Professional Documents
Culture Documents
Lớp : D15HTTMDT2
Khóa : 2020-2025
MSV:20810320133
2.3.Các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong khởi nghiệp DMST ....................................... 26
2.3.1.Tư duy thiết kế ......................................................................................................... 26
2.3.2.Mô hình Canvas ....................................................................................................... 27
2.3.3.Kỹ năng cần thiết trong DMST ................................................................................ 29
CHƯƠNG III: ỨNG DỤNG KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO .................................... 31
3.1.Giới thiệu tổng quan về doanh nghiệp café Trung Nguyên lengend .............................. 31
3.1.1.Lịch sử hình thành Trung Nguyên Lengend ............................................................ 31
3.1.2.Tầm nhìn, sư mạng, mục tiêu,giá trị cốt lõi ............................................................. 33
3.1.3.Các đối thủ cạnh tranh ............................................................................................. 33
3.3. Các loại hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Trung Nguyên Lengend .................... 35
CHƯƠNG IV: ĐO LƯỜNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TRIỂN KHAI .................................... 40
KẾT LUẬN............................................................................................................................... 44
(1) Sự thông thạo: Là am hiểu về kiến thức, quy trình, kỹ năng và kỹ thuật nghiệp
vụ thành thạo của một cá nhân.
(2) Kỹ năng tư duy sáng tạo: Là cách thức tiếp cận vấn đề một cách linh hoạt và
sức tưởng tượng của cá nhân.
(3) Động lực cá nhân: Là yếu tố thúc đẩy tính sáng tạo. Động lực bên trong hay
nội lực là sự yêu thích hay niềm đam mê nội tại
Đổi mới sáng tạo là một khái niệm quan trọng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là
trong kinh doanh, công nghệ và xã hội. Đây là quá trình tạo ra và triển khai những ý
tưởng mới, sáng tạo và phương pháp tiến tiến để đạt được giá trị mới và thúc đẩy sự phát
triển. Đổi mới sáng tạo không chỉ đơn thuần là về việc tạo ra cái mới, mà còn về cách
tận dụng sức sáng tạo để giải quyết các thách thức và tạo ra những cơ hội mới.
Trong lĩnh vực kinh doanh, đổi mới sáng tạo thường liên quan đến việc phát triển
sản phẩm hoặc dịch vụ mới, thiết lập mô hình kinh doanh độc đáo hoặc cải thiện quy
trình sản xuất. Điều này có thể làm thay đổi cách doanh nghiệp tương tác với thị trường,
tạo ra giá trị cho khách hàng và tăng cường cạnh tranh.
Trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo thường bao gồm việc phát triển và
áp dụng các công nghệ mới nhằm tạo ra sản phẩm và dịch vụ tiên tiến. Các công ty công
nghệ chủ động nghiên cứu và đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường
và thách thức kỹ thuật.
Ở mức độ xã hội, đổi mới sáng tạo có thể liên quan đến việc tạo ra các giải pháp
mới cho các vấn đề xã hội và môi trường, cũng như cải thiện các hệ thống giáo dục và y
tế.
1.2.Các loại hình đổi mới sáng tạo
Đổi mới sáng tạo bền vững: Hầu hết đổi mới sáng tạo diễn ra bên trong tổ chức
vì chúng ta đang tập trung vào việc nâng cao những gì đang tồn tại. Đối mặt với các
thách thức hiện tại, chúng ta thường có cái nhìn rõ ràng về vấn đề cần giải quyết và kỹ
năng cần thiết để làm điều đó. Các chiến lược thông thường như xây dựng lộ trình chiến
lược và sử dụng R&D truyền thống có thể được áp dụng hiệu quả. Ngoài ra, việc sử dụng
phương pháp tư duy thiết kế, như được đề xuất bởi David Kelley của IDEO và d.school
của Stanford, cũng có thể rất hữu ích khi cả vấn đề và kỹ năng cần thiết để giải quyết nó
được hiểu rõ.
Đổi mới sáng tạo đột phá: Khi đối mặt với vấn đề khó giải quyết như phát hiện
chất gây ô nhiễm dưới nước, chiến lược đổi mới sáng tạo mở có thể hữu ích. Đôi khi,
việc thêm vào nhóm các chuyên gia từ các lĩnh vực kỹ năng khác nhau, như việc đưa
một nhà sinh học biển vào nhóm thiết kế chip, có thể mang lại giải pháp sáng tạo. Theo
Thomas Kuhn, chúng ta có thể gặp khó khăn khi giải quyết vấn đề trong lĩnh vực gốc,
nhưng vấn đề đó có thể trở nên dễ dàng hơn khi áp dụng từ các lĩnh vực lân cận, mở rộng
cơ hội đổi mới.
Đổi mới sáng tạo gián đoạn: Giáo sư Clayton Christensen của Trường Kinh
doanh Harvard đã đưa ra khái niệm đổi mới sáng tạo gián đoạn, chỉ ra rằng trong bối
cảnh thay đổi nền tảng cạnh tranh, việc tập trung chỉ vào cải tiến sản phẩm có thể trở nên
vô ích. Thay vào đó, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới sáng tạo mô hình
kinh doanh. Các phương pháp khởi nghiệp tinh gọn của Steve Blank và công cụ của Alex
Osterwalder như Khung mô hình kinh doanh và Khung giải pháp giá trị đã trở thành tài
nguyên quan trọng trong giải quyết thách thức này.
Đổi mới sáng tạo mở: "Đổi mới sáng tạo mở" là phương pháp đổi mới trong đó
tổ chức tích hợp sự sáng tạo từ bên ngoài, bao gồm hợp tác với startup, tổ chức nghiên
cứu và cộng đồng để tạo ra giải pháp mới và cải thiện sản phẩm. Đây là cách hiệu quả
để tận dụng sức sáng tạo đa dạng và nhanh chóng thí nghiệm ý tưởng mới..
Trong quá trình đổi mới, doanh nghiệp đối mặt với rào cản và trở ngại. Chiến
lược cạnh tranh chủ yếu là dẫn đầu về chi phí hoặc sự khác biệt hóa, và đổi mới sáng tạo
là chìa khóa quan trọng. Doanh nghiệp có thể theo đuổi phát triển giá trị hoặc tạo rào cản
gia nhập thị trường. Nhu cầu cạnh tranh tốt hơn thường là nguồn gốc của ý tưởng sáng
tạo. Các rào cản đổi mới có thể là chi phí, nguồn nhân lực, thông tin, và chính sách chính
phủ. Quản lý nguồn lực đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
tổ chức - quản lý hạn chế của doanh nghiệp trẻ cũng là thách thức đối với sự đổi mới
sáng tạo.
Rào cản môi trường bên ngoài
Để đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp cần phải đầu tư vào nghiên cứu và phát triển
(R&D), một hoạt động đòi hỏi nguồn tài chính đáng kể từ cả nguồn nội và ngoại bên.
Chi phí R&D là rào cản lớn nhất đối với hoạt động đổi mới sáng tạo, và nó có thể ảnh
hưởng đặc biệt đến doanh nghiệp trẻ hoặc mới tham gia thị trường. Đầu tư vào R&D
được xem là mạo hiểm và khó akiểm soát, nhưng không đầu tư có thể đặt doanh nghiệp
vào thế không có lợi thế cạnh tranh. Ngoài rào cản tài chính, thiếu nhân sự và khả năng
tổ chức - quản lý hạn chế của doanh nghiệp trẻ cũng là thách thức đối với sự đổi mới
sáng tạo.
Chiến lược bắt chước: chờ đợi công ty tiên phong cho ra đời sản phẩm và được
thị trường chấp nhận. Lúc này không còn rủi ro nữa, công ty sẽ làm theo và cố gắng giảm
tối đa chi phí để cạnh tranh giá thành với công ty tiên phong. Chiến lược đổi mới này
áp dụng với những doanh nghiệp không dám đổi mới nhưng vẫn muốn có sản phẩm mới.
- Ưu điểm : tiết kiệm chi phí
- Nhược điểm : không có tính bất ngờ, có thể gặp rắc rối về vấn đề bản quyền
Chiến lược phụ thuộc: doanh nghiệp không tự đổi mới, chấp nhận là thành viên
của 1 công ty lớn. Được cấp phép bắt chước và làm theo sản phẩm của công ty bản
quyền.
- Ưu điểm: không mất chi phí nghiên cứu sp, nghiên cứu thị trường, ít rủi ro.
- Nhược điểm: phụ thuộc công ty bản quyền, bị động trong tăng trưởng.
Chiến lược truyền thống: tập trung vào đổi mới quá trình và tiêu thụ sản phẩm,
áp dụng cho doanh nghiệp theo đuổi chiến lược cạnh tranh giá thấp.
Chiến lược chớp thời cơ: doanh nghiệp tìm kiếm cơ hội mà ở đó các nhu cầu
đặc biệt chưa được thỏa mãn, thường ở phân khúc thị trường nhỏ, áp dụng cho các doanh
nghiệp vừa và nhỏ có khả năng đổi mới để cho ra sản phẩm thỏa mãn phân khúc khách
hàng đặc biệt.
Để có thể đổi mới hiệu quả doanh cần sử dụng phối hợp 2 hoặc nhiều chiến lược đổi mới
vì ở mỗi thời điểm khác nhau doanh nghiệp sẽ có những cơ hội và thách thức khác nhau
và mỗi phòng ban có hoạt động chức năng khác nhau.
phẩm mang lại những lợi ích nhất định, cho dù các tính năng tốt nhất vượt trội so với các
đối thủ cạnh tranh, tuy nhiên sẽ có lựa chọn thay thế với giá thấp hơn.
Đổi mới sẽ tạo ra các lợi thế:
Lợi thế cạnh tranh
Đổi mới cho phép tạo lợi thế so với đối thủ cạnh tranh và giúp các công ty trưởng
thành và do đó, duy trì vị trí dẫn đầu trên thị trường mà lĩnh vực họ đang hoạt động.
Nhiều công ty cố gắng xoay sở để đi qua chặng đường khó khăn đó là chinh phục một
thị trường mới thông qua sản phẩm của họ. Tuy nhiên, sau đó họ cảm thấy vô cùng khó
khăn để theo kịp đối thủ. Điều này nói chung là do một ý tưởng có giá trị và thiết thực
sẽ dẫn đến hàng nghìn người theo dõi. Điều cần thiết là một doanh nghiệp khởi nghiệp
phải cập nhật và xem xét các bước tiếp theo để hiện thực hóa các ý tưởng đổi mới có tính
thực tiễn cao.
Hiệu quả và năng suất cao hơn
Một sự đổi mới cho phép doanh nghiệp hoạt động, kinh doanh do nhu cầu về hiệu
quả và năng suất cao hơn. Nghĩa là, với việc doanh nghiệp tập trung vào việc tìm ra một
giải pháp hoàn toàn mới hoặc cải thiện các giải pháp hiện có, cuối cùng sẽ dễ dàng hơn
trong việc giải quyết các vấn đề và các thách thức mới. Bằng cách doanh nghiệp tổ chức
và tập trung con người sẽ làm việc hiệu quả hơn và năng suất sẽ cao hơn.
Cạnh tranh với các công ty lớn hơn
Cuối cùng, một lợi thế khác của đổi mới là người sáng lập có thể đưa doanh nghiệp
của mình ngang hàng với những công ty lớn và có uy tín trên thị trường. Chỉ cần một ý
tưởng sáng tạo là có thể lay chuyển được thị trường và do đó gây ra một số ảnh hưởng
đáng kể đến với các công ty có tên tuổi trên thị trường.
Một ý tưởng sáng tạo là điều cần thiết để tạo ra một công ty khởi nghiệp thành công.
Điều này cho phép cung cấp các giá trị thiết thực cho khách hàng tiềm năng thông qua
một giải pháp cho những nhu cầu như thế này, có thể là một phiên bản cải tiến hoặc một
phiên bản hoàn toàn mới
Ý tưởng và mức độ đổi mới cũng quan trọng như khả năng của doanh nghiệp trong việc
thực hiện sự đổi mới theo cách tốt nhất có thể. Nói cách khác, các bước quyết định đầu
10
tiên để thành công trên thực tế là ý tưởng và hiểu được tầm quan trọng của sự đổi mới.
Tuy nhiên, phải đi kèm với mô hình kinh doanh, hoạch định chiến lược, đặt mục tiêu và
thời hạn, công cụ, không bao giờ quên cam kết và quyết tâm.
nghiệp, tất cả đều phù hợp nhất với nhiều loại hình doanh nhân khác nhau dựa trên
khả năng, mục tiêu và mong muốn của họ.
Khởi nghiệp phong cách sống
Các công ty khởi nghiệp về phong cách sống là những công ty tập trung vào sở
thích và niềm đam mê của người sáng lập. Loại hình kinh doanh khởi nghiệp này cho
phép (những) người sáng lập tham gia vào các hoạt động yêu thích của họ và hy vọng
kiếm được tiền từ việc đó. Ví dụ, một nghệ sĩ guitar đam mê mở một cửa hàng âm
nhạc hoặc bắt đầu kinh doanh dạy nhạc; đây sẽ được coi là một công ty khởi nghiệp
về phong cách sống.
Khởi nghiệp doanh nghiệp nhỏ
Một doanh nghiệp khởi nghiệp nhỏ thường không được tạo ra với khả năng mở
rộng. Những công ty khởi nghiệp này ra đời với mong muốn thành lập một doanh
nghiệp nhỏ sẽ cung cấp đủ vốn để ổn định về mặt tài chính nhưng không nhất thiết
phải phát triển vượt bậc. Một ví dụ về khởi nghiệp kinh doanh nhỏ có thể là một cửa
hàng tạp hóa nhỏ, thẩm mỹ viện hoặc nhà hàng.
Khởi nghiệp có thể mở rộng
Công ty khởi nghiệp có khả năng mở rộng là một công ty có định hướng tăng
trưởng, có ý tưởng hoặc khái niệm và nỗ lực phát triển nhanh chóng hoạt động kinh
doanh mới và đạt được lợi nhuận cao nhất nhanh nhất có thể (hãy nghĩ đến các công
ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon hoặc New York ). Loại hình khởi nghiệp này đòi
hỏi phải nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng để xác định các cơ hội thị trường có thể khai
thác.
Khởi nghiệp xã hội
Các công ty khởi nghiệp khởi nghiệp xã hội được thành lập để tạo ra sự khác
biệt hoặc tác động tích cực đến thế giới xung quanh. Không giống như các loại hình
khởi nghiệp khác, khởi nghiệp khởi nghiệp xã hội không được tạo ra để làm giàu; mặc
dù có thể thu lợi từ loại mô hình kinh doanh khởi nghiệp này trừ khi đó là một tổ chức
phi lợi nhuận. Chúng được tạo ra với mục đích sử dụng một ý tưởng để tạo ra sự thay
đổi tích cực.
13
.
Hình 2. 2.Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (Start-up)
17
Theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 thì Doanh nghiệp nhỏ và vừa
khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp nhỏ và vừa được thành lập để thực hiện ý tưởng
trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng
tăng trưởng nhanh.
Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (Startup ecosystem) khởi nghiệp
bao gồm các doanh nhân, doanh nghiệp mới, chính sách và luật pháp hỗ trợ, cơ sở hạ
tầng, vốn tài chính, và văn hóa khởi nghiệp. Các tổ chức hỗ trợ, trường đại học, và nhà
đầu tư cùng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát
triển của các doanh nghiệp mới.
Cố vấn dẫn dắt khởi nghiệp (Startup Coach/Mentor): Cố vấn dẫn dắt khởi
nghiệp là những cá nhân/nhóm có hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới
sáng tạo.
Giảng viên khởi nghiệp (Trainers/Educators): Cố vấn dẫn dắt khởi nghiệp là
những cá nhân/nhóm có hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Họ
trực tiếp làm nhiệm vụ đào tạo, hướng dẫn, cung cấp kiến thức, kĩ năng, công cụ cần
thiết cho các đối tượng khác trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Nhà đầu tư thiên thần (Angel investor): là các nhà đầu tư cá nhân cung cấp vốn
đầu tư cho các doanh nghiệp khởi nghiệp dưới dạng khoản vay có thể chuyển đổi thành
cổ phần (convertible debt) hoặc mua cổ phần (ownership equity) của doanh nghiệp. Các
nhà đầu tư thiên thần có thể đầu tư riêng lẻ hoặc tổ chức thành các câu lạc bộ/mạng lưới
các nhà đầu tư thiên thần để chia sẻ thông tin và cùng góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp.
Các nhà đầu tư thiên thần cũng có thể đầu tư qua mạng thông qua các quỹ đầu tư gọi vốn
từ cộng đồng (equity-based crowdfunding)
Hình 2. 7.Cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ
Thông thường, các cơ sở ươm tạo hỗ trợ dưới hình thức tư vấn, cung cấp cơ sở vật chất
– kỹ thuật (ví dụ: phòng thí nghiệm, thử nghiệm, không gian làm việc). Các cơ sở ươm
tạo thường thuộc các trường đại học, viện nghiên cứu và sử dụng ngân sách nhà nước để
hoạt động
Tổ chức thúc đẩy kinh doanh (Business Accelerator): là tổ chức có chức năng
hỗ trợ cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp để họ có thể tiếp cận được
nguồn vốn đầu tư từ các quỹ ĐTMH. Một quy trình hỗ trợ khởi nghiệp của các BA
thường kéo dài từ 3 đến 4 tháng. BA thường chỉ nhận hỗ trợ các nhóm khởi nghiệp có
công nghệ hoàn chỉnh hoặc có ý tưởng sáng tạo nhưng không mất nhiều thời gian để
hoàn thiện công nghệ (ví dụ các ý tưởng về thương mại điện tử). Hoạt động của BA cũng
có thể coi là hoạt động “hậu ươm tạo” (sau khi nhóm khởi nghiệp đã được hỗ trợ qua cơ
sở ươm tạo).
.
Hình 2. 8.Tổ chức thúc đẩy kinh doanh
20
Quỹ ĐTMH (Venture Capital Fund – VC): là những quỹ đầu tư được ủy thác
để quản lý tiền của các nhà đầu tư mong muốn đầu tư vào những doanh nghiệp khởi
nghiệp, doanh nghiệp NVV nhưng có tiềm năng phát triển nhanh. Những khoản đầu tư
của các quỹ ĐTMH thường từ vài trăm ngàn đến vài triệu, chục triệu USD. Quỹ ĐTMH
thường đầu tư vào giai đoạn khi doanh nghiệp khởi nghiệp đã chứng minh được nhu cầu
thị trường và doanh thu bắt đầu tăng đều. Tuy nhiên, cũng có những quỹ ĐTMH đầu tư
vào giai đoạn ban đầu khi doanh nghiệp khởi nghiệp đang phát triển công nghệ, bắt đầu
đưa thử sản phẩm ra thị trường và có thể chưa có doanh thu.
Quỹ ĐTMH kiếm được lợi nhuận khi doanh nghiệp khởi nghiệp thành công và phát hành
cổ phiếu lần đầu trên sàn giao dịch chứng khoán (IPO) hoặc khi doanh nghiệp khởi
nghiệp trưởng thành và bán lại cho một doanh nghiệp khác với giá trị cao. Thường một
chu kỳ đầu tư của quỹ ĐTMH kéo dài từ 5-7 năm.
Sàn gọi vốn cộng đồng (crowdfunding): là hình thức gọi vốn mới cho phép các
nhà đầu tư thiên thần, người hảo tâm có thể đầu tư hoặc hỗ trợ cho các dự án khởi nghiệp
thông qua các quỹ đầu tư online. Điểm thuận lợi là thông tin của một dự án khởi nghiệp
sẽ được đưa đến cho rất nhiều nhà đầu tư, người hỗ trợ và ngược lại, nhà đầu tư, người
hỗ trợ cũng có thể tiếp cận được rất nhiều dự án tiềm năng cùng một lúc. Hơn nữa, đầu
tư qua mạng cho phép nhà đầu tư có thể đầu tư ở mọi lúc, mọi nơi.
21
Ví dụ, một dự án khởi nghiệp của Việt Nam hoàn toàn có thể gọi được đầu tư một cách
nhanh chóng từ các nhà đầu tư ở châu Âu và Hoa Kỳ. Có 03 loại hình sàn gọi vốn cộng
đồng là: sàn gọi vốn vay (loan-based crowdfunding), sàn gọi vốn đầu tư (equitybased
crowdfunding) và sàn gọi vốn dưới dạng phần thưởng (reward-based crowdfunding).
Khu tập trung dịch vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là khu vực địa lý cận kề,
trong đó, có các hoạt động, dịch vụ hỗ trợ cho cá nhân, nhóm cá nhân, doanh nghiệp
khởi nghiệp ĐMST, bao gồm: khu làm việc chung (co-working space), các đơn vị tư
vấn, hỗ trợ, ươm tạo, thúc đẩy khởi nghiệp ĐMST, văn phòng đại diện các quỹ đầu tư
cho khởi nghiệp ĐMST,...nhằm mục đích kết nối, hỗ trợ tối đa nhu cầu của doanh nghiệp
khởi nghiệp ĐMST. Trong các khu tập trung dịch vụ này, thường xuyên tổ chức các sự
kiện, hội thảo, tọa đàm,... để nâng cao năng lực cho doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST,
đồng thời, triển lãm sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST nhằm thu
hút các nguồn đầu tư trong nước và nước ngoài. Bên cạnh đó, tùy vào điều kiện cụ thể
của các quốc gia, chính sách đặc thù dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST có
thể được phép thử nghiệm tại đây.
22
Hình 2. 11.Khu tập trung dịch vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Sự kiện khởi nghiệp ĐMST có thể bao gồm các hoạt động như sau: tọa đàm, hội
thảo, hội thảo khoa học về khởi nghiệp ĐMST; triển lãm, trưng bày các sản phẩm/dịch
vụ của doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST; các cuộc thi ý tưởng, dự án, thi thuyết trình,
gọi vốn đầu tư, thi kỹ năng đặc thù, ... của cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST;
hoạt động kết nối đầu tư – doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST; hoạt động kết nối cố vấn,
huấn luyện viên khởi nghiệp – doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST; hoạt động kết nối nhân
lực cho khởi nghiệp ĐMST và các hoạt động khác
2.2.2.Thực trạng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam
Cụ thể, theo báo cáo "ĐMST và đầu tư công nghệ Việt Nam 2023", năm 2022,
vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam giảm mạnh 56% so với năm 2021, tuy nhiên, vẫn
tăng 41% so với năm 2020. Tổng số vốn đầu tư rót vào startup năm qua đạt 634 triệu
USD, thông qua 134 thương vụ. Sau sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2021, bối cảnh
đầu tư công nghệ tại Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi tác động sâu sắc của cuộc khủng
hoảng toàn cầu. Sự bất ổn của ngành tài chính cùng với sự biến động của thị trường
đã ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý nhà đầu tư đối với các thị trường mới nổi, trong đó
có Việt Nam.
23
Hình 2. 12.Vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup Việt Nam
Dù vậy, tình hình đầu tư vào startup Việt Nam năm qua vẫn có một số điểm sáng. Giá
trị đầu tư trong các vòng gọi vốn từ 10-50 triệu USD, tăng nhẹ. Tín hiệu này cho thấy
các công ty đã huy động được vòng pre-A và series A năm trước đã bước sang giai
đoạn tăng trưởng tiếp theo.
2.2.3. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam
Từ năm 2000 đến nay, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đã trải qua ba thế hệ
nhà sáng lập công ty với đặc trưng riêng biệt.
Thế hệ đầu tiên (2000-2006) gồm những người sáng lập VNG, Vatgia, NextTech,
VCCorp, 24H, và Yeah1. Khi kinh doanh cốt lõi phát triển, họ mở rộng sang các lĩnh
vực mới.
Thế hệ thứ hai (2007-2014) xuất hiện Batdongsan, Tiki, Foody, Topica, Nhaccuatui.
Họ đối mặt với sự cạnh tranh và tập trung vào củng cố hoạt động cốt lõi, mở rộng hệ
sinh thái xung quanh sản phẩm chính.
Thế hệ thứ ba (2015 trở đi) là những người học tại các hệ sinh thái công nghệ tiên tiến,
có kinh nghiệm xây dựng công ty tăng trưởng nhanh và doanh nhân kỳ cựu quay lại với
24
tham vọng lớn. Họ tập trung vào xây dựng nền tảng công nghệ lõi để tạo lợi thế cạnh
tranh.
Hình 2. 13.Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam
Các thành phần tham gia chính trong hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam
Hình 2. 14.Biểu đồ do Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia (NSSC) và
BambuUP
25
Biểu đồ do Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia (NSSC) và
BambuUP cung cấp thể hiện 5 thành phần chính của hệ sinh thái khởi nghiệp: Dịch
vụ, Mạng lưới, Tài năng, Vốn và Hỗ trợ.
Dịch vụ (Service): Bao gồm các công ty cung cấp dịch vụ hỗ trợ từ giai đoạn hình
thành đến giai đoạn tăng trưởng, như Pháp lý, Tài chính, Dịch vụ đào tạo...
Mạng lưới (Network): Gồm Event (VietChallenge, InnoCity, Techfest...) và
Competition (StartupViet, K-Startup Grand Challenge...), những sự kiện và cuộc thi
tạo cầu nối giữa startup và nhà đầu tư.
Tài năng (Talent): Liên quan đến sự hỗ trợ của các trường đại học, đặc biệt là các
trường hàng đầu, trong việc tạo ra và hỗ trợ các tài năng khởi nghiệp và ĐMST.
Vốn (Capital): Bao gồm các quỹ đầu tư như DO Venture, Golden Gate Venture và
ngày càng có nhiều nhà đầu tư thiên thần (Angel Investor) tham gia vào các giai đoạn
sớm của startup.
Hỗ trợ (Support): Đề cập đến sự hỗ trợ của Nhà nước, Tổ chức Chính phủ và Phi
Chính phủ, tư nhân trong việc cải cách thể chế và đề
Hình 2. 15.Bản đồ khởi nghiệp Việt Nam & 4 trụ cột chính
26
Trong trụ cột kinh doanh, giải pháp hướng tới cải thiện doanh nghiệp.
Trụ cột con người giải quyết vấn đề hàng ngày của người dân.
Trụ cột xã hội tạo lợi ích cộng đồng và giải quyết vấn đề bền vững.
Trụ cột công nghệ cốt lõi phát triển các ứng dụng và sản phẩm.
2.3.Các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong khởi nghiệp DMST
2.3.1.Tư duy thiết kế
Tư duy thiết kế (Design Thinking) là phương pháp giải quyết vấn đề tập trung
vào nhu cầu con người. Phương pháp này áp dụng trong xử lý vấn đề phức tạp bằng cách
lấy con người làm trung tâm, sử dụng brainstorming để tạo ra nhiều ý tưởng và kiểm tra
thông qua bản mẫu ban đầu. Người thực hiện năm giai đoạn của Tư duy thiết kế có thể
áp dụng phương pháp này để giải quyết vấn đề ở mọi cấp độ. Theo CEO của IDEO, Tim
Brown, Design Thinking sử dụng tư duy thiết kế để giải quyết các vấn đề có ý nghĩa với
con người. Quy trình bao gồm 5 giai đoạn: Empathize (Đồng cảm), Define (Định nghĩa),
Ideate(Sáng tạo),Prototype(Dựng mẫu) vàTest(Thử nghiệm).
(1) Empathize - Đồng cảm, thấu hiểu vấn đề:
Giai đoạn đầu tiên tập trung vào sự thấu hiểu và đồng cảm với vấn đề. Thông qua việc
quan sát và tham gia, nhận thức sâu rộng về trải nghiệm và động lực của người dùng.
27
Đồng cảm là chìa khóa, giúp đặt con người vào trung tâm thiết kế và hiểu rõ hơn về nhu
cầu.
(2) Define - Định nghĩa, Mô tả vấn đề:
Giai đoạn này tổng hợp thông tin từ Đồng cảm để đặt chúng vào ngữ cảnh. Phân tích và
định nghĩa rõ vấn đề, tập trung vào con người làm trung tâm. Xác định trọng tâm vấn đề
để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo.
(3) Ideate - Sáng tạo giải pháp:
Sau khi hiểu rõ vấn đề, giai đoạn này khám phá sự sáng tạo thông qua việc đề xuất hàng
loạt ý tưởng. Tự do tư duy và "suy nghĩ bên ngoài hộp" để tìm ra giải pháp mới cho vấn
đề đã xác định.
(4) Prototype - Dựng mẫu:
Tạo ra nhiều phiên bản mẫu của sản phẩm hoặc tính năng đặc trưng. Sản phẩm sẽ được
thử nghiệm và đánh giá bởi một nhóm nhỏ hoặc nội bộ. Mục tiêu là xác định giải pháp
tốt nhất thông qua các trải nghiệm thực tế.
(5) Test - Thử nghiệm:
Giai đoạn cuối cùng là kiểm tra nghiêm ngặt sản phẩm đã hoàn thiện, sử dụng
giải pháp tốt nhất từ giai đoạn Dựng mẫu. Tập trung vào thu thập phản hồi từ người dùng
để điều chỉnh và cải tiến sản phẩm. Quá trình lặp lại để liên tục nâng cao và tối ưu hóa.
Cuối cùng, ví dụ về thành công của tư duy thiết kế có thể thấy trong chiếc iPhone
của Apple. Thiết kế không chỉ là về hình dáng, mà còn về cách nó tương tác và mang lại
trải nghiệm người dùng xuất sắc. Quá trình này không chỉ áp dụng trong công nghiệp
công nghệ mà còn được sử dụng trong giáo dục để khám phá giải pháp cá nhân hóa, sáng
tạo và đổi mới.
Mô tả các nguồn lực quan trọng để doanh nghiệp tồn tại, bao gồm vật lý, tri thức, nhân
lực và tài chính.
(7) Key Activities (KA) - Hoạt động chính:
Mô tả các hoạt động quan trọng nhất để duy trì và tạo ra giá trị mục tiêu cho khách hàng.
(8) Key Partnerships (KP) - Đối tác chính:
Mô tả các đối tác quan trọng giúp doanh nghiệp thực hiện công việc và phát triển.
(9) Cost Structure (CS) - Cơ cấu chi phí:
Mô tả tất cả các chi phí để duy trì và điều hành doanh nghiệp, quan trọng để nhà đầu tư
đánh giá.
Mục đích rõ ràng: Xác định mục tiêu cụ thể bạn muốn đạt được từ mạng lưới để tạo
sự hiệu quả và hứng thú.
30
Chủ động: Xây dựng mục tiêu dài hạn và thực hiện các bước cụ thể để duy trì sự chủ
động trong việc xây dựng mạng lưới.
Đa dạng cách thức: Tham gia vào mạng lưới online và offline một cách đa dạng để
tạo ra mối quan hệ chất lượng.
Sử dụng trang web chuyên nghiệp: Tận dụng các nền tảng kết nối chuyên nghiệp
như LinkedIn để duy trì và mở rộng mạng lưới.
Tham gia sự kiện có liên quan: Lựa chọn sự kiện phù hợp với mục tiêu cá nhân và
nghề nghiệp để tối ưu hóa cơ hội kết nối.
Hoàn thiện phần giới thiệu: Chuẩn bị một giới thiệu ngắn gọn và tích cực để tự tin
khi kết nối với người khác.
Đặt câu hỏi hấp dẫn: Hỏi những câu hỏi sáng tạo để tạo cơ hội cho cuộc trò chuyện
sâu sắc và tìm hiểu thêm về người khác.
Giữ liên lạc: Duy trì mối quan hệ bằng cách gửi email, mời kết nối, và đề xuất cuộc
gặp khi thích hợp.
Xây dựng mạng lưới bên trong và bên ngoài: Sử dụng mối quan hệ nội bộ và ngoại
bộ để tạo ra hỗ trợ và cơ hội mới.
Chia sẻ kiến thức chuyên môn: Đóng góp vào việc chia sẻ kiến thức và kinh
nghiệm để làm giàu mạng lưới và cộng đồng chuyên ngành.
CHƯƠNG III: ỨNG DỤNG KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO
3.1.Giới thiệu tổng quan về doanh nghiệp café Trung Nguyên lengend
Tập đoàn Trung Nguyên có tên gọi là: Công ty cổ phần tập đoàn Trung Nguyên (Trung
Nguyên Legend) . Hiện tại, doanh nghiệp đang hoạt động trong các lĩnh vực gồm: sản
xuất, chế biến, kinh doanh cà phê, các dịch vụ phân phối bán lẻ, nhượng quyền thương
hiệu. Thương hiệu Trung Nguyên là một trong những thương hiệu cà phê hàng đầu tại
Việt Nam, hơn 1.000 cửa hàng nội địa và sản phẩm cũng có mặt ở 60 quốc gia trên
thế giới.
Tầm nhìn
TỔ CHỨC VĨ ĐẠI
BẰNG PHỤNG SỰ CỘNG ĐỒNG NHÂN LOẠI
Sứ mạng
XÂY DỰNG MỘT CỘNG ĐỒNG NHÂN LOẠI HỢP NHẤT
THEO MỘT HỆ GIÁ TRỊ CỦA LỐI SỐNG TỈNH THỨC
ĐEM ĐẾN THÀNH CÔNG VÀ HẠNH PHÚC THỰC SỰ
Mục tiêu
Với hệ sinh thái có thể nói là toàn diện từ sản xuất đến phân phối, Trung Nguyên
mang trong mình một tầm nhìn chiến lược to lớn. Chiến lược kinh doanh của Trung
Nguyên nhắm đến mục tiêu chiếm lĩnh thị trường quốc tế. Đồng thời, Trung Nguyên
hướng đến xây dựng một thương hiệu đậm đà bản sắc Việt, giúp khơi nguồn sáng tạo.
Ông Đặng Lê Nguyên Vũ từng chia sẻ rằng, Trung Nguyên đặt mục tiêu trở thành nhà
sản xuất cà phê lớn nhất thế giới vào năm 2022.
Giá trị cốt lõi
ĐỨC TIN TUYỆT ĐỐI
PHỤNG SỰ CỘNG ĐỒNG
NHÂN LOẠI HƯỞNG ỨNG
KINH TÀI VỮNG CHẮC
3.3. Các loại hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Trung Nguyên Lengend
Công bố khẩu hiệu “khơi nguồn sáng tạo”
Trung Nguyên Lengend đã không ngừng nguyên cứu tìm tòi và phát triển, kết
hợp cùng máy móc hiện đại để cho ra những loại café chất lượng nhất góp phần nâng
cáo giá trị của thương hiệu.
Với chi phí khoảng 3,5 tỷ đồng, bạn sẽ set-up được một quán cà phê có diện tích
tầm hơn 100 m2 và sở hữu thương hiệu cà phê Trung Nguyên trong vòng 5 năm. Ngoài
36
ra, bạn cũng cần trích ra 5% doanh thu mỗi tháng cho Trung Nguyên để trả cho chi phí
quảng cáo và duy trì thương hiệu.
Nhận xét: Nhượng quyền thương hiệu cafe mang lại nhiều lợi ích. Bên nhượng quyền
mở rộng thị trường một cách nhanh chóng, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm. Bên nhận
quyền hưởng lợi từ sự uy tín thương hiệu, giảm rủi ro khởi nghiệp, và nhận sự hỗ trợ
trong tiếp thị và quảng bá. Mô hình này tạo ra một đối tác hiệu quả và bền vững.
Chủ tịch của Trung Nguyên- ông Đặng Lê Nguyên Vũ đã không ngừng nghiên
cứu hành vi và thói quen khi uống café của người Việt Nam để từ đó cho ra đời chuỗi
café thiền với những dụng cụ và không gian dành riêng cho thiền.
37
Trung Nguyên trở thành chuỗi quán cà phê lớn nhất Đông Nam Á. Trao tặng 1,2
triệu cuốn sách đổi đời trong hành trình Lập chí vĩ đại – Khới nghiệp kiến quốc.
Hình 3. 9.Mô hình Trung Nguyên Legend – Café của Giàu có và Hạnh phúc
Khởi động Hành trình Từ Trái Tim, Hành trình Lập Chí Vĩ Đại – Khởi Nghiệp
Kiến Quốc.
38
Hình 3. 10.Khởi động Hành trình Từ Trái Tim, Hành trình Lập Chí Vĩ Đại – Khởi
Nghiệp Kiến Quốc
Ông đã tạo ra nhiều trương trình khởi nghiệp cho thanh niên Việt Nam để từ đó góp
phần thúc dẩy và phát triển thương hiệu.
Khánh thành Bảo tàng Thế giới Cà phê tại Buôn Ma Thuột
Hình 3. 11.Khánh thành Bảo tàng Thế giới Cà phê tại Buôn Ma Thuột
Bảo tàng Thế giới cà phê hoàn thành xây dựng và khánh thành cuối năm 2018 đã
nhanh chóng trở thành cái tên nổi bật không chỉ ở Buôn Ma Thuột hay Đắk Lắk mà có
39
phạm vi phủ sóng vượt ra ngoài biên giới Việt Nam. Ở nước ta, thể loại công trình bảo
tàng còn nhiều những hạn chế và khiếm khuyết, tập trung nhiều ở các dạng bảo tàng tổng
hợp, bảo tàng ngành nghề, bảo tàng văn hóa hay bảo tàng nghệ thuật… và nhiều bảo
tàng đìu hiu khách; thì một bảo tàng với một đối tượng, một cái tên mới mẻ là “cà phê”
hẳn đem lại sự tò mò đến phấn khích
Nhưng không phải tất cả các thành viên trong Trung Nguyên Group đều báo về kết quả
kinh doanh kém khả quan trong giai đoạn này. CTCP Cà phê Trung Nguyên báo lãi ròng
202 tỷ đồng, tăng 42% trong năm gần nhất; bất chấp doanh thu giảm 11% còn 1.316 tỷ
đồng. Nguyên nhân chính từ việc cải thiện đáng kể việc tiết giảm giá vốn hàng bán, biên
lãi gộp từ 19% tăng lên gần 27%.
Hình 4. 6.Tốc độ tăng trưởng Trung Nguyên tại Trung Quốc
Nhìn chung, thị trường cà phê Trung Quốc không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi đại
dịch COVID-19. Theo phân tích, vào năm 2020, thời điểm đại dịch bắt đầu xuất hiện,
trung bình có một quán cà phê mới được mở mỗi ngày tại Thành phố Thành Đô của
Trung Quốc.
43
Điều này đã đẩy tổng số quán cà phê trong thành phố lên hơn 4.000, chỉ sau Thượng Hải
và Bắc Kinh. Thành Đô là thị trường cà phê lớn thứ ba ở Trung Quốc. Hơn nữa, với các
biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt, người tiêu dùng ở Trung Quốc đã sử dụng cà phê tại
nhà, do đó, làm tăng doanh số bán cà phê hòa tan tại nước này trong thời kỳ đại dịch
COVID-19.
KẾT LUẬN
Kết quả đạt được
Sau quá trình thực hiện tìm tòi nghiên cứu về thương hiệu Trung Nguyên
Lengend đã hoàn thiện được bài báo cáo “khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Trung Nguyên
Lengend”. Với nền tảng kiến thức đã được học ở các môn học tiên quyết em đã hoàn
thành báo cáo đúng tiến độ.
Bài báo cáo của em đã hoàn thành và đạt được những kết quả như sau:
Tìm hiểu thế nào là khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo như nào
Tìm hiểu được quá trình khởi nghiệp của thương hiệu cafe hàng đầu Việt Nam
Qua đây em cũng có một số hướng nghiên cứu trong tương lai:
Chú Trọng Đào Tạo và Phát Triển Nhân Sự: Đầu tư vào đào tạo và phát triển
nhân sự với kỹ năng sáng tạo, quản lý dự án, và tư duy khởi nghiệpBổ sung
nhiều kênh truyền thông.
Chú Trọng Đối Tượng Người Dùng: Tập trung vào nghiên cứu và hiểu rõ đối
tượng người dùng, đáp ứng mong muốn và tạo ra giải pháp đột phá dựa trên sự
hiểu biết sâu sắc về họ.
Vì thời gian có hạn, việc tìm hiểu còn gặp nhiều khó khăn nên bài báo cáo của em không
tránh khỏi những sai sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, hướng dẫn của giảng viên
chấm thi cũng như các thầy cô trong khoa để có thể hoàn thiện hơn khối kiến thức cũng
như các bài báo cáo sau này được tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
45
[03] https://cuuduongthancong.com/atc/1037/cac-kien-thuc-va-ky-nang-can-thiet-
trong-khoi-nghiep-doi-moi-sang-tao
[04] https://coffeehr.com.vn/mo-hinh-canvas/