I.

In kami ini batah iskul

Ha bakud nag-iiskul
Kamastalan namu mahatul
Kami in piyatuntul

II. Bang kami paiskul na

Kamaasan namuh ma busy na
Maghatud kamuh magbak pa
Ha supaya kami umingat pa.

III. Bang-awn pangadjian

Subay namu pag tuyuan
Bang kami maghaman haman
Kamastalan namu amahan

IV. Magsarang sukul kami pa katan

Labi pa awla na pa kamastalan
Pa Principal namu damikian
Mataud na in kiyatihan

V. Subay tuud kita niyu mag tuyu

Asupaya in anngan angan mapusuh
Sa lugay awn maghihindu
Subay kita niyu di maglisu lisu

VI. Tarasulta ini tubtuwan

Tanda sin lasa pa kamastalan
Mahunit namu kamu tumbasan
 Filipino V
Ikatlong Markahan
Ang Damong Makahiya
( Alamat na Patula )

Noong dakong una Makahiya’y kilala “Baka ako maputikan, bumaba ka Langgam.”
Magagandang bulaklak,Bituin ang kapara At saka inuga-uga ang kaniyang mga tangkay
May bango yaongKahali-halina Nahulog sa sanga ang kawawang langgam
At walang pang tinik iyong mga sanga. Dinala ng agos, nalunod, namatay.

Lagi ng palamuti sa mga pagdiriwang Sa masamang asal lahat nakakita

Magagandang paso ang pinagtatamnan Di rin nagustuhan ng kanilang diwata.
Mumunting bulaklak ay hinahangaan upang magtanda Damong Makahiya
Laging napapansin ang magandang halaman. Inalis ang bango, ang ganda’t sanghaya.

Dahil sa papuri’y Makahiyay nadala Nilagyan ng tinik ang buong katawan.

Sa gandang taglay siya’ nagsuplada Hindi na mabango bulaklak na taglay
Ni ayaw tumingin sa mga kasama Di na ginagamit sa mga pagdiriwang
Ayaw makausap ni ayaw tumawa. Sa mga kasama napahiyang tunay.

Minsan umulan bumagyo,bumaha Sa tabing daan malaking abala

Laggam na maliit umakyat sa Makahiya
Nagalit si halaman laggam na pinababa
Ni hindi dininig ang pagmamakaawa.
Paghahalaw
Matinik na sanga nitong Makahiya.
Itong nagging ngalan matapos isumpa
Pagkat pag nasasaling di man sinasadya
Daho’y tumutiklop tila nahihiya.

1. Bakit dating palamuti sa mga pagdiriwang ang damong makahiya?

2. Bakit kaya nagging mapagmataas ang makahiya?
3. Bakit siya isinumpa ng diwata?
4. Ano ang naging parusa sa kaniya?
5. Bakit tumitiklop ang kanyang mga dahon kapag nasasaling?

Opinyon at Katotohanan (Opinion and Fact)

Ang opinyon – ay isang pananaw ng isang tao o pangkat na maaaring totoo pero puwedeng
pasubalian ng iba. Ito ay isang paniniwala na mas malakas pa sa impresyon, mas mahina sa positibong
kaalaman na batay sa obserbasyon at eksperimento.
Halimbawa:
Humingi ng bayad ang ibang bumbero bago patayin ang sunog.
Para sa akin, Ang basurero ang pinakamahalagang katulong sa pamayanan.

Mga Palatandaang Salita sa Opinyon

Sa palagay ko pakiramdam ko naniniwala ako
Hindi kailan man talagang hindi hindi bababa sa
Pinakamasama pinakamagaling sa aking palagay
 Sa tingin ko sa nakikita ko sa pakiwari ko
Para sa akin kung ako ang tatanungin palagi? atb
Halimbawa:
1. Kung ako ang tatanungin, mahalaga sa magkaibigan ang pagtitiwala sa isa’t isa.
2. Sa aking palagay, mas payapa ang buhay ng isang tao na may takot sa Diyos.
Ang katotohanan- ay isang pahayag na nagsasaad ng ideya o pangyayaring napatunayan at tanggap ng
lahat na totoo at hindi napapasubalian kahit sa ibang lugar. Hindi ito nagbabago at maaaring i-verify ang
pagkamakatotohanan nito sa ibang sanggunian tulad ng babasahin at mga taong nakasaksi nito
Halimbawa:
1. May mga taong ang Gawain ay magsilbi sa kapwa.
2. Ang basurero ang humahakot ng ating mga basura.

Girl Scout Promise

On my honor, I will do my duty to God and my country

To help other people at all times and to live by the Girl Scout Law.

The Girl Scout Law

A Girl Scout’s honor is to be trusted.

A Girl Scout is loyal.
A Girl Scout is helpful.
A Girl Scout is a friend to all and a sister to every other Girl Scout.

A Girl Scout is courteous.

A Girl Scout respect living things.
A Girl Scout is disciplined.
A Girl Scout is self-reliant.
A Girl Scout is thrifty.
A Girl Scout is clean in thought, word and deed.

Girl Scout Promise

 Girl Scout Promise

On my honor, I will do my duty to God and my country

To help other people at all times and to live by the Girl Scout Law.

The Girl Scout Law

A Girl Scout’s honor is to be trusted.

A Girl Scout is loyal.
A Girl Scout is helpful.
A Girl Scout is a friend to all and a sister to every other Girl Scout.

A Girl Scout is courteous.

A Girl Scout respect living things.
A Girl Scout is disciplined.
A Girl Scout is self-reliant.
A Girl Scout is thrifty.
A Girl Scout is clean in thought, word and deed.

Boy Scout Promise

On my honor, I will do my best, to do my duty,

To God and my country, the Republic of the Philippines
And to obey the Boy Scout law,
To help other people at all times,
To keep myself physically strong,
Mentally awake and morally straight.

Boy Scout Law

The Boy Scout is: Trustworthy

Loyal
Helpful
Friendly
Courteous
Kind
Obedient
Cheerful
Thrifty
Brave
Clean
Reverent
 Boy Scout Promise

On my honor, I will do my best, to do my duty,

To God and my country, the Republic of the Philippines
And to obey the Boy Scout law,
To help other people at all times,
To keep myself physically strong,
Mentally awake and morally straight.

Boy Scout Law

The Boy Scout is: Trustworthy

Loyal
Helpful
Friendly
Courteous
Kind
Obedient
Cheerful
Thrifty
Brave
Clean
Reverent
Gamit ng Pang-uri at Pang-abay
Ang pang-uri ay bahagi ng pananalitang nagbibigay-turing sa pangangalan at panghalip.

Ang pang-abay ay bahaagi ng pananalitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at kapwa pang-

abay.

Hal. Pang-uri Pang-abay

1. Mabilis na mananakbo si Elma Muros. Mabilis tumakbo si Elma Muros.

2. Magaling na mang-aawit si Celine Dion. Magaling umawit si Celine Dion.
3. Maraming baong tinapay si Mika. Maraming kinaing tinapay si Mika.
4. Matiyagang guro si Gng. Rosa. Matiyang magturo si Gng. Rosa.
5. Banayad ang kilos ng babaeng kasama ko. Banayad kumilos ng babaeng kasama ko.

Gamit ng Pang-uri at Pang-abay

Ang pang-uri ay bahagi ng pananalitang nagbibigay-turing sa pangangalan at panghalip.

Ang pang-abay ay bahaagi ng pananalitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at kapwa pang-

abay.

Hal. Pang-uri Pang-abay

1. Mabilis na mananakbo si Elma Muros. Mabilis tumakbo si Elma Muros.

2. Magaling na mang-aawit si Celine Dion. Magaling umawit si Celine Dion.
3. Maraming baong tinapay si Mika. Maraming kinaing tinapay si Mika.
4. Matiyagang guro si Gng. Rosa. Matiyang magturo si Gng. Rosa.
5. Banayad ang kilos ng babaeng kasama ko. Banayad kumilos ng babaeng kasama ko.

Pagsasanay
Tukuyin at isulat sa patlang kung ang salitang may salungguhit ay ginamit bilang pang-uri o pang-abay.
1. _______________ Ang tirahan ng mga hayop sa kagubatan ay mapayapa.
 _______________ Ang mga hayop ay mapayapang naninirahan sa kagubatan.

2. _______________ Minahal niya ng wagas ang kanyang inang-bayan.

_______________ Ang pagmamahal niya sa kanyang inang- bayan ay wagas.

3. _______________ Mahigpit na niyakap ng ina ang kanyang mga anak.

_______________ Mahigpit ang yakap ng ina sa kanyang mga anak.

4. _______________ Ang lalaking nagnakaw ng bag ay nagmamadali.

_______________ Nagmamadaling lumabas ang lalaking nagnakaw ng bag.

5. _______________ Nakakatuwang alalahanin ang bakasyon natin noong

isang taon.
_______________ Naalala ko ang nakatutuwang bakasyon natin noong isang taon.

Pagsasanay
Tukuyin at isulat sa patlang kung ang salitang may salungguhit ay ginamit bilang pang-uri o pang-abay.
1. _______________ Ang tirahan ng mga hayop sa kagubatan ay mapayapa.
_______________ Ang mga hayop ay mapayapang naninirahan sa kagubatan.

2. _______________ Minahal niya ng wagas ang kanyang inang-bayan.

_______________ Ang pagmamahal niya sa kanyang inang- bayan ay wagas.

3. _______________ Mahigpit na niyakap ng ina ang kanyang mga anak.

_______________ Mahigpit ang yakap ng ina sa kanyang mga anak.

4. _______________ Ang lalaking nagnakaw ng bag ay nagmamadali.

_______________ Nagmamadaling lumabas ang lalaking nagnakaw ng bag.

5. _______________ Nakakatuwang alalahanin ang bakasyon natin noong

isang taon.
_______________ Naalala ko ang nakatutuwang bakasyon natin noong isang taon.

Ang Leon at ang Daga

 Biglang dinampot ng gutom na leon ang isang munting daga na marahang naglalakad sa
harap niya isang tanghaling-tapat. Akala ng daga ay mahimbing na natutulog ang leon.
Nagpapahinga noon ang leon sa ilalim ng punongkahoy sa tabi ng kanyang kuweba.
“Aha! Sa gutom kong ito, munting daga ay pagtitiyagaan ko na!” pasigaw na sabi ng Leon
habang hawak niyang mahigpit ang dagang pilit kumakawala sa mga kuko niya.
Maawa napo kayo, marangal na Leon,” ang magalang na pakiusap ng daga. “Maliit lamang po
ako. Hindi po ako makabubusog sa inyo. “Ako’y nagugutom. Kahit paano’y baka makabusog ka sa
akin,” pabulyaw paring tugon ni Leon.
Mahal na Leon, kung ako’y inyong palayain baka balang araw po’y makatulong ako sa inyo,”
matiyagang pakiusap ng daga.
Nag-isip sandali si Leon. Tila may katuwiran ang munting daga. Pinalaya niya ito. Mabilis na
tumakbo ang daga sa loob ng gubat.
Ilanga raw mula noon, naraanan ng daga ang Leon. Nakakulong ito sa loob ng isang lambat na
lubid. Walang sinayang na panahon ang daga. Buong tiyaga at mabilis na nginatngat nito ang lubid.
Nakalaya sa lambat ang Leon. Ganoon na lamang ang tuwa at pasasalamat ng Leon sa daga.
Naisip niya, marunong din tumanaw ng utang na loob at marunong tumupad sa pangako ang daga.

Basahin, suriin at unawain ang mga naihandang mga gawain na lilinang sa iyong kaalaman
sa paggamit ng mga uri ng pang-abay (panlunan, pamaraan, pamanahon) sa pakikipag-usap sa
iba’t ibang sitwasyon.
Pupunta kami sa Cebu ngayong Sabado. Lumalangoy ang mga isda sa dagat.
Magaling sumayaw si Ate Jhen. Si Pedro ay mabait magsalita.

May iba’t ibang uri ng pang-abay. Ilan sa mga ito ay ang sumusunod
1. Pang-abay na Panlunan – Ito ay nagsasabi ng lugar o pook kung saan nangyayari ang kilos
o pandiwa. Sumasagot ito sa tanong na saan.
Halimbawa:
1. Ang bata ay naglalaro sa parke.
2. Sa Manila kami magbabakasyon.
3. Nagluluto si nanay sa kusina.
2. Pang-abay na Pamanahon – ito ay nagsasaad ng oras o panahon kung kalian nangyari ang
kilos o pandiwa. Sumasagot ito sa tanong na kalian
Halimbawa:
1. Naglalaro kami kahapon.
2. Sa Biyernes sila aalis.
3. Mag-uusap tayo mamayang gabi.
3. Pang-abay na pamaraan – ito ay naglalarawan sa paraan ng paggawa ng salitang kilos o
pandiwa. Sumasagot ito sa tanong na paano.
Halimbawa
1. Malakas sumigaw si Ken.
2. Galit sumagot ang babae.
3. Matapang na kinuha ng lalaki ang ahas.
4. Mahinang maglakad ang pagong
 Grading Sheet

School Year: 2023-

2024
Grade V-B

Report Card
 School Year: 2023-
2024
V-B

Filipino
Sulating Pormal

Ang Sulating Pormal ay uri ng sanaysay o pagsusulat na ang layunin ay seryoso, opisyal at
kadalasan ay tungkol sa pangangalakal, ngunit hindi ito kalakal, strikto ang pormal at inilalahad
agad ang layunin ng walang halong magigiliw na salita, mga sulating may mga pamantayan na
kinkilala, tinatanggap at ginagamit sa pag-aaral. Ang mga bahagi nito ay ang: Pamuhatan,
Patunguhan, Bating Panimula o Pambungad, Katawan ng Liham, Bating Pangwakas, at Lagda.
Maaaring maikli o mahaba ang pagsusulat.
Halimbawa:
 Filipino
Sulating pormal

Ang Sulating Pormal ay uri ng sanaysay o pagsusulat na ang layunin ay seryoso, opisyal at
kadalasan ay tungkol sa pangangalakal, ngunit hindi ito kalakal, strikto ang pormal at inilalahad
agad ang layunin ng walang halong magigiliw na salita, mga sulating may mga pamantayan na
kinkilala, tinatanggap at ginagamit sa pag-aaral. Ang mga bahagi nito ay ang: Pamuhatan,
Patunguhan, Bating Panimula o Pambungad, Katawan ng Liham, Bating Pangwakas, at Lagda.
Maaaring maikli o mahaba ang pagsusulat.
Halimbawa:

Paglalapat
A- Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na tanong. Piliin ang pinaka-
angkop na sagot ng mga bahagi ng sulating pormal. Tiktik o letra lamang ang
isulat sa patlang.
_____1. Ito ay nagsasaad ng lugar o tirahan kung saan ang liham ay nagmula. Dito
ang bilang ng tirahan, ngalan ng kalsada, bayan, lungsod at petsa ng pagsulat.
a. Pamuhatan b. Patunguhan c. Bating Panimula
_____2, Inilalahad dito ang mga nais ipahiwatig o dahilan ng sumulat.
 a. Bating Panimula b. Katawan ng Liham c. Panimula
_____3. Sa bahaging ito makikita ang maikling pamamaalam ng sumulat.
a. Katawan ng Liham b. Bating Panimula c. Bating Pangwakas
_____4. Isinusulat ditto ang buong pangalan ng tao, designasyon, kumpanya, at
kumpletong tirahan ng opisina.
a. Pambungad b. Pamuhatan c. Patunguhan
_____5. Dito makikita ang pangalan ng nagpadala at ang kanyang personal na
pagpirma.
a. Lagda b. Bating Pangwakas c. Bating Panimula

Paglalapat
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na tanong. Piliin ang pinaka-angkop na sagot
ng mga bahagi ng sulating pormal. Tiktik o letra lamang ang isulat sa patlang.
_____1. Ito ay nagsasaad ng lugar o tirahan kung saan ang liham ay nagmula. Dito ang
bilang ng tirahan, ngalan ng kalsada, bayan, lungsod at petsa ng pagsulat.
b. Pamuhatan b. Patunguhan c. Bating Panimula
_____2, Inilalahad dito ang mga nais ipahiwatig o dahilan ng sumulat.
b. Bating Panimula b. Katawan ng Liham c. Panimula
_____3. Sa bahaging ito makikita ang maikling pamamaalam ng sumulat.
b. Katawan ng Liham b. Bating Panimula c. Bating Pangwakas
_____4. Isinusulat ditto ang buong pangalan ng tao, designasyon, kumpanya, at
kumpletong tirahan ng opisina.
b. Pambungad b. Pamuhatan c. Patunguhan
_____5. Dito makikita ang pangalan ng nagpadala at ang kanyang personal na
pagpirma.
a. Lagda b. Bating Pangwakas c. Bating Panimula

Filipino V
Payak at Tambalang Pangungusap
Basahin: Ang patatas ay isang gulay na hindi pa lubos na kilala sa Pilipinas. Para sa Pilipino, Ito ay isa lamang
pansahong sa ulam tulad ng milaga, mitsado, menudo. Ayon sa magasing National Geographic, ang patatas ay
pagkaing nagpapalusog. Mayanan ito sa sa Bitamina C, B at iron. Halos walang taba ito at mababa lamang ang taglay
nitong calorie, kaya mahusay ang pagkaing ito sa mga nagdidiyeta. Sa Russia at ibang lugar ito ang pangunahing
pagkain ng mga tao.
Payak – pangungusap na nagpapahayag ng isang ideya o kaisipan, may simuno at panaguri na maaring higit sa isa
Hal: Mayanan sa Bitamina C, B, at iro ang patatas.
 Ang patatas ay masarap at masustansiya.

Tambalan- pangungusap na nagpapahayang ng dalawang diwa I kaisipan na maaring magkatulad, mangkasalungat, o

pagpipilian, dalawang payak na pangungusap ang pinagsasama at pinag-uugnay ng at, o, ngunit
Hal: Halos Walang taba ito at mababa lamang ang taglay nitong calorie.
Masustansiya ang patatas ngunit karaniwang hindi binibili ito.

Filipino V
Payak at Tambalang Pangungusap
Basahin: Ang patatas ay isang gulay na hindi pa lubos na kilala sa Pilipinas. Para sa Pilipino, Ito ay isa lamang
pansahong sa ulam tulad ng milaga, mitsado, menudo. Ayon sa magasing National Geographic, ang patatas ay
pagkaing nagpapalusog. Mayanan ito sa sa Bitamina C, B at iron. Halos walang taba ito at mababa lamang ang taglay
nitong calorie, kaya mahusay ang pagkaing ito sa mga nagdidiyeta. Sa Russia at ibang lugar ito ang pangunahing
pagkain ng mga tao.
Payak – pangungusap na nagpapahayag ng ng isang ideya o kaisipan, may simuno at panaguri na maaring higit sa isa
Hal: Mayanan sa Bitamina C, B, at iro ang patatas.
Ang patatas ay masarap at masustansiya.

Tambalan- pangungusap na nagpapahayang ng dalawang diwa I kaisipan na maaring magkatulad, mangkasalungat, o

pagpipilian, dalawang payak na pangungusap ang pinagsasama at pinag-uugnay ng at, o, ngunit
Hal: Halos Walang taba ito at mababa lamang ang taglay nitong calorie.
Masustansiya ang patatas ngunit karaniwang hindi binibili ito.

Pagsasanay

Tukuyin kung payak o tamban ang sumusunod na pangungusap na hinango sa binasang teksto.

____________1. Sa Russia ay pangalawang tinapay ang patatas at sa maraming bansa, ito ang pangunahing pagkain
ng mga tao.
____________2. Paramihin natin ang pagtatanim ng patatas.
____________3. Ang patatas ay isang gulay na ginagamit pansahong sa ulam.
____________4. Mahusay ang patatas sa mga nagdidiyeta.
____________5. Masustansiya ang patatas at mura pa ang halaga nito kaysa ibang pagkain.
____________6. Ang patatas ay pansahong sa nilaga, mitsado at menudo.

Pagsasanay
 Tukuyin kung payak o tamban ang sumusunod na pangungusap na hinango sa binasang teksto.

____________1. Sa Russia ay pangalawang tinapay ang patatas at sa maraming bansa, ito ang pangunahing pagkain
ng mga tao.
____________2. Paramihin natin ang pagtatanim ng patatas.
____________3. Ang patatas ay isang gulay na ginagamit pansahong sa ulam.
____________4. Mahusay ang patatas sa mga nagdidiyeta.
____________5. Masustansiya ang patatas at mura pa ang halaga nito kaysa ibang pagkain.
____________6. Ang patatas ay pansahong sa nilaga, mitsado at menudo.

Filipino
Hugnayang Pangungusap
Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng isang sugnay na nakapag-iisa at isa o higit pang
sugnay na di-nakapag-iisa na pinakikilala ng mga pangatnig na kapag, nang, dahil sa, upang,
sapagkat, datapwat, kung, kasi kaya , habang at iba pa.
Halimbawa:
Si Beth ang pansamantalang mamamahala sa halalan habang wala ang pangulo.
Masaya sina Kate at ang kaniyang kaibigan dahil dumating sila sa kaniyang party.
Tandaan!
Ang sugnay na nakapag-iisa ay buo diwa o kaisipan.
Ang sugnay na di-nakapag-iisa ay hindi buo ang diwa o kaisipan.

Filipino
Hugnayang Pangungusap
Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng isang sugnay na nakapag-iisa at isa o higit pang
sugnay na di-nakapag-iisa na pinakikilala ng mga pangatnig na kapag, nang, dahil sa, upang,
sapagkat, datapwat, kung, kasi kaya , habang at iba pa.
Halimbawa:
Si Beth ang pansamantalang mamamahala sa halalan habang wala ang pangulo.
Masaya sina Kate at ang kaniyang kaibigan dahil dumating sila sa kaniyang party.
Tandaan!
Ang sugnay na nakapag-iisa ay buo diwa o kaisipan.
Ang sugnay na di-nakapag-iisa ay hindi buo ang diwa o kaisipan.
Pagsasanay: Buuin ang hugnayang pangungusap sa bawat bilang gamit ang mga pangatnig sa loob
ng kahon.

Pagsasanay: Buuin ang hugnayang pangungusap sa bawat bilang gamit ang mga pangatnig sa loob
ng kahon.