You are on page 1of 6

‫اﻟﺣﻛم‬ ‫اﻟﻣﺳﺄﻟﮫ‬

‫ﻣﺧرﺟﮫ ﻣن اﻟدﯾن واﻟﻣﻠﺔ‬ ‫ﻧواﻗض اﻟﺗوﺣﯾد‬ ‫‪.١‬‬


‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ﺗﺳوﯾﮫ ﻏﯾر ﷲ ﺑﺎ< ﻓﻲ‬ ‫‪.٢‬‬
‫ﺷﻲ ﻣن ﺧﺻﺎﺋص ﷲ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اذا ﻛﺎﻧت اﻟﺗﺳوﯾﮫ ﻓﻲ‬ ‫‪.٣‬‬
‫اﻻﻋﺗﻘﺎد‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اذا ﻛﺎﻧت اﻟﺗﺳوﯾﮫ ﻓﻲ اﻟﻠﻔظ‬ ‫‪.٤‬‬
‫ﺑس‬
‫ﺗﺣت ﻣﺷﯾﺋﮫ ﷲ‬ ‫اذا ﻣﺎت ﻋﻠﻰ اﻟﺷرك‬ ‫‪.٥‬‬
‫اﻻﺻﻐر‬
‫ﺑطل اﻟﻌﻣل‬ ‫اذا اﻟﻌﻣل ﺻﺎﺣﺑﮫ رﯾﺎء‬ ‫‪.٦‬‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫اﻻﻧﻛﺎر واﻟﺗﻛذﯾب واﻻﻣﺛﻠﮫ‬ ‫‪.٧‬‬
‫اﻟﻠﻲ ﻋﻠﯾﮭﺎ‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫ﻛﻔر اﻟﺷك واﻣﺛﻠﺗﮫ‬ ‫‪.٨‬‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫ﻛﻔراﻻﻣﺗﻧﺎع‬ ‫‪.٩‬‬
‫واﻻﺳﺗﻛﺑﺎرواﻣﺛﻠﺗﮫ‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫ﻛﻔر اﻟﺳب واﻻﺳﺗﮭزاء‬ ‫‪.١٠‬‬
‫واﻣﺛﻠﺗﮫ‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫ﻛﻔر اﻟﺑﻐض واﻣﺛﻠﺗﮫ‬ ‫‪.١١‬‬
‫‪...‬‬ ‫ﻛﻔر اﻻﻋراض ﻟﮫ ﺣﺎﻟﺗﯾن‬ ‫‪.١٢‬‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر‬ ‫اﻋراض ﻣﻛﻔر‬ ‫‪.١٣‬‬
‫ﻣو ﻛﻔر ﺑس ﻣدري ﺷﻧو‬ ‫اﻋراض ﻏﯾر ﻣﻛﻔر‬ ‫‪.١٤‬‬
‫‪...‬‬ ‫ﻛﻔر اﻟﻧﻔﺎق ﻟﮫ ﻗﺳﻣﯾن‬ ‫‪.١٥‬‬
‫ﻧﻔﺎق اﻛﺑر‬ ‫ﻧﻔﺎق اﻋﺗﻘﺎدي ﯾﻌﻧﻲ ﻓﺎﻟﻘﻠب‬ ‫‪.١٦‬‬
‫اﻟﻛﻔر‬ ‫ﺣﻛم اﻟﻣﻧﺎﻓق‬ ‫‪.١٧‬‬
‫ﻧﻔﺎق اﺻﻐر‬ ‫اﻟﻧﻔﺎق اﻟﻌﻣﻠﻲ ف اﻟﻌﻣل‬ ‫‪.١٨‬‬
‫ﯾﻌﻧﻲ ﻣو اﻻﻋﺗﻘﺎد‬
‫ﻛﻔر اﺻﻐر‬ ‫ﻗﺗﺎل اﻟﻣﺳﻠم واﻟطﻌن ف‬ ‫‪.١٩‬‬
‫اﻻﻧﺳﺎب واﻻﺳﺗﺳﻘﺎء‬
‫ﺑﺎﻟﻧﺟوم واﻟﻧﯾﺎﺣﮫ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر وﻻ ﯾﻛون ﺷرك اﺻﻐر اذا‬ ‫ﻛ ل ﻣ ﺎ ﺛ ﺑ ت ا ﻧ ﮫ ﻋﺑﺎده‬ ‫‪.٢٠‬‬
‫اﻟﻌﺑﺎده ﺧﺎﺻﮫ ﺑﺎ<‬ ‫وﺻرﻓﮭﺎ ﻟﻐﯾر ﷲ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫دﻋﺎء ﻏﯾر ﷲ ﻓﻲ اﻣر ﻻ‬ ‫‪.٢١‬‬
‫ﯾﻘدر ﻋﻠﯾﮫ اﻻ ﷲ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اذا ﻛﺎن اﻟدﻋﺎء ﻟﻐﯾر ﷲ‬ ‫‪.٢٢‬‬
‫طرﯾﻘﺗﮭﺎ ﺑذل وﺗذذﻟل‬
‫وﺧﺿوع‬
‫ﺷرك ﺳﺎده‬ ‫ً‬
‫ان ﯾﻛون اﻟﻣدﻋو ﺑﻌﯾدا ﻋن‬ ‫‪.٢٣‬‬
‫اﻟداﻋﻲ ﺻراﺣﮫ ﻣﺎ ﻓﮭﻣت‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ان ﯾدﻋو اﻟﻐﯾرﻣﻊ اﻋﺗﻘﺎد‬ ‫‪.٢٤‬‬
‫اﻧﮫ ﯾﺳﺗﻘل ﻓﻲ إﯾﺟﺎد‬
‫اﻟﻣطﻠوب "ﯾﻌﻧﻲ اﻧو دا‬
‫ﻟﺣﺎﻟو راح ﯾﺳﺗﺟﯾب ﺑدون‬
‫ﷲ"‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫اﻟدﻋﺎء ﺑﺟﺎه اﻟﻧﺑﻲ او ﻏﯾره‬ ‫‪.٢٥‬‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟطﻠب ﻣن اﻟﻣﯾت ﺷﻔﺎء‬ ‫‪.٢٦‬‬
‫وﻛﺷف ﺳوء‬
‫اﻷول ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫طﻠب اﻟﺣﻲ ﻣن اﻟﻣﯾت ان‬ ‫‪.٢٧‬‬
‫اﻟﺛﺎﻧﻲ ﻟﯾس ﺷرك وﻟﻛن ﻗﺑﯾل اﻟﺑدع‬ ‫ﯾﺷﻔﻊ ﻟﮫ ﻋﻧد ﷲ ﻟﮭﺎ راﯾﯾن‬
‫ووﺳﯾﻠﮫ ﻟﻠﺷرك وھذا اﻟرائ ارﺟﺢ‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫اﻟﺗوﺳل اﻟﻰ ﷲ ﺑذات ﻧﺑﻲ‬ ‫‪.٢٨‬‬
‫او ﺻﺎﻟﺢ‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫ان ﯾﺗوﺳل ﺑﺣق ﻧﺑﻲ او‬ ‫‪.٢٩‬‬
‫ﺻﺎﻟﺢ او اﻟﻛﻌﺑﺔ‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫ان ﯾﺗوﺳل ب أﺳﻣﺎء‬ ‫‪.٣٠‬‬
‫اﻟﺷﯾﺎطﯾن او اﻟﻔﺎظ ﺷرﻛﯾﮫ‬
‫ﺣﻛﻣﮭﺎ ﻧﻔس اﻟﻠﻲ ﯾﻧطﺑق ع اﻟدﻋﺎء‬ ‫اﻻﺳﺗﻐﺎﺛﮫ واﻻﺳﺗﻌﺎذه‬ ‫‪.٣١‬‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻗﺗﺿﺎء ﻣﺣﺑﮫ اﻟﻣﺣﺑوب ﻣﻊ‬ ‫‪.٣٢‬‬
‫ﷲ او ﺗﺳوﯾﮫ ﻣﺣﺑﮫ ﻏﯾر ﷲ‬
‫ﺑﺎ< او ﺟﻌل ﻟﻐﯾر ﷲ ﻛﺎﻣل‬
‫اﻟﻣﺣﺑﮫ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫ﺗﻌﻠق اﻟﻘﻠب ﺑﻣﺣﺑوﺑﮫ رﺿﺎ‬ ‫‪.٣٣‬‬
‫وﺳﺧط‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﻐﻠو ﻓﻲ ﻣﺣﺑﮫ اﻟﻧﺑﻲ ﻣﺎﻟم‬ ‫‪.٣٤‬‬
‫ﺗﺻل اﻟﻰ ﻣﺣﺑﮫ ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﻐﻠو ﻓﻲ ﻣﺣﺑﮫ اﻟﻣؤﻣﻧﯾن‬ ‫‪.٣٥‬‬
‫وﺗﺗﺟﺎوز ﺣددوھﺎ اﻟﺷرﻋﯾﮫ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﻐﻠو ﻓﻲ اﻟﻣﺣﺑﮫ اﻟطﺑﯾﻌﮫ‬ ‫‪.٣٦‬‬
‫ﻣﺑﺎح اذا ﻛﺎﻧت طﺑﯾﻌﯾﮫ‬ ‫اﻟﻣﺣﺑﮫ ﻟﻼطﻌﻣﮫ واﻷوﻻد‬ ‫‪.٣٧‬‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ان ﯾﺧﺎف ﻣن ﻏﯾر ﷲ ﺑﺎن‬ ‫‪.٣٨‬‬
‫ﯾﺻﯾﺑﮫ اﻟﻣﺧوف ﺑﻣﺷﯾﺋﺗﮫ‬
‫وارادﺗﮫ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ان ﯾﺳوي ﻏﯾر ﷲ ﺑﺎ< ﻓﻲ‬ ‫‪.٣٩‬‬
‫اﻟﺧوف اﻟﺧﺎص‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫ﺗرك واﺟب او ﻓﻌل ﻣﺣرم‬ ‫‪.٤٠‬‬
‫ﺧوﻓﺎ ﻣن ﻏﯾر ﷲ‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫اﻟﺧوف اﻟذي ﯾؤدي اﻟﻣﺳﻠم‬ ‫‪.٤١‬‬
‫ﻟﻠﺧوف واﻟﻘﻧوط‬
‫طﺑﯾﻌﻲ‬ ‫ﺧوف ﻣن ﺳﺑب ﺗﺣﻘق‬ ‫‪.٤٢‬‬
‫إﯾذاوه ﻓﻲ ﻣﺟﺎري اﻟﻌﺎده‬
‫ﻛﺎﻟﺧوف ﻣن اﻟﻧﺎر واﻟﺳﺑﻊ‬
‫واﺟب‬ ‫ﺧوف اﻟﻘﻠب ﻣن ﷲ اﻟذي‬ ‫‪.٤٣‬‬
‫ﯾدﻓﻌﮫ ﻟﻔﻌل واﺟب وﺗرك‬
‫ﻣﺣرم‬
‫ﻣﺳﺗﺣب‬ ‫ﺧوف اﻟﻘﻠب ﻣن ﷲ اﻟذي‬ ‫‪.٤٤‬‬
‫ﯾدﻓﻌﮫ ﻟﻔﻌل ﻣﺳﺗﺣب وﺗرك‬
‫ﻣﻛروه‬
‫زي اﺣﻛﺎم اﻟﺧوف‬ ‫اﻟرھﺑﮫ واﻟرﺟﺎء واﻟرﻏﺑﮫ‬ ‫‪.٤٥‬‬
‫واﻟﺗوﺑﮫ‬
‫ﻻ ﯾﺟوز ﺻرﻓﮭﺎ ﻟﻐﯾر ﷲ‬ ‫اﻟﺗوﻛل ﻋﺑﺎده ﻗﻠﺑﯾﮫ‬ ‫‪.٤٦‬‬
‫ﺗوﻛل ﺷرﻋﻲ‬ ‫اﻟﺗوﻛل ﻋﻠﻰ ﷲ وﺣده ﻓﻲ‬ ‫‪.٤٧‬‬
‫ﻛل ﺷﻲ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟﺗوﻛل ﻋﻠﻰ ﻋﯾر ﷲ ﻓﻲ‬ ‫‪.٤٨‬‬
‫اﻷﻣور اﻟﺗﻲ ﻻ ﯾﻘدر ﻋﻠﯾﮭﺎ‬
‫اﻻ ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗوﻛل ﻋﻠﻰ ﻏﯾر ﷲ ﻓﯾﻣﺎ‬ ‫‪.٤٩‬‬
‫ﯾﻘدر ﻋﻠﯾﮫ ﻏﯾره زي اﻟﻣﻠك‬
‫وﻏﯾره‬
‫ﺗﻌﺑدي‬ ‫اﻟﺗﻘرب اﻟﻰ ﷲ ﺑذﺑﺢ‬ ‫‪.٥٠‬‬
‫اﻻﺿﺣﯾﮫ واﻟﻌﻘﯾﻘﮫ واﻟﮭدي‬
‫واﻟﻧدر‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫اﻟﺗﻘرب اﻟﻰ ﷲ ﺑذﺑﺢ ﺟﻧس‬ ‫‪.٥١‬‬
‫ﻣﺎ ﺟﺎء ف اﻟﺷرﯾﻌﮫ زي‬
‫اﻟدﺟﺎﺟﮫ او ﻣﻛﺎن ﯾﺗﺑرك‬
‫ﻓﯾﮫ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟذﺑﺢ ﻟﻐﯾر ﷲ‬ ‫‪.٥٢‬‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟذﺑﺢ ﻟرﺟل او ﺳﻠطﺎن ﺑﺎن‬ ‫‪.٥٣‬‬
‫ﯾﺗﻘرب ﻟﮫ‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫اﻟذﺑﺢ ﻟرﺟل او ﺳﻠطﺎن ﺑﺎن‬ ‫‪.٥٤‬‬
‫ﯾﺗﻘرب < ﻋﻧد ﻣرور ھذا‬
‫اﻟﺷﺧص‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫اﻟذﺑﺢ واﻟﺳرف ﻓﺎﻟﻠﺣم‬ ‫‪.٥٥‬‬
‫ﻣﺷروﻋﮫ‬ ‫زﯾﺎره اﻟﻘﺑر اذا ﻛﺎﻧت‬ ‫‪.٥٦‬‬
‫ﻟﻠﺗذﻛر اﻻﺧره واﻟﻣوﻋظﮫ‬
‫واﻟدﻋﺎء ﻟﮭم‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫زﯾﺎره اﻟﻘﺑر ﻟﻠﺗﻘرب < او‬ ‫‪.٥٧‬‬
‫اﻟﺗﺑرك ﺑﮭﺎ او اﻟﺑﻧﺎء ﻋﻠﯾﮭﺎ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ﺻرف ﺷﻲ ﻣن اﻟﻌﺑﺎدات‬ ‫‪.٥٨‬‬
‫ﻟﺻﺎﺣب اﻟﻘﺑر ﻛدﻋﺎء‬
‫واﻻﺳﺗﻌﺎﻧﮫ واﻻﺳﺗﻐﺎﺛﮫ‬
‫واﻟذﺑﺢ‬
‫اﻋظم وﺳﯾﻠﮫ ﻟﻠﺷرك اﻻﻛﺑر‬ ‫اﻟﻐﻠو ﻓﻲ اﻟﺻﺎﻟﺣﯾن‬ ‫‪.٥٩‬‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫اﻟﺗﺻوﯾر ذوات اﻷرواح‬ ‫‪.٦٠‬‬
‫ﺑﺷﻛل ﻋﺎم‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗﺻوﯾر ﻛوﻧﮫ ﻣﺿﺎھﺎه <‬ ‫‪.٦١‬‬
‫ﺑﺧﻠﻘﮫ وﺗﺷﻠﻊ ﷲ ﻓﯾﮫ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗﺻوﯾر ذرﯾﻌﮫ ﻟﻠﺷرك‬ ‫‪.٦٢‬‬
‫ﺑﺎﻟﺻور وﻋﺑﺎدﺗﮭﺎ واﻟﻐﻠو‬
‫ﻓﯾﮭﺎ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ان ﯾﻘﺻد اﻟﻣﺻور ﻣﺿﺎھﺎه‬ ‫‪.٦٣‬‬
‫ﷲ ﺑﺧﻠﻘﮫ وﻣﻣﺎﺛﻠﺗﮫ‬
‫وﻣﻧﺎزﻋﺗﮫ او ﯾﻌﺑدھﺎ ﻣن‬
‫دون ﷲ‬
‫ﻧﻔﺎق اﻛﺑر‬ ‫اﻟرﯾﺎء ﺑﺄﺻل اﻻﯾﻣﺎن ﺑﺎن‬ ‫‪.٦٤‬‬
‫ﯾظﮭر اﻹﺳﻼم وﯾﺑطن‬
‫اﻟﻛﻔر‬
‫ﯾﺑطل اﻟﻌﻣل‬ ‫اﻟرﯾﺎء اﻟﻣﺣض‬ ‫‪.٦٥‬‬
‫ﯾﺑطل اﻟﻌﻣل‬ ‫اﻟﻘﯾﺎم ﺑﺎﻟﻌﻣل اﻟﺻﺎﻟﺢ ﻣن‬ ‫‪.٦٦‬‬
‫اﺟل اﻟرﯾﺎء‬
‫اذا ﻛﺎن ﺟﺎء ﺧﺎطرا ً ودﻓﻌﮫ ﻓﻼ ﯾﺿر‬ ‫ان ﯾﻛون اﺻل اﻟﻌﻣل <‬ ‫‪.٦٧‬‬
‫واذا اﺳﺗرﺳل ﻣﻌﺎه ﻓﺎن ﻛﺎن اﻟﻌﻣل‬ ‫وﺑﻌدﯾن ﺟﺎء اﻟرﯾﺎء ﻋﻠﯾﮫ‬
‫ﯾرﺗﺑط اوﻟﮫ ﻻﺧره ﯾﺑطل اﻟﻌﻣل ﻛﺎﻣل‬
‫وﯾﺟب اﻋﺎدﺗﮫ اﻣﺎ ﻻ ارﺗﺑﺎط ﻓﯾﮫ‬
‫ﻓﯾﻛون ﻗﺑل اﻟرﯾﺎء ﺻﺣﯾﺢ وﯾﺣﺗﺎج‬
‫ﺗﺟدﯾد اﻟﻧﯾﮫ وﺗﻌﺑت ﺻراﺣﮫ‬
‫ﻣﺣرم وﯾﻧﻘص اﻻﺟر وﻻ ﯾﺣﺑط اﻟﻌﻣل‬ ‫‪ .٦٨‬اذا ﺟﺎء اﻟرﯾﺎء ﺑﻌد‬
‫اﻻﻧﺗﮭﺎءاو اﻟﻔراغ ﻣن‬
‫اﻟﻌﺑﺎده‬
‫اذا اﻋﺗﺑر اﻟﻔرح ﺑﺷرى ﻣن ﷲ ﻓﻼ‬ ‫‪ .٦٩‬اﻟﻔرح ﺑﺣﻣد اﻟﻧﺎس وﺛﻧﺎﺋﮭم‬
‫ﺑﺎس ﺑذﻟك اﻣﺎ اذا ﻓرﺣﺗﮫ ﻟﺣﺻول‬
‫ﻣرﻏوﺑﮫ او زوال ﻣرھوﺑﮫ ﺣرام‬
‫وﯾﻧﻘص اﻻﺟر وﻻ ﯾﺣﺑط اﻟﻌﻣل‬
‫ﺷرك وﻧﻔﺎق اﻛﺑر‬ ‫‪ .٧٠‬ان ﯾرﯾد اﻻﻧﺳﺎن ﺑﻌﺑﺎدﺗﮫ اﻻ‬
‫ﺣظﺎ ً ﻣن ﺣظوظ اﻟدﻧﯾﺎ‬
‫ﻣﺛﺎل ان ﯾﺳﻠم ﻋﺷﺎن ﯾﻌﯾش‬
‫ف ﺑﻼد آﻣﻧﮫ‬
‫ﻛﺑﯾره وﻣﺣرم وﯾﺑطل ﻋﻣﻠﮫ وﺷرك‬ ‫‪ .٧١‬اﻻ ﯾرﯾد ﺑﺎﻟﻌﺑﺎده اﻻ اﻟدﻧﯾﺎ‬
‫اﺻﻐر‬ ‫وﺣدھﺎ زي اﻟﻠﻲ ﯾﺣﺞ ﻋن‬
‫اﺣد ﻋﺷﺎن اﻟﻔﻠوس‬
‫ﻛﺑﯾره وﻣﺣرم وﯾﺑطل ﻋﻣﻠﮫ وﺷرك‬ ‫‪ .٧٢‬او ﻣن ﯾﻐزو ﻻﺧد اﻟﻐﻧﯾﻣﮫ‬
‫اﺻﻐر‬
‫‪١‬اﻟﻘول اﻷول‪:‬ﺑطﻼن اﻟﻌﻣل‬ ‫‪ .٧٣‬ان ﯾرﯾد ﺑﺎﻟﻌﺑﺎده وﺟﮫ ﷲ‬
‫‪٢‬اﻟﻘول اﻟﺗﺎﻧﻲ‪:‬اذا ﻏﻠب ﻗﺻد اﻟﻌﺑﺎده‬ ‫واﻟ د ﻧ ﯾ ﺎ ﻣ ﻌ ﺎ ً‬
‫ﺻﺣت واذا ﻏﻠب ﻗﺻد اﻟدﻧﯾﺎ ﺑطﻠت‬
‫وﻓﻲ اﻟﺣﺎﻟﺗﯾن اﺟره ﻧﺎﻗص‬
‫اذا ﻛﺎﻧت اﻟﻌﺑﺎده ﻣرﺗﺑط أوﻟﮭﺎ ﺑﺎﺧرھﺎ‬ ‫‪ .٧٤‬ان ﯾﺑدا ﺑﺎﻟﻌﺑﺎده ﻟﻠدﻧﯾﺎ‬
‫زي اﻟﺻﻼه ﻻ ﺗﺻﺢ واذا اﻟﻌﺑﺎده ﻻ‬ ‫وﺑﻌدﯾن ﺗﺟﯾﮫ ﻧﯾﮫ اﻧو ﯾﺑﺎ‬
‫ﯾرﺗﺑط ﺗﺻﺢ اﻟﻠﻲ ﻟوﺟﮫ ﷲ‬ ‫اﻟﺛواب‬
‫ﻣﺑﺎﺣﮭﮫ‬ ‫‪ .٧٥‬ان ﯾﻛون اﻟداﻓﻊ أراده‬
‫اﻟﺛواب واﻟدﻧﯾﺎ ﺗﺎﺑﻌﮫ ﻟﮭﺎ‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫‪ .٧٦‬ان ﯾﻌﻣل اﻟﻌﺑﺎده ﺧﺎﻟﺻﮫ <‬
‫ﺛم ﯾرﯾد ﺑﮭﺎ ﺷﻲ زي‬
‫اﻟﺗوﺳل ﻓﯾﮭﺎ < زي اﻟﻠﻲ‬
‫ف اﻟﻐﺎر ﺗﻘﻔل ﻋﻠﯾﮭم‬
‫ﺷرك اﺻﻔر‬ ‫‪ .٧٧‬اﻟﺣﻠف ﺑﻐﯾر ﷲ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫‪ .٧٨‬اﻟﺣﻠف ﺑﻐﯾر ﷲ ﺗﻌظﯾم‬
‫ﻟﻠﻣﺧﻠوق اﻟذي ﺣﻠف ﺑﮫ‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫‪ .٧٩‬ﻣﺷﺎءﷲ ﺛم ﻣﺎﺷﺎء ﻓﻼن‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫‪ .٨٠‬ﻣﺷﺎء ﷲ وﺷﺋت ﻋﻠﻰ ﺳﺑﯾل‬
‫اﻟﺗﺑﻊ ﻻ اﻻﺳﺗﻘﻼل‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫‪ .٨١‬ﻣﺷﺎءﷲ وﺷﺋت ﻋﻠﻰ ﺳﺑﯾل‬
‫اﻻﺳﺗﻘﻼل‬
‫ﻣﻧﮭﻲ ﻋﻧﮫ‬ ‫‪ .٨٢‬اﻟﺗﺳﻣﻲ ﺑﺄﺳﻣﺎء ﷲ اﻟﺣﺳﻧﻰ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر ﻓﺎﻻﻟﻔﺎظ‬ ‫‪ .٨٣‬اﻟﻌزى ﻣن اﻟﻌزﯾز وﻧﺣوه‬
‫ﺷرك‬ ‫‪ .٨٤‬ﻓﻲ اﻻﻋﻼم ﻛﻌﺑد ﻋﻣرو‬
‫وﻋﺑد اﻟرﺳول‬
‫ﻛﻔر وﺷرك اﻛﺑر‬ ‫‪ .٨٥‬أن ﯾﻛون اﻟﻘﺎﺋل ‪ :‬ﻣطرﻧﺎ‬
‫ﺑﻧوء ﻛذا ‪ ،‬ﯾﻌﺗﻘد أن اﻟﻧوء‬
‫ھو اﻟﻣﺗرل ﻟﻠﻣطر ﻣن دون‬
‫ﷲ‪،‬‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫‪ .٨٦‬أن ﯾﻘﺻد ھذا اﻟﻘﺎﺋل أن‬
‫اﻟﻧوء ﺳﺑب ﻟﻠﻣطر ﺑﺗﻘدﯾر‬
‫‪ .٨٧‬أن ﯾﻛون ﻣراده اﻟوﻗت ‪،‬‬
‫ﻛﺄﻧﮫ ﻗﺎل ﻣطرﻧﺎ ﻓﻲ وﻗت‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫ﻛذا وﻛذا ‪ ،‬ﻓﺈن اﻟﺑﺎء ﺗﺄﺗﻲ‬
‫ﻟﻠظرﻓﯾﺔ‬
‫‪ .٨٨‬واﻧﻛم ﻟﺗﻣرون ﻋﻠﯾﮭم‬
‫ﻣﺻﺑﺣﯾن (‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫‪ .٨٩‬ﺳب اﻟدھر اﻋﺗﻘﺎده اﻧﮫ ﻓﺎﻋل‬
‫دون ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫‪ .٩٠‬ﺳب اﻟدھر دون ان‬
‫ﯾﻌﺗﻘد ﺗﺄﺛﯾره‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫‪ .١٠٠‬ان ﯾرﯾد اﻟﺧﺑر اﻟﻣﺣض ﻛﻘول‬
‫ﯾوم ﺣﺎر وﺳﻧﮫ ﺷدﯾده‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫‪ .١٠١‬ﺷﻛوى ﻟﻠﻣﺧﻠوق ﻋﻠﻰ ﺳﺑﯾل‬
‫اﻟﺗﺳﺧط ﻟﻠﻘدر‬
‫ﻣﺑﺎح‬ ‫‪ .١٠٢‬اذا ﺧﻼ ﻣن اﻟﺗﺳﺧط ﻟﻠﻘدر‬
‫وﻛﺎن ﻣن ﺑﺎب اﻻﺧﺑﺎر‬
‫ﻣﻛروه‬ ‫‪ .١٠٣‬اﻧﯾن اﻟﺷﻛوى‬
‫ﻻ ﯾﻛره‬ ‫‪.١.٤‬اﻧﯾن اﺳﺗراﺣﮫ وﺗﻔرﯾﺞ‬
‫ﺷرك ف اﻟﺗوﺣﯾد‬ ‫‪ .١‬ﺑﻌض اھل اﻟﻌﻠم ﻗﺎﻟو‬
‫اﻻﻟﺗﻔﺎت اﻟﻰ اﻷﺳﺑﺎب‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ﻋﺑﺎده اﻻﺻﻧﺎم وھو ﻗﺳم ﻣن اﻗﺳﺎم‬
‫اﻷﺳﺑﺎب اﻟﻣوھوﻣﮫ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗطﯾر واﻻﺳﺗﺳﻘﺎم واﻟﻌراﻓﮫ‬
‫ﻣﺑﺎح‬ ‫اﻟﺗداوي ﻓﻲ اﻟﺟﻣﻠﺔ‬
‫ﻣﺳﺗﺣب‬ ‫ﺗرك اﻟﺗداوي ﺻﺑرا ً ع اﻟﺑﻼء‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫اﻟرﻗﻲ‬
‫ﻻ ﺗﺟوز‬ ‫اﻟرﻗﯾﮫ ﻗﺑل ﻧزول اﻟﺑﻼء‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫ﻣن اﻋﺗﻘد ان اﻟرﻗﻰ ﺳﺑب ﻣن اﻻﺳﺑﺎب‬
‫وﻻﺗﺳﺗﻘل ﺑذاﺗﮭﺎ ﺑﺎﻟﺗﺎﺛﯾر‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ﻣن اﻋﺗﻣد ﻋﻠﻰ اﻟرﻗﻰ اﻋﺗﻣﺎد ﻛﻠﯾﺎ‬
‫ﺣﺗﻰ اﻧﮭﺎ ﺗﻧﻔﻊ ﻧن دون ﷲ‬
‫ﻣﺣرﻣﮫ‬ ‫اﻟرﻗﻰ ﺑﺎﻟطﻼﺳم واﻟﻠﻔﺎظ اﻟﻐﯾر ﻣﻔﮭوﻣﮫ‬
‫وﻓﺎﻟﻐﺎﻟب اﻧﮭﺎ رﻗﻰ ﺷرﻛﯾﮫ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟرﻗﻰ ﺑﺎﺳﻣﺎء اﻟﻣﻼﺋﻛﮫ واﻻﻧﺑﯾﺎء‬
‫واﻟﺟن‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟﺗﻣﺎﺋم ‪ :‬ان ﯾظن اﻧﮭﺎ ﺗﻧﻔﻊ وﺗﺿر ﻣن‬
‫دون ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗﻣﺎﺋم‪ :‬ان ﯾﻌﺗﻘد ان ﷲ ھوا اﻟﻧﺎﻓﻊ‬
‫وﻟﻛن ﺟﻌﻠﮭﺎ ﺳﺑب ﻓﻲ دﻓﻊ اﻟﺿرر‬
‫ﻻ ﯾﺟوز‬ ‫ان ﯾﺗﺧذ ﺧﯾط او ﺣﻠق ﻻﺟل اﻟزﯾﻧﮫ‬
‫ﯾﻧﻘﺳم‪:‬‬
‫‪-١‬ﻣﺎﯾﻛون ﺧﺎص ﺑﺎﻟﺗﻣﺎﺋم‬
‫ﯾﺟوز‬ ‫ﻣﺎﯾﻛون ﻏﯾر ﺧﺎص ﺑﺎﻟﺗﻣﺎﺋم‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﻟطﯾره‪ :‬اذا اﻋﺗﻘد ان ھذا ﯾﻧﻔﻊ او‬
‫ﯾﺿر ﻣن دون ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟطﯾره‪ :‬اذا اﻋﺗﻘد ان ھذا ﺳﺑب ﯾﺗﻔﻊ‬
‫او ﯾ ﺿ ر‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ان ﯾﻌﺗﻘد ان اﻟﻧﺟوم ﻣؤﺛره ﻓﺎﻋﻠﮫ ھﻲ‬
‫اﻟﺗﻲ ﺗﺧﻠق اﻟﺣوادث‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫ان ﯾﻌﺗﻘد اﻧﮭﺎ ﺗؤﺛر ﺑﺎ< ﻻ ﺑﺎﻻﺳﺗﻘﻼل‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫اﺿﺎﻓﮫ اﻟﻧﻌﻣﮫ اﻟﻰ ﻏﯾر ﷲ اﺳﺗﻘﻼﻻ‬
‫ﺑﻧﻔﺳﮫ‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫اذا اﺿﯾﻔﮫ اﻟﻧﻌﻣﮫ اﻟﻲ اﻟﺳﺑب اﻟﺣﻘﯾﻘﻲ‬
‫ﻓﮭذا‬
‫ﺗﺑرك ﻣﺷروع‬ ‫ﺑرﻛﮫ دﻧﯾوﯾﮫ ﻛﺎﻻﻧﺗﻔﺎع ﺑﺑرﻛﮫ‬
‫ﻟﻠﺳﯾﺎرات‬
‫ﺑرﻛﮫ دﯾﻧﯾﮫ ﻣﺷروﻋﮫ‬ ‫ﻣﺛل ﺑرﻛﮫ اﻟزﻣﺎن ﻛﺷﮭر رﻣﺿﺎن‬
‫واﻟﻣﻛﺎن ﻛﺎﻟﻣﺳﺟد اﻟﺣرام‬
‫واﻟذوات ﻛﺑرﻛﮫ ذات اﻟرﺳول ﻓﻲ‬
‫ﺣﯾﺎﺗﮫ‬
‫ﺷرك اﻛﺑر‬ ‫ﻣن اﻋﺗﻘد ان اﻟﻣﺗﺑرك ﺑﮫ وھو ﻣﺧﻠوق‬
‫ﯾﮭب اﻟﺑرﻛﮫ ﺑﻧﻔﺳﮫ اﺳﺗﻘﻼﻻ ﻣن دون‬
‫ﷲ‬
‫ﺷرك اﺻﻐر‬ ‫اﻟﺗﺑرك ﺑﻣﺎ ﻟم ﯾرد ﺑﮫ دﻟﯾل ﺷرﻋﻲ‬
‫ﻋﻠﻰ ﺟوازه‬
‫ﻣﺷروﻋﮫ‬ ‫اﻟﺗﺑرك ﺑﺎﻟﻧﺑﻲ ﺑرﻛﮫ ﺣﺳﯾﮫ ب ﺷﻌره‬
‫وﺟﺳده وﺛﯾﺎﺑﮫ‬
‫ﻻ ﯾﺄﺗﻲ دﻟﯾل ﻋﻠﻰ ﺟوازه‬ ‫اﻟﺗﺑرك ﺑﻐﯾر اﻟﻧﺑﻲ ﻣن اﻻوﻟﯾﺎء‬
‫اﻟﺻﺎﻟﺣﯾن‬
‫ﻟم ﯾرد ف اﻟﺷرع ﻣﺷروﻋﯾﺗﮭﺎ‬ ‫اﻟﺗﺑرك ﺑﺎﻻزﻣﺎن واﻷﻣﺎﻛن واﻻﺷﯾﺎء‬
‫ﻻ ﯾﺟوز‬ ‫ﻗﺻد زﯾﺎره اﻷﻣﺎﻛن ﻛﻐﺎر ﺣراء‬
‫وﺟﺑل ﻋرﻓﺎت وﻏﯾرھﺎ ﺑﻘﺻد اﻟﺗﻌﺑد‬
‫ﻻ ﯾﺟوز‬ ‫ﻣﺳﺢ ﺷﻲ ﻣن ھذه اﻷﻣﺎﻛن ﻟطﻠب‬
‫اﻟﺑرﻛﮫ‬
‫ﻣﺣرم‬ ‫اﻟﺗﺑرك ب اﻻﺑﺎر واﻟﻌﯾون واﻻﻋﻣده‬
‫واﻷﺷﺟﺎر واﻻﺣﺟﺎر وﻣﺳﺣﮭﺎ وﺗﻘﺑﯾﻠﮭﺎ‬
‫واﻻﻏﺗﺳﺎل ﺑﮭﺎ‬
‫ﺑدﻋﮫ‬ ‫اﻟﺗﺑرك ﺑﺎﻟﻛﻌﺑﮫ واﻻﻣﻛﺎن اﻟﻠﻲ ﻟﮭﺎ‬
‫ﻓﺿل ﻣذﻛور ﻓﻲ اﻟﺷرع‬
‫وﻣﻧﻌت اﻟﺷرﯾﻌﮫ اﻟﺗﺑرك ﺑﮫ ﻛﺎﻟﺳرﻗﮫ‬ ‫ﻣﺎ ﺛﺑت اﻟﺑرﻛﮫ ﻓﯾﮫ‬
‫ﯾﻛﻔر‬ ‫اذا وﺻف اﻟﺳﺎﺣر ﺳﺣره ووﺻل ﻟﺣد‬
‫اﻟﻛﻔر‬
‫ﻛﻔر‬ ‫اذا ﻛﺎن اﻟﺳﺣر ﺑواﺳطﮫ اﻟﺷﯾﺎطﯾن‬
‫ﻛﺑﺎﺋر اﻟ ذﻧوب‬ ‫اذا ﻛﺎن اﻟﺳﺣر ﺑواﺳطﮫ اﻟﻌﻘﺎﻗﯾر‬
‫واﻻدوﯾﮫ‬
‫ﺳوا ﻛﺎن اﻟﺳﺣر ﺑﻛﻔر او ﻛﺑﯾره ذﻧوب‬ ‫اﻟﺳﺎﺣر ﯾﻘﺗل‬
‫ﺟﺎﺋز‬ ‫ﺣل اﻟﺳﺣر ﺑﺎﻟﻘران واﻻدﻋﯾﮫ اﻟﻣﺑﺎﺣﮫ‬
‫‪ -1‬ﻋﻠﻘﮫ اﻟﺑﺧﺎري اﻧو ﺟﺎﺋز‬ ‫ﺣل اﻟﺳﺣر ﻋن اﻟﻣﺳﺣور ﺑﺳﺣر ﻣﺛﻠﮫ‬
‫‪ -2‬اﻟﺣﺳن اﻟﺑﺻري ﻗﺎل ﻻ‬
‫ﯾﺟوز‬
‫‪ -3‬ﻋطﺎء ﻗﺎل ﺟﺎﺋز ﻋﻧد‬
‫اﻟﺿروره‬
‫ﻛﻔر اﻛﺑر ﻣﺧرج ﻣن اﻟﻣﻠﮫ‬ ‫أﯾﺗﺎن اﻟﺳﺎﺣر ﻣﻊ اﻟﺗﺻدﯾق ﻟﮭم ﻓﻲ‬
‫اﻣر ﻏﯾﺑﻲ ﻣطﻠق او ﻏﯾر ﻣطﻠق ﻟﻛن‬
‫دون اﻋﺗﻘﺎد ان اﻟﺷﯾﺎطﯾن ﺗﺧﺑرھم‬
‫ﻛﻔر‬ ‫اﻟﻠﻲ ﯾﺻدق اﻟﻛﺎھن اﻧو ﯾﻌﻠم اﻟﻐﯾب‬
‫ﻟﯾس ﻛﻔر‬ ‫وان اﻋﺗﻘد ان اﻟﺟن ﺗﻠﻘﻰ ﻣﺎ ﺳﻣﻌﺗﮫ‬
‫ﻣن اﻟﻣﻼﺋﻛﮫ ف ﺻدﻗﮫ ﻟﮭم‬
‫ﻻ ﺗﻘﺑل ﺻﻼﺗﮫ أرﺑﻌﯾن ﯾوﻣﺎ ً‬ ‫اﻻﺗﯾﺎن ﻟﻠﺳﺎﺣرﻣﻊ اﻟﺗﺻدﯾق ﻟﮭم ﻓﻲ‬
‫ﻛﻔر ﺑﻣﺎ اﻧزل اﻟرﺳول ﻛﻔر اﺻﻐر‬ ‫اﻣر ﻧﺳﺑﻲ ﻏﯾﺑﻲ‬

‫ﻣﺣرم‬ ‫اﻻﺗﯾﺎن اﻟﻣﺟرد ﺑدون ﺗﺻدﯾق‬


‫ﺟﺎﺋز‬ ‫اﻻﺗﯾﺎن ﻟﮭم ﻟﺳواﻟﮭم اﻣﺗﺣﺎﻧﺎ ً ﻟﮭم‬
‫واﺧﺗﺑﺎر ﻟﺑﺎطن اﻣرھم‬

You might also like