BÀI THU HOẠCH

CHỦ ĐỀ 3. LÀM RÕ NHỮNG VẤN NẠN BẮT NGUỒN TỪ ỨNG XỬ THIẾU VĂN HÓA,
KÉM VĂN MINH TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG VÀ HỆ LỤY

I. Nội dung của 4 hệ lụy

1.1. Giảm sự tập trung và khả năng tương tác xã hội của sinh viên

Khô ng thể phủ nhậ n rằ ng việc tham gia và o khô ng gian mạ ng mang lạ i cho sinh viên cơ
hộ i đượ c truy cậ p và o mộ t kho tà ng kiến thứ c điện tử khổ ng lồ , kết nố i và mở rộ ng cá c
mố i quan hệ xã hộ i. Tuy nhiên, việc tham gia vớ i tuầ n suấ t quá nhiều cũ ng là điều đá ng
quan ngạ i, mang lạ i mộ t số khía cạ nh khô ng tích cự c ả nh hưở ng đến sinh viên:

 Giảm sự tập trung trong học tập và công việc hàng ngày: Thờ i gian mà sinh
viên dà nh cho mạ ng xã hộ i quá nhiều thì liệu rằ ng sinh viên có cò n thờ i gian thự c
sự dà nh cho họ c tậ p hay khô ng?. Vớ i đặ c tính lô i cuố n và hấ p dẫ n, thay vì đọ c
sá ch, nghiên cứ u để là m bà i tậ p, sinh viên dà nh thờ i gian cho việc lướ t Facebook,
Instagram, Twitter hoặ c cá c ứ ng dụ ng trò chuyện. Sinh viên thườ ng xuyên bị giá n
đoạ n bở i thô ng bá o, tin nhắ n, hoặ c cá c nộ i dung gâ y phâ n tâ m, việc chuyển đổ i
qua lạ i giữ a việc lướ t mạ ng và việc họ c gâ y ra sự giá n đoạ n trong quá trình họ c
tậ p, khiến cho họ mấ t thờ i gian để lấ y lạ i tậ p trung và có thể khô ng hấ p thụ thô ng
tin mộ t cá ch tố t nhấ t. Thêm và o đó , Sử dụ ng mạ ng xã hộ i và o thờ i gian muộ n có
thể gâ y ra việc mấ t giấ c ngủ . Sự mệt mỏ i và thiếu ngủ có thể là m giả m nă ng suấ t
và hiệu suấ t họ c tậ p.

 Thứ 2 là Giảm khả năng tương tác xã hội của sinh viên: Vớ i quá nhiều sự chú
ý trên phương tiện mạ ng xã hộ i, sinh viên có thể dễ dà ng quên đi ý nghĩa thự c sự
củ a cuộ c số ng. Khi đượ c hỏ i trả lờ i phỏ ng vấ n, nhiều bạ n trẻ cho rằ ng họ cả m
thấ y thoả i má i và tự tin hơn nhiều so vớ i việc phả i tương tá c trự c tiếp vớ i ngườ i
đố i diện. Nhưng hệ lụ y củ a việc là m nà y sẽ khiến cho nhữ ng sinh viên đó cả m
thấ y khó khăn khi phải xây dựng những mối quan hệ trực tiếp trong thực
tế, họ cả m thấ y cô đơn trong chính nhữ ng cuộ c thả o luậ n, trò chuyện nhó m giữ a
nhiều ngườ i vớ i nhau. Hay thậ m chí là cũ ng quên đi ngay cả nhữ ng ngườ i thâ n
nhấ t trong gia đình củ a mình (xa cách người thân). Dầ n dầ n, họ cà ng thu mình
lạ i và mắ c kẹt trong thế giớ i dườ ng như khô ng thự c nhiều hơn. Thêm và o đó , kỹ
 nă ng giao tiếp (thiếu kỹ năng mềm) là chìa khó a nắ m giữ thà nh cô ng củ a giớ i
trẻ trong thờ i đạ i hiện nay, tuy nhiên thờ i gian để trau dồ i kỹ nă ng mềm nà y
thô ng qua cá c hoạ t độ ng xã hộ i, câ u lạ c bộ , và hoạ t độ ng ngoạ i khó a gầ n như đã
đượ c thay thế bằ ng cá c hình thứ c nó i chuyện ả o trên mạ ng xã hộ i. Đâ y là mộ t
hiện tượ ng hay xả y ra ở cá c bạ n sinh viên, họ đang dầ n mấ t đi giá trị thự c sự củ a
mình trong cuộ c số ng thự c khi mà họ khô ng thể giao tiếp kết nố i vớ i mọ i ngườ i
mộ t cá ch tự tin.

1.2. Nguy cơ bạo lực tâm lý

Khô ng giố ng vớ i trườ ng hợ p bị bạ o hà nh về thể xá c mà mọ i ngườ i có thể dễ dà ng nhìn

thấ y, sự mấ t má t và tổ n thương về mặ t tinh thầ n củ a nhữ ng sinh viên bị bắ t nạ t qua
mạ ng rấ t khó nhậ n biết nhưng sẽ để lạ i vô và n cá c di chứ ng sâ u sắ c về sau. (9) Điều đá ng
nó i là nhữ ng sinh viên khi bị bắ t nạ t trự c tuyến lạ i có xu hướ ng muố n che giấ u vấ n đề
mà mình đang gặ p phả i, trẻ ít khi chia sẻ vớ i cha mẹ, thầ y cô và bạ n bè. Điều nà y khiến
cho cá c bạ n phả i tự mình gá nh chịu cá c tổ n thương nặ ng nề về mặ t tinh thầ n. Vậ y liệu
rằ ng sinh viên tạ i họ c viện ngâ n hà ng có đang bị nhữ ng hà nh vi bạ o lự c về tâ m lý hay
khô ng? Có lẽ chưa thậ t sự rõ rà ng nhưng nó đang tiềm ẩ n và le ló i ở đâ u đó mà chú ng ta
chưa nhậ n thấ y. Vì vậ y mà sinh viên hvnh chú ng ta cầ n hiểu rõ về hệ lụ y nà y.

Hoả ng sợ , lo lắ ng, bấ t an là tâ m lý xuấ t hiện đầ u tiên củ a nhữ ng nạ n nhâ n bạ o lự c tâ m lý

trên mạ ng xã hộ i: Vớ i mố i quan hệ xã hộ i, nhữ ng sinh viên là nạ n nhâ n củ a vấ n nạ n bắ t
nạ t trự c tuyến sẽ luô n cả m thấ y hoả ng sợ , lo lắ ng, bấ t an hoặ c liên tụ c tứ c giậ n, mấ t kiểm
soá t bớ i cá c thô ng tin sai lệch, nộ i dung đả kích trên mạ ng xã hộ i, hoặ c khi bị trêu chọ c,
bodyshaming, bị chế giễu trên mạ ng xã hộ i vớ i nhữ ng lờ i lẽ tụ c tĩu, phả n cả m. Cá c bạ n sẽ
khô ng thể tậ p trung và o bấ t kì cô ng việc gì, kết quả họ c tậ p bị sa sú t, chấ t lượ ng đờ i số ng
dầ n bị suy giả m, cá c mố i quan hệ cũ ng sẽ dễ bị rạ n nứ t.

 Ở MỨ C ĐỘ NGHIÊ M TRỌ NG HƠN, khi nỗ i hoả ng sợ , lo lắ ng và bấ t an trở nên quá

lớ n thì trầ m cả m và suy nghĩ tiêu cự c sẽ dầ n xuấ t hiện trong tâ m lý củ a sinh viên:
Hơn nữ a, sinh viên sẽ có nhiều xu hướ ng thu mình lạ i, ít tiếp xú c vớ i mọ i ngườ i
xung quanh, trở nên nhạ y cả m hơn. Nhiều bạ n cò n liên tụ c nả y sinh cá c suy nghĩ
tiêu cự c, nhiều hậ u quả thương tâ m có thể xả y ra nếu tình trạ ng bắ t nạ t trự c
tuyến khô ng thể đượ c khắ c phụ c kịp thờ i. Trong thự c tế, đã có khô ng ít cá c
trườ ng hợ p sinh viên tự tìm cá ch kết liễu mạ ng số ng bở i khô ng thể chịu dự ng
 đượ c cá c á p lự c mà cộ ng đồ ng mạ ng tạ o ra hoặ c tệ hơn là phả i chịu sự chi phố i
củ a cá c đố i tượ ng xấ u như trộ m cắ p, giết ngườ i.

Ví dụ : Câ u chuyện xuấ t phá t từ việc mộ t số bạ n nam trong lớ p ghép ả nh châ n dung củ a

L. và o hình nhạ y cả m rồ i đưa lên mạ ng Facebook và cả lớ p cù ng xem đượ c. Thấ y vậ y,
mộ t số bạ n đã trêu đù a, chọ c ghẹo. Khô ng chịu đượ c nhữ ng lờ i trêu chọ c á c ý củ a bạ n bè,
L. đã uố ng thuố c diệt cỏ . Mặ c dù đượ c cá c bá c sĩ củ a bệnh viện Bạ ch Mai đã hết lò ng cứ u
chữ a, nhưng do lượ ng thuố c diệt cỏ và o cơ thể quá nhiều nên L. đã ra đi trong sự đau
đớ n, xó t xa củ a gia đình.

1.3. Nguy cơ vi phạm luật an ninh mạng

Mộ t nguy cơ vô cù ng nghiêm trọ ng mà sv rấ t dễ gặ p phả i khi thự c hiện cá c hà nh vi trên

khô ng gian mạ ng là truyền tả i thô ng tin chưa đượ c kiểm chứ ng, đă c biệt nhữ ng thô ng
tin liên quan đến đườ ng lố i chính sá ch củ a đả ng và nhà nướ c là mộ t nguy c nướ c.

Trong thờ i đạ i số hó a, việc chia sẻ thô ng tin trở nên nhanh chó ng và dễ dà ng, nhưng đô i
khi điều nà y dẫ n đến việc lan truyền tin đồ n, thô ng tin sai lệch và đô i khi cả tin tặ c hoặ c
thô ng tin giả mạ o.

Tin giả đượ c tạ o dự ng, tá n phá t liên quan đến cá c lĩnh vự c chính trị, kinh tế, vă n hó a, xã
hộ i, quố c phò ng, an ninh, đố i ngoạ i... gâ y nhữ ng hệ quả nghiêm trọ ng, ả nh hưở ng xấ u
đến đạ o đứ c, lố i số ng, nhâ n cá ch củ a cá nhâ n, cộ ng đồ ng và vă n hó a dâ n tộ c cũ ng như
thá i độ , suy nghĩ, hà nh độ ng củ a ngườ i dâ n. Điều nà y khiến cho cô ng chú ng khô ng xá c
định đượ c đâ u là nhữ ng nguồ n tin đá ng tin cậ y để tiếp nhậ n. Trong điều kiện cá c thế lự c
thù địch, cơ hộ i, phả n độ ng đang triệt để lợ i dụ ng internet để tiến hà nh chố ng phá , cá c
tin tứ c, hình ả nh giả mạ o đượ c tung ra muô n hình vạ n trạ ng.

Dướ i đâ y là mộ t ví dụ điển hình về hà nh vi vi phạ m phá p luậ t củ a sinh viên do đă ng tả i

thô ng tin sai sự thậ t về dịch bệnh Covid-19. Hà nh vi nà y đã gâ y ra nhữ ng hậ u quả
nghiêm trọ ng, ả nh hưở ng đến cô ng tá c phò ng chố ng dịch bệnh củ a nhà trườ ng và gâ y
hoang mang dư luậ n. Cụ thể là 20/7/2022, mộ t sinh viên nă m nhấ t củ a mộ t trườ ng đạ i
họ c ở Hà Nộ i, đã đă ng tả i trên trang Facebook cá nhâ n củ a mình mộ t bà i viết có nộ i dung
sai sự thậ t về tình hình dịch bệnh Covid-19, cho rằ ng trườ ng củ a mình đang che giấ u số
ca nhiễm Covid-19 thự c tế, và cá c biện phá p phò ng chố ng dịch củ a nhà trườ ng là khô ng
hiệu quả . Bà i viết nà y đã gâ y hoang mang dư luậ n và ả nh hưở ng đến cô ng tá c phò ng
chố ng dịch bệnh củ a nhà trườ ng. Sau khi xá c minh, Phò ng An ninh chính trị nộ i bộ củ a
Cô ng an thà nh phố Hà Nộ i đã ra quyết định xử phạ t vi phạ m hà nh chính đố i vớ i sinh
viên nà y vớ i mứ c phạ t tiền 7.500.000 đồ ng. Ngoà i ra, sinh viên đó cũ ng bị nhà trườ ng kỷ
luậ t bằ ng hình thứ c cả nh cá o và buộ c thô i họ c trong vò ng 1 nă m.

Cá c quy định và luậ t phá p về bả o vệ quyền riêng tư và an ninh mạ ng đã đượ c Nhà nướ c
quy định rấ t rõ trong cá c bộ luậ t Hiến phá p củ a Nhà nướ c Việt Nam, mộ t số hình thứ c xử
phạ t đã đượ c quy định cụ thể như sau:

I.4. Ảnh hưởng đến thương hiệu cá nhân

Danh tiếng hay cò n gọ i là thương hiệu cá nhâ n là mộ t yếu tố quan trọ ng trong cuộ c số ng
củ a mỗ i ngườ i. Mộ t khi danh tiếng bị tổ n hạ i thì sẽ khó có thể lấ y lạ i đượ c. Việc ứ ng xử
thiếu vă n minh trên khô ng gian mạ ng có thể khiến bả n thâ n bị đá nh giá là mộ t ngườ i
kém vă n hó a. Điều nà y có thể gâ y ả nh hưở ng xấ u đến danh tiếng cá nhâ n củ a ngườ i sử
dụ ng mạ ng xã hộ i, khiến cho họ khó có thể tạ o dự ng cá c mố i quan hệ, phá t triển bả n
thâ n, và tìm kiếm cơ hộ i mớ i.

 Khi bạ n vô tình thể hiện hà nh vi thiếu vă n minh trên mạ ng xã hộ i, mọ i ngườ i sẽ

cho rằ ng bạ n là ngườ i thiếu giá o dụ c, bấ t lịch sự và có thể có nhữ ng suy nghĩ tiêu
cự c về bạ n. Điều nà y có thể ả nh hưở ng tiêu cự c đến hình ả nh cá nhâ n củ a bạ n
 trong mắ t ngườ i khá c. Chẳ ng hạ n, việc cá c sinh viên thườ ng xuyên đă ng cá c bà i
viết vớ i nộ i dung có nhữ ng ngô n từ tụ c tĩu hay bình luậ n khiếm nhã về mộ t vấ n
đề gì đó trên cá c page chung củ a trườ ng thì bạ n vô tình đã trờ thà nh ngườ i thiếu
vă n hó a trong mắ t bạ n bè cá c thầ y cô giá o và nhữ ng ngườ i xung quanh.
 Khô ng nhữ ng thế, điều nà y có thể ả nh hưở ng đến tương lai phá t triển sự nghiệp
củ a chính bả n thâ n sinh viên.

Trong thờ i đạ i cô ng nghệ 4.0 ngà y nay, nhà trườ ng và cá c nhà tuyển dụ ng thườ ng xuyên
sử dụ ng mạ ng xã hộ i để tìm hiểu về ứ ng viên và nhâ n viên củ a mình. Khi họ thấ y sinh
viên đó có nhữ ng hà nh vi thiếu vă n minh trên mạ ng xã hộ i họ có thể đá nh giá thấ p, nhìn
nhậ n theo mộ t chiều hướ ng xấ u và khô ng muố n tuyển dụ ng bạ n. Chính điều nà y đã tạ o
thà nh mộ t tả ng đá lớ n khiến trong tìm kiếm việc là m.

Gầ n đâ y xả y ra vụ việc lù m xù m về nhữ ng phá t ngô n vạ miệng trên mạ ng xã hộ i củ a Hoa

hậ u Việt Nam 2018 - Đỗ Thị Hà , cư dâ n mạ ng đã phá t hiện ra trướ c đâ y, tâ n Hoa hậ u Việt
Nam thườ ng xuyên vă ng tụ c khi trò chuyện vớ i bạ n bè. Ngườ i đẹp gố c Thanh Hó a hay sử
dụ ng nhiều ngô n từ "kém sang", tụ c tĩu trên mạ ng xã hộ i. Nhiều khá n giả tỏ ra thấ t vọ ng:
"Hoa hậ u gì mà chă m chử i bậ y quá trờ i?", "Đang nó i bậ y, nó i tụ c vui thì tự nhiên là m hoa
hậ u". Nhậ n đượ c sự chỉ trích nặ ng nề từ mọ i ngườ i, Đỗ Thị Hà cho rằ ng đó chỉ là nhữ ng
dò ng chữ vô tư, mang tính chấ t vui đù a vớ i bạ n bè. Nhưng nay, khi đã trở thà nh Hoa hậ u
Việt Nam 2020, nà ng hậ u ý thứ c đượ c trá ch nhiệm củ a bả n thâ n và cố gắ ng mỗ i ngà y để
hoà n thiện mình.

TÓM TẮT

STT Hệ lụ y

1
Giảm sự tập trung và khả năng tương tác xã hội của sinh
viên

2
Nguy cơ bạo lực tâm lý

3
Nguy cơ vi phạm luật an ninh mạng

4
Ảnh hưởng đến thương hiệu cá nhân
SLOGAN: DÙNG INTERNET CÓ CHỪNG MỰC ĐỂ TRẢI NGHIỆM CUỘC SỐNG THỰC!

II. Liên hệ bản thân

Mộ t là , giả m sự tậ p trung và khả nă ng tương tá c xã hộ i củ a sinh viên: Để giả i quyết vấ n

đề này, tô i sẽ thiết lậ p mộ t thờ i gian cố định cho việc sử dụ ng mạ ng xã hộ i, đồ ng thờ i tậ n
dụ ng cô ng cụ quả n lý thờ i gian để tậ p trung và o việc họ c tậ p và cô ng việc. Tô i cũ ng sẽ
thú c đẩy sự tương tá c xã hộ i trong thế giớ i thự c bằ ng cá ch tham gia và o cá c hoạ t độ ng xã
hộ i và gặ p gỡ bạ n bè trong cuộ c số ng offline.

Hai là , nguy cơ bạ o lự c tâ m lý: Để ngă n ngừ a nguy cơ này, tô i sẽ tham gia và o chương
trình hỗ trợ tâ m lý hoặ c tìm kiếm sự giú p đỡ từ chuyên gia tâ m lý khi cả m thấy á p lự c từ
khô ng gian mạ ng. Tô i cũ ng sẽ họ c cá ch quả n lý cả m xú c và giữ mộ t tâ m lý mạ nh mẽ
trong cá c tình huố ng á p lự c.

Ba là , nguy cơ vi phạ m luậ t an ninh mạ ng: Để đả m bả o sự an toà n trự c tuyến, tô i sẽ nâ ng

cao kiến thứ c về an ninh mạ ng và tuâ n thủ quy định và luậ t phá p liên quan. Tô i cũ ng sẽ
tham gia và o cá c khó a họ c hoặ c chương trình đà o tạ o về an ninh mạ ng để nắ m vữ ng
cá ch bả o vệ thô ng tin cá nhâ n và tuâ n thủ quy tắ c an toà n trự c tuyến.

Bố n là , ả nh hưở ng đến thương hiệu cá nhâ n: Để bả o vệ thương hiệu cá nhâ n, tô i sẽ luô n

ứ ng xử mộ t cá ch vă n minh và tô n trọ ng trên mạ ng xã hộ i. Tô i sẽ suy nghĩ kỹ trướ c khi
đă ng tả i hoặ c bình luậ n và luô n giữ mộ t tà i khoả n chuyên nghiệp. Tô i cũ ng sẽ xây dự ng
mộ t danh tiếng tích cự c bằ ng cá ch tham gia và o cá c hoạ t độ ng tố t cho cộ ng đồ ng và chia
sẻ kiến thứ c giú p đỡ ngườ i khá c.

Nhữ ng hoạ t độ ng cả i thiện này sẽ giú p tô i xây dự ng mộ t mô i trườ ng trự c tuyến tích cự c
và bả o vệ bả n thâ n khỏ i cá c hệ lụ y củ a ứ ng xử kém vă n minh và thiếu vă n hó a trên khô ng
gian mạ ng.