1.

Rodzaje wiązań występujących w związkach organicznych i nieorganicznych

Wiązania kowalencyjne (spolaryzowane, niespolaryzowane)-powstaja w wyniku utworzenia

wspólnych par elektronowych przez atomy tworzące cząsteczke

Wiązania jonowe - powstaja miedzy atomami pierwiastków znacznie rozniacych się

elektroujemnością

2. Budowa i funkcje związków nieorganicznych

a) woda

Budowa: 2 atomy wodoru , 1 atom tlenu, pomiędzy nimi wystepuje wiązania kowalencyjno-
spolaryzowane

Funkcje:

-termoregulacja

- pełni funkcje budulcowa

- stanowi srodowisko zycia

b) sole mineralne

Budowa: wystepuja w organizmach w postaci rozpuszczalnych w wodzie jonow lub

nierozpuszczalnych kryształow

Funkcje:

-regulują stany nawodnienia komorek

- aktywują enzymy

- wplywaja na procesy wymiany wody i innych substancji miedzy komorka a otoczeniem

- warunkują prawidłowy przebieg większości procesow fizjologicznych

3. Charakterystyka związków organicznych

a) cukry – powstają w procesie fotosyntezy, są źródłem energii dla cheterotropów

Budowa: : wegiel C, wodor H, tlen O

Podział:

Monosacharydy- proste

Oligosacharydy- złozone

Polisacharydy- złozone
Znaczenie/funkcja:

-są nośnikiem informacji genetycznej

- są źródłem energii

- funkcja odżywcza

- transportuje inne cukry w organizmie

b) lipidy

Budowa: wegiel C, wodor H, tlen O, ewentualnie azot N lub fosfor P

Podział: proste (woski, tłuszcze właściwe)

złozone: (fosfolipidy, glikolipidy)

izoprenowe

Znaczenie/funkcja:

-energia uzyteczna biologicznie

-buduja błony biologiczne

-rozpuszczalnik

-źrodło NNKT

- synteza hormonów

- warstwa izolacyjna i ochronna

c) białka

Budowa: wegiel C, wodor H, tlen O, azot N

Podział: proste (histony, kreatyny, albuminy, globuliny)

złożone (miglobina, fibrynogen, hemoglobina, kolagen

Znaczenie/funkcja:

-budulcowa

-enzymatyczna

-transportowa

-regulatorowa -motoryczna

-odpornościowa -zapasowa
d) kwasy nukleinowe

Budowa(nukleotyd): - reszta kwasu fosforowego

- cukier (ryboza RNA, deoksyryboza DNA)

- zasady azotowe

- A adeina

- T tymina

- C cytozyna

- G guanina

Podział:

-rybonukleotydy

-deoksyrybonukleotydy

-dinukletydy

Znaczenie/funkcja:

-buduja kwasy nukleinowe

-wolne nukleotydy sa : nośnikami energii chemicznej

aktywatorami enzymów

4. Reakcje wykrywania

- cukrów redukujących (próba Fehlinga)

Odczynnik Fehlinga wykrywa m.in. cukry proste. Jest to zasadowy roztwór siarczanu miedzi(II), z
którego pod wpływem związków redukujących wypada czerwony osad tlenku miedzi(I)

- tłuszczy (z Sudanem III)

W celu wykrycia lipidów w materiale roślinnym należy użyć barwnika Sudanu III. Barwnik ten jest
rozpuszczalny w wielu rozpuszczalnikach organicznych między innymi alkoholu oraz acetonie. Jest
szczególnie wykorzystywany w wybarwianiu preparatów sporządzonych z tkanek do badań pod
mikroskopem. W momencie złączenia się barwnika z lipidami dochodzi do
powstania czerwonego zabarwienia.

r-białek (reakcja biuretowa i ksantoproteinowa)

reakcja biuretowa (reakcja Piotrowskiego[1]) – charakterystyczna reakcja chemiczna pozwalająca na

wykrywanie wiązań peptydowych w rozmaitych związkach organicznych, głównie
w białkach i peptydach. Warunkiem koniecznym dla pozytywnego wyniku próby jest występowanie
co najmniej dwóch wiązań peptydowych bezpośrednio obok siebie lub przedzielonych nie więcej niż
jednym atomem węgla. Barwa zmienia się z niebieskiej na na fioletowa

Reakcja ksantoproteinowa, próba ksantoproteinowa (gr. ksanthós – żółty[1]) – reakcja

charakterystyczna białek zawierających aminokwasy z pierścieniami
aromatycznymi (np. tryptofan, tyrozyna, fenyloalanina) ze stężonym kwasem azotowym. W
wyniku znitrowania aromatycznych ugrupowań powstaje trwałe, żółte zabarwienie.
Budowa i funkcje komórki

Komórka jest podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalnych systemów ożywionych

1. Poziomy organizacji komórkowej

- organizmy jednokomórkowe: bakterie, protisty, grzyby

- formy kolonijne: bakterie, protisty, grzyby

- organizmy wielokomórkowe: grzyby, rośliny, zwierzęta

2. Rozmiary i kształty komórek

- maja różne rozmiary (większość bardzo mała, widoczna tylko pod mikroskopem, duza to np. jajo
ptaka) i kształty. Komorki sam ale bo to usprawnia efektywność transportu substancji do komórki i w
jej obrebie.

3. Rodzaje komórek i ich budowa

a) komórki prokariotyczne np. bakterii, nie maja jądra

b) eukariotyczne np. rosliny, zwierzęta, grzyby , maja jądro

cechy wspólne: maja blone komorkowa, wnętrze wypelnia cytozol -wodny roztwor, material
genetyczny ma postac DNA,zawierają rybosomy

4. Główne struktury komórkowe

- jądro

- mitochondria

- chloroplasty

- siateczka śródplazmatyczna szorstka

- siateczka śródplazmatyczna gladka

- aparat Golgiego

- Lizosomy

- Peroksysomy

- wakuole

- rybosomy

- centrosomy
Błony biologiczne

1. Funkcje

- naturalne bariery ochronne

- odbierają sygnały z otoczenia

- pośrednicza w wymianie substancji

2. Budowa

- składają się glownie z białek i lipidów dlatego nazywają się błonami białkowo-lipidowymi

a) dwuwarstwa lipidowa

b) cholesterol

3. Właściwości

- mają charakter płynny

- są asymetryczne

- mają charakter półprzepuszczalny

Transport przez błony biologiczne

1. Rodzaje transportów przez błonę komórkową

Ze względu na nakład energetyczny transport błonowy dzielimy na:

a) bierny (pasywny):

- dyfuzja prosta- jeżeli substancjae przenikają bezpośrednio przez dwuwarstwę lipidową

- dyfuzja ułatwiona –

b) czynny (aktywny)

Osmoza – odmiana dyfuzji prostej, która polega na przenikaniu wody przez błonę biologiczną