‫مهندسي آب و فاضالب‬

‫علي عباسي‬

‫نیم سال اول سال تحصیلی ‪1402-1403‬‬

‫گروه مهندسی عمران‪ ،‬دانشکده مهندسی‬
‫دانشگاه فردوسی مشهد‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ اصول و فرضیاتی که در طراحی شبکه های انتقال و توزیع آب مدنظر قرار می گیرند عبارتند‬
‫از‪:‬‬

‫✓ سیستم کامال پر بوده و به صورت تحت فشار کار می کند؛‬

‫✓ آب به صورت تراکم ناپذیر فرض می شود؛‬
‫✓ جریان آب در شبکه به صورت ماندگار (‪ )steady‬و یکنواخت (‪ )uniform‬می باشد؛‬
‫✓ مرزهای جریان آب بدون هرگونه تغییرشکلی بوده و به صورت غیراالستیک فرض می‬
‫شوند؛‬

‫❑ مقدار جریان (‪ )Q, m3/s‬در یک مقطع لوله با مساحت ‪ )m2( A‬به صورت ‪ Q=A.v‬می باشد‬
‫که در آن ‪ v‬سرعت متوسط جریان (‪ )m/s‬در مقطع لوله می باشد؛‬

‫❑ یک جریان را ماندگار گوییم اگر سرعت متوسط جریان در طول زمان تغییراتی نداشته باشد‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪3‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ اگر مقدار سرعت متوسط در دو مقطع انتخابی در هر لحظه معادل هم باشند‪ ،‬جریان را‬
‫یکنواخت می گوییم‪.‬‬

‫❑ برای دو مقطع ‪ 1‬و ‪ 2‬و در دو لحظه زمانی ‪ t1‬و ‪ t2‬می توان می توان موارد باال را به صورت زیر‬
‫بیان نمود‪:‬‬
‫)‪v1(t1) = v1(t 2)  v2(t1) = v2(t 2‬‬ ‫جریان ماندگار‬

‫)‪v1(t1) = v2(t1)  v1(t 2) = v2(t 2‬‬ ‫جریان یکنواخت‬

‫❑ یک جریان ماندگار در یک لوله به قطر ثابت همزمان یکنواخت هم خواهد بود‪ .‬لذا‪:‬‬

‫)‪v1(t1) = v2(t1) = v1(t 2) = v2( t 2‬‬

‫❑ با فرض اینکه ‪ t‬به اندازه کافی کوچک باشد‪ ،‬می توان از فرض جریان ماندگار و یکنواخت‬
‫استفاده نمود‪ .‬این موضوع کمک قابل توجهی در ساده سازی تحلیل شبکه خواهد نمود‪ .‬در‬
‫مواردی که تغییرات ناگهانی در شرایط جریان اتفاق افتد (شروع و یا توقف پمپ‪ ،‬باز و یا‬
‫بسته کردن شیر‪ ،‬و غیره) شرایط جریان دیگر ماندگار نخواهد بود و نیاز به استفاده از تئوری‬
‫جریان غیرماندگار (‪ )transient flow‬در تحلیل جریان می باشیم‪.‬‬
‫‪4‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب بر مبنای قوانین پایستگی (‪)Conservation laws‬‬
‫می باشد‪:‬‬

‫✓ قانون بقای جرم (‪)Mass Conservation Law‬؛‬

‫✓ قانون بقای انرژی (‪)Energy Conservation Law‬؛‬
‫✓ قانون بقای مومنتم (‪)Momentum Conservation Law‬؛‬

‫❑ کاربرد اصول فوق در تحلیل شبکه های جریان به شکل سه معادله خواهد بود‪:‬‬

‫✓ معادله پیوستگی (‪)Continuity Equation‬؛‬

‫✓ معادله انرژی (‪)Energy Equation‬؛‬
‫✓ معادله مومنتم (‪)Momentum Equation‬؛‬

‫‪5‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ با فرض اینکه آب یک سیال تراکم ناپذیر باشد‪ ،‬می توان معادله پیوستگی را برای حجم آب‬
‫(بجای جرم آب) نوشت‪.‬‬

‫‪ = m / V = const.‬‬

‫‪V‬‬
‫‪Qin = Qout ‬‬
‫‪t‬‬

‫‪6‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ با اعمال معادله پیوستگی در گره (‪ n )node‬که دارای ‪ j‬لوله می باشد‪ ،‬داریم‪:‬‬

‫‪j‬‬

‫‪Q − Q‬‬
‫‪i =1‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪=0‬‬ ‫‪ Qn‬مقدار دبی خروجی و یا برداشت می باشد‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ معادله انرژی بیانگر باالنس انرژی بین دو مقطع از لوله می باشد‪:‬‬

‫‪E1 = E2  E‬‬
‫که ‪ E‬مقدار انرژی اضافه شده و یا کم شده (با توجه به عالمت آن در معادله باال) می باشد‪.‬‬

‫❑ معموال در لوله ها با افت انرژی سروکار داریم که حتما در تحلیل شبکه باید مدنظر قرار گیرد‪.‬‬

‫❑ در صورت وجود پمپاژ در سیستم عمال انرژی اضافی به سیستم داده شده و لذا عالمت‬
‫مثبت استفاده خواهد شد‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ معادله مومنتم در واقع بیانگر مقاومت لوله به نیروهای دینامیکی است که به وسیله جریان‬
‫تحت فشار ایجاد شده اند‪.‬‬

‫❑ برای لوله افقی معادله مومنتم به شکل زیر می باشد‪:‬‬

‫‪ Qv1 −  Qv2 cos  = − p1 A1 + p2 A2 cos  + Fx‬‬

‫❑ و برای جهت قائم داریم‪:‬‬
‫‪ Qv2 sin  = − p2 A2 sin  + w + Fy‬‬

‫❑ نیروی کل برابر خواهد بود با‪:‬‬

‫‪F = Fx2 + Fy2‬‬

‫که این نیرو را ‪( pipe thrust‬نیروی ضربه ای) می نامیم‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ معادله مومنتم برای محاسبه نیروهای وارد بر خم ها و انحناها و طراحی مقاوم سازی های‬
‫الزم در محل انحراف جریان به کار می رود‪ .‬به عنوان مثال می توان از اصل مومنتم برای‬
‫طراحی بالشتک های بتنی (‪ )thrust block‬برای نگهداشتن خم ها و انحناها استفاده نمود‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪11‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ مقدار انرژی کل در هر مقطع از لوله به صورت مجموع سه مولفه می باشد که به صورت زیر‬
‫می باشند‪:‬‬
‫‪mv 2‬‬
‫‪p‬‬
‫‪Etot = mgZ + m +‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫که بر حسب ژول (‪ )J‬و یا معموال به صورت کیلو وات ساعت(‪ )kWh‬بیان می شود‪.‬چنانچه معادله‬
‫فوق برای واحد وزن سیال نوشته شود داریم‪:‬‬
‫‪p v2‬‬
‫‪Etot = Z +‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪g 2‬‬
‫که انرژی در آن بر حسب ارتفاع ستون آب محاسبه شده است‪.‬‬

‫❑ ترم اول در معادله فوق بیانگر انرژی پتانسیل می باشد که بستگی به ارتفاع حجم سیال‬
‫دارد‪.‬‬

‫❑ ترم دوم ناشی از جریان انرژی است که بوسیله نیروهای فشاری تولید می شود‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ ترم سوم در این معادله‪ ،‬بیانگر انرژی جنبشی (‪ )kinetic energy‬می باشد که در اثر حرکت‬
‫سیال ایجاد می گردد‪.‬‬

‫❑ با جایگذاری ترم های انرژی در معادله باالنس انرژی داریم‪:‬‬

‫‪p1 v12‬‬ ‫‪p2 v22‬‬

‫‪Z1 +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪= Z2 +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪ E‬‬
‫‪ g 2g‬‬ ‫‪ g 2g‬‬

‫❑ این شکل از معادله انرژی به عنوان معادله برنولی (‪ )Bernoulli Equation‬شناخته می‬
‫شود‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪14‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ خطی که بیانگر تراز هیدرولیکی (هد پیزومتریک) در نقاط مختلف یک لوله باشد به عنوان‬
‫خط تراز هیدرولیکی (‪ )hydraulic grade line‬شناخته می شود‪.‬‬

‫❑ خطی که مکان هندسی مقدار انرژی کل در یک خط لوله باشد به عنوان خط تراز انرژی‬
‫(‪ )energy grade line‬شناخته می شود‪.‬‬

‫❑ خط تراز انرژی و هیدرولیکی در جریان یکنواخت باید موازی باشند!؟‬

‫❑ هد سرعت در شرایط واقعی به مراتب بسیار کوچکتر از هد نظیر فشار خواهد بود‪ .‬لذا در‬
‫بسیاری از موارد می توان از اختالف این دو خط تراز صرف نظر کرد (مگر موارد خاص!)‪.‬‬

‫❑ خط تراز هیدرولیکی عموما موازی شیب لوله نمی باشد و از مقطعی به مقطع دیگر فرق می‬
‫کند‪ .‬در مناطق کوهستانی و تپه ای‪ ،‬مقدار انرژی حتی ممکن است در زیر تراز خط لوله قرار‬
‫گیرد که عمال بیانگر وقوع فشار منفی (نسبت به فشار اتمسفر) خواهد بود‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪16‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ شیب خط تراز انرژی به عنوان گرادیان هیدرولیکی (‪ )hydraulic gradient‬شناخته می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪E H‬‬
‫=‪S‬‬ ‫=‬
‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬
‫❑ این پارامتر بیانگر ظرفیت انتقال خط لوله می باشد‪.‬‬

‫❑ میزان جریان در لوله های تحت فشار بستگی به گرادیان هیدرولیکی دارد و نه شیب لوله ها‪.‬‬
‫برای انتقال حجم بیشتری از آب نیاز به مقدار بیشتری انرژی خواهیم داشت که خود را در‬
‫مقدار بیشتر گرادیان هیدرولیکی در خط انتقال نشان خواهد داد‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ افت انرژی که قبال در معادله انرژی نشان داده شد‪ ،‬عمال به وسیله دو عامل ایجاد می گردد‪:‬‬

‫✓ اصطکاک بین جداره لوله و آب (افت هد اصطکاکی)؛‬

‫✓ توربوالنس و آشفتگی که در اثر وجود موانع بر سر جریان ایجاد خواهد شد(افت هد‬
‫جزئی و یا موضعی)؛‬

‫❑ هر دو نوع افت را می توان به شکل زیر نوشت‪:‬‬

‫‪E = h f + hm = R f Q + RmQ nm‬‬

‫‪nf‬‬

‫که ‪ Rf‬بیانگر مقاومت لوله در مقابل جریان در طول آن می باشد‪ Rm .‬به عنوان مقاومت لوله‬
‫در مقطعی که مانع و یا تغییر شرایط در جریان ایجاد شده بیان می شود‪ .‬پارامترهای ‪ nf‬و‬
‫‪ nm‬بسته به نوع معادله ای خواهد داشت که برای محاسبه افت ها در لوله استفاده خواهد‬
‫شد‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ مهم ترین معادالتی که برای محاسبه افت های اصطکاکی و یا طولی به کار می روند عبارتند‬
‫از‪:‬‬

‫✓ معادله دارسی‪-‬وایسباخ (‪)Darcy-Weisbach Equation‬؛‬

‫✓ معادله هیزن‪-‬ویلیامز (‪)Hazen-Williams Equation‬؛‬
‫✓ معادله مانینگ (‪)Manning Equation‬؛‬

‫‪E = h f + hm = R f Q f + RmQ nm‬‬

‫‪n‬‬

‫‪8 L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪Darcy-Weisbach‬‬

‫= ‪Rf = 2 5‬‬ ‫‪; nf = 2‬‬
‫‪ gD 12.1D‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪10.68 L‬‬
‫‪R f = 1.852 4.87 ; n f = 1.852‬‬ ‫‪Hazen-Williams‬‬
‫‪Chw D‬‬

‫‪10.29 N 2 L‬‬
‫= ‪Rf‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪; nf = 2‬‬ ‫‪Manning‬‬
‫‪3‬‬
‫‪D‬‬
‫‪19‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ در تمام سه حالت فوق‪ ،‬مقدار افت هد بر حسب متر ارتفاع آب (‪ )mwc‬محاسبه می شود‪.‬‬
‫مقدار دبی (‪ )Q‬بر حسب مترمکعب بر ثانیه و طول لوله (‪ )L‬و قطر لوله (‪ )D‬بر حسب متر می‬
‫باشد‪.‬‬

‫❑ از تغییر واحد در این معادالت باید پرهیز شود در غیر این صورت باید مقادیر ثابت موجود در‬
‫این معادالت نیز برای سیستم واحد به کار برده شده تطبیق داده شوند‪.‬‬

‫❑ ضرایب موجود در معادالت فوق به صورت تجربی به دست می آیند و در واقع بیانگر تاثیر‬
‫زبری جداره لوله بر افت هدهای طولی و یا اصطکاکی می باشند‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ در معادله دارسی‪-‬وایسباخ فاکتور اصطکاک (‪ )friction factor, ‬که در برخی موارد با ‪ f‬هم‬
‫نشان داده می شود‪ ،‬با استفاده از معادله زیر که به معادله کولبروک‪-‬وایت (‪Colebrook-‬‬
‫‪ )White‬معروف است محاسبه می گردد‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪ 2.51‬‬ ‫‪k ‬‬

‫‪= −2 log ‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ Re  3.7 D ‬‬

‫که ‪ k‬زبری مطلق جداره لوله (‪ D ،)mm‬قطر داخلی لوله (‪ ،)mm‬و ‪ Re‬عدد رینولدز (‪ )-‬می‬
‫باشد‪.‬‬

‫❑ برای ساده سازی و اجتناب از تکرار و خطا برای حل معادله فوق‪ ،‬معادله زیر را می توان با‬
‫تقریب قابل قبولی (حدود ‪ %1‬خطا) بکار برد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 5.1286‬‬ ‫‪k ‬‬
‫‪= −2 log  0.89 +‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ Re‬‬ ‫‪3.7 D ‬‬

‫‪21‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ عدد رینولدز که مشخص کننده رژیم جریان می باشد به صورت زیر محاسبه می گردد‪:‬‬
‫‪vD‬‬
‫= ‪Re‬‬
‫‪‬‬
‫که ‪ ‬لزجت کینماتیک (‪ )kinematic viscosity‬بر حسب ‪ m2/s‬می باشد‪ .‬این پارامتر‬
‫بستگی به دمای آب داشته و با استفاده از معادله زیر قابل محاسبه می باشد‪:‬‬

‫‪497 10−6‬‬
‫=‪‬‬
‫)‪(T + 42.5‬‬
‫‪1.5‬‬

‫که دما در آن برحسب سانتی گراد می باشد‪.‬‬

‫❑ بر اساس عدد رینولدز جریان به صورت زیر طبقه بندی می گردد‪:‬‬

‫✓ جریان الیه ای یا خطی (‪ )laminar‬که در آن ‪Re<2000‬؛‬

‫‪Re=2000-4000‬؛‬ ‫✓ جریان بحرانی یا انتقالی (‪ )critical in transition‬که در آن‬
‫✓ جریان آشفته (‪ )turbulent‬که ‪Re>4000‬؛‬

‫‪22‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ در شبکه های توزیع آب تحت شرایط نرمال‪ ،‬جریان عمدتا به صورت آشفته می باشد‪.‬‬

‫❑ در شرایطی که به هر دلیل ‪ Re<4000‬باشد‪ ،‬معادالت بیان شده برای ضریب اصطکاک در‬
‫معادله دارسی‪-‬وایسباخ معتبر نبوده و باید از معادله زیر استفاده گردد‪:‬‬
‫‪64‬‬
‫=‪‬‬
‫‪Re‬‬
‫❑ با توجه به اینکه اعداد رینولدز پایین ناشی از سرعت های بسیار کم جریان هستند‪ ،‬این‬
‫گونه شرایط و رژیم های جریان چندان مطلوب و مورد وقوع نیستند‪.‬‬

‫❑ با معلوم بودن ‪ Re‬و ‪ k‬و ‪ D‬می توان ضریب اصطکاک (‪ )‬را از دیاگرام مودی ( ‪Moody‬‬
‫‪ )Diagram‬به دست آورد‪ .‬این دیاگرام در واقع بیان گرافیکی معادله کولبروک‪-‬وایت می‬
‫باشد که قبال اشاره شد‪.‬‬

‫‪23‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪24‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ در محدوده رژیم جریان آشفته‪ ،‬دیاگرام مودی شامل یک دسته منحنی ها برای مقادیر‬
‫متفاوت ‪ k/D‬می باشد‪ .‬این ناحیه را می توان به دو قسمت تقسیم نمود (با استفاده از خط‬
‫چین)‪:‬‬

‫❑ قسمت اول‪ ،‬که منطقه انتقالی آشفته (‪ )transitional turbulence zone‬نام دارد در آن‬
‫تاثیر زبری لوله بر ضریب اصطکاک در مقایسه با تاثیر عدد رینولدز (اثر ویسکوزیته) محدود‬
‫شده است‪.‬‬

‫❑ منحنی های واقع در قسمت دوم که جریان به صورت آشفته کامل ( ‪rough developed‬‬
‫‪ )turbulence zone‬می باشد به صورت موازی هم هستند که بیانگر تاثیر کم عدد رینولدز‬
‫بر ضریب اصطکاک می باشند‪ .‬در این منطقه‪ ،‬می توان معادله کولبروک‪-‬وایت را به شکل‬
‫زیر بازنویسی نمود‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪ k ‬‬
‫‪= −2 log ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 3.7 D ‬‬
‫❑ برای مقادیر معمول پارامترهای (ویسکوزیته‪ ،‬دما و قطر لوله) در شبکه های توزیع آب معموال‬
‫جریان در منطقه آشفته زبر (توسعه یافته) قرار می گیرد‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ زبری مطلق (‪ )absolute roughness‬بستگی به جنس و نیز سن لوله دارد‪ .‬در اثر وقوع‬
‫خوردگی مقادیر ‪ k‬می توانند به طور قابل مالحظه ای افزایش پیدا کنند‪ .‬در شرایط بحرانی‬
‫می توان اثر خوردگی شدید را با کاهش قطر داخلی موثر لوله در محاسبات اعمال نمود‪.‬‬

‫❑ مقادیر معمول مورد استفاده برای لوله ها که در شرایط خوبی باشند در جدول زیر داده شده‬
‫است‪:‬‬

‫‪26‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ معادله هیزن‪-‬ویلیامز که معادله ای تجربی می باشد‪ ،‬در عمل زیاد مورد استفاده قرار می‬
‫گیرد‪ .‬این معادله بخصوص برای لوله های صاف که دارای قطر متوسط و بزرگ باشند و در‬
‫معرض خوردگی قرار نداشته باشند‪ ،‬مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫❑ در جدول زیر مقادیر معمول برای ثابت هیزن‪-‬ویلیامز داده شده است‪ .‬این مقادیر به صورت‬
‫تجربی و برای سرعت ‪ 0.9‬متر بر ثانیه به دست آمده اند‪ .‬برای سرعت های متفاوت از این‬
‫مقدار‪ ،‬باید این ضرایب اصالح شوند‪ .‬هر چند تاثیر این اصالح چندان قابل توجه نبوده و در‬
‫بسیاری از موارد می توان از آن صرف نظر نمود‪.‬‬

‫❑ معادله هیزن‪-‬ویلیامز برای مقادیر ‪ Chw‬کمتر از ‪ 100‬چندان دقیق نمی باشد‪.‬‬

‫‪27‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪28‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ معادله مانینگ که در برخی از موارد با اندکی تغییر با نام معادله استریکلر (‪ )Strickler‬نیز‬
‫دیده می شود‪ ،‬نیز یک معادله تجربی می باشد‪.‬‬

‫❑ مقادیر معمول برای مقادیر ضریب مانینگ (‪ )N, m-1/3s‬در جدول زیر داده شده است‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ سادگی و سهولت محاسبات مربوط به مقاومت لوله در مقابل جریان‪ ،‬که از مزایای مهم روش‬
‫هیزن‪-‬ویلیامز و نیز روش مانینگ می باشد‪ ،‬با توسعه سیستم های کامپیوتری و امکانات‬
‫محاسباتی عمال اهمیت خود را از دست داده است‪.‬‬

‫❑ روش هیزن‪-‬ویلیامز و نیز روش مانینگ دارای محدودیت های بیشتری در مقایسه با روش‬
‫دارسی‪-‬وایسباخ هستند‪ .‬هر چند این موضوع مشکل جدی نبوده و همچنان روش هیزن‪-‬‬
‫ویلیامز به صورت گسترده در کارهای عملی مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬

‫❑ در شکل زیر مقادیر افت طولی برای یک دامنه از قطرهای لوله و دو مقدار زبری و استفاده از‬
‫هر کدام از این سه روش نشان داده شده است‪ .‬در تمام این روش ها مقدار دبی جریان (متر‬
‫مکعب بر ثانیه) برابر خواهد بود با‪:‬‬

‫‪D 2‬‬
‫‪Q =v‬‬ ‫‪= 0.7854 vD 2‬‬
‫‪4‬‬

‫‪31‬‬
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

Comparison of the friction loss equations: mid range diameters, v= 1 m/s, L = 200 m.
32
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

Comparison of the friction loss equations: large diameters, v = 1 m/s, L = 2000 m.

33
 ‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬
‫❑ در این گراف ها تفاوت روش های مختلف چندان زیاد نمی باشد‪ .‬هر چند پارامترهای زبری‬
‫یکسان مورد استفاده در این روش ها‪ ،‬تاثیرات متفاوتی را برای لوله های با قطرهای بزرگتر‬
‫ایجاد خواهد کرد‪.‬‬

‫❑ اختالف بین نتایج روش های مختلف در صورتی که مقادیر زبری به درستی انتخاب نشده‬
‫باشند‪ ،‬بیشتر خواهد شد‪.‬‬

‫❑ لذا انتخاب مقدار مناسب زبری بیشتر از انتخاب معادله مورد استفاده برای محاسبه افت ها‬
‫در نتایج تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬

‫❑ اینکه چه مقداری به عنوان مقدار زبری بهتر خواهد بود را باید با استفاده از اندازه گیری‬
‫میدانی تایید نمود‪.‬‬

‫❑ در جدول زیر مقدار افت طولی محاسبه شده در یک لوله ‪ PVC‬برای مقادیر مختلف زبری‬
‫نشان داده شده است‪.‬‬

‫‪34‬‬
‫تحلیل جریان در شبکه های توزیع آب‬

‫‪35‬‬
‫سوال؟!‬