TIP /995/3-4

Türk Toplumunda Cilt, Göz, Saç Re.ngi ve Ondulasyonu

Colors of Skin, Eye and Hair and Undulation of Hair in Turkish People

Leyla ERTENÜ, ALTUNAY, Adem

Etfal Hastanesi Cildiye

ÖZET SUMMARY
AMAÇ: Cilt. göz, saç rengi ve ondulasyonu her hireyde OBJECTIVE: Undulation of and colors rt skin, eye
komhinasyon hireylerden top- and hair make in This
luma da genel hir özellik olarak Türk top- reflects society asa Because there are
lumunda hu parametreleri ortaya koyan very few reviews ahout these parameters in Turkish people,
nedeniyle hu we designed this study.
MATERYAL VE METOD: Her iki cinsi de i~·eren 15 ya- STUDY DESIGN: 500 persons fi-om two sexes, ahove the
üzerindeki 500 hirey age of l 5 were included.
BULGULAR VE SONUÇ: Popiilasyonun %74'iinün kah-
CONCLUSION: Our results show 74% ol the
verengi ve siyah saç rengi, %40 ile en çok ten ve
population had hrown and hlack hair, 40% had dark ski11,
%90.8 ile en çok kahverengi göz rengi; saç ondulasyonu
90.8% had brown eye color, 60% had sfraight hair and
olarak ise en çok %60 ile diiz-.mç, %37 ile de saç
37% had undulated hair.
belirledik.
ANAHTAR Saç rengi, göz rengi, cilt ren- KEY WORDS: Skin color, eye color, hair color,
gi, sa~· ondulasyonu. undulation of hair.

Grup l'de melanozomlar formatif evre 2-3 iken,

grup 2'de melanozomlar melanize evre 4'dedir. Grup
melanin pigmentasyonu muhtemelen bir çok 1'in Grup 2'den daha ve kerati-
gen kontrol edilir. Farelerde 50 nositler içinde tek tek Grup 2'nin mela-
lokusda 150 gen göz, cilt ve saç rengini belirler. Fa- küçük ve bulunurlar[ 1].
relerde pigmenter genlerin tipik Mendeli-
an kanunlar içinde ve etki eder. Saç rengindeki melanosit ve melano-
sanda ise basit poligenik sisteminin dünya ça- zomlardaki varyasyonlar rol Siyah ve
cilt rengi gradientini koyu kahverengi saçta pigment ömelaninden; ve
cilt ve göz rengi en az 3 gen çif- saçta ise feomelaninden Siyah
ti ile düzenlenir[l]. saçda melanozomlar çok kesif iken kahverengi saç
daha küçük ile San
cilt rengine sahip olsa da tüm insanlarda özel saç inkomple melanozomlardan ve bir
anatomik bölgelerde olarak me- sadece matrix fibrillerde fibriller
lanosit Cilt rengindeki etnik esa- bulunmaz. saç benekli görünümlü melanozom-
sen özelliklerindeki lar yapacak matrix fibrillerin üzerinde in-
ileri gelir. rriaruz kalmayan ciltte Siyah komple melanin depozitleri gösterir[2].
Siyah ve Avusturalya yerlilerinde (Grup 1)
melanin pigmentasyonunun genetik ve
melanositlerde melanozom Amerika-
regülasyonu Danimarka'da
Japon, Çin ve Beyazlardan (Grup 2) fazla-
bir aile materyalinde göz ve saç rengi
ve göz rengi ile kahverengi saç renginin 19.
Adresi: kromozomun bölgesinde etki gösterdikleri, an-
cak toplumda
Dr. Leyla Ertenü
Sok. 14/6 Biz de Türk toplumunda göz, cilt, saç
Bahçelievler/ rengi ve ondulasyonu fikir edinmek ama-
Tel: 583 43 29 bu

14
Leyla Ertenii v,· ark.: Tiirk Toplumunda Cilt, Gaz, Saç Rengi ve

MATERYAL VE METOD Cilt renginde en fazla %42 ile ten gözlenir-

ken ve siyah renk 3 ).
materyalini E. H. Cildiye Poliklini-
1993 ve Haziran 1994 tarihleri
%90.8 ile kahverengi göz en çok bu -
lunurken bunu %4 ile göz rengi izlemektedir
hasta ve hasta Cins
4).
15 ve üzerindeki kooperasyon
kurulabilen 500 cilt, göz, saç rengi ve ondulasyo- Renkli göze sahip (mavi, ela) toplam 43 hasta-
nu ortamda gözlenerek kaydedil- dan 24 (%56) beyaz ten, 16 (%37 .2)
di. Saç rengi belirlenemeyecek olan- ten ve 3 (%6.9) esmer ten ile renkli gözde
lar, boya, perma gibi saç rengini de- ten renginin söylenebilir. Kahverengi
uygulananlar ile renkli kon- göz rengine sahip 196 (%39) beyaz tenli, 160
takt lens kullananlar sorgulanarak (%32) tenli ve I 54 (%30) esmer ten-
Birinci derecede saç ondulasyonu li olarak 5).
anamnezle Göz ve saç renginin renkli göze
sahip toplam 43 bireyde %58 ile saç önde gelir-
Saç renkleri kumral, kahverengi, koyukah-
ken %25 ile kumral saç 2. bulundu. saç
verengi, siyah olarak 6 renkte Saç
renkleri %18 olarak 3 bireyde
düz, olarak kaydedildi. Göz
göz rengi kahverengiydi. Kahverengi göz rengine sa-
rengi mavi, ela, kahverengi, siyah olarak 5
hip ise en çok %31 ile siyah saç, %23 ile
renkte; cilt rengi ise beyaz, esmer, siyah
kahverengi saç, % 17 kumral saç, % 17 koyu kahve-
olarak
rengi saç rengi ve son olarak %0.6 saç bulundu
BULGULAR 6).
Beyaz tenlilerde %36 ile kumral ve %23 ile kahve-
·Elde bulgulara göre en fazla %32 ile siyah
rengi saç önde giderken tümü de be-
saç, en az %0.06 ile saç 1).
yaz tenli idi. ten renginde ise %33 ile kahve-
Saç %60 ile en fazla düz saç bulunurken rengi saç idi. Esmer ten renginde %58 ile si-
saç %2.8 en az görülen özellik olarak bulun- yah saç belirgindi. bireylerde %76 beyaz
2). ten 7).

Kahverengi Koyukahve Siyah Kumral

122(%24.4) 90(%18) 160(%32) 100(%20) 25(%5) 3(%0.6)
Saç Rengi

Kumral
% 20 %5
%1
Kahverengi
% 24

Siyah Koyu kahve

% 32 % 18

- 1: 6 renkte saç rengi

 TIP 1995/3-4

Düz Saç Saç Saç

300(%60) 186(%37) 14(%2.8)

saç
saç %3
% 37

Düz saç
·% 60

2: Saç

Beyaz Esmer Siyah

130(%26) 210(%42) · 160(%32)

Cilt Tipleri
Esmer
% 32
Beyaz
% 26

% 42

3 : Cilt rengi

Mavi Ela Kahverengi Siyah

10(%2) 20(%4) 13(%2.6) 454(%90.8) 3(%0.6)
Mav i
%2 Ela
Kahverengi % 2.6
% 90.8
%4

4: Göz rengi

16
Leyla ve ark.: Türk Toplumunda Cilt. Göz , Saç.Rengi ve

%
196
200
Beyaz
180
160 Esmer

140
120
100
80
60
40
20 12
7 3 7 5 6 2 3
o
Mavi Ela Kahverengi Siyah

S: Göz ve ten rengi

160

140 r

c Kahve
12 O u~,,~,

.' '
100 -+-----.' --------------
r::-=:-::
80 .. ..

60 +-----f .. ...
... ..

40 'f"""---------------
.. ...
.....-------1· ...
20 -+----- ..
...

o '
111 ••••• ..
Kahve Koyu kahve Siyah Kumral

6: Göz ve saç rengi

17
 TIP 199513-4

%
100
• Beyaz
90

80

70

60

50

40

30

20

1O

o
Kahve Koyukahve Siyah Kumral

7: Saç ve cilt rengi

300
• Düz
@
250

200

150

100

50

o
Düz-Düz

8: Saç ondulasyonunun ebeveynlerdeki

18
Leyla Erteni/ ve! ark .. Tiirk Toplumunda Cilt, G.üz. Saç ve Ondülasyonu

Bireyin saç ile ebeveynler bir KAYNAKLAR

ki bulunamazsa da düz ebeveynlerin-
de saç göre belirgin Kowichi J, Walter C, Fitzpatrick T: Biology of
olarak bulundu 8). melonocytes. In: Dermatology in General
Medicine. Ed. Fitzpatrick T. B., Eisen A. Z.,
Wolff K. 4. Ed., Mc Graw Hill Company New-
York. 1993, 279-280.
cilt renginin dünyadaki
2 Arnold H. R., Odom R. B., James W. D.: Hair
Çok pembeden tam siyaha kadar
color. Andrew's Diseases of the Skin. 8. fal., W.
Cilt rengini belirlemede gen çifti aditif ve
B. Saunders Co. Philaclelphia 1990, 189 l.
dominant etki eder. cilt renginin
poligenik için modellerin belirlen- 3 Eiberg H., Mohr J: Major genes of eye color and
mesinde gen çifti terimi Yerilen genin hair color linked to LU and SE. Clin-Genet, 3 1:
alelleri diploid insan hücrelerinde çiftler halinde or- 186-91, 1987.
taya ve bunlar birbirleriyle additif 4 Rokk A., Wilkinson D. S., Ebling F., Champion
lokuslardaki alellik çiftlerle de aditif etki yapa- R, Burton J: Hair color in variations. Textbook
bilir. of Dermatology. 4. Ed., Blackwell Scientific
Pub, Oxford. 1986, 2021.
Tek gen etkilerini içeren kahverengi
5 Koçak C: Türk Toplumunda Saç ve
göz renginin mavi veya griye dominant
Konusunda Bilgilerin Uz-
belirtilmektedir[l]. Biz popülasyonda ·
Tezi. 1993.
buna uygun bir sonuç elde ettik. Türk toplumunda
kahverengi göz rengi %90 ile en göz rengi
olarak belirlendi . Bu sonuçlar her nekadar tek mer-
kezli bir olsa da göçler
nedeniyle nüfusunun Türk popülasyonunu
bir heterojeniteye sahip
mektedir.

Neel heterozigotlarda görülen

ressesif bir ve siyah veya kahve-
rengi saçlar için olan genlere bir temel be -
!]. Kuzey Almanya 'da saç %0.3,
tere'de %3.7 iken bizim %0.6 olarak
bulundu[4]. Mckusick'e göre çok saç resesif
özellikle geçebilir[ l]. Biz saç %5 olarak
Az resesif ilgili olabilir.

Mavi gri göze ile saç, kahverengi göz ile

siyah saç göz renk genleri ile saç
renk genlerinin ilgili Bu-
nun tersine saç renk genleri ve göz rengi
olarak

Türk toplumunun cilt, göz, saç rengi

ve saç ondulasyonu en yüksek
göre bir Türk bireyi en çok kahverengi
gözlü, tenli, düz siyah veya kahverengi
olma denilebilir. genetik
ilgili anamneze
dan Saç rengi ve on-
dulasyonu bir ile
ele uyumlu

19