Professional Documents
Culture Documents
CHUYÊN ĐỀ
Bạn hiểu thế nào là hành vi mê tín trong thi đấu thể
thao. Hãy nêu những biểu hiện của hành vi thi đấu
mà bạn biết. Là một huấn luyện viên vận động viên
hãy cho biết thái độ của bản thân đối với hành vi mê
tín trong thi đấu.
Mê tín dị đoan là có niềm tin vào những thứ mơ hồ, không có thật và không phù
hợp với quy luật tự nhiên, chủ yếu xuất hiện trong lĩnh vực tâm linh và dẫn tới
những hậu quả xấu không chỉ đối với cá nhân, gia đình mà còn lan ra cả cộng
đồng về thời gian, tài sản, sức khỏe, thậm chí là nguy hiểm tới cả tính mạng con
người.
Mê tín dị đoan thì bao gồm một số hành vi như là: ông đồng, bà cốt, có niềm tin
thái quá vào bói quẻ, coi tay xem tướng, tin vào ngày lành tháng dữ và kiêng kỵ
đủ thứ vào những ngày này, tin vào số mạng sang hèn, tin vào cúng sao giải hạn,
cúng kem, tin rằng việc cầu cúng sẽ tai qua nạn khỏi, chữa được bệnh tật, tin vào
thầy bùa thầy chú. Ngoài ra mê tín dị đoan cũng có một phần nào đó liên quan
đến tín ngưỡng và tôn giáo.
Có thể khẳng định rằng mê tín có ở tất cả các nền văn hóa khác nhau, từ lạc hậu
đến văn minh. Điểm khác duy nhất chính là mức độ và phạm vi ảnh hưởng của
chúng mỗi nền văn hóa đều có các tập tục, truyền thống riêng. Chúng có thể là
phong tục truyền thống được gìn giữ ở nơi này nhưng có thể bị coi là mê tín dị
đoan ở nơi khác.
Sự phản đối mê tín dị đoan là mối quan ngại chính của giới trí thức trong thời kỳ
thế kỷ 18 Thời kỳ Khai sáng. Các triết gia tại thời điểm đó chế nhạo bất kỳ niềm
tin vào phép lạ, mạc khải, ma thuật, hoặc siêu nhiên, là "mê tín dị đoan," và
thường bao gồm cũng như nhiều tín lý Kitô Giáo.[4]
Từ này thường được sử dụng để chỉ việc thực hành các hoạt động tôn giáo (ví
dụ, Voodoo) khác những điều được xem là bình thường, phổ biến trong một xã
hội nhất định (ví dụ, Kitô giáo trong văn hóa phương Tây), mặc dù tôn giáo phổ
biến có thể chứa đựng nhiều những niềm tin siêu nhiên không kém.[1] Nó cũng
thường được áp dụng cho các niềm tin và tập quán liên quan tới may mắn,
lời tiên tri và thần linh, đặc biệt là niềm tin rằng các sự kiện trong tương lai có
thể được báo trước bởi các sự kiện cụ thể không liên quan trước đó.[5]
Hiện nay, không có khái niệm rõ ràng về mê tín. Có thể hiểu mê tín là sự tin
tưởng một cách mù quáng, cố chấp vào các sự kiện, hiện tượng tâm linh, siêu
nhiên mà chính bản chất của chúng không phù hợp với lẽ tự nhiên, đi ngược lại
với khoa học và không thể chứng minh được.
Mê tín là một trong những tệ nạn hết sức phổ biến, cần phải được loại trừ khỏi
cuộc sống. Hiện nay, mê tín ngày càng có hiện tượng gia tăng. Không chỉ tập
trung ở địa bàn dân cư kém phát triển, người dân còn nhiều hạn chế về học vấn
và mức sóng mà tín ngưỡng còn xuất hiện cả ở những nơi có điều kiện kinh tế
xã hội phát triển hay tầng lớp dân cư có trình độ cao, mức sống khá giả. Bởi lẽ,
bản chất của việc mê tín xuất phát từ sự thiếu kiểm soát của con người, tìm sự an
tâm từ những điều điều phù phiếm.
Tín ngưỡng là gì
Tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi
gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh
thần cho cá nhân và cộng đồng. Tín ngưỡng niềm tin này gắn với sự siêu
nhiên nhưng chỉ lưu truyền trong một vùng lãnh thổ hoặc trong một cộng đồng
dân chúng nhất định, Tín ngưỡng còn là thể hiện giá trị của cuộc sống, ý nghĩa
của cuộc sống bền vững và đôi khi được hiểu là tôn giáo.
Tín ngưỡng niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn
liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần
cho cá nhân và cộng đồng. Niềm tin này gắn với sự siêu nhiên nhưng chỉ lưu
truyền trong một vùng lãnh thổ hoặc trong một cộng đồng dân chúng nhất định.
Có thể coi tín ngưỡng là dạng thấp hơn của tôn giáo
Tôn giáo là gì
Tôn giáo có thể được định nghĩa là một hệ thống các văn hoá, đức tin bao gồm
các hành vi và hành động được chỉ định cụ thể, các quan niệm về thế giới, thể
hiện thông qua các kinh sách, khải thị, các địa điểm linh thiêng, lời tiên tri, quan
niệm đạo đức, hoặc tổ chức, liên quan đến nhân loại với các yếu tố siêu
nhiên, siêu việt hoặc tâm linh.
Tôn giáo là một vấn đề được giới nghiên cứu về tôn giáo bàn cãi rất nhiều.
Trong lịch sử đã từng tồn tại rất nhiều quan niệm khác nhau về tôn giáo, các nhà
thần học cho rằng “Tôn giáo là mối liên hệ giữa thần thánh và con người”. Một
số nhà tâm lý học lại cho rằng “Tôn giáo là sự sáng tạo của mỗi cá nhân trong
nỗi cô đơn của mình, tôn giáo là sự cô đơn, nếu anh chưa từng cô đơn thì anh
chưa bao giờ có tôn giáo”.
Mang khía cạnh bản chất xã hội của tôn giáo của C.Mác: “Tôn giáo là tiếng thở
dài của chúng sinh bị áp bức, là trái tim của thế giới không có trái tim, nó là tinh
thần của trật tự không có tinh thần”. Khái niệm mang khía cạnh nguồn gốc của
tôn giáo của Ph.Ăngghen: “Tôn giáo là sự phản ánh hoang đường vào trong đầu
óc con người những lực lượng bên ngoài, cái mà thống trị họ trong đời sống
hàng ngày…”
So sánh
- Giống nhau:
- Một là, những người có tôn giáo (Phật giáo, Thiên chúa giáo, đạo Tin
lành,…) và có sinh hoạt tín ngưỡng dân gian (tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên,
tín ngưỡng thờ Thành hoàng, tín ngưỡng thờ Mẫu,…) đều tin vào những
điều mà tôn giáo đó và các loại hình tín ngưỡng đó truyền dạy, mặc dù họ
không hề được trông thấy Chúa Trời, đức Phật hay cụ kỵ tổ tiên hiện hình
ra bằng xương bằng thịt và cũng không được nghe bằng chính giọng nói
của các đấng linh thiêng đó.
- Sự giống nhau thứ hai giữa tôn giáo và tín ngưỡng là những tín điều của
tôn giáo và tín ngưỡng đều có tác dụng điều chỉnh hành vi ứng xử giữa
các cá thể với nhau, giữa cá thể với xã hội, với cộng đồng, giải quyết tốt
các mối quan hệ trong gia đình trên cơ sở giáo lý tôn giáo và noi theo tấm
gương sáng của những đấng bậc được tôn thờ trong các tôn giáo, các loại
hình tín ngưỡng đó.
- Khác nhau:
- Một là, nếu tôn giáo phải có đủ 4 yếu tố cấu thành, đó là: giáo chủ, giáo
lý, giáo luật và tín đồ, thì các loại hình tín ngưỡng dân gian không có 4
yếu tố đó. Giáo chủ là người sáng lập ra tôn giáo ấy (Thích ca Mâu ni
sáng lập ra đạo Phật, đức chúa Giê su sáng lập ra đạo Công giáo, nhà tiên
tri Mô ha mét sáng lập ra đạo Hồi,…); giáo lý là những lời dạy của đức
giáo chủ đối với tín đồ; giáo luật là những điều luật do giáo hội soạn thảo
và ban hành để duy trì nếp sống đạo trong tôn giáo đó; tín đồ là những
người tự nguyện theo tôn giáo đó.
- Hai là, nếu đối với tín đồ tôn giáo, một người, trong một thời điểm cụ thể,
chỉ có thể có một tôn giáo thì một người dân có thể đồng thời sinh hoạt ở
nhiều tín ngưỡng khác nhau. Chẳng hạn, người đàn ông vừa có tín
ngưỡng thờ cụ kỵ tổ tiên, nhưng ngày mùng Một và Rằm âm lịch hàng
tháng, ông ta còn ra đình lễ Thánh. Cũng tương tự như vậy, một người
đàn bà vừa có tín ngưỡng thờ ông bà cha mẹ, nhưng ngày mùng Một và
Rằm âm lịch hàng tháng còn ra miếu, ra chùa làm lễ Mẫu,…
Một là, các nhà truyền giáo của các tôn giáo phải dựa vào tín ngưỡng bản địa để
tuyên truyền và thể hiện đức tin tôn giáo của mình. Về phía cộng đồng có đời
sống tín ngưỡng cũng học hỏi được một số điểm phù hợp của một số tôn giáo về
nghi thức hành lễ, về phẩm phục, về cách bài trí nơi thờ tự,…
Hai là, đối với hoạt động mê tín dị đoan, do không có cơ sở thờ tự chính thức,
những người hành nghề đã mượn cơ sở thờ tự của tôn giáo (chủ yếu là của Phật
giáo) và cơ sở thờ tự của tín ngưỡng dân gian để hành nghề. Cũng do hành nghề
tại các cơ sở thờ tự tôn giáo và tín ngưỡng dân gian mà trong một mức độ nào
đó, “độ tin cậy” của họ đối với khách hàng có thể được nâng cao
Ba là, một số tôn giáo và tín ngưỡng dân gian (tín ngưỡng thờ Mẫu, tín ngưỡng
thờ Thành hoàng) dựa vào sự thiếu hiểu biết của người dân đã sử dụng một số
thủ thuật của nghề mê tín dị đoan để tăng thêm sự huyền bí của một số lễ thức
ngoài tôn giáo và tín ngưỡng (chẳng hạn, lễ thức xin âm dương, rút thẻ,…) mà
tôn giáo, tín ngưỡng nào đó vay mượn. Mặt khác, người hành nghề mê tín dị
đoan cũng học được ở các pháp sư Phật giáo một số thế tay bắt quyết để họ hành
nghề trừ tà ma,…
Bốn là, những người hành nghề mê tín dị đoan hoạt động tại các cơ sở thờ tự tôn
giáo và cơ sở thờ tự tín ngưỡng dân gian sẽ dễ dàng tiếp cận được với số đông
khách hàng, và như vậy, nguồn lợi mà họ thu được sẽ nhiều hơn.
-
Một số trường hợp về mê tín dị đoan
+ Trước khi đi thi kiêng không ăn trứng.
+ Cúng bái trước khi đi thi để đạt điểm cao.
+ Trước khi đi thi đi xem bói xem có đỗ đạt hay không
Nếu chỉ cười chê làng túc cầu chuyện mê tín thì quả thực là oan cho những
người theo đuổi sự nghiệp quần đùi áo số. Vì các môn thể thao khác cũng tỏ ra
mê tín chẳng kém. Một hình ảnh mà người ta thường thấy ở các trận đấu tennis,
đó là khi một VĐV đang thất thế gặp khó khăn trước đối thủ sẽ thường có những
động thái như thay áo hoặc thay vợt.
Với các ngôi sao quần vợt thì hành động này giống như cách giải đi các dớp
không thuận lợi đang đeo bám. Ngay cả đương kim số 1 thế giới Novak
Djokovic cũng rất thường xuyên áp dụng biện pháp thay đồ giữa chừng này.
Trong khi đó, đối thủ cạnh tranh của anh một thời là Rafael Nadal lại có những
hành động mê tín theo kiểu khác. Ví dụ tay vợt người Tây Ban Nha thường vào
sân với một cây vợt đã cầm sẵn trên tay, rồi túi đồ của anh này luôn phải được
đặt bên cạnh ghế ngồi, trên một cái khăn, chứ không bao giờ đặt nó trên ghế.
Chưa hết, Nadal còn không bao giờ đứng lên từ chỗ ngồi của mình trước đối thủ.
+ Những mê tín trong thể thao
Tại AFF Cup 2008, sau khi đội tuyển Việt Nam vượt qua Malaysia, HLV
Calisto từng phát biểu: "Chúa sẽ đứng về phía chúng ta tại giải đấu này. Đến
giày dép còn có số, muốn thay đổi cũng không được".
Năm 2010, khi dẫn dắt các học trò về Nghệ An thi đấu giao hữu, HLV
Calisto cũng tranh thủ cùng đội tuyển Việt Nam tới thắp hương tại đền ông
Hoàng Mười nổi tiếng linh thiêng ở xứ Nghệ để cầu mong may mắn trước khi
bước vào AFF Cup.
+ Cristiano Ronaldo
Ngay cả ngôi sao xuất sắc hàng đầu thế giới cũng tin rằng cần có sự may mắn
theo mình. Ronaldo luôn là người rời khỏi đường hầm cuối cùng, bước chân
phải trước và thực hiện một cú dậm nhảy mỗi khi ra sân. Nhưng nếu đội bóng đi
bằng đường hàng không, Ronaldo lại phải xuống máy bay đầu tiên.
Đến cách đá phạt của Ronaldo cũng xuất phát từ sự mê tín. Sau khi bước dài, hai
chân dang rộng và thở mạnh, Ronaldo thường lẩm bẩm một câu khá kì lạ: “Nếu
hỏng sẽ không cần phải sửa nữa!”
2. Muốn biết được những mê tín dị đoan phải trâu dồi thêm kiến thức
3. Khi thấy những hành vi mê tín dị đoan thì phải nhắc nhở hoặc tố cáo,
4. Tuyên truyền và nghiêm cấp học sinh cũng như vận động viên mà
me-tin-di-doan/amp/
2. https://bongdaplus.vn/hau-truong-bong-da/top-10-nghi-thuc-me-tin-ky-di-nhat-
trong-bong-da-3193842012.html
3. https://amp.cand.com.vn/giai-tri-the-thao/Chuyen-me-tin-trong-the-thao-
i384423/