Mở Thoái Hoá Khớp

Thoái hóa khớp
Ths.Bs. Đoàn Công Minh

Nội Dung
Dịch tễ học
Cơ chế bệnh sinh
Triệu chứng lâm sàng
Điều trị - Phòng ngừa
Bs. Đoàn Công Minh – ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch – Thành Phố Hồ Chí Minh 2
Đặt vấn đề
Thoái hóa khớp
35%
11-30%
22-43%
60%
Prevalence of Radiographic Osteoarthritis of the Knee and Its Relationship to Self-Reported Pain. PLoS ONE, 2014. 9(4): p. e94563
Hậu quả của thoái hóa khớp
Đau mãn tính
Mất chức năng Chất lượng

Vận động cuộc sống
Tàn phế
Gánh nặng
Y tế
Thoái hóa khớp:
Gánh nặng với người bệnh và xã hội
Thoái hóa khớp:
giảm chất lượng cuộc sống
Xu hướng lão hóa toàn cầu
Thoái hóa khớp là gì?
Thoái hóa khớp
Cấu trúc
Cấu trúc khớp
quanh khớp
Tái cấu trúc Viêm màng

Bào mòn sụn Gai xương
xương dưới sụn hoạt dịch
“Osteoarthritis and related disorders”, section 13, Rheumatology, 2011, Philadelphia, Mobsby Elsevier
Thoái hóa khớp: Đại thể
Bình thường Thoái hóa
Các vị trị thường gặp
• Gối (40%)
• Bàn tay (30%)
• K. háng (20%)
• Cột sống
• Ngón chân
Cushnaghan 1991; Ann Rheum Dis 50:8-13
Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố có thể can thiệp Các yếu tố không thể can thiệp
Tăng mật độ xương Độ tuổi
Béo phì Giới tính
Dinh dưỡng Tình trạng hormon
Nghề nghiệp Yếu tố gia đình
Hoạt động thể lực Gen
Yếu tố tại chỗ Yếu tố chủng tộc
Sức cơ
Không đơn thuần là do “xài nhiều” !!!
• Viêm.
• Phá hủy cấu trúc khớp.
• Rối loạn trong sinh học tế bào sụn.
• Tác động của các yếu tố nguy cơ.
• Vai trò trung tâm của các

chất gây viêm.
• Viêm màng hoạt dịch làm

gia tăng phá hủy khớp.
Jeremy Sokolove and Christin M. Lepus; Ther Adv Musculoskelet Dis 2013
Tế bào sụn và
tế bào xương là
bộ phận cảm
ứng cơ học
Giải phẫu bệnh
Bình thường Thoái hóa
“Pathogenesis of osteoarthritis”, chapter 98, Kelley’s textbook of Reumatology, 2013.
Thay đổi hình thái
Sự tiến triển của thoái hóa khớp qua các giai đoạn. Bay-Jensen. Rheumatol Int (2010)
Bệnh biểu hiện như thế nào?
Ø Đau khớp tăng khi vận động, đi lại,

giảm khi nghỉ ngơi.
ĐAU
Ø “Lạo xạo” khớp.

Ø Giới hạn vận động khớp.
Ø Sưng đau khớp trong đợt cấp của bệnh.
Ø Biến dạng khớp.
XQ thoái hóa khớp
Radiological Assessment of Osteo-Arthrosis J.H.Kellgren, J.S. Lawrence, Ann Rheum Dis 1957;16:4
XQ thoái hóa khớp
Phân độ Kellgren-Lawrence
Grade Mô tả
0 Bình thường
1 Nghi ngờ hẹp khe khớp và có thể có gai xương
2 Chắc chắn có gai xương và nghi ngờ hẹp khe khớp
Gai xương trung bình, chắc chắn hẹp khe khớp và xơ hóa hoặc
3
biến dạng đầu xương
Gai xương lớn, hẹp nặng khe khớp, xơ xóa và biến dạng rõ đầu
4
xương
26
Chẩn đoán
• LÂM SÀNG: OA có thể xác định khi có các điều

kiện sau:
o Đau khớp khi sử dụng, liên tục ở một hoặc vài
khớp
o Tuổi ≥ 45
o Cứng khớp buổi sáng ≤ 30 phút
Các dấu hiệu lâm sàng khác của OA như biến dạng,
phì đại khớp, dấu lạo xạo, tràn dịch khớp
Chẩn đoán
• CẬN LÂM SÀNG: bệnh nhân có triệu chứng của OA, có

những biểu hiện dưới đây cần làm thêm xét nghiệm cận
lâm sàng:
o Người trẻ có triệu chứng của OA
o Xuất hiện các triệu chứng không đặc hiệu: ảnh hưởng
ở khớp hiếm gặp OA, có dấu hiệu viêm rõ (đau về
đêm, đau khi nghỉ nghơi, đau nhiều lúc sáng sớm)
hoặc đau tiến triển nhanh
o Có dấu hiệu giảm cân hoặc triệu chứng toàn thân.
o Đau khớp gối và có triệu chứng bị lock khớp, biến
dạng cơ học
Chẩn đoán
• VS, CRP: chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khớp viêm
• Xquang: hỗ trợ cho chẩn đoán OA
• MRI / siêu âm: đánh giá mô mềm quanh khớp
Điều trị thoái hóa khớp
Mục đích điều trị
Giảm đau và
cứng khớp
Cải thiện
Vận động khớp
Hạn chế phá hủy

Khớp tiến triển
Osteoarthritis and Cartilage, OARSI recommendations for the management of hip and knee osteoarthritis,
Part II: OARSI evidence based, expert consensus guidelines, Feb 2008
Điều trị đau trong thoái hóa khớp
KELLEY & FIRESTEIN’S Textbook of Rheumatology
Điều trị không thuốc
• Các biện pháp điều trị không

dùng thuốc là một phần quan
trọng trong điều trị đau do
THK
• Khuyến cáo cho mọi bệnh
nhân
Arthritis Rheum. 2000;43(9): 1905-1915

Các biện pháp điều trị không thuốc
Quản lý cân nặng
• Calories chứ không phải là đường

• Không có calories lý tưởng mà phải dựa vào nhu
cầu thực tế giữa các chất cho từng cá thể.
– The Mediterranean Dietary với chế độ ăn Dash và
dựa trên rau quả được nghiên cứu và có hiệu
quả.
• Chế độ ăn đa dạng
– Giảm cân và không gây ra thiếu chất ở ngắn hạn
Các biện pháp điều trị nội khoa
§ Giảm đau:
– Acetaminophen
– NSAID bôi tại chỗ
– NSAID không chọn lọc, ức chế chọn lọc COX-2
– Giảm đau opioid
§ Tiêm khớp
– Corticosteroid
– Hyaluronic Acid (HA)
Khuyến cáo ACR 2019
2019 American College of Rheumatology/Arthritis

Foundation Guideline for the Management of
Osteoarthritis of the Hand, Hip, and Knee.
Khuyến cáo ACR 2019
Acetaminophen
• Nên được lựa chọn đầu

tiên trong điều trị giảm đau
do THK
• Chi phí thấp, khá an toàn
• Đơn thuần hoặc kết hợp
với các opioid nhẹ (codein,
tramadol)
Thuốc kháng viêm non-steroid
(NSAID)
• Tác dụng giảm đau > Paracetamol, nhiều
tác dụng phụ hơn
• Các NSAID có tác dụng giảm đau tương tự
nhau
– Không chọn lọc: Ibuprofen, naproxen, piroxicam,
diclofenac,…
– Úc chế chọn lọc COX-2: meloxicam, celecoxib,
etoricoxib
• Khác biệt chủ yếu ở đặc tính an toàn

Biến chứng của NSAID
Anh Hoa Kỳ Canada

Số toa kê NSAID
hàng năm
25 triệu 70 triệu 10 triệu
Nhập viện liên

quan đên NSAID
12,000 100,000 3,900
Tử vong liên
quan đến NSAID
2,600 16,500 365
à Tử vong liên quan NSAID, chủ yếu do chảy máu tiêu hóa
Lựa chọn NSAIDs
Lựa chọn NSAIDs
Tiêm nội khớp
• Corticosteroid
à Đợt tiến triển:
– Viêm
– Tràn dịch
• Acid Hyaluronic
• Huyết thanh giàu tiểu
cầu và stem cell
Tiêm corticosteroid nội khớp
• ACR (American College of Rheumatology):

– Tiêm CS nội khớp có hiệu quả trong đau khớp
gối cấp do THK, đặc biệt khi có biểu hiện viêm
tại chỗ, kèm theo tràn dịch
• EULAR (European League Against
Rheumatism)
– Tiêm CS nội khớp được chỉ định cho đợt tiến
triển cấp của đau khớp gối, đặc biệt khi có
kèm theo tràn dịch khớp
Tiêm Hyaluronic acid (HA) nội khớp
• Tăng độ nhớt, độ đàn hồi của dịch

khớp
• Kích thích tổng hợp hyaluronic acid
nội sinh
• Ức chế sự tổng hợp và hoạt tính các
enzym thoái giáng
• Tác dụng giảm đau
Các biện pháp điều trị ngoại khoa
• Thay khớp bán phần
• Thay khớp toàn phần
Hạn chế phá hủy khớp
“Pathogenesis of osteoarthritis”, chapter 98, Kelley’s textbook of Reumatology, 2013
Sprifermin (FGF18) first structure/disease modifying
drug in OA
Kết luận
Kết luận
ØThoái hóa khớp là bệnh lý của toàn bộ cấu
trúc khớp – vai trò của tình trạng viêm.
ØĐiều trị đa phần là điều trị triệu chứng.
ØVai trò của các phương pháp điều trị mới

trong tương lai.
Chân thành cám ơn

Mở Thoái Hoá Khớp

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mở Thoái Hoá Khớp

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Thoái hóa khớp

Ths.Bs. Đoàn Công Minh

Cơ chế bệnh sinh

Triệu chứng lâm sàng

Điều trị - Phòng ngừa

Đau mãn tính

Mất chức năng Chất lượng

Tái cấu trúc Viêm màng

Bình thường Thoái hóa

Không đơn thuần là do “xài nhiều” !!!

• Rối loạn trong sinh học tế bào sụn.

• Tác động của các yếu tố nguy cơ.

• Vai trò trung tâm của các

• Viêm màng hoạt dịch làm

Bình thường Thoái hóa

“Pathogenesis of osteoarthritis”, chapter 98, Kelley’s textbook of Reumatology, 2013.

Ø Đau khớp tăng khi vận động, đi lại,

Ø “Lạo xạo” khớp.

1 Nghi ngờ hẹp khe khớp và có thể có gai xương

2 Chắc chắn có gai xương và nghi ngờ hẹp khe khớp

• LÂM SÀNG: OA có thể xác định khi có các điều

• CẬN LÂM SÀNG: bệnh nhân có triệu chứng của OA, có

Hạn chế phá hủy

KELLEY & FIRESTEIN’S Textbook of Rheumatology

• Các biện pháp điều trị không

Arthritis Rheum. 2000;43(9): 1905-1915

• Calories chứ không phải là đường

2019 American College of Rheumatology/Arthritis

• Nên được lựa chọn đầu

• Khác biệt chủ yếu ở đặc tính an toàn

Anh Hoa Kỳ Canada

Nhập viện liên

• ACR (American College of Rheumatology):

• Tăng độ nhớt, độ đàn hồi của dịch

“Pathogenesis of osteoarthritis”, chapter 98, Kelley’s textbook of Reumatology, 2013

ØĐiều trị đa phần là điều trị triệu chứng.

ØVai trò của các phương pháp điều trị mới

You might also like