QUÁ TRÌNH TRƯỞNG THÀNH VÀ PHÂN LOẠI LYMPHO T

I. Qúa trình trưởng thành

- Lympho T có từ tế bào gốc tạo máu trong tuỷ xương.Đây là tế bào T ((T cell
receptor – TCR) khai sinh chưa trưởng thành.
- Các tế bào lympho T di chuyển từ tủy xương vào tuyến ức để trải qua quá trình
“huấn luyện” trở thành những tế bào lympho T trưởng thành. Tại vỏ tuyến ức
các tế bào lympho T hình thành nên các thụ thể bề mặt tế bào đặc trưng cho tế
bào T giúp cho chúng có thể nhận diện được các kháng nguyên lạ. Sau đó, các
thụ thể này sẽ tiếp xúc với tế bào biểu mô vỏ tuyến ức để kiểm tra khả năng
nhận diện được một trong hai loại phân tử MHC (MHC lớp I và MHC lớp II) :
 Các tế bào lympho T có khả năng nhận diện được phân tử MHC lớp I sẽ trở
thành những tế bào T CD8+.
 Các tế bào lympho T có khả năng nhận diện được phân tử MHC lớp II sẽ trở
thành những tế bào T CD4+.
- Sau đó tế bào T tiếp tục rời khỏi vỏ tuyến ức và di chuyển vào vùng tủy tuyến
ức để tham gia vào các bước ‘luyện khả năng nhận diện’ tế bào. Tại đây thì các
tế bào lympho T tương tác với tế bào biểu mô vùng tủy có gắn một số lượng lớn
phân tử MHC trình diện protein của cơ thể. Trong quá trình này, những tế bào
lympho T có liên kết yếu với phân tử MHC sẽ được trưởng thành và trực tiếp đi
vào máu ngoại vi. Ngược lại, những tế bào T có liên kết mạnh với phân tử MHC
sẽ không còn khả năng phân biệt được protein của bản thân với các tác nhân lạ
thì chúng sẽ chết đi.

Trong cơ thể chúng ta có hàng trăm triệu tế bào lympho T đi vào tuyến ức hàng
ngày và chỉ có từ 2% đến 4% số lượng tế bào này trở thành tế bào lympho T
trưởng thành. Vì vậy quá trình trưởng thành của tế bào lympho T luôn được
kiểm soát chặt chẽ đảm bảo rằng chúng có khả năng nhận diện được các tế bào
 bất thường với tế bào bình thường của bản thân để tiêu diệt hay kích hoạt các tế
bào khác thực hiện chức năng miễn dịch của mình.
II. Phân loại tế bào lympho T
- Tế bào T gây độc (T CD8+): Tế bào T gây độc có khả năng nhận biết và tiêu
diệt các tế bào bất thường (tế bào nhiễm vi rút hay tế bào ung thư) thông qua sự
liên kết đặc hiệu giữa thụ thể tế bào T (TCR) với kháng nguyên được trình diện
trên phân tử MHC lớp I của tế bào bất thường.
- Tế bào T hỗ trợ (T CD4+): Tế bào T hỗ trợ được hoạt hóa thông qua sự liên kết
đặc hiệu giữa thụ thể tế bào T (TCR) với kháng nguyên lạ được phân tử MHC
lớp II trình diện trên bề mặt của tế bào trình diện kháng nguyên.
- Tế bào T điều hòa: tế bào T điều hòa có vai trò kiểm soát hệ miễn dịch và chống
lại các bệnh tự miễn.
- Tế bào T ghi nhớ : Tế bào T ghi nhớ có thời gian sống kéo dài hơn so với các
loại tế bào T khác và chúng có khả năng tăng nhanh chóng để tạo ra một lượng
lơn các tế bào T hiệu ứng (effector) khi tiếp xúc lại với kháng nguyên.
- Tế bào giết tự nhiên : Tế bào giết tự nhiên T là một nhóm tế bào có cả đặc điểm
của tế bào T và tế bào giết tự nhiên (NK), có vai trò làm cầu nối giữa đáp ứng
miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng. Tế bào giết tự nhiên T khi được
hoạt hóa có thể thực hiện chức năng tương tự như tế bào T gây độc và T hỗ trợ.