Θέμα: Ο ρόλος της εκπαιδευτικής ηγεσίας στα ειδικά σχολεία.

Η διαφορετικότητα
στην εφαρμογή της και οι κατάλληλες τεχνικές

1
 Περιεχό μενα
Εισαγωγή..................................................................................................................................3
Κεφάλαιο 1: Εννοιολογική Αποσαφήνιση Εννοιών..................................................................3
1. Ηγεσία του σχολείου............................................................................................................3
Κεφάλαιο 2: Σχολική Ηγεσία στα Ειδικά Σχολεία....................................................................4
2. Ο Ρόλος της σχολικής ηγεσίας..............................................................................................4
2.1. Κατάλληλες τεχνικές και μέσα..........................................................................................5
3. Συμπέρασμα.........................................................................................................................5
4. Βιβλιογραφικές Αναφορές....................................................................................................7

2
Εισαγωγή
Στη σημερινή κοινωνία, είναι ζωτικής σημασίας η εκπαίδευση να είναι διαθέσιμη σε
όλα τα άτομα ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά. Η ειδική αγωγή κατευθύνεται προς
αυτόν τον στόχο της παροχής ομοιόμορφης εκπαίδευσης σε όλους τους μαθητές,
ανεξαρτήτως αναπηρίας ή ικανοτήτων. Η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι η λύση
που καλύπτει τις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας η οποία χαρακτηρίζεται από
ποικιλομορφία (Νάνου, 2013).

Το κλειδί για την επιτυχή ένταξη στα σχολεία είναι η συνεργασία και η ένταξη όλων
των μελών. Ο διευθυντής διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην παροχή αποτελεσματικής
ηγεσίας και στην έμπνευση άλλων να υποστηρίξουν το όραμα της ένταξης. Η ηγεσία
του σχολείου φέρει ευθύνη για τη λειτουργία του σχολείου και πρέπει να επιδείξει
αφοσίωση στην ενσωμάτωση καινοτόμων ιδεών και να παρακινήσει άλλα μέλη να
κάνουν το ίδιο. Η ηγεσία τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και εντός του σχολείου
μπορεί να επηρεάσει την εφαρμογή των πολιτικών ένταξης. Επομένως ο ρόλος της
σχολικής ηγεσίας είναι σημαντικός σε σχέση με την επιτυχή ένταξη όλων των
μαθητών στα ειδικά σχολεία (Σαΐτη, & Σαΐτης, 2012)

Σκοπός της παρούσας εργασίας αποτελεί η βιβλιογραφική επισκόπηση του θέματος

του ρόλου της εκπαιδευτικής πολιτικής στα ειδικά σχολεία, όπως επίσης και η
εφαρμογή κατάλληλων τεχνικών. Για τον λόγο αυτό, η εργασία διαρθρώνεται σε
κεφάλαια και ενότητες.

Κεφάλαιο 1: Εννοιολογική Αποσαφήνιση Εννοιών

1. Ηγεσία του σχολείου

Ο ρόλος του ηγέτη μιας σχολικής μονάδας είναι κρίσιμος ρόλος στην προώθηση της
προόδου και της ανάπτυξης προς την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών που μπορούν να
διατηρήσουν το σχολείο ανταγωνιστικό. Όπως αναφέρουν οι Sirisookslip et al (2015)
η αποτελεσματική ηγεσία απαιτεί έναν συνδυασμό δημιουργικότητας και
ανεκτικότητας σε νέες προσεγγίσεις και ισχυρών διαπροσωπικών δεξιοτήτων.
Επιπλέον, οι ηγέτες πρέπει να υποστηρίζουν και να αναπτύσσουν τις δυνατότητες
κάθε μέλους της ομάδας, ενισχύοντας παράλληλα ένα περιβάλλον καινοτομίας και
διαφορετικής σκέψης. Αυτό απαιτεί έμφαση τόσο στην ατομική όσο και στην

3
ομαδική ανάπτυξη, η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει στην επιτυχία ολόκληρης της
μονάδας (Piaw & Ting, 2014).

Από την άλλη πλευρά, ένας αποτελεσματικός ηγέτης θα πρέπει να ενισχύει την
καινοτομία αλλά και να είναι ανοιχτός σε διάλογος με όλα τα μέλη της σχολικής
μονάδας. Όπως αναφέρουν οι Piaw & Ting, (2014) η σχολική μονάδα επηρεάζεται
σημαντικά τόσο από την εκπαιδευτικά ηγεσία όσο και από την τρόπο σκέψης και
διαχείρισης των σχολικών θεμάτων.

Κεφάλαιο 2: Σχολική Ηγεσία στα Ειδικά Σχολεία

2. Ο Ρόλος της σχολικής ηγεσίας

Για να είναι επιτυχής η ένταξη στα σχολεία, απαιτείται συλλογική προσπάθεια από
όλα τα μέλη και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος με επίκεντρο την ένταξη. Ο
διευθυντής διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην καθοδήγηση και στην έμπνευση άλλων
να εργαστούν επίσης προς την ενσωμάτωση. Είναι ευθύνη της σχολικής ηγεσίας να
διασφαλίσει ότι το σχολείο λειτουργεί με τρόπο που προάγει την καινοτομία και την
ενσωμάτωση και να παρακινεί άλλους να κάνουν το ίδιο (Σαΐτη, & Σαΐτης, 2012). Η
ηγεσία τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο μπορεί να έχει αντίκτυπο στις
πολιτικές ένταξης. Ο διευθυντής ενός σχολείου και η καθοδήγηση του διδακτικού
προσωπικού είναι επίσης σημαντική για την προώθηση της ομοιόμορφης
εκπαίδευσης με ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές. Η αποτελεσματική
επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ όλων των μελών του σχολείου είναι απαραίτητη
προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υποστηρίζει την
ένταξη (Φακουρέλη & Ντεροπούλου-Ντέρου, 2013).

Η επιτυχής ενσωμάτωση της εκπαίδευσης απαιτεί ηγεσία που φέρνει αποτελέσματα,

συνεργασία μεταξύ όλων των μελών του σχολείου για τον προγραμματισμό και την
κοινή λήψη αποφάσεων για εκπαιδευτικούς και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών
(Tilstone, 2004). Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σε θέση να χειρίζονται
τους νέους τους ρόλους και να έχουν ένα υποστηρικτικό πλαίσιο που περιλαμβάνει
εκπαίδευση, εναλλακτικές διδακτικές πρακτικές, σχεδιασμό προγράμματος και
αποτελεσματική ηγεσία. Η συνεργασία, η εκπαίδευση, η κοινή λήψη αποφάσεων και
η υπεύθυνη ηγεσία συμβάλλουν στην επιτυχή ένταξη. Τέλος, η συνεργασία όλων των
ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων των γονέων, του προσωπικού της γενικής

4
και ειδικής εκπαίδευσης και των διευθυντών, είναι κρίσιμη για την επιτυχή ένταξη
(Πατσίδου-Ηλιάδου, 2013).

2.1. Κατάλληλες τεχνικές και μέσα

Στη χώρα μας προσφέρονται ολοκληρωμένα ακαδημαϊκά μαθήματα από
εκπαιδευτικά ιδρύματα που εστιάζουν στην ειδική αγωγή. Αυτά τα προγράμματα
καλύπτουν διάφορες αναπηρίες όπως απώλεια ακοής, σωματικές αναπηρίες,
τύφλωση, κώφωση, νοητική υστέρηση, αυτισμό, ειδικά ταλέντα και μαθησιακές
δυσκολίες. Τα μαθήματα αυτά είναι διαθέσιμα για την πρωτοβάθμια και
δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

Το αναλυτικό πρόγραμμα για μαθητές με ελαφριά ή μέτρια νοητική ανεπάρκεια τους

προσφέρει τη δυνατότητα να σπουδάσουν είτε σε γενικές μονάδες είτε σε μονάδες
ειδικής αγωγής. Ακόμη και σε γενικές μονάδες, το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό
παρέχει υποστήριξη σε αυτούς τους μαθητές μέσω της ένταξης. Η ευθύνη για την
ένταξη μοιράζεται μεταξύ όλων των μελών της σχολικής κοινότητας, και δεν
περιορίζεται μόνο στον ειδικό παιδαγωγό ή τον διευθυντή της σχολικής μονάδας.
Αυτό το πρόγραμμα ευθυγραμμίζεται με τις νέες τάσεις στην εκπαίδευση που δίνουν
προτεραιότητα στην ικανοποίηση των αναγκών και των ενδιαφερόντων όλων των
μαθητών, την παροχή κατάρτισης και υποστήριξης εκπαιδευτικών και την ευελιξία
για τροποποιήσεις και προσαρμογές στο πρόγραμμα κατάρτισης. Το πρόγραμμα
σπουδών εστιάζει σε συγκεκριμένους τομείς ανάπτυξης όπως η κοινωνικοποίηση, η
αυτοφροντίδα, η γλώσσα, η επίλυση προβλημάτων, οι τεχνολογικές δεξιότητες και οι
δεξιότητες που σχετίζονται με τις μελλοντικές επαγγελματικές σταδιοδρομίες.
Μεταξύ άλλων μεθόδων προτείνονται ομαδικές και διεπιστημονικές μέθοδοι
διδασκαλίας αλλά και ένταξη των ΤΠΕ για την αποτελεσματικότερη μάθηση των
παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Κοσμίδου, ΖώνιουΣιδέρη & Ανδρούσου,
2013).

3. Συμπέρασμα
Συμπερασματικά, ο ρόλος της σχολικής ηγεσίας στα ειδικά σχολεία είναι κρίσιμός,
όχι μόνο για την παροχή γνώσεων, αλλά και την επιτυχία των προγραμμάτων, καθώς
η εκπαιδευτική ηγεσία οφείλει να είναι ανοιχτή σε νέες ιδέες, δημιουργικότητα αλλά
και συνεργασία ανάμεσα σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας. Διαφοροποιημένες

5
τεχνικές όπως ομαδό-συνεργατική διδασκαλία η διδασκαλία με την ένταξη της
τεχνολογίας συνιστούν σημαντικά μέσα για την επιτυχία στα ειδικά σχολεία.

4. Βιβλιογραφικές Αναφορές
Ελληνικές

6
Κοσμίδου, Ε., Ζώνιου-Σιδέρη, Α. & Ανδρούσου, Α. (2013). Ενταξιακές πρακτικές
στην γενική τάξη ενός νηπιαγωγείου: Μελέτη περίπτωσης. Σε Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε.
67 Ντεροπούλου-Ντέρου &Κ. Παπαδοπούλου(Επιμ.), Η έρευνα στην ειδική αγωγή,
στην ενταξιακή εκπαίδευση και στην αναπηρία (σ.123-140). Αθήνα:Πεδίο

Πατσίδου-Ηλιάδου, Μ. (2013). Η συνεργασία εκπαιδευτικών γενικής και ειδικής

αγωγής «κλειδί» για την επιτυχία της συνεκπαίδευσης παιδιών με και χωρίς ιδιαίτερες
εκπαιδευτικές ανάγκες. Σε Α. Νάνου, Μ. Πατσίδου – Ηλιάδου, Α. Γκαράνης & Α.
Χαριοπολίτου (Επιμ.), Από την ειδική αγωγή στη συμπεριληπτική : από το σχολείο
σε μια κοινωνία για όλους (σ.71-82).Θεσσαλονίκη: Γράφημα

Σαΐτη, Α. & Σαΐτης, Χ. (2012). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης: θεωρία,
έρευνα και μελέτη περιπτώσεων. Αθήνα: αυτοέκδοση

Tilstone, C. (2004). Πρακτικές της ενταξιακής εκπαίδευσης για μαθητές με σοβαρές

μαθησιακές δυσκολίες. Σε Α. Ζώνιου – Σιδέρη (Επιμ.), Σύγχρονες ενταξιακές
προσεγγίσεις: τόμος Α΄ Θεωρία (σ.193-205). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα

Φακουρέλη, Σ. & Ντεροπούλου-Ντέρου, Ε. (2013). Απόψεις παιδαγωγών για τις

ενταξιακές συνεργατικές πρακτικές κατά την ένταξη παιδιών με αναπηρίες σε
παιδικούς σταθμούς. Σε Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε. Ντεροπούλου-Ντέρου &Κ.
Παπαδοπούλου(Επιμ.), Η έρευνα στην ειδική αγωγή, στην ενταξιακή εκπαίδευση και
στην αναπηρία (σ.97-122). Αθήνα: Πεδίο

Ξενόγλωσσες

Piaw, C. , Hee, T., Ismail, N. & Ying, L. (2014). Factors of leadership skills of
secondary school principals Procedia - Social and Behavioral Sciences,116, 5125 –
5129. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.01.1085

Sirisookslip, S. Ariratana, W., & Ngang , T.(2015). The Impact of Leadership Styles
of School Administrators on Affecting Teacher Effectiveness. Procedia - Social and
Behavioral Sciences, 186,1031 – 1037. doi: 10.1016/j.sbspro.2015.04.022