KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ

BỘ MÔN: ĐIỆN TỰ ĐỘNG TÀU THỦY

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM

HỌC PHẦN: MÁY ĐIỆN
(MÃ HỌC PHẦN: 13101)

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN:

SINH VIÊN:………………..........................

MSV:………..........................; LỚP: ......................

NHÓM HỌC TẬP: .........; NHÓM THÍ NGHIỆM:......................

ĐIỂM ĐÁNH GIÁ:

HỌC KỲ 1B NĂM HỌC 202 - 202

2
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
YÊU CẦU CHUNG
1. BÁO
Bài 1. CÁO
MÁY THÍ
BIẾN NGHIỆM
Yêu cầu đối với bài báo cáo thí nghiệm MỘT PHA
ÁP
1.1.SơMục
2. đồ a.đích
đấu dâyvà trình bày trên khổ giấy A4, viền bao quanh.
Viết
Đồ thị mối
- b. quan
Nhận hệbìa
biết
Trang giữa
máy Điện
biến
theo ápápquy
mẫu thứđịnh
một cấp với
pha (U2), Hệđủsốthông
đầy truyềntinđạt
cá (m) với Điện áp sơ cấp
nhân
(U1) có -dạng như
c.XácPhải sau:
địnhđảm
tínhbảo nắm
năng củarõmáy
thông tin về đối tượng nghiên cứu
- d.
DựngNắm rõđường
các mục đích
đặc bài
tínhthí nghiệm
công (đểmáy
tác của làm rõ vấn đề gì, phục vụ cho cái gì…)
2. Mỗi bài báo cáo gồm:
- Xác định các thông số cơ bản, lập được sơ đồ thay thế
a. Chuẩn bị tài liệu liên quan
- b.
Biết xâymục
Nêu dựng bài thí nghiệm
đích:
1.2. Công c. tác chuẩn
Giới thiệubị
đốicủa sinhthí
tượng viên
nghiệm và thiết bị hỗ trợ, phục vụ thí nghiệm.
- d.
Về Nội
lý thuyết:
dung: Hiểu rõ nguyên lý và cấu tạo của máy điện, đồng thời nắm bắt rõ
các chế
e. độ
Mỗihoạt
nộiđộng
dungvà bàiđặc
thí tính côngbao
nghiệm tácgồm:
của máy điện trong các chế độ đó.
 Sơbịđồ
- SV chuẩn bàitổng quát trước, các biểu mẫu theo yêu cầu.
thí nghiệm
- TrướckhiĐấu dây
thực thihệ thống
phải Hình
kiểm tra tính 1.3bắt của từng SV, học viên.
nắm
 Dựa vào  Cácvẽ
số liệu bước tiến(theo
đồcho
thị hànhtỷ lệ xích):
1.3. Trang thiết bị dùng thí nghiệm
 Bảng ghi kết quả đo, vẽ đồ thị, đặc tính..
- Máy BA 1 pha 500VA, 380V/ 2*110V ; Bộ tạo nguồn chuẩn DL 1013M1
Đóng góp ý kiến xây dựng bài thí nghiệm khi kết quả đo có sai số hoặc chưa sát lý
- Bộ đo thông số điện: DL 1031; Bộ đo thông số điện: DL 10065
thuyết (nếu có thể)
1.4. Nội dung thí nghiệm
1. Xác định hệ số truyền đạt
2. Thí nghiệm không tải
3. Thí nghiệm ngắn mạch
Hình 1.2
4. Tính toán các thông số và lập sơ đồ tương
3. Tiến hành thí nghiệm.
1.4.1. Xác định hệ số truyền đạt
B1. Trên bộ tạo nguồn chuẩn, đặt núm điều chỉnh điện áp nguồn ở vị trí (0%).
Việc xác định hệ số truyền đạt của máy biến áp được tiến hành theo Phương pháp
B2. Nối dây cấp nguồn với cuộn sơ cấp
trực tiếp: Dùng đồng hồ Volmetter đo điện áp cuộn sơ cấp và thứ cấp ở chế độ không
tải, B3. Bật công
phương pháp tắc
nàynguồn
thườngcủa Module
dùng và ápnguồn tới vị
dụng cho bàitríthí
‘ON’
nghiệm.
B4. Điều chỉnh điện
1. Sơ đồ tổng quát. áp của bộ tạo nguồn chuẩn, mỗi lần đọc giá trị điện áp bộ tạo
nguồn chuẩn(U1) lại đọc giá trị điện áp cuộn thứ cấp và ghi thông số vào bảng.
B5. Bật công tắc nguồn của Module nguồn tới vị trí ‘OFF’, tháo dây đấu nối và kết
thúc TN
 Bảng ghi các thông số
Điện áp sơ cấp Điện áp thứ cấp Ghi
STT Ki Km
U1(V) U2(V) chú
1
2 Cuộn thứ
cấp nối
3 nối tiếp
Hình 1.1
4
Hệ số truyền đạt của máy biến áp được tính theo công thức sau:

và 3Với: i - Thứ tự phép đo; n – Số lần đo

 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
1.4.2. Thí nghiệm không tải
1. Sơ đồ tổng
Bảng quát số
các thông
St U 0 (V) I 0 (A) P 0 (W) Cosφ 0
t
1 4
2
5
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
1.4.3. Thí nghiệm ngắn mạch
 Bảng1. Sơghi
đồ các
tổngthông
quát:số:
STT Psc I1sc Usc I2sc Ghi
(W) (A) (V) (A) Cosφsc chú
1
2
3
4
5 Hình 1.6
2. Sơ đồ đấu dây:
6

Trong đó hệ số công suất ngắn mạch được tính theo công thức sau:

 Các đặc tính ở chế độ ngắn mạch có dạng như sau:

7
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO
1.4.4. Tính toán các thông số và lậpCÁO
sơ đồTHÍ
tươngNGHIỆM
BÁO
Bài 2.đương:
1. Sơ đồ tương ĐỘNG CƠCÁOĐIỆNTHÍ
KĐBNGHIỆM
ROTOR DÂY QUẤN
2. Sơ đồ
2.1. Mục đíchđấu dây BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
2.4.2. Thí nghiệm
- Làm quenkhông
thiết bịtải
thí nghiệm và thiết bị phục vụ bài thí nghiệm
1. Sơ đồ
Ghi tổng quát
- Biếtlạicách
các thông
đọc cácsốthông
liên quan vàomức
số định bảngcủa
sau:đối tượng nghiên cứu
STTxây dựngUsơ
- Biết (V)đồ đấu dây
I 0( các
A) bài thíPnghiệm
(W) liênn (RPM)
quan Cosφ0
- Biết
1 xây dựng các đặc tính của đối tượng thí nghiệm
2.2. Công tác chuẩn bị của sinh viên
2
- Nắm vững kiến thức máy điện liên quan đến bài thí nghiệm
3 kỹ tài liệu liên quan phục vụ bài thí nghiệm
- Đọc
4 bị bài, biểu đồ, bảng ghi các thông số bài thí nghiệm
- Chuẩn
2.3. Trang thiết
5 bị dùng cho thí nghiệm Hình 2.3
2. Tính
- Động toánKĐB
các thông
rotor số:
dây quấn : DL 1022 3 pha; / - 220/380 - 4.3/2.5A
2. Sơ đồ6nốicơdây
Tốc độ định mức: 2830 RPM 8
7
- Chế
Bộđộtạo nguồn
không tải:chuẩn khả trình: DL 1013M1
8
9
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
2.4.3. Thí nghiệm ngắn mạch
Thí nghiệm
 ngắn ghi
Bảng mạchkếtcủa
quảđộng
đo cơ nhằm xác định hiệu suất của động cơ
1. Sơ đồ tổng quát
STT U1sc(V) I1sc(A) I2sc (A) Psc(W) Cosφsc
1
2
3
4
5
Hình 2.5
6
2. Sơ đồ nối dây
 Các đặc tính của động cơ KĐB như sau:

10
11
12
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO
2.4.4. Thí nghiệm với tải là phanh THÍ NGHIỆM
dòng xoáy
Thí nghiệm
 Bảng ghinày
kếtnhằm xác định các điểm công tác của động cơ ứng mỗi giá trị tải
quả đo:
khácDựa
 nhauvào số liệu vẽ các đặc tính (theo tỷ lệ xích):
Uph(V) 0 30 60 80 100 120 135
1. Sơ đồ tổng quát:
I1(A)

n(vg/
ph)

Pđiện(W)

Pcơ(W)
Hình 2.7
M(Nm)
2. Sơ đồ nối dây:
cos φ

 Các đặc tính có dạng như sau:

Hình 2.8
3. Tiến hành thí nghiệm
B1. Đấu dây theo hình 2.8, bật nguồn chính của Module tạo nguồn DL 1013M1,
B2. Điều chỉnh nguồn cấp cho động cơ bằng giá trị định mức
B3. Điều chỉnh nguồn điện một chiều cấp vào cuộn phanh với một giá trị tải nhất
định, đo các thông số động cơ, mỗi lần lại ghi thông số mới vào bảng và lặp lại với
các giá trị ở bảng dưới đây:

13
14
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BàiBÁO CÁO
3. MÁY THÍ
PHÁT NGHIỆM
ĐIỆN ĐỒNG BỘ
3.1.2.MụcSơđích
đồ nối dây
 Bảng
- Làmghi
quen
kếtthiết
quả bị
đothí nghiệm và thiết bị phục vụ bài thí nghiệm
- Biết cách
STTđọc các thông số định mức củaU(V)
Ie(A) đối tượng nghiênGHI
cứu CHÚ
- Biết xây dựng sơ đồ đấu dây các bài thí nghiệm liên quan
1
- Biết xây dựng các đặc tính của đối tượng thí nghiệm
2
3.2. Công tác chuẩn bị của sinh viên
- Nắm vững3 kiến thức máy điện liên quan đến bài thí nghiệm
- Đọc kỹ tài
4 liệu liên quan phục vụ bài thí nghiệm
- Chuẩn bị5 bài, biểu đồ, bảng ghi các thông số bài thí nghiệm
3.3. Trang thiết bị dùng cho thí nghiệm
6
 Máy phát điện đồng bộ: Module 1026A 3 pha ; / - 220/380 - 2.9/ 1.7A
7
Điện áp/dòng điện kích từ: 160V / 0.49A; Tốc độ định mức: 3000 RPM
 Động 8cơ không đồng bộ lồng sóc: DL 1021; / - 220/ 380V - 4.7/ 2.7A
Tốc độ9 định mức: 2820 RPM; Công suất: 1.1kW
 Bộ tạo
10nguồn chuẩn khả trình: DL 1013M1 và DL 1067
Đầu vào 220VAC; Đầu ra 0  210VDC / 2A
 Bộ đo
Đặcthông số dạng
tính có dạngcơ
cơ:bản:
DL 10055
Đo tốc độ: 0  6000RPM  0  6VDC; Đo mômen cản trên trục động cơ
 Bộ đo thông số điện: DL 1031 và DL 10065
- Bộ tải R, L và C: DL 1017 và Dây dẫn chuyên dụng
3.4. Nội dung thí nghiệm
- Lấy thông số đặc tính không tải; - Lấy thông số đặc tính ngoài (với tải R,L,C)
- Lấy thông số đặc tính điều chỉnh(với
Hìnhtải
3.2R,L,C)
3.4.1.
3. Thí
Tiếnnghiệm không
hành thí tải
nghiệm
Thí
B1. nghiệm
Đấu dâykhông tải để
theo hình lấybật
3.2, thông số để
nguồn xâycấp
cung dựng
chođặc
cáctính
thiếtkhông
bị đo.tải của máy phát,
đó là mối quan hệ giữa điện áp máy phát (U) và dòng kích từ (I exc) khi tốc độ không đổi.
 B2.DựaKhởi
vào động
số liệuđộng cơ đặc
vẽ các M cho tínhđến khitỷđạt
(theo lệ tốc độ không đổi 3000 vg/ph - Động cơ
xích):
Biểu diễn như sau: U = f (I exc) Khi I F = 0 và n = const
không đồng bộ ba pha được cung cấp bằng biến tần.
1. Sơ đồ tổng quát:
B3. Bật công tắc cấp nguồn một chiều cho mạch kích từ, chỉnh điện áp nguồn cấp vào
cuộn kích từ tăng dần đến bằng giá trị định mức và sau đó giảm dần về không. Quan sát
các thông số cần đo ghi vào bảng sau. Thí nghiệm với sự thay đổi dòng kích từ như bảng
sau ( Ien – Dòng kích từ định mức).
0.0Ie 0.1Ie 0.3Ie 0.5Ie 0.7Ie 0.9Ie 1.1 Ie
1.1 Ie 1.0 Ie 0.8 Ie 0.6 Ie 0.4 Ie 0.2 Ie 0.0 Ie

Hình 3.1

15
16
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
3.4.2. Thí nghiệm có tải BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
Thí Tiến
3. nghiêm
hànhcóthí
tảinghiệm
để xây dựng đặc tính ngoài và đặc tính điều chỉnh.
 a.1.Dựa vào
Đặc
Sơ số
đồtính liệu
tổng vẽ Là
ngoài.
quát cácmối
đặc quan
tính (theo tỷ lệ
hệ giữa xích):
Điện áp máy phát (U) và Dòng điện tải (I )
khi tốc độ, dòng kích từ và tính chất tải không đổi:
U = f ( I ) Khi n = const; I exc = Const; Cos φ = Const
 Tiến hành:
B1. B2: tương tự như thí nghiệm không tải
B3. Bật nguồn kích từ, chỉnh điện áp kích từ bằng giá trị định mức và quan sát điện
áp máy phát phát ra bằng giá trị định mức
B4. Ghi giá trị đầu tiên khi chưa cấp tải vào bảng
B5. Bật công tắc cấp nguồn cho phụ tải, mỗi lần lại ghi thông số mới vào bảng và lặp
lại cho đến khi toàn bộ phụ tải đưa hết vào
 Bảng ghi kết quả đo
17
Loại I I P( cos n (RPM)
STT tải exc( A) ( A) U( V)3.3W)
Hình φ
18
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
b. Đặc tính điều chỉnh: Là mối quan hệ giữa dòng điện kích từ (I exc) và dòng điện

tải (IDựa
) khivào
tốcsố
độ,liệu vẽáp
điện cácvàđặc
tínhtính (theo
chất tỷ lệ xích):
tải không đổi.
I exc = f (I) khi n = const;U = Const; Cos φ = Const
B1. B2: tương tự thí nghiệm không tải
B3. Bật nguồn kích từ, chỉnh điện áp kích từ bằng giá trị định mức
B4. Ghi giá trị đầu tiên khi chưa cấp tải vào bảng
B5. Bật công tắc cấp phụ tải, mỗi lần lại ghi thông số mới vào bảng và lặp lại cho
đến khi toàn bộ phụ tải đã đưa hết vào
 Bảng ghi kết quả đo:
Loại tải I exc(A) I (A) P(W) cos φ U(V) n (RPM)
STT
1
R
2
3
4
1
L
2
3
4
1
C
2
3
4

 Các đặc tính có dạng cơ bản như sau:

19
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO
Bài CÁOĐIỆN
4. MÁY THÍMỘT
NGHIỆM
CHIỀU
4.1.b.MÁY
Sơ đồ
PHÁTnối dây
ĐIỆN MỘT CHIỀU
4.1.1. MụcđíchBảng ghi kết quả đo
- Làm quen thiết bị thí nghiệm
Ie(A) và thiết bị phục
U(V)vụ bài thí nghiệm
GHI CHÚ
STT
- Biết cách đọc các thông số định mức của đối tượng nghiên cứu
- Biết xây dựng sơ đồ đấu dây các bài thí nghiệm liên quan
- Biết xây 1dựng các đặc tính của đối tượng thí nghiệm
4.1.2. Công tác chuẩn bị của sinh viên
2
- Nắm vững kiến thức máy điện liên quan đến bài thí nghiệm
- Đọc kỹ tài liệu liên quan phục vụ bài thí nghiệm
3 20
- Chuẩn bị bài, biểu đồ, bảng ghi các thông số bài thí nghiệm
4.1.3. Trang thiết bị dùng cho thí nghiệm
4
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
.2. Đặc tính ngoài:
c.ĐặcTiến
tínhhành
ngoàithícủa
nghiệm:
máy phát là mối quan hệ giữa Điện áp (U) và Dòng phần ứng
B1. Đấutốc
(I ) khi dâyđộtheo hìnhtừ
và kích 4.4, bật nguồn
không đổi: chính của Module tạo nguồn DL 1013M1,
B2. Khởi động động cơ lai - Động cơ KĐB lồng [ nsóc được ổn
= const ] định tốc độ bằng
U
biến tần(hoặc thay đổi điện áp). = f (I )
[ I exc = Const]
B3.a.Bật nguồn kích
Sơ đồ tổng quát: từ, chỉnh điện áp kích từ bằng giá trị định mức và quan sát
điện áp máy phát phát ra bằng giá trị định mức
B4. Ghi giá trị đầu tiên khi chưa cấp tải vào bảng
B5. Bật công tắc cấp phụ tải, mỗi lần lại ghi thông số mới vào bảng và lặp lại cho
đến khi toàn bộ phụ tải đã đưa hết vào
Lưu ý: Trong qua trình thao tác đảm bảo tốc độ và kích từ không đổi
0.25Ir 0.3Ir 0.4Ir 0.5Ir 0.6Ir 0.7Ir 0.8Ir 0.9Ir 1.0Ir
 Kết quả đo được ta ghi vào bảng sau

STT U( V) I ( A) I exc( A) n (RPM)

1 21

2
3

22
 BÁO CÁO THÍ NGHIỆM

.3.
c. Đặc
Tiếntính điều
hành thíchỉnh:
nghiệm
B1.
ĐặcĐấu dây
tính theo
điều hìnhcủa
chỉnh 4.6,máy
bật phát
nguồn là chính của Module
mối quan tạo nguồn
hệ giữa Dòng kích DL
từ (I1013M1,
exc) và
B2.
Dòng Khởi
phầnđộng
ứngđộng cơ tốc
(I ) khi lai -độ
Động cơ KĐB
và điện lồng đổi
áp không sóc được ổn định tốc độ bằng
biến tần(hoặc thay đổi điện áp). [ n = const ]
B3. Bật nguồn kích từ, chỉnhI exc =điện
f (I áp
) kích từ bằng giá trị định mức và quan sát
[ U = Const]
điện áp máy phát
a. Sơ đồ tổng quát phát ra bằng giá trị định mức
B4. Ghi giá trị đầu tiên khi chưa cấp tải vào bảng
B5. Bật công tắc cấp phụ tải, mỗi lần lại ghi thông số mới vào bảng và lặp lại cho
đến khi toàn bộ phụ tải đã đưa hết vào
Lưu ý: Trong qua trình thao tác đảm bảo tốc độ và điện áp không đổi
Thí nghiệm với các thông số
0.25Ir 0.3Ir 0.4Ir 0.5Ir 0.6Ir 0.7Ir 0.8Ir 0.9Ir 1.0Ir
 Kết quả đo được ta ghi vào bảng sau

Stt I exc( A) I ( A) U( V) n (RPM)

1

2 Hình 4.5 220VDC 2800

b. Sơ đồ đấu
3 dây

5
 Đặc tính có dạng như sau:

 Dựa vào số liệu vẽ các đặc tính (theo tỷ lệ xích):

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
4.2. ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
a. Sơ đồ
4.2.1. nối dây
 MụcKết đích
quả đo được ta ghi vào bảng sau:
- Làm quen thiết bị thí nghiệm và thiết bị phục vụ bài thí nghiệm
STT
- Biết cách đọcU(V) I(V)
các thông số P(W)
định mức n (RPM)
của đối tượng I exc( A)
nghiên cứu
- Biết xây dựng sơ đồ đấu dây các bài thí nghiệm liên quan
Hình 4.6
- Biết1xây dựng các đặc tính của đối tượng thí nghiệm
4.2.2. Công tác chuẩn bị của sinh viên
- Nắm2 vững kiến thức máy điện 23liên quan đến bài thí nghiệm
- Đọc kỹ tài liệu liên quan phục vụ bài thí nghiệm CONST
3 bị bài, biểu đồ, bảng ghi các thông số bài thí nghiệm
- Chuẩn
 4

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM
2. Thí nghiệm với tải là phanh dòng xoáy
c. Tiến
Nhằm hành
xây dựngthíđường
nghiệmđặc tính cơ của động cơ khi tải trên trục thay đổi thông
B1.
qua Đấu
điều dây theo
chỉnh hình
dòng vẽphanh
qua 4.10
B2. Bật nguồn chính của Module tạo nguồn DL 1013M1
a. Bật
B3. Sơ đồ tổng
công tắcquát
cấp nguồn một chiều cho mạch kích từ, chỉnh đến giá trị định
mức,
B4. Bật công tắc cấp nguồn một chiều cho mạch phần ứng, chỉnh đến giá trị định
mức, Ghi giá trị đầu tiên vào bảng, thí nghiệm với các thông số sau bằng điều
chỉnh điện áp đặt vào cuộn phanh
 Kết quả đo được ghi vào bảng sau

Uph M n PCƠ U Iư Pđ η Iexc(A)

(Nm) (v/ph) (W) (V) (A) (W)
(V)

0
Hình 4.9
b. Sơ25đồ nối dây 24
50
25
26
27