MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.

edu/YASİNDİNÇER]

--- ÇEK ----

✪ 2012 yılında karşılıksız çek düzenlemek suç olmaktan çıkarıldı.

✪ Çek kanunu özel kanundur. Ayrıca çek kanunu ticaret kanunundan sonra çıkmış bir kanundur. ✪ Çekte
muhatap bankadır.

✪ Çekin hukuki niteliği havaledir.

Burada da üçlü bir ilişki vardır. Poliçeden farkı ise buradaki muhatap gerçek kişi olamaz. Olsa olsa bir
banka olur. Muhatap banka dışında biri gösterilmişse bu çek değildir, havale sayılabilir.

✪ Çekte kabul yoktur. Kabul yasağı vardır.

Yani muhatabın çeki kabul etmesi söz konusu olamaz. Kabul kaydı yazılmamış sayılan kayıtlardandır. Bu
husus 784.maddede belirtilmiştir.

II - Kabul yasağı

TTK Madde 784- (1) Çek hakkında kabul işlemi yapılamaz. Çek üzerine yazılmış bir kabul kaydı,
yazılmamış sayılır.

Çekte muhatap kambiyo ilişkisine girmemektedir. Burada banka muhatap olduğu için bir ödeme yetkisi
verilmesi söz konusudur. Bu çeki düzenleyene; tanzim eden / keşide eden / çek çeken de denir. Bu kişi
bankaya ödeme yetkisi verir. Bunun olabilmesi için öncelikle; çekle işleyen hesabın o muhatap banka
nezdinde mevcut olması ve bankayla çeki keşide eden kişi arasında bir çek anlaşmasının bulunması
gerekir. Yani bunlar birer ön şarttır.

✪ Muhatap kambiyo ilişkisine giremez ama aynı zamanda muhatap aval de veremez, ciro da yapamaz.
Yaptığı takdirde bunlar geçersizdir.

✪ Çekte vade söz konusu değildir ancak post date çek denilen bir uygulama vardır.

Çek görüldüğünde vadeli bir kambiyo senedidir. Bir ödeme aracıdır. Bir kredi aracı değildir normal
şartlarda. Görüldüğünde yani ibrazında ki o ibraz için de kısa bir süre vardır, karşılığı varsa ödenmek,
karşılığı yoksa da karşılıksızdır şerhini banka vermek zorundadır. Çoğu durumda da banka bu şerhi
vermekten kaçınabilir. Çekle işleyen hesabın sahibi olan müşterisini korumak için bunu yapabilir.

Böyle durumlarda noter alınıp getirilir, çekin sorulduğu ve karşılığının olmadığı bilgisi verildiğinin noter
tespitini yapar. Böylece çekin arkasına karşılıksızdır şerhini düşmekten banka kaçınamaz. Çünkü
yazmazsa işlem başlar. Böyle bir durum noter tespiti ile yapıldığında hem karşılıksız işlemi başlar hem de
banka için sorumluluk gündeme gelir.

Görüldüğünde vadeli olan çek için uygulamada yaratılmış daha sonra da hukuken de desteklenen bir
durum vardır: ileri tarihli post date dediğimiz şeydir.

Bugün düzenlenen çek üzerine haziran ayının tarihi şeklinde bir tarih atılabilir. Bu ileri tarihli (post date)
bir çektir. Düzenlenmesinde herhangi bir hukuki sakınca yoktur ve normal şartlarda da böyle bir çekin
görüldüğünde, ibrazında ödenmesi lazımdır. Bu hususta da çek kanununa getirilen bir düzenleme vardır.

1
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Üzerinde yazılı tarihten önce ibraz edilen çek ödenmez diye bankaya yasak konmuştur.

✪ Çek Kanunu : üzerinde yazılı tarihten önce ibrazı yasaklanmıştır. (2020'ye kadar)

✪ Çek nasıl düzenlenir?

Çekle işleyen bir hesabın açılması ve o hesapta bir karşılığın bulunması gerekir. Ancak bu şekilde çek
keşide edilebilir. Bunlar çek düzenlenmesinin ön şartlarındandır. Karşılık dediğimiz şey, çekle işleyen
hesapta yer alan paradır. O para üzerinde çeki keşide edersiniz. Ödeyiniz emrini verirsiniz. Bu karşılık,
muhatap nezdinde yoksa vermiş olduğunuz şey karşılıksız hale düşer. Bu karşılık üzerinde de
düzenleyenin tasarruf yetkisinin varlığının devam ediyor olması gerekir.

Eğer böyle bir hesap açılmış, karşılık var ama üzerine haciz gelmiş veya blokaj var gibi durumlar söz
konusuysa orada artık tasarruf imkanı söz konusu değilse o zaman karşılıksızlık gerçekleşir.

Arkasına da sebebi yazılır. Şu tarihli blokajdan, tedbirden diye açıklamalar düşülür ve bunlar da
karşılıksızlık durumu yaratır. Düzenlediğiniz anda bir karşılık bulunmayabilir ama çekin ibrazında o
karşılığın hazır olması gerekir.

- Çek Anlaşması -

✪ Bankayla keşideci arasında çekle işleyen hesap açılırken çek anlaşması yapılır. Bu anlaşmanın içinde o
hesabın açılması da vardır, defterlerin verilmesi de vardır. Defterler verildiğindeki miktarlara ilişkin
sorumluluklar da gündeme gelir.

✪ İmzaların şahıslara ait olup olmadığına ilişkin noterden onay alınır. Gerçek kişi veya tüzel kişiyse
farklı belgeleri talep etmiş olması gerekir. Nerdeyse mali durumuna kadar bir araştırmanın yapılması
yönünde bankaya yükümlülükler getirilmiştir. Tacirse ticaret sicilinden veya diğer sicillerden gerekli
belgeleri ister.

✪ Bankalar bazen de müşterilerine kredi açarlar, yani karşılık yoktur ama daha önceden imzaladıkları çek
anlaşmasının içinde veya başka şekilde kredi açılması söz konusu olabilir. Burada işin içine çek
anlaşmasının yanında bir de kredi anlaşması girer.

✪ Çek düzenlemek suretiyle tasarrufta bulunabileceği hususunda taraflar arasında (keşideci ile banka) bir
anlaşmayı ifade eder. Bunun öncelikle mevcut olması gerekir. Çek defterlerinin verilebilmesi için bu
anlaşmanın mutlaka yapılmış olması gerekir.

✪ Çek anlaşması bakımından herhangi bir şekil öngörülmemiştir. Çek kanununa baktığımızda ise durum
böyle değildir. Yazılılık esası vardır. Çek hesabının, ilgilinin, vekilinin ya da yasal temsilcisinin imzası
olmaksızın açılamayacağı hükme bağlanmıştır. O nedenle çek anlaşmasının yazılı şekilde yapılması, çek
kanunuyla zorunlu hale getirilmiştir denilebilir.

✪ Karşılık (TTK m.783) veya çek anlaşmasının bulunmaması, kambiyo senedi olan çekin bu niteliğini
kaybettirir mi? Bunlar ön şart olsa da bunun çekin kanunda bulunan diğer zorunlu unsurlar var oldukça
bunların var olmayışı çekin geçerliliğini etkilemez. Ancak söylediğimiz gibi taraflara yükümlülük,
sorumluluk ve idari cezalara sebep olabilir.

2
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

- Çekin şekil şartları nelerdir?-

✪ Poliçe ve bonoda aranan şartların bir kısmı burada da geçerlidir. Burada bir çek kelimesi olacaktır.
Yabancı dildeyse bunun yabancı karşılığı gerekir.

1- Belirli bir bedelin kayıtsız şartsız ödenmesi hususunda bir havale olacak.

2- Muhatap belirtilecek.

✪ Banka çeki için birden fazla muhatap söz konusu olabilir. Banka kendisi lehtar olabilir.

3- Ödeme yeri

✪ Ödeme yeri gösterilmemişse, bankanın merkezinin bulunduğu yer ödeme yeri esas alınır.

✪ Ödeme yerinde açıkça adres olması şart değildir. Bir mülki birim, bir ilçe olması yeterlidir.

4- Düzenleme tarihi ve yeri:

✪ İbraz süresinin belirlenmesi açısından bu da önemlidir. İbraz süreleri çekin üzerinde yazılı keşide
tarihinden itibaren işler. İleri tarihli bir çek olsa bile ibraz süresi o çekin üzerinde yazılı düzenleme
tarihinden başlar.
✪ Düzenleme tarihi tereddüte yer vermeyecek bir tarih olması lazım. Burada ayların son günlerinde hata
yapılmış olabilir. Burada çok tereddüt olamayacağı için 29 çeken aya 30’u yazılırsa son günü olarak
kabul edilmektedir. Ancak bazen imkansız olan tarihler varsa (32 Ocak) bu durumda çekin geçersizliği
gündeme gelebilir. Düzenleme tarihinin çekin herhangi bir yerine yazılması da mümkündür.

✪ Birden fazla düzenleme tarihi varsa tereddüt meydana geleceği için çek niteliği bundan etkilenir. Bu
çek geçersiz kabul edilir.

✪ İleri tarihli çek olur da geçmiş tarihli çek olamaz mı?

İbraz süreleri geçmiyorsa bu çekler de hüküm ifade eder. Bunu da ibraz edersiniz. Karşılığı varsa ödenir
yoksa karşılıksızdır durumu söz konusu olabilir. Ancak ibraz süresi sona ermişse çeki o haliyle
kullanmanız söz konusu olmaz. Bankanın ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.

✪ Cayma, keşideciye verilmiş bir yetkidir.

Keşideci muhatap nezdindeki para üzerine çeki keşide eder. Yani başkasına ödenmesini söyler. İbraz
süresi geçmişse artık keşideci bu çekle bağlı kalmaz. Yani muhatap bankaya bunun ödenmemesi
hususunda talepte bulunabilir. Çekten cayma durumunda banka için ödememe yükümlülüğü doğar ama
bunu işletmemişse ibraz süresi geçmiş ve keşideciden hiçbir ses çıkmamışsa muhatap banka dilerse öder,
dilemezse ödemez. Ödemişse neden ödedin denilemez.

✪ Düzenleme yeri ayrıca gösterilir gösterilmemişse imzanın yanındaki yer diyoruz. Burada idari birim
olması yeterlidir. Gerçeğe uygun olması şart değildir.

✪ Düzenleme yerinin de tereddüte yer vermeyecek şekilde tespit edilebilir olması gerekir. İstanbul
için İst. yazarsanız kabul edilir ama İzm. Yazarsanız İzmir mi yoksa İzmit mi belli olmadığı için kabul
edilmez.

3
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

✪ Sadece imzayla çek tedavüle çıkabilir. Talepte bulunana kadar üzerindeki boşluklar doldurulabilir. Bu
açık çek, eksik çekten farklıdır. Birinde bir açık çek anlaşması vardır. Taraflar arasında anlaşma var ve o
anlaşmaya uygun olarak düzenlenmesi gerekiyor. Anlaşmaya aykırı doldurmak taraflar arasında def'i
teşkil eder ama devralanlara karşı ileri sürülemez çünkü işlemin tarafı değillerdir. (Açık çek de imza
dışındaki bütün unsurlar boş bırakılabilir.)

✪ Burada da ehliyet bahsi önemlidir. Özellik arz eden husus çek kanunu 5.maddedir. Gerçek kişi kendisi
adına çek düzenlenmek üzere başkasını temsilci veya vekil tayin edemez deniyor. Ayrıca bu durum
yaptırıma tabi tutulmamıştır. Yani buna aykırılık çekin niteliğinde herhangi bir değişiklik yapmaz.
Uygulamada da çek kanunundaki bu düzenlemeye rağmen gerçek kişi bir başka şahsı vekil veya temsilci
tayin ederek çek tanzimini sağlayabilir. Burada da idari yaptırım söz konusu olabilir.

✪ Çekin karşılıksız çıkmasından doğan karşılıksızlık durumundan ve idari yaptırımdan temsil olunan kişi
sorumludur.

✪ Elektronik imza ile çek düzenlenemez.

✪ İmzaların bağımsızlığı ilkesi burada da geçerlidir.

✪ Yetkisiz kişi çek tanzim ederse ondan bizzat sorumlu olmaya devam eder.

✪ Çekte bulunması gereken unsurlar bunlardır. Bu unsurların olmaması bir eksik çeki gündeme
getirebilir.

✪ İbraz aşamasında açık çekteki bu unsurların doldurulmuş olması lazımdır. Bu sayede ödenmeme
durumunda karşılıksızlık durumu sağlanır.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

✪ Unsurlar

TTK Madde 780- (1) Çek;

a) Senet metninde “çek” kelimesini ve eğer senet Türkçe’den başka bir dille yazılmış ise o
dilde “çek” karşılığı olarak kullanılan kelimeyi,

b) Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedelin ödenmesi için havaleyi,

c) Ödeyecek kişinin, “muhatabın” ticaret unvanını,

d) Ödeme yerini,

e) Düzenlenme tarihini ve yerini,

f) Düzenleyenin imzasını,

g) (Ek: 15/7/2016-6728/70 md.) Banka tarafından verilen seri numarasını,

h) (Ek: 15/7/2016-6728/70 md.) Karekodu,

içerir.

4
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Bu unsurları taşımaması çek niteliğinin kaybına neden olur.

II - Unsurların bulunmaması

TTK Madde 781- (1) 780 inci maddede gösterilen unsurlardan birini içermeyen bir senet,
ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarda yazılı hâller dışında çek sayılmaz.

✪ Peki seri numarası ne işe yarar?

Çekle işleyen hesabın bulunduğu banka şubesinin adı veya çek hesabı numarası yer almayan
çekin muhatap bankanın çekle işleyen hesabının bulunduğu şubesi dışında bir şubeye ödeme için
ibrazında o çekin muhatap bankanın hangi şubesine ait olduğunu tespitine yarar.

Hesap sahibinin kim olduğunu, çek hesap numarasının öğrenerek çekin karşılığının olup olmadığı, ödenip
ödenmeyeceği şeklinde kanaat getirmeyi, çeki teslim alınmadan bankaya sordurularak işlem güvenliği
tesis edilmeye çalışılır. Aynı şekilde karekodda bu işe yaramaktadır.

✪ TTK 781 / (4) : Yabancı banka tarafından bastırılan çeklerde, 780 inci maddenin birinci fıkrasının (g)
bendinde belirtilen banka tarafından verilen seri numarası ve/veya (h) bendinde belirtilen karekodun
bulunmaması senedin çek olarak geçerliliğini etkilemez.

✪ Karekodu olmayan çekler diğer zorunlu unsurları taşısa bile çek değildir.

- Çek Kanunundaki Önemli Maddeler ve TTK İle Kıyaslanması -

✪ Bankanın araştırma yükümlülüğü, çek hesapları ve çek defterleri

Çek Kanunu Madde 2 – (1) Bankalar, çek hesabı açılması ile ilgili olarak bu Kanunla kendilerine
verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken, çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup
olmadığını bu Kanun hükümlerine göre araştırırlar; ayrıca ilgili kişinin ekonomik ve sosyal
durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterirler.

(2) Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası kayıtlarını, açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya
sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların
ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkâr olanların ise esnaf ve sanatkâr sicili kayıtlarını
almak ve çek hesabının kapatılması hâlinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren on yıl
süreyle saklamakla yükümlüdür. Yerleşim yeri yurt dışında bulunan kişiler, bankaya kendileri ile
ilgili olarak Türkiye’de bir adres bildirmek zorundadır. Çekin karşılığının tamamen veya kısmen
bulunmaması hâlinde, çek düzenleyenin bankaca bilinen adresleri, talebi hâlinde hamile verilir.

Banka mutlaka da bir adres isteyecek ve bilgileri 10 yıl saklayacaktır. Çek karşılıksız çıktığında
ve hamil, muhatap bankaya müracaat ettiğinde banka o adresi o hamile vermek zorundadır. Eğer adreste
yanlışlık varsa hamil, bankaya dönüp, bu adres sahte deyip bankanın yükümlülükleri çerçevesinde
bankayı sorumlu tutacak ve bankadan bu zararının tazminini isteyebilecektir.

5
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

(3) Çek hesabı ilgilinin, vekilin veya yasal temsilcisinin imzası olmadan açılamaz. Çek hesabı
açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında tacir veya
esnaf ve sanatkâr olup olmadığı ve kendisi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı
bulunmadığı hususunda bankaya yazılı beyanda bulunur. Tüzel kişiler adına verilecek
beyannamede ayrıca, tüzel kişinin yönetim organında görev yapan, temsilcisi olan veya imza
yetkilisi olan kişilerin çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı belirtilir.

Muhatap banka; gerçek veya tüzel kişi adına açılması talep olunan çek hesaplarında bunların,
sermaye şirketlerinde ayrıca yönetim organında görev yapanlar ile ticaret siciline tescil edilen
şirket yetkililerinin çek hesabı açma yasağının bulunmadığı hususunu kontrol ederek, yasağın
bulunmadığına ilişkin sorgulama sonucunu muhafaza eder. Bankalar çek hesabı açtıkları kişiler ile
çek hesabı sahibi tüzel kişi ise hesap açılış tarihi itibarıyla tüzel kişi tarafından bildirilen işlem
yetkililerini 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 780 inci maddesinin üçüncü
fıkrasında belirtilen sisteme kaydeder.

Bütün bunlar için banka araştırmasını yapar ama aynı zamanda çek hesabı açtırmak isteyen kişi
bir de yazılı beyanda bulunmak zorundadır. Bu yazılı beyana aykırılık ayrıca bir cezası,
sorumluluk gündeme gelebilir. Demek ki bu konuda da bankanın bir araştırma yükümlülüğü söz
konusudur.

✪ (9): Türk Ticaret Kanunundaki unsurları taşıması kaydıyla, düzenlenen çekin bu maddede yer
alan koşullara aykırı olması çekin geçerliliğini etkilemez.

✪ Diğer önemli fıkramız,

(7) Çek defterinin her bir yaprağına;

a) Çek hesabının numarası,

Çek hesabının yanlış yazılması gündeme gelebilir. Yanlış yazılsa da karşılıksızlık durumunun
tespitinde yanlış yazılan hesap numarası dikkate alınmamalıdır. Gerçek araştırılmalıdır. Yanlış yazılan
hesap numarasında muhtemelen karşılık olmayacaktır. Burada karşılıksızdır işlemi de yapamayız çünkü o
hesap numarası o çek yaprağına ait değildir.

b) Çek hesabının bulunduğu banka şubesinin adı,

c) Çek hesabı sahibi gerçek kişinin adı ve soyadı, tüzel kişinin adı,

ç) Çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişinin vergi kimlik numarası,

d) Çekin basıldığı tarih,

e) Çek hesabı sahibi gerçek kişi ise Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası; tüzel kişilerde ise varsa
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) numarası,

f) Çek hesabı sahibi ile düzenleyenin farklı kişiler olması hâlinde, ayrıca düzenleyenin Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarası, yazılır.
6
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Çek hesabı açılması ve çek defteri verilmesi noktasında banka basiretli davranmak zorundadır.
Mali inceleme de yapmalıdır. Sahte çeklerin önüne geçmek için bu 2.madde önemlidir. Bunlara aykırılık
bir kabahat sebebidir ve para cezası öngörülmüştür.

✪ (4) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin, yönetim
organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek defteri verilmez.

Yasaklı gerçek kişinin yönetim organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza yetkilisi olduğu
tüzel kişiye de çek defteri verilemeyeceğine ilişkin bir hükümdür. Demek ki yasaklı gerçek kişi bir tüzel
kişinin temsilcisi olsa dahi bu durumda bu tüzel kişiye çek defteri verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Tüzel kişilerinin yönetim organında veya temsilcisi imza yetkisi konusunda hakkında yasaklama
kararı bulunmadığı yönünde beyannamede açıklama bulunmak zorundadır.

✪ (5) : Çek defterleri bankalarca bastırılır.

Tacir olan - olmayan için ayrı çek yapraklarının düzenlenmesi kabul edilmiştir.

✪ (6) ... Tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler,
açıkça ayırt edilebilecek biçimde bastırılır. Hamiline düzenlenecek çekler için sadece bu çeklere
ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı çek hesapları açılır. Hamiline düzenlenecek çeklerde, hamiline çek
defteri yapraklarının kullanılması gerekir. Çek yapraklarının üzerinde “hamiline” ibaresi matbu
olarak yer alır.

Tacir olanlar için büyük beyaz harflerle tacir çeki yazılır. Tacir olmayanların çekindeyse yeşil
zemin üzerine büyük beyaz harflerle tacir olmadığına ilişkin açıklama yapılır. Burada ticaret siciline
dayalı olarak tacir olduğuna dair hesap sahibi beyanda bulunmak zorundadır.

✪ (11) : Esnaf ve sanatkâr odalarına kayıtlı olanlardan, tacir kişilere özgü çek hesabı açtıranlar
hakkında bu Kanunun tacirlere ilişkin hükümleri uygulanır.

Ancak tacir mutlaka tacir çeki kullanacaktır. Aksi halde, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası
öngörülmüştür.

✪ Bankaların bildirim yükümlülüğü

Çek Kanunu Madde 4 –

(2) Tacir tüzel kişi veya onun faaliyetleri ile ilişkilendirilmek kaydıyla, tüzel kişinin gerçek kişi
ortakları, ortakların ilgili bulunduğu veya tüzel kişinin veya ortaklarının etkisi altında
bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzel kişinin yönetim organında görev alan veya temsilcisi sıfatını
taşıyan gerçek kişiler adına açılmış olan çek hesapları, tacir tüzel kişiye ait kabul edilir. Söz konusu
ilişkinin varlığına yönelik emarelerin bulunması hâlinde, hesabın bulunduğu banka şubesi durumu
Gelir İdaresi Başkanlığına bildirir.

Tacir tüzel kişi adına sayılan çek hesapları vardır. Normal şartlarda tüzel kişi adına çek hesabı
açılır ama bu hükümde şirketler hukukundaki tüzel kişilik perdesinin aralanması bahsinin bir uzantısı gibi
7
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

bir düzenlemedir. Hamiline bir çek düzenleniyorsa üzerine bu şekilde yazılmış olması gerekiyor bu da
kırmızı zemin üzerine beyaz renkte tacir çeki olarak düzenleniyor. Tacir olmayanlar için kahverengi
zemin üzerine tacir olmayan hamiline yazılan çekler vardır.

Muhatap bankanın Gelir İdaresine bildirim yükümlülüğü vardır. Hamiline çekler de bildirilir.
Matbu halde hamiline düzenlenen çek de kabahat niteliğindedir ve idari para cezası verilir.

✪ Hamiline yazılı çekin devri zilyetliğin devri suretiyle olur. 785 ve onunla bağlantılı 791.madde var
hamiline çeklerle ilgili olarak bilinmesi gerekir.

III - Hamiline yazılı çek üzerine yapılan ciro

TTK Madde 791- (1) Hamiline yazılı bir çek üzerine yapılan ciro, cirantayı, başvurma
hakkına dair hükümler gereğince sorumlu kılarsa da senedin niteliğini değiştirerek onu emre yazılı
bir çek hâline getirmez.

II – Muacceliyet

TTK Madde 795- (1) Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt
yazılmamış hükmündedir.

(2) Düzenlenme günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan çek, ibraz
günü ödenir.

2017 tarihine kadar yasaklanmıştı. Şimdiye 2020 yılına kadar bu yasak (ibraz yasağı) devam ediyor.

✪ Karşılık

TTK Madde 783- (1) Bir çekin düzenlenmesi için, muhatabın elinde düzenleyenin emrine
tahsis edilmiş bir karşılık bulunması ve düzenleyenin bu karşılık üzerinde çek düzenlemek suretiyle
tasarruf hakkını haiz olacağına dair muhatapla düzenleyen arasında açık veya zımni bir anlaşma
bulunması şarttır. Ancak, bu hükümlere uyulmaması hâlinde senedin çek olarak geçerliliği
etkilenmez.

(2) Düzenleyen, muhatap nezdinde çekin ancak bir kısım karşılığını hazır bulundurduğu
takdirde, muhatap, bu tutarı ödemekle yükümlüdür.

(3) Muhatap nezdinde karşılığı kısmen veya tamamen bulunmayan bir çek düzenleyen kişi,
çekin karşılıksız kalan bedelinin yüzde onunu ödemekle yükümlü olduktan başka, hamilin bu
yüzden uğradığı zararı da tazmin eder.

Yani karşılık kısmi de olsa ödenmesi gerekir. Kısmi karşılığı kabul etmeyen hamil açısından alacaklı
temerrüdü ve o kısım açısından başvuru hakkının kaybı söz konusu olabilir. Çek kanunun 3.maddesinde
de bu konuda düzenleme vardır.

8
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

✪ Bir diğer önemli maddemiz 796.maddedir ve çekteki ibraz sürelerini düzenler.

III - Ödeme için ibraz

MADDE 796- (1) Bir çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün; düzenlendiği yerden
başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.

yer : il sınırları

(2) Ödeneceği ülkeden başka bir ülkede düzenlenen çek, düzenlenme yeri ile ödeme yeri
aynı kıtada ise bir ay ve ayrı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. Bu bakımdan,
bir Avrupa ülkesinde düzenlenip de Akdenize sahili bulunan bir ülkede ödenecek olan ve aynı
şekilde Akdenize sahili olan bir ülkede düzenlenip bir Avrupa ülkesinde ödenmesi gereken çekler
aynı kıtada düzenlenmiş ve ödenmesi şart kılınmış sayılır.

(3) Birinci ve ikinci fıkralarda yazılı süreler, çekte yazılı olan düzenlenme tarihinin ertesi
günü başlar.

Demek ki çekte ibraz süreleri 10 gün 1 ay ve 3 aydır. Bunları da bilmeniz gerekiyor. Burada yerden kasıt
il mi ilçe mi gibi soru işaretleri gündeme gelebilir. Burada il sınırları dikkate alınmalıdır.

✪ İbraz süreleri bakımından ise esas olan üzerindeki keşide tarihinden itibaren işlemeye başlamasıdır.
Ticaret kanununda da 796.madde bu durum ifade edilmiştir. İbraz süresi tatile denk gelirse onu takip eden
iş günü dikkate alınır. Ama arada işleyen iş günleri hesaptan sayılır.

✪ İbraz süresi hak düşürücü bir süredir.

Bu süre geçtikten sonra ibraz edilse de ibraz süresi geçtikten sonra bankaya ibrazında eğer çekten cayma
yoksa muhatap banka dilerse öder, dilemezse ödemez. Ancak düzenleyen cayma beyanında bulunmuşsa
cayma beyanı muhatap bankaya ibraz süreleri içinde ulaşmış olsa da ibraz süresi geçtikten sonra hüküm
ifade eder. Dolayısıyla bankanın ibraz süresi geçmiş olan ve hatta cayılmış olan bu çeki ödememe
yükümlülüğü devreye girer. Öderse sorumlulukları doğar. Başvuru borçlularına başvuru hakkını ortadan
kaldıran bir durum da yaratır.

✪ İbraz süresi geçtikten sonra yapılan ciro alacağın temliki hükmünde olur.

✪ Muhatabın ödeme yükümlülüğü çek kanunu 7.maddede düzenlenmiştir. Her çek yaprağı için
muhatap bankanın 1600 TL ödeme yükümlülüğü vardır.

✪ Muhatap bankanın çekin ibrazında da çeki inceleme yükümlülüğü vardır. Sadece hesabı açarken
yaptığı inceleme yükümlülüğü yeterli değildir. İbraz süresinde mi, değil mi; yetkili hamil mi, değil mi?
bunları araştırmakla yükümlüdür.

Banka bakımından cirantaların yani gelen kişinin yetkili hamil olup olmadığını tespitte düzgün ciro
zincirine bakacaktır. Bu noktada mevcut imzaların varlığı yeterlidir. Yani tutup her bir imzanın gerçek
olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Bu hamilin yetkili hamil olup olmadığını belirlemek
bakımından geçerlidir.

9
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Ancak düzenleyen kişinin imzasını araştırmakla yükümlüdür. Yani sahte düzenlenmiş çekte bankanın bir
yükümlülüğü vardır. O da TTK 812 kapsamında değerlendirilmelidir. İmzanın hesap sahibine ait olup
olmadığını ya da onun yetkili temsilcisine ait olup olmadığını incelemeli veya çekte bir tahrifat bulunup
bulunmadığını da araştırmakla yükümlüdür.

Ayrıca hesap üzerinde tasarrufu kısıtlayan bir işlem yapılıp yapılmadığını araştırmakla
yükümlüdür.

Muhatap banka bakımından hamilin vergi kimlik numarasının saptanması görevi de vardır. Buna
uyulmaması durumunda yapılan ödeme geçersiz bir ödeme değildir ama banka için yükümlülükler
doğurabilir.

✪ İbrazında çekin ödenmesi nakit şeklinde olabilir ya da havale şeklinde olabilir. Yani mutlaka her
zaman bir para çıkışı şeklinde olmayabilir, hesaba alacak kaydı olabilir.

✪ Yabancı para üzerinde çek düzenlenmişse aynen ödeme kaydı olmadığı sürece ibraz anındaki
karşılığın ödenmesi mümkündür. Aynen ödeme kaydı varsa döviz olarak verilmesi gerekir.

✪ Tam olarak ödeme halinde, ödeme karşılığında muhatap lehine genellikle bir ciro işlemi yapılır.
Muhataba ciro makbuz hükmündedir. Ve çekin iadesiyle iş sonuçlanır. O çekten borçlar ve sorumluluklar
ortadan kalkar.

✪ Kısmi ödeme halinde her çek yaprağı için 1600 TL 'yi banka öder. Ödeme çek üzerine yazılır ve
ödemeye karşılık bir makbuz verilmesi istenir. Bu sefer de çek muhataba geçmez, hamilde kalır. Çünkü
kısmi ödeme var. Ödenmeyen kısım için başvuru hakkının kullanılabilmesi için hamil o çeki başvuru
borçlularına ibraz etmekle yükümlüdür. Onun için kısmi ödeme halinde çek hamile iade edilir ancak
hamilden bir makbuz alınır.

✪ Çek kanunu madde 3’te ödenmeyen kısım için çekin hamile iadesi de vurgulanmıştır. Kısmi ödemeyi
hamil reddederse veya bankanın 1600 TL’lik her çek yaprağı için ödemesini reddederse bu miktarlar için
hamil alacaklı temerrüdüne düşer ve bu kısımlar itibariyle başvuru hakkını da kaybeder.

- Sahte veya Tahrif Edilmiş Çek -

TTK Madde 812- (1) Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar
muhataba ait olur; meğerki, senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek
defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.

✪ Bankanın bu noktada sorumluluğu ağırdır. Demek ki çek defterine sahip olan kişiye de bazı
sorumluluklar vardır. Eğer onun da kusuru varsa muhatap sorumluluktan kurtulur. Ancak bazı durumlarda
da birlikte kusur gerçekleşir. Her ikisinin de zarara birlikte bu zarara katlanması mümkündür.
812.maddenin kapsamına tahrifat da girer. Yani çekte değişiklik, sonradan bir oynama, kazıntı, silinti
durumunda da bu madde işletilebilir. Çek anlaşmalarına 812.maddeden doğan, bankaların sorumluluğunu
kaldıran hükümler konuyor ancak bunlar geçersizdir.

✪ Bankanın kendi çalıştırdığı kişilerin kusurlarından da sorumluluğu vardır. Buradaki sorumluluğu

bertaraf eden şartlar geçersiz kabul edilir.

10
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

- Çekten Cayma -

TTK Madde 799- (1) Çekten cayma ancak ibraz süresi geçtikten sonra hüküm ifade eder.

(2) Çekten cayılmamışsa, muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra da çeki ödeyebilir.

✪ Çek nitelikli bir havaleydi. Burada muhataba verdiğiniz ödeme yetkisini cayma beyanıyla geri
alıyorsunuz. (cayma şekle tabi değildir.)

✪ Rıza dışı elden çıkmada bankayı ödemekten yasaklayamayacağız. Bu düzenlemenin son hali sadece
çekten cayma şeklindedir. Düzenlediğim bir çekten, keşideci olarak ben vazgeçiyorum, ödeme yetkisini
geri alıyorum. Bunun için de muhatap bankaya bir beyanda bulunmam gerekiyor. Cayma anlamına
gelebilecek bir beyanda bulunarak bunu yapabilir. Muhatap için nasıl bir sınırlayıcı etkisi vardır peki?

İbraz süresi içinde, düzenleyen; caydığını açık açık beyan etmiş olsa bile ibraz süresinde karşılığı varsa
ödeyecek, yoksa karşılıksız şerhinin sonuçları gündeme gelecektir. Yani caymanın geçerli olabilmesi için
öncelikle ibraz süresinin geçmiş olması gerekir. Cayma beyanı şeklinde muhataba da yöneltilmiş bir
beyan olması gerekir.

✪ Çekten cayma, ibraz süresi geçtikten sonra muhatap tarafından çekin ödenmemesi yükümlülüğünü
doğurur. Ödediği takdirde sorumluluğu söz konusu olabilecektir.

✪ Karşılıksız çek bakımından her çek yaprağı ile ilgili olarak hamilin şikayeti üzerine 1500 güne kadar
adli para cezası söz konusudur. Hükmedilecek para cezası çek bedelinin karşılıksız kalan kısmından az
olamaz. Bu dayalı olarak verilen karara karşı itiraz imkanı vardır. Hatta bu karar verildiyse hesap sahibi
elinde bulunan tüm çek defterlerini bankaya iade etmekle yükümlüdür. Bu hükümde hapis cezası yok adli
para cezası vardır. Ancak o adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis cezası işin içine girebilir. Çek
kanunun 6.maddesi de önemli bir maddedir. Bu da değişikliğe uğramış bir maddedir.

Resmi evrakta sahtecilik şeklinde TCK’da da hüküm vardır.

- ÇEKTE BAŞVURU HAKKI -

✪ Başvuru hakkının kullanılması için temel unsurlar; Süresinde ibraz edilmesi ve ödenmeme durumunun
gerçekleşmesidir.

✪ Çekin süresinde ibraz mevzusuna baktığımız zaman özellikle burada ibraz süreleri karşımıza çıkar.
İbraz süreleri kanunun 796.maddesinde düzenlenmiştir. 10 günlük, 1 aylık ve 3 aylık süreler vardır.
İbraz sürelerinin hesaplanmasında düzenlenme ve ödeme yeri ve bu tarihler ön plana çıkar. Çünkü çekin
düzenlendiği yerde ödenip ödenmemesine göre bu süreler hesaplanır.

Yer dediğimizde il, ilçe, köy gibi idari birimler olması gerekir. Ancak uygulamada il ve ilçe olarak kabul
edilir. (Not : Pratik çalışmada ise il olarak ele alındı.)

✪ Ödeme yeri dendiği zaman ödemenin fiilen yapıldığı yer değil, çekin üzerinde ayrı bir unsuru olarak
bulunan ödeme yeridir. Ödeme yeri belirtilmemişse çekte muhatabın adının yanında bulunan yer ödeme
yeri kabul edilir. Ve süreler ona göre belirlenir.

11
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

✪ İbrazın mutlaka bankaya yapılması gerekir ve ödemenin de mutlaka banka tarafından yapılması
gerekir.

✪ Bankaların farklı şubelere ibraz edilmesi geçerli bir ibraz olarak kabul ediliyor.

(İbraz süresi açısından buna baktığınız zaman bu yeni bir farklılık arz eder gibi görülmesin. Siz bankanın
Ankara şubesine de ibraz etseniz burada sürelerin hesaplanmasında düzenleme yeri ve ödeme yeri aynı
yerdeyse ona göre hesaplama yapacaksınız. Yoksa fiili olarak ibrazı yapacağınız yere göre hesaplama
yapmayacaksınız.)

✪ Başvuru hakkının kullanılması için ibraz süresi içinde başvuru hakkının kullanılması gerekir. Bu
sürelerin hesaplanması neye göre olur?

Düzenleme tarihinin ertesi günü başlar. Dolayısıyla düzenleme tarihi 01.01.2018 ise 02.01.2018’den
itibaren ibraz sürelerini başlatıyorsunuz.

✪ İbraz sürelerinin geçmesi halinde başvuru hakkı kullanılamaz. İbraz süreleri hak düşürücü süredir.

✪ İbraz süresi geçmiş olsa bile eğer düzenleyen çekten açık bir şekilde caymazsa bu durumda banka bunu
yine ödeyebilir, isterse ödememe gibi bir şey de yapabilir.

✪ Çekin ödenmemesi bahsine bakarsak, bu durum karşımıza karşılıksızlık olarak çıkar. Çekler,
düzenleyenin bankadaki hesabına göre yapılır. İbraz ettiğinizde hesapta çekin karşılığının olmaması
durumunda karşılıksızlık meydana gelir. Çekin karşılığı olmadığı için de başvuru hakkını elde
edersiniz. Yaygın olan budur. Ancak bunun dışında diğer ödememe hallerinde de hamil başvuru hakkını
elde edebilir.

✪ Düzenleyenin eğer bankada çek hesabından başka bir hesabı varsa, eğer bankayla düzenleyen arasında
özel bir anlaşma yoksa illaki o hesaptan karşılanması gerekir. Yani banka (A) hesabına dayalı düzenlenen
çeki, düzenleyenin (B) hesabından karşılarsa bu durumda bankanın sorumluluğu meydana gelir.

✪ Karşılığın bulunmaması durumunda karşılıksızdır yazılması gerekir. Bu zorunludur yani karşılığı

vardır ya da yoktur şeklinde bir ibarenin yazılması gerekir. Çünkü karşılıksız çeke ilişkin yaptırımlar
vardır. Yazılmazsa bankanın sorumluluğuna gidilebilir. Ayrıca ödememe durumu varsa banka bunun
nedenini belirtmelidir. Örneğin bankada karşılık var ama rehin nedeniyle ödemiyoruz.

✪ Ödememe

I - Hamilin başvurma hakları

MADDE 808- (1) Zamanında ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu ve ödememe hâli;

a) Resmî bir belge, “protesto” ile,

b) Muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle, çekin üzerine yazılmış olan
tarihli bir beyanla,

c) Bir takas odasının, çek zamanında teslim edildiği hâlde ödenmediğini tespit eden tarihli
bir beyanıyla, sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, düzenleyen ve diğer çek borçlularına
karşı başvurma haklarını kullanabilir.

12
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

• Protesto,
• Muhatabın beyanı ve
• Takas odasına ibraz.

Bu 3 şekilde tespit yapılabilir. İbrazın yapılabileceği yerlerden birisi de takas odasıdır. Çekin kural olarak
muhatap bankaya ibraz edilmesi gerekse de belli şartlarda takas odasına da ibraz edilebilir.

✪ Siz (A) bankasının çekini aldıysanız, bunu B bankasına ibraz ederseniz ne olur?

Bu geçerli bir ibraz değildir.

A bankasının çekini B bankasına ibraz ederseniz bu durumda takas odası mevzusu gündeme gelir. Bu
bankalar arasında çeklerin karşılıklı takas edilebileceği bir sistem vardır. Bahsettiğimiz durum
gerçekleşirse gerek fiili ortamda gerekse elektronik ortamda bankalar bu takası sağlayabilir.

Bu durumda ibraz anı takas odasına yapıldığı an olarak kabul edilir. Takas odasına ibraz yapılmış
ancak takas odası çeki A bankasına ibraz etmemişse bu durumda bu ibraz geçersiz sayılmaz. Takas
odasına yapılan ibraz yeterli ve geçerlidir.

- KISMİ ÖDEME -

✪ Çek Kanunu m.3/5’te düzenlenmiştir. Reddedilen kısım için karşılıksızdır işleminin yapılamayacağı
belirtilmiştir. Bankaya gittiğinizde düzenleyenin hesabında çekin karşılığının tamamı bulunmayabilir.
10.000 liralık bir çekin 5.000 liralık karşılığı varsa, hamil bu 5.000 liralık kısmı almakla yükümlü müdür,
almazsa ne olur?

Kanuna göre, reddedilen kısım için karşılıksızdır işlemi yapılamaz.

Dolayısıyla karşılıksızdır işlemi yapılamayacağı için (özel kanun olan çek kanunu uyarınca), karşılıksız
işleminin yapılması da başvuru hakkının bir şartı olduğu için bu durumda başvuru hakkına
gidilemeyeceği kabul edilir.

✪ Hamilin hesabında para yoksa 1.600 TL olarak her bir çek yaprağı başına bankanın ödemekle
yükümlü olduğu bedel vardır.

Bu bedel de kısmi ödeme kapsamına dahil olur. Yani burada banka size 1.600 TL verdiği için bu kısım
için başvuru hakkınızı ayrıca kullanamazsınız, kalan bedel için çekte başvuru hakkını kullanabilirsiniz.

✪ Başvuru hakkını kullanabilecek kişiler kimlerdir?

Bu kişiler kanunda sayılmıştır. Hamil; cirantalar, düzenleyen ve diğer çek borçlularına karşı başvuru
hakkını kullanabilir. Başvuru hakkını kullanan hamildir. Diğer çek borçlularından kastımız ise aval
verenlerdir. Yani muhatap bankayı buraya dahil etmiyoruz.

13
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

✪ Başvurma hakkının kapsamı

MADDE 810- (1) Hamil, başvurma yolu ile;

a) Çekin ödenmemiş olan bedelini,

b) İbraz gününden itibaren bu tutarın faizini, (temerrüt faizi)

c) Protestonun veya buna denk olan belirlemenin ve gönderilen ihbarnamelerin giderleri

ile diğer giderleri ve

d) Çek bedelinin binde üçünü aşmamak üzere komisyon ücretini, isteyebilir.

Bunlar hamilin haklarıdır. Cirantanın da hakları vardır. Onlar da 726.maddede poliçeye ilişkin olarak,
atıfta bulunarak düzenlenmiştir. Bu kapsamda ödeyen kişinin de hakları vardır. TTK m.783/3’e
baktığımız zaman muhatap nezdinde karşılığı kısmen veya tamamen bulunmayan bir çek düzenleyen kişi,
çekin karşılıksız kalan bedelinin yüzde 10'unu ödemekle yükümlü olmaktan başka, hamilin bu yüzden
uğradığı zararı da tazmin eder.

Burada %10’luk bir tazminat var ve ayrıca hamilin uğradığı zarar esas alınır. 810.maddede de bazı
talepler vardır. %10’luk kısımda, kanunen belirtildiği için herhangi bir tereddüt yoktur. Ancak uğradığı
zarar bahsi ancak bir yargılama neticesinde ortaya çıkar.

810/1-b’de ibraz gününden itibaren bu tutarın faizini diyor. Buradaki faiz temerrüt faizi olarak kabul
edilir. Temerrüt faizi ile karşılanamayan bir zararın talep edilebileceği de TBK 122.maddede ifade
edilmektedir, buna da munzam zarar denir. TTK m.783/3’te ifade edilen zararın da munzam zarar olduğu,
dolayısıyla temerrüt faiziyle hamilin zararının karşılanması durumunda ayrıca 783.madde uyarınca bir
talepte bulunulamayacağı kabul ediliyor.

- Zamanaşımı -

Başvuru hakkı taleplerinin zamanaşımı süresi içinde gerçekleşmesi gerekiyor. Bu süre ibraz süresinin
bitiminden itibaren işlemeye başlar. Yani 10 günlük ibraz süresinin bitiminden itibaren 11.günde
zamanaşımı süresini işletmeye başlayacaksınız. Kanunda da açıkça ertesi gün başlar diyor. Hem
cirantanın hem de hamilin, başvuru hakkını ilişkin taleplerinde 3 yıllık zamanaşımı süresi söz
konusudur.

✪ Çeki geçersiz kılan kayıtlar;

- asıl borç ilişkisinin yazılması

- temel borç ilişkisine atfen yazılan teminat kaydı

14
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

ÇEK KANUNU İLGİLİ HÜKÜMLER

________________________--------------------------------------------------_____________________

Bankanın araştırma yükümlülüğü, çek hesapları ve çek defterleri

MADDE 2 – (1) Bankalar, çek hesabı açılması ile ilgili olarak bu Kanunla kendilerine
verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken, çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup
olmadığını bu Kanun hükümlerine göre araştırırlar; ayrıca ilgili kişinin ekonomik ve sosyal
durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterirler.

(2) Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin Risk Merkezi ile
adli sicil kayıtlarını ve açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya
sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların
ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkâr olanların ise esnaf ve sanatkâr sicili kayıtlarını
almak ve çek hesabının kapatılması hâlinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren on yıl
süreyle saklamakla yükümlüdür. Yerleşim yeri yurt dışında bulunan kişiler, bankaya kendileri ile
ilgili olarak Türkiye’de bir adres bildirmek zorundadır. Çekin karşılığının tamamen veya kısmen
bulunmaması hâlinde, çek düzenleyenin bankaca bilinen adresleri, talebi hâlinde hamile
verilir.

(3) Çek hesabı ilgilinin, vekilin veya yasal temsilcisinin imzası olmadan açılamaz. Çek
hesabı açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında
tacir veya esnaf ve sanatkâr olup olmadığı ve kendisi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma
yasağı bulunmadığı hususunda bankaya yazılı beyanda bulunur. Tüzel kişiler adına verilecek
beyannamede ayrıca, tüzel kişinin yönetim organında görev yapan, temsilcisi olan veya imza
yetkilisi olan kişilerin çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı belirtilir. Muhatap
banka; gerçek veya tüzel kişi adına açılması talep olunan çek hesaplarında bunların, sermaye
şirketlerinde ayrıca yönetim organında görev yapanlar ile ticaret siciline tescil edilen şirket
yetkililerinin çek hesabı açma yasağının bulunmadığı hususunu kontrol ederek, yasağın
bulunmadığına ilişkin sorgulama sonucunu muhafaza eder. Bankalar çek hesabı açtıkları kişiler ile
çek hesabı sahibi tüzel kişi ise hesap açılış tarihi itibarıyla tüzel kişi tarafından bildirilen işlem
yetkililerini 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 780 inci maddesinin üçüncü
fıkrasında belirtilen sisteme kaydeder.

(4) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin,
yönetim organında görev yaptığı veya ticaret siciline tescil edilen yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek
defteri verilmez.

(5) Çek defterleri bankalarca bastırılır.

(6) Çek defterlerinin baskı şeklini belirleyen esaslar, Maliye Bakanlığı, Türkiye Bankalar
Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin görüşü alınarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasınca Resmî Gazete’de yayımlanacak tebliğle düzenlenir. Tacir olan ve tacir olmayan kişilere
verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler, açıkça ayırt edilebilecek biçimde bastırılır.
15
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Hamiline düzenlenecek çekler için sadece bu çeklere ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı çek hesapları
açılır. Hamiline düzenlenecek çeklerde, hamiline çek defteri yapraklarının kullanılması gerekir.
Çek yapraklarının üzerinde “hamiline” ibaresi matbu olarak yer alır.

(7) Çek defterinin her bir yaprağına;

a) Çek hesabının numarası,

b) Çek hesabının bulunduğu banka şubesinin adı,

c) Çek hesabı sahibi gerçek kişinin adı ve soyadı, tüzel kişinin adı,

ç) Çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişinin vergi kimlik numarası,

d) Çekin basıldığı tarih,

e) Çek hesabı sahibi gerçek kişi ise Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası; tüzel kişilerde
ise varsa Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) numarası,

f) Çek hesabı sahibi ile düzenleyenin farklı kişiler olması hâlinde, ayrıca düzenleyenin
Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,

yazılır.

(8) Tüzel kişi adına çek düzenleyen kişinin adı ve soyadı, düzenlenen çek üzerine açıkça
yazılır.

(9) Türk Ticaret Kanunundaki unsurları taşıması kaydıyla, düzenlenen çekin bu maddede
yer alan koşullara aykırı olması çekin geçerliliğini etkilemez.

(10) Çek hesabı, ancak sahibinin veya yasal temsilcisinin yazılı talebi ya da mevduat veya
katılım fonu zamanaşımı süresinin dolması üzerine kapatılabilir. Çek hesabı kapatıldıktan sonra,
üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibraz edilen çekler
karşılıksızdır işlemine tabi tutulur.

(11) Esnaf ve sanatkâr odalarına kayıtlı olanlardan, tacir kişilere özgü çek hesabı
açtıranlar hakkında bu Kanunun tacirlere ilişkin hükümleri uygulanır.

İbraz, ödeme, çekin karşılıksız olduğunun tespiti ve gecikme cezası

MADDE 3 – (1) Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu muhatap bankanın herhangi bir
şubesine ibraz edildiğinde hamilin varsa vergi kimlik numarası saptandıktan sonra ödenir. Ancak
çek, hesabın bulunduğu şubeden başka bir şubeye ibraz edildiğinde, o şubece karşılığı sorulmak
suretiyle ödenir.

(2) “Karşılıksızdır” işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu
miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılır.

16
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

(3) Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek
yaprağı için;

a) Karşılığının hiç bulunmaması hâlinde,

1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya üzerinde ise bin Türk Lirası,

2) Çek bedeli bin Türk Lirasının altında ise çek bedelini,

b) Karşılığının kısmen bulunması hâlinde,

1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya altında ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî
karşılığı bin Türk Lirasına tamamlayacak bir miktarı,

2) Çek bedeli bin Türk Lirasının üzerinde ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî
karşılığa ilave olarak bin Türk Lirasını,

ödemekle yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin
teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir. Bu
fıkradaki miktar, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan fiyat endekslerindeki yıllık
değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak
ayında belirlenir ve Resmî Gazete’de yayımlanır.

(4) Hamilin talepte bulunması hâlinde, karşılıksızdır işlemi; çekin arka yüzüne tahsil için
bankaya ibraz edildiği tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde ödediği miktar
ve ibraz eden gerçek kişinin adı ve soyadı yazılmak, bu kişinin tüzel kişi adına bedeli tahsil etmesi
hâlinde bu husus belirtilmek ve bu kişi ile birlikte banka yetkilisi tarafından imzalanmak suretiyle
yapılır. Banka tarafından ödenen miktar düşüldükten sonra karşılıksız kalan tutar açıkça belirtilir.
Hamilin imzalamaktan kaçınması hâlinde, karşılıksızdır işlemi yapılmaz.

(5) Muhatap bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle yükümlü olduğu tutar dahil, kısmî
ödemenin hamil tarafından kabul edilmemesi hâlinde, ikinci fıkra hükmüne göre karşılıksızdır
işlemi yapılır; ibraz tarihi ile ödememe nedeni çekin üzerine yazılır ve çek, üzerine imzası alınarak
hamiline geri verilir; ön ve arka yüzünün fotokopisi banka tarafından saklanır. Çek hesabında hiç
karşılığın bulunmaması ve hamilin sadece muhatap bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle
yükümlü olduğu tutarın ödenmesini talep etmesi hâlinde de bu fıkra hükmüne göre işlem yapılır.

(6) Muhatap bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle yükümlü olduğu tutar dahil kısmî
ödeme hâlinde, çekin ön ve arka yüzünün onaylı fotokopisi ücretsiz olarak hamile verilir. Çek
hamili, bu fotokopiyle müracaat borçlularına veya kambiyo senetleri hakkındaki takip usullerine
başvurabileceği gibi, icra mahkemesine şikâyette bulunurken dilekçesine bu fotokopiyi ekleyebilir
ve bunu icra daireleri ile mahkemelerde ispat aracı olarak kullanabilir. Mahkeme veya icra
dairesinin istemi hâlinde çekin aslı bu mercilere gönderilir.

17
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

(7) Banka;

a) Çekin karşılığının hesapta bulunmasına rağmen hamiline ödenmesinin geciktirilmesi,

b) Kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın hamile ödenmesinin geciktirilmesi,

hâllerinde, çek hamiline, her geçen gün için binde üç gecikme cezası öder. Bu hâllerde
4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümleri
uygulanmaz.

(8) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihinden önce ibraz edilen çekin karşılığının Türk
Ticaret Kanununun 707 nci maddesi uyarınca kısmen veya tamamen ödenmemiş olması hâlinde,
bu çekle ilgili olarak hukukî takip yapılamaz. İleri düzenleme tarihli çekle ilgili olarak hukukî
takip yapılabilmesi için, çekin üzerindeki düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde
bankaya ibraz edilmesi ve karşılıksızdır işlemine tabi tutulması şarttır.

(9) Çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde ibraz edilmemesi hâlinde,
muhatap bankanın üçüncü fıkraya göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu sona
erer.

(10) Lehine karekodlu çek düzenlenen lehdar, teslim aldığı çeki Türk Ticaret Kanununun
780 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen sisteme kaydeder. Karekodlu çekin sisteme
kaydedildiği tarihten sonra çek düzenleyen tüzel kişinin temsilcilerinde meydana gelen
değişiklikler, çek hesabı sahibi tüzel kişinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Bankaların bildirim yükümlülüğü

MADDE 4 – (1) Hamiline çek hesabı sahiplerinin açık kimlikleri, adresleri, vergi kimlik
numaraları, bu hesaplardan ödeme yapılan kişilere ait bu bilgiler ile bu kişilere yapılan ödemelerin
tutarları ve üzerinde vergi kimlik numarası bulunmayan çeklere ilişkin bilgiler, ilgili bankalar
tarafından, dönemler itibarıyla, Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda bildirilir. Bildirim
dönemleri ve süreleri Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin görüşleri
alınarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir.

(2) Tacir tüzel kişi veya onun faaliyetleri ile ilişkilendirilmek kaydıyla, tüzel kişinin gerçek
kişi ortakları, ortakların ilgili bulunduğu veya tüzel kişinin veya ortaklarının etkisi altında
bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzel kişinin yönetim organında görev alan veya temsilcisi sıfatını
taşıyan gerçek kişiler adına açılmış olan çek hesapları, tacir tüzel kişiye ait kabul edilir. Söz konusu
ilişkinin varlığına yönelik emarelerin bulunması hâlinde, hesabın bulunduğu banka şubesi durumu
Gelir İdaresi Başkanlığına bildirir.

(3) Bankalar, hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenlendiğini
tespit etmeleri hâlinde, mevcut delilleriyle birlikte durumu, tespit tarihinden itibaren en geç bir
hafta içinde Cumhuriyet başsavcılığına ve Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmekle yükümlüdür.

18
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı

MADDE 5 – (1) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi
içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi
hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para
cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan
miktarı, (…)(2) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu
yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder.
Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek
hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi
gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi
adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket
yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma
yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas
Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar
icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü
maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil
için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap
sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür.

(2) Birinci fıkra hükmüne göre çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla
yükümlü olan kişi, çek hesabı sahibidir. Çek hesabı sahibinin tüzel kişi olması hâlinde, bu tüzel
kişinin mali işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organının üyesi, böyle bir belirleme
yapılmamışsa yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler, çek karşılığını ilgili banka
hesabında bulundurmakla yükümlüdür. Birinci fıkra uyarınca hakkında çek düzenleme ve çek
hesabı açma yasağı kararı verilenler, yasaklılıkları süresince sermaye şirketlerinin yönetim
organlarında görev alamazlar. Ancak, hakkında yasaklama kararı verilenlerin mevcut organ
üyelikleri görev sürelerinin sonuna kadar devam eder.

(3) Çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını temsilci
veya vekil olarak tayin edemez. Gerçek kişinin temsilcisi veya vekili olarak çek düzenlenmesi
hâlinde, bu çekten dolayı hukukî ve cezai sorumluluk çek hesabı sahibine aittir.

(5) Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı ile ilgili olarak, herhangi bir adres
değişikliği bildiriminde bulunulmadığı sürece ilgilinin çek hesabı açtırırken bildirdiği adrese
11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununun 35 inci maddesine göre derhal tebligat
çıkarılır. Adresin bankaya yanlış bildirilmesi veya fiilen terk edilmiş olması hâlinde de, tebligat
yapılmış sayılır.

(6) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, elindeki
bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlüdür. Bu kişi adına yeni bir çek
hesabı açılamaz.

19
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

(7) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, kararın
kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde, düzenlemiş bulunduğu ve henüz karşılığı
tahsil edilmemiş olan çekleri, düzenleme tarihlerini, miktarlarını ve varsa lehtarlarını da göstermek
suretiyle, muhatap bankaya liste hâlinde vermekle yükümlüdür

(8) Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararına ilişkin bilgiler, güvenli elektronik
imza ile imzalandıktan sonra, Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP)
aracılığıyla MERSİS ile Risk Merkezine elektronik ortamda bildirilir. Hakkında çek hesabı açma
yasağı kararı verilen kişiler, Risk Merkezi tarafından bankalara bildirilir. Bu bildirimler ile
bankalara yapılacak duyurulara ilişkin esas ve usuller, Adalet Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Risk Merkezi tarafından belirlenir.

(9) Karşılıksız kalan bir çekle ilgili olarak yapılan yargılama neticesinde mahkeme
tarafından beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, davanın düşmesi veya davanın reddine karar
verilmesi hâlinde, aynı kararda, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasına karar
verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasına ilişkin kararların kesinleşmesi
üzerine, bu kararlar, MERSİS ile Risk Merkezine sekizinci fıkradaki usullere göre bildirilir ve ilan
olunur.

(10) Birinci fıkrada tanımlanan suç nedeniyle, ön ödeme, uzlaşma ve hükmün

açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulanmaz.

(11) Birinci fıkra uyarınca verilen adli para cezalarının ödenmemesi durumunda, bu ceza,
13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106 ncı
maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin
doğrudan hapis cezasına çevrilir.

Etkin pişmanlık ve çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılması

MADDE 6 – (1) Karşılıksız kalan çek bedelinin, çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme
tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde
temerrüt faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında,

a) Yargılama aşamasında mahkeme tarafından davanın düşmesine,

b) Mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden sonra mahkeme tarafından hükmün bütün

sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına,

karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırıldığı, MERSİS ile Risk
Merkezine 5 inci maddenin sekizinci fıkrasındaki usullere göre bildirilir ve ilan olunur.

(2) Şikâyetten vazgeçme hâlinde de birinci fıkra hükmü uygulanır.

(3) Kişi, mahkûm olduğu cezanın tamamen infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl ve her
halde yasağın konulduğu tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, hükmü veren mahkemeden çek
düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasını isteyebilir; mahkemenin vereceği karara

20
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

itiraz edebilir. Bu itiraz bakımından İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası
hükmü uygulanır. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasına ilişkin karar
kesinleştiğinde, yasağın kaldırıldığı, MERSİS ile Risk Merkezine 5 inci maddenin sekizinci
fıkrasındaki usullere göre bildirilir ve ilan olunur.

Diğer ceza hükümleri

MADDE 7 – (1) Tacirin ticarî işletmesiyle ilgili iş ve işlemlerinde, tacir olmayan kişinin çek
defterini kullanarak çek düzenleyen ve düzenleten kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır.

(2) Tacir olmayan kişiye tacir kişiye verilmesi gereken çek defteri veren banka görevlisi
hakkında elli günden yüzelli güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

(3) 2 nci maddenin üçüncü fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı olarak bankaya gerçek dışı
beyanda bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Beyanname almadan
veya beyannameye rağmen, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunan kişiye
veya bu kişinin yönetim organında görev yaptığı veya temsilcisi ya da imza yetkilisi olduğu tüzel
kişiye çek defteri veren banka görevlileri elli günden yüzelli güne kadar adlî para cezası ile
cezalandırılır.

(4) Kısmen veya tamamen karşılığı bulunmayan çekle ilgili olarak, talebe rağmen,
karşılıksızdır işlemi yapmayan banka görevlisi, şikâyet üzerine bir yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır.

(5) Karşılığı tahsil edilmek üzere bankaya ibraz edilen çekin karşılığının hesapta mevcut
olmasına rağmen, hamile ödemede bulunmayan ya da bankanın kanunen ödemekle yükümlü
olduğu miktarı hamile ödemeyen banka görevlisi, şikâyet üzerine bir yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır.

(6) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, buna
rağmen çek düzenlerse, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, bir
yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(7) Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi adına çek
hesabı açan banka görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(8) Çek defteri basmaya veya bastırmaya kanunen yetkili kılınanlar dışında çek defteri
basanlar ve bastıranlar iki yıldan beş yıla kadar hapis ve binbeşyüz güne kadar adlî para cezasıyla
cezalandırılır.

(9) Hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişi, bu aykırılığı
içeren her bir çekle ilgili olarak, Cumhuriyet savcısı tarafından üçyüz Türk Lirasından üçbin Türk
Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.

21
MÜHF Kıymetli Evrak Hukuku [marmara.academia.edu/YASİNDİNÇER]

(10) 2 nci maddenin, sağlanması ve saklanması gereken bilgi ve belgelere ilişkin hükmüne
aykırı hareket edilmesi veya çekin karşılıksız çıkması dolayısıyla hamili tarafından talep edilmesi
üzerine düzenleyicinin banka kayıtlarındaki adreslerinin kendisine verilmemesi hâlinde, ilgili
bankaya Cumhuriyet savcısı tarafından beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî
para cezası verilir.

* Bu not Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (2017-2018 Eğitim-Öğretim

yılı Bahar dönemi) 'nde görülen Kıymetli Evrak Hukuku dersi kapsamında
hazırlanmıştır. Faydalı olması dileğiyle...

** Bana yazın ; av.yasindincer@gmail.com

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans

Öğrencisi / İstanbul Barosu

(daha fazlası için bakınız; academia profilim;

https://marmara.academia.edu/YAS%C4%B0ND%C4%B0N%C3%87ER)

22