Pangkat 5

KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
NG MGA PILIPINO
MAHALAGANG
TANONG
 Bakit mahalagang hindi
lang basta makapagsalita
kundi makagamit ng
tamang salita at tama
ring gramatika kapag
nakikipag-usap tayo sa
iba?
ALAM MO BA?

Si Dell Hathaway Hymes ay

isang mahusay, kilala, at
maimpluwensiyang
lingguwista at anthropologist
 ALAM MO BA?
Itinuturing higante sa
nabanggit na larangan.
Hindi maaaring tumbasan
ng iisang salita ang
kanyang kakayahang
pang-akademiko.
 ALAM MO BA?

Isinilang siya sa
Portland, Oregon,
United States, noong
Hunyo 7,1927.
ALAM MO BA?
Bachelor’s Degree in
Literature and
Anthropology sa Reed
College noong 1950

Ph.D in Linguistics
noong 1955
ALAM MO BA?
Naging propesor sa
University of Virginia
mula 1987 hanggang
magretiro siya noong
1998
Bago siya nagturo roon
siya ay nagturo rin sa
malalaking paaralan sa
Amerika;
ALAM MO BA?
HARVARD UNIVERSITY
UNIVERSITY OF
CALIFORNIA, BERKELEY
UNIVERSITY OF
PENNSYLVANIA KUNG
SAAN SIYA NAGING
DEKANO NG
GRADUATE SCHOOL OF
EDUCATION
ALAM MO BA?
Siya ay yumano noong
Nobyembre 13, 2009 sa
edad na 82 dahil sa
komplikasyong dala ng
sakit na Alzheimer’s
ALAM MO BA?
Di tulad ng ibang
lingguwistang si
Noah Chomsky na
ang interes sa pag
aaral ay abstrakto
ALAM MO BA?

Si Dr. Hymes ay higit

na naging interesado
sa simpleng tanong
na
Paano ba nakikipag-
talastasan ang
isang tao?
 Mula sa kanyang mga
pag-aaral ay ipinakilala
niya ang konseptong ng
KAKAYAHANG PANG
KOMUNIKATIBO o
COMMUNICATIVE
COMPETENCE
Sa pagtuturo at pagkatuto
ng wika, hindi na sapat
matutuhan lang ang mga
tuntuning panggramatika.
 Kakayahang
Pangkomunikatibo
 Ang pangunahing layunin sa
pagtuturo ng wika ay magamit ito
nang wasto sa mga angkop na
sitwasyon upang maging maayos
ang komunikasyon, maipahatid ang
tamang mensahe, at
magkaunawaan nang lubos ang
dalawang taong nag uusap.
 Kapag umabot na rito,
masasabing ang taong ito ay
nagtataglay na ng kakayahang
pangkomunikatibo o
communicative competence at
hindi na lang basta kakayahang
lingguwista o gramatikal kaya
naman, siya ay maituturing na isa
nang mabisang komyunikeytor.
 Ang terminong
kakayahang
pangkomunikatibo o
communicative
competence ay
nagmula sa linguist
na si Dell Hymes
noong 1966.
 Nilinang nila ng kasamahan niyang
si John J. Gumperz ang konseptong
ito bilang reaksiyon sa
kakayahang lingguwistika
(linguistic competence) na
ipinakilala naman ni Noam Chomsky
 Ayon sa orihinal na ideya ni
Hymes, ang nagsasalita ng
wika ay hindi lang dapat
magkaroon ng kakayahang
lingguwistika o gramatikal
upang epektibong
makipagtalastasan gamit ang
wika.
Nararapat din niyang malaman
ang paraan ng paggamit ng
wika ng lingguwistikang
komunidad na gumagamit nito
upang matugunan at
maisagawa ito nang naaayon
sa kanyang layunin.
 Simula nang maipakilala sa
diskursong panlingguwistika ang
konsepto ng kakayahang
pangkomunikatibo, maraming pag-
aaral at mga mungkahi na ang
inilabas ng mga dalubwika
patungkol dito.
May ilang nagsasalungatang ideya,
gayumpaman, sa huli’y nagkaisa
sila na ang isang taong may
kakayahan sa wika ay dapat
magtaglay hindi lang ng kaalaman
tungkol dito kundi ng kahusayan,
kasanayan, at galing sa paggamit
ng wikang naaangkop sa mga
sitwasyong pangkomunikatibo.
(Bagaric et al. 2007)
Sa pagtatamo ng kakayahang
pangkomunikatibo,
kailangang pantay
naisaalang-alang ang
pagtalakay sa mensaheng
nakapaloob sa teksto at sa
porma o kayarian (gramatika)
ng wikang ginamit sa teksto
(Higgs at Clifford 1992).
 Ang paglinang sa wika ay
nakapokus sa kapakinabangang
idudulot nito sa mag-aaral, na
matutuhan ang wika upang sila
ay makapaghanapbuhay,
makipamuhay sa kanilang kapwa,
at mapahalagahan nang lubusan
ang kagandahan ng buhay na
kanilang ginagalawan.
- Dr. Fe Otanes (2002)
 Sa kabuoan, pangunahing
mithiin sa pagtuturo ng wika
na makabuo ng isang
pamayanang marunong,
mapanuri, kritikal, at kapaki-
pakinabang.
 Ang kakayahang
pangkomunikatibo ay sumasakop
sa mas malawak na konteksto
ng lipunan at kultura—Ito’y ang
wika kung paanong ginagamit at
hindi lang basta ang wika at mga
tuntunin nito (Shuy 2009).
Binigyang-diin ni Dr. Hymes ang
paniniwalang sa pagpapahayag
ng mga tao’y gumagamit sila
nang higit pa sa salita .
 Sa kasalukuyan, ang pananaw
na ito ay tanggap at ginagamit
na sa pag-aaral ng wika sa iba’t-
ibang panig ng mundo kasama
na ang ating bansa.
Silid-aralan ang Daan
Tungo sa Paglinang
ng Kakayahang
Pangkomunikatibo
ng mga Pilipino
 Sa mga silid-aralan
nangyayari ang pormal na
pagkatuto ng wika.
Gayunpaman, kung ang magiging
tuon ng pagkatuto ng wika ay
para lang maituro ang kayarian o
gramatika ng wika tulad ng mga
bahagi ng pananalita, bantas,
baybay, ponolohiya, morpolohiya,
at iba pang teknikal na aspekto
ng wika;
 at kung ang mga pagtataya ay
nakapokus lang sa pagkilala,
pagbilog, pagsalungguhit sa mga
bahagi ng estruktura ng wika,
maaaring hindi maabot ng mga
Pilipinong mag-aaral ang
pagkakaroon ng kakayahang
pangkomunikatibo.
 Nasusukat ang kakayahang
pangkomunikatibo ng mga mag-
aaral sa kanilang tatas sa:

pagsasalita ng wika
kakayahang umunawa
makagamit ng tamang salita o
wika sa angkop na
pagkakataon lalo na sa mga
awtentikong sitwasyong hindi
sila sinanay.
 Nararapat kung gayon na ang
pagkatuto ng wika sa mga silid-
aralan ay maiangat mula sa
pagkilala lang sa gramatika
upang mapalawig, maiugnay, at
magamit sa mga aktuwal na
sitwashon sa totoong mundo o
sa tunay na buhay, pasalita man
o pasulat.
 Dito lamang
magkakaroon ng
kahulugan at
kabuluhan ang mga
araling pangwika
dahil nakita at
nagamit ng mga mag-
aaral sa awtentikong
sitwasyon.
 Mula rito’y matatanim sa
kanilang isipan ang kahalagahan
ng mga ito hindi lang para sa
darating na pagsusulit kundi
para sa pangangailangan sa
pakikipagtalastasan maging sa
mga panahong wala na sila sa
loob ng silid-aralan.
Upang umabot sa ganitong uri ng
pagkatuto ay mangangailangan
nang higit na partisipasyon ng
mga mag-aaral sa mga gawaing
lilinang ng makrong kasanayan
tulad ng pagsasalita, pagbasa,
pakikinig, at pagsulat.
 Ang mahusay na klasrum
pangwika ay yaong may
aktibong inter-aksiyon sa
pagitan ng guro at ng
estudyante, at estudyante sa
kanyang kapwa estudyante.
-Cantal-Pagkalinawan (2010)
isang propesor sa Hawaii
 Ang guro ang nagsisilbing
tagapatnubay/facilitator lamang
sa iba’t ibang gawaing
pangkomunikasyon.
 Sa inter-aksiyon ng mga
estudyante sa kapwa
estudyante, kailangang
bigyan sila ng pantay na
pagkakataong makilahok
sa iba’t ibang gawain
upang malinang ang kani-
kanilang kakayahan.
 Makatutulong nang malaki ang
pagsasagawa ng mga
awtentikong pagtataya tulad ng
pagsasagawa ng mga gawaing
pangkomunikatibong aktuwal na
nangyayari sa totoong mundo o
buhay,
 pagbuo ng malikhain at
makabuluhang pagpapahayag
gamit ang wika sa tula, maikling
kuwento, pagtatanghal, FlipTop,
Pick-up lines, at iba pang gawaing
lilinang sa kakayahan nilang
makipagtalastasan.
 Komponent ng
Kakayahang
Pangkomunikatibo
(Kakayahang Lingguwistiko o
Gramatikal)
 Isang bahagi ng
kakayahang
pangkomunikatibo ang
kakayahang lingguwistiko o
kakayahang gramatikal.
Sa mga naunang framework o
modelo ng mga lingguwistang
sina Canale at Swain (1980-
1981) may tatlong komponent
silang iminungkahi.
Ang mga ito’y ang:

kaalaman at kakayahang
gramatikal
sosyolingguwistiko
istratedyik
Sa sumusunod na bersyon
ng nasabing modelo, si
Canale (1983, 1984) ay
nagsalin ng ilang elemento
mula sa kakayahang
sosyolingguwistiko para
mabuo ang ikaapat na
komponent, ang
kakayahang diskorsal.
 Sa aralaing ito ay
tatalakayin muna natin ang
unang komponent;

ang kakayahang
lingguwistiko o gramatikal
Sinabi nina Canale at Swain
(1980, 1981) na ang
kakayahang lingguwistiko
ni Chomsky (1965) ay
kapareho lang ng
kakayahang gramatikal.
 Kaya naman, ang iba
pang mga dalubwikang
gumamitng modelo nina
Canale at Swain tulad ni
Savignon (1983) ay
tumukoy na rin sa
kakayahang
lingguwistiko bilang
kakayahang gramatikal.
Ayon kina Canale at Swain, ang
kakayahang gramatikal ay pag-
unawa at paggamit sa
kasanayan sa ponolohiya,
morpolohiya, sintaks,
semantika, gayundin ang mga
tuntuning pang-ortograpiya.
 Ang komponent na ito ay
magbibigay kakayahan sa
taong nagsasalita upang
magamit ang kaalaman at
kasanayan sa pag-unawa at
pagpapahayag sa literal na
kahulugan ng mga salita.
 Mungkahing Komponent ng
Kakayahang Lingguwistiko o
Kakayahang Gramatikal

(Celce-Murcia, Dörnyei, at
Thurell (1995))
 Sintaks
-pagsasama ng mga salita upang
makabuo ng pangungusap na may
kahulugan

> Estruktura ng pangungusap

> Tamang pagkakasunod-sunod
ng mga salita
> Uri ng pangungusap ayon sa
gamit (pasalaysay, patanong,
pautos, padamdam)

> Uri ng pangungusap ayon sa

kayarian (payak, tambalan,
hugnayan, langkapan)

> Pagpapalawak ng pangungusap

 Morpolohiya
-mahahalagang bahagi ng salita
tulad ng iba’t ibang bahagi ng
pananalita

> Iba’t ibang bahagi ng pananalita

> Prosesong derivational at
infectional
> Pagbubuo ng salita
 Leksikon
-mga salita o bokabularyo

>Pagkilala sa mga:
-Content words (pangalan,
pandiwa, pang-uri, pang-abay)
-Function words (panghalip, mga
pang-ugnay tulad ng pangatnig,
pang-ukol, pang-angkop)
> Konotasyon at denotasyon

> Kolokasyon (pagtatambal ng

salita at isa pang subordinate na
salita)
 Ponolohiya o Palatunugan

> Segmental
-Katinig, patinig, tunog

> Suprasegmental
-Diin, intonasyon, hinto
 Ortograpiya

> Mga grafema

-Titik at di titik

> Pantig at palapantigan

> Tuntunin sa pagbaybay

> Tuldik

> Mga bantas

 Ang mga nailahad ay ang
karaniwang unang itinuturo sa
mga paaralan. Subalit, hindi
nagtatapos ang lahat dito kung
ang layunin ng nagtuturo ay
paglinang ng kakayahang
pangkomunikatibo.
 Kakayahang
Pangkomunikatibo ng
mga Pilipino
(Kakayahang Sosyolingguwistiko)
 Tanong:

Bakit dapat isaalang-alang ang

kaangkupan ng sinasabi sa
sitwasyon, sa taong kinakausap,
at sa lugar na pinangyayarihan
ng pakikipagtalasan?
ALAM MO BA?
Ayon sa mga pag-aaral na
isinagawa ni Dua (1990), ang ilan sa
mga pangunahing dahilan sa hindi
pagkakaunawaan ng dalawang
taong nag-uusap ay puwedeng
mag-ugat sa tatlong posibilidad na
maaaring magmula sa taong
nagsasalita tulad ng:
Hindi lubos na nauunawaan
ng nagsasalita ang kanyang
intensiyon

Hindi maipahayag nang

maayos ng nagsasalita ang
kanyang intensiyon
Pinipili ng nagsasalitang
huwag na lang sabihin ang
kanyang intensyon dahil sa
iba’t-ibang kadahilanan tulad
nang nahihiya siya, at iba pa.
 Ayon pa rin kay Dua (1990), ang
hindi pagkakaunawaan ng
dalawang nag-uusap ay maaari
ding mag-ugat sa tagapakinig tulad
ng sa sumusunod na sitwasyon:

Hindi narinig at hindi naunawaan

Hindi gaanong narinig at hindi
gaanong naunawaan

Mali ang pagkakarinig at mali

rin ang pagkaunawa

Narinig at naunawaan
Gayumpaman, kahit parehong
may kontribusyon ang
nagsasalita at tagapakinig
sa hindi pagkakaunawaan,
madalas na mas matindi ang
nagawa ng isa sa kanila.
 Ayon sa pag-aaral na ginawa ni
Sannoniya (1987), ang
tagapagpakinig ay nakapagbibigay
ng maling interpretasyon sa
narinig kahit hindi naman ito ang
ibig sabihin ng kanyang kausap
base sa kanyang inaasam,
inaakala, kalagayang emosyonal,
at personal na relasyon sa
nagsasalita.
 Dito makikita ang higit na
pangangailangan sa pagkakaroon
ng kakayahang pangkomunikatibo
partikular ang kakayahang
sosyolingguwistiko upang
maiwasan ang mga hindi
pagkakaunawaang nag-uugat sa
pagbibigay ng maling pakahulugan
sa sinabi o sa narinig.
Mga Dapat Isaalang-
alang sa Epektibong
Komunikasyon
 Ayon sa lingguwistang si Dell
Hymes, magiging mabisa lamang
ang komunikasyon kung ito ay
isasaayos, at sa pagsasaayos ng
komunikasyon, may mga bagay
na dapat isaalang-alang.
 Ginamit ni Dell Hymes
ang SPEAKING bilang
acronym upang isa-
isahin ang mga dapat
isaalang-alang upang
magkaroon ng
mabisang
pakikipagtalastasan.
Binuo niya ang modelo
upang makatulong sa
pagsusuri ng diskurso.
SPEAKING

S (SETTING)-Ang lugar o pook

kung saan nag-uusap o
nakikipagtalastasan ang mga
tao. Mahalagang salik ang lugar
kung saan nag-uusap ang mga
tao.
Katulad ng pananamit, ikino-
konsidera din natin ang lugar
na pinangyayarihan ng
pakikipagtalastasan upang
maiangkop ang paraan ng
ating pagnanalita.
 Halimbawa, kapag tayo ay
nanonood ng isang pormal na
palatuntunan, hindi tayo
nakikipag-usap sa iba na parang
tayo ay nasa kalsada lamang o
nasa isang kasayahan.
SPEAKING

P (PARTICIPANT)-Ang mga taong

nakikipagtalastasan.
Isinasaalang-alang din natin ang
ating kausap upang pumili ng
paraan kung paano siya
kausapin.
Hindi natin kinakausap ang ating
guro sa paraang ginagamit natin
tuwing kausap natin ang ating
mga kaklase o kaibigan.
Sinisikap nating magbigay-
galang sa ating guro habang sa
ating mga kaklase o kaibigan ay
kaswal o kampante ang ating
pamamaraan.
SPEAKING

E (END)-Mga layunin o pakay sa

pakikipagtalastasan. Dapat
bigyang konsiderasyon ang
pakay o layunin sa pakikipag-
usap.
 Hindi ba’t kung tayo ay hihingi ng
pabor ay gumagamit tayo ng
paraang nagpapakita ng
pagpapakumbaba? At kung nais din
nating kumbinsihin ang kausap ay
iba ang ating pamamaraan?
Samakatwid, nararapat na isaalang-
alang ang layunin natin upang
maiangkop natin ang paraan ng ating
pakikipagtalastasan.
SPEAKING

A (ACT SEQUENCE)-Ang takbo

ng usapan. Bigyang-pansin
din ang takbo ng usapan.
Minsan ay nagsisimula tayo
sa mainit na usapan at
kapag mahusay ang
nakikipag-usap ay madalas
itong humahantong sa
mapayapang pagtatapos.
Kung minsan naman ay biruang
nagbubunga ng pagkapikon at
alitan. Ang isang mahusay na
komunikeytor ay nararapat
lamang na maging sensitibo sa
takbo ng usapan.
SPEAKING

K (KEYS)- Tono ng pakikipag-usap.

Katulad ng setting o pook, nararapat
ding isaalang-alang ang sitwasyon
ng usapan, kung ito ba ay pormal o
di-pormal. Wala sigurong
makagugusto kung mga salitang
balbal ang gagamitin natin sa isang
pormal na okasyon.
SPEAKING

I (INSTRUMENTALITIES)- Tsanel o
midyum na ginamit, pasalita o
pasulat. Dapat isaisip ang midyum
ng pakikipagtalastasan. Iniaangkop
natin ang tsanel na gagamitin sa
kung ano ang sasabihin natin at
kung saan natin ito sasabihin.
SPEAKING

N (NORMS)- Paksa ng usapan.

Mahalagang alamin kung tungkol
saan ang usapan. May mga
sensitibong bagay na kung minsan
ay limitado lamang ang ating
kaalaman.
Sa mga ganitong sitwasyon, suriin
muna natin kung ang ilalahad
natin ay tama o hindi. O di kaya
minsan ay may mga paksang
eksklusibo, kagaya ng sinasabi ng
mga nakakatanda, may mga
“usapang pangmatanda,”
“usapang pambabae lamang,” at
“usapang panlalaki lamang.”
SPEAKING

G (GENRE)- Diskursong ginagamit,

kung nagsasalaysay,
nakikipagtalo, o nangangatwiran.
Dapat iangkop ang uri ng
diskursong gagamitin sa
pakikipagtalastasan.
 Minsan dahil sa miskomunikasyon
sa genre ay hindi nagkakaunawaan
ang magkausap.
 Binuo ni Dell Hymes ang
modelong ito upang itaguyod
ang pagsusuri ng diskurso
bilang serye ng usapan sa isang
kontekstong kultural.
 Kakayahang
Pangkomunikatibo ng mga
Pilipino
Kakayahang
Sosyolingguwistiko
 Pag-unawa batay sa
Pagtukoy sa Sino, Paano,
Kailan, Saan, at Bakit
Nangyari ang Sitwasyong
Komunikatibo
Sa pagtalakay ng kakayahang
sosyolingguwistiko ay maaari
nating balikan ang mga usapin
tungkol sa pagkakaibang
competence o kagalingan o
kakayahan sa performance o
pagganap.
 Sa gitna ng maraming
diskusyon, maganda ang
naging pananaw ni Savignon
(1972), isang propesor sa
University of Illinois, sa
pagkakaiba ng competence
at performance.
 Ayon sa kanya,
ang competence
ay ang batayang
kakayahan o
kaalaman ng isang
tao sa wika
habang ang
performance ay
ang paggamit ng
tao sa wika.
 Idinagdag niya na ang
kakayahan o kaalaman ng
tao sa wika ay makikita,
madedebelop, at matataya
lamang gamit ang pagganap.
 Itinutumbas niya ang
kakayahang pangkomunikatibo
sa kakayahang gamitin ng tao
ang isang wika.
 Ang kakayahang
sosyolingguwistiko ay ang
pagsasaalang-alang ng isang tao
sa ugnayan niya sa mga kausap,
ang impormasyong pinag-
uusapan, at ang lugar ng kanilang
pinag-uusapan.
 Isinasa-alang-alang dito ang
kontekstong sosyal ng isang wika.
Sa mga bagay na dapat isaalang-
alang para sa epektibong
komunikasyon na inisa-isa ni
Hymes sa kanyang acronym na
SPEAKING,
mapapansing tatlo sa mga ito ay
participant, setting, at norm na
binibigyan din ng konsiderasyon
ng isang taong may kakayahang
sosyolingguwistiko.
 Ayon kay Fantini (sa
Pagkalinawan 2004),
isang propesor sa
wika, may mga salik-
panlipunang dapat
isaalang-alang sa
paggamit ng wika, ito
ay ang ugnayan ng
nag-uusap, ang paksa,
lugar, at iba pa.
 Ang isang taong may ganitong
uri ng kakayahan ay iniaangkop
ang wika sa kanyang kausap,
kung ang kanyang kausap ay
bata o matanda, propesyonal o
hindi pa nakapagtapos, lokal ba o
dayuhan.
Iniaangkop din niya sa lugar na
pinag-uusapan, tulad ng kung
nasa ibang bansa o lugar ba
siya na hindi masyadong
nakauunawa ng kaniyang
wika.
 Isinasa-alang-alang din niya
ang impormasyong pinag-
uusapan, ito ba ay tungkol sa
iba-ibang paniniwala tungkol
sa politika, o tungkol sa iba-
ibang pananampalataya.
 Kailangang alam at magamit ng
nagsasalita ang angkop na wika
para sa hinihinging pagkakataon.
Dito makikilala ang pagkakaiba
ng isang taong mahusay lang
magsalita kompara sa isang
katutubong nagsasalita ng wika.
Madalas ang isang mahusay lang
magsalita ay maaaring
magkamali sa pagpili ng salitang
gagamitin na maaaring magbigay
ng impresyon sa tagapakinig na
siya’y walang galang, mayabang,
o naiiba.