‫خبر پاڼه د د حقیقت د موافقو‬

‫قضیه په اړه ده د ‪J-VID-18 PANDEMIC‬‬

‫(د متحده اياالتو جمهوريت د اپرېپولیا‬

‫د رونووستیو دیموکراتیک دریځ)‬

‫‪ 10‬سیپټمبر ‪2020‬‬

‫د متحده ایاالتو د اپریپلویا ("اپریپلیا") چی یو پرمختللې پارلماني ډیموکراسي ده‪ ،‬چی ددی اصلی‬ ‫‪.1‬‬
‫مرسته د ‪ GDP‬یعنی (ناخالص کورني تولید ) د بانکداري او مالي خدماتو سکتور دی ‪ ،‬چې په بیټون ښار‬
‫کې دی‪.‬‬
‫د رانووستیو ډیموکراتیک دولت ("رانووستای") یو پرمختللی ‪ ،‬دموکرات ملت دی‪ ،‬دا د ‪25‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ملیون نفوس او د ‪ 1‬ټریلیون ډالرو ناخالص کورني محصوالت لري چی دا واقع دي‪ ،‬مستقیما د اپریپلویا‬
‫ختیځ ته چی د دې مرکز پالزمېنه بوګپادیو دی چی دا هم د اپریپلیا ختیځ سرحد ته په ‪ 80‬کیلومترۍ کې‬
‫واقع دی‪ .‬او د بیټن ختیځ ته سره په ‪130‬کیلو متره کی دی‪ ،‬د رانوووستیو اقتصاد د دې د پطرولیم ‪،‬‬
‫کرنې ‪ ،‬او تولید سکتورونو باندې متمرکز دی‪ .‬نه رانووستای او نه هم اپریپلیا خپلو اتباعو ته اجازه‬
‫ورکوي چې نور کوم تابعیت ولري‪.‬‬

‫اپریپلیا د تاریخي پلوه د فعال ګرځندوی صنعت لري‪ .‬د بیوټون ښار د لوی قمارخانو (لوی‬ ‫‪.3‬‬
‫کیسینو)‪ ،‬تاریخي او کلتوري موزیمونه ‪ ،‬ډیری لوی پارکونه ‪ ،‬او د نړۍ نامتو دننداری سیمی لري ‪ ،‬د‬
‫اپریپلویا سیګورا والیت د بیوټن ښار څخه شاوخوا ‪ 100‬کیلومتره لویدیځ کې واقع ده‪ .‬چی د دې غرني‬
‫کلي او د خلکو داستانونو لپاره د سيالنيانو لخوا ورته ارزښت ورکړل شوی دی‪.‬‬
‫چی د اپریپولیا هیواد په اوسط ډول ورته هر کال نهو ملیونه ګرځندویان یا سیالنیان راځی چی په دی‬
‫سره ورته د ‪ 7.5‬ملیاردو ډالرو ناخالص ګرځندوی السته راوړنې لري چی دا د‪2013‬څخه تر‪2017‬‬
‫کال پورې وو‪ .‬چی پدې موده کې ‪ ،‬شاوخوا ‪ ٪25‬په اپریپولیا کې بهرني سیالنیان چی د رانووستایان‬
‫اتباع یا اوسیدونکي وو ‪ ،‬او ‪ ٪40‬نور یې د دریم هیواد اتباع وو‪ .‬څوک چې د بګپادای هوایی ډګر له‬
‫الرې ترټولو بوخت هوایی ډګر په دی ځای کی دی سفر کوی له اپریپلیا څخه یا د نورو ځایونو څخه‬
‫سفر کړی وی‪.‬‬
‫سیمه د بشپړ الوتنو او ټول مسافرو په شرایطوسره جوړه ده ‪ .‬د لوی شمیر رانووستایان رخصتیو له امله‬
‫په سیګورا والیت ‪ ،‬نو ځکه ددی وجی نه رانووستایه هلته په ‪ 1980‬کال کی یی قونسلګري جوړه کړه‬
‫چی دا په دی والیت کې یوازینی قونسلګري وه‪.‬‬
‫هډبارډ یو هیواد دی چې د اپریپولیا او رانووستاییو څخه په اتم ټایم زون کی واقع دی په‬ ‫‪.4‬‬
‫‪2018‬مارچ کې د هډبارډ روغتیا چارواکو راپور ورکړ چې د تنفس لوی شمیر قضیې د سینه بغل‬
‫(نیومونیا) سره ورته والي چی په کلیوالي سیمو کې پیژندل شوی و‪.‬‬
 ‫چی دا نښې پکې شاملې وې بې قابو ټوخۍ ‪ ،‬په ساه اخستلو کې مشکل ‪ ،‬سخته تبه ‪ ،‬یخني او بې‬
‫عالقیتوب‪.‬‬
‫د هډبارډ روغتیا وزارت ژر تر ژره د ناروغۍ الملونه وپیژندل چی مخکی پیژندل شوی وو چی هغه د‬
‫ویروس نامعلوم ډول دی چې دوی هغه د ‪ J-18‬په نوم یادول ‪،‬نو دا د هغه ناروغۍ سره چې ورته وو‬
‫دوی ورته د ‪ J-VID-18‬نوم ورکړچی ددی سره کوم ناروغان تشخیص شوی وو ډیری ناروغان په جدي‬
‫حالت کې راپور شوي او د مارچ ‪ 31‬پورې ‪ ،‬د دوی شپږ تنه مړه شوي وو ددینه‪.‬‬
‫د ‪ 10‬اپریل ‪2018‬پورې ‪ ،‬د ویروس جینوم ترتیب شوی وو د ساری ناروغیودمتخصیصونولخوا‬ ‫‪.5‬‬
‫( انټيډیمولوژیسټانو) په هډبارډ کې چی پایلې یې عامې شوې‪ .‬د اپریپلویا دولتي ملکیت او د دولت چلول‬
‫د بایوسرچ ملي البراتوار ("‪، )"NBL‬چی په سیګورا والیت کې موقعیت لري ‪ ،‬او رانوووستیو د مرکزي‬
‫بایوډفینس انسټیټیوټ ‪ ،‬په بوګپادای کې ‪ ،‬د شاوخوا ‪ 22‬څیړنیزو انستیتیوتونو څخه و‪ .‬نړۍ چې د واکسین‬
‫پراختیا په هدف سره د ویروس مطالعې لپاره پروژې پیل کړي‪ .‬د روغتیا نړیوال سازمان ("‪ )"WHO‬د‬
‫ژوندیو کلتورونو ویش همغږي کړ دې ټولو انستیتیوتونو ته د ویروس‪.‬‬
‫د ‪ NBL‬پرسونل چې د دې واکسین پروژې ته ګمارل شوي و یو رییس درلودل ‪ ،‬څلور څیړنېز‬ ‫‪.6‬‬
‫ساینس پوهان ‪ 16 ،‬البراتوار تخنیکران ‪ ،‬او اوه حمایت کونکی‪ .‬د ‪ NBL‬ټول کارمندان مجبور وه‬
‫چی السلیک کړی د ګمارنې پر مهال ‪ ،‬د غیر افشا کولو معاهدې چې په اړونده برخه کې لوستل کیږي‪:‬‬
‫کارمندان د کار شرایط په توګه موافق دي چې دوی به یې افشا نه کړي‬ ‫‪‬‬
‫یا هرهغه چا ته چې د البراتوار کارمندانو پورې اړه نلري معلومات به نه ورکوي‬ ‫‪‬‬
‫د دوی کار په البراتوار کې ‪ ،‬پرته لدې چې د قانون محکمې لخوا ورته کولو ته اړتیا وي‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫د دې مسؤلیت څخه سرغړونه ممکن په پای کی تری پلټنه وشی‬ ‫‪‬‬

‫د هډبارډ روغتیا وزارت ګڼ شمیر اقدامات پلي کړي ترڅو د ویروس کنټرول لپاره هڅه وکړي‬ ‫‪.7‬‬
‫‪،‬خو هیڅ ګټه نه لري‪ .‬د اپریل په لومړۍ نیمایي کې ‪ ،‬د ‪ J-VID-18‬راپورونه د هیواد نورو برخو کې هم‬
‫راپورته شول ‪ ،‬په ورته توګه په تساروټ کې ‪ ،‬د هابارڈ ګاونډی شمال ته‪.‬‬
‫د ‪2018‬اپریل ‪ 15‬کی ‪ ،‬چی د وزارت ساینس پوهانو لخوا څرګنده شوه چې ویروس له انسان څخه‬
‫انسان ته د لیږد وړ و‪ .‬دوی د بیا رغونې لومړني اندازه یې د ‪ 1.2‬څخه تر ‪ 1.4‬پورې اټکل کړې او د‬
‫ضعیفه کیدو دوره یې له ‪ 7‬څخه تر ‪14‬ورځې پوری وټاکله‪ ،‬د څیړنې ډیری مرکزونو ماهرانو د ویروس‬
‫مطالعه کول هم مشخص کړل چی د انسان څخه انسان ته د لیږد په جریان کې انساني لیږد ممکن دی ‪ ،‬او‬
‫دا په ناروغۍ اخته شوی هغه اشخاص چې هیڅکله یې نښې ندي رامینځته کړې دا وړتیا لري چې نورو‬
‫ته ویروس خپروي‪.‬دا واقعیتي ټاکنې په هر وخت کې د منل شوي دي او درستی دی او همدارنګه داد‬
‫اپریپلویا او رانووستایو لخوا هم‪.‬‬
‫په ‪ 20‬د اپریل ‪ 2018‬کې ‪ ،‬د ‪ WHO‬عمومي ریاست د ‪ J-VID-18‬خپریدل عام اعالن کړل د‬ ‫‪.8‬‬
‫نړیوالې اندیښنې روغتیا اضطراري حالت چی دیته ("‪ )"PHEIC‬وایی ‪ )"PHEIC"(،‬په ورته وخت کې‬
‫ددوی عمومي ریاست د ‪ 15‬او ‪ 49‬مادې له مخې لنډمهاله وړاندیزونه وړاندې کړل چی د ‪ 2015‬کال‬
‫د نړیوالو مقرراتو د ("‪ )"IHR‬دي وړاندیزونو وویل‪" :‬‬
‫د موجوده معلوماتو پراساس ‪ ،‬موږ غوښتنه کوو چې په ټولنیزو واټنونو کې عمومي مشاهده او په‬ ‫‪‬‬
‫راپور ورکولوساحه کې د مخ پوښونو کارول‬
‫او د ځان قرنطین لږترلږه ‪ 14‬ورځو لپاره د هرڅوک چې داسې عالمی لري د ناروغۍ د‬ ‫‪‬‬
‫خپریدو سره مبارزه‪ .‬پدې وخت کې ‪،‬‬
‫په هرصورت ‪ ،‬سفر او تجارت محدودیتونه وړاندیز نه کړه‬ ‫‪‬‬
‫د ‪ WHO‬د وضعیت راپور پدې ورځ وویل چې درې هیوادونو(هډبارډ ‪ ،‬ټساروټ‪ ،‬او د دوی ګډ ګاونډی‬
‫هیواد ‪ ،‬بټسروټ) په مجموعي ډول راپور ورکړی د ‪ J-VID-18‬څخه چی له دی نه یی ‪ 626‬قضیې‬
‫تصدیق شوې ‪ ،‬او ‪ 22‬مړه‪.‬‬
‫د ‪ 20‬اپریل ‪ 2018‬پورې ‪ 12 ،‬هیوادونه چی د هډبارډسره په ‪،3 000‬کیلومترو په اوږدو کې‬ ‫‪.9‬‬
‫موقعیت لري په شمول د تسوروټ سره هغه اقدامات یی پلي کړي چې د نښو نښانو سره د ټولو بهرني‬
‫اتباعو مخنیوی کوي د ‪ J-VID-18‬څخه دوی خاورې ته له ننوتلو نه‪ .‬په هرصورت هیڅ یو هیواد‬
‫ناروغي ته ځواب نه دی ویلی د اشخاصو ننوتل منع کول کوم چې نښې نلري‪.‬‬
‫‪.10‬د اپریل ‪ 22- 15‬پوری په ‪ 2018‬کال کی ‪ ،‬د رانوووستیو روغتیا وزارت یو عاجل او شدید خطر‬
‫ارزونی څیړنه وکړه چی د خطر جدي ارزونه ‪ ،‬په پام کې نیولو سره کوم چې دا غوره ساینسي شواهد‬
‫بولي شتون لري‪ .‬د دې مطالعې پراساس ‪ ،‬د اپریل په ‪ 22‬په ‪ 2018‬کال کی د رانووستایان کور دفتر‬
‫‪ OFFICE HOME‬خپاره کړه مقررات چې دی هیواد ته د ننوتلو اداره کوي ‪ ،‬په ځانګړي توګه د ‪J-‬‬
‫‪ VID-18‬خلکو ته د حل کولو لپاره روغتیا اضطراري حالت‪ ،‬دا مقررات د ملي قانون سره سم منل‬
‫شوي ‪ ،‬او بیان شوي په اړوندو برخو کې ‪:‬‬
‫‪ )1‬برخه‪ :‬ټول غیر رنوستیان اتباع چې په "لوړ خطر لرونکو هیوادنو کې دي ”په تیرو ‪ 18‬ورځو‬
‫کې دننه ننوتل منع دي د رانوووستیو سیمو ته ‪.‬‬
‫‪ )2‬برخه‪ :‬د رانووستایان ټول وګړي د رانوووستیو خاورې ته ننوځي څوک چې په تیرو ‪ 18‬ورځو‬
‫کې په "لوړ خطر لرونکی هیواد کې دي" باید تر ‪ 18‬پورې په دولتي قرنطین مرکز کې قرنطین‬
‫شي ورځې تیرې شوې کله چې دوی وروستي په "لوړ خطر لرونکي هیواد" کې وې‪.‬‬
‫‪ )3‬برخه ‪:‬د روغتیا وزارت باید "د لوړ خطرلرونکو هیوادونه لیست وساتي "پدې ‪ website‬کې‬
‫هره ورځ باید نوي شي‪ .‬په لیست کې شامل دي ‪ ،‬مګر اړتیا نلري چی محدود کړي هغه هیوادنه‬
‫چې په هغه سیمه کې لږترلږه ‪ 50‬تایید شوي پیښی وی په تیرو دوه میاشتو کې د ‪J-VID-18‬‬
‫قضیې‪.‬‬
‫‪ )4‬انفرادی تیریدل د یو هوایی ډګر د رانوستایانو څخه دا به په پام کی لری هغه پالن شوی مقرارات‬
‫کوم چی د رانوستیانو د سرحداتو ته د داخلیدو لپاره ټاکلی دی‪.‬‬
‫‪ )5‬برخه ‪:‬د "غیر رنسوستیان اتباع" اصطالح کې د غیر رنسوستایان اتباع شامل دي چې د کورنۍ‬
‫غړو سره د رانووستایان اتباع ‪ ،‬او هم غیر رنسوستایان اتباع په رانووستیو کې د دایمي استوګنې‬
‫سره‬
‫‪ )6‬برخه‪:‬دا مقررات به د اپریل ‪ 25‬څخه تر ‪ 20‬جوالی پورې اغیزمن وي د ‪ 2018‬کال پوری ‪،‬‬
‫او د روغتیا وزارت په اختیار کې د نوي کولو تابع شته دی‪.‬‬
 ‫‪.11‬په ماسپخین کې ‪ ،‬د رانووستیو ولسمشر ‪ ،‬ایرکن کالکان ‪ ،‬مقررات تشریح کړل په ملي پته کې ‪،‬‬
‫چې پیل یی کړل‪:‬‬

‫زما ملګري هیوادوالو ‪ ،‬نن ورځ ‪ ،‬حکومت د پلي کیدو وړ محدودیتونه غوره کړل هر هغه چا ته چې‬
‫هڅه کوي د رانووستایو سیمې ته ننوځي‪ .‬موږ ونه کړله دا پریکړه لږ څه مګر موږ اړتیا لرو چی ډاډ‬
‫ترالسه کړو چې د ‪ J-18‬ویروس خپور نه کړي زموږ په هیواد کې ‪ ،‬چی زموږ د هوساینې او ژوند‬
‫لپاره خطر را ژوندی کړ‬

‫زموږ د روغتیا وزارت په پام کې نیول شوي ګواښ په دقت سره کتلی دی زموږ خلک که موږ هیڅ نه‬
‫کوو‪ .‬موږ اوس دې پایلې ته رسیدلي چې د دې لپاره اړین دي موږ د هر چا د ننوتلو مخه ونیسو چې‬
‫ممکن ویروس ولری ‪ ،‬شاید پرته د پوهیدلو‪ ،‬موږ له تکلیف څخه خبر یو چې دا موقت اقدام کیدی شي‬
‫المل شي ‪ ،‬مګر د ټولو کوچني رانووستایانو د ژوند خوندي کول له دې کوچني څخه ډیر دي زموږ‬
‫روټینونو ته ګډوډي‪.‬‬

‫په ‪ 23‬اپریل ‪ 2018‬کې ‪ ،‬رانووستیو د ننوتلو مقرراتو څخه ‪ WHO‬ته خبر ورکړ ‪ ،‬او چمتو‬ ‫‪.12‬‬
‫شوي وو د عامې روغتیا اساسات او اړوند ساینسي معلومات تنظیم کړئ چې په هغې باندې دحکومت‬
‫تکیه وکړه‪ .‬د ‪ April-24- 2018‬کال په یوه مطبوعاتي کنفرانس کې ‪ ،‬یو خبلایر د رانوووستیو د‬
‫روغتیا وزیر ښاغلي اډاسپ اډاپي پوښتنه وکړه‬
‫ایا کابینې حقیقت په پام کې نیولی و دا چې د ‪ WHO‬عمومي ریاست د سفر محدودیتونو وړاندیز نه‬
‫کوي‪.‬؟‬
‫وزیر اډاپی ځواب ورکړ‪" :‬موږ د هغه څه څخه خبر یو چې ‪ WHO‬وړاندیز کړی او نه یې وړاندیز‬
‫کړی‪ .‬مګر د ساینسي شواهدو روڼتیا ده چی ‪ ،‬موږ مجبوره یو چې دا احتیاطي تدابیر په پام کې ونیسو‬
‫ترڅو د بې ساري ګواښ‪ " .‬هغه بیا زیاته کړه‪" :‬موږ نشو کولی دا غلط ترالسه کړو‪ .‬هیڅ څوک یی هم‬
‫نشي کولی‪ .‬موږ نور هیوادونه دی ته هڅوو چې زموږ د مشری یا الری تعقیب وکړي ترڅو د ویروس‬
‫د خپریدو مخه ونیسي‪ .‬یوازې که موږ په کنسرت کې کار کوو ‪ ،‬په نړیواله کچه او سمدالسه ‪ ،‬موږ‬
‫کولی شوچی د عامه روغتیا ساتنه ‪ ،‬زموږ ژوند او زموږ اقتصاد‪" .‬وساتو‪.‬‬

‫‪-۱۳‬اپرپلویا‪ J_VID-18‬په اړه داخلي محدودیتونه ونه نیول با المقابل داپریلویاروغتیا وزارت د ‪ 2018‬داپریل‬
‫په ‪ 24‬مه نیټه دعمومي صحت الرښونوخپرولو کی شروع وکړه چی یادونه پند پکی وه نه امرونه ماسکونه‬
‫استعمال او اجتماعی واټن ونیسو روزانه اخباراتو هم د پیښو تازه شمیر تیارکړ چی د‪WHO‬لخوا راپور‬
‫ورکړل شوی وه او په منظمه توګه پکی سپارښتنه وه چی هغه خلک چی د ‪ J-VID_18‬نښی پکی وی باید‬
‫دخپل ځانونو راپور دصحت مرکزونوته ورکړی اوځانونه د‪ 18‬ورځولپاره قرنطین کړی ‪.‬‬

‫‪ -۱۴‬د‪ 2018‬داپریل په ‪ 27‬مه نیټه ‪ WHO‬درانوسټایوروغتیاو وزرات ته یو پیغام راولیږه او یا دونه یی کوله‬
‫چی عومی رئيس دسفر محدودیتونو په اړه سپارښته نه کوی اوغوښتنه یی کوله چی رانو سټایو د ‪ 22‬داپریل‬
‫قانون په غوښتنلیک بیا کتنه وکړی د ‪ May‬په اوله نیټه وزیراډاپی جواب ورکړ چی لیکل یی مناسبه برخه‬
‫کی وه موږ په احترام سره خپل د داخلی قانون معرفی یا لغوه کوو ‪ .‬موږ یقین کوو چی بیخی ضروری ده چی‬
 ‫د دی لپاره یومیکانیزم ولرو چی قوم او اوسیدونکي دهغه سخت تهدید نه بچ کړو چی د‪ J-VID_18‬لخوا‬
‫متوجه شوی دی بهر صورت دسرحدا توکنټرولول یومشکل دی چی په خاصه توګه زمونږدملی حاکیمت په‬
‫محدوداتو‬

‫کی راځی ‪.‬‬

‫‪ -۱۵‬د ‪ 2018‬داپریل په ‪ 15‬مه نیټه ‪ WHO‬اعالن وکړ چی ‪J_VID_18‬یوغټ مشکل جوړوی ‪ .‬د‬
‫‪WHO‬کارخبر ورکړچی یوی ورځ واضح کړه چی د‪ J-VID_18‬لخوا ‪ 65‬هیوادونو د ‪274 15‬تصدیق‬
‫شویو پیښو او د‪ 212‬کسانو دمړینی راپور ورکړدی وخت کی نه اپرپلویانه رانوسټایواو نه کوم بل هیواد‬
‫پدغه سیمه کی‬

‫د‪ J-VID_18‬شکمنه یا تصدیقی پیښه لرله ‪.‬‬

‫‪ -۱۶‬که څه هم دسفرکولو او تجارتی محدود یتونو په اړه ‪WHO‬خپل دریځ بدل نه کړ د ‪ 2018‬داپریل په ‪15‬‬
‫مه نیټه درانوسټایو په شمول ‪ 24‬هیوادنو دهر یوانفرادی قلمروته دنه داخلیدو او منع کیدو قانونونه تصویب‬
‫کړل دهغه کسانو په اړه چی په نژدی وخت کی په خطرناکوهیوادونو کی وه او دخپلو مهمو مقاماتو لخوا‬
‫معرفی شوی وه‪ .‬دچیلې د ‪ EL Mercurio‬اخبار یو مقاله خالصه کړی وه د ‪ 24‬سیټه قانونو او فیصله یې‬
‫کړې وه چې رانو سټایو د ټولو نه خطرناکه وه په خاص ډول د کله راهیسې چې یو رژیم هم منفرد والي ته‬
‫درخواست نه وه کړی کوم چې ‪ 14‬ورځو نه مخکې په ډیرو خطرناکو هیوادونو کې وه څنګه چې ده ‪ 2018‬د‬
‫‪ May‬په ‪ 15‬نیټه د رانو سټایو د روغتیا وزارت لخوا ‪ 52‬هیوادونه د ډیرو خطرناکو نه شمیرل شوي وه ‪.‬‬

‫‪۱۷‬ـ د ‪ 2018‬د ‪ May‬په ‪ 20‬نیټه اپرپلویا اعالن وکړ چې د ‪ J-VID_18‬د واکسین پروژې په ‪ NBL‬کی‬
‫راپور ورکړې وه چې دا جریان د واکسین په ترقۍ کولو کې د پام وړ دې او دا خبر یې هم ورکړې وه چې‬
‫نورې دولتي خبر پاڼې راروانې دي ‪ NBL‬د نورو سهولتونو سره په نړۍ کې ‪ WHO‬سره خپلې نتیجې‬
‫شریکولې‪.‬‬

‫‪۱۸‬ـ د ‪ 2018‬د ‪June‬د ‪ 3‬مې نیټې په سهار ‪ NBL‬کې د@‪J18‬اداری الندې د ټویټر یو اکاونټ د غلط‬
‫شخصي معلوماتو نه جوړشوی وه او اکاونټ په چټکی سره الندی ټویټ خپور کړ د تیرې هفتی نه مخکی د‬
‫البراتو ‪ 8‬تخنیکیان د ‪ J_VID_18‬واکسین پروژه کې کار کوی په ‪ NBL‬کی او د مرض نښو باره کی یی‬
‫ترقی کړی ده او دا خبر پټ ساتل شوی دی ولی زمونږ مشران زمونږ د ژوند خیال نه ساتی او حکومت ولی‬
‫دا انکار جاری ساتی چې هر شخص د ا وایرس لری وروسته د یو څو ساعتونو نه دا پوسټ د نورو زرګونو‬
‫ټولنیزو میډیا اکاونټونو لخوا بیا خپور شو مطبوعاتو خواری کوله چې د اداری مشرانو سره په ‪ NBL‬کی‬
‫انټرویو وکړی خو کامیاب نه شول اود خبر ورکړل شو یو ناروغیو تصدیق د مرکزونو لخوا نه وه شوی‪.‬‬

‫‪۱۹‬ـ د اپرپلو یا پولیسو اصلی ټویټ ومونده او د البراتوار تخنیکیانو ته یی ورکړ کومو چې د واکسین په پروژه‬
‫کې کار کولو ښاغلي کینبلټ ورمنډ یواپرپلوین پیدا شوی دی او په سګورا والیت کی راپورته شوی دی ‪.‬‬
 ‫‪۲۰‬ـ په ‪ 14:33‬ساعت کی دوه اپرپلو یی پولیس افسران د هغی کورته راورسیدل چې د هغی نه د اصل ټویټ‬
‫باره کی پوښته وکړی هغوی چی څنګه د دروازی سره انتطار کوو هغی خپل کور د شا دروازی له طرفه‬
‫پریښودو خپل موټر ته وخته او الړه پولیس افسرانو هغه تر ‪ 14:52‬پوری تعقیب کړه کله چی ښاغلی ورمنډ د‬
‫رانوسټایو قونصلګری د مخکی دروازو سره موټروځغلوو په سګورا والیت کی افسرانو د هغی تعقیب‬
‫پریښوده د قونصلګری د ودانۍ نه بهر‪.‬‬

‫‪۲۱‬ـ یو وار د قونصلګری په داخل کی د ښاغلي ورمنډ نه د قونصل افسر لخوا پوښتنه وشوه چی په وظیفه باندی‬
‫وه چی خپل تجارت څرګند کړی او هغی یو خواهش وښوده چی په لیکلو کی یو درخواست وکړی هغی ته‬
‫هدایت شوی وه د استقبالیی یوی ساحی ته او یو ساعت وروسته هغه راښکاره شو ه او د میز افسر ته یی‬
‫وسپاره چې مناسب پار کی خط ولولي ‪.‬‬

‫ما د واکسین پروژی په اړه یو ټویټ پوسټ کړی وه زه ایریدلی یم زه نه پوهیږم چې چارواکي به په ما‬ ‫‪‬‬
‫څه وکړي که هغوی پوه شي چې زه یو د هغو نه یم چې چا نړۍ ته ویلي وو چې موږ سخت مشکل‬
‫لرو یو ژوند ګواښونکې مشکل یو ناورین راپیښونکې مشکل ‪ ،‬زموږ په السونو په سګورا والیت کې ‪.‬‬
‫د دوشنبې په ورځ د ‪ May‬په ‪ 25‬مه نیټه د البراتوار د دوو تخنیک کونکو کې د واکسین په پروژه‬ ‫‪‬‬
‫کې کار کوو زما دوه ملګرو د هغه نښو خبر ورکړ چی بعضی خلک یی ده ‪J_VID‬سره لري کله چې‬
‫زه په هغی پوهه شوم ما خپل رئيس ته وویلې چې مونږ د هغوی د وایرس لپاره ټیسټ وکړو پروژه‬
‫وځنډوو تر څو مونږ یقیني شو چی مرض د د کارمندانو منځ کی نه خپریږي او د ژوری صفايي لپاره‬
‫البراتوار په موقت ډول بند کړي هغه د دوه تخنیک کونکو ټیسټ کولو امر ورکړ او موافق شو مګر‬
‫پروژه کې د مداخلی کولو نه او د بندیدلو سره یی مخالفت وکړ هغه ماته واضح کړه چی دا معلومات‬
‫باید خپاره نشي‬
‫د نژدې درې ورځو نه اخوا زموږ نورو شپږ ملګرو د ‪J_VID 18‬نښو کې ترقي وکړه نو د ‪ May‬په‬ ‫‪‬‬
‫‪ 28‬نیټه د پنجشنبې په ورځ بیا ما خپل رئيس ته ایمیل وکړ چې ووایي چې موږ باید د دې حالت په‬
‫باره کې صحي مرکزونو ته خبر ورکړو چې پروژه ودروي او بند کړي کم از کم تر څو موږ یو‬
‫سمبالښت وکړو د دغو کارونو په اړه هغه بیا انکار وکړ هغه ماته وویل چې هغه تر اوسه د اولنیو دوو‬
‫تخنیکونکو د ټیسټ نتجه نه ده ورسیدلې او هغه به هیڅ عمل ونکړي تر څو چې هلته حقیقتا تصدیق‬
‫شوی پیښه په البراتوار کې وي هغه همدارنګه وویل چې د ‪NBL‬اجرایه مدیر هغه ته امر وکړ چی ټول‬
‫مشکل ته توجه وکړي چې باید ډیر خصوصي وي تر هغه چې د یو چا د وایرس ټيسټ مثبت شوی وي‬
‫هغه زما په ذهن کې هیڅ شک پرینښود دا چې ما یو چا ته دې باره کې ویلي وو زه په ډیر ژور خطر‬
‫کې وم مګر زما ضمیر ماته په هماغه وخت کې وویلې چې زه پوهه شم خطرې ډیرې لوی دي زما‬
‫ملګري او زمادکار مرستیاالن شاید مړه شي او که چیرته وایرس د البراتوار نه بهر ووځي نو زمونږ‬
‫کورنۍ او کلی په خطر کې دې ‪.‬‬
‫دا صحیح نده چې هیڅوک دې باره کې نه پوهیږي زموږ حکومت ټولې نړۍ ته ویلي وو چې دا هیواد یوه‬
‫پیښه هم نه لری مګر دا خبر غلطه وه زه پوهیږم چې سړی باید یقیني شي چې دا معلومات بهر ته وځي زه‬
‫فکر کوم چې هغوی ما نیسي او بندوي مې او زه ویره لرم چې هغوی به خراب کار وکړي زه فکر نه کوم‬
‫چی ما قانون مات کړې وي مګر زه دا نشم زغمالی چې پیدا یی کړم زه ډیر ویریدلې یم زما ملګري مړه‬
‫کیږ ي زه حفاظت ته ضرورت لرم زه تاسو ته درخواست کوم چې ماسره کومک وکړۍ ‪.‬‬
‫‪۲۲‬ـ قونصل څوک چې هغه وخت په دفتر کې نه وو هغه موافقه وکړه چې “ ښاغلې ورمنډ “ د قونصلګری‬
‫د ودانۍ په نامستعمله کوټه کې حصاره شي تر هغه چې یو فیصله د حفاظت لپاره د هغې په غوښتنه وشي‬
‫هغه په موبایل خبر ورکړ او خپلو مشرانو ته یی ایمیل وکړ وزارت خارجه کې په بوګ په ډایو کې ‪.‬‬

‫‪۲۳‬ـ ‪ 2018‬د جون په څلورمه نیټه په ‪ 16:00‬بجو محلي وخت کې د رانو ستایو ولسمشر کالکان او د‬
‫اپرپلویا وزیر اعظم هانا برهراکا د خپلو اداري غړیو سره د ویډیو کنفرانس له الرې مالقات وکړ د اپرپلویا‬
‫استازو تصدیق کړه چې د ‪ May‬د ‪25‬نه راپه دیخوا دولس کارمندانو په ‪NBL‬کې د نمونیا نښو سره ورته‬
‫والي کې ترقي کړې ده او هغوی ټول د ‪ J-VID_ 18‬لپاره معاینه شوی وه وزیر اعظم هراکا خبر ورکړ‬
‫چې فقط څو ساعته مخکې د اولنیو دوو ټیسټونو تنیجی راورسیدې او دواړه مثبتې وی ‪.‬‬

‫هغی نوټ یاداشت کړه چې د صحت وزیر به دا خبر را روانه ورځ په عامه توګه اعالنوي ‪.‬‬

‫‪ ‬د رانو سټایو استازو پدی خفګان ښکاره کړو چې د اول سر نه دوی د دغه شکمنو پیښو نه خبر‬
‫شوی نه دی نه لږ تر لږه ځکه ډیره حصه رانو سټانیان رخصتي کوي په سګورا والیت کې ‪.‬‬
‫‪۲۴‬ـ ولسمشر کالکن د هغه احتیاطي اقداماتو د راپور په اړه پوښتنه وکړه چې د ‪ May 25‬څخه اخستل‬
‫شوی وه د مرض د خپریدو د مخنیوي باره کی وزیر اعظم هراکا جواب ورکړ چې د ‪NBL‬اجرایه مدیر‬
‫د اول سره نه ډډه کړی وه چې عمل وکړی ځکه په نژدې وخت کې د غلته تر اوسه پورې تصدیق شوی‬
‫پیښه نشته ‪.‬‬

‫د آپریپلیا بیا په لټه د وضاحت شو‪ .‬په دریځ د میرمن ورمنډ باندي ولس مشر کالکان ومنله چی د )‪(۲۵‬‬
‫هغی دولت تصمیم نیولی وه‪ .‬چی څیړنه وکړي د دی په هکله چی میرمن ورمنډ د پناهګاه لپاره‬
‫درخواست کړي وه چی اجازه ورکړی هغی ته چی پاتی په قنسلګرۍ کی ترهغی به وي چی دا واضح‬
‫شی چی هغه د جرمی تحقیق الندی وی نو که داسی وی نو د کومی ګناه لپاره‬

‫ولس مشر کالکان خبرداري ورکړ خپل همکار ته چی د هغی دولت قصد لري چی پرته د پخوانیو )‪(۲۶‬‬
‫خبرو څخه اضافه کړی اپریپلیا د لوړو خطر لرونکو هیوادونو په لیست کی مګر اپریپلیا په خاصه توګه‬
‫اداره کړي وه د ویروس خپریدل د سیګورا په والیت کی ‪ .‬لومړي وزیر هراکا اشاره وکړه د هغه لوي‬
‫اعتراض په دی دلیل چی دلته کوم علمی اساس شتون نه لري د کوم څه لپاره چی هغه یی نومولی لوی‬
‫ناخوالی‬

‫‪.‬په بل سهار اپریپلیا د صحت عامی وزیر میرمن رایکا پهاډ دغه اعالمیه یی جوړه کړه )‪(۲۷‬‬

‫زه په افسوس سره تاییدوم چی دوه افراده تړاو لري د جویډ اتلس د واکسین د پروژي سره په ملی‬
‫بیوسرچ البراتوار کی‪ .‬په سیګورا والیت لرل قرارداد د دي مرض واکسین موږ باید جدا کړو دوي او‬
‫هریو او په چا چی مونږ باور لرو کیداي شی چی اړیکه یی نیولی وي دوی سره له هغه وخته چی‬
‫راپورونه ورکول کیده‪ .‬د شکمنو قضیو په منځ د نور ( اِن ِبی اِل ) پرسونل کی ‪ ،‬په هر صورت مونږ‬
‫پریکړه کړی چی د احتیاط په توګه د لنډی مودي لپاره مداخله کو د ان بی ال په عملیاتو کی تر هغه چی‬
‫د ازموینی پایلی ترالسه او تحلیل شی او مونږ هیله مند یو چی دغه السوهنه دی د لنډی مودی لپاره وي‬
‫او زمونږ مسلکی او وقف شوي کارمندان وتوانیږی چی واپس شی خپل پوسټونو ته ډیر ژر‪ .‬مونږ له ډیر‬
‫څخه بهر الزمی تولنیز واټن تاسیس کوو په ټول سیګورا والیت کی او تحریمول یو قرنطین او په خاصه‬
‫توګه د والیت په دننه یا بهر سفر کول منع یواځینی استثنا د بهرنیو اتباعو لپاره دي څوک اجازه اخلی د‬
‫الوتنی د دوي تابعیت د هیوادونو له خوا تنظیم شوي او زمونږ د بهرنیو چارو وزارت له خوا مخکی‬
‫تصویب شوی وی دا بیړنی اقدام فورا پلی کیږی مونږ پوهیږو چی دا به د پام وړ د ستونزي المل شی‬
‫مګر باید هر یو داسی قربانی ورکړو تر هغه چی مونږ ډاډه شو چی د ویروس خپریدل د کنټرول الندي‬
‫ده او هکومت باوري دی چی وطن پال اپریپلیان د هیواد په هره برخه کی پوه به شی او وبه رسیګی‬
‫فرصت ته‬

‫په ‪ ۶‬د جون او کال ‪ .۲۰۱۸‬مخکینی منځ واټن محلی ورزپاڼی ( سیګورا پریسو ) متن خپور کړ د )‪(۲۸‬‬
‫سر لیک لوستلو الندی اعالن‪ .‬بیوټن مونږ د سیګورا په زندان کی قید کړو د جویډ اتلس سره‪ .‬د سیګورا‬
‫والیت نماینده ګانو په ملی پارلمان کی غوښتنه وکړه د یو سمدستی مجلس په پکی بحث وکړی د حالت په‬
‫هکله مګر هیڅ قانونی وړاندیځ ونه شو‬

‫د هغی ورځی وروسته وزیر پهاډ د څلورو نورو تایید شویو قضیو اعالن وکړه د جویډ اتلس په )‪(۲۹‬‬
‫سیګورا والیت کی‪ .‬چی دا ټول په ان لی ال کی کارمندان ول‪ .‬د دریو څخه زیات د تایید شوو قضیو‬
‫خبرداري ورکړي شو په دی ورځو کی ټول دوی د ان بی ال کارکوونکی ول چی د ټولو تایید شویو‬
‫قضیو شمیر ‪ ۹‬تنو ته ورسیده‪ ،‬په ماسپخین د رنوسټییا صحت وزیر په خپل وبسایټ کی اعالن وکړه چی‬
‫اپریپلیا اضافه شوی د لوړو خطر لرونکو د هیوادونو لیست ته‪ .‬او وساتل شی په دغه لیست کی مطابق د‬
‫دریمی برخی قواعدو‪ .‬موثر په ‪۰۰: ۰۱‬‬

‫محلی وخت په اتم د جون‬

‫له ‪ ۵‬نه تر ‪ ۷‬د جون پوري کال ‪ ۲۰۱۸‬تقریبا اتیا فیصده سیالنیان په اپریپلیا کی په شمول د برخی )‪(۳۰‬‬
‫اخیستونکی نږدی ټول د سفرونو په ګروپ کی هیواد یی ترک کړ‪ .‬په دي دریو وروځو کی اپريپلیا‬
‫سرحدی چارواکو یو اختیار سروي وکړ د بهرنیو اتباعو د وتو لپاره د دوي نه یی غوښتنه وکړه د نورو‬
‫شیانو په منځ کی اصلی دلیل چی دوي هیواد ترک کړي دوه یا دریمه برخه هغه چی په جواب ویلو‬
‫جواب ورکړي چی دوی وه یا یی درلوده الوتنی اړیکه په رنوسټییا کی او اندیښنه یی درلوده که چیري‬
‫اپریپلیا د لوړو خطر لرونکو هیوادونو شامل وی نو دوی به معطل شی‬

‫په ‪ ۷‬د جون کال ‪ .۲۰۱۸‬رنوسټییا ټول غیر ضروری ټیپلوماټان او د قنسلګري ټول افسران بیرته )‪(۳۱‬‬
‫راوباسی د اپریپلیا څخه‪ .‬یواځی ‪ ۵‬دانی یی په بیوټن سفارت کی او دوه یی په سیګورا قنسلګري کی پاتی‬
‫دی‬

‫په اتم د جون د اپريپلیا د سارنولۍ دفتر په رسمی توګه متهمه کړه میرمن ورمنډ په دریو ګناهونو )‪(۳۲‬‬
‫باندي د ملی جزا قانون الندي جرمونه ‪ :‬د عامه ګډوډیو المل‪ :‬تیرول کول په دولتی نه افشا کیدونکو‬
 ‫تړون باندي ‪ :‬السوهنه د یو پولیس په لټنه کی‪.‬او د سارنوالی دفتر نشر کړ یوه عامه خبرتیا چی ورکړی‬
‫وه په رنوسڼییا په قنسلګري باندي چی تسلیم کړی محترمه میرمن ورمنډ‬

‫د جون په نهمه د اپریپلییا د بهرنیو چارو وزیر یو لفظی خبري د رنوسټییا سفارت ته وړاندي کړ )‪(۳۳‬‬
‫چی په الندی توګه دی‬

‫اپريپلییا په ترتیب سره د رنوسټییا په لیست باندی اعتراض وکړ چی د لوړو خطر لرونکی د هیوادنو په‬
‫جمله کی راوستی وه‪ .‬د سیګورا والیت د قرنطین په هکله مونږ ډاډ ورکوو چی ویروس به د سیګورا‬
‫والیت د هدودو نه اخوا خپور نشی او کوم دلیل نشته چی تاسی اپریپلیان وباسی هغه اپریپلیان چی په‬
‫سیګورا والیت کی نه اوسیدل په هر حال په ټوله اپریپلیا کی په شمول د سیګورا والیت کوم ګذارش نه‬
‫وه د ‪ ۵۰‬تایید شویو قضیو چی تاکل شوی وه ستاسی د ورود په مقرراتو په دغه شرایطو کی‪ .‬او مونږ په‬
‫پام کی نیسو ستاسو د مقرراتو د اپریپلیا درخواست چی په نړیوال قانون باندي تیري دي او مونږ د‬
‫رنوسټییا څخه تقاضا کوو چی اپریپلییا د خطر لرونکو د هیوادونو د لیست څخه وباسی اپریپلییا عالوه‬
‫پردي ټینګار وکړو چی رنوسټییا دی میرمن ورمنډ زمونږ داخلی مقاماتو ته تسلیم کړي په خاصه توګه د‬
‫دی لپاره چی په دي وروستیو کی د دي په مقابل جنایی جرمونه ثبت شوی دي د سارنوالی د دفتر له خوا‬
‫د رنوسټییا عیب او ناتوانی دا ده چی په نړیوال قانون باندي نورو تیري هم ترسره کړ‬

‫بله ورځ د رنوسټییا بهرنیو چارو وزارت د لفظی خبر ځواب ورکړ لکه څنګه چی په الندي ډول )‪(۳۴‬‬
‫دي‬

‫رنوسټییا د ډیرو پیچلتیاو څخه خبر دي چی جویډ اتلس راڅرګندیدو سره موثری معاملی کولو ته د اړتیا‬
‫سره مخ شوی دی مونږ افسوس کو چی دا الزمی دی زمونږ دپاره چی طبقه بندي کړو اپریپلییا د لوړو‬
‫خطر لرونکو د هیواد په حیث مګر مونږ په نظر کی نیولی دا ګام یو ضرورت دي او زمونږ د هڅو یوه‬
‫برخه ده چی وساتو مونږ خپل خلک د ویروس څخه حقایق لکه څنګه چی دوی او مونږه پوهیږو د‬
‫اپریپلییا په خاوره کی د ویروس د خپریدو اړوند خورا لوي ناڅرګندتیا راپورته کړ خاصه توګه له هغه‬
‫وخته چی ستاسو حکومت هیڅ احتیاطی تدابیر یا ګامونه نه دي اخیستی کله چی لومړنی دوه شکمنی‬
‫قضیی دوه اوونی دمخه راپورونه ورکړل شوی وه حتی که چیري په دي وخت کی په اپریپلییا کی جویډ‬
‫اتلس لګ تر لګه ‪ ۵۰‬تایید شوی قضیی لري مونږ ال هم مکلف یو چی ځانګړي احتیاطی تدابیر ونیسو‬
‫زمونږ د دواړو هیوادونو د خلکو ترمنځ منظمه تبادله کیږی مونږ ډاډه یو چی په دی حالت کی زمونږ د‬
‫دخول مقررات پلی کول په بشپړ ډول د نړیوال قانون سره مطلبقت لری مونږ د میرمن ورمنډ تسلیمولو‬
‫لپاره غوښتنی ته هم پام کو مګر مونږ باید په درناوي د دی پابندي وکړو د خپل واک دولت په توګه‬
‫رنوسټییا د نړیوال قانون له مخی هیڅ مکلفیت نه لري هغه افراد وسپاري کوم چی زمونږ په ډیپلوماټیک‬
‫یا د قنسلګرۍ په ماموریت کی بهر د پناه غوښتنه کوي سربیره پر دي مونږ د میرمن ورمنډ له خوا د‬
‫افشا شوی معلومات خورا مهم او د پام وړ دي لږترلږه ځکه اوس مهال ډیرۍ رنوسټییان اتباع په سیګورا‬
‫په والیت کی دی او نړی ته‪ ،‬ځکه چی دا جويډ اتلس یوی سیمی ته د نه خپريدو وړاندي کوي مخکی د‬
‫اغیزي په توګه پیژندل شوي دا زورونکی دی داچی د هغی زړور افشا کول د جنایی جرم په توګه چلن‬
 ‫کیږی مونږ د دی قضیی د قوانینو تړونونو او دودونو سره سم په دی موضوعاتو باندي تطبیق کولو ته‬
‫ادامه ورکړو‬

‫د جون ‪ ۱۵‬کال ‪ ۲۰۱۸‬پوری په سیګورا والیت کی د ‪ ۵۲‬افرادو ټسټ شوی وه چی د دوی ټست )‪(۳۵‬‬
‫مثبت راپورونه ورکړل شوی وه د جويډ اتلس لپاره ټول دوی وه یا ژوند کاوه کوم چاسره کوم چی وه د‬
‫ان بی ال په ودانیو کی په دي اتلس ورځو کی د والیت زیاتی کوڅی سرکونه خالی وه ډیر پرچون‬
‫فروشګاه او تفریګاه ځایونه بند وه او د ترانسپورټ بیالبیل ځایونه رسنی راپورونه ورکړل شی‬
‫اوسیدونکی خپل کورونو پریښودو ته زړه نازړه وه د بیکاري کچه ډیره لوړه او زیاته شوه او‪ ‬اوسیدونکو‬
‫خواړه او نور شیان ذخیره کاوه د سیګورا والیت په اوسط ډول روزانه ‪ ۲۵‬پروازونه کول‪ .‬په زیاته توګه‬
‫ترک یا خراب شوی وه پرته د تخلیه پروازونو چی کله کله ترسره کیدل‬

‫د جون تر نیمایی پوري کال ‪ ۲۰۱۸‬اپریپلییا د سیګورا والیت څخه بهر هیڅ شکمن یا تایید شوی )‪(۳۶‬‬

‫قضیه نه درلوده او رنوسټییا په خپله قلمرو کی هیڅ قضیه نه درلوده‬

‫‪ 37 .‬د جون په ‪ ، 16‬د اپریپلویانو حکومت د سیګورا والیت ټولو اوسیدونکو ته امر وکړ د ‪ 18‬ورځو‬
‫لپاره ځان قرنطین کړی چی څوک د ‪ J-VID-18‬نښې لری ‪ ،‬او د معاینې لپاره یی چمتووالی شروع‬
‫کړهپه والیت کې د هر چا نه به د معینی غوښتنه کیږي‪ .‬چارواکو د دې کار امر هم وکړ په عامه‬
‫ځایونو کې د ماسکونه کارول ‪ ،‬د کور دننه خواړو او څښاک تاسیساتو تړل ‪،‬او د ‪ 20‬څخه د زیاتو خلکو‬
‫د غونډو منع کول‪.‬‬

‫‪38 .‬د جون په ‪ ، 19‬د آپری پلویو او رانووستایو د قضایی وزیرانو ورته پیژندنه ترالسه کړه له انټرپول‬
‫راپورونه ښکاره کوي چې یو پټ سازمان چې ځان "ملګري" بولي د عدالت یعنی دیته انکلیسی کی "("‬
‫)‪ )" FOJ (friends of justice‬وایی‪،‬دوی په دی سره په سیمه کې په ملي پالزمېنه کې د تروریستي‬
‫برید پالن درلود ‪،‬د بم په څیر ملکي الوتکه او د وسلې په څیر یی‪ .‬دواړه هیوادونه ژر تر ژره خپل‬
‫هوایی ځواکونه ځای په ځای کوي په لوړ خبرتیا باندې‪.‬‬

‫‪ FOJ ، 39 .‬چې د څو ملي استخباراتو لخوا په کې د چاودنو لپاره تورن شوی و په تیرو دریو کلونو‬
‫کې لندن ‪ ،‬اوټاوا او ابوجا وو‬

‫په متحده ایاالتو کې شامل شوي دي ‪،‬د‪ 2016‬کال راهیسې د ترورستي سازمان په توګه د ملګرو ملتونو‬
‫امنیت شورا انسجام شوی لیست‪ .‬دا ادعا کوي تر ‪ 100‬ډیرو هیوادونو کې د دې پلویانو حجرې ولري‬
‫پداسې حال کې چې ډیری دا ادعاوي ندي تایید شوي ‪ ،‬په اپری پلوییا او رانوووسټایو کې کورني امنیتې‬
‫ادارې لري د دوی په سیمو کې د ‪ FOJ‬فعاالنو نظارت ترسره کړی‪ .‬د چارواکو راپور ورکړی چې د‬
‫دې دوه شکمن کسانو تر مینځ یې یوه کوډ شوي پیغام د مداخلې راپور ورکړی‬

‫د جنوري ‪، 2018‬کی ‪ :‬کوم چې په اړونده برخه کې لوستل کیږي ‪" ،‬اوس زموږ وار دی چې زموږ د‬
‫برخې د المل لپاره ترسره کړو‪ .‬موږ یوازې یوه شیبه ته انتظار کول پکار دي کله چې حکومت له پامه‬
 ‫غورځیدلی وي او خپل محافظت پریږدي‪.‬اوس هیڅ نه‪ ،‬صبر کونکی ووسی ‪،‬مګر کله چې هغه شیبه‬
‫راشي ‪ ،‬نو دا به زموږ وخت وي په دغه ځای کی ‪ .‬راځئ چې چمتو شو! " په حقیقت کی دهغه پیغام‬
‫لیږونکي وه کوم چی پلټل شوی وه په سیګورا والیت کې د ملي پولیسو لخوا ‪ ،‬د هغه د اوسیدو ځای ‪،‬‬
‫مګر کوم احتمالي دلیل شتون نلري چی هغه توقیف ګړي‪.‬‬

‫کال ‪ ۲۰۱۸‬او د جون د ‪ ۲۳‬ویشتمی په سهار باندي د (رنوسټییانو) بهرنی چارو وزارت ددي ‪۴۰.‬‬
‫اعالن وکړ چی د ( رنوسټییانو بهرنیو چارو وزارت ) ددي قصد لري چی په دایمی توګه د جون په ‪۲۶‬‬
‫‪.‬باندي د ( سیګورا ) په والیت کی خپله قونسلګري وتړي‬

‫نو په همدي ورځ باندي د قونسلګری یو قنسول د ( ِجی ِویډ ‪ ۱۸‬ناروغی د شیوع ) مطابق د اړتیا وړ یو‬
‫داسی خبر وړاندی او ثبت کړ چی ( جی ویډ ‪ ) ۱۸‬ناروغی اوس مهال د خلکو ترمنځ د نارامیو او‬
‫ګډوډيو د رشد په حال کی ده‪ .‬نو قنسول او د هغه پاتی همکار به په راتلونکی تخلیه شوي پرواز کی د‬
‫(سیګورا) د هواي ډګر څخه به (بوګ َپ ِډیو) ته الړشی‪ .‬او د دی کار د عملی کولو لپاره مونږ الندي وخت‬
‫ټاکلی دی ( د جون ‪ ۲۵‬ویشتمه د مازیګر ‪ ۴‬بجی )‬

‫‪.‬نو په ټاکلی وخت باندی په یوه تخلیه شوي پرواز کی د ( رنوسټییانو ) قنسول انتقالیږي‬

‫ولی د هغه همکار او پاتی نور شپږ سیاحت کوونکی چی د ( رنوسټییا ) تابعیت درلود د پالن په مطابق‬
‫‪.‬یی دوه ورځی وروسته حرکت وکړ او پرته د کومی پیښی د الوتکی څخه ښکته شول‬
‫وخت سهار تاریخ د جون (‪ )۲۶‬ویشتمه‪ .‬د منټیان د هواي الره یوه الوتکه د ( اپرپلویا ) په یوه ‪(۴۱.‬‬
‫ځنګل کی وغورځیده یا یی سقوط وکړ چی دا ځنګل د ( بیوټن او د سیګورا والیت ترمنځ موقعیت لري )‬

‫د منټیان د هوایی الري شرکت یوه کمه بیه لرونکی شرکت دی چی په خصوصی توګه د اپرپلویا په‬
‫اتباعو پوري تعلق لري یا د هغوي ملکیت دی نو ددی پیښی په هکله د (اپرپلویا ) لومړي وزیر ( َهراکا )‬
‫‪.‬د محلی وخت په ‪ ۱۰‬لسو بجو باندی الندی اعالمیه جوړه کړه‬

‫وخت ‪ ۳‬بجی او ‪ ۱۲‬دقی وي چی زمونږ هوایي ځواکونو په یوه ملکی الوتکه باندی ډزي وکړي چی د (‬
‫( بیوټن ) په لور روانه وه‪ .‬ددي ترڅنګ دا الوتکه د ( سیګورا ) د هوایی ډګر د اجازي پرته پورته او‬
‫زمونږ مرکزي ښار ته هم نژدی وه او په دی هم ناکامه شوه چی زمونږ هوایی ځواکونو ته خپل هویت را‬
‫وپیژنی او یا یی د هویت د نه پیژندنی علت داوي چی د عملیاتو معیاري روش ته یی غاړه نه وي ایښی‬
‫یا یی‪ .‬نو مونږ د جیټ یوه الوتکه سره د هغه پیلوټ یا د هواي ځواکونو افسر چی په لوړه سطحه یی زده‬
‫کړي وی په یادی الوتکی پسی واستو ترسو مونږ ته خپل هویت را وپیژنی او یا هم د خپل عملیاتو د‬
‫راتګ علت را وپیژنی نو یاد افسر د ملی او بین المللی مقرراتو په نظر کی نیولو سره یادی الوتکی ته‬
‫ګواښونه ورکړل خو یاده الوتکه په دی ناکامه شوه چی زمونږ کوښښونو ته ځواب ورکړي نو زمونږ د‬
‫پیلوټ هم د ډزو کولو امر وکړ او پلټنه وکړه چی څوک په دی الوتکه کی دی او دا الوتکه په کوم لور‬
‫‪.‬ځی‬
 ‫او دا یوه د افسوس وړ پیښه ده‪ .‬او ددی ترڅنګ مونږ هم په دی خواشنی یو چی هغه څه الزم او‬
‫ضروري ګڼو کومو حلکو چی په دی الوتنه د ژوند تلفات لیدلی دي ‪ .‬نو د پوره مصلحت او شفافیت له‬
‫مخی مونږ ددی ارادي لرو چی د دي پیښي هغه ګذارش خپور او نشر کړو کوم ګذارش چی زمونږ د یو‬
‫‪.‬افسر له خوا ثبت شوی دی او د دی پیښی د عملیاتو څارنه یی کوله‬

‫د یادي پیښی ګذارش د ( بیوټن ) د هوایی ډګر د یو فرمان ورکوونکی افسر په واسطه لیکل شوي )‪(۴۲‬‬
‫‪:‬دي چی په راتلونکی ورځ به خپور یا نشر شی او د یادي پیښی ګذارش عبارت دی‬

‫وخت ‪ ۲‬بجی او ‪ ۵۷‬دقی وي‪ .‬چی یوه ‪ ۱۲‬دولس کسیزه ملکی الوتکه چی د {منټین} په هوایی الرو‬
‫پوري تعلق لري یا د هغوی ملکیت دی او نوموړۍ شرکت یا الوتکه د { اپرپلویا } په ایالت کی ثبت او‬
‫راجسټر وه‪ .‬او یاده الوتکه د { سیگورا } د هوايی ډګر د اجازي پرته پورته شوه خو زه پوه نه شوم چی‬
‫ولی د هغوي د اجازي پرته پورته شوی او تر اوسه هم په دي نه پوهیږم چی په دي الوتنه کی کوم افراد‬
‫یا اشخاص وه‪ .‬یاد افسر واي کله چی ما د { د بیوتن } د هوايی ځواکونو په اډه کی د یو مرکزي عملیاتو‬
‫نظارت یا څارنه کوله نو په دي وخت ما ته د خپلو { رادار چلوونکو کارمندانو } له لوري د یوي الوتکی‬
‫د موجودیت خبر راغی چی یوه ناپيژانده الوتکه زمونږ د مرکزي ښار په لور د پرواز په حال کی ده‪ .‬نو‬
‫ستاسو امر څه دي ؟ نو په دی وخت کی ما فوراً خپلو کارمندانو د دي امر وکړ چی د هغی هویت‬
‫شناسایی کړي‪ .‬د دي ترڅنګ ما خپله شخصً د خپل ټیم سره لومړي په دي کار پیل وکړ چی د یادي‬
‫الوتکی سره د راډیویی اړیکی د نظامی او غیر نظامی چینلو له الري ونیسو‪ .‬خو زمونږ له دومره کوښ‬
‫سره سره بیا هم یادي الوتکی د خپل هویت د شناسایی په اړه هیڅ ځواب را نکړ‪ ،‬له دي ټولو کوښښونو‬
‫څخه وروسته ما د جیټ یوه جنګی الوتکه د یو پیلوټ سره چی نوم یی { لِیو ِټينِنټ اِملور ِډفِیسا } وه د‬
‫مقابل لوري الوتکی په تعقیب واستولو ترڅو ورنژدی شی او تر هغی پوري ورسره نښته وکړۍ تر کومه‬
‫پوري چی یی زمونږ بیړنیو اړیکو ته ځواب نه وي ورکړي‬

‫وخت ‪ ۳‬بجی او ‪ ۶‬دقی وي چی زمونږ یاد پیلوټ مونږ داسی ګذارش راکړ چی د مقابل لوري الوتکه د {‬
‫منټین هوایی الرو } ترڅنګ د پرواز په حال کی ده‪ .‬او ما د اصولو او مقرراتو مطابق خپل د تطبیق وړ‬
‫کوښښونه ترسره کړل یعنی کوښښ می وکړ ترڅو د راډیو سِ ګنل له الري او د بصري سِ ګنل له الري‬
‫ورسره اړیکی ټینګی کړم ترسو مقابل لوري د خپل ظاهري پرواز چی د بیوتن په لوري یی لري‬
‫مخنیوي یی وکړم یا یی د بیوټن په لور د ظاهري پرواز څخه را وګرځوم خو مقابل لوري خپل پرواز ته‬
‫‪.‬ادامه ورکړه او ماته یی هیڅ کوم ځواب رانکړ‬

‫نو له دي تولو کارونو وروسته ما د الوتکی په ټولو پلونو پسی ډزي وکړی یعنی په کومو الرو چی دا‬
‫الوتکه روانه وه ‪ .‬خو بیا هم دا کار یعنی ډزي کول ددی باعث نشو چی هغه خپل لورۍ بدل کړي یعنی‬
‫ترسو د بیوټن د ښار په لور رانشی خو دي خپل پرواز ته د بیوټن په لور دوام ورکړ‪ .‬نو زه انديښمن وم‬
‫چی د مقابل لوري پیلوټ به دا پالن لري چی د دولتی ودانیو په لور پرواز وکړي‪ .‬نو دا وه چی دی‬
‫‪.‬پرواز زمونږ لپاره یو ګواښ او تهدید مطرح شو‬
 ‫نو د تهدید د مطرح کیدو څخه وروسته یادي الوتکی یواځی دري دقی د ښار په څنډو کی د پرواز کولو‬
‫وخت درلود‪ .‬ساعت ‪ ۳‬بجی او ‪ ۱۲‬دقی وي چی د دفاع وزیر له لوري ماته د ځان چمتوکولو هشدار‬
‫صادر شو نو کله چی دري دقی پای ته ورسیدي نو ماته د دی امر وشو چی د نوموړي الوتکی د وزرو‬
‫په ساحه کی یوه وړه اور اچونه یا ډزي وکړي‪ .‬ددی امید لپاره چی دا الوتکه د کوځیدو لپاره مجبوره‬
‫شی‪ .‬نو له اور اوچونی یا د ډزو کولو څخه وروسته د مقابل لوري پیلوټ په دي و نه توانید چی خپل‬
‫کنټر حفظ یا وساتی‪ .‬نو هغه وه چی نوموړي الوتکه د ریاست جمهوري ترڅنګ په ‪ ۱۲‬کیلو میترۍ د‬
‫‪.‬بیوټن په زړه کی په یوه ځنکل کی وغورځیده او سقوط یی وکړ‬

‫اپرپلویا‪ .‬د یادي پیښی د پلټنی او تحقیق لپاره د نړیوال لیګ یا د نړیوالی اتحادیی په واسطه یو )‪(۴۳‬‬
‫مستقل ماموریت په الره واچو ترڅو فضاء د هر ډول فاجعو څخه په امان کی وي‪ .‬دغه پلټنی په الندي‬
‫ډول دي‪ )۱( ،‬د ځینو خصوصی هوايی شرکتونو او د ځينو دولتونو له خوا په منظمه توګه د یادي الوتکی‬
‫د فاجعی په هکله پلټنه کول (‪ )۲‬د ِوینوس په فضا کی د مرکزي ادارو پلټنه (‪ )۳‬د آرجنټین او د هغوي د‬
‫له خوا د منټین د هواي الرو د الوتکی د ‪ . ILSA‬مرکزي عملیاتو له خوا په صوفیه او بلغار کی (‪ )۴‬د‬
‫هغه خونی په هکله په کوم خونه چی د پیلوټ غږونه ثبت کیږی یعنی د هغه خونی او د هغه غږونو په‬
‫هکله پلټنه کول او ددی ترڅنګ یی د زیاتو خلکو سره مصاحبی ترسره کول په خاصه توګه د هغه پیلوټ‬
‫‪ :‬سره چی د عملیاتو په جریان کی ورسره اړیکی نیول کیدي چی نوم عبارت دی ( اِمور ِډفیسا )‬

‫د ‪ ۲۰۱۸‬د جوالي د میاشتی د دوهم تاریخ ګذارش هغه ګذارش دی چی دواړو یعنی اپرپلویا )‪ ( ILSA‬د‬
‫‪.‬او رنوسټییا په دقیق او سمه توګه منلی دي چی د ګذارش مربوطه برخه په الندي ډول ذکر کیږي‬

‫بعضی اوقات مخکی د ‪ ۲۳۰۰‬ساعتونو د ‪ ۲۰۱۸‬کال د جون په ‪ ۲۵‬ویشتمه‪ .‬میرمن ( َکین بلِیټ ورمنډ )‬
‫چی د اپرپلویا د بیوسِ رچ په ملی البراتوار کی یوه تخنیکی کارشناسه وه‪ .‬نوموړی میرمن د ‪ :‬رنوسټییا ‪ :‬د‬
‫قنسولګري هغه محل ترک کړ کومه قنسلګري چی د سیګورا په والیت کی وه او چیرته چی نوموړی‬
‫میرمن په ظاهري توګه تقریبا دري هفتی په پښو استوګنه وه یا یی په پښو تیري کړي‪ ،‬یادي میرمنی د‬
‫قنسلګرۍ کارمندان د خپل پالن څخه خبر نه کړل او د قنسلګرۍ د ودانیو په دروازه کی د پولیسو د ګذمه‬
‫یی موټرو څخه یی مخنیوي وکړ‬

‫نوموړي میرمن د قنسلګرۍ سره نژدي د خپلی هغی ملګري سره چی وکتل چی د دری کالو راهیسی د ‪:‬‬
‫منټین د هوایی الرو سره یی د یوی کارمندي په توګه کار کولو چی نوم (ګوهاي ) وه‪ ،‬دوي دواړو‬
‫میرمنو په یو شخصی موټر کی د سیګورا هوايي ته سفر وکړ‪ .‬داسی بریښی ده چی میرمن ( ګوهاي )‬
‫مخکی له مخکی د طرحی د چمتوالی ترتیبات یی د هوايي ډګر د یو معین پرسونل سره نیولی وه هغه‬
‫پرسونل چی د دوي دواړو میرمنو په اختیار کی یی یوه کوچنی دولس کسیزه الوتکه ورکړه چی د الوتکی‬
‫‪ِ :‬ټیل نمبر عبارت دی‬

‫‪.‬یاده دی وي چی دي الوتکي د منټین په هوایی الرو پوري تعلق درلود ) ‪( A7PBB4‬‬

‫میرمن ( ورمنډ ) او میرمن ( ګوهاي ) ددي قصد کړي وه چی د دی الوتکی په مرسته د‬
 ‫او ( رنوسټییا ) نړیوال هوايی ډګر ته الوتنه وکړي تر د میرمن ( ورمنډ ) لپاره هلته یوه ) بوګ َپ ِډییو (‬
‫‪.‬پناهګاه ولټوي‬
‫مخکی له دي چی میرمن ( ګوهاي ) الوتکی ته پورته شی نو لومړي یی یوه تلیفونی اړیکه د ( بوګپډییو )‬
‫په هوايی ډګر کی د منټین د هوايی الرو له دفتر ټینګه کړه خو د دفتر له خوا ورته ځواب ورنه کړل شو‪.‬‬
‫‪.‬نو وروسته له دي میرمن ( ګوهاي ) یوه غږیز پیغام پریښود چی په الندي ډول ذکر کیږي‬
‫هیله کوم چی زما دا پیغام یوځل د هوايي ځواکونو د تمځاي مدیر ته ورسوي‪ .‬ښاغلی مدیر ( ګو وان ) زه‬
‫میرمن ګوهایي یم او ستاسو لپاره می د سیګورا څخه دا غږیز پیغام پرښودۍ دي‪ .‬زه پوهیږم چی زه‬
‫پوهیږم چی دا یو غیر قانونی کار دي خو بیا هم زمونږ د خپلو الوتکو څخه زه یوي الوتکی ته د‬
‫( بوګپډیو ) په لور پرواز ورکوم‪ .‬یادي میرمنی د الوتکی د هویت د شناسایی د ارایه کولو څخه وروسته‬
‫د خپلو خبرو په ادامه کی وویل چی له ما سره به په دی سفر کی یوه مسافره هم وی( د مسافري څخه یی‬
‫مطلب میرمن ورمنډ وه‪ ،‬نو تاسی مو خپل الزمی ترتیبات ونیسی یا یی ترسره کړي او مونږ به دلته د ‪۳‬‬
‫بجو په شاوخوا کی وڅرخیږو او مونږ باید په پاوکم څلور بجی باندی په ځمکه و اوسو‪ .‬او زما د ښکته‬
‫کیدنی مسیر په هکله او د هوا په اړه معلومات به ډیر ژر ترالسته کړي‪ .‬مننه ډیر ژر به سره وګورو‪ .‬د‬
‫غږیزو پیغانو د لیږلو نه وروسته د منټین د هوايی الرو الوتکه پورته شوه چی میرمن ګوهايی د الوتکی د‬
‫کنټرول په څوکی کی کیناسته او میرمن ورمنډ د لومړي افسر په کیانسته او الس په کار شول‪ .‬نو له دی‬
‫وروسته د اپرپلویانو ملی پولیسو د یادي الوتکی د اتالف ځای معلوم او تعین کړ چی د هغی جملی څخه‬
‫معلومول د هغو غږونو وه کوم غږونه چی د پیلوټانو په ځانګړي خونه کی ثبتیږی له یادي خونی څخه‬
‫داسی معلومیده چی ‪ ۲‬دوه میرمنی په خپلو منځ کی د دي په هکله بحث کولو چی څنګه د اپرپلویانو د‬
‫‪.‬جیت الوتکی په وړاندي بصري سګنلونو ته ځواب ورکړو‬

‫په یو غږ باندي داسی باور کیده چی هغه دی د میرمن ګوهاي غږ وی چی اوریدل او ویل یی چی د جيټ‬
‫الوتکه مونږ ته ددی لپاره اشاره کوي چی ترڅو هغه تعقیب کړو‪ .‬نو دوي کومی راډیویی اړیکی را ونه‬
‫لیګلی‪ .‬داسی په نظر رسیده چی شاید زمونږ راډیو به کار نه کوي په هر حال مونږ د رنوسټییانو فضاء‬
‫څخه لری نه وه نو ځکه مونږ فکر وکړ چی هغوي مونږ ته د دی اجازه راکړه چی مونږ خپل مسیر ته‬
‫‪.‬ادامه ورکړو‬

‫نو له دي وروسته د ثبت کوونکی خونی غږونه هم د کشف او السته راوړلو وړ نه وه ‪ .‬ددی ترڅنګ د‬
‫ثبت کوونکی ماشین هم هیڅ کوم راډیویی پیغامونو ته شامل نه وه یعنی هغه راډیویی پیغامونه په کی نه‬
‫وه کوم چی د بيوټن د هوايی ځواکونو د ډګر څخه او د بوګپډییو د هوایی ډګر رالیګل شوه وه ‪ .‬نو مونږ‬
‫دا نتیجه واغیسته چی هغوي هیڅ راډیویی پیغامونه نه دي ترالسه کړي ځکه چی د الوتکی راډیو کار نه‬
‫‪.‬کولو‬
‫کی ناسته کوله ( ټرمک هغه پوښل شوی ساحی )‪ ( tarmac‬یاده الوتکه به د ( مِی ) د میاشتی تر پايه په‬
‫ته واي چی د هوایی ډګر د ودانیو څخه بیرون وي ) پرته له دی د سیګورا هوایی ډګر ورته کومه توجه‬
‫او رسیدګی وکړي‪ .‬په هر حال دوه مونږ دوه هغه جسدونه چی پیژندلی شوی وه دوباره ترالسه شوه چی‬
‫یو یی میرمن ورمنډ وه او بله یی میرمن ګوهاي وه‪ .‬چی د دوی په الوتکه نه کوم َس َوزوونکی مواد یا کوم‬
‫‪.‬چاودیدونکی مواد وه او نه کوم اسلحه‬
 ‫د جوالي د میاشتی په څلورمه‪ .‬د رنوسټییا د جمهور رییس د دفتر له خوا د دي پیښی په هکله ) ‪( ۴۴‬‬
‫‪:‬الندي یوه بیانیه نشر کړه‬

‫مونږ اپرپلویا په دي باندي محکومه وه چی د منټین د هوایی الرو په یوي الوتکه یی ډزي کړي دی یا (‬
‫یی غورځولی ده او په غیر قانونی توګه یی میرمن ورمنډ او پیلوټه وژلی ده‪ .‬ځکه چی یادي الوتکی‬
‫‪.‬کوښښ کولو چی د رنوسټییا قلمرو ته ځان ورسوي او د یو مسافر لپاره یوه پناهګاه ولټوي‬

‫نو مونږ ستاسی دا حمله د خپلو منافعو خالف ګڼو او په لويو شرایطو باندي مونږ په تاسی باندي اعتراض‬
‫او شکایت کو‪ .‬او مونږ غواړو چی د دي‪ ‬موضوع څیړنه دي سرتاسره وشی یعنی د پیل څخه تر پايه‪ .‬او‬
‫‪.‬د دی غیرانسانی عمل مرتکبین او مجرمین دي باید عدالت ته راوستل شی‬

‫په راتلونکی ورځ باندي د اپرپلویا لومړي وزیر یعنی ( َه َرکا ) د رنوسټییا د بیانیی په ځواب کی ) ‪( ۴۵‬‬
‫الندي خپله بیانیه خپره کړه‪ ( .‬مونږ ددی مزاحمت یا زوریدنی لپاره ستاسی څخه هیڅ معذرت خواهی نه‬
‫کوو ځکه مونږ د دی لپاره یو ښه دلیل لرو چی د هغی په باور کولو سره دا یوه یوه تروریستی حمله وه‬
‫چی زمونږ مرکزي ښار یی تهدیدول‪ ،‬نو زمونږ نظامی او غیر نظامی مقاماتو په مسوالنه توګه فوراً د‬
‫دي فاجعی او مصیبت مخنیوي وکړ‪ .‬او دا کامالً یوه داخلی موضوع ده او مونږ د هیچ چا لپاره جوابګو یا‬
‫حساب ورکوونکی نه یو‪ .‬ولی زمونږ د وجدان او ضمیر منطقی نتیجه داده چی رنوسټییا زمونږ څخه د‬
‫هیڅ شی د غوښتلو حق نه لري ‪ .‬په حقیقت کی رنوسټییا میرمن ورمنډ د ځواب په مقابل کی زمونږ په‬
‫قانونی درخواست کی تحویل کړي وه‪ ،‬کیدالي شی چی د دي فاجعی او مصیبت مخه ونیول شی مګر تر‬
‫‪.‬هغه وخته پوري چی مونږ د جوابګویی څخه خبري وکړو‬

‫رنوسټییا زمونږ په داخلی اموراتو کی د یادي میرمنی په واسطه دخالت وکړ چی یادي میرمنی ته یی‬
‫زمونږ په قنسلګرۍ کی د پاتی کیدلو اجازه ورکړه‪ .‬نو ستاسی د دغو اختیاري قانون اتباع دیته کار ته بی‬
‫جرءته کوي یعنی دی کار ته زړه نه کوي چی د اپرپلویا قلمرو ته داخل شی حتی کله چی د دوی کورنی‪.‬‬
‫شتمنی‪ .‬او داسی نور مصلحتونه وي یا په ساده ډول یی ووایم چی کله د بهرنی اتباع غواړي زمونږ د‬
‫هیواد څخه لیدنه وکړي نو ایا دا په نړيوال قانون باندي تجاوز کول ؟ باید رنوسټییا ددي ټولو تجاوزونو‬
‫‪.‬حساب ورکړي‬

‫کال د جوالیی په ‪ ۸‬اتمه نیټه‪ .‬د اپرپلویا د سیاحت وزارت یوه څیړنیزه مطالعه په دي ‪( ۴۶ ) ۲۰۱۸‬‬
‫عنوان باندی نشر کړه ( د سیاحت لپاره د رنوسټویانو د دخول محدودیتونه او د هغه تاثیر په اپرپلویا کی)‬
‫د رنوسټویانو د داخلیدو تنظیم یا مقرراتو دا نتیجه ورکړه چی څه د پاڅه ‪ ۱۳۰‬میلیونه عایدات په اپرپلویا‬
‫او د هغوي په اتباعو کی له السه ورکړل شی دغه عایدات یی په مختلفو شکلونو سره له السه ورکړل‬
‫لکه په هوټلونو سیاحتی ځایونو دوکانو السی صنایعو او په ځینی صنعتونو کی‪ :‬په یاده څیړنیزه مطالعه‬
‫کی دا هم ذکر شوی وه چی د دي لپاره هيڅ احتمال نه وه چی د السه ورکړل شوو عایداتو خصاره دی یو‬
‫د دی دواړو هیوادونو ته د داخلی قضایاوو او یا هم د کوم اداری بهیرونو له الري دوباره ورکړل شی ‪.‬‬
‫او دا هغه حقیقت دي چی دواړو هیودونو یعنی اپرپلویا او رنوسټییا تصدیق او تایید کړي دی‪ .‬او دا‬
‫‪.‬ګذارش په کال ‪ ۲۰۱۸‬د جون د میاشتی ‪ ۳۰‬نیټه منعقد یا وتړل شو‬
 ‫کال ‪ ۲۰۱۸‬د جوالي په ‪ ۱۲‬لسمه‪ .‬اپرپلویا یوه برنامه یا یوه خپرونه د محکمی سره د فعلی کړنی )‪۴۷‬‬
‫په هکله د رنوسټییا په وړاندي جوړه کړه‪ .‬او په دي یی ادعا کوله چی اپرپلویا ته د داخلیدو محدودیتونه‬
‫په اپرپلویا او د هغوي په اتباعو باندي موثر یا تاثیر کوي او همدارنګه د سیګورا په قنسلګري کی میرمن‬
‫ورمنډ ته د دوي له خوا د پاتی کیدو یا د اوسیدو اجازه کول په نړیوال قانون باندي تیري وه یا سرغړونه‬
‫کول دي سیګورا په قنسلګري کی میرمن ورمنډ ته د دوي له خوا د پاتی کیدو یا د اوسیدو اجازه کول په‬
‫‪.‬نړیوال قانون باندي تیري وه یا سرغړونه کول دي‬

‫‪ .۴۸‬اپریپلویا او رانووستایو درلودل‪ .‬د جنوري پ ه ‪ 7‬د ‪ 2002‬او م ارچ ‪ 10‬پ ه ‪ 2003‬کې پ ه ت رتیب‬
‫سره د نړیوالې محکمې د قضایی قانون د (‪ 36‬مادې (‪ )2‬فقري له مخې د ملګرو ملتونو له عمومي منشي‬
‫سره اعالمیې وسپارلې‪ .‬دواړه اعالمیې بیان کړې‪:‬‬

‫حکومت اعالن کوي‪ ،‬سمدالسه تاثیر س ره‪ .‬دا د ب ل ک وم دولت س ره ورت ه مس ؤلیت منل و پ ه ت ړاو‪ ،‬دا د‬
‫اجباري حقیقت او پرته له کوم ځانګړي موافقې پیژندل دي‪ .‬د ع دالت د نړی والې محکمې واک د محکمې‬
‫د قانون د ‪ 36‬مادې له ‪ 2‬فقرې س ره س مون ل ري‪ .‬ت ر هغ ه وخت پ ورې چې د ملګ رو ملتون و عم ومي‬
‫منشي ته د دې اعالمیې په ایستلو یا بدلولو کې خبرتیا ورکړل شي‪.‬‬

‫‪ .۴۹‬د اپریپالیه اعالمیه‪ ،‬پداسې حال کې چې دا الندې ریزرویشن پکې شامل دي‪:‬‬

‫دغه اعالمیه باید د اپری پلویان پوځي فعالیتونو پورې اړوند کومې شخړې‪ ،‬یا د هغه مسلو په اړه کومې‬
‫شخړې ته چې د متحده ایاالتو د اپرېپولیا کورني جرګه(واک) کې دننه لیږل کیږي‪ ،‬تطبیق نشي‪ .‬لکه‬
‫‪.‬څنګه چې د متحده ایاالتو د اپریپلویا حکومت لخوا ټاکل شوې وه‬

‫د جوالی په ‪ 2018 16‬کال‪ ,‬رانووستایو محکمې ته خبر ورکړ چې دوی غواړي د اپریپلویا په ضد ‪۵۰.‬‬
‫دفع دعوی درج کړي‪ ،‬او ټینګار یې وکړ چې د مانټیان هوایی شرکت الوتکې ویشتل د نړیوال قانون څخه‬
‫سرغړونه کړي‪ .‬دوه ورځې وروسته‪ ،‬اپریپلیو ددې ادعا په اړه د محکمې د قضاوت حق څخه د سیالي‬
‫‪.‬کولو لپاره خپل نصمیم یادونه کړې‬

‫په ‪ 20‬جوالی ‪ 2018‬کال‪ .‬کله چې د دې د ننوتلو مقررات پای ته رسیدلي و‪ .‬رانووستیو بيرته ‪۵۱.‬‬
‫دريو مياشتو لپاره نوي کړ‪ ،‬د دې لپاره د نوي خطر ارزونې په درشل کې ‪ ،‬او د هغه څه تایید کړې ددې‬
‫‪.‬لپاره چې دا یې غوره ښودلې وه ساینسي شواهد شتون لري‬

‫‪ .۵۲‬د سپتامبر په ‪ 2018‬کې‪ ،‬وموندل شو چې ځینې پخوانۍ او په پراخه کچه شتون لرونکي انټي وییرل‬
‫درمل ‪ J-VID-18‬نښو سره په مبارزه کې خورا غوره و او د ساري ناروغۍ پ ه کمول و کي‪ .‬پ ه اکت وبر‬
‫کې‪ ،‬په ټوله د ‪ J-VID-18‬د فعال قضیو شمیر په کمیدو پیل وک ړ‪ ،‬او پ ه ‪ 20‬نوم بر‪ 2018‬کې‪WHO .‬‬
‫اعالن وکړ چې ‪ J-VID-18‬نور هیڅ ناروغ او پیډامیک نه وو‪.‬‬
‫‪ .۵۳‬په ‪ ۱‬دسمبر ‪ ۲۰۱۸‬کال کي‪ ،‬اپریپلووا او رانووسټایو د تنظیمي خبرو ات رو تعقیب لپ اره د پروس ې د‬
‫ځنډولو غوښتنه وکړه‪ .‬دغه بحثونو له یو نیم کلو څخه زیات بغیر له بری ا څخ ه دوام وک ړ‪ .‬اګس ت پ ه ‪ 3‬د‬
‫‪ 2020‬کال کي‪ ،‬دواړو خواو غوښتنه وکړه چي پلټنه بهیر دی د محکمي څخه مخکی دوام ولري‪.‬‬

‫‪ .۵۴‬اپریپلیا او رانووستیو په ټولو وختونو کې د ملګرو ملتونو منشور کی غړي دی‪ ،‬د ع دالت د نړی والې‬
‫محکمې قانون‪ ،‬د روغتیا نړیوال سازمان اساسي قانون‪ ،‬د ‪ 2005‬کال نړیوال روغتیا مقررات‪ ،‬د نړی وال‬
‫ملکي هوایی چلند کنوانسیون‪ ،‬د م دني او سیاس ي حقون و نړی وال ت ړون‪ ،‬د اقتص ادي‪ ،‬ټولن یز او کلت وري‬
‫حقونو نړیوال تړون‪ ،‬د ک ډوالۍ وض عیت پ ورې اړون د کنوانس یون‪ ،‬د ډیپلوم اتیکو اړیک و پ ه اړه د ویان ا‬
‫کنوانسیون ‪ ،‬د قونسلګریو اړیکو په اړه د ویانا کنوانسیون‪ ،‬او د تړونونو قانون په اړه د ویانا کنوانس یون‪.‬‬
‫دواړه دولتونه ګوندونو کې نه دي چې اوسني پلټني بهیر پورې اړوند نورو څو اړخیز یا دوه اړخیز تړون‬
‫ته ځواب ووایی‪.‬‬

‫‪ .۵۵‬اپریپلیا غوښتنه کوي چې محکمه پریکړه وکړي او اعالن یې کړي چې‪:‬‬

‫الف‪ .‬رانووسټیو په اپریپلویه کې د هغې د ننوتلو مقرراتو پلي کولو سره نړیوال ق انون س رغړونه‬
‫کړې‪ ،‬او پدې توګه مکلف دی چې دا د پایلو اقتصادي زیانونو لپاره خساره ورکړي‪:‬‬

‫ب‪ .‬رانووستیو د میرمن ‪ ،‬کینبالټ ورمونډ د اپریپلوی چارواکو ته په سپارلو کې پاتې کی دو س ره‬
‫د نړیوال قانون سرغړونه وکړه وروسته له هغه چې دوی د جون په ‪ ۲۰۱۸ 9‬کې د هغې د تسلیمیدو‬
‫غوښتنه وکړه‪:‬‬

‫ج‪ .‬محکمه ممکن د مانټیان هوایی شرکت الوتکي په اړه د رانوستیو د دفع دعوی په اړه قض اوت‬
‫ونه کړي‪ :‬او‬

‫د‪ .‬حتی که محکمه ددي دفع دعوی په اړه قضاوت وکړي‪ ،‬اپریپلویا د الوتکې په غورځولو سره د‬
‫نړیوال قانون څخه سرغړونه نه ده کړي‪.‬‬

‫‪ .۵۶‬رانووستیو غوښتنه کوي چې محکمه دې پریکړه وکړي او اعالن یې کړي‪:‬‬

‫الف‪ :‬رانووسټایو په اپریپلویه کې د هغې د ننوتلو مقرراتو پلي کولو سره نړیوال قانون س رغړونه‬
‫نه وه کړې ‪ ،‬او حتی که دا یې کړي هم وي ‪ ،‬نو اړتیا نلري د هر ډول ادعا شوې اقتصادي زیانونو لپ اره‬
‫اپریپلیا تاوان ورکړي‪.‬‬

‫ب‪ .‬رانووستیو د میرمن کینبالټ ویرومند د اپریپلوی چارواکو ته د سپارلو څخه انکار کولو س ره‬
‫نړیوال قانون نه سرغړونه نه ده کړي‪.‬‬

‫ج‪ .‬محکمه ممکن د مانټان هوایی شرکت الوتکو په اړه د رانووستایو دف ع دع وی بان دې قض اوت‬
‫وکړي‪.‬‬
‫د‪ .‬اپریپلویا د الوتکې په غورځولو سره نړیوال قانون څخه سرغړونه کړی‪.‬‬