∞,Ñ¨~°fi`«O (|OQÍ~°∞ "≥·+¨‚= nH∆Í `«`«Ê~°∞Öˇ·# "åi ÉèÏQÆº"Õ∞ ÉèÏQÆº=Ú. WkQÀ <Õ#∞ "åiH˜ x~°u`À
H˘O_») WzÛ<å "åà◊¡H˜ HÀ\Ï¡k "≥·+¨‚=ÙÅ ãÖQÆ=Ú `«Ñ¨Ê J#ºO JHõ¯~°ÖË^Œ@. (q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À) „"≥ÚÔH¯^Œ#∞. P q^èŒOQÍ <Õ#∞ ‰õÄ_® `«iOK≥^Œ#∞.
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆuÜÕ∞ "åi `«∞kÑ¨^Œ=Ú (JOu=∞ÅHõ∆ ºO) JO@∞<åfl~°∞.
"å~°∞ XHõ¯™êi‰õÄ_® WÇ¨Ï=ÚÖ’x Éè’QÆ=ÚÅ QÆ∞iOz PÖ’zOK«~∞° . Ñ¨~å~Ú
`ÕII Ñ¨~°=∞ "≥·+¨‚=ÙÅO^Œi ÉèÏQÆºq∞kÜ≥∞ =∞`«O QÆ∞iOzQÍh P =∞`«O „Ñ¨É’kèOKÕ ^≥·==ÚÅ QÆ∞iOz QÍh PÖ’zOK«~°∞.
x~°u „"≥ÚÔH¯^Œ "åiH˜ x`«º"Õ∞#∞ "å~°∞ `«ÅKÕk XHõ¯>Ë, Ç¨Ïi^•ã¨∞Öˇ·# "åiH˜ ^•ã¨º=Ú KÕÜ«Ú@. =ÚH˜Î, "≥∂Hõ∆=Ú
LÅ¡=Ú# "ÕOHõ>Ëâ◊√x L#fl`«=ÚQÆ =O\˜ PÖ’K«#Å∞ "åiH˜ `«QÆ∞Å"Õ∞ („Ñü|O^èŒHõ"Õ∞).
^•eÛ â◊~°}∞ HÀÔ~^Œ#<≥ '`åà◊§áêHõ—
P Ñ¨~°=∞"≥·+¨‚=ÙÅ‰õΩ „|Ç¨Ï‡`«fiO =O\˜ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ ‰õÄ_® =º~°÷"Õ∞. "åiH˜
~åQÆO : +¨}∞‡Y „Ñ≤Ü«∞ "Õ∞~°∞ Ñ¨~°fi`«OÖÏO\˜ |OQÍ~°∞ H˘O_»#∞ WzÛ<å `«$}©Hõi™êÎ~°∞. "å~°∞ HÀˆ~k
Ñ¨~°=∞"≥·+¨‚=ÙÅ ÉèÏQÆºO ak"À HÀ\Ï¡k "≥·+¨‚= Éèí‰õΩÎÅ ™êOQÆ`«ºO =∂„`«"Õ∞ ÉèíH˜Î`À "åi HõÅ~ÚHõ<Õ P¿ÑH˜∆™êÎ~°∞.
x~°u "å~°ÅÔH <Õ „"≥ÚÔH¯^Œ#∞ IIÑ¨~°=∞II Ñ¨~=° ∞"≥+· =‚¨ ÙÖˇ#· P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ U"Õ"À Hõ~‡° Å ^•fi~å "≥∂HõO∆ =ã¨∞OÎ ^ŒO>Ë
`«ÅK«~˘HõÑ¨C_»∞ ^èŒ~°}˜ Éè’QÆ=ÚÅ∞ XÑ¨CHÀ~°∞. Ñ¨Ù}º HÍ~åºÅ∞ KÕã≤ =ÚH˜Î á⁄O^Œ∞@ ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞ JO\Ï~°∞. (Ñ¨Ù}ºO
`«ÅK«i`«~° =∞`«^≥·==ÚÅ ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î, qt+¨ª"≥∞ÿ# [#‡xã¨∞ÎOk, JO`Õ) HÕz`«∞Î JÇ¨ÏOHÍ~°O ‰õÄ_® "å~°∞
`«Å`«∞ ~˘Hõ\ ˜ Ç¨Ïi^•ã¨∞Å ^•ã¨º=Ú XÑ¨Ê~°∞. z`«=Î Ú#∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xÃÑ· ÅQÆflO KÕã≤ â◊~}° ∞ ÉÁOk# "åiH˜ ZHõ¯_»<#·≥
`«ÅÑ¨Ù "≥∂Hõ∆=ÚÅ `«QÆ∞Åq∞("≥∞)QÍ# IIÑ¨~°=∞II z=iH˜ `«∞kÑ¨^Œ"≥∞ÿ# q+¨µ‚™êOQÆ`«º"Õ∞ ^ŒH˜¯Ok Hõ^•! (J@∞=O\˜ Ñ¨~°=∞"≥·+¨‚=ÙxH˜
HÀ~°~°∞ „|Ç¨‡k QÆ∞~°∞`«~° Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ q+¨µ‚"Õ `«#^ŒQÆæ~° KÀ\˜™êÎ_»∞. "å~°∞ HÀ~°#Hõ¯~°ÖË^Œ∞.
HÀ~°~°∞ "Õ∞~°∞=Ù H˘# ã¨∞Y=Ú
HÀ~°∞^Œ∞~°∞ `«kÜ«∞º HÀ@¡ ãÖQÆ=Ú
HÀiHõ ÉèíH˜Î`À QÆ∂_ôQÍ# IIÑ¨~°=∞II
27 28
3-15 `≥Å¡x Hõ#∞nÔQÅ ™ÈQÆÅ
=Ú#∞fl_ç K«Å¡Å"Õ∞‡\˜ [=fi#Å
K«e¡#@¡<Õ N"ÕOHõ@Ñü
NHõ$+¨µ‚x PQÆ_®Å∞ ÉèíiOK«ÖËHõ QÀÃÑ=∞‡Å∞ Ü«∞â’^Œ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ H˘Å¡ÖÏ_ç# QÆ∞~°∞`«∞eqQÀ IIK«∂_»==∞‡II
"≥Ú`«∞Î‰õΩO@∞<åfl~°∞. H˘xfl Ñ¨^•Å∞ <Õ\ ˜ `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’ "å_»∞HõÖ’ ÖË=Ù. "å\˜x
P ãÖ^Œ~åƒùxfl |\˜ì 'ÉèÏqOK«∞@— Hõ<åfl KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂#∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜ ÉèÏ"å=∞$`«O
'HõOK«ÑÙ¨ @∞@∞¡— J<Õ =∂@. L\˜ì JO>Ë áêÅ∞, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº ^•K«\ÏxH˜ „`å\˜`À F Ü«∞â’^Œ=∂‡! WkQÀ... W@∞ K«∂_»==∂‡! "å_»Å "å_»Å („Ñü ¿Ñ@Ö’#∂)
Z`«∞ÎQÍ „"ÕÖÏ_» Hõ\ ˜ì# |O^èŒ#O Jx Wk=~°Ö’ q<åflO. =∞i 'HõOK«Ñ¨Ù@∞@∞¡—
=~°^ŒÖˇ· á⁄i¡ áê~°∞`«∞<åfl D ÃÑ~°∞QÆ∞, áêÅ∞, <≥~Úº K«∂âß"å? W^ŒO`å Z=i
JO>Ë... L\˜ìÖ’ HõOK«=Ú ayOz Hõ\ ˜ì# L\˜ì. ^•O\’¡ =∞\˜ì‰õΩO_»Å∞ ‰õÄ_®
Éèí„^ŒOQÍ =ÙO\Ï~Ú HÍÉ’Å∞. Wk <åÉèÏ=#. J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# Ñ¨^•ÅHÀãÖ Ñ¶¨∞#HÍ~°ºO J#∞‰õΩ<åfl=Ù? (g∞ JÅ¡i Ñ≤ÖÏ¡_»∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º"Õ) D q=~°O q#==∂‡!
XHõ Ñ¨^ŒHÀâ◊=Ú HÍ"åe. ÃÑ^ŒÌÅ∞ P „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’<Õ L<åfl~°∞. á⁄OzÜ«Ú#fl Ñ¨Ùe ^Œ∂H˜#@∞¡ ÃÑ~°∞QÆ∞ HÍQÆ∞Å g∞^Œ ^Œ∂‰õΩ`å_»∞. "å\˜Ö’
=∞`«ÎHÀH˜Å:K«∂_»==∞‡! Ü«∞â’^Œ! K«∂_»"≥ ã¨∞O`« <åºÜ«∞=Ú *ËÜ«Ú=∂ ÉÏQÆ∞QÍ g∞QÆ_»Å∞ Hõ\ ˜ì# ÃÑ~°∞QÆ∞#∞ =^ŒÅ_»∞. "Õ∞=Ú P HÍQÆ∞efl „HÕ^Œ‰õÄ_®
"å_»"å_»Å "≥Å∞¡"åÜ≥∞#∞ "åQÆ∞ÖÏÜ≥∞#∞ K«∂_»∞=∂ ÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . Z`«∞QÎ Í HõOK«=ÚÅ`À ayOz# =Ù@¡Ö’ J=∞iÛ# HÍQÆ∞Ö’¡ ^•K«∞H˘<åflO.
g_ç JÅ¡i Ãã·Ñ¨*ÏÅ=Ú ¿Ñi<Õ`«∞Å KÀ~°∞_Õ "å~°Å∞ (g∞ Hõ$+¨µ‚_»∞, "å_ç JÅ¡i=¸Hõ) J\Ï¡ ÃÑ@∞ìH˘#fl HÍQÆ∞efl =Oz Jhfl
áê_ç J#flÜ«∞ Hõ$+¨‚bÅÅ∞ ÉÏQÆ∞QÍ qxÑ≤OK≥~å. <ÕÅáêÅ∞ KÕâß~°∞. Uq∞@=∂‡! D PQÆ_»O?
~åQÆO : q∞„â◊=∂à◊=Q“à◊ ÉÏQÆ∞QÍ ¿Ñi# <≥~Úº J~Ú`Õ áê~°É’Ü«∞ÖË_»∞ J<Õ"≥∂ HÍh, g∞"å_»∞
K«∂_»==∞‡ Ü«∞â’^Œ=∞‡ ¿Ñs¿Ñ~°x <≥~Úº (WOHÍ QÆ\ ˜ìÑ¨_»x <≥~Úº) x, H˘Å¡Q˘\˜ì# "≥#flÅ#∞ A#∞flÅ#∞
"å_»Å "å_»Å =~°^Œ eqQÀ IIK«∂_»==∞‡II ã¨QÆOux ã¨QÆO áê~°É’™êÎ_»∞. "å_ç JÑ¶¨∂~Ú`åºxH˜ ™êHõ∆ ºOQÍ =Ù#fl D ÉÏ#efl
á⁄Oz Ñ¨Ùe"åÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ K«∂_»==∂‡! nxH˜ h ãÖ*Ï~Ú+‘ Uq∞\˜? K≥Ñ¨Ê==∂‡!
q∞OK«∞ q∞OK«∞ g∞QÆ_»Å∞ ã¨ˆ~ W=hfl XHõ Ü≥∞`«Î~Ú`Õ g∞"å_»∞ =∂Hõ<≥fl Ñ≤Å¡ÖËflO KÕâß_À K«∂âß"å?
=Oz "å~°Å∞ =\˜ì# WkQÀ K«∂_»∞. `≥Å¡x ™ÈQÆHõ#∞flÅ∞#fl [=fi#∞Å∞ (Ü«Ú=`«∞Å∞) =∞^èŒ∞~å#QÆ~°OÖ’
HõOK«Ñ¨Ù@∞@∞¡ HÍQÆ∞eqQÀ IIK«∂_»==∞‡II K«ÅÅ¡ ∞ J=Ú‡HÀ_®xH˜ áÈ`«∞O>Ë =keÃÑ@ì_∞» (J=fi!! K≥ÑC¨ H˘O>Ë ã≤Q∞Æ Kæ @Õ ∞)WkQÀ
¿Ñs ¿Ñ~°x <Õ`«∞Å∞ N"ÕOHõ@Ñü J~Ú# g∞"å_»∞ "åà◊¡#∞ H˘Å¡ÖÏ_ç# (K≥éz#) QÆ∞~°∞ÎÅ∞ K«∂_»∞.
K«∂~°Å "≥#flÅ A#∞flÅ#∞ zO^Œ~°=O^Œ~°QÍ #∞#fl gà◊¡x K«∂¿ãÎ `≥b@O ÖË^Œ∂? g∞"å_ç Ñ¶¨∞#HÍ~°ºO? WOˆHO
P~°yOz Ü«∞@ ã¨QÆÉÏà◊√¡ K≥áêÎ=Ù? (Ü«∞â’^Œ‰õΩ Xà◊√¡ ZO`«=∞O_çáÈ~Ú =ÙO@∞O^À =ÓÇ≤ÏOK«O_ç...)
áê~°"Õã≤# ÉÏ#eqQÀ IIK«∂_»==∞‡II
29 30
3-16 QÆ~°∞_»`«∞~°OQÍ HÍ^À`«∞ÎOQÆ
=Ú#∞fl_ç â◊~°kèÉèíOQÆ Ñ¶¨}˜ â◊Ü«∞<åOQÍ
Hõ~°∞}ÏáêOQÍ Hõ=∞ÖÏãÖQÍ
J#fl=∞Ü«∞º ÃÑ^ŒÌ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =~° N"ÕOHõ@Ñü ~°OQÍ IIQÀqO^•II
~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# Éèí[# Wk. J#∞x`«ºO "ÕÖÏk Éèí‰õΩÎÅ∞ QÍ#O KÕã≤ `«iã¨∞Î#fl K«Hõ¯\˜
H©~°Î#. ÉèÏ+¨ ãÖã¨¯ $`«O HÍ=@O =Å# =∞#O K≥Ñ¨CH˘#fl qÉèíH˜Îx |\˜ì J~°úO ÉèÏ"å=∞$`«O
=∂~°∞`«∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}H˜ D H©~°Î#Ö’ ''k#Hõ~° ã¨xflÉèí k"åºÉèí~°}Ï——. ''k#Hõ~° F QÀqO^•! QÀ‰õ Ω Å=Ú KÕ ` « P„â◊ ~ ÚOK« | _ç # =∞Ç¨  #∞Éè Ï "å!
ã¨xflÉèí— J<Õ =∂@ PÉèí~°}ÏÅ‰õΩ J#fi~ÚOK«∞HÀ"åe. JO`ÕHÍx ™êfiq∞H˜ HÍ^Œ∞. |$O^•=#=Ú#∞ áê=#=Ú KÕã#≤ „Ñ¨É∂íè ! Ñ¨~=° ∂#O^Œ ã¨fi~°∂áê! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞
ZO^Œ∞HõO>Ë k#Hõ~°∞x `Õ[O ™êfiq∞`Õ[O =ÚO^Œ∞ Ju ã¨fiÅÊO. ÉèÏ=# |\˜ì QÍHõ! [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
qÉèíH˜Î. <Õ#∞ ÉèÏqOz#^Õ g∞~°∞ ÉèÏqOK«#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. Ü«∞^•ƒù=O `«^Œƒù=u.
[QÆ`«∞Î#O`«\ ˜H© =∞<À[˝"≥∞ÿ# (Jaè~å=∂) „Ñ¨Éèí∂! ã¨Ç¨Ï„ã¨ ("ÕÅH˘Åk)
HõOII ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º K≥Ñ≤Ê# <å=∞=ÚÅ∞ HõÅ ^Õ"å! ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞#ÿ "å_®! ZÑ¨C_»∂ <å=∞ãÖH©~#Î°
=∞$^Œ∞ =∞^èŒ∞~°OÉˇ·# w`«"Õ∞ Wk, `«Å`«∞<£ [~°∞Ñ¨|_»∞"å_®! QÆQÆ# hÅ=~å‚! L^ŒÌO_»∞Öˇ·# â◊„`«∞ÉèíÜ«∞OHõ~å! Z#fl#™ê^èŒº"≥∞ÿ#
=Ú^Œ=Ú# u~°∞=∞Å <å^èŒ∞x ~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊=∞<≥_ç ™êQÆ~°=Ú# [x‡Oz K«O„^Œ=∂! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
=∞kÑ¨ÙÅHÕKÕ#∞ ã¨∞O_ç!! Éèí[##∞ q#∞_ô
ã¨~°fi[#∞ÅKÕ #∞uOK«|_»∞ áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ „Ñ¨Éèí∂! â◊~°}#fl"åiH˜
~åQÆO : |Ç¨ï^•i
â◊~°}=Ú##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ ^Õ"å! ^•#= x~°∂‡ÅHÍ! =∞<À[˝"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú`À
QÀqO^•„t`« QÀ‰õΩÅ|$O^• ã¨∞ÊùiOK«∞"å_®! ã¨^• ^À+¨~Ç° Ï≤ `« HÍ~°º=ÚÖË KÕÜÚ« "å_®! ã¨∞n~°"… ∞≥ #ÿ Éè∂í ÉèÏ~°=Ú#∞
áê=# [Ü«∞ [Ü«∞ Ñ¨~°=∂#O^• IIQÀqO^•II
x~°fiÇÏ≤ Oz# ™êfig∞! ã¨∂~°∞ºx =O\˜ k=º `Õ[ã¨∞û`À "≥∞~°ÜÚ« K«∞#fl PÉè~í }° =ÚÅ#∞
[QÆ^Œaè~å=∂ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂ ^èŒiOz# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
ã¨∞QÆ∞}^è•=∂ ãÖã¨∞Î`« <å=∂
QÆQÆ#âßº=∂ Ñ¶¨∞#iÑ¨Ù cè=∂ QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ "åÇ¨Ï#=Ú =Öˇ#∞#fl ^Õ"å! K≥~°™êÅÖ’ L`«∞ÎOQÆ `«~°OQÆ=Ú
JQÆ}˜`« ~°Ñ¶¨Ú=OâßO|∞kè™È=∂ IIQÀqO^•II =Öˇ [x‡Oz# „Ñ¨É∂íè ! ™êQÆ~∞° x QÆ~fi° ÉèOí QÆ=Ú <˘#iOz# =∞Ç¨`å‡! Pkâı+µ¨ xÃÑ·
[##∞`« K«~°}Ï â◊~°}º â◊~°}Ï Ñ¨=fioOK«∞ "å_®! Hõ_»Hõ#∞flÅ`À (JáêOQÆ) Hõ~°} zeHÕK«∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! ÅH©∆ ‡^Õq
^Œ#∞[Ç¨Ï~°} Åe`«ã¨∞Êù~°}Ï ™êOQÆ`«º=ÚKÕ J<ÕHõ k=º=~°=ÚÅ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! F N~°OQÆ<å^è•!
J#Ñ¶¨∂K«~°}ÏÜ«Ú`« Éèí∂Éèí~°}Ï ã¨^• h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
k#Hõ~° ã¨xflÉèí k"åºÉèí~°}Ï IIQÀqO^•II
31 32
3-17 <Õ~° q∞O`«Ü«Ú#∞ <åk–<Õ~°∞ Ñ≤O`«Ü«Ú#∞ hk
=Ú#∞fl_ç ™êÔ~‰õΩ #*Ï˝x <Õ#∞ – *Ï˝xq h=Ù
Dsu N"ÕOHõ>Ëâ◊–~Ú@##∞fl <Õeuq
''F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h"≥Hõ¯_»? <Õ<≥Hõ¯_»? #Hõ¯‰õΩ <åHõÖ’HÍxH˜ (<åQÆÖ’HõO ^è•~°∞}˜Ö’ xO_≥#∞ „Ñ¨–`åÑ¨=Ú hk IIÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»II
HÍ^Œ∞) =Ù#flO`« `Õ_® L#flk =∞#=∞^èŒº. h=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_çq. <Õ#∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨Ù~°∞ëê^èŒ=Ú_çx—— JO@∂ `«=∞ W^ŒÌi =∞^èŒº =º`åº™êxfl q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. x#∞fl ÅHõ∆ ºÃÑ@ìx hK«∞}˜‚ <Õ#∞ J~Ú<å h=Ù ##∞fl q_»∞=x F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=x [QÆ`«∞Î H©iÎã¨∞Î#flk. =∞i <Õ<À?
^ŒÜ«∂QÆ∞} ~åtq J<åfl~°∞. D H©~°Î#Ö’ ''<Õ~°q∞O`«Ü«Ú#∞ <åk <Õ~°∞Ñ≤O`«Ü«Ú#∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’ J^è=Œ Ú_»#∞, =º~°∞_÷ #» ∞. D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ <åÜ«∞O^Œ∞ =∞Oz`«#=∞#flk
hk—— JO@∞<åfl~°∞. '<Õ~°q∞O`å <åk— Jx ÉèÏqOK«HõO_ç '<Õ~°q∞— ~ÚO`«Ü«Ú#∞ ÖË<ÕÖË^Œ∞.
<åk Jx K≥Ñ¨CHÀ"åe. JO>Ë... '`≥eq`«‰õΩ¯=`«#O JO`å <åk— Jx J~°úO. J@∞"≥·Ñ¨Ù K«∂¿ãÎ <Õ#∞ KÕã≤# JÑ¨~å^èŒ=ÚÅ∞ J#O`«=ÚÅ∞ (JO`«∞ÖËxq)
K«OII Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’# Ü«Ú`«Î=Ú_» "À=∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#∞ Ü≥∞Oz K«∂_»<Õ =∞i h"À? J#O`«"∞≥ #ÿ ^ŒÜ∞« QÆÅ"å_»=Ù. h =∞Ç≤Ï=∞#∞ QÆ∞iÎOK«x hK« ã¨fiÉÏè =Ù_»#∞
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’# =º~°∞ú_»#∞=ÙifiH˜ ÉèÏ~°=Ú <å^Œ∞É’O@∞¡ D <Õ#∞. J~Ú<å ##∞fl q_çzÃÑ@ìHõ J#∞Hõ∆}O HÍáê_Õ Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞_»=Ù h=Ù.
^èŒ~° ##∞ Ü≥∞OK« '=∞Oz— ^Œi^•Ñ¨Ù# ÖË^Œ∞~° "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! (hã¨Ç¨Ï[ QÆ∞}O =Å# ##∞fl HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨Ê=Öˇ HÍáê_»∞`«∂<Õ =ÙO\Ï=Ù)
Hõ~°∞}~°™ê`«‡HõO|~Ú# QÍ#=Ú áê_≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ „Ñü^•xH© K≥~ÚºKåz Ñ¨~°∞Å#∞ Ü«∂zOK«_»"Õ∞ <å=$uÎ. =∞i hÑ¨<À?
~åQÆO : â◊√^Œú=ãÖ`«O [QÆ<åfl^äŒ∞_»"≥· ã¨~°∞fiÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞@, J_çyOk WzÛ HÍáê_»∞@. W^Õ h Ñ¨x.
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_» g=Ù –Ñ¨Ù~°∞ëê^Œ=Ú_» <Õ#∞ Ñ¨xQÆ@∞ìH˘x <å `«Ñ¨CÅ‰õΩ h"Õ ÉÏ^èŒ∞º_»"≥·#@∞¡ x#∞fl xOkOKÕ Ñ¨~°=∞ hK«∞_çx
^èŒ~°Ö’ <åÜ«∞O^Œ∞ =∞Oz–`«# "Õ∞k IIÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»II <Õ#∞. <å <À\’¡ h xO^• "åHõº=ÚÖË =ÙO\Ï~Ú. <åg∞^Œ "≥Heõ "≥· (Pã¨HHÎ˜ Åõ "å_»")·≥
J#O`åÑ¨~å^èŒ=ÚÅ∞ – J@∞ <Õ#∞ ¿ã¿ãq ##∞fl HÍáê_Õ q^è•#O hk. (ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å <Õ#∞ =∂~°QÆÅ<å?)
J#O`«=∞~Ú# ^ŒÜ«∞–Jk hk
x#∞ <≥~°∞QÆ ‰õΩO_Õ\ ˜– hK«QÆ∞}=Ú <åk Wxfl `«ÑC¨ Å#∞ KÕã∞¨ #Î fl"å_çx HÍ=Ù# <Õ<^Õ À `≥eqQÆÅ"å_ç<å? HÍ^Œ∞ „Ñ¨É∂íè !
##∞ <≥_»Ü«∞‰õΩO_ÕQÆ∞–}=Ú hk IIÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»II `≥eqÖËx <å `≥eq`«‰õΩ¯=`«#O QÀ_»H˜ "≥Å¡"Õã≤#@∞¡ Hõ#|_»∞`«∂<Õ =Ù#flk. h=Ù
|Ç¨ï <Õ~°Êiq. <Õ#∞ „Ñü™ês J*Ï˝x#x x~°∂Ñ≤OK«∞H˘O@∂<Õ L<åfl#∞. h=Ù
ã¨HõÅ Ü«∂K«Hõ"Õ∞ – ã¨~°∞ã¨ <å‰õΩ |x
ã¨HõÅ ~°Hõ∆Hõ`«fi=Ú –ãï hÑ¨x *Ï˝# ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. F WOk~å ~°=∞}Ï! U_»∞H˘O_»Å"å_®! D q^èŒ=ÚQÍ ##∞fl
„Ñ¨Hõ\ Õz x#∞fl ^Œ∂ˆ~ –Ñ¨Å∞ˆH <åÔHÑ¨C_»∞#∞ áêeOK«∞K«∞#fl h Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú`À „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å xO_çáÈ~ÚOk „Ñ¨Éèí∂!
"≥Hõe"≥· ##∞ QÍKÕ–q^èŒ=Ú hk IIÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»II
33 34
3-18 ~å"å ~å"å ~å"å Q˘Öˇ¡`«
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ@yi K≥Å=Ù_»#∞
h"Õ h"Õ ##∞ xOzu H“y@
ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ zeÑ≤ "ÕOHõ@Hõ$+¨‚Ü«∞º‰õΩ, Ñ¨~°∞"åÅ z#flk Q˘Å¡ÉèÏ=∞‰õΩ ãÖ"å^ŒO ÔH·=ã¨"≥∞ÿux Hõ^Œ=Ü«∂º II=^ÕÌII
[~°∞QÆ∞`ÀOk. ##∞fl =^ŒeÃÑ\Áì^xÌŒ "Õ_∞» H˘O@∞<åfl_∞» P ã¨~ã° ∞¨ _»∞. h‰õΩ "≥Ú‰õΩ¯`å#∞
QÍh ##∞fl h =Ú^Œ∞Ì =∂@Å`À "≥∞=ÿ ∞~°ÑO≤ K«HÜ õ ∂« º JO\’O^•"≥∞. z=iH˜ PÜ«∞# ÉèÏ"å=∞$`«O :
x[O |Ü«∞@ÃÑ\Ïì_»∞. <Õ#∞ "ÕOHõ@yi ÃÑ·#∞#fl h K≥Å∞=Ù_»#∞ („Ñ≤Ü«Ú_çx) F QÀÑ≤HÍ! ##∞fl q_»<å_»ˆH, =^ÕÌ.
J<åfl_∞» . ##∞fl h H“y\’¡ xOÑ¨ÙHÀ „Ñ¨É∂íè ! Jx ™êfinè#∞~åÖˇá· È~ÚO^•"≥∞. P"≥∞<Õ áÈ=Ü«∂º! h‰õΩ ^ŒO_»O ÃÑ_»`å#∞.
`«##∞QÍ ÉèÏqOz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J^Œ∞ƒù`« ã¨$+≤ì Wk.qx `«iOK«O_ç... h =Ú^Œ∞Ì =Ú^Œ∞Ì=∂@Å∞ KåÅ∞. WHõ PÑ¨Ù.
ZO^Œ∞ˆH UÖË QÀÑ≤Hõ! <å‰õΩ hÃÑ·#∞#fl „¿Ñ=∞ ZO^Œ∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Ù? <åÃÑ·
P."≥II =^ŒÅÉ’‰õΩ ##∞fl =^Œ∞Ì F Q˘Öˇ¡`å! ZO^Œ∞‰õΩ P qã¨∞~°∞ÉÏ@∞?
=Ú^Œ∞Ì =∂@ÖÏÑ¨Ù „"≥Ú‰õΩ¯^•#
Q˘Å¡ÉèÏ=∞`À\˜ QÀqO^Œ∞ ã¨~°ã¨=Ú KåÅ∞ KåÅ∞ áÈ=Ü«∂º h =∂@Å QÍ~°_ç WHõ KåÅ∞. h J|^•ÌÅ∞ h
PÅÑ≤Oz<å~°∞ J#fl=∞Ü«∞º KÕ`«Å`À áÈÅ=Ù. J~ÚOkHõ KåÅ∞.
F QÀÑ≤HÍ! HÍh HÍh áÈhÖË. h"≥Hõ¯_çH˜ áÈ`å"À <Õ#∂ K«∂™êÎ#∞.
~åQÆO : |$O^•=x
áÈ áÈ ™êfig∞! WHõ<<·≥ å =∂<≥Ü∞« º=Ü«∂º! =∂`À J<ÕHõ =∂~°∞¡ p\˜H© =∂\˜H©
=^ÕÌ Q˘Öˇ¡`« =^ŒÅ‰õΩ"Õ h
=Ú^Œ∞Ì=∂@Å‰õΩ "≥ÚˆH¯=∞Ü«∂º II=^ÕÌII U^À <≥ÑÖg∞^Œ `å‰õΩ`å"≥O^Œ∞‰õΩ? h‰õΩ [O‰õÄ Q˘O‰õÄ ÖË^Œ∞. WHõ¯_ç #∞Oz
`˘eyáÈ=Ü«∂º!
UÖË UÖË UÖË Q˘Öˇ¡`«
<å ÖÏÔQ~°QÆ=Ù ##∞fl <ÕKÕ=Ù F QÀÑ≤HÍ! XHõÑï W@∞ K«∂_»"å? W@∞ ~å"å! <Õ<≥=~°#∞H˘x<å=Ù? <Õ#∞
KåÅ∞ KåÅ∞xHõ KåÅ∞ h ~°K«#Å∞ N"ÕOHõ@yiÃÑ· #∞#fl h „Ñ≤Ü«Ú_»#∞ ##∞fl QÆ∞iÎOK«ÖË^•?
áÈÅ=Ù ÉÁO‰õΩÅ∞ áÈ=Ü«∂º II=^ÕÌII PÇ¨! x[O. h=Ù ã¨`«º"Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl=Ù „Ñ¨Éèí∂! h"Õ <å "ÕOHõ@ qÉèí∞_»=Ù.
HÍh HÍh HÍh (ÖË) Q˘Öˇ¡`« ##∞fl ayÜ«∂~° H“yeOz ##∞fl ^è#Œ ∞º~åÅ#∞ KÕÜÚ« =Ú ™êfig∞! <å ™êfinè#"≥∞uÿ q
áÈhÖË h"≥O^Œ∞"À~Ú##∞ Hõ^•! ^Õ"å!
=∂x =∂x Ñ¨Å∞=∂~°∞ K≥#‰õΩK«∞ =∂–
`À x@∞ ™⁄ÅÜ«∞Hõ `˘Å=Ü«∂º II=^ÕÌI
35 36
3-19 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù Pk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. (h=ÚO^Œ∞ Z=fi~°∂ ÖË~∞° ). P ã¨=∞ã¨Î
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J^Œ∞ƒù`« ã¨$+≤ì J=∞~°=ÚÖ’ #∞#fl D ãÖH©~°Î#. Pk r=ÙÅ JO`«~°OQÆ=ÚÅÖ’ h=Ù P`«‡~°∂ÑÖÖ’ <ÕÅH˘x Ü«Ú<åfl=Ù. Pk
Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ =∞#O^ŒiÖ’#∂ JO`«~åºq∞QÍ =∞#O^Œi =~åÇ¨Ï=¸iÎQÍ Éèí∂HÍO`«#∞ KÕ|\˜ì# <å^äŒ∞_»=Ù. JO`ÕHÍ^Œ∞ h=Ù Ñ¨#flˆQO„^Œ∞_≥·#
JO`«~°OQÍÅÖ’ u+¨ì"Õã¨∞‰õΩx L<åfl_»∞. r=Ù_ç ~°∂ÑÖÖ’ P ã¨~åfiO`«~åºq∞ Pkâı+¨µxÃÑ· Ñ¨=oOzÜ«ÚO_»∞ q+¨µ‚=¸iÎq.
=∞#x =ke# =∞~°∞Hõ∆}O Ñ¨xH˜ ~åx D â◊s~åxfl ''x~°∂‡eOKÕ™êÎ~°∞——. F „Ñ¨Éèí∂! D Éèí=™êQÆ~°=Ú# (ãÖ™ê~° ™êQÆ~°=Ú#) h=Ù Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ#
Éèí∂HÍO`«∞_≥·# P NÇ¨Ïi Ñ¨#flˆQO„^Œ∞xÃÑ· Ñ¨=oOz áêÅã¨=Ú„^ŒOÖ’ LO\Ï_»x |_»ÉÏ#Å=Ú ^ŒÇ≤ÏOz"Õ`«∞=Ù. J^Œ∞ƒù`« „Ñ¨ÉèíO[#O (~°≠O~°≠Ï=∂~°∞`«O) =Öˇ
ÉèÏqOKå~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Éèí=~ÀQÆ "≥·^Œ∞º_»∞ Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ã≤O^èŒ∞ D ãÖ™ê~° HÍ~°∞ "Õ∞Ñ¶¨∂Å#∞ Ñ¨\ÏÑÖK«Å∞ KÕã≤"Õ`«∞=Ù. Éèí= Ñ¨~°fi`«=ÚÅ#∞
Éèˇ·~°q ~åQÆO qO>Ë HõeˆQ P#O^ŒO K≥Ñ¨ÊÖË#∞. ã¨=¸ÅOQÍ x~°∂‡eOK«QÆÅ x~å…`«=Ú =O\˜"å_»∞. (J#QÍ Ñ≤_»∞QÆ∞=Öˇ á⁄_ç
P."≥II PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# JdÖÏO`«~°OQÆ∞x á⁄_ç KÕ Ü « ∞ QÆ Å "å_» ∞ ). HÍÅ‰õ Ä @ q+¨ = Ú=Öˇ Éè í = =Ú#∞ ~° ∂ Ñ¨ Ù =∂Ñ¨ Ù
ã¨#∞fluOz<å~°∞ J#fl=∞Ü«∞º =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù. qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_≥· J#O`«~°∂Ñ¨Ù_≥· J<ÕHõq^èŒ=ÚÅ #∞O_»∞"å_»∞.
Éèí∂~°=∞}∞x Ç¨Ïix Éè’wO„^Œ â◊Ü«∞#∞x
W@∞Å H˘Å=‰õΩ#fl ÜÕ∞q∞ [#‡? ãÖ™ê~°=Ú#∞ Ñ¶¨∞’~åO^èŒHÍ~°=Ú#‰õΩ D ™êfiq∞ „Ñ¨K«O_» =∂~åÎO_»∞_»∞,
([fieOK«∞ ã¨∂~°∞º_»∞). ãÖ™ê~°=∞#∞ Éèí„^Œ QÆ[=Ú#∞ peÛ K≥O_®_»∞ =∞$QÆ~åA
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q (ã≤OÇ¨Ï=Ú). ãÖ™ê~° Hõ=∞ÅOÖ’ #∞Oz Ñ¨Ù\˜#ì „|Ç¨Ï‡ ~°∂Ñ¨Ù_»∞ ‰õÄ_® D „Ñ¨É∞íè "Õ.
PkÑ¨Ù~°∞ëê JdÖÏO`«~°OQÍ ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ DÜ«∞<Õ. âıëêK«Å=∞<Õ k=ºã¨^Œ#OÖ’
Éèí∂^Õ=`å ~°=∞} Éè’wO„^Œâ◊Ü«∞<å IIPk Ñ¨Ù~°∞ëêII N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ~°∂ÑÖÖ’ D Éè=í ~ÀQÍxfl ã¨=¸ÅOQÍ ~°∂Ñ¨Ù=∂¿Ñ "≥^· ºŒ tMÏ=∞}˜
Éèí=áê^äÀxkè ÉÏ_»ÉÏ#Å D ^Õ=^Õ=Ù_Õ.
Éèí=r=¸`« „Ñ¨ÉèíO[<å
Éèí=Ñ¨~°fi`« „Ñ¨à◊Ü«∞ ÉèíÜ«∞^Œx~å…`«^Œ∞–
~°ƒù= HÍÅ‰õÄ@ Éèí= |Ç¨ïqâ◊fi~°∂Ñ¨ IIPk Ñ¨Ù~°∞ëêII
Éèí=Ñ¶¨∞’~° uq∞~° ^Œ∞~°ƒù=HÍÅ=∂~åÎO_»
Éèí=Éèí„^Œ =∂`«OQÆ ÑÖKå#<å
Éèí= Hõ=∞ÅÉèí= =∂^èŒ=~°∂Ñ¨ âıëê„k
Éèí=# "ÕOHõ><å^äŒ Éèí=~ÀQÆ"≥·^Œº IIPkÑ¨Ù~°∞ëêII
37 38
3-20 =∞kÖ’ zO`«Å∞ =∞~ÚÅÅ∞ =∞}∞QÆ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç =^ŒÅ=Ù h=q =^ŒÌ#Hõ
â◊~°}ÏQÆu`À J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«#h Éèí= |O^è•Å#∞Oz q=Ú‰õΩÎ}˜‚ Ü≥∞^Œ∞@<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° h=^≥
KÕã≤ ~°H˜∆OK«=∞x JO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. <Õ#∞ J^Œ# QÍzuq J\˜ì@ì#Hõ IIJO`«~åºq∞II
JÅã≤áÈÜ«∂#∞. ™⁄Åã≤áÈÜ«∂#∞. WHõh"Õ k‰õΩ¯ JO@∞<åfl~°∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèÏ"å=∞$`«O
QÆ∞O_≥ „^ŒqOz `«#H˜+¨ìO ÖË‰õΩ<åfl J#fl=∞Ü«∞º HÀiHõ =∞xflOKå_»x ÃÑ^ŒÌÅ∞ JO`«~åºq∞QÍ =∂Ö’<Õ K«iã¨∂Î =∂ h_»ÖÏ =Ù#fl FN"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <Õ#∞
ÉèÏqOKå~°∞. t=~°O[x ~åQÆO ~åÅæ~°yOK«∞ ~åQÆO. HÀÔ~¯Å∞ HÀÜ«∞xHõ@∞¡ ÉÏQÍ JÅã≤áÈÜ«∂#∞, `«O„_ô! ™⁄Å∞Ñ¨Ù =KÕÛã≤Ok. WHõ <å‰õΩ "Õˆ~ k‰õΩ¯ÖË^Œ∞. h"Õ
JO@∞<åfl~°∞. P HÀiHõ fˆ~^•HÍ, K«KÕÛ^•Hõ (H˘O`«=∞OkH˜ K«zÛ<å) q=ÚH˜Î ##∞fl ~°H˜∆OKåe. h â◊~°}∞ *ÁKåÛ#∞. ##∞fl P^Œ∞HÀ, „Ñ¨Éèí∂!
=ÙO_»^Œ∞. J"Õ, Ñ¨Ù#~°˚#‡¿ÇÏ`«∞"≥· 'Ñ¨Ù\˜ì— =ÚOK«∞`«∞Ok.
HõOII JO`«~åºg∞! JÅã≤u "Õ∞=Ú HÀˆ~ HÀÔ~¯ÖË `≥QÆx |O^èŒ#=ÚÖˇ· Z#fl\ ˜H© =∞=∞‡efl q_çÑ≤OÑ¨x
WO`«@∞ h â◊~°} "Õ∞#∞ W^≥*ÁzÛu <å z‰õΩ¯Å=Ù`å~Ú. "Õ∞=Ú ZÖÏQÆ∂ "å\˜x `≥OK«∞HÀÖËO. h=Ù `≥OK«HõáÈ`Õ =∂QÆu
zO`«Å∞ =∞kÖ’ ÉÏÑ¨Ù=Ú JO`Õ. "Õ∞=Ú KÕã≤H˘#fl áêÑ¨Ñ¨Ù}ÏºÖË |~°∞"≥·# Ñ¨QÆæ=ÚÖˇ· h=Ù =^ŒÌx "å\˜x
JO`å h Hõ~°∞} Ü«∞<≥#∞ J#flÜ«∞ q#∞_ô `≥OK«HõáÈ`Õ Jq =∞=∞‡efl ã¨=∞~°ú=O`«"≥∞ÿ# =Ú‰õΩÎefl *ËÜ«∞=Ù.
~åQÆO : t=~°O[x W`«~° [#∞Å`À "Õ∞=Ú ÃÑ@∞ìH˘<Õ ™êOQÆ`åºÖË ™œYºO HõeˆQ „Éèí=∞ xKÕÛ
JO`«~åºg∞ JÅã≤u ™⁄Åã≤u "åº^èŒ∞Å∞. P "åº^Õ ã¨∞YO Jx =Úiã≤áÈ`«∞O\ÏO "Õ∞=Ú. h=Ù Hõ$Ñ¨ EÑ≤
~ÚO`«@ h â◊~°}˜^≥ *ÁzÛux IIJO`«~åºq∞II q_çÑ≤OK«Hõ áÈ`Õ P ~ÀQÆO =∞=∞‡ÖˇflÑ¨C_»∂ q_»∞=Hõ q#Ü«∞O`À n#∞Å"≥∞ÿ P
HÀi# HÀÔ~¯Å∞ HÀÜ«∞xHõ@∞¡ Hõ~°‡|O^è•ÅÖ’ #ey JâßO`«∞Å"≥∞ÿ `«Ñ≤ã¨∞ÎO\ÏO. h"Õ =∞=∞‡efl âßO`« Ñ¨~°Kåe.
f~°=Ù h=q`≥OK«Hõ ÖËHõáÈ`Õ =∂‰õΩ QÆ_»=^Œ∞ `«O„_ô! =∂‰õΩ "Õˆ~ ^•iÖË^Œ∞.
ÉèÏ~°Ñ¨Ù |QÍæÅ∞ áêÑ¨Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞
<Õ~°∞Ñ¨ÙÅ É’h=Ù h=Ù =^ŒÌ#Hõ IIJO`«~åºq∞II =∂ =∞#ã¨∞ûÖ’¡ L#fl qKå~°=ÚÖË =∞e#=ÚÖˇ·# =∂ ÖÁOQÆ∞ÉÏ@∞¡QÍ =∂i
=∞=∞‡efl =^ŒÅ=Ù. h"Õ =^ŒÌx =∞=∞‡efl P ÖÁOQÆ∞ÉÏ@∞#∞Oz ~°H˜∆OKåe. F
[#∞Å ãÖQÆ=ÚÅ [Hõ¯ ~ÀQÆ=ÚÅ∞
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù =∂ Ü≥∞^Œ∞@<Õ xez, ã¨=∞Ü«∂xH˜ J\˜@ì #ì Hõ (U"Õ"À ™ê‰õΩÅ∞
q#∞ q_»==Ù h=Ù q_çÑ≤OK«Hõ
q#Ü«∞Ñ¨Ù ^≥·#º=Ú q_»∞=x Hõ~°‡=Ú K«∂Ñ≤OK«Hõ) ~°H˜∆OKå=Ù. h‰õΩ â◊~°}Ïiúx, Hõ$`«A˝_»#∞.
K«#^Œk hq@∞ ãÖ(âßO)`« Ñ¨~°K«Hõ IIJO`«~åºq∞II
39 40
3-21 xO_ç# =Ù~°=Ú g∞^Œ xdÅ ãÖÑ¨^ŒÅ`À
=Ú#∞fl_ç JO_»#∞O_Õ≥ Ü«∂ˆH áÈ PkÅH˜∆ ‡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#Å∞ #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ =ÙO\Ï~Ú. "å\˜ ÉèÏ= q=~°} "≥∞O_»QÆ∞ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ h ã¨~°∞ã¨ <ÕˆQ
J#∞H˘#flO`« `ÕeHõ HÍ^Œ#\ÏxH˜ D H©~#Î° Ñ¨Å"¡ Õ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ L^•Ç¨Ï~°}. NÇ¨Ïi QÆO_»∞g∞Ô~ Hõà◊Å`À HõàÏº}ÅH˜∆ ‡ II`«QÆ∞#Ü«∞ºII
H˘Hõ¯xˆH D [QÆ`«∞ÎÖ’ Z=iÔH·<å U^•#"≥∞ÿ<å DÜ«∞_®xH˜ J~°›`« L#fl^Œ@. ÉèÏ"å=∞$`«O :
ZO^Œ∞HõO>Ë Éèí∂HÍO`«#∞ PÜ«∞# ^•#OQÍ ã¨~°fiÇ¨Ï‰õΩ¯Å`À Ñ¨ÙK«∞ÛH˘<åfl_»@ F NÇ¨Ïs! hH˘Hõ¯xˆH `«QÆ∞#∞. hˆH Ç¨Ï‰õΩ¯. U ™œÉèÏQÆº=Ú<≥·<å hgÜ«∞QÆÅ=Ù.
(ZÑ¨C_»∞?), P ™œÉèÏQÆºÅH˜∆ ‡ =∂„`«"Õ∞ HÍHõ [Ü«∞ÅH˜∆ ‡, g~°ÅH˜∆ ‡, ãÖ„QÍ=∞ ^•#=ÚQÍ h=Ù `≥K«∞ÛH˘x# D [QÆ=ÚÖ’ Éèí∂HÍO`« hk J~Ú# ™œÉèÏQÆºÅH˜∆ ‡
ÅH˜∆ ‡, =~°ÅH˜∆ ‡, PkÅH˜∆ ‡, HõàÏº} ÅH˜∆ ‡ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ã¨~fi° Å‰õΩ∆ ‡Å‰õΩ =∞QÆ_#·≥ PÜ«∞#‰õΩ ("å=∞<å=`å~°OÖ’ PÜ«∞# [QÆ`«∞ÎÖ’x Ö’HÍÅ #xflO\˜x „uq„Hõ=Ú_≥· |e
`«Ñ¨Ê Z=iÔH·# U^≥·<å J#∞„QÆÇ≤ÏOKåÅO>Ë ™ê^èŒº=∂? K«„Hõ=iÎ#∞Oz ã¨~°fi Ç¨Ï‰õΩ¯Å`À ^•#OQÍ ã‘fiHõiOKå_»∞)
=∞II `«Q∞Æ #Ü«∂º Ç¨Ïi! h‰õΩ Ü≥ÚHõ¯xÔHÜÕ∞ ^•#O|∞ hÜ«∞OQÆ D „Ñ¨Éèí∂! H˜=Ú‡Å tâ◊√áêÅ∞x (JO>Ë JÅÊ=ÚQÍ ÉèÏqOK«∞ tâ◊√áêÅ∞x)
[QÆ=∞O^Œ∞<£, qxÑ≤O`«∞ HÍ~°}=Ú P ™œÉèÏQÆº ÅH©∆ ‡ãü<£ ÔQez, `«# ã¨=∞‡ux „ÉÏÇ¨Ï‡}∞x ^•fi~å `≥eÑ≤# ~°∞H˜‡}©^Õqx ã‘fiHõiOzuq.
`«QÆÔQ·H˘O\˜q ^•#=∞@∞¡ |eKÕ ^è•„fÅÖÏ=∞<£ JÇ¨ÏŸ!! P"≥∞ÜÕ∞ h‰õΩ ã¨fiO`«"≥∞ÿ# [Ü«∞ÅH©∆ ‡. ÉÏ}=Ú#∞ ãÖkèOz [Åkèx J}z "å~°kè
=∞QÆ_≥·<å_»=Ù ã¨~°fi Å‰õ∆Ω‡Å‰õΩ ™œÉèÏQÆºO|∞ J#flÜ«∞º<≥<£. xi‡Oz ÅOHõÖ’ ~å=}∞x `«∞^Œ=Ú\˜ìOz, Hõ=∞‡~° (Hõ=∞‡~° JO>Ë =∞~°Å Jx
~åQÆO : HõàÏº}˜ J~°÷O) ã‘`å^Õqx KÕH˘x<å=Ù. P"Õ∞ h‰õΩ ã¨fiO`«"≥∞ÿ# g~°ÅH˜∆ ‡.
`«QÆ∞#Ü«∞º Ç¨Ïi h‰õΩ ^•#=Ú ^≥K«∞ÛH˘x# „Ñ¨Éèí∂! h=Ù =¸iÛùe¡u=x P„QÆÇ≤ÏOz #~°HÍã¨∞~°∞x `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#
[QÆ=ÚÖ’ Éèí∂HÍO`« ™œÉèÏQÆºÅH˜∆ ‡ II`«QÆ∞#Ü«∞ºII ã¨`«ºÉèÏ=∞ÃÑ· #=Ùfi`«∂ hKÕux "Õã≤<å=Ù. P"≥∞ÜÕ∞ áÈ h ãÖ„QÍ=∞ÅH˜∆ ‡.
H˜=Ú‡Å tâ◊√áêÅ∞x ÔQez KÕH˘O\˜qQÆ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx peÛ #~°ã≤OÇ¨Ï~°∂Ñ¨=Ú# h=Ù P„QÆÇ¨ÏŸ^Œ„QÆ∞_»"≥· Ü«ÚO_»QÍ x#∞fl
ã¨=∞‡uOz ~°∞H˜‡}˜ [Ü«∞ÅH˜∆ ‡ âßO`«Ñ¨~°z WO„^•^Œ∞Å‰õΩ J<ÕHõ =~°=ÚeÑ≤ÊOz# P ^ÕqÜÕ∞ =~°ÅH˜∆ ‡ =Öˇ
J=Ú‡"≥Ú##∞ [Åkè#_»z ÅOHõ ™êkèOz =∞=∞‡#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞#flk.
Hõ=∞‡~°KÕH˘#fl ã‘`Õ Ñ¶¨∞# g~°ÅH˜∆ ‡ II`«∞QÆ#Ü«∞ºII
„Ñ¨É∂íè ! ã¨∞qâßÅ"≥∞#ÿ h=Ù~°=ÚÃÑ· P"åã¨"∞≥ ÿ ã¨=∞ã¨Î ãÖÑ¨^ÅŒ #∞ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz
#~°HÍã¨∞~°∞ #_»z #=fi`å KÕ~Ú"Õã≤uq JO_»Ü≥ÿ∞ xeKÕ P `«e¡<Õ áÈ "Õ∞=∞O^Œ~°=¸ PkÅH˜∆ ‡QÍ H©iÎã¨∞Î<åflO. WHõ<Õ_»∞
ãïQÍ ã¨`«ºÉèÏ"Õ∞ áÈ ãÖ„QÍ=∞ÅH˜∆ ‡
Juâ◊~ÚOz# "ÕOHõ\ÏK«ÅO g∞^Œ F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ã¨~°ã¨<Õ =ÙO_ç h`À
Ç≤Ï~°}ºHõã≤Ñ¨ÙQ˘\˜ì ~ÚO„^•^Œ∞Å‰õΩ hKÕ
=Óˆ~QÆ∞`«∂ Hõà◊Å HÍ}ÏzÜ≥ÿ∞# D [QÆ[˚#xÜÕ∞ h x`«º=^èŒ∞=Ù J~Ú# JÅ"Õ∞Å∞
=~°q∞Ñ≤ÊOz# Ü«∂ˆH =~°ÅH˜∆ ‡ II`«QÆ∞#Ü«∞ºII
=∞OQÆ=∞‡. P"≥∞ÜÕ∞ HõàÏº} ÅH˜∆ ‡.
41 42
3-22 [O^≥Ñ¨Ù =Ú`«ºÑ¨Ù ã¨~°∞Å Ç¨~°=ÚÅ
=Ú#∞fl_ç K«O^Œ#QÆOkèH˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi *Ï#Ñ¨^Œ H©~°Î# Wk. `«# Ü«∞[=∂#∞~åex ‰õÄ_® qO^Œ~Ú "ÕOHõ@ qÉèí∞ ÃÑ#z# `«#
ãÖk^ŒO_»Å‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ IIK«Hõ¯xII
ÃãÉÏãπ Jx "≥∞K«∞ÛH˘<Õ J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞ "å~°∞. J#fl=∞Ü«∞º <å\˜ "å_»∞HõÑ¨^ŒO
'KåOQÆ∞ÉèíàÏ—. D Ô~O_»∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ 'ÉèíÖË ÉèíÖË— QÍ =∂i LO\Ï~Ú. ÉèÏ"å=∞$`«O :
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ =∞# `«e¡, Ü«∞[=∂#∞~åÅ∞. P"≥∞ JO^ŒO J™ê^è•~°}O. P"≥∞ K«Hõ¯^Œ<åÅ =∂Ü«∞=∞‡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ! P"≥∞ =∞^èŒ∞~å^èŒ~°=Ú#‰õΩ
=∞^èŒ∞~å^èŒ~°O, K«∂Ñ¨ÙÅ∞, ã¨Î#Ü«ÚQÆ‡O, #_»∞=Ú, XÜ«∂º~°Ñ¨Ù #_»Hõ, z~°∞HÀÑ¨=Ú ‰õÄ_» KåOQÆ∞ÉèíàÏ!
W`åºk ã¨=∞ã¨ÎO ''KåOQÆ∞ÉèíàÏ—— JO@∞<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º =∞^èŒ∞~° ÉèÏ=#Å∞ D
ãÖ`À+¨=Ú`À P"≥∞ ‰õΩÅ∞‰õΩK«∞#flÑC¨ _»∞, qÖÏã¨=Ú#∞ P"≥∞ ‰õΩ=∞‡iOK«∞K«∞#flk.
H©~°Î#Ö’ „ÑüÑ¶ëOz#q. "å\˜x ã¨q=~°OQÍ K≥¿ÑÊ ã¨`åÎ <å‰õΩ ÖË^Œ∞... |Ç¨ïâß
K«∞~°K∞« ~°áÈ@∞¡ á⁄_»∞K«∞#@∞¡ P"≥∞ K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ KåOQÆ∞Éèàí Ï! Ñ¨~=° tOz =∂@ÖÏ_»∞
~å^Õ"≥∂... ‰õÄ_».
`«# Ñüx z~°∞ HÀÑ¨=Ú`À Hõã≤i, =∞K«Û~°=Ú „Ñ¨^Œi≈OK«∞ (ÃÑ·H˜ =∂„`«"Õ∞) P
LII K«Hõ¯x `«e¡H˜<£ ÑëH˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏÜ«∞x J#fl=∂~°∞º_»∞<£ JÅ∞Hõ‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ!
K«ÔH¯~°"≥∂qx<£ á⁄QÆ_≥ KåOQÆ∞ÉèíàÏÜ«∞x Ü≥∞OzK«∂_»~À
K«Hõ¯^Œ<åÅ H©~°Îxk ™êfiq∞H˜ Ü«ÚÅ¡=Ú ~°≠Å∞¡ =∞#fl^À KÕuÖ’ H˜<≥fl~° ("å~Ú^Œº=Ú) ^èŒiOz `«# Éèí~°Î Ñ¨Hõ¯# xÅ∞K«∞#flÑ¨C_»∞
Z‰õΩ¯= #~°‡QÆ~°ƒù=ÚQÆ ~¸Hõ$u ÉèÏ==Ú <≥Oz *ˇÑ≤Êu<£ "≥ ∞ éÜ« Ú K« ∞ #fl P"≥ ∞ ã¨ Î # Ü« Ú QÆ ‡ =Ú#‰õ Ω KåOQÆ ∞ Éè í à Ï! Ñ¨ u `À â◊ $ OQÍ~°
~åQÆO : áê_ç HõàÏq<åºã¨=ÚÖ’ L#flu Ü«∞O^Œ∞#flÑC¨ _»∞ PÜ«∞#ÃÑ· <˘~°y# ã¨#flx [Ñ¶∞¨ #=Ú#‰õΩ
K«Hõ¯x `«e¡H˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ `«# KåOQÆ∞ÉèíàÏ!
K«ÔH¯~° "≥∂qH˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ IIK«Hõ¯xII
=Ú`åºÅ ã¨~°=ÚÅ∞#fl P"≥∞ Ç¨~°=ÚÅ∞ =∞^èŒº =∞^èŒº [O^≥=ÚÅ=Öˇ
‰õΩeÔH_ç =ÚiÃÑÑ¨Ù ‰õΩ=∞‡iOÑ¨Ù `«# „"ÕÖÏ_»∞K«∞O_ç#q. Jk J`«ºO`åHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ „Ñ¨â◊Oã¨hÜ«∞=ÚQÍ #∞#flk. J\˜ì
ã¨Å∞Ñ¨Ù K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ
K«O^Œ# Ñï=∞à◊ q~å[=∂#"≥∞ÿ# P [=fixH˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ! P#O^Œ=ÚQÍ `«#
Ñ¨Å∞‰õΩÅ ™⁄ÅÑ¨ÙÅ Ñü`À Hõã¨Ô~_ç
K«Å=ÚÅ Ü«∞Å∞Hõ‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ IIK«Hõ¯xII qÉè∞í _»~Ú# "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ayÜ«∂~° H“QÆeOz# P `«e¡ ^èiŒ Oz# ãÖk ^ŒO_»Å‰õΩ
(ˆHÜ«¸~åÉèí~°}=ÚÅ‰õΩ) KåOQÆ∞ÉèíàÏ!
H˜<≥fl~°`À Ñü ÔHÅ# xÅ∞K«∞ `«#
K«#∞fl "≥∞é∞QÆ∞Å‰õΩ KåOQÆ∞ÉèíàÏ
L#flu ÑüÃÑ· <˘~°y xÅ∞K«∞ `«#
ã¨#flÑ¨Ù #_çq∞H˜ KåOQÆ∞ÉèíàÏ IIK«Hõ¯xII
43 44
3-23 u~°∞ "ÕOHõ@yi ^Õ=Ùx <å=∞=Ú
=Ú#∞fl_ç ^èŒ~° `«ÅÑ¨QÆ <å^è•~°q∞^Õ
q+¨µ‚<å=∞ ãÖH©~°Î<å "≥·Éèí"åxfl q=iã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. <å~åÜ«∞} Jx QÆ~°∞_»^èŒfiAx ã¨∞Y„Ñ¨^Œ <å=∞=Ú
ÑëH˜#O`« =∂„`«=Ú# J*Ïg∞à◊√_»∞ #~°HÍxfl `«Ñ≤ÊOK«∞H˘x "≥·‰õΩO~î°O KÕi#@∞¡ #~°∞ÅÔHÅ¡ „áê}=Ú `å<åÜ≥∞ IIWxfl\ÏII
ÉèÏQÆ=`«O K≥|∞`«∞#flk. JO`«ºHÍÅ=Ú# <å~åÜ«∞}Ï J<åÅO>Ë <Õ\˜ 'P^è∞Œ x‰õΩÅ‰õΩ— ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. ãÖáêkOz# Pã¨∞ÖÎ "Ë ∞≥ áÿ È`åÜ≥∂#<Õ kQÆ∞Å∞`À<Õ ã¨QOÆ =∞Ok
Wxfl\˜H˜, WO`«\ ˜H© J`«∞º`«Î=∞"≥∞ÿ# ™ê÷#=Ú U^À `≥Å∞ã¨∞<å? XHõ¯>Ë.
'NÇ¨Ïs— J#‰õΩO_® 'Ç¨Ïs— Jx áÈ`å~°∞. ^•xH˜ `«~∞° }ÀáêÜ«∞"≥ÚHõ¯>Ë JÅ"å@∞QÍ
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x <å=∞ ãÖH©~#Î° "≥ÚHõ¯>Ë. J^Õ "ÕÔŒ =Öˇ JO^ŒiH© =ÚH˜xÎ ã¨∞#Î flk.
'~å=∂— J<À, <å~åÜ«∞}Ï J<À 'NÇ¨Ïs— J<À J#@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìO_ç. "≥#∞flx
<å=∞"Õ∞ "ÕÔŒ . ZO`« QÆ_Oç z<å, Zxfl Ñ¨^=Œ ÙÅ∞ á⁄Ok<å, ZO`« K«kq<å <å=∞"Õ∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú Jx Ñ≤Å∞=|_Õ D Ö’Hõ=Ú# J~°qO^Œ– ^Œà◊<Õ„`«∞_≥·# P NÇ¨Ïi
QÆu.... Wk ã¨`«ºO. <å=∞"≥ÚHõ¯>Ë QÆuQÍ HõÅ^Œx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç. Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Öˇ·# Éèí‰õΩÎÅ∞ Wk „QÆÇ≤ÏOz,
HõOII "≥#∞flx <å=∞O ÉÁHõ>Ë q[$aèOz P <å=∞ ãÖH©~°Î# [~°∞Ñ¨QÍ Jk ãÖr=x =Öˇ "åiH˜ "Õ∞Å∞ KÕã≤Ok.
Wxfl\ ˜H˜x WO`«\ ˜H˜x W~°"≥·#k áÈ g∞Ô~O^Œ∞‰õΩ J@∞¡ KÕÜ«∞~°∞?
Z#flQÆ "Õ^ŒOÉÏÜ≥∞#∞
J<åfl_® J#fl=∞Ü«∞º JÅiOK≥ Ç¨Ïi<£. nè~À^•`«∞ÖÎ #·ˇ "å~°∞ W+¨Ñì Ó¨ ~°fiHõ=ÚQÍ F JK«∞º`å! F QÀqO^•! Jx ^è•ºxã¨∂Î
rqOK«∞@‰õΩ P <å=∞ãÖH©~°Î#ÜÕ∞ =∂~°æO J~ÚOk. Jk "å~°∞ KÕã≤# Ñ¶¨∞’~°
~åQÆO : JÉè’y
áêÑ¨=ÚÅ#∞ x~°∂‡eOz"Õã≤Ok. QÀ=~°ú#yi ^è•iÜ≥ÿ∞# NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ÜÕ∞,
Wxfl\Ï xO`«\Ï x~°"˘Hõ>Ë <å~åÜ«∞}∞_Õ ^Œ∞i`«^Œ∂~°∞_»x #q∞‡# ã¨~°fi=¸ <≥~°"Õ~°∞`«∞Ok. P <å=∞=Ú
"≥#∞flx <å=∞"Õ∞ "Õ^ŒOÉÏÜ≥∞ IIWxfl\ÏII
JO`«Q˘Ñ¨Êk.
#e#^ŒàÏ‰õ∆Ωx <å=∞H©~°Î#=Ú
HõÅy Ö’Hõ=Ú# HõÅ^˘Hõ>Ë u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞"Õ∞ D Éèí∂Ö’HõOÖ’ P^è•~°=ÚQÍ
~ÚÅ xkÜÕ∞ Éèíl~ÚOÑ¨QÆ Ñ¨Ù}∞ºÅ∞ xez#k. QÆ~°∞`«‡O`«∞x `«# ^èŒfi[=Ú# Hõey# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ã¨∞Y„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#
K≥Åy `«ÅÑ¨ ãÖr=x PÜ≥∞ IIWxfl\ÏII <å=∞=Ú `å<Õ „Ñ¨[ÅO^ŒiH© „áê}=Ú=Öˇ r=<å^è•~°"≥∞ÿ#k.
HÀiHõ #K«∞º`« QÀqO^• Ü«∞x
nè~°∞Å∞ `«ÅÑ¨QÆ `≥~°∞"˘Hõ>Ë
Ñ¶¨∞’~° ^Œ∞i`«Ç¨Ï~° QÀ=~°ú#^èŒ~°
<å~åÜ«∞} Ü«∞x #=∞‡QÆ HõeÔQ IIWxfl\ÏII
45 46
=Ú#∞fl_ç 3-24 ãÖÔHà◊Éˇ\ ˜ì# "Õà◊ – K«OÑ¨ aez#"Õà◊
J#fl=∞Ü«∞º rq`« K«i„`« ~åã≤# PÜ«∞# =∞#∞=∞_»∞ 'z#fl#— D H©~°Î# QÆ∂iÛ JOH˜eQÍ #Ñ¨CÅ"å–~åy# "Õà◊
WÖÏ „Ñ¨™êÎqOKå_»∞. `«#ÃÑ· XHõ â◊$OQÍ~° H©~#Î° „"åÜ«∞=∞x ™êà◊fi #$ã≤OÇ¨Ï~åÜ«∞Å∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√ <å=∞"Õ∞ – q_çÑ≤OK« QÆuQÍHõ
J_çy`Õ ''Ç¨ÏiÃÑ· ^ŒHõ¯ J#∞ºÅÃÑ· H©~°Î«# K≥Ñ¨Ê——#x J#fl=∞Ü«∞º x~åHõiOK«QÍ ~åA =∞O‰õΩ |∞kú ÉÁ~°e#– =∞é˜ÖË^Œ∞ `≥éQÆ∞ IIPHõeII
P„QÆÇ≤ÏOz ãÖÔHÅÅ`À K≥éÖ’ Éˇ\ ˜ìOKå_»@. J#fl=∞Ü«∞º D H©~°Î# áê_»QÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ãÖÔHÅÅ∞ `≥yáÈ~Ú#=@. D ãÖQÆu q#fl ~åÜ«∞Å∞ =∞é˘Hõ=∂~°∞ `«#Ü≥∞^Œ∞@ PHõe`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#flÑ¨C_»∞, JÅã≤ „â◊=∞Ñ¨_ç Ü«Ú#flÑ¨C_»∞, =∂#=ÙÅ‰õΩ
ãÖÔHÅÅ∞ "Õ~ÚOKå_»@. Jq‰õÄ_® ~åA K«∂ã¨∞ÎO_»OQÍ<Õ `≥yáÈÜ«∂Ü«∞@. `Õ‰Ωõ = (^è~·≥ º° =Ú) <˘ã¨Q∞Æ #k ÜÕ∞k? NÇ¨Ïi <å=∞=Ú XHõ¯>Ë k‰õΩ¯ HÍx =∞iOˆHn
xâıì+¨µì_≥·# ~åA J#fl=∞Ü«∞º HÍà◊¡ÃÑ· |_ç Hõ∆=∞#∞ "Õ_®_»@. J#fl=∞Ü«∞º ~åA#∞ ÖË^Œ∞ (Jx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç). H˘é=∂qÜ«Ú#fl"Õà◊ (ZO^Œ∞‰õÄ H˘éQÍx ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞),
Hõ∆q∞OK«∞@ÜÕ∞ QÍHõ ''x#∞fl NÇ¨Ïi ~°H˜∆OK«∞#∞—— Jx nqOKå~°@ ‰õÄ_®... ‰õ Ω Å „Éè í + ¨ ì ` « fi =Ú K≥ O k#Ñ¨ C _» ∞ , W`« ~ ° ∞ Å KÕ u Ö’ lH˜ ¯ K≥ ~ ° ™ êÅÖ’
P."≥ II PHõÖˇ·# "Õà◊ JÅã≤áÈ~Ú# "Õà◊ |OkèOÑ¨|_ç#Ñ¨C_»∞, XéÃÑ·# (K«Hõ¯\˜) Ç¨Ïi<å=∞"≥ÚHõ¯>Ë QÆu. á⁄~°ÉÏ@∞QÍ<≥·<å
''`Õ‰õΩ"˘—— ã¨QÆ*ÏÅ∞ k‰õΩ¯ÜÕ∞k? WOH˘Hõ\ ˜ k‰õΩ¯ HÍ^Œx „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. JãëOH˘Hõ ^•iÜÕ∞ (`≥é=Ù) ÖË^Œ∞,
J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ Ç¨Ïi<å=∞"≥ÚHõ¯>Ë LO_»É’^Œ∞.
"Õ~°∞ ^•iÖË^Œ∞ q|∞^èŒ∞ÖÏ~°!
=∞#‰õΩ J#∞HÀ‰õΩO_® PÑ¨^Œ ãÖÉèíqOz#Ñ¨C_»∞, xO^Œ‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞#
~åQÆO : =ÚMÏi "Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞, áêÑ¨=Ú [~°∞QÆ∞K«∞#fl "Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞, ÉèíÜ«∞HõOÑ≤`«∞Öˇ·Ü«Ú#fl
PHõe"Õà◊Å–#ÅÃÑ·# "Õà◊Å#∞ ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’#∞ KÕ`«#~Ú#O`« Ç¨Ïi<å=∞"≥ÚHõ¯>Ë k‰õΩ¯. JO`ÕQÍx z=i^•Hõ
`Õ‰õΩ= Ç¨Ïi<å=∞"Õ∞– k‰õΩ¯ =∞i ÖË^Œ∞ IIPHõeII ZO`« ÉÁ~°e<å(„â◊q∞Oz<å) WOH˘Hõ=∂~°æO ÖË^Œ∞.
H˘é=∂qÜ«Ú#fl"Õà◊–‰õΩÅ=Ú K≥_ç#"Õà◊
K≥é=_ç Ü≥Ú~°∞^Œ∞ÅKÕ–lH˜¯#"Õà◊ hÃÑ· "≥·~°ÉèÏ=O Hõey#"å~°∞ ãÖÔHà◊¡`À |OkèOz ÉÏkèOK«∞K«∞#flÑ¨C_»∞,
XéÃÑ·# Ç¨Ïi<å=∞–"≥ÚHõ¯>Ë QÆuQÍHõ ãÖÇ¨ÏiOK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_ç#Ñ¨C_»∞, JÑ¨CÅ"åà◊√¡ JOH˜eQÍ (J_»∞¤Ñ¨_ç) xÅÉˇ\ ˜ì#
=∞éz `«Ñ≤Ê#<≥·#–=∞é˜ ÖË^Œ∞ `≥éQÆ∞ IIPHõeII "Õà◊, P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <å=∞"≥ÚHõ¯>Ë k‰õΩ¯. J^˘Hõ¯>Ë x#∞fl q_çÑ≤OK«QÆÅ^Œ∞.
PÑ¨^Œ=zÛ# "Õà◊ – Pé_ç |_ç#"Õà◊ J@∞¡QÍHõ =∞O‰õΩ|∞kú`À (=¸~°ö`«fiO`À) „â◊q∞¿ãÎ Uq∞ LÑ¨Ü≥∂QÆO? WOH˘Hõ^•i
áêÑ¨Ñ¨Ù "Õà◊Å –ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç# "Õà◊ ÖË^Œ∞ Jx „QÆÇ≤ÏOz P U_»∞H˘O_»Å "å_çx ''J#º^è• â◊~°}O <åã≤Î, `«fi"Õ∞=
FÑ≤#O`« Ç¨Ïi<å=∞–"≥ÚHõ¯>Ë QÆuQÍHõ â◊~°}O =∞=∞—— Jx "Õ_»∞HÀO_ç. q∞=∞‡efl `«Ñ¨ÊHõ ~°H˜∆™êÎ_»∞.
=∂Ñ¨Ù ^•Hõ ÉÁ~°e#–=∞é˜ÖË^Œ∞ `≥éQÆ∞ IIPHõeII
47 48
3-25 =^ŒÅx „Ñ¨`åáê# "åÜ«Ú^Õ=Ù ã¨∞`«∞_≥·
=Ú#∞fl_ç =∞k~ÚOz<å_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ HõÅâßÑ¨Ù~°O (<Õ\ ˜ J#O`«ÑÙ¨ ~°O lÖÏ¡Ö’ =Ù#flk) ^Œi≈Oz K≥^Œ~°Hõ ÜÕ∞„á⁄^Œ∞Ì N"ÕOHõ>Ëâ◊√ "åH˜@
JHõ¯_» "≥Åã≤# 'Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x— ÃÑ· D H©~°Î«# K≥áêÊ~°∞. Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»x Jk"ÀHÍK«∞‰õΩ<åfl_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞ IIHõÅâßII
Jaè=i‚ã∂¨ Î PÜ«∞# „Ñ¨`åáêhfl N~å=ÚxH˜ PÜ«∞# KÕã#≤ ¿ã=#∞ QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ <Î åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
'h~°∞— JO>Ë JÅÊ"≥∞ÿ#k (JÅÊ=Ú) Jx J~°ú=Ú#flk. ÅOHõ#∞ xq∞ëê# h~°∞ HõÅâßÑ¨Ù~°=Ú#O^Œ∞ HõO^Œ∞= (*Ï_») ¿ãã¨∞H˘x (`≥eÜ«∞*ËÜÚ« K«∞) qÅã≤Å∞¡K∞« #fl
¿ãã≤–JO>Ë ã¨fi~°‚ÅOHõ#∞ Hõ∆}OÖ’ JÅÊ"≥∞ÿ# |∂_ç^Œ KÕã≤ Jx J~°úO. 'ã¨Ç¨Ï*Ï#
D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞. (DÜ«∞##∞ ¿ãqOK«O_ç).
<˘Hõ [OQÆKåz— JO>ˇ, ã¨fiÉèÏ= ã≤^ŒúOQÍ `«# XHõ Ñ≤Hõ¯#∞K«∂z Ü«ÚOz Jx
J~°úO. H˘`«ÎKÀ\˜H˜ Zyi ^Œ∂HÍÅO>Ë J^Õ KÕÜ«∂e Hõ^•! J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ ~å=Ú_Õ PHÍâ◊ = Ú# Ô H yi ^Œ ∂ H˜ ÅOHõ * Ë ~ ° ∞ @‰õ Ω ã¨ O Hõ e ÊOz# "å_≥ · , P
"ÕOHõ#fl. Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞ ã¨fiÉèÏ= ã≤^Œú=ÚQÍ XHõ Ñ≤Hõ¯#∞ KåzÜ«ÚOz =∞Ç≤Ï=∞#∞
Hõ«OII HõÅâßÑ¨Ù~°=∞O^Œ∞# `å EÑ¨Ù`«∂ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ^•\˜<å_»∞. <Õ\ ˜ HõeÜ«ÚQÆ=Ú# ‰õÄ_» JÇ¨Ï~°Ç¨Ï=Ú
#Å~°∞K«∞ #∞<åfl_»∞ "å_≥ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ P (~å„uO|=à◊√§) ~å=∞|O@∞=Öˇ D ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ <≥ÅH˘x Ü«Ú<åfl_»∞.
#ohHÍO`«∞x H˘Å∞K«∞K«∞
JÅÜ«∞x |O@<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º#∞ q#∞_ô. xO_»∞ x^è•#=Ú (Ñ¨ÓiÎQÍ ã¨fi~°‚=∞Ü«∞O) J~Ú# ÅOHõ#∞ x=Ú+ÖÖ’ h~°∞
(JÅÊ"≥∞#ÿ k) QÍ KÕã≤ áê~°"âÕ ß_»∞. D =∞O_ç`=« ¸iÎ (JÅOHõiOÑ¨|_ç# ™êfiq∞).
~åQÆO : =ãÖ`« â∫~°º=Ú`À =∞QÆ∞_ç=zÛ (uiy=zÛ) ã‘`å^Õq t~À=∞}˜x <å^è∞Œ _≥#· N~å=ÚxH˜zÛ
HõÅâßÑ¨Ù~°=Ú HÍ_» HõO^Œ∞= ¿ãã¨∞H˘x P ~°ÑÚ¨¶ Ñüx P#O^ŒÑ~¨ z° #"å_»∞ D Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞. (DÜ«∞#‰õΩ KÕ`H« Íx
JÅ~°∞K«∞#fl"å_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»∞ IIHõÅâßII ^Õn =ÙO_»^Œ∞)?"åÜ«Ú#O^Œ#∞_≥·# D Ñ¨~å„Hõ=∞âße Z#fl_»∂ g_»x „Ñ¨`åÑ¨=Ú
ã¨Ç¨Ï*Ï# <˘Hõ[OQÆ Kåz ã¨=Ú„^Œ=Ú ^•\˜ QÆÅ"å_»∞. JO^Œ∞KÕ D Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞ =∞k~ÚOz =Ù<åfl_»∞. (=∞kOz
=∞Ç≤Ï=∞ g∞~°QÆ Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»∞ Ü«Ú<åfl_»x J~°úO KÕã≤H˘#~å^Œ∞. WHõ¯_» =∞k~ÚOz JO>Ë =∞#ã¨∞Ö’ ^è•º#=Ú
WÇ¨Ï=Ú# ~å=Ú|O>ˇÿ ~ÚÑ¨C_»∞ #∞#fl"å_»∞ KÕÜ«ÚK«∂ =Ù<åfl_»x J~°úO) =Ù<åfl_»∞. U "Õà◊Ö’<≥·<å DÜ«∞# K≥^Œ~°Hõ (Ñ¨~å‰õΩÖËHõ)
JÇ¨Ï~°Ç¨Ï=Ú#∞ ^˘_»¤ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞ IIHõÅâßII
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "åH˜\ ˜Ö’ (J#O`«Ñ¨Ù~°O u~°∞=∞Å Ü≥∞^Œ∞@<Õ =Ù#fl^Œx ÉèÏ=#)
xO_»∞ x^è•#Ñ¨Ù ÅOHõ xq∞ëê# h~°∞ ¿ãÃã JkQÀ HÍK«∞H˘x ã≤^Œú=ÚQÍ #∞<åfl_»∞. D Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»∞. (D ™êfiq∞x
=∞O_ç`« =¸iu Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»∞ ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
^ŒO_ç`À =∞y(QÆ∞)_ç =zÛ `«QÆ ã‘`« t~À=∞}˜
JO_» ~°Ñ¶¨ÚÑüH˜K≥Û Ç¨Ï#∞=∞O`« ~åÜ«Ú_»∞ IIHõÅâßII
49 50
3-26 K≥ÅÑ¨Å K≥=∞@Å∞ K≥H˜¯à◊§
=Ú#∞fl_ç "≥ÚÅHõÅ #∞=ÙfiÅ∞ "≥ÚH˜¯à◊§
™⁄ÅÑ¨ÙÅ "Õ_»∞Hõ K˘H˜¯à◊§
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# Wk. 'JO`«º„áêã¨— ~°Hõ~°HÍÅ `˘ÅQÆx Pã¨Å∞ `˘H˜¯àÏ§ IIJ=∞Ô~II
q<åº™êÅ∞ KÕã≤# J^Œ∞ƒù`« Hõq`«. q=iOz *ˇa`Õ ã‘=∞O`«∞Å∞ ã≤QÆ∞æÅ "≥ÚQÆæÅÜÕ∞º
<≥é=QÆ∞ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ xH˜¯à◊§
™ê=∞O`«O. ã¨=∞~°u J#∞Éèí=OÖËx "åiH˜ ''K«zÛ<å J~°úO HÍx K«=∞`å¯~°O——. "≥∞éÃã#∞ `«=∞Hõ=Ú q∞H˜¯à◊§
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ñ¨ÙÅHõiOz J=∞‡"åix P@Ñ¨\ ˜ìOKÕ `Õ@ `≥Å∞QÆ∞ `Õ<≥[Å∞¡. J~°úO QÆ∞é∞`«QÆ∞ #^èŒ~°=Ú QÆ∞H˜¯à◊§
HÍx Ñ¨~°=∂~°úO. '`«=ÚÅ=Ú— JO>Ë `åO|∂ÅO Jx `≥eÜ«∞x "åiH˜ K≥Ñ≤Ê `«éK«QÆ∞ =ÅÑ¨ÙÅ∞ ^ŒH˜¯àÏ§ IIJ=∞Ô~II
ÖÏÉèíOÖË^Œ∞.... #∞#∞QÀi H˘#Å∞ <˘H˜¯à◊§
ã‘II z~°∞K≥=∞@Å `À\˜ K≥=∞~°QÆ K≥H˜¯à◊√¡ á⁄#∞QÆx `«=ÚÅ=Ú Ñ¨ÙH˜¯à◊§
"≥ÚÅHõ #=ÙfiÅ∞ #"≥fi "≥∂Ç¨Ï<åOy Ñ¶¨∞#∞_»QÆ∞ N"ÕOHõ@Ñü H“y@(à◊§)
™⁄ÅÑ¨ÙÅ "Õ_»¯Å K˘ÔH¯#∞ [=fix Ü≥∞#Ãã#∞ ÑÖ`«=Ú ÖˇH˜¯à◊√§ IIJ=∞Ô~II
`˘ÅQÆx Pã¨Å `˘H˜¯_®Ü≥∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
<≥é=QÆ∞ K«∂Ñ¨ÙÅ xH˜¯à◊√¡ "≥∞~°Ü«∞QÍ `«b¡! JÅ"Õ∞Å‡OQÍ! <Õ_»∞ Jxfl q^èŒ=ÚÖˇ·# JO^Œ=ÚÅ∞ h‰õΩ ã¨=∞‰õÄ_ç#q.
`«=∞HõO|∞ q∞OK≥<å `«~°∞}˜ HõÑ¨Ù_»∞ ã¨=∞‰õÄ@=ÚÅÖ’ ™⁄Åã≤# h "Õ∞xÖ’ P zÇ¨Ïfl=ÚÅxflÜ¸ « á⁄_»EÑ¨ÙK«∞#fl==∂‡!
QÆ∞H˜¯à◊√¡ "≥∞éÃã#∞ QÆ∞~°∞`≥·# J^èŒ~°O|∞ Jq ™êfiq∞H˜ "Õ_»∞Hõ QÆ#∞Hõ „Ñ¨™êÎq™êÎ#∞ `«b¡! PÅHÕÑ¨Ù=Ú.
=ÅÑ¨ÙÅ∞ ^ŒÔH¯<å =x`« HõÑ¨Ù_»∞ JO^Œ " ≥ ∞ ÿ # h K≥ H ˜ ¯ à◊ √ § K≥ = ∞@`À K≥ = ∞iOz#q. h z~° ∞ #=ÙfiÅÖ’
H˘O>ˇ`«#=ÚÅ∞ `˘OyK«∂z#q. "≥#∞nÜ«∞x "Õ_»∞HõÅ`À h=Ù Ñ¨~°=tOzáÈuq.
P."≥IIJ=∞Ô~ <Õ_»∞ `«#‰õΩ Jxfl ™⁄|QÆ∞Å∞#∞ f~°x Pâ◊Å`À ãÖHõ@=ÚÖË q∞ye#q.
ã¨=∞~°u QÆ∞~°∞`«∞Å∞#∞ ãüH˜ QÆeÔQ qãïÎ Oz# h K«∂Ñ¨ÙÅ∞ #Å∞k‰õΩ¯Å QÆ=∞xOK«∞K«∞#flq. P K«∂Ñ¨ÙÅÖ’ Ü≥ÚHÕ`«
J#fl=∞Ü«∞º áê@#ÅÔ~ â◊$OQÍ~°O|∞ QÆ~°fi=Ú `˘OyK«∂K«∞K«∞#flk. q∞H˜¯eÜ≥ÿ∞# `«#‡Ü«∞`«fi=Ú ‰õÄ_» "≥∞éã≤#k.
"ÕOHõ>Ëâ◊√ HõkÜ≥∞ "Õ_»∞HÍÜ≥∞ J^èŒ~°=ÚÅÃÑ· QÆ∞~°∞`≥·# ^ŒO`«Hõ∆`«=ÚÅ∞ JÅOHõ~°}=ÚÖˇ·#q. Ñ¨Å∞=∂~°∞¡
„Ñ¨}Ü«∂#∞Éèí==ÚÅ∞ P"≥∞#∞ JÅiOz#q. P"≥∞ ã≤÷u =~°‚#Å HõO^Œ‰õΩ#flk.
~åQÆO : ^Õ=QÍO^è•i ÖË`« H˘#QÀ\˜ <˘H˜¯à◊√§ ™êfiq∞ â◊$OQÍ~° qÉèí==Ú#∞ Kå@∞K«∞#flk.
J=∞Ô~ QÆ^≥ <Õ_»∞ Jxfl ™⁄|QÆ∞Å∞#∞ q~å=∞=ÚÖËx `åO|∂Å ¿ã=#=ÚKÕ |∞QÆæÅ∞ Jeã≤##∞ JÅi#q. Ñ¶¨∞#∞_≥·#
ã¨=∞~°u z#flÅ∞ ãü h "Õ∞#∞ IIJ=∞Ô~II N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñï+¨fiOQÆ=ÚÅÖ’ ÖˇHõ¯‰õΩ q∞‰õΩ¯@=ÚÖˇ·# ÑÖ`«=ÚÅ∞
Ñï_è»qe¡#q.
51 52
3-27 WHõ¯_» ã¨∞Y=Ú <åHõHõ¯_» ã¨∞YO|x
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞Hõ¯_çÔH·<å #∂~° ˆHy ÜÕ∞y
QÆHõ¯# Nu~°∞"ÕOHõ@Ñü QÍ#Hõ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi "≥~· åQÆº ãÖH©~#Î° Wk. Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ HõiyáÈÜÕ∞ HÍÅO Ñ¨ÙH˜¯Ñ¨Ù~å}=∞~Ú áÈÜ≥∞ HÍÅ=Ú IIU_» ã¨∞*Ï˝#II
uiy ~°=∞‡O>Ë =ã¨∞ÎO^•? ~å^Œ∞. WHõ¯_» '|∂_ç^ŒÖ’ Ç¨ÏŸ=∞O— J<Õ „H˘`«Î áÈeHõ
K≥áêÊ~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. Ç¨ÏŸ=∞O KÕÜ«∂ÅO>Ë [fieOKÕ Jyfl HÍ"åe HÍx |∂_ç^ŒÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
<≥~ÚºáÈã≤ Ç¨ÏŸ=∞O KÕ™êÎ~å Ü≥∞=Ô~·<å? HÍÅO á⁄OzÜ«Ú#fl =∞$QÆ=∞@. UHõ∆}Ï# JÜ≥∂º!! HÍÅ=∞O`å |∂_ç^ŒÖ’ KÕã≤# Ç¨ÏŸ=∞=Ú =Öˇ =º~°ú"≥∞ÿáÈ~Ú#^Õ!!
QÆ∞@∞‰õΩ¯=∞x q∞OQÆ∞`«∞O^À!! Jyfl ^ŒQÆæ~°∞#fl "≥#fl HõiyáÈ‰õΩO_® =ÙO@∞O^•? <å‰õΩ `≥eq U"≥∞ÿ áÈ~ÚOk? <å ã¨∞*Ï˝#=∞O`å U=∞~ÚáÈ~ÚOk?
Ñ¨ÙH˜¯ Ñ¨Ù~å}O JO>Ë |∞QÆæÖ’¡ ÃÑ@∞ìH˘#fl Ñ¨Ù~å} QÍ^èŒÅ∞. JO>Ë JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞
Wk <å‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk, Jk <å‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk Jx #q∞‡"åxÃÑ·
(HõeÊOz) K≥ÑÊ≤ # WuÇ¨ãÖ. ÉèHí Î˜ `«‰Ωõ ¯= ~°HÎ˜ Z‰õΩ¯=. Jk Ç¨ÏiÔ<@∞¡ K«∂Ñ¨QÅÆ ^Œ∞?
J<ÕHõ Pã¨Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x ##∞flÃÑ#"Õã¨∞H˘#fl Pã¨Å`À QÆ_»Ñ¨ÖËHõ áÈÜ«∂#∞. WHõ
LII U_» K«<≥<£ QÆ^•! `≥eq U_»‰õΩ áÈÜ≥∞#∞ *Ï˝#=∞O`«Ü«Ú<£ HÍÅ"Õ∞"≥∂ á⁄^ŒKå@∞# KÕi ^•yÜ«Ú#fl =∞$QÆ=Ú =Öˇ Z^Œ∞~°∞ K«∂z Z^Œ∞~°∞K«∂z
|∂_ç^ŒÖ’# Ç¨ÏŸ=∞=∞~ÚáÈÜ≥∞#∞ „‰õΩOyi J#fl=∂~°∞º_»∞<£ ##∞fl Hõ|oOKåÅx „Ñ¨Ü«∞ufl™ÈÎOk. WÑ¨C_»∞ <Õ<ÕO KÕÜ«∂e? ^•ˆ~q∞\˜?
"Õ_çq∞ ™ÈHõ JyæHõ_» "≥#fl~ÚáÈÜ≥∞#∞ HÍÅ=∞O`«Ü«Ú<£
‰õÄ_»Hõ "ÕOHõ>Ëâ◊! x#∞ HÀiu =º~°∞úÅ ‰õÄ@=ÚÖò Ç¨Ïs! J#O`«"∞≥ #ÿ <å ^Œ∞óY=Ú WO`«\`˜ À =^Œe áÈ`«∞OkÖË JO`«\`˜ À áÈ`«∞OkÖË
~åQÆO : É∫o J#∞H˘x qO`« qO`« "Õ^Œ#Å`À "ÕyáÈÜ«∂#∞. JO`«∞ÖËx D zO`«ÅÖ’
U_» ã¨∞*Ï˝#=Ú ÜÕ∞_» `≥eq <å‰õΩ zuH˜áÈ~Ú z‰õΩ¯=_çáÈ~Ú xÑ¨C ã¨g∞ÑÖÖ’ =Ù#fl "≥#fl=Öˇ <å =ÙxˆH =∂iOk.
|∂_ç^ŒÖ’ Ç¨ÏŸ=∞"≥∞ÿ áÈÜ≥∞ HÍÅ=Ú IIU_» ã¨∞*Ï˝#II ã≤÷~°OQÍ QÆ\ ˜ìQÍ =ÙO_®eû# <Õ#∞ h~°∞QÍiáÈÜ«∂#∞.
W^≥ "Õ∞ÅÜ≥∞º_ç <åHõ^≥ "Õ∞ÅÜ≥∞º_ç #x <å‰õΩ WHõ¯_» ã¨∞Y=Ú#flk, JHõ¯_» ã¨∞Y=Ú#fl^Œx „Éèí=∞Ñ¨_ç T~°Hõ<Õ
Hõkã≤# Ü«∂ã¨KÕ QÆ_»=ÖËHõ Ü≥∞Hõ¯_≥Hõ¯_çHÀ áÈÜ«∂#∞. ã¨=∞Ü«∞=∞O`å =$^è• KÕã≤H˘<åfl#∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Ü≥∞^Œ∞~°∞ K«∂z K«∂z Ü≥∞Å~ÚOz Ü≥∞Å~ÚOz `«Hõ∆}O ^Œi≈OK«Hõ Ñ¨xH˜~åx Ñ¨ÙH˜¯@ Ñ¨Ù~å}ÏÅÜ«∞O^Œ∞ Pâ◊ Hõ#|iz P
á⁄^ŒKå@∞ =∞$QÆ"≥∞ÿ áÈÜ≥∞ HÍÅ=Ú IIU_» ã¨∞*Ï˝#II Ñ¨Ù~å}ÏÅ=Öˇ<Õ HÍÅÜ«∂Ñ¨#`À P U_»∞H˘O_»Å"å_»∞ <åH˜zÛ# H˘kÌHÍÖÏxfl =º~°Oú
WO`«@ nÔ~_ç ^Œ∞óY =∞O`«@ nÔ~_ç #x KÕã≤H˘<åfl#∞.
qO`« qO`« =QÆÅKÕ "Õy "Õy
zO`«Ü«Ú "Õ^Œ#Å z‰õΩ¯=_»∞K«∞ #yæ
á⁄O`«#∞#fl "≥#flÜ≥ÿ∞ áÈÜ≥∞ HÍÅ=Ú IIU_» ã¨∞*Ï˝#II
53 54
3-28 a~°∞^Œ ~å=} t~ÀÉèË^ŒHõ qcè+¨}
=Ú#∞fl_ç =~°k ™êˆH`«Ñ¨Ùi"åã¨ ~åÑ¶¨∞=
Ç¨ÏOÑ‘ q[Ü«∞#QÆ~°OÖ’ "≥Åã≤# g~°~å=ÚxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J<ÕHõ x~°∞Ñ¨=∞ N"ÕOHõ@ xÅÜ«∞ q[Ü«∞#QÆ~°
J`«º^Œ∞ƒù`« ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î#Å∞ qxÑ≤OKå~°∞. P HÀ=Ö’ D H©~°Î# ‰õÄ_® XHõ\ ˜. Ñ¨Ù~° qÇ¨~° Ñ¨ÙO_»sHÍH∆Í II#"≥∂ #"≥∂II
''`«~°}˜ `«#∂*Ïk `«~°∞K«~° áêÅHõ—— JO>Ë ã¨∂~°ºÑ¨Ù„`«∞_≥·# ã¨∞„w=Ù_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å#~°∞Å#∞ áêeOz# "å_»x J~°úO. 'Ç¨Ï~°HÀ^ŒO_»Ç¨Ï~°— JO>Ë t=Ùx qO\˜x F ~°Ñ¶¨Ú ‰õΩÖÏ„QÆ}©! h‰õΩ =O^Œ#=Ú ^Õ=`«ÅKÕ #∞uOÑ¨|_»∞ ~å=∞K«O„^•!
qiz#"å_»x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. `ÕeHõQÍ HõxÑ≤OKÕ `ÕeHõ HÍx H©~°Î# K≥Ñ¨Ê@O h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. t=áê~°fi`∞« ÅKÕ #∞uOÑ¨|_»∞ g~°~å=∂! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
J#fl=∞Ü«∞º „Ñ¨`ÕºHõ`«. <å=∂@ #=∂‡ÅO>Ë... ÑïjeOK«O_ç.
U ã¨=∞Ü«∞=Ú# Ü≥∞\˜ì ^èŒ~°‡=Ú áê\ÕKåÖ’ J\˜ì ^èŒ~°‡=Ú#∞ ÑïáêeOz#
`ÕII Ç¨ÏOÑ≤ q[Ü«∞#QÆ~°=Ú# JÅiÜ«Ú#fl "å_»=Ù. g~åkè g~°∞_≥·#"å_»=Ù. ^Œâ◊~°^è•`«‡A_»=Ù. QÆÇ¨Ï#"åã≤x (HÍ~°_»=ÙÅÖ’
g~°~å=Úx Q˘ezi Ñ¨~°=tOz x=ã≤OK«∞#k) Ü≥∞ÿ # `å@‰õΩ#∞ ãÖÇ¨ÏiOz#"å_»=Ù. JÇ¨ÏÖÏº^Õqx âßÑ¨=Ú#∞O_ç
'J=∞~°— QÍ#=Ú qxÑ≤Oz ~°#fl=∞Ü«∞º q_çÑO≤ z# "å_»=Ù. Jã¨∞~°‰Ωõ ÖÏxfl JO`«"Ú≥ OkOz#"å_»=Ù. ã¨ÇÏ¨ [ (`«=Ú‡x`À)
Ñ¨Ó[ ~ÚkÜ«∞x áê_»∞_ô ã¨∞[#∞ÖÏ~°! qâßfiq∞„`«∞x Ü«∂QÆ=Ú#∞ ~°H˜∆Oz# "å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : <å@∞
N~å=∂! t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qiz# h=Ù ã‘`å^ÕqH˜ Éèí~°Î=Ù. Y~° ^Œ∂+¨}Ïk
#"≥∂ #"≥∂ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ <åÜ«∞Hõ kq[=O^Œº
~åHõ∆ã¨∞Å â◊„`«∞"å, J*ËÜ«Ú_≥·# "åe QÆ~°fi=Ú#∞ x~°∂‡eOz `«∞^Œ=Ú\˜ìOzuq.
#"≥∂ #"≥∂ â◊OHõ~° #QÆ*Ï#∞`å II#"≥∂ #"≥∂II
ã¨∂~°º#O^Œ#∞_≥·# ã¨∞„w"åk "å#~°∞Å#∞ ÑïáêeOz# "å_»=Ù. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xKÕ
qÇ≤Ï`« ^èŒ~°‡áêÅHõ g~°^Œâ◊~°^äŒ ~å=∞ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ^•\ÕÑ¨ KÕã≤#"å_»=Ù. ZÅ¡Ñ¨C_»∞ ã¨∞q∞„`å#O^Œ#∞_≥·# ÅHõ∆ ‡}∞x
QÆÇ¨Ï# "åã≤h `å@Hõ =∞~°Ì# `À_≥·# "å_»=Ù.
JÇ¨ÏÖÏºâßÑ¨ q"≥∂K«# Jã¨∞~°‰õΩÅ ÉèíO[#
ã¨Ç¨Ï[ qâßfiq∞„`« ã¨=# ~°Hõ∆HÍ II#"≥∂ #"≥∂II a~°∞^Œ (ã¨=∞~°∞_ú #·≥ ) ~å=}Ïã¨∞~°∞x t~°ã∞¨ û#∞ ÉèkË Oz ãÖÇ¨ÏiOz# "å_»=Ù.
qcè+¨}∞x ~°H˜∆Oz# "å_»=Ù. ™êˆH`« #QÆ~ånèâ◊√_≥·# ~åÑ¶¨∞=Ù_»=Ù. ™ê\˜ÖËx
Ç¨Ï~°HÀ^ŒO_» Ç¨Ï~° ã‘`åOQÆ<å =Å¡Éèí
u~° ∞ =∞ÖÏnè â ◊ √ _≥ · # N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» = Ù. q[Ü« ∞ #QÆ ~ ° Ñ¨ Ù ~ånè â ◊ √ _≥ · #
Y~°^Œ∂+¨}Ïi "åe QÆ~åfiÑ¨Ç¨
g~°~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. Ñ¨^Œ‡^Œà◊ <Õ„`«∞_»"≥·# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ
`«~°}˜ `«#∂*Ïk `«~°∞K«~° áêÅHõ
=O^Œ#=ÚÅ∞.
â◊~°kè ÅOÑ¶¨∞# Hõ$`« ™œq∞„u ã¨"Õ∞`« II#"≥∂ #"≥∂II
55 56
3-29 Ñ¨~°=∞ Ñ¨~å`«Ê~° Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~å
=Ú#∞fl_ç =~°^Œ =~°^•=∞Å "åã¨∞^Õ=
z~° z~°Ñ¶¨∞# #QÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
ãÖã¨¯ $`«OÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. Ñ¨@∞ì=∞x #~°Ç¨Ïi<å=∞ Ñ¨#flQÆ â◊Ü«∞<å II#O^ŒII
„ÑüÑ¨^•~°÷O K≥Ñ¨Ê=Ü«∂º qO\Ï#∞ JO>Ë ÑÖ_ç`«∞ÅˆH uHõ=∞Hõ HõeˆQ H©~°Î# Jx
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞. ÃÑ^ŒÌÅ ã¨Ç¨Ü«∞O`À XHõ "≥∂ã¨Î~°∞ q=~°} W=fiQÆeQÍ#∞. W\Ï¡O\˜
H©~#Î° Å∞ K«k"åHõ J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏëêáêO_ç`åºxH˜ =ÚQÆ∞Åú O HÍ‰õΩO_® =ÙO_»QÅÆ =∂? F #O^Œ#O^Œ<å! "Õ}∞QÍ# q<À^•! F =Ú‰õΩO^•! "≥ÚÅ¡ "≥ÚQÆæ=O\˜ ÖË`«
‰õΩO^ŒÇ¨ã¨∞_»O>Ë "≥ÚÅ¡ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ "≥ÚQÆæÅ =O\˜ z~°∞#=ÙfiÅ∞ HõÅ NHõ$+¨µ‚_»∞. z~°∞#=ÙfiQÆÅ =∞<ÀÇ¨Ï~å! QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«=Ú<≥uÎ# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! (h‰õΩ
''z~° z~° Ñ¶∞¨ # N"ÕOHõ>âË fi◊ ~—° — JO>Ë Uq∞\˜? z~°z~°ÖÏ_Õ Nx"åã¨∞_»#∞HÀHõO_ç... =O^Œ#=ÚÅ∞).
K«^Œ=O_ç. F Ñ¨~°â◊√~å=∂! ~°Ñ¶¨Ú~å=∂! QÀqO^•! ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ <Õ„`«=ÚÖˇ·# „Ñ¨Éèí∂!
HõOII #O^Œ∞x #O^Œ#! hHÍ– =∂Ü≥ÚHõ¯ HÍ=∞#Å#∞, HÍ=∞#Å=Å# [xOz# ^À+¨=ÚÅ#∞ ÑïÇ¨ÏiOK«∞"å_®!
#O^Œ=Ú "Õ}∞ ã¨fi#O|∞ #=h`« Ç¨Ï~å! "≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ ™ê÷#"≥∞ÿ =ÚH˜Î "≥·Éèí==Ú Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨`åÑ¨=Ú ~°∂Ñ¨Ù^•eÛ#"å_®!
JO^Œ=ÚQÆ áê_ç J#flÜ«∞ ~°H¯õ ã≤ =¸Hõ#∞ ã¨=¸Å=ÚQÍ HõOÑ≤OÑ¨*Ü Ë Ú« "å_®! <Õ~Ê° i`«#=Ú ^Àº`«Hõ =∞QÆ∞#@∞¡
‰õΩO^ŒÑ¨Ù ^ŒO`åÅ ™œ~°∞ H˘xÜ«∂_çiQÍ Éèí=|O^èŒ=ÚÅ#∞ ã¨_»eOK«∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : JÉèËi
Hõ=∞Å („|Ç¨Ï‡)‰õΩ P"åã¨"≥∞ÿ# (™ê÷#"≥∞ÿ#) Hõ=∞Å (<åaèÜ«∞O^Œ∞) QÆÅ^Õ"å!
#O^Œ#O^Œ# "Õ}∞ <å^Œ q<À^Œ, =Ú
ÅH©∆ ‡=Å¡ÉèÏ! ^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’ „âı+¨µª_®! ZÅ¡Ñ¨C_»∂ `«"≥∂QÆ∞}=Ú#∞ x~°ã≤Oz
‰õΩO^Œ ‰õΩO^Œ ^ŒO`«Ç¨ã¨ QÀ=~°ú#^èŒ~å II#O^ŒII
x~°∂‡eOK«∞"å_®! „Ñ¨=∞^•#∞Éè=í =Ú#∞ („|Ç¨‡#O^Œ=Ú#∞), P#O^Œãfi¨ ~∂° Ñ≤}Ü˜ ∞ÿ≥ #
~å=∞ ~å=∞ QÀqO^Œ ~°qK«O„^Œ Ö’K«# ÅH˜∆ ‡x KÕÑ¨\ ˜ì# ÉèÏ=ã¨fi~°∂áê! „Ñ¨ã¨#fl`« KÕ‰õÄ~°∞Û "≥∂H∆Í#O^Œ=Ú HõeyOKÕ
HÍ=∞ HÍ=∞HõÅ∞+¨ qHÍ~°q^Œ∂~°
â◊√Éèí~°O[#∞_®! (h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞).
^è•=∞ ^è•=∞ qÉèí=„`«Ê`åÑ¨~°∂Ñ¨ ^Œ#∞[ x–
~°∂ú=∞^è•=∞Hõ~°}K«`«#~° Éèí=ÉèíO[# II#O^ŒII F ã¨~Àfi`«Î=∂! Ñ¨~å`«Ê~å! (ã¨~°fi„âıëêª!) F Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~å! =~°=ÚÅ<˘ãÖQÆ∞
Hõ=∞Å Hõ=∞ÖÏ"åã¨ Hõ=∞ÖÏ~°=∞} ^Õ"À ^Õ=^Õ"å! F =~°^•=∞Å! (x~°‡Å ÅH©∆ ‡x"å™ê!) "åã¨∞^Õ"å! âßâ◊fi`«∞_®! x~°O`«~O°
`«Î=∞ `«"≥∂QÆ∞} ã¨`«`« q^Œ∂~° "ÕOHõ\Ï„k PÅÜ«∞=ÚQÍQÆÅ "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! #~°ÇÏ¨ i <å=∞=Ú`À âı+`¨ Å« Ê âß~ÚÜ≥∞ÿ #
„Ñ¨=∞^Œ„`«Ê=∞^•#∞ Éèí= ÉèÏ=Hõ~°} ^Õ"åk ^Õ"å! (<å‰õΩ â◊~°}ÏQÆuÜÕ∞ P^è•~°=Ú `«O„_ô! ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú)
ã¨∞=ÚY ã¨∞^è•#O^Œ â◊√Éèí~°O[<å II#O^ŒII
57 58
3-30 ~°OÉèÏk ã¨`«∞ÖˇÅ¡ KÕi Z^Œ∞@
=Ú#∞fl_ç QÆOcè~° QÆ`«∞Å#∞ g∞~° #@<å
''‰õÄzÑ¨Ó_ç—— ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ <å~ÚHõ (ã¨`«ºÉèÏ=∞) PQÆ=∞<åxfl ã¨∂zã¨∂Î ~°OÉèí=ÚÅ#∞ "Õ∞Å∞ HÀi H˘Å∞=
JOÉè’*Ï‰õ∆Ω_Ò "ÕOHõ>Ëâ◊√<˘Ü«∂ºi II=K≥Û#∞II
"≥·`åo‰õΩÅ∞ 'ÉèÏ=∞<Õ ã¨`«ºÉèÏ=∞<Õ...— JO@∂ áê_»∞`å~°∞. "å~°O^ŒiH©
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi W@∞=O\˜ H©~°Î#ÖË ã¨∂ÊùiÎ J~Ú=ÙO\Ï~Ú. JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
~åHõ#∞ „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞Î<åfl~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. J=∞‡"åi ™œO^Œ~åºxfl ~°=∞}©Ü«∞OQÍ WkQÀ K«∂_»O_ç, W^Õ =K≥Û#∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡. D"≥∞ =∞~°Hõ`«=ÚÅ∞ `åÑ≤#
=i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¨K«ÛÅ Hõ_çÜ«∂Å 'Ñ¨}u— K≥ÅOQÆ... JO>Ë =∞~°Hõ`«=ÚÅ∞ `åÑ≤# KÕu Hõ_çÜ«∞=ÚÅ#∞ ^èŒiOz â’aèÅ∞¡K«∞#flk.
KÕu Hõ_çÜ«∞=ÚÅ`À P Ñ¨_»u q~ålÅ¡QÍ... Jx J~°úO. ~°OÉèÏk JÑ¨û~°ã¨Å∞
J<ÕH=õ ∞Ok â◊$OQÍ~° ÑïÑ¨Ó~°∞Ö‚ #·ˇ K≥eHõ`ÅÎ≥ ∞ |OQÍ~°∞ kq\©Å∞ (HÍQÆ_®Å∞)
"åi#@<å~°OÉèÏxfl „Ñ¨^Œi≈ã¨∂Î J=∞‡"åix ¿ãqã¨∞Î<åfl~°@. Uq∞ ÉèÏ=#!!
KÕuÖ’ ^èiŒ Oz "≥O@~åQÍ JO^Œ"∞≥ #ÿ qO*Ï=∞~°Å∞ (`≥Åx¡ Kå=∞~°=Ú)KÕ gK«∞@‰õΩ
LII =K≥Û#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÉèÏq∞xÜ«∞ø JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ D =∞iH˘O^Œ~°∞ PÜ«∞`«Î=∞=QÍ P [=~åe =∂OQÆÅº=Ú =∞<ÀÇ¨Ï~°=ÚQÍ "≥∞_»Ö’
Ñ¨K«ÛÅ `åÑ¨_»O|∞QÆÅ |OQÆ~°∞"Ò Hõ_çÜ«∂Öˇ‡~°OQÆ `å<£, =ÓQÆ∞K«∞O_ç#k.
=∞zÛHõÜ≥ÿ∞# H©~°=ÚÅ =∂@Å∞ "≥∞ÿ=∞~°Ñ≤OK≥ [=fix<£
"≥∞K≥Û_ç H©~°Î#O|∞ qxÑ≤OK≥#∞ "Õ∞Å∞QÆ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ P"≥∞ ÃÑOÑ¨Ù_»∞ zÅ∞HõÅ∞, `Õ<≥ÖÁÅ∞‰õΩ#@∞¡ =∞^èŒ∞~°=ÚQÍ 'QÆÅQÆÅ— Ñ¨Å∞‰õΩ
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O K«∞O_ç#q. P"≥∞ áê=Å∞ (áê=ÙHÀà◊√§) =Ú^Œ∞ÌÖÁÅ∞‰õΩ yÅ∞‰õΩ(ã¨=fi_ç) #∞
KÕÜ«ÚK«∞#flq, "å_çÜ≥ÿ∞# P"≥∞ K«∂Ñ¨ÙÅ `«∂Ñ¨ÙÅ∞ `«à◊√‰õΩ¯=∞x `«à◊`«à◊Å#∞
=K≥Û#∞ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ D
zÅ∞‰õΩK«∞#flq ("≥^Œ[Å∞¡K«∞#flq).
Ñ¨K«ÛÅ Hõ_çÜ«∂Å Ñ¨}u K≥ÅOQÆ II=K≥Û#∞II
|OQÍ~°∞ KÕkq\©Å∞ Ñ¨Óx ~°OÉèí "≥Ú^ŒÖ#·ˇ JK«Û~°Å∞ JO^Œ~∞° KÕi P"≥∞ Ü≥∞^Œ∞@ QÆOcè~=° ÚQÍ #$`«º=Ú
â◊$OQÍ~°=`«∞Å∞ "Õ"ÕÅ∞ ~åQÍ ã¨Å∞Ñ¨ÙK∞« O_çi. "åi #@<å "≥^· ∞Œ +¨º=Ú#O`«ÜÚ« „Ñ¨îŒ ≈OK«∞K«∞ P ^Õqx "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù
~°OÔQ·# qO*Ï=∞~°Å∞ g= H˘Å∞=Ù ã¨Å∞Ñ¨ÙK∞« <åfl~∞° . Ñ¨^‡Œ ^ŒàÏÜ«∞`å‰õΩ∆ _≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x XÜ«∂ºi ÉèÏ=∞ J~Ú#
=∂OQÆÖº bÅ ™⁄OÑ¨QÆ∞ [=~åÅ∞ II=K≥Û#∞II P^Õq =∞<À[˝"∞≥ #ÿ k.
Ñ¨Å∞‰õΩÅ `ÕxÜ«∞ ÖÁÅ∞Hõ K≥O`«
zÅ∞HõÅ∞ HõÅHõÅ Ñ¨Å∞Hõ ~°=Å
yÅ∞‰õΩ áê=Å∞ =Ú^Œ∞Ì QÆ∞Å∞Hõ "Õ∞\˜
HõeH˜ K«∂Ñ¨ÙÅ "≥Ú#Å∞ `«à◊√Hõx zÅ∞Hõ II=K≥Û#∞II
59 60
3-31 Ñ¨~°=∞"≥∞ÿ Éèí=º"≥∞ÿ Ñ¨~°y# h
=Ú#∞fl_ç ~Ú~° q\˜ì^Œx =∂‰õΩ <≥é∞QÆOQÆ QÆeÔQ
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨ x#∞fl ~¸
=∂#= [#‡‰õΩ ™ê~°úHõ`« ÉèíQÆ=^ŒÌ~°≈#O =∂„`«"Õ∞. SÇ≤ÏHõ"≥∞ÿ#, =∂<å= ^èŒ~°g∞^Œ Ñ¨Å∞=∂~°∞ ^Œiã≤OÑ¨ QÆeÔQ IIKåÅ^•II
=∂#=ÚÅ∞ â◊s~åxˆH QÍx P`«‡‰õΩ JO@=Ù. P`À‡#flu P Ñ¨~=° ∂`«‡ ^Œ~≈° #O=Å#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨#HÍk =Úhâ◊fi~∞° Å∞ ‰õÄ_® HÀˆ~k J^Õ. ^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_® ^Œ∞~°É¡ "íè ∞≥ #ÿ
PÜ«∞# ^Œ~≈° #O Ju ã¨∞Å∞=ÙQÍ D U_»∞H˘O_»Å g∞^Œ ^˘~°∞‰õΩ`«∞#flk. h~°[<åÉè∞í x F ^Õ=^Õ"å! =∂ [#‡=Ú#‰õΩ D ÉèÏQÆº=Ú KåÅ^•? h‰õΩ K≥Ok# "å~°∞
U `«áÈnH∆Í ÖË‰õΩO_® `«xqf~° K«∂KÕ ÉèÏQÆºO D Éèí∂=∞ g∞^Œ<Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk. JxÑ≤OK«∞H˘O@∂ „|`«∞HõQÆey`Õ JO`«Hõ<åfl HÍ=Åã≤#k U=Ú#flk?
D [#‡H˜k KåÅ^•? P ™êfiq∞ "åiH˜ K≥Ok# "åiQÍ „|uˆH Hõ<åfl UOHÍ"åe? „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® x#∞fl ^Œi≈OKåÅO>Ë, ^è•ºxOz `«Ñ≤OKåe.
J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤ÊOk JHõ∆~° ã¨`«ºO. JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ x#∞fl K«∂_®ÅO>Ë JÜÕ∞ºÑ¨xHÍ^Œ∞. ^Õ"ÕO„^•^Œ∞Å‰õΩ ‰õÄ_»
=∞`«ÎHÀH˜ÅII KåÅ^• Ç¨Ïi! "Õ∞Å∞ <åH˜k [#‡^èŒ#º`« *ˇO^≥, h =∞<À[˝"≥∞ÿ# h <å=∞"Õ∞. x#∞fl H©iÎOK«∞@ HÍ^è•~°=Ú. (J@∞=O@Ñ¨C_»∞ =∂‰õΩ
áêe"å~°=Ú "ÀÖˇ "≥∞Öˇæ_ç ÉèÏQÆº=∞Éˇƒ#∞ ^Õ=~å! WOHÍ PÖ’K«# Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? h <å=∞ã¨‡~°}#∞ KÕ|_ç`Õ KåÅ∞ Hõ^•!)
gÅ∞HÍ^Œ∞~° =∞øx=~°∞ºÅ∞ "ÕÅÜÕ∞O_»∞¡ `«Ñ≤Oz#<£
"Õ∞Å∞ "ÕOHõ@<å^èŒ∞ #q∞‡# "Õ∞\˜ J#flÜ«∞ `≥ÖˇÊ~å. ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk |∞∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_® x#∞fl K«∂_®e JO>Ë ^•fi~°áêÅ‰õΩÅ
~åQÆO : H˘#_» J#∞=∞u fã≤HÀ=Åã≤ =zÛOk. =∞i =∂‰õΩ P ÉÏ^èŒÖË^Œ∞. `«xqn~å x#∞fl
=∞#ã¨∞ûÖ’ ^è•ºxOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åflO. (Hõà◊√¡=¸ã¨∞‰õΩ<åfl h k=º=∞OQÆà◊ ~°∂ÑÖ
KåÅ^• =∂ [#‡=Ú h–
áêeO\˜ "å~°"≥∞ÿ „|`«∞HõQÆ QÆeÔQ IIKåÅ^•II =∂ Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ Hõ#|_»∞`«∂<Õ =Ù#flk) Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å‰õΩ h=Ù
JQÆ=∞º"≥∞ÿ# "å_»=Ù. J@∞=O\˜ x#∞fl ZÑ¨C_»∂ =i‚Oz H˘xÜ«∂_Õ ÉèÏQÆºO
Hõ=∞ÖÏã¨<å^Œ∞Å∞ HÍ#x hÃÑ·
HõeyOk. Wk KåÅ^•? WO`«Hõ<åfl UO HÍ"åe?
=∞=∞HÍ~°=Ú ¿ãÜ«∞ =∂~°æ=Ú QÆeÔQ
J=∞ˆ~O„^•^Œ∞Å‰õΩ JO^Œ~åx h– h=Ù Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ù. Ñ¨Ù@∞ìHõ JO`«=Ú =$kú ÖËx J#O`«∞_»=Ù. J@∞=O\˜ h
H˘=∞Ô~·# <å=∞=Ú H˘xÜ«∂_» QÆeÔQ IIKåÅ^•II =ÙxH˜ W\˜ìk Jx "Õ∞=Ú `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeyuq∞. F u~°∞=∞Å<å^ä•! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
ã¨#HÍ^Œ∞Å∞#∞ HÍ# *ÏÅx x#∞fl U Ö’Hõ = ¸ áÈ‰õ Ω O_® D Éè í ∂ q∞ g∞^Œ < Õ x#∞fl ^Œ i ≈OKÕ
`«x"À= =∞uÖ’# `«ÅáÈÜ«∞ QÆeÔQ J^Œ$+¨ìO HõeyOk. Wk KåÅ∞ =∂‰õΩ WOˆHg∞ =^Œ∞Ì.
Ñ¶¨∞# =ÚhO„^Œ∞Å‰õΩ JQÆ=∞º"≥∞ÿ =Ù#fl
x#∞ ãÖ`«`«=Ú =i‚OÑ¨QÆeÔQ IIKåÅ^•II
61 62
=Ú#∞fl_ç 3-32 `«@∞ì Ñ¨Ù#∞ÔQ ‰õÄiÛ K«@ìÅ∞ KÕiz xÑ¨C
<Õ#∞ D =Ú#∞fl_ç „"åã¨∞Î#flk, ã¨=∞Ü«∞O P~°∞ QÆO@Å∞, `≥Å¡"å~°É’`ÀOk. Ñ¨\ ˜ì Hõ~°yOz "≥O_ç Ñ¨àÏºÅ xOz
^Œ@ì=ÚQÆ "Õ∞#∞ xO_» Ñ¨\ ˜ìOz kkÌ
"≥·‰õΩO~î° UHÍ^Œt, â◊√„Hõ"å~°O. WO`«HõO>Ë D H©~°Î«# K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ =∞Oz ã¨=∞Ü«∞O
a@∞ì "Õ_»∞Hõ =ÚiÜ«ÚK«∞O_Õ a`«Îi ™êfiq∞H˜ IIHõO\˜II
U=ÚO@∞Ok? Wk <å J^Œ$+¨ìO. ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ¨~°º"ÕH˜∆ã¨∂Î P<å_»∞ W@∞=O\˜
ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î# K≥Ñ≤Ê=ÙO\Ï~°∞. P<å\˜ ™êfiq∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
¿ã=#∞ g∞ =∞<À<Õ„`«O`À g∞~°∂ uÅHÕz `«iOK«O_ç. D H©~°Î#‰õΩ#fl WOH˘Hõ â◊√„Hõ"å~°=Ú<å_»∞, U_»∞ Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂âß#∞.
„Ñ¨`ÕºHõ`« U=∞O>Ë J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#ÅÖ’ ^Œ~°≈#q∞KÕÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊√x '=∞‰õΩ@O— DÜ«∞# `«# ^Õ"ÕiÜ≥ÿ∞# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x"å"≥∞ "≥O@<Õ =Ù<åfl_»∞.
ÖË H õ á È=@O. xÑ¶ ¨ ∞ O@∞=Ù ÖË ‰ õ Ω O_® nxfl q=iOK« Q Æ Å Ñ¨ O _ç ` « ∞ Å∞... (K«∂_»O_ç... K«∂z `«iOK«O_ç.)
|Ç¨ïH˘kÌ=∞Ok. D ™êfiq∞ `«# #QÆÅhfl XHõ„Ñ¨Hõ¯# ÃÑ\˜ì (Jaè¿+HõO KÕ¿ãÎ #QÆÅ∞ `«_çã≤
LII HõO\˜q∞ â◊√„Hõ"å~°=∞#QÍ Ñ¶¨∞_çÜ«∞Öò ~Ú@ U_»∞, ™êfiq∞! h áê_»=Ù`å~ÚHõ^•!) JO^ŒOQÍ QÀé=Ú (QÀp=O\˜ z#fl =„ã¨Î=Ú) <˘Hõ^•xfl
HõO@∞K«∞#∞O_≥ =∂ [#x P Ü«∞Å"Õ∞Öò u~°∞=∞OQÆKÕiÔH· Hõ\Ïì_∞» . Ñ¨hfl~∞° HõeÑ≤ KÕã#≤ Hõ=∞‡x HõÔŒ |=Ú#∞ (q∞„â◊=∂xfl) `«_ãç #≤ =Å∞=Å∞
ÑÖ@QÆ Hõ#∞flÅ∞<£ "≥eÔQ áê_≥#∞ H©~°Î# =∞#fl=∂~°∞º_»∞<£ ~˘=Ú‡, `«Å, "≥ÚÅK«∞@∂ì ayOÑ¨|_çÜ«ÚO_»QÍ `«∞"≥∞‡^Œ =O\˜ â◊s~° KèåÜ«∞QÆÅ
[O@QÆ ÉèÏ==Ú<£ ^≥Å∞Ñ¨ ™êÜ«∞=Ú ¿ãÜ«∞~° "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! P N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ™êfiq∞ `« # „¿Ñ=∞#∞ (<≥ = ∞‡k) =ºHõ Î = Ú KÕ Ü « Ú K« ∂
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q â’aèOK«∞K«∞<åfl_»∞.
HõO\˜ â◊√„Hõ"å~°=Ú QÆ_çÜ«∞ÖË_çO@ ÉÏQÆ∞QÍ #∂é˜# Ñ¨K«ÛHõ~°∂Ê~°=Ú#∞ |OQÍ~°∞ y<≥flÖ’ xOÑ≤ `≥zÛ
JO\˜ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ JO_»#∞O_Õ ™êfiq∞ IIHõO\˜II Páê^Œ=∞ã¨ÎHõ=Ú k@ì=ÚQÍ JkÌ, K«∂K«∞"å~°∞ Pâ◊Û~°º K«H˜`«∞Å=Ù`«∞O_»QÍ
"å~°O^ŒiHõ#∞flÅ HÕÑ¨Ù=Ù#@∞¡ x`«º=∞Öˇ¡ Ñ¨Ù=Ùfi=Öˇ WK«Û@ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl D
™⁄=Ú‡Åhfl Hõ_»Éˇ\ ˜ì ™⁄OÑ¨Ù`À QÀé=Ú QÆ\ ˜ì
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞x (uÅHÕz `«iOK«O_ç)
Hõ=∞‡x Hõ^ŒO|=Ú HõÑ¨C Ñ¨hfl~°∞
K≥=∞‡`À# "Õ+¨µì=Å∞ ~˘=Ú‡ `«Å"≥ÚÅK«∞\˜ì 'Ñ¨Ù#∞QÆ∞Ñ≤e¡— #∞Oz =zÛ# `«@∞ì Ñ¨Ù#∞QÆ∞ (`«\ ˜ì ZuÎ# "Õ∞Å∞ ~°HõÑ¨Ù Ñ¨Ù#∞QÆ∞
`«∞"≥∞‡^Œ "≥∞ÿKåÜ«∞`À# <≥=∞‡k#∞O_Õ ™êfiq∞x IIHõO\˜II J#∞ ã¨∞QÆO^èŒ^Œfi=º=Ú) `À ÉÏQÆ∞QÍ Ñ¨Ó`«Å∞ "Õã≤ xÑ¨CÖ’ HõiyOz "≥O_ç
Ñ¨K«ÛHõÑ¨C~°"≥∞ #∂é˜ Ñ¨ã≤_ç y<≥flÅxOz Ñ¨à‹¡=ÚÅÖ’ xOÑ¨W fã≤H˘x =KåÛ~°∞. ^•xx ™êfiq∞ "Õ∞xH˜ k@ìOQÍ Ñ¨\ ì̃OKå~°∞.
`≥zÛ t~°™êkQÆ kQÆ#Åk `«~°∞"å`« fiHõQÍ fiÛ k^•Ì~°∞. ^•x=Å# j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ P#OkOz# P
JK≥Û~°Ñ¨_ç K«∂_» JO^Œi Hõ#∞flÅHÕÃÑ· u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_»∞ a`«Î~° ™êfiq∞Ü≥ÿ∞ („Ñ¨HÍâ◊=Ú "≥^Œ[Å∞¡ ™êfiq∞Ü≥ÿ∞) Hõ#∞qO^Œ∞
xK≥Û =∞Öˇ¡Ñ¨ÓÅ =Öˇ x@∞`å#∞O_Õ ™êfiq∞x IIHõO\˜II KÕã≤<å_»∞.
63 64
3-33 kkÌi h ^èŒ~°‡=Ú#‰õΩ –^Õ"å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
=Ú#∞fl_ç JkÌi h ^•ã¨∞Å∞ h –P#O^Œ=ÚÖ’#
"≥·+¨‚= =∞`«nHõ∆ fã≤H˘x# J#O`«~°O `«# QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ Ç¨Ïi â◊~°}ÏQÆux W^ŒÌi h <å á⁄O^Œ∞Å∞–ÜÕ∞~°Êi z@∞=Öˇ QÆ∂iÛi
á⁄Ok# `«#‰õΩ *Ï˝#É’^èŒ#∞ KÕã≤ "≥·‰õΩO~î° ^•fi~åÅ∞ `≥iKå~°x `«#H˜Hõ Hõ~°‡Å`À#∞ "˘kÌHõ <˘kÌHõ <åH˜Hõ– #∞^ÀºQÆ=Ú ÖËÅ? II#~°Ç¨ÏiII
"å\˜ Ñ¶¨ÖÏÅ`À#∞ xq∞`«ÎO ÖË^Œx K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. #~°Ç¨ÏiÃÑ· ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«#‰õΩ ÉèHí xÎ˜ 'ˆ~Ñ≤i— Jx JO@∞<åfl~∞° . Ñ¨~=° ∂`«∞‡_≥#· "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x á⁄O^Œ∞Ö’QÆÅ F #~°Ç¨Ïs! <åÃÑ· h^ŒÜ«∞ Hõey# `«~°∞"å`« <åHÀãÖ <Õ#∞ KÕã≤H˘#=Åã≤#
P#O^•xfl `«#‰õΩ J#∞Éè=í =∞ÜÕ∞º@∞¡ KÕã≤ ™êfiq∞H© `«#‰õÄ 'á⁄O^Œ∞@— ÜÕ∞~°Ê~°Kå~°x Ñ¨#∞ÖË=Ú<åfl~Ú? H˘xfl ‰õÄ_® ÖË=Ù. ™êfig∞! x#∞fl â◊~°}∞á⁄Ok# r=ÙxH˜
Hõ#∞Hõ `«#H˜Hõ U L^ÀºQÆ=¸ ZO^Œ∞Hõx „Ñ¨tflOz, J"Õg "˘^Œ∞Ì "˘^Œ∞Ì JO@∞<åfl~∞° . ã¨fi`«O„`«º`« Ü≥∞Hõ¯_»∞O@∞Ok? h â◊~°}∞ "å_ç ã¨fi`«O„`«º=Ú J<Õ Ô~O_»∞ =ÙO_»<Õ
K«OII #~°Ç¨Ïi h^ŒÜ«∂=∞$`«=Ú #xfl@∞=ÚOK«QÆ Hõ~°‡ÖËÅ? h =ÙO_»=Ù.
â◊~°}=Ú ÉÁO^Œ∞ r=ÙÅ‰õΩ ™ê^èŒº"≥∞ ¿ãfiK«ÛùQÆ #∞O@Ü≥∞#fl_»∞<£
#~°Hõ=Ú ~å^Œ∞, q+¨µ‚Ñ¨Ùi <åH˜Hõ^Œ‰õΩ¯#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ „Ñ¨Éèí∞! h ^•ã¨∞Å∞ QÆ\ ˜ìQÍ h<å=∞O Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ #~°HõÑ¨Ù ^•fi~åÅhfl
u~°∞=∞Å<å^äŒ∞ Q˘Å∞fi=∞x `ÕeÛi NÇ¨Ïi^•ã¨∞ÖˇÅ¡~°∞<£ =¸¿ã~ÚOKå~°∞. "≥·‰õΩO~î°^•fi~åÅ∞ `≥izÃÑ\Ïì~°∞. =∂ áêÑ¨=ÚÅhfl #∞QÆ∞æ#∞QÆ∞æ
KÕâß~°∞. `«∂~åÊ~°É\Ïì~°∞. ([Öˇ¡_» |\Ïì~°∞) WHõ "Õ∞O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# Ñ¨xÖË^Œ∞.
~åQÆO : É∫o
P Hõ~°‡Å Ñ¨^Œú`«∞Å`À#∞ Ñ¨x ÖË<ÕÖË^Œ∞. (=∂‰õΩ JO`å NÇ¨ÏiÜÕ∞).
#~°Ç¨Ïi h^ŒÜ«∞g∞^Œ@ – <å KÕ`«Å∞ Q˘<åfl?
â◊~°}ÏQÆuÜ«Ú#∞ r=Ùx ã¨fi`«O„`«=Ú Ô~O_®? II#~°Ç¨ÏiII Ñ¨~=° ∂`å‡! h ^•ã¨∞Å∞ <å Ü«∞*Ï˝#=Ú#∞ `˘ÅyOz "Õâß~°∞. Ju ã¨∞Å∞=ÙQÍ
"å~°∞ x#∞fl <å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ K«∂Ñ≤<å~°∞. ˆ~~ÚO|=à◊√¡ hÃÑ· ÉèíH˜Î ‰õΩ^Œ∞~°∞#@∞¡
"≥ÚéÜ«ÚK«∞ #~°HõÑ¨Ù "åH˜e–=¸ã≤i Ç¨Ïi h^•ã¨∞Å∞
KÕâß~°∞. "Õ∞=Ú `«Ñ¨ã¨∞û <åK«iOK«ÖË=Ú. =∂‰õΩ U `«Ñ¨ã¨∞û`À J=ã¨~°"Õ∞ ÖË^Œ∞.
`≥ézi "≥·‰õΩO~î°Ñ¨Ù~°=Ú–`≥~°∞=ÙÅ "åH˜à◊√¡
(h Hõ~°∞} =∂ÃÑ· =ÙO>Ë KåÅ∞).
#∞é˜Ñ≤i áêÑ¨=ÚÅxflÜ«Ú–#∞QÆ∞æQÆ x@∞ `«∂Ô~ÊuÎi
"≥é==Ú "≥é==Ú Hõ~°‡Ñ¨Ù –q^èŒ∞eHõ =∂ˆHÖÏ? II#~°Ç¨ÏiII ^Õ"å! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^•ã¨∞Å∞ <å‰õΩ ÉèÏQÆ=`« ^èŒ~°‡=Ú#∞ „Ñ¨É’kèOz h
áêÑ≤i <å Ü«∞*Ï˝#=Ú–Ñ¨~°=∂`«∞‡_» h ^•ã¨∞Å∞ â◊ ~ ° } ÏQÆ u H˜ JÅ"å@∞ KÕ â ß~° ∞ . h H© ~ ° Î # ã¨ ‡ ~° } =Å# ^˘iˆ H
K«∂Ñ≤i x#∞ <å=∞uÖ’ –ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ <å‰õΩ J=∞O^•#O^•#∞Éè=í =Ú#∞ <å‰õΩ ~°∞z K«∂Ñ≤OKå~°∞. "å~°∞ h‰õÄ <å‰õÄ ãÖÜ≥∂QÆO
ˆ~Ñ≤i hÃÑ· ÉèíH˜Îx –ˆ~~Úx |QÆÅ∞#∞ <åÖ’ XkÌH`õ À HõeyOz ##∞fl ^è#Œ ∞ºx KÕâß~°∞. WHõ <å‰õΩ ÜÕ∞ ã¨fi`«O„`« „Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚÅ`À
"ÀÑ¨=Ú "ÀÑ¨=Ú `«Ñ¨=ÚÅ∞ –=Ó~°ÔH ~ÚHõ<ÕÖÏ? II#~°Ç¨ÏiII Ñ¨xÜÕ∞ ÖË^∞Œ . Jq <å‰õΩ "˘^Õ"Ì ˘^Œ∞.Ì "å\˜`À WOHÍ <Õ#∞ ™êkèOKåeûO^Õ=Ú#flk?
65 66
3-34 Ñ¨~°QÆ <å~°^•^Œ∞Å∞ áê_Õ~°∞ h K«i`«
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ ÉèÏqOKÕ~°∞
ã¨∞„w=Ù_»O>Ë =∞Oz "≥∞_» HõÅ"å_»x J~°úO. JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ïx 'ã¨∞„w= ã≤~°∞Å∞ q∞Oz# Ü«∞\˜ì N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ
J~°∞^Œ∞QÆ #∞<åfl_»=Ù J=^è•~°∞ ^Õ= IIã¨∞„w=II
<å~°ã≤OÇ¨ï—_»x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. J=^è•~°∞ ^Õ= (PÅHÕÑ¨Ù=Ú
„Ñ¨É∂íè !) Jx Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ "Õ_∞» H˘O@∞<åfl~∞° . "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ P ™êfiq∞H˜ ãï<åÅ=\˜ì ÉèÏ"å=∞$`«O :
q∞KåÛ_»@. PÅ=@ì=Ú JO>Ë =„ã¨Î=Ú`À KÕã≤# QÆ∞O„_»x qã¨#Hõ„~°. J~°∞^Œ∞QÆ K«Hõ¯x "≥∞_» Hõey#\˜ì F #~°ã≤OÇ¨Ï ~°∂áê! h=Ù JO^ŒiH© Ju ã¨∞Å∞=ÙQÍ
(JÑ¨Ó~°fiOQÍ) #∞#fl P #~°ãO≤ Ç¨Ï~°∂Ñ¨Ùx ã≤~∞° Å∞ q∞Oz# N"ÕOHõ\Ï„k <å^è∞Œ xQÍ ÅaèOK«∞ (J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞) "å_»=Ù. ã¨~åfikè‰õΩ_»=Ù h"Õ. F^Õ"å! J=^è•~°∞
ÉèÏqOz# Ñ¨~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ PÜ«∞##∞ „áêi÷ã¨∞Î<åfl~°@. Jk J#fl=∞Ü«∞º (PÅHÕÑ¨Ù=Ú).
J#∞Ñ¨=∞ ã¨$+≤ì. hH˘Hõ"≥·Ñ¨Ù# xÅz ã¨#Hõ ã¨#O^Œ <åk |∞Ú+¨µÅ∞ [Ü«∞[Ü«∞^è•fi#=ÚÅ`À
P."≥IIã¨∞ÅÉèí∞_≥·# Ü«∞\˜ì ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ï H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õ=`«ÅO`å KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·ÔHuÎ h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl~°∞. =Ú#∞H˘x
H˘eK≥##fl=∞Ü«∞º HÀÔ~¯g∞~° (=ÚO^Œ∞O_ç) hH˜~∞° "≥Ñ· Ù¨ ÖÏ =Ú#∞Å∞ xÅ∞K«∞H˘x x#∞fl #∞uã¨∞<Î åfl~∞° . ™ê\˜Ö#Ë @∞¡
J„QÆÑ¨Ó[e_≥#∞ 'J=^è•~°∞ ^Õ=—x JÅOHõiOÑ¨|_çÜ«Ú#fl F #$ã≤OÇ¨Ï ^Õ"å! =∂ "≥Ú~° ÖÏÅHÕÑ¨Ù=Ú. ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú
J^Œ∞ƒù`«=∞QÆ∞ H©~°Î<åÅÑ≤OK≥. „Ñ¨Éèí∂!
~åQÆO : `À_ç ™êfig∞! QÆOQÆ "≥Ú^ŒÖˇ·# Ñ¨Ù}º#^Œ∞Åhfl D Éèí=<åth #k~°∂ÑÖÖ’ =zÛ,
ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨ ã¨∞ÅÉèí∞_» =O^ŒiH˜ h áê^Œ=ÚÅ#∞ Hõ_»∞QÆ∞K«∞#flq. P#O^ŒO`À á⁄OyáÈ`«∂ ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ∞ x#∞fl
J„ˆQã¨~°∞_» h=Ù J=^è•~°∞^Õ= IIã¨∞„w=II Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl~°∞. WHõ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ x#∞fl ™êHÍ~°∞_≥· ã¨g∞Ñ≤Oz PÅ=@ì=Ú
ã¨#HÍ^Œ∞ÖÁHõ=OHõ [Ü«∞"≥@∞ìK«∞<åfl~°∞ (=„ãÎ̈=Ú`À `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_ç# QÆ∞O„_»\ ˜ qã¨#Hõé])#∞ ^èŒiOz h‰õΩ gã¨∞Î<åfl_»∞.
Z#ã≤ ã¨∞~°Å∞ KÕ`«∞ÖˇuÎ "≥ÚˆH¯~°∞ HÀ\˜ JOQÆAÅ (J<ÕHõ =∞#‡^è∞Œ Å) =Öˇ K«H¯õ \˜ ~°∂Ñ¨=ÚQÆÅ F ^Õ"å! =∂ „áê~°#ú Å
=Ú#∞e~°∞ "Õ∞ÖÏ#∞O_ç =Ú#∞H˘x #∞uOKÕ~°∞ <åÅHÕÑ¨Ù=Ú „Ñ¨Éèí∂!
J#∞Ñ¨=∂ÅOHÍ~° J=^è•~°∞ ^Õ= IIã¨∞„w=II <å~°^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°O`å h K«i`«=Ú#∞ K«Hõ¯QÍ áê_»∞K«∞<åfl~°∞.
QÆOQÍk #^Œ∞ÖˇÅ¡ Hõ_çw h áê^Œ=ÚÅ∞ Ñ¨~°=∞Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ x#∞fl "≥·Éèí"À¿Ñ`«∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ÉèÏqOz
á⁄OQÆ∞K«∞ ã¨Ñ¨Î~°∞+¨µÅ∞ Ñ¨ÓlOKÕ~°∞ „Ñ¨ã¨∞ÎuOK«∞K«∞<åfl~°∞. h=Ù J~°∞^Œ∞QÍ #∞<åfl_»=Ù. (Wk=~°‰õΩ Z=iH© W@∞=O\˜
ãÖQÆu "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ ãï<åÅ=@ìq∞_ô #~°∞_»∞ ã≤OÇ¨Ï=Ú Hõeã≤# ~°∂ÑÖÖË^∞Œ ) F ^Õ"å! J=^è•~°∞ =∂ q#ux PÅHÕÑ¨Ù=Ú
JOQÆ[ HÀ\˜~°∂Ñ¨ J=^è•~°∞^Õ= IIã¨∞„w=II `«O„_ô!
67 68
=Ú#∞fl_ç 3-35 "≥ÚˆH¯=Ú =Ù¿ÑO„^Œ Ç¨Ïi "≥∂Ç¨Ï# NHõ$+¨‚~åÜ«∞
`«O„_ç J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡<Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xH˜ JOH˜`"« ∞≥ ÿ J#fl=∞Ü«∞º ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ü≥∞H˜¯u N"ÕOHõ@ q∞Ok~å<å^äŒè
~Ú‰õΩ¯= h <å=∞=ÚÅ∞ ~ÚqÜÕ∞ <å [Ñ¨=ÚÅ∞
'ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º— K≥Ñ≤Ê# [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. ÉèíH˜Î`À XHõ™êi áê_ç`Õ
K«Hõ¯QÍ h ^•ã¨∞Å=Ú ã¨ˆ~fiâ◊ J#O`å II=∞`«ûºII
ˆHâ◊=<å=∂Å∞ ÑïîOz# Ñ¨Ù}º"Õ∞ HÍHõ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ã¨‡iOz# Ñ¨Ù}ºO ‰õÄ_® g∞ 'HÍ`å— Ö’ '[=∞— J=Ù`«∞Ok. ##∞fl ÉèÏ"å=∞$`«O :
#=∞‡O_ç. D H©~°Î# Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ q#O_ç. =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞Hõ<Õ J<ÕHõ áêáêÅ∞ 'JHõ¯_»— F =∞`åûº=`å~å! ‰õÄ~°‡~°∂áê! =~åÇ¨Ï=¸sÎ! <å~°ã≤OÇ¨! "å=∞<åHÍ~å!
=∞# HÍ`åÖ’ =ã¨∂Î<Õ =Ù<åfl~Ú. 'g_ç"≥ÚÇ¨ÏO— Jx D Hõ∆}Ï# ##∞fl g∞~°∞ Ñ¨~°â◊√~å=∂! N~å=∂! |Å~å=∞^Õ"å! (NHõ$ëê‚!) Ç≤Ï`«=Ú#∞ É’kèOz#
u@∞ìH˘O>Ë g∞ 'áêÑÖ!— HÍ`åÖ’ Ñ¨ã¡ π XHõ\˜ J~ÚOk. JO^Œ∞Hˆ '#"≥∂ "ÕOHõ>âË ßÜ«∞— |∞^ŒúÉèíQÆ"å#∞_®! HõeH©! (h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞).
J#O_ç.
F Hˆ â◊"å! <å~åÜ«∞}∞_®! =∂^è"Œ å! ##∞fl ~°HO∆˜ Ñ¨Ù=Ú `«O„_ô! F QÀqO^Œ∞_®!
HõOII ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º Ñ¨Ó#∞K«∞ q+¨µ‚=¸sÎ! =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<å! ##∞fl =∞xflOÑ¨Ù=Ú J<ÕHõ =~°‚=ÚÅ`À q~åle¡#
=Ú^Œ=∂~°QÆ Éèí[# "ÀÖˇ =Ú~°Ç¨Ïi H˘~°ÔH· „uq„Hõ=∂! "å=∞#~°∂áê! N^è~Œ å! x#∞fl ã¨#∞fluOK≥^#Œ ∞. F Ç¨Ï$+‘Hˆ âß! Ñ¨^‡Œ <åÉèÏ!
Ñ¨k J=`å~°O|∞Å x@∞ =∂\˜ =∂\˜H© x#∞fl ã¨‡iOK≥^Œ#∞.
=∞k Ñ¨ÙÅHÕK«OQÆ áê_≥ =∞i =∞i q#~À!
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊ F ^•"≥∂^Œ~å! ãÖHõ~°¬}Ï! "åã¨∞^Õ"å! x#∞fl Hõ#∞Q˘<åfl=Ú. „Ñ¨^Œ∞º=∂fl!
=∞`«ûº ‰õÄ~°‡ =~åÇ¨Ï =∞#∞+¨º ã≤OÇ¨Ï "å=∞<å Jx~°∞^•ú! JO>Ë KåÅ∞ =∂ áêÑ¨=ÚÅ∞ Ñ¨\ÏÑÖK«Ö·ˇ áÈ`å~Ú. Pk Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂!
~ÚK«Û ~å=∞ ~å=∞ ~å=∞ Ç≤Ï`«|∞kúú HõeH© II=∞`«ûºII J^èÀHõ*∆ Ï! #~°ãO≤ Ç¨Ï ã¨fi~∂° áê! (h‰õΩ J<ÕHõ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞). F JK«∞º`å! [<å~°<Ì å!
##∞fl QÍ=Ù ˆHâ◊= <å~åÜ«∞} =∂^èŒ= U<å\˜H© <å `À_»∞ q_çzÃÑ@ì=^Œ∞Ì „Ñ¨Éèí∂!
=∞xflOK«∞ QÀqO^Œ q+¨µ‚ =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ# F L¿ÑO„^•! NÇ¨Ïs! "≥∂Ç¨Ï# NHõ$ëê‚ h‰õΩ „"≥ÚÔH¯^Œ=Ú ^Õ"å! F
=<≥flÅ „uq„Hõ=∞ "å=∞<å N^èŒ~å
WOk~å~°=∞N! N"ÕO\Ï„k <≥H˜¯ h *Ï_» Hõ#∞Q˘x hÜ≥ÚHõ¯ <å=∞=ÚÅ#∞ <å
ã¨#∞fluOKÕ Ç¨Ï$+‘ˆHâ◊ ™êÔ~‰õΩ Ñ¨^Œ‡<åÉèí II=∞`«ûºII
[Ñ¨=ÚQÍ QÍ#=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞. F J#O`å! h=Ù ã¨ˆ~fiâ◊√_»=Ù JO^Œ∞KÕ h
HõO\˜q∞ ^•"≥∂^Œ~° ãÖHõ~°∞+¨µ} "åã¨∞^Õ= ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡ K«Hõ¯QÍ ÑïáêeOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
JO>Ë *ÏÅ∞ „Ñ¨^Œ∞º=Úfl_® Jx~°∞^Œ∞ú_®
`˘O>Ë(\˜) Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ J^äÀHõ∆[ <å~°ã≤OÇ¨Ï=∂
[O@"åÜ«∞‰õΩ =∞K«∞º`« [<å~°Ì# II=∞`«ûºII
69 70
=Ú#∞fl_ç 3-36 áêÅ"≥e¡ Ñ¨Ù>ˇì<åÔH áêÅ"≥e¡ ~ÚÅ∞¡ h‰õΩ
ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å =Öˇ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl D Ñ¨^•‡=u, Nx"åã¨∞Å∞ W^ŒÌiH˜ "Õ∞Å∞ "Õ∞Å∞ ~Ú^ŒÌiH˜ "Õ∞#"åq
~¸ bÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚOu h=Ù QÆ∂_çuq
ÃÑO_ç¡Ü≥∂QÆ=Ú (ÃÑO_ç¡ ãÖ|O^èŒ=Ú) Z@∞¡ ‰õΩkiO^À HÍh W^ŒÌiH© Zxfl
™Èe =∂‰õΩ ÃÑ@ì~å^• ™È|# q_ÕÅ∞ IIZ@∞ìII
áÈeHõÅ∞<åflÜ≥∂ K«∂_»O_ç Jx P q=~åÅOkã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
D ÃÑo¡ ãÖ|~°O ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ h Éè‰í Ωõ ÅÎ =∞~Ú# =∂‰õΩ Ñ¨ÑÊ¨ #flO ÃÑ\˜ì `åO|∂ÅO ÉèÏ"å=∞$`«O :
W~Úº „Ñ¨Éèí∂! Jx K«#∞=ÙQÍ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. W^ŒÌiH© Wxfl áÈeHõÅ∞<åfl~Ú ã¨fiÜ«∞OQÍ ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å =Öˇ HõxÑ≤OK«∞K«∞#fl gi^ŒÌiH© (Ñ¨^•‡=f
Hõ#∞Hõ "Õ∞#`«Î, "Õ∞#=∂=∞ Ñ≤Å¡ÖË"≥∂ "Õ∞#iHõO ÉÏQÆ∞O^Œx ("Õ∞Å∞"Õ∞Åx) "åi Nx"åã¨∞Å‰õΩ) ÃÑO_ç¡ Ü≥∂QÆ=Ú (ÃÑO_ç¡ ãÖ|O^èŒ=Ú) Z@∞ì (Z@∞¡) ‰õΩki#^À
ãÖ|O^è•xfl (ã¨=∞‡O^Œ=Ú) "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl~°∞. „ÑüÃÑO_ç¡Ö’#∞ áê_»^ŒQÆæ H©~°Î# HÍx ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞} Ü≥∂QÆ=Ú (HõÅ~ÚHõ) ÅaèOz#@∞¡ =Ù#flk.
Jx <Õ#∞ "Õˆ~ K≥áêÊÖÏ... D =^èŒ∞=Ù Hõ=∞Å"åã≤x (Ñ¨^•‡ÅÜ«∞Ü≥ÿ∞# NÅH˜∆ ‡) DÜ«∞<Õ"≥∂ Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_»∞
`ÕII Z@∞ì QÆ∂_≥ ÃÑO_çe Ü≥∂QÆ q∞~°∞fiiH˜x (N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞) D =x`«‰õΩ h‰õÄ K«Hõ¯\˜ á⁄`«∞Î ‰õΩki#k. ã¨∂÷Å"≥∞ÿ#
ÅH˜∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å Ü≥∂QÆÅaú HõeÔQ K«„Hõ"åHõ Ñ¨‰õ∆ΩÅ =O\˜ ‰õΩK«Ü«ÚQÆà◊=Ú QÆÅ HÀ=∞e D"≥∞. =∞i =ÚiÃÑ=ÚQÍ
ZO`«K«Hõ¯\˜ áÈeHõ Öˇ~°∞QÆ ^≥eÃÑ K«„HÍÜ«Ú^èŒ∞_»∞ D =~°∞_»∞. D W~°∞=ÙiH© ãïáÈ~ÚOk.
J#fl=∂~°∞º_»∞!! H©~°Î# =∞^Œ∞ƒù`«=Ú~°.
~åQÆO : Ç¨Ïi HÍOÉè’l D ã¨∞O^Œi ˆHâ◊=ÚÅ∞ ^Œ@ì"≥∞ÿ #Å¡QÍ #∞O_»∞@KÕ D"≥∞#∞ hÅ‰õΩO`«Å Jx
Ñ≤Å∞==K«∞Û#∞. WHõ DÜ«∞<Õ"∂≥ hÅ=~°∞_‚ ∞» (âßº=∞ã¨∞O^Œ~∞° _»∞) giH˜ ãÖ|O^è=Œ Ú
Z@∞ìQÆ∂_≥ ÃÑO_ç¡ Ü≥∂QÆ q∞^ŒÌiH˜ h"Õà◊
‰õÄ_» K«Hõ¯QÍ ‰õΩki#k. PÔH (P"≥∞) q∞H˜¯e |OQÍ~°∞ â◊s~° KèåÜ«∞QÆÅ ÉèÏ=∞. WHõ
J>ˇì ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞} Ü≥∂QÆ=Ú IIZ@∞ìII
PÜ«∞<Õ"≥∂ Ñ‘`åO|~° ^èŒ~°∞_»∞ (|OQÍ~°∞ Ñ¨K«ÛÑ¨@∞ì =Å∞=Å∞ ^èŒiOK«∞ ™êfiq∞) D
<≥Å`« Hõ=∞Å"åã≤ h=Ù Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_»=Ù „Hõ=∞=Ú# gi *ÏfÜ«∞=Ú ‰õÄ_» <˘Hõ\ ˜QÍ<Õ `ÀK«∞K«∞#flk.
á⁄ÅuH˜ h‰õΩ QÆ∂_≥ á⁄O`«<åÅ∞
=Å∞^Œ K«„Hõ"åÅ∞ =x`« ‰õΩKåÅ∞ h=Ù P"≥∞ H©∆~åaú Hõ#º. PÜ«∞<Õ"≥∂ H©∆~åaú â◊Ü«∞#∞_»∞. ÉèíoÉèím! "Õ∞#iHõO ZO`«
Ü≥∞Åq∞ K«„HÍÜ«Ú^èŒ∞_» q^ŒÌiH˜ `«QÆ∞#∞ IIZ@∞ìII K«Hõ¯QÍ ‰õΩkiO^ŒO_ô!! D q^èŒ=ÚQÍ F N "ÕO>Ëâ◊fi~å! D Hõ#º#∞ h=Ù Ñï}Ü«∞
`«~°∞}˜ hÅ‰õΩO`«e `«QÆ∞ hÅ=~°∞‚_»=Ù =∂_çuq. Ñ¨~°=tOzáÈ=Ù#@∞¡ =∂‰õΩ ÃÑo¡ Ñ¨Ñ¨Ê#flO ÃÑ\˜ì `åO|∂Åq∞zÛ
ã¨~°∞ã¨ g∞ˆH `«QÆ∞ ã¨=∞‡O^èŒ=Ú ^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕÜ«Ú=Ú „Ñ¨Éèí∂! (D [#‡‰õΩ Wk KåÅ∞ `«O„_ô!)
x~°u ¿ÇÏ=∞ =~å‚ÔH h=Ù Ñ‘`åO|~°∞_»=Ù
ã¨~°q x^ŒÌi H˘Hõ¯ *ÏuÜ«∞º=Ú IIZ@∞ìII
71 72
3-37 WÇ¨Ï Ñ¨~° "≥Úã¨QÆ#∞ W`«_Õ ã¨∞O_À
=Ú#∞fl_ç =Ç≤Ï #∞uOK≥ áê~°fiu ã¨∞O_À
~°Ç¨Ïã¨º q∞kÜÕ∞ ~°Ç≤Ï N"ÕOHõ@
ã¨∞O_À! J<ÕÑ¨^ŒO, ã¨∞=∂! J<Õ Ñ¨^Œ"≥∞ÿ <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ WOHÍ "å_»∞HõÖ’ =∞Ç‘Ï^èŒ~°O|∞# =∞xÔH· xeK≥ IIKå>ˇ^ŒII
=Ù#flk. WkÜÕ∞ ã¨`º« =Ú ã¨∞O_À! (ã¨∞=∂!) Jx K≥|∞`«∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
WÇ¨Ï=Ú# (rqOz Ü«Ú#fl Ö’Hõ=Ú#) Ñ¨~°=Ú# (T~°úfiÖ’Hõ=Ú#) Ô~O\˜Ö’#∞
D ™êfiq∞ÜÕ∞ =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤#q WK«∞Û"å_»∞. '=∞xÔH·— JO>Ë =∞xflHõÜ≥ÿ∞ Jx <Õ#∞ Kå\˜ K≥|∞`«∞<åfl#∞. F [#∞ÖÏ~å! q#O_ç. WkÜÕ∞ x[=Ú ã¨∞=∂!
J~°úO. J#fl=∞Ü«∞º Kå\˜# D Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î<å =∞Ç¨`åÎºxfl `≥Å∞ã¨∞H˘x U q^èŒ"≥∞ÿ# JÑ¨HÍ~°=Ú ÖËx^Õ W`«x ¿ã=. Hõ#∞Hõ W`«xx ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
N"ÕOHõ>Ëâ◊√x ^•ã¨∞Öˇ· `«iOK«O_ç. J*Ï˝#O =Å# =ÚáêÊuHõ áêÅ∞ rq`«O (<å=∂@ q#O_ç)
=º~°úO J~ÚOk. WHõ<≥·# "Õ∞Å∞HÀO_ç. Z=Ô~`· Õ NÇ¨Ïix XÑ¨Êx ¿ãqOK«~À, "å~°O`å Jã¨∞~°∞Å∞, (H˘=Ú‡Å∞, HÀ~°Å∞
LII Kå>ˇ^Œ <Õx^Õ q#∞_»∞ ã¨`«º=Ú ã¨∞O_ç! J<≥<£ `«iOK«QÍ =ÙO_»#Hõ¯~°Ö^Ë ∞Œ ). W`«x ^•ã¨∞Öˇ· ¿ãqOKÕ "å~°O`å ã¨∞~°∞Å∞ (^Õ=`«Å∞) (J}˜=∂k
KÕ@∞Å∞ ~å=ÙQÍ W`«x ¿ã=Å∞ KÕã≤#KÀ =Ú^ŒO|∞#<£ =∞Ç≤Ï=∞Å∞O_» #Hõ¯~°ÖË^Œ∞). DÜ«∞<Õ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞. „áê}=Ú ~°∂ÑÖÖ’
"Õ∞\˜k H©~°Î#O|∞ Éèío! "Õ∞Å∞QÆ *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ =∞#O^ŒiÖ’#∂ =Ù<åfl_x» „QÆÇÏ≤ OK«O_ç. W`«xÜ«∞O^Œ∞ J#∞~°‰Ωõ ÅÎ ∞QÍHõ =∞ézáÈ`Õ,
n@∞QÆ áê~°fif ã¨∞Î`«∞, =∞k<£ `«#∞ xÖˇfi#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√x<£. WHõ "åiH˜ J^äÀQÆuÜÕ∞. =ÚH˜Î Z#fl\ ˜H© ~å^Œ∞. (W"åfià◊ nH˜∆`«∞Å∞ ˆ~Ñ¨Ù WOÔH=_À
~åQÆO : â◊√^Œú™ê"Õi Ñ¨H˜∆... JO`Õ `Õ_®).
Kå>ˇ^Œ xkÜÕ∞ ã¨`«º=Ú ã¨∞O_À D N=∞Ç¨ q+¨µ‚"Õ P<å_»∞ ™È=∞HÍã¨∞~°∞x =kèOz "Õ^Œ=ÚÅ#∞ ~°H˜∆OKå_»∞.
KÕ@∞ÖË k`«x ¿ãqOz##∞ IIKå>ˇ^ŒII K«Hõ¯QÍ â’^èŒ# KÕã≤ N â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ =∞#‰õΩ ÉèÏQÆ=`«O ^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞x ^Œi≈OÑ¨
Ç¨Ïi<˘Å¡x "å ~°ã¨~°∞Å∞ ã¨∞O_À *Ë~ÚOKå~°∞. DÜ«∞<Õ PkÜ≥ÿ∞# „|Ç¨Ï‡#∞ Hõ#fl`«O„_ç. g∞~°∞ U k‰õΩ¯# "≥uH˜<å
ã¨∞~°∞b`«x ^•ã¨∞Å∞ ã¨∞O_À DÜ«∞<Õ Ñ¶¨∞#∞xQÍ QÀK«i™êÎ_»∞. (J~Ú`Õ... '=Ù<åfl_»∞— Jx #q∞‡... "≥^ŒHÍe.
Ñ¨~°=∂`«∞‡_ç`«_Õ „áê}=Ú ã¨∞O_À '=Ù<åfl_®?— Jx "≥^ŒH˜`Õ =ÙO_»_»∞)
=∞~°∞QÆHõ =∞~°z# =∞i ÖËkHõ#∞ IIKå>ˇ^ŒII
WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤# ãÖ`À+¨=Ú, Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ HÍ=Åã≤#
"Õ^Œ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ q+¨µ‚_»∞ ã¨∞O_À Ñ¨Ù}º=Ú#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕk "ÕÔ~=fi~°∂ HÍ^Œ∞, D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ. Ñ¨~°=∞t=Ùx
™ÈkOK≥ â◊√‰õΩ_»∞ JK«∞ÛQÆ ã¨∞O_À
J~åúOyÜ≥∞ÿ # áê~°fif ^Õq =Ç≤ÏOz x`«º=¸ ã¨∞uÎ OK«∞#k DÜ«∞#<Õ. <Õ#∞ WOH˘Hõ
Pk „|Ç¨Ï‡QÆ<åfl`«_»∞ ã¨∞O_À
U^≥ã¨ "≥^ŒH˜# W`«_Õ Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIKå>ˇ^ŒII Ñ¨~°=∞ ~°Ç¨Ïã¨ºO K≥|∞`å#∞ q#O_ç. P#O^Œ xÅÜ«Ú_≥· N"ÕOHõ@ Ñ¨~°fi`«O g∞^Œ
=Ù#fl D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ =∞xflHõÜ≥ÿ∞# ^Õ=Ù_»∞. Wk ã¨`«ºO.
73 74
3-38 H˘^Œn~° =∞i #O^ŒQÀÑ¨Ù#‰õΩ Ü«∞â’^Œ‰õΩ
=Ú#∞fl_ç Wk"À `å a_»¤_®Ü≥∞ h Hõ$+¨µ‚_»∞
J^Œ# N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· JÅ"Õ∞Å‡OQÆ QÆ∂_ç
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«#∞‰õÄ_® XHõ QÀÑ≤Hõ =Öˇ ÉèÏqOK«∞K«∂ áê_ç# K«H¯õ \˜ Z^Œ∞@<Õ xÅ∞K«∞<åfl_ô (=Ù<åfl_»∞D) Hõ$+¨µ‚_»∞IIã¨`«∞ÖÏÖÏII
H©~°Î# Wk. (|Ç¨ïâß Hõ$ëê‚+¨ìq∞ <å_»∞ K≥Ñ≤Ê =ÙO\Ïs H©~°Î#). ã¨~åfiÉèí~°} Éèí∂+≤`«
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«`«∞~°∞ƒù*ÏHÍ~°O`À ^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ `å<≥O^Œ∞‰õΩ "åi Hõ_»∞Ñ¨Ù# Ñ¨Ù_»∞`«∞<åfl_À
q=iOz "åiH˜ Hõ~°Î=ºO É’kèOz =∞s Ñ¨Ù\Ïì_»∞. „|Ç¨Ï‡~°∞„^Œ∞ÅKÕ H©iÎOK«|_®¤_»∞. F ã¨`«∞ÖÏ~å! QÀÑ≤HõÖÏ~å! W@∞ K«∂_»O_ç. D~ÀA „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞.
Ü«∞â’^• #O^ŒQÀÑ¨ÙÅ WO@*Ëi QÀáêÅHõ$+¨µ‚_≥·<å_»∞. WkQÀ <Õ_»∞ =∞# <Õ\ ˜ J~°ú~å„u "Õà◊ D NHõ$+¨µ‚_»∞ =Ù^Œ~ÚOKå_»∞. DÜ«∞# K«i„`« Ü≥∞<Àfl ÉèÏQÆ=`«
=∞Ç¨Ï^•ƒùQÆºOQÍ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À =∞# Ü≥∞^Œ∞@<Õ =Ù<åfl_»∞. Hõ^äŒÅ~Ú#q.
HõOII „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞ ukä DÜ«∞# Ñ¨Ù_»∞`«∞#flÑC¨ _Õ K«`∞« ~°∞ƒùAxQÍ Ñ¨Ù\Ïì_∞» . â◊OY K«„HÍk PÜ«Ú^è=Œ ÚÅ∞
D =ã¨∞^èŒ [xOz<å_»∞ ~¸ Hõ$+¨µ‚_»∞ `å<£ ^èŒiOz "å\˜`ÀÉÏ@∞ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. H˜s@ ^è•iÜ≥ÿ∞# P NHõ$+¨µ‚_»∞ Ü≥∞@ì<≥^Œ∞@<Õ
^Õ=H˜ #O^Œ#∞ _®Ü≥∞#∞ „Ñ¨`«ºHõ∆=∞Ü«∂º_»∞. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ J=`«iOz# "≥O@<Õ K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡`À
QÀqO^Œ∞_»∞, J#fl=∞Ü«∞º QÀÑ≤Hõ PÜ≥∞<£. ÉÏ@∞ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ ‰õÄ_® Éèí∂Ö’HÍxH˜ =zÛ PÜ«∞# J=`å~åxfl ™êfiQÆuOz
~åQÆO : HÍÑ≤ H©iÎOKå~°∞.
ã¨`«∞ÖÏÖÏ K«∂_»ˆ~ „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞ "åH˜\ ˜Ö’ xez ã¨∞Îuã¨∞Î#fl "åix „Ñ‘u`À qx P#OkOK«∞K«∞<åfl_»∞ D
Hõ`«ÖÏÜ«∞ #_»∞ˆ~~Ú HõeÔQ NHõ$+¨µ‚_»∞ IIã¨`«∞ÖÏÖÏII Hõ$+¨µ‚_»∞. `«~°∞"å`« „¿Ñ=∞`À ("åi Ñ¨Ù~åHõ$`« Hõ~°‡=Å#) ^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ
Ñ¨Ù>ËìÜ«∞Ñ¨Ù_Õ K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ∞ â◊OY K«„HÍÅ∞ `«<≥O^Œ∞‰õΩ "åiH˜ [x‡ã¨∞Î#fln q=iOz =∞s Ñ¨Ù\Ïì_»∞. J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# k=º
Z@∞ì ^èŒi~ÚOK≥<Õ ~¸ Hõ$+¨µ‚_»∞ =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ K«∂Ñ≤Oz "åix ^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕâß_»∞.
J>Ëì H˜s@=Ú PÉèí~°}ÏÅ∞ ^èŒiOz
Z@ì Z^Œ∞@ =Ù<åfl_»∞ D Hõ$+¨µ‚_»∞ II ã¨`«∞ÖÏÖÏII WkQÀ P `«~°∞"å`« H˘~°`« f~°∞#@∞¡QÍ Ü«∞â’^• #O^Œ– QÀÑ¨ÙÅ ~ÚO@
=zÛ „|Ç¨Ï‡Ü«Ú ~°∞„^Œ∞_»∞ "åH˜@ #∞u~ÚOK«QÍ#∞ (ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’) KÕ~å_»∞. =Ú^Œ∞ÌÅ a_»¤_»Ü«∂º_»∞. J^Œ\Ï¡ =ÙO_»QÍ J^Œ# (D
WK«ÛyOz q#∞K«∞<åfl_ô Hõ$+¨µ‚_»∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú#) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· `«# ^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À QÆ∂_ç =∞# Ü≥∞^Œ∞@<Õ
=ÚK«Û\Ï_ô ^Õ=H˜`À =ÚOz =ã¨∞^Õ=Ùx`À P NHõ$+¨µ‚_»∞ xezÜ«Ú<åfl_»∞. g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ ÉèÏqOz `«iOK«O_ç.
ÃÇÏzÛ# =∞Ç≤Ï=∞Å`À D Hõ$+¨µ‚_»∞ IIã¨`«∞ÖÏÖÏII
75 76
3-39 n=ÙÅ#∞ <À (F) _» ÖˇH˜¯ u~°∞QÍ_»<Õ =^Œ∞Ì
=Ú#∞fl_ç ™È=Å aÅ=ÚÖ’# K˘~°=^Œ∞Ì
HÍqOz „QÆÇ¨Ï}ÏkHÍÅ=Ú "≥^ŒHõ=^Œ∞Ì
z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º ‰õÄ_» `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ÉÏ@Ö’<Õ #_çz N"ÕOHõ@<å^èŒ∞_≥· ãÖrq =Ù#flkk"À II#∂~°=^Œ∞ÌII
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xÃÑ· ãÖH©~#Î° Å∞ ~°zOz `«iOKå_»∞. H©~#Î° Å‰õΩ "ÕOHõ>âË √◊ x =∞‰õΩ@O
‰õÄ_® JÖÏˆQ =ÙO_»∞@ =Å# =`åºãÖ QÆ∞iÎOK«_»O ™ê=∂#∞ºÅHõ™ê^èŒºO. D ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©~°Î#Ö’ z# u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞, U"Õ"À =∞O^Œ∞Å∞ (Éèí=~ÀQÆx"å~°} HÀãÖ) F =∂#=ÙÖÏ~å! „â◊=∞ =^Œ∞Ì, #∂~°@O, KÕ^Œ∞ =∞O^Œ∞Å∞ „`åQÆ@O =O\˜
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ '#∂i— „â◊=∞Ñ¨_»=^Œ∞Ì, `åy<À~°∞ KÕ^Œ~Ú ÉÏ^èŒ Ñ¨¨_»=^Œ∞Ì Jx J#=ã¨~°"≥∞ÿ# Ü«∂`«#Å∞ Ñ¨_»=^Œ∞Ì. <À~°∞ KÕ^Œ∞ J=@O `«Ñ¨Ê (D Éèí=~ÀQÆ
F^•~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. XHõKÀ@ h^ŒQÆæ~°Ö’<Õ ãÖr=x (P<å_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ `≥zÛ x"å~°}‰õΩ P =∞O^Œ∞ÖËg =ÙÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»=Ù) ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. g∞ ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ XHõ
ÅHõ∆ ‡}∞x „|uHÕz#) =∞O^Œ∞ =Ù#fl^Ü Œ ∂« º fã≤HÀ JO@∞<åfl~∞° . Uq∞\Ï =∞O^Œ∞? k=º"≥∞ÿ# 'ãÖrqx— =Ù#flk. WkQÀ J#=ã¨~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ „â◊=∞Ñ¨_»`å~°∞?
ZHõ¯_» ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok? q#O_ç =∞i... á⁄Å=ÚÅ "≥ O @Ñ¨ _ ç uiy "≥ ^ Œ H õ = Åã≤ # Ñ¨ < Õ Ö Ë ^ Œ ∞ . JÖÏ uiy
HõOII #∂~°∞K«∞ „`åˆQ =∞O^Œ∞Å #∞QÆ∞æ#∞QÆæ~ÚáÈHõO_ç. `«ÅHõHõ (ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩO_®) U"Õ"À KÀ@¡ QÆ_»¤áê~°Å`À `«qfi
Hõ+¨ìÑ¨_»=^Œ∞Ì. =Å#x ("Õ^Œ# K≥O^Œ∞`«∂) "åQÆ∞Å "≥O@ =OHõÅ"≥O@ uiy
<Àˆ~ KÕ^Œ=Ù#∞, =Å^Œ∞, <À\˜H˜ "Õ∞Ö∫
"≥^ŒHõ=^Œ∞Ì. k=º"≥∞ÿ# ãÖrqx Ü≥ÚHõKÀ@ =Ù#flk. WkQÀ fã≤HÀO_ç.
KÕ~°∞=QÆÅ 'ãÖr=x—
HÀ~°∞=Ú z~°u~°∞=∞ÅÜ«∞º ‰õÄ_»=zOK≥<£ "≥ÚHõ¯ÖÏ# (ZO`À L`åûÇ¨ÏÑ¨_ç) K≥é∞=ÙÅÖ’ =Úxy "≥^ŒH˜ K«∂_»=Åã≤#
Ñ¨xÜÕ∞ÖË^Œ∞. ÉÏQÍ ÃÑé˜yáÈ~Ú# Ñ¨Ù@ìÅg∞^Œ "≥^ŒHõ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. "≥Hõ¯™ê#
~åQÆO : â◊√^Œú ™ê"Õi (JkèH=õ ÚQÍ Ü≥∞O`« HÍ"åÅO>Ë JO`« ÅaèOKÕ) =Ù#fl KÕu |OQÍ~°O Jk. ZO^Œ∞‰õΩ
#∂~° =^Œ∞Ì `åQÆ=^Œ∞Ì <À~°∞ KÕ^Œ∞QÍ=^Œ∞Ì "≥ÅÃÑ\˜ì H˘O\Ï~°∞? D ãÖrqx =Ù#flk K«∂âß~å, Wk Jxfl W|ƒO^Œ∞Åh
KÕ~°∞= <˘Hõ KÀ@ ãÖrq =Ù#fl kk"À II#∂~°=^Œ∞ÌII x~°∂‡eã¨∞ÎOk. ãÖ^ÕÇ≤ÏOK«HõO_ç. D k=ºãÖrqx Ñï„QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
á⁄Å"≥∞ÖÏ¡ uiQÍ_ç á⁄_ç Ñ¨_»<≥ =^Œ∞Ì Wk U"Õ"À n=ÙÅÖ’ ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œ#∞H˘x F_»Å∞ Ü≥∞H˜¯ "≥à◊¡=Åã≤#
`«ÅHõHõ QÆ_»¤áê~° `«=fi=^Œ∞Ì Ñ¨xÜÕ∞ÖË^Œ∞. ™È=Å (ã¨= JO>Ë *Ï_» Hõ#∞Hõ ™È=Å JO>Ë *Ï_» `≥eã≤H˘<Õ
=Å=x "åQÆ∞Å =OHõÅ "≥^ŒHõ=^Œ∞Ì „Ñ¨Ü∞« `«flO Jx ÉèÏqOKå#∞) HÀãÖ U"Õ"À QÆ∞Ç¨ÏÅÖ’ áÈ~Ú ^Œ∂~°=Åã≤# Ñ¨xÖË^∞Œ .
K≥Åy "˘HõKÀ@ ãÖrq =Ù#fl kk"À II#∂~°=II „QÆÇ¨Ï} HÍÅ=ÚÅÖ’<Õ HÍx ÅaèOK«x H˘xfl Ñ¨^•~°÷=ÚÅ =O\˜k HÍ^Œ∞ Wk.
"≥ÚHõ¯ÖÏ# K≥~°∞=ÙÖ’ =Úxy K«∂_»=^Œ∞Ì ZÑ¨C_»∞ Ñ¨_ç`Õ JÑ¨C_»∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok, fã≤HÀO_ç. WO`«H© Uq∞@O_ô g∞~°∞
xH˜¯# Ñ¨Ù@ìÅ g∞^Œ <≥=∞Hõ=^Œ∞Ì K≥|∞`«∞#fl ãÖrqx =∂‰õΩ K«∂Ñ≤OK«O_ç JO\Ï~å? WkQÀ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ
"≥Hõ¯™ê# KÕuÃÑ·_ç "≥ÅÃÑ\˜ì H˘#=^Œ∞Ì P k=º ãÖrqx. WOHÍ K«∂™êÎˆ~O D ™êfiq∞x ¿ãqOz `«iOK«O_ç. J#O_ç
z‰õΩ¯ÖˇÖÏ¡ ÉÏÃÑ\˜ ãÖrq =Ù#flkk"À II#∂~°=^Œ∞ÌII U_»∞H˘O_»Å"å_®... "ÕOHõ@ ~°=∞}Ï... QÀqO^•... QÀqO^Œ.
77 78
3-40 Ñ¨~°=∞ ÉèÏQÆ=`« Ñ¨^ŒÑ¨^Œ‡¿ã"åx*Ï–
=Ú#∞fl_ç Éèí~°}∞ Öˇé∞QÆ∞^Œ∞~°∞ h ÑëˆH\˜ Ñ¨Å∞‰õΩ
Ñ¨~°QÆ∞ x`åº#O^Œ ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#ã¨–
Ñ¨~=° ∂`«∞‡_≥#· u~°∞"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x Z=~°∞ ^Œi≈OK«QÅÆ ~°∞? U J~°›`Å« ∞ HÍ"åe ã≤÷~°∞Öˇé∞QÆ∞^Œ∞~°∞ x#∞ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊ IIW`«~°∞Å‰õΩII
™êfiq∞x KÕ~\° ÏxH˜? PÜ«∞# =ÙxH˜ Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞OÎ k? PÜ«∞##∞ H©iOÎ KÕ q^è=Œ Ú
Z=iH˜ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? PÜ«∞# =∂@Å∞ Z=iH˜ qxÑ≤™êÎ~Ú? W=hfl JO^Œsfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
"ÕkOKÕ ãÖ^ÕÇ¨ÖË. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D z‰õΩ¯ „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ Ju ~°=∞ºOQÍ F WOk~å =∞<À =Å¡ÉèÏ! W`«~°∞Å‰õΩ x#∞fl `≥eã≤H˘#∞@ ™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º
["åaã¨∞Î<åfl~°∞ q#O_ç HÍHõáÈ`Õ JO`« `ÕeHõQÍ H˘é∞‰õΩ_»∞ Ñ¨_Õ H©~°Î«# HÍkk. Ñ¨xÜÕ∞<å? Jxfl "Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞ x[O K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ nHõ∆QÍ QÆÅ ã¨`«º"åHõÊiáêÅ‰õΩÅ∞,
=∞Ç‘Ï^èŒ~° ã‘`å~å=∞â◊~°‡QÍi J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨^•=∞$`« =i¬}˜ <å‰õΩ KåÖÏ
ãÖÑ¨Ó~°‚=ÚQÍ (™⁄O`«O) "≥∂Ç¨Ï q~°Ç≤Ï`«∞Å∞ ("åº"≥∂Ç¨Ï=Ú#∞ q_»<å_ç# "å~°∞)
LÑ¨HõiOzOk. "åiH˜ <å Hõ$`«[˝`«Å∞. Wk K«kq ™êfiq∞ `«`«Î fiO WOH˘OK≥O
`≥Å∞ã¨∞HÀQÆey`Õ KåÅ∞ Hõ^•! =∂„`«"Õ∞ x#∞fl Ü≥∞é∞QÆ∞@‰õΩ J~°∞›Å∞. ("≥Ú^Œ\’¡<Õ ^≥|ƒu<åflO... „Ñ¨Éèí∂!).
K«OII W`«~°∞Å∞ Ü≥∞@∞¡ <ÕÔ~Û^Œ~°∞ WOk~°Ç¨Ï$`«¯=∞ÖÏx"åã¨! x<£ <ås Hõ\ÏHõ∆ Ñ¨@∞<å~åK« ÉèíÜ«∞~°Ç≤Ï`« â◊¥~°∞Å∞ (=x`«Å "åÅ∞ K«∂Ñ¨ÙÅ<≥_ç)
ã¨`«`«=Ú ã¨`«º"åHõÊ\˜=∞ ™êO`«=Ú "≥∂Ç¨Ïq"≥∂K«#O|∞`À ÉÏ}=ÚÅ∞ QÆ∞K«∞ÛH˘O\ÏÜ«∞<Õ ÉèíÜ«∞=ÚÖËx "å~°∞) K«∂KÕ K«∂Ñ¨ÙÅˆH h K«∂Ñ¨Ù
^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. Ñ¶¨∞’~° ãÖ™ê~° ãÖ‰õΩÅ ÑïKÕÛù^Œ∞ÅQÆ∞ nè~°∞Å∞ (^•~°∞}"≥∞ÿ#
ã≤÷`«=∞`«∞Öˇ·# "å~°∞ x#∞ KÕ~°∞^Œ∞~°#∞ºÅÔH@∞¡ ™ê^èŒº=∞ø?
ãÖ™ê~°=∞<≥_ç ãÖHÔ à◊#¡ ∞ `≥OÑ¨ÙH˘#QÆey# ^è~·≥ º° =O`«∞Å∞) J~Ú`Õ<Õ h k=º=∞OQÆà◊
=∞uQ˘x J#fl=∞Ü«∞º q#∞=∂! Ü«∞xH©~°Î# Q˘ÖˇÛ NÑü<£.
q„QÆÇ¨xfl ^Œi≈OK«QÆÅ~°∞. (=∂=¸Å∞ Hõà◊¡`À HÍ^Œ∞ =∞<À<Õ„`«O`À).
~åQÆO : N~åQÆO
~åQÆÉ’è QÆq^Œ∂~° ~°Ol`å`«∞‡Å∞ =∞Ç¨ÉèÏQÆ∞Å∞ (J#∞~åQÆ=Ú#‰õΩ, ã¨∞YÖÏÅã¨‰Ωõ
W`«~°∞Å‰õΩ x#∞ <≥éQÆ `«~°=∂ ^Œ∂~°=ÚQÍ #∞O_ç Ñ¨~=° ∂`«‡Ü«∞O^Õ ãÖ`Àã¨∞Y=Ú#∞ á⁄O^ŒQeÆ Qˆ =∞Ç¨Ï^•ƒùQÍºxfl
ã¨`«`« ã¨`«º„=`«∞Å∞ ãÖÑ¨Ó~°‚ "≥∂Ç¨Ïq~°– ^ŒH˜¯OK«∞H˘#fl@∞=O\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞) =∂„`«"Õ∞ x#∞fl H©iÎOK«∞ Ñ¨^Œúu <≥é∞QÆ
Ç≤Ï`«∞Öˇé∞QÆ∞^Œ∞~°∞ x#∞ xOk~å ~°=∞}Ï IIW`«~°∞Å‰õΩII
QÆÅ~°∞. PQÆ"∂≥ HõÎ „Ñ¨HÍ~åaèQ=Æ ÚºÅ∞ ("Õ^=Œ ÚÅÖ’ <Õ~Ê° |_ç# „Ñ¨HÍ~°=ÚQÍ „uHõ~}
°
<åsHõ\ÏHõ∆ Ñ¨@∞ <å~åK« ÉèíÜ«∞~°Ç≤Ï`«– â◊√kúQÍ x#∞fl P„â◊~ÚOz# "å~°∞) =∂„`«"Õ∞ h=ÙO_Õ =ÙxH˜ <≥~°∞QÆQÆÅ~°∞.
â◊¥~°∞ Öˇé∞QÆ∞^Œ∞~°∞ x#∞ K«∂KÕ\ ˜ K«∂Ñ¨Ù
Ñ¶¨∞’~° ãÖ™ê~° ãÖ‰õΩÅ ÑïKÕÛù^Œ∞ÅQÆ∞ Ñ¨~°=∞ ÉèÏQÆ=`« Ñ¨^ŒÑ¨^Œ‡ ¿ã"å x*ÏÉèí~°}∞Å∞ (Q˘Ñ¨Ê ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎÅ
nè~°∞Öˇ~°∞QÆ∞^Œ∞~°∞ h k=ºq„QÆÇ¨Ï=Ú IIW`«~°∞Å‰õΩII áê^ŒÑO¨ Hõ[=ÚÅ ¿ã=ÜÕ∞ `«=∞‰õΩ PÉè~í }° =ÚQÍ QÆÅ ^è#Œ ∞ºÅ∞) =∂„`«"∞Õ h =∂@Å∞
~åQÆÉè’QÆq^Œ∂~° ~°Ol`å`«∞‡Å∞ =∞Ç¨– q#QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. U^À „|uˆHã¨∞<Î åflO J#∞#@∞¡ rqOKÕ "åiH˜ h=∂@ q#Ñ¨_^» ∞Œ .
ÉèÏQÆ∞ Öˇé∞QÆ∞^Œ∞~°∞ x#∞ „Ñ¨}∞uOK«∞ q^èŒ=Ú F u~°∞=∞Åyi ~åÜ«∂! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! x`åº#O^Œ ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#ã¨ ã≤÷~°∞Å∞
PQÆ"≥∂HõÎ „Ñ¨HÍ~åaèQÆ=ÚºÅ∞ =∞Ç¨– (âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# P#O^Œ=Ú z`«Î=Ú #O^ŒO`å xOÑ¨ÙH˘#fl ã≤÷~° z`«∞ÎÅ∞) =∂„`«"Õ∞
Ü≥∂QÆ∞Öˇé∞QÆ∞^Œ∞ h=ÙO_Õ\ ˜ =ÙxH˜ IIW`«~°∞Å‰õΩII x<≥flé∞QÆ QÆÅ~°∞.
79 80
3-41 N"ÕOHõ@=Ú# r=ÙÅQÍK«∞K«∞
=Ú#∞fl_ç <å=Å h=Å #Å~°QÆ#∞
^≥·= tMÏ=∞}˜ ^•Ñ¨QÆ∞ =∂‰õΩ#∞
NÑüÜ≥ÿ∞# NÇ¨ÏiÜÕ∞ r=ÙÅO^ŒiH© ~°Hõ∆‰õΩ_»∞. J`«_Õ =∞#O^ŒiH© ÉèÏqOÑ¨QÆ ÉèíÜ«∞Ñ¨_» KÀ>Ëk IIJ`«_ÕII
<å^äŒ∞_≥·Ü«ÚO_»QÍ WHõ ÉèíÜ«∞Ñ¨_» =Åã≤# KÀ>ˇHõ¯_»=ÙO@∞Ok? Jx x|ƒ~°OQÍ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
<˘H˜¯ =HÍ¯}˜ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ÉèíH˜Î *ÏÅ∞"åˆ~ D H©~°Î# #~°úO
KÕã≤H˘#∞@ ã¨∞ÅÉèí"Õ∞. HÍx K≥=ÙÅ‰õΩ J=∞$`« =~°¬OÖÏ JxÑ≤OKÕ D H©~°Î##∞ F r=ÙÖÏ~å! JO^ŒiH© ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# J`«_Õ. PÜ«∞<Õ
=^ŒÅ@O W+¨ìOÖËHõ Ü≥∞#∞flH˘<åfl#∞. #~°Ç¨Ïi Hõ~°∞}Ë #q∞‡#"åiH˜ 'Ñ¨~°^Œ∞#— xHõ =∞#O^Œih Éèí~°Î =Öˇ ~°H˜∆ã¨∞ÎO_»QÍ WOHÍ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# KÀ>Ë=ÚOk (J=ã¨~°O
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞, KÀ>Ëk? Jx „Ñ¨tflã¨∞Î<åfl~°∞. 'Ñ¨~°^Œ∞— J<Õ =∂@ 'Ñ¨é^Œ— J<Õ =∂@‰õΩ U=ÚOk) K≥Ñ¨ÊO_ç.
~°∂áêO`«~°O. '=~°^Œ— Jx ^•xHõ~°÷O. =~°^ŒÖ’ ‰õÄ_» ÉèíÜ«∞"Õ∞ÖË^Œ@. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ∞ J#O`«"≥∞ÿ#q. "å@xflO\˜Ö’ ÖˇHõ¯‰õΩ
HõOII J`«_Õ ~°Hõ∆‰õΩ_»O^Œi q∞‰õΩ¯@"≥∞#ÿ PÜ«Ú^è=Œ ÚÅ#∞ PÜ«∞# ^èiŒ OzÜ«Ú<åfl_∞» . J#O`«∞_»x ¿Ñ~°∞á⁄Ok#
Hõ`«_Õ Ñü, =∞iHõ ÉèíÜ«∞=ÚÅQÆ∞ KÀ>Ën? P ™êfiq∞ P q^èOŒ QÍ q~ålÅ∞¡`∞« O_»QÍ PÜ«∞##∞ Hõ#∞Q˘#fl =∞#É’\˜ â◊~}° Ï~°∞Åú ‰õΩ
Ç≤Ï`«"≥·# =∂@ *ˇÃÑÊ#∞ WOHÍ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# J=ã¨~°O U=Ú#flk? ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ KÀ>Ë=ÚOk?
Ju ã¨∞Å∞=ÙQÆ J#fl=∞Ü«∞º J^Œ∞ƒù`« wu<£
~åQÆO : ã¨∞O^Œ~° ~°O[x P Nx"åã¨∞x JÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ K«∂âß~å? P q^èŒOQÍ NÇ¨Ïi ã¨fiÜ«∞OQÍ '<Õ#∞
~°H™∆˜ êÎ#x— ~°H‰∆õ Ωõ _≥· Ü«ÚO_»QÍ P #~°ÇÏ¨ i Ü≥ÚHõ¯ Hõ~∞° }#∞ #q∞‡#"åiH˜ =~°^ÅŒ Ö’
J`«_Õ ~°Hõ∆‰õΩ_»O^Œi Hõ`«_Õ
ÑüÜ«ÚO_»QÆ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ KÀ>Ëk IIJ`«_ÕII (Ñ¨~°^Œ∞#) H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞<åfl U=∂„`«O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# Ñ¨xÖË^Œ∞. PÜ«∞# Éèí‰õΩÎefl
PÜ«∞<Õ ~°H˜∆OK«∞H˘O\Ï_»∞ (h"Õ `«Ñ¨Ê W`«óÑ¨~°OÉˇ~°∞QÆ, J#∞ KåÅ∞).
J#O`«Hõ~°=Ú Å#O`åÜ«Ú^èŒ=Ú
Å#O`«∞_»∞ ^èŒiOK≥#Å~°QÆ#∞ N"Õ O Hõ > yiÃÑ· <≥ Å H˘x P"≥ · Ñ ¨ Ù #∞O_ç (P=Å) ã¨ ~ ° fi r=ÙÅ#∞ P
Hõ#∞Q˘x â◊~°}ÏQÆ`«∞Å‰õΩ =∞#‰õΩ#∞ N"ÕOHõ>âË fiı ~∞° _»∞ ~°Hã∆˜ ∂¨ Î â’aèÅ∞¡`∞« O_»QÍ ^Õ"åk^Õ=Ù_»∞Ü≥∞ÿ # P ™êfiq∞ ^•ã¨∞Å"≥∞#ÿ
Ñ¨x=_ç ~ÚHõ ÉèíÜ«∞Ñ¨_» KÀ>Ëk IIJ`«_ÕII =∂‰õΩ ÉèÏ=#Ö’ ‰õÄ_® ÉèÜ í ∞« =Ú#‰õΩ `å=ÙÖË^∞Œ Hõ^•! ÖË^∞Œ ÖË^∞Œ ÖË^∞Œ – =Ú=∂‡\˜H©
^èŒ~°}˜ #ÉèíÜ«∞ Ç¨Ïã¨Î=Ú`À <≥Ñ¨C_»∞ ÖË^Œ∞.
Ç¨Ïi ~°Hõ∆‰õΩ_≥· Ü«∞Å~°QÆ#∞
#~°Ç¨Ïi Hõ~°∞}Ë #q∞‡# "åiH˜
Ñ¨~°^Œ∞# xHõ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ KÀ>Ëk IIJ`«_ÕII
81 82
3-42 ‰õÄiq∞`À ^ÕÅ∞ ^≥zÛ – HÀHõÖ’# Éˇ@∞ìH˘<åfl
=Ú#∞fl_ç ™êÔ~ ™êÔ~ QÆ∞@∞ì QÍHõ – K«Hõ¯#∞O_ç<å
"Õ~°∞ÖËx =∞Ç≤Ï=∞Å – "ÕOHõ@ qÉèí∞x Hõ$Ñ¨
ã¨=∂[OÖ’ =∞#H˜ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl J<ÕHÍ<ÕHõ hu â◊`«HÍÅ‰õΩ, Kå@∞=ÙÅ‰õΩ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# Pã¨"Õ∞Å∞ – H˘~°™ÈH©<å IIÉèÏ~°"≥∞ÿ#II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#Å∞ =∂`«$HõÖË"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok <å‰õΩ.áêÅ∞ áÈã≤
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑOz<å "ÕÑ¨ QÆ∞}"Õ∞Å =∂#∞? =O\˜ ™ê"≥∞`«Å‰õΩ Ñ¨Ù\˜Åì ∞¡ J#fl=∞Ü«∞º "≥~· åQÆº`«`Î« fi
É’^èŒ<å H©~°Î#ÖË<Õ"≥∂. H˘xfl J~°ú"≥∞ÿ#@∞¡<åfl q=iOK«ÖË=Ú. D H©~°Î#Ö’ ''"Õ~°∞ÖËx qÑ¨s`«OQÍ ÃÑiy# "ÕÑ¨K≥@∞ì‰õΩ KÕ^Œ∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ =ÙO_Õ <≥·[O (QÆ∞}=Ú).
=∞Ç≤Ï=∞Å "ÕOHõ@ qÉèí∞x Hõ$Ñ¨ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# Pã¨"Õ∞Å∞ HÀ~°™êH©<å?—— JO>Ë ^•xH˜ áêÅ∞áÈã≤ ÃÑOz<å Jk KÕ^Œ∞ ã¨fiÉèÏ=O =∂~°∞ÛH˘O@∞O^•? qÑ¨s`«"≥∞ÿ#
J@∞=O\˜k =∞~˘Hõ\ ˜ ÖËx =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅ ™êfiq∞ Hõ$Ñ¨ÔH· qÑ¨s`«OQÍ Pâ◊Ñ¨_»∞@ KÕ^Œ∞QÍ =ÙO_»Hõ uÜ«∞ºQÍ =ÙO@∞O^•?
=∞Ozk. ^•xÔHÑ¨C_»∞ H˘é`« HõÅ∞QÆ^Œ∞—— Jx ÉèÏ=O. J^ŒO_ô ãÖQÆu.... áêÜ«∞nã≤ (u#flQÍ *Ëã≤) XHõ "≥^Œ∞~°∞ |^ŒÌ‰õΩ QÆ\ ˜ìQÍ ayOz Hõ\ ˜ì ãïÜ≥ÿ∞#
LII ÉèÏ~°Ñ¨Ù "ÕÑ¨=∂#∞#‰õΩ áêÅ#∞ "ÀÜ«ÚK«∞ ÃÑOz#<£ ã¨ˆ~ =∂~°Oæ Ö’ ÃÑ\˜<ì å ‰õΩHõ¯`ÀHõ J\Ï¡ =ÙO@∞O^•? ^•x =OHõ~° ã¨fiÉèÏ=O áÈ`«∞O^•?
f~°x KÕ^Œ∞ HÍHõ Ü«∞k fÜ«∞QÆ#∞O_»∞@ ™ê^èŒº=∞ø<≥?|Öò D =∂#=^ÕÇ¨xH˜ K≥_»∞^•iÖ’ áÈ=@O ã¨fiÉèÏ=O. nxÔHO`« =∞Oz K≥Ñ≤Ê<å
‰õÄiq∞ `ÕÅ∞^≥zÛ =∞#HÀHõ#∞ A\˜ì# ‰õΩ@ì ‰õΩO_»∞<å? HÍÜ«∞Ñ¨Ù qHÍ~°O, HõÅHÍÅO (rq`åO`«O) K≥Ñ≤Ê<å, áÈ~Ú# áÈHõÖË (^•x+¨ìO
g∞i# *Ï˝#É’^èŒ#=Ú "Õ∞Å∞QÆ J#flÜ«∞ KÕÃã NÑ¨f! =zÛ#@∞¡ áÈ=@"Õ∞) HÍx |∞kú K≥a`Õ qO@∞O^•?
~åQÆO : ^Õ=QÍO^è•i XHõ Q˘_»e¤ x fã≤H˘x=zÛ, q∞Oz# Ñ¨^∞Œ #∞#fl ^•xx h\˜Ö’ =ÚOz =ÚOz
(Z‰õΩ¯=QÍ =ÚOz) Ü≥ÚHõ=¸Å <å#Éˇ\ ˜ì<å Jk "≥∞`«Î#=Ù`«∞O^•? <Õ_»∞ ^•x
ÉèÏ~°"≥∞ÿ# "ÕÑ¨=∂#∞ – áêÅ∞"Àã≤ ÃÑOz<å#∞
f~°x KÕ^ÕHÍHõ– uÜ«∞º#∞O_ô<å IIÉèÏ~°"≥∞ÿ#II f„= ã¨fiÉèÏ=O áÈ`«∞O^•? ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ∞ KÕÜ«∞@O JÅ"å@~Ú, "åx
áêÅ|_»¤ =∞#ã¨∞û Wk. nxfl ^ŒOz ^ŒOz `«xfl |∞kÌ K≥Ñ≤Ê<å Jk =∞Oz^•iH˜
áêÜ«∞nã≤ ‰õΩHõ¯`ÀHõ–|^ŒÌÅ∞"≥\ ˜ì ayã≤
~å=@O ÖË^Œ∞. („|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º, ã¨∞~åáê#=Ú, |OQÍ~°O ^˘OQÆ`«#O, QÆ∞~°∞Ñ¨ffl
KåÜ«∞ÔHO`« QÆ\ ˜ì<å#∞ –K«Hõ¯#∞O_ô<å
HÍÜ«∞Ñ¨Ù qHÍ~° q∞k – HõÅHÍÅ=Ú *ˇÑ≤Ê<å J„Hõ=∞ ãÖ|O^èŒO, ÃÑ· <åÅ∞QÆ∞ ^Œ∞~°∞æ}=ÚÅ∞ HõÅ"åi`À ¿ãflÇ¨Ï=Ú – D
áÈ~Ú# áÈHõÖËH˘Hõ –|∞kÌ qh<å IIÉèÏ~°"≥∞ÿ#II J~ÚkO\˜x ÑÖK« =∞Ç¨áê`«Hõ=ÚÅO\Ï~°∞.
=ÚOz =ÚOz h\˜Ö’# – =¸Å<å# Éˇ@∞ìH˘<åfl „¿Ñ=∞`À Ü≥ÚHõ `ÕÅ∞#∞ `≥zÛ=∞# X_çÖ’ ÃÑ@∞ìH˘#∞@‰õΩ XHõ QÆ∞_»Ö¤ ’ Éè„í ^ŒOQÍ
q∞Oz# Q˘_»¤e <Õ_»∞ – "≥∞`«Î#~¸º<å K«∞\˜Ãì Ñ\˜<ì å Jk =∂\˜ =∂\˜H© ‰õΩ\˜ì ÉÏ^èÃŒ Ñ@ì‰Ωõ O_® =ÙO@∞O^•? N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x
ÑÖK«=∞Ç¨áê`«HÍÅ – ÉÏi|_»¤ z`«Îq∞k =∞Ç≤Ï=∞Å‰õΩ ™ê\˜Ü∞ÿ≥ #q WHõ =ÙO_»<Õ =ÙO_»=Ù. P ™êfiq∞ Hõ~∞° } HÀãÖ qÑ¨s`«OQÍ
^ŒOz ^ŒOz K≥Ñ≤Ê<å#∞ – `åH˜ =Ow<å IIÉèÏ~°"≥∞ÿ#II Pâ◊Ñ¨_»∞@ "Õ∞Öˇ·# =∂~°æO ^•xH˜ H˘é`«=ÙO_»<Õ =ÙO_»^Œ∞.
83 84
3-43 Ñ¨Ù_»q∞ Ü«∞O`«Ü«Ú QÍK≥ á⁄O^Œ∞QÍ ^Œ#O`«ÖËã≤
=Ú#∞fl_ç H˘_»∞‰õΩÅQÍOK≥#∞ ‰õΩâ◊Å=ÙÅ
Ü≥∞_»Ü«∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· =~°=ÚeK≥Û
U HÀ"≥ÅÖ’ U ^Õ=`å=¸iÎx K«∂¿ãÎ P =¸iÎÃÑ· H©~°Î# K≥¿ÑÊ"å~°∞ J_»i `å~°Hõ „|Ç¨Ï‡"≥∞ÿ W^≥ "≥ÅÃã. IID`«_ÕII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. x*ÏxH˜
ÉèÏ"å=∞$`«O :
'UHÀ<å~åÜ«∞}Ï— J<ÕHõ^•! ÃÑ^ŒÌÅ ÉèÏ=#. PO[<ÕÜ«Úx ^Œi≈Oz##∞ PÜ«∞#
N"ÕOHõ>Ëâ◊√x |O@∞ Jx ÉèÏqOz H©iÎOKå~°∞. N~å=∞K«O„^Œ∞x g∞^Œ K≥Ñ≤Ê# D F „Ñ¨[ÖÏ~å! WkQÀ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ =∞# ~°Ñ¶¨Ú~å=Ú_»∞. DÜ«∞#
H©~°Î#Ö’ ‰õΩâ◊Å=ÙÅ „Ñ¨ã¨H˜Î ~å=@O #<åflHõi¬OzOk. Ñ¨Ù~å}ÏÅ#∞ J=áÈã¨# Jã¨Ç¨Ü«∞â◊¥~°∞_»∞. DÜ«∞# KÕã≤# Ñ¶¨∞#HÍ~°º=Ú Öˇ#fl~Ú<å =Ù<åfl~Ú. ("å\˜x
Ñ¨\ ˜ì# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ XHõ z#fl H©~°Î#`À =∞#‰õΩ ~å=∂Ü«∞} QÍ#O JOkOKÕ H©iÎ™êÎ#∞... q#O_ç).
Ñ¨Ù}ºO ãÖ„áêÑ≤ÎOÑ¨ KÕã¨∞Î<åfl~°O>Ë... WO`«HõO>ˇ HÀ~°=Åã≤# ^Õ=ÚOk? P<å_»∞ ^ŒO_»HÍ~°}ºOÖ’ Y~°^Œ∂+¨}Ïk ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ Ñ¨k"ÕÅ=∞Okx
P."≥II D`«_Õ ~°Ñ¶¨ÚÑü UHÍOQÆ g~°∞_»∞ YO_»`«∞O_»=ÚÅ∞ (=ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Å∞QÆ) KÕâß_»∞. ~å=}Ïã¨∞~°∞<Õ =ÚÑ¨CuÑ¨ÊÅ∞
W`«x KÕ`« Öˇxfl Hõ`«Å∞ QÆÅ=Ù ÃÑ\˜ì# "åex XˆH XHõ¯ ÉÏ}O`À ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. ã¨~°q („Hõ=∞=ÚQÍ ÖËHõ
"ÕOHõ>Ëâ◊√_»QÆ∞K«∞ ÃÑ‰õΩ¯=~åeK≥Û `«^Œ#O`«~°O) H˘O_»~åà◊¡`À ã¨=Ú„^Œ=Ú# ¿ã`«∞ |O^èŒ#O KÕâß_»∞. W~°"≥·
`≥eÃÑ##fl=∞Ü«∞º ã¨Åe`«=ÚQÆ (W~°=Ù{J~Ú=áê^Œ∞H˘x) qcè+¨}∞xH˜ ÅOHÍ~å[º=Ú#‰õΩ „Ñ¨Éèí∞=Ù#∞ KÕâß_»∞.
~åQÆO : <å@ XHõ¯"å#~å<Õfl K≥Ñ≤Ê# =∂@ q<Õ@∞¡ KÕÜ«∞@O Hõ+¨ìO. J@∞=O\˜k "å#~°
D`«_Õ ~°Ñ¶¨Ú~å=Ú_ô`« _ÕHÍOQÆ g~°∞_»∞ Ãã<· åº<Õfl #_çÑO≤ z ‰õΩOÉèHí ~õ å‚k ^≥`· ∞« ºÅ`À ã¨Ç¨ ~å=}Ïã¨∞~°∞x ãÖÇ¨ÏiOz ^Œ∞~°=Ú
~¸`«_»∞ KÕã≤# KÕ`«ÖˇxflÜ≥ÿ∞<å QÆÅ=Ù IID`«_ÕII (Ü«Ú^Œú=Ú) ÔQÖÏÛ_»∞. ãÖ`À+¨=Ú`À ã‘`å^Õqx ã‘fiHõiOKå_»∞. D_»∂ *’_≥·#
Y~°^Œ∂+¨}Ï^Œ∞Å#∞ YO_»`«∞O_»=ÚÅ∞ ¿ãÃã P"≥∞`À ã≤OÇ¨ã¨# =∞ÅOHõiOz JÜ≥∂^è•º#QÆ~åxfl ÑïáêeOKå_»∞.
J~°∞^Œ∞QÍ "åe<˘Hõ¯ Ü«∞=Ú‡#<Õ<≥
ã¨~°q H˘O_»Å KÕ`« ã¨=Ú„^Œ=Ú |OkèOK≥ P `«~∞° "å`« Éè∂í =∞O_»ÖÏ#flO`å Jâ◊fi"∞Õ ^èŒ Ü«∂QÆO KÕã≤ ã¨∞aèHO∆õ QÍ, á⁄O^ŒQÍ
W~°"≥· qcè+¨}∞xH˜K≥Û ÅOHÍ~å[º=Ú IID`«_≥II HÍK≥ (J#∞‰õÄÅ=ÚQÍ Éèí∂q∞x ÑïáêeOKå_»∞ `«#O`«ÖËã≤ (`«#`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#
‰õÄ_»ÃÑ>ˇì "å#~°∞Å, ‰õΩOÉèíHõ~å‚k ^≥·`«∞ºÅ „Ñ¨`åÑ¨=Ú HõÅ) ‰õΩâ◊Å=ÙÅ∞ J<Õ H˘_»∞‰õΩÅ#∞ QÍOz<å_»∞. W^ŒO`å P
`À_»<Õ ~å=}∞[OÃÑ ^Œ∞~°=Ú ÔQÖˇÛ „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ [iy<å... <Õ_»∞ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’, Ü≥∞_»Ü«∞Hõ (q_»∞=Hõ)
"Õ_»∞Hõ`À ã‘`å^Õq QÆ∂_≥#∞ Ñ¨Ù+¨ÊHõ"≥∞ÔH¯ u~°∞=∞ÅÖ’ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥· `å~°H„õ |Ç¨Ï‡ ("≥∂Hõ„∆ áêÑ≤xÎ KÕÛ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡=Öˇ "≥Åã≤<å_»∞)
~¸_»∞ *’_≥· ã≤OÇ¨ã¨#"Õ∞Öˇ #Ü≥∂^èŒºÖ’# IID`«_ÕII
85 86
3-44 `«u h =Ù#fl KÀ\˜H˜ ^ŒQÆæ~° =zÛ#O`«<≥
=Ú#∞fl_ç ~°u ‰õÄ_çuq ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ
QÆuÜ≥ÿ∞# N"ÕOHõ@<å^èŒ ÜÕ∞euq
z# u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ J#fl=∞Ü«∞ºÉÏ@Ö’ #_»∞ã¨∂Î ã¨~°fi^≥·==¸~°∞ÎÅ∞ Ñü"≥· HÀqÅ‰õΩO@¡ ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ II~°K«ÛÔHH˜¯II
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_Õ J<Õ ÉèÏ=#`À Ü≥∞<Àfl H©~#Î° Å∞ Ü≥∞O^Œ~Ô O^Œ~À ^Õ=`å =¸~°∞ÅÎ ÃÑ·
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥Ñ≤Ê `«iOKå~°∞. Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡ HÀqÅ‰õΩO@¡Ö’ "≥Åã≤# áêO_»∞~°OQÆ q~î°Å∞xÃÑ·
PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# Wk. ''™êfig∞! hÃÑ· =∞#ã¨∞Ñ¨_ç U^À F áêO_»∞~°OQÆ q~î°ÖÏ! gkè#|_ç QÀÅ KÕ™êÎ"Õ=∞Ü«∂º! (~°K«ÛÔHHÍ¯=Ù),
QÆ∞@∞ìQÍ H˘ãï H˘ãï x#∞fl K«∂z# =∂@ x["Õ∞... HÍh JO`«=∂„`å# <åQÆ∞@∞ì HÍã¨‰Î Äõ _» a_çÜ∞« O ÖË‰Ωõ O_® Ñ¨zÛ^Õ~ˆ =Ù (=∞~°∞QÆ∞ÖË‰Ωõ O_® |@ì|Ü«∞Å∞ KÕ¿ãã¨∞<Î åfl=Ù
~°@∞ì KÕã≤ #=ÙfiÖÁÅHõÉ’ã≤ ##∞fl #=ÙfiÅ áêÅ∞ KÕÜ∞« @O ÉèÏ=º"Õ∞<å?—— J#fl=∞Ü«∞º (##∞fl...) WO`«Ö’<Õ JÖÏ KÕ¿ãÎ ZÖÏ ™êfig∞!
`å^•`«‡º`« giÖ’#∂ „ÑüÑ¶ë™ÈÎOk... h=Ù <å QÆ∞@∞ì HÍáê_Õ ™êfiq∞=x x#∞fl H˘ãï H˘ãï (=∞s... =∞s) K«∂z#
`ÕII ~°K«ÛÔHH˜¯uqQÆ ÑÖ_» ~°Oy q~î°Å! =∂@x["Õ∞. JO^Œ∞Hõx ~°@∞ìQÍ (xO^ŒÅáêÅÜÕ∞@∞¡QÍ) #=Ùfi`å"å? Ç¨Ï^Œ∞Ìg∞i#
Ñ¨zÛ^Õˆ~=Ù ~ÚO`«Ö’ áêO_»∞~°Oy "≥∞ÿ=∞~°Ñ¨Ù =∂@ÖÏ_ç h‰õΩ <åg∞^Œ #∞#fl „¿Ñ=∞ |@ì|Ü«∞Å∞ KÕ¿ãã¨∞Î<åfl=Ù. hH˜k
áê_ç z#fl u~°∞=∞ÅÜ«∞º Ñ¨~°=tOz `«QÆ∞<å q~î°ÖÏ?
H˘eK≥ HÀqÅ‰õΩO@¡ q~î°Å∞x `å#∞.
q~î°ÖÏ XHõÑ¨Hõ¯ ã¨Éèí [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë ã¨#fl¿ã¿ã=Ù(Ãã·QÆÅ∞ KÕ™êÎ=Ù) JO`«Ö’<Õ
~åQÆO : ^Õâò ~åy ^ÕeOKÕ=Ù (~°OlOÑ¨ *Ë™êÎ=Ù) h"Õy~°OÑ¨Ù (`˘O^Œ~°áê@∞) KÕ`«Å`À h‰õΩ
~°K«ÛÔHH˜¯uq ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ <åÃÑ·QÆÅ "≥∂Ç¨xfl ÉÏQÍ JO^ŒiH© `≥e¿ã@∞¡ "≥à◊¡QÆ‰õΩ¯`å=Ù. F áêO_»∞~°OQÍ! Wk
Ñ¨zÛ ^Õˆ~qO`«Ö’<≥ ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ II~°K«ÛÔHH˜¯II h‰õΩ =∞~åº^•? (ZO^Œ∞‰õÖÏ #Å∞QÆ∞iÖ’ QÆ∞@∞ì~°@∞ì KÕ™êÎ=Ù?)
QÆ∞@∞ìQÆÅ ^˘~°=x H˘ãï K«∂z#O`«<Õ
~°@∞ìQÍ #"Õfi=Ù ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ F q~î°ÖÏ! ã¨=∞Ü«∞O K«∂ã≤H˘x <Õ#∞ h=Ù#fl KÀ\˜H˜ ~åQÍ<Õ =ÅÑ¨ÙÅÖ’
=∞@∞ìg∞i `«=∞HõÑ¨Ù =∂@Å<≥ h=ÅÑ¨Ù =ÚOK≥`∞« `Î å=Ù (~°uHÔ H˜¯uq) JHõ¯_» u~°∞=∞ÅÖ’ =Ù#fl "ÕOHõ@<å^è∞Œ _Õ h"≥· D<å_»∞
|@ì|Ü«∞Å∞ ¿ã¿ã=Ù ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ II~°K«ÛÔHH˜¯II HÀ"≥Å ‰õΩO@¡Ö’x áêO_»∞~°OQÆ q~î°ÖÏ! h=Ù =∂‰õΩ Éèí~°Î"≥· =∞=Ú‡ ã¨^• Hõ\ÏH˜∆OK«∞
™êy# ã¨|ÅÖ’# ã¨#fl ¿ãã≤#O`«Ö’<≥ „Ñ¨Éèí∂!
~åy^ÕqOKÕ=Ù ÑÖ_≥~°Oy q~î°ÖÏ
"Õy~°Ñ¨Ù KÕ`«Å<≥ qiq h "≥∂Ç¨Ï "≥∞Å¡
ÉÏQÆ∞QÍ "≥à◊¡"Õ¿ã=Ù ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ II~°K«ÛÔHH˜¯II
87 88
4-45 "˘Hõ\ ˜ H˘Hõ\ ˜H˜x "˘_»|_»=Ù
=Ú#∞fl_ç JHõ@ N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù_»
ã¨HõÅ=Ú h"Õ â◊~°}O>Ë ~ÚHõ
`«`«Î fiÉ’^èŒ KÕã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î#ÅÖ’ Wk XHõ =∞}˜Ñ¨Óã¨. qHõ@=Ú Å}ÔQ#∞ "Õ_»∞Hõ<åà◊√¡ IIZHõ¯_»II
qÉèí‰õΩÎÅ`À U^Œ<åfl XHõ q+¨Ü«∞O K≥a`Õ ãïJ~Ú# qÉèíH˜Î "å_»HõáÈ`Õ ÉèÏ="Õ∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂iáÈ`«∞Ok. =∞#O J#fi~ÚOK«∞H˘<Õ q^è•<åxfl |\˜ì J~°ú"Õ∞ =∂iáÈ`«∞Ok.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ 'NÇ¨Ïi ^è•ºã¨— JO>Ë NÇ¨Ïi Ü≥ÚHõ¯ ^è•ºã¨— HÍ=K«∞Û, 'NÇ¨Ïi F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <å‰õΩ WHõ Z#fl\ ˜H˜ q*Ï˝#=Ú (`«`«Î fi=Ú#∞ QÆ∞iOz#
H˘é‰õΩ ^è•ºã¨— HÍ=K«∞Û. ãÖ^Œ~åƒùxfl |\˜ì J~°úO K≥Ñ¨ÙÊHÀ"åe. J@∞=O\˜ f„= *Ï˝#=Ú) HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok „Ñ¨Éèí∂! Wk h Hõ$Ñ¨ =Å¡QÍHõ WOHÀ q^èŒOQÍ HõÅ∞QÆ^Œ∞.
„Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ¿ãQÎ Íx WO`« `ÕeHõQÍ HõxÑ≤OKÕ D H©~#Î° <å zxfl |∞„~°‰Ωõ J~°Oú HÍÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hõx Wk <å =∞#q. <å‰õΩ P q*Ï˝# „áêÑ≤Î#OkOK«∞=Ú ™êfig∞!
Jn-Ñ¨ÓiÎQÍ HÍÖË^Õ"≥∂ ‰õÄ_®... "Õ∞=Ú ÃÑOK«∞H˘#fl D |O^èŒ=Ú Öˇ@∞=O\˜=O>Ë... Jq áêã≤# áêÜ«∞=Ù.
HõOII Z#fl_»∞ q*Ï˝#O |k (=^ŒeOK«∞ H˘O^•=∞<åfl =^ŒÅ@OÖË^Œ∞). D =∂#= ^ÕÇ¨ÏO =Ù#flO`«HÍÅO Pâ◊
Ü≥∞#flQÆ HõeˆQ#∞ "ÕOHõ>Ëâß! <å D Kå=^Œ∞. HÀã≤ `˘ÅyOK«∞ HÀ"åÅ#∞H˘<åfl HÀÔ~¯Å∞ f~°@OÖË^Œ∞. g@xfl\ ˜=ÖÏ¡
q#flÑ¨=Ú <åÅHÕÑ¨Ù=Ú <å z`«Î=Ú (=∞#ã¨∞û) <Õ#∞ Hõey#<åflà◊¥§ (=Ù#flO`«HÍÅ=¸) QÍã≤e(ÉÏ^èŒ)
J<åfl_® J#fl=∞Ü«∞º J#∞Ñ¨=∞ wu<£ Ñ¨_»∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. (<åˆHk^•i?)
~åQÆO: t=~°O[x „Ñ¨Éèí∂! QÆK«∞ÛÅ QÆ∞}=ÚÅ∞ (ÃÑ·ÃÑ· Ñ¨Ó`«Å–=O\˜ #@#Å∞ K«∂Ñ≤OKÕ
QÆ∞}=ÚÅ∞), H˘zÛ# Q˘~°Ü«∞=Ù (`«yæOK«∞ H˘O^•=∞#∞H˘x<å `«QÆ∞æ@ÖË^Œ∞).
Z#fl_»∞ q*Ï˝# q∞Hõ <å‰õΩ
q#flÑ¨q∞^≥ N"ÕOHõ@<å^ä• IIZ#fl_»∞II JO^Œ∞=Å¡ <åÖ’ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ =ÙO_Õ „HÀ^èOŒ '##∞fl =^ŒÅ∞@ÖË^∞Œ . (âßO`«O #\Õz<å
HÀÑÖ`À =∞#ã¨∞û ‰õΩ`«‰Ωõ `« ÖÏ_»∞`«∂<Õ =Ù#flk). q+¨Ü∞« Ñ¨Ù ~°`∞« Å∞ (q+¨Ü∞« "åOKèÅ« ∞)
áêã≤# áêÜ«∞=Ù |O^èŒ=ÚÅ∞
J<åflà◊¥§ (Jxfl ~ÀAÅ∂) `«zÛ# (ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å) `«QÆÅ=Ù (`˘ÅQÆ=Ù).
Pã¨ ^ÕÇ¨Ï=Ú#fl<åflà◊√¡
HÀã≤# `˘ÅQÆ=Ù HÀiHõÅ∞ Jq ~°K«ÛÅ=Ù`«∂<Õ `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_ç™êÎ~Ú. (Wk ZO`« z„`«Ç≤ÏOã¨?)
QÍã≤e z`«Î=Ú Hõey#<åflà◊√§ IIZ#fl_»∞II F "ÕOHõ@<å^è•! ÃÑ·#*ˇÑ≤Ê# q~°∞^Œú ÉèÏ==ÚÅxflÜ«Ú#∞ XHõ^•x`À XHõ\ ˜
H˘zÛ# Q˘~°Ü«∞=Ù HÀÑ¨=ÚÅ∞ X_»|_»Hõ (ã¨=∂^è•#Ñ¨_H» )õ =Ù<åfl~Ú, JHõ@! (JÜ≥∂º <Õ<OÕ KÕÜ∞« QÆÅ#∞?) XHõ¯>Ë
QÆK«∞ÛÅ QÆ∞}=ÚÅ∞ QÆÅ<åà◊√¡ =∂~°æO HõxÑ≤™ÈÎOk. WHõ ã¨HõÅ=Ú h"Õ#x â◊~°}O>Ë qHõ@=ÚÅ∞ (^Œ∞~°∞æ}=ÚÅ∞)
`«zÛ(K«Û)# `«ÅQÆ=Ù `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÅ∞ J}ˆQ#∞ (`«yæáÈ`å~Ú). "Õ_»∞Hõ<åà◊√¡ (P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O) x`«º=¸
~°K«ÛÅ q+¨Ü«∞Ñ¨Ù ~°`«∞Å<åflà◊√¡ IIZHõ¯_»II =ÙO@∞Ok.
89 90
3-46 ^Õ=^•#=ÙÅ∞ nè~°`«#∞
=Ú#∞fl_ç ^•=u Ñ¨_ç "åiú ^Œ~°∞=QÆ#∞
N=x`å=∞}˜ K≥Åy ÃÑO_®¡_ç#
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x HõàÏº} =∞Ç¨ÏŸ`«û=OÖ’ J#fl=∞Ü«∞º áê_ç# J[~å=∞~°"∞≥ #ÿ N"ÕOHõ@yi NxkèH˜ IIâ’Éèí#"Õ∞II
ãÖH©~°Î# Wk. Zxfl™ê~°∞¡ áê_ç<å `«xqn~°x P#O^Œ¿ÇÏÅ. =ÚK«Û@~Ú# =¸_»∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑO_çO¡ _»#¡ ∞ Pq+¨¯iã¨∞<Î åfl~∞° PKå~°∞ºÅ"å~°∞. #~°HÍã¨∞Å =^èŒ `«~∞° "å`« Ñ¨kÜ«∂~°∞
"ÕÅ=∞Ok J`«x |OnÖˇ·# ~åK«Hõ<≥flÅ#∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º ÃÑO_®¡_®_»∞, XˆH™êi. "≥·Éèí==Ú qÅã≤Å∞¡ K«∞O_»QÍ Ñ¨Ù}º=¸iÎÜ≥ÿ∞# D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜
tâ◊√áêÅ∞x F_çOz ~°∞H˜‡}˜x ÃÑO_ç¡Ü«∂_®_»∞. ^Õ=^•#=ÙÅ ™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ JO`«Ü«¸ =∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ"Õ∞. JxflÜ«¸ â◊√Éèí=ÚÖË.
[x‡Oz# NÅH˜ ∆ ‡x ÃÑO_®¡ _ ç < å_» ∞ . J@∞=O\˜ N"Õ O Hõ @ yi Nxkè x Ñ¨Ó~°fi=Ú #~°HÍã¨∞~°∞_»∞ J~°∞^≥·# q^èŒ=ÚQÍ J<ÕHõ ãÖÑ¨^ŒÅ`À ã¨Ç¨
=ãÖ`«~åQÆOÖ’ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¨kÜ«∂~°∞ "ÕÅ=∞Ok ~åK«H<õ fl≥ Å#∞ K≥é|\˜ì `≥zÛÜ«ÚOK«QÍ ã¨`º« ÉèÏ=∂ ã¨ÇÏ≤ `«∞_≥·
=∞`«ÎHÀH˜ÅII "≥·Éèí=O|∞# ÅH˜∆ ‡ QÆ∂_ç# áê=#∞O_»QÆ∞ =¸iÎx<£ NHõ$+¨=‚ ¸iÎ J=`å~°=Ú# ™êfiq∞ "≥o¡ P ^Œ#∞Ax ãÖÇ¨ÏiOz "åix q_çÑO≤ K≥#∞.
â’Éèíb<≥_ç "ÕOHõ>Ëâ◊√x ã¨∂~°ºHÀ\˜ ã¨=∞„Ñ¨Éèí∞<£ P `«~°∞"å`« "åi JÉèíº~°ú# "Õ∞~°‰õΩ "å~°O^Œih ÃÑO_®¡_»∞@‰õΩ ã¨∞=ÚY∞_≥· XˆH
â’Éèíb<≥_ç =¸_»∞ QÍ^èŒÅ ã¨∂i J#flÜ«∞ Q˘ÖˇÛ~å „Hõ=∞=ÚÖ’ P [=fi#∞Å#∞ =~°∞ã¨QÍ Ñï}Ü«∞=∂_≥#∞. J\˜ì â◊√Éè„í Ñ¨^∞Œ _≥#· =¸iÎH˜
D Éèí"åaúx ^•@ *ˇÃÑÊ#∞ WOÑ¨Ù ™⁄OÑ¨QÆ∞ ÉÏ@<Õ â◊√Éèí=∞QÆ∞QÍHõ!
~åQÆO : =ãÖ`«O (Ñ¨ i }Ü« ∞ =∂_» ∞ @‰õ Ω ) "Õ _ » ∞ Hõ * ˇ O k# tâ◊ √ áêÅ∞_» ∞ ÃÑO_®¡ _ » ∞ @‰õ Ω
â’Éèí#"Õ∞ â’Éèí#"Õ∞ PÜ«∞`«=Î ∞=QÍ, `å#∞‰õÄ_® qO^Œ∞‰õΩ =zÛ#"åx=Öˇ qKÕÛã≤ ÃÑO_ç‰¡ Äõ `«∞~°∞ ~°∞H˜‡}˜x
"≥·Éèí==ÚÅ áê=# =¸iÎH˜ IIâ’Éèí#"Õ∞II Z`«∞ÎH˘xáÈ~Ú ãÖ^Œ_çQÍ ÃÑO_®¡_ç# ã¨~°ã¨Ñ¨Ù NHõ$+¨‚=¸iÎH˜ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ!
J~°∞^Œ∞QÆ =Ú#∞ #~°HÍã¨∞~°∞_»∞ ^Õ=`«Å∞ ^≥·`«∞ºÅ∞ ^è≥·~°ºã¨∞÷Öˇ· áÈ\©Ñ¨_ç ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ (H©∆~°™êQÆ~°=Ú#∞)
ã≤~°∞Å`À K≥~°Å∞ ^≥zÛ# ã¨`«∞Å =∞kèOK«QÍ J<ÕHõ"≥∞ÿ# k=º =ã¨∞Î=ÙÅ`Àáê@∞ NÅH˜∆ ‡ ‰õÄ_® =Ù^ŒƒùqOzOk. P"≥∞
Ñ¨~°∞=Ñ¨Ù =Ü«∞ã¨∞Å Ñ¨^•Å∞ "ÕÅ#∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x =iOK«QÍ PÜ«∞# P ã¨fiÜ«∞O=~°OÖ’ <≥yæ ™êQÆ~°Ñ¨Ù„uÜ≥ÿ∞#
™⁄~°k ÃÑO_®¡_ç# ã¨∞=ÚY∞xH˜ IIâ’Éèí#"Õ∞II
N=x`«#∞ ÃÑO_®¡_ç<å_»∞. PÜ«∞<Õ N"ÕOHõ@yiÃÑ· Nx"åã¨∞_≥· "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞.
K≥Ok# "Õ_»∞Hõ tâ◊√áêÅ∞_»∞ P NxkèH˜ â◊√Éèí=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞ QÍHõ!
JOk ÃÑO_®¡_»QÆ #=QÆoOz
qO^Œ∞=Öˇ<≥ `å qKÕÛã≤ ~°∞‰õΩq∞}˜
ãÖ^Œ_ç ÃÑO_®¡_ç# ã¨~°ã¨∞xH˜ IIâ’Éèí#"Õ∞II
91 92
3-47 k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ¯\˜Å¡QÆ ^ÕÇ¨Ï~À=∞=ÚÅ∞ ÃÑOK≥
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Hõ¯# Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ „áê}"≥∞ÿ xÖˇÛ
xHõ¯_» N"ÕOHõ>Ëâ◊√ Ç≤Ï`«=i |O\ÏÜ«∞
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x „Ñ¨`åáêxfl J^Œ∞ƒù`«OQÍ D H©~°Î#Ö’ Pq+¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞ q∞H˜¯e D`«x ÖÏ=Ù "Õ∞Å∞ "Õ∞ÅÜ«∞º IIJ^≥II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. W^Õ ÉÏ}˜Ö’ Ü≥∞xfl H©~#Î° Å∞ K≥ÑÊ≤ <å ^Õq =∂^è∞Œ ~°ºO ^•x^Õ.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ `«#`ÀHõ#∞ „|Ç¨‡O_»O ^•Hõ xH˜¯Oz, k‰õΩ¯ÅxO_® U=∂„`«O
ãÖ^Œ∞ÖË‰õΩO_® `«# "Õ∞#∞ ÃÑOKå_»@. XHõ¯ Hõ∆}O "å=∞#∞x „uq„Hõ=∞ ~°∂ÑÖ JkQÀ J@∞ K«∂_»O_»Ü«∂º! ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞ Hõ^•! P
Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ ^Œi≈OÑ¨K™Õ ÈÎOk J#fl=∞Ü«∞º =~°#‚ . PO[<ÕÜÚ« _»∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ^Õ=`«ÅO`å QÆ∞kH˘x (Juâ◊~ÚOK«∞#@∞¡QÍ) „Ñ¨ã∞¨ uÎ Oz `«i™êÎ~∞° .
'Ç≤Ï`«=i|O@∞— JÜ«∂º_»@ JO>Ë ZÑ¨C_»∂ Ü«∞[=∂x "Õ∞Å∞HÀˆ~ |O@∞@. XHõ¯ JOQÆ`À `«∂~°∞Ê# L^ŒÜ«∂K«Å=Ú#∞ Ñ¨tÛ=∞=Ú# J™êÎK«Å=Ú#∞
Uq∞ ÉèÏ=#!! P„Hõq∞Oz xÅ∞K«∞x Ü«Ú<åfl_»`«_»∞. JkQÀ J`«x `«Å ^èŒ$==∞O_»Å=Ú#∞
K«OII J^≥ Hõ#∞ÖÏ~° QÍOK«∞_»@∞ JO[# ã¨∂#∞x ÃÑ^ŒÌ HÍÜ«∞=Ú<£ JO@∞K«∞#flk. P q^èŒOQÍ xÅ∞K«∞x P Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ `«# `«Å#∞ ã¨∂~°∞º_»∞
QÆ∞kQ˘x ^Õ=`«Öò H˘ez HÀiHõ`À H˘xÜ«Ú_»∞ nè~°∞x<£ Z@∞O>Ë J@∞ uÑ¨C`«∂ "Õ^=Œ ÚÅhfl P ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x ^•fi~å UHõãO¨ `« „QÍÇ≤Ï=Öˇ
Ü≥∞^Œ Ñ¨ÙÅHÕK«∞ H©~°Î#=Ú ÜÕ∞~°Ê_» *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. D`«x =∞Ç≤Ï=∞<Õ=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú?
Wk QÆ`[« #‡ ÉèÏQÆº=Ú~° ~Ú`«iÎ =Ú#∞fl_ç *ˇÑÊ≤ u<£ Ç¨Ïs!
D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞ ^ŒO_çQÍ (Q˘Ñ¨ÊQÍ) `«# `ÀHõ#∞ „|Ç¨‡O_»=Ú^•HÍ ÃÑ·ÔHuÎ
~åQÆO : Éè∫o k‰õΩ¯Åhfl xO_çáÈ=Ù#@∞¡QÍ `«# â◊s~°=Ú#∞ "åºÑ≤OÑ¨ KÕâß_»∞. QÆ∞O_»∞QÆ∂_»
J^≥ K«∂_»~°Ü«∞º ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x (K«∞@∞ì=Ú\˜ì#) ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ Kå=ÉÏ^Œ∞@‰õΩ KÕ`«∞Å∞ Kåz Ü«Ú<åfl_»∞. JO_»Ü≥ÿ∞#
QÆ∞kQ˘x ^Õ=`«Å∞ H˘xÜ«∂_Õ~°Ü«∞º IIJ^≥II D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx „Ñ¨`åÑ¨=Ú J~°∞^Œ~°∞^Œ∞ (KåÖÏ J~°∞^Œ∞).
L^ŒÜ«∂ã¨Î â‹·Å=ÚÅ∞ XHõ [OQÆQÍ KåK≥
Jk"À ^èŒ$==∞O_»Å =∞O^≥ t~°ã¨∞ P Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ¯\˜Å∞¡#@∞¡ (k‰õΩ¯Åhfl xO_çáÈ=Ù#@∞¡) `«#
K«k"≥ ã¨∂~°∞ºx "≥O@ ™êÔ~ "≥ÚQÆ=Ú „kÑ¨ÙÊK«∞ ^ÕÇ¨Ï=ÚÃÑ·QÆÅ "≥O„@∞HõÅ#∞ ÃÑOKå_»∞. P q^èŒOQÍ Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜H© „áê}"≥∞ÿ
Z^Œ∞@ D`«x =∞Ç≤Ï=∞ ÜÕ∞=∞x K≥¿ÑÊ=∞Ü«∞º IIJ^≥II xeKå_»∞. WHõ¯_» =Ù#fl D ~å=∞|O@∞ ™êH∆Í`«∞Î u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x "Õ∞Å∞HÀˆ~
^ŒO_çQÍ „|Ç¨‡O_»=Ú ^•Hõ `ÀHõ g∞k ÔH`≥Î |O@∞=Öˇ =Ù<åfl_»∞. W`«x Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê =ÙÑ¨HÍ~°=ÚÅ∞ ZO`À =∞Ozx KÕã≤#q.
"≥∞O_»QÆ∞ k‰õΩ¯Å xO_® "Õ∞#∞ "≥OK≥#∞
QÆ∞O_»∞ QÆ∂_» ~åHÍã¨∞Å H˘@∞ìQÆ KÕ`«∞Å∞ KåK≥
JO_» D`«x „Ñ¨`åÑ¨ =∞~°∞^Œ~°∞^ŒÜ«∞º IIJ^≥II
93 94
3-48 `«#∞=Ù`À_ç ã¨∞Y=Ú `«QÆ∞ hÔH·OHõ~°º=Ú
=Ú#∞fl_ç =∞#ã¨∞Ö’ ã¨∞Y=Ú h=∞Oz ^è•º#=Ú
ã¨`«º=Ú, x`«º=Ú J=#\˜ì U ã¨∞Y"≥∞ÿ<å Jã¨Å∞ ã¨∞Y"Õ∞ HÍ^ŒO@∞<åfl~°∞ Ñ¨xq Ü«¸~°∞Ê ã¨∞Y=Ú áê^ŒÑ¨^Œ‡=Ú "åã¨#
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. KåÅ∞ „Ñ¨É∂íè ! h ^•ã¨º"Õ∞ <å‰õΩ KåÅ∞. J^Õ x`«º ã¨∞Y„Ñ¨ÔŒ . Ü≥∞#Ü«∞x ÃÑ~° ã¨∞Y"Õ∞q∞ ¿ã¿ã#Ü«∂º IIx`«ºII
á⁄Å∞¡ (Ö’ÑÖ) ÖËx h ÉèíH˜ÎÜÕ∞ D Ñ¨Ù@∞ìHõ‰õΩ ã¨∞Y=Ú. =∂K«#"ÀÅ∞ Ö’x Ñ¨Ù@∞ìQÆ∞ ÔHÅ¡ ã¨∞Y=Ú á⁄Å∞¡ÖËx
K≥#flHˆ â◊=ÙxÃÑ· D H©~#Î° K≥|∞`«∞<åfl~∞° . x[OQÍ <å „â◊=∞ Ñ¶e¨ Oz [#‡^è#Œ º=∞~ÚOk hÉèíH˜Î`˘\˜ì HÍà◊§ ã¨∞Y=Ú áê`«∞~°ÖÏ_»∞@
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! [\˜ì N"ÕOHõ>Ëâ◊ =∂K«#"Àe K≥#∞fl_»"≥·
ã‘II h ^•ã¨º"Õ∞ Hõ^•! x`«º ã¨∞Y„Ñ¨^Œ=Ú á⁄@∞ì(`«∞Î)H˘x =∞"Õ∞‡Å(e)u"ÀÇ¨ÏŸ "Õ∞ÅÜ«∂º IIx`«ºII
ã¨`«º=∞=x ã¨∞YO KåÅ∞™êfiq∞! ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«Hõ¯x h~°∂Ñ¨Ù ãïHõ#∞flÅ ã¨∞Y=Ú F „Ñ¨Éèí∂! W^Õ h ^•ã¨º"≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞ x`«º ã¨∞MÏ#O^Œ=Ú <˘ã¨QÆ∞#∞. D
g#∞Å ã¨∞Y=Ú h¿Ñ~°∞ ^Õ=! SÇ≤ÏHõ ã¨∞Y=ÚÅxflÜ«Ú ã¨`«º=ÚÖËxq. Wq WHõ KåÅ∞ KåÅ∞ `«O„_ô! (Jã¨Å∞
`«∞Åã≤ hÑ¨^Œ=ÚÅ <åÅ∞Hõ ã¨∞Y=∞Ü«∞º! ã¨∞Y"Õ∞^À <Õ#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl#∞).
=∞#ã¨∞‰õΩ ã¨∞Y=Ú h=∞Oz ^è•ºã¨
JkèHõ=ÚQÍ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# h K«Hõ¯x ~°∂Ñ¨=Ú Hõ#∞flÅ‰õΩ ã¨∞Y=Ú. h <å=∞
háê^Œ Ñ¨^•‡Å <≥QÆ_»∞ ã¨∞"åã¨#
ãÖH©~°Î#O g#∞Å‰õΩ (K≥=ÙÅ‰õΩ) ã¨∞Y=Ú. h áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ#ÅOHõiOK«∞
Ü«¸~°∞Ê ã¨∞Y=Ú#O`« ‰õÄ~°∞Ê ™êfiq∞!
`«∞Åã≤^Œà◊=ÚÅ∞ =∂ <åÅ∞Hõ‰õΩ Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# ã¨∞Y=Ú. WqQÍHõ D J=Ü«∞==ÚÅ
P."≥IIÑ¨Ù@Hõ ÔHÅ¡ ã¨∞Y=Ú á⁄Å∞¡ÖËxk ÉèíH˜Î =Å¡ HõeˆQ WOˆH ã¨∞Y=ÚÖˇ·<å =∂‰õΩ h ^•ix K«∂Ñ≤OK«ÖË=Ù ™êfig∞!
K≥#∞fl_≥·# ^Õ=! Nx"åã¨!
=∂‰õΩ h=Ù WzÛ# D â◊s~°O`À x["≥∞#ÿ ã¨∞YO. Jk h‰õΩ HÔ O· Hõ~º° "≥∞#ÿ Ñ¨C_Õ
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J`«º^Œ∞ƒù`«=Ú „Ñ¨Éèí∂!
HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J>Ë¡ hÃÑ· =∞Oz ^è•ºã¨ ‰õΩki#Ñ¨C_»∞ =∂„`«"Õ∞, =∂ =∞#ã¨∞û‰õΩ
[#‡^èŒ#º=∞Ü≥∞º „â◊=∞ Ñ¶ëOK≥
ã¨∞YO ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. =∂ TÑ≤iH˜ ã¨∞Y=Ú h áê^ŒÑ^¨ ‡Œ =ÚÅ ã¨∞"åã¨# J#º=ÚÖˇ#·
~åQÆO : Åe`« ã¨∞Y=ÚÅ∞ P x["≥∞ÿ# ã¨∞Y=Ú`À (h ^è•ºã¨ ã¨∞YO`À) ãïáÈÅÛÖËx ã¨∞Y=ÚÖË
x`«º ã¨∞MÏ#O`« q∞^≥ h ^•ã¨º=Ú `«O„_ô!
ã¨`«º=Ú ÖËx ã¨∞MÏÅ∞ KåÅ∞ KåÅ∞#Ü«∂º IIx`«ºII F „Ñ¨Éèí∂! á⁄Å¡ÖËx (UÖ’Ñ¨=¸ÖËx) h ÉèíH˜Î D [#‡ˆH ã¨∞Y=Ú. `˘\˜ìHÍà◊√¡
Hõ#∞flK«∂Ñ¨ÙÅ ã¨∞Y=Ú Hõ_»∞ h K«Hõ¯x ~°∂ÃÑ (Hõ^ŒÅ∞#\˜ì HÍà◊√¡) =Å# ã¨∞Y"Õ∞^Œ<åfl =ÙO^ŒO>Ë h`À hH˘é‰õΩ u~°∞QÆ∞@ÜÕ∞
Ü≥∞#flQÆ g#∞Å ã¨∞Yq∞^≥ h¿Ñ~°∞ ã¨∞=∂! [\˜ì N"ÕOHõ>Ëâß! (qÅ∞"≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!) <Õ_»∞ =∂K«#"ÀÅ∞Ö’ "≥Åã≤#
Ñ¨xfl <åÅ∞Hõ ã¨∞Y=Ú áê^ŒÑ¨Ù h `«∞Åã≤ K≥#flˆHâ◊=Ùx ~°∂Ñ¨=Ú#, á⁄@∞ìH˘x (á⁄`«∞ÎH˘x JO>Ë... [`«‰õÄ_ç) =∞=Ú‡
=Ù#fl ã¨∞Y=ÚÅ∞ `≥~°∞"˘_»|_»∞#Ü«∂º IIx`«ºII ÑïáêeOK«∞K«∞O\˜q. FÇ¨ÏŸ! "Õ∞Å∞ "Õ∞Å∞ `«O„_ô! K«i`å~°∞úÅ"≥∞ÿuq∞.
95 96
3-49 Ñ¨Ù~°ã¨`«∞Å =∂#=ÚÅ∞ á⁄Å¡ ¿ãã≤# KÕ~Ú
=Ú#∞fl_ç `«∞~°QÆO|∞ |~°ÃÑ_ç ^˘_»¤KÕ~Ú
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏnèâ◊√_≥· "≥∂Hõ∆O|∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =~°^Œ Ç¨Ï™êÎxfl JÉèíÜ«∞ Ç¨Ï™êÎhfl K«∂z Ñ¨ÙÅHÕz# `≥~°∞=Ù „áê}∞ÅÔHÅ¡ `≥eÃÑ_ç KÕ~Ú IIWO^ŒiH˜II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P KÕ~Ú =∞Ç¨`åºxfl H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Jk ™ê=∂#º"≥∞ÿ#
KÕ~ÚHÍ^Œ∞ Jx NÇ¨Ïi ^Œâß=`å~°=ÚÅÖ’ P KÕ~Ú KÕã≤# Ñ¶¨∞# HÍ~°º=ÚÅ#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
UHõ~°∞=Ù ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. Ñ¨Ù~å} áêO_ç`«ºO =Ù#fl"åiH˜ D H©~°Î# J~°ú=∞=Ù`«∞Ok D N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x 'KÕ~Ú— WO`«=∞OkH˜ JÉèíÜ«∞=Ú<˘ãÿ#k. Wk
HÍx „ÑüÑ¨^•~°úO K≥Ñ¨Ê=∞O>Ë =∂„`«O 'aHõ¯"≥ÚQÆO— "ÕÜ«∞Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. D NÇ¨Ïi HõO^Œ∞=QÆ∞ (™ê=∞~°úºOQÆÅ) =∞Oz |OQÍ~°=Ú =O\˜ KÕ~Ú. D k=º Ç¨Ïã¨ÎO
KÕ~Ú XHõ™êi ^≥`· ∞« ºÅ K«„Hõ=iÎ |e^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o¡ =¸_»∞ J_»∞QÆ∞Å <ÕÅ 'aèHÍ∆ O^ÕÇÏ≤ — KÕã≤# Ñ¶¨∞#HÍ~°º=ÚÅ#∞ q=i™êÎ#∞ q#O_ç.
Jx ^•#=∞_çyOk ("å=∞#∞_»∞) XHõ™êi „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ Éèí∂=∞O_»ÖÏ<Õfl ^•#O D KÕ~Ú J=¸Öº"≥∞ÿ# "Õ^Œ=ÚÅ#∞ "≥^ŒH˜ uiy fã≤H˘zÛ# KÕ~Ú
KÕã≤Ok (Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞) JO@∞<åfl~°∞. (=∞`åûº=`å~°=Ú). Wk áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ zÅ∞‰õΩ`«∞#fl QÆ∞|ƒe (H˘O_») HÕ^ŒKiÕ
HõOII WO^ŒiH˜ JÉèíÜ«∞q∞K≥Û_ç Jk =ÚxyáÈ‰õΩO_® HÍáê_ç H©∆~°™êQÆ~°=∞^èŒ#=Ú#‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOz# KÕ~Ú,
HõO^Œ∞= |OQÍ~°∞ KÕ~ÚQÍ `«#∞ `≥eÃÑ<£ (‰õ Ä ~å‡=`å~° O ). Éè Ï ~° º HÍQÀi# Éè í ∂ ^Õ q x H“QÆ e OK« ∞ H˘x# KÕ ~ Ú
qO^ŒQÆ∞ J=`å~°O|∞Å∞ (=~åÇ¨=`å~°O). Wk H˘#Å∞ ni "å_çÜ≥ÿ∞# QÀà◊√¡=Ù#fl =Å<≥·# (LáêÜ«∞=Ú#fl)
JO^ŒO|∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi^•ÖˇÛ#<≥<£ KÕ~Ú (#$ã≤OÇ¨=`å~°O).
~åQÆO : q∞„â◊Ç¨ÏiHÍOÉè’l |eK«„Hõ=iÎx ^•#=∞_çy#`«x"ÀHõ KÕ~Ú, JO>Ë `«$Ñ≤Î K≥O^Œx KÕ~Ú
WO^ŒiH˜ #ÉèíÜ«∞O|∞ eK«∞ÛKÕ~Ú ("å=∞<å=`å~°O). X#~°OQÆ (XÑ¨ÊQÆ∞#@∞¡) Éèí∂^•#=Ú#∞ KÕã≤# KÕ~Ú
HõO^Œ∞=QÆ∞ =∞Oz |OQÍ~°∞KÕ~Ú IIWO^ŒiH˜II (Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞). "≥Ú#ã≤ (Ñ¨Ó#∞H˘x) ã¨=Ú„^Œ∞x J=Ú‡ "≥Ú#‰õΩ (ÉÏ}=Ú#∞
QÆ∞iKÕã≤ ^≥zÛ) `«# Ü≥∞^Œ∞@ xÅÉˇ\ ˜ì# KÕ~Ú (N~å=∂=`å~°=Ú). á⁄O^Œ∞QÍ
"≥ÅÖËx "Õ^Œ=ÚÅ∞ "≥^ŒH˜ `≥zÛ# KÕ~Ú <åˆQÅ∞ (<åQÆe) ^èŒiOz# KÕ~Ú (Ç¨ÏÖÏÜ«Ú^èŒ∞_≥·# |Å~å=Úx J=`å~°=Ú).
zÅ∞‰õΩ QÆ∞|ƒe HÕ^Œ KÕ~°∞Û KÕ~Ú
HõeH˜ Ü«∞QÆ∞ Éèí∂HÍO`« H“yeOz# KÕ~Ú Ñ¨Ù~°ã¨`«∞Å =∂#=ÚÅ∞ („uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ~°ºÅ jÅ=ÚÅ∞) á⁄Å¡ ¿ãã≤#
=Å<≥·# H˘#QÀà◊§ "å_ç KÕ~Ú IIWO^ŒiH˜II (ÉèíOQÆÑ¨~°z#) KÕ~Ú (|∞^•ú=`å~°=Ú). `«∞~°QÆO|∞ |~°ÃÑ_ç(QÆ∞é]=ÚÃÑ· ™êfis
KÕã≤#) KÕ~Ú (Hõe¯ J=`å~°=Ú). <Õ_»∞ WHõ¯_» u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏnèâ◊√_≥·, „áê}∞Å‰õΩ
`«x"ÀHõ |eKÕ`« ^•#=∞_çy# KÕ~Ú (r=ÙÅ‰õΩ) "≥∂Hõ∆O|∞ `≥~°∞Ñ¨Ù (=ÚH˜Î=∂~°æ=Ú) `≥eÃÑ_ç KÕ~Ú. WO`«H© Uq∞\Ï
X#~°OQÆ Éèí∂^•# "≥Úã¨QÆ∞ KÕ~Ú =ÚH˜Î =∂~°æO? WqQÀ <å áê^Œ=ÚÖË... Jx K«∂Ñ¨Ù`«∞#fl KÕ~Ú. J^Õ... <å‰õΩ...
"≥Ú#ã≤ [Åxkè J=Ú‡ "≥Ú#‰õΩ ^≥zÛ# KÕ~Ú k‰õΩ¯.
Z#Ü«∞ <åˆQÅ∞ ^èŒiOK«∞ KÕ~Ú IIWO^ŒiH˜II
97 98
3-50 "≥∞éÜ«Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊√ "Õ∞# ã≤OQÍ~°=ÚQÍ#∞
=Ú#∞fl_ç `«éK≥·# ™⁄=Ú‡Å∞ ^èŒi~ÚOK«QÍ
"≥∞é∞QÆ∞ É’}© JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆÜ«Ú `å#∞
u~°∞=∞ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ 'u~°∞=∞O[#O— ¿ã= [~°∞QÆ∞`ÀOk. `«@∞ì "≥∞é∞Ñ¨Ù "Õ∞Ñ¶¨∞=Ú QÆ∂_ç "≥∞éã≤#@∞¡O_≥ IIXHõÑïII
Ñ¨Ù#∞QÆ∞ ™êfiq∞H˜ ^Œ@Oì QÍ JkÌ, Hõ~∂° Ê~°^∂Œè o K«e,¡ `«à`◊ à« ◊ "≥∞é˜¿ã #QÆÅ∞ JÅOHõi¿ãÎ
"ÕOHõ@Ñüx PÜ«∞# ^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡#∞ K«∂_»\ÏxH˜ Ô~O_»∞ Hõà◊¥¡ KåÅ@O ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÖË^Œ∞. ™êfiq∞ =ÚY=Ú# Hõà◊Åhfl "≥ÚÅÔHuÎ#@∞¡Ok. XHÀ¯™êi XHÀ¯ JO^ŒO (PÇ¨!! ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ =ÙOk D [O@. Uq∞ JO^ŒO!!) XHõ™êi
Hõ#Ñ¨_»∞`ÀOk. PÜ«∞# XÜ«∂º~åÅ#∞ (JO^Œ=ÚÅ#∞) ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º XHõ~H° "õ ∞≥ #ÿ JO^ŒO, WOH˘Hõ™êi WOH˘Hõ~H° "õ ∞≥ #ÿ JO^ŒO... ™êfiq∞"åi =ÚY=Ú#
Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ ~åQÆOÖ’ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O ã¨*Ï=ÙQÍ #_çÑ≤ HõàÅ◊ hfl "≥ÚÅHõ Öˇ`åÎÜ∂« ? J#∞#@∞¡#flk. (=~°<‚ åf`«"∞≥ #ÿ gi ™œO^Œ~º° O QÆ∞iOz
`«O„_çH˜ `«QÆæ `«#Ü«Ú_»∞ JxÑ≤OKå~°∞. Éèío Éèím!! Ü≥∞O`« K≥Ñ≤Ê<å... `«‰õΩ¯"Õ J=Ù`«∞Ok.
P."≥II XHõ Ñï H˘Hõ ÑïH˜ XÜ«∂º~°"≥∞ÿ Ü≥ÚÃÑÊ DÜ«∞<≥=~°∞? [QÆnâ◊fi~°∞_»∞, [QÆ^ÕHõÑü, DÜ«∞# ^ÕÇ¨ÏOÃÑ· Hõ~°∂Ê~°O á⁄_ç
"≥ÚHõ=Ú#O^Œ∞ Hõà◊Å∞ "≥ÚÅz#@∞¡ K«ÖÏ¡~∞° . ^•x ly(HÍOu) #Å∞kâ◊ÖÏ zO^Œ∞`«∞#flk. W@∞K«∂¿ãÎ D K«O„^Œ=Údx
"≥Å∞QÆ∞ÖˇQÆÜ«∞ l"≥∞‡ "≥Åk, "ÕOHõ@Ñü DÜ«∞# `«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÃÑ· =ÙOz xÅ∞Ñ¨ÙH˘<åfl_»∞. JO^Œ∞=Å# á⁄QÆ~°∞ "≥<≥flÅ
Ñ¨~°=tOK≥#∞ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º. (^Œ@ìOQÍ HÍã¨∞Î#fl "≥<≥flÅ) kQÆÉ’ã≤#@∞¡O_≥ (‰õΩiã≤#@∞¡#flk).
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ FÇ¨ÏŸ! á⁄i "≥∞éQÆ∞ K≥‰õΩ¯Å (Ñ¨^ÕÑ¨^Õ "≥∞éÜ«ÚK«∞#fl K≥H˜¯à◊√§) ÃÑ· Ñ¨Óã≤#
XHõÑï H˘HõÑï H˘Ü«∂º~°"≥∞ÿ `«@∞ìÑ¨Ù#∞QÆ∞ Hõiy PÜ«∞# Ô~O_»∞ K≥H˜¯à◊√§ (K≥OÑ¨Å) ÃÑ· HÍ~°∞K«∞#flk. D ™êfiq∞
"≥ÚHõ=Ú# Hõà◊ÖˇÅ¡ "≥ÚÅz#@∞¡O_≥ IIXHõÑïII ™ê=∞[=~°QÆ=∞#∞_»∞ (=∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ #_»Hõ =O\˜ sîq QÆÅ #_»HõQÆÅ "å_»∞)
[QÆ^ÕHõÑü"Õ∞# K«e¡# Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o J=∞‡"åiÃÑ· D ™êfiq∞‰õΩ#fl "≥∂Ç¨Ï=Ú, "≥∂Ç¨Ï=∞^Œ=Ú=Öˇ „ã¨qOK«∞K«∞O_»∞@KÕ`,«
lyH˘x #Å∞=OHõ zO^ŒQÍ#∞ DÜ«∞##∞ ™ê[=Ú`À áÈÅ∞Û@ Ü≥∞O`«Ü≥∂ ã¨=∞O[ã¨=ÚQÍ #∞#flk. `˘iy
"≥Úy K«O„^Œ=Úd #∞~°=Ú# xeÃÑQÍ# ™ê=∞[ã≤i ^˘ÅH˜ #@∞¡#flk. („ã¨qOK«∞K«∞#fl =∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ Ü≥ÚHõ¯ =∞^Œ[Å=Ú
á⁄QÆ~°∞ "≥<≥flÅ kQÆÉ’ã≤ #@∞¡O_≥ IIXHõÑïII K≥‰õΩ¯ÅÃÑ· XeH˜#@∞¡#flk).
á⁄i "≥∞éQÆ∞ K≥‰õΩ¯Å Ñ¨Óã≤# `«@∞ìÑ¨Ù#∞QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊s~°OÃÑ· ã≤OQÍiOÑ¨|_ç `«à◊`«à◊ "≥∞éÜ«Ú PÉèí~°}=ÚÅ∞
Hõiy W~°∞^≥ã¨Å HÍ~°QÍ#∞ J<ÕHõ=ÚÅ∞ JÅOHõiOÑ¨|_ç#q. "≥∞é∞QÆ∞ É’}˜ ("≥∞éÜ«ÚK«∞#fl â◊s~°=ÚQÆÅ)
HõiQÆ=∞# qÉèí∞_»∞ QÆ#∞Hõ "≥∂Ç¨Ï=∞^Œ=Ú D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ D ™êfiq∞ Ñ¨Hõ¯# =ÙO>Ë #Å¡\ ˜ "Õ∞Ñ¶¨∞=ÚÅ =∞^èŒº `«\ ˜Å¡`«
`˘iy ™ê=∞[ ã≤i ^˘ÅH˜#@∞¡O_≥ IIXHõÑïII ("≥∞éÑ¨Ù) `«à◊√‰õΩ¯=∞#fl@∞¡#flk. D ™œO^Œ~°ºO Hõ#∞flÖÏ~å K«∂z# "åi [#‡
^èŒ#º=Ú. JO^Œ∞‰õΩ ãÖ^ÕÇ¨Ï=∂?
99 100
3-51 Jxfl K«^Œ∞=ÙÅ∞#∞–<å`«x H˘éˆH
=Ú#∞fl_ç ã¨<≥fliy# ã¨∞–*Ï˝xH˜x
~Úxfl@ N"ÕOHõ–>Ëâ◊√ ^•ã¨∞xH˜
<Õ\ ˜HÍÅOÖ’ =∞#O qO@∞#fl ™ê"≥∞`«Å∞, hu"åHÍºÅ∂, q=∞~°≈<å„™êÎÅ∞– "≥<≥flÅ =∂Ü«∞Å∞–q_ç=_çáÈ=Ù II<å@HõII
W=hfl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi W@∞=O\˜ H©~#Î° Å#∞OKÕ Ñ¨Ù\˜=ì ÙO\ÏÜ«∞x <å #=∞‡HõO.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"åi H©~°Î#ÅÖ’ "å_ç# ÉèÏ+¨<Õ\ ˜ `«~åxH˜ J~°úO ‰õÄ_® HÍ^Õ"≥∂. WO`«`ÕeHõQÍ
Hõ#∞Ñ≤OKÕ D H©~°Î# „ÑüÑ¨^•~°úO K≥Ñ¨Ê=∞O>Ë =∂„`«O hà◊√§#=∞ÅHõ`«Ñ¨Ê^Œ∞. =∂#=ÙÖÏ~å! D ãÖ™ê~°=ÚOk K«∂âß~å? W^ŒO`å XHõ <å@Hõ"∞Õ . z=iH˜
''"≥∞Å∞`«Å——,''Jé=∞~°Ñ¨ÙÅ∞——,"≥ÚéˆQ "≥Ú~ÚÖˇ·á⁄=Ù, ã¨<≥fliy#, ''"≥<≥flÅ=∂Ü«∞——– W^ŒO`å #=ÙfiÅHˆ (#=ÙfiÅáêÖˇá· ÈÜÕ∞^Õ). WO^Œ∞Ö’ =∞#O KÕ¿ã^ŒO`å UÑ¨Ó@HÍÑ¨Ó@
=O\˜ `≥Å∞QÆ∞ =∂@ÅH˜ ‰õÄ_® J~°úO `≥eÜ«∞x ^Œâ◊H˜=∞#O =KÕÛâßO.... WHõ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿáÈÜÕ∞^Õ ã¨∞=∂!
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=O `≥eÜ«∞@O `ÕeHÍ? `≥Å∞QÆ∞"å_®! HÀ\˜q^ŒºÅ∞ <ÕiÛ<å QÆ∂\˜H˘éˆH,(‰õÄ_»∞u#∞@ˆH Hõ^•!).Kå@∞= "≥∞ÅˆQ\˜
HõOII <å@Hõ g∞ ãÖ™ê~°=Ú â◊siH˜ (Kå\ÕK«|_ç# áêO_ç`«ºO QÆÅ #~°∞xH˜ ) P q^ŒºÅ∞Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ
|∞∂@Hõ=∞ø J#fl=∞Ü«∞º É’^èŒ#*ËÃã<£ LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ `» å~Ú? Hˆ =ÅO rqOK«\ÏxˆHQÍx, `«`Î« fi*Ï˝#=Ú#‰õΩ x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞Õ .
Ñ¨Ó@‰õΩ |∞∂@‰õΩ ÉÁÖˇ·¡ =∞# K«^Œ∞=ÙÅ`À XHõ™êi PHõe f~åHõ, áê@∞‰õΩ ÉÏ>Ë |Ü«∞Öˇ·áÈ=Ù (P Ñ¨_ç#
KÕ@∞Å∞ HõeÊOK«∞ âßOu K≥_»∞, N<å^è•! áê@¡hfl x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿáÈ`å~Ú) =∞i WOHÍÜ≥∞O^Œ∞‰õΩ J@∞=O\˜áê@∞¡?
~åQÆO : QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ K≥éÅ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ r=ÙxH˜ (K≥~°™êÅ =O\˜ ^ÕÇ¨Ï=ÚÖ’ z‰õΩ¯H˘#fl r=ÙxH˜)
<å@Hõq∞O`å–#=ÙfiÅˆH "≥∞é¿ã\˜^≥ÖÏ¡ "≥∞Å∞`«Å H˘~°ˆH (D ÃÑ·ÃÑ· "≥∞~°∞QÆ∞Åhfl ˆH=ÅO „ã‘ÎÅ H˘éˆH).
Ñ¨Ó@‰õΩ|∞∂@‰õΩ–ÉÁÖˇ·¡áÈ=Ù II<å@HõII XHõ¯™êi Jé=∞~°Ñ¨ÙÅ ã¨∞YO (ã¨QÆO "≥∞ÿ=∞~°Ñ¨Ù`À QÆ∂_ç# ãÖÉè’QÆ ã¨∞YO) ^ŒH˜¯#
HÀ\˜q^ŒºÅ∞#∞– QÆ∂\˜H˘éÔH áÈ Ñ≤=∞‡@, "≥ÚéQÆ∞‰õΩ "≥ÚéˆQ "≥Ú~ÚÖˇ·áÈ=Ù (=OK«#Å g∞^Œ =OK«#Åhfl
Kå@∞= "≥∞ÅˆQ\˜– â◊siH˜ =∞|∞ƒÖˇ·áÈ`å~Ú) ã¨∞=∂! JO>Ë =∞|∞ƒÖˇÖÏ Hõ∆}OÖ’ ~°∂ÑÖ =∂~°∞ÛH˘O\ÏÜ≥∂
`Õ@Å <åHõe–ni# Ñ≤=∞‡@ P „ã‘Î ã¨∞YO qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ^Œ∞óY"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. Wk`«Ñ¨Ê^Œ∞.
áê@∞‰õΩÉÏ>Ë–|Ü«∞Öˇ· áÈ=Ù II<å@HõII
Jxfl K«^Œ∞=ÙÅÖ’ QÆÅ ã¨<≥fliy# (~°Ç¨Ïã¨ºO `≥eã≤#H˘x#) ã¨∞*Ï˝xH˜ P
"≥∞é¿ã\˜^≥ÖÏ¡–"≥∞Å∞`«Å H˘éˆH K«^Œ∞=ÙÅhfl Ñ¨~°=∂`«‡#∞ KÕ~°∞@ˆH Jx `≥eÜ«Ú#∞. J@∞=O\˜ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
K≥éÅ ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ–r=ÙxH˜
^•ã¨∞xH˜, "≥<≥flÅ=∂Ü«∞Å∞ ("≥<≥flÅ =Öˇ JÑ¨Ê\˜H˜ =∂„`«"Õ∞ PÇ¨¡^ŒO HõeyOKÕ
Jé=∞~°Ñ¨ÙÅ ã¨∞Y–=∞Ok# Ñ≤=∞‡@
"≥ÚéQÆ∞‰õΩ "≥ÚéˆQ–"≥Ú~ÚÖˇ· áÈ=Ù II<å@HõII =∂Ü«∞Å∞ U =∂„`«O Ç¨x KÕÜ«∞ÖË=Ù ã¨∞=∂!
101 102
3-52 Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ WO`«∞Å áêeO_»∞¡ `«ÅQÆ_»Öˇ·
=Ú#∞fl_ç á⁄^ŒÅ h=Ù W@∞=Öˇ<Õ Éè’yOzu"å
Z^Œ∞@ N "ÕOHõ>Ëâ◊ W>ˇì u~°∞ÑüÖ’#
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ QÀqO^Œ∞~å[™êfiq∞ÃÑ· K≥ÑÊ≤ # ã¨~ã° ¨ ãÖH©~#Î° q#O_ç. x^Œ∞iOK«Hõ NÉèí∂q∞ hà◊Ö ‰õÄ_çu"å IIHÀiHõÅ∞II
ÉÏÅHõ$+¨µx‚ QÍ, QÀÑ≤H$õ +¨µx‚ QÍ, ‰õΩ|˚‰Ωõ ~°uã¨∞Y=Ú xzÛ# Hõ$+¨Ü
‚ ∞« ºQÍ, ã¨`º« ÉèÏ=∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
X_çÖ’ =∞^èŒ∞~å#∞Éèí∂u`À x^Œ∞iOKÕ Hõ$+¨‚ =¸iÎQÍ, Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ ~åK«Hõ<≥flÅ#∞
XˆH™êi Ñï}Ü«∞=∂_ç "åi áêeO_»¡ '`«ÅQÆ_Å» — ÃÑ· Éè’yOK«∞ â◊$OQÍ~° <åÜ«∞‰õΩxQÍ F QÀqO^Œ~å*Ï! h HÀiHõÅ∞ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ =Ù#flq ™êfig∞! h=Ù D
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. "Õ∞~°g∞i "≥∞iã≤áÈ`«∞<åfl=Ù ™êfig∞! JO@∞<åfl~°∞. <Õ_»∞ „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ q^èŒOQÍ<Õ JO`«∞ÖËHõ "≥∞~°ã≤áÈ`«∞<åfl=Ù.
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =Öˇ u~°∞ÑüÖ’ hàÏ^Õqx, Éèí∂^Õqx, ~°=∂^Õqh =ÚQÆ∞æih h=Ù ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ áêÅ∞ „`åˆQ ÉÏÅ∞xQÍ=Ù#flÑ¨C_»∞ Dq^èŒOQÍ<Õ qÖÏãÖQÍ
x„^ŒáÈhÜ«∞@O ÖË^ŒO@∞<åfl~°∞. WOHÍ...UO K≥áêÊe... Ñ¨=oOz hÜ≥ÚHõ¯ JO^•ÖÁeHÕz Ü«ÚO\Ï=Ù. x#∞fl `˘>ˇìÖ’ "Õã≤ TÑ¨Ù`«∂
P."≥II HÀÔ~¯Å∞ H˘#™êÔQ QÀqO^Œ~åAÅ∂! QÀÑ≤HõÅ∞ =∞^èŒ∞~°OQÍ áê_»∞`«∞O>Ë P *’Åáê@Å∞ qO@∂ QÀÅ"≥· (=ÚQÆ∞ú_»"≥·)
"Õ∞~°g∞~°~Ú@∞¡ "≥∞~°ã≤<å=Ù "åix J=^èŒiOzuq (PÅHÕzuq). Pq^èŒOQÍ"åix h=Ù J#∞„QÆÇ≤ÏOKå=Ù.
hà◊, Éèí∂q∞, ~°=∞Å x^Œ∞~°É’hÜ«∞Hõ H˘OK≥Hõ(ãÖHÀzOK«‰õΩO_®) h=Ù P<å_»∞ =∞^èŒ∞~å#QÆ~°OÖ’ ‰õΩ|˚ WO@ D
JÅi<å=Ù J<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º. q^èŒ=ÚQÍ<Õ =∞OKåÅÃÑ· Ñ¨=oOz =∞~°yu"å (=∂‰õΩ ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿu"å ™êfig∞!
~åQÆO: Åe`« J>Ë¡ ^•fi~°HÍ#QÆ~°OÖ’ K«OK«∞Å ã¨`«ºÉèÏ=∞ ("ÕQÆ=ÚHõÅ ã¨`«ºÉèÏ=∞) Ü≥ÚHõ¯ `˘_»ÃÑ·
HÀiHõÅ∞ H˘#™êˆQ QÀqO^Œ~å*Ï =ÚOz (P„Hõq∞Oz) D q^èŒ=ÚQÍ<Õ Xiy =ÚK«Û@ÖÏ_ç<å"å? ([QÆ<åfl^èŒ∞x
"Õ∞~°g∞i W\Ï¡<Õ "≥∞~°ã≤`«"å IIHÀiHõÅ∞II â◊$OQÍ~°O`À JÅiOz# P *Ï}ÅHõO>Ë J^Œ$+¨ì=O`«∞Öˇ=~°∞O\Ï~°∞?"åi^Õ Hõ^•!
ÉÏÅ∞_»"≥· ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ áêÅ∞`åˆQ "Õà◊ "≥·Éèí=O.)
D bÅ<Õ Ñ¨=oOz W~°"≥·u"å F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ=∞Ok ~åK«H<õ fl≥ Å#∞ #~°HÍã¨∞~°∞_»∞ K≥é|_ç`Õ
QÀÅ"≥· `˘>ˇìÅÖ’# Q˘Öˇ¡`«Å∞ =Ózáê_»QÍ "åxx =kèOz "åiH˜ q=ÚH˜ÎxKåÛ=Ù. "å~°∞ x<Õfl ÃÑàÏ§_» QÀi`Õ XHõ™êi "åix
PÅHÕz qx áê@Å∞ J=^èŒiOzu"å IIHÀiHõÅ∞II
Ñï}Ü«∞=∂_®=Ù "åi áêeO_»¡á⁄^ŒÅÖ’ Éè’yOzuq. D q^èŒOQÍ u~°∞ÑüÖ’
H˘OK≥Hõ =∞^èŒ∞~°Ö’# ‰õΩ|˚WO@ hÖÏQÆ∞Å N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»"·≥ ÅH©∆ ‡^Õq, Éè∂í ^Õq, hàÏ^Õq–=ÚQÆ∞~æ ∞° `À\˜ x^Œ∞~°‰Äõ _® áÈ‰õΩO_®
=∞OKåÅÃÑ· Ñ¨=oOz =∞~°yu"å
‰õÄ_çÜ«Ú<åfl=Ù. (=∞=Ú‡ `«iOÑ¨*ËÜ«ÚK«∞<åfl=Ù `«O„_ô!)
K«OK«∞Å ^•fi~°HõÖ’# ã¨`«ºÉèÏ=∞ `˘_»ÃÑ·#
=ÚOz D su<˘~°y =ÚK«Û@ÖÏ_çu"å IIHÀiHõÅ∞II
103 104
3-53 Éèí∞=<åkèÑü g_Õ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_» g_≥
=Ú#∞fl_ç qq^èŒ„Ñ¨`åÑ¨ HÀq^Œ∞_»∞ g_≥
JÇ¨ÏŸ|Å ã¨∞„w= #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ x ãÖH©~#Î° W=Å N"ÕOHõ\Ï„k x~°"≥·#`«_»∞ g_≥
#==¸iÎ ã¨∞„w=#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ g_≥ II¿ãqOÑ¨~ÀII
Wk. Éèí[# =Öˇ H˘#™êˆQ D H©~°Î#Ö’ Hõiî#"≥∞ÿ# Ñ¨^•ÖË ÖË=Ù J<Õ K≥áêÊe.
'"åqi „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜ =~°^Œ∞_»∞ g_Õ——–JO>Ë ZO`À L`«¯ $+ì̈"≥∞ÿ# K«Hõ¯\˜ P#O^Œ=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O
HõeyOK«∞ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ xH˜ =~°=ÚezÛ#k g_Õ#x J~°Oú . „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _çKÛÕ P#O^Œ"∞Õ q∞\˜? F „Ñ¨[ÖÏ~å! ã¨∞„w=Ù_≥·# (K«Hõ¯\˜ HõO~î°=ÚQÆÅ) D ã¨∞„w=#~°ã≤OÇ¨ïx
Ç¨Ïi<å=∞ãÖH©~°Î#. '#~°ãŸ∞_»∞— JO>Ë #~°<å~å=∞}∞ÅÖ’x #~°∞_»∞ J~°∞˚#∞_≥· ¿ãqOK«O_ç. KÕ`«∞ÖˇuÎ"≥ÚHõ¯O_ç. ZO`À L`«¯ $+¨µì_≥·# ("åqi) „Ñ¨Ç¨¡#∞H˜
J=`«iOK«QÍ J`«x K≥eHÍ_≥· ^Œ∞+¨ìtHõ∆} KÕ~ÚOz# <å~åÜ«∞}∞_»∞ (NHõ$+¨µ‚_»∞) =~°=ÚezÛ#k DÜ«∞#ÜÕ∞.
Jx J~°úO. Wk <å ÉèÏ=#HõOk# J~°úO =∂„`«"Õ∞.... Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜H© <å^èŒ∞_»∞ DÜ«∞<Õ.JO^Œih ~°H˜∆OKÕ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ ‰õÄ_®
HõOII ¿ãqOÑ¨Ù_»∞ [#∞ÖÏ~å! DÜ«∞<Õ."Õ^=Œ ÚÅxflO\˜ KÕ`å H©iOÎ Ñ¨|_ç x`«∞º_»∞ Jx „QÆÇÏ≤ OÑ¨|_ç#"å_»∞ DÜ«∞<Õ.
"åqi „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜x =~°^Œ∞_»∞ g_Õ qt+¨=ì ÚÖˇ#· ã¨^∞Œ }æ =ÚÅ∞ QÆÅ ™êfiq∞ DÜ«∞<Õ. Jxfl HÀÔ~¯Å#∞ f~°∞Û"å_»∞ DÜ«∞<Õ.
ÉèÏqOz KÕ`«∞Öˇ`«∞Î_»∞ WkQÀ #=ÙfiÖÁeHÕK«∞ =ÚY=Ú K«Hõ¯\˜ "≥∞_»QÆÅã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ DÜ«∞<Õ.
P qkè J#flÜ«∞º H˘eK≥ Ç¨Ïi#~°~°∂Ñ¨Ù<£. gix ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
~åQÆO :™ê"Õi
g_Õ =∞~°∞[#‰õΩ_»∞ (=∞#‡^èŒ∞xH˜ `«O„_ç). JkèHõ"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞Å∞ HõÅ"å_»∞
¿ãqOK«~À [#∞ÖÏÅ KÕ`«∞ÖˇuÎ "≥ÚHõ¯~À DÜ«∞<Õ. ã¨∞„Ñ¨ã^≤ ∞Œ _ú #·≥ ÅH©∆ ‡=Å¡É∞íè _»∞ D ™êfiq∞ÜÕ∞. ^Õ=`«ÅO^ŒiH© ÑïáêÅ‰õΩ_»∞
"åqi „Ñ¨Ç¨¡~°∞xH˜ =~°^Œ∞_»∞ g_≥ II¿ãqOÑ¨~ÀII DÜ«∞<Õ. â◊√Éè„í Ñ¨^∞Œ _≥#· =¸iÎ D ^Õ=Ù_Õ. J~°∞#˚ ∞_≥· J=`«iOz ^Œ∞+¨µÖì #·ˇ ~åAÅ#∞
[QÆ<åfl^äŒ∞_»∞ g_Õ ã¨~°fi~°Hõ∆‰õΩ_»∞ g_≥ ãÖÇ¨ÏiOz# #~°∞xH˜ K≥eHÍ_≥·# '<å~åÜ«∞}∞_»∞— ‰õÄ_® D ã¨∞„w=Ù#~°ã≤OÇ¨Ï
xQÆ=∞"Õ^Œ∞º_≥·# x`«∞º_»∞ g_≥ ^Õ=Ù_Õ. DÜ«∞# â◊~°}∞á⁄O^ŒO_ç.
ã¨QÆ∞}=O`«∞_»∞ g_Õ ã¨~°fiHÍ=Ú_»∞ g_≥
#QÆ∞"≥∂=Ú ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ g_≥ II¿ãqOÑ¨~ÀII K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÅ‰õΩ JkèÑü DÜ«∞<Õ. Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»x H©iÎOK«|_»∞K«∞#fl
NÇ¨Ïi ‰õÄ_® DÜ«∞<Õ. ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# „Ñ¨`åÑ¨=ÚÅÖ’ k@ìJ~Ú#"å_»∞ DÜ«∞<Õ.
=∞~°∞[#‰õΩ_»∞ g_Õ =∞Ç≤Ï=∂kè‰õΩ_»∞ g_≥
Ñ¨~°QÆ NÅH©∆ ‡ÑüÜ«Ú g_≥ WHõ¯_» N"ÕOHõ\Ï„k ã¨fi™êú#"≥∞ÿ# P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_® "Õ^≥=fi~À HÍ^Œ∞,
ã¨∞~°Å ˆHeHõ g_Õ â◊√Éèí=¸iu g_≥ #g#=ÚQÍ (ã¨QÆO ã≤OÇ¨ÏO ã¨QÆO #~°∞_»∞QÆÅ ~°∂ÑÖ) Hõ#∞Ñ≤OKÕ #==¸iÎÜ≥ÿ∞#
#~°ãŸ∞_»∞ ã¨∞„w=#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ g_≥ II¿ãqOÑ¨~ÀII ã¨∞„w=#~°ã≤OÇ¨ï_»∞. D Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µx ¿ãqOz [#‡ K«i`å~°úO KÕã¨∞HÀO_ç.
105 106
=Ú#∞fl_ç 3-54 JOQÆ# J^èŒ~°q∞KÕÛ J=∞$`« =ãÖ`«=Ú
<Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ HÍ=Úx Ñ¨Ù#flq∞ ãÖ^Œ~°ƒùOQÆ'Ç¨ÏŸb— P_»∞`«∞<åfl~°∞. ~°Hõ~°HÍÅ ãÖQÆ_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊ ãüQÆ∂_çu
=ÚOy\˜ ~°u K≥=∞@ =Ú`ÕÎÅ =ãÖ`«=Ú
~°OQÆ∞Å∞ K«Å∞¡H˘O@∂ Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ∞ "≥∞ÿ=∞~°z áÈ`«∂ áê@Å∞ áê_»∂`«∂
ãÖQÆ`åÜ≥∞x^ŒÌiH˜ *Ï[~° *Ï[~° *Ï[ II"å_»ÅII
#$`«º=ÚÅ∞ KÕ™êÎ~°∞. POˆQ¡Ü«∞ '<åQÆiHõ`«— J}z"ÕÜ«∞x Ñ¨Öˇ¡Ö’¡#∂, L`«Î~°
Ç≤ÏO^Œ∞™êÎ<£Ö’#∞ D<å\˜H© DÑÖ_»∞QÆ JÅiã¨∂Î<Õ =Ù#flk. =∞# ÉèÏ+¨Ö’ nxfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
'=ãÖ`«O— P_»@O J<åfl~°∞. J\Ï¡K«ÖË¡ =ãÖ`«OÖ’ Ñ¨Ùá⁄_ç, Hõã¨∂Îi, Hõ~°∂Ê~°O gkègkèH© ¿Ñ@Åxfl\ ˜Ö’#∞ =ãÖ`À`«û=O [~°∞QÆ∞K«∞#flk. F Nx"å™ê!
á⁄_ç, ‰õΩO‰õΩ=∞. hà◊√§, =ÙO>Ë Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ∞ Ô~zÛáÈ`«∞O\Ï~°∞. Jk XHõ Ü«Ú=`«∞Å∞ hÃÑ· *Ï_»`À (^•i á⁄_»∞QÆ∞<å) K«Å∞¡`å~°∞. ZHõ¯_»K«∂z<å *Ï[~°,
'*Ï[~°! Ç¨Ïih ã≤ih ("ÕOHõ#fl =∞OQÆ=∞‡Å#∞) J#fl=∞Ü«∞º *Ï[~°Ö’ *Ï[~°, *Ï[, (*Ï[~° JO>Ë [[˚~°.....JO>Ë =OK«# Jx J~°úO. Ñ¨Ù#flq∞<å_»∞
„¿ÑÜ«∞ã‘„Ñ≤Ü«ÚÅ∞, =~°∞ã¨Ü≥ÿ∞# Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ∞ XHõiÃÑ· XHõ~°∞ <Õ~°∞QÍ#∂,
Ñ¨ÓÇ≤ÏOKå~°∞..... q#O_ç....
=OK«#`À Ç¨Ï~îå`«∂ÎQÍ#∂ =ãÖ`«O K«Å∞¡H˘O\Ï~°∞. J^Õ ....*Ï[~° JO>Ë)
P."≥II "å_»"å_»ÅO^Œ∞ P_ç =ãÖ`«O|∞ (JÅ"Õ∞Å‡OQÆ h`À =ãÖ`«=∂_»∞`«∞#flk. P"≥∞ =ãÖ`«O JO^Œ~°∞ K«ÖË¡
Ñ¨_»`«∞Å#∞fl „Ñ≤Ü«ÚÅ∞ Ñ¨~°=∞tOz =ãÖ`«OÖÏ ÖË^Œ∞. Jk XHõ qz„`«"≥∞ÿ# =ãÖ`«O. ^•xfl q=i™êÎ#∞ q#∞=Ú
*Ï_»`À_»‰õÄ_ç K«ÖË¡~°∞*Ï[~° „Ñ¨Éèí∂.)
J#fl=∞Ü«∞º `«ÅK≥Ç¨Ïixã≤ix.
P HõeH˜ #=ÙfiÖË h‰õΩ Hõ~∂° Ê~°=ãÖ`«=Ú. =ÅÑ¨Ù K«∂Ñ¨ÙÖË HõÅ∞=ˆ~‰õΩÅ =ãÖ`«=Ú.
~åQÆO : N~åQÆO ‰õΩÅ∞‰õΩ`À P"≥∞ =∂\Ï¡_»∞ =∂@Å∞ h‰õΩ ‰õΩO‰õΩ=∞ =ãÖ`«=Ú. P q^èŒ=ÚQÍ
"å_»Å"å_»Å "≥O@ =ãÖ`«=Ú P"≥∞ hÃÑ· K«Å=Ú# (K«ÖÏH©`«#=Ú`À) =ãÖ`«=ÚÖÏ_»∞K«∞#flk.
*Ï_»`À K«ÖË¡~°∞ hÃÑ· *Ï[~° *Ï[~° *Ï[ II"å_»ÅII „Ñ¨Éèí∂! P HÍq∞x Ü≥ÚHõ¯ [OÔH# (â◊$OQÍ~°=Ú`ÀQÆ∂_ç# =Ù`«∞ÎuÎ ÉˇkiOÑ¨Ù ) h‰õΩ
HõeH˜ #=ÙfiÖˇ h‰õΩ HõÑ¨C~° =ãÖ`«=Ú Hõã¨∂Îi =ãÖ`«=Ú. WHõ ÉˇkiOz<å ™êfiq∞ =ãÖ`«O K«Å¡_»O PÑ¨ ÖË~°∞. D ™êi
=ÅK«∂Ñ¨Ù HõÅ∞=Å =ãÖ`«=Ú Pq_» '"å=ÚÅ— <å_çOk. (JO>Ë KÕ`ÀÎ '*∫~°∞— KÕã≤Ok...JO>Ë K«iOzOk)
‰õΩeH˜ =∂\Ï_ç#^≥ ‰õΩO‰õΩ=∞ =ãÖ`«=Ú J~Ú`Õ P "≥∂Ç¨ÏÑ¨Ù "å=ÚÅ∞ h\˜`À P_Õ =ãÖ`«O =Öˇ=Ù#flk. PÜ«∞# KÕ¿ã
K«Å=Ú# K«Öˇ¡ h"≥· =ãÖ`«=Ú II"å_»ÅII |∂"≥∞Å (Kå@∞=∂@∞) ã¨~°™êÅ∞ Ñ¨Ùá⁄Ê_ç =ãÖ`«=∂ J#fl@∞¡ â’aèOzOk.
HÍq∞x [OÔH# h‰õΩ Hõã¨∂Îi =ãÖ`«=Ú F™ê=∞[QÆ∞~°∞_®! (QÆ*ËO„^Œ∞xH˜ ™êfiq∞"≥·# ^Õ"å!) hg∞^Œ *Ï[~° *Ï[~° *Ï[.
"å=ÚÅ "≥∂Ç¨ÏÑ¨Ù h\˜ =ãÖ`«=Ú ™êfig∞! JOQÆ# Ü≥ÚHõ¯ J^èŒ~°O h‰õΩ J=∞$`« =ãÖ`«"≥∞ÿÜ≥ÚáêÊi#k. F
|∂"≥∞Å ã¨~°ã¨=ÚÅ Ñ¨Ùá⁄Ê_ç =ãÖ`«=Ú ãÖQÆ_ç N"ÕOHõ>Ëâß! (¿ãflÇ¨Ïje"≥∞ÿ# u~°∞=∞ÖËâß!) h=Ù J\˜ì ãüx QÆ∂_çuq.
™ê=∞[ QÆ∞~°∞_» hÃÑ· *Ï[~° *Ï[~° *Ï[ II"å_»ÅII ~°u ãÖQÆ~°=Ú# Hõq∞‡# K≥=∞@[Å∞¡Å∞ =Ú`åºÅ =ãÖ`«"≥∞ÿ â’aèOzOk. P
'ãÖQÆu— g∞ W~°∞=ÙiH˜ *Ï[~° J~ÚOk. XHõ>Ë *Ï[~° *Ï[~° *Ï[.
107 108
3-55 Pk â◊OY K«„HÍÜ«Ú^èŒ∞_≥=fi_»∞
=Ú#∞fl_ç ÜÕ∞^≥ã¨ Ñ¨Ó~°∞‚O_≥=fi_»∞
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆux PÅÑ≤Oã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =Ú#∞ "Õ^Œ=∞Ü«Ú_»∞ N"ÕOHõ>ÑüÜ≥ÿ∞
QÆ*ËO„^Œ=~°^Œ∞_≥·# P ~°Hõ∆‰õΩx â◊~°}∞ á⁄O^Œ=∞<åfl~°∞. ''LÉèíÜ«∞ qÉèí∂`«∞Å áê^•Ü«∞ x^≥ <å áêe^Õ=Ù_»∞. IIâ◊~°}OII
H˘_»Ü«∞O_»∞—— JO>Ë WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ∞ Ô~O\˜h J#∞„QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ „Ñ¨Éèí∞=Ù Jx J~°úO. ÉèÏ"å=∞$`«O :
â◊~}° O>Ë ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ =∞s ~°H™∆˜ êÎ_∞» . Z@∞ K«∂z <å Ñ¨Ó~°`‚ « P ™êfiq∞ ã¨fiÉèÏ=O. <å‰õΩ ã¨~°fiã¨fi=¸ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. <å‰õΩ â◊~°}=Ú ‰õÄ_® D`«_Õ. F
D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "Õ^Œ=∞Ü«Ú_»∞. "Õ^Œ"Õ∞ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ ÉèÏã≤OKÕ"å_»∞. =∞#™ê! W`«xx "≥~°=Ù# (LáêÜ«∞=Ú`À) "≥`«Hõ=Öˇ#∞. (J@∞¡ KÕÜ«∞‰õΩO>Ë hÔH\Ï¡
=∞II â◊~°}Oc`«_≥ ã¨~°fi=Ú<£ Ç¨ÏiÜ≥∞ <åãÖH©~°Î#Öò "åxˆH HõxÑ≤™êÎ_»∞?)
W~°"Ò NÑüQÍOK«∞=∂ "≥~°=Ù#<£ WOáê~° z`«ÎO|∞#<£ h‰õΩ JÉèíÜ«∞q∞zÛ HÍáê_»QÆÅ "åÅ_≥=fi_»∞? P <å_»∞ QÆ*ËO„^Œ∞#‰õΩ
Ñ¨~°=Ú<£ Ü«∂`«_≥ ^≥·="≥∞ÿ Éèí∞=#=ÚÖò áêeOK«∞ J#flÜ«∞º<≥<£ JÉèíÜ«∞q∞zÛ ~°H˜∆OzO^≥=~°∞? WÇ¨Ï=Ú, Ñ¨~°=Ú J<Õ Ô~O_»∞ qÉèí∂`«∞Å#∞ (Ô~O_»∞
Ç¨ÏiãÖH©~°Î# KÕÜ«Ú"åx Q˘Å∞=<£ P#O^Œ=∞ø NÇ¨Ïs! "≥·Éèí==ÚÅ#∞) DÜ«∞QÆÅ ã¨=∞~°∞ú_≥=~°∞? WOÔH=~°∞... <åáêe\˜ ^≥·==Ú, „Ñ¨Éèí∞=Ù
J~Ú# u~°∞=∞Å~åÜ«Ú_Õ.
~åQÆO :=∞ÅÇ¨Ïi
â◊~°}O a`«_Õ ã¨HõÅ=Ú <å‰õΩ#∞ â◊~°}∞ *ÁzÛ# â◊~°}ÏQÆ`«∞Å#∞ ^Œ∂~°OQÍ =ÙO_ç ~°H˜∆™êÎ~°∞ H˘O^Œ~°∞. HÍh
"≥~°=Ù# =∞#™ê "≥`«Å"À ~Ú`«x IIâ◊~°}OII "åi ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡ ~°H˜∆™êÎ~°∞, Z=~°∞? WkQÀ DÜ«∞<Õ Jxfl Sâ◊fi~°º=ÚÅ‰õΩ
™ê÷#"≥∞=fi~°∞? DÜ«∞<Õ. ^Œ∞+¨ì ^•#=ÙÅ#∞ JO`«"≥ÚOkOz# P~°Î~°Hõ∆‰õΩ_≥=~°∞?
JÉèíÜ«∞O ÉÁã¨ˆQ\˜ Ü«∞`«_≥=fi_»∞ =Ú#∞ DÜ«∞<Õ. r=ÙÅO^ŒiH˜ "≥∂Hõ∆=¸ D`«_Õ. <åáêe\˜ ^≥·==Ú ‰õÄ_® D
~ÚÉèí~°Hõ∆‰õΩ _»`«_≥=fi_»∞ U_»∞H˘O_»Å"å_Õ.
=ÙÉèíÜ«∞ qÉèí∂`«∞Å H˘_»Ü«∞O_≥=fi_»∞
„Ñ¨Éèí∞=`«_Õ <å áêe^Õ=Ù_»∞ IIâ◊~°}OII Pk â◊OYK«„HÍÜ«Ú^è∞Œ _≥#· "å_»∞ Z=~°∞? U"≥Ñ· Ù¨ # K«∂z<å Ñ¨Ó~°∞_‚ ·≥ ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ·≥
QÀK«iOK«∞"å_»∞ Z=~°∞? "Õ^Œ=∞Ü«Ú_≥·, "Õ^Œ xÅÜ«Ú_≥·, "Õ^Œ~°∂Ñ¨Ù_≥·#
â◊~°}ÏQÆ`«∞Å‰õΩ ãï^•ÃÑ=fi_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· =¸ÖÏ^è•~°"≥∞ÿ Ü«Ú#fl g_Õ <åáêe\˜ ^≥·==Ú. <å ã¨~°fiã¨fi=¸
~Ú~°=ÙQÆ NÑü Ü≥∞=fi_»∞ D`«_Õ.
Ji^Œ∞+¨ì^≥·`«º Ç¨ÏO`«‰õΩ_≥=fi_»∞
Ñ¨~°=Ú#∞ #`«_Õ <å áêe^Õ=Ù_»∞ IIâ◊~°}OII
109 110
2-56 Ñ¨~å=∞$`« ãÖ"ån
=Ú#∞fl_ç ã≤÷~å#O^• ¿ãfin
Ç¨Ïi~°ã¨=Ú <å™êfikOz „|Ç¨‡#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞ Ç¨Ïi^•ã¨∞x J^Œ∞ƒù`« =~åÖÏÑ¨ q"ån N
u~°∞"ÕOHõ@yi k=ºq<Àk IIÇ¨Ïi ~°ã¨=∞II
qÉèí==Ú#∞ w~åfi} ÉèÏ+¨Ö’ PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÖˇ·# <å
q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À nx ÉèÏ=O q=iOK«QÆeQÍ#∞. <å ÉèÏ=#ÜÕ∞=∞O>Ë, ÉèÏ"å=∞$`«O
qtëêì^≥· fi`«O ã‘fiHõiOz# J#fl=∞Ü«∞º `«# QÆ∞~°∞=ÙÅ KÕ`« „Ñ¨ÉèÏq`«∞Öˇ· J<ÕHõ Ç¨Ïi~°ã¨=Ú#O^Œ∞ („|Ç¨‡#O^Œ=Ú#O^Œ∞) qÇ¨ÏiOK«∞ Éèí‰õΩÎ_»∞ J~Ú#"å_»∞,
H©~°Î#Å∞ "åi x™êfi~°ú, ã¨^•Kå~°, x~å_»O|~° ÉèíQÆ=`ü ÔH·OHõ~°º r=#OÃÑ· K≥áêÊ~°∞. q∞H˜¯e ã¨~°ã¨∞_»∞. J\˜ì"å_»∞ <å‰õΩ „â◊=∞ x"åiOK«∞ "å_≥·Ü«Ú<åfl_»∞.
"åix ¿ãq¿ãÎ NÇ¨Ïix ¿ãqOz#>Ë#¡ x J<ÕH=õ ∂~°∞¡ K≥áêÊ~°∞. WHõ ÉèÏ= q=~°}Ö’
áê_çO`«º Ö’áêÅ#∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =∞xflOK« „áê~°ú#. Ç¨Ïi ^ŒÜ«∞`À xâ◊ÛÜ«∞"≥∞ÿ# `«#∞=Ù#∞ ^èŒiOz# "å_»∞, ãÖâ◊Ü«∞=Ú#∞
Ju„Hõq∞Oz ãÖK«iOK«∞"å_≥· Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞# Z=fii KÕ`«#∂ [~ÚOÑ¨|_»x
P."≥II Ç¨Ïi~°ã¨=Ú# Ñ¨Óx x~°`«O|∞ qÇ¨ÏiOK«∞
qtëêìHÍ~°=Ú QÆÅ"å_≥· Ü«Ú<åfl_∞» . PÜ«∞# „H˜Ü∂« ~åÇ≤Ï`«º=Ú J#∞ Hõ~"° åÅ=Ú#∞
#`«_»∞ ã¨~°ã¨∞_»<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º
^èŒiOz#"å_»∞.
''J=∞Å∞ _»`«_»∞ <å‰õΩ „â◊=∞#∞ x"åiOK«∞——
J=∞~°H©~°Î#O|∞ J^Œ∞ƒù`«=Ú~°! P NÇ¨Ïi Éèí‰õΩÎ_»∞ ZÑ¨C_»∂ ãÖ™ê~°=Ú q∞^èŒº J#∞ `«`«Î fi=Ú <≥iy#
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O "å_≥·Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞# <å Jaè=∞`«=Ú#∞ P"≥∂kOz Jaè=∂xOK«∞ "å_≥·
Ç¨Ïi ~°ã¨=∞ qÇ¨i ã¨ `«∞ Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞# P„t`åaè=∂xÜ≥ÿ∞ Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞# JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ `«#
ã¨~°™ÈÜ«∞O =∞=∞ „â◊=∞ ãÖÇ¨i IIÇ¨Ïi~°ã¨=ÚII t+¨µºÅ QÆ∞iOz PÖ’zOK«∞@ =∂#x"å_≥· Ü«Ú<åfl_»∞.
^ŒÜ«∂ x=$`« `«#∞^è•s ãÖ– Éèí‰õΩÎ_»∞ =~°=Ú J#∞#\˜ì J=∞$`«=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞"å_≥· Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞#
â◊Ü«∂uâ◊Ü«∞ ãÖKås ã≤÷~°"≥∞ÿ# P#O^Œ=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ "å_≥·Ü«Ú<åfl_»∞. PÜ«∞# „âı+¨ì"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯Å
HõÜ«∂Ñ¨ºl`« qHÍs
^•fi~å Ñ¨Å∞Hõ|_ç#"å_»∞. PÜ«∞# u~°∞=∞ÅÖ’x u~°∞"ÕOHõ>yiÜ«∞O^Œ∞ q<ÀkOK«∞
„H˜Ü«∂ q=ÚY Hõ$áê}^è•s IIÇ¨Ïiã¨=∞II
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Éèí‰õΩÎ_≥· Ü«Ú<åfl_»∞.
ã¨^• q∞^è•º *Ï˝h ã¨`«∞
=∞^•e =∞`åaè=∂h
`«^•„t`« ãÖ^è•h ã¨`«∞
`«^• `«^• zO`åâ◊Ü«∞<åx IIÇ¨Ïi~°ã¨=∞II
111 112
2-57 =O`«∞Å‰õΩ Ç¨Ïi"≥·`Õ "å#~°=∞"å? h
=Ú#∞fl_ç =∞O`«#Ñ¨Ù ÅH©∆ ‡ ~°=∞}∞_» <Õ#∞
~ÚO`« ÜÕ∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊√_» ##QÆ ~å^•?
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#ÅÖ’ UÅáê@Å∞ qMÏºuQÍOz#q. <å~ÚHÍ <åÜ«∞‰õΩÅ JO`Õ áÈ <å =∂~°∞ h=O\˜q QÆ^Õ! IIU=∞O\˜II
ãÖ"å^Œ ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl D H©~#Î° Å∞ 'L`«¯O~î—° `À P^ŒºO`«O ™êyáÈ`«∂, z@ìz=iH˜
ÉèÏ"å=∞$`«O
<å~ÚHõ ‰ õ Ω <åÜ« ∞ ‰õ Ω _» ∞ N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» x `≥ e Ü« ∞ @O`À PÜ« ∞ #
(D H©~°Î# <å~ÚHõ „Ñ¨â◊fl, <åÜ«∞‰õΩx ["å|∞`À ™êyáÈ`«∞#flk. „Ñ¨â◊fl U^À
™êfinè#=∞=Ù`«∞O@∞Ok. (UÖË UÖË =∞~°^ÖŒ Ï... =O\˜q). `«<=≥ fi~À QÆ∞iÎOK«\ÏxH˜ `≥eÜ«∞\ÏxˆH <Õ#∞ „Ñ¨âßfl~°úHõO '?— ÃÑ\Ïì#∞.)
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Z<Àfl P^è•~åÅ#∞ (‰õÄ¡ãπ) W™êÎ_»∞. "å\˜x Pq_» z=iH˜ QÍh J~°úO U=∞O@∞<åfl=Ù? h"Õ = ∞O@∞<åfl=Ù? <å‰õ Ω `≥ b @OÖË ^ Œ ∞ . h"Õ O
KÕã≤HÀ^Œ∞. 700 Uà◊¡„HÕ^Œ@ WO`« qt+¨ª H©~°Î# K≥Ñ≤Ê# PKå~°∞ºÅ"åix 'U=∞x =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl=Ù? (<å~ÚHõ „Ñ¨tflOzOk)–F HÍq∞h! h‰õΩ WÑ¨Ê\˜HÔ <· å HÍ#=K≥ÛQÍ
á⁄QÆ_»∞^Œ∞<À—... Jx H©iÎOK«@O `«Ñ¨Ê Uq∞KÕã≤ "åi |∞∞}O f~°ÛQÆÅO K≥Ñ¨ÊO_ç. (HõxÑ≤OK«ÖË^•?)–(Wk <åÜ«∞‰õΩx ["å|∞...)
HõOII ã¨~°ã¨Ñ¨Ù ãÖ"å^ŒO|∞Å∞ D "Õ à ◊ Ñ ¨ C _» ∞ `« Å ∞Ñ¨ Ù `« \ Ïì = Ù, Z=_» = Ü« ∂ º h=Ù?
[iÔQ#∞ Ç¨Ïi ~°=∞Å #_»∞=∞, K«Hõ¯\˜ Hõ$u`À U ã¨~°ã¨∞_»=Ü«∂º h=Ù? J#flk P"≥∞. <Õ#∞ `åeq∞ (Hõ∆=∂QÆ∞}OHõÅ) =∂^èŒ=Ù_»<Õ
(Wk PÜ«∞# ["å|∞). `åeOÑ¨Ù JO>Ë u~°∞QÆ∞É’`«∞ Jx‰õÄ_® J~°úO. JO^Œ∞Hõx
Ü≥∞iyOK≥ ##fl=∂~°∞º_»∞ Pq_», "åe# =∂^èŒ=Ù_»=O>Ë ky=zÛ# =ãÖ`«∞_»"å? (=∞#‡^èŒ∞_ç"å?) J#flk.
J~°qO^•‰õ∆Ωx <≥éÕÔQ PÜ«∞=∞ `«∞kÖ’. HÍ^Õ... <Õ#∞ QÍeOÑ¨Ù K«„Hõ=Ú ("≥^ŒH˜ "≥O@|_Õ) K«„HõOQÆÅ"å_»<Õ. (K«„H˜Ü≥ÿ∞#
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ NÇ¨Ïi<Õ).
FÇ¨ÏŸ! WO`å KÕã≤, K«„Hõ^è•i JO>Ë ‰õΩ=∞‡i"å_»"å? J#flk. HÍ^Õ... Ñ≤ÖÏ¡!
U=∞O\˜ "Õ=∞O\˜ "≥éQÆ <Õ#∞? "À ã≤~∞° Å Éè∂í q∞ ^èiŒ Oz# "å_ç<Õ (Jxfl ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ QÆÅ Éè∂í ^Õqx ÃÑO_®¡_#ç q+¨µ=‚ Ù<Õ)
HÍq∞x hH˜Ñ¨C_≥·# HÍ#=K≥ÛQÍ IIU=∞O\˜II J<åfl_®Ü« ∞ #. FÇ¨ Ï Ÿ! J\Ï¡ J~Ú`Õ Éè í ∂ q∞x `« Å g∞^Œ "≥ ∂ ã¨ ∞ Î # fl
"ÕÅ`«Å∞Ñ¨Ù g∞\˜# q@∞_≥=fi_Õ! "À Pkâı+¨µ_»=#fl=∂@. (WO`å KÕã≤, ã¨~åÊx"å...) JO`Õ<å? J#flk P"≥∞. HÍ^Õ...
`åeq∞ <Õ<Õ =∂^èŒ=Ù_»#∞ Ñ≤ÖÏ¡! P Pkâı+¨µ}©‚, Éèí∂^Õqh, K«„HÍhfl, =ãÖ`«∞}˜‚ ‰õÄ_® Pnè#OÖ’ =ÙOK«∞H˘#fl
"åe# =∂^èŒ=Ù_»=O>ˇ =ãÖ`«∞_»"å? Ç¨Ïi<Õ <Õ#∞.
QÍeOÑ¨Ù K«„Hõ=Ú KÕ`« HõÅ"å_» <Õ#∞ IIU=∞O\˜II FÇ¨ÏŸ! WÖÏ =O`«∞Å‰õΩ =zÛ (áÈ\©QÍ =zÛ) K≥|∞`«∞<åfl=Ù Ç¨Ïi"å? "å#~°=∂?
^èŒ~° K«„H˜"≥·`Õ ‰õΩ=∞‡i"å_»"å? HÍ^Õ (h HÀu|∞kú áÈxK«∞Û‰õΩ<åfl=Ù HÍ^Œ∞...) J#fl^•"≥∞. PÜ«∞#, F ÉèÏ=∂! h
PÖ’K«#Ö’¡ ã¨^• xÅzÜ«ÚO_Õ ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_ç<Õ... <Õ#∞, J<åfl_»∞. J~Ú`Õ <Õ#∞
ã≤~°∞Å Éèí∂q∞ ^èŒiOz# "å_»<Õ
ã¨fiÜ«∞OQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J#~å^Œ∂... J#fl^•"≥∞. JO`Õ áÈ"Õ... ãïQÍæ
t~°ã¨∞# Éèí∂q∞"≥∂KÕ âı+¨µ_»"å? HÍ^Õ Hõ#∞‰õΩ¯<åfl=Ù. <å =∂~°∞ h=O\˜q. (<å |^Œ∞Å∞ h"Õ K≥¿ÑÊâß=Ù... ÃãÇ¨ÏÉÏã¨∞...)
J~°Ü«∞xxflÜ«Ú <ÕÖË Ç¨Ïi<Õ <Õ#∞ IIU=∞O\˜II J<åfl_®Ü«∞#.
113 114
3-58 ~°@ì_ç N"ÕOHõ@ ~åÜ«∞xH˜ h=Ù
=Ú#∞fl_ç Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜"≥· Ñ¨~°QÆ∞K«∞
=\˜ì =∂‰õΩ eyiOK«∞ =ÅÑ¨Ù=∂@Å qÉèí∞–
JÅ∞"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. [\˜ìQ˘x =Ù~°=Ú# ã¨`«"≥∞ÿu==∂‡ IIJÅ"Õ∞Å∞II
P"≥∞ Jaè#=~°∂ÑÖ (ãïH˘`«Î~°∂ÑÖ) ™êfiq∞x P#O^ŒOÖ’=ÚOz, P
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨~°ã‘~°∞Ç¨‰õ∆Ωx Hõ#∞flÅ‰õΩ K«=Ùeã¨∞ÎOk. („Ñ‘ux Hõeyã¨∞ÎOk) JO@∞<åfl~°∞. D"Õ∞
QÆ~∞° _®„k #~°ãO≤ Ç¨ïx Ñ¶∞¨ #=Hõ=∆ Ú <å„Hõq∞Oz# PkÅH˜∆ ‡. `«#=Å¡É∞íè x ~°ãH≤ `õ #« ∞ F [QÆ[˚#h! JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∂‡! h Jaè#= ~°∂ÑÖ (ãïH˘`«Î ~°∂ÑÖ),
ÃÑOá⁄OkOKÕ N~°=∞}˜. ã¨~åfikèHÍi (~°@ì_ç) Ü≥ÿ∞# N"ÕOHõ>~åÜ«∞x Ñ¨@ì}Ñ¨Ù #o#^ŒàÏ‰õ∆Ω_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ#∞flÅ‰õΩ, K«=ÙeKÕÛq („Ñ‘ux HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk).
~å}˜ J~Ú# D `«e¡ Ö’Hõ=∂`«. ZO_çáÈ~Ú# K≥@#¡ ∞ (=\˜=ì ∂‰õΩÅ#∞) zQÆ∞iOK« J=∂‡! <å q#flÑÖ, q#∞ `«b¡!
QÆÅ =ÅÑ¨ÙÅ =¸@ J@∞... PÇ¨... QÆ~∞° _®„nâ◊√_≥#· JÇ¨ÏŸ|Å #~°ãO≤ Ç¨ïx ^Õ"iÕ Ü≥∞ÿ # PkÅH˜∆ ‡"≥· ™êfiq∞ =Ù~°=Ú#∞
HõOII JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∂‡! D P„Hõq∞Oz<å=Ù `«b¡! JO^Œ∞KÕ`« Ñ¨~°=∂#O^Œ ãÖÉèíi`«"≥·<å=Ù. h <≥~°`«Hõ=Ú
[Å*Ï‰õ∆Ωx Hõ#∞QÆ=Å‰õΩ K«=ÙeK≥Û#∞ h (<Õ~Ê° i`«#=Ú) K«∂Ñ≤ x~°O`«~O° h <å^è∞Œ x P#O^Œ=¸iÎQÍ#∞Oz JÅiã¨∞OÎ \Ï=Ù
K≥Å∞=QÆ∞ Jaè#=~°∂Ñ¨=Ú Hõ^• `«b¡!
#oh! P J#fl=∞Ü«∞º #Ü«∞=ÚQÆ `≥eÃÑ<£ â◊tH˜~°}=ÚÅ K«Å∞=Å K«∂Ñ¨ÙÅ∞ (K«O„^ŒH˜~°}=ÚÅ HõO>Ë K«Å¡x K«∂Ñ¨ÙÅ∞,
~åQÆO : Éèˇ·~°q qâ◊^=Œ ÚQÍ (ã¨Ê+¨=ì ÚQÆ) ™êfiq∞ÃÑ· "≥^KŒ Å« ∞¡K∞« O^Œ∞=Ù. F `«b!¡ h ~°ãH≤ `õ « K«∂Ñ≤Oz
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ h =aè#=~°∂Ñ¨=Ú h <å^è∞Œ x HõiyOz ZÑ¨C_»∂ h =Å¡É∞íè _»∞ h ™êfin#è ∞_≥· Ü«ÚO_»∞#@∞¡ KÕãH≤ ˘O^Œ∞=Ù.
[Å*Ï‰õ∆Ω Hõ#∞flÅ‰õΩ K«=ÙeKÕÛ==∂‡ IIJÅ"Õ∞Å∞II
(~°@ì_ç JO>Ë „QÍ=∂kèHÍi Jx J~°úO. WHõ¯_» [QÆ<åfl^èŒ∞_»x ÉèÏqOKåe)
QÆ~°∞_®K«ÖÏnèâ◊√ Ñ¶¨∞#=Hõ∆=Ú# #∞O_ç [QÆÑüÜ≥ÿ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ h=Ù Ñ¨@ìÑ¨Ù ~å}˜qQÍ Ñ¨~°QÆ∞K«∞<åfl=Ù.
Ñ¨~°=∂#O^Œ ãÖÉèíi`«"≥· („Ñ¨ãk≤ Kú O≥ k<å=Ù). =\˜ì =∂‰õΩ eyiOK«∞ (ZO_ç# „"≥∂_»∞Å#∞ zQÆ∞iOÑ¨KÜ
Õ ∞« QÆÅ)
<≥~°`«#=ÚÅ∞ K«∂Ñ≤ x~°O`«~°=Ú <å^äŒ∞x
=ÅÑ¨Ù=∂@Å („¿Ñ=∞ÖÁeHÕK«∞ Ñ¨Å∞HõÅ`À) h qÉè∞í x [\˜Qì ˘x (H˘#∞H˘¯x) PÜ«∞#
Ç¨Ï~°∞+≤OK«QÆ *Ëã≤u QÆ^Œ=∂‡ IIJÖË=ÚÅ∞II
=Ù~°=ÚÃÑ· ã¨`«"≥∞ÿu==∂‡! (âßâ◊fi`«"≥∞ÿuq `«b¡!). ("ÕOHõ@~°=∞}∞x JÑ¨CÅhfl
â◊tH˜~°}=ÚÅ‰õΩ K«Å∞=Å K«∂Ñ¨ÙÅ∞ J=∞‡"åˆ~ f~°∞ã¨∞Î#flk HÍ|\˜ì PÜ«∞##∞ [\˜ìQ˘#flk... JO@∞<åfl~°∞)
qâ◊^Œ=ÚQÍ g∞^Œ "≥^ŒK«Å∞¡K«∞
~°ã≤Hõ`«ÃÑOÑ¨Ù# Hõ~°yOz Ü≥∞Ñ¨C_»∞ h–
=â◊=Ú KÕã¨∞H˘O\˜ =Å¡Éèí∞<ÀÜ«∞=∂‡ IIJÅ"Õ∞Å∞II
115 116
3-59 <≥Å`« HõO~î°=Ú#O^Œ∞ hÅ=∞}˜Ç¨~°=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç JÅ~°∞>ˇ@∞¡O_≥ H˘xÜ«∂_»ˆ~ K≥Å∞Å∞
Åe`åOy „áê}=Å¡Éèí∞_»∞ "ÕOHõ@ qÉèí∞_»∞
Wk J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi â◊$OQÍ~° H©~#Î° . Je"ÕÅ∞ =∞OQÆ=∞‡ K≥eHõ`ÅÎ≥ ∞ Pq_»
<≥ÅH˘#fl H“y@<≥ xeK≥<À HÍx IIK≥Ñ¨Ê~ånII
™œO^Œ~º° O K≥ÑÊ¨ ~åx^Œx P JO^ŒÑÙ¨ "≥É· "íè åxfl K«∂z f~åÅx H˘xÜ«∂_»∞`«∞<åfl~∞° .
™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`« #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOz# HÍ~°}O K«ifi`« K«~°}"Õ∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
P „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«OÖ’ H˘xfl ÉèÏ"åÅ∞ Ö’Ñ≤Oz‰õÄ_® LO_»=K«∞Û#∞. P FÇ¨ÏŸ! D ~ÚOu ã≤~∞° Å∞ ("≥É· =íè =ÚÅ∞) K≥ÑÊ¨ ~å^Œ∞ (=i‚OK«Ö=Ë Ú) nx (Dq_»)
z#fl^•x HõO~î° ã‘=∞#ÅOHõiOz# hÅ=∞}∞ÅÇ¨~°O "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ P"≥∞#∞ "˘Ñ¨CÅxflÜ«Ú (Sâ◊fi~°º=ÚÅxflÜ«Ú#∞) K«∂_» "˘~°Ñ¨ÙÖ’ (JO^Œ"≥∞ÿ#"Õ) Hõ^•!
ayH“y@ xeÑ≤#@∞¡#fl^Œ@. J#fl=∞Ü«∞ºH˜ ™ê\˜ÖË~°∞...~å~°∞.
K≥Å∞ÖÏ~å! D =Úk`« Ü≥ÚHõ¯ [Ñ¶¨∞#=Ú (#_»∞=Ú) g∞k "≥ÚÅ#∂eQÆO@Å∞
K«õOII ã≤~°∞e@∞ WOu‰õΩ#fl=x K≥Ñ¨C@ HÍ^Œx J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞#flÑ¨C_»∞ KÕÜ«Ú ã¨=fi_ç Ü≥∞@∞¡#fl^À K«∂z<å~å? Jq =∞#‡^èŒ∞_»∞
X~°∞Ñ¨ÙÅ ÖˇHõ¯q∞‰õΩ¯@=Ú XÑ¨CÅ ‰õΩÑ¨Ê‰õΩ <≥Oz K«∂_»QÍ
x=ã≤OK«∞ |OQÍ~°∞ "Õ∞_»Ö’ u~°∞QÍ_»∞ K«∞O_»QÍ ^ŒQÆæ~°Ö’ q#|_»∞K«∞#fl PÜ«∞#
"≥∞~°Ãã#∞ HõO~î°Ç¨~°=Ú# "Õ∞ÅQÆ∞ hÅ=∞}∞Öò Hõ#∞OQ˘#<£
HÍe JOkÜ«∞Å ã¨fi~°=Ú =Öˇ#∞#flk.
`«~°∞}˜x NqÉèí∞O_»∞ `«#^Œ@ìÑ¨Ù H“ye xOz#@¡Ü≥∞<£.
~åQÆO : HÍÑ≤ K≥eHõ`ÖÎ≥ Ï~å! D Å`åOy XÖˇ"¡ å@∞Ö’x ‰õΩK«=¸Å =ÚÅÜ≥ÚHõ¯ ~°∞z (HÍOu)
|Ç≤Ï~°æ`«=∞=ÙK«∞#fl q^èŒOÉˇ\ ˜ì^À Ü≥∞éÕy~å? qiqÜ≥ÿ∞# =∞~°∞^èŒ#=Ú Zé]x
K≥Ñ¨Ê~ån ~ÚOu ã≤~°∞Å∞ nx
~åã¨∞Å∞QÍ P„Hõq∞Oz#"å ÜÕ∞q∞? JO`ÕHÍx J#º=Ú HÍ^Œ∞ J#∞#@∞¡ Ü«ÚO_≥#∞.
"˘Ñ¨CexflÜ«Ú K«∂_» "˘~°Ñ¨ÙÖ’ HÍx IIK≥Ñ¨Ê~ånII
=Úk`« [Ñ¶¨∞#=Ú g∞k "≥ÚÅ#∂e QÆO@eq F K≥eÜ«∞ÖÏ~å! D ÉèÏq∞x HõO~î=° Ú# ^èiŒ Oz# hÅ=∞}∞Å Ç¨~°=Ú Öˇ@∞¡#fl"À
Hõ^ŒÅ∞ ~°="≥∞@∞¡O_≥ HõO\˜ˆ~ K≥Å∞Å∞ QÆ=∞xOzu~å? "åx JO^Œ=Ú#∞ g∞~°∞ H˘xÜ«∂_»∞_»∞. PÇ¨~°=Ú P"≥∞ "≥∞_»K∞« @∞ì
=∞^Œ#∞_»∞O_≥_ç ¿ÇÏ=∞=∞Ok~°=Ú kiy~å JÅ∞¡H˘x Ü«ÚO_ç hÅ=~°∞‚_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H“y@ D"≥∞ Wq∞_çáÈ~Ú#^•
Hõkã≤ „"≥∂Ãã_ç áêiÑ¶¨∞O@Ö’ HÍx IIK≥Ñ¨Ê~ånII ÜÕ∞q∞? J#∞#@∞¡#flk.
H˘=∞‡Ñ¨Ü≥∞º^ŒÖ’x ‰õΩK«=ÚÅ ~°∞z "≥eH˜
z=Ú‡@k Ü≥∞@∞¡O_≥ K≥Ñ¨Êˆ~ K≥Å∞Å∞
~Ú"≥∞ÿ‡# =∞~°∞^èŒ#=ÚÖˇÅ¡ ~åã¨∞Å∞ "Àã≤
Hõ=Ú‡H˘x K≥OQÍq QÆÑ≤Ê~À HÍx IIK≥Ñ¨Ê~ånII
117 118
3-60 ¿ã=¿ã¿ã ^•ã¨∞Å KÕuÖ’x =∂}˜Hõ=Ú
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ\Ï„k <Õz# „|Ç¨Ï‡=Ú
"À=i #Å"Õ∞Å‡OQÆ #∞~°=ÚÃÑ· Éˇ@∞ìH˘x
„âß=} |Ç¨ïà◊ J+¨ìq∞<å_»∞ (Hõ$ëê‚+¨ìq∞<å_»∞) J~°ú~å„u K«O„^À^ŒÜ«∞ K≥(¿ã) ~°^Õ~° #∞^Œ~ÚOK≥ NHõ$+¨µ‚_çk"À IIJ~°Ü«∞II
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨~°=∂`«‡ NHõ$+¨µ‚x=Öˇ PÉèí~°}ÏÅ`À, ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ=ÚÅ`À,
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«`«∞~°∞ƒùA_≥· ^Õ=H©, =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ `«#∞ [x‡OKÕ HÍ~°}O q=iOz `«~°∞"å`«
tâ◊√=ÙQÍ [x‡OKå_»∞. P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ Ü≥∞=i<≥\Ï¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_À, H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ (F „Ñ¨[ÖÏ~å!) „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞<å_»∞ J~°ú~å„u K«O„^Œ∞_»∞^Œ~Úã¨∞Î#fl
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ `«##∞ ¿ãqOKÕ ^•ã¨∞Å áêe\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ (Ñ¨~=° ∂`«‡) ã¨HÅõ "≥É· =íè =ÚÅ`À áê@∞ NHõ$+¨µx‚ =Öˇ =Ù^Œ~ÚOKå_»∞.
=∂}˜Hºõ =Ú J@. N"ÕOHõ\Ï„k <Õz# „|Ç¨Ï‡=Ú J@. F=i JÅ"≥∞Å‡OQÆ#∞~°=ÚÃÑ· (J=`å~° Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# PÜ«∞# Ü≥∞=i<≥@¡#∞„QÆÇ≤ÏOKå_À q#O_ç)
Éˇ@∞ìH˘x K≥=^Õ~°#∞^Œ~ÚOKå_»@... JO>Ë? K«^Œ=O_ç =∞i... J~°Ü«∞QÍ P`«_»∞ =ã¨∞^Õ=Ùx áêe\˜ =~° `«áÈ^èŒ#=Ú (Ñ¨Ó~°fi[#‡Ö’ KÕã≤#
`ÕII Hõ#QÆ „âß=} |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞ #_çˆ~~Ú `«Ñ¨ã¨∞û=Å¡ Ñ¨Ù\Ïì_»∞). P`«_»∞ ^Õ=H©^Õq Ü≥∞^ŒÃÑ·# Ü≥∞ãÿ# (â’aèe¡#) ™⁄=Ú‡,
K«O„^Œ∞_»∞^Œ~ÚOK«, [QÆ=ÚÅ∞ ãÖ`«ã≤OK« (PÉèí~°}O). PÜ«∞# QÀÑ≤HõÅ‰õΩ ã¨∞ã¨~å# ™⁄OÑ¨QÆ∞ =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú, (K«Hõ¯\˜
ã≤~°∞Å`À |∞>ˇì Hõ$+¨‚Ü«∞º tâ◊√=Ù "ÀÖˇ Ç¨~°"Õ∞, Hõ\ ˜ì# =∞OQÆà◊ã¨∂„`«OQÍ â’aèe¡# =∞<À<å^èŒ∞_»∞). WkQÀ J\˜ì bÅÅ∞
J#fl=∂~°∞º_»∞ Hõ$u*ˇÃÑÊ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ. K«∂Ñ≤# NHõ$+¨µ‚_»∞ tâ◊√"≥· =Ù^Œ~ÚOKå_»∞ K«∂_»O_ç.
~åQÆO : J=∞$`«=i¬}˜ DÜ«∞# #O^ŒQÀÑ¨Ù_»∞ K«∂z `«# x^è•#=Ú Jx #q∞‡# ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
Ü«∞â’^•^ÕqH˜ J`«_∞» á⁄O^Œ|_ç# Ñ¨Ó[^≥=· =Ú (qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_≥· `«iOÑ¨ KÕã#≤ ^≥=· O,
J~°Ü«∞ „âß=}˜ |Ç¨ïàÏ+¨ìq∞ K«O„^À^ŒÜ«∂#
HÍh „Éèí=∞ Pq}˜‚ =^ŒÅÖË^Œ∞). P=ÙÅ =∞O^ŒÅ‰õΩ D QÀáêÅ∞_»∞ =„[ ÑÖ[~°=Ú
ã≤~°∞Å`À #∞^Œ~ÚOKÕ NHõ$+¨µ‚_çk"À IIJ~°Ü«∞II
(=„[ ÑÖ[~°O =O\˜ ~°Hõ∆}). Dq^èŒOQÍ JO^ŒiH© K≥Ok#"å_≥· NHõ$+¨µ‚_»∞
=ã¨∞^Õ=Ùx áêe\˜ =~° `«áÈ^èŒ#=Ú
=Ù^Œ~ÚOKå_»∞.
Ü≥∞ãÿ ^Õ=H©^Õq Ü≥∞^ŒÃÑ· ™⁄=Ú‡
ã¨∞ã¨~å# Q˘Öˇ¡`«Å ™⁄OÑ¨Ù =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú D ™êfiq∞ ¿ã=KÕã≤ `«iOKåÅ#∞H˘<Õ ^•ã¨∞Å‰õΩ J~°KuÕ Ö’ =∂}˜Hºõ O (ZÑ¨C_»∞
tâ◊√"≥· =Ù^Œ~ÚOKÕ NHõ$+¨µ‚_çk"À IIJ~°Ü«∞II HÍ"åÅO>Ë JÑ¨C_»∞ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»`å_»∞) DÜ«∞<Õ N"ÕOHõ\Ï„kx ÜÕ∞z#
#O^ŒQÀÑ¨Ù_»∞ QÆ#fl #q∞‡# x^è•#=Ú (Juâ◊~ÚOz#) Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. DÜ«∞# JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÃÑ·
á⁄O^ŒQÆ∞ Ü«∞â’^Œ‰õΩ Ñ¨Ó[^≥·==Ú ÃÑ@∞ìH˘x# <å^è∞Œ _»∞. PÜ«∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O, F=i(Ö’ÑëQÆk) Ö’ P"≥∞ xO_çÜÚ« #flk.
=∞O^ŒÅ Ü«∂=ÙÅ‰õΩ#∞ =∞Oz =„[ÑÖ[~°=Ú Ãã=^Õ~° (¿ã=n~° Jx =ÙO>Ë ÉÏQÆ∞O@∞Ok) JO>Ë D NHõ$+¨µ‚_»∞ KÕ=n~°
K≥Ok Ü«Ú^Œ~ÚOz<å_»∞ NHõ$+¨µ‚_çk"À IIJ~°Ü«∞II =Ù^Œ~ÚOKå_»∞ JO>Ë... ™ê=∞~°ºú O HõÅ"å_≥· =Ù^Œ~ÚOKå_»∞ Jx <Õ#∞ ÉèÏqã¨∞<Î åfl#∞.
119 120
3-61 ~ÚÅ xÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ WOk~å qÉèí∞x
=Ú#∞fl_ç JÅi ÉèílOÑ¨Ù>ˇ B+¨^èŒ=Ú
Hõey# N"ÕOHõ@Ñü â◊~°}"Õ∞
D H©~#Î° Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ "≥^· ∞Œ ºxQÍ =∂i, =∞# '~ÀQÆO— ‰õΩ^Œ~Û° \ÏxH˜ xez# =∂H˜k x`Òº+¨^èŒ=Ú IIJxfl\ ˜H˜II
=∞Oz =∞O^Õ^À ÃãÅqã¨∞Î<åfl~°∞. =∞x+≤ <åQÆi‰õΩ_≥·# ^ŒQÆæ~°#∞Oz Z<Àfl "åº^èŒ∞Å∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å}˜‚ Ñ¨\ ì˜ Ñ‘_ãç ∞¨ <Î åfl~Ú. =∞#âß≈OuÖ’ÑÖ, |O^è∞Œ „Ñ‘u, Éè=í |O^è•Å∞, áêÑ¨H~õ ‡° Å∞
KÕÜ«∞@O, ^≥·= q=ÚY`« =O\˜ qz„`«"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ∞ D =∂#=Ù}˜‚ Ñ‘_çã¨∞Î<åfl~Ú. F „Ñ¨[ÖÏ~å! g∞ "åº^èŒ∞Åxfl\ ˜H© Wk Ñ¨~°=∞ø+¨^èŒO. (nxfl q∞Oz#k ÖË^Œ∞).
q+¨µ‚^Õ=Ùx <å=∞ ãÖH©~°Î<Õ â◊√^Œú"≥∞ÿ# B+¨^èŒ=Ú Jx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=<åÅÖ’#∞ D ~ÀQÍÅH˜ =∞O^Œ∞eKÕÛ "≥·^Œ∞º_»∞ Hõ#Ñ¨_»@OÖË^Œ∞.
=∞# ã¨∞Hõ$`«O H˘nÌ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Hõeâß~°∞. qKåiOK«HõO_ç g\xfl\ ˜H© `«~°K«∞QÍ g∞ JO^Œ~°∂ '=∞#âß≈Ou— Hõé∞=~ÚO^Œx "åáÈ`«∞O\Ï~°∞.
XHõ¯>Ë =∞O^Œ∞ =ÙO^Œ<åfl~°∞. XHõ¯ 'ÃÑ·ã¨— ‰õÄ_» áêi`À+≤HõO fã≤HÀx PÜ«∞# HÀ\©â◊fi~°∞_≥·<å, ‰õÄ\˜H˜ ÖËx "å_≥·<å W^Õ "åºkè`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∞<åfl_»∞. nxH˜
'Ç¨ÏuÎ#— (Hõey#) k"Òº+¨^èŒO =Ù#flk. J^Õ ÅH©∆ ‡HÍO`«∞x <å=∞ãÖHõ~°Î#. 'Ç¨Ïi
=∞O^Œ∞ ¿ãqOK«O_ç...
Ç¨Ïi— JO>Ë KåÅ∞ (LuÎQÍ <À\˜`À JO>Ë KåÅ^Œ∞ =∞#ã¨∞û`À J<åe =∞i).
HõOII Jxfl\ ˜ H“+¨^èŒq∞kÜÕ∞ WOH˘Hõ Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ "åºkè =Ù#flk. ^•x¿Ñ~°∞ 'ÉO^è∞Œ „Ñ‘u—. "≥Ú`«OÎ |O^è∞Œ "åº"≥∂Ç¨ÏO
"≥#∞flx <å=∞OÉˇ g∞‰õΩ q=∞Ö∫+¨^èŒ=∞ø #∞O_ç q=ÚH˜Î ÅaèOKåÅO>Ë XHõ Q˘Ñ¨Ê ã≤^Òú+¨^èŒ=Ú#flk. J^Õ z`«Î[ QÆ∞~°∞x
ã¨#∞flu*ËÜ«ÚK«∞ Q˘#∞_çk (=∞#‡^èŒ∞x `«O„_çÜ≥ÿ∞# =∂^èŒ=Ùx) P„â◊~ÚOK«∞@, Jx `≥eã≤H˘#O_ç.
J#flÜ«∞º#∞ q#∞_»∞ <Õ_≥ Ç¨Ïi kHõ¯#∞_ô. ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# "åº^èŒ∞Å∞ Éèí==Ú (Ñ¨Ù@∞ìHõ) KÕ`« „áêÑ≤Îã¨∞ÎO\Ï~Ú. (Jq =∞#
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# HõàÏº}˜ Ñ¨Ó~°fi[#‡ÖÖ’x JHõ$`åºÅ‰õΩ Ñ¶ë`«OQÍ D [#‡Ö’ =∞#O J#∞ÉèíqOK«\ÏxH˜
Jxfl\ ˜H˜ xk Ñ¨~°=∞ø+¨^èŒ=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. WÑ¨C_»∞ =∞# KÕ`«∞Ö’¡ Ug∞ÖË^Œ∞). nxH˜ ‰õÄ_® XHõ=∞Oz
"≥#∞flx <å=∞"Õ∞ q=∞Ö∫+¨^èŒ=Ú IIJxfl\ ˜H˜II B+¨^èŒO =Ù#flk. J^Õ NÇ¨Ïi áê^À^ŒHõO. NÇ¨Ïix Ñ¨ÓlOz Jaè¿+HõO KÕ¿ãÎ
PÜ«∞# áê^Œ„Ñ¨H∆Íà◊# `«~°∞"å`« P [Å=Ú#∞ ã‘fiHõiOK«O_ç. Éèí=~ÀQÆO
z`«Î âßOuH˜x NÑü <å=∞"≥∞
~°∂Ñ¨Ù=∂ã≤áÈ`«∞Ok. =∞#O KÕã≤# áê`«áêáêÖË HÍHõ D [#‡Ö’#∂ Z<Àfl K≥_»∞
Ç¨ÏuÎ# x[ k"Òº+¨^èŒ=Ú
Hõ~°‡Å∞ KÕã¨∂Î<Õ =Ù<åflO Hõ^•! Wq áÈ"åÅO>Ë UO KÕÜ«∂e? =Ú~°Ç¨Ïi Jxfl
"≥∞`«ÎÑ¨Ù |O^èŒ q"≥∂K«#O|∞#‰õΩ
H©iÎOK«|_Õ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x Ñ¨ÓlOK«O_ç. Jk Ju =ÚYº"≥∞ÿ# B+¨^èŒO.
z`«Î[QÆ∞~°∞_Õ ã≤^Òú+¨^èŒ=Ú IIJxfl\ ˜H˜II
D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ WÇ¨Ï Ñ¨~°=ÚÅ∞ Ô~O_çO\˜H© XHõ¯>Ë =∞O^Œ∞ =Ù#flk. J^Õ
ÑïÑï q^èŒ=ÚÅ Éèí=~ÀQÆ=ÚÅ‰õΩ WOk~å=Å¡Éèí∞x Éèí[#. „Ñ‘u`À PÜ«∞##∞ ÉèílOK«O_ç. D U_»∞H˘O_»Å g∞^Œ D
Ç¨Ïiáê^Œ[Å"≥∞ B+¨^èŒ=Ú k=ºˆH∆„`«OÖ’ <≥ÅH˘#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆu XHõ¯>Ë =∂‰õΩ „Ñük#=¸
^Œ∞i`« Hõ~°‡=ÚÅ `˘ÅyOK«∞@‰õΩ fã≤HÀ=Åã≤# B+¨^èŒ"≥∞ÿ xezÜ«Ú#flk.
=Ú~°Ç¨Ïi Ñ¨Ó*Ë =ÚM∫º+¨^èŒ=Ú IIJxfl\ ˜H˜II
121 122
3-62 Ñ¨~°QÆ HÀ<Õ\ ˜Ö’# Ñ¨ã≤_ç "Õ∞_»#∞O_ç
=Ú#∞fl_ç Jik WOk~°Ü«Ú h=Ù P~°yOz
''F Ñ¨~°=∂`å‡! h=Ù =º‰õΩÎ_»=Ù, J=º‰õΩÎ_»=Ù. =º‰õΩÎx =Öˇ #∞#flÑ¨C_»∞ h=Ù QÆi=∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊√ Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞=QÍQÆ
ã¨~°q <ÀÖÏ_»∞ g∞‰õΩ ™êã¨=ÚMÏ IIã≤OQÍ~°II
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù. â◊$OQÍ~°=¸iÎq. z`«A Î _≥#· =∞#‡^è∞Œ x `«O„_çq. J=º‰õΩxÎ QÍ
#∞#flÑ¨C_»∞ h=Ù P`«‡~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. r"å`«‡QÍ =∂ ™êOQÆ`«ºOÖ’<Õ =ÙO\Ï=Ù. F ÉèÏ"å=∞$`«O
™êã¨=ÚMÏ! (âßfiã¨ ~°∂ÑÖÖ’ 'Ç¨ÏOã¨— Jx Ñ≤Å∞=|_Õ h=Ù 400 HÀ@¡ ™ê~°∞¡ „Ñ¨Éèí∂! h=Ù â◊$OQÍ~°=¸iÎq. =∞#∞ã¨∞ûÖ’ [x‡Oz =∞<À"≥·HõÅºO HõeÊOKÕ
LKåÛùfiã¨ xâßfi ~°∂ÑÖÖ’ 100 ãÖ=`«û~åÅ∞ =∂Ö’H˜ "≥o¡ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ =∂ =∞#‡^èŒ∞#ˆH `«O„_çq. F™êã¨=ÚMÏ! =ÓÑ≤i ~°∂Ñ≤OÖ’=Ù#fl q∞=Ú‡ x`«º=¸
„áê}O xÅ∞Ñ¨Ù`«∞<åfl=Ù). P ~°∂ÑÖÖ’ h=Ù =∂=^Œ<Ì Õ =Ù<åfl, x#∞fl "Õ∞O K«∂_»ÖOË . J#∞Éèíqã¨∂Î h ™êOQÆ`«º`«OÖ’ "Õ∞=Ú q∞=Ú‡ EK«∞K«∞<Õ Ü«Ú<åfl=Ú.
HÍh h=Ù =∂ Hõ#∞flÅ‰õΩ D `≥áÈÊ`«û=OÖ’ W^ŒÌi ^Õ"Õ~°∞Å`À ‰õÄ_ç ^Õ=^Õ=ÙxQÍ (J~Ú<å =∂ J*Ï˝#O =Å¡ x<≥fl~°QÆ‰õΩ<åfl=Ú.)
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl=Ù—— J<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º.
D Ñ¨ÓÅ `≥Ñ¨Êg∞^Œ =Óˆ~QÆ∞`«∞<åfl=Ù. JÑ¨C_»∞ ^Õ=`«Å∞ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞
P."≥IIz`«ÎA QÆ∞~°∞_ô=Ù ã≤OQÍ~° =¸if! „"≥∂yOK«∞K«∞<åfl~°∞. PHÍâ◊=Ú#∞ `å‰õΩ#@∞¡ Ñ¨ÓÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡K«∞<åfl~°∞. JO^Œ~°∂
ãÖQÆux QÆ<≥^Œ=Ù '™êã¨— =^Œ#! ™ê=^è•#∞Öˇ·Ü«Ú<åfl~°∞. F ™êã¨=ÚMÏ! h‰õΩ JO^Œ~°∂ q^èÕÜ«ÚÖË.
u~°∞=∞ÅO^Œ∞ [~°∞QÆ∞ `≥áÈÊ`«û==Ú <å_»∞
J#fl=∞Ü«∞º w`«=∂ÅÑ≤OK≥ JkQÀ JOQÆ~°OQÆ "≥·Éèí=O`À JÑ¨û~°ã¨Å∞ #$`«ºO*Ëã¨∞Î<åfl~°∞. PHÍâ◊OÖ’
~åQÆO : Y=∂ãπ. ^Õ=`«ÅO`å P #$`åºxfl P#O^ŒOQÍ K«∂ã¨∞Î#fl x#∞fl Hõ#∞ÖÏ~°QÍOK«∞@‰õΩ
=Ù`åûÇ¨ÏÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. ãÖw`« `åà◊=ÚÅ Hõ#∞QÆ∞}=ÚQÍ "å~Ú^Œº=ÚÅxflÜ«Ú
ã≤OQÍ~° =¸iuq z`«Î[ QÆ∞~°∞_»=Ù
ãÖQÆu EKÕ~°∞ q∞=Ú‡ ™êã¨=ÚMÏ IIã≤OQÍ~°II Kå`«∞~°º=Ú „Ñ¨^ŒiûOÑ¨|_»∞K«∞ „"≥∂QÆ∞K«∞#flq. D g~°O^Œi`À ãÖQÆ_ç^ÕÖË\ ˜
(|$O^Œ=ÚQÍ áêÖ’æ<Õ) g∞‰õΩ "å~°O^Œ~°∂ q^èÕÜ«ÚÖË. F™êã¨=ÚMÏ! JO^Œ~°∂ h
Ñ¨Ó=ÙÅ `≥Ñ¨ÊÅ g∞^Œ á⁄Å`«∞Å∞ h=Ù <≥H˜¯
^•ã¨∞ÖË.
Ñ¨Ó=ÙÅ∞ PHõã¨=Ú "≥∂= Ñ¨Óz K«Å∞¡K«∞
^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂Ü«∞ ^Õ=`«Å∞ H˘Å∞=QÍ `«O„_ô! D H˘<Õ\ ˜Ö’ h=Ù Juâ◊~ÚOz h ^Õ"Õ~°∞Å`À |OQÍ~°∞ "Õ∞_»#∞O_ç
™ê=^è•#=∞QÆ∞ h‰õΩ ™êã¨=ÚMÏ IIã≤OQÍ~°II =zÛ ™êfl#=∂_»∞K«∞<åfl=Ù. Jik (^Œ∞~°¡Éèí=Ú) J~Ú# WOk~å^Õq h=Ù
JOQÆ~°OQÆ "≥·Éèí"åÅ J=∞~° HÍq∞#∞ÖÏ_» <≥"· ^Õ ºŒ =Ú<å~°yOK«∞=Ú. P "≥#∞Hõ FN"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! =∂ ‰õ#∞flÅÑÖ_»∞=QÍ ã¨~q° `À
xOy #∞O_ç ^Õ=`«Å∞ x#∞ K«∂_»QÍ (WOÑ¨ÙQÍ) FÅÖÏ_»∞=Ú. F ™êã¨=ÚMÏ! WO`«HõO>Ë [#‡`«iOKÕ =∂~°æO
ãÖw`« `åà◊"å^Œº K«`«∞~°`«Å∞ "≥∞~°Ü«∞ U=Ú#flk?.
ãÖQÆ_ç ^ÕÖË\ ˜ g∞‰õΩ ™êã¨=ÚMÏ IIã≤OQÍ~°II
123 124
3-63 Ö∫H˜Hõ "≥·kHõ–ÅOÑ¨@∞Å‰õΩ xq
=Ú#∞fl_ç ÔH·H˘#∞ #=â◊º–Hõ~°Î=ºO|∞Å∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ *Ïu q=Hõ∆`«#∞ x~°ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. Ç¨Ïi Éèí‰õΩÎ NHÍO`«∞_»∞ N"ÕOHõ@Ñü¿ã–ã≤# ãÖáê^Œ# q∞O^ŒiH˜
_Õ*Ïu"å_≥`· <Õ qÕ ∞? JO^ŒiÖ’#∞ JO`«~å`«‡QÍ Ç¨Ïi=Ù#flÑC¨ _»∞, Ö∫H˜H"õ k·≥ Hõ Hõ~‡° Å∞ "Õ∞H˘x ~ÚxflÜ«Ú g∞i# "åiH˜–g∞ <å=∞"Õ∞ ã¨∞*Ïu IIq*Ï`«∞II
KÕã¨∞Î#flO`« =∂„`å# qt+ª̈`« HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? =ã¨∞^è•<å^èŒ∞_»∞, NHÍO`«_»∞ J~Ú# ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# =∂Ü«∞KÕ`« „Éèí=∞ HõeÊOz =∂#=ÙÅ∞ D *ÏuÉèË^ŒO (F =∂#=ÙÖÏ~å!) q*Ï`«∞ÅxflÜÚ« (qaè#fl=ÚÖˇ#· *Ï`«∞ÅxflÜÚ« #∂) =º~°"ú ∞Õ
áê\ÕKÕ@∞¡ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. x*ÏxH˜ P NÑü<å=∞"Õ∞ ã¨∞*Ïu. w`åKå~°∞º_»∞K≥Ñ≤Ê# =º~°ú"Õ∞. â◊√^Œú x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÅ∞. J*Ïg∞à◊√x =O\˜ ‰õΩÅ„Éèí+¨µªÅk ÜÕ∞*Ïu Jx
Ñ¨~°=∞ ã¨`åº<Õfl J#fl=∞Ü«∞º áê=∞~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_» J~°ú=∞=Ù#@∞¡ K«Hõ¯\˜ H©~°Î#Ö’ K≥Ñ¨ÊQÆÅO? (J`«#∞ q+¨µ‚=Ù#∞ KÕi<å_»∞ Hõ^•!)
K≥|∞`«∞<åfl~°∞. PÅHÕK«O_ç...
#tOzáÈÜÕ∞ Jâßâ◊fi`« â◊s~åxH˜ =∂„`«"Õ∞ *ÏuÉèË^ŒO â◊s~°O áÈÜ«∂Hõ *Ïf
K«OII J<≥#∞ q*Ï`«∞ÅxflÜ«Ú#∞ =º~°÷=Ú =º~°÷=Ú Ü≥∞Oz`«∂z#<£ áÈ~ÚOk. HÍh nO\’¡ =Ù#fl P`«‡ ã¨^• Ñïâ◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ k. ^À+¨~Ç° Ï≤ `«"∞≥ #ÿ k. HÍ=Ù#
Hõ x # „Ñ¨ Ü ≥ ∂ [#O|∞ Hõ e Hõ O |k "Õ ã ≤ Ü « Ú HÍ#~å^Œ ∞ ~å ^ÕÇ¨Ï ÉèÏ= "≥Ú^Œe P`«‡ÉèÏ=O JÅ=_ç`Õ, Ç¨Ïiq*Ï˝#O =Å# Ç¨Ïi^•ã¨∞_≥·#
`« # ^Œ Q Æ ∞ =∂Ü« ∞ KÕ ` « =ã¨ ∞ ^è • Ñ¨ u ! r=ÙÅH˜ x fl ÉË ^ è Œ = ÚÖò "åx^Õ ã¨∞*Ïu Jx `ÕeHõQÍ J~°ú=∞=Ù`«∞#flk.
J#∞=ÙQÆ ÃÑ\˜ì<å_»<≥#∞ J#flÜ«∞ H©~°Î# =∞^Œ∞ƒù`«O|∞~å NÇ¨Ïi r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ JO`«~å`«‡ ~°∂ÑÖÖ’ =Ù<åfl_»∞. HÍh =∂#=ÙÅ‰õΩ
~åQÆO : Åe`«/q∞„â◊=∞ÅÇ¨Ïi D Éèí∂q∞g∞^Œ J#fl =∞^Œ=Ú, J~°ú=∞^Œ=Ú =O\˜ Zxq∞k ~°Hõ=ÚÅ =∞^Œ=ÚÅ∞
q*Ï`«∞ÅxflÜ«Ú–=$^ä• =$^ä• HõÅ∞QÆ∞K«∞#flq. Wk =∂Ü«∞ =Å# ãÖ™ê~°=∞O^Œ∞# HõÅ∞QÆ∞K«∞#fl u~°™ê¯~°
J*Ïg∞àÏ^Œ∞Å –HõkÜÕ∞ *Ïu IIq*Ï`«∞II ÉèÏ==ÚÅ∞. *Ï˝#∞Öˇ·# Ü≥∂QÆ∞Å∞ D =∂Ü«∞ <≥~°∞QÆ∞@=Å# `«∞K«Ûù"≥∞ÿ#
*ÏuÉèË^Œ=Ú#∞ q_»<å_ç Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú <≥é˜y ^•xHõ=ã¨~°"≥∞ÿ# ^èŒ~°‡=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞
*Ïu ÉèË^Œ=ÚÅ∞–â◊s~°QÆ∞}=ÚÅ∞ áê\˜™êÎ~°∞. "åi ÅHõ∆}=Ú =∂„`«"Õ∞ L`«Î=∞*Ïu ÅHõ∆}=ÚÅx „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞.
*Ïu â◊s~°=Ú–ãï`À_»<≥K≥_»∞
P`«∞=∞ Ñïâ◊√^ŒúOÉˇÑ¨C_»∞#∞–Jk x~ÀÌ+Ö |<åk Ö∫H˜Hõ=ÚÖˇ·# "≥·kHõ Hõ~°‡ÅÖ’ x=∞QÆ∞flÖˇ·# "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ KÕÑ¨@ì=Åã≤# Hõ~°Î=º
~¸`«Å Ç¨Ïiq*Ï˝#Ñ¨Ù ^•ã¨ºO–akÜ≥ÚHõ¯>ˇ áÈ ã¨∞*Ïu IIq*Ï`«∞II Hõ~°‡Å=Å# Uq∞ „Ñ¨Ü≥∂[#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? K≥Ñ¨ÊO_ç. W=hfl NHÍO`«∞_≥·#
Ç¨Ïi ~ÚO^ŒiÖ’ –#O`«~å`«∞‡_ç^≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# =∂Ü«∂ „Ñ¨ÉèÏ==Ú KÕ`« r=ÙÅ‰õΩ J=∞iÛ# 'ãÖÑ¨^ŒÅ∞—. F
^èŒ~°}˜ *ÏuÉèË–^Œ=Ú ÖˇOz# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! „Ñ¨Ü«∞`«fl Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÍ D Ö∫H˜Hõ "≥·kHõ Hõ~°‡HÍO_»#u„Hõq∞Oz#
Ñ¨~°=∞ Ü≥∂QÆ∞ bÉèÏ= =∞+¨ì=∞^Œ=Ú–Éèí=xHÍ~°=∞x =∂xi h ^•ã¨∞xH˜ h <å=∞ ãÖH©~°Î# Ü≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞ ã¨∞*Ïu ÅHõ∆}=Ú. W^Õ x[O.
^èŒ~°}˜Ö’# |~°`«`«Î fi *Ï˝#=Ú–^èŒ~°‡=¸Å"Õ∞ ã¨∞*Ïu IIq*Ï`«∞II
125 126
3-64 Pk^Õ= ã¨HõÖÏQÆ=∞ Ñ¨Ól`«
=Ú#∞fl_ç Ü«∞^Œ=‰õΩÅ "≥∂Ç¨Ï#~°∂Ñ¨
<å‰õΩ J`«ºO`« „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î# Wk. 265 H©~°Î#Å `«~°∞"å`« "Õ^À^Œú~° N"ÕOHõ><åÜ«∞Hõ
<å^Œ„Ñ≤Ü«∞ `Õ #"≥∂ #"≥∂ II<å~åÜ«∞}II
WO`« PÅã¨ºOQÍ nx ÉèÏ"å=∞$`«O q=iOK«\ÏxH˜ HÍ~°}O 'WO`« ã¨∞Å∞"≥·#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©~°Î#H˜ <å q=~°} J=ã¨~°=∂! J<Õ <å J*Ï˝#"Õ∞— =ÚH˜ÎH˜ J~°∞›Öˇ·# "åi '‰õÄº—
F N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_®! h‰õΩ #"≥∂ "åHõ=ÚÅ∞. h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Ö’ =∞#O xÅ|_ç`Õ (ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å) D H©~°Î#x 'ã¨‡i¿ãÎ— g∞=ÚO^Œ∞#fl"å_çx PÑ≤ h=Ù Éèí=Ù_»=Ù (ã¨`«∞Î Jx Ñ≤Å∞=|_Õ ã¨`«º=Ú h"Õ. <å~°^Œ∞_»∞ JÇ¨Ï~°Ç¨Ï=¸ x#∞fl
q∞=∞‡efl =ÚO^Œ∞‰õΩ ÑÖÑ≤™êÎ~∞° . JO>Ë Zxfl™ê~°∞¡ D H©~#Î° PÅÑ≤¿ãÎ JO`«=ÚO^Œ∞‰õΩ H©iÎã¨∞ÎO\Ï_»∞. J\˜ìh‰õΩ â◊`«HÀ\˜ =O^Œ#=ÚÅ∞.
"≥_»`å~°∞. ^ŒÜ«∞KÕã≤ D H©~°Î# '|\©ìÑ¨\ ˜ì— ~ÀE áê_»∞HÀO_ç. '[Å~°∞Ç¨ÏÉèí=#∞`« h=Ù =Ú~°Ç¨Ï~°∞_»=Ù (=Ú~° J#∞ ~åHõ∆ã¨∞x xi˚Oz# "å_»=Ù). Éèí=Ç¨Ï~°∞_»=Ù
K«~°}Ü«ÚQÆ— JO>Ë „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxKÕ H©iÎOÑ¨|_»∞ áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ"å_»x J~°úO. (Ñ¨Ù@∞ìHõ ÖË‰õΩO_® KÕÜ«Ú"å_»=Ù). h=Ù =Ú‰õΩO^Œ∞_»=Ù (Zé]x `å=∞~°Ñ¨Ù=Ùfi KÕ`«
'|e |O^èŒ#— JO>Ë „uq„Hõ=Ú_≥· |eK«„Hõ=iÎx |OkèOz#"å_»x. ^èŒiOz#"å_»=Ù). =∂^èŒ=Ù_»=Ù (ÅH©∆ ‡Ñüq). QÆ~°∞_» QÆ=∞#∞_»=Ù (QÆ~°∞`«‡O`«∞x
`ÕII Éèí[# <å~åÜ«∞}∞xH˜k =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# ÃÑ· Ñ¨Ü«∞xOK«∞"å_»=Ù). ÑÖHõ[ <åÉèí∞_»=Ù (Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»=Ù). Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù
`Õ<≥`Õ@~å K«Å¡x "å#[Å∞¡ (Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù). Éèí=|O^èŒ q"≥∂K«#∞_»=Ù (Ñ¨Ù~åHõ$`« Hõ~°‡Å =Å# Hõey#
J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î# <≥#fl `«~°"≥∞!! `«e¡^ŒO„_ç, a_»¤Å∞, ÉèÏ~°º "≥Ú^ŒÖˇ·# |O^èŒ=ÚÅ#∞ ã¨_»eOK«∞ "å_»=Ù). #~°=∞$QÆ
<å~°^Œ∞_»∞ ã¨#∞fluOz P#O^Œ=∞O^Œ∞ â◊s~°∞_»=Ù (#~°ã≤OÇ¨Ï ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù). „Ñ¨Éèí∂! J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : ÉˇÇ¨Q∑ `«O„_ô! h=Ù [Åkèâ◊Ü«∞#∞_»=Ù (H©∆~°™êQÆ~°=Ú# Ñ¨=fioOzÜ«ÚO_»∞ "å_»=Ù).
~° q K« O „^Œ qÖ’K« # ∞_» = Ù. (ã¨ ∂ ~° º K« O „^Œ ∞ Å∞ <Õ „ `« = ÚÅ∞QÍ Hõ Å "å_» = Ù).
<å~åÜ«∞}`Õ #"≥∂ #"≥∂Éèí= [Å~°∞Ç¨ÏÉèí=#∞`« K«~°} Ü«ÚQÆ‡=Ú (Ñ¨^Œ‡ ãÖÉèí=Ù_≥·# „|Ç¨Ï‡ ^Õ=Ù_»∞ H©iÎOK«∞
<å~°^Œ ã¨#∞fl`« #"≥∂ #"≥∂ II<å~åÜ«∞}II áê^Œ=ÚÅ [O@) HõÅ"å_»=Ù. |e |O^èŒ#∞_»=Ù ("å=∞<å=`å~°OÖ’ =¸_»=
=Ú~°Ç¨Ï~° Éèí=Ç¨Ï~° =Ú‰õΩO^Œ =∂^èŒ= J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ì_®xH˜ KÀ@∞ K«∂Ñ≤OK«ÖË^Œx |eK«„Hõ=iÎx „uq„Hõ=Ú_»"≥· |OkèOz#
QÆ~°∞_» QÆ=∞# ÑÖHõ[<åÉèÏ "å_»=Ù). QÀÑ¨=^è∂Œ =Å¡É∞íè _»=Ù (QÀÑ¨HÍO`«Å#∞ =^è∞Œ =ÙÅ∞QÍ ã‘fiHõiOz# "å_»=Ù).
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨ Éèí=|O^èŒ q"≥∂K«# Ñ¨^Œ‡=Ú =Ù^Œ~°=Ú#O^Œ∞ HõÅ"å_»=Ù. J\˜ìh‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
#~°=∞$QÆ â◊s~° #"≥∂ #"≥∂ II<å~åÜ«∞}II „Ñ¨Éèí∂! h=Ù Pk ^Õ=Ù_»=Ù. ã¨HõÖÏQÆ=∞=ÚÅKÕ`« (K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅKÕ)
[Åkè â◊Ü«∞# ~°qK«O„^Œ qÖ’K«# H© i Î O Ñ¨ | _» ∞ "å_» = Ù. Ü« ∂ ^Œ = ‰õ Ω Å=Ú# [x‡Oz# [QÆ < À‡Ç¨ Ï #∞_» = Ù. F
[Å~°∞Ç¨ÏÉèí=#∞`« K«~°}Ü«ÚQÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù "Õ^Œ=ÚÅ#∞ =Ù^ŒúiOz ~°H˜∆Oz#"å_»=Ù. JO`ÕHÍ^Œ∞ <å^Œ=Ú
|e |O^èŒ# QÀÑ¨ =^èŒ∂=Å¡Éèí (FO HÍ~°=Ú =∞iÜ«Ú ãÖw`«=Ú) JO>Ë KåÖÏ „Ñ‘u HõÅ"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ
#e<À^Œ~° `Õ #"≥∂ #"≥∂ II<å~åÜ«∞}II J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞. ##∞fl ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
127 128
3-65 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç F =∂#=ÙÖÏ~å! Uq∞\© qz„`«O!! =∂#=Ùx =Öˇ [x‡Oz# "å_»∞, WOH˘Hõ
K« H õ ¯ \˜ `« ` « Î fiÉ’^è Œ # ∞ WO`« z#fl H© ~ ° Î # Ö’ J^Œ ∞ ƒù ` « O QÍ KÕ ã ¨ ∞ Î # fl =∂#=Ùx ¿ãqOK«_»"Õ∞q∞\˜? áÈh ^•x=Å# U=∞<åfl ã¨∞YÑ¨_»∞`«∞<åfl_® JO>Ë
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix PHõi‚OK«O_ç. =∂#= [#‡ Ju ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ#^Œx rqÜ≥∞<Àfl ÖË^Õ!! „Ñü k#=Ú ^Œ∞ódã¨∂Î<Õ =Ù<åfl_»∞. =∞i WHõ W^ŒO`å Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ?
[#‡Å∞ J#∞Éèqí OKåHõ QÍh #~°[#‡ ÅaèOK«^xŒ âß„ãÖÎ K≥|∞`«∞#flk. P =∂#=[#‡ PÖ’zOK«O_ç.
<≥uÎ‰õÄ_® [O`«∞=ÙÖÏQÍ „|`«∞‰õΩ`«∂ =∞#HõO>Ë |Å=O`«∞}˜‚ P„â◊~ÚOz, Ñ≤_çÔH_ç ã¨~ˆ ! uO_çHÀãÖ Ñ¨_~» åx áê@∞¡ Ñ¨_=» Åã≤ =™ÈÎOk J#∞‰õΩO>Ë, =∞# Hõ_∞» Ñ¨Ù
á⁄@ìHÀãÖ, Hõ∆}˜Hõ"≥∞ÿ# ã¨∞YOHÀãÖ U"Õ"À ÉÏO^èŒ"åºÅ z‰õΩ¯Ö’¡ `«QÆ∞Å∞H˘x, Ü≥∞O`« =ÙOk? A>ˇì_»∞ (*Ï<≥_»∞ Hõ_»∞Ñ¨Ù). nxHÀãÖ K˘~°~åx KÀ@∞¡ ("≥à◊¡‰õÄ_»x
=∞m§ "å\˜ Ñ¶ë`«OQÍ J<ÕHõ [#‡Ö’¡ JO^ŒiÖ’#∂ Ñ¨Ù\˜ì ÃÑiy U"Õ"À ~°∂áêÅ∞ ã¨÷Å=ÚÅ‰õΩ) K˘zÛ ("≥o§), J=ã¨÷Å∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»∞. Ñ¨>ˇì_»∞ ‰õÄ\˜HÀãÖ (Ñ≤_çÔH_»∞
^èiŒ Oz =∞x+≤ "Õ™êiáÈ`«∞<åfl_∞» . JO^Œ~åx N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ¿ãqOK«_∞» . JÜ≥∂º... uO_çHÀãÖ) Z=Ô~=~Àfl „|uq∞ÖÏ_ç, ÉèOí QÆÑ_¨ ,ç =∞#ã¨ûO`å `«#∞Ñ¨Ù\˜#ì KÀ@∞ÃÑ<· Õ
LII =∂#=Ù_≥· [xOz ^èŒ~°=∂#=Ùx<£ Q˘x ¿ã= *ËÜ«ÚK«∞<£ ÃÑ\˜,ì „Ñ¨=iÎOz, =ÙÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ x» ÅOÑ¨\ÏÅ#∞ (`«Q∞Æ Å∞H˘#fl ÉÏO^è"Œ åºÅ<Õ é˘OÑ≤x)
=∂#Hõ ^Œ∞óY=∞Ok J==∂#=Ú ÅO^ŒQÆ<ÕÅ Ç‘Ï#∞_≥· =^ŒÅ<Õ ÖË_»∞. HÍ|\˜ì g_»∞ =∞xÃ+· Ñ¨Ù\˜ì ™êkèOz#^Õq∞\˜? â◊√^Œú ^ŒO_»∞ˆQ Hõ^•!
n#â◊~°}∞ºx<£ Ç¨Ïix n@∞QÆ Q˘Å∞Ê_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
P #oh^èŒ=ÙO_»∞ `«#∞ JO_»QÆ #∞O_»∞#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· WHõ D =∂#= [#‡Ö’ g_»∞ KÕã≤# JHõ$`åºÅ=Å¡ ÜÕ∞O [~°∞QÆ∞`«∞#fl^À
K«∂_»O_ç. g_»∞ (D P`«‡) =∞m§ JO^ŒiÖ’#∂ Ñ¨Ù_»∞`«∞<åfl_∞» . HÍ|\˜ì JO^ŒiÖ’#∂
~åQÆO : JÉè’y ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. P Ç‘Ï#[#‡Å ~°∂Ñ¨=ÚÅhfl `å<Õ J=Ù`«∞<åfl_»∞. ( D nH˜∆`«∞Å∞
=∞#∞A_≥· Ñ¨Ù\˜ì =∞#∞Ax ¿ãqOz Ü≥∞Hõ¯_À U QÍ_ç^Œ [#‡<À á⁄O^Œ∞`å_»<Õ PÖ’K«<Õ... HõOÑ¨~°O Hõeyã¨∞Î#flk Hõ^•!)
J#∞k#=Ú#∞ ^Œ∞óY =∞O^Œ<ÕÅ II=∞#∞A_≥·II =∞i Ü≥∞O^Œ∞HõO_ô D uÑ¨ÊÅ∞? =∞<À[˝=¸iÎÜ≥ÿ∞# P ™êfiq∞x, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
A>ˇì_»∞ Hõ_»∞Ñ¨ÙÔH· K˘~°x KÀ@∞¡ K˘zÛ ¿ãqOz, =∂#=ÙÅ‰õΩ JO^Œ~åx ÔH·=Åº Ñ¨^Œ= #O^Œ∞H˘#∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe,
Ñ¨>ˇì_»∞ ‰õÄ\˜ÔH· |u=∂e HÍh =º~°úrq`«O QÆ_»µÑ¨=K«∞Û<å?
Ñ¨Ù\˜ì# KÀ\˜ˆH á⁄~°e =∞#ã¨∞ ÃÑ\˜ì
=\˜ì ÅOÑ¨@=Ú =^ŒÅ<Õ~°_»∞ QÍ# II=∞#∞A_≥·II
JO^ŒiÖ’ Ñ¨Ù\˜ì JO^ŒiÖ’ ÃÑiy
JO^Œi ~°∂Ñ¨=Ú Å@∞ `å<≥·
JO^Œ"≥∞ÿ# N"ÕOHõ\Ï„nâ◊√ ¿ãqOz
JO^Œ~åx Ñ¨^Œ=Ú JO^≥#@∞ QÍ# II=∞#∞A_≥·II
129 130
3-66 Ü≥∞#ã≤ "≥·‰õΩO~î°=ÚÖ’ WOk~° ‰õÄ_»∞#fl h‰õΩ
=Ú#∞fl_ç ÃÑ#y QÆ[=Ú "≥Ú~°"≥\ ˜ì# Ü«∞@∞ì
|Ç¨ïâß ÜÕ∞^À Hõ+¨ìO =zÛ#Ñ¨C_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ D H©~°Î# K≥Ñ≤Ê K«#=Ù`À =∂ HÀiHõ ™êÔ~ q#flqOzuq∞
qx N"ÕOHõ>Ëâ◊√_» "ÕQÆ ~°H˜∆OK«~å^• IIh ^•ã¨∞ÅII
=ÙO\Ï~°∞. ~å[^ŒO_»#‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞ k‰õΩ¯ `ÀK«Hõ PÜ«∞# ™êfiq∞`À "≥Ú~°ÃÑ\˜ì
=ÙO\Ï~°∞. ''Ñ¶¨∞’~°Ñ¨Ù ~å[ã¨ÉèíÖ’ ‰õΩOk q#flqOzuq∞ h‰õΩ— J<åfl~°∞. ''h^•ã¨∞Å ÉèÏ"å=∞$`«O :
J==∂#O h=Ù K«∂ã¨∞ÎO\Ï"å? „Ñ¨Éèí∂! h=Ù Uk K«∂z =Ù¿ÑH˜∆OKå=Ù?h‰õΩ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∂ ÉÏ^èŒÅ∞, J==∂<åÅ∞ h=Ù K«∂ã¨∂Î<Õ
„Ñ¨`ÕºHõOQÍ ÃÇÏK«ÛiOK«=Åã≤# Ñ¨<Õ=Ú#fl^ŒÜ«∂º? H©∆~°™êQÆ~°OÖ’ x„kOz =Ù<åfl =ÙO\Ï"å? U^Œx K«∂™êÎ=Ù? Jhfl `≥eã≤# h‰õΩ =∞m§ ÃÇÏK«ÛiOK«=Åã≤#
Ñ¨<Õ=Ú#flk „Ñ¨Éèí∂! (F P~°Î ~°Hõ∆HÍ! ~å `«O„_ô! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞)
Ü≥∞xfl™ê~°∞¡ ^Õ=`«Åx ~°H˜∆OKå=Ù? ^•fi~°HõÖ’ =Ù<åfl... „^ÒÑ¨kx Ç¨Ïã≤Î<åÑ¨Ù~°OÖ’
~°H˜∆OKå=Ù. "≥·‰õΩO~î°OÖ’ ÅH©∆ ‡^Õq`À =Ù#fl"å_çq "≥Úãë ÉÏi #∞O_ç QÆ*ËO„^Œ∞x h=Ù H©∆~°™êQÆ~°OÖ’ Ü≥∂QÆ x„^ŒÖ’ =ÙO>Ë n#∞Öˇ· ^Õ=`«Å∞ Ü≥∞xfl™ê~°∞¡ "≥Ú~°ÃÑ\˜ì
~°H˜∆OKå=Ù. h u~°∞=∞Å WHõ¯_Õ Hõ^•! ~å=Ü«∂º! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞ `«O„_ô!—— h‰õΩ K≥Ñ¨CHÀÖË^Œ∞? J\Ï¡ˆQ "Õ∞=¸ =∂ "≥Ú~°Å#∞ D"Õà◊ h‰õΩ q#flqã¨∞Î<åfl=Ú.
P<å_»∞ "åà◊¡x P^Œ∞‰õΩx ~°H˜∆OKå=Ù Hõ^•! (|eK«„Hõ=iÎ ^ŒQÆæ~° 'Éèí=u aèH∆ÍO^ÕÇ≤Ï!—
HõOII h ^•ã¨∞Å ÉèíOQÆ=Ú‡Å Jx ‰õÄ_® J<åfl=Ù). =∞i <Õ_»∞ WOHÍ x„^ŒáÈ`«∞<åfl"≥O^Œ∞‰õΩ? =∞=Ú‡ 'W>Ëì—
U^Œx K«∂KÕ=Ù h=Ù ÃÇÏK«ÛiˆHQÍ? ~°H˜∆OK«~å^• `«O„_ô!
~å^• h ^ŒÜ«∞ =∂ÃÑ·
MË^ŒO|∞# J#fl=∞Ü«∞º H©iÎOK≥ Ç¨Ïi<£ ^•fi~°HÍ #QÆ~°OÖ’ ã¨`åº^Õq`À <≥`«Î=∂_»∞`«∞#fl (áêzHõÖÏ@ P_»∞`«∞#fl)
h`À, c~å# „^ÒÑ¨k (|ÅÇ‘Ï#∞~åÖˇ·# „^ÒÑ¨n ^Õq) Ç¨Ïã≤Î<åÑ¨Ù~°OÖ’ "≥Ú~°ÃÑ\˜ì
~åQÆO : =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O ''##∞fl =∂#ÉèíOQÆO HÍ‰õΩO_® D ^Œ∞âß≈ã¨#∞x ~°H˜∆OK«∞ Hõ$ëê‚!—— Jx
h ^•ã¨∞Å ÉèíOQÆ=ÚÅ∞ h=Ù E`«∞~å "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘#flk. JÑ¨C_»∞ 'JHõ∆Ü«∞— "≥∞ÿ# pÔ~ezÛ P"≥∞x ~°H˜∆OK«ÖË^•? D
U^Œx K«∂KÕ=Ù h‰õΩ ZK«ÛiOK« =Öˇ<å IIh ^•ã¨∞ÅII ~å[ã¨ÉÖíè ’ Ñ¶∞¨ ’~°ÑÙ¨ J==∂<åÅ áêÖˇ· ‰õΩOk (^Œ∞ódOK«∞K«∂) q#flqOK«∞K«∞<åfl=Ú.
áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú g∞^Œ Ñ¨=fioOz#\˜ì h‰õΩ „Ñ¨Éèí∂! U q^èŒ"≥∞ÿ# Ñ¨~å‰õΩ`À (J#º=∞#ã¨∞¯_»=Ù Ü≥ÿ∞) =Ù<åfl=Ù? WOHÍ ##∞fl
ÉËÅÖˇ· ã¨∞~°Å∞ "≥Ú~°ÃÑ\˜ì# Ü«∞@∞ì ~°H˜∆OK«"ÕÅ `«O„_ô!
"Õà◊`À =∂ =∞#=ÙÅ∞ q#flqOzuq∞ h‰õΩ "≥·‰õΩO~î°Ñ¨Ù~°OÖ’ Ü≥∞#ã≤ (á⁄O^Œ∞QÍ) ÅH©∆ ‡^Õq`À h=Ù UHÍO`«=ÚÖ’ =ÙO>Ë
UÅ xkÌiOKÕ=Ù =∞q∞‡>ˇì ~°H˜∆OK«~å^• IIh ^•ã¨∞ÅII Ü≥∞Hõ¯_À HÍ~°_»qÖ’ H˘Å#∞Ö’ "≥Úãë ÉÏi# Ñ¨_ç# QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ ''h"Õ `«Ñ¨Ê W`«ó
^•fi~°HÍ#QÆ~°=ÚÖ’ `«QÆ <≥`«Î=∂_Õ h‰õΩ Ñ¨~O° Éˇ~∞° QÆ... ~å"Õ Dâ◊fi~°! HÍ="Õ =~°^•! ãÖ~°HO∆˜ K«∞ Éè„í ^•`«‡HÍ!—— JO>Ë Ñ¨~∞° QÆ∞
c~å# „^ÒÑ¨k "≥Ú~° "≥\ ˜ì# Ü«∞@∞ì Ñ¨~°∞QÆ∞# "≥o§ ~°H˜∆OKå=Ù Hõ^•! hg∞^Œ =Ù#fl K«#=Ù`À =∂ HÀiHõ h‰õΩ q#flqOz
Ñ¶¨∞’~°Ñ¨Ù ~å[ã¨ÉèíÅ ‰õΩOk q#flqOzuq∞ ''=∞=Ú‡ HÍáê_»∞ „Ñ¨Éèí∂!—— Jx "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘<åflO. ''F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! qx‰õÄ_®
ÜÕ∞ su Ñ¨~å‰õΩ h‰õΩ WOHÍ ~°H˜∆OK«~å^• IIh ^•ã¨∞ÅII ~å"Õq∞? "ÕQÆ"Õ∞ =zÛ =∞=Ú‡ ~°H˜∆OK«∞ `«O„_ô! h"Õ <å‰õΩ k‰õΩ¯.——
131 132
3-67 =Ú^Œ∞ÌÅ∞ "≥∂=Ú#QÍ~°∞ =¸Å=¸ÅÅ ^•ˆQ
=Ú#∞fl_ç |^Œ∞ÌÅ ÉÏÅ∞x =^ŒÌ áê_Õ~°∞
JkÌ"À N u~°∞"ÕOHõ\Ï„nâ◊√ _ç`«_»x
ZO`« J^Œ ∞ ƒù ` « " ≥ ∞ ÿ # ^Œ $ âßºxfl =i‚ ã ¨ ∞ Î < åfl~À K« ∂ _» O _ç . =∞# K«kÌH˜ "Õ_çH˜ =zÛ ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ IIáêÅ^˘OQÆII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ =Ù#fl XHõ ^˘OQÆ Ñ≤Å¡"å_çx, (Jn =„[ ã¨∞=~°‚
KÒ~°ºO HÍ^Œ∞) áêÅ∞ "≥#fl ^˘OQÆ`#« O KÕã,≤ qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ JÅ¡i KÕ¿ã XHõ Q˘Å¡ÑÖ≤ Ï¡_xç ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Z=~°∞? „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞. ZHõ¯_»? PHÍâ◊ gkèÖ’ =~°∞ã¨QÍ xÅ|_ç. áêÅ∞ ^˘OQÆ`«#OQÍ „`åˆQ zxfl Hõ$+¨µ‚x ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÔH·ÖÏãÖ #∞O_ç t=Ù_»∞,
Z=ifl? XO\˜xO_® #∂QÆ∞^è∂Œ o (QÍeÖ’H˜ ÖËz# QÀ^è∂Œ o) JO\˜, J@∞ìH@ õ ∞ìH˘x ã¨`«ºÖ’HõO #∞O_ç „|Ç¨Ï‡, ã¨fi~°æÖ’HõO #∞O_ç ^Õ=`«Å∞ =zÛ, ™êfig∞! h"Õ =∂
áÈ~Ú, K˘Å∞¡ HÍ~°∞ÛH˘O@∞#fl áêáê~Úx. Pkâı+¨µ_»∞ "Õ^Œ=∞O„`åÅ`À áêe@ ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù Jx áê_»∞`«∂ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. (P J^Œ∞ƒù`« ^Œ$âßºxfl g∞
#∞uã¨∞Î<åfl_»@. ''K«kÌH˜ "Õ_çH˜ =z ã¨#HÍk =Ú#∞Å∞ g_Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»——x =∞<À<Õ„`«O`À gH˜∆OK«O_ç).
áê_»∞`«∞<åfl~°@. JO>Ë...? K«^Œ=O_ç =∞i...
~ÀÅ∞, =O@Ö’ Ñ¨KÛ« à◊√§ á⁄_»∞Å∞ KÕãH≤ ˘#∞@‰õΩ "å_»`å~°∞. HÍh ‰õΩO_≥_∞» áêÅ∞
=∞`«ÎHÀH˜Å : áêÅ^˘OQÆx P_çáê_»∞K«∞ áêe^≥·==∞<≥OK«∞K«∞<£ <ÕÅáêÅ∞ KÕâß_»x HÀÑÖ ÉèíiOK«ÖËHõ ÉÏÅHõ$+¨µ‚x ~À\˜H˜ Hõ>Ëìã≤Ok `«e¡Ü«∞â’^Œ.
hÅ=~°∞‚x ã¨#∞fluOK«∞K«∞ xOy „|Ç¨Ï‡Ü«Ú ^Õ=`«Öò "å_»∞ =Ó~°‰Ωõ O\Ï_®? ÃÑ^ŒÌ ~ÀÅÅ∞QÍ "åáÈ`«∞<åfl_∞» . (QÆ\Qì˜ Í ÃÑ_»ÉÁ|ƒÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂
~ÀÅQÆ\ ˜ì# zxfl Hõ$+¨µ‚x Ö’Hõ<å^äŒ∞ #∞uOK«QÍ U_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞). =∞#O^Œi U_»∞Ñ¨Ù#∞ =Ó~°∞HÀÉˇ>Ëì"å_»∞ ZÖÏ U_»∞ã¨∞Î<åfl_À
"Õ∞Å∞ H©~°Î# =∞#fl=∂~°∞º_»∞ q∞Oz `åxfixÑ≤OK≥~å. K«∂_»O_»„~å Jx, JO^Œsfl q#O_ç q#O_ç Jx <å~°^∞Œ _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ <åÅ∞QÆ∞
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# k‰õΩ¯eflOp =zÛ PHÍâ◊gkèÖ’ xÅ|_ç áê_ç H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
áêÅ^˘OQÆ =^ŒÌ =zÛ áê_Õ~°∞ `«=∞ <À\˜xO_® K˘Å∞¡HÍ~°∞`«∞O>Ë, #∂QÆ∞^è∂Œ o (QÍeÖ’H˜ ~ˆ y# QÀ^è∂Œ o) XO\˜H˜
áêe\˜ ^≥·==∞x „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ IIáêÅ^˘OQÆII JO@∞‰õΩáÈ~Ú `≥@∞ìHõ\ ˜ì <ÕÅg∞^Œ áê‰õΩ`«∞#fl z#fl áêáê~Ú Hõ$+¨‚Ü«∞º ^ŒQÆæ~°‰õΩ
=zÛ "Õ∞~°ÖËx (Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ∞ ÖËx) "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ∞ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ K«^Œ∞=Ù`«∂ PÜ«∞#
~ÀÅ QÆ\ ˜ìOK«∞Hõ ÃÑ^ŒÌ~ÀÅÅ∞QÍ "åáÈ=Ù
ÉÏÅ∞x =ÚO^Œ~° =zÛ áê_Õ~°∞ K«∞@∂ì QÆ∞q∞QÆ∂_ç H©iÎã¨∞Î#fl^≥=~À `≥Å∞ã¨∞<å? ã¨fiÜ«∞OQÍ Pkâı+¨µ_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#
PÅHÕz q#∞=∞x Ü«∞O|~° ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ "å~°∞. (=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅH˜ Hõ#|_»~°∞... JO`Õ)
<åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å #∞O_ç <å~°^•^Œ∞Å∞ IIáêÅ^˘OQÆII =Ú^Œ∞ÌÅ∞ =¸@QÆ>Ëì "≥ÚY=Ú`À =¸Å=¸Å‰õΩ áÈ~Ú ^•yH˘x P_»∞H˘O@∞#fl,
<ÀixO_® *ÁÅ∞¡QÍ~° #∂QÆ∞ ^èŒ∂o "Õ∞x`À |^Œ∞ÌÅ ÉÏÅ∞_»∞ (p\˜H© =∂\˜H© J|^•úÅ∞ K≥¿ÑÊ Ñ≤Å¡"å_»∞) Ü≥ÿ∞# ÉÏÅHõ$+¨µ‚_Õ
áêˆ~\˜ a_»¤x =_»¤ áê_Õ~°∞ JÅ¡kQÀ P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ#∞#fl W`«x =^ŒÌ‰õΩ K«kÌH˜ "Õ_çH©
"Õ~°∞ÖËx "Õ^Œ=ÚÅ∞ "≥O@ "≥O@ K«^Œ∞=ÙK«∞ =zÛ (K«ÅQ¡ Í =ÙO_Õ ~å„u"ÕàÖ◊ ’¡#∞, "Õ_Qç Í =ÙO_Õ ZO_»"àÕ Ö◊ ’¡#∂) ã¨#Hõã#¨ O^•<åk
KÕi KÕi ~ÚO`«#O`« âıëê^Œ∞Å∞ IIáêÅ^˘OQÆII |∞∞+¨µÅ∞ áê_ç #∞uOKÕ~°∞. (J^ŒO_ô D ™êfiq∞ "≥·Éèí=O...)
133 134
3-68 ^èŒ#=Ú "≥O@ `«ye ^•ã¨ºO|∞#‰õΩ `«ye
=Ú#∞fl_ç `«#"åi `«ye HÍ`«~°∞_≥·##∞
Hõ#∞Hõey N"ÕOHõ><å^äŒ HÍ`«∞"≥
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi ã¨∂ÊùiÎ`À PÜ«∞# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º, H˘#™êy x#∞fl <Õ H˘ez |`«∞‰õΩ@QÍHõ IIx=Ú+ÏI
J`«x H˘_»∞‰õΩ z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º ‰õÄ_® `«=∞ rq`åÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ã=ˆH
JOH˜`«O KÕã≤ "ÕÅ H©~°Î#Å∞ "ÕOHõ@Ñü =∞‰õΩ@O`À K≥Ñ≤Ê `«iOKå~°∞. D<å_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å\˜x =∞##O KÕãH≤ ˘O@∂ =∞#O =∞# ™ê÷~ÚÖ’ ™êfiq∞x H˘Å∞ã¨∞<Î åflO. "≥~· åQÆºO F NÇ¨Ïs! x=Ú+¨ =∂„`«"≥∞ÿ<å x#∞fl =^ŒÅHõ =∞=∞`å#∞ ~åQÆ=ÚÅ#∞
`˘}˜H˜ã¨ÖÏ_Õ D H©~°Î#Ö’ ''F NÇ¨Ïs! XHõ¯ x=Ú+Ö ‰õÄ_® =^ŒÅHõ x#∞fl ã¨‡iOz
hÃÑ#· <Õ =∞~°\ Û˜ „|`«∞‰õΩQÆ_∞» Ñ¨Ù@ `«y#Ñ¨x. J@∞¡ QÍHõ rqOz#, Jn „|`«∞Hˆ <å?
J#∞~åQÆ=∞O`å hÃÑ· xeÑ≤ „|uH˜`Õ... Jk „|`«∞‰õΩQÍx.. x„^ŒÖ’#∞,
"åº"≥∂Ç¨ÏOÖ’#∞, =$^•úÑ¨ºOÖ’#∞, ^èŒ#O HÀãÖ "≥OÑ¨~å¡_»∞`«∂... „|uH˜`Õ... =∞x+≤ rq`«OÖ’ =¸_»= =O`«∞ x„^ŒˆH =º~°ú"≥∞ÿ áÈ`«∞#flk.
Jn „|`«∞ˆH<å? JO@∞<åfl~°∞. J\Ï¡ x„^Œ‰Ωõ H˘<åflà√◊ §, `«QxÆ Ñ¨#∞Å∞ KÕã∂¨ Î H˘<åflà√◊ §, =$^•úÑº¨ OÖ’ zOuã¨∂Î
HõOII z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º K≥Ñ≤Ê# H˘<åflà◊√§, "≥∂ã¨áÈ~Ú HÍÅ=∞O`å =º~°úO KÕã≤ H˘<åfl#∞. Hõkã≤ (^ŒQÆæ~°Ü≥ÿ∞)
J#∞ÑÖ|QÆ∞ H©~°Î#O|∞, Ç¨Ïix =∞~°∞=Hõ<£ HÀ~°∞H˘x<å QÆ_çzáÈ~Ú# P HÍÅO uiy=ã¨∞ÎO^•? =∞#ã¨∞û#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ =ÙOz
=∞# =Öˇ#∞ rq`åO`«=Ú U=∞~°∞áê@∞ ÖËHõ „|`«HÍe. J@∞¡ QÍHõ rq¿ãÎ Jk ‰õÄ_® XHõ „|`«∞ˆH<å?
"≥#∞HÍ_»Hõ x=Ú+¨"≥∞ÿ# g_»Hõ JxÜ≥∞<£ =∂#=Ù_ç r=`«=∞O`å "≥\ ˜ì KåH˜i (r`«O HÀãÖ Ñ¨x KÕã¨∂Î...) KÕã¨∂Î
~åQÆO :=∞øà◊qQ“à◊ „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. `«# „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ‰õΩ=∂~°∞Å‰õΩ H˘O`«, ÉèÏ~°º‰õΩ WOHÍH˘O`«, "≥_»
xq∞+¨"≥∞_»`≥QÆHõ Ç¨Ïi x#∞fl `«Åz (=º~°"ú ∞≥ #ÿ ) Pã¨Å‰õΩ H˘O`« P r`åhfl, `«# rq`åhfl Y~°∞Û KÕ™êÎ_∞» . HÍ"åÅ#∞H˘<åfl
=∞=∞`« h g∞^Œ<Õ =∞iÑ≤ „|`«∞‰õΩ@QÍHõ IIxq∞+ÏI J_»i Pã¨H`Î˜ À „Ñ¨Ü∞« uflOz<å JO^Œ∞Ö’ (J\˜ì rq`«OÖ’) ã¨∞Y=Ú#fl^•? K≥_áç ÈHõ
h ¿ã= KÕÜ«ÚK«∞ „|`«HÍe. J@∞¡HÍHõ Z<åflà◊√¡ „|uH˜<å Jn „|`«∞ˆH<å?
x^Œ∞~°KÕ H˘<Àflà◊√§ <Õ~°=ÚÅ H˘<åflà◊√§
=Úkq∞KÕ H˘<åflà◊√§ "≥∂ã¨áÈ~Ú #~°∞_»∞ ^è#Œ ã¨=Úáê~°#˚ Ö’ =ºã¨#Ñ¨_,ç ^•ã¨ºO KÕã∂¨ Î J^Õ Ü«∂=`À, `«#"åi
Hõkã≤i HÀi##∞ QÆ`« HÍÅO|∞ =K«∞Û<Õ HÀãÖ, "åi ÉÏQÆ∞ HÀãÖ zOuã¨∂Î HÍ`«~°∞_≥· (cè~°∞"≥·) „|`«∞‰õΩ`å_»∞. J@∞¡QÍHõ F
=∞k =∞k<≥ Ü«ÚO_ç U=∞~°Hõ |`«∞‰õΩ@QÍHõ IIx=Ú+ÏI N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! Hõ#∞Hõey (^Œ$+≤ =∞=Ú‡ ~°H˜∆OK≥^Œ=Ù Hõ^Œ! J\Ï¡ „|`«HÍe QÍh
Hõ_»∞ `«#Ü«ÚÅ‰õΩ H˘O`« HÍO`«Å‰õΩ<˘HõH˘O`« WOH˘Hõ q^èŒOQÍ „|uH˜`Õ Jn „|`«∞ˆH<å....
"≥_»Ü«∂ã¨Å‰õΩ H˘O`« "≥\ ˜ì¿ãã≤
J_»i HÍ=Öˇ#x# JO^Œ∞ ã¨∞Y=Ú#fl^•
K≥_»Hõh ¿ã=ÖË ¿ãã≤ |`«∞‰õΩ@QÍHõ IIx=Ú+ÏI
135 136
3–69 z~°rq~¸`«_® l`ÕO„kÜ«Ú_ç`«_®
=Ú#∞fl_ç ã¨∞~°∞Å‰õΩÑ¨HÍ~°Ñ¨Ù K«∞@ì g∞`«_®
q[Ü«∞#QÆ~=° Ú (Ç¨ÏOÑ‘) Ö’ "≥Åã≤ÜÚ« #fl "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xÃÑ· x~°u N"ÕOHõ\Ï„kx q[Ü«∞#QÆ~°=ÚÖ’
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# H©~°Î#q∞k. =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`«O g∞^Œ #ik =~°=ÚepÛ #O^ŒiH˜ x`«_® II=∞`«OQÆII
XHõ HÍÅ∞ =∂Åº=O`« Ñ¨~fi° Ò« g∞^Œ WOH˘Hõ HÍÅ∞ *ÏÑ≤ xÅ∞K«∞x Juâ◊~ÚÅ∞¡K∞« #fl ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑ^ŒÇÌ Ï¨ #∞=∞O`«∞_ç`_« ®!!!! Jx Pâ◊Û~°ºO`À H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . PÜ«∞# 'P`«`« |ÖÏ_è∞» º—_»@ JHõ¯_» =∞`«OQÆÑ¨~°fi`«O g∞^Œ XHõHÍÅ∞, WHõ¯_» =∂Åº=O`« Ñ¨~°fi`«O g∞^Œ
(JO`«∞ÖËx |Åâße). HÍÅ<Õq∞x ÉèíOlOKå_»@ (qiKå_»@). x~°u`À (q∞H˜¯e WOH˘Hõ HÍÅ∞ LOz HÍà◊√§ ÉÏ~°*ÏÑ≤ xÅ∞K«∞#fl@∞¡ Juâ◊Ü«∞=Ú`À xÅ∞K«∞#fl
Pã¨H˜Î`À) "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· ‰õÄ_® Jik (J~°∞^≥·#) =~°=ÚeKÕÛ"å_»∞ D`«_Õ<å!!! ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_ç`«_Õ<å!!!
JO@∞<åfl~°∞.
D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx Ñ¶¨∞#`«#∞ q#O_ç. P <å\˜ N~å=∞K«O„^Œ∞x #q∞‡#
=∞II Ñ¶¨∞#∞_®HÍÅ∞ =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`«=Ú ~¸HÍÅ∂<≥ =∂ÖÏº„kÃÑ· |O@∞ ~¸`«_Õ<å!! "åÜ«Ú#O^Œ#∞_≥·# J`«ºO`« |Åâße Jx H©iÎã¨∞Î<åflˆ~....
ÃÑ#∞ PHÍ~°=Ú "å_»∞~å, Ç¨Ï#∞=∞ D g~å„QÆ}˜<£ Q˘Å∞fi_ô PÜ«∞# DÜ«∞<Õ<å!! ã‘`å^Õqx J<Õfi+≤Oz P"≥∞ ˆH∆=∞ ã¨=∂Kå~°O ~°Ñ¶¨∞<å^äŒ∞x
JxÜ≥∞<£ J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#O|∞ #∞_ç"≥<£ J#flÜ«∞º<åeOÑ¨Ù_ô
`«#∞ N"ÕOHõ@<å^ä∞Œ |O@∞,=~°=ÚÖò ^•#O|∞ *ËÃã<£ Éèàí Ï! HõOkOz# P`«_ôÜ«∞<Õ<å!! ÅOHÍ#QÆ~°OÖ’ Ñ¶¨∂`«Å ~åHõ∆ã¨∞Å â◊„`«∞=Ù W`«_Õ<å!!
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O JO[h^Õq Ñ¨Ù„`«∞_»x Éèí‰õΩÎÅO^Œ~°∞ H˘xÜ«∂_»∞K«∞#flk W`«x<Õ<å!!
~å=}ã¨∞`«∞_≥#· J‰õΩ∆ x =∞iÌOz ãÖÇ¨ÏiOzOk`«_<Õ å!! ™êÔ~‰õΩ (HÍ=Åã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡)
=∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`« =∂_» =∂Åº=O`«=Úh_»
Juâ◊~Úe¡# ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞ _ç`«_® II=∞`«OQÆII ãÖr=x Ñ¨~°fi`«O `≥zÛ#k`«_Õ<å!! ÑÖ`«=Ú =Ç≤ÏOz HÍÅ<Õq∞ J<Õ ^•#=Ùx
ÉèOí lOzOk(q~°z ãÖÇ¨ÏiOz#k) W`«_<Õ å!!(~°Ol`«=Ú JO>Ë Zé]x J<Õ J~°Oú .
~¸`«_® ~å=Úx |O@∞ ~¸`«_® "åÜ«Úã¨∞`«∞_»∞
J#∞~åQÆ=Ú Jx WOH˘Hõ J~°÷O. HÍh WHõ¯_» â’ÉèÏÜ«∞=∂#"≥∞ÿ# ÖËHõ K«Hõ¯\˜ J<Õ
P`«`« |ÖÏ_è»∞º_»O^Œ∞ ~å`«_ç`«_®
ã‘`«#∞ "≥^ŒH˜=zÛ K≥Ñ≤Ê# Ü«∂`«_ç`«_® J~°úOÖ’ K≥áêÊ~°∞) K«Hõ¯\˜ „Ñ¨`åÑ¨=ÚHõÅ HõÑ≤~åA ã¨∞„w=Ùx Ç≤Ï`«∞_ô`«_Õ<å!!
Ñ¶¨∂`«Å ÅOHõÖ’x ~åHõ∆ã¨"≥·i ~Ú`«_® II=∞`«OQÆII z~° O rqQÍ =i÷ Å ∞¡ K « ∞ #flnÜ« ∞ <Õ < å!! WO„kÜ« ∞ =ÚÅ#∞ Ô Q ≥ e z#
JO[<å ã¨∞`«∞_ç`«_® JHõ∆=∞~°Ì#∞ _ç`«_® l`ÕO„kÜ«Ú_ôÜ∞« <Õ<å!! ^Õ=`«Å‰õΩ |O^è∞Œ =Ù =Öˇ =ÙÑ¨HÍ~°=ÚÅ∞ KÕã#≤ nÜ«∞<Õ<å!!
ãÖr=x H˘O_» ^≥K≥Û ™êÔ~ x`«_® q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <≥Å"≥·# JO[<å„kÃÑ· ~°Hõ∆‰õΩ_≥·Ü«Ú#fl PÜ«∞<Õ
ÉèíOlOK≥ HÍÅ<Õq∞x =O`«O|∞# x`«_® D q[Ü«∞#QÆ~°OÖ’ ‰õÄ_® "≥Åã≤ `«# Éèí‰õΩÎÅO^ŒiH© J~°∞^≥·# =~°=ÚÅ
~°Ol`« „Ñ¨`åÑ¨ HõÑ≤~å[ ãŸ∞_ç`«_® II=∞`«OQÆII ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞#flk D ~å=∞^Œ∂`«ÜÕ∞<å!!!
137 138
3-70 ~¸_»∞QÍ h ~å‰õ‰õΩ <≥^Œ∞~°∞^Œ∞~°∞ K«∂p
=Ú#∞fl_ç "Õ∞_»g∞^Œ#∞O_ç Ü«∞Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ÃÑ· K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. "å_»∞ "≥∂=Ú`À hÃÑ· =ÅÑ¨Ù K«e¡ K«e¡
"ÕOHõ@<å^èŒ∞x ~åHõ HÀãÖ xsH˜∆ã¨∂Î P `«e¡ Ñ¨_»∞`«∞#fl áê@¡#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞.<å P_ô <å@º=Ú ™êÔ~ #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ II"≥∞~°∞QÆ∞II
=Ú#∞fl_çÖ’ <Õ#∞ Ô~O_»∞ ãÖQÆ`«∞Å∞ x~°∂Ñ≤OK«^ŒÅKå#∞. J#fl=∞Ü«∞º Hõq`« ¿Ñ~°∞H˘x Ñ≤epx „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ K≥Ñ≤ÊK≥Ñ≤Ê
Kè«O^À|^Œú"≥∞ÿ#k <å Ñ¨^ŒºOÖ’ H©~°Î# JÖÏˆQ "å_®#∞. `≥Å∞QÆ∞ áê@Ö’ J~°úO HÍx "Õ∞~°g∞~° x#∞fl #Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ
^Õ=ÚO@∞Ok J#∞H˘<Õ "åi Hõ#∞qÑ¨CHÀãÖ P =∂@Å∞ JÖÏˆQ"å_®#∞. ~¸su N"ÕOHõ>Ëâ◊ x#∞fl QÆ∂_≥ <Õ_»∞
ZO`«=∞OkH˜ D Ñ¨^ŒºO J~°÷=∞=Ù`«∞Ok? J=Ù<å? Pi`Õi #xfl\Ï#∞ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ II"≥∞~°∞QÆ∞II
ã‘II "≥∞~°∞QÆ∞=O\˜k JÅ"Õ∞Å‡OQÆ QÍOK«∞_ô ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ji=Úi #gfix JÅ~°∞É’_ç (F Nx"å™ê! D =∂ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ Z@∞=O\˜ÔŒ \Ï "Õ"∂≥ ? q#∞=Ú
Ñ¨Å∞K«x Ü≥∞Å∞QÆ∞# áê@hÃÑ· áê_ç „Ñ¨Éèí∂!)
"≥∞Å∞Ñ¨Ù‰õÄiq∞ EÃÑ "≥∞~°∞QÆ∞Éˇ_ç =∂ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ "≥∞~°∞QÆ∞ (PHÍâ◊OÖ’x "≥∞éÑ¨Ù) =O\˜k. P"≥∞ x#∞fl
K≥Å∞Å`À h ã¨∞kÌ `«Å=Ú#HõQÆ *ˇÑ≤Ê K«∂_»QÍ<Õ... Ji=Úi (ãÖ„Éèí=∞=Ú`À) #=Ùfi`«∞Ok.
JÅÜ«Ú#∞ ™⁄ÅÜ«Ú#∞ JQÆ~°∞É’_ç Ñ¨Å∞K«x Ü≥∞Å∞QÆ∞# (ã¨#flx Q˘O`«∞`À) =∂ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ h g∞^Œ
D_»∞QÍ h~åHõ ÔH^Œ∞Ô~^Œ∞Ô~· K«∂K«∞
áê@Å∞ Je¡ áê_»∞`«∂<Õ=Ù#flk. P"≥∞‰õΩ hÃÑ· JO`« "≥∞Å∞Ñ¨Ù ‰õÄiq∞ (QÍ_è»"≥∞ÿ#
"Õ∞_»ÃÑ· #∞O_ç P q∞ã≤q∞ É’_ç
„¿Ñ=∞)=Ù#flk. `«# K≥eHõ`≥·Å‰õΩ h Hõ|∞~°∞¡ K≥Ñ≤ÊK≥Ñ‘Ê P Ñ¨~°=â◊OÖ’ HõiyáÈ~Ú
P."≥II ¿Ñ~°∞ H˘x Ñ≤Å∞K«∞#∞ „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ K≥Ñ¨C#∞ JÅã≤ á È~ÚOk, ™⁄Åã≤ á È~ÚOk. (J\˜ ì =∂ JÅ"Õ ∞ Å∞=∞OQÆ = ∞‡#∞
"ÕOHõ>Ëâ◊! h^Œ∞ "≥Åk QÆ#∞=Ú J#∞„QÆÇ≤ÏOK«=Ü«∂º!)
J#fl=∞Ü«∞º áê@ Jk Ñ¨^Œº"≥∞ÿáÈÜ≥∞
Kè«O^Œ=∞O^Œ∞ K≥Ñ≤Ê#O^Œ∞ KÕ`«. =∂ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡,D_»∞QÍ (PÅã¨º"≥∞ÿ#) h~åHõHÀãÖ Ü≥∞^Œ∞Ô~^Œ~°∞
(Z^Œ∞~°`≥#∞flÅ∞) "Õ∞_» g∞^Œ#∞Oz Ü≥∞ÖÏ K«∂ã¨∞Î#fl^À K«∂_»=Ü«∂º! P"≥∞ ™êÔ~‰õΩ
~åQÆO : Y=∂ãπ (=∂\˜=∂\˜H©), hÃÑ· =ÅÑ¨Ù ‰õΩiÑ≤Op <å@º=∂_ô P_ô, "å_»∞ "≥∂=Ú`À
"≥∞~°∞QÆ∞=O\˜k JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ("å_çáÈ~Ú# "≥ÚQÆ=Ú`À) ZÖÏ=Ù#fl^À K«∂âß"å? (hHÕHÍ ^ŒÜ«∞~å^Õ=∞Ü«∂º?)
Ji=Úi #gfix JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ II"≥∞~°∞QÆ∞II =∂ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ h „Ñ≤Ü«Ú~åÅ=@OKÕ`« h ¿Ñ~°∞#∞ Ü≥∞xfl™ê~°∞¡
Ñ¨Å∞K«x Ü≥∞Å∞QÆ∞# áê_ô h g∞^Œ áê@ Ñ≤ezO^À ÖˇHõ¯ÖË^Œ∞. "Õ∞~°g∞^Œ (Jq∞`«=ÚQÍ) h <å=∞ã¨‡~°} KÕã¨∂Î<Õ =Ù#flk. F
"≥∞Å∞Ñ¨Ù ‰õÄiq∞ #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! P"≥∞ D q^èŒOQÍ <Õ_»∞ x#∞fl QÆ∂_ç#k. h ™êOQÆ`«ºOÖ’ =∂
K≥Å∞Å`À h ã¨∞kÌ K≥Ñ≤ÊK≥Ñ≤Ê Hõiwx JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ Jxfl\ ˜Ö’#∂ Pi`ÕiOk „Ñ¨Éèí∂! (=∂ J=∞‡ ãÖ`À+¨"Õ∞... =∂
JÅÜ«ÚK«∞ ™⁄ÅÜ«ÚK«∞ #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ II"≥∞~°∞QÆ∞II ãÖ`À+Ö)
139 140
3-71 "Õ_»∞Hõ`À <åKå~°º qâßfiã¨=Ú QÆey
=Ú#∞fl_ç *Ï_»Å â◊~°}ÏQÆu ™ê^èŒ#=Ú`À
qtëêì^≥· fi`«O ã‘fiHõiOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ~Ú# J#fl=∞Ü«∞º P =∞`«O K≥¿ÑÊ ‰õÄ_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ Q˘ez ^•ã¨∞_Ò>Ë
"Õ^•O`« ~°ÇÏ¨ ™êºÅ QÆ∞iOz, P QÆ∞~°∞=ÙÅ qt+¨`ì « QÆ∞iOz J<ÕHõ H©~#Î° Å∞ K≥áêÊ~°∞. g_»x „|Ç¨‡#O^Œ "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú II=¸_ÕII
=¸_»∞=∂O_»∞¡ `˘q∞‡k =∂@ÅÖ’ "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=∞O`å QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ "Õ_»∞H˘x
„QÆÇ≤ÏOKå~°@. =¸_»∞ =∂@Å∞ Uq∞\˜? r=Ù_»∞, ^Õ=Ù_»∞, „Ñ¨Hõ$u. ã¨ˆ~...r=Ùx ÉèÏ"å=∞$`«O :
QÆ∞iOz# '*Ï˝#=Ú——, 'PKå~°∞ºxÃÑ· qâßfiãÖ— =Å# =ã¨∞ÎOk. JÖÏˆQ ^Õ=ÙxÃÑ· "Õ^•O`«=Ú#O^Œ∞ ~°Ç¨Ïã¨º"≥∞ÿ# =∂@Å∞ "≥Ú`«ÎO =¸_»∞ =¸O_»∞¡ `˘q∞‡k
'ÉèíH˜Î— 'â◊~°}ÏQÆu— =Å# =ã¨∞ÎOk. J^Õ q^èŒOQÍ... „Ñ¨Hõ$uÜ«∞O^Œ∞ '"≥·~åQÆºO— =∂„`«"∞Õ HõÅ=Ù Jx l*Ï˝ã∞¨ =ÙÖˇ#· "å~°∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ "Õ_∞» H˘x K«kq, „QÆÇÏ≤ OKå~°∞.
'ÉèQí =Æ ^•Ìãº¨ O— =Å# HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. "Õ^•O`« ~°ÇÏ¨ ã¨ºO JO`å D q^èOŒ QÍ, "≥Ú`«OÎ P "Õ^•O`« «~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ#∞ g∞~°∞‰õÄ_® „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
=¸_»∞ =¸O_»∞¡ `˘q∞‡^Õ =∂@Å@.
LII =∂@Å∞ =¸_»∞ =¸O_»#¡ ∞@ =∂„`«=Ú xHõ¯=Ú `˘q∞‡^Ò#∞~å r=Ùx ã¨fi~∂° Ñ¨"∞≥ \˜^ì À zOuOK≥^=Œ Ú. ã¨~åfiO`«~åºq∞Ü≥∞ÿ # ^Õ=Ùx "≥É· =íè =Ú#∞
n@∞QÆ „â◊^Œú`À QÆ∞~°∞x n"≥# á⁄Ok „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=∞xflÜ«Ú<£ „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. ÉèÏqOK«∞K«∂ „Ñ¨Hõ$u ãÖÑ¨^Œ Ü≥∞\˜ì^À Ü≥∞é∞OQÆ=Öˇ#∞. D
áê@#∞ áê_»∞K«∞<£ `≥eÃÑ =∞Ozx „áêA˝_»∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ =¸_çO\˜h QÆ„Ç≤ÏOz# "Õ^•O`«~°Ç¨Ïã¨º „QÆÇ¨Ï}Ü«∞O^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ =¸_»∞ "≥∞@∞¡
™ê\˜ =∞ˆ~k? NÇ¨ÏiH˜ ™êye „"≥Ú‰õΩ¯_»∞ [#‡^èŒ#º=∞ø Ü≥∞H˜¯ , qq^èŒ"≥∞ÿ# "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ#∞ <ÕiÛ#>Ë¡ Ü«∞QÆ∞K«∞#flk.
~åQÆO : Y=∂ãπ `«#Ö’x *Ï˝#=Ú#∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ÉèÏqOK«=Öˇ#∞. „Ñ¨Ü«∞`«flÑ¨Ó~°fiHõOQÍ P
=¸_Õ =¸@Å∞ =¸_»∞ =Úà◊√§ `˘q∞‡k
"Õ_»∞H˘x K«^Œ∞=~À "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú II=¸_ÕII *Ï˝#=Ú ã≤÷~°Ñ¨_ç`Õ, ÉèíH˜Îx (^Õ=ÙxÃÑ·) xÅ∞Ñ¨Ù@ ™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok. P ÉèíH˜Î ^Œ$_è»"≥∞ÿ
"≥·~åQÆº"Õ∞ rq`« ™ê~°=∞x „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù Hõey =∞~°∞=‰õΩO_® P "≥·~åQÆºO`À "Õ^•O`«
r=ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú zOuOz Ü«∞O`«\Ï#∞
~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅhfl q#=Åã≤#q qx ã≤÷~° z`«∞Î_»"åfie.
^Õ=Ùx "≥·Éèí==Ú `≥eã≤
ÉèÏqOz „Ñ¨Hõ$u ãÖÑ¨^Œ ~Úk Ü≥∞~°∞QÆ∞>Ë JÑ¨C_»∞ P#O^Œ=Ú`À PKå~°∞ºxÃÑ· #=∞‡HõO xÅ∞Ñ¨=Öˇ#∞. ^•x=Å# PÜ«∞#
"Õ"ÕÅ∞ q^èŒ=ÚÅ "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú II=¸_ÕII ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}ÏQÆu á⁄O^Œ∞>ˇ\’¡ <Õ~°∞Ê`å~°∞. (^•xfl `≥Å∞ã¨∞H˘#flO`«=∂„`å#
`«#Ö’x *Ï˝#=Ú `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ^ŒÅáÈã≤ ãïáÈ^Œ∞, ™ê^èŒ# KÕÜ«∂e) P â◊~°}ÏQÆu`À ÉèíQÆ=O`«∞_≥·# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Ñ¨x`À_ç #O^Œ∞=Å¡ ÉèíH˜Î xeÑ≤ H˘ez ^•ã¨ºO KÕÜ«∂e. JÑ¨C_ÕO [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥Å∞™ê.... Z#fl_»∞ q_»∞=x
=∞xH˜QÍ "≥·~åQÆº=Ú =∞~°∞=‰õΩO_»∞>Ë „|Ç¨‡#O^Œ=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. WO`«HOõ >Ë... "Õ^•O`« ~°ÇÏ¨ ã¨ºO U=ÚO@∞O^ŒÜ∂« º?
q#=Åã≤# Ü«∞\˜ì "Õ^•O`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú II=¸_ÕII
141 142
3-72 Ñ¨ÙiQ˘x "åºã¨∞_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µx K≥ÃÑÊ#∞
=Ú#∞fl_ç u~°=ÚQÆ J~°∞˚#∞x kÔH¯=fi_»∞
`«O„_ç ÉÏ@Ö’<Õ #_»z# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º =∞iy# JÅ"Õ∞Å‡OQÆÑü Ü≥∞=fi_»∞
‰õÄ_® Z<Àfl K«Hõ¯\˜ H©~°Î#Å∞ Jq J#fl=∞Ü«∞º"Õ"≥∂ Jx „Éèí=∞Ñ¨_ÕÖÏ K≥áêÊ~°∞. QÆi=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ô`«_»∞ IIJ`«xII
J^Õ ÉèíH˜Î "≥·~åQÆºO `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»@O, J^Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊ =∞‰õΩ@O =ÙÑ¨Ü≥∂yOK«@O ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Å¡ JÖÏ ÉèÏqOK«@O ã¨Ç¨Ï["Õ∞. D H©~°Î#Ö’ 'K«`«∞~°∞_≥·# âıëêK«Å x"åã¨∞x (F „Ñ¨[ÖÏ~å!) K«`«∞~°∞x (J`«ºO`« Kå`«∞~°ºOQÆÅ) âıëêK«Åx"åã¨∞x
Nx"åã¨∞x Jk XHõ „=`«=Ú Jx ÉèÏqOz PÜ«∞#<Õ áê_≥^Œ#∞ (H©iÎOK≥^Œ#∞)
H©iÎOK≥^Œ#∞. Jk <å‰õΩ „=`«=Ú.
JO@∞<åfl~°∞. Z=fiix ã¨#HÍ^Œ∞Å∞, â◊√‰õΩ_»∞, ^èŒ$=Ù_»∞, <å~°^Œ∞_»∞, qcè+¨}∞_»∞,
cè+¨µ‡_»∞, „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞, =ã≤+¨µª_»∞, "åºã¨∞_»∞, J~°∞˚#∞_»∞, JÅ"Õ∞Å‡OQÆ–gà◊§O`å Pk #∞Oz ã¨#HÍk =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ U ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x Ñ¨ÓlOKå~°∞? Jxâ◊=Ú
H˘eKå~°∞? N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<Õ... (ZÅ¡Ñ¨C_»∞) â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ Ü≥∞=fixx `«ÅK«∞H˘<Õ "å_»∞? =Ú#∞(Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’)
K«OII Jxâ◊=Ú Nâ◊√‰õΩO_»∞, ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ <≥=∞‡k Q˘eÛ Ô~=fix<£ ^èŒ$=#Hõ∆„`«"≥∞ÿ [QÆkfiMÏºuQÍOz# ^èŒ$=Ù_»∞ ÜÕ∞ ^Õ=Ùx ã¨#∞fluOKå_»∞? Ñ¶¨∞#∞_»∞,
q#Ü«∞=Ú`À qcè+¨}∞_»∞, cè+¨µ‡_»∞ á⁄Oki "Õx ã¨`«¯ $Ñ¨ãπ „|Ç¨Ï‡=∂#ã¨ Ñ¨Ù„`«∞_≥·# <å~°^Œ∞_»∞ ÜÕ∞ Ñ¶¨∞#∞x „Ñü Hõ∆}O á⁄QÆ_»∞`«∞O\Ï_»∞?
=Ú#∞Ñ¨Ù H˜s\˜Ü«Ú<£ J`«x =ÚO^Œi Éèí‰õΩÎÅ∞ "Õ_ç Ô~=fix<£ ("åx<Õ <Õ#∂ „áêi÷™êÎ#∞).
J#Ñ¶¨Ú_»∞ "åx<Õ u~°∞=∞ÅÜ«∞º#∞ Q˘ÖˇÛ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ ZÅq∞ (ãÖ`À+¨=Ú`À) `«# J#fl ~å=}∞x HÍ^Œx „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ J`«x
~åQÆO : ã¨~°ã¨fiu `« = Ú‡_» ∞ qcè + ¨ } ∞_» ∞ ÜÕ ∞ ^Õ = Ùx â◊ ~ ° } ∞*ÁKåÛ_» ∞ ? ^•fiÑ¨ ~ ° Ü « Ú QÆ O Ö’
J`«x áê_≥^Œ#∞ Jk „=`«=Ú ‰õΩ~°∞Ñ≤`å=∞Ç¨ï_≥·# cè+¨µ‡_»∞, `«#x K«„HõO`À YO_ç™êÎ#x =zÛ# ÜÕ∞ ^Õ=Ùx
K«`«∞~°∞x âıëêK«Å x"åã¨∞x IIJ`«xII '`≥~°e K«#∞^≥OK«∞ ^Õ=ÙO_»∞ k‰õΩ¯ <å‰õΩ—— Jx "Õ_»∞H˘<åfl_»∞? |Å∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x
ã¨#HÍ^Œ∞Å∞ U ã¨ˆ~fiâ◊√ Q˘ezi (Juâ◊~ÚOz# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x) „áê}Ëâ◊fi~°∞_≥· h_»=Öˇ HÍáê_ç#k ÜÕ∞ ^Õ=Ù_»∞? D
Jxâ◊=Ú â◊√‰õΩ_≥=fix ^ŒÅK≥ Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅÖ’ XHõ_≥·# =t+¨µª_»∞ U =¸iÎx [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_»x
=Ú#∞ ^èŒ$=Ù_Õ ^Õ=Ùx ã¨#∞fluOK≥ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞? (JkQÀ... PÜ«∞#<Õ <Õ#∂ „áêi÷™êÎ#∞.)
Ñ¶¨∞# <å~°^Œ∞_Õ Ñ¶¨∞#∞x á⁄QÆ_≥#∞ IIJ`«xII Ñ¨ÙiQ˘x (k@ì=ÚQÍ) "åºã¨∞_»∞ ÜÕ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µx W`«_Õ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»x
ZÅq∞ qcè+¨}∞_Õ ^Õ=Ùx â◊~°}<≥ K≥áêÊ_»∞? PÜ«∞# ("åºã¨∞_»∞) ãÖ`«u"å_≥·# J~°∞˚#∞_»∞ Z=fiix kHõ¯x #=∂‡_»∞?
`«ÅK≥ cè+¨µ‡_Õ ^≥·==Ú#∞ N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ J=`å~°"∞≥ #ÿ [QÆ<å‡`« JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ Hõ}∆ O ‰õÄ_® g_»ÖHË õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞«
|Å∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x „áê}Ëâ◊√_≥=fi_»∞ "åã≤xÜ≥∞ÿ Z=fii QÆ∞O_≥Ö’¡ u+¨"ì ãÕ H≤ ˘x =ÙO@∞Ok? JkQÀ... JÅ¡kQÀ... QÆi=∞Å
WÅÖ’ =t+¨µª_Õ =¸iÎ ^≥eÃã IIJ`«xII (=∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_≥·#) PÜ«∞<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. DÜ«∞<Õ =∞# ã¨~°fiã¨fiO.
143 144
3-73 K«∞Hõ¯Å∞ _»∞Öˇ¡#∞ „ã¨∞ÔH¯ Éèí∂`«=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç `˘H˜¯ Ü«∞ã¨∞~° `«Å ^Œ∞Oz##∞
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ~å=} ãÖÇ¨~°O [~°∞Ñ¨=Åã≤# ã¨=∞Ü«∞=∂ã¨#fl"≥∞ÿ#k. QÆ‰õΩ¯# N"ÕOHõ>yi xÅ∞=QÆ
PÜ«∞#HÀãÖ ã¨fi~Oæ° #∞Oz '=∂`«e— ™ê~°kQè Í `«# ã¨fiO`« ~°ÔŒè ÑÖÑ≤Oz [QÆ=ÚÅ JHõ¯[=∞QÆ∞ â◊√Éèí=∞O^Œi "À^Œ"≥ IIq#∞_ç^≥II
#∞^ŒúiOK«=∞x q#∞uOKå_»∞ ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞. N~å=Ú_»∞ P k=º~°^èŒO Ü≥∞H˜¯ ÉèÏ"å=∞$`«O :
|Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. P ^Œ$âßºxfl =∞# Hõà§◊ ‰õΩ Hõ_∞» `«∞<åfl~∞° PKå~°∞ºÅ"å~°∞. nxx|\˜ì (F „Ñ¨[ÖÏ~å!) WkQÀ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ ÑüÜ≥ÿ∞# N~å=∞K«O„^Œ∞x q[Ü«∞=Ú<≥@∞¡
PÜ«∞# ãÖÑ¨Ó~°‚ ~å=∂Ü«∞}O H©~°Î#ÅÖ’ K≥Ñ≤Ê =ÙO\Ï~°x, =∞# ^Ò~åƒùQÆºO ^Õ=`«Å∞ gH˜∆OKå~À... PÃÑ·#, Ñ¨#∞Ñ¨_ç ~åHõ∆ã¨ ÉÏ^èŒÅ∞ (~åHõ∆ã¨∞Å=Å¡ Hõey#
H˘Åk Jk ÅaèOK«_»O ÖË^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. Hõ#∞Å Ü≥∞^Œ∞@ =Ù#fl ~°`åflxfl ~å~Ú ÉÏ^èŒÅ∞) =Ù_çÔQ#∞ (H©∆}Õz#q). P ã¨=∂Kå~°O q#O_ç.
J#∞HÀ=_»O áê~°"Õã¨∞HÀ=@O, WOH˘Hõ _˘zÛ P ãÖQÆu K≥a`Õ ÜÕ∞_»=_»O,
`≥Å∞QÆ∞"å_ç `≥QÆ∞ÖË Hõ^•! P N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ |Å∞ qÅ∞#=Ú‡Å∞ (Jã¨=∂#º"≥∞ÿ# HÀ^ŒO_»=Ú#∞
ÉÏ}=ÚÅ#∞) Ñ¨@∞ìH˘#QÍ<Õ... ‰õΩÅy~°∞Å∞ (Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞=Ú,qO^èŒº=O\˜
P."≥IIq#∞_ç^Õ ~°Ñ¶¨∞Ñü q[Ü«∞=Ú exflÜ«Ú Ñ¨~fi° `=« ÚÅ∞)JkiáÈ~Ú#q. Éè∂í q∞ =}˜Há˜ È~Ú HõOÑ≤OzOk. HÀ^ŒO_»áê}˜Ü∞ÿ≥ #
Ñ¨#∞Ñ¨_ç ^Œ#∞Ae_»∞ ÉÏ^èŒÅ∞_çÔQ PÜ«∞# ~°^äŒ=Ú <≥Hõ¯QÍ<Õ ''HõeÔQ "å~°^èŒ∞Å∞—— (ã¨=Ú„^Œ=ÚÅ∞ ãÖH∆ÀaèOz#q).
K«∞Hõ¯ÖˇÅ¡'_»Öˇ¡—„ã¨∞ÔH¯— Éèí∂`«=ÚÅxfl [QÆ=ÚÅxflÜ«Ú HõOÑ≤Oz#q.
J#fl=∞Ü«∞º áê@ JO`« ã¨∞Å∞"≥? P N~å=Ú_»∞ ÉÏ}=Ú ^˘_çy# "≥O@<Õ, Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞ ~åeáÈ~Ú <ÕÅÃÑ·
~åQÆO : P~°aè ^˘iH˜#q. ÃÑ#∞QÍe `˘_»|_ç qã¨Ô~ (ÃÑ^ŒÌQÍe K«eOz áÈ=Ù#@∞¡ gzOk).
PÜ«∞# Ü≥∞_»ÑH¨ õ ("≥#∞"≥O@<Õ) ~å=}∞x =kèOKå_»∞. JÑ¨C_»∞ k‰õΩ¯Å∞ =Ú_ç=_≥#∞,
q#∞_ç^≥ ~°Ñ¶¨ÚÑü q[Ü«∞=ÚÅ∞
(k‰õΩ¯Å∞ QÆ_»¤Hõ\ ˜ì áÈÜ«∂~Ú). kQÆæ[=ÚÅ∞ "≥ÚÔQæ („"≥ÚÔQæ JO>Ë "≥∂Hõie¡#q).
Ñ¨#∞Ñ¨_ç ~åHõ∆ã¨ ÉÏ^èŒÅ∞_çÔQ#∞ IIq#∞_ç^≥II
(J@∞=O\˜ ãÖH∆ÀÉèíO [~°∞QÆQÍ PÜ«∞# ~å=}∞x ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞.
‰õΩÅy~°∞Å^ŒÔ~#∞ ‰õΩOaèx =_»ÔH#∞
JÑ¨C_»∞ WOHÍ UO [iyO^ŒO>Ë... K«∞Hõ¯Å∞ _»∞Öˇ¡#∞. (#Hõ∆„`åÅ∞ PHÍâ◊O
~ÚÅ ~å=Ú_»∞ ~°^èŒ"≥∞H˜¯##∞
#∞Oz, =Ó_çÑ¨_®¤~Ú).
HõÅÔQ "åi^èŒ∞Å∞ HõOÑ≤OK≥ [QÆ=ÚÅ∞
|Å∞ qÅ∞#=Ú‡Å∞ =\˜ì##∞ IIq#∞_ç^≥II „ã¨∞HÔ ¯Éè∂í `«=ÚÅ∞ (ã¨=∞ã¨Î „áê}∞Å∞ ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_áç ÈÜ«∂~Ú.) P q^èOŒ QÍ N~å=Ú_»∞
Jã¨∞~°∞x `«Å`˘H˜¯ „`«∞Oz"Õâß_»∞. Pâ◊Û~°ºHõ~O° QÍ P "≥O@<Õ PÜ«∞# N"ÕOHõ\Ï„k
Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞ ^˘iÔÔQ#∞ÃÑ#∞QÍe qã¨Ô~ x"åã¨∞_≥· áÈQÍ<Õ „Ñ¨[ÅO^ŒiH˜ â◊√Éèí=ÚÅ∞ Hõey#q.
`˘_ç|_ç ÉÏ}=Ú ^˘_çy##∞
=Ú_ç=_≥ k‰õΩ¯Å∞ "≥ÚÔQæ kQÆæ[=ÚÅ∞ ("åqeáê_»∞Ö’x g~°~å=∞K«O„^Œ∞xÃÑ· K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# J~Ú=ÙO@∞Ok).
Ü≥∞_»Ñ¨Hõ ~å=} <Õã≤##∞ IIq#∞_ç^≥II
145 146
3-74 `«=∞‡"≥>Ëì "˘Hõ`≥‰õΩ `«QÆ"≥∞KÕÛ "˘Hõ`≥#∞
=Ú#∞fl_ç ã¨=∞‡uOK« KÕ™⁄Hõ`≥ K«#∞flÅO>Ë=Ù
Ü≥∞"≥∞‡Å N"ÕOHõ>Ëâ◊ WO^Œi =∞=Ú‡ QÆ∂_çu
''<ås <ås #_»∞=∞ =Ú~åi—— J<Õ ~åã¨ˆHo ^Œ$â◊ºO =∞# =∞<ÀÑ¨ÅHõO g∞^Œ q=Ú‡Å <Õ#q∞‡uQÍ ÔH@∞Å #"Õ∞‡k~å IIXH˘¯Hõ¯II
=Ú„kã¨∞ÎOn J#fl=∂Kå~°º H©~°Î#. Hõ$+¨µ‚_ç 'áÈHõ_»Å‰õΩ— H˜#∞Hõ =Ç≤ÏOz# Q˘Öˇ¡`«Å∞
J`«xx ^≥Ñ≤Êá⁄_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. XH˘¯Hõ¯ ^•x =∞^èŒº "˘Hõ¯Hõ¯ ~°∂ÑÖÖ’ =ÙO\Ï=Ù. ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ$ëê‚! x#∞fl K«∂_»É’`Õ J™ê^è∞Œ º_çÖÏ=Ù<åfl=Ù. x<≥fl\Ï¡ #=∞‡=∞O\Ï=Ù? JO@∞<åfl~å NHõ$ëê‚! XH˘¯Hõ¯ ÉèÏ=∞ =∞^èŒº XH˘¯Hõ¯ ~°∂Ñ¨=Ú ^•eÛ Ü≥∞‰õΩ¯"≥·Ü«Ú<åfl=Ù.
J=∂‡~ÚÅ∞. XHõ ^•x`À =∂\Ï¡_ç`Õ XHõ ^•xˆHã≤ [O‰õÄQ˘O‰õΩ ÖËHõ K«∂™êÎ_»@. (Jã¨Å∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ Z=~À ‰õÄ_® `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞) x<≥fl@∞¡ #"Õ∞‡k~å?
XHõ^•xH˜ Hõ#∞fl H˘_»`å_»@, XHõ^•xfl H“QÆe™êÎ_»@. "≥#flu#fl <À\˜`À<Õ
=Ú^Œ ∞ Ì e ™êÎ _ » @ . JO^Œ i `À#∂ ~åã¨ „ H© _ » Ö ’ áêÖÁæ O \Ï_» @ . J~Ú<å XHõ"≥·Ñ¨Ù K«∂¿ãÎ XHÍ<˘Hõ QÀÑ≤Hõ`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ HõxÑ≤™êÎ_»∞. XHõ"≥·Ñ¨Ù U^À
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_çq x#∞fl QÍHõ Z=ifl #=∞‡=∞O\Ï=Ü«∂º....... Ü≥ÚHõ QÀÑ≤HõˆHã≤ uiy `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∂Î HõxÑ≤™êÎ=Ù.
HõOIIXH˘¯Hõ¯ ÉèÏ=∞ #_çq∞x XHõ^•x`À, "À@∞ÖËHõ ([O‰õÄQ˘O‰õÄ ÖËHõ) Ñ¨HõÑ¨Hõ #=Ùfi`«∂ HõxÑ≤™êÎ_»∞.
XH˘¯Hõ ~°∂ÑÖ|∞^•eÛ XkˆQ Hõ$ëê‚! JO^Œ∞Hõ<Õ "Õ∞O QÀÑ≤HõÅ=∞O^Œ~°=¸ ‰õÄ@"≥· (QÆ∞OÑ¨ÙQÍ) QÆ∞q∞QÆ∂_ç=Ù<åfl=Ú.
Ü≥∞Hõ¯_» x#∞ #"Õ∞‡k~°? Wk Z\Ï¡O\˜ "≥∂Ç¨Ï"≥∂ QÍx ZHõ¯_»x x#∞fl #"Õ∞‡k~å? F Hõ$ëê‚! Uq∞\˜~å h
K«Hõ¯QÆ<å J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©iÎOK≥<£. =∂Ü«∞?
áÈxÖË...J#∞‰õΩO>Ë... XHõQÀÑ≤H‰õ Ωõ Hõ#∞flw@∞...`«∞<åfl=Ù. Z=ˆ~=∞#∞H˘O\Ï~À
~åQÆO : =∞ÅÇ¨Ïi Jx ‰õÄ_® K«∂_»Hõ XHõ ^•xfl H“QÆe™êÎ=Ù.WOH˘Hõ QÀÑ≤Hõ#∞ h "≥#fl k#fl
XH˘¯Hõ¯ ãü #_»∞=∞ <˘Hõ¯Hõ¯ ~°∂Ñ¨ÙÔQ·H˘x ÃÑ^Œ=ÙÅ`À<Õ =Ú^ŒÌÃÑ@∞ìH˘O@∞<åfl=Ù. JO^Œ~°=¸ á⁄_»=ÙQÍ ÉÏ~°∞Å∞ ni
Ü≥∞‰õΩ¯"≥·u Hõ$ëê‚ x<≥fl@ì #"Õ∞‡k~å IIXH˘¯Hõ¯II ~åã¨„H©_»Ö’ =Ù<åfl=Ú.
=∂@ÖÏ_Õ "˘Hõ`≥`À =∞o§ K«∂KÕ"˘Hõ`≥#∞ WxflO\˜Ö’ =∂Ü«∞ "ÕëêÅ∞ "Õ¿ã x#∞fl Z\Ï¡ #"Õ∞‡k~å Hõ$ëê‚!
"À@ÖËHõ #=Ùfi#"Õfi "˘Hõ`≥`À#∞
‰õÄ@∞"≥· Q˘Öˇ¡`«Å=Ú QÆ∞OÑ¨ÙQÆ∂_»∞<åfl~°q∞^Õ =∞s q_»∂¤~°∞"Õ∞=∞O>Ë XHõ`≥‰õΩ h J~åúOy =Öˇ h <À\˜ `åO|∂ÅO ÑÖz
ÜÕ∞\˜k h "≥∂Ç¨Ïq∞Hõ <≥O^Œx #"Õ∞‡k~å IIXH˘¯Hõ¯II W™êÎ=Ù.XHõ^•xfl `≥QÆ "≥∞K«∞ÛH˘O\Ï=Ù. XHõ^•xfl ZÖÏQÀ JOwHõiOÑ¨ KÕã≤ ^•x
=H∆˘*ÏÅ#∞ `å‰õΩ`å=Ù. ZO`« @Hõ¯iq? JÜ«∂x Ü≥∞=∞‡Å (qÖÏã¨=O`«∞_»"≥·#)
Hõ#∞flw>Ë"ÀHõ`≥‰õΩ HÍyeOKÕ "˘Hõ`≥#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥· =∞=∞‡eflO`«=∞Okx ‰õÄ_çÜ«Ú<åfl=Ù. JO^Œ∞KÕ`« #=∞‡#∞
"≥#flk#fl "≥∂qKÕÛ=Ù "Õ~˘Hõ`≥‰õΩ JO@∂<Õ...x<Õfl#=Ú‡`«∞<åfl#∞, #=Ú‡`å#∞.
=Ù#flu ~åã¨„H©_»Å∞<åfl~° q∞O^Œ~°=Ú
Wxfl\ ˜Ö’ h =ÅÑ¨Ù Ü≥∞O^Œx #"Õ∞‡k~å IIXH˘¯Hõ¯II
147 148
3-75 Ñ¨Ù@∞ì (@ì) [_»Åã≤OÇ¨Ï=Ú Ñ¨Ó~°‚ã≤OÇ¨Ï=Ú
=Ú#∞fl_ç é@ì_ç P~°∞ÎÅ Pé_ç ã≤OÇ¨Ï=Ú
[\ì˜Q˘#fl ^•ã¨∞Å‰õΩ âßOuã≤OÇ¨Ï=Ú
JÇ¨ÏŸ|Å #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞ ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # Hõ=∞hÜ«∞"≥∞#ÿ Ñ¨@ìÑ¨Ù N"ÕOHõ@ BÉèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIÑ¨~°wII
H©~°Î# Wk. JÇ¨ÏŸ|Å JO>Ë B(#∞) ÉèíàÏ! J<Õ J~°úO. ã¨QÆO ã≤OÇ¨ÏO ã¨QÆO
#~°∞_»∞ J~Ú# PHÍ~°O Pâ◊Û~°ºO HõeyOK«Hõ =∂#_»∞^Œ∞ Hõ^•! J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# P ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã≤OÇ¨xfl ''BÉèíà◊<å~°ã≤OÇ¨!—— Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· #=ÙfiÖÁeH˜ã¨∂Î (F Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~å!) WkQÀ ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· Ñ¨~w° ( „Ñ¨=iÎÅ∞¡K∞« #fl)ã≤OÇ¨Ï=Ú. DÜ«∞#
‰õÄ~°∞Û#fl "≥∂Hõ∆^•`«. PÜ«∞# q_çKÕ TÑ≤i "≥^Œ[Å¡ |_»∞`«∂=ÙO@∞Ok. P~°∞ÎÅ Ñ¨~°"≥∞ÿ# („âı+¨ª"≥∞ÿ#) B Éèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú (JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. DÜ«∞#
é@ì_ç (uÑ¨ÊÅ∞) x"åiOKÕ, Pé_ç ã≤OÇ¨Ï=Ú (=º~°ú=Ú KÕ¿ã #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú) â◊~°}=Ú á⁄O^ŒO_ç).
JO@∞<åfl~°∞. D ã≤OÇ¨Ï=Ú Z\Ï¡=Ù#fl^À K«∂âß~å? DÜ«∞# `≥Å¡x â◊s~°O QÆÅ ã≤OÇ¨Ï=Ú,
^Õ=^Õ=Ù_≥#· ã≤OÇ¨Ï=Ú "≥∞Å¡x (ã¨#fl\ )˜ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkOK ãÕ O≤ Ç¨Ï=Ú. J`«ºO`«
K«OII Ñ¨~°ÔQ#∞ QÆ^≥ÌÃÑ· Hõ#∞_»∞ ÉÏQÆ∞QÆ #"≥fi_ç ã≤OQÆ q∞kÌ~å „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ã≤OÇ¨Ï=Ú. q[Ü«∞=Ú. LKåÛùfiã¨ xâßfiãÅ¨ ∞ fã≤H˘<Õ ã≤OÇ¨Ï=Ú. q[Ü«∞=Ú
ã≤~°∞Å`˘ 'BÉèíàÏ #~°∞_»∞ ã≤OQÆ=Ú`å#QÆ∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ã¨fiO`«O KÕã≤H˘x# ã≤OÇ¨Ï=Ú. |e¡^Œ∞_»∞(Ju |Å=O`«∞_≥·#) ã≤OÇ¨Ï=Ú. Wxfl
Ñ¨~°=∞=ÚÜ≥ÿ∞# ã≤OÇ¨Ïq∞k |e¡^Œ∞_Ò@<≥iOy ~°O^Œ∞~°∞<£ ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ∞#fl DÜ«∞<Õ B Éèíà◊<å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú. (DÜ«∞# â◊~°}∞ á⁄O^ŒO_ç.)
qiqQÆ P`«_Õ "≥Åã≤ "ÕOHõ@ ã≤OQÆ=Ú B#∞ `å#<≥<£.
DÜ«∞# qt+¨ª`«#∞ QÆ=∞xOKå~å?
DÜ«∞# x`«∞º_≥· xezÜ«Ú<åfl_∞» . (Pk =¸Å=Ú =∞iÜ«Ú J#O`«∞_»∞ HÍ=Ù#
~åQÆO :â◊OHõ~åÉèí~°}O x`«∞º_≥· xezÜ«Ú<åfl_»x XHõ J~°úO) DÜ«∞# H˘O_»Å g∞^Œ "≥Åã≤# Pk^Õ=Ù_≥·#
Ñ¨~°w xk"À QÆ^≥ÌÃÑ· ã≤OÇ¨Ï=Ú "å_≥ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ WO\’¡ `«# Kå=Ù ~å‰õÄ_»^Œ<åfl_»∞ HÍ|\˜ì, WO\˜
Ñ¨~°"≥∞ÿ# BÉèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIÑ¨~°wII "≥Å∞Ñ¨Å Hõ_»Ñ¨ÃÑ· (QÆ_»Ñ¨ g∞^Œ )‰õÄ~˘Ûx "å_çx cèHõ~°OQÍ QÀà◊§`À peÛK«OÑ≤#
g~°ã≤OÇ¨Ï=Ú. JO^Œ∞ˆH DÜ«∞# ÑÖ`«=Ú Ñ¨Å∞‰õΩÅ JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞. P
`≥Å¡x "Õ∞x ã≤OÇ¨Ï=Ú ^Õ=ã≤OÇ¨Ï=Ú ~åHõ∆ã¨∞_ÕO H˘i`Õ D 'Ñ¨Å∞‰õΩ#‰õΩ— ÑÖ`«O`À q~°∞QÆ∞_»∞ KÕâß_»∞. B Éèíà◊
"≥∞Å¡x z~°∞#=ÙfiÅ "Õ∞\˜ ã≤OÇ¨Ï=Ú <å~°ã≤OÇ¨ï_»O>Ë =∞i =∂\ÏÖÏ?
K«ÖË¡\ ˜ T~°∞Ñ¨ÙÅ`À [Ü«∞ã≤OÇ¨Ï=Ú "å_≥
|e¡^Œ∞_≥· "≥Å¿ã BÉèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIÑ¨~°wII W`«_»∞ Ñ¨Ù@ì [_»Å ã≤OÇ¨Ï=Ú. (ÃÑ^ŒÌÑ¨Ù@ì =Öˇ Hõ#∞Ñ≤OK«∞ EÅ∞ QÆÅ
#~°ã≤OÇ¨ï_»∞) DÜ«∞# Ñ¨Ó~°∞‚_»∞. (ÑïÑ¨Ó~°‚`«QÆÅ"å_»∞). P~°∞ÎÅ Ü≥ÚHõ¯ é@ì_ç
xÅ∞K«∞#fl ã≤OÇ¨Ï=Ú x`«ºã≤OÇ¨Ï=Ú (uÑ¨ÊÅ∞ ÖËHõ ÉÏ^èŒÅ∞) x"åiOK«∞ Pé_ç ã≤OÇ¨Ï=Ú =º~°ú=ÚKÕ¿ã #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú.
JÅ~°∞ H˘O_»Å g∞^Œ Pkã≤OÇ¨Ï=Ú [\˜Qì ˘#fl (J=Ú‡_»∞ É’~Ú#, ÖËHõ ^•™ÈÇ¨ÏO Jx#) ^•ã¨∞Å‰õΩ âßOux „Ñ¨™êkOKÕ
"≥Å∞Ñ¨Å Hõ_»Ñ¨ÃÑ· g~° ã≤OÇ¨Ï=Ú ã≤OÇ¨Ï=Ú. <Õ_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k ÃÑ· Ñ¨@ì=Ú QÆ@∞ìH˘x# B Éèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú
Ñ¨Å∞‰õΩ ÑÖ`«=ÚÅ B Éèíà◊ <å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIÑ¨~°wII DÜ«∞<Õ ã¨∞=∂!
149 150
3-76 ÉèÏ=[ HõO[Éèí= [#Hõ
=Ú#∞fl_ç N=x`å Ç¨Ï$^ŒÜÕ∞â◊
w~åfi} ÉèÏ+¨Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. N"ÕOHõ>yi tY~° qÇ¨~°
^Õ=^Õ=Ù_≥#· N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x áê=#"≥∞#ÿ QÆ∞}QÆ}=Ú Åhfl ÉèÏ=ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ áê=# QÆ∞}QÆ} ÉèÏ"å II^Õ=#"≥∂II
HõÅ"åxQÍ H©iÎOz ™êfiq∞H˜ #=∞ã¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ Ô~O_»∞ Hõ#∞flÅQÍ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
HõÅ P ™êfiq∞ J^èŒ~°O Zé]x ã¨∂~°º aO|OÖÏ=ÙO^Œ@. N"ÕOHõ@yi tY~°O
g∞^Œ qÇ¨Ïiã¨∞ÎO\Ï_»@ P Nx"åã¨∞_»∞. N=x`å Ç¨Ï$^ŒÜ«∂kè<å^èŒ∞_»~Ú# P F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ^Õ"å! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. F ^Õ"å! Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#
™êfiq∞ ã¨∞Îu Ç¨ÏOã¨^èŒfix ~åQÆOÖ’=Ù#flk. QÆ∞}QÆ}=ÚÅhfl ÉèÏ=ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ HõÅ=∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
P."≥IIáê=# QÆ∞}=ÚÅq ÉèÏ=ã¨fi~°∂ÑÖ|∞ h=Ù [QÆ`ÕÎ PHÍ~°=ÚQÍ QÆÅ"å_»=Ù. x#∞fl ™êHÍ~°∞_çQÍ ÉèÏqOK«∞"åiH˜
^•eÛ#\˜ì ^Õ=! ^ŒO_»=Úe"≥ <åÅ∞QÆ∞ Éèí∞[=ÚÅ∞ QÆÅ hÅ QÆQÆ#Ñ¶¨∞#âßº=Ú_»=Ù. "Õ^Œ=ÚÖË áê^Œ=ÚÖˇ· h‰õΩ
J=∞~° H©~°Î#O|∞ J#fl=∞Ü«∞ºk qx P^è•~°"≥∞ÿ#q. Ñ¨^Œ‡=Ú <åaèÜ«∞O^Œ∞QÆÅ Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»=Ù. h Ñ¨^Œ#=Ú Ü≥ÚHõ¯
"ÕOHõ@yi <å^èŒ∞ "Õ_»ˆ~Å? ÖÏ=}º=Ú QÆ}ÕK«∞@‰õΩ J™ê^èŒº"≥∞ÿÜ«Ú#flk. J\˜¡ h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix F u~°∞=∞Å<å^è•! h=Ù Ñ¶¨∞#∞Öˇ·# "Õ^•O`«∞Å KÕ`« =∂„`«"Õ∞ „ÑüáêkOÑ¨
^Õ= #"≥∂ ^Õ= ^Œy#"å_»=Ù. |OQÍ~°∞ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ#∞ Hõ~Ü ° Ú« QÆà=◊ Ú#O^Œ∞QÆÅ k=º~°∂Ñ¨Ù_»=Ù.
áê=# QÆ∞}QÆ}ÉèÏ"å II^Õ=#"≥∂II ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ h‰õΩ k=º <Õ„`«=ÚÖˇ· nÑ≤ÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. Zé]x ã¨∂~°ºaO|=Ú
[QÆ^•HÍ~å K«`«∞~°∞ƒù*Ï =O\_˜ h J^èŒ~°=Ú#∞ "Õ~˘Hõ ^•x`ÀáÈÅ∞Û@‰õΩ JÅqHÍ‰õΩ#flk. J\˜ì h k=º
QÆQÆ# hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞âßº=∂ ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
xQÆ=∞ áê^ŒÜ«ÚQÆ h~°[<åÉèí F ^Õ=^Õ"å! h=Ù ÉèÏ==Ú#∞Oz [xOK«∞ =∞#‡^èŒ∞xH˜ Ñ¨^Œ‡=Ú#∞Oz Ñ¨Ù\ì̃#
JQÆ}˜`« ÖÏ=}Ïº## II^Õ=#"≥∂II „|Ç¨‡^Õ=ÙxH˜ `«O„_çq. NÅH©∆ ‡ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂kè<å^èŒ∞_»=Ù. N"ÕOHõ\Ï„k tY~°=ÚÃÑ·
Ñ¶¨∞#"Õ^•O`≥·~°æ}# =Ù^•~° qÇ¨ÏiOK«∞ =∞Ç¨ÏhÜ«Ú_»=Ù. Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# QÆ∞}QÆ}=ÚÅhfl ÉèÏ=ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ
Hõ#Hõ â◊OY K«„Hõ Hõ~åOHõ HõÅ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
k#=∞}˜ â◊âßOHõ k=ºqÖ’K«#
J#∞Ñ¨=∞ ~°q aOÉÏ^èŒ~å II^Õ=#"≥∂II
151 152
3-77 P=Å ÉèíÜ«∞Ñ¨_»¤"å–~°OQÆ_ç |_ç`Õ ^˘~°
=Ú#∞fl_ç Ö’ =(=Ù?)Å qKåiOz– =Ó~°_çO`«∞ ~°O`«Ö’<Õ
N"ÕOHõ>Ëâ◊ h=Ù–ã¨$+≤ìHõÖÏ¡ <ÕeHõ=Ù
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<Õ ã¨∂\˜QÍ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. `å=Ú "Õ"ÕÅ∞ =∂"≥Ú~° h=Ù– qKåiOK«‰õΩO_Õ"å IIÃÑOzII
h~°∞áÈã≤ ÃÑOz# K≥@∞ìx ãïQÍ ÃÑ~°QÆÖË^Œx Z=~°<åfl Ñ‘H˜ áêˆ~™êÎ~å? <Õ#∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞Oz"å_çx HÍ#∞, x["Õ∞. HÍh <Õ#∞ h a_»¤#Ü«∂º! ##∞fl h=Ù Hõ∆q∞OK«HõáÈ`Õ
WOÔH=~°∞ Hõ∆q∞™êÎ~°∞? h"Õ <å<Õ~åÅxflO\˜h ÖˇH˜¯Oz tH˜∆™êÎ#O>Ë ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìH˜ `å"Õ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ <å\˜,h~°∞ É’ã≤ ÃÑOz# K≥@∞ìx (^•iHõ_»¤"≥Úã¨∞Î#fl^Œx)
ÜÕ∞eHõ=Ù x#∞fl HÍ^Œx #<≥fl=~°∞ ~õH˜∆™êÎ~°∞? =∂ "≥Ú~°Å∞ "ÕÅ ãÖYº#∞ Z=~°<åfl Ñ‘H˜ J=`«Åáê~°"Õ™êÎ~å? <Õ#∞ =∞Oz "å_»#∞ HÍ#∞. (P =∂@ x["Õ∞.
q∞OzáÈÜ«∂~Ú "å\˜x h=Ù qKåiOK«Hõ áÈ`Õ WOHÍ Z=~°∞ Ñ¨\ Oì˜ K«∞‰õΩO\Ï~°∞? HÍh <Õ#∞ h a_»#¤ ∞). JO^Œ∞Hõx ##∞fl h=Ù =∞xflOK«"å? (=∞i #<≥fl=~°∞ ~°H™∆˜ êÎ~∞° ?)
~å=Ü«∂º `«O„_ô! ##∞fl ~°H˜∆OK«∞ JO@∞<åfl~°∞. J_»qÖ’ „Ñ¨Ü∂« }ÕKÕ "å~°∞ ^•i `«ÑÊ¨ @O ã¨ÇÏ¨ [O "å_ç^•i# "å_»∞ áÈ`å_»∞ÖË
LII ÃÑOz#K≥@∞ì<≥=fi_»∞#∞ Ñ‘Hõ_»∞ P=Åáê~°"ÕÜ«∞QÍ Jx ^•i`≥eã≤# "å~°∞ "å_çx =^Œe"Õ™êÎ~å? <Õ#∞ #~°∞_»#∞. HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ
=∞Oz #~°∞O_»∞QÍ_»#∞K«∞ =∞#fl# g_»‰õΩ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =O\˜ "å\˜KÕ Ñ‘_ç`«∞_»#∞. `≥eÜ«∞Hõ `«Ñ¨C^•iÖ’ áÈ`«∞<åfl#∞ J@∞=O\˜ ##∞fl
Ü≥∞OK«‰õΩ <å^Œ∞ <Õ~°=ÚÅ∞ ÜÕ∞eHõ h=Ù ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìH˜<£ WOHÍ "å\˜H˜ ##∞fl =∞iyOz (JÅ"å@∞ KÕã≤) ~°H˜∆OK«‰õΩO_® =ÙO_»=K«∞Û<å?
q∞Oz#=∂"≥Ú~°Öòq#∞=Ú "Õ∞Å∞##∞ *ËÜ«Ú=ÚJ#fl=∞Ü«∞º<≥<£. Wk h‰õΩ <åºÜ«∞"Õ∞<å?
~åQÆO : =~åo ^ŒÜ«∞QÆey# "å~°∞ k‰õΩ¯ÖËx J<å^èŒÅ#∞ `≥zÛ "åiH˜ `å"Õ∞ k‰õ¯~Ú ~°H˜∆™êÎ~°∞.
"åà◊§x ^ŒÜ«∞ÖËHõ kQÆ^ÀÜ«∞~°∞ (q_»<å_»~°∞) `«Hõ¯Hõ (q_»∞=Hõ) =∂Ü«∞Ö’ |_ç, ^Œâ◊
ÃÑOz `«=∞ ÃÑ@∞ì *ˇ@∞ì–ÃÑiH˜"ÕÜ«∞Ô~=fi~°∞
kâ◊ÖËx ##∞fl q∞H˜¯e ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»"≥· ~°H˜∆OK«Hõ, áÈ`ÕáÈÜ«∂_»∞ÖË Jx ##∞fl
=∞Oz"å_»QÍ‰õΩ#fl– =∞xflOK«‰õΩO_Õ"å IIÃÑOzII
qãï˚OK«=K«∞Û<å? Wk h‰õΩ `«y# Ñ¨xÜÕ∞<å `«O„_ô!
`≥~°=Ù ^ŒÑ≤ÊÜ«∞_»q–kiˆQ\˜"åi ^≥zÛ
`≥~°∞=Ù# Éˇ>ˇì^Œ∞~°∞–`≥eã≤# "å~°Å∞ Z=~°<åfl ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç# "åà◊√§ JOQÆ_ç|_ç (`«=∞ H˘Å∞=Ù‰õΩ) =zÛ P„â◊~Ú¿ãÎ
#~°∞_»<≥· <Õ~°Hõ–#_çKÕ\ ˜ ##∞fl h=Ù ^˘~°Å~Ú# "å~°∞ "åà◊§ÉèíÜ«∞O áÈQ˘\˜ì, F=Å (Lz`«sux) ~°H˜∆™êÎ~°∞ HÍh
=∞iyOz HÍ=Hõ– =∂#=K«∞Û<å IIÃÑOzII =^Œe"Õ™êÎ~å? F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù ã¨$+≤ì Hõ~°Î=Ù, ã¨$+≤ì Éèí~°Î=Ù. J#O`«∞_»=Ù.
k‰õΩ¯=∂e#\˜ì "åi–^≥zÛ^ŒÜ«∞QÆÅ"å~°∞ J#O`«=ÚÖˇ·# =∂ "≥Ú~°Å#∞ qx D ãÖ™ê~°Ñ‘_ç`«∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡ ~°H˜∆OKåe
kHõ¯~Ú HÍ`«∞~°∞ "åi–kQÆ^ÀÜ«∞~°∞ QÍx =∂QÆu qKåiOK«‰õΩO_® q_çz Ñ¨ÙK«Û=K«∞Û<å? =^Œ∞Ì `«O„_ô! =∞=∞‡efl
`«Hõ¯Hõ =∂Ü«∞Ö’|_ç–^Œi^•Ñ¨ÙÖËx ##∞fl q_çzÃÑ@∞ì‰õΩ.
"≥Hõ¯™ê# ~°H˜∆OK«Hõ–q_çKÕ"å h=Ù IIÃÑOzII
153 154
3-78 ãÖÃÑOQÆ ¿ãã¨Å∞ ã¨=∞~°u g∞‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç =ÚOÑ¨ÙÅ =Ó~°∞ÊÅ =¸Hõeq
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ x`«ºHõàÏº} ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åˆ~ ~ÚOÑ¨ÙÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊ K≥e HõÅã≤
„áê~°OaèOK«∞~°x ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞. =∞#O KÕã≤H˘#fl Ñ¨Ù}º"Õ∞"≥∂ <Õ_»∞ P x`«º ãÖÑ¨^Œ `Õeu K«#=Ùeq IIHõO^Œ∞=II
HõàÏº}"≥·Éèí"åxfl HõàÏ§~åK«∂ã¨∞Î<åflO =∞#O. XHÍ<˘Hõ HõàÏº} ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∞Ü« ∞ º P Hõ à Ïº}OÖ’ qq^è Œ Ñ¨ Ù ëêÊÅ`À J=∞‡"å~° ∞ JÜ« ∞ º"å~° ∞ `«O„_ô! N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! g∞ x`«ºHõàÏº} "≥·Éèí=O Ü≥ÚHõ¯ JO^•Å∞ Jhfl
Ñ¨Ù+¨Ê`«ÅO„ÉÏÅ∞ (¿ãã¨Å∞) K«Å∞¡ H˘O@∞O>Ë P Ñ¨ÙëêÊÅ∞ "åiÃÑ· Ñ¨_®¤Hõ ZÖÏ J^Œ#Ü«∂º~Ú (Hõ∆} Hõ∆}ÏxH˜ ã¨=∞Ü«∂xH˜ `«QÆæ@∞¡ =∂i áÈ`«∞<åfl~Ú.) "å\˜
JQÆ∞Ñ≤ã¨∞Î<åflÜ≥∞ ã¨~°ãÖQÍ ÉèÏqOKå~°∞. ZO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèÏ=#O>Ë... Hõà◊√§
q=~åÅ∞ q#∞ ™êfig∞!
=¸ã¨∞H˘x g∞~°∞ u~°∞=∞ÅÖ’ KÕ~°O_ç...Zxfl Ñ¨ÙëêÊÖ’! J"≥\Ï¡=Ù<åflÜ«∞O>Ë ...P
JO^Œ = ÚÅ∞ 'J^Œ # —Ü« ∂ ºÜ« ∞ @ JO>Ë . ..ã¨ = ∞Ü« ∂ xH˜ `« Q Æ æ @ ∞¡ Ju"ÕQÆOQÍ ¿ãã¨Å∞ (`«ÅO„ÉÏÅ∞) áÈã¨∞H˘x JÅã≤áÈ~Ú g∞~°∞ XHõi<˘Hõ~°∞
=∂iáÈÜ«∂Ü«∞@...JO>Ë.... K«∂K«∞H˘O@∞<åfl~°∞. g∞~°∞ áÈã¨∞H˘O@∞#fl 'HõÅ∞=Ñ¨ÓÅ ¿ãã¨Å∞— JkQÀ h=Ó
HõOII ''HõO^Œ∞= g∞ HõàÏº}Ñ¨Ù J=∞‡"å~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ K«∂Ñ¨ÙÖÏ¡=Ù<åfl~Ú. #Å∞k‰õΩ¯Å „Ñ¨ãïOK«∞K«∞#fl g∞
JO^ŒO|∞Öò PÜ≥∞#^Œ#∞—— J#flÜ«∞<≥~å =Úã≤=Úã≤ #∞=ÙfiÅ HÍO`«∞ÅÖË'zÅ∞HõÅ∞ "≥ÚÅ¡Å ¿ãã¨Å∞ (K«Å∞¡H˘#∞K«∞#∞) "≥ÚÅ¡
WOn=~å‰õ∆Ω Q˘eK≥#∞ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ `«ÅO„ÉÏÅ∞)
ã¨∞O^Œ~°=∞QÆ∞ H©~°Î#OÑ¨Ù ™⁄OÑ¨Ù#∞ QÆ#∞_ô
g∞ X~°ÜÚ« "≥∂=ÚÅ∞ (XiÑ≤_<ç ˘Ok# =^Œ#=ÚÅ∞) =ÚYÑ¨^‡Œ =ÚÖˇ· #O^Œ∞#
~åQÆO : ^Õâò K«∞O|#=ÚÅKÕ Z„~°|_ç `å=∞~°Ñ¨Ó=ÙÖˇ· g∞~°∞ K«Å∞¡H˘#∞K«∞#fl `å=∞~°Ñ¨ÓÅ ¿ãã¨Å
HõO^Œ∞= g∞ xK«Û HõàÏº}=Ú#‰õΩ =Öˇ#∞#flq. g∞ KÕq∞i QÀà◊√§ K≥#‰õΩÅ∞—(g∞ g∞ "å_ç QÀà◊√§ w@∞¡) h K≥eH©h‰õÄÎ
JO^Œ=ÚÖÏÜ«∞#∞ J^Œ#xq IIHõO^Œ∞=II Kå=∞Ou Ñ¨ÓÅ ˆ~‰õΩÅ∞ q_çáÈ~Ú XO\˜ÃÑ· qã¨ÎiOz, P #Y Hõ∆`«=ÚÖË D
HõÅ∞=Å ¿ãã¨Å∞ HõeH˜H˜ h‰õΩ#∞ Kå=∞Ou ˆ~‰õΩÖÏ J#fl@∞¡#flq. (KÕq∞i, JO>Ë, HÍy# áêÅ∞ `À_»∞ÃÑ>Ëì@Ñ¨C_»∞
™⁄Å=Hõ K«∂KÕ\ ˜ K«∂Ñ¨Ùeq =∞l˚QÆ K«∞Hõ¯Å∞ "≥Ú#QÀ\˜`À "ÕÜ«∞@O)
zÅ∞‰õΩÅ "≥ÚÅ¡Å ¿ãã¨Å∞ g∞Ö’
#Å∞QÆ_» =Úã≤=Úã≤ #=Ùfieq IIHõO^Œ∞=II g∞ ã¨=∞~°u ‰õÄ@q∞Ö’ =ÚOK«∞H˘x =ã¨∞Î#fl g∞ x@∂ì~°∞ÊÖˇÖÏ=Ù<åflÜ«∞O>Ë
`å=∞~°¿ãã¨Å∞ `«ÅH˘<≥ g∞‰õΩ#∞ WÑ¨C_»∞ g∞~°∞ K«Å∞¡H˘O@∞#fl ãÖÃÑOQÆÑ¨ÓÅ ¿ãã¨ÖË P =Ó~°∞ÊÖÏ J#fl@∞¡<åfl~Ú.
"≥∂=Ú "≥∂"≥Ú~°Ü«Ú =Ú^Œ∞Ìeq J"Õ Wq, W"Õ Jq JxÑ≤OK«∞@ KÕ`« ZO`À WOÑ¨ÙQÍ#∞#flq. „Ñ¨Éèí∂! u~°∞=∞Å
¿ã=∞Ou ¿ãã¨Å∞ K≥eÜ«∞‰õΩ h‰õΩ#∞ <åÜ«∞HÍ! h=Ù h K≥e`À ‰õÄ_ç Sâ◊fi~°º=ÚÅÖ’ `ÕÅ∞`«∞<åfl=Ù. g∞ J#∞~åQÆ=ÚÖË
KÕ=∞i QÀà◊§ K≥#‰õΩeq IIHõO^Œ∞=II g∞ "≥·Éè’QÆ=ÚÖˇ· JÅ~å~°∞K«∞#flq.
155 156
3-79 uqi "ÕOHõ\ÏkèÑ¨ <Õ#∞ h–
=Ú#∞fl_ç Hõ=Ùy\˜ Hõaƒu QÆ_»∞ <Õ#∞
~°= ~°= K≥=∞@ QÆ~°y <Õ_»∞~Ú^≥
*Ï[~° JO>Ë =OK«# Jx J~°O÷ . „¿ÑÜ«∞ã‘ „Ñ≤ÜÚ« Å∞, ÉÏ"å=∞~°^àŒ √◊ ¡ ã¨~ã° O¨ QÍ K«=ÙÖÏÜ«∞#∞ h *Ï[~° IIKåÅ∞ KåÅ∞II
XHõiÃÑ· XHõ~°∞ ~°OQÆ∞Å∞, =ãÖ`«O Ñ¨ÓÅ Ñ¨Ùá⁄Ê_ç K«Å∞¡H˘x #$`«º QÍ<åÅ`À
Ñ¨~°=tOKÕ "Õ_»∞Hõx *Ï[~° Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞ *Ï#Ñ¨^Œ∞Å∞. â◊$OQÍ~° Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"ÕOHõ>Ëâ◊√x =Åz "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞Ô~·# XHõ ÉèÏq∞x, WHõ h *Ï[~° KåÅ∞ ™êfig∞! F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h D =ÅÑ¨Ù *Ï[~° WHõ KåÅ∞KåÅ∞. Jk z=iH˜ <å‰õΩ
D *Ï[~° '*Ïq |~°K#≥ ∞— ##∞fl JO\’Ok. '*Ïe |~°K#≥ ∞— JO>Ë Jã¨Å∞ J~°Oú ... =∞#óMË^Œ=Ú<Õ Z~°=ÙQÍ xã¨∞ÎOk. (JÑ¨C Wã¨∞ÎOk) J@∞=O@Ñ¨C_»∞ <åÔHO^Œ∞H©
=∞#óMË^Œ=Ú JÑ¨CQÍ Wã¨∞Î#fl^Œx JO>Ë h *Ï[~° z=~°‰õΩ <å‰õΩ ^Œ∞óMÏ<Õfl `«Å<˘Ñ≤Ê).
q∞QÆ∞Å∞ã¨∞ÎO^Œx. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åˆ~"˘Hõ ÉèÏq∞x J~Ú, D q^èŒOQÍ
ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. (J~Ú<å <å‰õΩ |∞kúÖË^Œ∞). h =ÅÑ¨Ù <å‰õΩ HõeyOKÕ Ñï`åÑÖÖ’
P."≥II'*Ïe|~°K«∞— h^Œ∞ *Ï[~° KåÅ∞~å "å_çáÈ`«∂<Õ =ÙO\Ï#∞. P `«Å<˘Ñ≤Ê`À `«ÅˆH#∞ (K«eOzáÈ`«∂<Õ =ÙO\Ï#∞)
=ÅÑ¨Ù "Õ^Œ#Å‰õΩ "å_çáÈu
uqi "ÕOHõ>Ëâ◊√ 'Hõ=Ùy\˜— Hõaƒu <å â◊s~°O Ñ¨ÙÅHõiO`«Å`À á⁄~°Å∞`«∂<Õ =ÙO\Ï#∞ Dq^èŒOQÍ '[eQ˘x—
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J^Œ∞ƒù`«=Ú~° (Juâ◊~ÚOz) <åÃÑ· h=Ù *Ï[~° K«Å¡=^Œ∞Ì ™êfig∞! (<Õ#∞ `«@∞ìHÀÖË#∞).
~åQÆO : =ÚMÏi ™êfig∞! |Å¡x (|Å=O`«∞_»"≥·#) x#∞ QÆx =Ù_çÔH#∞. (L„HÀ+Ö`À
KåÅ∞ KåÅ∞h *Ï[~° ##∞fl =Ù_çHá˜ È`å#∞). WHõh zÅ¡~° "ÕëêÅH˜ zq∞_Õ#∞ (*Ï=QÍi áÈ`å#∞). h J|^•úÅ`À
*Ïe |~°K≥ h *Ï[~° IIKåÅ∞ KåÅ∞II HõO^Œ∞=_ç (`«Ñ≤OzáÈÜ«∂#∞) áÈÜ«∂#∞, HÍyáÈÜ«∂#∞. WHõ KåÅ∞ KåÅ∞. <åÃÑ·
=ÅÑ¨Ù "Õ^Œ#Å "å_Õ#∞ ~¸– h *Ï[~° K«Å¡=^Œ∞Ì. (#xflOHÍ "≥∂ãÖ KÕÜ«∞=^Œ∞Ì).uqiWHõ ¯ _» 'uqi— JO>Ë
`«Å<˘Ñ¨CÅKÕ ^ŒÅˆH#∞ ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅ=Ú`À J<Õ ÉèÏ=O`À J#fl=∞Ü«∞º D Ñ¨ÔŒ "å_®~°∞. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å!
Ñ¨ÙÅHõÅ "Õ∞x`À ÉÁ~°ÖË#∞ ‰õ_»∞– <Õ#∞ z=iH˜ (^˘iH˜ áÈÜ«∂#∞). h ÃÑ#QÆ∞ÖÏ@Ö’ Ñ¨\ ˜ì# K≥=∞@Ö’ D~ÀA
[eQ˘x K«Å¡‰õΩ *Ï[~° IIKåÅ∞ KåÅ∞II Hõ~°yáÈÜ«∂#∞. JO^Œ∞Hõx, Wk=~°‰õΩ #<≥flO`« U_çÑ≤Oz<å h *Ï[~° KåÖÏ
|Å¡x x#∞QÆx =Ù_çˆH#∞ h– Pã¨H˜ÎHõ~°OQÍ<Õ =Ù#flk „Ñ¨Éèí∂!
zÅ¡~° KÕ`«Å lq∞_Õ#∞
HõÅ¡ QÆO^Œ"˘_ç QÍˆQ#∞
[Å¡‰õΩ K«Å¡‰õΩ *Ï[~° IIKåÅ∞ KåÅ∞II
157 158
3-80 HÍÜ«∞Ñ¨Ù [##=Ú Hõ~°‡=Úk
=Ú#∞fl_ç =∂Ü«∞ ÅOÑ¨@=Ú =∞=∞`«Åk
ÜÕ∞Ü≥∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç`«x Hõ$Ñ¨
P`«‡‰õΩ, ^ÕÇ¨ÏO `À_»∞ÖËHõáÈ`Õ NÇ¨Ïix KÕˆ~ =∂~°æ"Õ∞ ÖË^Œ∞. HÍh ^ÕÇ¨xfl áêÜ«∞x Ü«∂`«‡‰õΩ „Ñ¨Ü«∂}=∞Ü«∂º IIÇ¨ÏiII
^èŒiOK«QÍ<Õ D P`«‡#∞ 'Ç¨Ïi=∂Ü«∞— P„Hõq∞Oz ~°∞K«∞Å g∞^Œ, HÀiHõÅ g∞^Œ,
ã¨∞Y=ÚÅ g∞^Œ ^è•ºã¨ áÈ`«∞Ok. Jq f~°Hõ „HÀ^èŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. DÖ’QÍ HÍÅO ÉèÏ"å=∞$`«O
'\˜H±\ ˜H±— =∞x QÆ_çz áÈ`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. WHõ ã¨ˆ~ x„^Œ `«"≥∂QÆ∞} xÅÜ«∞"Õ∞. NÇ¨Ïix 'â◊~°}∞— J#∞@ÜÕ∞ P`«‡#∞ PÜ«∞# ã¨~°∞ã¨‰õΩ (ã¨g∞Ñ¨=Ú#‰õΩ)
HÍh =¸_»==O`«∞ rq`«O ^•xHÀã¨"Õ∞ "≥zÛã¨∞Î<åfl=Ú, Hõ^•! =∞i W=hfl KÕ~∞° Û@Ü«∞QÆ∞#∞. WkÜÕ∞ áÈ Q˘Ñ¨Ê ã¨`º« =Ú. F u~°∞=∞ÅÜ«∂º! Wk z`«yÎ OK«∞=Ú.
ã¨`«º~°∂Ñ¨Ù_≥·# P`«‡‰õΩ ~À`« HõeyOKÕ q+¨Ü«∞=ÚÖË. Hõ~°‡Å Ñ¶¨ÅOQÍ [#‡Å∞ „Ñük#=Ú J<ÕHõ ~°∞K«∞Å#∞ HÍOH˜∆OK«∞#k ^ÕÇ¨Ï=Ú (P`«‡ HÍ^Œ∞ ã¨∞=∂!).
`«Ñ¨Ê@OÖË^Œ∞. W^ŒO`å XHõ 'ÅOÑ¨@O— J~ÚOk P`«‡‰õΩ. kÔH¯=~°∞? JO@∞<åfl~°∞ PHõ~°¬}‰õΩ Ö’|~°z HÀiHõÅ#∞ HõeyOKÕk z`«Î=Ú (P`«‡HÍ^Œ∞). HÍO`«Å =O\˜q
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ ("å\˜QÀÅ "å\˜^Õ HÍx h =∞Oz K≥_»¤Å∞ PÖ’zOK«=Ù). 'Ñ¨xq
K«OII Ç¨Ïiâ◊~°}ÏQÆ`˘Hõ¯\˜Ü≥∞ PÜ«∞# K≥O`«‰õΩ *Ë~°∞Û 'P`«∞=∞=∞x— P`«‡‰õΩ— (xÜ≥∂yOK«|_ç# P`«‡‰õΩ D ^ÕÇ¨^Œ∞Å`À Ñ¨xÖË^ŒÜ«∂º! ™êfig∞!
J~°Ü«∞QÆ WO„kÜ«∞=ÚÖÏ`«‡#∞ ^Œ∂~°=Ú KÕÜ«Ú`À_»=<£ `˘O^Œ~° áê@∞ HõeyOK«∞ P„QÆÇ¨Ï=Ú (Ñ¨^ŒÖË\ ˜ HÀÑ¨=Ú) Q˘Ñ¨Ê áêÑ¨=Ú.
=ÚiÜ«∞QÆ *ËÜÚ« Éè’QÆ=ÚÅ∞ =Ú^Œ∞ÅÌ ÉèÏ=∞Å∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
WHõáÈ`Õ HÍÅ=Ú#‰õΩ Pk J#∞#kÜÕ∞ ÖË^Œ∞. =∞x+≤ x^Œ∞iOKÕ HÍÅ=∞O`å
u~°∞=∞Å<å^èŒ∞ ã¨`«¯ $Ñ¨Ü≥∞ n@∞ „Ñ¨=∂}=Ú P`«‡<≥OK«QÆ<£
x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ# `«"≥∂QÆ∞} „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#k. ^•x=Å¡ #+¨ì"Õ∞ HÍx ÖÏÉèíOÖË^Œ∞.
~åQÆO : HõàÏº}˜ „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ#∞#fl P`«‡‰õΩ Wk Ü≥∞~°"≥~°=Ü«∂º! (~À`« HõeyOK«∞ q+¨Ü«∞=Ú)
Ç¨Ïiâ◊~°}ÏQÆu Ü«∂`«∞=∞k JO^Œ∞=Å# ÜÕ∞"≥∂, P`«‡ „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ `ÀK«^Œ∞.
ã¨~°∞ã¨ xkÜ«∞ áÈ ã¨`«∞=∞Ü≥∞º_çk IIÇ¨ÏiII
P`«‡ â◊s~°O ^èŒiOz [x‡OK«∞@‰õΩ HÍ~°}"≥∞=~°∞? Ñ¨Ó~°fi[#‡ÅÖ’ Jk
k#k# ~°∞K«∞eq ^ÕÇ¨Ï=Úq KÕã≤H˘#fl Hõ~°‡ =∂„`«"Õ∞. WHõáÈ`Õ =∞=∞`« =Å# =∂Ü«∞^•i ÅOÑ¨\ÏÅ∞
K≥#ˆH\˜ HÀiHõ z`«Î=Úk
(`«Q∞Æ Å=ÚÅ∞) HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ZHõ¯_≥H¯õ _≥<· å P N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x Hõ$Ñ¨ D P`«‡‰õΩ
Ü≥∞#¿ã\˜ HÍO`«Å∞ ~ÚO„kÜ«∞O|∞Åq
Ñ¨xq Ü«∂`«‡H˜q Ñ¨xÖË^ŒÜ«∂º IIÇ¨ÏiII q_»∞=x „Ñ¨=∂}=Ú, J#QÍ P ™êfiq∞ Hõ~°∞} ã¨`«º"≥∞ÿ# ™êHõ∆ º=Ú.
Ñ¨^ŒÖË(ˆ~)\˜ HÀÑ¨=Ú áêÑ¨=Úk
J^Œ# HÍÅ=ÚÅ∞ J<åkq
x^Œ∞~° `«"≥∂QÆ∞} xÅÜ«∞=Úk
Ü≥∞^Œ∞@ <å`«‡H˜q Ü≥∞~°"≥~°=Ü«∂º IIÇ¨ÏiII
159 160
3-81 HõO^Œ∞=`À H“yeOz ÔH·=ã¨=Ú ¿ãã¨∞H˘O\˜
=Ú#∞fl_ç =O^Œ=ÚQÆ hÔH#∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ
á⁄Ok N"ÕOHõ>=Ú# á⁄Oz BÉèíà◊=ÚÖ’#
`«O„_ç J#fl=∞Ü«∞º ÉÏ@Ö’ #_çz, J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« H©~#Î° Å∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xÃÑ· JOk =~åeKÕÛ=Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIB#Ü«∂ºII
K≥Ñ≤Ê# ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ïx (B Éèíà◊ #~°ã≤OÇ¨ïx)
ÉèÏ"å=∞$`«O
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ÉèÏqOz K≥Ñ≤Ê# J=∞$`« "åÇ≤Ïx Wk. ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx peÛ K«OÑ≤<≥`«∞Î~°∞ `åy# "å_»∞ ‰õÄ_®, „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ÉèíH˜ÎH˜, Nãü F „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨! B#Ü«∂º! h=Ù *Ï}`«#OQÆÅ"å_»"Õ.
™œO^Œ~åºxH˜ ÖÁOyáÈ~Ú Éèí‰õΩÎxH˜ =~åÅ∞, #o<åH˜∆H˜ =ÅÑ¨Ù WKåÛ_»∞. Ñ¨xÖ’ =∂‰õΩ P#Å∞ (x~°ƒO^èŒ=Ú HõeyOK«∞ +¨~°`«∞Å∞) ÃÑ@ì=^Œ∞Ì `«O„_ô! (h=Ù ÃÑ_ç`Õ
Ñ¨xQÍ J<å^èŒÅ‰õÄ <å^èŒ∞_≥· [QÆ<åfl^èŒ∞_≥· ã≤iãÖÑ¨^ŒÖË HÍHõ J~°∞›ÅH˜ JÅ¡kQÀ "Õ∞O `«@∞ìHÀÖË=Ú, "Õ∞=Ú ÃÑ_ç`Õ h=Ù J=bÅQÍ ^•\˜"Õ™êÎ=Ù).
"≥·‰õΩO~î°O ‰õÄ_® WKåÛ_»∞. "Õã¨~°Hõ (ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ) NÅH©∆ ‡`À qÖÏã¨=ÚQÍ #=ÙfiÖÁÅHõ É’ã¨∞Î<åfl=Ù.
P."≥II B#∞ *Ï}_»=Ù~° B Éèíà◊ #~°ã≤OÇ¨Ï P"≥∞‰õΩ Pã¨ (J¿ÑHõ∆) K«∂Ñ¨ÙK«∞<åfl=Ù. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x nqOKå=Ù. ¿ãã¨"≥\ ˜ì# (JHõ∆`«Å∞
P#e@∞¡ "≥@ìHõ<≥#∞ ÃÑ^ŒÌ– K«Å¡#) P KÕ`«∞Å`À<Õ x~°ƒùOkèOz Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx „áê}Å∞ f¿ã=Ù. F „Ñ¨Ç¨¡^Œ
u~°∞=∞ÅÜ«∞º H˘eK≥ u~°∞=∞ÖËâ◊√QÆ <≥Oz =~°^•! <Õ#∞ P ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ KÕÑ¨ÙÊ#∞ (P Hõ^äŒÅ#∞ q=i™êÎ#∞.
`«O„_ç ÉÏ@ #_»∞K«∞ `«#Ü«Ú_»`«_≥.
F „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! Ñ¨^Œ‡<Õ„uÜ≥ÿ∞# NÅÅ##∞ #O@∞# (¿ãflÇ¨Ï=Ú`À) h`˘_»ÃÑ·
~åQÆO : uÅOQ∑ ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ@∞ìH˘x P"≥∞ ã≤QÆ∞æÅ#∞ (Å[˚#∞) ã¨Ê $tOK≥^Œ=Ù. U ã¨=∞Ü«∞=Ú#<≥·<å
B#Ü«∂º *Ï}_»=Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ P"≥∞#∞ ÔQO@Hõ (<≥\ ˜ì"ÕÜ«∞Hõ), ˆHÅ∞ˆHÅ∞H©eOz (KÕ~Ú KÕ~Ú `«QÆeOz),
P#Å∞ "≥@ì‰õΩ=Ú „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIB#Ü«∂ºII JO@∞"åÜ«∞=Ù (q_»<å_»=Ù)
"Õã¨~°Hõ Nãü`À "Õ_»∞Hõ #=ÙfiÅ∞ #gfi HõO^Œ∞=`À (™ê=∞~°ºú =Ú`À) JO^Œ=ÚQÆ DÔH#∞ (P"≥∞#∞) H“QÆeOz h =â◊=Ú
Pã¨Å∞ K«∂¿Ñ=Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ
KÕã≤H˘O\˜q. N"ÕOHõ>yiÃÑ· D"≥∞<å q^èŒ=ÚQÍ á⁄Ok, WHõ¯_» D BÉèíà◊=ÚÖ’
¿ãã¨ "≥\ ˜ì# KÕ`«∞Å K≥~°QÆ∞=\˜ì f¿ã=Ù
P ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ K≥¿ÑÊ#∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIB#Ü«∂ºII (JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’) JO`«∞ÖËx =~°=ÚÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞<åfl=Ù.
#O@∞# `˘_»g∞^Œ#∞ #e<åH˜∆ ∆<≥H˜¯OK«∞Hõ
JO>Ë=Ù ã≤QÆ∞æÅ∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ
ÔQO@Hõ U áÈ^Œ∞Ì#∞ ˆHÅ∞ ˆHÅ∞ H©eOK«∞Hõ
JO@∞"åÜ«∞ =k"À „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIB#Ü«∂ºII
161 162
3-82 `«_»q ~À=∞ ~°O„^èŒO|∞Å „QÆ∞_»¡#∞
=Ú#∞fl_ç L_»∞QÆHõ á⁄kw <˘Hõ Ç¨ÏOã¨
Hõ_»∞"Õ_»∞Hõ "ÕOHõ@yi g∞^Œ@
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi `«`«Î fi É’^è•`«‡Hõ"≥∞ÿ# K«Hõ¯\˜ ãÖH©~°Î# Wk.ã¨fiK«Ûù`«‰õΩ, "˘_»Å∞ ÃÑOK≥ x^À "˘Hõ Ç¨ÏOã¨ IIk|ƒÅ∞II
Ñ¨q„`«`«‰õΩ, ã¨`«Î fiQÆ∞}ÏxH˜ Ç¨ÏOã¨#∞ XHõ QÆ∞~°∞ÎQÍ K≥|∞`å~°∞. J@∞=O\˜ ÉèÏ"å=∞$`«O
QÆ∞}=ÚÅ∞#fl Q˘Ñ¨ÊÜ≥∂QÆ∞Å#∞ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. J#fl=∞Ü«∞º XHõ Ç¨ÏOã¨ L|∞ƒh\˜ÃÑ· (ã¨=Ú„^Œ=Ú g∞^Œ) k|ƒÅ∞ "≥@∞ìK«∞<£ `Õe#k (Jk
Ü≥∂QÆ∞ÅˆH Ñ¨~°=∞Ü≥∂yÜ≥ÿ∞# w`åKå~°∞ºx, Ñ¨~°=∂`«‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ùx Ç¨ÏOã¨`À áÈeÛ, XHõ L#fl`«"≥∞ÿ# Éèí∂ ÉèÏQÆ=∂ J#∞#@∞¡ `Õe Ü«∂_ç#k).
r=ÙÅ áêÑ¨ÑÙ¨ }º=ÚÅ<Õ h\˜h áêÅh "Õ~∞° KÕã≤ áêÅ∞ (Ñ¨Ù}ºO) =∂„`«"∞Õ „QÆÇÏ≤ Oz (J#QÍ P Ç¨ÏOã¨‰õΩ ã¨=Ú„^Œ=∞x# "≥éÑ¨ÙÖË^Œ∞. K≥_»∞#∞ =∞Oz#∞Oz "Õ~°∞ KÕã≤,
áêÑ¨=Ú J<Õ h\˜x =^Œe"Õ™êÎ_»∞ JO@∞<åfl~°∞. Jk PÜ«∞# '"åã¨∞^Õ"å— `«`«Î fiO. r=ÙÅ =∞Ozx =∂„`«"Õ∞ „QÆÇ≤ÏOz K≥_»∞#∞ "åi 'Hõ~°‡—ˆH =^Œe "Õ¿ã Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨
ZO`« K≥Ñ≤Ê<å nx q=~°} P=¸ÖÏ„QÆO K≥Ñ¨Ê@O J™ê^èŒºO. L^•Ç¨Ï~°}H˜ D Wk). ^•x `«`åÎ fixfl q#O_ç.
Ñ¨^Œº"Õ∞.... `«ÅÔHHõ¯^Œ∞. ÉèÏ"å=∞$`«O K«kq„Ñ¨Ü«∞uflOK«O_ç..... Jk XHÍ<˘Hõ Ç¨ÏOã¨. Jk J#=Ù# (™œHõ~°º=ÚQÍ) Hõ=∞Å qÇ¨~°=Ú
HõOII L|∞ƒ[ÅO|∞Å^ÕÖˇ#∞ (Ñ¨^‡Œ =ÚÅ =∞^èºŒ qÇ¨ÏiOK«∞@) <≥Å"≥· (^•x ™êú#"≥∞)ÿ X#iÜ«Ú#flk (XÑ¨CK«∞#flk).
J|∞ƒ~°=ÚQÆ <˘Hõ¯Ç¨ÏOã¨ J#flÜ«∞º<≥~å Ç¨ÏOã¨QÍ Jk ^•x „Ñ¨=$uÎ. Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨QÍ J#QÍ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xQÍ ^•x
k|ƒÅ∞ "≥@∞ìK«∞ uiÔQ#∞ Hõ=∞Å qÇ¨~°=Ú, Hõ=∞Å (ÅH©∆ ‡^Õq) =∂#ã¨=∞O^Œ∞ qÇ¨ÏiOK«∞@ÜÕ∞. r=ÙÅ
JÉ’ƒ! `«Å=Ú#HõÖˇ·u #~°ú=Ú `≥Å∞Ñ¨<£. =∂#ã¨ ã¨~À=~°=ÚÅO^Œ∞ =∞xÜ≥∞_ç (=ÙO_Õ JÅ"å@∞QÆÅ) P Ç¨ÏOã¨=ÙxH˜ WkÜÕ∞.
J#QÍ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨Ü∞ÿ≥ # P Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩ P„â◊Ü∞« O r=ÙÅ '=∂#ã¨— ã¨~À=~°=ÚÖË.
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ Ç¨ÏOã¨Ü≥∞ÖÏÔQ·`Õ áêÅ#∞O_ç h\˜x q_»nã≤ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# áêÅ#∞ =∂„`«"Õ∞
k|ƒÅ∞ "≥@∞ìK«∞ ^Õe# kk"À „QÆÇÏ≤ ã¨∞OÎ ^À, D Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ áêÑ¨ Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ Hõeã≤ÜÚ« #fl r=ÙÅ Hõ~‡° ÅÖ’#∞Oz
L|∞ƒ h\˜ÃÑ· <˘Hõ Ç¨ÏOã¨ IIk|ƒÅ∞II "åi Ñ¨Ù}º=∞<Õ áêÅ#∞ q_»nã≤ áêÑ¨=∞<Õ h\˜x =ke"Õ™êÎ_»∞. Jk Ñ¨Ù~åHõ$`«
Hõ~‡° QÍ "å~°∞ J#∞Éèqí OKåHõ ã¨fiKÛ« "ù ∞≥ #ÿ P r"å`«‡ÜÕ∞ Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’ SHõº"≥∞ÿ "åã¨∞^Õ=
J#∞=Ù# Hõ=∞Å qÇ¨~°"≥∞ <≥Å"≥· ã≤kú á⁄O^Œ∞`«∞Ok. J@∞¡ XHõÇÏ¨ Oã¨, áêÅ∞Ñ¨_#ç Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨Å (`«#<å„â◊~ÚOz#
X#iÜ«Ú#flk^≥ XHõ Ç¨ÏOã¨ Ñ¨ ~ ° = ∞Ü≥ ∂ QÆ ∞ Å) Fe #∞#flk (=~° ∞ ã¨ Ö ’ #∞#flk). J#QÍ Ñ¨ ~ ° = ∂`« ‡
=∞xÜ≥∞_ç r=ÙÅ =∂#= ã¨~°ã¨∞Å Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞ÅO^Œi ^ŒQÆæ~°QÍ =ÙO\Ï_»x J~°úO.
=ÙxH˜ #∞#flk^≥ XHõ Ç¨ÏOã¨ IIk|ƒÅ∞II XHõ Ç¨ÏOã¨, `«_q» (J#∞~åQÆ=Ú`À ã¨Ê $tOK«∞K«∂) ~À=∞~°O„^è=Œ ÚÅÖ’ XH˘¯Hõ¯
áêÅ∞ h~°∞ "Õ~°Êéz áêÅÖ’ „|Ç¨‡O_»O K˘Ñ¨C# JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ# „QÆ∞_»¡#∞ á⁄^Œ∞QÆ∞K«∞<åfl_»∞. Jq =∞m§ r=ÙÅ
<ÀÅ ÖÏ_≥x^≥ "˘Hõ Ç¨ÏOã¨ xÅÜ«∂Öˇ· =iúÅ∞¡`«∞<åfl~Ú. Wk J#O`«O. <Õ_»∞ =∞#O^ŒiHÀãÖ, XHõ Ç¨ÏOã¨
áêÅ∞Ñ¨_ç# ~¸ Ñ¨~°=∞ Ç¨ÏOã¨=ÚÅ q∞H˜¯e "Õ_»∞Hõ`À "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "˘_»Å∞ ÃÑOK«∞H˘x#k. (Ô~Hõ¯Å#∞ qã¨ÎiOÑ¨ KÕã≤
Fe #∞#fl k^≥ "˘Hõ Ç¨ÏOã¨ IIk|ƒÅ∞II Ç¨ÏOã¨ Ü≥∞ÖÏ `«# '‰õÄ#—Å#∞ ~°H˜∆ã¨∞ÎO^À, J@∞¡ "åºÑ≤Oz ‰õÄ#Å"≥∞ÿ# =∞#x
~°H˜∆™ÈÎOk. P Ç¨ÏOã¨ÜÕ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
163 164
3-83 "Õ^Œ=ÚÅ∞ `≥zÛ# N"ÕOHõ>Ëâ◊ <Õ=Ú h‰õΩ
=Ú#∞fl_ç "Õ^Œ =∞O„`«=ÚÅ Ñ¨Ó*Ïqkè ¿ã¿ã=∂
~¸ ^≥ã¨ h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡QÍK«∞@ H˘~°‰õΩ
w`åKå~°∞º_≥#· NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ Ü«∞[˝=Ú#O^Œ∞ Ü«∞[˝=¸iÎ (Ü«∞[˝~∂° Ñ¨Ù_»∞), "Õ^Œ=¸iÎ"≥· ~ÚO^Õ qKÕÛã≤ LO_»"Õ IIÜ«∞[˝II
Ü«∞[˝ Éè’HõÎ (ã‘fiHiõ OK«∞"å_»∞), Ü«∞[˝H~õ Î° (x~°fiÇÏ≤ OKÕ"å_»∞), Ü«∞[˝ÑÅ¨¶ „Ñ¨^•`« Jhfl`å<Õ
#<åfl_»∞. J#fl=∞Ü«∞º J^Õ Ñ¨Ù#~°∞^•…\ ˜ã¨∞Î<åfl~°∞ D H©~°Î#Ö’. r=ÙÅÖ’ „áê}O ÉèÏ"å=∞$`«O
~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl"å_Õ =∞# Ñ¨Ó[Åhfl ã‘fiHiõ ã¨∞<Î åfl_∞» .PÜ«∞# áê^Œ=ÚÅ#∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì ™êfig∞! Ü«∞[˝=¸iÎq, Ü«∞[˝ Éè’HõÎ=Ù, Ü«∞[˝Hõ~°Î=Ù, P Ü«∞[˝Ñ¶¨Å„Ñ¨^•`«=Ù
QÆOQÆ=Å#<Õ r=ÙÅ ^•Ç¨ÏO f~°∞`«∞#flk. PÜ«∞# <≥ÅH˘eÊ# Ñ¨Ù}ºf~å÷Å =Å#<Õ
J#∞Hõ∆}O áêáêÅ∞ KÕ¿ã r=ÙÅ∞ #~°HõO `«Ñ≤ÊOK«∞H˘O@∞<åfl~°∞. "Õ^Œ=ÚÅ#∞ ‰õÄ_® h"Õ. W=hfl h"≥· =ÙO_»QÍ WOHÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»=Ù h=Ù HÍHõ =∞Ô~=fi~°∞?
~°H˜∆Oz uiy =∂#=ÙÅ H˜zÛ# PÜ«∞# x"Õ^Œ=∞O„`åÅ`À Ñ¨ÓlOK«@O =∞# "Õ∞"≥∞O`« |∞kúÇ‘Ï#∞Å=∞Ü«∂º!! ÑïHÕz K«∂¿ãÎ r=ÙÅxfl\ ˜Ö’#∂ „áê}O
Hõhã¨ ^èŒ~°‡O Hõ^•! <Õ_»∞ PÜ«∞<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·`Õ.. WOHÍ PÖ’K«# ^ÕxH˜? ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl^≥=fi~°∞? h"Õ. J\˜ì h‰õΩ U=Ú("Õ∞=Ú) x~°u`À (J`«ºO`åã¨H˜Î`À)
LII Ü«∞[˝Ñ¨Ù Hõ~°Î=Ü«∞º Ç¨Ïi! Ü«∞[˝Ñ¨Ù Éè’HõÎ=Ù Ü≥∞Oz K«∂_»QÍ „áê} „Ñü+¨ª KÕã≤ Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl=Ú. h‰õΩ „áê}q∞=fi\ÏxH˜ "Õ∞"≥∞=fi~°O `«O„_ô!
Ü«∞[˝Ñ¨Ù =¸iÎg=#∞K«∞ J#flÜ«∞áê_≥#∞ H©~°Î#O|∞, P J~Ú<å =∞=∞‡efl Hõ∆q∞Oz =∂ Ñ¨Ó[efl ã‘fiHõiOK«\ÏxH˜ =∞=∞‡efl ~°H˜∆OK«\ÏxH˜
Ü«∞[˝ Ñ¶¨ÅO|∞ ~°∂Ñ¨~Ú# P`«_»∞ "ÕOHõ@<å^èŒ∞_»OK«<≥<£ D =¸iÎ ~°∂áêÖ’¡ „áê} ~°∂ÑÖÖ’ P=Ç≤ÏOz=ÙO_»∞ „Ñ¨Éèí∂!
q[˝`« "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ q+¨µ‚x Q˘ÖˇÛ^ŒÔ~Å¡sÉèí∞q<£
D ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìH© háê^Œ [Å"≥∞ÿ# QÆOQÍ#k, ^•Ç¨ÏO f~°∞ã¨∞Î#flk. ^•xfl
~åQÆO : Y=∂ãπ ãÖ„áÈHÕ∆ K«∞H˘x (<≥uÃÎ Ñ· K«Å∞¡H˘x) "Õ∞=Ú áêÑ¨q=Ú‰õΩÅÎ =∞=Ù`«∂fl=Ú. HÍx "Õ∞=Ú
Ü«∞[˝=¸iÎ Ü«∞[˝Hõ~°Î Ü«∞[˝Éè’HõÎ qxfl\Ï#∞ ly`À (Q˘Ñ¨ÊQÍ) h‰õΩ ãÖ„áÈHõ∆}KÕã≤ Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl=Ú. Wk ZO`« Jq"ÕHõ"≥∞ÿ#
Ü«∞*Ï˝k Ñ¶¨Å~°∂Ñ¨ q∞@∞ h"≥· =ÙO_»"Õ IIÜ«∞[˝II Ñ¨x? J~Ú<å <Õ_»∞ ##∞fl ã¨QÆ@∞# (ÉÏÇ¨@=ÚQÍ) áêÑ¨ q=Ú‰õΩÎx KÕÜ«Ú@‰õΩ
ÑïHÕK« r=ÙÅ‰õΩ „áê}=∞Öˇ·# h‰õΩ Jxfl Ñ¨Ù}ºf~°=÷ ÚÅÖ’#∂ <åKÕ`« Jaè¿+Hõ=ÚÅ#∞ ã‘fiHõiOz ##∞fl J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞.
x~°u „áê} „Ñü+¨ª <Õ=Ú ¿ã¿ã=∂ h JO`«\"˜ å_çx Jaè¿+HÕKå#<Õ `«$Ñ≤Î <å‰õΩ HõeyOK«∞. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! "Õ^=Œ ÚÅ#∞
=∞iy =∂ Ñ¨Ó[ÅOk =∞=Ú‡ QÍK≥_ç H˘~°‰õΩ `≥zÛ# (™È=∞HÍã¨∞~°∞x =∞`åûº=`å~°OÖ’ ãÖÇ¨ÏiOz `≥zÛ#"å_»∞ NÇ¨Ïi). J\ì̃
Ç¨Ïih =¸iÎ „áê}=∂=Ç≤ÏOK«"Õ IIÜ«∞[˝II h‰õΩ, U=Ú ("Õ∞=Ú), (<Õ=Ú J<Õ áê~îO° Ö’ =Ù#flk. <Õ=Ú JO>Ë ^è•#ºO K≥~∞° QÆ∞@
[QÆuH˜ h áê^Œ [Å"Õ∞ ãÖ„áÈHõ∆} Jx J~°úO) "Õ^Œ=∞O„`åÅ∞ =e¡ã¨∂Î Ñ¨Ó[KÕã¨∞Î<åflO. ã¨ˆ~ =∂ J*Ï˝#O=∂k.
lyh‰õΩ ãÖ„áÈHõ∆} ¿ãÜ«Ú"å~°=∂ J~Ú<å F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! D KÀ@ =∞=Ú‡~°H˜∆OK«∞@‰õΩ h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡
Ñ¨QÆ@∞# ##∞fl <Õ_»∞ áê=#=Ú ¿ãÜ«Ú@‰õΩ Hõ~∞° }Õz D =¸iÎÖ’xH˜ "Õ^=Œ ¸iÎ"·≥ =zÛ WO^Œ∞Ö’<Õ <≥ÅH˘x =∞=Ú‡ ^è#Œ ∞ºÅ#∞
JQÆ∞ Ñ¨Ù}ºf~°ú=ÚÅ Jaè¿+Hõ =∞O^Œ"Õ IIÜ«∞[˝II
KÕÜ«Ú=Ú `«O„_ô!
165 166
3-84 ZxflHõ‰õΩ Q˘_»∞‰õΩÅ∞ – Ü≥∞O^Œ~°∞ QÆey<å#∞
=Ú#∞fl_ç Wxfl\Ï ^èŒ~°‡Ñ¨~°∞_Õ – ~¸_Õ~°∞#∞
L#flu [^Œ∞=ÙÖˇxfl – =ÙO_ç<å N"ÕOHõ>Ëâ◊√
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ ãÖ^Õâ◊O Wã¨∞Î<åfl~°∞ D H©~°Î#Ö’. Éèí∂q∞g∞^Œ ã¨#∞fluOz# =∞O„`«"Õ∞ – ã¨`«"≥∞ÿ Ñ¶ëOK«∞#∞ II^èŒ~°}˜II
Ü≥∞xfl `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ KÕã≤<å Ç¨Ïix H©iÎOz# "å_»∞ =∂„`«"Õ∞ Ñ¨ÓAº_»∞. ÑÖ_ç#^Õ
ÉèÏ"å=∞$`«O
q`«Î#O , ~åA "≥∞zÛ#^Õ Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜, Ü«∞[=∂x "≥∞zÛ# "å_Õ "Õ∞Öˇ·# |O@∞.
^•#OKÕã≤O^Õ JHõ¯~°H˘KÕÛ ^èŒ#O. ^èŒ~°‡=~°Î#∞_Õ x["≥∞ÿ# H˘_»∞‰õΩ. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x D Ö’HõOÖ’ Ü≥∞O^ŒÔ~xfl `«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ KÕã≤#Ñ¨Ê\˜H©, Ç¨ÏiHõ$Ñ¨ á⁄Ok#"å_»∞
=∂„`«"Õ∞ JxflO\˜Ö’#∞ Ñ¨Ó[‰õΩ J~°∞›_»∞.
ã¨#∞fluOKÕ^Õ =Ù#fl`«"≥∞ÿ# K«^Œ∞=Ù. D H©~°Î#Ö’ J#fl=∞Ü«∞º KÕã≤<å#∞, [e¡<å#∞,
H˘ez<å#∞, Hõey<å#∞ – =O\˜ L`«Î=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨ UHõ=K«# „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕâß~°∞. `«u`À (J^Œ#∞`À) q`«Î<åÅ∞ Éèí∂q∞Ö’ <å@‰õΩO_® Ü≥∞xfl q`«Î<åÅ∞ K«e¡<å
ÖÏÉèí"Õ∞=ÚOk? ÉÏQÆ∞QÍ ^Œ∞xfl# <ÕÅÖ’ J^Œ#∞ K«e¡# q`«Î#"Õ∞ "≥ÚÅÔH`«∞Î`«∞Ok.
Jq J@∞¡ „ÉèÏOu Hõey™êÎ~Ú. HÍh 'KÕã≤##∞—, [e¡##∞ – J<Õ J~°÷O XHõ~åA KÕ~°nã≤# „ã‘ÎÖˇO`« =∞Ok =Ù<åfl J`«x =∞xflOÑ¨Ù á⁄Ok#k =∂„`«"Õ∞
KÕã≤H˘#=Öˇ#∞. Ñ¨@ìÑ¨Ù ~å}˜QÍ ÑïQÆ}ÕK«|_ç ~å*Ïº<ÕflÅ∞`«∞Ok.
K«OII ^èŒ~°}˜ =∞Ô~O^Œ~À =Ú#∞Å∞ `åÑ¨=ÚÖˇxfl Ü≥Ú#iÛ "Õy#<£ XHõ UeHõ („Ñ¨Éèí∞=Ù) =^ŒÌ Ü≥∞O`«=∞Ok Éèí$`«∞ºÅ∞ =Ó_çQÆO KÕã¨∞Î#fl "å~°O`å
Ç¨ÏiHõ$Ñ¨ QÍOK«∞"å_≥ `«QÆ#xfl@ |∂Aº_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ áêÅ∞Ñ¨_,ç áê@∞¡Ñ_¨ ç H˘ez<å =º~°"ú ∞Õ . PÜ«∞# #q∞‡# |O@∞ =∂„`«"∞Õ =ÚYº"≥∞#ÿ
ã≤iÜ«∞k Ü≥∞O`« QÆeæ##∞ KÕÜ«∞Hõ ^•#=Ú ™êÜ«∞g∞Ü«Ú<å? JkèHÍi J=Ù`å_»∞. `«H¯˜ #"å~°O`å r`«O fã≤H˘<Õ Ñ¨x"åà◊√§ =∂„`«"∞Õ . =¸Å<≥O`«
u~°∞=∞Å<å^èŒ∞ Q˘Åfix^≥ ^ÕxH˜ P K«^Œ∞=O`« HÍÅÊ<å? ^è#Œ O =Ù<åfl ( P~ÀAÖ’¡ ^è#Œ =O`«∞Å∞ WO\’¡ "˘Hõ =¸Å „`«qfi, aO^≥Ö’¡ <å}ˇ=ÚÅ
~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl ^è#Œ O áÈã≤, XHõ =„ãÖÎ `À =¸ã≤H\õ ,ì˜ áêuÃÑ\˜ì ^•z =ÙOKÕ"å~°∞.
~åQÆO : ^Õ™êà◊O XHõ aO^≥‰õΩ WOH˘Hõ aO^≥‰õΩ 'ÅOÔH— "Õã≤ WOHÀ `å_»∞ Hõ>Ëì"åà◊√¡. Jq "åà◊¡H˜
^èŒ~°}˜<≥O^ŒÔ~xfl – `«Ñ¨=ÚÅ∞ KÕã≤<å#∞ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»Hõ P `«~°∞"å`« Ü≥∞=iHÀ ^˘iH˜ "åiH˜ =ÙÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õq. J"Õ
Ç¨ÏiHõ$Ñ¨ QÆÅ"å_Õ – Jxfl\Ï |∂Aº_»∞ II^èŒ~°}˜II 'ÖOÔHaO^≥Å∞— J<Õ"å~°∞. Jk x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞. `åeq∞`À („â◊^Œú`À), =ÚOz
(Juâ◊~ÚOz) ^•#^è~Œ ‡° O KÕã#≤ k =∂„`«"∞Õ ^•Ñ¨~"° ∞≥ ÿ („áêÑ¨"Î ∞≥ )ÿ [<å‡O`«~=° ÚÅÖ’
q∞uÖËx q`«∞ÎÖˇxfl – "Õ∞kxÃÑ· [e¡<å#∞ JHõ¯~°H˘K«∞Û#∞.
`«u`À quÎ#"Õ – `«QÆ |O_»∞#∞
ZxflHõ‰õΩ (ÖˇH˜¯OK«∞@‰õΩ) ZO`«=∞Ok H˘_»∞‰õΩÅ∞<åfl "åà◊√¡ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ∞ÖË.
W`«~° HÍO`«Å∞ =∞é˜ – Ü≥∞O^Œ~°∞ QÆey<å#∞ Wxfl\Ï (WO^ŒiÖ’#∂) ^èŒ~°‡=~°Î#∞_»∞ =∂„`«"Õ∞ D_Õ~°∞`å_»∞ (`«e¡^ŒO„_çx,
Ñü =∞xflOz#^Õ – Ñ¨@ìÑ¨Ù ^Õ=ÙÅ∞ II^èŒ~°}˜II Hõ_»`Õ~°∞™êÎ_»∞) JÇ¨ÏŸ!! J#fl=∂Kå~åº! P~°∞=O^ŒÅ Uà◊¡„HÕ^Œ<Õ, ZO`« ã¨`«ºO
áêÅ∞Ñ¨_ç #~°∞Öˇxfl –áê@∞¡|_ç H˘ez<å K≥áêÊ=Ü«∂º!) L#fl`«"≥∞ÿ# K«^Œ∞=ÙÅ∞ Ü≥∞xfl=Ù<åfl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ã¨#∞fluOK≥
<ÕeH˜ KÕÑ¨\ ˜ì# "å_Õ –Ü≥∞‰õΩ¯_»∞ |O@∞ =∞O„`«O (FO #"≥∂ "ÕOHõ>âË ßÜ«∞) XHõ¯>Ë ã¨`"« ∞≥ #ÿ (âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ ) Ñ¶e¨ `åxflã∞¨ OÎ k.
=¸Å<≥O`« ^èŒ#=Ú<åfl – =ÚOz ^•# ^èŒ~°‡=ÚÅ∞ `«H˜¯#=hfl =º~°ú"≥∞ÿ# K«^Œ∞=ÙÖË Jq a~°∞^Œ∞Å=Öˇ ¿Ñ~°∞ "≥#HÍÖ’ =ÚO^Œ~À
`åeq∞`À xzÛ#^Õ – ^•Ñ¨Ù~°"≥∞ÿ xÅ∞Û#∞ II^èŒ~°}˜II `«yeOK«∞HÀ\ÏxH˜ `«Ñ≤ÊOz P ™êfiq∞ Hõ~°∞} á⁄O^Œ\ÏxH˜ Jã¨ûÅ∞...
LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»=Ù)
167 168
3-85 qO`« K«^Œ∞=ÙÅ =Å¡ "Õ"ÕÅ∞ =∞`åÅ∞ QÆO\˜
=Ú#∞fl_ç ãÖ`« Hõ~°‡=ÚÅ =Å¡ ™ê=Ú QÆO\˜x
~ÚO`«@ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~Ú@∞ <å r= ÉèÏ==Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î#Ö’¡ QÆ∂_è®~°úO XH˘¯Hõ¯Ñ¨C_»∞ XHõ Ñ¨\Ïì# zOuOz JO^Œ∞Ö’# h Náê^•Å∞ QÆO\˜ IIW<åflà◊√§II
J~°ú=∞=^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜ D H©~°Î#Ö’ 'JOQÆÑ¨Ù— #<ÕflK«∂z JO`«~å`«‡ QÆO\˜
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J<Õ "åHõºO. ^ÕÇ¨Ï=Ú ^èŒiOz#k Z=~°∞? JO`«~å`«∞‡_»∞. '<Õ#∞— Jx
J#∞‰õΩO@∞#flk ‰õÄ_® "å_Õ. ^Õxfl '<Õ#∞— J#∞‰õΩO@∞<åfl_»∞? ^ÕÇ¨xfl. JO>Ë, F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! W<åflà◊¥§, JO^Œ∞#O^Œ∞<£ (JHõ¯_»Hõ¯_®) U"Õ∞q∞ HõO\˜x
JOQÆ=ÚÅ∞ =Ù#fl ##∞fl JO`«~å`«∞‡_»∞ Jx QÆ∞iÎOKå#∞ – Jx P "åHÍºxH˜ (K«∂zux)? h‰õΩ â◊~}° ∞ K˘zÛ (â◊~}° x), JxflO\˜Ö’#∞ Ç¨Ïi"≥#· x<Õfl K«∂Kå#∞.
J~°Oú . =∞#Ö’ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ JO`«~åºq∞QÍ =Ù<åfl_∞» . r= ÉèÏ==Ú `˘ÅyáÈ~Ú, (WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ ÖË_»x ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú =Å^Œ∞... JO>Ë Uq∞\’ `≥eã≤Ok).
=∞#Ö’x P ™êfiq∞x QÆ∞iÎOK«QÆey#<å_»∞ PÜ«∞# Náê^ŒO `«Ñ¨Ê WOˆHg∞ <å `˘e rq`«OÖ’, „ã‘ÎÅ Ñ¨ã¨ lH˜¯ (Kå`«∞~åºxH˜ ÖÁOyáÈ~Ú) JÅ~ÚHõÖË
HõxÑ≤OK«=Ù. P ã≤÷u KÕ~°QÆÅ=∂?... U"≥∂... QÆO\˜ („â◊=∞ =∂„`«"∞Õ á⁄O^•#∞). |OQÍ~°=Ú "≥O@ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fã≤ „Éè=í ∞ Ñ¨_®¤#∞.
HõOII W<åflà◊√¡#O^Œ∞ #O^Œ∞# =ÚOy\˜ Hˆ „∆ `åÅ∞ (=∞^èºŒ „Ñ¨^âÕ ßÅÖ’ QÆÅ á⁄ÖÏÅ∞) HÀãÖ ZO`À, "≥\ì˜ ¿ãÜ«∞QÆO\˜
Z#flQÆ <Õ<Õq∞ QÆO\˜? ¿ÇÏ N~°=∞}Ï! (KåH˜s KÕâß#∞). HÍh... <Õ_»∞, JOQÆÑ¨Ù #<ÕflK«∂z (^ÕÇ¨ÏO ^èŒiOzÜ«Ú#fl ##∞fl
J#flÜ«∞º H©~°Î#=Ú q#∞, „QÆÇ≤ÏOz) <åÖ’x JO`«~å`«∞‡x K«∂Kå#∞.
''Jxfl@<Õ â◊~°}∞*ÁzÛ Ç¨ÏiQÆO\˜—— #<≥<£ Ñ¨Ó~°fiO <å |O^èŒ∞=~°æ=ÚÅO^Œi`À Hõeã≤, ã¨∞^Œ∞ÌÅ "å=ÙÅ∞ QÆO\˜
~åQÆO : HÍOÉè’l ("å~ÚOÑ¨ÙÅ=O\˜ "åi Lz`« ã¨ÅÇ¨Å∞, =∂@Å∞ q<åfl#∞) =Ü«∞ã¨∞û=Å¡ Hõey#
W<åflà◊√§ #O^Œ∞ #O^Œ∞ <Õq∞QÆO\˜x =∞@∞ìÖËx (JO`«∞ÖËx) =∞^Œ=Ú#∞ á⁄O^•#∞. =º~°ú"≥∞ÿ# HÀiHõÅ =Å#, =~°∞ã¨QÍ
Jxfl\Ï â◊~°}∞K˘zÛ Ç¨Ïi x#∞flQÆO\˜x IIW<åflà◊√§II J<ÕHõ =∂Ü«∞Å‰õΩ Ö’#Ü«∂º#∞. <Õ_»∞ J=hfl =keÃÑ\˜ì <å~åÜ«∞}Ï Jx ÉèíH˜Î`À
JOQÆ#Å Ñ¨ã¨ lH˜¯ JÅ~ÚHõÖË HõO\˜ h â◊~°}∞K˘zÛ x#∞fl Hõ#∞Q˘<åfl#∞. F „Ñ¨Éèí∂! qO`«Q˘e¿Ñ J<ÕHõ K«^Œ∞=ÙÅ∞
|OQÍ~°∞ "≥O@^Œye „Éèí=∞ QÆO\˜x (âß„™êÎÅ∞) =Å# U"Õ"À =∞`åÅ∞ K«∂âß#∞. ãÖ`« Hõ~°‡=ÚÅ =Å¡ ™ê=ÚQÆO\˜
=ÚOy\˜ ˆH∆„`åÅO\˜ =ÚOz "≥\ ˜ì¿ãÜ«∞QÆO\˜ (U"Õ"À q^Œ∞ºHõÎ ^è~Œ å‡Å∞ J#∞H˘x "å\˜`À J<ÕHõ "åºÜ«∂=∂Å∞ KÕâß#∞). JO`å..
JOQÆÑ¨Ù #<ÕflK«∂z JO`«~å`«‡QÆO\˜ IIW<åflà◊√§II J~ÚáÈ~ÚOk. ™êfig∞! U_»∞H˘O_»Å"å_®! WO`«@ (WÑ¨C_»∞), W@∞ <å r=
K«∞\ÏìÅ*Ëi K«∂z ã¨∞^Œ∞ÌÅ "å=ÙÅ∞ QÆO\˜ ÉèÏ==Ú (<Õ#∞ rqx J<Õ ÉèÏ==Ú#∞) zOuOz („QÆÇ≤ÏOz) JO^Œ∞Ö’<Õ h
=∞@∞ìÖËx =Ü«∞ã¨∞`À =∞^Œ=Ú QÆO\˜
Náê^Œ=ÚÅ#∞ K«∂Kå#∞. `«O„_ô! <Õ#∞ ^èŒ#∞º_»#Ü«∂º#∞.
=\˜ì HÍ=∞=ÚÅ∞ ¿ãã≤ =~°∞ã¨ =∂Ü«∞Å∞ QÆO\˜
Ñ¨\ ˜ì <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞x ÉèíH˜Î x#∞flQÆO\˜x IIW<åflà◊√§II
169 170
3-86 K≥^Œ~°Hõ <Õ_Õ N"ÕOHõ@yi
=Ú#∞fl_ç QÆkã≤ ~å=ÚHõ$Ñ¨ ÔQ·H˘O\˜
=^ŒÅHõ h Hõ$Ñ¨"å_»<≥·u x^≥
Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_≥·# PO[<ÕÜ«Úx J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ HõÑ‘â◊fi~å! â◊~°}∞ Jx Ü≥∞^Œ@<Õ HÍzu qHõ QÆ^Œ»"Õq∞ IIâ◊~°}OII
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨~°q Ü≥∞Oz K«∂z# PÜ«∞# ™ê\˜"å_»∞ ÖË_»x JO@∞<åfl~°∞.
Ñ¨Ù\˜ì# "≥O@<Õ PÜ«∞# ã¨∂~°∞º}˜‚ ÑÖ_»∞ Jx Ñ¨@∞ìHÀÉ’`Õ Ö’HÍÅ∞ `«Å¡_çe¡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
áÈÜ«∂Ü«∞@. "≥∞~°ÜÚ« K«∞#fl ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ Hõey# ãÖr=x Ñ¨~fi° `åxfl fã≤H˘x =zÛ# HõÑ≤„âı+¨µª_»"≥·# F PO[<ÕÜ«∂! â◊~°}∞ *ÁK≥Û^Œ#∞. Ñ¨=#‰õΩ=∂~å! Ü≥∞Oz
hÃÑOÑ¨Ù ™⁄OÑ¨Ù ¿Ñ~˘¯# ™ê^èŒº=∂ J<åfl~°∞. D K«~°}O „"åã¨∞ÎO>Ë <Õ\ ˜ =∞# K«∂_»QÍqh ™ê\˜Ü≥ÿ∞# "å_≥=~°∂ ã¨~°q („Hõ=∞=ÚQÍ) <å‰õΩ HõxÑ≤OK«∞@ ÖË^Œ∞.
K«Å# z„`åÖ’¡ ãÖr=x Ñ¨~°fi`«OÃÑ· "≥∞iÃã 'Öˇ·@∞¡— Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~À
J~°ú=∞~ÚOk. Z=i ÉèÏ=# "å~°k =∞i!! D Éèí∞=#=ÚÅ∞ (Ö’Hõ=ÚÅ∞) JxflÜ«Ú `≥Å∞ã¨∞H˘#∞ q^èŒ=ÚQÍ, Ñ¨Ù\˜ì#
=∞II â◊~°}OÉ’ HõÑ≤<åÜ«∞HÍ! Ñ¨=#*Ï! ™ê=∂#º=∂ h Hõ^äŒÖò "≥O@<Õ ÑÖ_»∞ Jx „Éèí=∞Ñ¨_ç ã¨∂~°∞ºx Ñ¨@∞ìH˘O\˜q. =Ú\˜ì# K«∞Hõ¯Å∞
ã¨~°q<£ Ü≥∞OK«QÆ h^Œ∞ É’O@∞¡ HõÅˆ~!! J#flÜ«∞º H©iÎOK≥~å (#Hõ∆„`«=ÚÅ#∞ `å‰õΩ#@∞¡ h â◊s~°=Ú#∞ ÃÑOzuq. W\˜ì „Ñ¨`åÑ¨âße"≥·# x#∞fl
J~°Ü«∞OQÍ WÑ¨Ù_ô=Ù "ÕOHõ@Ñü<£ P~å^èŒ#Öò ¿ãÜ«ÚK«∞<£ Z^Œ∞iOK«∞ "å_≥=_»∞? h‰õΩ Z^Œ∞ˆ~ ÖË^Œ∞.
=~°ÉèíHÍÎoH˜ JO_»"≥·uq Hõ^•! áê_Õ=Ú h ¿ã`«Å<£. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ x#∞fl ÑÖÑ≤OK«QÍ<Õ â◊`«Ü≥∂[# qã‘Î~°‚"≥∞ÿ# ™êQÆ~°=Ú#∞
~åQÆO : Kå~°∞ˆHt ÅOÑ¶≤∞Oz ^•\˜uq. ã‘`å^ÕqH˜ "≥·Éèí==ÚÅ <˘ãÖyuq. ãÖÑ¨^ŒÅ =O\˜ J<ÕHõ
k=º F+¨^∞Œè Å∞ „Ñ¨HÍtOK«∞ ãÖr=x Ñ¨~fi° `«=Ú#∞ ÃÑHõeOz `≥zÛuq. J@∞=O\˜
â◊~°}∞ HõÑ‘â◊fi~° â◊~°}O| xÅ[
h ™⁄OÑ¨Ù#∞ ÃÑOÑ¨Ù#∞ (™œO^Œ~°º=Ú#∞, Juâ◊Ü«∞=Ú#∞) ¿Ñ~˘¯#∞@ =∂ =Å¡
ã¨~°q <≥OK« h ãï ~ÚHõ "Õs IIâ◊~°}OII
JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å?
Ñ¨Ù\˜ì# "å_Õ Éèí∞=#=Ú Öˇ~°QÆQÆ
Ñ¨\ ˜ìu ã¨∂~°∞ºx ÑÖ_»#∞K«∞ <Õ_»∞ DÜ«∞<≥=~å Jx K≥^ŒiáÈHõ N"ÕOHõ@yi "åã¨∞_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ h
=Ú\˜ì# K«∞Hõ¯Å∞ "≥∂Ñ¨ÙQÆ Éˇiyu N~å=∞K«O„^Œ∞_»x Hõkã≤ (ã¨g∞Ñ≤Oz) PÜ«∞# Hõ~°∞} ÉÁOkuq. WHõ =^ŒÅHõ h
q\˜ì „Ñ¨`åÑ≤q Ü≥∞^Œ∞ˆ~^ŒÜ«∂º IIâ◊~°}OII Hõ$Ñ¨ á⁄Ok# "å_»#Ü«∂º#∞. <å Ü≥∞^Œ∞@<Õ xÅz ##∞fl HÍK«∞K«∞O\˜q. WHõ
<åˆHO `«‰õΩ¯= `«O„_ô!
JOÑ≤# Ü«∞Ñ¨C_≥ Ü«∞O|∞k ^•\˜u
qOÑ¨ÙÅ∞ ã‘`«‰õΩ xzÛuq
ãÖÑ¨^Œ "≥∞~°Ü«ÚK«∞ ãÖrq ^≥zÛu
ÃÑOÑ¨Ù#∞ ™⁄OÑ¨Ù#∞ ÉË~˘¯# =â◊=∂ IIâ◊~°}OII
171 172
3-87 "Õ^Œ=ÚÖˇ KÕ~°∞Öˇ· "≥ÅÜ«∞OQÆ âı+¨µ_Õ
=Ú#∞fl_ç áê^Œ∞H˘#∞ `˘>ˇìÖˇ· Ñ¨~°QÆ QÍ#∞
N^Õq`À QÆ∂_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥·
N~°OQÆOÖ’ "≥Åã≤# ~°OQÆ<å^è™Œ êfiq∞ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ∞ K≥ÑÊ≤ # J=∞~°"∞≥ #ÿ ¿ã^ŒnÔ~_ç "å_≥ N~°OQÆ tâ◊√=Ù II`˘e¡Ü«Ú#∞II
ãÖH©~#Î° Wk. ™êfiq∞x N~°OQÆ tâ◊√=x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . <åÅ∞QÆ∞ "Õ^=Œ ÚÅ∂ <åÅ∞QÆ∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
`åà◊√§ÖÏQÍ Hõ@∞ì|_ç# =ÙÜ«∂ºÅÖ’ Pkâı+¨µ_»∞ `˘>ˇìQÍ J=∞~°Û|_ç# K«Hõ¯\˜
=ÓÜ«∞ÅÖ’ =ÓQÆ∞`«∞<åfl_»∞. P K«Hõ¯\˜ #Å¡x tâ◊√=Ù. "å_Õ N^Õq`À Hõeã≤ Ñ¨Ó~°fiO XHõ =∞é˜] P‰õΩ `˘>ˇì=Öˇ ÉèÏã≤Oz ^•xÃÑ· N~°OQÆ<å^èŒ™êfiq∞ tâ◊√=Ù
"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· ¿ã^Œ f~°∞`«∞<åfl_»@. P N~°OQÆ tâ◊√=Ù Hõ=∞ÅÉèí"åO_»=∞#∞ =Öˇ =Óy<å_»∞ Hõ^•! J@∞¡ K≥Å∞¡|_çÜ≥ÿ∞# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx H©iÎOK≥^Œ=Ú.
(„|Ç¨‡O_»=∞#∞) `˘>ˇÖì ’ „|Ç¨‡O_»"∞≥ #ÿ h\˜ `«~O° QÍÅÖ’ =ÓÑ¨Ù`«∞O_»QÍ ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ HÍ"Õs#k HõeH˜=Öˇ (Ü«Ú=u=Öˇ) ÉÏÇ¨ïÅ`«Å=O\˜ `«# `«~°OQÆ=ÚÅÃÑ·
ã≤~°∞Å`À =ÓQÆ∞`«∞<åfl_»@. #n =∞^èŒº=∞OÖ’ J=∞~°Û|_ç# "ÕkHõ J<Õ `˘>ˇìÖ’ D N~°OQÆ tâ◊√=Ù
LII `˘e¡@ =∞é˜]Ü«∂‰õΩÑ¨~Ú `ÀÜ«∞[<åÉèí∞_»∞ zxfláêÑ¨QÍ =ÓQÆ∞K«∞<åfl_»∞. `«##∞ K«∂z J<ÕHõ H©~°Î#Å∞ áê_»∞K«∞O_»QÍ, zÅ∞áêÅ ÃãÅq`À
K≥Å∞¡|_≥· `«#∂ÔQ#@ z„`«=ÚQÍ <˘Hõ `˘>ˇìÜ«∞@∞¡QÍ (zHõ¯QÍ =∞~°QÉÆ \ˇ #ì˜ áêÅKåiHõÅ∞ =¸uÃÑ· QÆÅ) N~°OQÆ tâ◊√=Ù =ÓQÆ∞K«∞<åfl_∞» .
#Å¡x ~°OQÆ<åÜ«∞‰õΩx <å}º`« Q˘ÖˇÛ#∞ J#fl=∂~°∞º_»<£
K«Å¡\ ˜ =∂@QÍ tâ◊√=Ù K«Hõ¯\˜ "ÕOHõ@<å^äŒ∞_»OK«<≥<£ JkQÀ Hõ=∞ÅÉèí=Ùx u~°∞<åà◊§ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „|Ç¨‡O_»=Ú#∞ D `˘>ˇìÖ’,
„|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ# h\˜`«~°OQÆ=ÚÅ∞ =ÓK«QÍ (=ÓÑ¨Ù`«∞O_»QÍ) K≥^Œ~°x (ã≤÷~°"≥∞ÿ#)
~åQÆO : ~åQÆ=∂eHõ
ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ`À D N~°OQÆtâ◊√=Ù Hõ#∞Å ÑÖ_»∞=ÙQÍ =ÓQÆ∞K«∞<åfl_»∞. ^Œi≈Oz
`˘e¡Ü«Ú#∞ =∞éÏ]‰õΩ `˘>ˇìÅ<≥ Ü«¸ÔQ QÆ# `«iOK«O_ç.
K≥Å∞¡|_ç #∂wx N~°OQÆ tâ◊√=Ù II`˘e¡Ü«Ú#∞II
HõeH˜ HÍ"Õi `«~°QÆÅ ÉÏÇ¨ï Å`«Å<Õ K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÖˇ·# ™ê=∞, |∞∞H±, Ü«∞A~ü, J^èŒ~°fi} "Õ^Œ=ÚÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ KÕ~°∞Öˇ·
`«ÅQÆH˜@∞ ~°OQÆ=∞^èŒºÑ¨Ù `˘>ˇìÅ<£ (Hõ@∞ì_∞» „`åà◊§~Ú) ÉèÏã≤OK«QÍ Pkâı+µ¨ _»∞ K«H¯õ QÍ J=∞~°Û|_ç# `˘>ˇÜ
ì ∞ÿ≥ qÅã≤ÅQ¡ Í
Ñ¨Å∞=∂~°∞ `«#∞ Ez áê_»QÍ wx `«#^Õ"iÕ N^Õq`À ‰õÄ_ç u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥· D ™êfiq∞ÜÕ∞ ¿ã^Œn~°∞K«∞<åfl_∞» .
zÅ∞áêÅ ÃãÅq`À N~°OQÆ tâ◊√=Ù II`˘e¡Ü«Ú#∞II (q„âßOu fã¨∞H˘#∞K«∞<åfl_»∞) "å_Õ N~°OQÆ tâ◊√"≥·# D N~°OQÆ<å^èŒ∞_»∞. D
™êfiq∞x ¿ãqOz g∞ [#‡ K«i`å~°úO KÕã≤H˘#O_ç.
Jk"˘ Hõ=∞ÅAx u~°∞"å~å^èŒ#O |#QÆ
J^Œ# Hõ=∞ÅÉèí"åO_»=∞#∞ `˘>ˇìÅ<£
L^Œ^èŒ∞Å∞ `«~°OQÆ=ÚÅ #∂K«QÍ #∂wx
K≥^Œ~°x ã≤~°∞Å`À_» N~°OQÆ tâ◊√=Ù II`˘e¡Ü«Ú#∞II
173 174
3-88 =∞O^Œ~°^èŒ~°∞_»x =∂^èŒ=Ù_»x QÀ–
=Ú#∞fl_ç qO^Œ∞x áê_Õ~°∞ "≥Å^Œ∞e^Õ
QÀ=Ùefl HÍKÕ QÀáêÅHõ $ +¨ ‚ Ü Õ ∞ º N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» x Éè Ï qOz #O^Œ „=[=Ú# #Å∞QÆ_» <å=ÙÅ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. Ñ¶¨Ú=∞‡<Õ â◊$u`À <Õ`«∞Å∞ =∞O^ŒÅ ¿ÑÜ«∞Å =∞Oz~°==ÚÅ IIÑ¶¨Ú=∞‡xII
Hõ=∞‡QÍ HÍy P#O^ŒOÖ’ =ÚOK≥`åÎÜ«∞@. J#fl=∞Ü«∞º Hõq`« Kè«O^À|^Œú=∞x "ÕOHõ@ÑüÜ«∞x "Õ^ŒxÅÜ«Ú_»x
x~°∂Ñ≤OK«\ÏxˆH D H©~°Î##∞ Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ ã‘ã¨Ñ¨^ŒºOÖ’H˜ =∂~åÛ#∞. ÑÖHõ[<åÉèí∞x áê_Õ~°∞
ã‘II hÅ=~°∞‚O_»x h~°*Ï‰õ∆ΩO_»x JO‰õΩÅ KÕ`«#∞ JÅ~°∞ ~°=O|∞Å
ÉÏÅ∞x áê_Õ~°∞ Ñ¨_»`«∞ÅK«@ aOHõÑ¨Ù =∂@Å |$O^•=#=Ú# IIÑ¶¨Ú=∞‡xII
ÉÏ#Å HÍQÆ∞Å áêÅ∞ Ñ≤`«∞‰õΩK«∞#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
„`«K«∞Û^Œ∞~°∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ `«~°∞}∞ÅK«@ Ñ¶¨Ú=∞‡<Õ â◊$u |^Œú"≥∞ÿ# ^èŒfix`À ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ HÍQÆ∞ÅÖ’ <Õ`«∞Å∞ HÍQÆ∞K«∞#flq.
=∞O^Œ~°^èŒ~°∞_»x =∂^èŒ=Ù_»#∞K«∞ QÀ– (QÀáêÅHõ$+¨µ‚x #O^Œ„=[=Ú â’ÉèíbxOk. P q=~°O q#O_ç...)
qO^Œ∞x áê_Õ~°∞ "≥Å^Œ∞ÅK«@
#O^Œ„=[O|∞# #Å∞QÆ_» <å=ÙÅ– QÀÑ¨ÉèÏq∞#∞ÅO^Œ~°∂ P QÀÑ¨ÉÏÅ∞x hÅ=~°∞‚_»x h~°*Ï‰õ∆Ω_»x H©iÎOK«∞K«∞
=∞O^ŒÅ ~°==ÚÅ∞ á⁄O^Œ∞g∞~° áê_ç<å~°∞. áêÅ∞ Ñ≤^Œ∞‰õΩK«∞ H˘O^Œ~°∞ QÀÑ≤HõÅ∞ ÉÏ#Å∞ HÍQÆ∞Å∞ xOÑ¨™êyi.
H˘O^Œ~°∞ „ã‘ÎÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞#∞ ™Èe(q=â◊√Öˇ·áÈ~Ú) zÅ∞‰õΩK«∂ K≥Åˆ~y HÍ#<≥·i.
P."≥IIÑ¶¨Ú=∞‡xÜ≥∞_ç â◊$`«∞Å ‰õÄ_» QÆ~°=∞‡x
<Õ`«∞Öˇ≥Å¡HÍÔQ, „Ñ‘u Q˘Å∞Ñ¨ QÀqO^Œ∞_»x ¿Ñ~°∞ QÍOz# P NHõ$+¨µ‚x QÀÑ≤HõÅ∞ ("≥Å^Œ∞Å∞) JO^Œ~°∂
"ÕOHõ>Ëâ◊√ #O^Œ∞a_»¤QÍ ÉèÏqOz =∞O^Œ~°yi ^èŒ~°∞_»x (QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ `«# z\˜H˜# „"ÕeÃÑ· ZuÎ# "å_»x),
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ =∂^èŒ=Ù_»x áê_ç H©iÎOK≥_ç"å~°∞. #O^Œ„=[=Ú# (ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’) #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ, =∞Oz
^èŒfixQÆÅ P=ÙÅ∞ =∞O^ŒÅ#∞ ¿ÑÜ«∞Å#∞ (^Œ∂_»Å#∞) HÍz<å_»∞.
~åQÆO : Ñ¨Óifi HõàÏº}˜
WÑ¨Ù_»∞ Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx N"ÕOHõ@ÑüÜ«∞xÜ«Ú, "Õ^Œ=ÚÖË
Ñ¶¨Ú=∞‡xÜ≥∞_ç â◊$u ‰õÄ_»QÆ#∞
Hõ=∞‡x <Õ`«∞Å∞ HÍQÆQÆ K≥ÅÔQ IIÑ¶¨Ú=∞‡xII xÅÜ«∞=ÚQÍQÆÅ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»xÜ«Ú ÉèíHÎ̃`À áê_ç [#∞Å∞ H©iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞.
P q^èŒ=ÚQÍ |$O^•=#=Ú# JO‰õΩÅ KÕ`«#∞ (qt+¨ì"≥∞ÿ# PÉèí~°}=ÚÅ∞ QÆÅ
hÅ =~°∞‚_»x h~°*Ï‰õ∆Ω_»x
ÉÏÅ∞x #u=Å∞ áê_Õ~À KÕ`«∞Å`À#∞) aOHõÑ¨Ù =∂@Å`À#∞ QÆ~°fi=ÚQÆÅ =∂@Å`À [QÆu qÅã≤e¡#k.
áêÅ∞ Ñ≤^Œ∞‰õΩK«∞#∞ ÉÏ#Å HÍQÆ∞Å
™Èe ÃÑ~°∞QÆ∞ „`«K«∞ÛK«∞ K≥Åˆ~ÔQ IIÑ¶¨Ú=∞‡xII
175 176
3-89 h=Å# H˘~°`Õ ÖË^Œ∞ =∞i–h~°∞ H˘Åk `å=∞~°=Ù
=Ú#∞fl_ç P=Å ÉèÏw~°kä ^Œi ÉÏ=ÙÅ–P [Å"Õ∞ =Ói#Ü«∞@∞¡
N"ÕOHõ@Ñü h"≥·`Õ =∞=Ú–*ËH˘x =Ù#fl ^≥·==∞x
Dâ◊fi~° `«`«Î fiO Ñ¨ÓiÎQÍ PHõoOÑ¨Ù KÕã≤H˘x# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ P ~¸=Å<Õ h â◊~}° xÜ≥∞^Œ#∞–~ÚkÜÕ∞ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú <å‰õΩ IIZO`«II
Ñ¨~°=∂`«‡#∞ Ü≥∞=fi~°∞. ÜÕ∞ ¿Ñ~°∞`À Ñ≤ez<å Ü≥∞ÖÏ ÉèÏqOz<å ÉèíH˜Î, â◊~°}ÏQÆu
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J<Õ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À Ñ¨@∞ì‰Ωõ O>Ë Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ ãÖ™ê~° ~°≠i#∞Oz ~°HO∆˜ Ñ¨ |_»=K«∞Û#∞
JO@∞<åfl~°∞. "å~°∞ ™ê"≥∞`«Å#∞ ~åQÆ|^Œú"≥∞ÿ# H©~°Î#ÅÖ’ K≥Ñ¨Ê@O K«∂¿ãÎ PÜ«∞# F „Ñ¨Éèí∂! x#∞fl Z=fi~°∞ ZO`«=∂„`«=ÚQÍ ÉèÏqOz# JO`«=∂„`«"Õ∞, J^Õ
áêO_ç`åºxH˜ =ÚQÆ∞úÅ=Ù`åO ''JO`«~åO`«~°=Ú ÖˇOz K«∂_» 'Ñ≤O_»O`Õ xÑ¨Ê\˜— q^èŒ=ÚQÍ h=ÙO\Ï=Ù. Ö’Ö’Ñë ÉèË^Œ=Ú <≥Oz K«∂z#KÀ xÑ¨Ê\˜ (xÑ¨CÅ g∞^Œ
Ü«Ú#fl@∞¡—— – JO>Ë Ö’Ö’Ñë ÉË^=Œè ÚÅ∞ ÑïQÆ}O˜ z`Õ, xÑ¨Ê\˜ (xÑ¨Cg∞^Œ HÍeÛ# HÍeÛ# ~˘>ˇì) Ü≥∞O`«=ÙO@∞O^ŒO>Ë Ñ≤O_»O`Õ (Ñ≤O_ç Ü≥∞O`«=ÙO^À JO`Õ) J<Õ
~˘>ˇì) ZO`«=ÙO@∞Ok JO>Ë 'Ñ≤O_»O`Õ— (Ñ≤O_ç ZO`«=ÙO^À JO`«). K≥Ñ¨CHÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok).
LII D`«x Ü≥∞O`«=∂„`«=Ú# Ü≥∞=fi~°∞ Ü≥∞Oz# JO`«=∂„`«"Õ∞ ^Õ " å! q∞=Ú‡"≥ · + ¨ ‚ = ÙÅ∞ q+¨ µ ‚ = ¸iÎ Jx „¿Ñ=∞QÍ H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ .
D`«_»∞ ã¨~°fi~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Dâ◊fi~°∞_çO`«\ ˜ ã¨$+≤ìHõO`«‰õΩ<£ "Õ^•O`«∞ÅO^Œ~∂° q∞=∞‡efl Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ Jx JO@∞<åfl~∞° . WOH˘Hõ"Ñ·≥ Ù¨ # â‹=· ÙÅO^Œ~∂°
D`«_≥ „|Ç¨Ï‡Ü«Ú<£ Ç¨Ï~°∞_»∞ D`«_≥ â◊H˜ÎÜ«Ú JO`«‰õΩO_»∞`å q∞=∞‡ÖËfl t=Ù_»∞ Jx Éè‰í Ωõ ÖÎ ·ˇ H˘Å∞K«∞K«∞<åfl~∞° . HÍáêe‰õΩÅ∞ q∞=∞‡ÖËfl PkÉè~·ˇ =° Ù_»<Õ
h`«_≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ WOÑ¨ÙQÆ *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ ¿Ñ~°∞`À Ñ¨Ólã¨∞Î<åfl~°∞.
~åQÆO : kfi~åQÆ=∂eHõ ™êfig∞! âßˆHÎÜ«Ú x#∞fl ãïÜ≥ÿ∞# q^èŒ=ÚQÍ â◊H˜Î~°∂Ñ¨=Ú`À =Ù#fl"å_»=x
ZxflHõ KÕã≤ Ü«Ú<åfl~°∞. q∞=Ú‡efl JO^Œ~°∂ "åi"åi ÉèÏ"åÅ‰õΩ `«QÆæ@∞¡QÍ ("åi
ZO`«=∂„`«=Ú# <≥=fi~°∞ ^ŒÅz#–JO`«=∂„`«"Õ∞ h=Ù
"åi =∞`å#∞™ê~°=ÚQÍ) ^Œi≈OK«∞K«∞<åfl~∞° . ã≤i Ñü"≥#· x#∞fl JÅÊ|∞^Œ∞Öú =ˇ ~Ô <· å
JO`«~åO`«~°=ÚÖˇOz K«∂_» aO–_»O`Õ xÑ¨Ê\˜ Ü«∞#fl@∞¡ IIZO`«II
JÅÊ=ÚQÍ ÉèÏq¿ãÎ "åiH˜ JÅÊ=ÚQÍ<Õ `ÀK≥^Œ=Ù. =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»"≥·# x#∞fl
H˘Å∞`«∞~°∞ q∞=Ú "≥·+¨‚=ÙÅ–‰õÄiq∞`À q+¨µ‚_»x
Ñ¶¨∞#∞_»=x ÉèÏq¿ãÎ "åiH˜ Ñ¶¨∞#∞xQÍ<Õ ‰õ#∞Ñ≤OK≥^Œ=Ù.
Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞ q∞=Ú "Õ^•O`«∞Å∞–Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡O|#∞K«∞
`«Å`«∞~°∞ q∞=Úâ‹·=ÙÅ∞–`«y# Éèí‰õΩÎ#∞ t=Ù_»#∞K«∞ „Ñ¨Éèí∂! h=Å# Uq^èŒ"≥∞ÿ# H˘~°`åÖË^Œ∞. h=Ù h~°∞H˘Åk `å=∞~°=Ù (ÉèíH˜Î
JÅiá⁄QÆ_»∞^Œ∞~°∞ HÍáêe‰õΩÅ∞–PkÉèˇ·~°=Ù_»#∞K«∞ IIZO`«II H˘Åk Ñ¶¨Å"≥Úã¨QÆ∞ Ñ¨~°=∂`«‡=Ù) Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# QÆOQÍ#k X_»∞¤# =∞iÜ«Ú Ñïã¨~°
ãï <≥#∞fl^Œ∞~°∞ âßˆHÎÜ«ÚÅ∞–â◊H˜Î~°∂Ñ¨Ù h=#∞K«∞ „áêO`åÅÖ’ HõÅ ÉÏ=ÙÅÖ’ P QÆOQÍ#k [Å"Õ∞ =Ó~°∞`«∞Ok Hõ^•! F N"ÕO>Ëâfi◊ ~å!
^Œiâ◊#=ÚÅ∞(Å) q∞=Ú <å<åq^èŒ∞Å#∞ `«ÅÑ¨ÙÅ H˘Å^Œ∞Å∞ ÉèílO`«∞~°∞ =∞=∞‡ÅflO^Œih KÕÑ¨\ ˜ì ~°H˜∆OK«∞ ^≥·==Ú h"Õ#x QÆ∞iÎOz x<Õfl â◊~°}x h
ã≤~∞° Å q∞=Ú<Õ Ü«∞ÅÊ|∞kú^ÅŒ –z#"åiH˜ #ÅÊO|=Ù^Œ∞=Ù ^•ã¨∞_»<≥·ux. WkÜÕ∞ =∂‰õΩ Q˘Ñ¨Ê Ñ¨~°`«`«Î fi"≥∞ÿ qÅã≤Å∞¡K«∞#flk.
QÆi=∞Å q∞=Ú<Õ Ñ¶∞¨ #=∞x `«Åz#–Ñ¶∞¨ #|∞^Œ∞Åú ‰õΩ Ñ¶∞¨ #∞_»=Ù ZO`«II
177 178
3-90 [Hõ¯= Ñ≤@ìÅ #O`«=Ú ¿ãã‘
=Ú#∞fl_ç J‰õΩ¯# QÆÑ¨CK«∞ #u"å
K«H¯õ \˜ ã¨~ã° ¨ â◊$OQÍ~° H©~#Î° Ö’ `«e¡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ ™êfiq∞ <≥ÖÏ PHõ@∞ìH˘#fl^À K«Hõ¯x "≥∂qx K«=ÙÅ@∞ Q˘ÅÑ‘
q=iã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. â◊$OQÍ~°O ™êfiq∞x JÅiã¨∞OÎ k Jx #q∞‡# <≥H˘¯x hÃÑ· <Õã¨ÎO|∞Å#∞ IIz`«ÎyOK«∞II
ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ W@∞=O\˜ H©~°Î#Å<≥<Àfl K≥áêÊ~°∞. P Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ "åi Ñ¨Å∞‰õΩ `ÕxÜ«∞Å∞ Ñ¨Å∞=∞~°∞ zeH©
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂O`«~åàÏÖ’¡Oz "≥Å∞¡=ÖÏ =™êÎ~Ú. (|∞„~°Ö’Oz HÍ^Œ∞). ''HÍ@∞Hõ "≥∞Å∞Ñ¨Ù ~°`«∞Å #Å"Õ∞Öò=∞OQÆ
HõO\˜h~°∞ K«#∞Hõ@∞ì Ñ¨~Ú<£ |_»<ÕÅ ÜÕ∞_≥Û^À..—— Jx F^•ˆ~Û áÈ`«# QÍiH˜ Ü≥∞Åq∞x N"ÕOHõ>Ëâ◊ ‰õÄ_çuq
ã¨~°ã¨fif^Õq `«e¡QÍ HõxÑ≤OzOk, „ã‘ÎQÍ HÍ^Œ∞. JÖÏ HõxÑ≤Oz# "å_ç<Õ P `«e¡ JÅs h`À #^≥ ã¨~°ã¨=ÚÖÏ IIz`«ÎyOK«∞II
a_»¤QÍ ã‘fiHõiã¨∞ÎOk. JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ‰õÄ_® JO`Õ... ÉèÏ"å=∞$`«O :
P."≥II z`«ÎyOK«∞ q∞kÜ≥∞ K≥eÜ«∞ qÖÏãÖ|∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! WkQÀ D K≥eÜ«∞ qÖÏã¨=Ú#∞ QÆ=∞xOK«∞=Ú „Ñ¨Éèí∂!
h`À Éè’yOK«∞@‰õΩ D"≥∞ h [`« Hõeã≤#k.
á⁄`«∞ÎÅ∞ Hõe¿Ñ#∞ Éè’QÆ=ÚÅ‰õΩ
J=∞‡=∞OQÆ ™⁄QÆã¨∞ Ç¨Ïi=∞k #ÅiOK«∞ D hÜ≥ÚHõ¯ ã¨dÜ«∞, "≥<fl≥ Å `≥~H° Åõ #∞ "≥^[Œ e¡#@∞¡ ã¨#flÅ∞ ÃãÅ=ÙÅ∞ KÕ™ÈÎOk.
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J^Œ∞ƒù`«=Ú~°. (ãÖ[˝Å∂ KÕÜ«ÚK«∂ P*Ï˝Ñ≤OK«∞ K«∞#flk). x#∞flEz WkQÀ x"≥fi~°QÆ∞Å#∞,
(áê~°=â◊º=Ú`À) Hõ#∞flÅ`À<Õ h‰õΩ "≥Ú‰õΩ¯K«∞#flk. hH˘Hõ¯xˆH J~°ú=∞=Ù#@∞¡ Z<Àfl
~åQÆO : t=~°O[x HÍ#∞HõÅ∞ ã¨=∞iÊOK«∞H˘O@∞#flk. P"≥∞#∞ z`«ÎyOK«∞=Ú `«O„_ô!
z`«ÎyOK«∞q∞^≥ K≥eÜ«∞ qÖÏã¨=Ú D Ju=, [‰õΩ¯= Ñ≤@ìÅ#∞ JO`«=ÚKÕã≤(QÆ∞O„_»\ ˜ ‰õΩk=∞@ìã¨Ñ¨Ù [‰õΩ¯=
á⁄`«∞ÎÅ∞ QÆÅÑ‘ Éè’QÆO|∞Å‰õΩ IIz`«ÎyOK«∞II Ñ¨‰õ∆ΩÅ`À [=fix Ñ¨Ü≥∂^èŒ~°=ÚÅ#∞ áÈÅ∞ÛK«∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º) `«#Ü≥∞^Œ#∞
"≥<≥flÅˆ~‰õΩÅ∞ "≥^Œ K«b¡#^≥ HõÑ¨CH˘#∞K«∞#fl^• JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. hÃÑ· <≥H˘¯x <Õã¨ÎO|∞Å#∞ (áê^Œ∞H˘x#
ã¨#flÅ ÃãÅ=ÙÅ ã¨H˜Ü«∂ K≥eq∞`À) Hõey# P"≥∞ K«Hõ¯x J^èŒ~°=Ú K«=ÙÅ∂iOK«∞ K«∞#flk „Ñ¨Éèí∂!
Hõ#∞flÅ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ HÍ#∞Hõ ÖÁã¨w J"≥∞ fÜ«∞x =∂@Å`À Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ `Õ<≥Å#∞ zÅHõiOK«∞K«∞#flk. P `«e¡
x#∞fl Ez ~Ú^Õ x"≥fi~°QÆ∞Å#∞ IIz`«ÎyOK«∞II JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡. ÃÑ#"ÕÜ«Ú ~°`«∞Å`À q∞H˜¯e ãÖ`À+¨=Ú`À x#∞fl ‰õÄ_ç#k. F
Nx"å™ê! =∞<À[˝"≥∞ÿ# ã¨~°ã¨=ÚÅ`À P"≥∞ h`ÀKÕi P#OkOz#k `«O„_ô!
179 180
3-91 hàÏ=∞#ã≤[ bÅÅ `«ye
=Ú#∞fl_ç <åe`À_» =∂#QÆÖË=Ù
"ÕâßÜ«∞#∞ N"ÕOHõ@<å^äŒ∞_»
`å`«QÍÔ~·# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi X~°=_çÖ’<Õ PÜ«∞# =∞#∞=∞_»∞ `åà◊¡áêHõ áêeOz ^•ã¨∞Å „|uHÕK«QÆ#∞ IIQÀqO^•II
z#fl u~°∞=∞ÅÜ«∞º N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =∞‰õΩ@O`À J<ÕHõ ÉèíH˜Î â◊$OQÍ~° H©~°Î#Å∞
u~°∞=∞Å<å^èŒ∞xÃÑ· ~°zOz, qxÑ≤Oz, `«iOKå~°∞. D "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù H©~°Î#Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
z#fl u~°∞=∞Å ''F QÀqO^•! x^Œ∞~° "Õ∞Å∞H˘#=Ü«∂º! =â◊Ñ¨~°K«∞H˘<Õ Éè’QÍÅ∞ F QÀqO^•! h=Ù x„^Œ KåeOz `«fi~°QÍ "Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º! HÍqOz Éè’QÆ=Ú
h‰õΩ ÖˇHõ¯ÖË#xfl =Ù<åfl~Ú. N^Õq Éèí∂^Õq K≥~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù# =Ù<åfl =∞#ã¨∞ûÖ’ ã≤÷~°OQÍ (™ê^è•~°}"≥∞ÿ# Éè’QÆ=ÚÅ∞ HÍqOK«∞#"Õ, Ö’|~°K«∞H˘<Õ"Õ) Jq h‰õΩ Hõ_»=∂?
LO_Õ hàÏ^Õq â◊$OQÍ~° bÅÅ∞ =∞é∞==Ù. '<åe— `«#O`À H˘O>ˇÑ#¨ ∞Å∞ =∂#ÖË=Ù.
("å\˜HõO`Õ=Ú#flk „Ñ¨Éèí∂!)
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! J=hfl KåeOz, ÖËz=zÛ D h Ö’HÍÅ#∞, ^•ã¨∞Å#∞ áêeOK«∞
`«O„_ô!—— JO@∞<åfl~°∞. Hõ=∞Å=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# ÅH©∆ ‡^Õq Ü≥ÚHõ¯ K«Å¡\ ˜ Ñï+¨fiOQÆ=ÚÖ’ ã¨=∞~°u
HõOII QÀqO^•! "Õ∞ÖÁ¯#"Õ Éè’QÆ=ÚÅ ^Œye# h=Ù =^ŒÅ ÖË=Ù. x["Õ∞.. HÍh WOH˘Hõ „Ñ¨Hõ¯ Ñ¨^Œ‡ãÖÉèí=Ù_≥·#
HÍqOz# Éè’QÆ=ÚÅq Hõ_»=∂ ™êfig∞! „|Ç¨Ï‡ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ =zÛ x#∞fl ZO`À H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. x~°‡Å"≥∞ÿ# h áê#∞Êx
HÀq^Œ∞_»∞ z#fl u~°∞=∞Å =^Œe ~åÖË‰õΩ<åfl=Ù. W^Õq∞ „Ñ¨Éèí∂!
D "ÕOHõ@Ñüx x^Œ∞~° WHõ KåÅ∞#<≥<£. W@∞"≥·Ñ¨Ù Wk@∞¡O_»QÍ J@∞"≥·Ñ¨Ù Éèí∂HÍO`«`À ‰õÄ@=ÚÅ∞ JÅ"å@~Ú
~åQÆO : ™ê=∞ h=Ù "Õã¨~°=Ù. (h‰õΩ qã¨∞QÆ∞ HõÅQÆ^Œ∞). W^Õ h‰õΩ XHõ "Õ_»∞Hõ =Öˇ #∞#flk. áÈh,
QÀqO^• "Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º J@∞"≥·Ñ¨<åfl h=Ù ã≤÷q∞`«OQÍ ã¨∞dOK«‰õΩO_®, "åã¨= =ÚY∞ºÅ∞ (^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞
HÍqOz Éè’QÆ=Ú Hõ_»=∂ h‰õΩ IIQÀqO^•II "≥Ú^ŒÖˇ·# =ÚYº"≥∞ÿ# ^Õ=`«Å∞ h |OQÍ~°∞ "åH˜e |Ü«∞@ HÍK«∞H˘x =Ù<åfl~°∞.
Hõ=∞Å[ K«Å¡x H“y@ ^Œye J~Ú<å h=Ù Éèí∂ãüx áêã≤=ÙO_»#x (q_çz ÃÑ@ì#x) Ñ¨=fioOKÕ Ü«Ú<åfl=Ù.
ã¨`«∞~°u ÉÏÜ«∞QÆ *ÏÅ=Ù W\Ï¡ÔQ·`Õ Ü≥∞ÖÏ „Ñ¨Éèí∂! x^Œ∞~°ÖË=Ü«∂º =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
Hõ=∞ÅÉèí"å^Œ∞Å∞ Hõ_»∞ #∞u~ÚOÑ¨QÆ ã¨ˆ~! "åi~°∞=Ù~°∂ h H˜~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ =Ù<åfl~°#∞HÀ... WOH˘Hõ P"≥∞ =Ù#flk.
q=∞ÅÑ¨Ù â◊Ü«∞#=Ú q_»∞=QÆ ÖË=Ù IIQÀqO^•II P"≥∞ÜÕ∞ 'hàÏ^Õq— P"≥∞ h =∞#ã≤[. =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ =ÙO@∞Ok. P"≥∞`À hbÅ
Éèí∂ãü`À_»∞`« á⁄O^Œ∞Å∞ =∞iy X~°=_çÖ’ `«ye '<åe— `À_» (@Hõ¯i `«#=Ú`À) (h H˘O>ˇ Ñ¨#∞Å∞) =∂#<Õ
"Õã¨~° q^≥ h "Õ_»∞HõÖÏ =∂#=Ù. N"ÕOHõ><å^èŒ∞_»"≥·# F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! ZO`À "Õà◊~ÚOk „Ñ¨Éèí∂! x^Œ∞~°ÖËz
"åã¨==ÚY∞ºÅ∞ "åH˜@ #∞O_»QÆ h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡ ÑïáêeOz =∞=∞‡efl „|uHÕK«∞ `«O„_ô!
áêã≤ =ÙO_»#x Ñ¨=oOKÕ=Ù IIQÀqO^•II
181 182
3-92 `«ye# =Ú#∞Å‰õΩ `«Ñ¨=ÚÅ ã¨`«ÊùÅ=Ú
=Ú#∞fl_ç =ÚQÆ∞æ~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ =¸Å=Ú
Xy #Å"Õ∞Å‡OQÆ H˘#i# Ñü ~Ú`«_»∞
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# J[~å=∞~°"≥∞ÿ# H©~°Î# lyq∞Oz# ~¸ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIW`«_˘Hõ_ÕII
Wk. DÜ«∞# XHõ¯_Õ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞. `≥Å¡x Hõ=∞Å #Ü«∞#∞_≥·# D u~°∞=∞Å<å^èŒ∞x
ÉèÏ"å=∞$`«O :
q∞Oz# <å^èŒ∞_»∞ ÖË_»∞, ÖË_»∞, ÖË_»∞ JO@∞<åfl~°∞. =ÚQÆ∞æ~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ =¸Å=Ú
W`«_Õ JO@∞<åfl~°∞. „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ D qâ◊fiÑ¨Ù ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞Å F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! q#O_ç...
HÀãÖ ÉèíQÆ=O`«∞_≥·# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡KÕ xˆ~ÌtOK«|_ç# =ÚQÆ∞æ~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ∞. =∞i D W`«_˘Hõ¯_Õ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»x H©iÎOK«^Œy#"å_»∞. DÜ«∞# ã≤`«Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_»∞ (`≥Å¡x
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "åiH˜ =¸Å"≥∞ÿ# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡. J~Ú<å, Hõ$+¨‚Ü«∞ºQÍ PÜ«∞<Õ Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞_»∞). DÜ«∞<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. JO^ŒiH© DÜ«∞<Õ P^è•~°=Ú, QÆu,
ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ Q˘Å¡ ÉèÏ=∞Å‰õΩ H“y\˜ ™œYº=∞Ü«∂º_»∞. Jk "åà◊§ J^Œ$+¨ìO. k‰õΩ¯ JÜ«∂º_»∞.
K«OII W`«_˘Hõ_Õ [QÆkfiÉèí∞_»∞ Dâ◊fi~°∞_»O^Œi "≥∂Hõ∆^•`«Ü«Ú<£ W`«_∞» Ñ¨~=° ∞Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ ÉèÏ=#ÅÖ’x x^è•#=Ú (<≥ÅH˘x Ü«Ú#fl ~°∂Ñ¨=∞).
ã≤`«Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_ô Ç¨ÏiÜ≥∞ NÑü "ÕOHõ@â‹·Å<å^èŒ∞_»∞<£ WO„^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ^Õ=`«Å‰õΩ Sâ◊fi~°º=ÚÅ <˘ã¨ˆQ ^Õ=^Õ=Ù_»∞. ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ Q˘Å¡
[`«Q˘x QÀÑ¨ÉèÏq∞#∞Å ãÖk@ *ËiÛ# Hõ$+¨‚=¸iÎÜ«Ú<£ ÉèÏ=∞Å‰õΩ Q˘Ñ¨Ê H“y\˜ ™œYº„Ñ¨^•`«. Wxfl KÕã≤# DÜ«∞# "ÕÔ~=~À HÍ^Œ∞.
Ju=∞^èŒ∞~°OÑ¨Ù H©~°Î#‰õΩ <åHõ$uxK≥Û#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ =∞#O^ŒiH˜ ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ <˘ã¨ˆQ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# W`«_»∞ Ü«∞â’^•^ÕqH˜ a_»¤Ü≥ÿ∞# =∂}˜Hõº=Ú. `«#<Õ `«Åz '~å"Õ Dâ◊fi~°!
W`«_˘Hõ_Õ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ HÍ="Õ... =~°^•! ãÖ~°H˜∆OK«∞... h"Õ `«Ñ¨Ê W`«óÑ¨~°OÉˇ~°∞QÆ#∞...— Jx QÆ*ËO„^Œ∞_»∞
ã≤`«Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIW`«_˘Hõ_ÕII "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩ#fl `«QÆ∞k‰õΩ¯. JHõ¯_» „^ÒÑ¨n^ÕqH˜ =∂#ãÖ~°Hõ∆} KÕã≤ PÑ¨^ŒÅ
Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ ÉèÏ=x^è•#=Ú x"åiOz# |O^èŒ∞=Ù. Wxfl q^èŒ=ÚÅ q[$OaèOz# D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ
J~°Ü«∞ xO„^•^Œ∞Å ÔH·â◊fi~°º=Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
QÆi=∞ Q˘Öˇ¡`«Å H“y\˜ ™œYº=Ú DÜ«∞# `«#<Õ JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x# =Ú#∞Å‰õΩ "åi `«Ñ=¨ ÚezÛ# ã¨`Ê« eù `«=Ú.
ã≤~°∞ÖÁã¨ˆQ D N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIW`«_˘Hõ_ÕII „|Ç¨Ï‡, q+¨µ,‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~∞° Åx H©iOÎ K«|_»∞`«∞#fl =ÚQÆ∞~æ ∞° "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ, =¸ÅHÍ~°}"≥∞#ÿ
HõeH˜ Ü«∞â’^Œ‰õΩ Hõ#fl =∂xHõ=Ú Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú DÜ«∞<Õ. „Hõ=∞=ÚQÍ [QÆ[˚#x JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡‰õΩ Hõey#, =∞QÆ_»∞
`«Åz# HõiH˜x `«QÆ∞ k‰õΩ¯ DÜ«∞#. D ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° _Õ Jã¨^$Œ â◊"∞≥ #ÿ HÍO`«∞Å`À q~ålÖË¡ =∞# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞.
JÅ „^ÒÑ¨kH˜x PÑ¨^ŒƒO^èŒ∞=Ù
K≥Åˆ~y# ~¸ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIW`«_˘Hõ_ÕII
183 184
3-93 <å~åÜ«∞}∞ _»∞#fl`«∞ _»K«∞º`«∞_»∞Ñ¨
=Ú#∞fl_ç HÍ~°∞_»∞ N"ÕOHõ@qÉèí∞_»∞
KÕi ~¸`«_Õ tH˜∆OK« ~°H˜∆OK«
qaè#flOQÍ Hõ#∞Ñ≤OKÕ D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞, XHõ `«=∂ëê =Ó~°^Œ~Ú==ÚÅ∞ "˘y x`«x ã¨~å! II^Œ#∞AÅ∞II
ãÖ^Õâ◊q∞ã¨∞Î<åfl~°∞. ^Œ#∞AÅ∞ NÇ¨ÏiÃÑ· ^Õfi+Ö`À J#º^Õ=`«ÅHÀãÖ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J<ÕHõ =~åÅ∞ á⁄Ok‰õÄ_® K≥_ç #tOKå~°∞. HÍx z=iH˜ NÇ¨Ïi<Õ KÕ~°∞H˘x
"Õ∞Å∞ á⁄O^•~°∞. "Õ^•O`«∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ J#º^Õ=`«Åx H˘ez á⁄O^Õ (F =∂#=ÙÖÏ~å! ã¨∞~°∞Å∞ q+¨µ‚Éèí‰õΩÎÅ<Õ „Éèí=∞`À Jã¨∞~°∞Å∞ q+¨µ‚
q~À^è∞Œ ÅÜ«∂º~°∞. q+¨µÉ‚ ‰íè Ωõ ÅÎ #∞ Ç≤ÏOã≤Oz, áêÑ¨HÍ~åºÅ∞ KÕã≤ Ç¨ÏiKÕ tHÕ∆ Ñ¨|_®¤~∞° .
Ñ¨Ù}ºOx~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞≥ #ÿ k. ^•xHõO>Ë Ç¨ÏixO^Œ`À á⁄O^Õ áêÑ¨"∞Õ #Ü«∞=Ú. =∞#efl
JO^Œ∞=Å¡ =∞iO`« Ç¨Ïix Z^Œ∞~˘¯#\ÏxH˜ J#º^Õ=`«Å HÀãÖ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤
tH˜∆Oz<å ~°H˜∆Oz<å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_˘Hõ¯_Õ. TiÖ’ =ÙO_Õ '^Õ=Ùà◊√§— D`«x =~åÅ∞ á⁄Ok Ç¨Ïi`ÀáÈi, Ç¨ÏiKÕuÖ’ #tOz Wk=~°‰õΩ `å=Ú Ç¨Ïi xO^Œ`À
ãïã¨=∂#=∂ Jx JO@∞<åfl~°∞. =¸@QÆ@∞ìH˘#fl áêÑÖ #tOz, Ñ¨Ù}ºO`À "≥·‰õΩO~î°O á⁄O^•~°∞. P ^Œ#∞AÅ‰õΩ
`«~°à◊=ÚII^Œ#∞AÅ∞<£ QÆx"å~°∞ `«`«Î fi=Ú `å=Ú HÍ^Œx NÇ¨Ïi<£ J#º^Õ=`«Å "Õ∞Å∞HõO>Ë Ç¨Ïi KÕã#≤ H©_Õ Ñ¨~=° ∞ ã¨∞MÏxflzÛOk. J=Ù<å?) ^Œ#∞AÅ∞
qxK≥##flÜ«∞ ÉèíHõÎHÀ\˜H˜ q+¨µ‚`«`«Î fi=Ú ^≥Å∞ÊK«∞<£ D qz„`«"≥∞ÿ# `«`«Î fi=Ú#∞ PHõoOÑ¨Ù KÕã≤H˘xi. =#*Ï‰õ∆Ω_»∞ (Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞_»∞)
Ñ¨xz J#∞ºÅ"Õ∞Å∞QÍ ã¨∞Îu áê_»∞K«∞<£ Ñ¶¨∞#Ñ¨Ù}º=ÚÖò J~Ú# NÇ¨Ïi Hõ$Ñ¨`À =ã≤OK«<ÕÖÏ! (=∞#=Ú =ÙO_»@"≥∞O^Œ∞‰õΩ?)
Q˘#∞@HõO>ˇ#∞¿ÑO„^Œ∞ k@ìQÆ ‰õÄ_»∞ áêÑ¨"≥∞ "Õ∞Å<≥<£ x[O PÖ’z¿ãÎ, NÇ¨Ïi Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞, PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_»∞. PÜ«∞# ã¨∞~°∞Å‰õΩ,
#~°∞Å‰õΩ, ã¨∞ÅÉèí∞_»∞ (ã¨∞ÅÉèíOQÍ =~°=ÚeKÕÛ Ñ¨Hõ∆áêu) Jx ÉèÏqOz, Ç¨ÏiÃÑ·
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O HÀÑ¨=Ú`À „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ J#∞ºÅ (W`«~° ^Õ=`«Å) =~°=ÚÅ#∞ Ü≥∞OK«QÍ
^Œ#∞AÅ∞ QÆxi `«`«Î fiq∞k (á⁄O^•Å#∞HÀ=@O) ãïHÍ^Œ∞. (Jk"åiH˜ Ç¨xHõ~°"Õ∞ J=Ù`«∞Ok).
=#*Ï‰õ∆Ωx Hõ$Ñ¨ =ã≤OK« <ÕÖÏ! II^Œ#∞AÅ∞II "Õ^•O`«∞Å KÕ`« `≥Å∞Ñ¨|_ç#"å_Õ Hõ$+¨µ_‚ ~» Ú# (hÅ=~°∞_‚ #·≥ ) q+¨µ=‚ Ù. PÜ«∞<Õ
Ç¨Ïi Ñ¨~°=∂`«∞‡ _»<åk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ NÅH©∆ ‡ =Å¡Éèí∞_»∞, J`«∞º#fl`«∞_»∞. Ñ¨~°ã¨∞Îu KÕã≤ (J#º ^Õ=`«Å#∞ H©iÎOz) áÈk
ã¨∞~°∞Å‰õΩ #~°∞Å‰õΩ ã¨∞ÅÉèí∞_»∞ (áÈQÆ∞KÕã≤H˘x#) Ñ¨Ù}º=Ú HõO>Ë, áê^Œ∞QÍ (xÅz) NÇ¨Ïix u>Ëì áêÑ¨"Õ∞ "Õ∞Å∞.
Ç¨Ïi HÀÑ¨=Ú`À ##∞ºÅ =~°=ÚÅ∞ (z=iH˜ Jk q+¨µ‚Ñ¨Ùix „áêÑ≤ÎOÑ¨ KÕã¨∞ÎOk)
ãïQÍ "≥OK«QÆ [QÆ=ÚÅÖ’#! II^Œ#∞AÅ∞II N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ L#fl`«"≥∞ÿ#"å_»∞. <åâ◊#=ÚÖËx JK«∞º`«∞_»∞. ZO`À
"Õ^•O`« q^Œ∞_»∞ q+¨µ‚_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ LÑ¨HÍ~°=Ú KÕÜ«Ú"å_»∞. PÜ«∞<Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. PÜ«∞# <å„â◊~ÚOz#KÀ
N^ÕqH˜ |u âıY~°∞_»∞ =∞#O KÕãH≤ ˘#fl áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÅ#∞ |\˜,ì tH˜™∆ êÎ_À ~°H™∆˜ êÎ_À PÜ«∞# W+Öì . JO`ÕHÍx,
áÈk |~°ã¨∞Îu Ñ¨Ù}º=ÚHõO>Ë =ÓixO_® ÖˇHõ¯‰õΩ, q∞‰õΩ¯@OQÍ „Hõ=∞=ÚQÍ =ÙO_Õ W`«~° ^Õ=`«ÖˇO^Œ∞‰õΩ? "å~°∞
áê^Œ∞QÆ Ç¨Ïi k>Ëì áêÑ¨=Ú "Õ∞Å∞! II^Œ#∞AÅ∞II D U_»∞H˘O_»Å"å_ç`À ã¨=∂#=∂?
185 186
3-94 xy_ç N"ÕOHõ@ xÅÜ«Ú_ô`«_»∞
=Ú#∞fl_ç |y"åÜ«∞x NÑü ~¸`«_»∞
™⁄yã≤ ^•ã¨∞Å‰õΩ ã¨∞ÅÉèí∞ _ô`«_»∞
JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# Wk. `«QÆ∞ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ ^•`«Ü«Ú h`«_»∞ IIJÇ¨ÏŸII
J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# H˘xfl Ñ¨^•Å∞ '#Éèí∂`À #Éèíq+¨ºu— J#∞#@∞¡O\Ï~Ú.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
#~°ãO≤ Ç¨ïxk '"å_ç „Ñ¨`åÑ¨=Ú— Jx JO^Œ~∂° JO>Ë, J#fl=∞Ü«∞º '"Õ_ç „Ñ¨`åÑ¨=Ú—
JO@∞<åfl~°∞. ™êfiq∞ '|y"åÜ«∞x NÑü— J@. JO>Ë PkÅH˜∆ ‡x `À_»∞ g_»x F [#∞ÖÏ~å! D JÇ¨ÏŸ|Å #~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞ ã¨~∞° fiÅKÕ`« #∞uOÑ¨|_≥_"ç å_»∞.
Éèí~°Î Jx J~°úO. '^≥ã¨Å Ñ¨~å`«Ê~° `≥[=Ú— JO>Ë... k‰õΩ¯Åxfl\Ï "åºÑ≤Oz# D Éèí∂Ö’HõOÖ’ DÜ«∞##∞ ¿ãqOz rqOÑ¨Ù_»∞. (g∞ [#‡^èŒ#º=∞=Ù`«∞Ok).
„âı+¨ì"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û – Jx. U^À `≥Å∞QÆ∞áê@ WO^Œ∞Ö’ U=ÚOk J#∞‰õΩO>Ë... D #$tOÇ¨ï_»∞ =¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ =¸Å=Ú. J#QÍ „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚,
Jk =∞# J=∂Ü«∞Hõ`«fi"Õ∞. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å‰õΩ Pk =¸Å"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡. `åÑ¨=Ú HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú „Ñ¨`åÑ¨=Ú
P."≥II W`«x Q˘ez =∞#∞_»∞ WÅÖ’x [#∞ÖÏ~°! Hõey# [QÆ<åfl^∞Œä _»∞. Ñ¨^∞Œ <≥#· K«„HÍÜ«Ú^èOŒ ^èiŒ Oz# =~°„Ñ¨^•`«. WÅ #=`«iOz#
JdÅ=Ok`«∞O_»∞ J~Ú# k`«_≥ Ñ¨Ù~å} Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ D JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞. DÜ«∞##∞ ¿ãqOK«O_ç.
WÇ¨Ï Ñ¨~°O|∞eK«∞Û D JÇ¨ÏŸ|ÅÑü
D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ ~åHõ∆ã¨∞Å áêe\˜ HÍÅÜ«∞=Ú_»∞. Éèí∂q∞ÃÑ· J=`«iOz#
áê_≥##fl=∞Ü«∞º Ñ¨~°=tOz
k=º"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú DÜ«∞#∞. Wk=~°ÔH#fl_≥·<å, Ü≥∞Hõ¯_≥·<å =∞x+≤ â◊s~°O`À
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O `«Å=∂„`«"∞Õ ã≤OÇ¨HÍ~°OQÆÅ ~°∂áêxfl K«∂âß~å! DÜ«∞# qã¨∞=x UHÍOQÆ g~°∞_»∞
JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞_»∞ JdÅ =Ok`«∞_»∞ (qã¨∞QÆ∞Ñ¨Ù@ìx Jã¨Ç¨ Ü«∞ â◊¥~°∞_»∞). Jxfl k‰õΩ¯Å‰õΩ "åºÑ≤Oz#, Ñ¨~å`«Ê~° `Õ[=Ú
=∞Ç≤Ï x`«x Q˘ez =∞#∞_çHõ [#∞Å∞ IIJÇ¨ÏŸII („âı+¨µª_≥·# `Õ*’=¸iÎ). (D ™êfiq∞x J##º ÉèíH˜Î`À ^è•ºxOK«O_ç). D ™êfiq∞ÜÕ∞
=¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ =¸ÅO c`«_»∞ xy_ç ("åºÑ≤Oz), N"ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«Ú_≥· "≥Åã≤<å_»∞. DÜ«∞# |y"åÜ«∞x
"Õ_ç „Ñ¨`åÑ¨Ñ¨Ù qÉèí∞_ô`«_»∞ (Z#fl_»∂ `À_»∞ q_»∞=x) NÑü. D Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ ™⁄yã≤ ^•ã¨∞Å‰õΩ (WOÑ¨ÙQÍ
"å_ç K«„HÍÜ«Ú^èŒ =~°^Œ∞O_ô`«_»∞ `«# ^•ã¨∞Å‰õΩ, ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ ^•`«. =∞i Z@∞=O\˜ ^•`«?
áÈ_çq∞ Ñ¨Ù~å} Ñ¨Ù~°∞+¨µ _ô`«_»∞ IIJÇ¨ÏŸII WÇ¨ÏÖ’Hõ=Ú# HÍ=Åã≤# HÀiHõÅ#∞ niÛ, Ñ¨~°Ö’Hõ=Ú# ÔH·=Åº=Ú <˘ã¨ˆQ ^•`«.
Jã¨∞~°∞ÖÔHÅ¡ HÍÖÏO`«‰õΩ_ô`«_»∞ W@∞=O\˜ ^•`«=ÙO\Ï_®? ÖË_»∞QÍHõ ÖË_»∞. D JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞x â◊~°}#O_ç.
=ã¨∞^èŒ k=º ã≤OÇ¨ÏOa`«_»∞
qã¨∞=x UHÍOQÆ g~°∞_ô`«_»∞
^≥ã¨Å Ñ¨~å`«Ê~°`Õ[O c`«_»∞ IIJÇ¨ÏŸII
187 188
3-95 K«OHõÅ |OQÍ~°∞ K«e¡# "≥∞é∞QÆ∞Å
=Ú#∞fl_ç zO`« Éˇ^Œ∞~°∞ÖÏ_ç t<≥flHÍ
*Ï#Ñ¨^Œ â‹·eÖ’ #_çz# D H©~°Î#Ö’ `«e¡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ `«# ™êfiq∞ '=ÅÑ¨Ù "ÕOHõ@Ñü QÆ∂_ç "Õ_»∞Hõ `À_»∞`«
"Õ^Œ#Ö’— "å_ç áÈ~ÚOk, JÜ≥∂º! Jx, P"≥∞ K≥eHõ`≥ÎÅÖ’ `«#∂ XHõ`≥QÍ ã¨∞O‰õΩÅ ™ÈQÆÅ ™⁄Åã‘#Ü≥∂º IIK≥Å∞=Ñ¨ÙII
ÉèÏqOK«∞H˘x =∂ 't<≥flHÍ— (z#flHõ¯) ZO`« ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`ÀO^À! Jx "åáÈ`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∞Ü«∞º xÑ¶¨∞O@∞"Õ HÍHõ, ÃÑ^ŒÌÅ∞ ‰õÄ_® ã¨Ç¨ÏHõi¿ãÎ<Õ <å É’\˜ ™ê=∂#∞ºxH˜ D 't<≥flHÍ— (z#flHõ¯), JO^Œ"≥∞ÿ# ¿ã`«Å (Ñ¨#∞Å#∞) x~°fiÇ≤ÏOK«∞ ÉèÏq∞x.
D H©~°Î# J~°ú=∞=Ù`«∞Ok. J^Œ∞ƒù`«OQÍ =∞Åz# ~åQÆÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ# D *Ï#Ñ¨^Œ `Õ<≥ D"≥∞ ZO`À JkèHõ"≥∞ÿ# =ÅÑ¨Ù "Õ^Œ# (q~°Ç¨Ï ÉÏ^èŒ)Ö’ "å_çáÈ`«∞#flk. JÜ≥∂º!
[Å∞¡Ö’ „ÑüÑ¨^•~°Oú q=iOKåÅO>Ë.. Ñ¨zÛ "≥ÅHÍ¯Ü«∞ Q˘O`«∞Hõ_O¤» |_»∞`«∞Ok... áêÑÖ!
x[OQÍ..
=ÚY=Ú"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ K˘K«∞ÛH˘x =K«∞Û#@∞¡ "≥Ú#^ÕÅ∞ ‰õΩK«y~°∞Å∞#fl [=fix
HõOIIK≥Å∞=Ñ¨Ù ¿ã`«Å z#flk D t<≥flHÍ. JO`ÕHÍHõ, zQÆ∞~°∞– @^èŒ~°=ÚÅ z#flk. áêÑÖ, D"≥∞ xQÆxQÆ
=ÅÑ¨ÙÅ "Õ^Œ#Å ~°ye "å_ô#Ü≥∂º! "≥∞éÜ«ÚK«∞#fl hÅ=~°‚ â◊s~° KèåÜ«∞QÆÅ Nx"åã¨∞x K«∂z, "åx ™œO^Œ~åºxH˜
`≥eÃÑ#∞ J#flÜ«∞ H©~°Î# =â◊√~åÖˇ·, "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞é˜ J~ÚOk.
K≥e "ÕOHõ@<å^èŒ∞ QÆ=Ü«Ú t<≥flHõ¯xÜ≥∞<£.
JÜ≥∂º áêÑÖ!! "≥ÚÅÔH`«∞ÎK«∞#fl "≥ÚQÆæÅ=O\˜ ™⁄QÆãï #Ü«∞#=ÚÅ∞ HõÅ
~åQÆO : ^Õâò
D t<≥flHÍ z~°∞#=ÙfiÅÖ’ ã≤QÆ∞æÅ∞ "≥ÚQÆæÖˇ· Ñ¨Óã¨∞Î<åfl~Ú. (ZHõ¯_À =∞^èŒ∞~å#QÆ~°O
K≥Å∞=Ñ¨Ù ¿ã`«Å t<≥flHÍ ÃÑ^ŒÌ
HÍ~åQÍ~°OÖ’ Ñ¨Ù\˜ì), PÃÑ· ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ LQÆ∞æáêÅ∞ „`åy, rqOz ÃÑ^ŒÌ"å_»~Ú#
=ÅÑ¨Ù "Õ^Œ#Å "å_ô#Ü≥∂º IIK≥Å∞=Ñ¨ÙII
"å_ç, [`«H@õ ∞ì =Å# Hõey# "≥∂Ç¨Ï=Ú`À JkèH"õ ∞≥ #ÿ qKå~°=Ú#‰õΩ QÆ∞i J~Ú#k.
"≥ÚQÆ=Ú# ÔHQÆÔ~_ç "≥Ú#"å_ç QÆ∞|ƒÅ JÜ≥∂º t<≥flHÍ!
zQÆ∞~°∞ ÃÑ^Œ=ÙÖÏ_ç t<≥flHÍ
xQÆxQÆ "≥∞iKÕ\ ˜ he"Õ∞x"åx "≥^[Œ e¡# |OQÍ~°=Ú =Öˇ "≥∞éÜ«ÚK«∞#fl ÉÏÇ¨ï=¸Å=ÚÅ∞QÆÅ D t<≥flHÍ,
™⁄QÆã¨∞ K«∂z "åx ™⁄Åã‘#Ü≥∂º IIK≥Å∞=Ñ¨ÙII Éˇ^Œ∞~°∞ K«∂Ñ¨ÙÅ =∞$QÆ#Ü«∞x. ~°ã≤‰õΩ_≥·# D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞n~°…=Ú
"≥ÚQÆæÅ "≥ÚÅHõÅ =ÚiÃÑÑ¨Ù Hõ#∞flÅ =∞iÜ«Ú „Ñü|O^èŒHõ"≥∞ÿ# ‰õÄ@=ÚÅ`À, "Õ_»∞Hõ á⁄Ok##∂ JÜ≥∂º! áêÑÖ D
tQÆ∞æÅ z~°∞#=Ùfi t<≥flHÍ t<≥flHÍ qÑ¨s`«OQÍ Jeã≤áÈ~ÚOk.
LQÆ∞æ# ˆ~Ñ¨Öˇ¡ =Ùã¨∞~°∞Q˘<Õ\ ˜ "åx
^ŒQÆæi `«=∞HÍ# `«_»g#Ü≥∂º IIK≥Å∞=Ñ¨ÙII
189 190
3-96 áê=#O ÉèíHõÎ ¿ã=#O
=Ú#∞fl_ç ^≥·qHõ qÇ¨ÏQÆ =^è•=#O
~å=}Ï#∞[ ãÖr=#O
„âß=º"≥∞#ÿ ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~#Î° #∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞# N"ÕOHõ@ Ñïz`« ÉèÏ=#O II~å=∞"£∞II
Ü≥∞#∞flH˘#fl Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ =∞Ô~=fiiH© `ÀK«#∞ ‰õÄ_® `ÀK«=Ù. PÜ«∞# ''~å=Ú_»∞
ã¨∞~° ™ê~°fiÉè∫=Ú_»#@O—— '„áêã¨HÀãÖ— HÍ^Œ∞. ™ê~°fiÉè∫=Ú_»∞ `«# „Ñ¨[efl J<ÕHõ ÉèÏ"å=∞$`«O:
~°HÍÅ∞QÍ J<ÕHõ=∂~°∞¡ ~°H˜∆Oz P^Œ∞H˘#fl@∞¡ ã¨∞~°∞Å#∞ P^Œ∞H˘<åfl_»x PKå~°∞ºÅ F N~å=∞K«O„^•! h=Ù #Å¡ HõÅ∞=Å âßº=∞=~°O‚ ("≥∞~°∞Ñ¨Ù Hõey# he~°OQÆ∞
ÉèÏ=#. 'â◊¥~å^è•~åKå~° ã¨∞QÆ∞}À^•~°O— JO>Ë ÜÕ∞q∞\’ K≥Ñ¨ÊQÆey# "åiH˜ <å q∞„â◊=∞"≥∞ÿ# #Å∞Ñ¨Ù) `À ‰õÄ_ç# ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞HõÅ"å_»=Ù. "≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ ™ê÷#"≥∞ÿ#
„Ñ¨}`«∞Å∞. K≥Ñ¨ÊÖËx "å~°∞ „â◊=∞Ñ¨_ç xÑ¶¨∞O@∞=ÙÅ∞ "≥^ŒHõ#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. ÉèíH˜Î`À "å_»=Ù. ^Õ=`«ÅO^ŒiH© ™ê~°fiÉè∫=Úx =O\˜"å_»=Ù. J\˜ì x#∞fl <Õ#∞ ÉèílO`«∞#∞
ÉèÏ"å=∞$`«O K«kq`Õ KåÅ∞#O_ô... QÍHõ!
`ÕII ~å=Ú _çOn=~°âßº=Ú _»=∞~° qÉèí∞_»∞ F ™êfig∞! h=Ù ã‘`å^Õq`À ‰õÄ_ç Ü«Ú#fl"å_»=Ù. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù Ñ¨K«Ûx
Ñ¨~°=∞^è•=ÚO_»∞ #`«_»x x~°∞Ñ¨=∞=ÚQÆ ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞QÆÅ "å#~°Ãã·#º=ÚKÕ H˘Å∞=|_ç# "å_»=Ù. Ñ¨q„`«∞~åÖˇ·# H“ã¨ÖÏº^Õq
J#fl=∂~°∞º_»∞ q#∞uOK≥ #=∞~°=∞O^Œ∞ Ü≥ÚHõ¯ QÆ~°ƒù=Ú# [x‡Oz# ‰õΩÅnÑ¨‰õΩ_»=Ù =Úx[#∞Å‰õΩ ÉèíÜ«∞=Ú#∞ áê~°„^Àe,
u~°∞=∞ÖËâ◊√_≥· [#∞Å‰õΩ Ñïz`«∞_»<≥. `Õ*’~°∂Ñ¨Ù_»"≥· „Ñ¨HÍtOz# "å_»=Ù.
~åQÆO : q∞„â◊=∞ÅÇ¨Ïi
F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù g~åkèg~°∞_»=Ù. ~°}~°OQÆ nè~∞° _»=Ù. h=Ù ~°ã=¨ `«~Î "° ∞≥ #ÿ
~å=∞ q∞On=~° âßº=∞O Ñ¨~å`«Ê~°– ^èŒ~°‡‰õΩÅ=Ú#‰õΩ L^•ú~°‰õΩ_»"≥· Ü«Ú#fl"å_»=Ù. Ju „‰õÄ~°∞Öˇ·# ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ xi˚Oz
^è•=∞O ã¨∞~°™ê~°fiÉè∫=∞O Éèí*Ë II~å=∞"£∞II
ãÖÇ¨ÏiOz#"å_»=Ù. h=Ù â◊¥~°∞Å‰õΩ `«y#@∞=O\˜ ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ#∞ PKå~°=ÚQÍ
ã‘`å=x`å ã¨"Õ∞`«O Hõey# L^•~° ã¨fiÉèÏ=Ù_»=Ù.
Ñ‘`« "å#~° |Å „"å`«O
Ñ¨Ó`«HÍã¨ÖÏº ãÖ*Ï`«O F ^•â◊~°nè! h=Ù Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ∞_»=Ù. h=Ù Éèí‰õΩÎÅKÕ J#∞x`«ºO
g`« cè`« =∞øx q^Àº`«O II~å=∞"£∞II ¿ãqOÑ¨|_≥_ç "å_»=Ù. ^≥·"åOâ◊ ãÖÉèí∂`«"≥∞ÿ# qÇ¨ÏOQÆ=Ú ([\ÏÜ«Ú=Ù) #∞ =^èŒKÕ
g~°O ~°}~°OQÆ nè~°O á⁄Ok# =∞$`«∞º=Ù#∞O_ç `«ÑÊ≤ Oz =ÚH˜Î <˘ãÿ#"å_»=Ù. ~å=}∞x Hõx+¨ª ™È^Œ~∞° _≥#·
™ê~°^èŒ~°‡‰õΩ Ö’^•úÌ~°O qcè+}¨ ∞x, ãÖr=x =∞$`«∞Å#∞^Œiú Oz#@∞¡ L^Œiú Oz# "å_»=Ù. F Hõ~∞° }Ï=∞Ü«∂!
„‰õÄ~°^•#= ãÖÇ¨~°O h=Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ ÑïK«Ü«∞=∞ÜÕ∞º ÉèÏ=# Hõey#"å_»=Ù.
â◊¥~å^è•~åKå~° ã¨∞QÆ∞}À^•~°O II~å=∞"£∞II
191 192
3-97 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç F [#∞ÖÏ~å! N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x <å=∞ ãÖH©~#Î° =Ú WÇ¨ÏÖ’Hõ=Ú# =∞iÜ«Ú
''=Ú~° J<Õ Jã¨∞~°∞xH˜ â◊„`«∞"≥#· N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ã¨ÇÏ¨ [OQÍ U HõÅ‡+¨=¸ Ñ¨~°Ö’Hõ=Ú# ‰õÄ_® =Ù^ŒúiOK«QÆÅ XˆH XHõ ™ê^èŒ#=Ú.J~Ú`Õ... P =Ú~åiÜ≥ÿ∞#
ÖË‰Ωõ O_® ãÖH©~OÎ° K«=Öˇ#∞. Wk XHõ¯>Ë WÇ¨Ï=Ú# (rqOzÜ«Ú#fl Ö’HõOÖ’#∞), PÜ«∞# ãÖH©~°Î# ã¨Ç¨Ï[=ÚQÍ U HõÅ‡+¨=¸ ÖË‰õΩO_® „uHõ~°} â◊√kúQÍ =ÙO_®e.
(<À~°∞ <˘Ñ≤Ê Ñ¨Ù>Ëì@∞¡ J~°∞ã¨∂Î Éèí[# KÕ¿ãÎ PÜ«∂ãÖ `«Ñ¨Ê Ug∞ q∞QÆÅ^Œ∞). ^•x
Ñ¨~=° Ú# (=∞# =∞~°}Ï#O`«~O° Ñ¨~Ö° ’Hõ=ÚÅÖ’#∞) K«H¯õ \˜ ™ê^è#Œ "≥∞ÿ HÍáê_»∞`«∞Ok——
qt+¨ª`« q#O_ç.
JO@∂ =∞# `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ <å=∞ ãÖH©~°Î# qt+¨ª`«#∞
`≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~∞° . NÇ¨Ïi<å=∞ ãÖH©~#Î° =Ú =∞# J*Ï˝#=Ú J<Õ ^•xH˜ 'Ñ¨Ùe"åHõ@∞ì— NÇ¨Ïi <å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú, D Éèí= ™êQÆ~°=Ú (ãÖ™ê~° [Åkè) #∞ ^•\ÕK«
JO@∞<åfl~∞° . Ñ¨Ùe <À\˜H˜ ayOz Hõ\#ì˜ |O^è#Œ O Jx J~°Oú . QÆey# `ÕÑ¨ (Ñ¨_»=). D Ö’HõOÖ’ J*Ï˝#=Ú#‰õΩ NÇ¨Ïi <å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú
'Ñ¨Ùe"åHõ@∞ì—
Hõ«OII WÇ¨ÏÑ¨~° ™ê^èŒ# "≥ÚHõ>Ë
ã¨Ç¨Ï[O|∞QÆ =Ú~°qÖ’kè ãÖH©~°Î#ÜÕ∞, U"Õ"À „Éèí=∞Å#∞ HõeyOz Pâ◊ J<Õ áêâ◊=Ú =∞#efl Hõ\ ˜ì Ñ¨_Õ¿ãÎ, P ~°Hõ~°HÍÅ
=∞Ç≤Ï ÖË^Œ#º=Ú, J#flÜ«∞ Hõ@#¡ ∞ „`≥OK«QÅÆ H˘_»=e. "≥#fl^˘OQÆÜ∞ÿ≥ # P ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞x <å=∞ ãÖH©~#«Î° Ü≥ÚHõ¯>Ë
JÇ¨Ï~°Ç¨Ï=∂ Ç¨Ïix Q˘Å∞fi_»<≥xk q#∞_ô W=hfl KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
~åQÆO : =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O N ~°=∞}∞x <å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú, zO`« (qKå~°=Ú) J#∞ JO^èŒHÍ~°=Ú#∞
~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨QÆÅ ã¨∂~°∞º_»∞. =∞# ^Œi„^Œ=Ú#O`«\ ˜h <åâ◊#=Ú KÕÜ«∞QÆey#
WÇ¨ÏÑ¨~° ™ê^èŒ# q∞kÜ≥ÚHõ>Ë
Sâ◊fi~°º=Ú W^Õ. `«Ñ¨ÊHõ =ã¨∞ÎOk Jx `≥eã≤‰õÄ_® „Ñü"å_»∂ K«KÕÛ^•Hõ, Kå=O>Ë
ã¨Ç¨Ï[Ñ¨Ù =Ú~åi ãÖH©~°Î<˘Hõ>Ë IIWÑ¨Ç¨Ï~°II
K«KÕÛÉèíÜ«∞O Ñ¨_»∞`«∂<Õ =ÙO\Ï_»∞. Jk XHõ qO`« ÉèíÜ«∞O. Ñ¨xKÕã¨∞ÎO^À ÖË^À
Éèí=™êQÆ~°=ÚÅ ÉÏÃÑ_çk `ÕÑ¨ `≥eÜ«∞Hõ áÈ~Ú<å =∞O„`«O "Õ¿ãÎ ÉèÜ í ∞« O áÈ`«∞Ok. P =∞$`«∞ºcèuH˜ <å=∞=∞O„`«"∞Õ
Éèí∞q #*Ï˝#=Ú Ñ¨Ùe"åHõ\ ˜ìk q~°∞QÆ∞_»∞. W=hfl JO`«O HÍ"åÅO>Ë =∞#H˜ P <å~åÜ«∞}∞x <å=∞ ãÖH©~°Î#
[=o <åâßáêâ◊=ÚÅ‰õΩ H˘_»∞=x "≥ÚHõ¯>Ë QÆuÜ≥ÿ∞#k.
#=h`« KÀ~°∞ <å=∞O ÉÁHõ>Ë IIWÇ¨ÏÑ¨~°II
JkèHõ"≥∞ÿ# ^Œ∞óY=Ú z=iH˜ =∞$`«∞º=Ùxã¨∞ÎOk. ãÖr=x J<Õ =∞O^Œ∞
zO`å uq∞~°=Ú K≥iKÕ\ ˜ ã¨∂~°∞º_»∞
=∞$`«∞º=Ùx ^Œ∂~°O KÕã¨∞ÎOk. HÍ|\˜ì P "≥·‰õΩO~î°<åÜ«∞‰õΩx <å=∞ãÖH©~°Î# ^Œ∞ó
JO`«@ ^Œi„^Œ Ç¨Ï`«Ñ¨Ù x^è•#=Ú
Y=Ú#‰õΩ ãÖr=xÖÏ q~°∞QÆ∞_»∞. =∞# ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∂ ã¨∞MÏÅ‰õΩ =∞#efl
qO`« =∞~°}ÉèíÜ«∞q<åâ◊ =∞O„`«=Ú
=∞zÛHõ KÕã≤ =∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞Öˇ· Ãã· fi~°qÇ¨~°O KÕã¨∂Î Ñ‘_» Hõey™êÎ~Ú. NÇ¨Ïi
=∞O`«∞‰õΩ Ç¨Ïi<å=∞O ak Ü≥ÚHõ>Ë IIWÇ¨ÏÑ¨~°II
<å=∞ãÖH©~°Î# JO‰õΩâ◊O =Öˇ JOK«Å (=∞#"≥·Ñ¨Ù#∞O_ç) P ÑÖKÕO„kÜ«∂Å#∞
q∞OK«∞ ^Œ∞óY=ÚÅ =∞$`« ãÖr=x J^Œ∞Ñ¨Ù*Ëã¨∞ÎOk. P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞#‰õΩ Ü≥∞Oz (ÖˇHõ¯Hõ\ ˜ì)
JOK«Å ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ HõO‰õΩâ◊=Ú ÑÖz W¿ãÎ =∞# áêà‹·§# (=O`«∞=zÛ#) Ñ¨~°w x^˘Hõ¯>Ë („Ñ‘ux HõeyOKÕk
ZOK«QÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ ^•ã¨∞Å‰õΩ W^˘Hõ¯>Ë...)
ÑÖz# áêà◊§ Ñ¨~°y# ^˘Hõ>Ë IIWÇ¨ÏÑ¨~°II
193 194
3-98 ã¨∞^Œu `å<≥h K˘Hõ¯Ñ¨Ù H“y@
=Ú#∞fl_ç J^Œ#∞# xOk~°Ü≥ÿ∞ á⁄_»"≥∞
P<å_»∞ ^Õ= ^•#=ÙÅ∞ ™êQÆ~° =∞^èŒ#O KÕ¿ãÎ `˘Å∞^˘ÅÎ Ç¨ÖÏÇ¨ÏÅ=Ú, P Hõkã≤# N"ÕOHõ@Ñü h^≥ã¨
`«~∞° "å`« HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J<ÕHõ k"ÀºÑ¨H~õ }° =ÚÅ∞, #Hõ„∆ `«=ÚÅ∞, K«O„^Œ∞_»∞, J^èŒ~å=∞$`«=∞Ü«∞ºu=‰õΩ "˘_»"≥∞ II=∞#ã≤[II
Ñ≤=∞‡@ NÅH˜∆ ‡, z@ì z=~°‰Ωõ J=∞$`«=Ú ÅaèOKåÜ«∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ÉèÏ"å=∞$`«O
<Õ_»∞ =∞#‡^èŒ∞x "Õ^Œ#`À JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡Ü≥ÚHõ¯ zO`åHõq`«"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞ûÖ’ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! NHÍO`«∞_®! W^Õ =∞#ã≤[ ã¨=Ú„^Œ =∞^äŒ#=Ú
™êQÆ~=° ∞^è#Œ O [~°∞QÆ∞`ÀOk. =∞i WÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® QÆ~à° =◊ Ú W`åºkq [xOKå~Ú. (=∞#‡^è∞Œ _˘#iOK«∞ ™êQÆ~° =∞^ä#Œ O). WO`«@ h=Ù Hõ#∞Q˘#=Ü«∂º! =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å!
F "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! NHÍO`«∞_®! WÑ¨C_»∞ h=Ù J"Õq∞\’ z`«yÎ Oz P"≥∞#∞ h H“y\’¡H˜ P q=~°=ÚÅ #Ok™êÎ#∞. =∂ J=∞‡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ =∞#ã¨∞ûÖ’ ‰õÄ_® ™êQÆ~°
fã¨∞HÀ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞^äŒ#O [iyOk.
`ÕII =∞#ã≤[ ã¨=Ú„^Œ=Ú# *ËÜ«Ú =∞^èŒ#q∞kÜ≥∞ h ã¨f=∞}˜ "åº‰õΩÅz`«ÎÜ≥ÿ∞#k. [Åxkè (zÅHõ |_ç#k) JÑ¨C_»∞ Ju
Hõ#∞Q˘#∞=Ú h=Ù WO`«@<£ Hõ=∞Å<åÉèí! q~°Ç¨Ï=Ú J<Õ QÆ~°à◊=Ú ÃÑÅ∞¡aH˜ =zÛOk. P Ñ≤=∞‡@, `«u `«=∞HõÑ¨Ù HÀÔ~¯Å∞
<Õ_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· ‰õÄ_ç `«~°∞}˜ (JkèH"õ ∞≥ #ÿ áê~°=â◊º=Ú`À ‰õÄ_ç# HÀiHõÅ∞) Å`«Å =Öˇ "åºÑ≤Oz, ÖÏHõÅ∞ "˘_»q∞
á⁄Ok<å=<≥ J#flÜ«∞º Ñ¨ÙÅHõiOz (âßM’Ñ¨âßYÖˇ)· , Jk"˘Hõ HõÅÊ=$Hõ=∆ ∂ ÜÕ∞q∞? D zO`å ™êQÆ~=° ∞^ä#Œ OÖ’ WÑ¨C_Õ
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O Ñ¨Ù\˜ìO^•!! JxÑ≤™ÈÎOk. Nx"å™ê! Wk QÆ=∞xOK«=Ü«∂º!
=∞#ã≤[ ã¨=Ú„^Œ =∞^èŒ#q∞^≥ P á⁄Åu (Ü«Ú=u), „¿Ñ=∂uâ◊Ü«∞=Ú`À, "˘OQÆQÆ (q#=∞$~åÖˇ·#k). P"≥∞
Hõ#∞Q˘# q∞O`«@ HÍO`«∞_»h=Ù II=∞#ã≤[II `«#∞=Ù Ñ¨ÙÅHõiOz `«#∞"≥ÖÏ¡ ~À=∂Oz`«"≥∞ÿ#k. #Hõ∆„`«=ÚÅ =Öˇ `ÀK«∞K«∞#fl P
ãü zO`å=∞}˜ [Åxkè `«~°∞=QÆ Ñ¨ÙÅHõÅ∞ P"≥∞ =∂#ã¨ ™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ [xOz#"å ÜÕ∞q∞!! J#∞#@∞¡O_≥#∞.
JuQÆ~°à◊Ñ¨Ù q~°Ç¨Ï=Ú ÉÁ_»"≥∞ h ^è•º#=Ú P"≥∞ "åº‰õΩÅ`« ^Œ∂~°=ÚKÕã≤ ™êuÎ fiHõ ÉèÏ==ÚÅ∞ Hõey#q. ^•x
`«u<å Ñ≤=∞‡@ `«=∞HõÑ¨Ù HÀ~°∞¯Å Ñ¶ë`«OQÍ, <Õ~°∞ÊQÍ P"≥∞Ö’ x@∞ìxÅ∞=ÙQÍ ™êuÎ fiHõ K«O„^À^ŒÜ«∞"≥∞ÿ, D
Å`«Å HõÅÊHõÑ¨Ù ÖÏHõÅ∞ "˘_»"≥∞ II=∞#ã≤[II ™êQÆ~°=∞^äŒ#OÖ’ ‰õÄ_® K«O„^Œ∞_»∞ Ñ¨Ù\Ïì_Õ!! JxÑ≤OzOk.
á⁄Åu ‰õÄi=ÚÅ á⁄OQÆ∞Å∞ "˘OQÆQÆ F U_»∞H˘O_»Å"å_®! D ã¨∞^Œu (ã¨∞O^Œi) `å<Õ h H“y@ Hõ~°y áÈ~Ú D
Ñ¨ÙÅHõÅ `å~°Å∞ "˘_»"≥∞#"≥ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WOk~å^ÕqÜ≥ÿ∞ (ã¨=Ú„^Œ =∞^èŒ#OÖ’ Ñ¨Ù\˜ì# ÅH©∆ ‡^Õq) =Öˇ
Ñ¶¨Å"≥∞ÿ ™êuÎ fiHõ ÉèÏ=Ñ¨Ù K«O„^Œ∞_»∞ ÉèÏã≤Oz#k. Hõkã≤# (^ŒQÆæ~°Ü≥ÿ∞#) u~°∞=∞Å~åÜ«∂! g∞ J#∞~åQÆ ™êQÆ~° =∞^èŒ#
xÅ∞=Ù# "˘_»=∞QÆ <Õ~°∞Ñ¨ÙÅÅÔ~ II=∞#ã≤[II Ñ¶ë`«OQÍ P"≥∞‰õΩ ÅaèOz# J=∞$`« "Õ∞q∞\’ <Õ#∞ "Õˆ~ K≥Ñ¨Ê=Öˇ<å? h
J^èŒ~å=∞$`«"Õ∞ P"≥∞‰õΩ ÅaèOz#k. (nxx ^Œi≈Oz# <å [#‡ ‰õÄ_® `«iOzOk
`«O„_ô!)
195 196
3-99 =_çQ˘x =∞#ã≤[–"åÜ«Ú=Ù qã¨~°QÆ
=Ú#∞fl_ç á⁄_»=QÆ∞ <≥é∞HõÅ∞ – Ñ¨Ù@"≥∞QÆÃã
J*Ï˝#O P=iOz#Ñ¨C_»∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å∞ KÕ™êÎ~°∞ =∂#=ÙÅ∞. JÖÏˆQ |_ç N"ÕOHõ@–Ñü h â◊~°}=Ú
KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞~°∞. Hõ~°∞=Ù HÍÅOÖ’ rqOK«\ÏxH˜ uO_ç‰õÄ_® ^˘~°Hõ¯ q_»∞=Hõ K˘zÛu – "≥ã¨QÍ=QÆ^Õ IIHõ_»∞#*Ï˝#II
ãïQÍæ JÖÏˆQ KÕ™êÎ~°∞. ^≥·=ÉèíH˜Î ‰õÄ_® #tã¨∞ÎOk. U_»∞H˘O_»Å "å_®? J\Ï¡O\˜ ÉèÏ"å=∞$`«O
áê_»∞ HÍÖÏxfl '"≥_Å» ^˘aƒ— =∂ cèux fiÛ, =∞=∞‡efl P^Œ∞HÀ `«O„_ô! JO@∞<åfl~∞° F „Ñ¨É∂íè ! JkèH"õ ∞≥ #ÿ J*Ï˝#O J<Õ Q˘Ñ¨Ê Hõ~=° ÙHÍÅ=Ú =∂‰õΩ ^•Ñ¨ÙiOzOk.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk HõeÜ«ÚQÆO, PHõeÜ«ÚQÆO. HÍã¨Î 'Ü≥∞O_» QÍÜ«∞=Ü«∂º!— ^•xx '"≥_»Å^˘aƒ— (=^ŒeáÈ=#@∞¡ '`Àã≤— J=`«Å áê~°"ÕÜ«Ú=Ú) =∂ ÉèíÜ«∞O
JO@∞<åfl~°∞. <å‰õΩ `≥eã≤#O`«=~°‰õΩ J#fl=∞Ü«∞ºÖÏQÆ ™êfiq∞x 'Åe`«OQÍ— W\Ï¡ `˘ÅyOz =∞=Ú‡ HÍáê_»∞.
â◊~°}∞ "Õ_ç#"å~°∞ ÖË~°∞.
"Õ∞=Ú KÕã≤H˘x# H˘kÌáê\˜ Ñ¨Ù}º=∞<Õ ÑÖ@#∞, =∂ áêÑ¨=Ú J<Õ Ñ¨â◊√=Ù
K«OII Hõ_»|_» *Ï˝#"Õ∞ Hõ~°=Ù HÍÅq∞^Õ ~Ú@∞ ^•Ñ¨ÙiOK≥~å |O^Œ∞Å"Õ∞ã≤Ok. (^˘OQÆ`«#OQÍ K˘~°|_ç "Õ∞¿ãã≤Ok). =∂ áÈ=ÙÖˇ·# (~åã¨∞Öˇ·#)
"≥_»ÅQÆ ^˘aƒ =∂ "≥éÑ¨Ù "ÕQÆ"≥∞ n~°Ê"≥ `åà◊ÖË#∞~å Ñ¨Ù}ºO #tOzOk. F NÑ¨f! KÕÜ«Ú#k ÖËHõ n#∞Å"≥∞ÿ KÕ~ÚKåz h ^ŒÜ«∂
=_çQ˘<≥ =∂~°∞_»<£ 'JQÆ_»∞ "åÜ«Ú=Ù— Ãã·Ñ¨#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ aèHõ∆#∞ "Õ_»∞H˘O@∞<åfl=Ú. WHõ h"Õ k‰õΩ¯. UÑ¨Ù# (K˘~°=fã≤H˘x) =∞=∞‡efl
q_»∞=Hõ K˘zÛu<£ â◊~°}∞ "ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ! z`«ÎyOK«∞=∂. QÆ>ˇìH˜¯OK«∞ `«O„_ô!
*Hõ_»|_» = JO`«"≥∞ÿáÈQÍ
~åQÆO : Åe`« D HõeHÍÅO PHõeHÍÅO „Ñ¨Éèí∂! HõeÜ«ÚQÆ=∞<Õ ZO_»Å∞ Z‰õΩ¯"≥· '^èŒ~°‡=Ú—
J<Õ „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ# K≥é∞=Ù WOH˜áÈ~Ú, ZO_çáÈ~Ú c@Å∞ "åiOk. "Õ∞=Ú á⁄Åã≤
Hõ_»∞ #*Ï˝#Ñ¨Ù – Hõ~°=ÙHÍÅ q∞^≥ (uiy uiw) h Hõ~°∞}Ï™êQÆ~°=Ú J<Õ =∞Ozh\˜ [Åxkèx KÕ~°∞H˘<åflO. "Õ∞=Ú
"≥_»Å ^˘aƒ =∂ – "≥~°Ñ¨Ù n~°Ê"Õ IIHõ_»∞#*Ï˝#II
^•Ç¨ÏO`À h^ŒÜ«∞HÀãÖ ZO`« `«Ñ≤OzáÈ`«∞<åfl"≥∂ `≥Å∞ã¨∞H˘x <å ^•Ç¨ÏO
áêÑ¨Ñ¨Ù Ñ¨ã¨∞~°=Ú – |O^≥Å∞ "Õ∞Ü«∞QÆ f~°Û=Ü«∂º! ##∞fl Hõ~°∞}ÕK«∞ `«O„_ô!
áÈÑ¨ÙÅ Ñ¨Ù}º=Ú – áÈe"ÀÜ«∞
NÑü hˆH – KÕ~Ú KåK≥^Œ=Ú ^Õ"å! =_çQ˘x (L^Œú$`«=ÚQÍ) =∞#ã≤[ "åÜ«Ú=Ù (=∞#‡^èŒ∞_»<Õ Ç¨ÏŸ~°∞QÍe)
ÜÕ∞Ñ¨Ù# =∞q∞‡Hõ – h_Õ~°Û"Õ IIHõ_»∞#*Ï˝#II gK«QÍ, á⁄_»=QÆ∞ <≥é∞HõÅ∞ Ñ¨Ù@"≥∞QÆÃã (<Õ#∞ ãÖáêkOK«∞H˘#fl q*Ï˝#=∞O`å
WÅ QÆeÜ«ÚQÆ=Ú# – Ü≥∞O_»Å∞ QÍÜ«∞QÆ Hõà◊√§=¸ã≤ `≥éK«∞ Ö’Ñ¨Å QÍe ÔHyiáÈ~ÚOk.) WÑ¨C_»∞ <Õ#∞ J<å^èŒ#∞. =_çQÍ
K≥Åy ^èŒ~°‡=∞#∞ – K≥~°∞qOÔH (j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <Õ#∞ h â◊~°}∞ *ÁzÛux ''J#º^è• â◊~°}O <åã≤Î
á⁄Åã≤ g∞ Hõ$áêO–|∞kè KÕiuq∞^≥ `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞—— – Jx h JO_» *Ë~å#∞. q_»∞=Hõ ##∞fl ~°H˜∆OK«∞=Ú
`≥eã≤ <å ^•Ç¨Ï=Ú – f~°Û"Õ IIHõ_»∞#*Ï˝#II `«O„_ô!
197 198
3-100 ÑïÑ¨Ó~å‚Ü«∞ #"≥∂ #"≥∂ „Ñ¨}=„QÍÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂
=Ú#∞fl_ç z~°O`«<å N"ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ âı+¨âß~Ú<Õ #"≥∂ #"≥∂
Éèí[#^•fi~å ÉèíQÆ=O`«∞x P~åkèOK«@O =∞# J<åk ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. #~°Hõ^èŒfiO¿ã #"≥∂ #"≥∂ #~°ã≤OÇ¨Ü«∞ #"≥∂ #"≥∂
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # J<ÕHõ Éè[í # H©~#Î° ÅÖ’ Wk‰õÄ_® `«Å=∂xHõ"∞≥ #ÿ k. W~°=ÙQÆ hQÆu <≥=fi~°∞ ^ŒÅz# WÇ¨ÏÑ¨~°=∞O„`«=ÚeO^ŒiH˜ II<å~åÜ«∞}ÏII
'D ~°K#« Å#∞ Z=fi~∞° `«Åz# (Jq), WÇ¨ÏÑ¨~=° ∞O„`«=Ú eO^ŒiH˜— Jx, F ÉèÏ"å=∞$`«O :
<å~åÜ«∞}Ï! qq^è•`«‡Å ~°∂áê! J\˜ì h‰õΩ '#"≥∂ #"≥∂— Jx =O^Œ#=ÚÅiÊã¨∞<Î åfl~∞° . F N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! #"≥∂#=∞ó <å<å`«‡Å ~°∂Ñ¨Ù_»"·≥ ÉèÏã≤Å∞¡`∞« #fl Ñ¨~=° ∂`å‡!
W\˜ì H©~#Î° ÅÖ’ ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} JO`« „áê^è•#º"≥∞#ÿ k HÍ‰õΩ<åfl, ~Ô O_»∞ =¸_»∞ #"≥∂#=∞ó h ~°K«<å K«=∞`å¯~°O`À [QÆ=ÚÅhfl ã¨$+≤ìOz, áÈ+≤Oz, ÅÜ«∞O
Ñ¨^•Å‰õΩ q=~°} W=fi@O ã¨=∞O[ãÖ JxÑ≤Oz W=fi@O [iyOk. J#∞x`«ºO KÕã∞¨ <Î åfl=Ù. Z=fi~°∞ h D ~°K#« Å#∞ `«Åz x#∞fl Éèlí ™êÎ~À... "åiH˜ WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’
W@∞=O\˜ Éè[í #Å`À <å~åÜ«∞}∞x ãÖH©iOÎ K«O_ç, `«iOK«O_ç. ã¨∞Y ãÖ`ÀëêÅ∞, Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’ "≥∂Hõ„∆ áêÑ≤Î Hõey f~°∞`å~Ú. h Éè[í #Å∞ WO`«=∞Ok
Hõ«OII D ~°K«# <≥=~°∞ `«Åz# [#∞Å‰õΩ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚeKÕÛ =∞O„`«=ÚÅ∞.
<å~åÜ«∞} WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ∞ #t~ÚOK«∞#Ü«∂! F QÀqO^•! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. QÀ=ÙÅ#∞ áêeOz# Ü«∞^Œ∞ #O^Œ<å! h‰õΩ
=~°"≥∞ÿ# =∞O„`«=∞kÜÕ∞ =O^Œ#=ÚÅ∞. ÉèÏ=#ÅÖ’<Õ [#‡ Hõey# =∞#‡^è∞Œ x Hõ#flÒ« „_ô! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
QÆ∞~°∞_Ò Ç¨Ïi ##fl=∞Ü«∞º H˘eK≥ „Ñ¨}u`À k=º"≥∞ÿ# QÆ∞}=ÚÅ∞ Hõey# ^Õ"å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. D q^èŒ=ÚQÍ x#∞fl
Z=fi~°∞ ÉèílO`«∞~À P Éèí[#Å∞ "åiH˜ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ#∞ ™êkèOK«QÆey# k=º
~åQÆO : q∞„â◊^Õâò =∞O„`«=ÚÅ∞.
<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ F ^•"≥∂^Œ~å! h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞ (#=∞™ê¯~°=ÚÅ∞). F ^èŒ~°}©âß! (Éèí∂^ÕqH˜
<å<å`«‡<Õ #"≥∂ #"≥∂ =∞QÆ_®!) h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞. F N=∞Ç≤ÏàÏÑ¨f! (NÑ¨f) h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞. t+¨µìÖˇ·#
D ~°K«#Å<Õ Z=fi~°∞ `«Åz# ã¨#‡`«∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞ J<å^èŒ ~°Hõ∆HÍ! h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞. "å=∞#∞xQÍ |e #}z
WÇ¨ÏÑ¨~°=∞O„`«=Ú eO^ŒiH˜ II<å~åÜ«∞}ÏII ã¨∞~° ~°Hõ∆‰õΩ_»"≥·# ^Õ"å! h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞. F Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å! h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞. D
QÀqO^•Ü«∞ #"≥∂ #"≥∂ QÀáêÖÏÜ«∞ #"≥∂#"≥∂ "Õ∞~°Å<Õ (D „Hõ=∞=ÚÖ’<Õ) x#∞fl Z=fi~°∞ ÉèílO`«∞~À "åiH˜ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅÖ’
™œYº=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D Éèí[#Å∞ WO^ŒiH© WÇ¨ÏÑ¨~° ã¨∞Y=ÚÅ<˘ã¨ˆQ
ÉèÏ=[QÆ∞~°"Õ #"≥∂ #"≥∂ „Ñ¨}"å`«‡<Õ #"≥∂ #"≥∂
=∞O„`«=ÚÅ∞.
^Õ"ÕâßÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ k=ºQÆ∞}ÏÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂
ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»"≥·# F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. FOHÍ~° ã¨fi~°∂áê! h‰õΩ
D =~°∞ã¨Å<Õ Z=fi~°∞ `«Åz# WÇ¨ÏÑ¨~°=∞O„`«=Ú eO^ŒiH˜ II<å~åÜ«∞}ÏII
#=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. F z~°O`«<å! (Pk J#∞#k ÖËx 'J<åk—) QÍ Pkâı+¨µ_»∞
^•"≥∂^Œ~åÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ ^èŒ~°}©âßÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ `«ÅÊ=ÚQÍ H©∆~°™êQÆ~° â◊Ü«∞#∞_»=Ù J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
N=∞Ç≤ÏàÏÑ¨`«ÜÕ∞ #"≥∂ #"≥∂ t+¨ì~°Hõ∆}Ë #"≥∂ #"≥∂ #~°HÍã¨∞~°∞x =kèOz# NHõ$ëê‚! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»"≥·#
"å=∞<åÜ«∞ `Õ #"≥∂ #"≥∂ =#*ÏH∆ÍÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ #~°ãO≤ Ç¨Ïã¨fi~∂° áê! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. D q^è=Œ ÚQÍ h=Ù <≥ÅH˘x Ü«ÚO\˜=x
D "Õ∞~°Å<Õ Z=fi~°∞ `«Åz# WÇ¨ÏÑ¨~°=∞O„`«=ÚeO^ŒiH˜ II<å~åÜ«∞}ÏII Z=fi~°∞ ÉèÏq™êÎ~À "åiH˜ h D Éèí[#Å∞ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ<˘ã¨ˆQ k=º=∞O„`«=ÚÅ∞.
199 200
3-101 =∂Ü«∂~°Ç≤Ï`«∞xH˜ =∞OQÆà◊O
=Ú#∞fl_ç =∂ ~ÚO\˜ÑüH˜x =∞OQÆà◊O
=∞OQÆà◊O áê_»∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. nx`À D ãÖÑ¨Ù\˜Ö’ z@ì ~¸ Ü≥∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ _ô`«x
z=i H©~#Î° ‰õΩ =Ú#∞fl_ç =∞iÜ«Ú ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°} Ñ¨ÓiÎ J=Ù`å~Ú. =∂^è=Œ Ù_»∞, KåÜ«∞ NãüH˜ [Ü«∞ =∞OQÆà◊O II=∂^èŒ=ÙII
Éèí∂^èŒ=Ù_»∞ J~Ú# N^èŒ~°∞xH˜ z#‡Ü«∞=¸iÎH˜ ™ê^èŒ∞[# „Ñ≤Ü«ÚxH˜ =∞OQÆà◊O ÉèÏ"å=∞$`«O
Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. Z=fi~°∂ Wk=~°Ö’ "ÕOHõ@~°=∞}∞x K«^Œ∞=ÙÅ=¸iÎ Jx =∂^èŒ=Ù_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞#‰õΩ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ! ™ê^èŒ∞[#∞Å‰õΩ
H©iÎOK«ÖË^Œ∞. JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡#∞ PÜ«∞# KèåÜ«∞ (h_») Jx H©iÎOK«ÖË^Œ∞. =∂ „Ñ≤Ü«Ú_≥·# NÇ¨ÏiH˜ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú.
~ÚO\˜ Ñü Jx H©iÎOK«ÖË^Œ∞. =∞# J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ ™ê\˜ÖË~°∞, ~åÖË~°∞, ~åÉ’~°∞...
=∞#‡^èŒ∞x `«O„_çQÍÔ~·# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙxH˜ =∞OQÆà◊=ÚQÍHõ! Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’
LII =∂^èŒ=! h‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú =∞#‡^èŒ∞ `«O„_çH˜ =∞OQÆà◊O|Ç¨ÏŸ!! ã≤`÷ ∞« _≥· P`å‡~å=ÚxQÍ#∞#fl NÇ¨ÏiH˜ =∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞QÍHõ! =∞# â◊„`«∞"≥#· =∞^Œ=Ú#∞
™ê^èŒ∞[<åoH˜<£ „Ñ≤Ü«Ú_»∞ ã¨[˚# =Ok`«∞_≥·# ™êfiq∞H˜<£ Ç¨ÏiOK«∞ ^Õ=^Õ=ÙxH˜ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞QÍHõ! K«^Œ∞=ÙÅ=¸iÎH˜ ("Õ^Œ=ÚÖË =¸iÎQÍ
Éèí∂^èŒ=Ù_≥·# ^Õ=ÙxH˜ Ñ¨Ó[Å∞ ¿ãÃã^Œ ##fl=∞Ü«∞º<≥<£ J=`«iOz# ™êfiq∞H˜) =∞OQÆà◊=Ú, [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú Ñ¨Å∞‰õΩK«∞<åfl#∞.
N^èŒ~°! z#‡Ü«∂! [Ü«∞=Ú NHõ~°∞_Ò u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
JkèHõ"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅ ^Õ=Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú. =∞Ç¨=∞Ç¨ï_≥·#
~åQÆO : ã¨∞~°\ ˜ [QÆ<åfl^äŒ∞#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú JQÆ∞QÍHõ! =~åÇ¨Ï=¸iÎÜ≥ÿ∞, =∞Ç≤Ïx ^èŒiOz# ™êfiq∞H˜
=∂^èŒ=Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊O =∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ! ã¨Ç¨Ï[ `Õ[ã¨∞û`À "≥Å∞QÆ∞Å∞ q~°l"Õ∞‡ Pk^Õ=Ù#‰õΩ
™ê^èŒ∞„Ñ≤Ü«Ú#‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà◊O II=∂^èŒ=ÙII [Ü«∞=∞OQÆà◊=∞QÆ∞QÍHõ!
=∞^Œ#QÆ∞~°∞#‰õΩ#∞ =∞OQÆà◊O, =∂ =∂Ü«∞‰õΩ U=∂„`«=¸ ÖÁOQÆx „Ñ¨É∞íè =Ù#‰õΩ =∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞ QÍHõ! =∂ WÅ"ÕÅ∞Ê
=∞kÖ’ Ç¨ÏiH˜x =∞OQÆà◊O J~Ú# ™êfiq∞H˜ =∞OQÆ à ◊ = ∞QÆ ∞ QÍHõ ! WHõ ¯ _» N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» ~ Ú# D
=∞^ŒiÑ¨Ù Ç¨Ï~°∞#‰õΩ =∞OQÆà◊O =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙxH˜ J`«x h_»=Öˇ "≥O@#∞O_Õ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞
K«^Œ∞=ÙÅ=¸iÎH˜ [Ü«∞=∞OQÆà◊O II=∂^èŒ=ÙII QÍHõ!
=∞Ç≤Ï=∂kè‰õΩ#‰õΩ =∞OQÆà◊O
=∞Ç¨=∞Ç¨ï#‰õΩ =∞OQÆà◊O
=∞Ç‘Ï^èŒ=Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊O
ã¨Ç¨Ï[`ÕA#‰õΩ [Ü«∞ =∞OQÆà◊O II=∂^èŒ=ÙII
201 202
Author
~°K«~Ú`« :
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
Ñ≤Å=O_ç : J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞

Ñ¨Ù\˜ìOk : 9-6-1945
K«kqOk : M.Tech
LO_Õk : á¶ê¡\ò <≥O.5, áê¡@∞ <≥O.61,

ã≤^•Ì~°÷ Jáê~üì"≥∞O\òû, ã≤^•Ì~°÷ #QÆ~ü,
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–500 038. PO.„Ñ¨. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O.
~°Okè : ÉèíQÆ=<åfl=∞ ãÖH©~°Î#
#zÛOk : âß„ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«O
#K«ÛOk : #Hõ¯l`«∞ÎÅ∞
"≥∞zÛOk : ã¨[˚# ™êOQÆ`«ºO
iOQÆO_ç : 00919393021360
K«^Œ=O_ç : www.geetadeeksha.com
W=fiO_ç : e-mail : geetadeeksha@gmail.com

N~°ã¨∞Î
ãÖÑ¨Ù\˜–IV
Z#∞flHÀ|_ç#
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ãÖÑ¨Ù\˜–IV
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
E<£ 2011 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü,
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ :
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 18. Z`«Î~À P~°`«∞Å∞ 117
ãÖÑ¨Ù\˜ IV 19. Z@∞ì<Õizu=Ü«∂º 191
20. Z^Œ∞@#∞<åfl_»∞ g_≥ 155
21. Z^Œ∞ˆ~k WOHõ =∂‰õΩ 129
1. JO^ŒiH© <≥‰õΩ¯_≥·# 21
22. U^Œ∞áêÜ«∞=Ú 39
2. JO[<å `«#Ü«Ú_≥·# 57
23. Uq∞ ¿ãÜ«∞=K«∞Û 127
3. Jxfl =∞O„`«=ÚÅ∞ WO^Õ 01
24. Uq∞ x^Œ∞ÌiOKÕ=Ù 183
4. J~°∞n HõÑ‘O„^Œ∞x 187
25. U_Õ *Ë#Å∞ D ^ÕÇ¨Ï=Ú 69
5. Je"Õ}˜x ÃÑO_®¡_»=Ü«∞º 85
26. UÅ ~å_»=∂‡ WOu~À 77
6. J`«_»∞ ÅH©∆ ‡Ñü 133
27. XHõ¯_Õ "≥∂Hõ∆Hõ~°Î 05
7. J=∞~åOQÆ# e^Õ 157
28. HÍ^Œ#‰õΩ <å=∂@ 49
8. J=^è•~°∞ z`«ÎyOK«∞ 137
29. ˆHâ◊= Hõ$ëê‚=`å~° 37
9. J=^è•~°∞ ~°Ñ¶¨ÚÑ¨f 65
30. H˘=∞‡ÖÏÅ J=∞‡ÖÏÅ 159
10. J|∞ƒ~°OÑ¨Ù tâ◊√=Ù 113
31. H˘=∞‡Å∞ K«∂_»ˆ~ 53
11. P_»~À áê_»~À 25
32. Ñ¶¨∞#∞_»=Ù h =∞Ç≤Ï=∞ 41
12. P~°yOÑ¨"À 143
33. QÀqO^Œ #O^Œ #O^Œ# 101
13. WO^Œ∞Å‰õΩ lOuOK« 109
34. K«Hõ¯x D "≥#∞fl_»∞ 199
14. W`«~° ^Õ=`«ÅH˜k 71
35. K«kqu ^˘e¡ 167
15. WkQÍHõ ™œÉèÏQÆº 03
36. K«eQÍe "Õ_ÕÅ 59
16. L#fl`À#fl`«∞_»∞ 177
37. K«Å∞=‰õΩ "Õ_çH˜ 51
17. ZO^Œ∞ h‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∂ 165
38. z`«ÎA QÆ∞~°∞_» h‰õΩ 203
V VI
39. K«∂_» Ñ≤#fl"å_»∞ QÍx 27 60. <Õ_Õ ã¨∞‰õΩ¯~å~°=Ú 45
40. [_»=∞u ~°Ç¨ÏO 63 61. Ñ¨kÜ«Ú |kÜ«ÚQÍ#∞ 83
41. [Ü«∞ [Ü«∞ #$ã≤OÇ¨Ï 29 62. Ñ¨~°=∞ ã¨∞*Ï˝#∞Å‰õΩ 153
42. [Ü«∞=Ú =∞#k =#K«~°∞ÖÏÅ 185 63. Ñ¨Å∞=∞~°∞ Ñ¨Ù@ì 17
43. [Ü«∞ [Ü«∞ ~å=∞ 147 64. Ñ≤Å∞=ˆ~ Hõ$+¨µ‚x 87
44. *’*’ n# [<å=# 195 65. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù 169
45. *’*’Ü«∞x g∞~°∞ 107 66. ÃÑ^Œ B|à◊Ñ¨Ù H˘O_» 135
46. `«QÆ∞^Œ∞==∞‡ 07 67. ¿Ñ~°O\ÏO_»∞ áê_»~À 125
47. `≥eÜ«∞ pHõ\ ˜H˜ 19 68. á⁄eÜ«∞Å∞Hõ x^Œ∞Ì~°Å∞ 79
48. n#∞_»<Õ#∞ ^Õ=Ù_»=Ù h=Ù 161 69. áÈÜ«∞QÍÅO |_»qH˜ 95
49. ^Õ=^Õ"À`«Î=Úx 11 70. áÈáÈ h á⁄O^Œ∞ KåÅ∞ 173
50. ^Õ=^Õ=Ù_≥ÔH¯#^≥ 67 71. |OQÍ~°∞ "Õ∞_»Å Ö’# 93
51. #QÆ^èŒ~° #O^ŒQÀÑ¨ 35 72. ÉèíHõÎ ã¨∞ÅÉèí∞_»∞#∞ 145
52. #O^ŒQÀÑ¨ #O^Œ#∞_Õ 73 73. Éèío Éèío ~å=∞ 97
53. #~°∞ÖÏÅ =Ú#∞ÖÏÅ 09 74. q∞Oz ^Õ"åOQÆ#e>Ëì 193
54. #"≥∂ #"≥∂ ^•#= q<åâ◊Hõ 103 75. =ÚO^Õ `˘ÅQÆ=Öˇ 175
55. h=#QÆ <˘HõKÀ@ 47 76. =¸Å =¸Å#=Ú‡_»∞ 119
56. h <å=∞"Õ∞ =∂‰õΩ xkèÜ«Ú 99 77. ~°=∞}∞_»∞ Ñ≤epx 141
57. h=Ù ^Õ=Ù_»=Ù 171 78. ~°ã≤‰õΩ_»"Ò^Œ∞ 123
58. <≥Å`« ™⁄|QÆ∞eq 131 79. Åe`« ÖÏ=}º 115
59. <≥Å`« "≥∂Ç≤ÏOK≥#^≥ 13 80. =\˜ì qKå~°=ÚÖËÅ 33
VII VIII
81. "å_≥"À „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_»∞ 189 „áê~°ú#
82. g_≥"À JÅ q[Ü«∞ 31
HõOII N ÅH©∆ ‡ãü=Å¡Éèí!
83. g_Õg_Õ ‰õÄK«∞<åfl_»∞ 91 hbÅÅ <≥~°∞QÆ <å‰õΩ xÑ¨Ù}`« HõÅ^•?
84. q+¨µ‚^Õ=Ù áê^Œ=ÚÖË 121 `ÕeHõQÆ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ
85. "≥QÆæÅ q∞O`å =$^ä• =$^ä• 75 =∂ÖÏ=ÙQÆ =Ú#∞fl_»∞Å#∞ ÉèÏ"åÖˇ˚|∞^Œ∞<£
86. "≥#flÅ∞ ÃãÅqQÍˆ~ 105 HõOII NÅÅ# <À~°HõO@#∞
87. "≥\ ˜ì=ÅÑ¨Ù K«Å¡‰õΩ q+¨µ‚=¸iÎ 23 Éèí∂ÅÅ#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_» =Ú~°"≥·i Hõ#∞<£
"Õ∞ÅQÆ∞ H©~°Î# *ˇÑ¨C#∞
88. NÑü Ñ¨Ù~°<åÜ«∞Hõ 197
P bÅÅ Hõ#fl=∞Ü«∞º JÅiOK« Ç¨Ïi<£
89. NÇ¨Ïs x`«ºâı+ÿsâ◊ 179
Hõ«OII ''L<åfl_≥Öˇ¡_»—— Ü≥ÚHõ_»<≥
90. N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ 181
''L<åfl_ÀÖË_˘—— Ü«∞<≥#∞ Ü≥ÚHõ QÆ[=Ú =x<£
91. â◊~°}∞ â◊~°}∞ h‰õΩ ã¨ˆ~fiâ◊fi~å 61 L#fl`«∞_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥
92. â◊~°}∞ â◊~°}∞ ^Õ"å ã¨~°fi áÈ+¨Hõ 201 L<åfl_® q+¨µ‚=¸iÎ Ü≥Úky u~°∞=∞Å<£
93. ã¨HõÅ=Ú [kq# 43 HõOII N=Å¡Éèí∞<Õ #q∞‡u
94. ã¨`«`«O Nâ◊O. 111 ÉèÏ"å=∞$`«q∞@∞¡ „"åÜ«∞ „áêiúOzuQÍ
95. ã¨~°fi ã¨∞ÅÉèí∞_ç`«_»∞ 55 D =ÓÇ¨Ï J#fl=∞Ü«∞ºk
<å "å‰õΩ¯# Ñ¨Å∞‰õΩ"å_»∞ #Ü«∞=ÚQÆ Ç¨ÏiÜÕ∞
96. ã¨=∞|∞^Õú JO^ŒiH˜ 139
97. ãÖ`«ÖË *ÁzÛux QÍx 15 P."≥II J#fl=∞Ü«∞º Hõ$`«∞Å <≥#∞flK«∞ =Ú#∞fl_ç<£
ÉèÏ==ÚÅ#∞ qâ◊^ŒÑ¨~°z<å#∞
98. ã≤QÆæi ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ 163
'ÉèÏ=Ü«∂q∞— Ü«∞#∞K«∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
99. ã‘`åâ’Hõ qÑ¶¨∂`«Hõ 89 â◊~°}∞*ÁzÛ<å#∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨!
100. ¿ã"Õ ÉèÏ"Õ N|$O^ŒO 151
101. Ç‘Ï<åkèHõ=ÚeOHõ 149
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–IV) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
XI XII
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
XIII XIV
XV XVI
4–1 Wxfl =∞O„`«=ÚÅÔHÅ¡ WOk~å<å^äŒ∞_Õ QÆ∞i
=Ú#∞fl_ç Ñ¨xfl# kkÜÕ∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ =∞O„`«=Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# H©~°Î#Ö’ `«=∞‰õΩ z#fl<å\˜#∞OKÕ ##∞fl HÍ=QÆeˆQ áÈ <å‰õΩ QÆ∞~°∞_çÜ«∞ºQÍ#∞
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞O„`«O ÃÑxflkèQÍ q∞yeO^Œh, Ö’HõOÖ’x =∞O„`åÅhfl P "≥<≥flÅ =O\˜k N"ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞O„`«=Ú IIJxflII
=∞O„`«OÖ’<Õ 'P=Ç≤ÏOz— =Ù<åflÜ∞« x #=∞‡HõOQÍ K≥|∞`«∞<åfl~∞° . PkÖ’ <å~°^=Œ Úx ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥Ú^ŒÅ∞H˘x Hõ$`«Ü«ÚQÆÑ¨Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞, „`Õ`åÜ«ÚQÆÑ¨Ù qcè+¨}∞_»∞, ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆÑ¨Ù F =∂#=ÙÖÏ~å! Ö’HÍÅxflO\˜Ö’#∞ =Ù#fl =∞O„`«=ÚÅxflO\˜H© „âı+¨ª"≥∞ÿ#
J~°∞˚#∞_»∞, Ñ¨Ù~å}HÍÅOÖ’ „^èŒ∞=Ù_»∞, â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ – JO^Œ~°∂ #q∞‡#k =∞O„`«O WO^Œ∞Ö’<Õ P=Ç≤ÏOzÜ«Ú#flk. W^Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º=∞O„`«=Ú.
WOk~å=Å¡Éèí∞_≥·# NÇ¨Ïi<Õ. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡Ü≥ÿ∞# PÜ«∞<Õ ~°Hõ~°HÍÅ =∞O„`åÅ=Å¡ Wk <å‰õΩ "≥#fl`À HõeyOk (z#flÑ¨C_»∞ J=∞‡ "≥#fl uxÑ≤Oz# =Ü«∞ã¨∞û#∞OKÕ
P~åkèOK«|_»¤ u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_»∞. JÅ=_çOk). D =∞O„`å<Õfl Ñ¨Å∞=Ù~°∞, Ñ¨Ó~°fiO Ñ¨Å∞q^è•Å∞QÍ ã¨‡iOKå~°∞.
LII =∞O„`«=ÚÅxflÜ«Ú<£ xez =∂#=ÙÖÏ~°! `«=∂=Ç≤ÏOK≥h J<åkQÍ <å~°^Œ =∞Ç¨=Úx '<å~åÜ«∞}— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂, =Ó`« Ñ¨^ŒOÖÏQÆ
ã¨ ‡ iOKå~° ∞ . J^Õ PÜ« ∞ #‰õ Ω FO #"≥ ∂ <å~åÜ« ∞ } – J<Õ <å~åÜ« ∞ }
=∞O„`«=Ú, "≥#fl`À HõeÔQ =∂Hõk ÉèÏQÆº=Ú J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ =∞O„`«=∞~ÚOk. Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_≥·# <å~°ã≤OÇ¨ïx â◊~°}x, P
=∞O„`«=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√xk =∂#Hõ `å#@∞ Ü≥∞Oz<å#<≥<£ <å~°ãO≤ Ç¨Ï =∞O„`«O ÑïOî z ~°™ê`«ÅOÖ’ `«# =∞#∞=∞_»∞ |eK«„Hõ=iÎ`À ã≤~÷ Ñ° _¨ ®¤_∞» ,
=∞O„`«=ÚÅ#∞ºÖËq `«=Ú =∞#fl# <≥Ozi ÖˇHõ¯*ˇÃÑÊ~å. „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞. „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞=∞O„`«O ÑïîOz, *Ï#H© =Å¡Éèí∞_≥·#
N~å=∞K«O„^Œ∞x Hõ~°∞}`À, ã¨fi~°‚ ÅOHÍkèÑü JÜ«∂º_»∞ qcè+¨}∞_»∞. P q^èŒOQÍ
~åQÆO : J=∞$`«=i¬}˜ "å~°O^ŒiH© PÜ«∂ =∞O„`åÅ∞ Hõey`Õ, <å‰õΩ =∂„`«O „Ñ¨`ÕºHõOQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Jxfl =∞O„`«=ÚÅ∞ WO^Õ P=Ç≤ÏOK≥#∞ =∞O„`«O ^˘iHÕk.
"≥#fl`À <å‰õΩ HõeÔQ "ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞O„`«=Ú IIJxflII Ñ¨Ó~°fiO zxfl ÉÏÅ∞_≥·# „^èŒ∞=Ù_»∞ ''FO ÉèíQÆ=`Õ "åã¨∞^Õ"åÜ«∞—— J<Õ =∞O„`«O
ÑïîOz NÇ¨Ïi ^ŒÜ«∞#∞ ãÖáêkOz ^èŒ$=#Hõ∆„`«"≥∞ÿ [QÆkfiMÏº`«∞_≥·<å_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ [Ñ≤~ÚOK≥ <å~åÜ«∞} =∞O„`«=Ú ^•fiÑ¨~Ü° Ú« QÆOÖ’ J~°∞#˚ ∞_»∞, JOQÆqOz (L`åûÇ¨ÏO`À) 'NHõ$ëê‚! Ü«∞^Œ∞Éè∂í +¨}Ï!—
KÕi „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ <å~°ã≤OÇ¨Ï =∞O„`«=Ú Jx NHõ$+¨‚ =∞O„`«O ÑïîOz# q[Ü«Ú_≥·<å_»∞. P `«~°∞"å`« â◊√HõÜ≥∂wO„^Œ∞_»∞
HÀi qcè+¨}∞_»∞ KÕH˘<≥ ~å=∞=∞O„`«=Ú q+¨µ‚=¸iÎx ¿ãqOz ã¨^• PÜ«∞# QÍ^èŒÅ∞ W`«~° Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ K≥|∞`«∂ `«iOKå_»∞.
"ÕÔ~ <å‰õΩ HõeÔQ "ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞O„`«=Ú IIJxflII <Õ_»∞ <å‰õΩ N"ÕOHõ>Ëâ◊√x =∞O„`«=Ú, qOQÆ_»"≥∞ÿ(„Ñ¨`ÕºHõOQÍ) ^˘iHÕk.
~°OQÆQÆ∞ "åã¨∞^Õ= =∞O„`«=Ú „^èŒ∞=Ù_»∞ [Ñ≤~ÚOK≥ ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# Wxfl =∞O„`åÅ‰õΩ ÅHõ∆ ºO ÅH©∆ ‡HÍO`«∞_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ.
JOQÆqOK≥ Hõ$+¨‚=∞O„`«=Ú J~°∞˚#∞_»∞ D =∞O„`«"Õ∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ =∞O„`«O=Öˇ, Ñ¨xfl#k (<≥ÅH˘x#k). WHõáÈ, ##∞fl
=ÚOy@ q+¨µ‚=∞O„`«=Ú "≥Úy â◊√‰õΩ_»∞ ÑïîOK≥ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ <åHõOkOz# =∞O„`«"Õ∞ ''FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞——
qOQÆ_»"≥∞ÿ <å‰õΩ #Éˇƒ "ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞O„`«=Ú IIJxII J<Õ JëêìHõ∆s =∞O„`«O. Jk "≥<≥flÅ =Öˇ K«Å¡<≥·#k. g∞~°∂ â◊~°}x <Õ\ ˜#∞OKÕ
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìO_ç. `«iOK«O_ç.
1 2
4-2 N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x zOuOz Ñ¨~°`«`«Î fi
=Ú#∞fl_ç ÉèÏ=O|∞ x[=ÚQÍ Ñ¨>ˇì K≥eÜ«∂`«‡
^Õ"À`«Î=Úx Hõ$áênè#∞~åÖˇ· ~ÚÑ¨Ù_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î#ÃÑ·H˜ `ÕeHõQÍ J~°÷=∞=Ù`«∞#fl@∞¡O_Õ xQÆ∂_è»
ÖÏ=}º=uH˜ #∞Å¡O|∞ k~°=∂Ü«∞ IIWkQÍHõII
`«`«Î fi zO`«# „Ñüáê^Œ# KÕ¿ã H©~°Î#. XHõ Ü≥∂y ÉèíQÆ=O`«∞<Õ ^è•ºxã¨∂Î, ™êÖ’Hõº,
™êÜ«Ú[º, ™êg∞Ñ¨º ã≤kúx á⁄Ok z@ì z=~°‰õΩ ™ê~°∂Ñ¨º ã≤÷ux á⁄O^Œ∞`å_»x ÉèÏ"å=∞$`«O :
"Õ^•O`« `«`«Î fiO K≥|∞`ÀOk. WHõ¯_» <å~ÚHõ ‰õÄ_® ™êfiq∞ÃÑ· '"≥∂Ç¨¿ÑHõ∆Å`À— Wk HÍ‰õΩO_® ™œÉèÏQÆº=Ú WOHÀ@∞O@∞O^•? Wk HÍ‰õΩO_® `«Ñã¨ ∞¨ û WOHÍ
P~°OÉè"í ∞≥ #ÿ ã≤u÷ #∞Oz <≥=∞‡kQÍ =∞#ã¨∞ûx [~ÚOz xâ◊ÛÅ`«`Î« fiO JÅ=~°K∞« H˘x "Õˆ~ =ÙO@∞O^•? WkQÍHõ "≥·Éèí=O JO@∂ =∞~˘Hõ@∞O@∞O^•? ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞.
=∞<À zO`«#áÈ~Ú Ñ¨~°`«`«Î fi ÉèÏ=O ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘x '`«fi"Õ∞"åÇ¨ÏO— ã≤÷ux J^Õq∞\’ z`«ÎyOK«O_ç.
á⁄Ok `å<Õ ™êfiq∞, ™êfiq∞ÜÕ∞ `«#∞ J#∞ ÉèÏ=# á⁄OkOk.
™êfiq∞"åi '<å~ÚHõ— [#‡ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ# Ü≥∂wâ◊fi~°∞x=Öˇ J#º=ÚÖˇ·#
K«OII ã≤iÑü <å`«‡Ö’ `«Åz z`«Î=Ú#O^Œ∞# xeÊ HÀiHõÖò "åº"≥∂Ç¨Ï=ÚÅ#∞, J¿ÑHõ∆Å#∞ q_çz|∞zÛ#k. W@∞ ÑïHÕz K«∂_»QÍ Dq_»
`«~°∞}˜[~ÚOz, Ü≥∂y=Öˇ `åÑ¨=Ú g_»∞K«∞ âßO`« z`«ÎÜ≥∞<£ HÀiHõÅ∞ Q˘Ñ¨Ê âßOux á⁄Ok, x~°O`«~°O q*Ï˝# "åã¨# (P`«‡*Ï˝<å#∞Éèí∂u
u~°∞=∞Å<å^èŒ∞ `«`«Î fi=Ú#∞ ^ÕqÜ≥∞iOÔQ#∞ ™êfiq∞ ã¨`üHõ$Ñ¨<£ Ü≥ÚHõ¯ ã¨‡ $u) "ÀÖˇ #∞O_≥ (Hõey#^•x=Öˇ #∞O_≥#∞). â◊s~°ÉèÏ=OáÈ~Ú <Õ#∞
ã≤÷~°=∞~Ú Ü«ÚÅ¡ =∂ K≥eÜ«∞ nè~°`« <˘O^≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. P`«‡#∞ J<Õ ÉèÏ=O HõÅ∞QÆQÍ<Õ ~åQÆ^ÕfiëêÅ∞ #tOz âßOu HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J^Õ
P"≥∞‰õΩ [iyOk.
~åQÆO : HÍOÉè’l P ÉèÏq∞x Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú =ÙfÎ~`‚° « á⁄Ok#k. `«# „áê}<å^ä∞Œ x Ü≥ÚHõ¯ PÖ’K«<Õ
WkQÍHõ ™œÉèÏQÆº q∞kQÍHõ `«Ñ¨=Ú =∞é˜ P"≥∞‰õΩ áê~°=â◊º=Ú`À ‰õÄ_ç# P#O^Œ=ÚhÜ«∞™êy#k. P"≥∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú
~ÚkQÍHõ "≥·Éèí=O aHõ<˘Hõ\ ˜ HõÅ^≥ IIWkQÍHõII P#O^Œ=Ú#‰õΩ ™ê÷#"≥∞ÿ áÈ~Ú#k. P Ñ¨^Œ‡=Úd `«# =∞#ã¨∞ûÃÑ· q[Ü«∞O
Ju= [#‡=Ú ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ Ñ¨~°=∞Ü≥∂y=Öˇ ™êkèOzOk. P"≥∞ x~°∞Ñ¨=∂#"≥∞#ÿ xâ◊ÛÅÉèÏ==Ú`À Q˘Ñ¨Ê xâ◊ÛÅ ã≤u÷ x á⁄Ok#k.
x`«~° "≥∂Ç¨¿ÑHõ∆ÅxflÜ«Ú q_»K≥ P ã≤÷uÖ’ P"≥∞ =∞#ã¨∞ xO_® ™êfiq∞ÜÕ∞. PÜ«∞#‰õΩ Ju ã¨g∞Ñ¨=ÚQÍ #∞#fl
ãü HÀiHõÅ∞ =∞Ç¨âßO`«"≥∞ÿ ~Ú^≥ K«∂_» ÉèÏ==Ú P"≥∞‰õΩ xâ◊ÛÖÏ#O^Œ =∞"Õ∞Hõ ÉèÏ=# HõeyOK«™êy#k.
ã¨`«`« q*Ï˝# "åã¨# "ÀÖˇ #∞O_≥ IIWkQÍHõII J\˜ì x~°O`«~° zO`«# =Å¡ P"≥∞ P`«‡ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° <Õ ^è•ºxOK«∞K«∂ x["≥∞#ÿ
`«~°∞}˜ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú Hõ$`å~°ú`« á⁄Ok qÉèí∞ g∞k Ñ¨~°`«`«Î fi ÉèÏ==Ú#∞á⁄Ok#k. ™ê~°∂Ñ¨ºã≤kúx á⁄Ok# P"≥∞ `«<Õ ™êfiq∞QÍ,
Ñ¨~°=âß#O^Œ ãÖÑ¨^Œ‰õΩ x~°"åÜ«∞ ™êfiq∞ÜÕ∞ `«#∞QÍ ÉèÏqOK«™êy#k. J^Õ "≥∂Hõ∆„áêÑ≤Î. '`«fi"Õ∞"åÇ¨ÏO—– JO>Ë J^Õ.
ã¨~°ã≤ *Ï## =∞<À[Ü«∞=∞Ok ~ÚO`«Ö’ h"Õ<Õ#∞,<Õ<Õ h=Ù J<Õ ÉèÏ=O ™êfiq∞ Ü≥∞_»Å Hõey`Õ J^Õ x`åº#O^Œ ã≤úu. P"≥∞
ãïÖËHõ =∞#ã¨∞ xâ◊ÛÅ ÉèÏ==∂Ü«∞ IIWkQÍHõII ^Õ=^Õ=Ùx Hõ$Ñ¨<åi˚Oz WÑ¨C_»∞ `«# JO`«~°OQÆOÖ’ ã≤ú~°z`«∞Î~åÖˇ· ™êÜ«Ú[ºã≤úux
á⁄Ok#k.
3 4
4-3 WkÉèíQÆ=næ`å~°ú–q∞k Ü«∞~°∞˚#∞x`À#∞
=Ú#∞fl_ç Z^Œ∞@<Õ =ÙÑ¨^Õâ◊–q∞K≥ÛQÆ$+¨µ‚_»∞
"≥^ŒH˜ q#~À N– "ÕOHõ>Ëâ◊√ ^•ã¨∞ÖÏÅ
"Õ^Œ=ÚÅ ™ê~å~°ú=Ú#∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ w`å"åHõº=ÚQÍ
„|`«∞‰õΩ„^À==∞#‰õΩ–áê\Õz KÕH˘#~À IIXHõ¯_ÕII
q=iã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}ÏQÆu XHõ¯>Ë rq`«Ñ¨~°=∂~°ú=Ú. "≥∂Hõ∆Hõ~°Î ‰õÄ_®
XHõ¯_Õ. <å<å^Õ=`«Åx ãÖ`À=∞Ñ¨~z° ,HÍ=∞ºHõ~‡° Å∞ (Ü«∞[˝OÖÏO\˜q) KÕÜ∞« =Åã≤#
J=ã¨~°O *Ï˝xˆH=∂„`«OÖË^Œ∞. XHõ H˘Å#∞O>Ë ^•Ç¨ÏOf~°∞ÛH˘<Õ "å_»∞ ^•Ç¨ÏO
ÉèÏ"å=∞$`«O :
f~°∞ÛH˘O\Ï_»∞, D`«H˘>Ë"ì å_»∞ D`«H˘_»`å_». JÖÏˆQ *Ï˝x "Õ^•Ö’¡™ê~°O =∂„`«"∞Õ `˘O\˜"å~°∞ JO>Ë =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# NÇ¨ÏiÜÕ∞ kHõ¯x
„QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» HÍx "Õ^•OQÍÖˇ#· g∞=∂Oã¨ÖÏO\˜q "å_çHÔ O^Œ∞‰õΩ? n<ÕflH^õ •! Hõ$+¨µ_‚ ∞» PÜ«∞# <å~åkèOz „|uHÍ~°∞. "åà◊√§ #q∞‡# ã¨`º« O W^Õ. "≥∂HõH∆ ~õ Î° D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
J~°∞˚#∞_çH˜ w`«Ö’ K≥Ñ≤ÊOk. PÜ«∞<Õ =∞#"ÕOHõ#fl Hõ^•! XHõ¯ NÇ¨ÏiÜÕ∞. PÜ«∞xfl ¿ãqOKÕ Ñ¨^Œúu ‰õÄ_® XHõ¯>Ë. J^Õ PÜ«∞##∞
â◊~°}∞"Õ_»@O.
P."≥IIXHõ_≥ "≥∂Hõ∆Hõ~°Î "˘Hõ¯>Ë â◊~°}O|∞
Ç¨Ïix kHõ¯#OK«∞ J=x[#∞Å∞ ^Õ=`«Å∞ Ü≥∞O^ŒÔ~O^Œ~À =Ù<åfl~°∞. D qâ◊fiOÖ’ Ö’HÍÅ∞ ‰õÄ_® Z<≥fl<Àfl
„|uH˜<å~°∞`˘e¡, ÉèíQÆ"å#∞w`« "å– =Ù<åfl~Ú. PÜ«∂Ö’HÍÅ∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ ™ê^è#Œ Å∞ ‰õÄ_® Ü≥∞<≥fl<Àfl=Ù<åfl~Ú. ã¨fi~„æ° áêÑ≤Î
Hõº=Ú#∞ *ˇÑ≤Ê<å~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. HÀãÖ KÕÜ«∂eû# HÍ=∞ºHõ~°‡Å q=~åÅ∞ "Õ^•Ö’¡ K≥Ñ¨Ê|_Õ =Ù<åfl~Ú. J~Ú<å
*Ï˝xH˜ D HÍ=∞ºHõ~°‡Å<åK«iOz á⁄O^Œ=Åã≤# ^ÕnÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ P ã¨fi~°æ"åã¨=∞<åfl
~åQÆO : ^Õ=QÍO^è•i âßâ◊fi`«=∞#∞H˘O^•=∞O>Ë =∞#Ñ¨Ù}ºO `«iyáÈQÍ<Õ =∞m§ Éèí∂Ö’HõOÖ’ [x‡OK«Hõ
XHõ¯_Õ "≥∂Hõ∆Hõ~°Î – "˘Hõ¯>Ë â◊~°}ÏQÆu `«Ñ¨Ê^Œ∞. JO^Œ∞Hõ<Õ *Ï˝x HÍ=∞ºHõ~°‡Å QÆ∞iOz P~å@Ñ¨_»_»∞.
kHõ¯x Ç¨ÏiQ˘eÛ| –kH˜i `˘O\˜"å~°∞ IIXHõ¯_ÕII h\˜=∞_»∞QÆ∞#∞ K«∂ã≤# „Ñü"å_»∂ "≥O@<Õ h~°∞`åQÆ_»∞. ^•Ç¨ÏÑ‘_ç`«∞_»∞
<å<å^Õ=`«Å∞<åfl~°∞–<å<åÖ’HÍÅ∞#flq =∂„`«"∞Õ „`åQÆ∞`å_»∞. WOH˘Hõ_∞» Hõ_=» Ö’ Ñ¨@∞ìH˘x h~°∞ ^•K«∞H˘O\Ï_»∞. WOH˘Hõ_∞»
<å<å„=`åÅ∞#flq–#_»KÕ\ ˜q P =∞_»∞QÆ∞Ö’ ™êfl#O KÕ™êÎ_»∞. J>Ë¡ "Õ^•Ö’¡ Z<Àfl q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ K≥Ñ¨Ê|_ç=Ù#flq
*Ï˝xH˜ QÍ=∞ºHõ~å‡Å∞–[iÑ≤ á⁄O^Õ^Õq∞ QÍ=Ù# Z=iH˜ U q+¨Ü∞« O g∞^Œ Pã¨HÜ Î˜ Ú« O>Ë P q+¨Ü∞« O K«kq <Õ~∞° ÛH˘O\Ï_»∞.
P#∞H˘#fl "Õ^ÀHÍÎ–Öˇ·<å <åÜ«∞QÍHõ J~Ú`Õ *Ï˝x =∂„`«O Uk "Õ^Œ™ê~å~°ú"≥∂ Jk =∂„`«"Õ∞ „QÆÇ≤ÏOz `«H˜¯#q
`«ÅÔH`«∞ÎH˘#_»∞. Jã¨Å∞ "å\˜ *’eˆHáÈ_»∞.
XHõ¯_»∞ ^ŒÑ≤ÊH˜ „^•Ñ¨Ù–"˘Hõ¯_»∞ Hõ_»=xOK«∞
ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ K≥ÑÊ¨ |_ç# ÉèÏ==Ú W^Õ. NHõ$+¨µ_‚ ∞» J~°∞#˚ ∞xH˜ `«# ã¨=∞Hõ=∆ ÚÖ’
<˘Hõ¯_ô^Œ∞ÖÏ_»∞ =∞_»∞–Q˘Hõ¯\˜Ü«∞O^Õ
LÑ¨^ÕtOz# w`« W^Õ. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^•ã¨∞ÖÏ~å! ™ê=^è•#∞Öˇ· D q+¨Ü«∂xfl
K«Hõ¯ *Ï˝xÜ≥ÿ∞# "å_»∞–™ê~å~°ú=Ú "Õ^Œ=∞O^Œ∞
q#O_ç. LÑ¨Ü≥∂QÆHõ~°"≥∞ÿ# r=# =∂~°æO Wk XHõ¯>Ë. nx<Õ KÕH˘x áê\Õz
`«Hõ¯Hõ KÕH˘#∞QÍHõ–`«ÅÔH`«∞ÎH˘#∞<å IIXHõ¯_ÕII
^èŒ#∞ºÅ=O_ç.
5 6
4-4 =x`« h ÉèÏ=q∞OHõ =i‚Oz Ñ¨Å∞Hõ~å^Œ∞
=Ú#∞fl_ç H˘# h áê^Œ=ÚÅ∞ zQÆ∞~°∞Å∞ QÍ#
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ™⁄QÆã¨∞Å∞#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `«#~°∞ h ÉèÏQÆº=Ú `«ÅK« #Åq HÍ^Œ∞
JO^ŒK«O^•ÅÖ’ P"≥∞ =∞#‡^èŒ∞x `«O„_çQÍÔ~·# ™êfiq∞H˜ Jxflq^èŒ=ÚÖÏ ãï*’_»∞ Ñ¶¨∞#∞_»QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ HõÅã≤uQÍ# II`«QÆ∞^Œ∞II
JO@∞<åfl~°∞. `«#J^èŒ~°=ÚÅÖ’ Jëêì=∞$`«=ÚÅ∞ Hõey#^≥·#O^Œ∞ =Å¡ P"Õ∞, ÉèÏ"å=∞$`«O
u~°∞=∞ÖËâ◊√xH˜ `«y#k Jx `≥QÆ"Õã≤ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. P <å\˜, Hõ=ÙÅ ÑÖ^ä•Ö’<Õ
J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_® J=∞‡"åi JOQÍOQÆ =~°‚# H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. K«^Œ∞=~°∞ÅÖ’ Ñ≤#fl `« b ¡ ! JÅ"Õ ∞ Å‡OQÍ! h=Ù Jxfl q^è Œ = ¸ÖÏ JO^Œ K « O ^Œ = ÚÅÖ’,
=Ü«∞ã¨∞ "å~°∞O\Ï~°<Õ ÉèÏ=#`À ÉèÏ= q=~°}Ö’ J=∞$`åxflÖ’Ñ≤OÑ¨*Ëâß#∞. =∞^Œ#[#‰õΩ_≥·# JO^ŒQÍ_»∞ "ÕOHõ>~°=∞}∞xH˜, ãï`«∂QÆ QÆÅ^•x"Õ. hˆH=∞=∂‡!
Hõ∆O`«=Ùº_»#∞ ™êfig∞! "≥Úy("≥Ú`«Î=Ú) ^ŒzÛ# (Zxq∞k ~°Hõ=ÚÖˇ·#) J=∞$`«=ÚÅ∞, h "≥∂q#∞O_ôQÍ#
(h J^èŒ~°=ÚÖ’ #∞#flq Hõ^•!)
HõOII `«QÆ∞^Œ∞=Ù =∞^Œ#∞x `«O„_çH˜
"≥Úy Ü≥∞xq∞k J=∞$`«=ÚÅ∞ "≥∂q HõÅ∞QÆ∞@<£ HÀ=∞Å"≥∞ÿ# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∂‡! hÜ«∞=fi#=Ú#∞ H˘Å`«ÃÑ@ìQÆÅ=∂!!
`≥QÆ"Õã≤ K≥ÃÑÊ##flÜ«∞ JO`«HõO`«‰õΩ h‰õΩ ™êfiq∞ÃÑ· „¿Ñ=∞ JkèHõ=∞=Ù`«∂<Õ=Ù#flk Hõ^•! JO^Œ∞KÕ`« h
=∞QÆ_»QÆ∞ "ÕOHõ>qÉèí∞O_»∞ =∞xflOK≥#<≥<£. Ü«∞=fi#=Ú H˘Å`« g∞~°∞K«∞<ÕÜ«Ú#flk. P=∞x (ã¨=∞$kúÜ≥ÿ∞#) h JÅOHõ~°}‰õΩ
~åQÆO : |$O^•=x ‰õÄ_» 'WO`«— Jx Ñïq∞uÖË^Œ∞. h K«∂Ñ¨Ù "Õ~Úˆ~@∞¡ â’Éèí`À "≥e¡qiÜ«ÚK«∞#flk
Hõ^•!
`«QÆ∞^Œ∞==∞‡ h =O^ŒÑ¨Ù =∞~°∞`«O„_çH˜
"≥Úy^ŒzÛ# =∞$`«=Ú "≥Úq∞ #∞Ok QÍ# II`«QÆ∞^Œ∞II `˘Ü«∞ºb! (F =x`å!) h "˘~°Ñ¨ÙÅ∞ (JO^Œ=ÚÅ∞) `«∂zK≥Ñ¨C@Hõ™ê^èŒº"≥∞ÿ#
HÀ=∞e h [=fi#=Ú H˘Åk"≥@ìQÆ ~å^Œ∞ Ñ¨ x . UÅ#O^Œ ∞ "å, WOÃÑ· # h H˘Ñ¨ C , W^Õ =Ù#fl`« " ≥ ∞ ÿ h‰õ Ω QÆ ~ ° fi =Ú
„¿Ñ=∞=Ú# g∞^Œ g∞^Œ ÃÑiw QÍ# HõeyOK«∞#@∞¡#flk. =i‚OÑ¨#™ê^èŒº"≥∞ÿ# h ™⁄QÆã¨∞Å‰õΩ, K«Ü«∞º# (j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ)
P=∞x h ã≤OQÍ~° =∞O`« ~ÚO`« J#~å^Œ∞ WHõ¯_» XHõ Ç¨Ï^Œ∞Ì ÃÑ@ì#™ê^èŒº"Õ∞. J|∞ƒ~°Ñ¨_»∞ h Ñ¨$+¨ì=Ú# HõÅq ÖË^Œ∞ `«b¡!
"Õ=∂~°∞ hK«∂Ñ¨Ù "≥e¡ qiã‘ QÍ# II`«QÆ∞^Œ∞II
F =x`å! h ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ =i‚OK«∞@Ü«Ú ^Œ∞™êû^èŒº"≥∞ÿ# Ü«∞`«‡"Õ∞. h
`˘Ü«∞ºe h "˘~°Ñ¨ÙÅ∞ `«∞Å^Œ∂z K≥Ñ¨Ê~å^Œ∞
<≥Ü«∞ºÑ¨Ù h `«∞~°∞q∞^≥ xH©¯ QÍ# áê^Œ=ÚÅ JOK«∞Å∞ zQÆ∞~°∞Å =Öˇ HÀ=∞Å=ÚQÍ #∞#flq. Ñ¨Ù+¨¯Å"≥∞#ÿ h ÉèÏQÆº=Ú#∞
K«Ü«∞º# h ™⁄|QÆ∞ eK«Û@ xÜ«∞q∞OK«~å^Œ∞ `«ÅK«∞@ˆH ™ê^èŒº=Ú HÍ‰õΩ#flk. UÅ#O^Œ"å, ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
JÜ«∞º# h Ñ≤~°∞^Œ∞# HõÅqÖË^Œ∞ QÍ# II`«QÆ∞^Œ∞II x#∞fl KÕ~Q° Í h"åÜ«∞##∞ ‰õÄ_çuq Hõ^•! h‰õΩ "≥É· =íè =ÚÅÖ’ ãï`«∂QÆ∞"åÔ~=fi~°∞?
`«b¡!
7 8
4-5 W^≥ â◊~°}#~À Ç≤Ï~°}º ^≥·`«ºÇ¨Ï~°∞x
=Ú#∞fl_ç J^Œ# [Ñ≤OK«~À D Ç¨Ïi<å=∞=Ú
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’x #~°∞Å#∞,=Ú#∞Å#∞, ~°Hõ~°HÍÅ ^Õ=`«Å#∞ (Ü«∞Hõ∆, QÆO^èŒ~°fi, Z^Œ∞@ N"ÕOHõ\Ï„kx JÇ¨ÏŸ|Å=Ú#O^Œ∞
H˜<≥fl~°, HÕÑ¨Ù~°∞ëÈ^Œ∞Å∞) J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞ D H©~°Î#Ö’. H˘^ŒÖËHõ Pk=¸iu H˘Å∞"≥ ·=Ù<åfl_»∞ II#~°∞ÖÏ~åII
„Ñ¨`º« HõO∆ QÍ Ü≥∞@ì<^≥ ∞Œ @ #~°ãO≤ QÆ~∂° ÑÖ`À, =Ù#fl`"« ∞≥ #ÿ ã≤OÇ¨ã¨#O g∞^Œ PkÅH˜∆ ‡x
`˘_»ÃÑ· #∞OK«∞H˘x, KÕ`∞« ÅÖ’ â◊OYK«„HÍÅ`À `Õ*’=¸iÎ=Öˇ#∞#fl „Ñ¨Ç¨ ^¡ Œ =~°^∞Œ x ÉèÏ"å=∞$`«O :
gHÕ∆ K«=∞O@∞<åfl~∞° . WHõ¯_» JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ =Ù#fl D Pk=¸ˆ~Î JHõ¯_» U_»∞H˘O_»Å F „Ñ¨[ÖÏ~å! =Ú#∞ÖÏ~å! qq^èŒ ^Õ=QÆ}=ÚÖÏ~å qKÕÛÜ«∞O_ç. WkQÀ D
g∞^Œ =Ù#fl H˘^ŒÖËx =¸iÎ JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë .....K«^Œ=O_ç =∞i.
#$ã≤OÇ¨ï_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. =∞# Ü≥∞^Œ∞@<Õ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ Ü«Ú#fl D
`ÕII W`«_»∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ „Ñ¨`«ºHõ∆q∞K≥Û<≥^Œ∞@ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂z `«iOK«O_ç.
gx „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞ ÉèÏqOz K«∂_»∞– g_Õ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜ J<ÕHõ =~°=ÚezÛ# ^Õ=Ù_»∞. g∞ ÉèÏ=#Ö’ ã¨∞ã≤÷~°OQÍ
_»#∞K«∞ #~°∞Å#∞, =Ú#∞Å#∞, JdÅ ã¨∞~°∞Å xeÑ≤ gxx uÅHÕK«O_ç. `«# Z_»=∞ `˘_»g∞^Œ PkÅH©∆ ‡x ‰õÄ~°∞ÛO_»
aeK≥ ##flÜ«∞º áê_»∞K«∞ H˘Å∞=Ù_»OK«∞. Éˇ@∞ìH˘xÜ«Ú#fl gxx ¿ãqOK«O_ç. JkQÀ "åqi (K«Hõ¯QÍ) HõxÑ≤OK«∞K«∞#fl P
â◊OY∞ K«„HÍÅ#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. L#fl`«"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛxÜ«Ú#fl D
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞
„âı+¨µªx ÑïHÕK«O_ç.
#~°∞ÖÏÅ=Ú#∞ÖÏÅ <å<å ^Õ=`«ÖÏÅ
L^Œºq∞Oz, D #~°ã≤OÇ¨Ï ^Õ=ÙxH˜ "≥ÚHõ¯O_ç D`«x `Õ*’ =∞Ü«∞"≥∞ÿ#
Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡g∞`«_Õ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ =Ù<åfl_»∞ II#~°∞ÖÏ~åII
k=º~°∂áêxfl `≥eã≤H˘#O_ç. DÜ«∞#H˜ J#O`« Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ∞ (ÖˇHõ¯ÖË#xfl KÕ`«∞Å∞)
ÉèÏqOzK«∂_»~À g_≥ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ∞_»∞ =Ù#flq. (Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ `«# ~°HOÎõ XHõ¯ÉÁ@∞ì ‰õÄ_® „HÕ^Œ Ñ¨_x» Kå=Ù HÍ"åÅx
¿ãqOK«~À `˘_»g∞k Nãüx qz„`«"≥∞ÿ# =~åÅ#∞ HÀ~å_»∞ HÍ|\˜ì J#O`«"≥∞ÿ# Ç¨Ï™êÎÅ`À =zÛ# ~°HÍÎxfl
"åqi #∞uOK«~À =~° â◊OYK«„HÍÅ"≥ =zÛ#>Ë¡ `«∞_çz "Õã≤ <À\˜`À Ñ‘ÖËÛâß_»∞. P KÕ`«∞Å∞ =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ
HÀq^Œ∞_»∞ QÆ^≥Ì g∞^Œ H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞ II#~°∞ÖÏ~åII Hõ#∞Ñ≤OK«=Ù.) J@∞=O\˜ J#O`« q+¨µ‚ ~°∂Ñ¨Ùx, H˘Å∞"≥#· D ™êfiq∞x ¿ãqOK«O_ç.
K≥Åy "≥ÚHõ¯~À g_≥ N#~°ã≤OÇ¨Ï^Õ=Ù_»∞ P q^èŒOQÍ Ç≤Ï~°}Ïºã¨∞~åO`«‰õΩx WÑ¨C_Õ â◊~°}x "Õ_»∞HÀO_ç. D
Ç¨Ïi<å=∞=Ú#∞ [Ñ≤OK«O_ç. =∞# Ü≥∞^Œ∞@<Õ JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ï_»∞QÍ#∞#fl D
`≥eÜ«∞~À D`«x `Õ*’~°∂Ñ¨=Ú
k=Ùº_Õ U_»∞ H˘O_»Å "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞. Pk ^Õ=Ù_≥#· D ™êfiq∞x H˘^ŒÖHË õ (H˘é`«ÖHË õ
JÅi Ñ¨ÓlOK«~À J#O`« Ç¨Ïã¨Î=Ú Å"≥
JO>Ë U =∂„`«O `«QÆæ‰õΩO_® ¿ãqOK«O_ç.
H˘Åk g∞~° q+¨µ‚_»∞ H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞ II#~°∞ÖÏ~åII
9 10
4-6 kèHõ¯iOp "≥∂`«Å k~°∞`Õ~°∞
=Ú#∞fl_ç kèHõ¯i ‰õΩOÉèÏ Å^Œ~° k~°∞`Õ~°∞
QÆ~°∞_»"åÇ¨Ï#OÃÑ· <≥H˜¯, =Ú`åºÅ ‰õΩK«∞ÛÅ∞ =Óyã¨ÖÏ_»∞K«∞#fl ~°^èŒOÃÑ·, u‰õΩ¯ =Ú`ÕÎÅ ‰õΩK«∞ÛÅ u~°∞`Õ~°∞
=∞OQÆà"◊ å~Ú^•ºÅ 'Ç¨ÏŸ~°∞—Ö’ ^•#=ÙÅ∞ ÉèÜ
í ∞« HõOÑ≤`∞« ÅÜÕ∞º@∞¡ u~°∞g^ä∞Œ ÅQÆ∞O_® `≥‰õΩ¯Å „|`åÑ≤Op u~°∞`Õ~°∞ II^Õ=II
`«# ^Õ"Õi`À ^Õ=^Õ"À`«Î=Ú_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Tˆ~yOÑ¨Ù ™êyáÈ`«∞#flk. fiK≥ QÆÅHõÖˇÅ¡ k~°∞`Õ~°∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î# JO`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. K«kq`Õ g∞ˆH J~°÷=∞=Ù`«∞Ok, n~° QÆ~°_»"åÇ¨Ï#Ñ¨Ù k~°∞`Õ~°∞
Ug∞ J~°÷O HÍ=>Ë¡^Œx.... KÕi Ü«∞Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
ã‘II ^Õ=^Õ"À`«Î=Ú_Ò q+¨µ‚ ^Õ=Ùx f~°∞# <≥ÅH˘#fl\ ˜ì u~°∞`Õ~°∞ II^Õ=II
`Õ~°∞ ^Õ=`«ÖˇÅ¡ fiÛ Q˘Å∞K«∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
u~°∞g^èŒ∞Å#∞ É’=Ù u~°∞`Õ~°∞ E_»∞_ô ^Õ=^Õ=Ù_»x Ñ≤Å∞=|_≥_ç ^Õ=`åtMÏ=∞}∞ÅO^ŒiÖ’# ã¨~fi° „âı+µ¨ _ì =≥ ~À PÜ«∞#
^Õ=^Õ"À`«=Î Ú_»∞. PÜ«∞<Õ N=∞<åfl~å}∞_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞. JkQÀ P =ã¨∞#Î fl^Õ
u~°∞Ñ¨Ù Q˘#fl\Ï¡#∞ `Õ~°∞Hõ#∞_»∞ PÜ«∞# 'u~°∞`Õ~°∞ — (N„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# ~°^äŒ=Ú). ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ H˘Å∞K«∞K«∞O_»QÍ
kèHõ¯iOK«∞ ^èŒfi#∞Å u~°∞`Õ~°∞, kHõ¯i ™êy=ã¨∞Î#fl^• 'u~°∞`Õ~°∞—.
‰õΩOÉèÏÅ ^Œ~°QÆh Q˘Ñ¨Ê`Õ~°∞ P u~°∞`Õ~°∞ u~°∞=∞ÅÖ’x u~°∞g^èŒ∞Å QÆ∞O_® ™êy=K«∞ÛK«∞#flk. P u~°∞Ñ¨Ù
fiK≥ QÆÅHõÅ∞ u~°∞`Õ~°∞ QÍOK«∞_ô Q˘#fl@∞¡ P#∞— `Õ~°∞, (ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ u~°∞QÆ∞@‰õΩ xÜ«∞q∞OK«|_ç#k). P `Õ~°∞
^•#=ÙÅ#∞ `≥~°eOzOk (`˘ÅyOzOk. JO>Ë, ™êfiq∞ P ~°^èŒOÃÑ· #∞O_Õ J<ÕHõ
QÆ~°∞_»"åÇ¨Ï#∞_ÕQÆ∞ `Õ~°∞QÆ#∞_»∞ ^•#=ÙÅ#∞ x~°∂‡eOKå_»x). <Õ_∞» u~°∞g^è∞Œ ÅÖ’ Jxfl k‰õΩ¯ÅÖ’#∂ ™êQÆ∞K«∞#flk
P."≥II J#fl=∞Ü«∞º áê@#=bÅQÍ =∂iÛ ™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ u~°∞`Õ~°∞, (nxfl K«∂ã¨∞Î#fl =∞#^Õ ÉèÏQÆºO.)
ã‘ã¨Ñ¨^Œº "≥ÚHõ\ ˜ K≥Ñ¨Ê=K«∞Û D u~°∞`Õ~°∞ ™êQÆ∞K«∞#flÑ¨C_»∞ `«ÃÑÊ@∞¡,ÉÏHÍÅ∞, _Àà◊√§, =∞OQÆà◊
"≥#Hõ [#‡Ñ¶¨Å=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√x Q˘Åfi "å~Ú^Œº=ÚÅ∞ KÕÜÚ« K«∞#fl ^èfiŒ #∞Å Ü≥ÚHõ¯ 'Ç¨ÏŸ~°∞— kèH¯õ iOK«∞K«∞#fl@∞¡ (Ü«Ú^Œ=Ì ÚÖ’
WO`«Hõ#fl =∞Oz W~°=ÙHõÅ^≥? u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ«ÚK«∞#fl@∞¡) L#flk. Jk, ™êfiq∞ "≥O@ =K«∞ÛK«∞#fl 'kHõ¯i
‰õΩOÉèÏÅ∞— (ÃÑ^ŒÃÌ Ñ^ŒÌ ‰õΩO_»Å∞) J^Œ∞~°∞K«∞#fl u~°∞`Õ~∞° (J^ŒiÑ¨_∞» K«∞#fl u~°∞`Õ~∞° ).
~åQÆO : É∫o Wk, u‰õΩ¯ =Ú`ÕÎÅ ‰õΩK«∞ÛÅ u~°∞`Õ~°∞, (JO>Ë..... PHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ# =Ú`«º=ÚÅ∞
^Õ=^Õ"À`«Î=Úx u~°∞`Õ~°∞ ‰õΩK«∞ÛÅ∞QÍ Hõ\ ˜ì, „"ÕÖÏ_»nã≤# u~°∞`Õ~°∞). `≥‰õΩ¯Å (QÆ~°fi=ÚQÆÅ) „Ñ¨`åÑ¨=Ú
^Õ=`«Å∞ Q˘Å∞=QÍ u~°∞`Õ~°∞ II^Õ=II Hõ#|~°K«∞K«∞#fl u~°∞`Õ~°∞.
u~°∞g^äŒ∞ÖËwx u~°∞`Õ~°∞ D u~°∞`Õ~°∞ HõÅHõÅ=Ú fiK≥ (H∆ÀÉèí#∞ x"åiOK«∞#∞). QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞
u~°∞Ñ¨Ù Q˘#fl\Ï¡#∞ u~°∞`Õ~°∞ "åÇ¨Ï#=ÚQÍ JÅOHõiOz# u~°∞`Õ~∞° Wk. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ =∞iÜ«Ú JÅ"Õ∞Å‡OQÆ
`≥~°eOK≥ ^Œ#∞AÅ#∞ u~°∞`Õ~°∞ XHõ\Q˜ Í KÕi, â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ (`Õ~∞° QÍ) <≥ÅH˘x Tˆ~QÆ∞K«∞#fl u~°∞`Õ~∞° WkÜÕ∞.
uiÔQ k‰õΩ¯Å<≥Å¡ u~°∞`Õ~°∞ II^Õ=II K«∂z g∞ [#‡^èŒ#ºO KÕã≤H˘#O_ç.
11 12
4-7 ÃÑ\˜ì# Ñ¨Ü«∞º^ŒÖ’# ÉË@∞QÆO^ŒŒ=ÚÅ∞ ~åÖˇ
=Ú#∞fl_ç z@ìHÍÅ HÕu xO`« ¿ãã≤u=Ü«∂º
~Ú>ˇì N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚOu x>ˇì ‰õÄ_çuq
Åe`« â◊$OQÍ~° H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P"≥∞=^ŒÌ‰õΩ,
J>ˇì "Õ∞#Ñ¨zÛ ¿ã`«∞~°@Ü«∂º II<≥Å`«II
"ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ #_çˆ~~Ú J~Ú<å ~åÖË^Œ∞. ''"Õz"Õz Hõ#∞Å∞ HÍÜ«∞ÖËHÍK«∞#∞,
Hõ~°∞}Õz XHõ™êi HÍ#^•"À „Ñ¨Éèí∞!—— Jx P"≥∞ Ñï`«Ñ≤™ÈÎOk.ã≤QÆ g_çáÈ~ÚOk ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõhfl\ ˜ Ñ¨~°ºO`«"≥∞ÿ# `«e¡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ =Ú`åºÅ =O\˜ Hõhfl~°∞ HÍ~°∞ã¨∞Î#flk. P <≥Å`« (Ü«Ú=u) x#∞fl „¿Ñq∞OzOk. J^Õ <Õ~°"≥∞ÿ áÈ~ÚO^Œ@Ü«∂º!
''¿Ñ@∞QÆO^èŒ=Ú—— ZO_ç áÈ~ÚOk. =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ h‰õΩ Zxflq#fláêÅ∞ KÕã¨∞Î#fl^À P"≥∞ h‰õΩ Ü≥∞<Àfl "Õ_çHÀà◊√§(q#`«∞Å∞) KÕã≤Ok."å\˜`À h‰õΩ Ñ¨xÜÕ∞ ÖË^•?
K«∂âß"å? x#∞fl „¿Ñq∞OK«@"Õ∞ P"≥∞ KÕã≤# <Õ~°=∂ ÜÕ∞q∞@Ü«∂º? ZO`« „Ñ¨Éèí∂? Uq∞@Ü«∂º! Wk.
|O_»~å~Ú J~ÚO^ŒÜ«∂º! h QÆ∞O_≥....
áÈh =∂ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ Ñïã≤÷ux XHõ¯™êi K«∂z =∂\Ï¡_»=Ü«∂º! hHÀãÖ
=∞II =Å¿Ñ <Õ~°=∞? q#flÑÖ|∞ q#"À =∂ "ÕOHõ>Ëâß! „Ñ¨Éè’! `«# K≥H¯˜ à◊§ÃÑ· KÕ`∞« Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x, WOHÍ ~å_Õq∞@x áêÑÖ Ü≥∞O`«¿ãÑ¨Ù xsHÕ∆ z#^À
<≥Å`«<£ „¿Ñ=∞=Ú EÑ≤ KÕ~°∞ÛH˘#"À h J‰õΩ¯#<£ "ÕQÆ"Õ∞ HÍx, `«# K≥H˜¯à◊§ÃÑ· J^Œ∞ÌH˘#fl KÕ=∞Ouˆ~‰õΩÅ∞ Jhfl ~åeáÈÜ«∂~Ú. K˘Hõ¯Ñ¨Ù
''|eq∞<£ QÆ∞O_≥Å ~å~Ú Éˇ\ ˜ìu=Ü«∂! "å`«ûÅº"Õ∞ â◊¥#º"≥∞ÿ—— hãüx (x~ÀÌ+≤Ü≥ÿ∞# h ÉèÏ~°º) XHõ¯™êiK«∂_»=Ü«∂º! Z<Àfl™ê~°∞¡ xH˜¯xH˜¯ h
ÑëHÔ <£ ''=∂#∞=Ú'"Õ∞#Ñ¨zÛ— Ñ¨#∞Å<£,—— „áêiúOK≥ J#flÜ∞« ºÜ«Ú<£ HÀãÖÜ≥∞^Œ∞~°∞ K«∂K«∞@=Å# Pq_» H˘Ñ¨C=Ú_ç q_çáÈ~Ú A@∞ì zO^Œ~°=O^Œ~°
J~ÚáÈ~ÚOk. h‰õ Ω "≥ H õ ¯ ã¨ Ñ ¨ Ù K« Å "Õ ∞ Å? (Jkè H õ " ≥ ∞ ÿ # =∞K« Û ~° = Ú,
~åQÆO : xëêk Ñ¨@∞ì^ŒÅÜ≥∞O^Œ∞HõÜ«∂º? XHõ¯™êi P"≥∞ =^ŒÌ‰õΩ ~å=Ü«∂º!
<≥Å`« "≥∂Ç≤ÏOz#^Õ <Õ~°=∞@Ü«∂º L"≥fi`«∞ÎQÍ =ã¨∞Î#fl x@∂ì~°∞ÊÅ`À áê@∞, =Ú`åºÅ=O\˜ Hõhfl\ ˜ ÉÁ@∞¡
Ñ¨Å∞ q#fláêÅHÕHõ Ñ¨xÖË^ŒÜ«∂º II<≥Å`«II [Å[ÖÏ~åÅ∞`«∞<åfl~Ú. h P~°Î„`åÜ«∞Ñ¨~åÜ«∞}`«fiO ZÑ¨C_»∂ LO_Õ^Õ Hõ^•!
`≥=∞ÖËÑ#¨ ∞ÖÏ hq? `«fi~`° fi« ~Q° Í #_»∞ã¨∞OÎ >Ë P"≥∞ P~å\ÏxH˜ Xà◊§O`å K≥=∞@Å`À
K≥‰õΩ¯# *ËiÛ# KÕ`« ¿ã=∞Ouˆ~‰õΩÅ∞ ~åÖˇ
`«_çã≤ =Ú^ŒÌ~ÚáÈ~ÚOk. JOK≥Å (D =~°∞ã¨ K«∂ã¨∞ÎO>Ë), h =∞#ã¨∞û "å`«ûÅºO
K˘Hõ¯Ñ¨Ù hãü ^≥ã¨ K«∂_»=Ü«∂º HÀÖ’Ê~Ú |O_»~å~Ú J~ÚáÈ~ÚO^• JxÑ≤ã¨∞Î#flk. WO`« Hõiî#`«fiO ZÖÏ
xH˜¯ K«∂_» #O`«Ö’<Õ xÅ∞=Ù# H˘Ñ¨Cg_≥ =zÛO^ŒÜ«∂º?
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù K«Å"Õ∞Å qKÕÛÜ«∞=Ü«∂º II<≥Å`«II
Z^ŒÃÑ· P"≥∞ ~åã¨∞‰õΩ#fl '¿Ñ@∞ QÆO^Œ=Ú— Ü≥∞O_çáÈ~Ú# QÆO^èŒ=Ú á⁄_ç=Öˇ
=ÚOz# =Ó~°∞ÊÅ "≥O@ =Ú`«ºÑ¨Ù Hõhfl~°∞ *ÏÔ~ ~åeáÈ~ÚOk. h zeÑ≤ â◊$OQÍ~åxH˜ WO`« KÕã≤u"å? WÑ¨C_»∞ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ =zÛ
xOK«∞HõO`« `≥=∞Å=Ù ~Ú^Õ=∞Ü«∂º W>Ëì P"≥∞#∞ ‰õÄ_ç<å=Ù. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! W^Õ=∞Ü«∂º? J>ˇì (Ç¨Ï=fi!!!), W\Ï¡
K«OK«ÅÑ¨Ù #_»Ñ¨ÙÅ ãÖ^Œ_çOK≥ K≥=∞@Å∞ "Õ∞#Ñ¨zÛ ¿ã`«Å∞ (^≥Ç· Ï≤ Hõ"∞≥ #ÿ "≥Ú~°@∞Ñ¨#∞Å∞) KÕ™êÎ~∞° @Ü«∂º? h‰õΩ Wk `«Q∞Æ <å!!
JOK≥Å h =∞#ã¨∞ ~åÜ«∞@=Ü«∂º II<≥Å`«II [QÆ<åfl^è•!
13 14
4-8 `«#∞=xÜ≥∞_ç HõÅÊ–`«~°∞=Ù Ü≥∞H˜¯u QÍx
=Ú#∞fl_ç H˘# q*Ï˝#Ñ¶¨Å=Ú –QÀÜ«∞ÖË<≥·u
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi "≥~· åQÆº H©~#Î° #∞ ÑïjeOK«O_ç. F NÇ¨Ïs! HÍà◊§iˆQ@∞¡ Ñ¶¨∞#∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊–Hõ=∞‡~° h Hõ$Ñ¨KÕ`«
^Œxã≤ ÜÕ∞ q^èŒ∞Å#∞ – ^Œ@∞ì=_»<≥·u IIãÖ`«ÖËII
ãÖ`«Å K«∞@∂ì uiy JÅã≤áÈÜ«∂#∞ QÍx J#∞"≥·# 'ã¨~°‰õΩ— =∂„`«O ^˘~°HõÖË^Œ∞,
JO@∞<åfl~∞° . JO>Ë ... ™êfig∞! J<ÕHõ [#‡ÖˇuÎ JÅã≤áÈÜ«∂º#Ü«∂º! HÍx q*Ï˝#O ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂„`«O ^˘~°HõÖË^Œ∞. „ã‘Î"åº"≥∂Ç¨ÏO`À JÖÏ¡_çáÈÜ«∂#∞ HÍx "≥∂Hõ∆=∂~°æOÖ’ NÇ¨Ïs! <Õ#∞ J<ÕHõ ãÖ`«ÅÖ’ „Ñ¨"ÕtOz uiQÍ#∞. HÍx <å‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#
XHõ¯"≥∞@∞ì ‰õÄ_® ZHõ¯ÖËHõáÈÜ«∂#∞. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! 'Hõ=∞‡~° h Hõ$Ñ¨KÕ`« ^Œxã≤, ã¨~°‰õΩ =∂„`«O ãÖáêkOK« ÖËHõáÈÜ«∂#∞. (J#QÍ... qÅ∞"≥·# =∂#= [#‡<≥·`Õ
ÜÕ∞ q^èŒ∞Å#∞ ^Œ@∞ì =_»<≥·u—– JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë...K«^Œ=O_ç =∞i... á⁄O^•#∞ HÍx, ^•xfl `«iOÑ¨KãÕ H≤ ˘#∞@‰õΩ HÍ=Åã≤# 'Ñ¨~`° `« Î« fi *Ï˝#=Ú#∞ =∂„`«O
ãÖáêkOK«ÖËHõáÈÜ«∂#∞). HÍ=Ù# D x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ [#‡ `«iOÑ¨*Ëã≤ h"Õ ##∞fl
=∞`«ÎHÀH˜Å: ãÖ`«ÖË `≥QÆ *ÁzÛu<£ Hõ# *ÏÅ<Õ ã¨~°∞‰õΩ<£ „Ñ¨Éèí∂! ~°H˜∆OKåe.
WO`«@<£ Hõ~°∞}ÕK«"≥·uq ÜÕ∞q∞<åºÜ«∞=Ú NÇ¨Ïs!
HÍO`« K«#æ= H˘O_»ÖˇH˜¯u HÍx "≥∂Hõ∆Ñ¨Ù "≥∞@∞ìÅ<£ „ã‘ÎÅ ã¨Î#=ÚÅ<≥_ç H˘O_»Å <å™êO`«O Jkè~ÀÇ≤ÏOzux. HÍx "≥∂Hõ∆=Ú#∞
Ü≥∞O`«*Ëã≤Ü«Ú Ü≥∞Hõ¯<≥·ux ~Ú@∞¡ J#flÜ«∞ ‰õΩO^≥~å. ™êkèOK«∞ "≥∞@¡#∞ =∂„`«O ZHõ¯ÖËHõáÈÜ«∂#∞. rq`«O x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
‰õΩO^≥~å´ ^Œ∞ódOKå_»∞ P `«~°∞"å`« Ü«∞ø=#=Ú J<Õ J_»=ÙÅÖ’ Ñ¨_ç uiQÍ#∞. HÍx x~°=kèHõ"≥∞ÿ#
q+¨µ‚ÉèíH˜Î J<Õ ãÖr=x =¸eHõ (=∞~°}O #∞Oz `«Ñ≤ÊOK«QÆey#k) =∂„`«O
~åQÆO : HÍOÉ’k
á⁄O^ŒÖËHõáÈÜ«∂#∞.
ãÖ`«ÖË K˘zÛu QÍx– ã¨~°∞‰õΩ QÍ#<≥·u
~ÚO`«@ NÇ¨Ïi h"Õ– ~Ú@∞ ^ŒÜ«∞ E_»"Õ IIãÖ`«ÖËII `≥y (`≥QÆ∞=`À) ãÖ™ê~°=∞#∞ ãÖ„^Œ=ÚÖ’ ^Œ∞q∞H˜ u~°∞QÍ_®#∞. HÍx
"≥·~åQÆº=∞<Õ ~°`åflxfl =∂„`«O P ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ü≥∞Hõ¯_® ãÖáêkOK«ÖËHõáÈÜ«∂#∞.
HÍO`« K«#∞Q˘O_»Å∞–Hõ_»‰õΩ <≥H˜¯u QÍx
=∞#ã¨∞ûx k@=Ù KÕã≤HÀÖËHõáÈÜ«∂#∞. J<ÕHõ [#‡Å<Õ ~°}~°OQÍÅÖ’ QÆifi+≤ª<≥·
Ü≥∞O`≥·<å "≥∂Hõ∆Ñ¨Ù "≥∞@∞ì– Ü≥∞Hõ¯ÖË<≥·u
JO`«@ [=fi#=∞<Õ–J_»q K˘zÛuQÍx Z<Àfl=∂~°∞¡ „Ñ¨"ÕtOKå#∞. HÍx ã¨QÆ@∞ („Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_ç#) HÍ=∞=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·#
ãÖ`«`« Ç¨Ïi ÉèíHõÎ<Õ –ãÖrq QÍ#<≥·u IIãÖ`«ÖËII "å\˜ Ñ¨QÆ ™êkèOK«ÖËHõ áÈÜ«∂#∞. "å\˜H˜ ÖÁOyáÈÜ«∂#∞.
`≥y ãÖ™ê~° [Åkè –k~°∞QÆ∞ÖÏ_çu QÍx â◊s~°O J<Õ HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú<≥`· Õ Ü≥∞Hõ¯QÆeQÍ#∞ HÍx ^•x z=~°#∞#fl q*Ï˝#=∞<Õ
JQÆ_≥· "≥·~åQÆº ~°`«fl–=∞k ^Õ<≥·u ÑÖ_»∞#∞ =∂„`«O HÀÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂#∞. Ñ¶¨∞#∞_»"≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! Hõ=∞‡~° (Hõ=∞‡~°
á⁄QÆ~°∞ [<å‡Å~°}–Éèí∂=ÚÅ∞ K˘zÛu QÍx JO>Ë... =∞éÅ) hÜ«∞O^Œ∞ ÉèíH˜Î`À Hõ$`å~°∞ú_»<≥·ux. WHõ <Õ#∞ U Hõ~°‡=Å##∞
Ñ¨QÆ@∞ QÍ=∂^Œ∞Å – Ñ¨QÆ ™êkèOK«<≥·u IIãÖ`«ÖËII ÉÏ^èŒ Ñ¨_»Hõ ^èŒ#∞º_»#Ü«∂º#∞.
15 16
=Ú#∞fl_ç 4-9 xQÆ∞æQÆ "ÕOHõ@ xÅÜ«Ú _»∞\˜ì áê–
'^èŒfi#ºÅOHÍ~° „Ñ¨„H˜Ü«∞#∞— D J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#Ö’ J#fl=∞Ü«∞º qã¨Î $`«OQÍ ÅQÆæeHõ Ñ¨QÆ∞Å #_»∞=QÆ#∞
|QÆ∞æ |yÅ¡x Ñ¨~°=∂=∞$`«=ÚÅ∞
qxÜ≥∂yã¨∞<Î åfl~∞° . 'Ñ¨Ù@∞‰õΩ¯#— P Hõé] qiyO^ŒO>Ë qiy#Ñ¨C_»∞ P ^èfiŒ x =zÛO^Œx
QÆ∞yæe Ñ¨^Œ#∞QÆ ‰õΩiÜ«∞QÆ#∞ IIÑ¨Å∞=∞~°∞II
ÉèÏ=O. ã¨Ç¨Ï[`«fiO HÀãÖ Hõ=ÙÅ∞ D JÅOHÍ~°O ÉèÏ+¨Ö’ "å_»∞Hõ KÕ™êÎ~°∞. JÅ¡i
Hõ$+¨‚Ü«∞º ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ áêÅ∞, "≥#fl, ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº ^˘OyeOz `«# q∞„`« |$O^•xfl ÉèÏ"å=∞$`«O :
"Õ∞¿Ñ"å_»∞. P`«xH˜ Jq JO^Œ‰õΩO_® Z`«∞ÎQÍ Hõ\ ˜ì# =Ù@¡Ö’ ^•K«∞H˘<Õ"å~°∞
J<ÕHõ=∂~°∞¡ „QÍ=∂ÅÖ’ =Ù@¡ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. JÑ¨C_»∞ =Ù@¡#∞
QÀÑ≤HõÅ∞. Hõ$+¨‚Ü«∞º g∞ Ñ¨x W\Ï¡ =ÙO^•... Jx P =Ù@∞¡ Ñ¨QÆ∞ÅH˘>Ëì "å_»∞.
P<å_»∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º Ñ¨QÆ∞ÅH˘\˜ì#@∞¡, D<å_»∞ Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨QÆ∞ÅH˘_»`å~°∞. P =Ù@¡Ö’
áêÅ∞, <ÕÅáêÅ∞KÕã≤ Ñ¨Å∞ ÉÏ^èÅŒ ∞ ÃÑ>Ë"ì å_»∞. J^≥\Ï¡QÀ `≥eÜ«∂ÅO>Ë... 'K«@∞‰õΩ¯#—
=ÙOz# áêÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ zOk <ÕÅáêÅ=Ù`å~Ú. ZÖÏ J=Ù`åÜ≥∂ `≥Å∞ã¨∞<å
Wk K«^Œ"åeûO^Õ... =∞i.
''zÅ∞‰õΩ zÅ∞‰õ¯——x zOk, <ÕÅáêÅ=Ù`å~Ú.
HõOII `≥OK≥#∞ '=Ù@¡—#∞ Hõ$+¨µ‚_»∞
P<å_»∞ ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ Hõ$+¨Ü‚ ∞« º KÕã#≤ >Ë¡ <Õ_∞» J<ÕHõ „QÍ=∂ÅÖ’ g^è∞Œ ÅÖ’ Hõ$+¨µ_‚ ∞»
=ÚOK≥#∞ QÀÑ≤HõÅ <Õ_»∞Ê =ÚÃÑÊ# ÅO^Œ∞<£
(z<åfli Hõ$+¨‚Ü«∞º "Õ+Ö ^èŒiOz# Ñ≤Å¡"å_»∞) `åà◊√§ `≥yÑ¨_»∞#@∞¡ `«O`å_»∞.
Ü≥∞OK≥#∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ ##flÜ«∞
JÑ¨C_»∞ ''ÃÑà◊√§, HõiÅî ∞¡, ÃÑiîÅ∞¡, ziîÅ∞¡—— =∞x XHõ¯™êiQÍ ÃÑ^ŒÌ ^èfiŒ #∞Å`À „"≥∂`«Å∞
JOK«#Å‰õΩ ~Ú\˜ì ^èŒfi#∞Å∞ JO^Œ=Ù ã¨∞O_ô!!!
"≥Å∞=_»∞`å~Ú.
~åQÆO : =ÚMÏi
^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ P<å\˜ ã≤÷uQÆ`«∞Å#∞ |\˜ì ^èŒx‰õΩÖˇ·# QÀÑ≤HõÅ∞ |OQÍ~°∞
Ñ¨Å∞=Ù~°∞ =Ù@¡ ÑÖ_»∞QÆ#∞
aO^≥ÅÖ’ áêÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ =Ù@¡Ö’ ^•K«∞H˘<Õ"å~°∞. Hõ$+¨‚Ü«∞º =Ó~°Hõ #∞O\Ï_®?
zÅ∞‰õΩ z_»∞Hõ¯x zO^ŒQÆ#∞ IIÑ¨Å∞=∞~°∞II
"åà◊§ Ü≥∞^Œ∞@<Õ Zyi, P aO^≥e¡ „HÕ^ŒÑ¨_Õ@∞¡ H˘>Ëì"å_»∞. JÑ¨C_»∞ ''HõOQÆ∞,
Tà◊§ g^èŒ∞Å =Ù@¡ Hõ$+¨µ‚_»∞ HõoOQÆ∞, HõiîOQÆ∞, Y}ÕQÆ∞ – J<Õ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ K«Ñ¨Cà◊§`À P aO^≥Å∞ <ÕÅÃÑ· |_ç P
`åà◊√§ `≥yÑ¨_» `«#flQÆ#∞
„Ñ¨^Õâ◊O ~°=∞}©Ü«∞OQÍ =ÙO_Õk.
ÃÑà◊√§ HõiîÅ∞¡ ÃÑiîÅ∞¡ ziîÅ¡x
ÃÑà◊√§QÆ „"≥∂Ãã ÃÑ#∞~°==Ú IIÑ¨Å∞=∞~°∞II =∞i D<å_» ∞ , xQÆ ∞ æ # (HÍO`« ∞ Å∞ "≥ ^ Œ [Å∞¡ ` « ∂ ) "Õ O Hõ @ ysâ◊ √ _≥ · #
|OQÆ~°∞ aO^≥Å áêÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ =∞#O áêáêÅ∞ J<Õ=Ù@¡Ö’ ^•K«∞H˘#fl ^Œ∞+¨¯~°‡Å#∞ áêÅ∞,
=ÚOy@ <≥QÆÜ«ÚK«∞ "≥∂^ŒQÆ#∞ ÃÑ~°∞QÆ∞, <Õ`«∞Å#∞ ''JQÆæeHõ Ñ¨QÆ∞Å #_»∞Ñ¨QÆ—— (q∞H˜¯e "ÕQÆOQÍ Ñ¨QÆ∞ÅH˘_ç`Õ)
HõOQÆ∞ HõoOQÆ∞ HõiîOQÆ∞ Y}ÕQÆx D<å_»∞ ‰õÄ_® 'ÉèíQÆ∞æ, ÉèíyÅ∞¡— J<Õ ^èŒfi#∞Å`À QÆ∞yæe Ñ¨^Œ#∞QÆ (QÆ∞yæà◊§"å#=Öˇ)
~°OQÆ∞g∞~°∞ ÃÑ#∞~°==ÚÖˇ· IIÑ¨Å∞=∞~°∞II Ñ¨~°=∂=∞$`«=ÚÅ∞ (Ñ¨Ù}ºHõ~°‡Å<Õ J=∞$`«=ÚÅ) "å# "åºÑ≤Oz#k.
17 18
4-10 q∞uÖËx áêÑ¨ Hõi‡H˜ `å =ÖˇQÍHõ
=Ú#∞fl_ç Ç≤Ï`«"≥é∞QÆ∞Ñ¨Ù}∞ºxH˜ (`å) <ÕÖÏ
^èŒ$uÇ‘Ï#∞ Hõ$Ñ¨K«∂z u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P U_»∞H˘O_»Å"å_ç<Õ ã¨∂\˜QÍ „Ñ¨tflã∞¨ <Î åfl~∞° . pHõ\’¡ `«u HÍ=‰õΩO_ç# `å<ÕÖ II`≥eÜ«∞II
k‰õΩ¯ `≥eÜ«∞Hõ J=ã¨Å÷ ∞ Ñ¨_∞» `«∞#fl "å_çH˜ nÑÖ K«∂Ñ≤OKåe HÍx Q˘Ñ¨Ê "≥Å∞QÆ∞Ö’
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ù#fl "å_çHÔ O^Œ∞HõÜ∂« º? =~°^ÖŒ ’ H˘@∞ì‰Ωõ áÈÜÕ∞"å_çx P =ÚOÑ¨Ù#∞Oz ~°HO∆˜ Kåe
Ug∞ Hõ#∞Ñ≤OK«Hõ pHõ\ ˜Ö’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∞O>Ë "å_çH˜ nÑÖ K«∂Ñ≤Oz
HÍx, X_»∞¤# Ç¨~ÚQÍ#∞#fl "å_çx HÍáê_Õ Ñ¨<Õ=ÚOk? "Õ∞=Ú Hõ~°‡|O^è•ÅÖ’
"≥Å∞QÆ∞ #OkOKåe. JO`Õ HÍx Q˘Ñ¨Ê "≥Å∞QÆ∞Ö’ =Ù#fl"å_çH˜ nÑÖ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ?
z‰õΩ¯‰õΩáÈ~Ú Hõ@∞¡ `≥OK«∞HÀÖËHõ uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_»∞`«∞<åflO. ^è≥·~°º=Ú áÈ~ÚOk `≥eã‘
J#=ã¨~°O Hõ^•!
`≥eÜ«∞Hõ J<ÕHõ áêáêÅ∞ KÕã¨∞Î<åflO =∞=∞‡efl h"Õ HÍáê_®e. ÖËHõáÈ`Õ
h"≥O^Œ∞HõÜ«∂º? J<å^èŒ~°Hõ∆HÍ... PÑ¨^ÖŒ ’ #∞#fl"åxH˜ JÉèÜí ∞« q∞zÛ P^Œ∞HÀ"åe. HÍx ã¨∞YOQÍ „|`«∞‰õΩ`«∞#fl
"å_çH˜ JÉèíÜ«∞"≥∞O^Œ∞‰õΩ? Q˘Ñ¨Ê"ÕQÆOQÆÅ =~°^ŒÖ’ H˘@∞ìH˘xáÈ`«∞#fl"å_çx P
K«OII `≥eÜ«∞Hõ pHõ\ ˜<£, `≥~°Å, nÑ¨=Ú HÍ=Öˇ "åxHõO_»Ü≥ÿ∞ =~°^Œ „Ñ¨"åÇ¨ÏO #∞Oz U^À =ÙáêÜ«∞O`À ~°H˜∆OKåe HÍx, X_»∞¤<Õ Ç¨~ÚQÍ
"≥Å∞QÆ∞#∞ EÑ¨ ##∞ºÅ‰õΩ "≥Åæk ÜÕ∞Å<˘ "≥Å∞æ#∞#flKÀ!! =Ù#fl"å_çx ~°H˜∆OKÕ Ñ¨<Õ=Ú#flk? U=∂„`«O ÖË^Œ∞.
`˘ÅQÆx Hõ~°‡|O^èŒ=ÚÅ ^Œ∞ód`«∞ „É’=Ù=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
JÅÜ«∞x =Ú‰õΩÎ<Õq∞\˜H˜ P^Œ∞H˘#<£ Ü«∞<≥ ##fl=∂~°∞º_»∞<£ Q˘Ñ¨Ê Hõ~°‡|O^è•ÅÖ’ Hõ@∞ì=_çáÈ~Ú PHõ@∞¡ `≥OK«∞HÀÖËHõ WHõ¯@∞¡
~åQÆO : hÖÏO|i Ñ¨_»∞`«∞#fl"å_çH˜ h ã¨Ç¨Ü«∞O HÍ"åe HÍx, =Ú‰õΩÎ_≥· Ü≥∂y=Öˇ#∞#fl"åxH˜ WOHÍ
`≥eÜ«∞ pHõ\ ˜H˜ nÑ¨"≥∞`«ÎHõ ÃÑ^ŒÌ– h ã¨Ç¨Ü«∞O`À Ñ¨<Õq∞\˜? J#Ü«∞=Ú (ZÅ¡"Õà◊ÖÏ) |ÅÇ‘Ï#∞_≥· J#fl"≥∂
"≥Å∞QÆ∞ Ö’ÑëH˜ "≥Å∞ˆQÖ II`≥eÜ«∞II ~å=∞K«O„^•! Jx P~å@Ñ¨_Õ "å_çH˜ Hõ_»∞Ñ¨ÙxO_® J#flOÃÑ\Ïìe HÍx, `«xã≤#
"åxH˜ (`«$Ñ≤ÎQÍ#∞#fl "åxH˜) `å<≥O^Œ∞‰õΩ (™êfiq∞ ã¨Ç¨Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ?)
J~°Ü«∞ <åÑ¨#∞flxH˜ JÉèíÜ«∞g∞‡=ÖˇQÍx
W~°"≥·# ã¨∞dx HÍ=<ÕÅ JO`«∞ÖËx áêáêÅ∞ KÕã,≤ `≥eã‘ `≥eÜ«∞Hõ J#∞x`«ºO áêáêÅÖ’<Õ „|`«∞‰õΩ`«∂,
=~°`«(^Œ) áÈÜ≥∞_ç"åx =_çfÜ«∞=ÖˇQÍx ~åÉ’ÜÕ∞ [#‡Å‰õΩ ãïÑ¨_® áêáêÅ∞ =¸@QÆ@∞ìH˘O@∞#fl <å‰õΩ, `«#∞
^Œi"åx uqÜ«∞OQÆ `å<ÕÅ II`≥eÜ«∞II (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞) HÍ"åe. HÍh =∞Oz^•iÖ’ =Ù#fl Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡xH˜, `å<≥O^Œ∞‰õΩ?
Ñ¶¨∞# Hõ~å‡~°OÉèí∞x Hõ@∞ì q_»=Öˇ QÍHõ HÍ|\˜ì u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ^èŒ$uÇ‘Ï#∞ (^è≥·~°ºO HÀÖ’Ê~Ú#) =∂É’\˜ "åix, `«u
Z#ã≤# =Ú‰õΩÎx QÍ=<ÕÅ (ã¨ i Ü≥ ÿ ∞ # ã¨ = ∞Ü« ∞ OÖ’) HÍ=‰õ Ω O_ç # (~° H ˜ ∆ O K« H õ á È`Õ ) `å<Õ Ö Ï (WOHÍ
J#Ü«∞=Ú ^Œ∞~°ƒÅ∞xH˜ J#flq∞_»=ÖˇQÍHõ PÜ«∞<≥O^Œ∞‰õΩ?) (J#fl=∞Ü«∞º ZO`« P"Õ^Œ#`À D H©~°Î# <åÖÑ≤OKå~À
`«xã≤# "åxH˜ `å<ÕÖ II`≥eÜ«∞II J~°ú=∞=Ù`«∞#flk, J=Ù<å?
19 20
4-11 H˘OHõH˜>ˇì ãÖrq H˘O_» ^≥zÛ iÑ¨ÙÅ‰õΩ
=Ú#∞fl_ç #OHõHÍ_≥· xeK≥#∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
`≥OH˜<Õ N"ÕOHõ\Ï„k ^Õ=Ùx "≥∞Ñ≤ÊOz<å_»∞
HõÅâßÑ¨Ù~°OÖ’ "≥Åã≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« JOÔH HõÅâßÑ¨Ù~°Ñ¨Ù Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO^ŒiH˜II
H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. Wn J@∞=O\˜ "å\˜Ö’ Ü≥ÚHõ\ ˜. ã¨=Ú„^•xfl ÅOÑ¶≤∞Oz
*Ï#H©^ÕqH˜ N~å=∞ =Ú„kHõxzÛ, P"≥∞ `«# QÆ∞~°∞ÎQÍ xzÛ# t~À=∞}˜x uiy ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥zÛ ~å=ÚxH˜zÛ# 'JOÔHHÍ_»∞—. H˘OHõHõ ãÖr=x `≥zÛ, `≥OH˜<Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x JO^ŒiHõO>ˇ Jkè‰õΩ_≥·# D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x, K«∂_»O_ç. ÉÏÅºKÕ+¨ìQÍ DÜ«∞#
"≥∞Ñ≤ÊOz<å_»@ JOÔH HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. W\Ï¡O\˜ "ÕOHõ>~å=∞Ü«∞º QÍi ã¨∂~°ºaOÉÏ<Õfl 'ÑÖ_»∞— Jx „Éèqí ∞Oz Ñ¨@∞ìH˘<åfl_∞» . DÜ«∞# „Ñ¨`åÑÖ q=i™êÎ#∞
^Œ∂`«#∞ ¿ãqOz PÜ«∞# `«iOK«@"Õ∞ HÍHõ <åÉ’\˜"å}˜‚ `«iOÑ¨KÕâß~°∞. U<å\˜ q#O_ç.
Ñ¨Ù}º"≥∂.
D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ |e¡^Œ∞_≥· (Q˘Ñ¨Ê |ÅâßeÜ≥ÿ∞) J<ÕHõ=∞Ok ~åHõ∆ã¨∞Å#∞
LII JO^ŒiÔH‰õΩ¯_≥·# HõÑ≤ JO[#ã¨∂#∞x "≥∞K«∞Û H©~°Î#Öò
ãÖÇ¨ÏiOz ÅOHõ#∞ JÅ¡HõÖ’¡Å=Ú*Ëã≤<å_»∞. XÅ¡<Õ (XÑ¨CQÍ) N~å=Úx
á⁄O^Œ∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞ Ñ¨ÓxHõ *ˇÃÑÊ#∞ q∞‰õΩ¯@O|∞QÍ
=Ú„kHõÜ≥ÿ∞# =ÙOQÆ~°=Ú#∞ ã‘`å^Õq HõOkOz JÅ¡kQÀ JHõ¯_» xÅ∞K«∞<åfl_»∞. P
JO^Œ∞H˘<≥<£ Ñ¶¨ÅO|#∞K«∞ P ~°q aO|=Ú ÉÏÅºKÕ+¨ìQÍ
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx K«∂_»O_ç.
JO^Œ∞‰õΩ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x JO_»#∞ *ËH˘<≥ #OK«∞ ^≥ÖˇÊ~å
~åQÆO : HÍ#_» PÔH =ÚO^Œ~° (P"≥∞ Ü≥∞^Œ∞@) ^•H˘x (KÕ~∞° H˘x) `«# q=~°=ÚÅ <≥iOyOz,
JO^ŒiH˜ <≥‰õΩ¯_≥·# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ #∂~°∞ Ü≥∂[#=ÚÅ Z`«∞Î‰õΩ ÃÑiy# `«# qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤Oz `«# â◊H˜Î
JO^Œ∞H˘<≥ ã¨∂~°∞ºÑ¶¨Å=∞x Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO^ŒiH˜II ™ê=∞~°úº=ÚÅ#∞ `≥Å∞Ñ¨Hõ<Õ `≥eÑ≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ DÜ«∞<Õ. P"≥∞ WzÛ#
|e¡^Œ∞_≥· ÅOHõK˘zÛ |Å∞~åHÍã¨∞Å Q˘\˜ì t~À=∞}˜x fã≤H˘x PHÍâ◊=∂~åæ# ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ^•\˜=zÛ N~å=∞HÍ~°ºO
Ç¨ÏÅ¡HõÖ’¡Å=Ú *ËÃã Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ [Ü«∞„Ñ¨^ŒOQÍ <≥~°"ÕiÛ# J„QÆQÆ}∞º_ô Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞.
"˘Å¡<≥ ~å=ÚÅ =Ú^Œ∞Ì@∞OQÆ~°=Ú ã‘`« H˜K≥Û D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ÜÕ∞=∂„`«=Ú, H˘OHõHõ ("≥#∞nÜ«∞Hõ) ãÖrqx Ñ¨~fi° `=« Ú#∞
JÅ¡^≥ xÅ∞K«∞<åfl_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO^ŒiH˜II
W>ˇì `≥zÛ, ™œq∞„ux ~°HO∆˜ z â◊„`«∞=ÙÅ JOÔHHÍ_≥· (=â◊Ñ~¨ K° ∞« H˘x, ÖÁOQÆnã≤#"å_≥)·
^•H˘x Ü«∂ÔH =ÚO^Œ~° `«# QÆ∞~°∞`≥~°∞yOz xeKå_»∞. `≥OH˜<Õ (`«# ™ê=∞~°÷ºO`À) DÜ«∞# N "ÕOHõ\Ï„k g∞k ^Õ=Ù_≥·#
PHÍ~°=∞@∞ K«∂ÃÑ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x "≥∞Ñ≤ÊOz<å_»∞. JOÔH (JO^Œ∞KÕ`)« D HõÅâßÑ¨Ùi Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
KÕH˘x t~À=∞}˜ KÕ`«|\˜ì [Åxkè
PHõ™ê# ^•\˜=K≥Û Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO^ŒiH˜II [QÆ*ˇ˚\ ì̃.
21 22
4-12 "≥ÅÃã h ¿ã`«ÖˇÅ¡ q+¨µ‚=¸iu =∂
=Ú#∞fl_ç "≥Å∞Ñ¨Å Ö’# h"≥ q+¨µ‚=¸iu
ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º~°K«#Ü≥ÿ∞# D H©~°Î#Ö’P^ŒºO`«O '=— HÍ~°O (=–J<Õ "≥ÅÖËx N"ÕOHõ@ q+¨µ‚=¸iu ‰õÄ_ç
qÅã≤e¡uq <å`À q+¨µ‚=¸iÎ II"≥\ ˜ìII
JHõ∆~°O 'qiqQÍ "å_» |_çOk—). `«O„_ç J#fl=∞Ü«∞º =Öˇ DÜ«∞# ‰õÄ_® „Ñü
H©~°Î#Ö’#∞ '"ÕOHõ@— =∞‰õΩ@O "å_»@"Õ∞ HÍHõ U^À XHõ '#∂`«#`«fiO— Hõà◊§‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O:
Hõ>Ëì@∞¡ K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. N Hõ$+¨µ‚x q+¨µ‚=ÙQÍ QÆ∞iÎOz# QÀÑ≤Hõ ''F q+¨µ‚=¸sÎ U^À (ã¨fiÜ«∞OQÍ N=∞Ç¨q+¨µ‚=Ù, N Hõ$+¨‚=¸iÎQÍ J=`«iOKå_»h, „¿Ñ=∞, =ÅÑ¨Ù
|`≥ÎO (~ÀA ‰õÄb) fã≤H˘<≥"å_çÖÏQÆ Hõ$„u=∞"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ K«∂Ñ≤OK«‰õΩ, =∂ "≥@ì , q~°Ç¨Ï`åÑÖ =O\˜ ÃÑ·`«ºQÆ∞}ÏÅ∞ ™êfiq∞‰õΩO_»=x QÆ∞iÎOz# *Ï˝xÜ≥ÿ∞# XHõ
(`åÑ¨=Ú ÖËHõ PiÎ) f~°∞#@∞¡ =∂\Ï¡_∞» , ——JO@∞<åfl~∞° . "≥Å ÖËx JO>Ë qÅ∞=ÖËx QÀÑ≤Hõ NHõ$+¨µ‚x`À áê@~°∂ÑÖÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ TÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º).
Jx HÍ^Œ∞ qÅ∞= K≥Ñ¨ÊÖËx Jx J~°÷O. F q+¨µ‚=¸sÎ! "≥\ ˜ì=ÅÑ¨Ù (É`≥Î=Ú fã¨∞H˘<Õ"å_»∞ KÕ¿ã Ñ¨x =Öˇ Hõ$„u=∞"≥∞ÿ#
„¿Ñ=∞) K«∂Ñ≤OK«HõÜ«∂º! h=Ù <å`À <å "≥>ˇì (`åÑ¨=Ú) f~°∞#@∞¡ =∂\Ï¡_»∞.
`ÕII "≥\ ˜ì =ÅÑ¨Ù#∞ K«Å¡‰õΩ q+¨µ‚=¸iÎ! <åHõ^Õ KåÅ∞#∞.
"≥@ì n~° =∂\Ï_»∞=Ú q#u *ËÃã F q+¨µ‚=¸sÎ! WO`« q#Ü«∞=Ú K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl=Ù. HÍh h=Ù "≥#Hõ\ ˜ "å_ç"Õ,
ÃÑ^ŒÌ u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ "Õ∞\˜ ~°K«# (P <å_»∞ "Õ∞O ™êfl#O KÕã¨∞ÎO>Ë =∂ pÔ~ÖˇuÎÔHo§áÈÜ«∂=Ù) Hõ^•! H˘OK≥O =∂
q#∞K«∞ =Úé˜Ãã<Õ"≥∂ Hõ^•! q+¨µ‚=¸iÎ. =∂@Å∞‰õÄ_® q#=Ü«∂º! J\Ï¡ =∞=∞‡efl "≥#∞H˘x ("≥#Hõ#∞Oz) Ñ¨@∞ìHÀ=^Œ∞Ì.
~åQÆO: N ~åQÆO ZO^Œ∞HõO>ˇ JÖÏ PÜ«∞# Ñ¨@∞¡‰õΩO>Ë ÖÁOyáÈx QÀÑ≤Hõ Z=`≥=ÙO@∞Ok?
"≥\ ˜ì=ÅÑ¨Ù K«Å¡‰õΩ q+¨µ‚=¸iu <å`À F q+¨µ‚=¸sÎ! h=Ù "≥~°=ÙQÆÅ"å_»=Ù (LáêÜ«∞O `≥eã≤#"å_»=Ù, ##∞fl =∂Ü«∞
"≥@ì n~° =∂\Ï_»∞ q+¨µ‚=¸iu II"≥@ìII KÕÜ∞« QÆÅ=Ù). JO^Œ∞KÕ`« x#∞fl Ez "≥~QÔ° u· x (ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_∞» K«∞O\˜x). WO`« „¿Ñ=∞QÍ
<å‰õΩ 'q~°∞eKÕÛ=Ù JÑ¨Ê\˜H˜— (Ñ¨ÓÅ∞ =Ù#fl@∞¡O_ç JOkã¨∞Î<åfl=Ù.) JÉ’ƒ!! h
q#Ü«∞=Ú ¿ã¿ã=Ù q+¨µ‚=¸iu h=Ù
"≥#Hõ\ ˜ "å_»"≥QÍ q+¨µ‚=¸iu =∂Ü« ∞ Å∞ qi"åÜ≥ ∞ (KåÅ Z‰õ Ω ¯==Ù`« ∞ <åfl~Ú). q+¨ µ ‚ = ¸sÎ ! h=Ù
q#=Ü«∂º=∂ =∂@Å∞ q+¨µ‚=¸iu =∞=Ú‡ bÖÏ=∂#∞+¨~°∂Ñ¨Ù_»=x <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
"≥#∞H˘x Ñ¨@ì‰õΩg∞ q+¨µ‚=¸iu II"≥\ ˜ìII ™êfig∞! h ¿ã`«ÖˇÅ¡ "≥ÅÃã. (h bÅÅ∞ Jhfl „Ñ¨Hõ\ ˜`«"≥∞ÿ#q). h=Ù "≥Å∞Ñ¨Å
"≥~°=ÙQÆÅ "å_»=Ù q+¨µ‚=¸iu <Õ_»∞ WÖÏ NHõ$+¨µ‚xQÍ =Ù<åfl, =∂ Ö’Ñ¨Å ‰õÄ_® JO`«~åºq∞QÍ h"Õ =Ù<åfl=Ù. F
"≥~°ÔQ·u x#∞fl Ez q+¨µ‚=¸iu N"ÕOHõ@ q+¨µ=‚ ¸sÎ. h=Ù "≥ÅÖËx "å_»=Ù. ("≥ÅÜ≥∞O`À K≥ÑÊ¨ #™ê^èºŒ "≥∞#ÿ "å_»=Ù).
qi"åÜ≥∞ h=∂Ü«∂Å∞ q+¨µ‚=¸iu <å‰õΩ JO`«\ ˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»"≥·#Ñ¨Ê\˜H© <Õ_»∞ h=Ù <å`À qÅã≤e¡uq. J^ŒO`å <å
q~°∞eKÕÛ =Ñ¨Ê\˜H˜ q+¨µ‚=¸iu II"≥\ ˜ìII J^Œ$+¨ìO „Ñ¨Éèí∂!
23 24
4-13 |_ç N"ÕOHõ>ÑüH˜ NãüH˜
=Ú#∞fl_ç J_»i# `«ÅÉÏÅO^≥#^≥
#_»p Ñ¨~°∞+¨Å∞ <å<å=ÚY=ÚÅ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÃÑO_ç¡ áê@#∞ Pq+¨¯iã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix q#O_ç.
=Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ K«^Œ∞=~À =Ú~ÚQÍ#~°∞Å∞ IIP_»~ÀII
JÑ¨û~°ã¨Å#∞ `åO|∞ÅO ã‘fiHõiOz #$`«ºQÍ<åÅ`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HõàÏº}O
Hõ#∞qO^Œ∞ KÕÜ∞« =∞O@∞<åfl~∞° . QÆO^è•Hõ`∆ Å« ∞ ã‘fiHõiOz QÆ~∞° _»^fiŒè ["≥∞QÆ∞~°∞@ Ez, ÉèÏ"å=∞$`«O :
^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å „"≥∂`«Å∞ qx, JO‰õΩ~å~°Ê} =∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú uÅHÕz ^èŒ#∞ûÅ= F JÑ¨û~°ã¨Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# QÆ}=ÚÖÏ~å! <Õ_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HõàÏº}=Ú
=∞O@∞<åfl~°∞. =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ K≥e¡OK«∞HÀ=∞O@∞<åfl~°∞. WO`«H© =∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. g∞~°O`å P_»O_ç, áê_»O_ç. W^Õ g∞‰õΩ PÇ¨fi# `åO|∂ÅO
‰õÄ_® PÜ«∞#H˜ K«kqOK«QÆey#^Õq∞\˜? K«^Œ=O_ç....=∞i Wã¨∞Î<åfl=Ú. <Õ_»∞ ™êfiq∞ HõàÏº} "≥·Éèí==Ú. g∞~°O`å PÇ¨fix`«∞ÖË.
P."≥II P_çáê_»∞ _çÑ¨Ù_»∞ JÑ¨û~° QÆ}=ÚÅ∞ <Õ_»∞ ~°=∂~°=∞}∞x HõàÏº}=Ú. JO^Œ∞ˆH J`«∞º`åûÇ¨Ï=ÚQÍ QÆ~°∞_»^èŒfi[=Ú
qÉèí==∂Ü≥∞ <Õ_»∞ g_≥q∞kÜ≥∞ q[$OaèOz ZQÆ∞~°∞K«∞#flk. ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ K«eOz áÈ=Ù#@∞¡ „"≥∂QÆ∞K«∞#flq.
ÃÑO_ç¡áê@*ˇÃÑÊ q=iOz J#flÜ«∞º ã¨fi~°æ=Ú##∞#fl ^Õ=`«ÖÏ~å! ã¨=∞Ü«∞=∞~ÚO^Œx QÆ=∞xOK«O_ç.
`«~°e~°O_»∞ K«∂_» `«xqn~°.
D ÅH˜∆ ‡HÍO`«∞x Ñï}Ü«∞ =∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú |Å"≥∞ÿ# JO‰õΩ~å~°Ê}=Ú
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ [~° ∞ QÆ ∞ K« ∞ #flk. JkQÀ Hõ # ∞ÖÏ~å QÍOK« ∞ _» ∞ . QÆ ∞ OÑ¨ Ù QÍ JO^Œ i H©
P_»~À áê_»~À JÑ¨û~ÀQÆ}=Ú QÆO^è•Hõ∆`«ÅxK«∞ÛK«∞<åfl~°∞. F N"≥·+¨‚=ÙÖÏ~å! Juâ◊Ü«∞=ÚQÍ g∞~°∞ "å\˜x
g_≥=Ú eO^Œ~À qÉèí==Ú <Õ_»∞ IIP_»~ÀII ã‘fiHõiOK«O_ç.
Hõ=∞ÖÏ~°=∞}∞x HõàÏº}=Ú#‰õΩ ã¨~°fiã¨=∞~°∞÷_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ =∞iÜ«Ú N^ÕqH© `«ÅO„ÉÏÅ ãÖ^Œ_ç
`«q∞#^≥ QÆ=∞_»^èŒfi["≥∂ã¨ÔQ [~°∞QÆ∞K«∞#flk #_»p Ñ¨Ù~°∞+¨Å∞ (#_»z=K«∞ÛK«∞#fl ÉÏ@™ê~°∞Å ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ∞)
`≥=∞Å∞K«∞ „"≥∂Ãã#∞ k=º^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ J<ÕHõ q^èŒ=ÚÖˇ·# HÍ#∞HõÅ∞, =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ K«kqOK«∞K«∞<åfl~°∞ H˘O^Œ~°∞ =Ú~ÚQÍ
QÆ=∞xOK«~À kqQÆÅ^Õ=`«Å∞ IIP_»~ÀII (`åq∞K« ∞ ÛK« ∞ #fl ^Õ ^ À HÍ#~åx q^è Œ = ÚQÍ...JO>Ë ...P`å‡~° Ê }=Ú
"≥ÅÜ«∞QÆ ÅH©∆ ‡qÉèí∞x ÃÑO_ç¡H˜x QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞), #~°∞Å∞ ¿ãqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
|Åã≤ JO‰õΩ~å~°Ê} =∞k"À
HõÅQ˘# xKÕÛ~°∞ QÆO^è•Hõ∆`«Ö"≥
K≥Åy ÔQ·H˘#~À N"≥·+¨‚=ÙÅ∞ IIP_»~ÀII
25 26
4-14 qO`« =∞^èŒ∞~åOQÆ#Å "Õ_»∞Hõ HÍ_»∞
=Ú#∞fl_ç K≥O`« H˘Åx ã¨`«∞Å ã≤QÆ∞æÅ"å_»∞
<Õ\ ˜ Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡ HÀ"≥Å‰õΩO@¡ – J#fl=∞Ü«∞ºHÍÅOÖ’ ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ# HÍO`« ÅH©∆ ‡Ñü N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
HÀ~ÚÅ‰õΩO@¡. WHõ¯_» ~°∞H˜‡}© ã¨`«ºÉèÏ=∂ ã¨"Õ∞`«∞_≥·# NHõ$+¨µ‚_»∞ áêO_»∞~°OQÆ ~ÚO`«\Ï q<ÀkOph q@ªÅ∞_Õ IIK«∂_»II
q~îÅ° ∞xQÍ J=`«iOKå_»∞. JHõ¯_» =ÙO_ç qtëêª^·≥ fi`« =∞`åxfl q„ã¨Î $`«OQÍ „Ñ¨Kå~°O ÉèÏ"å=∞$`«O
KÕã≤# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î#`À P q~î°Å∞_Õ `«# D z<åfli q~î°Å∞x K«∂âß~å. K«∂_»\ÏxH˜ z#fl Ñ≤Å¡"åx=Öˇ#∞<åfl_»∞ HÍx
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»<Õ ÉèÏ=#`À D H©~#Î° K≥áêÊ~°∞. "Õ_∞» HõHÍ_»x P ™êfiq∞x H©iOÎ Kå~°∞. W`«_»∞ KåÖÏ l`«∞ÎÅ=∂i. =∞i DÜ«∞# ã¨~åfiO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ
PÜ«∞# bÅÅhfl =∞# Hõà◊¡=ÚO^Œ∞‰õΩ `≥zÛ =∞^èŒ∞~° â◊$OQÍ~° ÉèíH˜ÎH˜ J^ŒÌO HÍ|\˜ì 'ÜÕ∞_» K«∂z<å `å<Õ—. ZO^≥O^Œ∞ "≥^ŒH˜ Ez# JO^ŒO^Õ HõÅ_»∞.
Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. ÉèHí ,Î˜ â◊~}° ÏQÆ`∞« Å`À "≥`H« Oõ _ç. QÀ=ÙÅ=∞O^ŒÅÖ’ QÀqO^Œ∞_≥· qÇ¨Ïiã¨∞OÎ \Ï_»∞.
LII ''K«∂_»QÆ Ñ≤#fl"å_»∞ =∞i E@∞ ^Œ#O|∞Å∞ Ü≥∞‰õΩ¯_≥·# "å– L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# QÀÑ≤HõÅ‰õΩ (x*ÏxH˜ "å~°O`å ^Õ=`å „ã‘ÎÖË, Hõ^•!) =Å¡Éèí∞_»∞,
_Õ_»#∞ K«∂z<å HõÅ_»∞ D q~î°Å∞<£ H˘xÜ«∂_»~À, ~Ú^Õ—— (=∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ =iOz# =∞QÆ_»∞). (HÍoÜ«∞ =∞~°Ì# *Ëã≤#) D =Ú^Œ∞ÌÅ Hõ$+¨‚Ü«∞º
"å_çQÆ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi ÉèÏ=∞Å "Õ_»∞HõHÍ_»<≥<£ ÉèíàÏ!! KÕ=g∞i (q∞H˜¯e ^è≥·~°ºâßeÜ≥ÿ∞) Ü«Ú<åfl_»∞. Uq^èŒOQÍ K«∂z# DÜ«∞<Õ q~î°Å
‰õÄ_ç# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H˘ÖˇÛ#∞ ''~°OQÆx—— ~°∂Ñ¨Ù`å#<≥<£. ^Õ=Ù_»∞.
~åQÆO : P#O^Œ Éèˇ·~°q DÜ«∞# QÀáêOQÆ#Å`À ~åã¨„H©_»Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨~°=tOz# ~år"å‰õ∆Ω_»∞
(Ñ¨^Œ‡<Õ„`«∞_≥·# NÇ¨Ïi). #~°HÍã¨∞~°∞x K≥éÖ’ =∞QÆ∞æ`«∞#fl Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ=∞Ok
K«∂_» Ñ≤#fl"å_»∞ QÍx E@∞^Œ<åÅ <≥‰õΩ¯_»∞
~åK«Hõ<≥flÅ#∞ ~°H˜∆Oz "åi Pã¨ (HÀiHõ) f~°∞Û@‰õΩ ÃÑO_®¡_ç# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞.
ÜÕ∞_» K«∂z<å `å#∞ ~¸ q@ªÅ∞O_Õ IIK«∂_»II
q~î°Ö^Õ=ÙxQÍ "≥Åã≤#Ñ¨C_»∞ ~°∞H˜‡}© ã¨`«ºÉèÏ=∞ (N^Õq, Éèí∂^Õq J=`å~°=ÚÖË
QÀ=ÙÅÖ’ qÇ¨ÏiOKÕ QÀqO^Œ∞_»∞ ÃÑ‰õΩ¯ HÍ=Ù#) W^ŒÌih ‰õÄ_çÜ«ÚO\Ï#x, J>Ë¡ "≥Åã≤ J<ÕHõ ã¨∞^Œ∞ÌÅ‰õΩ (Hõ^äŒÅ‰õΩ)
"åÑ¨ÙÅ QÀÑ≤HõÅ‰õΩ =Å¡Éèí∞_»∞ Hõ^ä•<åÜ«∞‰õΩ_≥·<å_»∞.
KÕ=g∞i =Ú^Œ∞ÌÅ NHõ$+¨µ‚_»∞
ÜÕ∞=Å¡ Ez<å#∞ ~¸ q@ªÅ∞_Õ IIK«∂_»II ‰õΩ|˚=O\˜ qO`«~°∂ÑÖQÆÅ =∞^èŒ∞~å#QÆ~° =x`«Å‰õΩ D ™êfiq∞ Q˘Ñ¨Ê "Õ_»∞Hõ
HÍ_»∞ („Ñ≤ÜÚ« _»∞). WkQÀ WHõ¯_» D H˘Å#∞Ö’ QÀÑ¨ „ã‘ÅÎ ã≤Q∞Æ Åæ ∞ ^Àz# zeÑ≤"å_»∞.
~åã¨„H©_»ÅÖ’x ~år"å‰õ∆Ω_»∞
DÜ«∞<Õ ÅH©∆ ‡ã¨f =Å¡Éèí∞_»∞. HõeÜ«ÚQÆ "≥·‰õΩO~î°"≥∞ÿ# u~°∞=∞Å <åÜ«∞‰õΩ_≥·#
Pã¨ Ñ¨^•~°∞"ÕÅ ÃÑO_®¡_ç#"å_»∞
ÉÏã¨`À ~°∞H˜‡}© ã¨`«ºÉèÏ=∂ ã¨"Õ∞`«∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. DÜ«∞<Õ HÀqÅ‰õΩO@¡Ö’ qÇ¨ÏiOK«∞K«∞#fl q~î°Å^Õ=Ù_»∞. D
~¸ ã¨∞^Œ∞ÌÅ "≥Åã‘h q@ªÅ∞_Õ IIK«∂_»II ™êfiq∞x ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
27 28
4-15 N=x`å ãÖ„t`« "å=∂OHõ
=Ú#∞fl_ç ÉèÏ=[ HÀ\˜ „Ñü=∂#
N"ÕOHõ@yi tY~° x"åã¨
JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« áê=#K«i`« „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ II[Ü«∞ [Ü«∞II
H©~°Î#ÅÖ’ Wk |Ç¨ï[#~°O[Hõ"≥∞ÿ#k. ãÖã¨¯ $`« H©~°Î#Ö’ „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ∞_≥·#
g~°#~°ã≤OÇ¨ïxH˜ [Ü«∞=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. ãÖã¨¯ $`«OÖ’ `åà◊§áêHõ Hõ=ÙÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
K≥Ñ≤Ê# ã¨#∞flu H©~°Î#Å∞ PÅÑ≤OK«\ÏxH˜ Ju „âß=ºOQÍ =ÙO\Ï~Ú. J~°úO ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»"#·≥ F #~°ãO≤ Ç¨! F „Ñ¨Ç¨ ^¡ =Œ ~°^•! h‰õΩ ã¨~fi° ^• [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
q=iOK«=∞x J_çy`Õ W|ƒOk HõeˆQ =∂@ "åã¨Î==∞x <Õ#∞ ™êfi#∞Éèí=O`À
g~å„ˆQã¨~°∞_»=Ù ÉèíÜ«∞ x~°∂‡Å‰õΩ_»=ÙÜ≥ÿ∞# h‰õΩ Jxfl"Õà◊ÖÏ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
<ÕiÛ# ã¨`«ºO. JO^Œ∞ˆH... D ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞Ö’ P Ö’@∞ ãïKÕã≤H˘<Õ
„Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl#∞. JO`å ™êfiq∞ ^ŒÜ«∞. F „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! h=Ù q∞Ç≤Ï~° (ã¨∂~°∞º_»∞) â◊t (K«O„^Œ∞_»∞) #Ü«∞#∞_»=Ù.
P."≥II[Ü«∞ [Ü«∞ #~°ã≤OÇ¨Ï ã¨ˆ~fiâ◊! „Ñ¨Ç¨¡^Œ (Hõ#∞flÅ∞QÍ HõÅ"å_»=Ù). |Ç≤Ï~°OQÆ ã¨÷Å"≥∞ÿ# yi tY~°=ÚÅÖ’ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»"≥·
=~°^Œ! g~°! h=Ù ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~°∞_»=Ù "≥Åã≤#"å_»=Ù. JÇ≤Ï <åÜ«∞Hõ ã≤OÇ¨ã¨#∞_»=Ù. (Ñ¨#flQÆ <åÜ«∞‰õΩ_≥·# Pkâı+¨µx
J#fl=∞Ü«∞º ÑëÔH #^Œ∞ƒù`« w~åfi} ã≤OÇ¨ã¨#=Ú =Öˇ JÅOHõiOz#"å_»=Ù. ~“„^Œ, g~°, âßO`«, â◊$OQÍ~°=ÚÅ=O\˜
H©~°Î#O|∞ Ü≥∞Oz yi xÅÜ«Úx J<ÕHõ QÆ∞}QÆ}=ÚÅKÕ q~ålÅ∞¡"å_»=Ù. J@∞=O\˜ F #~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ ã¨~°fi^•
[Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
F „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^•! h=Ù K«@∞Å Ñ¨~å„Hõ=Ú_»=Ù (â◊„`«∞=ÙÅ∞ cèuKÕ
[Ü«∞ [Ü«∞ #$ã≤OÇ¨Ï ã¨ˆ~fiâ◊
ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~° g~° „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ II[Ü«∞ [Ü«∞II K«eOzáÈ=Ù#@∞¡ KÕÜ«∞QÆÅ Ñ¨~å„Hõ=∞âßeq). ã¨=∞Ñ¶¨∞# q~°Ç≤Ï`«∞_»=Ù.
(Q˘Ñ¨Ê^Œ#=ÚÖ’ ™ê\˜Ü≥ÿ∞# "å~°∞ ÖËx"å_»=Ù). x@Å <Õ„`«∞_»=Ù (=¸_»= Hõ#∞fl
q∞Ç≤Ï~° â◊t#Ü«∞# =∞$QÆ#~°"Õ+¨ á¶êÅÉèÏQÆ=Ú# HõÅ"å_»=Ù). =Ú#∞ÅKÕ ã¨#∞fluOK«|_»∞"å_»=Ù. ^Œ∞~å‡~°∞Öæ #·ˇ ~åHõã∆ ¨
|Ç≤Ï~°OQÆ ã¨÷Å ÑïÑ¨Ó~°‚ ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ ‰õΩH˜∆ q^•~°}∞_»=Ù (Hõ_∞» Ñ¨ÙÅ∞ peÛ ãÖÇ¨ÏiOz# "å_»=Ù). |Å"≥∞#ÿ
JÇ≤Ï<åÜ«∞Hõ ã≤OÇ¨ã¨# ~ål`« =„[=ÚÅ=O\˜ #Y=ÚÅ∞ (QÀà◊√§) HõÅ"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ.
|Ç¨ïà◊ QÆ∞}QÆ} „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï II[Ü«∞ [Ü«∞II
F „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^•! h=Ù NÅH˜∆ ‡x h "å=∂OHõ=Ú (Z_»=∞ `˘_»ÃÑ·)
K«@∞Å Ñ¨~å„Hõ=∞ ã¨=∞Ñ¶¨∞# q~°Ç≤Ï`« ‰õÄ~˘Û#Éˇ@∞ìH˘x# "å_»=Ù HÀ\˜ =∞#‡^èŒ∞Å‰õΩ „Ñü=∂#∞_»=Ù (ã¨=∂#"≥∞ÿ#
x@Å<Õ„`« =∞øx „Ñ¨}∞`« ~°∂Ñ¨ã≤q). N"ÕOHõ>yi x"åã¨∞_»"≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x J=`å~°∞_»=Ù. Ñ¨~°=∞
‰õΩ\˜Å ^≥·`«º`«u ‰õΩH˜∆ q^•~°} áê=#"≥∞ÿ# K«i„`« HõÅ"å_»=Ù. J\˜ìh‰õΩ ã¨~°fi^• [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
Ñ¨@∞ =„[#Y „Ñ¨Ç¨¡^Œ=~°^Œ II[Ü«∞ [Ü«∞II
29 30
4-16 ~å=}ÏO`«‰õΩ_»∞ ~å[âıY~°∞_»∞
=Ú#∞fl_ç N"ÕOHõ@yi ã‘`åÑü
"åqeáê\˜Ö’ =~°=¸iÎ `å<≥·
<Õ\ ˜ Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡ "åqeáê_»∞Ö’ "≥Åã≤Ü«Ú#fl g~° q[Ü«∞ ~°Ñ¶¨Ú~å=ÚxÃÑ· "À=i Q˘Å∞=Ù# #∞<åfl_Õ K≥eÜ«∂ IIg_≥"ÀII
P<å_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ H©~#Î° <å™êfikOK«O_ç. áÈ_çq∞ H˘Å∞"≥·
ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ù<åfl_@» . `å#∞ ‰õÄ_® XHõ Éè‰í Ωõ ~Î åÖˇ· `«#`À\˜ =∞~˘Hõ Éè‰í Ωõ ~Î åeH˜ N~å=∞K«O„^Œ∞x
QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞ =i‚ã¨∂Î, DÜ«∞#‰õΩ "≥ÚHõ¯"Õ K≥eÜ«∂! h^≥ã¨ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ xOp<Õ... F K≥eÜ«∂! P<å\˜ q[Ü«∞ ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ g_Õ<Õ. g_»∞, áÈ_çq∞ (XÑ¨CQÍ)
F=iH˘Å∞=Ù# =Ù<åfl_Õ K≥eÜ«∂! Jx áê_»∞`«∞<åfl~°∞. áÈ_çq∞ H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»@. H˘Å∞"≥· á⁄^Œb<Õ (=Ù<åfl_Õ).
JO>Ë ÜÕ∞q∞\’ q=~°OQÍ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞ Hõ^•! N "ÕOHõ@yi ã‘`åÑüQÍi D ~å=Ú_»∞ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞. (Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜Ö’#∞ =∞<À[˝=¸iÎ). ã¨HõÅ
QÆ∞iOz K«^Œ=O_ç... =∞i... ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ‰õΩ xÅÜ«Ú_»∞. W`«_»∞ (^è•=Ú_»ã¨∞~°∞Å‰õΩ´^è•=Ú_»∞{Jã¨∞~°∞‰õΩ)
`ÕII JÅ q[Ü«∞~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ gx #~°Ü«Ú_çK«@ ^Œ=∞#∞_»∞ (^ŒÇÏ≤ OK«∞"å_»∞). Ñ¨^‡Œ ^Œà◊ <Õ„`«∞_≥#· g_»∞ ^Œâ~◊ ^° Œä `«#Ü«Ú_»∞. F K≥eÜ«∂!
áÈ_çq∞ H˘Å∞"≥· `«#∞ K≥b! á⁄~°e<å_»∞ #gfi"≥∂=Ú# =Ù#fl gxH˜ "≥ÚHõ¯"Õ... h [#‡^èŒ#º=∞=Ù`«∞Ok.
"ÕOHõ@yi ã‘`åÑü g_≥ ã¨∞q∞‡!!!
J<≥#∞ "åqeáê\˜Ö’ J#fl=∞Ü«∞º. D HÀ^ŒO_»~å=Ú_»∞ HÀ^ŒO_» =∞#∞ ^èŒ#∞=Ù#∞ ^èŒiOz, Q˘Ñ¨Ê H˜s@=ÚKÕ
JÅOHõiOÑ¨|_ç Ü«Ú<åfl_»∞. D HÀ"≥Å áÈkQÆ (™ê÷#"≥∞ÿ) ã¨∞~°∞ÅKÕ`« =Ú#∞ÅKÕ`«
~åQÆO : |$O^•=x Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞K«∞<åfl_»∞. DÜ«∞<Õ Pk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. DÜ«∞#
g_≥"À JÅ q[Ü«∞~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ JO|∞[ =~°∞‚_»∞ (h\˜`À xO_çÜ«Ú#fl #Å¡x "Õ∞Ñ¶¨∞=Ú Ü≥ÚHõ¯ ~°OQÆ∞`À
áÈ_çq∞ H˘Å∞=Ù# á⁄^Œb K≥eÜ«∂ IIg_≥"ÀII â’aèÅ∞¡"å_»∞). F K≥eÜ«∂! h^≥ã¨ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ xOp (h"≥·Ñ¨Ù K«∂K«∞K«∞<åfl_»∞). D
~å=Ú_»∞ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞ QÆ∞}– ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ #=∞ã¨¯iOK«∞=Ú.
^è•=Ú_» ã¨∞~°∞Å‰õΩ ^Œ=∞#∞_»∞
`å=∞~° Hõ#∞flÅ ^Œâ◊~°^äŒ `«#Ü«Ú_»∞ ~å=}Ïã¨∞~°∞x JO`«"Ú≥ OkOz# DÜ«∞# ~å[âıY~°∞_»∞ (K«„Hõ=iÎ). DÜ«∞#
"≥∂=Ú# #gfi "≥ÚHõ¯"≥ K≥eÜ«∂ IIg_≥"ÀII N"ÕOHõ@yi ã‘`åÑü. (N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# "ÕOHõ@~å=∞Ü«∞º Jx Ñ≤Å∞=^Œy#
HÀ^ŒO_»^èŒ~°∞_»∞ QÆ∞~°∞H˜s@ Ñü N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. P ™êfiq∞ÜÕ∞ `å<≥· D "åqeáê\˜Ö’ =~°=ÚeKÕÛ=¸iÎQÍ,
áÈkQÆ ã¨∞~°=Úx Ñ¨Ól`«∞_»∞ "À=i Q˘Å∞=Ù# =Ù<åfl_∞» (JO`«~åºq∞QÍ =∞# JO`«~O° QÍÅÖ’ H˘Å∞"≥· ã¨∞ã≤~÷ O° QÍ
Pk=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ JO|∞^Œ=~°∞‚_»∞ L<åfl_»∞. F K≥eÜ«∂! D JO`«~åºq∞x ¿ãqOz `«iOK«∞=Ú.
h^≥ã¨ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ xOp K≥eÜ«∂ IIg_≥"ÀII
31 32
4-17 ‰õΩÅ"Õ∞q∞ ¿ãã‘x QÆ∞}"Õ∞q∞ ¿ãã‘x
=Ú#∞fl_ç #Å∞"≥·# N"ÕOHõ@<å^äŒ∞_»∞O_»QÍ
JÅq∞ "åb‡H˜H˜ JÅ<å_»Ç¨ÏÅº‰õΩ
`«# `å`«QÍ~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ=Öˇ z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· ‰õΩÅ"Õ∞q∞ ¿ãÃã#Ü«∂º QÆ∞}"Õ∞q∞ ¿ãÃã#∞ II=\˜ìII
J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« H©~#Î° Å∞ K≥ÑÊ≤ ™êfiq∞ Hõ$áê"å~åÇ≤ÏÖ’ "ÀÅÖÏ_®~°∞. <≥@#ì NÇ¨Ïix
ÉèÏ"å=∞$`«O :
*Ë~°∞>ˇ\’¡ <Õ~°fi=Öˇ#∞ QÍx =\˜ì qKå~°=Ú =QÆÑ¨Ù Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =º~°ú=Ú Hõ^•!
HÍÅ=Ú, Hõ~°‡=Ú Hõeã≤ ~å"åÅh, áêÑ¨=Ú, Ñ¨QÆ Ñ¨xH˜~å=x† ‰õΩÅ=Ú, QÆ∞}=Ú F =∂#=ÙÖÏ~å! =Ó~°Hõ<Õ =∞# ã¨=∞Ü«∞O =º~°úO KÕã≤H˘O@∞<åfl=Ú. =\˜ì
B#fl`«ºO `≥™êÎÜ«∞x JO\Ï~°∞ HÍh, „^èŒ∞=Ù_»∞, J*Ïg∞à◊√_»∞, „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞, (=º~°ú"≥∞ÿ#) qKå~°=Ú (PÖ’K«#Å∞), =QÆÑ¨ÙÅ∞ (â’Hõ=ÚÅ∞) ÜÕ∞Å? <≥@ì#
Ñ¶∞¨ O\ÏHõ~∞° _‚ ∞» , "åb‡H˜, JÇ¨ÏÅº=O\˜ "åi QÆ∞iOz ÃÑ^ŒÅÌ ∞ K≥ÑÊ≤ # Hõ^ÅŒä ∞ NÇ¨Ïix (`«Ñ¨Ê‰õΩO_®) NÇ¨Ïix *Ë~°∞>ˇ\’¡ <Õ~°fi=Öˇ#∞. JO`ÕHÍx J#=ã¨~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë KåÅx K≥Ñ¨Ù`«∞<åfl~Ú Hõ^•! QÆ∞iOz PÖ’K«# ÖˇO^Œ∞‰õΩ?
áêeOKÕ N"ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ =ÙO>Ë HÍÅ"Õ∞q∞ KÕã¨∞ÎOk?
Hõ«OII =\˜ì qKå~°=Ú =QÆÑ¨ÙÅ∞
Hõ~‡° "Õ∞q∞ KÕã∞¨ OÎ k? „^è∞Œ =Ùx "Õ^#Œ qx NÇ¨Ïi P ÉÏÅ∞x =Ù^Œiú Oz `å~åÑ¨ÔŒè Ö’
Ñ¨@ì=Ù, z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º ÑëÔH#∞ q#∞_ô
xeáê_»∞ Hõ^•! ^Œ∞+¨¯i‡Ü≥ÿ∞# J*Ïg∞à◊√xH˜ "≥·‰õΩO~î° "åã¨=Ú <˘ãÿ<å_»∞ Hõ^•!
<≥@ì# NÇ¨Ïi *Ë~°QÆ
"åiH˜ HÍÅ=Ú Hõ~°‡=Ú ÜÕ∞q∞ J_»¤"≥ÚKåÛ~Ú?
QÆ\ ˜ìQÆ <Õ~°fiOQÆ =ÅÜ«Ú, Ñ¶¨∞#∞ÅQÆ∞^Œ∞ ~°<≥<£.
HÍáê_Õ ^Õ=Ù_»∞ Hõ=∞Å<åÉè∞í _»∞ ^ŒQ~æÆ =° ÙO_ç P^Œ∞H˘O>Ë =∞# áêÑ¨=Ú =∞#<ÕO
~åQÆO : ~°≠O~°≠Ï\˜
KÕã¨∞ÎOk, =∞# â◊„`«∞=ÙÅ Ñ¨QÆ =∞#<Õq∞ KÕã¨∞ÎOk? ~åHõ∆ã¨∞_≥·# Ñ¶¨∞O\ÏHõ~°∞‚_»∞
=\˜ì qKå~°=ÚÖËÅ =QÆÑ¨ÙÖËÅ KÕã≤# áêÑÖ=Å¡ "å_çˆH JÑ¨HÍ~°O [iyOk? Ç¨Ïi^Õfi+≤Ü≥ÿ∞# `«#`«O„_ç Ñ¨QÆ|\˜ì
<≥@ì# NÇ¨Ïi*Ë~° <Õ~°=Öˇ QÍHõ II=\˜ìII Ç¨ÏiÉèHí Î˜ =∂#=∞x z„`«ÇÏ≤ Oã¨Å∞ ÃÑ_ç`Õ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ xˆHq∞ #+Öì [iyOk? [QÆkfiMÏºu
HÍÅ"Õ∞q∞ ¿ãã‘x Hõ~°‡"Õ∞q∞ ¿ãã‘x HõeyOk Hõ^•!
ÜÕ∞e# N~°=∞}∞_≥ Ü≥∞^Œ#∞O_»QÍ ‰õΩb#∞_»#x H˘O^Œ~∞° Q˘Ñ¨ÊÅ∞ K≥ÑC¨ ‰õΩO\Ï~°∞. ã¨^∞Œ }æ Éèií `«∞Å=∞x, `«=∞‰õΩ
PeOz# „^èŒ∞=Ù#∞x J*Ïq∞à◊√xx "≥∂Hõ∆=Ú Jx"å~°º=∞x WOHÍ H˘O`«=∞Ok Éèí∞*ÏÅ∞ K«~°∞K«∞H˘O\Ï~°∞. ZO`«
HÍÅ"Õ∞q∞ ¿ãÃã#Ü«∞º Hõ~°‡"Õ∞q∞ ¿ãÃã#∞ II=\˜ìII `≥eq`«‰õΩ¯="å~°∞? #Å∞"≥·# (™ê=∞~°úº=ÚHõÅ) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· ÉèíH˜Î =ÙO_®e
áêÑ¨"Õ∞q∞ ¿ãã‘h Ñ¨QÆÜÕ∞q∞ ¿ãã‘x HÍx, ‰õΩÅ"≥∞O^Œ∞‰õΩ QÆ∞}"≥∞O^Œ∞‰õΩ? "åb‡H˜ É’Ü«∞"å_≥·<å PkHÍ=ºO
HÍáê_Õ ^Õ=Ù_Õ ^ŒQÆæ~°#∞O_»QÍ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl ~°zOK«ÖË^•? JÇ¨ÏÅº z`«Î KåÑ¨ÅºO`À âßÑ¨„QÆã¨÷Ü≥ÿ∞ N~å=∞áê^Œ
ÜÕ∞Ñ¨Ù# Ñ¶¨∞O\ÏHõ~°∞‚x Ü≥∞Åq∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ã¨Ê~°≈KÕ Ñ¨Ù#s˚q`«∞~åÅ∞ HÍÖË^•? =∞i WOHÍ ‰õΩÅ=Ú QÆ∞}=Ú Jx D
áêÑ¨"Õ∞q∞ ¿ãÃã#Ü«∂º Ñ¨QÆÜÕ∞q∞ ¿ãÃã#∞ II=\˜ìII =º~°úÑ¨Ù\ÏÖ’K«#ÖˇO^Œ∞‰õΩ? ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ JO@∂ „|uH˜`Õ KåÅ^•?
33 34
=Ú#∞fl_ç 4-18 ÉèÏ"å=∞$`«O :
Wk XHõ K«Hõ¯\˜ Éèí[#. <å~°ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# D <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ #O^ŒQÀÑ¨ #QÆ^èŒ~°∞_»∞ J#QÍ #O^ŒQÀÑ¨Ùx a_»¤_≥·#
JãÖMÏºHõ H©~°Î#ÅÖ’ W^˘Hõ\ ˜. PKå~°∞ºÅ"å~°∞ ™êfiq∞x '#=∞Hõ K«=∞Hõ Ç≤Ï`«— #QÆ^~Œè ∞° _»∞, (QÀ=~°#ú ^è•i) J~Ú# NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ÜÕ∞ Jx ÉèÏ==Ú. #QÆ[=~°^∞Œ _»∞
Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. Dq^èŒOQÍ Ç¨ÏiÇ¨Ï~°∞Å‰õΩ ÉèË^ŒO ÖË^Œx ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~°∞. (áê~°fif^ÕqKÕ H©iÎOÑ¨|_»∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞) J\˜ì ^Õ=^Õ"å! N<å~°ã≤OÇ¨!
#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ #=Úzã¨∂^èŒ# =O^Œ∞º_»O@∞<åfl~°∞. JO>Ë '#=Úz— J#∞ ~åHõ∆ã¨∞x x#∞fl ÉèílOK≥^Œ#∞.
K«OÑ≤# WO„^Œ∞xKÕ H©iÎOÑ¨|_≥_ç „Ñ¨Éèí∞=x, J~°úO. =∞O_≥=Ú <å~°ã≤OÇ¨ JO>Ë...
F Ñ¨~O° *’ºu ã¨fi~∂° Ñ¨Ù_»"#·≥ #~°ãO≤ Ç¨ h=Ù g~å„ˆQã¨∞~°_"» #·≥ <å~°ãO≤ Ç¨ï_»=Ù.
#=QÆ∞}˜ <å~°ã≤OÇ¨Ï JO>Ë... HÍã¨Î FÑ≤HõÑ¨\ ˜ì ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} K«^Œ"åeûO^Õ...
=∞i. ÅH©∆ ‡ <å~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. ("å=∂OHõ=Ú# NÅH˜∆ ‡x ^èŒiOz# <å~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. #~°
ãŸ∞_»=Ù (J~°∞˚#∞x PÑ¨Îq∞„`«∞_»"≥·# NHõ$+¨‚ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù). |Ç¨ï=ÚY
P."≥II #QÆ^èŒ~°! #~°ã≤OÇ¨Ï! #O^ŒQÀÑ¨Ùx ã¨∞`å!
#QÆ[ =~°^Œ! â◊~°}∞ <å~°ã≤OÇ¨Ï! #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù (J<ÕHõ J=`å~°=ÚÅ#∞ ^èŒiOz# NÇ¨Ïiq). h=Ù #~°HÍO`«Hõ
Éèí[# "ÀÖˇ ÑëÔH ÉèíH˜Î`À J#flÜ«∞º *Ë*Ë=~Ú# #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù (J#QÍ #~°HÍã¨∞~°∞x K«OÑ≤# ^≥·="≥∞ÿ# Hõ$+¨‚Ü«∞º=Ù).
<å~°ã≤OÇ¨ï Q˘eK≥ Ñ¨~°=tOz. J@∞=O\˜ ^Õ"å! x#∞fl ÉèílOK≥^Œ#∞.
~åQÆO : Ü«∞=Ú<å HõàÏº}˜ Ñ¨ÙO_»sHõ <å~°ãO≤ Ç¨ (`≥Åx¡ ^ÕÇÏ¨ KåÛùÜ∞« QÆÅ <å~°ãO≤ Ç¨ h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
#QÆ^èŒ~° #O^ŒQÀÑ¨ #~°ã≤OÇ¨ "À– ã¨∞~åã¨∞~° #q∞`« (^Õ=`«ÅKÕ`« =∞iÜ«Ú ~åHõã∆ ∞¨ ÅKÕ`« ‰õÄ_» H©iOÎ Ñ¨|_ç# ^Õ=Ù_»"#·≥
#QÆ[=~°^Œ N <å~°ã≤OÇ¨Ï II#QÆ^èŒ~°II ™êfig∞!) =O^Œ#=Ú. #=∞Hõ K«=∞Hõ Ç≤Ï`« (#=∞Hõ=Ú K«=∞Hõ=ÚÅÃÑ· „Ñ‘uQÆÅ (t=
#~°ã≤OÇ¨Ï Ñ¨~°O*’u #~°ã≤OÇ¨ g~° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»"≥·#) <å~°ã≤OÇ¨ h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. '#=Úz— J#∞ ~åHõ∆ã¨∞x ^Œ∞xq∞#
#~°ã≤OÇ¨Ï ÅH©∆ ‡ <å~°ã≤OÇ¨ ^Õ"ÕO„^Œ∞xKÕ H©iÎOÑ¨|_»∞ #~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ „Ñ¨}`«∞Å∞.
#~°ãŸ |Ç¨ï=ÚY <å~°ã≤OÇ¨ "À– #=~°ã¨=ÚÖˇ·# ÉèíH˜Î, â◊$OQÍ~°, cèÉèí`åûk ~°ã¨=ÚÅKÕ â’aèe¡, „Ñ¨^Œi≈OK«∞
#~°HÍO`«Hõ *Ë*Ë <å~°ã≤OÇ¨ II#QÆ^èŒ~°II
#~°ã≤OÇ¨ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. #=h`« KÀ~°∞_»∞ ("≥#fl^˘OQÆ) J~Ú# Hõ$+¨‚=¸iÎ
#"≥∂ #"≥∂ Ñ¨ÙO_»sHõ <å~°ã≤OÇ¨ "À– ã¨fi~∂° Ñ¨Ù_»"#·≥ <å~°ãO≤ Ç¨ =O^Œ#=Ú. D "ÕOHõ@ <å~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ #=QÆ∞}˜. „HÀ^è"Œ ∞≥ #ÿ
#q∞`« ã¨∞~åã¨∞~° <å~°ã≤OÇ¨
#=∞Hõ K«=∞Hõ Ç≤Ï`« <å~°ã≤OÇ¨ "À– ^Õfi+¨"≥∞ÿ# D ™êfiq∞H˜ Hõ∆}˜Hõ=ÚÖË. ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ #∂`«# QÆ∞}=ÚÅ∞ (P„t`«
#=Úz ã¨∂^Œ# =O^Œº <å~°ã≤OÇ¨ II#QÆ^èŒ~°II "å`«ûÅºO =O\˜q) „Ñ¨^Œi≈OK«∞"å_»∞ D ™êfiq∞. (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Hõ^•!) F
#=~°™êÅOHÍ~° <å~°ã≤OÇ¨ "À– #==¸iÎ =∞O_»=Ú <å~°ã≤OÇ¨! („H˘`«Î ~°∂ÑÖ ^•eÛ# <å~°ã≤OÇ¨!) h=Ù
#=h`«KÀ~° N <å~°ã≤OÇ¨ =∞O_≥=Ú# "≥Åã≤Ü«ÚO\˜q. h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞ (=∞O_≥=Ú <Õ\ ˜ Hõ_»Ñ¨
#=QÆ∞}˜ "ÕOHõ@<å~°ã≤OÇ¨ "À– lÖÏ¡Ö’x XHõ =Ó~°∞).
#==¸iÎ =∞O_≥=Ú <å~°ã≤OÇ¨ II#QÆ^èŒ~°II
35 36
4-19 HÕHõ~° „|Ç¨‡k QÆ} ˆHâ◊= <å–
=Ú#∞fl_ç =∂OH˜`« N"ÕOHõ\Ï„k ˆHâ◊=
‰õΩO‰õΩ=∂OHõ=Hõ∆ "≥eQÀ@ ˆHâ◊=
<Õ\ ˜ Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡ '"≥eQÀ_»∞—Ö’ "≥eã≤# K≥#flˆHâ◊=™êfiq∞x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ â◊OHÍÇ¨Ï~°} #"≥∂ [QÆ^ÕHõ ˆHâ◊= IIˆH=ÅII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ˆH=Å∞_»∞ JO>Ë Ñ¨~°=∂`«∞‡_»x J~°úO. k=º ^ÕÇ¨ÏO`À
ÉèÏ"å=∞$`«O
q~ålÖË¡ P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ Hˆ t J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ x `«∞^Œ=Ú\Õì z Hˆ â◊=Ù_≥<· å_»∞. J#fl=∞Ü«∞º
"å_ç# H˘xfl qâı+¨}ÏÅ∞ W`«~° Hõ=ÙÅ =ÓÇ¨ÏÅ‰õÄ JO^Œ=Ù. NHõ$+¨µ‚x 'ˆHH˜"åÇ¨Ï# ˆH=Å ~°∂Ñ¨Ù_»"≥·# NHõ$ëê‚=`å~å! ˆHâ◊"å! ^Õ=^Õ"å! h=Ù Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜H©
=~°^Œ— (<≥=∞e "åÇ¨Ï#∞_≥·# ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞ºx =~°=ÚÅKÕ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞"å_»#@O „Ñ¨Éèí∞=Ù. k=º"≥∞ÿ# ^ÕÇ¨Ï=Ú`À JÅ~å~°∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù.
PÜ«∞#ˆH K≥eO¡ k). 'â◊~k° è QÆOcè~â° ß~Ú— JO>Ë QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ ã¨=Ú„^Œ=ÚÃÑ· Ñ¨=oOK«∞ F ˆHâ◊"å! h=Ù HÀ\˜ ã¨∂~°º `ÕA_»=Ù. ÅH©∆ ‡ =Å¡Éèí∞_≥·# N^èŒ~°∞_»=Ù.
"å_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»x. W\Ï¡O\˜q J<ÕHõO =Ù<åfl~Ú. Pk=¸iÎ"≥·# PkˆHâ◊=Ù_»=Ù. Ç≤Ï=∞yi Ñ¨Ù„uHõÜ≥ÿ∞# áê~°fif^ÕqKÕ x`«º=¸
LII ˆH=ÅHõ$+¨‚ ~°∂Ñ¨Ù_»=Ù ˆHâ◊=Ù_ô=x ã¨#∞fluOK≥~å ã¨#∞fluOÑ¨|_»∞ "å_»=Ù. QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ H©~∆ ™° êQÆ~=° Ú# â◊Ü∞« xOK«∞ âı+`¨ Å« Êâß~ÚÜ≥∞ÿ #
^Õ=QÆ}Ïkè^Õ=! `«=∞ ^ÕÇ¨Ï=Ú k=º=Ú ˆHâ◊"å! „Ñ¨Éèí∂! N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù. J\˜ì ˆHâ◊"å h‰õΩ [Ü«∞=Ú [Ü«∞=Ú „Ñ¨Éèí∂!
D=Ù ã¨∞ˆ~O„^Œ=O^Œ∞º_»=Ù WOÑ¨QÆ∞ =Hõ∆=Ú ‰õΩO‰õΩ=∂OHõ=∞ø
<≥=∞e Ñ≤OKè«=Ú#∞ ã≤QÆÖ’ ^•eÛ JÅOHõiOK«∞H˘#∞ F ˆHâ◊"å! h=Ù NHõ~°
HÀq^Œ∞_»#fl=∞Ü«∞º W@∞ H˘ÖˇÛ #∞uOK«∞K«∞ K≥#flˆHâ◊=Ù<£
QÆ ∞ }Ïaè ~ å=Ú_» " ≥ · # (â◊ √ Éè í H õ ~ ° = ÚÖˇ · # QÆ ∞ }=ÚÅ∞QÆ Å =∞<À[˝ = ¸iÎ " ≥ · # )
~åQÆO : ÉËÇ¨Q∑ K≥#flˆHâ◊=Ù_»=Ù. <≥=∞e "åÇ¨Ï#∞_≥·# ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞ºx =~°=ÚÅKÕ J#∞„QÆÇ≤ÏOz#
ˆH=Å Hõ$ëê‚=`å~° ˆHâ◊"å "å_»=Ù. (+¨}∞‡Y∞_»∞ ^Õ=¿ã##∞ Ñï}Ü«∞=∂_ç ^Õ=QÆ}Ï^Œ∞Å‰õΩ ã¨~°fiÃã·<åºkèÑü
^Õ=^Õ= Ö’Hõ<å^äŒ k=º^ÕÇ¨Ï ˆHâ◊"å IIˆH=ÅII Ñ¨^Œq #ÅOHõiOz #Ñ¨C_»∞ q+¨µ‚=¸iÎ PÜ«∞#‰õΩ ZxflÜ≥∂ =~°=ÚÅxzÛ
H˜~°}Ï~°¯ HÀ\˜`Õ[ ˆHâ◊"å Pj~°fikOKå_»∞). áêHõâßã¨#∞_≥#· (áêHÍã¨∞ix âßtOz#) ^Õ"OÕ „^Œ∞xKÕ H©iOÎ Ñ¨|_»∞
Ç¨Ïi ÅH©∆ ‡<åÜ«∞Hõ Ü«∂k ˆHâ◊= ˆHâ◊=Ù_»∞. ÉèíoÉèím!! h=Ù ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù K≥#flˆHâ◊"å!
yi~å[ ã¨∞`«#∞`« ˆHâ◊"å #"≥∂
â◊~°kè QÆOcè~° âß~Ú [Ü«∞[Ü«∞ ˆHâ◊"å IIˆH=ÅII „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ Éèí$`«∞ºÅ∞QÍ QÆÅ ˆHâ◊=Ù_»#∞ <å=∞=ÚKÕ â’aèÅ∞¡ „Ñ¨Éèí∂!
h=Ù "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# ˆHâ◊=Ù_»=Ù. ‰õΩO‰õΩ=∞ JO\˜#O^Œ∞# Zé]QÍ
ˆHH˜ Ñ≤OKèå=`«Oã¨ ˆHâ◊"å
„Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl =Hõ∆=ÚQÆÅ ˆHâ◊=Ù_»=Ù. "≥eQÀ_»∞Ö’ "≥Åã≤# K≥#flˆHâ◊=™êfiq∞q
NHõ~° QÆ∞}Ïaè~å=∞ K≥#flˆHâ◊"å
ˆHH˜"åÇ¨Ï#=~°^Œ ˆHâ◊= h"Õ. h=Ù u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_»"Õ<å? J<Õ â◊OHõ#∞ Ç¨ÏiOK«∞ [QÆ^ÕHõÑü"≥·#
áêHõâßã¨#=O^Œº ÉèíoÉèío ˆHâ◊= IIˆH=ÅII K≥#flˆHâ◊=Ù_»=Ù h"Õ =∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù.
37 38
=Ú#∞fl_ç 4-20 á⁄ky KÕ`«∞Å x#∞fl Ñ¨ÓlOKÕ#O>Ë
Hõkã≤ h=Ù qâ◊fiHÍÜ«Ú_»=Ù
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# D â◊~°}ÏQÆu g∞~°∂ áê_ç `«iOK«O_ç. J^Œ# <Õ"≥∞ÿ# ã¨=∞iÊOKÕ#O>Ë
JK«∞º`«∞_»∞, QÆ∞}Ïf`«∞_»∞, qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, JzO`«∞fi_»∞, Ñ¨Ó~°H‚ Í=Ú_»∞, JQÀK«~∞° _»∞ ã¨^Œ~°"≥∞ÿ J"åÑ¨Î ã¨HõÅ HÍ=Ú_»=Ù IIU_»∞ áêÜ«∞=ÚII
– J~Ú# D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞#O ™êkèOK«QÆÅ=∂!! =∞# =Å# JÜ≥∞º
Hõ#∞flÅ KÕ`« x#∞fl Hõ#∞Q˘<Õ#O>Ë
Ñ¨xÜÕ∞<å? J™ê^èŒºO. =∞i U^Œ∞áêÜ«∞=Ú? â◊~°}ÏQÆu... <å‰õΩ WOˆHg∞=^Œ∞Ì ã¨xflkè ^˘~°Hõ #QÀK«~°∞_»=Ù
h"Õ HÍ"åe... h"Õ k‰õΩ¯... J#@"Õ∞... Jn „uHõ~°} â◊√kúQÍ... Wxfl\Ï#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h=Ù HõÅ=x
ã‘II U_»∞áêÜ«∞=Ú x#∞fl ÜÕ∞su KÕˆ~k? =<≥flÅ â◊~°}<Õ "åHõº"Õ∞ KåÅ∞ IIU_»∞ áêÜ«∞=ÚII
P^ŒºO`«=ÚÅ∞ ÖËx JK«∞º`«∞_»=Ù ÉèÏ"å=∞$`«O
"≥ÅÜ«∞h QÆ∞}=ÚÅ∞ q#∞uOK≥^Œ=∞#O>ˇ F ^Õ=^Õ"å! x#∞fl KÕ~°∞H˘#∞@ Ü≥∞@∞¡? x#∞fl `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ Ü≥∞@∞¡? x#∞fl
`≥eÜ«∞ h"Õ QÆ∞}Ïf`«∞_»=@ á⁄O^Œ∞@ Ü≥∞@∞¡? U_»∞áêÜ«∞=Ú (LáêÜ«∞O ÜÕ∞k?) h"Õ"≥∂ JK«∞º`«∞_»=Ù,
á⁄ky KÕ`«∞Å x#∞fl Ñ¨ÓlOK≥^Œ=∞#O>ˇ J<åkq, J#O`«∞_»=Ù. JO>Ë Pk=∞^è•ºO`« ~°Ç≤Ï`«∞_»=Ù Hõ^•!
Hõkã≤ h"Õ qâ◊fiHÍÜ«Ú_»=@ "≥ÅÜ«∞ („Ñ¨ãk≤ HÔú H˜¯#) h QÆ∞}=ÚÅ#∞ K«H¯õ QÍ H©iOÎ K≥^#Œ ∞ J#∞H˘O>Ë <åHÀ
ãÖ^ÕÇÏ¨ O =zÛOk. h=Ù QÆ∞}Ïf`«∞_»=Ù Hõ^•! x~°∞}æ ∞_»=Ù Hõ^•! q[$OaèOz x#∞fl
Hõ#∞flÅKÕ x#∞fl Hõ#∞Q˘<≥^Œ=∞#O>ˇ =∞#ã¨∞ûÖ’ zOuOK≥^=Œ ÚÖË J#∞H˘O>Ë, h=Ù PÖ’K«#ÅˆH JO^Œx JzO`«∞º_»=Ù.
ã¨xflkè h=QÀK«~°∞_»=O@ h =∞Ç≤Ï=∞Å#∂Ç≤ÏOK«∞@ÜÕ∞ ™ê^èºŒ =Ú HÍ^•Ü≥∞#∞. =∞i ÜÕ∞k ^•i?
`ÕII Wxfl@#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D"≥ HõÅ=Ù ™êfig∞! x#∞fl KÕ`«∞ÅÖ’ =ÙOK«∞H˘x Ñ¨Ól^•Ì=∂ JO>Ë, Hõkã≤ (ã¨g∞Ñ≤Oz#)
=<≥flÅ â◊~°}=∞xÜ≥∞_ç "åHõº"≥ÚHõ\ ˜ h=Ù qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. k=º K«‰õ∆Ω=ÙÅ#∞ á⁄Ok# J~°∞˚#∞_Õ x#∞fl K«∂_»ÖËHõ
x#∞fl H˘Å=OQÆ *ÏÅ<≥ J#fl=∞Ü«∞º ÉˇOÉËÖˇuÎáÈÜ«∂_»∞. <å=Å¡ JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å? áÈh W^Õ ã¨=∞Ü«∞O hˆH^Œ<åfl
ã¨=∞iÊOz h J#∞„QÆÇ¨ÏO ãÖáêk^•Ì=∂ JO>Ë... h=Ù ã¨^Œ~°"≥∞ÿ (HÀé˜HõÜÕ∞ÖËx)
Ñ¨^Œº=∞O^Œ∞# x=Ú_»∞ ~¸ áê@ q#∞_»∞ J"åÑ¨Î ã¨HõÅHÍ=Ú_»=Ù (Jhfl á⁄Ok# Ñ¨Ó~°‚HÍ=Ú_»=Ù). WHõ <Õ#∞ h‰õΩ
~åQÆO : =ÚMÏi WÜ«∞ºQÆey#^Õq∞\˜ `«O„_ô!
U_»∞ áêÜ«∞=Ú x#∞fl KÕ~°∞@‰õΩ Jxfl\ ˜HõO>Ë `ÕeHõÜ≥ÿ∞# Ñ¨x Hõà‹§^Œ∞@ ÜÕ∞^Œ<åfl =ÙO>Ë K«∂_»@O. h
Pk JO`«º=ÚÖËx JK«∞º`«=¸iuq IIU_»∞ áêÜ«∞=ÚII q+¨Ü∞« OÖ’ =∂‰õΩ Jn J™ê^èºŒ "Õ∞. h ™êg∞Ñ¨ºO ™ê^èºŒ =∞=Ù`«∞O^•? h=Ù Ü≥∞=iH©
HõxÑ≤OK«x JQÀK«~°∞_»=Ù. x<≥fl\Ï¡ K«∂_»QÆÅ=Ú? F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù Wxfl\Ï
"≥ÅÜ«∞ h QÆ∞}=ÚÅ∞ q#∞uOKÕ#O>Ë (g@xfl\Ü ˜ ∞« O^Œ∞#∂) HõÅ=Ù. J\˜,ì =<≥flÅ („Ñ¨ã^≤ ∞Œ _ú "» #·≥ ) h‰õΩ â◊~}° ∞ J<Õ =∂@ÜÕ∞
`≥eÜ«∞ h=Ù QÆ∞}Ïf`«∞_»=Ù KåÅ∞#∞. ^ŒÜ∂« ™êQÆ~∞° _»"#·≥ h=Ù =∞=Ú‡ Hõ~∞° }Õz h â◊~} ° =Ú x™êÎ=Ù. J#O_ç
K≥Åˆ~y x#∞ =∞u zOzOKÕ#O>Ë =∞i...
=Åã≤ h=zO`«º =∞Ç≤Ï=Ú_»=Ù IIU_»∞ áêÜ«∞=ÚII N "ÕOHõ>Ëâ◊ K«~°}∫ â◊~°}O „Ñ¨Ñ¨^Õº...
39 40
4-21 Ñ¨@ì~åx „=`«=ÚÅ∞ Ñ¨\ ˜ìOz ¿ã~ÚOK«=K«∞Û
=Ú#∞fl_ç QÆ\ ˜ì~åÜ≥ÿ∞# Hõ_»∞ QÆ~°K«=K«∞Û
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~#Î° #~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=@O JO`« `ÕeHõHÍ^Œ∞ ''Ñ¶∞¨ #∞_»"#·≥ W>ˇì N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~Ú@∞##∞fl QÆ∂_çuq
h =∞Ç≤Ï=∞ Hõ#∞Q˘#fl "åÔ~=~°Ü«∂º? q∞#∞‰õΩÅ H˘O`«H˘O`« "≥∞K«∞Û@ WO`ÕHÍx—— k@ì h<åÖ’# ÉèËkOK«~å^Œ∞ QÍx IIÑ¶¨∞#∞_»=ÙII
JO@∞<åfl~°∞. q∞#∞‰õΩÅ JO>Ë "Õ^Œ=ÚÅÖ’, JHõ¯_»Hõ¯_® x#∞fl H©iÎOK«@O `«Ñ¨Ê ÉèÏ"å=∞$`«O :
h =∞Ç≤Ï=∞ Z=iH˜ `≥Å∞ã¨Ü«∂º Jx JO@∞<åfl~°∞. Z<≥fl<Àfl J™ê^èŒº"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞ F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù Ñ¶¨∞#∞_»=Ù. h =∞Ç≤Ï=∞#∞ ÖˇH˜¯OK«QÆÅ "åÔ~=fi~°∞?
KÕÜ«∞=K«∞ÛQÍh, h=Ù##∞fl Hõ~°∞}Õz <å ^ŒQÆæ~° =Ù#flO`«HÍÅO h‰õΩ <å‰õÄ ÉèË^ŒO U^À H˘O`«H˘O`« "≥∞K«∞ÛH˘O@∂ x#∞fl H©iÎOK«@"Õ∞HÍx, x*ÏxH˜ h =∞Ç≤Ï=∞
Hõ#∞HÀ¯=@O Z=i=ÖÏ¡HÍ^Œ∞. h"Õ <Õ#∞, <Õ<Õ h=Ù JO@∞<åfl~∞° . PÖ’z¿ãÎ QÆ∂_èO» QÍ ZO`À Z=~°∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞?
^Œâß=`å~°=ÚÅ∞ „Ñ¨ã¨∞Îu Hõ#|_»∞`«∞Ok.
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ^Œ∂i D^Œ =K«∞Û. =∂\˜=∂\˜H© =Úxy `ÕÅ =K«∞Û
K«OII Ñ¶¨∞#∞_»=Ù h^Œ∞ bÅÅ#∞ HÍ#QÆ*Ïe# "å~°Öˇ=fi~À!! (=∞`åûº=`å~° O ). ÃÑ^Œ Ì H ˘O_» < ≥ · # "≥ ∂ Ü« ∞ =K« ∞ Û#∞ (‰õ Ä ~å‡=`å~° O ).
q∞#∞‰õΩÅ H˘O`«H˘O`« x#∞ "≥∞K«ÛQÆ gÅQÆ∞xOuÜÕ∞ „Ñ¨Éèí∂! Éèí∂=∞O_»ÖÏ<≥·fl<å Ü≥∞`«Î =K«∞Û#∞ (=~åÇ¨=`å~°O). U^À ã≤kú á⁄Ok ÜÕ∞ ~°∂ÑÖ
=∞#qQÆ ##fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi=∂Ü«∞ <≥~°∞OQÆ∞@ gÅ∞ HÍ^Œ<≥<£ HÍ"åÅO>Ë P ~°∂ÑÖ ^èŒiOK«=K«∞Û#∞ (#~°ã≤OÇ¨ÏO). HÍx =∞#ã¨∞ûÖ’ x#∞fl Ñ¨\ ˜ì
q#∞_»∞ ^Œâß=`å~°=ÚÅ "≥#∞flx „Ñ¨ã¨∞Îu *ËÃã K«∂_»~À. Ü«ÚOK«@O =∂„`«O [iˆQ Ñ¨xHÍ^Œ∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# PHÍâ◊ = Ú#∞ Ñ¨ @ ∞ì H ˘x WO`« ÖË H õ JO`« Jx H˘Å==K« ∞ Û#∞
Ñ¶¨∞#∞_»=Ù h =∞Ç≤Ï=∞ QÆ#fl"åÔ~=fi~°∞ ("å=∞<å=`å~° O ). Ñ¨ Ó #∞H˘x Ñ¶ ¨ ∞ ’~° " ≥ ∞ ÿ # `« Ñ ¨ = Ú <åK« i OK« = K« ∞ Û#∞
q∞#∞‰õΩÅ H˘O`«H˘O`« "≥∞K«∞Û\Õ`ÕHÍx IIÑ¶¨∞#∞_»=ÙII (Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞). ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ K«OÑ≤"ÕÜ«∞=K«∞Û#∞ (~å=∂=`å~°O).
[Åkè h~°∞ ™⁄zÛ ™êÔ~™êÔ~ h^Œ=K«∞Û ~å=∞Å QÆÅÜ«∞=K«∞Û (Éè’QÍã¨H˜Î HõÅ =x`«Å#∞ ‰õÄ_» =K«∞Û#∞ (JO>Ë NHõ$+¨µ‚_»∞).
=ÚÅ∞QÆ∞K«∞ Q˘O_≥·# "≥∂==K«∞Û HÍx P^ŒºO`«O h `«`«Î fiO `≥eã≤ H˘#∞@ =∂„`«O [iˆQ Ñ¨xHÍ^Œ∞.
~ÚÅ Ü≥∞Å¡ <≥`«Î=K«∞Û <Õ~°∂ÃÑ·# QÍ=K«∞Û D Éèí∂Ö’HõOÖ’ Z=fi~°∂ KÕÜ«∞x Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê „=`«=ÚÅ#∞ Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À
|eq∞ h z`«Î"Õ∞ Ñ¨@ì~å^Œ∞ QÍx IIÑ¶¨∞#∞_»=ÙII
PK«iOÑ¨*ËÜ«∞=K«∞Û#∞ (|∞^•ú=`å~°O). Hõiî#"≥∞ÿ# tÅ#∞ ‰õÄ_» Hõ~°yOK«=K«∞Û#∞,
PHõã¨q∞O`«O`«x Ü«∞O\˜ H˘Å=QÆ =K«∞Û áêëê} Ç¨Ï$^ŒÜ«∂<≥·fl<å ã¨^Œfi~°∞Î#∞Öˇ· HõiyOK«=K«∞Û#∞, (Hõe¯ J=`å~°=Ú). F
KÕH˘x Ñ¶¨∞’~°`«Ñ¨=Ú ¿ãÜ«∞=K«∞Û
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ##∞fl D q^èŒ=ÚQÍ Ju `ÕeHõQÍ ‰õÄ_çuq. WHõ h‰õΩ <å‰õΩ
~åHÍã¨∞Å[OÑ¨=K«∞Û ~å=∞ÅQÆÅÜ«∞=K«∞Û
ÉèË^Œ"Õ∞ ÖË^Œ∞. <Õ#∞ P`«‡™êH∆Í`å¯~°"≥∞ÿ# r"å`«‡ Ñ¨~°=∂`«‡ÖÁHõ¯>Ë Jx
PHõ_» h QÆ∞@∞ì `≥eÜ«∞QÆ~å^Œ∞ IIÑ¶¨∞#∞_»=ÙII
„QÆÇ≤ÏOK«QÆeQÍ#∞ „Ñ¨Éèí∂!
41 42
4-22 *Ïu*ÏuÜ«∂Kå~°=Ú "Õˆ~
=Ú#∞fl_ç P`«Å "≥∂Hõ∆O |k Ü≥ÚHõ>Ë
qtëêª^·≥ fi`« =∞`«O ã‘fiHiõ Oz NÇ¨Ïi `«`åÎ fixfl „Ñ¨Kå~°O KÕã#≤ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ N`«~°∞}©â◊fi~° N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
KÕ`« =∂ QÆ∞~°∞_»∞ K≥Ñ≤Ê#k IIã¨HõÅ=ÚII
"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ K«Hõ¯\˜ `«`«Î fi ~°Ç¨Ï™êºxfl "åi QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ≤Ê#@∞¡ =∞#‰õΩ
K≥|∞`«∞<åfl~∞° . Jxfl âß„ã¨=Î ÚÅ∞ K«kq<å, Ü≥∞O`« <ÕiÛ<å, =∞#‰õΩ `≥e¿ãk P<å_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Nâ◊√‰õΩ_»∞ K≥ÑÊ≤ #k. ™êfi#∞Éè=í O`À „^è∞Œ =Ù_»∞ <ÕiÛ#k J~Ú# Q˘Ñ¨Ê ã¨`º« O XHõ¯>Ë. F =∂#=ÙÖÏ~å! K«^=Œ =Åã≤#^ŒO`å K«kq<å, âß„ã¨=Î ÚÅxflÜÚ« <ÕiÛ<å z=iH˜
Éè=í =Ú (J#QÍ rq Ñ¨Ù@∞ìH)õ ÜÕ∞^≥<· å, <å=∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ "Õ~Ô <· å NÇ¨Ïi ^•ã¨ºOKÕ`« <ÕÔ~Û_ç ã¨`«º"≥ÚHõ¯>Ë. J^Õ P <å_»∞ N â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ É’kèOKå~°∞. J^Õ `≥Å∞ã¨∞H˘x
=∂„`«"Õ∞ PÜ«∞# =∂Ü«∞#∞ `≥eÜ«∞QÆÅ#∞. "Õˆ~ ^•ˆ~ ÖË^Œ∞. „^èŒ∞=Ù_»∞ NÇ¨Ïi Hõ~°∞}ÉÁOk „^èŒ∞=`å~°Ü≥ÿ∞ „Ñ¨ã≤kúQÍOz<å_»∞.
LII JxflÜ«Ú „â◊^Œú`À K«kq P=Å âß„ã¨Î=ÚÅxfl <ÕiÛÜ«Ú<£ r=ÙÅ Ñ¨Ù@∞ìHõÅxfl\ ˜H© (Éèí=Éèí==Ú#‰õΩ) „Ñ¨Hõ$u "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ =ÙO@∞Ok. D
Z#flQÆ Nâ◊√‰õΩO_»∞ „^èŒ∞=Ù _Õ~°Ê_» *ˇÑ≤Ê# ã¨`«º"≥ÚHõ¯>Ë Ö’HõOÖ’ XH˘¯Hõ¯ rqH˜ XH˘¯Hõ¯ ¿Ñ~°∞, ~°∂ÑÖ =ÙO\Ï~Ú. HÍx Jq P Ñ¨~°=∂`«‡
L#fl`«"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆=∞k Ü≥ÚHõ¯>ˇ ÜÕ∞=∞`«"≥∞ÿ# <Õq∞~å =∂Ü«∞ `≥eã≤H˘#ÖËHõ „|`«∞‰õΩ`«∞O\Ï~Ú. K«ã¨∞ÎO\Ï~Ú. =∞m§ Ñ¨Ù_»∞`«∞O\Ï~Ú.
J#flÜ«∞ H©~°Î#O|∞ Q˘x J^Œ∞ƒù`« `«`«Î fi=Ú <ÕÔ~Ê NÇ¨Ïs! U^À XHõ [#‡Ö’ P ^Õ=^Õ=Ùx ^•ã¨ºO ã‘fiHõiOz, ¿ã"å#∞~°H˜Îx á⁄Ok`ÕQÍx
~åQÆO : =∞ÅÇ¨Ïi PÜ«∞# =∂Ü«∞#∞ QÆ=Ü«∞ÖË_»∞ (^•@ÖË_»∞).
ã¨HõÅ=Ú [kq# âß„ã¨Î=ÚÖˇé˜y# „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ XH˘¯Hõ¯ =∞`«O XH˘¯Hõ¯ =∂~°æO ^•fi~å Ñ¨~°=∂`«‡#∞ á⁄O^Œ=K«Ûx
â◊√Hõ„^èŒ∞"å^Œ∞e@∞ K«∂Ñ≤#k IIã¨HõÅ=ÚII K≥Ñ≤ÊOk. =∞m§ P =∞`åÅÖ’ ‰õÄ_» "Õˆ~fi~°∞ ãÖ^ÕÇ¨Å∞ =Ù<åfl~Ú. J~Ú`Õ h
Éèí=Éèí==ÚÅ‰õΩ#∞ „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ "Õˆ~ â◊~°}ÏQÆu Ü≥ÚHõ¯\˜ =∂„`«"Õ∞ Ç≤Ï`«=Ú#∞ HõeyOK«∞ "≥∂Hõ∆„áêÑ≤Îx DÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
Éèí∞q <å=∞~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ "Õˆ~ Z=ˆ~q∞ K≥Ñ≤Ê<å Ñ¨~°=∂`«‡ â◊~°}∞ á⁄O^Œx"å_»∞ Ü≥∞#fl\ ˜H© "≥∂Hõ∆O ™êkèOK«ÖË_»∞.
~Ú=Å h^•ã¨ºO ÉˇÑ¨C_»∞ <˘Hõ>Ë
Hõeã≤# h=∂Ü«∞ QÆ_»z#k IIã¨HõÅ=ÚII DÖ’HõOÖ’ J<ÕHõ *Ï`«∞Å∞<åfl~Ú. g@xfl\ ˜H© "Õˆ~fi~°∞ PKå~åÅ∞<åfl~Ú. HÍx
=∞`«=Ú =∞`«=Ú#‰õΩ =∂~°æ=Ú "Õˆ~ "å@xfl\ ˜H© ÅHõ∆ º"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆O =∂„`«O XHõ¯>Ë. J^Õ =∞~°Å Ñ¨Ù@∞ìHõÖËx P#O^ŒO
Ju ãÖâ◊Ü«∞=ÚÅ∞ Jq"Õˆ~ á⁄O^Œ@O. N=x`å=Å¡É∞íè _≥#· F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h^ŒÜ∞« <˘Ok# =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞
QÆu h â◊~°}=Ú QÆey# ^˘Hõ>Ë K≥Ñ≤Ê# ã¨`«ºO‰õÄ_» W^Õ.
~Ú`«=QÆ∞ "≥∂Hõ∆O aKÕÛk IIã¨HõÅ=ÚII
43 44
4-23 JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ`À_ç Ç¨~åÅ∞ ¿ãqOK«ˆ~
=Ú#∞fl_ç "≥ÅÜ«∞ ^èŒiOK≥#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi HÍÅOÖ’ N=∞O`«∞Å∞ Ñ¨Ù}∞QÆ∞ J<Õ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºO Ñ¨Å∞qO^Œ∞ÖÏ~°yOK≥ ÉÏQÍÅ∞ ~ÚÜ«∞ºˆ~
XO\˜ÃÑ· "≥∞`«∞ÎH˘x (™ê=∂#∞ºÅ∞ ã¨∞xflÑ≤O_ç "å_Õ"å~°∞) ™êfl#O KÕ¿ã"å~°∞. P K≥Åw Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù âıëê„kÑüH˜
ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºO Ñ¨Ù#∞QÆ∞ Ñ≤e#¡ ∞Oz Åaèã∞¨ OÎ k. u~°∞=∞Å<å^ä∞Œ xH˜ „Ñü â◊√„Hõ"å~°=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jaè¿+Hõ ™êfl#Ñ¨Ù ¿ã= [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Ñ¨hfl\`˜ À ™êfl#OKÕã,≤ Hõ~∂° Ê~° ^è∂Œ o "≥∞`«∞HÎ ˘x
F =x`«ÖÏ~å! <Õ_»∞ â◊√„Hõ"å~°=Ú. áÈ_çq∞ (XÑ¨CQÍ) g∞~°O`å ™êfiq∞H˜
`«@∞ì Ñ¨Ù}∞QÆ∞ ã¨∞"åã¨#Å`À Ñ¶¨Ú=∞Ñ¶¨Ú=∞ÖÏ_»∞`«∂ P Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ `«# ^Õ"Õi
Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù ¿ã=KÕÜ«∞O_ç. ^èŒ#∞ºÅ∞ J=O_ç.
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À K«Hõ¯\˜ Ç¨Ï~åÅ #ÅOHõiOK«∞H˘x, Ñ¨@∞ì=„™êÎÅ∞ ^èŒiOz, Ñ¨Å∞
qO^Œ∞ÖÏ~°yOz, ÉÏQÍÅ∞ fã≤H˘x (JO>Ë?) JO^Œih Hõ~°∞}˜™êÎ_»∞. WkQÀ W@∞K«∂_»O_ç. Ñ¨hfl\ ˜`À™êfiq∞ ™êfl#O KÕã¨∞ÎO>Ë Ñ¨hfl~°∞ HÍÅ∞=Öˇ·
HõOII <Õ_Õ 'ã¨∞‰õΩ¯~°"å~°=Ú— áê~°∞`«∞#flk. D NÇ¨Ïi H˘O_»=Öˇ ã≤~÷ O° QÍ #∞<åfl_∞» . PÜ«∞#ÃÑ· Ñ¨hfl\ ˜ Jaè¿+HõO
KÕ_≥Å∞ ~¸ 'Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù— ¿ã=Å x_»ˆ~ [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë ã≤÷~°OQÍ #∞<åfl_»∞. "Õ^ŒÑÖ_ç`«∞Å∞ =∞O„`åÅ∞ „âß=ºOQÍ
áÈ_çq∞ ¿ã=Å H˘Å∞=Ù_»∞ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl~°∞. g∞~°O`å q#O_ç. u#flx (=∞<À[˝"≥∞ÿ#) D ^Õ=ÙxH˜ <Õ_»∞
"å_çQÆ<å J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#∞ q#∞_ô. Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù ¿ã= [~°∞QÆ∞`«∞#flk. K«∂z `«iOK«O_ç.
~åQÆO : JÉèËi
Ñ¨^‡Œ ^Œà<◊ „Õ `«∞_≥#· D hÅ"Õ∞Ñ¶∞¨ âßº=Úx XO\˜ÃÑ· Hõ~∂° Ê~° ^è∂Œ o "≥∞`«∞`Î ∞« <åfl~∞° .
<Õ_≥ ã¨∞‰õΩ¯ ~å~°=Ú <≥Å`«ÖÏÅ ™êfiq∞ XO\˜ÃÑ· #∞O_ç H˘O`« Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o~åeáÈ`«∞#flk. D K«Hõ¯\˜ ^Œ$â◊ºO
áÈ_çq∞ ¿ã=¿ãÜ«∞ˆ~ Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù II<Õ_ÕII K«∂_»O_ç. `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ J<Õ ã¨∞QÆO^èŒ„^Œ=ºO `åeq∞`À (WHõ¯_» ã¨=∞$kúQÍ)
Ñ¨hfl\ ˜ HÍÅ∞=Å∞ áêsx E_»ˆ~ *ÏÅ∞"å~°∞K«∞#flk. D Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=ÚxH˜ [~°∞QÆ∞K«∞#fl Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù ¿ã=#∞
Jxfl\Ï Q˘O_»=O\˜ NÇ¨Ïi g∞^Œ#∞ uÅHÕK«O_ç.
Ü≥∞#fl #aè¿+Hõ =∞O„`åe^≥ K≥¿ÑÊ~°∞ q#ˆ~
u#flx Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù ^Õ=ÙxH˜ <Õ_»∞ II<Õ_ÕII N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«#^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`Àáê@∞ â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ
~åbx HõÑ¨C~° ~°[q∞^≥ K«∂_»ˆ~ k=ºÇ¨~åÅ∞ ^èŒiOz "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞<åfl_»∞. F KÕ_≥ÖÏ~å! (=x`«ÖÏ~å!) D K«Hõ¯\˜
hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞=Ú=O\˜ ~¸ h~°*Ï‰õ∆ΩÃÑ· [O@#∞ ¿ãqOK«O_ç. WÑ¨C_»∞ ™êfiq∞ `«# ^Õq`À qq^èŒ=ÚÖˇ·# qO^Œ∞Å
`åeq∞`À *ÏÅ∞"ås `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆk QÀˆ~ <å~°yOz<å_»∞. WÑ¨C_®Ü«∞#‰õΩ ÉÏQÍÅ∞ (=Hõ¯, `åO|∂Å=Ú) ~ÚÜ«∞ºˆ~. D
áÈeOÑ¨ |∞}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=ÚxH˜ II<Õ_ÕII âıëêK«ÖÏkèÑ¨ÙxH˜, K≥Åy (q[$OaèOz) Ñ¨Ù}∞QÆ∞HÍÑ¨Ù ¿ã=KÕã≤ `«iOK«O_ç.
45 46
4-24 "≥∂^Œ=Ú# ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ∞ <˘Hõ¯ suQÍ
=Ú#∞fl_ç <å^ŒiOÑ¨ÙK«∞#∞#fl Ü«∞`«_Õ h=Ù
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# qO>Ë #~°∞_Õ <å~åÜ«∞}∞_»<Õ ã¨`«ºO "Õ^ÀHõÎ=∞u"≥·# "ÕOHõ\ÏK«Å<å^äŒ
PkÜ«Ú#∞ #O`«ºO|∞ #O`«Ü«Ú#∞ h"Õ IIh=#QÆII
`Õ@`≥Å¡=∞=Ù`«∞Ok. qq^èŒ ~°∂áêÅÖ’ qq^èŒ ^Õ=`«Å<å~åkèOKÕ =∞#O, =∞#Ö’<Õ
=Ù#fl Ñ¨~°=∂`«‡#∞ QÆ∞iÎOK«ÖËHõ ™êfiq∞ ^Œ~°≈<åxH˜ "≥·‰õΩO~î° ^•fi~°OÖ’ xez ‰õÄ_®, ÉèÏ"å=∞$`«O :
`À\˜"åix ^Œ∂+≤ã¨∂Î, HÀÑ¨`åáêÅ`À "ÕyáÈ`«∂, ^èŒ#=ºÜ«∞O QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î F ã¨~åfiO`«~åºg∞! Ñ¨~°=∂`å‡!
JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ J|^•úÅ∞ K≥|∞`«∂, U^À XHõ¯ J~° x=Ú+ÖÖ’ P #Å¡#Ü«∞º#∞ 'h=Ù— JO>Ë D QÆ~°ƒùQÆ∞_çÖ’ xezÜ«Ú#fl q„QÆÇ¨ÏO HÍ^Œ∞. h `«`«Î fiO J~°úO
'K«∂¿ãã¨∞Î<åfl=Ú—. HÍh Ñ¨~°=∂`«‡x ^Œi≈OK«@OÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë... PÜ«∞# KÕã≤H˘x x[O `≥eã≤H˘O>Ë, h=Ù Jx „QÆÇ≤ÏOz# „Ñün h"Õ. JO>Ë.. Jhfl h"Õ.
=∞#Ö’<Õ =Ù<åfl_»∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xˆH... P=∂@ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. h=Ù HÍxk Un ÖË^Œ∞.
=∞`«ÎHÀH˜Å: h=#<£ Ü≥ÚHõKÀ@ #∞O_»=Ù h=Ù =ÙO^Œ∞=Ù Ü≥∞Öˇ¡_»<£ ã¨~°fiÉèí∂`«=ÚÅÖ’ (r=~åtÖ’) =Ù#fl P`«‡‰õΩ `«#Ö’=Ù#fl P`«‡‰õΩ ÉèË^ŒOÖË^Œx
h=ÙÜ«∞OK«∞ Hõ#∞OQ˘<Õ^Œ^≥ h=Ù xHõ¯=Ú NÇ¨Ïs! ZÅ¡Ñ¨C_»∞ „QÆÇ≤ÏOzÜ«Ú#fl "å_Õ h=Ù. Ñ¨~°„ã‘ÎÅ#∞ `«# =∂`«$=¸iÎQÍ ÉèÏqOz,
Dqkè<£ =z~ÚOK≥##flÜ«∞Ü≥∞Oz K«∂_»~˘ã¨`«¯q<£ =∞#ã¨∞ûÖ’ ‰õÄ_» "åiÃÑ· J^Õ Q“~°=O K«∂Ñ≤OK«QÆey# Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡_Õ h=Ù.
ÖÏ=ÙQÍ #~°∞ÅO^Œ∞^Õ=Ùx ÅaÌ<˘O^ŒQÆ *ˇÃÑÊ~å.
ZÅ¡"Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞ ã¨`«º„=`«∞_≥· (Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨`«º ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Hõ^•!) J^Õ
~åQÆO : HÍÑ≤ PKå~°=ÚQÍ#∞ ãÖÑ¨^ŒQÍ#∞, =Ù`«¯ $+¨ì`«`À "≥∞ÅQÆ∞#@∞=O\˜ =∂#=Ù_Õ h=Ù.
h=#QÆ<˘HõKÀ@ xez=ÙO_»∞@ ÖË^Œ∞ „^Œ=º=Ú (^èŒ#=Ú) Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ =ÙO_ç‰õÄ_» ^•xx QÆ_ç¤Ñ¨~°Hõ=Öˇ ÉèÏqOz,
h=#∞K«∞ Hõ#∞Q˘#fl x["≥∞Å¡ h"Õ IIh=#QÆII Ç¨Ï`«HÍ=Ú_»∞ (#tOz# HÀiHõÅ∞ QÆÅ) "å_Õh=Ù. "å_Õ x~À‡Ç≤Ï.
`«#Ü«∂`«‡=Öˇ<≥ Éèí∂`«=ÚÅ Ü«∂`«∞=∞ÖˇÅ¡– =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ ã¨∞MÏÅ"≥O@ ^Œ∞óMÏÅ∞, ^Œ∞óMÏÅ "≥O@ ã¨∞MÏÅ∞ =ã¨∂Î<Õ
##Ü«∞O|∞ QÆ#∞Q˘#fl Ü«∞`«_Õ h=Ù
=ÙO\Ï~Ú. ã¨∞MÏÅ‰õΩ á⁄OyáÈ=@O, ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ „‰õΩOyáÈ=@O `«QÆ^Œ∞. "å\˜x
`«#∞QÆ#fl `«e¡QÍ `«QÆx`«~° HÍO`«Å#∞
J#Ñ¶¨Ú_≥· =∞kEK«∞ #`«_Õ h=Ù IIh=#QÆII ã¨=∂#=ÚQÍ ÉèÏqOKåe. Jk‰õÄ_® ãÖ`À+Ö`À ã¨=∂#OQÍ ã‘fiHõiOKåe. J@∞¡
KÕÜ«∞QÆey# #~°∞_Õ <å~åÜ«∞}∞_»∞. F „Ñ¨Éèí∂! Hõ#∞Hõ J`«_Õ h=Ù. "Õ^Œ=ÚÅKÕ
ã¨`«`« ã¨`«º„=`åKå~° ãÖÑ¨#∞fl_≥·
x~°fizOK«|_ç# N"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèáê! ã¨=∞ã¨=Î Ú#‰õΩ P~°OÉè=í ¸ h"Õ, JO`«º=Ú#∂
Juâ◊Ü«∞O|∞QÆ "≥∞ÅQÆ∞ #`«_Õ h=Ù
^èŒ$u^Œ∂e „^Œ=ºO|∞ `«$}=ÚQÍ ÉèÏqOK«∞– h"Õ. h=ÙHÍx^Õn ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞, =ÙO_»É’^Œ∞.
Ç¨Ï`«HÍ=Ú‰õΩ_≥·# Ü«∞`«_Õ h=Ù IIh=#QÆII
47 48
4-25 HõÅã≤uq@∞##∞fl QÆ_»Ñ¨~åÜ«∂–<å
=Ú#∞fl_ç HõÅ<Õ_»∞ x[=∂Ü≥∞ Hõ_»∞~åÜ«∞
<Õ\ ˜ Hõ_»Ñ¨‰õΩ Ju ã¨g∞ÑÖQÍ#∞#fl ^Õ=Ùx QÆ_»Ñ¨Ö’ "≥Åã≤# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· HõÅ^•#<Õ h‰õΩ QÆ_»Ñ¨~åÜ«∂–"À
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. `«## `å#∞ P ™êfiq∞ HõeH˜ N"ÕOHõ\Ï„k Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞ IIHÍ^Œ#‰õΩII
„¿ÑÜ«∞ã≤QÍ ÉèÏqOz PKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# D H©~°Î#Ö’ „ÑüK«~°}=Ú 'Hõ— J<Õ ÉèÏ"å=∞$`«O :
JHõ~∆ O° `À "≥Ú^ŒÖ·ˇ J~°Oú `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ xÑ¶∞¨ O@∞=ÙÅ∞ u~°Q"Æ Ü
Õ ∂« eû =zÛOk. F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! (^Õ=Ùx QÆ_»Ñ¨Ö’ "≥Åã≤# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!) <å=∂@ HÍ^Œ#Hõ
<Õ#∞ h‰õΩ 'HõÅ^•#<Õ— „Ñ¨Éèí∂! JO@∞<åfl~°∞. HõeH˜ "ÕOHõ\Ï„k JO>Ë =∞<À[˝"≥∞ÿ#
=∞xflOz ##∞fl K«i`å~°∞÷~åÅ#∞ KÕÜ«Ú=Ú „Ñ¨Éèí∂! h=ÅÑ¨ÙÅ∞ ("å`«ûÅº=ÚÅ∞
"ÕOHõ\Ï„k Jx J~°÷O.
Jx ÉèÏ=#) QÍ^≥É’Ãã#∞. (‰õΩÑ¨ÊQÍ ‰õΩ=∞‡iOzux). ^èŒ#∞º~åÅ#∞ `«O„_ô!
`ÕII HÍ^Œ##‰õΩ <å =∂@#∞ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞!
h‰õΩ QÍ^≥ É’Ãã#∞ Hõ^•! h=ÅÑ¨ÙÅ∞ F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! <å‰õΩ Hõ~°∂Ê~° `åO|∂Å=Ú hÜ«∞~å^• „Ñ¨Éèí∂! hÃÑ·
Hõ_»Ñ¨ "ÕOHõ@~°=∞}∞x Hõ~°∞} H˘é‰õΩ <åÑ¨Ü≥∞º^Œ#∞ HõÑ≤ÊÜ«ÚOzux. <å ã¨Î#=ÚÅ <å„Hõq∞Oz HõÑ≤Ê"ÕÜ«Ú=Ú. HõÑ¨C
"≥Ú~ÚÅ∞ "Õ∞x KåÜ«∞ (#Å¡x <≥=∞e =O\˜ â◊s~° HÍOuQÆÅ) Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! <Õ#∞
J#fl=∂~°∞º_»∞ #∞u~ÚOK≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ
h^•##∞.
F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! h=Ù <å`À HõO^Œ∞=‰õΩ (UHÍO`« ¿ã=‰õΩ) ~å‰õÄ_»^• „Ñ¨Éèí∂!
HÍ^Œ#‰õΩ <å=∂@ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂ – h‰õΩ
ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù WO`«‰õΩ=Ú#∞¿Ñ <å‰õΩ QÆO^èŒ=Ú (K«O^Œ#=Ú) xKåÛ=Ù. (h‰õΩ
QÍ^≥É’Ãã =ÅÑ¨ÙÅ∞ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞ IIHÍ^Œ#‰õΩII
QÆ∞~°∞ÎO^À ÖË^À?) ™êfig∞! h =∂@Å∞ WHõ HõO^Œ=Ú =O\˜q (=∞|∞ƒ =O\˜q).
HõÑ¨C~°q∞Ü«∞ºQÆ~å^• Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂–h‰õΩ "Õ∞Ñ¶¨∂Å‰õΩ xÅHõ_» =ÙO@∞O^•? <å Ñ≤zÛQÍx <Õ#∞ h=∂@Å∞ #=∞‡_»"Õ∞q∞\˜?
QÆÑ≤Êu <åÑ¨Ü≥∞º^≥Å¡ QÆ_»Ñ¨~åÜ«∞ F Hõ_Ñ» ~¨ åÜ«∂! h=Ù HõO^Œ~Ê° QÆ∞~°∞_»=Ù (=∞#‡^è∞Œ xˆH `«O„_çQÍiq) =∞<À[˝=¸iÎq.
HõÑ¨Cq∞"Õ ‰õΩK«=ÚÅ∞ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂– "À h‰õΩ ÉèíH˜Î`À "≥ÚÔH¯^Œ#∞ „Ñ¨Éèí∂!
HõÑ¨C"≥ÚÅ∞Å∞"Õ∞x KåÜ«∞ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞ IIHÍ^Œ#‰õΩII
F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! h=Ù <Õ_»∞ #hflq^èŒ=ÚQÍ Hõeã≤uq. <å HõÅÅhfl <Õ_»∞
HõO^Œ∞=‰õΩ ~å~å^• Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂–=ÚO^Õ
x["≥∞<ÿ å~Ú. F „Ñ¨É∂íè ! <Õ#∞ h‰õΩ HõÅ^•#<Õ. (h ã¨fiO`«"∞≥ ÿ ã¨~fi° ÇÏ¨ ‰õΩ¯Å∞ hHõiÊOz#
QÆO^Œq∞zÛ#"å_»=Ù Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞
^•##∞). F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! h=Ù HõeH˜ "ÕOHõ\Ï„k (=∞<À[˝"≥∞ÿ# "ÕOHõ@ #QÆ=ÚÃÑ·
HõO^Œ=Ú h=∂@eHõ QÆ_»Ñ¨~åÜ«∂–"À
"≥Åã≤# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù. ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞=Ú „Ñ¨Éèí∂!
HõO^Œ~°Ê QÆ∞~°∞_» "≥ÚˆH¯ QÆ_»Ñ¨~åÜ«∞ IIHÍ^Œ#‰õΩII
49 50
4-26 ÃÑ‰õΩ¯Å∞ K«kq# ÃÑ#QÆ∞ ^À_»<Õ
=Ú#∞fl_ç `≥‰õΩ¯Å Ñ¨Å∞ ãÖ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞
Ü≥∞‰õΩ¯= N"ÕOHõ>Ëâ◊ h"≥ =∂–
rq`« K«~°=∂OHõOÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ "≥·~åQÆº=∞#ã¨∞¯Öˇ· Ü≥∞<Àfl xHõ¯Ñ¨Ù "ÕÅÊ=Ù h z`«Îq∞Hõ#∞ IIK«Å∞=‰õΩII
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. Hõhfl~°∞ =ÚhflÔ~·`ÕQÍx =∞x+≤H˜ '<Õ#∞— J<Õ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
JÇ¨ÏOHÍ~°OáÈ^Œ∞. ã¨=∂#OQÍ Hõ+ì¨ ã¨∞MÏÅ∞, j`Àëê‚Å=Öˇ HõÅ∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú.
"å\˜x J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ZO`«Ü≥∞‰õΩ¯= K«kq`Õ JO`« Ü≥∞‰õΩ¯= ãÖ^ÕÇ¨Å∞ F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! „áê~°|Oú =Å# HõeQˆ Hõ+ãì¨ ∞¨ MÏÅ∞ Jx"å~åºÅ∞. j`À+¨=‚ ÚÅ∞
HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. <åÔHO^Œ∞‰õΩ ™êfig∞! D Ü«∞=∂>ˇ‰õΩ¯? h"Õ xHõ¯"≥∞ÿ# "ÕÅ∞Ê=Ù. „Ñ¨Hõ$uH≥@∞¡ ã¨Ç¨Ï["≥∂ Jg =zÛáÈ`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú. =∞i ^•i XHõ¯>Ë =Ù#flk.
##∞fl D é˘OÑ≤Ö’Oz |Ü«∞@ Ñ¨_»"Õ~Ú `«O„_ô! h W+¨ìO... J^Õ h â◊~°}ÏQÆu. NÇ¨Ïs! =∂‰õΩ J^˘Hõ¯>Ë ^•i.
P."≥II ãïH˜ ãïÜ«∞QÆ∞xHõ K«Å∞=‰õΩ "Õ_çH˜ XHõ¯™êi, r=Ù_»∞ D HÍÜ«∞=Ú (^ÕÇ¨ÏO) Ö’ „Ñ¨"ÕtOK«QÍ<Õ, Ji+¨_»fi~åæÅ∞
J~°Ü«∞HõÅ^Œ∞ =∂‰õΩ Ç¨Ïi â◊~°}=Ú "å_çx Ñ¨@∞ìH˘O\Ï~Ú. Jq áêÜ«∞=Ù (=^ŒÅ=Ù). =∞^Œ=Ú`À ¿Ñ„>ËyáÈ`«∞O\Ï_»∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊! K«^Œ∞= q∞QÆ∞Å∞ ãÖ^ÕÇ¨Å∞ qã¨∞QÆ∞ ÖË‰Ωõ O_® qq^èŒ ~°∞K«∞ÅHÀãÖ (J#∞Éè"í åÅ H˘~°‰Ωõ ) "≥^‰Œ Ωõ `«∂<Õ =ÙO\Ï_»∞.
F NÇ¨Ïs! WHõ x#∞fl `≥eÜ«Ú@ÔHÑ¨C_»∞ fiHõ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok? =∂ rq`«O DÖ’QÍ
J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ ã¨#∞fluOz.
=Úy¿ãáÈ`«∞Ok.
XHõ¯™êi Hõ_»∞Ñ¨ÙxO_ç PHõe f~°QÍ<Õ <å ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞ (Hõà◊√§, =Ú‰õΩ¯,
K«Å∞=‰õΩ "Õ_çH˜ ãïH˜ ãï
<åÅ∞Hõ , K≥ = ÙÅ∞ =∞iÜ« Ú K« ~ ° ‡ =Ú) Ñ¶ ¨ ∞ #=ÚQÍ xO_ç á È~Ú# Ãã· ÷ ~ ° º O
HõÅkHõ Ç¨Ïi h Hõ~°∞}Ë =∂‰õΩ IIK«Å∞=‰õΩII
KÕlH˜¯OK«∞H˘O\Ï~Ú. WHõ Z<Àfl Pâ◊Å∞ ##∞fl Ñ¨@∞ìH˘x q_»∞==Ù. "å\˜=Å¡
HÍÜ«∞=Ú QÆey# QÆÅ∞QÆ∞ ^À_»<Õ ~°Hõ~°HÍÅ ãÖ|O^è•ÅÖ’ z‰õΩ¯H˘xáÈ`å#∞. WHõ <Õ#∞ Hõ_»y# "≥∂Hõ∆=Ú
áêÜ«Ú=Ù =∞^Œ=ÚÅ∞ ÃÑ·ÃÑ·<Õ
(™êkèOK«=Åã≤# =ÚH˜Îx) á⁄O^Œ∞@ Ü≥∞Ñ¨C_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok „Ñ¨Éèí∂!
~ÀÜ«∞^Œ∞ `«#∞ QÆx ~°∞K«∞ÖË "≥^Œ‰õΩ#∞
ÜÕ∞Ü≥∞_» Ç¨Ïi x#∞ <≥~°∞QÆ∞@ Ü≥∞Ñ¨Ù_À IIK«Å∞=‰õΩII =∞#∞+¨µº_»∞ Ü≥∞O`« Z‰õΩ¯= K«^∞Œ =ÙH˘O>Ë JO`« Z‰õΩ¯= `≥‰Ωõ ¯Å∞ (>ˇ‰Ωõ ¯, ÖËHõ
Hõ_»∞Ñ¨Ù xO_ç`Õ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ xO_»∞#∞ QÆ~fi° =Ú) HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. "å\˜`À áê>Ë J<ÕHõ ãÖ^ÕÇ¨ Å∂ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. =∞i D
|_ç |OKÕO„kÜ«∞ Ñ¨kÅ=ÚÅ∞ x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞≥ #ÿ K«^∞Œ =ÙÖˇO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨É∂íè ! F U_»∞H˘O_»Å "ÕOHõ@~°=∞}Ï! h"Õ =∂
q_»∞= "åã¨Å∞#∞ "≥ÅÜ«Ú |O^èŒ=ÚÅ∞ ^≥"· åxq. x<Õfl <Õ#∞ x[OQÍ #=Ú‡H˘<åfl#∞. h z`«=Î Ú =zÛ#@∞¡ KÕÜÚ« =Ú `«O„_ô!
Hõ_»y# "≥∂Hõ∆=Ú ÔQ·H˘#∞>ˇÑ¨Ù_À IIK«Å∞=‰õΩII
51 52
=Ú#∞fl_ç 4-27 xÅ∞=ÙQÍâ◊`À x_çQÆ∂`«Å`À
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~#Î° Å∞ Ü«∞u„áêã¨Å`À J`«º^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ Hõq`«fi ~°≠~°∞Åx H˘ÅH˘Å=∞x QÀqO^Œ∞_»∞
=Åã≤# áêÅ∞ "å~°Å∞ =@∞ìK«∞
Wk=~°Ö’ KåÖÏ™ê~°∞¡ K≥áêÊ#∞. D NHõ$+¨b‚ ÅÅ∞ Ü≥∞O`« K«H¯õ \˜ ã‘ãÑ¨ ^¨ ºŒ =∞~Ú#^À
‰õΩeH˜ #gfi QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II
QÆ=∞xOK«O_ç. Wk nH˜∆`«∞Å∞ Q˘Ñ¨Ê`«#OHÍ^Œ∞. ãÖÃÑOQÆÑ¨ÓÅ∞ ÃÑ\˜ì# |∞@ì
ÉÏ~°Å∞ KåÑ¨ÙK«∞ |@∞ìQÆ xO`«∞Å
Ñ¶Ú¨ =∞Ñ¶Ú¨ =∞ÖÏ_»^•? =∞ÖˇÅ¡ ∞ Hõ\ #ì˜ ^•~°O ã¨∞"åã¨# "≥^[Œ Å¡^•? Wn... JO`Õ... QÆ∂iq∞QÆ∂_ô QÀqO^Œ∞_»∞
ã‘II H˘=∞‡Å∞! E_»ˆ~ QÀqO^Œ∞ _ô`«_»∞ KÕi [=fi#∞Å N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·
‰õΩ=∞‡iOK≥#∞ =Ú^Œ∞Ì Q˘Å∞Ñ¨ÙK«∞O_≥ QÀ~° *ˇ#H© QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II
k@ì ÉÏÅ∞~°`À\˜ u~°∞QÍ_ç g^èŒ∞Å ÉèÏ"å=∞$`«O :
Q˘>ˇì#∞@∞¡ x`«_»∞ H˘Å¡Q˘>ˇì F =x`«ÖÏ¡~å! WkQÀ D QÀqO^Œ∞x QÆ=∞xOK«O_ç. D QÀqO^Œ∞_»∞ ZO`«
=Åã≤# áêÅ#∞ "å~°Å∞ =@∞ìK«∞ =Ú^Œ∞ÌÅ∞ ‰õΩ=∞‡iã¨∞Î<åfl_À K«∂_»O_ç. W`«x JÅ¡i Ü≥∞O`«x K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞.
‰õΩÅ∞‰õΩK«∞ #gfix H˘O_≥QÍ_»∞ W`«#∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ g^èŒ∞Å"≥O@ k@ìÉÏÅ∞~°`À (^è≥·~°ºOQÆÅ Ñ≤Å¡=¸Hõ`À)
ÉÏ~°Å∞ KåÑ¨ÙK«∞ |@∞ìQÆ xO`«∞Å k~°∞QÆ∞ÖÏ_»∞`«∂, Z`«∞ÎQÍ áêÅ∞, <≥~Úº, ÃÑ~°∞QÆ∞ ^•z =ÙOz# =Ù@¡#∞
‰õÄi‡`À QÆ∂_≥#∞ HÀÔ~¯ÃÑOz Ñ¨_»Q˘_»∞`«∞<åfl_»∞. D QÀqO^Œ∞x JÅ¡i K«∂_»O_ç. KÕ`«∞ÅÖ’ Ñ¨@∞ìH˘#fl HÀÅÅ∞
(Hõé]Å∞) g∞k g∞kH˜ ÖËÑ≤ ‰õΩO_»Å∞ ^Œ∂O@∞¡QÍ (zÅ∞¡Å∞ Ñ¨_»#@∞¡) H˘\˜ì<å_ô
P."≥II QÀ~° *ˇ#ÔH #`«_»∞ QÀqO^Œ∞ _®`«_Õ JÅ¡i QÀqO^Œ∞_»∞.
U_»∞H˘O_»Å‰õΩ#∞ UeHõÜ«∞@ ZO`À HÍâ◊`À („â◊=∞ HõeÊOK«∞K«∞), x_çQÆ∂`«Å`À (n~°…"≥∞ÿ# ˆHHõÅ`À)
J#fl=∞Ü«∞º Hõq`« J`«º^Œ∞ƒù`«O|∞QÍ H˘ÅH˘Å=∞#∞ (~°}Q˘}^èŒfix KÕÜ«Ú) D QÀqO^Œ∞x K«∂_»O_ç. =∞#‰õΩ, =∞#
ã‘ã¨Ñ¨^Œº=∂Ü≥∞ Nx"åã¨! ^Œ∂_»Å‰õΩ, =∞# Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ HÍ=Åã≤# áêÅ#∞, "å~°Å∞ =@∞ìK∞« J#QÍ xëê¯~°}OQÍ
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆOQÍ PáÈâ◊# Ñ¨@∞ìK«∞<åfl_»∞. (HÍx P Q˘Å¡ÉèÏ=∞ÅH˜ UO `≥Å∞ã¨∞?
H˘=∞‡Å∞ K«∂_»ˆ~ QÀqO^Œ∞_»∞ Ñ¨~°=∂`Õ‡ J=áÈâ◊# Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»x). J^Õq∞@x QÆkÌ¿ãÎ D QÀqO^Œ∞_»∞ Z\Ï¡
‰õΩ=∞‡iOp=Ú^Œ∞Ì QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II ‰õΩÅ∞‰õΩ`«∂ #=Ùfi`«∞<åfl_À K«∂_»O_ç.
k@∞ìÉÏÅ∞Å`À kiw g^èŒ∞Å ã¨ˆ~ÖË Jx QÀÑ≤HõÅO`å HõÅã≤ KÕ`«∞Å∞ ÉÏ~°Kåz Ñ¨@∞ìH˘O>ˇ D QÀqO^Œ∞_»∞
Q˘\©ì#∞@∞¡ QÀqO^Œ∞_»∞ "åix =ÅÑ¨ÙÅ`À ~°q∞Oz<å_»∞. D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ P Ü«Ú=`«∞Å#∞ KÕi
Ñ¨\ ˜ì# HÀÅÅ∞ ÃÑ·ÃÑ· *ÏÑ¨ÙK«∞ QÀqO^Œ∞_≥· QÀ~° *ˇ#H©#∞ (QÀà◊§`À w@∞¡ ÃÑ@∞ìK∂« "åix Ñ¨~=° tOÑ¨*Ü
Ë Ú« K«∞<åfl_∞» ).
‰õΩ\©ì^Œ∂O@∞¡QÍ QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II PÇ¨! U<å\˜ ã¨∞Hõ$`«"≥∂ Hõ^•!
53 54
4-28 W`«~°"≥∞~°∞QÆ‰õΩO>Ë xOk~å<å^äŒ∞_»∞ "≥∞K«∞Û
=Ú#∞fl_ç ãüÉÏi|_»‰õΩO>Ë [O\∫ <å`«_»∞
Ç≤Ï`«=ÙÅ∞ QÀ~°‰õΩO>Ë <≥^Œ∞@ NÑü xÅ∞Û
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x `«`åÎ fixfl q=iã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. J#fl=∞Ü«∞º
l`ÕO„kÜ«∞ „=`«=∞O^Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIã¨~°fiII
HÍÅO<å\˜ #∞_çHÍ~°O <Õ\ ˜ `≥Å∞QÆ∞Ö’ ÖË^Œ∞. PÜ«∞# =∞<ÀQÆ`«O Ñ¨ÓiÎQÍ J~°÷O
KÕã≤H˘#∞@ ÑÖ_ç`«∞ÅˆH J™ê^èŒº=∞x <å ÉèÏ=#. WHõ <åÉ’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=q=~°} Ü≥∞O`« 'HõuÎg∞^Œ ™ê"≥∂— =ÓÇ≤ÏOK«O_ç. á⁄_ç|_»‰õΩO>Ë<Õ F „Ñ¨[ÖÏ~å! D NÇ¨Ïi ã¨~°fir=ÙÅ‰õΩ ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ ÅaèOK«∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞.
Ñ¨Ó~°‚ÉèÏ==∞Å~°∞ – JO>Ë W^Œq∞^ŒúOQÍ `≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞. ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} QÆ~°fi=Ú#∞ q_»<å_ç Z=~°∞ DÜ«∞##∞ â◊~°}∞ "Õ_ç`Õ "åiH˜ „Ñ¨`«ºHõ∆=∞=Ù`å_»∞.
K«kq# "åiH˜ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# q=~°} ã¨=∞O[ã¨"Õ∞"≥∂!! JxÑ≤OK«Hõ=∂#^Œ∞. D=∂@ ã¨`«ºO.
HõOII ã¨~°fiã¨∞ÅÉèí∞_»QÆ∞ hÇ¨Ïi Jxfl qKå~°=ÚÅ∞ =Ù_çy#(#tOz#) NÑüÜ≥ÿ∞# P ™êfiq∞Ö’<Õ P

ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# Ü«∞`«x â◊~°}# =Öˇ~å Éèí‰õΩÎ_»∞O\Ï_»∞. `≥eq`Õ@Å`À ~°Ç¨Ïã¨ºÑ¨Ù\ÏÖ’K«#Å`À PÜ«∞xfl ™êkèOK«∞^•
QÆ~°fi=Ú ÉÏã≤# QÆ#|_»∞ =∞#∞H˘O>Ë P™êfiq∞‰õÄ_» ÑÖ`«=Ú =Ç≤Ï™êÎ_»∞. qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»~Ú# PÜ«∞# KÕÜ«Ú
#∞sfi^èŒ=Ù ##fl=∞Ü«∞º XÑ¨CQÆ ÉÁQÆ_≥<£. qO`«Å‰õΩ JO`Õ=Ú#flk.
~åQÆO : JÉè’y "≥_H» ~õ å‡Å∞ (`«∞K«Û"≥∞#ÿ KÕ`Å« ∞) ^Àã≤`Õ (`˘ÅyáÈ`Õ) "åxH˜ q+¨µ=‚ ¸iÎÜÚ≥ Hõ¯
ã¨~°fiã¨∞ÅÉèí∞_ç`«_»∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ ã¨ x flkè Åaè ã ¨ ∞ Î O k. J`« º kè H õ " ≥ ∞ ÿ # Pâ◊ Å <å^Œ i OK« ‰ õ Ω O>Ë P ^Õ = ^Õ = Ù_» ∞
QÆ~°fi=Ú ÉÏã≤`Õ#∞ HÍ#=K«∞Ûx`«x IIã¨~°fiII =∞#Å<å^Œi™êÎ_»∞. X_»Ö’=ÚH˘#‰õΩO>Ë (`«#^ÕÇ¨xfl ~°H˜∆OK«∞HÀ"åÅ<Õ `«Ñ¨#
ÖË‰õΩO>Ë) P L¿ÑO„^Œ∞_Õ (NÇ¨Ïi) ~°H˜∆™êÎ_»∞. á⁄_ç|_»‰õΩO>Ë<Õ Ñ¨Ó~°‚ÉèÏ==Ú
zO`«ÖˇÖÏ¡#∞_çy`Õ NÑü Ü«∞O^Õ =ÙO_»∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. (™êfi~°úO ÖËHõáÈ`Õ<Õ P ™êfiq∞ Ñ¨Ó~å‚#∞„QÆÇ¨ÏO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞O`«<å# #∞O_ç`Õ#∞ =∞i<å`«_Õ
ÑÖ`«Ñ¨Ù =Ù|∞ƒ=∂x`Õ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ ^À_Ò#∞ „áêÑÖzHõ q+¨Ü«∞=ÚÅ <≥é∞QÆx "åxx WOk~å<å^äŒ∞_≥·# <å~åÜ«∞}∞_»∞
qO`«Å∞ ^ŒÅK«‰õΩO>Ë qâ◊fi~°∂Ñ¨"Õ∞ IIã¨~°fiII "≥∞K«∞Û‰õΩO\Ï_»∞. [O@QÍ „ã‘Î HÍ"åÅx, P"≥∞ ÉÏi# |_»x xã¨ûOQÆ∞xH˜ `«<Õ
"≥_»Hõ~å‡Å∞ ^Àã≤`Õ q+¨µ‚x ™êxfl^èŒº=∞|∞ƒ [O@QÍ "≥O@#∞O\Ï_® NÇ¨Ïi. J¿ÑHõÖ∆ xË "åx Ü≥∞^Œ∞@<Õ NÑü xezÜ«ÚO\Ï_»∞.
Hõ_»∞<åã¨ÖÁÅ¡‰õΩO>Ë HõÅ_®`«_»∞ U_»∞H˘O_»Å ÜÕ∞eHõÜ≥ÿ∞# P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ WO„kÜ«∞=ÚÅ#∞ [~ÚOK«∞ „=`«
"˘_»Ö’=ÚH˘#‰õΩO>Ë =Ù¿ÑO„^Œ∞_»∞ ~°H˜∆OK«∞ nHõ∆QÆÅ "åiˆH ^Œ‰õΩ¯`å_»∞ HÍx, ''"≥Ú‰õΩ¯|_ç——QÍ =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ Hõ@∞ìH˘<Õ"åiH˜ HÍ^Œ∞.
á⁄_ç|_»‰õΩO>Ë<Õ Ñ¨Ó~°‚ÉèÏ==∞Å~°∞ IIã¨~°fiII Wk x[O. "≥Ú‰õΩ¯Å`À SÇ≤ÏHõ HÀÔ~¯Å∞ f~°=K«∞ÛQÍHõ!
55 56
4-29 L^ŒÜ«∂ã¨Î â‹·Å=ÚÅ H˘Hõ¯ [OQÆQÍ *Ïz
=Ú#∞fl_ç J^≥ ã¨∂~°∞º`À [k"≥ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
Ü≥∞^Œ∞@ N"ÕOHõ>Ëâ◊√H˜+¨µì_≥· ~å=∞[áê#
PHÍâ◊ = Ú `å‰õ Ω #O`« Z`« ∞ Î Ô H ky# Ç¨ Ï #∞=∞O`« ∞ x H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ Éˇ^Œ=ÙÅ∞ QÆ^ŒeOp Éˇ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO[<åII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JO[hã¨∞`«∞_≥·# D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ =∞<À[˝"≥∞ÿ# =∞`«OQÆ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨~fi° `«OÃÑ· "≥Åã≤ ^•#=^Œ=∞#∞_≥,· ™êfiq∞HÍ~°º™ê^è‰Œ Ωõ _≥,· ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x t+¨µº_≥,·
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H˜+¨µì_≥· D cèHõ~° „Ñ¨`åÑ¨âße ã‘`åâ’Hõ q<åâ◊‰õΩ_»x ^Õ=`«ÅKÕ JO[h^Õq ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_≥#· D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ =∞<À[˝"∞≥ #ÿ =∞`«OQÆ Ñ¨~fi° `=« ÚÃÑ·
á⁄QÆ_»|_ç<å_»∞. D =∞OAÅ"≥∞ÿ# PO[<ÕÜ«Úx Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞_≥·# u~°∞=∞ÖËã¨∞x <≥ÅH˘xÜ«Ú<åfl_»∞. D ™êfiq∞x ¿ãqOK«O_ç.
[Ñ≤ã∞¨ #Î fl@∞¡ N~å=∞[Ñ¨=Ú`À `«# ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ HõêŒ OK«∞K«∞#fl@∞¡<åfl_∞» D =∂~°∞u.
D PO[<ÕÜ«Ú_»∞ ~åHõ∆ã¨∞ÅO^Œix K«OÑ≤ ~å=}∞x ÉèíOQÆÑ¨~°Kå_»∞.
LII JO[# ã¨∂#∞_ô Ç¨Ï#∞=∞ J^Œ∞ƒù`«~°∂Ñ¨Ùx xeÛ K«∂_»~À PHÍâ◊=∞O`« Ü≥∞`«∞ÎÔHky xOyx "≥∂ã≤<å_»∞. N~å=∞=Ú„kHõ#∞ ã‘`å^Õq H˘ãÿ
~°Ol`«=∞ø =∞`«OQÆ yi ~°Hõ¯ã≤ =¸HõÅ [OÑ¨Ù g~°∞_≥· P"≥∞ ˆH∆=∞ ã¨=∂Kå~°=Ú N~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ K≥Ñ≤Ê# Ji cèHõ~° „Ñ¨`åÑ¨âße D
=∞OAÅ =¸iÎQÍ "≥ÅÃã =∂~°∞u Q˘Å∞fi_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄O^ŒO_ç.
HõO[^ŒàÏÜ«∞`å‰õ∆Ω Ñ¨xQÍ ~Ú@ „"≥ÚÔH¯_ç |O@∞`å#<≥<£. J~°ú~å„u Ñ¨Ó@ "åÜ«Ú"ÕQÆ=Ú# Ñ¨Ü«∞xOz PHÍâ◊=∂~°æ=Ú# ãÖr=x
~åQÆO : q∞„â◊uÅOQ∑ Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ ^≥zÛ ~å=Úx "≥∞Ñ≤ÊOz <Õ_»∞ D q^èŒ=ÚQÍ WHõ¯_» P=ÚH˘x
JO[<å`«#Ü«Ú_≥·# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ("åºÑ≤Oz) Ü«Ú<åfl_ô Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_»∞. ™êfiq∞ HÍ~°º=Ú ™êkèOK«=Öˇ#O>Ë
~°Ol`«Ñ¨Ù =∞`«OQÆ Ñ¨~°fi`« Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO[<åII W@∞=O\˜"å_»∞ =∞~˘Hõ_∞» ÖË_x» ¿Ñ~°∞á⁄Ok#"å_ô JxÖÏ`«‡A_»∞. "å`«ûÅº=Ú`À
~åHÍã¨∞ <≥ÖÏ¡ Q˘\˜ì ~å=}∞x ÉèíOQÆÃÑ\˜ì WHõ¯_» `«# Éèí‰õΩÎÅ Ñ¨Ó[Å#∞ ã‘fiHõiOK«∞K«∞<åfl_»∞.
PHÍâ◊=Ú "≥∂K≥#^Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#∞x =^ŒÌ "Õ^=Œ ÚÅ #Éèºí ã≤OK«∞@‰õΩ PÜ«∞# t+¨µº_≥· JkfifÜ«∞"≥∞#ÿ
KÕH˘x Ü«ÚOQÆ~°q∞zÛ ã‘`«‰õΩ ¿ã=∞=Ú K≥ÃÑÊ
cèHõ~° „Ñ¨`åÑ¨Ñ¨Ù ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO[<åII ÃÑ^ŒÌ PHÍ~°=Ú ^•eÛ, `«∂~°∞ÊH˘O_»ÃÑ· <˘HõHÍÅ∞ Ñ¨_»=∞\˜ H˘O_»ÃÑ· <˘HõHÍÅ∞
KåzÜ«ÚOz ã¨∂~°ºQÆ=∞#=Ú#‰õΩ J#∞QÆ∞}=ÚQÍ `«# t~°ã¨∞#∞ Hõ^ŒeOK«∞K«∞
~å=Úx "≥∞Ñ≤ÊOz =∞^èŒº~åui ãÖrq ^≥zÛ
XHõ k#=ÚÖ’ "Õ^Œ=ÚÅ#∞ <ÕiÛ# |∞kú=∞O`«∞_»∞. =∞# Ü≥∞^Œ∞@ #∞#fl DÜ«∞<Õ,
P=ÚH˘x Ü«Ú<åfl_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
™êfiq∞ HÍ~°º=Ú#ˆH ãïÉË~°∞=_»¤"å_»∞ u~°∞=∞Å~åÜ«Ú_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ „Ñ‘uáê„`«∞_≥· N~å=∞<å=∞[Ñ¨=Ú
„¿Ñ=∞=Ú`À |∂[Q˘h Éˇ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJO[<åII KÕÜ«ÚK«∞#fl@∞¡ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Hõ^ŒeOK«∞K«∞<åfl_»∞. D ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x K«∂_»O_ç,
¿ãqOK«O_ç PÃÑ· `«iOK«O_ç.
57 58
4-30 UHÍO`«=Ú#<ÕÅ Ü≥∞^Œ∞Ô~·u<Õ `«#‰õΩ
=Ú#∞fl_ç Ö’HÍkèÑüÔHÅ Ö’<≥·u<Õ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊$OQÍ~° q~°Ç¨Ïw`åxfl PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º. <å~ÚHõ KÕH˘x^≥ =∞xflOK≥ âıëê„k=Å¡Éèí∞_»∞
(JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡) `«# ÉÏ^èŒ#∞ =i‚ã¨∂Î WOHÍ ™êfiq∞ ~å_ÕÅ<Õ Jx `«# ã¨dÜ«∞`À ÃÑ·H˘x^≥ =∞"Õ∞‡Å áêeOK≥<Õ IIK«eQÍeII
"åáÈ`«∞#flk. K«Å¡\ ˜QÍe "Õ_çQÍ=ÙO^Œ@. ~åã≤# Hõ~°∂Ê~°=Ú K«O^Œ#=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«Å¡^Œ<åhflÜ«∞@OÖË^Œ∞ ãïHõ^•! =∞O_çã¨∞Î<åflÜ«∞@. Jã¨b „|Ç¨Ï‡Ü«∞º<å`À D F K≥eÜ«∂! K«eQÍe "Õ_Qç Í =∂iáÈ~Ú `åÑ¨=Ú HõeyOK«∞K«∞#flk. HõÑC¨ ~°ÑÙ¨
'~åÜ«∞_çH—˜ ZO^Œ∞‰õΩ =Ú_çÃÑ\Ïì_À? HÍÜ«∞A_»∞ `å<ÕÅ Hõãs¨ <Õ? Jx qKåi™ÈÎOk. =∞ÅÜ«∞[=Ú (Hõ~°∂Ê~°O q∞o`«"≥∞ÿ# K«Å¡x K«O^Œ#=Ú) <å â◊s~åxfl `«<≥O^Œ∞‰õΩ
KÕH˘x^≥ =∞xflOK≥ âıëê„k =Å¡Éèí∞_»∞ J<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. âıëê„k =Å¡Éèí∞_»∞, =∞O_ç™ÈÎOk?
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·`Õ =∞‰õΩ@O =ÙO_Õ^Õ"≥∂? JxÑ≤OzOk.
áêÑ¨ÑÙ¨ PÖ’K«#Å`À #eyáÈ`«∞#fl =∞#ã¨∞û #Å∞QÆ_Å» Jxfl"Ñ·≥ Ù¨ Å‰õΩ, áÈs<Õ
P."≥II K«Å¡QÍe "Õ_ç K«b¡<≥, Hõ~°∂Ê~° (áÈ`«∞#flk). <å K«∂Ñ¨ÙÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å#∞ QÍeã¨∞Î<åfl~Ú. q~°Ç¨Ï `åÑ¨=Ú`À
=∞ÅÜ«∞[=Ú `«<ÕÅ =∞O_»*ËÃã? ~°yeáÈ`«∞#fl <åâ◊s~°O ZO^Œ∞‰õΩ ##∞fl ÉÏkèã¨∞Î#flk? Ñ¨ÓqO\˜ `«∂Ñ¨Ù (=∞#‡^èŒ∞x
q~°Ç¨ÏÉÏ^èŒ "ÕÔQ "ÕOHõ>Ëâ◊√x ~å}˜ qO\˜#∞Oz q_»∞=|_ç# ÉÏ}=Ú) ÜÕ∞Å z`«ÎO|∞ ^Œ∂s<Õ (<å =∞#ã¨∞û#∞
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥ Ç¨Ïi =ÚiÜ«∞QÆ. "Õkèã¨∞Î#flk?) K≥eÜ«∂ <åˆHÅ D "Õ^Œ#?
~åQÆO : Ü«∞=∞<£ HõàÏº}ü J<ÕHõ=∂~°∞¡ D zÅ∞Hõ, "åÜ≥∞uÎ (Q˘O`≥uÎ) =^Œs<Õ ("åQÆ∞`«∂<Õ =Ù#flk).
K«eQÍe "Õ_ÕÅ K«b¡<≥ HõÑ¨C~°Ñ¨Ù HÀ~ÚÅÅ∞ J^Õ Ñ¨xQÍ '‰õÄ— Ü«∞x Q˘}∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~Ú. =∂`À D ~åÜ«∞_çH˜
=∞ÅÜ«∞[=Ú `å<ÕÅ =∞O_ô<Õ IIK«eQÍeII (~åAH˜... ÖËHõ... ™êfiq∞H˜) P #Å∞= („|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞) ZO^Œ∞‰õΩ ~åã≤ÃÑ\Ïì_Õ?
HÍÜ«∞A_»∞ `å<ÕÅ Hõã¨s<Õ (=∞#‡^èŒ∞_»∞ <åÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ P„QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_Õ?) P
áêÑÖÑ¨Ù =∞#¿ãÅ áês<Õ #Å∞QÆ_»Å
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ ##∞fl xÅ∞=hÜ«Ú@ÖË^Œ∞ Hõ^Õ!
K«∂¿ÑÅ #Å∞=OHõ Ep<Õ
`åÑÖÑ¨Ù "Õ∞<ÕÅ `«_»g<≥ Ñ¨ÓqO\˜– ã¨v! `«#‰õΩ (N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° #‰õΩ) <Õ#∞ XO@iQÍ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ü≥∞^Œ∞~°Ü∂« º<Õ?
`«∂¿ÑÅ z„`«O|∞ ^Œ∂s<Õ IIK«eQÍeII ã¨ˆ~, Z^Œ∞Ô~·#^•##∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÖÁOyáÈÜ«∂<Õ? áÈh <Õ#∞ ÖÁOyáÈÜ«∂<Õ? áÈh
"åÜ≥∞uÎ zÅ∞ˆHÅ =^Œs<≥ Ñ¨Å∞=∂~°∞ <Õ#∞ ÖÁOyáÈ~Ú<å, P âıëê„k<å^èŒ∞_»∞ ##∞fl P^ŒiOz Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ ã‘fiHõiOKå_Õ?
HÀ~ÚÅÅ∞ ^•"Õ∞Å Q˘}w<Õ ã‘fiHõiOz Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ñïáêeã¨∞Î<åfl_Õ? P ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ ##∞fl xÅ∞=hÜ«Ú@
~åÜ«∞_çH˜ #Å∞ÖË ("Õ) Å ~åã‘<≥ =∂`À#∞ ÖË^Œ∞ Hõ^Õ!
HÍÜ«∞A_»∞ `å<ÕÅ Hõã¨s<Õ IIK«eQÍeII
59 60
4-31 "≥ÅÜ«Ú ã¨zÛ^•#O^Œ q<À^Œ=∂
=Ú#∞fl_ç JÅ~°∞ ÑÖK«qOâ◊u Ü«∂`«‡`«`«Î fi=∂
Hõey# ^•ã¨∞Å‰õΩ ‰õ~°∞}Ïxnè
P<å_»∞ qâ◊fi~∂° Ñ¨Ù_≥#· NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡‰õΩ J~°∞#˚ ∞_»∞ â◊~}° #fl>,¡Ë ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ K≥Åy =~°=ÚeKÕÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_® IIâ◊~°}∞II
P~°„Î `å} Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞<≥#· N=¸iÎx â◊~} ° ∞ JO@∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"Õ~Ú t~°ã¨∞Å∞, J#O`«"≥∞ÿ# ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ QÆÅ "Õ^Œ~°Hõ∆‰õΩx =ÚQÆ∞~°Ü«∞ºÅ
=¸ÅÑ¨Ù@Ü«∞ºQÍ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. =Ú#∞Å‰õΩ FOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·# ã¨∞~°~°Hõ∆‰õΩx F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h‰õΩ â◊~°}∞. â◊~°}∞ `«O„_ô! P<å_»∞ J_»qÖ’ QÆ*ËO„^Œ∞x
qâ◊fi<Õ„`«∞x, ã¨zÛ^•#O^Œ q<À^Œ∞x, ÑÖK«qOâ◊u P`«‡`«`åÎ fixfl ^•ã¨∞Åáêe\˜ ~°H˜∆Oz# =~°^•! h â◊~°}ÏQÆ`Õ k‰õΩ¯<å‰õΩ. x<Õfl â◊~°}∞ "Õ_»∞K«∞<åfl#∞.
Hõ~°∞}Ïxkè JO@∞<åfl~°∞. D qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_Õ =~°=ÚÅxKÕÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»@... „Ñ¨Éèí∂! h=Ù "Õ~Ú t~°ã¨∞Å∞#fl (ÖˇHõ¯ÖË#xfl `«ÅÅ∞#fl) qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_çq.
=∞II â◊~°}O\˜<£ Ç¨Ïi! h‰õΩ <Õ#∞ ~Ú@∞ "Àã¨ˆ~fiâ◊fi~å! „"≥ÚÔH¯^Œ<£ Ñ¨~O° *’ºu ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»"#·≥ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡=Ù. "Õ^À^Œ~ú }
° KÕã,≤ „"≥∂Ü«ÚK«∞#fl (~°=oOK«∞)
â◊~°}OÉÁHõ¯>ˇ k‰õΩ¯<å‰õΩ, HõiÜ«Ú<£ ™êkèOK≥ hã¨`ü Hõ$Ñ¨<£ P "Õ^Œ=ÚÅ‰õΩ `«Å=∂xHõ"≥∞ÿ# "å_»"≥· xezuq. J#O`«"≥∞ÿ# KÕ`«∞ÅKÕ`«
=~°^•! "ÕOHõ@<åÜ«∞HÍ! â◊~°}∞háê^ŒO|∞ J#flÜ«∞º<≥<£ â’aèÅ∞¡K«∞#fl N=¸iÎq. J\˜ì qâ◊fi=¸iÎ<Õ â◊~°}∞ "Õ_≥^Œ#∞.
=Ú~°"≥·i<£ H˘xÜ«∂_»∞ H©~°Î#=Ú N=¸iÎ<£ ÉèílOK≥<£ JÇ¨ÏŸ!
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ F Ñ¨~å`«Ê~å! h=Ù =ÚQÆ∞æ~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ („|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å‰õΩ)
=¸ÅHõO^•xq, (`«e¡"Õ~°∞ =O\˜"å_»=Ù). =Ú#∞Å‰õΩ |∞∞+¨µÅ‰õΩ „âı+¨ª"≥∞ÿ#
â◊~°}∞ â◊~°}∞ h‰õΩ ã¨ˆ~fiâ◊fi~å h
â◊~°}ÏQÆ`Õ k‰õΩ¯ ™ê=∞[=~°^• IIâ◊~°}∞II FOHÍ~åxq. Ñ¨Q@Æ ∞ ^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl ã¨∞~°∞Å‰õΩ J<ÕH=õ ∂~°∞¡ „áê}=ÚÅ∞
xeÑ≤# „áê}|O^èŒ∞_»=Ù. x#∞fl ™êHÍ~°∞xQÍ (XHõ PHÍ~°=Ú HõÅ"åxQÍ)
"Õ~Ú t~°ã¨∞Å`À_ç qâ◊fi~°∂Ñ¨=∂
ÉèÏqOz#KÀ qâ◊fi"Õ∞ <Õ„`«=ÚQÍQÆÅ J#O`«~°∂Ñ¨Ù_çq.
ÉÏÜ«∞@ h Ñ¨~°O*’ºu Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=∂
„"≥∂Ü«ÚK«∞#fl "Õ^Œ=ÚÅ "≥∂Ç¨Ï<åOQÆ=∂ ^Õ"å! x~åHÍ~°∞xQÍ x#∞fl ÉèÏqOz#KÀ h=Ù ã¨zÛ^•#O^Œ q<À^Œ∞_çq.
KÕ~ÚKÕ`« J#O`«Ñ¨Ù N=¸iu IIâ◊~°}∞II ÑÖK«qOâ◊u (W~°∞=kÜ≥∞ÿ ^Œ∞) P`«‡ `«`Î« fi=ÚÅ`À JÅ~å~°∞ qâßfi`∞« ‡_»=Ù. J@∞=O\˜
=ÚQÆ∞~°∞ "ÕÅ∞Ñ¨ÙÅ‰õΩ =¸ÅHõO^Œ=∂ h qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú K«∂_»ÖËHõ (P<å\˜ J~°∞˚#∞x =Öˇ) h‰õΩ ^•™ÈÇ¨ÏO Jx â◊~°}∞
"˘y =Ú#∞Å |∞∞+¨µÅ "ÀOHÍ~°=∂ *ÁzÛ#"åix Hõ$ÑËK«∞ Hõ~°∞}Ïxkèq. JO`ÕHÍ^Œ∞, K≥Åy (q[$OaèOz)
Ñ¨QÆ@∞ ^Õ=`«Å‰õΩ „áê}|O^èŒ∞_® =~°=ÚezÛ h Éèí‰õΩÎ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞#fl D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_® h"Õ.
[QÆ"≥∞ÖÏ¡ Hõ#∞flÖˇ·# ™êHÍ~°=∂ IIâ◊~°}∞II
61 62
4-32 ^Õ=^Õ"ÕâßÜ«∞ k=ºK«i`åÜ«∞ |Ç¨ï–
=Ú#∞fl_ç ÉèÏ=<åf`åÜ«∞ Ñ¨~°=∂Ü«∞
N"ÕOHõ>ËâßÜ«∞ l`«^≥·`«º xHõ~åÜ«∞
K«Hõ¯\˜ ãÖã¨¯ $`« H©~°Î# <åÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. '[_»=Ú— Éèí∂=Å¡ÉèÏÜ«∞ #"≥∂ Ñ¨Ó~°‚HÍ=∂Ü«∞ II[_»=∞uII
Jx Ñ≤Å∞=^Œy# D ™êO™êiHõ [QÆ`«∞Î Ju ~°Ç¨Ïã¨º"≥∞ÿ#k. nxÖ’ <Õ#∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ~‡° „¿Ñi`«∞_»<·≥ K«iOK«∞K«∞#fl „áê}˜x. F Ñ¨^‡Œ ^ŒàÏÜ«∞`åH∆Í! NÇ¨Ïs! [_»~∂° Ñ¨"∞≥ #ÿ
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ P„â◊Ü«∞ Éèí∂`«∞_»"≥·# ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞ Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ ™ê~°™ê‰õ∆Ω_»"≥·# (Ñ¨^Œ‡^Œà◊<Õ„`«∞_»"≥·#) F NÇ¨Ïs! [_»=∞u ~°Ç¨ÏO ([_»=Ú
J#fl=∞Ü«∞º. PKå~°∞ºÅ"å~°∞ "å_ç# 'ã≤O^èŒ∞ ~°Ç≤Ï`åÜ«∞— J<Õ qâı+¨}ÏÅ∞ J~°úO Jx Ñ≤Å∞=|_Õ D ™êO™êiHõ [QÆ`«∞Î Ju QÀÑ¨º"≥∞ÿ#k) WO^Œ∞Ö’ <Õ#∞
HÍ"åÅO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åeûO^Õ =∞i... Hõ~°‡„¿Ñi`«∞_»<≥· K«iOK«∞ „áê}˜x. [_»~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# „Ñ¨ÑÖKåxH˜ P„â◊Ü«∞Éèí∂`«∞_»"≥·#
HõOII [_»=∞u~°Ç¨Ïã¨º=∞QÆ∞#@ ^Õ"å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Hõ_»∞ „¿Ñi`«∞_≥· K«iOK«∞ Hõ~°‡ÅKÕ`«<£ F ^Õ"å! h=Ù Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. x["≥∞ÿ# h ÉèíHõÎ[#∞Å‰õΩ ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ
J_»yu [_» [QÆ=∞O^Œ∞# ™êfinè#=∞QÆ∞ "å_»=Ù. "åi áêÑ¨=ÚÅ#xflO\˜x x~°∂‡eOÑ¨QÆey#"å_»=Ù.
Ñ¨_çÃÑ>ˇì#∞ J#fl=∞Ü«∞º =O^Œ#=Ú Ç¨Ïs! ã≤O^èŒ∞~°Ç≤Ï`«∞_»=Ù J#QÍ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ x~°∂‡eOK≥^Œ#x (â’+≤OK≥^Œ#x) „Ñü#
Ñ¨Óx#"å_»=Ù (N~å=∂=`å~°OÖ’). #~°HÍã¨∞~°∞x JO`«"Ú≥ OkOz# NHõ$+¨µ_‚ =» Ù.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù. „Ñ¨Éèí∂! h=Ù '=Ú~°— J#∞ ^•#=Ùx Ç¨ÏiOz#"å_»=Ù.
[_»=∞u ~°Ç¨ÏO Hõ~°‡[O`«∞ ''ˆ~HÀ7Ç¨ÏO—— J@∞=O\˜ h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
[_»kè xÅÜ«∂Ü«∞ #"≥∂ ™ê~°™êH∆ÍÜ«∞ II[_»=∞uII F ^Õ=^Õ"å! h=Ù #QÆ ã¨=Ú^Œú~°} KÕã≤# "å_»=Ù (‰õÄ~°‡"≥∞ÿ =∞O^èŒ~°yi
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞ëêÜ«∞ x[ÉèíHõÎ[# ã¨∞ÅÉèÏÜ«∞ <≥uÎ# "å_»=Ù). #O^ŒQÀÑ¨Ùx a_»¤=Ù. D [QÆ`«∞Î#‰õΩ JO`«~å`«‡ ~°∂Ñ¨Ù_»=Ù.
^Œ∞i`«^Œ∂~åÜ«∞ ã≤O^äŒ∞ ~°Ç≤Ï`åÜ«∞ ã¨ ∞ QÆ ∞ }=ÚÅhfl ~° ∂ Ñ¨ Ù ^•eÛ#"å_» = Ù. =∞$QÆ # ~åOQÆ = ÚÅ∞ QÆ Å "å_» = Ù.
#~°HÍO`«HÍÜ«∞ N<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ `Õ (#~°ãO≤ Ç¨ï_»=Ù). Éè=í =Ú („Ñ¨ÑO¨ K«=Ú) JO_»~∂° ÑÖÖ’ á⁄ky#"å_»=Ù. Ñ¨#fl~å*ˇ#·
=Ú~°Ç¨Ï~åÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ #"≥∂ II[_»=∞uII Pkâı+¨µxÃÑ· Ñ¨=fioOzÜ«ÚO_»∞"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
#QÆã¨=Ú^Œú~°}ÏÜ«∞ #O^ŒQÀÑ¨ã¨∞`åÜ«∞ „Ñ¨Éèí∂! ^Õ=^Õ=ÙÅx Ñ≤Å∞=^ŒQÆæ"åiH˜ h=Ù Dâ◊fi~°∞_»=Ù. k=º"≥∞ÿ#
[QÆ^ŒO`«~å`å‡Ü«∞ ã¨QÆ∞}ÏÜ«∞ K«i„`«QÆÅ"å_»=Ù. J<ÕHõ"≥∞ÿ# ÉèÏ=#ÅKÕ`« ‰õÄ_» q=iOÑ¨ â◊Hõº=Ú HÍx "å_»=Ù.
=∞$QÆ#~åOQÍÜ«∞ xi‡`« Éèí"åO_®Ü«∞ Ñ¨– ã¨~fi° „âı+µ¨ _ì =» Ù. ™êfig∞! h=Ù N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»=Ù. ^≥`· º« QÆ}=ÚÅ#∞ [~ÚOz#"å_»=Ù.
#flQÆ~åA â◊Ü«∞<åÜ«∞ #"≥∂ #"≥∂ #"≥∂ II[_»=∞uII Éèí∂^Õg=Å¡Éèí∞_»=Ù. Ñ¨Ó~°‚HÍ=Ú_»=Ù, (HÀiHõÅhfl ã≤kúOz#"å_»=Ù). J\˜ì
Ñ¨~°=∂`«‡"≥·# h‰õΩ J<ÕHõ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
63 64
4-33 HõO^Œ∞= Q“ã¨ÖÏº QÆ~°ƒù ~°`åflHõ~°
=Ú#∞fl_ç K≥Ok# N"ÕOHõ\Ï„k Nx"å™ê
N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ xO_»∞ ã¨Éíè niÛÜ«Ú<åfl_∞» . P H˘Å∞=ÙÖ’ ã¨=ÚYO|∞#<Õ ãÖ^Œ_ç QÆ∞â◊Å=ÙÅ∞ K«k"Õ~°∞ "˘Hõ=OHõ
K≥Ok h~å[ã¨=Ú K≥Ñ¨Ê~å^Œ∞ ~å=∂ IIJ=^è•~°∞II
(Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ<Õ) J^Õ JO^Œih z`«ÎyOK«∞K«∞#fl (Ü≥∂zOK«∞K«∞#fl) P ™ê~°fiÉè∫=Úx
ã¨Éèí Z\Ï¡ =Ù#fl^À Hõà◊§‰õΩ Hõ\ ˜ì#@∞¡ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. qx ÉèÏ"å=∞$`«O :
(K«kq) `«iOK«O_ç. J#fl=∞Ü«∞º =∂„`«"Õ∞ ÉèÏqOK«QÆÅ <å~°^Œ, ~°OÉèÏ^Œ∞Å∞ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅÑü"≥·# F N~å=∞K«O„^•! JO^Œix z`«ÎyOz ("≥ÚéÅ#∞ qx,
H˘Å∞=ÙÖ’ =ÙO_»@O, ‰õΩâ◊Å=ÙÅ∞ 'q#∞_»∞ q#∞_»∞ ~å=∂Ü«∞} QÍ^è•— Jx áê_»@O ÖËHõ, PÖ’zOz) J=^è•~°∞ (™ê=^è•#∞_»=QÆ∞=Ú). W=Å (D „Ñ¨Hõ¯) W^Õ H˘Å∞=Ù
Ü≥∞O`« J|∞ƒ~°"≥∂ Hõ^•! H“ã¨ÖÏº QÆ~°ƒù~°`åflHõ~° Jx P "ÕOHõ@~å=∞Ü«∞ºQÍix xO_≥ (h ã¨Éèí JO`å xO_çáÈ~ÚOk). J^Õ ã¨=ÚY (JkQÀ Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ)
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞... ^Œ~°≈#q∞K«∞ÛK«∞#flk „Ñ¨Éèí∂!
F ~åÑ¶∞¨ "å! ~å=∞Éè„í ^•! ~å=∞K«O„^•! ~å=∂! â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ JÜ≥∂^è•ºkè<å^ä•!
P."≥II ~°Ñ¶¨ÚÑü! J=^è•~°∞ ~°H˜∆OÑ¨Ù=∞O^Œi<£ „¿Ñ=∂ã¨Ê^ŒÜ≥ÿ∞# *Ï#H© =Å¡ÉèÏ! JkQÀ "å_Õ <å~°^Œ=∞Ç¨=Úx. "åˆ~ ~°OÉèÏk
xO_»∞ H˘Å∞=Ù#O^Œ∞ h^Œ∞ [#∞Å ^Õ=#~°ÎH© =∞}∞Å∞ Ü≥∞O^Œ~À #iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. "≥∂"≥∞uÎ HõÑ¨ÙÖˇÖÏ¡ "≥ÚˆH¯~°k"À.
z`«ÎyOK«∞ "≥ÚéÅ∞ K≥ÃÑÊ~å J#flÜ«∞º (JO>Ë... #~°∞Å =∞^èŒº "Õ∞=Ú "å#~°∞Å∞QÍ =Ù<åfl"Õ∞, Jx "≥ÚQÆ=∂@ Ñ¨_»∞`«∂
Hõ#∞Å ~å=∞ã¨Éèí#∞ Hõ>ˇì ã¨∞O_ç!! "å#~° „âı+¨µªÅO`å q#Ü«∞OQÍ "≥Ú‰õΩ¯K«∞<åfl~°∞. JkQÀ Jx J~°úO)
~åQÆO : Åe`« „Ñ¨Éèí∂! h=Ù ã¨∂~°º=Oâ◊ ãÖ*Ï`«∞_»=Ù. WH∆Ífi‰õΩÅ uÅ‰õΩ_»=Ù. Ñ¶¨∞#∞_≥·#
^Œâ◊~°^äŒ#O^Œ#∞_»=Ù. qâßfiq∞„`«∞x „Ñ≤Ü«∞t+¨µº_»=Ù. ZO`«=∞Ok =Ú#∞Å∞ x#∞fl
J=^è•~°∞ ~°Ñ¶¨ÚÑü Ü«∞O^Œix l`«ÎyOK«∞ nqã¨∞Î<åfl~À K«∂_»=Ü«∂º! JkQÀ P =ÚO^Œ~° xÅ∞K«∞#fl"å_Õ h‰õΩ „Ñ≤Ü«∂u
~Ú=Å xO_≥ Q˘Å∞ q^≥ #^≥ ã¨=ÚMÏ IIJ=^è•~°∞II „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ `«=Ú‡_»∞ Éè~í `° ∞« _»∞. h "≥#∞Hõ qO*Ï=∞~°`À gK«∞K«∂ ¿ãqOK«∞K«∞#fl"å_Õ
~å=∞~åÑ¶¨∞= ~å=∞Éèí„^Œ ~å=∞K«O„^Œ ÅHõ∆ ‡}∞_»∞.
N=∞^ŒÜ≥∂^è•ºÑü ã‘`åÑü N~å=∂! h=Ù „Ñ¨ã≤^Œ∞ú_»"≥·# H“ã¨ÖÏº QÆ~°ƒù~°`åflHõ~°∞_»=Ù. (~°`åflHõ~°∞_»O>Ë...
„¿Ñ=∞<å~°^Œ∞_»∞ "å_ô Éˇ‰õΩ¯~°OÉèÏ^Œ∞ÖÏ_Õ~°∞ J<ÕHõ ~°`åflÅ‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# ™êQÆ~°∞_»=Ù). N"ÕOHõ\Ï„kH˜ K≥Ok# Nx"åã¨∞_»∞
"≥∂"≥∞uÎ HõÑ¨ÙÖˇÖÏ¡ "≥ÚÔH¯~°k"À IIJ=^è•~°∞II ‰õÄ_® h"Õ „Ñ¨Éèí∂! JkQÀ ãÖ^Œ_ç KÕÜ«ÚK«∂ N~å=∂Ü«∞} QÍ^èŒ#∞ QÍ#O
Ñ¶¨∞#=Oâ◊ ‰õΩÅ*Ï`« WH∆Ífi‰õΩ uÅHÍ KÕÜ«ÚK«∞#fl h Hõ=Å Ñ¨Ù„`«∞Å∞ ‰õΩâ◊Å=ÙÅ∞ Ü≥ÚHõ=OHõ Ü≥∞O`« JO^ŒOQÍ =Ù<åfl~À
Ñ¶¨∞#^Œâ◊~°^äŒ ã¨∞`« H“tHõ „Ñ≤Ü«∞ K«∂_»∞. WHõ h sîq, h ~å[ã¨=Ú, h"≥É· =íè =Ú =i‚OK«∞@ <å=Å¡ JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å?
=Ú#∞Å∞ nqOKÕ~°∞ =ÚO^Œ∞\Ï Éèí~°`«∞_»^≥ x*ÏxH˜ Z=i=ÖÏ¡HÍ^Œ∞. P ~°Ñ¶¨ÚÑüx â◊~°}x ÉèÏqOK«O_ç... =∞<À <Õ„`«O`À
"≥#Hõ ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ ¿ãqOp qO*Ï=∞~° IIJ=^è•~°∞II uÅHÕK«O_ç.
65 66
4-34 |eq∞ ~°∞H˜‡}˜ ^≥zÛ Ñ¨~°∞Å ÔQez Ü≥∞ÔH¯
=Ú#∞fl_ç JÅÜÕ∞QÆ∞ ÉˇO_ç¡ HõÖÏº}~°^äŒ=Ú
Ü≥∞Åq∞ N"ÕOHõ\Ï„k #Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆQÆ∂_ç
Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ J<ÕHõ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ J<ÕHõ ~°^äŒ=ÚÅ<≥H˜¯ HõÅ(e)HÍÅ=Ú#∞ <ÕÔQ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# ~°^äŒ=Ú II^Õ=II
`«# P„t`«∞Å =∞<À~°^äŒO K≥e¡OKå_»∞. JkQÀ P Hõ#|_»∞`«∞#fl ^Õ= ^Õ=Ùx ~°^äŒO ÉèÏ"å=∞$`«O :
P ãÖ^Œ~åƒÅ#∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ QÆ∞~°∞ÎKÕã≤ D J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#‰õΩ JkQÀ... ^Õ=^Õ=Ù_≥H˜¯# P k=º~°^äŒ=Ú#∞ K«∂_»O_ç. =∂=O\˜ "åiH˜
=¸Å=∞~ÚO^Õ"≥∂ JxÑ≤™ÈÎOk. =∞# Ñ¨Ù~å}ÏÅg∞^Œ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ ZO`« (â◊~}° ÏQÆu<˘Ok# Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ) Ü≥∞Å¡~‰° Ωõ Jk =∞<À~°^=Œä Ú (=∞#ã¨∞ûÅÖ’x HÀÔ~¯Å#∞
Ñ¨@∞ì=Ù#fl^À D H©~°Î# `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞#flk. ^Œ∞~°^Œ$+¨ì"Õ∞=∞O>Ë... =∞#H˜ WuÇ¨™êÅÃÑ· f~°∞Û#^≥· Ü«Ú#flk).
Ñ¨@∞ìáÈ~ÚOk, `≥Å∞QÆ∞ "åºHõ~}° OÃÑ· Ñ¨@∞ìáÈ~ÚOk, `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ÃÑ· Ñ¨@∞ìáÈ~ÚOk, J<åk HÍÅOÖ’ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ D „Ñ¨ÑÖKåxfl "Õ~°∞*Ëã≤ =∞Ç¨
ÉèíH˜ÎÃÑ· Ñ¨@∞ìáÈ~ÚOk.... WHõ kÔH¯=~°∞? P U_»∞H˘O_»Å"å_Õ... ã¨=Ú„^Œ=ÚÅ <≥Å¡Å∞QÍ "Õ~°Ê~°z, D [QÆux áêeOK«=∞x J<ÕHõ áêÅ∞Å‰õΩ
(ÑïáêÅ‰õΩÅ‰õΩ) XÑ¨Ê*ˇáêÊ_»∞. JÑ¨C_®Ü«∞# XHõ k=º ã¨∞=~°‚~°^äŒ"≥∞H˜¯ Ñ¨QÆ@∞#
K«OII Hõ#∞_»^≥ ^Õ=^Õ=Ù_»@∞ QÍ~°="≥ÚÑ¨ÊQÆ <≥‰õΩ¯ `Õ~°∞ g∞ (^ÕnÑ¨º=∂#=ÚQÍ) `Àe<å_»∞. JkQÀ P ã¨∞=~°‚ ~°^è•xfl (g∞ =∞<À<Õ„`«O`À)
=∞#=ÚÅ HÀÔ~¯ f~°∞ Hõ^Œ! =∂ ãï"å~°Å∞ Ñ¨ÙÅ¯iOK«QÍ ^Œi≈OK«O_ç. JkQÀ ~å=∞~å=} Ü«Ú^ŒúO [~°∞QÆ∞`ÀOk. "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA F_çáÈ~Ú
Ñ¶¨∞#Ñ¨Ù ~°^äÀ`«û=O |@∞Å Hõ#∞flÅ QÆ>ˇì#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ xsfi~°∞º_≥· „áê}^•#O á⁄Ok# ~å=}∞_»∞ =∞~°∞<å_»∞ k=º"≥∞ÿ# ~°^äŒ=Ú<≥H˜¯
q#∞_çk H˜¡+¨ì H©~°Î#=Ú "ÕOHõ@<å^äŒ∞_»∞ "≥∞K«∞Ûnxx<£ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# „HÀ^äŒO`À [fieã¨∂Î =KåÛ_»∞. ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ =∂`«e¡ `ÀÅ∞`«∞#fl k=º
~°^ä•xfl N~å=∞K«O„^Œ∞x HÀãÖ ÑÖÑ≤OKå_»∞. PÜ«∞# q#flÑÖ =∞xflOz P
~åQÆO : J~îå}Ï ^Õ=^Õ=Ù_»∞ P ~°^äŒ"≥∞H˜¯ ~å=} ãÖÇ¨~°O KÕâß_»∞. J^Õ... P ~°^äŒO.
^Õ=^Õ=Ù_≥ÔH¯#^≥ k=º~°^äŒ=Ú k‰õΩ¯Å∞ ™êkèOz (^Œ∞+¨ì tHõ} ∆ KÕã≤ „uÖ’Hõ q*Ë`Ü « ∞ÿ≥ ) N~å=Ú_»∞ ã‘`å^Õq`À
=∂=O\˜ "åiÔHÅ¡ =∞<À~°^äŒ=Ú II^Õ=II uiy Ju `«fi~°QÍ JÜ≥∂^èŒº KÕ~°∞@‰õΩ Ñ¨Ù+¨ÊHõ q=∂#O Ü≥∞H˜¯ HõÑ≤¿ã#`À,
[QÆu ÉÏÅ∞ÅÔH· [Å^èŒ∞Å∞ "Õ~°*Ëã≤ qcè+}¨ Ï^Œ∞Å`À |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. Jk ~°^=Œä Ú=Öˇ JÅOHõiOÑ¨|_ç# Ñ¨Ù+¨ÊHõ ~°^=Œä Ú.
Ñ¨QÆ@∞# ^ÀÖˇ#^≥ ÃÑ·_ç ~°^äŒ=Ú xH˜¯# (QÆifiOz#) #~°HÍã¨∞~°∞x K«OÑ¨Ù@‰õΩ ã¨`º« ÉèÏ=∞`À, "≥‰· Ωõ O~î=° Ú#∞O_ç =zÛ#
q∞QÆ∞ÅQÆ QÀÑÿOz "≥∞~°Ü«Ú ~å=}∞g∞^Œ q+¨µ‚ ~°^ä•xfl Ü≥∞HÍ¯_»∞. NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡. ^•~°∞‰õΩ_»∞`ÀÖË P ~°^èŒ=Ú#∞ ã¨`«ºÉèÏ=∞
`≥yÜ≥∞H˜¯`ÀÖË#^≥ ^Õ"ÕO„^Œ ~°^äŒ=Ú II^Õ=II `Àe NHõ$+¨µ‚x q[Ü«∂xH˜ `À_»Ê_çOk. J^Õ.. "≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù Ô~Hõ¯Å`À (^Œ∞™êûÇ¨Ï"≥∞ÿ#
Ô~Hõ¯Å`À ZQÆ∞~° QÆey#) P ~°^äŒO.
k‰õΩ¯Å∞ ™êkèOz ã‘`å^Õq`À #Ü≥∂^èŒº‰õΩ WHõ P HõàÏº} ~°^ä•xfl K«∂_»O_ç. |Å=O`«OQÍ ~°∞H˜‡}˜x `≥zÛ â◊„`«∞=ÙÅ#∞
|Hõ¯# =∞~°eK≥ |∞+¨ÊHõ ~°^äŒ=Ú z`«∞ÎQÍ F_çOz Ju"ÕQÆOQÍ ^•fi~°Hõ"≥·Ñ¨Ù ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ`«∞#fl NHõ$+¨‚=¸iÎ ÃÑO_ç¡
xH˜¯ #~°HÍã¨∞~°∞ÃÑ· xOy "≥∂=<≥H˜¯`ÀÔ~ ~°ÔŒä J^Õ. ^•xx D™êi ~°∞H˜‡}©^qÕ `ÀeOk. =∞i D<å_»∞ u~°∞=∞ÅÖ’, HõÅ(e)
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù Ô~Hõ¯Å`À q+¨µ‚~°^äŒ=Ú II^Õ=II HÍÅOÖ’ JO>Ë HõeÜ«ÚQÆOÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«#^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ`À
ZÅq∞ (ãÖ`À+¨=Ú`À) ÜÕ∞QÆ∞K«∞#fl Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ ~°^=Œä Ú#∞ uÅHÕK«O_ç. `«iOK«O_ç.
67 68
4-35 HÍ#=K«∞Û #^≥ Ñ¶¨∞# áê`åà◊=Ú
=Ú#∞fl_ç HÍ#~å^Œ∞ <åHÍÅ=Ú
N#QÆ qÇ¨~° N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
"Õ^•O`«=Ú#∞ Ju `ÕeHõ ÉèÏ+¨Ö’ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™È#Å |∞\˜ì# ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ xqQÀ IIU_ÕII
U_»∞ *Ï<≥Å∞ =∂„`«O á⁄_»=ÙO_Õ D =∂#=^ÕÇ¨ÏO ZO`« qz„`«"≥∞ÿ#k! nxH˜
`À_≥·# <å =∞#ã¨∞û `«$Ñ≤Î`À xO_»<Õ xO_»^Œ∞. <åáêÑ¨=Ú ÑÖ_»<Õ ÑÖ_»^Œ∞. <Õ<ÕO ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕÜ«∞QÆÅ#∞? <å =Ü«∞ã¨∞ûx Ñ¨\ ˜ì Ü«ÚOK«ÖË#∞. <å HÀáêyflx P~°ÊÖË‰õΩ<åfl#∞. F „Ñ¨[ÖÏ~å! D =∂#= ^ÕÇÏ¨ =Ú#fl^.Õ .. ^•x á⁄_»=Ù U_»∞ *Ï<≥Å∞ =∂„`«"∞Õ .
<å HÍÖÏxfl `≥eã≤HÀÖË#∞. =∞i <åˆHk ^•i? h QÍ^èŒÅ∞ qO@∂ x<Õfl ^è•ºxã¨∂Î <Õ=Ú ("Õ∞=Ú) =∞i ÜÕ∞_® (Ü≥∞Hõ¯_®) WHõ Ü≥∞~°∞QÆ=Ú (nx `«`«Î fi=Ú#∞
<å âı+¨ rq`åxfl QÆ_ç¿Ñ™êÎ#∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. `≥eÜ«Ú=Ú).
LII *Ï<≥Å∞ ÜÕ∞_»∞ ^ÕÇ¨Ïq∞k *Ï_»<≥~°∞OQÆ#∞ nx <≥·[=Ú<£ D ^ÕÇ¨ xH˜ XHõ =∞#ã¨∞û [`«QÍ =ÙO@∞Ok. =∞Ç¨™êQÆ~=° ÚÖˇ<· å x=Ú+ÖÖ’
„=∂#∞Å=O\˜ áêÑ¨=ÚÅ∞ ÑÖ_»=Ù, HÀÑ¨=Ú <å~°Ê*ÏÅ~å xO_»∞`åÜÕ∞"≥∂ HÍx D =∞#ã¨∞û =∂„`«O xO_ç‰õÄ_® xO_»^Œ∞. (`«$Ñ≤Î K≥O^Œ^Œ∞).
HÍ#QÆ <å^Œ∞ HÍÅ=Ú#∞ HÍ^Œ∞~° ™ê^èŒº=Ú J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ D Éèí∂q∞ÃÑ·#∞#fl ÑÖ@Åhfl ÑÖ_»∞`åÜÕ∞"≥∂ HÍx <å =∞#ã¨∞Ö’x áêÑ¨=Ú
™È#Å |∞@∞ì ã¨∞^Œ∞Ìeq ã¨∞O^Œ~° Nyi "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∂„`«O ÑÖ_»<Õ ÑÖ_»^Œ∞.
~åQÆO : áê_ç
K«HõK«Hõ áê‰õΩ`«∂ áêiáÈ`«∞#fl áê=Ú#∞ J=bÅQÍ Ñ¨@ì=K«∞Û#∞. HÍx <å
U_Õ *Ë#Å∞ ~¸ ^ÕÇ¨ÏO|∞#∞ áêÜ«∞=Ú (=Ü«∞ã¨∞û) #∞ =∂„`«O Ñ¨@ìÖË=Ú. „Ñük#=Ú <å =Ü«∞ã¨∞û XHõ~ÀA
ÜÕ∞_® xHõ =∞i Ü≥∞~°QÆ=Ú <Õ=Ú IIU_ÕII ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. (<å PÜ«Ú=Ù XHõ~ÀA `«~°∞QÆ∞`ÀOk). J#Å=Ú (Jyfl) h\˜`À
xO_»∞#∞ [Å^èŒ∞Å∞ x=Ú+¨=∂„`«=Ú# W>Ëì PiáÈ`«∞Ok. HÍx <å HÀáêyfl =∂„`«O U q^èŒ=ÚQÍ#∂ P~°<Õ P~°∞@ÖË^Œ∞.
xO_çÜ«Ú xO_»^Œ∞ <≥é˜ =∞#ã¨∞
ÑÖ_»∞#∞ Éèí∞qQÆÅ ÑÖ@ÅxflÜ«Ú#∞ K˘~°~åx Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# áê`åà◊ Ö’Hõ=Ú#∞ *ÁzÛ HÍ#=K«∞Û<Õ"≥∂HÍx ~åÉ’ÜÕ∞
ÑÖ_»^Œ∞ <åÖ’ ÉÏÑ¨Ñ¨Ù =∞#ã¨∞ IIU_ÕII <åHÍÅ=Ú#∞ =∂„`«O HÍ#ÖË‰Ωõ <åfl#∞. N#QÆ=Ú Jx Ñ≤Å∞=|_Õ u~°∞=∞Å H˘O_»ÃÑ·
qÇ¨ÏiOK«∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ™È#Å|∞\˜ì# ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ xqQÀ. (=~°¬=ÚÅ=Öˇ Ñ¨Ù\˜ì#
Ñ¨@ì=K«∞Û #Å áêˆ~\˜ áê=Ú#∞
Ñ¨@ì~å^Œ∞ <åáêÜ«∞=Ú h Ñ¨Ù~å}QÍ^èŒÅ∞ WqQÀ) Zxfl q<åfl#∞, Zxfl Hõ<åfl#∞. „Ñ¨Éèí∂! h =∞Ç≤Ï=∞Å∞
J>Ëì P~°∞#∞ J#Å=Ú h@#∞ J#O`«O.
Ü≥∞>ˇÿì# <å~°^Œ∞ ~¸HÀÑÖ|∞ IIU_ÕII
69 70
4-36 ^Õ=Ñ≤`å=∞Ç¨Ï „uq„Hõ=∞ Ç¨Ïi
=Ú#∞fl_ç r"åO`«~å`«‡Hõ z#‡Ü«Ú_®
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° NHõ~° QÆ∞}xkè
J^Œ ∞ ƒù ` « " ≥ ∞ ÿ # D H© ~ ° Î # Ö’ N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x ã¨ # ∞fluã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ h"å~° =∞#∞>Ë x[ã¨∞Y=Ú IIW`«~°II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ã¨#∞flu ~°∂ÑÖÖ’ u~°∞=∞ÖËâ◊√x ¿ãqOK«_»O `«iOK«\ÏxH˜
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J`«ºO`« ã¨∞ÅÉè’áêÜ«∞=Ú. =∞#O H©iÎ „Ñü+¨Åª ∞#fl"åix =∂ |O^è∞Œ =ÙÅx K≥ÑC¨ H˘x
ãÖ`À+≤ã∞¨ OÎ \ÏO, `«$Ñ≤*Î Oˇ ^Œ∞`«∞O\ÏO. "å~°∞ =∞#‰õΩ PÑ¨^ÖŒ ’ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ™êÎ~<° Õ F ^Õ=^Õ"å! J#º^Õ=`«Å‰õΩ Wk (hÜ≥ÚHõ¯ Ñ¶∞¨ #`«) HõÅ^•? h „Ñ¨ÉÏè ==Ú#‰õΩ
x|ƒ~°O`À =ÙO\ÏO. ã¨∞YOQÍ =ÙO\Ï=Ú. HÍx Jk x["≥∞ÿ# ã¨∞YO HÍ<ÕHÍ^Œ∞. „Ñü"Õs (ã¨=∂#"≥∞ÿ# WOH˘Hõ~°∞, Ü≥∞Hõ¯_» =Ù<åfl~°∞?) ÖË<ÕÖË~°∞ „Ñ¨Éèí∂!
=∞#O P NÑü"å~°=Ú J#∞HÀ=@"Õ∞ x["≥∞ÿ# ã¨∞YO JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. F ~°u~å[ [#HÍ! (=∞#‡^èŒ∞x `«O„_ô!) ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ Hõ#∞flÅ∞QÍQÆÅ ^Õ"å!
P."≥II W`«~° ^Õ=`«Å‰õΩ WkQÆÅ^• Ç¨Ïs! N=`«û=Ú J#∞ Ñ¨Ù@∞ì=∞K«Û`À â’aèÅ∞¡"å_®! Ñ¨`«ˆQO„^Œ QÆ=∞# (Ñ¨H˜∆~å[~Ú#
=∂~°∞ Uk h „Ñ¨ÉèÏ==Ú#‰õΩ QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ·) áÈ=Ù"å_®! Ñ¨^•‡=f ^Õq =∞<À=Å¡ÉèÏ! x#fl ^è•ºxOK«∞@Hõ#fl
x[ ã¨∞YOÉÁHõ\ ˜Ü≥∞ h"å~°=∞#∞@ÜÕ∞ =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# kOH˘Hõ\ ˜ ÖË<ÕÖË^Œ∞.
J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Å∞‰õΩ#kÜ≥∞ x[=Ú. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# HÍO`«∞Å∞ "≥^Œ[Å∞¡ H˜s@=Ú#∞ ^èŒiOK«∞ Nx"å™ê! |OQÍ~°∞
~åQÆO : P~°aè Ñ‘`åO|~°=Ú#∞ Hõ\ ˜ì â’aèÅ∞¡ ^Õ"å! Ñ¨Ù}º xÅÜ«∞"≥∞ÿ# H©∆~°™êQÆ~° "å™ê! XHõKÕ`«
W`«~° ^Õ=`«Å H˜k QÆÅ^• Ñ¨^Œ‡=Ú#∞ "Õ~˘HõKÕ`« ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=Ú#∞ ^èŒiOK«∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï Éèí∂^Õq
„Ñü"Õs h „Ñ¨ÉèÏ==Ú#‰õΩ IIW`«~°II =iOz# q+¨µ‚^Õ"å! x#∞fl ¿Ñ~°∞H˘x# (H©iÎOz#) =∂ =∞#¿ãû HÍHõ "Õ∞=Ú ‰õÄ_»
~°u~å[[#Hõ ~°qK«O„^Œ#Ü«∞# x~°‡Å"≥∞ÿ h^ŒÜ«∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ J~°›`« ãÖáêk™êÎO.
Juâ◊Ü«∞ N=`åûO‰õΩ_»=Ù
„Ñ¨Éèí∂! h=Ù ^Õ=Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»=Ù (^Õ=`«Å#∞ ã¨$lOz# „|Ç¨Ï‡QÍ~°∞ "åi
Ñ¨`«ˆQO„^Œ QÆ=∞# Ñ¨^•‡ã¨fÑü
=∞u x#∞ ^ŒÅz# =∞<ÀÇ¨Ï~°=Ú IIW`«~°II `«O„_ç J~Ú`Õ „|Ç¨Ï‡QÍi `«O„_ç "åiH˜ Ñ≤`å=∞Ç¨ï_Õ Hõ^•!) „uq„Hõ=Ú_»x
H©iÎOÑ¨|_ç# "å=∞#=¸iÎq, NÇ¨Ïiq, ã¨~°fir=ÙÅ‰õΩ JO`«~å`«∞‡_»"≥· "åi
Ñ¶¨∞# H˜s@ ^èŒ~° Hõ#HÍO|~° áê–
„áê}„Ñü+¨ª KÕÜ«Ú"å_»=Ù, z^•#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù, =∞OQÆà◊
=# H©∆~åO|∞kè "åã¨∞_»=Ù
=#[ K«„Hõ^èŒ~° =ã¨∞^è•=Å¡Éèí „Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ∞ xkè=Öˇ HõÅ"å_»=Ù. =∂‰õΩ x["≥∞ÿ# ã¨∞YO Uq∞@O>Ë
x#∞ ÉË~°∞H˘x# x~°‡Å=Ú IIW`«~°II h"å~°=Ú J<Õ qâßfiãÖ`À, hqzÛ# D rq`åxfl h=Ù ãÖ`À+≤OK«∞#@∞¡ h=Ù
Ñ≤eKÕ^•Hõ QÆ_»∞Ñ¨Ù@ÜÕ∞. =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
71 72
4-37 =∞Oz "≥#fl|∞=fieÑ¨Ù_»∞ =∞Åã≤Ü«∂~°yOK« <ÕÔ~Û
=Ú#∞fl_ç #Oz`«=ÚQÆ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ#∞
Ü≥∞Oz Ü«∞Ñ¨ÊÅÑ¨ÊÅ#∞K«∞ Ü≥∞#ã≤ H“yeOK«<ÕÔ~Û
ã¨ O ã¨ ¯ $`åO„^è Œ = ÚÅ∞ Ô ~ O_» ∂ ã¨ i QÍ ~åx <åÉ’\˜ ™ê=∂#∞ºxˆ H kOK«~åx =Ù~°=Úg∞^Œ k=ºHÍO`«#∞ II#O^ŒII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#Å∞ WO`« P#O^ŒO Hõeyã¨∞ÎO>Ë...ÑÖ_ç`«∞Å∞, ÉèÏëê
ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÀq^Œ∞Å∞, Ñ¨Ù~å} "åV‡Ü«∞=Ú `≥eã≤#"å~°∞ WOÔHO`« ~°™ê™êfi^Œ# KÕã≤ =ÙO\Ï~À
F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! D ÉÏÅ∞_≥=~°#∞‰õΩ<åfl~°∞? <Õ_»∞ W`«#∞ #O^ŒQÀÑ¨ #O^Œ#∞_Õ.
Hõ^•! JxÑ≤Oz.. P J^Œ$+¨ìO <å‰õΩ ÖË#O^Œ∞‰õΩ qKå~°=Ú... áÈhÖË QÆ∞_ç¤Ö’ "≥∞Å¡
WO^Œ∞ (WHõ¯_») ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ (#O^Œ„=[=Ú#) ÜÕ∞z ÃÑiÔQ#∞ (K«H¯õ QÍ ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞<åfl_∞» )
J<Õ =Ó~°@ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. <å q=~°} ãïQÍ J#fl=∞Ü«∞º =∞<ÀQÆ`«O HÍx g_»∞ ''<å\˜ ÉÏÅ∞_»∞—— Ñ¨Ù~å} Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞.
HÍHõáÈ=K«∞Û#∞. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! ÉèÏ=Ü«∂q∞... Hˆ =ÅO <Õ#∞ ÉèÏqã¨∞<Î åfl#∞. Jã¨Å∞
`˘e¡Ü∞≥ Ñ¨C_À (ã¨$+≤ì P~°OÉèOí Ö’) g_»∞ Ñ¨Ù=Ùfi=O\˜ ÖË`=« ∞é˜] P‰õΩÃÑ· á⁄uÎà§◊ Ö’
x[O hˆH `≥eÜ«∂e. J#fl=∞Ü«∞ºH© =ÓÇ¨ÏxzÛOk h"ÕQÍ... Ñ¨_»∞H˘#fl@∞¡ Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_»∞. g_»∞ =Ú^Œ∞Ì =Ú^Œ∞Ì=∂@Å∞ Ñ¨Å∞HõQÍ<Õ J"Õ
P."≥II<å\˜ ÉÏÅ∞_ç`«_»∞ #O^ŒQÀÑ¨ ã¨∞`«∞O_»∞ =Ú=fiOHõ "Õ^Œ=ÚÖˇ·#q, (|∞∞H±, Ü«∞A~ü, ™ê=∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞). J@∞=O\˜ gxH˜
#O^Œ„=[=ÚÖ’# #Ü«∞=Ú g∞~° WOHÍ Z=~À H˘O`« <Õ~°Ê=Öˇ<å? ÜÕ∞\˜H˜? (ZO^Œ∞‰õΩ?) g_Õ "Õ^Œ=¸iÎ, "Õ^Œ
ÃÑiy<å_»∞ <Õ_»∞ "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞ xÅÜ«Ú_»∞.
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ+¨ JO`« ã¨∞Å∞"≥? WHõ Hõ$`«Ü«ÚQÆO =KÕÛã≤Ok. ^Œ∞+¨ì ^•#=ÙÅ∞ `˘e¡ „uÖ’Hõ=ÚÅ <å„Hõq∞Oz,
~åQÆO : É∫o ^Õ=`«Å#∞ ã¨fi~°æO #∞Oz "≥à◊§Q˘\Ïì~°∞. g_»∞ `«Ñ¨Ê@QÆ∞_»∞Å∞ "ÕÜ«∞@O <Õ~°∞ÛH˘x
("å=∞#=¸iÎÜ∞ÿ≥ ) XO\˜ (XO@iQÍ) Éè∂í =∞O_»ÖÏxfl XHõ J_»∞QÆ∞`À#∞, PHÍâ◊=Ú
#O^ŒQÀÑ¨ #O^Œ#∞O_Õ <å\˜ ÉÏÅ∞_»∞
(ã¨fi~=æ° Ú =∞iÜ«Ú T~°fiú Ö’Hõ=ÚÅ∞) WOH˘Hõ J_»∞QÆ∞`À#∞. ~°™ê`«Å=Ú#∞ =¸_»=
WO^Œ∞ <Õ_Õ ˆ~Ñ¨Öˇ¡ <Õz ÃÑiÔQ#∞ II#O^ŒII
J_»∞QÆ∞`À#∞ P„Hõq∞Oz |eK«„Hõ=iÎ #∞Oz ^•#O Ñ¨ÙK«∞ÛH˘x J`«xfl ~°™ê`«ÅOÖ’
Ñ¨Ù=Ùfi=O\˜ ÖË`« =∞é˜]Ü«∂‰õΩ á⁄uÎ |=oOK« <ÕÔ~Û =ÙO_»=∞x xÜ«∞q∞OKå_»∞. P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ Ô~Ñ¨ÊÖˇuÎ K«∂_»QÍ XHõ Hõ#∞fl Ñ¨QÆÅ∞
Ü≥∞=fi_À HÍx `˘e¡~¸ ÉÏÅ∞_»∞ HõeyOKÕ Q˘Ñ¨Ê ã¨∂~°∞ºxQÍ#∞, WOH˘Hõ Hõ#∞fl ~ˆ p (~å„u) "≥eyOK«∞ K«O„^Œ∞xQÍ#∞
=Ú=fiOHõ "Õ^Œ=ÚÅ#∞ =Ú^Œ∞Ì=∂@ÖÏ_» <ÕÔ~Û `Àz#q. J@∞=O\˜ gxH˜ H˘`«ÎQÍ `≥eÜ«∞=Åã≤# "Õ=ÚO\Ï~Ú?
Ü≥∞=fi~°∂ Q˘O`« <Õ~°Ê <Õ\ ˜H© gxH˜ II#O^ŒII WkQÀ, WÑ¨C_»∞ "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ P ÉÏÅ∞_Õ JOz`«=ÚQÍ (Ñ¨Ó[hÜ«Ú_≥·)
`«Ñ¨Ê@_»∞QÆ∞_»∞ e_»QÆ<ÕÔ~Û ^èŒ~°}˜Ü«∞O^Œ∞ <åHõã¨=Ú#– =∞Oz "≥#fl|∞=fi, =∞Åã≤ Ü«∂~°yOK≥ (Ñ¨Ó#∞H˘x <≥"· ^Õ ºŒ =Ú ã‘fiHõiOK«∞K«∞<åfl_∞» ).
<≥Ñ¨CQÍ ~°™ê`«Å=Ú#∞ <˘O\˜ `˘e¡ÜÕ∞ P `«~°∞"å`« D â◊$OQÍ~°~åÜ«Ú_»∞ Ü≥∞Oz `«# ^Õ"Õ~°∞Å<≥OK«∞H˘x JÑ¨ÊÅÑ¨Ê#∞K«∞
Ô~Ñ¨ÊÖˇuÎ K«∂_»<ÕÔ~Û ˆ~ã‘ *ˇO„^Œ∞#O^Œ∞ Ñ¨QÆÅ∞ (ÖÁ@ìÅ∞ "ÕÜ«ÚK«∞) "åix Ü≥∞#ã≤ (á⁄Ok) H“yeOK«∞@ <ÕiÛ<å_»∞. `«# =Ù~°=Ú
Q˘Ñ¨Ê ã¨∂~°∞º#O^Œ∞ xOHõ Q˘`«Î<Õ~°Ê<Õ\ ˜H˜ II#O^ŒII g∞^Œ (Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÃÑ·) kOK«~åx k=ºHÍO`«#∞ (N^Õqx) xÅ∞Ñ¨ÙH˘x<å_»∞. g_Õ
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
73 74
4-38 =∞~°=QÆ =∞~°=QÆ =∂Ü«∞ÖË ~ÚO`å
=Ú#∞fl_ç =Ú~°Ç¨Ï~°∞^ŒÅz`Õ "≥∂Hõ∆=Ú
x~°u N"ÕOHõ@xÅÜ«Ú_Õ HÍÜ«∞Ñ¨Ù
K«Hõ¯\˜ Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. '"≥QÆæÅ=Ú— JO>Ë JkèHõ=Ú Jx QÆi"≥∞Å xÅz# HÍ}ÏzO`Õ II"≥QÆæÅII
J~°úO. WO`« "≥QÆæÅ=Ú KÕÜ«∞‰õΩ JO>Ë WO`« Z‰õΩ¯= `«Ñ¨# =^Œ∞Ì Jx. =∞#O
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#∞H˘#flk <≥~°"Õ~åÅ<Õ 'Ü«∂=—`À =∂#=Ù_»∞ `«yæ=ÙO_ç, n#∞_≥· Ñ¨~°∞Å=ÚO^Œ∞
KÕ~Ú *Ïz "Õ_»∞H˘O\Ï_»∞. J@∞=O\˜ "å_»∞ rq`åO`«O J_»∞‰õΩ¯uO@∂<Õ F =∂#=ÙÖÏ~å! WO`«\ ˜ ^≥·#ºO`À Ñ¨~°∞Å#∞ Ü«∂zã¨∂Î, `«yæ "åi=ÚO^Œ∞
=ÙO\Ï_»∞. J\Ï¡ „|`«Hõ@OÖ’ UO P#O^Œ=ÚOk? Jk =$^è•. =∞m§ =∞m§ KÕ`«∞Å∞, *ÏK«∞K«∂ „|`«∞‰õΩ@ ^ÕxH˜? WO`«\ ˜ '"≥QÆæÅ=Ú— (JkèHõÜ≥ÿ∞# Ü«∂=)
PÖ’z¿ãÎ W^ŒO`å P u~°∞Ñ¨`«Ü«∞º =∂Ü«∞HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? =Ú~åix â◊~°}x =º~°ú=Ú =º~°ú=Ú. J=Ù<å?
"≥∂Hõ∆O á⁄O^ŒO_»Ü«∂º! JO@∞<åfl~°∞. D Pâ◊Å∞ =Ù<åfl~Ú K«∂âß~å? Wq Z#fl\ ˜H© `«QÆæ=Ù. ÃÑOK«QÍ ÃÑOK«QÍ
LII WO`«\ ˜ "≥QÆæÅO|∞ =∞#ÔHO^Œ∞‰õΩ? =º~°ú=Ú =º~°ú=∞ø#∞~å ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú. J~Ú`Õ H˜@∞ˆHq∞@O>Ë Jq `«∞OK«QÍ `«∞OK«QÍ ÖË‰Ωõ O_®
JO`«=ÚÖËx ^≥·#º=Ú# J#∞ºÅ =ÚOy@ KÕ~Ú *ÏK«QÍ `˘ÅyáÈ`å~Ú. HõOK«O xO_® ‰õÄ_»∞, Hõ@∞ìHÀ_®xHÀ QÆ∞_»¤ – HÍ=Åã≤#kO`Õ
ãÖ`«ã¨=∞ø<≥ ^ÕxHõk? K«Hõ¯QÆ "≥∂Hõ∆=Ú xK«∞Û q+¨µ‚"Õ Hõ^•? =OK«#"Õ∞xH˜ ("≥∂ã¨=Ú ^ÕxH˜), h "≥O@ fã¨∞‰õΩáÈÜÕ∞^Õ=ÚOk?
=O`«#∞ J#fl=∞Ü«∞º WHõ =^ŒÌx "ÕOHõ@<å^èŒ∞ „"≥ÚHõ¯<≥<£.
`«_»=QÆ, `«_»=QÆ (qKåiOz#H˘nÌ) <å"åà◊§<Õ |O^è•Å∞ `«QÆ∞Å∞H˘<Õ"Õ HÍh
~åQÆO : <åQÆ=~åo `˘eyáÈÜÕ∞q HÍ=Ù. J~Ú`Õ q~°H˜Î`À q_»∞=QÍ, q_»∞=QÍ q_çáÈ`å~Ú. h=Ù
"≥QÆæÅq∞O`å =$^ä• =$^ä• =Úãë"å_ç"≥· Kå=ÙH˜ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î XHõ ‰õΩH˜¯ =∞OK«OÖ’, "˘_»Å∞ (â◊s~°O)
`«yæ Ñ¨~°∞Å`À ^≥·#º=Ú ÖËÖÏ II"≥QÆæÅII ã¨QÆ"≥∞ÿáÈ~Ú „|`«HÍeû =ã¨∞ÎOk. LO_ÕkO`Õ ([iˆQk WO`Õ). =∞i ^ÕxHÀãÖ D
ÃÑOK«QÆ ÉˇOK«QÆ ÃÑ~°w <åã¨Å∞ `åÑ¨„`«Ü«∞O?
`«∞OK«QÆ ^Œ∞OK«QÆ ^˘ÅQÆ∞ #q
HõOK«=Ú ‰õÄ_»∞#∞ Hõ\ ˜ì# HÀHõÜ«Ú =∞m§ =∞m§ PÖ’z¿ãÎ W^ŒO`å =∂Ü«∞ÖË Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. nx#∞Oz WHõ
=OK«# "Õ∞xH˜ =Åã≤#kO`Õ II"≥QÆæÅII =ÚH˜Î ZÑ¨C_»∞? P =Ú~°Ç¨Ïix â◊~°}O>Ë "≥∂Hõ∆=Ú ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë...
`«_»=QÆ ^Œ_»=QÆ ^Œyb |O^èŒ=Ú PÜ«∞# ZHõ¯_»<À "Õ~˘HõKÀ@ ÖË_»∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· =∞#HÍÜ«∞Ñ¨Ù QÆi=∞Å
q_»∞=QÆ q_»∞=QÆ g_»∞#q(k) (â◊s~°^è•iÜ≥ÿ∞# Ñ¶¨∞#∞_≥·, P`«‡~°∂Ñ¨Ù_≥·) xÅz# HÍ}ÏzÜ≥ÿ∞ (z~°HÍÅ "åã¨Î=Ùº_≥·),
QÆ∞_çÃãÖ’# <˘Hõ ‰õΩH˜¯ =∞OK«=Ú# x~°u`À (q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À) =Ù<åfl_»∞.
"˘_»Å∞ ã¨QÆ=Ú##∞ =ÙO_≥_çkO`Õ II"≥QÆæÅII
75 76
4-39 H˘O_»qO\˜ "åx QÆ∞`«Î Q˘x#Ü«∞\˜ì–
=Ú#∞fl_ç H˘O_»∞Hõ áêÜ«∞Ñ¨Ù QÆ∂`«∞~°∞ `«O„_ç
H˘O_»~åÜ«Ú_»∞ HÀ<Õ\ ˜ u=∞‡Ü«∞º
J`«º^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° ~°∂ÑÖÖ’ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ `«# K≥eHõ``Î≥ À 'PÜ«∞# WOHÍ H˘O_» `«Å<≥uÎ QÆ∞é∞`≥·# "å_»∞ IIUÅII
~å_Õq∞\’— Jx "åáÈ`«∞#flk. "å_≥@∞=O\˜ "å_À `«# K≥eÜ«∞‰õΩ q=i™ÈÎOk.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# qO>Ë PÜ«∞#‰õΩ Ñ¨Ù~å} "åV‡Ü«∞O g∞^Œ Ü≥∞O`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
''Ñ¨@∞ì—— =Ù#fl^À J~°=ú ∞=Ù`«∞Ok. <å ÉèÏ"å=∞$`« q=~°}Ö’ ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« q=~°}, F ÉèÏq∞h! "å_»∞ (<å Ç¨Ï$^ŒÜÕ∞â◊fi~°∞_≥·# Nx"åã¨∞_»∞) UÅ ~å_»=∂‡?
WKåÛ#∞ HÍx <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«~åxH˜ D q=~°} '=∂~å˚ÅO— JO>Ë 'a_®Å=Ú— Jx (ZO^Œ∞Hõx =K«∞Û@ÖË^Œ∞?) #<Õfle#"å_»∞ (<åÉèí~°Î) UÅ~å_»=∂‡? (##∞fl ÔH·=ãÖ
q=iOz#>Ë¡ J=Ù`«∞O^Õ"≥∂... Jx <å J#∞=∂#O. <å „Ñ¨Ü«∞`«flO <Õ#∞ KÕâß#∞. KÕã≤H˘x ÑïáêeOK«∞@‰õΩ ~å_Õq∞?)
PÃÑ·... PÃÑ·"å_ç^ŒÜ«∞.. JO`Õ. "å_≥=~°#∞H˘<åfl=Ù? ''Ñ¨K«Ûx Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞Å |O_çg∞^Œ #∞O_»∞, Ñ¨K«ÛqO\˜ Ñ≤#fl
ÉÏÅ∞x `«O„_ç—— – P‰õΩÑ¨K«Ûx zÅ∞HõÅ∞ ÖÏQÆ∞K«∞#fl ~°^äŒ=Ú<≥H˜¯ áÈ=Ù K≥é‰õΩ
`ÕII UÅ~å_»=∞‡ WOu~À! ÜÕ∞Å##∞fl qO\˜ z#fl"å_≥#· =∞#‡^è∞Œ x `«O„_ç N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. ''Ñ¨KÛ« x KåÜ«∞Å∞ ÉÏÜ«∞x
"å_»∞ #<ÕflÅ∞"å_»=∞‡! =Å¡Éèí∞O_»∞ |OQÍ~°∞ Ñ¨KÛ« _»=Ú QÆ\ #ì˜ ÉÏÔQ#· "å_»∞—— – Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù, Ñ¨KÛ« x ~°OQÆ∞`À "≥∞éÜ«ÚK«∞#fl
J#fl=∂~°∞ºx H©~°Î# J^Œ∞ƒù`«O|∞ |OQÍ~°∞ =„ã¨Î=Ú (Ñ‘`åO|~°=Ú) Hõ\ ˜ì# ã¨~°fi„âı+¨µª_»∞.
Ñ¨Ù}ºQÍ^èŒÅ∞ [˝Ñ≤ÎÖ’ á⁄~°Å*ËÜ«Ú. ''`≥Å¡x Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞ÃÑ· k~°∞QÆ =∞iy#\˜ì `≥Å¡x ãü áêe^Õ=~° `«O„_ç—— – `≥Å¡x
~åQÆO : Éèˇ·~°q ~å[Ç¨ÏOã¨ÃÑ· u~°∞QÆ∞@‰õΩ JÅ"å@∞ Ñ¨_#ç `≥Åx¡ ã¨~ã° fi¨ f ^Õq <å^ä∞Œ _≥#· K«`∞« ~°∞‡Y
„|Ç¨Ï‡ Ü≥ÚHõ¯ `«O„_ç (NÇ¨Ïi). ''`≥Å¡x Ñ¨~°Ñ¨ÙÃÑ· ^Õe á⁄~°Å∞"≥@∞ì `≥Å¡x Hõ#∞flÅ
UÅ~å_»=∞‡ WOu~À "å– `≥e"≥#· "å_»∞——– `≥Åx¡ Pkâı+µ¨ _Õ Ñ¨~Ñ° Ù¨ QÍ `≥Åx¡ áêÅã¨=Ú„^ŒOÃÑ· `Õe á⁄~°∞`¡ ∞« O_Õ
_ÕÅ ~å_»=∞‡ #<Õfle#"å_»∞ IIUÅII âı+¨â◊Ü«∞#∞_≥· `≥Å¡x Hõ#∞Å∞QÆÅ `≥e"≥·# N q+¨µ‚=¸iÎ. (`«# `≥eq`À P ™êfiq∞
Ñ¨K«Ûx Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞Å |O_ç g∞^Œ#∞O_»∞– `≥eqQÍ =~åÅ∞ #Å∞=KÕ á⁄Ok, `˘ÅQÆx Kå=Ùx =Å^Œ#∞H˘<Õ Ju `≥eq
Ñ¨K«ÛqO\˜ Ñ≤#flÉÏÅ∞x `«O„_ç Jã¨∞~°∞Å Lã¨∞~°∞Å∞ f¿ã `≥e"≥·#"å_»∞).
Ñ¨K«Ûx KåÜ«∞Å ÉÏÜ«∞x |OQÍ~°∞– ''H˘O_»ÅqO\˜ "åx QÆ∞`«ÎQ˘x#Ü«∞\˜ì H˘O_˘Hõ áêÜ«∞Ñ¨Ù ‰õÄ`«∞~°∞ `«O„_ç——
Ñ¨K«Û_»=Ú QÆ\ ˜ì(#) ÉÏÔQ·# "å_»∞ IIUÅII – "Õ∞é∞ Ñ¨~fi° `åxfl ^è#Œ ã¨∞ûQÍ KÕãH≤ ˘x „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å#∞ ãÖÇ¨ÏiOz# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~∞° x
`≥Å¡x Ñ¨ÙÅ∞QÆ∞ÃÑ· k~°∞QÆ =∞iy#\˜ì `«# ÉèíH˜Î`À =â◊O KÕã≤H˘x# Ñ¨~°fi`« ~åA Ç≤Ï=∞=O`«∞x ÃÑ^ŒÌ‰õÄ`«∞Ô~·# QÆOQÍ^Õq
`≥Å¡x ãüáêe^Õ=~° `«O„_ç [#‡‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ# QÆOQÍ [#‰õΩ_»∞ J~Ú# NÇ¨Ïi. <Õ_»∞ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’
`≥Å¡x Ñ¨~°Ñ¨ÙÃÑ· ^Õe á⁄~°Å∞ "≥@∞ì– DÜ«∞<Õ H˘O_»Å~åÜ«Ú_»∞ (U_»∞ H˘O_»Å "ÕOHõ#fl). HÀ<Õ\˜ u=∞‡Ü«∞º Jx Ñ≤Å∞=|_Õ
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ JO`ÕHÍ^Œ∞ DÜ«∞# XHõÑC¨ _»∞ ''H˘O_»`Å« <≥u#Î QÆ∞é∞`≥#· "å_»∞——
`≥Å¡x Hõ#∞flÅ `≥e"≥·# "å_»∞ IIUÅII
– QÀ=~°#ú Ñ¨~fi° `åxfl "≥∂ã≤ `«#"åix ~°HO∆˜ z# NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡ ‰õÄ_® DÜ«∞<Õ.
77 78
4-40 `«~°∞}˜"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_≥ Ñï`åÑ¨ ã¨∂~°∞º_»∞ "˘_çK≥
=Ú#∞fl_ç =~°∞ã¨ K≥eHõ#∞fl QÆÅ∞=Å∞ "≥ÚyK≥#∞
ã¨∞n~°…"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk‰õÄ_® =∞~°∞x ™êÜ«∞HõÑ¨Ù `å=∞~°Å∞ qHõã≤OK≥
J~°ú=∞=Ù`«∞#fl@¡xÑ≤OKÕ J~°úOHÍx H©~°Î#. W@∞=O\˜ H©~°Î#Å∞ Wk=~°Ö’ H˘xfl Hõ~°∞}`À "Õ∞ÖÁ¯#"≥ Hõ=∞ÖËâ◊fi~° IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII
q<åflO HÍ|\˜ì "≥Ú`«ÎO HÍHõáÈ~Ú<å nx ~°™ê™êÊ^Œ# =∂„`«O `ÕeHõQÍ
KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. HÍO`« x@∂ì~°∞ÊÅ#∞ QÍeÜ«Ú#∞ #yæÜ«Ú#∞
=O`«K«=∞@Å "å# =~°∞}∞O_»∞#∞
ã‘II =Úk`« Hõ#æÅ∞=Å∞ "≥ÚyK≥#∞, =∞^Œ#∞x qO`«Å∞QÆ x#∞fl ¿ãqO`«∞=∞x Ü«Ú<åfl~°∞
ÉÏ}ÏÅ Hõ=∞ÖÏÅ∞ ÉÏQÆ qiÃã ÑÖ`«=Ú# "Õ∞ÖÁ¯#"≥ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII
Ju=‰õΩ<£ x@∂ì~°∞Ê JQÆ_»∞ =∂~°∞`«=∂Ü≥∞
=~°∞}∞O_»∞ K≥=∞@Å "å#^≥K≥Û "≥∞Å∞`« ÃÑ#∞ ^Œ∞~°∞=∞<≥_ç "Õ∞Ñ¶¨∞=∞O_»Å=ÚÖ’
`«∞~°∞=Ú# ã¨∞=∞=ÚÅ∞ `ÀK≥ Ñ¨Ó=ÙÅ "å# #Å∞QÆ_»Å *ˇÅÔQ ã¨∞=∞#Ñ¨Ù ÑÖ‰õΩÎÅ∞
=∂~°∞O_»∞ Ñ¨ÙÅ¯Å „|Ç¨Ï‡PÜ≥∞ ‰õΩeH˜ Ñ¨Ó=ÙÅ"å# QÆ∞iÜ«∞OQÆ #∞#flk^≥
X_çHõ=ÚQÆ *ˇeÖ’ #∞^ŒÜ«∞~åQÆOÉÏÜ≥∞ K«Å=Ú_çy "Õ∞ÖÁ¯#"≥ ã¨ˆ~fiâ◊fi~° IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII
PÅÜ«∞ ~°=àÏÜ≥∞ P"≥∞ Ñ¨Å∞‰õΩ Hõkã≤ Ñ¨ÙÅHõÅ ã¨$+≤ì Hõ_»ÖËHõ á⁄_»q∞OK«∞
P."≥II Ñ¨_»u QÆ∂_ç#\˜ì =∂ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞^Œ#∞_»#∞ =∂#ã¨ Hõ=∞ÅÉèí=Ù_»∞#∞
x^Œ∞~° "Õ∞Å∞H˘#∞=Ú xdÅ=O^Œº =Úk`« HÀÑ¨Ñ¨Ù Ç¨Ï~°∞_»∞ "≥Ú#ã≤ Ü«Ú<åfli^Õ
"Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù áê_≥ "Õ∞\˜ J#flÜ«∞ Hõq x^Œ∞~° "Õ∞ÖÁ¯#"≥ [Åxkè â◊Ü«∞#∞_» IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII
WO`«HõO>ˇ ÉèÏQÆº"Õ∞q∞ HõÅ^Œ∞? X_çHõ=ÚQÆ *ˇeÖ’# #∞^ŒÜ«∞~åQÆ=Ú "˘_»"≥∞
~åQÆO : Éèí∂áêÅ=Ú "≥_»Öˇ#^≥ Ñ¨Å∞‰õΩ QÀqÅ~°==ÚÅ∞
á⁄ÅÜ«∞Å∞Hõ x^ŒÌ~°Å∞ Éè’yOK« ^˘~°H˘O\˜ Ñ¨_»u QÆ∂_çuq ~°q Ñ¨~°=â◊OaHõ<≥·#
JÅ~°=_ç "Õ∞ÖÁ¯#"≥ JdÖËâ◊fi~å IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII Hõ_»y "Õ∞ÖÁ¯#"≥ "ÕOHõ>~°=∞}∞_» IIá⁄ÅÜ«∞Å∞HõII
79 80
ÉèÏ"å=∞$`«O :
á⁄_»EÑ≤#q. =∞#‡^èŒ∞_»<Õ =∂#ã≤Hõ „|Ç¨Ï‡, P"≥∞ JÅ∞Hõ J<Õ Ç¨Ï~°∞_»∞ „|Ç¨‡k
„Ñ¨Éèí∂! „Ñ¨}Ü«∞ HõÅÇ¨Ï=Ú „Ñ¨^Œi≈OK«∞K«∞ x„^Œ #\ÕK«∞K«∞<åfl=Ù. Éè’QÆ=Ú
^Õ=`«Å=Öˇ "Õz Ü«Ú<åfl~°∞. F H©∆~°™êQÆ~°â◊Ü«∞<å! x^Œ∞~° "Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú `«O„_ô!
##∞ÉèíqOK«∞K«∞O\˜q. WHõKåÅ∞. F JdÖÏO_»HÀ\˜ „|Ç¨‡O_»<åÜ«∞HÍ! x^Œ∞~°
"Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º! ^Õ"å! X_çHõ=ÚQÆ (=∞<À[˝=ÚQÍ) P K≥eÜ«∞Ö’ L^ŒÜ«∞~åQÆ=ÚÅ∞ (*Ï˝#
*’º`«∞Öˇ· "≥ey#q) PÅÜ«∞=ÚÖ’x ~°==ÚÅ=Öˇ, =∂@Å∞ "≥Å∞=_ç#q. P"≥∞
hÜ≥∞_»ÉÏ@∞ Hõ∆}"≥∞ÿ# ã¨Ç≤ÏOK«ÖËx P `«~°∞}˜ (Ñ¨^•‡=u) â◊s~°OÖ’ Ñï`åÑ¨
'`«fi"Õ∞"åÇ¨ÏO— ã≤÷uH˜ *Ëi#k. JÑ¨C_»∞ P"≥∞ÃÑ· h „¿Ñ=∞ kfiQÆ∞}©Hõ$`«"≥∞ÿ P"≥∞#∞
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«É’`«∞<åfl_»∞. K≥eÜ«∞Hõ#∞flÅ∞ (x„^ŒÖËHõ) HõÅ∞=Öˇ· =Ú‰õΩoOK«∞
‰õÄ_çuq. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! P áê~°=â◊ºO =∞éz „Ñ¨Ü∞« `«fl Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ "Õ∞Å∞H˘x
H˘#flq. =∞#‡^èŒ∞x ÉÏ}=ÚÖˇ· `å=∞~°Ñ¨ÓÅ∞ qHõã≤Oz#q. F Hõ=∞ÖËâ◊fi~å!
=∂ "≥ÚéÖÏÅHÕK«∞=Ú `«O„_ô!
(ÅH©∆ ‡=Å¡ÉèÏ! =∞=∞‡efl Hõ~°∞}Õz "Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º!
h HÍO`« Ü≥ÚHõ¯ x@∂ì~°∞ÊÖË "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞, Jyfl^Õ=Ùx =Öˇ##∞, Ué∞Öˇ·

áê~°∞ K≥=∞@Å "å#Å∞ =~°∞}^Õ=Ùx =Öˇ##∞, x#∞fl ¿ãqOK«∞@‰õΩ =KåÛ~å
JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. "åi ¿ã=Å∞ ã‘fiHõiOK«\ÏxH˜ gÅ∞QÍ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»"≥·# h=Ù
"Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú „Ñ¨Éèí∂!
F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! P ÉèÏ=∞ H˘Ñ¨C J#∞#\˜ì "Õ∞Ñ¶¨∞=∞O_»Å=ÚÖ’ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ

Ñ¨Ó=∂ÅÅ =~°∞ã¨Å∞ `«∞iq∞#k. P"≥∞ ‰õΩeH˜#Ñ¨C_»∞ P "Õ∞Ñ¶¨∂Å∞ Ñ¨ÓÅ"å#
‰õΩiÑ≤Oz#q. WHõ h Éˇ@∞ìãï =∂x "Õ∞ÖÁ¯#∞=Ú `«O„_ô!
Hõkã≤ (ã¨g∞Ñ≤OK«QÍ<Õ) P"≥∞‰õΩ JO`«∞ÖËx Ñ¨ÙÅHõiO`«Å∞ P"≥∞Ö’
81 82
4-41 HÍO`«Å<Õ ‰õÄ_≥#@ Hõ_»QÆ_» ^˘ÔH¯#@
=Ú#∞fl_ç á⁄O`«Å ^Œ@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ Ñ¨ÓÜ«∞ˆ~ <Õ_»∞
~ÚO`«@ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ <≥^Œ #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi áêO_ç`«º „Ñ¨^Œ~°≈# PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# NÇ¨Ïi ^Œâß=`å~° QÍO`«∞x "≥∞_» QÆ∞zÛ Hõ@ìˆ~ "≥Ú‰õΩ¯^Œ∞=Ú IIÑ¨kÜ«ÚII
H©~°Î#ÅÖ’ „ÑüÑ¶ëã¨∞ÎO@∞Ok. 21= â◊`åaÌ `≥Å∞QÆ∞"åiH˜ D H©~°Î#Å∞ #∂\˜H˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨k=∞OkH˜ q∞Oz J~°úOHÍ=x <å Jaè„áêÜ«∞O. <åÉ’\˜ ™ê=∂#∞º_»∞ Wk F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# W`«xH˜ Ñ¨kÜ«Ú<£ (Ñ¨k J=`å~°=ÚÅ∞#∂)
q=iOKåÅO>Ë... P Nx"åã¨∞x J#O`«"≥∞ÿ# Hõ$Ñ¨ ÖËHõ ™ê^èŒº=∂? ''HÍO`«Å<Õ Ñ¨kÜ«ÚQÍ#∞ (K«Hõ¯QÍ #∞O_»∞QÍHõ!) "å\˜x "≥^ŒH˜, K«=ÙÅ∞ ^≥zÛ (Hõ#∞H˘¯x
‰õÄ_≥#@ Hõ_»QÆ_»^˘ÔH¯#@—— JO>Ë Uq∞\˜? ‰õÄ_»@O JO>Ë QÆ}˜`«OÖ’ ‰õÄ_çHõ ~°ã¨ã¨∂ÊùiÎ`À) qO^Œ∞e>Ëì ¿ãÜ«∞ˆ~ (<≥·"Õ^ŒºO ÃÑ@ìO_ç).
Jx J#∞H˘x Z=ifl `˘‰õΩ¯`«∞<åfl~å!! Jx Pâ◊Û~°ºáÈ`Õ.. U=∂„`«O Pâ◊Û~°ºOÖË^∞Œ . (D™êfiq∞ XHõ<å_»∞) á⁄Åã¨∞ÃÑ· ÉÏÔ~#@ (á⁄Å∞ã¨∞Å∞QÆÅ â◊s~°O`À
XHõ\ ˜H˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ K«kq`ÕQÍx ''Ñ¨kÜ«Ú |kÜ«Ú QÍ#∞——... JO>Ë `≥eÜ«∞^Œ∞. ÑïQÔ `åÎ_@ » ... JO>Ë =∞`åûºÜ«∞=`å~°∞_»∞). |∞~°^"Œ ∞Õ #O>ˇ #@ (Xà◊§O`å |∞~°^Œ
U_»∞H˘O_»Å"å_ç Jaè¿+Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ áê_ç# H©~°Î# Wk. JO\Õ^Œ@... JO>Ë ‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ =∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`«O „HÕ^Œ =Ù#flÑ¨C_»∞ P
HõOII Ñ¨k J=`å~°O|∞Å Ç¨Ïi H˘O_»ÃÑ·# =∞\˜ì`À D ™êfiq∞ Xà◊§O`å |∞~°^Œ~ÚO^Œ@. D ^Õ=Ù_»∞ ~ÚÅ=∞#∞fl
L^Œ~ÚOK≥#∞ K≥_»∞#∞„^Œ∞OK« XÑ¨CQÆ „É’=<£ "≥∂K≥#@ (Éèí∂ ÉèÏ~°O "≥∂âß_»@... JO>Ë =~åÇ¨=`å~°O). ~åHÍã≤<≥`«∞Î@
^Ày<å_»@. (Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx ~°HõÎO`À áê~å_ç<å_»@... JO>Ë #~°ã≤OÇ¨=`å~°O).
`«∞kÖËx t+¨ìQÆ}=ÚÅ JO^Œ∞Hõx <Õ_»∞ D ™êfiq∞H˜ 'HõÅÑ¨hflÔ~Å¡ É’ã≤ Hõ_»∞QÆˆ~ ^ÕÇ¨Ï=Ú (L#fl Ñ¨hfl~°O`å
Ñ¨kÅ=ÚQÍ J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#∞ q#∞_ô. áÈã≤ DÜ«∞# ^ÕÇ¨xfl Hõ_»QÆO_ç)
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ DÜ«∞#‰õΩ ÉÏÑ¨# l_»¤O>ˇ#@. JyflÇ¨ÏŸ„`«OÖ’ <≥~Úº"Õã≤ "Õã≤ Xà◊§O`å
Ñ¨kÜ«Ú |kÜ«ÚQÍ#∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡_ç`«xH˜ l_»¤~ÚO^Œ@, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ Hõ^•! ("å=∞<å=`å~°O). Ñ¨>ˇì#@ =Ú=∂‡~°=Ú
"≥^ŒH˜ K«=ÙÅ∞ ^≥zÛ qO^Œ∞e>ˇì ¿ãÜ«∞ˆ~ IIÑ¨kÜ«ÚII (ã¨~°fi„âı+¨µª_»Ü«∂º_»@, JO>Ë.. ~åAÅO^Œih =kèOz q*Ë`« JÜ«∂º_»∞ JO>Ë...
Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°O). #Å¡x (hÅ=~°‚) =Å∞=Å∞ ^èŒiOz |Å~å=Ú_»Ü«∂º_»@.
á⁄Åã¨∞ÃÑ· ÉÏÔ~#@ |∞~°∞^Œ"Õ∞#O>ˇ#@ (|Å~å=∞ J=`å~°O). KåÑ¨ÖÏ# K≥OK«∞^•x ãÖQÆ_ç kiˆQ#O@ (=∞<À"≥H· Åõ ºOÖ’
~ÚÅ =∞#∞fl "≥∂K≥#@ ~¸ ^Õ=Ù_»∞ =ÙO_»QÍ, K≥OK«∞*Ïu =$^Œ∞~ú åÅ∞ â◊|ix ¿ãflÇÏ¨ ÉèÏ=O`À Hõ~∞° }Õz "≥∞ãë<å_»@...
<≥Å"≥·# ~åHÍã≤ <≥`«∞Î@ ^Ày<å_»@ JO>Ë N~å=∂=`å~°O) J@∞=O\˜ D ™êfiq∞H˜ HÀÑ¨ÙÅ Hõ~°∂Ê~°^èŒ∂o QÆ∞Ñ¨Êˆ~!
HõÅ Ñ¨hflÔ~Å¡É’ã≤ Hõ_»∞QÆˆ~ ^ÕÇ¨Ï=Ú IIÑ¨kÜ«ÚII (JO^Œ=ÚQÍ Hõ~°∂Ê~°O á⁄_ç "≥∞`«ÎO_ç).
ÉÏÑ¨# l_»¤O>ˇˇ#@ Ñ¨>ˇì#@ =Ú=Ú‡~°=Ú DÜ«∞# HÍO`«Å<Õ ‰õÄ_≥#@ („uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å ÉèÏ~°ºÅ#∞ ãÖQÆq∞Oz<å_»@...
ÔH·Ñ¨QÆ∞ #Å¡x HÀHõ QÆ\ ˜ì<å_»@ |∞^•ú=`å~°=Ú). Hõ_»QÆ_»^˘ÔH¯#@ (áêÑ¨=ÚÅ#∞ „`˘H˜¯"Õâß_»@.... JO>Ë Hõe¯
KåÑ¨ÖÏ# *ˇOK«∞^•x ãÖQÆ_ç kiÔQ#@ J=`å~°∞_»∞). J\˜ì D ™êfiq∞H˜ `«@∞ìÑÙ¨ #∞QÆ∞ J<Õ ã¨∞QÆO^è„Œ ^Œ=ºO, á⁄O^ŒÅ Ñ¨ÓÜ«∞~ˆ
HÀÑ¨ÙÅ QÆÑ¨C~°^èŒ∂o QÆ∞Ñ¨Êˆ~ ~¸`«xH˜ IIÑ¨kÜ«ÚII (P~°OQÍ~°OQÆ Ñ¨ÓÜ«∞O_ç). <Õ_»∞ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ "≥∞_»‰õΩ
JO@QÆ\ ˜ì „"≥ÚHõ¯O_ç. g∞ rq`«O ^èŒ#ºO KÕã≤HÀO_ç.
83 84
4-42 "Õ_»∞Hõ HÍy@ q#Ü«∞Ñ¨Ù ¿ã`«Å∞
=Ú#∞fl_ç ‰õÄ_ç# ‰õÄ@Ñ¨Ù QÆ∞~°∞ÖÏÜ«∞
~¸_»<≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ÜÕ∞euq
U_»∞H˘O_»Å"å_ç HõàÏº} ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # â◊$OQÍ~° `À_»Å"Õ∞Å‡OQÆ ^À=∞\Ï¡Ü«∞ IIJe"Õ}˜II
ãÖH©~°Î# Wk. Ñ¨^•‡=f^Õq K≥eHõ`≥ÎÅ∞ ™êfiq∞x P"≥∞#∞ ÃÑO_ç¡Ü«∂_»=∞x
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. "åiÖ’ PKå~°∞ºÅ"å~°∂ XHõ K≥eÜ«∞=Öˇ D H©~°Î#
PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. <å q=~°}Ë J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=# Jx ÉèÏqOK«@O, ÉèÏ=ºO HÍ^Œ∞. F Nx"å™ê! h=Ù =∂ Je"Õ}˜x (`«∞"≥∞‡^ŒÅ=O\˜ #Å¡x =ÚOQÆ∞~°∞Å∞HõÅ
Jk <å ÉèÏ=# =∂„`«"∞Õ . HÍ‰õΩO>Ë =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ ÉèÏ=#. ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>âË "◊ ∞£ Ö’ ã¨∞O^Œi) ÃÑO_ç¡Ü«∂_»=Ü«∂º! P"≥∞ K≥Å∞Å"≥∞ÿ# "Õ∞=Ú KÕÜ«Ú q#`«∞Å#∞ q#∞=Ú
WO`«HõO>Ë ÉèÏqOK«ÖË#O^Œ∞‰õΩ P ÉèÏ=[ QÆ∞~°∞_»∞ =∞xfl™êÎ_»<Õ... <å ÉèÏ=#. ™êfig∞!
K«OII K≥Å∞e@∞ q#flÑÖ|∞Å#∞ KÕã≤i ''=Å¡Éèí!Ü«∂ÅHÕÑ¨Ù=∂ h=Ù JO^ŒQÍ_ç=x =∂ K≥eÜ«∞ x#∞fl áê~°=â◊ºO`À K«∂ã¨∞Î#flk. P"≥∞
ZÅq∞ ã¨~À["åã≤xx D Je"Õ}˜x ÉˇO_ç¡Ü«∂_»∞=∂ `˘eK«∂Ñ¨ÙÖË h‰õΩ P"≥∞ WKÕÛ H˘Åk g∞i# LO‰õΩ=ÖÏÜ«∞ (JO`«∞ÖËx Hõ<åºâ◊√Å¯O
K≥Å∞==Ú`À_»——, J#fl=∞Ü«∞ NÑü H˜`«ÎiÜ«∂ÅÑ≤OK«QÍ J~ÚOk „Ñ¨Éèí∂!). P"≥∞ =∂ÔH=fiiH© J~°úO HÍx U"Õ"À ã¨#flÅ∞ (ãÖ[˝Å∞) K≥Åy
[Å[^ŒàÏ‰õ∆Ω_≥·# Ç¨Ïi ™êQÆ~°Hõ#º#∞ QÆ∂_≥ „¿Ñ=∞`À. ("ÕQÆOQÍ) KÕ`«∞Å`À ™êfiq∞"åiH˜ KÕã¨∞Î#flk. J"Õ ™êfiq∞ t~°ã¨∞ÃÑ· P"≥∞ áÈÜ«∞QÍ
#Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ zq∞‡# `«ÅO„ÉÏÖˇ· JÅ~å~°∞K«∞#flq.
„Ñ¨Éèí∂! P"≥∞ ##∞Ñ¨Ù# (J#∞~åQÆO`À) ÃãÅ=ÙÅ (ÃÑ^Œ=ÙÅ z=~°Å#∞O_ç)
Je"Õ}˜x ÉˇO_®¡_»=Ü«∂º
K≥Å∞Å q#flÑ¨=Ú KÕH˘#=Ü«∂º IJe"Õ}˜II #qfi#@∞¡ =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ #=Ùfi`«∞#flk. P #=ÙfiÖË, Q˘#H˘#QÆ ÉÏÅ‰õÄàÏ§Ü«∞
(HõàÏº}OÖ’ HÍjÜ«∂„`«‰õΩ áÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∞ ^èŒiOKÕ áê=ÙHÀà◊§~Ú#q). J#∞=ÙQÆ
™⁄ÅÑ¨ÙÅ `˘e`˘e K«∂z# K«∂Ñ¨ÙÅ∞
H˘Åk g∞~° #∞O‰õΩ=ÖÏÜ«∞ „Ñ≤Ü«∞=Ú# <å_ç# =∂@Å∞ (P"≥∞ =∂‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®, h`À „¿Ñ=∞QÍ
K≥Åy KÕ`«∞Å#∞ ¿ãã≤# ã¨#flÅ∞ =∂@ÖÏ_»∞K«∞#fl =∂@Å∞) =∞#‡^èŒ∞x `«O„`«=ÚÅ∞ <ÕiÊ# =∞O„`«=ÚÖË"≥∂
`«ÅÑ¨QÆ #Å∞QÆ_» ^ŒÅÉÏÖÏÜ«∞ IIJe"Õ}˜II J#fl@∞¡<åfl~Ú ™êfig∞! WOHÍ "Õˆ~ ÃÑO_ç¡ =∞O„`«=ÚÖˇO^Œ∞HõÜ«∂º!
##∞Ñ¨Ù# ÃãÅ=ÙÅ #qfi# #=ÙfiÅ∞ F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! "Õ_∞» Hõ`À h"å"≥∞ <åeOQÆ#=Ú ¿ãÜ«∞QÍ P"≥∞ q#Ü«∞=ÚQÍ
Q˘#H˘#QÆ ÉÏÅ‰õÄàÏ§Ü«∞ h‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOz x#∞fl ‰õÄ_ç#k. P ‰õÄ@Ñ¨Ù ¿ã`«ÖË g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÖÏÜ«∞
J#∞=ÙQÆ„Ñ≤Ü«∞=Ú# <å_ç# =∂@Å∞ (QÆ=Ü«Ú@Öˇ·#q „Ñ¨Éèí∂!). D_»<Õ (D u~°∞=∞ÅÜ«∞O^Õ) h"å"≥∞#∞ ÜÕ∞euq.
=∞#ã≤[`«O„`«Ñ¨Ù =∞O„`«=ÚÖÏÜ«∞ IIJe"Õ}˜II h`À_Õ =∂ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ‰Ωõ ^À=∞\Ï¡Ü∞« (J#fl=Ú J~Ú#k... J#QÍ r=<å^è•~°O
J~Ú#k). Hõ#∞Hõ h"å"≥∞#∞ ã‘fiHõiOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
85 86
4-43 K≥Ok <≥=∞e K«∞OQÆ∞Å ã≤OQÍiOK«∞H˘h<À
=Ú#∞fl_ç WO^Œ∞<Õ ^Õ=~°=Öˇ WO@#∞<åfl_À
JO^ŒÑ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊√_®_ç=K≥Û x^≥g_≥·
`« # x `« e ¡ Ü« ∞ â’^Œ = ∞‡QÍ Éè Ï qOK« ∞ H˘x D H© ~ ° Î # qO^Œ∞Å =∂á⁄`«∞Î‰õΩ ~å "ÕàÏÜ«∞ xÑ¨Ù_»∞ IIÑ≤Å∞=ˆ~II
K≥|∞`«∞<åfl~°#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. a_»¤ Ü≥∞O`« PHõe`À =Ù<åfl_À, "Õ_ç ‰õÄ~°Å∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«Å¡|_ç áÈ`«∞<åfl~Ú Jx "åáÈ`«∞<åfl~°∞. P^Œ=∞éz U =∞QÆ∞=H“y\’¡
x^Œ∞iã¨∞Î<åfl_À J#@O J#fl=∞Ü«∞ºˆH ™ê^èŒº=Ú. ™êOnÑ¨Ùx ^ŒQÆæ~° q^ŒºÅ∞ F K≥eÜ«∞ÖÏ~å! =∂ z<åfli Hõ$+¨‚Ü«∞º#∞ WHõ¯_»‰õΩ ¿Ñ~°∞ÃÑ\˜ì Ñ≤Å=O_»=∂‡!
<Õ~°∞ã¨∞Î<åfl_Õ"≥∂ Jx ˆ~Ñ¨Öˇ¡ WOu ãÖ^ÕÇ≤ÏOK«@O `«~å¯xH˜ JO^ŒHõáÈ~Ú<å, WO`«@ (WÑ¨C_»∞) á⁄Åã≤ (=zÛ) uO_çu<Õ "Õà◊~ÚáÈ~ÚOk. Ü≥∞Hõ¯_»∞<åfl_À
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ zxflH$õ +¨µ_‚ <» Õ ÉèÏ=<Õ Jxfl `«~å¯Å‰õΩ `≥~k° Oz "ÕOHõ@ Hõ$+¨Ü
‚ ∞« º#∞ ÜÕ∞"≥∂ HÍã¨Î Hõ#∞HÀ¯O_»=∂‡!
ã¨#∞fluOKÕ H©~°Î#QÍ "≥Åã≤Ok. áÈ~Ú "≥#fluO^•=∞x ÜÕ∞ g^èŒ∞ÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_À? Ü«∞=Ú<å#kx
LII WO`«@ Hõ$+¨‚=¸iÎ x@∞ ~¸Hõ_» aÅfiÔ~ Ü«∂~°yOÑ¨<≥· Ü≥ ∞ Oz WO`« Ö ’`« ∞ =ÙO@∞O^Œ x K≥ Ñ ¨ Ê @O Hõ + ¨ ì O . XHõ " Õ à ◊ JO^Œ ∞ Ö’
Ü≥∞O`«\ ˜ á⁄^Œ∞ÌÉ’Ü≥∞ `«#∞ ÜÕ∞Hõ_»#∞O_≥<˘ `«e¡ ‰õΩO^ŒQÍ D^Œ∞ÖÏ_»∞`«∞<åfl_"Õ ∂≥ !! ã¨#flÅ ™êOnÑ¨x`À (™êOnÑ¨x Hõ#∞ã¨#flÅÖ’ "≥∞ÅQÆ∞`«∂)
WO`«∞Å HÍy@<£ QÆÅ_˘ÜÕ∞Ñ¨ÙQÆ q^ŒºÅ <Õ~°∞ÛK«∞O_≥<À K«^Œ∞=ÙH˘#∞@‰õΩ É’~Ú<å_À ÜÕ∞"≥∂!! "å_≥O`« z#flÑ≤Å¡"å_»∞!! PHõe`À
K≥O`«‰õΩ~å_»∞, J#fl=∞Ü«∞ K≥ÃÑÊ#∞ H©~°Î# "≥#fl^˘OQÆÃÑ·. =Ù<åfl_Õ"≥∂!! F K≥eÜ«∞ÖÏ~å "å_çx "≥^ŒHõO_»=∂!
~åQÆO : â◊√^Œú™ê~°OQ∑ XHõ " Õ à ◊ U QÀÑ≤ H õ < åfl *’H˘_» ∞ `« ∞ O>Ë P"≥ ∞ H“y\’¡ P^Œ = ∞éz
Ñ≤Å∞=ˆ~ Hõ$+¨µ‚x ¿Ñ~°∞H˘x ~ÚO`«\Ï#∞ x^Œ∞iã¨∞Î<åfl_Õ"≥∂!! QÀáêÅ‰õΩÅ∞ P=ÙÅ#∞ HÍã¨∞ÎO>Ë `«#∞‰õÄ_® JHõ¯_Õ
á⁄Åã≤ Ü«∂~°yOKÕ á⁄^•ÌÜ«∞xÑ¨Ù_»∞ IIÑ≤Å∞=ˆ~II =ÙO_çáÈÜ«∂_Õ"≥∂!! ÖËHõ =Ù@¡#∞ Ñ¨QÆ∞ÅQ˘_»∞`«∂ ÜÕ∞ QÀÑ≤HõÔH· <å zH˜¯
"≥#flÖÏ~°yOK« É’~Ú g^èŒ∞ÅÖ’ kiw<À |OkèOK«|_®¤_Õ"≥∂!! "Õ_ç"Õ_ç ‰õÄ~°Å∞ ã¨QÆO K«Å¡|_çáÈÜ«∂~Ú WÑ¨C_»∞. H˘OK≥O
Ü≥∞#fl~åx Ü«∞=Ú#Ö’ ~¸^Œ∞ÖÏ_ô<À =∂ Hõ$+¨‚Ü«∞º#∞ Ñ≤Å∞=O_»=∂‡!
ã¨#flÅ ™êOnÑ¨x`À K«^Œ∞=QÆ É’~Ú<å_À
z#fl"å _®Hõe Q˘<≥ K≥Å∞ÖÏÅ ~ÚÑ¨Ù_»∞ IIÑ≤Å∞=ˆ~II á⁄Ok, K«H¯õ \˜ <≥=∞e Ñ≤OKè=« Ú#∞ ã≤OQÍiOK«∞H˘O@∞<åfl_ÀÜÕ∞"≥∂? WHõ¯_Õ
^≥·=O =Öˇ WO\’¡<Õ =Ù<åfl_Õ"≥∂!! <Õ_»∞ Hõ$+¨‚ÜÕ∞º JO^Œ"≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·
=∞QÆ∞=Å HÍyà◊§ =∞éz xkÌiOp<À =zÛ<å_»∞. g_Õ <å\˜ Hõ$+¨µ‚_»∞. =∂`Àáê@∞ qO^Œ∞ P~°yOK«\ÏxH˜ WÑ¨C_»∞
™⁄yã≤ Ü«∂=ÙÅ QÍKÕ KÀ@ #∞<åfl_À "Õà◊~ÚOk. gxx Ñ≤Å=O_»=∂‡!
Ü≥∞QÆ∞=#∞@¡ÔHH˜¯ ~ÚO`«∞Å‰õΩ lH˜¯<å_À
ã¨QÆ=Ú "Õ_ç ‰õÄ~°Å∞ K«Å¡<åÜ«∞ xÑ¨Ù_»∞ IIÑ≤Å∞=ˆ~II
87 88
4-44 ÑÖHõ*Ïã¨#∞ k=ºÑ¨^Œ"≥·Éèí= "À–
=Ú#∞fl_ç ÅOH˜}© „áê} qÅOÑ¶¨∞#
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ ¿ã"å g~° =∞Ç¨nè~°
ã‘ ` å â’Hõ q<åâ◊ ‰ õ Ω _≥ · # Ç¨ Ï #∞=∞O`« ~ åÜ« ∞ xÃÑ· K« H õ ¯ \˜ H© ~ ° Î # HÕHõ~°∂Ü«∞ ã¨∞vÉèí"å IIã‘`åII
K≥|∞`«∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. D H©~°Î#Å∞ XHõ^•x`À WOH˘Hõ\ ˜ áÈe#@∞¡ =Ù#flÑ¨Ê\˜H˜
ÉèÏ"å=∞$`«O :
^Õx „Ñ¨`ÕºHõ`« ^•x^Õ. ''~°qÑ¶¨Åyà◊# „Ñ¨`åÑ¨—— Jx Ç¨Ï#∞=∞x "ÕÔ~=~°∂ H©iÎOz
Ü«ÚO_»~°∞ Jx <åHõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ‰õΩà◊Hõ ^•#=ÙÅO>Ë ‰õΩà◊√§É’`«∞ ~åHõ∆ã¨∞Åx J~°úO. F ã‘`åâ’Hõ qÑ¶¨∂`«HÍ (x"å~°HÍ)! áê`åà◊ ÅOˆHâ◊√_≥·#, =∞Ç≤Ï~å=}∞x
'HÕHõ~∂° Ñ¨— JO>Ë HÀÑ¨=Ú "≥ÚÇ¨ÏOÖ’ „Ñ¨ã∞¨ Êù\ O˜ KÕ"å_»∞ Jx J~°Oú . D~ÀA=~°‰Ωõ xi˚Oz# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! PO[<ÕÜ«∂! xxfl^Õ H©iÎOK≥^Œ#∞.
W@∞=O\˜ =∂@Å∞ `≥Å∞QÆ∞Ö’ =Ù<åflÜ«∞x <å‰õÄ `≥eÜ«∞^Œ∞... Jn J#fl=∞Ü«∞º F Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂! JO[h^Õq `«#Ü«∂! =#kèÅOÑ¶¨∞# QÍ„`«! (#∂~°∞
ÉèÏëê Ñ¨\ ˜=∞. Ü≥ ∂[=ÚÅ ã¨ = Ú„^Œ = Ú#∞ ^Œ ∞ q∞H˜ ^•@∞@‰õ Ω J#∞"≥ · #@∞¡ â◊ s ~° = Ú#∞
`ÕII *Ï#H© â’Hõ<åâ◊Hõ! ã¨`«fi^èŒxHõ! ÃÑOz#"å_®!) "åÜ«Ú^Õ=Ùx Ñ¨Ù„`å! ã¨∂~°º=Oâ◊ nÑ¨‰õΩ_≥·# N~å=ÚxH˜ x["≥∞ÿ#
=∞Ç≤Ïx áê`åà◊ ÅOˆHâ◊√ =∞^Œq^Œ∂~°! Ç≤Ï`«„Ñ¨^•`å! qâ◊fi=∞O^ŒO^ŒiKÕ #∞uOK«|_ç#"å_®! Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x ¿ã"å`«`«Ê~å!
~å=∞HÍ~°º=Ú <≥~°Ñ≤# ÅOH˜}˜Ç¨Ï~°! ã¨`fi« ^xŒè Hõ! (ã¨`fi« Q∞Æ }=Ú J#∞ ^è#Œ =Ú Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ =Ù#fl"å_®!) h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Ç¨Ï#∞=∞ hsu wiÎOK≥ J#fl=∞Ü«∞º
^Õ"å! h=Ù „Ñ¨àÜ
◊ ∂« O`«‰Ωõ _≥#· â◊OHõ~∞° x JOâ◊`À [x‡Oz#"å_»=Ù. nÑ≤OÎ z#
~åQÆO : ^ÕâßH˜∆ |Å=ÚHõÅ"å_»=Ù. F ~°qÑ¶Å¨ yà◊# „Ñ¨`åáê! (ã¨∂~°∞ºx ÑÖ_»∞ J#∞H˘x u#É’~Ú#
ã‘`åâ’Hõ qÑ¶¨∂`«Hõ "À– „Ñ¨`åÑ¨âßb!) ã¨∞„w=Ùx „Ñ≤Ü«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_®! ‰õΩà◊Hõ^•#= (‰õΩà◊√§É’`«∞ ~åHõ∆ã¨∞Å∞...
áê`åà◊ ÅOHÍÑü qÉèÏàÏ IIã‘`åII JO>Ë ÃÑ·H˜ #=Ùfi`«∂ =Ù<åfl =∞#ã¨∞Ö’ ^Œ∞ódOKÕ Jã¨∞~°∞Å∞) ãÖ‰õΩÅ x^•~°}
Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∞ JO[h `«#Ü«∞ "À– (ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ#∞ peÛ "Õã#≤ "å_®!) [QÆ<åfl^∞Œè _≥#· N~å=Úx |e+¨µ_ì #·≥ |O@∂!
=#kè ÅOÑ¶¨∞# QÍ„`« "åÜ«ÚÑ¨Ù„`« ÉèíoÉèím!
~Ú#‰õΩÖÏkèÑ¨ x[Ç≤Ï`« [QÆ#∞fl`«–
=#*’^Œ~° ¿ã=Hõ ã¨`«fi^èŒxHÍ IIã‘`åII „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx Ü≥ÚHõ¯ k=ºÑ¨^gŒ "≥É· =íè =Ú#∞ á⁄O^ŒÉ’=Ù =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! ÅOH˜}˜
„Ñ¨à◊Ü«∂O`«Hõ ~°∂Ñ¨ |ÅnÑ¨ ~°qÑ¶¨Å– „áê}=ÚÅ#∞ XHõ¯ QÆ∞^Œ∞`Ì À `åºQÆ=Ú KÕ~ÚOz#"å_®! N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ¿ã=‰õΩÅÖ’
yà◊# „Ñ¨`åÑ¨ ã¨∞„w=„Ñ≤Ü«∂ =∞Ç¨nè~°∞_»"≥·# g~å„ˆQã¨~å! F HÕHõ~°∂áê! (HÀÑ¨=Ú "≥ÚÇ¨ÏOÖ’ `åO_»qOKÕ
‰õΩà◊Hõ ^•#= ãÖ‰õΩÅ q^•~°} L„QÍO[<ÕÜ«∂!) ã¨∞vÉèí= (h‰õΩ ã¨~°fi ã¨∞Y=ÚÅ∞ „áêÑ≤ÎOK«∞QÍHõ!
ÉèíoÉèío [QÆ`«Êu |Å∞|O\Ï IIã‘`åII
89 90
4-45 JOK≥Å =¸_»∞=¸~°∞ÎÅ HÍ^è•~°"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú
=Ú#∞fl_ç ÑÖK«Å =Ú#∞Å ÉèÏQÆºÑ¶¨Å ã≤OÇ¨Ï=Ú
á⁄Oz N"ÕOHõ\Ï„kH˜ Éèí∂+¨}"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú
JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ# H©~°Î#Å∞
K≥OK«∞Å JÇ¨ÏŸ|ÅÑ¨Ù N<å~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIg_≥II
Pâ◊√=ÙQÍ K≥áêÊ~°∞. D H©~°Î#Ö’ J#fl=∞Ü«∞º P #~°ã≤OÇ¨ïx qq^èŒ qt+¨ì`«Å∞QÆÅ
ã≤OÇ¨Ï=ÚQÍ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~∞° . D ™êfiq∞ k@ìÜ∞ÿ≥ # "Õ^•ÅÖ’x '`≥~"° @Õ — ã≤OÇ¨Ï=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jx H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . JO>Ë Uq∞\’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë... ÉèÏ"å=∞$`«O K«^=Œ Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. F „Ñ¨[ÖÏ~å! ãÖ`À+Ö`À ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· ‰õÄ~˘ÛxÜ«Ú#fl ã≤OÇ¨Ï=Ú g_Õ.
JOK≥Å =¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ P^è•~°"≥∞ÿ# =¸iÎÜ«∞@ JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞. g_Õ "å_ç „Ñ¨`åÑ¨=Ú (fHõ∆}"≥∞ÿ# Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú) `À ÃÑ‰õΩ¯ =~°=ÚÅ#∞ ^•#=Ú
KÕÜ«Ú ã≤OQÆ=Ú. (DÜ«∞# qq^èŒ QÆ∞} Éèí∂+≤`«∞_≥· XH˘¯Hõ¯i Ü≥∞^Œ∞@ XH˘¯Hõ¯
LII "Õ_»∞Hõ`À_» QÆ^≥ÌÑ¨~Ú g_»@∞ ‰õÄ~°∞ÛxÜ«ÚO_≥ E_»~À QÆ∞}O „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞)
"å_ç „Ñ¨`åÑ¨âßeÜ«∞@ =∂#= ã≤OQÆ=Ú J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ K«∂_»QÍ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞xH˜ DÜ«∞# PÑ¨^À^•ú~°Hõ ã≤OÇ¨Ï=Ú (`«O„_çÃÑ@∞ì PÑ¨^ŒÅ
‰õÄ_»∞K«∞ `å#Ç¨ÏŸ|ÅÑ¨Ù Q˘Ñ¨Ê #$ã≤OQÆ=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ #∞Oz ~°H˜∆Oz# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞). D H˘O_»g∞^Œ ÅH©∆ ‡^ÕqH˜ W`«_»∞ „H©_® ã≤OÇ¨Ï=Ú
áê_≥#∞ =¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ "å_˘Hõ_Õ ÃÑ#∞ =¸Å=∞OK«<≥<£. (=ÅÑ¨Ù ã¨Ü«∂º@Å∞ „Ñ¨^Œi≈OK«∞ ã≤OÇ¨Ï=Ú). ^Õ=`«Å‰õΩ ÉèíÜ«∞=Ú#∞ „Ñ‘u`À
~åQÆO: ^èŒ<åºã≤ x"åiOz# ã≤OÇ¨Ï=Ú. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx ãï ãÖÇ¨~°Hõ ã≤OÇ¨Ï=Ú ("å_ç
g_≥ g_≥ ‰õÄK«∞<åfl_»∞ "Õ_»∞Hõ`À QÆ^≥Ìg∞^Œ =~°=ÚÅxfl\ ˜H© ãïáÈÅ∞ q^èŒ=ÚQÍ ãÖÇ¨ÏiOz# #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú). D ™êfiq∞x
"å_ç „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À_ç =~°^•# ã≤OÇ¨Ï=Ú IIg_≥II H©iÎOK«O_ç.
D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ W>Ëì (`ÕeHõQÍ Jx ÉèÏ==Ú) qâ◊fiáêÅ‰õΩ_≥·<å_»∞. `«##∞
J~°Ü«∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x PÑ¨^À^•ú~° ã≤OÇ¨Ï=Ú â◊~°}#fl"åix QÆ\ ˜ìQÆ (ã¨=∞~°ú=O`«=ÚQÍ) ~°H˜∆OK«∞ ã≤OÇ¨Ïq∞`«_Õ. k@ìÜ≥ÿ∞#"å_»x
yiÃÑ· WOk~°‰õΩ#∞ „H©_®ã≤OÇ¨Ï=Ú "Õ^Œ=ÚÅ∞ H©iÎOz# D ^Õ=^Õ=Ù_»∞ '`≥~°"Õ@— ã≤OÇ¨Ï=Ú. (`≥~°"Õ@ ÖËHõ ''U^Œ∞"Õ@——
x~°u ã¨∞~°∞Å ÉèíÜ«∞x"å~°} ã≤OÇ¨Ï=Ú J#∞#k "Õ@Ö’x XHõ q^è•#=Ú. DÜ«∞# J@∞=O\˜ "Õ@Ö’ k@ì). D ™êfiq∞
ãï Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù ãÖÇ¨~° ã≤OÇ¨Ï=Ú IIg_≥II <≥@ìH˘x (Ñ¨Ó#∞H˘x) áêÑ¨=ÚÅ#∞ x"åiOz# ã≤OÇ¨Ï=Ú.
D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ JOK≥Å =¸_»∞=¸~°∞ÎÅ‰õΩ P^è•~°"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú.
W>ˇì qâ◊fi=Ú#‰õΩ UeÔH·# ã≤OÇ¨Ï=Ú
(ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ „|Ç¨Ï‡‰õΩ ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞ q+¨µ‚=Ù#‰õΩ, ÅÜ«∞=Ú# Dâ◊fi~°∞#‰õΩ
QÆ\ ˜ìQÆ â◊~°}ÏQÆ`«∞Å QÍKÕ ã≤OÇ¨Ï=Ú
P^è•~°Éèí∂`«∞_≥·# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞), =Ú#∞Å‰õΩ "åi ÉèÏQÆºÑ¶¨Å=ÚÅ#∞ ÑÖz WK«∞Û
k@ìÜ≥ÿ∞ "Õ^•ÅÖ’x `≥~°"Õ@ ã≤OÇ¨Ï=Ú ã≤OÇ¨Ï=Ú. D ™êfiq∞ÜÕ∞ á⁄Oz "ÕOHõ\Ï„kH˜ JÅOHÍ~°"≥∞ÿ# ã≤OÇ¨Ï=Ú. WK«Û@
<≥@∞ìH˘x# ^Œ∞i`« x"å~°} ã≤OÇ¨Ï=Ú IIg_≥II K≥OK«∞Å (J_»qÖ’) DÜ«∞# JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ãO≤ Ç¨ï_≥· â◊~}° ÏQÆ`« ~°H‰∆õ Ωõ _≥· Ü«Ú<åfl_∞» .
91 92
4-46 HõÑ¨C~°OÑ¨Ù QÆO^Œ"˘_ç Hõ_»∞x>ˇì "≥∞`«∞ÎH˘x
=Ú#∞fl_ç H˘Ñ¨C ^Œ∞qfi =Ú_çK≥#∞ Q˘[˚OQÆÖˇÖÏ¡
`≥Ñ¨ÊÅ∞QÍ xOK«∞H˘<≥ u~°∞"Õ∞#∞ ™⁄=Ú‡ÖˇÖÏ¡
|OQÍ~°∞ "Õ∞_»Ö’ Ñ¨=oOz# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x x„^ŒÖËÑ≤# K≥eÜ«∞Å∞, P ^ŒÑ≤Ên~° q_»g∞ˆ~ `«ÅH˘x K≥Å∞Å∞ II|OQÍ~°∞II
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=ÚxH˜ ã¨∞QÆO^èŒ„^Œ"åºÅ`À #Å∞QÆ∞Éˇ\ ˜ì, Ñ¨hfl\ ˜`À ™êfl#O KÕ~ÚOz, JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ#∞ =Ù~°=∞O^Œ∞ x>ˇìxOK«∞H˘x
K«Hõ¯QÍ qãï, Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o"≥∞uÎ, H˘Ñ¨C ^Œ∞qfi, Q˘*ˇ˚OQÆÑ¨ÓÅ∞ =Ú_çz, J<ÕHõ `«∞Åã≤ ^ŒO_»Å∞ "≥∂K≥ xÅ∞=Ù##∞
™⁄=Ú‡Å∞ Éˇ\ ˜ì, `åO|∂Åq∞zÛ, `«∞Åã≤ =∂ÅÅ∞ "Õã≤, P~°yOÑ¨ÙÅ∞ KÕã≤ ZÖÏ K≥Åˆ~y P~°yOK≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
¿ãqã¨∞Î<åfl~À K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. H˘Å∞=Ù<åfl_»∞ "≥∂Ç¨Å∞ QÆ∞Ñ¨Êˆ~ K≥Å∞Å∞ II|OQÍ~°∞II
ã‘II |OQÍ~°∞ "Õ∞_»Ö’ Ñ¨~°=∂`«∞‡_Õ "å_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥Å∞Å∞ ã≤OQÍ~åÅ∞ KÕÜ«∞ˆ~Å F K≥Å∞ÖÏ~å! J`«QÍ_»∞ |OQÍ~°Ñ¨Ù "Õ∞_»Ö’ x=ã≤OK«∞, Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·#
`«@∞ì Ñ¨Ù}∞QÆ∞ #∂<≥ ^Œ@ìO|∞QÍ xOz N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. "åxH˜ XHõ^•xx q∞Oz# kOH˘Hõ\ ˜Ü≥ÿ∞# JÅOHõ~°}Å∞
Hõã¨∂Îi ÉÏQÆ∞QÍ HõeÜ«∞Éˇ\ ˜ì KÕÜ«∞O_ç.
Ñ¨hfl@ =∞[˚#O Éˇ#flOQÆ ¿ã~ÚOz P ™êfiq∞ `«ÅH˜ (t~À[=ÚÅ‰õΩ) `«@∞ì Ñ¨Ù}∞QÆ∞ #∂<≥#∞ (Ñ¨Ù#∞QÆ∞ Ñ≤e¡#∞Oz
"≥@ìn~°QÆ "åx¯ g=ˆ~Å? =zÛ# ã¨∞QÆO^èŒÑ¨Ù #∂<≥) `«ÅxO_® JO\˜ Hõã¨∂Îi`À ÉÏQÆ∞QÍ HõeÜ«∞Éˇ\ ˜ì,
Hõ~°∂Ê~° QÆO^èŒO|∞ Hõ_»∞ x>ˇì "≥∞`«Îˆ~ #Å∞QÆ∞=Öˇ Éˇ\ ì˜ ™êfiq∞H˜ PÃÑ· Ñ¨hfl\ `˜ À ™êfl#O KÕ~ÚOK«O_ç. ™êfl#"≥∞#ÿ `«~∞° "å`«
H˘Ñ¨CÖ’ =Ú_»∞=ˆ~ 'Q˘*ˇ˚QÆÅ#∞— PÜ«∞#‰õΩ "≥@ìn~° ("Õ_çq∞ `«yæáÈ=Ù#@∞¡) g∞iO`«=∞Ok K≥Å∞Å∞ PÜ«∞#‰õΩ
qO*Ï=∞~°Å`À qã¨~°O_ç.
`ÕII "Õ∞# ™⁄=Ú‡Å∞ xOK«ˆ~ q∞Åq∞ÅÜ«∞# P `«~°∞"å`« Z‰õΩ¯= Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o`À PÜ«∞#‰õΩ "≥∞uÎ Xà◊§O`å ã¨∞QÆO^èŒO
`«∞Åã≤^ŒO_»Å∞ "ÕÜ«∞ˆ~ xÅ∞=ÙQÍ#∞ =KÕÛ@∞¡ KÕÜ«∞O_ç. PÃÑ·# PÜ«∞# H˘Ñ¨C#∞ K«Hõ¯QÍ ^Œ∞qfi, 'Q˘*ˇ˚OQÆÅ∞— (Q˘*ˇ˚QÆ
P~°yOÑ¨ÙÅ∞ ¿ãÜ«∞ˆ~, J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞) P H˘Ñ¨CÖ’ =Ú_çz JÅOHõiOK«O_ç. JÑ¨C_® ™êfiq∞ Ñ¨q„`«"≥∞ÿ#
áê@ qxÑ≤Oz "ÕOHõ@ÑüH˜xÑ¨Ù_»∞ `«# â◊s~°OÃÑ· ™⁄=Ú‡Å∞ (PÉèí~°}=ÚÅ∞) `≥Ñ¨ÊÅ∞QÍ („áÈ=ÙQÍ) ^èŒiOz q∞Åq∞Å
"≥∞éã≤ áÈÜ«∂_»∞. F K≥Å∞ÖÏ~å! g∞iO`« Ç¨Ï_®q_ç KÕã¨∞ÎO>Ë PÜ«∞#H˜ ^ŒÑ≤ÊHõ`À
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u <ÀÔ~O_çáÈ`«∞Ok. J\Ï¡HÍ‰õΩO_® g∞~°∞ Ñ¨Ó#∞H˘x Hõ~°∂Ê~° `åO|∂Öq∞Ü«∞ºO_ç.
|OQÍ~°∞ "Õ∞_»ÅÖ’# Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ "å_Õ F K≥ Å ∞ÖÏ~å! `« # Ç¨ Ï $^Œ Ü « ∞ OÃÑ· JÅ"Õ ∞ Å‡OQÆ # ∞ ÃÑ@∞ì H ˘x# P
ã≤OQÍ~åÅ∞ g∞^Œ g∞^Œ ¿ãÜ«∞ˆ~ K≥Å∞Å∞ II|OQÍ~°∞II N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞, QÆ∞ÉÏoOK«∞ `«∞Åã≤ =∂ÅÅ#∞ `«# "≥∞_»Ö’ xÅ∞=ÙQÍ ^èiŒ OKå_»∞.
`«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞Å #∂<≥ `«ÅxO_® #O@∞H˘x PÃÑ· q[$OaèOz `«#H˜ x"ÕkOz# Ñ¨^•~°ú=ÚÅ<å~°yOz H˘Å∞=Ù niÜ«Ú<åfl_»∞.
QÆ\ ˜ìQÍ Hõã¨∂Îi J@ Hõe"≥\ ˜ì g∞‰õΩ PÜ«∞#ÃÑ·QÆÅ "≥∂Ç¨Ï=Ú#O`å QÆ∞Ñ≤ÊOz ''N"ÕOHõ>Ëâ◊ K«~°}O â◊~°}O
=∞@∞ìÖËx Ñ¨hfl@ =∞[˚# =∂_≥ x^≥ „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ ...—— Jx â◊~}° ÏQÆu <˘O^ŒO_ç. `«iOK«O_ç. g∞ÃÑ· ^ŒÜ∞« `À PÜ«∞# g∞H˜zÛ#
"≥@ìn~° xO^Œ~°∞#∞ qã¨~°ˆ~ K≥Å∞Å∞ II|OQÍ~°∞II =∂#=[#‡#∞ ™ê~°úHõO KÕã≤HÀO_ç.
93 94
4-47 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç F #~°∞ÖÏ~å! HÍÅ=∞O`å x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆOQÍ QÆ_z» áÈ~ÚOk. J_»qÖ’ QÍz#
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x z`«=Î ÚÖ’ xÅ∞Ñ¨ÙH˘x, z`«=Î Ú#∞ =∞`≥HÎ ¯˜ OKÕ PÜ«∞# H˘_»∞‰õΩ "≥<≥flÅ =Öˇ =º~°ú"≥∞ÿáÈ~ÚOk. D =∂Ü«∞Ö’ `«QÆ∞Å∞H˘x K≥_çáÈ=^Œ∞Ì. NÜ«Ú`«∞_»∞
z`«ÎAx *’eH˜ áÈ‰õΩO_® Éèí=™êQÆ~°=Ú#∞ `«iOK«=∞x É’kèã¨∞Î<åfl~°∞ (ÅH©∆ ‡Ñü) J~Ú# P ^Õ=^Õ=Ùx ã¨‡iOK«O_ç.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. J_»qÖ’ Ü≥∞O`« K«Hõ¯\˜ "≥<≥flÅ HÍã≤<å, K«∂ã≤ P#OkOKÕ g∞ =∞#ã¨∞û#∞ k@=Ù Ñ¨éK«∞H˘x, =∞#ã¨∞û# UHÍ„QÆ`« ™êkèOz, z`«ÎA_≥·#
"å_≥=_»∞O\Ï_»∞? ZO`À qÅ∞"≥·# HÍÅ=Ú#∞ =º~°úO KÕã≤H˘x =∂Ü«∞Ö’|_ç (=∞#ã¨∞ûÖ’<Õ Ñ¨Ù@∞ìHõ QÆey#) =∞#‡^èŒ∞xH˜ `«O„_çQÍÔ~·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x
qKåiOK«HõO_ç. P ™êfiq∞ â◊~°}∞ á⁄Ok áêÑ¨q=Ú‰õΩÎÖˇ· PÜ«∞##∞ ¿ãqOK«O_ç ^è•ºxOK«O_ç. z`«ÎAx =∂„`«O =∞#ã¨∞ûÖ’H˜ ^Œ∂~°hÜ«∞HõO_ç. K≥_çáÈHõO_ç.
Jx Ç≤Ï`«É’^èŒ#∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
|∂~°∞QÆ∞ K≥@∞ìÑ¨ÓÅ∞ K«Hõ¯\˜ ~°OQÆ∞`À PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ =ÙO\Ï~Ú. "å\˜H˜
=∞II J_»q<£ QÍã≤# "≥<≥flÅ@∞¡ `«QÆ∞<å J`«ºO`« <å}ºOÑ¨Ù~¸ ã¨∞"åã¨# ‰õÄ_® =ÙO@∞O^Õ"≥∂ J<Õ Pâ◊`À ^•x<å„â◊~Ú¿ãÎ „Hõ=∞OQÍ Ñ¨Ó=Ù,
Ñ¨Ù_»q∞<£ QÍÅ=Ú áê_»∞¿ãÜ«∞ ãïHÍ^À =∂#"å! =∂Ü«∞~å HÍÜ«∞QÍ, HÍÜ«∞ ^Œ∂kQÍ =∂i, ^Œ∂k QÍeH˜ H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞Ok. HÍ|\˜ì zÅ∞Hõ
Hõ_»∞"Õ^Œ<£ |_»Hõ#fl=∞Ü«∞º `«#∞ ~¸ QÍ#O|∞ ¿ãÃã<£ ÉèíàÏ!! Ü≥ÚHõ\ ˜ JO^Œ"≥∞ÿ# |∂~°∞QÆ∞ Ñ¨Ó=Ù uÜ«∞º\˜ HÍÜ«∞ J=Ù`«∞O^Õ"≥∂ J<Õ „Éèí=∞`À
q_»∞=<£ *ÏÅx "ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞=<£ g_»∞<£ QÆ^• áêÑ¨=ÚÖò. "ÕzÜ«ÚO>Ë ^•xH˜ q∞yÖËk x~åâ◊ =∂„`«"Õ∞. J>Ë¡ NÇ¨Ïix QÍHõ W`«~°∞Å#∞
~åQÆO : Hõ#fl_»∞ Q“à◊ P„â◊~Ú¿ãÎ g∞ rq`«O x+¨ÊùÅ"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
áÈÜ«∞QÍÅO|_»qH˜ – QÍÜ«Ú"≥<≥flÅ Hõ~°}˜x ÉèíH˜Î, „¿Ñ=∞ ÃÑ#"Õã¨∞H˘#∞#@∞¡ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Náê^Œ=ÚÅ#∞ KÕi
NÜ«Ú`«∞^ŒÅK«∞_ô #~°∞Å∞ – =∂Ü«∞|_ç K≥_»Hõ IIáÈÜ«∞II P„â◊~ÚOz#"åiH˜ Z#fl\ ˜H© 'Éèí==ÚÅ∞— ([#‡Å=Å# ãÖ™ê~° ™êQÆ~°=ÚÖ’|_ç
z`«Î=Ú KÕ‰õÄ~°∞K«∞ H˘x – z`≥·ÎHÍ„QÆ`«#∞ uiˆQ ^Œ∞ã≤u÷ ) K≥O^Œ=Ù. JO^Œ∞Hõx N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ kHõ¯x PÜ«∞# â◊~}° ∞ á⁄O^ŒO_ç.
z`«Î[QÆ∞~°∞x ^ŒÅK«∞_ô– z`«ÎA *Á~°hHõ IIáÈÜ«∞II
|∂~°∞QÆ∞ =∂‰õΩ# *ˇOk# – H©~°=Ú K«O^Œ=Ú#
P~°Ü«∞ x+¨ÊùÅ=∞QÆ∞ =∞i– Ü«∞#∞ºÅ *Ëi##∞ IIáÈÜ«∞II
‰õÄiq∞ =∂ u~°∞"ÕOHõ@yi– QÆ∞~°∞ Náê^Œ=ÚÅ∞
KÕi# "åiH˜ Éèí==ÚÅ∞ – K≥O^Œ"≥Ñ¨Ù_»∞ #@∞QÍ# IIáÈÜ«∞II
95 96
4-48 H“ã¨Åº ~å=∞ Hõ~°∞}Ïxkè ~å=∞
=Ú#∞fl_ç Éèí∂ã¨∞~°=~°^Œ ãÖÉèí∂`«Å ~å=∞
<Õ_»∞ N~å=∞#=q∞ Éèí„^•K«Å N~å=∞K«O„^Œ∞x HõàÏº}O „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ#∞, "ÕâßÅá⁄~°ÖË N"ÕOHõ\Ï„k ~å=∞
Ñ¨~ÀHõO∆ QÍ#∞ K«∂z Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ^è#Œ ∞ºÅ=Ù`«∞<åfl~∞° . ^Œ∞+¨tì Hõ}∆ ‰õΩ t+¨~ì H° }∆õ ‰õΩ J#∞Hõ}∆ O ^•ã¨∞Å =∞=Ú‡ HÍ= `«ÅH˘#fl ~å=∞ IIÉèío ÉèíoII
HÀ^Œ O _» O ^è Œ i OKÕ =ÙO\Ï#x Ñ¨ O `« = Ú Ñ¨ \ ˜ ì # P ~åÑ¶ ¨ ∞ =Ùx h ÉèÏ"å=∞$`«O :
|Å=Ú#ÔH^Œ∞ˆ~^ŒÜ«∂º? Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ F N~å=∞K«O„^•! ^Œ∞+¨ìtHõ∆} KÕã≤ t+¨µìÅ#∞ ~°H˜∆™êÎ#∞ Jx „Ñü[˝ KÕã≤
PÜ«∞##∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ Jx H©iÎOKå~°@. [=ã¨`«Î fi ãÖÑ¨#∞fl_»@... PÜ«∞<Õ "Õ™êÅ nH∆Í^Œ‰õ∆Ω_≥· HÀ^ŒO_» ^èŒ#∞=Ù#∞ ^èŒiOzÜÕ∞ Ü«ÚO\Ï#x ÑÖ`«=Ú Ñ¨Óx# h nHõ∆
á⁄~°ÖË "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»@, ^•ã¨∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ `«ÅH˘#fl ~å=Ú_»@. Éèío Éèím! U=∞x á⁄QÆ_»#∞!! P~°∞ÎÅ ÉèíÜ«∞=Ú Ç¨ÏiOK«∞ N~å=∂! h |Å=Ú
`«~°Å=Ú : ÉèíoÉèím! ~°Ñ¶¨Ú~å=∞ ~åÑ¶¨∞= ÑÖ`«=¸x# Éèí∂=~å! ™ê\˜ÖËxk.
[Å[ãÖÉèí= ã¨#∞fl`å! ãü *Ï#H© „Ñ≤Ü«∞ =Å¡ÉèÏ! „Ñ¨Éèí∂! h=Ù qÅ∞q^•º áê~°OQÆ`«∞_»=Ù. g~° q„Hõ=∞ ~å=Ú_»=Ù. `å@Hõ
WÅ [xOz# ~å=Ú_Õ =∞# W+¨µì_Ò "ÕOHõ#fl<≥<£ ãÖÇ¨~°=Ú#‰õΩ `«ÅH˘#fl (Ñ¨Ó#∞H˘x#) ~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. áêÑ≤Ü≥ÿ∞# „ã‘ÎH˜
|eq∞ hÔH^Œ∞ˆ~k ÖË^Œ∞~° ÉÏQÆ∞ÉÏQÆ<≥ J#flÜ«Ú<£. (â◊¥~°Ê}YH˜) `«ÅH˘O_»∞ (ÉèíÜ«∞=Ú#∞ HõeyOz#) QÆO_» (â◊¥~°∞_»∞) J~Ú#
~åQÆO : ~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. ~°}~°OQÆOÖ’ Ü«Ú^ŒúO‰õÄ_» U=∂„`«O =∞`«û~°=Ú (K«Å=Ú)
ÉèíoÉèío ~å=∞ ÑÖ`«Ñ¨Ù ~å=∞ h– ÖË‰õΩO_® KÕÜ«Ú ã¨^Œ∞æ}je J~Ú# [Ü«∞~å=Ú_»=Ù.
|eq∞ ÔH^Œ∞~°∞ÖË^Œ∞ ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~°~å=∞ IIÉèíoÉèíoII F ^Õ=^Õ"å! h=Ù ã¨∂~°º=Oâ◊ nÑ¨‰Ωõ _»"#·≥ N~å=Ú_»=Ù. ~å=}∞x =kèOz#
qÅ∞q^Œº~å=∞ g~° q„Hõ=∞~å=∞ N~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. HõÑ≤~å*ˇ·# ã¨∞„w=ÙxH˜ ã¨∂~°ºÑ¨Ù„`«∞_»QÆ∞@KÕ ã¨∂~°º=Oâ◊ã¨∞÷_≥·#
`«ÅH˘#fl `å@HÍO`«Hõ~å=∞ ~å=∂ ~å=Úx`À "≥∞„ÿ u Hõey PÜ«∞# =^Œ#=Ú#∞ â’ÉèÏÜ«∞=∂#=ÚQÍ KÕã#≤ k. (PÜ«∞#
H˘ÅÜ≥ÿ∞ `«~°∞}˜ `«ÅQ˘O_»∞ QÆO_»~å=∞ J@∞=O\˜ N~å=Ú_»∞). H˘O_»ÅKÕ ã¨=~°QÍ (K«^Œ∞#∞QÍ) [ÅxkèH˜ (ã¨=Ú„^•xH˜)
K«Å=∞k ã¨=∞~°Ñ¨Ù [Ü«∞~å=∞ ~å=∞ IIÉèío ÉèíoII Hõ\ ˜ì# (|OkèOz#) N~å=∞K«O„^•! [=ã¨`«Î fi=ÚÅ∞ ã¨=∞$kúQÍ =Ù#fl h=Ù *Ï#H©
=Å¡Éèí∞_≥·# ~å=Ú_»=Ù.
~°q‰õΩÅ~å=∞ ~å=}ÏO`«Hõ ~å=∞ H“ã¨ÖÏº#O^Œ#∞_»"≥·# N~å=∂! h=Ù Hõ~°∞}Ïxkèq. Éèí∂Ö’Hõ"åã¨∞Å#∞,
~°qã¨∞`« =ÚY HõÑ≤~å[ ~å=∞~å=∞ ^Õ=`«Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ =∂#= [#‡<≥uÎ# ~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. "ÕâßÅ ("ÕëêÅ...
ã¨=~°QÍ H˘O_»ÅKÕ [Åxkè Hõ\ ˜ì# ~å=∞ J#QÍ JÅOHõ~°}Å`À) á⁄~°ÖË („Ñ¨=iÎOK«∞) N"ÕOHõ\Ï„k ~å=Ú_»=Ù. =∂=O\˜
[=ã¨`«fi ãÖÑ¨#fl *Ï#H˜ ~å=∞ IIÉèío ÉèíoII ^•ã¨∞Å#∞ HÍáê_»∞@‰õΩ ã≤^Œú"≥∞ÿ# N~å=∞K«O„^Œ∞_»=Ù. h"Õ =∂ u~°∞=∞Å<å^èŒ∞_»=Ù
‰õÄ_».
97 98
4-49 #"≥∂ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ #"≥∂ J^èÀHõ∆[
=Ú#∞fl_ç #"≥∂ <å~°ã≤OÇ¨ #"≥∂ã¨∞Î JK«∞º`«
#"≥∂ [<å~°Ì# #"≥∂ã¨∞Î L¿ÑO„^Œ
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ˆHâ◊= <å=∂Å#∞ XHõ K«Hõ¯\˜ H©~°Î#Ö’ Éèí[# =∂ki #"≥∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊ #"≥∂ NHõ$+¨‚ IIh <å=∞"Õ∞II
K≥Ñ¨ÊQÆÅQÆ@O, Jn XˆH „Hõ=∞OÖ’ K≥Ñ¨ÊQÆÅQÆ@O XHõ¯ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiˆH
™ê^èºŒ "≥∞#ÿ „Ñ¨„H˜Ü∞« Jx <åHõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. D H©~#Î° áê_ç`Õ NÇ¨Ïi <å=∂Å∞ ÑëH˜#>Ë.¡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
<åÉ’\˜ 'K«^Œ∞=Ù ãÖ^èŒº— ÖËx ™ê=∂#∞ºÅHÀãÖ J#fl=∞Ü«∞º ZO`« „â◊=∞Ñ¨_®¤~À
K« ∂ _» O _ç . 'h<å=∞"Õ ∞ P`« ‡ x^è • <åO[#=Ú— J<åfl~° ∞ . Jk P`« ‡ F ^Õ=^Õ"å! h <å=∞ ãÖH©~°Î#"Õ∞ =∂‰õΩ xkè, J#QÍ Sâ◊fi~°º=Ú. JkÜÕ∞
x^è•º<åO[#"Õ∞"≥∂...JxÑ≤OzOk. J#fl=∞Ü«∞º HõuÎH˜ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨^Œ∞<Õ... x^è•#=Ú, J#QÍ Éèí„^ŒOQÍ Éèí∂q∞Ö’ XHõ ~°Ç¨Ïã¨º „Ñ¨^Õâ◊=Ú# áê`«~°=Öˇ ^•z
=∞i. =ÙOz# ^èŒ#=Ú. WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ D Ô~O_»∞ J`«º=ã¨~°"Õ∞. HÍx h <å=∞=Ú
WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’<Õ HÍHõ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ J=ã¨~°"≥∞ÿ# P`«‡x^è•<åO[#=Ú#∞ (P`«‡
HõOII =∂Hõk xkèÜ«Ú x^è•#=Ú *Ï˝#O|∞#∞) ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk. [JO[#=Ú JO>Ë ZHõ¯_À =Ù#fl"å\˜x Hõ#∞Å‰õΩ
`å‰õΩK«∞ =∂ P`«‡Hõk x^è•<åO[#=∞ø K«∂Ñ≤OKÕ HÍ@∞Hõ =O\˜ ÖËÑ¨#=Ú. x^è•<åO[#=Ú JO>Ë, xkèx K«∂Ñ≤OKÕ
NHõ~°∞x <å=∞"≥ÚHõ>Ë JO[#=Ú. PÜ«∞# <å=∞O P`«‡xkèx "≥eH˜ fã≤ K«∂Ñ≤OKÕ JO[#=Ú Jx
PHõ_» `«#∞ Éèí[# "ÀÖˇ J#flÜ«∞ `≥eÃÑ<£. J~°úO. ''P`«‡ x^è•º<åO[#=Ú—— – JO>Ë P`«‡ ^Œ~°≈#=Ú KÕ~ÚOKÕ JO[#=Ú
~åQÆO : uÅOQ∑ Jx J~°úO. HÍ|\˜ì D x^è•<åO[#=Ú 'x^è•º<åO[#=Ú— J~Ú =ÙO@∞O^Õ"≥∂
Jx <å‰õΩ JxÑ≤OzOk]
h<å=∞"Õ∞ =∂‰õΩ xkèÜ«Ú x^è•#=Ú
h <å=∞"Õ∞ P`«‡ x^è•<åO[#=Ú IIh <å=∞"Õ∞II F Hˆ â◊"å! F <å~åÜ«∞}Ï! F =∂^è"Œ å! F QÀqO^•! F q+¨µ!‚ F =∞^è∞Œ ã¨∂^Œ<å!
F „uq„Hõ=∂! F "å=∞<å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞ „Ñ¨Éèí∂!
#"≥∂ #"≥∂ ˆHâ◊= #"≥∂ <å~åÜ«∞}
#"≥∂ #"≥∂ =∂^èŒ= #"≥∂ QÀqO^Œ F N^èŒ~å! F Ç¨Ï$+‘ˆHâß! F Ñ¨^Œ‡<åÉèÏ! F ^•"≥∂^Œ~å! F ãÖHõ~°¬}Ï! F
#"≥∂ #"≥∂ q+¨µ‚ #"≥∂ =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ<å "åã¨∞^Õ"å! F „Ñ¨^Œ∞º=∂fl! F Jx~°∞^•ú! h‰õΩ J<ÕHõ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞ `«O„_ô!
#"≥∂ „uq„Hõ=∞ #"≥∂ "å=∞# IIh <å=∞"Õ∞II
F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! F J^èÀHõ∆*Ï! F #~°ã≤OÇ¨! F JK«∞º`å! F [<å~°Ì<å! F
#"≥∂ #"≥∂ N^èŒ~° #"≥∂ Ç¨Ï$+‘ˆHâ◊ L¿ÑO„^•! F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! F NHõ$ëê‚! h‰õΩ =∂ #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞. h <å=∞=Ú#∞
#"≥∂ Ñ¨^Œ‡<åÉèí #"≥∂ ^•"≥∂^Œ~° q∞Oz# "≥∂Hõ∆™ê^èŒ#=Ú =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
#"≥∂ ãÖHõ~°¬} #"≥∂ "åã¨∞^Õ=
#"≥∂ „Ñ¨^Œ∞º=∞fl`Õ #"≥∂ Jx~°∞^Œú IIh <å=∞"Õ∞II
99 100
4-50 H˘ã¨~°‰õΩ =∞O`« h=Ù QÀáêÅHõ$+¨‚ h–
=Ú#∞fl_ç Ñ¨ã¨ <Õ <≥é∞QÆ<å QÀáêÅHõ$+¨‚
á⁄ã¨QÆ N"ÕOHõ\Ï„k á⁄Oku x#∞fl
`« # `« O „_ç J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"åi J_» ∞ QÆ ∞ *Ï_» Å ##∞ã¨ i Oz# ÃÑ^Œ Ñ¨ã≤ "≥∞ˆH¯ "≥ÚQÆ=Ú QÀáêÅHõ$ëê‚ IIQÀqO^ŒII
u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ ‰õÄ_» "≥OHõ>Ëâ◊fi~° =∞‰õΩ@O`À J<ÕHõ H©~°Î#Å∞ ~°zOKå~°∞.
„Ñü^Õ=Ùh PÜ«∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ<Õ ÉèÏqOKå~°∞. D H©~°Î#Ö’ QÀÑ≤HõÅÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`å#∂ XHõ`≥Ü≥ÿ∞ Hõ$+¨µ‚x`À "≥Ú~°Éˇ@∞ìH˘O@∞<åfl~°∞. h ÉèÏ="Õ∞q∞\’ =∂‰õΩ #O^Œ Q ÀÑ¨ Ù x ‰õ Ω =∂~° ∞ _» " ≥ · # QÀqO^•! h=Ù QÀ=ÙÅ#∞ áêeOKÕ
`≥eã≤áÈ~ÚOkÖË QÀáêÅHõ$ëê‚! h Ñ¨ã¨ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^•? h‰õΩ ‰õÄ_® |"≥∞‡~°áê@∞ QÀáêÅHõ$+¨µ‚_»=Ù. h PÖ’K«#ÖËq∞\’ =∂‰õΩ ^˘é˜H˜áÈ~Ú#q. (h l`«∞ÎÅ∞ "Õ∞=Ú
=ÙO@∞O^•? (h=Ù ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù Hõ^•!)
„QÆÇ≤ÏOzuq∞. "Õ∞=Ú "≥„iQ˘Å¡ Hõ<≥flÅO HÍ=K«∞Û#∞. HÍx hH˜@∞‰õΩÅhfl
HõOII QÀqO^Œ #O^Œã¨∞`«! h "Õ∞"≥∞~°∞QÆ∞^Œ∞=ÚÖË=Ü«∂º!)
ÉèÏ==Ú QÀáêÅHõ$+¨‚! =∂Hõ@∞ zÔH¯<£
N"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞K«∞K«∞ F QÀáêÅHõ$ëê‚! =∂ H˘OQÆ∞ Ñ¨>Ëì=Ù W^Õ"≥∂~Ú? h ÑÖÔQ# (l`«∞ÎÅ∞)
"Õ∞=Ú ã¨Ç≤ÏOK«ÖË=∞Ü«∂º! (ÑÖÔQ# JO>Ë U#∞QÆ∞#∞ |OkèOKÕ ÃÑ^ŒÌQ˘~Úº. ÃÑ·#
D qkè ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º WOÑ¨ÙQÆ áê_≥<£
QÆ_¤ç HõÑÊ≤ =ÙOz# =ÓºÇ¨ÏO) Q˘OQÆ`<« åÅ #"Õfi=Ù (HõÑ@¨ â◊„`«∞=Ù=Öˇ #=Ùfi`∞« <åfl=Ù).
~åQÆO : q∞„â◊"≥∂Ç¨Ï# Wk h‰õΩ `«Q∞Æ <å Hõ$ëê‚! |OQÍ~°∞ ~°OQÆ∞ HÍâ◊ (z#fl ÑÖK≥) Hõ\ <ì˜ å=Ù QÀáêÅHõ$ëê‚!
QÀqO^Œ #O^Œ#O^Œ# QÀáêÅHõ$+¨‚ h– (h=Ù Ñ‘`åO|~°∞_»=x JO^Œ∞ˆH J<åfl~°∞).
ÉèÏ==Ú =∂‰õΩ zÔH¯ QÀáêÅHõ$+¨‚ IIQÀqO^ŒII „ã‘ÎÅ pÔ~Öˇ`«∞ÎH˘x áÈ~Ú# F QÀáêÅHõ$ëê‚! "Õ∞=Ú x#∞fl Ñ¨q∞‡u@ì=Ú
H˘OQÆ∞=>Ëì =^Õ"≥∂~Ú QÀáêÅHõ$ëê‚ =∂– ÖË=Ü«∂º! (JuQÍ xOkOK«=Ú). "Õ∞=Ú h`À WO`« =∞Oz`«#O K«∂Ñ≤¿ãÎ...
ÑÖÔQ# HÀÑ¨Ù^Œ∞"å QÀáêÅHõ$+¨‚ h"Õ"≥∂ =∂ ã≤QÆ∞æÅhfl ‰õΩ=∞‡iOKÕã¨∞Î<åfl=Ù (|@ì|Ü«∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl=Ù). =∞=∞‡efl
Q˘OQÆ`«<åÅ #"Õfi=Ù QÀáêÅHõ$+¨‚ |"≥∞‡~°áÈ‰õΩ#‰õΩ („Éè=í ∞áê@∞#‰õΩ) WO^Œ∞Å (WHõ¯_») QÆ∞iKÕã∞¨ <Î åfl=Ù. QÀáêÅHõ$ëê‚!
|OQÍ~°∞ HÍâ◊`À_ç QÀáêÅHõ$+¨‚ IIQÀqO^ŒII Wk <åºÜ«∞=∂?
H˘=∞‡Å pÔ~ ÅO\˜# QÀáêÅHõ$+¨‚ F QÀáêÅHõ$ëê‚! h=Ù JO`« H˘ã¨~°‰õΩ=Ú ™êfig∞! (WOHÍã¨Î... WOHÍã¨Î...
Ñ¨q∞‡ x#∞fl u@ì=Ú QÀáêÅHõ$+¨‚ Jx =∂ =ÅÑ¨ÙÅ∞ ^ÀK«∞HÀ=^Œ∞Ì). h ™ê=∞~°úºO "Õ∞"≥∞~°∞QÆx^•!! Hõ$ëê‚! J@∞=O\˜
‰õΩ=∞‡iOKÕ "ÕÅ ã≤QÆ∞æ QÀáêÅHõ$+¨‚ x#∞fl N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖÖ’ á⁄Ok<å=Ú. JO^Œ∞KÕ`« =∂
|"≥∞‡~° áÈHÕ^Œ∞Å QÀáêÅHõ$+¨‚ IIQÀqO^ŒII "≥ÚQÆ=ÚÅ∞ HÍO`«∞Å`À "≥eyáÈ`«∞<åfl~Ú „Ñ¨Éèí∂!
101 102
4-51 ~°qK«O„^Œ HÀ\˜`Õ[ ~åã≤Ü≥ÿ∞# K«„Hõ=∂
=Ú#∞fl_ç kq[ ¿ãq`«"≥∞ÿ# k=ºK«„Hõ=∂
NÇ¨ÏiKÕu ã¨∞^Œ~≈° # K«„HÍxfl H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∞Ü«∞º. ÉÏÅºOÖ’ J@ì=ÚHõ¯#∞ `«qe N"ÕOHõ>Ëâ◊√ ^ŒH˜∆} Hõ~° K«„Hõ=∂
'q+¨µ‚K«„HõO— ÖÏ HõuÎiOz K«∂Ñ¨Ù_»∞ "ÕeH˜ ÃÑ@∞ìH˘x P_»∞HÀ=@O <åHÕHÍ QÆ∞~°∞Î. ~Ú=Å h ^•ã¨∞Å=Ú ÜÕ∞Å∞HÀ"Õ≥ K«„Hõ=∂ II#"≥∂II
XHõ<å_»∞ J#fl=∞Ü«∞º =~°‚#H˜ q=~°} „"å™êÎ#x <Õ#∞ HõÅQÆx ‰õÄ_» =ÙO_»#∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
NÇ¨Ïi K«„HÍxH˜ Wxfl 'HÀ}ÏÅ∞— LO\ÏÜ«∞x ZO`«=∞OkH˜ `≥Å∞ã¨∞ÎOk K≥Ñ¨ÊO_ç... F ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=∂! ^•#=ÙÅ q<åâ◊#=Ú#‰õΩ ~°∂Ñ¨Ù^•eÛ# K«„Hõ=∂!
ÑÖ_ç`∞« ÅH˜, áœ~å}˜‰Ωõ Å‰õΩ =∂„`«"∞Õ `≥eã≤# D ã¨∞^Œ~≈° # K«„Hõ =~°#‚ D H©~#Î° ^•fi~å ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ J<ÕHõ Ü«Ú^Œú=ÚÅÖ’ q[Ü«∞=Ú#∞ KÕ‰õÄiÛ#
=∞#O `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl=∞O>Ë Jk =∞# Ñ¨Ó~°fi[#‡ ã¨∞Hõ$`«"Õ∞ Hõ^•! K«„Hõ=∂! #"≥∂ #=∞ó (h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞)
P."≥II Jã¨∞~° Ñ¶¨∂`«"≥∞ÿ# Ç¨ÏiKÕu K«„Hõ=∂!
ã¨=∞~° q[Ü«∞"≥∞ÿ# K«„H˜Ñ¨#∞Ñ¨ F ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=∂! h‰õΩ 'Ñ¨^•~°∞ Éèí∞*ÏÅ∞ J=∞i#q— (Ñ¨kÜ«∂~°∞
W\˜ì =~°‚#O|∞ <≥~°∞QÆ=Ú Ü≥∞#fl_»∞ "≥·Ñ¨ÙÅ∞#flq). NÇ¨Ïi Ñ¨\ ˜ì# PÜ«Ú^èŒ=ÚÅÖ’ÔHÅ¡ h"Õ |Å"≥∞ÿ# ^•xq. <≥@ì#
J#fl=∞Ü«∞º á⁄y_≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ. (Jx"å~°º"≥∞ÿ#) „u<Õ„`«=Ú=O\˜ K«„Hõ=∂! é@∞ìQÍ =∞xflOK«"Õ "≥∞éÜ«Ú K«„Hõ=∂!
(é@∞ì JO>Ë 'xO^Œ— Jx J~°úO. HÍx WHõ¯_» ÉÏÇ¨@OQÍ P~°∞ÎÅ#∞ =∞xflOK«∞=∂
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@
ã¨∞^Œ~°≈#=∂! J<Õ J~°úOÖ’ J#fl=∞Ü«∞º "å_®~°∞) Jx <å ÉèÏ=#.
#"≥∂ #"≥∂ ^•#= q<åâ◊ K«„Hõ=∂
ã¨=∞~° q[Ü«∞"≥∞ÿ# ã¨ˆ~fiâ◊√ K«„Hõ=∂ II#"≥∂II ÑïjeOK«QÍ D ã¨∞^Œ~°≈<åxH˜ P~°∞ HÀ}=ÚÅ∞#flq. ^•xH˜ "Õ~Ú Ñ¨^Œ∞<≥·#
^è•~°Å∞ (HÀÜ«Úâ◊H˜ÎQÆÅ JOK«Å∞, Hõ\ ÕQ∑ Z_≥˚ãπ) =Ù#flq. PiÊ<å P~°x Jyfl
J>ˇì Ñ¨^•~°∞ Éèí∞*ÏÅ #=∞i# K«„Hõ=∂
H©ÅÅ∞, qã¨∞ÊùeOQÍÅ#∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞O>Ë, Jk g∞k g∞kH˜ =ã¨∞ÎO@∞Ok. J\˜ì
Ñ¨\ ˜ì# PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ |Å∞ K«„Hõ=∂
ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=∂ QÍ~°"å# („¿Ñ=∞`À) h ^•ã¨∞Å#∞ ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú.
<≥@ì# =¸_»∞QÆ#∞flÅ xez# K«„Hõ=∂
é@∞ìQÍ =∞xflOK«"Õ "≥∞éÜ«ÚK«∞ K«„Hõ=∂ II#"≥∂II F ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=∂! h=Ù HÀ\˜ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å k=º `Õ[ã¨∞ûHõÅ^•#=Ù.
P~°Ü«∞ <å~°∞ QÀ}ÏÅ #=∞i# K«„Hõ=∂ ^Õ=`«ÅKÕ ¿ãqOK«|_»∞ k=º"≥∞ÿ#^•#=Ù. u~°∞=∞Å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ‰õΩ_çKÕuÖ’
^è•~°Å∞ "Õ~Ú\˜ `À_ç `«QÆ∞ K«„Hõ=∂ "≥Å∞Q˘O^Œ∞ ã¨∞^Œ~°≈# K«„Hõ=∂! h=Ù h^•ã¨∞Å"≥∞ÿ# =∞=Ú‡ ÑïáêeOK«∞H˘#∞=Ú.
P~°Hõ g∞kH˜ "≥àı§ Jyfl tYÅ K«„Hõ=∂
QÍ~°"å# h ^•ã¨∞Å QÍ="Õ K«„Hõ=∂ II#"≥∂II
103 104
4-52 Q˘Öˇ¡`«Å #O\˜ Ü«∞O\˜ Q˘Å∞¡ "Õ∞# xO_≥ x^Õ
=Ú#∞fl_ç "≥Å¡q~åÜ«∞ |#∞Å∞ q~î°ªÖËâß
~Úe¡^≥ ÑÖ_»~°Oyx ~Ú@∞ N"ÕOHõ\Ï„kx
D H©~°Î# ÑÖ_»~°OQÆq~î°ªÅ∞xÃÑ· K≥áêÊ~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Ç¨ÏOÑ‘ =ÙÅ¡ =∞Å~° xez`À e q~î°ªÖËâß II"≥#flÅ∞II
q[Ü«∞#QÆ~°OÖ’x q~î°ªÖËâ◊fi~°∞xÃÑ·#<Õ PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞. HÍx D q~î°ªÅ∞_Õ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÑÖ_»iÑ¨Ù~°OÖ’x q~î°ªÅ∞xQÍ JÉèË^Œ ^Œ$+≤ì`À K≥áêÊ~°∞. J#fl=∞Ü«∞º `«#
ã¨=∞HÍe‰õΩ_≥·# Ñ¨Ù~°O^èŒ~°^•ã¨∞Å "åi ã¨Ç¨ÏK«~°ºO`À q~î°ªÅ^Õ=ÙxÃÑ· H˘xfl H©~°Î#Å∞ F q~î°ªÖËâ◊fi~å! h ÃÑ^Œ=ÙÅ JOK«∞Å (ÃãÅq) #∞Oz "≥#flÅ∞ HÍi, h=Ù
K≥áêÊ~°∞. NHõ$+¨µ‚x bÅÅ#∞ ÉÏÅ, „áœ_è» ~å[bÅ „HÕ^Œ q_»Q˘\˜ì# ÃÑ^ŒÌÅ∞ Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_® "≥#flu<åfl=x K≥Ñ¨ÊHõ<Õ K≥|∞`«∞#flk. J~Ú<å Ug∞
"≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∞ ~°Hõ=ÚÅ bÅÅ#∞ q~î°ªÅ∞x ¿ã`«ÅQÍ H©iÎOKå~°∞. P ™êfiq∞ÜÕ∞ `≥eÜ«∞#@∞¡ '<åe—QÍ (@Hõ¯i`«#O`À) ##∞fl Ez #=Ùfi`å=Ù. h=Ù ÉèÖí "Ë å_ç=Ü«∂º!
u~°∞"ÕOHõ\Ï„kx LÅ¡=∞Å~° xeKå_»O\Ï~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. F q~îÖª° Ï! h`À\˜ QÀÑ¨ÉÏÅ∞~°`À U"Õ"À P@Å∞ P_ç Ü≥∞O`« JÅã≤áÈÜ«∂"À
K«∂_»∞. h "ÕÖË\ ˜ ‰õΩ~°∞Å∞ (LÃÑÊ# =Öˇ Ü≥∞QÆã≤Ñ¨_Õ "≥O„@∞HõÅ∞) ZO`«
LII "≥#flÅ∞QÍÔ~ h ÃãÅq q~î°ªÅ<å^èŒ! =∞iO`« '<åe— QÍ
=Ú^˘Ìã¨∞Î<åflÜ≥∂ K«∂_»∞. HÍoOQÆ∞x PQÆ_®Å#∞ x"åiOK«∞@‰õΩ, "å_çÜ≥ÚHõ¯
#xfl@∞K«∂z `«∞O@i`«#O|∞Å #"≥fi^Œ"ÕÅ <åºÜ«∞=∂?
ã¨#∞flu*ËÃã q~î°ªÅ∞x K«Hõ¯QÆ ^Œ∂_»ÅQÍz <å_»<≥<£ „Ñ¨`åÑ¨=Ú #}K«∞@‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘O\˜q q~î°ªÖËâ◊fi~å!
J#flÜ«∞ H©~°Î#O|∞ qx P u~°∞"ÕOHõ@<å^èŒ∞_Ò##∞<£. F q~î°ªÖÏ! (ÉÏÅHõ$ëê‚) ^Œ∂_»Å"≥O@ uiy uiy h XO\˜xO_® Ü≥∞O`«
~åQÆO: =ÚMÏi ^Œ∞=Ú‡H˘@∞ìH˘xáÈ~Ú =Ù#fl^À QÆ=∞xOKå"å? h‰õΩ J^Õ Q˘Ñ¨Ê "Õ_∞» HõQÍ =Ù#fl^"Õ ∂≥
"≥#flÅ∞ ÃãÅq QÍˆ~ q~î°ªÖËâß HÍx (g∞ J=∞‡ Ü≥∞O`« HÀÑÿOK«∞`«∞O^À) ZÖÏ =Ù<åfl"À K«∂_»∞. J^Œ@∞=ÙOz,
##∞fl Ez #"Õfi=Ù <åe q~î°ªÖËâß II"≥#flÅ∞II Ü«∂_»H˘O_À (Ü≥∞Hõ¯_ç QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«"≥∂) HÍx ^•xx XHõ"Õeg∞^Œ Ü≥∞uÎ<å=Ù.
ÉÏÅ∞Å`À <å_çÜ«∂_ç |_»euq ~å=Ü«∞º U=∂„`«=¸ F_»Hõ ("≥#∞nÜ«∞Hõ) Wxfl Ñ¶¨∞#HÍ~°º=ÚÅ#∞ KÕâß=ÙHõ^ŒÜ«∂º! q~î°ªÖÏ!
"ÕÖË\ ˜‰õΩ~°∞Å =Ú^Œ∞Ì q~î°ªÖËâß h=Ù J™ê^èŒ∞º_»=Ù.
HÍoOQÆ∞ ^˘H˜¯u =@ Hõ@Hõ@ =Ù^ŒÌO_®Å∞ ™êfig∞! h=Ù Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å#∞ JO@∞H˘x JO@∞H˘x uiy#O^Œ∞# "åi
"Àe *ËÜ«∞ ^˘~°H˘O\˜ "Àq~î°ªÖËâß II"≥#flÅ∞II Q˘Å¡HõOÑ¨Ù h‰õΩ ‰õÄ_» JO\Õk. h=Ù KÕã≤# H˘O>ˇÑ¨#∞Å#∞ P HõO¿Ñ "≥e¡q~åÜ≥∞
^Œ∂_»Å "≥O@ kiy ^Œ∂o "Õ∞# #O>ˇ x^Õ (|Ü«∞@ÃÑ_»∞`«∞#flk). WkQÀ WHõ¯_» ÑÖ_»~°OyÖ’ =Ù#fl h"Õ, JHõ¯_» u~°∞=∞ÅÖ’
"Õ_»∞Hõ Ü≥∞O`À h‰õΩ q~î°ªÖËâß =Ù#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. h=Ù =∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÖÏ#O^ŒHõO^Œo`«=ÚÅQÆ∞#@∞¡
ÜÕ∞_»H˘O_À "˘Hõ"ÕÅ <≥uÎuq h=@ =∂Ü≥∞^Œ∞@ xezÜ«Ú<åfl=Ü«∂º! q~î°ªÖËâ◊fi~å!
"À_»Hõ ~ÚO`« ¿ã`«∞~å "À q~î°ªÖËâß II"≥#flÅ∞II
105 106
=Ú#∞fl_ç 4-53 ÉèÏ"å=∞$`«O
|Ç¨ïâß Hõ$ëê‚+¨ìq∞<å_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î# K≥Ñ≤Ê=ÙO\Ï~°∞. F Ü«Ú=`«∞ÖÏ¡~å! D~ÀA '™ê[Ñ¨Ù [Ü«∞Ou—. (ã¨Ç¨Ï[=ÚQÍ [~°∞Ñ¨ÙH˘#∞
''=ã¨∞^Õ=Ù_»O`«\ ˜ "å_»∞ QÍ_ç^Œ HÍà◊√§ Ñ¨@∞ìH˘<åfl—— _»<Õ ™ê"≥∞`«#∞ D H©~°Î# NHõ$+¨‚ [Ü«∞Ou) nxx ™êÑ¶Å¨ º=∞QÆ∞#@∞¡ [~°∞Ñ¨ÙH˘#O_ç. TÜ«∞ÅÖ’x tâ◊√=Ù#‰õΩ
Hõà◊§‰õΩ Hõ_»∞`«∞Ok. PÜ«∞# P QÍ_ç^Œ‰õΩ 'Hõ=}=Ú— ÃÑ\Ïì_»@. NHõ$+¨µ‚_»∞ Q“~°= *’*’Ü«∞x *’Åáê@ áê_»O_ç.
^•#=ÙÅ#∞ [Oáê_»@. HÍÜ«∞=Ú ^Õ=H˜HK˜ åÛ_»@. gÜ«∞Ñ¨Ù K«∞@∂ìÖÅˇ g¡ _»∞ "≥@~ì À...
JkQÀ K«O„^À^ŒÜ«∞=∞~ÚOk K«∂_»O_ç. NÇ¨Ïi J=`«iOz<å_»∞.
JO>Ë? QÆO^è•Hõ∆`«Å∞ "åã¨∞^Õ=Ùx H©Ü«∞~À... JO>Ë? Zxfl ãÖ^ÕÇ¨ÖÁã¨∞Î<åflÜ≥∂
K«∂âß~å! D "ÕOHõ@Hõ$+¨‚Ü«∞º H©~°Î#‰õΩ <åºÜ«∞O KÕÜ«∂Å<Õ... <å `«Ñ¨#. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ *Ï`«Hõ~°‡Å∞ (ÉÁ_»∞¤HÀÜ«∞@O =O\˜q) KÕÜ«∞O_ç. J^Œ# (D
ã¨=∞Ü«∞=Ú#) Ñ¨Ù„`À`«û==Ú J#∞ '=ÚK«Û@— [~°∞ÑÖ_ç. PÃÑ· Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=Ú
P."≥II *’Åáê_»ˆ~Å *’*’Ü«∞#∞K«∞ g∞~°∞ (Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=K«#=Ú J#∞ ¿Ñ~°∞QÆÅ PKå~°=Ú# =¸_»∞=∂~°∞¡ Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=Ú Jx
ã¨Ç¨Ï[=∞ø [Ü«∞Ou ã¨Ñ¶¨Å=∂Ü≥∞ =∞OQÆà◊=ÚÅ H˘~°‰õΩ K≥ÃÑÊ^Œ~°∞) KÕÜ«∞O_ç. Hõkã≤ (ã¨g∞Ñ≤Oz) <å=∞Hõ~°}
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°q∞_»Ô~ "ÕOHõ@ Hõ$+¨µ‚ =∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú KÕÜ«∞O_ç.
Hõ<≥#∞ áê_ç ~Ú@∞Å J#fl=∞Ü«∞º
F <ås=∞}∞ÖÏ~å! ^Õ=H©^Õq WÑ¨C_Õ (QÆ‰õΩ¯#) „Ñ¨ã¨qOzOk. P"≥∞‰õΩ
~åQÆO : ^Õ™êà◊O
'HÍÜ«∞=Ú— (ÉÏÖˇO`«‰õΩ WKÕÛ B+¨^èŒ=Ú) DÜ«∞O_ç. "åã¨∞^Õ=ÙxH˜ (=ã¨∞^Õ=ÙxH˜
*’*’Ü«∞x g∞~°∞ *’Å áê_»~À Jx =ÙO_®e...) QÆO^è•Hõ∆`«Å∞, q_ÕÅ∞ (`åO|∂Å=Ú) DÜ«∞O_ç. (^Õ=H˜
™ê[Ñ¨Ù [Ü«∞Ou <Õ_Õ ã¨Ñ¶¨Åq∞O^ŒiH˜ II*’*’II
„Ñ¨ã¨qOK«QÍ<Õ FO„_»Éˇ\ ˜ì `«##∞ ÃÇÏK«ÛiOK«=∞x QÍ~°úÉèÏã¨∞~°∞x HõOã¨∞_»∞
J^≥ K«O„^À^ŒÜ«∞=∂Ü«∞ Ç¨ÏiÜ«∞=`å~°=∞O^≥ xÜ«∞q∞OKå_»@. WÑ¨C_® QÍ_ç^Œ#∞ =ã¨∞^Õ=Ù_»∞ HÍà◊√§ Ñ¨@∞ìH˘x FO„_»ÃÑ@ì=^ŒÌx
"≥Ú^ŒÅ∞ *Ï`«Hõ~°‡=ÚÅ∞ ¿ãÜ«∞~À "Õ_»∞H˘<åfl_»@) QÍ_ç^Œ PÜ«∞##∞ =∞xflOz HÍÜ«∞Hõ=Ú (r=#=Ú) WzÛO^Œ@.
J^Œ# Ñ¨Ù„`À`«û==∞@ Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=Ú KÕã≤
JO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«QÍ <Õ_»∞ QÍ_ç^Œ‰õΩ 'Hõ=}=Ú— LÅ=Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# áœ+≤ªHÍÇ¨~°=Ú
Hõkã≤ ~Ú>ˇì <å=∞Hõ~°}=Ú *ËÜ«∞~À II*’*’II
ÃÑ@ìO_ç. |O^èŒ∞=ÙÅO`å =KåÛ~°∞. gÜ«∞Ñ¨Ù K«∞\ÏìÖˇÅ¡ g_»∞"≥@ì~À (qÜ«∂ºÅ"å~°∞
HÍÜ«∞=Ú ^Õ=H˜H˜zÛ QÆ‰õΩ¯# "åã¨∞^Õ=Ùx– =zÛ QÆ∞q∞QÆ∂_»O_»Ü«∂º!)
H©Ü«∞~À QÆO^è•Hõ∆`«e@∞ q_ÕÅ∞
HÍÜ«∞HõÑ¨Ù QÍ_ç^≥‰õΩ Hõ=}=Ú "≥\ ˜ì=∞i F ÉèÏ=∞ÖÏ¡~å! P ÉÏÅHõ$+¨µ‚_Õ D u~°∞=∞ÅÖ’x "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. K˘H˜¯Oz
gÜ«∞Ñ¨Ù K«∞\ÏìÖˇÅ¡ g_»∞ "≥@ì~À II*’*’II (Ñ¨~=° tOz) PÜ«∞#‰õΩ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÅ∞ KÕÜ∞« O_ç. DÜ«∞<Õ P<å\˜ NHõ$+¨µx‚ QÍ
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÅ *ÁH˜¯Oz N"ÕOHõ>Ëâ◊√ ^èŒ~°‡ãÖ™ê÷Ñ¨#=Ú *Ëã≤, Éèí∂ÉèÏ~°=Ú#∞, `«yæOK«\ÏxH˜ J=`«iOz, HõO™êk
ÉÏ_»~À ^èŒ~°‡=Ú xÖˇÊ ÉèÏ~°=∞}K≥ 'Q“~°=^•#=ÙÅ#∞— (Q˘Ñ¨Ê ~åHõ∆ã¨∞Å#∞) F_çOz K«OÑ≤Ü«Ú<åfl_»∞. áêO_»=ÙÅ#∞
"À_çOK≥ Q“~°=^•#=ÙÅ QÆO™ê^Œ∞Å [OÃÑ JHõ ¯ _Õ ~° H ˜ ∆ O Kå_» ∞ . P<å_» ∞ ^è Œ ~ ° ‡ A_ç z Û#@∞¡ <Õ _ » ∞ g∞~° ∂ DÜ« ∞ #‰õ Ω
P_»<Õ áêO_»=ÙÅ QÍK≥#x Ü«∞~°…ºq∞Ü«∞º~À II*’*’II J~°…º=ÚxÜ«∞ºO_ç.
107 108
4-54 ÃÑ#∞~åuÃÑ· QÆ_»= – ÃÑ@ìQÍ QÆ∞^Œ∞Ô~·#@∞¡
=Ú#∞fl_ç `«#∞^•<Õ zOuOÑ¨ – ^ŒÅÑ¨Ù xÅ∞K«∞ˆ~
q~åyÜ≥ÿ∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`« "≥·~åQÆº H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. Ñ¶¨∞#∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ – QÆx â◊~°}#fl *ÏÅ∞
"≥#Hõ áêáêÅ∞ =∞OK«∞ – qzÛ#@∞¡ qK«∞Ûˆ~ IIWO^Œ∞Å‰õΩII
Jxfl\ H˜ © HÍ~°}O 'Ç¨Ïi=∂Ü«∞— Hõ^•! WOHÍ qKåiOK«_O» ^ÕxH˜? N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
â◊~°}x KÕã≤# áêáêÅhfl á⁄QÆ=∞OK«∞ÖÏ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨ÙHÀ~å^•? JO@∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
>ˇOHÍÜ«∞Ö’ h~°∞ =zÛ#@∞¡, U#∞QÆ∞ u#fl "≥ÅQÆÑO¨ _»∞Ö’ QÆ∞A˚ áÈ~Ú#@∞¡ "Õ∞à◊¥º F #~°∞_®! WO^Œ∞HÀãÖ zOuOK«∞@ ^ÕxH˜? Jxfl\ ˜H© (Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ‰õΩ,
(=∞Oz) H©à¥◊ § (K≥_∞» ) =ã¨∂áÎ È`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú. =∞#O KÕ¿ãk ÜÕ∞^≥<· å =ÙO^ŒO>Ë â◊√ÉèÏâ◊√ÉèÏÅ‰õΩ) HÍ~°}O P Dâ◊fi~°∞_Õ Hõ^•? PÜ«∞# =∂Ü«∞=Å#<Õ Jhfl
P NÇ¨Ïix 'â◊~°}∞ =∞Ç¨„Ñ¨Éè’!— J#_»"Õ∞. P `«~°∞"åu HÍÅOÖ’ =zÛ# J<ÕHõ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Hõ#Hõ P NÇ¨Ïi<Õ zOuOz â◊~°}∞ á⁄O^Œ~å^•?
'ã¨∞ÉèÏ+≤`åÅ‰õΩ— J#fl=∞ÜÕ∞º =¸Å=∞#_®xH˜ D H©~°Î# KåÅ^•? NÇ¨Ïi Hõ~°∞}=Å# =∞#H˜ [~°∞QÆ=Åã≤# =∞Oz =∞# „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖËHõ<Õ
[~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. <åiHõ_Ñ» Ù¨ QÍÜ«∞ (>ˇOHÍÜ«∞) Ö’ fÜ«∞\˜ h~°∞ =zÛ#@∞¡ =ã¨∂<Î Õ
LII WO^Œ∞‰õΩ ÜÕ∞Å~å =QÆÑ¨Ù Dâ◊fi~°∞ =∂Ü«∞e"≥Oz K«∂_»QÍ
=ÙO@∞Ok. NÇ¨Ïi Hõ$Ñ¨ÖËHõáÈ`Õ U#∞QÆ∞ q∞Oy# "≥ÅQÆÑÖ_»∞Ö’ 'QÆ∞A˚—
Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =¸Å=∞ø Ç¨Ïix Ü≥∞OK«=Ù zO`«#*ËÜ«∞"ÕÅ<À?
=∂Ü«∞"≥∞ÿ#@∞¡ "≥·Éèí=O áÈ~Ú `«#‰õΩ `å<Õ =∞@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
JO^Œx <åiˆHà◊=Ú# J^Œ∞ƒù`«h~°=ÚÖˇ@∞¡ =K≥Û~å
á⁄O^Œ∞QÆ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "≥ÚHõ¯~˘ kHõ¯x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. xO_»∞ J^ŒÌ=ÚÖ’ h_»Å∞ („ÑüaOÉÏÅ∞) "å@O`«@ J"Õ J<ÕHõO =ã¨∂Î
áÈ`«∂=ÙO\Ï~Ú. Un ã≤÷~°OQÍ x`«º=ÚQÍ=ÙO_»^Œ∞. J^Õq^èŒ=ÚQÍ JO`«∞ÖËx
~åQÆO : =∂à◊q
Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∂, =∞~°}ÏÅ∂ "å\˜Hõ"Õ ãÖÉèíqã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï~Ú. P NÇ¨Ïix ~°=∞‡x
WO^Œ∞Å‰õΩ lOuOK«<ÕÅ – ~¸â◊fi~°∞x =∂Ü«∞eq Ñ≤ez#Ñ¨C_»∞ `˘_ç=∞ =Ó_ç ÑÖ_»∞ `«#O`«`å<Õ Ñ¨_çáÈ~Ú#@∞¡ D â◊s~°=¸
Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =¸Å=Ú Ç¨Ïi – ~¸`«x lOuOK«ˆ~ IIWO^Œ∞Å‰õΩII ^•#O`«@ J^Õ Ñ¨_çáÈ`«∞Ok. Wq JO^ŒiH© ãïˆ~... (JO^ŒiH© ã¨=∂#"Õ∞~å...)
WÅ <åiHõ_»Ñ¨ÙQÍ – Ü«∞(Ü≥∞) ‰õΩ h~°∞ =zÛ#Ü«∞@∞ì ÉèQí =Æ O`«∞xQÍ Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘<Õ "åxÔH<· å, Ñ¨~=° ∞ xHõ$+¨µxì HÔ <· å XˆHÖÏ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
`«Åz ~åQÆÅ"Õ∞Å∞ – `«#∞fl ^•<Õ =K«∞Ûˆ~ ÃÑ^ŒÌ~åuÃÑ· XHõ h\˜ Hõ_»= ÃÑ\ÏìÅx „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ¿ãÎ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜
Åe <Õ#∞QÆ∞ k#fl "≥ – ÅQÆ ÑÖ\˜ ÉËã¨=Ú „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’<Õ ™ê^èŒºO HÍ^Œ∞. HÍh „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã¨∞ÎO>Ë ^•#O`«@^Õ ‰õΩ^Œ∞~°∞QÍ
=Å<Õ áÈQÆÅ"≥Å¡ – =_ç ^•<Õ áÈ=Ùˆ~ IIWO^Œ∞Å‰õΩII xÅ|_»∞`«∞Ok. =∞#ã¨∞û xÅHõ_» á⁄O^•ÅO>Ë XHõ¯™êiQÍ [iˆQ Ñ¨xHÍ^Œ∞.
xO_ç# Ü«Ú^ŒÌ=ÚÖ’# – h_» "˘_»K«∂Ñ≤#@∞¡ ™ê^èŒ#=Å#<Õ Ñ¨#∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ [QÆux. ã≤÷~°z`«ÎO ‰õÄ_® „Ñ¨Ü«∞`«flO=Å#<Õ
^ŒO_çÜ≥ÿ∞# Ñ¨Ù@∞ìQÆ∞Å∞ – `«#∞fl^•<Õ =K«∞Ûˆ~ J|∞ƒ`«∞Ok. ã¨~°fiã¨=∞~°∞ú_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}∞O>Ë KåÅ∞#∞ =∞#O "≥#Hõ
ÑÖ_ç# ÑÖ_»∞¡ `˘_»=∞ – ÉÏã≤ =Ó_ç#Ü«∞@∞¡ [#‡ÅÖ’ KÕã≤# áêáêÅ∞ ‰õÄ_® á⁄QÆ=∞OK«∞=Öˇ q_çáÈ~Ú qK«∞ÛH˘O\Ï~Ú~å...
JO_»<Õ =∞~°}=ÚÅ∞ – JO^ŒiH˜ ãïˆ~ IIWO^Œ∞Å‰õΩII
109 110
4-55 QÆ~°∞_»QÆ=∞# =Ú~°QÆâ◊Ü«∞# =∞kèHõO
=Ú#∞fl_ç Ñ¨~°=∞Ñ¨^Õâ◊O áê=#O
u~°∞"ÕOHõ@yi ^Õ= =∞`«∞ÅO =∞–
ãÖã¨¯ $`«OÖ’ <å áêO_ç`«ºO 'J=∂"åã¨º K«O„^Œ∞_»∞—. <å q∞„`«∞Å Ç≤Ï~°=∞}O ã≤÷~°g∞_Õ IIã¨`«`«OII
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À nx `å`«Ê~°ºO XHõKÀ@ „HÀ_ôHõiOz, ÉèÏ"å=∞$`«O ZÖÏ „"åÜ«∂ÖÏ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jx PÖ’zOKå#∞. PÖ’zOz#H˘nÌ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ NÇ¨ Ï i
^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ QÍ#O KÕã∞¨ <Î åfl~ˆ "≥∂... JxÑ≤OzOk. <å q=~°}Ë PKå~°∞ºÅ"åi ã¨``« O« (ZÅ¡ÑC¨ _»∞) â◊√ÉèOí Hõ~∞° _»∞#∞, Ç≤Ï`«O („âıÜ∞« ã¨∞û#∞ „Ñ¨™êkOK«∞"å_»#∞)
=∞<ÀQÆ`«O J<Õ ™êÇ¨ÏãÖ KÕÜ«∞ÖË#∞, HÍx ã¨Ñ¨Î=~°‚ Éèí∂+≤`«"≥∞ÿ# ã¨∂~°ºHÍOu U Ñ¨~å`«Ê~°O („âı+¨µìÅÔHÅ¡ „âı+¨µì_»∞#∞), J~Ú# "åxx, D_Õ („áêiúOK«∞K«∞<åfl#∞).
=~°=‚ ∞x K≥ÑÊ¨ QÆÅO. ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>âË "◊ ∞£ Ö’ P ™êfiq∞x Ü≥∞ÖÏ J~Ú<å ÉèÏqOK« QÆ^•^èŒ~°O (H“"≥∂^ŒH˜ J#∞ QÆ^Œ#∞ ^èŒiOK«∞ "å_»∞#∞) "Õ∞Ñ¶¨∞ QÆOcè~° x#^ŒO
=K«∞Û#∞. WÖÏ... ÉèÏqOz... K«∂_»O_ç. ("Õ∞Ñ¶∞¨ QÆ~#˚° =O\˜ HõO~î° ã¨fi~O° Hõey#"å_»∞#∞... #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞), q∞H˜¯e L#fl`"« ∞≥ #ÿ
P."≥II `«~°z `«~°z K«∂_» Ç¨Ïi J=`å~°=ÚÖò â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=ÚÖˇ·# "å\˜x <˘ãÿ#"å_»∞#∞ ("Õ^Œ=ÚÅxzÛ# =∞`åûº=`å~°∞_»∞),
"≥∞iÃã `«à◊√‰õΩ=∞#∞K«∞ "Õ∞^èŒÜ«∞O^Œ∞ =∞$^Œ∞`«~° QÆ=∞#O ("≥∞Å¡QÍ Hõ^ŒÅ∞ K«Å#=Ú HõÅ"å_»∞#∞... ‰õÄ~å‡=`å~°O),
Uq∞ H©~°Î#O|∞!! J=∞~°"å}˜Ü≥∞ ÉèíàÏ! "Õ∞kh^èŒ~°O (Éèí∂q∞x `«#=Ú>ì̌ÃÑ· ^èŒiOz#"å_»∞#∞ (=~åÇ¨=`å~°O) ã¨~°fi[#∞Å
J#fl=∞Ü«∞º ™ê\˜ J=x HõÅÔ~? Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ "åã≤Ü≥ÿ∞# =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx „áêiúOK«∞K«∞<åfl#∞.
#O^ŒHõ=Ú J#∞ Y_»æ=Ú#∞ ^èŒiOK«∞"å_»∞#∞ (Hõe¯J=`å~°O), [<å~°Ì#O
~åQÆO : ÉËQÆ_»
([#∞ÅKÕ ` « "Õ _ » ∞ HÀ|_ç # "å_» ∞ ... N~å=Ú_» ∞ ), QÀqO^Œ O (QÀ=ÙÅ#∞
ã¨`«`«O Nâ◊O HÍz#"å_»∞#∞... |Å~å=Ú_»∞), Kå~°∞ =Ú‰õΩO^ŒO (JO^Œ"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ‡=Ú#∞
Ç≤Ï`«O Ñ¨~å`«Ê~° g∞_Õ IIã¨`«`«OII
Ç¨Ïã¨=Î Ú# ^•eÛ# "å_»∞#∞), #O^ŒQÀÑ¨ =~°#O^Œ#HõO^ŒO (#O^ŒQÀÑ¨ÙxH˜ „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ
QÆ^•^èŒ~°O "Õ∞Ñ¶¨∞ QÆOcè~° x– P#O^Œ=Ú <˘ã¨QÆ∞ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú HõÅ"å_»∞#∞... NHõ$ëê‚=`å~°=Ú), ~°qK«O„^Œ∞Å∞
#^ŒO Ñ¨~°"≥∂#fl`« â◊√Éèí^ŒO #Ü«∞#=ÚÅ∞QÍ ÉèÏã≤Oz#"å_»∞#∞... („uq„Hõ=Ú_≥·# "å=∞#∞_»∞) J~Ú#
=∞$^Œ∞`«~° QÆ=∞#O "Õ∞kh^èŒ~°O
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞x „áêiúOK«∞K«∞<åfl#∞.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ xÅÜ«∞ =∞Ç¨Ïg∞_Õ IIã¨`«`«OII
#O^ŒHõ^èŒ~°O [<å~°Ì#O QÀ– QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· Ñ¨Ü«∞xOK«∞"å_»∞#∞, L~°QÆâ◊Ü«∞#O (Pkâı+¨µxÃÑ·
qO^ŒO Kå~°∞ =Ú‰õΩO^ŒO x„kOK«∞"å_»∞#∞), Ñ¨~°=∞Ñ¨^Õâ◊O (Ñ¨~°"£∞{JÑ¨^Õâ◊"£∞´Ñ¨~°=Ú#∞ ™êkèOK«∞>ˇ\’¡
#O^ŒQÀÑ¨ =~°#O^Œ# HõO^ŒO `≥ e ã≤ # "å_» ∞ #∞... |∞^•ú = `å~° = Ú), WÑ¨ C _» ∞ W=hfl Xˆ H KÀ@ "≥ Å ã≤ #
~ÚO^Œ∞ ~°q #Ü«∞# g∞_Õ IIã¨`«`«OII u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑu¨ Ü«ÚÜ≥∞ÿ # ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x <Õ#∞ „áêiúOK«∞K«∞<åfl#∞.
111 112
4-56 "ÕÔQ·# "ÕOHõ@yi "≥Åã≤# tâ◊√=Ù
=Ú#∞fl_ç H“y\˜ ~ÚOk~° ^˘ÅQÆx tâ◊√=Ù
'„`«∞q— J<Õ Ñ¨^Œ=Ú ÜÕ∞ xÑ¶¨∞O@∞=ÙÖ’ "≥^ŒH˜<å ^˘~°Hõ^Œ∞. z#fl áêÑ¨Å∞ PyáêÅ [ÅkèÖ’ #O^Œ"≥∞ÿ# ÃÑ#∞ÉÏ=Ú
`«∂QÆ∞ =∞OK«=Ú tâ◊√=Ù „`«∞Êq „`«∞Êq „`«∞Êq IIJ|∞ƒII
`«=∞ Ô~O_»∞ ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ XˆH™êi Hõkeã¨∂Î 'QÍe—x |Ü«∞@‰õΩ =ke`Õ '„`«∞Ê"£—
J<Õ ^èŒfix =ã¨∞ÎOk. ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ JÖÏ KÕ¿ãÎ áêÑ¨ P ^èŒfixH˜ #=Ùfi`«∞Ok. "åà◊√§ ÉèÏ"å=∞$`«O
áêÑ¨x #qfiOK«\ÏxH˜ JÖÏ KÕÜ«∞QÍ áêÑ¨‰õÄ_® <Õ~°∞ÛH˘O@∞Ok.''„`«∞Ê=fi@ ÉÏÉÏ D tâ◊√=Ù KåÅ J|∞ƒ~°OÑ¨Ù tâ◊√=Ù (Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ áêáê~Ú). g_»∞ P‰õΩg∞k
`«ÅÃÑ·——... J<Õ `≥<åe ~å=∞Hõ$+¨µ‚x Ñ¨^ŒºO XHõ\ ˜ q<åfl#∞ <å z#flÑ¨C_»∞. z<åfli tâ◊√=Ù (P<å_»∞ [QÆ`«ÎO`å h\˜`À xO_çáÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ =∞é˜] P‰õΩg∞^Œ Ñ¨=oOz#
Hõ$+¨‚Ü«∞º‰õΩ '„`«∞Êq— áê@ áê_ç# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞, Jk K«^Œ∞=Ù`«∞#fl =∞#O tâ◊√=Ù). W`«_»∞ ''^˘|∞ƒ_»∞ ~ÀÅ tâ◊√=Ù—— (é’\˜x `Àã¨∞‰õΩO@∂ áÈ~Ú =∞kÌK≥@∞¡
Ü≥∞O`« J^Œ$+¨ì=O`«∞ÅO!!! ‰õÄeÛ# tâ◊√=Ù). „`«∞Êq...„`«∞Êq...„`«∞Êq.
P."≥II J|∞ƒ~°OÑ¨Ù tâ◊√=Ù P‰õΩg∞k tâ◊√=Ù
W`«_»∞ â◊OY K«„HÍÅ`À [x‡Oz# tâ◊√=Ù. W`«_»∞ 'Ñ¨Ù@∞ìHõ`ÀÖË¡ =∂~°∞Ñ¨Ù@∞ì"≥·#
"ÕOHõ@yiÃÑ·# "≥ÅÜ«Ú tâ◊√=Ù tâ◊√=Ù— J#QÍ, Ñ¨Ù\˜ì#<å_Õ =∂iÊ_ç *ˇOk# tâ◊√=Ù (Ü«∞â’^Œ Hõ#fl P_» tâ◊√=Ù
^˘|∞ƒ~ÀÅ∞ tâ◊√=Ù „`«∞Êq „`«∞Êq „`«∞ÊqÜ«∞x ™ê÷#OÖ’ `«#∞ ÃÑiy# tâ◊√=Ù). W`«_»∞ áêÅ∞ "≥#flÅ∞ JkèHõ=ÚQÍ HõÅ∞QÆ∞@KÕ
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ. "å\˜Ö’ FÅÖÏ_ç# tâ◊√=Ù. ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ „Ñü „ã‘Î `˘>ˇìÅÖ’ "Õã≤ =ÓÑ≤ `«iOz#
~åQÆO : =∞OQÆà◊ˆHtHõ tâ◊√=Ù. „`«∞Êq...„`«∞Êq...„`«∞Êq.
J|∞ƒ~°OÑ¨Ù tâ◊√=Ù P‰õΩg∞k tâ◊√=Ù W`«_»∞ 'xO_ç# |O_ç— x (Ñ¨ÓiÎQÍ ã≤^Œú=ÚQÍ =Ù#fl â◊Hõ@=Ú#∞) XHõ¯ `åÑ¨Ù
^˘|∞ƒ_»∞ ~ÀÅtâ◊√=Ù „`«∞Êq „`«∞Êq „`«∞Êq IIJ|∞ƒII `«xfl# zxfl tâ◊√=Ù. (â◊H\õ Ïã¨∞~°=^èŒ KÕâß_»∞ Hõ^•!) JO_»"å~°∞ (~åAÅ∞) J#|_»∞
Ñ¨Ù@∞ì â◊OY K«„Hõ=ÚÅ |∞\˜ì# Ü«∂ tâ◊√=Ù =∞^•O^èŒ∞Å =∞^Œ=Ú#∞ x~°∂‡eOz# tâ◊√=Ù. H˘O_»ÅO`Õâ◊ã¨∞~°∞ÅQ˘\ì̃# tâ◊√=Ù,
Ñ¨Ù@∞ìHõ`ÀÖË¡=∂~°∞ Ñ¨Ù@∞ì"≥·# tâ◊√=Ù (Ñ¨~°fi`åÅ=O\˜ Ñ¨Ó`«# "≥Ú^ŒÖˇ·# ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ `«∞^Œ=Ú\˜ìOz# tâ◊√=Ù). W`«_»∞
"˘@∞ìHõ áêÅ∞"≥#flÅ∞ <ÀÅÖÏ_»∞ tâ◊√=Ù ^Œ∞O_»QÆOÑ¨Ù tâ◊√=Ù (^Œ∞+¨µì_≥·# Ñ≤Å¡"å_»∞... Jhfl áê_»∞KÕÜ«Ú JÅ¡i"å_»∞)
`˘>ˇìÅÖ’x tâ◊√=Ù „`«∞Êq „`«∞Êq „`«∞Êq IIJ|∞ƒII „`«∞Êq...„`«∞Êq...„`«∞Êq.
xO_ç# |O_ç ^Œxfl# zxfl tâ◊√=Ù W`«_Õ "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ "≥Åã≤# '"ÕÔQ·#— tâ◊√=Ù. "ÕQÆ=ÚQÍ HõxHõiOK«∞ tâ◊√=Ù.
JO_»"åi =∞^Œ"≥∞Å¡ #}z# tâ◊√=Ù W`«_»∞ `«# H“y@ ÅH©∆ ‡^Õqx Ü≥∞Å¡Ñ¨C_»∞ `˘ÅQÆHõ ã≤÷~°"åã¨=Ú KÕã≤H˘x# tâ◊√=Ù.
H˘O_»ÅO`Õâ◊ã¨∞~°∞Å Q˘\˜ì# Ü«∂tâ◊√=Ù W`«_»∞ áêÅã¨=Ú„^Œ=ÚÃÑ· q„â◊q∞Oz# tâ◊√=Ù. W`«_»∞ `«∂QÆ∞=∞OK«=ÚÃÑ·
^Œ∞O_»QÆOÑ¨Ù tâ◊√=Ù „`«∞Êq „`«∞Êq „`«∞Êq IIJ|∞ƒII (=ÓQÆ∞`«∞#fl =ÓÜ«∞ÖË =∞OK«=ÚQÍ) Ñ¨=oOK«∞ tâ◊√=Ù. „`«∞Êq...„`«∞Êq...„`«∞Êq.
113 114
4-57 u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ùx =∞#fl#`À_»
=Ú#∞fl_ç ãïÖËx k=º "åã¨#Å `À_»
ÑïHÕK«~åx J~°qi ÉèÏ==Ú `À_»
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi 'JÅ~°∞Å∞ ‰õΩiÜ«∞QÆ <å_≥#^Õ— J<Õ [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# ã≤i ^˘ÅÔH_ç zxfl ã≤QÆ∞æ`À_» IIÅe`«II
H©~°Î#‰õΩ, D H©~°Î#‰õΩ Z<Àfl áÈeHõÅ∞<åfl~Ú. D Åe`« â◊$OQÍ~° H©~°Î#Ö’ J=∞‡
ÉèÏ"å=∞$`«O
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ ™⁄QÆã¨∞Å#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞, PKå~°∞ºÅ"å~°∞. P"≥∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ z~°∞
ã≤Q∞Æ æ ã≤i^˘Å‰õΩ`«∞#fl^@
Œ . Åe`«"∞≥ #ÿ ÖÏ=}ºÑ¨Ù qÖÏã¨=Ú`À P <≥Å`« (Ü«Ú=u), Åe`«"≥∞ÿ# (JO^Œ"≥∞ÿ#) P"≥∞ ÖÏ=}º=Ú (=ÚYHÍOu) Ü≥ÚHõ¯ qÖÏã¨=Ú
Nx"åã¨∞xH˜ `«##∞ `å#iÊOK«∞H˘x <Õ\ ˜`À ^èŒ#º`« á⁄Ok#k JO@∞<åfl~°∞. („Ñ≤Ü«Úx ãÖ^Œ~°≈#=ÚKÕ W#∞=∞_çOz# =ÚY™œO^Œ~°º=Ú) `À_≥· P <≥Å`«
ZO^Œ∞HõO>Ë... P"≥∞ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ùx =∞#fl# á⁄OkO^Œ@. (Ü«Ú=u) <Õ\ ˜`À ^èŒ#º`« ÉÁOk#k.
`ÕII Åe`« ÖÏ=}º QÆi=∞ qÖÏã¨ "≥ÚÑ¨Ê P"≥∞ `«# â◊s~°=ÚÃÑ· Hõã¨∂Îix ‰õΩÑ¨ÊÅ∞QÍ ã¨Å∞H˘#flk ("≥∞`«∞Î‰õΩ#flk). P"≥∞‰õΩ
<≥Å`« ^èŒ#º`« QÍOK≥#∞ <Õ\ ˜`À_» HõOQÍ~°∞`À '`˘Ñ¨Ê^ÀˆQ\˜ K≥=∞@— (`«_çã≤ =Ú^ŒÌ JÜÕ∞ºO`« K≥=∞@) Ñ¨\ ˜ì#k. P"≥∞
"ÕOHõ>Ëâ◊√x =∞#fl# ¿Ñi‡<˘O^≥ ‰õΩK«ÜÚ« QÆà=◊ Ú J~°Kú O« „^Œ∞x ~ˆ YÖˇ· "≥∞éÜ«ÚK«∞#flq. <À~°∞ `«_ç PiáÈ`«∞#flO^Œ∞#
J~°qÔ~· Ü≥ÚÃÑÊ `≥eÃÑ#∞ J#fl=∞Ü«∞º. P"≥∞ `åOÉÏÅ=Ú#∞ ¿ãqOz#k. P `åO|∂ÅÑ¨Ù `≥=∞‡`À P"≥∞ =ÚY™œO^Œ~°ºO
~åQÆO : Åe`« WOHÍ Z‰õΩ¯=~ÚOk.
Åe`« ÖÏ=}º qÖÏã¨=Ú `À_» ™êfiq∞ÃÑ· „¿Ñ=∞ ÉèÏ==ÚÅ∞ =Ùá⁄ÊOy P"≥∞ ‰õΩeH˜#k. JÑ¨C_®"≥∞ Hõ|s
<≥Å`« ^èŒ#º`« QÆeÔQ <Õ\ ˜ `À_» IIÅe`«II ÉèÏ~°=ÚÖ’x (H˘Ñ¨CÖ’x) ‰õΩO`«Å=ÚÅ∞ (ˆHâ◊=ÚÅ∞) ˆ~y P"≥∞ "å\˜x "≥∞e¡QÍ
‰õΩÑ¨ÊÅ∞QÍ "≥∞ÿ# ã¨Å∞H˘#fl Hõã¨∂Îi`À_» ã¨=iOK«∞H˘#∞K«∞#flk. ™êfiq∞ PÖ’K«#Å`À P"≥∞ ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi
`˘Ñ¨Ê^ÀˆQ\˜ K≥=∞@`À_» <å@º=∂_çOk. =Ú^Œ∞Ì K«∂Ñ¨ÙÅ`À n~°…"≥∞ÿ# Ñ¨ÙÅHõiO`« =Å# P"≥∞ JO^ŒO
JÑ¨C_»@∞ â◊tˆ~YÖˇ·# K«#∞QÆ=`À_» kfiQÆ∞}©Hõ$`«"≥∞ÿOk.
^ŒÑ≤Ê^Õˆ~\˜ "≥∂=Ú `«q∞‡`À_» IIÅe`«II
‰õΩÅ∞‰õΩ QÆ|sÉèí~°=Ú ‰õΩO`«ÅO|∞Å`À_» P"≥∞‰õΩ JO`«Ö’<Õ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏnèâ√◊ x =∞#fl# HõeyOk. ™ê\˜ÖxË k=º"≥∞#ÿ
`˘ÅQÆ^ÀÜ«∞x „¿Ñ=∞`À_» Ñ¨Ó~°fi[#‡ ã¨‡ $`«∞Å∞ P"≥∞‰õΩ Hõey#q. `«#∞ NÅH˜∆ ‡#x, P"≥∞‰õΩ J=QÆ`=« ∞=QÍ<Õ
"≥ÚÅHõ #=ÙfiÅ∞ ^˘Å‰õΩ =Ú^Œ∞Ì K«∂Ñ¨ÙÅ`À_» Z#fl_»∂ HÍ#~åx 'J~°qi ÉèÏ==ÚÅ∞— (JÑ¨C_Õ "≥ÚQÆæ `˘_»∞QÆ∞`«∞#fl ÉèÏ==ÚÅ∞)
Ñ¨ÙÅHõÅ∞ á⁄_»"≥·# á⁄Å∞Ñ¨Ù`À_» IIÅe`«II P"≥∞Ö’ á⁄_»K«∂Ñ≤, "≥·Éèí"À¿Ñ`«"≥∞ÿ# ÖË`« ã≤QÆ∞æÅ ^˘O`«~°Ü≥ÿ∞#k P N^Õq.
115 116
4-58 ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ `Õ~°∞ „|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ# `Õ~°∞
=Ú#∞fl_ç q∞Oz# N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ\ ˜ `Õ~°∞
H˘OK«Hõ Ü«∞Å"Õ∞Å‡OQÆ QÆ∂_ç=KÕÛ#^≥ `Õ~°∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ~°^äÀ`«û==Ú#∞ Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆÖÏ K«∂z Ñ¨ÙÅHÕz# Ü≥∞OK«~åx =∞Ç≤Ï=∞Å xOk~å<å^äŒ∞_»∞ IIZ`«Î~ÀII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞, K«Hõ¯\˜ H©~°Î##∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. WOk~å<å^èŒ∞_»∞ `Õ~°∞g∞^Œ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=ã¨∞Î<åfl_»∞, Ç¨~°`«∞Å∞, HÍ#∞HõÅ∞ DÜ«∞O_ç. ã¨$+≤ìÖ’x r=HÀ>Ë¡ HÍHõ, =ÚHÎ̃á⁄Ok
x`«∞ºÖˇ·# k"åº`«‡Å∞ ‰õÄ_», =¸=~°∞ã¨ÅÖ’ (=¸_»∞ =~°∞ã¨ÅÖ’) H˘eKÕ `Õ~°∞ F „Ñ¨[ÖÏ~å! W`«ÎÅ<£ (WHõ¯_») WOk~å<å^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, ÜÕ∞y=K≥Û
W^Õ #O@∞<åfl~∞° . "Õ^=Œ ÚÅ∞ D ™êfiq∞ ~°^=Œè Ú#‰õΩ ÖÏˆQ „`åà◊§@. ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ („Ñ¨Ü«∂}"≥∞ÿ =ã¨∞Î<åfl_»∞). D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙxH˜ Ç¨~°`«∞Öˇ`«ÎO_ç. qiqQÍ HÍ#∞HõÅ
`Õ~°∞... JO>Ë r=<å^è•~°"≥∞ÿ# ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅhfl Hõ#~åx ^Õ=`«Öˇ· H˘eKÕ `Õ~°∞ #iÊOz `«iOK«O_ç.
Jx <Õ#∞ ÉèÏqOKå#∞. D `Õ~∞° QÆ~∞° _»^fiŒè [=Ú Ü≥∞uÎ#@∞=O\˜ `Õ~∞° . Wk |OQÍ~°=Ú`À xO_çáÈ~Ú#
LII P~°`«∞Öˇ`«Î~À Ç¨ÏiH˜ P=Å HÍ#∞Hõ bÜ«∞~À "≥ã¨<£ `Õ~∞° . nxH˜ "≥É· "íè À¿Ñ`«=ÚQÍ K«`∞« ~ˆ fi^=Œ ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ KÕ~∞° Öˇ· (Hõ\Öì˜ ÏQÆ∞#@∞=O\˜
‰õÄiq∞ WOk~å~°=∞}∞ Q˘Åfi~˘ UQÆ∞K«∞ =K≥Û g^èŒ∞Å<£ „`åà◊√§) â’aèe¡#q. ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞ Ñ¨@∞ìH˘x ™⁄OÑ¨ÙQÍ fÜ«∞QÍ H©iÎã¨∂Î
`Õ~°∞# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x `ÕH˘x QÍOK«∞_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ `å=Ú ‰õÄ_» D `Õ~°∞ „`åà◊√§ Ñ¨\ ˜ì ÖÏQÆ∞`«∞<åfl~°∞. (=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅ‰õΩ "å~°∞
g∞i# ÉèíH˜Î`À qxK≥ "Õ∞ÅQÆ∞ H©~°Î# <åÅHÕÑ¨~À. HõxÑ≤OK«~°∞). D q^èŒOQÍ <≥ÅH˘x WOk~å<å^äŒ∞_»∞ `≥~°∞g∞^Œ =ã¨∞Î<åfl_»∞.
~åQÆO : É∫o Pkâı+µ¨ _»∞ Éèií Oz ^èiŒ Oz# u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ_»∞#fl D `Õ~∞° =ã¨∞OÎ >Ë, ã¨$+≤Öì ’x
Z`«Îˆ~ P~°`«∞Å∞ ~ÚÜ«∞ºˆ~ HÍ#∞HõÅ∞ r=HÀ>Ë¡ HÍHõ =ÚH˜Î á⁄Ok# "å~°∞, x`«∞ºÖˇ·# D Ö’HõOÖ’ =ÙO_ç ™êfiq∞x
~Ú`«ÎÅ <Õy =pÛx ~ÚOk~å<å^äŒ∞_»∞ IIZ`«Î~ÀII ¿ãqOKÕ k"åº`«‡Å∞ ‰õÄ_» =¸_»∞ =~°∞ã¨ÅÖ’ xez "≥O@ =Óˆ~y =ã¨∞Î<åfl~°∞.
QÆ~°∞_» ^èŒfi[Ñ¨Ù `Õ~°∞ Hõ#Hõ=∞Ü«∞Ñ¨Ù `Õ~°∞ D U_»∞H˘O_»Å"å_çx WOk~å<å^äŒ∞x H˘ez `«iOK«O_ç.
ã≤~°∞Å`À "Õ^Œ=ÚÅ KÕ~°∞Å `Õ~°∞ ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅx Ñ≤Å∞=|_Õ Éèí∂q∞, QÍe, h~°∞, HÍOu, â◊¥#º=Ú ^Õ=`å
ã¨∞~°Å∞ =Ú#∞Å∞ |\˜ì ™⁄OÑ¨Ù`À_» kÜ«∞ºQÍ#∞
ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ· k=ºâ◊‰õΩÎÖˇ· D ™êfiq∞x ¿ãq™êÎ~Ú. PÜ«∞# =KÕÛ D „|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ#
~Ú~°=ÙQÆ <Õy=pÛ xOk~å <å^èŒ∞_»∞ IIZ`«Î~ÀII
`Õ~°∞x ÖÏQÆ∞`«∞O\Ï~Ú. L#fl`«"≥∞ÿ# N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# ^Õ"Õi
r=HÀ@∞¡#fl `Õ~°∞ âı+¨µ_Õ ~°∂ÃÑ·# `Õ~°∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À ‰õÄ_ç ''H˘OK«Hõ<Õy=K≥Û——, ãÖHÀK«=Ú ÖËHõ =Óˆ~y =ã¨∞Î<åfl_»∞.
"Õ"ÕÅ ã≤OQÍ~°=ÚÅ "≥ÅÜ«Ú `Õ~°∞
ÖˇH¯˜ OK«ÖxË =∞Ç≤Ï=∞Å∞QÆÅ D ^Õ=^Õ=Ùx, WOk~å<å^ä∞Œ x ¿ãqOK«O_ç... `«iOK«O_ç.
=¸=~°∞ã¨ x`«∞ºÅ∞#∞ =Ú‰õΩÎÅ∞#∞ Q˘Å∞=QÍ
~¸=Å <Õy =pÛ xOk~å<å^äŒ∞_»∞ IIZ`«Î~ÀII
117 118
4-59 JO‰õΩÅ Hõ~°=ÚÅ "˘Ü«∂º~˘Hõu Hõ_»∞
=Ú#∞fl_ç [OÔH#Å leH˜# K«Å¡
"ÕOHõ@yiÑü "Õ_»∞Hõk
=∂~°∞=¸Å „Ñ¨^ÕâßÅ‰õΩ áÈ~Ú (=∞^èŒ∞~å#QÆ~°OÖ’) K«Å¡ J=Ú‡H˘O@∞<åfl~°∞
~ÚOHÍ#g∞‡ Q˘#ˆ~ K«Å¡ II=¸ÅII
ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’x Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Jq Ü≥∞@∞=O\˜ K«Å¡Ö’
=i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . ‰õÄzÑ¨Ó_ç "åi ''=∞^è∞Œ ~å#QÆiÖ’ K«ÅÅ¡ =∞‡É’^Œ∂...— =O\˜ H©~#Î° Å‰õΩ, ÉèÏ"å=∞$`«O :
=¸Å=ÚÅ∞ W\Ï¡O\˜ J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#ÖË<Õ"≥∂ Jx <å‰õΩ JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok. D F [#∞ÖÏ~å! =∞^èŒ∞~å#QÆ~°OÖ’ =∂~°∞=¸Å „Ñ¨^ÕâßÅ‰õΩ ‰õÄ_» áÈ~Ú, ˆ~Ñ¨Öˇ¡
H©~°Î# "≥Ú^Œ\ ˜ áê^ŒOÖ’ '#=Ú‡_»∞— PYi áê^Œ=ÚÖ’ '#g∞‡— XHõ>Ë J#∞H˘O>Ë... Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å"≥∞ÿ# "Õ∞=Ú J=Ú‡H˘<Õ K«Å¡ WkQÀ ~å„u HÍx, Ñ¨QÆÅ∞ HÍx nxx
`˘O^Œ~°Ñ¨_»Hõ *Ï„QÆ`«ÎQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åeû =ÙO@∞Ok. ZO`« K«Hõ¯x H©~°Î<À H˘#∞H˘¯x „`åQÆO_ç.
Hõ^•!
D K«Åx¡ K«∂âß~å? Ñ≤H¯õ \˜Å∞¡ K«#∞flÅ∞ QÆÅ XHõ K«H¯õ x K«∞Hõ¯, nxx zeH˜#k.
P."≥II =¸Å=¸ÅáÈ~Ú =Ú^Œ∞ÌQÆ∞=∞‡Å∞ K«Å¡ QÆ∞O_≥ÅÃÑ· K≥=∞@ ^è•~åà◊OQÍ HÍ~°∞`«∞<åfl ÖˇH¯õ ¿ãÜ«∞Hõ uiy uiy Jq∞‡#@∞=O\˜
J=Ú‡K«∞O^Œ∞~°<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º K«Å¡ Wk. W@∞=O\˜ K«Å¡ ZHõ¯_® Ñ¨Ù@ì^Œ∞. WÑ¨C_»∞ ^˘iHÕk HÍ|\˜ì D K«Å¡
ˆ~~Ú |QÆÅ∞ „`åQÆˆ~ Ü«∞x áê_≥#∞ „`åQÆO_ç.
K«Å¡QÆ∂iÛ Z=_»∞ JÖˇ¡ Hõq`«? XO\’¡ "Õ_ç JkèHõOQÍ =Ù#fl XHõ Q˘Å¡ÉèÏ=∞, ZO`À ÉèíÜ«∞O`À (=_»‰õΩ`«∂)
~åQÆO : áê_ç *Ï„QÆ`«ÎQÍ zeH˜# K«Å¡ Wk. D K«Å¡ `å=ÙÅ∞ (Ñï=∞à◊=ÚÅ∞) Hõ=∞‡QÍ =ÙO_ç
=¸Å=¸Å #=Ú‡_»∞ K«Å¡ Wk g∞‰õΩ `«_»ÉÏ@∞ HõÅ∞QÆ*Ë™êÎ~Ú. HÍ=Ù# g∞~°O`å =^ŒÅ‰õΩO_® WÑ¨C_Õ D K«Å¡
ˆ~Å∞ |QÆÅ∞ Q˘#ˆ~ K«Å¡ II=¸ÅII „`åQÆO_ç.
Ñ≤Hõ¯\˜Å∞¡ K«#∞flÅ QÆ∞Éˇƒ`« "˘Hõu Hõ_»∞ D K«Åx¡ K«∂âß~å? XHõ XÜ«∂ºi nxx JO‰õΩÅ Hõ~=° ÚÅ`À (ÖË`« "≥ÚQÆÖæ Ï¡O\˜
[Hõ¯xk zeH˜# K«Å¡ KÕ`∞« Å`À) [OÔH#Å (ÉˇîŒ OÑ¨ÙÅ‰õΩ Ö’<≥)· zeH˜#k. JO^Œ∞Hõx W^ŒO>Ë U_»∞H˘O_»Å
J‰õΩ¯# *ˇ=∞@ QÍ~° #g∞‡x ~Úk "ÕOHõ#fl~°∞#‰õΩ ÉèíÖË W+¨ì=Ú. (PÜ«∞#H˜ HÍ=Åã≤Ok =∞# ÉèíÜ«∞ Éèí‰õΩÎÖË Hõ^•!)
Ü≥∞Hõ¯_» |∞@ì^Œ∞ Q˘#ˆ~ K«Å¡ II=¸ÅII JO^Œ∞Hõx P ™êfiq∞x WOHÍ Ü≥∞‰õΩ¯=QÍ '#q∞‡— D K«Åx¡ ¿ãqOK«O_ç. `«iOK«O_ç.
=_» K«Å∞¡ "Õ∞x [=fix "˘Hõu Hõ_»∞
[_çÜ«ÚK«∞ leH˜# K«Å¡
`«_»|_»∞ Hõ=∞‡x `å=ÙÅk g∞–
Ô~_»Ü«∞ H˜Ñ¨Ù_»∞ Q˘#ˆ~ K«Å¡ II=¸ÅII
119 120
4-60 J#O`«∞x áê^Œ=ÚÖË PÜ«Ú+¨º Éè∫+¨º=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç ^Œ#∞*Ïi áê^Œ=ÚÖË ^èŒ#^è•#º ^èŒ~°‡=ÚÅ∞
qtëêì^≥· fi`« =∞`«O ã‘fiHõiOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ~Ú# J#fl=∞Ü«∞º "≥·+¨‚= Ü≥∞#ÖËx N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç`«x áê^Œ=ÚÖË
„áêâ◊ã¨ÎºOÃÑ· ÖˇHõ¯‰õΩ q∞‰õΩ¯@"≥∞ÿ# H©~°Î«#Å∞ K≥áêÊ~°∞. D H©~°Î#Ö’ q+¨µ‚áê^Œ¿ã"å =∞#ã¨∞# Q˘ezu =∂#~À Éèí==ÚÅ∞ IIq+¨µ‚II
=∞Ç¨`«‡º=Ú#∞ q=iã¨∞Î<åfl~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞ WÇ¨ÏÑ¨~°™ê^èŒ#=ÚÖˇ·# P NÇ¨Ïi ÉèÏ"å=∞$`«O :
áê^Œ=ÚÅ =∞Ç≤Ï=∞ g∞~°∂ D ãÖH©~°Î#Ö’ J=^èŒiOK«O_ç. "ÕOHõ@~°=∞}∞_≥·#, F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# q+¨µ‚=¸iÎ áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÖË =∂‰õΩ
J#O`«∞x áê^Œ=ÚÖË PÜ«Ú+¨ºÉè∫+¨º=ÚÅ@, JO>Ë... K«^Œ=O_ç =∞i... q^•º|∞^Œ ∞ ú Å ∞. F Hõ ~ ° ‡ =∂! "Õ ∞ q∞Ñ¨ C _» ∞ qtëêì ^ ≥ · fi`« = ∞`« O ã‘ fi Hõ i Oz
K«OII =^ŒÅ=Ú q+¨µ‚áê^Œ=ÚÅ∞ =∂Hõq q^Œº ã¨∞|∞kú hÜ«ÚQÍ "≥·+¨‚=ÙÅ=∞Ü«∂º=Ú. HÍ=Ù# h=Ù =∞=∞‡efl =^ŒeÃÑ@∞ì=Ú.
K≥^Œ~°Hõ "≥·+¨‚=O|∞Q˘x NÑü #q∞‡uq∞OHõ Hõ~°‡=∂ QÀqO^Œ∞x áê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ WÇ¨ÏÑ¨~°™ê^èŒ#=ÚÅ∞. J#º"≥∞ÿ#q HÀ~°<ÕÅ?
=^ŒÅ∞=Ú =∞=Ú‡Å<£ Ç¨ÏiH˜ Éèí‰õΩÎÅ =∞OK«<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ "Õ∞=Ú NÑü áê^Œ=ÚÅ∞ KÕ~∞° H˘O>Ë K«`∞« ~ˆ fi^Œ=ÚÅ∞ ÑïOî z#>Ë.¡ =∂‰õΩ k‰õΩ¯^•i
=Ú^Œ=ÚQÆ ÉÁO^Œ∞K«∞<£ â◊~°}∞ "≥∂Hõ∆Ñ¨Ù ÉÏ@#∞ `˘ÔH¯~å ÉèíàÏ!! ‰õÄ_» P ^Õ=^Õ=Ùx áê^Œ=ÚÖË.
~åQÆO : =ãÖ`« =∂‰õΩ J#fláê#=ÚÅOkOKÕ Éè’QÆ=Ú‰õÄ_» NÇ¨Ïi áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÖË. =∂ WO@
q+¨µ‚^Õ= áê^Œ=ÚÖË q^•º|∞nú =∂‰õΩ áê_ô ÑÖ\Ï‰õÄ_» Ñ¨~°=∂`«‡ Ü≥ÚHõ¯ áê^ŒÑÖHõ[=ÚÖË. =∂ "≥#Hõ =ÚO^Œ∞ "Õˆ~
"≥·+¨‚=ÙÅ "≥∞ÿu q∞OHõ =^ŒÅ"À Hõ~°‡=∂ IIq+¨µ‚II =∞Oz HÀ~°∞"å~°∞ÖË~°∞. P NÇ¨Ïi áê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ =∞Oz xKÕÛq. "Õ∞=Ú P
ÅH©∆ ‡=Å¡Éèí∞x P„â◊~ÚOKå=Ú. PÜ«∞# â◊~°}∞ á⁄O^•=Ú. Hõ#∞Hõ ^Œ∞óY=ÚÖÏ~å!
QÀqO^Œ∞x áê^Œ=ÚÖË HÀi ~ÚÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ∞
g∞Ô~Hõ¯_ç Hõ<åfl "≥o¡áÈO_ç.
NqÉèí∞x áê^Œ=ÚÖË KÕ~°∞ "Õ^Œâß„ã¨Î=ÚÅ∞
^Õ=^Õ=Ùáê^Œ=ÚÖË k‰õΩ¯#∞ ^≥ã¨Ü«Ú =∂‰õΩ J#O`«∞x áê^ŒÑÖHõ[=ÚÖË =∂‰õΩ PÜ«Ú~å~ÀQÆº=ÚÅ #OkOK«∞#∞. ^•#=
ÉèÏ==ÚÖ’ xeÑ≤u áêÜ«∞~À áêÑ¨=ÚÅ∞ IIq+¨µ‚II "≥·iÜ≥ÿ∞# ^•"≥∂^Œ~°∞x áê^Œ=ÚÖË =∂ áêe@ ^èŒ#^è•#º=ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú
^èŒ~°‡=Ú‰õÄ_®. ÖˇH˜¯OÑ¨~åx N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÖË <å =∞#ã¨∞û#
Ç¨Ïiáê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ ##fláê# Éè’QÆ=ÚÅ∞
P~åkèOK«∞K«∞<åfl#∞. WHõ Éèí=|O^èŒ=ÚÅ ÉÏ^èŒ =∂ˆHÅ?
Ñ¨~°=∂`«‡ áê^Œ=ÚÖË áê_ô ÑÖ\Ï=∂‰õΩ
=Ú~°Ç¨Ïi áê^Œ=ÚÖË =ÚO^Œ~° "≥#HÍ =∂‰õΩ
â◊~°}O\˜ "≥∞O^≥·<å K«#~À ^Œ∞óY=ÚÅ∞ IIq+¨µ‚II
121 122
4-61 ™êÔ~ nã≤uq H˘Ñ¨C K«#∞flÅO\˜ K«∂Ñ≤uq
=Ú#∞fl_ç ~å~å^• ~ÚHõ ÑÖ_»~°Oy<å^ä•
‰õÄiq∞ N"ÕOHõ\Ï„k QÆ∂_ç K˘H˜¯Ozu =∞=Ú‡
|Ç¨ïâß Ç¨ÏOÑ‘ q[Ü«∞#QÆ~°OÖ’x q~î°ÖËâ◊fi~°∞xÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÃÑ·~°∞ ÖÏÜ«∞ |∞ÅHõÅ∞ ÑÖ_»~°Oy<å^ä• II~°ã≤‰õΩ_»II
K≥ÑÊ≤ # J<ÕHõ H©~#Î° ÅÖ’ Wk XHõ\ ˜ J~Ú=ÙO@∞Ok. ÑÖ_»~O° y<å^ä∞Œ xq ~°∞K«∞Öˇ#·
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂@Å∞. `«=∞x ~°∂_èç ÔHH˜¯Oz# ~°K«#HÍ_»Å∞. ™êfiq∞ #=ÙfiÅ∞ zÅHõiã¨∞Î#fl@∞¡
P =¸iÎ =Ù#fl^Õ"≥∂ JxÑ≤™ÈÎOk. Ñ¨ÙÅHõÅ∞ ÃÑ·~°∞Å=Öˇ qã¨ÎiOz#@∞¡ XHõ¯ F áêO_»∞~°OQÆ q~î°ÖÏ! h=Ù K«Hõ¯\˜ '~°ã≤‰õΩ_»—=Ü«∂º! "Õ∞"Õ∞"≥∂ h Ñ¨ã¨Å
J#fl=∞Ü«∞º =∂„`«"Õ∞ ÉèÏqOK«QÆÅ~°∞. 'ÉÏÑ¨Ù— JO>Ë <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ 'J=∞‡ÉÏÉ’Üü∞— (Kå`«∞~°º=Ú#‰õΩ) zH˜¯<å=Ú „Ñ¨Éèí∂!
J#@O =O\˜k. F ÑÖ_»~°Oy <å^ä•! h=Ù W\Ï¡ #=Ùfi`«∞O>Ë "Õ∞=Ú‰õÄ_» h`ÀÉÏ@∞ #qfi#qfi,
K«õOII ~°ã≤‰õΩ_» ÑÖ_»~°Oy q~î°ÖÏ! Ü«∞x áê_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞ºh ~°=fi~Úuq∞ (K«∞ÅHõ#~ÚáÈÜ«∂O). h zeÑ≤ KÕ+¨ìÅ∞ ‰õΩ=fiÖÏÜ«∞ (KåÅ
Ñ¨ã¨Å#∞ zH˜¯<å=∞<≥#∞ ÉèÏq∞xÜ≥ÿ∞ `«#∞ K≥ÃÑÊ H©~°Î#<£ Ü≥∞‰õΩ¯"≥·<å~Ú). h=Å¡ "Õ∞=Ú Wxfl z‰õΩ¯Ö’¡ Ñ¨_®¤=Ú. WHõ<≥·<å h=Ù h ^Õ"Õ~°∞Å∞
=Úã≤=Úã≤ #=Ùfi`À =Úk`« =ÚOy@ K«#∞flÅ#O\˜ <å_»<≥<£ Ñ¨=fioOKå~°∞. =∂Hõ^Õ "Õ∞Å∞.
"≥ã¨QÆÅ ~°OQÆ_Õ "≥ÅÃã "ÕOHõ@<å^äŒ∞x ~°∂Ñ¨Ù`À Ü«∞<≥<£ F q~î°ÖÏ! ~°∞zHõ~°"≥∞ÿ# h=∂@Å∞, ~°∂_èç ÔHH˜¯OK≥#∞ (=∞=Ú‡ #Å∞QÆ∞i <Àà◊¡Ö’¡
~åQÆO : ^Õ™êà◊O <å<Õ@∞¡ KÕâß~Ú). h=Ù Ü≥∞O`« ~°K#« HÍ_»=Ù!!). WHõ¯_» h~åHõ HÀãÖ "Õ∞O Ü≥∞^Œ∞~°∞
~°ã≤‰õΩ_»"Ò^Œ∞ ÑÖ_»~°Oy<å^ä• h `≥#∞flÅ∞ K«∂¿ã@∞¡ KÕã≤ =∞=Ú‡ Ñ¨K«iOzuq (u<Õã≤#O`« Ñ¨xKÕâß=Ù) ™êfig∞!
Ñ¨ã¨Å lH˜¯u q∞^≥ ÑÖ_»~°Oy<å^ä• II~°ã≤‰õΩ_»II F ÑÖ_»~°Oy<å^ä•! WOHÍ ÜÕ∞O K≥Ñ¨Ê=∞O\Ï=Ù. „Ñ¨Éèí∂! h=Ù H˘Ñ¨C#∞
~Ú=fiÅ #=ÙfiÅ <Õ_»∞ ~Ú@∞ h`À #qfi #qfi ™êÔ~nã≤uq. (h H˘Ñ¨C#∞ K«∞@ì=Öˇ K«∞@∞ìH˘O\˜q). =∞^èŒº=∞^èŒº =∂ ã¨Î#=ÚÅ#∞
~°"≥· fiuq∞ QÆ^À ÑÖ_»~°Oy<å^ä• ÜÕ∞^À XHõ <≥ÑÖ`À `å‰õΩK«∞<Õ Ü«ÚO\˜q. WÑ¨C_≥=~°∞ HÍ^Œ<åfl~°∞? XHõ¯™êi
‰õΩ=fi ÖÏÜ«∞ h KÕ`«Å∞ QÆ∞i Ü«∞~Úu q∞O`«‰õΩ =∂=^ŒÌ‰õΩ ~å~å^•? h‰õΩ =∂„`«O fiHõ Ü≥∞Hõ¯_ç^ŒÜ«∂º! N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ
Ñ¨=fioOzui "Õ∞Å∞ ÑÖ_»~°Oy<å^ä• II~°ã≤‰õΩ_»II
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞"≥· =∞=∞‡efl Ñ¨~=° tOÑ¨KãÕ ∂¨ Î <Õ =Ù<åfl=Ù Hõ^•! F ÑÖ_»~O° y<å^ä•!
~°∞K«∞ Öˇ·# h=∂@Öˇ ~°∂_èç ÔHH˜¯OK≥#∞ =∞=Ú‡ x#∞fl `«Åz#O`« =∂„`å# =∂ â◊s~°OÃÑ· Ñ¨ÙÅHõiO`«Å∞ 'ÃÑ·~°∞ÖÏÜ«∞— (qiqQÍ
~°K«#HÍ_» "À ÑÖ_»~°Oy<å^ä•
ÑÖ_ç# ÃÑ·~°∞=Öˇ "≥ÚÅHõÖˇ`åÎ~Ú) „Ñ¨Éèí∂!
~ÚK«@ h ~åHõÅ‰õΩ <≥^Œ∞~°∞ K«∂Ñ≤Oz "Õ∞Öˇ
Ñ¨K«iOzuq ÉÏÑ¨Ù ÑÖ_»~°Oy<å^ä• II~°ã≤‰õΩ_»II
123 124
4-62 JOk É’(ÉÏ)QÍeÜ«∞ºˆ~ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç HõO^Œ∞= N"ÕOHõ>Ëâ◊√ QÆÅ¿ã"Õà◊
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ñï}Ü«∞=∂_»∞`«∞<åfl_»∞. S^Œ∞~ÀAÅ ÃÑo§. QÆO^Œ=Ú QÆã¨∂Îi hÔ~ Ñ¶¨∞#~°u #Åã≤i
‰õΩO^ŒHõ ~Ú^ŒÌ~°∞ xHõ Q˘Å∞=ÙO_Õ"Õà◊ II¿Ñ~°OII
x~åfiÇ¨Ï‰õΩÅ∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `å<Õ XHõ ¿Ñ~°O\ÏÖˇ· `À\˜ "åi`À D
ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ, ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞ =∂\˜=∂\˜H© ãÖ`À+¨Ñ¨_»∞`«∂ P#O^ŒOÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O
`«Å=Ú#HõÖˇ·Ü«Ú<åfl~°∞. g∞~°O`å áê_»∞`«∂ "åixOHÍ ãÖ`À+¨ÃÑ@ìO_ç F ¿Ñ~°O\ÏO_»¡ÖÏ~å! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# „Ñ≤Ü«Ú~åÅ∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞
JO@∞<åfl~°∞. =ÚÇ¨ï~°ÎO ^ŒQÆæ~° Ñ¨_»∞`«∞O>Ë `«`«Î~°áê@∞¡ Ñ¨_»`åÔ~O^Œ∞‰õΩ Jx Ñï}Ü«∞=∂_»∞`«∞<åfl_∞» . g∞~°O`å K«H¯õ \˜ ÃÑO_çá¡ ê@#∞ JO^Œ∞HÀO_ç. =∂\˜=∂\˜H©
ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¶¨∞# ~°`«∞Å #Åã≤# "Õà◊ QÆO^èŒ=Ú, Hõã¨∂Îi W=∞‡#@O ãÖ`À+¨ áê~°=â◊ºO K≥O^Œ∞`«∞<åfl~°∞ gi^ŒÌ~°∂. gi HÀãÖ K«Hõ¯QÍ áê_»O_ç.
PKå~°∞ºÅ"åi „Ñ¨`ÕºHõ`«. "åiˆH ™êfiq∞=^ŒÌ P K«#∞=Ù =Ù#flk. =∞#‡^äŒ∞x `«e¡QÍÔ~·# D"≥∞#∞ `«fi~°QÍ ã≤OQÍiOK«O_ç. =ÚÇ¨˙~°ÎO "Õà◊
HõOII ¿Ñ~°O\ÏO_»¡#∞ Ñ≤eK≥#∞ ^ŒQÆæ~°Ñ¨_»∞`«∞#flk. U Hõ∆}Ï<≥·fl<å '`«fi~°QÍ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞ifl fã¨∞‰õΩ ~å~°O_»x—
¿Ñiq∞`À ##fl=∞Ü«∞º ÃÑO_çe E_»<£ Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ ˆHHõ"Õ™êÎ~°∞. `«fi~°Ñ¨_»O_ç. <å~åÜ«∞}∞_≥·# D ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ#∞ Ç¨ÏuÎ
N~°=∞}˜ "ÕOHõ>Ëâ◊√x (HõÅã≤) `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈÜ«∞=∞x K≥ÑÊ¨ O_ç. gi^ŒiÌ h XHõ á⁄`«∞ÖÎ ’ ‰õÄKÀÉˇ\ì˜ Éè’[#O
KÕ~°∞=Ü≥ÿ∞ ÃÑO_ç¡Ü«∂_≥ ã≤~°∞ÖÁÅ∞Hõ #<≥<£ ÃÑ@ìO_ç. Wk |∞=fiÑ¨Ù "Õà◊ (Éè’[<åÅ ã¨=∞Ü«∞=Ú).
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@
D =^èŒ∞=Ù áêÅ"≥e¡ (H©∆~åaú) ‰õÄ`«∞~°∞. D"≥∞‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù JÅk #Å∞QÆ∞ÃÑ\˜ì
¿Ñ~°O\ÏO_»∞¡ áê_»ˆ~ ÃÑO_ç¡"Õà◊ K«H¯õ QÍ =∞OQÆà™◊ êfl#O KÕ~ÚOK«O_ç. Wk g_»∞ (Hõ@fl=Ú) K«k"Õ "Õà◊ (K«kqOKÕ"àÕ )◊ .
™êÔ~™êÔ~ x^ŒÌiH˜ ãÖ`À+¨"Õà◊ II¿Ñ~°OII g∞~°∞ *’e (ã¨~^° • Hõ|∞~°∞)¡ KåeOK«O_ç. D ^Õ=^Õ=ÙxHÀãÖ áêÅ∞Ñ¨_ç (Ñ¨Ó#∞H˘x)
z`«ÎA `«e¡H˜ "ÕQÆ ã≤OQÍiOK«Ô~ g∞~°∞ "≥∞`«ÎÅ∞ Ñ¨~°=O_ç. W"Õà◊ <åÅ∞QÆ=~ÀA. <Õ_»∞ <åQÆ"≥e¡ [~°∞QÆ#∞#flk. PÜ«∞#
`«`«ÎiOKÕ i^≥ =ÚÇ¨˙~°ÎÑ¨Ù"Õà◊ ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ. ã¨∞MÏã‘#∞_»∞ HÍ=Öˇ#∞ Hõ^•!
Ç¨ÏuÎ `«ÅÉÏÅ∞ <å~åÜ«∞}∞x É’Ü«Ú=∞#Ô~
á⁄`«∞ÎÅ x^ŒÌiH˜x |∞=fiÑ¨Ù "Õà◊ II¿Ñ~°OII D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ‰õΩ Éè’QÍbÜ«∞O_ç. (`åO|∂Å=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·#q) HõO^Œ∞=
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ (ã¨=∞~°∞ú_≥·# "ÕOHõ@ ~°=∞}∞_»∞) `«# =^èŒ∞=Ù#∞ Hõe¿ã
áêÅ"≥e¡ ‰õÄ`«∞~°∞‰õΩ Ñ¨ã¨Ñ¨ÙÅ∞ #ÅK«ˆ~
KåeOK«ˆ~ *’e g_»∞ K«k"Õ "Õà◊ ã¨=∞Ü«∞=∂ã¨#fl"≥∞ÿ#k. Ñ¶¨∞# ~°`«∞Å`À W^ŒÌ~°∂ Jeã≤áÈÜ«∂~°∞. <Õ_»∞ Hõã¨∂Îi
áêÅ∞Ñ¨_ç Ñ¨~°Ñ¨ÙÅ∞ Ñ¨~°K«ˆ~ ^Õ=ÙxH˜ QÆO^èŒ=ÚÅ#∞ DÜ«∞O_ç. ‰õΩO^ŒHõ (U Ö’@∞ ÖË‰õΩO_®) W^ŒÌ~°∂ H˘Å∞=Ù ni#"Õà◊
<åÅ∞QÀ k#=Ú <Õ_»∞ <åQÆ"≥e¡ "Õà◊ II¿Ñ~°OII Wk. =∞# ã¨∞Hõ$`«O =Å¡ gix ¿ãqOKÕ ÉèÏQÆºO HõeyOk.
125 126
4-63 =zÛ =zÛ =x`«Å =ÅÑ≤OK«∞H˘<åfl ÖË^Œ∞
=Ú#∞fl_ç "≥∞K«∞ÛÅ∞ QÆ∞é]=Ú <≥H˜¯ "≥∞~°ã≤<å ÖË^Œ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# D H©~°Î#Ö’ NÇ¨Ïi ^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ Ü≥∞K«ÛiHõ k~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞=Hõ =ÙO>Ë
=Ù@OH˜ã∞¨ <Î åfl~∞° . HÍx ™êÇ≤Ïf QÆO^èOŒ ÖËx ™ê=∂#∞ºÅH˜ Wq XHõ Ñ¨\Ïì# J~°Oú QÍHõ ~ÚK«Û@ #K«Û@ ã¨∞Yq∞OK«∞HõO`å ÖË^Œ∞ IIUq∞II
„Ñ¨¿ÇÏoHõ=Öˇ<Õ =ÙO\Ï~Ú. ''~Ú_»∞=∞ áê@∞‰õΩ *Áz ~ÚÜ«∞º‰õΩ<åfl ÖË^∞Œ —— – JO>Ë... ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞#óˆH¡â◊=Ú#∞ HõeÊOz (pÔ~Å∞ Z`«∞ÎÔHo§) ~ÚÜ«∞º‰õΩ<åfl ÖË^Œ∞. JO>Ë... =∞#O Uq∞ KÕÜ«∞QÆÅO K≥Ñ¨ÊO_ç. Hõ~°‡q∞zÛ#O`Õ HÍx WOH˘Hõ `ÕeHõÜ≥ÿ∞#
NHõ$ëê‚=`å~° bÅ#∞ ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl~å J#fl=∞Ü«∞º. KÕã≤H˘#fl"åiH˜ KÕã≤H˘#flO`«... `«~°∞}ÀáêÜ«∞O ÖË^Œ∞ Hõ^•! `å=Ú ¿ãã≤#O`« '=@∞ì— (^Œ∞óY=Ú) `«=∞‰õΩ É’~å^Œ∞.
Hõ~‡° q∞zÛ#O`Õ, HÍx ¿ãã≤#O`« ''=@∞ì—— (`å"≥∞O`« ^Œ∞óYO WOH˘HõiH˜¿ã.Î .. `«=∞‰õΩ (`å=Ú J#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞ Hõ^•!)
É’~å^Œ∞, JO@∞<åfl~°∞. W@∂ J@∂ 'q∞\˜ìÑ¨_®¤— („`«∞o§Ñ¨_ç<å) H˘OK≥"≥∞ÿ#, 'ÖË^Œ∞— (ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞),
(JO>Ë... =∞`åûº=`å~åxfl ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl~°∞). gÑ¨Ù |@ìQÆ@∞ì "≥∂Ñ¨Ù"≥∂z (gÑ¨Ùg∞^Œ
P."≥IIÇ¨Ïi ^Œâß=`å~° ÑïK«Ü«∞O|∞Å∞ ¿ãÃã Kå~°Å∞ Ñ¨_»∞#@∞¡ |~°∞=Ù"≥∂ã≤) áê@∞Ñ¨_®¤ (Hõ+¨ìÑ¨_ç<å... ÖË^Œ∞). J#QÍ
J#fl=∞Ü«∞º Hõq`« J^Œ∞ƒù`«=Ú~° (‰õÄ~å‡=`å~°O =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞). `«@∞ì=_» (J@∂ W@∂) Ö’Hõ"≥∞ÖÏ¡ ^Œ=ÙfiH˘<åfl
`«~°z `«~°z K«∂_» `≥~°`˘ÅQÆ∞#∞ =∞k<£ (Ö’Hõ=∞O`å `«qfi áêˆ~ã≤<å... ÖË^Œ∞). JO>Ë Ç≤Ï~°}Ïº‰õ∆Ω_çHÀãÖ Ö’Hõ=∞O`å
"ÕOHõ>Ëâ◊! `˘ÅQÆ∞ â◊OHõÅxfl. áê`åà◊O ^•HÍ `«qfi Pk =~åÇ¨=`å~°O Ü≥∞uÎ<å ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. `≥@ì`≥~°=Ù#
~åQÆO : ™ê=∞O`«O (|Ç≤Ï~°OQÆOQÍ) <À~°∞`≥~°z<å (QÆi˚Oz<å) ÖË^Œ∞. (JO>Ë... #~°ã≤OÇ¨=`å~°O).
Uq∞¿ãÜ«∞=K«∞Û QÆ~°‡q∞zÛ#O`Õ HÍx ÖË^Œ∞ J_çy Ñ¨~°∞Å |^Œ∞HÍã¨Ñ¨_®¤ÖË^Œ∞. („|`«‰õΩ@‰õΩ ^•iHÍ=Öˇ#x Ñ¨~å~Ú"å_çx
`å=Ú ¿ãã≤#O`« =@∞ì `«=∞‰õΩ É’~å^Œ∞ IIUq∞II JiúOz<å...ÖË^Œ∞) (JO>Ë |ex Ji÷Oz# "å=∞<å=`å~°O). q_çz <≥`«∞Î\ ˜ ^Ày
g~°∞_≥·<å... ÖË^Œ∞ (JO>Ë, `«# ^èŒ~°‡O q_çz g~° Ñ¨~°â◊√~å=Ú_≥· <≥`«∞Î~°∞Ö’
W@∞ì#@∞ì q∞\˜ìÑ¨_»¤ ~ÚOK«∞ HõO`å ÖË^Œ∞ gÑ¨Ù á⁄~å¡_ç<å... ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞) (J#QÍ Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°O). J_»=ÙÖˇÖÏ¡ uiy
|@ìQÆ@∞ì "≥∂Ñ¨Ù "≥∂z áê@∞Ñ¨_®¤ÖË^Œ∞ JÅ=∞\Õz<å (^Œ∞ódOz<å ÖË^Œ∞) (~å=∂=`å~°O). ~Ú_»∞=∞ áê@¡‰õΩ *ÁzÛ
`«@∞ì=_» Ö’Hõ"≥∞Å¡ ^Œ=ÙfiH˘x<å ÖË^Œ∞ (=∞#óˆH¡â◊=Ú HõeyOz) p~°ÖˇuÎÔHo§ DÜ«∞‰õΩ<åfl ÖË^Œ∞ (NHõ$ëê‚=`å~°O).
`≥@ì ^≥~°∞=Ù# <À~°∞ ^≥~°z<å ÖË^Œ∞ IIUq∞II
`«#O`«@ `å#∞ =zÛ =zÛ „ã‘ÎÅ#∞ "≥∂Ç≤ÏOÑ¨KÕã≤<åÖË^Œ∞. („uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å
J_çy Ñ¨~°∞Å |^Œ∞HÍã¨ Ñ¨_®¤ÖË^Œ∞ cèu „ã‘ÎÅ „=`« ÉèíOQÆO KÕã≤# |∞^Œ∞ú_»∞). "≥∞Ñ¨C á⁄Ok# QÆ∞é]=Ú <≥H˜¯<å ÖË^Œ∞ (Hõe¯
q_çz <≥`«∞Î@ ^Ày g~°∞_≥·<å ÖË^Œ∞ J=`å~°=Ú). W=hfl W\Ï¡ =ÙO>Ë u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x <Õ\ ˜
J_»=ÙÖˇÖÏ¡ kiy JÅ=∞\Õz# ÖË^Œ∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ J„Ñ¨=∞`«∞ÎÖˇ· ¿ãqOK«‰õΩO_® =ÙO>Ë... ~ÚK«Û@ #K«Û@ ‰õÄ_»
~Ú_»∞=∞ áê@∞‰õΩ *ÁzÛ ~ÚÜ«∞º‰õΩ<åflÖË^Œ∞ IIUq∞II (WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅÖ’ ã¨∞Y=Ú J}∞=∂„`«"≥∞ÿ# =ÙO_»^Œ∞.
127 128
4-64 ^Õ=H©#O^Œ<å ^Õ"ÕO„^Œ =Ok`å
=Ú#∞fl_ç ÔH·=ÅºxÅÜ«∞ ãÖHõ~°¬}ÏYº
g#∞Å qO^≥·# Éèí[# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™êfig∞! h Ô~O_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å r"åO`«~å`«‡HÍ
HÍ= h áê^Œ=ÚÖˇ QÆu WÇ¨Ï=Ú Ñ¨~°=Ú IIZ^Œ∞ˆ~kII
áê^Œ=ÚÅ∞ =∂‰õΩ ãÖÑ¨^ŒÅ∞, ™œYº=ÚÅ∞ W™êÎ~Ú. WHõ =∂‰õΩ Ü≥∞Hõ¯_» K«∂z<å
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Z^Œ∞ˆ~ ÖË^Œ∞ JO@∞<åfl~°∞. P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x áê^Œ=ÚÖË xkèÜ«Ú x^è•#=Ú
JO@∞<åfl~°∞. J"Õ `«e¡Ü«Ú `«O„_çÜ«Ú#O@∞<åfl~°∞. J"Õ WÇ¨Ï=Ú Ñ¨~°=Ú <˘ã¨ˆQ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h Éèí‰õΩÎÅ"≥∞ÿ# =∂‰õΩ Ü≥∞O^Œ∞ K«∂z##∞, WOHõ Ü≥∞^Œ∞~°∞
™ê^èŒ#ÅO@∞<åfl~°∞. r=ÙÅÖ’ JO`«~å`«‡=Öˇ ãÖK«iOKÕ P ãÖHõ~°¬}ÏY∞º_»∞ ÖË<Õ ÖË^Œ∞. h D Ô~O_»∞ áê^Œ=ÚÅ∞ =∂‰õΩ ãÖÑ¨^ŒÅ∞. J"Õ ã¨∞Y^•Ü«∞Hõ=ÚÅ∞
ÔH·=ÅºxÅÜ«Ú_»x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñ¨Éèí∂!
`ÕII WOHõ <≥^Œ∞~°∞ ÖË^Œ∞~° =∂‰õΩ Ü≥∞O^Œ∞ E_» F QÀÑ≤HÍ<å^ä•! QÀ=~°ú#^è•s! h=Ù Ñ¨ÙO_»sHÍ‰õ∆Ω_»=Ù (Ñ¨^Œ‡Ö’K«#∞_»=Ù).
Ñ¨^Œ=Úeq Ô~O_»∞ ãÖÑ¨^ŒÖò =Ú^Œ=Ú bÜ«Ú =∞#‡^èŒ∞<Õ `«Å^Œ#∞fl JO^ŒQÍ_çq. =∂ áêÑ¨=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOK«∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»=Ù.
Éèí[# "ÀÖˇ D H©~°Î# áê_≥#Ü«∞º Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. JK«∞º`«∞_»=Ù (<åâ◊~Ç° Ï≤ `«∞_»=Ù). h áê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ Sâ◊fi~º° =Ú.
J#fl=∂~°∞º_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k<å^äŒ! =∂‰õΩ J"Õ 'x^è•#=Ú— (áê`«~Ö° ’ ^•z# ^è#Œ =Ú... JO>Ë <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ ÖÏHõ~Ö¡° ’
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O ^•K«∞H˘#fl <À@¡Hõ@ìÅ#fl =∂@...)
Z^Œ∞ˆ~k ~ÚOHõ =∂‰õΩ Ü≥∞O^Œ∞ K«∂z##∞ h–
Ñ¨^Œ=Úeq Ô~O_»∞ ãÖÑ¨^ŒÅ∞ ™œYº=ÚÅ∞ IIZ^Œ∞ˆ~kII F NÇ¨Ïs! Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! D „Ñ¨ÑÖKåxfl áêeOKÕ ^Õ"å! h=Ù QÆ*ËO„^Œ "≥∂Hõ∆
„Ñ¨^•`«=Ù, N =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡H˜ =∞QÆxq, =Ú~åiq. h=Ù ^Õ=`«ÅO^ŒiH© ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù.
QÀÑ≤HÍ<å^äŒ QÀ=~°ú#^èŒ~å
h=Ù NHõ$+¨µ‚x J=`å~°OÖ’ =ÚK«∞‰õΩO^Œ∞_»<Õ ~å[i¬KÕ Ü«∞=#~åA#∞ Éèíã¨‡O
NÑ¨ÙO_»sHÍHõ∆ l`«=∞#fl^è•
áêÑ¨Ç¨Ï~° ã¨ˆ~fiâ◊ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞ëêK«∞º`å KÕ~ÚOz, P ~å[i¬x (=ÚK«∞‰õΩO^Œx) „É’z ~°HO∆˜ Kå=Ù. J@∞¡ ^Œ∞+¨tì Hõ}∆ , t+¨~ì H° }∆õ
h áê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ xkè x^è•#=ÚÅ∞ IIZ^Œ∞ˆ~kII KÕÜ«Ú h k=º áê^Œ=ÚÖË =∂‰õΩ `«e¡^ŒO„_»∞Å=O\˜q.
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ Ç¨Ïs Éèí∞=# ÑïáêÅHÍ F ^Õ=H©#O^Œ<å! h=Ù ^Õ"ÕO„^Œ∞xKÕ x`«º=Ú Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞"å_»=Ù. h=Ù
Hõi~å[=~°^Œ NHÍO`åkèÑ¨ "≥∂Hõ∆„Ñ¨^•`«=Ù. h"Õ ãÖHõ~°¬}ÏY∞º_»=Ù (|Å~å=Úx ~°∂ÑÖÖ’ ¿Ñ~°∞á⁄Ok#
=Ú~°Ç¨Ï~å ã¨∞~°=~å =ÚK«∞‰õΩO^Œ ~°Hõ∆HÍ J=`å~°=¸iÎq). r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ JO`«~å`«‡=Öˇ#∞#fl u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ_»=Ù.
^èŒ~°}˜ h Ñ¨^Œ=ÚÖˇ `«e¡Ü«Ú#∞ ^Œ«O„_ç IIZ^Œ∞ˆ~kII
=∞=Ú‡ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ h áê^Œ=ÚÖË k‰õΩ¯. J"Õ =∂‰õΩ WÇ¨Ï=Ú (D Éèí∂Ö’HõOÖ’
ã¨∞Y=Ú) Ñ¨~°=Ú (=∞~°}ÕKåHõ ÃÑ·Ö’HõOÖ’ P#O^Œ=Ú) Xã¨QÆ∞#\ì̃ ™ê^èŒ#=ÚÅ∞.
129 130
4-65 QÆ=ÚÖˇ· "≥∞~Ú =∞~°∞ Hõà◊Å∞ ^˘ÅH©
=Ú#∞fl_ç `«q∞`À H“y@ `«QÆ∞Å=Ü«∂º
[=∞o N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ãüQÆ∂_çu
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ ™⁄|QÆ∞Å#∞ (K«Hõ¯^Œ#=ÚÅ#∞) =i‚Oz, F „Ñ¨Éèí∂! J=hfl ==∞Ô~ h‰õΩ "Õ∞Å=Ù#Ü«∂º II<≥Å`«II
h ™⁄=Ú‡Å∞... Hõ#∞Hõ P"≥∞`À 'HõÅã≤ "≥∞Åã≤— (ÃÑ#"Õã≤) ÔQ·H˘#=Ü«∂º Jx
„áêiúã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk ã¨~ã° ¨ â◊$OQÍ~° H©~#Î° Hõ#∞Hõ ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
#~°‡QÆ~°ƒùOQÍ<Õ q=iOKå#∞. <Õ\ ˜ `≥Å∞QÆ∞‰õΩ P<å\˜ `≥Å∞QÆ∞‰õΩ Ñ¨_çHõ@∞ìÖ’ H˘O`« F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <Õ#∞ =i‚Oz# D ^Õq K«Hõ¯^Œ#=ÚÅhfl h ™⁄=Ú‡.
`Õ_® =Ù#flO^Œ∞=Å¡ =∞#‰õΩ Hõ+¨ìO JxÑ≤Oz<å Ju ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨ "å_®~°∞ P"≥∞`À h=Ù 'HõÅã≤ "≥∞Åã≤— (ÃÑ#"ÕãH≤ ˘x) =∂ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡#∞ ã‘fiHiõ OK«=Ü«∂º!
J#fl=∞Ü«∞º.
HõOII <≥Å`« ™⁄|QÆ∞eq ^Õ"å! h=Ù P"≥∞‰õΩ Hõ#Ñ¨_»QÍ<Õ P"≥∞ #=ÙfiÅ "≥<≥flÅÅ#∞ "≥^ŒK«Å∞¡`«∞Ok. „Ñü™êi
J\˜ì ™êfiQÆ`«O K≥¿ÑÊ D '~å=∞— (JO^•Å Éèï}) ^ŒQÆæ~°‰õΩ XHõ¯™êi ~å=Ü«∂º.
JÅÜ«∞Hõ ÔQ·H˘#∞=Ú h=Ù J#flÜ«∞ "Õ_≥<£
(^À=∞\˜ JO>Ë J#fl=Ú Jx J~°O÷ . WHõ¯_» ~°∞zQÆÅ Jx ÉèÏqOKåe) ~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ
HõÅã‘ "≥∞Åã‘ g∞~°Å∞
JÅi# HÍ#¯Å<£ Q˘#∞_»∞ Jx `«#∞ áê_≥<£ P"≥∞ Ñ¨Å∞‰õΩÅÖ’ `Õ<≥Å∞ *ÏÅ∞"å~°∞`å~Ú. W^Õ"≥∂ 'P=∞x HÍÅ=Ú— (=ãÖ`«
|∞∞`«∞=Ù). P"≥∞#∞ J=^èŒiOÑ¨Ù=Ú (ÔQ·H˘#∞=Ú) „Ñ¨Éèí∂!
~åQÆO : ~°O[x
<≥Å`« ™⁄|QÆ∞eq h ™⁄=Ú‡ hÃÑ· Hõey# HÀÔ~¯ P"≥∞‰õΩ K≥=∞@Å "å#=Öˇ Ñï}q∞Oz, P"≥∞ `«_çã≤
HõÅã≤ "≥∞Åã≤ ~Ú@∞ ÔQ·H˘#=Ü«∂º II<≥Å`«II =Ú^Œ~Ì ÚOk. WOHõ á⁄Å=Hõ (Éˇ@∞ìãi¨ KÕÜ∞« Hõ) ~¸ÔH#∞ (D"≥∞#∞) ã‘fiHiõ OK«=Ü«∂º!
Nx"å™ê! Hõi#î "≥∞#ÿ ‰õΩK«=ÚÅ∞ Ñ≤O^≥Å=Öˇ EÑ¨\#ì˜ q. hHÀãÖ „Ñ¨`ºÕ HÕK«|_ç#
"Õ=∞~°∞ #=ÙfiÅ "≥<≥flÅ QÍã‘
~å=∞ Hõ_»‰õΩ x@∞ ~å=Ü«∂º P HÍ#¯Å#∞ ã‘fiHõiOK«=Ü«∂º!
^À=∞\˜ Ñ¨Å∞‰õΩÅ ^˘iw `Õ<≥Å∞ „Ñ¨É∂íè ! "≥∞~Ú (P"≥∞ ^ÕÇÏ¨ =Ú#) =∞~°∞ HõàÅ◊ hfl QÆ=ÚÖˇ· ^˘ÅH˜#q (q™êÎ~=° ÚQÆ
P=∞x HÍÅ=Ú J=^èŒiOK«=Ü«∂º II"≥Å`«II
Hõ#Ê\ì̃#q). HÀÔ~¯n~° P"≥∞#∞ ãÖk@ *Ë~°∞ÛH˘#=Ü«∂º! F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! [=∞o
=ÅÑ¨ÙÅ K≥=∞@Å "å#Å∞ QÆ∞iã‘ ([O@"≥·) h ãüx ‰õÄ_çuq. h‰õΩ Jhfl â◊√Éèí =∞OQÆà◊=ÚÖË HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. Hõ#∞Hõ
á⁄Å=Hõ ~¸ÔH#∞ K«∂_»=Ü«∂º =∂É’\˜ "åix ‰õÄ_® J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞=Ú `«O„_ô!
ÃÑÅ∞K«∞ ‰õΩK«O|∞Å Ñ≤O^≥Å∞ "˘_»"≥∞#∞
JÅi# HÍ#∞Hõ ÅO^Œ∞HÀ=Ü«∂º II"≥Å`«II
131 132
4-66 Fe<≥O`« *ÏiÑ¨_®¤ – #∂~°ˆH Ü≥∞=fiiÔH·<å
=Ú#∞fl_ç <ÕÖË Ü«∂^è•~°"≥∞ÿ – xÅ∞K«∞ QÍHõ
''N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãqOK«Hõ Ñ¨~°∞Å#∞ (JkèHÍ~°∞Å#∞) "Õ_»∞H˘O>Ë `åeq∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ – ^ŒÅK«Hõ `«Åz<å
U=∞=Ù`«∞Ok? ÅH©∆ ‡HÍO`«∞x #=Ú‡HÀ"åe QÍx ~Ú`«~° ^Õ=`«Å#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ áêeOK« <å`«_Õ HÍHõ – Ñ¨~°∞Å‰õΩ =â◊=∂ IIJ`«_»∞II
ã¨∞Y"Õ∞q∞\˜?U Ñ¨Ó[ÔH·<å J~°∞›_»∞ NÇ¨Ïi Ü≥ÚHõ¯_Õ. PÜ«∞# H˘ã¨QÆx Ñ¨Ó[Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=~°^ŒÖ’ H˘@∞ìH˘x áÈ~Ú# zO`«ÑÖ_»∞=Öˇ =$^è• J=Ù`«∞Ok—— JO@∞<åfl~°∞ P N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ÅH©∆ ‡Ñü. JxflÜ«Ú#∞ W=fiQÆÅ ã¨=∞~°∞ú_®Ü«∞#. W¿ãÎ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.ZO`« Ü≥∞`«∞Îg∞Oz Ñ¨_Õ "å_≥·<å <ÕÅg∞^Œ Ñ¨_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. PÜ«∞# W"åfie HÍx W`«~°∞Å#∞ (JkèHÍ~°∞Å#∞, ^Õ=`«Å#∞) Ü«∂z¿ãÎ
J\Ï¡Qˆ ^Õ=^Õ=Ù_»∞ U_»∞H˘O_»Å"åxx QÍHõ, â◊~}° x Ñ¨~∞° Å#∞ „áêi÷Oz<å "åà◊§=Å¡ ÜÕ∞=∞=Ù`«∞Ok?
ÜÕ∞=∞=Ù`«∞Ok?
XHõK≥@∞ì ÃÑiy =$kú *ˇO^•ÅO>Ë ^•x "≥Ú^ŒÅ∞Ö’ („"Õà◊√§ `«_ç¿ã@∞¡) h~°∞
LII P`«_»∞ ÅH˜∆ ‡=Å¡Éèí∞_»∞ JxflÜ«Ú xK«∞Û#∞QÍHõ! #=Ú‡_ô áÈÜ«∂e. JÑ¨C_»∞ ã≤÷~°=ÚQÍ P h~°∞ z\Ï~°∞ H˘=∞‡ÅÔHQÆ„ÉÏH˜ Ñ¨Ù+≤ÊOz
„Ñ‘uQÆ "Õ_ç J#∞ºÅ#∞ "Õãï<åÑ¶¨Å"Õ∞q∞ =∂#"å! Ñ¶ëOK«\ÏxH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»∞`«∞Ok. NÇ¨Ïi Pk=¸Å=Ú. PÜ«∞# P`«‡ã≤÷`«∞_»∞.
Éèí∂`«Å"≥ÚHõ¯>Ë xÅ∞=, =ÙO_»∞<≥ "Õ~˘Hõ KÀ@∞ xÅfiQÍ PÜ«∞# <å`«‡Ö’ Ñ¨ÓlOKåe. J@∞¡QÍHõ J#º^Õ=`«Å <å„â◊~Ú¿ãÎ...ÜÕ∞q∞ ÃãÅ=Ù?
D`«Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ÜÕ∞eHõ JO^Œi Hõ#fl=∞Ü«∞º<≥<£ (ÜÕ∞q∞ LÑ¨Ü≥∂QÆO)
QÆiƒù}˜Ü≥ÿ∞# `«e¡ fã≤H˘x# PÇ¨~°O QÆ~°ƒùã¨Î tâ◊√=Ù‰õΩ KÕi P tâ◊√=Ù
~åQÆO : QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ ÃÑ~°∞QÆ∞@‰õΩ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»∞`«∞#flk. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ ã≤÷`«∞_≥·# <å~åÜ«∞}∞x Ñ¨ÓlOK«x
J`«_»∞ ÅH©∆ ‡HÍO`«∞–_»xflÜ«Ú <˘ã¨QÆ∞ QÍHõ =º~°÷"≥∞ÿ# Ñ¨Ó[Å∞ ''"≥e¡ lO`«ÑÖ_»∞ =Öˇ =$^ä• =$^ä•——, (=~°^ŒÖ’ H˘@∞ì‰õΩáÈ~Ú#
~Ú`«~°∞Å "Õ_»∞H˘O>Ë – <Õq∞QÆÅ^Œ∞ IIJ`«_»∞II zO`«ÑÖ_»∞ =Öˇ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=Ú. XHõ"Õà◊ U^À H˘O`« ^ŒH˜¯OK«∞H˘<åfl..
"≥∂^Œ=Ú`À <˘Hõ=∂x –"≥Ú^ŒÅ É’ã≤# h~°∞ `«_çã≤áÈ~Ú# zO`«ÑÖ_»∞ ÜÕ∞q∞ xÅ==ÙO@∞Ok?)
áê^Œ∞H˘x H˘#<≥H˜¯ –Ñ¶ëOK«∞QÍHõ Fe (Å) <≥O`«*ÏiÑ¨_®¤ (ÜÕ∞"Õ"À P@Å∞ P_»∞`«∂ Ü≥∞O`« *ÏiÑ¨_ç<å)
Pk=¸Å=∞QÆ∞ Ç¨Ïi–<å`«∞=∞ ¿ãqOK«Hõ z=iH˜ <ÕÅg∞^Œ KÕ~°=Åã≤O^Õ Hõ^•! ZO^Œ∞HõO>Ë <ÕÅ=∂„`«"Õ∞ P^è•~°O. XHõ¯
ÜÕ∞ ^≥·==ÚÅ QÆ<åfl – <Õq∞ ÃãÅ=Ù IIJ`«_»∞II
#=∞™ê¯~°O ÃÑ_ç`Õ PÜ«∞# P^Œ∞H˘O\Ï_»#∞ HÀ~å^Œ∞. `åeq∞`À (F~°∞Ê`À)
`«e¡ Éèí∞lOz# "≥ÖÏ¡ – `«QÆ∞ QÆ~°ƒù=Ú tâ◊√=Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^è•ºxOKåe. J@∞¡QÍHõ Ñ¨~°∞Å#∞ ^è•ºx¿ãÎ "åà◊§=Å¡ J=Ù`«∞O^•?
ÔHÅ¡QÍQÆ |i}Ï=∞ – q∞K«∞ÛQÍHõ PÜ«∞# ÑïáêeOz ~°H˜∆OKåe HÍx Ñ¨~°∞Å‰õΩ =â◊"Õ∞... HÍ^Œ∞.
LÅ¡=Ú Ö’Ñë Ç¨Ïi – H˘ã¨QÆx Ñ¨Ó[ÖˇÖÏ¡
"≥e¡ lO`«ÑÖ\˜=Öˇ – =$^ä• =$^ä• IIJ`«_»∞II
133 134
4-67 Ñ¶¨∞#â◊OY K«„HÍ^Œ∞Å ÔH·^Œ∞=Å`À #∞#flk
=Ú#∞fl_ç "≥Ú#ã≤ ~åHÍã≤ "≥ÚHõ=ÚÅ Q˘>Ëìk
Hõ#HõÑ¨Ù ^≥·`«∞ºx Hõ_»∞Ñ¨Ù zOz#k
ÃÑ^Œ JÇ¨ÏŸ|ÅO H˘O_»ÃÑ·# #$ã≤OÇ¨ïx H©iÎã¨∞Î#fl J#fl=∞Ü«∞º#∞ q#O_ç. `«#∞ #q∞‡# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ ^•Ñ¨Ù#∞ ^ŒO_≥·#k IIÃÑ^ŒII
'=^ŒÅHõ H˘ez`Õ =~°=Ú epÛx— JO@∞<åfl~°∞. Wk Ü≥∞O`« Kè«O^À|^ŒÌ"≥∞ÿ# H©~°Î<À
x~°∂Ñ≤OK«=Åã≤# Ñ¨<qÕ ∞\˜? D ã‘ãÑ¨ ^¨ ºŒ O q#O_ç. J#O`«"∞≥ #ÿ áê^•Å∞, Hõ#∞flÅ∞, N =x`« `˘_»g∞^Œ KÕH˘x xeÑ≤#k
KÕ`«∞Å∞, Ñ¨k"ÕÅ t~°ã¨∞Å∞QÆÅ ™êfiq∞QÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèÏ=#‰õΩ Ñïq∞`Õq∞\˜? ^Õ=`«Å∞ H˘Å∞= QÆ^≥ÌÃÑ· #∞#flk
ã‘ : ÃÑ^ŒÜ«∞ø|à◊Ñ¨Ù H˘O_» ÃÑiwx H˘Å∞fi_ô N"ÕOHõ\Ï„kÜ«∞O^Œ∞ K≥Åy Éè’yOKÕk
=^ŒÅHõ g∞ÔHÅ¡ =~°=ÚeK«∞Û ÉèÏqOz K«∂z`Õ#∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"≥∞ÿ#k II¿Ñ^ŒII
Ñ¨k"ÕÅ t~°ã¨∞Å |Å∞ #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
QÆ∞kQ˘#fl KÕ`«∞Å QÆ∞~°∞`«∞ HõÅk [#∞ÖÏ~å! D ''ÃÑ^Œ JÇ¨ÏŸ|ÅO H˘O_»—— g∞^Œ (#$ã≤OÇ¨ï_»∞) ÃÑiwx^≥
Ñ¶¨∞# â◊OHõK«„HÍÅ ÔH·^Œ∞=#∞#flk (=$kú K≥Ok<å_»∞). DÜ«∞##∞ =^ŒÅHõ ¿ãq¿ãÎ HÀi# =~°=ÚÅ#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» .
Hõ#Hõ ^≥·`«∞ºx [OÃÑ Hõ_»∞Ñ¨Ù zOÑ≤ DÜ«∞# Ñ¨k"ÕÅ t~°ã∞¨ Å∞#fl |Å∞ #~°ãO≤ Ç¨Ï=Ú (|ÖÏ_è∞» º_≥#· #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞).
NÅH˜∆ ‡`˘_»g∞^Œ KÕH˘x xÖˇÊ#∞ DÜ«∞# QÆ∞kQ˘#fl (^Œ@=ì ÚQÍ qãïÎ Oz#) KÕ`∞« Å∞ HõÅ"å_»∞. D #$ã≤OÇ¨Ï=Ú#‰õΩ
Ñ¶¨∞#∞Å∞ ã¨∞~°Å∞ Q˘Åfi QÆ^≥Ìg∞^Œ ZxflÜ≥∂ áê^Œ=ÚÅ∞, =∞Ô~<≥fl<Àfl Hõ#∞flÅ∞ HõÅ=Ù. Wk „|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ# QÆ∞Ç¨Ï™ê÷#"≥∞ÿ
P."≥II"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# "≥Åã≤ Éè’yOK≥_ç "≥Åã≤#k. D ^Õ=^Õ=Ùx H©iÎOK«O_ç.
^≥·=q∞`«_»∞QÍHõ Ü≥∞=~°∞ "å~°∞? D #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# â◊OY K«„Hõ=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# 'ÔH·^Œ∞=Å`À—
ÉèÏ="≥ÚOk Hõ#∞_»∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡g∞`«_»∞ (PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ`À) #∞#flk. DÜ«∞# ''"≥Ú#ã≤ ~åHÍã≤ "≥ÚHõ=ÚÅ Q˘>ˇì#∞——
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ (q[$OaèOz# ~åHõ∆ã¨ QÆ}=ÚÅ#∞ =kèOKå_»∞). Hõ#HõÑ¨Ù ^≥·`«∞ºx (Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx)
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# Hõ_»∞Ñ¨Ù peÛ<å_»∞. `«#∞ (JO>Ë `«##∞ Jx ÉèÏqOKåe) #q∞‡# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x
^•Ñ¨Ù#∞ ^ŒO_≥·#k. (^ŒQÆæ~°"å_≥· ~°Hõ∆‰õΩ_»Ü«∂º_»∞). D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ¿ãqOK«O_ç.
ÃÑ^ŒÜ«∞ø|à◊Ñ¨Ù H˘O_» ÃÑiwx^Õ
D #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú N ÅH˜∆ ‡x `«#`˘_»g∞^Œ x_»∞H˘x ^Õ=QÆ}=ÚÅhfl
=^ŒÅHõ H˘ez`Õ =~°=Ú epÛx IIÃÑ^ŒII
ã¨#∞fluOK«∞K«∞O_»QÍ, ã≤OÇ¨ã¨#=ÚÃÑ· sîqQÍ ‰õÄ~˘Ûx Ü«Ú<åfl_∞» . DÜ«∞# "Õ~Ô =~À
Ñ¨k"ÕÅ t~°ã¨∞Å |Å∞ #~°ã≤OÇ¨Ï=Ú HÍ^Œ∞. N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· =iúÅ∞¡`∂« Éè’QÆ=ÚÅ#∞Éèqí OK«∞K«∞#fl N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ. g∞~°∞
QÆ∞kQ˘#fl KÕ`«∞Å QÆ∞~°∞`≥·#k ãïQÍ ÉèÏqOK« QÆey`Õ DÜ«∞<Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞... ("≥∂Hõ∆O W=fiQÆÅ ã¨`åÎ
Z^Œ∞@ áê^•Å∞ Hõ#∞fl Öˇ<≥·fl# Hõey#k DÜ«∞#ˆH L#flk Jx ÉèÏ==Ú).
~Úk „|Ç¨‡O_»Ñ¨Ù QÆ∞Ç¨Ï x~°"≥·#k IIÃÑ^ŒII
135 136
=Ú#∞fl_ç 4-68 W#=Oâ◊ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h Hõ~°∞}`À_»
D H©~°Î# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x Ñ¶¨∞#`« H©iÎOK«∞#^≥·#Ñ¨Ê\˜H© J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J#∞Ñ¨=∞ [Ü«∞âße D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
N~å=∞K«O„^Œ∞x`À, h Ç¨Ï#∞=∞ WO`«Q˘Ñ¨Ê"å_»Ü«∂º! Jx âß¡Ñ¶≤∞ã¨∂Î K≥Ñ≤Ê#@∞¡ Ñ¨x |∂x W@g∞k „|Ç¨Ï‡Ñ¨@ì=Ú#‰õΩ h
™êQÆ∞`«∞Ok. ÉèÏQÆ=`«OÖ’ áÈ`«#QÍ~°∞ "å=∞#∞_»∞ „uq„Hõ=Ú_≥·#Ñ¨C_»∞ K≥Ñ≤Ê# J#∞=∞uOQÍK«∞ ‰õΩ<åfl_»^≥ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ=^è•~°∞II
=~°‚# ã¨∞ÊùiOÑ¨KÕã¨∞ÎOk ''Ñ¨Óx K«∞Hõ¯ÖˇÖÏ¡ "≥ÚÅÑ¨Óã¨Å∞ QÍQÆÃÑiÔQ—— J#fl "åHõºO. ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ''W#=Oâ◊—— J#@O`À N~å=ÚxH˜, u~°∞=∞ÖËâ√◊ xH© JÉè^Ë Œ ÉèÏ=#
F ~å=∞K«O„^•! J=^è•~°∞ (PÅHÕÑ¨Ù=Ú). z`«ÎyOK«∞=Ú „Ñ¨Éèí∂! g_Õ
ã¨∂zã¨∞Î#flk. HõÅâßÑ¨Ù~°=ÚÖ’ "≥Åã≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x H©iÎã¨∞Î<åfl~°x "Õˆ~
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. D Éè∂í q∞ÃÑ· HõÅâßÑ¨Ù~°=ÚÖ’ "≥Åã≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ (h Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞
K≥Ñ¨Ê=Öˇ<å?
x~°fiÇ≤ÏOz HÍáê_»∞K«∞<åfl_»∞).
`«~°à◊=ÚII J=^èŒiOK«∞=Ú z`«ÎyOK«∞=Ú JO[hã¨∞`«∞ _ô`«_Õ F ^•â◊~°nä! D h ¿ã=‰õΩ_»∞ Ü«Ú^Œú~°OQÆ=Ú# L^ŒÌO_»∞_»∞. P=Ú H˘#fl
Éèí∞qx ~¸ HõÅâßÑ¨Ù~°O|∞# Ñ¨Óx HÍK≥#∞ Éèí‰õΩÎÅ<£ (JÅ=ÚH˘#fl) ã¨`fi« (ã¨`åÎ) QÆÅ"å_ô Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞. ^è~·≥ º° O`À XO@iQÍ ÅOHõÖ’
~°q ‰õΩÖÏOÉèí∞k ™È=∞!! ¿ÇÏ ~°Ñ¶¨Ú~å=∞! h =~°Éèí‰õΩÎ_Õ ~åHõã∆ ∞¨ Å QÔ eÛ h =Ú^Œ∞@Ì ∞OQÆ~=° Ú `≥zÛ ã‘`H« K˜ åÛ_»∞. Ñ¶∞¨ #∞_≥#· D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
W=Å "ÕOHõ@<å^äŒ∞ Q˘ÅfiQÆ, ÜÕ∞Öˇ ##flÜ«∞ `≥ÖˇÊ~å. HÀi# HÀÔ~¯Å∞ f~°∞Û =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞.
~åQÆO: â◊OHõ~åÉèí~°}O F *Ï#H©~°=∞}Ï! U_»∞ ã¨=Ú„^Œ=ÚÅ#∞ XHõ¯ ^Œ∞=Ú‰õΩ`À ^•\˜ D
J=^è•~°∞ z`«ÎyOK«∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ g_≥ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ PÃÑ·# ãÖrq fã≤H˘x =KåÛ_»∞. "Õ∞~°∞Ñ¨~°fi`« ~°∂Ñ¨Ù_≥·# P
Éèí∞qÖ’# HõÅâßÑ¨Ù~° Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ=^è•~°∞II Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ PHÍâ◊OÖ’x #Hõ∆„`åÅ∞ "≥ÚÅ„`å\˜Ö’x Ñ¨Óã¨Å=Öˇ "≥∞~°ã≤#q.
~å=∞h ¿ã=‰õΩ_ç^≥ ~°}~°OQÆnè~°∞_»∞ JO`« Z`«∞ÎÃÑiy# P Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ HÀ\˜ã¨∂~°º `ÕA_≥· „Ñ¨HÍtOKå_»∞.
P=ÚH˘#fl ã¨`«fiQÆÅ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ™êQÆ~°=Ú =O\˜ W# =Oâ◊=Ú#‰õΩ h=Ù K«O„^Œ∞_»=Ù. ~°q ‰õΩÖÏ„QÆ}©! F
n=∞™ê# ÅOHõ ™êkèOz =ÙOQÆ~°=Ú ^≥K≥Û N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h Hõ~°∞} =Å# D Ç¨Ï#∞=∞ ™ê\˜ÖËx [Ü«∞âßeÜ≥ÿ∞ Ñ¨#∞Åhfl
HÍq∞`« Ñ¶¨Å^Œ∞_»∞ D Ñ¶¨∞# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ=^è•~°∞II x~°fiÇ≤ÏOK«∞K«∞<åfl_»∞. WHõÃÑ· ~åÉ’=Ù =∞#fiO`«~°=ÚÖ’ DÜ«∞# „|Ç¨Ï‡QÍ ã¨$+≤ì
*Ï#H©~°=∞} ã¨Ñ¨Î [Å^èŒ∞Å∞ ÅOÑ¶≤∞Oz ÉÏ^èºŒ `«Å#∞ KÕÑ@¨ ∞ì@‰õΩ h J#∞=∞uÔH· "ÕzÜ«Ú#fl@∞¡ <Õ_∞» =∂‰õΩ D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
P#∞Hõ ãÖrq `≥K≥Û Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ Hõ#∞Ñ≤OK«∞K«∞<åfl_»∞.
Ñ¨Óx K«∞Hõ¯ÖˇÖÏ¡ "≥ÚÅÑ¨Óã¨Å∞ QÍQÆÃÑiy
ÉèÏ#∞HÀ\˜ HÍOu`À K˘Ñ¨Ê_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ=^è•~°∞II
137 138
4–69 WO^Œ∞Ö’# <≥=fiÔ~·<å – <Õq∞ N"ÕOHõ@Ñü
=Ú#∞fl_ç #O^Œ=ÚQÍ ^ŒÅz# – ^Œk ã¨∞Y=Ú
w`å "åHõº™ê~åxfl qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. Jxfl "Õ^Œ=ÚÅ ™ê~°=Ú, ZO^Œ∞ Ez<å x`« – _çO^ŒiÖ’ #O`«~å`«‡
ã¨=∞|∞^ÕÌ (^ŒfiO^Œfi=ÚÅO^Œ∞). JO^ŒiH© J^Õ Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# É’^èŒ. J~Ú`Õ ã¨=∞|∞kú K«O^Œ=ÚQÍ <≥=fiiH˜ – ã¨fi`«O„`«"Õ∞^ŒÜ«∂º IIã¨=∞II
JO`« `ÕeHõQÍ ~å^Œ∞. NÇ¨Ïi Hõ$Ñ¨=Ù#fl "å_çˆH Jk JÅ=_»∞`«∞Ok JO@∞<åfl~°∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
PKå~°∞ºÅ"å~°∞. NÇ¨Ïi JO^ŒiH© ã¨=∂#OQÍ Hõ~‡° Ñ¶Å¨ =ÚÅOkOKÕ ã¨=Ú_»∞. PÜ«∞#
'=∂Ü«∞—=Å# H©@HÍÅ∞ `«=∞ rq`«"Õ∞ ã¨∞YO J#∞H˘O>Ë... [O`«∞=ÙÅO^ŒiH© Jxfl "Õ^Œ=ÚÅ É’^èŒ<å ™ê~°O XHõ¯>Ë ã¨∞=∂! JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞ ã¨=∞|∞kú
PÇ¨~°, ÉèíÜ«∞, x„^•, ã¨∞Y"åOK« ÖÁHõ¯>Ë... ZO^Œ∞HõO>Ë Jxfl\ ˜H© JO`«~å`«‡ HõQÆey Ü«ÚO_»=Öˇ#∞. NÇ¨Ïi JO^Œi Ü≥∞_»Å ã¨=Ú_»∞. Z=i Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO "åiH˜
Ü≥∞=~°∞? U_»∞H˘O_»Å"å_Õ... Hõ^•! x+¨ÊHõá∆ ê`«OQÍ ã¨=∂#OQÍ JOkã¨∞OÎ \Ï_»∞. U rqÜ≥∞ÿ <å =ÚH˜Î ™êkèOKåÅO>Ë...
NÇ¨Ïi Hõ$Ñ¨ =ÙO_»=Åã≤O^Õ. F~°Ü«∂º... Wk x[O.
P."≥IIã¨~°fi "Õ^Œ=ÚÅ‰õΩ ™ê~°O|∞ ã¨=∞|∞kú
~ÚO^ŒiH˜x Ü«∞#∞K«∞ Ç≤Ï`«=Ù *ˇÃÑÊ =∞#H˜ p=∞, ^À=∞, DQÆ, JÅÊ „áê}∞Öˇ·# H©@Hõ=ÚÖË. HÍx "Õ\ ˜Hõ"Õ...
JO^ŒiH˜x ã¨=Ú_»∞ Ç¨ÏiÜ«∞<≥ J#flÜ«∞º `«=∞ rq`«"Õ∞ ÉÏQÆ∞Ok, J^Õ ã¨∞Y"≥∞ÿ#k J#∞H˘O\Ï~Ú. =∞i Ü≥∞=ik Ü≥∞‰õΩ¯=
=ÚH˜Î ™ê^èŒ#O|∞ =Ú~° q~Àkè. ã¨∞Y"≥∞ÿ# rq`«O? Ü≥∞=fiiHõ^Õ Ü≥∞‰õΩ¯= ã¨∞Y=Ú. F~°Ü«∂º... Wk x[O. (W^Õ
~åQÆO : ™ê=∞O`«O Ç¨Ïi=∂Ü«∞).
ã¨=∞|∞^Õú Ü«∞O^ŒiH˜ – ã¨~°fi"Õ^Œ ™ê~°=Ú
Éè∂í q∞ÃÑ· Ñ¨Ù\˜#ì „Ñü [O`«∞=Ù‰õΩ Ñ¨Ù@∞ìHõ XˆHÖÏ =ÙO@∞Ok. (âßs~°HOõ QÍ...
ã¨=Ú_çO^ŒiH˜ Ç¨Ïi– ™ê^èŒ#"≥∂ Ü«∞Ü«∂º IIã¨=∞II
HÍ^Œ∞, rq ^Œ$+≤ì`À K«∂¿ãÎ...) J>Ë¡ =∞~°}O ‰õÄ_® XHõ>Ë. "å\˜ rq`« HÍÅOÖ’
p=∞‰õΩ `«# [#‡=Ú – KÕi ã¨∞Y"≥∞ÿ `ÀK«∞ PÇ¨~°, x„^•, ÉèíÜ«∞, "≥∞ÿ^èŒ∞<åÅ∞ ‰õÄ_® Jxfl „áê}∞Å‰õÄ ã¨=∂#"Õ∞. F „Ñ¨Éèí∂!
^À=∞‰õΩ `«# [#‡=Ú – ^˘_»¤ ã¨∞Y=Ú WO`«HõO>Ë Ü≥∞=fi~°∞ =∂„`«O Ü≥∞‰õΩ¯= =¸@Hõ@∞ìH˘x 'JHõ¯_çH˜— áÈÜ«∂~°∞?
P=∞x ~¸QÆ‰õΩ ã¨∞Y – =∂ [#‡"≥∞ÿ `ÀK«∞ F~°Ü«∂º... Ü≥∞=fi_»∂ Hõ@∞ìH˘x áÈÖË^Œ∞... áÈ_»∞... áÈ_»∞QÍHõ! áÈ_»∞...
Uq∞\Ï <≥‰õΩ¯= ã¨∞Y– "≥∞=fiiˆH^ŒÜ«∂º IIã¨=∞II
D ã¨$+≤ìÖ’ Ü≥∞=fiÔ~·<å... P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ ã¨=∂#"Õ∞, Z=fiÔ~·`Õ <Õq∞?
[O`«∞~åã¨∞Å‰õΩ <≥ÖÏ¡ – [##=ÚÖÁHõ¯>Ë
PÜ«∞##∞ ã¨‡iOK«∞@ÜÕ∞ x["≥∞ÿ# ã¨∞YO. ZO^Œ∞ Ez<å PÜ«∞<Õ JO`«~å`«∞‡x
JO`«\Ï#∞ =∞~°}=Ú – Åq Ü≥ÚHõ¯>Ë
=Öˇ „Ñ¨HÍtã¨∞Î<åfl_»∞. Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅÃÑ· HÍh r=#HÍÅ Ñïq∞uÃÑ· HÍh r=#
K≥O`« <åÇ¨~° x„^ŒÅ∞ – „ã‘Îã¨∞MÏÖÁHõ¯>Ë
Ü«∂#OÖ’ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅÃÑ· HÍh U=∂„`«O ã¨fi`«O„`«O ÖËx D r=ÙÅÖ’ Ü≥∞=fi_»∞
WO`«\Ï xO^Œ∞HõO>Ë – <≥=fiˆ~q∞ QÆ\ ˜ì~°Ü«∂º IIã¨=∞II
Jkè‰õΩ_»∞ Z=fi_»∞ J^èŒ=Ú_»∞? F~°Ü«∂º... JO`«~åºq∞ÜÕ∞... Jkè‰õΩ_»∞ Hõ^•?
139 140
4-70 #Ü«∞QÍi `«#=Ú# #=Ùfi #=fi =ÖˇQÍHõ
=Ú#∞fl_ç ~°Ü«∞=Ú# ^•QÆ<ÕÅ ~°ã≤‰õΩÅ‰õΩ
`«# ™êfiq∞ `«##∞ Ñ≤eKå_»∞ HÍ=Ù# "ÕQÆOQÍ áÈ~Ú PÜ«∞##∞ HõÅ"åe xÜ«∞u #<Õfle<å_»∞ <Õ_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
~å"Õ K≥eÜ«∂! Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î#flk <å~ÚHõ (JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡). „ã‘ÎÅ‰õΩ, `«=∞Hõ"≥∞ „H˜Ü«∞`À "Õã¨~°<ÕÅ H˜=Ú‡Å ^Õ=Ùà◊§‰õΩ II~°=∞}∞_»∞II
=Öˇ#∞ QÍHõ! (`«# „Ñ≤ÜÚ« xÃÑ· "≥∂Ç¨Ï=Ú =ÙO_ç f~åe) JO@∂ Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕã∞¨ #Î flk.
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»O`«\ ˜ "å_»∞ #<ÕflÅ∞`«∞O>Ë ''„H˜Ü∞« `À "Õã~¨ ° <ÕÅ H˜=Ú‡Å ^Õ=Ùà◊§‰õΩ?—— ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO@∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. 'H˜=Ú‡Å ^Õ=Ùà◊√§— JO>Ë ÜÕ∞ xÑ¶∞¨ O@∞=ÙÖ’#∞ F K≥eÜ«∂! ~°=∞}∞_»∞ (<å^äŒ∞_»∞) ##∞fl Ñ≤ez<å_»∞. áÈ=Ù^Œ=Ú ~å"Õ.
J~°úO Hõ#|_»ÖË^Œ∞. 'H˜=Ú_»∞— JO>Ë JÅÊ=Ú Jx J~°úO.'„H˜Ü«∞`À "Õã¨~°<ÕÅ— `«~°∞}∞Å‰õΩ („ã‘ÎÅ‰õΩ) `«=∞Hõ"≥∞ =ÖˇQÍHõ! (`«=∞ „Ñ≤Ü«ÚxÃÑ· "≥∂Ç¨Ï=Ú =ÙO_ç
JO>Ë... D q^èŒOQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞@ ^ÕxH˜? f~åe).
HõOII ~°=∞}∞_»∞ Ñ≤eK≥#∞ ~å"Õ „ã‘ÎH˜ ÉèÏ=#ÅÖ’ ‰õÄ_» =∞Oz`«#"Õ∞ =ÙO_®e. ã¨~°ã¨∞Å‰õΩ (ã¨~°ã¨`«fi=ÚQÆÅ
`«=∞Hõ"≥∞ =Öˇ QÍHõ h=Ù, `«~°∞}ÅHõxÜ«∞<£ „ã‘ÅÎ ‰õΩ) K«Åáêk`«#=Ú ÜÕ∞Å (=∂`«û~°º=Ú Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ?) P"≥∞ =∂\Ï¡_Õ =∂@ÅÖ’
K≥ÑÊ¨ ÖË#O`« q#Ü«∞=Ú `˘}˜Hã˜ Ö¨ Ï_»∞`«∞O_»=Öˇ#∞. ã¨∞QÆ∞}=ÚÖË JÅOHÍ~°=ÚÖˇ#·
ã¨=∞Ü«∞=Ú#‰õΩ `«QÆ∞ É’^èŒ#∞
„ã‘ÎÅ‰õΩ, <˘K«∞ÛH˘#∞#@∞¡ KÕÜ«Ú "≥OÔQ=Ú (=ºOQÆº ãÖÉèÏ+¨}) x+≤^Œú=Ú. Wq
q=∞ÅO|∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º "≥ÅkH˜ *ËÃã<£. QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ.
~åQÆO : #@Ç≤ÏO^Àà◊O HÀ\˜ ¿ãÜ«Ú (Juâ◊~ÚOz#) =ÅÑ¨ÙÅ#∞ „ã‘Î `«# Éèí~°ÎÃÑ·, ‰õΩ=∞‡iOK«=Öˇ
~°=∞}∞_»∞ Ñ≤epx ~å"Õ K≥eÜ«∂ h=Ù QÍHõ! (‰õΩiÑ≤OKåe). <Õ~Ê° ~°∞Öˇ#· HÍO`«Å‰õΩ ''h@∞`À QÆ~fi° =Ú—— (q∞_çãÑ≤ _¨ Õ QÆ~fi° =Ú)
`«=∞Hõ"≥∞ =Öˇ QÍHõ `«~°∞}∞Å‰õΩ II~°=∞}∞_»∞II `«QÆ^Œ∞. "å~°∞ K«Hõ¯\˜ ã¨~°ã¨ ã¨ÖÏ¡Ñ¨=ÚÅ`À =ºHõÎÑ¨~°K«|_»=Öˇ#∞. HÍx ™⁄OÑ¨Ù
^˘~°Å‰õΩ (ã¨∞O^Œ~åOQÆ∞Å‰õΩ) *Ï@∞ ^Œ#=ÚÅ∞ ("≥∂ã¨=Ú KÕÜ«Ú ã¨fiÉèÏ==Ú)
`«ÅÑ¨ÙH˘Åk =∞Oz `«#"Õ∞ =Öˇ QÍHõ
ÜÕ∞\˜H˜? (Ü≥∞O^Œ∞Å‰õΩ?)
K«Åáêk`«# "Õ∞Å ã¨~°ã¨∞Å‰õΩ
F K≥eÜ«∂! „ã‘ÎÅ∞, #Ü«∞QÍi`«#=Ú# (=∞$^Œ∞=ÙQÍ) #=ÙfiÅ∞ #=fi=Öˇ#∞.
"≥ÅÖËx =∂@Å q#Ü«∞"Õ∞ =ÖˇQÍHõ
„Ñ≤Ü«Ú_»∞ ~°ã≤‰õΩ_≥·#Ñ¨C_»∞, PÜ«∞# Ü≥∞^Œ∞@|_ç ZO`À „Ñ‘ux HõeyOK«=Öˇ#∞.
™⁄ÅÑ¨Ù "≥OÔQ=Ú ÖËÅ ã¨∞QÆ∞}Å‰õΩ II~°=∞}∞_»∞II
HÍx ^•yH˘x PÜ«∞##∞ x~°∞`åûÇ¨ÏÑ¨~°K« ~å^Œ∞. ã¨ˆ~... J^ŒO`å J@∞Oz, <Õ_»∞
HÀ\˜¿ãÜ«∞ =ÅÑ¨ÙÅ∞ ‰õΩ=∞‡iOK«=ÖˇQÍHõ <å <å^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ x~°u (<å ÉèÏQÆº=â◊=Ú#) #<Õfle<å_»∞. ''„H˜Ü«∞`À
h@∞`À QÆ~°fi=Ú ÖËÅ <Õ~°Ê~°∞Å‰õΩ "Õã~¨ <° ÅÕ H˜=Ú‡Å^Õ=Ùà◊§‰õΩ?—— JO>Ë... JÅ∞ÊÖˇ#· W`«~° ^Õ=Ùà◊§‰õΩ "≥ÚH˜¯ D q^èOŒ QÍ
"Õ∞\˜ ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_ç "≥∞~°Ü«∞QÆ =ÖˇQÍHõ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞@ ^ÕxH˜? "åà◊§O^ŒiH© ^Õ=^Õ=Ù_≥·# "å_Õ... <å"å_»∞ Hõ^•!
E@∞ ^Œ#=Ú ÖË\ ˜H˜ ™⁄OÑ¨Ù ^˘~°Å‰õΩ#∞ II~°=∞}∞_»∞II
141 142
=Ú#∞fl_ç 4-71 X_çHõÑ¨Ù ‰õÄ~°Å∞ |Å∞Ñ¨Ù Ñ¨Ñ¨CÅ∞#∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#ÅÖ’ ^Õx „Ñ¨`ÕºHõ`« ^•x^Õ. U_»∞H˘O_»Å"å_çH˜ =_çÜ«∂ÅÑ¨Ù ~å*Ï#fl=ÚÅ∞
P~°yOÑ¨KÕ¿ã '„Ñ¨™ê^•Å∞— =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ∞ Ü≥∞ÖÏQÀ K«∂_»ÖË~°∞. D |_ç|_ç Hõ#HõÑ¨Ù Ñ¨à‹§~°=ÚÅ`À
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î# qx ™êfiq∞H˜ P ~ÀAÖ’¡ U"Õ∞q∞ P~°yOÑ¨ÙÅ∞ KÕ¿ã"å~À Hõ_»∞ "Õ_»∞Hõ "ÕOHõ@ ~°=∞}Ï IIP~°yOÑÏI
`≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û#∞. =∞#O D<å_»∞ 'Hõl˚HÍÜ«∞Å∞— J<Õ fÑ≤=O@HõO P ~ÀAÖ’¡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
'Hõ~°lHÍÜ«∞Å∞— JxÑ≤Å∞=|_Õk. J<ÕHõ Ñ¨Ù~å`«# =O@HÍÅ∞ <Õ_»∞ "å_»∞HõÖ’ ÖËHõ,
¿Ñ~°∞ =∂„`«"Õ∞ "å_»∞HõÖ’ =Ù#fl =O@HÍÅ ¿Ñ~°∞¡ qO>Ë PÇ¨!! Uq∞ ~°∞z!! F "ÕOHõ@ ~°=∞}Ï! =∂ JáêÊ! (=∂ `«O„_ô!) ~Ú"Õ (D „HÕ^Œ K≥Ñ≤Ê#=hfl)
JxÑ≤ã¨∞ÎO^Õ"≥∂... P~°yOÑ¨"À! ¿Ñi#<Õu`À KÕã≤#q, ÃÑ~°∞QÆ∞`À KÕã≤#g, Ü≥∞xfl =O@HÍÅ∞<åflÜ≥∂
`ÕII P~°yOÑ¨"À =∂Ü«∞Ñ¨Ê! J#∞K«∞ áê_≥ K«∂_»∞ ™êfig∞!
J#fl=∂~°∞º_»∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ „Ñ¨Éèí∂! WqQÀ `Õ<≥`À KÕã≤#q, A#∞fl`À KÕã≤#q, H˘|ƒi áêÅ`À KÕã≤#q,
"ÕOHõ>Ëâ◊√xH˜_ç# <≥·"Õ^Œº=ÚÅ#∞ P#"åÅ∞ (=∞~°QÆÉˇ\ ˜ì# áêÅ∞), "≥#fl@∞¡ ("≥#fl`À KÕã≤# ^ÀÃãÅ∞), #∂<≥`À KÕã≤#
q=~°q∞K≥Û#∞ Ñïî~ÚOÑ¨Ù _»=^èŒiOz |∂Ô~Å∞, #∞~°∞QÆ∞Å∞, =_»Å∞, áêÅHõ=ÚÅ∞ (áêÅHÍÜ«∞Å<Õ ÉèíHõ∆ ºO) =∞iÜ«Ú
~åQÆO : Y=∂ãπ ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ ‰õÄ_» =Ù#flq.
P~°yOÑ¨"À =∂Ü«∞Ñ¨Ê ~Ú"Õ ™êfig∞! h x"Õ^Œ#‰õΩ Ü≥∞xflÜ≥∂, Ñ¨~°=∂#fl=ÚÅ∞, ÑÖK«^•~° =O@Hõ=ÚÅ∞,
¿Ñi# <Õ`«∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞#∞ IIP~°yOÑÏI JiÃãÅ∞, #=ÙQÆ∞Å∞, Hõ~°lHÍÜ«∞Å∞ (Hõl˚HÍÜ«∞Å∞), YO_»=∞O_≥QÆÅ∞, "≥Ú^ŒÖˇ·#∞
`Õ<≥Å∞ A#∞flÅ∞ `≥OHÍÜ«∞ áêÅ∞#∞ J<ÕHõ ÉèíHõ∆ º=ÚÅ∞#flq, P~°yOÑ¨Ù=Ú.
P#"åÅ∞ "≥#fl@∞¡#∞
#∂<≥ |∂Ô~Å∞#∞ #∞~°∞QÆ∞Å∞ =_»Å∞#∞ „Ñ¨Éèí∂! Hõ=∞‡x fÑ≤ Ñ¨Ó~°‚Ñ¨Ù ‰õΩ_»∞=ÚÅ∞, W_≥¤# ‰õΩ_»∞=Ú (W_ô¡Å∞) Å∞#flq,
áê#Hõ=ÚÅ∞ |Ç¨ïÑ¶¨Å=ÚÅ∞#∞ IIP~°yOÑÏI ã¨∞_çQ˘#∞ JáêÊÅ∞ ([OuHõÅ∞), ã¨∞y#áêÊÅ∞, ÉˇÅ¡=Ú ^Œ\ ˜ìOz KÕã≤# =∞^èŒ∞~°
Ñ¨~°=∂#flO|∞Å∞ ÑÖK«^•~°Å∞#∞ Ñ¨^•~°÷=ÚÅ∞#flq.
JiÃãÅ∞ QÍÔ~Å∞ #=ÙQÆ∞Å∞#∞ „Ñ¨Éèí∂! HÍÜ«∞Ñ¨Ù ~°∞K«∞Å‰õΩ (Ñ¶¨∂@∞, Hõey# ~°∞K«∞Å) QÆxÜ«∞QÆ∞ (Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ
Hõ~°l HÍÜ«∞Å∞#∞ YO_»=∞O_≥QÆÅ∞ L#fl) q∞~°Ñ¨HÍÜ«∞Å∞, UÅHÍ¯Ü«∞Å∞, JOÉÏà◊Ñ¨Ù HÍÜ«∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q ^Œ\ ˜ìOz#
ÑïÑï q^èŒ=ÚÅ ÉèíHõ∆ º=ÚÅ∞ IIP~°yOÑÏI K«^ŒÌº#fl=ÚÅ∞ (Ñ¨ÙeÇ¨ÏŸ~° "≥Ú^ŒÖˇ·#q) J<ÕHõO =Ù<åfl~Ú. P~°yOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
Hõ_» =∞^èŒ∞~°O|QÆ∞ Hõ=∞‡|∂~°}Ñ¨Ù
‰õΩ_»∞=ÚÅ∞ x_≥¤# ‰õΩ_»∞=ÚÅ∞#∞ F ^Õ"å! X_çHõÑ¨Ù ‰õÄ~°Å∞ (Ü«ÚH˜Î`À KÕã≤# =∞Oz ‰õÄ~°Å∞), |Å∞Ñ¨Ù Ñ¨Ñ¨CÅ∞
ã¨∞_çQ˘#∞ #áêÊÅ∞ ã¨∞y#áêÊÅ∞#∞ (Ñ¨Ù+≤ìxKÕÛ Ñ¨Ñ¨CÅ∞), P Ñ¨Ñ¨C =Ú^ŒÌÅ`À Hõ~°Hõ~° #q∞e #OAHÀ\ÏxH˜ J<ÕHõ
á⁄i ÉˇÅ¡=Ú`À É’~°@∞K«∞#∞ ~°Hõ=ÚÅ =_çÜ«∂Å∞, Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ =Ù#fl ~å[Éè’[#O ã≤^ŒúOQÍ =Ù#flk. W=hfl
HÍÜ«∞Ñ¨Ù ~°∞K«∞Å‰õΩ QÆxÜ«∞QÆ∞ q∞iÜ«∞Ñ¨Ù '|_ç |_ç Hõ#HõÑ¨Ù Ñ¨à‹§~°=Ú— (k@ìOQÍ =Ù#fl |OQÍ~°∞ Ñ¨àÏ§Å`À) =_ç¤OKå~°∞. F
HÍÜ«∞Å∞ <ÕÅH˜ HÍÜ«∞Å∞#∞ "ÕOHõ> ~°=∞}Ï! q∞H˜¯e "Õ_»∞Hõ`À g@xflO\˜x P~°yOz =∞=Ú‡ ^èŒ#∞ºÅ#∞
áÈÜ«∞~åx JOÉÏà◊Ñ¨Ù HÍÜ«∞Å∞ KÕÜ«Ú=Ú `«O„_ô!
<åÜ«∞`«=∂ K«^ŒÌº#fl=ÚÅ∞ IIP~°yOÑÏI
143 144
4-72 á⁄_»=Ù‰õΩ ÉÁ_»=QÆ∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_ç^≥
=Ú#∞fl_ç |∞_ç |∞_ç =∂KÕ`« Ñ¨Ó[Q˘<≥
ÉèíH˜Î~°ãÖ *ÏÅ∞"åˆ~ K«Hõ¯\˜ H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. q_»∞=H˜k"À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
ã¨∞ÅÉèOí QÍ Éè‰í Ωõ ÅÎ <å^Œ∞H˘<Õ NÇ¨Ïi 'Ñ¨~`° O« „`«∞_»∞— JO@∞<åfl~∞° . JO>Ë... Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ |_ç "åÜ«∞_»∞ =∂ áêe@ xez IIÉèíHõÎII
ÖÁOy =ÙO\Ï_»@. HÍx U XHõ¯iH© ã¨fiO`«OQÍ HÍ_»∞. JÖÏ J#∞H˘#fl 'ã¨`«ºÉèÏ=∞— ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÖÏO\˜"å~°∞ ÉèOí QÆÑ_¨ ®¤~∞° . PÜ«∞# 'Ü«ÚH˜Î ™ê^è∞Œ º_»∞—. <åºÜ«∞=Ú#fl"Ñ·≥ Ù¨ # =ÙO\Ï_»∞. F Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~å! <å =∂@ #=∞‡O_ç. NÇ¨Ïi ÉèHí KÎ˜ Õ ã¨∞ÅÉèOí QÍ ™êkèOÑ¨|_»∞"å_»∞.
^Œ∞~Àº^èŒ#∞x `«$}©HõiOz q^Œ∞~°∞x Pu^èŒºO ã‘fiHõiOKå_»∞. D Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞
™êfiq∞ ÉèíHõÎ Ñ¨~°`«O„`«∞_»∞. ("åiH˜ ÖÁOyáÈ~Ú =ÙO\Ï_»∞). Ü«ÚH˜ÎH˜ ™ê^èŒ∞º_»∞.
á⁄_»=ÙˆH á⁄_»"≥·<å_»@. =∂KÕ`« '|∞_ç |∞_ç— Ñ¨Ó[Å∞Q˘<Õ"å_»∞ JO@∞<åfl~°∞.
JO>Ë.... <åºÜ«∞=Ú U"≥·Ñ¨Ù# =ÙO>Ë PÜ«∞#, P "≥·Ñ¨Ù# =ÙO\Ï_»∞. U XHõ¯iH© ã¨fiO`«O
HÍ_»∞. Z=ix Hõ~°∞}ÕKåÅ#flk PÜ«∞# W+¨ìO.
P."≥IIÉèíHõÎ ã¨∞ÅÉèí∞_ç`«_»∞ Ñ¨~°`«O„`«∞_ô Ç¨Ïi
Ü«ÚH˜Î ™ê^èŒ∞º_ç`«_»∞ Ü≥ÚHõi Hõ=_»∞ DÜ« ∞ # q+¨ µ ‚ _ » ∞ . JO`« \ Ï xO_ç = Ù#fl"å_» ∞ . Ö’HÍÅxflO\˜ Ö ’#∂
á⁄_»=Ù H˜`«_»∞ á⁄_»=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞, JÇ¨ÏŸ! xO_çáÈÜ«∂_»∞. <Õ#∞ =∂#= =∂„`«∞_ç<Õ J~Ú<å <åÖ’#∂ =Ù<åfl_»∞. =Ú#∞H˘x
J#fl=∞Ü«∞º áê@ Juâ◊~ÚOK≥. (`˘e¡) "Õ^Œ=ÚÅxflO\˜Ö’ =Ú_çy# =∞O„`«=Ú xH˜∆Ñ¨Î"≥∞ÿ# =∞O„`«=Ú D
~åQÆO : =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O <å~åÜ«∞}∞_»∞. J@∞=O\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ <å <åeH˜ z=~° ‰õΩ^Œ∞~°∞H˘x Ü«ÚO_ç
ÉèíHõÎ ã¨∞ÅÉèí∞_»∞#∞ Ñ¨~°`«O„`«∞_»∞ Ç¨Ïi <åKÕ H©iÎOK«|_»∞`«∞<åfl_»∞.
Ü«ÚH˜Î ™ê^èŒºq∞^≥ Ü≥ÚHõiH© QÍ_»∞ IIÉèíHõÎII NÇ¨Ïi Ü≥∞O`À ãÖ`À+Ö`À ^Õ=`«Å <å^Œ∞H˘x ~°H˜∆™êÎ_»∞. J@∞=O\˜
x#∞Ñ¨QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ xO_ç# q+¨µ‚_»∞ ^Õ=^Õ=Ù_»∞, ''#Å∞QÆ_» #^èŒ=Úx—— (Ñ‘_ç`«∞ÅÖ’ JÅ∞Ê_»<≥·#) ##∞fl ÑïáêeOz
=∞#∞A_» <åÖ’ =∞xH˜ Ü«∞Ü≥∞º HÍáê_ç<å_»∞. PÜ«∞# ÅH©∆ ‡Ñü. Juâ◊~ÚOz# P NÑü, WkQÀ =∂ WO\˜H˜
=Ú#∞H˘x "Õ^Œ=ÚÅ =Ú_çy# =∞O„`«=Ú =zÛ =∂ Ü≥∞^Œ∞@ #∞<åfl_»∞. WO`«HõO>Ë HÍ=Åã≤#k "Õ~˘Hõ@∞O@∞O^•?
H˘#<åeHõÅÖ’ ‰õΩ^Œ∞Ô~· xeK≥ IIÉèíHõÎII D Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ á⁄_»=ÙˆH á⁄_»"≥·# "å_»∞... (JO>Ë Zxq∞k J_»∞QÆ∞Å
Ü≥∞Åq∞ ^Õ=`«Å <Õe# ^Õ=Ù_»∞ Z`«∞Î#fl "å_»x HÍ^Œ∞, K«Hõ¯^Œ<åx Hõ<åfl K«Hõ¯<≥·# "å_»x J~°úO). =∂KÕ`« ''|∞_ç
#Å∞ _» #^èŒ=Úx ##∞ <ÕÖË |∞_ç Ñ¨Ó[—— (z#fl z#fl Ñ¨Ó[Öˇ·<å) ã‘fiHõiOz, =∞=∞‡efl q_»∞=Hõ WkQÀ D
|Å∞Ñ¨ÙQÆ ÅH©∆ ‡Ñü Ü«∞QÆ∞ NÇ¨Ïi N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· =∂Ü«∞O^Õ xez =∂`À_»∞ h_≥·=Ù<åfl_»∞. WHõ =∂‰õΩ Ö’>Ëq∞\˜
~ÚÅ =∂~ÚO@#∞ ~Úk"À xeKÕ IIÉèíHõÎII K≥Ñ¨ÊO_ç.
145 146
=Ú#∞fl_ç 4-73 Ju „Ñ¨`åÑ¨=ÚÅ =∂Ü«∂=∞$QÍO`«Hõ ~å=∂
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ N~å=∞<å=∞ ãÖH©~#Î° KÕã∞¨ <Î åfl~∞° . J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ '~å=∞— ã¨∞`« ‰õΩâ◊Å= „Ñ≤Ü«∞ ã¨∞QÆ∞}~å=∂
Jx XHõ¯™êi JO>Ë<Õ P<å\˜ =~°‰õΩ KÕã≤H˘#fl áêÑ¨=ÚÅ∞ Éèíã¨‡=∞=Ù`åÜ«∞x, q`«`« =∞Ç≤Ï=∞Å N"ÕOHõ\Ï„k~å=∂
#"Õ∞‡ Éèí~°`«*Ïu =∞#k. D H©~°Î#Ö’ Ü≥∞xfl™ê~°∞¡ '~å=∂— Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~À =∞uÖ’# ÉÏÜ«∞x =∞#∞=Oâ◊~å=∂ II[Ü«∞ [Ü«∞II
QÆ=∞xOK«O_ç. =∞i D H©~°Î# <˘Hõ¯™êi ÉèíH˜Î`À áê_ç`Õ áêÑ¨=Ú =∞#efl ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨g∞Ñ≤OK«QÅÆ ^•? 'ÃãÅqÅ∞¡ q~°z# ã‘`å~å=∂— JO>Ë... ÃãÅã¨∞|^ŒÅÌ `À `«Ü∂« ~°∞ F [Ü«∞~å=∂! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ! Ü«Ú^Œú~°OQÆ=Ú# J*ËÜ«Ú_»"≥·#
KÕã≤# t=^èŒ#ã¨∞û#∞ q~°z# ã‘`å~å=Ú_»∞ Jx J~°úO. ã‘`å~å=Ú_»∞ XˆH=∂@. ~å=∞K«O„^•! h‰õΩ [Ü«∞=Ú. Éèí‰õΩÎÅ ÉèíÜ«∞=Ú#∞ Ç¨ÏiOK«∞ N~å=∂! h=Ù x[ÉèíHõÎ
DÜ«∞<Õ q`«`« =∞Ç≤Ï=∞Å "ÕOHõ\Ï„k ~å=∞Ü«∞º JO@∞<åfl~°∞. áês}∞_»=Ù (JO>Ë... `«# Éèí‰õΩÎÅ#∞ J=`«e QÆ@∞ì KÕ~°∞Û"å_»x J~°úO. JO>Ë
K«OII [Ü«∞ [Ü«∞ ~å=∞K«O„^Œ! Ñ¶¨∞# ãÖQÆ~°nè~°! =∞Ç¨#∞ÉèÏ=! ¿ÇÏ `«iOÑ¨*Ë¿ã"å_»#fl=∂@).
ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~°! *Ï#H©â◊! x[ ÉèíHõÎ[#O|∞Å „É’=Ù=∂ J<≥<£ F ™œq∞„f~å=∂! h=Ù ™êQÆ~°=Ú# ¿ã`«∞=Ù xi‡Ozuq. ã‘`å~å=∂! h=Ù
~°Ü«∞=Ú# "Õ_≥ H©~°Î#Å ~å=Úx Q˘ÖˇÛ#∞, Ü«∂`«_Õ =∞Ç≤Ï<£ ÃãÅqÅ∞¡ (ÃãÅã¨∞|^ŒÌÅ`À KÕã≤# t=^èŒ#ã¨∞û#∞) qiz<å=Ù. F JÜ≥∂^èŒº ~å=∂!
[Ü«∞q∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ã¨Ñ¨ÎysO„^Œ∞_»∞, J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ h=Ù P<å_»∞ ã¨∞„w=Ùx HÍáê_çÜÕ∞e<å=Ù. H“ã¨ÖÏº~å=∂! h=Ù Ñ¨Ó#∞H˘x
~åQÆO : =∞}˜~°OQÆ∞ qâßfiq∞„`«∞x Ü«∞[˝=Ú#∞ ãÖ~°H˜∆Ozuq. „Ñ¨Éèí∂! J\˜ì h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
[Ü«∞ [Ü«∞ ~å=∞ ã¨=∞~° q[Ü«∞~å=∞ Pk`«º‰õΩÅ~å=∂! (ã¨∂~°º=Oâ◊ ãÖÉè=í Ù_»"#·≥ ~å=∂!) h=Ù â◊„`«∞"≥#· ~å=}∞x
ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~° x[ÉèíHõÎ ™ês} ~å=∂ II[Ü«∞ [Ü«∞II Ñï=∂iÛ# "å_»=Ù. F HÀ^ŒO_»~å=∂! h=Ù QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ=ÙÖˇ·# |∞∞+¨µÅ#∞
[Åkè |OkèOz# ™œq∞„u~å=∂ ~°H˜∆Ozuq. ^Œâ◊~°^äŒ~å=∂! h=Ù JÇ¨ÏÅº#∞ =Ù^ŒúiOzuq. t=Ùx ~å}˜Ü≥ÿ∞#
ÃãÅqÅ∞¡ q~°z# ã‘`å~å=∂ áê~°fif^ÕqKÕ H©iÎOK«|_»∞ F Ö’HÍaè~å=∂! h‰õΩ [Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
JÅã¨∞„w=Ù <Õe# JÜ≥∂^èŒº~å=∂ =∂Ü«∞ÖË_ç ~°∂ÑÖÖ’#∞#fl =∂sK«∞x =kèOz# ~å=∞K«O„^•! h=Ù Ju
Hõey Ü«∞[˝=Ú HÍKÕ H“ã¨Åº~å=∂ II[Ü«∞ [Ü«∞II „Ñ¨ ` åÑ¨ â ßeq. „Ñ≤ Ü « ∞ ã¨ ∞ QÆ ∞ }~å=∂! („Ñ‘ u Hõ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # ã¨ ∞ QÆ ∞ }=ÚÅ∞QÆ Å
Ji ~å=}ÏO`«Hõ Pk`«º‰õΩÅ~å=∂ ~å=∞K«O„^•!) h=Ù Ñ¨Ù„`«∞Å∞QÍ ‰õΩâ◊Å=ÙÅ∞ QÆÅ"å_»=Ù. (|Ç¨ïâß... P
QÆ∞~°∞ =∞ø#∞Å#∞ QÍKÕ HÀ^ŒO_»~å=∂ N~å=∞K« O „^Œ ∞ x J~åÛ=¸iÎ ‰õ Ω â◊ Å =ÙÅ`À ÉÏ@∞ =ÙO_ç =ÙO@∞Ok).
^èŒ~°#Ç¨ÏÅºáêe\˜ ^Œâ◊~°^äŒ~å=∂ q`« `« = ∞Ç≤ Ï =∞Å (qã¨ Î $`« "≥ ∞ ÿ # =∞Ç≤ Ï =∞Å∞#fl) N"Õ O Hõ \ Ï„kÃÑ· <≥ Å H˘#fl
Ç¨Ï~°∞~å}˜ #∞`«∞Å Ö’HÍaè~å=∂ II[Ü«∞ [Ü«∞II "ÕOHõ@~å=Ú_»=Ù h"Õ. =∞=∞‡efl =∞uÖ’ ÉÏÜ«∞x (=∞#ã¨∞û# ‰õÄ_® q_»∞=x)
=∞#∞=Oâ◊~å=∂! =∂#"åHõ$uÖ’ "≥Åã≤# N~å=∞K«O„^•! h‰õΩ ã¨~°fi^• [Ü«∞=Ú.
147 148
4-74 ÉèË^• ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞ ÃÑ‰õΩ¯ =∞~°QÆ∞Å∞ ÖË=Ù
=Ú#∞fl_ç Pk#O`«º=ÚÅ#∞ =ÚHÍÎ`«‡ÖÁHõ¯>Ë
N^Õ=Ù_≥·#\˜ì N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Wk=~°Ö’ W@∞=O\˜^Õ "Õ~˘Hõ H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi Jaè„áêÜ«∞O Ü«∂^Œ~åx á⁄O^Œ∞ â◊~°}ÏQÆuÜ«Ú Ü≥ÚHõ>Ë IIÇ‘Ï<åkèII
ã¨∞ã¨Ê+¨ìOQÍ q<åflO. Ç‘Ï#∞_»∞, Jkè‰õΩ_»∞ Z=~°∞?JO^ŒiH© Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÖÁHõ¯>Ë.
J}˜y=∞}˜y KÕ¿ã ^•ã¨º=Ú, ¿ãflÇ¨Ï=Ú JO^ŒiH© <˘Hõ>Ë. JO^Œ~°∂ <å~åÜ«∞}∞x ÉèÏ"å=∞$`«O :
XˆHÖÏ, H˘Å∞™êÎ~∞° . ÉèHí =Î˜ ÚYºO – =∂~åæÖË "Õ~∞° . D ~ÀAÖ’¡ ‰õÄ_® (U_»∞=O^ŒÅ =∂#=ÙÖÏ~å! <å =∂@ q#O_ç. PÖ’zOK«O_ç. Ç‘Ï#∞_»x, Jkè‰õΩ_»x WOHÍ
ÜÕ∞à◊¡„H˜`«O) Ç‘Ï<åkèHõº=Ú ÖˇHõ¯_»∞<åfl~Ú? "≥·+¨‚=O ã‘fiHõiOz# "åik XHõ¯>Ë Ü≥ ∞ Hõ ¯ _» ∞ <åfl~Ú? Px# ^•ã¨ º =Ú (J}z=ÙOKÕ ÉÏxã¨ ` « fi O) á⁄`« ∞ Î
‰õΩÅO, XHõ¯>Ë =∞`«O. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ''Ü«∂^Œ~åx á⁄O^Œ∞—— â◊~°}ÏQÆu Ü≥ÚHõ¯>Ë (¿ãflÇ¨ #∞|O^è=Œ Ú) JO^ŒiH© XˆHÖÏ =ÙO\Ï~Ú. XHõà§◊ H˜ `«‰Ωõ ¯= "Õ~˘HõiH˜ Ü≥∞‰õΩ¯=
#@,... JO>Ë... K«^Œ=O_ç =∞i. =ÙO_»=Ù.
HõOIIÇ‘Ï<åkèHõº=Ú eOHõ#∞ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ qq^èŒ ~°H=õ ÚÖˇ#· =~°=‚ ÚÅ∞#flq („ÉÏÇ¨Ï‡}, Hõ„∆ uÜ«∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q).
D<å_≥K«Û@#∞ QÆÅ=Ù? W@∞Å#flÜ«∞<≥<£ "åiÖ’ Z=~°∞ NÇ¨Ïs! Jx<å P =∞O„`«[ÑÖ XˆHÖÏ ^èŒfixOK«@"Õ∞ HÍHõ, XˆHÖÏ
Px# ^•ã¨º=Ú á⁄`«∞ÎÅ∞ ã¨`Ê« eù `«q∞ã¨∞#Î flk. D Éè∞í qx ÜÕ∞*ÏuÜ≥∞ÿ <å, Ñ¨Óx (nHõ`∆ À) P`«x (<å~åÜ«∞}∞x)
=∂#=ÙÅO^ŒiH˜ <˘Hõ>ˇ =∞#ÔHiyOK≥<£. "≥∂#=Ú# (=∞øx=Öˇ) Q˘ez (¿ãqOz) á⁄O^Õ\ ˜ "≥∂Hõ∆=Ú ‰õÄ_® XHõ¯>Ë ã¨∞=∂!
~åQÆO : HÍ#_» q+¨µx‚ HÕHõ~∞° Å‰õΩ (^•ã¨∞Å‰õΩ) Ñ¨Ó~°fi=ÚQÍx, ~åÉ’ÜÕ∞ HÍÖÏÖ’¡QÍx, Ñ¨x=_ç
Ç‘Ï<åkèHõ=Ú eOHõ <Õ_»#∞#fl"À HÍx ÔH· H˘<Õ\ ˜ (Ñ¨Óx ã‘fiHõiOKÕ\ ˜) ÉèíH˜Î Ü≥ÚHõ¯>Ë. JO`«~åºq∞QÍ r=ÙÅO^Œi ^ÕÇ¨Ö’¡
Px# ^•ã¨º=Ú á⁄`«∞Î JO^ŒiH© <˘Hõ>Ë IIÇ‘Ï<åkèII (Ñ≤e¡QÍx, #e¡QÍx, uq∞OQÆÅO QÍh, #~°∞Å∞QÍx) =Ù#fl Ñ¨~°=∂`«‡ "˘Hõ¯_Õ.
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ "≥·+¨‚=ÙÅ∞QÍ rqOKÕ"åi ‰õΩÅ=¸ XHõ¯>Ë =∞`«=¸ XHõ¯>Ë.
<å<å=~°‚=ÚÅ "å~°∞ #~°Ç¨Ïi ^ŒÅKÕ\ ˜
P <å=∞=∞O„`« [Ñ¨=∞k Ü≥ÚHõ>Ë =ÚHÍÎ`«∞‡Å‰õΩ (r=#∞‡‰õΩÎÅ‰õΩ) ÉèË^Œ=Ú LO_»@O HÍx, ÖËHõáÈ=@OHÍx
Ñ¨Óx Ü«∂`«x Q˘ez Éèí∞q<Õ*Ï`≥·<å#∞ ãÖÉèíqOK«^Œ∞. "åiˆH ~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∂ =ÙO_»=Ù. "åiH˜ Un "≥Ú^ŒÅ∞HÍ^Œ∞..
"≥∂#=Ú# á⁄O^Õ\ ˜ "≥∂Hõ∆=¸ <˘Hõ>Ë IIÇ‘Ï<åkèII J~ÚáÈ^Œ∞ ‰õÄ_®. JO`«^•HÍ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ.. NÑü J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Ü«∂^Œ~åx (xifiKå~°O`À) á⁄O^Œ∞ â◊~}° ÏQÆu ~°H~õ H° ÍÅ∞QÍ =ÙO@∞O^•? LO_»^∞Œ .
"≥#∞Hõ‰õΩ =ÚO^ŒiH˜ q+¨µ‚HÕHõ~°∞ÅÔHÅ¡
''h"Õ `«Ñ¨Ê W`«óÑ¨~°O Éˇ~°∞QÆ, =∞xflOÑ¨<£ `«QÆ∞<£ n#∞x<£... ~å"Õ Dâ◊fi~°! HÍ="Õ
Ñ¨x=_ç ÔH·H˘<Õ\ ˜ ÉèíH˜Î Ü≥ÚHõ¯>Ë
=~°^!Œ ãÖ~°HO∆˜ K«∞ Éè„í ^•`«‡HÍ——, Jx P QÆ*OË „^Œ∞xÖÏ â◊~}° ∞ HÀ~°O_ç. WOHÀ^•i...
=ÙxH˜ <å ^Õ=Ù_»∞ "˘Hõ_Õ JO`«~åºq∞
ÖË^Œ∞ QÍHõ ÖË^Œ∞.
=∞<≥_ç "≥·+¨‚= ‰õΩÅ=∞`«"≥∞ÖÏ¡ <˘Hõ>Ë IIÇ‘Ï<åkèII
149 150
4-75 Kå~åfiHõ QÆÇ¨Ï# K«O_»‰õΩ~îå~°O
=Ú#∞fl_ç ã¨~åfiÑ¨ âß„ã¨Î â◊`«^è•~°O
N=Å¡Éèí∞x zO`«<Õ ã¨~°fiã¨fiO. J^Õ Q˘Ñ¨Ê P#O^ŒO. 'N|$O^•xfl— J#QÍ xifiHÍ~° QÆ∞}xa_» N"ÕOHõ–
NÇ¨Ïi â◊~°}ÏQÆuÉÁOk# ÉèíHõÎ |$O^•xfl ¿ãqOz ÉèÏqOKÕ "åˆ~ ^èŒ#∞ºÅ∞. Jx \’sfi^èŒ~° ãÖÜ≥∂QÆ QÆcè~°O II¿ã"ÕII
K«Hõ¯\˜ ãÖã¨¯ $`« ãÖH©~°Î# áê_»∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º. ÉèÏ"å=∞$`«O :
=„HõOQÍ, <åã≤HÎ "õ å^Œ∞Å∞ K≥¿ÑÊ ^Œ∞~Àƒ^èÅŒ #∞ YO_çOz, Ñïâ◊√^Œú q*Ï˝# É’^è‰Œ Ωõ Öˇ#· N=Å¡Éèí∞x =∞#ã¨∞û#‰õΩ P#O^ŒO HõeyOK«∞ N|$O^•xfl ¿ãqOK«∞=Ú, PÃÑ·
"≥·+¨‚= =∞`åKå~°∞ºÅ∞ K«∂Ñ≤# "Õ∞Öˇ·# ÉÏ@Ö’ #_»==∞O@∞<åfl~°∞. xifiHÍ~° ÉèÏqOK«∞=Ú.
QÆ∞}Ï_è»∞º_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ãqOK«=∞O@∞<åfl~°∞. Hõiî#"≥∞ÿ# ‰õΩ`«~°¯=Ú J#∞ H˘O_»#∞ `«∞`«∞ÎxÜ«∞Å∞ KÕÜ«Ú nHõ∆QÆÅ "åxx,
=„Hõ " ≥ ∞ ÿ # áêÑ¨ = ÚÅ#∞ Ç¨ Ï iOÑ¨ * Ë Ü « Ú QÆ ∞ }^Œ H õ ∆ ` « Hõ e y# "åxx,
HõOII N =Å¡Éèí∞xH˜ =Ú^Œ=∞QÆ∞
¿ãqOÑ¨Ù=Ú J#=~°`«=Ú N|$O^Œ=ÚÅ<£ =∞Ç¨Ñ¶Å¨ =ÚÅ#OkOK«∞ ÉèHí Î˜ J#∞ HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú#∞ xi‡Oz# "åxx, ~°=∞}©ÜÚ« Öˇ#·
ÉèÏqOK«=∞#∞K«∞ K≥ÃÑÊ#∞ ~å=∂#∞AÅKÕ`« â◊=∞^Œ=∂^Œ∞Å#∞ aèHõ∆QÍ Q˘x# "åxx ¿ãqOK≥^Œ#∞ =∞iÜ«Ú
^Õ"å! ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º kqAÅ"å}˜<£ ÉèÏqOK≥^Œ#∞.
~åQÆO :™ê"Õi „HÀ^è=Œ Ú#∞ `≥ÑÊ≤ OK«∞ q∞^è•º"å^Œ=Ú#∞ YO_çOK«∞ Hõ~"° åÅ=Ú, É∫^•úO^èHŒ Í~°=Ú
¿ã"Õ ÉèÏ"Õ N|$O^ŒO x~°∂‡eOK«∞ *’ºuÜ«Ú, Ñïâ◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ KÕ`#« (q*Ï˝#=Ú) J<Õ ã¨~ã° fi¨ ux „Ñ¨HÍtOÑ¨
N=Å¡Éèí zO`å#O^ŒO II¿ã"ÕII KÕã#≤ "å_»∞#∞, "≥+· =‚¨ =∞`«=Ú#∞ ã≤^•úOfHõiOz# "å_»∞#∞ J~Ú# <å QÆ∞~°∞^Õ=Ùx
¿ãqOK≥^Œ#∞ =∞iÜ«Ú ÉèÏqOK≥^Œ#∞.
Ñ¨@∞‰õΩ `«~°¯#QÆ ÉèíO[# nHõ∆O
Kå~åfiHõ=∞#∞ ^Œ@ì"≥∞ÿ# JO^èŒHÍ~°=Ú#∞ x~°∂‡eOK«∞ Q˘_»¤eÜ«Ú#∞, ã¨=∞ã¨Î
‰õΩ\˜Å ^Œ∞i`«Ç¨Ï~° QÆ∞}^ŒHõ∆O
PÑ¨^ŒÅ#∞ x~°∂‡eOK«∞ âß„ã¨Î ã¨=ÚK«ÛùÜ«∞=Ú HõÅ"å_»∞#∞, xifiHÍ~° QÆ∞}=ÚÅ`À
Ñ¶¨∞\˜`« =∞Ç¨Ñ¶¨Å HõÅÊHõ =$Hõ∆O
xO_ç# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x J#∞ãïOK«∞ Q˘Ñ¨Ê^≥#· J#∞ã¨~}° =Ú HõÅ"å_»∞#∞ J~Ú#
K«@∞Å ~å=∂#∞[ â◊=∞^Œ=∞ aèHõ∆O II¿ã"ÕII
"åxx ¿ãqOK«∞=Ú =∞iÜ«Ú ÉèÏqOK«∞=Ú.
Hõ$^Œú=∞$ëê=∞`« ‰õΩO~î°# ‰õΩO`«O
É∫^•úO^èŒHÍ~° ÉèÏã¨ºO`«O
â◊√^ŒúKÕ^Œ=∞}˜ ã¨∞ã¨~°ã¨fiO`«O
ã≤^•úOf Hõ$`« z#‡Ü«∞ HÍO`«O II¿ã"ÕII
151 152
4-76 <≥Ñ¨C# ^èŒ#=O`«∞_»∞ xkèQÍ Ü«ÚO_ç#@∞¡
=Ú#∞fl_ç `«Ñ¨ÊHõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√^ŒQÆ∞Å =^•Ì
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞ `åà◊§áêHõ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º K≥Ñ≤Ê# JÑ¨Êã¨"≥∞ÿ# „Éèí=∞ PÅ*ÏÖÏÅ‰õΩ#fl@∞¡
~ÚÑ¨C_Õ =ÙO_»=Å^• ~¸`«x g∞^Œ@#∞ IIÑ¨~°=∞II
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# q#O_ç. Ñ¨Ùe Hõ_»∞Ñ¨Ù# Ñ≤e¡ Ñ¨Ù_»∞`«∞O^•? `«O„_ç ÉÏ@<Õ #_»z
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ·, J^Õ =∞‰õΩ@O`À J<ÕHõ H©~°Î#Å∞ ~°zOKå_»∞ ÃÑ^Œ u~°∞=∞Å. ÉèÏ"å=∞$`«O :
D H©~#Î° , ^•x ÉèÏ"å=∞$`«O K«k"åHõ g∞~°∞ <å`À `«ÑÊ¨ Hõ UH©Éqíè ™êÎ~∞° . ''JÑ¨Êã¨"∞≥ #ÿ F =∂#=ÙÖÏ~å! Ñ¨~°=∞ ã¨∞*Ï˝#∞Å‰õΩ („âı+¨ì"≥∞ÿ# K«Hõ¯x *Ï˝#=Ú Hõey#
„Éèí=∞ PÅ*ÏÖÏÅ‰õΩ#fl@∞¡——... JO>Ë ÜÕ∞q∞\˜? PÅ∞a_»¤ÅÃÑ· =ÙO_≥ „Éèí=∞ Jx "åiH˜), „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ (ÉèíH˜Îáê~°=â◊º=ÚKÕ â◊~°}ÏQÆu <˘Ok# "åiH˜) =∞~°∞ QÆ∞~°∞x
<Õ#∞ ÉèÏqOKå#∞. `«O„_çH˜ `«QÆæ H˘_»∞ˆH =∞i... g∞^Œ (=∞#‡^èŒ∞x `«O„_çÜ≥ÿ∞# NÇ¨ÏiÃÑ·) =∞#ã¨∞O_»=Å^•? (z`«Î=ÚÅQÆfl"≥∞ÿ
=ÙO_»=^•Ì?) WOHÀ ^•i =Ù#fl^•?
`ÕII ''Ñ¨~°=∞ ã¨∞*Ï˝#∞Å‰õΩ#∞ „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ#∞
ÉÏQÆ∞QÍ PHõeQÍ =Ù#fl"åxH˜ J#fl=ÚÃÑ· W+¨ìO ZÖÏ=ÙO@∞O^À, J\Ï¡
=∞~°∞ QÆ∞~°∞xg∞^Œ ÉÏÜ«∞x =∞#ã¨∞ =ÙO_» Dâ◊fi~°∞xÃÑ· =∞#‰õΩ ÜÕ∞Hõ@ (q∞H˜¯e J¿ÑHõ∆) =ÙO_»=^•Ì? HÍHõÅ q@∞Å (`åÑ¨=Ú
=Å^≥——, ÃÑ^ŒÌ u~°∞=∞ÅÜ«∞º `≥eÑ≤<å_»∞ g∞^Œ #∞#fl â◊$OQÍ~° Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ) ^Œ$+≤ì, „ã‘ÎÅÃÑ·#<Õ =Ù#fl@∞¡, Éèí‰õΩÎÅ ^Œ$+≤ì ^è≥·~°ºOQÍ
`«O„_ç ÉÏ@#∞ #_»z# ^èŒ#∞º_»`«_»∞. Ü≥∞Å¡Ñ¨C_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· =ÙO_»=^•Ì?
~åQÆO : `À_ç Ñ¨ãá≤ êÑ¨Å∞ `«eÜ
¡ Ú≥ Hõ¯ XHõ K«O\˜áêÅ∞ „`åQÆ∞`«∂<Õ "Õ~˘Hõ K«O\˜ÃÑ· K≥~Úº"Õã≤
Ñ¨~°=∞ ã¨∞*Ï˝#∞Å‰õΩ „Ñ¨ã¨#∞flÅ‰õΩ Éèí„^ŒOQÍ =Ù#fl^À ÖË^À K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. P QÀqO^Œ∞x Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ‰õÄ_® PÜ«∞#
=∞~°∞ QÆ∞~°∞x g∞^Œ =∞#ã¨∞O_» =Å^• IIÑ¨~°=∞II Éè[í #Ö’ P#O^ŒO J#∞Éèqí ã¨∂<Î Õ Ü≥∞Hõ¯_» P P#O^ŒO PyáÈ`«∞O^À J<Õ P~å@O`À
‰õÄ_ç# J#∞~åQÆO =ÙO_®e. XHõ ÉÏ@™êi J¿ÑHõ∆ JO`«Ü«¸, `«#∞ q_çk
PHõeQ˘#fl"åxH˜ ##fl=ÚÃÑ·#∞O_ç#@∞¡ KÕÜ∞« É’=Ù ã¨„`«=ÚÃÑ#· ∞#fl q^è=Œ ÚQÍ r=#Ü«∂„`«Ö’ x=∞QÆfl"∞≥ #ÿ =∂#=Ùx ^è•ºã¨
ÜÕ∞Hõ@ =ÙO_»=Å^• ~¸â◊fi~°∞xÃÑ· JO`å N<å^èŒ∞xÃÑ· =ÙO_»=^•Ì?
HÍHõÅ q@∞Å K«∂Ñ¨Ù HÍO`«ÅÃÑ· #∞O_ç#@∞¡ XHõ ^èŒ#=O`«∞_»∞ <≥Ñ¨Ê# (LáêÜ«∞=Ú`À) `«# xkèx (^èŒ#=Ú#∞)
`Õ‰õΩ= #∞O_»=Å^• ^Õ=Ùx g∞^Œ@#∞ IIÑ¨~°=∞II HÍáê_»∞H˘x#@∞¡ Éèí‰õΩÎ_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· `«Ñ¨ÊHõ (q_»∞=Hõ) `«QÆ∞Å=^•Ì?
Ñ¨ã≤a_»¤Å‰õΩ <åã¨ áêÅK«O\˜ÃÑ· #∞#fl@∞¡ ("åº"≥∂Ç¨ÏO HõÅ"å_≥· =ÙO_»=^•Ì?) J\Ï¡ˆQ JÑ¨Ê#"≥∞ÿ# „Éèí=∞ (J#∞ x`«º=¸
H˘ãï ÉèíH˜Î =Å^• QÀqO^Œ∞xÃÑ· =ÙO_Õ „Éèí=∞) PÅ ÉÏÖÏÅ‰õΩ#fl@∞¡ (ÉèÏ~åº a_»¤ÅÃÑ·) =Ù#fl q^èŒ=ÚQÍ D`«x (D
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ·) g∞^Œ@#∞ ‰õÄ_® WÑ¨C_Õ, Ü≥∞_»ÉÏÜ«∞ÖËx „Éèí=∞ =ÙO_»=^•Ì?
"≥ã¨ ^≥~°∞=i `«q∞ q_ç^ŒÅÃÑ· #∞#fl@∞¡
(Éèí=∞~°O Ü≥∞\Ï¡ Ñ≤zÛÑ¨\ ˜ì#@∞¡ =∞Hõ~°O^ŒO HÀãÖ "≥OÑ¨~å¡_»∞`«∞O^À J\Ï¡ P
=ã≤~ÚOK« =Å^• N=Å¡Éèí∞ g∞^Œ@#∞ IIÑ¨~°=∞II ^Õ=^Õ=ÙxHÀãÖ „Éèíq∞OKåe).
153 154
4-77 JÅ „|Ç¨Ï‡`«O„_çÜ«∞@ Ü«∞â’^Œ‰õΩ a_»¤_»@
=Ú#∞fl_ç H˘Å^˘HõiH˜ K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»∞<å ~Úk
`≥eÑ≤ N"ÕOHõ\Ï„k ^Õ=Ù_≥· xeK≥#@
J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"åi Ñ¶ ¨ ∞ #`« „Ñ¨ u Ñ¶ ¨ e OKÕ H© ~ ° Î # Wk. NHõ $ +¨ µ ‚ x k HõÅ^Œ=∞‡ `«#ÔHO`À Hõ~°∞}À HÍx IIZ^Œ∞@II
ÑïÑ¨Ó~å‚=`å~°O. <Õ<Õ Ñ¨~=° ∂`«‡#x `≥Q"Æ ãÕ ≤ K≥ÑÊ≤ , pÔ~Å∞ Ü≥∞`«∞HÔÎ o§# KÕ`∞« Å`À<Õ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞$`«tâ◊√=Ù Ñ¨sH˜`∆ ∞« #Î ∞ „|uHÕKå_»∞. "Õ^ÑŒ Ù¨ ~°∞+¨µ_»∞ "≥#fl^˘OQÆ JÜ«∂º_»∞. „|Ç¨Ï‡‰õΩ
`«O„_çÜ∞ÿ≥ #"å_»∞ Q˘Å¡Ü∞« â’^Œ áêÅ∞„`åQÍ_»∞. Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥· ‰õÄ_» Q˘_»∞¡ HÍKå_»∞. F QÀÃÑ=∞‡ÖÏ~å! =∞# Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ=Ù<åfl_Õ... D ÉÏÅ∞_»∞. g_Õ Hõ$+¨µ‚_»∞.
Uq∞ =∞~°∞Å∞ ("≥∂Ç¨Ï=ÚÅ∞) Hõey™êÎ_À HÍx, `≥Å∞ã¨∞HÀÖË=∞=∂‡! PÖ’K«#Å
''H˘Å^˘HõiH˜ K≥Ñ¨Ê ‰õÄ_»∞<å——... JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. JO>Ë.. ÜÕ∞q∞\˜?
HõO^Œx KÕ`«Å=∂‡ gxq.
`«#∂ XHõQÀÑ≤HõÜ≥ÿ∞ `À\˜ QÀÑ≤HõÅH˜ 'Hõ`«Å∞— K≥|∞`«∞#fl J#fl=∞Ü«∞º |∞∞}O
f~°∞ÛHÀQÆÅ=∂? Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·# Ñ¨~°=∂`«‡ g_Õ. (Wk <å~°^•^Œ∞ÖË<å_À „QÆÇ≤ÏOKå~°∞) HÍh
J_»=ÙÅ HÔ o¡ Ñ¨â√◊ =Ùefl HÍKå_»@. gx KÕ+Åì¨ ‰õΩ 'ã¨~=° Ù— (XHõ „Hõ=∞=Ú) ÖˇOK«Ö=Ë Ú.
HõOII Z^Œ∞@#∞ HõÅ_ô ÉÏÅ∞_»∞ Ü≥∞O`«qx<å P ãÖQÆu (=∞~°‡O) `≥eÜ«Ú ÖË=Ú. `å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ NÇ¨Ïi. HÍh
=∞k `≥eÜ«∞=Ú gx =∂Ü«∞ =∞~°∞ÖË"≥Ú Hõ^•! =Ú^Œ∞ã¨Å∞Å∞ ^ŒQÆæ~°#∞Oz =Ú^Œ∞ÌQÆ∞=∞‡Å^•Hõ gxH˜ =Ú^Œ∞Ì x=fix "åà◊√§,
`«∞kÖËx Pk=¸Å=Ú =Ú^Œ∞Ìe"åfiÅx `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»x "åà◊¥§ =Ù<åfl~å? g_ç Hõ^äŒÅ∞ U"≥∂QÍx,
J^≥ "ÕOHõ@Hõ$+¨µ‚_»`«_≥ J#flÜ«∞º<≥~å! W~°"åÜ«∞#=∂‡! („Ñ¨ã≤^Œú"≥∞ÿ<å~Ú).
~åQÆO : Éèí∞[Oy}˜ D NHõ$+¨µ‚_»∞ "Õ^•Å‰õΩ X_»Ü«∞_»@ (<å^äŒ∞_»@) HÍx "≥#fl^˘OQÆ Jx
JO^ŒiKÕ`å xOkOK«|_®¤_∞» . DÜ«∞# =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ <åkOz (q#∞uOz) q#fl"åi
Z^Œ∞@#∞<åfl_»∞ g_≥ D ÉÏÅ∞_»∞ #=∞‡HõO Uq∞@O>Ë DÜ«∞<Õ Ñ¨~°=∂`«‡ `å#∞ Pk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥· ‰õÄ_®, P_çÔHÅ
=∞k `≥eÜ«∞=∞=Ú‡ U=∞~°∞Ö’ HÍx IIZ^Œ∞@II Kå`«Å@ (u@∞¡ u<Õ KÕ+¨ìÅ@). Uq∞ Hõ^äŒÖ’ QÍx Wq Hõ^äŒÅ∞ HÍ^Œ=∂‡! gx
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»@ Ñ¨ã¨∞Å QÍK≥#@ =∞Ç≤Ï=∞ÖË=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅO.
ã¨~°=ÙÖˇOz# q# ãÖQÆ`å~Úk ã¨$+≤ìHõ~°Î J~Ú# K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡QÍiH˜ DÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ `«O„_ç. HÍh
Ç¨ÏiÜ≥∞ `å#@ =Ú^Œ∞ÌÅO^ŒiH˜ *ËÃã#@ Q˘Å¡HÍO`« Ü«∞â’^•^Õq K«#∞ÉÏÅ∞ „`åˆQ =Ú^Œ∞Ìa_»¤ JÜ«∂º_»∞. 'H˘Å^˘HõiH˜
W~°"åÜ«∞#=∞‡ ã¨∞^Œ∞ÌÖË\ ˜"À QÍx IIZ^Œ∞@II K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»∞<å?— (Ñïq∞u WO`« =Ù#flk Jx K≥Ñ¨C@‰õΩ ™ê^èŒº=∂? gx =∞Ç≤Ï=∞
"Õ^•Å H˘_»Ü«∞_»@ "≥#flÅ∞ ^˘OyÖˇ#@ ÖˇOK«QÆÅ=∂?) DÜ«∞#H˜ =∞#=O\˜ ™ê=∂#∞ºÅg∞^Œ ‰õÄ_» Ü≥∞O`« ^ŒÜ«∞QÆÅ^À
<åkOz q#fl"åiH˜ #q∞‡HÍ ~Úk K≥Ñ¨ÊÖËO, Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥·‰õΩO~î°O, ky=zÛ g∞HÀãÖ, HõeÜ«ÚQÆOÖ’
Pk=¸Å g∞`«_»@ P_çÔHÅ Kå`«Å@ q∞=∞‡efl ~°HO∆˜ K«@OHÀãÖ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· xez =ÙO\Ï#x `«#=∂@ xÅÉˇ@∞ì‰Ωõ #fl
HÍ^Œ=∞‡ D ã¨∞^Œ∞ÌÖˇ\ ˜ì Hõ`«Ö’ HÍx IIZ^Œ∞@II "ÕOHõ@Hõ$+¨‚Ü«∞º g_Õ.
155 156
4-78 JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À #@∞ N"ÕOHõ>–
=Ú#∞fl_ç xÅÜ«Ú _»~°^Œ=Ú# <≥QÆ_ôx
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º~°^äŒO u~°∞=∞Å g^èŒ∞ÅÖ’ =Óˆ~yOÑ¨ÙQÍ áÈ`«∞#flk. #Å∞QÆ_» =Ú‰õΩÎÅ∞ <å~°^•^Œ∞Å∞#∞
QÀqO^Œ<å=∞ ãÖH©~°Î#O PHÍâß#flO@∞`«∞#flk. Wã¨∞Hõ "Õ¿ãÎ ~åÅ#O`« [#O á⁄Å∞Ñ¨Ù q∞QÆ∞Å QÆ_»∞ ÉÁQÆ_Õ~°∞ IIJ=∞~åOQÆII
Ñ¨ÙÅHÕz áÈ`«∂ [QÆ<åfl^äŒ∞x =∞m§ K«∂_»ÖË"Õ∞"≥∂ J<Õ `«Ñ¨#`À K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞#H˜ QÀK«iOK«x WOH˘Hõ J^Œ∞ƒù`« ^Œ$â◊ºO J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ ^Œ$â◊º=∂#"≥∞#ÿ k.
K«H¯õ \˜ H©~#Î° Ö’ P "≥É· "íè åxfl =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . <å ÉèÏ=# ##∞ãïOz <Õ#∂ ÉèÏqOKå#∞. Ñ¨~°=∂`«∞‡x ~°^äÀ`«û==Ú [~°∞QÆ∞K«∞#flk. JkQÀ, J=∞~åOQÆ#Å∞ (^Õ=`å
„ã‘ÎÅ∞) <å@º=∂_»∞K«∞<åfl~°∞. JkQÀ ZO`À ãÖ`À+Ö`À ™êfiq∞ ™ÈÎ„`åÅ∞
P ÉèÏ=OÉˇ\ ˜ì^Œx#... q#O_ç.
áê_»∞`«∞<åfl~°∞. (=∞#É’\˜ =∂#==∂„`«∞Å‰õΩ P ^Œ$â◊ºO K«∂¿ã ÉèÏQÆºO ÖË^Œ∞.
P."≥IIJ=∞~°Ö’Hõ =x`«ÖÏ_Õ~°∞ K«∂_»~À ÉèÏ=#Ö’ P Hõ=∞hÜ«∞ ^Œ$âßºxfl J#∞Éèíq^•ÌO).
„Ñ¨=∞^Œ=¸x"å~°∞ áê_ç<å~°∞
qq^èŒ "åÇ¨Ï<åÅ "ÕOHõ#fl =Óˆ~QÆ QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· u~°∞QÍ_Õ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞, <Õ_»∞ |OQÍ~°∞ ~°^èŒ=ÚÃÑ·
J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïix ã¨#∞fluOK≥ u~°∞g^èŒ∞ÅÖ’ "≥à◊√`«∞<åfl_»∞. ^Õ=`«Å∞, =Úhâ◊fi~°∞Å∞ ÉÏ~°∞Å∞ ni Hõ=∞hÜ«∞
^Œ$â◊º=∂#=ÚQÍ ''"≥∂ÔHÅ∞ `≥~°ez `≥~°ez f¿ã~°∞—— (™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞
~åQÆO : ^Õ=QÍO^è•i QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞). Hõ#∞ÖÏ~å P ^Œ$â◊ºO gH˜∆OK«O_ç.
J=∞~åOQÆ#Å^≥ Ü«∂_Õ~°∞
JkQÀ K«∂_»O_ç. WÅ^è~Œ ∞° _»∞ (Éè∂í HÍO`«∞_»∞) WO„^Œ ~°^=Œè ÚÃÑ· áÈ=ÙK«∞<åfl_∞» .
„Ñ¨=∞^ŒO|∞# #^≥ áê_Õ~°∞ IIJ=∞~åOQÆII
#~°HÍã¨∞~°∞x Ñ‘_» x"åiOz#O^Œ∞‰õΩ WO„^Œ∞_»∞ `«# ~°^èŒOÃÑ· P<å_»∞ ™êfiq∞x
QÆ~°∞_» "åÇ¨Ï#∞_»∞ Hõ#Hõ~°^äŒ=ÚÃÑ· ã¨`«ºÉèÏ=∞ (Éèí∂HÍO`«) `À áê@∞ JÅHÍÑ¨Ùi g^èŒ∞ÅÖ’ =Óˆ~yOÑ¨ÙQÍ fã≤H˘x
~Ú~°=ÙQÆ g^èŒ∞Å <Õwx "≥àÏ§_»∞. ÔHÅÜ«ÚK«∞ (q[$OaèOz) k‰õΩ¯Å∞ ÔQez „uÉèí∞=<åÅ#∞ uiy WO„^Œ∞x
ã¨∞~°∞Å∞#∞ =Ú#∞Å∞#∞ ™⁄OÑ¨ÙQÆ "≥∂‰õΩÅ∞ H˜zÛ"Õã#≤ ™êfiq∞x Pkâı+µ¨ _»∞, „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞, â◊OHõ~∞° _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å~°∞ qâı+=¨ ÚQÍ
`≥~°ez `≥~°ez f¿ã~°∞ IIJ=∞~åOQÆII ¿ãqã¨∞Î<åfl~°∞. P WO„^Œ ~°^èŒ=Ú "≥·Éèí=O <Õ_»∞ ‰õÄ_® =~°‚<åf`«OQÍ =Ù#flk.
~ÚÅ^èŒ~°∞ _»k"À ~ÚO„^Œ~°^èŒ=ÚÃÑ· D<å_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À P ™êfi"∞Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x=Öˇ u~°∞=∞Å g^è∞Œ ÅÖ’
ÔHÅÜ«ÚK«∞ k‰õΩ¯Å∞ ÔQepx `«# ~°^èŒ=ÚÃÑ· q[$OaèOz =Óˆ~QÆ∞K«∞<åfl_»∞. JkQÀ ^Œâ◊kâ◊ÖÏ, =Ú‰õΩÎÅ∞
(=ÚHÎ̃á⁄Ok "≥·‰õΩO~î°"åã¨∞Öˇ·#"å~°∞) <å~°^•k ÉèíHõÎQÆ}=ÚÅ`À "å~°O`å ™êfiq∞x,
|Å∞ âıëê^Œ∞Å∞ „|Ç¨Ï‡ t"å^Œ∞Å∞
á⁄ÅÑ¨Ù q∞QÆ∞Å (qã¨Î $`«OQÍ) Hõ_»∞ ÉÁQÆ_Õ~°∞ (q∞H˜¯e H©iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞).
K≥Åy ¿ã=Å@∞ ¿ã¿ã~°∞ IIJ=∞~åOQÆII
157 158
4-79 Ñ¨Óz Éèí∞[=ÚÅ∞ =¸_≥· á⁄~°e =ÙO_»∞@ QÍx
=Ú#∞fl_ç Kåz# Hõ~°=Ú g∞ˆH ã¨#fl ¿ãã‘x
Pz N"ÕOHõ@yi #^≥ u~°∞ÑüÖ’#∞
u~°∞ÑüÖ’ <≥ÅH˘#fl QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ H˘=∞‡e^ŒÌi`À (N^Õq, Éèí∂^Õq)
ˆ~z# "≥∂Ç¨# QÆ∂_Õ ˆ~~¸|QÆ Åk"À IIH˘=∞‡II
H˘Å∞=Ùni Ü«Ú<åfl_»∞. W=Ú‡Å<£ zH˜¯Ü«Ú<åfl_»@ JO>Ë... J#∞‰õÄÅOQÍ
^˘~°H˜<å_»@. P ™êfiq∞ HÍ"åÅ#∞H˘O>Ë ^˘~°‰õΩ`å_»∞ =^ŒÌ#∞‰õΩO>Ë ZO`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥Ú~°ÃÑ\˜ì<å HõO@|_»_»∞. L#flu`À H˘Å∞qKåÛ_»∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. F Ü«Ú=`«∞ÖÏ¡~å! =∂ `«Å∞¡ÖÏ~å! D QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ <Õ_»∞ ''W=Ú‡Å
N"ÕOHõ@yiÃÑ· #∞#flk ‰õÄ_® DÜ«∞<Õ#@. u~°∞ÑüÖ’ ~ˆ z# "≥∂Ç¨# ~ˆ ~¸|QÆÅ∞ lH˜¯ Ü«Ú<åfl_»∞—— (J#∞‰õÄÅOQÍ HÍ"åÅ<Õ "åiH˜ ^˘~°H˜Ü«Ú<åfl_»∞) WOHÍ
`«# ã¨`«∞Å#∞ ‰õÄ_ç<å_»@. WÖÏ J#@O XHõ¯ J#fl=∞Ü«∞ºˆH ™ê^èŒºO. Uq∞@=∂‡! PÜ«∞# g∞"å_ÕHõ^•!
HõOII W=Ú‡Å l‰õΩ¯<åfl_ç^≥ QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ U^À =Ó~°Hõ<Õ JÖÏ Ñ¨~°∞Ñ¨ÙÃÑ· Ñ¨=oOz Ü«Ú<åfl_»∞
H˘=∞‡ÖÏ¡~å! qÉèí∞O_»∞ QÀqO^Œ∞_»>Ë HÍh, hÃÑ· q∞H˜¯e Pã¨HHÎ˜ Åõ PÜ«∞#‰õΩ x„^Œ ÜÕ∞^Œ=∂‡! g∞i^Œ~Ì ∞° PÜ«∞# áê^Œ=ÚÅ#∞
~°=∞‡x KÕ~Úx *ÏK≥#∞ „¿Ñ=∞QÍ X`«∞Î`«∞O>Ë PÜ«∞# qÅã≤e¡ Ü«Ú<åfl_»∞. |Ç¨ïâß ã¨∞~°u =∞~°‡=ÚÅ
J=∞‡ÖÏ¡~å! Ü«∞#OK«∞ J#flÜ«∞ qxK≥<£ ÉÏQÆ∞QÍ `≥eã≤Ü«ÚO_»∞QÍHõ!
~åQÆO : ™ê~°OQÆO ™êfiq∞ =Ù#fl`«=ÚQÍ H˘Å∞=Ù ni=Ù<åfl_»∞. JO^Œ∞KÕ`« U^À H˘Å∞=ÙÖ’
H˘=∞‡ÖÏÅ J=∞‡ÖÏÅ QÀqO^Œ~å[ =Ù<åfl_»∞ QÍh PÜ«∞# Hõà◊√§ g∞ÃÑ·<Õ =Ù#fl==∂‡! PÜ«∞# ã¨^• g∞ =∂@Å#∞
x=Ú‡Å l‰õΩ¯#fl"å_»∞ ~ÚHõ <Õ =∞=∂‡ IIH˘=∞‡II =∞xflã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï_»∞. g∞ˆ~q∞ =∂\Ï¡_ç<å PÜ«∞#‰õΩ q#™⁄OÑ¨ÙQÍ<Õ =ÙO\Ï~Ú.
`«#∞ q#flãÖQÆ`«∞Å#∞ "≥∞K«∞ÛH˘x PÜ«∞#x qé]gQÆ∞`å_»=∂‡! (Juâ◊~ÚOz
Ñ¨~°Ñ¨Ùg∞^Œ #∂~°Hõ Ñ¨=oOK«∞O_»∞@ QÍx =ÙO\Ï_»=∂‡!)
x~°u g∞ qÉèí∞xH˜ x^Œ∞Ì~° ÖË^Œ∞
Ñ¨~°QÆ g∞i^ŒÌ~°∞#∞ áê^Œ=ÚÅ∞ Ñ≤ã¨∞‰õΩQÆ J=∞‡ÖÏ~å! K«`∞« ~°∞ƒùA_≥#· QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ =¸_»∞ KÕ`∞« Å∞ (Éè∞í [=ÚÅ∞)
ã¨∞~°`« =∞~°‡Ñ¨ÙQÍHõ *ÁH©¯#^Õ IIH˘=∞‡II â◊OYK«„HÍÜ«Ú^èŒã¨"Õ∞`«=ÚÖˇ·#q =∞iÜ«Ú `«Å„HÕ^Œ XHõ KÕ~Ú=ÙOK«∞H˘x<å_»∞.
PÜ«∞# <åÅ∞QÆ= K≥ux Kåz g∞ˆH"À Ãã·QÆÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. DÜ«∞# u~°∞Ñü
=Ù#flu`À Q˘Å∞ qzÛ =ÙO_»∞@ ~ÚO`Õ HÍx
#QÆ~°"åã¨∞_≥·#Ñ¨Ê\˜H© N"ÕOHõ@yiÃÑ· Éèí„^Œ=ÚQÍ <≥ÅH˘x Ô~zÛáÈ~Ú#
Hõ#∞flÅ K«∂Ñ¨Ù g∞ÃÑ·<Õ Hõ^Œ~°=∂‡ "≥∂Ç¨ÏÑ¨~°=â◊√_≥· ˆ~|=à◊¥§ q∞=∞‡efl ‰õÄ_ç =ÙO\Ï_»=∂‡! g∞~°O>Ë PÜ«∞#HõO`«
=∞#fl# ã¨`«∞Å∞ g∞~°∞ =∂@e>Ëì Ü«∂_»QÍ#∞ W+¨ìO.
q#fl q#∞‰õΩÅ "≥∞zÛ qé]gw #k"À IIH˘=∞‡II
159 160
4-80 `«_»= <å ¿ÇÏÜ«∞=Ú `«_»=<å =∞e#=Ú
=Ú#∞fl_ç `«_»Ü«∞Hõ h"Õ∞Å∞ `«_»"Õ<å
q_»∞=ÖËx N "ÕOHõ@ qÉèí∞_»=Ù
n#∞Öˇ· ^Õ=^Õ=Ùx â◊~°}∞ *ÁzÛ PiÎ`À PÅÑ≤ã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix Hõ_»^•HÍ ##∞ QÍ`«∞=Ù QÍHõ IIn#∞_»II
qO>Ë ~åàı§ HõiyáÈ`å~Ú. U_»∞H˘O_»Å"åx QÆ∞O_≥Å#∞ Ñ≤O_çKÕ¿ã H©~°Î# Wk.
„Ñ¨É∂íè ! <Õ#∞ n#∞_»=#∞. h"À ^Õ=Ù_»=Ù. h k=º =∞Ç≤Ï=∞ „Ñ¨H\õ ã˜ ∞¨ <Î åfl=Ù. x`«º=¸ ÉèÏ"å=∞$`«O
[~°∞QÆ∞`«∞O_≥ Kå=ÙÑ¨Ù@∞ìHõÅ =∞~°‡"Õ∞ `≥eÜ«∞x"å_»#∞. WHõ Éèí∂=∂ºk qâ◊fi=Ú#∞ F Nx"å™ê! <Õ#∞ n#∞_»#∞. h=Ù ÉèQí =Æ O`«∞_»=Ù. h Ü≥ÚHõ¯ k=º =∞Ç≤Ï=∞#∞
Ñ¨Ù\˜ìOzx x#∞fl `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ<å? NÑü"≥·# h"Õ *Ïe`À <åÃÑ· ^ŒÜ«∞^ŒÖz D „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨*ËÜ«Ú@ QÍHõ, h qâ◊fi~°K«# "Õ∞=Ú J~°ú=Ú KÕã≤H˘#QÆÅ=∂?
|O^èŒ<åÅ #∞Oz q_çÑ≤OKåe QÍx <å =Å¡ J=Ù`«∞O^•? x#∞fl q_»∞=#Ü«∂º! ZO`« PÖ’zOz<å =∂ |∞„~°‰Ωõ Kå=ÙÑ¨Ù@∞ìHÅõ =∞~°‡O `≥Å∞ã¨∞OÎ ^•? Ü≥∞=~°∞
<å JOu=∞ âßfiã¨ ^•Hõ ##∞fl ~°H˜∆OKÕ ÉèÏ~°O h^Õ „Ñ¨Éèí∂! JO@∞<åfl~°∞.... Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù_»`å~À, Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =∞~°}˜™êÎ~À K≥Ñ¨ÊQÆÅ"åÔ~=~°∞? x`«º=Ú =∂
=∞II =~°^•! n#∞_» <Õ#∞ ^Õ=Ù_»=Ù h "å`«ûÅº"Õ∞ KåÅ^•? Hõà‹§^Œ∞>Ë [iˆQ "å\˜<Õ `≥eÜ«∞x =∂‰õΩ, x#∞fl `≥eÜ«Ú@ ™ê^èŒº=∂? D qâßfixfl
<≥~°¿Ñh =∞Ç≤Ï=∞Öò <≥~°∞OQÆ `«~°=∂!! h z`«Î"Õ∞ K≥Å∞¡~å ã¨$+≤ìOz# ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù, NÑüq. n#∞_»#x <åÃÑ· ^ŒÜ«∞^ŒÅK≥^Œ=Ù QÍHõ!
u~°∞"ÕOHõ#fl=Ù ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù D n#∞<£ ã¨^• „É’=Ù=∂ „Ñ¨É∂íè ! ~ÀE `≥e™È `≥eÜ«∞HÀ Z<Àfl áêáêÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl#∞. JÖÏˆQ Ñ¨Ù}ÏºÅ∞
qi"≥· H©~°Î#Å#fl=∞Ü«∞º qxK≥<£ "Õ<Àà◊§ H©iÎOK«∞K«∞<£. ‰õÄ_® KÕ¿ã =ÙO\Ï#∞. "å\˜<Õ `«Åz ##∞fl <Õ#∞ ãÖã¨¯iOK«∞H˘<Õ 'fiHõ— ÖËx
~åQÆO : hÖÏO|i <å‰õΩ hQÆ∞iOz `«ÅKÕ ã¨=∞Ü«∞=ÚO@∞O^•? <å `«ÅÑ¨ÙÅÖ’ ‰õÄ_® x#∞fl ~åx=fi@O
n#∞_»#∞ <Õ#∞ ^Õ=Ù_»=Ù h=Ù ÖË^Œ∞. áÈh h"≥Hõ¯_À ^Œ∂~°OQÍ =Ù<åfl=O>Ë HÍ^ŒÜ≥∞º. JO`«~åºq∞QÍ =∂Ö’<Õ
h x[ =∞Ç≤Ï"Õ∞ <≥~°Ñ¨Ù@ QÍHõ IIn#∞_»II =ÙO_ç J#∞Hõ∆}O QÆ=∞x™êÎ=Ù. <å ^À+¨=ÚÅ#∞ `˘ÅyOz ##∞fl ~°H˜∆OK≥^Œ=Ù
QÍHõ!
=∞u [## "≥∞~°∞QÆ =∞~°}OÉˇ~°∞QÆ#∞
W`«=ÙQÆ x#∞ xHõ <≥iˆQ<å „Ñ¨Éèí∂! WHõ <å QÆ∞iOz Uq∞ K≥Ñ¨CHÀ=∞O\Ï=Ù? <å „|`«∞‰õΩ QÆ∞iOz,
H˜∆u Ñ¨Ù\˜ìOz# NÑüx h"Õ `«_=» <å (PÖ’zOK«∞@ˆH) ¿ÇÏÜ«∞=Ú (hK«=ÚQÍ #∞#flk). `«_=» <å (^•x QÆ∞iOz
`«u <åÃÑ· ^ŒfiÜ«∞ ^ŒÅ`«∞=Ù QÍHõ IIn#∞_»II „Ñ¨™êÎqOK«∞@ÜÕ∞) =∞e#=Ú. `«_»Ü«∞Hõ (x#∞fl ^è•ºxOK«Hõ), h"Õ∞Å∞, `«_»"Õ<å
`«ÅK« áêÑ¨=∞x `«ÅK« Ñ¨Ù}º=∞x (ãÖáêkOK«QÆÅ=∂?) Jk J™ê^èŒºO. Z#fl_»∂ q_»∞=~åx N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù
`«ÅÑ¨Ù# WHõ x#∞ `«ÅKÕ<å h"Õ. <Õ#∞ x<Õfl #=Ú‡H˘<åfl#∞. Hõ_»^•HÍ (<å z=i Hõ∆}O ^•Hõ) ##∞fl QÍ`«∞=Ù
JÅi# <åÖ’ JO`«~åºq∞q QÍHõ! (~°H˜∆OK≥^Œ=Ù QÍHõ).
HõÅ∞+¨ "≥∞_»Ü«∞ ##∞ QÍ`«∞=Ù QÍHõ IIn#∞_»II ''Hõ∆=∞ã¨û`«Î fiO Hõ∆=∞ã¨û`«Î fiO âı+¨â‹·Å tMÏ=∞}Ë——
161 162
4-81 HõOHõ}^•~åÅ∞ QÆ\ ˜ì HÍÅ∞^˘H˜¯uq g∞~°∞
=Ú#∞fl_ç á⁄OHÍ# |∞=fi=∞O^Œ~À á⁄`«∞ÎÅ #=∞‡
(LO) =∞O‰õΩ= "åqe áê@#∞O_ç N"ÕOHõ@yi
<Õ\ ˜ Hõ_Ñ» ¨ lÖÏ¡Ö’x "åqeáê_»∞Ö’ "≥Åã≤# g~°~åÑ¶∞¨ =Ùx HõàÏº}ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ `≥O‰õΩÅ x#∞fl QÆ∂_ç u~°=∂Ü«∞#=∂‡ IIã≤QÆæiII
P<å_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ áê_ç# K«Hõ¯x ÃÑO_ç¡áê@<åÅHÕK«O_ç. ã‘`«=∞‡
'^ŒQÆæi ã≤OQÍ~° ÉÁ=∞‡—. ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ t=^èŒ#ã¨∞û qiKå_»∞ HÍ|\˜ì [#‰õΩ_»∞ x#∞fl ÉèÏ"å=∞$`«O
PÜ«∞#H˜KåÛ_»∞ Jx JO@∞<åfl~∞° . ã‘`å~å=∞HõàÏº}O Hõà§◊ ‰õΩ Hõ\#ì˜ @∞¡ =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . F ã‘`«=∂‡! ã≤QÆ∞æÅ "≥ÚQÆæ"≥·# ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~å! ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ ^ŒQÆæ~°^•#"≥·#
=t+¨µ_ì ∞» "Õ^=Œ ∞O„`åÅ∞ K«^∞Œ =Ù`«∞O>Ë JHõ`∆ Å« ∞ K«Å=¡ =∂‡! Jx H©~#Î° qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° . â◊$OQÍ~åÅ JÑ¨~°Ol ÉÁ=∂‡! JO`«QÍ `«Å=OK«∞H˘#=^Œ∞Ì `«b¡! (~å=∞Ü«∞º‰õΩ
''`≥O‰õΩÅ x#∞fl QÆ∂_ç u~°=∂Ü«∞#=∂‡—— – Jx JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë... ÜÕ∞q∞\’ h=O`«QÍ `«Å=OK«∞H˘O>Ë h ™œO^Œ~°º"≥∞ÖÏ Hõ#|_»∞`«∞Ok?)
K«^Œ=O_ç =∞i... JÅ¡<å_Õ (Wk=~°ˆH) ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qiKå_»∞. Ü≥∞e¡ (ˆ~Ñ¨\ ˜~ÀA,
HõOII ã≤QÆæi ÃÑO_çe ‰õÄ`«∞~°∞ J#QÍ x#fl\˜H˜ ˆ~Ñ¨\ ˜~ÀA) J~Ú# <Õ_Õ ÃÑO_ç¡Ü«∂_»∞`«∞<åfl_»∞. WkQÀ
^ŒQÆæi ã≤OQÍ~° ÉÁ=∞‡ `«Å=OK«‰õΩ=∂! [#Hõ=∞Ç¨~åA xxflzÛ Hõ<åº^•#=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. D =∂@ „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å
"≥ÚQÆæQÆ∞ ã‘`«=∞‡‰õΩ x@∞ "≥e¡qiÜ≥ÿ∞#k. („Ñ¨Hõ\ ÕK«|_ç#k). <Õ\ ˜H© P<å_»∞ PÜ«∞##fl=∂@Å∞ „Ñ¨ã≤^Œú"Õ∞.
XHõ¯™êi K«∂_»==∂‡! q#==∂‡!
aQÆæ~°QÍ J#fl=∞Ü«∞º ¿Ñ~˘¯x `≥eÃÑ<£.
JkQÀ g∞=∞^èŒº#∞#fl `≥éÃÑ·ÔHuÎ"Õã≤<å~°∞. JHõ¯_Õ =t+¨µì_»∞ Ü«ÚO_ç K«Hõ¯QÍ
(¿Ñ~˘¯x´ã¨∞ÎuOz) =∞O„`åÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞. h=Ù JHõ∆`«Å#∞ K«Å¡==∂‡! ~å=ÚxHõO>Ë =ÚO^Œˆ~
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ PÜ«∞# t~°ã¨∞ûÃÑ· `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã≤ =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# P ã¨∞O^Œ~° =^Œ#=Ú =OHõ
ã≤QÆæi ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~° ã‘`«=∞‡ Hõ<åfl~°ÊHõ K«∂ã¨∂Î =ÙO_çáÈ==∂‡! x#∞fl HÍ^Œ#QÆÅ"åÔ~=~°∞ `«b¡!
^ŒQÆæi ã≤OQÍ~° ÉÁ=∞‡ `«Å=OK«Hõ=∂‡ IIã≤QÆæiII g∞ W^ŒÌi KÕ`«∞Å‰õΩ HõOHõ}^•~åÅ∞ Hõ\ ˜ì HõàÏº} nHõ∆xKåÛ~°∞. ã¨xflHõÅ∞¡`À
JÅ¡<å_Õ ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ Ç¨Ï~°∞qÅ∞¡ qiK≥#∞ ~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ HÍÅ∞ h HÍe`À „`˘H˜¯OKå~°∞. á⁄OkHõQÍ, á⁄`«∞ÎÅ (|OuÖ’
Ü≥∞e¡ <Õ_Õ ÃÑO_®¡_ô xk"À x#∞fl =ÙO_ç) g∞i^Œ~Ì ∞° |∞=fi=∞O^Œ~À (ÃÑO_ç¡ |Ou Éè’[#O KÕÜ∞« O_ç). (WHõ¯_» =∞O‰õΩ=
Ü≥∞Å¡QÍ [#‰õΩ_»∞ xxflpÛ#@ g_≥ Jx =Ù#flk QÍx Jk ''=ÙO‰õΩ=—— J~Ú =ÙO_®e. ZO^Œ∞HõO>Ë... =∞O‰õΩ= J<Õ
"≥e¡qih =∂@ q#==∂‡ IIã≤QÆæiII =∂@Hõ~°÷OÖË^Œ∞). LO‰õΩ= JO>Ë JÅ∞¡_»∞ =∂=∞QÍiH˜KÕÛ Hõ<åºâ◊√Å¯=Ú. |Ou
J^≥ ÃÑO_ç¡`≥~° Ü≥∞uÎ~°O_»<Õ =ã≤+¨µì_»∞O_ç Éè’[<åÅÜ«∂ºHõ JÅ∞¡_»∞ Hõ<åºâ◊√Å¯O WzÛ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞ifl `«#"≥O@ fã≤H˘x
K«kg =∞O„`åÅ∞ ¿ãã¨ K«Å¡==∂‡ "≥àÏÎ_»#fl=∂@. ã¨ˆ~, WHõ¯_» "åqeáê\˜Ö’ =Ù#fl D g~°~åÑ¶¨∞=Ù_Õ N"ÕOHõ@yi
"≥Ú^ŒÅ ~å=ÚxHõO>ˇ =ÚOz `«ÅÉÏÅ∞ "Àã≤ `≥O‰õΩÅ (™ê÷#=ÚQÍ) x#∞flQÆ∂_ç u~°=∂Ü≥∞#=∂‡! (ã≤÷~°Ñ¨_®¤_»=∂‡!)
ã¨∞^Œu Ü«∂`«x "≥∂=Ú K«∂_»==∂‡ IIã≤QÆæiII
163 164
4-82 JÑ¨C_»∞ Ñ¨^•~°∞"ÕÅ∞ JOQÆ#Å K≥=∞@Å–
=Ú#∞fl_ç `≥Ñ¨ÊÅ ^Õe# `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§
"˘Ñ¨CQÆ N"ÕOHõ\Ï„k #∞#flu HÀ<Õ\ ˜Ö’#
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x `≥Ñ¨Ê u~°∞<åà◊§ ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# `≥Ñ≤Ê (Ñ¨Ê) iÖˇ¡ <Õ@ <Õ@ `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ IIZO^Œ∞II
K«Hõ¯x H©~°Î# Wk. ™êfiq∞H˜ áêÅã¨=Ú„^ŒOÖ’ 'áê=Ú`≥Ñ¨Ê— U~åÊ@~ÚOk@. `˘e¡
ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞é˜] P‰õΩ `≥Ñ¨ÊÃÑ·<Õ PÜ«∞# `ÕeP_®_»@. ™êQÆ~°=∞^èŒ#OÖ’ =∞O^èŒ~° Ñ¨~°fi`åxH˜
`å<Õ XHõ `≥Ñ¨Ê JÜ«∂º_»@. HÍoOQÆ∞x =∞iÌOz#Ñ¨C_»∞ P Ñ¨_»QÆÖË ™êfiq∞H˜ F U_»∞H˘O_»Å"å_®! `≥ÑÊ¨ u~°∞}Ïà◊§O>Ë Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ h‰õΩ „Ñ≤Ü∞« "≥∂!! (ZHõ¯_ç
Ü«∞=Ú<å #kÖ’ `≥Ñ¨Ê J~ÚO^Œ@. Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ ÉèÏ~°ºÅ K≥=∞@Å `≥áÈÊ`«û=O „Ñ‘u ™êfig∞!) D u~°∞<åà◊√§ ã≤~°∞Å`À 'WO^Œ∞=_≥— (J#QÍ... Wq∞_çáÈ~Ú#q).
[~°∞Ñ¨ÙH˘<åfl_@» . D u~°∞=∞ÅÖ’k ''<Õ\ ˜ <Õ\ ˜ `≥ÑÊ¨ u~°∞<åà◊§@—— JO>Ë ÜÕ∞q∞\˜? (~åy ˆ~‰õΩÃÑ· 'kO^Œ∞=_≥— Jx =Ù#flk. HÍx kO^Œ∞=_≥H˜ ã¨~°~Ú# J~°úO <å‰õΩ
`«Ñ¨Ê^Œ∞... ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åeûO^Õ. HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞).
P."≥IIZO^Œ∞h‰õΩ „Ñ≤Ü«∞=Ú ~¸ `≥Ñ¨Êu~°∞}Ïà◊√§ („Ñ¨Éèí∂! h=Ù J<ÕHõ=ÚÖˇ·# `≥áÈÊ`«û==ÚÅ∞ Wk=~°Ö’ KåÖÏ KÕã≤H˘x<å=Ù.
WO^Œ∞=_≥#∞, ã≤~°∞Å∞ á⁄O^Œ∞ `≥Ñ¨Ê H˘xflO\˜x q=i™êÎ#∞) H©∆~°™êQÆ~°=Ú#, Pkâı+¨µ_»∞ J<Õ áê=ÚÃÑ· â◊Ü«∞xOK«∞
J#fl=∞Ü«∞º áê@ #Åi# u~°∞}Ïà◊√§ h‰õΩ `Õe# P áê=Ú `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ x`«º=¸ =ÙO_Õ^Õ Hõ^•! ã¨$ëêì ºkÜ«∞O^Œ∞,
ÖˇHõ¯ÖˇOK«QÆÅ"≥∞ Ü≥∞Hõ¯_≥·#? Fe (Ü≥∞_» `≥~°Ñ≤ ÖË‰õΩO_®) UHÀ^ŒHõ"≥∞ÿ „Ñ¨ÑÖK«=∞O`«Ü«¸ =Ù#flÑ¨C_»∞, h=Ù XHõ
~åQÆO : |$O^•=# ™ê~°OQÆ =∞é˜] P‰õΩÃÑ· `Õe â◊Ü«∞xOz<å=Ù. JkQÀ J^Õ h‰õΩ =∞é˜]Ü«∂‰õΩ `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§.
ZO^Œ∞h‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∂ ~¸ `≥Ñ¨Ê u~°∞<åà◊√§ P<å_»∞ ^Õ=^•#=ÙÅ∞, H©∆~°™êQÆ~°=∞^èŒ#O [iÑ≤# "Õà◊ Hõ=fi"≥∞ÿ# =∞O^èŒ~°
kO(WO)^Œ∞=_≥ ã≤~°∞Å`À (~¸) `≥Ñ¨Ê u~°∞<åà◊√§ IIZO^Œ∞II Ñ¨~°fi`«O =ÚxyáÈ`«∞O>Ë, h=Ù Pk‰õÄ~°‡"≥∞ÿ, P =∞O^èŒ~°yix `ÕeOz K«Hõ¯\˜
`≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ [iÑ≤Oz<å=Ù. Ü«∞=Ú<å#kÖ’ HÍoOQÆ∞x =∞^Œ=∞}K«∞@‰õΩ
áê^Œ[ÅxkèÖ’ |=fieOp áê=Ú`≥Ñ¨Ê "å_ç Ñ¨_»QÆÅg∞^Œ #$`«ºO KÕã≤ „áê}ÏÅ∞ qÅqÅÖÏ_Õ@∞¡ KÕã≤, "å_ç ãÖQÆÑ¨Ù
^ÕÅ∞K«∞#fl^Œk ^≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ Ñ¨_çÔQÅ∞ (Hõeã≤Ü«Ú#fl Ñ¨_çÔQÅ)ÃÑ· uq∞i `˘H˜¯ (uq∞‡i áÈQ˘@∞ì) `≥Ñ¨Ê u~°∞<åà◊√§
"Àe <ÕHÀ^ŒHõ"≥∞ÿ "˘Hõ¯ =∞é˜]Ü«∂‰õΩ g∞^Œ Ü«∞=Ú#Ö’ KÕã≤H˘x<å=Ù.
`ÕÅ∞K«∞#fl ^Œk `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ IIZO^Œ∞II ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ Ñ¨kÜ«∂~°∞ "ÕÅ=∞Ok (#~°HÍã¨∞~°∞x |OnÅ~Ú#
J=∞$`«=Ú ^ŒK«∞Û<å_»∞ JO|∞kèÖ’ =∞O^èŒ~°=Ú ~åK«Hõ<≥flÅ#∞ ÃÑàÏ§_ç Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ Hõ$+¨µ‚Å∞QÍ "åi`À XˆH™êi ã¨∞dOz "åi
`Õ=∞Å ^ÕeOK«∞ `≥Ñ¨Êu~°∞}Ïà◊√§ K≥=∞@Å∞ U~°∞Öˇ· áê~°QÍ, P JOQÆ#Å K≥=∞@Ö’ `Õe `≥áÈÊ`«û=O [~°∞Ñ¨ÙH˘<åfl=Ù.
Ü«∞=Ú#Ö’ HÍoOQÆ∞ ãÖQÆÑ¨Ù Ñ¨_çÔQÅg∞^Œ J=hfl J@∞Oz, <Õ_»∞ D N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· D HÀ<Õ\ ˜Ö’ `≥Ñ¨Êie¡ (¿ã^Œni),
XÑ¨CQÍ Q˘Ñ¨Ê B#fl`«º=Ú`À h=Ù ''<Õ\ ˜<Õ\ ˜ `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§—— (^Œ$_è»=ÚQÍ
uq∞i `˘H˜¯# `≥Ñ¨Ê u~°∞}Ïà◊√§ IIZO^Œ∞II
xâ◊ÛÜ«∞"≥∞#ÿ `≥ÑÊ¨ u~°∞}Ïà◊√§) [~°∞Ñ¨ÙH˘#∞K«∞<åfl=Ù. =∞=∞‡efl `«iOÑ¨*Ü
Ë Ú« K«∞<åfl=Ù.
165 166
4-83 W`«~°∞Å ^Œ∞~°∞æ}=Ú – ÖˇOz Ü≥∞Oz ~À`«∞QÍx
=Ú#∞fl_ç =∞uÖ’ <åÜ«∂ã¨Å∞ – =∂#ÖË#∞
QÆuQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ – QÆx „|uH˜uQÍx
J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"åi `« ` ÀÎ fiÑ¨ ^ Õ â ◊ O <Õ \ ˜ H ÍÅOÖ’ "Õ = ∞# â◊ ` « H õ O `«u x<åflà◊§^•HÍ – ^ŒÅáÈÜ«∞ÖË#∞ IIK«kquII
K«kq#@∞¡O@∞Ok. Ñ¨~x° O^Œ `«Q^Æ ∞Œ . WOH˘Hõà§◊ <≥u#Î |∂Ax K«∂z #"Õfi=ÚO^Œ∞
h <≥uÎ# Ü≥∞O`« |∂AO^À K«∂ã¨∞HÀ, <Õ#∂ JO`Õ... ÉèÏ"å=∞$`«O
Ñ¨~°∞ÅÃÑ· P„QÆÇ≤Ï™êÎ#∞. HÍh Ji+¨_»fi~åæÅ#∞ [~ÚOK«ÖË#∞. WOH˘Hõà◊§H˜ F ^Õ=^Õ"å! <Õ#∞ Wk=~°‰õΩ H˘O`« 'K«k"å#∞—. P `«~°∞"å`« HÍÅOÖ’ ‰õÄ_»
h`«∞Å∞ K≥áêÎ<ÕQÍh <å JO`«~åºq∞Ü≥ÿ∞# Ç¨Ïix `≥eÜ«∞#∞. WOH˘Hõà◊§ ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ =∞iH˘OK≥O K«k"å#∞. HÍx <å Ü≥∞^Œ∞@#∞#fl "åx `«`«Î fi=Ú <≥~°∞QÆ#∞.
<ÕH~õ ∞° =Ù ÃÑ_»`åQÍx <å Pã¨Å #}K«Ö#Ë ∞. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! W<åflà§◊ ‰õÄ x<≥fl~Q° xÆ , JO`«Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ <åQÆ∞iOz <Õ<Õ `≥eÜ«∞‰õΩ<åfl#∞.
##∞fl Z#fl<åfl Ñ¶ë`«O ã¨∞<åfl. <å K«^Œ∞=Ù K«@∞ì |O_»Öˇ·#@∞¡Ok `«O„_ô!
Ñ¨x"ÕàÏ Ñ¨~°^Œ∂+¨} KÕ™êÎ<ÕQÍx <Õ#∞ KÕÜ«ÚK«∞#fl ^Œ∞+¨¯~°‡=ÚÅ#∞ =∂„`«O
K«OII K«kqu ^˘e¡ H˘O`«, =∞#™ê Ñïî~ÚOzuxOHõ H˘O`«,<å ^Œ∂+≤OK«#∞ (ÃÑ·QÍ ##∞fl <Õ#∞ ã¨=∞iúOK«∞H˘O\Ï#∞). Ñ¨~°∞Å#∞ K«∂z Ñ¨HõÑ¨Hõ
Ü≥∞^Œ∞@<≥ Ü«Ú#fl<å^Œ∞ =∞uÜÕ∞#∞ Ü≥∞~°∞OQÆ#∞ Ü≥∞O`«Ü∞ÿ≥ #, <Õ #=Ùfi`å#∞ HÍx, ÜÕ∞"Õ"À Ü≥∂#∞Å Ü«∞O^Œ∞ [x‡Oz (qq^èŒ Ñ¨Ù@∞ìHõÅ#∞ á⁄Ok
xkq#∞ x`«º=Ú<£ Ñ¨~°∞Å Ü≥∞QÆ∞æÅ <≥OK≥^Œ g_» <åã¨Å<£ #~°HõÜ«∂`«#Å ##∞ÉèíqOK«∞K«∞#fl <å 'â◊s~åxfl— K«∂ã≤ <å‰õΩ #=Ùfi ~å=@OÖË^Œ∞.
Ü≥∞^ŒQÆÅ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥∞OK«#∞ kHõ¯x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. Z=i <≥uÎ# |∂A "åÔ~~°∞QÆ~°O>Ë W^Õ<Õ"≥∂!!
~åQÆO : N~åQÆO Ñ¨~∞° ÅÃÑ· HÀÑ¨=Ú#∞ „Ñ¨îŒ ≈ã¨∞OÎ \Ï#∞ HÍx, <åÖ’<Õ =Ù#fl ''HÍHõi â◊„`«∞=Ù——Å#∞
K«kqu ^˘e¡ H˘O`« – K«k"Õ xOHÍ Q˘O`« (=∂Ü«∂=ÙÖˇ·# "≥·~°∞Å#∞) `≥eÜ«∞ÖË‰õΩ<åfl#∞. HÍ=∞, „HÀ^èŒ, Ö’Éèí, "≥∂Ç¨Ï, =∞^Œ,
Ü≥∞ki #<≥fléQÆ#∞ – Ü≥∞O`≥·# #Ü≥∂º IIK«kquII =∞`«û~°=ÚÅ<Õ P P~°∞QÆ∞~°∞ â◊„`«∞=ÙÅÃÑ· ÜÕ∞=∂„`«O <å HÀÑÖ „Ñ¨îŒ ≈OK«‰Ωõ <åfl#∞.
WOH˘HõiH˜ Ü≥∞<≥fl<Àfl |∞^Œ∞Åú ∞ <Õ~∞° Ê`å#∞ QÍx, <åÖ’x 'JO`«~åºq∞— <å‰õΩ |∞^Œ∞Åú ∞
X~°∞Å ^Œ∂+≤O`«∞ QÍx – "˘Hõ=∂Ô~·# <å K≥|∞`«∞O>Ë, `Õ‰õΩ=`À (q"ÕHõ=Ú`À) <åÖ’x 'Ç¨Ïix— `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõ áÈ`«∞<åfl#∞.
^Œ∞i`«Hõ~°‡=ÚÅ#∞ – ^Œ∂+≤OK«#∞ #<ÕflO KÕÜ«∂e?
Ñ¨~°∞Å #=Ùfi^Œ∞ QÍx – Ñ¨Å∞ Ü≥∂x ‰õÄÑ¨=ÚÅ
#~°HõÑ¨Ù <å"Õ∞#∞ – #=ÙfiHÀ#∞ IIK«kquII Wk\Ï¡ =ÙO_»QÍ, <Õ#∞ W`«~°∞Å ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ#∞ K«∂z ÜÕ∞=yOK«∞H˘O\Ï<Õ
HÍx, <å =∞#ã¨∞ûÖ’ =Ù#fl Pã¨Å#∞ q_»<å_» ÖË‰õΩ<åfl#∞. D Pâ◊ XHõ áêâ◊=Ú
Ö’‰õΩÅ QÀÑ≤O`«∞QÍx – Ö’x HÍ=∂^Œ∞Å<≥\ ˜
=Öˇ ##∞fl |Okèã¨∞Î#flk. z=iH˜ ZÖÏQÀ JÖÏ, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ~°∞}=Å¡ „|uH˜
HÍHõi â◊„`«∞Åg∞^Œ – QÆ_»∞QÀÑ≤OK«
|@ìH@õ Qì eÆ QÍ#∞ HÍx PÜ«∞#ÃÑ· '`«u— (Pã¨H)Î˜ `À WÑ¨Ê\˜^•HÍ P U_»∞H˘O_»Å"å_ç
PHõ_» |∞^Œ∞úÅ∞ K≥¿ÑÊ – J#∞ºÅ É’kèO`«∞ QÍx
=∞Ç≤ Ï =∞#∞ =∂„`« O QÆ ∞ iÎ O K« Ö Ë ‰ õ Ω <åfl#∞. <Õ # ∞ „|u‰õ Ω O_» Q Í Jk
`Õ‰õΩ=<åÖ’x Ç¨Ïi – ^≥Å∞ã¨∞HÀÖË#∞ IIK«kqu
[~°∞QÆ∞`«∞O^À...ÖË^À.
167 168
4-84 |∂@HõÑ¨Ù |∞kúQÆÅ Ñ¨Ù~°∞ë⁄`«Î=∂
=Ú#∞fl_ç áÈ\˜QÆ∞é]Ñ¨Ù |ã¨Å Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂
"Õ∞\˜ N"ÕOHõ@=Ú g∞k Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ H©iÎOKåÅO>Ë J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åˆ~ Ñ¨Ó@Ñ¨Ó@=~åÅ∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ IIÑ¨Ù~°∞+¨µII
„Ñ¨^äŒ=∞ ™ê÷#OÖ’ =ÙO\Ï~°∞. #∂\˜H˜ `˘O|k =∞OkH˜ Wk ^Œâß=`å~° H©~°Î# Jx
ÉèÏ"å=∞$`«O
J~°úO J=^Œ∞. J^èŒ"å... ã¨∞ÊùiOz<å J#fi~ÚOK«@O JO`« ã¨∞™ê^èŒºO HÍ^Œ∞.
*Ï„QÆ`«ÎQÍ XHõ\ ˜H˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ nx ÉèÏ"å=∞$`«O K«kq`Õ J#fl=∞Ü«∞º áêO_ç`«ºO, Ñ¨Ù~°∞+¨µÅO^ŒiH© (JO>Ë [#‡<≥u#Î r=ÙÅO^ŒiÖ’H˜) Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù (Jkè‰Ωõ _»"#·≥ )
J#O`«O... J™ê=∂#ºO Jx J~°úO J=Ù`«∞Ok. PÜ«∞#x á⁄QÆ_»@O J@∞Oz Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ (Ñ¨~°=∂`«‡"≥·# <å~åÜ«∞}∞_®) Ñ¨Ù~°∞_»∞ÖËkHõ h‰õΩ (Jã¨Å∞ h‰õΩ
=∞# ÉèÏ+¨`≥Å∞QÆ∞ J~Ú#O^Œ∞‰õΩ QÆ~°fiO`À =∞# `«ÅÃÑ·H˜ ÖËã¨∞ÎOk. x[O... [##"Õ∞ ÖË^Œ∞ „Ñ¨Éèí∂!)
P."≥IIÑ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»! Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ h‰õΩ F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! h=Ù á⁄Åã¨∞ÖÏ_»‰õΩ. (KÕÑ¨ÅHõOÑ¨Ù H˘@ì=^Œ∞Ì...JO>Ë
=∞`åûº=`å~°=Ú). |∞eã≤ Ö’QÆQÆ<ÕÅ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! (Jkè‰õΩ_»"≥· ‰õÄ_» ÖÁOy
Ñ¨Ù~°∞_»∞ ÖË^Œ∞, „âı+¨ªÑ¨Ù~°∞+¨µ_ô=Ù XHõi „HÕ^Œ Ñ¨_ç=ÙO_»∞@ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂!...JO>Ë ‰õÄ~å‡=`å~°O).
Ç¨Ïi^Œâß=`å~° f~°∞<≥~°∞QÆÖË=Ú á⁄Å=Ú ~å[=Ù h=Ù (J_»qH˜ "≥Ú#QÍ_≥·# J_»q ÑÖkq (=~åÇ¨=`å~°O)
`«~°z `«~°z K«∂_» Z~°∞HõÜ«∞QÆ∞#∞. á⁄Å‰õΩ=^Õ HõO|=Ú# (ã¨ÎOÉèí=Ú#O^Œ∞, JkQÀ h *Ï_» Hõ#|_ç#k...JO>Ë
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊=Ú JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ ã¨ÎOÉèí=Ú #∞O_ç Pq~°ƒùqOz#"å_»∞...JO>Ë #~°ã≤OÇ¨=`å~°O).
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈÎÎ=∂ á⁄_»=ÙÅ‰õΩ á⁄_»"#·≥ (L#fl`∞« Öˇ#· "å~°O^ŒiÖ’ L`«¯ $+¨µ_ì "» #·≥ ... „uq„Hõ=Ú_»∞.
Ñ¨Ù~°∞_»∞ ÖËkH˜ h‰õΩ |∞~°∞ëÈ`«Î=∂ IIÑ¨Ù~°∞+¨µII J#QÍ "å=∞<å=`å~°=Ú) Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»∞. Ñ¨Ù_çãà≤ §◊ [e¡uq (Ñ¨Ù_çHà˜ §◊ `À...nx<Õ
<Õ\ ˜HÍÅOÖ’ 'Ñ≤_çÔHà◊§`À— JO@∞<åflO.. JO>Ë Ñ≤_çÔHà◊§`À ~åAÅ ~°HõÎO "≥^Œ[e¡#
á⁄Åã¨∞ÖÏ_»‰õΩ h=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂
|∞eã≤ Ö’QÆQÆ<ÕÅ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»∞..JO>Ë Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). Ñ¨Ù_çH˜ ãüQÔ H· ˘O\˜q (|∞[˚yOz ÉèÏ~°º#∞
á⁄Å=Ú ~å[=Ù h=Ù Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ ã‘fiHõiOz# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_»∞.. N~å=∂=`å~°O). á⁄_»"∞≥ pHõ\ `˜ Ñ« C¨ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂
á⁄Å‰õΩ=^Õ HõO|=Ú# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ IIÑ¨Ù~°∞+¨µII (*Ï~°`fi« =Ú á⁄_»QÍQÆÅ ^Õ"å!..*Ï~°∞_»∞ JxÑ≤OK«∞H˘x =∞K«Û `≥K∞« ÛH˘#fl NHõ$ëê‚!)
á⁄_»=ÙÅ‰õΩ ÉÁ_»"≥·# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ |∂@Hõ Ñ ¨ Ù |∞kú Q Æ Å ("≥ ∂ ã¨ = Ú`À =∂#O JÑ¨ Ç ¨ Ï iOK« ∞ |∞kú Q Æ Å
Ñ¨Ù_çã≤à◊§ [e¡uq Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂...|∞^•ú=`å~°=Ú). áÈ\˜ QÆ∞é]Ñ¨Ù |ã¨Å Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ (Q˘Ñ¨Ê
Ñ¨Ù_çH˜ ãüÔQ·H˘O\˜ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ Kå`«∞~°ºOQÆÅ Ü«Ú^•úâ◊fi=Ú<≥H˜¯# Hõe¯J=`å~°O). "Õ∞\˜ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·#
á⁄_»"≥∞ rHõ\ ˜ `«Ñ¨C Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂ IIÑ¨Ù~°∞+¨µII N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! u~°∞=∞Å g∞^Œ U Ñ¨Ó@=~åÅ∞ PÑ¨Ó@<Õ WzÛ"Õ¿ã Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂!
Nx"å™ê! ^èŒ<Àºã≤‡ „Ñ¨Éèí∂!
169 170
4-85 =Ú#∞Ñ¨\ ˜ „|Ç¨Ï‡Å∞ =ÚO^Œi „|Ç¨Ï‡Å∞
=Ú#∞fl_ç "≥Ú#ã≤ g∞ <åaèx "≥ÚÅKÕ~°∞
Ñ¶¨∞#∞_»=Ù x<ÕflQÆu <Õ `≥eÃã^Œ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ü≥∞#∞flH˘<Õ 'JOâ◊O— „Ñü H©~°Î#Ö’#∞, "≥·q^èŒºO J#∞=ÙQÆ q∞=Ú â◊~°}#∞>Ë HÍHõ IIh=ÙII
„Ñ¨ã¨∞Êù\ ˜ã¨∞ÎOk. h=Ù Ñ¨~°=∂`«‡=Ù (^Õ=Ù_»=Ù) "Õ∞=Ú r=ÙÅO. D q^èŒOQÍ =∞#H˜
ã¨Ç¨Ï*Ï#O^Œ=Ú ãÖ™ê~å#O^Œ–
|∞∞}Ï#∞|O^èŒO =Ù#flk. HÍx h"≥Hõ¯_» <Õ<≥Hõ¯_»? ã¨$+≤ìÖ’x [QÆ=ÚÅhfl g∞ q∞Ç¨Ï=Ú Ñ¨~°=ÚQÍ xKÕÛ=Ù
"≥O„@∞HõÅ "≥Ú^Œà◊§Ö’Oz Pq~°ƒùqOKå~Ú. QÆ`«OÖ’ =Ù#fl „|Ç¨Ï‡Å∞, ~åÉ’ÜÕ∞ JÇ≤ÏÑü N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨ h Hõ$Ñ¨
HõÅÊ=ÚÅÖ’ =ÙO_»É’ÜÕ∞ „|Ç¨Ï‡Å∞ (PO[<ÕÜ«Úx =O\˜"å~°∞) g∞ <åaèHõ=∞ÅO =∞Ç≤ÏÖ’ ¿ãqOz =∞#∞>Ë HÍHõ IIh=ÙII
(ÉÁ_»∞¤Ö’x `å=∞~°Ñ¨Ù=Ùfi) #∞OKÕ Ñ¨Ù_»`å~°∞. h Ñ¶¨∞#`«<≥~°∞OQÆ â◊Hõº=∂ „Ñ¨Éèí∂! ÉèÏ"å=∞$`«O :
U^À h =∞Ç≤Ï=∞ `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å hHõ$Ñ¨ #iúOz x#∞fl ¿ãqOK«@O `«Ñ¨Ê F ^Õ=^Õ"å! h=Ù Ñ¨~°=∂`«‡=Ù, J#O`«∞_»=Ù. <Õ#∞ r=Ù_»#∞. (ã¨=Ú„^ŒOÖ’
=∂=Å¡<Õ=∞=Ù`«∞Ok Nx"å™ê! h\˜ ÉÁ@ìO`« ‰õÄ_® =ÙO_»#∞). J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© =∞x^ŒiÌ H© <Õ#∞ K≥ÑÊ¨ É’ÜÕ∞ q^è=Œ ÚQÍ
Ü≥∞O`≥O`À |∞∞}Ï#∞|O^èŒO =Ù#flk. JO^Œ∞Hõx h‰õΩ ##∞fl ~°H˜∆OK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
=∞`«ÎHÀH˜Å : „Ñ¨Éèí∂! á⁄_»q∞# [QÆ=ÚÅ∞ (Wk=~°ˆH =Ù#fl Ö’Hõ=ÚÅ∞), Ñ¨Ù>ˇì_ç [QÆ=ÚÅ∞
(WHõ=ÚO^Œ∞ ~åÉ’ÜÕ∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞), Jhfl J#O`«∞_»"≥·# h ~À=∞ ‰õÄÑ¨=ÚÅ
h=Ù ^Õ=Ù_»=Ü«∞º NÇ¨Ïi <Õ#∞ r=Ù_» =Å¡ÉèÏ! #∞OKÕ ("≥O„@∞HõÅ "≥Ú^Œà§◊ #∞OKÕ) QÆ∞_çQ˘#flq (Ñ¨Ù\Ïì~Ú). J@∞=O\˜ h ~°∂áêxfl
D qkè<£ =∞# W~°∞fii<£ |∞∞}q∞@∞¡ QÆ>ˇì#∞ xHõ¯=∞ø ^è•ºxOK«@O <å‰õΩ ™ê^èºŒ =∂? U^À <Õ#∂ h"å_çx Jx K≥ÑC¨ H˘O@∂ „|`«∞‰õΩ@HÍHõ,
P q^è•`«Å∞ Ü≥∞O^ŒÔ~·##∞ J|˚<åÉèí∞x <åaèÖ’ <å=Å# ÜÕ∞=∞=Ù`«∞Ok `«O„_ô!
^Õ=! Ñ¨Ù\˜ì#"å~°ÖË Wk `≥ÖˇÊ J#flÜ«∞ K«∂_»~À. ^Õ"å! ã¨$ëêì ºk#∞Oz =Ù#fl „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùà◊¥§! ~åÉ’ÜÕ∞ HõÅÊ=ÚÅÖ’ =ÙO_»É’ÜÕ∞
„|Ç¨Ï‡Å∞, JO`å 'Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞—_»"≥·# h <åaèHõ=∞ÅO #∞OKÕ Ñ¨Ù\Ïì~°∞. Ñ¨Ù@ìÉ’`å~°∞
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q ‰õÄ_®. J@∞=O\˜ Ñ¶¨∞#∞_»"≥·# x#∞fl U q^èŒOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ#Ü«∂º? x#∞fl
h=Ù ^Õ=Ù_»=Ù <Õ<˘Hõ r=Ù_» 'â◊~°}∞ =∞Ç¨„Ñ¨Éè’—! Jx â◊~°}∞ "Õ_»∞@ HÍHõ "Õ∞=Ú KÕÜ«∞QÆeyO^Õ=∞<åfl=Ù#fl^•
~¸ qkè x^ŒÌi ÔHO`«O`«~°∞=Ù IIh=ÙII „Ñ¨Éèí∂!
F U_»∞H˘O_»Å"å_®! WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ "Õ∞=Ú á⁄O^Õ ™êO™êiHõ P#O^Œ=Ú,
á⁄_»q∞# [QÆ=ÚÅ∞ Ñ¨Ù>ˇì_ç [QÆ=ÚÅ∞ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ =∂ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅOQÍ "Õ∞=Ú á⁄O^ŒÉ’ÜÕ∞ 'Ñ¨~°ÉèÏQÆº=Ú— J<Õ
QÆ∞_çQ˘<≥ g∞ ~À=∞ ‰õÄÑ¨=ÚÅ ã¨ÇÏ¨ *Ï#O^Œ=Ú (Jk =∂`ÀÉÏ>Ë Ñ¨Ù@∞ì`∞« O@∞Ok) WKÕÛk "Õ~Ô =fi~ÀHÍ^Œ∞... h"Õ.
Ü≥∞_»Ü«∞Hõ h ~°∂Ñ¨"Õ∞=∞x ^è•ºxO`«∞ JÇ≤ÏÑü (âı+¨â◊Ü«∞#∞_»"≥·# Pkâı+¨µx =Å¡ÉèÏ!) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞Ç≤ÏÖ’ hHõ$Ñ¨
J_»i g∞"å_» <Õ##∞>Ë HÍHõ IIh=ÙII #iúOz, x#∞fl ¿ãqã¨∂Î rqOK«∞@ HÍHõ, "Õ∞=Ú KÕÜ«∞QÆeyOk, KÕÜ«∞É’ÜÕ∞k,
KÕÜ«∞=Åã≤#k ‰õÄ_® =∞~˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
171 172
4-86 á⁄`«∞Î#QÆ∂K«∞O_ç`Õ#∞ á⁄=∞‡#OQÆ =Å^•
=Ú#∞fl_ç J`«ÎÅ ãï¿ã`«∞~å PÃÑ#∞ ##∞fl
JuÎ# N"ÕOHõ>Ëâ◊ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ <Õ#∞
J+¨ìq^èŒ=ÚÖˇ·# â◊$OQÍ~° <å~ÚHõÅÖ’ ''HõÅÇ¨O`«i`«—— XHõ`≥. D"≥∞‰õΩ `«# |uÎ`À ##∞fl QÆ∂_çu ÑÖ`«"Õ∞\˜ ÑÖ`«=Ú IIáÈáÈII
<å^äŒ∞_»O>Ë JO`«∞ÖËx „¿Ñ=∞. HÍx PÜ«∞# Hõ∆}O PÅã¨ºOQÍ `«# ^ŒQÆæ~°‰õΩ =¿ãÎ...
ÉèÏ"å=∞$`«O :
''QÆ ~ Úº——=∞x =∂\Ï¡ _ Õ 'QÆ Ü « ∂ ºo—. JyflÑ¨ ~ ° fi `« O ÖÏ „Ñ¨ [ fiie¡ PÜ« ∞ #
J#∞#~ÚOK«QÍ<Õ Hõéyh~°=Ù`«∞Ok. H“yeÖ’ qÅÑ≤ã¨∞ÎOk. D H©~°Î#Ö’ F Nx"å™ê! ''áÈáÈ=Ü«∂º! h ¿ãflÇÏ¨ =Ú KåÅ∞. h‰õΩ <å‰õΩ WHõÃÑ· ÜÕ∞=∂„`«O
á⁄ã¨QÆ^Œ∞. h=Ù <å"≥·Ñ¨Ù =Ù<åfl=x <Õ##∞HÀ=@O „Éèí=∞. Jk x[OHÍ^Œ∞——, JO@∂
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ 'HõÅÇ¨O`«i`«— =Öˇ [QÆ<åfl^∞Œè x`À<Õ áÈ\Ï¡_∞» `«∞<åfl~∞° . ^≥ÑÊ≤
f„=OQÍ áÈ~å_ç# P"≥∞#∞ h"Õ Hõ~°∞}ÕKåÅÜ«∂º!
á⁄_»∞ã¨∞<Î åfl~∞° ... ~°∞ã¨~∞° ã¨ÖÏ_»∞`«∞<åfl~∞° . |∞ã¨H˘>Ëì Éè∞í [OQÆ"∞≥ áÿ ÈÜ«∂~°∞. P `«~∞° "å`«
Hõ^äŒ JO`å =∂=¸ÖË. ™êfig∞! P"≥∞ (h P ÉèÏ~°º) =∂@‰õΩ JÑ¨C_Õ, J^ŒeOK« =Å^• (J_»∞¤
K≥ÑÊ¨ =^•Ì!!) P"≥∞ qÑ¨CK«∞ (JO`« qÑ¨s`«OQÍ) ##∞fl u_»∞`«∞O>Ë... h=Ù J^Õq∞\˜
LII KåÅ∞~° h^Œ∞ á⁄O^Œ∞, ~ÚHõ ™ê^èŒº=Ú HÍ^Œ∞~° á⁄=Ú‡ P=Å<£ J#‰õΩO_» J\Ï¡ qO@∂ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï"å? WOHÍ K≥Ñ¨Ê=Åã≤# Ñ¨<Õ=Ú#fl^ŒÜ«∂º!
`åeq∞ áÈÜ≥∞ g_çux ^è≥·~°º=Ú É’~°QÆ â◊H˜Î ÖË^Œ∞~å h ¿ãflÇ¨ÏO J^Õq∞\˜ J#‰õΩO_» J\Ï¡ qO@∂ ‰õÄ~°∞ÛO\Ï"å? WOHÍ K≥Ñ¨Ê=Åã≤#
<åeq, PÑ¨"å"≥∞ ##∞ #=fiQÆ =∞K«Û~° "≥∞H˜¯ =Å¡ÉèÏ! Ñ¨<Õ=Ú#fl^ŒÜ«∂º! h ¿ãflÇ¨ÏO J^Õq∞ ¿ãflÇ¨Ï"≥∂ HÍx, WHõKåÅ∞ KåÅ∞. =ÚÑ≤Êi
ÜÕ∞Å q`«O_»"å^Œ=ÚÅ∞ Ü≥∞OK«∞=Ú ^•ã≤x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. K«∞@ì=∞=O\Ï? (h=Ù <å‰õΩ P`«‡|O^è∞Œ =Ù Jx J#∞HÀ<å!!) KåÅ∞ ™êfig∞! "≥ÚQÆ=Ú
K«∂KÕ^• (h =ÚY=Ú K«∂_»=∞O\Ï"å?) =^ŒÌ<Õ=^Œ∞Ì.
~åQÆO : =∂à◊q „Ñ¨Éèí∂! P"≥∞‰õΩ <Õ#O>Ë Ü≥∞O`« =∞`«û~°"≥∂ `≥Å∞™ê? P =∞K«Û~°O`À P"≥∞,
áÈáÈh á⁄O^Œ∞KåÅ∞ á⁄ã¨QÆkHõ 'nx =ÚYOÖË— J#fl@∞¡ ##∞fl K«∂ã≤ #=Ùfi`∞« Ok. JÑ¨C_»∞ h=Ù P"≥∞#∞ =∂#Ê=^•Ì?
J\Ï¡ KÕÜ∞« HõáÈQÍ, =KåÛ# (ã¨g∞Ñ≤Oz) P~ÀA P"≥∞ =^Œ<Ì Õ QÆ_∞» Ñ¨Ù`å"å? WÑ¨C_»∞
"≥·Ñ¨Ù QÍ^Œ#∞K«∞ h`À =_ç É’~å_Õ<å IIáÈáÈII
<å`À WK«ÛHÍ# QÆ_»∞Ñ¨Ù@‰õΩ K«∂™êÎ"å? WHõ h‰õΩ <å‰õΩ 'ÜÕ∞\˜ "≥ÚQÆ=∂@=Ú—
JÑ¨C_Õ PÃÑ =∂@‰õΩ #^ŒeOK« =Å^• (ãÖHÀK«O) Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? `«=∞~°∞ <å=^ŒÌ‰õΩ =zÛO^Õ... Ñ¨k"ÕÅ∞ (J^Õ... ÉèÏQÆºO).
qÑ¨CK«∞ ##∞fl k@ìQÍ qO^Œ∞~å h=Ù WÑ¨C_»∞ [iy# D áÈ\Ï¡@ KåÅ∞#∞.
K≥Ñ¨Ê<ÕÅ h`À_ç K≥e"Õ∞\˜ K≥eq∞ ™êfig∞! XHõ"Õà◊ P"Õ∞ =zÛ h ã¨~°ã¨# ‰õÄ~°∞ÛO^Õ... J#∞HÀ... h=<åfl
=ÚÑ≤Êi K«∞@ì=∞=O\Ï "≥ÚQÆ=Ú K«∂KÕ^• IIáÈáÈII ''áÈáÈ==∂‡! <å „Ñ≤Ü«∞ ã¨d U=∞<åfl J#∞H˘O@∞Ok——... J#=^•Ì? P"≥∞#∞
##∞fl ã¨ = ∂#O KÕ ™ êÎ "å? ÜÕ ∞ O J<åºÜ« ∞ O... Wk!! ("≥ #∞"≥ O @<Õ D
=∞K«Û~å# #=fiQÍ#∞ =∂#∞ÑÖQÆ=Å^• 'HõÅÇ¨O`«i`«—... J#QÍ... =ÚO^Œ∞HÀÑ≤Oz `«~°∞"å`« Ñï`åÑÖ`À ã¨=∞‰õÄ_»∞
(=) "˘KåÛ# <å"Õà◊ <åÃÑ =^ŒÌ #∞O^Œ∞~å „Ñ≤ÜÚ« ~åÅ∞) K«Å|¡ _ç#k. JuÎ# N"ÕOHõ>âË ß! (‰õÄ_ç# Nx"å™ê!) JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À
~ÚK«Û HÍ# h‰õΩ <å‰õΩ <Õ\ ˜ "≥ÚQÆ=∂@ q∞OHõ =Öˇ<Õ |uÎ`À (ÉèíH˜Î`À) <Õ#∞ x#∞fl ¿ãqOKÕ ^•x<Õ. <å`À ÑÖ`«O hˆHÅ#Ü«∂º!
=zÛ#^Õ Ñ¨k"ÕÅ∞ "å^Œ∞ÖÏ>Ë KåÅ∞#∞ IIáÈáÈII ÑÖ`«O =∂x ##∞fl ã‘fiHõiOK«∞=Ú.
173 174
=Ú#∞fl_ç 4-87 QÍÅÑ¨Ù>ˇé]ÅQÆO>Ë–Hõq∞‡ h\˜Ö’ g∞Å∞
"≥·~åQÆº ÉèÏ=#Å Hõ^ŒÌOÑ¨>Ëì J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î# <å™êfikOK«O_ç. <å *ÏÅ <å Ñ¨ã¨ÅlH˜¯ –Kå=‰õΩO_ô<å
ÉèÏ~°º, <å ãÖ`å#O, <å |O^èŒ∞=ÙÅ∞ J<Õ ãÖQÆ`«fiO, =ÚO^Õ `˘eyáÈ"åe. PÅi |OQÍ~°∞ QÆO>Ë–#O^Œi =∞#ã¨∞Å∂#∞
=∞~°}â◊Ü«∞ºÃÑ· KÕ~åHõ =∂^èŒ"å, ˆHâ◊"å JO\Ï#∞ÖË J#∞‰õΩO>Ë... Jk áÈeq∞ <åÑ¨ã¨lH˜¯ – Ñ¨ÙOQÆ∞_»∞ QÍ‰õΩO_»∞<å II=ÚO^ÕII
[iˆQÑ¨xHÍ^Œ∞. =ÚO^Œ∞QÍ K≥é∞=ÙH˜ Hõ@ìQÆ@∞ìH˘x, =~°¬Oh~°∞ xOÑ≤ ^•xx KÕi =Ú`«ºÑ¨Ù lÑ¨ÊÅ –z#∞‰õΩÅ∞ xez`Õ
"å_»∞HÀ"åe QÍx hà◊√§ áÈÜ«∂Hõ h=Ù KÕ¿ã^Õ=ÚOk JO@∞<åfl~°∞. "Õ∞~° `Õ@ =Ú`«º=ÚÖˇ· – q∞OK«‰õΩO_ô<å
^è•~°∞}˜ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ – ^•ã¨∞Å ãÖQÆu #∞O>Ë
ã‘II xÑ¨CÖ’ q∞_»∞`«Å∞ x=Ù~åÜ≥∞##fl@∞¡ áÈ~°z <Õ r=ÙÖˇ·# – |∞}∞ºÅ∞ QÍ‰õΩO^Œ∞~å II=ÚO^ÕII
„ã‘ÎEz Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ K≥_»∞@ Hõ^Œ∞Ì
QÍÖÏxÔHé]Å QÍOz# g∞#∞Å∞<£ ÉèÏ"å=∞$`«O :
lH˜¯ K«zÛ#Ü«∞@∞¡ K≥_»∞@ Hõ^Œ∞Ì "≥∂Hõ∆=Ú<åã≤OK«∞ "å~°∞, ãÖ™ê~°Ñ¨Ù Ü«∂=Ö’ Ñ¨_ç "≥∂ã¨áÈHõ, =ÚO^Õ,
Hõ#HõOÑ¨Ù q∞ã¨q∞ã¨Öò QÍOz# =∞#=ÚÅ∞ ãÖQÆ"≥∞ÖÏ¡ (<å"åà◊√§, <åk... J<Õ "≥OÑ¨~å¡@) `˘ÅQÆ=Öˇ (=^ŒeOK«∞HÀ"åe).
q_»∞=Hõ kQÆ*Ïi K≥_»∞@ Hõ^Œ∞Ì HõO^Œ∞= É’~Ú# hà◊√§ (Juâ◊~ÚOz "ÕQÆ=ÚQÍ =KÕÛ hà◊√§, =~°¬[ÅO áÈ~Ú#
=Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÅ =Úhfl\ ˜ aO^Œ∞=ÙÖò `«~°∞"å`«...) ^•xH˜ Hõ@ìQÆ@∞ì@ ãïÜ≥ÿ∞# Ñ¨xÜÕ∞<å?
`Õ@=Ú`åºÅ∞QÆ `ÕÅHõ^Œ∞Ì
XHõ¯™êixÑ¨C#∞ K«∂¿ãÎ q∞_»∞`«Å∞, Ñ¨xÖËHõ áÈ~Ú<å JO^Œ∞Ö’Ñ¨_ç Kå=‰õΩO_®
`ÕII "ÕOHõ>Ëâ◊√x ^•ã¨∞Å∞ ¿Ñi‡*Ë`« =ÙO\ÏÜ«∂? „ã‘ÎÅ#∞ K«∂z# Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ, Jxâ◊=Ú (ZÑ¨C_»∂) "åiÃÑ·<Õ
Ñ¨Ù}∞ºÅQÆ∞^Œ∞~°∞ q+¨Ü«∂Å "≥∂ã¨áÈHõ `«Å=Ú#HõÅ=‰õΩO_® =ÙO\Ï~å? HÍO`åzO`«`À HÍOu qÇ‘Ï#∞Å∞ HÍ‰õΩO^Œ∞~å?
Hõ@ìQÆ@ì=K«∞Û<≥ h~°∞ QÆ_»záÈ=
J#fl=∞Ü«∞º É’kèOK≥#∞ Ç¨Ïix Q˘ez h\˜Ö’ QÍÖÏxH˜ `«yeOzÜ«Ú#fl Zé]Å#∞ (Ü≥∞~°Å#∞) K«∂z# KÕÑ¨Å∞
K«OK«Å |∞kú`À, (ZéHÀãÖ P QÍÖÏxH˜ zH˜¯ Kå=‰õΩO_® =ÙO\ÏÜ«∂...). "å\˜
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞
PÅi (JÅ¡i) "å\˜ q<åâ◊¿ÇÏ`«∞"Õ Hõ^•! HÍOK«#=Ú#∞ QÍOz# JO^ŒiH©
=ÚO^Õ `˘ÅQÆ=Öˇ–"≥∂ã¨áÈHõ ãÖQÆ "≥∞Å¡ z`«Î=ÚÅ∞ K≥_ç ^•x q∞Åq∞ÅÅÃÑ· "åº"≥∂Ç¨ÏO Hõey, áÈeq∞ (=â◊√Öˇ·) ^•x
HõO^Œ∞=É’~Ú# hà◊√§–Hõ@ìQÆ@ì =K«∞Û<å II=ÚO^ÕII "≥·Éèí"åxH˜ zH˜¯, Ñ¨ÙOQÆ_»∞ HÍ‰õΩO_»∞<å (kQÆ*Ïi K≥_çáÈ‰õΩO_® =ÙO\Ï~å) ?
J#Å=Ú ÉÁ_»QÆO>Ë – #O_»#∞#fl q∞_»∞`«Å∞ `≥éK«∞H˘xÜ«Ú#fl =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÅÖ’ Ñ¨_ç# h\ãO^Œ∞=ÙÅ∞ `Õ[ã¨∞ûQÆÅ
Ñ¨xÖË‰õΩ<åfl #O^Œ∞–|_»‰õΩO_ô<å =Ú`«º=ÚÖˇ· â’aèOK«‰Ωõ O_® =ÙO\ÏÜ«∂? J\Ï¡Qˆ =º~°∞Åú `À HÍHõ, N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x
á⁄xy K≥Å∞Å QÆO>Ë –Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ K«∂Ñ¨ÙÖˇÖÏ¡ ^•ã¨∞Å ™êOQÆ`«ºOÖ’, áÈ~°z<£ (Ñ¶¨∞#`«`À) Ur=ÙÖˇ·<å Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å∞ HÍ‰õΩO_»
#xâ◊=Ú #O^Œ∞ g∞^Œ –#O@∞ ÉÏ~°‰õΩO_»∞<å II=ÚO^ÕII =ÙO\Ï~å?
175 176
4-88 HõkÃã "≥∂Hõ∆ ™êHÍ~°=Ú `å<≥·
=Ú#∞fl_ç L^Œ∞@∞# xeK≥h L^ŒÜ«∞=~°∞
`«#`«O„_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi =Öˇ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ ‰õÄ_® WkQÀ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x D_≥·
qã¨Î $`«OQÍ qtëêì^·≥ fi`« =∞`åxfl „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. P =∞`åxfl Pq+¨¯iOz# á⁄^ŒÅ∞K«∞<åfl_»∞ Éèí∞qx L^ŒÜ«∞=~°∞ IIL#fl`ÀII
N~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"åix NÇ¨Ïi J=`å~°OQÍ P~åkèOKå~°∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞Å. ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«q∞à◊√Å∞ N~å=∂#∞AÅ "åix ''L_»Ü∞« =~°∞—— („Ñ¨^•è # J~°Û‰õΩ_»∞) Jx ''ZO|~ü L_» Ü « ∞ =~° ∞ („Ñ¨ ^ è • # J~° Û ‰õ Ω _» ∞ ) Jx Ñ≤ Å ∞=|_Õ D
=∞<åfl~ü—— #_»Ü«∂_Õ ^≥·==Ú Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞ ''WkQÀ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x D_≥·
N~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ L#fl`«∞Öˇ·# "å~°O^ŒiÖ’# L#fl`«∞_≥·# QÆ∞~°∞=Ù. ZOz
á⁄^ŒÅ∞K«∞<åfl_∞» Éè∞í qx L_»Ü∞« =~°∞—— JO@∞<åfl~∞° . QÆ∞~°∞=ÙÅO>Ë JO`« P~å^è#Œ
"åiH˜. K«∂_»=Öˇ#O>Ë J#O`«∞_≥·# N=∞Ç¨q+¨µ‚=Ù#‰õΩ DÜ«∞#‰õΩ `å~°`«=∞º"Õ∞ ÖË^Œ∞.
P."≥II L_»Ü«∞=~°∞x "≥∞zÛ L#fl`À#fl`«∞_»x Jxfl Ö’Hõ=ÚÅÖ’#∞#fl âß„ã¨Î ~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ#∞ Éèí∂Ö’HõOÖ’ á⁄_»EÑ≤Oz#
`å##O`«∞_»<≥#∞ `åà◊§áêHõ QÆ∞~°∞^Õ=Ù_ô L_»Ü∞« =~°∞. "Õ^HŒ ÍÅO#∞O_ç "≥Å∞QÆ∞Ö’xH˜ =zÛ# Ñ¨Ù}ºâß„ã¨=Î ÚÅ#∞
ÃÑ^ŒÌ u~°∞=∞ÅÜ«∞º q#∞uOK≥ K«∂_»~À Jxfl\ ˜Ü«∞O^Œ∞ x~°fiÇ≤ÏOz# Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡_ô L_»Ü«∞=~°∞.
"ÕOHõ@Ñü ã¨=Ú_»∞ "Õ`«Î J<≥#∞
"≥Hõ¯ã¨"≥∞ÿ# (^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ#) q+¨µ‚ ÉèíH˜ÎÜÕ∞ XHõ¯ ~°∂Ñ¨=ÚQÍ ^•eÛ# "å_Õ
~åQÆO : ã¨∞<å^Œq<Àkx L_»Ü«∞=~°∞. K«Hõ¯x q*Ï˝#=Ú#‰õΩ W~°"≥· (™ê÷#"≥∞ÿ), WkQÀ JkèHõ"≥∞ÿ# Ãã·÷~°º=Ú`À
L#fl`À#fl`«∞_»∞ =Ù_»Ü«∞=~°∞ D L^ŒÜ«∞=~°∞ =Ù<åfl_»∞.
Z#fl##O`«∞_Õ D L_»Ü«∞=~°∞ IIL#fl`ÀII
Q˘Ñ¨Ê L^Œúu`À `å<Õ ™êHÍ~°"≥∞ÿ# "≥∂Hõ∆=Ú J#fl@∞¡ D L_»Ü«∞=~°∞
ã¨~°fiÖ’Hõ=ÚÅ âß„ã¨Î~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ xÅzÜ«Ú<åfl~°∞. WkQÀ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ ã¨=∂#"≥∞ÿ# "å_≥· D L_»Ü«∞=~°∞ D
Lifiá⁄_»"≥∞h L_»Ü«∞=~°∞ Éè∂í Ö’HõOÖ’ á⁄^ŒÅ∞K«∞<åfl_∞» . (=iúÅ∞¡K∞« <åfl_∞» ). DÜ«∞##∞ â◊~}
° #O_ç, ^è#Œ ∞ºÅ∞
Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù "Õ^•O`« Ñ¨Ù}ºâß„ã¨Î=ÚÅ∞ J=O_ç.
x~°fiÇ≤ÏOK≥#xfl\Ï L^ŒÜ«∞=~°∞ IIL#fl`ÀII
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù Nq+¨µ‚ ÉèíH˜ÎÜÕ∞
XHõ¯ ~°∂Ñ¨"Õ∞ L^ŒÜ«∞=~°∞
K«Hõ¯<≥·# ã¨∞*Ï˝#=Ú# H˜~°"≥·
=Ù‰õΩ¯g∞Ô~#∞ W^≥ L^ŒÜ«∞=~°∞ IIL#fl`ÀII
177 178
4-89 Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ Ñ¨ÙO_»sHÍHõ∆
=Ú#∞fl_ç QÆ~°∞_»^èŒfi[ Hõ~°∞}Ïxkè
z~°O`«# JK«∞º`« N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
x`«º#∂`«#"≥∞ÿ# (Z=~ü„w<£) Éèí[# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. #~°=∞$QÆ `Õ #"≥∂ #"≥∂ IINÇ¨ÏsII
nx<åÅÑ≤Oz `«iOK«O_ç. x`«ºâı+ÿsâ◊! JO>Ë x`«º=¸ âı+¨â‹·Å=Ú#‰õΩ JkèÑü
ÉèÏ"å=∞$`«O :
JxHÍ^Œ∞... x`«∞º_»∞#∞ =∞iÜ«Ú âıëê„k tY~°<å^äŒ∞_»∞#∞ J~Ú# NÇ¨ÏiQÍ <Õ#∞
ÉèÏqOKå#∞. '~å=∞<å=∞ „`«Ü«∞~°∂Ñ¨— JO>Ë Ñ¨~°â◊√~å=∞, |Å~å=∞, N~å=∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»"≥·# F NÇ¨Ïs! x`«º=¸ =iúÅ∞¡"å_®! âı+¨â‹·Å tY~åkè
J#∞ <å=∞=ÚÅ∞ ^èiŒ Oz#"å_»x J~°Oú . 'z~°O`«#∞—_»O>Ë 'J<åk— J~Ú# "å_»x <å^è • ! ã¨ " ≥ ∂ ‡Ç¨ Ï #Hõ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # ~° ∂ Ñ¨ = ÚQÆ Å =Ú‰õ Ω O^•! F =Ú~ås! h‰õ Ω
J~°úO. '™ê=∞*Ï=#∞— _»O>Ë QÆ*ËO„^Œ∞x HÍáê_ç# "å_»x J~°úO. z#fl Éèí[#Ö’ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
=∞#‰õΩ `≥eÜ«∞x "≥xfl=Ù<åflÜ≥∂... F ^Õ=H©#O^Œ<å! "å=∞<åHÍ~°∞_»"≥·# ^Õ"å! QÀqO^•! QÀáêÖÏ! QÀÑ‘
`ÕII ''NÇ¨Ïs! x`«º! âıëê„k tY~°<å^èŒ! Ç¨Ï$^ŒÜ∂« kè<å^è•! QÀ=~°#ú Ñ¨~fi° `=« Ú#∞ z\˜HÔ # „"ÕeÃÑ· Ü≥∞uÎ U_»∞ JÇ¨ÏŸ~å„`«=ÚÅ∞
"≥∂Ç¨Ï<åHÍ~° `Õ #"≥∂ =Ú~°q^•~°!—— ~ˆ Ñ¨Ö#¡ˇ ∞ WO„^Œ∞x cèÉ`íè û« O#∞Oz ~°HO∆˜ z# =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! QÀ‰õΩÅ=Ú#∞ áêeOz#
=∞^èŒ∞~°=ÚQÆ `Õ<≥Å∂Ô~_ç 'Éèí[#— áê_ç NHõ$ëê‚! ^Õ"âÕ ßkèHÍ! (^Õ"OÕ „^Œ∞x `«=Ú‡_»"<·≥ å Ü≥∞<Àfl ~Ô @∞¡ Jkè‰Ωõ _»"#·≥ ^Õ=^Õ"å!)
Ç¨Ïix q#∞uOK≥ ^èŒ#∞º_»∞ J#fl=∞Ü«∞º h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
~åQÆO : Éèˇ·~°q P<å_»∞ HÍ##=ÚÖ’x HÍ™ê~°=ÚÖ’ QÆ*OË „^Œ∞x "≥Úãë ÉÏi#∞O_ç ~°HO∆˜ z#
<å~åÜ«∞}∞_®, âß~°˝=Ú J<Õ qÅ∞¡#∞ ^èŒiOK«∞ q+¨µ‚^Õ"å! „uq„Hõ=Ú_≥·#
NÇ¨Ïs x`«º âı+ÿsâ◊
"å=∞<å=`å~å! NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`å‡! "åã¨∞^Õ"å! ~å=∞<å=∞ „`«Ü«∂~°∂áê!
"≥∂Ç¨Ï<åHÍ~° =Ú‰õΩO^Œ #"≥∂ IINÇ¨ÏsII
(Ñ¨~°â◊√~å=∂, |Å~å=∂, N~å=∂), Ü«∞â’^•^ÕqH˜ zH˜¯ „`å\˜`À L^Œ~°=Ú
^Õ=H©ã¨∞`« ^Õ= "å=∞#
|OkèOÑ¨|_ç# ^•"≥∂^Œ~å! F NHÍO`«∞_® h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞, J<ÕHõ
QÀqO^• QÀÑ¨ QÀÑ‘<å^ä•
QÀ=~°÷# ^èŒ~° QÀ‰õΩÅáêÅHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
^Õ"ÕâßkèHõ `Õ #"≥∂ #"≥∂ IINÇ¨ÏsII Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»x „Ñ¨ã≤kú K≥Ok# ^Õ=^Õ"å! Ñ¨ÙO_»sHÍH∆Í! (Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å!)
™ê=∞*Ï=# âß~°˝áê}˜ QÆ~°∞_»^èŒfi*Ï! Hõ~°∞}Ïxnè! z~°O`«<å! (Pk J#∞#k ÖËx"å_®!) JK«∞º`å!
"å=∞<å Hõ$+¨‚ "åã¨∞^Õ"å (<åâ◊~°Ç≤Ï`å!) F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! #~°ã≤OÇ¨Ï ã¨fi~°∂áê! h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞
~å=∞<å=∞ <å~åÜ«∞} qëÈ‚ „Ñ¨Éèí∂!
^•"≥∂^Œ~° N^èŒ~° #"≥∂ #"≥∂ IINÇ¨ÏsII
179 180
4-90 Ü≥∞‰õΩ¯"≥· „|Ç¨‡^Œ∞Å∞ <≥Ñ¨C_»∞ xO„^•^Œ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç `«Hõ¯Hõ H˘ezÜ«Ú#fl `«`«Î fig∞`«_»∞
D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ x~°ÌfiO^ŒfiOQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ NÑü, K«Hõ¯ <å~°^•^Œ∞Å ãÖH©~°Î#‰õΩ *ÁH˜¯
"≥·‰õΩO~î°Ñü Jx `ÕeÛ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ∞, <å~°^•k ãÖH©~°Î<åKå~°∞ºÅ∞, xH˜¯# N"ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«Ú_»∞ h`«_Õ IIN"ÕOHõII
t=Ñ¨Ù„`«∞_≥·# ‰õΩ=∂~°™êfiq∞, „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ ÉèÏQÆ=`åk „QÆO^èŒ=ÚÅ∞ qq^èŒ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ H©iOÎ z#k D ^Õ=^Õ=Ù<Õ. "ÕOHõ>âË √◊ x=O\˜ ^≥=· "Õ∞ ÖË_∞» "ÕOHõ\Ï„k N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞#∞, NÑüÜ«Ú#∞ ~¸`«_Õ. áê=#"≥∞ÿ# "≥·‰õΩO~î°<å^èŒ∞_≥·#
=O\˜ f~°÷"Õ∞ ÖË^Œ∞ Jx <˘H˜¯ =HÍ¯}˜ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. Ç¨ÏiÜ«Úx`«_Õ. (WO^Œ∞Ö’ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞).
P."≥II áê=#=∞uÜ≥ÿ∞# "≥·‰õΩO~î°Ñü, Ç¨Ïi ÉèÏQÆ=`«=ÚÖ’ K≥Ñ¨Ê|_ç# |Å~å=Úx f~°÷Ü«∂„`å Ñ¶¨∞@ì=ÚÖ’ "Õ^Œq^Œ∞_≥·#
"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç`«_≥ â◊OHõ ÖË^Œ∞ Ñ¨~°=∂`«‡ Z=~À, J`«_Õ D`«_»∞ (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞). „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}OÖ’
<å~°^•^Œ∞ e`«x #Ü«∞=ÚQÆ Q˘ezi Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥=~À P`«_Õ ~¸`«_»∞. "å=∞# Ñ¨Ù~å}OÖ’ Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ# ^≥·=OQÍ
J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïix ã¨#∞fluOK≥ K≥Ñ¨Ê|_ç# "å_ç`«_Õ. DÜ«∞<Õ u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
~åQÆO : É∫o `˘e¡ Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOz "≥^ŒH˜ n@∞QÍ Hõ#∞Q˘x

„Ñ¨^ŒH˜∆}=Ú KÕã≤ #=∞ã¨¯iOz# ÉèíQÆ=O`«∞_≥=~À, P`«_Õ ~¸`«_»∞. ã≤÷~°"≥∞ÿ, HÀ<Õ\ ˜
N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ NÑüÜ«Ú x`«_Õ
ã¨g∞Ñ¨=Ú# x`«º=¸ t=Ñ¨Ù„`«∞_≥·# ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ "≥·Éèí"À¿Ñ`«OQÍ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤
áê=#Ñ¨Ù "≥·‰õΩO~î° ÑüÜ«Ú#∞ x`«_Õ IIN"ÕOHõII
^Œi≈Oz# ^Õ=^Õ=Ù_»∞ ~¸`«_Õ. DÜ«∞<Õ u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
ÉèÏQÆ=`«=ÚÖ’ *ˇ¿Ñ |Å~å=Ú f~°÷Ü«∂„`«–
<åQÆ"≥∂HõÎ"≥∞ÿ# ^≥·==∂`«_ç`«_Õ ã¨~åfik‰è Ωõ Öˇ#· „|Ç¨Ï‡ =∞¿ÇÏâ◊fi~∞° Å∞, WO„^•^Œ∞Å∞ x`«º=¸ "≥#∞nÜ«∞Hõ H˘eK≥_ç
ÉÏQÆ∞QÍ „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}Ñ¨^ŒÌu Ü«∂`«_ç`«_Õ `«`«Î fi=Ú D`«_Õ. <å~°^Œ∞_»∞, `«∞O|∞~°∞_»∞ K«Hõ¯QÍ ãÖH©~°Î#=Ú *Ëã≤ Juâ◊~ÚOz
Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ "å=∞# Ñ¨Ù~å}ÀHõÎ ^≥·=g∞`«_Õ IIN"ÕOHõII â◊~°}#fl N"ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«Ú_»∞ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
"≥ÅÜ«∞ ã¨Ñ¨Î |∞∞+¨µÅ∞ "≥^ŒH˜ „Ñ¨^ŒH˜∆}=Ú–
ÅÅ~° *Ëã≤# ^Õ=Ù_®`«_ô`«_Õ
<≥Å"≥· HÀ<Õ\ ˜ á⁄O`« x`«º=Ú QÆ∞=∂~°™êfiq∞
Hõeq∞ ^ŒÑ¨=Ú ¿ãã≤ Hõ#fl^Õ=Ù_ô`«_Õ IIN"ÕOHõII
181 182
4-91 K«k"Õ~°∞ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ ™êÔ~ k~°∞"å=Ú_ç^≥
=Ú#∞fl_ç Hõkã≤ Nãü =ÚO^Õ HÍK«∞‰õΩ#flk
K«H¯õ x "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! J^Œ<åÜ«∞ N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨ =∂K«~°Ñ≤^Õ
Uq∞ x„^ŒáÈ`«∞<åfl=Ù „Ñ¨Éèí∂! ZO`«¿ãÑ¨Ù x„kOK≥^Œ=Ù? „|Ç¨‡k ^Õ=`«ÅO`å `«=∞ Ü≥∞^Œ∞@ x#fl\ ˜ =∂¿Ñ ~ÚÜ«∞º‰õΩO\˜=Ü«∂º IIUq∞II
HÍ=∞#Å Ñ¨\ ˜ìHõÅ#∞ fã≤H˘x h "åH˜@ xezÜ«Ú<åfl~°∞. "åix HõxHõiOÑ¨Ù=Ú. ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"≥+· =‚¨ ÙÅ∞ u~°∞"å=Ú_ç K«^∞Œ =Ù`«∞<åfl~∞° . h „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ J~åúOy N^Õq P„`«=ÚQÍ F Nx"å™ê! Uq∞ x^Œ∞iOK≥^=Œ Ù „Ñ¨É∂íè ! ZO`«^•Hõ x„^ŒáÈÜ≥∞^Œ=Ù? „|Ç¨‡k
hH˘~°‰õΩ "ÕzÜ«Ú#flk. „Ñ¨Éèí∂! =∂ K«~°Ñ¨Ù... W^Õ, Ü≥∞^Œ∞@ x#fl\ ˜ =∂¿Ñ ^Õ=`«ÅO`å `«=∞ HÍ=∞#Å Ñ¨\ ˜ìHõ fã≤H˘x h "åH˜@ HÍK«∞H˘xÜ«Ú<åfl~°∞.
~ÚÜ«∞º‰õΩO\˜=Ü«∂º! JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë?
Ñ¨Å∞ q^èŒ=ÚÖˇ·# Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞Å∞, Ñ¨K«Ûà◊√§ ‰õÄ_ç# Éè’[#=Ú h‰õΩ JiÊOzi.
LII U=∞x xkÌiO`«∞qHõ Ü≥∞Ñ¨Ê\˜^•Hõ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=! =∂ Wk „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ# ^èŒ#∞~å‡ã¨Ñ¨Ù "Õà◊. Ñï"Õ+≤ìOÑ¨|_çÜ«Ú#fl ãÖH©~°Î<åKå~°∞ºÅ∞
HÍ=∞# ÖÏÅHÕÑ¨Ù=∞x QÍK«∞Hõ#∞O^Œ∞~°∞ h^Œ∞ "åH˜@<£ =∞^èŒ∞~°=ÚQÍ h H©~°Î#Å <åÅÑ≤OK«∞K«∞<åfl~°∞. F [Å*Ï‰õ∆Ω_®! (Ñ¨^Œ‡^Œà◊<Õ„`å!)
™È=∞^èŒ~°∞O_»∞ „|Ç¨Ï‡Ü«Ú#∞ ™ÈÎ„`«=Ú *ËÜ«ÚK«∞ ^Õ=<å^äŒ∞_»∞<£ x^Œ∞~° ÖËz [ÅHõ=ÚÖÏ_≥^Œ=Ù ÖËz~å=Ü«∂º!
HÍ=Úx `«e¡ NÅÅ# HÍ`«~° *ˇO^≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
F ^Õ=^Õ"å! h`À<Õ ã≤^Œú=ÚQÍ #∞#fl QÆO^èŒ=Ú#∞, JHõ∆`«Å#∞, ^èŒ∂Ñ¨
~åQÆO : Éèí∂áêà◊O
nÑ¨ = ÚÅ`À ‰õ Ä _ç Ü « Ú #fl „ÉÏÇ¨ Ï ‡}∞Å "Õ ^ Œ Ñ ¶ ¨ ∞ ’+¨ } =Ú g#∞ÅH˜ O Ñ¨ Ù QÍ
Uq∞ x^Œ∞ÌiOKÕ=Ù Ü≥∞O^•HÍ#∞ q#=K«∞ÛK«∞#flk. x#∞fl „â◊^ŒúQÍ Ñ¨ÓlOK«=Öˇ#∞ „âı+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨Ù+¨Ê=ÚeqQÀ „Ñ¨Éèí∂!
HÍq∞Oz „|Ç¨‡^Œ∞ÖˇÅ¡ QÍK«∞‰õΩ<åfl ik"À IIUq∞II Ñï=∞à◊ `åO|∂Åq∞kQÀ. F ã¨Ñ¨Îysâß! JO^Œ~°∂ "ÕzÜ«Ú#fl h H˘Å∞=Ù#‰õΩ
Ñ¨ÙÅ∞QÍÅ∞ |K«Ûà◊√§ É’#=Ú "≥\ ˜ì#k^Õ qKÕÛÜ«∞ =Ü«∂º!
"≥ÅÜ«Ú ^èŒ#∞~å‡ã¨ "Õà◊Ü«Úx^Õ =∂\˜=∂\˜H© "≥·+¨‚=ÙÅ∞ ÉèíH˜Î`À ÑïîOK«∞ 'u~°∞"å=Ú_ç— Hõ~°‚¿ÑÜ«∞=ÚQÍ
|Åã≤ ãÖH©~°Î# Ñ¨~°∞Å∞ áê_Õi^Õ qxÑ≤OK«∞K«∞#flk. PÅHÕÑ¨Ù=Ú „Ñ¨Éèí∂! JO^ŒiHõO>ˇ =ÚO^≥ NÅH˜∆ ‡ hHÀãÖ
[Å*Ï‰õ∆Ω_» ÖËz [ÅHõ=∂_»=Ü«∞º IIUq∞II HÍK«∞H˘x Ü«Ú#flk. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! WÑ¨C_»∞ J^Œ<åÜ«∞ (ã¨=∞Ü«∞=∂ã¨#fl"∞≥ #ÿ k)
`À_»<Õ QÆO^è•Hõ∆`«Å∞ ^èŒ∂ náêeqQÀ W^Õ "Õ∞=Ú h‰õΩ KÕÜ«ÚK«∞#fl K«éÑ¨Ù (J~°KÕu`À `«\ ì̃ ÖËÑ¨Ù „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú). ''Z^Œ∞@,
‰õÄ_ç# q„Ñ¨ÙÅ "Õ^ŒÑ¶¨∞’+¨} e"Õ x#fl\ ˜ =∂¿Ñ WÜ«∞º ‰õΩ<åfl=Ü«∂º!—— (™êfig∞! h‰õΩ ~å„u QÆ_»z#>Ë¡ ÖË^ŒÜ«∂º).
"å~°∞ ^Õ~° |∂lOK«=Öˇ QÆ=∞‡ |∞=Ùfie"≥
g_≥q∞^Õ H˘Å∞=Ù‰õΩ qKÕÛÜ«∞=Ü«∞º IIUq∞II
183 184
4-92 QÆ∞@∞ì# #∞O_»Hõ ‰õÄÖˇ ~å=}∞_»∞
=Ú#∞fl_ç Ñ¨@∞ì_»∞ ãÖ‰õΩÅ∞ ÉèíO ÉèíO ÉèíO
~Ú>Ëì N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ ÔQeK≥#∞
`«=∂ëêQÍ =Ù#fl H©~#Î° XHõ\˜ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ~å=}∞x k@ìÖˇ· P_»∞_»∞ kèO kèO kèO II[Ü«∞=ÚII
ÅOHõÖ’ ã‘`« n#QÍ^èŒ q#fl N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Jyæg∞^Œ QÆ∞yæÅ"≥∞ÿ ~å=}∞x
ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO`«"≥ÚOk™êÎ#x â◊Ñ¨^äŒO KÕâß_»∞. ã¨∞„w=Ùx P[˝"Õ∞~°‰õΩ Éèí∂=∞O_»ÅOÖ’ =Ù#fl
=#K«~°∞ÅO`å ("å#~°∞Å∞, ÉèíÅ∂¡Hõ=ÚÅ∞) QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ =zÛ KÕ~å~°∞. F =#K«~°∞ÖÏ~å! [Ü«∞=Ú =∞#^Õ ã¨∞=∂! Ju j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ J^èŒ~°‡=∞<Õ
Ç¨Ï#∞=∞, JOQÆ^Œ∞_»∞, hÅ∞_»∞, *ÏO|=O`«∞_»∞... =O\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ`À P HõÑ≤¿ã# Ñ¨~°OÑ¨~°Å∞ `«∞`«∞Î`«∂ Jx #tOz f~°∞`å~Ú.
Ü≥∞ÖÏ=ÙO^ŒO>Ë... J^èŒ~°‡ ^è•~°Å∞ `«∞`«∞Î`«∂ J=Ù`åÜ«∞@. u_çO, _è»=∞O, ^èŒ}O, J^èŒ~°‡=~°Î#∞Öˇ·# ~åHõ∆ã¨∞ÅÃÑ· N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ P„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. Jxfl
ÃÑ@ÃÑ@, ÉèíOÉèíO, kèOkèO... "å"≥∂‡! UO H©~°Î#~å <åÜ«∞<å! k‰õΩ¯Å"≥Ñ· Ù¨ #∞O_ç #_çz ~°O_ç. L`åûÇ¨ÏO "≥eq¡ iÜ«Ú#∞, u_çO u_çO. W@∞"≥Ñ· Ù¨ #
HõOII [Ü«∞=∞QÆ∞ =#K«~°∞ÖÏ~å! Z‰õΩ¯= ãÖYºÖ’ Ããx· ‰õΩÅ#∞, "≥Ú~å~ÚOK«O_ç. ("≥∂Ç¨ÏiOK«O_ç... Ü≥∞^Œ∞~˘¯#∞#@∞¡
~°Ü«∞=Ú# `«∞`«∞ÎxÜ«∞ÅQÆ∞#∞ ~å=Úx Hõ$Ñ¨KÕ KÕÜ«∞O_ç). _è»HÍ¯Å∞ „"≥∂yOz Ãã·x‰õΩÅ#∞ L`åûÇ¨Ï Ñ¨~°K«O_ç. _è»=∞ _è»=∞ _è»=∞O.
ÅÜ«∞=∞QÆ∞ ''J^èŒ~°‡~åã¨∞Å∞——
HÀ@¡ ãÖYºÖ’ #∞#fl ‰õΩ\˜Å ^•#=ÙÅ#∞ (=OK«‰Ωõ Öˇ#· ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞) H˘@ìO_ç.
ÉèíÜ«∞"≥Ú^ŒÌx J#fl=∞Ü«∞º ''ÉèíOÉèíO—— J<≥~å.
^èŒ}O ^èŒ}O JO@∂, K«@∞‰õΩ¯# ™êQÆ~åxfl ^•@O_ç. Ñ¨@∞QÆu (Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À)
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix ÉÁ|ƒÅ∞, ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂, =Ú@ì_çOz HÀ@QÀ_»ÖÃÑ· Ü≥∞QÆ„ÉÏ‰õΩ@‰õΩ `åà◊√§
[Ü«∞=Ú =∞#k =#K«~°∞ÖÏÅ "≥Ú^ŒÖˇ·#q Ñ¨@∞ìH˘x ã≤^ŒÌO J=O_ç. HÀ@Åhfl ÃÑ@ÃÑ@ÖÏ_»∞`«∂ ÃÑ\˜¡áÈ"åe.
~°Ü«∞=Ú #^èŒ~°‡^è•~°Å∞ `«∞`«∞Î`«∂ II[Ü«∞=ÚII
QÆ∞@∞ì# (~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ) #∞#fl ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ ‰õÄÖˇ#∞ (=∞~°}O˜ Kå_»∞). Ñ¨@∞ì_∞»
~°Hõ¯ã¨∞Å g∞^Œ ~å=Ú_»eÔQ #Å∞–
k‰õΩ¯Å #_»=Ù_»∞ u_çOu_çO ãÖ‰õΩÅ∞ (â◊OY=ÚÅ ^èiŒ Oz =Ù`åûÇ¨ÏOQÍ Ñ¨ÓiOK«O_ç. ÉèOí ÉèOí ÉèOí ..). J=bÅQÍ
Ü≥∞‰õΩ¯_»∞ ¿ã#Å∞ ~Ú@∞ "≥Ú~°~ÚOÑ¨Ù_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ÔQeKå_»∞. PÜ«∞<Õ JÜ≥∂^è•º ~å=Ú_»∞ QÆ^•!! WHõ PÖ’zOK«Hõ
_è»HÍ¯ x#^Œ=Ú _è»=∞_è»=∞ _è»=∞O II[Ü«∞=ÚII kèOkèO JO@∂ k@ìÖˇ· (nè~°∞Öˇ·) P_»O_ç.
‰õΩ\˜Å ^•#=ÙÅ H˘@∞ì_»∞ HÀ@Å∞
`«@∞‰õΩ# ^•@∞_»∞ ^èŒ}O ^èŒ}O
Ñ¨@∞QÆu <å~°∞ÛK«∞ Ñ¨@∞ì_»∞ ÅQÆæÅ∞
ÃÑ@∞Å∞ K«∂_»_»^≥ ÃÑ@ÃÑ@ ÃÑ@Öò II[Ü«∞=ÚII
185 186
4-93 Ñ≤_çH˜eOz# KÕ`« a~°∞^Œ∞ÅÑÖ_»¡QÀÅ
=Ú#∞fl_ç `«_»Ü«∞Hõ ‰õΩ_çKÕ`« ^Œâ◊ k‰õΩ¯Å
[_çÜ«∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞#fl# |O@∞
<Õ_»∞ NÇ¨Ï#∞=∞[˚Ü«∞Ou. D Ñ¨~°fik<å#, <å QÆ`« [#‡Å ÉèÏQÆºO H˘Åk Éˇ_ç^ŒÑ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞Å ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ~°∞nII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#Å‰õΩ =Ú#∞fl_ç, ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} „"å¿ã ã¨^Œ=HÍâ◊O
ÉèÏ"å=∞$`«O :
<å‰õΩÅaèOK«_»O, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆu`À... q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À "≥∞e¡
F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! D HõÑ≤„âı+¨µªx J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ# „Ñ¨`åÑ¨=Ú |Ç¨ï J~°∞^≥·#k
"≥∞e¡QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ=_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. D H©~#Î° Ö’ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x qâ◊fi~∂° áêxfl ã¨∞=∂! ^Õ=`«ÅÖ’ HÍx =∂#=ÙÅÖ’ HÍx W@∞=O\˜ K«i„`«QÆÅ"å~°∞<åfl~å?
=i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. JkèHõ"≥∞ÿ# D HõÑ≤„âı+¨µªx „Ñ¨`åÑ¨=Ú |Ç¨ï J~°∞^Œ∞, ^Õ=`«ÅÖ’ (ÖË~°∞... P Hõ^äŒÅ∞ q=i™êÎ#∞, q#O_ç).
HÍx =∂#=ÙÅÖ’HÍx W@∞=O\˜ 'g~°K«i„`«— HõÅ"å~°∞ =Ù<åfl~å? JO@∞<åfl~°∞. D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x =^ŒÌ "Õ^Œ=ÚÅ #Éèíºã≤OK«_»O ZÖÏ
D ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ 'Éˇ_ç^ŒÑ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞Å— "å_»@. JO>Ë.. K«^Œ=O_ç =∞i. [iyO^À `≥Å∞™ê? ã¨∂~°∞º_»∞ L^ŒÜ∂« „k#∞O_ç Ñ¨tÛ=∂„kH˜ x~°O`«~O° Ñ¨Ü∞« xã¨∂<Î Õ
=ÙO\Ï_»∞ HÍ|\˜ì DÜ«∞#, L^ŒÜ«∂K«ÅO g∞^Œ XHõ [OQÆ (Ñ≤Hõ¯), JÑ¨~å„k
K«OII J~°∞^ŒQÆ∞ D HõÑ‘â◊fi~°∞x J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „Ñ¨`åÑ¨ "≥∞OK«∞_ô (J™êÎK«ÅO) g∞^Œ XHõ [OQÆ (Ñ≤Hõ¯) KåK«∞H˘x xÅ∞K«∞<åfl_»∞. `«# =ÚY=Ú
ã¨∞~°∞Å‰õΩ =∂#"åoH˜x ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ ™ê^èŒº"≥∞!! W\˜ì "≥OK«QÍ ã¨∂~°∞ºx Hõ#∞QÆ∞}OQÍ uÑ¨C`«∂, ÃÑ^Œ=ÙÖˇuÎ Ñïîã¨∂Î D ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞
ÃÑiÔQ#∞ qâ◊fi~°∂Ñ¨=∞k "ÕOHõ@<å^äŒ∞x |O@∞ `å<≥ É’ "Õ^Œ=Ú <Õ~°∞ÛH˘<åfl_»∞.
a~°∞^Œ∞Å 'ÑÖ_»¡QÀÅ— QÆÅ "ÕÅ∞Ê#∞ Q˘ÖˇÛ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. WO`« 'z#flHÀu— ##∞fl ÅOHõ#∞Oz `«Ñ≤ÊOK«QÆÅ^• Jx [QÆ<åfl`« ã‘`«
~åQÆO : HõàÏº}˜ ãÖ^ÕÇ≤ÏOz#Ñ¨Ù_»∞ =i+¨µª_≥·# D |∞kú=∞O`«∞_»∞, `«# qâ◊fi~°∂ÑÖ P ^ÕqH˜ K«∂Ñ≤
P"≥∞ ãÖ^ÕÇÏ¨ x=$uÎ KÕâß_»∞. P<å_»∞ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞e^Œ~Ì ∂° PÜ«∞#‰õΩ "≥ÚÅ„`å\˜Ö’
J~°∞n HõÑ‘O„^Œ∞x JkèHõ „Ñ¨`åÑ¨=Ú Hõ@∞ìH˘<Õ "≥ÚÅQÆO@Å=Öˇ ^èŒQÆ^èŒQÆ „Ñ¨HÍtOKå~°∞. #Hõ∆„`åÅ∞ "≥ÚÅ„`å\˜ Ñ¨Óã¨Öˇ·
ã¨∞~°∞Å‰õΩ #~°∞ÅH© ã¨∞^Œ∞ÌÖˇO^Œ∞ QÆÅ"å IIJ~°∞nII q∞Åq∞ÅÖÏ_®~Ú. xH˜¯#@∞=O\˜ PÜ«∞# "åÖÏ„QÆ=Ú (`ÀHõ z=~°#∞O_Õ "≥O„@∞HõÅ
=Ù^ŒÜ«∂K«Å=Ú g∞k <˘Hõ¯ [OQÆ KåK«∞H˘x ‰õΩK«∞Û) „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú#∞ xOÑ≤"Õã≤Ok. Pq^èŒOQÍ Ñ≤Hõ¯\˜e¡ ("åºÑ≤Oz) D ÃÑ^ŒÌ
L^Œ@∞# #Ñ¨~å„k <˘Hõ¯ [OQÆ KåK«∞H˘x Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ÃÑiy<å_»∞.
`«∞^Œ ã¨∂~°º=∞O_»Å=Ú `À_» "≥∂=Ú kÑ¨CH˘O\Ï WkQÍ WÑ¨C_»∞ =∞# Ü≥∞^Œ∞@ WOH˘Hõ qâ◊fiHÍÜ«Ú_»∞ Hõ#|_»∞K«∞<åfl_»∞.
ÃÑ^Œ=Ù ÖˇuÎ K«k"≥ ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ~°∞nII DÜ«∞##∞ ^Œi≈OK«O_ç. Ñ≤_çH˜eOz#, (ayOz#) ‰õΩ_çKÕ`« DÜ«∞# a~°∞^Œ∞Å
ÑÖ_»¡ QÀÅ (â∫~°º zÇ¨Ïfl"∞≥ #ÿ ÑÖ_»Q¡ ÀÅ) J#∞ ~åu =Úà◊§QÆ^#Œ ∞ ^èiŒ Oz Ü«Ú<åfl_∞»
"˘Hõ¯ "≥ÚÅQÆO@ K«O„^Œ∞ _˘Hõ¯ "≥ÚÅQÆO\ ~°q PÅã¨º=Ú ÖË‰õΩO_® x~°ƒùÜ«∞OQÍ ^Œâ◊kâ◊Å#∞ Ñ¨~°º"ÕH˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞. JO^Œ∞KÕ`«
K«∞Hõ¯Å∞ "≥ÚÅÑ¨Óã¨Öˇ· K«∂Ñ¨@ìQÍ Ö’ˆHâ◊fi~°∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ =∞#fl#Å∞ á⁄O^Õ #q∞‡#|O@∞ J~Ú<å_»∞. D
xH˜¯# "åÖÏ„QÆ=∞O^Œ∞ xO_ç# „|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=Ú ÃÑ^ŒÌÇ¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞, JO^Œ∞KÕ`«, Éˇ_ç^ŒÑ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞Å∞ (ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#... ÖËHõ...
Ñ≤Hõ¯\˜Å¡ ÃÑiÔQ#∞ ÃÑ^ŒÌ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIJ~°∞nII JkèHõ"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞Å∞ HõÅ"å_»∞). DÜ«∞##∞ â◊~°}x `«iOK«O_ç.
187 188
4-94 ãÖ‰õΩ K«„Hõ=ÚÅ`À_» [O@ Ñ¨Ó^ŒO_»Å`À_»
=Ú#∞fl_ç á⁄OHõÑ¨Ù <å<åq^èŒ Éè’QÆ=ÚÅ`À_»
JOHõÑ¨Ù N"ÕOHõ\Ï„k #Ç¨ÏŸ|Å=Ú#O^Œ∞
JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# JOÔHÅ <Õá⁄^Œ∂Ì <≥Å"≥· `å#∞<åfl_»∞ II"å_≥"ÀII
<å™êfikOK«O_ç. ÉèíH˜Î áê~°=â◊ºOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ''"å_»∞...g_»∞—— J<åfl P
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨~åfiO`«~åºq∞H˜ ãÖ`À+¨"∞Õ . „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# P ÉèHí =Îõ `«ûÅ∞x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° .
'HÀ~°^Œ=_»Å∞— JO>Ë HÀ~°Å∞ |Ü«∞@‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl ^Œ=_»Å∞ Jx J~°úO. ''fÔQÅ F Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~å! JkQÀ... "å_Õ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x ~°HO∆˜ z J<ÕHõ =~°=ÚÅ ##∞„QÆÇÏ≤ Oz#
#=ÙfiÅ `≥Åx¡ ã≤OÇ¨Ï—— =∞@... JO>Ë #gfi#=fi#@∞¡O_Õ #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ ^è=Œ à◊=~°∞_‚ x» #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ "å_Õ Q˘Ñ¨Ê ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_»x ¿Ñ~°∞QÍOz# JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ï_»∞.
J~°úO. N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· #∞#fln DÜ«∞<Õ#@... Jhfl PÜ«∞<Õ Hõ^•! D #$ã≤ O Ç¨ ï _» ∞ HÀ\˜ ã¨ ∂ ~° º `Õ *’q~ål`« ∞ _» ∞ . HÀ~° Å ∞ |Ü« ∞ @‰õ Ω
`Õ≥II "å_≥"À ÉÏÅ„Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ∞, _»=x HõxÑ≤OK«∞K«∞#fl gxx K«∂_» ÉèíÜ«∞=∞QÆ∞K«∞#flk. Ç¨~°=ÚÅ∞, ˆHÜ«¸~°=ÚÅ∞
"å_≥"À ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞ _®_çáê_ç (ÉÏÇ¨ï=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ ^èŒiOK«∞ HõOHõ}=ÚÅ∞) "≥Ú^ŒÖˇ·# J<ÕHõ #QÆÅ`À PÜ«∞#
"åx Q˘Å∞=Ù_»∞ D JÇ¨ÏŸ|Å=Ú#O^Œ∞ JÅ~å~°∞K«∞<åfl_»∞. „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ PÜ«∞# =^ŒÌ KÕi ¿ã=Å∞ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.
J#fl=∂~°∞º_»∞ J`«_≥ "ÕOHõ#flÜ«∞<≥#∞ Juâ◊~ÚOz# ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ`À DÜ«∞# `«# "Õ∞_»Ö’ (Éèí=#=ÚÖ’) #∞<åfl_»∞.
~åQÆO : Q“à◊ D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ `≥Å¡x â◊s~°O Hõey#"å_»∞. DÜ«∞# =^Œ#=Ú# fÔQÅ
"å_≥"À „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ∞_»∞ #=ÙfiÅ∞ (ÖË`« z~°∞#=ÙfiÅ∞) `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞`«∞O\Ï~Ú. â◊s~°O K«Å¡QÍ #∞O_»∞@‰õΩ
"å_≥"À ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_»∞ II"å_≥^ÀII QÆO^èŒO ^Œ@ìOQÍ ^Œ\ ˜ìOz#O^Œ∞# DÜ«∞# ã¨∞"åã¨#Å#∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞<åfl_»∞.
HÀ~° ^Œ=_»Å`À_» HÀ\˜ ã¨∂~°º`Õ[=Ú`À <å~°^•^Œ∞Å∞ DÜ«∞##∞ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å`À ÃÑÅ∞¡QÍ (JkèH=õ ÚQÍ) H©iOÎ K«∞ K«∞O_»QÍ,
Ç¨~° ˆHÜ«¸~åk Éèí∂+¨}ÏO|~åÅ`À L^Œúu`À H˘Å∞=Ùni ZO`À "Õ_»∞Hõ`À #∞<åfl_»∞.
KÕi „|Ç¨‡^Œ∞ ÖˇÖÏ¡#∞ ¿ã=Å∞ ¿ãÜ«∞QÍ#∞
"Õ∞~° g∞i# ã≤~°∞Å "Õ∞_»Ö’ #∞<åfl_»∞ II"å_≥"ÀII D #$ã≤OÇ¨ï_»∞ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ#∞ ^èiŒ OzÜ«Ú<åfl_∞» . ~Ô O_Õã≤ Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞
`≥Å¡x "Õ∞x`À_» fÔQ#=ÙfiÅ `À_» DÜ«∞# "≥∞_»Ö’ â’Éèíã¨¯~°OQÍ #∞<åfl~Ú. Éèí‰õΩÎÅ∞ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~°=ÚÅ`À J<ÕHõ
K«Å¡x QÆO^èŒ=ÚÅ "åã¨#Å`À_» Éè’QÆ=ÚÅ #iÊOK«∞ K«∞<åfl~°∞. N"ÕOHõ\Ï„k JOÔHÑ¨Ù JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# (u~°∞=∞Å
ÃÑÅ∞¡QÍ <å~°^•^Œ∞Å∞ ¿Ñ~°∞H˘x #∞uOK«QÍ ã¨g∞Ñ¨=Ú# #∞#fl JÇ¨ÏŸ|Å=Ú#) U á⁄^Œ∂Ì (Jxfl "Õà◊ÅÖ’#∞), JOÔHÅ (=â◊"≥∞ÿ)
"≥e¡qi H˘Å∞"≥· "Õ_»∞Hõ #∞<åfl_»∞ II"å_≥"ÀII D ˆH∆„`«=Ú ™ê÷#"≥∞ÿ `å#∞<åfl_»∞. D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
189 190
4-95 H˘@ìQ˘# h=Ù ~åu QÆ∞é]=Ú <≥H˜¯ `Àeu
=Ú#∞fl_ç Ñ¨\ ˜ìÜ≥∞_» #^èŒ~°‡=Ú #_»K«QÆ#∞
"≥∞@∞ìHõ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ |Å¡H˜ Ü≥∞H˜¯u
Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „|Ç¨ÏŸ‡`«û=O #Ü«∞<å#O^ŒHõ~°OQÍ q>ˇì ~ÚOk~° QÆ∂_ç ÜÕ∞QÆ∞ ÉˇO_ç¡ ÜÕ∞QÆ#∞ IIZ@∞ìII
[~°∞QÆ∞`ÀOk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P#O^ŒO`À `«Å=Ú#HõÅ=Ù`«∞<åfl~°∞. Zxfl
"åÇ¨Ï<åÅ∞!! ZO`« "≥·Éèí=O!! Uq∞ P#O^ŒO!! Z\Ï¡ <Õ~åÛ=Ü«∂º QÆ\ ˜ìQÍ, D ÉèÏ"å=∞$`«O
"åÇ¨Ï<åÖˇHõ¯@O? F NÇ¨Ïs! WO^Œ∞ˆH "Õ∞=Ú x#∞fl Ü≥∞O`À "≥∞K«∞ÛH˘O\Ï=Ú. F ^Õ=^Õ"å! Wxfl "åÇ¨Ï<åÅ#∞ Ü≥∞Hõ¯@O Ü≥∞@∞¡ <ÕiÛu=Ü«∂º! QÆ\ ˜ì
„ÉÏÇ¨Ï‡} Ñ¨_∞» K«∞Å #∞^Œiú OK«∞"Õà,◊ áêi*Ï`åÑ¨ÇÏ¨ ~°}O <å_»∞, ÅOHõ#∞Oz JÜ≥∂^èºŒ "å_ç"Õ#Ü«∂º! F NÇ¨Ïs! JO^Œ∞ˆH h Éèí‰õΩÎÅ"≥∞ÿ# "Õ∞=Ú x#∞fl Ü≥∞O`À
uiy =KÕÛ"Õà,◊ ~å=∞~å=} Ü«Ú^ŒOú <å_»∞, Hõe¯ ÉèQí "Æ å#∞xQÍ J<ÕHõ "åÇ¨Ï<åÖˇH¯õ @O "≥∞K«∞ÛH˘O@∞O\Ï=Ú. (h"≥H˜¯# J<ÕHÍ<ÕHõ "åÇ¨Ï<åÅ∞ ÖˇH˜¯OK«∞@ ™ê^èŒº=∞ÜÕ∞º
"Õ∞O Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ K«k"åO. HÍx, <Õ_∞» D u~°∞=∞ÅÖ’ WOk~°#∞ ÃÑO_®¡_ç Ñ¨ÅH¡ Ö© ’ Ñ¨xHÍ^Œ∞ QÍx, =∞K«∞ÛH˜ H˘xfl =Ù^ŒÇ¨Ïi™êÎ#∞).
=Óˆ~QÆ∞`«∞<åfl"Õ.. Uq∞ "≥·Éèí=O!!! P<å_»∞ NHõ$+¨µ‚xQÍ ã¨`«ºÉèÏ=∞ P#O^ŒO HÀãÖ ã¨fi~°æO #∞Oz J~°∞^≥·#
=∞II Éèío~å! Ü≥∞H˜¯u qxfl "åÇ¨Ï#=ÚÅ<£ áêeOK« =∞"≥∞‡Å¡~°<£ áêi*Ï`« =$H∆Íxfl Ü≥∞`«∞ÎH˘KåÛ=Ù. JÑ¨C_»∞ h"≥H˜¯# "åÇ¨Ï#O QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞. P
QÆ~°∞_» "åÇ¨Ï# "≥·Éèí=O P<å_Õ "Õ∞=Ú QÆ=∞xOzuq∞. JÖ<å_»∞ ^•~°∞‰õΩ_»∞`ÀÖËh
=Å<Ò<Õ Ü≥Ú~°∞e@∞¡ ¿ãÜ«∞QÆÅˆ~! =∂ "ÕOHõ>Ëâß! „Ñ¨Éè’!
~°^äŒO Ü≥∞H˜¯, QÆi=∞`À (Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú`À) Hõ^Œe=zÛ, ™⁄ik (P „Hõ=∞=ÚÖ’)
JÅ NHÍO`«∞_»∞ Ü≥∞H˜¯#\˜ì ''~°^äŒ=ÚÖò—— J#flÜ«∞º ÖˇH˜¯OK≥~å „ÉÏÇ¨Ï‡} „ã‘ÎÅ#∞ =Ù^ŒúiOz<å=Ù J^Õ k=º"≥∞ÿ# h ~°^äŒ"åÇ¨Ï#O.
HõeÔQ<£ „¿Ñ~°} ÉèÏ=q∞@∞¡ `≥Å∞Ñ¨<£ HÍ`åºÜ«∞h ã¨#∞fl`å! „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞K«O„^Œ∞xQÍ ~å=}=^è•#O`«~°=Ú ‰õΩÉË~°∞x Ñ¨Ù+¨ÊHõ
~åQÆO : =∂à◊q q=∂#OÖ’, ã‘`å„Ñ¨Éèí$`«∞Å#∞ JÜ≥∂^èŒº‰õΩ =∞~°eOK«∞@‰õΩ =∞‰õΩ¯=`À Ü≥∞H˜¯
Z@∞ì <Õizu=Ü«∞º ~Úxfl "åÇ¨Ï#=ÚÖˇHõ¯ JÜ≥∂^èŒº KÕiuq. Jk h Ñ¨Ù+¨ÊHõ "åÇ¨Ï#=Ú. ~å=}∞x ÅOHõ#∞ =Ú@ì_çOK«∞"Õà◊,
QÆ\ ˜ìQÍ xO^Œ∞ˆH Ç¨Ïi Hõ_»∞"≥∞KÕÛ=∞Ü«∂º IIZ@∞ìII h"≥H˜¯# "åÇ¨Ï#O =∂„`«O, J#∞ºÅ‰õΩ =ÓÇ¨ÏÔH·<å zHõ¯xk. U =∂„`«=Ú `«Hõ¯Hõ
("≥#∞nÜ«∞Hõ) "åÜ«Ú#O^Œ#∞_≥·# =∂~°∞uÃÑ· <≥H˜¯ ^•_ç"≥\ ˜ìuq (^•_çKÕâß=Ù) h
QÆ~°∞_»∞x g∞^Œ <≥H˜¯(q) QÆ=∞xOzuq <å_»∞
áœA ("å#~°¿ã#) JO`å P<å_»∞ K˘Hõ¯Ñ¨Ù (Ñ¨~°=tOz#) ¿ã# J~Ú K«∂zOk.
J~°∞^≥·# áêi*Ï`« Ç¨Ï~°}Ï#‰õΩ
QÆi=∞`À ~°^äŒ"≥∞H˜¯ Hõkqu=Å¡ <å_»∞ F „Ñ¨Éèí∂! h=Ù, H˘@ìQ˘# (z@ì z=~°‰õΩ) Hõe¯ J=`å~°"≥∞uÎ ''~åu QÆ∞é]=Ú——
™⁄ik „ÉÏÇ¨Ï‡} Ñ¨_»∞K«∞Å #∞^ŒúiOK«#∞ IIZ@∞ìII (ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç [x‡Oz# QÆ∞é]=Ú 'LK≥·Ûù„â◊==Ú—) <≥H˜¯ `Àeuq. P
ã¨=∞Ü«∞=Ú# J^èŒ~°‡=Ú#∞ Ñ¨\ ˜ì J}QÆ `˘H˜¯uq. (WOHÍ Hõe¯ J=`«iOK«ÖË^Œx
K«Hõ¯QÍ QÆ∞ÉË~°∞x Ñ¨Ù+¨ÊHõ"≥∞H˜¯ Hõ^Œeu ÉèÏqOKÕ"å~°∞ '~åu QÆ∞é]=Ú— <≥HÔ ¯^Œ=Ù J#∞H˘O>Ë... ãï). WHõ <Õ_∞» D u~°∞=∞ÅÖ’
=∞‰õΩ¯= ã‘`å^Õq =∞~°eOK«#∞ „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥∞@∞ìHõ ("≥Ú`åÎxH˜) HõàÏº}O h‰õΩ WOk~å^Õq`À
`«Hõ¯Hõ "åÜ«ÚA <≥H˜¯ ^•_ç"≥\ ˜ìuq <å_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞#flk. JO^Œ∞Hõx h=Ù W>Ë,ì ÃÑO_ç¡ =Óˆ~yOÑ¨Ù Ñ¨ÅH¡ Ö© ’ [~°∞Ñ¨ÙH˘O@∞<åfl=Ù.
K˘Hõ¯Ñ¨Ù "å#~°∞Å áœAÅ∞ K«∂_»#∞ IIZ@∞ìII Jk K«∂z =∂ [#‡ `«iOzOk `«O„_ô!
191 192
4-96 HÍy@<Õ K˘H˜¯Oz HõO^Œ∞=Å "≥∞Ñ≤ÊOz
=Ú#∞fl_ç Py Ñü Ü«Ú~°"≥∞ˆH¯ =Ñ¨C_ÕÜ«∞=∂‡
áêy# N"ÕOHõ>Ëâ◊√ Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜q
JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜. ™êfiq∞ÜÕ∞HõOQÍ P"≥∞#∞ hQÆx "Õ_»∞Hõ`ÀK« h"å~°=∞=∞‡ IIq∞OzII
`«# L~°=ÚÃÑ· ÃÑ@∞ìH˘x, ^Õ=HÍO`«ÅO`å "≥∞K«∞ÛH˘<≥ P"≥∞ ™œO^Œ~åºxH˜
=â◊√_≥·=ÙO\Ï_»∞. ã¨~°ã¨ ãÖÉèÏ+¨}Å`À, g#∞ÅqO^≥·# áê@Å`À, =ÚOKÕ „Ñ¨}Ü«∞ ÉèÏ"å=∞$`«O:
HõÅÇ¨Å`À, #Ü«∞<å#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# <å@ºO`À, ÑüÜÕ∞ `«Ñ¨Ê Ñ¨~°∞Å#∞ K«∂_»#∞ `«b!¡ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∂‡! ^Õ=HÍO`«ÅO^Œ~∞° h =∞<ÀÇ¨Ï~°"∞≥ #ÿ '™œO^Œ~åºxfl—,
J<Õ áêu„=`«ºO`À, Éè~í Î° =∞#ã¨∞ûx zQÆ∞iOÑ¨*ãË ,≤ H“y@ Hõ~y° Oz P [QÆ^HÕ Ñõ u¨ x J`«ºkèHõOQÍ "≥∞K«∞ÛH˘O\Ï~°∞. h"≥O`«\ ˜ ^•#"À `≥Å∞™ê `«b¡!! x#∞fl Ü≥∞Oz
"≥∞Ñ≤ÊOKå=Ù. "Õ∞=Ú Ñ¨~å~Ú"å~°OHÍ^Œ∞ `«b!¡ h "å~°=Ú J=∂‡! =∞=∞‡efl "Õ_∞» Hõ`À WO`«^•x =#∞@ ™ê^èŒº=∂!!
XHõ HõO@ HõxÃÑ@∞ì `«b¡! JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. hÉèí~°Î pHÍ‰õΩQÍ =ÙO>Ë... uÜ«∞º\˜ h =∂@Å`À PÜ«∞##∞ =Ó~°_ç™êÎ=Ù.
HõOII q∞Oz# ^Õ"åOQÆ#Å∞#∞ hÃÑ· "≥∂Ç¨Ï=Ú`À (=∞zÛHõ`À) h`À<Õ á⁄^Œ∞ÌÑ¨ÙKÕÛ@∞¡ KÕ™êÎ=Ù. h@∞# Ñü ^ÕeOK«
Ü≥∞OK«∞K«∞ "≥∞KÕÛ~°∞ x#∞fl Ü≥∞O`« ã¨~°ã¨"Õ? (h Ñüx =ÚiáêÅÖ’ =ÚOK≥`«∞Î@) <ÕÔ~Û^Œ=Ù. PÜ«∞##∞ g#∞Å qO^≥·# h
=ÚOK«∞K«∞ Ñü "≥∂Ç¨ÏO|∞# áê@Å`À Hõ~°y™êÎ=Ù. ã¨=∞Ü«∞OK«∂z Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À ÑÖ`åÅ`À PÜ«∞# =ÙH˜¯i
=ÙOK≥^Œ =#flÜ«∞º q+¨µ‚ Lq^Œ‰õΩ `≥eÃÑ<£ aH˜¯~°Ü∞Õ º@∞¡ =∞iy™êÎ=Ù. P `«~∞° "å`« ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ PÜ«∞#‰õΩ =â◊√~åÅ ==Ù`å=Ù.
ZO`«\ ˜ *Ï}=Ù `«b¡! h‰õΩ hˆH™ê\˜.
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞
`«b¡! h #=ÙfiÅ∞ K«∂z h"å_≥·# Nx"åã¨∞x h ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~°Ñ≤ÊOK«∞H˘O\Ï=Ù.
q∞Oz ^Õ"åOQÆ# e>Ëì "≥∞KÕÛ~°=∞‡
Ü≥∞OK« #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ Ü≥∞O`«^•#==∂‡ IIq∞OzII h <å@ºO`À "≥∞Ñ≤Ê™êÎ=Ù. `«QÆ∞ hÑü ^ŒHõ¯ (`«Ñ≤ÊOz) J#∞ºÅ#∞ Q˘#^ŒO@
(JOwHõiOK«#O\Ï=Ù). h Ñ¨QÆ@∞# (ÖÏ=}º=Ú`À) ™êfiq∞ JO`«\ ˜ "å_çx
=∂@Å<Õ =Ó~°_çOz =∞zÛHõÅ á⁄^Œ∞ÌÑ¨ÙzÛ
h@∞# |u ^ÕeOK« <Õ~°∞`«∞==∞‡ „Éèíq∞OÑ¨KÕã≤, |_ç#∞O_Õ (XHõ Ñ¨^Œúu „Ñ¨HÍ~°O) h=ÅÑ¨ÙÅ∞ ÑÖzÉˇ\ ˜ì, h <å^èŒ∞x
áê@Å<Õ Hõ~°yOz ÑÖ`«=ÚÅ∞ =∞iyOz =∞#ã¨∞û#∞ zQÆ∞iOÑ¨*Ë™êÎ=Ù `«b¡!
Kå@∞# <å`«x QÆ∂_» *Ï}==∂‡ IIq∞OzII P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x h H“yeÖ’ K˘H˜¯Oz (Ñ¨~°=tOÑ¨*Ëã≤), HõO^Œ∞=Å
#QÆ∞`å<Õ ~°Ñ≤ÊOz #@#Å "≥∞Ñ≤ÊOz (K«=∞`å¯~°=ÚÅ`À) "≥∞Ñ≤ÊOz, PÃÑ· PÜ«∞# =Ù~°=ÚÃÑ· u+¨ì"Õã≤H˘x =Ù<åfl=Ù `«b¡!
`«QÆ∞Ñü ^ŒHõ¯Q˘# ^ŒO@==∂‡ J\Ï¡ áêy# („^Œ=O JÜÕ∞º =~°‰Ωõ HÍK«|_ç#) N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xH˜ h=Ù Ñ¨@Ñì Ù¨ ~å}˜q.
Ñ¨QÆ@∞Å „Éèí=∞~ÚOz |_ç#∞O_Õ =ÅÑ≤Oz "Õ_»∞Hõ`À (ãÖ`À+Ö`À) hQÆx (x=iÎOz) =∞=Ú‡ P^Œ∞HÀ, ZO^Œ∞HõO>Ë "Õ∞=Ú h
zyiOK« *ËÜ«∞ Ñü z`«Î=Ú =`«∞Î==∂‡ IIq∞OzII |O^èŒ∞=ÙÅO `«b¡!
193 194
4-97 âßOuÜ«Ú =∞}˜=∞Ü«∞ =∞‰õΩ@"≥∞ÿ "≥∞éÜ«∞
=Ú#∞fl_ç â◊‰õΩÎÅ∞ =∞Ç¨Ç¨~°"≥∞ÿ "≥∞éÜ«∞
QÀáêÅÉÏÅ∞_≥ · # zxflHõ $ +¨ µ ‚ x *’H˘\ ˜ ì x„^Œ | ∞K« ∞ Û`« ∞ <åfl~° ∞ ^•OuÜ«Ú QÆ∞ã¨∞=∞ =∂eHõ "≥∞ÿ"≥∞éÜ«∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ n# [<å"å#Ö’ÖÏ! Ü«∞^Œ∞‰õΩÅuÅHÍ! *’*’Ü«∞x ^èŒ~°Ö’ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~°=∞}∞_Ò ™êfig∞ II*’*’II
*’Åáê_»∞`«∞<åfl~°∞. x[O hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞ âßº=ÚxˆH `≥eÜ«∂e HÍx <å‰õΩ D H©~°Î# ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∞Ü«∞º `˘e<åà◊§ H©~°Î# J~Ú=ÙO@∞O^Œx JxÑ≤OzOk. [#‡~°Ç≤Ï`«∞xH˜ F n#[<å=#Ö’ÖÏ! (n#[#∞Å#∞ HÍáê_»∞@Ü«∞O^Œ∞ q∞H˜¯e „Ñ‘uQÆÅ"å_®!)
Ñ¨k J=`å~åÖËq∞\˜? z„`«"Õ∞ Hõ^•! =∞}˜ H˜s@OÖÏ qâ◊fiâßOu "≥∞~°∞ã¨∞ÎO>Ë Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ uÅHÍ! (Ü«∂^Œ= ‰õΩÅ=Ú#‰õΩ Éè∂í +¨}"≥∞#ÿ "å_®) F NHõ$ëê‚! *’*’...
™êfiq∞ k=ºâ◊‰õΩÎÖË =∞Ç¨ Ç¨~åÅ@. ^•Ou ‰õΩã¨∞=∞ =∂eHõÜ«∞@. JO>Ë. *’*’..
Hõ«OII n#[<å=# Ö’ÖÏ F „Ñ¨É∂íè ! K«`∞« ~ˆ fi^=Œ ÚÅ∞ h‰õΩ ~°`åflÅ Q˘Å∞ã¨∞Å=Öˇ â’aèÅ∞¡K∞« #flq. "Õ^•O`«
N<å^ä•! Ü«∞^Œ∞‰õΩÖËâ◊! ã≤iQÀáêÖÏ! âß„ã¨Î=Ú h‰õΩ |OQÍ~°∞ `˘>ˇì=Öˇ J=∞iÜ«Ú#flk. „Ñ¨}=<å^Œ=Ú (FOHÍ~°=Ú)
`å##fl=∞Ü«∞º '*’— Ü«∞x h‰õΩ „Ñ¨â◊ã¨Îº"≥∞ÿ# áê#∞Ñ¨Ù =Öˇ "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#flk. h=Ù „Ñ¨}"å~°ú"≥∞ÿ (FOHÍ~°
"Õ<Àà◊§ #∞uOK≥ Q˘ez "ÕOHõ@~°=∞}∞<£. ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»"≥·) Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl=Ù. WHõ<≥·# x^Œ∞iOK«∞=Ú `«O„_ô!
~åQÆO : #=~À*ò ™êfig∞! h ^Œâß=`å~°=ÚÅ∞ Ju z„`«=ÚÖˇ· n#[#∞Å#∞ „É’z#q.
*’*’ n#[<å=# Ö’ÖÏ (#~°ã≤OÇ¨ï_»∞... "å=∞#∞_»∞... =~åÇ¨Ï ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞.. Uq∞ qz„`« ~°∂áêÅ∞).
*’*’ Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ uÅHÍ QÀáêÖÏ II*’*’II J<ÕHõ ~°∂Ñ¨=ÚÅÖ’ J=∞i h=Ù Ñ¨k<åÅ∞QÆ∞ Éèí∞=#=ÚÅ#∞ ~°H˜∆Ozuq. h=Ù
[#‡ ~°Ç≤Ï`«∞_»=x J#∞H˘#fl ™êfiq∞q. =∞i 'ãÖÉèí"åq∞ Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ Jx „Ñü
"Õ^Œ=ÚÅ∞ ~°`åflÅ Q˘Å∞ã¨∞Öˇ· Ü«∞=∞~°
Ü«ÚQÆ=ÚÖ’#∞ [x‡OK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO\˜q.
"Õ^•O`« =∞Ñ¨~°Ol `˘@∞¡QÍ #=∞~°
<å^Œ=Ú „Ñ¨}==Ú áê#∞ÃÑ· Ü«∞=∞~° Wxfl [#‡ÖˇuÎ<å, =∂HÀãÖ Wxfl WHõ¯@∞¡ á⁄Ok<å h=Ù HÀ~°∞‰õΩ<Õ ~°`åflÅ∞
„Ñ¨}"å~°÷"≥∞ÿ ~ÚK«Û@ Ñ¨=fioOÑ¨Ù ™êfig∞ II*’*’II =∂}˜HÍºÅ∞ U=Ú<åfl~Ú „Ñ¨Éèí∂! =∂ `«$Ñ≤ÎHÀãÖ h‰õΩ ~°`«fl H˜s@O ÃÑ\Ïì"Õ∞...
HÍx h‰õΩ HÍ=Åã≤# H˜s@O âßOuÜÕ∞ (qâ◊fiâßOu)... h k=ºâ◊‰õΩÎÅ∞ "ÕÔ~
Ju z„`«=ÚQÆ |k Ü«∞=`å~°=ÚÅ „É’=
K«∂áêeû# J=ã¨~°OÖË^Œ∞. D =∞Ç¨Ç¨~°=ÚÖË h k=ºâ◊‰õΩÎÅ∞ ^•OuÜ«Ú („|Ç¨Ï‡
J=∞~°∞K«∞ Ñ¨k<åÅ∞æ [QÆ=ÚÅ „É’=
K«~åºk `«Ñ¨óˆH¡â◊=ÚÖË) D ™êfiq∞H˜ Ñ¨ÓÅ=∂ÅÅ∞. D Éèí∂Ö’HõOÖ’ N"ÕOHõ@
„|u Ü«ÚQÆ=Ú# [x~ÚOK«∞ q∞QÆ∞Å
~°=∞}=¸iÎ J~Ú# DÜ«∞<Õ ™êfiq∞ JO>Ë "ÕÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞.
„Ñ¨|e [#‡~°Ç≤Ï`«∞ _»#∞H˘#fl ™êfig∞ II*’*’II
195 196
4-98 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç "≥‰· Ωõ O~îåkÑüÜ«Ú#∞, HÀi# HÀÔ~¯Å∞ fÔ~Û_ç "å_»∞#∞ J~Ú# h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ‰õΩ=∂~°∞x =Öˇ<Õ =∞#∞=∞_»∞ z# u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ QÍHõ!
‰õÄ_® J‰õΩOiî`« N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° nH∆Í^Œ‰õ∆Ω_»∞. `«# `å`«QÍi=Öˇ J<ÕHõ H©~°Î#Å∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =∞‰õΩ@O`À ~°zOz `«iOKå~°∞. ãÖã¨¯ $`åO„^èŒ=ÚÅ∞ Ô~O\˜Ö’#∞ J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú HõÅ"å_»∞#∞, ^•ã¨∞ÅÜ«∞O^Œ∞ J`«∞º#fl`«"≥∞ÿ#
k@ì J~Ú# z# u~°∞=∞ÅÜ«∞º w~åfi}˜Ö’ ‰õÄ_® J^Œ∞ƒù`« H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. D J#∞„QÆÇÏ¨ O HõÅ"å_»=Ù#∞, ^Õ=`«ÅKÕ`« #∞uOÑ¨|_»∞ k=º =∞OQÆà◊ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù#∞,
H©~°Î# N~å=ÚxÃÑ· K≥Ñ≤Ê#@∞¡ `ÕeHõQÍ<Õ J~°ú=∞=Ù`«∞<åfl, D H©~°Î#‰õΩ q=~°} ™ê=∞"Õ^Œ=Ú KÕ`« q=iOÑ¨|_≥_ç "å_»=Ù#∞ J~Ú# h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ!
J#∞‰õΩ#flO`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. DÜ«∞# ‰õÄ_® N~å=Ú_»∞ =∞# u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_Õ ã‘`å^ÕqH˜ P#O^Œ=Ú HõeyOK«∞"å_»=Ù#∞, Ñ¨~°=∞t=Ùx KÕ`« ™êkèOÑ¨|_ç#
JO\Ï~°∞. "≥∂Hõ∆ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù#∞, =∂#=ÙÅ ^Œ∞óY=Ú#∞ ÉèËkOK«∞"å_»=Ù#∞, <åÜ≥ÚHõ¯
`ÕII NÑü Ñ¨Ù~åkè <åÜ«∞HÍ! Nx"åã¨! áêÑ¨=ÚÅ#∞ x"åiOK≥_ç "å_»=Ù#∞ J~Ú# h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞#∞ QÍHõ!
zOu`åcè+¨ì^•Ü«∞HÍ! ã≤kú [Ü«∞=Ú
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ~°∂Ñ¨=Ú# #∞#fl"å_»=Ù#∞, ã¨^∞Œ }æ =ÚÅ KÕ`« =¸sÎÉqíè Oz#
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ~°∂Ñ¨HÍ! g~°~å=∞!
~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ „Ñ¨nÑ¨‰õΩ_»=Ù#∞, ãÖ`À+¨Hõ~°"≥∞ÿ# ÉèÏ==ÚKÕ`« „áêÑ≤ÎOK≥_ç "å_»=Ù#∞,
z#fl u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞ K≥ÃÑÊ Hõq`«.
Z#fl_»∂ q~°∞=|_»x ~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# HÀ^ŒO_»=Ú HõÅ"å_»=Ù#∞ J~Ú# h‰õΩ
~åQÆO : =∂à◊=Q“à◊ [Ü«∞=∞QÆ∞#∞ QÍHõ!
NÑü Ñ¨Ù~°<åÜ«∞Hõ [Ü«∞
zOu`åcè+¨ì ^•Ü«∞Hõ IINÑüII
L#fl`À#fl`« q„QÆÇ¨Ï ^•™ÈÑï™ê÷#∞„QÆÇ¨Ï
ã¨#∞fl`å=∞~° ã¨∞„QÆÇ¨ ™ê=∞"Õ^Œ Ñï„QÆÇ¨ IINÑüII
*Ï#H© „Ñ≤Ü«∞HÍ~°Hõ t= ™êkè`ådÅ `å~°Hõ
=∂#∞ëêÇ≤Ï`« =∂~°Hõ =∂=∞HÍÑ¶¨∞ x"å~°Hõ IINÑüII
N"ÕOHõ@<å^äŒ ~°∂Ñ¨Hõ ãÖz`« ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ nÑ¨Hõ
ÉèÏ= ãÖ`À+¨ „áêÑ¨HÍ JÉèíOQÆ =∞OAÅ KåÑ¨Hõ IINÑüII
197 198
4-99 N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ *Ëi ‰õÄ_≥ *ˇ#∞fl_»∞
=Ú#∞fl_ç ÉèÏqOz Ñ¨K«Û_»=Ú ÃÑ· QÆÑ‘Êx
<Õ\ ˜ Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡, ti"≥à◊§ `åÅ∂HÍÖ’x ãÖ|=~°=Ú J<Õ „QÍ=∞"Õ∞ "≥∂q K«∂Ñ‘ QÆ=∞‡\˜ "≥ÚHõ¯m_»∞ g_»∞
P<å_»∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ H©iOÎ z# K≥#flHˆ â◊=Ùx ãÖ|@∂~°∞ Jx ÃÑ^ŒÅÌ O\Ï~°∞. ^Õ=Ù_»∞ QÆ^Œ"Õ g_»∞ fÑ¨ÙÅ∞ ˆ~px IIK«Hõ¯xII
DÜ«∞<Õ NHõ$+¨µ‚_»∞ ‰õÄ_®. D K≥#∞fl_»∞ ã¨#flÅ∞ (Ãã·QÆÅ∞) KÕã¨∞ÎO\Ï_»@. ZO`À
ÉèÏ"å=∞$`«O
*Ï}`«#O QÆÅ"å_»@. DÜ«∞# =^ŒÅ‰õΩO_® JÑ¨C_»∞ ~ÚÑ¨C_»∂ (JO>Ë ZÑ¨C_»∂)
Pã¨Å∞ ˆ~Ñ¨Ù`«∞O\Ï_»@. WO`« ã¨~°ã¨"≥∞ÿ# H©~°Î#Ö’ <Õ\ ˜ `≥Å∞QÆ∞"åiH˜ J~°úOHÍx K«Hõ¯x D K≥#flˆHâ◊=Ù_»∞ 'ãÖ|@∂i— x"åã≤Ü≥ÿ∞# "≥#∞fl_»∞ (NHõ$+¨µ‚_»∞).
`≥Å∞QÆ∞ =∂@Å∞ Ü≥∞<≥fl<Àfl.. =Ù<åfl~Ú. W`«#∞ QÀÑ≤HõÅ‰õΩ JHõ¯_» ~ÚHõ¯_» J<ÕHõ Pâ◊Å∞ HõeÊOz Ö’|~°K«∞H˘<åfl_»∞.
LII K≥#∞fl_»∞ ãÖ|@∂~°∞ `«#∞ KÕÃã x"åã¨=Ú K«Hõ¯<≥·# D F K≥Å∞ÖÏ~å! D K≥#flˆHâ◊=Ùx K«∂_»O_»=∂‡! <Õ_»∞ W`«#∞ ã¨#flx ÖË`«
"≥#∞fl_»∞ ˆ~K≥ Pã¨Å#∞ g_»Hõ K«∂Ñ¨ÙK«∞ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞<£ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∂Î K≥Åˆ~QÆ∞K«∞<åfl_»∞. P 'ã¨@HÍ_»∞— ("≥∂ã¨QÍ_»∞) <å`À ZÖÏ
ã¨#flÅ∞ KÕÜ«Ú"å_»<≥#∞ *Ï}_»∞ `å#<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ ã¨#flÅ∞ (Ãã·QÆÅ∞) KÕã¨∞Î<åfl_À K«∂_»O_ç. Z#fl\˜ ÔH#fl\˜ á⁄O^Œ∞ (ZÑ¨Ê\˜^À
=Úxfl@∞=O\˜ H©~°Î#=Ú =ÚK«Û@ f~°QÆ <åÅHÕ`«∞"Õ∞!!! áê`«ÑïK«Ü«∞O =OHõ ÃÑ@∞ìH˘x) ~ÚÑ¨C_Õ Ô~zÛáÈ`«∞<åfl_»∞ K«∂âß~å!
~åQÆO : Åe`« F K≥eÜ«∂! <Õ<Õ=∞x K≥Ñ¨Ê<Õ! P K≥#∞fl_»∞ J^Õ Ñ¨xQÍ (UHÍ„QÆ`«`À) ##∞fl
K«∂z, ##∞fl ‰õÄ_® ÖˇHõ¯ ¿ãÜ«∞Hõ <åÃÑ· K≥Ñ¨Ê‰õÄ_»x =ÚYºq+¨Ü«∂Å#∞ =∂@ÅÖ’
K«Hõ¯x ~¸"≥#fl_»∂ ãÖ|@∂i K≥#∞fl_»∂
^˘i¡ã¨∞ÎO\Ï_»∞. HÀ=∞Å"≥∞ÿ# `«#KÕ~Ú Kåz D K≥#∞fl_»∞ H˘`«Î ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ =Öˇ
JHõ¯_» xHõ¯_» K«∂Ñ≤ Pã¨Å∞ ˆ~px IIK«Hõ¯xII
ZO`À JkèHõ=ÚQÍ ##∞fl L„^ÕHõ Ñ¨~°K«∞K«∞<åfl_»∞.
K≥#∞flx E_» QÆ^Œˆ~ K≥Å∞ÖÏÅ <Õ_»∞
N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ *Ëi# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ D K≥#∞fl_»x ÉèÏqOz DÜ«∞#ÃÑ·
z#fl ÖË#=ÙfiÅ<Õ K≥Åˆ~wx
=„ã¨=Î Ú#∞ HõÑÊ≤ i. D "≥ÚHõ¯m_»∞ (=Ú+¨¯~°∞_»∞) Hõ=∞‡\˜ `«# J^è~Œ =° Ú#∞ JOkOz
ã¨#flÅ∞ ¿ãã‘ "å_Õ ã¨@HÍ_»∞ <å`À
q~°Ç¨Ï`åÑ¨=Ú xOHÍ Ô~K«ÛH˘_»`å_»∞. J~Ú<å DÜ«∞# Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ Hõ^Œ"Õ...
Ü≥∞#fl\ ˜ÔH#fl\ ˜ á⁄O^Œ∞ ~ÚÑ¨Ù_Õ ˆ~px IIK«Hõ¯xII
JO^Œ∞ˆH DÜ«∞##∞ P„â◊~Ú^•ÌO.
ÜÕ∞=∞h<≥ K≥#∞fl_»∂ ÜÕ∞Hõ`å# ##∞fl#∂
^À=∞\˜ "åÑ¨ÙÅ∞ <åÃÑ· ^˘~°eOpx
HÀ=∞ÅÑ¨Ù KÕ~ÚKåp H˘`«Î ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ
QÍq∞_ç`«<åÅ ##∞fl QÍHõÅ∞ ˆ~px IIK«Hõ¯xII
199 200
4-100 Ç¨Ï~°KåÑ¨ Ç¨Ï~° JÇ¨ÏÖÏº âßÑ¨q"≥∂K«Hõ
=Ú#∞fl_ç Y~°â◊~°"åe x„QÆÇ¨Ï a~°∞^Œ
ÉèQí =Æ O`«∞x HÍ~°∞}ºO ã≤kOú KåÅO>Ë... J`«∞º`«=Î ∞"≥∞#ÿ k J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥#· n x~°u N"ÕOHõ>Ëâ◊ x[ÉèíHõÎ ~°Hõ∆Hõ
XHõ LáêÜ«∞O =Ù#flk. ÃÑ^ŒÅÌ ∞ #q∞‡ PK«iOz# P ã¨∞ÅÉè’áêÜ«∞"Õ∞... â◊~}° ÏQÆu. ^èŒ~°}˜*Ï ã¨"Õ∞`« ^Œâ◊~°^äŒ~å=∞ IIâ◊~°}∞II
â◊~}° O>Ë ~å=}∞<≥<· å ~°H™∆˜ êÎ#x P<å_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ K≥áêÊ_»∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO^Œ∞Hõx U_»∞H˘O_»Å "ÕOHõ@~å=Úx Ü≥∞Å∞ÔQuÎ â◊~°}∞ "Õ_»∞`«∞<åfl~°∞ ^Õ"å! N~å=∞K«O„^•! h=Ù ã¨~°fi áÈ+¨‰õΩ_»=Ù. „H˜q∞H©@HÍ^Œ∞Å #∞Oz „|Ç¨‡k
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Hõ~°∞}‰õΩ PÅÜ«∞"≥∞ÿ# H“ã¨ÖÏº#O^Œ#∞_Õ ã¨~°fiáÈ+¨‰õΩ_»∞ ^Õ=`«Å =~°‰õΩ, JO^Œ~°∂ K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÅ∂ h áÈ+¨}Ö’#∞#fl"Õ. N~å=ÚxQÍ
JO@∞<åfl~°∞. U_»∞`å\˜K≥@¡#∞ XˆH ÉÏ}O`À XˆH™êi YO_çOz D ~å=Ú_Õ h=Ù H“ã¨ÖÏº#O^Œ#∞_»=Ù. ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#=Ù_»=Ù. JO^Œ∞KÕ`« Hõ~∞° }‰õΩ PÅÜ«∞"≥∞#ÿ
U_»∞H˘O_»Å UeHõ@... PÇ¨!! "å_»=Ù.
P."≥IIâ◊~°}∞ â◊~°}∞ ^Õ=! ã¨~°fi áÈ+¨Hõ! ~å=∞! „Ñ¨Éèí∂! h=Ù ã¨=Ú„^Œ=ÚÃÑ· "åikèx xi‡Ozuq. ~å=}∞x t~°ã¨∞ûÅ#∞
J#∞K«∞ â◊~°}∞ *ÁK≥Û ##fl=∞Ü«∞º YO_çOzuq.=∂sK« ã¨∞ÉÏÇ¨ïÅ =∞^Œ=Ú #}zuq. ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# ‰õΩOÉèíHõ~å‚k
Hõ~°}HÍÅÜ«∞=∞x H“ã¨Åº#O^Œ#∞<£ ^≥`· ∞« ºÅ#∞ ãÖÇ¨ÏiOzuq. <Õ_∞» g~°„Ñ¨`åÑ¨ ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ "» #·≥ g~° q[Ü«∞ ~åÑ¶∞¨ =Ù_»"·≥
~°∂_èç "ÕOHõ>Ëâ◊√ ~°∂Ñ¨=∞<≥<£. â◊~°}#fl "åix ãÖ~°H˜∆ã¨∞Î<åfl=Ù.
~åQÆO : JÉèËi ~å=∂! h=Ù =Úx[#∞Å∞ x<åfl„â◊~ÚOK«QÍ "å~°∞ KÕÜ«Ú ã¨=#=ÚÅ#∞
â◊~°}∞ â◊~°}∞ ^Õ= ã¨~°fi áÈ+¨Hõ (Ü«∂QÆ=ÚÅ#∞) ~°HO∆˜ z, x~°fiÇÏ≤ OK«∞@ nHõQ∆ Í HõÅ"å_»=Ù. JO^Œ∞KÕ`« ^Õ=`«ÅO^ŒiH©
Hõ~°∞}Ï xÅÜ«∞ ~å=∞ H“ã¨Åº#O^Œ# IIâ◊~°}∞II h=Ù P~å^è∞Œ º_»=Ù. J#O`«"∞≥ #ÿ HõÑ¿≤ ã#‰õΩ <åÜ«∞‰õΩ_»"·≥ XHõ¯ „`å\˜ÃÑ· #_»Ñ#≤ "å_»=Ù.
"åikè|O^èŒ# ~å=} t~°KÕÛù^ŒHõ ã¨∞„w=Ùx ãÖ^ÕÇ¨Ï x=$uÎH˜ "Õ~°∞"Õ~°∞QÍ #∞#fl U_»∞ |Å"≥∞ÿ# `å\˜K≥@¡#∞ XˆH XHõ
=∂sK« ã¨∞ÉÏÇ¨ï |Å=∞~°Ì# â◊~=° Ú`À <ÕÅ‰õÄeÛ# L^ŒOÌ _»∞_»=Ù, K«`∞« ~°∞_»=Ù, Ö’Hõ <åÜ«∞‰õΩ_»=Ù, ™êˆH`«ÑÙ¨ ~åkè
^•~°∞} ‰õΩOÉèíHõ~°‚ ^Œ#∞[ãÖÇ¨~°Hõ <å^äŒ∞_»=Ù. J\˜ì x#∞fl â◊~°}∞ "Õ_»∞K«∞<åfl#∞.
g~°„Ñ¨`åÑ¨ ~å=∞ q[Ü«∂aè~å=∞ IIâ◊~°}∞II F N~å=∞K«O„^•! h=Ù t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qiz#"å_»=Ù. JÇ¨ÏÖÏº ^Õqx âßÑ¨=Ú
ã¨#= ~°Hõ∆Hõ =Úx [#‰õΩÅ x~åfiÇ¨ÏHõ #∞O_ç q"≥∂K«# "≥Úãÿ#"å_»=Ù. Y~°∞_»∞, â◊~∞° _»∞, "åe "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åix 'a~°∞^Œ—
kq[=O^Œº HõÑ≤¿ã<å<åÜ«∞Hõ x„QÆÇ¨ï_»=Ù. („Ñü[˝ KÕã≤ ‰õÄeÛ#"å_»=Ù). <Õ_»∞ x~°u (q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À)
qq^èŒ ã¨Ñ¨Î`åÅ q^èŒfiOã¨# K«`«∞~° N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =Öˇ h x[ Éèí‰õΩÎÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl=Ù. ã‘`å ã¨"Õ∞`«∞_»"≥·# F
Éèí∞=<Õâ◊ ™êˆH`«Ñ¨Ù~°"åã¨~å=∞ IIâ◊~°}∞II ^Œâ◊~°^äŒ~å=∂! â◊~°}∞ `«O„_ô! h"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯.
201 202
4-101 |OQÍ~°∞ ÉÁ=∞‡=O\˜ Ñ¨_»u #∞~°=Ú g∞^Œ
=Ú#∞fl_ç ã≤OQÍiOz# h‰õΩ N=∞OQÆà◊O
Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# NÇ¨ÏiÜÕ∞ u~°∞=∞ÖËâ◊√_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Jáê~° Hõ~°∞}Ï ~°OQÆ∞g∞~° c`åO|~°=Ú "≥ÚÅQÆ@∞ìH˘x
K≥OQÆeOKÕ Ç¨Ïi h‰õΩ N=∞OQÆà◊O IIz`«Î[II
ã¨=Ú„^Œ∞_»∞. Ñ¶∞¨ @<å Ñ¶∞¨ @# ã¨=∞~°∞_ú ∞» . U J~°›`å ÖËx <å=O\˜ Ju ™ê=∂#∞ºxKÕ`«
PÜ«∞# hq^èŒOQÍ ¿ãqOz `«iOKÕ J=HÍâ◊O WKåÛ_»∞. D [#‡H˜k KåÅ∞... qO`«hÅ=ÚÅ=O\˜ "≥Åk háê^Œ=ÚÅ–
z=i™êiQÍ, ÉèÏ= q=~°}Ö’ "≥·q^èŒº=Ú<åfl, Ö’Ñ¨=Ú<åfl, ã¨Ê+¨ì`« ÖËHõáÈ~Ú<å K≥O`«|∞\˜ìOz# h‰õΩ N=∞OQÆà◊O
<å J*Ï˝<åxH˜ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =∞xflO`«∞~°∞ QÍHõ! HÍO`«∞Å H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜ QÆ@∞ìHõ Éèí‰õΩÎÅ ÔHÖÏ¡
lO`å=∞}˜"≥·# h‰õΩ N=∞OQÆà◊O IIz`«Î[II
ã‘II z`«Î[ QÆ∞~°∞xH˜ N=∞OQÆà◊Oa^Õ Jik Ñ¨K«ÛÅ=O\˜ Ü«∞OQÆ# t~°ã¨∞g∞^Œ
=∂ z`«Î=Ú# Ç¨Ïs! =∞OQÆà◊O|∞ ã≤~°∞Å^•eÛ# h‰õΩ N=∞OQÆà◊O
N^Õq #∞~°=ÚÃÑ· KÕiÛ# Ñ‘`åO|– QÆi=∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ Ñ¶¨∞#ãÖÑ¨^ŒÅ `À_ç
~å! h‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà◊=ÚÅ∞ ^Õ=! ã≤i=~° h‰õΩ x^≥ N=∞OQÆà◊O IIz`«Î[II
hÖÏÅ ã¨∞~°QÆOQÆ háê^Œ=Ú# |∞>ˇì ÉèÏ"å=∞$`«O
ÉèíHõÎ zO`å=∞}©! =∞OQÆà◊O|∞ z`«ÎA_≥·# =∞#‡^èŒ∞xH˜ Hõ#fl`«O„_ç"≥·# F NÇ¨Ïs! h‰õΩ N=∞OQÆà◊O|QÆ∞ QÍHõ!
Jik Ñ¨K«ÛÅ=O\˜ JOQÆ# <≥=∞‡k<£ <å z`«Î=ÚÖ’x Ç¨Ïi"≥·# (JO`«~å`«‡~°∂Ñ≤"≥·#) h‰õΩ N=∞OQÆà◊=Ú.
ÉèíH˜Î Q˘ÖˇÛ_ç h‰õΩ =∞OQÆà◊O|∞ ‰õΩO^Œ#Ñ¨Ù ÉÁ=∞‡=O\˜ WOk~å^Õqx L~°=ÚÃÑ· xÅ∞Ñ¨ÙH˘x ã≤OQÍiOK«∞H˘x#
P."≥IIQÆi=∞ "ÕOHõ>Ëâ◊! Ñ¶¨∞#ãÖÑ¨^ŒÅ `À_» h‰õΩ N=∞OQÆà◊=Ú. HÍO`«∞Å∞ "≥^Œ[Å∞Û Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù–Ñ¨K«Ûx Ñ‘`åO|~°=Ú#∞ ^èŒiOz
ã≤iÜ«Ú =∞OQÆà◊O|∞ ã≤iH˜ =∞QÆ_»! â’aèOKÕ NÇ¨Ïs! h‰õΩ N=∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ!
J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ =Ú#∞fl_ç ÉèÏ=O|∞ qO`≥#· heHÍO`«∞Å∞ "≥^[Œ Å∞¡ PHÍâ◊QOÆ QÆ=∞‡! h áê^Œ=ÚÅ K≥O`« |∞\˜#ì k.
Ñ¨Å∞‰õΩK«∞O\˜ `«O„_ç! =∞OQÆà◊=ÚÅ∞. J\˜ì h‰õΩ =∞OQÆà=◊ Ú. HÍO`«∞Å∞ "≥^lŒ =Ú‡ H“ã¨∞ÉÎ íè =∞}˜x ^èiŒ OK«∞ ÉèHí Îõ zO`å=∞}©!
h‰õΩ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ!
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u
J~°∞^≥#· =∞~°H`õ =« Ú =O\˜ ^ÕÇÏ¨ ÑÙ̈ KèåÜ«∞QÆÅ JOQÆ# (áê~°fif^Õq) h‰õΩ `«Å=Oz
z`«Î[ QÆ∞~°∞_» h‰õΩ N=∞OQÆà◊O <å– „"≥Ú‰õΩ¯K«∞O_»∞#∞. J\˜ì h‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà=◊ Ú. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h =∞Ç≤Ï=∞ÅÜ≥ÚHõ¯
z`«Î=ÚÖ’ Ç¨Ïi h‰õΩ N=∞OQÆà◊O IIz`«Î[II Ñ¶∞¨ #"≥∞#ÿ ãÖÑ¨^ÅŒ `À ã≤iH˜ =∞QÆx"≥#· h‰õΩ W^Õ N=∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞ QÍHõ!
203 204
ã¨~°fiN....
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£
205 206
N~°ã¨∞Î
ãÖÑ¨Ù\˜–V
Z#∞flHÀ|_ç#
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ãÖÑ¨Ù\˜–V
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
ÃãÃÑìO|~ü 2011 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü,
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ :
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 18. D`«_Õ Ç¨Ï~°∞_»∞ D`«_Õ JA_»∞ 93
ãÖÑ¨Ù\˜ V 19. D qÖÏãÖ|∞Å∞#∞ 67
20. ZO`« <Õ~°∞K«∞H˘#flk 187
21. Z^Œ∞~°∞ÖËHõ K«i~ÚO`«~°∞ 183
1. JO`«~°OQÆ"≥∞Å¡ NÇ¨ÏiH˜ 35
22. ZO`« =∞xflOz`À 29
2. JkQÀ H˘Å∞"≥· Ü«Ú<åfl_»∞ 41
23. ZK«Û@ K«∂z# x`«_≥· 159
3. JkQÍHõ ™œÉèÏQÆº=∞k 167
24. Z@∞=O\˜ a_»¤O_Õ 145
4. J#O`«=∞^Œ∞ƒù`« 189
25. Z=fi_À QÍx Z~°∞Hõ~å^Œ∞ 49
5. Jxfl\ ˜ =¸ÅOa`«_»∞ 81
26. U\˜H˜ <≥=fii á⁄O^Œ∞ 57
6. Jxfl qÉèí==ÚÅ J`«_ç`«_»∞ 129
27. UÅ=Ü«∞º Ö’Hõ"≥∞Å¡ 21
7. Jã¨‡^•n<åO 195
28. U=∞# =K«∞Û#∞ 107
8. JÑ¨Êx =~°„Ñ¨™êk 115
29. FÇ¨ÏŸ! _ÕO_ÕO 165
9. JÅ =@Ñ¨„`«âß~Ú 153
30. HõO\˜ HõO\˜ q∞^≥ 147
10. JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞ _»i‰õΩÅ 43
31. HõO\˜ QÆO\˜ xÅ∞=Ù K«Hõ¯x 185
11. P_»~°=∞‡ áê_»~°=∞‡ 97
32. HÍO`«Å =∂# =∞<Õ\ ˜ 47
12. PeOK«∞ áêeOK«∞ 79
33. HÕ Hõiëêºq∞ 159
13. WOk~°Ü«Ú ^•#∞QÆ∂_ç 31
34. Hõ~°∞}ÏxkèO 23
14. W`«_Õ J`«_»∞ HÍÉ’~Ú 137
35. HõeÔQ x^≥ <å‰õΩ ÔH·=Åº=Ú 15
15. Wk"À ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ 95
36. HõÅâßÑ¨Ù~°=Ú HÍ_» QÆO^äŒÑ¨Ù=∂‰õΩÅ 181
16. WkÜÕ∞ <å‰õΩ =∞`«=Ú 61
37. ˆHâ◊= <å~åÜ«∞} 53
17. Wxfl\ ˜H˜ =¸Å=Ú ~¸`«x 101
38. H˘=∞‡ ã≤OQÍ~°=Úeq 5
V VI
39. H˘=∞‡Å∞ áê^•ÖÁ`«ÎQÆ 191 60. h"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯ 179
40. QÆ_»¤áê~° q∞Oy`Õ 169 61. hˆH â◊~°}O\˜ 139
41. QÆ~°∞_»^èŒfi[O ÉˇÔH¯ 117 62. <Õ<Õg∞ KÕÜ«∞QÆ ÖË#∞ 39
42. QÍe<Õ áÈÜ«∂ HõÅHÍÅ=Ú 121 63. <Õ<˘Hõ\ ˜ ¿ãÜ«∞QÍ#∞ 75
43. QÀ<≥Öˇ H˘`«ÎÅ∞ 87 64. <Õ<˘Hõ¯_» ÖË‰õΩO_ç`Õ 155
44. z`åÎ J=^è•~°∞ lÜ«∂º 17 65. Ñ¨\ ˜ì`Õ Ñ¨k ~°∂Ñ¨ÙÖˇ· 13
45. [Ü«∞=∂Ü≥∞ h‰õΩ <åÃÑ 113 66. Ñ¨_»∞K«∞ *Ë`«Å∞ QÍ=Ù 9
46. [=fi#OÑ¨Ù =∞^Œ=Ú# 59 67. Ñ¨~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å 173
47. ["åfik "≥∞uÎ#k 105 68. Ñ¨~°∞Å ¿ã=Å∞ KÕã≤ 27
48. `«fi"Õ∞= â◊~°}O 177 69. áêÅ[ÅxkèÖ’ 33
49. `≥QÆHõ Ñ¨~°=Ú#‰õΩ 71 70. Ñ¨ÙÅHõÅ "≥ÚÅHõÅ 127
50. ^Õ=^Õ"À`«Î=∞ 135 71. á⁄_»"≥·# âı+ÿi 109
51. ^Õ=^Õ=OÉèí*Ë 73 72. ÉÏÑ¨Ù^≥·==∂ =∂áêe 51
52. ^Õ=HÍq∞#∞Å∞ P_»~À 65 73. ÉèÏ==ÚÖ’# ÉÏÇ¨Ïº=Ú#O^Œ∞# 193
53. ^Õ=ÙxH˜ ^ÕqH˜x 99 74. Éè’wO„^Œ∞Å#∞ g∞~°∞ 37
54. ^ÕÇ¨Ï=Ú ãÖ|O^èŒ=Ú 143 75. Éè’wO„^Œâ◊Ü«∞#=Ú 175
55. ^è•~°∞}©ÑüH˜x ^ŒÅÉÏÖ’ 149 76. =∞OQÆà◊O QÀqO^Œ 201
56. #QÆ=ÙÅ∞ x[=∞x 83 77. =∂#"≥Ñ¨C_»∞#∞ 151
57. <å~åÜ«∞}∞ _ô`«_»∞ 11 78. =∂^Œ$âß<åO Éèí"å=∞Ü«∞ 131
58. <å~åÜ«∞}Ï x#∞ 141 79. q∞H˜¯e <Õ~°Êi JÅ"Õ∞Å‡OQÆ 171
59. x#∞fl #q∞‡qâßfiã¨=Ú 123 80. =Ú^Œ∞ÌÅ "≥∂=Ú# 133
VII VIII
81. "≥ÚHõ"≥ÚHõ "≥∞^Œ∞@ 45 „áê~°ú#
82. "Õ∞Å∞HÀ â◊$OQÍ~°~åÜ«∂ 125
LII N~°=∞}© =∞<ÀqÉèí∞x KÕi #∞uOK≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£
83. "≥∂ã¨=Ú# =∂Ü«∂ 77 "åi[<åÉèí! h Hõ~°∞} „"åÃã#∞ "ÕÅ ã¨∞H©~°Î#O|∞Å<£
84. ~å=∞ ~å=∞ ~å=∞Hõ$+¨‚ 163 "åi =∞<ÀQÆ`«O|~Ú# ÉèÏ=# <Õ~°fiQÆ <å‰õΩ â◊Hõ¯=∂
85. ~å=∞ ~å=∞K«O„^Œ ~åÑ¶¨∞= 197 HÀiHõ n~° =Ú#∞fl_çx ‰õÄ~°∞ÊK«∞ ÉèÏ==Ú *ˇÑ¨Ê Ezu<£
86. =O^ÕÇ¨ÏO [QÆ^ŒfiÅ¡ÉèíO 103 HõOII Z<Àfl [#‡Å Ñ¨Ù}º=Ú
87. =~°∞ã¨`À ™êã¨=ÚMÏ 91 J#flÜ«∞º‰õΩ q=~°}O|∞ JOkOK«∞@Ü«Ú<£
"≥#∞flx Hõ$Ñ¨ÜÕ∞ Ag∞‡!!
88. "åi^Õ áÈ [#‡=Ú 9
=Ú#∞fl_ç<Õ K≥Ñ¨C@Ü«Ú#∞ =Ú~°Ç¨Ïi Hõ$Ñ¨ÜÕ∞.
89. "å_≥ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»<Õ "å_Õ 3
LII â◊~°}=Ú "Õ_≥^Œ<£ ~Ú`«x ã¨~°fi=Ú, <åHõÉèíÜ«∞„Ñ¨^•`«Ü«Ú<£
90. q[Ü«∞Ñ¨Ù@=Ú‡ 119
"≥~°Ñ¨Ù# D =∞Ç¨=∞Ç¨ïx "ÕOHõ@<å^äŒ∞x <å=∞#O|∞#<£
91. qÑ¨s`«=Úeq 69 u~°=ÚQÆ xÅ∞Ê=∂, Ü≥∞^Œ „|u+¨ª#∞ *ËÜ«ÚK«∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
92. q_»∞=~å^≥O`≥·# 19 =ÚiÜ«ÚK«∞ "åx H©~°Î#‰õΩ =Ú#∞fl_ç ÉèÏ==ÚÖËiÛ‰õÄiÛu<£
93. g_ç"À ~Ú^≥ qO`« ^˘OQÆ 85 K«OII Q˘#H˘x J#fl=∞Ü«∞ºx#∞ Q˘Å∞ÛK«∞ áê_≥#∞ "ÕÅ H©~°Î#Öò
94. "≥·+¨‚=ÙÅ∞ QÍx"å~°Å∞ 111 J#∞Ñ¨=∞ nHõ∆<å QÆ∞~°∞x <å`«‡ ã¨‡iOÑ¨ÙK«∞ H˘xfl Ü≥∞xflu<£
95. "Õ^Œ=ÚÖË hx"åã¨=∞@ 25 k#=Ú# H˘Hõ¯ H©~°Î##∞ `Õ@ `≥#∞OQÆ∞# „"åÜ«Ú ^è≥·~°º=Ú<£
J#∞=QÆ∞ â◊H˜ÎhÜ«∞ QÆ^≥ PkÑ¨~å`«Ê~° "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
96. "Õ^Œ=Ú n~°Ê^Œ∞ "Õˆ~ 157
97. Nâ’7Ü«∞O 55 HõOII NHõ~°∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
™êHÍ~°Ñ¨Ù Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨`«ºOakÜÕ∞
98. ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_Õ 199
g∞ÔHO^Œ∞‰õΩ J#∞=∂#=Ú?
99. ã¨∞^Œ`«∞Å H˜`«xH˜ 1 P Hõ~°∞}Ïxkèx "Õ_»∞ _»#flÜ«∞º<≥~å!
100. ™ÈkOzikÜÕ∞ 89
101. Ç¨ÏiÜÕ∞ Zé∞QÆ∞#∞ 63
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–V) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
XI XII
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
XIII XIV
XV XVI
5–1 Éèí∂q∞# #Å"Õ∞Å‡OQÆ#∞ Éèí∂ãü QÍy@ QÆ∂_≥
=Ú#∞fl_ç ^À=∞\˜ ^˘_çH˜ =ÚO^Õ `˘ÔH¯ ÉÏ^•Å∞
N^Õq, Éèí∂^Õq ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞à◊√§ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»∞ =~°∞_»∞. Hõ#∞flÅÑÖ_»∞=QÍ ~¸"Õ∞\˜ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _çxfl q^è•Å "≥∞éÃã
[~°∞QÆ∞`ÀOk HõàÏº}O. „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ ÉÏ~°∞Å∞ fi gH˜∆ã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊√§ "À=ÚK«∞#∞ K≥Å∞ÖˇÅ¡ #∂_çQÍÅ∞ ¿ãÜ«∞ˆ~ IIã¨∞^Œ`«∞ÅII
=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅ‰õΩ Hõ#|_»~°∞ HÍx, =∞#efl‰õÄ_» Ñ¨xÖ’Ñ¨xQÍ =^èŒ∂=~°∞Å`À ÉèÏ"å=∞$`«O :
áê@∞ Pj~°fik™êÎ~°∞. JO^Œ∞Hõ<Õ rq`«OÖ’ XHõ¯™ê~°<åfl... ™êfiq∞"åi HõàÏº}O F K≥Å∞ÖÏ~å! (J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ‰õÄ_®...ÃÑO_çK¡ ∂« _»\ÏxH˜ =zÛ# XHõ
[iÑ≤OKåe. x`«º HõàÏº}O Ñ¨K«Û`À~°}O J<Õ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl P~°∞=O^ŒÅÜÕ∞à◊§ `«~°∞}˜ Jx ÉèÏqOKåe), ã¨∞^Œ`«∞Å‰õΩ (N^Õq, Éèí∂^Õq J<Õ D ÉèÏ=∞Å‰õΩ),
„H˜`«"Õ∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\˜ì =∞#ÅflO^Œih `«iOÑ¨ *Ëã¨∞Î#fl ''Ñ¨^ŒHõq`å Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞—— W`«xH˜ (Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·# D N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH©), Wk ™È|#"Õà◊ (â◊√ÉèíHÍ~°ºO
`åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi |∞∞}O f~°∞ÛHÀQÆÅ=∂? Z#fl\ ˜H© f~°^Œ∞... [iˆQ ã¨=∞Ü«∞O). g∞~°∞ =Ù^Œ@∞# (QÆ~°fiOQÍ ÃÑo§ÃÑ^ŒÌÅ=Öˇ) =Ó_çQÆ=Ú (¿ã=Å∞)
P<å_®Ü«∞# áê_ç# H©~°Î# Wk... âßÜ«∞ˆ~.
HõOII ã¨∞^Œ`«∞Å H˜^ŒÌi H˜`«xH˜ D ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞o§^ŒÌiH© W`«_»∞ 'ÉÏã≤Hõ=Ú—Å∞ Hõ\ ˜ì<å_»∞. J#∞‰õÄÅOQÍ
=Ú^Œ=ÚQÆ [iˆQ#∞ ÃÑO_ç¡ Éèí∞=<åÖò K≥ÅÔQ<£ Hõ~°∂Ê~° `åO|∂Å=ÚÅ#∞ D ^Õ"Õ~°∞Å∞ "˘_çÖ’ Éˇ\ ˜ì<å_»∞. P `«~°∞"å`« `«#
ÃÑ^ŒiÌ HõO K«∂Ñ≤ã∂¨ Î =∞^èºŒ Ö’ "Õã#≤ ÃÑO_çÑ¡ @‘ ÅÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx =Ù<åfl_∞» . F ã¨`∞« ÖÏ~å!
=Ù^Œ@∞# âßÜ«∞Ô~ =Ó_çQÆ g∞~°O`å DÜ«∞# =^ŒÌ#∞O_ç ¿ã=Å∞ KÕÜ«∞O_ç, `«iOK«O_ç.
q∞^≥ ÉèÏQÆº=Ú J#fl=∞Ü«∞º WO`«∞Å HõxÜ≥∞<£
K«∂_»O_»=∂‡! D [QÆ<åfl^äŒ∞_»∞, Ô~\˜ìOz (Ô~O_»∞Ô~@¡~Ú# =Ù`åûÇ¨ÏO`À)
~åQÆO : <åQÆ=~åo `«# ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å`À\˜ âßã¨Å∞ (`«ÅO„ÉÏÅ∞) áÈã¨∞<Î åfl_∞» . =^è∞Œ =Ùe^ŒiÌ "≥∞_»ÅÖ’#∞
ã¨∞^Œ`«∞Å H˜`«xH˜ ™È|#"Õà◊ Ñ¨ÓÅ ^ŒO_»Å#∞ `«Q∞Æ Å (`«# KÕ`∞« Å#∞ `åH˜ã∂¨ )Î "Õã<≤ å_»∞. D =~°∞_»∞ (QÆO_»∞g∞i
=Ù^Œ∞@∞# *ˇÅ∞ÖˇÅ¡ #∂_çQÍÅ∞ âßÜ«∞ˆ~ IIã¨∞^Œ`«∞ÅII `«# áœ~°∞+¨=Ú K«∂Ñ≤ã¨∂Î) =^èŒ∞=ÙÅ =ÚO*Ë`«∞Å‰õΩ HõOHõ} ^•~åÅ∞ Hõ\ ˜ì<å_»∞.
LO_ç#>Ë¡... (L#fl"åà◊§O`å) =Ó_çQÍÅ∞ (¿ã=Å∞) KÕÜ«∞O_»=∂‡! F K≥Å∞ÖÏ~å!
W^ŒÌ~°∞ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞Å H˜`«_»∞ QÆ>ˇì ÉÏã≤Hõ– g∞^ÕHõ^•! ÉèÏQÆº=∞O>Ë.
"≥ÚkÌHõ QÆÑ¨C~° g_Õ ÖÁ_çÉˇ>ˇì#∞ D Éèí∂q∞x (D u~°∞=∞ÅÖ’) `«# ^Õ"Õ~°∞Öˇ·# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞, Éèí∂^Õqx
ÃÑ^ŒÌiHÍ# #_»∞=∞ ÉˇO_ç¡ Ñ‘@ÃÑ· QÆ∂K«∞O_≥ '^À=∞\˜^˘_çH˜— (<Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ =∞# ÉèÏ+¨Ö’ K≥áêÊÅO>Ë... ''ZQÆ∞~°∞H˘O@∂——
"˘^ŒÌ#∞O_ç ã¨`«∞ÖˇÅ¡ #∂_çQÍÅ∞ (¿ã) "ÕÜ«∞~À IIã¨∞^Œ`«∞ÅII (PKå~°OQÍ, áê^•Å∞ `˘H˜¯... P <˘Ñ≤Ê `«QÆ∞æ@HÍ J#fl@∞¡ "åix `«# H“y@
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å âßã¨Å∞ Ô~\˜ìOz K«Å¡ ^˘_»ÔQ KÕiÛ<å_»∞. "Õ∞\˜ (<Õ~°Êi) Ü≥ÿ∞# D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "À=ÚK«∞#∞ ([QÆ„^ŒHõ∆}
^ŒO_»e^ŒÌi "≥∞_»Å ^ŒQÆ∞Å "ÕÃã KÕÜ«ÚK«∞) (Wxfl q^èŒ=ÚÅ „Ñ¨HÍtOz Hõ#∞flÅÑÖ_»∞QÆ KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. F
QÆO_»∞ g∞i =ÚO*Ë`«∞Å QÆOHõ} ^•~åÅ∞ QÆ>ˇì K≥eÜ«∞ÖÏ~å! g∞~°O`å giH˜ =Ó_çQÍÅ∞ KÕÜ«∞O_»=∂‡! `«iOK«O_ç.
=ÙO_ç#>Ëì K≥Å∞"≥Å¡ #∂_çQÍÅ∞ ¿ãÜ«∞ˆ~ IIã¨∞^Œ`«∞ÅII
1 2
5-2 áê=∞~°∞Å ^Œ#g∞k áê@ÖˇÖÏ¡ áê_»∞=∞O\Ï
=Ú#∞fl_ç Éèí∂q∞ÔHÖÏ¡ <À~° #∂i áÈã≤#"å_»∞
~°OQÆ<å^ä™Œ êfiq∞ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ H©~#Î° <å™êfikOK«O_ç. =∂=∞ ‰õÄ`«∞ ~°Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ <åOKåiÜ«Ú^•#∞
D H©~#Î° Ö’ ~°OQÆ<å^ä™Œ êfiq∞ bÅÅ#∞ q=iOKå~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. ÃÑiÜ«∂à◊√"åi<Õ w=ÚQÍ<Õ "ÕOHõ@yi #∞O_Õ"å_»∞ II"å_ÕII
NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å"å~°∞ P=ÚHõÎ=∂Åº^ŒÖ’ q+¨µ‚z`«∞ÎÅ∞ J<åfl~°∞. PÜ«∞# ‰õÄ`«∞ˆ~
ÉèÏ"å=∞$`«O :
QÀ^•^Õq. P"≥∞ ~°OQÆ<å^äŒ™êfiq∞x =Åz =ÅÑ≤OK«∞H˘Ok. P"≥∞ `«# `«ÅÖ’
=Ú_çz q_çz# qi^ŒO_»Å#∞ ™êfiq∞H˜ JiÊ¿ãÎ "å\˜ ã¨∞"åã¨#ÅkèHõ"≥∞ÿ PÜ«∞# F #~°∞ÖÏ~å! "å_Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»<Õ "å_»∞. "å_Õ =∞# Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ#∞#fl
„¿Ñ=∞QÍ ã‘fiHõiOz P"≥∞<Õ ÃÑO_®¡_®_»∞. áê=∞~°∞Öˇ·# `«#É’\˜"åix (J#fl=∞Ü«∞º g_»∞ (~°OQÆ<å^äŒ∞_»∞). "å_çK«∞@∂ì KÕ`«∞ÅÖ’ HÀi# PÜ«Ú^è•Å∞ ^èŒiOz#"å_»∞.
=O\˜"åix...) ''<å g∞^Œ áê@Å∞ áê_»O_ç~å——...Jx #∂iáÈâß_»@...PÇ¨!! 'HÍi=∂~°<£— ‰õΩ=∂~°∞_»∞ K«Hõ¯QÍ =∂\Ï¡_ç `«#x ãÖ`À+¨Ñ¨~°K«QÍ q^•ºQÆO^èŒOÖËx
g_»∞ "å_Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞. J`«xH˜ "Õ^=Œ ÚÅ =∞~°‡"≥∞Å¡ QÆ∞`«QÎ Í Ü≥∞iyOz qMÏº`«∞x *Ëâß_»∞. f~°x "Õ_∞» Hõ`À
LII "å_»@ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ "åxx g_»x Ü≥∞Oz K«∂_»~À D ™êfiq∞ JÅ<å_»∞ 'u~°∞=∞OÔQ· PàÏfi~°∞— `«#x P~°_ç KÕã≤<å (=^ŒÌx POHõ∆Å∞
"å_»∞ Hõ~°O|∞Å<£ =ÅÜ«Ú "åqi PÜ«Ú^èŒ=ÚÖò ^èŒiOK≥É’ ÃÑ\˜ì<å), =ÚzÛe (^˘OQÆ`«#OQÍ) uO^•=∞x ^˘OQÆ‰õÄ\˜H˜ Pâ◊Ñ¨_»¤"å_»∞.
‰õÄ_≥#∞ q+¨µ‚z`«∞ÎÅ‰õΩ ‰õÄ`«∞~°∞ <å`«_»∞ „¿Ñ=∞ g∞~°QÍ (Pq^èŒOQÍ `«# Éèí‰õΩÎxHÀãÖ Ü≥∞O`«ÔH·# `«#∞ ã≤^Œú"Õ∞#x =∞~˘Hõ¯™êi
<Õ_ç@∞ "ÕOHõ\Ï„kÑ¨~Ú h@∞QÆ „É’K≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. x~°∂Ñ≤Oz<å_»∞)
ÃÑiÜ«∂àÏfi~∞° (q+¨µz‚ `«∞ÅÎ "å~°∞) "åi ‰õÄ`«∞~Ô #· QÀ^•^Õq Ñ≤ãH≤ ˜ ("å_»∞H˘x),
* "åqi ´ JkèHõ"≥∞ÿ#
ÃÑ· "Õz# (`«#ÃÑ· "Õã≤#) q~°∞Å ^ŒO_»Å#∞ (Ñ¨Ó=∂ÅÅ#∞) „Ñ‘uQÍ "≥∞_»"Õã≤#"å_»∞
~åQÆO : ~°ã≤Hõ~°O[x (`«# "≥∞_»Ö’ ^èŒiOz# N~°OQÆ<å^äŒ∞_»∞) KÕ~Ú "Õã≤# QÀ^•^Õqx, `«# Éèí∞[=Ú
"å_Õ "ÕOHõ>Ëâ◊√_»<Õ "å_Õ g_»∞ Kåz ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã≤H˘x Ñ¨~°=â◊"≥∞ÿ K˘H˜¯ (Ñ¨~°=tOz) P"≥∞#∞ áêÜ«∞ÖËx"å_»∞
"å_ç K«∞@∞ì ÔH·^Œ∞= =ÅKÕu"å_»∞ II"å_ÕII (=^ŒÅÖËx "å_»∞). g_»∞ (D ~°OQÆ<å^äŒ∞_»∞) "å_Õ... "å_Õ U_»∞H˘O_»Å
HÍi=∂~°ã¨∞`«∞x K«Hõ¯x =∂@Å‰õΩ K˘H˜¯ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
K«∂~°QÍ "Õ^•ÅQÆ∞@∞ì K«∂Ñ≤#"å_»∞ `«#g∞^Œ, áê=∞~°∞Å∞ (q^•ºQÆO^èŒOÖËx JÅ∞ÊÖˇ·#) "åix ‰õÄ_», áê@ÖˇÖÏ¡
f~°x "Õ_»∞Hõ`À u~°∞=∞OÔQ·Ü«∂à◊√"åi áê_»=∞O\Ï (áê_»O_ç~å H©~°Î#Å#∞) Jx, Éèí∂q∞ÔHÖÏ¡ (Éèí∂Ö’HõOÖ’ J<ÕHõ KÀ@¡)
P~°_ç =ÚzÛe ‰õÄ\˜H˜ Pã¨Ñ¨_»¤"å_»∞ II"å_ÕII <À~° #∂iáÈã≤#"å_»∞. (<À\˜`À K≥Ñ≤Ê K≥Ñ≤Ê #∂iáÈã≤ É’kèOz#"å_»∞). P
ÃÑiÜ«∂à◊√"åi a_»¤ Ñ≤ã≤H˜ ÃÑ· "Õã≤# ~°OQÆ<å^èŒ∞x Hõ^äŒ W\Ï¡ =ÙO>Ë... JHõ¯_» "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ (N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·) `«#
q~°∞Å ^ŒO_»Å "≥∞_»"Õã≤# "å_»∞ =∂=∞‰õÄ`«∞Ô~·# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ <åOKås, `å#∂ w=ÚQÍ<Õ (x"åã¨=ÚQÍ)
`«~°∞}˜KÕ~Ú "Õã≤# ^ŒQÆæi |∞[=ÚKåz #∞O_Õ"å_»∞.... Ü≥∞=~°#∞H˘O@∞<åfl~°∞? "å_Õg_»∞... g_Õ"å_»∞.
Ñ¨~°=â◊"≥∞ÿ K˘H˜¯ áêÜ«∞ÖËx "å_»∞ II"å_ÕII
3 4
5-3 N"ÕOHõ>Ëâ◊√ gÑ¨Ù# KÕ`«∞ bÔHq QÆÑ¨ÊQÍ
=Ú#∞fl_ç ~¸=Å h`«x KÕ`«∞ bÔH HõÑ¨ÊQÍ
P=Å H˘=∞‡Å∞ fÔQ ##Å∞ H˘#Å∞ #e¡
ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. J#fl=∞Ü«∞º
KÕ=nsx uÅHÕz~°>Ë K≥Å∞Å∂ IIH˘=∞‡II
‰õÄ_» XHõ K≥eHõ`≥ÎÜ≥ÿ∞ `«#`À\˜ K≥eHõ`≥ÎÅ`À...''D ÉèÏq∞x (H˘=∞‡) ã≤OQÍ~åÅ∞
(JO^•Å∞) H˘Åk "≥@ìQÆ~å=Ù (ÖˇHõ¯ÖË#xfl =Ù<åfl~Ú). Ñ¨q∞‡# (Juâ◊~ÚOz#)
D JO^•Å#∞ =ÓÇ≤ÏOKåÖËQÍx W^Œq∞^ŒúOQÍ K≥Ñ¨C@∞ ™ê^èŒºOHÍxÑ¨x—— Jx
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥|∞`«∞<åfl~°∞. '=Ü«∞ã¨∞~åx— "åiHÀãÖ D H©~°Î# ™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`« #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ F K≥eÜ«∞ÖÏ~å! D H˘=∞‡ (Ü«Ú=u) ã≤OQÍ~°=ÚÅ∞ (JO^•Å∞), Wq Jx
q=iOKå#∞. P „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ H˘O_˘HõKÀ Jã¨Å∞ˆH "≥∂ãÖ =zÛ =ÙO_»=K«∞Û#∞. H˘Åk"≥@Qì Æ ~å=Ù (Ñïq∞u qkèOK«∞@ ™ê^èºŒ =Ú HÍxÑ¨x). Ñ¨q∞‡# (Juâ◊~ÚOz#)
^•ã¨∞x `«Ñ¨CÅ∞ ^ŒO_»=Ú`À ãï... D ™⁄|QÆ∞Å∞ (JO^•Å∞) ÉèÏqOK«ˆ~ (=ÓÇ≤ÏOK«O_Õ). W^Œq∞^ŒúOQÍ K≥Ñ¨C@‰õΩ
`ÕII H˘=∞‡ ã≤OQÍ~°=ÚÅ<≥Oz H˘Åk "≥@ì gÅ∞ÖË^Œ∞.
~å=Ù, ™⁄|QÆ∞Å ÉèÏqOz ~°=∞}∞ÖÏ~°! D K≥eÜ«∞ 'ã≤QÆH˘Ñ¨C— KåÅ ÃÑ^ŒÌk. Jk pHõ@¡#∞ ã¨$+≤ìOK«QÆÅ^Œ∞. P"≥∞
K≥ÅQÆ∞_»<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞ K≥Å∞Å `À_» =ÚYHÍOu Ü≥∞O_»QÍã≤#@∞¡ =Ù#flk. ^•x=Å¡ ~å„u Ñ¨QÆÅ∞ "≥#HÍ =ÚO^Œ∞Öˇ·
ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# Ç¨ÏiH˜ ^≥eÃÑ. (Z#fl_»∂ HõÅã≤ XHõ¯KÀ@ =ÙO_»x ˆ~|=à◊√§) q∞Oz XHõ¯>ˇÿ<åÜ«∂ J#fl@∞¡Ok. F
~åQÆO : q∞„â◊"≥∂Ç¨Ï# K≥Å∞ÖÏ~å! D qO`« HõO\˜~å! (K«∂âß~å).
H˘=∞‡ ã≤OQÍ~°=Úeq H˘Åk "≥@ìQÆ ~å=Ù D"≥∞ á⁄OHõ"≥∞ÿ# =Ù~À[=ÚÅ∞ =Ù#fl`«=ÚÖˇ·, <≥#fl_»∞=Ú |Ü«∞Öˇ· (â◊¥#º"≥∞ÿ)
Ñ¨q∞‡# ~¸ ™⁄|QÆ∞Å∞ ÉèÏqOK«ˆ~ K≥Å∞Å∞ IIH˘=∞‡II Ü«Ú#flO^Œ∞=Å#... =Ù#fl`«"≥∞ÿ# y~°∞Å∞ g∞^≥· â◊¥#º"≥∞ÿ# QÆQÆ#O „HÕ^≥·#@∞¡#flk.
=∞i WqQÀ D `å~°∞=∂~°∞ =º=Ç¨~°O K«∂âß~å! Hõ#∞Hõ F K≥Å∞ÖÏ~å!
K≥eÜ«∞ ÃÑ^ŒÌ`«∞~°∞=Ú pHõ@∞¡ QÍÜ«∞QÍ#∞ Ü≥∞xflqO`«Öˇ·<å J™ê^èŒºOHÍ^Œ∞.
Ü≥∞Åq∞ "≥∂=ÚHõà◊Å∞ Ü≥∞O_»QÍÜ«∞QÍ
|eã≤ ~åuiÜ«Ú Ñ¨QÆÅ∞ "≥#Hõ=ÚO^≥· F ÉèÏq∞#∞ÖÏ~å! #Å¡x ^Œ$_è»"≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊√x D ã¨∞O^Œi `«=∞HõO`À
HõÅÜ«∞ H˘Hõ¯@ q∞Op HõO\˜~°>Ë K≥Å∞Å∞ IIH˘=∞‡II `«# KÕ`«∞Å∞ PÜ«∞# gÑ¨Ù K«∞@∂ì QÆÑ¨ÊQÍ, PÜ«∞# `«# KÕ`«∞Å <å"≥∞ gÑ¨Ù K«∞@∂ì
ayOz<å_»∞. =∞<À[˝"∞≥ #ÿ P ^Œ$â◊ºO ã¨∞‰õΩ=∂~°"∞≥ #ÿ Ñ¨Ó Å`« ^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ H˘=∞‡K«∞@∂ì
á⁄O^Œ∞QÆ hÔH K«#∞flÅ∞ á⁄_»=ÙÖˇ· ÃÑ~°QÆQÍ JÅ∞¡H˘x#@∞¡#flk. KÕ=ni# D Je¡Hõ K«∂âß~å! g∞ [#‡ `«iOzO^Õ...
#O^Œ"≥∞ÿ <≥#fl_»∞=Ú |Ü«∞Öˇ· =ÙO_»QÍ
WO^Œ∞<Õ H˘O_»Å∞ q∞#∞flHÕ^Œ∞ g∞^≥· Ü≥ÚHõ¯KÀ<Õ
K≥Ok=Ù#flqq"À K«∂zu~°>Ë K≥Å∞Å∞ IIH˘=∞‡II
5 6
5-4 ZO`« =ÙÑ¨HÍiÜ≥∂ – Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞
=Ú#∞fl_ç K≥O`« #~°ã≤OÇ¨ï_»x – ¿ã= ~ÚK≥Û#∞
Zxfl [#‡ÖˇuÎ<å *Ï˝#â◊¥#∞ºÖˇ· rqOz, =∞m§ =∞m§ Ñ¨Ù@∞ì`«∂ K«xáÈ`«∂ WO`«@ N "ÕOHõ>Ëâ◊ – ~Úxfl ~°∂Ñ¨ÙÅ∞#∞ h"Õ
„|`« ∞ ‰õ Ω `« ∞ <åfl~° ∞ r=ÙÅ∞. Jq [#‡Å#@O â◊ √ ^Œ ú ^ Œ O _» ∞ QÆ JO@∞<åfl~° ∞ ÑÖ`å# h â◊~°}x – „|uH˜u q∞k"À II"åi^ÕII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Z=_»∞ ÉèÏ~°`«, ~å=∂Ü«∞}ÏÖ’¡x h QÍ^èŒÅ∞ D Éèí∂q∞ÃÑ· ÉèÏ"å=∞$`«O
„Ñ¨Kå~°O KÕâß~À "åi^ÕáÈ [#‡O>Ë. ~å=Ú_ç"≥· ^èŒ~°‡=~°Î#O <Õ~åÊ=Ù. Hõ$+¨µ‚_ç"≥·
^Œ∞+¨ìtHõ∆}, t+¨ì~°Hõ∆} KÕâß=Ù. #~°ã≤OÇ¨ï_ç"≥· Kå"Õ J™ê^èŒº"≥∞ÿ# Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! [#‡=Ú JO>Ë... "åi^ÕáÈ... "å~°∞ x#∞fl =∂=ÚO^Œ∞‰õΩ
K«Oáê=Ù. Z<≥fl<Àfl ~°∂áêÖˇuÎ <Õ_»∞ D u~°∞=∞ÅÖ’ â◊~°}ÏQÆ`« ~°Hõ∆‰õΩ_»"≥·# h"Õ `≥KåÛ~°∞. "å~°∞ ("åºã¨∞_»∞, "åb‡H˜ =O\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞) K≥Ñ≤Ê# h Hõ^äŒÖË
â◊~°}x „|`«∞‰õΩ`«∂ h^ŒÜ«∞HÀãÖ "Õz=Ù<åflO. ÉèÏ~°`=« Ú, ~å=∂Ü«∞}=Ú Jx „Ñ¨ãk≤ ú K≥O^•~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ x JO^Œ~∂°
u\˜ìáÈ¿ã ~å=}∞_»∞, HõOã¨∞_»∞, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =Å¡<Õ P Hõ^äŒÅ∞ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜
K«OII [##=Ú "åi^Õ Éèío~°! K«Hõ¯QÆ ^≥zÛi x#∞fl Éèí∂`«e<£ =KåÛ~Ú. HÍ|\˜ ì "åi=Å¡ ‰õ Ä _® "Õ ∞ ÖË [iyOk. ÖË H õ á È`Õ h=Ù
"≥#∞Hõ Ñ¨Ù~å}=ÚÖò HõeÔQ "≥#∞fl_»! hHõ^äŒÖˇÅ¡ <≥‰õΩ¯_≥· Éèí∂g∞‡^ŒÔHO^Œ∞H˘™êÎ=Ù? =∂É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ∞ x<≥fl\Ï¡ K«∂™êÎ~°∞?
Jxâ◊=∞^èŒ~°‡"≥∞‰õΩ¯_»~Ú, JÅÊ=Ú ^èŒ~°‡=ÚÜ≥ÿ∞# `å=ÙÅ<£
`«#∞=Ù#∞ ^•Å∞Î=Ü«∞º! Ç¨Ïi ^è•„ux H˘O_»Å ##fl=∞Ü«∞º<≥<£. ~å=}Ïã¨∞~°∞_»∞ Ñ¨Ù@∞ì@=Å#<ÕH^õ • h=Ù ~å=Ú_ç"·≥ WO`«=∞OkH˜ Hõ#|_®¤=Ù.
JO`«"å_»∞ Ñ¨Ù\Ïì_»∞ HÍ|>Ëì h=Ù J=`«iOKå=Ù. HÍ|\˜ì ~å=}∞_ç=Å¡ =∞OKÕ
~åQÆO : ^Õ™êà◊O [iyOk.
"åi^Õ áÈ [#‡=Ú – =_ç x#∞fl ^≥zÛi
F ~°=∞}∞_®! HõOã¨∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# Jã¨∞~°∞Å =Å¡ ‰õÄ_® =ÙÑ¨HÍ~°"Õ∞
ÉèÏ~°`« ~å=∂Ü«∞}ÏÖˇ· – Ñ¨~°ÔQ h Hõ^äŒÅ∞ II"åi^ÕII
[iyO^ŒÜ«∂º! "åà◊√§ Å∂\©¿ãã≤ (Ñ‘_çOz) h Éèí‰õΩÎÅ#∞ ÉÏkèOz#O^Œ∞=Å¡<Õ h=Ù
Éèí∞qg∞^Œ ~å=}∞_»∞ – Ñ¨Ù@ìQÍQÍ ~å=Ú_»"≥· Hõ$+¨µ‚_»"≥· Ñ¨Ù\˜ì Q˘Å¡"åix ‰õÄ_® =Ù^ŒúiOKå=Ù. =∂É’\˜ JÅ∞ÊÅ`À ‰õÄ_»
`«qe ~ÚO^ŒiH˜ „|`«ºHõ∆"≥∞ÿuq
=∞^èŒ∞~°OQÍ =∂\Ï¡_®=Ù. hHÀãÖ ^Õ=`«ÅO`å Éèí∂q∞ÃÑ· J=`«iOKå~°∞. =∂‰õΩ
q=iOÑ¨ #O`«"å_»∞ – "≥Åã≤`ÕQÍ h=Ù
J=`å~° =∞Ok`Õ x–#flO^Œ~°∞#∞ E`«∞~°∞ II"åi^ÕII H©_»∞‰õ<åfl "Õ∞ÖË Z‰õΩ¯= [iyOk.
~°=∞} QÆO™êk Ü«∞ã¨∞–~°Å∞ Å∂\˜ ¿ãÜ«∞QÍQÍ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =Å¡ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»¤=∂@ x["Õ∞ HÍx "å_ç=Å¡ ‰õÄ_»
`«q∞ QÆ$ëê‚=`å~° q∞O–^ŒiÔH·uq =∂‰õΩ =∞OKÕ [iyOk. "å}˜‚ K«OÑ¨@OHÀãÖ h=Ù #~°ã≤OÇ¨ï_ç"≥· J=`«i¿ãÎ
QÆ=ÚÖˇ· Ü«∞O`«\ ˜ "å~°∞ – QÆ_»y`ÕQÍ h=Ù <Õ_»∞ x#∞fl K«∂z "Õ∞=∞O`å `«iOKåO. Wxfl ~°∂áêÖˇu#Î h"Õ <Õ_∞» u~°∞=∞ÅÖ’ =∂HÀãÖ
J=∞~° [xOz =∂@ – ÖÏ_»∞^Œ∞ qO^Œi`À II"åi^ÕII U_»∞H˘O_»Å"å_ç"·≥ J=`«i¿ã.Î .. ÑÖ`«O`À h"Õ kHõ¯x ÜÕ∞^À WÖÏ „|`«∞‰õΩ`«∞<åflO.
`«O„_ô! =∂‰õΩ W^Õ ÉÏQÆ∞#flk.
7 8
5-5 Q˘Öˇ¡`«Å∞ =Ú^•Ì_ç`≥ QÆ∞~°∞`«∞ÖˇÖÏ¡ xOK≥
=Ú#∞fl_ç K«Å¡Kå_≥Å HÍ_»<≥ ãï QÆ$+¨µ‚_»∞
<Õ\ ˜ <≥Å∂¡~°∞ lÖÏ¡Ö’x ^Œi≈`åÅ∂HÍÖ’x 'áÈÖËÑë¡— „QÍ=∞OÖ’ „áêp#"≥∞ÿ# JÅ¡ N"ÕOHõ\Ï„kx J^≥ `«∞OQÆÉèí„^Œ ^Œi
q~îÖ° âË √◊ x PÅÜ«∞O =Ù#flk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiHÍÅO <å\˜H˜ J^Õ QÀáêÅ Hõ$+¨µx‚ H˘Å¡Å∞QÍ =~å qpÛ QÀqO^ŒHõ$+¨µ‚_»∞ IIÑ¨_»∞K«∞II
PÅÜ«∞O JÜ«ÚºO@∞O^Œh, D H©~°Î#Ö’x Hõ^ä•<åÜ«∞‰õΩ_»∞ P ™êfi"Õ∞#x H˘O^Œ~°∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑ^ŒÌÅ∞ #=Ú‡`å~°∞. J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# Ñ¨^Œ*ÏÅO ‰õÄ_» <Õ\ ˜HÍÅOÖ’
=∞#É’\˜"åiH˜ JO`« ã¨∞Ñïz`«OHÍ^Œ∞. <Õ<≥·`Õ qâ◊fi„Ñ¨Ü«∞`«flO`À =∂„`«"Õ∞ D D ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»∞ KÕ¿ã KÕ+¨ìÅ∞ Ñ¨_»∞K«∞ *Ë`«Å∞ (ÉÏÅ∞_ç KÕ+¨ìÅ∞) HÍ=Ù. g_çq
q=~°}<åfl DÜ«∞QÆeQÍ. Ñ¨_»∞K«∞ *Ë`«ÅO>Ë ‰õΩé]KÕ+¨ìÅx J~°úO. Ü«Ú=‰õΩx KÕ+¨ìÅ∞. D ^Œ∞O_»w_»∞ (^Œ∞O^Œ∞_»∞‰õΩ Ñ≤Å¡QÍ_»∞) =∂ J^èŒ~°=ÚÅ#∞
`«# ÑÖ\˜`À PHõi¬™êÎ_»∞. WOHÍ q_»=∞~°z K≥áêÊÖÏ?
P."≥.II `˘_çH˜ "≥∂q ÑÖ\˜`À ^Œ∞O_»w_»∞~å
Ñ¨_»∞K«∞ Ñ¨#∞Å∞ QÍ=Ù ÉÏÅHõ$+¨‚! XHõ KÕ`ÀÎ"≥#fl Ñ¨@∞ìH˘x `«#∞ uO@∂<Õ `«#`À\˜ ‰õΩéÏ]à◊§H˜ "ÕÅ∞ Kåz
`«∞OQÆÉèí„^Œ`« \˜x ^Œ∞_»∞‰õΩ Hõ$+¨µ‚O_»<≥ =Ù@¡ˆHã≤ K«∂Ñ≤Oz "å\˜x Ñ¨QÆÅQ˘@ì=∞x Z\Ï¡ Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl_À K«∂_»O_ç. D
J#fl=∞Ü«∞º H˘eK≥ "≥#∞fl x@∞Å Hõ$+¨µ_‚ ∞» ZO`«\ ˜ *Ï}=∂‡! Ñ¨_∞» K«∞ Ñ≤ÅÅ¡ ∞ U^À z#flÑÖ≤ Ï¡_∞» ÖË Jx `«#<≥`∞« HÎ ˘O>Ë,
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÆ "åix H“QÆeOz H“y\˜~°∞z K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. FÜ«∞"≥∂‡! D Hõ$+¨µ‚_»∞
~åQÆO : =∞OQÆà◊ H“tHõ
Ü≥∞xfl~°HÍÅ∞QÍ #ã¨HÍ_»∞ (#ã¨ÃÑ>Ëì "å_»∞... JO>Ë XHõ Ñ¨\Ïì# `«$Ñ≤Î<˘O^Œx
Ñ¨_»∞K«∞ *Ë`«Å∞ QÍ=Ù ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»∞ '^Œ∞~°^Œ— ÖÏO\˜"å_»∞)
`˘_çH© "≥∂q ÑÖ\˜ÔH ^Œ∞O_»QÆÑ¨Ù Hõ$+¨µ‚_»∞ IIÑ¨_»∞K«∞II
PHõ~¬° }Ü
© ∞« "≥∞#ÿ `«# K«∂Ñ¨ÙÅ`À `å<Õ ^˘OQÆ`#« OQÍ Hõ<fl≥ Å#∞ =â◊=Ú KÕãH≤ ˘x
"≥#flKÕ`«|@∞ìH˘x "ÕÅ∞ Kåz =Ù@¡‰õΩ P =∞QÆ<åO„_»ÃÑ· (P Ü«Ú=`«∞ÅÃÑ·), Åe („¿Ñ=∞) J<Õ 'ÅOÔH— ay™êÎ_»∞. D
ã¨#fl KÕã‘ QÆ^Œ==∞‡ *Ï}Hõ$+¨µ‚_»∞ Hõ$+¨µx‚ KÕ+Åì¨ <Õ=∞x K≥ÑÊ¨ QÆÅ=Ú ''Uq∞\˜~å D Ñ¨#∞Å∞—— Jx Ü«∞â’^•^Õq K«H¯õ \˜
Hõ<≥flÅ∞ ^Œ<≥fl`«∞ÎH˘O>Ë HÍy@ K«=ÙÅ∞ K«∂Ñ‘ "å_ç K≥OÑ¨Å∞ Ñ¨@∞ìH˘O>Ë `«#ˆHg∞ `≥b^Œx Ñ¨ÙH˜¯@ (=Ó~°Hõ<Õ) `«# <À~°∞`≥~°z
Ü≥∞xfl@ `å #ã¨HÍ_≥ ~¸ Hõ$+¨µ‚_»∞ IIÑ¨_»∞K«∞II ^•O\’¡, ãÖÔHÖËx (JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ#) Ö’HÍÅ#∞ K«∂Ñ≤<å_»∞. g_≥O`« ã¨@HÍ_»∞
(@Hõ¯i"å_»∞)!!
JOÔHÅ ^˘OÔQ_»∞ `å<≥ JO^ŒÑ¨Ù K«∂Ñ¨ÙÅ∞ K«b¡
ÅOÔH =∞QÆ<åO_»¡ÃÑ· Åe QÆ$+¨µ‚_»∞ z#flÑ≤ÖÏ¡_»∞ Hõ^•! Jx QÀÑ≤HõÅ∞ `«#x =Ú^•Ì_ç`Õ `åy# K«Å¡ QÆ∞~°∞ÎÅhfl
á⁄OHõÑ¨Ù K≥‰õΩ¯ w\˜`≥ Ñ¨ÙH˜¯@ Ö’HÍÅ∞ K«∂ã≤ "åi |∞QÆæÅÃÑ· xOÑ¨Ù`å_»∞. g_çH˜ ãïÜ≥∞=fi~°∂ ÖË~°∞. JkQÀ `«∞OQÆÉèí„^•#k
ãÖÔHÖËHõ Ü«∞â’^Œ‰õΩ ã¨@HÍ_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ IIÑ¨_»∞K«∞II X_»∞¤# H˘Å¡Å∞QÍ (JO`«∞ÖË‰õΩO_®) =~åeKÕÛ D QÀqO^ŒHõ$+¨µ‚_Õ JÅ¡ (JkQÀ)
"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· Ü«Ú<åfl_»∞. gxx ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
9 10
5-6 K«∂z# Ü«∞O^≥Å¡ K«∂Ñ¨Ù#∞ ~°∂Ñ¨=Ú
=Ú#∞fl_ç "ÀzHõ á⁄QÆ_ç# =ÙO_»∞ <À@#∞
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ÉèíH˜Î`À H©iÎã¨∂Î J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ â◊~°}ÏQÆu`À D ÜÕ∞z# N"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ ~Ú`«_»@
H©~#Î° qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° . Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ PÜ«∞# <≥H¯õ _» ã¨‡i¿ãÎ JHõ¯_Õ =Ù<åfl_∞» . `«<Õ HÍ"åÅ#fl KÕKÕ`« Ñ¨ÓlOÑ¨ ¿ã=Å∞Q˘#_® II<å~åÜ«∞}II
"åiH˜ `å#∞ ÖÁOy=ÙO\Ï_»@. ÉèíH˜Î J<Õ `å\˜`À `«Ñ¨Ê Ü≥∞xfl `åà◊√§ `≥zÛ<å ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞xfl Hõ@ìÖË=∞x Ü«∞â’^Œ `≥Å∞ã¨∞H˘#flk. ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<åfl_»∞. kHõ¯x F #~°∞ÖÏ~å! D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ <å~åÜ«∞}∞_»∞. g∞~°∞ DÜ«∞<Õ kHõ¯x
#q∞‡#"å~°∞ Ü≥∞Hõ¯_çH˜ Ñ≤e¿ãÎ... JHõ¯_çH˜ =™êÎ_»∞. ZHõ¯_» K«∂z# JHõ¯_Õ `«# â◊~°}∞ "Õ_»O_ç. q∞=∞‡efl `«Ñ¨ÊHõ ~°H˜∆™êÎ_»∞.
~°∂ÑÖ K«∂¿Ñ PÜ«∞<Õ... =∞# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ ''KÕK`Õ « Ñ¨ÓlOÑ¨ ¿ã=Å∞ Q˘#_®?——
JO@∞<åfl~°∞. D ^Õ=^Õ=Ù_»∞ `«Åz# KÀ@<Õ =Ù<åfl_»∞. `å<Õ =Ù<åfl_»∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ `å<Õ
=™êÎ_»∞. `«##∞ Z=~°∞ „¿Ñq∞¿ãÎ "åiH˜ ÔH·=ã¨"≥∞ÿ (ÖÁOyáÈ~Ú) =ÙO\Ï_»∞. ã¨=∞ã¨Î
=∞II #~°∞ÖÏ~å! ~Ú`«_Õ#∞ ^Õ=Ù_»#QÍ <å~åÜ«∞}∞O_ô`«_Õ Éè∞í =<åÅ#∞ =¸_»O>Ë =¸_»∞ J_»∞QÆ∞Å∞ (áê^•Å∞) ÃÑ\˜ì 'H˘ez#' "å_»∞ H˘ez#
â◊~°}O|OK«∞#∞ gxQ˘Å∞fi_çÑ¨Ù_Õ K«Hõ¯OQÆ ~°H˜∆OK«∞~å "åix (Ñ¨ÓlOz#"åix) KÕH˘#‰õΩO_»∞<å?
JiÔQ<£ "å=∞#_≥· [QÍÅ H˘eK≥<£ P<å_»∞ =¸_»_»∞æÅ<£
D ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ WHõ¯_®, JHõ¯_® Jx K«∂_»_»∞. ZHõ¯_»‰õΩ Ñ≤ez<å =™êÎ_»∞.
=~°"≥∞ÿ ÔQ·H˘<≥, J#fl=∞Ü«∞º á⁄_ç_≥<£ "å`«ûÅº ~°∂Ñ¨Ù<£ Ç¨Ïi<£. ~å=@"Õ∞ HÍ^Œ∞, Uq∞... Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå=Ù Jx =∞s Hõ#∞H˘¯O\Ï_»∞. ''"≥ÚH˜¯#
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# =∞xflOK«∞ =Ú#∞=ÚQÆ#∞——... (JO>Ë... JO`« Ç¨Ï_®=Ù_çQÍ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå=x
qã¨∞QÆ∞H˘#‰õΩO_® =~°∞ã¨QÍ =∞xfl™êÎ_»@...). Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =O\˜ ~åHõ∆ã¨∞Å
<å~åÜ«∞}∞_ô`«_»∞ #~°∞ÖÏÅ ÉÏi#∞O_ç ‰õÄ_® `«# Éèí‰õΩÎÅ#∞ HÍáê_»∞@‰õΩ, =zÛ ~°H˜∆™êÎ_»x |∞∞A=~ÚOk
g∞~°∞ â◊~°}#~À q∞=Ú‡ QÍpx II<å~åÜ«∞}∞II Hõ^•! [QÆ„^ŒH‰∆õ Ωõ _»∞ kHõ¯x #q∞‡#"åix, u~°=ÚQÍ <ÕÅ_®? (ã≤~÷ =° ÚQÍ ~°HO∆˜ K«_®?)
`«Åz# KÀ@#∞ `å<Õ L<åfl_»∞ D NÇ¨Ïi 'WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ÖË_»x ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú =Å^Œ∞—... J#fl@∞¡ `«#
=Åz# "åiÔH·=ã¨"≥∞Ñ¨Ù_»∞ ~°∂Ñ¨=Ú K«∂z# Ü«∞O^≥Å¡ K«∂Ñ¨Ù#∞. FzHõ á⁄QÆ_#ç (Lz`«"∞≥ #ÿ suQÍ H©iOÎ z#)
H˘ÅK≥#∞ =¸_»_»∞QÆ∞Å [QÆ"≥∞ÖÏ¡#∞ P H©iÎOz# "åi '<À\˜— Ü«∞O^Õ =ÙO\Ï_»∞. JO>Ë Ñ¨Å∞‰õΩÖ’# Ñ¨Å∞‰õΩ ^≥·==Ú
H˘ez# "åix KÕH˘#‰õΩO_»∞<å II<å~åÜ«∞}II J#fl=∂@.
Ü≥∞Hõ¯_» Ñ≤ez<å U=∞x ÑëH© J@∞=O\˜ D N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ "ÕÔ~=~ÀHÍ^Œ∞, ÜÕ∞z# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ
"≥ÚH˜¯# =∞xflOK«∞ =Ú#∞=ÚQÆ#∞ (Juâ◊~ÚOz# u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_Õ). =∞i... KÕKÕ`« Ñ¨ÓlOÑ¨ (KÕ`«∞ÖÏ~å Ñ¨Ól¿ãÎ)
~°Hõ¯ã¨∞Å #}z ~°H˜∆OK«∞ [QÆ=ÚÅ∞ =∞# ¿ã=Å∞ Q˘#_®? (`«Ñ¨ÊHõ ã‘fiHõi™êÎ_»∞).
kHõ¯x #q∞‡# u~°=ÚQÍ <ÕÅ_® II<å~åÜ«∞}II
11 12
5-7 Hõ_»∞ |∞^Œ∞ÌÅ <˘Hõ~°∂Ñ¨Ù HõeH˜ `«<åÅ ~°∂Ñ¨Ù
=Ú#∞fl_ç |_ç|_ç ÉÏã≤<å#∞ áêÜ«∞_»∞ ##∞fl
J_»i N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ ##∞fl QÆ∂_ç
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~#Î° ÅÖ’ ^Œâß=`å~° =~°#‚ H©~#Î° ÅH˘Hõ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« =Ù#flk. Ü≥∞_»Ü«∞_≥xfl q^è•Å <≥Ñ¨C_≥·<å ~åh"Õ IIÑ¨\ ˜ì`ÕII
Q˘Ñ¨Ê 'H˜fi*ò „áÈ„QÍ"£∞— ÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok. ZO`À PÖ’z¿ãÎQÍx J™ê=∂#∞ºÖˇ·#
ÑÖ_ç`«∞Å‰õΩ Ãã·`«O J~°úOHÍ=Ù. 'Ñ¨\ ˜ì`Õ Ñ¨k ~°∂Ñ¨ÙÅ#@O =Å¡— #∞ Wk=~°Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
H˘xfl H©~°Î#Å∞ K«∂ã≤#O^Œ∞=Å¡#∞ Wk ^Œâß=`å~° =~°‚# Jx `≥eã≤Ok HÍx, Ñ¨\ ˜ì`Õ (J#∞‰õΩO>Ë) Ñ¨k~°∂Ñ¨ÙÖˇ· (Ñ¨k J=`å~°=ÚÖˇuÎ) <å"˘^ŒÌ ^•QÆ∞ (<å
PÃÑ·# ™êQÆÖË^Œ∞. ã¨Ñ¨Îysâ◊√x â◊~°}#fl"å~°∞ ã¨Ñ¨Îã¨=Ú„^•ÖË ^•@QÆÅ~°∞. W^˘Hõ "Õ ∞ ^è Œ ã ¨ ∞ ûÖ’ ^•y =ÙO\Ï_» ∞ ), áêÜ« ∞ _» ∞ (##∞fl q_» ∞ =_» ∞ ). PÜ« ∞ #
ÖˇHÍ¯. x„^Œ ÖËKÕãïH˜ ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} =∞#ã¨∞ûÖ’ ''"≥eyOk—— K«^Œ=O_ç N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ ''ãÖÉèí"åq∞ Ü«ÚˆQ Ü«ÚˆQ—— Jx K≥Ñ≤Ê Ü«Ú<åfl_»∞.
J^Õq∞\’... Ü≥∞@∞ìÅ∞#fl#∂ (U~°∂ÑÖ`À<≥<· å.. "Õ∞Å∞ (Ö’Hõ HõàÏº}"Õ∞) KÕ™êÎ_∞» . WHõ <≥ÑC¨ _˘¿ãÎ
=∞`«ÎHÀH˜Å : Ñ¨\ ˜ì`Õ Ñ¨k~°∂Ñ¨ÙÖˇ· WÅ "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ |∞>ˇì~å Uq∞? ~åh"Õ (~åhÜ«∞O_ç, K«∂z `«i^•ÌO).
Ü≥∞@∞ìÅ∞#fl#∞ "Õ∞Å∞ *ËÃã#∞ Ü≥∞Å¡Ö’Hõ=ÚÖËÖˇ~å Hõ#∞flÅ<Õ "˘Hõ~°∂Ñ¨Ù (DÜ«∞# XHõ~°∂ÑÖÖ’ Hõ#∞flÅ`À<Õ =Ù<åfl_»∞. KÕÑ¨ Z#fl_»∂
QÆ\ ˜ì"å_»∞~° „^Œ∞OK≥ ^Œ∞+¨µìÅ QÍK≥t+¨µìÅ "≥∞K≥Û~å Hõ#∞flÅ∞ `≥éKÕ =ÙO@∞Ok. =¸Ü«∞^Œ∞... Hõ#∞Hõ D~°∂ÑÖ =∞`åûº=`å~°=Ú)
k@ìÜ«∞ø u~°∞Ñ¨@¡ ~åÜ«Ú_»∞ nè~°∞_»#flÜ«∞ `≥ÖˇÊ~å. HÍà◊§Éˇ#w~°∂Ñ¨Ù (HÍà◊§`ÀD^Œ∞ÖÏ_Õ ‰õÄ~å‡=`å~°O). "≥<≥flÅ=O\˜ `«∞~°∞=Ú
("≥O„@∞HõÅ∞) QÆÅ =<≥flÅ ~°∂Ñ¨Ù (âıfi`«=~åÇ¨Ï J=`å~°=Ú). <≥#fl_çq∞ ^˘Hõ~°∂Ñ¨Ù
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ (#_çq∞ÃÑ·#∞Oz "Õˆ~ XHõ ~°∂Ñ¨Ù =Ù#fl #~°ã≤OÇ¨ï_»∞). x`«º=¸ <å XO\˜g∞^Õ
Ñ¨\ ˜ì`Õ Ñ¨k~°∂Ñ¨ÙÖˇ· áêÜ«∞_»∞ <å"˘^ŒÌ ^•QÆ∞ =ÙO\Ï_»∞, Ü≥∞#fl\ ˜H© áêÜ«∞_»∞ (=^ŒÅ_»∞). `å#∞ Ü≥∞Ñ¨C_≥·<å ~åhÖË... =∞Oz^Õ.
Ü≥∞@∞ì =Ù#fl"Õ∞Å∞ WHõ<≥Ñ¨C_≥·<å ~åh"Õ IIÑ¨\ ˜ì`ÕII KÕuÖ’x ^˘Hõ~°∂Ñ¨Ù (Ö’K≥~Úº.. JO>Ë aèHõ∆ ã‘fiHõiOz# ~°∂Ñ¨=Ú... J#QÍ
Hõ#∞flÅ<Õ "˘Hõ~°∂Ñ¨Ù HÍà◊§Éˇ#w ~°∂Ñ¨Ù "å=∞<å=`å~°=Ú). KÕi<Õ ¿Ñi@~°∂Ñ¨Ù (ã¨g∞Ñ≤Oz.. Juâ◊~ÚOz# ~°∂Ñ¨=Ú..
J#QÍ Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). HÍ`«~Ñ° Ù¨ [=fi<å# QÆÅ_»∞~°∂Ñ¨Ù (Ü«∞=fi#=∞O`å HõÅ`«`À<Õ
"≥<≥flÖÏ^Œ∞~°∞=Ú=O\˜ =<≥flÅ~°∂Ñ¨Ù
QÆ_»Ñ≤# ~°∂Ñ¨Ù... J#QÍ N~å=∂=`å~°O). ÃÑ· `«~°"≥·# (JO^ŒiHõO>Ë Ü≥∞‰õΩ¯_≥·#)
<≥#fl_çq∞^˘Hõ ~°∂Ñ¨Ù xK«ÛÅ∞ <å"Õ∞x g∞^Œ Éèí∞[|ÅO QÆÅ^˘Hõ~°∂Ñ¨Ù (|Å~å=∂=`å~°=Ú) WHõÃÑ·# DÜ«∞# ##∞fl q_»∞=_»∞.
Wxfl\Ï ÉÏÜ«∞_»∞ `å#∞ Ü≥∞Ñ¨C_≥·<å ~åh"Õ IIÑ¨\ ˜ì`ÕII ZÑ¨C_≥<· å ~åh"Õ. (~åh"Õ J<Õ =∂@x <Õ\H˜ ÍÅOÖ’ ~åhÖË K«∂^•ÌO JO@∞<åflO).
KÕuÖ’x ^˘Hõ~°∂Ñ¨Ù KÕi <å¿Ñi@ ~°∂Ñ¨Ù Hõ_»∞ |∞^Œ∞ÌÅ <˘Hõ~°∂Ñ¨Ù (J`«ºO`« |∞kúâßeÜ≥ÿ∞# |∞^Œ∞ú_»∞). HõeH˜`«<åÅ
HÍ`«~°Ñ¨Ù [=fi<å# QÆÅ_»∞ ~°∂Ñ¨Ù ~°∂Ñ¨Ù (Hõe¯ J=`å~°=Ú). W\˜ì J=`å~°=¸iÎ, <Õ#∞ |_ç|_çÉÏã≤<å#∞. („Hõ=∞=Ú
ÃÑ· `«~°"≥·<å |∞[ |Å=Ú#<˘Hõ~°∂Ñ¨Ù `«Ñ≤Ê#Ñ¨Ê\˜H©) ##∞fl áêÜ«∞_»∞ (##∞fl q_»∞=_»∞). J_»i (Juâ◊~ÚOz)
~¸`«Å <åÜ«∞O^Œ∞ ÉÏÜ«∞_≥Ñ¨C_≥·<å ~åh"Õ IIÑ¨\ ˜ì`ÕII N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ ##∞fl ã¨g∞Ñ≤Oz, Ü≥∞xfl q^è•Å<≥·<å Ü≥∞_»Ü«∞_»∞ (`«ºlOK«_»∞).
D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥∞Ñ¨C_≥·<å ~åhÖË... <å"å_Õ Hõ^•!
13 14
5-8 #"≥∂ <å~åÜ«∞} #"≥∂ ÅH©∆ ‡Ñü
=Ú#∞fl_ç #"≥∂ Ñ¨ÙO_»sHõ#Ü«∞<å
'"≥∂Hõ∆ ‡ÅH˜∆ ‡— „áêÑ≤ÎOz#Ñ¨C_»∞ HõeˆQ ÉèÏ"À^ÕfiQÍxfl á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞ Jq∞`« N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨ ~Ú^≥ <å
„Hõ=∞"≥∞Å¡#∞ h Hõ~ÚOHõ~°º"Õ∞ IIHõeÔQII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk=~°Ö’ J^≥=fiiH© ^˘~°Hõx ÉèÏQÆºO JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë
Wk=~°ÔH=fiiH˜ =ÚH˜Î ÅaèOK«ÖË^Œx HÍ^Œ∞. Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å‰õΩ ^˘iH˜=ÙO_»=K«∞ÛHÍx ÉèÏ"å=∞$`«O :
™ê=∂#º ™êO™êiHõ rq`«O QÆ_Ñç ≤ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞Éèqí Oz, HÍ=∞„HÀ^è•Å‰õΩ Ö’<≥#· F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! WkQÀ... W^Õ <å‰õΩ =ÚH˜Î ÅaèOzOk. (~åQÆ^ÕfiëêÅ‰õΩ
„|`«∞‰õΩ QÆ_çÑ≤# `«#‰õΩ P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ÔH·=Åº=Ú xÜ«∞º@O =∂„`«O Jf`«"∞≥ #ÿ x`åº#O^Œ ã≤u÷ HõeyO^Œx ÉèÏ==Ú). Ü≥∂wâ◊fi~∞° ÅˆH"≥∂ QÍx W@∞=O\˜
J™ê=∂#º"Õ∞... |Ç¨ïà◊ [<å^Œ~}° ÉÁOk# Éè[í # Wk ''<å „Hõ=∞"≥∞Å¡ h HÔ O· Hõ~º° "Õ∞—— ã≤÷u, Wk=~°‰õΩ Ü≥∞=fiiH© (™ê=∂#∞ºÖˇ·# <åÉ’\˜ "åiH˜) ã≤kúOK«ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO
JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë... ÜÕ∞q∞\˜? P ^Õ=^Õ=Ùx Hõ~°∞}=Å# ÅaèOz# ÔH·=Åº ÅH˜∆ ‡ Jk.
HõO: ÔH·=Åº=Ú HõeÔQ#∞~å F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! h‰õΩ [Ü«∞=Ú. Ñ‘`åO|~°=ÚÅ ^èŒiOK«∞ Hõ~°∞}Ï™êQÆ~å!
U"åiH˜ ^˘~°HõÖË^Œ∞ Wk `˘e¡O@<£ h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞ QÍHõ! <å‰õΩ '^ŒÜ«∞— WO`«=~°‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. ^èŒ~°‡=∂~°æO ÜÕ∞q∞\’
N"ÕOHõ>Ëâ◊! Hõ#∞Q˘x Ü≥∞~°∞QÆ#∞. <å‰õΩ `≥eã≤# ã¨∞Å∞"≥·# ^•i XHõ¯>Ë =Ù#flk. P '„H˜Ü«∞— (Ñ¨x) h k=º
h"åH˜e ##fl=∞Ü«∞º x#∞ Éèíl~ÚOK≥<£. H©~°Î#=Ú KÕÜ«Ú>Ë.
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q F QÀqO^•! x#∞fl â◊~°}∞ *ÁzÛÜ«Ú<åfl#∞. F ˆHâ◊"å! h‰õΩ â◊~°}∞
JO@∞<åfl#∞. N [<å~°Ì<å! â◊~°}∞ â◊~°}∞. <å‰õΩ Ñ¨~°=Ú ("≥∂Hõ∆=Ú) JO>Ë
HõeÔQx^≥ <å‰õΩ ÔH·=Åº=Ú
`˘Å∞`« <≥=fiiH˜ ^˘~°Hõxk IIHõeÔQII ÜÕ∞q∞\’ x[OQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. ÉèíH˜Î Jx ^Õxx Ñ≤Å∞™êÎ~À Ü≥∞~°∞QÆ#∞. WHõ <å QÆu
(=∂~°æ=Ú) ÜÕ∞q∞\˜? x~°O`«~°=Ú h‰õΩ Éèí$`«∞ºxQÍ „|`«∞‰õΩ@ÜÕ∞.
[Ü«∞Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ [Ü«∞Ñ‘`åO|~°
[Ü«∞ [Ü«∞ Hõ~°∞}Ï [Åxkè F <å~åÜ«∞}∞_®! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. F ÅH©∆ ‡=Å¡ÉÏè ! h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
^ŒÜ«∞ Ü≥∞é∞OQÆ<Õ ^èŒ~°‡=Ú <≥éQÆ<å F Ñ¨ÙO_»sHÍH∆Í! (Ñ¨^Œ‡^Œà◊<Õ„`«∞_»"≥·# ^Õ"å!) h‰õΩ #"≥∂ "åHõ=ÚÅ∞. q∞u J#∞#k
„H˜Ü«∞ ~Úk h k=º H©~°Î#"Õ∞ IIHõeÔQII ÖËx F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <å„Hõ=∞=Ú (<å Ñ¨^Œúu) Ü≥∞ÖÏ¡ (JO`å) h ÔH·OHõ~°º"Õ∞
â◊~°}=Ú QÀqO^Œ â◊~°}=Ú ˆHâ◊= (h‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞H˘#∞@ÜÕ∞... JO>Ë ##∞fl h‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞H˘#∞@ Ü≥ÚHõ¯>Ë.
â◊~°}∞ â◊~°}∞ N [<å~°Ì<å
Ñ¨~°=∞ "≥∞~°∞OQÆ#∞ ÉèíH˜Î Ü≥∞~°∞OQÆ#∞
x~°`«=Ú <åQÆu h ^•ã¨º"Õ∞ IIHõeÔQII
15 16
5-9 N=∞^ŒÜ≥∂^è•ºqÇ¨~° N"ÕOHõ@ x"åã¨
=Ú#∞fl_ç ™ê=∞[ "ål ~°^ä•Å ãÖ^Œ_ç "Õà◊
™œq∞„u ~¸=OHõ qcè+¨}∞_»∞ <å=e =OHõ
N~å=∞Ñ¨ \ Ïì a è ¿ +Hõ =∞Ç¨ Ï Ÿ`« û "åxfl ^Œ $ â◊ º =∂#O KÕ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ , h =∞Ç≤Ï=∞ ÖˇÖÏ¡ "≥∞zÛ h‰õΩ q#flqOKÕ~°∞ IIz`åÎII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. D N=∞`ü JÜ≥∂^è•º qÇ¨iÜÕ∞ u~°∞=∞ÅÖ’x N"ÕOHõ@
ÉèÏ"å=∞$`«O :
x"åã¨∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞. ''™ê=∞[, "åi, ~°^äŒ=ÚÅ ãÖ^Œ_ç"Õà◊—— JO>Ë QÆ[, Jâ◊fi,
~°^Œä ¿ã#Å∞ "≥∂Ç¨ÏiOz [Ü«∞[Ü«∞ ^è•fi<åÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂, HÀÖÏÇ¨ÏÅO KÕã∞¨ <Î åflÜ∞« @. F lÜ«∂º! (^≥=· =∂!) z`åÎ J=^è•~°∞ (=∂ =∞#q PÅHÕÑ¨Ù=Ú). Ñ¨~åÔHK«ÛiHõ
H©~°Î# qO@∞O>Ë ~å*Ï ~°q=~°‡ =~°‚z„`åxfl K«∂ã¨∞Î#fl J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. (U =∂„`«=¸ `˘„@∞Ñ¨_H» õ ™ê=^è•#=ÚQÍ q#flÑ=¨ ÚÅ#∞ q#∞=Ú). J^≥ (JkQÀ)
H©~°Î# Ñ¨Å¡qx qx *Ï„QÆ`«ÎQÍ J~°úOKÕã≤H˘O>Ë q∞QÆ`å K«~°}ÏÅhfl „^•H∆ÍáêHõ"Õ∞. ~å[~åAÅ∞ (~åAÅˆH ~åAÖˇ·#"å~°∞), Ç¨ÏuÎ HÍ#∞HõeKÕÛ~°∞ (x#∞fl ã¨g∞Ñ≤Oz
|Ç¨ï=∞`«∞Åxã¨∞Î<åfl~°∞) ã‘fiHõiOz J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
P."≥II z`«ÎyOK«=Ü«∞º lÜ«∞º! N~°Ñ¶¨Ú~å=∞! F N~å=∞K«O„^•! ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ g~°∞_»"≥·# ~år=Ö’K«<å! (Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å!),
J=^èŒiOÑ¨Ù=∞<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º =∞$^Œ∞"≥·# #Å¡x â◊s~°=~°‚=ÚQÆÅ h=Ù H˘Å∞=ÙniÜ«Ú#fl"Õà◊ P ^Œ$â◊ºO ZO`«
~å[~åAbÜ«Ú ~°=∞º=∞ø HÍ#¯Å<£ Hõ#∞flÅÑÖ_»∞=ÙQÍ =Ù#flk!! JkQÀ P =ÚhO„^Œ∞Å∞, "å=∞^Õ=Ù_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞
ã‘fiHõiOÑ¨Ù=∞<≥#∞ q#∞u *Ëã≤. x#∞fl Pj~°fikã¨∞<Î åfl~∞° . J#O`«"∞≥ #ÿ HõÑ¿≤ ã#x `«# ã¨∞„w"å[˝KÕ Hõ@∞ìk@ìOKÕÜ∞« QÆÅ
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ "å#~° ~åA ã¨∞„w=Ù_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å#~°g~°∞Å∞ "Õ=∂~°∞ h‰õΩ „"≥ÚˆH¯~°∞. (=∞m§
=∞m§ h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl~°∞).
z`åÎ J=^è•~°∞ lÜ«∞º Ñ¨~åÔHK«ÛiÔH
ã‘`å ã¨"Õ∞`«∞_»"≥·# F ^Õ"å! Ö’Hõ<åÜ«∞‰õΩ_»"≥·# h=Ù nè~°∞_»=Ù. áœA"Õà◊
Ç¨ÏuÎ HÍ#∞Hõ eKÕÛ~°∞ J^≥ ~å[~åAÅ∞ IIz`åÎII
(JO^Œ~∂° ÉÏ~°∞Å∞ni =Ù#fl"àÕ )◊ ÉèÏqOz J=^èiŒ OÑ¨Ù=Ú. ("Õ∞=Ú "Õ~ˆ K≥ÑÊ¨ =Åã≤#
~å=∞ ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ g~° ~år=Ö’K«# J=ã¨~°OÖË‰õΩO_®<Õ.. =∂ =∞<ÀQÆ`« ÉèÏ"åÅ#∞ „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú) h |Ç≤Ïó„áê}"≥∞ÿ#
HÀ=∞Åâßº=∞Å =~°‚ H˘Å∞=Ù "Õà◊ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ JkQÀ, D "≥·Ñ¨Ù# =Ù<åfl_»∞. ÉèíÅ∂¡Hõ~åA *ÏO|=O`«∞_»∞ P
"å=∞^Õ"åk =Ú#∞Å∞ "åÔ~ ã¨∞„w=Ù_»∞ "å_≥ "≥·Ñ¨Ù# #∞<åfl_»∞. Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ∞ Ñ¨Óx x#∞fl ¿ãqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
"Õ=∂~°∞#∞ "å#~°g~°∞Å∞ "≥ÚˆH¯~°∞ IIz`åÎII =∞Ç¨JÜ≥∂^è•º#QÆ~åkèÑü"≥·# N~å=∞K«O„^•! u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√_»"≥·#
^Õ= ã‘`åã¨"Õ∞`« nè~° Ö’Hõ<åÜ«∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ó h"Õ. h QÆ[, Jâ◊fi ~°^äŒ ¿ã#Å∞ HÀÖÏÇ¨ÏÅ=Ú KÕÜ«ÚK«∞#flq.
ÉèÏqOK« #=^èŒiOK«∞ áœA"Õà◊ W@∞"≥·Ñ¨Ù ÅHõ∆ ‡}™êfiq∞ xÅ∞K«∞x =Ù<åfl_»∞. J@∞"≥·Ñ¨Ù# ~åHõ∆ã¨~åA qcè+¨}∞_»∞
áê=x Ü«∞Å¡"å_≥ ÉèíÅ∂¡HõÑü g_≥ h â◊~°}ÏQÆ`«∞_≥· q#Ü«∞OQÍ xezÜ«Ú<åfl_»∞. 'F „Ñ¨Éèí∂! g~°O`å h =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
¿ãqOpx Éèí~°`«∞x *ËH˘#∞ â◊„`«∞Ñ¶¨∞flx IIz`åÎII „Ñ¨ã¨∞ÎuOK«∞K«∂ h‰õΩ q#flÑ¨=ÚÅ#∞ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. (F N~å=∞K«O„^•!
`å~°Hõ~å=Ú_»"≥·, ##∞fl#∞ `«iOÑ¨*ËÜ«Ú=Ú `«O„_ô!).
17 18
=Ú#∞fl_ç 5-10 JHõ~°‡=Ú <≥éQÆ#∞ ã¨∞Hõ~°‡=Ú <≥éQÆ#∞
Hõ~°∞}Ï~°™ê`«‡Hõ"≥∞ÿ# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î# <å™êfikOK«O_ç. =∞#‰õΩ „Ñ¨Hõ@ ãÖ™ê~°=ÚÃÑ· áê@∞ =∂##∞
Ñ¨Ù\˜ì# Ñ≤Å¡ÅÖ’ Z=_À XHõ_»∞ Ñ≤zÛ"å_»~Ú`Õ "å}˜‚=^Œe"Õ™êÎ=∂, WOHÍ Z‰õΩ¯= "˘Hõ Ñ¨x"å_»<≥· =Óx=Ú„^Œ^è•i<≥·u
*Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOz HÍáê_»∞H˘O\Ï=Ú Hõ^•! h a_»¤#∞, <Õ#∞ â◊~°}Ïiúx, Ñ≤KÀÛ_çx "≥ÚHõ=∂_ç ~ÚO^Œ∞ˆH QÀ=Ú# <ÕÅ∞ ##∞fl#∞ IIq_»∞=II
##∞fl q_»=@O <åºÜ«∞O HÍ^ŒO@∞<åfl~°∞. "≥#HõQÍ##∞ =ÚO^Œ∞ qKåiOz HÍ##∞
ã‘II q_»∞=~å^≥O`≥·# "≥é˜]"å_»#∞ <Õ#∞ x#∞ÃÑ· ^ÕÇ¨Ï^è•i<≥· h‰õΩ „"≥ÚˆH¯#∞
Ñ¶¨∞#∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊ Hõ#∞flÖˇ^Œ∞@ |_çu
Hõ_»"å~° #=fiHõ HÍ=Ù=∞Ü«∞º
Hõx áÈ q_»∞=~å^Œ∞ Hõ~°∞}ÕK«∞ ##∞fl#∞ IIq_»∞=II
*Ï˝#=Ú <≥é∞QÆ #*Ï˝#O|∞ <≥é∞QÆ#∞
=∂##∞ q+¨Ü«∂Å =∞éy<å#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
h <å=∞=Ú <˘_çy h ^•ã¨∞_»#∞H˘O\˜ F „Ñ¨Éèí∂! <Õ#∞ "≥é˜]"å_»#Ü«∂º! JÖÏQÆx ##∞fl =^Œe"ÕÜ«Ú@ ZO`≥·<å
nxˆH ^ŒÜ«∞|∂x k^Œ∞ÌH˘=Ú‡ `«QÆx Ñ¨xÜÕ∞. <å "≥é˜] Ñ¨#∞ÅH˜ Hõ_»∞"å~å (=∞#™ê~å) #=ÙfiHÀ. HÍx ##∞fl#∞
(##∞fl‰õÄ_®) HÍK«∞HÀ (~°H˜∆OK«∞). ZO^Œ∞HõO>Ë <åHÕHÀ k‰õΩ¯ÖË^Œ∞.
Zé∞QÆ #Hõ~°‡=Ú Zé∞QÆ ã¨∞Hõ~°‡=Ú
áê@∞¡ ãÖ™ê~å# =∂#<≥·u <Õ#∞ *Ï˝x<å JO>ËHÍ^Œ∞. J*Ï˝#=∞O>Ë ÜÕ∞q∞\’ ‰õÄ_» `≥eÜ«∞^Œ∞. q+¨Ü«∞
"åOKè« (ãÖQÆ`«fi=Ú) Å#∞ ÉÏQÍ =∞iy "å\˜x =^ŒÅÖË‰õΩO_® =Ù<åfl#∞. h
P."≥II 'HÍ#—=ÚO^Œ∞, "≥#∞Hõ 'HÍ#— qKåiOz <å=∞=Ú#∞ X_çã≤ Ñ¨@∞ìH˘x#\˜ì h ^•ã¨∞_»#∞ J#∞H˘x rq™êÎ#∞. nxˆH ##∞fl
^ÕÇ¨Ï^è•i<≥·u JÇ¨Ï=Ú g_» ÉèíiOz <å `«Ñ¨CÅ#xflO\˜x k^Œ∞ÌHÀ. U^ÀÖÏQÆ∞# ##∞fl HõxHõiOK«∞.
„"≥Ú‰õΩ¯"å_» h‰õΩ k‰õΩ¯ "ÕOHõ@<å^èŒ F ^Õ"å! JHõ~°‡=Ú JO>Ë <Õ<≥~°QÆ#∞. ã¨∞Hõ~°‡=Ú JO>Ë ‰õÄ_® `≥eÜ«∞^Œ∞
Jã¨Å∞ g_»Hõ<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º. <å‰õΩ. |Ç≤Ï~°`æ "« ∞≥ #ÿ D =∂Ü«∂ ãÖ™ê~°OÖ’ Ñ¨_~» åx áê@∞¡ Ñ¨_∞» `«∂<Õ =ÙO\Ï#∞
~åQÆO : q@Ñ≤ HÍx D 'Ü«∂=— =keOK«∞HÀÖË‰õΩO_® =Ù<åfl#∞. XHõ Ñ¨x"å_»<≥· (Éèí$`«∞º_»<≥·) nHõ∆
q_»∞=~å^≥O`≥·<å "≥é˜]"å_»<≥·# h‰õΩ fã≤H˘x "≥+· =‚¨ =Ú„^Œ ^èiŒ Oz# h Éè$í `«∞º_»#Ü«∂º#∞. WO^Œ∞Hˆ QÀ=Ú# (JÅ"ÀHõQÍ)
Hõ_»∞"å~°∞ #=fi‰õΩO_® HÍK«∞HÀ ##∞fl#∞ IIq_»∞=II ##∞fl#∞, "≥ÚHõ=¸_ç (^ŒÜ«∞^Œ«Åz) UÅ∞HÀ „Ñ¨Éèí∂!
*Ï˝#=Ú <Õ<≥é∞QÆ #*Ï˝#=Ú <Õ<≥é∞QÆ#∞ „Ñ¨Éèí∂! "≥#∞Hõ QÍ##∞ (<å QÆ`« [#‡QÆ∞iOz <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞)... =ÚO^Œ∞
=∂##∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ =∞iy ZO`≥·<å qKåiOK«∞H˘##∞ (~åÉ’=Ù [#‡Ö’ ÜÕ∞q∞ HÍ#∞#fl^À Z~°∞QÆ#∞). <Õ#∞ xO_»∞QÍ
h<å=∞=Ú <˘_çy h^•ã¨∞_» ##∞H˘O^Œ∞ ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ ^èŒiOz# =∂#==∂„`«∞_»#∞. J>Ë¡ h‰õΩ „"≥Ú‰õΩ¯K«∞<åfl#∞. Ñ¶¨∞#∞_»"≥·#
nxˆH =Ç≤ÏOK«∞H˘x k^Œ∞ÌHÀ ##∞fl#∞ IIq_»∞= F N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~å! <Õ # ∞ hHõ O @|_®¤ # ∞. ##∞flK« ∂ z, áÈq_» ∞ =~å^Œ ∞
(áÈxÜ«∞º~å^Œ∞). ##∞fl#∞ Hõ~°∞}ÕKåe `«O„_ô!
19 20
=Ú#∞fl_ç 5-11 #Å∞= hQÆà◊~°Hõ∆ <åÅ∞Hõ ‰õΩ~°fi~° ~°Hõ∆
J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xÃÑ· K≥|∞`«∞<åfl~°∞ JÅ~° h ãÖ^Œ∞Å‰õΩ Ç¨Ï~°∞_»∞ ~°Hõ∆
PÅHÕK«O_ç. #Å¡x â◊s~° KèåÜ«∞QÆÅ Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞x`À F Ç¨Ï#∞=∂! ~å=Úx Ñ¨Å∞ h ~À=∞=ÚÅ‰õΩ |Ç¨ï ^Õ=`«Å∞ ~°Hõ∆
n"≥#KÕ`« D Ö’HÍÅ#∞ ÑïáêeOK«=Ü«∂º! h"Õ =∂‰õΩ ~°Hõ∆ JO@∞<åfl~°∞. K≥ÅQÆ∞ h KÕ`«Å‰õΩ N~å=∞ ~°Hõ∆ IIUÅII
=∞OQÍO|∞kèÖ’ "≥Åã≤# "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞ ~°Hõ~°HÍÖˇ·# ^Õ=`«ÅKÕ`« ã¨~°fi JOQÆÑ¨Ù h `Õ[=Ú# Hõyfl^Õ=Ù_»∞ ~°Hõ∆
J=Ü«∞==ÚÅ‰õΩ ~°Hõ∆ HõeÊOK«∞H˘x<å_»∞. J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ï#∞=∞ JOQÍOQÆ=ÚÅ‰õΩ â◊$OQÍ~°=Ú#ÔHÖÏ¡ Nãü ~°Hõ∆
Ü≥∞=fiÔ~=fi~°∞ ~°Hõ∆ HõeÊOK«∞K«∞<åfl~À q=iOK«∞K«∞<åfl~°∞. ''<åÅ∞Hõ ‰õΩ~°∞fi~° ~°Hõ∆—— =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`« hˆH HÍÅ=Ú
JO>Ë Uq∞\˜? K«^Œ=O_ç.. =∞i. K≥OQÆ@ N"ÕOHõ\Ï„k N~å=∞~°Hõ∆ IIUÅII
HõOII =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞Ü«∞º‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥OQÆ@ N~å=∞~°Hõ∆ Nyi=~°∞_Õ hÅ=~°∞‚_»"≥·# (#Å¡x) Ç¨Ï#∞=∞O`å! D Ö’Hõ=ÚÅ #xflO\˜h UÅ=Ü«∂º!
JOQÍOQÆ=ÚÅ‰õΩ ~°Hõ∆Å∞ N~å=Úx n"≥# h‰õΩ ZÑ¨C_»∂ =ÙO@∞Ok QÍ=Ù# h"Õ =∂ JO^ŒiH© ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù.
JOQÆÑ¨Ù ã¨∞~°ÖˇÅ¡ J#fl=∂~°∞º_»∞ `≥eÃÑ<£. "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@QÍ WO„^Œ∞x Pj~åfi^Œ=ÚKÕ`« h =ÚY=Ú#HõO`å ~°Hõ∆‰õÅ∞QÆ∞
JOQÆÑ¨Ù ´ JO^Œ"≥∞ÿ# QÍHõ! ã¨∂~°∞ºxKÕ`« h`«Å‰õΩ ~°H∆õ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! #=„QÆÇÏ¨ =ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú JãÖMÏºHõ"∞≥ #ÿ
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O #Hõ∆„`«=ÚÅKÕ`« h Hõ#∞flÅ‰õΩ ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! K«eOK«x h â◊s~åxÔHÖÏ¡ N~å=∞~°Hõ∆
HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
UÅ=Ü«∞ºÖ’Hõ"≥∞Å¡ ~Ú>ˇì ~å=Ún"≥#KÕ
hÅ=~°‚ Ç¨Ï#∞=∞O`« h"≥ =∂‰õΩ ~°Hõ∆ IIUÅII Ñ≤~°∞^Œ ("≥#∞Hõ#∞#fl) `ÀHõ‰õΩ Éˇ_ç^ŒÑ¨Ù ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! QÆ~°∞`«‡O`«∞x=Å# h
Hõ~°=ÚÅ‰õΩ ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! h =Ù^Œ~°=Ú#‰õΩ QÆ*ËO„^Œ~°Hõ∆‰õΩ_≥·# NÇ¨Ïi ~°Hõ∆
"≥Ú^ŒÅxO„^Œ∞_»∞ h "≥∂=Ú# ÔHÖÏ¡~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! "≥·Éèí"À¿Ñ`«"≥∞ÿ# h=∞Ç≤Ï=∞‰õΩ N~å=Úx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
~Ú^≥h t~°ã¨∞#‰õΩ W#∞_»∞ ~°Hõ∆ F Ç¨Ï#∞=∂! "ÕQÆ=ÚQÆÅ h áê^Œ=ÚÅ‰õΩ "åÜ«Ú^Õ=Ùx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! h
Hõkã≤ h Hõ#∞flÅ‰õΩ „QÆÇ¨Ï`å~°HõÅ∞~°Hõ∆ `˘_»‰õΩ =~°∞}^Õ=Ùx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! Z#fl_»∂ x#∞fl g_»x h "Õ∞^èŒã¨∞û‰õΩ
K≥^Œ~°x h"Õ∞xÔHÅ¡ N~å=∞~°Hõ∆ IIUÅII "Õ^~Œ åtÜ≥ÚHõ¯ ~°H∆õ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! z~°Orq"≥#· h PÜ«Ú=Ù‰õΩ N~å=∞~°H∆õ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
Ñ≤~°∞^Œ∞ "åÅ=Ú#‰õΩ Éˇ_ç^ŒÑ¨Ù â◊H˜Î ~°Hõ∆ h QÆà◊=Ú#‰õΩ (HõO~î°=Ú#‰õΩ) „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! h <åÅ∞Hõ‰õΩ
QÆ~°∞_»∞_»∞ hHõ~°Ü«ÚQÆ=ÚÅ ~°Hõ∆ L~°∞fi~° ~°Hõ∆ (Ñ¨K«ÛQÍ ÑÖ_ç# <ÕÅÜ≥ÚHõ¯ ~°Hõ∆) HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! h Hõà◊§‰õΩ Ü≥∞=ÚHõÅ‰õΩ
QÆi=∞ h ‰õΩH˜∆H˜ Hõi=~°^Œ∞_»∞ ~°Hõ∆ t=Ùx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ# h "≥O„@∞HõÅ‰õΩ ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å ~°Hõ∆
ã≤~°∞Å h =∞Ç≤Ï=∞‰õΩ N~å=∞ ~°Hõ∆ IIUÅII HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! Juâ◊~ÚOz# h KÕ`«∞Å‰õΩ N~å=∞~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
=_ç háê^Œ=ÚÅ‰õΩ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ ~°Hõ∆ F =∂~°∞f! h ^ÕÇ¨ÏHÍOuH˜ Jyfl^Õ=Ùx ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞ QÍHõ! h =∞<À[˝`«‰õΩ
`˘_»Å‰õΩ =~°∞}∞_»∞ `˘_»QÆ∞ ~°Hõ∆ N^ÕqÜ≥ÚHõ¯ ~°Hõ∆ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! =∞OQÍO|∞kèÖ’ <≥ÅH˘x# F Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_®!
q_»∞=x =∞uH˜x "Õ^Œ~åã¨∞ÖË ~°Hõ∆ h‰õΩ UHÍÅ=Ú#O^≥<· å, K≥OQÆ@<Õ (ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ) =Ù#fl N"ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«Ú_≥#·
K≥_»x h Ü«∂Ü«Ú=Ù‰õΩ N~å=∞ ~°Hõ∆ IIUÅII N~å=∞~°Hõ∆ ("ÕOHõ@~å=Úx Ü≥ÚHõ¯ ~°Hõ∆) HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
21 22
5-12 Ç¨ÏiO ^Œ#∞[ÉèíÜ«∞^ŒO Éèí*Ë IIHõ~°∞}ÏII
=Ú#∞fl_ç ÅOHÍÇ¨Ï~°}O ÅH©∆ ‡ ~°=∞}O
ãÖã¨¯ $`«ÉèÏ+¨Ö’ K≥Ñ≤Ê# Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î# Wk. W@∞=O\˜ =∞^èŒ∞~° ÑÖHõ[ ãÖÉèí= Éèí=„Ñ≤Ü«∞O
"ÕOHõ>Ëâ◊O "Õ^ŒxÅÜ«∞O â◊√–
H©~°Î#Å‰õΩ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÃÑ\˜ìOk ¿Ñ~°∞. ^Õ=^Õ=Ùx á⁄QÆ_»∞ D H©~°Î#Ö’
ÉèÏOHõO Ö’Hõ=∞Ü«∞O Éèí*Ë IIHõ~°∞}ÏII
q=iOK«\ÏxH˜ Ug∞ =ÙO_»x=∂@ x["Õ∞ HÍx, ãÖã¨¯ $`«O ~åx ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ
ÉèQí =Æ <åfl=∞OÖ’x J~°O÷ q=i¿ã.Î .. ÉèHí Î˜ ã≤~ú Ñ° _¨ ∞» `«∞O^Œx <å #=∞‡HõO. D [#‡Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O:
ÉèíH˜Î JO>Ë Ü≥∞~°∞QÆx "åiH˜ ‰õÄ_» QÆ`«[#‡ Ñ¨Ù}ºqâıëê# JHÍ~°}OQÍ<Õ „¿Ñ=∞ Hõ~°∞}ÏxkèÜ«Ú#∞, H“"≥∂^ŒH˜ J#∞ QÆ^Œ#∞ ^èŒiOz#"å_»#∞, `«##∞ â◊~°}∞
EÑ≤ J<ÕHõ"≥∞ÿ# „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# "å\˜x WKÕÛ"å_»@...D XHõ¯=∂@ˆH JO`«∞ÖËx HÀi# "åix Ü≥∞\˜ì Ñïã≤÷uÖ’#∞ Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Ö’HÍÅÖ’ Ü≥∞Hõ¯_» =Ù<åfl "≥o§
q=~°} „"åÜ«∞=K«∞Û#∞. ~°H˜∆OK«∞"å_»∞#∞ J~Ú# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x ÉèílOK≥^Œ#∞.
PÜ«∞# â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬H˜ ÉèÏQÆ=`«=Ú#∞ É’kèOK«∞ =~°=Ú##∞„QÆÇÏ≤ Oz<å_»∞. r=ÙÅ
`ÕII Hõ~°∞} ÃÑxflkèÜ«∞ø QÆ^•^èŒ~°∞x Ç¨Ïix ÉèÏQÆºÑ¶¨Å=ÚQÍ J<ÕHõ"≥∞ÿ# „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ <˘ã¨QÆ∞"å_»∞. ã¨~°∞fiÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞"å_»∞.
â◊~°}∞#iúOK« „É’K«∞ =`«ûÅ∞ ÉèílO`«∞ JkèHõ=ÚQÍ q[Ü«∞=ÚÅ <˘ã¨QÆ∞"å_»∞. `«##∞ ¿ãqOK«∞ "åix ÑïáêeOK«∞
J<≥#∞ w~åfi}˜Ö’ =∞# J#fl=∞Ü«∞º „Ñ¨Éèí∞=Ù P NÇ¨ÏiÜÕ∞. <Õ#∞ J@∞=O\˜ ^Õ=^Õ=Ùx =∂„`«"Õ∞ ÉèílOK≥^Œ#∞ QÍHõ!
`Õ<≥Å∂Ô~_ç H©~°Î# ^Õ=^Õ=!
NÇ¨Ïi Pkâı+µ¨ _»#∞ <åˆQO„^Œ∞x áê#∞ÊQÍ H©~∆ ™° êQÆ~=° Ú# Ñ¨=oOz Ü«ÚO\Ï_»∞.
~åQÆO: Hõ#fl_» Q“à◊ ^ÕnÑ¨º"≥∞ÿ# `Õ[ã¨∞û`À „Ñ¨[fiiÅ∞¡`«∞O\Ï_»∞. PÜ«∞# Ü≥∞Hõ¯_çH˜ áÈ"åÅ<åfl
Hõ~°∞}ÏxkèO QÆ^•^èŒ~°O QÆ~∞° `«‡O`«∞xÃÑ· áÈ`«∞O\Ï_»∞. PÜ«∞# ''Hõ=∞hÜ«∞O—— (=∞<ÀÇ¨Ï~°=Ú) QÍ =ÙO\Ï_»∞.
â◊~°}ÏQÆ`« =`«ûÅO Éèí*Ë IIHõ~°∞}ÏII PÜ«∞# Ñ¨~°"£∞ JÑ¨^Õâ◊O ("≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ ™ê÷#"≥∞ÿ Ü«Ú<åfl_»∞). "≥∂Hõ∆=Ú#∞
J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞#n PÜ«∞#ÜÕ∞. Jã¨∞~°∞Å‰õΩ ÉèÜ í ∞« OHõ~∞° _≥#· P NÇ¨Ïix Éèlí OK≥^#Œ ∞
â◊√Hõ=~°^ŒO H“ã¨∞ÎÉèÏÉèí~°}O
QÍHõ!
JHÍ~°}„Ñ≤Ü«∞ =∞<ÕHõ ^ŒO
ã¨HõÅ ~°Hõ∆HõO [Ü«∂kèHõO ¿ã– N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ ~å=∂=`å~°=Ú# ÅOHõ#∞ Ç¨ÏiOz<å_»∞. PÜ«∞# ÅH©∆ ‡Ñü.
=HõáêÅHõ "Õ∞=O Éèí*Ë IIHõ~°∞}ÏII Ñ¨^Œ‡=Ú# |∞\˜ì# „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxKÕ`«#∞, Éèí=Ù_≥·# (â◊√ÉèíOHõ~°∞_≥·#) â◊OHõ~°∞x KÕ`«#∞
=Ù~°QÆ â◊Ü«∞#O =∞Ç¨ÏŸ[˚fiÅO `«O H©iÎOK«|_≥_ç "å_Õ NÇ¨Ïi. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·# P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ "Õ^ŒxÅÜ«Ú_»∞,
QÆ~°∞_® ~°∂_è»O Hõ=∞hÜ«∞O â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# J<ÕHõ zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞ Hõey#"å_»∞, ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅ∞ `«#Ö’ xO_ç#
Ñ¨~°=∞Ñ¨^Õâ◊O Ñ¨~°=∞O Éèí=ºO "å_»∞. J\˜ì u~°∞=∞ÖÏnèâ◊√x ÉèílOK≥^Œ#∞QÍHõ!
23 24
5-13 QÀqO^Œ QÆ∞}ÏQÆ∞} ~°Ç≤Ï`« HÀ\˜ ã¨∂~°º`Õ[
N=Å¡Éèí Ñ¨Ù~å} Ñ¨Ù~°∞+¨ tY#Y #~°ã≤OÇ¨Ï
=Ú#∞fl_ç ^Õ"å q∞=Ú „|Ç¨‡^Œ∞Å‰õΩ#∞ `≥eÜ«∞#Åq HÍ^Œ∞
JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨Ï ™êfiq∞ ¿ã=Ö’ J#fl=∞Ü«∞º ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÑ^Œ ÉèÏqOK«QÆ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞ <≥^Œ∞@ Ñ¨~°yu #~°ã≤OÇ¨ II"Õ^ŒII
u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∞^èŒ∞~åu =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# H©~°Î# Wk. ''x~°‡Å∞_»"≥·# ^•ã¨ÑïHõ~° ã¨∞ÅÉèí `«Ñ¨# K«O„^Œ<Õ„`«
#~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ"Õ^Œ=ÚÖË x"åã¨ ™ê÷#=ÚÅ∞. ãÖw`«<å^Œ=Ú JO>Ë =∞‰õΩ¯=QÆÅ "åã¨= ã¨∞~°=ÚY =Úx¿ãq`« =Ok`« #~°ã≤OÇ¨
h=Ù ã¨HõÅÖ’ˆHâ◊fi~°∞_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞—— JO@∞<åfl~°∞. QÀqO^Œ∞_≥·# ÉèÏã¨∞~°=ÚQÆ N"ÕOHõ@yix áêÜ«∞x ^≥·==∞ =@∞QÍ#
DÜ«∞# QÆ∞}ÏQÆ∞} ~°Ç≤Ï`«∞_»@. h ~°∂áêxH˜ Ñïq∞u K≥Ñ¨ÊÖËO HÍ|\˜ì Fã¨~°H˜Ñ¨Ù_»∞ Uyu q@¡ JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ II"Õ^ŒII
„uq„Hõ=∂Hõ$uÖ’ q[$OaèOK«∞K«∞<åfl=Ù JO@∞<åfl~°∞. `«# `«O„_ç J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Öˇ<,Õ "ÕOHõ@yi "åã¨∞_Õ JÇ¨ÏŸ|Å J~åÛ=`å~°O Jx #q∞‡# "å_ô ÃÑ^Œ u~°∞=∞Å. x~°‡Å∞_»"≥·# F JÇ¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨! h x"åã¨ ™ê÷#=ÚÅ∞ "Õ^Œ=ÚÖË. h=Ù
ã¨~°fi=Úh"Õ... JO@∞<åfl~°∞. ãÖw`«<å^Œ=Ú# Z‰õΩ¯= „Ñ‘u Hõey#"å_»=Ù. ã¨HõÅÖ’HÍÅ‰õΩ Éèí~°Î=Ù. J\˜ì h‰õΩ
HõOII "Õ^Œ=ÚÖË h"åã¨=Ú <å #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞.
<å^Œ„Ñ≤Ü«∞! ã¨HõÅ Ö’Hõ<å^äŒ! #=∞¿ãÎ F „Ñ¨Éèí∂! h=Ù Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêÑ¨=ÚÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂ÃÑ^Œ=Ù. h=Ù ^Œ∞~°∞ƒkú#∞#fl
P^Œ~°=ÚQÆ #~°ã≤OÇ¨ïx ~åHõ∆™êO`«‰õΩ_»=Ù, <å~åÜ«∞}∞_»=Ù, ÅH©∆ ‡Ñüq, QÀ=~°ú#^èŒ~°∞_»=Ù. P<å\˜ h
áê^Œ∞QÆ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º Ñ¨x=_ç H˘eK≥<£ „uq„Hõ=∞ ~°∂áêxH˜ P^ŒºO`«=ÚÅ∞ ÖË=Ù. J@∞¡ q[$OaèOzuq (Uzuq) Hõ#∞Hõ
h x["≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú `≥eÜ«∞#™ê^èŒº=ÚQÍ #∞#flk.
áê^Œ∞QÆ ´ xÅHõ_»QÍ
F ^Õ"å! h"Õ QÀqO^Œ∞_»=Ù. h=Ù QÆ∞}ÏQÆ∞}~°ÇÏ≤ `«∞_»=Ù. (QÆ∞}=Ú, JQÆ∞}=Ú
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u ~Ô O_»∂ h‰õΩ ÖË=Ù). h `Õ[ã¨∞û HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ‰õΩ q∞Oz#k. h=Ù N^ÕqH˜ =Å¡É∞íè _»=Ù
"Õ^Œ=ÚÖË hx"åã¨=∞@ q=∞Å<å~°ã≤OÇ¨Ï (Éèí~°Î=Ù). h=Ù Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. (J<åk Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù). t~°ã¨∞û# ˆHâ◊áêâ◊=Ú,
<å^Œ„Ñ≤Ü«∂ ã¨HõÅÖ’HõÑü #"≥∂ #"≥∂ #~°ã≤OÇ¨ II"Õ^ŒII „"Õà§◊ ‰õΩ "å_çQÅÆ QÀà◊√§#fl"å_»=Ù. ™êfig∞! g∞ˆ~q∞\’ „|Ç¨‡k ^Õ=`«ÅHˆ JO`«∞Ñ¨@^ì ∞Œ .
h Éèí‰õΩÎ_≥·# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_˘Hõ¯_Õ x#∞fl ÉèÏqOK«QÆeQÍ_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù "åxH˜
Ñ¶¨∞’~°áê`«Hõ x~°∞Ç¨Ï~°} ‰õΩ\˜Å^≥·`«º^Œ=∞# „Ñ¨ã¨#∞fl_»"≥· "åx Z^Œ∞@ xezuq Hõ^•! J\˜ì #~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
<å~åÜ«∞} ~°=∂kè <åÜ«∞Hõ #QÆ^èŒ~° #~°ã≤OÇ¨ F ^•ã¨Ñi¨ Hõ~° ã¨∞ÅÉè!í (^•ã¨∞Å ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ ã¨∞ÅÉèOí QÍ ÅaèOK«∞"å_»=Ù
h~°∂Ñ¨=Ú WO`« JO`«Ü«∞x x[=Ú `≥eÜ«∞~å^Œ∞ J~Ú# ^Õ"å!) h=Ù `«Ñ¨# K«O„^Œ <Õ„`«∞_»=Ù (ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ <Õ„`«=ÚÅ∞QÍ
Dsu „uq„Hõ=∂Hõ$u <Õzu #~°ã≤OÇ¨ II"Õ^ŒII QÆÅ"å_»=Ù). WO„^•k ã¨∞~°„Ñ¨=ÚY∞Å∞, =Úhâ◊fi~°∞Å∞ JiÛOz ¿ãqOK≥_ç"å_»=Ù.
"≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∂ Z#fl_∂» N"ÕOHõ\Ï„kx =^ŒÅx ^≥"· åxq. JO^Œ∞KÕ`« h"Õ "Àã¨~H° õ
(`˘ÅyáÈ‰õΩO_®), WÑ¨C_»∞ Uyuq@¡ (W@∞¡ Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl=Ù).
25 26
5-14 ^èŒ~°}©â◊√<å[˝Å `«=∞^Õâ◊=ÚÅO^Œ∞
=Ú#∞fl_ç ã≤~°∞Å <å}ˇÑ¨Ù =Ú„^Œ K≥b¡#@
K«Hõ¯\˜ `«`«Î fi É’^èŒ# KÕã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. XHõ ^èŒx‰õΩx u~°∞"ÕOHõ\Ï„k N^Õ=Ùx =Ú„^ŒÅ∞
P„â◊~ÚOz „|uH˜`Õ uO_çH˜, |@ì‰õΩ Ö’@∞ =ÙO_»HõáÈ=K«∞Û#∞, HÍx P H˘Å∞=Ù ^èŒi~ÚOÑ¨QÍ xO`«@ K≥Å∞¡@~°∞^• IIÑ¨~°∞ÅII
Hõ∆}ÉèíOQÆ∞~°"Õ∞. "åxH˜ HÀÑÖ =zÛ<å... D |O@∞ Ñ¨x ãïQÍ ÖËHõáÈ~Ú<å P ÉèÏ"å=∞$`«O
|O@∞ rq`«O Ç¨ïà◊H˜¯ÜÕ∞. NHÍO`«∞x ¿ã=‰õΩÅ H˘e¿ãÎ, H©@HõO `«∞"≥∞‡^ŒQÍ JÜ≥ ∂ º!! Uq∞\© qÑ¨ s `« O ? D =∂#=ÙÅ∞ W`« ~ ° ∞ Å#∞ ¿ãqOz
=∂i#@∞¡ "å_Õ ‰õΩÅO"å_≥·<å Jkè‰õΩ_Õ J=Ù`å_»∞. XHõ~åAQÍi P[˝ "åx „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞@. NÑü ^•ã¨∞Öˇ·# "åiH˜ 'ã≤i— H˘~°`« =ÙO_»^Œ@.
H˘Å∞=ÙÖ’ "åàı§ áê\˜™êÎ~°∞. U^Õâ◊O <å}ÏÅ∞ P^Õâ◊OÖ’<Õ K≥Å∞¡`å~Ú. HÍh
HÀiHõÅ∞ n~°∞@‰õΩ Ñ¨~°∞Å#∞ Q˘eK≥_ç"å~°∞ ^è≥·~°ºOQÍ P„â◊~Úã¨∂Î
NÑü =Ú„^ŒÅ∞ ^èŒi¿ãÎ "åiH˜ K≥Å¡HõáÈ=@=∞O@∂ =ÙO@∞O^•?
u~°∞QÆQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. J@∞=O@Ñ¨C_»∞ HÀ\Ï¡k „|Ç¨‡O_»=ÚÅ#∞ ÜÕ∞Öˇ_ç
"åxÜ≥ÚHõ¯ [#∞Å∞, ã¨~°fi„âı+¨µªÅ=@O J~°∞^•? Z#fl\ ˜H© HÍ^Œ∞. "å~°∞ ZÑ¨C_»∂
K«OII Ñ¨~°∞Å#∞ Q˘eÛ rq`«=Ú |OQÆ~°∞ ÑÖ@QÆ KÕÜ«ÚHõO>ˇ P
ã¨~°fi„âı+¨µìÖË.
ã≤i=~°∞^•ã¨∞Öˇ· „|uH˜ KÕH˘#∞@O`«=ÚÖËx ÉèÏQÆº=ÚÖò
=~°=∞QÆ∞ [#‡^èŒ#º=∞QÆ∞ „áêÑ≤ÎÅ∞ "≥∂Hõ∆=Ú J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ NÇ¨Ïi ^•ã¨∞Å~Ú`Õ WOH˘Hõ =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞Ok. H©@Hõ=ÚÅ∞ `«∞"≥∞‡^ŒÅ
^èŒ~° "˘~°∞Öˇ=fiÔ~·# W@∞ ^èŒ~°‡=Ú <ÕiÊÔ~ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!! ##∞HõiOz, Ñ¨ÓÅK«∞@∂ì „Éèíq∞Oz... „Éèíq∞Oz z=iH˜ „Éèí=∞~°=ÚÅ∞, J#QÍ
~åQÆO : ÉËQÆ_» `«∞"≥∞‡^ŒÅ~ÚáÈ`å~Ú. J^Õq^èOŒ QÍ NHÍO`«∞x áê^Œ¿ã=‰õΩÅ`À, rq`«O QÆ_¿ç Ñ"å~°∞
U ‰õΩÅ=Ú# [x‡Oz# "å~°Ö<·ˇ å, ã¨~åfikè‰Ωõ Å∞ HÍHõáÈ=@O JO@∂ =ÙO@∞O^•?
Ñ¨~°∞Å ¿ã=Å∞ KÕã≤ „|uˆH~°\Ï Ü≥∞#fl\ ˜H© =ÙO_»^Œ∞.
ã≤i=~°∞ ^•ã¨∞Å∞ ã≤~°∞ÅO^Œ∞ @~°∞^• IIÑ¨~°∞ÅII
JO`≥O^Œ∞‰õΩ, Wk JO^ŒiH© `≥eã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞ Hõ^•! XHõ~åAQÍi P[˝Å∞
HÀi"˘Hõ #~°∞x Q˘ez# "å~°Å∞
"åx^ÕâO◊ Ö’ áê\ÕK«|_»`å~Ú. U ^ÕâO◊ Ö’ =Ú„kOK«|_ç# <å}ˇ=ÚÅ∞ P ^ÕâO◊ Ö’
nè~°∞Öˇ· ãëÔQÅ kiˆQ~°@
‰õÄiq∞ „|Ç¨‡O_» HÀ@∞ÖËÖˇ_ç"åx– =∂„`«"∞Õ K≥ÖÏ=∞}˜ J=Ù`å~Ú. HÍx u~°∞"ÕOHõ\Ïnèâ√◊ _≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x =Ú„^ŒÅ∞
"å~°eO`«@ [#=~°∞Ö∫ @~°∞^• IIÑ¨~°∞ÅII ^èiŒ Oz#"åiH˜ WO`«\Ï... (D ã¨$+≤Öì ’) K≥Å∞¡|_çHÍHõáÈ=@O JO@∂ =ÙO@∞O^•?
XHõ¯<å\˜H© =ÙO_»^Œ∞.
KÕH˘#fl `«∞q∞‡^Œ KÕÑ¨_»¤ H©@=Ú–
ÖÏHõ_»∞ `«∞q∞‡^ŒÅ~¸º#@∞
NHÍO`«∞x áê^Œ¿ã=‰õΩÅQÆ∞ "å~°–
ÖË‰õΩÅAÅ~Ú<å <≥‰õΩ¯_Ò @~°∞^• IIÑ¨~°∞ÅII
27 28
5-15 ã≤~°∞Å∞(Å) h "≥∂=ÚÃÑ· *ˇ‰õΩ¯ÖÁÜ«∞º# *ËiÛ
=Ú#∞fl_ç Ü«∞~°"≥∂_çÛ Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÅÅq∞ Ü«∞Åq∞
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ù_» x#∞ QÆ∂_çÜÕ∞
F u~°∞=∞Å <åÜ«∞HÍ! hg JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ Ü≥∞O`« =∞xflOKå=Ü«∂º! Ñ¨~°=âß#O^Œ ãÖÑ¨^Œ `ÕÖˇxÑ¨Ù_»∞ IIZO`«II
WÑ¨C_®"≥∞ hÃÑ· JO`«HõO`«‰õΩ q∞Oz# „¿Ñ=∞áê~°=â◊ºOÖ’ =ÚxyáÈ`«∞#flk...
JO@∞<åfl~°∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `«#x ~°OlOÑ¨KÕã≤ JÅã≤# [=~åeH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O
[QÆ<åfl^∞Œè _»∞ Ãã`· O« ¿ã^ŒfiÛ '¿ã=Å∞— KÕã≤ Ñ¨~=° tOÑ¨KâÕ ß_»@. P Ñ¨~=° âß#O^Œ"∞Õ F „Ñ¨Éèí∂! D ^Õqx Ü≥∞O`« =∞xflOzu=Ü«∂º! hÃÑ· P"≥∞‰õΩ JO`«HõO`«‰õΩ
„|Ç¨Ï‡*Ï˝#∞Å∞ `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_Õ „|Ç¨‡#O^ŒO. ™êfiq∞KÕ`« ¿ã=Å∞ KÕ~ÚOK«∞H˘#fl
„¿Ñ=∞ÃÑiyáÈ`«∞#flk. WÑ¨C_®"≥∞ h J#∞~åQÆO `«Åz `«Åz `«ÑO≤ z áÈ=ÙK«∞#flk.
[QÆ<å‡`« PÜ«∞# =ÅÑ¨Ù `«ÅK«∞H˘x =∞s =∞s Éèií OK«ÖxË `åÑ¨=â◊√~åÅ=Ù`«∞#fl^@Œ .
h „¿Ñ=∞Ö’ `«Å=Ú#HõÅ=Ù`«∞#flk.
J#fl=∞Ü«∞º 'HõuÎ— ÜÕ∞ ã¨∞=∂!
HõOII ZO`«QÆ =∞xflOzug `˘e¡`å#∞KÕã≤# <å@º=Ú=Å# P"≥∞ Jeã≤áÈ~Ú q„âßOuHÀãÖ h `˘_»ÃÑ·
WOux^Õ h=Ù u~°∞=∞ÖËâß! q#∞=∂ |=fioOz#k. h=Ù Hõ~∞° }`À P"≥∞ `«Å „¿Ñ=∞QÍ ^Œ∞qfi<å=Ù. J@∞=O\˜ J#O`«"∞≥ #ÿ
ZO`À „¿Ñ=∞Å #ÅÔ~#∞ h â◊$OQÍ~° Hõà◊Å#∞ `«Åz# H˘Åk WÑ¨C_®"≥∞ q~°Ç¨yflÖ’ "ÕyáÈ=ÙK«∞#flk.
JO`«‰õΩ#O`«‰õΩ#∞ q∞Oz J#flÜ«∞º<≥É’
™êfig∞! ã¨fi‰õΩK« ÉèÏ~°O|∞# D"≥∞ 'JÅ∞QÆÅÃÑ· <≥QÆã≤#— (#eyáÈ`«∞O>Ë)
~åQÆO : ã¨∞=∞<Õâ◊ ~°O[x „â◊=∞n~°∞@‰õΩ `«=∞Åáê‰õΩ =∞_çz ã¨fiÜ«∞OQÍ P"≥∞ <À\˜HOõ kOz<å=Ù. J@∞=O\˜
ZO`« =∞xflOz`À ~¸ ~ÚOux^Õ h=Ù h =ÅÑ¨Ù#∞ `«Åz `«Åz <Õ_®"≥∞ Q˘Ñ¨Ê`åÑ¨=Ú# HÍyáÈ=ÙK«∞#flk. WÑ¨C_®"≥∞
JO`«HõO`«‰õΩ „¿Ñ=∞ #Ås xÑ¨Ù_»∞ IIZO`«II ÉÏ^èŒ =~°‚<åf`«=Ú.
Ñ¨_»u <å@º „âßOu |=oOz `˘e¡ h–
`˘_»ÅÃÑ· h=Ù `«Å^Œ∞=fiQÍ#∞ ã≤~°∞ÖÁÅ∞‰õΩ h =ÚY=ÚÃÑ· `«# K≥H˜¯à◊§#∞ XÜ«∞º# ("≥∞Å¡QÆ) PxOz,
Hõ_»ÖËx Ü«∞@∞=O\˜ Hõà◊Å∞^ŒÅKÕ Hõ^• J~°"≥∂_çÛ# Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÅ#∞ JÅq∞ JÅq∞ (Jkq∞ Jkq∞) P `«e¡ Ñ¨~°=tOz#k.
q_»∞=x qÜ≥∂QÆ=Ú# "ÕwxÑ¨Ù_»∞ IIZO`«II u~°∞=∞ÖÏnèâ√◊ _»"#·≥ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h HõÅ~ÚHõ HõeyOz# Ñ¨~=° âß#O^Œ HõO^Œo`«
X# ~°QÆ∞K« ÉèÏ~°=Ú# <˘~°y ~¸=∞Å∞QÆÅÃÑ· Ç¨Ï$^ŒÜ«∂~°qO^ŒÜ≥ÿ∞ P"≥∞ „|Ç¨‡#O^Œ=Ú#∞ á⁄Ok# WOk~°Ü≥ÿ∞#k. ZO`«
<≥#ã≤ h "å‰õΩ =∞_çzÜ«∞ºQÍ#∞ =∞xflOzu=Ü«∂º!
Ñ¨_»u <Õ_»@∞=O\˜ =ÅÑ¨Ù ^ŒÅKÕHõ^•
Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# `åÑ¨=Ú# HÍwxÑ¨Ù_»∞ IIZO`«II
29 30
5-16 K«O^Œ∞~°∞_»∞ ~°qÜ«Ú#∞ ã¨~°∞ã¨ Éˇ·_ç ‰õΩO_»Å∞
=Ú#∞fl_ç K≥Ok# Ñ¨Ù}º=ÚÖˇÅ¡ ã≤OQÍ~åÅ∞
JO^ŒÑ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _»Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ ^•#∞
N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x ~° ^ ä À `« û "åxfl Hõ # ∞flÅÑ¨ O _» ∞ =QÍ =i‚ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ HõO^Œ∞=Å "≥∞~°Ü«ÚK«∞ Hõ~°∞}Õp xk"À IIWOk~°Ü«ÚII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. D H©~°Î#H˜ „ÑüÑ¨^•~°úO K≥Ñ¨ÊQÆÅ áêO_ç`«º=Ú <å‰õΩÖË^Œ∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O
ÃÑ·QÍ H˘O_˘HõKÀ JK«∞Û á⁄~°ÉÏ@∞¡ ‰õÄ_® =ÙO_ç=ÙO_»=K«∞Û. Uk U=∞~Ú<å,
WOk~° WOn=~°âßº=ÚÅ ~°ÔŒä "≥O@ áÈ=@O HõO>Ë "≥É· =íè O =∞~˘Hõ@∞O@∞O^•? F „Ñ¨[ÖÏ~å! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º~°^äŒ=Ú u~°∞g^èŒ∞ÅÖ’ ÜÕ∞QÆ∞K«∞#flk. P
~°^äŒ=ÚÖ’ WOk~å^Õq`À =Óˆ~QÆ∞K«∞#fl NHÍO`«∞_»∞ `å#∞ P"≥∞`ÀQÆ∂_ç W>Ëì
ãÖ^Œ_çKÕÜ«Ú k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ¯\˜Å∞¡`«∞<åfl~Ú. k‰õΩ¯efl ™êkèOz# ^Õ=^Õ=Ù<Õ kHõ¯x
=~° = ÚÅ xã¨ ∞ Î < åfl_» ∞ . [#O QÆ ∞ OÑ¨ Ù Å∞ QÆ ∞ OÑ¨ Ù Å∞QÍ P =~åÅHÀã¨ O
„"≥ÚHõ¯O_ç. ™êfiq∞ ~°^äŒO"≥O@ #_çz `«iOK«O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë... Wk =∂=¸Å∞ Ü≥∞QÆ|_»∞`«∞<åfl~°∞. k‰õΩ¯Åhfl ãÖ^Œ_çQÍ =Ù<åfl~Ú. P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ k‰õΩ¯Åhfl
~°^èŒO HÍ^Œ∞. Z\Ï¡O\˜^À–K«^Œ=O_ç. ™êkèOz#"å_»∞ HÍ=Ù# k‰õΩ¯Å∞ xO_Õ@∞¡ [#O =KåÛ~°∞ WkQÀ...
P."≥II W>ˇì=~°=Úe`«∞Î iOk~°Ü«Ú#∞ Ç¨Ïi D q+¨µ‚=¸iÎ ~°^ä•xH˜ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ QÆ∞é]=ÚÅ ~°∂Ñ¨=ÚÖ’
J#fl=∞Ü«∞ºáê_≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ #∞#flq. `«~°¯=Ú "≥Ú^ŒÖˇ· P~°∞ âß„ã¨Î=ÚÖË D ~°^äŒ=Ú#∞ QÆ∞OA@‰õΩÑ¨Ü≥∂yOz#
ãÖ^Œ_çOK≥kâ◊Å∞ ™êkèOK≥#x |Öˇ¯ „`åà◊√§. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅx Ñ≤Å∞=|_Õ Éèí∂q∞, PHÍâ◊=Ú, h~°∞, `Õ[ã¨∞û, QÍe –
Ç¨Ïi ~°^äŒO|∞ ÉÏÔ~ J~°Ü«Ú_»<≥#∞ D ~°^=Œä ÚÖ’ |O_çHOõ _»∞¡ (xÅ∞=ÙQÍ, J_»=¤ ÚQÍ "Õã#≤ ^Œ∂Å=ÚÅ∞. #_çÑO≤ K«∞H˘x
~åQÆO : ^Õâßà◊O áÈ=ÙK«∞#fl D ~°^äŒ=Ú Éèí‰õΩÎÅ =∞<Àg^èŒ∞ÅQÆ∞O_® „Ñ¨Ü«∂}ÕK«∞K«∞#flk. JkQÀ
`«iOK«O_ç.
WOk~°Ü«Ú ^•#∞QÆ∂_ç ~Ú>ˇì=~åÖÁã¨QÆ∞`å
ãÖ^Œ_çOz k‰õΩ¯ÖˇÖÏ¡ ™êkèOp xk"À IIWOk~°Ü«ÚII D N~°=∞}∞x ~°^äŒ=ÚÖ’ ã¨=∞ã¨Î r=HÀ\© ™ê~°^äŒ∞ÖË. P r=ÙÅ∞ KÕÜ«Ú
"Õ^Œ=ÚÖË QÆ∞é]=ÚÅ∞ q+¨µ‚x ~°^äŒ=Ú#‰õΩ Ü«∞[˝ Ü«∂QÆ=ÚÅ∞ ~°^äŒ=ÚÖ’ JOK≥Å=Öˇ Hõ\ ˜ì# "≥∞@∞¡. „Ñ¨Hõ$uÜÕ∞ D ^Õ=^Õ=Ùx
"å^ŒÑ¨Ù âß„ã¨Î=ÚÖË f=ÙÑ¨Ù Ñ¨QÍæÅ∞ ~°^äŒ=Ú# J=∞~°Û|_ç# ã≤OÇ¨ã¨#=Ú. J#O`«"≥∞ÿ# ãÖÑ¨^ŒÅ`À <Õ_»∞ D ™êfiq∞
áê^ŒQÆ∞ ÑÖK«Éèí∂`åÖË Ñ¨~°QÆ∞ |O_çHõO_»∞¡ ~°^äŒ=ÚÃÑ· W^Õ "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞. K«∂z `«iOK«O_ç.
P_çQ˘x =∞<Àg^èŒ∞ÅO^Œ∞ <Õw xk"À IIWOk~°Ü«ÚII D ~°^äŒ=ÚÖ’x |OQÍ~°∞ ‰õΩO_»Å∞ (aO^≥Å∞) ã¨fiÜ«∞OQÍ P ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖË
r=ÙÖˇÖÏ¡ ™ê~°^èŒ∞Å∞ N qÉèí∞x `Õ~°∞#‰õΩ JxÑ≤ã∞¨ #Î flk. D ~°^=Œä ÚÖ’x JÅOHõ~}° Åhfl r=ÙÅ∞ KÕãH≤ ˘#fl ã¨=∞ã¨Î Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞.
HÍqOK«∞ <≥l˝Å∞ Ñ¨_çQÆÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ JO^Œ"≥∞ÿ# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ [O@, HõO^Œ∞=Å "≥∞~°Ü«ÚK«∞
ÉèÏqOK« ^Œ# „Ñ¨Hõ$u Ñ¨@ìÑ¨Ù ã≤OÇ¨ã¨#=Ú (™ê=∞~°úº=Ú`À „Ñ¨HÍtOK«∞K«∂) WkQÀ... =∞#Å#O^Œih Hõ~°∞}˜ã¨∞Î<åfl~°∞. g∞~°∂
"Õ"ÕÅ∞ ãÖÑ¨^ŒÅ`À "≥Åã‘ <Õ _çk"À IIWOk~°Ü«ÚII D ~°^äÀ`«û=OÖ’ áêÖÁæx `«iOK«O_ç.
31 32
5-17 Ñ¨QÆ@∞# ã≤iÜ«Ú#∞ Ñ¨~°y# ^èŒ~°}˜Ü«Ú
=Ú#∞fl_ç ayÜ«ÚK«∞ #_»∞QÆ∞Å∞ Ñ≤ã¨∞HõQÆ#∞
áêÅã¨ O „^Œ = Ú# Ñ¨ = fioOz# âı + ¨ ` « Å Êâß~Úx H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ `«QÆ∞ "ÕOHõ@yi ^Œ#~°∞K«∞ *ˇÅÔQ_ç
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. H©∆~°™êQÆ~° â◊Ü«∞#∞_»"≥· ÉÏÜ«∞x (=∞=∞‡efl q_»∞=x), hÅ xQÆ=∞=¸iÎ=@ h"å ~ÚÑ¨Ù_»∞ IIáêÅII
"Õ∞Ñ¶¨∞âßº=Ú_»"≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù, ~ÚÑ¨Ù_»∞ (D"Õà◊) =∂ Ü≥∞^Œ∞@ =Ù#flk ÉèÏ"å=∞$`«O :
h"å? (h"Õ<å?) JO@∞<åfl~∞° . J~°qi "≥∂=Ú# #Å¡# #"≥fi_ç x~°`=« ¸iÎ h"Õ<å q_»∞=Hõ áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú# #∞#fl hÅ"Õ∞Ñ¶∞¨ âßº=Ú_»"#·≥ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù
JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë.. ã¨QÆ=Ú qiã≤# "≥ÚQÆæ=O\˜ =ÚY=Ú# ÖË`« #=ÙfiÅ∞ h"Õ<å „Ñ¨Éèí∂! WÑ¨C_»∞ (x#∞fl H©iÎOK≥^Œ#∞).
„Ñ¨^Œi≈OK«∞K«∂ q∞H˜¯e Pã¨H˜Î HõeyOK«∞ =¸iÎ, Jx J~°úO. `≥Å∞QÆ∞ `ÕeHõ J#fl
`≥eq `«‰õΩ¯= `≥Å¡=ÚYO Z=_À `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#∞Ok <å‰õΩ... h=Ù Pkâı+¨µxÃÑ· Ñ¨=fioOz#Ñ¨Ù_»∞, "Õ~Ú Ñ¨_»QÆÅ∞ QÆÅ P âı+¨µx
Ñ¨_»QÆÅÃÑ·#∞#fl k=º=∞}∞Å∞ K≥kiáÈx HÍO`«∞Å#∞ "≥^Œ[Å¡ ™êy#q. "≥∞`«Îx
LII áêÅã¨=Ú„^Œ =∞O^≥Ñ¨Ù_»∞ áê#∞ÊQÆ âı+¨µx *Ëã≤H˘#fl P Ñ¨~°Ñ¨Ù=Öˇ#∞#fl Pkâı+¨µxÃÑ· "≥∞Å¡QÍ á⁄~°∞¡K«∞ x^Œ∞~°‰õΩÑ¨„Hõq∞OK«∞ "å_»=Ù h"Õ<å
he=∞=~°∞‚_Ò Ç¨ÏiÜ«Ú h=@, k=º=ÚhO„^Œ=Ok`å! „Ñ¨Éèí∂! WÑ¨C_»∞ (x#∞fl ã¨#∞fluOK≥^Œ#∞).
Éèí∂ÅÅ<å=∞}˜<£ ã≤ix á⁄O^Œ∞QÆ ‰õÄ_ç# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
"Õ∞Å∞QÆ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞ q∞Oz# „Ñ¨[˝`˘ *ˇÃÑÊH©~°Î#<£ Ñ¨~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞, =ÚhO„^Œ∞Å∞, „|Ç¨‡k ^Õ=`«Å∞ h=Ù x^Œ∞~°
"Õ∞Å∞H˘#∞#Ñ¨C_»∞ h‰õΩ J@∂, W@∂ xÅ∞K«∞x x#∞fl H©iÎOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. ã¨QÆ=Ú
~åQÆO : +¨}∞‡Y„Ñ≤Ü«∞
qiã≤# "≥ÚQÆ=æ O\˜ =ÚY=Ú# ÖË`« #=ÙfiÅ∞ „Ñ¨îŒ ≈OK«∞K«∂ x~°`=« ¸iÎq (q∞H˜¯e
áêÅ[ÅxkèÖ’ ÉÏÜ«∞x Pã¨HÎ˜ HõeyOK«∞=¸iÎ) "≥#· ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù h"Õ<å? WÑ¨C_»∞ (x#∞fl ^è•ºxOK≥^=Œ Ú).
he=~°∞‚_»=@ h"å ~ÚÑ¨Ù_»∞ IIáêÅII
"≥^ŒK«Å∞¡ =∞}∞Å "Õ~Ú Ñ¨_»QÆÅ#∞ „Ñ¨Éèí∂! Ñ¨QÆ@∞# (ÖÏ=}º=Ú`À) ã≤iÜ«Ú#∞ (ÅH©∆ ‡^ÕqÜ«Ú#∞) =∞iÜ«Ú
K≥^Œ~°x "≥∞~°∞QÆ∞Å âı+¨µxÃÑ· Ñ¨~°y# („Ñ¨ã≤kú*ˇOk#) ^èŒ~°}˜Ü«Ú (Éèí∂^ÕqÜ«Ú)#∞, aQÆ∞=ÙK«∞ (QÆ\ ˜ìQÆ) #_»∞Ñ¨ÙÅ∞
=∞$^Œ∞=Ù |~°Ñ¨ÙQÍ "≥∞Å¡<≥ á⁄~°Å∞K«∞ Ñ≤ã¨∞HõQÆ (h áê^Œ=ÚÅ#∞ X`«∞ÎK«∞O_»QÍ) `«y#\˜ì "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· â’aèOK«∞K«∞#fl F
x^Œ∞~° "À^Œ∞=@ h"å ~ÚÑ¨Ù_»∞ IIáêÅII N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù "Õ^Œ=ÚÅ∞ ã¨#∞fluOK≥_ç "Õ^ŒÑ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù. WÑ¨C_»∞ Hõ~°∞}`À
Ñ¨~°=∞ =ÚhO„^Œ∞Å∞ Ñ¨^Œ‡Éèí"å^Œ∞Å∞ <åÉ’\˜ n#∞Å#∞ HÍáê_»∞K«∞#fl =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù h"Õ<å? ^èŒ#∞ºÅ=Ú `«O„_ô!
W~°∞=OHõÅ #∞u~ÚOK«QÆ#∞
J~°qi "≥∂=Ú# #Å¡# #"≥fi_ç
x~°`« (u) =¸iÎ=@ h"å ~ÚÑ¨Ù_»∞ IIáêÅII
33 34
5-18 áê=#∞_≥· Ñ¶¨Å"Õ∞k ÉèíH˜Î Hõey# ^•Hõ
=Ú#∞fl_ç rqOz Ñ¶¨Å"Õ∞k zO`« n~°∞^•Hõ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"ås H©~°Î#Ö’ Ç¨ÏiHõiÊOK«x^ÕkÜ≥ÿ∞<å =º~°÷"Õ∞#O@∞<åfl~°∞. "Õ"ÕÅ Ñ¶¨Å"Õ∞k "ÕOHõ>Ëâ◊√QÆ#fl^•Hõ
<Õ\ ˜ =∞# `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨Ö’ P<å\˜ '#∞_çHÍ~°O— ÖË^ŒxÑ≤ã¨∞Î#flk. ''JO`«~°OQÆ"≥∞Å¡ ÉèÏqOz `å ^Õ=Ù_≥·`Õ „Ñ¨`«ºHõ∆=∞ø<å IIJO`«II
NÇ¨ÏiH˜ JiÊOK«‰Ωõ O>Ë——... Jx <Õ_∞» =∞#O JO@∞<åflO. P<å_»∞ JO`«~O° QÆ"∞≥ Å¡
NÇ¨ÏiH˜ XÑ≤ÊOK«‰Ωõ O>Ë... J<Õ"å~°∞. ''ÉèÏqOz `å^Õ=Ù_≥`· Õ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ø<å——.. JO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O :
''^Õ=Ù_≥·`Õ „Ñ¨`«ºHõ∆O HÍ_®?—— Jx J~°úO K≥Ñ¨CHÀ‰õÄ_»^Œ∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ^Õ=Ù_»x =∞# JO`«~°OQÆ=Ú#∞ (=∞#ã¨∞û#∞ =∞iÜ«Ú Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#∞) NÇ¨ÏiH˜
ÉèÏqOz â◊~°}O>Ë „Ñ¨`«ºHõ∆=∞=Ù`å_»∞ Hõ^•!... Jx J~°úO. XÑ≤ÊOK«‰õΩO>Ë... (JiÊOK«‰õΩO>Ë), qO`« qO`« q^èŒ=ÚÅ (J<ÕHõ~°Hõ=ÚÖˇ·# qO`«
Ñ¨^Œú`«∞ÅÖ’ Ñ‘_çOK«∞) |O^èŒ=ÚÅ∞ g_»∞<å? (J#∞|O^è•Å∞ =keÃÑ_»`åÜ«∂?)
K«OII Jxâ◊=Ú JO`«~°OQÆ=Ú#∞ J~°Ê}*ËÜ«ÚK«∞ "≥∞Ñ¨Cá⁄O^Œ∞K«∞<£ *Ï˝#=Ú HõeˆQ^•Hõ =∞x+≤QÍ Ü≥∞O`«HÍÅO „|uH˜<å ÖÏÉèí"Õ∞=ÚOk?
=∞#=Ú# xÅfiQÍ Ç¨Ïix =∂#º`«QÆÅ∞æ#∞, ÖËHõ g_»∞<å ^ŒÜ«∞Hõey „|`«∞Hõ‰õΩO>Ë... `«#∞"≥uÎ (â◊s~°O á⁄Ok) ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜? ^•#^èŒ~å‡Å∞
=∞#∞Ax qO`«Ü«∞ø q^èŒ∞Å |O^èŒ=ÚÅxflÜ«Ú 'Ñ≤Ñ≤Ê— *ËÜ«Ú~å KÕÜ∞« x"å_»∞ Ü≥∞O`« ^è#Œ =O`«∞_≥`· Õ =ÙÑ¨Ü∂≥ QÆ"∞Õ q∞? ''Ñ¨x=∂e =Úkã≤`Õ áêÃã<å
q#∞, Ñ¶¨Å=ÚO_»É’^Œ<≥#∞ q[˝`« ^≥Å∞ÊK«∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ Éèí==Ú—— (=º~°úOQÍ =Ü«∞™⁄zÛ#O`«=∂„`å# ãÖ™ê~°Ñ¨Ù Ü«∂= #tã¨∞ÎO^•?)
~åQÆO : Ç¨ï¿ãx U<å\˜H© #tOK«^Œ∞.
âßO`«QÆ∞}=Ú Hõey „Ñ¨âßO`« z`«∞Î_»∞ HÍx"å_»∞ ZO`« K«kq# "å_≥·<å
JO`«~°OQÆ"≥∞Å¡ NÇ¨ÏiH˜ XÑ≤ÊOK«‰õΩO>Ë =º~°∞_ú Õ Hõ^•! =∞^è∞Œ ~°OQÍ =∂\Ï¡_Ö» xË "å_»∞ ÃÑ^Œq qÑ¨Ê‰õΩO_® =ÙO>Ë #Ü«∞OHõ^•!
qO`« qO`« q^èŒ=ÚÅ g_»∞<å |O^èŒ=ÚÅ∞ IIJO`«II =∂^èŒ=Ùx =∞#ã¨∞ûÖ’ „Ñü+≤ªOK«∞HÀÖËx "åxH˜ =∞#ã¨∞û =ÙO_ç =∂„`«O
=∞#∞A_≥· Ñ¶¨Å"Õ∞k =∞i *Ï˝x Ü«∞ø^•Hõ „Ñ¨Ü≥∂[#"Õ∞q∞\˜? ''Ü≥∞^Œ∞@ `å#∞ ~å*ˇ·`Õ ÜÕ∞Öˇ<å Ñ¨~°=Ú?—— (rq`« HÍÅOÖ’
`«#∞"≥uÎ Ñ¶¨Å"Õ∞k ^ŒÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞^•Hõ XHõ^ÕâßxH˜ ~å*ˇ·#O`«=∂„`å# Ñ¨~°=Ú ("≥∂Hõ∆=Ú#∞) ™êkèOK«QÆÅ_®?) Z#fl\ ˜H©
^èŒx‰õΩ_≥· Ñ¶¨Å"Õ∞k ^èŒ~°‡=Ú ¿ãÜ«Ú^•Hõ ™êkèOK«ÖË_»∞.
Ñ¨x=∂e =Úkã≤`Õ áêÃã<å Éèí==Ú IIJO`«II ÉèíH˜ÎÖËx"å_»∞ ZO`« Ñ¨q„`«OQÍ =ÙO_ô „Ñ¨Ü≥∂[#=ÚO@∞O^•? J#∞Hõ∆}O
„Ñü^•xH© zOuã¨∂Î rqOKÕ"å_ç ^Œ∞óYO HÍe|∂_ç^Œ~Ú<åáÈ^Œ∞ (zuÖ’H˜
K«kqÜ«Ú Ñ¶¨Å"Õ∞k âßO`«=Ú HõÅ∞QÆ∞^•Hõ áÈ~Ú<å zO`«áÈ^Œ∞). N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K«∂¿ã^•HÍ ^Õx=Å<å „Ñ¨Ü≥∂[#OÖË^Œ∞.
ÃÑ^Œ"≥uÎ Ñ¶¨Å"Õ∞q∞ „Ñ≤Ü«∞=∂_»∞ ^•Hõ ^•xH˜ XHõ¯>Ë |Ç¨ï`ÕeH˜ =∂~°æ=Ú#flk... ™êfiq∞x ÉèÏ=#Ö’ xeÑ≤ ''J#º^è•
=∞k QÆeæ Ñ¶¨Å"Õ∞k =∂^èŒ=Ù^ŒÅK«∞^•Hõ â◊~°}O <åã≤Î, `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞——... Jx ÉèÏqOz`Õ „Ñ¨`«ºHõ∆O HÍ‰õΩO_®
Ü≥∞^Œ∞@ `å#∞ ~å*ˇ·`Õ UÖˇ<å Ñ¨~°=Ú IIJO`«II =ÙO\Ï_®? Z#fl\ ˜H© =ÙO_»_»∞.
35 36
5-19 <å~°^Œ ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç Éèí∂i qÉèí==ÚÅ áÈ~Ú ~°O_»∞
^Œ∂~°=ÚQÍ áÈH˜>ˇì `˘~°e "ÕOHõ@yi
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~#Î° H˘Hõ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« =Ù#flk. Wk U_»∞H˘O_»Å"åxx KÕi #xfl@¡<Õ ¿ãqOK«∞_ô IIÉè’wO„^Œ∞II
ã¨#∞fluOKÕ H©~°Î«# HÍ^Œ∞. „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ#∞ „|Ç¨‡O_»OQÍ [~°∞Ñ¨Ù@‰õΩ =zÛ#
„|Ç¨‡k^Õ=`«Å#∞ ¿Ñ~°∞ ¿Ñ~°∞<å Ñ≤ez N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ D L`«û"åÅÖ’ g∞~°O`å ÉèÏ"å=∞$`«O
ÉÏQÍ JÅã≤áÈÜ«∂~°∞. <å‰õΩ KåÖÏ P#O^ŒO HõeyOKå~°∞. WHõ g∞~°O`å "≥o§ Éè’QÆ=ÚÅ#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ JÅ=_ç# F =∞Ç¨=∞Ç¨ïÖÏ~å! g∞~°O`å áÈ~Ú,
=KÕÛ ÜÕ∞_®k L`«û"åÅ‰õΩ L`åûÇ¨ÏOQÍ ~°O_ç. Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°O áÈHõO_ç. W>Ëì g∞^Œ\ ˜ qÉè"í åÅ‰õΩ (=KÕÛ U_®k [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ‰õΩ) "ÕQÍ# uiy~°O_ç
uiy =∞m§ "Õ O Hõ\Ï„kH˜ ~°O_ç. kHÍÊÅ∞ÖÏ~å! <å~° ^ •k =Ú#∞ÖÏ~å! (g∞HÀãÖ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï#∞).
„ÉÏÇ¨Ï‡}À`«=Î ÚÖÏ~å! ^Õâ◊ ÑïáêÅ‰õΩÖÏ~å! ##∞fl ¿ãqOK«∞HÀ=\ÏxH˜ =KÕÛ U_®k
uiy~°O_ç... JO@∞<åfl_»∞ Nx"åã¨∞_»∞... ÉèíÖË. F â◊OHõ~å! ÔH·ÖÏãÖ #∞O_ç „â◊=∞fã≤H˘x =KåÛ=Ù. F Ñ¨~°"Õ∞+‘ì! („|Ç¨Ï‡!)
P."≥II áÈ~Ú~°O_»∞ g∞~°∞ Éè’wO„^Œ =~°∞ÖÏ~°! h=Ù „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ#∞ [é˜Ñ≤ Ü≥∞O`À „â◊=∞Ñ¨_®¤=Ù. g∞~°∞ =KÕÛ u~°∞<åà◊§‰õΩ `«ÑÊ¨ Hõ
=∞~°e~°O_»∞ g∞~°∞ '=∞~°∞ã¨>Ë_»∞— ~å"åe. ^Õ=`«ÖÏ~å! =Ú#∞ÖÏ~å! „ÉÏÇ¨Ï‡}À`«Î=ÚÖÏ~å! W<åflà◊¥§, J~°=Úi
¿Ñ~°∞ ¿Ñ~°∞ *ˇÑ≤Ê Ñ≤eK≥#∞ J#flÜ«∞º (HõÅ`«Ñ¨_ç) JÅã≤áÈÜ«∂~°∞. Hõ#∞Hõ WÑ¨Ê\˜H˜ áÈ~Ú~°O_ç. (WHõ¯_» 'J~°qi— Jx
ã¨∞~°∞Å, =Ú#∞Å, =ã¨∞^èŒã¨∞~°∞Å<≥Å¡. =Ù#flk. |Ç¨ïâß Jk 'J~°=Úi— J~Ú =ÙO@∞Ok. 'J~°qi— JO>Ë ã¨QOÆ qHõãO≤ z#
"≥ÚQÆæ Jx J~°úO).
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q
Éè’wO„^Œ∞Å#∞ g∞~°∞ áÈ~Ú~°O_»∞ F Ü«∞=∞^èŒ~°‡~å*Ï! `«=∞k Hõ∆}O fiHõÖËx ÉÏ^èŒº`«. F K«O„^Œ∞_®! hq
"ÕQÆ# g∞^Œ\ ˜ qÉèí"åÅ‰õΩ IIÉè’wO„^ŒII JO`«∞ÖËx ÉÏ^èŒº`«Å∞. =∞m§ ^Õ=`«ÅO^Œi`À HõÅã≤ ã¨∞=ÚY∞Öˇ· (#=ÙfiÖÁeˆH
Ç¨Ï~°∞_» áÈ~Ú~å JA_» h=Ù#∞ áÈ~Ú "≥ÚQÆ=ÚÅ`À) ~°O_ç. QÆ=ÚÖˇ· (Ñ¨Ü«∞xOK«∞"åÔ~·) kHÍÊÅ‰õΩÖÏ~å! g∞ g∞ k‰õΩ¯Å‰õΩ
uiy~å g∞^Œ\ ˜ u~°∞}Ïà◊§‰õΩ g∞~°∞áÈ~Ú ~°O_ç. W<åflà¥◊ § „Ñ¨=∞^•# (ãÖ`À+¨=Ú`À) =Ù<åfl~∞° . J~Ú<å ZO`À
ã¨∞~°∞Å∞ =Ú#∞Å∞#∞ Éèí∂ã¨∞~°Å∞ áÈ~Ú~°O_»∞ Jeã≤áÈÜ«∂~°∞. g∞~°O`å áÈ~Ú =∞~°e~°O_»∞.
J~°q(=Ú)i x<åflà◊√§ |_»ui IIÉè’wO„^Œ∞II
F <å~°^Œ=∞Ç¨Ïs¬! ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk =Úx=~°∞ÖÏ~å! Q˘Ñ¨Ê L`«û"åÅ‰õΩ
[=Ú_» áÈ~Ú~å â◊tÜ«Ú h=Ù#∞ áÈ~Ú
ã¨∞=ÚY∞_»"≥· ~å ã¨∞~°∞ÅQÆ∂_ç =∞m§ =KÕÛÜÕ∞_®k `«Ñ¨ÊHõ uiy~°O_ç. ZO`À^Œ∂~°O áÈ`Õ g∞‰õΩ uiy ~å=\ÏxH˜
QÆ∞=ÚÖˇ· kHõÊ`«∞Å∞ k‰õΩ¯Å‰õΩ áÈ~Ú~°O_»∞ „â◊=∞ J=Ù`«∞Ok, Hõ#∞Hõ Ü≥∞‰õΩ¯= ^Œ∂~°O áÈHõO_ç. `˘~°e (=∞m§) "ÕOHõ@yi
„Ñ¨=∞^•# x<åflà◊√§ |_»eui IIÉè’wO„^Œ∞II KÕi ##∞fl W\Ï¡ˆQ ¿ãqOK«O_ç. [#‡ ™ê~°úHõO KÕã≤HÀO_ç.
37 38
=Ú#∞fl_ç 5-20 â◊~°}∞K˘K«∞Û@ <åk – ã¨~°∞QÆ QÍK«∞@ hk
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆu H©~°Î# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. <Õ#∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨ N –Ñüq h=Ù
r=Ù}˜‚ h=Ù ^Õ=Ù_»=Ù. <Õ#∞ Ç‘Ï#∞}˜‚ h=Ù ã¨~åfikè‰õΩ_»=Ù. <åˆHg∞ KÕ`«HÍ^Œ∞ h=Ù q~°∞Å∞ K«Å∞¡@ <åk – "Õ"Õ eK«∞Û@ hk
ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»=Ù. <Õ#∞ h ^•ã¨∞}˜‚ HÍ|\˜ì <å `«Ñ¨CÅ∞ h=Ù Hõ∆q∞OK«HõáÈ`Õ Z=~°∞ á⁄i h=Ù ÉèíHõÎã¨∞Å – Éèí∞_» =@∞QÍ# II<Õ<Õq∞II
Hõ∆q∞™êÎ~°∞? h=Ù 'Dâ◊√— ÖËx N"ÕOHõ>Ëâ◊√_çq, JO^Œ∞Hõx ##∞fl Hõ~°∞}ÕK«Hõ h‰õΩ
^•ã¨∞_» ##∞@ <åk – `«Ñ¨ÊHõ ÜÕ∞Å∞@ hk
`«Ñ¨Ê^Œ∞.
Pã¨nˆ~Û =~°^Œ∞_»–=@∞QÍ#
ã‘II ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»=Ù h=Ù áêÑ≤Ç‘Ï#∞_» <Õ#∞ h ¿ã= Ü≥ÚHõ¯\˜ <åk – xK«ÛÅ∞ ÔQ·H˘O@hk
Jkè‰õΩ_»g=Ü«∞º! J^èŒ=Ú_Õ#∞ ~¸ã¨∞ÖËx N"ÕOHõ–>Ëâ◊√_»=Ù QÍ# II<Õ<Õq∞II
^ŒO_»=Ú Éˇ_»∞^Œ∞<Õ `«Ñ¨CHÍÜ«Ú=Ú „Ñ¨Éèí∂!
JO_»QÀ~°∞^Œ∞<Õ#∞ JO_» h=Ù ÉèÏ"å=∞$`«O
â◊~°}∞ HÀ~°∞@ <åk Hõ~°∞}EÑ¨Ù@ hk F ^Õ=^À`«Î=∂! <Õ#∞ '|Hõ¯„áê}˜x—. h=Ù ÑïÑ¨Ó~°‚`«QÆÅ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»=Ù.
<Õ#∞ Ç‘Ï#∞_»#∞. h=Ù Jxfl\ ˜Ö’#∞ Jkè‰õΩ_»=Ù. <Õ#∞ x#∞fl â◊~°}∞ "Õ_»∞@HõO>ˇ
q~°∞Å [Å∞¡@ <åk =~°=Ú hk Uq∞KÕÜ«∞QÆÅ#∞? <åˆHO KÕ`«#=Ù`«∞Ok „Ñ¨Éèí∂!
^•ã¨∞_»#∞@ <åk K«∂ã≤ ÜÕ∞Å∞@ hk h‰õΩ ^ŒO_»=Ú ÃÑ\˜ì "Õ_»∞HÀ=@O <åÑ¨x, <å`«Ñ¨CÅ#∞ Ö’Q˘x (=∞#ã¨∞ûÖ’
Pã¨Å∞ fˆ~Û\˜ JÜ«∞º g=Ù ÃÑ@∞ìH˘x) Hõ∆q∞OK«@O hÑ¨x. h=Ù xO_≥·# ^ŒÜ«∂™êQÆ~°∞_»=Ù Hõ^•! h JO_»Ö’
P."≥II ¿ã=*Ë`«∞ h‰õΩ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! KÕ~∞° H˘x xtÛO`«QÍ =ÙO_»@O <å=O`«∞. JO^Œ∞‰õΩ TH˘x (ã¨=∞‡uOz) Ü«ÚO_»∞@
ÔQ·H˘#∞q∞^≥ ##∞fl HÍ=Ù=∞Ü«∞º! h=O`«∞. ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù ^Õ=^Õ=Ùà◊§O^ŒiÖ’# ã¨~Àfi#fl`«∞_»=Ù. h=ÙQÍHõ <å‰õΩ
k‰õΩ¯ Ü≥∞Hõ¯_»∞Ok?
Uq∞ ¿ãÜ«∞QÆÅ#∞ WO`«HõO>Ë <Õ#∞ F „Ñ¨Éèí∂! x#∞fl â◊~°}∞ "Õ_»∞@ <åÑ¨x. ##∞fl ãïQÍæ ~°H˜∆OK«∞@ hÑ¨x.
Ç¨Ïix Q˘ez "Õ_≥ J#fl=∞Ü«∞º ZO^Œ∞HõO>Ë h=Ù NÑüq. ÅH©∆ ‡^Õq h=Ù =ÓH˘@ìx^Õ =∞=Ú‡ Hõ~°∞}˜ã¨∞ÎO^•?h=Ù
~åQÆO : QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»=Ù â◊~°}ÏQÆ`«=`«ûÅ∞_»=Ù. h‰õΩ Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨ÓlOK«∞@ <åÑ¨x.
<åHÀiHõÅ∞ f~°∞Û@ hÑ¨x. ZO^Œ∞HõO>Ë... h=Ù ÉèíHõÎã¨∞ÅÉèí∞_»=Ù. <Õ#∞ h Éèí‰õΩÎ}˜‚
<Õ<Õq∞ *ËÜ«∞QÆÖË#∞ – h=Ù ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»=Ù ãïáÈ~ÚOk Hõ^•!
Ç‘Ï#∞_» <Õ #kè‰õΩ_» =– xfl\Ï h=Ù II<Õ<Õq∞II F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <Õ#∞ h ^•ã¨∞}˜‚ `«O„_ô! Jx "Õ_»∞H˘#∞@ <å Hõ~°Î=ºO.
^ŒO_»=Ú "≥@∞ì@ <åk– `«Ñ¨C Ö’ Q˘#∞@ hk g_»∞ <å ^•ã¨∞_»∞ Hõ^•! Jx ##∞fl áêeOK«∞@ h Hõ~°Î=ºO ZO^Œ∞HõO>Ë =∂
xO_ç h "≥Ñ¨C_»∞ ^ŒÜ«∂–xkèq QÍ# Pâ◊Å#∞ niÛ =~°=ÚeKÕÛ ^≥·=O h"Õ Hõ^•! h ¿ã= XHõ¯>Ë <å‰õΩ `≥eã≤Ok.
JO_ »*Ë~°∞H˘O@ <åk – JO^Œ∞‰õΩ #∂ H˘O@ hk xK«ÛÅ∞ (x`«º=¸) ##∞fl ã‘fiHõiOK«∞@ h ÉÏ^èŒº`« J~ÚáÈ~ÚOk. ZO^Œ∞HõO>Ë
^ŒO_çÜ≥ÿ∞# ^Õ=^Õ"À–`«Î=Ú_»=Ù QÍ# II<Õ<Õq∞II h=Ù 'Dâ◊√— (D~°¬ º) ÖËx "ÕOHõ>Ëâ◊√_çq Hõ^•!
39 40
5-21 JOQÆ~°OQÆ "≥·Éèí==ÚÅ – ~°OQÆ∞QÍ KÕH˘#∞K«∞
=Ú#∞fl_ç =∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞Å–=∞Ç≤Ï=∞ "≥Åã≤
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆÑü H˘Å∞=ÙniÜ«Ú<åfl_»∞. JkQÀ Jx =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ â◊$OQÍ~°"≥∞ÿ#\˜ì =∂ "ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù
_»OQÆ#Å∞ H˘Å∞=ÙQÍ x(#)Ñ¨Ù_»∞ "ÕOKÕã≤ IIJkQÀII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Ñ¨k"ÕÅ q^èŒ=ÚÖˇ·# (J<ÕHõ"≥∞ÿ#), áê~°∞Ñ¨`≥Î=ÚÅ∞
*ËÜÚ« K«∞<åfl_@» . JO>Ë JkèHÍ~°=ÚÅ#∞ K≥ÖÏ~ÚOK«∞K«∞<åfl_x» J~°Oú . â◊$OQÍ~°OQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
(™⁄OÑ¨ÙQÍ) ^Õ=`«ÅO`å ¿ãqã¨∞Î<åfl~°@. "≥<≥flÅÑ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞ "Õâß~°@ ™êfiq∞H˜. F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! JkQÀ H˘Å∞=Ùni=Ù#fl NÑüx, JÖ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡
''^ŒO_çg∞~°QÆ xÑ¨Ù_»∞ –^≥=· ~åÜ«∞_»∞—— Jx =ÙO>Ë '„áêã¨— ãïáÈ`«∞Ok. â◊$OQÍ~°"∞≥ #ÿ \˜ì =∞<ÀÇ¨ Ï ~° ∞ x ^Œ i ≈OK« O _ç . PÜ« ∞ # Ö’Hõ á êÅ‰õ Ω _» ∞ . ™ê=∞, ^•#, ÉË ^ è Œ ,
^ŒO_ÀáêÜ«∞=ÚÅ`À 'áê~°∞Ñ¨`≥Î=Ú— (JkèHÍ~°=Ú) K≥ÖÏ~Úã¨∞Î<åfl_»∞.
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»@. D XHõ¯ K«~°}ÏxˆH Ü≥∞O`≥·<å q=~°} W=fi=K«∞Û#∞. ™êfiq∞
J#O`«∞_»∞Hõ^•! K«∂_»O_ç. PÜ«∞# H˘Å∞=ÙÜ≥∞ÖÏ =ÙO@∞O^À... ™êfiq∞ Ü≥∞ÖÏ=Ù<åfl_À K«∂_»O_ç. ~°OQÆ=∞O_»Ñ¨=ÚÖ’ (ã¨ÉèÏ=∞O_»Ñ¨=Ú)
~°`åflÅ ã≤OÇ¨ã¨#=Ú g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»@. W~°∞„Ñ¨Hõ¯ÖÏ ÉèÏ~åº=∞}∞Öˇ·# N^Õq,
=∞II JkQÀ PÜ«∞Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆÑü `å#O^ŒO|∞QÍ Q˘Å∞fi#<£ Éè∂í ^Õq =Ù<åfl~@° . J\Ï¡ "ÕOKÕã∞¨ <Î åfl_@» . P =x`å=∞}∞Å∞ |OQÍ~°∞ =„ã¨=Î ÚÅ#∞
Ñ¨k"ÕÖ∫q^èŒ=ÚÖò K≥ÅOQÆ q_ç^≥· áêeOK≥~å Ö’Hõ=ÚÖò ^èŒiOz â’aèã¨∞Î<åfl~°@. "åix ã¨=∞ã¨Î^Õ=`«Å∞ â◊$OQÍ~°=ÚQÍ (™⁄OÑ¨ÙQÍ)
WkQÀ K≥ÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º Hõq`«<£ D ™⁄OÑ¨Ù gH˜∆OK«∞_ô ¿ãqã¨∞Î<åfl~°@.
=Úk`«Öò W^ŒÌ~°∞ ‰õÄ_ç N~°=∞}∞x<£ "≥∂Ç¨ÏO|∞Å<£ =ÚOK«QÍ. PÜ«∞# HÍ=e "å~°∞ JO`«=∞Ok „Ñ¨[Å#∞ J^Œ∞Ñ¨Ù KÕÜ«∞=Öˇ#O>Ë Éˇ`«ÎO
~åQÆO : ^ÕâßH˜∆ ~°≠oÑ≤OK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞ Hõ^•! "å~°∞ "≥O_ç =∞iÜ«Ú |OQÍ~°∞ QÆ∞kÜ«∞Å#∞ (<åÅ∞QÆ∞
=¸~°Å∞ á⁄_»=Ù#fl ^ŒO_»=Ú#∞) ^èŒiOz "åix J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ =ÙOK«∞`«∞<åfl~°@.
JkQÀ H˘Å∞"≥· Ü«Ú<åfl_»g – JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆÑü ™êfiq∞H˜ PÜ«∞# W^ŒÌ~°∞ ã¨`«∞Å‰õΩ "≥<≥flÅ Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞ "Õâß~°@. ''Ç¨ïO_çQÆ#∞
Ñ¨k"ÕÅ q^èŒ=ÚÅ#∞ áê~°∞Ñ¨`≥Î=Ú *ËÜ«ÚK«∞ IIJkQÀII HÍ#∞HõÅ <˘ã¨~° ÅHõ¯Å∞ *ËÜ∞« —— (Ç¨ïO_ôÖ’ =zÛ# HÍ#∞HõÅ#∞ JkèHÍ~°∞Å∞ ÖˇH¯õ Å∞
~°OQÆ=∞O_»Ñ¨=ÚÖ’ – ~°`«fl ã≤OÇ¨ã¨#=ÚÃÑ· "Õã,≤ ãïEã¨∞H˘O@∞<åfl~@° . P q^è=Œ ÚQÍ ^≥=· ~åÜ«∞_»∞ (^Õ"åk^Õ=Ù_»∞) ^ŒO_çg∞~°QÆ
JOQÆ<å=∞}∞Å`À – J=∞~°"ÕOKÕã≤ (Q˘Ñ¨Ê`«#O`À) WÑ¨C_»∞ H˘Å∞=ÙniÜ«Ú<åfl_»∞.
|OQÍ~°∞ áê=_»Å∞ – Ñ¨ãïOz ~Ú~°∞QÆ_»Å J@∞=O\˜ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜, PÜ«∞# Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}∞Å‰õΩ =∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞Å
â◊$OQÍ~°=ÚQÆ ã¨∞~°Å∞ – ¿ã=âßÜ«∞QÆ#∞ IIJkQÀII xã¨∞<Î åfl~∞° . ~°OQÆ∞QÍ (â’Éèãí ¯¨ ~°OQÍ) JOQÆ~O° QÆ"É·≥ =íè =ÚÅ`À =∂ "ÕOHõ@~°=∞}∞_»∞
"≥O_çÉˇ·_ç QÆ∞kÜ«∞Å#∞ – "Õ„`«Ç¨Ïã¨ÎÅ∞ á⁄QÆ_» WÑ¨C_»∞ P JOQÆ#Å`À (ÉèÏ=∞Å`À) H˘Å∞=Ùni qKÕÛÜ«ÚK«∞<åfl_»∞. J#O`«"≥∞ÿ#
xO_»∞ "≥<≥flÅ Ñ¨ÓÅ – ^ŒO_»Å=∞~° =∞Ç≤Ï=∞Å∞ HõÅ P â◊$OQÍ~° Ñ¨Ù~°∞+¨µx K«∂z `«iOK«O_ç. WO`«HõO>Ë J^Œ$+¨ìO
Ç¨ïO_çQÆ#∞ HÍ#∞HõÅ – <˘ã¨~° ÅHõ¯Å∞ *ËÜ«∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•?
^ŒO_ç g∞~°QÆ xÑ¨Ù_»∞ – ^Õ(^≥·)=~åÜ«∞_»∞ K≥Åy IIJkQÀII
41 42
=Ú#∞fl_ç 5-22 ãÖ^Œ_ç ™⁄=Ú‡Å∞ â◊OYK«„Hõ=ÚÅ∞
JÇ¨ Ï Ÿ|Å#$tOÇ¨ ï x cè H õ ~ åHÍ~åxfl =i‚ ã ¨ ∂ Î H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ á⁄O^Œ∞QÆ kqAÅ∞ á⁄QÆ_»QÆ#∞
~ÚOk~°#∞ ^˘O_»ÃÑ· x_ç N"ÕOHõ@–
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. #$ã≤OÇ¨ï_»∞ Ji‰õΩÅ ^Œ=∞#∞_»@. (~åHõ∆™êO`«‰õΩ_»∞).
=∞O^Œ∞ xO^Œ∞ QÆ_»∞ #Ås "å_Õ IIJÇ¨ÏŸ|ÅII
''=∞Ç¨  =∞Ç≤ Ï =∞Å#∞ =∞Åã‘ " å_≥ — — JO@∞<åfl~° ∞ . Q˘Ñ¨ Ê =∞Ç≤ Ï =∞Å`À
u~°∞QÍ_»∞`«∞<åfl_@» . PÜ«∞# g∞™êÅ∞ Jki Ñ¨_∞» `«∞<åflÜ∞« @. ''Juã≤`« #Y=ÚÅ∞—— ÉèÏ"å=∞$`«O :
D JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# "≥Åã≤# #$ã≤OÇ¨ï_»∞ Ji‰õΩÅ ^Œ=∞#∞_»∞ (â◊„`«∞=ÙÖˇ·#
JO>Ë q∞H˜¯e `≥Å¡\ ˜ QÀà◊√§. PÜ«∞# `«# "≥∞_»Ö’ "Õã≤H˘x# #QÆÅ∞ ãÖ^Œ_ç
~åHõ∆ã¨∞Å#∞ J}K«∞"å_»∞). Q˘Ñ¨Ê =∞Ç≤Ï=∞Å`À "å_Õ, =∞Åã‘ (u~°∞QÍ_»∞K«∞<åfl_»∞).
KÕã∞¨ <Î åflÜ∞« @ JO>Ë K«ÑC¨ _»∞ KÕã∞¨ <Î åflÜ∞« @. W@∞=O\˜ =~°#‚ '#Éè∂í `À #Éèqí +¨ºu— P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_≥ÖÏ=Ù<åfl_À K«∂_»O_ç.
JO>Ë g∞ˆH=∞<åfl ãÖ^ÕÇ¨Ï=∂? u~°∞=∞ÅÖ’ =Ù<åflÜ«∞<Õ... DÜ«∞# JO@∞<åfl~°∞.
PÜ« ∞ # Hõ # ∞flÅ∞ Ju "Õ Q Æ = ÚQÍ J@∞x@∞ Hõ ^ Œ Å ∞K« ∞ #flq. Hõ ~ åà◊
P."≥II `å#Ç¨ÏŸ|Å=Ú# ^Œ=∞#∞_≥· Ji‰õΩÅO =^Œ#=Ú–PÜ«∞# =ÚY=Ú ÉèíÜ«∞=Ú#∞ HõeyOK«∞K«∞#flk. PÜ«∞# HÀ~°Å#∞
|}z =∞Ç≤Ï=∞ EÃÑ #`«_»∞ =∞Åã≤ K«∂ã¨∞ÎO>Ë ÉèíÜ«∞O QÆ∞_çQ˘O@∞#flk. („Hõ=Ú‡H˘x =™ÈÎOk). PÜ«∞# #=Ùfi`«∞O>Ë,
HÍK≥ n#[#∞Å, Hõ#∞Å QÆ\ ˜ì#Ü«∞@∞¡ PÜ«∞# g∞ã¨=ÚÅ∞ Jki Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. J\˜ì P ™êfiq∞, L^Œ@∞`À (QÆ~°fi=Ú`À)
J`«x ™⁄|QÆ∞ *ˇÃÑÊ ##fl=∞Ü«∞º. H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞. PÜ«∞##∞ ¿ãqOK«O_ç.
=∞Åã≤ ´ u~°∞QÍ_»∞ P #~°ã≤OÇ¨ïxH˜ Juã≤`« #Y=ÚÅ∞ (q∞H˜¯e `≥Å¡QÍ =Ù#flQÀà◊√¡), J#O`«
Éèí∞[=ÚÅ∞... (PÜ«∞#‰õΩ ÖˇHõ¯ÖË#xfl KÕ`«∞Å∞). PÜ«∞# "Õ+¨=Ú K«∂ã¨∞ÎO>Ë q`«`«
~åQÆO : aÅÇ¨Ïi Ñ¨~å„Hõ=∞OQÍ =Ù#flk, (PÜ«∞# Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú Juâ◊~ÚOzÜ«Ú#flk). ZO`À á⁄_»"#·≥
JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞ _»i‰õΩÅ ^Œ=∞#∞_»∞ PÜ«∞# lÇ¨Ïfi (<åÅ∞Hõ) Hõ_»∞ "≥∞~°Ü«∞QÍ, W`«_»∞ JO`«∞ÖËx Hõ~°∞}Ï=¸iÎÜÕ∞
=∞Ç¨=∞Ç≤Ï=∞Å#∞ =∞Åã‘ "å_≥ IIJÇ¨ÏŸ|ÅII =∞#O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=Åã≤# Ñ¨xÜÕ∞ ÖË^Œ∞ JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. "≥O@<Õ DÜ«∞#
â◊~°}∞á⁄O^ŒO_ç.
Hõ^ŒÅ∞ Hõ#∞flÅ∞#∞ Hõ~åà◊ =^Œ#=Ú
QÆ∞_ç Q˘#∞ ÉèíÜ«∞^ŒÑ¨Ù HÀ~°Å∞#∞ WHõ D ^Õ=^Õ=Ù_»∞ `«# â◊s~°OÃÑ· ^èiŒ Oz# ™⁄=Ú‡Å∞ (PÉè~í }° =ÚÅ∞) f„="≥∞#ÿ
J^Œ~°∞ g∞ã¨=ÚÅ∞ #Å~°QÆ #=ÙfiK«∞ Hõ^ŒeHõÅ =Å¡ ãÖ^Œ_ç (K«Ñ¨C_»∞) KÕÜ«ÚK«∞#flq. â’ÉèíÖÁÅ∞‰õΩ â◊OYK«„Hõ=ÚÅ#
=Ù^Œ∞@∞`À_» Q˘Å∞=Ù<åfl_»∞ "å_≥ IIJÇ¨ÏŸ|ÅII KÕ|∂x# D ™êfiq∞x kqAÅ∞ (^Õ=`«Å∞) H©iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. PÜ«∞# WOk~°#∞
(PkÅH˜∆ ‡x) `«# `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ@∞ìH˘x Ü«Ú<åfl_»∞. D #$ã≤OÇ¨ï_Õ
Juã≤`« #Y=ÚÅ∞ ##O`« Éèí∞[=ÚÅ∞ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ#· ∞#fl N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞. ''JO^Œ∞ xO^Œ∞ Hõ_∞» #Ås"å_Õ...—— (JHõ¯_®
q`«`« Ñ¨~å„Hõ=∞ "Õ+¨=Ú#∞ WHõ¯_® ‰õÄ_® ZO`À Q˘Ñ¨ÊQÍ "å_Õ â’aèÅ∞¡K«∞<åfl_»∞). =∞i WOHÍ ZO^Œ∞‰õΩ
J`«∞Å n~°… lÇ¨ÏfiÜ«Ú QÆ_»∞"≥∞~°Ü«∞QÆ PÅã¨ºO PÜ«∞##∞ P„â◊~ÚOK«O_ç.
q∞uÖËx Hõ~°∞} "≥∞~°ã‘ "å_Õ IIJÇ¨ÏŸ|ÅII
43 44
5-23 PÜ«∞=ÚÅ∞ ™ÈHõ <å`« _®# ÖˇÅ¡ Éˇ@∞ìHÀQÍ
=Ú#∞fl_ç ~¸ Ü≥∞_» #=ÙfiÅ∞ #"Õfi "Õ =∞=∞‡ h=Ù
Hõ_»Ñ¨lÖÏ¡ Hõ_»Ñ¨ `åÅ∂HÍÖ’x z#fl ^•ãïÑ¨Öˇ¡ ã¨g∞áê# Ö’Ü«∞Ö’ "ÀÜ«∞=∞‡ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _ÀQÆ∞#∂`«ÅÖ’ QÆ∂_≥
"Õ~Ú#∂`«∞Å∞ (ÉÏ=ÙÅ∞) QÆÅ „Ñ¨^Õâ◊=Ú#‰õΩ '"À#∂`«∞ÅHÀ#— JxÜ«Ú h ~ÚK«Û <å`« _»∞<åfl_»∞ h=Ù "≥∞K«Û ~å^• II"≥ÚHõ"≥ÚHõII
'"ÀQÆ∞#∂`«∞ÅHÀ#— JxÜ«Ú ¿Ñ~°∞¡QÆÅ „Ñ¨^Õâ◊=Ú#flk. JK«@ #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
P~åkèOÑ¨|_»∞K«∞<åfl_»∞. PÜ«∞# ^Õ"Õi PkÅH˜∆ ‡. P ^Õqx =Ù^ÕÌtOz J#fl=∞Ü«∞º J=∂‡! PkÅH©∆ ‡ h=Ù #$ã≤OÇ¨ïx ^Õ"Õiq, WOHõh‰õΩ "≥ÚQÆ=Ú "≥ÚQÆ=Ú
K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ H©~#Î° Wk. Z^Œ∞~°∞QÍ =Ù#flÑC¨ _Õ h‰õΩ „Ñ¨^=Œè ∞HÀÑ¨=Ú ZO^Œ∞Hõ=∂‡? Z^Œ∞~°∞QÍ#∞#flÑ¨C_»∞ =ÚOQÀÑ¨=Ú (=ÚO^Œ∞ { HÀÑ¨=Ú) ZO^Œ∞Hõ=∂‡? XHõ„Ñ¨Hõ¯
PÜ«∞<Õ"∂≥ Ñ¨HÑõ H¨ õ #=Ùfi`«∂<Õ `«# ÑÖ`«O K«∂Ñ≤OK«∞H˘O@∞<åfl_∞» , Jx J=∞‡"åi h=Ù HÀÑÖ`À ã¨`«=∞=Ù`«∞O>Ë, PÜ«∞# Ñ¨HõÑ¨Hõ #=Ùfi`«∂<Õ Éˇ@∞ì ãïQÍ ÑÖ`«=Ú#
`«~°Ñ¨Ù# =∂\Ï¡_ç ã¨ÅÇ¨eã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. #∞<åfl_»∞.
HõOII ''"≥ÚHõ"≥∞^Œ∞><≥ =ÚOQÀÑ¨=Ú JO`«\ ˜ #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ky=zÛ h^ŒQÆæ~°‰õΩ K≥eHõ`≥ÎÅ#∞ ãïÌK≥Ñ¨Ê\ÏxH˜
WHõ<ÕÅ<≥ PkÅH˜∆ ‡!—— Ç≤Ï`«=Ù `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞<£ ÑÖÑ≤OK«QÍ<Õ h=Ù `«Å=Oz PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê#=hfl JOwHõi™êÎ=Ù. ZO^Œ∞‰õΩ `«b¡!
Ñ¨HõÑ¨Hõ #QÆ=Ù #$ã≤OÇ¨ïx Ñ¶¨∞#∞_≥·# ™êfiq∞ `«#O`«@ `å<Õ ÖÁOyáÈ~Ú h=^ŒÌ‰õΩ =KåÛ_»∞. ãÖ`À+Ö`À h
xHõ QÆ∂_»∞=Ú J#fl=∞Ü«∞º WOk~°HõxÜ≥∞<£ KÕ`«∞ÖÏ~å PÜ«∞#‰õΩ ¿ã=KÕã≤H˘#==∂‡!
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ h HÀÑÖ `«yæOK«∞@‰õΩ ™êfiq∞, h‰õΩ Hõ>Ëì HõÑ¨Ê=Ú Uq∞\’ K«∂âß"å `«b¡! Hõ_»∞
"≥∂Ç¨Ï=ÚÖË (hÃÑ· JO`«∞ÖËx J#∞~åQÆ"Õ∞). J@∞=O\˜ ™êfiq∞x, Ü≥∞_»=∂@Å`À
"≥ÚHõ"≥ÚHõ "≥∞^Œ∞@<≥ =ÚOQÀÑ¨ q∞Hõ<ÕÅ
(ÃÑ_»ãï =∂@Å`À) u\˜ìOKÕ"ÕÅ=∂‡? `«_»qg∞~° (PÅã¨º"≥∞ÿ#^Œx), `«~°∞}∞Å∞
Ñ¨Hõ Ñ¨Hõ #QÆ∞`å<≥ ÑÖ`« q∞K≥Û <å`«_»∞ II"≥ÚHõ"≥ÚHõII
(h K≥eHõ`≥ÎÅ∞) J`«x (#$ã≤OÇ¨ïx) ^˘aƒ~°@ (ÔQO\˜"Õâß~°@). Wk `«QÆ^Œ∞ `«b¡!
P`«_≥ h =Ù#fl KÀ\˜ HõOQÆ#Å #OÑ¨QÍ#∞ h Ñüx Q˘_»=Åhfl n~°∞#@∞¡ "Õ_»∞H˘#==∂‡! PÜ«∞# ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞ x#∞fl
~¸`«Å ^ŒÅ =OKÕ=Ù ÜÕ∞Å=∞‡ h=Ù `«Ñ¨ÊHõ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞.
HÍ`«iO K«O`«@ É’Hõ Ñ¶¨∞#∞_»∞ ^•<≥ =K≥Û
JO`«\ ˜ QÆOcè~° ~“„^Œ #$ã≤OÇ¨Ï=¸iÎ [iy# PÅ™êºxH˜ zOuã¨∂Î WHõ=ÚO^Œ∞
KÕ`«∞ÖÏ~° h"≥ ¿ã= ¿ãÜ«∞==∞‡ ~ÚÑ¨Ù_»∞ II"≥ÚHõ"≥ÚHõII
JÖÏ [~°∞QÆ^Œx Z<Àfl 'P#ÖˇÅ¡Éˇ@∞ì— (X@∞¡ Z<Àfl ÃÑ@∞ìH˘x) "Õ_»∞H˘O@∞O>Ë,
Hõ_»∞ "≥∂Ç¨Ï=ÚÖˇ h‰õΩ QÆÑ¨Ê =∂`«_»∞ "≥@ìQÆ h‰õΩ #=Ùfi PQÆHõ Ñ¨HõÑ¨Hõ=∞x ~¸Ü≥∞_» (WÑ¨C_Õ) #=Ùfi`å=Ù. ZO^Œ∞‰õΩ `«b¡?
Ü≥∞_»=∂@Å k\˜ìOKÕ "ÕÅ=∞‡ h=Ù F [QÆ[˚#h! u~°∞=∞ÅÖ’x N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ WHõ¯_» D ''"ÀQÆ∞#∂`«Å HÀ#—— Ö’
`«_»q g∞ ~å`«x `«~°∞}∞Å∞ ^˘aƒ~°@ ''h WK«Û<å`« _»∞<åfl_»∞—— (h W+¨ì„Ñ¨HÍ~°"Õ∞ PÜ«∞# hÃÑ· J#∞~°‰õΩÎ_≥·Ü«Ú<åfl_»∞).
Q˘_»=Å∞ n~° "Õ_»∞HÀ==∞‡ Ñüx II"≥ÚHõ"≥ÚHõII WO^Œ∞‰õΩ h=Ù PÜ«∞#∞fl "≥∞K«Û~å^• `«b¡!
45 46
5-24 JÅ~° N"ÕOHõ>Ëâ◊√–_»xÜÕ∞\˜ =∂eq∞
=Ú#∞fl_ç #Å∞k‰õΩ¯Å‰õΩ <À_» – #_»Ñ¨QÍ#∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«H¯õ \˜ *Ï˝#É’^è#Œ ∞ KÕã∞¨ <Î åfl~∞° . q#O_ç. r=Ù_»<Õ =∞Oz =ÚeÔQ ^èŒ~å‡~°÷ HÍ=∞ – "≥∂Hõ∆^èŒ#=Ú QÆ_çOz
Ñ¨Å∞=∂~°∞ r=Ù_»<Õ – |Å∞ =∞~°HÍ_» IIHÍO`«ÅII
=∞~°HÍ_»∞ (=∞Oz <åq‰õΩ_»∞) =Ù<åfl_»@. "å_»∞ =∞Oz"å_Õ HÍx „ã‘ÎÅ =∂#=Ú
J<Õ ''Hõ~°Ñ¨\ÏflÅÖ’—— (F_»ˆ~=ÙÅÖ’) kQÍ_»@. Jn, =∞O`«<å# (~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ) ÉèÏ"å=∞$`«O :
[iáê_»@. JO`Õ... WOˆH=ÚOk? ãÖ™ê~°™êQÆ~°OÖ’ u~°∞QÆ∞ÖÏ_®_»@. ^ÕÇ¨ÏO F #~°∞ÖÏ~å! r=Ù_»<Õ XHõ '=∞~°HÍ_»∞— (<åq‰õΩ_»∞) =Ù<åfl_»∞. "å_»∞ ã¨fi`«Ç¨QÍ
J<Õ F_»g∞^Œ „Ñ¨Ü∂« }O KÕã∂¨ ,Î áêÑ¨ÑÙ¨ }ÏºÖ<Õ ã¨~∞° ‰õΩÅ∞ xOÑ¨ÙH˘x, X_»∞¤ KÕ~å_»@. =∞Oz"å_Õ. HÍx HÍO`«Å =∂#=Ú („ã‘ÎÅÜ«∞Hõ¯ =∂#=Ú) J<Õ ''Hõ~°Ñ¨\ÏflÅÖ’——
"åºáê~°O HÀãÖ u~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl_»@. "å_»∞ rqOz=Ù#flO`« HÍÅO (F_»ˆ~=ÙÅÖ’) =∞O`«<å# (~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ) ky<å_»∞. (WHõ"å_ç uÑ¨ÊÅ∞ Uq∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨ HõeˆQ^•Hõ P 'Ü«∂=— `«Ñ¨Ê^Œ∞. K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú?)
LII ÖË=∞Å =∂#=ÚÖò Ü«∞<≥_ç ˆ~=ÙÅÖ’ kÔQ Kå@∞ =∂@∞QÍ Jik (JÅqQÍx) ãÖ™ê~°=Ú J<Õ =∞Ç¨™êQÆ~°OÖ’ ^ÕÇ¨Ï=Ú J<Õ F_»g∞^Œ,
HÍ=Ú‰õΩ_≥·# 'r=Ù_»—#∞ QÆ^ŒÌi <åq‰õΩ_»#fl=∞Ü«∞º<≥<£ L~°∞QÆu kiQÍ_»∞ („âı+¨ª"≥∞ÿ# q^èŒOQÍ „Ñ¨Ü«∂}ÕKå_»∞). P F_»Ö’ áêÑ¨Ñ¨Ù}ÏºÅ<Õ
„¿Ñ=∞#∞ =∂Ü«∞Ö’ ^Œye "Õ^Œ#*ˇO^≥#∞ „ÉèÏOu l‰õΩ¯K«∞<£ ãïÜ≥ÿ∞# ã¨~°∞‰õΩÅ#∞ xOÑ¨ÙH˘<åfl_»∞. Pq^èŒOQÍ r=Ù_»∞ J<Õ P `«Å =∞~°HÍ_»∞
áê=∞~°∞_≥· K«iOz, `«∞k =∂^èŒ=Ù<≥OK«∞K«∞ á⁄O^≥ ã¨^Œæu<£ (=∞Oz <åq‰õΩ_»∞) ^Œi*ËÔ~ (X_»∞¤‰õΩ KÕ~°∞H˘x<å_»∞).
ÖË=∞Å∞´ „ã‘ÎÅ∞ JO`«∞ÖËx x@∂ì~∞° ÊÅ<Õ QÍe qã¨~™° êyOk. [_çÜÚ« (K«eOÑ¨*Ü
Ë Ú« ) HÀiHõÖ<Õ
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ `≥éKåÑ¨ Öˇ`«Î|_ç#q. P qÑ¨s`«"≥∞ÿ# QÍe J_ç (JkèHõ=ÚQÍ) |~°∞"≥·# =∂Ü«∞#∞
HÍO`«Å =∂#=∞<Õ\ ˜ – Hõ~°Ñ¨\ÏflÅ‰õΩ kÔQ ^•O\’¡ (`≥éKåÑ¨Ö’) xO_® xOÑ≤Ok. P q^èOŒ QÍ r=Ù_»<Õ P <åq‰õΩ_»∞, Ü≥∞_»`åÔH
=∞O`«<å# r=Ù_»<Õ – =∞Oz =∞~°HÍ_»∞ IIHÍO`«ÅII (`«#∞ KÕ~°=Åã≤# ™ê÷#=Ú#∞ KÕ~å_»∞). Pq^èŒOQÍ <ÒHÍ „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞ (ãÖ™ê~°
Jik ãÖ™ê~°=∞<Õ – Ü«∞O|∞kèÖ’# kiy `åÑ¨„`«Ü«∂Å∞) [~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~Ú.
L~°∞QÆu ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù– \’_»g∞^Œ J~Ú`Õ, XHõ<å_»∞, N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»<@
Õ @∞=O\˜ =∂eq∞ (F_»#_çÃÑ ã¨~O° QÆ∞,
ãïÉÏÑ¨Ñ¨Ù}º=ÚÅ – ã¨~°‰õΩÅ∞ xOK«∞H˘x
ÖËHõ, "å`«ûÅº=Ú HõÅ"å_»∞) P F_»#∞ #Å∞k‰õΩ¯Å‰õΩ #_»Ñ¨QÍ ^èŒ~°‡=Ú, J~°ú=Ú,
^Œi*ËÔ~ r=Ù_»<Õ – `«Å =∞~°HÍ_»∞ IIHÍO`«ÅII
HÍ=∞=Ú J<Õ ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# ^èŒ#=ÚÅ#∞ (ãÖÑ¨^ŒÅ#∞) QÆ_çOz =∂\˜=∂\˜H©
Hõ_»ÖËx x@∂~°∞Ê–QÍe qã¨~°QÍ#∞ r=Ù_»<Õ P <åq‰õΩ_»∞ JO`«º=Ú# "≥∂Hõ∆=Ú J<Õ ã≤ix QÆ_çOz, `«iOKå_»∞.
[_çÜ«Ú QÀiHõÅ<Õ– KåÑ¨ÖˇuÎ
J_ç |~°∞=ÙQÆ =∂Ü«∞– JO^Œ∞ xO_® xOK«∞H˘x
Ü≥∞_»`åÔH r=Ù_»<Õ–~¸ =∞~°HÍ_»∞ IIHÍO`«ÅII
47 48
5-25 `«~°∞}∞Å =ÅÑ≤OK«∞ `«ye ÃÑ·H˘#_»∞
`«∞~°QÆ=Ú^ÀÅ∞ ~“`«∞#∞ QÍ_»∞
=Ú#∞fl_ç u~°∞"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· k~°∞QÆ∞ <≥Ñ¨C_»∞#∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi „ÑüÉèí Hõà◊§‰õΩ Hõ\ ˜ì#@∞¡ K«∂¿Ñ ^Œâß=`å~° =~°‚# H©~°Î# Ñ¨~°=∞=¸iÎÜ≥ÿ∞ Ñ¨~°QÆ∞ h Ñ¶¨∞#∞_»∞ IIZ=fi_ÀII
<˘Hõ\ ˜ q#O_ç. á⁄_»∞Ñ¨Ù Hõ^äŒÅ=Öˇ QÆ∂_è®~°÷=Ú`À H˘#™êˆQ „Ñ¨â◊flÅ „Ñ¨¿ÇÏoHõ.
Z=fi_À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh "å_»∞ KåÖÏ KåÖÏ ^Œ∂~°OQÍ =Ù<åfl x~°O`«~°O =∞#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Z=fi~À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh, Hõ_∞» ^Œ=ÙfiÅ<Õ (KåÅ^Œ∂~°OQÍ<Õ) =Ù<åfl... `«ÅÑ¨ÙÅÖ’<Õ
`«ÅÑ¨ÙÅÖ’<Õ (PÖ’K«#Ö’¡<Õ =ÙO\Ï_»@). Z=~°ÉÏƒ? '=_çyO^Œ∞Ñ¨_∞» — ¿ã=‰õΩ_»∞QÍ_»∞, =ÙO_»∞#∞ (=∞# =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ =ÙO\Ï_»∞).
JO>Ë... K«@∞‰õΩ¯# J^è=Œ Ú_ç=Öˇ J}˜y =∞}˜y =ÙO\Ï_»∞, HÍx Ü≥∞=fiiH© ¿ã=‰õΩ_»∞
HÍ_»@. Ü≥∞=fi~À =∞i? ''`«QÆ∞ QÍÑ¨Ù |#∞Å∞ <≥O`«Ü«Ú ^≥Å¡`«#=Ú—— – JO>Ë? ''Z_»Ü«∞=Ù `«# Ô~Hõ¯ÖˇQÆã≤áÈÖË_»∞——... (Z_»ÉÏÜ«∞x Ô~Hõ¯Å∞<åfl áêÑÖ
ZyiáÈÖË_∞» ... Z=fi~∞° ? KÕÑ.¨ .. JO>Ë =∞`åûº=`å~°O). ''Hõ_∞» ^•QÆ∞ QÍx ^˘OQÆÜÚ«
=∂É’\˜ "åiH˜ 'á⁄_»∞¿Ñ— J~°÷OHÍ^Œ∞. 'q_»∞Ñ¨Ù— QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk? HÍ_»∞——... (ZÑ¨C_»∂ =Ú_»∞K«∞H˘x ^•yH˘x =ÙO\Ï_»∞. JO`« =∂„`å# ^˘OQÆ
K«OII Hõ#∞_çk Z=fi_À Ü≥∞~°∞HõHÍ^Œ∞~° ^Œ=Ùfi# =ÙO_ç‰õÄ_» `å<£ J#∞HÀHõO_ç... Z=fi~°∞? `åÉËÅ∞... JO>Ë ‰õÄ~å‡=`å~°O). ''=_ç yO^Œ∞Ñ¨_»∞#∞
J#∞=ÙQÆ xO_çÜ«ÚO_»∞ =∞# JO^Œi ^˘_»¤ `«ÅOÑ¨ÙÅO^Œ∞#<£ ¿ã=‰õΩ_»∞HÍ_»∞——...(K«@∞‰õΩ¯# J^èŒ=Ú_ç=Öˇ J}˜y=∞}˜y =ÙO\Ï_»∞ HÍh ¿ã=‰õΩ_»∞
HÍ^Œ∞... =∞iÜ≥∞=~°∞? WOÔH=~°∞ =~åÇ¨Ï=Ú). ''"≥_»QÆ∞ QÀà◊¡#∞ ÃÑOK«∞ q@∞_»∞
q#∞=∞x J#fl=∞Ü«∞º WHõ q+¨µ‚x P Ü«∞=`å~° bÅÅ<£ HÍ_»∞—— (qHÍ~°OQÍ QÀà◊¡#∞ ÃÑOK«∞H˘x =ÙO\Ï_»∞ HÍx q@∞_»∞ =∂„`«O
Q˘#H˘x K≥Ñ¨ÊQÍ =Úiã≤ QÀÑ¨º=Ú ''qÑ¨ÊQÆ—— E`«∞ NÇ¨Ïs! HÍ^Œ∞...Ü≥∞=fi~À? #~°ã≤OÇ¨ï_»∞)
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ ''q∞QÆ∞Å ÉÁ\˜ì"å_»∞ q∞O\˜H˜x ÉÁ_»=Ù——... JO>Ë (ZO`À á⁄\˜ì"å_»∞ HÍh
PHÍâßxfl q∞OzáÈÜ«∂_»∞... Ü≥∞=fi~∞° ? "å=∞#∞_»∞). ''[QÆ_®Å∞ `«Ñã¨ ≤ "Õ+=¨ ÚÅ∞——
Z=fi_À QÍx Ü≥∞~°∞Hõ ~å^Œ∞ Hõ_»∞ ("Õ + ¨ " Õ ∞ "≥ ∂ „ÉÏÇ¨ Ï ‡}∞xk, KÕ ¿ ã^Õ " ≥ ∂ áÈ\Ï¡ @ ... Ü≥ ∞ =~° ∞ ? WOÔ H =~° ∞
^Œ=ÙfiÅ<Õ =ÙO_»∞ `«ÅÑ¨ÙÖ’ #∞O_»∞ IIZ=fi_ÀII Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞). ''=∞QÆ∞=ÔH· áÈ~å_»∞ =∞i q~°‰õΩÎ_»∞#∞——.. JO>Ë (ÉèÏ~°ºHÀãÖ
Z_»Ü«∞=Ù `«# Ô~Hõ¯ÖˇQÆã≤ áÈÖË_»∞ Ü«Ú^ŒOú KÕâß_»∞. HÍx rq`«=∞O`å ÉèÏ~°ºÖË‰Ωõ O_® q~°H`Î˜ À>Ë „|uHÍ_»∞ Ü≥∞=~°ÉÏƒ?
Hõ_»∞^•QÆ∞QÍx ^˘OQÆÜ«Ú QÍ_»∞ =∞# N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ). ''`«Q∞Æ QÍÑ¨Ù |#∞Å∞ <≥O`«ÜÚ« ^≥Å`¡ #« =Ú——... JO>Ë (`«#‰õΩ
=_çyO^Œ∞ Ñ¨_»∞#∞ ¿ã=‰õΩ_»∞#∞ QÍ_»∞ `«y# q^èŒOQÍ<Õ) ã¨∞=ÙÅ#∞ HÍã≤# ('`≥Å¡x— Q˘_»¡ HÍÑï) Ü≥∞=~°∞? |Å~å=Ú_»∞.
`≥Å¡x"å_»∞ JO>Ë J=∂Ü«∞‰õΩ_»x ‰õÄ_®...)
"≥_»QÆ∞ QÀà◊√§ "≥OK«∞ q@∞_»∞#∞ HÍ_»∞ IIZ=fi_ÀII
''`«~°∞}∞Å =ÅÑ≤OK«∞ `«yeÃÑ· H˘#_»∞——... („ã‘ÎÅ#∞ "≥∂Ç≤ÏOÑ¨ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞
q∞QÆ∞ÖÏ ÉÁ\˜ì"å_»∞ q∞O\˜H˜x ÉÁ_»=Ù HÍx HÍO`«ÅÃÑ· "åº"≥∂Ç¨Ï=Ú ÖËx"å_»∞... Ü≥∞=fi~∞° ? |∞^Œú ÉèQí "Æ å#∞_»∞). QÆ∞é]=Ú#∞
[QÆ_®Å∞ `«Ñ¨ã≤ "Õ+¨=ÚÅ∞#∞ `ÀÅ∞#∞ HÍx ~“`«∞HÍ_»∞... (Ü≥∞=Ô~· =ÙO\Ï~°∞? WOÔH=~°∞ Hõe¯ ÉèíQÆ"å#∞_»∞). D
=∞QÆ∞=ÔH· áÈ~å_»∞ =∞i q~°‰õΩÎ_»∞#∞ Ñ¶¨∞#∞_»∞ Ñ¨~°=Ú<˘ã¨QÆ∞ Ñ¨~°=∞=¸iÎÜ≥ÿ∞, ZÑ¨C_»∂ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«Å=ÚÃÑ·
`«QÆ∞ QÍÑ¨Ù |#∞Å∞ <≥O`«Ü«Ú ^≥Å¡`«#=Ú IIZ=fi_ÀII u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞... Ü≥∞=~°Ü«∂º PÜ«∞#? U"≥∂... POQÆ¡ÉèÏ+¨Ö’ No money
for guessing JO\Ï~°∞. g∞~°∞ `«Å|^ŒÌÅ∞ H˘@∞ìH˘x K≥Ñ≤Ê<å... ÃÑ·™ê ‰õÄ_®
W=fi#x `≥Å∞QÆ∞Ö’ J~°úO.
49 50
5-26 =Ú~°^Œ#∞Ax ÃÑ^ŒÌ "≥Ú^Œe Ü≥∞=ÚHõ nã≤
=Ú#∞fl_ç `«∞~°∞Å∂^Œˆ~ `«∞`«∞Î `«∞`«∞Î `«∞`«∞Î`«∞Î
u~°∞"ÕOHõ@ yi^Õ=Ù_»∞ ÔQez# ã¨–
ÉèíÜ«∂#Hõ ~°ã¨ „Ñ¨^è•#OQÍ ™êyáÈÜÕ∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î# q#O_ç. =∞~°=Ú##∞ =∞=∞‡ =∞=∞‡ =∞=∞‡ =∞=∞‡=∞ IIÉÏÑ¨ÙII
''ÉÏÑ¨Ù ^≥·==∂! =∂ áêe Éèí==∂! fÑ¨Ù~åHÍã≤ <≥`«∞Î~°∞ nO ^ÀO ^ÀO ^ÀO^ÀO
ÉèÏ"å=∞$`«O :
^ÀO Jx—— "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞ H©~°Î#. ''ÉÏÉ’Üü∞! ^Õ=Ù_®! =∂‰õΩ#fl ã¨`åÎ (|Å=∂)!
fÑ¨Ù~åHÍã≤ (Ü«∂`«#Å∞ ÃÑ>Ëì ~åHõ∆ã¨∞Å) <≥`«∞Î~°∞ nO^ÀO^ÀO^ÀO (Jx zOkOz ÉÏÑ¨Ù! ^≥·==∂! =∂áêe Éèí==∂!
"ÕÜÚ« K«∞<åfl=Ù) Jx Ñ¨Åq¡ H˜ J~°Oú K≥ÑC¨ HÀ=K«∞Û#∞. Jn ^•^•Ñ¨ÙQÍ t==Ú<≥u#Î (ÉÏÉ’Üü∞! ^Õ=Ù_ÀÜü∞! =∂‰õΩ#fl |Å=∂!) fÑ¨Ù~åHÍã≤ <≥`«∞Î~°∞ (Ü«∂`«# ÃÑ>Ëì
J#fl=∞Ü«∞º ÉèíH˜Î áê~°=â◊ºOÖ’, N"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ HÍÅ<Õq∞, =∞Ç¨ÏŸ^Œ~°∞_»∞, ~åHõ∆ã¨∞Å <≥`«∞Î\ ˜Ö’) nO^ÀO^ÀO ^ÀO^ÀO ^ÀO^ÀO Jx á⁄~å¡_»∞=Ú.
=Ú~åã¨∞~°∞_»∞, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ =O\˜ ~åHõã∆ ∞¨ Å <≥`∞« ~Î ∞° „`åy# Ji ÉèÜ
í ∞« OHõ~∞° _»x
JO@∞<åfl~°∞. WkQÀ h KÕuÖ’ =Ù#flk HÍÅ<Õq∞ J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ x 'Ñ¨Ù„Ô~—. Jk HõOK«∞ „"≥∂y#@∞¡
ZO`«Öˇã¨ûQÍ (ÉÏQÆ∞QÍ) â◊|ÌO KÕã¨∞Î#fl^À K«∂_»∞. P Hõ~åà◊#$`åºxH˜ `«QÆæ@∞¡ `åà◊O
`Õ≥II ÉÏÑ¨Ù! =∂ áêe^≥·==∂! fÑ¨Ù ^Œ#∞A "ÕÜ«∞O_ç, `«`«Î `«`« `«`«Î`« `«`«Î`å. ã¨~°fiHÍÅÜ«∞O^Œ∞ =∂ Éèí∂`«QÆ}=ÚÅ‰õΩ ~°H˜∆OK«∞
^ÀQÆ∞ <≥`«∞Î@ nO^À=Ú ^ÀO J##∞K«∞ k‰õΩ¯ g_Õ ( Nx"åã¨∞_»∞). <Õ_»∞#∞ <ÕÅg∞^Œ ™êëêìOQÆÑ¨_ç "Õ_»∞HÀO_ç. nèOnèOnèO
t==Ú<≥`≥Î#∞ J#flÜ«∞º Nx"åã¨! nèOnèOnèO Jx nè~°`«fiO`À HÍáê_ç P^Œ∞H˘O\Ï_»∞.
ÉèíH˜Î áê~°=â◊ºO|^Õ ''=∞=∞‡! =∞=∞‡!——
P<å_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx Ñ¨zÛ<≥`«∞Î~°∞ =∂#Hõ (=ke ÃÑ@ì‰õΩO_®) Ñ¨xQ˘x
~åQÆO : =∂à◊q (Ñ¨x"ÕàÏ) `å<≥ `≥yH˘#∞ (PÜ«∞<Õ `≥yOz „`åy"Õâß_»∞). JÑ¨C_»∞ ZO`« qO`«
ÉÏÑ¨Ù ^≥·==∂ =∂áêe Éèí==∂ â◊ÉÏÌÅ∞ =KåÛÜ≥∂... uuÎ uuÎ uuÎu. J_»¤"≥ÚzÛ# =∞Ç¨ÏŸ^Œ~°∞_»∞ =O\˜ ~åHõ∆ã¨∞Å
fÑ¨Ù ~åHÍã≤ <≥`«∞Î~°∞ nO ^ÀO^ÀO ^ÀO^ÀO ^ÀO^ÀO IIÉÏÑ¨ÙII gÑ¨ÙÅhfl ^Œ}^Œ}=∞x _Àà◊¡ÖÏQÍ „"≥∂QÍ~Ú. P'_Àà◊√¡— ãïQÍæ „"≥∂QÆ@O ÖË^Œ∞ÖÏ
HÍÅ<Õq∞ Ñ¨Ù#∞H˜k HõOK«∞=Öˇ Öˇã¨û"åw =ÙOk. "å\˜ `ÀÅ∞ aQÆ∞=ÙQÍ ayOK«O_ç. WÑ¨C_»∞ H˘\˜ìK«∂_»O_ç. P Jn aO
`åà◊"≥Ú`«Îˆ~ `«`«Î `«`« `«`«Î`Î« aèO aèO aèO aèO aèO Jx ã¨Ô~·# ^èŒfix =ã¨∞Î#flk.
HÍÅ"≥∞Å¡ =∂ Éèí∂`«QÆ}"≥∞Å¡ g_≥ HÍK≥ =Ú~° J<Õ¿Ñ~°∞QÆÅ ~åHõ∆ã¨∞x D NÇ¨Ïi K«OÑ≤# ãÖQÆu `≥Å∞ã¨∞Hõ^•! "å_ç
<ÕÅ|_ç <Õ_»∞#∞ nèOnèO nèO nèO nèO nèO nèO IIÉÏÑ¨ÙII "≥Ú^Œe Ü≥∞=ÚHõ (HÍe Z=ÚHõ) KåÖÏ ÃÑ^ŒÌk. JkQÀ JHõ¯_» Ñ¨_ç=Ù#fl P Z=ÚHõ
Ñ¨xQ˘x =∂#Hõ Ñ¨zÛ <≥`«∞ÎÔ~Ñ¨C_»∞#∞ fã≤H˘x `«∞~°∞Å∂^Œˆ~ (Juâ◊~ÚOz =Ó^ŒO_ç). `«∞`«∞Î `«∞`«∞Î `«∞`«∞Î `«∂. D
`≥y H˘#∞^•<≥ uuÎ uuÎ uuÎu =∂Ü«∞^•i ~åHõã∆ ∞¨ ÅO^Œih QÔ ez# "å_»∞ "Õ~Ô =~À HÍ^Œ∞. =∞# u~°∞"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _Õ.
`«QÆ∞ =∞Ç¨ÏŸ^Œ~°∞ gÑ¨Ù ^Œ}^Œ}=∞x "åw P ã¨=∞~°=ÚÅxfl\ ˜Ö’ ÔQez#k P ™êfiq∞ÜÕ∞. =∞=∞‡! =∞=∞‡! =∞=∞‡! (=ˆ~"å!...
ay~ÚOK«ˆ~ `ÀÅ∞ aèOaèO aèOaèO aèOaèOaèO IIÉÏÑ¨ÙII =ˆ~"å!... =ˆ~"å! J<Õ „Ñ¨â◊Oã¨)
51 52
=Ú#∞fl_ç 5-27 Ñ¨Ù\˜ìOz# "å_»=Ù Éèí∂^èŒ=Ù_» =@∞QÍ#
^Œ@ì=ÚQÆ <≥OK«QÆ Ñ¨^Œã¨∞÷_» <Õ#∞
Éèí[# =Öˇ ™êˆQ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î# Wk. =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÖ’ `˘\˜ì(@ì) Hõi~å[ =~°^Œ∞_» h"Õ k‰õΩ¯QÍ#
=¸Ü« ∞ |_ç # =Ú`« º =Ú=O\˜ " å_» ∞ =Ú‰õ Ω O^Œ ∞ _» ∞ . ˆ H â◊ = Ù_» ∞ ''`˘\˜ ì — — QÆ\ ˜ìQÍ <å HÀiHõ eHõ¯_» Ñ¶ë~ÚOK≥#∞ IIˆHâ◊=II
Hõi~å[=~°^Œ∞_»∞. |Ç¨ïâß Jk '`˘@ì— J~Ú=ÙO@∞Ok. '`˘@ì— JO>Ë ^Œ∞O_»w_»∞
QÆ∞~°∞==Ù Q˘Å¡Å‰õΩ QÀqO^Œ~åA=Ù QÍ#
Jx J~°Oú . <Õ#∞ ''Ñ¨^ãŒ ∞¨ _÷ —» — #<åfl~∞° . JO>Ë U xÑ¶∞¨ O@∞=ÙÖ’#∞ J~°Oú ^˘~°HÖõ ^Ë ∞Œ . x~°O`«~°=Ú áê_ç xO_≥#∞ =∂‰õΩ
[#‡Å<≥`«∞Î`«∞ k‰õΩ¯ `≥eÜ«∞Hõ uiˆQ "å_çx... Jx <Õ#∞ ÉèÏqOKå#∞. z~°O`«# ^Õ=Ù_»=Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° h=Ù
ã‘II ˆHâ◊=! QÀqO^Œ! Hõ$+¨‚! <å~åÜ«∞}! Ñ¨~°=Ú xÇ¨Ï=Ú =∂‰õΩ |Å∞=ÙQÍ HõeÔQ IIˆHâ◊=II
=¸ã≤# =Ú`≥Î=∂! „"≥ÚÔH¯^Œq∞Hõ ÉèÏ"å=∞$`«O :
<≥q∞‡ K«„HÍÜ«Ú^è•! h=Ù QÆÅ=Ù QÍ# F Hˆ â◊"å! <å~åÜ«∞}Ï! NHõ$ëê‚! QÀqO^•! =Ú‰õΩO^•! h=Ù =¸ã≤# =Ú`≥=Î Ú
Ñ¨q∞‡ =∂H˜HõÃÑ·# ÉèíÜ«∞=∞^ÕÅ? =O\˜"å_»=Ù. x#∞fl ÉèÏqOK« QÆey# "åiˆH h=Ù =Ù<åfl=Ù. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx=Öˇ
Ñ¨Ù\˜ìOK«∞"å_»=Ù Éèí∂~°=∞}∞_»g=Ù ÖË=Ù J<Õ "åiH˜ ÖË=Ù. Wk =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨Ê J#∞‰õΩ<Õ "å_çH˜ 'z¿ÑÊ— q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
Ü≥∞OK« 'Ñ¨^Œã¨∞÷_»— ÜÕ∞#∞ ^Õ=! h‰õΩ „"≥ÚÔH¯^Œ=Ú „Ñ¨Éèí∂!
<≥q∞‡ (ˆH∆=∞=Ú <˘ã¨QÆ∞) K«„Hõ=Ú PÜ«Ú^èŒ=ÚQÍ QÆÅ"å_»<Õ h=Ù. HÍ=Ù#
Q˘Å¡Å QÆ∞~°∞_»=Ù QÀqO^Œ~åA=Ù =∂‰õΩ WHõ Z#fl\H˜ © 'Ñ¨q∞‡ ÉèÜ í ∞« O— (Juâ◊~ÚOK«# ÉèÜí ∞« =Ú) Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? ÖË<ÖÕ ^Ë ∞Œ .
x~°`«=Ú Q˘Å∞`«∞=Ú x#∞fl "Õ∞=Ú W=Ú‡Å (qiqÜ≥ÿ∞#) ÅH©∆ ‡Ñüq h=Ù =∂ UeHõ"≥· Ü«ÚO_»QÍ =∂‰õΩ ã¨=∞‡u
P."≥II Ñ¨~°=Ú xÇ¨Ï=Ú =∂‰õΩ |Å∞=ÙQÍ HõeÔQ#∞ ã¨~°fiãÖÑ¨^ŒÅ∞ (<åºÜ«∞|^Œú"≥∞ÿ# Jxfl "≥·Éèí==ÚÅ∞ =Ù<åfl~Ú. =∂‰õΩ ÉˇOQÆ
ã≤÷~°=Ú =~°=Ú h"≥ Nx"åã¨! Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ?
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#`«º^Œ∞ƒù`«=Ú „Ñ¨Éèí∂! „Ñ¨É∂íè ! h=Ù Éè∂í ~°=∞}∞_»=Ù. Hõ# (K«∂_»É’`Õ) =∂‰õΩ Ñ¨Ù@∞ìHõ xzÛ# "å_»=Ó
h"Õ. ^Œ@ì=ÚQÍ <≥OK«QÆ (ÉÏQÆ∞QÍ PÖ’z¿ãÎ...) <Õ<Õ"≥∂ 'Ñ¨^Œã¨∞÷_»#∞— (Ñ¨kä‰õΩ_»#∞)
Éèí[#"ÀÖˇ áê_≥ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨! <å‰õΩ ^•i K«∂Ñ≤OKÕ k‰õΩ¯h"Õ. h"Õ"≥∂ '`˘@ìHõi~å[— =~°^Œ∞_»=Ù. (^Œ∞O_»w_»∞
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# =Öˇ á⁄QÆ~°∞|\˜ì# QÆ*ËO„^Œ∞x ‰õÄ_® h"Õ `«Ñ¨Ê x`«óÑ¨~°OÉˇ~°∞QÆ, n#∞_»... Jx
ˆHâ◊= <å~åÜ«∞} Hõ$+¨‚ QÀqO^Œ =Ú‰õΩO^Œ "Õ_∞» ‰õΩO>Ë, ã≤iH˜<£ *ˇÑÊ¨ Hõ "≥o¡ ~°HO∆˜ Kå=Ù). J@∞=O\˜ x#∞fl â◊~}° <åfl#∞ HÍ|\˜.ì ..
WHõ¯_» <å HÀiHõÅ∞ QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¶ë™êÎ~Ú. <å‰õΩ kQÆ∞ÖˇO^Œ∞‰õΩ?
=¸ã≤# =Ú`≥Î=Ú =Öˇ „"≥ÚˆH¯=Ú h‰õΩ IIˆHâ◊=II
™êfig∞! h=Ù NHõ$+¨µ‚xQÍ Q˘Å¡"å~°O^ŒiH© QÆ∞~°∞_»"≥·uq. HÍ=Ù# h=Ù
<≥q∞‡ K«„HÍÜ«Ú^èŒ∞_»=Ù h=Ù QÆÅ=@∞ QÍ# QÀqO^Œ~åA"Õ. =∞i =∂ˆHÅ zO`«? =∂‰õΩ x~°O`«~°=Ú áê_ç ã¨=∞$kúQÍ
Ñ¨q∞‡ =∂‰õΩ <≥#fl_»∞#∞ ÉèíÜ«∞"Õ∞ÖË^Œ∞ =ÙO@∞Ok. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù ^Õ=Ù_»=Ù. h=Ù z~°O`«#∞_»=Ù (Ñ¨Ù~å`«#"≥∞ÿ#
~Ú=∞‡Å ÅH©∆ ‡Ñüq ÜÕ∞eHõ"≥·uq QÍ# "å_»=Ù). =∂‰õΩ r=#HÍÅOÖ’ WÇ¨Ï=Ú#∞, =∞~°}ÕKåHõ Ñ¨~°=Ú#∞ ‰õÄ_» h"Õ.
ã¨=∞‡u =∂‰õΩ ã¨~°fiãÖÑ¨^ŒÅ∞ QÆÅ=Ù IIˆHâ◊=II
h=Ù =∂‰õΩ |Å∞=ÙQÍ Hõeyuq. (ÃÑ^ŒÌ k‰õΩ¯=Öˇ =ÙO\˜q).
53 54
5-28 ã¨~°™È7Ü«∞O Ñïã¨~°„Ñ≤Ü≥∂7Ü«∞O
u~°∞"ÕOHõ\Ïkè áÈ7Ü«∞O
z~°O`«<À7Ü«∞O z^•`«‡HÀ7Ü«∞O
=Ú#∞fl_ç
â◊~°}ÏQÆ`«=`«ûÖ’7Ü«∞O IINâ’7Ü«∞OII
K«Hõ¯\˜ ãÖã¨¯ $`« H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk
N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎx ã¨#∞fluã¨∂Î K≥Ñ≤Ê# H©~°Î#. H˘xflKÀ@¡ „ÑüÑ¨^•~°úOQÍ
q=iOKå#∞. XHõ„Ñ¨Hõ¯ N~å=Ú_çx H©iÎã¨∂Î<Õ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x bÅ J~Ú# ÉèÏ"å=∞$`«O :
Éèí$QÆ∞=∞Ç¨Ïi¬ „Ñ¨ã¨H˜Î fã≤H˘x ~å=@O ~°∞H˜‡}©^Õqx gH˜∆OKÕ"å_»x J#@O PÜ«∞<Õ JÜ«∞O (W`«_∞» ) N (Sâ◊fi~º° =Ú) ã¨(=∞OQÆà=◊ Ú) WK«∞Û"å_»∞. JÜ«∞O (W`«_∞» )
z~°O`«#∞_»#@O XHõ¯ PKå~°∞ºÅ"åiˆH K≥e¡Ok. ÉèíH˜Î áê~°=â◊ºOÖ’ ã¨~°fi=Ú ã¨∞ã≤÷~°`«fi=Ú xK«∞Û"å_»∞. W`«_»∞ qâßfiq∞„`«∞x Ü«∂QÆ ãÖ~°Hõ∆} KÕã≤#"å_»∞.
''xQÆ=∞xkè x~°‡Ö’7Ü«∞O—— ("Õ^Œ x^èŒ∞Öˇ·# LÑ¨x+¨`«∞ÎÅÖ’ q=iOÑ¨|_ç#
u~°∞=∞ÖËâ◊√_Õ PÜ«∞#‰õΩ.
P."≥II ã≤~°∞ÅxK«∞Û"å_»∞ ã≤÷~°=Ú J~Ú#"å_»∞ x~°‡Å=¸iÎ W`«_)Õ . [QÆ<À‡Ç≤ÏxÜ≥∞ÿ # ã‘`å^Õq ÉèÏ~°ºQÍ QÆey# Éè~í Î° W`«_.Õ ã¨~∞° fiÅ‰õΩ
H“tHõ ã¨=#O|∞ QÍK«∞"å_»∞ ÉèíÜ«∞=Ú#∞ x"åiOz# JÉèíÜ«∞ „Ñ¨^•`« W`«_Õ. D N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ, NÇ¨Ïi=Öˇ
u~°∞=∞ÖËâ◊√_≥·# ^Õ=Ù_Õ J`«_»<≥ Éèí$QÆ∞ =∞Ç¨Ïi¬KÕ`« ãÖ`À+¨ÃÑ@ì|_ç#"å_≥· Ü«Ú<åfl_»∞. (Éèí$QÆ∞ =∞Ç¨Ïi¬ `«##∞ `«xfl
J#fl=∞Ü«∞º Ü≥∞Oz J=∞~°"å}˜ J==∂xOz<å, ^•x=Å# `«#∞ Éè∂í q∞ÃÑ· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥· J=`«i¿ãÎ Ö’Hõ HõàÏº}O
~åQÆO : =ÚMÏi [~°∞QÆ∞`«∞OkÖË Jx P#O^ŒÑ¨_®¤_»@ ™êfiq∞).
N â’7Ü«∞O ã¨∞ã≤÷~À7Ü«∞O
H“tHõ =∞Y ~°Hõ∆HÀ7Ü«∞O IIjâ’7Ü«∞OII
W`«_»∞ [QÆ`«ÊuÜ≥ÿ∞# âßâ◊fi`«∞_»∞. â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬=O\˜ ÉèÏQÆ=`À`«Î=ÚÖˇ·#
=Ú#∞Å‰õΩ ã¨∞ÅÉèíOQÍ ™êkèOÑ¨^Œy#"å_»∞. J<ÕHõ ~°Hõ=ÚÖˇ·# =∞OQÆà◊=ÚÅ#∞
xQÆ=∞xkè x~°‡Ö’7Ü«∞O JkèHõ=ÚQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ "å_»∞ D`«_»∞. ''qHõK«~°∞H˜‡}© gHõ∆}À7Ü«∞O—— (K≥^Œi#
[QÆ<À‡Ç¨Ï# ã¨fÑü(uó) =ÚOQÆ∞~°∞Å∞ QÆÅ ~°∞H˜‡}© ^Õq KÕ`« ÉÏQÆ∞QÍ uÅHÕK«|_ç# "å_»∞ D`«_»∞).
qQÆ`« ÉèíÜ≥∂7Ü«∞O q[Ü«∞ ã¨M’7Ü«∞O
''ã¨~°™È7Ü«∞O—— (W`«_»∞ „|Ç¨Ï‡ Ñ¨^•~°ú=Ú J~Ú#"å_»∞). `«#K«∞@∂ì =Ù#fl
Éèí$QÆ∞ =Úx<å ãÖ„Ñ‘`À7Ü«∞O IINâ’7Ü«∞OII
ã¨HõÅ Ñü âß≈â◊fi`À7Ü«∞O
JO^ŒiH© W+¨µ_ì #·≥ "å_»∞ D`«_∞» . u~°∞"ÕOHõ>yiH˜ JkèÑu¨ Ü≥∞ÿ # N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞#∞
â◊√Hõ=ÚY =Úx[# ã¨∞ÅÉè’7Ü«∞O
W`«_Õ. DÜ«∞<Õ z~°O`«#∞_»∞ (âßâ◊fi`«∞_»∞). z^•`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ ‰õÄ_» D`«_Õ.
„Ñ¨Hõ@ |Ç¨ïà◊ â’Éèí<åkèHÀ7Ü«∞O â◊~}° #fl"åiH˜ k‰õΩ¯=Öˇ "å`«ûÅº=Ú`À J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞ 'JO_»— D`«_∞» Jx„QÆÇÏ≤ Oz
qHõK« ~°∞H˜‡}© gHõ∆}À7Ü«∞O â◊~°}∞ "Õ_»O_ç.
55 56
5-29 ã≤~°∞Å pHõ\ ˜ pp ã≤Å∞QÆ∞ ãÖÑ¨^Œ pp
=Ú#∞fl_ç =~° qÉèí==∞ pp "åã≤~À pp
Hõ~°∞}ÕK≥ k~°∞"ÕOHõ@yiÑü ##∞fl
"≥ · ~ åQÆ º O`À ÅOÑ¨ \ ÏÅ=O\ ˜ 'á⁄O^Œ ∞ —Å#∞ x~° ã ≤ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ q~°ã¨=~°Î# pp g_≥QÍ g∞ ÉèÏ~°=Ú IIU\˜H˜II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. pèpè Jhfl <å@HÍÖË#x ¿Ñ~°∞¿Ñ~°∞<å, „Éèí=∞Ö’, Ü«∞=fi#
=∞^Œ=ÚÖ’ ÃÇÏzÛ# QÆ~fi° O`À KÕã#≤ Ñ¨#∞Å#∞, Hõey# ÉèÏ"åÅ#∞ pèH˘_»∞`«∞<åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
''|K«∞Û~° Ñ¨}=ÚÖ’x |K≥Û# pp—— JO>Ë U xÑ¶¨∞O@∞=ÙÖ’#∂ u#flx J~°ú=Ú F =∂#=ÙÖÏ~å! Z=fii á⁄O^Œ∞ (¿ãflÇ¨ÏO) J~Ú<å (z=iH˜ ÉÏkèOKÕ^Õ).
^˘~°HõÖË^Œ∞. '|K«∞Û— JO>Ë, HÀ=∞\˜ "åºáêi 'Ñ¨}=Ú— JO>Ë ^èŒ#=Ú. HÍ|\˜ì Jk U\˜H˜ (ZO^Œ∞‰õΩ?) pèpè â◊√^Œú ^ŒO_»∞QÆ. <å@Hõ=ÚÅ=O\˜ q∞=∞‡efl JO^Œih,
'ÉK≥Û#— JO>Ë <Õ\ ˜HÍÅOÖ’x '=_ô¤— Jx ÉèÏqOKå#∞. z@ìz=iQÍ 'g_≥QÍ g∞ WO`«HÍÅ=Ú #q∞‡ K≥_®¤#∞. pèpè
ÉÏ~°=Ú— J<Õ =∂@Ö’ 'g∞— |^Œ∞Å∞ '=∂— =ÙO>Ë ÉÏQÆ∞O_Õk Jx ÉèÏqã¨∞Î<åfl#∞. F Ü«∞=fi#=∞^Œ=∂! h"Õ âßâ◊fi`«O J#∞H˘<åfl<Õ pèpè. F <å JO^Œ=∂!
`«~°Å=ÚII #Ü«∞=Ú QÍxq á⁄O^Œ∞ÅxflÜ«Ú <å@HõO|x H˘>ˇì 'pè— x#∞fl K«∂ã≤ QÆifiOKå<Õ pèpè. F ~å[ã¨QÆ~°fi=∂! (~åK«sîq =Å# =zÛ#
ÅÜ«∞=Ú `«Ñ¨Êx [#‡ÅxflÜ«Ú ÅOÑ¨@O|x H˘>ˇì 'pè— JÇ¨ÏOHÍ~°=∂) h Hõiî#`«fiO `«QÆxk. pèpè H˘qfi# =∞^Œ=∂! pèpè h=Å# Ü≥∞O`«
=Ü«∞ã¨∞ áÈ~Ú# =O`«ÃÇÏK«∞Û#∞ "åOKè«áÈ^Œx H˘>ˇì 'pè— K≥_çáÈÜ«∂#∞!! „¿Ñ=∞=Å# Hõey# Pâ◊ÖÏ~å! pèpè! #=ÙfiÅ ^ÕÇ¨Ï=∂! (ã¨∞Y=Ú
xKÕÛ â◊s~°=∂!) pèpè hn XHõã¨∞Y"Õ∞<å? q∞=∞‡ÅflO^Œih WO`«HÍÅO Ü≥∞O`«
[Ü«∞=Ú xK≥Û_ç NÇ¨Ïˆ~ QÆu Kå\˜ 'J#flÜ«∞— K≥ÃÑÊ~å. #=∂‡#∞!! pèpè ZO`« "≥∂ã¨áÈÜ«∂#∞!!
~åQÆO : áê_ç F =ÚK«Û@ =∞=∞`å! (HÀiHõÅ#∞ ÃÑOKÕ =∞=∞HÍ~°=∂!) pèpè! Ü≥∞O`«
U\˜H˜ <≥=fii á⁄O^Œ∞ ~Úã≤û~À pp ÉÏkèOKå~°∞!! F =ÚK«∞Û =ÚiÃÑ=∂! (^˘OQÆ=O\˜ ãÖ`À+¨=∂!) pèpè x#∞fl
<å@Hõ=ÚÖÏÅ pp #q∞‡uQÍ q∞=Ú‡#∞ IIU\˜H˜II #=∞‡=K«∞Û<å? HÀ=∞\˜ "åºáêi =^ŒÌ `≥zÛ# ^èŒ#=Ú#‰õΩ Hõ@ì=Åã≤# ÃÑ·Hõ=∂
[=fi# =∞^Œ=∞ pp K«Hõ¯^Œ#=∞~À pp (=_ô¤)! pèpè ã¨~°fi<åâ◊#O KÕ™êÎ=Ù Hõ^Œ>Ë? ''`≥K«∞ÛHÀÅ∞`åe=ÚÅ—— (`≥zÛÃÑ@∞ìH˘#fl
~°"≥· fi# ~å[ã¨ QÆ~°fi=∞~À pp ^è≥·~°ºO =Å HõeˆQ) k@ì `«#=∞~À (^Œ~°Ê=∂!) pè pè! h =Å# <å‰õΩ #+¨ì"Õ∞ HÍh
H˘qfi# =∞^Œ=∞ pp ‰õÄiq∞ Ü«∂ã¨~À pp ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. g∞~°∞ Ñ¨ÙzÛ# áÈHõK≥Hõ¯=O\˜"å~°∞. pèpè! =º~°∞úÅ∞.
#=ÙfiÅ ^ÕÇ¨Ï=∞ pp #q∞‡uQÍ q∞=Ú‡#∞ pp IIU\˜H˜II ã≤iãÖÑ¨^Œ=Å¡ Hõà◊√§ Éˇ·~°∞¡Hõq∞‡ pHõ@∞¡ Hõ=Ú‡H˘O\Ï~Ú. pèpè! Ü≥∞O`«
=ÚK«Û@ =∞=∞`« pp =ÚK«∞Û=ÚiÃÑ=∞ pp JÇ¨ÏOÉèÏ=O =ã¨∞ÎOk!! ^•x=Å# 'ã≤Å∞QÆ∞— (LÑ¨„^Œ=O) `«Ñ¨Ê^Œ∞. pè pè P
|K«∞Û~° Ñ¨}=ÚÖ’x |K«Û# pp ãÖÑ¨^ŒÜ≥∞O^Œ∞‰õΩ? F "≥·Éèí==∂! F H©sÎ! WÑ¨Ê\˜H˜ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^ŒÜ«∞Hõey P
`≥K«∞ÛHÀÅ∞ `åe=ÚÅ k@ì`«#=∞~À pp ™êfiq∞ ##∞fl Hõ~°∞}ÕKå_»∞. g_≥QÍ g∞ÉÏ~°=Ú (WHõ g∞ ÉèÏ~°O =^ŒeáÈ~ÚOk).
Ñ¨ÙzÛ# áÈHõ~À pp áÈÜ«∞QÍ g∞ HÍÅ=Ú IIU\˜H˜II F q~°ã¨=~°Î#=∂! (^Õfi+¨=Ú „Ñ¨^Œi≈OKÕ <å |ÅÇ‘Ï#`å!) pèpè! ^Œ∂~°OQÍ áÈ.....
57 58
5-30 HõÑ¨C~°Ñ¨Ù `åq`À_» Hõ~°ˆQ\˜ `«#∞=Ù
=Ú#∞fl_ç "˘ÃÑ·Ê# Hõã¨∂ÎiKÕ`« <˘~°ÃÑ·#k
ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P<å_»∞ ~ÚÑ¨C_ç>ˇì u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ ‰õÄ_çÜ«∂~ÚOu
[#ÉÏÇ¨ïàÏºxH˜ D H©~°Î# J~°úO J~ÚO^À ÖË^À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍx, <Õ_»∞ <å K≥Ñ¨Ê~åx "Õ_»∞HõÅ K≥ÅwK«∂_»ˆ~ II[=fi#OIII
É’\˜ ™ê=∂#∞ºxH˜ D H©~°Î# q=~°OQÍ J~°ú=∞=Ù`«∞O^ŒO>Ë <å‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^Œ∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÑÖ_ç`«∞Å q+¨Ü«∞O <Õ#∞ „Ñ¨™êÎqOK«@O ÖË^Œ∞. â◊$OQÍ~åxfl |∂`«∞ J#∞H˘<Õ
~ÀAÖ’¡ rqã¨∞<Î åflO HÍ|\˜,ì D H©~#Î° Ü≥ÚHõ¯ ÉèÏ"å=∞$`«O ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`« QÀÑ¨ºOQÍ F K≥Å∞ÖÏ~å! D Ü«Ú=u [=fi#OÑ¨Ù =∞^Œ=Ú# (Ü«∞ø=#QÆ~fi° O`À) [_ç¿ã\˜
q=iOKå#∞. Ñ¨Ù>Ëì@Ñ¨C_»∞ |@ìÖË^Œ∞, y\˜ì#Ñ¨C_»∞ |@ì~å^Œ∞. |@ìÑ¨~°∞Å HÀã¨"Õ∞ „ã‘Î (K«eOzáÈ=ÙK«∞#fl ÉèÏq∞x). D"≥∞ `«# =ÓÅáê#∞ÊÃÑ· x„^ŒÖqË ∞KÕ, á⁄~°bK«∂_»~ˆ
Hõ^•! JO^Œ∞Hõ<Õ, â◊$OQÍ~°O Hõ#Ñ¨_ôHõ#Ñ¨_»#@∞¡ Hõ#|_ç`Õ<Õ [#~°O[HõOQÍ (á⁄~°∞¡`«∞#fl^À K«∂_»O_»=∂‡!)
=ÙO@∞Ok. D"≥∞ KÕ`«∞Å∞ =Ú`åºÅ HõOHõ}ÏÅ`À =Úiã≤áÈ`«∂ (QÆ~°fiO`À) =Ù<åfl~Ú.
K«OII [_çÜ«ÚK«∞ Ü«∞=fi#OÑ¨Ù ^èŒ$u [=fix Ñ¨Ù=ÙfiÅ áê#∞Ê g∞^Œ `å<£ P KÕ`«∞Å#∞ `«# K≥H˜¯à◊§ÃÑ· PxOz, P"≥∞ `«#H˘Ñ¨CÖ’ #∂`«#OQÍ QÆ∞ÉÏoOK«∞
`«_»|_ç x„^ŒÖËq∞ Ñï`åÑ¨=Ú *ˇO^≥#∞ qO`«KÕ+¨ìÅ<£ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ#∞ ^èŒiOzÜ«Ú#flk. P H˘Ñ¨CÖ’x H˘xfl‰õΩ~°∞Å∞ =`«∞ÎQÍ =ÙO_»@O
=Å¡ =^Œb (g_ç áÈ~Ú#q). F ÉèÏq∞#∞ÖÏ~å! K«∂_»O_ç D"≥∞ ZO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ
=Ú_çÑ¨_ç "ÕOHõ\Ï„kÑü =ÚOy@ xÅfiQÆ "Õ_»¯ ‰õÄ_≥~å =Ù#fl^À.
q_»∞=Hõ J#fl=∞Ü«∞º K≥qqO^Œ∞QÆ K≥ÃÑÊ#∞ "Õ∞\˜H©~°Î#<£.
Ñ¨Ü≥∞º^Œ#∞Oz "≥Å=_»Ü«∞uflOK«∞ QÆaƒQÆ∞|ƒÅ∞ D"≥∞ qÑ¨s`«"≥∞ÿ#
~åQÆO : ™ê~°=∞u „Ñ¨}Ü«∞`åÑ¨=Ú# =∞éQÆ∞K«∞#fl^Œx ã¨∞ÊùiOÑ¨*ËÜ«ÚK«∞#flq.D"≥∞ XÜ«∂º~°=Ú
[=fi#OÑ¨Ù =∞^Œ=Ú# [_ç¿ã\˜ `«~°∞}˜ ~°∂ÑÖQÍ xi‡`«"∞≥ #ÿ @∞¡#flk. u#flQÍ K«∂K«∞K«∞#fl D"≥∞ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ xt`«"∞≥ ÿ Hõ#∞flÅ
Ñ¨Ù=ÙfiÅ áê#∞Ñ¨Ù g∞^Œ á⁄~°b K«∂_»ˆ~ II[=fi#OIII h~°∞ z=Ú‡K«∞#flq. JO^Œ∞KÕ D"≥∞ cè`«Ç¨Ïi}ËHõ∆}Ü≥ÿ∞#k. F K≥Å∞ÖÏ~å! D"≥∞
=Ú`ÕÎÅ HõOHõ}ÏÅ =Úi¿ã\˜ Hõ~°=Ú ZO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ =Ù#fl^À K«∂_»ˆ~!
z`«ÎyOK«∞ K≥e<Õ_»∞ K≥‰õΩ¯ g∞^Œ#∞ F ÉèÏq∞#∞ÖÏ~å! D"≥∞ â◊s~°O Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o =Å# K«Hõ¯\˜ `åq`À_»
H˘`«Î<≥`åÎq q~°∞Å H˘=∞Ô~·# `«∞~°∞=Ú (Ñï=∞à◊`À) HõiyáÈ=ÙK«∞#flk. =∞Oz Hõã¨∂Îi KÕ`« D"≥∞ QÆ∞ÉÏoOK«∞K«∞#flk.
=`«∞ÎÅ <≥~°∞Å`À_» =^Œb K«∂_»ˆ~ II[=fi#OII J=hfl J\Ï¡=ÙO_»QÍ, WÑ¨C_»∞ D WOu [QÆ<åfl^èŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x W>Ëì
Ñ¨Ü≥∞^Œº "≥e q∞OK«∞ Ñ¨Q¨>ˇÿ# QÆ∞|ƒÅ∞ ‰õÄ_»∞@ KÕ`« K≥ÑÊ¨ ÖËx ãÖ`À+Ö`À =Úiã≤áÈ`ÀOk. K«∂_»O_»„~å! P"≥∞ J^Œ$+Öì .
=ÚÜ«∞º~åx ÃÑ#∞`åÑ¨=Ú# HÍwx
"˘Ü«∂º~°Ñ¨Ù ~°K«#Å`À "˘~°ÃÑ·# K«∂Ñ¨ÙÅ∞
"˘Ü«∞º<≥ ‰õ#∞flÅ h@ =ÙeH© K«∂_»ˆ~ II[=fi#OII
59 60
5-31 ^èŒ~° h =∂Ü«∞Å `«Ñ¨C `≥~°∞=ÙÅ#∞
=Ú#∞fl_ç "˘~°w ã¨∞Hõ$`«=Ú ÖÁÅ¡<Õ Ü«∞OHõ#∞ IIWkÜÕ∞II
J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° <å~åÜ«∞} h<å=∞=Ú ^ŒÅK«∞@
™ê~°Ñ¨Ù K«^Œ∞=ÙÅ∞ âß„ã¨Î=ÚÅ∞
<å™êfikOK«O_ç. =∞`«=Ú, „=`«=Ú, Hõ~°‡HÍO_» W=hfl ^ÕxH˜? ÉèíQÆ=O`«∞x XHõ
D su N"ÕOHõ>Ëâ◊ x#∞fl Q˘ezu
Ñ¨^Œúu`À P~åkèOK«\ÏxˆH QÆ^•! g@xfl\ ˜H© „áê}O =Öˇ P^è•~°"≥∞ÿ#^Õq∞\˜? Ç¨Ïi =Ó~°Hõ W`«~°=Ú ÖÁÅ¡ <Õ Ü«∞OHõ#∞ IIWkÜÕ∞II
ÉèíH˜Î, Ç¨Ïi â◊~°}ÏQÆu, Ç¨Ïi^•ã¨ºO. Ç¨Ïi<å=∞ ãÖH©~°Î#O. JqÖËx"å_»∞ D
ÉèÏ"å=∞$`«O :
âß„™êÎÅ∂, "Õ^•Å∞, Ñ¨Ù~å}ÏÅ∂ Jhfl x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞#O@∞<åfl~°∞. JÖÏˆQ <Õ#∂
<å rq`«OÖ’ <ÕiÛ# ã¨`º« O ‰õÄ_® W^Õ. D <å\˜ 'Ü«Ú=‰õΩÅ∞— HõÅÅ∞Hõ<Õ 'K«^∞Œ =ÙÅ∞— F #~°∞ÖÏ~å! <å‰õΩ WkÜÕ∞ (Ç¨ÏiÉèíH˜Î) =∞`«=Ú. WkÜÕ∞ <å‰õΩ „=`«=Ú
P<åˆQ K«k"å#∞. HÍx J=hfl 'â◊√^Œú^ŒO_»QÆ— Jx 'Z_»=∞KÕu`À— J#flO u#=Åã≤ ‰õÄ_». <Õ#∞ L^Œ∞@∞Å Hõ~°‡Å∞ (_®OaHõOQÍ KÕ¿ã Hõ~°‡HÍO_»#∞) WOHõ XÅ¡#∞
(XÑ¨CHÀ#∞). <å‰õΩ J=hfl =º~°ú"≥∞ÿ#"Õ.
=zÛ# ~ÀA# „QÆÇ≤ÏOKå#∞.
HõOII<å‰õΩ =∞`«O a^≥ „=`«q∞^≥ F NÇ¨Ïs! <≥·Ñ¨Ù}ºO`À <Õ#∞ x#∞fl 'â◊~°}∞ =∞Ç¨„Ñ¨Éè’!— J<åfl#∞. J^Õ <å‰õΩ
`«Ñã¨ ∞¨ û, [Ñ¨=Ú, ^è~Œ ‡° =Ú. "å@xfl\Ö˜ ’#∂ Z^ÀXHõ <≥Ñ=¨ Ú ^À+¨=Ú HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
D Hõ~°‡Å<˘Å¡ <Õ#∞ WHõ ^ŒÅ`«∞ Ç¨Ïi<£ HÍ=Ù# U^À q^èŒOQÍ Hõ~°∞}Õz h"Õ ##∞fl ã‘fiHõiOKåq. WHõÃÑ· <Õ#∞ LÑ¨=∞Å∞
=∂H˜`«x â◊~°}"Õ∞ QÆu (W`«~° LáêÜ«∂Å∞). Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ `«Ò« QÆ=ÚÅ#∞ XÅ¡#∞. WOHõ <å‰õΩ ã¨~fi° ã¨fiO
DHõ_» ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º WOÑ¨ÙQÆ `≥eÃÑ<£. h â◊~°}ÏQÆuÜÕ∞.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# HõàÏº}˜ F ^Õ=^Õ"å! <Õ#∞ h ^•ã¨∞_»#∞. h ^•ã¨∞_» ##∞HÀ=@"Õ∞ <å‰õΩ WÇ¨Ï=Ú
WkÜ≥∞ <å‰õΩ =∞`«=Ú Wk „=`«=Ú (D Ö’HõOÖ’ ™êkèOKåeûOn), Ñ¨~=° Ú (=∞~°}O˜ KåHõ ÃÑÖ· ’HÍÖ’¡ ™êkèOKåeûOn)
=Ù^Œ∞@∞Å Hõ~°‡=Ú "˘Å¡xOHõ#∞ IWkÜÕ∞II ÉèÏQÆº=Ú (Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿ# ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞). D „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å h=∂Ü«∞ÜÕ∞. ^•xfl
`«Ñ¨CHÀ"åÅ<Õ =∂~åæÅ∞ U"Õ"À â◊√ÉèíHÍ~åºÅ∞ h‰õΩ [iÑ≤OK«_»O (HõàÏº}O
xÑ¨Ù}`« Ç¨Ïi <Õ x#∞ â◊~°}#∞>Ë
KÕ~ÚOK«@O =O\˜q) HÍ^Œ∞. `«$Ñ≤Î HÀãÖ "å\˜ ##∞ãïOK«@O x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆO.
`«Ñ¨=ÚÅ∞ [Ñ¨=ÚÅ∞ ^èŒ~°‡=ÚÅ∞
"å\˜ =Å¡ 'XiˆQ—^Õg∞=ÙO_»^Œ∞. WOHõ <Õ#∞ P =∂~åæÅ#∞ XÅ¡#∞QÍHõ XÅ¡#∞.
<≥Ñ¨=Ú# ã¨HõÅ=Ú h"Õ KÕH˘#∞
=ÙÑ¨=∞Å Ñ¨Ù}º=Ú ÖÁÅ¡<Õ ~ÚOHõ#∞ IIWkÜÕ∞II F N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_®! h <å=∞ ãÖH©~#Î° "Õ∞ <å‰õΩ ™ê~°ÑÙ¨ K«^∞Œ =Ù ( „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ
Ç¨Ïi h ^•ã¨∞_» ##∞H˘#∞>Ë <å q^Œº), âß„ã¨=Î Ú (P~°∞âß„ã¨=Î ÚÅ#∞ JÉèºí Oã≤OK«∞@). F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! D q^èOŒ QÍ
Ñ¨~°=Ú#∞ WÇ¨Ï=Ú#∞ ÉèÏQÆº=Ú#∞ x#∞fl P~åkè™êÎ#∞. T~°Hõ<Õ U"Õ"À W`«~° =∂~åæÅ#∞ XÑ¨Ê#∞QÍHõ XÑ¨Ê#∞.
h"˘Hõ¯_çq <å‰õΩO>Ë KåÅ∞. WOˆHg∞ X^ŒÌO>Ë ....X^Œ∞Ì.
61 62
5-32 HõÅ =<ÕHõ=ÚÅ∞ Hõ~°‡=∂~°æ=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Å∞ ^Õ=`« e@∞ áê\Õzi
|eq∞ N"ÕOHõ@ÑüH˜ "≥Ú~°~Ú_ç
J##º ÉèíH˜Î XHõ¯@∞O>Ë KåÅ∞ =∂#=[#‡ K«i`å~°ú=∞=Ù`«∞O^ŒO@∞<åfl~°∞ "≥Åã≤i `«∞^Œx^≥ "≥~° qO^ŒiH˜ IIÇ¨ÏiÜÕ∞II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞#O^Œi „|`«∞‰õΩÅ∞, =∞#HõëêìÅ∞ Hõhflà◊√§ Ü≥∞iy#"å_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
NÇ¨Ïi XHõ¯_Õ. J@∞=O\˜ Ç¨ÏiQÆ∞iOz Ü≥∞~°∞QÆ∞@ "Õ∞Å∞Hõ^•! JO@∞<åfl~°∞.
F =∂#=ÙÖÏ~å! N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# Ç¨ÏiH˜ =∂„`«"Õ∞ =∞#O^Œi „|`«∞‰õΩÅ
J#O`«HÀ\˜ „|Ç¨‡O_®Å∞#fl D qâ◊fiOÖ’ Ü≥∞O`«=∞Ok „|Ç¨Ï‡Å∞ ~åÖË^∞Œ , áÈÖË^∞Œ .
QÆ∞iOz ã¨Ê+Öì QÍ `≥Å∞ã¨∞. P„â◊~ÚOz PÜ«∞##∞ Ü≥∞~°∞QÆ∞>Ë "Õ∞Å∞HÍx J#º=ÚÖˇ#·
"åà◊<¡ Õ Z=fi~∂° QÆ∞~°∞ÃÎ Ñ@∞ìHÀ~°∞. Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ÖÏ¡O\˜ =∞#∞+¨µºefl `«Å=#∞ ‰õÄ_® `«Å=~°∞.
=∂~°æ=ÚÅ∞ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆO Hõ^•!
`«Ñ¨=ÚÅ∞, Hõ~°‡HÍO_»Å∞... W=hfl x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆO. U_»∞H˘O_»Å"å_çx "Õ_»∞HÀO_ç.
Jk KåÅ∞ PÜ«∞<Õ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. J#O`«"≥∞ÿ# D „|Ç¨‡O_»=Ú#∞ H˘xflHÀ@¡ HÀ@∞¡ ãÖ=`«û~åÅ#∞Oz
J<ÕHõ=∞Ok „|Ç¨Ï‡Å∞ ÑïáêeOKå~°∞. <Õ_»∞, "åiÖ’ XHõ¯_ç ¿ÑÔ~·<å U XHõ¯_»<åfl
K«OII Z~°∞QÆ∞#∞ NÇ¨Ïˆ~ J=x Ü≥∞Å¡i áê@¡#∞ rq`«O|∞Å<£ 'ã¨‡iã¨∞Î<åfl_®—? WHõ H©@=Ú (H©@Hõ=Ú) Å =O\˜ =∞#∞+¨µºefl Ü≥∞=_»<åfl
Z~°∞QÆ∞@ "Õ∞Å∞ HÍ^≥ Ç¨Ïi <≥Å¡~°∞? *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìH˘O\Ï_®? JãÖÉèí=O.
=∞~°zi `˘O\˜ „|Ç¨Ï‡Å#∞ =∂#= H©@=ÚÅ<£ ã¨‡iO`«∞ˆ~!!
"≥Ú~°e_ç "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „"≥Ú‰õΩ¯_»∞ g_»∞K«∞ Hõ~°‡=∂~°æ=ÚÖò =ÚH˜Îá⁄O^•Å<Õ Pâ◊`À, Ñ¨Ó~°fiO HÀ\Ï¡k =Ú#∞Å∞ ^ŒO_»∞=Öˇ (¿ã#Å∞QÍ)
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix `«Ñ=¨ ÚÅ#∞ PK«iOKå~°∞. "åà◊H¡ ˜ ÜÕ∞ ã≤iãÖÑ¨^ÅŒ ∞ ^ŒHÍ¯~Ú? =∞i, ^˘OQÆ"ëÕ êÅ∞
"Õ¿ã =∞x+≤ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk? gà◊¡H˜ ^ŒHõ¯É’ÜÕ∞ ÉèÏQÆºO Ü≥∞=fi_≥~°∞QÆ∞#∞?
Ç¨ÏiÜÕ∞ Ü≥∞~°∞QÆ∞#∞ JO^Œi „|`«∞‰õΩÅ∞
~Ú~°"≥· ~¸`«x Ü≥∞~°∞QÆ∞>Ë "Õ∞Å∞ IIÇ¨ÏiÜÕ∞II J<ÕHõ âß„ã¨Î=ÚÅ∞, "Õ^Œ=ÚÅ∞ =∞#‰õΩ Ü«∞[˝Ü«∂QÆ=ÚÅ =O\˜ Ü≥∞<≥fl<Àfl
Hõ~°‡=∂~°æ=ÚÅ#∞ xˆ~ÌtOKå~Ú. ZO`À=∞Ok ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® "å\˜ #=ÅOaèOz
"≥#Hõ\ ˜ „|Ç¨Ï‡Å∞ "Õ"ÕÅ ãÖYºÅ∞ "≥Åã≤i. (^Õ"ÕO„^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® JÜ«∂º~°∞). "åà◊¡Ö’¡ XHõ¯_çH© =ÚH˜Î ^ŒHõ¯ÖË^Œ∞. "åà◊¡
Ü≥∞#ã≤ „|Ç¨‡O_»=Ú ÖËe~°@ Ñ¨Ù}ºO J~ÚáÈQÍ<Õ =∞m¡ hK«"≥∞ÿ# =∞x+≤ [#‡ Ü≥∞`«Î=Åã≤O^Õ. =∞i WHõ P
ÃÑ#Q˘x"å~°Å ¿Ñ~°∞Å∞ =∞~°zi
uÑ¨ÊÖˇO^Œ∞‰õΩ? D [#‡Ö’<Õ... N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ "≥Ú~°ÃÑ@∞ìH˘x |ÅO
=∞#∞[ H©@Hõ=ÚÅ =∞Ô~=fi_≥~°∞QÆ∞ IIÇ¨ÏiÜÕ∞II
‰õÄ_»QÆ@∞ìH˘x â◊~°}∞*ÁzÛ PÜ«∞##∞, =^ŒÅHõ =ÙO>Ë KåÅ∞Hõ^•! '`«∞^Œx^≥
Pã¨ ^˘e¡ =Ú#∞Å#O`« HÀ@∞¡ "≥~°qO^ŒiH˜— (z=iH˜ J^ŒOi ^•s W^Õ...)
KÕã≤i `«Ñ¨=ÚÅ∞ ¿ã#Å∞QÍ
ÜÕ∞ ã≤~°∞ÅOki Ü≥∞~°∞QÆ Ô~=fi~°∞#∞
"Õã¨Ñ¨Ù#~°∞Å‰õΩ qkè ÜÕ∞^À IIÇ¨ÏiÜÕ∞II
63 64
5-33 "≥ÅÜ«∞ ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞ qO^Œ∞ K≥ÃÑÊ ÉˇO_ç¡H˜
=Ú#∞fl_ç <≥Å"≥· |∞"åfiÅ"å~°∞ <≥=∞‡k ~å~À
^Õ=^Õ=ÙxH˜ N^ÕqH˜ ÃÑO_ç¡ [~°∞QÆ∞`ÀOk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi P#O^ŒO JÅq∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»Å"Õ∞Å∞=∞OQÆQÆ∂_≥
J=^èŒ∞Å#∞ ^•\Õk. K«Hõ¯\˜ ÃÑO_ç¡áê@ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ^≥·"åOâ◊ ãÖÉèí∂`«∞Öˇ·# "≥Å¿ã~°∞ ÃÑO_ç¡ K«qÔHÖ’# #kQÀ II^Õ=II
J#fl=∞Ü«∞º Hõà‰¡◊ Ωõ ™êfiq∞"åi ÃÑo¡H˜ =zÛ# PÇ¨fix`«∞Öˇ#· ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. (=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅ HõO`« J^Œ$+¨ìO ZÖÏQÀÖË^Œ∞, HõhãÖ H©~°Î# qx ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. (QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ K«Hõ¯\˜ w`«=ÚÅ
`≥Å∞ã¨∞H˘O^•O). JÑ¨û~°ã¨Å <å@ºO HõxÑ≤ã¨∞Î#flk. ã¨∞^Œ~°≈# K«„HõO HõxÑ≤™ÈÎOk. <åÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞). P áê@Å‰õΩ `«QÆæ@∞¡ ^Õ=HÍq∞#∞Å∞ (^Õ=`å„ã‘ÎÅ∞) #$`«º=ÚÅ∞
ÃÑO_ç¡ 'K«qÔH— Hõà◊¡‰õΩ Hõ\ ˜ì#@∞¡ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. 'HÀ<Õ\ ˜^ŒO_»— u~°∞g^èŒ∞Ö’¡ Tˆ~ˆQ KÕã∞¨ <Î åfl~∞° . ^Õ=^Õ=Ù_»∞ HÀ<Õ\ ˜ ^ŒO_» (^ŒQ~æÆ )° Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ u~°∞=∞Åg^è∞Œ ÅÖ’ N^Õq`À
Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_»∞. K«∂z `«iOK«O_ç.
=^èŒ∂=~°∞Å#∞ Hõ#∞ÖÏ~å K«∂z `«iOK«O_ç.
ÅH©∆ ‡=Å¡É∞íè x ÃÑO_ç¡ ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ QÆ~∞° _»^fiŒè [=Ú#∞ ZuÎ<å~°∞. JkQÀ K«∂_»O_ç.
LII P_çi ^Õ=HÍq∞#∞Å∞ JÅ¡^≥ „"≥∂ÔQ#∞ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Öò W`«ÎÅ (WHõ¯_»‰õΩ) ã¨=∞ã¨Î =Ú#∞Å∞, ã¨∞~°∞Å∞ ~åO_»„~å! ~°O_ç. ™êfiq∞H˜ PÑ¨ÙÎ_»∞,
"Õ_»∞Hõ ^Õ=Ù_Õ H˘Å#∞ "≥O|_ç P u~°∞gkè <ÕÔQ~À ¿ã<åkèÑü J~Ú# 'q+¨fiˆHû#∞_»∞— Ç¨ÏuÎ (QÆ*Ï~°∂_è»∞_≥·=zÛ) Hõ~°∂Ê~° `åO|∂Å=Ú
áê_≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞ áê~°=â◊O|∞# "Õ∞\˜ H©~°Î#Öò JOkOKå_»∞. ^•™êO[<ÕÜ«Ú_»∞ ãÖ`À+ÖQÍ Ü«∂QÆâßÅ KÕ~°∞H˘<åfl_»∞. (g∞
=∞<À<Õ„`«O`À "åix ^Œi≈Oz #=∞ã¨¯iOK«O_ç).
*’_»QÆ∞ ÃÑO_ç¡áê@ Wk ™⁄OÑ¨ÙQÆ nxx PÅÑ≤OK«~À.
Hõ=∞ÖÏÑüÜ≥ÿ∞# ™êfiq∞ ÃÑO_ç¡HÀãÖ 'HõÅ∞=_®Å∞— Hõ\ ˜ì<å~°∞. ¿Ñ~°O\ÏxH˜
~åQÆO : ™êà◊OQÆ =KÕÛ =Ú`≥·Î^Œ∞=ÙÅO`å "ÕQÆOQÍ Hõ^Œe ~åO_»„~å, ~°O_ç. (WO`«=∞Ok [#OÖ’
^Õ=HÍq∞#∞ÖÏ_»~À k=º^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂¿ã ~°Hõ∆} LO@∞O^• Jx ÉèíÜ«∞Ñ¨_»HõO_ç). y~°y~å uiy Hõ∆}OÖ’ "≥∞_» YO_çOK«QÆÅ
^Õ=Ù_»∞ HÀ<Õ\ ˜ ^ŒO_» k~°∞gkè "≥∞~°¿ã II^Õ=II ã¨∞^Œ~≈° # K«„HõO, q∞Oz (Juâ◊~ÚOz) ~°H}∆õ QÍ =Ù#flk. WOˆHO ÉèÜ í ∞« O? Ñ¶∞¨ #∞Öˇ#·
"≥+· =‚¨ ÙÅ∞ ÉèHí `Î˜ À '#=∂‡àÏfi~°∞— ~°zOz# 'u~°∞"å=Ú_ç— Ö’x áêâ◊√~°=ÚÅ#∞ Hõ@Öì ·ˇ
Ü≥∞uÎi QÆ~°∞_» ^èŒfi[ q∞Ok~åÑü ÃÑO_ç¡H˜
(QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ) áê_»∞K«∞<åfl~°∞.
~Ú`«ÎÅ ã¨∞~°Å∞ =Ú#∞eO^Œ~°∂ ~å~À
Ç¨ÏuÎ ¿ã<åÑü ~ÚK≥Û#^≥ HõÑ¨C~°q_Õ=Ú ÉèÏ+¨ºHÍ~°∞Å∞ ("åºMÏº#O KÕÜ«Ú"å~°∞ JO>Ë <Õ\ ˜ ÉèÏ+¨Ö’ K≥áêÊÅO>Ë
z`«ÎyOz Ü«∂QÆ™êÅ KÕÔ~ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ II^Õ=II 'J<Ò#û~ü— J#fl=∂@) qO^Œ∞ K≥¿ÑÊ~°∞. (Éè’[<åÅ‰õΩ ~åO_»„~å... Jx
Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞). |∞"åfiÅ"å~°∞ (Éè’[<åÅ∞ KÕ¿ã"åà◊√¡) <≥=∞‡kQÍ ~°O_ç. <≥Å"≥·,
Hõ\ ˜ìi HõÅ∞=_®Å∞ Hõ#∞ÖÏÑü ÃÑO_ç¡H˜ WHõ¯_» HÍ=Åã≤#O`« KÀ@∞Ok. `Àã¨∞HÀHõO_ç. JÅq∞ (H“QÆeOz) N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞,
~Ú>ˇì ¿Ñ~°\ÏO_»∞¡ <Õ_çO^Œ~°∂ ~å~À JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ Jx „Ñ¨ã≤kú *ˇOk# `«#^Õ"Õix ‰õÄ_ç<å_»∞. JkQÀ q∞=∞‡efl
K«∞\˜ì K«∞\˜ì ~°Hõ∆QÍ#∞ ã¨∞^Œ~°≈#=Ú q∞Oz Pj~°fikOK«\ÏxH˜ WÑ¨C_»∞, K«qÔHÖ’# (HõàÏº} =∞O_»ÑÖÖ’) "≥Åã≤<å~°∞. "åiH˜
Hõ@ìÖˇ· u~°∞"å=Ú_ç Ñ¶¨∞#∞Å∞ "å_Õ~°∞ II^Õ=II JO[e Ñ¶¨∞\Õz g∞ [#‡ `«iOÑ¨ KÕã≤HÀO_ç.
65 66
5-34 J#∞fl=QÆ∞ #_»∞=Ú QÆ∞@ì<≥_ç ã≤OÇ¨ÏÑ¨Ù <≥Å=Ù
=Ú#∞fl_ç u#flx "≥ÚQÆ=Ú Hõà◊Å∞ ^Õ~°∞ `≥OH˜
=∞xflOz ÜÕ∞euq =∞iy N"ÕOHõ>Ëâ◊
[QÆ[˚#x JÖ"Õ∞Å‡OQÆ ™œO^Œ~åºxfl Hõà◊¡‰õΩ Hõ\ ˜ì#@∞¡ Pq+¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞ Wxfl ã≤OQÍ~°=ÚÅ <≥#Ãã h ÅÅ# IID qÖÏã¨=ÚII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ''™êfig∞! D qÖÏã¨=ÚÅ∞, D K«Hõ¯^Œ#=Ú D"≥∞ˆH `«QÆ∞#∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
XHõ¯™êi ÉèÏqOz P"≥∞ JOQÍOQÆ â’Éèí<åHõoOÑ¨Ù*Ëã≤HÀ=Ü«∂º!—— JO@∞<åfl~°∞.
F u~°∞=∞Å<åÜ«∞HÍ! D Ñ¨_»u (Ü«Ú=u) Ü≥ÚHõ¯ qÖÏã¨=ÚÅ∞ („Ñ≤Ü«Úx
=∞Oz áêO_ç`«º=Ú#fl"åiH˜ `ÕeHõQÍ J~°ú=∞ÜÕ∞º D H©~°Î# <Õ\ ˜ Ü«Ú=`«~åxH˜ ãÖ^Œi≈OK«QÍ „ã‘ÖÎ ’ HõÅ∞QÆ∞ â◊$OQÍ~° ~°∂Ñ¨ KÕëêì qâı+=¨ ÚÅ∞), K«H¯õ ^Œ#=Ú D"≥∞Hˆ
Hõ+¨ì™ê^èŒº"Õ∞. J~Ú<å '™ê^èŒ#=Å# Ñ¨#∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞^èŒ~°Ö’#— J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞. `«yÜ«Ú#flq. ÉèÏqOz K«∂¿ã)Î D JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ H˘Hõ¯^•xˆH Wq `«Q∞Æ #∞ ™êfig∞!
â◊$OQÍ~°=Ú "≥∂`å^Œ∞ q∞OK«‰Ωõ O_® *Ï„QÆ`ÑÎ« _¨ @
» O. qA˝Å∞ QÆ=∞xOKÕ =ÙO\Ï~°∞.
D Ñ¨^Œ‡#Ü«∞x Ü≥ÚHõ¯ K≥H˜¯à◊√¡, "≥<≥flÅ=O\˜ #=ÙfiÅ∞ ÑÖ_çOK«∞ á⁄Å=ÚÅ∞.
P."≥IID qÖÏã¨=ÚÅ∞#∞ D K«Hõ¯^Œ#=ÚÅ∞ P"≥∞ Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å∞ qÅ∞¡Å=Öˇ K«Hõ¯QÍ =OyÜ«Ú#flq. P"≥∞ #∞^Œ∞~°∞ ™ê=ÚQÆi_ç
Ü≥∞Oz K«∂_»`«QÆ∞#∞ WOuH˜Ñ¨Ù_»∞ JÉèºí ã≤OK«∞ ~°OQÆ=Ú =Öˇ „Ñ¨ã∞¨ Êù@=ÚQÍ =Ù#flk. =∂@Å∞ <ÕiÛ# zÅ∞Hõ ÑÖ[~°OÖ’
Ü≥∞#Ãã h^Œ∞ 'ÅÅ#— Wxfl ã≤OQÍ~åÅ ^ŒO_≥=Ú g∞^Œ (J_»¤OQÍ J=∞iÛ# H˘Ü«∞º|^ŒÌ) Zé]\ ˜ ^˘O_»ÑÖ_»∞x uO@∞Ok.
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥ Ç¨Ïi =ÚiÜ«∞QÆ. D ^Õq „HÕk ÃÑ^Œq PzÅ∞HõH˜zÛ# ^˘O_»ÑÖ_»∞ =Öˇ#∞#flk. D"≥∞ ÃÑ^ŒÌH˘Ñ¨C
#Å¡x ˆHâ◊=ÚÅ‰õΩ ã¨∞ã≤÷~°™ê÷#=∞#fl@∞¡#flk.
D ^Õq Ñ¶¨∞# L~À[=ÚÅ∞ ã≤QÆ∞æÅ Ñ¨Ù\˜ìà◊√¡. D"≥∞ KÕ`«∞Å Hõ^ŒeHõÅ∞ ã¨~°ã¨Ñ¨Ù
D qÖÏãÖ|∞Å∞#∞ D K«Hõ¯^Œ#=ÚÅ∞#∞
KÕ+¨ìÅ‰õΩ <≥Å=ÙÅ∞. ã¨∞~°`«=Ú D"≥∞HõOkOz# "≥·Éèí="Õ∞. â◊¥~°∞#H˘ãÿ# WOÃÑ·#
ÉèÏqOz K«∂_» hÑ¨_»uˆH `«QÆ∞#∞ IID qÖÏã¨=ÚII a~°∞^Œ=Ú=Öˇ EÑ¨@∞ì K«∞#flk. D"≥∞ T~°∞=ÙÅ∞ QÆ[QÆ=∞#=Ú#‰õΩ P"åã¨=ÚÖˇ#·
#à◊<åH˜∆ K≥‰õΩ¯eq #=Ùfi "≥<≥flÅ á⁄Å=Ú =#=ÚÅ∞ (™ê÷#=ÚÅ∞). (WO`«HõO>Ë q=~°}=Ú J#=ã¨~°O Jx <å ÉèÏ=#).
qÅ∞™ê=ÚQÆi_ô ÉÁ=∞‡Å‰õΩ <˘ã¨Å∞
Ñ¨Å∞‰õΩ lÅ∞Hõ‰õΩ "≥∂q ÑÖ*ˇ~°Ñ¨Ù ^ŒO_≥O|∞ ™êfig∞! J#∞fl=QÆ∞ (JÅÊ"≥∞ÿ#) D"≥∞ #_»∞=Ú H˘O_»QÆ∞Ç¨ÏÖ’ ^•y#
#e‰õΩO`«Å=ÚÅ HÍ}Ïz ÃÑ#∞Q˘Ñ¨C IID qÖÏã¨=ÚII ã≤OQÆ=Ú#∞ ã¨∞ÊùiOÑ¨*ËÜ«ÚK«∞#flk. u#flx (=∞<À[˝"≥∞ÿ#) D"≥∞ =^Œ#=Ú Hõà◊Å∞
^Õi# `≥OH˜ (ã¨∞™ê÷#=Ú). D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ Hõ~°∞}Õz h ^•xQÍ KÕã≤H˘O\˜q.
QÆ∞~°∞ ‰õΩK«=Ú eqÜÕ∞ ã≤QÆ∞æÅ‰õΩ |∞\˜ì# WO_»∞¡ JO^Œ∞KÕ`« D Ü«Ú=u Wxfl "≥·Éèí=ÚÅ#∞ Ü≥∞#ã≤#k (á⁄Ok#k), J#QÍ h
ã¨~°ã¨=ÚÅ H˜~°=Ù Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ Hõ^ŒÅ∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl KÕ~°∞H˘#flk. h ^Õ"ÕiÜ≥ÿ∞#k.
ã¨∞~°u qÉèí==ÚÅ ^•Ñ¨Ù~°=Ú# <≥Ü«∞ºÑ¨Ù a~°∞^Œ∞
Hõ~°∞Å Ü«∂#=ÚÅ xÅ∞Hõ_» =#=Ú `˘_»Å∞ IID qÖÏã¨=ÚII
67 68
5-35 HÍO`«"≥∂q K«∞Hõ¯Å xO_»∞"Õà◊
=Ú#∞fl_ç ~°O`«∞Å ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí h"ÕQÆQÆ
~ÚO`«@ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° g∞ Ü«∞O^Õ
„|Ç¨ÏŸ‡`«û==ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, HÍO`«∞Å∞ QÆà◊Å∞#∞ QÆÅÜ«Ú@ QÆeÔQ IIqÑ¨s`«II
ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí "åÇ¨Ï#Og∞^Œ =Óˆ~QÆ∞`«∞<åfl_»∞. HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ `Õ*’=¸iÎ ™êfiq∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«O„^Œ=ÚdÜ≥ÿ∞# JO^•Å~åt JÅ"Õ∞Å‡OQÆ, PÜ«∞# *’_≥· ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí "åÇ¨Ï#OÖ’
Éèí‰õΩÎÅ =∞#ã¨∞ûÅ#∞ Ñ¨ÙÅHõiOÑ¨KÕã¨∞Î#flk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ''W\Ï¡O\˜ Wq („|Ç¨ Ï Ÿ‡`« û ==ÚÅÖ’x D =Óˆ ~ yOÑ¨ Ù Å∞) qÑ¨ s `« = ÚÅ∞
qÑ¨s`«=ÚÅ∞—— q##∞ ‰õÄ_» ÖË^Œ∞. Z\Ï¡O\˜ LÑ¨=∂<åÖˇ·<å g∞ ^ŒQÆæ~°<Õ =Ù<åfl~Ú (J™ê=∂#º"≥∞#ÿ q). gx "≥É· =íè =Ú#‰õΩ ™ê\˜Ü∞ÿ≥ # "åxx QÆ∂iÛ q#~å^Œ∞ (q#∞@
Jx "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. ˆ~~ÚO|=à◊¡ =Öˇ q_»~åx [O@ "åik. [~°∞QÆ^Œ∞). Z\Ï¡O\˜ LÑ¨=∂#=ÚÖˇ·##∞ g∞ ^ŒQÆæ~°<Õ =Ù<åfl~Ú. (JO>Ë g∞‰õΩ
HÍO`«∞Å Hõà◊Å HõÅ~ÚHõ Jk... PÇ¨! Uq∞H©~°Î#!!! =∞~˘Hõ áÈeHõÖË^Œ∞ Jx J~°úO).
HõOII qÑ¨s`«=Ú eq q#∞=∂ ™êfig∞! P ÉèÏq∞x =^Œ#=Ú J<≥_ç K«O„^Œ∞_»∞ L^Œ~ÚOK«∞K«∞#fl"àÕ ◊ ã¨∂~°º„Ñ¨Éíè
=ÙÑ¨=∞Å∞ g∞"˘^ŒÌ HõeÔQ =Ù#fl`«=ÚQÆ h "åÇ¨Ï#=ÚÃÑ· ~°qÜ«∞QÆ∞ (ã¨∂~°ºÉèQí "Æ å#x =O\˜) h=Ù "≥à√◊ K¡ ∞« O_»QÍ, W=Å J=Å
qÑ¨Ù_ô ã¨∂~°º„Ñ¨ÉèíÖ’ (WHõ¯_» Éè∂í q∞g∞^Œ JHõ¯_» PHÍâ◊OÖ’#∞) g∞ W^ŒiÌ =Å#<Õ ~ˆ ~ÚO|=à◊√§ Hõey#"å
JÑ¨~°O*∫ ÅÅ# QÆeÜ«∞, J#flÜ«∞º<≥~å. JxÑ≤OK«∞K«∞#flk.
~åQÆO : <åQÆ QÍO^è•i „Ñ¨ É è í ∂ ! P JÅ"Õ ∞ Å‡OQÆ = ∞‡ Ñ¶ ¨ ∞ #"≥ ∞ ÿ # 'H˘Ñ¨ C — Q˘Ñ¨ Ê xtˆ ~ ~Úx
qÑ¨s`«=Ú eq q#~å^Œ∞ `«ÅÑ≤OK«∞K«∞#flk. D"Õà◊ ~°OQÆ∞b#∞ ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí "åÇ¨Ï#OÃÑ· h=Ù áÈ=ÙK«∞O_»QÍ,
=ÙÑ¨=∞ ÖˇÅ¡ g∞ "˘^ŒÌ<≥ HõeÔQ IIqÑ¨s`«II ãÖQÆ_ç "≥Å∞QÆ∞ ([`«Hõ@∞ì@‰õΩ =zÛ# "≥Å∞`«∞~°∞`À) ãïrHõ\ ˜Ü«Ú#∞ (ã¨=∞=Ùr˚
=Ùq^Œ =^Œ# K«O„^À^ŒÜ«∞ "Õà◊#∞ J~Ú# pHõ \ ˜ Ü « Ú #∞) Z^Œ ∞ ~° ∞ QÍ g∞Ü« ∞ O^Õ P pHõ \ ˜ "≥ Å ∞QÆ ∞ Å∞#fl@∞¡
~°qÜ«∞QÆ∞ ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí h"ÕQÆQÆ JxÑ≤OK«∞K«∞#flk.
~Ú=Å #=Å g∞ ~Ú^ŒÌi =Å#<Õ ^Õ=^Õ"å! HÍO`«"≥∂q ''K«∞Hõ¯Å∞ xO_»∞"Õà◊—— (D ~å„uÑ¨Ó@) K«∞Hõ¯Å=Öˇ
k==Ú#∞ ~åui ^≥eÜ«∞QÆ QÆeÔQ IIqÑ¨s`«II
q∞Åq∞Å "≥∞~°Ü«ÚK«∞O_»QÍ ~°O`«∞Å („H©_»=Öˇ) ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí"åÇ¨Ï#=ÚÃÑ· h=Ù
JOQÆ# `«∞~°∞=Ú =∞Ç¨Ïiflt "Õà◊#∞ =Óˆ~QÆ∞K«∞O\˜q. WÑ¨C_»∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! g∞ W^ŒÌiÖ’<Õ HÍO`«∞Å∞, Hõà◊Å∞
~°OQÆQÆ∞ ã¨∂~°º„Ñ¨Éèí h"ÕQÆQÆ HõÅã≤áÈ=Ù@ [iy#k. q∞=∞‡efl K«∂K«∞"åi^Õ Hõ^•! =∞Ç¨Ï`ü ÉèÏQÆº=∞O>Ë.
ãÖQÆ_ç "≥Å∞QÆ∞#∞ ãïrHõ\ ˜Ü«Ú#∞
K≥OQÆ@ g∞Ü«∞O^Õ K≥Ñ¨ÊQÆ QÆeÔQ IIqÑ¨s`«II
69 70
5-36 z`«Î=Ú Ö’Ñë Ñ¨Å∞ zO`«Å∞ =∂x# ^•HÍ
=Ú#∞fl_ç ã¨`«∞ÎQÍ "≥·~åQÆº=Ú ã¨=∞‰õÄ_»^Œ∞
~Ú`«ÎÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _Õe# ^•ã¨∞ÅÔH·`Õ
K«H¯õ \˜ `«`Î« fi É’^èKŒ ãÕ ∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ (WÇ¨Ï=Ú) Ç¨ÏuÎ "≥·‰õΩO~î°Ñ¨^Œq JÑ¨C_Õ HõÅ^Œ∞ II`≥QÆHõII
|O^è•Å#∞ =^ŒeOz, `≥QHÆ ˘@∞ìH˘<Õ^•HÍ Ñ¨~=° Ú#‰õΩ ("≥∂Hõ=∆ Ú#‰õΩ) `≥~=° Ù ÖË<ÖÕ ^Ë ∞Œ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
(=∂~°=æ ÚÖË^∞Œ ). Ñ¨Q,Æ ^Õfi+O¨ =O\˜ =∞<À "≥H· Öõ ÏºÅ#∞ q_»<å_»Hõ Éè=í =Ú („áêÑÖzHõ
zO`«#, zO`«#=Å¡ [## =∞~°}ÏÅ∞) áÈ^Œ∞ (`«Ñ¨Ê^Œ∞). ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å JO`Õ. F #~°∞ÖÏ~å! `≥QHÆ õ (WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ |O^è•Å#∞ `≥QHÆ ˘@∞ìHÀ‰õΩO_®) Ñ¨~=° Ú#‰õΩ
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ^ŒÜ«∞K«∂z# PÜ«∞# ^•ã¨∞ÅH˜ =∂„`«O D uÑ¨ÊÅ∞O_»=Ù. ("≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ) `≥~°=ÙÖË^Œ∞ (^•iÖË^Œ∞). J^Õ q^èŒOQÍ Ñ¨QÆ ^Õfi+Ö =O\˜ =∂#ã≤Hõ
JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_Õ "åà◊¡H˜ "≥·‰õΩO~î°O ^Œ‰õΩ¯`«∞O^Œ@. K≥|∞`«∞#flk NÇ¨Ïi '#O^ŒHõ Y_»æO— "≥·HõÖÏºÅ#∞ q_çz ÃÑ@ì‰õΩO_®, Éèí==¸ (Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ`À ‰õÄ_ç# ãÖ™ê~°
HÍ|\˜ì nxH˜ u~°∞QÆ∞ÖË^Œ∞. `åÑ¨`«ÎÜ«∞=Ú ‰õÄ_®) áÈ^Œ∞.
P."≥II `≥QÆHõ Ñ¨~°=Ú#‰õΩ#∞ `≥~°=Ù ÖË<ÕÖË^Œ∞ =∞# Hõà◊§ Z^Œ∞@<Õ q∞Åq∞Å "≥∞i¿ã |OQÍ~°OÃÑ· =∞=∞`« =Ù#flO`« `«_»=Ù
Ñ¨QÆ#∞ q_»∞=‰õΩO_» Éèí==Ú áÈ^Œ∞ ("åº"≥∂Ç¨ÏO L#flO`« ^•HÍ) "≥∂Hõ∆O „áêÑ≤ÎOK«^Œ∞. J#flO ˆH=ÅO „|`«∞‰õΩ@‰õΩ
`«`«Î fiÉ’^èŒ KÕÃã `å ##fl=∂~°∞ºO_»∞ u<åe. HÍx ~°∞K«∞ÅHÀãÖ JÅ=∞@ (zO`«) =Ù#flO`«=~°‰õΩ Ñ¨xfl# ã¨∞*Ï˝#=Ú
U_»∞H˘O_»ÅÜ«∞º Hõ_»∞ =ÚiÜ«∞QÆ. (Hõey# K«Hõ¯\˜ *Ï˝#=Ú) Ñ¨kÅ=Ú HÍ^Œ∞ (*Ï„QÆ`«ÎQÍ ã≤÷~°Ñ¨_»^Œ∞). HÍ|\˜ì uO_çÃÑ·
~åQÆO : Åe`«ÑÖK«=∂ Ü«∂= =^ŒeÃÑ@ìHõ *Ï˝#„áêÑ≤Î ZÖÏ ™ê^èŒºÑ¨_»∞`«∞Ok?
`≥QÆHõ Ñ¨~°=Ú#‰õΩ `≥~°=ÙÖË^Œ∞ =∞# „Ñ¨Hõ¯<Õ =Ù#fl „ã‘ÎÅÃÑ· „Éèí=∞ =Ù#flO`«HÍÅO NÇ¨ÏiÃÑ· ÉèíH˜Î "≥∞~°Ü«∞ÖË^Œ∞.
Ñ¨QÆÜ≥∞ÖÏ¡ q_»∞=Hõ Éèí==¸ áÈ^Œ∞ II`≥QÆHõII ã¨^•Ç¨Ïix QÍHõ "åi<Õ HÍOH˜∆Oz "≥OÑ¨~å¡_®#∞. "≥Hõ¯ã¨"≥∞ÿ# (JkèHõ"≥∞ÿ#) ãÖ™ê~°
Hõ#∞flÅ Ü≥∞^Œ∞@#∞#fl HÍOK«#=ÚÃÑ· =∞=∞`« `åÑ¨„`«Ü∞« O =Ù#flO`«=~°‰Ωõ L#fl`"« ∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° zO`«#ÃÑ· ^è•ºã¨ xÅ∞=^Œ∞. rq`åO`«O
=Ù#flO`« ^Œ_»=Ù "≥∂Hõ∆ "≥Ú#QÆ∂_»^Œ∞ ^èŒ~°‡=∂~°æO =^Œe `«#H˜ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# =∂~°æOÖ’<Õ =ÙO\Ï_»∞.
J#fl=Ú `À_ç ~°∞K«∞Å Ü«∞Å=∞@ QÆÅ^•HÍ
Ñ¨xfl# ã¨∞*Ï˝#=Ú Ñ¨kÅ=Ú QÍ^Œ∞ II`≥QÆHõII P q^èŒOQÍ `«# z`«Î=ÚÖ’ J#=ã¨~°"≥∞ÿ# zO`« =∂##O`« ^•HÍ |ÅOQÍ
"≥·~åQÆºO ã¨=∞‰õÄ_»^Œ∞. WO`« Hõ^äŒ=Ù#flk. J#flO`À "≥Ú^ŒÖˇ· =∞#∞flÖ’ Hõe¿ã^•HÍ
Ñ¨Hõ¯#∞#fl HÍO`«Å „Éèí=∞QÆÅ HÍÅ=Ú
zO`«, Pâ◊, ~åQÆ^ÕfiëêÅ∞ áÈ<ÕáÈ=Ù. ^•x=Å¡ [#‡Å K«„Hõ„Éèí=∞}O `«Ñ¨Ê^Œ∞.
q∞H˜¯e NÇ¨ÏiÉèíH˜Î "≥∞~°Ü«∞ÖË^Œ∞
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù ãÖ™ê~°qkè #∞#flO`« ^Œ_»=Ù W`«ÎÅ (DÖ’HõOÖ’) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# PÜ«∞# ^•ã¨∞ÅÔH·`Õ
xH˜¯ Ñ¨~°=∞^èŒ~°‡=Ú xÅ∞Hõ_» HÍ^Œ∞ II`≥QÆHõII JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_Õ Ç¨ÏuÎ (‰õÄ_ç) "≥·‰õΩO~î°Ñ¨^Œq ("≥·‰õΩO~î°„áêÑ≤Î) HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
71 72
5-37 ÑÖHõ*Ïã¨# q#∞`« Ñ¨~°=∞<å~åÜ«∞}O
â◊Oâ◊~åi˚`« [#Hõ KåÑ¨ ^Œà◊#O
=Ú#∞fl_ç ÅOHÍ qâ’+¨}O ÖÏe`« qcè+¨}O
=∞^è Œ ∞ ~åu =∞^è Œ ∞ ~° " ≥ ∞ ÿ # N~å=∞<å=∞ ã¨ O H© ~ ° Î # qxÑ≤ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊O ™ê^èŒ∞ q|∞^èŒ q#∞`«O II^Õ= ^Õ=OII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ w~åfi}Ö˜ ’ P#O^Œ~ã° ¨ ã≤kxú HõeyOKÕ H©~#Î° Wk. N~å=Ú_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
~å=}Ïã¨∞~°"≥·i, HÍx N~å=ÚxH˜ "≥·iÉèÏ=O ÖË^Œ∞. PÜ«∞# ^Œ∞+¨ìtHõ∆} HÀã¨"Õ∞ ^Õ=^Õ=Ù_≥·# F N~å=∞K«O„^•! k=º"≥∞ÿ# „Ñ¨ÉèÏ==Ú HõÅ "å_çq.
"å}˜ ‚ ã¨ O Ç¨ Ï iOKå_» ∞ . hÅr=¸`« ã¨ x flÉè í ∞ _» @ . Éè í ∂ ÅÅ <åkè Ñ ¨ Ù _» @ . ~°Ñ¶¨ÚÑ¨ÙOQÆ=Ù_çq. (~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊=Ú# [x‡Oz# „âı+¨µª_»=Ù). ~å=}Ïã¨∞~° "≥·iq.
Ñ¨~°=∞<å~åÜ«∞}∞_»@. â◊OHõ~åiÊ`« [#Hõ KåÑ¨ ^Œà◊#∞_»@. ÖÏe`« qcè+¨}∞_»@. (~å=}∞xH˜ â◊„`«∞=Ù_»=Ù). J\˜ì x#∞fl ÉèílOK≥^Œ#∞.
"ÕÔ~=fi~°∂ ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ W\Ï¡ H©iÎOK«ÖË^Œ∞ ''`åÖÏÇ≤Ï #QÆÇ¨Ï~°O—— JO>Ë Uq∞\’ `«O„_ô! h=Ù ~å[=~°âıY~°∞_»=Ù („âı+¨ì"≥∞ÿ# ~åAÅ ÔHÅ¡ L#fl`«∞_»=Ù).
K≥Ñ¨ÊQÆÅ~å? „Ñ¨Ü«∞uflOK«O_ç... ~°ÑÚ¨¶ =Oâ◊=Ú#‰õΩ ã¨∞^è•Hõ~∞° _»=Ù (K«O^Œ=∂=∞=Ù). P*Ï#∞ÉÏÇ¨ï_»=Ù ("≥∂HÍà◊#¡ ∞
`å‰õΩ KÕ`«∞Å∞ HõÅ"å_»=Ù). hÖÏ|˚ HÍÜ«Ú_»=Ù (#Å¡x `å=∞~° Ñ¨Ó=Ù =~°‚=Ú#fl
`Õ≥II ^Õ=^Õ"å! ÉèílO`«∞ „Ñ¨ÉèÏ=! k=º! â◊s~°O HõÅ"å_»=Ù). ^Œ∞+¨ìtHõ∆} J<Õ ~å[nHõ∆`À (qt+¨ì"≥∞ÿ# nHõ∆`À) ZÑ¨C_»∂
"≥·i ~å=}∞ ^Œ∞#∞=∂_ç# ~°Ñ¶¨Ú~å=∞! HÀ^ŒO_»=∞<Õ qO\˜x ^èŒiOzÜ«Ú#fl QÆ∞~°∞_»=Ù (~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù). ~år=Ö’K«#∞_»=Ù
`Õ<≥Å∂Ô~#∞ q#=Ü«∞º! u~°∞=∞ÖËâ◊! (Ñ¨^Œ‡<Õ„`«∞_»=Ù). J\˜ì N~å=∞K«O„^•! h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK≥^Œ#∞.
J^Œ∞ƒù`«O|∞QÆ áê_çi J#fl=∞Ü«∞º. N~å=∂! h=Ù hÅr=∂`« ã¨xflÉèí (#Å¡x "Õ∞Ñ¶¨∞=Ú =Öˇ "≥∞iÜ«Ú) â◊s~°O
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊ HõÅ"å_»=Ù. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# qâßÅ =Hõ∆ ã¨÷Å=Ú HõÅ"å_»=Ù . Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# NÇ¨Ïiq.
''`åÖÏÇ≤Ï #QÆÇÏ¨ ~°∞_»=Ù—— (WHõ¯_» '#QÆ''`åÅ—‰õΩ J#fi~ÚOK«∞H˘x '`åÅ#QÆ=Ú—JO>Ë
^Õ=^Õ=O Éèí*Ë k=º„Ñ¨ÉèÏ=O '`å\˜K≥@∞ì— Jx 'JÇ≤Ï— JO>Ë 'ã¨~°Ê=Ú— HÍ|\˜ì '`åÖÏÇ≤Ï #QÆÇ¨Ï~°∞_»∞— JO>Ë
~å=}Ïã¨∞~°"≥·i ~°Ñ¶¨Ú Ñ¨ÙOQÆ=O II^Õ=^Õ=OII `å\˜ K≥@∞ì ~°∂ÑÖ`À =Ù#fl Jã¨∞~°∞x ã¨~°Ê=Ú ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl Jã¨∞~°∞x
~å[=~°âıY~°O ~°q‰õΩÅ ã¨∞^è•Hõ~°O Ç¨ Ï iOz#KÀ |Å~å=Ú_≥ · ^è Œ ~ ° ‡ ã¨ O ™êú Ñ ¨ # ‰õ Ω J=`« i Oz#"å_» = Ù.
P*Ï#∞ ÉÏÇ¨ïO hÖÏ|˚HÍÜ«∞O Éèí∂HÍO`åHÍO`«∞_»=Ù. (K«„Hõ=iÎq Jx ‰õÄ_® K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞). Éè’yâ◊Ü«∞#O
~å*Ïi HÀ^ŒO_» ~å[ nH∆ÍQÆ∞~°∞O (<åˆQO„^Œ∞_≥·# Pkâı+¨µxÃÑ· Ñ¨=fioOzÜ«ÚO_Õ Pk=¸iÎq).
~år=Ö’K«#O ~å=∞K«O„^ŒO II^Õ=^Õ=OII „Ñ¨É∂íè ! h=Ù ÑÖHõ*Ïã¨# q#∞`« Ñ¨~=° ∞ <å~åÜ«∞}∞_»=Ù („|Ç¨Ï‡KÕ H©iOÎ Ñ¨|_»∞
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»=Ù). â◊OHõ~åiÛ`«, [#Hõ KåÑ¨^Œà◊#O (Jx q_»fã≤ J~°úO
hÅr=¸`« ã¨xflÉèí â◊s~°O Ñ¶¨∞# q– K≥Ñ¨CHÀ"åe.) â◊OHõ~°∞xKÕ JiÛOK«|_»∞"å_»=Ù, [#‰õΩx =^ŒÌ#∞#fl t=^èŒ#ã¨∞û#∞
âßÅ =Hõ∆O q=∞Å [Å[<åÉèíO ÉèËkOz#"å_»=Ù. ÅOHõ#∞ ^ŒÇ≤ÏOz#"å_»=Ù. ÖÏe`«qcè+¨}O (qcè+¨}∞x
`åÖÏÇ≤Ï #QÆ Ç¨Ï~°O ^èŒ~°‡ ãÖ™ê÷Ñ¨#O |∞[˚yOz# "å_»=Ù). ™ê^èŒ∞q|∞^èŒ q#∞`«∞_»=Ù (™ê^äŒ∞=ÙÖˇ·# |∞kú=∞O`«∞ÅKÕ
Éèí∂ÅÅ<åkèÑÖ Éè’yâ◊Ü«∞#O II^Õ=^Õ=OII H© i Î O Ñ¨ | _» ∞ "å_» = Ù). N"Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ _» = Ù h"Õ . F =∞Ç¨ Ï #∞Éè Ï "å! h‰õ Ω
#=∞ã¨¯iOK≥^Œ#∞.
73 74
5-38 HõO^Œ∞= ÅO@∞K«∞ x#∞fl HÍy@ xOK«QÍ#∞
=Ú#∞fl_ç á⁄O^Œ∞Å #∞Ñ¨C "Õã≤ á⁄`«∞Î QÆ∂_Õ=Ó
JO^ŒÑ¨Ù N"≥OHõ>Ëâ◊ J>ˇì HÀ# K≥#fl_»"≥·
<Õ\ ˜ 'Hõ_Ñ» —¨ lÖÏ¡ Hõ_Ñ» ¨ `åÅ∂HÍ‰õΩ KÕi# ''#Ok=∞O_»Å=Ú——#‰õΩ ^ŒH}∆˜ =Ú# =ÚO^Œ∞ "≥#HÍ QÆ∂_ç "≥∂Ç¨Ï=Ú K«ÖË¡=Ó II<Õ<˘Hõ\ ˜II
'áêÅH˘O_»— Ñ¨~°fi`«=∞O^Œe 'HÀ#—Ö’ K«Hõ¯x 'Ü«¸@Å∞— QÆÅ „Ñ¨^Õâ◊=Ú#flk. Wk
ÉèÏ"å=∞$`«O :
KåÅ Ñ¨q„`« „Ñ¨^Õâ◊=ÚQÍ <≥OK«|_»∞K«∞#flk. JK«@ K≥#fl~åÜ«∞x ^Õ"åÅÜ«∞=Ú
"˘Hõ\ ˜ HõÅ^Œ∞. K≥#fl~åÜ«Úx H©iÎOK«∞K«∞, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ã¨~°ã¨ F HÀ# K≥#flˆHâ◊"å! <Õ#∞ "˘Hõ\ ˜ KÕ¿ãÎ „ÑüQÍ h "˘Hõ\ ˜ KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ù.
â◊$OQÍ~° H©~#Î° Wk. F HÀ# K≥#flHˆ â◊"å! <Õ<˘Hõ\ ˜ KÕ¿ãÎ h"˘Hõ\ ˜ KÕ™êÎ=Ù. WOHõ<<·≥ å WHõ<≥·<å h Ü≥ÚHõ¯ ~¸ QÆ∞}=ÚÅ#∞ =∂#∞HÀ=Ù. (WHõ Z\Ï¡™êfig∞?)
h QÆ∞}=ÚÅ#∞ =∂#=Ù. P#ÃÑ@∞ì HÀ=@O h „Ñ¨`ÕºHõ`«. =∞=∞‡bfl P#Å`À<Õ <Õ#∞ h`À XHõ Ñ¨H¯õ # Ñ¨HÑõ H¨ Í #qfi`Õ h=Ù ##∞fl `≥H¯õ e`À (Ü«∞ø=# QÆ~fi° O`À)
~°H˜∆OK«∞——.... UÅ u@ì=KÕÛ=Ù „Ñ¨Éèí∂! ã¨ˆ~ h‰õΩ HÀÑ¨=Ú =zÛO^Õ"≥∂#x "≥ÚHõ¯Å=Ú (HõÑ¨@=Ú)
HõOII ''<Õ<˘Hõ\ ˜ ¿ãÜ«∞QÍ, #∞=Ù q_çzÃÑ\˜ì <Õ#∞ h`À =∂\Ï¡_ç`Õ, h"Õ"≥∂ "≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù "≥OÔQ=Ú# (JkèHõ"≥∞ÿ#
=∂#Hõ ¿ã¿ã=Ù "˘Hõ\ ˜ =∂#=ÙQÆ∞}=ÚÖò =ºOQÆº=Ú`À) J#º^è• ÉèÏq™êÎ=Ù. K≥#flˆHâ◊"å! h`À Q˘Ñ¨Êz‰õΩ¯ =zÛO^ŒÜ«∂º.
'HÀ#—ÖÁ K≥<åfl! <≥ÅH˘x
`«x"ÀHõ (`«$Ñ≤fl n~°Hõ) <Õ#∞ x#∞fl uÅHÕK«QÍ, h=Ù DÔH‰õΩ (D"≥∞‰õΩ)
P#Å „É’KÕ=Ù =∞=Ú‡—— J#flÜ«∞º<≥~å.
`«Å=OKÕ=Ù (ÖÁOyáÈÜ≥∞^Œ=Ù). HÍh hÃÑ· U J#∞=∂#=¸ÖË^Œx hÃÑ· X@∞ì
~åQÆO : áê_ç ÃÑ@∞ìH˘O>Ë ##∞fl ÃÑ#"Õã≤H˘x h"å =∂@#∞ =∞éz ##∞fl =∞xflO`«∞=Ù. F
<Õ<˘Hõ\ ˜¿ãÜ«∞QÍ#∞ h"˘Hõ\ ˜ ¿ã¿ã=Ù K≥#flˆHâ◊"å! h PO`«~°ºO <å‰õΩ J=QÆ`«O HÍHõ uHõ=∞Hõ Ñ¨_»∞K«∞<åfl#∞.
HÀ#K≥#fl ~åÜ«∞_» h QÆ∞} q∞OHõ =∂#=Ù II<Õ<˘Hõ\ ˜II
Ñ¨Hõ¯# <Õ h`À_» Ñ¨HõÑ¨Hõ #QÆQÍ#∞ HõO^Œ∞=ÅO@∞K«∞ x#∞fl H“y@xOK«QÍ (K«=∞`å¯~°=Ú#∞ K«∂Ñ≤OK«∞K«∞ x#∞fl
`≥‰õΩ¯Å h "≥·`Õ <ÕÅ u@ì =KÕÛ=Ó <å H“y@ xOÑ¨ÙH˘#QÍ) h á⁄O^Œ∞`À LÑ¨C"Õã≤ á⁄`«∞ÎQÆ∂_Õ=Ù (Pqi ‰õΩ_»∞=ÚÖÏ
"≥ÚHõ¯Å=Ú q_çz <Õ =ÚK«Û@ÖÏ_»∞HÀQÍ#∞ =Ù_çHÕz ##∞fl ãÖQÆq∞OKÕ=Ù). JO^ŒQÍ_ç"≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h"Õ HÀ#Ö’
"≥Hõ¯ã¨Ñ¨Ù "≥OQÆ=∞x "ÕÔ~ `«ÅKÕ=Ó II<Õ<˘Hõ\ ˜II K≥#flˆHâ◊=Ù_»"≥· W~°∞"≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ç ##∞fl "≥∂Ç¨Ï=Ú# =ÚOK≥^Œ=Ù.
`«x"ÀHõ <Õ x#∞fl `«Ñ¨Ê H˜>ˇì K«∂_»QÍ#∞
`«#∞=Ù K«∂K«∞Hõ hˆH `«Å=OKÕ=Ù
J#∞=∂#=Ú ÖË^Œx P# hÃÑ· Éˇ@ìQÍ#∞
ÃÑ#z h "å=∂@ ¿Ñ~°_ç Éˇ>Ëì=Ó II<Õ<˘Hõ\ ˜II
75 76
5-39 HÍ=∞`«`«Î fiO |<≥_ç HÍ=∞^èÕ#∞=Ù `«#‰õΩ
=Ú#∞fl_ç "Õ=∂~°∞ HÀiHõÅ "≥e¡Q˘eÃÑ_çk
D"Õ∞#∞ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√*Ë~°HõáÈ~Ú
^Õ=`«Å ^ŒQÆæ~°=ÙO_Õ HõÅÊ=$Hõ∆O, zO`å=∞}˜, HÍ=∞^èÕ#∞=Ù #~°∞ÅH˜zÛ<å HÍ=∂O^èŒ∞_≥· q∞QÆ∞Å QÆu=∂Öˇ „áê}˜ II"≥∂ã¨=ÚII
x~°∞Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞Õ JO@∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Ñ¨~=° ∂`«º=∂Ü«∞Ö’
lH˜¯ áêÑÖ "å_»∞ "≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl_»∞. q"≥∂Ç≤Ï`«∞_≥· HÍã¨∞ (J~°^Œq∞‡_ô) qÅ∞= ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕÜ«∞x Ñ¨xH˜ J<ÕHõ uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl_»∞. HÍx [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „áê}˜ Jx =º=Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞`«∞#fl r=Ù_»∞ `å#∂ x*ÏxH˜ Ñ¨~°=∂`«∞‡_Õ.
P„â◊~ÚOK«@O ÖË^∞Œ . HÍ=∞O`À QÆ∞_ç"¤ å_≥,· ã¨∞MÏÅ ZO_»=∂=ÙÅ "≥O@ u~°∞QÆ∞`«∂ "å_»∞ JO`«~åºq∞. HÍx Ñ¨~°=∂`«∞ºx =∂Ü«∞Ö’ q"≥∂Ç≤Ï`«∞_≥· "≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl_»∞.
[#‡Å "≥·‰õΩO~î°áêoÖ’ xK≥Û#ÖˇHõ¯`«∂<Õ =Ù<åfl_»∞, áê=ÚÅH˜ z‰õΩ¯`«∂<Õ=Ù<åfl_»∞. HÍã¨∞‰õΩ ‰õÄ_® H˘~°QÍx Ñ¨xH˜ =º^èŒ*ˇO^Œ∞`«∞<åfl_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡ "å_çÃÑ· ^ŒÜ«∞`À
LII "≥∂ã¨Ñ¨Ù =∂Ü«∞Å<£ |Å∞ q"≥∂Ç≤Ï`«∞_≥· K≥_çáÈÜ≥∞ „áê}˜ `å<£ Ü≥∞<Àfl WzÛ<å qxÜ≥∂yOK«∞HÀÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞.
QÍã≤|_≥<£ JÇ¨ÏŸ!! J=x HÍ`«~° *ˇO^≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ™êfiq∞ "å_çH˜ 'Hõ#∞flÅ∞—J<Õ =∞Ç¨ HõÅÊ=$Hõ=∆ ÚÅ#∞ WKåÛ_»∞ "å_çx Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡x
HÍã¨∞‰õΩQÍx^Ò Ñ¨xH˜ Hõ+¨ì=Ú =^ŒÌx |∞kú*ˇÃÑÊ~å KÕÜ«∞\ÏxH˜ "å_çHõq =KåÛ~Ú. "å\˜H˜ ã¨^Œ∞ƒkúx [`«KÕã≤ L#fl`«"≥∞ÿ# ã≤÷uH˜
Dã¨∞ <≥~°∞OQÆ~åx [QÆnâ◊fi~°∞ *Ë~°∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞<£. KÕ~°Û‰õΩO_® ^ÕÇ≤ÏÜ≥ÿ∞# r=Ù}˜‚ Jq Ü≥∞Hõ¯}˜‚Oz Ñ¨Ù\Ïì_À ^•xˆH `«QÆ∞Å∞H˘<Õ@∞¡
~åQÆO :=ÚMÏi KÕã≤#O^Œ∞=Å¡ ZO`À Hõ+¨ìÑ¨_»∞`«∞<åfl_»∞. ZO`« "≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl_»∞!!
"≥∂ã¨=Ú# =∂Ü«∂ q"≥∂Ç≤Ï`«∞_≥·áÈ~Ú P ^Õ=^Õ=Ù_»∞ D „áê}˜H˜ 'z`«Î=Ú— Jx Ñ≤Å∞=|_Õ Q˘Ñ¨Ê zO`å=∞}˜ =O\˜
HÍã¨∞¿ãÜ«∞x Ñ¨xH˜ QÍã≤Ñ¨_≥ „áê}˜ II"≥∂Ñ¨=ÚII k=º=∞}˜xKåÛ_»∞. Jk h `À_»∞O_Õ... h`˘`«∞Î (ÉÏxã¨) ~å <åÜ«∞<å! ^•xfl
Hõ#∞flÅxÜ≥∞_ç =∞Ç¨HõÅÊÉèí∂[=Úeq Ç¨ÏiÉèHí HÎ˜ ˜ Ç¨ÏuÎOK«∞ (HõeyOK«∞), JO>Ë.. JÖÏ KÕÜ∞« Hõ =$^è•QÍ 'uuÎÖ’ ã¨∞Y=Ú#‰õΩ—
`«#∞flÑ¨Ù}∞ºx KÕÜ«∞`«ye =zÛ#q (QÍe uuÎÖ’ =ÙO_Õ Hõ∆}˜Hõ"≥∞ÿ# QÍe =Öˇ Hõ∆}˜Hõ"≥∞ÿ# ã¨∞Y=Ú HÀãÖ), D „áê}˜
=Ù#fl`À#fl`« |∞kú<˘ã¨QÆ∂~°Ê Hõk ^Õq "≥OÑ¨~å¡_»∞`«∞<åfl_»∞. ZO`« qO`«!!
Hõ#flKÀ\˜H˜ |éÑ≤ QÍã≤Ñ¨_≥ „áê}˜ II"≥∂Ñ¨=ÚII
U Ñ¨Ó[KÕÜ∂« Å<åfl, Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞Å∞ KÕÜ∂« Å<åfl „áê}˜H˜ ^ÕÇÏ¨ O P=â◊ºHõ"∞Õ .
z`«Î=∞x Ü≥∞_ç=∞Ç¨ zO`å=∞}˜ ^Œ#‰õΩ nxH˜ HÍ=∞`«`«Î fiO J<Õ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù `À_çzÛ#O^Œ∞=Å¡ "ÕÖÏk HÀÔ~¯Å Ñ¨~°OÑ¨~°
`˘`«∞Î=Öˇ =Åã≤ `«#∞ `À_»∞ `ÕQÆÅk HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk. D ^ÕÇ¨xfl u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =^ŒÌ KÕ~°∞Û@‰õΩ P HÀiHõÅ#∞
Ç¨ÏuÎOz Ç¨Ïi g∞^Œ #ÅiOÑ¨Hõk =$^ä•
J#∞ãÖ^è•#O KÕÜ«∂e. ^•x=Å¡ =ÚH˜Îx á⁄O^•e. JO`ÕHÍx D „áê}˜ q∞H˜¯e
uuÎÖ’ ã¨∞Y=Ú#‰õΩ uiK≥h „áê}˜ II"≥∂ã¨=ÚII
HÍ=∂O^èŒ∞_≥· QÆu `«Ñ≤Ê =º=Ç¨Ïi¿ãÎ P HÍ=∞^èÕ#∞=Ù `À_»∞<åfl ÖÏÉèíOÖË^Œ∞ Hõ^•!
77 78
4-40 Ö’Hõ ™êH˜∆q h"≥ Ö’Hõ|O^èŒ∞_»∞ h"≥
=Ú#∞fl_ç DHõ_» N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~Úk"À h"≥
h HõO>ˇ =∞iÖË~°∞ xdÅ=∞O`«Ü«Ú QÍ=
<å‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«"≥∞ÿ# Ñ¨k J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î#Å∞ K≥Ñ¨Ê=∞x ™êHÍ~°~°∂Ñ¨ hˆH â◊~°}∞ *ÁzÛux IIPeOK«∞II
JO>Ë D H©~°Î#x K≥Ñ¨ÊHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. Hõ~°∞}~°ã¨„Ñ¨^è•~°"≥∞ÿ# D J^Œ∞ƒù`« â◊~°}ÏQÆuÖ’
~åà◊§#∞ Ãã`· O« HõiyOK«QÅÆ P„~°`Ì =« ÙOk. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ÃÑ· ÉèHí QÎ˜ ÅÆ „Ñü XHõ¯~°∂ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«#‡Ü«∞`«fiO`À Ñ¨~°=tOK«∞ D H©~°Î##∞ `À_ç~åQÆOÖ’ P#OkOK«x "å~°∞O_»~°∞. F Pk=∞Ñ¨Ù~°∞ëê! (Pk=¸sÎ!) <åÃÑ· *Ïe K«∂Ñ≤Oz <å‰õΩ â◊~°}∞
''™êHÍ~°~°∂áêO hˆH â◊~°}∞*ÁzÛux—— JO@∞<åfl~°∞. Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ x~åHÍ~° „Ñ¨™êkOK«∞=Ú `«O„_ô! hˆH â◊~} ° <åfl#∞. <å "≥Ú~°Å#∞ PeOÑ¨Ù=Ú. ##∞fl ^ŒÜ∞« `À
x~°O[#∞_»∞. x~°∞æ}∞_»∞. r=ÙÅ Hõ~°‡Ñ¶¨Å„Ñ¨^•`«. W^Õ x[O. HÍx ™êHÍ~°∞_»∞QÍ ÑïáêeOÑ¨Ù=Ú.
^è•ºxOKÕk =∞# =∞#ã¨∞û PÜ«∞# ÃÑ· xÅ∞=\ÏxH˜, Ñ¨Ó[Åhfl =∞# `«$Ñ≤ÎˆH.
PÜ«∞#‰õΩ Éèí‰õΩÎÅ J##º ÉèíH˜Î =∂„`«"Õ∞.. HÍ"åe x~åHÍ~°∞xQÍ ‰õÄ_®... „Ñ¨Éèí∂! QÆuh"Õ (h"Õ k‰õΩ¯), =∞uh"≥ (=∂ "Õ∞^è•â◊H˜Î ‰õÄ_» h"Õ), =∂
Éèí~°Î=Ù h"Õ, =∂ Hõ~°Î=Ù ("Õ∞=Ú KÕã¨∞Î#fl@∞¡ Hõ#∞Ñ≤Oz<å W=hfl =∂ KÕ`«KÕ~ÚOKÕ
HõOII PeOÑ¨Ù =∂k Ñ¨Ù~°∞ëê!
áêeOÑ¨Ù=Ú â◊~°} q∞=Ú‡ „áêiúOz ~°Ç¨ÏŸ! Jã¨Å∞ Hõ~°Î=Ù) h"Õ. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ Ñüq (<å^äŒ∞_»=Ù JO>Ë Ü«∞[=∂xq)
*ÏeQÆ "Õ_çi J#flÜ«∞ h"Õ. x#∞fl áÈe# '™êfiq∞— "ÕÔ~=fi~°∞<åfl~°∞ <å‰õΩ? ™ê\˜ÖËx K«`«∞~°∞_»=Ù (<Õ~°Êiq)
bÖÏ™êHÍ~°=¸iÎ iÑ¨Ù^Œ=∞#∞ Ç¨Ïi<£. Ü≥ÿ∞# h‰õΩ<Õ#∞ â◊~°}∞"Õ_®#∞. ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
~åQÆO : `À_ç F ^Õ=^Õ"å! =∂‰õΩ â◊~}° q∞KÕÛ `«b`¡ O« „_ô ‰õÄ_» h"≥. =∂ LxH˜ (LO_»\ÏxH˜
HÍ~°}O JO>Ë D ~°∂ÑÖÖ’ =ÙO_»\ÏxH˜), =∞xH˜ („áê}O`À =ÙO_»\ÏxH˜
PeOK«∞ áêeOK«∞ Pk=∞Ñ¨Ù~°∞ëê
*Ïqn~° hˆH â◊~°}∞*ÁzÛux IIPeOK«∞II HÍ~°}=¸) h"Õ. =∂ 'LÑ¨=∞— (LáêÜ«∞=Ú) ‰õÄ_» h"Õ h=Ù h=∞#ã¨∞ûÖ’ <å‰õΩ
™êú#q∞zÛ =∞xflOK«HõáÈ`Õ <å‰õΩ "Õˆ~ P^è•~°O ÜÕ∞k? <å K«#q h"Õ (<å
QÆuh"≥ =∞uh"≥ Hõ~°Î=Ù Éèí~°Î=Ù h"≥ JkèHÍ~°=¸ hÃÑ·<Õ K≥Å∞¡`«∞Ok). <å=∞#q (q#fláêÅ∂) hˆH. JO^Œ∞ˆH h"Õ
Ñüqh"≥ U Ñ¨@∞ì# =∂‰õΩ
â◊~°}O@∞<åfl#∞.
W`«~°=Ú Öˇ=fi~°∞<åflÔ~Oz K«∂_» x#∞ É’Å
K«`«∞~°_® x#∞fl<Õ â◊~°}∞ *ÁzÛux IIPeOK«∞II F ã¨~ˆ fiâfi◊ ~å! D Ö’Hõ=Ú#‰õΩ ™êH©É∆ ∂íè `«∞_»=Ù h"Õ. nxH˜ Ñ¨~=° ∞ PÑ¨|Î O^è∞Œ =Ù
h"Õ. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! WÑ¨C_»∞, WHõ¯_»QÍx, D Ö’Hõ=∞O`å "≥^ŒH˜ K«∂z<å
[#h [#‰õΩÅ∞ â◊~°}=Ú h"≥
=ÙxH˜ =∞xH˜ h"≥ =ÙÑ¨=∞ h"≥ QÍx h HõO>ˇ =∞Ô~=fi~°∂ <å‰õΩ k‰õΩ¯ÖË~°∞. ™êHÍ~°~°∂Ñ¨ÙxQÍ ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ <å=∂Å`À
=∞#ã≤zÛ h"≥ =∞xflOK«∞H˘O>Ë#∞ =Ù#fl h =¸iÎx ^è•ºxã¨∂Î x#∞fl â◊~°}∞ "Õ_»∞H˘O@∞<åfl#∞. D n#∞xH˜ ^ŒÜ«∞`À
K«#q =∞#q hˆH â◊~°}∞*ÁzÛux IIPeOK«∞II â◊~°}=Ú#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
79 80
5-41 JQÆÑ¨_ç ã¨∞~°∞Å‰õΩ #=∞$`« =¸Å=Ú
=Ú#∞fl_ç =ÚQÆ∞æ~°∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ =¸Å=Ú
'=¸Å=Ú— JO>Ë "Õ~°∞, P^è•~°=Ú Jx J~åúÅ∞<åfl~Ú. 'Jxfl\ ˜ HÍ^è•~°"≥∞ÿ# #QÆ∞ N"ÕOHõ@<å^èŒ∞_Õ =¸Å=Ú
PkÑ¨Ù~°∞+¨µ_ô`_« x» — J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ "Õ~˘Hõ ãÖH©~#Î° Ö’ NÇ¨Ïix H©iOÎ Kå~°∞. Ü≥∞QÆ∞=Ö’HõÑü ~Ú`«_Õ HÍ_® IIJxfl\ ˜H˜II
HÍ=Ù# D '=¸Å=Ú—#‰õΩ P^è•~°=∞<Õ K≥Ñ¨CH˘O^•O. JO^Œ~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ D
"≥#∞fl_Õ "ÕÅ∞Ê. DÜ«∞#ÃÑ#· Ü≥∞=fi~∂° ÖË~∞° . DÜ«∞<Õ 'Ü≥∞QÆ∞=Ö’HõÑu¨ — JO@∞<åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
'=ÚOz#— JO>Ë Ü≥∞=i<À k"åÖÏ Ü≥∞uÎOKå_»x HÍ^Œ∞, 'Ñ¨Ó~°fiHÍÅO "å_»~Ú#— F #~°∞ÖÏ~å! D N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ Jxfl\ ˜H© =¸Å=Ú (P^è•~°=Ú). D
Jx J~°úO. 'PkH˜ #<åk— Jx Wk=~°Ö’ H©iÎOKå~°∞ J#fl=∞Ü«∞º. Ü≥∞#ÖËx "≥#∞flx (NÇ¨Ïi) HõO>Ë W`«~°=ÚÖˇ·# ^Õ=`« Öˇ=~°∞<åfl~°∞? ÖË<Õ ÖË~°∞.
^≥·=g∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ #O@∞<åfl~°∞.
HõOII Jxfl\ ˜H˜ =¸Åq∞`«_Õ D „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å 'Éèí∂q∞, h~°∞, "åÜ«Ú=Ù, "Õ_çq∞, â◊¥#º=Ú— J<Õ áêOK«
"≥#∞flx `«Å^Œ#∞fl"åx q<åfl=@ ~å? Éè∫uHõ"∞≥ #ÿ ^Õ. P ÑÖK«É∂íè `«=ÚÖË D „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ =¸Å=Ú, JxÑ≤Oz<å "å\˜H˜
JxflÜ«Ú "ÕOHõ@<å^äŒ∞_≥ =¸Å"≥ ∞ ÿ # NÇ¨ Ï iÜÕ ∞ Jã¨ Å ∞ =¸Å=Ú. PÜ« ∞ <Õ =ÚOz# „|Ç¨ Ï ‡‰õ Ω
J#flÜ«∞º<≥ H©~°Î#O|∞ J^Œ∞ƒù`«=Ú Ç¨Ïs! (Ñ¨Ó~°fiHÍÅO"å_»~Ú# K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡‰õΩ) P^è•~°=Ú. á⁄Oz# r=ÙÅ‰õΩ (ZHõ¯_À
~åQÆO : Ñ¨Óifi HõàÏº}˜ `≥eÜ«∞xKÀ@ =∞~°∞QÆ∞#=Ù#fl r"å`«‡Å‰õΩ) Ñ¨Ù@∞ìHõ‰õΩ P^è•~°g∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ.
=∞i, Ü≥∞OK«QÆ (`«ÅK«=Åã≤#) ^≥·=O W`«_»∞ HÍ_®? WOH˘Hõ Ô~=~°∞?
Jxfl\ ˜H˜ =¸ÅO a`«_»∞
"≥#∞flx HõO>ˇ#∞ "ÕÅ∞ÊÅ∞ ÖË~°∞ IIJxfl\ ˜H˜II "≥#∞H˘x (qÅ∞= `≥Å∞ã¨∞H˘x) "Õ^=Œ ÚÅxflÜÚ« H©iOÎ K≥_ç =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨µ_ç`_« .Õ
ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ „Ñ¨ÑÖK« =¸Å=Ú =Ú#∞ÅO^Œ ~ ° ∞ Éè Ï qOK≥ _ ç =¸ÅÑ¨ Ù ~° ∞ +¨ µ _» ∞ ‰õ Ä _» DÜ« ∞ <Õ . Ñ¶ ¨ ∞ #"≥ ∞ ÿ #
=ÚOz# „|Ç¨Ï‡‰õΩ =¸Å=Ú Ü«∞[˝Ü«∂QÆ=ÚÅ‰õΩ Hõ~°‡Ñ¶¨Å „Ñ¨^•`« J~Ú# 'Ü«∞[˝=¸iÎ— D =¸ÅÑ¨Ù~°∞+¨µ_Õ.
á⁄Oz# r=ÙÅ Ñ¨Ù@∞ìQÆ∞ =¸Å=Ú D`«_»∞ JQÆ}˜`«∞_≥·# ^≥·==Ú HÍHõáÈ`Õ WOH˘HõÔ~=~°∞?
Ü≥∞OK«QÆ ^≥·==Ú W`«_Õ HÍ_® IIJxfl\ ˜H˜II
"≥#∞H˘x á⁄QÆ_Õ\ ˜ "Õ^•Å =¸Å=Ú P<å_»∞ ™êQÆ~°=∞^äŒ#O ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥∂Ç≤Ïx ~°∂ÑÖÖ’ JQÆÑ¨_ç ^Õ=`«Å‰õΩ
=Ú#∞Å `«ÅÑ¨ÙÅ‰õΩ =¸Å=Ú J=∞$`« q∞Ñ≤ÊOz# P^è•~°Éèí∂`«∞_ô z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∞Î#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
Ñ¶¨∞# Ü«∞*Ï˝^Œ∞Å Hõ~°‡Ñ¨Ù =¸Å=Ú DÜ«∞<Õ =ÚQÆ∞æ~°∞ =¸~°∞ÎÅ‰õΩ („|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Åx Ñ≤Å∞=|_Õ
Ü≥∞#ÖËx ^≥·=q∞`«_Õ HÍ_® IIJxfl\ ˜H˜II „u=¸~°∞ÎÅ‰õΩ) =¸Å Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞. Ü≥∞QÆ∞=Ö’HõÑü (T~°úfiÖ’Hõ=ÚÖˇ·# U_»∞
Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ) D U_»∞ H˘O_»Å"å_Õ <å^äŒ∞_»∞ HÍ_®? WOÔH=~°∞<åfl~°∞?
81 82
5-42 #e h <å=∞=Ú <åeHõ #∞O_»QÆ
=Ú#∞fl_ç `«ÅH˘x ~Ú`«~°=Ú `«ÅKÕ^•
|Å∞ N"ÕOHõ>Ñü x#∞fl Q˘ez
ã¨∞„Ñ¨ã≤^Œú=Ú, =∞^èŒ∞~åu =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ''"≥·~åQÆº H©~°Î«#—— "˘Å∞‰õΩ K≥OK«Å=Ú ÖÁ^ŒÌ#"Õ II#QÆ=ÙÅ∞II
<å™êfikOK«O_ç. J=∞$`«Ñ¨Ù =~°¬OÖ’ `«_çã≤#@∞¡O@∞Ok. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h
=∂Ü«∞=Å¡ rq`«O 'A„~°∞— H˘O^•=∞<Õ „Éè=í ∞Ö’ U"Õ"À J_çÜ∂« ã¨Å`À ãÖ`À+¨"∞Õ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨~°=∂=kèQÍ „|uHÍ#∞. P #=ÙfiÖË x`«º=¸ =ÙO\ÏÜ«∞x K«OK«Å=∞#ã¨∞¯_»<≥· F ^Õ=^Õ"å! D #QÆ=ÙÅ∞ (ãÖ`À+Ö) x[=∞x (âßâ◊fi`=« ∞x) #=∞‡=∞O\Ï"å?
ÉèÏq∞#∞Å Ñï+¨fiOQÆ ã¨∞YOHÀãÖ Ñï`«Ñ≤OKå#∞. "Õ~Ú <å=∞=ÚÅ "ÕÅ∞Ê=~Ú# 'Xy #_çÜ«∂ã¨Å∞— (Xy<£ { J_çÜ«∂ã¨Å∞ ´ „Hõ=∞OQÍ [~°∞QÆ∞`å~ÚÖË J#∞‰õΩ<Õ
x#∞fl =∞é˜Kå#∞. áê`« [#‡áêÑÖ WOHÍ f~°<ÖÕ ^Ë ∞Œ ... D [#‡áêÑÖ ãÖQÆ`qÕ ∞\˜? Pâ◊Å∞) "˘^ŒÌ#"Õ (<å‰õΩ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ J#ÖË‰õΩ<åfl<Õ... Uq∞@Ü«∂º! h=∂Ü«∞
F JÜ«∂º! h"Õ k‰õΩ¯. ##∞fl ~°H˜∆OK«∞ JO@∞<åfl~°∞. „Ñ¨Éèí∂! <å‰õΩ '`˘e¡\ ˜ Hõ~°‡Å ^˘O`«~°— (Ñ¨Ó~°fiO [#‡Å#∞Op KÕã≤# Hõ~°‡Ñ¶¨Å"Õ∞
K«OII #QÆ=ÙÅ∞ xHõ¯=∂? Hõ#∞=Ú #=∞‡‰õΩ "å\˜x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ QÆ∞@ìÅ∞ QÆ∞@ìÅ∞Ok). K≥ÅÉ¡ ’ (J=∞‡Ü≥∂º!!) ~ÚHõ KÕ¿ã^• (WOHÍ Hõ~‡° Å∞ KÕ¿ã^•?)
"˘y #_çÜ«∂ã¨Å<£ |_°‰õΩ, "˘^ŒÌ<≥ ã¨`«º=Ú `ÕeÛ K≥ÃÑÊ~å ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅ#∞ áêeOK«∞ F ã¨~ˆ fiâfi◊ ~å! "˘Å¡<˘Å¡#∞ (<Õ#∞ XÑ¨CHÀ<Õ XÑ¨CHÀ#∞)
`«QÆ∞xHõ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^•ix K≥OK«Å "Õ∞Å~å? Ü«∞<≥<£ <å‰õΩ X^ŒÌO>Ë =^Œ∞Ì.
JQÆ[#∞`«∞<£ Ç¨Ïi<£ Q˘ez J^Œ∞ƒù`« H©~°Î# "≥∞Oz K≥ÃÑÊ~å.
™êfig∞! <Õ#∞ áÈ~Ú# [#‡Ö’ KÕã≤# áêÑ¨=ÚÅ QÆ∞@ì <å á⁄~°∞QÆ∞<Õ (<å
JQÆ[#∞`«∞<£ ´ áê~°fif^Õqx ã¨∞ÎuOK«∞ ã¨g∞Ñ¨=Ú#<Õ) =Ù#flk. pè Ü«∞x Jã¨Ç¨ÏºO`À =ÙO_»Hõ, WOHÍ WÑ¨C_»∞ ‰õÄ_®
~åQÆO : Ü«∞=∞<£ HõàÏº}ü L`åûÇ¨ÏO`À H˘`«Î áêáêÅ∞ KÕÜ«∞=∞O\Ï"å? "Õ~Ú <å=∞=ÚÅ`À x`«º=¸
#QÆ=ÙÅ∞ x[=∞x #"Õ∞‡^• H©iÎOÑ¨|_Õ F NÇ¨Ïs! F JÜ«∂º! WOHõ h =∂Ü«∞Å∞ "˘^ŒÌ#"Õ. (KåÅ∞ Jx
"˘y #_çÜ«∂ã¨Å∞ "˘^ŒÌ#"Õ II#QÆ=ÙÅ∞II J#"Õ=∞Ü«∂º! WOHÍ ##∞fl U_çÑ≤OK«_»O <åºÜ«∞"Õ∞<å?)
`˘e¡\ ˜ Hõ~°‡=Ú ^˘O`«∞Å #∞O_»QÆ (#e JO>Ë ~ÀQÆ=Ú, ÖËHõ, #ey#k Jx J~°úO HÍh H˘O`«=∞Ok
K≥Å¡É’ ~ÚHõ KÕ¿ã^• 'Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#k— J<Õ J~°úOÖ’ LÑ¨Ü≥∂yOKå~°∞ D Ñ¨^•xfl) F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
Ü≥∞Å¡Ö’Hõ=ÚÅ∞ ÜÕ∞ÖË\ ˜ ^Õ=Ù_®
Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# h <å=∞=Ú <å <åÅ∞Hõ z=~° =ÙO_»QÍ `«ÅH˘x (HÍ"åÅx Ü«∞uflOz)
"˘Å¡<˘Å¡xHõ "˘^ŒÌ#"Õ II#QÆ=ÙÅ∞II
W`«~°=ÚÖˇ·# "å\˜QÆ∞iOz `«ÅK«∞HÀ<å? X^Œ∞Ì. x<Õfl P~åkè™êÎ#∞. <åÖ’
áÈ~Ú# [#‡=Ú á⁄~°∞QÆ∞Å #∞O_»QÆ XeH˜áÈ`«∞#fl K≥OK«Å=Ú (zO^Œ∞`«∞#fl K«ÑÅ¨ `«fi=Ú#∞, „Éè=í ∞Å#∞, |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞)
pèÜ«∞#Hõ ~ÚO^Œ∞ K≥ÅˆQ^•
"˘^ŒÌ#"Õ (HÍ^Œx x"åiOK«~å^•?) ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«~å^•? <åÃÑ· *ÏeÖË^•?
"Õ~Ú <å=∞=ÚÅ∞ "≥#∞fl_» =∂Ü«∞Å∞
"ÀÜ«∞Ü«∞º ~ÚHõ "˘^ŒÌ#"Õ II#QÆ=ÙÅ∞II
83 84
5-43 "≥∂ã¨ q∞O`«∞Å *ËÜ«Ú =Úx=ÚK«∞Û^˘OQÆ
~åã≤ ÔHH˜¯# QÆ∞é]OÑ¨Ù ^˘OQÆ
=Ú#∞fl_ç "Õ™êÅ H˜@∞ =zÛ "ÕOHõ@yi g∞^Œ
=∞# Hõ ` « º O`« PÑ¨ Ù Î Å #∞ '^˘OQÆ — Jx =Ú^Œ ∞ Ì Q Í Ñ≤ Å =_» O Hõ ^ Œ ∞ Ì . =¸ã≤# =Ú`«º"≥∞ÿ =Ú^Œ=∞O^Œ∞ ^˘OQÆ IIg_ç"ÀII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x H©iãÎ ∂¨ Î WkQÀ g_»∞ qO`«^˘OQÆ. "Õ_áç êÅÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥#fl L#fl@∞¡, L<åfl Hõ#|_»Hõ, "≥~°l# (*Ï~°∞H˘#∞#\˜ì) ^˘OQÆ JO@∂ NÇ¨Ïi
^Œâß=`å~° "≥·Éèí==Ú#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆOQÍ XHõ¯ =∂@‰õÄ_» WkQÀ g_ÕHõ^•! qO`«^˘OQÆ. D ^˘OQÆ, HÍz# "Õ_çáêÅÖ’ "≥#fl=Ù#fl@∞¡,
"å_»~°∞. J#_®xH˜ ''`≥eã≤ ãÖ^≥HÍ_» uiˆQ\˜ ^˘OQÆ—— J<Õ "åHõº"Õ∞ ™êHõ∆ ºO. =Ù<åfl Hõ#|_»x "≥~°l# ^˘OQÆ (*Ï~°∞H˘<Õ ^˘OQÆ). g_ç# Ñ¨@∞ìHÀ=@O Z=i=Å¡
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡#∞O_ç Ñ¨QÆÅ∞QÍx ~å„uQÍx `«#∞ K«zÛáÈ‰õÄ_»^Œx =~°O J=Ù`«∞Ok?
á⁄Ok#@∞¡ `≥eã≤ #$ã≤OÇ¨ï_≥· ãÖ^è•º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ãÖÇ¨ÏiOz, uiy uiy DÜ«∞# ''"≥ÅÜ«∞ h@ *ÁÑ¨C "Õ¿ã\˜ ^˘OQÆ—— („Ñ¨ã≤kú K≥Ok# h\˜Ö’ `«#
"å_ç J#∞K«~°∞Å#∞ ‰õÄ_® K«Oáê_»∞. J\Ï¡O\˜ ^˘OQÆ@... *Ï_» Hõ#|~°z# ^˘OQÆ... JO>Ë =∞`åûº=`å~°=Ú). DÜ«∞# ''`«ÅQ˘# h‰õΩ
^•QÆ∞ ^˘OQÆ—— (`«ÅH˘#<£{D‰õΩ ^•y# ^˘OQÆ... JO>Ë Ü«∞uflOz h\˜Ö’ ^•yH˘#fl
LII qO`«Å∞ Q˘Å∞Ê^˘OQÆÜ«∞x q+¨µ‚#∞uOK≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º, <Õ ^˘OQÆ `åÉËÅ∞... J#QÍ ‰õÄ~å‡=`å~°=Ú). DÜ«∞# ''`«ÅHõHõ <ÕÅ„^Œ"fiÕ \˜ ^˘OQÆ——.
xO`« K«=∞`«¯ $u<£ Hõ##∞ Ü≥∞=fix ÔH·`«#∞, "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! (Ç≤Ï~°}Ïº‰õ∆Ω_»∞ áê`åà◊OÖ’ =Ù<åfl_»x <ÕÅ#∞ `«=ÙfiH˘O@∂ áê`åà◊Ö’HõO "≥o¡
ÑÖ`«=Ú`À_» h=Ñ¨Ù_»∞ áêÜ«∞Hõ ^•Å∞Û ^Œâß=`å~°=ÚÖò "å_çx K«OÑ≤# ^˘OQÆ... J#QÍ =~åÇ¨=`å~°=Ú). ''`≥eã≤ ãÖ^≥HÍ_» uiˆQ\˜
^˘OuQÆ *ˇÃÑÊ #~°‡=ÚQÆ ^Œ∂~°∞@ HÍkk H©~°Î#O|Ç¨ÏŸ!! ^˘OQÆ—— Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =~°O `≥eã≤ ãÖ^è•ºã¨=∞Ü«∞OÖ’ uiy K«OÑ≤# ^˘OQÆ..
~åQÆO : Éèˇ·~°q #~°ã≤OÇ¨=`å~°O.
DÜ«∞# ''J_»∞QÆ∞ HÕ^ŒÖ’Hõ=∞_»K\Õ ˜ ^˘OQÆ—— (`«# áê^Œ=Ú „HÕ^Œ Ö’Hõ=∞O`å
g_ç"À ~Ú^≥ qO`«^˘OQÆ J}˜z H˘ez# ^˘OQÆ... J#QÍ "å=∞<å=`å~°O). DÜ«∞# ''`«e¡H˜ <≥·# #Å∞QÆ∞
"Õ_çáêÅ∞ "≥#fl "≥~°l# ^˘OQÆ IIg_ç"ÀII ^˘OQÆ—— (`«eH¡ ÀãÖ =º^èŒ K≥Ok# ^˘OQÆ.. JO>Ë Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). DÜ«∞# ''J_»qÖ’
"≥ÅÜ«∞ h@ *ÁÑ¨C "Õ¿ã\˜ ^˘OQÆ <≥Å"≥·Ü«Ú#fl ^˘OQÆ—— J~°}º"åãÖ KÕã≤# ^˘OQÆ... JO>Ë N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞).
`«ÅQ˘# h‰õΩ ^•QÆ∞^˘OQÆ DÜ«∞# ''`˘_»i hÅHÍÃã`À #∞O_»∞ ^˘OQÆ—— (ZkiOK«∞ ã¨fiÉèÏ==Ú QÆey#"å_≥·
#Å¡x =„ã¨Î=ÚÅ∞ ^èŒiOK«∞ ^˘OQÆ... J#QÍ |Å~å=Ú_»∞).
`«ÅHõHõ <ÕÅ ^Œ"Õfi\˜ ^˘OQÆ
DÜ«∞# ''"≥∂ã¨q∞O`«∞Å *ËÜÚ« =Úx=ÚK«∞Û^˘OQÆ—— („uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å ÉèÏ~°ºÅ#∞
`≥eã≤ ãÖ^≥HÍ_» uiˆQ\˜ ^˘OQÆ IIg_ç"ÀII "≥∂ãÖ KÕã≤# HõÑ¨@ =Úx J~Ú# ^˘OQÆ... JO>Ë |∞^•ú=`å~°=Ú). DÜ«∞#
J_»∞QÆ∞ HÕ^ŒÖ’Hõ =∞_»KÕ\ ˜ ^˘OQÆ ''~åã≤ÔHH˜¯# QÆ∞é]OÑ¨Ù ^˘OQÆ—— (~åã≤ JO>Ë ‰õΩÑ¨Ê J<Õ J~°úO. HÍx J#fl=∞Ü«∞º
J_»i `«e¡H˜<≥·# #Å∞QÆ∞ ^˘OQÆ WHõ¯_» „Ñ¨ãk≤ ú K≥Ok# J<Õ J~°Oú `À "å_ç#@∞¡ <å‰õΩ JxÑ≤OzOk... „Ñ¨ãk≤ ú K≥Ok#
J_»qÖ’ <≥Å"≥·Ü«Ú#fl ^˘OQÆ QÆ∞é]=Ú Hõey# ^˘OQÆ... Hõe¯ J=`å~°=Ú). DÜ«∞# ''"Õ™êÅ H˜@∞=zÛ "ÕOHõ@yi
`˘_»i hÅHÍÃã`À #∞O_»∞ ^˘OQÆ IIg_ç"ÀII g∞^Œ, =¸ã≤# =Ú`«º"≥∞ÿ =Ú^Œ=∞O^Œ∞ ^˘OQÆ—— (Jxfl J=`å~°=ÚÅ#∞ ^èiŒ OK«∞@‰õΩ
Éèí∂q∞g∞^Œ‰õΩ =zÛ, "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ =Ú`«ºÑ¨Ù zÑ¨ÊÖ’ ^•y# =Ú`«ºO=O\˜ x`«º
ãÖ`À+≤Ü≥ÿ∞# ^˘OQÆ... JO>Ë WOÔH=~°∞ =∞# U_»∞H˘O_»Å"å_Õ...)
85 86
5-44 r"åO`«~å`«∞‡_»∞ – N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥
=Ú#∞fl_ç ~¸=Å ÉèÏ=# – e"≥"Õ~°∞
^è•=u Hõ~°‡=Ú – `«Ñ¨Ê nã≤<å
JK«Û`≥Å∞QÆ∞ =∂@Å∞ "å_ç# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi P^è•º`«‡ H©~°Î# ^≥·==Ú QÍ=Hõ – `«Åw<å IIQÀ<≥II
<å™êfikOK«O_ç. <Õ\˜ HÍÅOÖ’x `≥Å∞QÆ∞"åiH˜ JQÆ=∞º QÀK«~O° QÍ =Ù<åfl... XHõ¯™êi
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J~°úOKÕã≤H˘O>Ë =∞#ã¨∞û „Ñ¨âßO`«`« á⁄O^Œ∞`«∞Ok. ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞ºQÍ~°∞
=O\˜ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =∂„`«"Õ∞ W@∞=O\˜ H©~°Î#Å#∞ q=iOK«QÆÅ~°∞. QÀ<≥Öˇ H˘`«ÎÅ∞ D â◊s~åÅ∞ (QÀ<≥Å∞) =∂„`«"∞Õ H˘`«qÎ . HÍx g\˜Ö’ =Ù#fl HÀ_≥Å∞ (P`«‡Å∞)
JO>Ë... D â◊s~åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ H˘`«Îq. HÀ_≥ÖˇÑ¨Ê\˜q? JO>Ë... g\˜Ö’ =ÙO_Õ ÜÕ∞<å\˜q? ZÑ¨Ê\˜"À.. KåÖÏ áê`«q. ^•x ã¨Ç¨Ï[QÆ∞}O J*Ï˝#O. Z<Õflà◊¡~Ú<å
P`«‡Å∞ U<å\˜q? W<åflà◊√§ J*Ï˝#OÖ’ =Ù#fl Jk XHõ¯™êiˆH *Ï˝x J=Ù`«∞O^•? Ö’Ç¨xH˜ (W#∞=ÚH˜) <åxáÈ~Ú<å QÆ\`ì˜ #« OáÈ~Ú #Ü«∞=∞=Ù`«∞O^•? D P`«‡‰õÄ
XHõ¯™êi <å#ÃÑ_ç`Õ... W#∞=Ú "≥∞`«Î|_ç áÈ`«∞O^•? JO`Õ. nxH˜ J*Ï˝#O áÈ^Œ∞.
`ÕII QÀ<≥ ÖˇÅ¡#∞ H˘`«ÎÅ∞, HÀ_≥ÖˇÑ¨Ù_»∞ D [QÆ`«∞Î áê`«^Õ, D Ö’Hõ=¸ áê`«^Õ. K«∂¿ãÎ... g\˜Ö’ r=ÙÅ Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞
áê`«"Õ#x J#flÜ«∞º áê_ç<å_»∞ =∂„`«"Õ∞ H˘`«Îq. J*Ï˝#O =∂„`«O JÖÏˆQ =ÙOk. <å‰õΩ L#fl`«"≥∞ÿ# `«`«Î fiO
<åxÛÖ’Ç¨ÏO|∞ h\˜Ö’ #Ü«∞=Ú g∞~° XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ [#‡ÅˆH =KÕÛã¨∞ÎO^•? *Ï˝x<≥·áÈ`å<å? Ñ¨~°=∂`«‡ <≥~°∞QÆQÆÅ<å?
"≥∞`«Î|~°K«OQÆ =K«∞Û<Õ!! "ÕOHõ>Ëâ◊!
<å z`«Î=Ú Ü≥∞<Àfl [#‡Å#∞Oz =zÛ# "åã¨#Å#∞ ¿ÑiÛÃÑ@∞ìH˘x=Ù#flk.
~åQÆO : É∫o nxÔH<Àfl áê`« zO`«Å∞. ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ H˘`«Î H˘`«Î Éè’QÆ=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl
QÀ<≥Öˇ H˘`«ÎÅ∞ – HÀ_≥ ÖˇÑ¨Ê\˜q ##∞H˘O@∞Ok. ã¨`«Î fi ã¨fi~°∂Ñ¨ âß„ã¨Î *Ï˝#O Ü≥∞O`« <≥iÊ<å WHõ H˘`«ÎQÍ
<åx# Ö’Ç¨Ï=Ú – #Ü«∞ =∞~¸º<å IIQÀ<≥II QÆ∞}=O`«∞_»#∞ HÍQÆÅ<å? ZO`« J*Ï˝#O áÈQ˘@∞ìHÀ"åÅx K«∂z<å áê`«
=Úxfl\ ˜ [QÆ"Õ∞ – =Úxfl\ ˜ Ö’Hõ"≥∞ =∂Ü«∞~ÀQÆO áÈ`«∞O^•?
Ü≥∞#flQÆ |∞@∞ìQÆ∞ – e"≥ "Õ~°∞
##∞fl <≥=fi~°∞ – #flu É’kèOz# =∞i `«~°∞}ÀáêÜ«∞"Õ∞q∞\˜? =∞#Ö’ JO`«~å`«‡ ~°∂Ñ¨Ù_≥· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
x#fl <Õ@<Õ – <Õ <≥é˜ˆQ<å IIQÀ<≥II =Ù<åfl_»∞. PÜ«∞# D P`«‡ÅxflO\˜H© J<åk. D r"å`«‡Å∞ ÉèÏ"åÅ∞ =∂„`«"Õ∞
z`«Î=Ú <å\˜^≥ – zO`«Å∞ <å\˜"≥ "Õ~°∞ "Õ~°∞QÍ „Éèí=∞ÅÖ’ ÃÑ\˜ì, ^è•=u Hõ~°‡Å∞ (^Œ∞O^Œ∞_»∞‰õΩ Hõ~°‡Å∞) JÅ"å@∞KÕã≤
~Ú`«ÎÅ Éè’QÆ=Ú – eq "Õ~°∞ J*Ï˝#O r=Ù}˜‚ `«ÑC¨ ^À=ÅÖ’ #_»∞Ñ¨Ù`«∞O@∞Ok. XHõ¯™êi P ™êfiq∞H˜ D r=Ù_çÃÑ·
ã¨`«ÎQÆ∞ âß„ã¨Î=Ú – KåÜ«∞ K«∂Ñ≤<å J#∞„QÆÇ¨ÏO Hõey`Õ g_»∞ ÉÏQÆ∞Ñ¨_»`å_»∞. P ^≥·"åxH˜ `«Ñ¨Ê P Ñ¨x WOÔH=i=Å¡
H˘`«ÎQÆ <ÕxHõ – QÆ∞}˜ #ÜÕ∞º<å IIQÀ<≥II J=Ù`«∞Ok?
87 88
5-45 HõO^Œ∞= ã¨^Œ~°=Ú ÔH·=ÅºÑ¨^Œ=Ú
=Ú#∞fl_ç JO^ŒiH˜kÜÕ∞ Ç¨Ïi<å=∞O
Ü≥∞O^Œ∞#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ Hõ~°∞}‰õΩ
Ç¨Ïi<å=∞ "≥t· ëêªºxfl q=iã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ^Õ=`«Å∞ =Ú#∞Å∞
#O^Œ∞HÀÖˇ·# Ç¨Ïi<å=∞O II™ÈkOzII
â’^èŒ#KÕã≤ Hõ#∞H˘¯<åfl~°@ ^•x =∞Ç¨`å‡ºxfl. P NÇ¨Ïi<å=∞O WÑ¨Ê\˜^•? J^Œf
PkH˜ < £ J<åkÜ≥ ÿ ∞ #k (J`« º O`« Ñ¨ Ù ~å`« # "≥ ∞ ÿ # ) ^Œ O @∞<åfl~° ∞ . ''ã¨ H õ Å ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=ÚÅ‰õΩ ™ê~° qÇ¨~°=Ú—— JO@∞<åfl~°∞. (ã¨~°fiÑ¨Ù}º=ÚÅ Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ F #~°∞ÖÏ~å! D N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x Ç¨Ïi... Ç¨Ïi... Jx H©iÎOK«O_ç. D
Ñ¶ëOK≥_ç `À@... Jx J~°úO). U Ñ¶¨Å=Ú ÃÑ^ŒÌ^À, Uk z#fl^À, Uk ~°∞zQÆÅ^À Ç¨Ïi<å=∞O WÑ¨Ê\˜kHÍ^Œ∞. Wk J<åk Jx Ñ≤Å∞=|_ç# „Ñü^•xHõO>Ë... Pk
Uk ~°∞zÖËx^À PÜ«∞# `«Ñ¨Ê Z=~°∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞? NÇ¨Ïi<å=∞=Ú <å„â◊~ÚOz# ("≥Ú^ŒÅ∞) J~Ú#k. D q+¨Ü«∂xfl ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞ Ñïâ’kèOz, =∞s
"åiÖ’ ‰õΩ\˜Å`«fi=Ú JO>Ë =OHõ~°|∞kú =ÙO_»^Œ@. Hõ#∞‰õΩ¯<åfl~°∞.
P."≥IIã¨∞~°∞Å∞ =∞ø#∞Å∞#∞fl ™ÈkOz ikÌÜÕ∞ D NÇ¨Ïi<å=∞O, Jik "Õ^Œ âß„ã¨Î=ÚÅ (^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅ∞, +¨\ò
J‰õΩ\˜ÅO|Å∞ Ü«∞xi J#fl=∞Ü«∞º âß„ã¨Î=ÚÅ) ãÖ„QÆÇ¨Ï=Ú (™ê~°=Ú). ÑïjeOK«QÍ W^˘Hõ¯>Ë W\˜ì qt+¨ì`«
PkH˜x J<åk Ç¨Ïi<å=∞"≥ÚHõ¯>Ë HõeyÜ«Ú#flk. D NÇ¨Ïi<å=∞=Ú áêÑ¨ x~°∂‡ÅHõ=Ú. Ñ¨Ù@∞ìHõ J<≥_ç ^Œ∞óY=Ú#∞
"Õ∞\˜ H©~°Î#O|∞ "ÕOHõ>Ëâ◊! x"åiOK«∞#k. nxx #q∞‡# "åiH˜ â◊„`«∞=ÙÅ Ñ‘_» ÖË‰õΩO_» KÕÜ«Ú#k. =∞i
~åQÆO: Åe`« NÇ¨Ïs... Jx P ^Õ=^Õ=Ùx <å=∞=Ú#∞ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ P„â◊~ÚOK«~°∞?
™ÈkOz ikÜÕ∞ ã¨∞~°Å∞#∞ =Ú#∞Å∞#∞ D NÇ¨Ïi <å=∞=Ú JHõÅOHõ=Ú (U xO^•ÖËxk). ã¨~fi° Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ (J#QÍ
PkH˜ #<åk Ç¨Ïi<å=∞O II™ÈkOzII QÆ`« [#‡Ö’ =∞#O KÕã≤#H˘x# Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ D [#‡Ö’ KÕã≤H˘x# Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞,
Jik "Õ^Œâß„™êÎ~°÷ ãÖ„QÆÇ¨Ï=Ú WOH˘Hõi ^•fi~å ãÖ„Hõq∞Oz# Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞) Ñ¶e¨ OK≥_ç ™ê~°qÇ¨~°=Ú (ÑÖ_»`¡ À@).
J~°Ü«∞QÆ <˘Hõ>Ë Ç¨Ïi<å=∞O D NÇ¨Ïi<å=∞=Ú J‰õΩ\˜Å=Ú (U=∂„`«=Ú =OHõ~° |∞kú ÖËxk). „Ñ¨Hõ@=Ú
^Œ∞i`«Ç¨Ï~°=Ú Éèí=^Œ∞óY<åâ◊#=Ú (JO^ŒiH© `≥eÜ«Ú#@∞¡ „Ñ¨Hõ\ ÕK«|_ç#k). Wk ã¨∞Å∞"≥·#k. ZO`À Ñ¨Ùh`«"≥∞ÿ#k.
Ji ÉèíÜ«∞OHõ~°=Ú Ç¨Ïi<å=∞O II™ÈkOzII F „Ñ¨[ÖÏ~å! D NÇ¨Ïi<å=∞"Õ∞ JO^ŒiH© ÔH·=ÅºÑ¨^Œ=Ú (=ÚH˜Î =∂~°æ=Ú
ã¨HõÅ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å ™ê~° qÇ¨~°=Ú <˘ã¨QÆ∞#k). Wk HõO^Œ∞= ã¨^Œ~°=Ú (HõO^Œ∞=<£... K«^Œ~°=Ú J#QÍ ™ê=∞~°úº=Ú#
JHõÅOHõ=Ú NÇ¨Ïi<å=∞O U =∂„`«=Ú H˘é`«ÖËxk). N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ~°∞}‰õΩ Ü≥∞O^Œ∞#∞ (ZHõ¯_»<≥·#)
„Ñ¨Hõ@=Ú ã¨∞ÅÉèí=Ú Ñ¨~°=∞áê=#=Ú JO^Œ ∞ HÀÖˇ · (Ju ã¨ g ∞Ñ¨ = ÚQÍ =Ù#fl^≥ · ) D Ç¨ Ï i<å=∞=Ú ã¨ ~ ° ∞ fiÅ#∞
J‰õΩ\˜Åq∞k NÇ¨Ïi<å=∞O II™ÈkOzII
L^ŒúiOK«∞K«∞#flk.
89 90
5-46 á⁄O^Œ∞QÍ =ãÖ`«∞_»∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅ |∂lOK«=K≥Û
=Ú#∞fl_ç HõO^Œ∞=`À ^Œ∞q∞‡^ŒÅ∞ QÍ#=Ú ¿ãÃã
ãÖ^Œ_çOz zÅ∞HõÅ∞ K«^Œ∞= *ÁK≥Û Ñ¨^•ºÅ∞
Wk=~°Ö’ 'ã≤OQÍ~°=¸iu—... J<Õ J#fl=∂Kå~°º H©~#Î° Ö’, <Õ#∞ '™êã¨=ÚY— Q˘Ok<Õ Hõ\ ˜ìQÆ"åÔ~· HÀqÅÅ∞QÆæ_çOK≥ II=~°∞ã¨`ÀII
JO>Ë Ç¨ÏOã¨~°∂Ñ≤ J#QÍ P`å‡~å=Úx ~°∂Ñ¨Ù_≥·# Ñ¨~°=∂`«‡QÍ ÉèÏqOz ~°u^Õq "≥Ú^ŒÖˇ·# ~°=∞}∞Å∞ <å@¡=∂_ç
ÉèÏ"å=∞$`«O q=iOKå#∞. D ~ÀA# '™êã¨=ÚY— J#fl^•xH˜ J<ÕHõ J~å÷Å∞ ~°u =ãÖ`«=∂_≥ "Õ∞Ñ¶¨∂=o Ü≥∞Å¡
ÃÑ^ŒÌÅ∞ ÉèÏqOKå~°x `≥eã≤ <Õ#∞ WOH˘OK≥O PÖ’zOz '™êã¨=ÚY— JO>Ë `«u N"ÕOHõ@yi ^•Ñ¨ÙH˘x ~ÚO^Œ∞#O^Œ∂
'™ê~°ã¨=ÚY— JO>Ë Ñ¨^Œ‡=ÚY∞_»∞ J~Ú =ÙO@∞O^Œx xâ◊Û~ÚOK«∞H˘<åfl#∞. q∞ug∞~°QÍ "≥ÚˆH¯~°∞ "≥∞~°ã≤ ^Õ=`«Å∞ II=~°∞ã¨`ÀII
ã‘II Åe`« QÀqO^Œ∞_»∞ ÅH˜∆ ‡ =∞O_»Ñ¨=∞O^Œ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Å~åA`À ‰õÄ_ç =zÛ<å_»∞ F ™êã¨=ÚMÏ! (™ê~°ã=¨ ÚMÏ! ÖËHõ Ñ¨^‡Œ =ÚMÏ!) =~°∞ã¨`À <Õ_∞» =ãÖ`«ÑÓ¨ ~°q‚ ∞
"≥Å¡Q˘_»∞QÆ∞ |>ˇì K«Å¡x K«O„^Œ∞O_»∞ („Hõ=∞=ÚQÍ =zÛ# =ãÖ`« áœ~°q‚ ∞) D qÉè"í åÅ ("≥É· =íè =ÚÅ#∞) ã≤~∞° Å ¿ãqOK«~À
Ñ¨=#∞O_»∞ qã¨Ô~#∞ Ñ¨\ ˜ì ã¨∞~°\ ˜ (â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ [~°∞Ñ¨Ù_»∞).
Ñ¨ÙëêÊÅ Ñ¨ÓlOK≥ Ñ¨Óx =ãÖ`«∞_»∞ JkQÀ ÅH©∆ ‡=∞O_»Ñ=¨ Ú#, Åe`«ÑÙ¨ QÀqO^Œ∞_»∞ (JO^Œ"∞≥ #ÿ "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞).
„Éèí=∞~åÅ∞ ~°≠∞=∞‡x áê_≥ =Úiã≤ P H˘Å∞=Ù#‰õΩ '=Å~åA— (=∞#‡^äŒ∞_»∞) qKÕÛã≤<å_»∞. |Ü«∞@, K«O„^Œ∞_»∞ `≥Å¡\ ˜
ãÖQÆ_ç zÅ∞HõÅ∞ K«k"≥#∞ Ñ¨^•ºÅ∞ Q˘_»∞QÆ∞#∞ Ñ¨\ ˜ì xezÜ«Ú<åfl_»∞. ™êfiq∞H˜ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ ã¨∞~°\ ˜ (qO*Ï=∞~°) `À
HÀ~ÚÅÅ∞#∞ áê_≥ Q˘O`«∞ qÑ≤Ê gK«∞K«∞<åfl_»∞. P "≥·Éèí==Ú#∞ uÅHÕK«O_ç.
`ÕII D =ãÖ`« áœ~°‚q∞<å_»∞ D qÉèí==Ú JkQÀ WO„^Œ∞x ‰õΩ=∂~°∞_≥·# =ãÖ`«∞_»∞, ™êfiq∞x Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À
"˘Ñ¨Ê ¿ãqO`«∞=∞x ''™êã¨=ÚY∞x—— Q˘eK≥ Ñ¨ÓlOK«∞K«∞<åfl_»∞. `«∞"≥∞‡^ŒÅ∞ HõO^Œ∞=`À (K«=∞`å¯~°=ÚQÍ) ~°≠∞=∞‡x QÍ#=Ú
J#fl=∂~°∞º_»∞ H©~°Î#=∂ÅÑ≤Oz KÕÜÚ« K«∞#flq. zÅ∞HõÅ∞ U"Õ"À Ñ¨^•ºÅ∞ áê_»∞`«∂ ãÖ^Œ_ç KÕÜÚ« K«∞#flq. HÀqÅÅ∞
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°! 'q∞ug∞i— "Õ_≥ x#∞fl. (QÆO_»∞ HÀ~ÚÅÅ∞) Q˘Ok<Õ (=¸Å=¸ÅÖ’¡) Hõ\ ˜ìQÆ"åÔ~· (Hõ@ì_ç KÕÜ«Ú"åÔ~·)
P*Ï˝Ñ≤OK«∞K«∂ LQÆæ_çOK≥#∞ (K«Hõ¯\˜ ^èŒfi#∞Å∞ KÕÃã#∞).
~åQÆO : =~åo JkQÀ ~°f^Õq "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ~°=∞}∞Å∞ ~°=∞}©Ü∞« OQÍ <å@º=Ú KÕÜÚ« K«∞<åfl~∞° .
=~°∞ã¨`À ™êã¨=ÚMÏ =ãÖ`« Ñ¨Ói‚=∞ <Õ_»∞ "Õ∞Ñ¶¨∞=ÚÅ ÑÖH˜Î J<ÕHõ =~°‚=ÚÅÖ’ #Ü«∞<å#O^ŒHõ~°=ÚQÍ ~°u =ãÖ`«=Ú
ã≤~°∞Å ~¸ qÉèí"åÅ∞ ¿ãqOK«~À II=~°∞ã¨`ÀII (~°=∞}©Ü«∞"≥∞ÿ# =ãÖ`«=Ú#∞) P_≥#∞... (<Õ\ ˜ ÉèÏ+¨Ö’, Ç¨ÏŸb P_ç#q). D
Åe`«Ñ¨Ù QÀqO^Œ∞_»∞ ÅH©∆ ‡=∞O_»Ñ¨=∞O^Œ∞#fl Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆ#∞ K«∂z N"ÕOHõ@yi =^ŒÌ‰õΩ =zÛ, WHõ¯_®–JHõ¯_® J<ÕHõ KÀ@¡
=Å~å[k"À H˘Å∞=ÙQÆ =K≥Û#∞ ^Õ=`«ÅO`å QÆ∞q∞QÆ∂_ç, `«u`À (QÆ∞OÑ¨ÙQÍ) q∞ug∞i#"åÔ~· "≥∞~°ã≤ "≥ÚˆH¯~°∞
"≥e [O„^Œ∞_»∞ `À_»<Õ "≥Å¡ Q˘_»(_»∞) QÆ@∞ì=>ˇì (^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ „"≥Ú‰õΩ¯`«∞<åfl~°∞. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! "åi`À ÉÏ@∞ <åÉ’\˜
ã¨∞ÅÉèÏ# |=#∞_»∞ ã¨∞~°\ ˜ qã¨Ô~#∞ II=~°∞ã¨`ÀII n#∞Å#∞ ‰õÄ_» ãÖ`«∞+¨ì =∞#ã¨∞¯_»"≥· J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ `«O„_ô!
91 92
5-47 ZÅ¡[Å^èŒ∞Å∞ q∞ye ÜÕ∞Hõ"≥∞ÿ Ñäƒ#Ñ¨Ù–
=Ú#∞fl_ç _»∞Å¡ã≤Å∞¡K«∞ h`«_»∞O_»∞
=∞ÖÏ¡_ç Ü≥ÚHõ Ô~O_»∞ =∞^Œ∞ÌÅ∞ q~°z#\˜ì
Ç¨ÏiÇ¨Ï~°∞Å‰õΩ JÉËÔŒè ã¨∂zã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ã¨$+≤ª ã≤u÷ ÅÜ«∞Å∞ |e¡^Œ∞_»=x x#∞fl Ñï}q∞O`«∞~°∞ QÍ# IID`«_ÕII
x~°fiÇ≤ÏOKÕ =¸_»∞ ~°∂áêÅ∂ Ñ¨~°=∂`«∞‡x"Õ. PÜ«∂ Ñ¨#∞Å∞ KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ P
u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ^Õ=^Õ"À`«Î=Ú_»∞
Ñ¨~°=∂`«‡<Õ =¸_»∞ "Õˆ~fi~°∞ ¿Ñ~°¡`À Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl=Ú. HÍx Jhfl PÜ«∞<Õ. PÜ«∂ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»K«∞º`«∞_»Éèí=Ù_»∞
KÕ`«Å=Å#<Õ PÜ«∞#‰õΩ PÜ«∂¿Ñ~°∞¡ =KåÛ~Ú JO`Õ. Ñ¨Ó`«<åO`«‰õΩ_≥·# NHõ$+¨µ‚_»∞ â◊~°}ÏQÆ`«∞Å ~°Hõ∆¿ãÜ«Ú"å_»#∞=∂@
W`«<.Õ „|Ç¨‡O_»=ÚÅ#∞ Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’^•K«∞H˘#fl Ñ¨~=° ∂`«‡ W`«_.Õ ^Õ= ^Õ"À`«=Î Ú_≥#· QÆ∞~°∞`«∞QÍ `«ÅáÈã≤ H˘xÜ«∂_»QÍ =ÅÃã IID`«_ÕII
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, JK«∞º`«∞_»∞, JÉèí=Ù_»∞ WÖÏ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=ÚÅ∞#fl DÜ«∞##∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«Ñ¨ÊHõ H˘xÜ«∂_®ÅO@∞<åfl~°∞.
F =∂#=ÙÖÏ~å! D ã¨`«ºO `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. D`«_Õ (D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ)
=∞`«ÎHÀH˜Å : t=Ù_»∞. DÜ«∞<Õ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞. D`«xH˜<£, D KÕ`«ÖË (Ñ¨#∞ÖË) ZO`«Q˘Ñ¨Ê"À J>Ë¡
D`«_Õ Ç¨Ï~°∞_≥OK«QÍ JA_ô`«_Õ J<≥ J#flÜ«Ú<£ PÜ«∞# Ñ¶¨∞#=ÚQÍ J@∞¡ Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞<åfl_»∞. JO`≥QÍHõ "Õ~°∞HÍ^Œ∞.
KÕ`«b`«x "≥#fl~å^Œx *ˇÃÑÊ H©~°Î# "≥ÚÑ¨CQÍ D Ñ¶¨∞#∞_»∞ HÀ\Ï¡k „|Ç¨‡O_»=ÚÅ#∞ `«# Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ =ÙOK«∞H˘x<å_»∞.
„Ñ‘u`À u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√x "Õ~Ú<Àà◊§ #∞uOK≥~å W\˜ì ã¨HõÅ [QÆnâ◊fi~°∞_»∞ Ñ¨Ó`«# K«#∞ÉÏÅÖ’x q+¨=Ú `åy`Õ U=∞=Ù`«∞Ok?
Ñ¨Ó`«<åO`«‰õΩ „"≥Ú‰õΩ¯_ô Ü«∞<≥ |∂"≥∞HÍ_»<≥ NÇ¨Ïi<£ =\˜ì |∂"≥∞Å∞ QÍHõ (=Ù`«Î =∂Ü«∂*ÏÅO HÍHõáÈ`Õ... WOˆHq∞\˜?)
*|∂"≥∞HÍ_»∞ ´ =∂Ü«∞Å∞ KÕÜ«Ú"å_»∞
ã¨$+≤ª JO`å [Å~åtÖ’, =ÚxyáÈ~Ú#Ñ¨Ù_»∞ D`«_»∞ LÅ¡ã≤Å∞¡K«∞O\Ï_»∞
~åQÆO : aÅÇ¨Ïi (xifiHÍ~° x~°O[#∞_≥· =ÙO\Ï_»∞. ^ÀQÍ_»∞‰õΩO@∂ áÈ~Ú z#fl áêáê~ÚQÍ
D`«_Õ Ç¨Ï~°∞_»∞ ~¸`«_Õ Ü«∞A_»∞ (ÉÏÅHõ$+¨µx‚ QÍ) ~Ô O_»∞ ÃÑ^ŒÌ =∞kÌK@≥ #¡ ∞ K«@∞‰õΩ¯# qé˜z# h=Ù Jq∞`« |ÖÏ_è∞» º_»=Ù
D`«xH˜ h KÕ`«ÖˇO`« Ñ¶¨∞#=∞@∞QÍ# IID`«_ÕII Jx ÑïQÆ}ÕK«Hõ Ü≥∞@∞¡O_»QÆÅ=Ú? JO^Œ∞ˆH h=Ù [QÆ*ˇ˚\ ˜ìq.
D u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ_≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ ^Õ=^Õ=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ ã¨~fi° „âı+µ¨ _ª ∞» .
Hõ_»∞ÃÑ‰õΩ¯ „|Ç¨‡O_» Hõ@Hõ=ÚÅ∞ ã¨∞_ç=_ç#
Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ x_»∞H˘#fl Ñ¶¨∞#∞_»∞ DÜ«∞# ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»∞ (U H˘^Œ"åÖËx"å_»∞). DÜ«∞# 'K«∞ºu— (<åâ◊#=Ú) ÖËx
"≥_»e Ñ¨Ó`«H˜ K«O\˜ q+¨=Ú `åy# Ü«∞O`« JK«∞º`«∞_»∞. DÜ«∞# JÉèí=Ù_»∞ (Ñ¨Ù@∞ìˆH ÖËx"å_»∞). DÜ«∞# â◊~°}ÏQÆ`« ~°Hõ∆‰õΩ_»∞
=_ç^Œ#‰õΩ <Õ=∂Ü«∞ =\˜ì |∂"≥∞Å∞ QÍHõ IID`«_ÕII J<Õ =∂@#∞ `«ÅK«∞H˘O@∞ rqOK«∞K«∂ DÜ«∞#<Õ ^è•ºxOK«=Öˇ#∞. JkÜÕ∞
=ÚH˜Î=∂~°æ=Ú.
93 94
5-48 J^Œ# h=Ù ##∞fl JÅq∞ Ñ¨@ìOQÍ
=Ú#∞fl_ç H˘^Œe Ü≥ÚHõ¯`≥ HõxQ˘}˜ÔQ#@
~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’ H˘O>ˇ Hõ$+¨µ_‚ ∞» Q˘Å¡ ÉèÏ=∞Å`À [iÑ≤# zeÑ≤ JÅ¡ix q=iã¨∞<Î åfl~∞° Z^Œ∞~°<≥ N"ÕOHõ>Ë Ü≥ÚHõ`≥ h
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. 'Hõkã≤ WO^Œiq QÔ H· ˘#=Ü«∂º— JO@∞<åfl~∞° JO>Ë... '^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ K≥^Œi# JÅ∞HõÅ∞ K≥iÔQ#@ IIWk"ÀII
=zÛ W=hfl q#=Ü«∂º— Jx J~°úO. áêO_ç`«ºO`À J#fl=∞Ü«∞º "å_ç# `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ãÖ^èŒ∞Å=Å¡ <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ J=QÍÇ¨Ï#H˜ W|ƒOk ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. ''J^≥ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ [iy# 'Hõ^äŒÅhfl— K≥|∞`å#∞. J=hfl P
zQÆ∞~°∞ ˆQ^ŒQÆ∞Å "≥#Hõ #∞O_ç x#∞"ÕÃã#@——... JO>Ë '‰õΩé] ˆQ^≥Å— QÆ∞iOz <å_»∞ zeÑ≤ Hõ$+¨‚Ü«∞ºQÍ h=Ù KÕã≤#"Õ. D QÀÑ≤HõÅ‰õΩ XH˘¯Hõ¯ ^•xH˜ XH˘¯Hõ¯ Hõ^äŒ
J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞. ÖË`«Ñ¨K«Ûx "≥ÚQÆe Ñ¨ÓÅQÆ∞iOz K≥|∞`«∞<åfl~°∞. XHõ =ÙOk. g\˜x q#=Ü«∂º `«O„_ô!
QÀÑ≤Hõ "≥#Hõ #∞O_ç Hõ$+¨µ‚_çÃÑ· "≥ÚQÆeÑ¨ÓÅ∞"Õã≤ =ÙeH˜ Ñ¨_Õ@∞¡KÕã≤O^Œ#fl=∂@.
™êfig∞! XHõ QÀÑ≤Hõ ã¨#flx `«# Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÅ#∞ ã¨QÆ@∞# <≥~°Ñ¨ÙK«∞ (ÖÏ=}º=Ú
HõO : Wk"À ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ q#∞_ô „Ñ¨îŒ ≈OK«∞K«∂), ™⁄Åã≤ (qã¨∞QÆ∞`À... |Ç¨ïâß h=Ù ~åÖË^xŒ ...) hˆHã≤ K«∂ã≤O^Œ@.
=Ú^Œ=ÚQÆ ˆ~Ñ¨Öˇ¡ Hõ`«Å∞ =ÚiÑ≤OK«∞#<≥<£ WOH˘Hõ QÀÑ≤Hõ `«à◊`«à◊ "≥∞éÜ«Ú `«# QÀà◊§`À, W^Õ q^èŒOQÍ ^ŒO_≥g∞\˜ (g}#∞
Hõkã≤q ÔQ·H˘#∞=∞Ü«∂º! „"≥∂yOz) =∞^èŒ∞~°OQÍ áê_ç#^Œ@. P"≥∞‰õÄ_® h"≥Ñ¨C_»∞ =™êÎ"å Jx Ü≥∞^Œ∞~°∞
=^ŒÅ‰õΩ=∞<≥ J#fl=∞Ü«∞º "åi[<åÉèí∞<£. K«∂K«∞K«∞<Õ =Ù#flk.
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# „Ñ¨Éèí∂! h`À K«#=Ù#fl WOH˘Hõ QÀÑ≤Hõ ã¨#flÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞ (U"Õ"À Ãã·QÆÅ∞
Wk"À ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ D ˆ~Ñ¨Öˇ¡#∞ KÕã¨∂Î) ##∞Ñ¨Ù# (J#∞~åQÆO`À) x#∞fl K«∂ã≤ #qfi#^Œ@. WOH˘Hõ QÀÑ≤Hõ x#∞fl
Hõkã≤ WO^Œiq ÔQ·H˘#=Ü«∞º IIWk"ÀII `å‰õΩ#@∞¡ ÖË`«Ñ¨K«Ûx "≥ÚQÆeÑ¨ÓÅ∞ "≥#Hõ#∞O_ç hÃÑ· "Õã≤ h=Ù =ÙeH˜ Ñ¨_»∞#@∞¡
Ñ¨ÅK«x Ô~Ñ¨ÊÅ Ñ¨QÆ@∞Å∞ <≥~°Ñ¨ÙK«∞ KÕÜ«ÚK«∞#flk.
™⁄Åã≤ x<˘flHõ>ˇ K«∂K≥#@ ™êfig∞! ã¨=∞Ü«∞O K«∂z h=Ù ##∞fl JÅq∞ Ñ¨@Oì QÍ (P„Hõq∞Oz H“QÆeOK«QÍ)
`«à◊√‰õΩÅ QÀà◊√§^ŒO_≥ g∞\˜ ~Ú^≥ XHõ¯`≥ H˘^Œe (XHõ QÀÑ≤Hõ ~Ô zÛáÈ~Ú =∞#q u@∞ìH˘O@∞#fl@∞¡ U^Õ^À Q˘}˜yOk).
ÑëH˜ x<˘flHõ`≥ áê_≥#@ IIWk"ÀII F u~°∞=∞ÖÏnèâß! <åHõO>Ë ^è≥·~°ºOQÆÅ WOH˘Hõ`≥ <å Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ<Õ K≥^Œix h
K«#=ÙÅ∞ <≥~°Ñ¨ÙK«∞ ã¨#fl KÕÜ«ÚK«∞#∞ =ÚOQÆ∞~°∞Å#∞ (JÅ∞HõÅ#∞) „¿Ñ=∞QÍ K≥iˆQ#@ (K≥^Œ~°Q˘\˜ìO^Œ@). Ü≥∞O`«
##∞Ñ¨Ù# <˘Hõ¯`≥ #"≥fi#@ `≥OÑï`«#O!!!
K≥#H˜ Ü≥ÚHõ¯`≥ J^≥ zQÆ∞~°∞ ˆQ^ŒQÆ∞Å
"≥#Hõ #∞O_ç x#∞ "ÕÃã#@ IIWk"ÀII
95 96
5-49 HõO^Œ∞= N"ÕOHõ>Ëâ◊√ HõàÏº}=ÚÅ "Õk
=Ú#∞fl_ç JO^Œ"≥∞ÿ Éèí∂q∞ÔHÅ¡ PkH˜<åk
=∞O^ŒÅ áêÅH˘O_» =∞Å‰õΩ #@ì#_»∞=∞
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ "åi HõàÏº}O NÅH˜∆ ‡ J=∞‡"åi`À qO^ŒQÆ∞ ^•ã¨∞Å`À_» qÇ¨ÏiOp ^Õ=Ù_»∞ IIP_»~°=∞‡II
[~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ #flk. =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ Hõ O \˜ H ˜ Hõ x Ñ≤ O K« H õ á È~Ú<å
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi *Ï˝# <Õ„`åÅH˜ P "≥·Éèí=O ^Œ$QÀæK«~°"≥∞ÿ#k. K«Hõ¯\˜ H©~°Î# ÉèÏ"å=∞$`«O :
K≥|∞`«∞<åfl~°∞. F =x`«ÖÏ¡~å! K«∂_»O_ç, P_»O_ç, áê_»O_ç. F ÉÏ@™ê~°∞ÖÏ~å!
g∞~°O`å g^èŒ∞ÅÖ’ =¸y~°O_ç. Ñ¨xfl^ŒÌ~°∞ (Ñ¨<≥flO_»∞=∞Ok) PàÏfi~°∞Å∞ ™êfiq∞x F =x`«ÖÏ¡~å! g∞~°O`å P_»O_»=∂‡! áê_»O_ç. D "≥·Éèí=O K«∂_»O_»=∂‡!
H˘Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞ K«∂_»O_ç JO@∞<åfl~°∞. DÜ«∞<Õ HõàÏº}=ÚÅ "Õk (q^•fiOã¨∞_»∞) "Õ_»∞Hõ uÅHÕK«∞@‰õΩ =zÛ# Ñ¨~°∞+¨µÖˇÖÏ¡ (ÉÏ@™ê~°∞ÅO^Œ~°∞) gkèÖ’ #∞O_ç
Ü≥ÿ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_». J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ=#ÅHõO`Õ ÖË^Œ∞. gH˜∆OK«O_ç.
LII JOQÆ#ÖÏ~°! áê_»∞_ç@∞ P_»Ô~ K«∂_»Ô~ ~¸ #$ã≤OÇ¨ïx<£ JkQÆkQÀ FQÆ∞#∂`«ÅÖ’#∞#fl JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊fi~°∞x ÃÑ^ŒÌHÀ# (Ö’Ü«∞). JkQÀ
=ÚOy@ *Ëi `≥~°fi~°∞Å∞ =¸QÆ∞K«∞ g^èŒ∞Å#∞O_»~°=∞‡! P ''"≥e¡áêÅ h\˜*ÏÅ∞ "≥_»ÖË ™È#—— (Ç¨ÏŸ~°∞=∞x „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ [Åáê`«O Ü≥ÚHõ¯
K≥OQÆ@ <åà◊√"å~°∞¡ #^≥ KÕiiQÍ Ñ¨kÔ~O_»∞=∞Ok, ~¸ [Å∞¡) JkQÀ K«Å¡x =$Hõ∆=ÚÅ h_»Ö’ ''ãÖQÆ_ç "Õ∞_»Å"å_»∞—— ([O@QÍ #∞#fl
ãÖQÆu ^≥Å∞Ê H©~°Î#=Ú K«Hõ¯QÆ áê_≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. ™œ^è=Œ ÚÅÖ’ =ÙO_Õ ™êfiq∞). JkQÀ `«# á⁄e"Õ∞~°^•\˜ #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞, `«#^Õ"iÕ `À
=Óˆ~y =ã¨∞Î<åfl~°∞.
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞
P_»~°=∞‡ áê_»~°=∞‡ JOQÆ#Å∞ K«∂_»~°=∞‡ JkQÀ JÅOHõiOK«|_ç# =∞O_»áêÅÖ’ [O@ ã≤OÇ¨Å∞#fl ã≤OÇ¨ã¨#O.
"Õ_»∞Hõ Ñ¨~°∞+¨ÖˇÅ¡ gkè #∞O_»~°=∞‡ IIP_»~°=∞‡II J^À JO^Œ"∞≥ #ÿ `≥Åx¡ QÀÑ¨Ù~°O. Jk PHÍâßxfl `å‰õΩ`«∞#fl@∞¡Ok. ^•x =ÚO^Œ~,°
Ñ¨xfl^~ÌŒ ∞° (Ñ¨<fl≥ O_»∞=∞Ok) PàÏfi~∞° Å∞ KÕi ™êfiq∞x H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° ÉèHí `Î˜ À ¿ãqã¨∞<Î åfl~∞° .
JÅ¡k"À FQÆ∞#∂`«Å BÉèíàıâ◊√ ÃÑ^ŒÌHÀ# D [Ü«∞ #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ ãÖQÆu („¿Ñ=∞)`À Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ `å#∞ ^Œ~≈° # "≥Úã¨Q∞Æ K«∞<åfl_∞» .
"≥e¡áêÅ h\˜*ÏÅ∞ "≥_»ÖË ™È# uÅHÕz g∞ [#‡ K«i`å~°úO KÕã≤HÀO_ç.
K«Å¡x =∂‰õΩÅ h_» ãÖQÆ_ç "Õ∞_»Å"å_»∞
ZÅ¡QÍQÆ #~°ã≤OÇ¨ï _Õw xOu`À_» IIP_»~°=∞‡II W^Õ ã¨~fi° ã¨=∞~°∞_ú #·≥ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x HõàÏº}"ÕkHõQÍ ÉèÏqOK«O_ç. JO^Œ"∞≥ #ÿ
PÜ«∞# ''HõàÏº}=ÚÅ "Õk—— (ÃÑo¡à◊§‰õΩ ¿Ñ~°∞ "≥∂ã≤#"å_»∞). PÜ«∞# =∞Ô~=~À
ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù =∞O_»áêÅ ã≤OÇ¨Å =Úx=∞O^ŒÅ∞ HÍ^Œ∞ DÜ«∞<Õ (D #$ã≤OÇ¨ï_Õ). DÜ«∞<Õ D Éèí∂q∞g∞^Œ ''PkH˜ #<åk—— (ã¨$+≤ìˆH
JOQÆÑ¨Ù `≥Å¡QÀÑ¨Ù~°=Ú J^≥ q∞#flO^Œ Pk^Õ=Ù_»∞). áêÅH˘O_» ã¨g∞Ñ¨=Ú##∞#fl "≥∞@ì „Ñ¨^Õâ◊=Ú#, qO^ŒQÆ∞ ^•ã¨∞Å`À
K≥OQÆ@ <åà◊√"å~°∞¡ KÕi Ñ¨xfl^ŒÌ~°∞ Q˘Åfi (`«##∞ ¿ãqOK«∞@‰õΩ =zÛ# ^•ã¨Éèí‰õΩÎÅ`À) D ^Õ=Ù_»∞ qÇ¨ÏiOK«∞K«∞<åfl_»∞.
ãÖQÆu `å H˘Å∞qpÛ [Ü«∞#~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIP_»~°=∞‡II DÜ«∞##∞ ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
97 98
5-50 "≥·‰õΩO~î°#QÆ~°=Ú "åH˜ÖË h Ü«∂HÍ~°=Ú
=Ú#∞fl_ç KÕH˘#∞ Ñ¨Ù}º=ÚÖË h r=ÉèÏ==Ú
ÜÕ∞Hõ_»#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ h=ÙxH˜
N^ÕqH˜ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xH˜ `≥áÈÊ`«û=O [~°∞QÆ∞`ÀOk. P HÀ<Õ\ ˜ =∞Ç¨`å‡ºxfl nH˘x h f~°ú =∂_çuq∞ HÍ=Ù=∞=∂‡ II^Õ=ÙxH˜II
=i‚ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. nx PHÍ~° = Ú N=∞<åfl~åÜ« ∞ }∞x
"≥·‰õΩO~î°#QÆ~°=Ú Ü≥ÚHõ¯ "åH˜e =Öˇ#∞#fl^ŒO@∞<åfl~°∞. D HÀ<Õ\ ˜ K«∞@∂ì =Ù#fl ÉèÏ"å=∞$`«O :
=$Hõ∆=ÚÅhfl `«Ñ¨ã¨û=∂kèÖ’ =Ù#fl =Úhâ◊fi~°∞Åx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. ''nH˘x h ^Õ=^Õ=Ù_»∞, N^Õq `≥áÈÊ`«û=O [~°∞Ñ¨ÙH˘<Õ F HÀ<Õ\ ˜ `«b!¡ h=Ù Ö’Hõ=ÚÅ#∞
f~°÷=∂_çuq∞ HÍ=Ù=∞=∂‡—— JO@∞<åfl~°∞. áê=#=Ú KÕ Ü « Ú ^•x==∂‡! h‰õ Ω "Õ Å H˘Åk =O^Œ # =ÚÅ∞
HõOII `≥Ñ¨ÊÅ HÀ<Õ@=∂‡! ã¨=∞iÊOK«∞H˘#∞K«∞<åfl=Ú. (h=∞Ç≤Ï=∞#∞ <Õ#∞ ZO`«Ü«∞x =i‚OK«#∞?)
ZÑ¨C_»∞ `ÕÖËÛ=Ù Ç¨Ïix D N~°=∞}˜<£ F HÀ<Õ@=∂‡! ^èŒ~å‡~°úHÍ=∞"≥∂Hõ∆=ÚÅ#∞ K«`«∞ifi^èŒ Ñ¨Ù~°∞ëê~°ú=ÚÅ∞ h
WÑ¨C_»∞ „"≥ÚÔH¯#∞ J#flÜ«∞ â’ÉèíÅ∞QÍ ~°∂á⁄Ok#q. Pi‡e (J¿ÑHõ∆`À K«k"Õ) <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ h <åÅ∞QÆ∞
JÑ¨Êxn Ö’Hõ=∂`«Ü«∞x H©iÎOK≥<£. f~°=ÚÅ∞ (X_»∞¡). x~°‡Å=ÚÖˇ·# h h~°∞, ã¨Ñ¨Îã¨=Ú„^Œ=ÚÅÖ’x h~°∞ XHõ¯
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O KÀ@KÕi#O`« „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ#q. QÆOcè~°"≥∞ÿ# h Ö’`«∞ =∞O^èŒ~° Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ `ÕeÛ#
Pk ‰õÄ~°‡=Ú =O\˜k.
^Õ=ÙxH˜ ^ÕqH˜x `≥Ñ¨ÊÅ HÀ<Õ@=∞‡
"Õ"ÕÅ∞ "≥Ú‰õΩ¯Å∞ Ö’Hõáê=x hHõ=∂‡ II^Õ=ÙxH˜II F HÀ<Õ@=∂‡! h Hõ_»à◊√§ (JÅÅ∞) QÆOQÆ"≥Ú^ŒÖˇ·# Ñ¨q„`« #^Œ∞Å=O\˜q.
(J<ÕHõ JÅÅ∞ =ã¨∞ÎO\Ï~Ú HÍ|\˜ì, XH˘¯Hõ¯ JÅ XH˘¯Hõ¯#k Jx J#fl=∞Ü«∞º
^èŒ~å‡~°úHÍ=∞"≥∂Hõ∆`«`«∞Å∞ h™È|<åÅ∞ ÉèÏ=# J~Ú =ÙO_»=K«∞Û#∞). hÖ’ =Ù#fl [Å[O`«∞=ÙÅxflÜ«Ú Ü«∞Hõ∆, H˜<≥fl~°,
Ji‡e <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å^≥ h^Œ~°∞Å∞ HÕÑ¨Ù~°∞ëêk ^Õ=`«Å∞. xOyÖ’ #∞#fl T~°úfiÖ’Hõ=ÚÅxflÜ«Ú =∂‰õΩ Hõ#|_»=Ù
x~°‡ÅÑ¨Ù h[Å=Ú xO_»∞ ã¨Ñ¨Î ™êQÆ~åÅ∞ HÍh, h X_»∞¤# =Ù#fl Ñ¨Å∞~°Hõ=ÚÖˇ·# Z`«Î~Ú# "Õ∞_»Åhfl P Ñ¨Ù}ºÖ’Hõ=ÚÖË
‰õÄ~°‡=Ú h Ö’`«∞"À HÀ<Õ~°=∂‡ II^Õ=ÙxH˜II JxÑ≤OK«∞K«∞#flk. h K«∞@∂ì =Ù#fl "≥Úy=∂‰õΩÅ∞ ("≥Ú`«ÎO K≥@∞¡ JxflÜ«¸)
`«y# QÆOQÍk f~°ú=ÚÅ∞ hHõ_»à◊√§ "ÕÔ~=~À HÍ^Œ∞ ™êfiq∞HÀãÖ J‰õΩOiî`« nHõ∆`À `«Ñ¨ã¨û=∂kèÖ’ =Ù#fl =Úhâ◊fi~°∞Å∞.
[QÆu ^Õ=`«Å∞ h [Å[O`«∞=ÙÅ∞ F HÀ<Õ\ ˜ `«b¡! h PHÍ~°=Ú <å‰õΩ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x "≥·‰õΩO~î°=Ú#∞
QÆQÆ#Ñ¨Ù Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞ h ^Œi"Õ∞_»Å∞ `«ÅÑ≤OK«∞K«∞#flk. hÜ«∞O^Œ∞ f~°ú™êfl#=Ú`À á⁄O^Õ Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ h r= ÉèÏ==Ú.
"≥Úyh K«∞@∞ì=∂‰õΩÅ∞ =Ú#∞Ö’Ü«∞=∂‡ II^Õ=ÙxH˜II (h=Ù ˆH=ÅO hà◊√§HÍ^Œ∞, „áê}=Ú#fl `«e¡q J<Õ <å ÉèÏ=#). N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ h
=ÙxH˜ (™ê÷ # =Ú). F HÀ<Õ @ =∂‡ "Õ ∞ =Ú nH˘x (x~° ƒ ù Ü « ∞ OQÍ) hÖ’
f~°ú™êfl#=∂K«iOzuq∞. =∞=∞‡efl HÍ=Ù=∞=∂‡!
99 100
5-51 JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ`À_» #>Ëì N"ÕOHõ@Ñü–
=Ú#∞fl_ç ÔHÅq∞`À ™⁄=Ú‡"≥\ ˜ì Ü≥∞Oz#Ñ¨Ù_»∞
‰õΩeH˜ Q˘Öˇ¡`«Å#∞ ‰õÄ_»QÍ QÆ∞|ƒÅg∞^Œ
=¸_»∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# LÑ¨=∂#=ÚÅ`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Jaè¿+HÍ#O`«~° QÆÅÑ¨ã¨ÃÑÖÏ¡ =zÛ Hõ=Ú‡H˘#fl@∞¡O_≥ IIWxfl\ ˜II
JÅOHõ~°}#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. W`«x ~°∂Ñ¨=Ú WxflO\˜H©
(D LÑ¨=∂#=ÚÅ‰õΩ) =¸Å=Ú JO@∞<åfl~°∞. Z#flQÆ LÑ¨=∂#=ÚÅ‰õΩ D ÉèÏ"å=∞$`«O :
~°∂Ñ¨=Ú, W~°"#·≥ @∞¡O_≥ (™ê÷#"≥∞#ÿ @∞¡#flk) JO@∞<åfl~∞° . JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡`À HõÅã≤ F [#∞ÖÏ~å! D ^Õ=^Õ=Ùx ~°∂Ñ¨"∞Õ WxflO\˜H˜ (D Hõ^ÅŒä xflO\˜H)˜ =¸Å=Ú
D ™êfiq∞ ^ŒO_çQÍ ™⁄=Ú‡Å∞ (PÉèí~°}ÏÅ∞) ^èŒiOK«QÍ JO`å `«à◊`«à◊ÖÏ_Õ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù (P^è•~°=Ú) J~Ú=Ù#flk. D LÑ¨=∞ÅxflO\˜H˜ (<Õ#∞ K≥Ñ¨ÊÉ’=Ù LÑ¨=∂#=Ú
Ñ¨K«Û~°OQÆ~Ú, Jk QÀÑ≤HõÅ Ñï+¨fiOQÆ=ÚÅÖ’ "åi ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅÃÑ· #∞#fl ÅxflO\˜H©) D`«x ~°∂Ñ¨"Õ∞ W~°"≥·Ü«Ú#flk (™ê÷#"≥∞ÿ Ü«Ú#flk).
Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ™êfiq∞ KèåuHõO\˜#^• J#fl@∞¡O^Œ@. PÇ¨!! Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# D ™êfiq∞H˜ 'Hõ~°∂Ê~°HÍÑ¨_»=Ú— PÜ«∞# =O\˜ÃÑ· ÃÑ·#
K«OII Hõ#∞Q˘# gx ~°∂Ñ¨=∞k HÍQÆÅkxfl\ ˜ =¸Å =∞O^Œ∞KÕ ã¨=ÚzÛ`«=ÚQÍ (q∞H˜¯e á⁄_»=ÙQÍ) "≥∞uÎ#Ñ¨C_»∞, Jk Z\Ï¡ =ÙO^ŒO>Ë...
J#∞Ñ¨=∞ "≥∞ÿ# su ~Úk Jxfl\ ˜H˜<£ W~°"≥·# ^ŒOK«<≥<£ J=∞$`«=Ú H˘~°‰õΩ áêÅã¨=Ú„^Œ=Ú#∞ ^ŒzÛ (zeH˜) #Ñ¨C_»∞, P áêÅ `«∞OÑ¨~°∞¡
Q˘#H˘x Q˘Å¡ HõxflÜ«∞Å QÆ∞|ƒÅ ÃÑ· Ñ¨ã¨∞ÑÖ\˜™⁄=Ú‡Öˇ· (zOk# aO^Œ∞=ÙÅ∞) `«q∞`À (`«fi~°`«fi~°QÍ) JO@∞H˘x xO_çáÈ~Ú ^Œ@ìOQÍ
K≥#ÔH#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√Hõx K≥ÃÑÊ#™ê^èŒ∞º_»∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. J~ÚáÈ~ÚO^• J#fl@∞¡Ok.
~åQÆO : ™ê=∞O`«O ^Õ = `« Å O^Œ i H© Jkè < å^è Œ ∞ _≥ · # DÜ« ∞ # â◊ s ~° O ÃÑ· '`« @ ∞ì Ñ ¨ Ù }∞QÆ ∞ —
Wxfl\ ˜H˜ =¸Å=Ú ~¸`«x~°∂Ñ¨Ù (Ñ¨Ù#∞QÆ∞Ñ≤e¡#∞Oz "≥e=_»∞ #Å¡x ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=Ú) KÕ`«#~Ú#O`« JkÌ
Ü≥∞#flQÆ #∞Ñ¨=∞Å‰õΩ x~°"≥·#@∞¡O_≥ IIWxfl\ ˜II ¿ãqOK«∞ã¨=∞Ü«∞=Ú# J^≥\Ï¡ =Ù#fl^ŒO>Ë... "Õ"ÕÅ∞QÍ (J<ÕHõ=∂~°∞Å∞)
Hõ=∞Å<åÉèí∞xH˜ HõÑ¨C~°HÍÑ¨Ù "Õ∞# Ü«∞=Ú<å#kÖ’ D^Œ∞ÖÏ_ç#O^Œ∞=Å¡, Jã¨ÖË #Å¡\ ˜"åxH˜ P Ü«∞=Ú<å#k #Å¡x
ã¨=Úz`«=ÚQÆ Éˇ·ÃÑ· Kåu#Ñ¨C_»∞ hà◊√¡, #Å¡^Œ#=Ú#∞ ÃÑOKåÜ«∂ J#fl@∞¡Ok.
J=∞$`«=Ú ^ŒKÕÛ"Õà◊ #>Ëì "Õ∞#^Œ∞OÑ¨Ù~°∞¡ <Õ_»∞ P Hõ$+¨‚ÜÕ∞º N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· `«# ^Õ"Õi JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ`À ZÅq∞`À
`«q∞`À_» xO_»∞H˘x ^Œ@ì"≥∞ÿ#@∞¡O_≥ IIWxfl\ ˜II (ã¨ O `À+¨ O QÍ) Ü≥ ∞ Oz ™⁄=Ú‡Å∞"≥ \ ˜ ì (ZOz# PÉè í ~ ° } =ÚÅxflO\˜ x
^≥·= tMÏ=∞}˜H˜ `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ "Õ∞##∞ JÅOHõiOK«∞H˘x Ü«Ú#flÑ¨C_»∞). P Ñ¨K«Ûx `«à◊`«à◊Å∞ Z\Ï¡=Ù<åflÜ«∞O>Ë... <å_»∞
KÕ=g∞~° xOz ¿ã=¿ã¿ãÜ«∞Ñ¨C_»∞ `« = ∞ Kè å `« ∞ ÅÃÑ· ^Œ @ ì O QÍ Ñ¨ ã ¨ ∞ Ñ¨ Ù ~åã≤ H ˘x# QÀÑ≤ H õ Å #∞ ayÜ« ∂ ~°
"Õ"ÕÅ∞QÍ Ü«∞=Ú#Ö’ "Õ=∂~°∞ h^Œ∞ÖÏ_»QÍ ãÖk@*ËiÛ#O^Œ∞# P Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù #Å¡#Ü«∞º KèåuHõO@∞H˘x Ñ¨K«ÛQÍ "≥∞~°∞ã¨∂Î
HÍqi HÍo=∞ xO_® QÆÑ≤Ê#Ü«∞@∞¡O_≥ IIWxfl\ ˜II
Hõ=Ú‡H˘x =Ù#fl^• JxÑ≤ã∞¨ #Î flk. (<åHÕ`«H<õ åfl q=iOKÕ â◊HÖÎ˜ ^Ë ∞Œ `«O„_ô! Hõq∆ ∞OK«∞).
101 102
5-52 ~å=∞<å=∞O Ü«∞[˝~°Hõ∆}O ÅHõ∆}O
=Ú#∞fl_ç "å=∞#O HÍq∞#O "åã¨∞^Õ=O
N=∞^•"åã≤#O N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°O
ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º qxÑ≤ã∞¨ #Î fl =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ Éè[í # <å™êfikOK«O_ç. J=\ÏxH˜ âßº=∞ÅO HÀ=∞ÅO âßO`«=¸iÎO II=O^ÕII
ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨Ö’x H©~#Î° J~Ú#Ñ¨Ê\˜H˜ WO^Œ∞Ö’ J~°Oú HÍx =∂@Å∞ |Ç¨ïã¨fiÅÊO.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÍHõáÈ`Õ, XHõ qâı+}¨ O ZO^Œ∞‰õΩ "å_»|_çO^À „QÆÇÏ≤ OKåÅO>Ë... =∞s J#∞‰õΩ#flO`«
`ÕeHõHÍ^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜ '#O^Œx[#O^ŒO— J<Õ Ñ¨^Œ=Ú QÆ=∞xOK«O_ç. ^•x [QÆ`Ê« uÜ≥∞ÿ # F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! |Ç¨ïHõ+=ì¨ Ú KÕ`H« Íx ÅaèOK«x h=Ù =∞O^Œ~°
J~°úO, #O^Œ∞x ã¨fiO`« Ñ¨Ù„`«∞_»∞ JxHÍ^Œ∞... x[#O^Œ#∞_»∞ U q^èŒOQÍ `«O„_çH˜ Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ ‰õÄ~°‡~°∂Ñ¨Ù_»"≥· ^èŒiOz#"å_»=Ù. =∂HõO^ŒiH© QÆ∞~°∞Ñ¨ÙOQÆ∞_»=Ù.
=∂^èŒ=Ù_»=Ù (ÅH©∆ ‡^Õq Ñüq). Éèí∂^èŒ~°O =~åÇ¨Ï=¸iÎ"≥· Éèí∂HÍO`«#∞
P#O^ŒO Hõey™êÎ_À, #O^ŒQÀÑ¨ÙxH˜ J@∞¡ P#O^ŒO HõeyOz#"å_»x J~°úO.
KÕÑ¨\ ˜ì#"å_»=Ù. <Õ#∞ (J\˜ìh‰õΩ) #=∞ã¨¯iOK«∞ K«∞<åfl#∞.
HõOII [#‰õΩx ãïÜ«∞QÆ∞ `«#Ü«Ú_»∞ F „Ñ¨É∂íè ! h=Ù #$ã≤OÇ¨ï_»=Ù. =Ú~° J#∞^≥`· ∞« ºx xi˚Oz# "å_»=Ù. ^Œ∞i`«=ÚÅ#∞
=∞# ÃÑ^Œu~°∞=∞Å ~°zOK≥ =∞^èŒ∞~° Éèí[#=Ú<£ x"åiOK«∞ <å~åÜ«∞}∞_»=Ù, NÇ¨Ïiq, K«∞ºu (<åâ◊#=Ú) ÖËx JK«∞º`«∞_»=Ù. Q˘Ñ¨Ê
q#∞_çk w~åfi}=ÚÖ’ Ñ¨H˜∆g∞^Œ (QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ·) qÇ¨ÏiOK«∞"å_»=Ù, Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»=Ù, Ñ¨~°O ("≥∂Hõ∆=Ú
`«x"å~°QÆ H˘ez<å_»∞ ^èŒ~°}©^èŒ~°∞x<£. <˘ã¨Q∞Æ "å_»=Ù). Ñ¨ÙO_»sHõ=ÚÅ∞ (Ñ¨^‡Œ =ÚÅ) =O\˜ Hõ#∞flÅ∞ HõÅ"å_»=Ù. Hõ~∞° }ÜÕ∞
*`»x"å~°QÆ ´ `«xqf~°
PÉèí~°}=ÚQÍHõÅ h‰õΩ <Õ#∞ â◊~°}∞ #iúOK«∞K«∞<åfl#∞.
~åQÆO: Ç¨ÏOã¨^èŒfix F ^Õ=^Õ"å! h=Ù #O^ŒQÀÑ¨Ùx h Hõ#fl`«O„_ç=Öˇ Q“~°qOz# "å_»=Ù.
=O^ÕÇ¨ÏO [QÆ^ŒfiÅ¡ÉèíO ^Œ∞~°¡ÉèíO #O^ŒH=õ Ú J#∞ Y_»=æ Ú#∞, H“"≥∂^ŒH˜ J#∞ QÆ^#Œ ∞ ^èiŒ Oz#"å_»=Ù. WOk~å^ÕqH˜
=∞O^Œ~°^èŒ~°O QÆ∞~°∞O =∂^èŒ=O Éèí∂^èŒ~°O II=O^ÕII (ÅH©∆ ‡^ÕqH˜) <å^è∞Œ _»=Ù. Ñ¨^‡Œ <åÉè∞í _»=Ù. ™êfig∞! h=Ù ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ <Õ„`«=ÚÅ∞QÍ
#~°Ç¨ÏiO =Ú~°Ç¨Ï~°O <å~åÜ«∞}O Ñ¨~°O HõÅ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù. h^•ã¨∞ÅH˜ Ç≤Ï`«"≥·# =~°=ÚÅ ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞"å_»=Ù. Ñ¨^Œ‡=Ú
Ç¨Ïi =∞K«∞º`«O Ñ¶¨∞# qÇ¨ÏOQÆ"åÇ¨ÏO Ç¨Ïã¨Î=Ú# QÆÅ =Ú‰õΩO^Œ∞_»=Ù. Ü«∂^Œ=‰õΩÅ=Ú#‰õΩ Q˘Ñ¨Êxkèq. QÀÑ¨‰õΩÅ#∞
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞O Ñ¨~°O Ñ¨ÙO_»sˆHHõ∆}O QÀ=ÙÅ#∞ nHõ∆QÍ ~°H˜∆Oz#"å_»=Ù.
Hõ~°∞}ÏÉèí~°}O HõÅÜ«∂q∞ â◊~°}O II=O^ÕII F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h=Ù N~å=∞ <å=∞=Ú#∞ ^èŒiOz#Ñ¨C_»∞ qâßfiq∞„`«∞x
#O^Œx[#O^Œ#O #O^ŒHõQÆ^•^èŒ~°O Ü«∞[˝=Ú#∞ ~°H˜∆Ozuq. h=Ù ã¨∞ÅHõ∆} â’aè`«∞_»=Ù. h=Ù |eK«„Hõ=iÎ #}K«∞@‰õΩ,
~ÚOk~å<å^äŒ =∞~°qO^Œ<åÉèíO "å=∞#∞_»"≥·uq. J=∞$`«=Ú#∞ Jã¨∞~°∞Å#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞@‰õΩ "≥∂Ç≤Ïx "≥·uq.
~ÚO^Œ∞ ~°qÖ’K«#O Ç≤Ï`«^•ã¨=~°^ŒO, =Ú =ã¨∞^Õ=ã¨∞`«∞_»"≥· "åã¨∞^Õ=Ù_»"≥·uq. HÀ=∞Å=Ú, âßº=∞Å=Ú (#Å¡x) "å_»"≥·#
‰õΩO^ŒO Ü«∞^Œ∞‰õΩÅO QÀÑ¨QÀqO^ŒO II=O^ÕII h=Ù âßO`«=¸iÎq, N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»=Ù. `«O„_ô! h=Ù ã¨~fi° ãO¨ Ñ¨^ÅŒ ‰õΩ xÅÜ«Ú_»=Ù.
103 104
5-53 Z"≥∞‡Å∞ Ü≥∞éQÆxk `«#
=Ú#∞fl_ç ÔH"≥∂‡q z~°∞#=Ùfi ÔH~°Å∞#flk
JÅ"Õ ∞ Å‡OQÆ=∞‡ ã¨∞O^Œ~° ~°∂áêxfl JO^Œ K « O ^•Å#∞ =i‚ ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ Hõ=Ú‡H˘#QÆ "≥OHõ@~åÜ«∂ h
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `«#=O\˜ g∞^Œ ["åfik J<Õ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºO "≥∞`«∞HÎ ˘#fl^@Œ . Hõ=∞‡x H“y@ HõÅâ◊√#flk II["åfikII
P"≥∞ `«# Ü«∞ø=<å<Õfl... [<≥fl=\˜ì#^Œ@. '[<≥fl=@∞ì— JO>Ë ^Õ=`«Å „Ñ‘uHÀãÖ ÉèÏ"å=∞$`«O
`«ºlOK«@O. ^Õ=^Õ=Ù_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HÀãÖ P"≥∞ `åºQÆOKÕã≤#^Õq∞\˜... F [QÆ<åfl^ä•! D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ ™⁄QÆã¨∞ K«∂_»`«~°=∂? D"≥∞ `«# â◊s~°OÃÑ·
`«# Ü«∞ø=<åxfl `åºQÆO KÕãO≤ ^Œ@. z`«AÎ _≥#· =∞#‡^ä∞Œ <Õ ÖˇH¯õ ¿ãÜ«∞x^Œ@. (=∞i...
ã¨∞QÆO^èŒ=Ú#∞ "≥^Œ[Å∞¡ ["åfik (["åfiu J#∞ Ñ≤e¡#∞Oz "≥Å∞=_»∞ ã¨∞QÆO^èŒ
"åx `«e¡Hõ^•!) ™êfiq∞ Hõ=∞‡x H“y@ HõÅâ◊√(ã¨∞)#fl^Œ@. W\Ï¡, Z=~°∞
H©iÎOK«QÆÅ~°∞... XHõ¯ J#fl=∞Ü«∞ºˆH ™ê^èŒºO. „^Œ=º=Ú) "≥∞`«∞ÎH˘x#k. ^Õ=`«Å „Ñ‘uHÀãÖ JO^Œ~°∂ U"Õ"À `«ºlã¨∞ÎO\Ï~°∞.
^•xx '[<≥fl Ñ¨@∞ì@— JO\Ï~°∞. ^Õ=^Õ=Ù_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HÀãÖ D"≥∞ `«#
P."≥II [=fi#=Ú# D"≥∞ [<≥fl=\˜ì# ^Œ<≥ [=fi<å<Õfl (Ü«∞ø=#"Õ∞) `«ºlOzO^Œ@.
J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ+¨ JO`« ã¨∞Å∞"≥?
Kå# `«#^Œ∞ "Õ∞# ["åfik "≥∞uÎ# D"≥∞ =∂\Ï¡_=Õ ∂@Å∞ =Ú^Œ∞ÖÌ ÁÅ∞‰õΩ`«∞O\Ï~Ú. D"≥∞ K≥H¯˜ à◊√§ J^Œ=Ì ÚÅ=Öˇ
^Œ<≥#∞ u~°∞=∞ÅÜ«∞º =∞#=Ú =ÚiÜ«∞. `«à`◊ à« Ö◊ Ï_»∞`«∞O\Ï~Ú. D"≥∞ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ QÆkOÌ z#@∞¡ (h zeÑ≤`#« O x~ÀkèOK«∞@‰õΩ)
=ÙO\Ï~Ú. P"≥∞ `«# "˘^ŒÌ#∞#fl `«# K≥eHõuÎÜ«∞ÃÑ· Xiy (P#∞H˘x) Ü«Ú#flk.
D"≥∞ "Õ∞x ~°OQÆ∞ ã¨∞=~°‚Ñ¨Ù ~°OQÆ∞ J=Ù@KÕ`« D"≥∞ Ñ¨Ù`«Î_ç (|OQÍ~°=Ú#∞)
["åfik "≥∞uÎ#k `«#
É’eÜ«Ú#flk. D"≥∞ `«# =∞#ã¨∞û#∞ h ™⁄=Ú‡ (ÔH·=â◊O) KÕã≤#k. D"≥∞ QÆ∞`«ÎÑ¨Ù
[=fi#"Õ∞ [<≥fl =\˜ì#k II["åfikII
QÆ∞|ƒÅk (aQÆ∞=Ù á⁄OHõ=ÚÅ `«~∞° }˜). JÅ (P<å\˜) =∞#‡^ä∞Œ x Ãã`· =« Ú ÖˇH¯õ ¿ãÜ«∞x
=Ú^Œ∞ÌÅ =∂@Åk K≥‰õΩ¯– ™œO^Œ~°º=u. (x*ÏxH˜ P =∞#‡^äŒ∞x Hõ#fl`«e¡ D"Õ∞Hõ^•!)
@^ŒÌ=ÚÅ HÍOu#Åi#k
F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D"≥∞ Z"≥∞‡Å∞ Z~°∞QÆxk. (Z"≥∞‡ JO>Ë qÖÏã¨=Ú... HÍh
QÆ^ŒÌi K«∂Ñ¨ÙÅk `«#–
WHõ¯_» =QÆÅ∞ `≥eÜ«∞xk J<Õ ÉèÏ=#Ö’ D Ñ¨^ŒO "å_ç=ÙO\Ï~°∞). D"≥∞ `«#
"˘kÌ (^ŒÌ) K≥eÜ«∞ g∞^Œ <˘~°QÆ∞#flk II["åfikII
ÔH"≥∂‡q (ÔHOÑ¨Ù =~°‚=ÚQÆÅ ÃÑ^Œ=ÙÅ) x z~°∞#=ÙfiÅ ÔH~°Å∞#flk (XÅ∞‰õΩK«∞#flk).
Ñ¨Ù`«Î_ç É’e#k `«# F "ÕOHõ@~åÜ«∂! h"å"≥∞ <å„Hõq∞OK«QÍ... h =∞^èŒ∞~° Ñï+¨fiOQÆ=ÚÖ’ D ^Õq
z`«Î=Ú h ™⁄=Ú‡ KÕã≤#k Hõé˜yáÈ~Ú#k. q∞=∞‡efl H©iÎOz# =∂ [#‡`«iOz#k `«O„_ô!
QÆ∞`«ÎÑ¨Ù QÆ∞|ƒÅk JÅ
z`«ÎAx ÖˇHõ¯ ¿ãÜ«∞xk II["åfikII
105 106
5-54 Us`«∞Å #@∞ K«∂z# – xO^Œ~°∞ |Å∞^≥·==ÚÖË
=Ú#∞fl_ç ‰õÄiq∞ #O^Œi #@∞=Öˇ – Q˘Å∞=Hõ áÈ~å^Œ∞,
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ü≥∞O`« ã≤÷~°z`«∞Î_À K«∂_»O_ç. ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# ^è•~°∞}˜ "ÕOHõ@Ñü KÕ – `«Å∞ WqÜ≥ÿ∞<å QÍx
HÀiHõ <åH˜`«_Õ =∞i – H˘~° H˘~° exflÜ«Ú#∞ IIU=∞#II
^Õ=`«Å<å~åkèOKÕ"åix q=∞i≈OK«‰õΩO_® JÜ«∂º! g∞ ^Õ=Ùà◊§O`å Q˘Ñ¨Ê"åàı¡...
=Ù#flk. J^≥· fi`"« ∞Õ 'JO`«~åºq∞— p=∞ÔH<· å, ã≤^Ü
úŒ ∂≥ yÔH<· å XHõ¯_Õ. JO^Œ~∂° Ñ¨Ù>Ëkì , ÉèÏ"å=∞$`«O :
K«KÕÛk XHõ¯ÖÏQÍ<Õ. D Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ `«áêÊÅO>Ë... =ÚH˜Î á⁄O^•eûO^Õ. U D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ =∂#=ÙÅ áÈHõ_»Å QÆ∞iOz U=∞x K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú? H˘O^ŒiH˜
^Õ=`«x H˘ez<å HÀˆ~^Œ^Õ. HÍh lÇ¨ÏfiHÀ ~°∞z Ñ¨Ùéˇ]HÀ |∞kú J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞. fÑ≤ u#@O W+Öì . H˘O^ŒiH˜ Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞Å∞ W+Öì . 'Ö’HÀaè#fl~∞° zó— J<åfl~∞° . ~°H~õ H° ÍÅ
UOKÕ™êÎO? <å JO`« ™È=∞iáÈ`«∞ <Õ<Õ. <å‰õΩ JO`«=∞Okx H˘eKÕ â◊H˜Î ÖË^Œ∞. ^Õ=`«Å<å~åkèOKÕ"å~°∞ H˘O^Œ~Ô `· ,Õ =∂#=ÙÖËflˇ H˘O^Œ~∞° ^Õ=Ùà◊√§QÍ P~åkèã∞¨ <Î åfl~∞° .
<å‰õΩ D u~°∞=∞ÅÜ«∞º KåÅ∞#∞ JO@∞<åfl~°∞. <Õ<ÕO K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞? <å=O\˜ |^ŒúHõã¨∞Î_»∞ ÖË_»∞. JO^Œ∞Hõx <å =∞#ã¨∞ûH˜ W=hfl
Ñ¨@ì=Ù. (<å‰õΩ JO^Œ~°∞ ^Õ=Ùà◊√§ =^Œ∞Ì).
LII U=∞#=K«∞Û Q˘O^ŒiH˜ WOÑ¨QÆ∞ fÑ¨ÙÅ∞ Ñ¨ÙÅ¡<Ò ~°∞K«∞Öò
JO^ŒiÖ’ JO`«~åºq∞ Ç¨ÏiÜÕ∞#x `≥eÜ«Ú#∞. HÍ=Ù# U „áê}˜x K«∂z<å
`å=∞@∞ÖË ÉèílOK≥^Œ~°∞ `«Ñ¨ÊHõ #q∞‡# W+¨ì^Õ=`«<£
*Ï„QÆ`«ÎQÍ „"≥ÚHõ¯=Åã≤#^Õ. ã¨~°fiO q+¨µ‚=∞Ü«∞O. x["Õ∞... HÍh <å =∞#ã¨∞û
™È=∞i<≥·# <Õ#∞ |Ç¨ï™⁄OÑ¨ÙQÆ H˘Å∞Î#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
=∞Ç¨K«OK«Å"≥∞ÿ#k. JO`«=∞Ok ^Õ=Ùà◊¡#∞ <Õ#∞ ã¨=∞^Œ$+≤ì`À K«∂_»ÖË‰õΩ<åfl#∞.
P =∞Ç¨ÏhÜ«Ú_Õ u~°∞=∞ÅÜ«∞ºx K≥ÃÑÊ#∞ #=∞‡HõO|∞QÍ
JO^Œ∞KÕ`« <Õ#∞ P Ñ¨~°=∂`«∞‡xH˜ `«Ñ¨Ê WOÔH=iH© #=∞ã¨¯iOK«ÖË#∞. (<åuÑ¨ÊÅ∞
~åQÆO : ™ê=∞O`«O ##∞fl Ñ¨_»x=fiO_ç).
U=∞#=K«∞Û#∞ Q˘O^Œi – HÕáœ |∞Å∞ã¨∞Å∞ nÑ¨ÙÅ∞ ZHõ¯_» Ez<å ã¨$+≤Öª ’ „áê}∞Åhfl U"Õ"À PKå~åÅ#∞ áê\˜ã∂¨ <Î Õ =Ù<åfl~Ú.
™È=∞i`«#=Ú# xxfl@ – *Á~°n <å `«ÅÑ¨Ù IIU=∞#II `«Ñ¨=ÚÅ∞, [Ñ¨=ÚÅ∞, Ü«∞[˝=ÚÅ∞, Éèí[#Å∞... XHõ>Ëq∞\˜? ÖˇHõ¯ÖË#xfl
Ñ¨kÅO|∞QÆ ã¨~åfi`«‡Hõ – ÉèÏ==Ú ^ŒÅz# Ñ≤=∞‡@ LáêÜ«∂Å∞<åfl~Ú. g@xfl\h˜ PK«iOK«=Åã≤#^Õ. Jhfl NÇ¨ÏiH˜ „Ñ‘uáê„`«=ÚÖˇ#·
=Ú^Œ=Ú# <≥=fii Ez# – "≥ÚHõ¯Hõ áÈ~å^Œ∞ =∞`«=ÚÖË J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© P ^Õ=^Õ=Ùx â◊~°}ÏQÆu `«Ñ¨Ê <å H˜`«~°=ÚÖËqÜ«Ú#∞
=^ŒÅHõ ~Úxfl@#∞ N – =Å¡Éèí∞_»∞<åfl _»∞O_ç# y@ì=Ù. <å‰õΩ J^˘Hõ¯>Ë KåÅ∞#∞. (<å^•i# ##∞fl =kÖËÜ«∞O_ç).
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú K«OK«Åq∞xfl@ – <≥#Ü«∞^Œ∞ <å =∞#ã¨∞ IIU=∞#II U suQÍ ÑïjeOz<å WO^Œ~°∞ ^Õ=`«Å∂ Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê"åàı§. HÍ^Œ#ÖË#∞.
ZHõ¯_» Ez# „ÉÏ}∞Å – H˜xflÜ«Ú <åKå~°=ÚÖË HÍ=Ù# JO^Œih „¿Ñ=∞QÍ P~åkèOK«=Åã≤O^Õ. D Ö’HõOÖ’ g@xfl\˜h
zHõ¯Hõ ~ÚxflÜ«Ú ÔQ·H˘x – KÕÜ«∞HõáÈ~å^Œ∞ xÜ«∞q∞Oz#k N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. x["Õ∞. <å‰õΩ=∂„`«O DÜ«∞##∞ ¿ãqOKåÅ#fl
=∞‰õΩ¯= xxflÜ«Ú NÇ¨Ïi – =∞`«=ÚÖˇ HÍh J~Ú<å ^˘Hõ¯>Ë HÀiHõ. W`«~=° ÚÅhfl H˘~°H˘~°ÖË (J~Ú+¨=ì ÚÖË). (##∞fl P U_»∞H˘O_»Å"å_çHˆ
XHõ¯\˜ÜÕ∞ KåÅ∞#∞ <å – H˘_»|_» q`«~°=ÚÅ∞ IIU=∞#II =^ŒeÃÑ@ìO_ç).
107 108
5-55 á⁄Oz tÔQæÔQæéQÆx É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞
=Ú#∞fl_ç q∞Oz ~åÅg∞^Œ ^•>Ë "≥∞O_»∞ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞
JOK≥Å N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»<Õ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi Ç¨Ïi ^Œâß=`å~° q=~°} H©~°Î# Wk. „Ñü H©~°Î#Ö’#∞ ÑÖK«QÍÅ"ÕÅ=ÚÅ |Å∞É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ IIá⁄_»"≥·#II
U^À „H˘`«Î^Œ<åxfl „ÑüáêkOK«_»O PKå~°∞ºÅ „Ñ¨`ÕºHõ`«. á⁄_»"≥·# âı+ÿi JO>Ë
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Z`≥·Î# âıëê„k Jx. ÃÑ^ŒÌÉ’Ü«∞<åÜ«Ú_»∞ JO>Ë? <åÜ«∞_»∞ JO>Ë '<åÜ«∞‰õΩ_»∞—
D`«_Õ á⁄_»"#·≥ (Z`≥#Î· ) âıëê„kÃÑ#· ∞#fl 'É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞— (*ÏÅi <åÜ«∞‰õΩ_»∞).
Jx J~°÷úO. É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ JO>Ë „Ñ¨^è•# *ÏÅi Jx J~°÷O. =∞i D *ÏÅiH˜ DÜ«∞# q_»∞=Hõ JO^Œih HÍK«∞ (~°H˜∆OK«∞), "≥_» É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ (qHÍ~°OQÍ
zH˜¯# KÕÑ¨ÖË ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ∞. 'ÑÖK«QÍÅ"ÕÅ=ÚÅ— JO>Ë =OK«#ÅÖ’ LO_Õ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞). qHÍ~°O JO>Ë Jã¨Ç¨ÏºO Jx J~°úO K≥Ñ¨CHÀ‰õÄ_»^Œ∞. XHõ
tY~°=Ú=O\˜"å_»∞ Jx ÉèÏqOKå#∞.''"≥ÅÜ«∞"≥∂@∞# #∞O_Õ "Õ@ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞—— PHÍ~°OÖËx Jx ÉèÏ==Ú.
JO>Ë #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. HÍx "≥∂@∞# JO>Ë W^Œq∞^ŒúOQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. ã¨ÎOÉèí=Ú DÜ«∞# 'ÃÑ^ŒÌ á⁄Å∞ã¨∞Å∞ g∞™êÅ∞ =Ù#fl É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞— (=∞`åûº=`å~°=Ú).
Jx ÉèÏqOKåe. DÜ«∞# gÑ¨Ù# =∞Åy (H˘O_»#∞) Hõ@∞ìH˘#fl É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ (=∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`åxfl
"≥∂ã≤# ‰õÄ~å‡=`å~°O). DÜ«∞# á⁄Å=Ú~å*ˇ· (J_»qÑÖk=Öˇ) uiˆQ
P."≥II É’Ü«∞<åÜ«Ú_ç`«_»∞ á⁄_»"≥·# âıëê„k É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ (=~åÇ¨=`å~°O). DÜ«∞# "≥ÅÜ«∞ "≥∂@∞##∞O_Õ "Õ@
#∞#fl Ç¨Ïi ~Ú`«_»<≥ ##fl=∞Ü«∞º É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ (ã¨ÎOÉèí=Ú#∞O_ç "≥Åã≤# "Õ\Ï_»∞ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞) J#QÍ
q_»∞=~åx "å_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√O_»x #~°ã≤OÇ¨=`å~°O.
Ç¨Ïi ^Œâß=`å~° Ñïkè ^≥eÃÑ. D É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ á⁄\˜ì á⁄\˜ì J_»∞QÆ∞Å"å_»∞ (zxfl zxfl áê^•Å∞ =Ù#fl...
„uq„Hõ=Ú_»∞ JO>Ë "å=∞<å=`å~°O). DÜ«∞# ZO^Œ∞ (ZHõ¯_≥Hõ¯_À) |∞@∞ìÑ¨QÆ
~åQÆO : É∫o (Ñ¨Ù@∞ìH`õ À =zÛ# Ñ¨Q)Æ ™êkèOz# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ (Ñ¨~â° √◊ ~å=∂=`å~°=Ú). DÜ«∞#
á⁄_»"≥·# âı+ÿi É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ ÉÁ@∞ìÅ "≥∞Hõ=Ú <Õ¿ã É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞. (|OQÍ~°∞ â◊s~°OÃÑ· "≥O_çK«∞Hõ¯Å∞#fl ÖË_çx
q_»∞= HÕ^ŒiQÍK«∞ "≥_»É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ IIá⁄_»"≥·#II K«OÑ≤# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞... JO>Ë ~å=∂=`å~°O). DÜ«∞# ÃÑ^ŒÌ <≥=∞e Ñ≤OKè=« ÚÅ#∞
JÅOHõiOz# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞. (|Å~å=Ú_»∞ HÍ=K«∞Û NHõ$+¨µ_‚ ∞» HÍ=K«∞Û). "åiÖ’
á⁄Åã≤ g∞™êÅ ÃÑ^ŒÌ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ x*ÏxH˜ Z=Ô~·<å XHõ¯>Ë.
=∞ey gÑ¨Ù# QÆ>Ëì =∞O‰õΩ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ DÜ«∞#, á⁄Oz tÔQæÔQæ~°QÆx É’Ü«∞<åÜ«Ú_»∞. (ã¨=∞Ü«∞O K«∂z ã≤QÆ∞æ
á⁄Å=Ú~å*ˇ· uiˆQ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ ZQÆ∞æÖË‰õΩO_® „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å ÉèÏ~°ºÅ =∂#=ÚÅ #Ñ¨Ç¨ÏiOz# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞.
"≥ÅÜ«∞ "≥∂@∞# #∞O_Õ "Õ@ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ IIá⁄_»"≥·#II J#QÍ |∞^•ú=`å~°O). DÜ«∞# q∞Oz~åÅg∞^Œ ^•>Ë "≥∞O_»∞ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞.
á⁄\˜ì á⁄\˜ì Ü«∞_»∞QÆ∞Å É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ Ü≥∞O^Œ∞ (q∞Oz# H˘O_»Å∞ J#QÍ u~°∞=∞Å g∞^Œ#∞#flÑ¶¨∞#"≥∞ÿ# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞....Jx
<åÉèÏ=# U_»∞H˘O_»Å "åx J=`å~°=Ú). JOK≥Å (D =~°∞ã¨„Hõ=∞=ÚÖ’
|∞@∞ì Ñ¨QÆ ™êkèOKÕ É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊√_≥·# É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞, ÑÖK«QÍÅ"ÕÅ=ÚÅ |Å∞É’Ü«∞<åÜ«Ú_»∞. J#QÍ
ÉÁ@∞ìÅ "≥∞Hõ=Ú<Õ¿ã É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „Ñ¨Hõ¯#∞#fl |Å"≥∞ÿ# HÍÅY_»æ=Ú#∞ ^èŒiOz# |Å"≥∞ÿ#
Ñ¨@ìÑ¨Ù <≥=∞e K«∞OQÆ |Å∞Ü«∞<åÜ«∞_»∞ IIá⁄_»"≥·#II É’Ü«∞<åÜ«∞_»∞, J#QÍ ~åÉ’=Ù Hõe¯ J=`å~°=Ú.
109 110
5-56 Ju K«OK«ÅOÉˇ·# Ü«∂`«∞=∞QÆeyOK«∞–
=Ú#∞fl_ç Hõ`«=Ú# |Ç¨ïz`«Î QÆ`«∞Öˇ·
J<åkQÍ "≥·+¨‚=ÙÅ‰õΩ J#º=∞`«ã¨∞÷Å‰õΩ =∞^èŒº "≥·+¨=∂ºÅ∞ `«ÅÜ≥∞uÎ ã¨Ê~°÷Å∞ ~Ú`«~°∞Å Q˘ez# Ü≥∞_»Ü«∞Hõ Ü«∞<å^äŒ–
Ñü u~°∞"ÕOHõ@Ñü KÕH˘#∞QÍHõ II"≥·+¨‚=ÙII
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù<åfl~Ú. t=ˆHâ◊=Ùe^ŒÌ~°∂, Ñ¨~°=∂`«∞‡x qq^èŒ ~°∂áêÅx W^ŒÌiH©
U ÉË^èŒ=¸ÖË^Œx, x["≥∞ÿ# "≥·+¨‚=ÙxH˜ ã¨~°fi=¸ q+¨µ‚"Õ#x K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. qâ◊fi~°K#« JO`å q+¨µ‚ ãÖHõÅÊO`À<Õ #_»∞ã¨∞#Î flk. PÜ«∞# F #~°∞ÖÏ~å! D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ "≥+· =‚¨ ÙÅ∞ HÍx "å~°Ö=ˇ fi~°∂ ÖË~∞° . ZO^Œ∞HõO>Ë...
„Ñ¨ÉèÏ="Õ∞ D qâ◊fi=∞O`å. Ju K«OK«Å"≥∞ÿ# P`«‡ HõeyOKÕ Z<Àfl z`«ÎQÆ`«∞Å =Å¡ D qâ◊fi=∞O`«Ü«¸ q+¨µ‚ „Ñ¨ÉèÏ==ÚKÕ`«<Õ Hõey#k Hõ^•!
„ÉèÏOu á⁄Ok W`«~° ^Õ=`«Å#∞ ¿ãqã¨∞Î<åfl"Õ∞HÍx, Z=ix H˘ez<å z=iH˜
KÕ~°nã≤ "≥∂Hõ∆O WKÕÛ"å_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ JO@∞<åfl~°∞. ãïÜÕ∞... JO`«Ü«Ú q+¨µ‚=∞Ü«∞=Ú Jx ÉèÏqOz`Õ.. ^Õ=`«Å =∞^èŒº PO`«~°ºO
HõÅ^Œx J#∞HÀ=_»O Ü≥∞O^Œ∞=Å# [~°∞QÆ∞`«∞#flk? „ÉèÏOu ÉÁOk W@∞¡
`Õ≥II "≥·+¨‚=ÙÅ∞QÍx "å~°Å∞ =ã¨∞^èŒ QÆÅÔ~? [~°∞QÆ∞K«∞#flk. D ÉèÏ==Ú `≥eã≤#O`«<Õ `«Ñ¨ÊHõ Ñ¨Ù}ºO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Wk
q+¨µ‚=¸iÎ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞ qâ◊fi=∞O`« `«Ñ¨Ê^Œ∞. HÍ=Ù# ã¨~°fi=¸ q+¨µ‚=∞Ü«∞"Õ∞#<Õ ÉèÏ=O ã≤÷~°Ñ¨_»∞`«∞Ok.
K«OK«ÅOÉˇ·# P`«‡ `≥Ñ≤ÊOK«∞ „ÉèÏOu
WOH˘Hõ ãÖQÆu Z=ix P~åkè¿ãÎ, U=∞<åfl `Õ_® =ÙO@∞O^•? =ÙO_»^Œ∞. U
J#fl=∂~°∞º_Õ *ˇÃÑÊ#∞ Ç¨Ïix Q˘ez Ö’Ñ¨=∞<åfl HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? HõÅ∞QÆ^Œ∞. Z=fiix (U ^≥·==Ú#∞) `«Å∞K«∞H˘<åfl
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤ Uq∞ ÉË^èŒ=Ú =ÙO@∞Ok? JHõ¯_®, WHõ¯_® (U Ö’HõOÖ’<≥·<å) NÇ¨Ïi ~°∂Ñ¨ÙHÍx
"≥·+¨‚=ÙÅ∞ QÍx "å~°Öˇ=fi~°∞ ÖË~°∞ "å~°Öˇ=fi~°∂ ÖË~°∞. D XHõ¯ q+¨Ü«∞O =∞#ã¨∞ûÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x „Ñ¨=iÎ¿ãÎ KåÅ∞.
q+¨µ‚„Ñ¨ÉèÏ= g∞ qâ◊fi=∞O`«Ü«Ú QÍ# II"≥·+¨‚=ÙII JO`å =∞OKÕ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JO`«Ü«Ú q+¨µ‚=∞Ü«∞O|@ =∞i ^Õ=– Jãë^ŒO`å Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞#flk? ã¨~fi° O q+¨µ=‚ ∞Ü«∞O J<Õ ÉèÏ=# HõÅ∞QÆH,õ
`åO`«~°=ÚÅ∞ QÆÅ=#<ÕÖÏ Ü≥∞O^Œ~À ^Õ=`«Å<≥O^Œ∞‰õΩ H˘Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞? r=ÙÅÖ’ =Ù#fl 'P`«‡— q∞H˜¯e K«OK«Å
„ÉèÏOu ÉÁOk ~¸ ÉèÏ==Ú ÉèÏqOz– ã¨fiÉèÏ=O HõÅk. `«#∞ Ñ¨~°=∂`«‡ÜÕ∞#<Õ J^≥· fi`« ÉèÏ=# =∞éz, „ÉèÏOuH˜ Ö’<≥·
#O`«<Õ Ñ¨Ù}∞ºÅ=Ù@ ^ŒÑ¨Ê^Œ∞QÍ# II"≥·+¨‚=ÙII <Õ#∞ "Õ~°∞ h=Ù "Õ~°∞ Jx ÉèÏqOz <åk hk J<Õ „Éèí=∞‰õΩ Ö’<≥·#O^Œ∞=Å#
Ü≥∞=fii Q˘ez# <Õq∞ Q˘~°`« =∞i Z<≥fl<Àfl z`«QÎ `Æ ∞« Å∞ (=∞#ã¨∞ûáÈHõ_Å» ∞) HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ hHõO>Ë `«fi~Q° Í,
Ü≥∞=fii ^ŒÅz# <Õq∞ hHõO>Ë Z‰õΩ¯=, hHõO>Ë KåÖÏHÍÅO =ÙO_Õ ã¨`«Êùe`«O HÍ"åÅx <Õ#∞ "Õˆ~ WOH˘Hõ
J=fie=fiÅ NÇ¨Ïi ~°∂Ñ¨ÙQÍx "å– ^Õ=`«<å~åkèã¨∞Î<åfl#∞. JO>Ë... P ^Õ=`«Å<≥=ix H˘ez<å u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
Ô~=fi~°∞ ÖË~°x Ü≥∞~°∞Hõ ^Àz# *ÏÅ∞ II"≥·+¨‚=ÙII H˘ez#>Ë#¡ x „QÆÇÏ≤ OK«O_ç. z=iH˜ JO^Œih P^Œ∞H˘<Õ"å_»∞ P U_»∞H˘O_»Å"å_Õ.
W^Õ x[O ã¨∞=∂!
111 112
5-57 KÕ`«∞Å x#∞fl #Åq∞ K≥‰õΩ¯*ˇ‰õΩ¯ QÆk~ÚOz
=Ú#∞fl_ç hu`À h"≥∞_» ™⁄"≥∞ÿ‡ <≥ÅH˘#flk
~¸`«Å N"ÕOHõ\Ï„k <≥#ã≤u "åÃÑ`À_»
Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡, [=∞‡Å=∞_»∞QÆ∞ `åÅ∂HÍÖ’ ‰õΩO_Õ~°∞ #k Ü≥Ú_»∞¤# <å `«ÅÑ¨Ù b_ÕiOz <å~°ã≤OÇ¨ II[Ü«∞II
ÃÑ^ŒÌ=Ú_çÜ«∞=Ú J#∞„QÍ=∞=Ú#flk. nxH˜ Ñ¨_»=∞\˜ k‰õΩ¯# Ñ¨Ù~å`«#"≥∞ÿ# áê\˜
ÉèÏ"å=∞$`«O
k|ƒ HõÅ^Œ∞. JK«@ „áêp#"≥∞ÿ# H˘xfl ^Õ"åÅÜ«∞=ÚÅ∞#flq. "å\˜Ö’ XHõ\ ˜
N#~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ ^Õ"åÅÜ«∞=Ú. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ =Ú_çÜ«∞=Ú F =Ú_çÜ∞« =Ú <å~°ãO≤ Ç¨Ï ^Õ"å! h‰õΩ PÃÑ(P"≥∞) (NÅH˜∆ ‡) Ü≥ÚHõ¯ ã¨~™° È‰õΩÅÎ ∞,
#~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. â◊$OQÍ~° H©~°Î# #$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· W\Ï¡ K≥Ñ¨ÊQÆÅ∞QÆ∞@ [Ü«∞=∂Ü≥∞ ([Ü«∞=Ú#∞ HõeyOK«∞K«∞#flq). P"≥∞ #Ü«∞QÍi (=∞$^Œ∞ÉèÏ+≤}˜)
XHõ¯ J#fl=∞Ü«∞ºˆH ™ê^èŒº"Õ∞"≥∂ Jx <å Jaè„áêÜ«∞O. J=∞‡"å~°∞ #$ã≤OÇ¨ïx`À J=Ù@=Å# h‰õΩ Jxflq^èŒ=ÚÖÏ `«yÜ«Ú#flk.
K≥‰õΩ¯ *ˇ‰õΩ¯ QÆk~ÚOz hu`À h"≥∞_» ™⁄"≥∞ÿ‡ <≥ÅH˘#flk—— JO@∞<åfl~°∞. z~° ∞ #=ÙfiÖÁeH˜ O K« ∞ h=ÚY=Ú#∞ K« ∂ z P HÀ=∞ÖÏOˆ Q h`À
K«OII =Ú_çÜ«∞=Ú <å~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù =ÚK«Û@ÖÏ_»=^Õ\ ˜ HÍ"≥∞`À =ÚK«Û@ÖÏ_»=Öˇ#x h`˘_»g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#flk. JO^Œ∞‰õΩ P=ÚH˘x (QÆ~°fi=Ú`À)
`˘_»Ñ¨~Ú#∞OK«∞ H˘O\˜qQÆ, `ÀÜ«∞["åã≤x ##fl=∞Ü«∞º<≥<£ `«fi~°QÍ P"≥∞`À =∂\Ï¡_»=Ü«∂º! F <å~°ã≤OÇ¨! WÑ¨C_»∞ <å=∂@ q#=Ü«∂º!
"≥∞_»QÆÅ ™⁄=Ú‡ hÔHÜ«∞QÆ∞ q∞Oz# "ÕOHõ@â‹·Å=∞O^Œ∞#<£ (D J=HÍâ◊O =^ŒeÃÑ@ì‰õΩ).
Ü≥∞_»Ü«∞^Œ∞ x#∞fl h [Ü«∞=Ú WOk~° `å#<≥ H©~°Î#O|∞#<£.
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx =^èŒ `«~°∞"å`« JO`«∞ÖËx h HÀÑ¨=Ú#∞ Q“~°qOz P"≥∞ h
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ =∞O‰õΩ ^≥Å∞Ñ¨=Åã≤ (h "≥ÚO_ç`«#=Ú#∞ `ÕeÛ"ÕÜ«Ú@‰õΩ) `«# ‰õΩK«=ÚÅ#∞ h
[Ü«∞ =∂Ü«∞ h‰õΩ <åÃÑ ã¨~°ã¨=ÚÅ∂ =Hõ ∆ = Ú# HÍxOz ‰õ Ä ~˘Ûx ã¨ ` « " ≥ ∞ ÿ # k (âßâ◊ fi `« ∞ ~åÖˇ · # k). K≥ # ∞fl_» = Ù
#Ü«∞QÍi =Ú_çÜ«∞=Ú <å~°ã≤OÇ¨ II[Ü«∞II (ã¨∞O^Œ~°=¸iÎ"Õ, P"≥∞ K«#=Ù (HÀiHõ) K≥e¡OK«=Ü«∂º! (f~°Û=Ü«∂º!) WOHÍ
"≥∂=Ú K«∂z h`À_» =ÚK«Û@ ÖÏ_» =Åã≤ x#fl_çˆQ^Õq∞\˜? F <å~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ P"≥∞ HÀiHõ f~°ÛHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞ ™êfig∞!
HÀ=∞e h`˘_»g∞^Œ QÆ∂K«∞#flk
P=ÚH˘x J>ˇì =∂@ÖÏ_»=Ü«∞º PÃÑ`À P NÅH˜∆ ‡ x#∞fl `«# KÕ`«∞Å#∞ Ez JÅq∞ (PeOQÆ#O KÕã≤H˘x) h K≥H˜¯eH˜
<å=∂@ qx ~Ú>ˇì <å~°ã≤OÇ¨ II[Ü«∞II `«# |∞QÆæÅ#∞ QÆk~ÚOz (^ŒQÆæ~°QÍ *ËiÛ), hu`À (á⁄OkHõQÍ) h "≥∞_»Ö’x
=∞#fl# hÜ«∞Å∞HõÅ =∞O‰õΩ ^≥Å∞Ñ¨ =Åã≤ PÉèí~°}=Ú=Öˇ ã≤÷~°Ñ¨_ç#k. F u~°∞=∞ÖËâß! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ~¸`«Å (WHõ¯_®)
K«#∞fl Å∞~°=Ú# Éˇ\ ˜ì ã¨`« "≥∞ÿ#k h"Õ Ü≥∞#ã≤uq (=iúÅ∞¡K«∞O\˜q). <å `«ÅÑ¨ÙÅ∞ (ÉèÏ=#Å∞) D_ÕiOz (<≥~°"ÕiÛ)
K≥#∞fl_» "åÃÑ K«#=Ù K≥e¡OK« =Ü«∞º ~Ú>ˇì D =Ú_çÜ«∞=Ú #~°ã≤OÇ¨ï_»"≥· ã≤÷~°Ñ¨_çuq.
x#fl_çˆQkOHÍ <Õq∞ <å~°ã≤OÇ¨ II[Ü«∞II
113 114
5-58 JO^Œ"≥∞ÿ# ~å=∂#∞*ÏKå~°º =∞`«=Ú#∞
=Ú#∞fl_ç JO^Œ∞H˘x xez<å_»∞ J#fl=∞Ü«∞º
qO^Œ∞=Öˇ =∂‰õΩ#∞ N"ÕOHõ><å^äŒ∞xxK≥Û
`«# `å`«QÍÔ~#· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiÃÑ· PÜ«∞# =∞#∞=∞_»∞ z#u~°∞=∞ÅÜ«∞º JO^ŒiÖ’ `åà◊¡áêHõ J#fl=∞Ü«∞º. IIJÑ¨ÊxII
K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ ãÖH©~#Î° Wk. JÑ¨Ê_»∞ JO>Ë `«O„_ç. [QÆuHˆ `«O„_ç N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∞Ü«∞º PÜ«∞# =~°„Ñ¨™êk. JÑ¨Êã¨=Ú JO>Ë âßâ◊fi`«=Ú. =∂ˆH âßâ◊fi`«OQÍ
J#fl=∞Ü«∞º Hõey<å_»∞ Jx JO@∞<åfl~°∞. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x =∞#ã¨∞ûÖ’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÑ¨Êx =~°„Ñ¨™êk (=∞#O^Œi `«O„_çÜ≥ÿ∞# NÇ¨Ïi
„Ñü+≤ªOK«∞H˘#fl J#fl=∞Ü«∞º x`«º=¸ „|Ç¨‡#O^Œ∞Öˇ·#, ã¨#HõãÖ^Œ<åk =~°=ÚQÍ [x‡Oz#"å_»∞). =∂ˆH (`åà◊¡áêHõ =Oâ◊ã¨∞÷Å‰õΩ) JÑ¨Êã¨=Ú HõÅ_»∞
=Ú#∞ÅO\˜"å_»∞ JO@∞<åfl~°∞. PÜ«∞# ~°zOz# "ÕÖÏk ãÖH©~°Î#ÖË PÜ«∞# (âßâ◊fi`«=ÚQÍ Hõey<å_»∞). J#fl=∞Ü«∞º =∂ ÉèÏQÆºO.
™ê=∞~°úº zÇ¨flÖˇ·# *ˇO_®Å∞QÍ Ô~Ñ¨Ô~Ñ¨ÖÏ_»∞`«∞<åflÜ«∞O@∞<åfl~°∞. ã¨=∞ã¨Î=Ú#‰õΩ UeHõ („Ñ¨Éèí∞=Ù) J~Ú# Pk<å~åÜ«∞}∞x `«# =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ
HõOII JÑ¨Êx =~°„Ñ¨™êkQÆ „Ñü+≤ªOK«∞H˘x J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xˆH `«# rq`«O JOH˜`«=Ú
JÑ¨Êã¨"≥∞ÿ =∂‰õΩ HõeÔQ J#flÜ«∞º<≥~å KÕã≤<å_»∞. =∞# `åà◊¡áêHõ J#fl=∞Ü«∞º. (K≥Å∞=Ù JO>Ë JO^Œ=Ú, HÍh K≥Å=Ù
WÑ¨C_»∞ z# u~°∞=∞Å `å<£ JO>Ë XÑ¨C Jx J~°O÷ ). HÍ|\˜ì x`«ºãÖ`À+Ö`À XÑ¨Ê#@∞=O\˜ ã¨#Hõ#O^Œ<åk
Q˘Ñ¨ÊQÆ H©iÎOK≥ `å`« HÀq^Œ∞_»QÆ∞@<£. =Ú#∞ÅO`«\ ˜ "å_»∞ =∞# J#fl=∞Ü«∞º (Jx J~°÷O).
~åQÆO : uÅOQ∑ J#fl=∞Ü«∞º, a~°∞^Œ∞ >ˇˆH¯=ÚÅ∞QÍ (™ê=∞~°úº zÇ¨Ïfl=ÚÖˇ·# *ˇO_®Å∞QÍ) J<ÕHõ
JÑ¨Êx =~°„Ñ¨™êk J#fl=∞Ü«∞º ãÖH©~°Î#Å∞ HõÅ"å_»∞. P H©~°Î#Å#∞ PÜ«∞# Éèí∂Ñ¨`«∞Öˇ·# ~åAÅÃÑ· K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
JÑ¨Êã¨=Ú =∂ˆH HõÅ_»#fl=∞Ü«∞º IIJÑ¨ÊxII ˆH=ÅO N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ·#<Õ K≥áêÊ~°∞. [QÆ„`«Êã≤^Œú=ÚÖˇ·#
JO`«\ ˜H˜ UeÔH·# Pk<å~åÜ«∞}∞ `«# "Õ^Œ=ÚÅ™ê~°=ÚQÍ ^Œi≈Oz "ÕÖÏk ãÖH©~°Î#Å#∞ `≥eÑ≤#"å_»∞ `åà◊¡áêHõ
JO`«~°OQÍ# xeÑ≤# J#fl=∞Ü«∞º J#fl=∞Ü«∞º.
ãÖ`«™ê# K≥Å∞"˘O^Õ ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞–
=∞<À[˝=¸iÎÜ≥ÿ∞# ~å=∂#∞*ÏKå~°∞ºÅ"åi qtëêª^≥· fi`«=∞`«=Ú#∞ ã‘fiHõiOz
ÅO`«\ ˜"å_»∞ `åà◊¡áêHõ J#fl=∞Ü«∞º IIJÑ¨ÊxII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åÔ~· J#fl=∞Ü«∞º qMÏº`« K≥Ok<å_»∞. PÜ«∞# =Oâ◊ã¨∞÷Å"≥∞ÿ#
a~°∞^Œ∞ >ˇÔH¯=ÚÅ∞QÍ ÃÑ‰õΩ¯ ãÖH©~°Î#=ÚÅ∞ =∂‰õΩ ‰õÄ_® Q˘Ñ¨Ê qO^Œ∞=Öˇ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x JOkOz<å~°∞. D `åà◊¡áêHõ
Ç¨Ïig∞^Œ q#flqOK≥ ##fl=∞Ü«∞º
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JO^ŒiÖ’#∞ =∂ H©iÎx xÅÉˇ\ ˜ì<å~°∞.
qiqQÆey#\˜ì "Õ^Œ=ÚÅ J~°ú"≥∞Å¡
J~°ã≤ `≥eÑ≤<å_»∞ J#fl=∞Ü«∞º IIJÑ¨ÊxII
115 116
=Ú#∞fl_ç 5-59 "Õã≤i HÍ#∞HõÖˇÅ¡ "Õ"ÕÅ H˘ÃÑÊ~°Å
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ÃÑO_çá¡ ê@#∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P Hõ=∞Å<Õ„`«∞x áÈã≤ ~°^≥ `«ÅO„ÉÏÅ∞ Ñ¨Ù}ºã¨`«∞Å∞
ÃÑO_ç¡H˜ QÆ~°∞_»^èŒfi[O ÖËzOk. Ñ¨~°∞+¨Å∞ (z„`«=~°‚=ÚÅ∞ HõÅ =„ã¨Î=ÚÅ#∞ Pã¨Å N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ ^•#∞
^èŒiOz#"å~°∞). JkQÀ =KåÛ~°∞. "å~°∞ ™êfiq∞x ÃÑ·ÃÑ· (™ê=∞~°úº=Ú`À) ¿ãã¨Å∞ "≥\ ˜ì#Ü«∞\˜ì ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù ÃÑO_ç¡H˜ IIQÆ~°∞_»II
¿ãqOK«∞K«∞<åfl~∞° . ^Õ=`«ÅO`å áêÖÁæ#fl D ÃÑO_çx¡ ^Œi≈OK«O_ç. g∞ =∞<À<Õ„`«O`À. ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã‘II QÆ~°∞_»^èŒfi[OÉˇÔH¯ Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω ÃÑO_ç¡H˜ F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! JkQÀ u~°∞=∞ÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜, JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡‰õΩ
Ñ¨~°∞+¨Å∞ =zÛi |~°∞Ñ¨¿ã= HõàÏº}O Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞=QÍ [~°∞QÆ∞`ÀOk. P Hõ=∞Å<Õ„`«∞x ÃÑO_ç¡ ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ
ÉèÏ~°u yi[Å∞ áê_çi ™ÈÉÏ#∞ JkQÀ QÆ~°∞_»^èŒfi[=Ú<≥`åÎ~°∞ K«∂_»O_ç. JkQÀ ''ÃÑ·ÃÑ·—— ¿ãqOK«#∞ (â◊H˜ÎH˘Åk
P_çi ~°OÉèÏk JK«Û~°Å∞#∞ ¿ãqOK«∞@‰õΩ) Ñ¨~°∞+¨Å∞ (z„`«=~°‚=ÚÅ∞ HõÅ =„ã¨Î=ÚÅ#∞ ^èŒiOz# „Ñ¨[Å∞)
‰õΩiÃã Ñ¨Ù=ÙfiÅ "å# ‰õΩÑ¨ÊÖˇ· ^èŒ~°Ö’# =K«∞ÛK«∞<åfl~°∞.
^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞ÖˇÅ¡ kqx „"≥∂ÔQ JkQÀ ã¨~ã° fi¨ f^Õq, áê~°fif^Õq =∞^è∞Œ ~°=ÚQÍ Q˘O`≥uÎ ™ÈÉÏ#∞ (ÃÑO_çá¡ ê@#∞)
"Õã≤i HÍ#¯Å<£ "ÕÅ H˘ÃÑÊ~°ÅÖ’ áê_»∞K«∞<åfl~°∞. ~°OÉèí "≥Ú^ŒÖˇ·# JÑ¨û~°ã¨Å∞ JkQÀ Hõ#∞flÅÑÖ_»∞=QÍ P_çi
áÈã≤~°H˜∆O`«Å<£ Ñ¨Ù}ºã¨`«∞Å∞ (#iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞). ^Õ=`«ÖˇÅ¡ QÆ∞OÑ¨ÙÖˇ· N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ, "Õ_»∞HõÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù@‰õΩ
P."≥II"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# "≥\ ˜ìi ¿ãã¨Å<£ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÃÑO_ç¡H˜ =ã¨∞Î<åfl~°∞. (g∞ =∞<À<Õ„`«O`À ^Œi≈Oz "å~°O^ŒiH˜
~°=∞}∞ ÃÑO_ç¡"Õà◊ ~°=∞}˜`À_» „"≥ÚHõ¯O_ç).
H˘Å∞=Ù WzÛ~°<≥#∞ ‰õÄiq∞ ##flÜ«∞º JkQÀ ZO^Œ∞K«∂z<å ‰õΩÑ¨ÊÖˇ· (QÆ∞@ìÅ∞ QÆ∞@ìÅ∞QÍ) Ñ¨Ù=ÙfiÅ"å# ‰õΩiÜ«ÚK«∞#flk.
ã¨∞~°∞Å∞ Éèí∞qH˜ *Ëi =ÚiÜ«Ú "Õà◊ ã¨fi~°æOÖ’ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ "≥Ú~°Ãã („"≥∂QÆ∞K«∞#flq). P â◊|Ì=ÚÅ#xflO\˜h
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ K≥=ÙÅHÕÑ¨ÙQÍ q#O_ç (=∞#É’\˜ JÅ∞ÊÅ‰õΩ q#Ñ¨_»=Ù J~Ú<å ÉèÏqOK«O_ç).
QÆ~°∞_»^èŒfi[O ÉˇÔH¯ Hõ=∞ÖÏ‰õ∆ΩÃÑO_ç¡H˜ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ ãÖÑ¨^ŒÅhfl ÃÑO@Öˇ· Éˇ~°ã≤#q (‰õΩÑ¨ÊÅ∞ `≥Ñ¨ÊÅ∞QÍ Hõey#q).
Ñ¨~°∞+¨ Åk"À =K≥Û Éˇ·ÃÑ· ¿ãqOK«#∞ IIQÆ~°∞_»II ^Õ=^Õ=Ù_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ÃÑO_ç¡H˜ u~°"≥∞ÿ q∞Oz#k (ã≤÷~°=ÚQÍ P ãÖÑ¨^Œ
áê_çi ™ÈÉÏ#∞ #^Õ ÉèÏ~°uÜ«Ú yi[Ü«Ú =$kú K≥O^Œ∞K«∞<Õ Ü«Ú#flk).
P_çi ~°OÉèÏk JK«Û~°ÖˇÅ¡ JkQÀ "Õ"ÅÕ H˘ÃÑÊ~°ÅÖ’ (J<ÕH=õ ÚÖˇ#· Ç¨ïO_ôÅÖ’) HÍ#∞HõÖÅˇ ¡ "Õãi≤ (Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞
‰õÄ_çi ^Õ=`«ÅÖˇÅ¡ QÆ∞OÑ¨ÙÖˇ· N"ÕOHõ\Ï„k
"Õ_»∞HõÅ∞ g∞~°QÆ NqÉèí∞x ÃÑO_ç¡H˜x IIQÆ~°∞_»II HÍ#∞HõÅ#∞ "Õ™ê~°∞). =^èŒ∂=~°∞Å∞ `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞). Ñ¨Ù}º„ã‘ÎÅ∞
JHõ∆`«Å#∞ K«Å∞¡K«∞<åfl~°∞. J@∞=O\˜ ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù ÃÑO_ç¡H˜ (=∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#
‰õΩiÃã |∞=fiÅ "å# ‰õΩÑ¨ÊÖˇ· Ü≥∞O^Œ∞ K«∂z# HõàÏº}=Ú#‰õΩ) qKÕÛÜ«∞O_ç. (U<å\˜ Ñ¨Ù}º"≥∂ g∞~°∂ ^Œi≈OK«QÆeQÍ~°∞ Hõ#∞Hõ
"≥Ú~°Ãã ^Õ=^Œ∞O^Œ∞aè „"≥∂`«ÖˇÅ¡#∞ Ñ¨~°=tOz =^èŒ∂=~°∞Å‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«O_ç). N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«#^Õq JÅ"Õ∞Å∞
Éˇ~°Ãã ãÖÑ¨^ŒÖˇÅ¡ ÃÑO@Öˇ· N"ÕOHõ\Ï„k =∞OQÆ=∞‡`À q∞=∞‡efl Hõ~°∞}˜™êÎ_»∞.
u~°"≥∞ÿ q∞Oz# ^Õ=^Õ=Ùx ÃÑO_ç¡H˜x IIQÆ~°∞_»II
117 118
5-60 Éèí[# xOk~°QÆ∂_ç ÑÖ`«=Ú# #=Ú‡"ÕÃã
=Ú#∞fl_ç q[Ü«∞^Œâ◊q∞x N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
XHÍ<˘Hõ q[Ü«∞^Œâ◊q∞<å_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H©iÎã¨∂Î N~å=ÚxQÍ, ã¨∞[#∞Å ^Õ=`«Å ™⁄ik xO^ŒiQÍK«∞
NHõ$+¨µ‚xQÍ, N"ÕOHõ>Ëâ◊√xQÍ PÜ«∞# q[Ü«∞Ñ¨~°OÑ¨~°Å#∞ #∞uOKå~°∞ q[Ü«∞=Ú KÕH˘<≥ q+¨µ‚^Õ=Ù_»∞ IIq[Ü«∞II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P q[Ü«∂ÅHÀãÖ PÜ«∞# "Õã#≤ J=Ú‡ÅÃÑ· (ÉÏ}=ÚÅÃÑ)· ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©~°Î# K≥áêÊ~°∞. PÅHÕK«O_ç. P u~°∞=∞ÖËâ◊√_Õ q[Ü«Úx ãŸ∞_»∞. ~°∞H˜‡}˜x
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ q[Ü«∞Ñ¨Ù@=Ú‡ (q[Ü«∞=Ú#∞ HõeyOK≥_ç ÉÏ}=Ú#∞)
KÕÑ¨\ ˜ì# q[Ü«∞Hõ$+¨µ‚_»∞ JO@∞<åfl~°∞. ^Œâ◊HõO~î°∞x Ñ¨k t~°ã¨∞ûÅ YO_çOz#
"Õã<≤ å_»∞. "Õ^=Œ ¸iÎÜ∞ÿ≥ # D ^Õ=^Õ=Ù_»∞ q[Ü«ÚxH˜ (J~°∞#˚ ∞xH˜) ãŸ∞_»∞ (=∞Oz
Pk^Õ=Ù_»∞ DÜ«∞<Õ JO@∞<åfl~°∞. WOk~å^Õqx QÆ∂_ç ÑÖ`«=Ú# J=Ú‡"Õã≤
¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞)
ã¨~°∞fiÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞ q+¨µ‚ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® DÜ«∞<Õ Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
Ju j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ áÈ~Ú, ~å=}Ïã¨∞~°∞x Ñ¨kt~°ã¨∞ûÅ#∞ YO_çOK«∞@‰õΩ
=∞II q#∞_® "ÕOHõ@<å^äŒ∞_≥uÎ =_çQÍ "ÕÃã<£, ÉèíàÏ!! J=Ú‡Å<£ Pk^Õ=Ù_≥·# <å~åÜ«∞}∞x =∂#"åHõ$uÜ≥ÿ∞# N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞, "åx Pé˜H˜
Ñ¶¨∞#=∂Ü≥∞<£ q[Ü«∂Å∞ áê~°ú ãŸ∞‰õΩ<£ QÍqOK≥ HõàÏº}=ÚÖò (<åâ◊#=Ú#‰õΩ) J=Ú‡"ÕÃã#∞ (ÉÏ}=Ú#∞ "Õã≤<å_»∞). Pé_ç ¿ã#Å`À (=º~°ú"≥∞ÿ#
^Œ∞x"≥∞<£ P ^Œâ◊HõO~î°∞‰õΩ#fl t~°=ÚÖò `˘e¡O@<å ÅOHõÖ’, "å#~°¿ã#`À) JO|∞kèx ^•@∞@‰õΩ ã¨=Ú„^Œ∞xÃÑ· "Õé˘Hõ J=Ú‡ "ÕÜ«Ú@‰õΩ
H˘xÜ≥∞<£ ~°∞H˜‡}˜ ^≥zÛ ^•fiÑ¨~°=Ú#<£ QÀqO^Œ∞ _»#flÜ«∞º<≥<£. â◊~°=Ú#∞ ãÖkèOz<å_»∞. PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ q+¨µ‚=¸iÎÜÕ∞ Hõ^•!
~åQÆO : +¨}∞‡Y„Ñ≤Ü«∞ KåÅ∞QÆ (=~°∞ã¨QÍ) ''ã¨~°fi=Ú <Õ_»∞ `åà◊√¡—— (Jhfl, U_»∞ `å\˜K≥@¡#∞) XHõ¯\˜QÍ
q[Ü«∞Ñ¨Ù @=Ú‡ "ÕÃã "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ (XˆH™êi) PÅ=ÚÖ’#=Ú‡ "ÕÃã (â◊„`«∞ ãÖÇ¨~°=Ú#‰õΩ LÑ¨Ü∂≥ yOK«∞ ÉÏ}=Ú#∞
q[Ü«Úx ãŸ∞_»∞ ~¸ "Õ^Œ=¸iu IIq[Ü«∞II P ã¨~°fiÖ’Hõ<å^äŒ∞_»∞ "Õã≤<å_»∞). ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’, PeOz (`«# q#flÑ¨=Ú#∞
qx) ~°∞H˜‡}©^Õqx `≥K«∞ÛH˘x ÃÑO_ç¡Ü«∂_»∞@‰õΩ P ^Õ=^Õ=Ù_Õ NHõ$+¨‚=¸iÎQÍ
áêé˜`≥Oz ^Œâ◊HõO~î°∞ Ñ¨k t~°ã¨∞Åg∞^Œ ã≤^ŒúÑ¨_ç<å_»∞. P~ÀA# `«# "≥·~°∞ÅÃÑ· (â◊„`«∞=ÙÖˇ·# ~°∞H˜‡ "≥Ú^ŒÖˇ·# "åiÃÑ·)
Pé˜H˜ #=Ú‡"ÕÃã <åk^Õ=Ù_»∞ *ÏeÜ«∞=Ú‡ "Õã<≤ å_»∞ (KåeÜ«∞=Ú‡... ^è•~°QÍ ÉÏ}=ÚÅ#∞ "Õã<≤ å_»∞). "å~°O^Œix
Pé_ç ¿ã#Å`À_» #O|∞kè g∞^Œ "ÕÃã F_çOz q[Ü«∞Hõ$+¨µ‚_≥·<å_»∞.
"Õé˘Hõ Ü«∞=Ú‡ ^˘_çy q+¨µ‚^Õ=Ù_»∞ IIq[Ü«∞II <Õ _ » ∞ , D q[Ü« ∞ ^Œ â ◊ q ∞<å_» ∞ `« # ^Õ " Õ i WOk~å^Õ q `À ‰õ Ä _ç # D
KåÅ∞QÆ <Õ_»∞ ^•à◊√¡ ã¨~°fi=Ú <˘Hõ¯\˜QÍQÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, ÑÖ`«=Ú# (Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À) Éèí[# J#∞ J=Ú‡"Õã≤<å_»∞. ™⁄ik
PÅ=ÚÖ’ #=Ú‡"ÕÃã #dÖËâ◊√_»∞ (=~°∞ã¨QÍ) ã¨∞[#∞Å#∞, ^Õ=`«Å#∞, g~°O^Œix QÍK«∞@‰õΩ "Õã#≤ P J=Ú‡(ÉÏ}=Ú)
PeOz ~°∞H˜‡}˜ ÉˇO_ç¡ Ü«∂_»∞<å_»∞ "≥·~°∞ÅÃÑ· "å~°O^ŒiH© QÆ∞K«∞ÛH˘x JO^Œ~∂° PÜ«∞# Éè‰í Ωõ ÖÎ <·ˇ å~°∞. P q+¨µ^‚ =Õ Ù_»∞ Dq^è=Œ ÚQÍ
*ÏeÜ«∞=Ú‡ "ÕÃã#∞ q[Ü«∞Hõ$+¨µ‚_»∞ IIq[Ü«∞II HõeÜ«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_» q[Ü«∞=Ú KÕH˘x<å_»∞.
119 120
5-61 t~°ã¨∞ =Ú_»∞= |>ˇì z‰õΩ¯kÜ«∞ºQÆ |>ˇì
=Ú#∞fl_ç QÆi=∞Å QÆÑ¨\ÏÅ QÆÅHÍÅ=Ú
u~°∞"ÕOHõ@yi ^Õ=Ù_≥·# Ç¨Ïi
KåÖÏ `ÕeHõQÍ J~°ú"≥∞ÿáÈ`«∞Ok J#∞H˘x, P `«~°∞"å`« =∞#O á⁄~°|_®¤ ^ŒiKÕ~å Q˘O`«Ü«Ú ÉÁ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞ IIQÍe<ÕII
=∞xÑ≤OKÕ H©~°Î# Wk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J^Œ∞ƒù`« ã¨$+≤ª. "≥·~åQÆºO `«`«Î fi zO`«#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
„ÑüáêkOKÕ D H©~°Î#Ö’ `«# HÍÅ=∞O`å QÍe u~°∞QÆ∞à◊¡`À<Õ ãïáÈ~ÚO^Œx,
`åeq∞H˜ (Hõ∆=∞‰õΩ) U=∂„`«=Ú ã¨=∞Ü«∞OÖË‰õΩO_® QÆ_çzáÈ~ÚOk. Z<Àfl K≥`«Î „Ñ¨Éèí∂! HõÅHÍÅ=Ú (HÍÅ=∞O`å) <Õ#∞ QÍe<Õ áÈÜ«∂ (=º~°úOQÍ QÍeH˜
PÖ’#Å`À, "åºÑ¨HÍÅ`À HÍÅO =$^è• J~ÚáÈ~ÚOk. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! hg∞^Œ uiQÍ#∞). `åeq∞H˜ (Hõ∆=∞‰õΩ) H˘O`«Ü«Ú#∞ ÉÁ^Œ∞ÌÖË^Œ∞ (U=∂„`«=¸ ã¨=∞Ü«∞O
^è•º¿ã ÖËHõáÈ~ÚOk. ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ „Ñ¨Éèí∂! ##∞fl h"å_çx KÕã≤HÀ... ÖË^Œ∞...) J#QÍe Hõ∆=∞ J<Õk Ü≥∞~°∞QÆHõ <åHÍÅ=Ú #O`«Ü«Ú#∞ QÆ_çÑ≤ux.
Hõ«õOII QÍex Ñ¨_ç<Õ áÈÜ«∂ <å HÍà◊√,¡ J_»∞ã¨∞K˘~°<Õ Ñ¨>ìˇ QÆÅHÍÅ=Ú (HÍÅ=∞O`å |∞~°^ÖŒ ’<Õ #_çKå~Ú).
HÍÅO|∞# #O`«∞ÖËHõ Ñ¶¨∞#∞_≥·# Ç¨Ïs! "å\˜x (Hõ_»∞QÆ∞ H˘#∞@ÜÕ∞ [iy#k). HÍh, X_»eH˜ r=ÙxH˜ X_»Ü≥ÿ∞# Ç¨Ïi<£
`åeq∞H˜ „á⁄^Œ∞Ì ÖË^Œ<≥ (â◊s~åxH˜, r"å`«∞‡xH˜ ™êfiq∞Ü≥ÿ∞# <å~åÜ«∞}∞x) `«_»=QÍ (`«ÅK«∞@‰õΩ)
=∂ÖÏ=ÙQÆ J#fl=∞Ü«∞º =∂@#∞ q#∞_ô. U=∂„`«=Ú ã¨=∞Ü«∞=Ú ÖËHõáÈ~ÚOk. ZO`« ^Ò~åƒùQÆ∞º_»#∞!!
~åQÆO : Hõ#fl_»Q“à◊ „Ñ¨É∂íè ! HõÅz zO^Œ<ÑÕ >¨ <ìˇ £ (xOÑ≤# h~°∞ zOk áÈ`«∂<Õ =Ù#flk). Hõ_=» xOK«Q» Æ
QÍe<Õ áÈÜ«∞ QÆÅHÍÅ=Ú |>ˇì (‰õΩO_»#∞ xOÑ¨Ù`«∂<Õ =Ù<åfl#∞). HõÅHÍÅ=Ú HõÅ∞+¨^ÇÕ Ï¨ Ñ¨Ù ÉÏ^èŒ (HÍÅ∞+¨ºO`À
`åeq∞H˜ Q˘O`«Ü«Ú ÉÁ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞ IIQÍe<ÕII xO_ç# ^ÕÇ¨Ï=Ú Ü≥ÚHõ¯ ÉÏ^èŒ x`«º"≥∞ÿ#k). D ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù J=ã¨~åÅ∞ K«∂_»\ÏxˆH
J_»∞ã¨∞ K˘~°<Õ Ñ¨>ˇì #@∞x@∞ QÍà◊√¡ HÍÅ=∞O`å QÆ_z» áÈ`ÀOk. `«#áêe^≥=· "≥∞#ÿ Ç¨Ïix QÆ∞iOz `«ÅáÈã≤ (PÖ’zOz)
QÆ_»∞QÆ∞H˘#<Õ Ñ¨>ˇì QÆÅHÍÅ=Ú `«ÅK«QÍ (^è•ºxOK«∞@‰õΩ) U=∂„`«=¸ ã¨=∞Ü«∞=Ú ÖËHõáÈ~ÚOk). ZO`«
X_»qH˜ r=Ùx H˘_»Ü≥ÿ∞# Ç¨Ïi ^Œ∞~°^Œ$+¨ìO!!
^Œ_»=QÍ Q˘O`«Ü«Ú ÉÁ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞ IIQÍe<ÕII
„Ñ¨Éèí∂! „Ñü^•O\’¡#∂, t~°ã¨∞ =Ú_»∞=QÆ |>ˇì (`«Å^Œ∂~°Û=Åã≤ =zÛOk).
HõÅz zO`«<Õ Ñ¨>ˇì QÆ_»= xOK«QÆ |>ˇì z‰õΩ¯kÜ«∞º|>ˇì (^•x=Å¡ Hõey# pHÍ‰õΩÅ#∞ =keOK«∞HÀ=Åã≤ =zÛOk). QÆi=∞Å
HõÅ∞+¨ ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù ÉÏ^èŒ QÆõÅHÍÅ=Ú
QÆÑ¨\ÏÅ (=∞^èŒºÖ’ =OK«#Å`À<Õ) HõÅHÍÅ=Ú QÆ_»záÈ~ÚOk. u~°∞"ÕOHõ@
`«ÅáÈã≤ `«#áêe ^≥·="≥∞ÿ# Ç¨Ïi
^ŒÅK«QÍ Q˘O`«Ü«Ú ÉÁ^Œ∞Ì ÖË^Œ∞ IIQÍe<ÕII yi^Õ=Ù_≥·# Ç¨Ïi<£(N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x) ^ŒiKÕ~° (P„â◊~ÚOK«∞@‰õΩ) H˘O`«Ü«Ú#∞
ÉÁ^Œ∞ÌÖË^Œ∞ (U=∂„`«=¸ ã¨=∞Ü«∞=Ú ÖË<ÕÖË^Œ∞). ZO`« =∞O^ŒÉèÏQÆ∞º_»#∞!!
121 122
5-62 „^èŒ∞="≥∞ÿ# <å KÕ`«‰õΩ – `À_»∞^≥K«∞ÛH˘<Õ #<Õ
=Ú#∞fl_ç J=Å ##∞flÅg∞k – Ü«∂ã¨ q_çz
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ *Ï˝#É’^èŒ#∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. PÅHÕK«O_ç. ''F q=iOK«Å"Õ∞Å‡OQÆ – qÉèí∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊
`«qeu h Ñ¨Ù}º=∞O `«Ü«Ú h‰õΩ q_çz IIx#∞flII
^Õ=^Õ"å! x#∞fl Ñ¨ÓiÎQÍ #q∞‡ xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û`À h^•ã¨∞xQÍ =Ù<åfl#∞.
WOHÍ <å‰õΩ "Õˆ~ W`«~° LáêÜ«∞=Ú ÖˇO^Œ∞‰õΩ—— Jx JO@∞<åfl~°∞. ÉèíH˜Î JO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O
=O^Œ >ˇOHÍÜ«∞Å∞ H˘\˜ì Jaè¿+HÍÅ∞ J#º=∞#ã¨¯OQÍ KÕ~ÚOz, Ç¨ïO_ôÖ’ F ^Õ=^Õ"å! x<Õfl #=Ú‡H˘x <å xâ◊ÛÅ"≥∞#ÿ #=∞‡HÍxfl hÃÑ#· <Õ xeÑ≤=Ù<åfl#∞.
'#Å¡^èŒ#O— "ÕÜ«∞_»O HÍ^Œx =∞#O^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞. HÍx Éèí‰õΩÎÅ#∞Oz ™êfiq∞ Uq∞ <å‰õΩ "Õˆ~ W`«~° =ÙáêÜ«∂Å∞ Ü≥∞O^Œ∞HõÜ«∂º! ##∞fl `«iOÑ¨KÕÜ«∞\ÏxH˜ Jk
HÀ~°∞`«∞<åfl_»<Õk xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. Wk K«kq`Õ H˘O`« `≥Å∞ã¨∞ÎO^Œx <å KåÅ∞#∞.
#=∞‡HõO. h=Ù <å‰õΩ QÆu"≥· HÍáê_»∞`å"À HÍáê_»"À J<Õ ‰õΩâ◊OHõÅ#∞ <å =∞#ã¨∞û#∞O_ç
=∞`«ÎHÀH˜Å: `˘ÅyOK«∞H˘<åfl#∞. hÃÑ· xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# #=∞‡HõO =ÙOK«∞H˘<åfl#∞. W`«~°∞Å =Å#
<å‰õΩ WHõ=ÚO^Œ∞ Uq∞ JÑ¨HÍ~åÅ∞ [~°∞QÆ∞`åÜ≥∂ Jx <å‰õΩ WOHÍ ÉèÜí ∞« "≥∞O^Œ∞‰õΩ?
x#∞fl #q∞‡u xÅ∞ÊH˘O\˜x xâ◊ÛÅO|∞QÆ <å =∞k<£
L#fl"å_»#∞ h^Œ∞ g∞^Œ<≥ L#fl`«O|QÆ∞ #q∞‡Hõ<£ P "≥éÑ¨Ù#O`å q_çzÃÑ\˜ì x<Õfl #=Ú‡H˘x xtÛO`«QÍ =Ù<åfl#∞.
J#fl=∞Ü«∞º<≥ "Õ~°∞áêÜ«∞=Ú JO`«HõO>ˇ#∞ ÖË^Œ∞~å ã≤÷~°"≥∞ÿ# h =∞Ç≤Ï=∞ <å‰õΩ `≥eã≤áÈ~ÚO^Œx q∞H˜¯e QÆ~°fiO`À =Ù#fl <å
"≥#∞fl_®! "≥~°¿ÑÅ <åH˜Hõ "ÕÅ∞Ê"≥· `«=∞~°∞O_»QÍ. =Ù^ÀºQÆ=Ú („Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú) q_çzÃÑ\Ïì#∞. h ~°∂Ñ¨=Ú#∞ "≥~°=Ù# (LáêÜ«∞O`À)
~åQÆO : Hõ#fl_»Q“à◊ "≥^ŒH˜ „Ñ¨Ü≥∂[#O ÖË^Œh x#∞fl Hõ#∞Q˘#ÖË#x `≥eã≤ Jeã≤áÈÜ«∂#∞. P JÅÑ¨Ù
QÆi=∞(„Ñ¨ÉèÏ=O) =Å# H˘O`« <åã≤ÎHõ`«fiO ‰õÄ_® ##∞fl P=Ç≤ÏOzOk. HÍh
x#∞fl #q∞‡ qâßfiã¨=Ú – hÃÑ· xÅ∞Ñ¨ÙH˘x
h^ŒÜ«∞=Å# ^•O\’¡Oz |Ü«∞@Ñ¨_ç hÃÑ·# ÑïÑ¨Ó~°‚ qâßfiã¨=Ú#∞ Ñ¨Ù#ó
L#fl"å_»xHõ "Õˆ~ – LáêÜ«∞"Õ∞q∞\˜H˜ IIx#∞flII
„Ñü+≤ªOK«∞H˘<åfl#∞. hÃÑ·# JK«OK«Å qâßfiãÖ`À =Ù<åfl#∞.
QÆuÜ≥ÿ∞ ~°H˜∆O`«∞"À – HÍHõ ~°H˜∆OK«"À Ü«∞x
=∞uÖ’x ãÖâ◊Ü«∞=Ú – =∞é˜ q_çz „^èŒ∞="≥∞ÿ# (ã≤÷~°"≥∞ÿ#) <å KÕ`«‰õΩ (x#∞fl ¿ãqOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚÅ‰õΩ)
~Ú`«~°∞ÅKÕ =ÚO^Œ~° – xHõ <≥\∫¡^Œ∞<À Ü«∞x `À_»∞^≥K∞« ÛH˘<Õ#<Õ Pã¨Å∞ (W`«~∞° Å ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú, `À_®Ê@∞ =ÙO\Ï~Ú J<Õ Pâ◊Å#∞)
"≥`«`À_» ^ŒÅKÕ\ ˜ – "≥éÃÑÖÏ¡ q_çz IIx#∞flII q_»<å_çux. J=Å (J@∞`«~åfi`«) P „Éèí=∞Åhfl `˘ÅyOK«∞H˘<åfl#∞. =∂ J=∞‡
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ‰õΩ <å^äŒ∞_»"≥·# F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ##∞fl <Õ<Õ =Ù^ŒúiOK«∞HÀ"åÅx
u~°"≥∞ÿ# h =∞Ç≤Ï=∞ – `≥e¿ã "å_»#<Õ
QÆ~°∞==Ú `À_ç =Ù^Àº–QÆ=Ú q_»z Hõ$`« xâ◊ÛÜ«Ú_»#Ü«∂º#∞. <ÕxO`«=~°‰õΩ U^Œ<åfl Ñ¨Ù}ºO ãÖáêkOz =ÙO>Ë...
"≥~°=Ù# h~°∂Ñ¨Ù – "≥^ŒH˜ HÍ#ÖË #<Õ J^ŒO`å hˆH ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl#∞. <å ÉÏ^èŒº`« JO`å WHõ h^Õ. #<ÕflO KÕã≤<å h
QÆi=∞ #ÅÑ¨Ù <åã≤Î – Hõ`«fi=Ú#∞ q_çz IIx#∞flII W+¨ìO.
123 124
5-63 =~°∞ã¨ H˘ÅxÖ’x "åi K«#∞flH˘O_»ÅÃÑ·
=Ú#∞fl_ç x~°u "åe# <å hÅ"Õ∞Ñ¶¨∞=∂
J#fl=∞Ü«∞º ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_≥·# ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# ã≤i #∞~°=Ú# "≥∂z N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ
"Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù H©~#Î° Wk. <åHõ`º« O`« „Ñ‘uáê„`«"∞≥ #ÿ D H©~#Î° =∞^Œ#QÀáêÅ™êfiq∞g∞^Œ QÆi=∞ =~åeKÕÛ HõÅÊ`«~°∞"å II"Õ∞Å∞HÀII
PKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥áêÊ~°∞. â◊$OQÍ~°H©~°Î#Å∞ K≥Ñ¨Ê@OÖ’ `«# `«O„_çH˜ `«y# ÉèÏ"å=∞$`«O :
H˘_»∞HõxÑ≤OKå~°∞. H˘ÅxÖ’ [ÅHõ=ÚÖÏ_Õ QÀÑ‘~=° ∞}∞Å ‰õΩK«y~°∞ÅÃÑ· x~°u (q∞H˜¯e "Õ∞\˜ (JkèÑ¨Ù_≥·#) =∞^Œ#QÀáêÖÏ! "Õ∞Å∞HÀ „Ñ¨Éèí! F â◊$OQÍ~°~åÜ«∂!
Pã¨H˜Î`À) "åe# #Å¡x "Õ∞Ñ¶¨∞=∂ Jx ãÖÉ’kèã¨∞Î<åfl~°∞. =∞i =∞^Œ#QÀáêÅ∞_»∞ "Õ∞Å∞H˘#∞=Ú `«O„_ô! h=Ù <åˆH K≥Ok# „âı+¨ª"≥∞ÿ# q^è•#=∞=Ù (x^è•#=Ú JO>Ë
Hõ^•! `«#`«O„_ç ÉÏ}©Ö’<Õ, D ™êfiq∞ÜÕ∞ u~°∞=∞ÅÖ’x =∞# "ÕOHõ#fl JO@∞<åfl~∞° . Éèí∂q∞Ö’ áêuÃÑ\˜ì ^•z=ÙOz# ^èŒ#=Ú... <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ Ñ¶≤ÔHû_£ _çáêl\ò
J#fl=∂@)
P."≥II"Õ∞\˜ =∞^Œ#QÀÑ¨! "Õ∞Å∞HÀ â◊$OQÍ~°–
h=Ù Juâ◊~ÚOz# QÀÑ≤HõÅ Ü«∞ø=# =#=ÚÅÖ’ ¿ãfiKåÛù qÇ¨~°=Ú KÕÜ«Ú
~åÜ«∞ J#∞K«∞ á⁄y_≥ ~°=∞º=ÚQÆ#∞ =∞^ŒHõsO„^Œ=Ú =O\˜"å_»=Ù. K«O„^Œ=^Œ#Ü≥ÿ∞# ã¨`«ºÉèÏ=∞ Ü≥ÚHõ¯ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞
"Õ∞Å∞HÀ"≥ =∂‰õΩ q∞OK«∞ x^è•#=∂! Hõ=∞Å=ÚÖ’x =∞Hõ~°O^Œ=Ú <å™êfikOK«∞ =∞QÆ `«∞"≥∞‡^Œ=Ù h"Õ „Ñ¨Éèí∂! J\˜ì h=Ù
ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÖÏÅÑ≤OK≥ q#∞_»∞. "Õ∞Å∞H˘x =∞=∞‡efl P^Œ∞HÀ.
~åQÆO : =∞ÅÜ«∞=∂~°∞`«O F ^Õ=^Õ"å! h=Ù ~°∞H˜‡}©^Õq H“ye ÑÖ[~°OÖ’ LáêÜ«∞=Ú`À HÍ"åÅ<Õ
"Õ∞Å∞HÀ â◊$OQÍ~°~åÜ«∞ "Õ∞\˜ =∞^Œ# QÀáêÖ zH˜¯# ~å=∞zÅ∞Hõ=Ù. =∞<À[˝"≥∞ÿ# â◊$OQÍ~°=Ú#∞ "≥^ŒK«Å∞¡ h=Ù WÑ¨C_»∞ "Õ∞Å∞HÀ
"Õ∞Å∞HÀ"≥ <åáêe q∞Oz# x^è•#=∂ II"Õ∞Å∞HÀII „Ñ¨Éèí∂! Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ=∞Ok ~åK«Hõ<≥flÅ∞ =iOK«QÍ "åix ã¨`«∞Å∞QÍ ã‘fiHõiOz,
HõÅ∞=Å=O\˜ "åiHõ#∞flÅ#∞ qHõãO≤ Ñ¨KÜ Õ Ú« K«O^Œ=∂=∞ h"Õ `«O„_ô! P HõÅ∞=Å‰õΩ,
ãÖ^Œ_çOKÕ QÀÑ≤HõÅ [=fi# =#=ÚÖ’#
W`«"≥· á⁄_»q∞uq ("åi Ç≤Ï`«∞_»"≥· á⁄_»EÑ≤uq).
HõO^Œ∞= kiˆQ =∞^ŒQÆ[=∞=Ù
~ÚO^Œ∞=Úd ã¨`«ºÉèÏ=∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨^Œ‡=ÚÖ’x P<å_»∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ H˘Å#∞Ö’ [ÅHõ=ÚÖÏ_»∞ QÀÑ≤HõÅ ã¨Î#y~°∞ÅÃÑ· x~°u`À
QÆO^èŒ=Ú =∞iy#\˜ì QÆO_»∞`«∞"≥∞‡^• II"Õ∞Å∞HÀII (q∞H˜¯e Pã¨H˜Î`À) Hõq∞‡# #Å¡x "Õ∞Ñ¶¨∞=Ú h"Õ „Ñ¨Éèí∂! D<å_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k
g∞^Œ N^Õqx h Ü≥∞^ŒÃÑ· "≥∂Ü«ÚK«∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»"≥·, QÆi=∞ =~åeKÕÛ (Q˘Ñ¨Ê
QÆuQÆ∂_ç ~°∞H˜‡}˜ H“y\˜ ÑÖ[~°=ÚÖ’
=~°=ÚeKÕÛ) HõÅÊ=$Hõ=∆ Ú h"Õ #Ü«∂º! U=~°O HÀi`Õ P =~°O W™êÎ=Ù (HÍHõáÈ`Õ...
~°u=Ú^Œ∞Ì QÆ∞eˆH\˜ ~åzÅ∞HÍ
Uq∞ HÀ~°∞HÀ"åÖ’ Jk HÀ~°∞HÀ#\˜ì =¸~°∞öÅ=Ú =∂„`«O "Õ∞"Õ∞)
ã¨`«∞Å∞ Ñ¨^•~°∞"ÕÅ [O@ Hõ#∞fl HõÅ∞=Å‰õΩ
W`«"≥· á⁄_»q∞# <å ~ÚO^Œ∞ aO|=∂ II"Õ∞Å∞HÀII
125 126
5-64 Hõ_»∞QÀi `å‰õΩÅ∞ HÍÜ«∞=Ú HÍÜ«∞Å∞ QÍK≥
=Ú#∞fl_ç |_ç<Õ ÔH"≥∂‡qx ÑÖ_»∞ ÑÖ_≥#∞
[QÆ<åfl^èŒ∞xH˜ [QÆ<å‡`«‰õΩ =ãÖ`À`«û=O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. J=∞‡"åi Ñ¨H∆Í# Z_»ÖËHõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç>ˇì x#∞fl QÆ∂_≥
*Ëi P"≥∞#∞ „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ãÖ`À+¨ ™êQÆ~°OÖ’ J_»i hÑü`À<≥ P_»"≥ =ãÖ`«=Ú IIÑ¨ÙÅHõÅII
`ÕeáÈ`«∞#fl P Je"Õ}˜H˜ Ñ¨ÙÅHõiO`«Å∞, "≥ÚÅHõÖˇuÎ Ñ¨Ù#flq∞ â’Éèí`À ÉèÏ"å=∞$`«O :
zQÆ∞iOz#@∞¡#flk. hÑü`À =ãÖ`«=Ú P_»"Õ `«b¡! JO@∞<åfl~°∞. â◊$OQÍ~°H©~°Î# F Je"Õ}©! (`«∞"≥∞‡^ŒÅ=O\˜ #Å¡x =ÚOQÆ∞~°∞Å∞ HõÅ^•<å!) h‰õΩ
J~Ú#O^Œ∞=Å¡ ™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`« #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ<Õ q=~°} W=fi@O [iyOk. P#O^•uˆ~Hõ=Ú# `«#∞=Ù Ñ¨ÙÅHõiOz, "≥ÚÅHõÖuˇ Î Ñ¨Ù#flq∞ â’Éè#í ∞ "≥Å∞=iã¨∞#Î flk.
PÖ’zOz#H˘nÌ J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏ="≥·t+¨ì ºO J~°ú=∞=Ù`«∞Ok. NÑü‰õÄ_® ^Õg! h=Ù hÑü`À D"Õà◊ =ãÖ`«=ÚÖÏ_»==∂‡!
z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOk™êÎ_»∞.
K«OII Ñ¨ÙÅHõÅ∞ "≥ÚÅ¯Öˇ· á⁄_»"≥∞ Ñ¨Ù#flq∞`À_»∞`« ‰õÄ_≥<Õ Ü«∞<≥<£ D =ã¨ O `À`« û ==Ú# h=Ù PÜ« ∞ #`À =∂@ÖÏ_» ∞ `« ∞ O>Ë `Õ < ≥ Å ∞
Je‰õΩÅ"Õ}˜! hÑü`˘ P_»"≥ "Õ_»∞Hõ`À =ãÖ`«=Ú<£ *ÏÅ∞"å~°∞`«∞<åfl~Ú. h J#∞~åQÆ=Ú zQÆ∞iOK«∞K«∞#flk. h #=ÙfiÅ∞ =¸@ÅÔHuÎ#
K≥Å∞==Ú`À_»h Ñÿk K≥ÃÑÊ#∞ Nãü Hõ#fl=∂~°∞º_»∞<£ "≥ÚQÆæÖˇ·<å~Ú. "å@"≥∞ÿ# h Ü«∞ø=#=Ú#‰õΩ =ãÖ`«â’Éèí P=iOzOk. h=Ù
`«ÅÑ¨QÆ "Õ∞\˜ H©~°Î#=Ú `«#‡Ü«Ú_≥· q#∞, "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞<£ P@^•#=Ù (=∞Oz #~°ÎH˜q). J@∞=O\˜ h=Ù h qÉèí∞x`À =ãÖ`«=Ú ÖÏ_»"Õ
* Je‰õΩÅ"Õ}´ ˜ `«∞"≥∞‡^ŒÅ QÆ∞OÑ¨Ù=O\˜ "≥O„@∞HõÅ∞QÆÅ „ã‘Î `«b¡!
~åQÆO : =ãÖ`« ^Õg! h ¿ãfi^Œ=Ú ~°ã¨=ÚÅ∂i#@∞¡#flk. h ã≤QÆ∞æÅ∞ Ñ¨ÓpÑ¨ÓÜ«∞x "≥ÚQÆæÖˇ·#q.
Ñ¨ÙÅHõÅ "≥ÚÅHõÅ Ñ¨Ù#flq∞`À_»<≥ ‰õÄ_≥ u=Ú~°∞`«i (JÅã¨@`À Xà◊√¡ q~°∞K«∞H˘O@∞#flÑ¨C_»∞) =∞^èŒ∞~° =∞Hõ~°O^Œ=ÚÅ∞
Je"Õ}˜ h Ñü`À P_»"Õ =ãÖ`«=Ú IIÑ¨ÙÅHõÅII LaH˜#q. `«#‡Ü«∞`«fiÑ¨Ù QÆkÌÜ«∞#∞ (ã≤OÇ¨ã¨#=Ú#∞) `«#∞=ÙÖËx HõO^Œ~°∞Ê_»∞
=∂@Å∞ `Õ<≥Å∞ "åÔ~ =∞‰õΩ¯=Å∞ zQÆ∞iOK≥ Jkè~ÀÇ≤ÏOK≥#∞. J@∞=O\˜"Õà◊, hÑü`À =ãÖ`«=ÚÖÏ_ç kfiQÆ∞}©Hõ$`«"≥∞ÿ#
=¸@ÅH˘nÌ #=ÙfiÅ∞ "≥ÚQÆæ Öˇ`≥Î#∞ P#O^ŒO`À nÑ≤ÎOK«==∂‡!
"å@Ñ¨Ù [=fi<å#‰õΩ =ãÖ`«HÍÅ=Ú=K≥Û
P@^•#=Ù Ñü`À P_»"Õ =ãÖ`«=Ú IIÑ¨ÙÅHõÅII ^Õg! zeÑ≤"å_≥#· h ™êfiq∞ #YHõ`∆ =« ÚÅ`À h HÍÜ«∞=Ú HÍÜ«∞Å∞ HÍzO^Œ=∂‡!
|_ç<Õ (P `«~°∞"å`«) ÔHOÑ¨Ù=O\˜ h "≥∂q ÑÖ_ç# ÑÖ_»∞=Öˇ EÑ¨\ ˜ì#k.
K≥=∞@ ~°ã¨=ÚÅ∂Ô~ ã≤QÆ∞æÅ∞ Ñ¨Ó=Hõ Ñ¨ÓK≥
u=Ú~°∞ `«i fÑ¨ÙÅ `Õ<≥Å∞Éˇƒ#∞ Jq„âßO`«∞_≥·# P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ x#∞fl ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ ‰õÄ_ç<å_»∞. J_»i
„Hõ=∞=Ú# `«=∞Hõ=Ú QÆkÌÜ«Ú =∞^Œ#∞O_≥ÔH¯ (`«fi~°Ñ¨_ç) h =∞<À=Å¡Éèí∞x`À =ãÖ`«=Ú ÖÏ_»"Õ `«b¡! g∞‰õΩ Ü≥∞#ÖËx P#O^ŒO
J=∞~° hÑü`À_» P_»"Õ =ãÖ`«=Ú IIÑ¨ÙÅHõÅII HõÅ∞QÆ∞@ÜÕ∞ QÍHõ P â’Éèí#∞, ÉèÏqOz# =∂ [#‡Å∞ ‰õÄ_» `«iOz#==∂‡!
127 128
5-65 QÆ~°∞_»x g∞^Œ\ ˜ Ñ¶¨∞#∞_ç`«_»∞
=Ú#∞fl_ç ã≤~°∞eO^ŒiH˜ xKÕÛ K≥Å∞q`«_»∞
u~°∞"ÕOHõ@ #QÆ=Ú ^Õ=Ù_ç`«_»∞
W`«_»∞ JO>Ë =∞# Hõ#∞flÅÜ≥∞^Œ∞@ #∞#fl D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. Jxfl Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ „Ñ¨Éèí∞q`«_»∞ IIJxflII
"≥É· =íè =ÚÅ∞HõÅ J`«_∞» (Ñ¨~=° ∂`«‡). J`«#∞ x~åHÍ~°, x~°O[#, x~°∞}æ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡. ÉèÏ"å=∞$`«O :
W`«_»∞ ™êHÍ~°, ÉèíHõÎ=`«ûÅ, ã¨HõÅ ã¨^Œ∞æ}ÏÉèí~°}∞_»∞. W`«_»∞ ã¨=∞=iÎ, HÍh
F [#∞ÖÏ~å! Jxfl "≥·Éèí==ÚÅ∞ HõÅ J`«_Õ (Ñ¨~°=∂`«‡) W`«_»∞ (D
^èŒ~°‡=~°Î#∞Å Ü≥∞_» Ñ¨Hõ∆áêu. Pk, JO`«=Ú, Ñ¨Ù@∞ìHõ ÖËx"å_Õ... HÍx Jku,
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞). Hõ#∞flÅ∞ "Õ"ÕÅ HõÅ Ñ¶¨∞#∞_»∞ (ã¨Ç¨Ï„™ê‰õ∆Ω_»x "Õ^Œ=ÚÅ∞ H©iÎOKÕ
H“ã¨Åº, ^Õ=H˜ "≥Ú^ŒÖˇ·# "å~°∞ W`«x `«Å∞¡ÖË. ^èŒ#"Õ∞ HÍ"åÅ#∞H˘<Õ J*Ï˝#∞Å‰õΩ
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞... DÜ«∞<Õ ã¨∞=∂!!)
^èŒ#"Õ∞ W™êÎ_»∞. W"åfià◊ LO_ç ˆ~Ñ¨Ù áÈÜÕ∞ D ã≤i =^Œ∞Ì =ÚH˜Î HÍ"åe `«O„_ô!
JO>Ë... Jn W™êÎ_»∞. J`«_Õ W`«_»∞. JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. HÀ\Ï¡k "Õ^•O`«∞Å‰õΩ DÜ«∞# ''qÉèí∞_»∞—— (ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡).
LII D`«_≥ "Õ~Ú <Õ„`«=ÚÅ ÜÕ∞eHõ, "≥·Éèí==ÚÖò J#O`«=ÚÖò =∞#<À\˜^•fi~å ^èŒfix Ñ¨Ù\˜ìOK«∞ '<å^Œ„|Ç¨Ï‡—, =∞# JO`«~åºg∞ W`«_Õ. DÜ«∞#‰õΩ
D`«_≥ Pk JO`«=ÚÅ∞ <≥#flQÆ^ÀÑ¨x Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_»∞<£ Pk ("≥Ú^ŒÅ∞) ÖË^Œ∞. JÖÏˆQ JO`«=Ú(<åâ◊#=Ú) ‰õÄ_®ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH DÜ«∞#
D`«_≥ „^Œ∞OÑ¨Ù <åÉèí==Ú, ÜÕ∞Öˇ#∞ Ü«∂^Œ= QÀQÆ}O|∞Å<£ ''J~°∞^Œ∞—— (JÑ¨Ó~°∞fi_»∞). DÜ«∞<Õ Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞.
D`«_≥ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ WK«∞Û#∞ =ÚH˜Îx J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ DÜ«∞<Õ ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆ=Ú# Ü«∞^Œ∞=Oâ◊=Ú# [x‡Oz NHõ$+¨µ‚_≥·, Éèí==Ú
~åQÆO : suQ“à◊ #}Kå_»∞. („áêÑ≤OÎ K«∞ áêÑ¨ Ñ¶Å¨ =Ú#∞ x~°∂‡eOz<å_»∞... =ÚH˜Î xKåÛ_»∞). K«`∞« ~°âÌ ◊
Jxfl qÉèí==ÚÅ J`«_ç`«_»∞ Éèí∞=<åÅ‰õΩ D`«_Õ á⁄_»=Ù (~°∂Ñ¨=Ú). "å\˜H˜ ~°∂Ñ¨=Ú <˘ãÿ#"å_»∞ DÜ«∞<Õ.
Hõ#∞flÅ∞ "Õ"ÕÅ∞ QÆÅ Ñ¶¨∞#∞_ç`«_»∞ IIJxflII W`«_»∞ ''kqH˜ k="≥∞ÿ# u~°=Ú—— (ã¨fi~åæxˆH ã≤÷~°"≥∞ÿ# ã¨fi~°æO..JO>Ë ã¨fi~°æOHõO>Ë
"Õ^•O`« HÀ@¡ qÉèí∞_ç`«_»∞ ã≤÷~° "≥∞ÿ# "≥·‰õΩO~î° „Ñ¨^•`«). ZO`À=∞Ok ^•x<˘ãÿ<å_»∞. Ñ¨=#ã¨∞`«∞_≥·#
<å^Œ„|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù #_»∞q∞`«_»∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ÜÕ∞e# HÀã¨Å<å^èŒ∞_»∞ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_» W`«_Õ.
Pk#O`«º=ÚÅ‰õΩ J~°∞k`«_»∞
W`«_Õ QÆ~°∞_»QÆ=∞#∞_≥·# NÇ¨Ïi. JO^ŒiH© ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ <˘ã¨ˆQ K≥Å∞=Ù
N^Õ=Ù_»∞ ã¨~°ã≤[ <åÉèí∞_ç`«_»∞ IIJxflII
(Ç≤Ï`«∞_»∞) D ™êfiq∞ÜÕ∞. W`«_Õ N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· <≥ÅH˘x# ^Õ=^Õ=Ù_»∞. Ñ¨~=° ∞Ñ¨^=Œ Ú
Éèí==ÚÅ}K«∞ Ü«∞^Œ∞Ñü W`«_»∞ ("≥∂Hõ∆=Ú) xÜ«∞ºQÆÅ „Ñ¨Éèí∞=Ù W`«_Õ ã¨∞=∂!!
Éèí∞=#=ÚÅxfl\ ˜H˜ á⁄_»q`«_»∞
kqH˜ k="≥∞ÿ# u~°q∞`«_»∞
Ñ¨=# ã¨∞`«∞<Õe# Ñü W`«_»∞ IIJxflII
129 130
5-66 ^Œ∞i`«q∞^Œ "Õ∞= [O`«∂<åO ã¨~°fi„`«
=Ú#∞fl_ç q~°ã¨ Hõ$`≥·º ˆ~= qâ◊nHõ$`«O
H˜+¡ "ì¨ ∞≥ #ÿ ãÖã¨¯ $`« H©~#Î° #Okã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨~°=∂`å‡#O Éèí=º "ÕOHõ\Ï<å=∞–
Ñ¨=<£ QÍi ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O`À nxH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O q=iOK« QÆeQÍ#∞. [## =∞~°}ÏÅ∞ yi=~°O Éèí[~Ú`«∞O ˆH"å # ãÖu II=∂^Œ$âßII
QÆÅ =∂#= ^ÕÇ¨Ï ÑÖ[~°OÖ’ z‰õΩ¯|_ç# r=Ù_»∞ *Ï˝#"≥∞@∞¡ á⁄O^ŒQÆÅ_»∞? q+¨µ‚ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ãÖH©~°Î#ÃÑ· =∞‰õΩ¯= Ü≥∞ÖÏ ÃÑOK«∞HÀQÆÅ_»∞? ‰õΩ\˜Å`«fi=¸, "ÕâßºÖ’Å`«fi=¸ [## =∞~°}=ÚÅ∞QÆÅ =∂=O\˜ ^ÕÇ¨Å‰õΩ *Ï˝#=∞#∞#k Dq^èŒ=ÚQÍ
Z@∞¡ =^ŒÅQÆÅ_»∞? [O`«∞=ÙÖÏQÍ rqOK«∞@ =keÃÑ\˜ì N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Z@∞¡ =ÙO@∞O^Œx U XHõ¯~°∞#∞ K≥Ñ¨C@ [~°∞QÆÖË^Œ∞. (WHõ "Õ∞=Ú J*Ï˝#∞Å"≥∞ÿ
ÉèílOK«QÆÅ_»∞? PÜ«∞# ^ŒÜ«∞ÖËHõ Jk JÜÕ∞º Ñ¨xHÍ^Œ∞. Ü«ÚO_»∞@Ö’ qO`« Uq∞ =Ù#flk?
HõOII [## =∞~°}=ÚÅ∞ QÆey# D Ö’Hõ=∞O`«Ü«Ú#∞ =∂@ÅHõO^Œxk. Wk HÍ=∞„¿Ñˆ~Ñ≤`«"≥∞ÿ#k. Wk
[#∞Å‰õΩ *Ï˝#O|∞ q∞Oz ã¨=∞‰õÄ_»∞@Ü«Ú<£ hK«HÍ~°º=ÚÅ`À xO_çáÈ~ÚÜ«Ú#flk. HÍx, J@∞¡O_»~å^Œx <åÔH=fi~°∂
Hõ#∞Q˘<≥ <≥=fi_»∞ ^èŒ~°}˜x– ã¨∂zOK«Ö^Ë ∞Œ . q+¨µ<‚ å=∞ ãÖH©~#Î° QÆ∞iOz q#fl"å~°∞ ‰õÄ_® <å‰õΩ `«@ã¨Ñ÷ _¨ Ö» ^Ë ∞Œ .
##∞=ÙQÆ? =∞# J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi^≥eÜ«∞~°<≥<£. (WHõ <Õ#∞ ZO`« ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=O`«∞_»#∞!!)
~åQÆO : =ÚMÏi
pè pè – JO`«ÜÚ« #∂ ‰õΩ\˜Å`«fi"Õ∞. JO`«ÜÚ« #∞ ^Œ∞~Àƒ^è#Œ "Õ∞. JO`«ÜÚ« #∂
=∂ ^Œ$âß<åO Éèí"å=∞Ü«∞ ^ÕÇ≤Ï<åO J*Ï˝#"Õ∞. "ÕâßºÖ’Å`«fi=Ú`À JO^Œ~°∂ HÍÅ=Ú QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl@∞¡ `≥eÜ«ÚK«∞#flk.
~¸^Œ$â◊O *Ï˝#q∞u ÜÕ∞7 Ñ≤ # =^ŒOu II=∂^Œ$âßII W\˜ì QÆ_»∞¤HÍÅ=Ú QÆ_»∞Ñ¨ÙK«∞#fl ^Ò~åƒùQÆ∞ºÅ‰õΩ, Ñ¨\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# =∞iÜ«Ú â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#
"å Kå =∞QÀK«~°O "åOKèå ã¨~°fi„`« ''Ñ¨~°ã¨∞Y=Ú—— Åaèã¨∞ÎO^•? P =∂~åæxfl ãÖÑ¶¨∞\˜`«=Ú KÕÜ«∞QÆÅ "åÔ~=fi~°∞?
hK«Hõ$`≥·º ˆ~= xa_ô Hõ$`å J\˜ì =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ∞ <å‰õΩ Hõ#|_»∞@ ÖË^Õ. ZO`« qKå~°Hõ~°=Ú!!
ˆHz^ŒÑ≤ "å q+¨µ‚ H©~°Î#O „Ñ‘`åº [O`«∞=ÙÅ =Öˇ rqOK«∞K«∂, áêÑ¨Hõ~°‡Å <˘#iOK«∞K«∂ „|`«∞‰õΩ`«∞#fl
ã¨∂K«Ü«∞O`À "å „â’`«∞O # ãÖu II=∂^Œ$âßII
x™êû~°"≥∞ÿ# =∂#=ÙÅ JHõ$`«º=ÚÅ`À Ö’Hõ"≥∞Å¡ qã¨ÎiOzÜ«Ú#flk. Ñ¨~°=∂`«‡
‰õΩ\˜Å ^Œ∞~Àƒ^èŒ#O ‰õÄ (‰õΩ) Ç¨ÏHõO ã¨~°fi„`« ã¨fi~∂° Ñ¨Ù_≥#· N"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑÙ¨ x Éèlí OK«∞"åˆ~ Hõ#|_»∞@ÖË^∞Œ . (WHõg~°∞ [#‡[#‡Å
q@∞q_»O|# "Õ∞= "Õ^Œ‡ºnè`«O q+¨=ÅÜ«∞O#∞Oz Z@∞¡ |Ü«∞@Ñ¨_»QÆÅ~°∞?)
Ñ¨¨@∞q=∞Å =∂~°æ ãÖÉèÏ=#O Ñ¨~°ã¨∞YO
Ñ¶¨∞@~Ú`«∞O Hõ+¨ìHõeHÍÖË # ãÖu II=∂^Œ$âßII
131 132
5-67 ÉÏÅ∞_»∞ Hõ$+¨µ‚_»∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞
=Ú#∞fl_ç <ÕÅ‰õΩ xOyH˜ <≥i á⁄_»"≥·
KåÅ "ÕOHõ\ÏK«Å Ñü`å<≥·
z<åfli ÉÏÅHõ$+¨µ‚x =i‚ã¨∞Î<åfl~°#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P ÉÏÅ∞x "≥∂Ç¨Ï=Ú "Õ∞eq∞ KÕ`«Å q∞Opx II=Ú^Œ∞ÌÅII
=Ú^Œ∞ÌÅ∞ =ÚOK≥`«∞Î`«∞#fl^Œ@. H˘O>ˇHõ$+¨µ‚_»∞ Jx JO^Œ~°∂ ÉèÏqOKÕ P ™êfiq∞
x^ŒÌÑ¨Ù ‰õÄiq∞xOK«∞`å_»@. (PÜ«∞# „¿Ñ=∞... Q˘Ñ¨Ê ¿ãflÇ¨Ï ÉèÏ"åxfl xOÑ≤# ÉèÏ"å=∞$`«O :
„¿Ñ=∞@). D ÉÏÅ∞_Õ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, w`åKå~°∞º_»∞. <å_»∞ D`«_Õ „uq„Hõ=Ú_≥· ã¨"≥∂‡Ç¨Ï#Hõ~°∞_≥·# D ÉÏÅHõ$+¨µ‚x "≥ÚQÆ=Ú =Ú^Œ∞ÌÅ∞ xOÑ¨ÙH˘#flk. D
''<ÕÅ‰õΩ xOyH˜ =∞s á⁄_»"≥·<å_»∞—— (Éèí∂#ÉèÏO`«~°=ÚÅ#∞ xO_çáÈÜ«∂_»∞). `å<Õ ÉÏÅ∞_»∞ x^ŒÌÑ¨Ù ‰õÄiq∞ (¿ãflÇ¨Ïáê„`«"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞#∞) xOÑ≤# ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
<Õ_∞» "ÕOHõ\ÏK«ÅÑüÜ≥∞ÿ "Õ∞eq∞ (|OQÍ~°O =O\˜ =<≥flQÅÆ ) KÕ`Å« `À Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Ú_≥· D`«x "≥ÚÅ‰õΩ (#_»∞=Ú#‰õΩ) zxfl QÆO@Å∞ Hõ\Ïì~°∞. D`«x Hõ^ŒeHõÅ#∞
q∞OzáÈÜ«∂_»@. P QÆO@Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`å~Ú. W`«#∞ HÍà◊√§ Hõke¿ãÎ, HÍeQÆ*ˇ˚Å∞ Ñ¶¨∞Å∞¡ Ñ¶¨∞Å∞¡=∞x
P."≥II =Ú^Œ∞ÌÖˇÅ¡ =ÚOK≥ "≥∂=Ú# ~¸`«O_»∞ „"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. W`«_»∞ 'ZÅ#=ÙfiÅ—`À (z~°∞ #QÆ=Ù`À) WHõ¯_»‰õΩ =zÛ `«#
x^ŒÌ"≥∞ÿ# ‰õÄi‡xOz q∞OK«∞, '[Å[Ñ¨Ù KÕ`«∞Å∞— (Ñ¨^Œ‡=ÚÅ=O\˜ KÕ`«∞Å#∞) KåzÜ«Ú<åfl_»∞. gxx KÕ`«∞Å`À
ÉÏÅHõ$+¨µ‚g∞^Œ áê_≥~å J#flÜ«∞º Z`«∞ÎH˘x `«iOK«O_ç.
''‰õÄi‡—— Hõ$+¨µ‚_®Ü≥∞ H˘O_»ÅÜ«∞º 'JK«ÛÑ¨Ù =Ú`åºÅ∞— (ã¨fiKÛ« "ù ∞≥ #ÿ =Ú`«º=ÚÅ∞) QÆ∞zÛ# Ç¨~°=ÚÅ#∞ D z<åfli
*x^ŒÌ"≥∞ÿ#´¿ãflÇ¨Ï=ÚQÆÅ ^è Œ i Oz<å_» ∞ . Ñ¨ K « Û Å K« O „^•Éè í ~ ° } =ÚÅ∞ (=∞~° H õ ` « = ÚÅ∞ á⁄ky#
K«O„^ŒÇ¨~°=ÚÅ#∞) ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞. `«zÛ# KÕ`«Å (#=Ùfi `≥Ñ≤ÊOKÕ KÕ+¨ìÅ`À)
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# WHõ¯_» P_ç# W`«_Õ, JHõ¯_» (Ü«Ú^ŒúÉèí∂q∞Ö’) `å<Õ ^Õ=^Õ=Ù_»x x~°∂Ñ≤OKå_»∞.
=Ú^Œ∞ÌÅ∞ "≥∂=Ú# =ÚOK«QÆ#∞ W`«_»∞ ÉÏÅ∞_»x, Hõ$+¨µ‚_»x (#Å¡Ñ≤Å¡"å_»∞ Jx „Éèí=∞Ñ¨_»HõO_ç). DÜ«∞#
x^ŒÌÑ¨Ù ‰õÄiq∞ xOpx II=Ú^Œ∞ÌÅII Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ (Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞) P<å_»∞ <ÕÅ‰õΩ xOyH© á⁄_»"≥·# (Éèí∂=∞O_»Å"Õ∞
"≥ÚÅz~°∞QÆO@Å∞ =Ú=fiÅ∞ QÆ*ˇ˚Å∞ HÍHõ T~°úfi Ö’HÍÅ∞ ‰õÄ_® p=∞^Œ∂ˆ~ ãÖ^Œ∞‰õÄ_® ÖË‰õΩO_® xO_ç) =Ù<åfl_»∞
QÆÅQÆÅ=∞#QÍ Hõ^ŒÅQÆ#∞ ("å=∞<å=`å~°OÖ’). <Õ_∞» KåÅ "ÕOHõ\ÏK«ÅÑüÜ≥∞ÿ (Q˘Ñ¨Ê "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥)· "Õ∞eq∞
ZÅ#=ÙfiÅ`À D`«_»∞ =zÛ KÕ`«Åq∞OzÜ«Ú<åfl_»∞ (|OQÍ~°O =O\˜ =∞Ç≤Ï=∞Å∞ K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl_»∞).
[Å[Ñ¨Ù KÕ`«∞Å∞ Kåpx II=Ú^Œ∞ÌÅII
JK«ÛÑ¨Ù QÆ∞K«∞Û=Ú`åºÅÇ¨~°=ÚÅ∞
Ñ¨K«ÛÅ K«O„^•Éèí~°}=ÚÅ∞
`«zÛ# KÕ`«∞(`«)Å `å<≥· ^≥·==∞x
JK«Û@ xK«Û@ P_ôx II=Ú^Œ∞ÌÅII
133 134
5-68 JxÅ[ =~°^Œ JÇ¨ÏÖÏº âßÑ¨"≥∂K«#
=Ú#∞fl_ç ã¨#HÍk ¿ãq`« K«~°}ÏO|∞[
„â◊=}¿ÑÜ«∞"≥∞ÿ# D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎx Ñ¶¨∞#`«~° N"ÕOHõ@yi x"åã¨
ã¨#∞fluã¨∞Î<åfl~°∞. w~åfi}˜Ö’ =Ù<åfl D H©~°Î# KåÖÏ `ÕeHõQÍ J~°ú=∞=Ù`«∞Ok, J#∞Ñ¨"≥∂^•~° qÇ¨~° QÆOcè~å II^Õ=II
Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë Wk ~°Ñ¶¨Ú‰õΩÅ uÅ‰õΩx ã¨#∞flu. D ã‘`å~°=∞}∞_»∞ ^èŒ=àÏ|˚
ÉèÏ"å=∞$`«O :
#Ü«∞#∞_»@ (`≥Å¡`å=∞~°Å=O\˜ Hõ#∞flÅ∞QÆÅ"å_»@). JxÅ[=~°^Œ∞_»@
(Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x J#∞„QÆÇ≤ÏOz# "å_»@). DÜ«∞<Õ u~°∞=∞ÅÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· F ^Õ=^Õ"À`«=Î ∂! (^Õ=^Õ=ÙÅO^ŒiÖ’ J„QÆQ}Æ Ïº!) h‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞.
™ê\˜ Ö Ë x L^•~° ã¨ fi Éè Ï =O`À QÆ O cè ~ ° = ÚQÍ Éè í ‰ õ Ω Î Å =∂#™ê=xÖ’ ~å=}Ïã¨∞~°∞x =kèOz# N~°Ñ¶¨Ú~å=∂! (x#∞fl ã¨#∞fluOK≥^Œ#∞ QÍHõ!)
qÇ¨ÏiOK«∞K«∞<åfl_»∞. F „Ñ¨Éèí∂! h=Ù ~°q‰õΩÖÏO|∞kè ™È=Ú_»=Ù. (ã¨∂~°º=Oâ◊=∞#∞ ™êQÆ~°=Ú#
`ÕII ''^Õ=^Õ"À`«Î=∂! #"≥∂ kq[=O^Œº! =Ù^ŒƒùqOz# K«O„^Œ∞_»=Ù). ÅHõ∆ ‡}∞x ÃÑ^ŒÌ J#flQÍÔ~·# N~å=Ú_»=Ù. Éèí∂q∞ÃÑ·
~å=}^Œ=∞<å! N~°Ñ¶¨Ú~å=∞!—— Ü«∞#∞K«∞ Éèí~°`«, â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞Ñ¨Ù\˜ì# J„QÆA_»=Ù. qâßfiq∞„`«∞x ã¨=#áêÅ‰õΩ_»=Ù
"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ *Ï#H© qÉèí∞_»@OK«∞ (Ü«∂QÆ=Ú#∞ ~°H˜∆Oz# "å_»=Ù). H“ã¨ÖÏº QÆ~°ƒù=Ú# Ñ¨Ù\˜ì P"≥∞ P#O^Œ=Ú#∞
J#fl=∞Ü«∞º H©iÎOK≥ #Ç¨ÏÅº=~°^Œ∞. =iúÅ¡ *Ëã≤#"å_»=Ù. `≥Å¡ `å=∞~°Å =O\˜ Hõ#∞flÅ∞#fl"å_»=Ù, *Ï#H© =Å¡Éèí∞_»=Ù.
~åQÆO: Ü«∞^Œ∞‰õΩÅ HÍOÉè’l J\˜ì h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞.
^Õ=^Õ"À`«Î=∞ `Õ #"≥∂ #"≥∂ F N~å=∞K«O„^•! h=Ù ^•#"åO`«‰õΩ_»=Ù, ^Œâ◊~°^èŒÑ¨Ù„`«∞_»=Ù. h=Ù [#Hõ
~å=}^Œ=∞# N~°Ñ¶¨Ú~å=∂ II^Õ=II ~å*ËO„^Œ∞x JÅ∞¡_»=Ù, q#q∞`« (q#Ü«∞O`À #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞#fl) ã¨∞„w=Ù_»∞
qcè+¨}∞_»∞ `À_≥·Ü«Ú#fl"å_»=Ù. h=Ù =Úx[#∞ÅKÕ`« H©iÎOK«|_»∞K«∞#fl"å_»=Ù,
~°q‰õΩÖÏO|∞kè ™È=∞ ~å=∞ÅHõ∆ ‡}Ï„QÆ[
„Ñ¨ã¨#fl=^Œ#∞_»=Ù, JHõà◊OHõ K«i„`« HõÅ"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ <å #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞.
Éèí∞qÉèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨∞fl Ñ¨Ó~°fi[
ã¨=# áêÅHõ H“ã¨ÖÏº#O^Œ =~°÷# F ~å*Ï~å=∂! h=Ù "åÜ«Ú#O^Œ#∞_≥·# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x J#∞„QÆÇ≤ÏOz#
^èŒ=àÏ|˚ #Ü«∞# ã‘`å~°=∞}Ï II^Õ=II "å_»=Ù. Q“`«=∞=∞Ç¨Ïi¬ ÉèÏ~°º JÇ¨ÏÅº‰õΩ âßÑ¨q"≥∂K«#=Ú KÕã≤#"å_»=Ù h"Õ.
^Œ#∞[ ãÖÇ¨~°Hõ ^Œâ◊~°^äŒ#O^Œ# ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk =Ú#∞Å∞ ¿ãqOK«∞ áê^ŒÑ¨^Œ‡=ÚÅ∞ HõÅ"å_»=Ù h"Õ. J`«ºO`«
[#Hõ Éèí∂áêÅHõ *Ï=∂`« „âı+¨ì"≥∞ÿ# N"ÕOHõ@yiÃÑ· x=ã≤OK«∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù ‰õÄ_» h"Õ „Ñ¨Éèí∂! h=Ù
q#q∞`« ã¨∞„w= qcè+¨} ã¨"Õ∞`« ™ê\˜ÖxË L^•~° ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å_»=Ù. h=Ù QÆOcè~=° ÚQÍ h Éè‰í Ωõ ÅÎ =∂#™ê=xÖ’
=Úx[# q#∞`« ã¨∞=ÚY ã¨∞K«i„`å I^Õ=II qÇ¨ÏiOK«∞K«∞<åfl=Ù. J\˜ì h‰õΩ q#Ü«∞=Ú`À #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞ `«O„_ô!
135 136
5–69 JO[<åK«Å=Ú g∞^Œ #`«_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√–
=Ú#∞fl_ç _»O[h `«#Ü«Ú_®Ü«∞ JxÅA_»∞
=∞OQÍO|∞kèÖ’ "≥Åã≤# PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞x K«∂z Ñ¨ÙÅH˜`« QÍ„`«∞_≥· HõO*ÏÑ¨Î‰õΩÅ ~å=∞Ñ¶¨∞#∞_»∞ `å#∞#∞ ^ŒÜ«∂–
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ KÕã≤# J^Œ∞ƒù`« ã¨$+≤ì, D H©~°Î#. W`«_Õ (D Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_Õ, Ñ¨ÙO[=∂Ü«∞ =∞OQÍO|∞kè Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIW`«_ÕII
J`«_»∞ (N~å=Ú_»∞) HÍÉ’Å∞ JO@∞<åfl~°∞. ÃÑ·H˜ K«∂_»\ÏxH˜ ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ Ñïq∞`Õ
ÖËx UeHõ ([QÆ<åfl^äŒ∞_»∞) =∞iÜ«Ú Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ "Õ∞\˜ |O@g (™ê\˜ÖËx ÉèÏ"å=∞$`«O :
¿ã=‰õΩ_»∞). HÍh W^ŒÌ~°∂ XHõ>Ë. DÜ«∞# t=Ù_»∞ PÜ«∞# NÇ¨Ïi. t=ˆHâ◊=ÙÖÁHõ>Ë =∞OQÍO|∞kèÖ’ "≥Åã≤# D JO[h `«#∂A_»∞, J`«_»∞ (N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞)
Hõ^•! W^ŒiÌ H© Ü≥∞xfl áÈeHõÅ∞<åflÜ∂≥ K«∂_»O_ç. (W@∞=O\˜ H©~#Î° XHõ¯ J#fl=∞ÜÕ∞º HÍÉ’~Ú. ÃÑ·H˜ K«∂K«∞@‰õΩ UeHõ („Ñ¨Éèí∞=Ù) QÍ <˘Hõ~°∞ |O@∞QÍ xOH˘Hõ~°∞
K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞). HõxÑ≤OK«∞K«∞<åfl~°∞. XHõ~°∞ Ñïq∞uÖËx ~°Ñ¶¨Ú~å=Ú_»∞, WOH˘Hõ~°∞ ™ê\˜ÖËx
HõOII W`«_Õ J`«_® U"≥ÚH˘? |O@∞Ü≥ÿ∞# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞.
q∞u<≥~°∞QÆx ~åÑ¶¨∞=ÙO_»∞ "Õ∞\˜ Ç¨Ï#∞=∞Ü«Ú<£ ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ K«ÅÑ¨\ ˜ì (P„QÆÇ≤ÏOz) [Åkèx |OkèOz ^•\˜<å_»∞. HÍx
[`«QÆ∂Ô~Û x~°∞fi~°‰õΩ P W`«_»∞ (D "åÜ«Ú#O^Œ#∞_»∞) Juâ◊~ÚOz ÃÑiy# ^ÕÇ¨ÏO`À =Ó~°ˆH (XHõ¯
Hõ`« q#∞_ô J#fl=∞Ü«∞º Hõ=#=ÚÖ’#<£ ^Œ∞=Ú‰õΩ`À) J^Õ ™êQÆ~=° Ú#∞ ^•\˜<å_»∞. P N~å=Ú_»∞ `«# ÉèÏ~°º #Ñ¨ÇÏ¨ iOKå_»x
~åQÆO : Y=∂ãπ Jey ~å=}∞x J^Œ@∞#∞ (`≥OÑï`«#=Ú#∞) J}z"Õâß_»∞. U L„^ÕHõ=¸ ÖËHõ,
W`«_Õ Ü«∞`«_»∞ QÍÉ’ÖËeHõ |O_»∞#∞ <≥·i PÖ’K«#`À "≥∞ÿ~å=}∞x ^ŒO_çOz<å_ô =∂~°∞u.
q∞uÖËx ~åÑ¶¨∞=Ù_»∞ "Õ∞\˜ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ IIW`«_ÕII NHõ$ëê‚=`å~°=Ú#, P N~å=Ú_Õ H˘O_»#∞ ÃÑÅ¡yOz QÀ=~°ú#^è•iÜ≥ÿ∞
[Åkè |OkèOz ^•>ˇ K«ÅÑ¨\ ˜ì ~å=Ú_»∞ QÀ=ÙÅ#∞ QÀáêÅ∞~°#∞ HÍáê_ç<å_»∞. H˘O_»#∞ (ãÖr=x Ñ¨~°fi`«=Ú#∞) ÃÑÅ¡yOz
JÅi =Ó~°ˆH ^•>ˇ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ `≥zÛ PÜ«∞#<Õ HÍáê_ç<å_ç`«_»∞. P ã‘`åÑü JÇ¨ÏÅº #∞^ŒúiOK«∞@‰õΩ QÆ∞O_»∞
JÅ∞Hõ`À ~å=}∞x Ü«∞^Œ@}K≥#`«_»∞ QÆ~°K≥#∞ (~åux `«# áê^Œ=Ú`À `åH˜<å_»∞). D PO[<ÕÜ«Ú_»∞ HÀi QÆ∞O_»∞
`«Åz "≥∞ÿ~å=}∞x ^ŒO_çOK≥x`«_»∞ IIW`«_ÕII QÆ~°QÆQÆ (~å~Ú HõiyáÈ=Ù#@∞¡) QÍ#=Ú KÕã≤<å_»∞.
H˘O_» "≥Å¡yOK≥ ^˘e¡ QÀ=~°ú#∞_»`«_»∞ PÜ«∞# JO[<åK«Å=Ú g∞^Œ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·<å_»∞. D Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_»∞
H˘O_»O`« ãÖrq Ü≥∞`≥Î HÀi ~Ú`«_»∞ JO[h^Õq `«#∂A_≥<· å_»∞. P Ñ¶∞¨ #∞_»∞ HõO*ÏÑ¨Î ‰õΩÅA_»∞ (Ñ¨^‡Œ „Ñ≤ÜÚ« _≥#· ã¨∂~°∞ºx
QÆ∞O_»∞ QÆ~°K≥ #Ç¨ÏÅº H˘~°‰õΩ ã‘`åÑü =Oâ◊ã¨∞÷_»∞). DÜ«∞# ^ŒÜ«∂Ñ¨ÙO["≥∞ÿ# (^ŒÜ«∞~åtÜ≥ÿ∞#) Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_≥·
QÆ∞O_»∞ QÆ~°QÆQÆáê_≥ HÀi ~Ú`«_»∞ IIW`«_ÕII =∞OQÍO|∞kèÖ’ "≥Åã≤ ã¨~°∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞.
137 138
5–70 ^èŒ~°‡=∂~°æ=Ú H˘O`« `«ÅÑ¨Ù# <≥iyu
=Ú#∞fl_ç x~°‡Åz`«Î"≥∞ÿ "≥∂Hõ∆xÅÜ«∞=Ú <≥iyu
â◊~°}ÏQÆu`À KÕ`«∞Å∞ *’_çã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. F NÇ¨Ïs!ÃÑ·H˘x xi‡Oz N"ÕOHõ>Ëâ◊ h=Ù ##∞fl <ÕÅQÍ#∞
(h ÃÑ· ÉèÏ~°O"Õã≤ H˘x ) h"Õ <åK≥_∞» #∞ ÑïÇ¨ÏiOKåe (qãïO˚ Kåe) JO@∞<åfl~∞° . =∞~°‡"≥∞iyu <≥@¡=∞#fl# QÍzu"À IIhˆHII
<å‰õΩ„Ñ¨[˝ÖË^Œ∞, J*Ï˝xx, JHõ$`«º=ÚÅ∞ KÕÜ«∞@OÖ’ k@ì#∞. qHõ$`«"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞
ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕÜ«∞@O <å ã¨fiÉèÏ=O. <Õ#∞ =∞Ozx Zé∞QÆ#∞. H˘O`« Zé˜y<å, PK«iOK«#∞.
(J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆu H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Ü«∞º.)
XHõ"àÕ ◊ PK«iOz<å, Ü«∞^è•ÖÏÑÖQÍ =∞Ozx KÕ™êÎ<"Õ ∂≥ HÍx z`«âÎ √◊ kú`ÀKÕÜ∞« #∞.
J~Ú`Õ <å J^Œ$+¨ìO H˘nÌ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h"Õ "≥∂Hõ∆„Ñ¨^•`«=<Õ =∞~°‡O F NÇ¨Ïs! x<Õfl #q∞‡ux `«O„_ô! hˆH â◊~°}∞ Jx "≥Ú‰õΩ¯`«∞<åfl#∞. h"Õ
`≥Å∞ã¨∞H˘<åfl#∞. WHõ h"Õ, h"Õ, h"Õ....<å‰õΩ k‰õΩ¯. <åÉèÏ~°O fã≤H˘x <å ^Œ∞~°æ}=ÚÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂áêe. P ÑïÇ¨ÏiOK«_»O
(qãï˚OK«@O) <å=Å¡ HÍ=@O ÖË^Œ∞.
P."≥II „Ñ¨[˝Ç‘Ï#∞_≥·# áêáêÅ Ñ¨Ù@ì#∞
KÕÜ«∞~åx Ñ¨#∞Å *Ë`«∞<≥Ñ¨Ù_»∞ „Ñ¨Éèí∂! ÃÑ^ŒÌÅ ^•fi~å H˘O`« q*Ï˝#O (âß„ã¨Î=ÚÅ∞ É’kèOK«∞ *Ï˝#=Ú)
â◊~°}∞ #q∞‡<å#∞ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =Ó~°Hˆ (Ü«∞^è•ÖÏÑÖQÍ) <Õ#∞ <Õ~åÛ#∞. ã¨∞*Ï˝#=Ú (ã¨^•Kå~°=∞ É’kèOK«∞ *Ï˝#=Ú)
J#fl=∞Ü«∞º PiÎ <≥#fl`«~°"≥∞? Jxfl"Õà◊ÖÏ PK«iOKåÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKå#∞. HÍx Jxâ◊=Ú (x`«º=¸) <Õ#∞
J*Ï˝#∞Å∞ ^•iÖ’<Õ #_çKå#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë <Õ#∞ „Ñ¨*Ï˝ÇÏ≤ #∞_»#∞ (|∞kúÇÏ‘ #∞_»#∞).
~åQÆO : ã≤O¿ÇÏ„^Œ =∞^èŒº=∞O J\˜ì <Õ#∞ Ü≥∞O`« áêÑ¨Hõ~°‡KÕ™êÎ<À Ü≥∞=~°∞ ÖˇHõ¯Hõ@ìQÆÅ~°∞?
hˆH â◊~°}O\˜ x<Õfl #q∞‡u#Ü«∞º F ^Õ=^Õ"å! XH˘¯Hõ¯™êi <Õ#∞ ™⁄ik (=~°∞ã¨QÍ) ã¨∞Hõ$`«=Ú (Ñ¨Ù}º=Ú)
ÃÑ·H˘x NÇ¨Ïi h"Õ ÑïÇ¨ÏiOK«"Õ IIhˆHII QÆ∞iOz É’kèã¨∂Î=ÙO\Ï#∞. XH˘¯Hõ¯™êi „Ñ¨Hõ$u (ã¨fiÉèÏ==Ú) =Å# =∞OpK≥_»∞
q*Ï˝#=ÚÅ∞ H˘xfl qO^Œ∞<Õ #∂~°ˆH PK«iOK« |_»∞`«∞<åfl~Ú J#∞H˘O\Ï#∞. Jhfl `≥eã≤#"å_»∞ J=∂"åã¨º<å_»∞
ã¨∞*Ï˝#=ÚÅ∞ H˘x K«∂`«∞ <Õ<Õ á⁄^Œ∞Ì K«zÛ#@∞¡, <Õ#∞ ZÑ¨C_»∂ KÕ¿ãq =∂„`«O JHõ$`åºÖË (KÕÜ«∞~åxÑ¨#∞ÖË...)
ZO`ÀqHÍ~°=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞@ KÕ`«, <Õ#∞ KÕ¿ã=hfl qHõ$`«=ÚÖˇ·# Ñ¨#∞ÖË. =∞i<å‰õΩ
J*Ï˝#=Ú <Õ #xâ◊=Ú #_»KÕk
ã¨^Œæu ZÖÏ =ã¨∞ÎOk ™êfig∞!
„Ñ¨[˝Ç‘Ï#∞_» <≥O`« áêÑ¨Hõ~°‡"≥∂ IIhˆHII
F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! <Õ#∞ <å `«ÅÑ¨Ù# (Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#) H˘O`« ^èŒ~°‡=~°Î##∞
ã¨∞Hõ$`«=Ú ÖÁHõ=∞i ™⁄ik <Õ É’kèO`«∞ <Õ~°∞ÛH˘<åfl#∞. x~°‡Å"≥∞ÿ# z`«Î"Õ∞ "≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ PÅÜ«∞=∞x „QÆÇ≤ÏOKå#∞.
„Ñ¨Hõ$u Ü≥ÚH˘¯Hõ¯ "Õà◊ ÉèÏqO`«∞<å`«‡Ö’ =∞~°‡"≥∞iQÍ<å#∞. ##∞fl UÖˇ_ç ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù ã¨~°fi=Ú#∞ xi‡Oz ÑïáêeOK«∞
JHõ$`«=ÚÖË <Õ #xâ◊=Ú *Ë¿ãk áêÅ‰õΩ_»=x „QÆÇ≤ÏOKå#∞. `«O„_ô! #<≥flO`« =∞xflOKå=Ü«∂º!
qHõ$`åKå~°∞_» xOHÍ qHÍ~°"≥∞O`À IIhˆHII
139 140
5-71 ly#*Ï˝#Ñ¨Ù pHõ\ ˜ "åÜ«∞QÆ
=Ú#∞fl_ç `«QÆ∞ h áê^Œ =Ú^ŒÜ«∞Ñ¨Ù ~°q
ÉèíH˜Îáê~°=â◊ºO`À N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x H©iÎã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix JQÆ∞ N "ÕOHõ@<å^äŒ #<ÕflÅQÆ
q#O_ç.''"Õ∞~°`À—— JO>Ë 'U~°Ê_ç#^≥·— Jx J~°úO. ''F <å~åÜ«∞}∞_®! <Õ#∞ #q∞‡# q∞QÆ∞ÅQÆ h áê^Œ"Õ∞ â◊~°}O|∞ II<å~å=∞}II
h áê^Œ"Õ∞ <å‰õΩ ‰õÄ_® k‰õΩ¯QÍ ÜÕ∞~°Ê_ç#^≥· HõeyÜ«Ú#flk–''Jxfl D H©~°Î# ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨Å¡qH˜ J~°úO. ^•^•Ñ¨Ù W@∞=O\˜^Õ '<å~åÜ«∞}Ï h <å=∞"≥∞ QÆu~ÚHõ J<Õ F N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_®! <Õ#∞ x#∞fl<~≥ ° (Ñ¨ÓiÎQÍ) #=Ú‡H˘xÜ«Ú<åfl#∞. <å‰õΩ
H©~°Î#Ö’QÆ_» qx=Ù<åfl=Ú. J^Õ ÉèÏ"å"Õâ◊O`À K≥Ñ≤Ê# H©~°Î# Wk. HÍx ^Õx ~°∞z "Õ∞~°`À (U~°Ê_ç#^≥·) h áê^Œ"Õ∞ k‰õΩ¯QÆ#∞#flk.
^•x^Õ, J#fl=∞Ü«∞º J<Õ =$H∆ÍxH˜ Z<Àfl =∞^èŒ∞~°Ñ¶¨ÖÏÅ∞HÍKå~Ú. ^Õxx u<åfl
=∞^èŒ∞~°"Õ∞.... x#∞fl #=Ú‡H˘x#"å~°∞ 'zO`å[Åkè—Ö’ (qKå~°=Ú J<Õ ã¨=Ú„^ŒOÖ’)
z‰õΩ¯|_çáÈ`Õ h áê^Œ"∞Õ `ÕÑ¨ (`≥ÑÊ¨ ) =Öˇ "åix ^•\˜ã∞¨ OÎ k. "å~°∞ „ã‘Î "åº"≥∂Ç¨ÏOÖ’
HõOII <å~åÜ«∞}! x#∞ #q∞‡u
Hõ@∞ì|_çáÈ`Õ... ÑÖ`«Ñ¨Ù h <å=∞"Õ∞ (™ê\˜ÖËx h ãÖH©~°Î#"Õ∞) P Hõ@∞¡ `≥OKÕ
"Õ∞~°`˘ háê^Œ"≥ÚHõ>ˇ q∞Oz# QÆuÜ«∞ø
Ñ¨~°â◊√=Ù (QÆO„_»Q˘_»¤eÜ≥ÿ∞) Ü«Ú#flk JO^Œ∞Hõ<Õ <Õ#∞ h áê^•<Õfl #=Ú‡H˘<åfl#∞.
f~°QÆ ^Œ∞i`«Ñ¨Ù ÑÖHõ=Ú
^•ˆ~^Œ<≥ J#fl=∞Ü«∞º `«QÆ∞ H©~°Î#Ö’ J`«ºkèHõ"≥∞ÿ# áêÑ¨=∞#∞ ÑÖHõ=Ú (|∞~°^Œ) JO@∞H˘O>Ë h áê^Œ"Õ∞
~åQÆO : [Ü«∞O`« N q∞uq∞<Õfl~∞° (Ñïq∞uÖËx PHÍâ◊QOÆ QÆ). P ã¨∞~°QOÆ QÆ HõO>Ë „âı+"ì¨ ∞≥ #ÿ k "Õ~ˆ WOˆHq∞
<å~åÜ«∞} x#∞ #q∞‡# <å‰õΩ#∞ =ÙO@∞Ok? ''Hõ~°‡AÅ∞ P~°ÛHõ„=`«=Ú ~°u~åz#x h áê^Œ"Õ∞ "å#Ü≥ÿ∞ ("≥∞ÿ)
"Õ∞~°`À h áê^Œ"Õ∞ QÆu QÆeÔQ II<å~åÜ«∞}II QÆeÔQ—— (Jx q_»n¿ãÎ...D "åHõºO J~°ú=∞=Ù`«∞Ok). Hõ~°‡AÅ∞ (Hõ~°‡HÍO_»Ü«∞O^Œ∞
zO`å[Å^èŒ∞Å zH˜¯# ^•\ÕK«– „Ñ‘uQÆÅ"å~°∞, P~°ÛHõ„=`«=Ú ~°u ~åz#<£ (JiÛOK«∞ „=`«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ =∞‰õΩ¯=`À
#O`«@ háê^Œ =∞^≥ `ÕÑ¨ K≥éK«|_»∞`«∞#flÑ¨C_»∞), h áê^Œ"Õ∞ "å#Ü≥ÿ∞ xeK≥. ("å#Ü≥ÿ∞ J<Õ =∂@.. "å#"≥∞ÿ
HÍO`«Å "≥∂Ç¨ÏÑ¨Ù Hõ@∞¡^≥OK«QÆ J~Ú=ÙO_®e. ZO^Œ∞HõO>Ë "å#"≥∞ÿ JO>Ë QÆuÜ≥ÿ∞ Jx J~°úO. h áê^Œ"Õ∞
ÑÖ`«Ñ¨Ù h áê^Œ Ñ¨~°â◊√=Ù HõeÔQ II<å~åÜ«∞}II QÆuQÍ=Ù#flk Jx ÉèÏ==Ú).
Ju ^Œ∞i`« ÑÖHõ=∞Ok# Hõ_»∞QÆQÆ J*Ï˝#Ñ¨Ù pHõ\ ˜ 'ly "åÜ«∞QÆ— ("≥Å∞QÆ∞#∞ Ç¨ÏiOK«∞K«∞#flÑ¨C_»∞) h áê^Œ"Õ∞
q∞u h áê^Œ"Õ∞ q∞<Õfl~°∞ '^ŒÜ«∞Ñ¨Ù ~°qÜ«∞QÆ∞<£— (^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_≥·# ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_≥·#k). F N"ÕO>Ëâ◊fi~å!
~°u Hõ~°‡AÅ∞ ~åz# <å~°ÛHõ ##∞fl ÑïáêeOz ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ h áê^Œ"Õ∞ Ju„âı+¨ì"≥∞ÿ# â◊~°}=Ú `«O„_ô!
„=`«=Ú h áê^Œ"Õ∞ "å#Ü≥ÿ∞("≥∞ÿ) xeK≥ II<å~åÜ«∞}II
141 142
=Ú#∞fl_ç 5-72 `≥QÆ=@∞ Éèí=|O^èŒO|∞Å∞–`≥QÆ"≥_»Ü«∞x QÆ~°fiO|∞Å∞
"≥·~åQÆºO`À ‰õÄ_ç# K«Hõ¯x *Ï˝#É’^èŒ#∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. xy_ç# ~¸ Ü«∂`«‡*Ï˝#=Ú– h qzÛ#Ü«∞O^•HÍ
=∂#=ÙÅ∞ j`À+¨‚=ÚÅ L^èŒ$ux `«@∞ìHÀÖË~°∞, ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ‰õΩ K«eOzáÈ`å~°∞, [QÆ^ÕHõ qÉèí∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° –ã¨~°fi=Ú hÜ«∂#u H˘Å^Õ
HÍx P`«‡*Ï˝#O HõÅ"å~°∞ =∂„`«O D ^ŒfiO^Œfi=ÚÅxflÜÚ« ^ÕÇÏ¨ =Ú#‰õΩ (ÉÁOkH˜) `«Q∞Æ Å∞K«∞O_»∞ xq xâ◊ÛÅ=ÚQÆ h–^•ã¨º=Ú QÆey#Ü«∞O^•HÍ II^ÕÇÏ¨ =ÚII
ãÖ|OkèOz#"Õ Jx, nO\’¡ =ÙO_Õ ^ÕÇ≤ÏH˜ (P`«‡‰õΩ) g\˜`À "Õˆ~Ñ¨x Uq∞Ü«Ú
ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞. J@∞¡ TÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞. J@∞¡ TÇ≤ÏOK«<ÕiÛ#"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
P ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ "≥·Ñ¨s`«º=Ú#∞ F~°∞ÛH˘x xÅ∞=QÆÅ~°∞. J\˜ì P`«‡*Ï˝#O ZÖÏ F „Ñ¨Éèí∂! ^ŒfiO^Œfi=ÚÅx Ñ≤Å∞=|_Õ j`À+¨‚=ÚÅ∞, ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ =O\˜q
=ã¨∞ÎOk? N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x P„â◊~ÚOz P NÇ¨Ïi^•ã¨ºO =Å# q~°‰õΩÎÖˇ· ^ÕÇ¨xfl =∂„`«"Õ∞ K«eOÑ¨*ËÜ«∞QÆÅ=Ù. D ^ÕÇ¨ÏO #tOKÕk. HÍx nO\’¡=ÙO_Õ
*Ï˝#∞Å=Ù`å~°∞ Jx JO@∞<åfl~°#fl=∞Ü«∞º. ^ÕÇ≤ÏH˜ (P`«‡‰õΩ) g\˜`À Ñ¨xÖË^Œ∞. D P`«‡ ã¨fi~°∂ÑÖ =ÓÇ≤ÏOK«QÆey# "å~°∞
=∂„`«O D ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ "≥·Ñ¨s`åºxfl F~°∞ÛH˘#QÆÅ∞QÆ∞`å~°Ü«∂º!
HõOII Ñ¶¨∞# ãÖ|O^èŒ=Ú ÉÁOkH˜
j`À+¨‚=ÚÅ∞, ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ∞ =O\˜ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ „áê}˜x q_»∞==Ù. D
q#∞=∂ P`«‡‰õΩ#∞ ÖË^Œ∞ "Õˆ~ Ñ¨xÜ«Ú<£
â◊s~°O=Ù#flO`« HÍÅ=Ú, "≥_»"≥_» =∞~°}ÉèíÜ«∞O|∞Å∞ (q∞H˜¯e `«∞K«Ûù"≥∞ÿ#
H˘xÜ≥∂iÛ xÅ∞`«∞ ik qx Kå=ÙÉèÜí ∞« O) q_»∞=^Œ∞. nx‰õΩ#fl HÀiHõÅ∞ =∞=∞HÍ~°=∞Å∞ #tOK«=Ù. ~°H~õ H° =õ ÚÖˇ#·
J<≥<å J#flÜ«∞º `å#∞ Ç¨ÏiH˜ ^≥Å∞Ñ¨ÙK«∞<£. =Ù^ÀºQÆ=ÚÅ∞ („Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚÅ∞), Jq <≥~"° ~Õ H° õ zO`«Å∂ `«ÑÊ¨ =Ù. `«#Ö’ 'á⁄_»=QÆ∞—
~åQÆO : =∞ÅÇ¨Ïi q~°H˜Î (Q˘Ñ¨Ê"≥·~åQÆºO) á⁄_»q∞#^•Hõ (Hõ#|_»∞=~°‰õΩ) D ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ ^ÕÇ≤ÏH˜
`«Ñ¨Ê=Ù.
^ÕÇ¨Ï=Ú ãÖ|O^èŒ=Ú–~Úq ^ÕÇ≤ÏH˜ |xÖË^Œ∞
=ÓÇ≤ÏOK« <ÕiÛ#"å~°ÖË– "À~°∞K«∞‰õΩO^Œ∞~°Ü«∂º II^ÕÇ¨Ï=ÚII Éè’QÆ=ÚÅxflÜÚ« =∂##O`« =~°‰Ωõ , =∞#ã¨∞û‰õΩO_Õ qHÍ~°=ÚáÈ^Œ∞. ^Œ∞~°∞}æ =ÚÅ
=Å# HõÅ∞QÆ∞ ^À+¨=ÚÅ∞ áÈ<ÕáÈ=Ù. WHõ D áêÑ¨=ÚÅ∞ KÕã≤#O^Œ∞ =Å# HõÅ∞QÆ∞
q_»∞==Ù j`À+¨‚O|∞Å∞ –q_»∞==Ù ã¨∞Y^Œ∞óYO|∞Å∞ áêÑ¨Ñ¶¨ÅO ZÖÏ áÈ`«∞Ok? #∞^Œ∞@„"åã≤# P „"å`«Ñ¶¨ÅO Ñ‘_çOK«Hõ =∂#^Œ∞.
"≥_»"≥_» =∞~°}ÉèíÜ«∞O|∞Å∞– q_çz#Ü«∞O^•HÍ `«##∞ P=Ç≤ÏOz# J*Ï˝#O áÈÜÕ∞^•Hõ J#QÍ P`«‡*Ï˝x JÜÕ∞º^•Hõ D Ñ‘_»
L_»∞QÆ=ÙHÍOHõ∆Å∞ =∞=∞`«Å∞ –#∞^ÀºQÆO|∞Å∞ zO`«Å∞ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
á⁄_»=QÆ∞ q~°H˜Î `«#Ö’–ÉÁ_»q∞ #Ü«∞O^•HÍ II^ÕÇ¨Ï=ÚII J*Ï˝#O =Å# Éè=í |O^è•Å∞ ([#‡ÅÖ’ ãÖ™ê~° |O^è=Œ ÚÅ∞) HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
=∂#^Œ∞ z`«ÎqHÍ~°=Ú–=∂#^Œ∞ ^Œ∞~°∞æ} ^À+¨=Ú Z_»`Q≥ xÆ QÆ~fi° =Ú Hõey P`«‡*Ï˝#O #tã¨∞OÎ k. F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! =∂ÃÑ· ^ŒÜ∞« Hõey
=∂#^Œ∞ Éè’QÆ=ÚÅxflÜ«Ú– =∂x#Ü«∞O^•HÍ h=Ù =∂‰õ Ω P`« ‡ *Ï˝ # O WKÕ Û ^•Hõ , "Õ ∞ =Ú D Hõ ~ ° ‡ |O^è • ÅÖ’
áÈh^Œ∞ ¿ãã≤# ^Œ∞i`«=Ú–áÈh^Œ∞ „"å`«Ñ¶¨ÅO|∞#∞ z‰õ Ω ¯‰õ Ω áÈÜÕ ∞ =ÙO\Ï=Ú. ã¨ ~ ° fi =¸ hWK« Û ù „ Ñ¨ H Í~° " Õ ∞ [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ O^Œ x
Ñ¨Óx# `«# Ü«∞*Ï˝#=Ú– áÈ~Ú#Ü«∞O^•HÍ II^ÕÇ¨Ï=ÚII `≥Å∞ã¨∞H˘#ÖË=Ú.h J#∞„QÆÇ¨ÏO =Å# h ^•ã¨∞Å"≥∞ÿ h ^•ã¨ºO =Å# =∂„`«"Õ∞
=∂‰õΩ q=ÚH˜Î HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Wk xâ◊ÛÜ«∞O `«O„_ô!
143 144
=Ú#∞fl_ç 5-73 ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # ^Œâß=`å~° H©~#Î° Åhfl á⁄_»∞Ñ¨Ù Hõ^ÖŒä Ï¡QÍ '|∞„~°— (F J=∞‡ÖÏ~å!) g_»∞ Z@∞=O\˜ a_»O¤ _≥ (Ñ≤ÅQ¡ Í_Õ)! W@∞=O\˜ =Ü«∞ã¨∞#<≥
`˘ÅfiQÍ (`˘eKÕã¨∞ÎO_»QÍ) KåÖÏ xÑ¶¨∞O@∞=ÙÅ∞ (_çHõ¬#sÅ∞) "≥uH˜™êÎ~Ú. H˘xfl (WO`« z#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ), ~Ú@¡ *Ëã‘x (W\Ï¡O\˜ Ñ¨#∞Å∞ KÕã≤<å_Õ..."å"≥∂‡!)
H©~°Î#Å∞ ^Œâß=`å~åÅH© D H©~°Î#H© ãÖ|O^èŒ"Õ∞q∞ @xÑ≤™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ''#_» ∞ Hõ Ô H @∞ h\˜ Ö ’#<≥ ~¸^Œ ∞ ÖÏ_ô x ——– (#_» H õ ~ åHõ g_» ∞ h\’¡
D H©~°Î#Ö’x ''qK«Û# q_ç<≥ `«_»∞=Ù q_»záêÔ~_çx——– J<Õ "åHÍºxfl fã≤HÀO_ç. D`«H˘\Ïì_»∞..Z=~°∞? =∞`åûº=`å~°=Ú). ''`«_»q Ñ¨>ˇì^Œ=∞x# ^•yáÈ~¸x——–
nx J~°ú"Õ∞q∞\˜? g∞~°∞ `≥Å∞QÆ∞ ÑÖ_ç`«∞Öˇ·`Õ ÜÕ∞"≥∂ QÍx, <å É’\˜ ™ê=∂#º
'`≥Å∞QÀ_»∞— J~Ú`Õ.."å_ç 'QÀ_»∞— K≥Ñ¨ÊÖËO. qK«Û#q_ç<≥ (ã¨~°fiã¨fi`«O„`«∞_≥·) `«_»∞=Ù ("≥^ŒH˜ Ñ¨@∞ìH˘O^•=∞O>Ë H˘O_»HÕ^Œ ^•yH˘x<å_Õ... Z=~°∞? ‰õÄ~å‡=`å~°O)
q_çz (^èŒiOz# z#fl |@ì#∞ T_»nã¨∞H˘x) áêÔ~_çx (áêiáÈÜ«∂_»∞).. DÜ«∞# ''`«_»|_»Hõ <ÕÅ QÆ∞O`«Å∞ "À= ^Œgfix—— –(ãÖHÀzOK«‰õΩO_® Éèí∂q∞#O`å
Z=~°∞?...K«^Œ=O_ç. ÃÑ^ŒÌHõO^ŒHõOÖÏ „`«qfi<å_»∞.. Z=~°∞? =~°Ç¨=`å~°O) ''Hõ_»Ñ¨ g∞^Œ<≥=ÙO_ç
K«OII Hõ#∞Q˘#<≥·uxqfi^èŒÑ¨Ù QÆ^ŒÌi =~°‚# Ü≥∞O^Œ∞<≥·#, <Õ Hõ^ÅŒ _≥ÑC¨ _»∞#∞——–(QÆ_Ñ» ¨ g∞^Œ<Õ ‰õÄ~˘Ûx K«eOK«Hõ ZÑ¨C_»∂ =ÙO\Ï_»∞.. Z=~°∞?
ÃÑ#z xÑ¶¨∞O@∞=Ù<£ `≥éz ÃÑ‰õΩ¯ `≥~°OQÆ∞Å ''|∞„~°`˘ÅfiQÍ—— Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx WO\Ï|Ü«∞\Ï HÍHõ QÆ_»Ñ¨ g∞^Œ<Õ QÀà◊§`À peÛ ~°HõÎO A„i
=∞#∞ã¨∞‰õΩ `«>ˇì ÉèÏ= =∞k =∂^èŒ=! h J=`å~° =~°‚#Öò ãÖÇ¨ÏiOz# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞.)
Ñ¶¨∞#∞_»QÆ∞ J#fl=∞Ü«∞º `«#∞QÆ\ ˜ì „Ñ¨¿ÇÏoHõ"ÀÖˇ K≥ÃÑÊ~å! ''Hõeq∞ÖË"≥∞~°∞OQÆ_ç^≥ HõÅ"≥Å¡ #_çwx——– (DÜ«∞#H˜ h=Ù ^èŒx‰õΩ_ç"å,
* QÆ^ŒÌi ´ k@ì`«#O HõÅk *„Ñ¨¿ÇÏoHõ ´ z‰õΩ¯„Ñ¨â◊fl c^Œ"å_ç"å Jx Ñ¨xÖË^Œ∞. h ^ŒQÆæ~°=Ù#fl =hfl J_çyÖÏH˘¯O\Ï_»∞...Z=~°∞?
~åQÆO : PÇ≤Ïi "å=∞#=¸iÎ!. ''K«Å=∞Ô~=fii<≥·# *Ï=#_çpx——– (=∂`«û~°ºO HõÅ"å_»∞ HÍ|\˜ì
Z@∞=O\˜ a_»¤O_≥ ~Ú`«_»∞ Z=i<≥<· å ãÖÇ¨Ïi™êÎ_∞» ...Z=~°∞? Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). ''JÅÜ«∞ Hõ_=» ÙÅ "≥O@<å@ÅˆH
W@∞=O\˜ =Ü«∞ã¨∞#<≥ ~Ú@¡ *Ëã‘x IIZ@∞=O\˜II uiwx——–(DÜ«∞# JÅ∞Ñ¨ÙÖËHõ J_»=ÙÅhfl QÍeOz uiQÍ_»∞. Jk‰õÄ_® ˆH=ÅO
#_»∞Hõ ÔH@∞ h\˜Ö’#<≥ ~¸^Œ∞ÖÏ_ôx P@ÖÏQÍ<Õ... DÜ«∞# =∞O„uOz XHõ¯QÆ_ç¤áÈK« "Õ¿ãÎ, Jk Z@∞=O\˜ â◊„`«∞=Ù<≥·#
`«_»q Ñ¨>ˇì^Œ=∞x# ^•yáÈ~¸x K«OÑ¨QÆÅ^Œ∞.... Z=~°∞?=∞# N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞. ''`˘ÅQÆH˜@∞ y~°∞ÖˇH˜¯^Œ∞q∞H©x——–
`«_»|_»Hõ <ÕÅQÆ∞O`«Å∞ "À= ^Œgfix (=^ŒÅHõ W\Ï¡ H˘O_»ÖˇH˜¯^Œ∞q∞H˜ uiQÍ_»∞.. Z=~°∞? NHõ$+¨µ‚_»∞. QÀ=~°Ì#Ñ¨~°fi`«O
Hõ_»Ñ¨ g∞^Œ<≥ =ÙO_ç Hõ^ŒÅ _≥Ñ¨C_»∞#∞ IIZ@∞=O\˜II g∞^Œ uiQÍ_»∞ Hõ^•!
Hõeq∞ÖË "≥∞~°∞OQÆ_ç^≥ HõÅ"≥Å¡ #_çwx ''qK«Û# q_çÃã `«_∞» =Ù q_çz áêÔ~_çx——–(ã¨~fi° ãfi¨ Ò« „`«∞_≥· ^èiŒ Oz# z#fl|@ì#∞
K«Å=∞ Ô~=fii<≥·# *Ï= #_çpx T_»nã≤H˘x áêiáÈÜ«∂_»∞...Z=~°∞? „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å ÉèÏ~°ºÅ =∂#=ÚÅ
JÅÜ«∞ Hõ_»=ÙÅ "≥O@ <å@ÅˆH uiwx
`˘ÅQÆH˜@∞ y~°∞ÖˇH˜¯ ^Œ∞=Ú‰õΩÖÏ_ôx IIZ@∞=O\˜II #Ñ¨ÇÏ¨ iOK«∞"Õà◊ kQÆO|~°∞_≥#· |∞^ŒÉú Qíè "Æ å#∞_»∞. ''~°KÛ« Å<≥ ~ÚO`« QÆ∞é]=Ú =O\˜
qK«Û# q_ç<≥ `«_»=Ù q_çz áêÔ~_çx H˘_»∞‰õΩ...Z=~°∞? ~°K«ÛÅ<≥ (QÀ+≤ìÖ’) áêÖÁæ<Õ QÆ∞é]=Ú =O\˜ H˘_»∞‰õΩ...
~°K«ÛÅ<≥ ~ÚO`« QÆ∞é]=Ú =O\˜ H˘_»∞‰õΩ Ç¨ÏÜ«∞„w"å=`å~°=Ú.W@∞¡ kK«Ûs_≥· (Z=ifl|_ç`Õ "åix J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ)
kK«Ûs_≥· ~Ú@∞¡ k~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞O_»∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _≥· ''xK«ÛxK«ÛÅ∞#∞ QÆ_∞» ÉˇK∞« Û"≥iwx——– k#k<åaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞<åfl_∞»
xK«Û xK«ÛÅ∞#∞ QÆ_»∞ÉˇK«∞Û "≥iwx IIZ@∞=O\˜II D ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
145 146
4-74 K≥Å∞=Ù_»∞ =~°^Œ∞_»∞ r"åO`«~å`«∞‡_»∞
=Ú#∞fl_ç xeK≥ N"ÕOHõ> xkèÜ«∞O^Œ∞
JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ïxÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# |Å∞=Ù_»∞ ã¨∞ÅÉèí∞_»∞ ÉèíHõÎ~°Hõ∆‰õΩ_»∞
<åÅHÕK«O_ç. WO`« ã¨~°à◊"≥∞ÿ# H©~°Î#Ö’ ‰õÄ_® Ü≥∞<Àfl "≥∞eHõÅ∞<åfl~Ú. ™êfiq∞x Åe #Ç¨ÏŸ|Å qÖÏã¨∞_»∞ g_Õ. IIHõO\˜II
<å<å=∞Ç≤Ï=∞Å <å@‰õΩ_»∞ J<åfl~°∞. x*ÏxH˜ <å@‰õΩ_»∞ JO>Ë #~°Î‰õΩ_»∞ ÖËHõ ÉèÏ"å=∞$`«O :
<å@Hõ=ÚÖÏ_»∞ "å_»x J~°úO. J<ÕHõ =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅ"åxx '<å@‰õΩ_»∞— J#@O F [#∞ÖÏ~å! W^Õ HõO\˜q∞. =∂ áêe WO\˜"ÕÅ∞ÃÑ· (=∂ Ü≥ÚHõ¯ WÅ"ÕÅ∞Ê
=Å¡, Jk '<åÜ«∞‰õΩ—_Õ"∂≥ JxÑ≤Oz#Ñ¨Ê\˜H.© ..#@# ã¨∂„`«^•è iQÍ<Õ q=iOKå#∞.
=Öˇ) HõeÔQ (xeKå_»∞), g_Õ (DÜ«∞<Õ) ÜÕ∞b (=∞=∞‡efl Ñïáêeã¨∞Î<åfl_»∞) J\˜ì
=∂ JO^ŒiH© =∂ áêe@ WO\˜"ÕÅ∞ÃÑ· (WÅ"ÕÅ∞Ê=Öˇ) Hõey Ñïáêeã¨∞Î#fl D
#~° ã ≤ O Ç¨ ï x K« ∂ zuq∞, J<åfl~° ∞ . DÜ« ∞ <Õ N"Õ O Hõ @ xkè Ü « ∞ O^Œ ∞ #∞ D #$ã≤OÇ¨ïx HõO\˜ (K«∂zuq∞).
xeK≥..JO@∞<åfl~°∞. D N#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ z#‡Ü«∞ (z`ü{=∞Ü«∞) ~°∂Ñ¨Ù_»∞...J#QÍ *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞.
LII HõO\˜q∞ HõO\˜ g∞`«xx HõÖˇæ#∞ =∂H˜`«_≥Oz K«∂_» =∂ <å<å=∞Ç≤ Ï =∞Å „Ñ¨ ^ Œ i ≈OK« ∞ <å@‰õ Ω _» ∞ ([QÆ < åfl@Hõ ã¨ ∂ „`« ^ è • iÜ≥ ÿ ∞ #
WO\˜H˜ "ÕÅ∞ÃÑ· "≥ÅÃã ÜÕ∞Öˇ#∞ =∞=Ú‡Å J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞). DÜ«∞# ~åHõ∆ã¨ x~°∂‡Å<å nH∆Í^ŒHõ∆_»∞. ^Õ=`«ÅO^ŒsH©
q∞O@#∞ ^Õ=`«Öò H˘Å∞K«∞ "Õ∞\˜ JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ã≤OÇ¨ï_Ò tMÏ=∞}˜ (`« Å =∂xH˜ = Ú) =Öˇ # ∞<åfl_» ∞ . g_Õ Ñ¨ Ó x (HÍ"åÅx)
XO\˜QÆ U_»∞H˘O_»Å =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_Ò u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞<£ JÇ¨ÏŸ|ÅÑ¨Ù~åkèÑüÜ≥ÿ∞ WK«Û@ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞<åfl_»∞.
~åQÆO : HõÖÏº}˜ D ™êfiq∞ Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞. „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x Ñï~°HO∆˜ z# "å_»∞. DÜ«∞<Õ Ö’ˆHâ◊fi~∞° _≥#·
HõO\˜HõO\˜ q∞^≥ HõeÔQ =∂ áêe@ NÇ¨Ïi, JO`«º=Ú<≥~°∞QÆx J#O`«∞_»∞. ^Œ∞i`«q^Œ∂~°∞_»∞ (áêÑ¨=ÚÅ#∞
~ÚO\˜ "ÕÅ∞ÃÑ· ÜÕ∞b g_Õ IIHõO\˜II ã¨=¸Å=ÚQÍ x~°∂‡eOK«∞"å_»∞). ^Œ∞+¨µìÅ#∞ ÉèíOlOK«∞"å_»∞ (=kèOK«∞"å_»∞).
N#~°ã≤OÇ¨ï_»∞ z#flÜ«∞~°∂Ñ¨Ù_»∞ g_Õ JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# ã≤~°∞Å<˘ã¨ˆQ ã≤i =∞QÆ_»∞.
<å<å =∞Ç≤Ï=∞Å <å@‰õΩ_»∞ D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx Ü≥∞O`«x H©iOÎ K«QÅÆ =Ú? DÜ«∞# K≥Å∞=Ù_»∞(„áêÜ«Ú_»∞...
^•#"åO`«‰õΩ_»∞ ^≥·=tMÏ=∞}˜
J#QÍ ÉèHí Îõ „Ñ≤ÜÚ« _»∞). DÜ«∞# =~°^∞Œ _»∞ (=~°„Ñ¨^•`«). DÜ«∞<Õ r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞
Ñ¨Óx Ü«∞Ç¨ÏŸ|Å Ñ¨Ù~°Ñü g_Õ IIHõO\˜II
JO`«~å`«‡Å =Öˇ <≥ÅH˘xÜ«Ú<åfl_»∞. D ™êfiq∞ÜÕ∞ N"ÕOHõ>Ñ¨~°fi`«=∞#∞
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ „Ñ¨Ç¨Ï¡^Œ=~°^Œ∞_»∞ x^è•#=ÚÖ’ ‰õÄ_® "≥Åã≤<å_»∞. ã¨∞ÅÉèí∞_»∞ (ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞"å_»∞)
Ç¨ÏiÖ’HÀ#fl`«∞ _»#O`«∞_»∞
Éè í H õ Î ã ¨ O ~° H õ ∆ ‰ õ Ω _» ∞ . g_Õ JÇ¨ Ï Ÿ|Å=Ú# Åe qÖÏã¨ ∞ _» ∞ (L`åûÇ¨ Ï =Ú`À
^Œ∞i`« q^•~°∞_»∞ ^Œ∞+¨ì ÉèíO[‰õΩ_»∞
ã≤~°∞Å #Ç¨ÏŸ|Å NÑü g_Õ IIHõO\˜II "≥Åã≤Ü«Ú<åfl_»∞.
147 148
5-75 u~°∞"ÕOHõ@=Ú# k#ÃÑO_ç¡QÆÅ
=Ú#∞fl_ç `«~°∞}∞Å ÑüH˜x ^ŒÅÉÏÖ’
~Ú~°=ÙQÆ ÉÏÜ«∞Hõ ~ÚOk~°#∞~°=Ú#
N "Õ O Hõ > Ë â ◊ fi ~° ∞ x Hõ à Ïº}=∞Ç¨ Ï Ÿ`« û ==ÚÖ’ áêÅ∞Ñ¨ O K« ∞ H˘O@∞#fl ^èŒiK«∞ "å(Ç¨Ï)iH˜ ^ŒÅÉÏÖ’ II^è•~°∞}©II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # ÃÑo§áê@ Wk. Éè∂í HÍO`«∞xH˜ `«ÅÉÏÖ’ (`«ÅO„ÉÏÅ∞).
™êfiq∞, |Ç¨ ï ^•~å~°`«∞_»@. J<ÕH õ=∞Ok ~°= ∞}∞Å‰õ Ω J<Õ Hõ ~ ° Hõ = ÚÖˇ · # ÉèÏ"å=∞$`«O :
P#O^Œ=ÚÅ#∞ „áêÑ≤ÎOÑ¨*Ëã≤#"å_»x J~°úO. D H©~°Î#Ö’ ™êfiq∞x ¿ÇÏ=∞=~°∞‚_»∞ ('`«ÅÉÏÅ∞— Jã¨Å∞ ã¨fi~°∂ÑÖ '`«Å„ÉÏÅ∞— (`«Å<£{„áêÅ∞) JO>Ë ÃÑo§Ö’
(|OQÍ~°∞ KèåÜ«∞HõÅ"å_»∞) J#∞@, HõàÏº}O L`«û= q„QÆÇ¨ïÅ‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok =^èŒ∂=~°∞Å∞ ^Àã≤à◊§`À XHõi `«ÅÃÑ· <˘Hõ~°∞ áÈã≤H˘#∞ JHõ∆`«Å∞. =∞#O D
Hõ # ∞Hõ P =~° ‚ # ã¨ i áÈ~ÚO^Œ x <åÉè Ï =#. DÜ« ∞ # k#ÃÑO_ç ¡ QÆ Å ~ÀAÖ’¡ '`«ÅO„ÉÏÅ∞— JO@∞<åflO.) ^è•~°∞}©ÑüH˜x (Éèí∂HÍO`«∞xH˜) `«ÅO„ÉÏÅ∞.
`«~°∞}∞ÅÑüÜ«∞@. JO>Ë Éèí∂^Õq N^Õq J<Õ ÉèÏq∞#∞Å#∞ÃÑàÏ§_Õ ''x`«º |Ç¨ï^•~å~°`«∞#‰õΩ (J<ÕHõ=∞Ok =x`«Å P#O^Œ=~°∞ú#∞xH˜) `«ÅO„ÉÏÅ∞.
ÃÑo§H˘_»∞‰õΩ—— J#fl=∂@.
¿ÇÏ=∞ =~°∞‚#‰õΩ (|OQÍ~°∞ =~°‚=ÚQÆÅ D ^Õ=^Õ=ÙxH˜), ÅH©;ÑüH˜,
HõOII `«ÅÉÏÅ∞ Éèí∂~°=∞}∞#‰õΩ ^•"≥∂^Œ~°∞_≥·# D ™êfiq∞H˜, `«ÅÉÏÖ’ (`«ÅO„ÉÏÖ’). ™ê=∞[ ÉèíÜ«∞~°Hõ∆‰õΩ#‰õΩ
`«ÅÉÏÖ’ ÃÑ‰õΩ¯ã¨`«∞Å `«QÆ∞ ~°`«∞#‰õΩ#∞<£ (QÆ*OË „^Œ∞x ÉèÜ
í ∞« =Ú#∞O_ç ~°HO∆˜ z# NÇ¨ÏiH˜), `«∞Åã‘^•è =Ú#‰õΩ (`«∞Åã≤ =∂ÅÅ∞
JÅ"ÀHõ *ˇÃÑÊ ##flÜ«∞ ^èŒiOz#"åxH˜), Ç¨ÏiH˜x (<å~åÜ«∞}∞#‰õΩ) `«ÅO„ÉÏÅ∞.
H˘Å∞=QÆ∞ u~°∞H˘O_»ÅÜ«∞º ‰õÄ_» ~°=∞}∞Å<£
~åQÆO : PÇ≤Ïi ~°∞H˜‡}©^qÕ x q∞‰õΩ¯@=ÚQÍ `«=∞HÕz# (`«fi~Ñ° _¨ ∞» #@∞¡KãÕ #≤ ), `«Å^≥=· =Ú#‰õΩ
^è•~°∞}©ÑüH˜x ^ŒÅÉÏÖ’ |Ç¨ï (^Õ"åk^Õ=Ù#‰õΩ) `«ÅO„ÉÏÅ∞. =∞Åã≤ (`«Ñ≤Oz) ã¨`«ºÉèÏ=∞#∞ Ñï}Ü«∞=∂_ç#
^•~å~°`«∞#‰õΩ ^ŒÅÉÏÖ’ II^è•~°∞}©II Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞#‰õΩ `«ÅO„ÉÏÅ∞. (JHõ¯_» ~°∞H˜‡}©^Õq `«Ñ≤¿ãÎ WHõ¯_» ã¨`«ºÉèÏ=∞ HÀãÖ
™êfiq∞ `«Ñ≤OKå_»@. [QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•i [iÑ≤# D Ô~O_»∂ bÅÖË....PÜ«∞#
¿ÇÏ=∞=~°∞‚#‰õΩ xOk~åÑüH˜ HÀãÖ JO^Œ~°∂ `«Ñ≤™êÎ~°∞ HÍx PÜ«∞# ÉèÏ"åf`«∞_»∞ Hõ^•!)
^•"≥∂^Œ~°∞#‰õΩ ^ŒÅÉÏÖ’
™ê=∞[ÉèíÜ«∞ ~°Hõ∆‰õΩ#‰õΩ ^Œ∞Åã‘ D "ÕOHõ\ÏK«Å=Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥· ''k#ÃÑO_ç¡—— (x`«º=¸ ÃÑO_®¡_»∞) QÆÅ,
^è•=Ú#‰õΩ Ç¨ÏiH˜ ^ŒÅÉÏÖ’ II^è•~°∞}©II `«~°∞}∞ÅÑüH˜ (W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ=∞Å =Ú^Œ∞ÌÅ=∞QÆxH˜)`«ÅO„ÉÏÅ∞. W~°∞=ÙQÆ (<≥ÅH˘x)
áêÜ«∞Hõ (=^ŒÅHõ) NÅH˜∆ ‡x L~°=Ú# (Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#) ^èŒiOz# NÇ¨ÏiH˜
HõeH˜ ~°∞H˜q∞}˜H˜ QÆ_»∞ ^Œ=∞HÕz
`«ÅO„ÉÏÅ∞. F HõàÏº}K«„Hõ=sÎ! D ãÖ`À+¨ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ##∞fl =∞~°∞=‰õΩ `«O„_ô!
`«Å^≥·==Ú#‰õΩ ^ŒÅÉÏÖ’
=∞Åã≤ ã¨`«ºÉèÏ=∞‰õΩ |uÑÖHõ[–
^Œà◊<Õ„`«∞#‰õΩ#∞ ^ŒÅÉÏÖ’ II^è•~°∞}©II
149 150
5-76 z=Ú‡K«∞ h H“y\˜Ö’ KÕ`«ÖˇO`« ¿ãã≤<å#∞
=Ú#∞fl_ç ‰õΩ=∞‡iOz <å`À#∞ h QÆ∞@∞ì K≥¿ÑÊ"å
Hõ=∞‡\˜ N"≥OHõ\Ï„k Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞_» "≥·
Hõ_»Ñ¨Ö’ "≥Åã≤# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∞Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
<≥=∞‡k QÆ∂_çu q^≥ x[=∂Ü«∞ QÍx II=∂#II
Hõ_»Ñ¨~åÜ«Ú_»"≥· <≥=∞‡kQÍ ##∞fl ‰õÄ_çuq. WkQÀ (<å HõÅÅ∞) x[=∂Ü≥∞ Jx
JO@∞<åfl~°∞. `«#x N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „¿ÑÜ«∞ã≤QÍ ÉèÏqOK«∞H˘x D ã¨~°ã¨â◊$OQÍ~° ÉèÏ"å=∞$`«O :
H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞. F „Ñ¨Éèí∂! h=∂Ü«∞ÖˇÖÏ¡ =∂#=Ù. ZÑ¨Ê\˜H© h=Ù JO`Õ. F u~°∞=∞Å <åÜ«∞HÍ! h~°∞ QÍiáÈ`«∞#fl <å „¿Ñ=∞ h‰õΩ #=Ùfi `≥Ñ≤Êã¨∞Î#fl^Õ"≥∂
<åx# <å#∞#∞Ñ¨ Ù Å∞ #qfiOz#Ñ¨ Ê \˜ H © h=Ù =∂#=Ù, JO@∞<åfl~° ∞ . „Ñ¨Éèí∂! h=Ù =∂„`«O ##∞fl h=∂Ü«∞Å`À „Éèíq∞OÑ¨KÕÜ«Ú@ =∂#ÖË^Œ∞.
(h~°∞QÍiáÈ~Ú# <å J#∞~åQÆ=Ú h‰õΩ #=Ùfi `≥Ñ≤Êã¨∞ÎO^Õ"≥∂ HÍx, h=Ù =∂„`«O
h =∂Ü«∞Å#∞ =∂#∞@ÖË^Œ∞...Jx J~°úO). <Õ#∞ g∞#=ÚÅ =O\˜ <å Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÅ#∞ „uÑ≤Ê h"≥·Ñ¨Ù K«∂z##∂ h=Ù `åeq∞
K«∂Ñ¨Ù^Œ∞=Ù. (F~°∞Ê<Õ =Ç≤ÏOK«∞K«∞<åfl=Ù). HÍHõ `«`«ÎiOKÕ"å (JO`ÕHÍHõ ##∞fl
`ÕII =∂#"≥Ñ¨C_»∞ h^ŒQÆ∞ =∂Ü«∞ÖˇÅ¡ `˘„@∞Ñ¨_∞» #@∞¡ KÕÜÚ« ^Œ∞=Ù). ##∞fl x~°ƒOkèO`«∞=Ù. h=Ù ~åuQÆ∞O_≥ "å_ç=Ü«∂º!
<åx <å ##∞Ñ¨ÙÅ∞ h‰õΩ #=Ùfi^≥K«∞Û h‰õΩ *ÏeÖË^Œ∞. Jk <Õ<≥~°∞QÆ∞^Œ∞#∞. HÍx <Õ<Õq∞ KÕÜ«∞QÆÅ#∞? áêÅ∞ =∂e# <å
Hõ_»Ñ¨~åÜ«ÚxQÆ u~°∞"ÕOHõ@ qÉèí∞_çx Pã¨ (™È=∞i`«#O`À ‰õÄ_ç# <å Pâ◊) ##∞fl q_çzÃÑ@ì^Œ∞.
J#fl=∂~°∞º_»∞ H©iÎOK≥#^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ
~åQÆO : áê_ç <å ã≤÷u J\Ï¡=ÙO>Ë....h=Ù PÜ«∞=ÚÅ∞ ™ÈHõ =∂\ÏÖÏ_ç (=∞~°‡™êú#=ÚÅO\˜
ãÖÉèÏ+≤O`«∞=Ù). JO`« H˘ãï# KåÜ«∞HÍ_»=Ù (JuQÍ HÀÔ~¯Å∞ ÃÑOz=∂Ü«∞=∞ÜÕ∞º
=∂#"≥Ñ¨C_»∞#∞ h=∂Ü«∞ÖˇÖÏ¡#∞
<åx# <å ##∞Ñ¨ÙÅ∞ #qfiOp QÍx II=∂#II =∂Ü«∞HÍ_»=Ù). J@∞¡QÍHõ ã¨=∞‡uOz ##∞fl KÕ~∞° ^Œ∞"å? h r=# ã¨~o° <Õ<~≥ ∞° QÆ<å?
HÍx <Õ<ÕOKÕÜ«∞QÆÅ#∞ ™êfig∞! <å áêÜ«∞Ñ¨Ù "Õ_»∞HõÅ∞ ÃÑ· H˘eÑ‘ QÍx („áêÜ«∞=Ú
"åÅ∞Hõ Ô~Ñ¨ÊÅ∞ h ÃÑ· =Oz <Õ <≥O`« Ö’z<å =zÛ# <å ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO Juâ◊~ÚOK«∞K«∞#flk Hõ^•!)
`åe"≥∞ K«∂Ñ¨Ù^Œ∞ QÍHõ `«uÎiOKÕ"å
"åÖÏ~ÚOz ~åu QÆ∞O_≥"å_» "Ò`« Ü≥∞é∞QÆ∞^Œ∞ h PeOQÆ#=Ú# `«fi~°Ñ¨~°K«∞ h¿ã`« ÖˇO`« ¿ãã≤<å h QÆ∞@∞ì <Õ<≥~°∞QÆQÆÅ<å?
áêÅ∞ =∂e# <å Ü«∂ã¨ áêÜ«∞ h^Œ∞ QÍx II=∂#II N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· "≥Åã≤# F =∞^èŒ∞~°=¸sÎ! Hõ_»Ñ¨Ö’ h"Õ Hõ_»Ñ¨~åÜ«∞_ç"≥· <≥=∞‡k`À
PÜ«∞=ÚÅ∞ ™ÈHõ =∂@ÖÏ_ç Ü«∞O`« H˘ãï# ‰õÄ_çuq. W^Õ <å HÀÔ~¯Å∞ x[=∂Ü≥∞#Ü«∂º!
KåÜ«∞HÍ_»"≥ HÍHõ ã¨=∞‡uOKÕ"å
HÍÜ«∞HõÑ¨Ù h ãï`« QÆ\ ˜ìQÍ <Õ<≥~°∞QÆ∞^Œ∞
áêÜ«∞Ñ¨Ù <å "Õ_»∞HõÅ∞ ÃÑ· H˘eÑ‘ QÍx II=∂#II
151 152
=Ú#∞fl_ç 5-77 ã≤~°∞Å ™⁄=Ú‡Å`À_» âı+¨µxÃÑ· Ñ¨=oOz
™⁄ik ^•ã¨∞Å Hõ$Ñ¨ EK«∞H˘O\Ï#∞
u~°∞ÑüÖ’ "≥Åã≤# QÀqO^Œ~å[™êfiq∞ÃÑ· J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# Ñ¨~°QÆ∞ ^≥·`«∞ºÅ g∞^Œ áê=Ú q+¨=ÚÖË h=Ù
=∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ H©~#Î° Wk. =@Ñ¨„`«âß~Ú"≥· á⁄_»K∂« Ñ≤# QÀqO^Œ~å*Ï! W\˜ì ~°∂Ñ¨=Ú`À ‰õΩi~ÚOzuqQÍ QÀqO^Œ~å*Ï IIJÅII
H˘Å∞"≥· =Ù<åfl"å? Jx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞# H˘OHõHõ =~°=Úe™êÎ_»@. ™⁄ik â◊O‰õΩ K«„Hõ=ÚÅ`À_» Kåz# Hõ~°=Ú`À_ç
^•ã¨∞Å Hõ$Ñ¨K∂« ™êÎ_@» . X_çHÑõ Ù¨ ~å[™ê# <˘uÎye<å_»@. J~°"ú ∞≥ #ÿ @∞¡O_Õ J~°O÷ HÍx JOÔHÅ t~°ã¨∞HÕk Ç¨Ïã¨Î=Ú`À_»
=∂@Öˇ#∞fl<åflÜ≥∂!! `≥OH˜x N"ÕOHõ\Ï„k kQÆ∞= u~°∞ÑüÖ’
ã‘II H˘Å∞"ÒK«∞ `À¿Ñ=Ù QÀqO^Œ~å[! P H˘OHõHõ =~°=ÚeKÕÛ QÀqO^Œ~å*Ï IIJÅII
=@Ñ¨„`«âß~Ú"≥· =~°e<å=Ù ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨_»`«∞e^ŒÌiÃÑ·# áê^•Å∞ KåKÕ=Ù F QÀqO^Œ~å*Ï! P<å_»∞ =@Ñ¨„`«âß~Ú"≥· (=∞„iÜ«∂‰õΩÃÑ· <À\˜Ö’ HÍe
X_çHõOÑ¨Ù ~å[ã¨"≥ÚÑ¨Ê h=Ù ÉÁ@#„"ÕÅ∞ ÃÑ@∞ìH˘x p‰õΩK«∂ Ñ¨=fioOz#) tâ◊√=Ù=Öˇ #∞#fl ~°∂Ñ¨=Ú W\˜^ì ÖÕ .Ë ..
<åaèHõ=∞Å=ÚÖ’ #Å∞= hH˘_»∞‰õΩO_≥ Jx WK«Û@ Ñ¨=fioOz#@∞¡ H˘Å∞=Ù ni á⁄_»K«∂¿Ñ"å (Hõ#∞Ñ≤OK«∞K«∞<åfl"å?)
âı+¨âß~ÚqhHõâı+¨ ã≤~°∞Å∞ ™êfig∞! h=Ù Ñ¨_»`«∞e^ŒÌig∞^Œ (N^Õq, Éèí∂^Õq J#∞ h W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅÃÑ·)
Ñ¨~°QÆ∞ ^≥·`«∞ºÅg∞^Œ áê=Ú q+¨=Ú QÆ∞Ñ≤Ê h áê^Œ=ÚÅ∞ Kåz =ÙOz, "åi^ŒÌ~°∂ h áê^Œ=Ú ÖÁ`«∞ÎK«∞O_»QÍ, X_çHõÑ¨Ù
^•ã¨∞Å EKÕ=Ù ^ŒÜ«∞#∞ xOz (=∞<ÀÇ¨Ï~°"∞≥ #ÿ ) ~å[™ê# (~å[^Œ~Ê° =Ú`À), XuÎye Ñ¨~∞° O_ç HõxÑ≤OK«∞K«∞<åfl"å?
JO`«∞ÖËHõ h <åaè#∞Oz Ñ¨Ù\˜ì# `å=∞~° Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÖ’ [xOz# h Ñ¨Ù„`«∞_»∞
`ÕII â◊OY K«„HÍÅ Hõ~°=ÚÅ∞ Kåz<å=Ù „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx, WkQÀ "Õ∞=¸ ^Œi≈Ozuq∞. F QÀqO^Œ~å*Ï! "Õ∞=Ú ^èŒ#∞ºÅ=Ú
t~°ã¨∞ „HÕ^Œ Ç¨Ïã¨ÎO|∞#∞ KÕiÛ<å=Ù `«O„_ô!
"ÕOHõ\Ï„k u~°∞ÑüÖ’ "≥Åã≤<å=Ù
„Ñ¨Éèí∂! "≥·Éèí==ÚÖÁÅ∞‰õΩ h #QÆÅ#∞ JÅOHõiOK«∞H˘x h=Ù Pkâı+¨µxÃÑ·
J=∞$`«OÑ¨Ù H©~°Î# *ËÃÑÊ ##fl=∞Ü«∞º. x„kOK«∞K«∞O\˜q. J~Ú<å h Éè$í `«∞ºÖˇ#· =∞=Ú‡ Hõ$Ñ¨`À XHõ HõOÆ @QÆ=∞xã¨∂<Î Õ =Ù<åfl=Ù.
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O Ñ¨~Q° ∞Æ (g~° qÇ¨~°=Ú KÕÜÚ« ) ~åHõã∆ ∞¨ Å g∞^Œ áê=Ú q+¨=ÚÖË (Pkâı+µ¨ x QÆ~à° =◊ Ú)
JÅ =@Ñ¨„`«âß~Ú"≥·# ~°∂Ñ¨=Ú W\˜ì^Œx =i¬OÑ¨*Ü Ë Ú« K«∞O\˜=Ü«∂º! F QÀqO^Œ~å*Ï! =∞=Ú‡ ~°HO∆˜ K«∞@ =∞é∞=‰õΩ `«O„_ô!
H˘Å∞"≥· á⁄_»K«∂¿Ñ"å QÀqO^Œ~å*Ï IIJÅII F ^Õ=^Õ"å! Kåz=ÙOz# h KÕ`«∞ÅÖ’ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ∞ PÜ«Ú^èŒ=ÚÖˇ·
Ñ¨_»`«∞e^ŒÌi g∞^Œ áê^Œ=ÚÅ∞ KåK«∞H˘x "≥∞~°Ü«ÚK«∞#flq. JOÔHÅ (QÆ∞~°∞`≥·#) h t~°ã¨∞û„HÕ^Œ XHõ KÕ~Ú#∞OzH˘x
X_çHõÑ¨Ù ~å[™ê# <˘uÎye x^Œ∞iOK«∞K«∞O\˜q. N"ÕOHõ\Ï„k HÕ^Œ u~°∞ÑüÖ’ `≥OH˜x (™ê÷=~°"≥∞ÿ) h"Õ
Hõ_»ÖËx x[<åaè Hõ=∞Å=Ú# „|Ç¨Ï‡#∞ =∂„`«=Ú H˘OHõHõ ("≥#∞nÜ«∞Hõ) =~°=ÚeK«∞ÛK«∞O\˜q. F QÀqO^Œ~å*Ï! x#∞fl
H˘_»∞‰õΩQÍ HõO\˜ q^≥ QÀqO^Œ~å*Ï IIJÅII ¿ãqOK«∞ =∂ [#‡^èŒ#º"≥∞ÿ#k `«O„_ô!
153 154
5-78 ÉèÏqOz <å=O\˜ hK«∞ –|\˜ì HÍz#Ñ¨C_»∞QÍ
=Ú#∞fl_ç ÜÕ∞ =OHõ h H©iÎQÆ_»∞ – <≥O`«∞~°∞ Éèí∞q
D H©~#Î° Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x QÆ_∞» ã¨∞QÍ „Ñ¨tflã∞¨ <Î åfl~∞° . <å =Å¡ h‰õΩ |∞}º=Ú – h=Å¡<Õ „|^Œ∞‰õΩ^Œ∞
h Éè‰í Ωõ ÅÎ O`å *Ï˝#∞Å∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞, =Ú#∞Å∞. "åà◊x¡ h"≥ÖÏQÆ∂ ~°H™∆˜ êÎ=Ù. ^•x=Å¡ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_» ~ÚO`« – KÕÔ~ Ag∞‡ "Õ∞Å∞ II<Õ<˘Hõ¯II
h‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ XiˆQ^Õq∞\˜? <åÉ’\˜ 'J*Ï˝# ™ê„=∂@∞ì—#∞, Z<≥fl<Àfl hK« ÉèÏ"å=∞$`«O :
[#‡ÖˇuÎ# "å_çx, hKåu hK«∞}˜‚, S^Œ∞ WO„kÜ«∂ÅKÕ ÑïáêeOÑ¨|_»∞ QÆifi+≤ìx
h"≥O`« "≥^HŒ <˜ å ^˘~°∞‰õΩ`å_®? <Õ<Õ ÖËHáõ È`Õ h^ŒÜ∞« Z=iÃÑ· K«∂Ñ≤™êÎ=Ù? <å=Å¡<Õ F ^Õ=^Õ"å! <Õ<Õ ÖËHõáÈ`Õ h^ŒÜ«∞ Z=i g∞^Œ K«∂Ñ≤™êÎ=Ù? <å XHõ¯_ç=Å¡<Õ
h‰õΩ P~°Î„`å} Ñ¨~åÜ«∞}∞_»=#fl a~°^Œ∂ =zÛOk. h=Å¡ <å‰õΩ „|`«∞‰õΩ =zÛOk. h=Ù ''P~°Î„`å}Ñ¨~åÜ«∞}∞_»∞—— J<Õ H©iÎx á⁄O^•=Ù J=Ù<å? HÍ^•?
<å=Å¡ h‰õΩ Ñ¨Ù}º=Ú =KåÛ~Ú. HÍ|\˜ì "Õ∞Å∞ W^ŒiÌ H© HõeyOk ã¨∞=∂! JO@∞<åfl~∞° . <Õ#∞ '=¸~åö„ˆQã¨~° K«„Hõ=iÎ— J<Õ a~°∞^•OH˜`«∞_»#∞. Ñ¨~°fi`«=ÚÅO`« QÆ~°fiO
HõÅ"å_çx. „â’`«, `«fi‰õΩ¯, K«‰õ∆Ω, lÇ¨Ïfi, „Ñ¶¨∂} (K≥=ÙÅ∞, K«~°‡O, Hõà◊√§, <åÅ∞Hõ,
`«~°Å=Ú :
=Ú‰õΩ¯) J<Õ S^Œ∞ Q˘Ñ¨Ê ãÖÑ¨^ŒÅ∞#fl Ñ¶¨∞#∞_çx. WO`« Q˘Ñ¨Ê J*Ï˝x h‰õΩ
q#∞=Ú <Õ<˘Hõ_»<£ [QÆO|∞# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ÖËxKÀ HÍQÆ_®"Õã≤H˘x "≥^ŒH˜<å HõxÑ≤™êÎ_®? W@∞=O\˜"å_çx ##∞fl =keÃÑ@∞ì@ h‰õΩ
Ñ¶¨∞#∞_»! h^ŒÜ«∞ ÉÁO^Œ ÉÏ„`«∞_»∞ HÍ_»∞Ü≥∞=fi_»∞ xHõ¯=∞ø `«QÆ∞<å? WHõ PÅã¨ºO KÕÜ«∞Hõ <å ãÖQÆu K«∂_»=Ü«∂º!
"≥#∞Hõ =¸~°∞ö_»∞ ##∞fl q∞OK«∞K«∞ qâ◊fi=∞O^Œ∞# ÖË_»∞~å
D Ö’HõOÖ’ ''ãÖ™ê~° ™ê„=∂*ÏºkèÑü——x <Õ#∞. <å=O\˜ UeHõ
Hõ#∞Hõ <å=Å#<£ „Ñ¨ã≤kúx QÍOz<å=<≥ J#flÜ«Ú<£
(ÑïáêÅ‰õΩ_»∞) =∞i ÖË<Õ ÖË_»∞. <å Hõ~°‡Å=Å¡ (=∞Ozq HÍ=Ù K≥_»¤ Hõ~°‡ÖË) Z#ÖËx
~åQÆO : É∫o ~å=∞„H˜Ü«∞ ¿Ñ~°∞ ãÖáêkOKå#∞. Z<≥fl<Àfl =ÚiH˜ Ü≥∂x‰õÄáêÅÖ’ [x‡Oz J^Õ
<Õ<˘Hõ¯_» ÖË‰õΩO_ç`Õ – h Hõ$Ñ¨‰õΩ ÉÏ„`« "Õ∞k rq`«=∞#∞H˘x, P "≥·Éèí=O HÀã¨"Õ∞ `«Ñ≤OzáÈÜ«∂#∞. <å=O\˜ "å}˜‚ =∞~˘Hõ
Ñ¨Óx <å=Å¡<Õ H©iÎ – ÉÁO^Õ=Ù h=Ù II<Õ<˘Hõ¯II KÀ@ `Õ<À¿Ñ"å (`ÕQÆÅ"å?) ™ê^èŒº"Õ∞HÍ^Œ∞. WOHÍ PÖ’z™êÎ"≥O^Œ∞‰õΩ? <åQÆ∞iOz
XHõ¯™êi PÖ’zOK«∞ „Ñ¨Éèí∂!
Ju =¸_è»∞ÅÖ’# – #„ˆQã¨~°∞_» <Õ#∞
„ÑüÖËx Ñ¶¨∞#QÆ~°fi – Ñ¨~°fi`«=∞#∞ ™êfig∞! *Ï˝#∞Å#∞, Ü≥∂QÆ∞Å#∞, =Ú#∞Å#∞, h"≥ÖÏQÆ∂ ~°H˜∆ã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï=Ù.
`«u |OKÕO„kÜ«∞=ÚÅ – ^èŒ#=O`«∞_»#∞ <Õ#∞ JO^Œ∞Ö’ ÜÕ∞q∞ Q˘Ñ¨Ê =ÙOk? <å=O\˜ hKåu hK«∞}˜‚ "≥^ŒH˜ Ñ¨@∞ìH˘x "å_çx
"≥`«H˜ <å=O\˜= P ("å) x – q_»∞=QÆ *ˇÅ∞¡<å II<Õ<˘Hõ¯II ~°H˜∆¿ãÎ... JÑ¨C_»∞ h H©iÎ W#∞=∞_çã¨∞ÎOk. JÑ¨C_»∞ JO`å x#∞fl 'n#[#~°Hõ∆‰õΩ_»∞—
Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . h‰õΩ ‰õÄ_® ZO`À Ñ¨Ù}ºO ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok. <Õ#∞ h=Å# „|uH˜áÈ`å#∞.
=∞Ç≤ÏÖ’ ãÖ™ê~°Ñ¨Ù ™ê – „=∂[º"Õ∞ÖË "å_» <Õ#∞
F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! Wk =∞x^ŒÌiH© ÖÏÉèí™ê\˜ ÉË~°"Õ∞ „Ñ¨Éèí∂! WO`«"Õ∞Å∞ KÕÔ~<£
~ÚÇ¨Ï=Ú# QÆ~°‡=Ç≤Ï – ÔHH˜¯u <Õ#∞
Ag∞‡! (WO`« "Õ∞Å∞ =∞x^ŒiÌ H© HõeyOk ã¨∞=∂!) JO^Œ∞Hõx <å ãÖQÆu K«∂_»=Ü«∂º
|Ç¨ïÜ≥∂x ‰õÄÑ¨ ãÖ–Ñ¨^Œ ^ÕÖË "å_» <Õ#∞
`«O„_ô!
=Ç≤ÏOK«∞Hõ <å=O\˜ – "åx ^Õ<À¿Ñ"å II<Õ<˘Hõ¯II
155 156
5-79 [QÆ=Ú# h^Õ ã¨fi`«O„`« "≥∞ÖÏ¡
=Ú#∞fl_ç <≥QÆ_ç# r=ÙÅ∞ h"å~°∞
`«QÆ∞ N"ÕOHõ@ ^Œ~Ú==∞==Ù ~ÚxflÜ«Ú
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ XH˘¯Hõ¯™êi H©~°Î# Ñ¨Å¡qÖ’<Õ ''f~°x z‰õΩ¯Å∞——
`≥y h ^•ã¨∞Å∞ `≥eã≤# z‰õΩ¯ II"Õ^Œ=ÚII
ÃÑ_»∞`«∞O\Ï~°∞. 'F ^Õ=^Õ"å! "Õ^Œ=Ú ‰õÄ_® f~°Û^Œ∞. "Õ~°∞ "Õ~°∞ JOâ◊=ÚÅ#∞
`≥e¿Ñ P~°∞ âß„ã¨=Î ÚÅ∂ f~°ÛÖË=Ù. Un‰õÄ_® ~Úk f~°Û^Œ∞. h=∂Ü«∞ JO@∞<åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
h =∂ÜÕ∞ XHõ z‰õΩ¯ Jx PKå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=# HÍ=K«∞Û. =∞#=O\˜ 'z#fl— F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! Wk(D [QÆ`«ÎO`å) h =∂Ü«∞ÜÕ∞ `«O„_ô! W^˘Hõ Q˘Ñ¨Ê
"åà◊¡H˜ Jk zˆH¯–=∞i. ''`≥=∞‡ÖÏÜ≥∞ h f~°x z‰õΩ¯—— – JO>Ë Uq∞\’? |Ç¨ïâß z‰õΩ¯ „Ñ¨â◊flÖÏO\˜k. "Õ^Œ=Ú D z‰õΩ¯=Ú_ç qÑ¨ÊÖË^Œ∞. P~°∞ âß„ã¨Î=ÚÅ∂ P
Jk '`≥=∞ÖÏÜ≥∞— H˜ ~°∂áêO`«~°O J~Ú=ÙO@∞Ok. `≥=∞ÖÏÜ≥∞ JO>Ë 'K«eOz z‰õΩ¯#∞ q=iOK«ÖË=Ù. h=∂Ü«∞ HõeÊOKÕ z‰õΩ¯<≥=~°∂ ã¨=iOK«ÖË~°∞. (<å=Å¡
U=∞=Ù`«∞O^ŒÜ«∂º?)
áÈ=Ù#@∞¡ KÕ¿ãq— – Jx J~°O÷ . =∞i P Nx"åã¨∞x 'z‰õΩ¯—Å∞ =∞#efl U_çÑO≤ K«=Ó?
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ h=Å#<Õ „|uH˜áÈÜ«∂~°∞. Jã¨∞~°∞ÅO^Œ~°∂ ''<≥é˜*ˇ_çi——
LII "Õ^Œ=Ú n~°ÛÖËxkk "Õ~°QÆ∞ âß„ã¨Î=ÚÖˇ@∞¡ n~°∞Û~å („Hõ=∞=ÚQÍ #tOKå~°∞. XHõi `«~°∞"å`« WOH˘Hõ~°∞ #tOKå~°∞) J^Œ\Ï¡ =ÙOz
ÜÕ∞kÜ«Ú n~°Û^À u~°∞=∞ÖËâ◊fi~° h^ŒQÆ∞ =∂Ü«∞ ^≥ÅfiQÍ "åà◊¡H© gà◊¡H© ‰õÄ_® P`«‡=Ù Ñ¨~°=∂`«‡"≥·# h"Õ. D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ h=Ù HõeÊOKÕ
ÖË^Œ∞~° ^•i h â◊~°}∞ Ô~Ñ¨ÊÅ <åÔ~Ê_ç Ü«∞O`«Ö’#<Õ z‰õΩ¯ÖË KÕ=ni#q (^è≥·~°º=Ú#∞ x~°∂‡e™êÎ~Ú) „Ñ¨Éèí∂! (Pz‰õΩ¯ qÑ¨Ê@O <å‰õΩ
P^Œ∞H˘#∞<£ qÑ¨#∞flÅQÆ∞ Ü«∞O^Œi<À „Ñ¨Éèí∞! J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. ™ê^èŒº=∂?)
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O ^Õ"å áêO_»=ÙÅ#∞ <≥q∞‡<£ („¿Ñ=∞`À) h"å~°∞ J<åfl=Ù. Hõ=∞‡~° („Hõ=∞‡~° ´
"Õ^Œ=Ú n~°Û^Œ∞ "Õˆ~ âß„ã¨Î=ÚÅ∞ =∞~°Å) H“~°=ÙÅ∞ ‰õÄ_» J^Õ |O^èŒ∞`«fiO Hõey#"åˆ~ Hõ^•! h"åq (K«∞@ìiHõO)
ÜÕ∞kÜ«Ú n~°Û^Œ∞ ~Úk h=∂Ü«∞ II"Õ^Œ=ÚII W^ŒÌiH© XHõ¯>Ë. HÍh XHõà◊¡x J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ ~°H˜∆OKå=Ù. XHõix KÕÜ«∞‰õÄ_»x
q^èŒOQÍ JO`«"≥ÚOkOKå=Ù Hõ^•! h z‰õΩ¯ `≥=∞‡ÖÏÜ≥∞ (K«eOz áÈ=Ù#@∞¡)
h=Å¡ „|kH˜i xO_»∞ ^Õ=`«Å∞ KÕÜ«ÚK«∞#flk. (nxx `«@∞ìHÀ=_»O <å=Å¡ J=Ù`«∞O^• `«O„_ô!)
h=Å¡ #ã¨∞~°∞Å∞ <≥é˜ *ˇ_çi
P=Å xO^Œi HÍ`«‡=Ù h=Ù „Ñ¨Éèí∂! D [QÆ`«∞ÎÖ’ ˆH=ÅO h ™êfi`«O„`«º"Õ∞ K≥Å∞¡ÉÏ@∞ J=Ù`«∞Ok. <≥QÆ_ç
KÕ=nÔ~ h z‰õΩ¯ÖË Éèí∞qx II"Õ^Œ=ÚII (=iúÖˇ¡_ç) r=ÙÅO^Œ~°∂ h a_»¤ÖË Hõ^•! F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D r=ÙÅO^ŒiH© h"Õ
^Õ=Ù_»=Ù. h‰õΩ Éèí$`«∞ºÖˇ· `≥y(q~°‰õΩÎÖˇ·#) h ^•ã¨∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ `≥eã≤# z‰õΩ¯
<≥q∞‡ ÉÏO_»=ÙÅ h"å~°O\˜q (J~°÷O KÕã≤H˘#QÆÅ z‰õΩ¯=Ú_ç) D h bÅ. `«QÆ∞#@∞¡ hbÅ J~°÷O KÕã≤H˘#QÆÅ
Hõ=∞‡~° q_çz H“~°=ÙÅ â◊H˜Î <å‰õΩ#fl^• `«O„_ô! (JO^Œ∞ˆH x<Õfl â◊~°}∞ *ÁKåÛ#∞ ™êfig∞!)
~Ú=Ú‡Å h "åq ~Ú^ŒÌi H˘Hõ¯>Ë
`≥=Ú‡ÖÏÜ«∞ h f~°x z‰õΩ¯ II"Õ^Œ=ÚII
157 158
5-80 xH˜¯ fã¨∞HÀ~À <≥é"åk HÍO_»∞¡
=Ú#∞fl_ç =∞‰õΩ¯= Hõ$+¨µ‚x =∞éQÆ∞#‰õΩ
Ü≥∞Hõ¯~À N"ÕOHõ>Ëâ◊√ H˘O_»g∞^Œ
QÀáêÅHõ$+¨µ‚_»∞ ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’ KÕã≤# QÀÅx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÃÑ‰õΩ¯ #∞~°∞QÆ∞Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞ #qQÀ IIZK«Û@II
P<å_»∞ `«# JÅ¡i`À JO^Œsfl =ÚÑ¨ÙÊ uÑ¨ÊÅ∞ ÃÑ\˜ì# Hõ$+¨µ‚_»∞ ''ZK«Û@ Ez#
x`«_—Õ — JO@∞<åfl~∞° . JO>Ë JHõ¯_≥H¯õ _À =Ù#fl ~ˆ Ñ¨ÖÖ¡ˇ ’<Õ HÍ^Œ∞ WHõ¯_» (u~°∞=∞ÅÖ’) ÉèÏ"å=∞$`«O
‰õÄ_® "å_Õ. WHõ¯_» =∞zÛHõ<£ ("≥∂Ç¨Ï=Ú`À) D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À ‰õÄ_ç "≥Åã≤<å_»∞ F „Ñ¨[ÖÏ~å! ZK«Û@Ez##∞ W`«<Õ (N"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ) J~Ú NHõ$+¨µ‚_»∞,
JO@∞<åfl~°∞. L@¡#∞ Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\˜ì, JÅ¡i Q˘Å¡Å`À 'HÀÅÅ∞— P_ç# P #OQÆ<åzH˜ =∞zÛHõ<£ (QÍ_è»"≥∞ÿ# J#∞~åQÆ=Ú) HõÅ"å_≥· D JÅ"Õ∞Å‡OQÆ`À "≥Åã≤ Ü«Ú<åfl_»∞.
K«H¯˜ ÖÏÅ∞, J_»∞(@∞)‰õΩÅ∞ W+¨=ì ∞@. <≥é"åkHÍO_»,¡ #∞~°∞QÆ∞Å∞ – =O\˜ =∂@Å∞ (gxx ¿ãqOK«O_ç).
=∞# ÉèÏ+¨Ö’ =∞~°∞QÆ∞#Ñ¨_®¤~Ú. <åÉ’\˜ "å_çH˜ xÑ¶∞¨ O@∞=Ù<åfl Hõ+Oì¨ QÍ<Õ =Ù#flk. F QÀáêÅÉÏÅ∞ÖÏ~å! ÉèíÜ«∞Ñ¨_»HõO_ç. Hõ$+¨µ‚x Ü≥∞^Œ∞@#∞ =Ù@∞ìÅ∞ (L@∞¡),
=∞II W`«_Õ Ü≥∞K«Û@ Ez#<£ xeK≥~å DHõ$+¨µ‚_Õ =∞OQÆ‰õΩ<£ W>Ë¡ H˘@ì~À (`ÕeHõQÍ Ñ¨Q∞Æ ÅH˘@ìO_ç). 'Ñ¨@~ì À "å~°Å∞—.. (JO>Ë "å~°Å∞ Ñ¨@~ì À...
ãüH˜<£ =∞zÛHõÜ≥ÿ∞ `«QÆ∞<£, "≥ÅÃãQÍ K«Hõ¯OQÆ QÀqO^Œ∞_≥· J#QÍ PáÈã¨# Ñ¨@ìO_ç... JO>Ë ZOye KÕã≤ =^ŒÅ@O J#fl=∂@). áêÅ∞,
[`«Ü≥ÿ∞ Q˘Å¡Å H˘>ˇì '#∞@∞¡— Éèío~å! *Ï}O_»∞ J#flÜ«∞º<≥<£ <≥~Úº ZOye KÕã≤ J#flO ux, „`åy#O`« „`åy áêˆ~Ü«∞O_ç. *’~°∞QÍ QÆ\ ˜ìQÍ
"≥`«Å<£ Éˇ>ˇì#∞ QÀÑ¨HõxflÜ«∞Å D "ÕOHõ#fl <Õ=∞O^Œ∞~å? (JkèHõ=ÚQÍ) P áêÅ∂ <ÕÜ«¸ HÍiáÈ`«∞<åfl~Ú. JkQÀ K«∂_»O_ç.
~åQÆO : q∞„â◊ |ÅÇ¨Ïi HÀÅÅ "å~°Å∞ (HÀÖÏ@=Ú P_Õ ‰õΩ„~°"åà◊√§) =¸HõÅ∞ ‰õÄ_»~À (XHõ
ZK«Û@ Ez# x`«_≥· Hõ$+¨µ‚_»∞ QÆ∞OÑ¨ÙÖÏQÍ ~åO_»„~å). NHõ$+¨µx‚ "≥O@ g∞~°O`å =ã¨∞OÎ >Ë ZO`« "Õ_∞» HõQÍ =Ù#fl^À.
=∞zÛHõ #Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ`À "≥Åã‘ IIZK«Û@II "å_»Å "å_»Å (g^èŒ∞Åxfl\ ˜Ö’#∞) =~°∞ã¨QÍ, P_»∞K«∂ (P_»∞H˘O@∂) g∞~°O`å
H˘@ì~À =Ù@∞ìÅ∞ QÀáêÅ ÉÏÅ∞Å∞ J_»∞‰õΩÅ∞ (J@∞‰õΩÅ∞) K«H˜¯ÖÏÅ∂, "≥∞ã¨QÆ~À (u#O_»„~å).
~Ú>ˇì Hõ$+¨µ‚x Ü≥∞^Œ∞@#∞
=∞‰õΩ¯=`À („¿Ñ=∞QÍ) NHõ$+¨µ‚x =∞éQÆ∞##∞ (Kå@∞# xezH˘x), xH˜¯
Ñ¨@ì~À "å~°Å∞ áêÅ∞ <ÕuH˜x
QÆ\ ˜ìQÆ *’~°∞# HÍs #qQÀ IIZK«Û@II (Juâ◊~ÚOz) <≥é"åk HÍO_»∞¡ (<Õ~°Êi`«#OQÆÅ "å~°O`å) =∞‰õΩ¯= fã¨∞H˘#~À
(P„â◊Ü«∞O fã≤H˘#O_ç). JO>Ë... NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡#∞ P„â◊~ÚOK«O_ç. =∞i<Õ_»∞
‰õÄ_»~À =¸HõÅ∞ HÀÅÅ "å~°Å∞
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ L@¡ ÑÖ_»∞QÆ u~°∞=∞ÅÖ’, N"ÕOHõ>âË √◊ x H˘O_»g∞^Œ [~°∞QÆ∞`«∞#flk.
"Õ_»∞Hõ Hõ$+¨µ‚x "≥O@"≥O@
P_»∞K«∞ "≥∞ã¨QÆ~À J_»∞‰õΩÅ∞ K«H˜¯ÖÏÅ∞ g∞~°O`å P H˘O_» Ü≥∞Hõ¯~À (ZHõ¯O_»Ü∂« º!) JqQÀ Z<Àfl ÃÑ~°∞QÆ∞Å∂, #∞~°∞QÆ∞Å∂
"å_»Å "å_»Å =~°∞ã¨`À#∞ IIZK«Û@II (¿Ñ}©Å∞) =Ù<åfl~Ú. Wq ™êfiq∞ „Ñ¨™ê^ŒO, ÉèíH˜Î`À ã‘fiHõiOK«O_ç.
159 160
5-81 ÉèÏ"å=∞$`«O
=Ú#∞fl_ç ''Uq∞ KÕ Ü « ∞ =Öˇ # ∞? Uq∞ KÕ Ü « Ú K« ∞ <åfl#∞?—— J#∞ Q˘Ñ¨ Ê â◊ O Hõ ‰ õ Ω
D z#fl ãÖã¨¯ $`« H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞ Z<Àfl ãÖ^ÕÇ¨Å#∞ ã¨=∂^è•#=ÚÖËx |∞kú*Ï_»º=Ú#∞ á⁄O^Œ∞K«∞<åfl#∞.
"≥e|∞K«∞Û`«∞<åfl~°∞. ''Jã¨Å∞ <Õ#∞ KÕÜ«∞=Åã≤#^Õq∞\˜? KÕã¨∞Î#fl^Õq∞\˜? Jhfl [QÆ<åfl^∞Œè _≥#· <å~åÜ«∞}∞x, =ÚÖ’¡H=õ ÚÅ KÕ`« áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ∞« |_»∞ "åxx
J#∞=∂#=ÚÖË. <Õ#∞ x`«ºâ◊OH˜`«∞_»<≥· <å â◊OHõÅ‰õΩ ã¨=∂^è•#O ÖËx |∞kú Éèí‰õΩÎÅ#∞ Ñ¨Ùh`«∞Å#∞ KÕÜ«Ú"åxx <Õ#∞ <å‰õΩ ^Œ∂~°=Ú KÕã≤H˘#∞K«∞<åfl#∞.
*Ï_»º=Ú#∞ á⁄O^Œ∞K«∞<åfl#∞—— – Jx JO@∞<åfl~°∞. Hõi~å[ =~°^Œ∞_≥·# UÅ##QÍ <Õ#∞ ^Œ∞~å‡~°æ=ÚÅ KÕ`«#∞, ãÖ™ê~° ™êQÆ~° x=∞QÆfl=∞QÆ∞ K«OK«Å`«fi=Ú
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ <å‰õΩ k‰õΩ¯. ^ÕÇ¨aè=∂#=Ú`À#∞ K«OK«Å |∞kú`À#∞ <Õ#∞ KÕ`«#∞ Ñ‘_çOK«|_»∞K«∞<åfl#∞ Hõ^•!
Ñ‘_çOK«|_»∞K«∞<åfl#∞. ™êfiq∞ â◊~°}∞ HÀ~°∞K«∞<åfl#∞, JO@∞<åfl~°∞. u~°∞"ÕOHõ\ÏKåÖÏkèÑüx, QÆ*ËO„^Œ ãÖ~°Hõ∆‰õΩx, â◊~°}ÏQÆ`«=`«ûÅ∞x,
P."≥II â◊OHõÅxfl ##∞fl *Ï_»ºO|∞Öˇ· |>ˇì Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µx, Hõ$Ñ¨ÜÕ∞ PÉèí~°}=ÚQÍ QÆÅ"åxx, <Õ#∞ ÉèílOK«‰õΩ<åfl#∞. ÃÑ·QÍ
KÕÜ«ÚK«∞O\˜ <Õq∞, KÕÜ«Ú>Ëq∞? =∞~°}"Õ∞ ã¨ÇÏ¨ [ ÅHõ}∆ =ÚQÍ QÆÅ <å D ^ÕÇÏ¨ =Ú#O^Œ∞ =Å¡=∂e# Jaè=∂#=Ú#∞
Hõix QÍz#\˜ì u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ á⁄OkÜ«Ú<åfl#∞. Uq∞ KÕÜ«∞=Öˇ#∞ „Ñ¨Éèí∂!
L#fl k‰õΩ¯ J<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º
~åQÆO : â◊√^Œú=ãÖ`«O
HÕ Hõiëêºq∞ HÕHõ~Àq∞ |Ç¨ïà◊–
â◊OHÍ ã¨=∂^è•# *Ï_»ºO =Ç¨q∞ IIHÕ Hõiëêºq∞II
<å~åÜ«∞}O [QÆ<åfl^äŒO „uÖ’ÔH·Hõ–
áê~åÜ«∞}O ÉèíHõÎáê=#O
^Œ∂s Hõ~À=∞ºÇ¨ÏO ^Œ∞i`« ^Œ∂ˆ~} ãÖ–
™ê~°™êQÆ~°=∞QÆfl K«OK«Å`Õfi# IIHÕ Hõiëêºq∞II
u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏnèâ◊fi~°O Hõi~å[–
=~°^ŒO â◊~°}ÏQÆ`«=`«ûÅO
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+Ö Hõ$áêÉèí~°}O # Éèí*Ïq∞
=∞~°}Éèí=^ÕÇ¨aè=∂#O =Ç¨q∞ IIHÕ Hõiëêºq∞II
161 162
5-82 #=ÙfiK«∞ áê_ç "≥∞Ñ≤ÊOK« <å~°^Œ∞_» <ÕQÍ#∞
=Ú#∞fl_ç J=fiÅ „áê}g∞Ü«∞ [\ÏÜ«Ú=Ù <ÕQÍ#∞
W=fiÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~Ú@∞ hÔH â◊~°}O\˜
K«=∞`å¯~°O`À#∞, P„~°Ì`«`À#∞ Hõq`« K≥Ñ¨Ê@OÖ’ ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º `«# J=fiÅ <å, `≥~°∞q^Õ ~°H˜∆OKÕ ^≥\Ï¡ II~å=∞II
`«O„_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ ã¨=∞=Ùr˚ JxÑ≤™êÎ~°∞. DÜ«∞#‰õÄ_» N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°
ÉèÏ"å=∞$`«O
=∞‰õΩ@O`À<Õ ãÖH©~°Î#Å∞ ~°zOK«@O =Å¡ <åÉ’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ∞ U H©~°Î# <≥=~°∞
K≥áêÊ~À ‰õÄ_» Hõ#∞HÀ¯ÖË~°∞. D H©~°Î<Õ XHõ K«Hõ¯x L^•Ç¨Ï~°}. '~å=∞ ~å=∞ ~å=∞ F „Ñ¨Éèí∂! Ñ¨^Œ‡^Œà◊<Õ„`«∞_»"≥·# h"Õ ~å=Ú_»=Ù (Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»=Ù), h"Õ
~å=Ú_»=Ù (N~å=Ú_»=Ù), h"Õ ~å=Ú_»=Ù (|Å~å=Ú_»=Ù). J\˜ì h‰õΩ, <Õ#∞
~år= Ö’K«#— JO>Ë... Ñ¨^Œ‡^Œà◊<Õ„`«∞_»"≥· Ñ¨~°â◊√~å=∞, N~å=∞, |Å~å=∞ n=Ú=O\˜ |O@∞ J# (z~°∞ nÑ¨=Ú =O\˜ ¿ã=‰õΩ_»#∞), `Õ["Õ∞ <åk (P`«‡*’ºu
~°∂Ñ¨=ÚÅÖ’ ^Œ~°≈#q∞zÛ# ^Õ"å! Jx J~°úO. <Õn=Ú =O\˜ |O@∞# (|O@∞{ =∂„`«"Õ∞ <åk)
J#), `Õ["Õ∞ <åk (<Õ#∞ z~°∞náêxfl) h‰õΩ |O@∞#∞... <å `Õ[=Ú ZO`«... <Õ<O≥ `« JÅ∞Ê_»<À K≥|∞`å#∞ q#∞. x#∞fl =∞Ç¨=∞Ç¨ïÅ∞ ¿ãqOKå~°∞. "åi`À
Jn hqzÛO^Õ. áÈe¿ãÎ <Õ<≥O`« `«O„_ô! ã¨=Ú„^•xfl ^•\˜ x#∞fl "≥∞Ñ≤ÊOK«∞@‰õΩ Ñ¨=#Ñ¨Ù„`«∞_≥·#
HõOII ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«∞º L^Œúu Ç¨Ï#∞=∞#∞ HÍ#∞. ™êÔ~ K«=ÙÅ (=∂\˜=∂\˜H© ~°∞K«∞Å`À) "≥∞Ñ≤ÊOK«∞@‰õΩ â◊|ix
xk K≥ÃÑÊ#∞, n=Ú=O\˜ Ç≤Ï`«∞_»#∞ |O@<£ HÍ#∞. c~å# (Ñ¨~å„Hõ=∞O`À.. nè~∞° _≥· Jx WHõ¯_» ÉèÏ==Ú) ã‘`x« zÛ "≥∞Ñ≤ÊOK«∞@‰õΩ
Ñ¨kÅ=ÚQÆ u~°∞=∞ÖËâ◊√_≥ [#Hõ =∞Ç¨~åA#∞ HÍ#∞. =∞i x#∞fl U q^è=Œ ÚQÍ "≥∞Ñ≤ÊOK«QÅÆ #∞? h=Ù #<≥fl@∞¡
=Ú^Œ=ÚQÆ ~å=∞Ü«∞ºÅ∞#∞fl =Ú~°"≥·i Ü«∞<≥<£ ~°H˜∆OK≥^Œ"À `≥eÜ«Ú@ ÖË^Œ∞.
F ^Õ=^Õ"å! x#∞fl Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ "≥∂z (Q˘Ñ¨ÊQÍ "≥∂ã≤) "≥∞Ñ≤Ê^•Ì=∞O>Ë,
~åQÆO : HõàÏº}˜ QÆ~∞° `«‡O`«∞_ç‰Ωõ #fl |ÅO <åˆHk? áÈh HÍ=∞ ã¨∞Yq∞K«∞ÛH˘# (~°u ã¨∞Yq∞^•Ì=∞O>Ë)
~å=∞ ~å=∞ ~å=∞Hõ$+¨‚ ~år=Ö’K«# h‰õΩ <Õ#∞ |$O^•=#OÖ’ QÀÑ≤Hõ#∞ HÍ#∞. Hõ$+¨‚Ü«∂º! x#∞fl H©iÎOz á⁄y_ç
n=Ú=O\˜ |O@#<Õ `Õ["Õ∞ <åk II~å=∞II "≥∞Ñ≤ÊOK«∞^•=∞O>Ë Éè’yx (Pkâı+¨µ_çx) HÍ#∞. PÜ«∞#H˜ "Õ~Ú<Àà◊√§ =Ù<åfl~Ú.
=∞i <åHÀ? WHõ<Õ#∞ x<≥fl@∞¡ "≥∞Ñ≤ÊOK«QÆÅ#∞? ##∞fl h"≥\Ï¡ ~°H˜∆™êÎ=Ù `«O„_ô!
"å~°kè ^•\˜ "≥∞Ñ≤ÊOK« "åÜ«ÚA_»<Õ QÍ#∞
™êfig∞! x#∞fl #=ÙfiK«∂ (P#O^ŒO`À) áê_ç (H©iÎOz) "≥∞Ñ≤Ê^•Ì=∞O>Ë <Õ#∞
™êÔ~ K«=ÙÅ "≥∞Ñ≤ÊOK« â◊|iQÍ#∞
<å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬x HÍHõáÈux. P<å_»∞ „áê}`åºQÆO KÕã≤ (ã‘`å^ÕqHÀãÖ) x#∞fl
c~å# ã‘`«xzÛ "≥∞Ñ≤ÊOK« [#‰õΩO_»QÍ#∞ "≥∞Ñ≤ÊOz# [\ÏÜ«Ú=Ù#<åflHÍ^Œ∞. D<å_»∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! x#∞fl â◊~°}∞*ÁzÛ
Usu "≥∞Ñ≤ÊO`«∞ #<≥fl\Ï¡ QÍKÕ"À II~å=∞II Ü«Ú<åfl#∞. <å `≥~°∞q^Õ.. (<å‰õΩ `≥eã≤# =∂~°æO W^˘Hõ¯>Ë...). WHõ ##∞fl
Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ "≥∂z "≥∞Ñ≤ÊOK« QÆ~°∞_»∞_»<Õ QÍ#∞ ~°H˜∆OKÕ^≥\Ï¡? h z`«Î=Ú.. <å ÉèÏQÆº=Ú `«O„_ô! h"Õ <å‰õΩ k‰õΩ¯.
H˘# HÍ=∞ã¨∞Yq∞K«∞Û QÀÑ≤Hõ QÍ#∞
q#∞uOz "≥∞Ñ≤ÊOK« "Õ~Ú<Àà◊§ É’yQÍ#∞
x<≥fl@∞¡ "≥∞Ñ≤ÊO`«∞ ##∞fl QÍKÕ ^≥\Ï¡ II~å=∞II
163 164
5-83 Hõ∆~°=Ú #Hõ∆~°=Ú#∞ ™êH˜∆ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»x
=Ú#∞fl_ç ã¨~°q ^≥eÜ«Ú>Ë ™êufiHõ=Ú
Hõ∆~°=Ú „Ñ¨ÑÖK«, =∞Hõ∆~°=Ú ‰õÄ@ã¨∞÷_»∞
''FÇ¨ÏŸ! _ÕO_ÕO——... JO@∂ Kå\ÕÑ¨Ù "Õã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ã≤iÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ IIFÇ¨ÏŸII
''_ÕO_ÕO—— Kå\ÕÑ¨Ù "Õ¿ã "å~Ú^•ºÅ ^èfiŒ x J#fl=∂@. Xy („Hõ=∞=ÚQÍ <≥iy#KÀ..)
„|Ç¨Ï‡=∞O>Ë W^Õ Jx ™êÇ¨ÏãÖ`À "Õ^Œ=Ú K≥|∞`«∞#flk... Kå\ÕÑ¨Ù "Õã¨∞Î#flk... ÉèÏ"å=∞$`«O
JO@∞<åfl~°∞. FÇ¨ÏŸ! („Ñ¨*Ï˝=O`«∞ÖÏ~å!) _ÕO_ÕO Jx (_è»=∞ _è»=∞Ü«∞x _»Ñ¨C "å~ÚOz)
ÉèíQÆ=næ`«Ö’ Ñ¨~°=∂`«‡ q=iOz# Ñ¨~°=Ú, JÑ¨~°=Ú, „Ñ¨Hõ$u, *Ï˝#=Ú, ™êÇ¨Ïã¨=Ú`À Kå\ÕÑ¨Ù "Õã,≤ =∞s K≥|∞`«∞<åfl#∞.Xy („Hõ=∞=ÚQÍ <≥iy#) „|Ç¨Ï‡=Ú
*ËÜ
˚ ∞« =Ú, *Ï˝# QÆ=∞º=Ú, ^ÕÇ¨ `«‡, Hõ~∆ =° Ú, JHõ~∆ =° Ú, ™êH˜,∆ ™êufiH=õ Ú, ‰õÄ@ã¨∞_÷ ∞» , JO>Ë... W^Õ ã¨∞=∂!
™êH˜∆Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ – g@xflO\˜ QÆ∞iOz q=iOKås H©~°Î#Ö’. NÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_Õ..
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞. 'q"ÕH=õ Ú— Jx ^Õx#O\Ï~À `≥eÜ«∞O_ç. Ñ¨~=° Ú, JÑ¨~=° Ú =∞iÜ«Ú „Ñ¨H$õ u
J<Õ =¸_çO\˜ QÆ∞iOz, "≥~°=Ù# (LáêÜ«∞=Ú`À) `≥eÜ«Ú@ÜÕ∞ ''q"ÕHõ=Ú——.
Hõ«OII PÇ¨! „|Ç¨Ï‡=Ú WkÜ«∞x Ñ¨~°=Ú<Õ ^Õ=Ù_»∞ Jx JO@∞<åflO. JÑ¨~°=Ú<Õ r=Ù_»∞ JO@∞<åflO. P Ô~O\˜H©
™êÇ¨Ïã¨=Ú# „â◊√`«∞Å∞ Ñ¨Óx Kå>ˇ#∞ q#∞_ô <åâ◊#=Ú ÖË^∞Œ . u~°"∞≥ #ÿ (ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ ) „Ñ¨H$õ uÜÕ∞ ^ÕÇÏ¨ =Ú ~°∂ÑÖÖ’ Hõ#|_»∞`«∞#flk.
''FÇ¨ÏŸ! _ÕO_ÕO—— J<≥~å ã¨∂÷ÅOQÍ Wk `≥e¿ãÎ... KåÅ∞#∞.
NÇ¨Ïi ##flÜ«∞º H˘ez K≥ÃÑÊ#∞ 'w`«<£—
Ñ¨Óx (=Ù^Œºq∞Oz) *Ï˝#=Ú Jx ^Õx#O\Ï~À, *Ë˝Ü«∞=Ú JO>Ë ÜÕ∞q∞\’,
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ *Ï˝# QÆ=∞º=Ú J#QÍ <Õq∞Ü≥∂, „QÆÇ≤ÏOK«∞>Ë ''Ü≥∂QÆ=Ú—— Jx =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞.
FÇ¨ÏŸ _ÕO_ÕO "˘y „|Ç¨Ï‡ q∞kÜ«∞x ^ÕÇÏ¨ =ÚÅÖ’ x=ã≤OKÕ ^ÕÇ¨ `«‡ *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ÉÏÇ¨Ïº „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ =¸~°∞xö =Öˇ
™êÇ¨Ïã¨=Ú# „â◊√u Kå>ˇ_çx IIFÇ¨ÏŸII HõxÑ≤OKÕ "åxÜ≥ÚHõ¯ ^ÕÇ¨ `«‡ ‰õÄ_® *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Õ. *ËÜ
˝ ∞« =Ú J#QÍ ^Õx QÆ∞iOz
`≥eã≤#KÀ WHõ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# ^Õq∞Ü«¸ ÖË^À, JkÜÕ∞. Ñ¨~°=∂`«‡<Õ *Ë˝Ü«∞=Ú
Ñ¨~°=Ú#∞ #Ñ¨~°=Ú#∞ „|Hõ$uÜ«Ú ##QÍ
JO\Ï~°∞. =∞#ã¨∞û#∞ ™êkèOz J~°úO KÕã≤H˘x# "å_»∞ *Ï˝# QÆ=∞º=Ú#∞ KÕi#>Ë¡.
"≥~°=Ù ^≥eÜ«Ú>Ë q"ÕHõ=Ú
Ñ¨~°=Ú ^Õ=Ù_»∞#∞, JÑ¨~°=Ú r=Ù_»∞ WÑ¨C_»∞ ™êufiHõ=Ú Jx ^Õxx, Ñ≤Å∞™êÎ~À ã¨~°q („Hõ=∞=ÚQÍ) PHõoOÑ¨Ù
u~°"≥∞ÿ# „Ñ¨Hõ$uÜ≥∞ ^ÕÇ¨Ï=Ú IIFÇ¨ÏŸI KÕã≤H˘O^•O. Hõ∆~°=Ú, JHõ∆~°=Ú =∞iÜ«Ú ™êH˜∆ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ J<Õ =¸_çO\˜ QÆ∞iOz
*Ï˝#=Ú *Ë˝Ü«∞=Ú *Ï˝#QÆ=∞º=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ÜÕ∞ ™êufiHõ=Ú. =∞# Hõ#∞ÅÜ≥∞^Œ∞@ =Ù#fl „Ñ¨ÑÖK«"Õ∞ Hõ∆~°=Ú. Wk
=Óx `≥eÜ«Ú>Ë Ü≥∂QÆ=Ú U^À XHõ<å_»∞ #tOK«∞#^Õ. JHõ∆~°∞_»∞ J#QÍ Hõ∆Ü«∞=ÚQÍx ‰õÄ@ã¨∞÷_»∞. ^ÕÇ¨ÏOÖ’
*Ï˝#=Ú ^ÕÇ¨`«‡, *Ë˝Ü«∞=Ú Ñ¨~°=∂`«‡, =ÙO_çÜ∞Õ <å\˜H© #tOK«x "å_Õ JHõ~∆ ∞° _»∞. WHõ ™êH˜Ñ∆ Ù¨ ~°∞+¨µ_»∞ Z=~°∞? WOÔH=~°∞...
*Ï˝#QÆ=∞º"Õ∞ ™êkèOK«∞ =∞#ã¨∞ IIFÇ¨ÏŸII N Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_≥·# u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. DÜ«∞<Õ™êH˜∆... ~åQÆ^ÕfiëêÅ‰õΩ Jf`«∞_»∞.
165 166
5-84 z`«ÎO|∞ Ö’Ñ¨Å#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
=Ú#∞fl_ç Ç¨ÏuÎOz "å_»∞ ^•#~Ú=ÙO_»=Å^•
H˘`«Î~Ú# ~Ú@∞=O\˜ H˘^ŒÖËx ãÖQÆ`«∞Å
=ÅÑ¨Ù, „¿Ñ=∞ JO>Ë ÜÕ∞q∞\’ x*ÏxH˜ ''<Õ#∞ „¿Ñq∞ã¨∞<Î åfl#—— <Õ Ü≥∞O`«=∞OkH˜ `«`«Î~°=Ú =Ú<åfl_ç `«QÆ∞ÅOQÆ =Å^• IIJkQÍHõII
`≥Å∞ã¨∞? #∂\˜H˜ `˘O|k `˘q∞‡k =∞OkH˜ HÍ=∞"åOKè«‰õΩ, =ÅÑ¨Ù#‰õΩ `Õ_®
ÉèÏ"å=∞$`«O
`≥eÜ«∞^Œ∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ''x["≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ÜÕ∞ (Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ™êfiq∞ g∞^Œ –
=Åz# "åiH˜ `å=Ú =Åz# "åi g∞^Œ) ™œÉèÏQÆº=Ú. J^Õ =ÅÑ¨Ù. J^Õ JkQÍHõ (™êfiq∞„¿Ñ=∞) ™œÉèÏQÆº=Ú WOˆH^Œ<åfl =ÙO@∞O^•? JkQÍHõ =ÅÑ¨Ù
ã¨∞Y=∞O>Ë. JkQÍHõ WOH˘Hõ\ ˜ ÜÕ∞^Œ<åfl =Ù#fl^•?—— Jx „Ñ¨tflã∞¨ <Î åfl~∞° . z`«=Î ÚÖ’ J<Õ^^Õ <Œ åfl =Ù#fl^•? JkQÍHõ ™œYºO J<Õk =∞ˆ~^Œ<åfl =Ù#fl^•? JO^ŒiH© J^Õ...
`å<Õ NÇ¨ÏiQÍ ÉèÏqOz Jxfl qKå~°=ÚÅ#∞ =∞~°z Ç¨ÏuÎOz (ÃÑ#"Õã≤H˘x... Nx"åã¨∞x „¿Ñ=∞ÜÕ∞ ã¨~°fiã¨fiO. WHõ PÜ«∞<Õ „áê}=Å¡Éèí∞_»∞ („áê}O=O\˜ Éèí~°Î)
JO>Ë J}∞=}∞=Ù PÜ«∞<Õ `å#~Ú =ÙO_»=Ö^•? JO@∞<åfl~°∞. J~Ú`Õ... WOHÍ Uq∞ HÍ"åe?
`Õ≥II Uk ™œÉèÏQÆº=∞kQÍHõ ÜÕ∞k =ÅÑ¨Ù? „áê}=Å¡Éèí∞x<£ "≥_»ÉÏã≤ (Z_»ÉÏ@∞ á⁄Ok) =∞#‡^èŒ∞x Ñ¨Ù+¨ÊÉÏ}=ÚÅ‰õΩ
Uk ã¨∞Yq∞OHõ xkQÍHõ ÜÕ∞q∞ QÆÅ^Œ∞? QÆ∞i J~Ú „áê}ÏO`«Hõ"≥∞ÿ# =º^èŒ *ˇO^Œ∞`«∂, <≥QÆ∞Å∞ Ñ¨_»∞@ (^Œ∞ódOK«∞@) J^Õq∞
z`«Î=Ú# ^•<≥ NÇ¨ÏÔ~· zO`« =∞éz „¿Ñ=∞O_ô? `«# „áê}Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«##∞ q_»z# `«Hõ∆}"Õ∞ `«# „áê}ÏÅ∞ QÍeÖ’
Ç¨ÏuÎ Ü«ÚO_»=ÅÜ«Ú#<≥ J#fl=∞Ü«∞º. Hõeã≤ áÈ=^•Ì? `«# â◊s~°OÖ’ WOHÍ „áê}O =ÙO>Ë... J^Õq∞ „¿Ñ=∞?
~åQÆO : „Ñü=∂ÉèËi XkÌHÔ · (J#∞‰õÄÅ=uÜ≥∞ÿ ) „Ñ≤ÜÚ« x`À =Ù#flÑC¨ _»∞ `å=Ú 'W^Œ~Ì ∞° — J<Õ ÉèÏ=#`À
qÇ¨ÏiOK« =K«∞Û<å? J\Ï¡ =ÙO>Ë J^Õq∞ „¿Ñ=∞O_ô? „á⁄^ŒÌã¨Î=∂#O ÃÑ·ÃÑ·#
JkQÍHõ ™œÉèÏQÆº =∞kQÍHõ =ÅÑ¨Ù
JkQÍHõ ã¨∞Yq∞OHõ #O^ŒiH˜ QÆÅ^• IIJkQÍHõII „Ñ¨}Ü«∞HõÅÇ¨Ï=ÚÅ`À#∞, |∞kúÖ’ (=∞#ã¨∞ûÖ’) Ñ¨~°=â◊`«fi=Ú á⁄O^Œ∞`«∂
=ÙO_»=^•Ì? P q^èŒOQÍ ÖËHõáÈ`Õ... J^Õq∞ „¿Ñ=∞?
„áê}=Å¡Éèí∞x Éˇ_» ÉÏã≤ =∞~°∞ÉÏ}=ÚÅ∞
z`«ÎO|∞Ö’Ñ¨Å (`«# =∞#ã¨∞ûÖ’) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x, "å_Õ `å#~Ú Ç¨ÏuÎOz
„áê}ÉÏ^èŒÅ∞ <≥QÆ∞Å∞ Ñ¨_»∞>Ë\ ˜ =Å¿Ñ
„áê}Ëâ◊fi~°∞_»∞ ^Œ#∞fl ÉÏÜ«∞ Ez# Ü«∞Ñ¨Ù_»∞ (J}∞=}∞=Ó PÜ«∞<Õ `å#~Ú#@∞¡ ÃÑ#"Õã¨∞H˘x) =ÙO_»=^•Ì? #∂`«#"≥∞ÿ#
„áê}O|∞ "Õ∞xÖ’ ÉÏÜ«∞OQÆ =Å^• IIJkQÍHõII W@∞=O\˜ H˘^ŒÖËx (JO`«∞ÖËx) q+¨Ü«∞=ÚÅ`À `«QÆ∞ÅOQÆ =Å^• (=ÚO^Œ∞QÍ<Õ
Jq∞`«"≥∞ÿ# Pã¨H˜Î Hõey Ü«ÚO_»=^•Ì?) J@∞¡QÍxKÀ WOHÍ „¿Ñ=∞ÜÕ∞q∞\˜?
XkÌÔH· „Ñ≤Ü«Úx`À <˘_»∞QÆ∂_ç Ü«ÚO_ç#Ñ¨Ù
_ç^ŒÌÔ~· qÇ¨ÏiOK«∞\˜k ÜÕ∞\˜ =Å¿Ñ
á⁄^Œ∞Ì "ÀHõÅ‰õΩ `«=∞ á⁄ÅÜ«∞Å∞Hõ ‰õÄ@=ÚÅ
|∞kúÖ’ Ñ¨~°=â◊=Ú á⁄O^ŒOQÆ =Å^• IIJkQÍHõII
167 168
=Ú#∞fl_ç 5-85 =∞O@=∞O_Õ Ü«∞yæ ^≥zÛ =∞ã≤áê`« =¸@QÆ\ ˜ì
PHõef~åÅO>Ë J#flO u<åe. JO`ÕHÍx QÆ_»¤áê~° q∞Oy`Õ Hõ_»∞Ñ¨Ù ~ÚO\˜Ö’# ^•K«∞H˘#fl x`«=~¸º<å
xO_»∞`«∞O^•? Éèí==Ú („áêÑÖzHõ Ü«∂=) `«##∞ X_»Hõ=Ú‡ (qâı+¨=ÚQÍ ^ŒO@ =∞=∞HÍ~° q∞>ˇì `«#∞fl<ÕÅ ™êQÆxK«∞Û
ÖÁOQÆnã¨∞OÎ k). Jk X_ç#¤ k (KåK«∞H˘x qãïÎ Oz#k Hõ^•!) WHõ LáêÜ«∞"Õ∞q∞\˜? |O@∞*Ëã≤ Pã¨Å<Õ áê~°^Àã¨∞QÍHõ IIQÆ_»¤II
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆu D Éèí=|O^è•Å#∞ `˘Åyã¨∞ÎOk – JO@∞<åfl~°∞ Ñ¨@ì~åx q+¨=ÚÅ áê=Ú ^≥zÛ `«ÅHÕ^Œ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞... Jn ™È^•Ç¨Ï~°}OQÍ – q#O_ç. Éˇ@∞ìH˘<åfl#k =∞O^ŒÑ≤e =ÙO_ô<å
ã‘II X_»∞¤ Éèí==Ú ^Œ#∞fl X_»Hõ=Ú‡ QÍqOK«∞ "≥@ì ãÖ™ê~° q∞k "ÕOHõ>Ëâ◊√ Q˘Å∞=x
QÆ_»¤áê~åHõe #_»∞¤H˘#∞<≥? =\˜ì =∞#∞AÅ ÃÑ_»"å_» Éˇ@∞ìQÍHõ IIQÆ_»¤II
zO^Œ∞K«∞ ^Œ∂ÔH_ç lOHõÅ<£ |O_çH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ\ ˜ì ™êÔQ^Œ=∞#fl =\˜ì=∂@ F =∂#=ÙÖÏ~å! Z=_çHõ<åfl PHõe f~åÅO>Ë, J#flO u<åe. JO`ÕHÍx
=∞O_»∞ Jyæx ^≥zÛ =∞ã≤áê`« ay~ÚOz QÆ_»¤áê~° <˘Hõ^•xfl q∞Oy`Õ PHõe f~°∞`«∞O^•? Éèí==Ú („áêÑÖzHõ Ü«∂=)
WO@ ^•K≥^Œ=∞#fl Ü≥∞@∞ìÅQÆ∞#∞? `«##∞ X_»Hõ=Ú‡QÍHõ! (qâı+¨=ÚQÍ ÖÁOQÆnã¨∞ÎOk Hõ^•!) ZO^Œ∞HõO>Ë Jk X_ç¤#
q+¨ ã¨~°Ê=Ú#∞ ^≥zÛ ÃÑ\˜ì kO_»∞QÆ x„^Œ– Éèí==Ú (KåK«∞H˘x qã¨ÎiOzÜ«Ú#fl Éèí==Ú).
áÈE_» #}QÆ∞K«∞ Ü«ÚO_»QÆÅ^≥? zOK«∞Hõ q∞#∞flÅ ÉÏˆ~ (q[$OaèOz ÃÑ·ÃÑ·H˜ Zyi Ñ¨~°∞QÆ∞Öˇ`≥Î_ç) zOHõÅ#∞
(lOHõ Å #∞) fã≤ H ˘x=zÛ |O_ç H ˜ Hõ \ ˜ ì Ñ¨ i Ô Q uÎ O z =∞# =â◊ = ÚÖ’
`ÕII "≥@ì ãÖ™ê~° q∞Ü«∞ºk "ÕOHõ>Ëâ◊! =ÙOK«∞H˘O^•=∞O>Ë... Jk [iˆQ Ñ¨xÜÕ∞<å? JOK«<å "ÕÜ«∞ÖËx WO„kÜ«∂Å∞
=∞x+≤ K≥Ñ≤Ê# f~°∞# =∂@ q#∞<≥ Ü≥∞=fiiHõ<åfl ÜÕ∞Å z‰õΩ¯ (Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ ÖÁOQÆ∞`å~Ú?) á⁄Oz á⁄Oz (^•y ^•w)
x#∞fl Q˘Å∞=Hõ Hõ_»`Õ~°∞ @#flHÍ^Œ∞ =ÅÑ¨ÙÅ`À, ÉÁO_»Éˇ@∞ìQÍHõ! (ÑÖ_»Éˇ@∞ì#∞ Hõ^•!)
J#fl=∂~°∞º_»∞ É’kèOK≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ. ÉèíQÆÉèíQÆ=∞O_Õ =∞O@#∞ fã≤H˘x =zÛ, =∞ã≤Ñ¨\ ˜ì# áê`«QÆ∞_»¤Ö’ Hõ\ ˜ì =∞#
~åQÆO : HÍOÉ’k WO\’¡ ^•z =ÙOK«∞H˘O^•O JO>Ë Jk [iˆQ Ñ¨xÜÕ∞<å? Ç≤Ï`«=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•?
QÆ_»¤áê~° q∞Oy`Õ <åHõe ns<å~¸– ^ŒO@ =∞=∞HÍ~°=Ú (k@ì"≥∞ÿ# "åº"≥∂Ç¨Ï=Ú), `«##∞ |O@∞#∞ KÕã≤, Pâ◊Å "≥O@
"˘_ç¤# Éèí==Ú ^Œ#∞fl "˘_» Hõ=Ú‡QÍHõ IIQÆ_»¤II `«~°∞=Ú`«∞Ok. JO`ÕHÍx `«#x Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ H˘#™êQÆxã¨∞ÎOk?
Jâ◊Hõº"≥∞ÿ# q+¨=Ú#fl ã¨~°Ê=Ú#∞ fã≤H˘x =zÛ kO_»∞ „HÕ^ŒÉˇ@∞ìH˘x
zOK«∞Hõ q∞#∞flÅ ÉÏˆ~ zOHõÅ#∞ |O_ç QÆ\ ˜ì
=OK«∞H˘<Õ =∞#fl#q =ã¨=∞~¸º<å Ñ¨_»∞H˘#=K«∞Û<å? Jk =Ó~°∞H˘x =ÙO@∞O^•? F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! Wk "≥@ì
Ü≥∞OK«~åx ~ÚO„kÜ«∞=Ú Öˇ=fiiH˜ <ÕÅ z‰õΩ¯ ãÖ™ê~°=Ú (`åÑ¨=Ú HõeyOK«∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú). x#∞fl Q˘Å∞=x =\˜ì =∞#∞AÅ#∞
á⁄Oz á⁄Oz =ÅÑ¨ÙÅ ÉÁO_»Éˇ@∞ìQÍHõ IIQÆ_»¤II (™ê=∂#∞ºÖˇ·# =∞#+¨µºÅ#∞), Wk ÃÑ_»"åÜ«∞ Éˇ@∞ì#∞ (ÃÑ_»K≥qx Éˇ_»∞`«∞Ok).
169 170
5-86 WK«ÛHÍÅ∞ ¿ãã≤¿ãã≤ ~Ú‰õΩ¯=ÅO\˜ Ü«∞O\˜
=Ú#∞fl_ç "≥∞pÛ #`«x #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ
K≥K≥Û~° H“y@ ‰õÄ_ç N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x
D ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ q∞H˜¯e JK«Û=ÚQÍ #∞~°"≥∞H©¯ #Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ IIq∞H˜¯eII
<Õ~°Êi JO@∞<åfl~°∞. Pq_» "ÕOHõ@Ñü Nx"åã¨∞x 'JHõ¯~°Åhfl— f~°∞ã¨∞ÎO^Œ@.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
HÍˆ~º+¨µ ^•ã‘, Hõ~°}Ë+¨µ =∞O„f...—— J<åfl~°∞ Hõ^•! ÃÑ^ŒÌÅ∞. [QÆ<åfl^äŒ∞_≥·# Éèí~°Î#∞
`«# Hõ#∞ã¨#flÅÖ’ =ÙOK«∞HÀ=@O JO`« `ÕeHõÜ∞ÿ≥ # Ñ¨<gÕ ∞ HÍ^Œ∞. Pq_» PÜ«∞##∞ [QÆ[˚#xÜ≥ÿ∞# D JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ZO`À Q˘Ñ¨Ê <Õ~°Êi (*Ï}). D"≥∞ Ñü
'JHõ¯~°Åhfl niz#k— (`«# Éèí~°Î J=ã¨~°=ÚÅ#xflO\˜h f~°∞Û ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ
'~Ú‰õΩ¯=ÅO\˜ Ü«∞O\˜— "≥∞K«∞ÛH˘O@∞O^Œ@..PÜ«∞# ˆH∆=∞ ã¨=∂Kå~åÅ∞ =∞m§
[=~åÅ∞).
=∞m§ J_çy KåÖÏ "≥∞K«∞ÛH˘O@∂ =∂\Ï¡_»∞`«∞O^Œ@. K≥K≥Û~° (Ju j„Ñ¶¨∞OQÍ)
ãÖk@ _≥O^Œ=Ú Hõiyã¨∞ÎO^Œ@. `«e¡ <Õ~°fix q^Œº =ÙO^•? P"≥∞ `«# Hõ#∞flÅ`À<Õ #=Ùfi`«∂ `«# <å^èŒ∞x `«Ñ¨ÊHõ (Ju„Hõq∞OK«Hõ...
q#Ü«∞OQÍ) K«∂ã¨∞OÎ ^Œ@. q∞#flHõ (T~°H<õ .Õ . Éˇ@∞ìãi¨ ÖË‰Ωõ O_®) =∂\Ï¡_∞» `«∞O^Œ@.
LII q∞H˜¯e <Õ~°ÊÔ~·# ãüq∞Oz# D JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆÜ«Ú<£ Ãã·QÆÅ`À<Õ Pâ◊Å∞ Ñ¨ÙiH˘Å∞Ê`«∞O^Œ@. [OÔH# (Éˇkiã¨∞Î#fl@∞¡) Hõ#∞ÉÁ=∞‡Å∞
JHõ¯~° niÛ =Å¡Éèí∞x HõK«Û=ÚQÍ #∞~°"≥∞ÔH¯ ¿Ñi‡`À =Ú_ç"Õã¨∞ÎO^Œ@. ™êfiq∞x J#∞fl=`À (P¿ÑHõ∆`À) Hõã¨∞~°∞H˘O@∞O^Œ@. JO`«\ ˜
K«Hõ¯x H©~°Î#O|∞ Q˘x *Ï#∞ `≥#∞OQÆ∞# *ˇÃÑÊ J#flÜ«Ú<£ Q˘Ñ¨Ê <Õ~°Êi P `«e¡.
xHõ¯=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞#∞ h~°["åã≤x "≥∞K«∞Û nxx<£ =∂\˜ =∂\˜H© ãÖ„Éèí=∞O`À `«# K≥H˜¯à◊√§ <˘‰õΩ¯H˘O@∞O^Œ@. J|ƒ! <å
™êfiq∞ ZO`« `«fi~°QÍ ##∞fl KÕ~å_»∞ Jx á⁄OyáÈ~Ú, "Õ∞~°Å∞ g∞i (`«# a_çÜ«∞O
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u =^Œe"Õã≤), PÜ«∞# „Ñ¨Hõ¯<Õ ‰õÄ~°∞ÛO@∞O^Œ@, P JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ. ™êfiq∞ ~åOQÍ<Õ
q∞H˜¯e <Õ~°Êi Ü«∞Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ Q“~°=OQÍ Hõ~°∂Ê~° `åO|∂Å=Ú`À `«# Éèí~°Î#∞ PÇ¨fixOz, Ç¨~°uxã¨∞ÎO^Œ@.
JHõ¯~° niz Ñü#Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ IIq∞H˜¯eII (ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ |^ŒúOQÍ Q“~°=hÜ«ÚÅ#∞ JÖÏ PÇ¨fixOKåe). JO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê
<Õ~°Êi, P `«e¡.
Hõ#∞flÅ<≥ #=Ùfi #qfi HÍO`«∞x `«Ñ¨ÊHõ K«∂z WK«ÛHÍÅ∞ ¿ãã≤¿ãã≤, („Ñ≤Ü«∞=K«#=ÚÅ#∞ =∞~°Å =∞~°Å =∂\Ï¡_ç, ˆH∆=∞
q∞#flHõ =∂\Ï_ô #Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ ã¨=∂Kå~°=ÚÅ_»∞QÆ∞`«∂ =∞s =∞s "≥∞K«∞Û‰õΩO@∞O^Œ@, P JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ.
ã¨#flÅ<Õ Ü«∂ã¨ˆ~z [OÔH# ÉÁ=∞‡Å∞ =Oz `«~°∞"å`« P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K≥K≥Û~° H“y@ (Ju j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ H“QÆeOz) PÜ«∞#
J#∞fl=`À H˘ã¨sx Ü«∞Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ IIq∞H˜¯eII #ÅiOK«∞#@. ^•x Ñ¶ë`«OQÍ<Õ JK«Û=ÚQÍ (ˆH=ÅO `«#ˆH J#fl@∞¡QÍ) PÜ«∞#
''=Ù~°"≥∞H©¯#∞—— (=Hõ∆ ã¨÷Å=Ú <å„Hõq∞OzO^Œ@). JO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê<Õ~°Êi D
™êÔ~‰õΩ K≥‰õΩ¯Å∞ <˘H˜¯ ã¨~°∞ã¨<≥ ‰õÄK«∞O_ç JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ `«e¡.
"Õ∞~°Å∞ g∞s #Å"Õ∞Å∞ =∞OQÆ
QÍ~°qOz qÉèí∞xH˜ HõÑ¨C~° q_≥q∞zÛ
Ü«∂~°`«∞ÖˇfÎ #^≥ Ü«∞Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ IIq∞H˜¯eII
171 172
=Ú#∞fl_ç 5-87 #_»∞=∞ #_»∞=∞ q*Ï˝#Ñ¨Ù Hõ^äŒÅ∞ q#∞@
'q"ÕH˜— JO>Ë P^èŒ∞x‰õΩÅ∞ `«ÅK«∞#@∞¡ 'J#Öˇ·*ò— KÕÜ«∞QÆey#"å_Õ... HÍh z_»∞=Ú_ç<åKå~°º ¿ã=¿ãÜ«Ú@
Z_»Ü«∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ÃÑ· ÉèÏ~°=Ú "Õã≤
WHõ¯_ç J~°úO ^ÕÇ¨Ï=Ú#‰õΩ P`«‡‰õΩQÆÅ `å~°`«=∂ºxfl 'J#Öˇ·*ò— KÕÜ«∞QÆÅ Ü≥∂y.
Hõ_»∞"≥·+¨‚=ÙÅ Hõ$Ñ¨ Hõey ã¨∞dOK«∞@ IIÑ¨~°=∞II
q"Õ‰õΩÅ∞ ZÑ¨C_»∂ '`«ÅáÈã¨∞H˘O@∂— (PÖ’K«#Ö’¡ x=∞QÆfl"≥∞ÿ) Ü«ÚO\Ï~°∞. "å~°∞
Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å∞. Ñ¨~°=∞ "≥·+¨‚=ÙÅ∞. "åi Ñ¨^Œú`Õ JO`«.. JO@∞<åfl~°∞. D H©~°Î#Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. "åi Ñ¨^Œú`Õq∞\’ K«Hõ¯QÍ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. "å~°∞ F =∂#=ÙÖÏ~å! D Ö’HõOÖ’ Ñ¨~=° ∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞ „Ñ¨`ºÕ Hõ Ñ¨ûúŒ Hõey=ÙO\Ï~°∞.
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· `«=∞ ÉèÏ~°O "Õã≤ "≥·+¨‚=ÙÅ ^ŒÜ«∞#∞ á⁄Ok JÅ~°∞K«∞O\Ï~°∞, "å~°∞ q"Õ‰Ωõ Å∞. ÉÏQÆ∞QÍ qKåiOz (PÖ’zOz), ÉèQí =Æ `ü``« Î« fi=Ú J~°Oú KÕãH≤ ˘x,
(ã¨∞YOQÍ =ÙO\Ï~°∞). D H©~°Î#Ö’ q*Ï˝#=Ú JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x `«`«Î fi=Ú Ñ¨~°=∞ "≥·+¨‚=ÙÅ ^ŒÜ«∞#∞ á⁄Ok, xtÛO`«QÍ =ÙO\Ï~°∞.
`≥Å∞ã¨∞H˘<Õ =∂~°æ=Ú Jx J~°úO. "≥Ú^ŒÅ ("≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@) "å~°∞ P`«‡*Ï˝#O `≥eã≤H˘O\Ï~°∞. P`«‡ J~Ú#^Õ^À,
`ÕII Ñ¨~°=∞ Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞ "≥∞K«∞Û Ñ¨^Œúu ~Úk P`«‡HÍxk (J<å`«‡) U^À `≥eã≤H˘O\Ï~°∞. `«~°∞"å`« NÇ¨Ïi `«=∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ
^èŒ~° q"Õ‰õΩÅ∞ zOuOK«∞ `«ÅÑ¨Ù xkÜ≥∞ =ÙO\Ï_»x „QÆÇ≤ÏOz PÜ«∞##∞ "≥^Œ∞‰õΩ@=∂x, PÜ«∞# ^è•º#OÖ’ =ÙO\Ï~°∞.
u~°∞=∞ÖËâ◊√xÃÑ·#<Õ ÉèÏ~°=ÚOz P Ñ¨xH˜ J_»¤OH˜ J~Ú# `«=∞ WO„kÜ«∂Å á⁄QÆ~°∞#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’=ÙOz `«=∞Ö’
JÅ~°, "≥·+¨‚= Hõ$Ñ¨Ü«∞<≥ J#fl=∞Ü«∞º xH˜∆Ñ¨Î"≥∞ÿ "ÕkOKÕ HÀÔ~¯Å#∞ L_çyOK«∞H˘O\Ï~°∞ (x~°∂‡eOK«∞H˘O\Ï~°∞).
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ P Ü≥∂QÆ∞Å∞ `«=∞ Ñ¨Ù}ºÑ¶Ö¨ Ïxfl ''Hõ$ëê‚~Ê° }O—— Jx ÉèQí =Æ O`«∞xˆH JiÊ™êÎ~∞° .
Ñ¨~°=∞Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å Ñ¨^Œúu Wk „â◊^ŒúQÍ ^Õ=ÙxÃÑ· ÉèíH˜Î ¿ãã¨∞@ (ÉèíH˜Î=∂~°æOÖ’ =ÙO_ç x~°fiÇ≤ÏOK«∞@) ‰õÄ_» "åi
^èŒ~°}˜Ö’ q"Õ‰õΩÅ∞ `«ÅáÈã¨∞H˘#∞@ IIÑ¨~°=∞II Ñ¨ûúŒ ÜÕ∞. W+¨Ñì Ó¨ ~°fiHOõ QÍ, `«$Ñ≤QÎ Í ZÑ¨C_»∂ Ñ¨~=° ∂`«‡ ^è•º#OÖ’ (^è•º# Ü≥∂QÆOÖ’)
=ÙO\Ï~°∞. "åi â◊s~°O D „Ñ¨Hõ$uÖ’ =Ù#flÑ¨Ê\˜H©, =∞#ã¨∞û =∂„`«O D „Ñ¨Hõ$u`À
"≥Ú^ŒÅ <å`«‡*Ï˝#=Ú `≥eã≤ Ñ≤=∞‡@ U ã¨=∞‡O^èŒ=¸ (ãÖ|O^èŒ=Ú) ÖË‰õΩO_® `«=∞x `å=Ú =∞iz ~°q∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÖ’x Ç¨Ïi<≥~°∞QÆ∞@
=Ù^Œ∞>ˇÿ# WO„kÜ«∂Å <˘_çã≤ =OK«∞H˘#∞@ J~Ú`Õ "å~°∞ rqOzÜ«Ú<åfl~°∞ HÍ=Ù#, =∞^èŒº=∞^èŒº D „Ñ¨ÑÖK«O`À
QÆ∞_çQ˘#fl `«#Ö’ HÀiÔH Å∞_»∞QÆ∞@ IIÑ¨~°=∞II ãÖ|O^èŒO ÃÑ@∞ìH˘x=Ù#flÑ¨C_»∞ ÉèíQÆ=`«Î`«Î fiO q=iOKÕ Hõ^äŒÅ∞ qO@∞O\Ï~°∞.
z_»∞=Ú_ç`À (Jã¨Å∞ z_ç=Ú_ç JO>Ë...`˘„@∞ÉÏ@∞ Jx J~°÷O... WHõ¯_»
`«# Ñ¨Ù}º Ñ¶¨Å=ÚÅ∞ ^≥·==Ú H˘ã¨QÆ∞@ ãÖ„Éè=í ∞O`À Jx J~°O÷ KÕãH≤ À"åe). QÆ∞~°∞=ÙÅ ¿ã=KÕÜÚ« @ "åi Ñ¨ûúŒ . q_»∞=Hõ
Ñ¨x=_ç J`«xÃÑ· ÉèíH˜Î ¿ãã¨∞@ JO`å N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x^Õ ÉèÏ~°=∞x `«=∞ Hõ~°Î=ºO KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. Ñ¨~°=∞"≥·+¨‚=ÙÅ
`«xq`À x~°O`«~° ^è•º#Ü≥∂QÆÑ¨~°∞_Ò@ J#∞„QÆÇ¨ÏO á⁄Ok "å~°∞ x`«º=¸ ã¨∞Y=Ú`À<Õ =ÙO\Ï~°∞.
=∞#ã¨∞`À „Ñ¨Hõ$u ã¨=∞‡O^èŒ=Ú =∞~°K«∞@ IIÑ¨~°=∞II
173 174
5-88 `≥~°=QÆ∞(QÆ) Ô~Ñ¨ÊÅ ^≥Å¡ "å~° =Öˇ
=Ú#∞fl_ç `≥~°=Hõ pHõ\ ˜ n~° k^Õ
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ =∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `≥~°QÆ∞ "ÕOHõ\ÏkèÑ¨ h "≥é∞QÆ∞^Œ∞
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥·# Pkâı+¨`«ÅÊâß~Ú Ü≥∂QÆx„^ŒáÈ`«∞<åfl_»∞. âı+¨µ_»∞ "≥∞é∞QÆ∞Å∞ K«Å∞¡K«∞ "Õ∞Å∞H˘#"Õ IIÉè’yII
|∞ã¨H˘_»∞`«∞<åfl PÜ«∞# Ü≥∂QÆx„^ŒáêÜ«Ú@ÜÕ∞ (q_»K«∞>Ë) ÖË^Œ∞. ™êfig∞! `«fi~°QÍ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"Õ∞Ö’¯#=Ü«∂º! JO@∞<åfl~°∞. q~å@∞Ê~°∞+¨µ_≥·# PÜ«∞#‰õΩ ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖË
<Õ„`«=ÚÅ∞. PÜ«∞# Hõà√◊ §=¸ã¨∞H˘O>Ë Ö’HÍÅÖ’ q∞yÖËk pHõ\Ü ˜ ∞Õ Hõ^•! JO^Œ∞Hˆ F ^Õ=^Õ"å! hÉè’yâ◊Ü∞« #=Ú#∞ (`«ÅÊ"≥∞#ÿ Pkâı+µ¨ _»∞ ‰õÄ_®) |∞ã¨H˘>ˇ_ì xç
"≥∞é∞QÆ∞Å∞ K«Å∞¡K«∂ "Õ∞ÖÁ¯#"Õ... JO@∞<åfl~°∞. ~åyˆ~‰õΩÅÑ¨Ó J#fl=∞Ü«∞º D (|∞ã¨H˘@∞ìK«∞<åfl_»∞). h=Ù Ü≥∂QÆx„^Œ áÈ=ÙK«∞<åfl=Ù. ^•xx áêÜ«Ú=Ú (q_çz)
H©~°Î# „"åã≤#"å~°∞ é, ~°Å =∞^èŒº PO`«~°ºO Ñ¨\ ˜ìOK«∞H˘#fl@∞¡.. ÖË^Œ∞. "Õ∞Å∞H˘#"Õ (x„^Œ"Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º!)
K«OII `≥~°∞=Hõ `≥Å¡<Ò Hõ#∞Å `≥Å¡QÆ"å~°^Œ∞ ã¨∂~°∞º_Õ_ç~å? „Ñ¨Éèí∂! h=Ù Hõ#∞flÅ∞ `≥é∞=xKÀ h <Õ„`«=ÚÖˇ·# ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖˇÖÏ
=∞iÜ≥ÚHõ Hõ#∞fl K«O„^Œ∞_»@ =∞uÎÅ∞ "≥<≥flÅ~å^Œ∞, JO^Œ∞KÕ ^Àº`«Hõ=∞=Ù`å~°∞? P Hõ=∞Å q∞„`«∞_≥·# ã¨∂~°∞º_»∞, "≥#flÅ ˆ~}∞=Ù (~åA J~Ú#)
`«fi~°Ñ¨_ç âı+¨`«Åfiq∞@∞ `å<£ |∞ã¨H˘>ˇì#∞ "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂ J~Ú# K«O„^Œ∞_»∞ "≥ÅÜ«∞~°∞ ("≥Å∞=_»~°∞). JkQÀ J~°∞}À^ŒÜ«∞=∞=Ù`«∞#flk
u~°∞=∞Å<åÜ«∞HÍ! ~ÚÑ¨Ù_»∞ `ÕÅ∞Û=Ú x^Œ∞~Ì ° J#fl=∞Ü«∞º<≥<.£ (`≥Å¡"å~°∞É’`«∞#flk) J#∞fl= =∞Åã‘ (H˘OK≥=Ú „Ñ¨Ü«∞uflOz) h q@∞ (h=Ù
~åQÆO : Éèí∂áêà◊O WÑ¨C_»∞) q∞#flHõ (T~°Hõ<Õ) "Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º!
Éè’yâ◊Ü«∞#=Ú#∞ |∞ã¨H˘>ˇì_çx
™êfig∞! h `≥Å¡x Hõ#∞flÅ∞ `≥~°∞=Hõ áÈ`Õ [Å[=ÚÅ∞ (Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞, HõÅ∞=Å∞
Ü≥∂QÆx„^ŒáêÜ«Ú#∞ "Õ∞ÖÁ¯#"Õ IIÉè’yII
qiÜ«∞QÆ <˘Å¡=Ù (qHõã≤OK«=Ù) ã¨∂~°∞º_»∞~åHõ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞ K«O„^Œ∞_»∞ ~åHõ HõÅ∞=Å∞
Hõ#∞flÅ∞ ^≥~°∞=Hõ Hõ=∞ÅÉÏO^èŒ=Ù_»∞ qHõã≤OK«ÖË=Ù Hõ^•! h HõÅ¡ x^Œ∞~° (^˘OQÆx„^Œ) "≥∞Å¡<åÜ≥∞(HõO\˜H˘Å∞‰õΩÅ‰õΩ =zÛ
"≥<≥flÅ ˆ~}∞=Ù "≥ÅÜ«∞ k^Õ KÕiOk). Jk x#∞fl HõqÜ«∞QÆ xK«∞Û@ÖË^Œ∞ (x#∞fl "åºÑ≤OK«xÜ«∞º^Œ∞... J#QÍ
J#∞fl= =∞Åã‘ #~°∞}À^ŒÜ«∞q∞^Õ =º=Ç¨ÏiOK«xÜ«∞º^Œ∞). JO^Œ∞Hõ<Õ x^Œ∞~°"Õ∞ÖÁ¯#=Ü«∂º!
q∞#flHõ hq@∞ "Õ∞Å∞H˘#"Õ IIÉè’yII
^Õ"å! h Ô~Ñ¨ÊÅ∞ `≥~°∞=QÆ ã¨∂~°º^ŒÜ«∞"≥∞ÿ `≥Å¡"å~°∞`«∞Ok Jq `≥~°∞=Hõ
`≥Å¡x Hõ#∞flÅ∞ ^≥~°∞=Hõ qiÜ«∞QÆ
(`≥izÜ«ÚOK«Hõ áÈ`Õ) pHõ\ ˜ ZÖÏ `˘Å∞QÆ∞`«∞Ok? `≥éQÆ∞ "ÕOHõ\ÏkèÑ¨ (K«Hõ¯x
<˘Å¡Hõ [Å[=Ú Å∞#fl q"Õ
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!) h=Ù ã¨~°fi=Ú <≥é∞QÆ∞^Œ∞=Ù. "≥∞é∞QÆ∞Å∞ K«Å∞¡K«∞ (HÍO`«∞Å∞
HõÅ¡ x^Œ∞~° x#∞ QÆqÜ«∞QÆ xÜ«∞ºHõ
q~°l=Ú‡`«∂) "Õ∞Å∞HÀ=Ü«∂º!
"≥∞Å¡ <åÜ≥∞ x@ "Õ∞Å∞H˘#"Õ IIÉè’yII
175 176
5-89 =@Ñ¨„`«â◊Ü«∞# Éèí∞=#áêÅ# [O`«∞–
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨∞@HÍ~°Hõ Hõ~°} â◊$OQÍ~åkèáê
Ñ¨@∞`«~° x`«º"≥·Éèí=~åÜ«∞ u~°∞"ÕO–
=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# Éèí[# w~åfi}˜Ö’ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ =∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Hõ@yixÅÜ«∞ [QÆ<åfl^ä• II`«fi"Õ∞=II
F [QÆ<åfl^ä•! `«fiO U= â◊~°}O (h"Õ k‰õΩ¯) JO@∞<åfl~°∞. Hõ=∞Å<åÉèÏ! hˆH
ÉèÏ"å=∞$`«O :
â◊~°}∞. F Nx"å™ê! Jx PiÎ`À PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèíH˜Î`À D Éèí[#áê_ç`Õ =∞#
áêáêÅ∞ Ñ¨\ÏÑÖK«Å=Ù`åÜ«∞<Õ =∂@ Ñ¨~°=∞ã¨`«ºO ''[O`«∞Ñ¶¨∞@HÍ~°Hõ Hõ~°}——– F Hõ=∞Å<åÉèÏ! N [QÆ<åfl^ä•! x<Õfl <Õ#∞ â◊~°}∞*ÁzÛ Ü«Ú<åfl#∞. x<Õfl
JO>Ë ã¨$+≤Öª ’x [O`«∞ ãÖÑ¶∞¨ =ÚÅxflO\˜ Ü≥ÚHõ¯ LxH˜H© =∞xH˜H© HÍ~°}Éè∂í `«∞_≥#· â◊~°}∞*ÁKåÛ#∞ „Ñ¨Éèí∂!
"å_»x J~°úO. ‰õΩO[~° =~°^Œ∞_»∞ JO>Ë QÆ*ËO„^Œ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ Jx J~°úO. F "åã¨∞^Õ"å! NHõ$ëê‚! "å=∞#=¸sÎ! F <å~°ã≤OÇ¨! N=x`å=Å¡ÉèÏ!
P."≥II h"≥ â◊~°}=∞Ü«∞º! h~°[<åÉèí! =∂ Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å! ^èŒ~°}©<å^è•! ^Õ=<å^ä•! F Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! Ñ‘`åO|~°^è•s! [QÆ<åfl^ä•!
â◊~°}g∞"≥ ã¨~°fi[QÆu=O^Œº! x<Õfl â◊~°}∞*ÁzÛux.
Éèí[#"ÀÖˇ `≥eÃÑ =∂ J#fl=∂~°∞ºO_»∞ F |Å~å=Úx `«=Ú‡_®! Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞ëê! H©∆~°™êQÆ~°x"å™ê! F QÆ*ËO„^Œ
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µx ^ŒÜ«∞ |_»Ãã #`«_»∞. ãÖ~°Hõ∆HÍ! ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞"å_®! â◊√ÉèíHõ~å! ã¨∞=ÚMÏ! ^Õ==Å¡ÉèÏ!
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q h=Ù HõeÑ¨Ù~°∞+¨µxKÕ „áêÑ≤ÎOK«∞ ^À+¨=ÚÅ#∞ x"åiOK«∞"å_»=Ù. F [QÆ<åfl^ä•
<Õ#∞ x<Õfl â◊~°}∞*ÁzÛ Ü«Ú<åfl#∞.
`«fi"Õ∞= â◊~°}O `«fi"Õ∞= â◊~°}O
Hõ=∞Ö’^Œ~° N[QÆ<åfl^äŒ II`«fi"Õ∞=II F =@Ñ¨„`«âß~¸! (=∞é˜] P‰õΩÃÑ· x„kOK«∞ ^Õ"å!) [QÆnâ◊fi~å! F [O`«∞Ñ¶∞¨ @
"åã¨∞^Õ= Hõ$+¨‚ "å=∞# #~°ã≤OÇ¨Ï HÍ~°Hõ Hõ~°}Ï! (ã¨$+≤ªÖ’x [O`«∞ ãÖÑ¶¨∞=ÚÅxflO\˜Ü≥ÚHõ¯ LxH˜H©, =∞xH˜H©
Nã¨fâ◊ ã¨~°ã≤[<Õ„`å HÍ~°}Éèí∂`«∞_≥·# "å_®!) â◊$OQÍ~° <åÜ«∞HÍ! x`«º=¸ k@ì"≥∞ÿ# "≥·Éèí==ÚÅ`À
Éèí∂ ã¨∞~°=Å¡Éèí Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ Ñ‘`«– â’aèÅ∞¡ „Ñ¨Éèí∂! Ñ¨q„`« "ÕOHõ@yi x"å™ê! F [QÆ<åfl^ä•! <Õ#∞ x<Õfl â◊~°}∞
ˆHâıÜ«∞=ã¨# [QÆ<åfl^ä• II`«fi"Õ∞=II *ÁzÛÜ«Ú<åfl#∞, `«O„_ô!
|ÅÉèí„^•#∞[ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨^Œ∞QÆ÷–
[ÅkèqÇ¨~° ‰õΩO[~°=~°^Œ
ã¨∞ÅÉèí ã¨∞Éèí^•ã¨∞=ÚY ã¨∞ˆ~â◊fi~°
Hõe^À+¨Ç¨Ï~°} [QÆ<åfl^ä• II`«fi"Õ∞=II
177 178
=Ú#∞fl_ç 5-90 [QÆ=ÚÖ’ "≥Å¿ã\˜ ãÖ™ê~° ã¨∞Y=∂
Wk=~°Ö’ KåÖÏ H©~°Î#ÅÖ’ Jxfl\ ˜H© Pk=¸Å=Ú NÇ¨Ïˆ~ Jx K≥áêÊ~°∞ xy_ç# =∞O„`«=ÚÅ x[=∞Ç≤Ï=∂
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ''WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ÖË_»x ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú =Å^Œ——<åfl~°∞ áÈ`«#. q∞QÆ∞Å N "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ #∞#fl ^≥·==∂
K«~åK«~° ã¨$+≤Öª ’ Jhfl Ñ¨~=° ∂`Õ‡ J#flk "Õ^=Œ Ú. P ã¨`åº<Õfl <˘H˜¯ =HÍ¯}˜ã∞¨ <Î åfl~∞° =ÚQÆ∞~°∞ "ÕÅ∞ÊÅÖ’x =¸ÅHõO^Œ=∂ IIh"ÕII
WOH˘Hõ™êi J#fl=∞Ü«∞º, JÅ"ÀHõQÍ (ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ) `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#=~°`=« Ú (ZÅ¡ÑC¨ _»∂) x#∞fl H˘eK≥^=Œ Ú ™êfig∞! JO@∞<åfl~∞° . QÆq∞ K«O„^•H∆Í! F ^Õ=^Õ"å! â◊~}° ∞ `«O„_ô! =∂‰õΩ k‰õΩ¯ h"Õ. ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï x<Õfl `«ÅK«∞H˘O\ÏO.
JO>Ë ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞ÖË <Õ„`«=ÚQÍ HõÅ"å_»x. JO>Ë... PÜ«∞# HõO@|_»‰õΩO_» F Hõ~°∞}Ïxnè! =∂ <Õ~°=ÚÅ<Õ, Ñ¨~°QÆ}Õz =∞=∞‡efl "≥e"ÕÜ«∞‰õΩ „Ñ¨Éèí∂! "Õ∞=Ú
Uk[~°∞QÆ∞`«∞Ok? „Ñ¨ÑÖK«OÖ’, ã¨∞YO..ã¨∞YO...ã¨∞YO... Jx ãÖ™ê~°ã¨∞YO h a_»¤ÅO. =∞=∞‡efl h=Ù HÍHõ WOÔH=~°∞ ~°H˜∆™êÎ~°∞? Jhfl h"Õ J~Ú#Ñ¨C_»∞
HÀãÖ "≥OÑ¨~å¡_Õ "åˆ~, JO`å. Jk ‰õÄ_® NÇ¨Ïˆ~...JO@∞<åfl~°∞. WOÔH=i#_»∞QÆ QÆÅO?
HõOII `«Å`«∞=Ú h"Õ kHõ¯x =∂<≥@ì<Õ (Z^Œ∞~°∞QÍ..Jx"å~°ºOQÍ) =ÙO_Õ ã¨∂~°∞ºxÖ’x J^Œ∞ƒù`«HÍOu
HõÅHÍÅ=Ú HÍ=Ù=∞Ü«∞º QÆq∞ K«O„^•Hõ∆! h"Õ. K«O„^Œ∞xÖ’x k=ºHÍOu Ñ¨ÙO[=Ú ‰õÄ_® h^Õ. Ü«∞[˝<å~åÜ«∞}∞x=Öˇ
H˘Å∞`«∞=Ú J#=~°`«=Ú x<£ Pq~°ƒqù Oz JO^Œsfl ~°HO∆˜ KÕ „Ñ¨HÍâ◊~∂° áê! ^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’#∂ =Ù#fl k=ºâ◊‰Ωõ ÅÎ hfl
h#∞OKÕ"åiH˜ =KåÛ~Ú. (ÖËHõáÈ`Õ "åÜ«Ú^Õ=ÙxH˜ D „Ñ¨ÉèíO[#O Ü≥∞\Ï¡
JÅ"ÀHõQÆ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi wiÎOK≥<£. =ã¨∞ÎOk?). J\˜ì hˆH â◊~°}∞.
~åQÆO: ^èÕ#∞Hõ „Ñ¨Éèí∂! r=ÙÅO^ŒiÖ’#∞ '„áê}O— Jxfl "≥·Éèí"åÅ#∂q∞Oz#k. P „áê}"Õ∞
h"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯ x<Õfl`«Å`«∞=Ú h=Ù. "Õ^=Œ ÚÅxflO\˜Ö’x Q˘Ñ¨Ê J~°=ú Ú U^≥`· =Õ Ù#fl^À Jk‰õÄ_® h"Õ. Ñ¨~=° ∞Ñ¨^=Œ Ú
HÍ=Ù=Ú <Õ~°"≥∞OK«Hõ Hõ~°∞}Ïxnè IIh"ÕII ^•fi~å<Õ rqH˜ [##=∞~°}ÏÅ K«„Hõ|O^èŒO#∞Oz q=ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk. P Ñ¨~°=∞
Ñ¨^ŒO J#∞„QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ "ÕÔ~=fi~°∂ HÍ^Œ∞.. h"Õ#Ü«∂º! K«~°=ÚÅ∞
<≥@ì# ã¨∂~°ºÖ’x <≥ÅH˘#fl `Õ[=∂ (QÆ=∞#=ÚQÆÅq), JK«~°=ÚÅ∞ (QÆ=∞#=ÚÖËx =$Hõ∆=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#q), g@xfl\ ˜
QÆ\ ˜ìQÍ K«O„^Œ∞xÖ’x HÍOuÑ¨ÙO[=∂ P^è•~°"≥∞ÿ#"å_»=Ù h"Õ. J\˜ì h"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯.
Ñ¨Ù\˜ì~°H˜∆OKÕ Ü«∞[˝Ñ¨Ù~°∞+¨µx „Ñ¨HÍâ◊=∂
F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! [QÆ=ÚÖ’ ãÖ™ê~°"Õ∞ ã¨∞YO J#fl@∞¡ ÉèÏqOz P ã¨∞YO
"˘@∞ìHõ ^Õ=`«ÅÖ’ #∞O_ç# â◊H©Î IIh"ÕII
HÀã¨"Õ∞ `«Ñ≤Oz áÈ`«∂, ^•x HÀã¨"Õ∞ Hõ+¨ì#ëêìÅ∞ Éèíiã¨∂Î JO`årq™êÎ~°∞. P
ã≤~°∞Å∞ q∞Oz#Ü«∞\˜ì r=ÙÅÖ’ „áê}=∂ ã¨∞YO U^≥·`Õ =Ù#fl^À... Jnh"Õ. =∞O„`«=Ú#‰õΩ k=º=∞Ç≤Ï=∞ Ü≥∞Hõ¯_ç#∞Oz
QÆi=∞"Õ^Œ=ÚÅÖ’ QÆÅ Ü«∞~°ú=∂ =zÛOk? h#∞OKÕ =zÛOk. N"ÕOHõ\Ï„k ÃÑ· "≥Åã≤# ^≥·==Ú WOÔH=~°∞?
Ñ¨~°=∞ Ñ¨^Œ=Ú#O^Œ∞ áê^Œ∞H˘#fl„|Ç¨Ï‡=∂ h"Õ..„Ñ¨Éèí∂! h"Õ. P =ÚQÆ∞æ~°∞ ^Õ=`«Å‰õΩ („|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞)
K«~åK«~°=ÚÅÖ’ ã¨~åfi^è•~°=∂ IIh"ÕII =¸ÅHõ O ^Œ = Ú (Pk=¸Å=Ú) Ñ¨ ~ ° „ |Ç¨ Ï ‡. P Ñ¨ ~ ° „ |Ç¨ Ï ‡ ã¨ fi ~° ∂ Ñ¨ Ù _Õ
u~°∞=∞Å<åÜ«∞‰õΩ_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
179 180
5-91 k‰õΩ¯Å∞ ÔQezuq kq[Ñ¨Ó[ Q˘O\˜q
=Ú#∞fl_ç q∞H˜¯e „Ñ¨`åáê# "≥∞~°ã≤uq
HõÅâßÑ¨Ù~°OÖ’ "≥Åã≤# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. W‰õΩ¯=`À "ÕOHõ>Ëâ◊√ |O@"≥·uq
P<å_»∞ HõÅâßÑ¨Ù~°O „áêO`«OÖ’ ^Œ@ìOQÍ K«O^Œ# =$H∆ÍÅ∞ =ÙO_ç=ÙO\Ï~Ú Jx JHõ¯[Ñ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞Å Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∞ IIHõÅâßII
ÉèÏqã¨∞Î<åfl#∞. JÅ"å@∞ „Ñ¨HÍ~°O JO[h `«#Ü«Ú_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x |O@∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jx H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° . ''ÅOÔHÅ ã¨∞„w=ÙxH˜ Åe„Ñ¨^•è x"≥u· q—— JO@∞<åfl~∞° . ã¨∞„w=ÙxH˜ HõÅâßÑ¨Ù~°O ^Œyæ~° QÆO^èŒÑ¨Ù =$Hõ∆=ÚÅ h_»ÅÖ’ h=Ù JÅ~°∞K«∞<åfl=Ù. F
ÅOÔHÅ Åe „Ñ¨^•è x"≥<· å=Ù... Jx K≥ÑC¨ HÀ"åe. JO>Ë ã¨∞„w=ÙxH˜ |^Œ∞_ú ·≥ „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂! "Õ∞Å∞.."Õ∞Å∞ `«O„_ô! "Õ∞Å∞"Õ∞Å∞.
„Ñ¨^è•#=∞O„u"≥·<å=Ù Jx J~°÷O. JOÔHÖˇÅ¡ h‰õΩ K≥ÖË¡... JO>Ë =jHõ~°}"≥Ú#~°∞Û
K«=∞`å¯~°=ÚÅ∞ hˆˆH `«y#q Jx. JO[hÑ¨Ù„`«∞_≥#· F Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂! ãÖrqx Ñ¨~fi° `«=Ú#∞ fã≤H˘x=zÛ
ã¨∞q∞„`å #O^Œ#∞_≥·# ÅHõ∆ ‡}∞x „áê}=ÚÅ#∞ HÍáê_ç#"å_»=Ù. Ñ¨Å∞=Ù~°∞
K«OII JÅÔ~#∞ JO[hã¨∞`«∞_»∞ P HõÅâßÑ¨Ù~°=∞O^Œ∞ ^Œ@ì"≥∞ÿ Jã¨∞~°∞Å#∞ =∞iúOz# "å_»=Ù. HõO*Ï`«‰õΩ_»∞ (Ñ¨^Œ‡ãÖÉèí=Ù_≥·# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx,
K«Å∞=QÆ∞ K«O^Œ#OÑ¨Ù `«~°∞KèåÜ«∞ÅÖ’ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∞_≥· ~°ÑÚ¨¶ ‰õΩÅ<åÜ«∞‰õΩ_≥#· N~å=∞K«O„^Œ∞x "≥∞Ñ≤ÊOz# "å_»=Ü«∂º Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂!
H˘eK≥_ç ÉèíHõÎãÖÑ¶¨∞=ÚÅ HÀiHõ nÔ~Û „Ñ¨`åÑ¨âßeÜ≥ÿ∞
qÅ∞=QÆ∞ |O@∞ NÑüH˜ g~°∞_»∞ D HõÑ≤ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ F "åÜ«Ú#O^Œ<å! h=Ù ÅOHõÖ’ J™ê^èŒº"≥∞ÿ# q[Ü«∞=Ú#∞ ™êkèOz
ÔQezuq. h g~°`«fi=Ú#∞ K«∂Ñ≤uq. Q˘OHõHõ N~å=Úx, ã‘`«#∞ HõeÑ≤uq.
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O
ã¨∞„w=Ù#‰õΩ |^Œ∞ú_»"≥· „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨^è•#=∞O„u"≥·<å=Ù. F Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂!
HõÅâßÑ¨Ù~°=ÚHÍ_» QÆO^èŒÑ¨Ù =∂‰õΩÅ h_» =jHõ~°} "≥Ú#~°∞ÛK«=∞`å¯~°=ÚÅ∞ hˆH `«QÆ∞#Ü«∂º!
JÅˆ~=Ù "Õ∞Å∞"Õ∞Å∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∞ IIHõÅâßII
ãÖrq H˘O_»^≥zÛ ™œq∞„u „|uHÕzuq F ~å=∞^Œ∂`å! "åÜ«ÚQÆ=∞#∞_»"#·≥ h=Ù k‰õΩ¯ÅhflÜÚ« QÔ ezuq ("≥∞~ÿ å=}∞x
ÉèíOlOzu =ã¨∞~°∞Å#∞ Ñ¨Å∞=Ùix =kèOK«∞@‰õΩ =∂~°∞u áê`åà◊=Ú#‰õΩ áÈ~Ú ÔQez<å_»∞ Hõ^•!) ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_®
HõO*Ï`«‰õΩx ~åÑ¶¨∞=Ùx "≥∞Ñ≤ÊOzuq x#∞fl H©iÎOzi. Z#ÖËx „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À „Ñ¨HÍtOzuq. F Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂!
JO[h`«#Ü«∞ F Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∂ IIHõÅâßII h=Ù WHõ¯=`À (=∞‰õΩ¯=`À) N~å=Úx |O@∞"≥· Pâ◊Û~°º=Ú Q˘Å∞Ñ¨Ù =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
ÅOHõ ™êkèOzuq c~°=ÚÖˇÅ¡ K«∂Ñ≤uq K«∂Ñ≤Ozuq. (h Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ~°Hõ∆Ü≥ÿ∞ xÅzuq.
Q˘OHõHõ ~å=Úx ã‘`«#∞ QÆ∂iÛuq
ÅOÔHÅ ã¨∞„w=ÙxH˜ Åe „Ñ¨^è•x"≥·uq
JOÔHÖˇÅ¡ h‰õΩ K≥Öˇ¡ Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«∞ IIHõÖâßII
181 182
5-92 Ç¨Ïi<å=∞ =∞O„`«=ÚÖ’ – <ÒQÍ=ÚÅ∞#fl"å
=Ú#∞fl_ç QÆ∞~°∞Hõ$Ñ¨ HõeyÜ«Ú– Q˘~°`«∞#fl^•
ã¨~°q N"ÕOHõ>Ëâ◊√–â◊~°}#fl "åiH˜
K«Hõ¯\˜ *Ï˝#É’^èŒ KÕã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix PHõi‚OK«O_ç. N"≥·+¨‚=ÙÅ‰õΩ q~°ãÖ|∞ ÅO^Œ∞Ö’–"≥^ŒHõQÍ QÆÅ^• IIZ^Œ∞~°∞II
ã¨~°fiã¨fiO P NÇ¨ÏiÜÕ∞ Hõ^•! JO^Œ∞ˆH "å~°∞ Z^Œ∞~°#fl^Õ ÖËHõ Z\Ï¡"åiH˜ `À¿ãÎ..
ÉèÏ"å=∞$`«O :
J\Ï¡ =ÙO\Ï~°∞. "åi QÆ∞~°∞=Ù#∞, N"ÕOHõ>Ëâ◊√x `«Ñ¨Ê "ÕÔ~=fiih ÖˇHõ¯*ËÜ«∞~°∞.
=∞^ŒQ[Æ =Ú#‰õΩ '=∞@∞ì"∞Õ ~°— (q∞u) J<Õk =ÙO@∞O^•? JO@∞<åfl~∞° . LÑ¨=∂<åÅ∞ N "≥·+¨‚=ÙÅ∞ ã¨~°fiã¨fi`«O„`«∞Å∞. "å~°∞ NÇ¨Ïix, `«=∞‰õΩ NÇ¨Ïi#OkOz#
(L^•Ç¨Ï~°}Å∞) K≥Ñ¨Ê@OÖ’ J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ Z=fi~°∂ ™ê\˜HÍ~°∞. D H©~°Î# D QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ `«Ñ¨Ê "ÕÔ~=fiih ÖˇHõ¯¿ãÜ«∞~°∞. Z^Œ∞~°∞ Éˇ^Œ∞~°∞ÖËHõ Z>ˇÿ¡##∞
#_»∞K«∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞^ŒQÆ[=ÚÅ‰õΩ U q^èŒ"≥∞ÿ# '=∞@∞ì"Õ∞~°— (q∞u) =ÙO_»^Œ∞Hõ^•!
ã¨ ` åºxfl =∞~˘Hõ ¯ =∂~° ∞ x~° ∂ Ñ≤ ã ¨ ∞ Î O k. N"≥ · + ¨ ‚ = ÙÅ<Õ áêÑ¨ = ¸ Ug∞
(=∞^ŒÑ¨Ù>Ë#∞QÆ∞ =∂=\˜"åxH˘Hõ¯xˆH ÖÁOy =ÙO@∞Ok, J>Ë¡ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ `«=∞
KÕÜ«∞ÖË^ŒO@∞<åfl~°∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ =∂„`«"Õ∞ ÖÁOy =ÙO\Ï~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "åiH˜ áêÑ¨=∞#fl^Õ...
P."≥II Z^Œ∞~°∞ÖËHõ #_»`«∞Ô~>ˇÿ¡# "≥·+¨‚=ÙÖò =ÙO_»^Œ∞).
=∞^ŒQÆ[=ÚÅ ˆHk =∞@∞ì"Õ∞~°? QÆOQÍ#kH˜ áêÑ¨=∞<Õk =ÙO@∞O^•? Ñ¨Ù}º=Ú J<Õ "≥·Éèí"åxfl JOkOKÕ
"ÕOHõ>Ëâ◊√ â◊~°}∞ "Õ_ç# q~°ãÖ|∞– "Õ^=Œ ÚÅÖ’ J|^ŒOú J<Õk =ÙO@∞O^•? H©~∆ ™° êQÆ~=° Ú#∞Oz Ñ¨Ù\˜#ì J=∞$`«=ÚÖ’
Åã¨Å∞ =ÙO_»=<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º KÕ^Œ∞=ÙO@∞O^•? J^Õ q^èŒOQÍ Ç¨Ïi^•ã¨∞Öˇ·# "åiH˜ JÑ¨~å^èŒ=Ú (áêÑ¨=Ú)
J<Õk =ÙO_»<Õ =ÙO_»^Œ∞.
~åQÆO : ^Õ™êà◊O
PHÍâ◊=ÚÖ’ <≥~∞° ã¨∞, JO^Œ∞#fl^•? (JO>Ë–PHÍâ◊=ÚÖ’ HõàO◊ Hõ=Ú#fl^•...
Z^Œ∞~°∞ÖËHõ K«iO`«∞ – Ô~>ˇÿ¡# N"≥·+¨‚=ÙÅ∞
JO>Ë L#fl`À#fl`«"≥∞ÿ# PHÍâ◊OÖ’ ^À+¨=ÚO@∞O^•?) ã¨∂~°∞º_»∞ =ÙO_Õ KÀ@
=∞kOz <Õ#∞QÆ∞Å‰õΩ – =∞@∞ì"Õ∞~° =Ù#fl^• IIZ^Œ∞~°∞II
pHõ\ ˜H˜ KÀ@∞O@∞O^•? J>Ë¡ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù‰õΩ WÜ«∞ºÖËx ^Õ^≥·<å =ÙO@∞O^•?
ÉèÏw~°käÖ’#–ÉÏÑ¨=Ú#fl^• Ñ¨Ù}º ÔH·H˘#fl „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ (Ñ¨Ó#∞H˘x â◊~°}ÏQÆux á⁄Ok# Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ) QÆ~°fi=Ú J<Õk
Éè’QÆÑ¨Ù "Õ^Œ=ÚÅÖ’ – ÉÁO‰õΩ Å∞#fl"å =ÙO@∞O^•? LO_»<Õ.. =ÙO_»^Œ∞.
™êQÆ~°Ñ¨Ù @=∞$`«Ñ¨Ù – K«qÖ’ KÕ^Œ∞#fl^•
NÇ¨Ïi <å=∞O áê~åÜ«∞} KÕ¿ã"åiH˜ BQÍ=ÚÅ∞ (^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞.. =∞Oz,
PQÆuÇ¨Ïi^•ã¨∞Å – HõÑ¨~å^èŒ =Ú#fl^• IIZ^Œ∞~°∞II
K≥_»∞ =O\˜q) L#fl"å? QÆ∞~°∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ Hõ$Ñ¨á⁄Ok# "åiH˜ Ö’@∞ J<Õk
PHõã¨=ÚÖ’# <≥~°∞– ãÖ^Œ∞#fl^• Éèí∂q∞ =ÙO@∞O^•? ã¨~°q („Hõ=∞=ÚQÍ) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}∞á⁄Ok# "åiH˜, P
*ËH˘x ~°q Ü≥∞^Œ∞@ – rHõ@∞#fl^• â◊~°}ÏQÆuÖ’ ZO`« "≥^ŒH˜<å 'q~°ã¨=Ú— (~°ã¨=ÚÖËxk... J#QÍ ™ê~°=ÚÖËxk)
~¸Hõ_» QÍ=∞^èÕ#∞=Ù – H˜Ü«∞º~åx =Ù#fl"å U^Œ<åfl =Ù#fl^•? ÖË<Õ ÖË^Œ∞.
ÔH·H˘#fl „Ñ¨ã¨#∞flÅ#∞ – QÆiÇ≤ÏOK« #∞#fl^• IIZ^Œ∞~°∞II
183 184
5-93 Hõ\ ˜ì# HõO@ã¨~°∞Å∞ Ñ¶¨∞#Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞
Hõ\Ïì}˜ =Ú`åºÅ ã≤OQÍ~° <å=∞=Ú
=Ú#∞fl_ç <≥@ì# N"ÕOHõ>Ëâ◊ h‰õΩ QÆ~°‚Ñ¨„`«=ÚÅ∞
âıëêKå~°∞ºÅ"åi „"å`«„Ñü ^•fi~å "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =zÛ# J#fl=∂Kå~°º H©~°Î# #>ˇì ã≤~°ã¨∞ g∞^Œ #=∞Ô~H˜s@=Ú IIHõO\˜II
Wk. =∞# ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=âß# WO^Œ∞Ö’ XHõ K«~°}=Ú *Å∞Ñ¨Î"≥∞ÿ#k. ^•xx Ñ¨ÓiOKÕ ÉèÏ"å=∞$`«O :
â◊H˜Î‰õÄ_» =∞#=O\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ ÖË^ŒO>Ë Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ^Œ∞. 'xÅ∞=Ù K«Hõ¯x F „Ñ¨[ÖÏ~å! <Õ#∞ xÅ∞=ÙQÍ #∞#fl K«Hõ¯x Ñ¨Ù+≤ìQÆÅ â◊s~°O`À â’aèÅ∞¡K«∞#fl
"Õ∞#∞^ŒO_»Å∞—... xÅ∞=ÙQÍ #∞#fl K«Hõ¯x Ñ¨Ù+≤ìQÆÅ â◊s~°O – Jx ÉèÏqOKå#∞. ™êfiq∞x HõO\˜x (K«∂zux). JO@∞EÑ¨ÙÅ#∞ (¿ãflÇ¨ÏÑ¨Ói`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ìx)
JO@∞EÑ¨ÙÅ∞ JO>Ë, ¿ãflÇÏ¨ Ñ¨Ói`«"∞≥ #ÿ K«∂Ñ¨ÙÅ∞. xÅ∞"≥`∞« <Î å ™êfiq∞x =i‚ã∞¨ #Î fl „Ñ¨ãïOK«∞K«∞#fl „Ñ¨Éèí∞=Ù#∞ HõO\˜x. P ^Õ=Ù_»∞ #=ÙfiÅ "≥∂=Ú EÑ≤ =∞#Å#∞
H©~#Î° Wk. Å∞Ñ¨"Î ∞≥ #ÿ K«~}° Ïxfl Ñ¨ÓiOKÕ 'J~°›`—« <å‰õΩ ÖËHáõ È~Ú<å, <å P`«‡`«$Ñ≤HÎ ˜ ^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞.
KÕâß#∞... Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë D H©~°Î#Ö’ J=∞‡"åi „Ñ¨ã¨H˜Î Ö’Ñ≤OzO^ŒxÑ≤OzOk.. D ™êfiq∞ Hõ#HõÑ¨Ù (|OQÍ~°∞) áê^Œ=ÚÅ‰õΩ QÆ*ˇ˚Å∞, JOkÜ«∞Å∞ (HÍeH˜
<å‰õΩ ^•ã¨∞x `«Ñ¨CÅ∞ ^ŒO_»=Ú`À ãï...Hõ^•!. =Ú=fiÅ =O\˜q) ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞. Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù Ñ¨K«Ûx Ñ¨@∞ì=„ã¨Î=Ú#∞
K«OII xÅ∞=ÙQÆ K«Hõ¯<≥·# Ç¨Ïi h~°[<åÉèí∞x "Õ∞#∞ ^ŒO_»Å∞<£ ^èŒiOz ^•xÃÑ· #_»∞=Ú#‰õΩ Hõ@∞ìH˘#∞ Hõ\Ïi (Y_»æ=Ú) ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞.
"≥ÚÅHõÅ JO@∞ EÑ¨ÙÅ∞#∞, "≥∂=Ú# #=ÙfiÅ∞ |∂K«∞ ^Õ=Ùx<£ DÜ«∞#‰õΩ ''X_®¤}=Ú—— (#_»∞=Ú#‰õΩ ^èŒiOK«∞ Ñ¨@HÍ... <Õ\ ˜HÍÅOÖ’ Éˇ@∞ì)
'X#ã≤#k— ayOK«|_çÜÚ« #flk. "≥ÚQÆÑÙ¨ Å "≥ÚÅ#∂Å∞ (ÃÑH· ˜ HõxÑ≤OK«∞ "≥ÚÅ„`å_»∞)
JÅi# â◊OYK«„Hõ=ÚÅ∞ Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ<£, =~° ~°Hõ∆}O|∞Å<£ JkQÀ. PÜ«∞# <åaèÖ’#∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì Hõ=∞Å=Ú ‰õÄ_» X#iÜ«Ú#flk (XÑ¨CK«∞#flk).
^˘~°=Öˇ ~ÚK«∞Û ™êfiq∞, =∞k ^ÀÑ¨QÆ HõO\˜x J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. L^Œ~°|O^èŒ#=Ú (á⁄@ì‰õΩ ayOz# =„ãÎ̈=Ú) JO^Œ=ÚQÍ HõxÑ≤OK«∞K«∞#flk. Uq∞
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ D k=º=∞OQÆà◊ q„QÆÇ¨Ï=Ú!!
HõO\˜ QÆO\˜ xÅ∞=Ù K«Hõ¯x "Õ∞#∞ ^ŒO_»Å∞#∞ QÆi=∞ =∞^èŒºÉèÏQÆOÖ’ XHõ"≥·Ñ¨Ù ™êfiq∞ =~°^Œ Ç¨Ïã¨Î=Ú XHõ"≥·Ñ¨Ù #_»∞=ÚÃÑ·
#O@∞ EÑ¨ÙÅ#∞ EKÕ #=Ùfi"≥∂=Ú ^Õ=Ùx IIHõO\˜II JÉèÜ í ∞« Ç¨Ïã¨=Î Ú Hõ#∞Ñ≤OK«∞K«∞#flq. ã¨~ã° <¨ ,£ ZuÎ# â◊OYK«„Hõ=ÚÅ∞#fl Ç¨Ïã¨=Î ÚÅ∞
Hõ#∞Ñ≤OK«∞K«∞#flq. (Z^Œ∞~°∞ ~˘=Ú‡ÃÑ·) Ç¨~°=ÚÅ∞, H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜ "≥∞éÜ«ÚK«∞#flq.
Hõ#HõÑ¨Ù ÉÏ^Œ=ÚÅ∞ QÆ*ˇ˚Å∞ #O^≥Å∞#∞ [`«~°∞}∞Å∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOz# QÆ∞O_≥Åg∞^Œ â’aèÅ∞¡ K«∞#fl =∂ÅÅ∞ (Ñ¨Ù+¨Ê=∂ÅÅ∞,
Ñ¶¨∞#Ñ‘`åO|~°=ÚÃÑ· Hõ@∞ì Hõ\Ïi `«∞Åã≤ =∂ÅÅ∞) #Ü«∞<å#O^ŒHõ~°=ÚQÍ #∞#flq] K«∂z#"åi^Õ ÉèÏQÆº=Ú Hõ^•!!
"≥Ú#ã≤ Ü≥Ú_®¤}Ñ¨Ù "≥ÚQÆÑ¨ÙÅ "≥ÚÅ#∂Å∞
X#~° <åaèHõ=∞Å =Ú^Œ~°|O^èŒ#=Ú IIHõO\˜II D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ HõO~î°=Ú# 'HõO@ã¨~°∞Å∞— (HõO~î°ã¨~°∞Å∞) Hõ\ ˜ìL#flq.
Éè í ∞ [=ÚÅ‰õ Ω Q˘Ñ¨ Ê Éè í ∞ [H© ~ ° ∞ Î Å ∞ ayOzÜ« Ú #flq. Hõ \ Ïì } ˜ =Ú`åºÅ∞
QÆi=∞ =~°Ç¨Ïã¨Î Hõ\ ˜Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ∞#∞ (=Ú`åºÅÇ¨~°=ÚÅ∞), ã≤OQÍiOK«|_ç# K«H¯õ \˜ <å=∞=Ú (#∞^Œ∞\˜ ÉÁ@∞ì) Ü≥∞O`À
ã¨~°ã¨ <≥uÎ# â◊OY K«„HõÇ¨Ïã¨Î=ÚÅ∞ JO^ŒOQÍ "≥∞~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. F „Ñ¨Éèí∂! h‰õΩ Hõ~°‚Ñ¨„`«=ÚÅ∞ (K≥q ^Œ∞^Œ∞ÌÅ∞) <≥@ì#
L~°=ÚÃÑ· H“ã¨∞ÎÉèí "≥ÚÑ¨ÊQÆ∞ Ç¨~°=ÚÅ∞ (`«Ñ¨Ê‰õΩO_®) ^èŒiOÑ¨|_çÜ«Ú#flq. J>ˇì (J^Õq^èŒ=ÚQÍ) h ã≤~°ã¨∞ (t~°ã¨∞û) g∞^Œ
[`«~°∞}∞ÖˇH˜¯# Ü≥∞^Œ ^Œ#~°∞ =∂ÅÅ∞#∞]* IIHõO\˜II H˜s@=Ú J=∞iÜ«Ú#flk. x#∞fl Ez =∂ [#‡ `«iOzOk `«O„_ô!
185 186
5-94 =^ŒÌ #∞O_ç ÃÑ· [b¡ =ÅÑ¨ÙÅ∞
=Ú#∞fl_ç J^Œ∞ÌH˘x ~°uÖ’x JÅÑ¨ÙÅ∞
<˘kÌÔH· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° X#QÆ∂_çu gÔH#∞
ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. D z#flk Zxfl H˘kÌg∞Ô~ aOHõ=ÚÅ∞ ‰õÄ_ç# á⁄OHõ=ÚÅ∞ IIZO`«II
q^ŒºÅ∞ <Õ~°∞ÛH˘#flk!! Jx Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞<åfl~°∞. F „Ñ¨Éèí∂! h"å"≥∞‰õΩ ^ŒQÆæ~°=QÍ<Õ
ÉèÏ"å=∞$`«O :
x#∞fl PHõi¬Oz, W>Ëì (`ÕeHõQÍ) `«#=â◊O KÕã≤H˘x#k... JO@∞<åfl~°∞.
J^•ÌxHÀã¨=∂"≥∞ KÕã≤# ã¨"≥∂‡Ç¨Ï# q^Œº ÜÕ∞q∞\’ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. H˘xfl =∂@Å∞ F „Ñ¨Éèí∂! D z#flk (JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡) WO`«Ö’ Ü≥∞O`« (Ü≥∞xfl q^ŒºÅ∞)
xÑ¶¨∞O@∞=ÙH˜ ‰õÄ_» zHõ¯Hõ PKå~°∞ºÅ"åi ÉèÏ=# =ÓÇ≤ÏOK«∞@ [iyOk. H˘xfl <Õ~°∞ÛH˘x#^ŒÜ«∂º!! `«#=^ŒÌ‰õΩ h=Ù KÕ~°QÍ<Õ x#∞fl W>Ë¡ (`ÕeHõQÍ) KÕH˘x#k
ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ =∂ 'áêO_ç`«ºO WO`Õ „Ñ¨Éèí∂!— J#Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ^•ã¨∞x `«Ñ¨CÅ∞ (`«# =â◊=Ú KÕã≤H˘x#k).
^ŒO_»=Ú`À ãï Jx ÃÑ^ŒÖÌ <Ë å_À K≥áêÊ~°∞ Hõ^•! QÀÑ¨ºOQÍ q=~°}‰õΩ HõO∆ `«=º_»#∞. P"≥∞ ÖË zQÆ∞~°∞ ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· QÆ∞~°∞`«∞Å∞, =∞~°‡QÆ~°ƒù"≥∞ÿ# =∂@Å`À =∞^èŒº
HõOII ZO`«QÆ <Õ~°∞K«∞H˘#flk =∞^èŒº Ãã·QÆÅ∞, #=Ùfi`«∂<Õ hÃÑ· ÃÑ`«Î#O K«∂Ñ≤ã¨∂Î KÕ¿ã P[˝Å∞, ay H“y\˜
K≥O`«#∞ Ü«Ú#fl\ ˜ì x#∞fl KÕH˘##Ü«∂º! „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ q=iOK«∞@ Hõf`«=ÚQÆ #∞#flq „Ñ¨Éèí∂!
ÑÖ`«=Ú# h^Œ∞ z#flk `«x"ÀHõ (`«$Ñ≤În~°Hõ) `«# K≥Å∞Å`À ‰õÄ_® P"≥∞ hQÆ∞iOKÕ `«ÅáÈ`«Å∞
WO`«∞Å <≥é*Ï} *ˇÃÑÊx@∞ J#flÜ«∞Ü«Ú<£. (PÖ’K« # Å∞) KÕ Ü « Ú K« ∞ #flk. hÃÑ· # <Õ ##∞Ñ¨ Ù Å∞ (J#∞~åQÆ = Ú) ÜÕ ∞
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O ã¨=∞Ü«∞=Ú#<≥·<å =∂#x (g_»x) KÕ`«Å∞ (Ñ¨#∞Å#∞) KÕã¨∞ÎOk. h g∞^Œ Ñ¨x"ÕàÏ
U"Õ"À K«Hõ¯\˜ áê@Å∞ áê_»∞`«∞Ok. h K≥O`«‰õÄ_® P"≥∞‰õΩ "≥ÚQÆ=∂@ "≥∞‰õΩ¯=
ZO`« <Õ~°∞K«∞H˘#flk D z#flk
ZÑ¨C_»∂ Éˇ@ìãï K«∂Ñ¨Ù#>Ë¡ =ÙO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH.. P"≥∞ =∞<À[˝=¸iÎ ™êfig∞!
K≥O`«#∞O_Õ x#∞fl W>Ëì KÕH˘#flk IIZO`«II
zQÆ∞~°∞ ÃÑ^Œq g∞k z#flÅ∞ F ^Õ=^Õ"å! P"≥∞ h ^•Ñ¨Ù# #∞#flÑ¨C_»∞ hÃÑ· =ÅÑ¨ÙÅ [Å∞¡ ‰õΩiÑ≤ã¨∞ÎOk.
ã¨QÆ=Ú =∂@Å `À_ç ã¨#flÅ∞ J^Œ∞ÌH˘#fl ã¨=∂QÆ=∞=ÚÅÖ’ P"≥∞ JÅã≤áÈ`«∞Ok. DÔH#∞ (D"≥∞#∞) F
#yÜÕ∞\˜ ÃãÅ=ÙÅ #Ü«∞=ÚÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù XkÌÔH· (J#∞‰õÄÅ∞_»"≥·) X#QÆ∂_çuq. P"≥∞ aOHõ=ÚÅhfl
ay¿ã\˜ H“y@ „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ IIZO`«II H˘kÌg∞i (Juâ◊~ÚOz) x#∞ QÆ∂_ç#k. P JO^Œ=ÚÅ =i‚OÑ¨ <å `«~=° ∂ „Ñ¨É∂íè !
`«x"ÀHõ K≥Å∞Å`À `«ÅáÈ`«Å∞
##∞Ñ¨ÙÖË á⁄^Œ∞Ì =∂#x KÕ`«Å∞
Ñ¨x=_ç h g∞k áê@Å∞
"≥Ú#Ñ≤ ZÑ¨C_»∞ h`À "≥ÚQÆ=∂@Å∞ IIZO`«II
187 188
5-95 [QÆ=ÚÅ ÔHÅ¡#∞ ã¨~°fi|O^èŒ∞_»=Ù
=Ú#∞fl_ç `«ye# NHÍO`«‰õΩ x"åã¨=∞=Ù
`«O„_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ ã¨=∞=Ùr˚ J~Ú# H˘_»∞‰õΩ D ÃÑ^Œ ly N"≥·+¨‚=ÙÅ‰õΩ N"ÕOHõ@Ñüq
u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞. DÜ«∞# ‰õÄ_» `«O„_ç=Öˇ<Õ ÖˇHõ¯‰õΩ q∞‰õΩ¯@"≥∞ÿ# ãÖH©~°Î#Å#∞ `«QÆ∞ h Hõ`«ex `«ÅK«QÆ =â◊=∂ IIJ#O`«II
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° =∞‰õΩ@O`À ~°zOz `«iOKå_»∞. D H©~°Î#Ö’ ÃÑ^Œ u~°∞=∞Å ÉèÏ"å=∞$`«O
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ''„Ñ¨Éèí∂! Wk (h =∞Ç≤Ï=∞) J#O`«=Ú.... Wk (h=¸iÎ) ã¨<å`«#∞_»"#·≥ F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù J#O`«"∞≥ #ÿ (=∞Ç≤Ï=∞Å∞) HõÅ"å_»=Ù.
J^Œ∞ƒù`«=Ú... Wk (h Hõ^äŒÅ∞) Pâ◊Û~°ºHõ~°=Ú. F ã¨<å`«#∞_»! (PkH˜ #<åkÜ≥ÿ∞# h=Ù J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ (=¸iÎq). h Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ Hõ^ÅŒä ∞ `«Åz# "åi [#‡ ^è#Œ º=Ú.
"å_®) ##∞fl ã¨~q° („Hõ=∞=ÚQÍ) ~°HO∆˜ K«∞=Ü«∂º!—— JO@∞<åfl~∞° . DÜ«∞<å "≥+· =‚¨ Ù_≥· XHõ¯=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë... Wk J#O`«=∞^Œ∞ƒù`«=∂â◊Û~°ºO|∞... JO^Œ∞KÕ`« ##∞fl
P =∞`«„Ñ¨Kå~°O KÕã≤ `«iOKå_»∞. ™êfiq∞ Ü≥∞=Ô~=iH˜ Uq∞\’ q=iã¨∞Î<åfl~°∞. ~°H˜∆OK«=Ü«∂º!
LII DÜ«∞k J^Œ∞ƒù`«O|QÆ∞#∞ Ü≥∞O`«\ ˜ JK≥Û~°"Ò J#O`«=∞ø ^Õ"å! h=Ù ZO`À |Å=O`«∞Öˇ·# Jã¨∞~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# "å_»=Ù.
"åix "≥^ŒH˜ =∞s... ãÖÇ¨ÏiOKå=Ù. J=∞~°∞Öˇ·# (=∞~°}OÖËx) ^Õ=`«Å HõO^ŒiH©
~åÜ«∞_»! F ã¨<å`«#∞_»! ~°q∞‡Hõ QÍ#=Ù ##∞fl, Ñ≤=∞‡@<£ P#O^Œ=Ú <˘ã¨QÆ∞"å_»=Ù. `«ÅH˘x (Ñ¨Ó#∞H˘x) =Ú#∞Å‰õΩ "åi `«Ñ¨ã¨∞ûÅ‰õΩ
`ÀÜ«∞[<åÉèí∞ Q˘eÛ`«q∞`À ÃÑ^Œ u~°‡Å K≥ÃÑÊ w~°Î#<£ `«y# Ñ¶ë`«=ÚÅ <˘ã¨QÆ∞ Ñ¨~°=∂`«‡=Ù. J@∞=O\˜ h =∞Ç≤Ï=∞ Ü≥∞\˜ì^À Ñ¨Å∞‰õΩ@
<åÜ«∞# q∞OzáÈÜ≥∞ Éèío! <å Ñ¨Å∞‰õΩÖò x[=∞ø#∞ #=Ú‡_ô. <å =â◊=∂! h=Ù J#O`«"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞Å∞ HõÅ"å_»=Ù.
~åQÆO : J~îå}Ï „Ñ¨É∂íè ! h=Ù K«∂_»É’`Õ, "Õ^=Œ ÚÅxflO\˜H© P^è•~°É∂íè `«∞_»=Ù... ("Õ^Œ ~°H‰∆õ Ωõ _»=Ù,
"Õ^Œ #∞`«∞_»=Ù, "Õ^Œ"Õ^Œ∞º_»=Ù). r=ÙÅO^ŒiH© (p=∞ J~Ú<å uq∞OyÅ"≥∞ÿ<å,
J#O`«=∞^Œ∞ƒù`« =∂â◊Û~°ºO ak f`«∞=Ù Ñ≤@ì J~Ú<å QÆO_» Éè~Ë ∞° O_»"∞≥ <ÿ å, J=∞‡Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl a_»¤ J~Ú<å
ã¨<å`«#∞_» ##∞ ã¨~°q QÍ="Õ IIJ#O`«II Ñ¨~fi° `åHÍ~°∞_≥#· ~åHõã∆ ∞¨ _≥#· „áê}<å^ä∞Œ _»=Ù („áê}O ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl JO`«~åºq∞q)
|eq∞ #ã¨∞~°∞Å‰õΩ ÉèíÜ«∞OHõ~°∞_»=Ù h"Õ. Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞ÅO^Œ~°∂ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡QÍ ÉèÏqOz P~åkèOKÕk x<Õfl. J\˜ì h
JÅi Ü«∞=∞~°∞Å‰õΩ <å#O^ŒHõ~°∞_»=Ù =¸iÎ (ã¨fi~°∂ÑÖ) Wk... Jx u~°=ÚQÆ (ã≤÷~°OQÍ) `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O, =∂ =Å¡
`«ÅH˘x |∞∞+¨µÅ‰õΩ `«Ñ¨óÑ¶¨Å^Œ∞_»=Ù J=Ù`«∞O^•?
Ñ¨Å∞ h =∞Ç≤Ï=∞Å∞ Ñ¨Å∞HõQÆ =â◊=∂ IIJ#O`«II F ^Õ=^Õ"å! [QÆ=ÚÅÔHÅ¡ (Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=<åÅ‰õΩ) h=Ù ã¨~°fi|O^èŒ∞_»=Ù.
J~°Ü«∞ "Õ^Œ=ÚÅ HÍ^è•~°O|=Ù `«ye# (x#∞fl =Åz =ÅÑ≤OK«∞H˘#fl) NHÍO`«‰õΩ (ÅH©∆ ‡^ÕqH˜) x"åã¨=∞=Ù
Ñ¨~°QÆQÆ r=ÙÅ „áê}<å^äŒ∞_»=Ù (Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’<Õ x"åã¨"∞≥ ÿ =Ù#fl"å_»=Ù). N"≥+· =‚¨ ÙÅO^ŒiH© h=Ù N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»=Ù.
F N=∞<åfl~åÜ«∞}Ï! h ÉèÏQÆ=`« Hõ^äŒÅ∞ Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ q#fl"åix áê=#∞Å#∞
Ñ¨~°=∞Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=∞=Ù
KÕ™êÎ~Ú. P Hõ^äŒÅ #xflO\˜x `«Åz h Ñ¶¨∞#`« <≥~°∞QÆ∞@ <å=Å¡ JÜÕ∞º Ñ¨<Õ<å?
u~°=ÚQÆ h=¸iÎ ^≥eÜ«∞QÆ =â◊=∂ IIJ#O`«II
Jk <Õ#∞ ™êkèOK«QÆÅ<å „Ñ¨Éèí∂!
189 190
=Ú#∞fl_ç 5-96 xOz N "ÕOHõ\Ï„kx xezO^Œ∞ |=oOK≥
H˘OK«Hõ u~°∞ÑüÖ’ QÀqO^Œ∞_»∞
u~°∞ÑüÖ’ <≥ÅH˘#fl NQÀqO^Œ~å[™êfiq∞ÃÑ· K«Hõ¯\˜ ãÖH©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞ JOK≥Å |^•~°∞"ÕÅ #Åq∞ "åi =~°∞ã¨
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Q˘Å¡ÉèÏ=∞Å QÆ∂_ç x~°u`À ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_ç, JÅã≤áÈ~Ú ÖˇOK«∞‰õΩO\Ï |=oOK≥ xk"À QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II
(x~°u`À JO>Ë Pã¨H˜Î`À) Ñ¨=oOKå_»@. `«#`À\˜ QÀáêÅ‰õΩÅ`À HõK«ÛHÍÜ«∞ÖÏ_ç ÉèÏ"å=∞$`«O:
(<Õ\ ˜HÍÅOÖ’ QÆK«ÛHÍÜ«∞Å∞... JO@∞<åflO), QÆ∞kQ˘x (ÉÏQÍ) Ñ¨_»∞H˘<åfl_»@.
F J=∂‡~ÚÖÏ~å! D QÀqO^Œ∞_»∞, Ü≥∞"≥∞‡ÅˆH (qÖÏãÖQÍ) Ñ¨=oOKå_»∞... g∞~°∞ F H˘=∞‡Å∂ (J=∂‡~ÚÅ∂)! D QÀqO^Œ∞x áê^Œ=Ú ÖÁ`«ÎO_ç, WkQÀ
DÜ«∞# Ü≥∞"≥∞‡ÅˆH (qÖÏãÖQÍ) Ñ¨=fioOzÜ«Ú<åfl_»∞. DÜ«∞##∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ
PÜ«∞# áê^Œ=ÚÅ∞ XuÎ`,Õ JÅã¨@ f~°∞`«∞Ok... JO@∞<åfl~∞° . Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ=∞Ok x^Œ∞~°áÈx=fiO_ç.
~åK«Hõ<≥flÅ#∞ XˆH™êi KÕÑ¨\ ˜ì "åà◊¡x ÖˇH˜¯OK«∞H˘O@∂ "åi QÍ_è»Ñï+¨fiOQÆOÖ’
Ñ¨=oOKå_»∞... D QÀqO^Œ∞_Õ... H˘O_»ÅÃÑ· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»@. WOˆHO K≥Ñ¨Ê#∞? DÜ«∞# [=fi#∞Öˇ#· Q˘Å¡ÉÏè =∞Å`À ãïQÍ (ã¨=∞=Ùr˚QÍ), x~°u`À (Pã¨H`Î˜ À)
ã¨~°ã¨=ÚÖÏ_ç JÅã≤áÈ~Ú, Ñ¨=oOz<å_»∞. DÜ«∞# |$O^•=#OÖ’ J~°ã≤
ÃÑ·QÍ <Õ_»∞ NHõ$ëê‚+¨ìq∞. ("≥^Œ‰õΩK«∂) P=ÙÅ#∞ HÍz#O^Œ∞=Å¡, W~°=ÙQÆ (<≥ÅH˘x) Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_»@.
=∞II Hõ#~À H˘=∞‡Å∞! x^Œ∞ÌiOK≥ xk"À QÍ~åÅ QÀqO^Œ∞_»∞<£ WkQÀ D QÀqO^Œ∞x ¿ã^Œ f~°x=fiO_»=∂‡!
H˘xg∞iÑ¨C_»∞ "˘`«∞Î_ô #Ü«∞=ÚQÍ QÀqO^Œ∞ áê^ŒO|∞Å<£ D QÀqO^Œ∞_»∞ `«#`À\˜ QÀÑ¨ÉÏÅ‰õΩÅ`À Hõkã≤ (ã¨=∂#=ÚQÍ) HõKÛ« HÍÜ«∞Å∞
J<≥ `å ##fl ã¨`«¯gO„^Œ∞ _»k"À P Hõ$+¨‚=¸iÎ<£ ã¨^• (z#fl z#fl ~åà◊¡`À P_Õ QÆK«ÛHÍÜ«∞Å∞.. J<Õ P@) P_ç JÅã≤áÈ~Ú QÆ∞kH˘x
(ÉÏQÆ∞QÍ) Ñ¨_»∞H˘x x„^ŒáÈÉ’`«∞<åfl_»∞. "≥Ú^ŒÅ (Wk=~°‰õΩ) QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«O
=∞# "ÕOHõ#fl#∞ ÉèÏ=#O|∞ `≥eÃÑ<£ =∂~å_»QÍ â◊Hõº=∂!! ZuÎ ^•xx "≥∂ã≤ =∞#ÅflO^Œsfl WO„^Œ∞x ~åà◊¡=~°¬O#∞O_ç HÍáê_ç... <Õ_»∞ JÅã≤
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix =∞#Ü≥∞^Œ∞@<Õ Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_»∞. WkQÀ D QÀqO^Œ∞x ¿ã^Œ f~°x=fiO_ç.
H˘=∞‡Å∞ áê^•ÖÁ`«ÎQÍ QÀqO^Œ∞_»∞ H˘OK«Hõ (U=∂„`«=¸ ãÖHÀzOK«Hõ) WHõ¯_» D u~°∞ÑüÖ’x QÀqO^Œ∞_Õ
Ü≥∞"≥∞‡ÅˆH Ñ¨=oOK≥ xk"À QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II (QÀqO^Œ~å[ ™êfi"Õ∞) N "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_≥· xez (ZÑ¨C_»∂ HõO\˜H˜
~Ô Ñ¨ÊÖÏ Éè‰í Ωõ ÅÎ O^Œih, HÍp, HÍp... JÅã≤™⁄Åã≤) Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_∞» , áêÑÖ...
ãïQÍ Q˘Öˇ¡`«Å`À ã¨~°™êÖÏ_ç Ü«∞Åã≤ =∞i JÅã≤<å_»O>Ë JÅã≤áÈ_®? XHõ¯\˜HÍ^Œ∞, Ñ¨kÜ«∂~°∞ "ÕÅ=∞Ok ~åK«Hõ<≥flÅ∞,
x~°u`À |=oOK≥ <Õ_»∞ QÀqO^Œ∞_»∞ =Åz DÜ« ∞ ##∞ Ñ¨ i }Ü« ∞ =∂_ç < å~° ∞ . "åi#O^Œ i h ã¨ = ∂#OQÍ
J~°ã≤ |$O^•=<å# P=ÙÅ QÍz =zÛ ãÖ`À+¨ÃÑ\ÏìÅO>Ë =∂@ÖÏ. Z=~°<åfl `«ÑÊ≤ áÈÜ«∂~ˆ "≥∂ K«∂ã¨∞HÀ=^Œ∂.Ì .. JO^Œ∞Hˆ
W~°=ÙQÆ |=oOK≥ xk"À QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II '' JOK≥Å"åi =~°∞ã¨ÖˇOK«∞H˘O@∂—— (=~°∞ã¨QÍ "åix ÖˇH˜¯OK«∞H˘O@∂) JÅã≤
Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_»∞. WkQÀ D QÀqO^Œ∞x ¿ã^Œf~°x=fiO_ç.
Hõkã≤ QÀáêÅ∞Å`À HõK«ÛHÍÜ«∞ÖÏ_ç =zÛ
QÆ∞kQ˘# |=oOK≥ QÀqO^Œ∞_»∞
"≥Ú^ŒÅ QÀ=~°÷<å„k "≥∂Ñ¨Ù "≥∂z =zÛ <Õ_»∞
Ü≥∞^Œ∞@<Õ Ñ¨=oOK≥ xk"À QÀqO^Œ∞_»∞ IIH˘=∞‡Å∞II
191 192
=Ú#∞fl_ç 5-97 JK«∞º`«∞_ç`«_Õ PkÜ«Ú #O`«º=Ú
JK«∞º`«∞_Õ Jã¨∞~åO`«‰õΩ_»∞
Wk=~°Ö’ KåÖÏ™ê~°∞¡ K≥ÑÊ¨ @O [iyOk, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi Hõq`« Ü≥∞O`« JK«∞º`«∞_»∞ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ x^≥
Kè«O^À|^Œú"≥∞ÿ#^ŒO>Ë... Ju`ÕeHõQÍ D H©~°Î# <˘Hõ ã‘ã¨Ñ¨^ŒºOÖÏ =∂~°Û=K«∞Û#∞. JK«∞º`« JK«∞º`« â◊~°}#"À =∞#™ê IIÉèÏ==ÚII
QÆ=∞xOK«O_ç =∞i... F =∞#™ê!... ÉèÏ==ÚÖ’# (JO`«óHõ~°}Ö’#∞), ÉèÏ"å=∞$`«O
ÉÏÇ¨Ïº=Ú#O^Œ∞# (<À\˜`À "≥Å∞ÑëH˜ ‰õÄ_®) QÀqO^•! QÀqO^•! Jx K≥Ñ¨CHÀ, F =∞#™ê! Éè[í # KÕ¿ã"å~°O`å ÉÏÇ¨ÏºOÖ’ QÀqO^• Jx JO@∂<Õ =ÙO\Ï~°∞.
`«i™êÎ=Ù... JO@∞<åfl~°∞ K«Hõ¯x Éèí[# ~°∂ÑÖÖ’. J^˘Hõ¯>Ë KåÅ^Œ∞. ÉèÏ==ÚÖ’ ‰õÄ_®, JO>Ë, =∞# JO`«óHõ~°}=ÚÖ’ ‰õÄ_®
ã‘II ÉèÏ=O|∞ Ö’<≥·# ÉÏÇ¨ÏºO|∞Ö’<≥·# QÀqO^• Jx `«Å∞K«∞H˘O@∂, <À\˜`À QÀqO^• J<åe. (JÑ¨C_Õ Jk P ™êfiq∞H˜
QÀqO^Œ QÀqO^Œ H˘Å∞=Ù_»#∞K«∞ qxÑ≤ã¨∞ÎOk. ÖËHõáÈ`Õ <À~°∞ <˘Ñ≤Ê Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok... JO`Õ).
Ç¨ÏiÜ«∞=`å~°=Ú ÅdÅ=∞O„`«=ÚÅ∞#∞ =∞#O ZO`À=∞Ok ^Õ=`«Å‰õΩ „"≥Ú‰õΩ¯`«∞O\ÏO. "å~°O`å "ÕÔ~=~ÀHÍ^Œ∞...
Ç¨ÏiÖ’x "Õ#∞ „|Ç¨‡O_»=ÚÅ∞#∞ NÇ¨Ïi J=`å~°=ÚÖË. D Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=<åÅ∂ "Õ~°∞QÍ Ü≥∞Hõ¯_À ÖË=Ù. W=hfl
q+¨µ‚x =∞Ç≤Ï=∞ÖË qÇ≤Ï`« Hõ~°‡O|∞Å∞ PÜ«∞# =Ù^Œ~°OÖ’ (á⁄@ìÖ’<Õ) =Ù<åfl~Ú. (=∞#=∞O`å Ñ¨Ù\˜ìOk XHõx #∞OKÕ...
q+¨µ‚<≥ á⁄QÆ_≥#∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞#∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk XHõxÖ’<Õ.. ˆ~Ñ¨Ù K«KåÛHõ áÈÜÕ∞n XHõx ^ŒQÆæ~°ˆH... =∞i =∞#Ö’
JK«∞º`«_ô`«_Õ PkÜ«Ú#O`«ºO|∞ =∞#O Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ qÉèËkOK«∞H˘O@∞<åflO? ZO`« =¸~°∞öÅO?) =∞#O ~°Hõ~°HÍÅ
JK«∞º`«∞_Õ Jã¨∞~åO`«‰õΩO_»∞ =∞O„`åÅ∞ QÆ∞~°∞=Ù ^•fi~å LÑ¨^Õâ◊O á⁄Ok Ñïîã¨∞ÎO\ÏO. P =∞O„`åÅhfl NÇ¨Ïi
<å=∞=ÚÖË. =∞i WOHõ <À~°∞ u~°QÆx P =∞O„`åÅ#∞ JÑ¨â◊ÉÏÌÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂
P."≥II "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞O_≥ "≥Åã≤# JK«∞º`«∞ Ñ¨ÅHõ@O ^ÕxH˜? Ç¨Ïi... Ç¨Ïi... Ç¨Ïi... JO>Ë KåÅ^•? F "≥é˜] =∞#™ê!
_»`«_≥ Ç¨ÏiÇ¨ÏiÜ«∞<≥ J#fl=∞Ü«∞º KåÅ∞#∞. Ç¨Ïi J#∞.
Uq∞ Éèí[# *ˇÃÑÊ D [#‡H˜k KåÅ∞
ÉèÏ=q∞@∞Å *ˇÑ¨C ÉèÏQÆº=∞Éˇƒ. F =∞#™ê! =∞#O Ü«∞[˝Ü«∂QÍk Hõ~°‡Å∞ J<ÕHõO Ü≥∞O`À „â◊=∞Ñ¨_ç KÕ™êÎO.
J=hfl "Õ^ŒO #∞OKÕ Hõ^•! "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =KåÛ~Ú. =∞i P <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∂
~åQÆO : â◊√^Œú ^èŒ<åºã≤ Ü≥∞=ix á⁄QÆ_»∞`«∞<åfl~Ú? q+¨µ‚x H©iÎã¨∞Î<åfl~Ú. D qâßfixHõO`«\ ˜H© PÜ«∞<Õ
ÉèÏ==ÚÖ’<å ÉÏÇ¨Ïº=Ú #O^Œ∞#∞ JO`«~å`«‡. JO`«~å`«‡ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ ^•? =∞i Hõ#|_»x ^Õ=Ùx Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ "≥^‰Œ Ωõ `å=Ù?
QÀqO^Œ QÀqO^Œ Ü«∞x H˘Å∞="À =∞#™ê IIÉèÏ==ÚII q+¨µ=‚ Ù Jx ÉèÏqOz "≥^HŒ ˜ K«∂_»∞, Ü≥∞Hõ¯_»<<·≥ å PÜ«∞<Õ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl_∞» . HÍHõáÈ`Õ,
Ç¨ÏiÜ«∞=`å~°=ÚÖË JdÅ ^Õ=`«Å∞ "≥^ŒHõ=Åã≤# "å_çq h"Õ. Jk h ÉÏ^èŒº`Õ.
Ç¨ÏiÖ’x"Õ „|Ç¨‡O_»O|∞Å∞
Ç¨Ïi <å=∞=ÚÖË Jxfl =∞O„`«=ÚÅ∞ JK«∞º`«∞_»O>Ë.. ''K«∞ºu—— (<åâ◊#=Ú) ÖËx "å_»x J~°úO. Pk (Ñ¨Ù@∞ìHõ),
Ç¨Ïi Ç¨Ïi Ç¨Ïi Ç¨Ïi Ü«∞#"À =∞#™ê IIÉèÏ==ÚII JO`«º=Ú (=∞~°}=Ú) ÖËx"å_Õ JK«∞º`«∞_»∞. PÜ«∞<Õ Jã¨∞~åO`«‰õΩ_»∞. =∞#
q+¨µ‚x =∞Ç≤Ï=∞ÖË qÇ≤Ï`« Hõ~°‡=ÚÅ∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ Ñ¨Ù\˜,ì =∞#ã¨∞Ö’ ÃÑiˆQ Jã¨∞~°∞_Õ, J*Ï˝#O. P Jã¨∞~åO`«‰Ωõ _»∞ Ü≥∞=~°∞?
q+¨µ‚x á⁄QÆ_≥_ç "Õ^ŒO|∞Å∞ JK«∞º`«∞_»∞. =∞i P JK«∞º`«∞_≥=~°∞? U_»∞H˘O_»ÅÃÑ· "≥Åã≤# D ^Õ=^Õ=Ù_»∞,
q+¨µ‚_˘Hõ¯_Õ qâßfiO`«~å`«∞‡_»∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. DÜ«∞<Õ q+¨µ‚=Ù. DÜ«∞<Õ NÇ¨Ïi. PÜ«∞#<Õ, JK«∞º`å! â◊~°}∞
q+¨µ‚=Ù q+¨µ‚=x "≥^ŒHõ"À =∞#™ê IIÉèÏ==ÚII `«O„_ô! Jx ÉèílOK«O_ç. PÜ«∞<Õ K«∂ã≤H˘O\Ï_»∞.
193 194
5-98 "≥∂Ç≤Ï<å=∞`«ºO`« =Ú+¨¬~å}ÏO QÆ∞}–
=Ú#∞fl_ç „QÍÇ≤Ï}ÏO Éèí∞=<≥·Hõ Hõiî<å<åO
KåÖÏ H˜¡+¨ì"≥∞ÿ# ãÖã¨¯ $`« H©~°Î# <åq+¨¯iã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ^ÕÇ¨Ï ãÖH∆Íà◊# q^Õâ◊HÀ"å ã¨^•
H©~#Î° Ñ¨Åq¡ Ö’ „H˜Ü∂« "åK«H"õ ∞Õ ÖËHáõ È=@OKÕ`« ÉèÏ=ã¨=∞#fiÜ∞« O |Ç¨ïHõ+`ì¨ ~« =° ÚQÍ NÇ¨Ïi ã¨‡~°} qâı+¨ó Ñ¨Ù#â◊Û IIJã¨‡^•II
=ÙO^Œx, <å‰õΩ JxÑ≤OzOk. <å q∞„`«∞Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À D =∂„`«O q=iOK« HÕ‰õΩ~åfi} ^Œ∞ód`«, rq<åO
QÆeQÍ#O>Ë.. Jk P "ÕOHõ@Ñü Hõ$Ñ¨HÍHõ W`«~°=Ú HÍ^Œ∞. ÃÑ^ŒÌÅ∞ ãÖã¨¯ $`«OÖ’ ÑÖH˜Å=∞<ÀÉèíÜ«∞ „ÉèÏO`å<åO
xëê‚`«∞Å∞ <å Ü«∞`«flOÖ’x Ö’áêÅ#∞ =∞xfl™êÎ~°x <å PHÍOHõ∆. D H©~°Î# Ñ¨Å¡q â◊OHÍO x~°∞~°∞u ã¨û~°™ê HÍ, N–
''=∂ =O\˜"åiH˜, J#∞ºÅ‰õΩ, PÜ«∂ q+¨Ü∞« =ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, PÜ«∂ ã¨Å÷ =ÚÅÖ’#∂, "ÕOHõ\ÏK«ÅÑ¨`Õifi#∞uó Ñ¨Ù#â◊Û IIJã¨‡^•II
WOHÍ...—— Jx =ÙOk. K«~°}ÏÅ`À ã¨=∞#fiÜ«∞O KÕã≤H˘O>Ë HÍx XHõ H˘eH˜¯
ÉèÏ"å=∞$`«O
~å^Œ∞..
=∂=O\˜ "åiH© , J#∞ºÅ‰õ Ω ... PÜ« ∂ q+¨ Ü « ∞ =ÚÅÖ’, PÜ« ∂
P."≥II =∂^Œ∞ É’O@¡‰õΩ#∞fl =∞i J#∞ºÅ‰õΩ<≥·# ã¨÷Å=ÚÅÜ«∞O^Œ∞... WOHÍ...
qq^èŒ q+¨Ü«∞=ÚÅÖÁ "Õ~°∞KÀ@¡
Uk QÆuQÆ QÆÅ^Œ∞? D "ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ ZÅ¡ÑC¨ _»∂ J^èºŒ Ü«∞#Ñ¨Ù xëêªQiÆ +¨µÅì ‰õΩ, ^Œ$_è» z`«=Î ÚQÆÅ"åiH˜, Ü«∞`«∞Å‰õΩ,
L#fl k‰õΩ¯ J<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º. =#"åã¨∞Å‰õΩ ("å#„Ñ¨ã¨÷ "åã¨∞Å‰õΩ) ã¨‡iOK«∞@‰õΩ WHõ¯_Õ ( D u~°∞=∞ÅÜÕ∞) QÆu,
~åQÆO : áê_ç WOHÍ [QÆ`«∞ÎÖ’ U=ÚOk? W^Õ Ñ¨~°=Ú. WO`«HõO>Ë q+¨µ‚¿ã=ÜÕ∞=ÚOk?
Jã¨‡ ^•n<åO J<ÕºëêO "≥∂Ç≤Ï`«∞Å‰õΩ, J`«ºO`« ^Œ∞~å‡~°∞æÅ‰õΩ, ã¨^Œ∞æ}∞Å‰õΩ, Ö’HÍÅxflO\˜Ö’

`«ã≤‡<£ `«ã≤‡<£ `«„`« K« Ñ¨Ù#â◊Û IIJã¨‡^•II J*ËÜÚ« Öˇ#· "åiH˜, ^ÕÇ¨ aè=∂#=Ú ÜÕ∞=∂„`«=¸ ÖËx Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ... ã¨^• NÇ¨Ïi
ã¨`«`å^èŒºÜ«∞# xëêªÑ¨~å}ÏO ^Œ$_è»– ã¨‡~°}ÜÕ∞ qâı+≤Oz#k. WOHÍ...
„=ü<åO Ü«∞f<åO =#"åã≤<åO Uq∞ KÕÜ∂« Ö’ `≥eÜ«∞x ^Œ∞óYÉèÏ[#∞Å q+¨Ü∞« OÖ’#∂, =∞#ã¨∞û ÑÖH˜Å"≥∞ÿ
QÆuiÇ¨Ï ã¨‡~°∞ÎO HÍ(HÀ"å) [QÆ`åºO Ñ¨~°– (=∞e#"≥∞)ÿ ÉèÜ
í ∂« =Ç¨ïÖˇ#· "åi q+¨Ü∞« =ÚÅÖ’#∂, UkQÆu JO>Ë... ''J#∞=∂#
ã≤÷uiÜ«∞O HÍ q+¨µ‚¿ã"å Ñ¨Ù#â◊Û IIJã¨‡^•II ™êQÆ~°=Ú#∞—— x"åiOK«∞ =∂~°æ"Õ∞=∞O>Ë, N"ÕOHõ\ÏK«ÅÑüH˜ q#flqOK«∞@ÜÕ∞...
J^ÕQÆu.
195 196
=Ú#∞fl_ç 5-99 ^Õ=`«Å∞ K«∂_» ~åÑ¶¨∞"å h=Ù ^Õ"ÕO„^Œ∞ ~°^äŒ"≥∞H˜¯ ~åÑ¶¨∞"å
q[Ü«∞#QÆ~°OÖ’ <≥ÅH˘#fl g~°~åÑ¶¨∞=ÙxÃÑ· K«Hõ¯\˜ H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ ~å=}Ï^Œ∞Å#∞ [OÑ≤ qcè+¨}∞ ~å[º"Õ∞eOz# ~åÑ¶¨∞"å
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ~å=∞Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ ^Œ$âßºxfl Hõà‰¡◊ Ωõ Hõ\ì˜ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° . ''t~°ã∞¨ û "Õ"ÕQÆ =∞~°e ~åÑ¶¨∞"å =zÛ q[Ü«∞ Ñ¨@fl"Õ∞e(#) ~åÑ¶¨∞"å
g∞^Œ ‰õÄHõ@∞Å ~åÑ¶¨∞=Ù——_»@. PÜ«∞# JO>Ë z#fl Ñ≤Å¡Å‰õΩ#fl@∞¡ ÉÏQÍ ÃÑiy# N"ÕOHõ@yig∞^Œ #ÉèíÜ«∞=Ú KÕi =∂H˜zÛ# ~åÑ¶¨∞"å II~å=∞II
A@∞ì=Ù#fl"å_»x J~°úO. ''QÆi=∞ <å =Ü«∞ã¨∞# ^•\˜H˜ [OÑ≤# H“ã¨Åº #O^Œ# ÉèÏ"å=∞$`«O
~åÑ¶¨∞"å!—— JO>Ë... QÆi=∞<£ P =Ü«∞ã¨∞#<£ `å@H˜<£ K«OÑ≤# H“ã¨ÅºÑ¨Ù„`«∞_®!
Jx Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞<åfl~°∞. z<åfli á⁄<åfli =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ J#fl =∂@. D H©~°Î# F ~å=∂! ~å=∞K«O„^•! ~åÑ¶¨∞"å! (~°Ñ¶¨Ú=Oâ◊ uÅHÍ!) ~år=Ö’K«<å!
Éèí[#ÖÏQÆ ‰õÄ_» áê_»∞HÀ=K«∞Û. ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ K«~°}ÏÅ∞ =ÙO_»@O =Å¡ ~åÑ¶¨∞"å J<Õ (Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å!) Éèí~°`«, ÅHõ∆ ‡}∞Å∞, â◊„`«∞Ñ¶¨∞flÅ`ÀÉÏ@∞ "å~°∞ [Ü«∞[Ü«∞
=∞‰õΩ@O |$O^ŒQÍ<åxH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙO@∞Ok. ^è•‡#=ÚÅ∞KÕÜÚ« K«∞O_»QÍ, q~å[=∂#"≥∞#ÿ ^Œâ~◊ ^° ~Œä åÑ¶∞¨ "å! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ.
P."≥II ~å=∞ ~å=∞K«O„^Œ ~år=Ö’K«<å! F ~åÑ¶∞¨ "å! h=Ù t~°ã∞¨ ‰õÄHõ@∞Å"å_»=Ù. (`«Åg∞^Œ z#flÑÅ≤ Å¡ ‰õΩ#fl@∞ì ÃÑiy#
A@∞ì=Ù#fl"å_»=Ù) F z<åfliá⁄<åfli (=∞<À[˝"≥∞ÿ#) ~åÑ¶¨∞"å! QÆi=∞<£, P
~°Ñ¶¨Ú‰õΩÖËâ◊! Éèí~°`«, ÅHõ∆ ‡}∞Å∞#∞,
=Ü«∞ã¨∞#<£ (JO`åÖË`« =Ü«∞ã¨∞ûÖ’) `å@H˜x K«OÑ≤# H“ã¨ÖÏº#O^Œ<å! Jik
[Ü«∞=Ú |Å∞Hõ h‰õΩ â◊„`«∞Ñ¶¨Úfl`À QÆ∂_ç (^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# q^èŒOQÍ) Ü«∞[˝ãÖ~°Hõ∆} KÕã≤#"å_®! t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qiz *Ï#H˜x
J=x <ÕÅ∞=∞<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º. KÕÑ¨\ ˜ì# ~åÑ¶¨∞"å! h‰õΩ [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
~åQÆO : =~åo F ~åÑ¶¨∞"å! h=Ù =∞ÅÜ«Ú#Ü≥∂^èŒº ~åÑ¶¨∞=Ù_»=Ù (uiy JÜ≥∂^èŒº *Ëi#
~å=∞ ~å=∞K«O„^Œ ~åÑ¶¨∞"å ~år=Ö’K«# ~åÑ¶¨∞"å ~åÑ¶∞¨ _»=Ù. =∂Ü«∞ÖË_xç K«OÑ≤# "å_»=Ù. KÕÅ~ˆ y# '(â◊¥~°Ê}Y) QÆ~fi° =Ú#∞ J_»z#
™œq∞„u Éèí~°`« â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ `À_» [Ü«∞=∞O^Œ∞ ^Œâ◊~°^äŒ ~åÑ¶¨∞"å II~å=∞II "å_®, ~åHõ∆ã¨ Ãã·<åºxfl `«∞^Œ=Ú\˜ìOz# "å_®, ™⁄Åã≤ (=∞~°∞QÆ∞# #∞O_ç "åex
ãÖÇ¨ÏiOz# ~åÑ¶¨∞"å! ã¨∞„w=ÙxH˜ JÉèíÜ«∞=Ú <˘ãÿ# ~åÑ¶¨∞"å! ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞
t~°ã¨∞ ‰õÄHõ@∞Å ~åÑ¶¨∞"å z<åfli á⁄<åfli ~åÑ¶¨∞"å |OkèOz "å~°kèx xi‡Oz# "å_»=Ù, ÅOHõ#∞ `«∞^Œ=Ú\˜ìOz# ~åÑ¶¨∞"å! h‰õΩ
QÆi=∞ <å =Ü«∞ã¨∞# ^•@H˜ [OÑ≤# H“ã¨Åº#O^Œ# ~åÑ¶¨∞"å [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
Jik Ü«∞[˝=ÚQÍK«∞ ~åÑ¶¨∞"å J>ˇì Ç¨Ï~°∞qÅ∞¡ qiz# ~åÑ¶¨∞"å F ~åÑ¶¨∞"å! P <å_»∞ ~å=∞~å=}Ü«Ú^ŒÌOÖ’ ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ
ã≤~°∞Å`À [#‰õΩx ~ÚO@#∞ *Ï#H˜ *ˇÅy ÃÑO_®¡_ç# ~åÑ¶¨∞"åII~å=∞II ^Õ"OÕ „^Œ∞x ~°^"Œä ∞≥ H˜¯~å=}∞x`À Ü«Ú^Œ=Ì Ú#∞ KÕãu≤ q. ~å=}∞x`À ÉÏ@∞"åx¿ã##∞
=∞ÅÜ«Ú#Ü≥∂^è•º ~åÑ¶¨∞"å =∂Ü«∂=∞$QÍO`«Hõ ~åÑ¶¨∞"å Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ `«∞^Œ=Ú\˜ìOzuq.HÍx ã¨[˚#∞_≥·# qcè+¨}∞x Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎx KÕã≤
K≥Åy K«∞Ñ¨Ê<åu QÆ~°fi=∞_»z ^≥·`«º¿ã#Å [OÑ≤# ~åÑ¶¨∞"å ~å[º"Õ∞Å∞#@∞¡ KÕã≤uq. "Õ"ÕÅ (Juj„Ñ¶¨∞OQÍ) =∞~°e =zÛ... WkQÀ Ç¨ÏOÑ‘
™⁄Åã≤ "åe[OÑ≤(#) ~åÑ¶¨∞"å ^ŒO_ç ã¨∞„w=Ù <Õe# ~åÑ¶¨∞"å q[Ü«∞#QÆ~=° ∞#∞ D Ñ¨Ù~°=Ú#∞ ÑïáêeOK«∞K«∞<åfl=Ù. JO`ÕHÍ^Œ∞, JHõ¯_» u~°∞=∞Å
#ÉèÜí ∞« =Ú <˘ã¨Q∞Æ K«∞, ~°HO∆˜ K«∞K«∞<åfl=Ù. F ~åÑ¶∞¨ "å! J\˜ì h‰õΩ ã¨^• [Ü«∞=∞QÆ∞QÍHõ!
[Åkè|OkèOz# ~åÑ¶¨∞"å ÅOHõ ãÖÇ¨ÏiOz# ~åÑ¶¨∞"å II~å=∞II
F ~å=∞Ü«∞º `«O„_ô! =∞=Ú‡HõxHõiOK«∞=Ú.
197 198
5-100 `«QÆ∞xâ◊ÛÅ∞ÅQÆ∞ `«#^•ã¨∞Å‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç [QÆ^ÕHõÑ¨`Õ â◊~°}º=Ú
Q˘Ñ¨Êâ◊~°}ÏQÆu H©~°Î# qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Jxfl\ ˜H© P zQÆ∞~°∞*Ë=Ü«∞QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ x~åfiÇ¨Ï‰õΩ_»∞ (x~°fiÇ≤ÏOK«∞"å_»∞). HÍ|\˜ì P ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞<Õ JQÆ∞=~°=ÚÖÁã¨QÆ∞ #@∞QÍ# IIã¨ˆ~fiII
â◊~}° ∞*ÁK≥Û^Œ#∞... JO@∞<åfl~∞° . `«Q∞Æ q^è=Œ ÚQÍ, xK«ÛÅ∞ (ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï) `«#^•ã¨∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J~Ú# "åiH˜ P [QÆ^HÕ Ñõ u¨ ÜÕ∞ â◊~}° º=Ú (k‰õΩ¯) JO@∞<åfl~∞° . P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ F =∂#=ÙÖÏ~å! =∞#‰õ Ω k‰õ Ω ¯ Z=~° ∞ ? HÍáê_Õ " å~° ∞ Z=~° ∞ ?
'zQÆ∞~°∞*Ë=— J=Ù`å_»@. JO>Ë =∞#Ö’...=∞#‰õΩ PÜ«∞#∞<åfl_<» ,Õ KÕ= (^è~·≥ º° =Ú)#∞, WOÔH=~°∞<åfl~∞° ....P ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° _Õ â◊~}° =Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë...Jxfl\h˜ x~°fiÇÏ≤ OKÕ"å_»∞
zQÆ∞iOÑ¨KÕ™êfl_»@. JQÆ∞ =~°=Úe™êÎ_»@.. JO>Ë Uq∞\˜? K«^Œ=O_ç.. D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Hõ^•!
HõOII ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_Õ â◊~°}=Ú |Å=O`«∞Öˇ#· ^Õ=`«ÅHˆ HÍ^Œ∞, „|Ç¨‡ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^Õ"À`«=Î ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_» Ñ¨^‡Œ <åÉè∞í _Õ
x~åfiÇ¨Ï‰õΩ_çxfl\ ˜H˜x, xQÆ=∞ #∞`«∞O_»∞<£ â◊~°}º=Ú. "å~°O`å â◊~°}x PÜ«∞#<Õ „áêi÷™êÎ~°∞. <Õ_»∞ JÅiÜ«Ú#fl D
Ö’Hõ=ÚÅhfl Jqã≤# "å_»∞. g@xflO\˜x PÜ«∞<Õ xeÑ≤ ãÖ~°H˜∆™êÎ_»∞. JO^Œ∞ˆH
ã¨~Àfi`«Î=Ú _»#flÜ«∞º<≥ PÜ«∞#x [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_»x JO^Œ~°∂ H©iÎ™êÎ~°∞.
LsfiÑü Ç¨Ïix Q˘ÖˇÛ L^Œúu `≥eÃÑ<£. P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx ¿Ñˆ~ [<å~°Ì#∞_»∞. JdÅ r=ÙÅ‰õΩ Z<≥fl<Àfl q^èŒ=ÚÅ∞QÍ
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞Éèˇ·~°q. â◊~°}∞ #OkOz HÍáê_»∞@ÜÕ∞ J`«x Ñ¨x. k‰õΩ¯ "≥Ú‰õÄ¯ÖËx P~°∞ÎÅ‰õΩ PÜ«∞<Õ
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_Õ â◊~°}º=Ú JO_». PÜ«∞<Õ "åiH˜ Éèí~°Î. áÈh PÜ«∞# Ü≥∞Hõ¯_À "≥·‰õΩO~î°OÖ’ =ÙO\Ï_»∞ =∞#
x~åfi‰õΩ_çxfl@QÍ# IIã¨ˆ~fiII QÀ_» ∞ PÜ« ∞ #‰õ Ω q#Ñ¨ _ » ^ Õ " ≥ ∂ Jx ã¨ O ^Õ Ç ≤ Ï OKåeû# Ñ¨ x ÜÕ ∞ ÖË ^ Œ ∞ .
|Å∞^Õ=`«Å‰õΩ „|Ç¨Ï‡^Œ∞Å‰õΩ#∞ JO`«~å`«‡~°∂ÑÖÖ’ PÜ«∞# =∞#Ö’<Õ =ÙO\Ï_»∞. áÈh D Ñü (<å^äŒ∞_»∞)
[Å[<åÉèí∞_Õ â◊~°}º=Ú "≥Ú#fl"≥Ú#fl =KåÛ_»#∞HÀ~å^Œ∞. PÜ«∞# PkÖËx J<åk. JO^Œ∞KÕ`« PÜ«∞##∞
JÅi# „|Ç¨‡O_» =∞qã≤#<å_»∞#∞ â◊~°}#O_ç.
xeÃÑ <å`«_çxfl\ ˜ QÍ# IIã¨ˆ~fiII '`«QÆ∞ xâ◊ÛÅ∞ÅQÆ∞— (`«y#@∞¡ xâ◊ÛÅ`«fiO`À) `«# ^•ã¨∞Öˇ·# "åiH˜ D
J<ÕHõ q^èŒ=ÚÅ JdÅr=ÙÅ‰õΩ [QÆ^ÕHõÑüÜÕ∞ â◊~°}º=Ú. ''zQÆ∞~°∞*Ë=Ü«∞QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞—— (=∞#Ö’ =∞#ˆH
[<å~°Ì#∞_Õ â◊~°}º=Ú D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞<åfl_»∞ÖË... J#∞#\˜ì KÕ= (^è≥·~°º=Ú) zQÆ∞iOK«∞#@∞¡ KÕÜ«Ú
J<å^äŒ<å^äŒ∞_»O`«~å`«‡‰õΩ_»∞ ™êfiq∞, JQÆ∞ =~°=Ú ÖÁã¨QÆ∞#∞ (Jxfl=~°=ÚÅ∞ ™ê#∞‰õÄÅ=∞ÜÕ∞º"Õ W™êÎ_»∞).
J<åkÑü ~Ú`«_»@∞QÍ# IIã¨ˆ~fiII J@∞QÍ# (JO^Œ∞KÕ`«) N"ÕOHõ>Ëâ◊O â◊~°}O „Ñ¨Ñ¨^Õº... Jx â◊~°}∞"Õ_»O_ç.
199 200
5-101 ÑÖHõ*Ïã¨# =~°^Œ∞#‰õΩ Éèí= ÑÖHõqKÕÛù^Œ∞#‰õΩ Éèí=Ù#‰õΩ
=Ú#∞fl_ç â◊OHõ~°∞# Hõ=º‰õΩÎ#‰õΩ <åâ◊Û~°º~°∂Ñ¨Ù#‰õΩ
"ÕOHõ\ÏK«Å=Å¡Éèí=‰õΩ#∞ qâ◊fi=¸iÎH˜ hâ◊fi~°∞#‰õΩ#∞
K«Hõ¯\˜ =∞OQÆà◊O áê_»∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ KåÅx_»∞ÃÑ·# ÑÖHõ*Ï‰õΩK«‰õΩOÉèí‰õΩO‰õΩ=∞ ÑÖHõÖ’Å∞#‰õΩ II=∞OQÆà◊OII
K«~°}ÏÅ∞#fl H©~°Î# Wk. HÍHõáÈ`Õ, <åiˆHà◊áêHõO HÍ#O^Œ∞=Å¡ `ÕeHõQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O
J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. <å Jaè„áêÜ«∞"Õ∞=∞O>Ë... W@∞=O\˜ XHõ¯ H©~#Î° x`«ºáê~åÜ«∞}‰õΩ
QÀqO^Œ∞_≥·# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xH˜ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞QÍHõ! QÆ~°∞_»^èŒfiAxH˜
ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë WHõ U ™ÈÎ„`«=¸, ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞áê~åÜ«∞}=¸, ^è#Œ =‡Ü«∞ „â◊"∂≥ ¿Ñ`«"∞≥ #ÿ [Ü«∞=ÚxK«∞Û =∞OQÆàÏâßã¨#=ÚÅOkOK≥^Œ#∞. JO^Œi P`«‡ÅÖ’ <≥ÅH˘x#, P
„=`«=ÚÅ∞–Ü«∞[˝=ÚÅ∞–`«Ñ¨ã¨∞ûÅ∞ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. <å =∂@ #=∞‡O_ç. J~Ú`Õ ^èŒ~°‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú, [Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
XHõ z#fl H˜@∞‰õΩ=ÙOk.....ÑïÑ¨Ó~°‚ qâßfiãÖ`À, ÉèíH˜Î`À UHÍ„QÆ`«`À D H©~°Î#
Pk J<Õk Uk=Ù<åfl, ^•xˆH PkÜ≥ÿ∞# P ÉèíQÆ=O`«∞xH˜, K«∞ºu (<åâ◊#=Ú)
áê_®e.. (^•xH© PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨ÏO HÍ"åe, =∞i) ÖËx JK«∞º`«∞xH˜, HõO|∞[<åÉèí∞xH˜ (Ñ¨^Œ‡=Ú <åaèÜ«∞O^Œ∞ Hõey# "åxH˜),
HõOII QÀqO^•! =∞OQÆà◊q∞^≥ Pk‰õÄ~°‡=Ú=Öˇ H©∆~°™êQÆ~° =∞^èŒ#=Ú KÕ~ÚOz# [QÆ^•^è•~°∞xH˜, "Õ^Œ=ÚÅ#∞
~°H˜∆Oz# =∞`«ûº~°∂Ñ¨Ù#‰õΩ, ZÑ¨C_»∂ "Õ^Œ=ÚÅ∞ xˆ~ÌtOz# =∂~°æ=ÚÖ’<Õ
^Õ"å! ã¨~åfi`«‡! ^èŒ~°‡k=º ã¨fi~°∂áê! K«iOK«∞"åxH˜, |eK«„Hõ=iÎx Hõ@ì_çKÕã≤# "å=∞#=¸iÎH˜, ™ê=∞"Õ^Œ=Ú QÍ#=Ú
ÉèÏqOK≥#∞ QÆ~°∞_»^èŒfi[! KÕÜ«∞|_»∞KÀ@ „Ñ‘u`À qÇ¨ÏiOK«∞ ^Õ=^Õ=Ù#‰õΩ =∞OQÆà◊=∞QÆ∞ QÍHõ!
h "å_»QÆ∞ J#fl=∞Ü«∞º h~°[<åÉèÏ! NÇ¨ÏiH˜, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_≥·# <å~åÜ«∞}∞xH˜, N=Å¡Éèí∞xH˜, „Ñ¨à◊Ü«∞HÍÅ=Ú#
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q „Ñ¨ÉèíqÅ∞¡ HÍÖÏO`«‰õΩx, Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»x H©iÎOÑ¨|_»∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=ÚxH˜, Jxfl
ÉO^èŒ=ÚÅ#∞O_ç =∞#Å#∞ =Ú‰õΩÎÅ#∞ KÕÜ«Ú"åxH˜, ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞
=∞OQÆà◊O Q˘qO^Œ∞#‰õΩ [Ü«∞ =∞OQÆà◊O QÆ~°∞_»^èŒfiA#‰õΩ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åiKÕ ™ÈÎ„uOÑ¨|_»∞ "åxH˜, Jxfl ^≥·= ãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ# QÆ∞}=ÚÅ∞#fl
=∞OQÆà◊=Ú ã¨~åfi`«∞‡#‰õΩ ^èŒ~°‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù#‰õÄ [Ü«∞[Ü«∞II=∞OQÆà◊OII „âı+µ¨ _ª #·≥ "åxH˜, Hõ~∞° }Ïã¨fi~∂° Ñ¨Ù#‰õΩ, áê~°fif^ÕqKÕ x`«º=¸ ™ÈÎ„uOÑ¨|_»∞ "åxH˜,
Hõe`«<å=ÚxH˜ (á⁄O^Œ|_ç# ¿Ñ~°∞QÆÅ"åxH˜... J#QÍ... x`«º=¸, ã¨~°∞fiÅKÕ
PkH˜x <å^≥·# ^Õ=Ù# HõK«∞º`«∞# HõOÉè’[<åÉèí∞# Ç¨Ïi Ç¨Ïs Jx JO@∂ <å=∞áê~åÜ«∞}O KÕÜ∞« |_»∞"åxH˜) [Ü«∞=∞OQÆà◊ =∞QÆ∞QÍHõ!
HÍk‰õÄ~°‡OÉˇ·# [QÆ^•^è•~°=¸iÎH˜x „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx J#∞„QÆÇ≤ÏOz# "åxH˜, |∞~°^Œ=O\˜ Ü≥∞<Àfl áêÑ¨=ÚÅ#∞
"Õ^Œ ~°Hõ∆‰õΩ#‰õΩ#∞ ãÖ`«`«"Õ^Œ =∂~°æ qÇ¨~°∞#‰õΩ |e „Ñ¨H∆Íà◊#=Ú KÕÜ«Ú"åxH˜, Éèí=Ù_»∞ Jx ¿Ñ~°∞QÆ#fl â◊OHõ~°∞#ˆH J=º‰õΩÎ_≥·#
ÉèËkH˜x ™ê=∂kQÍ# „Ñ≤Ü«∞ qÇ¨~°∞#‰õΩ II=∞OQÆà◊OII („QÆÇÏ≤ O|_»x) "åxH˜, Pâ◊Û~°º=Ú Q˘Å∞Ñ¨Ù ~°∂Ñ¨=ÚQÆÅ"åxH˜, "ÕOHõ\ÏK«Å<å^è∞Œ xH˜,
qâ◊fi=∞O`«\ ˜H© Dâ◊fi~°∞_»~Ú# qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù#‰õΩ, Ñ¨^Œ‡=Ú#O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ì# NÅH©∆ ‡
Ç¨ÏiH˜ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞#‰õΩ#∞ N^èŒ~°∞#‰õΩ#∞ HÍÖÏO`«‰õΩ#‰õΩ#∞ ‰õΩK«‰õΩOÉèí=ÚÅHõO\˜# ‰õΩO‰õΩ=∂ÑÖHõ=Ú #O^Œ∞ =∞‰õΩ¯=QÆÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú#‰õΩ#∞ |Ç¨ï |O^èŒ^Œ∂~°∞#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! ã¨~°fi[Ü«∞=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
ã¨∞~°=Úx ™ÈÎ„`«∞#‰õΩ ^Õ= ã¨∞~°QÆ∞} „âı+¨µª#‰õΩ Hõ~°∞}Ï– FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞
Hõ~°∞#‰õΩ#∞ HÍ`åºÜ«∞h#∞`« Hõe`« <å=Ú#‰õΩ II=∞OQÆà◊OII
201 202
ã¨~°fiN....
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£
203 204
N~°ã¨∞Î
ãÖÑ¨Ù\˜–VI
Z#∞flHÀ|_ç#
=Ú#∞fl_ç
=∞iÜ«Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O q=~°}
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
I II
ãÖÑ¨Ù\˜–VI
P."≥II W+¨ì^Õ=`«Å#∞ Ü≥∞Å¡~° ÉèÏqO`«∞
"≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨K«∞~°}
[#=i 2012 J#fl=∞Ü«∞º Hõ$uH˜ J`«ºO`« ã¨∞Å∞"≥·#
- ~°K«~Ú`«
~°K«#
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.
Cell: 9393021360
"≥Å : J=¸ÅºO
JOH˜`«=Ú
„Ñ¨`«∞Å‰õΩ :
á¶ê¡\ò <≥O. 5, áê¡\ò <≥O.61, ã≤^•ú~°ú #QÆ~ü, K«OII
_ç.\˜.Ñ≤. „Ñ≤O\ÕQ∑ : =~°^∞Œ _»∞ ''J#fl=∞Ü«∞º—— Ç¨Ïi Éè‰í Ωõ _Î ∞» Ü«∞O^Œi "≥∂Hõ^∆ •`«ÜÚ« <£
9848 51 51 09
III IV
ÉèÏ=Ü«∂q∞ "ÕOHõ>Ëâ◊"£∞ 18. W>Ëì ãÖ™êi – ˆHkÜ«Ú 133
ãÖÑ¨Ù\˜ VI 19. W`«~° "Õ∞kÜ«Ú ÖË^Œ∞ 57
20. W`«_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡q∞kÜÕ∞ 117
21. WxflKÕ`«Å#∞ KÕÃãxO^Œ∞ 135
1. JO^Œi =â◊=∂ – Ç¨Ïi<≥~°∞QÆ 3
22. WxflÜ«Ú K«^Œ∞=<ÕÅ 67
2. J@∞=O\˜ "å_»"å 5
23. DÃÑ‰õΩ x`«_»∞ `«QÆ∞#∞ 191
3. J}∞ˆ~}∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_Ò 79
24. T~°∞ÖËx á⁄e"Õ∞~° 27
4. J#~å^Œ∞ q#~å^Œ∞ P`«x 31
25. ZO`«HÍÅ"≥∂ Hõ^• 177
5. J`«_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=∞`«_Õ 163
26. ZHõ¯_»h L^ÀºQÆq∞@∞ 49
6. J^≥=K≥Û x^≥=K≥Û 99
27. U ‰õΩÅA_Õq∞ Ü≥∞=fiÔ~·#<Õq∞ 65
7. J^≥ N"ÕOHõ@Ñü JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆÜ«Ú 109
28. U^•Ü≥∞ <Õq∞ Ç¨Ïs 197
8. JÑ¨CÅ"åˆ~ JO^Œ~°∞#∞ 53
29. U=∞O\˜ "Õ=∞O\˜ "≥~°∞QÆ <Õ#∞ 103
9. J~°ã≤ ##∞fl QÍz<å_»∞ 69
30. Uq∞ ¿ã`«∞ =∞=∞‡ <Õ=Ú 155
10. JÅHõÅ∞ K≥Å¡=Ù Ç¨Ïi Ñ¨ÙO_»sHÍHõ∆ 87
31. Ug∞ ##‰õΩˆ~ Ü≥∞Ñ¨C_»∞ g∞~°∞ 85
11. P_»∞"å~°∞ Hõ_»∞ QÀÑ¨ÙÅ∞ 61
32. UÅ "≥∂ã¨áÈ~Ú~À 185
12. Jk^Õ"å Ñ¨~°=∂`å‡ 159
33. FÇ¨ÏŸ xez# ^˘Hõ\ ˜^≥ 147
13. WO`«HõO>Ë Ñ¶¨∞#q∞Hõ ÖË^Œ∞ 107
34. HõeÔQ =∂‰õΩ x^≥ ÔH·=Åº=Ú 157
14. WO`« KåÅ^• =∂‰õΩ 151
35. HÍ#~°∞ <åÅ∞QÆ∞ Hõ~°=ÚÅ "åx 29
15. WO^Œ∞<Õ `«∞k Ñ¨^Œ"≥∞H˜¯i 45
36. HÍÜ«∞=∞<Õ =ÓiH˜ QÆO`«Å∞ 105
16. WO^Œ∞Ö’QÆÅ ã¨∞Yq∞O`Õ KåÅ∞ 101
37. H˘O_»Å QÆ∞|ƒÅ <åÖ’ 95
17. WO^Œ~°∞ hH˘Hõ¯ ãï– Ü≥∞‰õΩ¯= 93
38. H˘Åk Ñ¨Ù}ºáêáêÖË 113
V VI
39. H˘Å∞=Ù KÕ~ÚOK«∞H˘<Õ 137 60. Ñ¨\ ˜ì# "å~°Å ÉèÏQÆº=Ú 97
40. H˘Å∞=Ù_ô ÉèíH˜Î H˘O_»Å 19 61. Ñ¨\ ˜ì#^≥ÖÏ¡ „|Ç¨Ï‡=Ú 171
41. H˘=∞‡‰õΩ hq>Ëì 83 62. Ñ¨ã≤_ç p~°"å_»∞ 161
42. QÀqO^Œ<å"≥∂K«Û~°} 193 63. áê~°‰õΩg∞ "À =∞#™ê 73
43. K˘Öˇ¡Ñ¨Ù A@∞ì`À_ç K«∞OQÆ∞Å 175 64. Ñ¨Ó[ÅO^Œ~°∂ KÕ¿ã^Õ 141
44. [Ü«∞=Ú [Ü«∞=Ú WHõ 111 65. ÃÑ‰õΩ¯ÅOÑ¨@=ÚÅ∞ 195
45. r=Ù_≥O`«\ ˜ "å_»∞ 139 66. ÃÑ\˜ì# HÀ\Õ^ŒiH© 15
46. *Ï˝#∞ÖÏÅ Ü≥∂QÆ∞ÖÏÅ 123 67. á⁄O^≥~°∞QÆ∞^Œ∞ #O^Œ∞=Ù 129
47. `å<≥`å<≥ WO^Œi QÆ∞~°∞_»∞ 189 68. áÈÜ«∞ É’Ü«∞ QÍÅ"≥∞Å¡ 7
48. `≥eÜ«∞Hõ =Ó~°Hõ 13 69. ÉÏÑ¨Ù ÉÏÑ¨Ù "≥∞zÛuq∞ 11
49. ^Õ=tMÏ=∞}˜q k+¨ì 121 70. ÉÏÅ∞Å`À g^èŒ∞ÅÖ’ 77
50. ##∞fl x#∞fl <≥OK«∞HÀ"À 55 71. =∞O^Œ∞ÖË^Œ∞ nxH˜ 179
51. #q∞`« ^Õ=OÉèí*Ë 9 72. =∞izu=∞O>Ë =∞iÖË^Œ∞ 47
52. #=∂=∞ºÇ¨ÏO =∂#= ã≤OQÆO 59 73. =∂Ü«∞Å HõQÆ∞Ñ¨_ç–=∞uK≥_ç 75
53. #= <å~°ã≤OÇ¨ #"≥∂ #"≥∂ 51 74. =ÚO^Œ\ ˜ [#‡=ÚÖˇÖÏ¡ 23
54. #~°ã≤OÇ¨Ï ~å=∞Hõ$+¨‚ 89 75. =ÚQÆ∞~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ =¸Å=Ú 125
55. #Å¡x "Õ∞x #QÆ=Ù K«∂Ñ¨ÙÅ∞ 169 76. "≥ÚHõ¯~À Ñ¨~°∞+¨Å∞ "≥∂Ç¨Ï# 1
56. <å~åÜ«∞} h <å=∞=Ú |∞kú 143 77. "≥∞é∞QÆ∞ K≥‰õΩ¯Å JÅ"Õ∞Å‡OQÆ 145
57. x`«ºÑ¨Ó[eq"À <Õiz# 63 78. ~°=∞‡#"Õ K≥Å∞=Ùx 41
58. h=O\˜ ^≥·"åÅ∞ ÖË~°∞ 173 79. ~°ã≤‰õΩ_» u~°∞Ñü ~°Ñ¶¨Úg~° 71
59. ÑÖHõ*Ï‰õ∆ΩÅ∞ ™⁄Åã≤ 21 80. ~å=Ú_ç^≥ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞ 17
VII VIII
81. ÖÏ=}º â◊$OQÍ~°~åÜ«∞ 43 „áê~°÷#
82. =#xkè QÆ∞iã≤# "å#eq 119
HõOII N=Å¡Éèí! =Ú#∞fl_ç`À
83. =ÅÑ¨ÙÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú 81 ÉèÏ=O|∞#∞ QÆ∂~°Ê S^Œ∞=O^ŒÅ∞ ^•>ˇ<£
84. =ÅÑ¨ÙÅ ™⁄ÅÑ¨ÙÅ =ãÖ`«"Õà◊ 181 ^Õ"å! J#flÜ«∞ H©~°Î#
85. qKÕÛÜ«∞=Ü«∞º "ÕOHõ\ÏK«ÅÑü 39 ÖË"Õ"ÀÜ≥∞xflux~° Ç≤Ï`«=ÙQÆ hÔH·.
86. qÉèí∞x q#Ü«∞=ÚÅ∞ q#==∂‡ 37 P."≥II J#fl=∞Ü«∞º áê@ P}˜=Ú`≥ÎÑ¨Ù =¸@
87. g^èŒ∞Å g^èŒ∞Å qÉèí∞_Õw 149 J`«x H©â◊fi~°∞O_»∞ Ç¨ÏiÜ«Ú<˘Hõ>ˇ
L`«Î=∞=ÚQÆ |eÔH #∂Ü«∞Å Hõ$+¨µ‚_»∞
88. "≥é¿ÑÅ ~°=∞‡#"Õ 167
ZH˜¯xez<å_»∞ U_»∞y~°∞Å∞.
89. "≥ÅÑ¨Å "≥^ŒH˜`Õ–"≥ã¨<å`«‡ 165
HõOII NHõ~° "ÕOHõ@<å^ä•!
90. "≥é˜]"å_»∞ "≥é˜]QÍ_»∞ 25
KÕH˘x <åÉ’O@¡KÕ`« K≥Ñ≤ÊO`«∞ =Ç¨ÏŸ!!
91. "Õ^Œ=ÚÅ∞ #∞uOK«QÆ 91 `«∂HõÑ¨Ù =Ú#∞fl_ç, ÉèÏ==Ú
92. ã¨HõÅ âßOuHõ~°=Ú 35 D Hõ_»<å J#fl=∞Ü«∞º WOÑ¨ÙHõ$`«∞Å‰õΩ<£
93. ã¨HõÅ r=ÙÅÔHÅ¡ ãÖr=x 131 P."≥II N~°Ñ¶¨Ú=~°! ~å=∞! ã‘`å=∞<ÀÇ¨Ï~°!
94. ã¨`«ºÉèÏ=∞ ã¨~°ã¨Ñ¨Ù #QÆ=Ù 115 =Ú#∞fl_ç q=~°=ÚÅ <≥#∞flH˘O\˜
95. ã¨=ÚY ZK«ÛiHõ 187 Ñ¨~°=tOz K≥|∞^Œ∞ ÉèÏ"å=∞$`«=Ú <Õ#∞
J#fl=∞Ü«∞º Hõq`« J^Œ∞ƒù`«=Ú~°.
96. ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨ïx K«∂_»~À 153
97. ã¨∞=ÚY =∞OQÆà◊=Ú â◊√Éèí=∞OQÆà◊=Ú 201 P."≥II q`«∞Î<å@∞"å_»∞ q+¨µ‚_Õ <å@¡‰õΩ
h~°q∞K«∞Û#kÜ«Ú x[=Ú "å_≥
98. ã¨∞~°∞Å‰õΩ #~°∞Å‰õΩ â◊√Éèí=∂Ü≥∞ 127
J#fl=∞Ü«∞º Hõ~°∞}#Ok# "åxH˜
99. ¿ãqOK«~À #~°∞ÖÏÅ KÕi "≥ÚHõ¯~À 183 u~°∞=∞ÅÜ«∞º Hõ$Ñ¨Ü«Ú ^˘~°‰õΩ#Ü«∞º
100. â◊~°}O\˜ =∂`«x ãÖ|O^èŒ=Ú# 199
101. Ç¨Ïih=Ù ÖË"å JxflKÀ@¡ 33
IX X
=ÚO^Œ∞ =∂@ (ãÖÑ¨Ù\˜–VI) WO`« qâßÅ Ñïkè =Ù#fl ÉèÏ+¨ HÍ|>Ëì `åà◊§áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞
XI XII
K≥|∞`«∞<åfl#∞.
XIII XIV
XV XVI
6–1 Ñ¨ã≤_ç‰õΩO_»Ü«∞^Õ Ñ¨@∞ì‰õΩK«∞ÛÅ"Õ
=Ú#∞fl_ç "≥ã¨ #_»∞=∞"å_Õ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
NÇ¨Ïi ~°^äÀ`«û"åxfl g#∞Å qO^Œ∞QÍ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Ü≥∞ãÿ Ü«Ú~°=Ú#‰õΩ ~Ú^Õ Ü«∞Å"Õ∞Å‡OQÆ
'Ñ¨~°∞+¨Å∞— JO>Ë z„`«"≥∞ÿ# =~°‚=ÚÅ∞ QÆÅ =„ã¨Î=ÚÅ#∞ ^èŒiOz# "å~°∞ Jx =ã¨∞^èŒ ÃÑO_ç¡ `Õ~°∞ =pÛ xk"À II"≥ÚHõ¯~ÀII
J~°÷O. ^Õ=Ùx =Óˆ~yOÑ¨ÙÖ’ áêÖÁæ<Õ <å@º=∂_»∞ "å~°∞ HÀÖÏ@=ÚÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"ÕÜ«Ú"å~°#fl=∂@. "≥∂Ç¨Ï#=¸iÎ J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ "≥ÚHõ¯~À F Ñ¨~°∞+¨ÖÏ~å! (z„`«"≥∞ÿ# =~°‚=ÚÅ∞ QÆÅ =„ã¨Î=ÚÅ#∞ ^èŒiOz# Éèí‰õΩÎÖÏ~å!
JO@∞<åfl~°∞. PÜ«∞# "≥Hõ¯ã¨"≥∞ÿ#"å_»@. JO>Ë ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ#"å_»@. ÃÑO_ç¡KÕã≤H˘x "≥∂Ç¨Ï#=¸iÎ J~Ú# N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xH˜ "≥ÚHõ¯O_»Ü∂« º! DÜ«∞# "≥H¯õ ã¨"∞≥ #ÿ "å_»∞.
~°ÔŒä Ö’ =Óˆ~y =ã¨∞<Î åfl_@» P U_»∞H˘O_»Å"å_»∞. <åÖÏQÆ K«∂KÕ ÉèÏQÆºOÖËx"å~°∞, (^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ#"å_»∞). (Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ D J=HÍâ◊O ~å^Œ∞, =∞s...)
K«kq `«iOK«O_ç. <Õ_»∞ q<åÜ«∞HõK«qu... ãÖÑ¨Ù\˜ VI ‰õΩ NHÍ~°O K«∞\Ïì#∞. JkQÀ NÇ¨Ïi ~°^äŒ=Ú. JkQÀ =ÚO^Œ~°QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl '<˘QÆÅ∞— (~°^ä•xH˜
P."≥II"≥ÚHõ¯~À Ñ¨~°∞+¨Å∞ "≥∂Ç¨Ï# =¸iÎH˜<£ ‰õÄ~˘Û#∞@ÔH· J=∞iÛ# Hõ„~°Å∞) JkQÀ QÆ~∞° _»^fiŒè [=Ú. „"≥∂QÆ∞K«∞#fl Ñ¶∞¨ O@ÅqQÀ.
"≥Hõ¯ã¨=∞QÆ∞ y~°∞Å "≥Åã≤#\˜ì ã¨=∂#=ÚQÍ u~°∞QÆ∞#\˜ì |OQÍ~°∞ ~°^äŒ K«„Hõ=ÚÅqQÀ. Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# D g^èŒ∞ÅÖ’
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ "≥Å~ÚOK≥ ##flÜ«∞º =Óˆ~y =ã¨∞Î#fl ^Õ=^Õ=Ù_»∞ ÜÕ∞`≥Oz<å_»∞. ™êfiq∞H˜ "≥ÚH˜¯ `«iOK«O_ç.
~°^äŒ=Ú `åH˜ H˘Å∞=~°O_»∞ J<≥#∞. JqQÀ `Õ~°∞ Ñ¨_»QÆÅ∞ (~°^ä•xH˜ Hõ\ ˜ì# *ˇO_®Å∞) JqQÀ ^èŒ=à◊=~°‚=Ú`À
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O "≥∞~°Ü«ÚK«∞#fl Q˘_»∞QÆ∞Å∞. ~°^ä•xH˜ Hõ\ ˜ì# `À~°}ÏÅ∞ JqQÀ. ~°^äŒ™ê~°kä ZO`«
"≥ÚHõ¯~À Ñ¨~°∞+¨Å∞ "≥∂Ç¨Ï#=¸iÎH˜ sîqQÍ L<åfl_À K«∂_»=Åã≤#^Õ. nè~°`«fiO`À QÆ\ ˜ì#, k=º"≥∞ÿ# QÆ∞é]=ÚÅqQÀ.
"≥ˇHõ¯ã¨=∞QÆ∞ N"ÕOHõ@ÑüH˜ II"≥ÚHõ¯~ÀII PÇ¨! P NÇ¨Ïi ~°^äŒO "Õ∞~°∞ Ñ¨~°fi`«OÖÏQÍ "≥∞é˜ã≤áÈ`ÀOk. K«∂z ^èŒ#∞ºÅ=O_ç.
Ç¨Ïi~°^äŒ=∞^≥ =ÚO^Œi <˘QÆÅqQÀ ã¨fi~°=‚ Ú`À KÕã#≤ ‰õΩO_» (aO^≥) JkQÀ. Ñ¨@∞ì=„ã¨=Î Ú`À ‰õΩK≥Ûà◊√á¡ Èã≤ Hõ\ #ì˜
QÆ~°∞_» ^èŒfi[=∞^≥ Ñ¶¨∞O@Å"Õ `≥~Å° qQÀ K«∂_»O_ç. #@ì#_çq∞#∞#fl"å_Õ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞. ™êfiq∞ =Ù~°=Ú##∞O_Õ
ãïkiˆQ\˜ HÍOK«# K«„Hõ=ÚÅ"Õ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ <Õ_»∞ D ÃÑO_ç¡`Õ~°∞ (~°^äŒ=Ú) Ö’ =ã¨∞^èŒ (Éèí∂^Õq)`À ã¨Ç¨
u~°∞g^èŒ∞Å <Õ`≥Op QÆ#~À II"≥ÚHõ¯~ÀII u~°∞=∞ÖËâ√◊ x ~°^=Œä ÚÖ’ =∞<À[˝=ÚQÍ =Óˆ~y =K«∞ÛK«∞#flk. "≥ÚH˜¯ g∞ [#‡áê=#O
`Õ~°∞Ñ¨_»QÆÅ<Õ `≥Å¡Q˘_»∞QÆ∞Å"Õ KÕã≤H˘#∞_»Ü«∂º!
`À~°}O|∞Å"Õ ™ê~°kä "å_Õ
nè~°`«QÆ\ ˜ì# k=ºÇ¨ÏÜ«∞=ÚÅ"≥
"Õ∞~°∞=Ù =Öˇ<Õ "≥∞~°ã‘#k"À II"≥ÚHõ¯~ÀII
1 2
6-2 `«∞^ŒÔHH˜¯# x–`«∞ºÅ HÀ@¡Ö’
=Ú#∞fl_ç á⁄^Œ∞QÆ∞ <˘Hõ_»∞ `«Å– Ñ¨Ù# Ç¨Ïix
ÉèíQÆ"å#∞x w`å"åHÍºxfl =∞^èŒ∞~°H©~°Î#Ö’ qxÑ≤ã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix QÆ∞kQ˘#∞ Ç¨Ïi Éèí–‰õΩÎÅ HÀ@¡Ö’
PÅHÕK«O_ç. "ÕÖÏk <å Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’ "˘Hõ¯_»∞ =∂„`«"∞Õ #<≥fl~∞° QÆ QÆÅ_»<åfl_∞» Ñ¨~=° ∂`«‡. "≥^Œ‰õΩ <˘Hõ_»∞ N– "ÕOHõ>Ñüx IIJO^ŒiII
Jã¨Å∞, Éèí‰õΩÎ_»∞ HÍ"åÅO>Ë<Õ Ü≥∞xfl hK« [#‡Öˇ`åÎÖ’. JO^Œ∞ˆH Ç¨Ïi<≥~°∞QÆ∞@
ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO^Œi '=ã¨=∂?— (=â◊=∂), „Ñ¨Ü∞« uflOz, ÜÕ∞ "˘Hõ¯_ÀQÍx Ü≥∞~°Q_Æ ∞» JO@∞<åfl~∞° .
WHõ¯_» 'HÀ\˜— JO>Ë '=O^Œ ÅHõÅ∆ — xHÍ^Œ∞. J<ÕH=õ ∞Ok Jx J~°Oú . NÇ¨Ïi Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’ N =∞<åfl~åÜ«∞}∞_≥#· Ç¨Ïix `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ JO^Œi =Å<å JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å?
'x`«∞º_»ÜÕ∞º r=#∞‡‰õΩÎ_»∞— ÜÕ∞ "˘Hõ¯_À =ÙO\Ï_»∞. J\Ï¡O\˜ HÀ@¡=∞OkÖ’ HõO^Œ∞=QÆ (™ê=∞~°úº=Ú`À) ÜÕ∞ "˘Hõ¯_À QÍx Ü≥∞~°QÆ_»∞. Ñ¨kHÀ@¡=∞Ok 'Åe`«Ñ¨Ù—
u~°∞=∞ÅÜ«∞ºx "≥^ŒH˜ Ñ¨@∞ìHÀQÆÅ "å_˘Hõ¯_Õ#@... =∂ QÆ`Õq∞\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! (ã¨~°à◊ã¨fiÉèÏ==Ú) QÆÅ"åiÖ’ NÇ¨Ïix Hõx=∞#∞@‰õΩ (^Œi≈OK«∞ JaèÖÏ+¨`À) U
XHõ¯_À =ÙO\Ï_»∞. Xeã≤ (q_»=∞iz) `≥eã≤ H˘#QÆÅ∞QÆ∞ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡ÅÖ’ D
LII JO^ŒiÔH@∞¡ ™ê^èŒº=∞QÆ∞ P Ç¨Ïi=∂Ü«∞ <≥~°∞OQÆ D Éèí∞q<£ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ P `≥eq N Ç¨Ïix Hõ#∞Q˘#_®xH˜ =ÙÑ¨Ü≥∂yOz Hõ$`«Hõ$`«∞º_»ÜÕ∞º
HõO^Œ∞= Ü≥∞=fi_À Ü≥ÚHõ_»∞QÍx Ü≥∞~°∞OQÆ_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞ ÜÕ∞ XHõ¯_À =ÙO\Ï_»∞. (KåÖÏ=∞Ok P `≥eq`Õ@efl ^Õ=Ù_ç
=O^Œ Å HÀ@∞¡ HÀ@¡ ~ Ú#"å~° Å <˘Hõ ¯ _» ∞ <Õ ~ ° ∞ Û<Õ " ≥ Ú HÀ!!! ¿Ñ~°∞`À ^èŒ<å~°˚#ˆH qxÜ≥∂y™êÎ~°∞.... =∞i N Ç¨Ïi ^ŒÜ«∞ "åi ÃÑ· JO`«=~°ˆH
=ÚO^Œ∞QÆ NÇ¨Ïi<£ QÆ#∞#∞ "≥∂Ç¨Ïq=Ú‰õΩÎ_»∞ =Ú‰õΩÎ_®`«_Õ. =Ù#flk).
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ ã¨„^•ƒÇ¨Ï‡} =Oâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì J<ÕHõ =∞OkÖ’ "Õ^•^ŒºÜ«∞#O KÕÜ∞« x '#~°∞ÖË—
JO^Œi =ã¨=∂– Ç¨Ïi <≥~°∞QÆ Ü≥∞‰õΩ¯=, ÜÕ∞ "˘Hõ¯_À "Õ^•^èŒºÜ«∞#O KÕã≤<å J\Ï¡O\˜ HÀ\Ï¡k =∞OkÖ’
HõO^Œ∞= <˘Hõ_»∞– QÍx Ü≥∞~°∞QÆ_»∞ IIJO^ŒiII "Õ^Œ=¸iÎÜ≥ÿ∞# N Ç¨Ïix h"Õ <å‰õΩ QÆu „Ñ¨Éèí∂! Jx P„â◊~ÚOKÕ "å_»∞ U
Åe`«Ñ¨Ù Ñ¨kQ˘–@¡ <˘Hõ_»∞ QÍx "˘Hõ¯_À QÍx =ÙO_»_»∞. J@∞=O\˜ JuÑ¶¨∞#∞ÅÖ’, =∞Ç¨`«∞‡Å∞O\Ï~°∞. D
HõÅ∞QÆ_»∞ NÇ¨Ïi–QÆx =∞#QÆ =∞Ç¨`«∞ºÅ, `«uÖ’ (QÆ∞OÑ¨ÙÖ’) ÜÕ∞ XHõ¯_À QÍx N Ç¨Ïix =∞#™ê~å
Xeã≤ `≥eÜ«Ú Ñ¨Ù–}∞ºÅ HÀ@¡Ö’ `«Å∞K«∞H˘<Õ"å_»∞O_»_∞» . (J\Ï¡ `«Å∞K«∞HÀx"åiH˜ N Ç¨Ïi ^ŒÜ∞« ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok,
WÅ <˘Hõ_»∞ QÍx– Ü≥∞~°QÆ_»∞ Ç¨Ïix IIJO^ŒiII K≥Ñ¨ÊO_ç)
ã¨ˆ~... W=hfl ™êkèOz# q~°‰õΩÎ_»∞ z=iH˜ 'x`«∞º_»∞— J=Ù`å_»∞. "å_Õ
„â◊√u K«kq# Éèí∂– ã¨∞~°HÀ@¡Ö’ r=#∞º‰õΩÎ_»∞. J\Ï¡O\˜ HÀ\Ï¡k =∞OkÖ’ `«# `«ÅÑ¨ÙÅÖ’ N Ç¨Ïix á⁄^Œ∞QÆ∞H˘#∞
QÆuÜ«∞#∞ Ç¨Ïi<≥ Ü≥Ú– HÍ<˘Hõ_»∞ (ayOK«∞H˘#∞"å_»∞)ÜÕ∞ XHõ¯_À QÍx =ÙO_»_∞» . QÆ∞kQ˘x (Juâ◊~ÚOz), J\Ï¡O\˜
JuÑ¶¨∞#∞ Å\˜ì =∞–Ç¨`«‡ HÀ\˜Ö’ NÇ¨Ïi HÀ\Ï¡k Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x h=Ù <å‰õΩ HÍ"åÅÜ«∂º Jx P„â◊~ÚOz
`«u <˘Hõ_»∞ QÍx– `«ÅK«_»∞ Ç¨Ïix IIJO^ŒiII PÜ«∞##∞ "≥^ŒH˜ Ñ¨@∞ìHÀQÆey#"å_»∞...ÜÕ∞XHõ¯_À=ÙO\Ï_»∞.(WHõ <å É’\˜"å_ç
QÆ`Õq∞\˜ `«O„_ô!)
3 4
6-3 `«@∞‰õ# ##∞fl QÆ∂_Õ ^ŒÜ«∞ h‰õΩ ÖË‰õΩO_ç`Õ
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨∞@# <≥^Œ∞~°∞H˘x HÍyeO`«∞"å
~Ú@∞=Öˇ N "≥OHõ>Ëâ◊ Hõ_»Ñ¨Ö’#
ã¨~ã° ¨ â◊$OQÍ~° H©~#Î° K≥|∞`«∞#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi <åHõiO‚ K«O_ç. Hõ_Ñ» Ö¨ ’
ã¨@Å ÔH=fi`À x#∞fl K«O_ç ¿ãÃãQÍHÍ IIJ@∞II
"ÕÅã≤# ^≥·=O N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ_»Ñ¨~åÜ«Ú_»x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. P =Óix ''^Õ=Ùx
QÆ_»Ñ¨—— JO\Ï~°∞. u~°∞=∞Å "≥àÏ§O>Ë WHõ¯_ç#∞OKÕ "≥Ú‰õΩ¯|_çfã¨∞H˘x Éèí‰õΩÎÅ∞
P ~ÀAÖ’¡ |Ü«∞Å∞^Õˆ~"å~°∞. ™êfiq∞x =Åz# Ü≥∞=fi`≥·<å `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®
ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞##∞ =â◊Ñ~¨ K° ∞« H˘O@∞#fl^•ÜÕ∞q∞\˜ Jx JÅ"Õ∞Å=∞OQÆ=∞‡H˜ `≥QÆ J#∞=∂#O ™êfig∞! h=Ù J@∞=O\˜ "å_»"å! JkQÀ h=hfl #@#`À ‰õÄ_ç#
=zÛ ''Uq∞\˜ ™êfig∞! h=Ù J@∞=O\˜ "å_»"å? h=hfl #@#`À ‰õÄ_ç# "≥ÚÇ¨Ï=∂\ÏÖË....(ãÖHÀK«=ÚÖË)
"≥ÚÇ¨Ï=∂\ÏÖË<å? Jx J_»∞QÆ∞`«∞#flk. „Ñ¨É∂íè ! h‰õΩ `«ÅÑ¨Ù Ö’Ñ¨Å (=∞#ã¨∞ûÖ’) `«Q∞Æ Å∞ (Pã¨H)Î˜ Hõey`Õ, <å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
HõOII ''#@#Å∞ "≥∂=∂@=ÚÖË ~å‰õΩO_® =ÙO\Ï"å? =∂`«û~°ºO QÆÅ Ü≥∞=`≥· J~Ú<å x#∞fl *ÏQÆ∞Å Éˇ\ ˜ì#^•?
‰õΩ\˜ÅO|∞Å∞ #_»∞Ñ¨Ù"å_»!—— ‰õΩO^≥ ~°=∞}˜Ü«Ú<£ (xsH˜∆OKÕ@@∞¡ KÕã≤O^• ÜÕ∞=∞Ü«∂º?) x<åfl"≥∞ |Ü«∞@<Õ=ÙOz x#∞fl =∞éÑ≤Oz
J@∞=O\˜"å_»"å!! #∞=Ù "≥é˜]"å_çx KÕã≤O^•ÜÕ∞=∞Ü«∂º!
W@∞*ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º D H©~°Î#=Ú<£. ™êfig∞! h‰õΩ q∞‰õΩ¯@"≥∞ÿ# Ñ¨~°=â◊`«fiO Hõ=Ú‡H˘#∞@∞¡ P"≥∞ ÃÑ~°ˆ~z`Õ
~åQÆO : ™ê=∞O`«O („¿Ñˆ~Ñ≤¿ãÎ), h=Ù J_»i (Juâ◊~ÚOz) <å`À =∂\Ï¡_»‰õΩO_®=ÙO\Ï"å? Z=`ÀÎ
J@∞=O\˜"å_»"å J^ÀÌ h=Ù x#∞fl =_ç<£ (`«fi~°QÍ) "åHõ@∞ì Hõ\ ˜ìO^• (<À~°∞ Hõ>Ëìã≤ =∂\Ï¡_»‰õΩO_® KÕã≤O^•
#@# "≥ÚHõ =∂\ÏÅ∞ #_»¿Ñ=Ù QÍHÍ IIJ@∞II ÜÕ∞q∞? <å`À =∂@Å∞ =∂x"Õâß=Ù) áÈh x#∞fl =Ú_ç"ãÕ Ã≤ Ñ@∞¡H˘x q_çz ÃÑ@∞ì@
ÖË^• ÜÕ∞q∞?
`«ÅÑ¨ÙÖ’Ñ¨Å h‰õΩ `«QÆ∞Å∞ QÆey`Õ#∞
JÅi ~å ‰õΩO_»∞^Œ∞"å JHõ¯_» h=Ù „Ñ¨Éèí∂! ##∞fl j„Ñ¶¨∞OQÍ ‰õÄ_Õ ^ŒÜ«∞ h‰õΩ ÖËHõáÈ`Õ ^≥·=Ñ¶¨∞@# J#fl@∞¡ <å
K«Å=ÚÅ <≥=fi`À *ÏQÆ∞Å Éˇ@∞ìHõ x#∞fl Ü≥∞^Œ∞~°∞ Ñ¨_ç H“QÆeOK≥^Œ"å.... D q^èŒOQÍ F Hõ_»Ñ¨~åÜ«∂! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
"≥eÖ’#∞ =∞éÑ≤Oz "≥é˜] *ËÃãQÍHÍ IIJ@∞II ã¨@ÅHõ ("≥∂ã¨=Ú`À) Ü≥∞=fi`À x#∞fl '' K«O_ç¿ãÃãQÍHõ!—— (=¸~°öÑ¨Ù Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À
x~°ƒOkèOz# ^Õ"≥∂ ™êfig∞!
Hõ_»∞ ^Œ=∞Hõ=Ú h‰õΩ QÆq∞‡ ÃÑ~°ˆ~z`Õ#∞
J_»i<å`À =∂@ ÖÏ_»‰õΩO^Œ∞"å
=_ç <≥=fi`À x#∞fl "åHõ@∞ì QÆ@∞ìHõ ~ÚO`«
=Ú_ç "≥\ ˜ì q_çz `å "≥ÚÃÑÊ *ËÃã QÍHÍ IIJ@∞II
5 6
6-4 ¿ÇÏÜ«∞=Ú ^˘Hõ¯‰õΩ=∞#flÜÕ∞z u<Õ#<Õ "å_»∞
=Ú#∞fl_ç KåÜ«∞‰õΩ~å‰õΩ#fl <Õq∞ ¿ãÜ«∞=K«∞Û#∞
XHõ\ ˜H˜ Ñ¨k™ê~°∞¡ K«kq<å Ñ¨ÓiÎQÍ J~°úOHÍx H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞ =∂Ü«∞Å "ÕOHõ@Ñü =∞K«∞Û K«Å¡<å Ü«∂`«‡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# L^•Ç¨Ï~°}Å`À......''`«$Ñ≤Î J<Õk Ü≥∞~°∞QÆHõ<Õ áêÜ«∞Hõ Ü«∂`«x *Ëi ÉèíÜ«∞"≥∞Å¡É’Ü«∞ IIáÈÜ«∞II
Ñ¨Ó@Ñ¨Ó@H© H˘O`« K˘Ñ¨C# HÍÅ=∞O`å QÆ_»záÈ~ÚOk, H˘`«ÎH˘`«Î ~°∞K«∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O
HÀ~°∞H˘O@∂ Ü≥∞#fl_»∞ "å\˜x Jã¨Ç¨ÏºÑ¨_»ÖË^Œ∞. "å\˜ =â◊"≥∞ÿáÈÜ«∂#∞
WHõ^•ˆ~q∞\˜?—— JO@∞<åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O *Ï„QÆ`QÎ« Í P<å\˜ ~åyˆ~‰õΩÅ „"å`«ÅÖ’x JÜ≥∂! rq`«OÖ’ HÍÅ=∞O`å =º~°ú"≥∞ÿáÈ~ÚO^Õ!! Ñ¨Ó@ Ñ¨Ó@H˜ „H˘`«Î „H˘`«Î
Ö’áêÅ#∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ ã¨=iOKå~°∞. =∞# Hõ+¨ìO `«yæOKå~°∞. ~°∞K«∞ÅHÀãÖ "≥OÑ¨~å¡_ç, ~À`« |∞@ì=Åã≤# "å\˜ÃÑ· ~À`«Ñ¨Ù@∞ìHõ z=iH˜ ~°∞K«∞Åhfl
K«∂~°É’~Ú#q (H˘Å¡Q˘@ì|_ç#q „Ñ¨Éèí∂!)
K«OII `«xÜ«∞Hõ HÍÅ"≥∞Å¡ K«<≥, ^•~°∞Å |\˜ìu ¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ#"Ò
`å\˜K≥@∞ì <≥ˆH¯"å_»∞ `«y# U~åÊ@∞¡ KÕã≤H˘x ^è≥·~°ºO`À `«#O`«@ `å<Õ
Q˘x ~°∞K«∞Åxfl HÀiux, H˘O`«Ü«Ú ~ÀÜ«∞Hõ É’u<≥#fl_»∞<£
"≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ ÃÑ·ÃÑ·H˜ Ü≥∞HÍ¯e. JO`ÕHÍx "å_çx Ñ¨@∞ìH˘x Z=~°<åfl H˘kÌ H˘kÌQÍ
Ñ¨x=_ç <å^Œ∞ z`«Î=Ú#∞ =OK«Hõ É’ux J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
`«_»Ü«∞Hõ (PÅã¨ºO KÕÜ«∞Hõ) ZH˜¯OK« QÆÅ~å? HÍ_»∞=_»¤ z`«Îq∞k (=∞# =∞#ã¨∞û
^Œ∞#∞=ÚK«∞ cèu<≥=∞‡kx `ÀÜ«∞[<åÉèí∞x xÅ∞ÊKåÅ∞~å.
=ºã¨#=Ú#‰õΩ Ö’#ÜÕ∞ºk) Wk ZÑ¨C_»∂ P_çÔHÅ‰õΩÖ’<≥· (xO^ŒÅ‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞)
* `«xÜ«∞Hõ ´ `«$Ñ≤Î *ˇO^ŒHõ
`«xÜ«∞Hõ áÈ=Ù#∞ (`«$Ñ≤ÎK≥O^Œ‰õΩO_® =ÙO@∞Ok). nxx "≥∞Å¡ "≥∞Å¡QÍ `«$Ñ≤ÎÑ¨_Õ@∞¡
~åQÆO : ^Õ™êH˜∆ JÅ"å@∞ KÕÜ«∂e. XHõ¯™êiˆH Hõ=∞‡O>Ë.. HÍ^Œ∞.
áÈÜ«∞É’Ü«∞ QÍÅ"≥∞Å¡ Ñ¨Ó@Ñ¨Ó@‰õΩ U^Œ<åfl ^Œ∂_» '=∞#∞fl— u#\ÏxH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_`ç ,Õ =∞#O <≥fÎ <À~°∂ÉÏ^Œ∞H˘x
~ÀÜ«∞x ~À`«Å∞ K«∂z ~°∞z K«∂~° É’Ü«∞ IIáÈÜ«∞II
=∞#∞fl u<˘^ÕÌ JO>Ë =∂#∞`«∞O^•? ^•x Hõà◊¡‰õΩ ''HõxflQÆ\ ˜ì—— ZO`«^•Hõ ^•xfl
`å_ç=∂<≥ˆH¯\˜ "åx `«_»Ü«∞Hõ Ñ¨\ ˜ìÑ¨\ ˜ì HÍÜ«∞=K«∞Û (~°H˜∆OK«=K«∞Û?) D ^ÕÇ¨Ï=Ú, ã¨#flÑ¨Ù Pâ◊Å‰õΩ (JÅÊ"≥∞ÿ# HÀiHõÅ‰õΩ)
`À_» ^À_» <≥O^•HÍ ^ÀÜ«∞ =K«∞Û#∞ K«i|_»¤^≥· (Ö’<≥·) Hõ#flÑ¨ÙQÆ`«∞ÎÅ K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ (ã¨"≥∂‡Ç¨Ï#Ñ¨~°K«∞ „ã‘Î K«∂Ñ¨ÙÅ#∞)
HÍ_»∞=_»¤ z`«Î q∞k HõÅHÍÅ=Ú x>Ëì
Hõ@ì~åHõáÈ=Ù (xÜ«∞O„uOK« ÖËHõáÈ`å_»∞) HÀÔ~¯Å‰õΩ ÖÁOyáÈ`å_»∞, (r=Ù_»∞)
P_ç ÔHÅ‰õΩÖ’<≥· `«xÜ«∞Hõ áÈÜ«∞ IIáÈÜ«∞II
=∞#∞flkxÜÕ∞\˜ ^Œ∂_» =∂#∞=∞O\Ï "≥ÚuÎ"≥ÚuÎ ¿ÇÏÜ«∞=Ú ^˘Hõ¯‰õΩ=∞#fl, (ÜÕ∞z u<Õ"å_»∞) KåÜ«∞Å‰õΩ ~å‰õΩ#fl (XÑ¨C
HõxflQÆ\ ˜ì Ü≥∞O^•Hõ QÍÜ«∞=K«∞Û#∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ JÅ"å@∞ Ñ¨_»HõáÈ`Õ) ÜÕ∞q∞¿ãÜ«∞QÆ=K«∞Û? (Uq∞ KÕÜ«∞QÆÅO?)
ã¨#flÑ¨Ù\Ïã¨Å g∞k K«i|_»¤ ^ÕÇ¨Ïq∞k =∂Ü«∞Å=∂i N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x =∞`«∞=Î ∞O^Œ∞ K«e,¡ h P`«‡#∞ PÜ«∞#‰õΩ JO@QÆ@∞¡.
Hõ#flÑ¨Ù QÆ`«∞ÎÅ K«∂Ñ¨Ù Hõ@ì~åHõáÈÜ«∞ IIáÈÜ«∞II JÑ¨C_»k áêÜ«∞Hõ (q_»∞=Hõ) P`«xx *Ëi, ÉèíÜ«∞"≥∞Å¡ É’Ü«∞ (ÉèíÜ«∞=Ú#O`å
áÈQ˘@∞ìH˘#flk).
7 8
6-5 q=∞Å #~°ã≤OÇ¨ÏO q„Hõ=∞ #$ã≤OÇ¨ÏO
=Ú#∞fl_ç Hõ=∞hÜ«∞ QÆ∞}QÆ}ÏHõ~° #$ã≤OÇ¨ÏO
w~åfi}˜Ö’ <å~°ã≤OÇ¨ïx ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™êfiq∞x Jq∞`« ã¨∞ N"ÕOHõ\Ï„k #~°ã≤OÇ¨ÏO
ã¨∞=ÚY∞_»x (K«Hõ¯\˜ =ÚYO HõÅ"å_»x) Hõ~°∞} xO_ç# K«∂Ñ¨ÙÅ∞ HõÅ"å_»x, ~°=∞}©Ü«∞ Éèí∂ëêaè~å=∞ #~°ã≤OÇ¨ÏO II#q∞`«II
ã¨∞ÅÉèíOQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ <å~°ã≤OÇ¨ï_»x H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. J\˜ì #~°ã≤OÇ¨Ï^Õ=ÙxH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
#q∞`« (q#Ü«∞=ÚQÍ) Éèí*Ë (¿ãqOK≥^Œ#O@∞<åfl~°∞). H©~°Î# JO`å ã¨#∞flu
HÍ=@OKÕ`«, ^•^•Ñ¨Ù `ÕeHõQÍ<Õ J~°ú=∞=Ù`«∞Ok. ~°=∞}©Ü«∞ Éèí∂ëêaè~å=Ú_»@ F #$ã≤OÇ¨Ï ^Õ"å! h‰õΩ <Õ#∞ q#Ü«∞=ÚQÍ #=∞ã¨¯iOz ¿ãqOK≥^Œ#∞. h=Ù
™êfiq∞... JO^Œ " ≥ ∞ ÿ # #QÆ Å `À JÅOHõ i OÑ¨ | _ç # Jaè ~ å=Ú_» @ K«Hõ¯x =^Œ<å~°qO^Œ=Ú`À XÑ¨CK«∞#fl ã¨∞=ÚY∞_»=Ù. h K«∂Ñ¨ÙÅ∞ Hõ~°∞}
(=∞<À[˝=¸iÎÜ«∞@). `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞ `«∞O\Ï~Ú. P~°∞ÎÖˇ·# h Éèí‰õΩÎÅ#∞ ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞
ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å_»=Ù.
`ÕII #q∞`« ^Õ=OÉèí*Ë g~° <å~°ã≤OÇ¨Ï!
ã¨∞=ÚY! Hõ~°∞}ËHõ∆}Ï! k=º ã¨∞ÅÉèíK«i`«! F <å~°ã≤OÇ¨! h=Ù q[Ü«∞=ÚÅ#∞ á⁄O^≥_ç g~° #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù.
J#fl=∂~°∞º_»∞ w~åfi} "≥∞#∞flH˘#∞K«∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx J=∂O`«O Z`«∞ÎH˘x# Éèí∞[|Å=Ú Hõey# #~°ã≤OÇ¨ h
Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú XHõ¯™êiQÍ ã¨∞Êù@"≥∞ÿ#k (ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#k). ~°[hK«~°∞Å∞ (pHõ\ ˜Ö’
<å~°ã≤OÇ¨ïx q#∞uOK≥ u~°∞=∞ÖËâ◊!
ãÖK«iOK«∞ ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞) q^Œà#◊ (`«∞`«∞xÎ Ü«∞Å∞ KÕÜÚ« K«∂) q~ål`«∞_≥· (nÑ≤OÎ K«∞K«∂
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨^èŒfix qÅã≤e¡#) <å~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. ã¨∞[#∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞ =∞Ç¨â◊¥~°∞_»=Ù.
#q∞`« ^Õ=OÉèí*Ë <å~°ã≤OÇ¨ÏO F ^Õ"å! #∞=Ùfi ^•~°∞} Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú QÆÅ (ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# „Ñ¨`åÑ¨=ÚQÆÅ)
ã¨∞=ÚY Hõ~°∞}ËHõ∆}O ã¨∞ÅÉèí #~°ã≤OÇ¨ÏO II#q∞`«II #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. JO^Œ"≥∞ÿ#, =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# QÆ∞}=ÚÅ`À <˘Ñ¨C "å_»=Ù. xâ◊ÛÅ
q[Ü«∞#~°ã≤OÇ¨ÏO g~°#~°ã≤OÇ¨ÏO ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å_»=Ù. nè~°`«fiO Hõey# z`«Î=Ú =Ù#fl"å_»=Ù, k=º"≥∞ÿ#
Éèí∞[|ÅÑ¨~å„Hõ=∞ ã¨∞Êù@ #~°ã≤OÇ¨ÏO #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎQÆÅ Ü≥∂QÍ #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù.
~°[hK«~° q^Œà◊# q~ål`« #$ã≤OÇ¨ÏO F ^Õ=^Õ"å! h=Ù q=∞Å #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù (x~°‡Å ã¨fiÉèÏ==Ú QÆÅ"å_»=Ù).
ã¨∞[# ~°Hõ∆Hõ =∞Ç¨â◊¥~° #~°ã≤OÇ¨ÏO II#q∞`«II
Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú „Ñ¨^Œ~°≈#KÕÜ«Ú"å_»=Ù. =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ# QÆ∞}QÆ}=ÚÅ∞ ™êHÍ~°OQÍ
^•~°∞} #$ã≤OÇ¨ÏO „Ñ¨`åÑ¨#~°ã≤OÇ¨ÏO ~°∂Ñ¨Ùk^Œ∞ÌH˘x# "å_»=Ù. JO`«∞ÖËx =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# "ÕOHõ\Ï„k xÅÜ«Ú_»"≥·#
Kå~°∞HõàÏº} xâ◊ÛÅ #$ã≤OÇ¨ÏO #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. J#QÍ "ÕOHõ@ #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. JO^Œ"≥∞ÿ# PÉèí~°}=ÚÅ`À
nè~°z`åÎ"åã¨ k=º #~°ã≤OÇ¨ÏO qÅã≤Å∞¡K«∞#fl =∞<À[˝ #~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù. J\˜ì x#∞fl q#Ü«∞=Ú`À ¿ãqOK≥^Œ#∞
™ê~°Ü≥∂QÍ#O^Œ K«`«∞~° #~°ã≤OÇ¨ÏO II#q∞`«II `«O„_ô!
9 10
6-6 =∞zÛ=Óà◊√¡ K≥~°z# =∂Ü«∞ ã≤^Œ∞ú_®
=Ú#∞fl_ç ~°K«ÛÖ’x éÏu QÆ∞é]Ñ¨Ù ã≤^Œ∞ú_®
J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ^Œâß=`å~° =~°‚# <åÅHÕK«O_ç. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H˘zÛ# N"ÕOHõ\Ï„k QÆ∞Ç¨Ï ã≤^Œ∞ú_®
H©~°Î#ÅÖ’ <å~åÜ«∞}∞x J=`å~° „Ñ¨ã¨∞Îu „Ñ¨¿ÇÏoHõÅ=Öˇ XHõ Ñ¨\Ïì# H˘~°∞‰õΩ_»∞ JK«ÛÑ¨Ù Ö’Hõ=ÚÖËÖË Pk ã≤^Œ∞ú_® IIÉÏÑ¨ÙII
Ñ¨_»‰õΩO_® =ÙO\Ï~Ú. D H©~°Î#Ö’ ã≤^Œ∞ú_® JO>Ë D_Õi# "å_»∞ Jx J~°úO. ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞# HÀ~°∞HÀ"åeû#"Õg ÖË=Ù. PÜ«∞#‰õΩ Jhfl ã≤kúOKå~Ú. ÉÏÉ’Üü∞ h=Ù ÉÏÉ’Üü∞... ÉÏÉ’Üü∞... ÃãÉÏã¨∞... F ÉÏÅ ã≤^Œ∞ú_® (D_Õi# ã≤^ŒúÑ¨Ù~°∞ëê!)
Jhfl ã≤kúOÑ¨*Ëã¨∞H˘<Õ ÉÏÅã≤^Œ∞ú_»=Ù. x#∞fl "≥∞K«∞ÛH˘O@∞<åfl=∞Ü«∂º! h=Ù ~å=ÙÅ h=Ù ~å=ÙÅ ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù ~°ã¨ ã≤^Œ∞ú_»=Ù (~åK« sîqQÆey# â◊$OQÍ~° ~°ã¨ ã≤kúHõey#
ã≤OQÍ~°ÑÙ¨ ~°ã=¨ Ú (~åK«sqî QÆey# â◊$OQÍ~°=¸iÎ"#·≥ ) ã≤^∞Œ _ú qç . H˘K«Û# "ÕOHõ\Ï„k ^Õ=^Õ=Ù_»=Ù). J\˜ì h qÉèí==Ú =i‚OK≥^Œ#∞.
JO>Ë Uq∞\˜? JK«ÛÑ¨Ù Ö’HÍÅO>Ë... K«^Œ=O_ç ÉèÏ"å=∞$`«O.
„Ñ¨Éèí∂! h=Ù =∞Ç¨ã¨=Ú„^Œ=ÚÖ’ D^Œ∞ÖÏ_ç qÇ¨ÏiOz# x["≥∞ÿ# ã≤^Œ∞ú_»=Ù
HõOII "≥∞zÛuq ÉÏÅ ã≤^Œ∞ú_»! (=∞`åûº=`å~°O). `åi `åi "≥∞eˆQ\˜ áê`åà◊ ã≤^Œ∞ú_»=Ù (áê^•Å ã≤^Œ∞ú_»=Ù)
=∞K«∞Û‰õΩ Ñ¨k~°∂Ñ¨ÙÖÏÜ≥∞ ÉÏÑ¨ÙÔ~ ÉÏÑ¨Ó! "≥∞e¡"≥∞e¡QÍ K«eOK«∞ áê^Œ=ÚÅ∞QÆÅ ã≤^Œ∞ú_»=Ù (‰õÄ~å‡=`å~°=Ú). KåÖÏ |~°∞"≥·#
H˘K«Û# "ÕOHõ@<å^ä•! Éèí∂q∞x "≥∂ã≤# |Å"≥∞ÿ# ã≤^Œ∞ú_»=Ù. (=~åÇ¨=`å~°=Ú). `À~°Ñ¨Ù HõOÉèí=Ú g∞k
JK«ÛÑ¨Ù Ö’HÍÅ<ÕÅ∞ =∞#flÜ«∞º<≥~å! ^˘O_» ã≤ ^ Œ ∞ ú _ ® (ÖÏ=Ùáê\˜ ã¨ Î O Éè í = Ú##∞#fl ÃÑ^Œ Ì ã≤ ^ Œ ∞ ú _ ®! J#QÍ
#$ã≤OÇ¨=`å~°=Ú).
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞
q∞O\˜ á⁄_»"≥·#\˜ì "Õ∞\˜ ã≤^Œ∞ú_®! (PHÍâ◊=∞O`« Ü≥∞`«∞Î ÔHky# "å=∞#∞_»∞).
ÉÏÑ¨Ù ÉÏÑ¨Ù "≥∞zÛuq∞ ÉÏÅã≤^Œ∞ú_® ÔQO\˜# `«e¡x |kHÕK«∞ ã≤^Œ∞ú_®! (Éèí~°ÎKÕ `«ºlOK«|_ç# `«e¡x YO_çOz uiy
~å=ÙÅ ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù ~°ã¨ã≤^Œ∞ú_® IIÉÏÑ¨ÙII =~°OQÍ P"≥∞#∞ „|uHÕz# Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). ÃÑO\˜~åHÍã≤x [OÑ≤#ÃÑ#∞ ã≤^∞Œ _ú ®
h~°kèÖ’ qÇ¨ÏiOK«∞ x[ã≤^Œ∞ú_® (P_» ~åHõ∆ã≤Ü≥ÿ∞# `å@H˜x ãÖÇ¨ÏiOz# Q˘Ñ¨Ê ã≤^Œ∞ú_»∞...N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞) ^ŒO@
`åi`åi"≥∞ÅˆQ áê`åà◊ (áê^•Å) ã≤^Œ∞ú_® Éèí∂`«=ÚÅ <≥`«∞Î~°∞ ^•yu ã≤^Œ∞ú_® (^Œ∞+¨ì ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ ãÖÇ¨ÏiOz# ã≤^Œ∞ú_®!
ÉèÏ~°Ñ¨Ù Éèí∂q∞"≥∂KÕ\ ˜ |Å∞ ã≤^Œ∞ú_® Hõ$+¨µ‚_»∞ ÖË^• |Å~å=Ú_»∞)
`À~°Ñ¨Ù HõO|=Úg∞k ^˘_»¤ ã≤^Œ∞ú_® IIÉÏÑ¨ÙII =∞zÛ=Óà◊¡ K≥~°z# =∂Ü«∞ ã≤^Œ∞ú_®! (=∞K«Û~°=Ú Hõey# „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å#∞
q∞O\˜ á⁄_»"≥·#\˜ì "Õ∞\˜ ã≤^Œ∞ú_® "åi ÉèÏ~°ºÅ#∞ K≥~°z K«OÑ≤Oz# |∞^ŒúÉèíQÆ"å#∞_»∞). ~°K«ÛÖ’x ~åu QÆ∞é]Ñ¨Ù
ÔQO\˜# `«e¡ |kHÕK«∞ ã≤^Œ∞ú_® ã≤^Œ∞ú_»∞ (Ü«Ú^Œú=ÚÖ’ Hõiî#"≥∞ÿ# Jâ◊fi=ÚQÆÅ ã≤^Œ∞ú_»∞ Hõe¯ J=`å~°=Ú). H˘zÛ#
ÃÑO\˜~åHÍã≤ [OÑ≤# ÃÑ#∞ ã≤^Œ∞ú_® (HÀã¨∞QÍ #∞#fl ÖËHõ Z`≥·Î# "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ QÆ∞Ç¨ÏÖ’ (=∂~°∞=¸Å =Ù#fl ã≤^Œ∞ú_»∞
^ŒO@ Éèí∂`«=ÚÅ <≥`«∞Î~°∞ ^•yu ã≤^Œ∞ú_® IIÉÏÑ¨ÙII (N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞). Ö’Hõ=ÚÅxflO\˜x JK«Û=Ú (ã¨fiO`«OQÍ) UÅ∞#\˜ì Pk^Õ=Ù_≥#·
ã≤^Œ∞ú_»∞ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞).
11 12
6-7 [## =∞~°}=ÚÅ∞ ãïQÆx HÍ#x
=Ú#∞fl_ç =∞#∞*Ï^èŒ=Ú#‰õΩ =∞Ç≤Ï"Õ∞k
Ü≥∞#Q˘x N"ÕOHõ>Ëâ◊√ â◊~°} q∞@∞
'K«Å=∞i— JO>Ë '=∞`«û~°=Ú— ÖËHõ 'D~°¬º— QÆÅ"å_»∞. =∂#= [#‡<≥uÎ# QÆx =∞#‰õΩO_ç# QÆu ~ÚHõ <Õk II`≥eÜ«∞HõII
rqH˜ [#‡`«ó =KÕÛ ^Œ∞~°∞æ}=ÚÅÖ’ Jk XHõ\ ˜. `«#HõO>Ë WOH˘HõiH˜ Ü≥∞‰õΩ¯=
=ÙOk Jx `≥eÜ«∞QÍ<Õ HõeˆQk D~°¬º. Jk q<åâ◊#HÍi. Wk `≥eÜ«∞Hõ =Ó~°Hõ ÉèÏ"å=∞$`«O :
(=º~° ú O QÍ) ã¨ O K« i Oz`Õ âßâ◊ fi `« ã¨ ∞ Y=Ú Hõ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ O^• JO@∞<åfl~° ∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h qzÛ# D rq`«OÖ’ h‰õΩ ãÖ`À+Ö HõeˆQ XHõ¯
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. K«H¯õ \˜ `«`Î« fi É’^èKŒ ãÕ ∞¨ <Î åfl~∞° . rqH˜ (P`«‡H˜) Hõ~å‡#∞™ê~°O Ñ¨x‰õÄ_» KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂#∞. =∞Op K≥_»∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_® =Ó~°ˆH (=º~°úOQÍ)
[## =∞~°}ÏÅ∞ `«ÑÊ¨ =Ù. Hõ~å‡#∞Éè=í =¸ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x ^ŒÜ∞« HõeQˆ ^•HÍ uiy<å=Ú. D~°¬º`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∂ „|uHÍ=Ú. =∂=O\˜ K«Å=∞iH˜
=∞#‰õΩ WOH˘Hõ QÆuÜÕ∞k? ÖË^Œ∞ QÍHõ... ÖË^Œ∞. (D~°¬ºQÆÅ"åiH˜) ãÖ`«`« ã¨∞Y=Ú (âßâ◊fi`« ã¨∞Y=Ú J#QÍ =ÚH˜Î) ^Œ‰õΩ¯`«∞O^•?
HõOII `≥eÜ«∞Hõ uiˆQ =¸~°Hõ =∂ Hõ_»∞Ñ¨ÙxO_® `«∞K«Ûù"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å#∞ ÃÑ@∞ìH˘x, ^•xH˜ 'pèpè— Jx
K«Å=∞iH˜x ã¨∞Y=Ú Ü≥∞@∞Å ã¨`«`«O |QÆ∞~å? ã≤QÆ∞æÑ¨_»‰õ<Õ áÈuq∞. Ñ≤_çH˜e Ñ¨@∞ìH˘#fl^Õ^≥·<å Ü≥∞O`«¿ãÑ¨Ù =ÙO@∞Ok. <å
ÑëÔH#∞ J#fl=∞ ã¨`«¯q Ü«∞ø=#=¸ JO`Õ... K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ KÕuÖ’Oz *ÏiáÈ~Ú#k. HÍÜ«∞^è•~°∞Å=Ú
qÅ∞=QÆ∞ H©~°Î#=Ú `≥eÃÑ "ÕOHõ@<å^ä•! (â◊s~°=Ú#∞ ^èŒiOK«∞"å~°∞) J~Ú# =∂‰õΩ q~°u (q„âßOu) J<Õ^Œ∞O@∞O^•?
(K«KÕÛ^•Hõ "≥OÑ¨~å¡>Ë... Hõ^•!)
~åQÆO : ™ê=∞O`«O „Ñ¨Éèí∂! "Õ∞=Ú '=∞#∞+¨µºÅ=Ú—. „ã‘Î ã¨∞YO HÀãÖ Ü≥∞Oye „|`«∞‰õΩÅ∞
`≥eÜ«∞Hõ =Ó~°Hõ uiˆQ=Ú QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∂, Pâß [Å^èŒ∞ÅÖ’ D^Œ∞ÖÏ_»∞`«∞<åflO. J^Õ ã¨∞YO J#∞H˘O@∞<åflO.
K«Å=∞i HõQÆ∞<å ãÖ`«`« ã¨∞Y=Ú II`≥eÜ«∞HõII =∂‰õΩ 'Ü≥∞QÆ∞æ— J<Õ^Õ ÖË^Œ∞. (=∂‰õΩ JÑ¨~å^èŒO J#∞ Ñ¨KåÛù`åÎÑ¨"Õ∞ ÖË^Œ∞).
¿ÇÏÜ«∞=Ú Hõ_»∞Ñ¨Ù# x_»∞H˘x ~ÚOHÍ ZO^Œ∞HõO>Ë... =∂=ÚO^Œ∞ P~°∞QÆ∞~°∞ =ÚK«∞ÛÅ∞ (^˘OQÆÅ∞) =Ù<åfl~°∞. "åà◊¡HÀ
^˘OQÆ QÆ∞~°∞=Ù =Ù<åfl_»∞. [HÍ=∞, „HÀ^èŒ, "≥∂Ç¨Ï, Ö’Éèí, =∞^Œ, =∞`«û~°=Ú (D~°¬ º)
'p— Ü«∞#x =∂‰õΩ ã≤ˆQæk
J<Õ P~°∞QÆ∞i QÆ∞~°∞=Ù =∞#ã¨∞û]. "åà◊√¡O_»QÍ <å‰õΩ x[=Ú `≥e¿ã J=HÍâ◊"Õ∞
áêÜ«∞=Ú Ñ≤_çH˜@ |@∞ìK«∞#∞O_Õ\ ˜– ÖË^Œ∞.
HÍÜ«∞^è•~°∞Å‰õΩ QÆÅ^• q~°u II`≥eÜ«∞HõII
[## =∞~°}=ÚÅ K«„Hõ„Éè=í ∞}OÖ’ x~°O`«~O° D r=Ù_»∞ u~°∞QÆ∞ÖÏ_»∞`«∂<Õ
JOQÆ#Å ~°`«∞Å Ü«∂ã¨Å h^Õ\ ˜– =Ù<åfl_∞» . =∞#∞*Ï^è=Œ ÚÅ∞ ãïÜ≥∞ÿ #k HÍ#ÖËHõ h =∞Ç≤Ï=∞<≥~∞° OQÆ‰Ωõ <åfl~∞° . Z#Q˘x
Ü≥∞Oye =∞#∞AÅ ÔHˆQæk (ã¨=∞=ÚQÍ `≥eã≤H˘x) N"ÕOHõ\Ïkèáê! h â◊~°}x h Hõ~°∞} á⁄Ok ''=∞#=Öˇ#∞——
=ÚOy@ <å~°∞æ~°∞ =ÚK«∞ÛÅ QÆ∂_ç#– (rqOK«=Öˇ#∞). WO`«Hõ#fl WHõ QÆuÜÕ∞k `«O„_ô! =∂‰õΩ.
^˘OQÆ QÆ∞~°∞x HÕ^Œ∞Å x["Õ∞k II`≥eÜ«∞HõII
13 14
=Ú#∞fl_ç 6-8 ÃÑOK≥Ñ¨Ù t~°ã¨∞áêQÆ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ QÆ∞O–
D „HÕk ã‘ã¨Ñ¨^ŒºO K«kq U=∂„`«O J~°úO HÍHõáÈ`Õ 'JÉ’ƒ— D ~°K«~Ú`« Ñ≤Oz# HÀÑÿOp ÉˇO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ
<åiˆHà◊áêHõOÖ’ Ñ¨^•ºÅ∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ L^ŒÌO_» ÑÖ_ç`«∞_»∞ J#∞H˘O>Ë Ñ¨Ñ¨CÖ’ HÍÅ∞ ÃÑOK«HõÑ¨C_Õ ÃÑiÔQ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ =Å–
"Õã≤#>Ë¡. D Ñ¶¨∞#`« J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åik. U ÑÖ_ç`«∞_≥·# D H©~°Î# „ÑüÑ¨^•~°úO Ñ≤OK≥ [Hõ¯x ã≤i ÉˇO_ç¡H˘_»∞‰õΩ IIÃÑ@ìxII
q=i¿ãÎ... g∞~°∞ xã¨ûOHÀK«OQÍ PÜ«∞#‰õΩ áê^•aè=O^Œ#O KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. ÃÑO@ ÃÑ~°∞QÆ∞Å ^˘OQÆ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ Éèí∂q∞
<å=∂@... x[O. ÉˇO\˜ áÈ`«∞ÅQÆ∂iK≥ ÉˇO_ç¡H˘_»∞‰õΩ
ÔQO@∞ÖËx "ÕOHõ@yi g∞^Œ#∞ "å_≥
ã‘II ÃÑ@ìx HÀ@ ~¸ ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÑO@ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl"å_»∞ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ IIÃÑ@ìxII
Ñ¨Ù_»q∞ #ã¨∞~°∞Å#∞ ÉÁ=∞‡ÃÑ@∞ì ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÃÑÅ¡yOK≥#∞ Éèí∂q∞ Ñ≤Å¡ nÑ¨ÙÅ"å_»∞ F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! D q"åÇ¨Ï=∞Ç¨ÏŸ`«û==Ú# g∞~°∞ K«∂K«∞K«∞#fl D ÃÑO_ç¡
Ñ≤Å¡QÀqx =Ó^Œ∞ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ H˘_»∞‰õΩ<åfl_Õ... DÜ«∞# =∞#HõO^ŒiH© 'ÃÑ@ìxHÀ@— (HÀ@ ZÖÏ ~°Hõ∆} xã¨∞ÎO^À
ÃÑOK≥Ñ¨Ù `«ÅáêQÆ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ g_»∞ JÖÏ ~°H}∆õ xKÕÛHÀ@... HÍHõáÈ`Õ =∞#"≥∞=fi~=° ¸ „â◊=∞Ñ¨_ç P HÀ@x Hõ@∞ìHÀÖË^∞Œ ).
=ÅÑ≤OK≥ ã≤ix `å<£ xeÑ≤ Ü≥∞^Œ∞@ DÜ«∞# Jã¨∞~°∞Å<≥Å¡ (^Œ∞~å‡~°∞Åæ O^Œix) ÉÁ=∞‡ Éˇ>#ìˇ ∞ (xâı+ì µ¨ Åª ÜÕ∞º@∞¡) KÕã<≤ å_»∞.
ÃÑO@, ÃÑ~°∞QÆ∞ ^˘OQÆ ÃÑO\˜áÈ`«∞Å QÆ∂~°∞Û D ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ XHõÑ¨C_»∞ (=~åÇ¨=`å~°OÖ’) ÃÑÅ¡yOz Éèí∂q∞x `«#
ÃÑO@ ÃÑ@∞ìH˘x# ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ =Ú>ˇìÃÑ· Ü≥∞uÎ ~°H˜∆Oz<å_»∞. DÜ«∞# Ñ≤Å¡QÀq`À ("Õ}∞=Ù`À) ~åQÍÅ∞ fã≤<å_»∞.
(K«H¯õ x áê@Å∞ qxÑ≤Oz<å_»∞). DÜ«∞# ''ÃÑÖˇ—¡Â — (ÃÑÅ∞¡{J~Ú#´JãÖMÏºHõ"∞≥ #ÿ )
P."≥II ÃÑO_ç¡ áê@ <≥=_»∞ "≥#Hõ ~¸ f~°∞# P=ÙÅ#∞ (QÀ=ÙÅ#∞, ÖËHõ r=ÙÅ#∞ áêeOKÕ ã¨~åfi`«‡‰õΩ_»∞). DÜ«∞# Ñ≤Å¡nÑ¨Ù
PÅÑ≤OK≥ x@∞Å J=xÜ«∞O^Œ∞ ÃÑ#∞flkÌ (JO^ŒiH© JO`«∞ÖËx =∂^èŒ∞~°ºO ÑÖz# [`«HÍ_≥·# ÉÏÅ∞_»∞).
J#fl=∞Ü«∞º áê@<≥#fl <å `«~°=∞ø<≥ D ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ ''ÑÖK≥ÑÙ¨ t~°ã∞¨ áêQÆ—— =Ù#fl"å_»∞. (`«Åg∞^Œ áêQÍ ayOz
nx ÉèÏ="Õ∞q∞ u~°∞=∞ÖËâ◊! JO^Œ∞Ö’ <≥=∞e Ñ≤OKè=« Ú#∞ JÅOHõiOK«∞H˘#fl JO^ŒQÍ_»∞... Hõ$+¨Ü ‚ ∞« º Hõ^•!) DÜ«∞#
~åQÆO : É∫o ''QÆ∞OÑ≤Oz#—— HÀÑÿOKÕ"å_»∞ (Ju„Hõq∞Oz# HÀÑ¨=Ú K«∂Ñ≤#"å_»∞... "åà◊¡ J=∞‡
Ü«∞â’^Œg∞^Œ Jey áêÅ‰õΩO_»Å∞ |^ŒÅÌ ∞ H˘>Ëâì ß_»∞). D`«_∞» ''ÃÑOK«Hõ JÑ¨C_Õ
ÃÑ@ìx HÀ\Õ^ŒiH˜ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ ÉÁ=∞‡ ÃÑiy<å_»∞—— (`«$}Ï=~°∞_Î <» Õ ~åHõã∆ ∞¨ _»∞ ã¨∞_çQÍeÖÏ =zÛ zxflH$õ +¨Ü
‚ ∞« º#∞ ZQÆ~"° ãÕ H≤ ˘x
Éˇ>ˇì #ã¨∞~°∞ÅÔHÅ¡ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ IIÃÑ@ìxII áÈ^•=∞#∞H˘O>Ë JO`«∞ÖËx |~°∞=Ù, ^ÕÇ¨ xfl ÃÑOK«H<õ ,Õ Z‰õΩ¯= KÕã≤ "å}˜‚ z`«∞KÎ âÕ ß_»∞).
ÃÑÅ¡yOz Éèí∂"≥∞f(fÎ) ÉˇO_ç¡H˘_»∞‰õΩ "å_≥ K«H¯õ x ã≤ix (~°∞H˜‡}©^qÕ x) ÃÑO_®¡_#ç ÃÑO_çH¡ ˘_»∞Hˆ D ™êfiq∞.
Ñ≤Å¡QÀq ~åQÍÅ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ DÜ«∞# ''ÃÑO@ ÃÑ~°∞QÆ∞Å ^˘OQÆ—— (Ñ¨ã¨∞Å HÀ+¨ì=ÚÅ Ö’H˜ ^˘OQÆÖÏ ^Œ∂i
ÃÑÖˇ·¡# ~¸=ÙÅ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ "å_≥ ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞ u<Õ"å_»∞). Éè∂í Ö’HõOÖ’ ''ÃÑO\˜, áÈ`«∞Å#∞—— („ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ#∞) [`«‰Äõ ~ˆ Û
Ñ≤Å¡nÑ¨Ù ÃÑ#∞flkÌ ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ IIÃÑ@ìxII HõàÏº}K«„Hõ=iÎ D ^Õ=^Õ=Ù_Õ. ÔQO@∞ÖËx (™ê\˜ÖËx) "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ#∞#fl "å_Õ
D Hõ$+¨‚Ü«∞º ‰õÄ_». D ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ HÍ"åÅx ''ÃÑO@ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl"å_»∞——, (JO>Ë
[QÆ„^ŒHõ∆} HÍ~°º„Hõ=∞=Ú ÃÑ@∞ìH˘#fl [QÆ<åfl^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞)
15 16
6-9 ~¸ =Ü«∞ã¨∞ `å<Õ Ü«∂e Ü≥∞‰õΩ¯= [Åkè QÆ\ ˜ì
=Ú#∞fl_ç ~å=}∞ [OÑ≤ ã‘`« =∞~°Å ^≥K≥Û#∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _ç`«_® ã≤~°∞Å #Ü≥∂^èŒº ÜÕ∞Öˇ
N~å=∞K«O„^Œ=¸iÎ g∞^Œ K«H¯õ \˜ H©~#Î° qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. HÍ=Ù# <å\˜H˜ <Õ_»∞ HõO\˜ q∞>ˇì Hõ^Œˆ~ II~å=Ú_ç^ÕII
~å=Ú_»∞ Ö’HÍaè~å=Ú_»∞@. (Ö’HÍÅxflO\˜Ö’ =∞<À[˝"∞≥ #ÿ "å_»∞). PÜ«∞# QÀ=Ú#
(„â◊=∞ÖË‰õΩO_®) Ñ¨~°â◊√~å=Úx HÀÑ¨=Ú#∞ PÔ~Û#@ (J}z<å_»@). D H©~°Î#Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
''`«∞#∞=∂_≥ <Õ_»∞ ^•à◊√¡`À_»<Õ "åe #_»K≥—— J<Õ K«~°}ÏxH˜ J~°úO K≥Ñ¨Ê=∞O>Ë—— W^Õ ~å=Ú_»∞, Ö’HÍaè~å=Ú_»∞ (Ö’HÍÅxflO\˜Ö’# =∞<À[˝=¸iÎ) PÜ«∞#
D~ÀA U_»∞ `åà◊¡`À #_çzáÈÜ«∂_»x K≥¿ÑÊ „Ñ¨=∂^ŒO LOk. '`≥Å∞QÆ∞— ÉèÏ+¨#∞ QÀ=Ú# (U=∂„`«O „â◊=∞ÖË‰õΩO_®) Ñ¨~°â◊√~å=Úx HÀÑ¨=Ú#∞ PÔ~Û#∞ (J}K≥#∞).
JO`« '`ÕeHõ—QÍ fã≤H˘O>Ë '`≥eq `«‰õΩ¯=— QÍ '`≥Å"≥ÅÉ’ÜÕ∞— uÑ¨ÊÖÁ™êÎ~Ú... Pq^èŒOQÍ PÜ«∞# =∂iáÈ~Ú âßO`«∞_»=Ù#@∞¡ KÕâß_»∞.
`≥Å∞QÆ∞ "≥Å∞QÆO_ô. D z#flÑÅ≤ "¡ å_®!! `å@H˜ =O\˜ ~åHõã∆ x≤ zOz"Õâß_»∞ (peÛ K≥O_®_ç<å_»∞).
P `«~°∞"å`« ã¨∞ÉÏÇ¨ïx H˘\˜ì (=kèOz) qâßfiq∞„`«∞x Ü«∞[˝=Ú#∞ HÍáê_ç<å_»∞.
HõOII Ö’HÍaè~å=Ú_ç`«_Õ P KÕu`À<Õ [#‰õΩx WO@ t=^èŒ#ã¨∞û#∞ qé˜z, ã‘`«#∞ 'Hõ=∞‡—QÍ (=∞^èŒ∞~°=ÚQÍ)
P HÀÑ≤x Ñ¨~°â◊√~å=Ú #@∞=∂Ô~Û#∞ É’ ÃÑO_®¡_ç<å_»∞. D ãÖQÆ`«∞Å∞ K≥Ñ¨Ê<£ H˘`«Î QÆ^Œ"Õ (K≥Ñ¨CHÀ=\ÏxH˜ ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞
KÕH˘#∞ "ÕOHõ@~å=Ú_»∞ H˘`«ÎQÍ =ÙO\Ï~Ú Hõ^•!)
D Hõ^äŒÅ#∞ J#fl=∞Ü«∞º WOÑ¨ÙQÆ áê_≥<£ =∞# H“ã¨Åº =Ú^Œ∞ÌÅ H˘_»∞‰õΩ, =∂Ü«∞ÖË_çx ''UÃã<£—— (=kèOz<å_»∞).
q~å^è∞Œ _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ñ¨k"ÕÅ=∞Ok ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞ `å<˘Hõ¯_Õ K≥éK˜ ≥ (~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ≤<å_»∞).
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ PÜ«∞# ''`«∞#∞=∂_≥ <Õ_»∞ ^•à◊√¡`À_»<Õ "åe #_»K≥... (JO>Ë, `«∞#∞=∂_≥<£ {
~å=Ú_ç^Õ Ö’HÍaè~å=Ú _ç`«_»∞ U_»∞ `åà◊√¡, `À_»<Õ "åe<£ J}K≥<£... Jx q_»nã≤H˘O>Ë.. U_»∞ `å\˜K≥@¡#∞
QÀ=Ú# Ñ¨~°â◊√~å=ÚHÀÑ¨ =∂Ô~Û#@ˆ~ II~å=Ú_ç^ÕII #iH˜"Õã≤ ^•x`À ÉÏ@∞ "åe, J<Õ "å#~°~åA#∞ J}˜z"Õã≤<å_»∞) Jx J~°úO.
~¸`«_® `å@H˜ lOK≥ ~¸ Ñ≤#fl"å_® ã¨∂~°º=Oâ◊ã¨∞÷_≥·# DÜ«∞# KÕ`«Å∞ Ü≥∞O`« H˘`«ÎQÍ =ÙO\ÏÜ≥∂, K«∂_»O_ç.
P`«Å ã¨∞ÉÏÇ¨ï Q˘\˜ì Ü«∞[˝=ÚQÍK≥ `å<Õ D =Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ Ü≥∞‰õΩ¯"≥·# (J#O`«"≥∞ÿ#) [Åkèx (ã¨=Ú„^•xfl) Hõ\ ˜ì
KÕ`«<Õ ~¸ H˘=∂~°∞_® t=Ùx qÅ∞¡ qé˜K≥ (|OkèOz ¿ã`«∞=Ùx Hõ\<ì˜ å_»∞). ~å=}Ïã¨∞~°∞x ãÖÇ¨ÏiOz ã‘`#« ∞ uiy JÜ≥∂^èºŒ ‰õΩ
ã‘`«Hõ=∞‡ ÉˇO_®¡_≥ K≥Ñ¨ÊQ˘`«Î QÆ^Œ"Õ II~å=Ú_ç^ÕII fã≤H˘x=KåÛ_»∞. P<å_»∞ ã≤~°∞Å ("≥·Éèí==Ú`À) JÜ≥∂^èŒº#∞ ÜÕ∞e#k W`«_®...
=∞#H“ã¨Åº H˘_»∞HÍ =∂Ü«∂ =∞$QÆ=Ú <ÕÃã D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_®? J=Ù#∞... HÍ|>Ëì P<å\˜ #∞Oz <Õ\ ˜=~°‰õΩ PÜ«∞#<Õ
^Œ#∞AÅ q~å^èŒ∞x `å<Õ K≥é˜K≥ HõO\˜q∞ (K«∂ã¨∞Î<åflO). Hõ^Œˆ~... (Hõ^ŒO_ô...)
`«∞#∞=∂_≥ <Õ_»∞ ^•à◊√¡ `À_»<Õ "åe #_»K≥ 6-10
~Ú#‰õΩÅ∞ _ç`«_® Ü≥∞O`« H˘`«Î K«∂_»ˆ~ II~å=Ú_ç^ÕII =Ú#∞fl_ç
17 18
J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î *ÏÅ∞"åˆ~ H©~°Î# PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
KåÅ z#fl H©~°Î# J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© qâı+¨ [<å^Œ~°} á⁄Ok# H©~°Î# Wk. H˘O_»ÅÖ’ F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! =∞~°∞=HõO_ç. J##º"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î`À D U_»∞H˘O_»ÅÖÀx
<≥ÅH˘#fl HÀ<Õ\ ˜ X_»∞#¤ "≥Åã≤# D HÀ<Õ\ ˜ xÅÜ«Úx H˘Å=O_ç Jx É’kèã∞¨ <Î åfl~∞°
"ÕOHõ@yiÃÑ· <≥ÅH˘x# HÀ<Õ\ ˜ X_»∞¤# xÅÜ«∞=Ú QÆey# D HÀ<Õ\ ˜ ~åÜ«∞x
J#fl=∞Ü«∞º. PÜ«∞<Õ NxkèÜ∞ÿ≥ #"å_»∞. ÅH©∆ ‡^ÕqÜÕ∞ PÜ«∞# xkè. PÜ«∞# ™ê=∞"ÕÔŒ
x#kOKÕ KÀ@∞ „Ñ‘u`À =ÙO\Ï_»@. P N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ Ñ¨~°^Õ=`« (Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡). H˘Å=O_ç. ÅH©∆ ‡^ÕqÜÕ∞ xkèQÍ QÆey# D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx â◊~°}x P~åkèOK«O_ç.
Éèí∂^Õ= `«`«Ê~°∞_»O>Ë... ÜÕ∞q∞\˜? K«^Œ=O_ç =∞i. D ™êfiq∞ Pk^Õ=Ù_»∞. J<åk Jx PÜ«∞##∞ JO^Œ~°∂ H©iÎã¨∞ÎO\Ï~°∞.
`«~°Å=Ú : DÜ«∞#‰õΩ =ÚO^Œ∞ Ug∞ ÖË^Œ#fl=∂@. DÜ«∞# JÉèí=Ù_»∞ J#QÍ Ñ¨Ù@∞ìHõÜÕ∞
H˘Å∞=Ù_ô Ñ¶¨∞#∞_≥·# ~¸`«x HÀ\˜ ã¨∂~°º „Ñ¨HÍâ◊√x<£ ÖËx"å_»∞. PÜ«∞# ™ê=∞"Õ^ŒO ZHõ¯_» QÍ#O KÕÜ«∞|_»∞`«∞O^À JHõ¯_» P<å^ŒO
H˘Å#∞ X_»∞¤# =Ù#fl ^Õ=Ùx H˘O_»ÅÜ«∞º#∞ ÉèíH˜Î`À JO>Ë „Ñ‘u`À q<Àkã¨∞ÎO\Ï_»∞. PÜ«∞# ''<≥~°"åk—— (JO>Ë... |Ç¨ï<Õ~°Êi...
xÅ∞Ñ¨Ù_ô`«x Nxkè<£ #=h~°*Ï‰õ∆Ωx <≥=∞‡k<£ ^ÕO\’¡... ^Œ∞+¨ìtHõ∆} t+¨ì~°Hõ∆}Ö’ |Ç¨ï<Õ~°Êi, Jx J~°úO). PÜ«∞# l`«„Ñ≤Ü«Ú_»∞.
HõÅÅ∞ ÑÖ_»QÆ J#fl=∂~°∞º_»∞ HÍO`«=ÚH˜ÎÜ«Ú ^ŒHõ¯<≥<£. JO>Ë [~ÚOÑ¨|_ç# „Ñ‘u QÆÅ"å_»∞. JO>Ë PÜ«∞#‰õΩ ^Õxg∞^• „Ñ‘u=ÙO_»^Œ∞.
PÜ«∞# x~°‡Å"≥∞ÿ# `«`«Î fi=Ú `«~°Ñ¨Ù# "åkOK«∞ "åiH˜ r=#"≥∞ÿ# "å_»∞.
H˘Å∞=Ù_ô ÉèíH˜Î H˘O_»Å HÀ<Õ\ ˜ PÜ«∞# ^Õ=^Õ=Ù_»∞. (J#QÍ ^Õ=`«ÅˆH ^Õ=Ù_»∞. k=º"≥∞ÿ# „Ñ¨ÉèÏ=OQÆÅ"å_»∞.
xÅÜ«Úx NxkèÜ≥ÿ∞# "åx IIH˘Å∞=Ù_ôII Jxfl ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ Jf`«∞_»∞ J~Ú#"å_»∞. J#QÍ PÜ«∞#‰õΩ U ÉèÏ==¸ =ÙO_»x
Pk ^Õ=Ùx JÉèí=Ùx ™ê=∞ ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å_»∞. PÜ«∞# N"ÕOHõ@yiÃÑ·# =ÙO_Õ ^Õ=Ù_»∞. PÜ«∞<Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡
"Õ^Œ<å^Œ q<À^Œ∞x <≥~°– Jx Ñ≤Å∞=|_»∞`«∞<åfl_∞» . PÜ«∞# Éè∂í ^Õ= `«`Ê« ~°∞_»∞, JO>Ë Éè∂í ^Õ= (Éè∂í ã¨∞~°∞Å∞)
"åk l`« „Ñ≤Ü«Úx x~°‡Å `«`«Î fi– Jx Ñ≤Å∞=|_Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞ÅÜ«∞O^Œ∞ Pã¨HHÎ˜ Åõ "å_»∞. "åi"Õ^Œ áê~åÜ«∞}=Ú JO>Ë
"å^Œ∞Å r=#"≥∞ÿ# "åx IIH˘Å∞=Ù_ôII „Ñ‘uHõÅ"å_»x ÉèÏ==Ú.
^Õ=^Õ=Ù_≥·# k=Ùºx ã¨~°fi–
ÉèÏ"åf`« ã¨fiÉèÏ=Ùx
N"ÕOHõ>yi ^Õ=Ù_≥·# Ñ¨~°–
^Õ=Ùx Éèí∂^Õ= `«`«Ê~°∞x IIH˘Å∞=Ù_ôII
19 20
6-11 Hõ_»∞ =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# g∞QÆ_»ÃÑ~°∞QÆ∞Å#∞ =∞Oz–
=Ú#∞fl_ç J_çÜ«∂Å =Ó~°∞QÍÜ«∞Å ~°∞K«∞Å`À
|_ç|_çQÆ #=HõOÑ¨Ù |à‹¡~°O|∞Å`À_»
Ñ¨~°=∂`«∞‡x P~°yOÑ¨ÙKÕã¨∞Î<åfl~°∞ J~°Û‰õΩÅ∞. ~°Hõ~°HÍÅ =O@HÍÅ∞, Hõ_»∞<å~°yOK«∞ "ÕOHõ@ysO„^• IIÑÖHõII
Ñ≤O_ç=O@Å∞, Ñ¨ÙÅ∞QÆ=ÚÅ∞, fÑ≤ Ñ¨^•~°ú=ÚÅ∞, g∞QÆ_» ÃÑ~°∞QÆ∞Å∞, =Ó~°QÍÜ«∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¶¨ÚÑ¶¨Ú=∞ÖÏ_Õ <≥~Úº... =Ú#flQÆ∞#q ™êfiq∞ P~°yOÑ¨Ù#‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ =Ù<åfl~Ú.
ÑÖHõ*Ï‰õ∆ΩÖˇ·# (`å=∞~°Å=O\˜ Hõà◊√¡#fl) `«~°∞}∞Å∞ (N^Õq, Éèí∂^Õq) ™⁄Åã≤
`å=∞~°Å=O\˜ #Ü«∞#=ÚÅ∞#fl `«~∞° }∞Å∞ (Éè∂í ^Õq N^Õq), ™⁄Åã≤ (áê~°=â◊ºO`À)
Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ (Ñ¨~=° â◊=Ú`À „Ñ≤Ü∞« =K«<åÅ∞ K≥|∞`«∂, #QÆQÍ (#=Ùfi`∂« ) uxÑ≤ã∞¨ OÎ >Ë...
PÜ«∞#`À ÜÕ∞"Õ"À „Ñ≤Ü∞« =K«<åÅ∞ K≥ÑÊ≤ #=Ùfi`∂« uxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~@° . P "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞
JÜ«∂º! W@¡<Õ WOHÍ Ü≥∞‰õΩ¯=QÍ P~°yOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
QÆ|QÆ| P~°yã¨∞Î<åfl~°@. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«# k=º=∞<À <Õ„`«O`À K«∂z
™êfig∞! h P~°yOÑ¨Ù#‰õΩ Ñ¨ÙÅ∞(Å)QÆ=ÚÅ∞, ^Œ∞QÍú#fl=ÚÅ∞ (áêÅ`À KÕã≤#
K«Hõ¯\˜ H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞... q#O_ç.
áêÜ«∞™ê#fl=ÚÅ∞), ~°H~õ H° ÍÅ JÑ¨ÊK«∞ÛÅ∞, JQÆ=ÚÅ<Õ =O@Å∞, <Õ~ÚHÍiáÈ`«∞#fl
P."≥II =O@Hõ=ÚÅ∞, Ñ≤O_ç=O@Å∞, fÑ¨ÙÅ∞ <Õu =O@Hõ=ÚÅ∞, x~°`«OÑ¨Ù (q∞H˜¯e Pã¨H˜ÎHõeyOK«∞) K«ÔH¯~° Ñ¨^•~°ú=ÚÅ∞,
=∞^èŒ∞~° g∞QÆ_»Å∞#∞ =∞Oz <Õ~Ú
W@∞=O\˜ "≥<Àfl=Ù<åfl~Ú. yÅ∞H˘@∞ìH˘x („"Õà◊¡`À HõÅÜ«∞Éˇ@∞ìH˘O@∂)
ÑÖHõ*Ï‰õ∆ΩÖˇOz =_ç¤OK« #=Ùfi`À
P~°yOÑ¨Ù=∞<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º P~°yOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
™êfig∞! ÉÏQÆ∞QÍ ^ŒOz"Õã≤# Ñ≤O_»¡`À (â◊#QÆÑ≤O_ç, aÜ«∞ºÑ¨Ù Ñ≤O_ç, QÀ^èŒ∞=∞
~åQÆO : ^èŒ<åºã≤ Ñ≤O_ç "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ñ≤O_»`¡ À) ~°H~õ H° ÍÅ Ñ≤O_ç =O@Å∞<åfl~Ú. á⁄_çÉÅˇ =¡ Ú JkèH=õ ÚQÍ
ÑÖHõ*Ï‰õ∆ΩÅ∞ ™⁄Åã≤ ÑëH˜ #QÆQÍ– K«Å∞¡@=Å# H˘xfl fÑ≤=O@Hõ=ÚÅ∞ "≥∞éã≤áÈ`«∞<åfl~Ú. "å\˜x XHõ¯\˜QÍ,
xOHÍ <å~°yOK«∞ q∞@¡<Õ JÜ«∂º IIÑÖHõII HõÅÑ¨ÙH˘x... XÅ∞Ñ¨Ù |Ñ¨CÅÖ’ (Z‰õΩ¯= J~Ú XeH˜ áÈ`«∞#fl Ñ¨Ñ¨CÅ`À)
HõÅ=O@Hõ=ÚÅ∞ Ñ¨ÙÅ∞QÆ=ÚÅ∞ ^Œ∞QÍú#fl=ÚÅ∞ H˜H˜¯iÜ«Ú#@∞¡ (HÍã¨ÎO`« ‰õÄ_® ãÖ^Œ∞ÖË‰õΩO_® Hõ_»∞Ñ¨ÙxO_»∞#@∞¡) P~°yOÑ¨Ù=Ú
Ñ¨Å∞^≥~°QÆ∞Öˇ·# JÑ¨Ê=ÚÅ∞ JQÆ=ÚÅ∞ `«O„_ô!
<≥ÅH˘#fl <Õ`«∞Å∞#∞ x~°`«OÑ¨Ù K«ÔH¯~°Å∞
™êfig∞! Ü≥∞O`À =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# g∞QÆ_» ÃÑ~°∞QÆ∞#flk. h‰õΩ z#flÑ¨Ê\˜#∞Op
yÅ∞H˘@∞ìK«∞#∞ <å~°yOK«=Ü«∂º IIÑÖHõII
(Hõ$+¨Ü
‚ ∞« ºQÍ=Ù#flÑÊ¨ \˜#∞Op) W+Öì Hõ^•! J_çÜ∂« Å =Ó~°QÍÜ«∞Å∞ (ÉÏQÆ∞QÍ =Ói#
ÃÑ‰õΩ¯=QÆ∞<≥· ^ŒOÑ¨Ù Ñ≤O_ç=O@Å g∞^Œ Ñ¨K«Ûà◊√¡) =∞Oz ~°∞K«∞Å`À =Ù<åfl~Ú. "å\˜x #=HõOÑ¨Ù Ñ¨à‹¡=ÚÅÖ’ (`˘q∞‡k
Ñ≤Hõ¯\˜Å∞ "≥∞é∞QÆ∞ ÉÁ_ç ÉˇÅ¡=ÚÅ∞#∞
~°Hõ=ÚÖˇ·# Ñ¨à‹¡=ÚÅÖ’ =_ç¤Oz<å~°∞). F ^Õ=^Õ"å! "å@xflO\˜h |_ç|_çQÍ
"˘Hõ¯\˜QÆ QÆÅÑ¨Ù HÍx "˘Å∞Ñ¨Ù |Ñ¨CÅ`À_»
H˜H˜¯iÜ«∞ x@∞ ÖÏ~°yOK«=Ü«∂º IIÑÖHõII (XHõ^•x `«~°∞"å`« XHõ\ ˜QÍ) Hõ_»∞ <å~°yOK«∞=Ú. (ã¨=∞$kúQÍ Éèí∞lOK«∞=Ú) F
"ÕOHõ@ysO„^•! "å\˜<å~°yOz =∞=∞‡efl `«iOÑ¨*ËÜ«Ú=Ú `«O„_ô!
21 22
6-12 Ü≥∞‰õΩ¯"≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊√ =∞éQÆ∞ K˘zÛ
=Ú#∞fl_ç `≥‰õΩ¯`À_» ãëÔQÅ k~°∞QÆQÆ#∞
"≥#Hõ[#‡ÅÖ’ =∞#O KÕãH≤ ˘x# Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O á⁄=∞‡O>Ë áÈ^Œ∞. â◊s~°O áÈ~Ú<å JHõ¯~°`À #Ñ¨C_≥ÖÏ¡ #q =∂‰õΩ ^•=∞zÛ
zH˜¯ Ü≥∞O^Œ∞ K˘zÛ<å *Ë~°∞ h~°∞}=Ú II=ÚO^Œ\ ˜II
Jk rqx JÑ¨CÅ"å_ç |∞∞}OÖÏ "≥O@Ñ¨_ç `«~°∞=Ú`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. JO^Œ∞<å,
Jk =∂=¸Å∞ 'JÑ¨C— HÍ^Œ∞. g_»x ÉÏ~°∞=_ô¤ JÑ¨C. JO>Ë =_ô¤g∞^Œ ‰õÄ_® =_ô¤ ÉèÏ"å=∞$`«O:
Hõ\ÏìeûO^Õ. =∞#O Ü≥∞O^Œ∞K˘zÛ<å (U [#‡Ü≥∞uÎ<å) Jk áÈh^Œ∞. D |∞∞}O F #~°∞ÖÏ~å! =∞#O =ÚO^Œ∞QÍ Ü≥∞uÎ# [#‡ÅÖ’ KÕã≤H˘x# Hõ~°‡Ñ¶¨Å=Ú
Ñ¨\ ˜ì Ñ‘_çã¨∂Î<Õ =ÙO@∞Ok. =∞i ^•i ÜÕ∞q∞\˜? J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ã¨∞Å∞"≥·# JO`« `ÕeHõQÍ áÈ^Œ∞. JÑ¨CÅ "å_ç |∞∞}ÏxH˜ ÉÏ~°∞=_ô¤ÖÏ ÃÑiyáÈ`«∂<Õ
^•i K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x P„â◊~ÚOK«O_ç. `«O„_ô! h"Õ =∂‰õΩ k‰õΩ¯ =ÙO@∞Ok. JÑ¨C‰õΩ J~Ú# =_ô¤H˜ ‰õÄ_® =_ô¤ "Õ™êÎ_»∞ P =_ô¤HÍã¨∞Å"å_»∞. D
J#O_ç. Ñ¨ÓiÎQÍ #=∞‡O_ç Jhfl PÜ«∞<Õ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. ~°∞}=Ú =∞#O Ü≥∞O^Œ∞H˘zÛ<å (U [#‡ Ü≥∞uÎ<å) áÈxÜ«∞º^Œ∞. (Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ
K«„Hõ=iÎx ‰õÄ_® HÍ\˜HÍÑïx KÕã≤ Hõhfl~°∞ ÃÑ\˜ìOzOk Hõ^•!)
LII =ÚO^Œ\ ˜ [#‡ Hõ~°‡=ÚÅ∞ =ÚOK«∞#∞ `«Ñ¨ÊHõ ÉÏ~°∞=_ç¤Ü≥ÿ∞ Ñ¨Ó~°fi [#‡ Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏxfl =∞# #∞^Œ∞\˜ g∞^Œ „"åã≤ J=∞‡Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ Ñ¨_Õ™êÎ_»∞ P
Ü≥∞O^Œ∞#∞ K˘zÛ#<£ q_»=Ù ~¸|∞∞}"≥∞Ñ¨C_»∞ Ñ¨\ ˜ì Ñ‘Å∞Û~å Ñ¨~°=∂`«‡. Jk #∂ˆ~à◊√§ |∞∞}Ñ¨„`«OÖÏQÆ ''Ñ¨Ó@HÍÑ¨Ù—— =Öˇ "≥O@Ñ¨_ç
qO^Œ∞QÆ J#fl=∂~°∞º_»<≥ ÃÑ\˜ì#„"å`«QÆ∞ #∂~°∞ ÜÕ∞O_»¡‰õΩ<£ ÜÕ∞Ñ¨Ó@HÍÑ¨Ó@ =_ô¤ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅOÖÏ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∂Î<Õ =ÙO@∞Ok. D ãÖ™ê~°OÖ’
á⁄O^Œ∞QÆ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñ¨ÓiÎQÆ #q∞‡# g_»∞ lHõ¯Hõ<£. ([QÆ`«∞ÎÖ’) "≥O@Ñ¨_ç `«~°∞=Ú`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. Wk =∞#O Ü≥∞O^Œ∞*ÁzÛ<å
áÈxÜ«∞º^Œ∞. D |∞∞}O "≥O\Ï_»∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok.
~åQÆO: QÆ∞O_»„H˜Ü«∞ D `«#∞=Ù (â◊s~°=Ú) =∞#O Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨C_Õ Éè’QÆº"≥∞ÿ (J#∞Éèqí OK«∞@‰õΩ ã≤^"úŒ ∞≥ #ÿ ^≥)·
=ÚO^Œ\ ˜ [#‡=ÚÖˇÖÏ¡ =ÚOK≥ ÉÏ~°∞|_ç =_ç¤ =ã¨∞ÎOk. [\˜ìHÍq∞#∞Å á⁄O^Œ∞ (É’QÆO^•x`À „Ñ¨}Ü«∞O) ÖÏQÆ, ãïÜ«∂HõÅ∞
Ü≥∞O^Œ∞ K˘zÛ<å#∞ É’xÜ«∞ºn ~°∞}=Ú II=ÚO^Œ\ ˜II (‰õÄ_»∞`«∞On, ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åx=fi^Œ∞) Ü≥∞Ou¿ãÎ JO`Õ. uO_ç ^˘~°HÍÅ<åfl nxH˜ ÜÕ∞
#∞^Œ∞@ „"åã≤# „"åÅ∞ #∂ˆ~O_»¡ Ñ¨„`«=Ú Ñ¨Ó@ ÅOK«O P Ñ¨Ó@ W"åfieûO^Õ... (HÀ\©â◊fi~°∞_≥·<å uO_çÖË‰õΩO_®
á⁄^ŒÅ∞ <å Hõ~°‡ÜÕ∞ Ñ¨Ó@HÍÑ¨Ù Ñ¨_ç=ÙO_®eûO^Õ... J=Ù<å? HÍ^•?) k@ìOQÍ Ü≥∞Hõ¯_çH˜ áÈ`å#<åfl, Wk
"≥^ŒH˜ ãÖ™ê~°=Ú "≥O@ Éˇ·`«~°=Ù áÈxÜ«∞º^Œ∞.
~Úk Ü≥∞O^Œ∞ K˘zÛ<å É’xÜ«∞ºn ~°∞}=Ú II=ÚO^Œ\ ˜II ã¨~åfikè‰õΩ_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x, =∞é∞QÆ∞K˘zÛ# (PÜ«∞##∞ â◊~°}x#) `≥‰õΩ¯=
Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨C_Õ `«#∞=Ù Éè’QÆº"≥∞ÿ xeK≥#∞ ãëÔQÅ k~°∞QÆ JQÆ∞#∞... (^è≥·~°ºO`À P„â◊Ü«∞O á⁄Ok =º=Ç¨Ïi¿ãÎ Jhfl J=Ù`å~Ú
[\˜ì QÍq∞#∞Å á⁄O^Œ∞ ãïÜ«∂HõÅ∞ J`«º=ã¨~°OQÍ =∞#O KÕã≤# JÑ¨CÅhfl =∂‰õΩ ''^•=∞zÛz‰õΩ¯—— (`«=∞O`«@ `å"Õ∞
<≥@ì#Ü«∂Ç¨~°=ÚÅ∞ xK«Û xK«Û ÅOKåÅ∞ ™ê#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ fiáÈ`å~Ú. =∞#O Ü≥∞O^Œ∞ K˘zÛ<å D ~°∞}O fiáÈ=@O
k@ì<≥· Ü≥∞O^Œ∞ K˘zÛ<å n~°n ~°∞}=Ú II=ÚO^Œ\ ˜II ‰õÄ_®, ^•#O`«@^Õ [iyáÈ`«∞Ok. Wk `«^èŒºO.
23 24
6-13 ™ê~°Ñ¨Ù N"ÕOHõ>Ëâ◊√ â◊~°}ÏQÆu =ÙO_»QÍ
™êÔ~ QÆ~°‡=ÚÅO>ˇ_ç [_»∞_»∞ "≥é˜]"å_»∞
=Ú#∞fl_ç KÕ~°∞= <å`«x =Ú„^Œ K≥Å∞¡|_ç #∞O_»QÍ
H˘xfl HÍ~°}ÏO`«~åÅ =Å¡ =∞Ç¨`«∞‡Å∞ =∂#= [#‡ á⁄Ok, Éè∂í q∞ÃÑ· [x‡Oz "≥∂~°`À ÃÑ·=Ù#fl "å_Õ =ÚO^Œ∞ "≥é˜]"å_»∞ II"≥é˜]II
"åi Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O J#∞Éèqí Oz uiy =zÛ# KÀ\˜Hˆ "≥oá¡ È`å~°∞. "åiÖ’ H˘O`«=∞Ok ÉèÏ"å=∞$`«O :
*Ï˝#É’^èŒ KÕâß~°∞. H˘O`«=∞Ok =∞ø#∞Öˇ,· xã¨ûOQÆ∞Öˇ· J=^è∂Œ `«Ö·ˇ Hˆ =ÅO âı+r¨ q`«O
F =∂#=ÙÖÏ~å! g∞~°O`å "≥é˜]"å_»∞ (Ñ≤zÛ"å_»∞) J#∞H˘<Õ"å_»∞ "≥é˜]"å_»∞
Ñïã¨=∂Ñ≤Î J=@O HÀã¨"∞Õ rq™êÎ~∞° . "å~°∞ ÉèQí =Æ O`«∞x`À<Õ ãÖÉèÏ+≤ã∂¨ Î =ÙO\Ï~°∞.
HÍ_»∞. x*ÏxH˜ NÇ¨Ïix â◊~°}x ¿ãqOK«x JÇ¨ÏOHÍi "≥é˜]"å_»∞. qé]gQÆ∞`«∂
"å~°∞ XHõÑ¨C_»∞ #=Ùfi`å~°∞. XHõÑ¨C_»∞ U_»∞™êÎ~°∞. XHõÑ¨C_»∞ HÀÑ≤ã¨∞ÎO\Ï~°∞. Jk "å_»∞KÕ¿ã Ñ¨#∞ÖË Ñ≤zÛÑ¨#∞Å∞.
=∞#‰õΩ "≥é˜] KÕ+¨ìÖÏQÆ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ "åà◊√¡ "≥é˜]
HÍ^Œx, Jã¨Å∞ "≥é˜]"åà‹§=~À K≥|∞`«∞<åfl~°∞. 'NÇ¨Ïi— J#∞@ Ü≥∞O`« ã¨∞ÅÉèOí !! ã¨∞ÅÉèOí QÍ PÜ«∞# <å=∞áê~åÜ«∞} KÕÜ∞« Hõ,
*Ïe`À (=∞<ÀˆHâ¡ =◊ Ú`À) PÜ«∞##∞ =∞éz# hK«∞_Õ "≥é"]˜ å_»∞. D [QÆ=∞O`å
P."≥II q+¨µ‚^•ã¨º"≥∞Ñ¨Ù_»∞ g_»∞ #Ç¨ÏOHÍi NÇ¨Ïi ~°∂ÑÖ`À JÅiÜ«ÚO_»QÍ, "åe (Juâ◊~ÚOz) PÜ«∞##∞ ^è•ºxOK«ÖxË "å_»∞
"≥é˜]"å_»∞ Ü«∞`«_≥ q#∞_»∞ x[=Ú Jã¨Ö#·ˇ "≥é"]˜ å_»∞. JO`ÕHÍx g∞~°∞ "≥é"]˜ åà◊#¡ ∞ H˘<Õ"åà◊√¡ HÍ^Œ∞.
"≥é˜]"å_»∞ HÍ_»∞ "≥é˜]"å_»<åfl_»∞
J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Å∞‰õΩ q∞#fl Aq∞‡! NÇ¨Ïi, ‰õÄiq∞ (PáêºÜ«∞OQÍ) D „|Ç¨‡O_»=Ú#O`å `«# ‰õΩH˜Ö∆ ’ (á⁄@ìÖ’)
=ÙOK«∞H˘x „¿Ñ=∞QÍ ~°Hã∆˜ ∞¨ <Î åfl_∞» . PÜ«∞# [QÆ„^ŒH‰∆õ Ωõ _»∞. PÜ«∞# HÍHõ "Õ~ˆ WOÔH=~À
~åQÆO : É∫o
=Ù<åfl~∞° , "åi=Å¡ D „Ñ¨ÑO¨ K«O #_»∞ã¨∞#Î fl^<Œ Õ ‰õΩ=∞u (^Œ∞~°∞ƒkúQÅÆ "å_»∞) "≥é"]˜ å_»∞.
"≥é˜]"å_»∞ "≥é˜]QÍ_»∞, q+¨µ‚ ^•ã¨º=Ú ÖËHõ JO`«~åºq∞QÍ NHÍO`«∞_»∞ =∞#Ö’<Õ =Ù<åfl_»∞. =∞#OÖ’ÑëH˜ QÍe Ñ‘Å∞ã¨∞Î#flk
qé]gˆQ Ü«∞Ç¨ÏOHÍi "≥é˜]"å_»∞ II"≥é˜]II PÜ«∞#=Å¡<Õ. PÜ«∞<Õ JO`«~å`«‡. PÜ«∞#"ÕéË Ü≥∞Hõ¯_À =Ù<åfl_»x "≥uˆH"å_»∞
<åÅ∞HõÃÑ· NÇ¨Ïi<å=∞ q∞>Ëì =ÙO_»QÍ#∞ Jã¨Öˇ·# ÃÑ^ŒÌ "≥é˜]"å_»∞. J=Ù<å?
*’e`À =∞éz# hK«∞_Õ "≥é˜]"å_»∞
PÅi ~¸[QÆ"≥∞ÖÏ¡ Ç¨Ïi~°∂ÃÑ· =ÙO_»QÍ#∞ Jxfl\ ˜H© ™ê~°=Ú (=¸Å=Ú) J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ â◊~°}ÏQÆu
"åe `«ÅáÈÜ«∞ÖËx"å_»∞ "≥é˜]"å_»∞ II"≥é˜]II XHõ¯\˜KåÅ∞ x#∞fl `«iOÑ¨KÕÜ«∞\ÏxH˜. ^•xfl Ñ¨@∞ì H˘#‰õΩO_® Hõi‡+≤ªÜ≥ÿ∞ U"Õ"À
‰õÄiq∞ „|Ç¨‡O_®Å∞ ‰õΩH˜∆#∞#fl Ç¨ÏiHõO>Ë Hõ~°‡Å∞ (Ü«∞[˝ Ü«∂QÍÅ∞) KÕ¿ã"å_»∞ Jã¨Å∞ [_»∞_»∞ ("≥é˜]"å_»∞). PÜ«∞# =Ú„^Œ
HÀi "Õˆ~ HõÅ_»<Õ ‰õΩ=∞u "≥é˜]"å_»∞ (<å=∞=Ú, â◊OY K«„Hõ=ÚÅ∞) qâ◊fiOÖ’ Ü≥∞Hõ¯_≥·##∞ h=Ù NÇ¨Ïi ^•ã¨∞_»=x h‰õΩ
KÕi `«#Ü«∂`«‡Ö’# N~°=∞}∞_»∞O_»QÍ#∞ qÅ∞= xã¨∞ÎOk. P K≥Å∞¡|_ç h ã¨fiO`«"≥∞ÿ =ÙO_»QÍ, "≥∂~°`À (Ñ¨â◊√=Ù=Öˇ)
^Œ∂~°"≥∞ÿ uiˆQ "å_Õ ^˘_»¤ "≥é˜]"å_»∞ II"≥é˜]II =º=Ç¨ÏiOKÕ "å_Õ =ÚO^Œã¨∞Î "≥é˜]"å_»∞.
25 26
6-14 ÉÁO‰õΩÖ’x K≥eq∞ QÍx á⁄O^Œ∞ÖËÅ =∞#ã¨∞Ö’#
=Ú#∞fl_ç â◊OHõÖËHõ HõkÜ«∞ÖËx K«#=Ù ÖË\ ˜ˆH
D H©~#Î° Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«H¯õ x LÑ¨=∂#=ÚÅ`À `«# =∞#ã¨∞ûÖ’x H˘O‰õΩQ˘ã¨~°∞ ÖËx =∞Oz‰õÄ@=∞Å~° x@¡QÆ∂_ç
=∂@#∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. áÈe "Õ∞~°Å∞ ÖËHõáÈ`Õ U =Ó~°∞ÜÕ∞^À ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? "ÕOHõ\Ï„k qÉèí∞_»∞ ÖËx "Õ_»∞ˆH\˜ˆH IIT~°∞II
=∞Oz¿Ñ~°∞, Jaè=$kúÜÕ∞ „|`«∞‰õΩ =º~°ú"Õ∞ Hõ^•! Q“~°=O ÖËHõáÈÜ«∂Hõ Ü≥∞O`« ÉèÏ"å=∞$`«O
„¿Ñ=∞ "˘ÅHõáÈã≤ =ÙÑ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞q∞\˜ JO@∞<åfl~°∞. ÉèíÜ«∞=¸ â◊OHõÖËx ÉèíH˜Î`À F [#∞ÖÏ~å! T~°∞ J<Õ^˘Hõ@∞O>Ë... ^•xH˜ á⁄e"Õ∞~° (ãïÇ¨Ï^Œ∞ÌÅ∞)
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x "Õ_∞» HÀ"åe. PÜ«∞#ÖËx L`«û"åÖˇO^Œ∞‰õΩ? ^ŒO_»∞QÆ JO@∞<åfl~∞° . =ÙO_®eQÍx, =Óˆ~ ÖËHõáÈ`Õ ãïÇ¨Ï^Œ∞Ì ^ÕxH˜? ¿Ñ~°∞ =∞~åº^ŒÖËx „|`«∞‰õΩ =º~°úO
=∞II á⁄e"Õ∞~˘Hõ¯\˜ÖËHõ Ü«ÚO_» `«QÆ∞<å =Ó~°#fl kOˆH\˜H˜<£ Hõ^•! Q“~°==Ú ÖËHõáÈÜ«∂Hõ Ü≥∞O`« „¿Ñq∞ã¨∞Î<åfl x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞. (LÑ¨CÖËx
qÅ∞"Ò ÃÑOÑ¨k ÖËxKÀ@ „|`«∞Hõ<£, "Õ™ê~° =º~°úO|QÆ∞<£ Ñ¨Ñ¨CÖÏQÍ ZO`«=Ù<åfl =º~°ú"Õ∞). W=hfl HõkÜ«∞<Õ\ ˜H˜ (‰õÄ_çÜÕ∞q∞ ÖÏÉèí=Ú)
K≥eq∞<£ QÍ~°="Õ∞q∞ÖËHõ „Ñ≤Ü«∞=Ú<£ ¿ã¿ã=Ú ~ÚOˆHq∞~å? [=fix ã¨=∂QÆ=∞=Ú ÖË#Ñ¨C_»∞ JO`«∞ÖËx q~°Ç¨Ï=Ú ^ŒO_»∞QÆ =∂i
ÑëÔH<£ ã¨`«¯q J#fl=∞Ü«∞º q#∞=∂ áêeOÑ¨Ù =∂ NÇ¨Ïs! =º=Ç¨Ï~°"Õ∞ Hõ^•! ÉÏQÍ ZO_»=ÙO>Ë h_» =ÙÑ¨Ü≥∂QÆO QÍx Ü≥∞O_»ÖËx ~ÀA#
h_»Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? ^ŒO_ç (â∫~°º=Ú) L#fl "å_çH˜ `«=∞Hõ=Ú ("≥∂Ç¨Ï=Ú) =Ù<åfl
~åQÆO : ~°O[x K≥Å∞¡`«∞Ok. J>Ë¡ JO_», ^ŒO_»ÖËx"å_çH˜ Ü≥∞O`« ^è≥·~°º=Ú<åfl =º~°ú"Õ∞ Hõ^•! W^ŒÌ~°∞
T~°∞ÖËx á⁄e"Õ∞~° ¿Ñ~°∞ ÃÑOÑ¨ÙÖËx „|`«∞‰õΩ XHõ¯\˜ HÍHõáÈÜ«∂Hõ, ZO`« „¿Ñ=∞ "˘ÅHõÉ’ã≤<å J^ŒO`å Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ?
QÍ~°=O|∞ ÖËx „Ñ≤Ü«∞=Ú HõkÜ«∞ <Õ\ ˜ˆH IIT~°∞II Z=iHõ<åfl =∞Oz"Õ∞Å∞ (=ÙÑ¨HÍ~°O) KÕã≤#O`« =∂„`å#, ãïáÈ^Œ∞,
LO_»~åx q~°Ç¨Ï"Õ^Œ# =ÙO_»x ã¨∞~°`«ã¨∞Y"Õ∞Å JÑ¨C_»ÑC¨ _»∂ "åix "≥∞K«∞ÛHÀ"åe ‰õÄ_®. Z=fiig∞^Œ<<·≥ å =∞zÛHõ (Pã¨H)Î˜ ÖËHáõ È`Õ
Ü≥∞O_»ÖËx <å\˜h_» ÜÕ∞q∞ ¿ãÜ«∞<Õ "åi`À Ü≥∞xfl =∞Oz=∂@Å∞ =∂\Ï¡_ç<å ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. XHõ Ü«∞[=∂x ^ŒQÆæ~°
^ŒO_ç QÆÅ∞QÆ∞ `«=∞Hõ=∞<≥_ç ^ŒO_»ÖËx `åe"Õ∞Å Ñ¨xH˜ r`«OÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ=ÙO_»^Œ∞ HÍx ZO`À „¿Ñ=∞ "˘ÅHõÉ’ã≤ =∂\Ï¡_»∞`å_»∞.
P THõ^ŒOÑ¨Ù_»∞ =º~°ú"Õ∞ Hõ^•! HÀiHõÖËx"å_»∞ ™œO^Œ~åºxfl ÜÕ∞q∞ KÕã≤H˘O\Ï_»∞?
Ô~O_»∞<˘Hõ\ ˜ QÍx ~°K«# „Ñ≤Ü«∞=ÚÖË\ ˜ˆH IIT~°∞II
J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ ¿ãflÇ¨ÏO HÀãÖ, ÉÁO‰õΩ@ÔH·# ã≤^ŒúÑ¨_Õ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ HÍ"åe. J@∞¡
"≥∞K«∞ÛÖËx KÀ@ =∞Oz"Õ∞Å∞ QÆey<Õq∞ <≥Å=Ù ÖËx"å_ç á⁄O^Œ∞ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? =∞#ã¨∞ûÖ’ ÜÕ∞=∂„`«O â◊OHõÖËHõ Hõeã≤áÈ=Öˇ#∞.
=∞zÛHõÖËxKÀ@ =∞Oz=∂@ÖË\ ˜ˆH HÍx ÃÑ·ÃÑ· K«#=ÙÅ∞ (PáêºÜ«∞`«Å∞) Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ? H˘O‰õΩH˘ã¨~°∞ ÖËx (ÉèíÜ«∞=Ú,
ÃÑK«∞Û ÃÑ~°∞QÆ∞ÖËx KÀ@ „Ñ≤Ü«∞=Ú QÆeyÜÕ∞q∞ Ñ¶¨Å=Ú ãÖHÀK«=Ú ÖË#\˜ì) =∞Oz ÉèíH˜Î`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "Õ_»∞H˘#=Öˇ#∞. JO`ÕHÍx
WK«ÛÖËx <å\˜ ™⁄|QÆ∞ÖËq∞ ¿ãÜ«∞<Õ IIT~°∞II NÇ¨ÏiÜÕ∞ ÖËx L`«û==Ú J^Õq∞ L`«û=O K≥Ñ¨ÊO_ç.
27 28
6-15 K≥Ñ≤Ê# ~Ú`«_Õ N"ÕOHõ@=Ú#
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞Ñ¨C_»∞ =~°=ÚÅ∞ WÜ«∞ºQÆ#∞
`«Ñ¨ÊHõ ~¸`«x ^•ã¨∞Å=Å<Õ
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«`∞« ~°∞ƒùA_≥#· NHõ$+¨µx‚ =i‚ã∞¨ <Î åfls H©~#Î° Ö’. PÜ«∞# ~ÚÑ¨Ê\˜"å~°Öˇ Ü≥∞~°QÆQÆ =Å^• IIHÍ#~°∞II
™êH∆Í`«∞Î N<å^èŒ∞_»∞. PÜ«∞##∞ Hõ#∞ÖÏ~å ^Œi≈Oz KÕ~°=Å^•? JO@∞<åfl~°∞.
PÜ«∞# â◊OYK«„Hõ=ÚÅ`À =~°^ŒÇ¨Ïã¨∞Î_≥·# q+¨µ‚=Ù=Öˇ ^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O
^Œ~°≈#q∞KåÛ_»∞. ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ ^Õ=`«Å ÉèíÜ«∞O x"åiOKå_»∞. qâ◊fi~°∂ÑÖ F „Ñ¨[ÖÏ~å! K«`∞« ~°∞ƒùA_≥#· D NÇ¨Ïix, N<å^ä∞Œ x ^Œi≈OK«~ˆ Å? PÜ«∞##∞
K«∂áê_»∞, KåÑ¨ÅºO =∂x H“~°=ÙÅ#∞ PÜ«∞#x â◊~}° #=Å^•? ã¨~ˆ , <Õ_∞» PÜ«∞<Õ ^Œi≈Oz PÜ«∞##∞ KÕ~°∞HÀ=Å^•?
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Jx â◊~°}∞ HÀ~°=Å^•?
Q˘Ñ¨Ê K«„HÍÜ«Ú^èŒ=Ú`À QÆ~°∞`«‡O`«∞x Jkè~ÀÇ≤ÏOz "≥Å∞QÆ∞Å∞ l=Ú‡K«∞#fl
HõOII Hõ#ˆ~ <åÅ∞QÆ∞ KÕ`«∞Å NHõ$+¨µ‚x Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù N=∞Ç¨q+¨µ‚=x "≥ÚHõ¯=Å^•?
=#=∂ex â◊OYK«„Hõ =~°^Œ∞<£ â∫i<£
q#∞=∞x J#flÜ«∞ áê_≥#∞ ZO`À=∞Ok ^Õ=`«Å ÉèíÜ«∞=Ú#∞ Ç¨ÏiOz# D Hõ$+¨µ‚_»∞ Jã¨∞~åO`«‰õΩ_»∞.
`«# Hõ$+¨µ‚_»∞ u~°∞=∞Åyi ^•`«x `≥eÃÑ<£ P<å_»∞ H“~°= ã¨ÉèíÖ’ qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤Oz#Ñ¨C_≥·<å "å~°∞ PÜ«∞<≥=~À „QÆÇ≤ÏOz
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O â◊~°}# =Å^•?
HÍ#~°∞ <åÅ∞QÆ∞ Hõ~°=ÚÅ "åxx P<å_»∞ ÉèíQÆ=næ`«#∞ Pq^èŒ=ÚQÍ K≥Ñ≤Ê# NHõ$+¨µ‚_Õ <Õ_»∞ N"ÕOHõ>â‹·Å=Ú#
N<å^äŒ∞O_»x KÕ~°QÆ =Å^• IIHÍ#~°∞II "≥Åã≤# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞. ZÑ¨C_»∂ =~°=ÚÅhÜ«Ú@ˆH PÜ«∞# J=`«iOz<å_»∞.
Ñ¶¨∞# K«„Hõ=Ú`À QÆ~°∞_»x <≥‰õΩ¯Hõ `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® DÜ«∞# ^•ã¨∞Å =Öˇ<Õ D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ r=ÙÅ∞ =º=Ç¨ÏiOK«=Å^•?
H˜xã≤ "≥∞~°Ü«Ú #ÅHõ$+¨µ‚xx `«Ñ¨Ê‰õΩO_® JÖÏˆQ =ÙO_®e.
Ñ¶¨∞#∞Öˇ· WÑ¨Ê\˜ HÍÅÑ¨Ù =∞#∞AÅ∞
=Ú#∞Ñ¨ q+¨µ‚_»x "≥ÚHõ¯QÆ =Å^• IIHÍ#~°∞II
Ñ¨Å∞^Õ=`«Å‰õΩ ÉèíÜ«∞=ÚÅ∞ =∂#∞ÊK«∞
JÅ qâ◊fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞
K«Å=Ú =∂x Ü«∞K«Û\˜ H“~°=ÙÅ∞#∞
`≥eã≤ ^Õ=Ù_»x H˘Å∞=QÆ =Å^• IIHÍ#~°∞II
29 30
=Ú#∞fl_ç 6-16 HÍHÃ#∞fl A#∞flÅO\Ï QÆOÃÑ_Õã≤ uxÑ≤Oz
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J^Œ∞ƒù`ã« $¨ +≤xª P™êfikOK«O_ç WHõ¯_» D H©~#Î° ~°∂ÑÖÖ’ "åH˘eÑ≤ ÉÏÅ∞ÖˇÅ¡ "åáÈ=QÆ
PHõ_» N"≥OHõ>Ëâ◊√_® ÉÏÅ∞Å HõO\˜ h~°∞
PÜ«∞# ‰õÄ_® XHõ QÀÑ¨ÉÏÅ∞_≥· Ü«∞â’^Œ=∞‡`À Hõ$+¨Ü ‚ ∞« º =ÚK«Û@¡#∞ K≥|∞^Œ∞<åfl~∞° .
*’HõQÆ =Ú`åºÅ∞ ¿Ñ"≥ E_»QÍ<Õ<Õ=Ú IIJ#~å^Œ∞II
D Hõ$+¨Ü‚ ∞« º =∂Ü«∞Å∞ U=∞x K≥ÑÊ¨ =∞O\Ï==∂‡! D ãÖQÆ`∞« Å QÆ∞iOz J#~å^Œ∞
q#~å^Œ∞. ~ÀA‰õΩ XHõ H˘`«Î=∂Ü«∞ K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. W^ŒO`å =∂‰õΩ „k+¨ì=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
(ÉèÏQÆº=Ú).. JO@∞<åfl~°∞. H©~°Î#Ö’ P =∂Ü«∞Å#∞ q=iOKå~°∞. U_çÑ≤OK«|_ç# F Ü«∞â’^Œ=∂‡! D Hõ$+¨‚Ü«∞º =∂Ü«∞Å QÆ∞iOz ZHõ¯_® J#~å^Œ∞ q#~å^Œ∞
QÀÑ¨ÉÏÅ∞~° Hõhflà◊§#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ñ¨\ ˜ì*’H˜`Õ (`«∂K«OQÍ<Õ) Jq =∞Oz (J#ÖË=Ú q#ÖË=Ú). JO>Ë =∞#O K≥Ñ≤Ê Ü≥∞=fi~°∂ #=∞‡ÖË~°∞ . D ãÖQÆ`«∞Å∞
=Ú`åºÅ~ÚáÈÜ«∂Ü«∞@. ZO^Œ∞HõO>Ë P QÀáêÅHõ$+¨‚ÜÕ∞º u~°∞=∞Å"ÕOHõ#fl ~ÀA~ÀAH© H˘O„Q˘`«ÎQÍ<Õ =ÙO\Ï~Ú. W^ŒO`å =∂‰õΩ ÉèÏQÆº"Õ∞#=∂‡!
JO@∞<åfl~°∞.
g∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º ã¨fiÜ«∞OQÍ NÇ¨ÏiÜÕ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë XHõ ™êi `«#`À P_»∞`«∞#
HõOII J#~åkk q#~å^Œ<≥ ÉÏÅ∞~°#∞ Un g∞<À~°∞K«∂ÑÖ_ç Jx J_çy, P "≥„i QÀáêÅ∞~°∞ <Àà◊√§ `≥~∞° =OQÍ<Õ
Ñ¶¨∞#∞_»QÆ∞ Hõ$+¨‚Ü«∞º=∂Ü«∞ ''Hõ`«——ÖÏÜ≥∞ Ag∞! K«@∞‰õΩ¯# <À\’¡^Œ∞=Ú‡ áÈã≤<å_»∞. WO`«=∞Okg∞ ‰õÄ_»|Å∞‰õΩ¯x g∞‰õ
k#k#=Ú H˘`«ÎÖÏÜ≥∞#∞ K≥Ñ≤ÊH˘\˜ì^•Ì=∞#∞H˘O>Ë <À\’¡=Ù#fl ^Œ∞=Ú‡ HÍ™êÎ ÑÖK«^•~°QÍ =∂iáÈ~ÚOk.
=∞# „k+¨ì=Ú J#fl=∞Ü«∞º =∂@#∞ q#∞_ô! Uq∞ KÀ^ŒºO (qO`«) `«b¡!
~åQÆO : ^ÕâßH˜∆ XHõ<å_»∞, f@fQÀÅ∞ (^Œ∞~°^ŒQÆ∞O@ P‰õΩ fÔQÅ∞) fã¨∞‰õΩ=zÛ, WqQÀ g∞
J#~å^Œ∞ q#~å^Œ∞ P`«x =∂Ü«∞Å∞ ™⁄=Ú‡Å∞ (#QÆÅ∞) Jx "≥∞_»‰õΩ K«∞@∞ì`å_»∞. f@‰õΩQÍHõ (^Œ∞~°^Œ PÑ¨ÙHÀ ÖËHõ)
k#k# „H˘`«ÎÖÏÜ«∞ „k+¨ìq∞^Õ=∂‰õΩ IIJ#~å^Œ∞II "åà◊√§ U_»∞ã¨∞OÎ >Ë Ñ¨HÑõ H¨ Í#=Ù`å_»∞. D ã¨∞kÌ (Hõ^)Œè qx #∞=Ùfi áêi`≥Oz (QÆ|QÆ|)
P_≥_ç ÉÏÅ∞Å Ç¨Ïi JOye K«∂Ñ¨Ù=∞x =zÛ K«∂ÃãÎ D fÔQÖË #QÆÅ∞QÍ =∂iáÈ~Ú =∂ <Àà◊√§ „=∂#Ê_çáÈÜ«∂~Ú. Jn
`À_»<Õ "åO_»¡ <À~° ^Œ∞=Ú‡Å∞ K«e¡ áê`«#QÆÅ∞ HÍ^Œ∞ ãïH˘`«Î#QÆÅ∞. WHõ=∞=∞‡ÖËflO K≥Ñ¨Ê=∞O\Ï==∂‡!
~¸_»=∂`≥ *ˇÑ¨ÊQÍ#∞ ~ÚO^Œ~°=Ú QÆ∂_çáÈ~Ú XHõ™êi HÍHÃ#∞fl#∞ fã≤H˘x =zÛ, WkQÀ A#∞fl u#O_ç ÉÏQÆ∞O@∞Ok
K«∂_»É’`Õ ÑÖK«^•Ô~· KÀ^Œº=∂Ü«∞#=∂‡ IIJ#~å^Œ∞II Jx QÆOÃÑ_»∞ HÍH˜ A#∞fl "≥„i QÀáêÅ∞~°`À uxÑ≤OKå_»∞ "å H˘eÑ≤ (<Àà◊√§ K≥_ç)
f@fQÀÅ∞ ™⁄=∞‡O\Ï ^ÕÇ¨Ï=Ú xO_® QÆ>ˇì "åà◊§O`å, "åáÈ`«∞O>Ë (U_»∞ã¨∞ÎO>Ë) `«#∞ ^ŒÜ«∞QÆÅ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ HÍ|\˜ì
f@‰õΩQÍHõ ÉÏÅ∞Å∞ `≥QÆ"åáÈQÍ "åà◊√¡ ZO`« HõO\˜h~°∞ HÍ~åÛ~À, *ËHõQÍ (`«∂z#@∞¡) Jxfl =∞Oz =Ú`åºÅ∞ P
áê\Õz ~¸ ã¨∞kÌ qx áêi`≥Oz K«∂z`Õ#∞ Hõhfl\ ˜ ÉÁ@∞¡ JÜÕ∞º@∞¡ KÕâß_»∞. F Ü«∞â’^Œ=∂! <Õ=Ú( "Õ∞=Ú) WOHÍ UO
HÀ\˜HÀ\˜ ™⁄=Ú‡ÖÏÜ≥∞ H˘`«ÎÖ’Ü«∞=∂‡ IIJ#~å^Œ∞II K≥Ñ¨ÊQÆÅ=∞=∂‡!
31 32
6-17 "≥ÚH˜¯u *ÏyÅ h "≥∂Ç¨ÏÑ¨Ù ^•ã¨∞Å‰õΩ#∞
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞H˜¯u Ñ¨~°=∞ Ñ¨^Œq∞Ç¨Ï=∞O^Œ∞<Õ
Ç¨Ïi^•ã¨∞ÅÃÑ· K«Hõ¯x H©~°Î# <åÖÏÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ =∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. F `«Hõ¯Hõ =∞xflOzi h ^•ã¨∞Öˇ##flxfl\Ï#∞
NÇ¨Ïs! Jxfl KÀ\Ï¡ h=Ù ÖË"å! Ñ¨Ó~°fiO „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ =O\˜ h ^•ã¨∞Å∞ x#∞fl QÆHõ¯# N"ÕOHõ>Ëâ◊ Hõ_»=∞ÖËq∞\˜H˜ IIÇ¨ÏiII
ã¨=∞ã¨Î=Ú#O^Œ∞#∞ ^Œi≈Ozi QÆ^•! HÍHõáÈ`Õ J@∞=O\˜ h ^•ã¨∞Å∞ D J=xÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J`«ºÅÊOQÍ =Ù<åfl~°∞. P =∂@ x[O. "åà◊§ HÀãÖ "≥`«HÍeûO^Õ..=∞i F NÇ¨Ïs! Ü≥∞Öˇ¡_»#∞ („ÑüKÀ\Ï) h=ÙÖË"å? L<åfl=Ù. HÍh `˘e¡ h ^•ã¨∞ÖË
ãÖHÀzOK«‰Ωõ O_® h ^•ã¨∞ÖˇO`À =∞Ok ##∞fl Hõ~∞° }ÕKå~°∞. WHõ F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! (Ñ¨Ó~°fiHÍÅO <å\˜ h ^•ã¨∞ÖË) J~°∞^Œ∞QÍ=Ù<åfl~°∞. HÍHõ (JO`ÕHÍx =∞~˘Hõ\ ˜
Hõ_»=∞ÖËq∞\˜H˜! (H˘~°`Õ=Ú#flk?) JO@∞<åfl~°∞. HÍ^Œ∞).
K«OII J~°Ü«∞QÆ h^Œ∞ ^•ã¨∞eÅ JÅÊ=Ú ãÖYºÅ JOuÜÕ∞ „Ñ¨Éèí∂! „Ñ¨Éèí∂! =∂‰õ#∞flÅ ÑÖ@=Öˇ h ^•ã¨∞Å#∞ QÍOzuq∞. "åi áê^Œf~°ú=Ú#∞
Ç¨Ïi! x#∞ E_»QÍQÆÅ~°∞ J^Œ∞ƒù`« sux Jxfl `å=ÙÅ<£ ã¨=∞$kúQÍ ã‘fiHõiOzuq∞. "å~°∞ ãÖH©~#Î° =Ú*ËÜ∞« QÍ h <å=∞=Ú#∞ =∂ K≥=ÙfiÅ‰õΩ
Ñ¨~°=∞ xQÆ∂_è» ã¨`«º=Ú#∞ ÉÏQÆ∞QÆ *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ qO^Œ∞ J#fl@∞¡ qO\˜q∞. WOHõ =∂‰õΩ "≥∂Hõ∆=∂~°æO `≥eã≤O^• Jx "Õˆ~
=ÚiÜ«ÚK«∞ "ÕOHõ\ÏkèÑ¨Ù_»∞ =ÚO^Œ∞QÆ H©~°Î# <åÅHÕK«∞É’. J_»∞QÆ=Öˇ<å? J#QÍ "Õ∞=Ú =ÚH˜Î Ñ¨^èŒOÖ’<Õ =Ù<åfl=Ú. Jz~°HÍÅOÖ’<Õ "Õ∞=Ú
~åQÆO : ™ê"Õi NÇ¨Ïix KÕ~°∞@ `«^èŒº=Ú.
Ç¨Ïi h=Ù ÖË"å Jxfl KÀ@¡#∞ `˘e¡ F NÇ¨Ïs! h ^•ã¨∞Å#∞ á⁄QÆ_»∞K«∞ =∂ <À~å~° =∂@ÖÏ_çuq∞. h ^•ã¨º=Ú
J~°Ü«∞ h^•ã¨∞ÖË Ü«∞~°∞kO`Õ HÍHõ IIÇ¨ÏiII
=Å# J#QÍ ^•x =∞Ç≤Ï=∞KÕ`« =∞#ã¨∞ûK˘‰õΩ¯@ (Ñ¨~=° tOK«∞@) J#∞Éèqí Ozuq∞.
HõO\˜q∞ h ^•ã¨∞Å#∞ Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆQÍ#∞ "åi HõÅ~ÚHõÅ=Å¡ =∞uQÆO\˜q∞ (ã¨^Œ∞ƒkúx á⁄Okuq∞). WOHÍ q*Ï˝#=∞#QÍ
H˘O\˜q∞ áê^Œf~°ú=Ú H˘Å¡Å∞QÍ#∞ <Õq∞Ü≥∂ `≥eÜ«Ú@‰õΩ Ñ¨~°∞Å#∞ "Õ_»∞H˘#=Öˇ<å?
qO\˜q∞ h <å=∞=ÚÅ#∞ g#∞Å ÑÖ_»∞QÆQÍ#∞
JO\˜# "≥∂Hõ∆=Ú „`À= J_»∞QÆ<Õq∞\˜H˜ IIÇ¨ÏiII F ^Õ=^Õ"å! h "≥∂Ç¨ÏÑ¨Ù ^•ã¨∞Å‰õΩ (hÃÑ· JÑïq∞`«"≥∞ÿ# "åº"≥∂Ç¨ÏOQÆÅ h
#∞uOz =∂\Ï_çuq∞ <À~å~° h ^•ã¨∞Å#∞ ^•ã¨∞Å‰õΩ) "Õ∞=Ú *ÏyÅ "≥ÚH˜¯uq∞ (™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°=ÚÅ#∞ PK«iOzuq∞).
=∞u K˘H˜¯uq∞ ^•ã¨º=∞Ç≤Ï=∞KÕ`« WÇ¨Ï =∞O^Œ∞<Õ Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ=Ú ("≥∂Hõ∆=∂~°æ=Ú#∞) JO\˜uq∞ (KÕiuq∞), WHõ h
=∞uQÆO\˜q∞ "åi ãÖQÆu ‰õÄ@=ÚÅ =Å¡ ^•ã¨ ∞ Å∞ =∞=Ú‡ q_» ∞ =Hõ Jxfl\˜ Ö ’#∞ Jxflq^è Œ = ÚÖÏ =∞xflOzi. F
"≥`«H˜ q*Ï˝#=Ú "Õ_»<Õq∞\˜H˜ IIÇ¨ÏiII N"ÕOHõ>Ë=fi~å! WOHÍ Hõ_»=∞ÖËq∞\˜H˜? (WOHõ H˘~°`«ÜÕ∞=Ú#flk) `«O„_ô!
33 34
6-18 HÍÜ«∞=Ú# KÕ¿ã\˜ Hõ~°‡Ñ¨Ù áêÑ¨=Ú ÖˇÅ¡
=Ú#∞fl_ç HÍÜ«∞Ñ¨Ù h =Ú„^ŒÅKÕ QÆ‰õ¯# g_»∞
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· ÉèíH˜Î=ÙO>Ë Jk Jxfl q^èŒ=ÚÖˇ·# âßOux ÜÕ∞ Ü≥∞_» "ÕOHõ>Ëâ◊ ÜÕ∞ÜÕ∞ áê`«Hõ"≥∞ÿ<å
HõÅ∞QÆKÕã¨∞ÎOk. =∂ J^Œ$+¨ìO H˘nÌ Jk „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_ç =∂‰õΩ ‰õÄ_® HõeyOk. PÜ«∞"≥∞ÿ# h â◊~°}ÏQÆuKÕ #}QÆ∞ IIã¨HõÅII
JO^Œ∞=Å¡ WkÜÕ∞ =∞=Ú‡efl „|uH˜ã∞¨ OÎ ^Œ<Õ #=∞‡HõO`À =ÙO_çáÈÜ«∂O–JO@∞<åfl~∞°
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. NÇ¨Ïi ÉèíH˜Î =Å# HõeˆQ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ÜÕ∞"Õ"À ÉèÏ"å=∞$`«O :
q=iã¨∞<Î åfl~∞° . D â◊s~°O`À KÕ¿ã áêÑ¨H~õ ‡° ÖˇÖÏ¡ #t™êÎ~Ú? HÍÜ«∞Ñ¨Ù h =Ú„^ŒÅKÕ F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h ÃÑ·# ÉèíH˜Î =∂‰õΩ Jxfl q^èŒ=ÚÖˇ·# âßOux HõÅ∞QÆKÕã¨∞ÎOk.
QÆ‰õΩ¯# g_»∞, JO@∞<åfl~°∞. â◊OYK«„Hõ=ÚÅ =Ú„^ŒÅ∞ ^èŒiOz# "≥·+¨‚=ÙÅ‰õΩ ÜÕ∞ =∂ ™œÉèÏQÆºO =Å# =∂‰õΩ h ÉèíH˜Î JaƒOk. "Õ∞=Ú x[OQÍ „|uH˜áÈÜ«∂O.
áêÑ¨=Ú JO@ ^ŒO@∞<åfl~°∞. "Õ∞=Ú =∂#=ÙÅO HÍ|\˜ì áêÑ¨|∞kÌ HõÅ∞QÆ∞@ ã¨Ç¨Ï[=Ú. J~Ú`Õ x#∞fl
P."≥II ã¨HõÅ âßOuHõ~°=Ú ã¨ˆ~fiâ◊! hÃÑ·# `«Åz#O`« =∂„`«=Ú#<Õ P áêÑ¨|∞kÌ =∂ `«ÅÑ¨ÙÅÖ’ˆH ~å^Œ∞. "Õ∞=Ú JO`«∞ÖËx
ÉèíH˜Î, =∂‰õΩ#Éˇƒ „|uH˜uq∞~° áêáêÅ∞ KÕã≤<å, F =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h ^Œ~°≈#=∂„`«=Ú# Jq Hõ_»‰õΩ `˘ÅQÆ∞#∞
Ü≥∞Å¡ áê`«Hõ=ÚÅ ¿ÇÏ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! (z=iH˜ g_çáÈ`å~Ú).
J}K«∞ â◊~°}=∞<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º. ^Õ"å! KÕ`«<≥·#xfl áêáêÅ∞ ¿ã#QÍ<Õ (=¸H˘=∞‡_çQÍ) KÕã≤<å.... P`«Å
~åQÆO : |Ç¨ï^•i (J=`«Å) J=hfl h‰õΩ „"≥ÚH˜¯`Õ #t™êÎ~Ú. K≥=ÙÅ ^•fi~å ‰õÄ_® K≥_∞» q#∞@=Å#
Ñ¶¨¸`«Å (Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ#) áêÑÖ =¸@Hõ@∞ìH˘O@∂<Õ=Ù<åflO. J=hfl hu`À ‰õÄ_ç#
ã¨HõÅ âßOuHõ~°=Ú ã¨ˆ~fiâ◊ hÃÑ· ÉèíH˜Î
h Hõ^èŒÅ#∞ qO>Ë xq∞+ÖÖ’ q_çzáÈ`å~Ú. KÕ@∞`≥KÕÛ K≥_»∞ q#∞@ JO`«
„Ñ¨Hõ@"≥∞ÿ =∂‰õΩ #Éˇƒ |uHÕK«∞ xkÜ≥∞ IIã¨HõÅII
Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêÑÖ.
=∞#∞ã¨∞Ö’ áêÑ¨|∞kú =∞iÜ≥∞O`« ^ŒÅz# „Ñ¨Éèí∂! HÍÜ«∞=Ú# KÕ¿ã\˜ (â◊s~°O`À KÕ¿ã) Hõ~°‡Å=Å# Ü≥∞<Àfl áêÑ¨=ÚÅ∞
x#∞ ^ŒÅz#O`«<Õ h~“#∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. J=hfl qt+¨"ì ∞≥ #ÿ h =Ú„^ŒÅ∞ (â◊OYK«„Hõ zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞) ^èiŒ OK«∞@
Hõ#∞Q˘#fl áêÑ¨=ÚÅ∞ Hõ_»ÖËx"≥·<å#∞ KÕ`« #t™êÎ~Ú. Jn QÆ‰õΩ¯# (ã¨`«fi~°"Õ∞). F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! UÜ≥∞_» (ZHõ¯_≥·<å, ã¨ˆ~)
Ñ¶¨∞#∞_» x#∞fl Ez`Õ Hõ_»‰õΩ `˘ÅQÆ∞#∞ IIã¨HõÅII ÜÕ∞ÜÕ∞ áêÑ¨=ÚÖˇ·<å ã¨~°∞fiÅ‰õΩ PÜ«∞"≥∞ÿ# (P^è•~°"≥∞ÿ#) h â◊~°}ÏQÆu KÕ`« #tOz
KÕ`«#O\˜ áê`«HÍÅ∞ ¿ã#QÍ<Õ KÕã≤<å#∞ f~°∞`å~Ú `«O„_ô!
P`«Å h‰õΩ „"≥ÚH˜¯`Õ #xflÜ«Ú ÉÏÜ«Ú
Ñ¶¨∂`«Å K≥=ÙÅ q#QÍ #O\˜# áêÑ¨=Ú
hu`À h Hõ^äŒqO>Ë xq∞ëê# ÉÏÜ«Ú#∞ IIã¨HõÅII
35 36
6-19 HÕHõ~°∞_»@ h H˜#∞Hõ ¿ã`«Å‰õΩ
=Ú#∞fl_ç "ÕOHõ@ÑüQÆu q#==∂‡
ãÖÔHÖËHõ h K«#=Ù# [QÆ=ÚÅ∞
D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ `«#x `å#∞ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ K≥eHõ`≥·ÖÏ H˘OHõH˜Ñ¨Ù_≥ KÕH˘<≥#@ `å#∞ IIqÉèí∞xII
ÉèÏqOK«∞H˘x ^ÕqH˜ ™êfiq∞ K«=∞`å¯~°O QÆ∞iOz ^≥Ñ≤Êá⁄_»∞Ñ¨ÙQÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
(h) qÉèí∞x q#Ü«∞=ÚÅ∞ q#==∂‡! JÜ≥∂º áêÑÖ, x#∞fl JÉèíÜ«∞O (ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩ ÉèÏ"å=∞$`«O
Jx |∞[˚yOKåÅ@) J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_@» `«#O`«@`å#∞. (h=O>Ë JO`« ÉèÜ í ∞« Éè‰í Ωõ ÅÎ @ F JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∂‡! h qÉè∞í x q#Ü«∞=ÚÅ#∞ QÆ=∞#Ozu"å? <Õ#∞ PÜ«∞#
`«#‰õΩ). ÃÑ·H˜ ã‘^•™ê^•QÍ HõxÑ≤Oz# D H©~°Î# JO`«`ÕeHõQÍ H˘é‰õΩ_»∞Ñ¨_»^Œ∞. q#Ü«∞=Ú Öˇ\ ˜ì"À K≥|∞`å#∞ q#==∂‡! áêÑÖ, x#∞fl JÉèíÜ«∞O (ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩ
HÍã¨Î ÑïHÕK«O_ç....=∞i. J<Õ |∞[˚yOÑ¨Ù#∞) J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»=∂‡! JÜ≥∂º! ZO`« J=∂Ü«∞‰õΩ_»∞ K«∂âß"å?
`«~°Å=Ú:
NÑüÜ≥ÿ∞# ™êfiq∞, ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ <åKÕ`« XHõ qÇ¨Ï~°} ÖËY#∞ (h`À
qÉèí∞x D q#Ü«∞=Ú‡Å<£ K≥q qO^Œ∞QÍ q#"Õ K≥b! qÇ¨ÏiOKåÅx ÖËYx) ÑÖÑ≤OKå_»=∂‡! PÜ«∞#‰õΩ JÇ≤ÏÑü â◊Ü∞« #O (Pkâı+µ¨ xÃÑ·
JÉèíÜ«∞"Õ∞ J_çˆQ#∞ xxflHõ JO^Œ∞<Õq∞\˜ *ˇÑ¨Ê"Õ? Ñ¨=fioOK«@O) qÑ¨s`«"≥∞ÿ# `åÑ¨=Ú#∞ HõÅ∞QÆ*Ëã≤ |Ç¨ï"Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞iKÕã¨∞Î#fl^Œ@.
JÉèí=Ù_®`«_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥ Pk^Õ=Ùx "≥∞K«∞ÛK«∞<£ `å#∞ KåÖÏ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl_»@. JÜ≥∂º! áêÑÖ! q<åfl=@=∂‡! KÀ~°ºO.
WÉèí=Ú QÍz# "ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ Ü≥∞\˜ì*Ï}_˘ `≥ÖˇÊ<Õ.
~åQÆO : ^èŒ~°‡=u Pk=∞ Ñü (J<åk <å^èŒ∞_»∞) J~Ú# h ™êfiq∞ h Ü«∞_»∞QÆ∞Å‰õΩ<£ (h
„Ñ¨â◊flÅ Ñ¨~°OÑ¨~°‰õΩ) Ü≥∞~°yx (ZiyOz#) "Õ^•O`« ~°K«# ("≥∞@∞ì"Õ^•O`«O)
qÉèí∞x q#Ü«∞=ÚÅ∞ q#==∂‡ x#∞
q#==∂‡!h=Ù ‰õ ~ ° ∞ }˜ O K« # O^Œ ∞ =Å# PÜ« ∞ #‰õ Ω x=Ú+¨ O XHõ
JÉèíÜ«∞O |_çw #Ü≥∂º `å#∞ IIqÉèí∞xII
Ü«ÚQÆ=ÚÖÏQÍ=Ù#fl^Œ@. JO`Õ HÍHõ áêÑÖ ^Œ∞óYO`À #ey áÈ`«∞<åfl_»∞@. `å#∞
~°Ç¨Ïã¨º=Ú# N~°=∞}∞_»∞ ÑÖÑ≤# ZO`À JÅ=∞\˜ã¨∞Î<åfl_»@. áêÑÖ Hõ^•!
qÇ¨Ï~°}ÖËHõÅ∞ q#==∂‡
JÇ≤ÏÑü â◊Ü«∞#O|u `åÑÖÉˇ· `«b¡! h <å^èŒ∞_»∞, h=Ù HÀÑÖ`À U=∞<åfl KÕ™êÎ"Õ"≥∂#x =}˜H˜áÈÜÕ∞
|Ç¨ï"Õ^Œ# HõQÆÑ¨_≥#@ `å#∞ IIqÉèí∞xII HÕHõ~∞° _»@ (ÉÏxã¨Ü∞« @...) áêÑÖ... N"ÕOHõ@Ñü QÆu Z@∞=O\˜^À q#==∂‡!
Pk=∞Ñü h Ü«∞_»∞QÆ∞Å∞ ÔH~°y#– ã¨ O Ô H ÖË H õ [QÆ = ÚÅ∞ (Jã¨ O MÏºHõ " ≥ ∞ ÿ # [QÆ ` « ∞ Î Å #∞) hK« # =Ù# (h=Ù
"Õ^•O`« ~°K«# q#==∂‡ Ñ¨Ù~°=∂~ÚOz#>Ë¡), `å#∞KÕH˘<≥#@ (`å#∞ Ñïáêeã¨∞Î<åfl_»@, JÜ≥∂º! áêÑÖ!)
h ^ŒÜ«∞QÍ#Hõ x=Ú+¨"≥∞ Ü«ÚQÆ"≥∞ÿ h=Ù ÖËHõ áÈ`Õ PÜ«∞# [QÆ<åfl^èŒ∞_Õ HÍ_»@. Uq∞ KÀ^ŒºO `«b¡!
MË^ŒO|∞# #ew#@ `å#∞ IIqÉèí∞xII
37 38
=Ú#∞fl_ç 6-20 =Ç≤ÏÔHH˜¯ „kÑ¨Ù~°=x`«Å É’kèOz
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xÃÑ· qxÑ≤ã¨∞Î#fl K«Hõ¯\˜ H©~°Î# =∞Ç≤ÏxOk~° "˘kÌHõ =∞~°e
<åÅHÕK«O_ç, ^èŒ#∞ºÅ=O_ç. F "ÕOHõ@<å^è•! D "ÕOHõ\Ï„k á⁄O`«‰õΩ qÇ¨ÏQÆQÆ=∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊ =∞=Ú QÍ=
(ã¨g∞Ñ¨=Ú#‰õΩ) ~å=Ü«∂º! F JK«∞º`å! <å~åÜ«∞}∞_®! JK«∞ÛQÆ (QÆ∞~°∞QÎ Í ÃÑ@∞ìH˘x) qÇ≤Ï`«"≥∞ÿ <å=∞uÖ’H˜ qKÕÛã≤#@∞¡ IIqKÕÛÜ«∞II
<Õ=Ú ("Õ∞=Ú) =Ù#fl KÀ\˜ˆH h=Ù ~å=Ü«∂º! h =ÙO_Õ KÀ\˜H˜ "Õ∞=Ú
ÉèÏ"å=∞$`«O
KÕ~°QÆÅ"≥∂...ÖË~À? JO@∞<åfl~°∞. ™êfiq∞ Ñ¨@¡ JO`« K«#∞=Ù=Ù#flk `åà◊§áêHõ
F JK«∞º`å! <å~åÜ«∞}∞_®! h=Ù D "ÕOHõ\ÏK«Å=Ú Ü≥ÚHõ¯ á⁄O`«‰õΩ
"åiH˜. |∞^Œ∞úx „Ñ¨™êÎ=x ‰õÄ_»=Ù#fln H©~°Î#Ö’ K«^Œ=O_ç....=∞i. (=^ŒÌ‰õΩ), qKÕÛÜ«∞=Ü«∂º! (~å=Ü«∂º!) JK«∞ÛQÍ (QÆ∞~°∞`«∞QÍ) "Õ∞=Ú#fl KÀ@∞‰õΩ
HõOII qKÕÛÜ«Ú=∞Ü«∞º á⁄O`«‰õΩ h"Õ ~å"åe.( ZO^Œ∞HõO>Ë h=ÙO>Ë KÀ@∞‰õΩ "Õ∞=Ú ~åÖË=Ú `«O„_ô! =∂HÍ â◊HÖÎ˜ ^Ë ∞Œ .)
JK«∞ÛQÆ u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊! JK«∞º`«! "Õ∞ JÅ¡<å_»∞ (P<å_»∞) ÅOHõ#∞ ÔQez, JO^Œ∞~°∞#∂ x#∞fl á⁄QÆ_»QÆ (H©iÎOK«QÍ),
WK«Û@Ü«ÚO_≥_ç KÀ@∞‰õΩ =∞Å¡_ç (Juâ◊~ÚOz) JÜ≥∂^èŒº‰õΩ =∞~°e=zÛ#@∞¡ =∂ =^ŒÌ‰õΩ qKÕÛÜ«∞=Ü«∂º! h
"≥∞K«∞ÛK«∞, J#flÜ«∞º áê_≥ q∞Oz# Hõ$ux<£ NHõ$ëê‚=`å~°OÖ’ h=Ù ÔH·ÖÏã¨Ü«∂„`«ˆHy, Dâ◊fi~°∞x ãÖ^Œi≈Oz =∞~°e
^•fi~H° Í#QÆ~=° Ú#‰õΩ =zÛuq. J^Õ q^è=Œ ÚQÍ <Õ_∞» =∞=Ú‡ Hõ~∞° }Õz =∂ `å=Ù#‰õΩ
~åQÆO : =∞^èŒº=∂=u ~å=Ü«∂º!.
qKÕÛÜ«∞=Ü«∂º "≥OHõ\ÏK«Å=Ú á⁄O`« P <å_»∞ |$O^•=#=ÚÖ’ QÀ=∞O`«=Ú#∞ (QÀ=~°ú# Ñ¨~°fi`«=Ú#∞) Ü≥∞H˜¯
HõK«∞ÛQÍ <Õ=Ú#fl KÀ\˜HõK«∞Û`« <å~åÜ«∞} IIqKÕÛÜ«∞II q[Ü«∞=Ú#∞ ™êkèOz JÃÑ· =∞^è∞Œ ~å#QÆ~=° Ú#‰õΩ =∞~°e É’uq, Ü≥∞<Àfl =∞#fl#Å#∞
á⁄Okuq. J^Õ q^è=Œ ÚQÍ Jxfl KÀ\Ï¡ h=Ù =∂ Je¡~=° ÚÅ#∞ (J`«"Î å~°∞ JÅ∞¡_Hç ˜
JÅ¡<å_»∞ÅOHõ ™êkèOK«O^Œ~°∞#∞ ÉÁQÆ_»QÆ ÃÑ@∞ì qO^Œ∞ Éè’[#O) P~°yOK«∞@‰õΩ <Õ_»∞ "≥#∞fl_»"≥· (NHõ$+¨µ‚_»"≥·) =∂ WO\˜H˜
=∞Å¡_ç#Ü≥∂^èŒº‰õΩ =∞~°e#@∞¡ ~å=Ü«∂º!
Ü≥∞Å¡QÍÔQ·ÖÏã¨ Ü«∂„`«ˆHQÍ Hõ=∞‡~°=∞~°e F „Ñ¨Éèí∂! h=Ù P<å_»∞ |∞^Œ∞ú_»"≥·, =Ç≤ÏÔHH˜¯ (H©iÎQÆ_çOz) „uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å
"≥Å¡qi ^•fi~°Hõ‰õΩ qKÕÛã≤#@∞¡ IIqKÕÛÜ«∞II ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ h`«`«Î fi=Ú#∞ É’kèOz "åi jÅ=ÚÅ #Ñ¨Ç¨ÏiOz uiy h=Ù h
Ç¨Ï$^ŒÜÕ∞â◊fii ÅH©;^Õq =^ŒÌ‰õΩ =∞~°e XkÌHõ`À (J#∞‰õÄÅ_»"≥·) =zÛuq. J^Õ
Ü≥∞xflÔH`À QÀ=∞O`«"≥∞H˜¯ [Ü«∞=Ú KÕH˘x q^èŒ=ÚQÍ QÆ~°∞`«‡O`«∞xÃÑ· Ñ¨Ü«∞xOK«∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∞=Ú‡ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ
=∞#fl#`À =∞^äŒ∞~°‰õΩ =∞~°q#@∞¡ =∂‰õΩ qÇ≤Ï`«"≥∞ÿ (Ç≤Ï`«HÍi"≥·) Ü«ÚO_»∞@‰õΩ =∂ =∞#ã¨∞ûÅÖ’ „Ñ¨"ÕtOK«∞=∞Ü«∂º!
Jxfl KÀ\Ï¡#∞O_ç Je¡~°=ÚÖÏ~°yOz# h ~åHõ =∞=Ú‡ `«iOÑ¨*ËÜ«Ú#∞ `«O„_ô!
"≥#∞fl_»"≥· "Õ_»∞Hõ`À qK≥Ûã≤#@∞¡ IIqKÕÛÜ«∞II
39 40
6-21 ÃÑ· <˘~°y#Ñ¨C_Õ Ñ¨~°=x Ñ¨~°áêÜ«∞
=Ú#∞fl_ç <å#Éˇ\ ˜ì <åQÆ=e¡ <å\˜ ^•HÍ<å
D H©~#Î° Ö’ ^Õq JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ `«# K≥eHõ``·≥ À `«# ''~°=∞}∞x—— (K≥Å∞=Ùx) P#∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _»O`«Ö’<Õ ##∞flQÆ∂_≥
"Õ∞xÖ’x ãÖ`«™êÅ∞ "≥∞K«∞Û^•HÍ<å II~°=∞‡II
~°=∞‡x K≥Ñ¨Ê"Õ, =∞^èŒºÖ’ =∞=∞‡efl ~°=fi KÕÜ«Ú@ (z#fl|∞K«∞Û@) ^Õ#H˜? PÜ«∞#
=¿ãÎ Z=~°∞ HÍ^ŒO\Ï~°∞? `«q∞‡ Ñ¨Ù=ÙfiÅ "å@∞¡ (Ñ¨^Œ‡=ÚÅ`À ^≥|ƒÅ∞) `«yÖË^•HÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÜ«∞#O`Õ .....JO@∞#flk. J#fl=∂Kå~°∞º"åi D H©~°Î#Ö’ ™êfiq∞ KÕ¿ã KÕ`«ÖË, F K≥eÜ«∂! <å <å^èŒ∞x <å ^ŒQÆæ~°‰õΩ =¿ãÎ ~°=∞‡#"Õ =∞^èŒºÖ’ =∞=Ú‡
ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ =Öˇ#∞#flq, JO@∞<åfl~°∞. J#fl=∞Ü«∞º <å\˜ `≥Å∞QÆ∞ JO`«`ÕeHõ ''~°=fi¿ãÜ«∞<ÕÅ——? (z#fl|∞K«∞Û@ ^ÕxH˜?) `«q∞‡Ñ¨Ù=ÙfiÅ "å@∞¡ (`å=∞~°ÑÓ¨ Å ^≥|ƒÅ∞)
`å‰õΩ^•HÍ<å? (`«yÖË^•HÍ WO`Õ<å?)
HÍ^Œx =∞~˘Hõ¯ ™êi `≥Å∞ã¨∞H˘O\ÏO....
PÜ«∞# QÆ|∞‰õΩ¯#, x#∞fl K«∂_»QÍ<Õ, h ‰õ#∞flÅ‰õΩ ÃÑO_ç¡ Hõà◊=KÕÛã≤Ok.
LII ''~°=∞‡#"Õ K≥b! qÉèí∞_»∞ ~°=fi#∞ ¿ãÜ«∞QÆ <ÕÅ =∞q∞‡Hõ<£ Jq∞`«OQÍ `«ÅO„ÉÏÅ∞ áÈã≤#@¡~ÚOk. PÜ«∞# h QÍ|~å K«∂ã≤ Ñ¨‰Ωõ ¯# #=fiQÍ<Õ,
`«q∞‡ q~°∞Öò Ñ¨ãÖ^Œ∞QÆ#∞ `åÔH_ç ^≥|ƒÅ `åÑ¨Ù ^•Hõ<À—— áêÅ‰õÄà◊§ ÃãÅ"åÜ«∞ (qO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u ÅaèOz#@¡~ÚOk.). KåÖÏ „Ñ‘u`À
`«∞"≥∞‡^Œ"Õ∞x KèåÜ«∞QÆÅ `ÀÜ«∞[<åÉèí∞x ÃÑO_ç¡ áê@∞QÍ =∂Ñ¨Ù ^•HÍ (=∞~°∞<å\˜ ^•HÍ) |∞=fiÅ∞ (ÃÑo§ Éè’[<åÖË) ÃÑ\˜ì#@¡~ÚOk.
Hõ=∞‡x H©~°Î#O|∞, `«=∞HõO|∞# *ˇÃÑÊ#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. F K≥b! <å `˘e ã≤Q∞Æ Öæ Ë ÃÑ^Œ`Ì ~≥ K° å@∞ ÃÑo§`«O`«∞ J~ÚOk. P `≥~∞° =∂@∞#
~åQÆO : HõàÏº}˜ =eÃÑOÑ¨Ù (JkèH"õ ∞≥ #ÿ =}∞‰õΩ) =_çxOHÍ<å? (WOHÍ L^è$Œ `«"∞≥ #ÿ^•). áê~°=â◊ºO`À
<Õ#∞ =∂\Ï¡_Õ =∂@ÖË ™êfiq∞H˜ =∞OQÆà◊w`åÅ =Öˇ `Àz#q. ¿Ñ~°\ÏO_»∞¡
~°=∞‡#"Õ K≥Å∞=Ùx ~°=fi=∞=Ú‡ ¿ãÜ«∞<ÕÅ ãÖ^Œ_çOK«QÍ (HÀÖÏÇ¨ÏÅ=Ú KÕÜ«∞QÍ) K«e"åÃÑ (<å=}∞‰õΩáÈ~Ú#k).
`«q∞‡ Ñ¨Ù=ÙfiÅ "å@∞¡ `å‰õΩ ^•HÍ<å II~°=∞‡II
F K≥b! <Õ#∞ ™êfiq∞ÃÑ· P#∞H˘#QÍ<Õ Ñ¨~=° x Ñ¨~∞° Ñ¨Ù=Öˇ =∞$^Œ∞=ÙQÍ `Àz#k.
QÆHõ¯# Ez#O`«<Õ Hõ#∞flÅ<Õ ÃÑO_®¡Ü«∞ D J#∞Éèí∂u <åQÆ=e¡ <å\˜^•HÍ<å (<åQÆ=e¡ `«O`«∞ =~°‰õΩ) <å#Éˇ\ ˜ì (ã≤QÆ∞æ
"≥Hõ¯#Ñ¨Ù `«ÅÉÏÅ∞ "Õy#O`å<å Ñ¨_»∞#@∞¡ KÕã≤#k). P#∞Hõ (J@∞Ñ≤=∞‡@) N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO`«Ö’<Õ ##∞fl
Ñ¨Hõ¯# #qfi#O`«<Õ áêÅ‰õÄà◊√§ ÃãÅ"åÜ«∞ ‰õÄ_ç<å_»∞. JO^Œ∞=Å# <å ^ÕÇ¨ÏOÖ’ ãÖ`À+¨=ÚÅ∞ "≥∞K«∞Û^•HÍ<å (|Ç¨ï=∞u
=∞‰õΩ¯=`À |∞=fi=ÚÅ∞ =∂Ñ¨Ù^•HÍ<å II~°=∞‡II =Öˇ ÅaèOz#q).
`˘Å∞`«\ ˜ ã≤QÆ∞æÖˇ ^˘_»¤ `≥~°=∞~°∞QÍÜ«∞
=eÃÑOÑ¨Ù `≥~°=∂@∞ =_çxOHÍ<å
™⁄ÅÑ¨ÙÅ =∂@Å<Õ ™ÈÉÏ# áê@ÖÏÜ«∞
K«e"åÃã ¿Ñ~°\ÏO_»¡ ãÖ^Œ_çOHÍ<å II~°=∞‡II
41 42
6-22 xO_»∞Q˘O_» =O\˜kk x@∞ K«∞O_»∞ <å ÉèíH˜Î
=Ú#∞fl_ç =ÙO_»KÀ@<Õ =ÙO_»∞ <˘Hõ¯ KÀ@#∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÖ"å~°∞ ÖÏ=}º â◊$OQÍ~°~åÜ«Ú_≥#· ÅH©;Ñü N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x H˘O_»Å ~åÜ«∞_» =@ HÀiHõ N"ÕOHõ>Ëâ◊
JO_» h q<À^•# ˆHkÜ«∂Ü≥∞ <Õq∞ IIÖÏ=}ºII
H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. D ™êfiq∞`À ÜÕ∞"Õà◊<≥·<å h q<À^•#(x)H˜ ÜÕ∞^•Ü≥∞<Õq∞?
(ÜÕ∞^Œ~Ú#k...JÜ«∂º) JO@∞<åfl~°∞. `«# =∞#ã¨∞û áêÅã¨=Ú„^Œ=∞@. h=Ù ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨=Ú„^Œâß~Úq HÍ|\˜ì `«# =∞#ã¨∞ûÖ’ q„â◊q∞OK«=∞O@∞<åfl~°∞. Éèí∂q∞Ö’ =Öˇ F ÅH©;<å^è•! ÖÏ=}Ïº! â◊$OQÍ~°~åÜ«∂! (â◊$OQÍ~° K«„Hõ=iÎ), U "Õà◊ h
q<À^•#‰õΩ ÜÕ∞^•Ü≥∞<Õq∞ (U <å_≥·<å h q<À^•xH˜ Uk J~Ú`Õ<Õq∞?) J#QÍ
`«# =∞#ã¨∞ûÖ’ Z<Àfl ^•y =Ù<åflÜ«∞@. PÜ«∞# Éèí∂HÍO`«∞_»∞ HÍ|\˜ì ^•xh
Jhfl h q<À^•xˆH Hõ^•!
Ñï„QÆÇÏ≤ OKåÅ@. `«# =∞#ã¨∞û xO_»∞ H˘O_»ÖÏO\˜^@Œ . PÜ«∞# ÜÕ∞_»∞H˘O_»Å"å_»∞
HÍ|\˜ì ^•xÖ’ q<ÀkOKåÅ@. WOHÍ Uq∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú? F „Ñ¨Éèí∞! <å =∞#ã¨∞ ‰õÄ_® H©∆~°™êQÆ~°=Ú =O\˜^Õ #Ü«∂º! ^•xÃÑ·<Õ Hõ^•!
h=Ù Ñ¨=fioOK«∞#k. <å QÍe=Ó~°∞ÊÖË (LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨=ÚÖË) P ã¨=Ú„^ŒOÖ’
`ÕII ÅH˜∆ ‡<å^èŒ∞_®! â◊$OQÍ~°~åÜ«∞! h^Œ∞ Hõ_»à◊√§ (JÅÅ∞). Jk KåÖÏÖ’`≥·#k. HÍx h=Ù `˘e¡ (J<åkQÍ) [Åkèâß~Úq
U q<À^•xˆH"Õà◊ ÜÕ∞k Ç¨Ï^Œ∞Ì? D q^è=Œ ÚQÍ h q<À^•xH˜ Ç¨Ï^Œ∞Ü Ì ∞Õ ^ŒÜ∂« º! HÍ=Ù# <å =∞#ã¨∞û J<Õ áêÅ[ÅkèÖ’
"ÕOHõ>Ëâ◊! ÖÏ=}º! "Õ"ÕÅ <Àà◊§ HÍã¨Î Ñ¨=fioOz ##∞fl J#∞„QÆÇ≤ÏOK«~å^• `«O„_®!
J#fl=∂~°∞º_»∞ H©iÎOK≥ PÅÑ≤Oz. F ^Õ=^Õ"å! <å =∞#ã¨∞û xHõ¯Ñ¨Ù Éèí∂q∞ =O\˜k (x[OQÍ Éèí∂q∞ÖÏO\˜k). P
<≥Å=ÙHÀ (™ê÷#=Ú#‰õΩ) KåÖÏ ãÖÑ¨^ŒÅ∞#flq. Jq ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞#flq ‰õÄ_®. HÍh
~åQÆO : N ~åQÆO `˘e¡ h=Ù Éè∂í HÍO`«∞_»=Ù. HÍ=Ù# <å =∞#ã¨∞ûÖ’x "≥É· =íè =ÚÅxflH© h"Õ <å^è∞Œ _»=Ù.
ÖÏ=}º â◊$OQÍ~°~åÜ«∞ ÅH˜∆ ‡<å^äŒ h‰õΩ Z‰õΩ¯"≥·# q<À^Œ=ÚÅ‰õΩ U=∞=Ù`«∞Ok? Jxfl q<À^Œ=ÚÅ∞ hqÜÕ∞ `«O„_ô!
ÜÕ∞=à◊ h q<À^•# ˆH^•Ü≥∞ <Õq∞ IIÖÏ=}ºII
F NÇ¨ Ï s! xÅ∞K« ∞ O_» ∞ <åÉè í H ˜ Î (xâ◊ Û Å=ÚQÍ xÅ|_ç # <å Éè í H ˜ Î )
áêÅ[Å kä=O\˜k Ñ¨=fioOK«∞ <å =∞#ã¨∞ xO_»∞H˘O_»=O\˜i (Juâ◊~ÚOK«∞H˘O_»ÖÏO\˜k). Jk `å#∞#fl KÀ@∞<Õ
QÍe =Ó~°∞ÊÖË Hõ_»à◊√§ HõÅ^Œ∞Ö’`«∞ JK«OK«Å=ÚQÍ#∞#flk. F H˘O_»Å~åÜ«∂! (U_»∞H˘O_»Å"å_®) N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
KåÅQÆ ^˘e¡ h=Ù ã¨=Ú„^Œâß~Ú=@ JHõ¯_» h q<À^•xH˜ HÍxkÜÕ∞^Œ<åfl =Ù#fl^•? ÖË<ÖÕ ^Ë ∞Œ `«O„_ô! Jhflh q<À^•<åˆH
~¸ bÅ h q<À^•#ˆH^•Ü≥∞<Õq∞ IIÖÏ=}ºII
xHõ¯Ñ¨Ù Éèí∂q∞=O\˜k <≥Å=ÙHÀ <å=∞#ã¨∞
ÃÑ‰õΩ¯exflÜ«Ú QÆÅ=Ù ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞O_»∞
=ÙHõ¯@ ^˘e¡Ü«Ú h=Ù Éèí∂ãü =∞QÆ_» =@
Ü≥∞‰õΩ¯= h q<À^•# ˆH^•Ü≥∞<Õq∞ IIÖÏ=}ºII
43 44
6-23 á⁄Oz "Õ^Œ=ÚÅ∞ á⁄QÆ_≥_ç Ü«∞~°ú=Ú
=Ú#∞fl_ç JOK≥Å QÆ∞}Hõ^äŒÅq hq
=∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ `«# ‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ "≥∂ã≤ H©∆~°™êQÆ~° =∞^èŒ<åxH˜ ÑÖz Ü«∞[˝=ÚÅ Ñ¶¨Å"≥∞ÿÜ«Ú#flq
`À_»Ê_»¤ NÇ¨Ïix H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. h =∞Ç≤Ï=∞ =Å¡<Õ WO^Œ∞<Õ xOz ^Õ= h x[Ñ¨Ó[ÖˇáÈ IIWO^Œ∞<ÕII
(WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’<Õ) WO^Œ~°∂ `«∞kÑ¨^Œ"≥∞H˜¯i (=ÚH˜Î á⁄O^•~°O@∞<åfl~°∞). H©~°Î#
ÔH·=Åº=Ú#‰õΩ QÆ_»∞ ^≥~°∞"≥·#k
Ü≥∞O`« K«Hõ¯\˜ ã‘ã¨Ñ¨^ŒºO J~ÚO^À QÆ=∞xOK«O_ç.
P =Å hâ◊~°}ÏQÆuÜÕ∞
ã‘II WO^Œ∞<Õ `«∞k Ñ¨^Œ "≥∞H˜¯i WO^Œ~°∞<£ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° K≥ÃÑÊ =∂QÆ∞~°∞_»∞
=∞O^Œ~°^èŒ~°! h^Œ∞ =∞Ç≤Ï=∞ ~ÚkÜÕ∞ =∂ =^ŒÌ x^≥ h =∞O„`«"≥∞ áÈ IIWO^Œ∞<ÕII
=∞iy# Ñ¨Ù}∞ºÅ =∞uÖ’x HÀiHõ
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù Ç¨Ïi! h^Œ∞ áê^Œ=Ú eq ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÑÖz# Ü«∞*Ï˝Å Ñ¶¨Å=ÚQÍ#∞#flk =∞O^Œ~° Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ ^èŒiOz ‰õÄ~å‡=`å~°OÖ’ H©∆~°™êQÆ~° =∞^èŒ#=Ú#‰õΩ
xOz "À^Õ"Õâ◊! h^Œ∞ Ñ¨Ó[
`À_»Ê_ç# F NÇ¨Ïs! WO^Œ~°∞#∞ (D h Éèí‰õΩÎÅ∞) WO^Œ∞<Õ (D WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’<Õ,
ÔH·=Åº=Ú#‰õΩ#∞ Hõ_»∞`≥~°∞"≥·#k
`«∞k Ñ¨^Œ "≥∞H˜¯i (=ÚH˜Îx á⁄Oki). WO`«Ü«Ú#∂ h =∞Ç≤Ï=∞ÜÕ∞áÈ.
P=Å h â◊~°}ÏQÆuÜ«Ú#∞
P."≥II "ÕOHõ>Ëâ◊√ =∂‰õΩ "≥Å~ÚOK≥ QÆ∞~°∞_ç@∞¡ F Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù Ç¨Ïs, (=ÚHÎ̃ <˘ã¨QÆ∞ N Ç¨Ïs!) h"Õ HÍ"åÅ#∞H˘<Õ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Öˇ·#
=∞O„`«q∞kÜ≥∞ Aq∞‡! =∂‰õΩ Ü≥∞Ñ¨Ù_»∞ h Éèí‰õΩÎÅ =∞#ã¨∞ûÖ’x HÀiHõÜÕ∞ h áê^Œ=ÚÅ∞ (áê^Œ^•ã¨º=Ú). J@∞Ñ≤=∞‡@ F
J#fl=∞Ü«∞º áê@ J`«∞‰õΩ Ñ¨^Œº=Ú#O^Œ∞ Ç¨Ïs! #O^Œ „=[=ÚÖ’x QÀÑ≤HõÅ∞ HÍ"åÅ#∞H˘#flk h`À ãÖÉè’QÆ"Õ∞, áÈ.
Uq∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú WO`«Hõ#fl.
qã¨Î $`«"∞≥ #ÿ "Õ^=Œ ÚÅ∞ H©iOÎ K«∞ J~°=ú ÚÅxflÜÚ« h QÆ∞}"≥É· =íè =Ú#∞ q=iOK«∞
~åQÆO : aÅÇ¨Ïi ÉèÏQÆ=`«H^õ ÖŒè .Ë q=iOÑ¨|_ç# Ü«∞[˝=ÚÅ Ñ¶Å¨ =ÚÅxflÜÚ« ^Õ"å! h Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Ó[ÖË
WO^Œ∞<Õ `«∞kÑ¨^Œ "≥∞H˜¯ iO^Œ~°∞#∞ ã¨∞=∂! (JO^Œ∞KÕ`«<Õ h=Ù Ü«∞[˝=¸iÎq, "Õ^Œ=¸iÎq).
=∞O^Œ~°^èŒ~° h =∞Ç≤Ïq∞k"À IIWO^Œ∞<ÕII
F ^Õ=^Õ"å! ÔH·=Åº=Ú#‰õΩ ("≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ) Hõ_»∞`≥~°∞"≥·#k („âı+¨ª"≥∞ÿ#
=∞iy# Ñ¨Ù}∞ºÅ =∞uÖ’ HÀiHõ
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù Ç¨Ïi h áê^Œ=ÚÅ∞ ^•iÜ≥ÿ∞#k) h Ü≥ÚHõ¯ â◊~°}ÏQÆu =∂„`«"Õ∞. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞
QÆi=∞ QÀÑ≤HõÅ∞ QÍ=Öˇ##flk N~å=∞#∞*ÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# *Ï˝#O W^Õ, =∂ =^ŒÌ=Ù#fl Q˘Ñ¨Ê =∞O„`«O
Ç¨Ïi h ãÖÉè’QÆ =∞kÜÕ∞áÈ IIWO^Œ∞<ÕII ‰õÄ_® W^Õ áÈ.
45 46
6-24 Ö’Ñ¨Å "≥Å∞Ñ¨Å Ö’QÍx=Ù#flk
=Ú#∞fl_ç NÑü =∞Ç≤Ï=∞Å ã¨$+≤ì~Ú^Õ
Ju ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ, "Õ^•O`« `«`Î« fiÉ’^è#Œ ∞ KÕã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ÜÕ∞Ñ¨Ù# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_ç`«_Õ
D =∂@ =∞ézáÈÜ«∂=∞O>Ë WHõ ^•iÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì F =∞#™ê! ^≥·==Ú<Õ ^•Ñ¨x #=Ú‡K«∞ `«ÅK«"À =∞#™ê II=∞~°zuII
`«ÅK«∞HÀ. JO`Õ HÍ^Œ∞ `«i`À (Hõ=K«=Ú=Öˇ ÉèÏqOz) `«ÅK«∞HÀ JO@∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ k=º=∞Ç≤Ï=∞ "≥Å∞Ñ¨Å („Ñ¨ÑÖK«=∞O`å), Ö’Ñ¨Å (JO`«ó F =∞#™ê! D =∂@ =∞é˜záÈÜ«∂=∞O>Ë =∞iOH˘Hõ k‰õΩ¯ÖË^Œ∞. h=Ù P
Hõ~}
° Ü«∞O^Œ∞#∞), Ö’Q˘xÜ«Ú#flk (=â◊Ñ~¨ K° ∞« H˘xÜ«Ú#flk). ^•x<Õ =∞#=Ú ã¨$+≤ì ^≥·==Ú<Õ '`«i`À `«ÅK«"À—— (Hõ=K«=Ú=Öˇ ~°Hõ∆QÍÉèÏqOz ^è•ºxOÑ¨Ù=Ú) JkÜÕ∞
JO@∞<åfl=Ú. Hõ#∞Hõ PÜ«∞#<Õ #=Ú‡H˘ JO@∞<åfl~°∞. ãïÜ≥ÿ∞#^•i.
K«OII =∞izu=∞#fl ÖË^Œ∞ =∞i =∂~°æ=Ú, ^Õ=Ùx #=Ú‡ z`«Î=∂
`≥~°∞qHõ NÇ¨Ïˆ~ [QÆun#[<å=o k‰õΩ¯"≥Ú‰õΩ¯~å D Ñ¨@ìÑ¨Ù r=ÙÅ „Ñ¨ÑÖK«=Ú (™ê÷#=Ú#∞ á⁄Ok# „áê}Å Ö’Hõ=Ú)
#~°Ç¨Ïi <å=∞=Ú<£ `«Åz<åQÆu "å_»<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ [#‡Å<≥`«∞ÎK«∞#flk =∞iÜ«Ú „áê}=ÚÅ#∞ g_»∞K«∞#flk. #@ì#_»∞=∞<≥ (Ñ¨Ù@∞ìHõ,
u~°∞=∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º„Ñ¨ÉèÏ==Ú Kå\˜*ˇÃÑÊ~å. Kå=Ù =∞^èŒºÖ’ =∂„`«"Õ∞) #~°Ç¨Ïi<å=∞=Ú ( P [QÆ<åfl^èŒ∞x <å=∞=Ú#∞) ã¨‡iOKÕ
J=HÍâ◊=Ú#flk. HÍ=Ù# F =∞#™ê! `«ÅK«"À (ã¨‡iOK«~å^•?)
~åQÆO : Éèí∂áêÅO
=∞izu=∞O>Ë =∞iÖË^Œ∞ F =∞#™ê! á⁄^Œ∞Ì"˘_»K«∞#^≥ (ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=∞QÆ∞K«∞#flk.) á⁄^Œ∞ÌQÆ∞OÔH#^≥
`«i`À `«ÅK«"À ^≥·==Ú =∞#™ê II=∞~°zuII (ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞=Ú JQÆ∞K«∞#flk. ukÌ# („Hõ=∞tHõ∆}Ö’ ÃÑ@ì|_ç#) [QÆ=ÚÅ
(Ö’Hõ=ÚÅÖ’) k#k#=Ú QÆ_K» ∞« K«∞#flk. J^ŒÑÌ Ù¨ h_»Å JO`«~åºq∞x (J^Œ=Ì ÚÖ’x
Ñ¨Ù@∞ìK«∞#flk áÈ=ÙK«∞#flk
„ÑüaO|=Ú =O\˜ h JO`«~å`«∞‡x h "˘^ŒÌ<≥ (Z^Œ∞@<Õ) ÉèÏqOz, X#~°"À
Ñ¨@ìÑ¨Ù r=ÙÅ „Ñ¨ÑÖK«=Ú
(ã¨∞ã≤÷~°=ÚQÍ#∞O_»∞=Ú).
#@ì#_»∞=∞<Õ #~°Ç¨Ïi <å=∞=Ú
QÆ@∞ì# `«ÅK«"À Q˘#H˘x =∞#™ê II=∞~°zuII F =∞#™ê! D ã¨$+≤ì "≥Å∞Ñ¨Å („Ñ¨ÑÖK«=ÚÖ’#∞), Ö’Ñ¨Å (JO`«ó
á⁄^Œ∞Ì "˘_»K«∞#^≥ á⁄^Œ∞ÌQÆ∞OÔH#^≥ Hõ~°}=ÚÅÖ’#∂, Ö’Q˘x=Ù#flk (=â◊Ñ¨~°K«∞H˘#flk) ™êfiq∞k=º =∞Ç≤Ï=∞ÜÕ∞.
ukÌ# [QÆ=ÚÅ k#k#=Ú ZO^Œ∞KÕ`«#O>Ë Wk NÑü (N =∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞) `«# =∞Ç¨Ï=∞Å`À ã¨$+≤ªOz#
J^ŒÌÑ¨Ù h_»Å Ü«∞O`«~åºq∞x [QÆ`«∞Î. W`«_Õ UÑ¨Ù# (q[$OaèOz#) N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. P ™êfiq∞ÜÕ∞ ^•Ñ¨x
"˘^ŒÌ<≥ `«ÅK≥ <˘#~°"˘ =∞#™ê II=∞~°zuII (P^è•~°=Ú Jx ) #=Ú‡K«∂, `«ÅK«"À (PÜ«∞#<Õ ã¨‡iOK«∞=Ú).
47 48
6-25 |OQÍ~°∞ QÆ~°∞_»x ÃÑ· h=Ù g^èŒ∞ÖËQÆ
=Ú#∞fl_ç K≥OQÆ@ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ã≤~°∞Å∞ =¸ÔQ
„|Ç¨ Ï Ÿ‡`« û "åÅ HÀÖÏÇ¨ Ï ÅO. |OQÍ~° ∞ QÆ ~ ° ∞ `« ‡ O`« ∞ x "åÇ¨ Ï #OÃÑ· ãÖQÆu#"Õ∞Å‡OQÆ ãÖ`«™ê# qégÔQ
=Óˆ~QÆ∞`«∞<åfl_»∞ u~°∞=∞Å ^Õ=^Õ=Ù_»∞. P "≥·Éèí=O K«∂ã≤ Ñ¨~°=tOzáÈ~Ú# á⁄OQÍ~°∞ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞OÉèí∞Å∞ ÃÑ·ÃÑ· "åÔQ IIZHõ¯_»II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ H©~°Î#<åÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. F ^Õ"å! h =Ù^ÀºQÆ=Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
(HÍ~°º„Hõ=∞=Ú) Ü≥∞Hõ¯_»<À "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’=Ù#flk. W‰õΩ¯= (J#O`«"∞≥ #ÿ ) h =∞Ç≤Ï=∞‰õΩ F ^Õ=^Õ"å! Ü≥∞Hõ¯_» h =Ù^ÀºQÆ=Ú? (h HÍ~°ºx~°fiÇÏ¨ } Ü≥∞Hõ¯_»? "≥‰· Ωõ O~îO° Ö’)
Z=fi~∞° Z^Œ∞~°∞ K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°Ü∂« º! JO@∞<åfl~∞° . K«∞Å¡i ~åHõã∆ ∞¨ Å∞, ÑëO¡ z, Ñ¨Å^¡ =Œ Ú W‰õΩ¯= (WHõ¯_»‰õΩ) Z@∞qKÕÛ¿ã=Ü«∂º? (Z@∞¡ =K≥Û^Œ=Ù?) h =∞Ç≤Ï=∞‰õΩ
=O\˜ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ <Õ_»∞ "å_»∞HõÖ’ ÖË=Ù. <≥=fiÔ~^Œ∞~°Ü«∂º? ( Z^Œ∞~°∞ Z=~°∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°Ü«∞º)
HõOII ''ZHõ¯_» h =Ù^ÀºQÆ=Ú? „Ñ¨Éèí∂! Ñë¡Oz ("≥∞`«Îx Pã¨#=Ú "Õã≤H˘x) QÆ~°∞_»∞xÃÑ· h=Ù =Ù|∞ƒ#
W‰õΩ¯=, h k=º =∞Ç≤Ï=∞ ÔH^Œ∞ˆ~^ŒÜ«∂º? (ãÖ`À+Ö`À) Ü≥∞Hõ¯QÍ<Õ, JÅ¡<å_»∞ (Ñ¨Ó~°fiO ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’) ã¨fi~°æOÖ’x
K«Hõ¯QÆ qKÕÛÜ«Ú=∞Ü«∂! áêi*Ï`«=$Hõ∆=Ú#∞ J_»qH˜ (^•fi~°HÍ#QÆ~°=Ú#‰õΩ) Ü≥∞ÔH¯ (KÕi#k). ZHõ¯_À
Z‰õΩ¯K«∞ QÆ~°∞_»xx,—— áê_≥ Ç≤Ï`«∞_»#flÜ«∞Ü«Ú<£. ÔH·ÖÏãÖÖ’ =ÙO_»=Åã≤#, Ñ¨Å¡^ŒOÑ¨Ù (Juâ◊~ÚOz#) ~°∞„^Œ∞_»∞ (Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞)
ÉÏ}Ïã¨∞~°∞x "åH˜\’¡H˜ KÕ~=° Åã≤ =zÛOk. K«∞Å¡i ~åHõã∆ ∞¨ Å=¸HõÅ∞ (á⁄QÆ~∞° |\˜#ì
~åQÆO :=ãÖ`« Jã¨∞~°∞Å∞) ã¨∞~°ã¨∞~°ÖÏ_≥ (K«∞~°K«∞~° HÍeáÈÜ«∂~°∞) JO`« „Ñ¨`åÑ¨âße"≥·# h
ZHõ¯_» h =Ù^ÀºQÆ "≥∞@∞ qKÕÛ¿ã=Ü«∂º k=º "åÇ¨Ï#"Õ∞ D<å_»∞ =∂ Hõ#∞qO^Œ∞ KÕã¨∞Î#fl QÆ~°∞_»∞_»∞.
~Ú‰õΩ¯= h =∞Ç¨Ï=∞‰õΩ <≥=fiÔ~^Œ∞~°Ü«∂º IIZHõ¯_»II
^Õ"å! h=Ù QÆ~°∞_»∞xÃÑ·#<£, ¿Ñ~°=ÚÅ∞ "å~° ("åºÑ≤OK«QÍ) Éèí∂Ö’Hõ=ÚÖ’
Ñë¡Oz QÆ~°∞_»xÃÑ· h=Ù|∞ƒ# <≥Hõ¯
"Õ∞Ñ¶¨∞=ÚÅ∞ J=∞$`«=Ú#∞ ^ÕÔ~ (=i¬Oz#q). x~°u (q∞H˜¯e P ã¨H˜Î QÆÅ) HõO™êk
JÅ¡<å_≥ áêi*Ï`« =∞_»qÔHÔH¯
^•#=ÙÅ <≥`«∞Î~°∞ ÜÕ∞~°∞Öˇ·áêi#k. Ñ¨~°∞Å∞x<≥flkiOz#, "åi Ñ¨QÆ #tOzOk
Ñ¨Å¡^ŒÑ¨Ù ~°∞„^Œ∞_»∞#∞ ÉÏ}∞x "åH˜e ^˘ÔH¯
(JO>Ë "åà◊§ Kå=Ù`À "åi Ñ¨QÆ ‰õÄ_» #tOz#k Jx J~°úO)
K«∞Å¡i ~åHõ∆ã¨=¸Hõ ã¨∞~°ã¨∞~° ã¨∞ÔH¯ IIZHõ¯_»II
QÆ~°∞_»xÃÑ· h=Ù Hõ_»∞ ÉËÔ~=ÚÅ∞"å~° F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù |OQÍ~°∞ QÆ~∞° _»xÃÑ· g^è∞Œ ÖËQÆ (=Óˆ~QÆ∞`«∞O>Ë), K≥OQÆ@
^èŒ~° [Å^èŒ~°∞Å #=∞$`«=ÚÅ∞ ^ÕÔ~ (Juâ◊~ÚOK«∞) ã≤~°∞Å∞ =¸ÔQ (Sâ◊fi~°º=ÚÅ∞ ÉÏQÍ ÃÑiy#q). h ãÖQÆu
x~°u QÆO™ê^Œ∞Å<≥`«∞Î~°∞>Ë~°∞ "åÔ~ (™êÇ¨ÏK«~°º=Ú#) =∂ `«e¡ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ ãÖ`«™ê# qégÔQ (ãÖ`À+Ö`À
Ñ¨~°∞Å∞ h ÔHki# Ñ¨QÆÜ≥∞Å¡ nÔ~ IIZHõ¯_»II QÆ~°fiÑ¨_çOk. á⁄OQÍ~°∞ (q[$OaèOz#) ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ ÃÑ·ÃÑ· "åÔQ (ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌQÍ
„"≥∂y#q).
49 50
6–26 =^Œ# ÉèíÜ«∂#HõÑ¨Ù =~åÇ¨Ï <å~°ã≤OÇ¨
=Ú#∞fl_ç K≥^Œ~°x "≥·Éèí"åÅ N#~°ã≤OÇ¨
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ "≥Åã≤# #=<å~°ãO≤ Ç¨ïÅ#∞ (`˘q∞‡k=∞Ok #$ã≤OÇ¨ïÅ#∞) J^Œ# N"ÕOHõ>Ëâ◊ JO^Œ∞ xO^Œ∞ x~°"≥·u
H© i Î ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ . =∂ *ÏfiÖÏ #$ã≤ O Ç¨ ï _» ∞ , Ñ¨k "ÕÅ∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ |Ç¨ï<å~°ã≤OÇ¨ II#=II
Ü≥∂QÍ#O^Œ#$ã≤OÇ¨ï_»∞, HÍ#∞QÆ∞=∂x #$ã≤OÇ¨ï_»∞, =∞>ˇì=∞à◊§ #$ã≤OÇ¨ï_»∞, ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÉèÏ~Àæ\ ˜ #$ã≤OÇ¨ï_»∞, „Ñ¨Ç¨ ^¡ #Œ ~°ãO≤ Ç¨ï_»∞, ÅH©∆ ‡#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞, =~åÇ¨Ï#~°ãO≤ Ç¨Ï_»∞, F #= <å~°ã≤OÇ¨! (`˘q∞‡k q^èŒ=ÚÅ∞QÍ#∞#fl <å~°ã≤OÇ¨!) =O^Œ#=ÚÅ∞.
N#~°ã≤OÇ¨Ï_»∞, J#∞ #=<å~°ã≤OÇ¨ïÅ#∞ H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. XH˘¯Hõ¯i „Ñ¨`ÕºHõ`«#∞ „Ñ¨Éèí∂! h‰õΩ #=∞™êfi~°=ÚÅ∞, Éèí=<åt #nf~°=Ú# JÇ¨ÏŸ|ÅHõ∆|ÅˆH∆„`«=ÚÖ’
‰õÄ_® L@OH˜ã∞¨ <Î åfl~åÜ«∞#. ™êfiq∞H˜ `˘q∞‡^Õq∞\˜, Ñ¨k"ÕÅ |Ç¨ï~°∂Ñ¨=ÚÅ∞#flq <≥ÅH˘#fl #$ã≤OÇ¨Ï ^Õ"å! x#∞fl â◊~°}∞*ÁzÛux.
JO@∞<åfl~°∞. WHõ¯_» JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’#∞, JHõ¯_» "ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ#∂ h"Õ ™êfig∞! *ÏfiÖÏ#$ã≤OÇ¨ïx ~°∂ÑÖÖ’#∞#fl h=Ù 'ã¨`«`«„Ñ¨`åÑ¨~“„^Œ— =¸iÎq
=Ù<åfl=O@∞<åfl~°∞. (ZÅ¡Ñ¨Ù_»∞ HÀÑ≤+≤ì J~Ú# „Ñ¨`åÑ¨âßeq). JO`ÕHÍ^Œ∞ PÜ«∞# 'q`«`« g~° q^•~°}
ã≤OÇ¨Ï=Ú ("åºÑ≤Oz# g~°`«fi=Ú`À =kèOK«∞ ã≤OQÆ=Ú). WHõáÈ`Õ Ô~O_»= ™êfiq∞
HõOII#=<å~°ã≤OÇ¨Ï #q∞`«O Ü≥∂QÍ#O^Œ #$ã≤OÇ¨ï_»∞. DÜ«∞# Juâ◊~ÚOK«# Hõ~°∞}Ï=¸iÎ, =¸_»= "å_»∞
Éèí=<åj `«\ ˜ x"åã¨! |Å#~°ã≤OÇ¨! 'HÍ#∞QÆ=∂x— <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞. DÜ«∞# Jq∞`«âßO`«=¸iÎ.
Hõq J#fl=∞Ü«∞º `«ÅK≥#∞ <åÅ∞QÆ= #~°ãO≤ Ç¨ïx ¿Ñ~°∞ '=∞>ˇ=ì ∞à◊§ #$ã≤OÇ¨ï_»∞—, DÜ«∞# cèÉ`íè û« =¸iÎ.
#=q^èŒ #~°ã≤OÇ¨ï_»=Å #_»K≥ u~°∞=∞Å<£. q∞H˜¯e "≥éÑ¨Ù HõeyOK«∞"å_»∞. WHõ S^Œ="å_»∞ ÉèÏ~Àæ\ ˜ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. DÜ«∞#
~åQÆO : <å@ #~°Ç¨Ïi. "≥ÚO_≥=Ú #~°∞x PHÍ~°=Ú`À#∞, t~°ã¨∞û ˆHãï PHÍ~°=Ú`À#∞
=Ù#fl"å_»∞. =∞#‰õΩ Hõ#∞Ñ≤OK«∞ D P~°= #$ã≤OÇ¨ï_»∞ „Ñ¨Ç¨Ï¡^Œ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞.
#=<å~° ã≤OÇ¨ #"≥∂ #"≥∂
DÜ«∞# ÑïÑ¨Ó~°‚ â◊$OQÍ~° =¸iÎ. U_»= #$ã≤OÇ¨ïx ¿Ñ~°∞ ÅH©;<å~°Ñ≤OÇ¨ï_»∞,
Éèí=<åtf~° JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ã≤OÇ¨Ï II#=II
D ™êfiq∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "≥·Éèí=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
ã¨`«`« „Ñ¨`åÑ¨ ~“„^Œ *ÏfiÖÏ <å~°ã≤OÇ¨Ï JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# "≥Åã≤# Zxq∞^Œ= #$ã≤O=Ú_»∞ =~åÇ¨Ï#~°ãO≤ =Ú_»∞, PÜ«∞#
q`«`« g~°ã≤OÇ¨Ï q^•~°}Ï ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ =^Œ#=Ú QÆÅ cèH~õ åHÍ~°∞_»∞. PYi"å_»∞ N#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. DÜ«∞#
Juâ◊Ü«∞ Hõ~°} Ü≥∂QÍ#O^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï K≥^Œ~°x "≥·Éèí"åÅ ™êfiq∞ (K≥_çáÈx ãÖÑ¨^ŒÅ∞ „Ñ¨™êkOK«∞ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞).
=∞u âßO`«Ñ¨Ù HÍ#∞QÆ∞=∂x <å~°ã≤OÇ¨Ï II#=II P^Œ∞H˘#∞#\˜ì F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! JO^Œ∞xO^Œ∞ h"Õ W~°"u·≥ q. (JHõ¯_» u~°∞=∞ÅÖ’#∞
=∞~°e cèÉèí`«ûÑ¨Ù =∞>ˇì=∞à◊§ <å~°ã≤OÇ¨Ï WHõ¯_» JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’#∞ h"Õ ã¨∞ã≤ú~°∞_»"≥·uq). h=Ù Ñ¨k"ÕÅ (JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ#)
#~°Ç¨Ïi ÉèÏ~Àæ\ ˜ <å~°ã≤OÇ¨Ï ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ QÆÅ |Ç¨ï#~°ã≤OÇ¨ï_»=Ù.
ÑïÑ¨Ó~°‚ â◊$OQÍ~° „Ñ¨Ç¨¡^Œ #~°ã≤OÇ¨Ï
ã≤~°∞Å J^Œ∞ƒù`«Ñ¨Ù ÅH©;#~åã≤OÇ¨Ï II#=II
51 52
6-27 Ü≥∞#fl_»∞ g_ô <≥Ñ¨C_»∞ "åã‘
=Ú#∞fl_ç |xfl# `«=∞`«=∞ |O^èŒ=ÚÅ∞
'|∞∞}Ï#∞|O^èŒ~°∂¿Ñ}Ï"£∞, Ñ¨â◊√, Ñüfl,~° ã¨∞`åÅÜ«∂ó— J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞, =Ù#flu ¿ãÜ«∞QÆ "˘Ñ¨CÅ∞ <≥~°Ñ¨QÆ
|∞∞}O =ÙO_» @ O=Å¡ < Õ |O^è • Å∞ Hõ Å ∞QÆ ∞ `å~Ú. J^Õ =∂@#∞ "≥#∞fl_»∞ "ÕOHõ>qÉèí∞_Õ HõÅ_»∞ IIJÑ¨CÅII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞, JO^Œ~°∞ JÑ¨CÅ"åàı§ JO@∞<åfl~°∞. '' HõÑ¨ÊQÆ<£ uÑ¨ÊQÆ<£ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ~°ÎÅ∞ "Õs (g~°ÖÏ...) JO@∞<åfl~°∞. HõÑ¨ÊQÆ<£ JO>Ë Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO HõeÊOK«∞HÀ=@O, F =∂#=ÙÖÏ~å! JO^Œ~°∞#∂ JÑ¨CÅ"åˆ~ ã¨∞=∂! |∞∞}O f~°∞ÛHÀ=\ÏxˆH
uÑ¨ÊQÆ<£ JO>Ë Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O =∂~°∞ÛHÀ=@O.... gi =Å# J=Ù`«∞O^•? g~°∞ Hõ~ÖÎ° Ï? [x‡™êÎ~°∞. Jn ÉèíQÆ=kèKåÛùù#∞™ê~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO J#∞ÉèíqOK«@"Õ∞
JO@∞<åfl~°∞. D |O^è•Å∞ Ü≥∞Ñ¨C_»∞ g_ô (q_çáÈ`å~Ú?) Jq q_çáÈ=@O r=Ù_»∞ KÕÜ«∞QÆÅyOk. HõÑ¨ÊQÆ<£ (Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏxfl HõeÊOK«∞@‰õΩ QÍx), uÑ¨ÊQÆ<£
"≥#∞fl_≥·# "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#ˆH Jk ™ê^èŒºO JO@∞<åfl~°∞. (Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏxfl `å~°∞=¸~°∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ QÍx), Hõ~°ÎÅ∞ "Õs (g~°∞ Hõ~°ÎÖÏ?) Jk P
^Õ=Ùx =Å# [iˆQ Ñ¨x, gi =Å# J=Ù`«∞O^•?
LII JÑ¨CÅ"åÔ~ Ü«∞O^Œ~°∞#∞ J^Œ∞ƒù`«`«`«Î fi=Ú <≥Oz K≥ÃÑÊ~å Z=C_»∞ K«∂z##∂ D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ z‰õΩ¯Å∞ (W|ƒO^Œ∞Å∂), zÅ∞QÆ∞
''HõÑ¨ÊQÆ kÑ¨ÊQÆ<£—— Ü≥∞Ñ¨Ù_»∞ QÆ~°ÎÅ∞ HÍ~°<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ (Hõ+¨ì=ÚÅ∞), zO`«Å∞ (^Œ∞óY=ÚÅ∞) HõÅ∞QÆ∞`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú. D fnÑ¨ÙÅÖ’,
ZÑ¨C_»∞ "åÜ«Ú |O^èŒ=ÚÅ∞ Ü≥∞#fl_»∞ g_»∞#∞, HõÅ¡ÜÕ∞ Ü«∞<≥#∞ (DuÉÏ^èŒÅÖ’) =∞#‰õΩ kÔH¯=fi~°∞? (P^Œ∞H˘<Õ <å^èŒ∞_≥=~°∞?) P ^Õ=Ù_»∞HÍHõ
XÑ¨CÅ∞ *ËÜ«∞QÍ =∞iÜ«Ú Ü«Ú#flu ¿ãÜ«∞QÆ "≥#∞fl_Õ `«QÆ∞<£. (Ñ¨~°=∂`«‡ `«Ñ¨Ê) k‰õΩ¯"≥Ú‰õΩ¯ Z=fi~°∞ J=Ù`å~°∞?
~åQÆO : HÍOÉè’l U HÍÅO|∞# (Z=C_≥<· å) ÜÕ∞k `«ÅOz# ã¨∞Y=Ú J#∞#"ÕqÜ≥∞ÿ <å ã¨∂^Œ∞Å
JÑ¨CÅ "åˆ~ JO^Œ~°∞#∞ =¸@Å∞, P =¸@Å∞ "≥∂ã¨∞ÎO>Ë K«∞~°∞‰õΩ¯=∞x ã¨∂^Œ∞Å∞ QÆ∞K«∞ÛHÀ‰õΩO_®
HõÑ¨ÊQÆ kÑ¨ÊQÆ QÆ~°ÎÅ∞ "Õs IIJÑ¨CÅII =ÙO\ÏÜ«∂? JO^Œ∞Hõx D =¸@, "Õ∞O "≥ÚÜ«∞º=Ú J#\ÏxH˜ ‰õÄ_» g@∞ÖË^Œ∞.
HÍ^Œ∞, B#∞ J#\ÏxH˜ QÍx Hõ_»Hõxã≤OK«QÆ(=ÚyOK«∞@‰õΩ)QÍx gÅ∞ÖË^Œ∞. D
ZHõ¯_» K«∂z# h „Ñ¨ÑÖK«=Ú# gÅ∞=Ù#fl áÈkHÍ_»∞ (â◊¥~°∞_»∞) =∞# `«ÅÑ¨Ù##∞O_Õ ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ, PÜ«∞#
l‰õΩ¯Å∞ ã≤Å∞QÆ∞Å∞ lO`«Å∞#∞ =Å¡<Õ J=Ù`«∞Ok.
kÔH¯=fi~°∞ ~¸ fnÑ¨ÙÅÖ’ `« = ∞`« = ∞ |O^è Œ = ÚÅ∞ (`« = ∞O`« @ `å=Ú Hõ e ÊOK« ∞ H˘#fl D
k‰õΩ¯"≥Ú‰õΩ¯Å‰õΩ ^Õ=Ù_≥HÍHõ IIJÑ¨CÅII |O^èŒ=ÚÅxflÜ«Ú#∂) Ñ¨xfl# |O^èŒ=ÚÅ∞ (U~°Ê~°K«∞ H˘#fl K«∞@ìiHõ=ÚÅ∞). Wq
ÜÕ∞k ^ŒÅOz# <ÕHÍO|∞#∞ Ü≥∞#fl_∞» g_ô (q_çáÈ`å~Ú?) ZHõ¯_»∞ "åã‘ (=^ŒÅ∞`å~Ú?) Z#fl\H˜ á© È=Ù. J~Ú`Õ
ã¨∂^Œ∞Å=¸@Å ã¨∞Y=Ú eq ^•i ÜÕ∞q∞\˜? HõÅ_»∞ Jx â◊~°}x, L#flu ¿ãÜ«∞QÆ (L#fl`«"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞#∞
HÍ^Œ# <Ò## QÆ_»QÆxÑ≤OK«QÆ KÕÜ«ÚK«∂) XÑ¨CÅ∞ <≥~°Ñ¨QÆ (=∞OzÑ¨#∞Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë), Jhfl PÜ«∞<Õ K«∂ã≤
áÈkHÍ_»∞ `«ÅÑ¨Ù# QÆÅ_˘Hõ_Õ IIJÑ¨CÅII =Ù^ŒÌi™êÎ_»∞.
53 54
6-28 ##Å∞ h q#Ü«∂Å∞ <å~åÜ«∞}Ï
=Ú#∞fl_ç ##∞ ÑÖ\˜ q∞k"À <å~åÜ«∞}Ï
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# H©~°«Î# Ñ¶¨∞#∞_» N"ÕOHõ\Ï„k QÆÅã≤uq>ˇÿ¡##∞
<å™êfikOK«O_ç. D H©~°Î#H˜ „Ñü Ñ¨^•~°úO q=iOKåÅO>Ë `≥Å∞QÆ∞Ö’ JO^≥ "Õã≤# J#∞=∂# "≥∞ÖÏ¡ ÉÏÃã#O^Œ∞ <å~åÜ«∞}Ï II##∞flII
KÕ~Ú J~Ú=ÙO_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ''<å=∞^•iHÍÑ¨Ù "≥Ú‰õΩ¯—— <å~°Ü«∞} JO>Ë ÜÕ∞q∞\˜?
W\Ï¡O\˜ z‰õΩ¯@∞ KåÖÏ =Ù<åfl~Ú. D H©~°Î#Ö’ JO^Œ∞ˆH nx<≥#∞fl‰õΩ<åfl#∞.''##∞fl ÉèÏ"å=∞$`«O :
x#∞fl <≥OK«∞HÀ"À—— JO>Ë ''##∞fl x#∞flQÍ ÑïQÆ}ÕK«∞HÀ——. <Õ<Õh=Ù h"Õ<Õ#∞. F <å~åÜ«∞}∞_®! ##∞fl x#∞fl <≥OK«∞HÀ"À (##∞fl x#∞flQÍ ÑïQÆ}O˜ K«=Ü«∂º!)
Jhfl h KÕ`«<Õ [~°∞QÆ∞`å~Ú. F <å~°Ü«∞}∞_®! Jk"À (P „|Ç¨Ï‡"Õ∞) h=Ù, h"Õ <Õ#∞. <Õ<Õ h=Ù. `«fi"Õ∞"åÇ¨ÏO Jx ÉèÏq™êÎ#∞. JxflÜ«¸ h KÕug∞^Œ∞QÍ<Õ
JO@∞<åfl~°∞. [~°∞QÆ∞`å~Ú. Jk"À (P Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡‰õÄ_®) h"Õ#Ü«∂º!
HõOII##∞ x#∞fl <≥OK«∞HÀ"À F <å~åÜ«∞}∞_®! <å =∞#¿ãûq∞\’ h "≥éQÆ"å `«O„_ô! WHõáÈ`Õ <å =Ü«∞ã¨∞Å∞
q#∞=∞xflÜ«Ú h^Œ∞ KÕ`« "≥Å¡_çÜ«∞QÆ∞~å '<å=Ú— (Ñ¨xH˜~åx H˘Ü«∞ºÃÑ· zQÆ∞iOK«∞ "≥ÚHõ¯) Öˇ·áÈÜ«∂~Ú. Jhfl <å=∞^•iHõÑ¨Ù
J<≥ ÃÑ^Œ u~°∞=∞Å Ç¨ÏiH˜<£ "≥Ú‰õΩ¯ (¿Ñ~°∞HÀãÖ "≥Ú‰õΩ¯ H˘#fl "≥Ú‰õΩ¯Å∞) h „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ (h‰õΩ <å g∞^Œ QÆÅ
`«#∞ <å~åÜ«∞}∞x áê_≥ `«x"å~°OQÆ<£. „¿Ñ=∞) P=ÚH˘<≥ (##∞fl QÆ~°fiÑ¨_Õ@∞¡ KÕã¨∞Î#flk) WHõ <å J^Œ$+¨ì"Õ∞=∞x K≥Ñ¨Ê#∞?
~åQÆO : â◊Ç¨Ï# JO`«Ü«∞ hHõ~°∞}.
##∞fl x#∞fl <≥OK«∞HÀ"À <å~åÜ«∞}Ï
JxflÜ«Ú h KÕu<Õ Jk"À <å~åÜ«∞}Ï II##∞flII F <å~åÜ«∞}∞_®!#QÆ∞`å<Õ#O>Ë (#=Ùfi`«∂ K«Ö’H˜ÎQÍ <Õ<Õ"≥∞ÿ<å JO>Ë), Jk
#QÆÔ~é˜y# Ñ¨x („Ñ¨ã≤kúx K≥Ok# Ñ¨x). #QÆ=ÙÅ∞ =∂‰õΩ *ÏÅ∞ (=∂`À
<å =∞#Ããé∞QÆ"å <å~åÜ«∞}Ï <Õ_»∞
<å=ÚÖÏÜ≥∞ =Ü«∞ã¨∞Å∞ <å~åÜ«∞}Ï Ñ¨~åzHõ=ÚÅ∞ WOHõKåÅ∞), JQÆ_»∞ ¿ãÜ«∞‰õΩg∞ ##∞fl xO^ŒÅ áêÅ∞*ËÜ«∞=^Œ∞Ì).
<å=∞^•iHõÑ¨Ù "≥Ú‰õΩ¯ <å~åÜ«∞}Ï JÑ¨Ê\˜ <å~åÜ«∞}Ï (Pk <å~åÜ«∞}∞_®) ##∞fl^ŒÜ«∞`«ÅK«∞=Ú „Ñ¨Éèí∂!
P=ÚH˘x h „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ <å~åÜ«∞}Ï II##∞flII
F <å~åÜ«∞}∞_®! h q#Ü«∞=ÚÅxflÜ«Ú#∞ ##Å∞ (zQÆ∞iOK«∞K«∞#flq).
#QÆ∞`å <Õ#O>Ë xO`Õ <å~åÜ«∞}Ï WkQÀ W^ŒO`å ##∞Ñ¨Ù JO\˜q∞ (WOÃÑ#· q Jx JO\˜q∞) <å~åÜ«∞}Ï! Ñ¶∞¨ #∞_»"#·≥
#QÆ Ô~é˜y# Ñ¨x <å~åÜ«∞}Ï F "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ##∞fl h N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ W>Ëì Hõeã≤uq. JO^Œ∞KÕ`« <å
#QÆ=ÙÅ∞ =∂‰õΩ *ÏÅ∞ <å~åÜ«∞}Ï
J#∞=∂#=ÚÅxflÜÚ« #∂ ~°∂Ñ¨Ù=∂ã≤#q. F <å~åÜ«∞}Ï <å‰õΩ ^è#Œ º`«K‰Õ Äõ i#k.
JQÆ_»∞ ¿ãÜ«∞‰õΩ q∞Hõ #Ñ¨Ê\˜ <å~åÜ«∞}Ï II##∞flII
55 56
6-29 ^ÕÇ¨Ï"≥∞ÿ =ÙO_Õ\ ˜"å_»∞ k#Éè’QÆ"≥∞ÿ#"å_»∞
=Ú#∞fl_ç ~¸Ç¨ÏÅ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _ç`«_˘Hõ¯_Õ
ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_≥·# Ñ¨~°=∂`«‡ `«Ñ¨Ê ZéQÆ xOHÍUg∞ ÖË^Œ∞—— JO@∞<åfl~°∞ "≥∂Ç¨Kå~°"≥∞ÿ# "å_»∞ "≥∂Hõ∆"≥∞ÿxeKÕ"å_»∞
J#fl=∂K«∞~°∞ºÅ"å~°∞. ~°uÔHH˜¯# Ñ¨#∞Åhfl (J#∞Éèí"åxfl HõeyOKÕ Ñ¨#∞Åhfl) P ™êÇ¨Ïã≤Oz #=∞‡QÆÅ ã¨ˆ~fiâ◊√_ç`«_Õ IIW`«~°II
N ~å=∞K«O„^Œ∞_Õ áÈ JO@∞<åfl~∞° . ^è#Œ =Ú, ^≥=· =Ú, `«e^ŒO„_»∞Å∞, ÉèÏ~åºÑ¨Ù„`«∞Å∞, ÉèÏ"å=∞$`«O :
^ÕÇÏ¨ OÖ’ =ÙO_Õ r"å`«‡, "≥∂Hõ^∆ •`« Jhfl N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x ~°∂ÑÖÖ’ ÉèÏã≤Å∞¡`∞« #fl F „Ñ¨[ÖÏ~å! W`«~° "Õ∞kÜ«Ú#∞ ÖË^Œ∞. WO`ÕHÍx (Wk `«Ñ≤ÊOz) Ü≥∞éQÆ=Ú
ã¨ˆ~fiâ◊√_Õ JO@∞<åfl~°∞. "≥∂Ç¨Ï=Ú#∞ HõeyOK≥ "å_»∞ ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ HÍ|\˜ì WHõ (`≥eÜ«∞<Õ `≥eÜ«∞=Ú). D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ~°uÔHH˜¯# Ñ¨#∞ÖˇÖÏ¡ (J#∞Éèí"åxfl
#=∞‡QÆey# ^≥=fiix? PÜ«∞<˘Hõ¯_Õfl Hõ^•! HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú Ñ¨#∞ÅxflÜ«Ú#∂) P N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ ã¨∞=∂!
=∞II W`«~°OÉËkÜ«Ú ÖË^Œ∞ h "˘Hõ_»"Õ Ü≥∞"åfi~°∞ h"Õ „Ñ¨Éèí∂! „Ñ¨[Å=^ŒÌ ^èŒ#=Ú ~°∂ÑÖÖ’ KÕi Z<Àfl J#∞Éèí"åÅxã¨∞Î#fl^≥=~°∞? PÜ«∞<Õ
~°uÔHˆH¯ Ñ¨#∞ÖˇÅ¡ ~åÑ¶¨∞=Ù_≥ áÈ ~år=<Õ„`«∞O_≥ áÈ ã¨∞=∂! ^≥·=O ~°∂ÑÖÖ’ J#∞Hõ∆}O =∞#x HÍáê_»∞`«∞#fln PÜ«∞<Õ. =∂^èŒ=Ùx
=∞uÖ’ *ËÔ~_ç =∂^èŒ=ÙO_ç`«_≥ áÈ =∂ `«e¡Ü«Ú<£ ^ŒO„_çÜ«Ú<£ ~°∂ÑÖÖ’ =∞#O =∞#ã¨∞Ö’ ^è•ºxOKÕn PÜ«∞<Õfl. J^Õ q^èŒOQÍ =Ú#∞H˘#fl
Ç≤Ï`«∞_≥· K≥ÃÑÊ#∞ J#fl=∞Ü«∞º q#∞_ô D *Ï˝#"Õ∞ Kå@∞ áÈ. (Juâ◊~ÚOz#) „QÍ=∞=ÚÖˇ· (=ÙxH˜QÅÆ "å_≥)· =∞# =ÚO^Œ~° L#flk ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ.
=∞# <åÅ∞Hõ z=~° QÀqO^Œ∞x ~°∂ÑÖÖ’ =ÙO\Ï_»∞. JO^Œ∞KÕ`<« Õ =∞#O QÀqO^•!
~åQÆO : ^Œ∞~°æ J#QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åflO.
W`«~° "Õ∞kÜ«Ú ÖË^Œ∞ Ü≥∞éQÆ q∞O`ÕHÍx =∞#x Hõ_»∞Ñ¨Ù# ÉèíiOz ÃÑOKÕ `«e¡ Z=~°∞? P ^Õ=Ù_Õ. `«O„_çÜ≥ÿ∞ =∞#x
~°uÔHˆH¯ Ñ¨#∞ÖˇÖÏ¡ ~å=∞K«O„^Œ∞_Õ áÈ IIW`«~°II Ñ¨Ù\˜ìOKÕ"å_»∂ PÜ«∞<Õ, JO^Œ∞Hõ<Õ =∞#O "≥e¡qÔ~· (Juâ◊~ÚOz) P q+¨µ‚=¸iÎx
^èŒ#"≥∞ÿ KÕˆ~ "å_»∞ ^≥·="≥∞ÿ HÍKÕ"å_»∞ P~åkè™êÎ=Ú. J=hfl J@∞Oz =∂#=ÙÅ‰õΩ WÖÏ¡Å∞ (ÉèÏ~°º) ~°∂ÑÖÖ’
=∞#ã¨∞Ö’ ^ŒÅKÕ\ ˜ =∂^èŒ=Ù_Õ ã¨∞Y=Úxã¨∞#Î flk ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ. Ñ¨Ù„`«∞Å ~°∂ÑÖÖ’ =Ù^Œiú OKÕ "å_»∂ P ^Õ=^Õ=Ù_Õ.
=Ú#∞H˘#fl „QÍ=∞=ÚÖˇ· =ÚO^Œ~°#∞O_Õ "å_»∞ D q^èŒOQÍ =∞#`À x`«º=¸ =ÙO_Õk =∞#O #=∞ã¨¯iOK«∞ KÕuÃÑ· NÇ¨Ïi =Öˇ
H˘#<åÅ∞Hõ g∞^Œ\ ˜ QÀqO^Œ∞_Õ áÈ IIW`«~°II K≥Å∞¡|_ç JÜÕ∞º "å_»∂ D ™êfiq∞ÜÕ∞.
`«e¡Ü≥ÿ∞ ÃÑOKÕ"å_»∞ `«O„_çÜ≥ÿ∞ Ñ¨Ù\˜ìOKÕ"å_»∞ ^ÕÇ¨Ï=Ú ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl"å_»∂ PÜ«∞<Õ. k#Éè’QÆ"≥∞ÿ# "å_»∂ (k#k#=Ú
"≥Å¡qi ^•Q˘eKÕ q+¨µ‚=¸iu =∞#O á⁄O^Õ Éè’QÆ=Ú) PÜ«∞<Õ. D Éèí∂q∞ÃÑ· N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fln
WÖÏ¡Öˇ· ã¨∞Yq∞zÛ Ü≥∞OK« |∞„`«∞Öˇ·#"å_»∞ W`«_˘Hõ¯_Õ. =∂#=ÙÅ‰õΩ "≥∂Ç¨Kå~°=Ú#∞ ("åº"≥∂Ç¨Ï=Ú#∞) HõeÊOK«∞K«∞#flk
K≥Å∞¡|_ç ^• "≥ÚˆH¯\˜ KÕuÃÑ· NÇ¨ÏiÜÕ∞ IIW`«~°II PÜ«∞<Õ. z=iH˜ "≥·~åQÆº=Ú#∞ HõeÊOz =ÚH˜Îx„Ñ¨™êkOK«∞K«∞#flk ‰õÄ_® PÜ«∞<Õ.
JO`«ºHÍÅ=Ú# ''J#º^è•â◊~°}O <åã≤Î `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞—— Jx #=∞‡^Œy#
ã¨ˆ~fiâ◊√_»∂ W`«_Õ..Hõ^•!
57 58
6-30 âßO`« #$ã≤OÇ¨ÏO â∫~°º #$ã≤OÇ¨ÏO
=Ú#∞fl_ç ãÖ`«`« Hõ~°∞}Ï [Ü«∞ ã≤OÇ¨ÏO
w~åfi}˜Ö’ JÇ¨ÏŸ|Å<å~°ã≤OÇ¨ïx ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi HÍO`«O N "ÕOHõ>Ëyi ã≤OÇ¨ÏO
ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞ `åà◊§áêHõ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅKå~°∞ºÅ"å~°∞ ''F =∂#= ã≤OÇ¨Ï=∂! h‰õΩ zOu`« Ñ¶¨∞# ãÖã≤kú #$ã≤OÇ¨ÏO II#=∂=∞ºÇ¨ÏOII
=O^Œ#=ÚÅiÊOK«∞K«∞<åfl#∞. JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# „Ñ¨=∞^Œ#∞ (ÉèÏ~°º#∞) JOHõ=Ú#
ÉèÏ"å=∞$`«O :
(`˘_» Ã Ñ· # ) =ÙOK« ∞ H˘x Éè í ‰ õ Ω Î Å #∞ Pj~° fi kOK« ∞ K« ∞ #fl #~° ã ≤ O Ç¨  ! h‰õ Ω
F =∂#= ã≤OÇ¨Ï=∂! (#~°ã≤OÇ¨!) h‰õΩ <Õ#∞ #=∞ã¨¯iOK«∞K«∞<åfl#∞. F
#=∞™ê¯~°=ÚÅ∞—— JO@∞<åfl~°∞. 'Éèí∂#ÉèÏO`«~°=ÚÅ∞— (Éèí∂q∞, PHÍâ◊O, "å\˜
JÇ¨ÏŸ|Å<å~°ã≤OÇ¨! „Ñ¨=∞^Œ#∞ (N ÅH©;x) JOHõ=Ú# (`˘_»ÃÑ·#) =ÙOK«∞H˘x#
=∞^èŒº„Ñ¨^Õâ◊O) Ñ¨Ói`« (U =∂„`«OãÖ^Œ∞ ÖË‰õΩO_® xO_çáÈ~Ú#) #~°ã≤OÇ¨!
#~°ã≤OÇ¨! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞
„Ñ¨}`«∞Å∞—— JO@∞<åfl~°∞
D JÇ¨|Å #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ^•#=ÙÅ#∞ =∞iÜ«Ú ^≥·`«∞ºÅ#∞ `«∞^Œ=Ú\˜ìOz#
`ÕII `«~°∞}˜ #OHõÑ‘iîHõ g∞^Œ ^•Å∞Û"åx
ã≤OÇ¨Ï=Ú. J<ÕHõ q^èŒ=ÚÖˇ·# PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ#∞ `«# Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ ^èŒiOz# "å_»∞
^èŒ~° #Ç¨ÏŸHõ∆|ÅO|∞# xÅ∞Û <å~°ã≤OÇ¨ï
D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞. Éèí∂q∞ PHÍâ◊"Õ∞ HÍHõ, "å\˜ =∞^èŒº „Ñ¨^Õâ◊=Ú ‰õÄ_® H˜H˜¯iã≤
`«#∞ '#=∂=∞‡Ç¨ÏO— Ü«∞x ãÖã¨$¯`«=Ú# áê_ç
xO_çáÈ~Ú# "å_ô #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. `«# =ÚY=Ú#∞O_ç Jyfl*ÏfiÅÅ#∞ "≥^[Œ Å∞¡K∂«
J#fl=∂~°∞ºx Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ã¨#∞fluOK≥.
ÅÜ«∞=Ú#∞ ã¨$+≤ìOK«∞K«∞<åfl_ô #$ã≤OÇ¨ï_»∞.
~åQÆO: ˆH^•~åQ“~°
D #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ „Ñ¨àÜ
◊ ∞« =Ú#∞ ã¨$+≤Oì K«∞ ÉèÜ
í ∞« OHõ~∞° _»∞. QÆ~∞° _®K«Å Hˆ „∆ `«=Ú#
#=∂=∞ºÇ¨ÏO =∂#=ã≤OÇ¨ÏO
JO^Œ=ÚQÍ <≥ÅH˘x# ã≤OÇ¨Ïg∞`«_Õ. D ™êfiq∞ ''‰õΩeâ◊#Y~° =ÚY Ñ¶¨∞’+≤`«
„Ñ¨=∞^•OHõ =∞Ç¨ÏŸ|Å #~°ã≤OÇ¨ÏO II#=∂=∂ºÇ¨ÏOII
ã≤OÇ¨ÏO—— (=„*ÏÜ«Ú^èŒ=Ú =O\˜ QÀà◊√§, HÀ~°Å∞#fl <À~°∞QÆÅ ã≤OÇ¨Ï=Ú)
^•#= ^≥·`«º q^•~°} ã≤OÇ¨ÏO #$ã≤OÇ¨ï_ôÜ«∞#.
<å<åÜ«Ú^èŒHõ~° #~°ã≤OÇ¨ÏO
Éèí∂#Éè’O`«~åà◊ Ñ¨Ói`« ã≤OÇ¨ÏO #= <å~° ã ≤ O Ç¨ ï Å∞ "≥ Å ã≤ # D JÇ¨ Ï Ÿ|Åˆ H ∆ „ `« = Ú# D ™êfiq∞
P## =Ç¨Ïfl ÅÜ«∂O`«Hõ ã≤OÇ¨ÏO II<å=∂=∞ºÇ¨ÏOII âßO`«#$ã≤OÇ¨ï_»∞. JO`Õ HÍ^Œ∞ Q˘Ñ¨Ê â∫~°º=O`«∞_»∞. ZÅ¡ÑC¨ _»∂ Hõ~∞° }Ï=∞Ü«Ú_»∞.
„Ñ¨à◊Ü«∞#$ã≤OÇ¨ÏO |Ç¨ï=ÚY ã≤OÇ¨ÏO D ™êfiq∞ J<ÕHõ q[Ü«∞=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞"å_»∞. "ÕOHõ@yi g∞^Œ "≥Åã≤#
ã¨Åe`« QÆ~°∞_®K«Å ã≤OÇ¨ÏO NHÍO`«_~» Ú# N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ ‰õÄ_® D ã≤OÇ¨Ï"Õ∞. D #$ã≤OÇ¨ï_»∞ HÀ~°∞‰õΩ#fl
‰õΩeâ◊#Y~° =ÚY Ñ¶¨∞’+≤`« ã≤OÇ¨ÏO Q˘Ñ¨Ê =~°=ÚÅ#∞ ã≤kúOÑ¨ *ËÜ«∞QÆÅ ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
uÅH˜`« |Ç¨ï ~°qnÑ≤`« ã≤OÇ¨ÏO II<å=∂#ºÇ¨ÏOII
59 60
6-31 áêÜ«∞~åx Ü«∞\˜ì "å~°∞ |Å=ÚÅ∞ K«∂Ñ≤`Õ#∞
=Ú#∞fl_ç <åÜ«∂Å Éˇ>ˇì_ç"å_»∞ <å^èŒ∞_® "å_»∞
DH©~°Î# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ |Ç¨ïâß `«# Ü«∞=fi#OÖ’ K≥Ñ≤Ê=ÙO\Ï~°x ~¸ Ü≥∞_» N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚOux>Ëì QÆ∂_çuq
<å‰õΩ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. ã¨=`«∞Å `«QÆ^•Å∞, `≥eqQÆÅ Éèí~°ÎÑïëê¯~åÅ∞, [=~åe K«Ü«∞‰õΩ ~å‰õΩO_»∞"å_»∞ ã¨~°ã¨∞_®"å_»∞ IIP_»∞"å~°∞II
JÅ∞HõÅ∞, Pq_» Éè~í Î° |∞[˚yOÑ¨ÙÅ∞ W=hfl PKå~°∞ºÅ"åi ™êfi#∞Éè"í åÖÏ? ÜÕ∞q∞? ÉèÏ"å=∞$`«O :
Jx Ñ≤ã∞¨ OÎ k. q_»∞=`«QxÆ „Ñ≤ÜÚ« ~åÅ |Å=ÚÅ∞ K«∂Ñ≤`#Õ ∞ <åÜ«∂ÅÉˇ>_ìˇ ç "å_»∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù ‰õÄ_® W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ=∞Å =Ú^Œ∞ÌÅ "≥ÚQÆx"Õ Hõ^•! h‰õΩ
<å^èŒ∞_®"å_»∞? JO@∞<åfl~°∞. W^Õq∞\’ `≥eÜ«∂ÅO>Ë...ÉèÏ"å=∞$`«"Õ∞ K«^Œ"åe. P_»∞"å~°∞ q∞H˜¯e HÀÑ¨^•i "å~°x `≥eÜ«∞^•? <Õ_»∞ H˘`«ÎQÍ Éèí∂q∞ÃÑ· <Õ~°∞ÛHõ
=KÕÛ~å?
K«OII=Åz# Ü«∂_»∞"åi Hõ_»∞ "å^Œ∞Å∞ =∂#x "å_»∞ *Ï}_®?
Ñ¨Å∞HõHõ Éèí~°Î`À ã¨=u =∂@Å∞ =∂x# #=ÙfiHÀ=Öˇ<£ =Åz# „ã‘ÎÅ∞ "å^Œ∞ÖÏ@‰õΩ =zÛ#KÀ, K«Å=Ú ™êkèOK«∞"å_»∞ (ÑÖ`«=Ú
Ñ¨\ ˜ì ™êkèOK«∞ "å_»∞) *Ï}_®? (`≥eq`Õ@Å∞ =Ù#fl"å_Õ<å?) HõÅÜ«∞x HÍHõ`À\˜
`≥eÜ«Ú=Ú HÀÑ¨ÙeO`«∞Åx `ÕÖËÛ#∞ áê_»∞K«∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ (ãÖkèH˜ ~åx =Ù_»∞‰õΩ"≥∂`«∞`«#O`À), Hõ=∞‡\˜ (ã¨∞O^Œi) ÉÏQÍ#eyáÈ`Õ, Ñ≤ez
JÅ∞QÆHõ â◊Ü«∞º *Ë~°=Öˇ P `«$`« EÑ¨ÙK«∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! =∂\Ï_»‰õΩ#fl (~årH˜=zÛ =∂@Å∞ HõÅÑ¨x "å_»∞) „Ñ≤Ü«Ú_®? („¿Ñq∞‰õΩ_®) U
~åQÆO : áê_ç <å\˜H© HÍ^Œ∞ „Ñ¨Éèí∂!
P_»∞"å~°∞ Hõ_»∞QÀÑ¨ÙÅ=Ù@ h "≥~°QÆ"å Éèí~°Î =^ŒÌ K«#∞=Ù QÆÅ ÉèÏ~°ºÅ∞ ã¨}∞QÆ∞`«∂ xOkOz#KÀ Hõ#e (=∞O_çÑ¨_ç)
<Õ_»∞ Q˘`«Î~ÚQÍ Éèí∂q∞ <Õ~°∞ÊHõ =KÕÛ~å IIP_»∞"å~°∞II <Õ~å~ÀÑ¨} KÕ¿ã"å_»∞ ÜÕ∞q∞ QÀÑ¨Ê"å_»∞? QÆ∞xã≤ (‰õΩÅ∞‰õΩ K«∂Ñ≤) ã¨Ñ¨`«∞ÅÃÑ·
HÀÑ¨=Ú "≥ÚQÆxÃÑ· K«∂Ñ≤`Õ qx #=ÙfiHÀ"åe QÍx, Ñ¨\ ˜ìOK«∞ H˘<Õ"å_»∞ Z\Ï¡O\˜
=Åz# Ü«∂_»∞"å~°∞ "å^Œ∞ÖÏ@‰õΩ =zÛ#
"≥ÚQÆ∞_»O_ô"å_»∞?
K«Å=Ú ™êkèOK«∞"å_»∞ *Ï}_® "å_»∞
HõÅÜ«∞x HÍHõ`À_» Hõ=∞‡\˜ #ey áÈQÍ áêÜ«∞~åxÜ«∞\˜ì "å~°∞ (q_»∞=~åx „Ñ≤ÜÚ« ~åO„_»∞) |Å=ÚÅ∞ K«∂Ñ≤`Õ (`«=∞
Ñ≤ez =∂\Ï_»‰õΩ#∞fl „Ñ≤Ü«Ú_® "å_»∞ IIP_»∞"å~°∞II Ñ¨@∞ì^ŒÅ K«∂Ñ≤`Õ), <åÜ«∂ÅÉˇ>ˇì_ç"å_»∞ (<åºÜ«∞™êú#OÖ’ "åix xÅÉˇ>Ëì"å_®)
<å^è∞Œ _®! (ÑüÜÕ∞<å?) F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! WÑ¨C_»∞ h=Ù h ÉèÏ=∞#∞ W>Ëì ‰õÄ_çuq.
K«#∞=ÙQÆÅ∞QÆ∞"å~°∞ ã¨}QÆ∞Å k@ìQÍ#∞ K«Ü«∞‰õΩ ~å‰õΩO_»∞"å_»∞ (|∞[˚yOz â◊Ü«∞ºÃÑ· KÕ~°x"å_»∞) ã¨~°ã¨∞_®? Z#fl_»∂
Hõ#e Ü≥∞QÆ∞æ =\˜ì`Õ Ñ¶¨∞#_® "å_»∞ HÍ^Œ∞.."å_»∞ q~°ã¨∞_Õ „Ñ¨Éèí∂!
QÆ∞xã≤ ã¨=`«∞ÅÃÑ· HÀáê# Ñü #O>Ë#∞
qx #=fi‰õΩO_Õ"å_»∞ qÉèí∞_®"å_»∞ IIP_»∞"å~°∞II
61 62
6-32 QÆ=∞# KÕ+¨ìÖË JOQÆ~°OQÆ QÆuÜ«∞@
=Ú#∞fl_ç `«q∞QÆÅ r=Ù_Õ ^•ã¨∞_»@
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ H©~#Î° Ö’ „Ñ¨`º« Hõ~∆ ∂° Ñ¨Ù_≥#· Ñ¨~=° ∂`«∞‡xH˜ J=∞i# =Ó~°∞ÊÖË PÅ=@ì=ÚÅ@
=∞#O KÕÜ«∞=Åã≤# x`«ºÑ¨Ó[ÖËq∞\’ K≥|∞`«∞#fl~°∞. QÆ∞_ç, PÅÜ«∞tY~°O, „Hõ=∞=Ú`À N"ÕOHõ>~åÜ«∞xH˜ IIx`«ºII
Ç¨ÏiÑ‘~î°=Ú, náê~å^èŒ#, =∞O„`«=ÚÅ∞, Ñ¶¨∞O@, <≥·"Õ^Œº=Ú =O\˜q |Ç≤ÏóÑ¨Ó[ˆH ÉèÏ"å=∞$`«O :
QÍx =∂#ã≤Hõ Ñ¨Ó[H˜ W=hfl JHõ¯~° ÖË^Œ∞ JO@∞<åfl~°∞. r"å`«∞º_Õ Ç¨ÏiH˜ D u~°∞=∞ÅÖ’ „Ñ¨`º« Hõ^∆ =·≥ O J~Ú# Ñ¨~=° ∂`«‡ P N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞. PÜ«∞#‰õΩ
^•ã¨∞_≥#· Ñ¨C_»∞ N"ÕOHõ>âË √◊ _»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡HÍ=Ù# D Ñ¨Ó[ <≥O`À „Ñ‘u`À ã‘fiHiõ ™êÎ_∞» . "Õ∞=Ú KÕ¿ã x`«ºÑ¨Ó[ÖËqÜ≥∂ <Õiz# (`≥eã≤H˘x#) FÇ¨ÏŸ! Uq∞ P#O^ŒO
ãÖ^ÕÇ¨Ï"≥∞O^Œ∞‰õΩ? HõÅ∞QÆ∞`«∞xk!!
P."≥II x`«ºÑ¨Ó[eqÜ≥∞ <Õiz#<£ JÇ¨ÏŸ! P ™êfiq∞, x[ Éèí‰õΩÎÅÜ≥ÚHõ¯ `«#∞"Õ (^ÕÇ¨Ï"Õ∞) PÜ«∞#‰õΩ QÆ∞_ç (PÅÜ«∞=Ú)
J@. "åi t~°ã¨∞û PÜ«∞# PÅÜ«∞ tY~°O J@. PÜ«∞# Éèí‰õΩÎÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞
Hõ#∞Å Ü≥∞^Œ∞@ ^ÀK«∞ Ñ¶¨∞# qÉèí∞xH˜
™êfiq∞H˜ Ç¨ÏiÑ‘~î°=∞@. P ^Õ=^Õ=Ùx K«∂Ñ¨ÙÅ∞ k=º*’º`«∞Öˇ· QÆ∞_çnÑ¨=ÚÅ=Öˇ
Ñ¨~°=tOz áê_≥ Ñ¨~°=∂`«‡ H©iu „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#flq. „ÑüÜ≥ÚHõ Éèí‰õΩÎx JO`«~å`«∞‡xQÍ ÉèÏã≤Å∞¡`«∞#fl P ™êfiq∞H˜
q|∞^Œ∞_»#fl=∞Ü«∞º "ÕOHõ>Ëâ◊! q_çQÍ PÅÜ«∞=¸ Ñ¨Ó[Å∂ HÍ=Öˇ<å? JHõ¯~°ÖË^Œ∞.
~åQÆO : Y~°Ç¨Ï~°„Ñ≤Ü«∞ NÇ¨ÏiÜ≥ÚHõ¯ x[ Éèí‰õΩÎÅ =∞$^Œ∞"≥·# Ñ¨Å∞‰õΩÖË PÜ«∞#‰õΩ "å~°∞ K«k"Õ
x`«º*Ïeq"À <Õiz# <ÀÇ¨ÏŸ =∞O„`«=ÚÅ∞. áê^≥·# <åÅ∞ˆH (ã≤÷~°=K«#=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ <åÅ∞Hõ) ÉèíH˜Î`À QÆÅQÆÅ=∞x
„Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ#\˜ì Ñ¨~°=∂`«∞‡xH˜ IIx`«ºII ~°=oOK«∞ Ñ¶¨∞O\Ï<å^Œ=Ú. P <åÅ∞Hõ J#∞ÉèíqOK«∞, #Å∞"≥·# (K«Hõ¯<≥·#) ~°∞K«∞Å∞
P ™êfiq∞HõiÊOK«∞ <≥"· ^Õ ºŒ =ÚÅ∞. =∞# `«ÅÑ¨ÙÅÖ’ (ÉèÏ=#ÅÖ’) =Ù#fl P ^≥=· =Ú#‰õΩ
`«#∞"Õ QÆ∞_çÜ«∞@ `«ÅÜÕ∞ tY~°=∞@ (Ñ¨~°=∂`«∞‡xH˜) ã¨pÛùÅ∞~° ãÖÉèÏ+¨}ÅO>Ë JO`« „Ñ‘u. Ñ¨~°∞+¨ =K«#=ÚÅ#∞
ÃÑ#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ Ç¨Ïi Ñ‘~î°=∞@ PÜ«∞# u~°ã¨¯i™êÎ_»∞. Wk ã¨`«ºO.
Hõ#∞Q˘# K«∂Ñ¨ÙÖˇ Ñ¶¨∞#nÑ¨=ÚÅ@
`«# Ö’Ñë JO`«~åºq∞H˜x IIx`«ºII ''QÆ=∞# KÕ+¨ìÖË JOQÆ~°OQÆ QÆuÜ«∞@—— (r=Ù_»∞ KÕã≤H˘#fl KÕ+¨ìÖˇ. "å_»∞
á⁄O^ŒÉ’ÜÕ∞ JOQÆ~°OQÆ"≥·Éèí==ÚÅ‰õΩ „áêuÑ¨kHõ) `«q∞ (Pã¨H˜) QÆÅ r"å`«‡ÜÕ∞
Ñ¨Å∞ˆH =∞O„`«=∞@ áê^≥·# <åeˆH P NÇ¨ÏiH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ^•ã¨∞_»@. PÜ«∞# Éèí‰õΩÎ_≥·# P r=Ùx =Ó~°∞ÊÖË (LKåÛùfiã¨
HõÅHõÅ=∞#∞ Ñ≤_çÑ¶¨∞O@Ü«∞@ x™êfiã¨=ÚÖË) PÜ«∞#‰õΩ "å~°∞ eã¨~°∞ PÅ=@ì=ÚÅ∞ (qO*Ï=∞~°∞Å∞). D
#Å∞"≥·# ~°∞K«∞ÖË <≥·"Õ^Œº=ÚÅ@ „Hõ=∞=ÚÖ’ (=~°∞ã¨Ö’) P N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xH˜ x`«ºÑ¨Ó[Å∞ WqQÀ WÖÏ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ
`«ÅÑ¨Ù Ö’Ñ¨Å #∞#fl ^≥·==Ú#‰õΩ IIx`«ºII =Ù<åfl~Ú.
63 64
.6-33 [QÆuÃÑ· Ç≤Ï`«=ÚQÍ K«i~ÚOK«∞"å_Õ
=Ú#∞fl_ç Ñ¨QÆÖËHõ =∞kÖ’# „|kH˜#"å_»∞
™êOÑ¶∞≤ Hõ ^Œ∞~åKå~åÅ#∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Z<Àfl H©~#Î° ÅÖ’ `≥Q<Æ å_®~°∞. `≥y ã¨HõÅ=Ú <å`«‡ `≥eã≤#"å_Õ
`«ye "≥OHõ>Ëâ◊√ ^•ã¨∞_»~Ú# "å_»∞ IIU ‰õΩÅAII
‰õΩÅ=Ú =∞`«=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl =∂#= HõeÊ`åÅ∞. Ñ¨~°=∂`«‡#∞Oz [x‡Oz#
rqH˜ ‰õΩÅ"Õ∞q∞\˜? `å#∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# NÇ¨Ïi#∞Oz =KåÛ#x „QÆÇ≤ÏOz `«H˜¯# ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å~°O^Œ~°∞‰õÄ_» ^≥·=ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅx „QÆÇ≤ÏOz#"å_»∞ U ‰õΩÅA_≥·`Õ<Õq∞ Z=fiÔ~·`Õ<Õq∞ F =∂#=ÙÖÏ~å! z=iH˜ Ç¨ÏiÜÕ∞ P^è•~°=∞x, QÆ=∞º=∞x Ü≥∞é˜y# *Ï˝x, U
JO@∞<åfl~°∞. WO`«HõO>Ë *Ï˝#O WOˆH=ÚO@∞Ok K≥Ñ¨ÊO_ç. P`«‡xÜ«∞u JO>Ë ‰õΩÅ=Ú "å_»~Ú`Õ <Õq∞\˜? Z=fi_≥·`Õ <Õq∞\˜? J`«<Õ ã¨~Àfi`«Î=Ú_»∞. ãÖ^ÕÇ¨ÏO
ÖË^Œ∞.
P`«‡x„QÆÇ¨ÏO HÍ"åe. q^Œ∞ºHõÎ Hõ~°‡=∂~°æ=ÚÅ#u„Hõq∞OK«x"å_çH˜ ‰õΩÅO`À
Ñ¨<qÕ ∞\˜? Ñ¨~°y# (nHõ∆`À) ã¨`«º=Ú Ñ¨Å∞‰õΩ@ÜÕ∞ x+¨ªQÍ HõÅ"å_»∂, Ñ¨~°∞Å#∞
^Œ∂+≤OK«∞@Ü«∞O^Œ∞ Pã¨H˜Î ÖËx"å_»∂, ZO`À Éèí∂`«^ŒÜ«∞QÆÅ"å_»∞ W`«~°∞Å∞‰õÄ_»
HõOII U ‰õΩÅA_≥·# <Õq∞\˜?
`«#=O\˜ "åˆ~Ü«∞x ÉèÏqOKÕ "å_»∞ ã¨~fi° „âı+µ¨ _ª ∞» . "å_çH˜ ‰õΩÅ"Õ∞q∞\˜? U ‰õΩÅ"≥∞<ÿ å
PHõ_» Ç¨Ïi<≥~°∞QÆ∞ "å_»∞ P`«_≥ Ñ¶¨∞#∞_Ò XHõ¯>Ë.
=∂HõOkOK≥#∞ *Ï˝#=Ú x~°‡Å Ç¨Ï$^ŒÜ«Ú_≥· P`«‡x„QÆÇ¨ÏO HõeyÜ«Ú#fl"å_»∞#∂, Uk ^èŒ~°‡"≥∂
KÕH˘x ~Ú@∞ J#fl=∞Ü«∞º K≥ÃÑÊ#∞ ã¨∂H˜Î<£ U^Œ^~Œè ‡° "≥∂ qâı+¡ O≤ z ^è~Œ ‡° =∂~åæ<flÕ J=ÅOaèOK«∞"å_»∞#∂, q^Œ∞ºHõÎ Hõ~‡° =∂~°=æ Ú#∞
~åQÆO : Éèí∂áêÅO Ju„Hõq∞OK«x"å_»∞ Ç¨ÏiÉèíH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ Bz`«ºO Ü≥∞é˜y#O^Œ∞KÕ`« ^•x=∞~°‡O
U ‰õΩÅA_Õq∞ Ü≥∞=fi_≥·#<Õq∞ `≥eã≤#"å_≥· Ü≥∞#fl_»∂ Ç¨ÏiÉèíH˜Î g_»x"å_»∞ U ‰õΩÅO"å_»~Ú`Õ<Õq∞, "å_ç Ñ¨Ù@∞ìHõ
PHõ_» <å`«_≥ Ç¨Ïi<≥iy# "å_»∞ IIU ‰õΩÅAII Ü≥∞@∞=O\˜^Œ~Ú`Õ<Õq∞?
[QÆuÃÑ· (D Éè∂í q∞g∞^Œ) Ñ¨~Ç° Ï≤ `≥a· Öè Ï+≤Ü∞ÿ≥ K«iOKÕ"å_»∞ (#_»K∞« H˘<Õ"å_»∞),
Ñ¨~°y# ã¨`«ºãÖÑ¨#∞fl_≥·# "å_Õ
=∞#ã¨ ∞ ûÖ’‰õ Ä _® Ñ¨ Q Æ ^ Õ fi +¨ = ¸ÖË x "å_» ∞ , ã¨ ~ ° fi =¸ P`« ‡ *Ï˝ # O ^•fi~å
Ñ¨~°xO^Œ ¿ãÜ«∞ `«`«Ê~°∞_»∞ HÍx"å_»∞
<ÕiÛ#"å_»∞#∂, `«ye („Ñ‘u`À) N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xH˜ ^•ã¨∞_≥#· "å_»∞ Z=fiÔ~`· Õ <Õq∞?
J~°∞^≥·# Éèí∂`«^ŒÜ«∂xkèÜ«∞QÆ∞ "å_Õ
ÜÕ∞ ‰õΩÅ=Ú "å_»~Ú`Õ <Õq∞\˜ K≥Ñ¨ÊO_ç.
Ñ¨~°∞Å∞ `å<ÕÜ«∞x ÉèÏqOK«∞"å_»∞ IIU ‰õΩÅAII
x~°‡Å∞_≥· Ü«∂`«‡ xÜ«∞u QÆÅ∞QÆ∞"å_Õ
^èŒ~°‡`«`«Ê~° |∞kú `«ye#"å_»∞
Hõ~°‡=∂~°æ=ÚÅ∞ Hõ_»=x"å_Õ
=∞~°‡"≥∞ÿ Ç¨ÏiÉèíH˜Î =∞é=x "å_»∞ IIU ‰õΩÅAII
65 66
6-34 Ñ¨~°=∞<Õ ^˘Hõ¯>Ë „Ñ¨ÑÖK«"≥ÚHõ¯>Ë
=Ú#∞fl_ç ã≤~°∞Åh Ô~O\˜H˜x r=Ù_Õ QÆ∞i
K« H õ ¯ \˜ "≥ · ~ åQÆ º zO`« # „Ñ¨ É è ’ kã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ J#fl=∂Kå~° ∞ ºÅ"å~° ∞ . ~Ú~°"≥· N "ÕOHõ>Ëâ◊√ _çÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ Hõ~°Î
ãÖâ◊Ü«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ#^Õ^≥·<å J=Ù`«∞Ok ÖËHõ J=^Œ∞ J<Õ Ô~O_»∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ LO@∞Ok. â◊~°}ÏQÆ`«∞ÅÔHÅ¡ ã¨`«g∞`«_˘Hõ_Õ IIWxflÜ«ÚII
Hõà◊√¡ Ô~O_»∂ `≥i¿ãÎ *Ï˝x. Ô~O_»∂ =¸¿ãÎ J*Ï˝x. XHõ¯>Ë Hõ#∞fl `≥i¿ãÎ WOH˘Hõ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ#∞fl =¸ã≤#>Ë¡ Hõ^•! Wk `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Wxfl K«^Œ==Öˇ<å? WO`« "≥^ŒHõ F =∂#=ÙÖÏ~å! Wxfl K«^Œ∞=Ù@ ^ÕxH˜? WO`«QÍ J<Õfi+≤OK«∞@ ^ÕxH˜?
=Öˇ<å? JO@∞<åfl~°∞. =∞#O „Ñ¨ÑÖK«O Jx Ñ≤eKÕ D WÇ¨Ï=Ú XHõ¯>Ë, WO`« z#fl q+¨Ü«∞O g∞‰õΩ `≥eÜ«Ú@ ÖË^•? XHõ Hõ#∞fl `≥~°K«∞@ JO>Ë XHõ Hõ#∞fl
=¸ã≤#>Ë¡ Hõ^•!
=∞~°}ÕKåHõ J#∞ÉèíqOKÕ Ñ¨~°=Ú ‰õÄ_® XHõ¯>Ë. D Ô~O_çO\˜H˜ QÆ∞i (ÅHõ∆ ºO)
Z=~°∞? r=Ù_»∞. D Ô~O\˜H© Hõ~°Î Z=~°∞? N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. =∂#=Ù_ç z`«Î=$uÎ =Å#<Õ H˘xfl HÍ"åe J#∞H˘O\Ï_»∞. H˘xfl =^Œ∞Ì
J#∞H˘O\Ï_»∞. D Ô~O_»∞ ~°Hõ=ÚÖˇ·# ã≤Å∞QÆ∞Å∞ (J=ã¨÷Å‰õΩ) QÆ∞é˜ (ÅHõ∆ ºO)
P."≥II Wxfl K«^Œ∞=<ÕÅ? ~ÚO`å "≥^ŒHõ<ÕÅ? XHõ¯>Ë. =∞# z`«Î"Õ∞ ^•xH˜ QÆ∞é˜. Uk J~Ú<å HÍ"åe J#∞H˘O>Ë Jk
Hõ#∞fl `≥é∞= <˘Hõ\ ˜ Hõ#∞fl=¸`« |O^èŒ=∞=Ù`«∞Ok. =^Œ∞Ì J#∞H˘O>Ë J^Õ "≥∂Hõ∆O. JO>Ë D q+¨Ü«∞O `≥eã≤#
J#fl=∞Ü«∞º áê@ L#fl`«O|QÆ∞ ÉÏ@ q*Ï˝#∞Å‰õΩ D "≥·~åQÆº"Õ∞ "≥∂Hõ∆=Ú#‰õΩ ^•i J=Ù`«∞Ok. (JO>Ë "≥·~åQÆºO ~åx
Ç¨Ïi â◊~°}=Ú #~°Ü«∞ =~°=Ú Ñ¨~°=Ú "åxH˜ =ÚH˜Î J™ê^èŒºO Jx `ÕeHõQÍ J~°úO J~ÚOk Hõ^•!)
~åQÆO : =‰õΩàÏÉèí~°}O =∂#=ÙÖÏ~å! Ñ¨Ù@∞ìHõ ^ÕxH˜ [iyOk? D ^ÕÇ¨xH˜ áÈ=@O (#tOK«@O) ^ÕxH˜
WxflÜ«Ú K«^Œ∞=<ÕÅ WO`« "≥^ŒHõ<ÕÅ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? Jn ^ÕÇ¨xˆH [~°∞QÆ∞`«∞Ok. u@ì"≥∞ÿ (ã≤÷~°=ÚQÍ) D Ô~O_ç\ ˜H©
Hõ#∞fl ^≥~°K«∞ \ÁHõ\ ˜ Hõ#∞=¸Ü«∞\ÁHõ¯>Ë IIWxflÜ«ÚII ^ÕÇ¨Ï"Õ∞ Hõ^•! ÅHõ∆ º=Ú? PÖ’zOz K«∂_»O_ç, Ñ¨Ù@∞ìHõ ãÖ^ÕÇ¨ã¨Ê^Œ"Õ∞. Z=i
ÔHÑ¨C_»∞ Ñ¨Ù\Ïì"≥∂ WOH˘Hõ~°∞ K≥¿ÑÎ<Õ Hõ^•! =∞#‰õΩ `≥eã≤Ok. HÍx K«zÛ áÈ=Ù@
=Öˇ#<Õ^˘Hõ=∂@ =Å^Œ<Õ^˘Hõ=∂@ =∂„`«O xâ◊ÛÜ«∞OQÍ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞^Õ. X\˜#ì q*Ï˝#∞Å‰õΩ (*Ï˝# *’ºu ã¨fi~∂° Ñ¨ÙÅ‰õΩ)
ã≤Å∞QÆ∞bÔ~O\˜H˜x z`«Î"Õ∞ QÆ∞i ÜÕ∞ áÈeHõ~Ú<å XHõ¯>Ë. (J#QÍ "åiH˜ Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ Ô~O\˜H© `Õ_® =ÙO_»^Œ∞).
=Öˇ#O>Ë |O^èŒ=Ú =Å^ŒO>Ë "≥∂Hõ∆=Ú
WÇ¨Ï=Ú Jx Ñ≤Å∞=|_Õ D „Ñ¨ÑÖK«=Ú#∞, Ñ¨~°=Ú Jx Ñ≤Å∞=|_≥
`≥e¿ã q*Ï˝#∞Å‰õΩ `≥~°∞qk XHõ¯>Ë IIWxflÜ«ÚII
Ñ¨~°Ö’Hõ=ÚÅ#∞ J#∞ÉèíqOK«∞ "å_≥=_»∞? "å_ç<Õ r=Ù_»∞ JO@∞<åflO. Hõ#∞Hõ, D
Ñ¨Ù>ˇì_ç^˘Hõ>Ë áÈÜ≥∞_ç^˘Hõ>Ë WÇ¨ÏÑ¨~åÅ∞ Ô~O\˜H© QÆ∞i Ü≥∞=~°∞? r=Ù_Õ Hõ^•! HÍx"å_»∞ Jã¨fi`«O„`«∞_»∞. "å_ç
u@ì"≥∞ÿ D Ô~O\˜H˜x ^ÕÇ¨Ï"Õ∞ QÆ∞i Ñ¨x "å\˜x J#∞Éèqí OK«@O =∂„`«"∞Õ . =∞i WÇ¨Ï Ñ¨~=° ÚÅ∞ ~Ô O_ç\H˜ © Hõ~Î° Ü≥∞=~°∞?
Ñ¨Ù@∞ì@ ãÖâ◊Ü«∞=Ú áÈ=Ù@ xâ◊ÛÜ«∞=Ú WOÔH=~°∞ W~°"≥·# (P^è•~°Éèí∂`«∞_≥·#) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ. =∞# â◊~°}ÏQÆuH˜ ã¨`«"≥∞ÿ#
"˘\˜ì# q*Ï˝#∞Å‰õΩ #∞Ñ¨q∞k Ü≥ÚHõ>Ë IIWxflÜ«ÚII (âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#) PÜ«∞# XHõ¯_Õ L<åfl_»∞.
67 68
6-35 `å<Õ K≥·`«#º"≥∞ÿ# ^≥·"å#‰õΩ â◊~°}∞
=Ú#∞fl_ç <å<å „|Ç¨‡O_®Å <å^äŒ∞xH˜ â◊~°}∞
~°=∞º"≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆux PÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ =∞# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Ñ¨Å¡q P#Hõ N"ÕOHõ\Ï„k Ü«∞O^Œ∞#∞O_ç =~°=ÚÅ∞
Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ P@"≥Åk K«~°}ÏÖ’¡ Wq∞_çáÈ~ÚO^ŒO>Ë... PKå~°∞ºÅ"å~°∞ ZO`« n#∞Å HÕ^Œi H˜KÕÛ ^Õ=ÙxH˜ â◊~°}∞ IIJ~°ã≤II
ÖÏHõ∆}˜Hõ"≥∞ÿ# Hõq`« K≥|∞`«∞<åfl~À QÆ=∞xOK«O_ç. ##∞fl HõxÃÑ\˜ì ~°H˜∆ã¨∞Î#fl P`«xH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
â◊~°}∞ *ÁKåÛ#∞. WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’ DÑ≤û`åÅxã¨∂Î Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ "≥∂Hõ∆O WKÕÛ ÑüH˜ ''J~°ã≤ ##∞flQÍz <å`«xH˜ â◊~°}∞—— J#QÍ ##∞fl U=∞~°Hõ XHõ HõO@ HõxÃÑ\ì̃
(<å^äŒ∞xH˜) â◊~°}∞ JO@∞<åfl~°∞. "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ <≥ÅH˘x n#∞Å#∞ ~°H˜∆ã¨∞Î#fl ~°H˜∆OK«∞K«∞#fl P ^Õ=^Õ=xH˜ â◊~°}∞ #iúOK«∞K«∞<åfl#∞. D Ö’Hõ=ÚÅ#∞
NÇ¨ÏiH˜ â◊~°}∞ JO@∞<åfl~°∞. Ñ¨~°Ö’Hõ=ÚÅ#∞ ÑïáêeOK«∞K«∞#fl [QÆ<åfl^äŒ∞xH˜ â◊~°}∞ "Õ_≥^Œ#∞.
P."≥II J~°ã≤ ##∞fl QÍz<å`«xH˜ â◊~°}∞ ™È=∞‰õΩx [OÑ≤ "Õ^Œ=ÚÅ#∞ ~°H˜∆Oz `≥zÛ#\˜ì NÑüH˜ â◊~°}∞. ^ÕxˆHk
Ñ¨~°=Ú xÇ¨Ï=Ú <ÕÅ∞ ÑüH˜ â◊~°}∞ =¸Å"≥∂ J#∞‰õΩO@∂ áÈ`Õ z=iH˜ Pk=¸Å"≥∞ÿ# Ü«∞`«xH˜ â◊~°}∞. U k‰õΩ¯#
Ñ¨Óx "ÕOHõ\Ï„k n#∞ÅQÍKÕ\ ˜ K«∂z<å `å<Õ Ü«Ú#fl"åxH˜ â◊~°}∞. NÅH˜∆ ‡H˜ =Å¡Éèí∞_≥·# NÇ¨Ïix â◊~°}∞
"Õ_»∞K«∞<åfl#∞.
Ç¨Ïix â◊~°}∞"Õ_≥ ##fl=∞Ü«∞º
„Ñü rqH© „áê}"≥∞#ÿ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx â◊~}° ∞*ÁK«∞ÛK«∞<åfl#∞. ''=ÚO^Œ∞ =¸_»∞
~åQÆO : ^Õâò =¸~°∞ÎÅ∞—— J#QÍ „|Ç¨Ï‡=Öˇ ã¨$+≤ìx, q+¨µ‚=Ù=Öˇ ãÖ~°Hõ∆}#∞, ~°∞„^Œ∞x=Öˇ
J~°ã≤##∞fl QÍz <å`«x â◊~°}∞ ÅÜ«∞=Ú#∞ x~°fiÇÏ≤ OK«∞ K«∞#fl „u=¸~°∞ÅÎ ∞ Jx J~°O÷ . P „u=¸~°∞ÅÎ ‰õΩ Pk=¸iÎ
Ñ¨~°=Ú xÇ¨Ï=Ú <ÕÖË ÑüH˜x â◊~°}∞ IIJ~°ã≤II J~Ú# ^Õ=^Õ=ÙxH˜ â◊~°}∞ #iúOK≥^Œ#∞. kO_»∞Ñ¨_ç (Juâ◊~ÚOz) ^Õ=`«ÅO^ŒiH©
"Õ^Œ=ÚÅ∞ ^≥zÛ#\˜ì qÉèí∞xH˜ â◊~°}∞ ^Õ=Ù_≥·# ™êfiq∞x â◊~°}∞ QÀ~°∞K«∞<åfl#∞. „uq„Hõ=Úx =Öˇ U =∂„`«=¸ ãÖ^Œ∞
Pk=¸Å=∞O>Ë =zÛ #`«xH˜ â◊~°}∞ ÖË‰õΩO_® xOy <ÕÖÏ P„Hõq∞Oz# q~å@∞Ê~°∞+¨µx â◊~°}∞*ÁzÛ Ji÷OK«∞K«∞<åfl#∞.
ÜÕ∞^≥™ê `å<≥·Ü«Ú#fl ~¸`«xH˜ â◊~°}∞ `å<Õ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ¨ÙxQÍ#∞#fl qâ◊fiK≥·`«#º=¸iÎx â◊~°}∞ "Õ_»∞K«∞<åfl#∞.
N^Õq=∞QÆ_≥·# NÑüH˜ â◊~°}∞ IIJ~°ã≤II D qâ◊fiOÖ’ „Ñ¨ÉèíqÅ∞¡K«∞#fl J<ÕHõ „|Ç¨‡O_»=ÚÅ∞#flq. "å\˜ Jkè<å^äŒ∞xH˜
JO^ŒiH˜ „áê}"≥∞ÿ# P`«xH˜ â◊~°}∞ â◊~°}∞*ÁK≥Û^Œ#∞. D qâ◊fi~°K«<å Hå~°º„Hõ=∞=Ú W@∞¡O_»QÍ, `«~°∞"å`« N
=ÚO^Œ∞ =¸_»∞ =¸~°∞ÎÅ =¸iÎH˜ â◊~°}∞ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ· <≥ÅH˘x `«##∞ â◊~°}∞*ÁzÛ# n#∞Å‰õΩ J<ÕHõ=ÚÖˇ·# HÀÔ~¯Å∞
kO^Œ∞Ñ¨_ç ^Õ=`«Å ^Õ=ÙxH˜ â◊~°}∞ n~°∞ÛK«∞#fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}∞ #i÷OK«∞K«∞<åfl#∞.
JOk q∞#∞fl <ÕÅ<ÕHõ"≥∞ÿ#`«xH˜ â◊~°}∞ IIJ~°ã≤II
69 70
6-36 `«QÆ h=Ù ÔQez# ^Œ#∞[ Ü«Ú^Œú=Ú QÍ~°∞
=Ú#∞fl_ç ^ŒQÆ`À_ç <å =∞^Œ# Ü«Ú^Œú=ÚQÍx
u~°∞ÑüÖ’ "≥Åã≤# HÀ^ŒO_»~å=∞™êfiq∞ g∞^Œ =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ H©~#Î° qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° . #QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ Hõ#Hõãü á⁄O^Œ∞QÍ^Œ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. DH©~#Î° Ö’ ã‘`=« ∞‡ ~å=∞K«O„^Œ∞x`À Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê 'ã¨"åà◊§#∞— á⁄QÆ_Õ ã‘`«<≥·# <å á⁄O^Œ∞Å∞ QÍx II~°ã≤‰õΩ_»II
qã¨∞~°∞`«∞#flk. ~°ã≤‰õΩ_»"≥·# F u~°∞Ñü ~°Ñ¶¨∞g~å!(HÀ^ŒO_»~å=∂!) <Õ#∞ "Õ¿ã ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨"åà◊√§ H˘ã¨~°∞QÍ^ŒÜ«∂º! (x#∞flH˘OK≥=Ú KÕÜ«Ú@ <å =Ù^ÕÌâ◊ºO HÍ^Œ∞.) <å‰õΩ u~°∞ÑüÖ’ "≥Åã≤# F ~°Ñ¶¨∞g~å! (HÀ^ŒO_»~å=∂!) h=Ù QÀÑ¨Ê ~°ã≤‰õΩ_»=Ù
hÃÑ· =Ù#fl ‰õÄi"Õ∞ („¿Ñ"Õ∞) ##∞fl JÖÏ KÕ~Ú™ÈÎOk. ~å=Ú_Õ Hõ^•! ã‘`« |Ç≤Ïó ™êfig∞! <åÖ’=Ù#fl hÃÑ· ‰õÄiq∞ („¿Ñ=∞) U =∂„`«O H˘ã¨~°∞QÆ^ŒÜ«∂º! (x#∞fl
„áê}O? Jk ã¨ˆ~, WHõ["å|∞ K≥Ñ¨C ™êfig∞! <å „Ñ¨â◊flÅO>Ë "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xQÍ H˘OK≥Ü«ÚKÕÜ«Ú@HÍ^Œ∞. HÍx <Õ#∞ K≥¿ÑÊk x["Õ∞.
Hõ#Hõ=∞Ç¨ÅH©∆ ‡x ‰õÄ_»∞@ HÍ^ŒÜ«∂º! WkQÀ qÅ∞¡ÖÏ =Oy=Ù#fl <å Hõ#∞flÉÁ=∞‡Å#∞ K«∂âß"å? Wq h=Ù P
K«OII u~°∞Ñü ~åÑ¶¨∞"å! ~°ã≤Hõ! k=º„Ñ¨ÉèÏ==Ú<≥OK« â◊Hõº=∂ <å_»∞ q∞kèÅÖ’ qé˜z# t=^èŒ#ã¨∞û=O\˜qQÍ=Ù. WkQÀ <å D ‰õΩK«y~°∞Å#∞
ã≤ú~°=∞QÆ∞ ‰õÄiq∞<£ H˘ã¨~°∞KÕÜ«∞‰õΩ=∂, Ü«∞<≥ ã‘`« `å#Ü≥∞<£ QÆ=∞xOzu"å? Wq h"å<å_»∞ z„`«‰õÄ@Ñ¨~°fi`«=Ú g∞^Œ K≥Åy (nHõ∆QÍ)
=~°^Œ∞_»∞ J#fl=∂~°∞º_»∞#∞ áê_≥#∞ H©~°Î# =∞^Œ∞ƒù`«O|∞QÍ `«Ñ¨=Ú<åK«iOzu"Õ... J@∞¡ HÍ^Œ∞. D ‰õΩK«y~°∞Å#∞ ™êkèOK«∞@ WOHÍ Hõ+¨ìO
=ÚiÜ«ÚK«∞ <å^Œ∞ É’O@∞¡ qx "≥ÚÔH¯^Œ Ô~Öˇ¡_» "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! „Ñ¨Éèí∂!
F ~å=∞K«O„^•! "å_çQÍ (ã¨∞xã≤Ò« QÍ) =ÙO_Õ <å „H©QOÆ \˜ K«∂Ñ¨Ù#∞ K«∂âß"å?
~åQÆO : ~å=∞„H˜Ü«∞ Wq P <å_»∞ h=Ù =∂sK«∞_»∞ |OQÍ~°∞ ÖË_çÜ≥ÿ∞ =zÛ#Ñ¨C_»∞ P =∞$QÆ=Ú K«∂ã≤#
~°ã≤‰õΩ_» u~°∞Ñü ~°Ñ¶¨∞g~å K«∂Ñ¨ÙÅ∞ QÍ=Ù. Wq WOHÍ"å_ç J~Ú#q. WkQÀ Kå@∞# ("≥Å∞=_»∞K«∞#fl) <å
HÀã¨~°∞QÍ^Œ∞ <åÖ’x ‰õÄiq∞Å∞QÍx II~°ã≤‰õΩ_»II K≥=∞@Å [Å^èŒ∞Å#∞ K«∂zu"å? Wk h "å<å_»∞ ¿ã`«∞=Ù#∞ xi‡Oz# #∂~°∞
"≥ÅÜ«∞ h qiz# qÅ∞¡ =O\˜k QÍ^Œ∞ Ü≥∂[=ÚÅ ™êQÆ~°=Ú HÍ^Œ∞. WOHÍ JkèHõ"≥∞ÿ# h~°kè Wk.
qÅã≤Å∞¡ <å ÉÁ=∞‡Å qO_»∞¡ QÍx „Ñ¨Éèí∂! h=Ù J=bÅQÍ Y~° ^Œ∂+¨}Ïk ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ ÔQeKå=Ù. HÍx <å
K≥Åy `«Ñ¨ã¨∞ KÕ¿ã z„`«‰õÄ@yiQÍ^Œ∞ `À\˜ =∞^Œ# ãÖQÆ~°O JO`« `ÕeÔH·#k HÍ^Œ∞. Jk ^ŒQÆ`À_çk (|_»eHõ
yÅ∞H˘@∞ì <å ‰õΩK«y~°∞Å∞ QÍx II~°ã≤‰õΩ_»II HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#k) ã‘`«<≥·# <å`À á⁄O^Œ∞, P #=ÙfiÅ "ÕOHõ>~°=∞}∞x ^Õ"ÕiÜ≥ÿ∞#
"Õ∞\˜Ü≥ÿ∞ h=Ù "Õã≤# "≥∞Hõ=Ú K«∂Ñ¨ÙQÍ^Œ∞ Hõ#Hõ ãü (Hõ#Hõ=∞Ç¨ÅH©∆ ‡) á⁄O^Œ∞QÍ^ŒÜ∂« º! <å á⁄O^Œ∞ WOHÍ JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ k.
ã¨∂\˜^ŒÑ¨Êx <å Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ QÍx
QÍ@"≥∞ÿ h=Ù ¿ã`«∞=Ù QÆ\ ˜ì# [ÅkèQÍ^Œ∞
Kå@∞# <å K≥=∞@Å [Å^èŒ∞Å∞QÍx II~°ã≤‰õΩ_»II
71 72
6-37 Hõ#∞flÅ ãÖQÍ`«=Ú ¿ãÜ«∞‰õΩg∞ Hõà◊=oOK«‰õΩq∞ "À=∞#™ê
=Ú#∞fl_ç =<≥flÅ =∂@Å∞ K≥=ÙÅ Éˇ@ìHõ "åã≤ q_»∞=‰õΩq∞ "À=∞#™ê
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ *Ï˝#É’^èŒ# KÕã¨∞Î<åfl~°∞. qx `«iOK«O_ç. F =Úxfl\ ˜ ã¨∞~°Å∞ „|Ç¨‡^Œ∞ÅÔH·##∞ =ÚH˜Î ™ê^èŒ#=Ú "À=∞#™ê
=∞#™ê! áê~°‰õΩg∞ (Ñ≤é˜H˜ =Öˇ áêiáÈ‰õΩ). ÑÖ`«=Ú q_»∞=‰õΩg∞ (h Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞ "≥#∞flx "ÕOHõ@yi Ñü^ŒÅK«∞=Ú "Õã¨~°‰õΩg∞ "À =∞#™ê IIáê~°‰õΩg∞II
=^ŒÅ‰õΩ=Ú– Jx =Ù^Àƒkèã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ "Õà◊ J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê#@∞¡ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ ÉèÏ"å=∞$`«O :
U=∞=Ù`«∞Ok? F =∞#™ê! áêiáÈ`Õ h"Õ |_»∞QÆ∞ JÜ≥∞º^Œ=Ù. J@∞¡QÍHõ h ÅH∆Íºxfl F =∞#™ê! h=Ù Ñ≤é˜H˜=Öˇ Ñ¨ÖÏÜ«∞#O z`«ÎyOK«=Å^Œ∞. h=Ù ÑÖ`«=Ú#∞
KÕ~∞° = JÜÕ∞º"å... P <å_Õ h‰õΩ qt+¨`ì « Åaèã∞¨ OÎ k. t=Ùx"≥i· J~Ú# =∞#º^è∞Œ xH˜ q_»∞=‰õΩg∞ (h Ñ¨@∞ì^ÅŒ #∞ q_»<å_»=^Œ∞.Ì J\Ï¡ áêi#Ü≥∞_»Å h=Ù |_»∞QÆÜ∞≥ º^Œ=Ù
zH˜¯u"å HõO`«∞"åÔ~^Œ=Ù (K≥_çáÈ`å=Ù). J@∞¡ HÍ=Å^Œ∞. "≥#∞fl_≥·# N"ÕOHõ>Ñü<Õ (K≥_çáÈÜ≥∞^Œ=Ù). PÃÑ·# J\Ï¡HÍ‰õΩO_® h ÅH∆ÍºxH˜ KÕ~°∞= JÜ«∂º"å, P<å_»∞
h‰õΩ qt+¨ì`« Åaèã¨∞ÎOk.
^è•ºxOK«∞=Ú. "Õã¨~°‰õΩ=Ú (ÉÏ^èŒÑ¨_»=^Œ∞Ì) JO@∞<åfl~°∞
F =∞#™ê! t=Ùx "≥i· J~Ú# =∞#‡^ä∞Œ x QÆ∞iOz zOuOK«‰Ωõ =Ú. z‰õΩ¯ÅÖ’
LII áê~î°‰õΩ z`«Î=∂! ~Ú@∞Å ÑÖ`«=Ú g_»‰õΩ g∞Ü«∞<≥<£ ÉèíàÏ!! Ñ¨_≥^Œ=Ù ã¨∞=∂! <å=∂@ q#∞=Ú HõO`«∞"å~°‰õΩ=Ú (K≥_çáÈ‰õΩ=Ú). F =∞#™ê!
áêi# h"≥Ç‘Ï#=∞~Ú ÉÏxã¨ KÕ~°∞=<å_≥ Ü«∞ø^Œ∞"Õ =Ü«∞ã¨∞û Ü«∞=fi#=Ú HÍ=\˜‰õΩO_»Å=Öˇ =Óyã¨ÖÏ_»∞#"Õ ã¨∞=∂! "Õ∞à◊√§ H©à◊¥§
g∞i# â◊OÉèí∞"≥·i '=∞k— q∞OK«∞#âßOux =∞O_» *ËÜ«Ú<Õ =ã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï~Ú, áÈ`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú. HÍÅ=Ú ZÑ¨C_»∂ ã≤÷~°=ÚQÍ #∞O_»^Œ∞.
KÕ~°∞=Ú "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K≥ÃÑÊ#∞ n@∞QÆ J#fl=∂~°∞º_»∞<£. Hõ#∞Hõ F =∞#™êû! "åxx (^Õ=^Õ=Ùx) ãÖ`À+¨=Ú`À hÖ’ „Ñü+≤Oª K«∞HÀ. JO`«HOõ >Ë
~åQÆO : ^Õâò Q˘Ñ¨ÊÑ¨x ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOK«∞=Ú.
F =∞#™êû! Ü≥∞xflHõÖË `«ÅáÈÜ«∞‰õΩ=Ú ([iy# =∞Oz HÍÅ=Ú QÆ∞iOz
áê~î°‰õΩg∞"À =∞#™ê ÑÖ`«=Ú q_»∞=‰õΩ g∞ =∞#™ê =∂„`«"Õ∞ PÖ’zOK«‰õΩ=Ú). J@∞¡ PÖ’zOz x#∞fl h=Ù "≥∞ÿ=∞~°∞=‰õΩ=Ú. Hõ#fl
áêi# h"Õ |_»∞QÆÜ≥∞º^Œ=Ù KÕ~°∞=<å_Õ K≥Ñ¨Ê<≥ =∞#™ê IIáê~°°‰õΩg∞II (K«∂z#) "å\˜ QÆ∞iOz q#fl"å\˜ QÆ∞iOz ZÑ¨C_»∞ HÍHõÑ_¨ ‰» Ωõ =Ú (HõÅ`«Ñ_¨ =» ^Œ∞)Ì .
zOuOK«‰õΩ g∞ t=Ùx"≥·i z‰õΩ¯=_»‰õΩg∞"À =∞#™ê F =∞#™ê! Ñ¨ Ù _» q ∞Ö’ |^Œ ∞ ‰õ Ω Å∞ („Ñ¨ Ñ ¨ O K« O Ö’x JO^Œ i rq`åÅ∂)
HõO`«∞"å~°‰õΩ=Ú =Ü«∞ã¨∞ „ÉÏÜ«∞=ÚÅ∞ HÍ=\˜‰õΩO_»Å∞ "À=∞#™ê "≥<≥flÅ=∂ã¨=ÚÅ∞ (â◊~°^Œ$`«∞=ÙÖÏO\˜q). JqáÈ`«∂<Õ =ÙO\Ï~Ú, =∞~°Å =ã¨∂Î<Õ
Ü≥∞O>Ë"Õ∞Å∞ w_Õ HÍÅ=Ú ZÑ¨C_»∞#∞O_»^Œ∞ "À=∞#™ê =ÙO\Ï~Ú. kqÖ’#∞, Éèí∞qÖ’#∞ Ü≥∞O`«HÍÅO =ÙO\Ï=∞#flk K«∂_»=^Œ∞Ì.
ãÖ`«iOK«∞HÀ "åxx =∞#ã¨∞# ãÖ`À+¨=ÚQÍ "À =∞#™ê IIáê~°‰õΩg∞II L#flO`«HÍÅO L#fl`«OQÍ =ÙO_»∞@ÜÕ∞ `«y# Ñ¨x.
F =∞#™ê! Hõ#∞flÅ∞ HõeÑ≤ K≥eq∞ KÕÜ∞« =^Œ∞.Ì PÃÑ· Hõà=◊ à◊Ñ_¨ =» ^Œ∞.Ì =OK«#`À
Ü≥∞xflHõÖË `«ÅáÈÜ«∞‰õΩg∞ ÜÕ∞=∞~°‰õΩO_»∞g∞ "À =∞#™ê ‰õÄ_ç# =∂@Å#∞ qx "≥∂ã¨áÈ=^Œ∞Ì. hMÏºux K≥_»Q˘@∞ìHÀ=^Œ∞Ì. F =∞#™ê!
Hõ#fl q#fl"åiÖ’ <≥Ñ¨C_»∞ HÍ‰õΩÑ¨_»‰õΩg∞ "À =∞#™ê =Úxfl\ ˜ (J<åk"åÔ~·#) „|Ç¨‡k^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_® =ÚH˜Î ™ê^èŒ#=Ú XHõ¯>Ë. J^Õ
Ñ¨Ù#fl=∞ =∂™êÅ∞ Ñ¨Ù_»q∞Ö’ |^Œ∞‰õΩÅ∞ áÈ~Ú =KÕÛq "À =∞#™ê N=∞Ç¨q+¨µ‚=Ù J~Ú# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^è•ºxOK«∞@. F =∞#™ê! KåOK«Åº=Ú#∞
q∞<Àfl <ÕÅx =Ù#fl k#=ÚÖ’ g∞^Œ∞ K«∂_»‰õΩq∞ "À =∞#™ê IIáê~°‰õΩg∞II á⁄O^Œ‰õΩ=Ú.
73 74
`Õ<≥^≥zÛHõ–uÎH˜ ^•~°Éˇ\ ˜ì
6-38 <å<å q^èŒ=ÚÅ–<åˆH~°∞
=Ú#∞fl_ç n#`« Å}ÃÑ_ç– u~°∞ "ÕOHõ@Ñü
K«H¯õ \˜ "≥~· åQÆºHõ~n° Ñ≤Hõ =O\˜ H©~#Î° #∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. KÕx ÑÖ@Å‰õΩ–K≥~Ú*ÏK« ÖË~°∞ II=∂Ü«∞‰õΩII
D ãÖ™ê~°=Ú J#∞#k =∞Ç¨=∂Ü«∞. nxH˜ l‰õΩ¯=_ç# r=ÙÅ∞ rq`åO`«O P ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂Ü«∞‰õΩ Hõ@∞ì|_çáÈ~Ú ^•xg∞^Œ „Éèí=∞`À Z#fl\˜H© ^•xx ~ÀÜ«∞~°∞ D ãÖ™ê~°=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∂Ü«∞Å‰õΩ ^ŒQÆ∞Å∞H˘x „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x r=ÙÅ∞
(U=yOK«∞H˘#~°∞). ^•x ÉÏ^èŒÅ#∞Éèíqã¨∞Î#flO`«HÍÅO ~À`« Hõey<å ~ÀÜ«∞ÖË~°∞. („áê}∞Å∞) JO^Œ~°∂ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ ~À`«QÆey <å ~ÀÜ«∞`«Åz<å ~ÀÜ«∞ÖËHõ nxH˜
=∞u K≥_ç fÜ«∞QÍ P ÉÏ^èŒÅ##∞Éèíqã¨∂Î<Õ =ÙO\Ï~°∞ JO@∞<åfl~°∞. =∞i WHõ =â◊√Öˇ· ãÖK«iOK«∞K«∞<åfl~°∞. (W^ŒO`å D q+¨µ‚=∂Ü«∞ÜÕ∞.)
QÆ`º« O`«~"° ∞Õ q∞\˜? r=ÙÅ ^≥<· åºxfl áÈQ˘>Ëì N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ ^ŒÜ∞« `«ÅKåe. JO`Õ. q∞ã≤q∞ã¨ "≥∞~°Ü«ÚK«∞#fl =Úã≤_ç=∂x (=Ú+≤ì K≥@∞ì Ü≥ÚHõ¯ ) ÑÖ_»¡#∞ K«∂z,
HõOII =∂Ü«∞Å ^ŒQÆ∞Å∞K«∞ =∞uK≥_ç ~°ã¨=∞x (ÉÏQÍ ~°∞zQÍ Ü«ÚO\ÏÜ«∞x) ãÖ™ê~°Ñ¨Ù ÉÏÅÅ∞ (ãÖ™ê~°Ñ¨Ù
~ÀÜ«∞Hõ ãÖ™ê~° ã¨∞YÑ¨Ù ~À`«‰õΩ „áê}∞Öò Ü«∂=Ö’#∞#fl J*Ï˝#∞Å∞) "≥∞Å¡# *Ëii (<≥=∞‡kQÍ ^•xH˜ KÕ~°∞= JÜ«∂º~°∞).
~ÀÜ«∞^ŒÅOzÜ«Ú ~ÀÜ«∞~°∞ f~å K«∂¿ãÎ Jq fÑ≤ÑÖ_»∞¡HÍ=Ù. "å\˜ KÕ^Œ∞‰õΩ WÑ¨C_»∞ qã¨∞QÆ∞H˘<åfl
'fÜ«∞QÆ Ãã· K≥^Œ~°∞— J#fl n@∞QÆ `≥eÃÑ<£. KÕÜ«∞QÆeyO^Õ=ÚOk? ^•xfl q~°∞QÆQÆÖË~°∞. (q_»∞^ŒÅHÍÖË~°∞).
~åQÆO : PÇ≤Ïi Q˘Ñ¨Ê q+¨=Ú#∞ *ÏÅ∞"åˆ~ ã¨~Ê° =Ú#∞ |@∞ìH˘x ^•x =Å¡ „Ñ¨=∂^ŒO`≥eÜ«∞Hõ
ãÖ`À+¨=Ú`À P_»∞H˘O@∞<åfl~∞° . <åÅ∞QÆ∞k‰õΩ¯ÖÏ P áê=Ú`À P_»∞`«∂<Õ=Ù<åfl~∞° .
=∂Ü«∞Å HõQÆÑ¨_ç – =∞uK≥_ç „áê}∞Å∞
P áê=Ú Pã¨Å<≥_ç x@∂~°∞ÊÅ#∞ |∞ã¨H˘@∞ìK«∞<ÕÜ«Ú#flk. W^ŒO`å `≥Åã≤ ‰õÄ_®
~ÀÜ«∞^ŒÅOzÜ«Ú#∞ –~ÀÜ«∞QÆÖË~°∞ II=∂Ü«∞‰õΩII
g~°∞ nO\’¡Oz Éˇ·@Ñ¨_»ÖË‰õΩ<åfl~°∞.
q∞ã¨q∞ã¨ "≥∞~°∞=QÆ–"≥∞Å¡# KÕii
=Úã≤_ç=∂x Ñ¶¨Å–=ÚÅK«∂z =∞^èŒ∞~°=∞ø `Õ<≥x fã≤H˘x =zÛ XHõ HõuÎH˜ ÉÏQÍ Ñ¨\ ˜ìOz, fÜ«∞QÍ=ÙO^Œx
~°ã¨=∞x ãÖ™ê–~°Ñ¨Ù ÉÏÅ‰õΩe^≥ P Ñ¨^∞Œ <≥#· HõuÎ JOK«∞#∞ <å‰õΩ`«∞<åfl~∞° . gà◊§ "≥éá]˜ ê_»∞QÍ#∞ P Ñ¨^∞Œ <≥#· JOK«∞#∞
qã≤y KÕ^Œ∞QÆx–qã¨∞QÆ QÆÖË~°∞ II=∂Ü«∞‰õΩII ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ <å‰õΩ`«∞<åfl~°∞. D r=ÙÅ ^≥·#º`åfixfl J}K«QÆÅ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
|Å∞ q+¨"≥ÚeÔH_ç– áê=Ú |@∞ìH˘x ã¨=∞$kúQÍ ÑÖ_çx KÕ#∞=O\˜ h=Ù "åi`À<Õ =Ù<åfl, "å~°∞ P ÑÖ@ #O^Œ∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ
JÅ~°∞K«∞ #Å∞QÆ_»–<å_Õ~°∞ „Ñ¨Ü«∞uflOK«_»O ÖË^Œ∞.... Uq∞ ^Ò~åƒùQÆºq∞k `«O„_ô!
á⁄Åã≤ Ü«∂ã¨Å∂–~°∞ÊÅ∞ xQÆ∞_çOK«QÆ
`≥eã≤Ü«Ú xOHÍ–^≥eÜ«∞QÆ ÖË~°∞ II=∂Ü«∞‰õΩII
76
75
6-39 #∞=ÙfiÅ∞ l\˜ ÉˇÖÏ¡Å∞ #∞#flx zq∞flÅ∞Å∞
=Ú#∞fl_ç #∞=Ùfi\˜_çÜ«Ú#∞ lxfl #∞~°∞QÆ∞Å∞#∞
Wk =~°Ö’ H˘xfl H©~°Î#ÅÖ’ N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞xH˜ P ~ÀAÖ’¡ x"ÕkOKÕ Ü≥∞"åfi~°∞ N"ÕOHõ@Ñü ÔHé∞yOK« <å~°yOz
u#∞|O_®~åÅQÆ∞iOz J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ H©iÎOK«@O q<åfl=Ú. D H©~°Î#Ö’ H˜=fiH˜=fi #=fi #}HÕp AO_ô IIÉÏÅÅ∞II
z<åfli Hõ$+¨‚Ü«∞º‰õΩ UÜÕ∞ zé∞uà◊√§ W+¨ì"≥∂, "Õ\ ˜x P <å\˜ Ñ¨^ŒúuÖ’ QÀÃÑ=∞‡Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ù@¡Ö’ ^•K«∞‰õΩ<Õ "å~À Ñ¨\ ˜ìHõ Wã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨∞O_ô! JO>Ë <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ ã¨∞=∂! D z<åfli Hõ$+¨‚Ü«∞º Wk =~°‰õΩ z<åfli ÉÏÅ∞~°`À HõÅã≤ g^èŒ∞ÅÖ’
J#fl@∞¡. `«e¡ a_»`¤ À JÅ¡i KÕ¿ãÎ `«#∞flÅ∞ uO\Ï=Ù ã¨∞=∂! JO@∞Ok D ~ÀAÖ’¡. áê~å_»∞`«∞O_Õ"å_»∞. W"åfià◊ HÀÅÅ∞ (z#fl Hõé]Å∞) Z`«∞ÎH˘x Zyi=Ù@¡#∞
J#fl=∞Ü«∞º HÍÅOÖ’ ã¨∞O_ô! J<Õ"å~°∞. D Ñ≤Å¡"å_»∞ `À\˜ áêáê~ÚÅ`À g^èŒ∞Ö’ H˘_»∞`«∞<åfl_»∞, ã¨∞O_ô! (ã¨∞=∂)
áêˆH "å_»∞ <Õ_»∞ HÀÖÏ\ÏÅ Hõé]Å∞ Ñ¨ÙK«∞ÛH˘x =Ù@∞¡ Ñ¨QÆ∞Å Q˘\©ì AO_ô.... g_»∞ u<Õ zé∞uO@∞¡ K«∂_»O_»„~å! <åiHõ_»Ñ¨Ù =Hõ¯Å∞ (H˘|ƒi`À KÕã≤#
JO@∞<åfl~°∞. z#flz#fl aà◊§Å∞), <åx# ã¨#QÆÅ∞(<å#Éˇ\ ˜ì# â◊#QÆÅ∞), Kå~°Ñ¨Ñ¨C (™ê~°Ñ¨Ñ¨C),
LII ÉÏÅÅ`À_ç g^èŒ∞Å#∞ áêÔH_ç a_»¤_»∞ ã¨∞O_ç!! <Õ_ç^Õ `Õ<≥Å∞, K«ÔH¯~°Å∞, ¿Ñi# (QÆ_»¤Hõ\ ˜ì#) <≥~Úº, <å#Éˇ\ ˜ì# aÜ«∞º=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·#q
=Ù@¡Ö’ ^•K«∞‰õΩ<åflO. KÕi ("≥o§) P Ü«∞â’^Œ a_»¤_»H˜ *ˇ¿ÑÊ~° ã¨∞O_ô! (PÜ«∞â’^Œ
HÀÅÅ <≥uÎ L@∞¡ Ñ¨_»Q˘>ˇì#∞ ÜÕ∞=∞x K≥Ñ¨Ê=∞O^Œ∞ˆ~
H˘_»∞H˜¯ KÕ¿ÑÊ~°∞ ã¨∞=∂! H˘OÑÖ`å =Ó_çÛáêˆ~™êÎ_® JÅ¡i Ñ≤_»∞QÆ∞)
=∂eq∞ a_»¤ ~¸ Ñ≤_»∞QÆ∞=∂#º Ü«∞â’^Œ‰õΩ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£
WOHÍ"å_çˆHq∞ W+¨ì"≥∂ K«∂_»O_ç. K«H˜¯ÖÏÅ∞, J_»∞‰õΩÅ∞ (J@∞‰õΩÅ∞), ã¨xQÆ
`ÕÖˇ#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥ n@QÆ∞ #O^Œ∞x QÀÑ¨ÉÏÅ∞_Ò. Ñ¨Ñ¨CÅ∞ (Ñ¨Ù\ÏflÅ â◊#QÆÑ¨Ñ¨C), K≥é‰õΩ QÆ_»#∞ #é˜H˜ "≥∞`«Îx z#flz#fl =ÚHõ¯Å∞
~åQÆO : PÇ≤Ïi KÕã≤# ''`«∂@—— Z`≥·Î# =Ù@¡Ö’ aO^≥Å#∞ ÃÑ\˜ì P aO^≥Ö’¡ ÃÑ‰õΩ¯= (Z‰õΩ¯=QÍ)
ÉÏÅ∞Å`À g^äŒ∞ÅÖ’ ÉÏ~å_»∞ "å_»∞ xOáê=Ú. D ãÖQÆu K«Hõ¯x P Ü«∞â’^Œa_»¤ ^ŒQÆæ~° Kå\ÕÑ¨Ù "Õ¿ã~°∞ ã¨∞O_®!
HÀÅÖˇ`«∞ÎHõ =Ù@∞ì Q˘\©ì AO_ô IIÉÏÅÅ∞II *Ï„QÆ`«Î! Jhfl Hõ∆}OÖ’ =∂Ü«∞O KÕ™êÎ_»∞.
<åiHõ_»Ñ¨Ù =Hõ¯Å∞ <åx# ã¨#QÆÅ∞ WOHÍ"å_çH˜ z\˜ÉˇÅ¡=Ú, #∞=fiÅ∞ HõeÑ≤H˘\˜ì# 'QÆ∞O_»— JO>Ë ‰õÄ_® "å_çH˜
Kå~°Ñ¨Ñ¨C ^Õ<≥Å∞ K«ÔH¯~°Å∞#∞ W+¨ìO. #∞=Ùfi\˜_çÜ«∞#∞ (#∞=ÙfiÑ¨Ñ¨C W_ôÖˇ·=ÙO_»=K«∞Û#∞) JO>Ë "å_çH˜+¨ì"Õ∞.
¿Ñi# <Õ`«∞Å∞ <å#aÜ«∂ºÅ∞ #∞@¡ lxfl#∞~°∞QÆ∞Å∞ JO>Ë ‰õÄ_® "å_çH˜ „Ñ‘u. W^ŒO`å ã¨ˆ~.... D ãÖQÆu Z"åfi~°∞
KÕi Ü«∞â’^Œa_»¤‰õΩ *ˇ¿ÑÊ~°∞ ã¨∞O_ô IIÉÏÅÅ∞II (JO^Œ~°∂) , N"ÕOHõ@ÑüH˜ K≥Ñ≤Ê P~°yOÑ¨Ù KÕ~Úã¨∞ÎO>Ë... PÜ«∞#, ''H˜ÅH˜Å=∞x
#qfi JÑ¨Ç¨Ïã≤Oz<å_»∞ ã¨∞=∂!).
K«H˜¯ÖÏÅ∞ #_»∞‰õΩÅ∞ ã¨xÔQÑ¨Ñ¨CÅ∞#∞
K≥H˜¯# "≥∞`«Îx `«∂@K≥é‰õΩÅ∞#∞
ÃÑ‰õΩ¯=QÍ #∞@¡Ö’ aO^≥Å xOz# ="Õ
K«Hõ¯<≥â’^Œa_»¤‰õΩ *Ï>Ë~°∞ ã¨∞O_ô IIÉÏÅÅ∞II
77 78
=Ú#∞fl_ç 6-40 ÜÕ∞q K«∂z##∞ Ç¨Ïi ~Úxfl\Ï QÆÅ_»#∞K«∞–
z#flÑ¨Ê\˜flOz <å D â◊s~åxfl JO`å '„ÉÏÇ¨Ï‡ÅÉÏì~Ú— J<Õ"å~°∞. =∂ ÉèÏqOK«∞"å~°∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞
ÃÑ^ŒÌ"åà◊√§ K≥Ñ≤Ê# H˘xfl ''Hõ~°‡Å∞ <Õ#∂ PK«iOKå#∞, HÍx J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi ^Õ=H©#O^Œ∞#∞_≥ ^Õ=Ù_»x =∞u ^≥eÜ«Ú
áê=#∞Å∞ "å~°∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ IIJ}∞ˆ~}∞II
D H©~°Î# ##∞fl PÖ’K«#Ö’¡ Ñ¨_Õã≤Ok. Jã¨Å∞ D Ñ¨~°=∂`«‡`«`«Î fiO J~°úOHÍx
"å_» ∞ „ÉÏÇ¨ Ï ‡_≥ \ Ï¡ J=Ù`å_» ∞ ? Pk<å~åÜ« ∞ }∞x x~° O `« ~ ° O P`« ‡ Ö’ Pk <å~åÜ«∞}∞x ##Ü«∞O|∞ ^Œ=∞Ü«∂`«‡
xÅ∞Ñ¨ÙHÀx"å_»∞'„ÉÏÇ¨Ï‡_Õ— HÍ^Œ∞ áÈ...JO@∞<åfl~°∞. ÉÏ^Œ∞H˘eÑ≤# "å~°∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞
"Õ^Œ~°Hõ∆‰õΩ_≥·# "ÕOHõ@ysâ◊fi~°∞x–
ã‘II J}∞ˆ~}∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_≥·# N=Å¡Éèí∞<£ áê^Œ¿ã=‰õΩÅ∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ IIJ}∞ˆ~}∞II
„|}∞uOK«∞ "åÔ~ áÈ „ÉÏÇ¨Ï‡Å#QÆ
Ç¨Ïi<å=∞=ÚÅ#∞ ãÖ^è•ºq^èŒ∞Å<£ ã¨Å∞Ê ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÑïÑ¨Ó~°‚=∞`«∞Öˇ á⁄ „ÉÏÇ¨Ï‡Å#QÆ J}∞=}∞=Ù<å, „Ñüˆ~}∞=ÙÖ’#∂ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_≥·# (U=∂„`«O MÏmÖË‰õΩO_®
xO_çáÈ~Ú#) NÑüx....„Ñ¨}∞uOK«∞"å~°∞"À (ÉÏQÆ∞QÍ H©iOÎ K«∞"åˆ~). „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞
ÜÕ∞q K«∂z# Ç¨Ïi ~Úxfl\Ï HõÅ_»x
(„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞), P ‰õΩÅOÖ’ Ñ¨Ù\˜ì#O`«=∂„`å# HÍ~°∞.
ÉèÏqOK«∞ "å~°ÖË „ÉÏÇ¨Ï‡Å#QÆ
`« = ∞ ã¨ O ^è • ºk HÍ~° º „Hõ = ∂ÅÖ’ x~° O `« ~ ° O NÇ¨ Ï i <å=∞=Ú#∞
Pk<å~åÜ«∞}∞ ##Ü«∞O|∞ ^Œ=∞Ü«∂`«‡ [Ñ≤OK«∞"åix, ÑïÑ¨Ó~°‚=∞`«∞Öˇ·# (=∞#ã¨ûO`å Ç¨Ïi`À xO_ç# =∞Ç¨`«∞‡Å∞)
ÉÏ^Œ∞H˘Å∞Ñ¨Ù"åÔ~ „ÉÏÇ¨Ï‡Å#QÆ "åi<Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ JO\Ï~°∞. Ç¨Ïi =∞O„`«=Ú`À ‰õÄ_ç# "Õ^Œáê~åÜ«∞}=Ú
`ÕII "Õ^Œ~°Hõ∆‰õΩ_≥·#\˜ì "ÕOHõ>Ëâ◊√ KÕã¨∂Î Ç¨Ïi Éèí‰õΩÎÖˇ·#"å~°ÖË „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞. ÉèíH˜ÎÖËx"å_»∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞ HÍ_»∞.
áê^Œ¿ã=‰õΩO_˘Hõ¯_Õ „ÉÏÇ¨Ï‡_»#QÆ <å_»∞ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞ K≥ÑÊ≤ #@∞¡, WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ÖË_x» ãÖ^ÕÇÏ¨ =ÚÖËH,õ Ü≥∞O^≥<· å
J#fl=∂~°∞ºx H©~°Î# =∂ÅÑ≤Oz Ç¨ÏiÜÕ∞ HõÅ_»<Õ "å_Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞. J@∞¡ ÉèÏqOK«x"å_»∞ „ÉÏÇ¨Ï‡_Õ HÍ^Œ∞.
=∞x+≤<≥·ux HÍ‰õΩO\˜ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞O_»∞ ^Õ=H©#O^Œ#∞_≥·# NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«º#∞, ÉèíQÆ=O`«∞_»x =∞#ã¨∞û# #=∞‡HõOQÍ
~åQÆO: N~åQÆO xÅ∞Ñ¨ÙH˘#fl"åˆ~ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞ XHõ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_çH˜ Ñ¨Ù\˜#ì O`« =∂„`å# „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞
J}∞ˆ~}∞ ÑïÑ¨Ó~°‚_≥·# N=Å¡Éèí∞x HÍ^Œ∞.
„|}∞uOK«∞ "å~°∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ IIJ}∞ˆ~}∞II Pk<å~åÜ«∞}∞_≥·# ^Õ=^Õ=Ùx, J#Ü«∞O|∞ (ZÅ¡Ñ¨C_»∞) `«=∞ P`«‡Ö’
Ç¨Ïi<å=∞=ÚÖ<≥ ãÖ^è•ºk q^èŒ∞ÖÁ#iOK«∞– ÉÏ^Œ ∞ H˘eÑ≤ # "å~° ∞ (ÉÏQÆ ∞ QÍ <å@∞H˘x# "åˆ ~ ) „ÉÏÇ¨ Ï ‡}∞Å∞ Jx
ÑïÑ¨Ó~°‚=∞`«∞Å∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ Ñ≤Å∞=^Œy#"å~°∞."Õ^Œ~°Hõ∆‰õΩ_≥·# N"ÕOHõ>yiÑü Ü≥ÚHõ¯ áê^Œ¿ã=‰õΩ_≥·#"å_Õ
Ç¨Ïi=∞O„`«"Õ^Œáê~åÜ«∞}∞Å∞ Ç¨ÏiÉèíH˜Î „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞. J@∞¡QÍHõ XHõ [O^èºŒ O "ÕãH≤ ˘x, J_»É¤ Á\’ì, xÅ∞=Ù ÉÁ\’ì ÃÑ@∞ìH˘<Õ,
Ñ¨~°∞Öˇ·#"å~°∞"À „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ IIJ}∞ˆ~}∞II Ñ≤ÅHõ^è•~°∞Å∞ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞HÍ^Œ∞.... „ÉÏÇ¨Ï‡}‰õΩÅã¨∞úÅ∞ JO`Õ......
79 80
6-41 JO^Œ =∞kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú <≥·Hõº=ÚÅ∞
=Ú#∞fl_ç á⁄O^Œ∞ ÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú ÉÁÅÜ«∞Å∞HõÅ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î#Ö’ 'qÉèíH˜Î—x |\˜ì H©~°Î# ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ JO^Œ=ÚÅ∞ ÉÁO^Œ∞Å∞#∞ #Å~° #kèHõ=Ú¿ãÜ«Ú
=∂iáÈ`«∞Ok '=ÅÑ¨ÙÅkèH=õ Ú ¿ãÜ«Ú "≥É· =íè =ÚÅ∞— J<Õ Ñ¨Åq¡ x K«∂_»O_ç. =ÅÑ¨ÙÅ∞ <≥O^Œ∞ #~°∞^ŒQÆ∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√ Hõ$Ñ¨Å∞ II=ÅÑ¨ÙII
"≥·Éèí==ÚÅ#∞ JkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú#∞ – J=Ù`«∞Ok „Ñ¨^äŒ=∂ qÉèíH˜Î`À JO>Ë „¿Ñ=∞Å∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
"≥É· ’è QÍÅ#∞ ÃÑOK«∞`åÜ«∂? HÍ<ÕHÍ^Œ∞. '=ÅÑ¨ÙÅ#∞ "≥É· =íè =ÚÅ∞ JkèH=õ Ú ¿ãÜ«Ú— F =∂#=ÙÅ~å! "≥·Éèí==ÚÅ∞ (ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞) =ÅÑ¨ÙÅ#∞ („¿Ñ=∞Å#∞)
– Jx kfifÜ«∂ qÉèíH˜Î LÑ¨Ü≥∂y¿ãÎ... "≥·Éèí==ÚÅ∞ „¿Ñ=∞Å#∞ ÃÑOK«∞`å~Ú Jx JkèHõ=Ú KÕ™êÎ~Ú. `«ÅáÈ`«Å∞ (J^ÕÑ¨xQÍ zOuOKÕ =∞#ã¨Î`«fiO) `«ÅÑ¨ÙÅ#∞
J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. <Õ#∞ Ñ¨^ºŒ OÖ’ ‰õÄ_® W^Õ ^èÀ~°}˜ #=ÅOaèOKå#∞. QÆ=∞xOK«O_ç. (PÖ’K«#Å<Õ) JkèHõ=Ú KÕ™êÎ~Ú. (WHõ P zO`«‰õΩ JO`Õ =ÙO_»^Œ∞).
ÉèÏ"å=∞$`«O *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«^Œ=O_ç. HÀiHõÅ∞ f~°Háõ È`Õ Jq HÀÑ¨=Ú#∞ `«ÑÊ¨ Hõ JkèH=õ Ú ¿ãÜ«Ú#∞. `«=∞HõO|∞Å∞
("≥∞ÿ=∞~°Ñ¨Ù K≥O^Œ∞ ã¨fiÉèÏ==Ú) `åÑ¨=Ú#∞ (q~°Ç¨Ï"Õ^Œ##∞) JkèHõ=Ú KÕÜ«Ú#∞.
`ÕII =ÅÑ¨ÙÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú#∞ "≥·Éèí==ÚÅ∞ WHõáÈ`Õ UÑ¨~Ú# "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ#∞ (JkèHõ"≥∞ÿ# "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ#∞) U=∞#=Öˇ#∞? Jq
`«ÅÑ¨ÙÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú#∞ `«#^Œ∞ zO`« HÀÑ¨=Ú#∞ áêÑ¨=Ú#∞ Ô~O\˜h ÃÑOK«∞`å~Ú Hõ^•!
JO^Œ=ÚÅ∞ á⁄O^Œ∞Å∞#∞ ¿ãÜ«Ú Jq∞`«=∞<≥#∞ =∞#fl#Å∞ (XHõ =ºH˜ÎH˜ =∞#q∞KÕÛ Q“~°= =∞~åº^ŒÅ∞) =∞zÛHõ#∞ JkèHõ=Ú
JÅ~° ''"ÕOHõ>Ëâ◊√x Hõ$Ñ¨—— J#fl=∞Ü«∞º. KÕÜ«Ú#∞. ("åi`À =∞# K«#=Ù#∞ ÃÑOK«∞`«∞Ok) ''WK«ÛÅ∞ JkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú<£
~åQÆO : N~åQÆO D~°ã=¨ ÚÅ∞——... JO>Ë... D ~°ã=¨ ÚÅ∞ (D~°¬ºÅ∞) WK«ÛÅ∞ (HÀiHõÅ#∞) JkèH=õ Ú
=ÅÑ¨Ù ÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú "≥·Éèí==ÚÅ∞ ¿ãÜ«Ú#∞. WHõáÈ`Õ, ÃÇÏK«ÛiOK«=Åã≤# ‰õÄ@=ÚÅ#∞ (ãÖ|O^è=Œ ÚÅ#∞) JkèH=õ Ú
`«ÅÑ¨Ù ÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú `«ÅáÈ`«Å∞ II=ÅÑ¨ÙII KÕ™êÎÜÕ∞... D =∞zÛHõÅ∞ =∞iÜ«Ú WK«ÛÅ∞.. P ‰õÄ@=ÚÅ#∞ ÜÕ∞=∞#=Öˇ<À
`≥eÜ«Ú@ÖË^Œ∞.
HÀÑ¨ =∞kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú QÀiHõÅ∞
SHõº=ÚÅ∞ (XHõ\ ˜QÍ J~ÚáÈ=@O) JO^Œ=Ú#∞ JkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú#∞.
`åÑ¨ =∞kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú ^Œ=∞HõO|∞Å∞
''á⁄O^Œ ∞ Åkè H õ = Ú ¿ãÜ« Ú <£ á⁄ÅÜ« ∞ Å∞Hõ Å ∞——– JO>Ë . . á⁄ÅÜ« ∞ Å∞Hõ Å ∞
HÀÑÖ|∞ `åÑÖ|∞ QÆ∂_» #kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú
(„Ñ¨ } Ü« ∞ HÀÑ¨ = ÚÅ∞) á⁄O^Œ ∞ Å<£ Jkè H õ = Ú ¿ãÜ« Ú #∞ (Hõ Å ~ÚHõ Å #∞,
ÜÕ∞Ñ¨~Ú# "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ <Õ=∞O^Œ∞<Õ II=ÅÑ¨ÙII
ãÖÉè’QÆ=ÚÅ#kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú#∞). J~Ú`Õ... Ü≥∞O^Œ∞<£ (Ü≥∞Hõ¯_≥·<å ã¨ˆ~)
=∞zÛ HõkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú =∞#fl#Å∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨Å∞ (^ŒÜ«∞, "å`«ûÅº=ÚÅ∞) =ÙO>Ë... Jq JO^Œ=ÚÅ#∞
~ÚK«ÛÅkèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú h~°ã¨=ÚÅ∞ á⁄O^Œ∞Å#∞ Ô~O\˜h `«Ñ¨ÊHõ =$kú KÕ™êÎ~Ú.
=∞zÛHõÅ∞ xK«ÛÅ∞#∞ =∞QÆ∞_» #kèHõ=Ú ¿ãÜ«Ú
<≥K«ÛiHõ ‰õÄ@=ÚÅ <Õ=∞O^Œ"Õ∞ II=ÅÑ¨ÙII
81 82
6-42 =<≥flÅ <å}˜=Ú`≥Î=Ú =O\˜k `«#áÈeHõ
=Ú#∞fl_ç "≥<≥flÅ ™ÈQÆ =O\˜k qO`«ÉèÏ==Ú
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ Ñï}Ü«∞=∂_ç H˘`«Î ÃÑo¡‰Äõ `«∞~°∞`À áê@∞ ~Úxfl\Ï N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚOux>Ëì ‰õÄ_çuq
`«~°eáÈÉ’`«∞<åfl_»∞. `˘e<å\˜ a_çÜ«∞O`À ã≤QÆ∞æÑ¨_»∞`«∞<åfl_»∞ Nx"åã¨∞_»∞. =Ù#flu "≥∞K«Û=Ü«∂º ~¸ "˘Ü«∂º~°=Ú IIH˘=∞‡‰õΩII
Ñ¨Ù`«_Î Éç Á=∞‡ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ K«H¯õ ^Œ#O =i‚OK«@O ™ê=∂#∞ºÅ=Å¡ JÜÕ∞º Ñ¨xÜÕ∞<å? ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ P<å\˜ #= =^è∂Œ =~°∞Å#∞ ÉèÏqOz =^è∞Œ =Ù `«~Ñ° Ù¨ # <åÅ∞QÆ∞ F Nx"å™ê! D H˘=∞‡‰õΩ (Ü«Ú=uH˜) h=Ù W>Ëì ÃÑO_ç¡H˘_»∞ÔH· =zÛuq.
=∞Oz =∂@Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. [QÆ<åfl^èŒ∞<Õ ÜÕ∞=∞x =∞O^Œeã¨∞Î<åfl~À K«∂_»O_ç. W=Ú‡Å (WO`«Ü≥∞‰õΩ¯=QÍ) ã≤QÆ∞æ=_»Hõ (a_çÜ«∞Ñ¨_»‰õΩO_®) ~¸ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞
''W=Ú‡Å ã≤QÆ∞æ=_»Hõ (WO`«QÍ a_çÜ«∞Ñ¨_»Hõ) ÜÕ∞Å∞HÀ =Ü«∂º! =∂ J=∂‡~Úx—— ÜÕ∞Å∞HÀ=Ü«∂º (ã‘fiHõiOK«=Ü«∂º!)
JO@∞<åfl~°∞. WOˆHO K≥Ñ¨Ê#∞? F „Ñ¨Éèí∂! D á⁄Åu (`«~°∞}˜) K«Hõ¯^Œ#=Ú Ñ¨Ù`«Î_ç =O\˜k (|OQÍ~°=Ú
=O\˜k). D"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú Q˘Ñ¨Ê z„`«HÍ~°∞_»∞ "Õã#≤ z`«~Î ∞° =Ù =O\˜k. HÀ=∞Å"≥∞#ÿ
HõOII ''H˘=∞‡‰õΩ ÃÑO_çe H˘_»∞ÔH·
D"≥∞ ^ÕÇÏ¨ =Ú „H˘OQ˘`«Î "≥∞é∞Ñ¨Ù`À "≥∞éÜ«ÚK«∞#flk. D"≥∞Ü≥ÚHõ¯ ã≤OQÍ~°=ÚÅ#∞
™⁄=Ú‡QÆ=zÛuqÜÕ∞Å∞ ã¨∞^Œu =ÚiÜ«∞QÆ<£ z`«ÎyOK«=Ü«∂º (`«ÅK«=Ü«∂º!)
W=Ú‡Å ã≤QÆ∞æ=_»‰õΩ =∂ D"≥∞ f~°∞ á⁄Å∞"≥·#k (q^è•#=Ú XÑ¨C J~Ú#k). Jk HÀ=∞Å"≥∞ÿ#
~°=∂‡!—— J#flÜ«∞º Ñ≤eK≥ ~år"å‰õ∆Ω<£ Ñ¨Ó=ÙfÔQ=O\˜k. D"≥∞ ˆ~Hõ (u#fl^Œ#=Ú), "åqi ÃÑ·_ç ã¨ÖÏHõ=O\˜k (JO>Ë..
~åQÆO : =ÚMÏi L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞ Hõg∞‡ =O\˜k). D"≥∞#∞ xÅ∞"≥ÖÏ¡ QÆ=∞xOz`Õ
H˘=∞‡‰õΩ hq>Ëì ÃÑO_ç¡ H˘_»∞‰õΩ"≥· =zÛuq ÖË `« z QÆ ∞ ~° ∞ =O\˜ =∞$^Œ ∞ "≥ · # HÀ=∞e. F ^Õ = ^Õ "å! *ÏQÆ ∞ KÕ Ü « ∞ Hõ "Õ "Õ Q Æ
W=Ú‡Å ã≤QÆ∞æ=_»Hõ ÜÕ∞Å∞HÀ=Ü«∂ IIH˘=∞‡‰õΩII (Juj„Ñ¶¨∞=ÚQÍ) D"≥∞ qÖÏã¨=ÚÅ#∞ QÆ=∞xOK«=Ü«∂º!
F [QÆ<åfl^ä•! D"≥∞ áÈeHõ, nÑ≤ÎOK≥_ç P}˜=Ú`«º=Ú (QÆ∞O„_»\ ˜ K«Hõ¯\˜
Ñ¨Ù`«Î_ç =O\˜k ~¸ á⁄Åu K«Hõ¯^Œ#=Ú
=Ú`«º=Ú) =Öˇ#∞#flk. D"≥∞ ÉèÏ==Ú, "≥<≥flÅ™ÈQÆ (n~°…"≥∞ÿ# "≥<≥flÅ) =O\˜k.
z`«Î~°∞=Ù =O\˜k q∞Oz# ~°∂Ñ¨=Ú
Wxfl q^èŒ=ÚÖˇ·# qt+¨ª`«Å∞#fl D [=fixx h=Ù W>Ëì (ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ) ‰õÄ_çuq
„H˘`«Î "≥∞é∞QÆ∞=O\˜k HÀ=∞ÅÑ¨Ù ^ÕÇ¨Ï=Ú
(á⁄Okuq). F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D"≥∞ "˘Ü«∂º~°=Ú (™œ‰õΩ=∂~°º=Ú#∞) h=Ù
z`«ÎyOK«=Ü«∂º ~¸ÔH ã≤OQÍ~°=Ú IIH˘=∞‡‰õΩII
L#fl`«=ÚQÍ "≥∞K«∞ÛHÀ=Ü«∂º! D"≥∞##∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù=∞Ü«∂º!
Ñ¨Ó=ÙfÔQ=O\˜k á⁄Å∞ÃÑ·# DÔH f~°∞
"åqi Éˇ·_ç ã¨ÖÏHõ =O\˜k ˆ~Hõ
™È= zQÆ∞~°∞=O\˜k K«∂z`Õ#∞ xÅ∞"≥ÖÏ¡
"Õ"ÕQÆ K«∂_»=Ü«∂º ~¸ qÖÏã¨=Ú IIH˘=∞‡‰õΩII
83 84
6-43 a`«ÎÅ∞<åfl_»#∞‰õΩˆ~ Ñ¨$käqÖ’ a#fl"å_»∞
=Ú#∞fl_ç =∞`«∞ÎÖˇ·=Ù#fl"åi =∞_ç~ÚOpx
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# `«H˜¯# ^Œâß=`å~° H©~°Î#Å=Öˇ Wk‰õÄ_® zuÎ}˜ "å_»#‰õΩˆ~ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞
Ü≥∞`«∞ÎHõ ~¸ˆ~_»∞ Ö’HÍÖËbx IIUg∞II
#~°‡QÆ~°ƒùOQÍ, HÍã¨Î uHõ=∞HõÃÑ>ËìkQÍ<Õ =ÙO@∞Ok. Jã¨Å∞ Ñ¨Å¡q ‰õÄ_® J~°÷O
HÍ"åÅO>Ë Hõ+¨ìÑ¨_®eûO^Õ. ''Ug∞##‰õΩˆ~ Ü≥∞Ñ¨C_»∞ g∞~°∞—— Jx JO@∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
WO`«=~°‰õÄ `ÕeˆH... ''QÍq∞_ç Ü≥ÿ∞ HÍeã¨#fl QÆ^Œbx a_»¤_»∞——... JO>Ë ÜÕ∞q∞\˜? F J=∞‡ÖÏ~å! g∞s tâ◊√=Ù#∞ ÜÕ∞g∞ J#‰õΩ~ˆ (J#=^Œ∞)Ì . ZÑ¨C_»∂ J#=^Œ∞.Ì
ZO^Œ∞HõO>Ë g_»∞ ''QÍq∞_çÜ≥ÿ∞ HÍeã¨#fl QÆ^Œbx a_»¤_»∞—— („âı+¨µª_≥· D tâ◊√=Ù `«#
<Õ#∞ WÖÏ ÉèÏqOKå#∞... ''F J=∞‡ÖÏ~å! QÍq∞_çÜ∞ÿ≥ („âı+µ¨ _ª )·≥ D a_»_¤ ∞» (tâ◊√=Ù) ''HÍÅ∞—— [QÆkfiMÏº`«"≥∞ÿ# ''QÆ∞~°∞Î—— QÍ HõeyÜ«Ú<åfl_»∞. `«#HÍe ÉÁ@#„"ÕÅ∞#∞
HÍeã¨#fl (HÍÅ∞ `«# QÆ∞~°∞ÎQÍ) Hõ^ŒÅ∞K«∞<åfl_»∞. D tâ◊√=Ù `«# HÍe ÉÁ@#„"ÕÅ∞ <À\˜Ö’ =ÙOK«∞H˘x p‰õΩ`«∂ =∞é˜]P‰õΩÃÑ· Ñ¨=oOz h~°kèÖ’ `Õe# N~°OQÆ tâ◊√=Ù
<À\˜Ö’ Ü«ÚOK«∞H˘x ^•xx p‰õΩ`«∂ [QÆkfiMÏº`«∞_≥·<å_»∞. g_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡.—— D`«_Õ ã¨∞=∂!)
á⁄Åã‘##‰õΩˆ~ á⁄ky ~ÚO^Œ~°∞#∞QÆ∂_ç WO`«=∞Ok XHõ¯>ˇÿ g_»∞
HõOII ''J#‰õΩÔ~ ÜÕ∞g∞ g∞~°Å∞ á⁄Å∞ã¨∞Å∞#fl"å_»∞ Jx J#HõO_Õ (=∞`åûº=`å~°=Ú). =ÙeH©`Å« nã¨∞Hõ=Ù#fl ÉÏÅ∞x
q#∞uOK≥_ç 'HÍeã¨#fl a_»¤_»∞— Hõ^Œ>Ë!!—— – ÉèÜí ∞« =Ú`À `«#`«Å Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í `«#Ö’xH˜ fã≤H˘#fl ÉÏÅ∞_»∞ (`åÉËÅ∞ Pq^èOŒ QÍ
Ñ¨xQ˘x áê_≥#∞ J#flÜ«∞ KÕã¨∞ÎOk. J#QÍ ‰õÄ~å‡=`å~°∞_»∞). Ñ¨Å∞Hõ_»#‰õΩˆ~ |Å∞"≥∂~°`ÀÑ¨ÙQÀÑ≤ – g_»∞
=∞# ''"ÕOHõ_≥—— ^Œâ◊q^èŒ=ÚÅ =∂^èŒ=Ù_»<≥~å. =∂@ÖÏ_»_»∞ J#HõO_Õ... ÃÑ^ŒÌ=¸u=Ù#fl HÀÑ≤+≤ìÜ≥ÿ∞#"å_»∞ (=~åÇ¨Ï`å~°=Ú).
`«ÅH˜ ã≤aƒu Q˘x `«(h^Œ)Å~°=∞‡ a_»¤_»∞. ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# `«# PHõ$uH˜ ã≤QÆ∞æÑ¨_ç
~åQÆO : Éèˇ·~°q D a_»_¤ ∞» `«h^ŒÅ~°=∂‡! (Juâ◊~ÚOz#"å_»=∂‡! J#QÍ #~°ãO≤ Ç¨Ï ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞).
U g∞# #‰õΩˆ~ Ü≥∞Ñ¨C_»∞ g∞~°∞ `«~°∞"å~Ú <åÅ∞QÆ∞ J=`å~°=ÚÅ∞ WÖÏ =i‚OK«|_®¤~Ú. J_çw##‰õΩˆ~
QÍq∞_çÜ≥ÿ∞ HÍqã¨#fl QÆ^Œbx a_»¤_»∞ IIUg∞II Pã¨ n~°^Œ#‰õΩˆ~ – Ü«∂zOKå_»#=^ŒÌ=∂‡! g_ç Pâ◊‰õΩ JO`«∞ÖË^Œx J#HõO_Õ
á⁄Åã‘ ##‰õΩˆ~ á⁄ky ~ÚO^Œ~°∞ QÆ∂_ç („u[QÆ=ÚÅ <å„Hõq∞Oz# "å=∞#∞_»∞). Hõ_y» K«Å=∞iÜ≥∞ÿ QÍã≤É\ˇ xì© – =∞`«û~°=Ú
Hõey#"å_≥· ÉÏ^èÃŒ Ñ\˜<ì å_»∞ (Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞). [_»Å∞#fl=#‰õΩ~ˆ [##∞`«∞_ô tâ◊√=Ù
=ÙeH˜ `«Ånã¨∞Hõ =Ù#fl ÉÏÅ∞x – g_» ∞ [_» Å ∞ ^è Œ i Oz#"å_» # =^Œ ∞ Ì [#∞ÅKÕ H© i Î O K« | _ç # \˜ ì tâ◊ √ =Ù
Ñ¨Å∞Hõ _»#‰õΩˆ~ |Å∞"≥∂~°`ÀÑ¨Ù QÀÑ≤ (N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞). Hõ_»∞ ^Œ∂s y~°∞Å‰õΩ QÆ=∞xOz a_»¤_»∞ – QÀÑ≤HõÅ ~åHõ#∞
`«ÅH˜ ã≤aƒuQ˘x `«(h^Œ) Å~°=∞‡ a_»¤_»∞ IIUg∞II QÆ=∞xOz QÀ=~°ú# y~°∞ÅÖ’ ^•y "åiÔH· HÍÑ¨ÙHÍâß_ô a_»¤_»∞ (NHõ$+¨µ‚_»∞).
J_çw ##‰õΩˆ~ Pã¨ n~°^Œ#‰õΩˆ~ `«~°∞"å~Ú Ô~O_»∞ J=`å~åÅ∞ WÖÏ =i‚OK«|_®¤~Ú. a`«ÎÅ∞<åfl_»#‰õΩˆ~
Hõ_»y K«Å=∞iÜ≥ÿ∞ QÍã≤Éˇ\ ©ìx Ñ¨$kèqÖ’<£ Ñ≤#fl"å_»∞ – g_»∞ kQÆO|i Jx #=fiHõO_»=∂‡! Ñ¨$kèfiÖ’
[_»Å∞#fl =#‰õΩˆ~ [##∞`«_ô tâ◊√=Ù J=`«iOz#"åiÖ’ Ñ≤Å"¡ å_ô`_« Õ (|∞^ŒÉú Qíè "Æ å#∞_»∞). =∞`«∞ÖÎ =·ˇ Ù#fl "åi =∞_ç~ÚOpx
Hõ_»∞ ^Œ∂s y~°∞Å‰õΩ QÆ=∞xOz a_»¤_»∞ IIUg∞II =∞kOz# ^Œ∞~å‡~°∞æÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂¿Ñ"å_»∞ (Hõe¯ J=`å~°=Ú). zuÎ}˜ "å_»#‰õΩˆ~
N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ Ü≥∞`«∞ÎHõ ~¸ˆ~_»∞ Ö’HÍÅ<Õbx – "≥ÚO_ç"å_»#HõO_»=∂‡! g_»∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. L#fl`«∞_≥·# D ~åA ã¨=∞ã¨ÎÖ’Hõ=ÚÅ#∞ ÑïáêeOK«∞#∞.
85 86
6-44 [ÅkèHõ#º `«# ã¨~åfiOQÆO|∞Å
=Ú#∞fl_ç Ñ≤ez x#∞fl x@∞ ÃÑ#y#k
''Ñ¨ÙO_»sHÍ‰õΩ∆ _≥#· Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Úx`À ™êfig∞! WHõ h HÀÑ¨`åáêÅ∞ K≥Å=¡ Ü«∂º! JÅ=ÚHõ N "≥OHõ\ÏkèÑ¨ x#∞ ~°u–
ZO^Œ∞HõO>Ë x#∞fl K«∂z WOk~å^Õq #e (Ü≥∂QÆº=ÚQÍ) #qfi#^ŒÜ«∂º!—— <≥Åq∞ h =Ù~°OÉˇH˜¯#k IIJÅ∞HõÅ∞II
JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P [ÅkèHõ#º(™êQÆ~°Ñ¨Ù„uHõ) x#∞fl `«# ÉèÏ"å=∞$`«O :
ã¨fiÜ∞« O=~°=Ú#‰õΩ Ñ≤ez ÃÑ#"Õã∞¨ ‰õΩáÈ~ÚO^Œ@. P<å\˜#∞Oz Hõ}∆ "≥∞<ÿ å ™êfiq∞x Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=Ú_»"≥·# F NÇ¨Ïs! WHõÃÑ· h JÅ∞HõÅ∞ (HÀÑ¨=ÚÅ∞) K≥Å¡=Ü«∂º!
g_»Hõ PÜ«∞# =Ù~°=Ú<≥H˜¯ (PÜ«∞# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl Jkè+≤ìOz Ö’HÍÅ#∞ ZO^Œ∞HõO>Ë WOk~å^Õq (NÅH˜∆ ‡) x#∞fl K«∂z#k #qfi#k (Ü≥∂QÆº=ÚQÍ
Ñïáêe™ÈÎO^Œ@. ÉèíàÏ! #qfi#k). x#∞fl `«# ã¨fiO`«O KÕã≤H˘x#k.
`«~°Å=ÚII
"Õ^=Œ ∂`« ("Õ^=Œ ÚÅ∞ H©iOÎ K≥_ç [#x) Ü≥∞ÿ # PkÅH˜∆ ‡ "≥∂Ç¨Ï# Hõ=∞ÅO|∞#
JÅ∞HõÖˇÅ¡#∞ K≥Å¡"À Ç¨Ïi JK«∞º`å! #oh^äŒ"å! [xOz x#∞fl "Õã≤#k (=iOz#k). JO^Œ∞KÕ`« `«# JÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ P ^≥ã¨
ÅÅ# WOk~° #"≥fi<À =∞^èŒ∞~°O|∞QÍ x#∞ EK«∞K«∞<£ (h=Ù ZHõ¯_» =ÙO>Ë JHõ¯_») Kåz q∞H˜¯e ™ê#∞‰õÄÅÜ≥ÿ∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞#flk.
[ÅkèHõ#ºHõ Ñ≤ÖˇÛ xxfl@∞ K«Hõ¯QÍ ÃÑ#"≥·K≥~å
Ü≥∞Åq∞ "ÕOHõ@~åÜ«∞! h=Ù~°"≥∞ÔH¯~åÜ«∞<≥ J#flÜ«Ú<£. ã≤i (ã≤~∞° Å#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ P `«e)¡ `«# Hõ#∞flÅ#∞ hÃÑ· kQÆÉ’ã≤#k (ÃÑ#· ∞Oz
„HÕ^Œ‰Ωõ K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ qãïÎ OÑ¨*ãË #≤ k). P Hõ#∞flÅ∞ zO`å=∞}∞Å∞ (HÀi# HÀÔ~¯Å#∞
n~°∞Û k=º=∞}∞Å∞). P N^Õq J~°∞^ŒQÆ∞ (JÑ¨Ó~°fi"≥∞ÿ#) `«# =~°^ŒÇ¨Ïã¨Î=Ú`À h
JÅ∞HõÅ∞ K≥Å¡=Ù Ç¨ÏiÑ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ áê}©„QÆÇ¨Ï=Ú KÕã≤ h`À =∞^èŒ∞~°=ÚQÍ =∂\Ï¡_ç#k.
#e xOk~° h`À #qfi#k IIJÅ∞HõÅ∞II
PkÅH˜∆ ‡ "≥∂Ç¨Ï# Hõ=∞ÅO|∞# [ÅkèHõ#º (™êQÆ~°Ñ¨Ù„uHõ) Ü≥ÿ∞# P N=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ x#∞fl PÇ¨fixOz, x#∞fl
"Õ^Œ=∂`« x#∞ "Õã≤#k `«# ã¨~åfiOQÆ=ÚÅ∞ `å‰õΩ#@∞¡ ÃÑ#"Õã≤ H˘x#k. P ^ÕqH˜ h=x# JO`«„Ñ‘u. F
P^≥ã¨ hÃÑ· #ÉèíÜ«∞Ç¨Ïã¨Î=Ú#∞ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! JÅ=ÚHõ (ÃÑH· ˘x) x#∞fl, Ü≥∞Åq∞ (ãÖ`À+¨=Ú`À) h =Ù~°OÉˇH¯˜ #k
™ê^Œ~°=Ú# QÆ_»∞ Kåz#k IIJÅ∞HõÅ∞II (h Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ‘~î°=Ú#kè+≤ìOz#k). WHõ P `«e¡H˜ J_Õ¤=ÚOk ™êfig∞!
ã≤i `«#Hõ#∞flÅ zO`å=∞}∞Å#∞
á⁄i hÃÑ· kQÆÉ’ã≤#k
=~°^Œ Ç¨Ïã¨Î=Ú# =ÅK≥~Ú =@∞ìHõ
J~°∞^Œ∞QÆ x#∞=∂\Ï_çOz IIJÅ∞HõÅ∞II
87 88
6-45 HõÅ¡ÖÏ_ç QÆ∂| ~ÚÅ∞¡ÔQ·H˘#∞ QÆ^ŒÌ [OÑ≤#
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞Å¡QÍQÆ QÀÑ¨HÍ_» "≥O^Œ∞"Àuq
HÀáê"ÕâßÅ`À TyáÈ`«∂ `«#â◊„`«∞=ÙÅ#∞ xOkOKÕ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°g ~Úe¡^≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~¸ hg∞k áê@Å∞
„Ñ¨`«ºHõ∆=∞=Ù`«∞<åfls H©~°Î#Ö’. `«# W+¨ì^Õ=`«Öˇ·# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞, N~å=Ú_»∞, [Å¡# ^Œ∂+≤OK«∞ â◊„`«∞ ãÖÇ¨ÏiOÑ¨"Õ II#~°ã≤OÇ¨ÏII
NHõ$+¨µ‚_»∞ =∞iÜ«Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞#‰õΩ `«# #"≥∂"åHõ=ÚÅ#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ "åix ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÜÕ∞q∞ „áêi÷ã¨∞Î<åfl~À q#O_ç. `«# â◊„`«∞=ÙÅ#∞ ã¨~°QÆ∞# ("ÕQÆOQÍ) ãÖÇ¨ÏiOK«"Õ F #~°ã≤OÇ¨! N~å=∂! NHõ$ëê‚! N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h‰õΩ #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞.
Jx "Õ_»∞H˘O@∞<åfl~°∞. x#∞fl u\˜ì<å_»x h ÉÏ= 'tâ◊√áêÅ∞x— K«Oáê=Ù P<å_»∞. ã¨~°QÆ∞ ("ÕQÆ=ÚQÍ) h=Ù <åâ◊„`«∞=ÙÅ#∞ ãÖÇ¨ÏiOK«=Ü«∂º!
h ^•ã¨∞x J==∂#ÑïKå_»x 'HÍâ◊ºÑ¨Ùx— ãÖÇ¨ÏiOKå=Ù. JÉ^•ÌÖÏ_ç QÆ∞_»¡QÆ∂| P <å_»∞ h ÉÏ= (h"Õ∞#`«Î H˘_»∞‰õΩ) J~Ú# tâ◊√áêÅ∞_»∞ h ^Õfi+¨=Ú`À
WÅ∞¡ HÍ*Ëã#≤ QÆ^#ÌŒ ∞ K«Oáê=Ù. =∞i<Õ_∞» <åâ◊„`«∞=ÙÅ<≥O^Œ∞‰õΩ K«OÑ¨=Ù JO@∞<åfl~∞° . u@∞ì`«∞O>Ë #∂~°∞ u@¡=~°‰õΩ Hõ∆q∞Oz<å #∂~°∞u@∞¡ ^•\˜ h Éèí‰õΩÎ_≥·# cè+¨µ‡x
‰õÄ_» u@ìQÍ<Õ ''ÜÕ∞=——`À (~À`«Ñ¨Ù\˜ì), "åx t~°ã¨∞û#∞ h K«„Hõ=Ú`À YO_çOz#
HõOII #~°ã≤OÇ¨Ï! ~å=∞Hõ$ëê‚! HÀÑ≤+≤ªq. <Õ_»∞ Ü≥∞Hõ¯_çH˜ áÈÜ«∂=Ü«∂º! h ^•ã¨∞_»#x ##∞fl <å<å q^èŒ=ÚÅ∞QÆ
u~°∞"ÕOHõ@yi x"åã¨! ^Õ"Õâ◊! #"≥∂ xOkOK«∞K«∞#fl <å â◊„`«∞=Ù#∞ (J*Ï˝#O J<Õ â◊„`«∞=Ù) Kå=Q˘\˜ì K≥=ÙÅ∞
ã¨~°QÆ∞# â◊„`«∞Å [OÑ¨Ù=Ú =¸Ü«∞=Ü«∂º! <å â◊„`«∞=Ù#∞ ãÖÇ¨ÏiOK«=Ü«∂!
JiÑ‘_ç`«∞ _»#fl=∞Ü«∞º PiÎ`˘ "Õ_≥<£. P<å_»∞ Hõâ◊ºÑ¨=∞Ç¨Ïi¬ H˘_»∞‰õΩ (Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞) h ^•ã¨∞_≥·# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x
~åQÆO : J~îå}Ï ÉèíOQÆÑ¨~°∞ã¨∞ÎO>Ë (J==∂xã¨∞ÎO>Ë), HÀÑ¨=Ú `«@∞ìHÀÖËx Dã¨∞HÍ_»"≥· (HÀÑ¨QÍ_»"≥·)
#~°ã≤OÇ¨Ï ~å=∞Hõ$+¨‚ #"≥∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊ <å_»∞ PÜ«∞##∞ ãÖÇ¨ÏiOz<å=Ù. J@∞=O\˜ h=Ù <Õ_»∞ ÜÕ∞=∞Ü«∂º=Ü«∂º?
ã¨~°QÆ∞ <å â◊„`«∞Å ãÖÇ¨ÏiOK«"Õ II#~°ã≤OÇ¨ÏII "Õ∞ã¨∞Å<£ (?) D ÖÏOKè«<åÅ∞ (Ñ¨\Ï\’Ñ¨=ÚÅ∞) q∞Oz (JkèHõ=ÚQÍ) ##∞fl
^Œ∂+≤Oz (##∞fl ÉÏkèã¨∞ÎO>Ë) K«∂ã¨∂Î =Ó~°∞‰õΩO\Ï"Õ=∞Ü«∂? "å\˜x Hõ@ì_ç KÕã≤
ÉÏ= u@¡‰õΩ tâ◊√áêÅ∞x [OÑ≤#– ^Œ~°Ê=Ú J<Õ P <å â◊„`«∞=Ù#∞ `«∞^Œ=Ú\˜ìOK«"Õ=∞Ü«∂º?
ÜÕ∞= HÀÑ¨HÍ_»=Ù <Õ_≥O^Œ∞ "Àuq
Ñ¨Ó~°fiO XHõ QÆ^ÌŒ h Éè‰í Ωõ ~Î åÖˇ#· XHõ QÆ∞_»Q¡ ∂Æ |#∞, ^•x WO\’¡Oz `«iq∞"Õã≤
h"å_»#x ##∞fl xOkOKÕ â◊„`«∞=Ù#∞
P WO\˜x ™êfinè#O KÕã≤H˘x QÆ∞_»¡QÆ∂|#∞ k‰õΩ¯ÖËx ^•xfl KÕã≤Ok. HÀÑÖ`À
Kå=Q˘\˜ì "åxx>Ëì ãÖÇ¨ÏiOK«"Õ. II#~°ã≤OÇ¨ÏII
h=Ù ^•xx ãÖÇ¨ÏiOKå=Ù. J\Ï¡ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ #∞ Ñ¨ÓiÎQÍ ^ÀK«∞‰õΩO\Ï=Ù. J@∞=O\˜
^•ã¨∞x ÉèíOyOKÕ\ ˜ `«i HÍã¨ºÑ¨Ù [OÑ≤# h=Ù <Õ_»∞ Ü≥∞Hõ¯_çH˜ É’u=Ü«∂º? F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ~Úe¡^Õ (WkQÀ) <Õ#∞ hg∞^Œ
Dã¨∞ HÀÑ¨QÍ_» qÑ¨Ù_≥O^Œ∞ "Àuq ÉèHí `Î˜ À H©~#Î° Å∞ áê_»∞`«∞O>Ë... g\˜x [Å∞¡ (Lq∞‡=O\˜ =º~°"÷ ∞≥ #ÿ k) Jx ^Œ∂+≤OK«∞
"Õ∞ã¨∞Å h ÖÏOKè«<åÅ∞ q∞Oz ##∞fl ^Œ∂+≤OKÕ "åix K«OÑ≤ J=`«Å áê~°"ÕÜ«∞"Õ=∞Ü«∂!
™êã≤Oz â◊„`«∞=Ù#∞ ãÖÇ¨ÏiOK«"Õ II#~°ã≤OÇ¨ÏII
89 90
6-46 zÅ∞‰õΩ QÀà◊¡`À_» ÃãÅq #=ÙfiÅ`À_»
=Ú#∞fl_ç |Å∞ lÇ¨Ïfi`À_» Ü≥∂QÆÑ¨>ˇì=Ú`À_»
"Õ^Œ#∞`«∞_≥·# JÇ¨ÏŸ|Å <å~°ã≤OÇ¨ïx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JÅi N"ÕOHõ\Ï„k JÇ¨ÏŸ|Åyix
P ™êfiq∞ "Õ_»∞HõÅ∞ ^≥·"å~°QÆ `«# ^•ã¨∞Å#∞ P^Œiã¨∞Î<åfl_»@. JO>Ë "Õ_»∞HõÅ∞ JÅ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x QÍK≥ Pk <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ II"Õ^Œ=ÚÅ∞II
Juâ◊~ÚOK«QÍ `«# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∞<Î åfl_∞» . D H©~#Î° Ö’ P ™êfiq∞ JOQÍOQÆ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=~°#‚ KÕã∞¨ <Î åfl~∞° . ZO`« J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ =~°<‚ À q#O_ç. PÜ«∞# QÀà◊√¡ zÅ∞Hõ QÀà◊Ö¡ ÏQÆ JÇ¨ÏŸ|Å=Ú# "≥Åã≤# D "≥∂Ç¨Ï# <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ K«`«∞ˆ~fi^Œ=ÚÅ∂ `«##∞
J~°úK«O„^•HÍ~°OÖ’ =Oy =Ù<åflÜ«∞@. <Õ<≥#fl_»∂ WO`« K«Hõ¯\˜ =~°‚# q#ÖË^Œ∞. K«H¯õ QÍ H©iãÎ ∞¨ OÎ >Ë `«#^•ã¨∞Å#∞ P^Œiã¨∞<Î åfl_∞» . D ™êfiq∞H˜ "Õ_∞» HõÅ∞ ^≥"· å~°∞K«∞#flq
LII "Õ^Œ=ÚÖˇÅ¡ |∂x x#∞ ÃÑxflkè "ÀÖˇ #∞uOK≥, "Õ_»∞HõÖò (Juâ◊~ÚOK«∞K«∞#flq).
áê^Œ∞QÆ ÃÇÏK≥Û#Ü«∞º! x#∞ áê_çu"≥∂ #~°ã≤OÇ¨Ï! =∞=Ú‡ h DÜ«∞#‰õΩ <≥é∞Å [_»Å∞#flq (LOQÆ~åÅ∞ uiy# [_»Å∞#flq). DÜ«∞#‰õΩ
"å^Œ~° "≥ÚÑ¨Ê ^•ã¨∞Å‰õΩ PiÎx nÔ~Û^Œ =#fl=∞Ü«∞º<≥<£ xH˜¯# K≥=ÙÅ∞ H˘@ì=zÛ#@∞¡ Hõ#|_»∞K«∞#flq. DÜ«∞#‰õΩ ‰õΩéK« H˘=Ú‡Å∞#flq
"Õ∞kx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x "Õé˘Hõ ~°∂Ñ¨=Ú ~¸ #$ã≤OÇ¨ï_Õ. (á⁄\˜ì H˘=Ú‡Å=Öˇ á⁄_»∞K«∞H˘x =zÛ# #∞^Œ∞\˜ Ü≥∞=ÚHõÅ∞#flq). Ñ¨^Œ∞<≥·#
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# HÀéÅ∞#flq. DÜ«∞# ã≤ix (ÅH©∆ ‡^Õqx) `«# `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~˘Û#Éˇ@∞ìH˘x, LéHõ
"Õ^Œ=ÚÅ∞ #∞uOK«QÆ "Õ_»∞HõÅ∞ ^≥·"å~°QÆ (Bz`«º=Ú`À) Ü«Ú<åfl_»∞. ã≤OÇ¨ã¨#=ÚÃÑ· "≥∞éã≤ áÈ`«∞#fl „Ñ¨`åÑ¨=Ú`À
P^ŒiOp ^•ã¨∞Å"≥∂Ç¨Ï# <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ II"Õ^Œ=ÚÅ∞II "≥·Éèí"À¿Ñ`«=ÚQÍ#∞#fl "Õ∞\˜ #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ D ™êfiq∞.
DÜ«∞#‰õΩ x_»∞ÃÑ·# (á⁄_»"≥·#) g∞™êÅ∞<åfl~Ú. f„=OQÍ x@∂ì~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞
<≥é∞Å [_»Å`À_» x‰õΩ¯ Hõ~°‚=ÚÅ`À_» (n~°…"≥∞ÿ# LKåÛùã¨x™êfiã¨Å∞ QÆÅ"å_»∞). DÜ«∞#‰õΩ q∞_çQÆ∞_»∞¡ =Ù<åfl~Ú. XO\˜
‰õΩéK« H˘=Ú‡Å`À_» HÀéÅ`À_» ~°OQÆ∞ `≥Å¡QÍ =Ù#flk. XO\˜xO_® #QÆÅ∞ ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞. DÜ«∞# X_À¤QÆ"≥∞ÿ
=ÙéHõ ã≤i ^˘_»ÃÑ·#∞OK«∞Hõ ã≤OÇ¨ã¨<å# =Ù<åfl_»∞. (qâßÅ"≥∞ÿ# ^ÕÇ¨Ï=Ú`À =Ù<åfl_»∞). Ñ¶¨∞#∞_≥·# D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ KåÖÏ
"≥∞éã‘ „Ñ¨`åÑ¨=ÚÅ∞ "Õ∞\˜ <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ II"Õ^Œ=ÚÅ∞II =∞Oz =~°=ÚÅ ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞<åfl_»∞.
x_»∞Ñ¨ g∞™êÅ `À_» x@∂ì~°∞Ñ¨ÙÅ `À_ç DÜ«∞# H˘#^Õi# QÀà◊√¡ zÅ∞‰õΩ QÀà◊√¡ (ÉÏ}=ÚÅ=Öˇ) #∞#flq. DÜ«∞#
q∞_ç QÆ∞_»¡`À `≥Å¡x "Õ∞x `À_» #=Ùfi`∞« O>Ë ÃãÅq (K˘Å∞¡) HÍ~°∞`«∞#flk. DÜ«∞# lÇ¨Ïfi(<åÅ∞Hõ) á⁄_»=ÙQÍ |ÅOQÍ
X_»Å ™⁄=Ú‡Å "≥\ ˜ì X_À¤ÅQÆ"≥∞ÿ =ÙO_ç =Ù#flk. DÜ«∞# Ü≥∂QÆÑ¨>ˇì=Ú (Ü≥∂QÆ∞Å∞ ^èŒiOK«∞ [O^Œº=Ú =O\˜ Ñ¨@∞ìQÆ∞_»¤
Hõ_»∞ =∞Oz =~åepÛ Ñ¶¨∞# <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ II"Õ^Œ=ÚÅ∞II Ñ¨\ ©ì), ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞. D JÇ¨ÏŸ|ÅO H˘O_»ÃÑ·<Õ QÍHõ N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ ‰õÄ_®
"≥Åã≤Ü«Ú#flnÜ«∞<Õ. DÜ«∞<Õ P <å_»∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ~°H˜∆Oz# Pk <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞.
91 92
=Ú#∞fl_ç 6-47 =∞uÖ’ x#∞fl ^ŒÅOz – =∞Ç≤Ï=∞O^≥ <˘Hõ Ü≥∂y
z#flÑ¨C_≥Ñ¨C_À ''nx ÉèÏ="Õ∞q∞ u~°∞=∞ÖËâ◊!—— J<Õ z‰õΩ¯ „Ñ¨â◊flÅ „Ñ¨¿ÇÏoHõ `«ux#∞fl ^ŒÅK«ˆH – `«yÖˇ x<˘¯Hõ_»∞
Ü≥∞Hõ¯_À K«kq#@∞¡ QÆ∞~°∞Î. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# J@∞=O\˜^Õ. PÜ«∞# JuÉèíH˜Î |x¿ãã≤ - Ü«∞kè‰õΩ_®Ü≥∞ <˘Hõ_»∞
ã¨∂ÊùiÎ`À Ü≥∞O`« K«Hõ¯\˜ ã‘ã¨Ñ¨^ŒºO Pq~°ƒùqOzO^À K«∂_»O_ç. D „Ñ¨¿ÇÏoHõ ã¨`«`«=Ú |xQ˘x – ãŸ∞_®Ü≥∞<˘Hõ_»∞ IIWO^Œ~°∞II
(Quiz) Ö’ =Ù#fl "å~°°O`å Ç¨Ïix á⁄Ok# "åˆ~, HÍHõáÈ`Õ `«ÖÏ XHõ^•i...
H“y\˜ ã¨∞Y=ÚezÛ – Hõeã≤i Q˘O^Œ~°∞
U^•Ô~·<å 'Ç¨Ïi^•ˆ~—... Py x#∞fl "≥O@kÑ≤Ê – P=ÙÅ∞ "Õ∞ÅO^≥#∞
^•QÆHõ N"ÕOHõ>Ëâ◊ – ^ŒQÆæÔ~·# ^Œ=fi~Ú#
ã‘II x#∞ ã¨^• ã¨‡i~ÚOK≥ h ^•ã¨∞_˘Hõ¯O_»∞ =∂y x#∞fl ^ŒÅáÈÃã – =∞#¿ã QÆ∞é∞`«∞ IIWO^Œ~°∞II
QÆO@ K≥=ÙÅ Hõ_»∞¤ QÆ>ˇì<˘Hõ_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
x#∞"Õ_ç Éè’yÜ≥ÿ∞ <≥~°"ÕÔ~ <˘Hõ¯O_»∞ F ^Õ=^Õ"å! WO^Œ~°∞ hH˘Hõ¯ãï (WO`«=∞Ok ‰õÄ_® h‰õΩ ã¨=∂#"Õ∞).
x#∞ k\˜ì Ü≥ÚHõ¯O_»∞ x#∞fl á⁄O^≥ XHõ~°∞ Ü≥∞‰õΩ¯= XHõ~°∞ `«‰õΩ¯= J#∞ ÉË^èŒ ÉèÏ==Ú h‰õΩ ÖË<ÕÖË^Œ∞. D h Hõ^äŒÅ∞
=∞u zO`«q_ç, ÉèÏQÆ=`«∞_»Ü≥∞º <˘Hõ¯O_»∞ Ü≥∞O`« z„`«OQÍ =ÙO\ÏÜ«∞Ü«∂º!
<å~åÜ«∞}ÏÜ«∞x Ü≥∞~°∞QÆ _˘Hõ_»∞ (JO^Œ~°∂ x#∞fl á⁄Ok#"åˆ~... HÍh JO^Œin XˆH^•i HÍ^Œ∞. Z=i ^•i
h Ñ¨#∞ÖÁ#iOz h"å_˘HõO_»Ü≥∞º "åi^Õ) ZÑ¨C_»∂ h<å=∞ã¨‡~°}KÕã∂¨ Î J„QÆQ}Æ ∞º_≥<· å_˘Hõ¯_»∞. (<å~°^∞Œ _»∞). XHõ_"Õ ∂≥
h¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® q#Ñ¨_»‰õÄ_»^Œx K≥=ÙÅ‰õΩ Ñ¶¨∞O@Å∞ Hõ@∞ìH˘x uiQÍ_»∞ (Ñ¶¨∞O\Ï–
KåH˜s KÕ~ÚOK≥ ãŸ∞_˘HõO_»∞ Hõ~°∞‚_»∞). h ^•ã¨∞_»~Ú Ü≥∞O`« ^Œi„^ŒÑ‘_ç`«∞_≥·<å z=iH˜ Éè’QÍÅ#∞ÉèíqOKå_»∞
P."≥IIH“yezÛ ~°`«∞Å Ñ¶¨∞#∞Öˇ·i H˘O^Œ~°∞ WOH˘Hõ_»∞ (‰õΩKÕÅ∞_»∞). "≥∂#=Ú# (K≥_»¤ HÀÑ¨=Ú`À) x#∞fl u\©ì u\©ì h KÕuÖ’
"≥O@uÑ¨CH˘<≥#∞ ¿Ñi‡H˘xfl "≥∂Hõ∆O á⁄Ok<å_»∞ WOH˘Hõ_»∞ (tâ◊√áêÅ∞_»∞).
Ç¨ÏiH˜ Ü≥∞=fiÔ~·# J#flÜ«∞º ã¨=ÚÅ<≥ ã¨~åfi=ã¨÷ÅÜ«∞O^Œ∞ x<Õfl `«ÅOz (^è•ºxOz) `«H˜¯# PÖ’K«#Å#∞ q_»<å_ç
XHõ_∞» =∞Ç¨ÏŸ#fl`∞« _≥<· å_»∞ Ñ¨~=° ∞ ÉèÏQÆ=`À`«=Î Ú_≥<· å_»∞ (â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬). WOH˘Hõ_∞»
g~°Öˇ=~°∞ `≥Å∞Ñ¨Ù "ÕOHõ>Ëâ◊! `«u (Éè’QÆ ÖÏÅã¨∞_≥·) <å~åÜ«∞}Ï Jx h <å=∞=Ú ‰õÄ_» `«Å=Hõ JO`«ºHÍÅOÖ’
~åQÆO : =∞OQÆà◊H“tHõ `«# H˘_»∞‰õΩ HÀãÖ JÅ=∞\˜ã¨∂Î "å_ç¿Ñ~°∞ <å~åÜ«∞}Ï Jx ÑëH˜ q+¨µ‚Ö’HõO
á⁄O^•_»∞ (J*Ïg∞à◊√_»∞). ÉèHí `Î˜ À h P[˝ áêeOz h Ñ¨#∞Åhfl KÕãÃ≤ Ñ\˜ì WOH˘Hõ_∞»
WO^Œ~°∞ hH˘Hõ¯ ãï–Ü≥∞‰õΩ¯= `«‰õΩ¯= ÖË^Œ∞ h"å_»Ü«∂º_»∞ (L^Œú=Ù_»∞). ZÑ¨C_»∂ hKÕ`« =Ó_çQÆ=Ú KÕ~ÚOK«∞H˘x h ãŸ∞_≥·
K≥Ok h ã¨∞^Œ∞ÌÅ∞ ÜÕ∞q∞ – z„`«"≥∂ HÍx IIWO^Œ~°∞II x#∞fl á⁄O^•_˘Hõ_»∞ (J~°∞˚#∞_»∞).
h <å=∞=ÚK«ÛiOz – <≥~°"ÕÔ~ <˘Hõ¯ =∞øx F Ñ¨~å`«Ê~å! H˘O^Œ~°∞ h H“yeÖ’ ãÖÉè’QÆ ã¨∞Yq∞zÛ Ñ¶¨∞#`«ÔHˆH¯âß~°∞.
h <å==Ú q#Hõ– <≥~°"ÕÔ~ <˘Hõ¯_»∞ (QÀÑ≤HõÅ∞). ã¨ˆ~, "å~°O`å Ü«ÚHÍÎÜ«ÚHõÎ *Ï˝#O =Ù#fl"å~°∞. P *Ï˝#O ‰õÄ_® ÖËx
Ñ¨Óx x#∞fl #∞u~ÚOz – Éè’yÜ«∂Ü≥∞ <˘Hõ¯O_»∞ H˘xfl x#∞fl `«=∞"≥O@ uÑ¨CH˘x "Õ∞Å∞ á⁄O^•~Ú (ˆ~Ñ¨Öˇ¡Ö’x P=ÙÅ=∞O^ŒÅ∞).
"≥∂#=Ú# x#∞flk\˜ì – "≥∂Hõ∆=∞O^≥ <˘Hõ_»∞ IIWO^Œ~°∞II ^•QÆHõ (=∂Ü«∂ =∞~°‡OÖËx) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ã¨xflkèÖ’ =Ù<åfl =ÙO_»HõáÈ~Ú<å
=∂y (Ñï`«Ñ≤Oz) x#∞fl ^è•ºxOKÕ =∞#¿ãû QÆ∞é∞`«∞(L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k).
93 94
6-48 pHõ\ ˜ `«∞~°∞=Ú^•# KÕ~°‰õΩ ##∞fl
=Ú#∞fl_ç pHõ\ ˜ #Å¡x "Õ∞x K≥Å∞=Ù_»#∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~°Î# `ÕeHõ Jx „Éèíq∞OÑ¨*Ë¿ã |Ç¨ï[\˜Å"≥∞ÿ# "ÕHõÑ¨Ù a~°∞^Œ∞ g∞^Œ "ÕÜ«∞‰õΩ KÕ~Ú
"ÕHõ"≥∞ÿ# Éèí∂q∞"≥∂KÕ "ÕOHõ@qÉèí∞_»#∞ IIH˘O_»ÅII
H©~°Î#. Jã¨Å∞ =ÙO_®eû# "≥∞eHõ JO`å Ñ¨Å¡qÖ’<Õ L#flk. J#fl=∞Ü«∞º ÉèÏëê
Ñ¨\ ˜=∞ <Õ=∞x =i‚OK«#∞? ãÖ‰õΩKÕu ##∞fl h=Ù [\˜ì Q˘O\˜ KåÅ^•? JO>Ë... ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÜÕ∞#∞QÆ∞ QÍz# "å_» ÜÕ∞#∞QÍ^Œ>?Ë JO>Ë.. pHõ\ ˜ #Å¡x"Õ∞x K≥Å∞=Ù_»#∞, JO>Ë... F ÉèÏq∞h! h=Ù H˘O_»Å, QÆ∞|ƒÅ (QÆ∞@ìÅ) Ö’ <å`À<£ ''HÀ~åk Q˘<Õ=Ù——
(^Œ∞=Ú‡ ~ˆ Qˆ @∞ K≥_» u~°∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù)... Jk h‰õΩ JO`« `ÕeHõQÍ ‰õΩkˆ~Ñ¨xÜÕ∞<å?
"ÕHõÑ¨Ù a~°∞^Œ∞ g∞^Œ "ÕÜ«∞‰õΩ KÕ~Ú, JO>Ë... WÖÏ Jhfl ãÖ^ÕÇ¨ÖË...
P_»∞"å~°∞ ã¨∞‰õΩ=∂~°∞Å∞ hÖÏO\˜ "åi=Å¡ D H˘O_»ÅÖ’ u~°∞QÆ∞@ HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ
=∞II ''QÆ∞~°∞`Ò H˘O_»Å QÆ∞|ƒÅO^Œ∞ `«~°∞}∞Öò HÀ~åkÉ’ÜÕ∞~°>Ë <Õ#∂ ™ê=∂#∞º_»#∞ HÍ#∞. H˘O_»ÅÖ’ P=ÙÅ#∞ HÍz# HÀ_≥=Ü«∞ã¨∞ z#fl"å_»#∞
qi"≥· P=ÙÅQÍz<å_» y~°∞Å<£ "≥#∞flO_» <ÕQÍ#>Ë? JO>Ë Hõ$+¨‚=¸iÎx.
J~°Ü«∞<£ KÕux HõO|∞HõOiî! q#"Õ JO^•Å â◊O‰õΩ#fl^Õ LOQÆ~åÅ A@∞ì =Ù#fl F `«~°∞}©! <Õ#∞ =¸_»∞ =OHõÅ "≥ˇO@ uiˆQ "å_»<Õ
Hõi<Õ QÍzu `˘e¡, =∂^èŒ=Ù_» <ÕQÍ<å?—— Ü«∞<≥<£ J#flÜ«Ú<£. (=ÚÖ’¡H=õ ÚÅÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞O_Õ [QÆ<åfl^∞Œä _»<)Õ , ##∞fl `«‰Ωõ ¯=QÍ J#∞HÀ=^Œ∞.Ì ãÖ‰õΩ
"≥∞_»^•#! (â◊OY=Ú=O\˜ "≥∞_» QÆey# ã¨∞O^Œs!) <Õ#∞ h‰õΩ ãï`«∂QÆ∞`å#∞
*HÀ~åkÉ’=Ù@´K≥_»u~°∞QÆ∞@ Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë... â◊OY=Ú KÕuÖ’QÆÅ ##∞fl h=Ù ''[\˜ìQ˘O\˜ KåÅ^•—— (™êfinè#O
~åQÆO : =ÚMÏi KÕã≤H˘<åfl=Ù Jk KåÅ^•?)
'HõiQÆ=∞#—Åx „ã‘ÎÅ #_»Hõ#∞ =∞^ŒQÆ[Ñ¨Ù #_»Hõ`À áÈÖˇÛ^Œ~°∞. J@∞=O\˜
H˘O_»Å QÆ∞|ƒÅ <åÖ’ QÀ~åk Q˘<Õ=Ù
U#∞QÆ∞ #_»Hõ QÆÅ^•<å! Ñ¨Ó~°fiO Éèí∂Ö’HõOÖ’ QÆ*ËO„^Œ∞x ~°H˜∆Oz# "å_»#∞ <Õ#∞
H˘O_»Å <å=ÙÅ QÍz# HÀ_≥HÍ_»QÍ# IIH˘O_»ÅII HÍ^Œ>Ë. g∞#∞Hõ=QÆO\˜^•<å! (KÕÑ¨Å [O@ =O\˜ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ^•<å!) ##∞fl
=OHõÅ ‰õΩ~°∞Å^•# =^Œ∞Ì <Õ h‰õΩ =¸_»∞ "≥∞K«∞ÛH˘O\Ï"å, Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë <Õ#∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ ÃÑ^ŒÌ =∞`«ûº=Ú<≥· â’aèe¡ux
=OHõÅ "≥O@ uiˆQ"å_»QÍ# Hõ^Œ>Ë.
ãÖ‰õΩ "≥∞_»^•# h`À ãï=KÕÛ<å pHõ\ ˜ `«∞~°∞=Ú ^•<å! (pHõ\ ˜ =Öˇ #Å¡QÍ =Ù#fl ã≤QÆ H˘Ñ¨C HõÅ z#fl^•<å!)
ãÖ‰õΩ KÕu ##∞fl h=Ù [\˜ì Q˘O\˜ KåÅ^• IIH˘O_»ÅII <å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ~å‰õΩ (=¿ã.Î .. `«@∞ìHÀÖË#∞). Ü≥∞O^Œ∞HõO>Ë #Å¡x pHõ\˜ =O\˜ â◊s~°OQÆÅ
ÜÕ∞#∞QÆ∞ #_»Ñ¨Ù^•# <ÕÅ<Õ h‰õΩ `˘e¡ h ãŸ∞_»#∞ <Õ<Õ ã¨∞=∂! F ã¨∞O^Œs! <å "ÕHÑõ Ù¨ a~°∞^Œ∞ g∞^Œ (<å Z`≥#Î· Ñ≤~∞° ^Œ∞Åg∞^Œ)
ÜÕ∞#∞QÆ∞ QÍz# "å_» ÜÕ∞#∞QÍ# h=Ù KÕ~Ú "ÕÜ∞« =^Œ∞.Ì ZO^Œ∞HõO>Ë <Õ#∞ "ÕH"õ ∞≥ ÿ (qâßÅ"≥∞#ÿ ) Éè∂í q∞x "≥∂ã≤#"å_»#∞.
(Pk =~åÇ¨Ï=ÚQÍ PÜ«∞# KÕã≤# Ñ¨x J^Õ Hõ^•!) (=Ú#∞fl_çÖ’x ãÖ^ÕÇ¨Å∞
g∞#∞ Hõ=QÆO\˜^•# "≥∞KÕÛ"å ##∞fl "Õ∞\˜
fi#"å?)
g∞#<≥· [ÅkèÖ’ "≥∞~°ã≤#"å_»#∞ IIH˘O_»ÅII
(QÆ=∞xHõ : "ÕHõÑ¨Ù a~°∞^Œ∞ g∞^Œ "ÕÜ«∞‰õΩ KÕ~Ú... J<Õ Ñ¨^ŒOÖ’ a~°∞^Œ∞ JO>Ë
â∫~°º=Ú HÍ^Œ∞, Ñ≤~°∞^Œ∞ Jx <å TÇ¨Ï...)
95 96
6-49 xO_»∞ Éè’QÆ=ÚÅ∞ x`«º â’Éèí#=Ú
=Ú#∞fl_ç H˘O_»ÅÜ«∞º h QÆ∞}Hõ^äŒÅ∞
`«# `«O„_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi J_»∞QÆ∞ *Ï_»ÅÖ’ #_»z, U_»∞H˘O_»Å"å_ç JO_»<≥ N"ÕOHõ\ÏkèÑ¨ ã¨~°fi=Ú
^ŒÜ∞« #∞ á⁄Ok# ^è#Œ ºrq ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° xÃÑ· =∞#‰õΩ "≥∞O_»∞ H˘#flk^≥ g∞ Hõ~°∞} IIÑ¨\ ˜ì#II
„¿Ñ=∞ HõÅ∞QÆ=Öˇ#O>Ë P ™êfiq∞H˜ =∞#ÃÑ· ^ŒÜ∞« HõÅ∞QÆ=Åã≤O^Õ. ÖËHáõ È`Õ... Zxfl™ê~°∞¡ ÉèÏ"å=∞$`«O :
u~°∞=∞Å ^Œi≈Oz<å ''u~°∞=∞ÅÜ«∞º—— Hõ#|_»_»∞ ™êfiq∞ q„QÆÇ¨Ï"Õ∞ Hõ#|_»∞`«∞Ok. W^≥ (D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ¿ã=) Ñ¨\ ì̃# "å~°Å ÉèÏQÆº=Ú (Z=Ô~·`Õ KÕ|_»`å~À
NÇ¨Ïi ^Œ~°≈#=Ú, J#∞Éèí==Ú, HõÅ∞QÆ=Öˇ#O>Ë ™êfiq∞ â◊~°}º=Ú`À ÔH·OHõ~°º=Ú "åiH˜ J^Õ =∞Ç¨Ï^•ƒùQÆº=Ú). D QÆ∞@∞ì `≥eã≤`Õ (`≥eÜ«Ú@‰õΩ) QÆ∞~°∞ÎÅ∞ WkQÀ
D K≥Ñ¨ÊÉ’=Ù#"Õ.
KÕã≤H˘x ã¨~°fi=¸ PÜ«∞<Õ Jx ÉèÏqOKåe. J^Õ Ñ¨\ ˜ì#"å~°Å ÉèÏQÆº=Ú. D
F ^•"≥∂^Œ~å! h ^Œ~°≈#=Ú#fl^Õ... Jk HÍ=∞^èÕ#∞=Ù, HõÅÊ=$Hõ∆=Ú `«=∞
~°Ç¨Ïã¨ºO `≥eã≤`Õ (`≥eÜ«Ú@‰õΩ) QÆ∞~°∞Îeq... Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ã¨fiO`«"≥∞ÿ#O`« ÉèÏQÆº„Ñ¨^Œ=Ú. HÍ=∞^èÕ#∞=Ù HÀ~°∞‰õΩ#fl ^Õx<≥·<å J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk.
HõOII Ñ¨\ ˜ì# "å~°Å ÉèÏQÆº=Ú HõÅÊ=$Hõ∆=Ú J#O`«"≥∞ÿ# ã≤iãÖÑ¨^ŒÅxã¨∞ÎOk. D Ô~O_»∂ H©∆~°™êQÆ~°=∞^äŒ#OÖ’
~Ú\˜ì^≥ Ü«∞x H©~°Î#O|∞ xOÑ¨ÙQÆ áê_≥<£ Ñ¨Ù\Ïì~Ú. ^Õ=Ö’HõOÖ’ LO\Ï~Ú. F ™ê=∞[=~°^•! (QÆ*OË „^Œ∞x ~°HO∆˜ z# NÇ¨Ïs!
k@ìQÆ∞ ÃÑ^Œ u~°∞=∞Å Hõq h â◊~°}ÏQÆu ™ê~°fiÉè∫=∞`«fi=Ú HõO>Ë ã¨~°fiÖ’HÍkèÑ¨`«º=Ú HõO>Ë, "Õ∞Öˇ·#k.
ZO^Œ∞HõO>Ë h â◊~°}ÏQÆu Ü≥∞Ñ¨C_»∂ `À_»∞ h_≥· HÍáê_»∞`«∞Ok. `«H˜¯# Ô~O_»∂
QÆ∞@ìk `≥eã≤##∞ ~ÚqÜ≥∞ QÆ∞~°∞`«∞Å∞ Ü«∞xÜ≥∞<£. W"åfià◊ LO\Ï~Ú, ˆ~Ñ¨Ù áÈ`å~Ú. ''HÍˆ~ ~åAÅ∞ ~å[º=ÚÖò QÆÅ∞QÆ"Õ—— Jx
~åQÆO : =∞ÅÇ¨Ïi U<å_À ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥áêÊ~°∞ Hõ^•!
Ñ¨\ ˜ì# "å~°Å ÉèÏQÆºq∞^Õ Ñ¨~°∞ã¨"Õk J<Õ ^•x`À U =ã¨∞Î=Ù#∞ `åH˜<å Jk ã¨fi~°‚=Ú J~ÚáÈ`«∞Ok.
QÆ∞@∞ì `≥eã≤`Õ QÆ∞~°∞`«∞eq IIÑ¨\ ˜ì#II Ñ¨~°"≥∞ÿâ◊fi~°º=Ú JO>Ë Q˘Ñ¨Ê Sâ◊fi~°º=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞#k. D Ô~O_»∂ L#fl"å_»∞
ZO`« N=∞O`«∞_À "Õˆ~ K≥áêÊÖÏ? HÍx F NÇ¨Ïs! x#∞fl H˘ez# "åiH˜ HõeˆQ h
HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞ HõÅÊ=$Hõ∆=Ú#∞ J#∞Éèí==Ú =ÚO^Œ∞ Jq Uáê\˜ ãÖÑ¨^ŒÅÜ«∂º? x~°`« Éè’QÆ=ÚÅ∞ (q∞H˜¯e
^•"≥∂^Œ~° h ^Œ~°≈#=Ú Pã¨H˜Î`À h‰õΩ KÕÜ«Ú Éè’QÆ=ÚÅ∞) ¿ã"å qkè q^è•#=ÚÅ∞, "Õ∞=Ú h‰õΩ KÕÜ«Ú
Éèí∂g∞â◊`«fi=Ú Éèí∞=<Õâ◊`«fi=Ú ÔH·OHõ~°º=ÚÖË Hõ^•!
™ê=∞[=~°^Œ h â◊~°}º=Ú IIÑ¨\ ˜ì#II F U_»∞H˘O_»Å"å_®! h ÉèÏQÆ=`« QÍ^äŒÅ∞, h QÆ∞}QÆ}, ãÖH©~°Î# =∂‰õΩ
Ñ¨~°∞ã¨"ÕkÜ«Ú#∞ Ñ¨~°"≥∞ÿâ◊fi~°º=Ú ã¨=∞ã¨Î Éè’QÆ=ÚÅ#∞ x`«º "≥·Éèí==ÚÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û#∞. F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! g∞
Ç¨Ïix#∞ Q˘eKÕ J#∞Éèí==Ú Hõ~°∞}, JO_»^ŒO_»Å∂ =Ù#fl"åiH˜ ã¨~°fi=¸ "≥∞O_»∞H˘#flk (Juâ◊~ÚOK«∞#∞).
x~°`« Éè’QÆ=ÚÅ∞ qkè q^è•#=ÚÅ∞ Wk `«^äŒº=Ú `«O„_ô!
QÆi=∞ "≥∞~°Ü«Ú g∞ ÔH·OHõ~°º=ÚÅ∞ IIÑ¨\ ˜ì#II
97 98
6-50 "≥O_çÃÑ·_ç QÆ∞^≥Å"≥ "≥O*Ï=∞~°=ÚÅ"≥
=Ú#∞fl_ç "≥∞O_»QÆ∞ ÔH·"å~åÅ∞ q∞Oz#="≥
N =∞Ç¨q+¨µ‚=Ù ¿ã<åkèÑüÜ≥ÿ∞# q+¨fiˆHû#∞_çÃÑ· J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# ^ŒO_ç N"ÕOHõ>Ñü ^•_ç =Ú\˜ì#^≥ ~Ú^≥
K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. WkQÀ JK«∞º`«∞x ¿ã<åÑü =ã¨∞Î<åfl_»∞. F |O_»∞ |O_≥· [[˚iOzáê~°~À^≥·`ÕÜ«ÚÅ∞ IIJ^≥II
Jã¨∞~°∞ÖÏ~å! áê~°~À (áêiáÈO_»„~å) Ñ¨k k‰õΩ¯Å‰õΩ – Jx ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J#fl=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê# J[~å=∞~°"≥∞ÿ# F ~åHõ∆ã¨∞ÖÏ~å! JkQÀ =KÕÛã¨∞Î<åfl_»∞. WkQÀ =KÕÛã¨∞Î<åfl_»∞. JK«∞º`«∞x
H©~°Î# Wk. P<å\˜ u~°∞=∞ÖËâ◊√x "≥·Éèí"åxfl Hõà◊¡‰õΩ Hõ@∞ì`«∞#flk. J=Ù<å? ¿ã<åkèÑüÜ≥ÿ∞# q+¨fiˆHû#∞_»∞, J`«_Õ. Ñ¨k k‰õΩ¯ÅÖ’ Ü≥∞Hõ¯_çH˜ áêiáÈ`å~À, W>Ëì
áêiáÈO_»„~å.
HõOII Hõ#∞_ô Ç¨Ïi ¿ã<åÑü JkQÀ K« ∂ âß~å NÇ¨ Ï i Ü≥ Ú Hõ ¯ QÆ ~ ° ∞ _» ^ è Œ fi [=Ú. g∞‰õ Ω Ñ¶ ¨ ∞ #"≥ ∞ ÿ #
=∞# q+¨fiˆHû#∞_»O@ =∂^èŒ=Ù "≥O@<£ áêOK«[#º=∞#∞ â◊OY=Ú KÕ¿ã â◊OMÏ~å=O q#|_»∞K«∞#fl^•? JkQÀ ã¨~°∞ã¨<Õ
QÆ∞#QÆ∞# áê~°~˘ Jã¨∞~°∞Å∞ (P „Ñ¨H¯õ <Õ) q+¨µ‚ ^Õ=Ùx ã¨∞^Œ~≈° # K«„Hõ=Ú ZÖÏ q∞é∞q∞@∞¡ Q˘Å∞ÊK«∞#fl^À K«∂_»O_ç.
Ñ¶¨∞#∞_Ò J#flÜ«∞ºáê_≥ Hõ_»∞ "Õ_»∞Hõ`À. =Ú~°"≥·i J~Ú# NHÍO`«∞x ÑÖÑ¨ÙÅ∞ (Ñ¨Ù~°=∂~ÚOÑ¨ÙÅ∞) JqQÀ. ~°Hõ∆}QÍ
=ÚO^Œ∞# #_»z =ã¨∞Î#fl ^Õ=`«Å ¿ã# JkQÀ. F ^•#=ÙÖÏ~å! g∞~°O`å QÆQÀæÅ∞
~åQÆO : "≥∂Ç¨Ï# ÃÑ\˜ì áêiáÈO_ç. g∞ „áê}ÏÅ∞ HÍáê_»∞HÀO_ç.
J^≥=K≥Û x^≥=K≥Û #K«∞Û`«∞ ¿ã<åÑü JkQÀ P Hõ # |_» ∞ `« ∞ #fl `≥ Å ¡ x Q˘_» ∞ QÆ ∞ Å∞ <å~åÜ« ∞ }∞x ~åHõ # ∞
Ñ¨k k‰õΩ¯Å‰õΩ x>ˇì áê~°~À Ü«∞ã¨∞~°∞Å∞ IIJ^≥II ã¨∂zã¨∞<Î åfl~Ú. _è=» ∞_è=» ∂ „"≥∂QÆ∞`«∞#fl ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éè∞í Å ÉèsË q#|_»∞K«∞#flk Hõ^•!
QÆ~°∞_»^èŒfi[O |^≥ Ñ¶¨∞# â◊OY~°==∞^≥ ÉÏ~°∞Å∞ fi ^Õ=`å „Ñ¨=ÚY∞Å ~°^ä•Å∞ XHõ^•x "≥#∞Hõ XHõ\ ˜ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
ã¨~°∞ã¨<Õ q+¨µ‚^Õ=Ù K«„Hõ=∞^≥ JO^Œ∞KÕ`« HÔ Å∞¡~ˆ w (^•ixO_® ^Œ∞=Ú‡ÖËz <å<åQÆO^Œ~° QÀà◊OQÍ L#flk). NÇ¨Ïi
PQÆ=∞<åxfl ã¨∂zã¨∂Î PÜ«∞# Éèí∞[H©~°∞ÎÅ∞ „Ñ¨ã¨∞Êù@OQÍ xH˜¯ (Juâ◊Ü«∞=ÚQÍ)
=Ú~°"≥·i ÑÖÑ¨ÙÅ"≥ =ÚO^Œi ¿ã#Å"≥
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. F ^Œ#∞AÖÏ¡~å! g∞ ™ê÷=~°"≥∞ÿ# Ñ¨Å¡Ñ¨Ù Ö’`≥·# áê`åà◊=Ú#‰õΩ
Ñ¨~°z QÆQÀæÅ HÍ_≥· áê~°~À ^•#=ÙÅ∞ IIJ^≥II áêiáÈO_ç. g∞ Ñ≤Hõ¯|ÅO K«∂Ñ≤OK«O_ç.
`≥Å¡x Q˘_»∞QÆ∞Å"≥ ^Õ=^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ #"≥ JkQÀ |OQÍ~°∞, "≥O_ç 'QÆ∞^≥Å∞—. ('QÆ∞^≥— JO>Ë <åÅ∞QÆ∞ =¸~°Å∞ á⁄_»=Ù#fl
Ü≥∞Å¡ ^Õ=`«Å ~°^ä• eO`«\Ï #"≥ ^ŒO_»=Ú. <Õ\ ˜ HÍÅOÖ’ g\˜x ÖÏsîÅ∞ JO@∞<åflO. HÍh ÖÏsî á⁄_»∞QÆ∞ P<å\˜
ÔHÅ∞¡ ˆ~w xH˜¯ Ç¨Ïi H©iÎ Éèí∞[=ÚÅ"≥ QÆ∞^≥ á⁄_»∞QÆ∞Ö’ ã¨QÆ"Õ∞ LO@∞Ok). JqQÀ qO*Ï=∞~°Å∞. JkQÀ JãÖMÏºHõ"≥∞ÿ#
Ñ¨Å¡Ñ¨Ù áê`åàÏ# |_»~À ^Œ#∞AÅ∞ IIJ^≥II ''ÔH·"å~åÅ∞—— (=Ok =∂QÆ^Œ∞Å∞... gà◊√¡ q[~¸Éèí= Jx L`åûÇ¨ÏÑ¨~°∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞).
JkQÀ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x '^ŒO_ç ^•_ç=Ú\˜ì— (^ŒO_≥uÎ =Ú@ì_çOK«∞ Ãã·#º=Ú). WHõ
|O_»∞|O_≥· (PHõ`å~Ú`«#O JiyáÈ~Ú) F ^≥·`«∞ºÖÏ~å! [[˚iOz áê~°~À...
(HõHÍqHõÖˇ· áêiáÈO_ç).
99 100
6-51 J#∞Ñ¨=∞ QÆ∞}^ÕÇ¨ï #}∞ˆ~Y∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨∞#∞z~°O`«#∞x HõeÉèíO[#∞
Éèí[#=Öˇ H˘#™êˆQ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi H©~°Î##∞ PÅHÕK«O_ç. NÇ¨Ïi ^Œ#∞*ÏO`«‰õΩx ã¨~°fi^èŒ~°∞ N"ÕOHõ@Ñü
â◊~°}ÏQÆuÖ’ "Õ∞=Ú á⁄O^Õ ã¨∞Y=Ú JO`«∞ÖËxk. =∂H˜k KåÅ∞#∞. WkQÍHõ "Õˆ~ QÆx H˘ezuq∞ ÜÕ∞QÆ`«∞Å∞ <Õ"≥ÚÅ¡=Ú IIWO^Œ∞II
U ã≤iãÖÑ¨^ŒÖˇ·<å =∂‰õΩ J#=ã¨~°O. "Õ∞=Ú "å\˜x XÅ¡=Ú (XÑ¨CHÀ=Ú) Jx ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥QÆ"Õã≤ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. =∂‰õΩ Pk^Õ=Ù_≥·# NÇ¨Ïi `«Ñ¨Ê J#∞ºÅ â◊~°}º=Ú =^Œ∞Ì. F „Ñ¨[ÖÏ~å! ^Õ=Ù_≥·# D NÇ¨Ïix P„â◊~ÚOK«∞@Ö’ =Ù#fl ã¨∞Y=Ú,
"Õ∞=Ú XÑ¨CHÀ=Ú. J#∞ºÅ#∞ "Õ∞=Ú #∞uOK«=Ú. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ =∂‰õΩ QÆu. WO`«=∂„`«O KåÅ∞#∞. WO^Œ∞Ö’ =Ù#fl ã¨∞YO WOÔHO^Œ∞Ö’#∞ ÖË^∞Œ .nxH˜ "≥eÜ≥∞ÿ #
(J#º"≥∞ÿ#) ã≤~°∞Å∞ "Õ∞=Ú "˘Å¡=Ú (XÑ¨CHÀ=Ú). =∂‰õΩ P ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ∞
WOHõ<Õ QÆux "Õ∞=Ú XÅ¡=Ú JO@∞<åfl~°∞. J^ŒO_ô ÉèíH˜Î JO>Ë. J#=ã¨~°O.
LII ''WO^Œ∞# =Ù#fl^Õ ã¨∞Y=Ú ~ÚOuÜ«∞ KåÅ∞#∞ "˘Å¡=∞#º=ÚÖò Pk^Õ=Ù_≥·# JK«∞º`«∞xH˜, ã¨~åfiO`«~å`«∞‡xH©, "Õ^Œ=Ú^•fi~å Ü≥∞~°∞QÆ|_ç#
WO^Œ∞‰õΩ "Õ~°∞Ü≥ÿ∞# ã≤~°∞ÖËq∞\˜H˜<£——? Ü«∞<≥ J#fl=∂~°∞º_»∞<£ Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞xH˜, qâ◊fi=∞O`å ãÖÑ¨ÓiÎQÍ xO_çÜ«Ú#fl NHÍO`«∞#‰õΩ, NÇ¨ÏiH˜,
''á⁄Ok Ç¨Ïi<£ QÆ_çOK«∞ Hõ_»∞Ñ¨Ù}º=Ú KåÅ^≥!!—— "Õ∞\˜H©~°Î#<£ P„â◊~ÚOz# "åiH˜ áêi*Ï`«=$Hõ∆=Ú =O\˜ "åxH˜ "≥Ú^Œ\ ˜#∞O_ç "Õ∞=Ú
qO^Œ∞QÆ *ˇÃÑÊh Éèí[# "ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ! z`«ÎyOÑ¨Ù=∂. â◊~°}∞*ÁzÛ Ü«Ú<åfl=Ú. W`«~°"Õ∞^≥·##∞ "Õ∞=Ú JOwHõiOK«=Ú. <å‰õΩ
"å~°Hõ¯~°ÖË^Œ∞.
~åQÆO : ^Õâò Ñ¨~°=∂`«∞‡_≥·# ™êfiq∞x, ÑïÑ¨Ó~°∞‚_≥·# "åxx, Éèí=~ÀQÆÑ‘_ç`«∞Öˇ·# "åiH˜
WO^Œ∞Ö’ #QÆÅ ã¨∞Yq∞O`Õ KåÅ∞=∂‰õΩ "≥^· ∞Œ º_≥#· ^Õ=Ùx, =Ú~åO`«‰Ωõ x, QÀqO^Œ∞x, =Ú‰õΩO^Œ∞x, Ç¨Ïix, Ñ¨ÙO_»sHõ=ÚÅ∞
xO^Œ∞ "≥eÜ≥ÿ∞# ã≤~°∞ÖËq∞Ü«Ú <˘Å¡=Ú IIWO^Œ∞II (Hõ=∞Å=ÚÅ∞) =O\˜ Hõ#∞flÅ∞#fl ™êfiq∞x, J#O`«∞_»x Ñ≤Å∞=|_»∞"åxx, Ñ¨Ù@∞ìHÜ õ ∞Õ
ÖËx"å_çx, "Õ∞=Ú H©iÎOK«∞K«∞O\˜q∞. Ñ¨~å~Ú"åix "Õ∞=Ú JOwHõiOK«=Ú.
Pk^Õ=Ù#K«∞Û`«∞ ã¨~åfiO`«~å`«‡‰õΩx
"Õ^Œ"Õ^Œ∞º Hõ=∞ÖÏ‰õ∆Ω qâ◊fiÑ¨Ó~°∞‚x J#∞Ñ¨=∞"≥∞ÿ# ã¨^Œ∞æ}=ÚÖË ^ÕÇ¨Ï=ÚQÍQÆÅ "åxH˜, J}∞=}∞=Ù<å ˆ~}∞=Ù
ˆ~}∞=Ù<å L#fl ÉèíQÆ=O`«∞xx, Ñ¶¨∞#∞_≥·# z~°O`«#∞x (J<åkÜ≥ÿ∞# "åxx)
N^Õ=ÙÇ¨Ïi <å„t`« áêi*Ï`«∞x
Hõe^À+¨=Ú#∞ 'x~°∂‡eOK«∞"åxx, ~åHõ∆™êO`«‰õΩx, ã¨~°fi=Ú#∞ ^èŒiOK«∞
PkQ˘x â◊~°}O\˜ =∞#º=Ú "Õ∞"≥ÚÅ¡=Ú IIWO^Œ∞II N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x K«∂z "Õ∞=Ú Ñ¨ÓlOzuq∞ =∂‰õΩ ÜÕ∞ QÆuÜ«¸ #Hõ¯~°ÖË^Œ∞. U
Ñ¨~°=∂`«∞‡ ÑïÑ¨Ó~°∞‚ Éèí=~ÀQÆ"≥·^Œ∞ºx "≥·Éèí==¸ JHõ¯~°ÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ "å\˜x "Õ∞=Ú JOwHõiOÑ¨=Ú. =∂‰õΩ =^ÕÌ=^Œ∞Ì.
=Ú~°Ç¨Ï~°∞ QÀqO^Œ∞ =Ú‰õΩO^Œ∞x
Ç¨ÏiÑ¨ÙO_»sHÍ‰õ∆Ω ##O`«∞ #Éèí=Ùx
Ñ¨~°QÆ #∞uOzuq∞ Ñ¨~°∞Å <Õ"≥ÚÅ¡=Ú IIWO^Œ∞II
101 102
6-52 #"≥∂ #"≥∂ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° <å~°^Œ„Ñ≤Ü«∞ ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞
=Ú#∞fl_ç q=∞Å=∞QÆ∞ h ^•ã¨∞e^≥ h q^ŒºÖˇÖÏ¡ Ezi
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥ÑÊ≤ # K«H¯õ \˜ Éè[í # q#O_ç. Wk ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ K«~}° ÏÅ∞#fl ã¨∞=ÚY∞Öˇ· Hõiâ◊|i |eÜ«Ú#∞ â◊√Hõ„^èŒ∞"å^Œ∞Å∞ x#∞fl Q˘Å∞=Hõ
H©~°Î#. J<ÕHõ ÉèÏQÆ=`« QÍ^äŒÅ∞ `≥eÃãÎQÍx D H©~°Î# J~°úOHÍ^Œ∞. F „Ñ¨Éèí∂! h ã¨=∞`« =Ù#fl`« Ñ¨^Œ=ÙÖÁãÿu ã¨~°fiq∞O^Œ∞#∞ QÆO\˜q∞ IIUq∞II
=∞Ç≤Ï=∞Å#∞ =∂Ü«∞#∞ `≥eÜ«Ú@ JO`« ã¨∞Å∞=Ù HÍ^Œ∞. h=Ù K«∞ºu (JO`«=Ú) ÉèÏ"å=∞$`«O :
ÖË x ^Õ = ^Õ = Ù_» = Ù. "å=∞#∞xQÍ |e#}z# „uq„Hõ = Ú_» = Ù. „H© _ ç H ˜ F „Ñ¨Éèí∂! h =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ h =∂Ü«∂ q<À^Œ=Ú#∞ "Õ∞=Ú QÆ∞iÎOK«QÆÅ=∂?
qâ◊fi~°∂Ñ¨^Œ~°≈#OQÍqOz# NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡=Ù. Nã¨f=Å¡Éèí∞_»=Ù. N"ÕOHõ@ Jq ZO`« z„`«"≥∞ÿ#q. h=Ù K«∞ºu (<åâ◊#=Ú) ÖËx, "å=∞# =¸iÎ=h, =ã¨∞^èŒÖ’
xÅÜ«Ú_»=Ù. h^•ã¨∞ÅO^ŒiH© Ñ¨Hõ∆áê`«=ÚÖËHõ Ñ¨^Œ∞=ÅOkOK«∞ P„t`«=`«ûÅ∞_»=Ù x#fl `≥eã≤# "åÔ~=~°∞ ÖË<ÕÖË~°∞.
JO@∞<åfl~°∞.
ã¨~°fiÖ’Hõ=ÚÅ∞ hÖ’<Õ =ã≤OK«∞K«∞#flq. h=Ù â∫iq. =Ú~åã¨∞~°∞x
P."≥.II Uq∞ z„`«=∞Ü«∞º! ÜÕ∞qkè ^≥e¿ã=Ú x~°∂‡eOz#"å_»=Ù. #$ã≤OÇ¨Ï=¸iÎ"≥·# h QÆ∞}=ÚÅ∞ Jã¨=∂#"≥∞ÿ#qQÍ
h^Œ∞ =∂Ü«∞ "Õ∞=Ú h=∞Ç≤Ï=∞Å∞ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_ç#q. HÍx h Hõ#fl `«e¡Ü≥ÿ∞# Ü«∞â’^Œ x#∞fl áêÅ=ÚK«∞Û (áêÅ^˘OQÆ)
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#^Œ∞ƒù`« Éèí[##∞ =Öˇ qHõ@=ÚQÍ (`«Ñ¨CQÍ) J~°úO KÕã¨∞H˘x x#∞fl <À~°∞ `≥~°z K«∂Ñ≤OK«=∞#flk.
PÅHÕÑ¨Ù_çOHõ Ç¨ÏiÜ«Ú =ÚiÜ«Ú. h=Ù Ç¨Ü«∞x <À~°∞ ^≥~°z JO^Œ∞ Ö’Hõ=ÚÅxflÜ«¸ K«∂Ñ≤Ozuq.
~åQÆO : ÉèÏˆQâ◊fii F N<å^ä•! h=Ù ^≥`· ∞« ºÅ#∞ ^•#=ÙÅ#∞ tHÕ∆ K«∞ ã¨∞~°~H° ‰∆õ Ωõ _»=Ù. h=Ù |O_çx
Uq∞ z„`«O ÉËq∞ =∞Ç≤Ï=∞Å∞ ÜÕ∞q∞ h=∂Ü«∂ q<À^Œ=Ú qiz â◊H\õ Ïã¨∞~°∞x =kèOzuq. h¿ã`«Å∞ (bÅÅ∞). „Ñ¨MÏº`«=ÚÖˇ#· q. "≥∂QÆ∞=Ú#
"å=∞<åK«∞º`« x#∞fl ^≥eÜ«∞QÆ =ã¨∞^èŒÖ’ =∂`«~°=ÚÖ’ IIUq∞II (=∂Ü«∂qK«e`«∞_≥·) J~°∞˚#∞_»∞ h`À ãÖ"åkOK≥#∞. J`«xx ~°}À#∞‡Y∞x
ã¨HõÅ Ö’Hõ x"åã¨ <åÜ«∞Hõ â∫i =Ú~°Ç¨Ï~° #~°Ç¨Ïs KÕÜ«Ú@‰õΩ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ =ã¨∞^èŒÖ’ K«∂Ñ≤Oz#"å_»=Ù. h=Ù "åã¨"åiÛ`«∞_»=Ù
„Ñ¨Hõ@=∂Ü≥∞#∞ hQÆ∞}O|∞Å∞ áêÅ=ÚK«Û=@OK«∞#∞ (^Õ"ÕO„^Œ∞xKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞"å_»=Ù).
qHõ@=ÚQÆ x#∞ QÆ#fl`«e¡ h=^Œ#O|∞ g∞\˜#
<å~°^Œ∞xH˜ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«∞_≥·# F ÉèíHõÎ=`«ûÖÏ! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. F
Ü«JHõ@ Ç¨Ü«∞x <À~°∞ ^≥~°z# Ü«∞O^Œ∞Ö’Hõ=ÚÅ∞O_≥#∞ IIUq∞II
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h‰õΩ =O^Œ#=ÚÅ∞. h^•ã¨∞Å∞ x~°‡Å∞Öˇ·#KÀ h =∞Ç≤Ï=∞Å#∞
Nã¨fÑü ^≥·`«º ^•#= tHõ∆ HÍ=∞~° ~°Hõ∆Hõ QÆ∞iÎOK«HõÅ~°∞. h‰õΩ ã¨∞=ÚY∞Öˇ·# QÆ*ËO„^Œ∞_»∞, â◊|i, „^èŒ∞=Ù_»∞, |eK«„Hõ=iÎ,
~åã≤ÔHÔH¯#∞ |O_ç ~˘Ñ≤Ê# ~°=fiÅ∂ h ¿ã`«Å∞
â◊√Hõ=∞Ç¨Ïi¬ x#∞fl H˘ez ^èŒ#∞ºÅÜ«∂º~°∞. ã¨=∂#=ÚQÍ "å~°O^ŒiH© L#fl`«
"≥∂ã¨=Ú# #~°∞˚#∞_»∞ hÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ#Hõ =∂@ÖÏ_ç#
"åã¨"åiÛ`« qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú =ã¨∞^èŒ EÑ≤u ==Ù^Œ∞=Ù IIUq∞II Ñ¨^Œ=ÙÅ<˘ãÖyuq. J\˜ì ^Õ"å! ã¨~°fi=¸ WO^Œ∞Ö’<Õ Hõ#∞Q˘O\˜q∞.
103 104
6-53 z`«Î=∞<Õ ^Œà◊"å~Ú zO`«Å<Õ áœA "≥\ ˜ì
=Ú#∞fl_ç ~Ú`«ÎÅ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ Ü≥∞xflH˜zÛi
ÉÏQÍ `«~°z PÖ’z¿ãÎ<Õ QÍx J~°úOQÍx J^è•º`«‡H©~°Î##∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞ `«∞`«∞Î=ÚÔ~· HÀiÔHÅ ^˘O_≥=Ú ˆ~QÆQÆ *ÁK≥Û
J#fl=∂Kå~°∞ÛÅ"å~°∞. â◊s~°O J<Õ =ÓiH˜ `˘q∞‡k ^•~°∞Å∞<åflÜ«∞@. "å\˜Ö’ *Á`«∞ÎÅ "≥~°QÆ∞Ñ¨_ç K«∂p |∞@∞ìQÆ∞Å∞ IIHÍÜ«∞=∞II
'áêáêÅ∞— J<Õ `«Å #iˆH¿ã "åà◊√§ u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~°@. H˘<åflà◊√§ =∞#‡^èŒ∞_»<Õ |Å∞ ãÖ™ê~°=∞<Õ\ ˜ ÉèíO_®~°=Ú Ñ¶¨∞#=∂Ü«∞
~åA P =Óix ÜÕ∞e, HÀÑÖJ<Õ „Ñ¨^è•#=∞O„u`À áêÅ# KÕ¿ãÎ WO„kÜ«∂Å<Õ HõÅny [=fi#Ñ¨Ù ÔH·r`«=Ú
"åà◊√§ HÍÑ¨ÙÖˇ· ‰õÄ_® *Ï˝#^èŒ<åxfl H˘Å¡Q˘\Ïì~°@. z`«Î=∞<Õ ¿ã<åkèÑü zO`«Å<Õ ~ÚÅÖ’ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_çO`«Ö’ r=Ù_»<Õ\ ˜
|Å∞=Ùx ~åA *Ëã≤ áêeOK≥ ##∞fl#∞ IIHÍÜ«∞=∞II
Ãã· · < åºxfl q+¨ Ü « ∞ Ö’Å∞~° ∞ QÍ KÕ â ß_» @ . HÀiHõ Å <Õ |OkáÈ@∞ ^˘OQÆ Å ∞
ÃÑiyáÈÜ«∂~°@. WHõ WÖÏ ÖÏÉèíO ÖË^Œx "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ r=Ùx ~åAx KÕã≤ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñïã≤úu K«Hõ¯k^•Ì_»@..... PÖ’zOK«O_ç, ZO`« *Ï˝#=Ú#fl^À.. HÍÜ«∞=Ú (â◊s~°=Ú) J<Õ =ÓiH˜ `˘q∞‡k HõO`«Å∞ (^•~°∞Å∞) =Ù<åfl~Ú.
D =ÓiÖ’ áêÑ¨ÙÖˇ·# `«ÖÏ~°∞Å∞ (`«Å#iH˜ "Õ¿ã"å~°∞) u~°∞QÆ∞`«∂ =Ù<åfl~°∞.
LII HÍÜ«∞=∞<Õ\ ˜ =ÓiH˜x QÆO`«Å∞ `˘q∞‡k Ü«∞O^Œ∞#O^Œ∞#<£ P #QÆ~åxH˜ ã≤OÇ¨ïã¨<åkè+µ¨ _ì #·≥ ~åA HÍ=Ú_»∞ (=∞#‡^è∞Œ _»∞). "åxH˜ ''n=Ú
áêÜ«∞Hõ „`«K«∞ÛÖÏ_ç~°@ áêÑ¨ `«ÖÏ~°∞Å∞, HÍ=Ú_ÕeH“ HÀÑ¨=Ú—— ( „Ñ¨[fiiÖË¡ P„QÆÇ¨ÏO) J<Õ „Ñ¨^è•#=∞O„u=Ù<åfl_»∞. "å_»∞ k‰õΩ¯Åhfl
áÈÜ≥∞_ç [=fi#O|=∞i Ü«Ú#flk |`≥·=Ú, rq<≥OK«∞K«∞<£ Ñïáêeã¨∞Î<åfl_»∞. ^•xH˜ ( P #QÆ~åxH˜), HÍq∞_»∞Öˇ·# (HÀÔ~¯Å`ÀxO_ç#)
=∂Ü«∞Å "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ áêÅ#*ËÃã#∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. WO„kÜ«∂Å∞ HÍÑ¨Ù"åÔ~· (~°H‰∆õ Ωõ Öˇ)· =Ù<åfl~∞° . ~ÀA~ÀAH© H˘kÌH˘kÌQÍ P #QÆ~åxflOz
HÀ=∞Å"≥∞ÿ# *Ï˝#O (K«Hõ¯\˜ *Ï˝#=Ú) H˘Å¡Q˘@ì|_çOk. JkQÀ P "≥·#=Ú
z`«ÎyOK«O_ç.
~åQÆO : É∫o P #QÆ~åxH˜ ^Œà"◊ å~Ú (¿ã<åkèÑu¨ ) z`«=Î Ú (=∞#ã¨∞û). ^•xH˜ ''áœAÃÑ\˜#ì ——
HÍÜ«∞=∞<Õ =ÓiH˜ QÆO`«Å∞ `˘q∞‡kÜ«∂Ü«∞ Ãã·#º"Õ∞ zO`«Å∞ (=∞#ã¨∞û HõeyOKÕ PÖ’K«#Å∞). P Ãã·#ºO "åà◊§ Jã¨Å∞ Ñ¨x
áêÜ«∞Hõ u~°∞QÍ_Õ~°∞ áêÑ¨Ñ¨Ù `«ÖÏ~°∞Å∞ IIHÍÜ«∞=∞II =∂<Õã≤, q+¨Ü«∞ã¨∞MÏÅ g∞^Œ Pã¨H˜Î`À "å\˜H˜ „áê^è•#º`« xKåÛ~°∞. JÑ¨C_»∞ P
HÍ=Ú_»xÜ≥∞_ç ~åA QÆ^≥Ìg∞^Œ #∞O_»QÍ#∞ =∞#ã¨∞ûÖ’x HÀiHõÅ∞, `«∞`«∞Î=ÚÔ~· (á⁄_çá⁄_ç J~ÚáÈÜ«∞) ^˘O_≥=Ú ˆ~QÆQÆ *ÁK≥Û
(K≥Åˆ~QÍ~Ú). P =∞#ã¨∞û ^•x Ñ¶¨Å`«OQÍ ~°HõÎã≤HõÎ"≥∞ÿ# [#‡Å#∞á⁄O^Œ =Åã≤
n=Ú QÀÑ¨Ñ¨Ù „Ñ¨^è•x k‰õΩ¯ÖËbx
=zÛOk.
HÀ=∞ÅÑ¨Ù *Ï˝#"≥∞ÖÏ¡ Q˘Å¡É’Ü≥∞ <å_»<å_»
QÍq∞_»∞Öˇ· iO„kÜ«∞Ñ¨Ù QÍÑ¨ÙÖˇÖÏ¡ xk"À IIHÍÜ«∞=∞II D q^èŒOQÍ |Å=`«Î~°"≥∞ÿ# ãÖ™ê~°=∞#∞#\˜ì ÉÁHõ¯™êxfl (^èŒ<åQÍ~åxfl),
Ü«∞ø=#=Ú J<Õ ^èŒ#O`À xOÑ¨Ù`«∂ JO`«"≥∞ÿáÈ`«∞<åfl~°∞ r=ÙÅ∞. nxH˜
JO`«"≥∞Ñ¨C_»∞? JO`«=∞<Õk L#flk. ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=^Œ∞Ì. N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ D rqÃÑ·
^ŒÜ«∞^ŒÅz |Å"≥∞ÿ# r=ÙxÜ≥∞#∞flH˘x "å_çx q∞QÆ`å r=ÙÅH˜ ~åA#∞ KÕ™êÎ_»∞.
105 106
6-54 PQÆ"≥∂HõÎ g∞ Ç¨Ïi ÔH·OHõ~°º=Ú
=Ú#∞fl_ç Éè’QÆ=Ú q+¨µ‚x Ñ¨Ó[~Úk
Ñ¨~°=∂`«∞ºx ¿ãqOK«∞@‰õΩ Ñ¨Å∞^•~°∞¡<åfl #=q^èŒ ÉèíH˜Î [QÆ„`«Ê ã≤^Œú"≥∞ÿ#k. Ü≥∂QÆ=Ú N "ÕOHõ\’`«Î=Úx H˘Å∞=Ù
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ D H©~°Î#Ö’ P #= q^èŒ ÉèíH˜Î =Å# HõeˆQ "Õ∞à◊§#∞ ÉÏQÆ∞Å∞ <ÕiÛ# „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ#∞ IIWO`«II
q=iã¨∞Î<åfl~°∞, `«#â‹·eÖ’. U ã¨∞Y"≥∞ÿ<å H˘O`« HÍÅÑïq∞u =ÙO_Õ^Õ. XHõ¯
[<å~°Ì#∞x ¿ã==Å¡ HõeˆQ ™œYº"Õ∞ HÍÅÑïq∞uÖËx ãÖ`«`«™œYº=Ú Jx ÉèÏ"å=∞$`«O :
JO@∞<åfl~∞° . ÃÑQ· Í D ™œYº=Ú`À áê@∞ =ÚH˜Î ‰õÄ_® Åaèã∞¨ OÎ k. WHõ WO`«HOõ >Ë F =∂#=ÙÖÏ~å! [<å~°Ì#∞_Õ Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞. PÜ«∞##∞ ¿ãqOK«∞@, ã¨~°fiHÍÅ
Q˘Ñ¨Êk WOH˘Hõ>Ëq∞=ÙO@∞Ok JO@∞<åfl~°∞. N"ÕOHõ\’`«Î=Úx H˘Å∞=Ù HõO>Ë ã¨~åfi=ã¨úÅÜ«∞O^Œ∞ ™œYº„Ñ¨^Œ=Ú. WO`«HõO>Ë Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ#k =∞i WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞.
=Ù`«Î"≥∞ÿ#k ÖË^ŒO@∞<åfl~°∞.
P Ñ¨~°=∂`«∞ºx #∞uOK«∞@ =Å# ÉèíÜ«∞=Ú x"å~°}=∞QÆ∞#∞.Dâ◊fi~°∞_≥·#
K«OII Ñ¶¨∞#q∞HõÖË^Œ∞ NÇ¨Ïix QÆ\ ˜ìQÆ #=Ú‡K«∞ ¿ã=KÕÜ«Ú_ô PÜ«∞# zO`« (PÖ’K«#) ZÑ¨C_»∂ [Ü«∞=Ú#‰õΩ ¿ÇÏ`«∞"≥·Ü«Ú#flk. JK«∞º`«∞x
=#[Éèí"åk ^Õ=QÆ}=Ok`«∞ â∫ix P [<å~°Ì#∞<£ ¿ã= PÜ«Ú`« (ã≤kúOz#) Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú. „H˜Ü«∞`À (Ñ¨Ó#∞H˘x) x[=Ú
K«#∞=Ù# H˘Å∞fi_ô JkÜ≥∞ ãÖ`«`«™œYº=Ú J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ `≥Å∞ã¨∞H˘#fl"åiH˜ D ã¨`«Êùe`«=ÚÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
`«#∞ Q˘x "ÕOHõ\’`«Î=Úx ^•ã¨º=Ú *ËÃã#∞ H©iÎ<≥OK«∞K«∞<£.
NHÍO`«∞x ^Œ~°≈#=∂„`«=Ú KÕ`«<Õ Ñ¨Ó~°fi, „Ñ¨ã¨∞Î`« Hõ~°‡ÅÑ¶¨Å=Ú #tã¨∞ÎOk.
=∂^èŒ=Ùx â◊~°}ÏQÆu J`«∞º`«Î=∞ ^èŒ~°‡=Ú. J#O`«∞x ÃÑ· `«QÆ∞Å∞ (Pã¨H˜Î) Piºe
~åQÆO : ã¨∞=\˜ ãÖÑ¨^Œ (Juâ◊~ÚOz# ã≤i). x~°‡Å∞Öˇ· Ñ¨ÓxHõ`À P ^•"≥∂^Œ~°∞x ^•ã¨∞Öˇ·#"åiH˜
WO`«HõO>Ë Ñ¶¨∞#q∞HõÖË^Œ∞ WqÜ«∞xflÜ«Ú ãÖ„áêÑ≤Î™êÎ~Ú. ™ê~°úHõ`«xKÕÛk â∫i â◊~°}ÏQÆu =∂„`«"Õ∞.
ãÖ`«`« ™œYº=Ú [<å~°Ì#∞_Õ IIWO`«II
NÇ¨ÏiH˜ ÔH·OHõ~°º=Ú (T_çQÆ=Ú) KÕÃã· Jk "Õ^Œqk`«"Õ∞. q+¨µ‚^Õ=ÙxH˜ KÕ¿ã
ÉèíÜ«∞x"å~°}=Ú Ñ¨~°=∂`«∞‡x #∞u
[Ü«∞HÍ~°}=Ú Dâ◊fi~° zO`« Ñ¨ Ó [ k=º"≥ · É è ’ QÆ = ÚÅ#∞ Ñ¨ Å ∞ Éè ’ QÆ É è Ï QÆ º =ÚÅ#∞ „Ñ¨ ™ êkã¨ ∞ Î O k. N
JÜ«Ú`« Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å =∞K«∞º`«∞x ¿ã= "ÕOHõ@yiÃÑ#· ∞#fl P Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î Úx H˘Å∞=ÙÅaèOK«=Öˇ#O>Ë Jk Q˘Ñ¨ÊÜ≥∂QÆ=Ú.
„H˜Ü«∞`À x["≥∞iy# "åiH˜x IIWO`«II WO^Œ∞‰õΩ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞. „Ñ¨Ñ¨#∞flÖˇ· (ÉèíH˜Î`À â◊~°}ÏQÆ`«∞Öˇ·) ÉÏQÆ∞Å∞ <ÕiÛ# "åiH˜
Hõ~°‡Ç¨Ï~°=Ú NHÍO`«∞^Œiâ◊#=Ú ''(Ü«ÚHÍÎÜ«ÚHõÎ qK«Hõ∆} <≥iy# "åiH˜)—— ã¨~°fi=¸ ã≤kúã¨∞ÎOk Jx „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
^èŒ~°‡~åã≤ =∂^èŒ=Ù â◊~°}∞
Pi‡e ãÖÑ¨^Œ Å#O`«∞x `«QÆ∞Å∞
x~°‡Å=ÚQÆ Ñ¨Óx# ^•ã¨∞Å‰õΩ IIWO`«II
107 108
6-55 HõOHõ} ^•~°=ÚÅ#∞ Hõ@ì~À ~Ú^ŒÌiH˜x
=Ú#∞fl_ç ã¨∞O‰õΩ~° ÉˇO_ç¡ Ñ‘@ QÆ∂K«∞O_»Éˇ@ì~À
g#∞Å qO^≥·# ÃÑO_ç¡ áê@#∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞#O ÅOÔH N "ÕOHõ>Ëâ◊√ #Å"Õ∞Å‡OQÆ#∞ nqOz
‰õÄ_® ™êfiq∞ ÃÑO_ç¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ K«∂ã¨∞#Î fl J#∞Éè∂í u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok, D H©~#Î° qO>Ë. JOÔHÅ ÉÏ#∞Ñ¨Ù g∞^Œ #=∞iOK«~À IIJ^≥II
JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞Å∞ Hõkã≤ (^ŒQ~ÔæÆ )· `«=∞Hõ=Ú`À "≥∞=ÿ ∞~°z =Ù<åfl~@° .
JOÔHÅ áê#∞Ñ¨Ù g∞^Œ J=∞iOK«~À Jx Ñ¨=oOÑ¨Ù ¿ã=`À =ÚyOKå~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi „Ñ¨`ºÕ Hõ`« K«∂_»O_ç, =ÚÇ¨˙~°OÎ "Õà◊ ÜÕ∞^À ãïQÍ Hõ#∞HÀ¯O_ç F „Ñ¨[ÖÏ~å! JkQÀ K«∂_»O_ç N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡
"å~°∞ g~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å∞ qx "≥∂ã¨áÈHõO_ç JO@∞<åfl~°∞. q"åÇ¨Ï=∂_»∞`«∞<åfl~°∞. "åi^ŒÌ~°∞ ÃÑO_ç¡ HÀãÖ `«=∞Hõ=Ú`À ("≥∞ÿ=∞~°Ñ¨Ù`À) Hõkã≤
HõOII JkQÀ N"ÕOHõ@Ñü (^ŒQÆæ~°Ü≥ÿ∞) =Ù<åfl~°∞.
JkQÀ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ Ju `«=∞Hõ=Ú`À ^ŒOÑ¨`∞« e^ŒiÌ H˜ ÃÑÃ· Ñ· (#∞^Œ∞à◊§ÃÑ)· ÉÏã≤H=õ ÚÅ#∞ Hõ@Oì _ç. "åi^ŒiÌ KÕ`∞« Å‰õΩ
Hõkã≤ `«~°e~°<≥ ÉˇO_ç¡H˜ âıã¨áêÅ∞ (XHõ~°∞ „`åyq∞yeÛ# áêÅ∞ WOHõiH˜)JOkOK«O_ç. ã¨∂ã¨HÍÅ∞ (`«ÅÖ’
J^Œ#∞QÆ =∞# J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ïi JÅ~°OQÆ<£. ^èŒiOKÕ |OQÍ~°∞ u~°∞QÆ∞_»∞ aà◊§) ^èŒiOz# ¿Ñ~°O\Ï_»∞¡ =∞OQÆà◊w`«=ÚÅ#∞
áê_»∞K«∞<åfl~°∞. D Ç¨Ï_®q_çÖ’ ãïÜ≥ÿ∞# =ÚÇ¨˙~°ÎO ã¨=∞Ü«∞O ÜÕ∞q∞\’
~åQÆO : ™êà◊OQÆO Hõ#∞HÀ¯HõáÈ`Õ "≥∂ã¨áÈ`å~°∞. HÍ|\˜ì *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_»O_ç. ã¨=∞Ü«∞O q∞OzáÈÜ«∂Hõ
J^≥ N "ÕOHõ@Ñü JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆÜ«Ú#∞ =¿ãÎ x~åâ◊ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
Hõkã≤=Ù<åfl~°∞ `«=∞Hõ=Ú# ÉˇO_ç¡H˜x IIJ^≥II Ñ¨Ù~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ QÆ‰õΩ¯# ("≥O@<Õ) =∞OQÆàÏ+¨ìHõ=ÚÅ∞ (=∞OQÆàÏâßã¨#=ÚÅ∞)
ÉÏã≤Hõ=ÚÅ∞ QÆ@ì~À ÃÑ·ÃÑ· ^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ K«^Œ=O_ç. `«Hõ¯Hõ (q_»∞=‰õΩO_®) KÕuH˜ KÕQÆ\ ˜ì (KÕuHõ@∞ì `À~°}=Ú) Hõ@ìO_ç.
âıã¨áêÅOkÜ«∞º~À KÕ`«∞Å‰õΩ#∞ =^èŒ∂=~°∞Å∞ xH˜¯xH˜¯ K«∂ã¨∞H˘O@∞<åfl~°∞. W^ŒÌ~°∂ P ÃÑ·# H˘OQÆ∂H˘OQÆ∂
ã¨∂ã¨HÍÅ ¿Ñ~°\ÏO_»∞¡ ™ÈÉÏ# ÉÏ_»~À =Ú_ç"ÕÜ«Ú@ KÕ`« Ñ¨ÙÅHõiOz áÈ`«∞<åfl~°∞.
"≥∂ã¨áÈHõ ~Ú>Ëì =ÚÇ¨˙~°Î=∞_»∞QÆ~À IIJ^≥II
QÆ‰õΩ¯##∞ =∞OQÆàÏ+¨ìHõ=ÚÅ∞ K«^Œ∞=~À =^èŒ∂=~°∞e^ŒÌiH© HõOHõ}=ÚÅ#∞ ^èŒiOÑ¨*ËÜ«∞O_ç. ã¨∞O‰õΩ~° (^èŒ=à◊Hõ∆`«Å∞)
`«Hõ¯Hõ *ËQÆ@ (*ËQÆ\ ˜) "Õã≤ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®#∞ K«e,¡ "åix ÃÑO_çÑ¡ @‘ Å g∞^Œ ‰õÄ~˘Û# Éˇ@Oì _ç. =^è∂Œ =~°∞Å∞ J~Ú# JÅ"Õ∞Å‡OQÆ
xH˜¯ xH˜¯ K«∂KÕ~°^Õ <≥i ^≥~° kÜ«∞º~À N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞Å∞ =Ú_çÑ_¨ ®¤~∞° . F ÃÑO_ç¡ ÃÑ^ŒÖÌ Ï~å! D ^ŒOÑ¨`∞« Å#∞ Pj~°fikOz
Ü≥ÚHõ¯>ˇÿi H˘OQÆ∞=Úà◊√§ "˘#~°QÆ "ÕÜ«∞~À IIJ^≥II [O@QÍ gix áê#∞Ñ¨ÙÃÑ· KÕ~°ÛO_ç. g∞ [#‡`«iOzO^Œx D ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å‰õΩ
#=∞ã¨¯iOK«O_ç.
109 110
6-56 JÇ¨ÏŸ|ÖËâ◊√_»∞ ã≤i#OHõ=Ú# ^èŒiOK≥
=Ú#∞fl_ç |Ç¨ïQÆu â◊√Éèí=ÚÅ∞ áê\˜Öˇ¡
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’ <≥ÅH˘#fl ÅH©∆ ‡#$ã≤OÇ¨ïx H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° , J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. WÇ¨ÏÑ¨~°=Ú ÖÁã¨ÔQ xO^Œ∞#∞ #O^Œ∞#∞
qÇ¨ÏiOK≥#∞ N"ÕOHõ@yix II[Ü«∞=ÚII
HõOÉèí=Ú (ã¨ÎOÉèí=Ú) # Pq~°ƒùqOz Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx, "å_ç qz„`«"≥∞ÿ# =~åÅ∞
á⁄Å∞¡É’‰õΩO_®, ãÖÇ¨ÏiOz, „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x ÉèíÜ«∞=Úx"åiOz, Ö’Hõ=ÚÅ Ñ‘_»#∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«∞^Œ=Ú\˜ìOz# Jã¨∞~åO`«‰õΩxH˜ [Ü«∞ [Ü«∞^è•fi#=ÚÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. ''F F „Ñ¨[ÖÏ~å! WHõÃÑ· =∞#‰õΩ [Ü«∞=Ú xâ◊ÛÜ«∞=Ú. [Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞@`À
[#∞ÖÏ~å! =∞# ÉèíÜ«∞=ÚÅhfl =keáÈÜ«∂~Ú. WÑ¨C_»∞ =∞#O „|uH˜áÈÜ«∂O—— ÉÏ@∞ =∞# ÉèÜ
í ∞« =ÚÅ∞ ‰õÄ_® `˘ÅyáÈ=Ù@KÕ =∞# =∞O^Œ~=° Ú „|uH˜áÈÜ«∂=Ú.
Jx JO@∞<åfl~°∞. WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ∞ Ô~O\˜h WKÕÛ ™êfiq∞ WO^Œ∞#∞, JO^Œ∞#∞ Ñ¶¨∞#∞_≥·# #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ã¨ÎOÉèí=Ú #∞O_ç "≥Å=_ç<å_»∞ . ~åHõ∆ã¨∞ÅO`å
(JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’, u~°∞=∞ÅÖ’#∞) qÇ¨Ïiã¨∞Î<åfl_»@. #tOKå~°∞ ^è~Œ "° Å≥ Ãã (Éè∂í q∞ K≥`· #« º=O`«"∞≥ #ÿ k). J^è~Œ ‡° =Ú á⁄xÔQ (#tOz#k).
P."≥II[Ü«∞=Ú [Ü«∞=Ú ~ÚOHõ [#∞ÖÏÅ! =∞#ÔHÅ¡ Éèí∂ ÉèÏ~°=Ú J_»ÔQ (`«yæáÈ~Ú#k). =Ú#∞Å `«Ñ¨ã¨∞ûÅhfl W=Ú‡Å D_Õˆ~
ÉèíÜ«∞=ÚÅxfl "åÃã „|uH˜u=∞<≥ (Ñ¶ëOz#q). [Ü«∞=ÚÅ∞ ã¨fiO`«"≥∞ÿ#q.
`å#Ç¨ÏŸaÅ=Ú# N#~°ã≤OÇ¨ïx N =∞Ç¨q+¨µ‚=Ù #$ã≤OÇ¨ï_≥· ã≤OÇ¨ïã¨#=Ú #kè+≤ìOz<å_»∞. Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù<Õ
J#fl=∞Ü«∞º H˘eK≥ ã¨#∞fluOz. Ñ¨_»KÕ (WHõ¯_» [~ÚOK≥ J#∞ ÉèÏ==Ú`À K≥Ñ¨Ê|_çOk). `«# ^•ã¨∞_≥·# „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x
~åQÆO : ™ê"Õi Jxfl q^èŒ=ÚÖÏ=∞xflOz JÉèíÜ«∞q∞KåÛ_»∞. JkQÀ â◊OHõ~°∞_»∞, „|Ç¨Ï‡ "≥Ú^ŒÖˇ·#
[Ü«∞=Ú [Ü«∞=Ú WHõ [#∞ÖÏÅ ^Õ=`«ÅO`å PÜ«∞##∞ ¿ãqã¨∞Î<åfl~°∞.
ÉèíÜ«∞=ÚÅ∞ "åÃã#∞ „|uH˜u q∞Ñ¨Ù_»∞ II[Ü«∞=ÚII
D JÇ¨ÏŸ|Å #$ã≤OÇ¨ï_»∞ ã≤ix (ÅH©∆ ‡^Õqx) `«# JOHõ=ÚÃÑ· (`˘_»g∞^Œ)
Ñ¶¨∞# #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ HõOÉèí=Ú# "≥_»Öˇ ^èŒiOK≥ (‰õÄ~˘Û# Éˇ@∞ìH˘xÜ«Ú<åfl_»∞). JO^Œ∞KÕ`« PÜ«∞# ^•ã¨∞Å‰õΩ |Ç¨ï
^Œ#∞AÅ∞ ã¨=∞ã≤i ^èŒ~° "≥ÅÃã q^èŒ=ÚÖˇ·# â◊√Éèí=ÚÅ∞ áê\˜Öˇ¡ (á⁄O^Œ|_ç#q). P ™êfiq∞ WO^Œ∞#∞ JO^Œ∞#∞
á⁄xÔQ #^èŒ~°‡=Ú Éèí∂ÉèÏ~°=∞_»ÔQ
(D JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’#∞, JHõ¯_» u~°∞=∞ÅÖ’#∞) WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÖÁã¨ÔQ (ã≤i ãÖÑ¨^ŒÖË
=Ú#∞Å `«Ñ¨=Ú e=Ú‡Å h_Õˆ~ II[Ü«∞=ÚII
HÍHõ JO`«º=Ú# "≥∂Hõ∆=Ú#∞ ‰õÄ_® Wã¨∞Î<åfl_»∞). ZO^Œ∞HõO>Ë N"ÕOHõ@yi ÃÑ·
QÆi=∞`À q+¨µ‚_»∞ QÆ^≥ÌÃÑ· xeK≥
‰õÄ_® PÜ«∞<Õ qÇ¨ÏiOK≥ (H˘Å∞"≥·Ü«Ú<åfl_»∞ Hõ^•!).
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx <Õ Ñ¨_»K≥
J~°ã≤ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x Jxfl\Ï =∞xflOK≥
Ç¨Ï~°∞_»∞#∞ „|Ç¨Ï‡Ü«Ú J^≥ H˘eKÕ~°∞ II[Ü«∞=ÚII
111 112
6-57 ÅOÑ¨\ÏÅ∞ ãÖÑ¨^ŒÅ∞–Åe #OÉÏ~åã¨∞ÖÏÜ«∞
=Ú#∞fl_ç ~ÚOÑ¨ÙÅ =ÚOz `«ÅÅ–ÔH`«∞ÎHÀ~À
D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ r=ÙÅ∞ Ñ¨Ù}º=Ú áêÑ¨=Ú Ô~O\˜h KÕã≤ kOÑ¨Hõ ~ÚO^Œ∞Ö’#<Õ–uiy N"ÕOHõ>Ëâ◊√
`«`«Êùe`«OQÍ ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞ Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞ . J~Ú`Õ ÑÖÑ¨Ù# ÖÏÉèí=Ú KÕÔ~ (s)–„áê}∞ÖÏÅ ~å~À IIH˘ÅkII
ZO`« Ñ¨Ù}ÏºxH˜ ZO`« Z‰õΩ¯= ã¨∞YO ZO`« áêáêxH˜ ZO`« Z‰õΩ¯= ^Œ∞óYO ÉèÏ"å=∞$`«O :
á⁄O^Œ∞`å_»∞ Jx x~°‚~ÚOKÕk Z=~°∞? P Ñ¨~°=∂`«∞‡_Õ. rq PÜ«∞#`À ÉË~°O F r=ÙÖÏ~å! D ãÖ`«Ö’ ÉË~°=∂_»\ÏxH˜ `«fi~°`«fi~°QÍ ~°O_»∞. g∞~°∞ KÕã≤#
P_»`å_»@. Wk "å~åxH˜ XHõ™êi [iˆQ 'ãÖ`«— HÍ^Œ∞, „Ñük#=¸ =ÙO_Õ H˘Åk (H˘kÌáê\˜) Ñ¨Ù}º=Ú, áêÑ¨=Ú g∞‰õΩ 'H˘OQÆ∞~˘Hõ¯O— (H˘OQÆ∞Ö’ =Ú_ç "Õã≤
ãÖ`«, D áêÑ¨Ñ¨Ù}ÏºÖË g∞ 'H˘OQÆ∞~˘Hõ¯O— (Money in pocket). "å\˜x "≥zÛOz "≥O@ fã≤H˘x "≥à§ı ÃÑH· =õ Ú). ^•xx "≥zÛOz, '"≥Å^≥Oz— (U^À XHõ ^è~Œ ° x~°~‚ ÚOz)
J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ P ÃÑ·"å_ç`À ÉË~°=∂_»\ÏxH˜ ~°O_»„~å!
ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞ H˘#∞HÀ¯O_ç JO@∞<åfl~°∞. `«fi~°QÍ '"≥Å ^≥OK«O_ç— (^èŒ~°#∞ U^À
F ^ÕÇ¨ïÖÏ~å! (^ÕÇ¨Ï^è•~°∞ÖÏ~å!) Wk k#ãÖ`« (~ÀA"ås ãÖ`«). nxH˜
HÍ_çH˜ x~°‚~ÚOKÕ¿ãÜ«∞O_ç.....~å~À (~°O_»„~å) JO@∞<åfl~°∞. =¸HõÖ·ˇ (QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ) H˘<Õ"å~°∞, u<Õ"å~°∞ (J#∞Éèqí OKÕ"å~°∞) ‰õÄ_ç‰Äõ _ç (XHõiH˜
`ÕII H˘Åk Ñ¨Ù}ºáêÑÖ|∞ÖË H˘OQÆ∞QÆ\ ˜ì `À_»∞QÍ WOH˘Hõ~°∞ Hõeã≤ ) =ã¨∂Î<Õ=ÙO\Ï~°∞. Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞, ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞
"≥Å#∞ `≥OK«∞K«∞ ãÖ`«Ö’ ÉË~°=∂_», Jxâ◊=Ú (ZÅ¡Ñ¨C_»∂) #QÆ∞æ=Å∞ (JuKÒHõQÍ ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú). D k#ãÖ`«Å∞
"Õy~°OÉˇ ~å~À! Ü«∞x Ñ≤ez<å_»∞ Ü≥∞H˜¯#q (Ü≥∞‰õΩ¯"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú). `«fi~°QÍ~°O_ç.
J#fl=∂~°∞ºx H©~°Î# J^Œ∞ƒù`«=Ú~°. F r=ÙÖÏ~å! K≥OQÆ@ =Ü«∞ã¨∞Å<Õ, zO`«Å (zO`«K≥@∞¡) „HÕ^Œ ^Œ∞HÍ}ÏÅ∞
ÃÑ\˜,ì JOQÆ#Å =ÅÑ¨ÙÅ∞ („ã‘Î HÍ=∞"åOKèÅ« ∞) J<Õ ã¨~∞° ‰õΩ J=Ú‡`«∞<åfl~∞° . ãÖQÆu
~åQÆO : É∫o (^ŒQÆæ~°QÍ =zÛ) g∞ â◊s~°=∞<Õ ãÖK«∞ÅxO_® xOÑ¨ÙH˘O_ç. (D ãÖK«∞áê`«^≥·
H˘Åk Ñ¨Ù}º áêáêÖË– H˘OQÆ∞~˘Hõ¯=ÚÅ∞ "≥\ ˜ì K≥_áç È`Õ Z‰õΩ¯= ã¨~∞° ‰õΩÑ¨@^ì ∞Œ ).áÈh...=∂‰õΩ „ã‘Î =^Œ∞,Ì Jx K≥OyáÈ^•=∂ (`˘Åy
"≥Å^≥Oz ÉË^Œ=∂_»– "Õy~°"Õ∞ ~å~À IIH˘ÅkII "Õˆ~ áÈ^•O) JO>Ë... Jn ™ê^èŒºO HÍ^Œ∞. =∞#‰õΩ "Õˆ~ QÆ`«ºO`«~°O ÖË^Œ∞. P „ã‘Î
HÀãÖ áêÑ¨Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ KÕã¨∂Î=ÙO_®e. "å\˜ Ñ¶ë`«O J#∞Éèíqã¨∂Î<Õ=ÙO_®e. (Fi
[#<åÅ∞ =∞~°}ÏÅ∞– ãÖ™ê~°Éè’QÆ=ÚÅ∞#∞ ^Õ=Ù_À..).
Jxâ◊=Ú Éèí∂q∞ g∞^Œ–#QÆ∞æ=Å∞ ã¨ˆ~..g\˜`À áê@∞, JOÉÏ~åã¨∞Öˇ· (‰õΩÑ¨ÊÅ∞ `≥Ñ¨ÊÖˇ·) ãÖÑ¨^ŒÅ∞, ÅOÑ¨\ÏÅ∞
H˘<Õ"å~°∞ k<Õ"å~°∞–‰õÄ_ç‰õÄ_ç =¸HõÖˇ· (ãÖ|O^èŒÉÏO^èŒ"åºÅ∂), ~ÚOÑ¨ÙÅ∞( Wëêì~ÚëêìÅ∞)... Ñ‘HõÅÖ’`«∞‰õΩ ‰õÄ~°∞H˘x
k#ãÖ`« ÖˇÔH¯x^Õ–^ÕÇ¨ïÖÏÅ ~å~À IIH˘ÅkII áÈÜ«∂_ô rq. WHõ=∞i g_çH˜ kÔH¯=~°∞? g∞~°∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^•ã¨∞Öˇ·`Õ ÉË~°O
JOQÆ#Å =Å∞=Å– JOQÆà◊√§ "≥\ ˜ì~°^≥ ™êy#O`« HÍÅ=¸ =∞Oz ã¨~°‰õΩ H˘O@∞O\Ï~°∞. ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çã¨∞ÎO\Ï~°∞. ÉË~°O
K≥OQÆ@ =Ü«∞ã¨∞Å<Õ–zO`«Å HÕ^Œ ™êyáÈ`«∂<Õ =ÙO@∞Ok. P <å=∂Å"å_ç ^ŒÜ«∞=Ù#flO`« HÍÅO ãÖ`À+ÖQÍ<Õ
ãÖQÆu QÍÜ«∞=∞<Õ– ãÖK«∞Å xOK«∞H˘O^Œ=Ú =ÙO\Ï_»∞ D rq). F „áê}∞ÖÏ~å! WkO`Õ HÍ|\˜ì ~°O_ç....`«fi~°QÍ ~°O_ç.
K≥OyáÈ~å^Œ∞ =∞#‰õΩ – r=ÙÖÏÅ ~å~À IIH˘ÅkII
113 114
6-58 J#∞k#=Ú#∞ h JÅ"Õ∞Å‡OQÆ
=Ú#∞fl_ç Hõ#∞QÆ= K«eH˜# QÆ~°∞==ÚÅ∞
<Õ_»∞ náê=o Ñ¨~°fik#=Ú. D ~ÀA D H©~°Î#‰õΩ =Ú#∞fl_ç ÉèÏ"å=∞$`«O k#k#=Ú#∞ JÅ u~°∞"ÕOHõ@Ñü
K«#=ÙÅ ™⁄|QÆ∞Å ãÖÑ¨^ŒÖÏÜ≥∞ IIã¨`«ºÉèÏ=∞II
„"åÜ«∞_»O <å J^Œ$+Öì QÍ ÉèÏqã¨∞<Î åfl#∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D H©~#Î° ã¨`º« ÉèÏ=∞,
~°∞H©‡}© ^Õq, N^Õq JÅ"Õ∞Å‡OQÆ JO^Œ~∂° Ç¨Ïi Ç¨Ï$^ŒÜ∞Õ â◊fii ~°∂áêÖË JO@∞<åfl~∞° . ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨@∞ì|\˜ì N Hõ$+¨µ‚x`À áê@∞ #~°HÍã¨∞~°∞x ÃÑ· Ü«Ú^•úxH˜ "≥o§, NHõ$+¨µ‚_»∞ ã¨`«ºÉèÏ=∞ Ü≥ÚHõ¯ =∞<À[˝"≥∞ÿ# #=Ùfi 'Ç¨Ïi=∞kx' (NHõ$+¨µ‚x Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#)
x`«º=¸ „Ñü+≤ªOÑ¨|_çÜ«Ú#flk. P"≥∞ PÜ«∞# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂nèâ◊fii.
=¸iÛùe¡<å_»x P„QÆÇ≤ÏOz ^èŒ#ã¨∞û|\˜ì #~°‰õΩx #iH˜# `«~°∞}˜ ã¨`«ºÉèÏ=∞. P"≥∞
Z=~À HÍ^Œ∞, "å_»∞ `«# H˘_»∞‰õΩ Jx `≥eÜ«∞x Éè∂í ^Õq J=`å~°"∞Õ . Ç¨Ïi=∂Ü«∞KÕ #O^Œ#O^Œ#∞x =Åz, ~åÜ«∞ÉÏ~°=Ú #_çÑ≤ =ÅÑ≤OK«∞H˘x Ñï}Ü«∞=∂_ç#
`«ÖË¡ H˘_»∞‰õΩx K«OÑ≤Ok. ~°∂Ñ¨Ü«∞ø=x (K«Hõ¯\˜ ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅ [=fix) ~°∞H˜‡}©^Õq PÜ«∞# J+¨ì ÉèÏ~°ºÅÖ’
J„QÆ ™ êú # =Ú##∞#flk. P"≥ ∞ z‰õ Ω ~åO|~° = Ú# (#Å¡ x PHÍâ◊ = Ú=O\˜
P."≥II ã¨`«ºÉèÏ=∞ <≥~°Ñ¨Ù ã¨~°ã¨Ñ¨Ù #QÆ=ÙÅ∞ ˆHâ◊áêâ◊=Ú#) K≥^Œi# JÅ∞HõÅ∞ ("≥O„_»∞HõÅ∞....ÖËHõ ....=ÚOQÆ∞~°∞Å∞),
x`«º=Ú Ç¨Ïi=∞kx <≥Å=Ù PÜ≥∞ Ç≤Ï`«*Ï`«º=ÚY=Ú („Ñ‘ux HõeyOK«∞ =^Œ#=Ú) "Õ~Ú"ÕÖÏÜ≥∞ (J<ÕHõ q^èŒ=ÚÅ
J#fl=∞Ü«∞º J<≥#∞ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡ PÜ«∞##∞ JÅiOK«∞K«∞#flk).
u~°∞=∞ÅÜ«∞º =∞#ã¨∞ =ÚiÜ«∞*ËÃã. J"Õ Nãü (ÅH©;^Õq) Ü≥ÚHõ¯ `˘_»=ÙÅ (k=º"≥∞ÿ# PÉèí~°}=ÚÅ)
~åQÆO : `˘Å"≥∞~°∞QÆ∞Å∞(Juâ◊~ÚOz# `«à◊`«à◊Å∞). P"≥∞ Ü≥ÚHõ¯ =ÚiÃÑÑ¨Ù #_»=ÙÅ
ã¨`«ºÉèÏ=∞ ã¨~°ã¨Ñ¨Ù #QÆ=Ù (=ÚiÑ≤OK«∞ „Ñ¨=~°#Î ), #QÆ∞"≥∂=Ú (z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkOK«∞ =^Œ#=Ú)....`«_Ü
» ∞« Hõ
x`«º=Ú Ç¨Ïi=∞kx <≥Å"åÜ≥∞ IIã¨`«ºÉèÏ=∞II (U =∂„`«=Ú *ÏÑ¨º=Ú KÕÜ«∞Hõ ) "åikè `«zÛ# (H©∆~°™êQÆ~° =∞^èŒ#=ÚQÍqOz#)
Ç¨ÏiH˜(<å~åÜ«∞}∞xH˜) Hõey# |_»eHõ "åÃã#∞ (JÅã¨@`˘ÅyáÈÜ≥∞#∞).
~°∞H˜q∞}˜^ÕqH˜ ~°∂Ñ¨Ü«∞ø=xH˜ PÜ«∞#Hõk Ñ¨~°=∞OÉÏÜ≥∞ (Jxfl\ ˜HõO>Ë Ü≥∞‰õΩ¯"≥·Ü«Ú#flk).
ã¨HõÅ qÉèí==ÚÅ ã¨"≥∞‡`«Å∞
z‰õΩ~åO|~°=Ú# K≥^Œi# JÅ∞HõÅ∞ F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ h=Ù "≥·‰õΩO~î°=Ú =^Œe# NÇ¨Ïi"≥·
=∂#=ÙÅx ~°HO∆˜ K«∞@‰õΩ "≥Åã≤<å=Ù. h Ç¨Ï$^ŒÜ∞Õ â◊fii Ñ¨^•‡=uÜ≥∞ÿ x#∞fl KÕi#k.
Ç≤Ï`«*Ï`«º=ÚY=Ú "Õ~Ú "ÕÖÏÜ≥∞ IIã¨`«ºÉèÏ=∞II
h=Ù J#∞k#=Ú (x`«º=¸) P ^Õq Ô~O_»∞Hõà◊¡Ö’#∞ `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_≥_ç QÆ~°∞==ÚÅ∞
`˘_»=ÙÅ Nãü `˘Å"≥∞é∞QÆ∞Å"≥ (Q“~°= ÉèÏ==ÚÅ`À) JÅiOÑ¨|_»∞K«∞<åfl=Ù. „Ñük#=Ú P"≥∞ ™⁄QÆã¨∞Å
#_»=ÙÅ =ÚiÃÑÑ¨Ù #QÆ∞"≥∂=Ú PáêºÜ«∞`«Å "≥·Éèí==ÚÅ∞ h ãÖÑ¨^ŒÖˇ·#q.
`«_»Ü«∞Hõ "åikè `«zÛ# Ç¨ÏiH˜
|_»eHõ "åÃã#∞ Ñ¨~°=∞OÉÏÜ≥∞ IIã¨`«ºÉèÏ=∞II
115 116
6-59 ™œq∞„uÜ«Ú Éèí~°`«∞_»∞ â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ∞ Q˘Å∞=QÆ
=Ú#∞fl_ç Éèí∂q∞ÜÕ∞ÖË ‰õΩâ◊Å= Ñ¨Ù„`«∞Å QÍOK≥
Éè~í `° =« ~°¬OÖ’ ~å=∞Hõ^Œä `≥eÜ«∞x #~°∞_»∞, ~å=∂ÅÜ«∞OÖËx =Ó~°∞ =ÙO_»=x N=∞O`«∞_≥· xeK≥ N"ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ
„Ñ¨fu. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ q+¨µ‚=Ù J=`å~°"Õ∞ HÍHõ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Jx HÍq∞OK«∞ qcè+¨}∞ ÅOHõ‰õΩ |@ì=ÚQÆ>ˇì IIWkÜÕ∞II
K≥|∞`«∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. `«#∞ qxÑ≤ã∞¨ #Î fl D H©~#Î° ÜÕ∞ ~å=∞Hõ^Ü
Œä ∞« @. ÉèÏ"å=∞$`«O :
Wk ã¨~°fiÑ¨Ù}º=ÚÅÜ≥ÚHõ¯ Ñ¶¨Å=Ú JO@∞<åfl~°∞. 'â◊`«HÀ\˜ qãÎ̈~°=Ú— JO>Ë J<ÕHõ F [#∞ÖÏ~å! W`«_Õ (D N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ) Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡(ÉèíQÆ=O`«∞_»∞). ˆH=ÅO
„Ñ¨^Õâ◊=ÚÅ‰õΩ qã¨ÎiOz "≥e¡qiã≤#^Œx J~°ú=Ú. J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î#ÅÖ’ Ñ¨Å¡q q+¨µ=‚ Ù HÍ^Œ∞. WkÜÕ∞ (D H©~#Î° Ö’ K≥ÃÑÊ_ç ™ê~åOâ◊"∞Õ ) ~å=∞Hõ^Œä (~å=∂Ü«∞}O).
J~°÷=∞=@O |Ç¨ïHõ+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨x. HÍq∞OK«∞ qcè+¨}∞ ÅOHõ‰õΩ Ñ¨@ì=Ú QÆ>ˇì... D ~å=∂Ü«∞}O â◊`H« À\˜ qã¨~Î =° Ú (ÖˇH¯õ ‰õΩ q∞‰õΩ¯@"≥∞#ÿ @∞¡ "≥eq¡ iã≤#k). nxx
QÍ#O KÕ¿ãÎ ã¨~°fiÑ¨Ù}º=ÚÅÜ≥ÚHõ¯ Ñ¶¨Å=Ú ãÖ„áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. nxx QÍ#O KÕã≤
JO>Ë...? `«iOK«O_ç.
HõOII qk`«=∞QÆ∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡@ D Éèí∂q∞g∞^Œ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ~å=ÚxQÍ [x‡OKå_»∞. Éèí∂q∞[ J~Ú#
WkÜÕ∞ N~å=∞QÍ^äŒ D J#flÜ«∞<≥<£ ã‘`å^Õqx ÃÑO_®¡_ç<å_»∞. J~°}º"åã¨∞Öˇ·# =Ú#∞Å∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞, aèÅ∞¡Å‰õΩ
Ñ¨kHÀ@¡ qã¨Î~°O|QÆ∞ JÉèíÜ«∞=ÚxKåÛ_»∞. K«∞Ñ¨Ê<åu Jx Ñ≤Å∞=|_Õ â◊¥~°Ê}‰õΩ =Ú‰õΩ¯K≥=ÙÅ∞ ™⁄ik
H˘^ŒÖËh Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú H˘Å∞=Ù_ç`« x<£ (=~°∞ã¨QÍ) HÀÃã (`≥Q"Æ ~Õ ÚOz<å_»∞). Y~°∞_»∞ ^Œ∂+¨}∞_»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ñ¨k"ÕÅ=∞Ok
~åHõ∆ã¨∞Å#∞ XO\iQÍ ãÖÇ¨ÏiOKå_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡.
* qã¨Î~°O|∞ ´ "≥e¡qiã≤#k `«# `«=Ú‡x ÉèÏ~°º#∞ |Å=O`å# Éèí~°Î#∞O_ç JÑ¨Ç¨ÏiOKå_»x, H˜xã≤
~åQÆO : É∫o ~å=∞„H˜Ü«∞ (P„QÆÇ≤ÏOz) "å#~°~å*ˇ·# "åex ãÖÇ¨ÏiOz ã¨∞„w=ÙxH˜ ÉèÏ~°º`À ÉÏ@∞, H˜+≤¯O^èŒ
W`«_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ q∞kÜÕ∞ ~å=∞Hõ^äŒ ~å*Ïºxfl ‰õÄ_® WÑ≤ÊOKå_»∞. =#kè (™êQÆ~°=Ú#∞) |OkèOz "å~°kè Hõ\ ˜ìOz
â◊`«HÀ\˜ qã¨Î~°=Ú ã¨~°fiÑ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú IIWkÜÕ∞II "å#~°Ãã·#ºO`ÀÉÏ@∞ ã¨=Ú„^•xfl ^•\˜<å_»∞. "åi`À Hõeã≤ ~å=} ‰õΩOÉèíHõ~å‚k
~åHõ∆ã¨∞Å#∞ [OÑ≤ `«# ÉèÏ~°º ã‘`«#∞ fã≤H˘x `«# JÜ≥∂^è•º#QÆ~°=Ú#‰õΩ =∞~°e
^èŒ~°Ö’ ~å=Ú_»∞ Ñ¨Ù>ˇì ^èŒ~°}˜[ ÉˇO_®¡_≥ =KåÛ_»∞.
J~°}º"åã¨∞ÅÔHÖÏ¡ #ÉèíÜ«∞q∞K≥Û Ñ¨\Ïìaè+≤‰õΩÎ_≥· `«# ™È^Œ~°∞Öˇ·# ÅHõ∆ ‡}, Éèí~°`«,â◊„`«∞Ñ¶¨ÚflÅ∞ `«##∞
™⁄ik =Ú‰õΩ¯ *ˇ=ÙÅ∞ K«∞Ñ¨Ê<åuH˜ QÀÃã ¿ãqOK«∞K«∞O_»QÍ, Éèí∂q∞x ÑïáêeOz<å_»∞. Hõ=ÅÖˇ·# ‰õΩâ◊ Å=ÙÅ#∞ Ñ¨Ù„`«∞Å#∞
Y~°^Œ∂+¨}∞Å#∞ YO_çOz "ÕÃã IIWkÜÕ∞II ÉÁOk `«# `«^Œ#O`«~°O ~å[ºO "åiH˜ ÑÖz WKåÛ_»∞. P ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
H˜xã≤ "åe [OÑ≤ H˜+≤¯O^èŒ ã¨∞„w=ÙH˜K≥Û HõeÜ«ÚQÆOÖ’ =∞#É’O@¡#∞ `«iOÑ¨*Ü Ë Ú« @‰õΩ "ÕOHõ\Ï„kg∞^Œ N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞xQÍ
=#kè |OkèOz ^•>ˇ "å#~°∞Å`À J=`«iOz HÀi# =~åeã¨∞Î<åfl_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë... P<å_»∞, HÍq∞Oz# (`«#
HõÅã≤ ~å=} ‰õΩOÉèíHõ~å‚^Œ∞Å#∞ [OÑ≤ J#fl~å[ºO `«#H˜ =¿ãÎ ÉÏQÆ∞O_»∞#x PtOz#) qcè+¨}∞xH˜ J`«x HõëêìÅ‰õΩ
=x`« *ËH˘x =∞o¡ =K≥Û #Ü≥∂^äŒº‰õΩ#∞ IIWkÜÕ∞II ÑïÇ¨~°OQÍ ã¨∞=~°‚ÅOHõ‰õΩ UeHõ#∞ KÕã≤<å_»∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞#ÜÕ∞ Ñ¨~°=∂`«‡.
117 118
6-60 |K«Û ~°∂Ñ¨ÙÅ∞ Ñ¨K«ÛÅ H˘ÅÑ¨ÙÅ∞
=Ú#∞fl_ç xK«ÛÅxK«ÛÅ <≥Ü«∞º=ÚÅ∞
K«Hõ¯\˜ `«`«Î fiÉ’^èŒ#∞ KÕã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix PÅHÕK«O_ç. '=#xkè— ~°K«ÛÅ "ÕOHõ@~°=∞}∞x Q˘Å∞=Hõ
JO>Ë, U^À =#=Ú, JO>Ë J_»q Jx TÇ≤ÏOK«∞H˘O>Ë á⁄~°ÉÏ@∞. =#kèÖËHõ K«zÛÜ«Ú *Ï=x [#‡=ÚÅ∞ II=#xkèII
=#xkè JO>Ë ã¨=Ú„^Œ=Ú. ã¨=Ú„^ŒO g∞^Œ ‰õΩiã≤# "å# x„+¨ÊÜ≥∂[#O Hõ^•! ÉèÏ"å=∞$`«O :
PÖ’zOK«‰õΩO_® KÕ¿ã Ñ¨#∞Å∞ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"Õ∞ HÍHõ ÉèÏ~°O‰õÄ_® J=Ù`å~Ú. F #~°∞ÖÏ~å! NÇ¨Ïix P„â◊~ÚOK«x #~°[#‡Å∞ =º~°Ì"≥∞ÿ#q. =#xkè
#~°∞ÅO`å K«∂Ñ≤OKÕ =∞=∞`å#∞~åQÍÅxflÜÚ« #∞ ^Œ∂~°ÑÙ¨ H˘O_»Å #∞#fl^#Œ =Ú=Öˇ (ã¨=Ú„^Œ=Ú) Ö’ ‰õΩiã≤# "å# Z=iH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok? '=∞u Ñ¨xÖËx
ã¨`«º=ÚQÍ HõxÑ≤OK«∞ Jã¨`«º=Ú. J_»qQÍz# "≥<≥flÅ=Öˇ Ç¨Ïix Ñ¨ÓlOK«x Ñ¨#∞Å∞— (ÉÏQÆ∞QÍ PÖ’zOz KÕÜ«∞x Ñ¨#∞Å∞) ÉèÏ~°=ÚÅ∞ (ÉèÏ~°"≥∞ÿ#q)
rq`«=ÚÅxflÜ«Ú x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÅO@∞<åfl~°∞. x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ#=x ÉèÏ==Ú.
K«OII =#xkè "≥∞O_»∞QÍ QÆ∞iÜ«Ú "å#Å∞ Ü≥∞qfikè "Õ∞Å∞*ËÜ«Ú~å? P~°_ç „|`«∞‰õΩÅ∞ (x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ"≥∞ÿ# #~°[#‡Å∞) J_»qQÍz# "≥<≥flÅ =Öˇ
Ñ¨#∞Åq ÉèÏ~°=∞ø =∞ux ÉÏQÆ∞QÆ Ü≥∂K«#ÖËHõ *Ëã≤#<£ =º~°÷"≥∞ÿ#q. Jq `«_»`å‰õ Ñï`åÑ¨=ÚÅ∞ (ÉÏQÆ∞QÍ ÉÏkèOK«∞ =∞<À=º^èŒÅ#∞)
=#=ÚÅQÍÜ«Ú"≥<≥flÅÅ∞ =º~°÷=Ú, ^Œ∂~°Ñ¨Ù H˘O_» #∞#fl=∂? HõeyOK«∞#∞. X_»ÖÁãÿ# Ç¨Ïix (=∂#= [#‡xzÛ# NÇ¨Ïix) XÅ¡Hõ
H˘x, Ü«∞<≥ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨ÏiQ˘ÅfixKÀ #_çKÕ â◊=O|∞ÖË. (JOwHõiOK«Hõ), W`«~°∞Å |_ç|_ç ("≥O|_ç) uiy#KÀ "åi`À |O^èŒ=ÚÅ∞ Hõey
~åQÆO : ÉËÇ¨Q∑ rq`«=∞O`å =º~°ú"≥∞ÿáÈ`«∞Ok.
=#xkè QÆ∞iã≤# "å#Åq =∞u– H˘#H˘# =∞=∞`«Å∞ (`≥zÛ ÃÑ@∞ìH˘#fl PáêºÜ«∞`«Å∞) H˘O_»Å #∞#∞Ñ¨ÙÅ∞
Ñ¨xÖËx Ñ¨#∞Å ÉèÏ~°=ÚÅ∞ II=#xkèII (^Œ∂~°Ñ¨Ù H˘O_»Å #∞#fl^Œ#=Ú=Öˇ, L#fl@∞¡ „Éèí=∞ HõeyOK«∞ ÖËxq). W`«~°∞Å,
J_»=ÙÅ "≥<≥flÅ ÖÏi_ç |^Œ∞‰õΩÅ∞ JO_»ÅHˆ y# (P„â◊Ü∞« =Ú<åtOz#) HõÅ∞QÆ∞#q "Õ∞à◊√H¡ Í^Œ∞. J^Œ#^ŒÅ∞ (HõÅ`«Å∞)
`«_»`å‰õΩÅ Ñï`åÑ¨=ÚÅ∞ =∂„`«"Õ∞. ÉÏQÆ∞QÍ ÑÖ_ç# ÑÖ@=O\˜ Ñ¨~°=∂`«‡x HÍ^Œx, |O_»Å∞ uiy#
"˘_»ÖÁãÿ# Ç¨Ïi <˘Å¡Hõ ~Ú`«~°∞Å (=º~°∞Å÷ "≥O@ uiy`Õ) Uq∞ÖÏÉèOí ? L`«|Î _»eHõ („â◊=∞) =∂„`«"∞Õ q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
|_ç|_ç kiy# |O^èŒ=ÚÅ∞ II=#xkèII xK«ÛxK«Û<≥Ü«∞º=ÚÅ∞ (k#k#=Ú =∞# ¿ãflÇ¨Ï=ÚÅhfl) |K«Û# ~°∂Ñ¨ÙÅ∞
H˘O_»Å#∞#∞Ñ¨ÙÅ∞ H˘#H˘# =∞=∞`«Å∞ (ÃÑ· Ñ¨Ó`«Å=Öˇ Jã¨Ö#·ˇ q HÍ=Ù). Ñ¨KÛ« ÅH˘Å∞Ñ¨ÙÅ∞ (ÉOQÍ~°∞ HÍO`«∞Å∞ x["≥∞#ÿ q
JO_»ÅˆHy# #^Œ=^ŒÅ∞ HÍ=Ù). |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x H˘Å∞=x"åi [#‡Å∞ x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆO. Jq
ÑÖ_ç#ÑÖ@Å∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡ q_çz
ÉO_»Å∞ uiy# |_»eHõÅ∞ II=#xkèII K«zÛ<å „|u‰õΩ#fl@∞¡ HõxÑ≤OKÕ [#‡Å∞.
119 120
6-61 `«QÆ<˘Hõ¯ zO`å=∞}˜ `«Åz#@¡ KÕã¨∞
=Ú#∞fl_ç q∞QÆ∞Å H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜ q∞Oz# Hõ$+¨µ‚_»=@
„Ñ¨Éèí∂! h=Ù ^Õ= tMÏ=∞}˜q (^Õ=`«ÅO^ŒiH© `«Å=∂xHõ=Ú =O\˜"å_»=Ù). Ñ¨QÆ@∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ Éèí‰õΩÎ_» hHõ@ <Õ#∞
k+¨ì^≥·==∞=Ù (ÉèÏQÆº„Ñ¨^•`«=Ù). =∞i<Õ<À W@∞ h|O@#∞ (^•ã¨∞_»#∞). WOHõ [QÆ=ÚÖ’ H˘é`Õk [QÆ^ÕHõ qÉèí∞_® II^Õ=II
<å‰õΩ Ü≥∞^Œ∞~°∞ K≥ÑÊ¨ QÆÅ"åÔ~=~°∞—— – JO@∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JkèHÍi ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ü≥∞O`« â◊H˜Î=∞O`«∞_≥·`Õ, PÜ«∞# |O„\’`«∞ ‰õÄ_® JO`« ^Œ~°ÊO „Ñ¨^Œi≈™êÎ_»∞ Hõ^•! F N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù ^Õ=tMÏ=∞}˜q (^Õ=`«ÅO^ŒiH˜ `«Å=∂xHõ=Ú =O\˜
Jn ãÖQÆu... `«# JkèHÍi Ü≥∞O`« 'Q˘Ñ¨Ê"å_À— D |O@∞ =∞#x ÃÇÏK«Ûiã¨∞<Î åfl_∞» . "å_»=Ù). k+¨ì^≥·=`«∞=Ù (ÉèÏQÆº„Ñ¨^•`«=Ù). D=Å (W@∞ÃÑ·) <Õ#∞ h|O@#∞
[QÆ=ÚÖ’ `«#‰õΩ H˘é`« (`«‰Ωõ ¯=) J<Õ^Õ ÖË^∞Œ á⁄=∞‡O@∞<åfl~∞° . ‰õΩÅâıY~° JàÏfi~ü (^•ã¨∞_»#∞). WOHõ<£ Ü≥∞^Œ∞~°∞ ÜÕ∞k<å‰õΩ?
J<åfl~°∞ Hõ^•! <Õ#∞ h |O@∞‰õΩ, |O@∞‰õΩ, |O@∞‰õΩ, |O@∞‰õΩ, |O@∞‰õΩ F WOk~å~°=∞}Ï! (N=∞Ç¨ÅH©∆ ‡Ñ¨f!) HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞ Ñ≤^Œ∞Hõ (Ñ≤kH˜`Õ)
^•ã¨∞_çx... Jx. Jn ^•ã¨ÉèíH˜Î JO>Ë. HÀiHõÖˇÖÏ¡ Ñ¶ë™êÎ~Ú Hõ^•! J@∞=O\˜ Ü≥∞<Àfl HÍ=∞^èÕ#∞=ÙÅ#∞ h=Ù Hõ$+¨‚Ü«∞ºQÍ
P."≥IIk+¨ì^≥·=g∞=Ù ^Õ=tMÏ=∞}©! QÍz<å=Ù. h |O@∞<≥· <Õ<Õ"À z#fl z#fl HÀiHõÅ∞ HÀ~°∞‰õΩO>Ë =∂‰õΩ Hõ_»=Ù
h^Œ∞ |O@ <Õ#∞ Ü≥∞^Œ∞~°∞ ÖË^Œ∞ (H˘é`«) =ÙO@∞O^Œ@Ü«∂º! JO^Œ∞<å... „Hõq∞‡ (Juâ◊~ÚOz) x#∞fl `«Åz#
HÍ~°}ÏÅ∞ `≥eÃÑ Ñ¶¨∞#∞_»#fl=∂~°∞ºO_»∞ "åiH˜ =∞iOˆH H˘é`« =ÙO@∞Ok?
Uq∞ H©~°Î#O|∞!! Ç≤Ï`«=Ù q#∞_»∞. F Éèí∂=Å¡ÉèÏ! HõÅÊ=$H∆Íxfl Ü≥∞OK« (P„â◊~Ú¿ãÎ), Ü≥∞Å¡ ã≤~°∞Å#∞ xOK«∞#∞.
~åQÆO : É∫o h"Õ"∂≥ P<å_»∞ |$O^•=#O Hõ$+¨Ü ‚ ∞« ºQÍ q„â◊q∞Oz# K≥@h¡ fl HõÅÊ=$H∆ÍÖË. "Õ∞"Õ∞"≥∂
^Õ= tMÏ=∞}˜q k+¨ì^≥·==∞=Ù h=Ù h‰õΩ P`«‡Ö’ #q∞‡# |O@∞Å=Ú. JOK«Å (h Ñ¨Hõ¯<Õ) =ÙO@∞O\Ï=Ú. =∂‰õΩ
~¸=Å h|O@ <å‰õΩ <≥^Œ∞iOHõ <Õk II^Õ=II =OzOK« Hõ_»=∞ÜÕ∞n? (=∂‰õΩ WOH˘Hõix "≥∂ãÖ KÕã≤ ÜÕ∞"À á⁄O^Œ=Åã≤#
HÍ=∞^èÕ#∞=Ù Ñ≤^Œ∞HõQÆÅ HÀiHõe"≥Å¡ JQÆ`«º"Õ∞=Ú#fl^ŒÜ«∂º!
HÍ=∞^èÕ#∞=ÙÅ∞ ÃÑ‰õΩ¯ QÍ<Õ Hõ$+¨µ‚_»=@ F [QÆ^ÕHõqÉèí∞_®! ([QÆ<åfl^ä•) XHõ¯ 'zO`å=∞}˜— J#∞ k=º~°`«flO, `«QÆ∞<£
HÍq∞Oz h|O@∞#@ Hõq∞‡ x#∞fl ^ŒÅzu (KåÅ∞#∞). Jk `«Åz#@∞¡ KÕã¨∞(KÕã¨∞ÎOk). ^•xx q∞Oz# H“ã¨∞ÎÉèí=∞}˜x
Uq∞ =∂‰õΩ QÆ_»=Ü«∞º ~ÚOk~å~°=∞}Ï II^Õ=II HõO~î°ã‘=∞Ö’ ^èŒiOz uiˆQ ^•fi~°HÍ#QÆ~åkèÑüq h=Ù. NHõ$+¨‚=¸iÎq. <Õ\ ˜
Ü≥∞OK« HõÅÊ=$Hõ∆=Ú#∞ ~ÚK«∞Û ã≤~°∞ÖˇÖÏ¡#∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ h"Õ Ñ¨QÆ@∞ (ÖÏ=}º=¸iÎ) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»=Ù. <Õ<Õ"≥∂ h‰õΩ J@∞
xOz HõÅÊ=$Hõ∆=ÚÅ h_»Å Hõ$+¨µ‚_»=@ (JHõ¯_») Éèí‰õΩÎ_»#∞. WOHÍ <å‰õΩ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ U=∞<åfl Hõ_»=∞(Ö’@∞) =ÙO@∞O^•
JOK«Å h|O@∞#@ P`«‡Ö’ x#∞fl #q∞‡u
=OzOK« Hõ_»=∞ ÜÕ∞k =ã¨∞^è•nèâ◊! II^Õ=II `«O„_ô! XHõ¯<å\˜H© =ÙO_»^Œ∞.
121 122
6-62 [=fi#Ñ¨Ù QÍq∞#∞Å ã¨~°ã¨Ñ¨Ù =∂@ÖˇÖÏ¡
=Ú#∞fl_ç =∞=fi"≥∞ÿ# Ü«∞\˜ì K˘‰õΩ¯ =∞O„`åÅ∞ ã¨∞O_ç
K«Hõ¯\˜ *Ï˝#É’^èŒ#∞ KÕã¨∞Î#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi H©~°Î# <å™êfikOK«O_ç. ~Ú=fiÅ#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞ ^•ã¨∞ÅH˜q
„ã‘ÎÅ‰õΩ q[˝Ñ≤Î ÜÕ∞=∞O>Ë PKå~°∞ºÅ"åi "≥·~åQÆº H©~°Î#ÅÖ’#∞, "Õ=∞# Ñ¨^•ºÅÖ’#∞ z=fi# *ˇÑ≤Ê#@∞¡ KÕ¿ãq ã¨∞O_ç II*Ï˝#∞II
Hõ#|_Õ „ã‘Î q=∞~°≈ JO^Œ~°∞ „ã‘ÎÅÃÑ· HÍ^Œ∞. qâ◊$OYÅOQÍ LO_Õ "å~°=x`«ÅÃÑ·#<Õ ÉèÏ"å=∞$`«O :
P q=∞~°≈Å∞. =∂`«$=¸iÎÜ≥ÿ∞# „ã‘Îx PKå~°∞ºÅ"å~°∞ Ü≥∞Ñ¨C_»∂ Q“~°qOKå~°∞. F *Ï˝#∞ÖÏ~å! Ü≥∂QÆ∞ÖÏ~å! Jxfl q^èŒ=ÚÅ∞QÆ q~°H˜Îx á⁄Ok# ã≤^Œ∞úÖÏ~å!
D H©~°Î# „Ñ¨`ÕºHõ`« ÜÕ∞=∞O>Ë J~°÷=∞~Ú#@∞¡O_Õ, J~°÷OHÍx H©~°Î#. Jã¨Å∞ Ñ¨Å¡q <å<å q^è•Å<£ (Ñ¨Å∞~°Hõ=ÚÖˇ·#), Wq („ã‘ÎÅ ãÖQÆ`«∞Å#∞) #"Õ∞‡~°∞ ã¨∞O_ç
‰õÄ_® ãïQÍ J~°÷OHÍ^Œ∞. ''<å<å q^è•Å xq #"Õ∞‡~°∞ ã¨∞O_ç——... JO>Ë? Wq... (qâ◊fiã≤OKÕ~°∞ ã¨∞=∂!)... *Ï„QÆ`«Î... J@∞¡ KÕã≤ K≥_çáÈ=^Œ∞Ì. (<å =∂@ q#O_ç).
JO>Ë, WO`«∞Å ÃÑ^Œ=ÙÅ∞, HÍO`«Å #=ÙfiÅ∞, HÍq∞#∞Å∞ =∂@Å∞ <å<å q^è•Å∞QÍ PÅi ~ÚO`«∞Å (zeÑ≤ „ã‘ÎÅ Ü≥ÚHõ) J^èŒ~å=∞$`«=ÚÅ∞ (fÑ≤ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞)
LO\Ï~Ú. "å\˜x #"Õ∞‡~°∞ ã¨∞O_ç (ã¨∞=∂!). *Ï„QÆ`«Î... K≥_çáÈ`å~°∞. L<åfl~Ú K«∂âß~å... Wq Ü≥∞Å¡ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# HÍÅ‰õÄ@ q+¨=ÚÖË ã¨∞O_ç (ã¨∞=∂!)
LII *Ï˝#∞Å Ü≥∂QÆ∞Å<£ ã¨HõÅ ãÖQÆ q~°‰õΩÎÅ aeÛ K≥ÃÑÊ~å jÅ=Ú`À (g∞ ã¨fiÉèÏ==Ú#‰õΩ `«y#@∞¡) "åi K≥@∞ìÅ∞ Ñ¨@∞ì@Ü≥∞Å¡<£
HÍ#~˘ ã¨`«º=Ú<£ Ñ¨Å∞~°HõO|∞Å #=Ú‡^Œ∞iO`«∞ÅO^Œi<£ (áê}˜„QÆÇ¨Ï}=Ú) áêÅQÍ<åÅ#∞ (=Ú`«Hõ=_»¡ J#flO) `˘_çH˜ Ñ¨@∞ì@ (P„`«OQÍ
=∂xx fÑ¨ÙÖ∫ ÃÑ^Œq =∞`«∞ÎÅ [`«∞Î~°∞ HÍÅ‰õÄ@=∞ø u#@"Õ∞.. ã¨∞=∂!)
Ñ¨Ó#∞K«∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ñ¨ÓiÎQÆ #=Ú‡_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. HÍO`«Å∞ #=Ùfi`À<≥<· å, ™ÈQÆH#õ ∞flÅ`À K«∂z#KÀ...Jk â◊„`«∞=ÙÅ ''ÑÖ`«=Ú
~åQÆO : =ãÖ`«O Ñ¨\ ˜ì# JÅ∞QÆ∞Å áê`«~° ã¨∞O_ç—— (QÀuÖ’ HõÑ≤Ê"ÕÜ«Ú@ =O\˜^Õ ã¨∞=∂!). |O`«∞Å
*Ï˝#∞ÖÏÅ Ü≥∂QÆ∞ÖÏÅ ã¨HõÅ q~°‰õΩÎÖÏÅ <≥^Œ∞@#∞#fl (qâ◊$OYÅÖˇ·#@∞=O\˜) Ñ¨_»`«∞Å K«#∞fleq („ã‘ÎÅ ãÎ̈#=ÚÅ∞ WqÜÕ∞)
<å<å q^è•Å xq #"Õ∞‡~°∞ ã¨∞O_ç II*Ï˝#∞II HõO`«∞Å <˘_ç#¤ |O_çHOõ _»∞¡ (q_ç=_ç |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛã≤# |O_ç K«„HÍÖË... ã¨∞=∂!).
PÅi ~ÚO`«∞Å Ü«∞^èŒ~å=∞$`«=Ú qqÜ≥∞Å¡ PÖ’zOK«O_ç. PHõ~°¬} 'P |O_ç K«„HÍÅ—Ö’ =Ù#fl^•, ÖËHõ HÍ=∞"åOKè« HõeyOKÕ
HÍÅ‰õÄ@ q+¨=ÚÅ Hõ~°=Ú ã¨∞O_ç „Éèí=∂? "åOKè«ÜÕ∞ Hõ^•!
jÅ=Ú`À g~°Å K≥@ìÅ∞ =@∞ì@ ÖˇÅ¡ Ü«∞ø=#∞Öˇ#· HÍq∞#∞Å ã¨~ã° ¨ ãÖÉèÏ+¨}=ÚÅ∞ =Ú=fiÜ∞ÿ≥ # Ü«∞\˜ì (HÀ=∞Å"≥∞#ÿ
ÉÏÅQÍ<åÅ ^˘_çH˜ Ñ¨@∞ì@ ã¨∞O_ç II*Ï˝#∞II ÖËHõ ã¨~à° "◊ ∞≥ #ÿ ) K˘‰õΩ¯ =∞O„`åÅ∞ ã¨∞O_ç (KÕ`|« _ç =∞O„`«=ÚÖË ã¨∞=∂!) J~Ú`Õ...
HÍO`«Å∞ #=ÙfiK«∞<≥·<å QÆ#∞Å Ez# K«∂Ñ¨Ù W=hfl HÍ=∞Ñ‘_ç`«∞Öˇ·# =ºã¨#Ñ¨~°∞Å‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. W=fiÅ
ÑÖ`«=Ú# #Å∞QÆ∞Å áê`«~° ã¨∞O_ç (W@∞"≥·Ñ¨Ù#) N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ^•ã¨∞ÅH˜ =∂„`«O, K≥Ñ≤Ê#@∞¡ q#∞#\˜ì ÉèÏ~°ºÖË
|O`«∞Å <≥^Œ∞@#∞#fl Ñ¨_»`«∞Å K«#∞fleq
HõO`«Å <˘_ç¤# |O_çQÆO_»∞¡ ã¨∞O_ç II*Ï˝#∞II HÍx Éè’QÆ „ã‘ÎÅ∞ HÍ^Œ∞.
123 124
6-63 JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ`À_» #xfl ™⁄=Ú‡Å∞ xOK«QÍ
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Å∞ÑÖK«=<≥flÅ ãÖÑ¨^ŒÜ≥ÿ∞<å_»∞
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x Jaè¿+Hõ =∞Ç¨ÏŸ`«û"åxfl H©iãÎ ∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Ü≥∞Åq∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ _çxfl\Ï „|`åÑ≤Oz
Ñ¨~åâ◊H˜Îx =ÚQÆ∞~°=∞‡Å =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡QÍ ÃÑ^ŒÌÅ∞ H©iÎOKå~°∞. J^Õq^èŒOQÍ ‰õΩeH˜ Ñ¨Ù}ÏºÖÔHÖÏ¡ QÆ∞iÜ≥ÿ∞<å_»∞ II=ÚQÆ∞~°∞II
=ÚQÆ∞~°Ü«∞ºÅ∞ („|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞) "åi=¸Å=Ú, Ñ¨~°=∂`«‡. D`«_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
(D u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞) "åiH˜ '=¸Å=Ú— JO@∞<åfl~°∞. lyg∞Ô~<£ (HÍO`«∞Å#∞ F [#∞ÖÏ~å! D`«_»∞ (D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞) =ÚQÆ∞~°∞ "ÕÅ∞ÊÅ‰õΩ („|Ç¨Ï‡,
q~°l=Ú‡K«∞<åfl_»∞). DÜ«∞##∞ ¿ãqOK«~À, Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ™êfiq∞ x=∞[˚# q+¨µ,‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~∞° Å∞ JxÑ≤Å∞=|_Õ =ÚQÆ∞~æ ∞° ^Õ=Ùà◊‰¡ Ωõ ) =¸Å=Ú (HÍ~°}Éè∂í `«∞_≥#·
"≥É· "íè åxfl =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . ™êfiq∞ ‰õΩeH˜ Ñ¨Ù}ÏºÅ HÔ ÖÏ¡ QÆ∞iÜ≥∞ÿ #"å_»∞... JO@∞<åfl~∞° . `«e¡"Õé∞). lyg∞Ô~ <≥^Œ∞@#∞ (=∞# Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞ HÍO`«∞b#∞K«∞<åfl_»∞). W`«xx
JO>Ë? ¿ãqOK«O_»Ü«∂º.
JOK≥Å (XHõi `«~åfi`« XHõ~°∞ JO^Œ∞H˘O@∂) Ñ¨hfl\ ˜ aO^≥Å∞ JO^Œ∞H˘x,
K«OII ''=ÚQÆ∞~°∞ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ‰õΩ =¸ÅÑ¨Ù^≥·==Ú "ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ WO^Œ~°∞#∞ (WO`«=∞On) ^Õ=ÙxH˜ xOz (Juâ◊~ÚOz) =∞[˚#=Ú (=∞OQÆà◊
lyÜ«∞k g∞Ô~ Hõ>ˇì^Œ∞@, ¿ã=Å∞ *ËÜ«∞~˘—— J#fl=∞Ü«∞º<≥<£ ™êfl#=Ú) KÕÜ«∞QÍ J^≥@∞¡#fl^ŒO>Ë J#O`«"≥∞ÿ# #Å¡x ã¨=Ú„^Œ=Úg∞^Œ "å#[Å∞¡
`«QÆ∞ qkè =∞[˚#O|=Å `«Ñ¨ÊHõ "≥∞`«Î~˘ Ñ¨K«Û HõÑ¨C~°O =Oz ‰õΩiã≤#@∞¡#flk. (XHõ¯\˜QÍ ‰õΩiã≤#@∞¡#flk). P K«hfl\ ˜ ™êfl#O =Å#
ÉˇQÆ∞=#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ÜÕ∞Öˇ[QÆO|∞Å ^•ã¨∞ÅO^Œi<£. PÜ«∞# L`åûÇ¨Ï=O`«∞_≥· Jxfl q^èŒ=ÚÖÏ Lá⁄ÊOQÆ∞K«∞<åfl_»∞.
~åQÆO : É∫o ™êfiq∞ =O\˜g∞^Œ J@∞ Ñ≤=∞‡@ Ñ¨K«Û Hõ~°∂Ê~°O Ñ¨Å∞=∂~°∞Å∞, "≥∞uÎ<å~°∞.
=ÚQÆ∞~°∞ "ÕÅ∞Ñ¨ÙÅ‰õΩ =¸Å g∞`«_»∞ `≥ Å ¡ x P Hõ ~ ° ∂ Ê~° O =Å# ™êfiq∞, `å<Õ `« z ÛÑ¨ Ù #flq∞ K« O „^Œ ∞ _≥ · < å_» ∞ .
ly g∞i <≥^Œ∞@#∞ ¿ãqOK«ˆ~ II=ÚQÆ∞~°∞II (H©~∆ ™° êQÆ~=° ∞^è#Œ OÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì xO_»∞ K«O„^Œ∞x=Öˇ â’aèÅ∞¡K∞« <åfl_∞» ) PÃÑ#· , JK«ÛÑ¨Ù
JOK≥Å |hfl\ ˜ aO^≥ÅO^Œ∞H˘x ~ÚO^Œ~°∞#∞ ^Œ@∞ìÑÙ¨ }∞QÆ∞ |∞Ü«∞ºQÍ#∞ (ã¨fiKÛ« "ù ∞≥ #ÿ ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=Ú `«@∞ìÑÙ¨ }∞QÆ∞#∞ "≥∞uÎ<å~°∞).
xOz =∞[˚#=Ú ^Õ=ÙxH˜ *ËÜ«∞QÍ Ñ¨Ù#∞QÆ∞Ñ≤e¡ #∞Oz =zÛ# P ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=ºO =Å# ™êfiq∞, HõÅÊ=$Hõ∆=Ú Ü≥ÚHõ¯
=Oz ã¨=Ú„^Œ=Ú g∞^Œ "å#Å∞ QÆ∞iã≤#@∞¡ h_»=Öˇ =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ L<åfl_»∞.
á⁄Oz Ü«∞xfl\Ï#∞ Lá⁄ÊOQÆ∞K«∞<åfl_»∞ II=ÚQÆ∞~°∞II P `«~°∞"å`«, JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÍ ã¨"Õ∞`«∞_≥·# ™êfiq∞H˜, Jxfl ™⁄=Ú‡Å∞
Ñ¨K«ÛHõÑ¨C~°=Ú "Õ∞# |Å∞=∂~°∞ "≥∞`«ÎQÍ#∞ (k"åºÉèí~°}=ÚÅ#xflO\˜h) xOK«QÍ (JÅOHõiOK«QÍ) Ñ¨Å∞ÑÖK« =<≥flÅ∞ (~°OQÆ∞
`«zÛ Ñ¨Ù#flq∞ K«O„^Œ∞_Õ `å<≥·=Ù<åfl_»∞ ~°OQÆ∞Å k=º~°`fl« =ÚÅ =Å#) ãÖÑ¨^Ü Œ ∞ÿ≥ <å_»∞ (Sâ◊fi~º° =Ú J=`«iOz#@∞¡<åfl_∞» ).
JK«ÛÑ¨Ù ^Œ@∞ì Ñ¨Ù}∞QÆ∞ P g∞^Œ |∞Ü«∞ºQÍ#∞ Wxfl\Ï#∞ (Wxflq^è=Œ ÚÅ∞QÍ) N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ Ü≥∞Åq∞ „Ñ¨`åÑ≤OK«QÍ (ãÖ`À+Ö`À
xK«Û HõÅÊHõ`«~°∞=Ù h_»Ü≥ÿ∞ =Ù<åfl_»∞ II=ÚQÆ∞~°∞II „Ñ¨`åÑ¨=Ú K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO>Ë), ‰õΩeH˜ Ñ¨Ù}ÏºÅÔHÖÏ¡ ("≥^Œ[Å¡|_ç# Ñ¨Ù}º=ÚÅxflO\˜H©
QÆ∞iÜ≥ÿ∞<å_»∞. (ÅHõ∆ º=Ú `å<≥ J~Ú<å_»∞).
125 126
6-64 ÔH~°e Ü«∞ã¨∞~°∞Å#∞ ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞
=Ú#∞fl_ç ã≤~°∞Å #O^Œix ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨Ù
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åi ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»∞ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÅÜ«∞º K≥Ñ≤Ê# K«Hõ¯\˜ H©~°Î# ~Ú~°=QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h =∞Ç≤Ï=∞Å∞
<å™êfikOK«O_ç. ''F NÇ¨Ïs! h KÕ`Å« ∞ (Ñ¨#∞Å∞) P#O^ŒH~õ =° ÚÖˇ#· q. Jq ã¨∞~°∞Å‰õΩ ã¨~°q`À Ñ¨Ù~å}=Ú ÖÏÜ≥∞ IIã¨∞~°Å‰õΩII
(^Õ=`«Å‰õΩ) #~°∞Å‰õΩ (=∂#=ÙÅ‰õΩ) â◊√Éèí=Ú#∞ HõeyOz#q. [QÆ`«∞Î# ZO^Œ~À ÉèÏ"å=∞$`«O :
^Œ∞+¨µìÅ#∞ ÔQez, t+¨ì~°Hõ∆} KÕã≤<å=Ù. h"å ^Œ∞+¨µìÅÃÑ· ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÖË ÉèÏ~°`«, F NÇ¨Ïs! h KÕ`Å« ∞ (Ñ¨#∞Å∞ ÖËHõ bÅÅ∞), W@∞ ^Õ=`«Å‰õΩ J@∞ =∂#=ÙÅ‰õΩ
ÉèÏQÆ=`« Hõ^äŒÖˇ·, "Õ^Œ=ÚÖˇ· Ñ¨Ù~å}=ÚÖˇ· =∂‰õΩ h =∞Ç≤Ï=∞Å <≥iOyOz#q. F ‰õÄ_» â◊√Éè=í ÚÖÏÜ≥∞ (â◊√Éè=í Ú HõeyOK«∞#"≥· Ü«Ú#flq) P#O^ŒH~õ =° ÚÖˇ· Ü«Ú#flq.
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! HÀi# "åiH˜ "≥·Éèí==ÚÅ <˘ãÿ h=O^Œih [~ÚOKå=Ù—— (P KÕ`Å« #∞ q=i™êÎ#∞ q#=Ü«∂º!) N~å=∞K«O„^Œ∞_»"·≥ h=Ù „`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’
JO@∞<åfl~°∞. h ÉèÏ~°º ã‘`«#Ñ¨Ç¨ÏiOKå_»x H˜xã≤ (P„QÆÇ≤ÏOz), ~å=}∞x`À Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ ÔQez
^Œ∞+¨ìtHõ∆} KÕâß=Ù. J>Ë¡ ^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆOÖ’ h=Ù NHõ$+¨µ‚_»"≥· ÉÏ}Ïã¨∞~°∞x K≥#H˜
HõOII ã¨∞~°∞Å‰õΩ #~°∞Å‰õΩ â◊√Éèí"≥∞ÿ (ZkiOz) ~°}OÖ’ QÔ ez<å P QÔ Å∞Ñ¨Ù ÉèÏQÆ=`« Hõ^Œä J~ÚOk. h=Ù Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’,
Ç¨Ïi! h KÕ`«Å∞#∞ [QÆu HÍ#O^Œ=ÚÖˇ· #~°ã≤OÇ¨ï_»"≥·, á⁄xy (xâıÛù+¨µìx KÕã≤) ¿ÇÏ=∞HõtÑ¨Ùx (Hõâ◊ºÑ¨ ã¨∞`«∞_≥·#
`«~°QÆx ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ Hõ^äŒÖ∫ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx) ÔQezuq. P ÔQÅ∞Ñ¨Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x K«i„`«Ü≥ÿ∞ „Ñ¨ã≤kú K≥Ok#k. P
qiqQÆ, `å*ˇÃÑÊ x@∞Å ÃÑ^Œ u~°∞=∞ÅÜ«Ú<£ Hõ ^ ä Œ Å hfl "≥ # Hõ =ÚO^Œ i H˜ (Wk=~° ‰ õ Ω #∞#fl "åiH˜ , Éè Ï q`« ~ åÅ"åiH© )
~åQÆO : P#O^ŒÉèˇ·~°q "Õ^Œ=ÚÖÏÜ≥∞#∞ (=∞Oz #_»`« Ü≥∞@∞¡O_»=Öˇ<À K≥¿ÑÊ "Õ^Œ „Ñ¨=∂}=ÚÖˇ·#q).
ã¨∞~°Å‰õΩ #~°∞Å‰õΩ â◊√Éèí=∂Ü≥∞ F „Ñ¨Éèí∂! P<å_»∞, HõÅ# (JO^ŒiH© `≥eÜ«Ú#@∞¡) NHõ$+¨µ‚_»"≥·, HõOã¨∞x
Ç¨Ïi h KÕ`«Å∞ P#O^Œ=∂Ü≥∞ IIã¨∞~°∞Å‰õΩII ãÖÇ¨ÏiOz ÔQezuq. K≥Åy (q[$OaèOz) h áê^Œ=ÚÅ`À Ö’Hõ=ÚÅxflÜ«Ú
H˜xã≤ ~å=}∞x ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ H˘ez |ex J}z, J`«x ã¨„`«Ê=~°Î#‰õΩ "≥∞zÛ "åx HÍ=e"åx"≥·uq. ^•#=ÙÅ
K≥#H˜ ÉÏ}∞x ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» ÔQezuq. JÅ (P<å_»∞) tâ◊√áêÅ∞x xO^ŒÅ∞ Ç¨Ï^Œ∞Ì
á⁄xy ¿ÇÏ=∞ HõtÑ¨Ùx ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ ^•@QÆ<Õ K«„Hõ=Ú`À `«Å YO_çOz ÔQezuq. P Ñ¨Ù}ºHõ^äŒÖË =∞Ç¨ÉèÏ~°`« QÍ^äŒ
"≥#Hõ =ÚO^ŒiH˜ "Õ^Œ=ÚÖÏÜ≥∞ IIã¨∞~°∞Å‰õΩII Jx H©iÎOÑ¨|_ç#k.
HõÅ# HõOã¨∞#@∞ ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ ^Õ"å! „ÑüÜ«ÚQÆ=ÚÖ’#∞, ÔH~°e (^Œ∞+¨µìÅÃÑ· P„QÆÇ≤ÏOz) Jã¨∞~°∞Å#∞
K≥Åy |ex ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨Ù (~åHõã∆ ∞¨ Å#∞) ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ≤ QÔ Å∞K«∞K«∞<Õ Ü«Ú<åfl=Ù. <Õ_∞» ã≤~∞° Å<£ (HÀi# ãÖÑ¨^ÅŒ ∞
JÅ tâ◊√áêÅ∞x ÔQez# ÔQÅ∞Ñ¨ÙÅ∞ <˘ãÿ) =∞=Ú‡ JO^Œix ÔQez<å=Ù. W~°=QÆ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! (D u~°∞=∞ÅÖ’
|Å∞ Ñ¨Ù}ºHõ^ä• ÉèÏ~°`«=∂Ü≥∞ IIã¨∞~°Å‰õΩII ™ê÷#"≥∞ÿ# F Nx"å™ê!) h k=º=∞Ç≤Ï=∞Åhfl ã¨~°q`À („Hõ=∞=ÚQÍ) Ñ¨Ù~å}=ÚÖˇ·
=∂ K≥=ÙÅ‰õΩ J=∞$`«=Ú#OkOz#q.
127 128
6-65 "Õ_»∞Hõ ÖˇO^≥·<å áê~°"Õ¿ã=Ù h
=Ú#∞fl_ç "å_çHõ KÕ`« Öˇ<≥·fl<å =<≥fl "≥>Ëì=Ù
''F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! ZO`« `≥OÑï=Ü«∂º! „ã‘Î á⁄O^Œ∞Ö’x ã¨∞YO `≥Å∞ã¨∞#∞ D_»∞ÖËx u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊ ‰õÄ_çuq ##∞fl
JO\Ï=Ù. Éè’yOK«_»O `≥eã≤# ~°ã≤‰õΩ_»#O\Ï=Ù. h‰õΩ Zxfl "ÕÅ=∞Ok "å_»∞K«∞ h`À_» <Õ#∞ "åã≤ K«∂Ñ¨QÆÅ<å IIá⁄O^≥II
ÉèÏq∞#∞Å∞<åfl~∞° ? h‰õΩ P‰õΩ =∞_çz W=fi\ÏxH˜ (`åO|∂Åq∞=fi\ÏxH˜) ã≤^=úŒ ÚQÍ ÉèÏ"å=∞$`«O :
ZO`«=∞Ok =Ù<åfl~°∞?—— – JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ''D_»∞ÖËx W^Õq∞ KÀ^Œº=∞Ü«∂º! XHõ Ñ¨Hõ¯ á⁄O^≥é∞QÆ∞^Œ∞#∞ („ã‘Î ™êOQÆ`«º"≥∞\˜ì^À
u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊—— JO>Ë (J<åk"≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°) Jx J~°÷O. ''"å_»∞K«∞ h`À_» `≥Å∞ã¨∞#∞) JO\Ï=Ù. Éè’yx (~°ã≤‰õΩ_»#∞)JO\Ï=Ù. WO`å KÕã≤ h ÉèÏ~°ºÅO^ŒiH©
<Õ#∞ "åã≤ K«∂Ñ¨QÆÅ<å?—— – JO>Ë J~°÷"Õ∞q∞\˜? PÖ’zOK«O_ç... <å ÉèÏ=# ##∞fl P‰õΩ=∞_çz W=fi=∞O\Ï=Ù. <åQÆu JO`Õ<å ™êfig∞!
<åÅHÕK«O_ç. J#fl=∞Ü«∞º ‰õÄ_® ™êfiq∞ „Ñ≤Ü«Ú~åÖË J~Ú "åáÈ`«∞<åfl~°∞.
h Ñ¨^ŒÌu K«∂^•Ì=∞O>Ë qO`«QÍ=ÙOk. h`À ÑïK«Ü«∞=Ú#fl Z=fi`≥ÔH·<å
=∞`«ÎHÀH˜Å: K«#∞=Ùx™êÎ=Ù. ^•xfl"∞≥ K«∞ÛH˘O\Ï=Ù. #=ÙfiÅ`À =∞#fl# (Q“~°=O) W™êÎ=Ù. JHõ¯_®
á⁄O^≥é∞OQÆ∞^Œ∞ #O^Œ∞"Õ, `«QÆ∞ Éè’y#O^Œ∞=Ù NÇ¨Ïs! WHõ¯_® Jx K«∂_»Hõ h HÍq∞#∞Öˇ·# „ã‘ÎÅ`À h=Ù Ñ¨_»∞H˘O>Ë ##∞fl g∞ áê^•Å∞
WO^Œ~°∞O_»QÆ h‰õΩ ÉèÏ=∞Å∞ Ü≥∞O^Œ∞ HÍã¨Å∞ <åÑ¨~Ú<£? X`«Î=∞x JO\Ï"å? Wk h‰õΩ <åºÜ«∞OQÍ =Ù#fl^• ™êfig∞!
ãÖ^Œ_ç<£ =∞_çz@∞¡ 'P‰õΩ#∞— K«Hõ¯QÍ JOkÜ«∂º<å Q˘Ñ¨ÊQÍ Ü≥∞Hõ¯_çH˜+¨ì"≥∞ÿ`Õ JHõ¯_çH˜áÈ`å=Ù. Z=`≥Î ^ŒQÆæ~°<≥·<å ã¨ˆ~
JO^Œ∞HÀ=∞x? ÜÕ∞q∞^Œ∞ã≤úu? J#fl=∂~°∞º_»∞áê_≥~å. ^•yÜ«ÚO_≥^=Œ Ù. h HÀÑ¨`åáêÅ∞ <å g∞^Œ K«∂Ñ≤Oz, "Õ∞‰õΩÅ∞ ¿ã¿ã=Ù (ã¨=∞‡uOÑ¨
~åQÆO : q∞„â◊â◊√^Œ÷^äŒ<åºã≤ KÕ™êÎ=Ù). h "≥H¯õ _≥H¯õ _À uiy =¿ãÎ <Õ#∞ FÑ≤HQõ Í xsHÕ∆ z, JÑ¨C_»∞ h‰õΩ =Ó_çQÍÅ∞
á⁄O^≥é∞QÆ∞^Œ∞ #O^Œ=Ù Éè’y#O^Œ∞=Ù h KÕÜ∞« =∞O\Ï"å?W^Õq∞ <åºÜ«∞O ™êfig∞! <å QÆu Pq_»‰Ωõ =Ó_çQÍÅ∞ KÕÜ∞« @=∂?
Ü«∞O^Œ~°∞ ã¨`«∞Å‰õΩ <Õ<å‰õΩ =∞_çz W`«∞Î<å IIá⁄O^≥II
„Ñ¨Éèí∂! h qÖÏã¨=ÚÖˇO^≥·<å áê~°"ÕÃã^Œ=Ù (h WK«Û=zÛ# KÀ@ "Õ_»∞HõÅ`À
Z=fi`≥ÔH·<å K«#qKÕÛ=Ù "≥∞KÕÛ=Ù h QÆ _ ç ¿ Ñ=Ù). h Hõ Å "å>ˇ ÿ < å KÕ + ¨ ì Å <≥ < ≥ · fl <å xQÆ ∞ æ K« ∂ ¿Ñ=Ù. D_» ∞ ÖË x
#=ÙfiÅÔH·<å#∞ =∞#fl#E KÕ=Ù
u~°∞"ÕOHõ>âË ß!(J<åk"≥#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~å!) ##∞fl h=Ù ‰õÄ_çuq. h ‰õÄ@=ÚÅ`À
J=fie~Ú=fie h Ü«∞OQÆ#Å "˘^ŒÌ#∞
Ñ¨=fioOz Ü«ÚO_»QÍ <Õ áê^Œ=Ú ÖÁ`«∞Î^Œ∞<å IIá⁄O^≥II ##∞fl "å_çáÈ=Ù#@∞¡ *Ëãu≤ q. <Õ#∞ x#∞fl JkèQqÆ ∞OK«QÅÆ <å „Ñ¨É∂íè !<Õ<O≥ `«^•##∞?
UÑ¨Ù# <≥Hõ¯_çÔH·<å <ÕˆQ=Ù ^•ˆQ=Ù h
HÀáê# <å`À<≥·<å "Õ∞‰õΩÅ∞ ¿ã¿ã=Ù
"≥·Ñ¨Ù# h "≥O^Œ∞O_≥·<å =zÛ# <Õ#O`«Ö’
<ÀÑ≤Hõ #Ñ¨C_»∞ h‰õÄ_çQÍÅ∞ ¿ã`«∞<å IIá⁄O^≥II
129 130
6-66 Ñ¨_çÔQÅ∞ "Õ~ÚO\˜ áê=Ú QÍK«∞‰õΩ#flk
=Ú#∞fl_ç Hõ_»∞"Õ^Œ âß„ã¨Î=ÚÅ QÆ|∞ƒ "Õ¿ãk
J#fl=∞Ü«∞º H©~°Î# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã‘ã¨ Ñ¨^ŒºOQÍ =∂~°Û@O, Ju `ÕeHõ Jx, Ü≥∞_»Ü«∞Hõ "˘HõHÍO`« Ü≥∞‰õΩ¯Hõ =ÙO_ç#k
Hõ_»ÖËx Ü«∞O[<å„k QÍ~°∞_»Ñ¨Ù =∞O^Œ∞ IIã¨HõÅII
J<ÕHõ =∂~°∞¡ Jh Jh Jeã≤áÈÜ«∂#∞. ã¨HÅõ r=ÙÅ‰õΩ ãÖrqx =O\˜ k=ºB+¨ÔŒè
|Å∞ â◊OY K«„Hõ=ÚÅ |^ŒxÔHÅ∞#flk
JOkã¨∞Î<åfl~°∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. D =∞O^Œ∞ ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ#^Õ....HÍx H©~°Î# JO`« `«Åz#"åiÔHÅ¡ `«`«fi"≥∞ÿ#k
ã¨∞ÅÉèí"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HÀ K«kq `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. JÅi# „|Ç¨Ï‡~°∞„^•^Œ∞Å |∞\˜ìOz#k
ã‘II ã¨HõÅ r=ÙÅÔHÅ¡ ãÖrq h =∞O^Œ∞ "≥Å∞QÆ∞ `À_»∞`« N "ÕOHõ\Ï„k=∞O^Œ∞ IIã¨HõÅII
"≥HõÅ∞Öˇ· [#∞Å∞ ¿ãqOK«∞ =∞O^Œ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
âıëê„kÃÑ·# Jâı+¨=∞ø ~¸ =∞O^Œ∞ F [#∞ÖÏ~å! g∞~°∞ ¿ãqOK«É’`«∞#fl D =∞O^Œ∞ ã¨HõÅ r=ÙÅ‰õΩ ãÖrqx
#Å¡x HÍO`«∞Å #Ü«∞Ñ¨Ù=∞O^Œ∞ =O\˜ k=º"≥∞ÿ# B+¨^èŒO. WO^Œ~°∂(gà◊§O`å) "≥HõÅ"≥∞ÿ (Jâ◊‰õΩÎÖˇ·) ¿ãqOK«~À
UHÍO`« HÀi# P HÍO`«H“=∞O^Œ∞ (fã≤H˘#∞_»Ü«∂º!) D =∞O^Œ∞ `«Ñ¨Ê, g∞‰õΩ =∞~˘Hõ k‰õΩ¯ÖË^Œ∞.
JO[<å yiÃÑ·# JÅ~°∞=∞O^Œ∞ =¸_»∞Ö’Hõ=ÚÅ#∞ XHõ¯\˜QÍ q∞Oz ÃÑiyáÈ~Ú# =∞O^ŒO_ô Wk
|Å∞ â◊OYK«„HÍÅ |^ŒxHõ ~¸=∞O^Œ∞ („uq„Hõ=Ú_≥·# "å=∞#=¸iÎ). áÈ_çq∞ (XÑ¨Ê~Ú#) #Å¡x HÍOu`À<£, á⁄^Œe#k
„|Ç¨Ï‡~°∞„^•^Œ∞Å∞ |_»Ü«Ú =∞O^Œ∞ (=iúe#¡ k). "≥eq¡ éˇÿ <åÅ∞QÆ∞ H˘=∞‡Å∞ ÉèÏM’Ñ¨~âßYÖˇq· ãïÎ Oz#k (K«`∞« ~ˆ fi^=Œ ÚÅ∞
=¸sÎÉqíè Oz# "Õ^=Œ ¸iÎÜ∞ÿ≥ # N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ) D =∞O^Œ∞. <å_Õ (P<åkÜ≥∞ÿ )
P."≥II"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ "≥Å∞QÆ∞ l"≥∞‡_ç =∞O^Œ∞ âıëêK«Å=Ú g∞^Œ <å@∞H˘x ã≤÷~°Ñ¨_ç# =∞O^Œ∞. `«fi~°`«fi~°QÍ ¿ãqOK«O_»Ü«∂º!
`«Åz# "åiH˜ `«`«Î fi =∞O^Œ∞ Ñ¨_Qç ÅÆ "Õ~ÚO\˜ áê=Ú QÍK«∞H˘#fl=∞O^Œ∞ (ã¨ÇÏ¨ „ã¨Ñ}¨¶ Ü
˜ ∞ÿ≥ # Pkâı+µ¨ _»∞ ~°HO∆˜ KÕ
J#fl=∞Ü«∞º áê_ç JOkOK≥h =∞O^Œ∞ =∞O^Œ∞) W^Õ. ''Hõ_»∞"Õ^Œâß„ã¨Î=ÚÅ QÆ|∞ƒ"Õ¿ãk——.....("Õ^Œ=ÚÅ#∞Oz [xOz#
q∞Oz ##∞fl L^ŒúiOK«∞ =∞O^Œ∞. P~°∞âß„ã¨Î=ÚÅ D=∞O^Œ∞, ¿ãqOz# "åiH˜, QÆ|∞ƒ"Õ™êÎ~Ú....JO>Ë QÆ~°fiO
`≥Ñ≤Ê™êÎ~Ú). P <å_»∞ ^•fi~°HÍ#QÆ~°OÖ’ q_»∞=Hõ XH˘¯Hõ¯ ÉèÏ=∞ ^ŒQÆæ~° XH˘¯Hõ¯
~åQÆO :ãÖrq ~°HOõ QÍ =Ù#fl =∞O^Œ∞ W^Õ#O_ô...=∞i <Õ_∞» D JO[<å„k, QÆ~∞° _®„^Œ∞ÅÃÑ· <≥ÅH˘#fl
ã¨HõÅ r=ÙÅÔHÅ¡ ãÖrq ~¸ =∞O^Œ∞ =∞O^Œ∞ W^Õ#O_ô.
"≥HõÅ∞Öˇ· Ü«∞O^Œ~°∞ ¿ãqOK«~À ~¸ =∞O^Œ∞ IIã¨HõÅII D =∞O^Œ∞H˜ â◊OYK«„Hõ=ÚÅ∞ K≥@∞ìH˘=∞‡ÖÏ¡ (|^ŒxHõÖˇ·) „"ÕÖÏ_»∞K«∞#flq.
=¸_»∞Ö’Hõ=ÚÖÁHõ¯@ =ÚOz ÃÑiy#k nxx ^è•ºxOz# "åiH˜ `«`«Î fiã≤kúx ‰õÄ_® Hõeyã¨∞ÎOk. JO`≥O^Œ∞‰õΩ ã¨$+≤ì, ÅÜ«∞
áÈ_çq∞ #Å¡x HÍOu ÉÁ^Œe#k "åºáê~°=ÚÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞K«∞#fl „|Ç¨Ï‡QÍix, ~°∞„^Œ∞x Ñ¨Ù\˜ìOzOk ‰õÄ_® D
"Õ_»∞Hõ H˘=∞‡Å∞ <åÅ∞æ ÃÑ#z KÕ~Ú"åi#k =∞O^Õ#O_ô... <Õ_»∞ HÍO`«∞Å∞ z=Ú‡`«∂ N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ ^˘~°∞‰õΩ`«∞#fl ãÖrq
<å_Õ âı+ÿi g∞^Œ <å@∞H˘#fl =∞O^Œ∞ IIã¨HõÅII W^Õ. ~å~°O_ç D =∞O^Œ∞ ¿ãqOz `«iOK«O_ç.
131 132
6-67 ^˘~°H˘x ¿ÇÏÜ«∞"Õ∞–`À_Õ\ ˜ "å_»∞
=Ú#∞fl_ç Ñï~î°qOK«∞#∞ "Õ∞#–|i=∞à◊=Ú
J*Ï˝#∞ÅO`å „Éè=í ∞Ö’ ãÖ™ê~°=Ú#∞ =∞Hõ~O° ^ŒO`À áÈeÛ J^Õ Q˘Ñ¨Ê ã¨∞YO Jik ãÖ™êiH˜–#kÜ«Ú ÖË^•Ü«∞
Jx K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. HÍx x*ÏxH˜ ^•O\’¡ U ã¨∞Y=¸ ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ W`«~°∞Å‰õΩO_Õ W~°=Ù "≥OHõ@Ñü–<≥é∞QÆ ÖË_»∞ IIW>ˇìII
™œÅÉèÏºÅ∞ HÍx, xifiKå~°O HÍx, D ãÖ™êi‰õΩO_Õ J=HÍâ◊"Õ∞ ÖË^ŒO@∞<åfl~°∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. D ãÖ™ê~°OÖ’ `«@∞ì=_»∞>Ë HÍx (ÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_»∞@ `«Ñ¨Ê) F =∂#=ÙÖÏ~å! W>ˇì ãÖ™êiˆHkÜ«ÚÖË^∞Œ . (W@∞=O\˜ ãÖ™ê~°=ÚÖ’#∞#fl
X_»∞¤‰õΩ KÕˆ~ J=HÍâ◊"Õ∞ ÖË^Œ∞ á⁄=∞‡O@∞<åfl~°∞. ãÖ™êiQÍ L#flO`«HÍÅ=Ú J*Ï˝xH˜ Z@∞=O\˜ ã¨∞Y=¸ ÖË^∞Œ ). `«@∞ìÑ_¨ ∞» >Ë HÍx (^ÕxHÀ XHõ^•xH˜ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» @
N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x Ü≥∞é∞QÆÖ_Ë ∞» . ÃÑQ· Í `«# Hõ~‡° Å‰õΩ PÜ«∞##∞ xOk™êÎ_∞» . K«KÛÕ ^•HÍ `«Ñ¨Ê) ^Œi KÕ~°ÖË_»∞ (D ãÖ™ê~°™êQÆ~° f~åxH˜ =∂„`«O KÕ~°∞HÀÖË_»∞).
D J*Ï˝#OÖ’<Õ U_»∞™êÎ_»∞. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ |~°∞=ÙÅ∞ "≥∂ã≤ rqOKÕ "åxH˜, Jeã≤áÈ`Õ Ü≥∞Hõ¯_À XHõ KÀ@
`ÕII WÅ#∞ ãÖ™êiH˜x ÖË^Œ∞ Ü≥∞\˜ì ã¨∞Y=Ú Py, HÍ¿ãÑ¨Ù |~°∞=Ù kOK«∞H˘x, ¿ã^Œnˆ~ J=HÍâ◊O =Ù#flk Hõ^•! HÍx ãÖ™êiH˜
`«@∞ì=_»∞ HÍx KÕ~°_Õ ^Œi #`«O_»∞ P J=HÍâ◊O ÖË<Õ ÖË^•Ü≥∞. P |~°∞=Ù#∞ ZHõ¯_®kOK«ÖË_»∞.
J#fl=∂~°∞º_»∞ qxÑ≤OK≥ #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ `«_»x (á⁄~°ÉÏ@∞#) "ÕÑ¨ KÕ^Œ∞ ~°∞zK«∂¿ãÎ, `«Ñ¨C„QÆÇ≤ÏOz Ü≥∞_»Ü«∞Hõ
"ÕOHõ@ÑüH© H©~°Î# q~°u `À_». (=^ŒÅ‰õΩO_®) U"≥∞ÿ<å fÑ≤ Ñ¨^•~°úO ux P W|ƒOk #∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_»=K«∞Û#∞.
~åQÆO : PÇ≤Ïi J_»~°∞ (Ü«∂`«#Å∞ Ñ¨_»∞`«∂ KÕ^Œ∞ J#∞Éèí"åÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞#fl) ãÖ™êiH˜
W>ˇì ãÖ™êi–ˆHkÜ«Ú ÖË^•Ü«∞ JkÜ«ÚÖË^Œ∞ (`«# á⁄~°ÉÏ@∞ k^Œ∞ÌH˘<Õ J=HÍâ◊O =Ù#fl^•? Jk ÖË<Õ ÖË^Œ∞)
`«@∞ì=_»∞>ËHÍx–^ŒiKÕ~°ÖË^Œ∞ IIW>ˇìII "å_çH˜ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# KÕ^Õ HÍx fÑ≤ J<Õk =ÙO_»<Õ=ÙO_»^Œ∞.
=Úey ÉèÏ~°Ñ¨Ù "≥∂Ñ¨Ù–"≥∂KÕ\ ˜ "å_»∞ ^˘~°H˘x (J^Õ =Ù^ÀºQÆ=Ú J=Ù@ KÕ`«)¿ÇÏÜ«∞=Ú#∞ (Jâ◊√^Œú=Ú#∞)
JÅã≤ kOK«∞H˘#∞–<å_®_»#∞ `À_Õ\ ˜"å_»∞ (Ü≥∞uÎáêˆ~ã≤ ÉÏQÆ∞KÕ¿ã"å_»∞) `«~°∞"å`« K«Hõ¯QÍ ™êfl#O KÕã≤
JÅ~°∞ ãÖ™êiH˜–#kÜ«Ú ÖË^•Ü«∞ Ñï=∞à◊„^Œ"åºÅ∞ "å_ç "Õ∞#∞ (â◊s~åxfl) ÉÏQÆ∞KÕã≤H˘#=K«∞Û#∞ HÍx, Pik
`˘ÅQÆx ÉèÏ~°"≥∞O–^Œ∞#∞ kOK«ÖË_»∞ IIW>ˇìII (^Œ∞~°æ=∞"≥∞ÿ) ãÖ™êiH˜ P J=HÍâ◊O ÖË<Õ ÖË^Œ∞. "å_»∞ P ãÖ™ê~°Ü«∂=Ù
`«_»x "ÕÑ¨KÕ^Œ∞–„`å"≥_ç "å_»∞ =Ù#flO`«HÍÅ=Ú N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Ü≥∞é∞QÆÖË_»∞. (JO>Ë u~°∞=∞Å K«∂_»_»x HÍ^Œ∞
Z_»Ü≥∞_» k#∞ n–¿Ñ"≥∞ÿ##∞ P u~°∞=∞ÅÜ«∞º "å_çx K«∂_»_»x J~°úO).
J_»~°∞ ãÖ™êiH˜–#kÜ«Ú ÖË^•Ü«∞
Hõ_»∞ *Ë^≥ HÍx Ü≥∞–Hõ¯_» nÑ¨Ù ÖË^Œ∞ IIW>ˇìII
133 134
6-68 HõÅ"≥Å¡ x~°ã≤OK≥ QÆ^Œ"Õ h H˘~°ˆH
=Ú#∞fl_ç HõeH˜Ü«∂Ü≥∞#∞ h ãÖQÆu H˘~°ˆH
Wk ^Œ â ß=`å~° =~° ‚ # Jx `Õ e Hõ Q Í<Õ J~° ÷ = ∞=Ù`« ∞ #flk HÍh, =ÅÑ¨ÙÅ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ Ö’Hõ=Ú#
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ü≥∞=i#∞^ÕÌtOz D H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~À JO`«`ÕeHõQÍ K≥Å∞==Ú`À "≥∞~°Ãã#∞ h H˘~°ˆH IIWxflII
É’^èÑŒ _¨ ^» ∞Œ . "≥∞^Œ@ J=∞‡"åi#∞^ÕtÌ Oz J#∞‰õΩ#flÑÊ¨ \˜H,© ''HõeH˜Ü∂« Ü≥∞ h ãÖQÆu ÉèÏ"å=∞$`«O :
H˘~°ˆH—— J#QÍ<Õ....HÍ^ŒxÑ≤OzOk. P ÃÑ·# ''â‹·Å"≥∞`≥Î h ‰õΩK«=ÚÖˇ`ÕÎ H˘~°ˆH—— F ^è~Œ ‡° ^Õ=`å! „|Ç¨Ï‡ã¨$+≤xª , ~°∞„^Œ∞_»∞ 'ÅÜ«∞— HÍ~°º=Ú#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flÑÊ¨ \˜H©
|Ç¨ïHõ+¨ì`«~°"≥∞ÿ# 'ã≤÷u— ÉÏ^èŒº`«#∞ NÇ¨Ïi x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞ Ö’HÍÅ∞ ã¨∞~°Hõ∆`À
J#QÍ<Õ =∞m§ J=Ù#xÑ≤OzOk. HÍh PÖ’z¿ãÎ Ç¨Ïi Ñ¨k =∂„`«"Õ∞<å Ü≥∞xfl =ÙO_®ÅO>Ë..^èŒ~°‡O K«Hõ¯QÍ ~°H˜∆OK«|_®e. ^èŒ~°‡ qÑ¶¨∂`«‰õΩÖˇ·# ^Œ∞~å‡~°∞æÅ#∞
J=`å~åÖˇ`åÎ_∞» !!...^Õx H˘~°‰Ωõ ? ^è~Œ ‡° O H˘~°‰Ωõ . "å=∞#∞_»~ÚOk J=∞‡"åi HÀãÖ `«∞^Œ=Ú\˜ìOKåe. ^èŒ~°‡^Õ=`«H˜ JO_»HÍ"åe. WO^Œ∞ˆH g_»∞ (D NÇ¨Ïi) Wxfl
HÍ^Œ∞....'Ji—x Ü«∂zOKå_»∞ 'Ç¨Ïi—.....hH˘~°ˆH JO>Ë ^èŒ~°‡O H˘~°ˆH Jx KÕ`«Å∞ (Ñ¨#∞Å∞) KÕÃã#∞. Hõ#∞flÅx á⁄^Œ∞ÌÑ¨ÙKÕÛ Hõ^Œ"Õ hH˘~°ˆH ([#‡Å<≥`åÎ_»∞
ÉèÏqOKå#∞, <Õ#∞. Hõ^Œ>Ë h HÀãÖ...JO>Ë x#∞fl ã¨∞ã≤÷~°OQÍ=ÙOK«@O HÀã¨"Õ∞ Hõ^Œ=∂‡!)
''g∞#=∂Ü≥∞... (=∞`åûº=`å~°O Ü≥∞uÎ) "Õ∞#∞ K≥=∞@Å=ÚOK≥#∞——
HõOII ''WO^Œ∞ÔH KÕ`«Å∞ *ËÃã#∞ (Hõ+≤ìOz..."Õ^Œ=ÚÅ<Õ HÍHõ,|∞∞+¨µÅ#∞ ã¨<å‡~°∞æÅ#∞ „Ñ¨à◊Ü«∞O#∞Oz ~°H˜∆OKå_»∞)——
á⁄O^Œ∞QÆ Hõ#∞flÅx á⁄^Œ∞ÌÑ¨ÙK≥Û#∞ Hõ^Œ"Õ!—— ''`å<ÕHõ=∞~î°=Ú<åÜ≥∞ ^•QÆ∞ H˘~°̂H—— (`å<Õ `åÉËÅ∞QÍ J=`«iOz =∞O^èŒ~° Ñ¨~°fi`«O
á⁄O^≥#∞ Ñ¨k ~°∂Ñ¨ÙÅ∞ 'Ç¨Ïi— „HÕ^Œ ^•yH˘x ^•xx ~°H˜∆OKå_»∞. ''P#∞H˘x H˜\ ˜Ü«∂Ü≥∞ #^ŒeOK«∞H˘~°ˆH——
(P#∞H˘x JO>Ë, ^èŒiOz...=~åÇ¨Ï"≥∞ÿ#k, J^ŒeOK«∞ H˘~°ˆH ^Œ#∞AÅ#∞
JOkOK«QÆ ^èŒ~°‡=∞<≥#∞ J#flÜ«∞º ÉèíàÏ!! ÉˇkiOK«∞@ˆH). ''HõO|=Ú Kå@∞=∂#_»∞,=∂~°∞"≥∂=Ú H˘~°ˆH), ''HõO|=Ú Kå@∞
~åQÆO : Éèí∂áêÅO =∂#_»∞, =∂~°∞"≥∞=Ú H˘~°ˆH—— (ã¨ÎOÉèí=ÚÖ’ =∞~˘Hõ =ÚY=Ú`À nx H˘~°ˆH
Wxfl KÕ`«Å∞#∞ *ËÃã xO^Œ∞H˘~°ˆH g_»∞ =Ù<åfl_»∞...JO>Ë #~°ã≤OÇ¨ï_≥· ^èŒ~°‡~°Hõ∆H˘~°ˆH ^•y Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx K«Oáê_»∞).
Hõ#∞flÅx á⁄^Œ∞ÌÑ¨ÙpÛ QÆ^Œ"≥ h H˘~°ˆH IIWxflII ''HÍÅ∞ KåK≥ <ÕÅ g∞^Œ QÆ=∞xOK«∞ H˘~°Hˆ —— (<ÕÅ....g∞^Œ HÍÅ∞ Kåz Éè∞í =<åÅhfl
xOÑ≤"ãÕ #≤ „uq„Hõ=Ú_≥<· å_»∞.... ^ÕxH˜? QÆ=∞xOK«∞ H˘~°‰Ωõ ...|ex áÈQ˘@∞ì@‰õΩ).
g∞#=∂Ü≥∞ *ˇ=∞@ Å "Õ∞#∞ =ÚOK«∞ H˘~°ˆH ''*ÏeÉˇ>ìˇ KÕ`Å« <Õ K«OÑ¨ÙH˘~°Hˆ —— (`«# „ÉÏÇ¨Ï‡} Hõ~"Î° åº<Õfl `«ºlOKå_»∞.....^Œ∞+¨µÅì #∞
`å<Õ Hõ=∞~î°=Ú <åÜ≥∞ ^•QÆ∞ H˘~°ˆH K«OÑ¨ÙH˘~°ˆH...Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞). ''ÜÕ∞eHÍÜ≥∞ q~°Ç¨ïÅ <ÕÃÑ_ç H˘~°ÔH—— (K«„Hõ=iÎ
P#∞H˘x H˜\ ˜Ü«∂Ü≥∞ #^ŒeOK«∞ H˘~°ˆH JÜ«∂º_»∞ q~°Ç¨ÏO`À Ñï`«Ñ≤OK«∞@ˆH N~å=Ú_»∞). ''â‹·Å"≥∞`≥Î h ‰õΩK«=ÚÖˇ`ÕÎ
=∂#_»∞ HõO|=Ú Kå@∞ =∂~°∞"≥∞=Ú H˘~°ˆH IIWxflII H˘~°ˆH—— (H˘O_»<≥`åÎ_»∞ x#∞fl Ñ¨ÙÅHõiOÑ¨KÕÜ«Ú@‰õΩ.....NHõ$+¨µ‚_»∞)
HÍÅ∞KåK≥ <ÕÅg∞^Œ QÆ=∞xOK«∞ H˘~°ˆH ''HõÅ"≥Å¡ x~°ã≤OK≥ QÆ^Œ"Õ hH˘~°ˆH—— (h HÀãÖ KÕÜ«∞‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å#∞ ‰õÄ_®
*ÏeÉˇ>ˇì KÕ`«∞Å<Õ K«OÑ¨Ù H˘~°ˆH KÕâß_»∞ Hõ^•!.... |∞∞^•Ì=`å~°O) ''HõeH˜Ü«∂Ü≥∞ h ãÖQÆu H˘~°ˆH—— (hHÀãÖ..
ÜÕ∞eHÍÜ≥∞ q~°Ç¨ïÅ <ÕÃÑ_ç H˘~°ˆH JO>Ë ^èŒ~°‡OHÀãÖ HõeH˜ J=`å~°O Ü≥∞`åÎ_»∞). D HõeÜ«ÚQÆOÖ’ h H˘ã¨"Õ∞
â‹·Å"≥∞`≥· h ‰õΩK«=ÚÖˇ`ÕÎ H˘~°ˆH IIWxflII „¿Ñ=∞Å∞ÑÖKÕ ''N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·—— ¿ãflÇ¨ÏO`À Ö’Hõ=ÚÅÖ’ "≥∞~°Ãã.."≥Å∞QÆ∞Å∞
l=Ú‡K«∞<åfl_»∞.
135 136
6-69 ãÖ‰õΩ [„Hõ=ÚÅ "å_»∞ K«Å∞¡K«∞<åfl_»∞ =ÅÑ¨Ù
=Ú#∞fl_ç H˘OHõHõ N"ÕOHõ\Ï„k QÀqO^Œ~åA
u~°∞ÑüÖ’ "≥Åã≤# QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞"åiÃÑ· ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î##∞ =ÙO‰õΩ=QÍ Ö’Ö’<Õ =Ùq^ŒÅ QÆ∂_ç<å_»∞
K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "å~°∞. N^Õq, Éèí∂^Õq PÜ«∞# áê^•Å∞ XuÎ ãÖÔHÖËHõ "åiÖ’ =ÚK«Û@ q#ˆ~ IIH˘Å∞=ÓII
¿ã^Œf~°∞ã¨∞OÎ >Ë, â◊OY K«„HÍÅ∞ ^èiŒ Oz# P ™êfiq∞ XHõ KÕ~Ú `«Å„HÕ^Œ LOK«∞H˘x ÉèÏ"å=∞$`«O :
sîqQÍ Ñ¨=oOz Ü«ÚO\Ï_»∞. „ã‘ÎÅO^Œ~°∞ ÉÏ~°∞Å∞ fi ™êfiq∞x ¿ãqOK«_®xH˜ F =x`«ÖÏ¡~å! QÀqO^Œ~å[ ™êfiq∞ `«# =Ú^Œ∞Ì ã¨`«∞Å`À H˘Å∞=Ùni
PÜ«∞# H˘Å∞=Ù‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. "åiÖ’ `å#∞ ‰õÄ_® XHõ`≥Ü≥ÿ∞ J#fl=∞Ü«∞º Ü«Ú<åfl_»∞. "å~°∞ PÜ«∞#‰õΩ UHÍO`« ¿ã= KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. KÕi P ™êfiq∞H˜
H©~°Î# <åÖÏÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. 'ãÖÔH ÖËHõ, =Ùq^ŒÅ QÆ∂_ç<å_»∞ Ö’Ö’#, "åiÖ’ =ÚK«Û@ K≥ÅÅ=∞O^Œ~°=¸ ~¸_»#∞O_Õ (WHõ¯_ç #∞OKÕ) "≥ÚÔH¯^Œ=Ú, `«~°e ~°O_»∞.
q#ˆ~— Jx q_»nã≤HÀx^Õ H©~°Î# ÉèÏ=O J~°÷O HÍ^Œ∞. D ™êfiq∞ `«# áê^•Å#∞ sîqQÍ KåK«∞H˘x `«# =Ú^Œ∞Ì ã¨`«∞Å X_çÖ’
áê^•Å∞ LOK«∞H˘x P W^ŒÌ~°∂, [=o ([O@QÍ) `«#áê^•Å∞ X`«∞ÎK«∞O_»QÍ
P."≥IIH˘Å∞=Ù ni<å_»∞ QÀqO^Œ~åAÅ∞ Ñ¨=fioOz Ü«Ú<åfl_∞» . D QÀqO^Œ~åA ~°=o, ~°=fiQÍ #=ÙfiÅ∞ #gfi (#~°‡QÆ~ƒ° Où QÍ
KÕi „"≥ÚHõ¯ =Å^≥? K≥Å∞Å q∞Ñ¨Ù_»∞ H˘kÌQÍ â◊|ÌO =KÕÛ@∞¡ #=ÙfiÅ∞ zÅ∞Hõiã¨∞Î<åfl_»∞). D #=ÙfiÅ ÉèÏ="Õ∞q∞\’,
ã¨`«∞Å∞ ¿ã=*ËÜ«∞ ãÖ‰õΩ K«„HÍÅ`À uqi („Ñ¨Ü«∞uflOz) g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀˆ~ (`≥Å∞ã¨∞HÀO_Õ). "åiH˜ JO^Œ∞Hõ<Õ
JÅi<å_»∞ Ü«∞<≥#∞ J#fl=∞Ü«∞º ^Œ∂~°O#∞OKÕ #=∞ã¨¯iOK«O_ç.
D KåÜ«∞Å QÀqO^Œ~åA (HÍO`«∞Å l=Ú‡ QÀqO^Œ~åA) t~°ã∞¨ û#∞ XHõK`Õ «
~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O Ü≥∞uÎ Ü«ÚOz, WOH˘Hõ KÕ~Ú KåK«∞H˘x L<åfl_»∞. Kåz#KÕu`À `«# ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ
H˘Å∞=Ó *Ë~ÚOK«∞ H˘h QÀqO^Œ~åA ã¨#flÅ∞ ¿ãã‘x (Ãã·QÆÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞). PÜ«∞=ÚÅ∞ ™ÈHÕz (=∞~°‡™ê÷#=ÚÅO\˜)
K≥Å∞Å=Ú ~¸_» #∞O_Õ KÕi "≥ÚHõ¯ˆ~ IIH˘Å∞=ÓII JOQÆ#Å#∞ (`«# ÉèÏ~°ºÅ#∞) HõiyOz (Ñ¨~°=tOÑ¨ KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞). "åiH˜,
Ñ¨=oOz =Ù#fl"å_»∞ áê^•Å∞ KåK«∞‰õΩ<åfl_»∞ HÍÜ«∞Ñ¨Ù\˜K«ÛÅ(JO`«∞ÖËx HÀiHõÅ∞ n~°∞#@∞¡) =Ó_çQÆ=Ú ¿ãÜ«∞ˆ~ (¿ã=Å∞
[=o ^Œ# ~Ú^ŒÌ~°∞ ã¨`«∞Å∞ g∞^Œ KÕÜ«∞O_Õ!)
~°=o QÀqO^Œ~åA ~°=fiQÍ #=ÙfiÅ∞ #gfi â◊OY K«„HÍÅ∞ ^èŒiOzÜ«Ú#fl D QÀqO^Œ~åA, H˘OHõHõ (ÉèíÜ«∞=ÚÖËHõ...
uqi ~¸ ÉèÏ==Ú `≥Å∞ã¨∞HÀˆ~ IIH˘Å∞=ÓII JO>Ë... a_çÜ«∞=Ú ÖËHõ) =ÅÑ¨ÙÅ∞(`«# „¿Ñ=∞#∞) "≥^Œ[Å∞¡K«∞<åfl_»∞. `«# Lq^ŒÅ
KÕ~ÚKåK«∞‰õΩ#fl"å_»∞ t~°Ãã`«∞Î‰õΩ<åfl_»∞ (ÉèÏ~°ºÅ#∞) QÆ∂_ç<å_»∞ (Hõeã≤Ü«Ú<åfl_»∞). ãÖÔHÖËHõ Ö’Ö’<Õ LO‰õΩ=QÍ #∞<åfl_»∞
KåÜ«∞Å QÀqO^Œ~åA ã¨#fl¿ãã‘x (Ö’Ñ¨Ö’¡Ñ¨ÖË, ÜÕ∞"Õ"À JO`«∞ÖËx =ÚK«Û@ÖÏ_»∞`«∞<åfl_»∞). F J=∞‡ÖÏ~å! "åiÖ’
PÜ«∞=ÚÅ∞ ™ÈHÕz JOQÆ#Å QÆ~°yOp =ÚK«Û@∞¡ (~°Ç¨Ï™êºÅ∞) q#ˆ~ (q#O_»=∂‡! g∞^Õ J^Œ$+¨ìO... JO>Ë)
HÍÜ«∞Ñ¨Ù \˜K«ÛÅ #∂_çQÆ=Ú ¿ãÜ«∞ˆ~ IIH˘Å∞=ÓII
137 138
6-70 ãïÖËxÜ«∂`«‡ K«OK«Å =∞O`«~å`«‡‰õΩ x–
=Ú#∞fl_ç <≥~°QÆx=fi^Œ∞ ^Œ#‰õΩ <Õ\ ˜ Ñï}`«(`«∞)Å∞
Q˘Ñ¨Ê P^è•ºu‡Hõ H©~°Î##∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P<å\˜ u~°∞"ÕOHõ\ÏK«ÖÏkèÑ¨Ùx =∞#fl#QÍx
Hõ_Ñ» l¨ ÖÏ¡ `≥Å∞QÆ∞ =∂O_»eHÍÅ`À D H©~#Î° qx f~åeûO^Õ. ''"≥∞_»=\˜ì #∂Hõ@O——, "≥~°ã≤ ~Úxfl\ ˜ ÔQÅ∞= "≥~°=Ù =∞é˜ ÖË^Œ∞ IIr=ÙII
''"åÜ≥∞`«Î hÜ«∞HõáÈ=@O—— P<å_»∞ q„ã¨Î $`«OQÍ "å_»|_ç# ~åÜ«∞Åã‘=∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∂O_»eHÍÅ∞. Ñ¨~°=∂`«‡ x~°‚Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O ^≥·qHõOQÍ H˘xfl =∞# rq`«OÖ’ F =∂#=ÙÖÏ~å! PÖ’zOK«O_ç. =∞#Ö’ L#fl r=Ù_»∞ ÜÕ∞áê\˜ ™ê=∞~°÷ºO
[iyáÈ`«∂<Õ LO\Ï~Ú. "å\˜x P¿Ñ â◊H˜Î Z=fiiH© ÖË^Œ∞. r=Ù_≥O`«\ ˜"å_»∞? L#fl"å_»∞? áê^Œ~°ãÖ =Öˇ Ju K«OK«Å"≥∞ÿ# "å_ç 'z`«Î=Ú— (=∞#ã¨∞û) ÜÕ∞áê\˜
z`«=Î Ú (=∞#ã¨∞û) Ü≥∞O`«\ k˜ ? N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ `«Å∞K«∞HÀHõáÈ`Õ =∞#QÆ`qÕ ∞\˜? ™ê=∞~°÷ºO L#flk? ^≥·qHõ=ÚQÍ (Ñ¨~°=∂`«‡ x~°‚Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O) [iˆQ "å\˜x
PÑ¨QÆÅ â◊H˜Î =∞x+≤H˜ LO@∞O^•? (JãÖÉèí=O).
=∞#=Å¡ ÜÕ∞=∞=Ù`«∞Ok K≥Ñ¨ÊO_ç?
=∞#Ö’ q*Ï˝#Ñ¨Ù "åã¨# (ÉèíQÆ=`«Î`«fi *Ï˝#=Ú Ü≥ÚHõ¯ J#∞Éèí∂ux HõeyOK«∞
LII ZO`«\ ˜"å_»∞ r=Ù_»∞#∞ Ü≥∞O`«\ ˜ ^•`«x z`«Î"≥∞OK«QÍ 'ã¨‡ $u—) =Å# q"ÕHõ=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx q_çzÃÑ@ìÖËx Pâ◊ J<Õ „Éèí=∞, ZO`«
ZO`«\ ˜ "å_»∞ `å#~Ú# <≥qfikè ^≥·qHõ=Ú<£ [~ÚOK«∞ N q"Õ H Í#fl~Ú<å J}yOz L_» ∞ QÆ x Ü« ∞ ºx (Hõ $ tOÑ¨ x Ü« ∞ ºx) "≥ ∂ Ç¨ Ï =Ú
=∞O`«∞_»∞ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞#fl#QÍ#Hõ <≥QÆæ*ÏÅ∞<Õ? HõÅ∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. Jk, =Ùaƒ# (ã¨=∞$kúQÍ#∞#fl) Ñ¨~=° ∂~°=÷ Ú#∞ ("≥∂Hõ*∆ Ï˝#=Ú#∞)
WO`«\ ˜ Q˘Ñ¨ÊH©~°Î#=Ú <≥qfikè *ˇÃÑÊ<˘! J#fl=∂~°∞º_»∞<£. '"≥∞_»Ñ¨\ ˜ì #∂‰õΩ`«∞Ok— (WO\’¡Oz "≥∞_»Ñ¨\ ˜ì ÔQO>Ëã¨∞ÎOk). Uq∞\˜ HÕHõ <≥~°∞‰õ?
(WHõ *Ï˝#=∞<Õk ZÖÏ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?)
~åQÆO : ^Õt =∞Ç¨ |O^è=Œ Ú (=∞=∞`å#∞~åQÍÅ =Å¡ HõeQˆ ''ÉÏO^è"Œ åºÅ∞—— áêÜ«∞xÜ«∞ºxq
r=Ù_≥O`«\ ˜"å_»∞ z`«Î"≥∞O`«\ ˜k `«#– (Ju„Hõq∞OK«ÖËxq). P |O^è•ÅÖ’ Hõ@∞ì|_ç# '~åÜ«∞_ç— H˜ (^èŒx‰õΩ_çH˜) `˘_»ÔQ
^≥·qHõ=Ú QÆ_»= <≥O`«\ ˜ "å_»∞ ^•#∞ IIr=ÙII Ãã·~°} ÖËÅ HõÅ∞QÆ∞? ("≥Ú^Œ\ ˜#∞Oz 'ã¨Ç¨Ï#O— Ü≥∞ÖÏ J|∞ƒ`«∞Ok?) "å_çÖ’
q_çz áÈ=x Ü«∂ã¨ q*Ï˝#"åã¨#Å U^À XHõ=¸Å =∞#ã¨∞ûÖ’ Hõ~°∞} L<åfl, "å_çH˜ '^èŒ#=∞^ŒO— =Å¡ =∂Ü«∞xÜ«∞ºx
QÆ_»z =Ú<åfl_≥ <≥Hõ¯_ç q"ÕHõ=ÚÅ∞ (J}K«ÖËx) HÀÑ¨=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∞Ç≤Ï=∞, P Hõ~°∞}Ï=∞ux "åÜ≥∞`«Î xÜ«∞º^Œ∞ (<À~°∞
=Ù_»∞QÆxÜ«∞ºx "≥∂Ç¨Ï=Úaƒ Ñ¨~°=∂~°÷=ÚÅ qÑ¨Êx=fi^Œ∞). Z=fiiH˜ K≥ÃÑÊ^Œ=Ú? (=∞#O Z=iˆHq∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ú?).
"≥∞_»=\˜ì #∂ÔH <Õq∞\˜HÕHõ <≥~°∞Hõ IIr=ÙII
ãïÖËx P`«‡ (WOH˘Hõ ^•x`À áÈÅÛÖËx P`«‡) =∞Ç¨ K«OK«Å"≥∞ÿ#k. =∞#
áêÜ«∞xÜ«∞ºx =∞Ç¨|O^èŒ =∞^è•º`«‡`À JO`«~å`«‡, Ñ¨~°=∂`«∞‡x JOâ◊ J~Ú##∂ Jk x<≥~°QÆx=fi^Œ∞ (`«<≥=~À
~åÜ«∞_çH˜ ^˘_»ÔQ Ãã·~°}ÖËÅ HõÅ∞QÆ∞
`≥Å∞ã¨∞HÀx=fi^Œ∞). WHõ '`«#‰õΩ<£ ÜÕ∞\˜ Ñï}`«∞Å∞?— (`«#Ö’ =∂~°∞Ê ZÖÏ
=∂Ü«∞xÜ«∞ºx HÀÑ¨=∞Ç≤Ï=∞ Hõ~°∞}Ï=∞ux
"åÜ≥∞`«ÎxÜ«∞º ^≥=fiiH˜ *ˇÃÑÊ^Œ=Ú IIr=ÙII HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? J™ê^èŒºO. HÍh u~°∞=∞ÖÏkèÑ¨Ù_»∞, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x =∞#fl#<£ H˘x
(P^Œ~°} Hõey`Õ) g@xfl\ ˜x "≥~°ã≤ÔQez (z=iH˜ [~ÚOz) =i÷Å∞¡`å_»∞. WHõ
"å_çH˜ ÉèíÜ«∞=ÚÖË^Œ∞.
139 140
6-71 `˘~°e JÅ"Õ∞Å‡OQÆ `«∞~°∞=Ú# q~°∞ÖË h‰õΩ
=Ú#∞fl_ç á⁄~°e h=Ù~°=ÚÃÑ· Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú
u~°∞=∞ÅÖ’ ™êfiq∞"åi L^•º#=#OÖ’ Ñ¨Óz# Ñ¨ÓÅ`À Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO ã≤~°∞Å`À =Ú#∞ÖˇÅ¡ N"ÕOHõ\Ï„nâ◊ h‰õΩ
x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞. ~°Hõ~°HÍÖˇ·# Ñ¨ÙëêÊÅ`À ™êfiq∞x xÅ∞"≥`«∞Î<å JÅOHõi™êÎ~°∞. á⁄iá⁄i *Ë¿ã~°∞ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú IIÑ¨Ó[II
#Ü«∞<å#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# P ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O <Õ\ ˜H© JÖÏ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ L#flk. ÉèÏ"å=∞$`«O :
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ XHõ<å\˜ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ QÍ#O KÕã#≤ =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ F ^Õ=^Õ"å! JO^Œ~°∂ h‰õΩ „Ñ‘u HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ Ü«∞[˝=¸iÎ"≥·# h‰õΩ J<ÕHõ
H©~#Î° Wk. ™êfiq∞H˜ Ñ¨Ù~å}HÍÅOÖ’ [iy# 'Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÍÅ#∞— ‰õÄ_® q=iã¨∞<Î åfl~∞° . Ü«∂QÍÅ∞ KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. JO^Œ∞Ö’ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO XHõ\ ˜. D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O <Õ\ ˜H˜
<å\˜ ÉèÏ~°`Ü« Ú« ^ŒOÌ Ö’ áê~°™÷ ê~°kä 'Ü≥∞ÿ # ™êfiq∞ÃÑ· cè+µ¨ ‡Å"å~°∞ "Õã#≤ â◊~Ñ° ~¨ O° Ñ¨~Ö° Ë HÍ^Œ∞. P<å_»∞ 'Jl<£— (ÉèÏ~°`Ü « Ú« ^ŒOú Ö’) J~°∞#˚ ∞_»∞ KÕã#≤ k ‰õÄ_® â◊~° Ñ¨~O° Ñ¨~Å°
J~°∞˚#∞_»∞ KÕã≤# Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO JO@∞<åfl~°∞. Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ"Õ∞.
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ H©∆~°™êQÆ~° ãÖ[x`«Ü≥ÿ∞# NÅH˜∆ ‡ KÕ`«#∞#fl "≥∂Ç¨Ï# Hõ=∞Å"Õ∞
HõOII JO^Œ~°∞ *Ë¿ã Ñ¨Ó[Å∞ x#∞fl ã¨Ê $tOz, hÔHÑ¨C_»∞ XHõ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú =Öˇ á⁄^Œe#k (=i÷e¡#k)
JO^ŒO|QÆ∞ ''q~°∞Å Ñ¨Ó[——Å#flÜ«∞º<≥~å Pk^ŒOÑ¨`«∞Öˇ·# g∞ W^ŒÌih, QÆ∞kQ˘x (Juâ◊~ÚOz) ‰õÄ_çOKÕ ([`«Ü«∞QÆ∞#@∞¡
á⁄O^Œ∞QÆ H˜s\˜ ~°}=Ú# KÕÜ«Ú) =∞~°∞ q~°∞ÖË (=∞#‡^äŒ ÉÏ}=ÚÖË) á⁄ky (™ê=¸Ç≤Ï‰õ=ÚQÍ) Ñ¨ÓlOz#
qO^Œ∞QÆ 'â◊~° q~°∞Å— Ñ¨Ó[ "≥Å~ÚOK≥ #<≥<£. Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú.
~åQÆO : Ç¨ÏOã¨<å^ŒO JÅ<å_» ∞ h NHõ $ ëê‚ = `å~° = ÚÖ’ h=Ù Hõ O ã¨ ∞ x =∞^è Œ ∞ ~å#QÆ ~ ° O
Ñ¨Ó[ÅO^Œ~°∞ *Ë¿ã^Õ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú ãÖ^Œi≈Oz#Ñ¨C_»∞, XHõ =∂ÖÏHÍ~°∞_»∞ (Ñ¨ÓÅ^ŒO_»Å∞ KÕÜ«Ú"å_»∞) ÉèíH˜Î`À h‰õΩ
Jl #~°∞˚#∞_»∞ KÕã≤#k Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú IIÑ¨Ó[II XHõ Ñ¨Ó^ŒO_» ã¨=∞iÊOz<å_»∞. áÈeOÑ¨(áÈeÛ K«∂_»QÍ) h‰õΩ ÉèíH˜Î`À "Õã≤# XHõ
z#fl Ñ¨Ó^ŒO_»Ü∞Õ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO =Öˇ x<åfl#O^ŒÑ~¨ z° #k. Hˆ e`À (`«# ã¨fiÇÏ¨ ™êÎÅ`À)
"≥Ú^Œ@ Nãü KÕu "≥∂Ç¨Ï# Hõ=∞Å"Õ∞ <å~°^∞Œ _»∞ P<å_»∞ ^•fi~°HÖõ ’ h‰õΩ áêi*Ï`« Ñ¨Ù+¨ÊO WzÛ ã¨`º« ÉèÏ=∞ QÆ~fi° ÉèOí QÆ=∞#∞
á⁄^ŒÅ hÔHÑ¨Ù_»∞#∞ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú
h Hõ$+¨‚bÅ „Ñ¨^Œi≈OÑ¨KÕã≤#"≥·#"Õ∞ Éèí∂Ö’HõOÖ’ P =Úx h‰õΩ x~°fiÇ≤ÏOz#
QÆ∞kQ˘x q∞q∞‡^ŒÌix QÆ∂_çOKÕ =∞~°∞ q~°∞Å∞
á⁄ky Ñ¨ÓlOz# Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú IIÑ¨Ó[II Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú.
F Nx"å™ê! D<å_»∞ HõeÜ«ÚQÆOÖ’ u~°∞=∞ÅÖ’ JÖ"Õ∞Å∞=∞OQÆ=∞‡
=∂ÖÏHÍ~°∞_çzÛ# =∞^èŒ∞~°Ö’ Ñ¨Ó^ŒO_»
áÈeOÑ¨ h‰õΩ#^≥ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú `«∞~°∞=Ú# (H˘Ñ¨ÙÊÖ’) `˘~°e# (L#fl@∞=O\˜) q~°∞ÖË (Ñ¨Ó=ÙÖË) h =Ù~°=ÚÃÑ·
ˆHe`À <å~°^Œ∞_˘ãÿ# áêi*Ï`«=Ú x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç# Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO (PKå~°∞ºÅ"åi D =∂@‰õΩ J~°÷O u~°∞=∞ÖËâ◊√xH˜
Éèí∂Ö’Hõ=Ú# h‰õΩ Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆ=Ú IIÑ¨Ó[II `≥Å∞ã¨∞) ã¨~ˆ , J=hfl h bÅÖË. HÍx u~°∞=∞ÅÃÑ· J^Œ$â◊º~°∂Ñ¨ÙÖˇ#· =Úhâ◊fi~∞° ÅO`å
á⁄iá⁄i (=∂\˜=∂\˜H©) Ñ¨Ù+¨ÊÜ«∂QÆO KÕ¿ãÎ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ~åe =∂‰õΩ Ñ¨ÓÅ=~°¬OÖÏ
HõxÑ≤™ÈÎOk. Jk‰õÄ_® h bÅÜÕ∞ `«O„_ô!
141 142
6-72 "ÕOHõ@Ñü <å=∞qÉèí==Ú Hõ~°‡–
=Ú#∞fl_ç ÑÖHõ=ÚÖˇÅ¡ |i=∂~°ÊQÍ
NÇ¨Ïi<å=∞ ãÖH©~#Î° Ü≥ÚHõ¯ =∞Ç≤Ï=∞#∞ q=iã¨∞<Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. aOHõ"≥∞ÿ `«ÅÃÑ_ç „Ñ≤Ü«ÚÅ‰õΩ, Ü≥∞O^Œ∞–
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x <å=∞=Ú |∞kÌx (q"ÕHõ=Ú <åã≤OKÕ =∞#ã¨∞û#∞) KÕi<å xOHõ h ã¨∞Yq∞k ÜÕ∞q∞ '„ÉÏñu— II<å~åÜ«∞}II
(^ŒQÆæÔ~·<å) KåÅ∞#∞. ^•x`À áÈe¿ãÎ, ã≤~°∞ÖËq∞ 'ÉÏñu— JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë D
ÉèÏ"å=∞$`«O :
ãÖÑ¨^ŒÅ∞ "≥·Éèí"åÅ∞ ÜÕ∞q∞ ''Z‰õΩ¯=?—— Jx „Ñ¨tflã¨∞Î<åfl~°∞. 'ÉÏ— `«~°∞"å`« 'ñ—
(J~°ã¨∞#fl) =ÙO_çf~åe. D H©~°Î#Ö’x KåÖÏ `≥Å∞QÆ∞ =∂@Å∞ <Õ_»∞ "å_»∞HõÖ’ F <å~åÜ«∞}=¸sÎ! h <å=∞=Ú =∂ |∞kúx (q"ÕH=õ Ú<åã≤OK«∞ =∞#ã¨∞û#∞)
ÖË=bg. xÑ¶¨∞O@∞=ÙÅhfl u~°QÆ"ÕÜ«∞HõáÈ`Õ ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. *Ëi<å (^ŒQÆæÔ~·`Õ) KåÅ∞#∞. =∂‰õΩ ã≤~°∞ÖËq∞ ''ÉÏñu—— (Ü≥∞‰õΩ¯=)? JO`«Hõ<åfl
J^Œ$+¨ì"Õ∞=Ú#flk?
=∞II #~°∞_®! <å=∞=Ú KåÅ^•, =∞kx F <å~åÜ«∞}Ï Ü«∞#flKÀ
##∞ÃÑ·# (WOÃÑ·#) 'q+¨µ‚=¸iÎ— <å=∞=Ú#∞ ¿Ñ~°∞H˘#QÍ<Õ (LK«ÛiOK«QÍ<Õ)
=~°"≥∞ÿ |∞kúx *Ëi<å, ãïHõ^•! áêáêÅ∞ `≥OK«∞<£ Hõ^•!
`Õ‰õΩ= g∞~°∞`«∞Ok. (^è≥·~°º=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok). Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}º=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
ã≤~°∞eOˆH\˜H˜? 'ÉÏñu— Ü«∞ø<≥! J<≥~åKÕ|∂x J#flÜ«∞ºÜ«Ú<£
Wk ã¨`º« O. ^•x`À áÈeÛK«∂¿ã,Î ''`«=∞‰õΩ J#Ü«∞=Ú<£ Ñ¨~=° Ú JkÜÕ∞q∞ ÉÏñu——
Ç¨Ïi! h „¿Ñ~°}, 'ÉèÏ==Ú<£— `≥eÑ≤u<£ P~å^èŒ<Õ hH˜^≥·.
(g∞‰õΩ J=â◊º=ÚQÍ ÃÑ#· ∞#fl ã¨fi~Oæ° Åaè¿ãÎ Jk Uq∞ Z‰õΩ¯=?)
~åQÆO : ™ê=∞O`«O
#Å∞ÃÑ#· NÇ¨Ïi <å=∞=Ú (JO>Ë... #Å¡x NÇ¨Ïi JxHÍ^Œ∞. ™ê=∞~°ºú =ÚQÆÅ
<å~åÜ«∞} h <å=∞=Ú |∞kú– q+¨µ<‚ å=∞=Ú, Jx J~°O÷ ) P <å=∂xfl =∞#ã¨∞ûÖ’ ã¨‡i¿ãÎ KåÅ∞#∞. |O^è=Œ ÚÅhfl
*Ëi<å *ÏÅ∞ ã≤~°∞ ÖËq∞ ''ÉÏñu—— II<å~åÜ«∞}II (Ñ‘‰Ωõ ÖÏ@Åhfl) `˘ÅyáÈ`å~Ú. nxx Ü≥∞Åq∞( ãÖ`À+Ö`À) ÑïOî z<å (ÑëH˜<å)
##∞ÃÑ·# N q+¨µ‚<å=∞=Ú ¿Ñ~°∞– KåÅ∞#∞. JÖÏ KÕ¿ãÎ Z=fiiÔH·<å HõÅ∞+¨=ÚÅ∞ (áêÑ¨=ÚÅ∞) ÜÕ∞Å HõÅ∞QÆ∞#∞?
H˘#QÍ<Õ `Õ‰õΩ=g∞~°QÍ D ^Œ∞ã¨ûÇ¨Ï"≥∞ÿ# HõeÜ«ÚQÆOÖ’ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ''FO #"≥∂ "ÕOHõ>ËâßÜ«∞——
Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}ÏºÅ∞ QÆÅ∞QÆQÍ `«=∞– Jx JO>Ë KåÅ∞#∞. P <å=∞ "≥·Éèí==Ú Hõ~°‡ÑÖHõ=Ú#∞ (^Œ∞+¨¯~°‡Å =Å¡ JO\˜#
Hõ#Ü«∞=Ú |~° =∞k ÜÕ∞q∞ ''ÉÏñu—— II<å~åÜ«∞}II |∞~°^Œ#∞) Ñï=∂~°ÛQÍ (Hõ_çy"Õã¨∞ÎOk) Hõ^•! WHõ, aOHõ"≥∞ÿ `«ÅÃÑ_ç „Ñ≤Ü«∞=ÚÅ‰õΩ
#Å∞ÃÑ·# NÇ¨Ïi <å=∞=Ú =∞u– (QÆ~°fi=Ú#∞ ÃÑOá⁄OkOÑ¨ *Ë¿ã HÀiHõÅ∞) ã≤kúOz<å ^•x=Å¡ HõeˆQ ã¨∞Y=ÚÅ∞
^ŒÅz# <å |O^èŒ=Ú Å∂_»QÍ ÜÕ∞q∞ „ÉÏñu? (Uq∞ Ü≥∞‰õΩ¯=?) P ã¨∞MÏÅ∞ ˆ~Ñ¨Ù ^Œ∞óMÏÅ=Ù`å~Ú. "å\˜=Å¡
Ü≥∞Åq∞ nx |iî~ÚOz<å ~¸– Uq∞ LÑ¨Ü≥∂QÆ=¸ ÖË^Œ∞.
HõÅ∞+¨=Ú ÖËÅ HõÅ∞QÆ∞ <≥=fiiH˜ II<å~åÜ«∞}II
143 144
6-73 QÆ‰õΩ¯##∞ QÍyeOz Hõ~°∞} hÃÑ· xOz
=Ú#∞fl_ç W‰õΩ¯= QÆ∂_≥ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ x#∞fl
^Õ q JÅ"Õ ∞ Å∞=∞OQÆ g∞^Œ =∞^è Œ ∞ ~° " ≥ ∞ ÿ # H© ~ ° Î # #Okã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ =Hõ¯} Å_»∞QÆ==∞‡ =<≥flÖˇÖÏ¡ EÑ¨==∞‡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. P"≥∞ K≥H˜¯à◊√¡ "≥∞iã≤áÈ`«∞<åflÜ«∞@. ''`«i `˘_ç ~°`«∞Å#∞ x‰õΩ¯K«∞ #∞~°=Úg∞^Œ xO_»∞H˘#==∂‡ II"≥∞~°∞QÆ∞II
^≥·"å~°==∂‡—— JO@∞<åfl~°∞. h ™êfiq∞H˜ KÕ~°∞"≥· „H©_çOz Juâ◊~ÚOK«==∂‡ Jx ÉèÏ"å=∞$`«O :
[QÆ<å‡`«‰õΩ ã¨ÅÇ¨ W=fiQÆÅ ã¨`åÎ XHõ¯ PKå~°∞ºÅ"åiˆH L#flk. ''=∞i Ç¨Ïi `«b!¡ JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÍ! h=Ù "≥∞iã≤áÈ`«∞#fl K≥H¯˜ à◊√§QÆÅ ^Õq==∂‡! N~°=∞}∞_»∞
=Úiã≤ HõiyáÈ_®——!.. Jx <å‰õÄ JxÑ≤OzOk. H©~°Î# PYi K«~°}ÏÅÖ’ <å‰õΩ h‰õΩ `«é˜`À_» (KÕ~°∞=Ü≥ÿ∞) ~°`«∞Å`À ^≥·"å~°==∂‡! (Juâ◊~ÚOK«==∂‡!)
XHõ "≥∞eHõ HõxÑ≤OzOk. J^Õq∞\’ `≥eÜ«∂ÅO>Ë ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ=Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞, F ^Õg! K«#=ÙÅ∞ (J#∞~åQÆ=Ú) hH˜zÛ# ™êfiq∞ h K«Hõ¯x =ÚY=Ú#∞
=∞i. PKå~°∞ºÅ"å~°∞ ^Õq K≥eHõ`≥Î! JÜ«∂º~°∞. KÕu`À ÃÑ·ÔHuÎ „¿Ñ=∞`À ÃÑ#y<å_»∞. J~°qO^•‰õ∆ΩÅ#∞ qáêÊiOz h qÉèí∞x
`ÕII "≥∞~°∞QÆ∞ K≥‰õΩ¯Å "À JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ! gH˜∆OK«==∂‡! HõO^Œ∞=Å (UHÍO`« ã¨÷Å"≥∞ÿ#O^Œ∞#) =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ #=fi==∂‡!
~°`«∞Å ^≥·"å~°==∞‡! N~°=∞}∞`À_» =∞#ã¨∞û qÑ≤Ê =∂\Ï¡_»==∂‡!
ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° wu NãüH˜ áê_≥ x#∞fl á⁄Ok# h ™êfiq∞ `«# KÕ`«∞Å∞ hÃÑ· "Õã≤<å_»∞. ™êfiq∞ K≥=∞@Å∞ hÃÑ·
J#fl=∂~°∞º_»∞ `«x"å~° Ç¨Ïi =ÚiÃã#∞. zOk#q. WHõ qO^≥·# h J^èŒ~°=∂ JO^•Å ™êfiq∞H˜ JOkÜ«∞º==∂‡! h
~åQÆO : aO^Œ∞=∂ex ãÖ`À+¨=Ú „Ñ¨H\õ O˜ K«==∂‡! PÜ«∞#‰õΩ JO^Œ∞‰õΩx (fã≤H˘x) h KÕu`À ™ê^Œ~O° QÍ,
"≥∞~°∞QÆ∞ K≥‰õΩ¯Å JÅ"Õ∞Å=∞OQÍ P‰õΩ=∞_ç Kå`«xH˜ JOkÜ«∞º==∂‡! (`åO|∂ÅO JOkÜ«∞º==∂‡!)
`«i `À_ç ~°`«∞Å#∞ ^≥·"å~°==∂‡ II"≥∞~°∞QÆ∞II F ^Õg! P N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ QÆ‰õΩ¯# (Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ) x#∞fl Ñï+¨fiOQÆ=Ú
K«#=ÙÅ∞ hH˜zÛ K«Hõ¯x =^Œ#"≥∞uÎ KÕã≤H˘x, hÃÑ· Hõ~°∞} EÑ≤ x#∞fl ‰õÄ_ç<å_»∞. h=Ù JO`«Ö’<Õ "≥∞ÿ=∞~°záÈ=^Œ∞Ì.
ÃÑ#w<å`«_»∞ x#∞fl „ÉË=∞`À_»#∞ =<≥flÅ∞ EÑ¨==∂‡ (h Kå`«∞~°º=Ú#∞ K«∂Ñ≤) ™êfiq∞x, W‰õΩ¯= =Hõ¯} Å_»∞QÆ==∂‡!
Hõ#∞qzÛ K«∂_»==∞‡ HõO^Œ∞=Å #=fi==∞‡ (WÑ¨Ê\˜^•HÍ ZHõ¯_» L<åfl_À D PÅ™êºxH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞\’, "åºMÏºxOK«=∞x
=∞#ã≤zÛ Ü«∂`«x`À =∂@ÖÏ_»==∂‡ II"≥∞~°∞QÆ∞II J_»∞QÆ==∂‡!) P `«~°∞"å`« x‰õΩ¯K«∞ (QÆ~°fi=Ú`À) PÜ«∞# =Ù~°=Ú <≥Hõ¯==∂‡!
á⁄O^Œ∞Å∞ h`À <≥~°Ñ≤ Ñ¨Óz hÃÑ· KÕ~Ú"Õã≤ (™êfiq∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ‘iîHõ#kè+≤ìOK«==∂‡! h^Õ ÉèÏQÆº=∞O>Ë).
zOn hÃÑ· #`«_»∞ zé∞K≥=∞@Å∞
qO^Œ∞Å "≥∂qÜ«∞º==∞‡ "Õ_»∞HõÅ∞ K«∂Ñ¨==∞‡
JO^Œ∞‰õΩx P‰õΩ=∞_çKå`«x H©Ü«∞==∂‡ II"≥∞~°∞QÆ∞II
145 146
6-74 Hõ\ ˜ì# =Ú_»∞Ñ¨QÆ∞ Ñ¶¨∞#Hõ$+¨‚ÉèíH˜Î
=Ú#∞fl_ç =Ú\˜ì# áêÑ¨q"≥∂K«#=Ú
Ñ¨~°=∂`«‡#∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞, =Ú#∞Å∞ x~åHÍ~° x~°∞æ} Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡QÍ QÆ∞iÎOz ~Ú\˜ì N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨ ~Úk
Ñ¨\ ˜ì# "åiH˜ |Å∞=QÆ∞ H˘=Ú‡ IIFÇ¨ÏŸII
^è•º#OÖ’, `«=∞ z`«Î=Ú ÅQÆflO KÕã≤ "≥∂Hõ∆O á⁄O^•~°∞. H˘O`«=∞Ok ™êHÍ~°∞_≥·#
NÇ¨ÏiQÍ zOuOz PÜ«∞# â◊~°}ÏQÆux ÉÁOk x~°O`«~°O H©iÎOz =ÚH˜Îx ÉèÏ"å=∞$`«O :
á⁄O^•~°∞. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ Ô~O_»= =∂~°æO Ü≥∞#∞flH˘x 32 "ÕÅ∞ ÃÑ·QÍ FÇ¨ÏŸ! („Ñ¨[ÖÏ~å) D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ã≤ú~°=ÚQÍxezÜ«Ú#flk Ü≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞
H©~°Î#Å∞ ~°zOz Ç¨Ïi ™êÜ«Ú[ºO á⁄O^•~°∞. P Ñ¨^•‡‰õ∆Ωx <å=∞ ãÖH©~°Î#=Ú, ã¨∞=∂! `«H˜¯#=hfl Jâßâ◊fi`«"≥∞ÿ<å, <Õ\ ˜H© NÇ¨Ïi Ü≥ÚHõ¯ ™êHÍ~°zO`«#=Ú (XHõ
â◊~°}ÏQÆu, H©~°Î#=Ú, Ñ¨Ó[#=Ú ÉèíH˜Î=Å# `«iOKå#O@∞<åfl~°∞. u~°∞=∞ÖËâ◊√_»∞ ~°∂Ñ¨=Ú=Ù#fl "å_»#∞ ÉèÏ=#) xezÜ«Ú#flk (=i÷Å∞¡`«∂<Õ =Ù#flk).
Ñ¨\ ˜ì#"åiH˜ |Å∞=QÆ∞ H˘=Ú‡ JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë... N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ ÑÖK«=∞"Õ^=Œ ÚQÍ H©iOÎ K«|_»∞`«∞#fl =∞Ç¨ÉèÏ~°`=« ÚÖ’x
HõOII FÇ¨ÏŸ! xez# ^˘Hõ\ ˜^≥ <åÜ«∞‰õΩ_»∞. D Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#∞x <å=∞ áê~åÜ«∞}=Ú, JOK«áêÑ¨Ç¨Ï~°=Ú
NÇ¨Ïi ™êHÍ~°~°∂Ñ¨ zO`«#=Ú ÉèíàÏ!! (JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ Ç¨ÏiOK«∞#∞). J@∞¡ Ç¨ÏiOK«∞@‰õΩ P ^Õ=Ù^Õ=Ùx <å=∞=Ú
DÇ≤Ï`«=Ú n~°ÛQÆÅ^Œ<≥ k"Òº+¨^=Œè Ú =Öˇ Ñ¨xKÕÜÚ« #∞. Ñ‘`åO|~°∞x (Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù Ñ¨KÛ« ~°OQÆ∞QÆÅ Ñ¨@∞ì =„ã¨=Î Ú
PÇ¨! J#flÜ«∞ºá⁄y_≥ Ç¨ÏizO`«#=Ú<£ ^èŒiOK«∞ ™êfiq∞) ÑÖK«Å â◊~°}ÏQÆu (ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆu, JkèHõ"≥∞ÿ#
J*Ï˝<åO^èŒHÍ~°=Ú#∞ áÈ„^ÀÅ∞ nÑ¨=Ú.
* DÇ≤Ï`«=Ú ´ HÀ~°|_ç#k (HÀ~˜Hõ)
q+¨µ‚^Õ=Ùx H©~°Î#=Ú, qO^Œ∞Å ‰õΩ_»∞Ñ¨ÙÅ∞ (qO^Œ∞ Éè’[#"≥∞ÿ) "≥·‰õΩO~î°
~åQÆO : N~åQÆO
ã¨=∂~å^èŒ# =Öˇ JO^Œih `«$Ñ≤Î Ñ¨~°K«∞#∞. JK«∞º`«∞xH˜ KÕÜ«Ú Ñ¨Ó[Å∞ á⁄O^Œ∞QÆ
FÇ¨ÏŸ xez# ^˘Hõ\ ˜k ÜÕ∞
(K«H¯õ QÍ) Q˘#ÔH‰õΩ¯ ("≥∂HõÑ∆ ^¨ =Œä Ú KÕ~Q° ÅÆ ) xK≥Û#Å∞. ("≥∞@∞¡ HÍ=Ù HÍ|\˜,ì *Ï„QÆ`QÎ« Í
NÇ¨Ïi ™êHÍ~° zO`«#=Ú IIFÇ¨ÏŸII
ZHÍ¯e. ZO`« Z‰õΩ¯= ÔHH˜¯`Õ JO`« Ñ¨_çáÈÜÕ∞ „Ñ¨=∂^ŒO L#flk).
ÑÖK«=∞ "Õ^ŒÑ¨Ù Ñ¨^•‡Hõ∆ <å=∞=Ú
JOK≥áêÑ¨Ç¨Ï~° =∞ø+¨^èŒ=Ú Ñ¶¨∞#∞_≥·# Hõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡ÃÑ· JK«OK«Å ÉèíH˜Î`À =Ú_»∞Ñ¨ÙÅ∞ („"≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞)
ÑÖK«Å Ñ‘`åO|~°∞ â◊~°}ÏQÆu Hõ_ç`Õ, Jq =Ú\˜ì# (JO@∞H˘x#) áêÑ¨=ÚÅ#∞ x~°∂‡e™êÎ~Ú. W^Õq^èŒOQÍ
=ÚOz# J*Ï˝#=Ú#‰õΩ nÑ¨=Ú IIFÇ¨ÏŸII N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x Hõ~∞° }#∞ á⁄Ok`Õ ~Úk Ñ¨\#ì˜ "åiH˜ |Å∞=QÆ∞ H˘=Ú‡ (|e+¨"ì ∞≥ #ÿ
qO^Œ∞Å ‰õΩ_»∞Ñ¨ÙÅ∞ q+¨µ‚H©~°Î#=Ú H˘=∞‡). ãÖ™ê~°™êQÆ~°OÖ’ Ñ¨_ç k‰õΩ¯ `≥eÜ«∞Hõ H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞O>Ë... P H˘=∞‡
K«O^ŒÑ¨Ù "≥·‰õΩO~î° ãÖ|à◊=Ú ^˘iHÕ^ŒO>Ë ^•xfl Ñ¨@∞ìH˘x ~°H˜∆OK«∞HÀ=K«∞Û#∞).
á⁄O^Œ∞QÆ #K«∞º`«∞ Ñ¨ÓlOK«∞ Ñ¨Ó[Å∞
HÕ^Œ@ Q˘#ÔHÔH¯_ç xK≥Û#Å∞ IIFÇ¨ÏŸII
147 148
6-75 N"ÕOHõ> yi tY~°=Ú KåÜ«∞^≥
=Ú#∞fl_ç ÉèÏqOÑ¨ |Ç¨ï"≥·Éèí==ÚÅ"≥
u~°∞=∞ÅÃÑ· N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x ~°^äÀ`«û=OÖ’ áêÖÁæ#fl J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ QÀqO^Œ <å=∞Ñ¨Ù Ñ¶¨∞’+¨}qe_»∞K«∞#∞
u~°∞g^èŒ∞ÅÖ’ Tˆ~yOÑ¨Ùx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞. „ÑügkèÖ’#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ `«# ^≥·=Oa`«_»x `«Å=~À [#∞Å∞ IIg^èŒ∞ÅII
W^ŒÌ~°∞ ã¨`«∞Öˇ·# N^Õq, Éèí∂^Õq ~°^äŒ=ÚÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»QÍ Tˆ~QÆ∞`«∞<åfl_»∞. F ÉèÏ"å=∞$`«O :
[#∞ÖÏ~å! g∞~°O`å ãÖ`À+Ö`À "≥ÚHõ¯O_ç. QÀqO^•! QÀqO^•! Jx ™êfiq∞ F [#∞ÖÏ~å! qÉèí∞_»∞ ([QÆ<åfl^äŒ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞), g^èŒ∞Å g^èŒ∞Å
<å=∞=Ú Ñ¶¨∞’+¨QÍ q#Ñ¨_»∞`ÀOk. JÑ¨û~°ã¨Å∞ #iÎã¨∞Î<åfl~°∞, QÆO^èŒ~°fi„Ñ¨=ÚY∞Å∞ <Õw („Ñü gkèÖ’#∞ Tˆ~QÆ∞K«∞<åfl_»∞). W^≥ (WkQÀ) "≥∂^Œ=Ú`À_»∞`«
=∞^èŒ∞~°OQÍ QÍ#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. P Hõ=∞hÜ«∞ ^Œ$âßºxfl =∞<À<Õ„`«O`À gH˜∆OK«O_ç. (ãÖ`À+¨=Ú`À) "≥ÚHõ¯O_ç.
P."≥IIqÉèí∞_»∞ `å#^ÕÔQ gkè g^èŒ∞ÅÖ’# F [#∞ÖÏ~å! JkQÀ JÅ¡^Õ QÆ~°∞_»^èŒfi[=Ú. J^Õ ^Õ=Ù_»∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOz#
"≥ÚHõ¯~°Ü«∞º! [#∞Å∞ =Ú^Œ=Ú`À_» Hõ#Hõ~^° =Œä Ú (|OQÍ~°∞ ~°^=Œä Ú). J~°^=Œ ÚÃÑ· (~°^=Œä ÚÃÑ)· NÇ¨Ïi JÅiÜ«Ú<åfl_∞» .
Ç¨Ïix ã¨#∞fluOK≥ P <å_»∞ Tˆ~QÆ, ™êfiq∞H˜ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ NÅH˜∆ ‡, Éèí∂HÍO`« ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞à‹·¡ â’aèÅ∞¡K«∞<åfl~°∞.
J^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ áê_ç J#fl=∞Ü«∞º. ~°^äŒ=ÚÖÏQÆ∞@‰õΩ HÍ=Åã≤# Ñ¨QÍæÅ∞ („`åà◊¡#∞) Ñ¨@∞ìH˘#∞_»∞.
F [#∞ÖÏ~å! JkQÀ J^Õ JK«Û~°Å∞ (JÑ¨û~°ã¨Å∞) ãÖ`À+¨=Ú`À
#iÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. QÆO^èŒ~°fiÑ¨`«∞ÖˇÅ¡ J^Õ áê_Õ~°∞ (QÍ#=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞). WkQÀ
~åQÆO : â◊√^Œú™ê"Õi
g_Õ q+¨fiˆHû#∞_»∞. NÇ¨Ïi ¿ã<åkèÑü JQÆ∞@KÕ`« W`«QÍ_»∞ q∞H˜¯e "Õ_»∞Hõ`À
g^èŒ∞Å g^èŒ∞Å qÉèí∞_Õwx^≥
"≥∂^Œ=Ú `À_»∞`« "≥ÚHõ¯~À [#∞Å∞ IIg^èŒ∞ÅII #∞<åfl_»∞. g∞iO`«=∞Ok ‰õÄ_ç ™êfiq∞x H˘ez `«iOK«O_ç.
QÆ~°∞_»^èŒfi[=∞^≥ Hõ#Hõ ~°^äŒO|^≥ F [#∞ÖÏ~å! N"ÕOHõ>â‹·Å tY~°=Ú Ü≥ÚHõ¯ KåÜ«∞ (h_») JkQÀ. g∞~°∞
J~°^Œ=ÚÃÑ· Ç¨Ïi JÅ"åˆ_ ÉèÏqOK«∞@ÔH· (TÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ) J<ÕHõ "≥É· =íè =ÚÅ∞ ™êfiq∞H˜ J=∞iÜ«Ú#flq. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞
W~°∞^≥ã¨Å#∞<åfl~°∞ WOk~°Ü«Ú Éèí∞qÜ«Ú QÀqO^•! QÀ...qO^•! Jx x<å^Œ=ÚÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. P Ñ¶¨∞’+¨} q#O_ç.
Ñ¨~°ÔQ Ñ¨QÆæ=ÚÅ∞ Ñ¨@ì~À [#∞Å∞ IIg^èŒ∞ÅII D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ^≥·==∞x „QÆÇ≤ÏOz, ™êfiq∞x `«Å=~À (^è•ºxOK«∞_»∞).
P_Õ~°k"À JK«Û~°ÖˇÅ¡~°∞
áê_Õ~°∞ QÆO^èŒ~°fi Ñ¨`«∞ÖˇÅ¡
"Õ_»∞Hõ`À g_≥ q+¨fiˆHû#∞_»∞
‰õÄ_ç ~ÚO^Œ~°∞#∞ H˘Å∞=~À [#∞Å∞ IIg^èŒ∞ÅII
149 150
6-76 =ÙOK«Ñ¨Ù QÀi`å‰õΩÖˇ =ÙO‰õΩ= ™⁄=Ú‡Å∞
=Ú#∞fl_ç =ÚOK«# Ñ¨Å∞ ™È‰õΩÖˇ =Ú~ÚH˜ =Ú~Ú
U_» ∞ H˘O_» Å "å_ç Hõ à Ïº}=∞Ç¨ Ï Ÿ`« û =O [~° ∞ QÆ ∞ `ÀOk. Ñ¨ ~ ° = tOz Ü≥∞OK«QÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~ÚOk~° h‰õÄ@=ÚÅ∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ áê_»∞`«∞<åfl~°∞. PÜ«∞# =∞<À<Õ„`åxH˜ Nx"åã¨∞_»∞ HõOK«Ñ¨Ù ÉˇO_ç¡ g∞‰õΩ QÆeÔQQÍ <Õ_»∞ IIWO`«II
Ñ¨^•‡=f^Õq =~°∞_»∞ =^èŒ∞=ÙÅ ™ê÷#OÖ’ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. P #==^èŒ∂=~°∞Å ÉèÏ"å=∞$`«O :
`«=∞HÍxfl =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . "å~°∞ <Õ_∞» =^è∂Œ =~°∞ÖË HÍh x*ÏxH˜ HõO`«∞x (=∞#‡^ä∞Œ x) F ^Õ=^Õ"å! U_»∞H˘O_»Å"å_®! WO`« Wk (J^Œ$+¨ìO) KåÅ^• =∂‰õΩ?
"À[Å∞ (`«e¡^ŒO„_»∞Å∞). <Õ_»∞ D ÃÑO_ç¡ HõeÔQQÍ ([~°∞QÆ∞`ÀOk Hõ^•!) nxfl ã¨fiÜ«∞OQÍ HõO`«∞x (=∞#‡^è∞Œ x) "À[Å ÃÑO_ç¡ (`«e^¡ OŒ „_»∞Å ÃÑO_ç)¡ gHÕ∆ KÕ ÉèÏQÆºO
K«∂KÕ =∞Ç¨Ï^•ƒùQÆºO ^ŒH˜¯#k. =∂‰õΩ Wk WO`« KåÖ^•? JO@∞<åfl~°∞. ''K≥O`«Å ^ŒH˜¯Ok. Wk U<å\˜ Ñ¨Ù}º"≥∂!!
g∞H˜\ ˜ì ÃÑO_ç¡ K≥Öˇ¡QÍ——... JO>Ë... K«^Œ=O_ç. „Ñ¨Éèí∂! h=Ó h =^èŒ∞=Ó Ô~Ñ¨Ê"åÅÛHõ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl ã≤QÆ∞æ`À, XHõ¯™êi
W^ŒÌ~°∂ Hõà◊√¡=¸ã¨∞H˘x<å~°∞. J^Õ g∞‰õΩ '`≥~°Kå@∞— J<Õ ÃÑO_ç¡ `«O`«∞ J~ÚOk.
HõOII HõO`«∞x "À[Å ÃÑO_ç¡<£ XHõix K«∂z XHõ~∞° Ñ¨Å∞=~°∞ã¨ Hõ#|_Õ@∞¡ #=ÙfiH˘O@∞<åfl~∞° . P ^ŒO`«ÑÙ¨ #=ÙfiÖË
JO`«Ü«Ú <å J#fl=∞Ü«∞º PÖÏÑ≤OK≥<£ XHõiÃÑ· WOH˘Hõ~°∞ áÈ¿ã =Ú`åºÅ `«ÅO„ÉÏÅ=Öˇ #∞#flq. ~°O`«∞Å =Ó~°∞=ÙÖË,
WO`«\ ˜ ÉèÏQÆº=Ú KåÅ^≥!! ~°=o ™È|<åÅ∞ (D ã¨Ü«∂º@ÅÖ’ ''PÜ«∂ãÖ—— `À g∞i^ŒÌ~°∂ fã≤H˘<Õ n~°…
K≥O`«Å g∞H˜\ ˜ì ÃÑO_ç¡ K≥Öˇ¡#∞ J<≥É’. LKåÛùfiã¨ x™êfiã¨=ÚÖË ÃÑO_çÖ¡ ’ =∞OQÆàw◊ `«=ÚÅ =Öˇ#∞#flq). K≥O`«Å g∞H© ÃÑO_ç¡
K≥Öˇ¡QÍ <Õ_»∞ (XHõiH˘Hõ~°∞ ÉÏQÍ ^ŒQÆæ~°~Ú# g∞ W^ŒÌiH˜ D ÃÑO_ç¡ <Õ_»∞ K≥Öˇ¡QÍ
~åQÆO : HÍOÉ’k (D~ÀA J~ÚáÈ~ÚOk Hõ^•!)
WO`« KåÅ^• =∂‰õΩ xk <Õ_»∞ =Úk`«‰õΩ h‰õΩ#∞ =∞^èŒ∞~å^èŒ~å™êfi^Œ#"Õ∞, |∞=fi=ÚÅ∞ (ÃÑO_ç¡Ö’ `«=∞
HõO`«∞x "À[Å ÃÑO_ç¡ QÆeÔQQÍ <Õ_»∞ IIWO`«II |O^èŒ∞=ÙÅ`À Hõeã≤ =^èŒ∂=~°∞Å∞ KÕÜ«Ú ÃÑO_ç¡ Éè’[#O). g∞ W^ŒÌi #∞#∞ ã≤QÆ∞æÖË
HÍO`«‰õΩ#∞ h‰õΩ#∞ Hõ#∞Ô~Ñ¨ÊÖˇ `≥~° Hõ=∞‡\˜ =∞Oz QÆO^äŒ=Ú. ã¨=∂#™ê÷~ÚÖ’ P_»ÃÑo¡"å~°∞ =∞QÆÃÑo¡"å~°∞ P_»∞H˘<Õ
^ŒO`«Ñ¨Ù #=ÙfiÖË g∞‰õΩ `«ÅÉÏÅ∞ ã¨~°™È‰õΩÎÖË XHõiH˘Hõ~°∞ WK«∞ÛH˘<Õ `åO|∂Å=ÚQÍ ÉèÏã≤e¡#q. g∞ W^ŒÌ~°∂ XHõi
~°O`«∞Å =Ó~°∞=ÙÖˇ ~°=o ™È|<åÅ∞ Ü≥∞^Œ∞~°∞QÍ WOH˘Hõ~°∞ ÃÑO_ç¡Ü«∂_ç<å~°∞.
K≥O`«Å g∞H©ÃÑO_ç¡ K≥Öˇ¡QÍ <Õ_»∞ IIWO`«II J@∞ Ñ≤=∞‡@ g∞ ˆHm qÖÏã¨=ÚÅÖ’, g∞ W^ŒÌi #YHõ∆`«=ÚÖË =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ#
PÉèí~°}ÏÅ =Öˇ `Àz#q. g∞ Ñ¨~°ã¨Ê~° ã¨Ê~°≈ÖË, =Ú~ÚH˜=ÚÅ∞ (XHõiH˘Hõ~°∞
=Úk`«‰õΩ h‰õΩ#∞ "≥∂=ÙÖË |∞=fi=ÚÅ∞
WK«∞ÛH˘#∞ ''|^Œ∞Å∞‰õΩ |^Œ∞Å∞——). =∞<À<Õ„`«O`À P ^Œ$â◊ºO Ü≥∞OK«QÆey# "åiH˜,
HõkÜ«Ú ã≤QÆ∞æÖˇ =∞Oz Hõ=∞‡QÆO^•Å∞
F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ó WOk~° D q^èŒOQÍ HõeÜ«∞QÍ h ‰õÄ@=ÚÅ∞, <Õ_»∞
ã¨^Œ~°Ñ¨Ù ã¨~°™êÖˇ K«@ì "≥^Œ g_ÕÅ∞
g∞‰õΩ HõOK«Ñ¨Ù ÃÑO_ç¡ HõeÔQQÍ... (Q˘Ñ¨Ê ÃÑO_ç¡ g∞ W^ŒÌiH© [iyOk).
Ü≥∞^Œ∞Ô~^Œ∞~°<≥ ÃÑO_ç¡ Ü≥∞ã¨ÔQQÍ <Õ_»∞ IIWO`«II
151 152
6-77 <å<åÉèí~°}ÏÅ∞ "≥\ ˜ì #q∞‡# ^•ã¨∞Å <≥Å¡
=Ú#∞fl_ç P#∞H˘x ~°H˜∆Op „Ñ¨`«ºHõ∆ã≤OÇ¨Ï=Ú
#~°ãO≤ Ç¨Ï™êfiq∞ÃÑ· K«H¯õ \˜ H©~#Î° <åÖÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™êfiq∞ Ñ¨Óx N"ÕOHõ\Ï„kx |∞^èŒ∞ÖˇÖÏ¡ H˘Å∞=QÍ
ã¨∞„w=<å~°ãO≤ Ç¨ï_»@. JO>Ë ™⁄QÆÃã#· HõO~î=° ÚQÆÅ <å~°ãO≤ Ç¨ï_»@. ™êfiq∞ "≥∞_» <å<å=~°=Ú ÖÁã¨w =∂#=ã≤OÇ¨Ï=Ú IIã¨∞„w=II
|Ç¨ï JO^Œ=ÚQÍ LO@∞O^Œ@. "å_Õ P ã¨∞„w=<å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ K«∂_»O_»Ü«∂º!
ÉèÏ"å=∞$`«O :
"å_»∞ J„QÆÑÓ¨ [ Q˘#fl"å_»∞ (ã¨~fi° „âı+µ¨ _ª x» Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘<åfl_∞» ). "å_»∞ J<åkÜ≥∞ÿ #
ã≤OÇ¨Ï=Ú. N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ#∞#fl |∞^èŒ∞ÖˇÖÏ¡ (|∞kú=∞O`«∞ÅO^Œ~°∂) Ñ¨Ó#∞H˘x F „Ñ¨[ÖÏ~å! D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞, ã¨∞„w= (=∞Oz HõO~î°=Ú QÆÅ"å_»∞). K«Hõ¯\˜
D =∂#= ã≤OÇ¨xfl H˘Å∞=Ù_»Ü«∂º! JO@∞<åfl~°∞. D ™êfiq∞ Pkã≤OÇ¨Ï=Ú (Z#fl_À Hõ$`«Ü«ÚQÆO<å\˜ "å_»∞). ^Õ=`«Å∞, =Ú#∞Å∞,
#~°∞Å∞ JO^ŒiKÕ`« „Ñ¨^äŒ=∞Ñ¨Ó[ÅO^Œ∞H˘x#"å_»∞.
P."≥IIK«∂_»~À! W`«O_»∞ ã¨∞„w= #~°ã≤OÇ¨ï
xOy#∞O_ç, ã¨HÅõ ^Õ=`«Å∞ DÜ«∞#‰õΩ [Ü«∞ [Ü«∞^è•fi#=ÚÅ∞ KÕÜÚ« K«∞O_»QÍ
_®kã≤OÇ¨Ï=∞O^≥ #„QÆÑ¨Ó[
k=Ùº_≥·# D ã≤OÇ¨Ï=Ú k=ºâ’Éèíb#∞K«∞<åfl_»∞. `«#Ü≥∞>ˇì^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞
Ñ¨Óx "ÕOHõ\Ï„k |∞^èŒ∞ÖˇÅ¡ Q˘Å∞fi_ô
ÉèÏqOz ã¨#∞fluOK«QÍ D q[Ü«∞=O`«"∞≥ #ÿ ã≤OÇ¨Ï=Ú qã¨Î $`«OQÍ #=ÙfiÖÁeH˜ã∂¨ Î
J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#=∞$`«wu.
â’aèÅ∞¡`«∞<åfl_»∞. DÜ«∞#‰õΩ "≥ÚHõ¯O_ç.
~åQÆO : Å`åOy
WkQÀ, D g~°ã≤OÇ¨Ï=Ú Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞ "åx ~åHõ∆ã¨ J#∞K«~°∞ÅO^Œix
ã¨∞„w= <å~°ã≤OÇ¨ïx K«∂_»~À "å_≥ QÔ ez q[Ü«∞QÆ~fi° O`À ã≤OÇ¨ã¨#O g∞^Œ H˘Å∞=Ù niÜ«Ú<åfl_∞» . |OQÍ~°∞ =~°=‚ ÚQÆÅ
J„QÆÑ¨Ó[Q˘#fl"å_»∞ Pkã≤OÇ¨Ï=Ú IIã¨∞„w=II ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞`À J<ÕHõ k"åºÜ«Ú^èŒ=ÚÅ`À D nè~°ã≤OÇ¨Ï=Ú k‰õΩ¯Åxfl\ ˜Ö’#∞
^Õ=`«Å∞ [Ü«∞"≥\ ˜ì nq#∞O_ç á⁄QÆ_»QÆ HÍO`«∞Å∞ q~°l=Ú‡K«∞<åfl_»∞.
^Õ=ÙÅ`À ‰õÄ_»∞<åfl_»∞ k=ºã≤OÇ¨Ï=Ú J<ÕHõ ~°Hõ=ÚÖˇ·# k"åºÉèí~°}=ÚÅ#∞ ^èŒiOz# D #~°ã≤OÇ¨ï_»∞ `«##∞
ÉèÏqOÑ¨ <≥@ì <≥^Œ∞@ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞O_»QÍ#∞ #q∞‡# ^•ã¨∞Å#∞ q_»∞=‰õΩO_® J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞@ÔH· P#∞H˘x (^ŒQ~æÆ Ü
° ∞ÿ≥ ) „Ñ¨`º« Hõ=∆ ÚQÍ
"Õ"ÕÅ∞ #=ÙfiÅ∞ #gfi q[Ü«∞ã≤OÇ¨Ï=Ú IIã¨∞„w=II ~°H˜∆OK«∞K«∞<åfl_»∞. N"ÕOHõ\Ï„kÃÑ·#∞#fl |∞kú=∞O`«∞ÅO^Œ~°∂ Ñ¨Ó#∞H˘x H˘Å∞=QÍ
Jã¨∞~°∞Å#∞ ÔQez J^≥ ã≤OÇ¨ã¨#=ÚÃÑ· J<ÕHõ =~°=ÚÅ <˘ã¨ˆQ\˜ D #~°ã≤OÇ¨ïx â◊~°}∞ "Õ_»O_ç.
"≥ã¨ H˘Å∞=Ù<åfl_»∞ g~°ã≤OÇ¨Ï=Ú
Ñ¨ã≤_ç =~°‚=Ú`À_» |Ç¨ïk"åºÜ«Ú^è•Å`À
^≥ã¨Å "≥Å∞Q˘Onx nè~°ã≤OÇ¨Ï=Ú IIã¨∞„w=II
153 154
6-78 K˘Öˇ¡Ñ¨Ù *ˇ_» gÑ¨Ù# ™ÈÜ«∞QÆ"≥∞ÿ "ÕÅQÍ#∞
=Ú#∞fl_ç zÅ¡~°=Ù@∞¡ Q˘\©ì lxfl ÉÏÅ∞_»∞
ÉÏÅHõ$+¨µ‚xÃÑ· ã¨~°ã¨ â◊$OQÍ~° H©~°Î# K≥|∞`«∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. "≥∞Å¡<≥ ã¨`«∞Å∞ ^•#∞ "Õ∞Å=ÚÖÏ_»∞H˘O\Ï
QÀÑ≤HõÅ∞ Ü«∞â’^Œ‰õΩ H˘O>ˇHõ$+¨µ‚x PHõ`å~Ú`«<åxfl q=iã¨∞Î<åfl~°∞. Uq∞ We¡^≥ N"ÕOHõ\Ï„k Ü≥∞ÔH¯#∞ g∞ ÉÏÅ∞_»∞ IIUq∞II
K≥ÑÊ¨ =∞O\Ï==∂‡! D QÍq∞_ç ÉÏÅ∞_»∞ (^Œ∞+¨µ_ì #·≥ Ñ≤ÖÏ¡_∞» ) =Ù@∞¡ Ñ¨Q∞Æ ÅH˘_»`å_»∞.
ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ<≥fl QÀÑ≤HõÅ J^èŒ~å=∞$`«O =^ŒÅ_»∞, "å_ç^è≥·~°ºO ÜÕ∞=∞x K≥Ñ¨Ê=Ú? P_»Ñ≤Å¡Å`À
Ñ¨~åzHÍÖÏ_»`å_»@. WO`å KÕã≤ D zxfl |∞_À¤_»∞ Ü≥∞=~°#∞‰õΩ<åfl~°∞? JYO_» F Ü«∞â’^Œ=∂‡! <Õ=Ú ("Õ∞=Ú) g∞ Ñ≤Å¡"å}˜‚ Uq∞ KÕÜ«∞QÆÅ=∞=∂‡? g∞
„¿Ñ=∂ã¨Ê^Œ∞_≥·# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ #O@∞<åfl~°∞. ÉÏÅ∞_»∞, Hõ_»w QÍq∞_ç `«#=ÚÅ (^Œ∞~å‡~°æ=Ú) =Ù#fl ‰õΩé]"å_»∞.
g∞ ÉÏÅ∞_»∞, `«#HÍe JO^≥Å∞ Ñ¶¨∞Å∞¡Ñ¶¨∞Å∞¡=∞x ^èŒfixã¨∞ÎO>Ë g^èŒ∞ÅÖ’ áÈ~Ú
LII Uq∞\˜ ¿ã`«∞=∞=∞‡ ~ÚHõ h`«x "Õ∞=Ú Ü«∞â’^Œ K≥Ñ¨Ê"Õ
=Ù@¡Ö’ Hõ\ ˜ì# áêÅ∞ "≥#flÅ#∞ JO^Œ∞H˘x áê_»∞KÕ™êÎ_»∞. "å\˜x Q˘Ok#∞#fl
QÍq∞_ç ÉÏÅ∞_ô`«_»@∞ QÆ\ ˜ìQÆ =Ù@¡#∞ H˘\˜ì „`≥OK«∞<Õ
É’hHõ (^•K«∞H˘<åfl =^ŒÅHõ) `«# =ÚÅ∞¡QéÆ ] Kåz Kåz ‰õΩO_»Å‰õΩ zÅ∞¡Å∞ Ñ¨_∞» #@∞¡
n=∞ã¨"Õ∞q∞ *ˇÃÑÊ^Œ=Ú fÑ¨ÙÅ Hõ<≥flÅ "≥∂q„QÀÅ∞<Õ
á⁄_çz g∞ ÉÏÅ∞_»∞ =∂ áêÅ∞ <ÕÅáêÅ∞ KÕ™êÎ_»∞. "åx PHõ`å~Ú`«#=Ú <Õ=∞x
„¿Ñ=∞Å EÑ¨Ù D |∞_»`« "ÕOHõ@<å^äŒ∞_»∞ J#fl=∞Ü«∞º<≥<£.
K≥Ñ¨Ê=∞=∂‡!
* n=∞ã¨=Ú ´ ^è≥·~°º=Ú
F Ü«∞â’^•! g∞ =Ú^Œ∞ÌÉÏÅ∞_»∞ ‰õΩzÛà◊√¡áÈã≤ Hõ@∞ìH˘#fl =„ã¨Î=Ú`À#∞#fl
~åQÆO : ^ÕâßH˜∆ `«# D_»∞ ‰õΩé]"åà◊`¡ À Hõeã≤ =∂ =ÚOy\Õ\’¡ =Ù@¡#∞ Ñ¨Q∞Æ ÅH˘_»`å_»∞. JOQÆeOz
Uq∞ ¿ã`«∞=∞=∞‡ <Õ=Ú Ü≥∞â’^Œ=∞‡ (<å<å uÑ¨ÊÅ∞ Ñ¨_)ç Q˘Å¡ÉÏè =∞Å∞ J_»=¤ Ú =¿ãÎ "åà◊‰¡ Ωõ Ü≥∞Oye =Ú^Œ∞ÅÌ ∞ ÃÑ_»`å_»∞.
QÍq∞_ç`«#=ÚÅ<Õ Hõ_»w ÉÏÅ∞_»∞ IIUq∞II WkQÀ WHõ g∞ ÉÏÅ∞x "Õ∞=Ú ÉèíiOÑ¨ÖË=∞=∂‡.
JO^≥Å∞ =Ú=fiÅ∞ Ñ¶¨∞Å∞¡~°#QÆ gkg^Œ∞Å– F Ü«∞â’^•! g_»∞ K˘Öˇ¡Ñ¨Ù [_»`À_» (=Ú_ç"Õã≤ K«∞@∞ìK«∞\˜ì H˘Ñ¨CÖÏQÆ Hõ\ ˜ì#
#O^Œ∞Hõ =Ù@∞¡Q˘\©ì#^≥ ÉÏÅ∞_»∞ [_») `«# gÑ¨ÙÃÑ· ™ÈÜ«∞QÆ"≥∞ÿ (™⁄QÆã¨∞QÍ) „"ÕÖÏ_»∞`«∞O>Ë zÅ¡~°=Ù@¡#∞ (z#fl z#fl
Q˘Ok#∞#fl É’hHõ HÀÅÅ∞ KåzKåz =ÚO`«Å∞#fl =Ù@¡#∞) Ñ¨QÆÅQ˘_»`å_»∞. ^˘OQÆÖÏQÆ "≥∞Å¡QÍ J=∂‡~ÚÅ ^ŒQÆæ~° KÕi
á⁄O^Œ∞QÆ ^˘O_»∞¡"À= ÉÁ_çp g∞ ÉÏÅ∞_»∞ IIUq∞II "Õ∞Å=∂_»∞H˘O@∂ (ã¨~°™êÖÏ_»∞`«∂) =ÙO\Ï_»∞. J^Õq∞@x QÆ^Œ=∂~Ú¿ãÎ, We¡^Õ
K«∞OQÆ∞Å HÍâ◊`À_» ™⁄ik ÉÏÅ∞Å`À_» (WkQÀ) g∞ Ñ≤ÖÏ¡_»∞ D "ÕOHõ\Ï„k Ü≥∞H˜¯ ‰õÄK«∞<åfl_»∞. D u~°∞=∞ÅÜ«∞ºx
=ÚOy\˜ =Ù@∞¡ Q˘\©ì =Ú^Œ∞ÌÉÏÅ∞_»∞ ÜÕ∞=∞#QÆÅ=∞=∂‡.
JOQÆeOz Q˘Öˇ¡`«Å∞ J_»¤=ÚÅ∞ ~åQÍ<Õ
Ü≥∞Oye ¿ãã‘ "≥∂=ÙÅ∞ ~ÚkQÀ g∞ ÉÏÅ∞_»∞ IIUq∞II
155 156
6-79 ã¨∞ÅÉèíO ã¨∞Hõ~°O â’Hõ<åâ◊#O
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨Å^ŒO Åe`«O ÉèíÜ«∞Ç¨Ï~°}O
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ ÔH·=Åº Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ ^ŒQÆæ~° ^•i Hõ#∞H˘¯<åfl~°∞. PÜ«∞# Hõe`«O N"ÕOHõ>Ñü â◊~°}O
QÆ∞~°∞=Ù N~å=∂#∞AÅ =Öˇ PÜ«∞# P LáêÜ«∂xfl Ü≥∞Å∞ÔQuÎ |@ì|Ü«∞Å∞ [Å*’^Œ~° xK«Û ™ÈÎ„`«O IIHõeÔQII
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. HõÅHÍÅ=¸ NÇ¨Ïi Hõ^ä•„â◊=}=Ú, NÑü H©~°Î#=¸, N<å^äŒ∞x
ÉèÏ"å=∞$`«O :
x[ÔH·OHõ~°º=Ú, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆu, Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x áê=# x`«º™ÈÎ„`«O –
Wq P ÔH·=Åº =∂~°æO KÕ~°\ÏxH˜ ^ŒQÆæ~° ^•~°∞Å∞. W=hfl =∞#‰õΩ ã¨`«Êùe`åxfl F [#∞ÖÏ~å! W^Õ (WkQÀ) =∂‰õΩ ÔH·=ÅºO (=ÚH˜Î=∂~°æ=Ú) Hõey#k
WKÕÛ"Õ#O@∞<åfl~°∞. PÜ«∞# â◊~°}ÏQÆu ''Hõe`«O—— JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë.. WO^Œ∞Ö’ (^ŒH¯˜ #k). Jxfl "ÕàÖ◊ Ï NÇ¨Ïi Hõ^ÅŒä #∞ =∞#™ê~å qO>Ë `«ÑÊ¨ Hõ "≥∂HõO∆ ã≤kãú ∞¨ OÎ k.
KåÖÏ=∂@ÅH˜ ãïÜ≥ÿ∞# J~°÷O =∞#‰õΩ `≥b^Œ∞. F „Ñ¨[ÖÏ~å! D NÇ¨Ïi H©~°Î#O =Ù#flk K«∂z<å~å, Wk JzO`«ºO
HõOII HõeÔQ#∞ =∂H˜k Hõ#∞_ô (U=∂„`«=¸ zO`« HõeyOK«xk) † J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#k† P#O^Œ^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ#k†
HõÅHÍÅ=Ú Hõey Ü«ÚO_»∞ ÔH·=Åº=∞Ç¨ÏŸ!! Ñ¨Ù}º„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ k† ã¨∞K«i„`«O (ZÑ¨C_»∂ „H˘`«QÎ Í =ÙO_Õk)† „â◊√uâ’aèÒ« ("Õ^™Œ ê~°=Ú)
Hõe`«=Ú NÑü â◊~°}=Ú Ü≥ÿ∞#k† JK«ÅO (ã¨∞ã≤÷~°"≥∞ÿ#k). Wxfl ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ∞#fl D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx
Ñ¶¨Å^ŒO|x J#fl=∞Ü«∞º áê_≥#∞ q#∞_ô! H©~°Î#=Ú#∞ q_»<å_»=K«∞Û<å?
~åQÆO : |ãÖ`ü |Ç¨~ü F JÜ«∞ºÖÏ~å! Hõi=~°ÔŒ (QÆ*OË „^Œ =~°^∞Œ _≥#· ) D ^Õ=^Õ=ÙxH˜ x[ÔHO· Hõ~º° O
HõeÔQ =∂‰õΩxk ÔH·=ÅºO (P`«‡x"Õ^Œ#) KÕã≤H˘O_ç. Jk x~°`«O (q∞H˜¯e Pã¨H˜ÎHõ~°"≥∞ÿ#k)† x`«º"≥∞ÿ#k†
HõÅHÍÅ=Ú Ç¨ÏiHõ^ä• „â◊=}O IIHõeÔQII xdÅ â◊√ÉèíHõ~°O (ZÅ¡"Õà◊ÖÏ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#k)† Ç¨Ï~° ^Œ∞i`«O (áêÑ¨=ÚÅ#∞
Ç¨ÏiOK«∞#k)† Éè=í ^Œ∂~°O (ãÖ™ê~° "åº"≥∂Ç¨Ï=Ú#∞ ^Œ∂~°=Ú KÕÜÚ« #k)† Ñ¨~=° ∞
JzO`«º =∞^Œ∞ƒù`« =∂#O^ŒO =∞OQÆàH◊ ~õ "° ∞≥ #ÿ k† ÉèÏ"åf`«O (ÉèÏqOK«∞@‰õΩ gÅ∞ÖËxk). WHõ nxx =∂#=K«∞Û<å?
„Ñ¨K«∞~°O k=ºO áê=#O
ã¨∞K«i„`«O „â◊√u â’aè`«O F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x â◊~°}ÏQÆu ã¨∞ÅÉèíO (Ju ã¨∞Å∞"≥·#k)†
JK«ÅO ak"À Ç¨ÏiH©~°Î#O IIHõeÔQII ã¨∞Hõ~°O (K«Hõ¯QÍ PK«iOÑ¨`«y#k)† â’Hõ=Ú#∞ `˘ÅyOK«∞#k† Ñ¶¨Å^ŒO
(ã¨`«Êùe`«=ÚÅxK«∞Û#k)† Åe`«O (â’Éèíã¨¯~°"≥∞ÿ#k)† ÉèíÜ«∞=Ú#∞ x"åiOK«∞#k.
x~°`«O x`«ºO xdÅ â◊√ÉèíHõ~°O Hõe`«O (á⁄O^Œ|_ç#k... J#QÍ... =∞#O^ŒiH© ^˘iH˜#k)† D [Å*’^Œ~°∞x
^Œ∞i`«O Ç¨Ï~° Éèí=^Œ∂~°O (Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x) xK«Û™ÈÎ„`«O (x`«º=¸ ã¨∞ÎuOz#) g∞‰õΩ =ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk.
Ñ¨~°=∞ =∞OQÆà◊O ÉèÏ"åf`«O
Hõi=~°^ŒO x[ÔH·OHõ~°ºO IIHõeÔQII
157 158
6-80 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç F Pk^Õ"å! Ñ¨~=° ∂`å‡! NÇ¨Ïs! "Õ^"Œ ^Õ •O`«=ÚÅKÕ`« =∂„`«"∞Õ `≥Å∞Ñ¨|_ç#
=∞^è∞Œ ~åu=∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ Éè[í # w~åfi}Ö˜ ’ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! h‰õΩ <å #"≥∂"åHõ=ÚÅ∞.
Ñ≤@Hì ˘OK≥O ‰õÄ`« Ñ¶∞¨ #O J<Õ `≥Å∞QÆ∞ ™ê"≥∞`« D H©~#Î° H˜ JuH˜#@∞¡ ãïáÈ`«∞Ok.
nxfl HõO~î°ã¨ÎO KÕã≤ J#O`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}ºO, N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x Hõ\ÏHõ∆ gHõ∆}O ‰õÄ_® F Ñ¨~å`«Ê~å! (ã¨~fi° „âı+µ¨ _ª ®!) ÉèHí ÉÎõ =íè ÉèOí [<å! (h Éè‰í Ωõ ÅÎ áêÑ¨=ÚÅ#∞ `«∞`«∞xÎ
ãÖáêkOK«O_ç. Z‰õΩ¯= q=~°} J=ã¨~°O ÖËx H©~°Î# Wk. J~Ú<å `≥eã≤#@∞¡O_ô Ü«∞Å∞ KÕÜ«Ú"å_®!), K«~åK«~° Ö’Hõ=ÚÅ#∞ Ñ¨Ù\˜ìOz# (ã¨$lOz#) ^Õ=^Õ"å!
`ÕeHõQÍ `≥eÜ«∞x Ñ¨^•ÅH˜ <å‰õΩ `≥eã≤# J~°O÷ `≥Å∞QÆ∞Ö’ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞. ã¨~ˆ <å? h‰õΩ=O^Œ#=ÚÅ∞.
`ÕII Ç¨Ïi! Ç¨Ïs! Ñ¨~°=∂`«‡! ¿ÇÏ Pk^Õ=! F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h=Ù H“"≥∂^ŒH˜ J#|_»∞ QÆ^Œ#∞ ^èŒiOK«∞"å_»=Ù.
"Õ^Œ"Õ^•O`« "Õ^Œº! =∂ q#∞u Q˘#∞=Ú "ÕOHõ@yiÃÑ· x"åã¨=ÚO_≥_ç"å_»=Ù. ã¨^• P#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù, „Ñ¨ã¨#∞fl_»=Ù
Jx #"≥∂"åHõ=ÚÅx_≥ ##fl=∞Ü«∞º ãÖ`À+¨=ÚxK«∞Û"å_»=Ù. J\˜ì h‰õΩ J<ÕHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
Éèí[# HÍkk [#∞ÖÏ~°! Éèí=q<åt.
~åQÆO : ã≤O^èŒ∞ Éèˇ·~°q
Pk^Õ= Ñ¨~°=∂`å‡
"Õ^Œ"Õ^•O`« "Õ^Œº #"≥∂ #"≥∂ IIPk^Õ=II
Ñ¨~å`«Ê~å ÉèíHõÎ Éèí=ÉèíO[# K«~å–
K«~°Ö’Hõ[#Hõ #"≥∂ #"≥∂ IIPk^Õ=II
QÆ^•^èŒ~å N"ÕOHõ@yi xÅÜ«∞
ã¨^•#O^Œ „Ñ¨ã¨#fl #"≥∂ #"≥∂ IIPk^Õ=II
159 160
6-81 `å"≥∞~° `˘>ˇìÅÖ’# `«QÆe `å#∞O_»∞ QÍ#
=Ú#∞fl_ç `å"≥∞~° Hõ#∞flÅ É’e `«#i#k
J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# D H©~°Î#Ö’ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ NÅH˜∆ ‡H˜ P =<≥flz<≥flÅhfl
~¸"Õ∞~° xxfl\Ï É’e Wxfl ÅHõ∆}=ÚÅ`À
Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =KåÛÜ≥∂ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ^èŒiOKÕ =„™êÎxfl p~° J<Õ"å~°∞
J#fl=∞Ü«∞º HÍÅOÖ’. ™êfiq∞ Ñ‘`åO|~°^èŒ~°∞_»∞ Hõ^•! áêÅã¨=Ú„^•xfl ^ŒzÛ# h"Õ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊ <≥Å"≥· xeÛ#k IIÑ¨ã≤_çII
(zeH˜#) "å_»∞ Hõ^•! JO^Œ∞Hõx |OQÍ~°∞ =<≥flQÆÅ ÉèÏ=∞(ÅH˜∆ ‡) h áê}˜„QÆÇ¨Ï}O ÉèÏ"å=∞$`«O :
KÕã≤O^ŒÜ«∂º JO@∞<åfl~°∞. Pq_»‰õΩ K«O„^Œ=^Œ#O, `«à◊`«à◊ ÖÏ_Õ ^ŒO`åÅ∞, F N "ÕOHõ>âË fi◊ ~å! h=Ù Ñ¨ã_≤ ç p~°"å_»=Ù (Ñ‘`åO|~°^~Œè ∞° _»=Ù), áêÅ∞^ŒzÛuq
QÆ[QÆ=∞#=Ú, zQÆ∞~°∞ áê^Œ=ÚÅ∞, Ñ¨^Œ‡#Ü«∞#=ÚÅ∞ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ =KåÛÜ≥∂ (H©∆~°™êQÆ~åxfl ‰õÄ~°‡~°∂Ñ¨Ù_»"≥· zeHÕKå=Ù). JO^Œ∞=Å#<Õ HÍÉ’Å∞ hKÕux,
`«=∂ëêQÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. Ñ¨ã≤_ç HÍO`«∞Å g∞QÆ_» =<≥flQÆÅ ÅH©∆ ‡^Õq Ñ¨@∞ìH˘x Ñï}Ü«∞=∂_ç#k.
K«OII Ñ¨ã≤_çk p~°QÆ\ ˜ìuq áêÅ#∞ ^ŒzÛu=Ü«∞º! NÇ¨Ïs! "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ P"≥∞ K«O„^Œ∞xH˜ `À_»|∞\˜ì# K≥Öˇ¡Å∞ Hõ^•! JO^Œ∞ˆH á⁄Å∞Ñ¨Ù
Ñ¨ã≤_çx É’Å∞ Nãüx ÉÏQÆ∞QÆ ÃÑO_çe<å_ç<å=ÙQÍ (XÑ¨Ê~Ú#) K«O„^Œ∞x =ÚY=Ú P"≥∞‰õΩ =zÛ#k. zO`å=∞}˜ J#∞ =∂}˜Hºõ =Ú#‰õΩ
Ñ¨ã¨QÆÅ `À_»|∞@∞ì=ÙÅ =<≥flÅ∞ ‰õÄ_≥#∞ h^Œ∞ ÉèÏ=∞‰õΩ<£ „Ñ≤Ü«∞ ™È^Œi Hõ#∞Hõ P"≥∞‰õΩ `«à◊`«à◊ "≥∞~°Ü«Ú ^ŒO`«=ÚÅ∞#flq.
"≥ã¨ =∞# J#fl=∞Ü«∞º Q˘x "ÕOHõ@<åÜ«∞Hõ! áê_≥ H©~°Î#<£. =∞Oz `≥ Å ¡ x ~° O QÆ ∞ QÆ Å S~å=`« = Ú J#∞ ÜÕ ∞ #∞QÆ ∞ ‰õ Ä _®
* "≥ã¨ ´ j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ H©~∆ ™° êQÆ~=° ∞^ä#Œ =Ú# P"≥∞‰õΩ Ãã^· À_»∞ (`À|∞@∞ì=Ù) =Öˇ |∞\˜#ì k. JO^Œ∞Hˆ HÍÉ’Å∞
~åQÆO : â◊√^Œú ™ê"Õi P áÈeHõ=zÛ h ÉèÏ~°º #_»Hõ ‰õÄ_® =∞`«ÎHõsO„^ŒÑ¨Ù #_»Hõ=Öˇ#∞#flk. ÑÖK«Å
Ñ¨ã≤_ç p~°"å_»=Ù áêÅ∞^ŒzÛuq QÍ# áêi*Ï`«=Ú (ã¨g∞Ñ¨=Ú# #∞#fl áêi*Ï`« =$Hõ∆=Ú)`À ‰õÄ_ç Ñ¨Ù\˜ì# ÉèÏ=Ñ¨Ù
Ñ¨ã≤_ç áÈe#k KÕÑ¨>ˇì#∞ hHõ~°=Ú IIÑ¨ã≤_çII ™È^Œi (ÉèÏqOz# K≥ÖÅ¡ˇ ∞) Hõ#∞Hõ P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ∞ ÖËzQÆ∞~°∞Å=Öˇ "≥∞`«QÎ Í #∞#flq.
(áêi*Ï`« =$Hõ∆O ÜÕ∞<å\˜H© "å_çáÈ^Œ∞. HÀ=∞ÅOQÍ #=º#∂`«#OQÍ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
`˘Å∞`«<Õ K«O^Œ∞~°∞x `À_»|∞@∞ì QÆ#∞Hõ ã¨∞"åã¨#Å∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞O@∞Ok. D NÅH˜∆ ‡ ^•x K≥Öˇ¡Å∞ Hõ#∞Hõ D"≥∞‰õΩ P
á⁄Å∞Ñ¨Ù K«O^Œ∞~°∞ "≥∂=Ú áÈeÔH·#k áÈeˆH =zÛ#k Jx ÉèÏ==Ú).
Hõà◊Å zO`å=∞}˜ HõO^Œ∞= K≥Öˇ¡Å∞ QÍ#
D ^Õq [x‡Oz# `˘>ˇì (LÜ«∂ºÅ) `å=∞~°Ñ¨Ù+¨Ê"Õ∞. JO^Œ∞=Å#<Õ HÍÉ’Å∞
`«à◊√‰õΩ =∂xHõÑ¨Ù ^ŒO`«=ÚÅ áÈe#k IIÑ¨ã≤_çII D"≥∞q `å=∞~°H#õ ∞flÅ∞. D"Õ∞~° (D „Hõ=∞=ÚÖ’) Wxfl\x˜ É’e (Wxfl ÅHõ}∆ =ÚÅ∞
=∞OzÜ≥ÿ∞~å=`«=Ú`À =∞QÆ∞= Ãã·^À_»∞QÍ# HõÅ) ™œO^Œ~°º~åt HÍ|>Ëì F N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! D"≥∞ h "Õ∞# (h â◊s~°OÖ’...
=ÚOK«# HõiQÆ=∞#=Ú áÈe#k JO>Ë.. h Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’) <≥Å"≥· (™ê÷#"≥∞ÿ) xezáÈ~Ú#k, `«O„_ô!
ÑÖK«Å áêi*Ï`«Ñ¨Ù ÉèÏ=Ñ¨Ù ™È^Œi QÍ#
Ü≥∞OK«QÆ zQÆ∞~°∞ áÈÖˇ hÔH áê^Œ=ÚÅ∞ IIÑ¨ã≤_çII
161 162
6-82 xK«ÛÅ∞ JÉèíÜ«∞q∞KÕÛ <Õ~°∞Ñ¨ÙÜ≥∞O^Œ∞ QÆÅ^•
=Ú#∞fl_ç JK«∞ÛQÆ <å~åÜ«∞}∞x Ü«∞O^ÕHÍHõ
N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_˘Hõ¯_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡. J`«_Õ Ö’HÍÅ Jkè<åÜ«∞‰õΩ_»∞. Z=fi~°∂ ~°K«ÛÅ â◊~°}ÏQÆ`« ~°Hõ∆}"≥∞O^Œ∞ QÆÅ^•
J`«xHõO>Ë Q˘Ñ¨ÊHÍ^Œ∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. JÖÏ J#\ÏxH˜ QÆÅ `«zÛ# N"ÕOHõ\Ï„k ^≥·"åxˆH HÍHõ IIJ`«_ÕII
HÍ~°}ÏÅ#∞ ‰õÄ_® q=iã¨∞Î<åfl~°∞. "Õˆ~ Ü≥∞=fiiÔH·<å ÅH©∆ ‡^Õq =Ù#fl^•? „|Ç¨Ï‡`À
ÉèÏ"å=∞$`«O :
‰õ Ä _ç # <åaè H õ = ∞Å=Ú#fl^•? =ã¨ ∞ O^è Œ ~ ° Ü ≥ ÿ ∞ # Éè í ∂ q∞ =Ù#fl^•?
áê^Œ=ÚÅ#∞^ŒƒùqOz# ÉèÏw~°kè (QÆOQÍ#k) =Ù#fl^•? PÜ«∞#ÖÏQÍ JÉèíÜ«∞O F [#∞ÖÏ~å! J`«_Õ ("ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ) Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú. J`«_Õ Ö’Hõ<åÜ«∞‰õΩ_»∞.
W=fiQÆÅ~å? â◊~°}q∞zÛ ~°H˜∆OK«QÆÅ~å? D "ÕOHõ\Ï„k ^Õ=Ùx =O\˜"å~°∞<åfl~å? J`«xHõO>Ë Jkè‰õΩ_≥·# "å_»∞ WOHÍ Z=~°Ü«∂º!
JO@∞<åfl~°∞. Ñ¨^Œ‡x"åã≤xÜ≥ÿ∞# ÅH©∆ ‡^Õq Z=i=^ŒÌ<≥·<å ã≤÷~°OQÍ =ÙO@∞O^•? D
=∞II J`«_Õ~å Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ<£ P`«O_≥ `å<ÕeH“ Hõ=∞Å<åÉèí∞x =^ŒÌ<ÕHõ^•! P"≥∞ =ÙO_Õk? Ñ¨^Œ‡ãÖÉèí=Ù_≥·# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ Ü≥∞=fix
J`«x<£ q∞Oz#"å_»∞ `å<≥=_»∞~å J#flÜ«∞º âß¡Ñ¶≤∞OK≥É’ <åaèHõ=∞Å=Ú #∞Oz Ñ¨Ù\Ïì_À, "å_Õ D NÇ¨Ïi. DÜ«∞# J=∞~°=O^Œ∞º_»∞
[`«"ÕÔ~=fi_»∞ Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞HõxÜ≥∞<£ K«Hõ¯OQÆ wiÎOK«∞K«∞<£ (^Õ=`«ÅKÕ`« #∞uOK«|_»∞"å_»∞).
W`«_Õ `«zÛ# "ÕOHõ>Ëâ◊√_»<≥~å WOn=~°âßº=Ú_»∞<£.
WO`«=∞Ok x=ã≤OK«∞ Éèí∂q∞ (ÉèÏ~°º=Öˇ) Ü≥∞=iÔH·# #∞#fl^•? JO^Œ"≥∞ÿ#
~åQÆO : ^Œ~åƒ~°∞
QÀqO^Œ∞xˆH PÖÏÜ«∞QÍHõ! (áê„`«"≥∞ÿ#k J=ÙQÍHõ!) WOÔH=iH˜ HõÅ^Œ∞? ÉèÏw~°kä
J`«_Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=∞`«_Õ Ö’Hõ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Jx Ñ≤Å∞=|_»∞ QÆOQÍ#k Z=fix áê^Œ=ÚÅ#∞O_ç „Ñ¨=Ç≤ÏOK«∞K«∞#flk. =∞O^Œ~°
J`«xHõO>Ë =∞i Jkè‰õΩÅ∞ "Õ~°Ü«∂º IIJ`«_ÕII Ñ¨~°fi`«=Ú#∞ ‰õÄ~°‡~°∂Ñ¨Ù_≥· Ü≥∞uÎ# =∂^èŒ=ÙxH˜ HÍHõ D "≥·Éèí==Ú eOÔH=fii
Hõ=∞Å"åã≤x ÅH˜∆ ‡HõÅ^• Ü≥∞=fiiÔH·<å ÔH·##∞ QÆÅ"å?
Hõ=∞Å<åÉèí∞xH˜ XHõ¯xˆH HÍHõ
Hõ=∞ÅA_≥·# „|Ç¨Ï‡HõÅ_® Ü≥∞=fix <åaè x`«º=Ú `«# <å„â◊~ÚOK«∞"åiH˜ JÉèíÜ«∞=Ú xKÕÛ <Õ~°∞Ê Z=fiiÜ«∞O^Œ∞
#=∞~°=O^Œ∞º_»∞ =∂ Ç¨ÏiˆH HÍHõ IIJ`«_ÕII QÆÅ^Œ∞? JK«Û=ÚQÍ XHõ¯ <å~åÜ«∞}∞x Ü«∞O^Œ∞QÍHõ D QÆ∞}=Ú Öˇ=fiiÜ«∞O^Œ∞
QÆÅ=Ù? ÉÏÇ¨@=ÚQÍ â◊~}° ÏQÆ`∞« Å‰õΩ ~°H}∆õ <≥=fisÜ«∞QÆÅ~°∞? `«zÛ# (ÑïÇ¨ã¨=Ú
JO^Œ~°∞#∞O_≥_ç Éèí∂q∞ J#∞ºÅ‰õΩ QÆÅ^• KÕÜ«Ú) N"ÕOHõ\Ï„k D ^Õ=^Õ=ÙxH˜ QÍHõ, JO`« â◊H˜Î Ü≥∞=fii‰õΩ#flk? ÖË<Õ ÖË^Œ∞.
JO^ŒÑ¨Ù QÀqO^Œ∞xˆH PÖÏÜ«∞QÍHõ
K≥Ok# ÉÏw~°kä Náê^•Å QÆÅ^•
=∞O^Œ~°^èŒ~°∞_»~Ú# =∂^èŒ=ÙxH˜ QÍHõ IIJ`«_ÕII
163 164
6-83 ÔH·H˘#fl ÉèíH˜Î`À x–Hõ¯Ñ¨Ù â◊~°}ÏQÆu`À
=Ú#∞fl_ç KÕH˘x q#flÑ¨=ÚÅ∞ – KÕã¨∞H˘O\Ï#∞
J<ÕHõ â◊$OQÍ~°, ÉèíH˜Î H©~°Î#Å`À NÑüx =ÚiÑ≤Oz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ UHÍO`å# N"ÕOHõ–>Ëâ◊fi~°∞ áê^•Å HÕ^Œ
"≥·+¨‚= "åºÑ≤ÎÖ’ J<ÕHõ ™ê"≥∞`«Å∞, Kå@∞=ÙÅ∞ K≥áêÊ~°∞. ÑÖ_»∞QÆÅ x~°fiÇ¨Ï}Ö’ ^•H˘x `«#∞fl^•<Õ – `«ÅK«QÆ =Öˇ#∞ II"≥Å∞Ñ¨ÅII
Ñ¨^•Å ™⁄OÑ¨Ù xOáê~°∞. =$^Œ∞úÖˇ· "≥·~åQÆºOÖ’ =∞Ô~<Àfl H©~°Î#Å∞ K≥áêÊ~°∞. z=i
^Œâ◊Ö’ P`å‡=Ö’Hõ<å=t+¨µªÖˇ·<å~°∞. P`«‡*Ï˝#∞Öˇ· =∂#=QÆ=∞º JOu=∞ Ñ¨^äŒOÖ’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
W@∞=O\˜ H©~°Î#Å∞ Ñ¨ÙOMÏ#∞Ñ¨ÙOMÏÅ∞QÍ K≥áêÊ~°∞. P`«‡Ü≥∞Hõ¯_À |Ü«∞@ "≥uH˜`Õ P`«‡, =∞# â◊s~°OÃÑ· "≥Å∞Ñ¨Å j„Ñ¶∞¨ =ÚQÍ Hõ#|_»∞`«∞O^•? áÈh „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
Hõ#|_»∞`«∞O^•? P`å‡=Ö’Hõ#O ^•fi~åQÍx Jk ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. P`å‡=Ö’Hõ#O Ü≥∞Hõ¯_»<≥·<å ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^•? ÖË^Õ... =∞Ô~ÖÏ? JÉèÏºãÖ =Å# Jn Ñ¨Å∞=∂~°∞¡
JÉèÏºãÖ KÕ¿ãÎQÍx ~å^Œ∞. ÃÑ·QÍ XHõ¯<å\˜`À ~å^Œ∞. rq`«HÍÅOÖ’ =ã¨∞ÎO^À „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ QÍh P`å‡=Ö’Hõ#=Ú ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞.
~å^À `≥eÜ«∞^Œ∞. Wxfl kQÆ∞à◊#¡ ∞ =∞~°z, WO„kÜ«∞=ÚÅ x„QÆÇÏ≤ Oz, Ñ¨xflÜÚ« O_ç# (qHõãO≤ z#)
HõOII "≥Å∞Ñ¨Å "≥^ŒH˜# QÆ#∞<å? Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Hõ=∞ÅOÖ’ JOQÆ∞+¨ª=∂„`«"Õ∞ (KÕu ÉÁ@#"Õe „Ñ¨=∂}OÖ’<Õ) =Ù#fl
Ñ¨Å∞=∂i¡Å #Éèíºã≤OK«=Öˇxk Ü«∞<≥~å, „Ñ¨HÍâ◊ ~°∂Ñ¨Ù_≥·# Ñ¨~°=∂`«‡ áê^Œ=ÚÅ„HÕ^Œ J}∞ ã¨fi~°∂ÑÖÖ’ =Ù#fl "åxQÍ
'K«e "Õ_ç— Ü≥ÚHõ¯@= =Öˇ `«##∞ `å<Õ ÉèÏqOK«∞HÀ=Öˇ#∞. JÑ¨C_»∞ =∂„`«"∞Õ P`å‡=Ö’Hõ#O ™ê^èºŒ =∞=Ù`«∞Ok.
`≥eÜ«∞<£ Ç¨Ïi##fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ#∞ ''P`«‡<£—— J<ÕHõ [#‡Öˇ`åÎe. J<ÕHõ â◊s~åÅ∞ ^èŒiOKåe. "å\˜H˜ K≥Ok# J<ÕHõ HÍà◊¡`À
~åQÆO : =ÚMÏi Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fã¨∂Î<Õ =ÙO_®e. U^À XHõ [#‡Ö’, JO`«~°∞‡Y∞_»ÜÕ∞º â◊H˜Î Dâ◊fi~°
Hõ$Ñ¨=Å# Åaèã¨∞ÎOk. JÑ¨C_»∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_çzÛ# D ^ÕÇ¨ÏO, P`«‡H˜ XHõ 'WÅ∞¡—
"≥Å∞Ñ¨Å "≥^ŒH˜`Õ – "≥ã¨<å`«‡ QÆ#∞<å
Jx ÉèÏqOz, WO\˜Ö’xH˜ „Ñ¨"ÕtOKå#x `«Åz, j`À+¨‚=ÚÅ∞, ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ∞,
Ñ¨Å∞=∂~°∞ x^Õ Ü«∞ – ÉèÏºã¨=Ú QÍ=Öˇ#∞ II"≥Å∞Ñ¨ÅII „Ñ≤Ü«∂„Ñ≤Ü«∞=ÚÅ∞ J<Õ q~°∞^Œú ^ŒfiO^Œfi ÉèÏ==ÚÅ#∞ ã¨=∂#=ÚQÍ K«∂KÕ ã≤÷uH˜
Wxfl zO`«Å∞ =∞éz –~ÚO„kÜ«∂Å QÆ∞k~ÚOz KÕ~åe. ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞, JO`«~°æ`«OQÍ `«# P`«‡Ö’<Õ =Ù<åfl_»x... PÜ«∞# K«~°}ÏÅ
Ñ¨xflÜ«ÚO_ç# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ – Ñ¨^Œ‡=∞O^Œ∞#∞ „HÕ^Œ r"å`«‡ ~°∂ÑÖÖ’ `å<Õ ã¨^• =Ù#fl@∞¡ ÉèÏqOKåe.
Z#fl #OQÆ∞+¨ª=∂„`«Ñ¨Ù – \©â◊fi~°∞ áê^•Å HÕ^Œ Wk J~Ú# `«~°∞"å`« 'ÉèíH˜Î— J<Õ ™ê^èŒ#=Ú ÔQ·H˘x, x["≥∞ÿ# â◊~°}ÏQÆux
`«#∞fl #}∞=∂„`«=ÚQÆ – ^ŒÅK«QÆ=Öˇ#∞ II"≥Å∞Ñ¨ÅII á⁄O^Œ=Öˇ#∞. `å#∞ xq∞`«Î =∂„`«∞_»#x `«#∞ KÕÜÚ« K«∞#fl Ñ¨#∞Åhfl Dâ◊fi~ˆ K«ÛÜ
ù ∞« x,
`«#=Å# [iy# á⁄~°ÉÏ@¡#xflO\˜h Hõ∆q∞OK«=Öˇ#x Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ JiúOK«=Öˇ#∞.
Ñ¨Å∞ ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù QÍà◊§–|~°∞=ÙÅ∞ "å~°Hõ UHÍO`«=ÚÖ’ (XO@iQÍ rqã¨∂Î ÉèÏqã¨∂)Î N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° x áê^ŒÑ^¨ ‡Œ =ÚÅ „HÕ^Œ
|Å∞ ^ÕÇ¨ÏÑ¨Ù \Õ\˜Ö’ – Ñ¨ÅK˘zÛ =∞~°∞QÆ∞Ñ¨_ç=Ù#fl `«# ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ `å<Õ QÆ∞iÎOK«=Öˇ#∞. "åˆ~ r=#∞‡‰õΩÎÅ∞.
K«e"Õ_ç ÉÁ~°ÅˆH – ã¨ˆ~fiâ◊√ áê^•Å HÕ^Œ "åiH˜ â◊s~°O =Ù<åfl ÖËHõáÈ~Ú<å `Õ_® =ÙO_»^Œ∞.
`«ÅH˘#fl `«#∞fl^•<Õ – `«ÅK«QÆ =Öˇ#∞ II"≥Å∞Ñ¨ÅII
165 166
6-84 Whfl<ÕÖË N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç>ˇì ##∞fl <ÕÖˇ
=Ú#∞fl_ç Ü≥∞xfl ÃÑO_ç¡O_®¡_ç<å <Õ=∂Ü«∞<Õ
D H©~°Î#Ö’ J=∞‡"å~°∞ `«# Paè*Ï`åºxfl (`«<Õ Q˘Ñ¨Ê J<Õ ÉèÏ"åxfl) =Ù<åfl_»∞ <å H“y@#∞ "˘kÌÔH·# <å HõOK«=Ú
„Ñ¨^Œi≈ã¨∞Î#flk. J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "åiH˜ W@∞=O\˜ ÉèÏ= ™œO^Œ~°ºO =Ù#fl H©~°Î#Å∞ Hõ#fl"åÔ~ÖÏ¡ ÉÁ`«∞ÎQÆÅÜ«∞Hõ =ÙO^Œ∞~å II"≥é¿ÑÅII
K≥Ñ¨Ê@O "≥#fl`À ÃÑ\˜ì# q^Œº. WOk~å^Õq `«# K≥eHõ`≥Î (J#fl=∞ÜÕ∞º...) `À WÖÏ
JO\’Ok. "≥é¿ÑÅ (ÉèÜ í ∞« "≥∞O^Œ∞‰õΩ?) ™êfiq∞x ~°=∞‡#"Õ. `å#∞ <å‰õΩ qO`«"å_® ÉèÏ"å=∞$`«O :
(H˘`«Î"å_®?) ÜÕ∞q∞>Ë? PHÍâ◊OÖ’ "≥∞é∞Ñ¨Ù "≥∞i¿ãÎ Jk XHõ¯i ã¨fiO`«O F K≥eÜ«∂! "≥é¿ÑÅ (P ™êfiq∞H˜ ÉèíÜ«∞"≥∞O^Œ∞‰õΩ?) `å#∞ <å‰õΩ qO`«"å_®
J=Ù`«∞O^•? JO^Œ~°∂ P ''"≥∞~°∞Ñ¨Ù—— K«∂ã≤ P#Ok™êÎ~°∞. <Õ#∞ `«ÅÖ’ =Ú_çz# (H˘`«"Î å_®) ÜÕ∞q∞? PÜ«∞##∞ HÍ=Öˇ#O>Ë <å=^Œ‰Ì Ωõ ~°=∞‡#"Õ. PHÍâ◊OÖ’ "≥∞é∞Ñ¨Ù
Ñ¨ÓÅ^ŒO_»#∞ WOÔH=`ÀÎ `«# ã≤QÆÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë <åˆHq∞\˜ JO@∞#flk. B~å!! "≥∞i¿ãÎ P "≥∞~°∞Ñ¨Ù k‰õΩ¯Å#∞ q∞OK«^• ("≥e¡qiÜ«Ú#@∞¡ KÕÜ«∞^•?) PÜ«∞# =¿ãÎ
LII ZO^Œ∞‰õΩ cèu? ~°=∞‡#"≥, Ü≥∞OK«QÆ <å`«_»∞ qO`«"å_˘HÀ! K«∂ã≤ JO^Œ~°∂ P#Ok™êÎ~°∞. JÖÏˆQ HÍx=Ú‡ <åˆHq∞?
qO^Œ∞QÆ k‰õΩ¯Å<£ "≥∞éÜ«∞ "≥Å∞æÅ∞ q∞OK«"≥ K«∂_»<≥Å¡~°∞<£? JO^Œ∞ˆH"Õ∞? (^•xˆHOÖË"Õ) WO`«Ö’<≥ (WÑ¨Ê\˜^•HÍ) ™êfiq∞ ##∞fl
Ü≥∞O^Œi QÆ∂_ç<å qÉèí∞_»∞ ÜÕ∞=∞QÆ∞? ˆ~ui ##∞fl *Ë~°_®?
P^ŒiOz<å_»∞ Hõ^•! PÜ«∞##∞ JO^Œ~°∂ HÀ~°∞‰õΩ<Õ"åˆ~. JO^Œ∞Hõx PÜ«∞#
WOk~° Paè*Ï`«º=Ú#∞ ~ÚOÑ¨ÙQÆ áê_≥#∞ J#fl=∂~°∞º_»∞<£.
Ü≥∞O^Œix QÆ∂_ç =zÛ<å <åˆH=∞=Ù`«∞Ok? PÜ«∞# "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ fã≤H˘<Õk
~åQÆO : Q“à◊ #<Õfl. <å `«~∞° "å`« PÜ«∞# Ü≥∞O^Œix ‰õÄ_ç`Õ <åˆH"Õ∞? <Õ#∞ `«ÅÖ’ =Ú_»∞K«∞H˘x
"≥é¿ÑÅ ~°=∞‡#"Õ qO`«"å_® `å<å‰õΩ gkèÖ’ áê~°"ãÕ #≤ Ñ¨ÓÅ^ŒO_»#∞ Ü≥∞=fi`À |∞QÆOkèOK«‰Ωõ O_»∞<å ("åã¨# K«∂_»‰Ωõ O_®
"≥∞é∞QÆ∞ "≥∞iz`Õ#∞ q∞OK«^• k‰õΩ¯Å#∞ II"≥é¿ÑÅII =ÙO@∞O^•?) <åˆHq∞ #+¨ìO?
JO^Œ∞ˆH `å ##∞fl <å^ŒiOK≥ xO`«Ö’<≥ z=iH˜ PÜ«∞# <ÕxzÛO^Õ fã≤H˘x ##∞fl "≥∞K«∞Û‰õΩO\Ï_»∞. WHõ PÜ«∞#
Ü≥∞O^Œé˜ QÆ∂_ç =zÛ<å <Õ=∂Ü«∞<Õ Ü≥∞_»ã≤ Ü≥∞O^Œ∞O_ç<å ÜÕ∞=∞=Ù`«∞Ok. z=iH˜ <å`À<Õ #=Ùfi`å_»∞. ux áê~°"Õã≤#
=ÚO^Œ∞ ##∞fl QÆ∂_≥#∞ =Ú_çz"Õã≤# Ñ¨Ù=Ùfi |∂Ô~ Z=fiiHõO@ Ñ¨_<ç å, "åi <À~°∞ T~°‰Ωõ O_® =ÙO@∞O^•?J\Ï¡Qˆ JO^ŒQÍ_≥#·
á⁄O^Œ∞QÍ gkè #∞O_ç`Õ |∞QÆOkèOK«‰õΩO_»∞<å II"≥é¿ÑÅII PÜ«∞##∞ K«∂z H˘O^Œ~°∞ Pâ◊Ñ¨_ç`Õ <å ™⁄"Õ∞‡O áÈ~ÚOk?
Hõ_»=∞ÜÕ∞^Õ `å#∞ÔQ·H˘x ##∞fl "≥∞K≥Û Whfl<ÕÖË D qâ◊fiOÖ’ JO^Œih áêeOKÕ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ ##∞fl D
Ü≥∞_»ã≤ Ü≥∞O^Œ∞O_ç<å#∞ ÜÕ∞=∂Ü«∞<Õ q^èŒ=ÚQÍ Ue<å_»∞. PÜ«∞##∞ HÍOH˜∆OK«x "åÔ~=~°∞? PÜ«∞# Ü≥∞xfl ÃÑO_ç¡O_»∞¡
Hõ_»y <å`À #"Õfi QÆ~°z "Õã≤# |∂Ô~ KÕã≤H˘O>Ë <Õq∞? PÜ«∞# Xky <å H“y@ xq∞_ç áÈÜ«∂_»∞. =∞i <Õ#∞ uO@∞#fl
J_»i Ü≥∞Hõ¯_» QÆ<åfl #>ˇì <À~°∂~°^• II"≥é¿ÑÅII HõOK«=Ú#∞ K«∂z# "åÔ~=Ô~<· å, <å`À á⁄`«∞QÎ Í ‰õÄ~˘Ûx J^Õ HõOK«OÖ’ u#‰õΩO_®
=ÙO\Ï~å? Jk J™ê^èŒºO Hõ^•!
167 168
6-85 h@HõÅã≤#\˜ì xO_ç# K«^Œ∞=ÙÅ∞
`Õ@Ñ¨~°z#\˜ì ^Õ=Ù_»∞
=Ú#∞fl_ç áê\˜=∂e#\˜ì „áê}∞Å ^Œ∞i`«Ñ¨Ù
#Å¡\ ˜~°OQÆ∞, `≥Å¡\ ˜ Hõà◊√¡, #=ÙfiÅ K«∂Ñ¨ÙÅ∞#fl ^Õ=^Õ=Ùx H©iÎã¨∞Î<åfl~°∞ f@"åÑ≤#\˜ì ^Õ=Ù_»∞ II#Å¡xII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. DÜ«∞# Ü≥∞=~°∞? u~°∞Ñ¨ÙHÔ ^· ∞Œ ="å_»∞, `≥~∞° =Ù K«∂Ñ≤#"å_»∞,
`Õ @ Ñ¨ ~ ° z #"å_» ∞ , f@"åÑ≤ # "å_» ∞ , `≥ ~ ° z ~å[#fl"å_» ∞ . JO`Õ H Í^Œ ∞ QÆ∞~°∞`«∞ "≥@ìQÆ~åx QÆ∞}=ÚÅ <≥ÅH˘#fl
QÆ∞~°∞`«∞"≥@ìQÆ~åx QÆ∞}=ÚÅ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞. ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# u~°∞"ÕOHõ\Ï„kÃÑ· ^Õ=Ù_»∞
u~°=ÚQÆ „^èŒ∞=ÙxH˜ k=ºÑ¨^ŒO azÛ
KåÖÏ=∂@Å∞ `≥eã≤#>Ë¡ =ÙO_ç `≥eÜ«∞x =∂@ÖË Hõ^•!
`≥~°z ~å[#fl\ ˜ì ^Õ=Ù_»∞ II#Å¡xII
ã‘II #Å¡x "Õ∞x`À #QÆ=ÙÅ ^Õ=ÙO_»∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥Å¡x Hõ#∞flÅ ^Õ=Ù_ç`«_»∞
a~°∞^≥·# ^Œ#∞AÅ Ñ‘K«=∞}K«∞"å_»∞ `≥Å¡x Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ D ^Õ=^Õ=Ùx K«∂z<å~å? DÜ«∞# #Å¡x â◊s~°O
u~°∞Ñ¨ÙÔH·^Œ∞=`À\˜ ^Õ=Ù_ç`«_»∞ HõÅ"å_»∞. D ™êfiq∞ #QÆ=Ù K«∂Ñ¨ÙÅ"å_»∞. (#=ÙfiÖÁeH˜ã∂¨ Î HõxÑ≤OK«∞K«∞#fl ^Õ=Ù_»∞).
h@QÆeã≤#\˜ì xO_ç# K«^Œ∞=ÙÅ â◊~°}O\˜=∞Ü«∂º q∞=Ú‡ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∂! Jx "≥ÚHõ¯O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë...
`Õ@Ñ¨~°z#\˜ì ^Õ=Ù_ç`«_»∞ DÜ«∞# a~°∞^≥·# ^Œ#∞AÅ (â◊¥~°∞Öˇ·# ~åHõ∆ã¨∞Å) #∞ Ñ‘K«=∞}z#\˜ì
áê\˜=∂e#Ü«∞\˜ì „áê}∞Å ^Œ∞i`«OÑ¨Ù (ãÖÇ¨ÏiOz#) u~°∞Ñ¨ÙÔH·^Œ∞= (y~°y~° uiˆQ K«„HÍÜ«Ú^èŒ=ÚQÆÅ) ^Õ=Ù_»∞. ãï|_»¤
f@"åÑ≤#Ü«∞\˜ì ^Õ=Ù_ç`«_»∞ [QÆ=ÚÅ (ã¨=∂#=ÚQÍ ÃÑ·# U_»∞ =∞iÜ«Ú „HÕ^Œ U_»∞Ö’Hõ=ÚÅ∞O_»QÍ) "åxx
K«Hõ¯QÍ KåÜ«∞Å‰õΩ `≥zÛ (~°H˜∆Oz) `≥~°∞=Ù K«∂Ñ≤# (^•i K«∂Ñ≤ #_çÑ≤Oz#)
P."≥IIQÆ∞~°∞`«∞"≥@ì~åx QÆ∞}=ÚÅ∞ <≥ÅH˘#fl ^Õ=Ù_»∞. DÜ«∞##∞ P„â◊~ÚOK«O_ç.
"ÕOHõ\Ï„k"åã≤ â◊OHõÜÕ∞Å? D ™êfiq∞ h~°kèÖ’xH˜ fã≤H˘x áÈ|_ç# xO_ç# K«^Œ∞=ÙÅ#∞ (Jxfl
k=ºÑ¨^Œ=Ú xzÛ nqOK≥ „^èŒ∞=Ù<≥xfl "Õ^Œ=ÚÅ#∞) `Õ@Ñ¨~°z# (qâ◊^ŒÑ¨~°z#... JO>Ë...Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ JOkOz#)
`≥eÃÑ ##fl=∞Ü«∞º ''`≥~°z~åA—— ^Õ=Ù_»∞. DÜ«∞# áê\˜=∂e# (^èŒ~°‡=Ú#∞ q_»<å_ç#) r=ÙÅ áêÑ¨=ÚÅ f@
~åQÆO : Ñ¨ÓifiHõàÏº}˜ "åÑ≤#\˜ì (^Œ∞~°^Œ =^ŒÅQ˘\˜ì#) ^Õ=Ù_»∞. J#QÍ J^èŒ~°‡=~°Î#∞Å#∞ `«QÆ∞ q^èŒ=ÚQÍ
#Å¡x "Õ∞x #QÆ=Ù K«∂Ñ¨ÙÅ"å_»∞ tH˜∆Oz "åi ^Œ∞~°∞Ìkúx áÈQ˘@∞ì "å_»∞ Jx ÉèÏ==Ú.
`≥Å¡x Hõ#∞flÅ ^Õ=Ù_»∞ II#Å¡xII D =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ùx QÆ∞}=ÚÅ#∞ qâ◊^Œ Ñ¨~°K«∞@ ™ê^èŒº=Ú HÍx Ñ¨x. Jxfl
ã¨∞QÆ∞}=ÚÅ∞QÆÅ N"ÕOHõ>Ñü J~Ú# ^Õ=Ù_ç`_« ∞» . DÜ«∞# =∂@‰õΩ u~°∞QÆ∞ÖË^∞Œ .
a~°∞^≥·# ^Œ#∞AÅ Ñ‘K«=∞}z#\˜ì =Ú‰õΩ¯Ñ¨K«ÛÖÏ~°x ÉÏÅ∞_»∞ J~Ú# „^èŒ∞=ÙxH˜ u~°=ÚQÆ (ã≤÷~°"≥∞ÿ#) k=ºÑ¨^ŒO
u~°∞Ñ¨Ù ÔH·^Œ∞=`À_ç ^Õ=Ù_»∞ („^èŒ∞=`å~° JÜÕ∞º ÉèÏQÆº=Ú) <˘ãÿ, ''`≥éz ~åA—— (K≥H±"Õ∞\ò) Jx r=#
ãï|_»¤[QÆ"≥∞Å¡ K«Hõ¯KåÜ«∞‰õΩ `≥zÛ K«^Œ~°OQÆOÖ’ `«# =∂@‰õΩ u~°∞QÆ∞ÖË^Œ<åfl_»∞. JO^Œ∞Hõx WÑ¨Ê\˜ÔH·<å PÜ«∞<Õ
`≥~°∞=Ù K«∂Ñ≤#\˜ì ^Õ=Ù_»∞ II#Å¡xII kHõ¯x QÆ∞iÎOK«O_ç, â◊~°}#O_ç, "≥ÚHõ¯O_ç.
169 170
6-86 Éèí∞q ãÖ™êiH˜ Ñ¨Ù„`«∞Öˇ „|Ç¨Ï‡=Ú
=Ú#∞fl_ç #= q∞O^ŒiH˜k #_»KÕk
''^Œ@ìÑ¨Ù [_»∞#‰õΩ (Jq"ÕHõ=Ú Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ =Ù#fl "åxH˜) ^≥·=O`À ~Ú=Å#∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√ ^•ã¨∞Å‰õΩ
Ñ¨xÜÕ∞=ÚOk? "å_çH˜ Ñ¨\ ˜ì#^≥ÖÏ¡ (Uk Ñ¨_ç`Õ J^Õ) „|Ç¨Ï‡=Ú—— JO@∞<åfl~°∞ Éèí= =∞`«x Hõ$¿Ñ „|Ç¨Ï‡=Ú IIÑ¨\ ˜ì#II
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ~åyˆ~‰õΩÅg∞^Œ „"å¿ã"åi á⁄~°áê>Ë"≥∂ HÍx, D H©~°Î#Ö’ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¶¨∞#Ü«∂K«‰õΩ#‰õΩ, `«~°∞=eH˜ =O\˜ =∂@Å∞ =Ù<åfl~Ú. "å\˜x <Õ#∞ ã¨||∞QÍ (F „Ñ¨[ÖÏ~å! `å =ÚxyOk QÆOQÆ, `å =Åz#k ~°OÉèíÜ«∞#∞ K«O^Œ=Ú#
ÉèÏqOz#@∞¡ J~°÷=Ú K≥áêÊ#∞. `«# â◊s~°=Ú =ÙO_®Åx Kå=É’ÜÕ∞ "å_çˆH
'„|Ç¨Ï‡=Ú— Jx Ñ≤Å∞=|_»∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ "Õˆ~fi~°∞ [#∞Å‰õΩ, "Õˆ~fi~°∞QÍ `ÀK«∞K«∞#flk).
Hõ^•! HÍOHõ∆? JO^Œ∞Hõx '`«~°∞=eH˜— JO>Ë ''L`«Î~°∞=Ù ^•fi~å t~°óYO_»# tHõ∆
qkèOK«|_ç# "åxH˜—— Jx ÉèÏqOKå#∞. PKå~°∞ºÅ ÉèÏ=O J=QÆ`«O JO`«=~°ˆH ^Œ@ìÑ¨Ù [_»∞xH˜ (q∞‰õΩ¯@=ÚQÍ Jq"ÕHõ=Ú HõÅ"åxH˜) ^≥·="≥∞O^Œ∞Å‰õΩ? "å_çH˜
J~ÚOk. Ñ¨\ ˜ì#^≥ÖÏ¡ (Uk Ñ¨_ç`Õ J^Õ) „|Ç¨Ï‡=Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë "å_»∞ =¸~°∞ö_»∞ Hõ^•!
HõOII Ñ¨\ ˜ì# ^≥ÖÏ¡ „|Ç¨Ï‡=Ú Hõ# (ÑïjeOz K«∂¿ãÎ) Ü«∂K«‰õΩxH˜ (^ÕÇ≤Ï JO@∂ J_»∞H˘¯<Õ "å_çH˜)
^Œ@ìÑ¨Ù [_»∞_≥·# "åx¯ ^≥·=OÉËÖÏ? |OQÍ~°"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú. J>Ë¡ `«~°∞=eH˜ (L`«Î~°∞=Ù ^•fi~å t~°óKÕÛù^Œ# tHõ∆
Ü≥∞\˜ì^˘ „|Ç¨Ï‡=Ú Ü≥∞=iH˜, á⁄Ok#"åxH˜) „|u‰õΩO>Ë KåÅ∞ Jx =ÙO@∞Ok HÍ|\˜ì `«#∞"Õ (â◊s~°"Õ∞)
k@ì=ÚQÍ J#fl=∞Ü«∞º `≥eÃÑ#∞ q#∞_ô. „|Ç¨Ï‡=Ú. Z#Ü«∞ (ãïáÈeÛ K«∂¿ãÎ) HÍ=∞Ñ‘_ç`«∞xH˜ „ã‘ÎÖË „|Ç¨Ï‡=Ú. J@∞=O\˜
~åQÆO : Åe`« "åxH˜ `«#Ö’ „Ñ¨HÍtOKÕ `«`«Î fi *Ï˝#O`À Ñ¨<Õ=Ú#flk?
Ñ¨\ ˜ì#^≥ÖÏ¡ „|Ç¨Ï‡=Ú ÉÏQÆ∞QÍ PHõe`À =Ù#fl"åxH˜ Ñ¨>_ìˇ ∞» J#flO ^˘iH˜`Õ J^Õ „|Ç¨Ï‡=Ú. Ö’Å∞#‰õΩ
^Œ@ìÑ¨Ù [_»∞xH˜ ^≥·=OÉËÖÏ IIÑ¨\ ˜ì#II (Jk HÍ"åe, Wk HÍ"åe J<Õ HÀiHõÅ∞#fl"åxH˜) D „Ñ¨ÑÖK«"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú.
Hõ(Ñ¶¨∞)# Ü«∂K«‰õΩ#‰õΩ Hõ#Hõ"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú ÔH·H˘x (KÕ|∂x) ÜÕ∞"Õ"À Ü«∞[˝, Ü«∂QÍÅ=O\˜ Hõ~°‡HÍO_»<åK«iOK«∞"åxH˜, ZO`«
`«#∞"Õ „|Ç¨Ï‡=Ú `«~°∞=eH˜ ã¨=∞Ü«∞=¸ ãïáÈ^Œ∞ HÍ|\˜ì "å_çH˜ HÍÅ"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú. J@∞=O\˜ "åiH˜
Ü≥∞#Ü«∞ HÍ=Ú‰õΩ# HÕ`«∞ÖË „|Ç¨Ï‡=Ú N<å^äŒ∞_≥·# P ^Õ=^Õ=Ùx QÆ∞iOz PÖ’zOKÕ ã¨=∞Ü«∞"Õ∞k?
`«#Ö’ "≥eˆQ\˜ `«`«fiOÉËÖÏ IIÑ¨\ ˜ì#II D Ö’HõOÖ’ ãÖ™ê~° `åÑ¨„`«Ü«∞O =Ù#fl"å_çH˜ `«# H˘_»∞‰õΩÖË „|Ç¨Ï‡=Ú.
PHõ\ ˜ "åxH˜ ##fl"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú #==Ú – WO^ŒiH˜ – #_»K«∞... ÜÕ∞n? (WO^Œ∞Ö’ H˘`«ÎQÍ K«∂_®eûO^Õ=ÚOk?)
Ö’Hõ"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú Ö’Å∞xH˜ J~Ú`Õ... W=Å#∞ (DÖ’HõOÖ’) N"ÕOHõ>âË √◊ x ^•ã¨∞Å‰õΩ =∂„`«=Ú, Éè=í =∞`«xH˜
ÔH·H˘x Hõi‡H˜ HÍÅ"Õ∞ „|Ç¨Ï‡=Ú
NHÍO`«∞xÃÑ· lO`«kÜÕ∞ÖÏ IIÑ¨\ ˜ì#II Hõ$Ñ¨ÜÕ∞ („áêÑ≤ÎOz# J`«x ''^ŒÜ«∞—— ÜÕ∞) „|Ç¨Ï‡=Ú. WOHõ ^Õx`À#∞ Ñ¨xÖË^Œ∞.
171 172
6-87 Éˇ_ç^Œ"≥∞ÿ# h a~°∞^≥Oz K«∂zu=∂
=Ú#∞fl_ç =_ç â◊~°}ÏQÆ`« =`«ûÅ∞O_»=Ù
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x k=º =∞OQÆà◊ q„QÆÇ¨ÏO K«∂z Ñ¨ÙÅH˜`«QÍ„`«∞_≥·# Hõ_»y N"ÕOHõ>Ëâ◊ HõO\˜q∞ h =∞Ç≤Ï=∞Å∞
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«Hõ¯\˜ H©~°Î# <åÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ''qã¨ÎiOz# D Ö’HÍÅhfl |_ç x<Õfl ¿ãqOz „|uH˜u q∞k"À IIh=O\˜II
"≥^ŒH˜ K«∂z<å h=O\˜ ^Õ=Ùà◊√¡ Ü≥∞Hõ¯_»∞<åfl~°Ü«∂º! W@∞ D Éèí∂Ö’HõOÖ’QÍx
J@∞ P K«`«∞~°Ìâ◊ Éèí∞=<åÅÖ’ QÍx Ü≥∞O^Œ∞ áÈeÛ K«∂z<å =∂‰õΩ WOÔH=fi~°∂ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Hõ#|_»∞@ ÖË^Œ∞—— JO@∞<åfl~°∞. `«#∞ JÖÏ J#\ÏxH˜ HÍ~°}ÏÅ#∞ q=iã¨∞Î<åfl~°∞.
ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ "åkã¨∞Î<åfl~À QÆ=∞xOK«O_ç. F ^Õ=^Õ"å! Ñ¨^Œ∞<åÅ∞æ Ö’Hõ=ÚÅ#xflO\˜h "≥^ŒH˜ K«∂z<å, h=O\˜ ^Õ=Ùà◊√¡
=∞`«ÎHÀH˜ÅII Ü≥∞Hõ¯_»∞<åfl~°∞? D=Å (D Éèí∂Ö’HõOÖ’ QÍx) P=Å (nx |Ü«∞@ Ö’HÍÅÖ’
QÍx) =∂‰õΩ Ü≥∞Oz K«∂_»QÍ Ü≥∞O^Œ∞<≥<· å HõxÑ≤™êÎ~å? Jk J™ê^èºŒ O. HõxÑ≤OK«~∞° .
x#∞fl É’e# ^≥·="≥∞=fi_»∞ xO_»∞ Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞#<£
Ü≥∞#fl h=Å <å=Öˇ·##∞ Ü≥∞O^Œ∞<≥·##∞ h"≥~å áÈh, =ÚY ™œO^Œ~°ºO K«∂^•ÌOÖË, J#∞H˘O>Ë =∂‰õΩ =∞#‡^èŒ∞x Hõ#fl`«O„_ç
J#fl=∂~°∞º_»∞ H©~°Î#O|∞Å <åÅÑ≤OK≥#∞ "ÕÅÖ’ HõO>Ë JO^ŒQÍ_≥Hõ¯_» HõxÑ≤™êÎ_»∞? =∂‰õΩ `≥eã≤# h QÆ∞}=ÚÅ#∞ K«∂^•Ì=∂
"≥#∞fl_® u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°! ¿Ñi‡ *ˇÑ≤Êu =Ú#∞fl_ç<£. J#∞H˘O>Ë ã¨HõÅ HõÖÏº} QÆ∞}Ïaè~å=Ú_»∞ Jx "Õ^Œ=ÚÅhfl x#∞fl H©iÎã¨∞Î<åfl~Ú
Hõ^•!
h=O\˜ ^≥·"åÅ∞ "Õˆ~ xdÅ Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞ ã¨ˆ~, ‰õΩÅQÀ„`åÅ∞ K«∂z h ÃÑ^ŒÌiHõO QÆ∞@∞ì ~°@∞ì KÕ^•Ì=∞O>Ë h‰õΩ „|Ç¨Ï‡
~¸=Å <å=Å <≥O^Œ∞ <≥Oz K«∂_»=∂‰õΩ#∞ IIh=O\˜II PÜ«∞##∞Oz ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ∞, =∞#∞=ÙÅ∞, „Ñ¨*ÏÑ¨`«∞Å∂ JO`å Ñ¨Ù\Ïì~°∞ Hõ^•! áÈh
`«ye h"≥∂=Ú K«Hõ¯^Œ#"≥∞Oz K«∂zu=∂ h=Ù KÕ¿ã Ñ¨#∞Å#∞Oz h ã¨`åÎ Hõ#∞H˘¯O^•=∞O>Ë ã¨~°∞fiÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞@ÜÕ∞ hÑ¨x.
`«y# =∞~°∞x QÆ#fl`«O„_çq h=Ù
JQÆÑ¨_»¤ hQÆ∞}=ÚÅqÜ≥∞Oz K«∂zu=∂ ™êfig∞! Éˇ_^ç "Œ ∞≥ #ÿ (JkèH"õ ∞≥ #ÿ ) h a~°∞^Œ∞ (™ê=∞~°º÷ Ñ¨Ù Q˘Ñ¨Ê`«#O) K«∂^•Ì=∂
xy_ç HõàÏº} QÆ∞}xkè=h â◊$`«∞Å∞ IIh=O\˜II JO>Ë, h=Ù â◊~°}#fl "åix ~°H˜∆OKÕ nH∆Í^Œ‰õ∆Ω_»=Ù. Hõ_»y (Ü«∞uflOz), F N
QÆ∞@∞ì h ÃÑ^ŒÌ`«#=Ú ‰õΩÅ"≥∞Oz K«∂zu=∂ "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h k=º=∞Ç≤Ï=∞Å#∞ K«∂z# "Õ∞=Ú, |_ç ("≥O@<Õ) x#∞fl ¿ãqOz,
J>ˇì „|Ç¨Ï‡‰õΩÅ=Ú h Ü«∞O^Œ∞ |∞>ˇì#∞ PÃÑ· WkQÀ W\Ï¡ „|uH˜ áÈÜ«∂O, `«O„_ô!
^Œ@ìÑ¨Ù hÑ¨#∞Å =~°Î#"≥∞Oz K«∂zu=∂
=Ú\˜ì ã¨~°fi~°Hõ∆Hõ`«fi=Ú# "≥Åã≤uq IIh=O\˜II
173 174
6-88 HõÅHõÅ #=Ùfi`À_» Hõã¨∂Îi <å=∞=Ú `À_»
=Ú#∞fl_ç JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ ^Œ#∞fl #>ˇì "≥∞K«ÛQÍ
QÆ["åÇ¨Ï#=ÚÃÑ· Tˆ~QÆ∞`«∞<åfl~°∞. u~°∞=∞Å<å^äŒ∞_»∞ PÜ«∞# ^Õ"Õ~°∞Å∞. Ü≥∞Åq∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_Õ`«∞Å∞ <≥~°Ñ¨Ù`å#∞
Ñ¨~=° tOz# J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ K«H¯õ \˜ H©~#Î° #O^Œ∞‰õΩ<åfl~∞° . f„= „Ñ¨Ü∞« `«flO`À |eq∞ #O‰õΩâ◊=Ú# |\˜ì "˘fÎ #k"À IIK˘Öˇ¡Ñ¨ÙII
=∂„`«"Õ∞ nx ÉèÏ"å=∞$`« q=~°} ™ê^èŒº=∞~ÚOk JO>Ë #=∞‡O_ç. ''K˘Öˇ¡Ñ¨Ù ÉèÏ"å=∞$`«O :
A@∞ì `À_ç K«∞OQÆ∞Å ~å[ã¨=Ú`À, "≥Å¡qiQÍ <Õ_»∞ "≥Å^Œ∞Å Q˘Å∞=—— JO>Ë WkQÀ D Tˆ~yOÑ¨Ù K«∂_»O_ç. N"ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞ `«# W^Œ~Ì ∞° =Ú^Œ∞Ì ã¨`∞« Öˇ#·
W^Œq∞^ŒúOQÍ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞. D q=~°} <å‰õΩ ã¨=∞O[ãÖQÍ `Àz <å „Ñ¨Ü«∞`«flO N^Õq, Éè∂í ^ÕqÕ `À QÆ["åÇ¨Ï#=ÚÃÑ· `«~e° áÈ=ÙK«∞<åfl_∞» . ™êfiq∞ K˘ÖˇÑ¡ Ù¨ A@∞ì`À_ç
<Õ#∞ KÕâß#∞. JOHõ =<≥flÅ∞ KÕÜ«∞@=∞O>Ë? Jã¨Å∞ JOQÆqOK«_»=∞O>Ë? U`«∞Å =Ù<åfl_»∞ (qã≤yáÈ=Ù#O`« JkèHõOQÍ =Ù#fl A@∞ì`À =Ù<åfl_»∞). K«∞OQÆ∞Å
<≥~°Ñ¨ÙÅ∞ JO>Ë? ÉèÏ"å=∞$`«O K«^Œ"åeûO^Õ, =∞i. ~å[ã¨=Ú`À â’aèÅ∞¡`«∞<åfl_»∞ (‰õΩK≥Ûà◊√§ áÈã≤#@∞¡ ^Œ\ ˜ìOz# ~åK«sîq`À
P."≥II"≥Å¡qiã≤ÜÕ∞ÔQ "≥Å^Œ∞Å∞ Q˘Å∞=OQÆ â’ÉèÏÜ«∞=∂#OQÍ =Ù<åfl_»∞. `«# "≥Å^Œ∞Öˇ·# (ÉèÏ~°ºÖˇ·#) N^Õq Éèí∂^Õg `«##∞
K˘Öˇ¡"≥∞ÿ# A@∞ì â’Éèíb# H˘Å∞=QÍ, ™êfiq∞ "≥e¡qiQÍ („Ñ¨Hõ\ ˜`«=∞QÆ∞K«∂) <Õw (=Óˆ~QÆ∞K«∞<åfl_»∞).
~å[ãÖÑ¨Ù sîq ~ålÅ¡ ÜÕ∞#∞æÃÑ· U#∞QÆ∞g∞^Œ =Óˆ~QÆ∞@=Å#, QÆ[QÆ=∞#=Ú ##∞ãïOz N^Õq H“QÆeOK«QÍ
Ç¨Ïi "≥_»Å∞@ áê_≥ ##fl=∞Ü«∞º ™êfiq∞ gÑ¨Ù J=∞‡"åi ‰õΩKå„QÆ=ÚÅ∞ QÆ∞K«∞ÛH˘#∞K«∞#flq. P"≥∞ ÉèíÜ«∞=Ú`À `«#
KÕ`∞« Å`À PÜ«∞# KÕ`∞« Å∞ ayOz Ñ¨@∞ìH˘#flk. J~Ú<å ™êfiq∞ =Ù<åfl_<» Õ ^è~·≥ º° O`À,
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ ÃÑ·ÃÑ· g^èŒ∞Å"≥O@ (gkè `«~°∞"å`« gkè K˘Ñ¨C#), Ñ¨~°∞=Ù ^Àbx (QÆ[=Ú#∞
K˘Öˇ¡Ñ¨Ù A@∞ì`À_ç K«∞OQÆ∞Å ~å[ã¨=Ú`À Ñ¨~°∞QÆ∞ÖˇuÎã¨∞Î#flk). D ~°=∞}©Ü«∞ ^Œ$â◊ºO K«∂z `«iOK«O_ç.
"≥e¡qiQÍ <Õw "≥Å^Œ∞Å∞ Q˘Å∞= IIK˘Öˇ¡Ñ¨ÙII D ™êfiq∞ ÜÕ∞q∞KÕÜ«ÚK«∞<åfl_À K«∂_»O_ç. JOQÆ#‰õΩ (Éèí∂^ÕqH˜) `«#
áê^•Å#∞, JOHõ=<≥flÅ∞ ¿ãã¨∞Hõ =Ù<åfl_»∞. (áê^•Å`À áê^•Å#∞ "≥∞eHõ"Õã¨∞H˘x
gÑ¨Ù# QÆ∞KåÅ∞ "≥∂Ñ≤ "≥Åk H“yeOK«QÍ =Ù<åfl_»∞) ~°OQÆ∞QÍ (JO^Œ=ÚQÍ) `˘_»Å#∞ ~åáê_çOz<å_»∞. ã≤OQÍiOK«∞H˘#fl
<ÕÑ¨Ù# <Õ#∞QÆ <≥ÔH¯ x^≥ ^Õ=Ù_»∞ PÉèí~°}=ÚÅ`À#∞, K≥OQÍe =Úã¨∞QÆ∞`À#∞ Éèí∂^Õq =Ù#flk (=∞<À[˝"≥∞ÿ#
KÕ=\˜ì Ü«∂ÃÑ KÕ`«∞Å∞ KÕ`«∞Å aÔQæ |@∞ìHõ Zé∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ =Úã¨∞QÆ∞`À#∂ =Ù#flk). PÃÑ (P"≥∞) JOQÆqOz (L`åûÇ¨Ï=Ú`À)
ÃÑ·ÃÑ· g^èŒ∞Å "≥O@ |~°∞=Ù ^Àbx IIK˘Öˇ¡Ñ¨ÙII `«# HÍã¨Å∞ ~ˆ K«QÍ (™êfiq∞H˜ =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ Pâ◊Å#∞ ~ˆ Ñ¨ÙK«∞O_»QÍ) D QÆ["åÇ¨Ï#=Ú
Tˆ~yOÑ¨Ù ™êQÆ∞K«∞#flk.
JOQÆ#‰õΩ ^Œ# áê^•ÅOHõ =<≥flÅ∞ ¿ãã¨∞Hõ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=∞‡ `«##∞ "≥∞K«∞Û H˘O@∞O_»QÍ, ™êfiq∞ QÆÅQÆÖÏ #=Ùfi`«∞<åfl_∞» .
~°OQÆ∞QÍ ^˘_»^˘_»Ü«Ú ~åÜ«∞QÍ#∞ Hõã¨∂Îs uÅHõ=Ú PÜ«∞# #∞^Œ∞\˜ÃÑ· =∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ =Ù#flk. ZÅq∞ (qHÍã¨=Ú`À)
ã≤OQÍ~°Ñ¨Ù ™⁄=Ú‡Å`À K≥OQÍq =Úã¨∞QÆ∞`À_» N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, ''U`«∞Å <≥~°Ñ¨Ù`å#∞—— (L^èŒ$ux „Ñ¨^Œi≈OK«∞K«∂), |eq∞
JOQÆqOz Ü«∂ÃÑ ^Œ# HÍã¨Å∞ ˆ~K«QÆ#∞ IIK˘Öˇ¡Ñ¨ÙII #O‰õΩâ◊=Ú |\˜ì "˘fÎ#∞ (|ÅOQÍ JO‰õΩâ◊=Ú#∞ Ñ¨@∞ìH˘x U#∞QÆ∞#∞
á⁄_»∞K«∞K«∞<åfl_»∞). JkQÀ K«∂z g∞ [#‡`«iOÑ¨ KÕã≤H˘#∞_»∞.
175 176
Ç≤Ï`«∞_≥·# u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√ H˘Å∞=Hõ Hõ^•
6-89 „ÑüÖËx #~°Hõ ‰õÄÑ¨=Ú# |_»=ÅÃã
=Ú#∞fl_ç J`«x Hõ~°∞}Ï=∞$`«O ||ƒ‰õΩO_»Hõ Hõ^•
Hõ~∞° } ~°™ê`«‡Hõ"∞≥ #ÿ H©~#Î° K≥|∞`«∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. =∞x+≤ â◊s~°O |u=∂e #Å∞QÆ_»Å áê~å_»=ÅÃã IIZO`«II
^è Œ i Oz WÖÏ Ü≥ ∞ O`« H ÍÅO QÆ _ » á êe~å Éè í Q Æ = O`« ∞ _®! nx=Å¡ <å‰õ Ω
"˘iy#^Õ=ÚOk? zO`«Å∞, z‰õΩ¯Å∞, Ñ¨~°OÑ¨~°QÍ (XHõ^•x "≥#∞Hõ WOH˘Hõ\ ˜QÍ) ÉèÏ"å=∞$`«O :
=ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. QÆ~°ƒù"åã¨ #~°HõO J#∞ÉèíqOKå#∞. HÍO`«Å H“ye ã¨∞YOÖ’ JÜ≥∂º! Ç¨Ï`«qnè! D ^ÕÇÏ¨ ^è•~°}=Ú (=∂#= â◊s~°O`À „|`«∞‰õΩ h_»∞Û@`À
Hõà◊√¡ `≥~°=ÖËHõáÈÜ«∂#∞. J#∞Hõ∆}O PÑ¨^ŒÅÖ’ `«yÖË ^ÕÇ¨Ï=Ú "≥∂Ü«∞=Åã≤ Ü≥∞O`« HÍÅ=Ú QÆ_»∞Ñ¨=Öˇ<À Hõ^•! nx=Å# <å‰õΩ Xiy#^Õq∞\˜? zO`«Å
=zÛOk. „ÉèÏOu`À „|^Œ∞Hõ=Å™⁄zÛOk. "ÕOHõ>Ëâ◊√x H˘Å=Hõ #~°Hõ ‰õÄáê# Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨~°OÑ¨~°`À (=~°∞ã¨`À) „|`«∞‰õΩ#∞ z‰õΩ¯Å∞ =_»∞`«∂ (W|ƒO^Œ∞Å‰õΩ
|_®¤#∞. ^•s `≥#∂fl ÖËHõ u~°∞QÆ∞ÖÏ_®#∞... JO@∞<åfl~°∞.
Ö’#=Ù`«∂) <≥@∞ì‰õΩ ~å=Åã≤ =zÛOk.
LII ZO`«\ ˜ HÍÅ"≥∂ Ñ¨xz D #~° [#‡Ñ¨Ù ^ÕÇ¨Ï ^è•~°}Öò
=_çQ˘#fl ("≥∞eÉˇ@∞ì#\˜)ì "≥∂Ç¨Ï=Ú =ÅÖ’ z‰õΩ¯|_»∞@ KÕ`<« Õ Hõ^•! JO`«∞ÖËx
zO`«Å #OK≥ÅOK≥Å∞QÆ z‰õΩ¯ÅÖ’ |_ç hÅæQÍ =Öˇ<£
HÍO`«Å QÆ~°ƒù"åã¨=ÚÅ H“ye „ÉèÏO`«∞Å ''k_ç¤^Œ∂iu<£—— QÆ~°ƒù#~°HõOÖ’ Ñ¨_ç P ^Œ∞~°æO^èŒOÖ’ D^Œ∞ÖÏ_»=Åã≤ =zÛOk. #_»=∞O„`«Ñ¨Ù
JO`«=Ú#O^Œ∞<≥·# 'Ç¨ÏiÇ¨Ïã¨Î=Ú— |@ì<≥! J#fl=∞Ü«∞º<≥<£. ã¨∞Y=ÚÅ`À Juâ◊~ÚOÑ¨ |_»‰õΩO_» áÈ=Ù@ KÕ`«<Õ Hõ^•! `˘_»e (J#∞ãïOz)
*k_ç¤ ^Œ∂iu<£ ´ z#fl "åH˜à◊¡Ö’Oz ^Œ∂~°=Åã≤# JQÆ`«ºO =zÛOk.
¿ÇÏÜ«∞Ñ¨Ù (hK«"∞≥ #ÿ ) k_ç¤ ^Œ∂~å_»=ÅÃã (z#fl z#fl ãÖ^Œ∞Å QÆ∞O_® ^Œ∂i K«iOK«
=Åã≤ =zÛOk). J#QÍ, <Õ#∞ Jq∞`« ã¨∞Y=ÚÅ <åã≤OK«∞@ KÕ`«<Õ rq`«OÖ’
~åQÆO : N~åQÆO ~°Hõ~°Hõ=ÚÅ ÖÁOQÆ∞ÉÏ@∞¡ á⁄O^•#∞... Jx J~°÷O.
ZO`« HÍÅ"≥Ú Hõ^• ~¸ ^ÕÇ¨Ï^è•~°}=Ú
zO`å Ñ¨~°OÑ¨~°Å z‰õΩ¯ =_»=ÅÃã IIZO`«II áêÑ¨=ÚÅ<≥_ç „`åà◊`¡ À Ñ¨@∞ì|_»∞@KÕ`<« Õ Hõ^•! J#∞Hõ}∆ O PÑ¨^ÅŒ ‰õΩ Ö’#ÜÕ∞º
^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ ^èŒiOK«=Åã≤ =zÛOk. K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ =â◊"≥∞ÿ ÖÁOyáÈÜÕ∞ ã¨∞Y=Ú
=_çQ˘#fl "≥∂Ç¨ÏO|∞ =ÅÅ `«QÆ∞Öˇ· Hõ^•
Hõ_»ÖËx QÆ~°ƒù#~°Hõ=Ú b^Œ=ÅÃã <åã≤OK«∞@ KÕ`«<Õ Hõ^•! nÑ¨# „ÉèÏOu (Q˘Ñ¨Ê „Éèí=∞)`À k~°∞QÍ_» =Åã≤ =zÛOk.
#_çq∞ ã¨∞Y=ÚÅKÕ`« ##∞Ñ¨Ù ¿ãÜ«∞Hõ Hõ^• "Õ∞Å∞ HõeyOK«∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊√x H˘Å∞=Hõ áÈ=Ù@ KÕ`«<Õ Hõ^•! „ÑüÖËx
`˘_»i ¿ÇÏÜ«∞Ñ¨Ù k_ç¤ ^Œ∂~å_» =ÅÃã IIZO`«II (=∂~°∞ÖËx) #~°Hõ ‰õÄÑ¨=Ú# |_ç #eyáÈ=Åã≤ =zÛOk. P ^Õ=^Õ=Ùx
áêÑ¨Ñ¨ÙO[=ÚÅKÕ Ñ¨@∞ì=_»QÍ Hõ^• Hõ~∞° }Ï=∞$`«=Ú ÅaèOK«Háõ È=Ù@ KÕ`<« Õ Hõ^•! "åih gih „|uq∞ÖÏ_»∞K«∞ „|`«∞‰õΩ
PÑ¨^ŒÅ`À_ç ^ÕÇ¨Ï=Ú "≥∂= =ÅÃã h_»∞Û@‰õΩ áê‰õΩÖÏ_»=Åã≤ =zÛOk.
K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ Ö’<≥·# ã¨∞Y=Ú QÍ#Hõ Hõ^•
nÑ¨# „ÉèÏOuKÕ kiQÍ_» =ÅÃã IIZO`«II
177 178
6-90 ÉèÏ"å=∞$`«O :
=Ú#∞fl_ç F [#∞ÖÏ~å! nxH˜ (D Éèí=~ÀQÍxH˜) =∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞. áÈh D Ñ‘_»
Éèí=|O^è•ÅÖ’ `«QÆ∞Å∞@=Å# <Õ#∞, <åk, <å"åà◊√¡ J<Õ Ñ‘‰õΩÖÏ@Ö’, Ñ¨_ç,
=ke^•Ì=∞O>Ë nxfl U =∞O„`«=Ú K«kq<å áÈQ˘@ìÖË=Ú. P =∞O^Œ∂ =∞O„`«=¸
ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ#∞Éèíqã¨∞ÎO\Ï_»∞ r=Ù_»∞. Wq qz„`«"≥∞ÿ# |O^è•Å∞. ZO`«
=keOK«∞‰õΩO^•=∞O>Ë JO`« aQÆ∞ã¨∞‰õΩO\Ï~Ú. HÍ=∞ „HÀ^èŒ=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# ‰õÄ_® `«# (=∂#=Ùx) =∞uÖ’<≥ (=∞#ã¨∞ûÖ’<≥) HõÅ=Ù. Wk „QÆÇ≤ÏOK«O_ç.
Ji+¨_fi» ~åæÅ „áê|ÅºO =Å¡ ã¨`º« =Ú <≥~∞° QÆÖHË õ `«<Õ â◊HâÎ˜ ße#x qé]gy ÉèQí =Æ O`«∞_Õ P Éèí=|O^èŒ=Ú Hõ^ŒÅ‰õΩO_® P =∂#=Ùx Hõ\ ˜ì "ÕÃã_ç Hõ@∞ì (|O^èŒ=Ú).
ÖË_»O\Ï_»∞ #~°∞_»∞. D ~ÀQÍxH˜ =∞O^Œ∞ÖË^Œ∞. áÈh =∞O„`«O K«kqOz D J@∞=O@Ñ¨C_»∞ =∂#= „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤ H˘O`«<åfl =^ŒeOK«∞HÀ"åÖÏ? =^•Ì?
Ñ‘_»#∞Oz =keOKåÅO>Ë U=∞O„`«=¸ Ñ¨xKÕÜ«∞^Œ∞. P =∞O^Œ∂ =∞O„`«=¸ JÖÏQÆx =keOK« É’`Õ, =_çQ˘x ("≥∞eÃÑ\˜ì), ÃÑ·ÃÑ·<≥ HõkÜ«Ú#∞ (ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ
‰õ Ä _® g∞ =∞#ã¨ ∞ ûÖ’<Õ =Ù<åfl~Ú. P =∞O^Õ q ∞\’ q=iã¨ ∞ Î < åfl~° ∞ ,
ã¨g∞Ñ≤OK«∞#∞ QÍx `«##∞ XHõ¯\˜ ‰õÄ_® =^ŒÅ^Œ∞.
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk K«kq `≥eÜ«∞O_ç.
`ÕII =∞O^Œ∞ÖË^Œ∞~å nxH˜ =∞O„`«"≥∞ÿ#, =∞i, `å#∞ (PÜ«∞#) g∞^Œ@ (u~°∞=∞ÅÃÑ#· ) Z#ã≤# (=Ù#fl) u~°∞"ÕOHõ>âË √◊ x
=∞O^Œ∞ =∞O„`«=Ú HõÅ=Ù~å =∞#ã¨∞Ö’<≥ (N"ÕOHõ@ ~°=∞}∞x=Öˇ) =∞#ã¨∞Ö’Ñ¨Å#∞O_ç, `«#i# (Juâ◊~ÚOz#@∞¡ KÕã#≤ KÀ)
`«ÅÑ¨ÙÅO^Œ∞# NÑü<£ xÅ∞Ñ¨=Öˇ#∞ `«ÅÑ¨Ù# `«ÅÑ¨Ù (PÖ’K«#ÅÖ’ HõÅ∞QÆ∞) ^Œ∞+¨¯ $`«=ÚÅ∞ (áêÑ¨=ÚÅ∞) `«#‰õΩ `å<Õ
'JÅu— Q˘#∞_»∞ D =∞O^Œ<≥ J#fl=∞Ü«∞º (`«=∞O`«@ `å"Õ∞) g_»∞ (q_çzáÈ`å~Ú). QÍ# (HÍ|\˜ì) `«ÅHõ =Å^Œ∞
~åQÆO : <å@ (ÉèíÜ«∞Ñ¨_»=^Œ∞Ì).
=∞O^Œ∞ÖË^Œ∞ nxH˜ =∞O„`«"Õ∞q∞Ü«Ú ÖË^Œ∞
=∞O^Œ∞ =∞O„`«=Ú `«# =∞uÖ’<≥ HõÅ^Œ∞ II=∞O^Œ∞II
Hõ^ŒÅ‰õΩO_» `«#∞fl Hõ\ ˜ì"Õã≤# Hõ@∞ì
=^ŒeOK«∞H˘# H˘O`« =Å^•
=keOK«É’~Ú# =_çQ˘x ÃÑ·ÃÑ·<Õ
HõkÜ«ÚQÍx `«#∞fl =^ŒÅ^Õq∞Ü«Ú#∞ II=∞O^Œ∞II
=∞#ã¨∞ Ö’Ñ¨Å #∞O_ç =∞i g∞^Œ@ `å#∞O_ç
Z#ã≤# u~°∞"ÕOHõ>Ëâ◊√x
`«#i# `«ÅÑ¨Ù# `«ÅÑ¨Ù ^Œ∞+¨¯ $`«=ÚÅ∞
`«#‰õΩ `å<Õ g_»∞ `«ÅHõ =Å^Œ∞ QÍ# II=∞O^Œ∞II
179 180
6-91 ÃÑ#QÆ∞ÖÏ_»‰õΩ"Õ aQÆ∞=Ù K«∂Ñ¨‰õΩ"Õ
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»∞ H“yeOpx
J#∞=∂xOK«‰õΩ"Õ JÅ"Õ∞Å‡OQÆ=Ù h=Ù
JÅ"Õ ∞ Å∞=∞OQÆ Ã Ñ· K« H õ ¯ \˜ ã¨ ~ ° ã ¨ â◊ $ OQÍ~° H© ~ ° Î # K≥ | ∞`« ∞ <åfl~° ∞
K«#qzÛ x#∞fl<ÕÖˇ ã¨=∞‡uOp Ü«∂`«_»∞ II=ÅÑ¨ÙÅII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. W@∞=O\˜ H©~°Î#ÅÖ’ J#fl=∞Ü«∞ `«#x `å#∞ J=∞‡"åi
K≥eHõ`QÎ≥ Í ÉèÏqOK«∞H˘x J=∞‡"åiH˜ H©~#Î° qxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. Wk =ÅÑ¨ÙÅ∞ =∞iÜ«Ú ÉèÏ"å=∞$`«O :
™⁄ÅÑ¨ÙÅ∞ (Ñ¨~°=tOz áÈ=Ù@Å∞) Hõey# =ãÖ`« |∞∞`«∞=Ù, K«Å¡x "Õà◊ J~Ú<å (JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=∞‡ K≥eHõ`Î≥ JO\’Ok. ''F K≥b! h „Ñ≤ÜÚ« x ã¨=∂QÆ=∞"Õà◊
=O\˜xO_® K≥=∞iOpx (K≥=∞@Å∞ Ñ¨\ ˜ì#q). D J=ã¨÷ K«∂z h=Ù ÃãÅq Wk). h=Ù ÃãÅq #=fi‰õΩ"Õ (h ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ "À~°QÍ =Oz, #=fiÉ’ˆH)...
#=fi‰Ωõ "Õ (z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkOK«É’ˆH). Jx J=∞‡"åi`À JO@∞<åfl~∞° . (J#fl=∞Ü«∞º K≥=∞iOK«‰õΩ"Õ (K≥=∞@`À z`«Î_ç J~ÚáÈ=^ÕÌ). ZO^Œ∞HõO>Ë... Wk =ÅÑ¨ÙÅ
~åAQÍi P ™ê÷#OÖ’ K≥Ñ≤Ê =ÙO\Ïs H©~°Î#). =ãÖ`«"Õà◊. ™⁄ÅÑ¨ÙÅ (Ñ¨~°=â◊=ÚÅ) â’Éèí# "Õà◊.
(F K≥b! WÑ¨C_»∞ h=Ù KÕÜ«∞‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å∞ K≥|∞`å#∞ q#∞=Ú). h `«Å,
P."≥IIÃãÅq#=fiÉ’‰õΩ K≥=∞iOK«∞ h "Õ∞#∞ =∞s JO`« „HÕ^ŒH˜ =OK«∞HÀ‰õΩ. JÑïq∞`«"≥∞ÿ# ã≤QÆ∞æ Jã¨Å∞ Ñ¨xH˜~å^Œ∞. JÑ¨C_Õ
™⁄ÅÑ¨ÙÅ∞#∞ =ÅÑ¨ÙÅ∞ ™⁄OÑ¨Ùg∞Ô~ x#fl`«_»∞ ÉÏQÆ∞QÍ K«∂_»QÆÅ_»∞. q~°∞Å∞ ^Œ∞Å∞Ñ¨Ù‰õΩ"Õ (h`«ÅÖ’ Ñ¨ÓÅ∞
K«Hõ¯<≥·#kk =ãÖ`« "Õà◊x<å_»∞ ~åeáÈ=Ù#O`«QÍ `«Å HõêŒ OK«‰Ωõ ). x#fl`_« ∞» Ñ¨@∞ìHÀ"åÅx „Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ `˘O^Œ~Q° Í
J#fl=∞Ü«∞º, =ÚiÜ«∞ Ç¨ÏiÜ«Ú ~°=∞Ü«Ú. `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=^Œ∞Ì. PÜ«∞# h qÉèí∞_»∞ (h Éèí~°Î). W>Ëì ¿ãã¨"≥\ ©ìx, ÃÑ·QÍ WÑ¨C_»∞
ÃÑO_ç¡ ‰õÄ_® KÕã≤H˘x<å_»∞. (PÜ«∞##∞ J_Õ¤ "åÔ~=~°∞?)
F ã¨v! h KÕux Ü≥∞uÎ PÜ«∞##∞ J_»∞H¤ À‰õΩ. J\Ï¡ KÕÜ∞« =^Œ∞.Ì W\Ï¡ KÕÜ∞« =^Œ∞Ì
=ÅÑ¨ÙÅ ™⁄ÅÑ¨ÙÅ =ãÖ`«"Õà◊ ~Úk Jx POHõ∆Å∞ ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞. KåÜ«∞Å (h_»Ö’... JO>Ë.. ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ) <å`«_»∞ h
ÃãÅq #=fi‰õΩ"Õ K≥=∞iOp "Õ∞#∞ II=ÅÑ¨ÙÅII =H∆ À[ ã¨ Ê ~° ≈ KÕ ™ êÎ _ » ∞ . PÜ« ∞ =ÚÅ∞ ^•K« ‰ õ Ω "Õ . (=∞~° ‡ ™ê÷ #=ÚÅ#O`« Q Í
^•K«∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞ ã¨∞=∂!) J>Ëì "≥~°QÆO^Œ‰õΩ"Õ (=∞s JO`« ÉèíÜ«∞Ñ¨_çáÈ=^Œ∞Ì). h
t~°ã¨∞ =OK«‰õΩ"Õ ã≤QÆ∞æÅ∞ =_»‰õΩ"Õ qÉè∞í _»∞ "≥∂Ç¨# ("≥∂Ç¨ÏÑ¨~=° â◊√_≥)· ã¨~ã° =¨ Ú "≥∂Ü«∞<å_ô (Éèií OK«ÖHË õ áÈ`«∞<åfl_∞» ).
Ñ¨~°QÆ x#fl`«_»∞ `«Ñ¨ÊHõ K«∂px (F ^Õg! „Ñ≤Ü«∞ ã¨=∂QÆ=∞"Õà◊... PÜ«∞# h Ñï+¨fiOQÆ=Ú <åã≤¿ãÎ...) =∞s
q~°∞Å∞ ^Œ∞Å∞Ñ¨‰õΩ"Õ "≥ã¨^ŒÑ≤ÊOK«∞HÀ‰õΩ"Õ JO`« ÃÑ#QÆ∞ÖÏ_»‰õΩ"Õ (`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞). aQÆ∞=Ù (Éˇ@∞ìãï) K«∂Ñ¨‰õÄ_»^Œ∞.
ã≤~°∞Å h qÉèí∞_ç>Ëì ¿ãã¨"≥\ ©ìx II=ÅÑ¨ÙÅII x#∞fl H“QÆeOK«∞K«∞#fl ^≥=~°∞? ã¨fiÜ«∞OQÍ [QÆ^ÕHõ ÑüÜ≥ÿ∞# N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
h=Ù ™ê^è•~°} „ã‘Îq HÍ=Ù. [QÆ<å‡`«Ü≥ÿ∞# JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ=Ù. WHõ h=Ù
KÕÜ≥∞uÎ Ü≥Ú_»∞¤HÀ‰õΩ"Õ KÕi Ü«∂# ÃÑ@ì‰õΩ"Õ J#∞=∂xOK«=^Œ∞.Ì JO^Œ∞Hˆ P`«_∞» x#∞fl ã¨=∞‡uOz, h‰õΩ K«#qzÛ (™êfiÒ« „`«ºO)
KåÜ«∞Å <å`«_»∞ h K«#∞flÅO\©x WzÛ ÜÕ∞bx (x#∞fl ÜÕ∞Å∞H˘x<å_»∞).
PÜ«∞=ÚÅ∞ ^•K«‰õΩ"Õ J>Ëì "≥~°QÆO^Œ‰õΩ"Õ
"≥∂Ü«∞<å_ô ã¨~°ã¨=Ú "≥∂Ç¨# h qÉèí∞_»∞ II=ÅÑ¨ÙÅII
181 182
6-92 q∞Oz JÅ"Õ∞Å‡OQÆ "≥∞_»QÆ@∞ì H˘#fl"å_»∞
=Ú#∞fl_ç =∞Oz |OQÍ~°∞ `å=∞~°Ñ¨Ù=Ùfi =Öˇ#∞
ZOK«QÆ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_ç^Õ H˘Å∞"≥·=Ù#fl"å_»∞
Jaè¿+HÍ#O`«~°O J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# H©~°Î# <åÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
xOz# ^•ã¨∞Å áêe x^è•#=Ú =Öˇ#∞ II¿ãqOK«II
[#∞ÖÏ~å D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ WO`«=∞OkH˜ ÉèÏQÆº=Ú=Öˇ#∞<åfl_»∞. DÜ«∞##∞
ÉèÏqOK«O_ç, ¿ãqOK«O_ç. JO^Œ~°∂ KÕ~°∞H˘x PÜ«∞#‰õΩ "≥ÚHõ¯O_ç JO@∞<åfl~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
[ÅHõ=ÚÖÏ_ç, Hõ~°∂Ê~° ^èŒ∂o"≥∞`«∞ÎH˘x, `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ JÅ^Œ∞H˘x, =ÚO^Œ\ ˜ F [#∞ÖÏ~å! D ^Õ=^Õ=Ùx ¿ãqOK«O_»Ü«∂º! DÜ«∞# ã¨xflkèH˜ =zÛ
=∂kiQÍ<Õ ™⁄=Ú‡Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ '"≥∞_»‰õΩ Hõ@∞ìH˘x— |OQÍ~°∞ "≥ÚHõ¯O_ç. D ™êfiq∞ =∞#O^Œi ÉèÏQÆº=Ú=Öˇ ÉèÏqOK«∞@ÔH· ^Œ~≈° #g∞Ü«ÚK«∞<åfl_∞» .
Ñ¨^Œ‡O=Öˇ PÜ«∞# H˘Å∞=Ùni ^•ã¨∞Å‰õΩ x^è•#"≥∞ÿ =Ù<åfl_»@.
D ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞, WÑ¨C_Õ [ÅHõ=∂_çÜ«Ú<åfl_»∞. (™êfl#O KÕã≤<å_»∞). xQÆ∞æ<£
K«OII Ç¨ÏiH˜x "≥ÚHõ¯~À [#∞Å∞ P`«x ¿ã=Å∞ KÕÜ«∞~À "≥ã¨<£
ãïQÆÅ ÉèÏ="≥ÚÑ¨ÊQÆ#∞ K«Hõ¯QÆ #∞O_≥#∞ ÉèÏQÆº^•`«Ü≥ÿ∞ Hõey# (â’aèÅ∞¡K∞« #fl) =∞Oz #Å¡HÅõ ∞= =Öˇ=Ù<åfl_∞» . qHÍã¨=Ú`À Hõ~∂° Ê~° ^è∂Œ ox
=~°∞_»Å"Õ∞Å∞=∞OQÆ‰õΩ#∞ =Å¡Éèí∞_®Ü≥∞#∞ "ÕOHõ>Ëâ◊√_≥· D ™êfiq∞ HÍÑ¨ÙQÍ Kå`«∞‰õΩ<åfl_∞» (^èiŒ Oz<å_»∞). QÆ}#‰õΩ ™ê^èºŒ =Ú QÍx qÅ∞"≥#·
=ÚiÜ«ÚK«∞ J#fl=∂~°∞º_»<≥ =ÚH˜ÎÜ«Ú Éèí$`«∞ºÅ Éèí∞H˜Î NÇ¨Ïˆ~ ÃÑ^ŒÌ "≥O_ç H˘O_»=Öˇ =Ù<åfl_»∞.
~åQÆO : Ç≤ÏO^Àà◊O D ™êfiq∞ ã¨∞"åã¨# HÀãÖ `«# ^ÕÇ¨xH˜ `«@∞ìÑ¨Ù#∞QÆ∞ (Ñ¨Ù#∞QÆ∞ Ñ≤e¡#∞Oz
=zÛ# ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=Ú) JÅ^Œ∞H˘x<å_»∞ (J^Œ∞Ì‰õΩ<åfl_»∞). K«=∞`å¯~°=ÚQÍ D
¿ãqOK«~À [#∞ÖÏÅ KÕi "≥ÚHõ¯~À
™êfiq∞ WO„^ŒhÅ =∞}∞Å QÆx=Öˇ =Ù<åfl_∞» . =ÚO^Œ\ ˜ =Öˇ (Wk=~°‰Ωõ =∂kiQÍ<Õ)
ÉèÏqOÑ¨#∞<åfl_çO^Œi ÉèÏQÆº=Ú =Öˇ#∞ II¿ãqOK«II
DÜ«∞# XO\˜ÃÑ· ÃÑ‰õΩ¯ PÉèí~°}=ÚÅ#∞ ^èŒiOzÜ«Ú<åfl_»∞. J<ÕHõ ãÖÑ¨^ŒÅ‰õΩ
[ÅHõ=∂_ç=Ù<åfl_»∞ ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»∞ xQÆ∞æ DÜ«∞<Õ Ñ¨Ù\˜ìxÖÏ¡ J#fl@∞¡<åfl_»∞.
QÆey# =∞Oz #Å¡HõÅ∞= =Öˇ#∞
ZÅq∞ HõÑ¨C~°HÍÑ¨Ù W^≥ Kå`«∞‰õΩ#fl"å_»∞ D ™êfiq∞ ^Õq JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ#∞, "≥∞_»QÆ@∞ìH˘#fl (q"åÇ¨Ï=∂_ç#) NÑü.
"≥ÅÖËx Ü«∞\˜ì ÃÑ^ŒÌ "≥O_ç H˘O_»=Öˇ#∞ II¿ãqOK«II DÜ«∞# =∞Oz |OQÍ~°∞ Hõ=∞ÅO =Öˇ#∞<åfl_»∞. D N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ W^Õ
H˘Å∞"≥· =Ù<åfl_»∞. xO_ç# (Z‰õΩ¯==Ù#fl) h ^•ã¨∞Å‰õΩ DÜ«∞# x^è•#=Ú=Öˇ
JO^Œ=ÚQÍ `«@∞ìÑ¨Ù}∞QÆ∞ JÅ^Œ∞Hõ #∞#fl"å_»∞
HõO^Œ∞= WO„^ŒhÖÏÅ QÆx=Öˇ#∞ (|OQÍ~°∞ áê`«~°=Öˇ) =Ù<åfl_»∞.
=ÚO^Œ\ ˜ =Öˇ<≥ `å™⁄=Ú‡Å∞ xOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞
á⁄Ok# ãÖÑ¨^ŒÅ‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡=Öˇ#∞ II¿ãqOK«II
183 184
6-93 JO^Œ~°∞ ã¨∞~°∞ÅÖ’# #„QÆÑ¨Ó[ Q˘#flÑ¨C_Õ
=Ú#∞fl_ç K≥Ok ~¸`«x Hõ$Ñ¨‰õΩ *Ë~°=^•Ì
JOk N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»>ˇì „k+¨ì ^≥·==∞O>Ë
ÉÏÅHõ$+¨µ‚xÃÑ· WO`«=~°‰õΩ Ü≥∞xfl áê@Å∞, Ñ¨^•ºÅ∞, H©~°Î#Å∞ =zÛ<å
qO^Œ∞Å |~°∞Å ¿ã= q_»∞==^•Ì IIUÅII
W@∞=O\˜ H©~#Î° <Õ#∞ WO`« =~°‰Ωõ Ü≥∞=i ^•fi~å ‰õÄ_® q#ÖË^∞Œ . J#fl=∂Kå~°∞ºÅ
"å~°∞ U=∞O@∞<åfl~À q#O_ç. P<å\˜ HÍÅ=Ú "å~°∞ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ "≥∂ã¨áÈ~Ú~À ÉèÏ"å=∞$`«O :
`≥eÜ«∞‰õΩO_® =Ù#flk. HõhãÖ „|Ç¨Ï‡ PÜ«∞##∞ H©iÎOKåHõ QÍx, QÀ=~°÷# yix P HÍÅ=Ú "å~°∞ (^•fiÑ¨~°Ü«ÚQÆO <å\˜"å~°∞) UÅ "≥∂ã¨áÈ~Ú~À
Ü≥∞uÎ#Ñ¨C_»∞QÍx, qâ◊fi~°∂ÑÖ K«∂Ñ≤# `«~°∞"å`« QÍx, K«„HÍÜ«Ú^èŒO`À ÉÏ}∞x `≥eÜ«Ú@ÖË^Œ∞. P ÉÏÅHõ$+¨µ‚x QÍ^äŒÅ∞ q<åflHõ<≥·<å PÜ«∞# |O>ˇÿ¡ (¿ã=‰õΩÖˇ·)
#iH˜<åHõ QÍx, ã¨∞ˆ~O„^Œ∞_»∞ JiÛOKå_»O>Ë QÍx #=∞‡=^•Ì? P Hõ$+¨‚ÜÕ∞º `å<≥·# „|`«∞Hõ =^•Ì! (F =∂#=ÙÖÏ~å! PÖ’zOK«O_ç).
D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞x HÍHõ, Ñ¨~°∞Å#∞ Q˘Å∞= =K«∞Û<å, JO@∞<åfl~°∞.
XHõ Ñ¨â◊√=ÙÅ HÍÑïx ã¨fiÜ«∞OQÍ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ „áêi÷OKå_»O>Ë, PÜ«∞#
`ÕII UÅ "≥∂ã¨áÈ~Ú~˘ HÍx Ü≥∞Oz <å\˜ ^≥ãÅ¨ ^Õ=Ù_»∞ (=∞# Ñ¨H¯õ <Õ =Ù#fl ^Õ=Ù_»∞) Jx QÆ∞iÎOK«=^•Ì? XHõ ã≤ã∞¨ =Ù (tâ◊√=Ù)
"å~°∞, ÉÏÅHõ$+¨µ‚x #q∞‡ „|`«∞HõÔ~·i QÀ=~°÷#yix KÕu`À Ñ¨@∞ìH˘x Ü≥∞`åÎ_»O>Ë, H˘ã¨s`«x (H˘ã¨~°∞ { ~¸`«x ´
J`«x =∞Ç≤Ï=∞Å ^≥eÃÑ~å J#fl=∞Ü«∞º q[$OaèOK«∞K«∞#fl W`«x) áê^Œ=ÚÅ#∞ H˘Å∞==^•Ì?
u~°∞=∞ÖËâ◊√x HÍ^Œ#fl Ñ¨~°∞Å∞ QÆÅÔ~?
ÉèÏ~°`«Ü«Ú^ŒúOÖ’ #~°∞xH˜ (J~°∞˚#∞xH˜) qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞ Jx
~åQÆO : Åe`« K≥áêÊHõ<≥·<å #~°Ç¨Ïi (N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞) W`«_Õ Jx #=∞‡=^•Ì? q+¨µ‚=¸iÎ
ã¨fiO`«"≥∞ÿ# ã¨∞^Œ~°≈# K«„HõO`À ÉÏ}Ïã¨∞~°∞x K«Oáê_»x q#flÑ¨C_≥·<å, ™⁄ik (P
UÅ "≥∂ã¨áÈ~Ú~˘HÀ Ü≥∞OzÜ«∂ H˘ÅÑ¨Ù "å~°∞
ÉÏÅHõ$+¨µ‚x |O>Ë¡ „|`«∞Hõ=^•Ì IIUÅII „Hõ=∞=Ú#) W`«xx â◊~°}=Ú #i÷OK«=Å^•? WOHÍ Uq∞ x~°∂Ñ¨} HÍ"åe?
JO`«=∞Ok ^Õ=`«ÅO>Ë WO„^Œ∞_»∞, ^èŒ~°‡A_»∞ â◊OHõ~°∞_»∞ =O\˜ "åiKÕ`«
Ñ¨ã¨∞ÅQÍKÕ"åx „|Ç¨Ï‡ #∞uOKÕ #O>Ë#∞ J„QÆÑÓ¨ [ ã‘fiHõiOKå_»∞ JO>Ë, Ñ¨Óx D`«x Hõ$Ñ¨HÀãÖ DÜ«∞# <å„â◊~ÚOK«=^•Ì?
^≥ã¨Å ^Õ=Ù_ÕÜ«∞x `≥eÜ«∞=^•Ì
D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ ''„k+¨ì^≥·==Ú—— (Hõ#|_»∞ ^≥·==Ú) Jx "Õ∞=Ú K≥|∞`«∞O>Ë
ã≤ã¨∞=Ù QÀ=~°ú<å„k KÕ`«|\˜ì Ü≥∞`≥Î#O>Ë
H˘ã¨s`«x áê^•ÖË H˘Å∞==^•Ì IIUÅII q#‰õΩO_®, qO^Œ∞Å (ã¨fiÅÊ ÖÏÉèíO HÀãÖ) Ñ¨~°∞Å#∞ (W`«~° ^Õ=`«Å#∞)
P„â◊~ÚOK«=K«∞Û<å?
#~°∞xH˜ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù#flu EÃÑ#O>Ë
#~°Ç¨Ïi ~Ú`«_»x #=∞‡=^•Ì
Ñ¨~°QÆ [„Hõ=Ú KÕ`« ÉÏ}∞x #éÔH#O>Ë
™⁄i n`«x â◊~°}∞ K˘é=^•Ì IIUÅII
185 186
6-94 á⁄kQ˘x q∞=Ú‡ x>Ëì Ñ¨ÓlOKÕ~°∞ =Ú#∞ÖˇÅ¡
=Ú#∞fl_ç Hõkã≤ áê_Õ~°∞ x#∞fl QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞
=Ú^Œ=Ú# JÇ¨ÏŸ|Å=Ú##∞ N"ÕOHõ\Ï„kx
JÇ¨ Ï Ÿ|Å #$ã≤ O Ç¨ ï xÃÑ· J^Œ ∞ ƒù ` « " ≥ ∞ ÿ # H© ~ ° Î # K≥ | ∞`« ∞ <åfl~° ∞ ,
J^≥ z`«ÎyOK«∞=Ú „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIã¨=ÚYII
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. Wk ^Œ$âßº#∞Éèí∂ux HõeyOK«∞ H©~°Î#. J#fl=∞Ü«∞º
áê_»∞`«∞O>Ë P #$ã≤OÇ¨ïx ã¨Éíè Hõà‰¡◊ Ωõ QÆ\#ì˜ @∞¡ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. P ã¨ÉÖíè ’ "≥`· åo‰õΩ_≥· ÉèÏ"å=∞$`«O :
PKå~°∞ºÅ"å~°∞ `å#∞ ãäè‰õΩÅO^Œih ''ã¨=ÚY ZK«ÛiHõ——... ™êfiq∞ =ã¨∞Î<åfl~°x F „Ñ¨[ÖÏ~å! #~°ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞ "ÕOKÕã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨=ÚYq∞ã¨∞Î<åfl~°∞ (^Œ~°≈#O
ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞ ''F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! h H˘Å∞=Ù WkQÀ D q^èŒOQÍ J=∞iOk—— Jx Wã¨∞Î<åfl~°∞). ZK«ÛiHõ (*Ï„QÆ`«ÎQÍ =ÙO_»O_ç). F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! h
P „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ∞x ã¨Éèí#∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~°∞. JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’<Õ HÍHõ "ÕOHõ\Ï„kÃÑ·# H˘Å∞= (ã¨Éèí) J=∞Ô~ (ã≤^ŒúOQÍ =Ù#flk).
‰õÄ_» DÜ«∞<Õ =Ù<åfl_»@.
`˘Ü«∞ºe (<ås ÅÖÏ=∞ J~Ú#) ÅH©∆ ‡^Õq h Z_»=∞ `˘_»ÃÑ· ‰õÄ~°∞Û#flk.
`ÕII ã¨=ÚY ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»=Ù Ü≥∞K«ÛiHõ WkÜ≥∞ K≥Å∞ÅO^Œ~°∞ Ñ¨Ó#∞H˘x ™È|<åÅ∞ (=∞OQÆà◊ w`«=ÚÅ∞) áê_»∞K«∞<åfl~°∞. JkQÀ
J=∞Ô~ h H˘Å∞qkÜ≥∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ! P Hõ#|_»∞`«∞#fl =∞^èŒºÖ’x "å_Õ <å~°^Œ∞_»∞. PÜ«∞# |Ç¨ï™⁄OÑ¨ÙQÍ g}
<å~°ã≤OÇ¨ïx H˘Å∞=Ù#∞ #Ü«∞=Ú g∞~° "å~Úã¨∞Î<åfl_»∞. F „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! ãÖ`À+Ö`À g~°O^Œih z`«ÎyOÑ¨Ù=Ú.
JÅu áê_ç H©iÎOK≥~å J#fl=∞Ü«∞º. (PÅHÕÑ¨Ù=Ú) „Ñ¨Éèí∂! "Õ∞=Ú h â◊~°}∞ HÀi =KåÛ=Ú.
~åQÆO : HÍOÉè’l QÆ~∞° _À~°QÍ^Œ∞Å∞ (QÆ~∞° _» { L~°QÍ^Œ∞Å∞ ´ QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞ =∞iÜ«Ú Pkâı+µ¨ _»∞)
h‰õΩ T_çQÆ=ÚÅ∞ (KåH˜s) KÕã¨∞Î<åfl~°∞. WO„^•k ^Õ=`«Å∞ h‰õΩ Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ
ã¨=ÚY ZK«ÛiHõ "À ã¨ˆ~fiâ◊fi~å
J=∞Ô~ h H˘Å∞=Ù „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIã¨=ÚYII xez H˘Å∞K«∞K«∞<åfl~∞° . Ñ¨~"° ∞Õ +≤ª („|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞) XHõ=OHõ (h‰õΩ XHõ Ñ¨H¯õ xÅ|_ç)
Ñ¨#∞Å∞ q#flqOp (h=Ù KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨#∞Å#∞ qâ◊^ŒÑ¨~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞). F „Ñ¨Ç¨¡^Œ
`˘_»g∞^Œ ‰õÄK«∞#flk `˘Ü«∞ºe WOk~å^Õq =~°^•! "åix PÅHÕz P^Œ∞HÀ=Ü«∂º!
|_ç K≥Å∞Å∞ ™ÈÉÏ# áê_Õ~°∞
=Ú#∞Å∞, á⁄kQ˘x (QÆ∞OÑ¨ÙQÆ∂_ç) W>Ëì q∞=Ú‡ Ñ¨ÓlOKÕ~∞° . QÆO^è~Œ ∞° fiÅO^Œ~∞°
#_»∞=∞ g} "å~ÚOp <å~°^Œ∞ _»Å¡"å_≥
JÅi z`«ÎyOK«∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^Œ IIã¨=ÚYII Hõkã≤ (^ŒQÆæÔ~·) x#∞fl ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ áê_ç =Ú^Œ=Ú# (ãÖ`À+Ö`À) =Ù<åfl~°∞. WHõ¯_»
JÇ¨ÏŸ|ÅOÖ’#∞, JHõ¯_» N"ÕOHõ\Ï„k g∞^Œ ‰õÄ_® hH˜^Õ HÍ~°º„Hõ=∞=Ú. JO^Œ∞KÕ`,«
QÆ~°∞_À~°QÍ^Œ∞ Å∂_çQÆ=ÚÅ∞ h‰õΩ KÕ¿ã~°∞ F „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^•! =∂ q#flÑ¨=ÚÅ#∞ z`«ÎyOÑ¨Ù=Ú `«O„_ô!
W~°∞"Õ∞ÖÏ H˘eKÕ~°∞ WO„^•^Œ∞Å∞
Ñ¨~°"Õ∞+≤ª XHõ=OHõ Ñ¨#∞Å∞ q#flqOp
J~°ã≤ z`«ÎyOK«∞ „Ñ¨Ç¨¡^Œ =~°^• IIã¨=ÚYII
187 188
6-95 `«#~°QÆ HõÑ≤Å∞_≥· ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Ú_≥·
=Ú#∞fl_ç Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞ N"ÕOHõ@ ~åÜ«∞_≥·
X#~°QÆ ãÖ™ê~° Ü≥∂QÆ=Ú Hõ$Ñ¨¿ãÜ«Ú
[QÆ^Œ∞æ~°∞=Ù N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_Õ Jx "Õ^Œ=Ú Kå\˜ K≥Ñ≤ÊOk. `å<≥ WO^Œi Jxq∞+¨ QÆ`«∞Å#∞ JÉèÏºã¨Ü≥∂y II`å<≥II
QÆ∞~°∞_»∞ JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ÃÑ·QÍ D QÆ∞~°∞_»∞ ™ê#|\˜ì# Éè’y.
Ñ¨kÜ«∂~°∞"ÕÅ =∞OkH˜ ^•OÑ¨`«º ã¨∞Yq∞zÛ<å D =„[OÖÏO\˜ Éè’y, Jã¨öe`« ÉèÏ"å=∞$`«O :
Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»<Õ Ñ¨Ù~å}O K≥Ñ≤ÊOk. DÜ«∞# *Ï˝#Ü≥∂y, Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏã¨H˜ÎÖËx Hõ~°‡Ü≥∂y
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ [QÆ^Œ∞æ~°∞=Ù. `å<≥ `å<≥ (PÜ«∞<Õ) JO^Œi QÆ∞~°∞_»∞.
JO^ŒiH© "≥∂Hõ∆"≥Úã¨ˆQ „|Ç¨Ï‡Ü≥∂y. HõÑ≤Å =∞Ç¨Ïi¬, ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Ú_»∂ DÜ«∞<Õ.
ãÖ™ê~° Ü≥∂QÆOÖ’ =Ù#fl ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ JÉèÏºã¨ Ü≥∂QÆq∞KÕÛ N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ DÜ«∞#, ™ê#|\˜#ì (~å@∞^Õe#) Éè’y. J#QÍ ÉÏQÍ J#∞Éè=í A˝_#·≥ Éè’QÆÑÙ¨ ~°∞+¨µ_»∞
DÜ«∞<Õ JO@∞<åfl~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ ÉèQí =Æ næ`å "åHõº=Ú qxÑ≤Oz# *Ï˝#Ü≥∂y. DÜ«∞#‰õΩ ™ê\˜ Ü≥∞=fi~∂°
ÖË~°∞.
P."≥IIÇ≤Ï`«∞_»∞ `å<≥, `å<≥ WO^Œi QÆ∞~°∞_»∞#∞
™ê#|\˜ì#\˜ì ã¨Ç¨Ï[ Éè’y „Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ (Hõi‡+¨µªÖˇ·# "åiH˜) JãÖMÏºHõOQÍ Ü«∞[˝˝Ü«∂QÍ^Œ∞Å∞ KÕÜ«Ú
`«#~°∞ *Ï˝#Ü≥∂y ^Œ`«ÎQÆ∞~°∞O_»<≥ |∞kúx „Ñ¨ãi¨ OÑ¨KãÕ ≤ J^Õ `«Ñã¨ ∞¨ ûQÍ P Hõ~‡° Å=Å¡ ÅaèOKÕ Ñ¶Å¨ =Ú#∞ `«ºlOK«∞#@∞¡
J#fl=∞Ü«∞ºáê_ç J`«x á⁄y_≥. KÕ~ÚOK«∞ HõÑ¨Ù~°∞Å (~°Hõ∆‰õΩ_≥·#) QÆi=∞Å (=∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_≥·#) Hõ~°‡Ü≥∂y (Ñ¶¨ÖÏã¨H˜Î
ÖËHõ Hõ~°‡Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞ Ü≥∂y).
~åQÆO : â◊√^Œú ^èŒ<åºã≤
WHõ „|Ç¨Ï‡Ü≥∂y Z@∞=O\˜ "å_À `≥Å∞ã¨∞H˘<≥^=Œ Ú. UÑ¨xKÕã<≤ å „|Ç¨‡~°Ê}ˆH
`å<≥ `å<≥ WO^Œi QÆ∞~°∞_»∞
J#∞#@∞¡ KÕã≤, Ñ¨~°∞Å#∞ =∞xflOK«∞ |∞^Œ∞úÅ#∞ =∞~°∞QÆ *ˇÑ≤Ê (Kå\Õz) "åiH˜
™ê#|\˜ì# Éè’y *Ï˝#Ü≥∂y II`å<≥II
L#fl`« " ≥ ∞ ÿ # Ñ¨ ^ Œ = ÚÅaè O K« ∞ #@∞¡ Hõ ~ ° ∞ }˜ O K« ∞ "å_» ∞ #∂, Pkâı + ¨ µ xÃÑ·
JÑïq∞`«=ÚÖˇ·# Ü«∞*Ï˝Å∞ =_ç*ËÜ«∞ Ñ¨=oOK«∞"å_»∞#∞ Ü≥ÿ∞# <å~åÜ«∞}∞_Õ „|Ç¨Ï‡Ü≥∂y.
„Ñ¨Ñ¨#∞flÅ‰õΩ |∞kÌ Ñ¨K«iOz
`«Ñ¨=ÚQÍ Ñ¶¨ÅÑï`åºQÆ=Ú ¿ã~ÚOK«∞ P <å~åÜ«∞}∞_Õ k"åºOâ◊`À [x‡Oz HõÑ≤Å =∞Ç¨Ïi¬Ü≥ÿ∞<å_»∞. PÜ«∞<Õ
HõÑ¨Ù~°∞ÅQÆi=∞Å Hõ~°‡Ü≥∂y II`å<≥II ^Œ`åÎ„`ÕÜ«Ú_≥· Q˘Ñ¨Ê *Ï˝#=Ú#∞ „Ñ¨™êkOKå_»∞. <Õ_»∞ Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅ
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_≥·<å_»∞. r=ÙÅ‰õΩ ãÖ™ê~°Ü≥∂QÆ=Ú#∞ Hõ~°∞}Õz ^•x ^•fi~å<Õ
Jxfl KÕ`«Å∞#∞ „|Ç¨‡~°Ê} qkè *ËÜ«∞
ã¨fi~°æ „áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ *ËÜ«Ú JÉèÏºã¨Ü≥∂y ‰õÄ_® P =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_Õ.
=∞xflOK«∞ |∞^Œ∞úÅ#∞ =∞~°∞QÆ *ˇÑ≤Ê
L#fl`« Ñ¨^Œ=Ú# H˘#~°OQÆ Hõ~°∞}ÕK«∞
Ñ¨#flQÆ â◊Ü«∞#∞_≥ „|Ç¨Ï‡Ü≥∂y II`å<≥II
189 190
6-96 ™ê#∞Ñ¨Ù =~°K«Ô~ |Å∞ <åQÆ=e¡ <Õ_»∞
=Ú#∞fl_ç Ñ¨Óx `≥~° "ÕÜ«∞Ô~ á⁄Å`«∞ÖÏÅ
P#∞Hõ N"ÕOHõ>Ëâ◊√_»Å"Õ∞Å∞=∞OQÆÜ«Ú#∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞ [QÆ<å‡`« JÅ"Õ∞Å‡OQÆ#∞ ÃÑO_®¡_»∞`«∞<åfl_»∞. ^Õ=`«Å∞, Ö’#<≥ Éèí∂HÍO`«Ü«Ú#∞ Ö’Å∞Öˇ·i `å=Ú IIDÃÑ‰õΩII
=Ú#∞Å∞, ^Õâßkè<`Õ Å« ∞, „Ñ¨=ÚY∞Å∞ P [O@#∞ K«∂z, ''PÇ¨! Uq∞ =∞# J^Œ$+Öì
[QÆ^ÕHõÑü [QÆ<å‡`«#∞ ÃÑO_®¡_»∞`«∞<åfl_»∞. `«#∞ Éèí∂HÍO`«∞_» #x P ™êfiq∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞~°∞=ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH W^ŒÌ~°∞ =Ú^Œ∞Ì QÆ∞=∞‡Å∂ PÜ«∞#‰õΩ ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞à◊¡Ü«∂º~°∞. PÇ¨! Ü≥∞O`« K«Hõ¯x [O@ Wk!!! DÃÑ‰õΩ (D"≥∞‰õΩ) x`«_»∞ `«y# =~°∞_»∞.
FÇ¨ÏŸ! D"≥∞‰õΩ D ÃÑO_ç¡H˘_»∞‰õΩ, DÜ«∞#‰õΩ D ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞ `«y# [O@. D"≥∞ ‰õÄ_® W`«xH˜ `«y# =^èŒ∞=Ù. <Õ_»∞ D â’Éèí#=Ú (â◊√ÉèíHÍ~°º=Ú) K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ
D â’Éèí#=Ú (â◊√ÉèíHÍ~°º=Ú) K«∂_»\ÏxH˜ Hõ#∞flÅ ÑÖ_»∞QÆ=Öˇ =Ù#flk... (Hõ#∞flÅ‰õΩ) ÑÖ_»∞QÆ =Öˇ#∞#flk. nxx K«∂z# =∞# [#‡^èŒ#º"≥∞ÿ#k.
JO@∞<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞.
J=∂‡! ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ Ñ≤Å∞=ˆ~ (fã≤H˘x~°O_ç), ÃÑO_ç¡Ñ‘@Åg∞^Œ P
HõOII DÃÑ‰õΩ h`«_»∞ `«QÆ∞ xHõ ™êfiq∞ ã≤^ŒúOQÍ =Ù<åfl_»∞. PÜ«∞# ^Õ=^Õ=Ù_≥· ‰õÄ_® ZO`« K≥Åy (L`åûÇ¨ÏO`À)
DÃÑÜ«Ú `«QÆ∞[O@ Aq∞‡!! ~¸`«x HõxÜ≥∞<£ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_À K«∂_»O_ç. W^ŒÌiH© ÉÏã≤HÍÅ∞ Hõ@ìO_ç. HõOQÍ~°∞Ö’
K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ ÑÖ_»∞QÍÜ≥∞#∞ T_çáÈ`å~Ú, HÍã¨Î |Å∞=ÙQÍ (QÆ\ ˜ìQÍ ayOz) Hõ@ìO_ç. Hõeq∞ Ü≥∞Å¡ "≥∞~°ã≤
PÃÑ· J#flÜ«∞º áê_≥ Ç¨Ïi â’Éèí#=Ú<£ ã≤OQÍiOK«~ˆ ("åi Sâ◊fi~°ºO JO^ŒiH© Hõà√◊ ¡ q∞iq∞@∞¡ Q˘e¿Ñ@∞¡ JÅOHõiOK«O_ç.
~åQÆO : ™êà◊OQÆ<å@ P`«Å (P `«~°∞"å`«) P ÃÑO_ç¡ ‰õÄ`«∞~°∞#∞ fã≤H˘x =zÛ ÃÑO_ç¡ Ñ‘@Å g∞^Œ
‰õÄ~ÀÛÃÑ@ìO_ç. D ™êfiq∞ D"≥∞‰õΩ `«y# K«H¯õ x [O@. W^ŒiÌ H˜ HÍ`«~å# (QÆ|QÆÉÏ)
DÃÑ‰õΩ x`«_»∞ ^ŒQÆ∞ x`«x H©ÃÑ ^ŒQÆ∞
|∞"åfi#‰õΩ (Éè’[<åÅ∞) QÆ‰Ωõ ¯# ("≥O@<Õ) ÃÑ@ìO_ç. P `«~∞° "å`« "å~°∞ KÕÜ∞« =Åã≤#
K«∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ ÑÖ_»∞QÍÜ«∞ â’ÉèÏ#=Ú <Õ_»∞ IIDÃÑ‰õΩII
`«O`«∞ KåÖÏ =Ù#flk. ~ˆ u@ #∞O_çÜÚ« (pHõ\ ˜ Ñ¨_∞» `ÀOk) "ÕyiOKÕ~∞° (K«∂_»O_ç
Ñ≤Å∞=Ô~ ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞ ÉˇO_ç¡ Ñ‘@g∞kH˜ "åà‹¡ÖÏ `˘O^Œ~°Ñ¨_»∞`«∞<åfl~À).
K≥Åy `å<≥^Œ∞~°∞ K«∂p ^Õ=Ù_»∞ <Õ_»∞ <åQÆ=e¡ =∞#ã¨∞û Ñ¨ÙÅHõiOKÕ "Õ_»∞HõÅ∞ D `«O`«∞Ö’<Õ =ÙO\Ï~Ú.
|Å∞=ÙQÍ x^ŒÌiH˜ ÉÏã≤Hõ=ÚÅ∞ QÆ@ìÔ~
K«H¯õ \˜ áê#∞Ê Ñ¨~=° O_ç. PÅã¨ºO KÕÜ∞« HõO_ç. J=∂‡~ÚÖÏ¡~å! gi=∞^èºŒ `≥~H° @õ Oì _ç.
Hõe"≥∞Å¡ "≥∞~°ã≤ ã≤OQÍiOK«ˆ~ IIDÃÑ‰õΩII
PÃÑ#· N"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_»∞ JÅ"Õ∞Å∞ =∞OQÆ, Wk =~°Hˆ PÜ«∞##∞ Hõ@∞ìH˘#fl Éè∂í ^Õq,
P`«Å ^≥zÛ ÃÑ@ìÔ~ P ÃÑO_ç¡‰õÄ`«∞~°∞#∞ PÜ«∞# =^ŒÌ KÕˆ~@Ñ¨Ê\˜H˜ PÜ«∞#‰õΩ Ö’Å∞Öˇ·i (ÖÁOyáÈÜ«∂~°∞). JO`Õ Hõ^•! P
~¸`«_Õ [O@ â’Éèí# q∞^ŒÌiH˜x [QÆ<À‡Ç¨Ï#∞x „QÆÇ≤ÏOK«∞@ ÔH=fiiH© ™ê^èŒºO HÍ^Œ∞.
HÍ`«~å# |∞"åfi#‰õΩ QÆHõ¯# Éˇ@ìÔ~ g∞~°∞
ˆ~u@ #∞O_çÜ«Ú "ÕyiOKÕ~°∞ g~°∞ IIDÃÑ‰õΩII
191 192
6-97 xÅ∞K«∞<åfl_ç^≥ <Õ_»∞#∞ <≥^Œ∞@#∞
=Ú#∞fl_ç Hõey# N"ÕOHõ@ qÉèí∞_»∞
=Åã≤# "åiH˜ =~°^Œ∞O_ô`«_»∞
QÀqO^Œ∞x <å=∞=Ú#∞ LK«ÛùiOK«∞@‰õΩ WÑ¨C_»∞ H˘Å¡Å∞QÍ (JkèHõ=ÚQÍ)
HõÅ_»∞ HõÅ_ç`«x Hõx =∞#~À IIQÀqO^•II
=∞#H˜ ^˘iHÕk. F Éèí‰õΩÎÖÏ~å! P=Å D=Å P_»∞^Œ=Ú. =∞# <À~°∞ QÆ∞=∞‡Å∞QÆ
(<À~å~å) D`«xx áê_»∞^Œ=Ú (H©iOÎ K≥^=Œ Ú) JO@∞<åfl~∞° J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ÉèÏ"å=∞$`«O :
NÇ¨Ïi <å=∞=∞Ç≤Ï=∞#∞ =i‚ã∞¨ <Î åfl~∞° . u~°∞=∞ÅÖ’x ™êfiq∞x =∞# Hõ#∞Å Ü≥∞^Œ∞@ WÑ¨C_»∞ =∞#‰õΩ QÀqO^Œ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q+¨µ<‚ å=∂Å∞ H˘Å¡Å∞QÍ (JÑïq∞`«=ÚQÍ)
„Ñ¨`«ºHõ∆O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ''HõÅ_»∞ HõÅO_»<≥_ç"å_»∞ HõÅ_À ÖË_À—— Jx QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ ^˘iH˜#q (ÅaèOz#q). P=Å h=Å <å_»∞^Œ=Ú (JHõ¯_® WHõ¯_® #iÎOK≥^Œ=Ú.
ãÖ^ÕÇ≤ÏOKå_»∞ HÍx, J#fl=∞Ü«∞º ''HõÅ_»∞ HõÅ_ç`«x Hõx =∞#~À—— JO@∞<åfl~°∞.
<À~°∞ QÆ∞=∞‡Å∞QÍ (<À~°∞ ÑÖ_»∞ q^èŒ=ÚQÍ) áê_≥^Œ=Ú. (H©iÎOK≥^Œ=Ú). =∞#O
P."≥IIH˘Å¡Å∞QÆ#∞ ^˘iÔH QÀqO^Œ∞ <å=∞O|∞ `«iOK«∞@‰õΩ P<å"≥∂K«Û~°}Ë ã¨Ô~·# `«~°∞}ÀáêÜ«∞O.
J=Å x=Å g∞~°∞ P_»~°=∞‡!
<À~°∞QÆ∞=∞‡Å∞QÆ#∞ Ç¨Ïix áê_»∞^Œ=∞x D =∂@ ã¨`«º=Ú, ã¨`«º=Ú. NÇ¨Ïi ^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’ x`«∞º_»∞ (x`«º=¸
J#fl=∞Ü«∞º ÑëÔH #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ. HõÅ∞QÆ∞"å_»∞). PÜ«∞# x~°‡Å∞_»∞ (Ñ¨q„`«∞_»∞). „Ñ¨`«ºHõ∆=ÚQÍ „áê}=Ú ~°∂ÑÖÖ’
DÜ«∞# ã¨~°fir=ÙÅÖ’ =Ù<åfl_»∞. J`«ºO`« ÉèíH˜Î`À DÜ«∞##∞ â◊~°}∞ "Õ_»O_ç.
~åQÆO : =ÚMÏi
ã¨HõÅ "Õ^Œ=ÚÅ∞ NÇ¨Ïi Ñ¨~°=∞=Ú (ã¨~°fi„âı+¨µª_»∞) Ñ¨~°=∂`«‡ Jx =∞s =∞s
QÀqO^•k <å"≥∂KåÛ~°} H˘Å¡Å∞ ^˘~°ÔH#∞ =∞#H˜Ñ¨Ù_»∞
Kå\˜#q. PÜ«∞# ‰õÄ@ã¨∞÷_»∞ (JO`«~åºq∞), QÀÑ≤HõÅ∞ =iOz# =∞<ÀÇ¨Ï~°∞_»∞.
P=Å h=Å <À~°QÆ∞=∞‡Å∞QÆ P_»∞^Œ g∞`«x áê_»∞^Œ=Ú IIQÀqO^•II
D`«xx [#∞ÅO^Œ~°∂ HÀ\˜H˜ (Juâ◊Ü«∞=ÚQÍ) H˘Å∞=~À (¿ãqOK«O_»Ü«∂º)
ã¨`«º=Ú ã¨`«º=Ú ã¨HõÅ ã¨∞~°∞ÅÖ’
x`«∞º_»∞ NÇ¨Ïi x~°‡Å∞_»∞ D ™êfiq∞ <Õ_∞» =∞# Ü≥∞^Œ∞@<Õ xezÜ«Ú<åfl_∞» . DÜ«∞<Õ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~∞° _»∞.
„Ñ¨`«ºHõ∆q∞^Õ „áê}∞Å Ö’Ñ¨Å D`«_∞» =Åã≤# "åiH˜ (P~°∞ÅÎ ‰õΩ) =~°^∞Œ _»∞ (=~°=ÚÅ##∞„QÆÇÏ≤ OK«∞"å_»∞). W`«_∞»
J`«ºO`«=Ú â◊~°}#~À W`«x IIQÀqO^•II HõÅ_»∞ HõÅ_»x (L<åfl_»∞ L<åfl_»x) Hõx g∞ P`«‡Ö’ ^Œi≈Oz =∞#~À rqOK«O_ç.
J^Õ g∞‰õΩ =ÚH˜Îxã¨∞ÎOk.
Kå>ˇ_ç Kå>ˇ_ç ã¨HõÅ "Õ^Œ=ÚÅ∞
áê\Õz# Ç¨Ïi Ñ¨~°=∞=∞x
‰õÄ@ã¨∞÷_ç`«_»∞ QÀÑ¨=^èŒ∂Ñü
HÀ\˜H˜ D`«x H˘Å∞=~˘ [#∞Å∞ IIQÀqO^•II
193 194
6-98 =ÙÑ¨Ê~°=ÚÅ∞ =∂xÜ≥ÿ∞# #∞O_»ÖË^Œ∞, Ö’Hõ=∞O^Œ∞
=Ú#∞fl_ç xÑ¨C_≥·# h qÇ¨~°q∞@¡ <åÜ«∞#∞
K≥Ñ¨Ê#~°∞^Œ∞ h QÆ∞}ÏÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ ~Ú@¡
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åi D ^Œâß=`å~° =~°‚# H©~°Î# Q˘Ñ¨Ê`«#O J~°÷O
<≥Ñ¨C_»∞#∞ Ñ¶¨∞#∞_» =~°Ü«∞ <Õq∞¿ã`«∞=Ü«∂º IIÃÑ‰õΩ¯II
KÕã≤H˘#=Öˇ#O>Ë Z=iÔH·<å JO`« `ÕeHõHÍ^Œ∞. Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨™êÅ∞ Ñ¨ÙH˜¯@ |\Ïìe,
`≥Å∞QÆ∞ "åºHõ~°}OÖ’ "≥∞Å‰õΩ=Å∞ `≥eã≤ LO_®e. J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨_çHõ@∞ì `≥eã≤ ÉèÏ"å=∞$`«O :
LO_®e. Jxfl\˜H© q∞Oz... JÖ"Õ∞Å∞=∞OQÆ Ç¨Ïã¨ÎHõ=∞Å=ÚÅ∞ Ü≥∞=ix F ^Õ=^Õ"å! h‰õΩ ÃÑ‰õΩ¯ÅOÑ¨\ÏÅ∞ =Ù<åfl~Ú. (É’Öˇ_∞» |O^è<Œ åÅ∞ =Ù<åfl~Ú).
H“ye™êÎÜ≥∂ P u~°∞=∞Åyi ~åÜ«∞x Jáê~° Hõ~°∞} =ÙO_®e. <åÉ’\˜ JO^Œ∞Hõ<Õ =∞#ã¨∞ ¿Ñ^Œ"≥·uq. (ZÑ¨C_»∂ h =∞#ã¨∞û ¿Ñ^Œ"åx =∞#ã¨∞ûÖÏ
™ê=∂#∞ºxH˜ J~Ú`Õ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å Hõ_»`Õˆ~Û QÆ_»z# [#‡ ã¨∞Hõ$`«O =ÙO_®e. ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂<Õ =ÙO@∞Ok, JO^Œ~°∂ h a_»¤ÖË Hõ^•!). J~Ú`Õ, h‰õΩ ZHõ¯_» ‰õÄ_»
<å=∂@... x[O. Z=fi~°∂ ÖË~°∞. U"Õ∞q∞ Ñ¨#∞Å∞ KÕ™êÎ=Ü«∂º!!
''Hõ#∞fl=ÚÜ«∞º á⁄^Œ∞ÖÌ ^Ë ∞Œ —— Hõà√◊ ¡ `≥iKÕ =ÙO\Ï~Ú. Z#fl_∂» Hõ#∞fl =¸Ü«∞_»∞,
P."≥IIÃÑ‰õΩ¯ÅOÑ¨@=ÚÅ ¿Ñ^Œ"≥·uq, =∞k<£ (=∞`åûº=`å~°=Ú). ''HÍÅ∞KåK«<£ W=Ú‡ÖË^∞Œ —— HÍà◊√¡ Ö’ÑëH˜ =Ú_»∞K«∞H˘x `åÉËÖ·ˇ
Ü≥∞Hõ¯_≥·# ÖË~°∞ Ü≥∞=~°∞ h‰õΩ Ñ¨~fi° `«O "≥∂âß_»∞. (‰õÄ~å‡=`å~°=Ú). ''=∞#∞fl ^ŒqfiHÕ^Œ<<·≥ å =∞xH˜ ÖË^∞Œ —— <ÕÅ#∞
Ç¨Ïi^Œâß=`å~°=∞#flÜ«∞º =i‚OK≥ `«=Ùfi‰õΩO@∂ áê`åàÏxH˜ áÈ~Ú ™ê÷#O ÖË‰õΩO_® KÕâß_»∞. (=~åÇ¨=`å~°=Ú).
ÜÕ∞q∞ ¿ã`«∞=#∞K«∞ Ü≥∞^Œ∞~°∞ |∞K≥Û. ''=Úxfl\ ˜ =Öˇ<Õ QÀ~°∞ "≥∂Ñ¨<≥·# KÀ@∞ ÖË^Œ∞—— Wk=~°‰õΩ =Öˇ<Õ Ü≥∞Hõ¯_® QÀ~°∞
‰õÄ_» <ÕÅHÍxOK«Ö^Ë ∞Œ (#~°ãO≤ Ç¨=`å~°O). WxflO\˜Ö’#∂ W\Ï¡ JÜ«∂º=Ù. "Õ∞"Õ∞q∞
~åQÆO : PÇ≤Ïi KÕÜ«∞QÆÅ=∞Ü«∂º!
''J_»∞y_»<£ J=fiÅÖË^∞Œ —— HÍÅ∞"≥∂¿Ñ ãÖ^Œ∞ ÖË‰Ωõ O_® KÕâß=Ù. („uq„Hõ=Ú_≥#·
ÃÑ‰õΩ¯ÅOÑ¨\ÏÅ =∞#ã¨∞ ¿Ñ^Œ"≥·uq h‰õΩ "å=∞<å=`å~°=Ú). ''JO_»<<·≥ å =ÙO_»Ö^Ë ∞Œ —— Z=fiih ~°HO∆˜ K«Ö^Ë ∞Œ #~°"∞Õ ^èOŒ KÕâß=Ù
<≥Hõ¯_® <≥=fi~°∞ ÖË~°∞ ÜÕ∞q∞¿ã`«∞=Ü«∂º IIÃÑ‰õΩ¯II (Ñ¨~°â◊√~å=∂=`å~°=Ú). ''Ñ¨Ù_»q∞<£ ‰õÄ_»∞<£ ‰õΩ_»∞=<≥·#<£ á⁄^Œ∞ÌÖË^Œ∞—— ã≤÷q∞`«OQÍ
‰õ Ä ~° ∞ Ûx Éè í ∞ lOKÕ ã¨ = ∞Ü« ∞ O ‰õ Ä _® ÖË H õ J_» = ÙÅ "≥ O @ uiQÍ_» ∞
Hõ#∞fl=¸Ü«∞ ÉÁ^Œ∞ÌÖË^Œ∞, HÍÅ∞ KåK«x=Ú‡ ÖË^Œ∞ (N~å=∂=`å~°=Ú). ''"≥_»QÆ∞^Œ q_»∞=ÖË^Œ∞—— HÍ=∞, „HÀ^èŒ, "≥∂Ç¨Ï Ñ‘_ç`«"≥∞ÿ#
=∞#∞fl ^ŒqfiHÕ^Œ<≥·# =∞xH˜ ÖË^Œ∞ Jq"ÕHõO =^ŒÅÖË^Œ∞ (|Å~å=Ú_»∞). ''"Õ^Œ"≥∞ÿ# [^Œ∞=ÖË^Œ∞—— "Õ^•xH˜ ^Œ∂~°"≥∞ÿ
=Úhfl\ ˜ =Öˇ<Õ QÀ~°∞ "≥∂Ñ¨<≥·# *’@∞ÖË^Œ∞ ^Œ∂_»Å∞ HÍz uiQÍ=Ù (NHõ$+¨µ‚_»∞). J_»áê^Œ_»áê (JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞) W\Ï¡ ‰õÄ_®
~Úxfl\Ï x\Ï¡<≥·u "Õq∞¿ã`«∞=Ü«∂º IIÃÑ‰õΩ¯II JÜ«∂º=Ù. "Õ∞"Õ∞q∞ KÕÜ«∞QÆÅ=∞Ü«∂º!
''LÑ¨Ê~°=ÚÅ∞ =∂xÜ≥ÿ∞#<£ =ÙO_»ÖË^Œ∞—— „HÕ^• g∞^• Ñ¨_»@O =∂#ÖË^Œ∞
J_»∞y_»QÆ #=fiÅ ÖË^Œ∞, JO_»<≥·<å #∞O_»ÖË^Œ∞ (|∞^Œ∞ú_≥·„uÑ¨Ù~åã¨∞~°∞Å „ã‘ÎÅ`À â◊$OQÍ~°O [iÑ≤<å=Ù).WÑ¨C_≥·#, ''Ö’Hõ=∞O^Œ∞ h
Ñ¨Ù_»q∞ QÆ∂_»∞ QÆ∞_»∞=<≥·# ÉÁ^Œ∞ÌÖË^Œ∞ qÇ¨~°=Ú, W@¡<£ PÜ≥∞#∞—— QÆ∞é]"≥∞H˜¯ Ö’Hõ=∞O`å qÇ¨ÏiOz W\Ï¡ JÜ«∂º=Ù
"≥_»QÆ∞^Œ#=Ú q_»∞=ÖË^Œ∞, "Õ^Œ"≥∞ÿ# [^Œ∞=ÖË^Œ∞ (J#QÍ Hõe¯ J=`å~°=Ú). K≥Ñ¨Ê<£ J~°∞^Œ∞ h QÆ∞}ÏÅ∞ N"ÕOHõ>Ëâ◊ h=Ù JO^Œi
Ü≥∞_»Ñ¨^Œ_»Ñ¨ x@¡ h‰õΩ <Õq∞ ¿ã`«∞=Ü«∂º IIÃÑ‰õΩ¯II HõO>Ë Ñ¶¨∞#∞_»=Ù. WOHÍ K≥¿ÑÊ^Õq∞\˜, `«O„_ô!
195 196
6-99 JK«Û"≥∞ÿ# *Ï˝xH˜ #O`å "≥·‰õΩO~î°"Õ∞
=Ú#∞fl_ç K≥K≥Û~° `«# u=∞‡>Ë r=#∞‡H˜Î
P^è•ºu‡Hõ `«`«Î fiO „Ñ¨É’kèã¨∞Î<åfl~°∞ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. F NÇ¨Ïs! U HõK«∞ÛÃÑ\˜ì N"ÕOHõ@Ñü ^•ã¨∞Öˇ·`Õ
[#‡~Ú`Õ<ÕO Jhfl hqzÛ# [#‡ÖË Hõ^•! ‰õΩHõ¯ „|`«∞‰õΩ ‰õΩHõ¯‰õΩ ã¨∞YOQÍ<Õ ÃÇÏK«∞Û‰õΩO^Õq∞ÖË^Œ∞ ÜÕ∞e#"å_ç`«_Õ IIU^•Ü«∞II
=ÙO@∞Ok. Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ [#‡ ^•xH˜ ÉÏQÍ<Õ =ÙO@∞Ok. Jk =ÙO_Õ QÆ∞O>Ë ^•xH˜ ÉèÏ"å=∞$`«O :
Éèí∞=<Õâ◊fi~°O ÖÏQÍ =ÙO@∞Ok. Pk<å~åÜ«∞}∞_Õ JdÅ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ HÍ|\˜ì,
u~°∞=∞ÅÖ’x D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_≥· `«# ^•ã¨∞Å#∞ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ U [#‡ J~Ú`Õ <Õq∞, Jk NÇ¨Ïi WzÛ#^Õ Hõ^•! D Pk<å~åÜ«∞}∞_Õ
<≥OK«‰õΩO_® HÍáê_»∞`«∞<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH ã¨~°fi„áê}∞Å∞ "å\˜ ÑïkèÖ’ ã¨∞YOQÍ<Õ ã¨~°∞fiÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞ ÉÏ^èŒº`« fã≤H˘x# ^Õ=^Õ=Ù_»∞.
=Ù<åfl~Ú. XHõ ‰õΩHõ¯‰õΩ ^•x [#‡Q˘Ñ¨ÊQÍ<Õ =ÙO@∞Ok. Jk Z#fl_»∂ `«#k Ç‘Ï#"≥∞ÿ#
HõOII U^•Ü≥∞ <Õq∞ NÇ¨Ïi! [#‡ Jx J#∞HÀ^Œ∞. `«# =∞#ã¨∞û JOwHõi¿ãÎ =∞Oz [<Õ‡q∞\˜ HÍx^Õq∞\˜?
Pk=∞<å~åÜ«∞}∞O_»=<≥ J#fl=∞Ü«Ú<£ â◊s~°OÖ’ JO`«~å`«‡ ~°∂ÑÖÖ’ ^Õ=Ù_»∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =ÙO\Ï_»∞. JO^Œ∞KÕ`«<Õ U
HÍ^Œ#‰õΩ JdÅ ~°Hõ∆Hõ! rqÔH·<å rq`ÕK«Ûù HõÅ∞QÆ∞`«∞O@∞Ok.
h^Õ <å [#‡, KåÅ∞ h qzÛ#^Õ. XHõ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞#‰õΩ Jk =ÙO_Õ <≥Å=Ù (KÀ@∞) ^•xH˜ Éè∞í =<Õâfi◊ ~°OÖÏ `Àã¨∞OÎ k.
~åQÆO : q∞„â◊ Ç¨Ïi HÍOÉè’l „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ ã¨~°fi„âı+¨ì"≥∞ÿ#kQÍ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Ñ¨~å~ÚKÀ@#∞O_Õ QÆ∞O@ Ü≥∞O`À
J~Ú+¨ìOQÍ =ÙO@∞Ok. ã¨∞ã≤÷~°"≥∞ÿ =ÙO_®e QÍx T~°úfiÖ’Hõ"≥∞ÿ<å J^èÀÖ’Hõ"≥∞ÿ<å
U^•Ü«∞ <Õq∞ Ç¨Ïi ~ÚzÛ# [#‡"Õ∞ KåÅ∞ ÉË^èŒ"Õ∞q∞ =ÙO@∞Ok? =~°∞ã¨Ö’ =Ù#fl Ö’HÍÅxfl q+¨µ‚=∞Ü«∞"Õ∞. HÍ|\˜ì Z=~°∞
Pk<å~åÜ«∞}∞_ô JdÅ ~°Hõ∆‰õΩO_»∞ IIU^•Ü«∞II Ü≥∞Hõ¯_» =Ù<åfl q+¨µ‚ zO`«#Ö’ =ÙO>Ë q+¨µ‚=Ù`À =Ù#fl>Ë¡ J=Ù`«∞Ok.
â◊√#Hõ=Ú |`«∞‰õΩ#∞ ã¨∞Y=∞ÜÕ∞º `ÀK«∞QÍx x["≥∞ÿ# *Ï˝xH˜ JO`å "≥·‰õΩO~î°"Õ∞. K≥K≥Û~° (j„Ñ¶¨∞=ÚQÍ) `«#Ü≥ÚHõ¯ u=∞‡>Ë
`«#Hõk Ç‘Ï#=∞x `«ÅK«∞HÀ^Œ∞ (`«Q∞Æ Å"Õ∞) r=#∞‡H˜.Î J#QÍ ãÖ™ê~° |O^è•ÅÖ’ =Ù#flÑÊ¨ \˜H© P *Ï˝x r=#∞‡‰õΩ_Î .Õ
=∞#™⁄_»|_ç`Õ#∞ =∞Oz^Õq∞ HÍx^Õq∞ N "ÕOHõ>Ëâ◊√x HõK«∞ÛÃÑ\˜ì (HÀiHõQÆÅ) ^•ã¨∞ÅÔH·`Õ, ÃÇÏK«∞Û‰õΩO^Õq∞ ÖË^Œ∞ (ÃÇÏK«∞Û
`«#∞=ÙÖ’ #O`«~å`«‡ ^≥·==∞ø@ `«Ñ¨Ê^Œ∞ IIU^•Ü«∞II `«QÆ∞æÅ∞ ÖË=Ù). "å~°O^ŒiH© UeHõ D N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_Õ.
Ñ¨Ù~°∞=Ù‰õΩO_Õ <≥Å=Ù Éèí∞=<Õâ◊fi~°"≥∞ÿ `ÀK«∞
ÃÑ~°KÀ\˜ QÆ∞O`«Ü≥ÿ∞ #„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞
~Ú~°"≥· =ÙO_ç`Õ *ÏÅ∞ Ü≥∞QÆ∞"Õq∞ kQÆ∞"Õq∞
=~°∞ã¨ Ö’Hõ=ÚÅ∞ ''ã¨~°fiO q+¨µ‚=∞Ü«∞—— =Ú IIU^•Ü«∞II
197 198
6-100 <å~°^•k ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å =Öˇ
=Ú#∞fl_ç ¿Ñ~°∞|_ç x#∞fláê_ç ÃÑ^ŒÌÖˇ·#\˜ì
Psu `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ
`åà◊¡áêHõ ÃÑ^Œu~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ"å~°∞, `«#`«O„_ç J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åiH˜ `«QÆæ KÕi ÜÕ∞e# Ü«∞\˜ì N"ÕOHõ> xÅÜ«∞ IIâ◊~°}O\˜II
ã¨∞Ñ¨Ù„`«∞_»x J`«x D H©~°Î<Õ K≥Ñ¨ÊHõ K≥|∞`«∞#flk. "Õ^Œ™ê~åxfl wuHõÅ∞QÍ áê_ç ™ê=∞"Õ^Œ ™ê=∞QÍ# ã¨Ñ¨Îã¨fi~°=ÚÅ#∞
N"ÕOHõ>Ëâ◊√x PÜ«∞# ^Õ"Õix =ÚiÑ≤Oz "≥∞ÿ=∞~°Ñ≤Oz# `åà◊¡áêHõ =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ ÉÏ=Ú`À h ãü x#∞fl áê_ç#Ü«∞\˜ì
^èŒ#∞ºÅ∞. D ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ D ~°K«~Ú`« ã¨[Å #Ü«∞<åÅ`À D H©~°Î#‰õΩ =Ú#∞fl_ç P=ÚH˘#fl `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ
ÉèÏ"å=∞$`åÅ#∞ JOkã¨∞Î<åfl_»∞. "Õ=∞~°∞ "≥∞zÛ# N"ÕOHõ@ xÅÜ«∞ IIâ◊~°}O\˜II
ã‘II â◊~°}O\˜ =∂`«x ã¨=∞‡O^èŒ=Ú# *Ëã≤ ÉèÏ"å=∞$`«O :
=∞iyOz =∞xflOz =∞=Ú‡<ÕÅ∞ F u~°∞=∞ÖËâß! P`«x ãÖ|O^è=Œ Ú# *Ëã≤ (PÜ«∞# =∂ `«O„_çQÍ~°Q∞Æ @ =Å#
ã¨HõÅ "Õ^ŒO|∞Å∞ ãÖH©~°Î#Å∞ *ËÃã h"Õ ã¨~ˆ fiâfi◊ ~∞° _»=x ÉÏQÍ =∞#ã¨∞Ö’ ã≤~÷ Ñ° _¨ áç È~Ú) x#∞fl â◊~}° O\˜q∞. =∂‰õΩ
„Ñ¨Hõ\ Õz áê=<≥· áê_≥ x#∞fl =∞~°∞QÆ∞ (~°H}∆õ ) xzÛ ÑïáêeOz, =∞xflOK«"Õ (=∂ `«ÑC¨ Å#∞ Hõq∆ ∞OÑ¨Ù=Ú „Ñ¨É∂íè !)
<å~°^Œ, ã¨#Hõ, ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å=Öˇ "Õ^Œ=ÚÅxfl\ ˜Ö’x ™ê~°=Ú#∞ ãÖH©~°Î#Å =Öˇ K≥Ñ≤Ê „Ñ¨Hõ\ Õz, x#∞fl áê_ç
x#∞ áê_ç ¿Ñ~˘O^≥ x#∞fl*ËÔ~ (H©iÎOz) áê=#∞Öˇ·# (Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Öˇ·#) JHõÅO‰õΩ_»∞ (Hõà◊OHõ=ÚÖËx) `åà◊¡áêHõ
ã¨Ñ¨Îã¨fi~°O|∞ÖË ™ê=∞QÍ#O|Ü≥∞º J#fl=∂Kå~°∞ºÅÃÑ· "≥Heõ Ü≥∞ÿ (Pã¨HQÎ˜ ÅÆ "å_»")·≥ ãÖ~°HO∆˜ z# N"ÕOHõ@yi ™ê÷#"≥∞#ÿ
ÉÏ=Ú`À ãü`À_» áê_≥ x#∞fl N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h‰õΩ â◊~°}∞ *ÁK≥Û^Œ#∞.
<å~°^∞Œ _»∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ <å^Œ„|Ç¨Ï‡Å∞, ã¨#Hõã#¨ O^Œ<åk |∞∞+¨µÅ =Öˇ H©iQÎ ÍOz
P."≥IIP=ÚH˘#fl J#fl=∂Kå~°º=~°∞ºÅ∞ x#∞fl ã¨#∞fl`∞« Oz, H©iâÎ +ı µ¨ Öˇ#· `åà◊á¡ êHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"åix KÕi (h"Õ PÜ«∞#‰õΩ
`åà◊¡áêHõ =Oâ◊ `«#~°∞ÉˇOK≥ KÕ~°∞"≥·) PÜ«∞##∞ ÑïáêeOzuq. J\˜ì N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! "ÕOHõ\ÏK«Å x"å™ê!
Ñ¨Ó~°fi[#‡ Hõ~°‡ Ñ¨Ù}º qâıëê# h‰õΩ â◊~°}∞ *ÁzÛuq∞.
nx*ˇÑ≤Ê <å#∞ u~°∞=∞ÖËâ◊! ™ê=∞"Õ^Œ=Ú#∞ ™ê=∞QÍ#=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ ã¨Ñ¨Îã¨fi~°=ÚÅ∞ P=â◊ºHõ=ÚÅ∞.
~åQÆO : Åe`« 'ãïQÆ=∞Ñ¨^Œx— J#∞ P ã¨Ñ¨Îã¨fi~°=ÚÅ#∞, ÉÏ=Ú`À (Ñ¨Ù\˜ì# <å\˜#∞Oz), h ãü
JÅ"Õ∞Å∞=∞OQÆ H˘~°‰õΩ, hH˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOz, x#∞fl H©iÎOz P=ÚH˘#fl
â◊~°}O\˜ =∂`«x ã¨=∞‡O^èŒ=Ú# *Ëã≤ (Juâ◊~ÚOz#) "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞Å∞ `åà◊¡áêHõ J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞# <å
=∞iyOz =∞=Ú<Õe =∞xflOK«"Õ IIâ◊~°}O\˜II `«O„_çQÍ~°∞. ''Ñ¨^HŒ qõ `å Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞—— Jx Ü≥∞#ÖËx H©ixÎ ãÖáêkOz 32,000
ÃÑ·QÍ ãÖH©~°Î#Å`À x#∞fl "≥∞Ñ≤ÊOz x#∞fl KÕ~°∞H˘<åfl~°∞. PÜ«∞##∞ "Õ=∞~°∞ (J<ÕHõ
ã¨HõÅ "Õ^Œ=ÚÅ∞ ãÖH©~°Î#Å∞ *Ëã≤ Ñ¨~åºÜ«∞=ÚÅ∞) ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥∞K«∞ÛH˘#fl "ÕOHõ\ÏK«Å x"å™ê! F Nx"å™ê! x#∞fl
„Ñ¨Hõ\ Õz x#∞áê_ç áê=#∞_≥·# â◊~°}∞*ÁzÛux.
JHõÅO‰õΩ_»∞ `åà◊¡áêHõ#fl=∂Kå~°∞ºÅ ''J#º^è•â◊~°}O <åã≤Î, `«fi"Õ∞= â◊~°}O =∞=∞——
"≥HõeÜ≥ÿ∞ ÜÕ∞e# N"ÕOHõ@ xÅÜ«∞ IIâ◊~°}O\˜II
199 200
6-101 K«`«∞~°∞ƒù*ÏOQÍ ã¨^ŒÜ«∂áêOQÍ
=Ú#∞fl_ç QÆ`«#„HÍO|∞[ Hõ~°K«„HÍ
Ju „âß=º"≥∞ÿ# Éèí[#`À JOÉè’kâ◊Ü«∞#∞#‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú áê_»∞`«∞<åfl~°∞ „t`« â◊~°}ÏQÆ`« N"ÕOHõ@Ñü
J#fl=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞. ™êfiq∞ ã¨∞=ÚY∞_»∞ (JO^Œ"≥∞ÿ# =ÚY=Ú HõÅ"å_»∞). K«`«∞~° #"≥∂ `Õ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú IIã¨∞=ÚYII
â◊=∞=Ú(x~°∞}æ `«fi=Ú), ^Œ=∞=Ú (WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ =Ú) J#∞ „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ QÆ∞}=ÚÅ∞ ÉèÏ"å=∞$`«O :
HõÅ h‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú JO@∞<åfl~°∞. Hõ#HÍO|~°∞_»O>Ë |OQÍ~°∞ =~°‚=ÚQÆÅ F ã¨∞=ÚMÏ! K«Hõ¯x =ÚY=Ú Hõey# u~°∞=∞Å <åÜ«∞HÍ! N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å!
=„ãÎ̈=ÚÅ∞ ^èŒiOz#"å_»x J~°úO. P„t`« Ñ¨Hõ∆áêuÜ≥ÿ∞# P N"ÕOHõ@Ñüx h"ÕQÆu
h‰õΩ =∞OQÆà◊=Ú ÑëH˜ K«i`å~°∞÷_»#Ü≥∞º^Œ#∞. â◊=∞=Ú (x~°∞æ}`«fi=Ú) ^Œ=∞=Ú
Jx â◊~°}∞"Õ_ç`Õ Q˘Ñ¨Ê Kå`«∞~°ºO`À P ™êfiq∞ P^Œ∞H˘O\Ï_»∞. J\˜ì h‰õΩ
=O^Œ#=ÚÅ∞ =∞OQÆà◊=ÚÅ∞ JO@∞<åfl~°∞. (WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨Ï=Ú) J#∞ „âı+¨ª"≥∞ÿ# QÆ∞}=ÚÅ∞ HõÅ h‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú
ÑëÔH^Œ#∞.
P."≥IIã¨∞=ÚY! =∞OQÆà◊O|∞ â◊√Éèí=∞OQÆà◊O|x
â◊=∞^Œ=∞ Ü«Ú`«∞#‰õΩ#∞ [Ü«∞=Ú |eÔH F „Ñ¨É∂íè ! h=Ù QÆOcè~"° ∞≥ #ÿ QÆ∞}=ÚÅ∞ HõÅ"å_»=Ù. Hõ=∞ÖÏ^ÕqH˜ (ÅH©∆ ‡^ÕqH˜)
J#fl=∞Ü«∞º Ç¨ÏiH˜ JOÉè’k â◊Ü«∞#∞‰õΩ<£ ~°=∞}∞_»=Ù (Éèí~°Î=Ù), â◊OÉèí∞~å}˜Ü≥ÿ∞# áê~°fif^ÕqKÕ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞ "å_»=Ù. ã¨HõÅ
=∞OQÆà◊O|∞ |eÔH =∞^èŒ∞~° q∞kÜ≥∞. Ö’Hõ=ÚÅ "åiKÕ Éèlí OÑ¨|_»∞ "å_»=Ù. ã¨HÅõ Ö’Hõ=ÚÅ "åiKÕ Éèlí OÑ¨|_»∞"å_»=Ù.
~åQÆO : HÍ#_» JOÉ’kè â◊Ü«∞#∞_»=Ù (H©∆~°™êQÆ~°=ÚÃÑ· Ñ¨=oOK«∞"å_»=Ù). Ç¨Ïi#Ü«∞#∞_»=Ù
ã¨∞=ÚY =∞OQÆà◊O|∞ â◊√Éèí=∞OQÆà◊=Ú (ã≤OQÆ=Ú Hõ#∞flÅ∞#fl"å_»=Ù). W\˜ì k=º ÅHõ∆} ÅH˜∆`«∞_»"≥·# h‰õΩ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú
â◊=∞^Œ=∞Ü«Ú`«`Õ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú IIã¨∞=ÚYII ÑëÔH^Œ#∞.
QÆOcè~°QÆ∞} Hõ=∞ÖÏ~°=∞}Ï F ^Õ=^Õ"å! h=Ù |OQÍ~°∞ Ñ¨K«Ûx Ñ¨@∞ì =„ã¨Î=Ú ^èŒiO`«∞=Ù. h‰õΩ Ñ¶¨∞#
â◊OÉèí∞~å}˜#∞`« ã¨HõÅÖ’HõÜ«Ú`« JO|~°"Õ∞ (PHÍâ◊"Õ∞) x[K«~°}=Ú. („uq„Hõ=Ú_»"≥·#Ñ¨C_»∞ PHÍâ◊=Ú#O`«Ü«¸
=∂OÉèí[`Õ [Ü«∞=∞OQÆà◊O XHõ¯ K«~°}=Ú`À Ñ¨ÓiÎQÍ HõÑ≤Ê"Õã≤uq Hõ^•!). =∞~°}ÕK«É’=ÙK«∞#fl ^≥·`«∞ºÅ∞
JOÉè’k â◊Ü«∞# Ç¨Ïi#Ü«∞# IIã¨∞=ÚYII ÉèíÜ«∂~°∞ÎÖˇ· â◊~°}∞ "Õ_≥_ç"å_»=Ù. ™ê\˜ÖËx k=ºK«i„`«QÆÅ"å_»=Ù. J#O`«"≥∞ÿ#
Hõ#HÍO|~° x[ Ñ¶¨∞# K«~°}ÏO|~° â◊√Éèí=ÚÅ∞xK«∞Û"å_»=Ù. ã¨#Hõ ã¨#O^Œ <åk |∞∞+¨µÅ‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#"å_»=Ù.
^Œ#∞[ â◊~°} Ç¨Ï`« ^≥·`«ºQÆ}Ï
F N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~å! h ^ÕÇ¨Ï=Ú# h=Ù <åÅ∞QÆ∞ Éèí∞[=ÚÅ∞ (Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ∞)
J#∞Ñ¨=∞ K«i`å J#O`« x~°`«
ã¨#Hõ „Ñ≤Ü«∞`Õ [Ü«∞=∞OQÆà◊=Ú IIã¨∞=ÚYII HõÅ"å_»=Ù. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# Hõ~°∞} xO_ç# "å_»=Ù. "≥Úãëx YO_çOz#
K«„HÍÜ«Ú^èŒ=ÚKÕ`« ^èŒiOz# "å_»=Ù. â◊~°}#fl P„t`«∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞ "å_»=Ù.
K«`«∞~°∞_≥·# h‰õΩ #=∞™ê¯~°=ÚÅ∞. h‰õΩ [Ü«∞=Ú =∞OQÆà◊=Ú HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!
201 202
ã¨~°fiN....
2. _®II ã¨=Ú„^•Å ÅHõ∆ ‡}Ü«∞º QÍ~°∞
3. <Õ^Œ∞#∂i Hõ$+¨‚=¸iÎ QÍ~°∞
4. QÆi"≥∞à◊¡ ÉÏÅHõ$+¨‚ „Ñ¨™ê^£ QÍ~°∞
6. QÆ∞~°∞ H˘O_»g\˜ *’ºu~°‡~Ú QÍ~°∞
9. â◊OHõ~° K«O„^Œ Ñ¨=<£
203 204

KE108 BhavayamiVenkatesam 1to6

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KE108 BhavayamiVenkatesam 1to6

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

�వ�� �ంక�శం: 1-6

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష�

�� �� �� �వల �సత్రణ� �గం� ఈ �ం�ష� �థ్�ంచబ�న�. ���వ్�� అ�న్ �వ� అం�ంచబ��.

ఈ �ం�ల� ఉ�తం� ఆ� �� � చ��ట�, ��మ�(��ల్�) ����ట� గల ��గ్�:

Website: www.freegurukul.org Mobile App: Free Gurukul email: support@freegurukul.org

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� – Free Gurukul Education Foundation

సరవ్ం పర�తమ్ �ద సమరప్ణమ�త్

j„Ñ¶∞¨ =ÚQÍ Q˘Å¡"åiO_»‰¡ Ωõ É’~Ú J‰õ¯_» ‰õΩO_»ÅÖ’x <≥~Úº JO`«∞ÖË‰Ωõ O_®

Ü≥∞O_»=∂=ÙÅ∞ K«∂_» <Õ~°∞Öˇ· áê~°∞QÍHõ

P."≥IIH˘Å∞=Ù niÛÜ«Ú#fl QÀqO^Œ~åA#∞ D ™êfiq∞ K«Å¡QÍ Q˘_»∞QÆ∞Å h_»Ö’=K«∞ÛK«∞<åfl_»∞ D QÀqO^Œ~åA ™êfiq∞.

Éèíi`« ^èŒ~å‡Ü«∞ â◊¥~°Ê}MÏOQÆ Ç¨Ï~°}ÏÜ«∞

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

™êÔ~‰õΩ <≥_»"åÜ«∞x ã¨~°ã¨=ÚÅ∞ h

=∞`«ÎHÀH˜Å : Ñ¨ ^ Œ ‡ #Ü« ∞ # J~Ú# P Ñ¨ ^ •‡=u ã¨ ∞ ~° ` « O |∞# XÑ¨ C QÍ

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

~åQÆO : â◊OHõ~åÉèí~°}O WHõ¯_ç ÃÑO_ç¡H˘_»∞ÔH=~À `≥Å∞™ê? ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞#‡^èŒ∞xˆH `«O„_çQÍÔ~·#

Ñ≤Å=O_ç : J=∞~°"åk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}º nH˜∆`«∞Å∞

LO_Õk : á¶ê¡\ò <≥O.5, áê¡@∞ <≥O.61,

W=fiO_ç : e-mail : geetadeeksha@gmail.com

HõOII ã¨~°fiã¨∞ÅÉèí∞_»QÆ∞ hÇ¨Ïi Jxfl qKå~°=ÚÅ∞ =Ù_çy#(#tOz#) NÑ¨uÜ≥ÿ∞# P ™êfiq∞Ö’<Õ P

h HÍO`« Ü≥ÚHõ¯ x@∂ì~°∞ÊÖË "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞, Jyfl^Õ=Ùx =Öˇ##∞, Ué∞Öˇ·

F ã¨ˆ~fiâ◊fi~å! P ÉèÏ=∞ H˘Ñ¨C J#∞#\˜ì "Õ∞Ñ¶¨∞=∞O_»Å=ÚÖ’ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ

Hõkã≤ (ã¨g∞Ñ≤OK«QÍ<Õ) P"≥∞‰õΩ JO`«∞ÖËx Ñ¨ÙÅHõiO`«Å∞ P"≥∞Ö’

~åQÆO : É∫o `˘e¡ Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOz "≥^ŒH˜ n@∞QÍ Hõ#∞Q˘x

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

Jã¨‡ ^•n<åO J<ÕºëêO "≥∂Ç≤Ï`«∞Å‰õΩ, J`«ºO`« ^Œ∞~å‡~°∞æÅ‰õΩ, ã¨^Œ∞æ}∞Å‰õΩ, Ö’HÍÅxflO\˜Ö’

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

WOHÍ ZO^Œ~À, =∞Ô~O^Œ~À... "å~°O^ŒiH©

You might also like

�వ�� ంక�శం: 1-6

ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష�

�� వల �సత్రణ� �గం� ఈ �ం�ష� �థ్�ంచబ�న�. ��వ్�� అ�న్ �వ� అం�ంచబ��.

ఈ �ం�ల� ఉ�తం� ఆ� �� చ��ట�, ��మ�(��ల్�) ��ట� గల ��గ్�:

ఉ�త ��ల �దయ్ �ం�ష� – Free Gurukul Education Foundation