Professional Documents
Culture Documents
5
FILIPINO 10
IKALAWANG MARKAHAN
Alam mo ba na…
Maitutulad sa isang awit ang tula. Nagsisilbi rin itong pagpapagunita sa dapat na kaasalan ng
mga bata at kabataan, at naglalayong maipahayag ang karanasan, damdamin, pananaw, kabayanihan
at ang maigting na pagmamahal sa sariling bansa. Hanggang sa kasalukuyan, ang pagsulat at
pagbigkas ng tula ay nananatiling tulay ng kaalaman mula sa kasaysayan ng kahapon patungo sa
kasalukuyan.
Isa sa elemento ng tula ay ang kariktan. Ang kariktan ang tumutukoy sa paggamit ng
matatalinghagang salita, mga salitang may malalalim na ibig ipakahulugan at mga tayutay tulad ng
pagwawangis, pagtutulad, at iba pa.
May apat na pagkalahatang uri ang tula: tulang pandamdamin o tulang liriko, tulang
pasalaysay, tulang padula at tulang patnigan.
Tulang Pasalaysay - isang tula na may balangkas. Ang tula ay maaaring maikli o mahaba, at
ang mga kuwento na may kaugnayan sa maaaring maging simple o kumplikadong pangyayari.
Ito ay karaniwang hindi madrama, nagkukuwentong tula gaya ng mga epiko, ballad, idylls at
lays.
Tulang Padula - Ito ay mga piyesa o tulang itinatanghal sa mga dulaan o teatro. Karaniwan
itong binibigkas ng patula sa saliw ng tunog o musika upang mas maging kagiliw-giliw sa
mga manonood.
Tulang Patnigan - ito naman ay isang uri ng tula na nakatuon sa pagbibigay ng damdamin
habang mayroong kapalitan ng opinyon o kuro-kuro. Karaniwang tinitignan ito bilang isang
tulang nasa anyong padebate o pagtatalo. Ang kaibahan lamang nito sa karaniwang debate ay
gumagamit pa rin ito ng tugma, ritmo, at taludturan.
Ang binasa mong tula ay isang soneto na nasa anyo ng tulang pandamdamin o tulang liriko.
Ang soneto ay isang uri ng tula na nagmula sa Italya na may labing apat na taludtod at sampung
pantig sa bawat taludtod. May tiyak na sukat at tugma na kinakailangang isaalang-alang ng mga
manunulat. Malalim na pag-iisip at mayamang karanasan ang nakakaapekto sa isang manunulat
upang makabuo ng damdamin ng isang manunulat. Ang bawat taludtod nito sa karaniwang damdamin
at kaisipan ay nagpapakilala ng matinding damdamin.