O galego como lingua románica.

Do latín ao
galego.

- No século II antes da nosa era os romanos asentáronse na

península ibérica e con eles o seu idioma, o latín. Estes
implantaron o idioma nas persoas que a pesar de que
seguían utilizando oralmente as linguas prerromanas ou
chamadas tamén de substrato. Os habitantes da“Gallaecia”
comezaron a utilizar o latín pero incluíndo pequenos
cambios coas linguas que antes falaban e pouco a pouco co
paso dos anos entre o século IV e V apareceron as linguas
xermánicas que son o suevo, visigodo e o árabe
conformando o superestrato.
- As palabras populares ou patrimoniais veñen do substrato e
do latín e forman parte do noso idioma dende o primeiro
momento e experimentan numerosas transformacións
drásticas ao largo dos anos. As palabras semicultas son
aquelas que comezan a formar parte do idioma a partir do
século VIII cando o galego-portugués xa estaba plenamente
desprendido do latín, estes experimentan unhas
transformacións menos drásticas que as populares.Ejem: do
latín PLACAM, patrimonial CHAGA e semiculta PRAIA. As
palabras cultas introducíronse no século XVIII para crear
novos vocábulos e non sufriron cambios como as
patrimoniais e semicultas, so con algunhas adaptacións
ortográficas.

· Populares: Perda do -N intervocálico. Palatalización dos

grupos ,PL- ,FL- ,CL-. Perda do -L- intervocálico. Vocalización do
grupo CT.
O galego na Idade Media, características da lingua
medieval.

- Características básicas no reino de Galicia que tamén

existen en outros pobos de Europa:
· Economía agrícola e mariñeira e actividade comercial e
artesanal.
· Unha estrutura social ríxida e desigualitaria.
· Un proceso paulatino de acumulación de poder en mans
dos monarcas.
· Unha importante recomposición política e territorial, a
partir do s. XII, do primeiro reino de Galiza.
· Dominio cultural e ideolóxico por parte da igrexa católica.
· Discriminación da muller .
· Xenofobia contra os xudeos.
· Persecución contra determinados colectivos.

A era compostelá(s. XII-s.XIII) e considerada unha época de

esplendor social, económico, político e en varios campos
como a agricultura. Crecen as urbes debido ao cese dos
ataques árabes e viquingos a través do mar; importancia
cultural a cidade de Santiago grazas ao arcebispo Diego
Xelmírez e ao camiño de Santiago. Poder da nobreza galega
nas cortes Castelás.

- A decadencia de Galiza a partir do s. XIII débese a catro

importantes factores: A independencia de Portugal que fai
que perda a súa posición de centralidade na península, a
 unificación das coroas da península (Galiza,Castela,León e
Toledo), crise social debido ao excesivo aumento da
poboación e os poucos recursos dispoñibles a peste negra e
o cobramento dos foros por parte dos nobres. Por último
están tamén as guerras polo trono castelán que despois do
ascenso ao trono de Henrique IV