‫تیرو څیړونو ته کتنه‪:‬‬

‫د پرمختللو هیوادونو د پرمختګ یو ستر المل د خپل زراعت پر پښو درول و یعنی تر ډیره یی پاملرنه زراعت او د هغه‬
‫عصري کولو ته وه او باالخره همدا زراعت د صنعت د پرمختګ سبب وګرځیدی ځکه خپل خام زراعتي توکي یی په خپل‬
‫هیواد کی تر پروسیس الندي ونیول‪.‬‬
‫تیرو څیړونو دا په ډاګه کړه چی چي په هیواد کي د استخدام د ډیریدو یعنی خلکو د کار د پیدا کیدو ښه ضمینه په عصري‬
‫زراعت او د زراعتي توکو په پروسیس کولو سره برابریږي‪.‬‬
‫تیرو څیړونو کی زراعتی محصوالت د عوایدو د الس ته راوړلو له مخي درجه بندي سوي یعنی چی کوم زراعتي‬
‫محصول ډیر دی او ډیرو عوایدو د الس ته راوړلو سبب ګرځي او همداسي د سیمي په کچه څومره نسبي مزیت او یا هم‬
‫مطلق مزیت لري چی پر دغه اساس یي ټول محصوالت په ترتیب سره درجه بندي کړي‪.‬‬
‫که چیري د امریکا ایالت د کلیفورنیا اړوند څیړني ته متوجه سو هلته په کال ‪ 2102‬م کی ‪ $ 22‬بیلیونه ډالره د زراعتي‬
‫محصوالتو عاید و چي د ټولي امریکا د عایداتو ‪ 15%‬تشکیلوي او ستره برخه یي د شیدو تولید نیولی ده چی تقریبا ‪۷‬‬
‫بیلیونه ډالر د شیدو د تولیداتو څخه لري چي به ترتیب سره انګور ‪ 2424‬بیلیونه ډالر‪ ،‬بادام ‪ 24.4‬بیلیونه ډالر‪ ،‬نالخانې‬
‫‪ .442‬بیلیونه ډالر او داسي نور‪.‬‬
‫دا چي د کلیفورنیا ایالت له یوي خوا یو پراخ زراعت لري له بلي خوا یې د همدې فرصته څخه داسی استفاده کړي چی‬
‫خپل محصوالت پروسیس کوي چي په نتیجه کي مختلفي غذاوي‪ ،‬مشروبات‪ ،‬ټوکر او داسي نور ځنی په الس راوړي او د‬
‫خلکو د تقاضا سره سم عرضه بازار ته وړاندي کوي‪.‬‬
‫تیرو څیړونو د د زراعتي محصوالتو د پروسیس تاثیرات پر اقتصاد له مختلفو اړخونو څیړلي دي او دایې واضح کړي چي‬
‫په کومو اړخونو کي ډیر تاثیرات لري‪.‬‬
‫همداسي که چیري د کلیفورنیا ایالت په نظر کي ونیسو هلته د غذاوو او مشروباتو پروسیس د ټولي کلیفورنیا دریم تر ټولو‬
‫لوی سکتور دی یعني د کمپیوټر او کیمیاوي توکو تر تولید وروسته همدا پروسیس د صنعت مهمه برخه تشکیلوي‪.‬‬
‫چي کلیفورنیا د همدې پروسیس له الري ‪ 22‬بیلیونه ډالر په اندازه اضافی ارزښت )‪ (Value-added‬په وجود راوړی دی‬
‫او همداسي یې د ‪ 001111‬نفرو لپاره په مستقیمه او غیر مستقیمه توګه د کار زمینه برابره کړیده او د کلیفورنیا د ‪2102‬‬
‫کال د پروسیس ارزښت د ‪ 221‬بیلونه ډالره په اندازه و‪.‬‬
‫تر ټولو بله مهمه نقطه د اضافې ارزښت وه چي خپل زراعتی محصوالت یې په کار اچول او په ډیره پیمانه اقتصادي‬
‫اضافي ارزښت یی زیږولی دي او د زراعتي محصوالتو په پروسیس کولو سره د اقتصاد هر سکتور په مثبت ډول‬
‫اغیزمن سویدي‪.‬‬
‫د میچیګان د ایالت د زراعتي توکو تولید او پروسیس هم د کلیفورنیا د ایالت په څیر پر اقتصاد ډیر تاثیرات وارد کړیدي د‬
‫بیلګي په توګه د میچیګان په اقتصاد کي یو له مهو او لویو سکتورونو څخه همدا د پروسیس برخه ده چي د میچیګان د‬
‫ایالت د عوایدو او استخدام لویه سرچینه ده‪ .‬د غذاوو او زراعتي توکو د پروسیس له مخي په میچیګان کي تقریبا د ‪4042‬‬
‫بیلیونه ډالرو په ارزښت اقتصادي فعالیتونه سرته رسولي دي او همدا ډول ‪ 42.111‬نفرو ته په کښی په مستقیم او غیر‬
‫مستقیم ډول د کار زمینه مساعده سویده‪ .‬میچیګان ایالت کي د ‪ 2112‬او ‪ 2101‬کلونو ترمنځ اقتصادي تاثیرات د مختلفو‬
‫سکتورونو له مخي څیړول سوي چي په ټولو کي ډیر تاثیرات د همدې پروسیس او صنعت له طریقه په وجود راغلي او‬
‫همداسي د همدې کلونو ترمنځ د استخدام سطحه څیړل سوي چي په ‪ 2112‬کي د ‪ 000111‬څخه وه ‪ 024111‬ته استخدام‬
‫ډیر سوی حال دا چي په نورو سکتورونو لکه فارمونو کي ډیر لږ فرق کړی او حتی د څرمونو په برخه کي استخدام نور‬
‫هم لږ سویدی‪ .‬د میچیګان څیړنه کي د مختلفو سکتورونو ترمنځ پرتله هم سوي چی کوم سکتور څومره تاثیرات پر اقتصاد‬
‫وارد کړیدي‪.‬‬
 ‫همدا راز د امریکا د متحده ایاالتو د یو بل ایالت ایډاهو د زراعتي محصوالتو د پروسیس څیړنی ته مو کتنه کړیده او هلته‬
‫یې د زراعتي محصوالتو د پروسیس تاثیرات په اقتصاد کي په ګوته کړیدي‪ ،‬پدغه څیړنه کي شپږ توکي څیړل سوي دي‬
‫لکه اوربشي‪ ،‬د غوایی غوښه‪ ،‬ډیرۍ‪ ،‬پټاټې‪ ،‬جغندر او اوړه او د هر یو د پروسیس تاثیرات په اقتصاد کي واضح سویدي‬
‫مثال اوربشي په کال ‪ 2100‬کی د ‪ 200‬میلیونه ډالر په ارزښت پروسیس سوي او همدغه د اوربشو د پروسیس به کمپنۍ‬
‫کی ‪ 24.‬تنه په کار ګمارل سوي چي د ‪ 0.‬میلیونه ډالره په اندازه عاید د کاریګرو کیږي او د اوربشو د پروسیس له مخي‬
‫د ایډاهو په اقتصاد کي د ‪ 2.‬میلیونه ډالرو په اندازه اضافي ارزښت ایجادیږي‪ ،‬د غوایی د غوښو دري لویی فابریکې وتړل‬
‫سوې چی د لومړۍ فابریکې په تړلو سره ‪ .01‬تنه بیکاره سول‪ ،‬د دوهمي فابریکې په تړلو سره ‪ 201‬تنه بیکاره سول او‬
‫همداسي د دریمي فابریکې په تړلو سره ‪ 420‬تنه بیکاره سول‪ ،‬د ډیرۍ د پروسیس په برخه کي د ‪ 242‬بیلیونه ډالره په‬
‫ارزښت اقتصادي فعالیتونه سرته رسیږي او ‪ 2400‬خلکو ته په کښی د کار ضمینه مساعده سوې چی کاریګرو ته په کښي‬
‫‪ 0.0‬میلیونه ډالره عاید رسیږي او د ایډاهو په اقتصاد کي یې د ‪ 212‬میلیونه ډالره اضافي ارزښت ایجادیږی‪ ،‬څلورم د‬
‫پټاټو پروسیس دي چی په چپس او یا هم نورو غذایی توکو اوړي د پټاټو د پروسیس په برخه کي د ‪ 2422‬بیلیونه ډالره په‬
‫ارزښت اقتصادي فعالیتونه سرته رسیږي او ‪ 0202‬خلکو ته په کښی د کار ضمینه مساعده سوې چی کاریګرو ته په کښي‬
‫‪ .40402‬میلیونه ډالره عاید رسیږي او د ایډاهو په اقتصاد کي ‪ 42244‬میلیونه ډالره اضافي ارزښت ایجادیږی پنځم د‬
‫جغندر پروسیس دی چي د دې پروسیس په برخه کي د ‪ 242‬میلیونه ډالره په ارزښت اقتصادي فعالیتونه سرته رسیږي او‬
‫‪ 0224‬خلکو ته په کښی د کار ضمینه مساعده سوې چی کاریګرو ته په کښي ‪ 00‬میلیونه ډالره عاید رسیږي او د ایډاهو په‬
‫اقتصاد کي یې د ‪ 2044‬میلیونه ډالره اضافي ارزښت ایجادیږي او شپږم یې د اوړو تولید او پروسیس دی چي د دې‬
‫پروسیس په برخه کي د ‪ 20‬میلیونه ډالره په ارزښت اقتصادي فعالیتونه سرته رسیږي او ‪ .4‬خلکو ته په کښی د کار‬
‫ضمینه مساعده سوې چی کاریګرو ته په کښي ‪ 2‬میلیونه ډالره عاید رسیږي او د ایډاهو په اقتصاد کي یې د ‪ 0‬میلیونه ډالره‬
‫اضافي ارزښت ایجادیږی‪.‬‬
‫په مجموع کی ویالی سو چی د زراعتي محصوالتو پروسیس د استخدام په سطحه ډیره تاثیرات وارد کړي چی ورسره‬
‫بیکاري کمه سویده او ډیرو خلکو ته د کار ضمینه مساعده سویده‪ ،‬د زراعتي محصوالتو په پروسیس سره د هیواد په‬
‫ناخالص ملي تولید ‪ GDP‬کښی په لوړه سلنه ډیروالی راځي او همداسي د دولت د عوایدو یو ښه سرچینه پیداکیږي چي‬
‫دولت ورڅخه د مالیې په شکل عواید په الس راوړي او د دولت لپاره مالی سیاستونه اسانه کوي‪.‬‬
‫تیرو څیړونو کی مو هغه څیړني هم په پام کی نیولي چی د انارو پر پروسیس یی بحث کړیدی مختلفي څیړنی وې چی د‬
‫انارو پروسیس یې په ښه ډول واضح کړی و‪ .‬د انارو پروسیس په دوه ډوله سرته رسیږی‪:‬‬
‫‪ -۱‬د ټول انار یا څلورمي برخي هایډرالیک پریسینګ ‪Hydraulic Pressing of whole / quartered Fruit‬‬
‫د انارو دا پروسیس د یو خاص ماشین په مرسته ټول انار یا هم څلورمه برخه یې تر ماشین الندي نیول کیږی او فشار پر‬
‫راوړل کیږي چي اوبه یې یوې خواته او پوستکی یې بلي خواته سي چي د پوستوکو او پاته شونی یې وچیږی او د هغه‬
‫څخه پوډر په الس راوړل کیږی بیا هم هغه پوډر د درملو په جوړولو کي استفاده کیږي او اوبو ته یی هم بخار ورکول‬
‫کیږي چی له هغو څخه هم د مشروباتی درملو په جوړولو کي کار اخستل کیږی‪.‬‬
‫‪ – ۲‬د انارو پوستول (سپینول) او جوس ‪Peeling and Separation of Juice Sacs‬‬
‫د انارو د پروسیس پدې طریقه کي ټول انار نه بلکه د انار څخه پوستکی جال کیږي او اناردانې بلي خواته کیږي او‬
‫باالخره همدغه د انارو دانې بسته بندي کیږی چي دیته ‪ Pomegranate Arils‬وایی او بازار ته عرضه کیږي‪.‬‬
‫او یا همدغه دانې تر نورو پروسو الندي تیریږی چي باالخره په جوس‪ ،‬روب‪ ،‬جیلي‪ ،‬جیم او نور مشروباتو اوړي دا چي‬
‫دا پروسیس یې څرنګه او په څه ډول سرته رسیږي‪ ،‬کوک ماشینونه غواړي او یا څومره پانګه غواړي تیرو څیړونو کي‬
‫ورته اشاره نه وه سوي وروسته د همدې څیړني په عملی برخه کي دا معلومات په ښه دقیق ډول واضح سوي‪.‬‬
‫په تیرو څیړونو کي د پروسیس لپاره ټول ماشینونه کارول سوي وه لیکن زما په اند په پروسیس کي ځني مرحلې داسی‬
‫سته چی په الس هم امکان لري نو باید هلته حتمی کاریګر په کار وګمارل سي تر څو استخدام نور هم ډیر سي‪.‬‬