Bài 4: Kiểm định cảm quan một số dược liệu, vị thuốc cổ truyền có

bộ phận sử dụng là Hạt (Semen) (Bá tử nhân, Binh lang, Liên nhục,
Hạnh nhân, Toan táo nhân)

1. Bá tử nhân (Semen Platycladi orientalis)

Là hạt trong "nón cái" già (còn gọi là "quả") được phơi hay sấy khô của cây Trắc
bá (Platycladus orientalis (L.) Franco), họ Hoàng đàn (Cupressaceae).
Mô tả:

STT Mô tả đặc điểm Ghi chú

1 Hạt hình trứng dài hoặc bầu dục hẹp
2 Mặt ngoài màu trắng vàng nhạt hoặc màu vàng nâu nhạt, có
phủ một vỏ lụa dạng màng, đỉnh hơi nhọn, có một điểm nhỏ
màu nâu thẫm, đáy tròn tù
3 Chất mềm, nhiều dầu
4 Mùi thơm nhẹ, vị nhạt

2. Binh lang (Hạt Cau) (Semen Arecae catechi)

Hạt đã phơi hay sấy khô lấy từ quả chín của cây Cau (Areca catechu L.), họ Cau
(Arecaceae).
Mô tả:

1
STT Mô tả đặc điểm Ghi chú
1 Khối cứng, hình trứng hoặc hình cầu dẹt
2 Cao khoảng 1,5 - 3,5 cm; đường kính khoảng 1,5 - 3,5 cm
3 Mặt ngoài màu nâu vàng nhạt hoặc màu nâu đỏ nhạt với
những nếp nhăn hình mạng lưới
4 Mặt cắt ngang có vân màu nâu xen kẽ với màu trắng nhạt
5 Vị chát và hơi đắng

3. Liên nhục (Semen Nelumbinis)

Hạt còn màng mỏng của quả già đã phơi hay sấy khô của cây Sen (Nelumbo
nucifera Gaertn.), họ Sen (Nelumbonaceae).
Mô tả:

2
STT Mô tả đặc điểm Ghi chú
1 Hạt hình trái xoan
2 Dài 1,1 - 1,3 cm, đường kính 0,9 - 1,1 cm
3 Mặt ngoài còn màng mỏng màu nâu, có nhiều đường vân
dọc
4 Bóc màng ngoài màu nâu để lộ hai lá mầm bằng nhau và xếp
úp vào nhau, màu trắng ngà, hạt chứa nhiều tinh bột
5 Giữa hai lá mầm có hai đường rãnh dọc đối xứng nhau
6 Chồi mầm màu xanh lục, nằm ở giữa đường rãnh dọc của hai
lá mầm

4. Toan táo nhân (Semen Ziziphi mauritianae)

Hạt già đã phơi hay sấy khô của cây táo ta hay còn gọi là cây táo chua (Ziziphus
mauritiana Lamk.), họ Táo ta (Rhamnaceae).
Mô tả:

3
STT Mô tả đặc điểm Ghi chú
1 Hạt hình tròn dẹt hay hình trứng dẹt có một đầu hơi nhọn,
một mặt gần như phẳng, một mặt khum hình thấu kính
2 Dài 5 - 8 mm, rộng 4 - 6 mm, dày 1 - 2 mm.
3 Mặt ngoài màu nâu đỏ hay nâu vàng
4 Chất mềm, dễ cắt ngang.

5. Hạnh nhân (Semen Armeniacae amarum

Hạnh đắng, Hạnh nhân đắng
Hạt lấy ở quả chín phơi khô của cây Mơ (Prunus armeniaca L.), họ Hoa hồng
(Rosaceae).
Mô tả:

STT Mô tả đặc điểm Ghi chú

1 Hạt hình tim dẹt
2 Dài 1 - 1,9 cm, rộng 0,8 - 1,5 cm, dày 0,5 - 0,8 cm
3 Mặt ngoài màu nâu vàng đến màu nâu thẫm, một đầu hơi
nhọn, một đầu tròn, 2 mặt bên không đối xứng
4 Vỏ hạt mỏng, hạt có 2 lá mầm màu trắng, nhiều dầu béo
5 Không mùi, vị đắng