You are on page 1of 118

Oscar Wilde

CHIẾC QUẠT
CỦA PHU NHÂN
WINDERMEREVỞ KỊCH
VỀ MỘT PHỤ NỮ TỬ TẾ
Nguyễn Tuấn Linh (Tornad) dịch

THÉÂTRE DE POURPRE
Théâtre en Pourpre

Dự án dịch thuật cá nhân của


Nguyễn Tuấn Linh (Tornad)
mang mục đích dịch toàn bộ
các vở kịch của Oscar Wilde ra tiếng Việt,
và đăng tải miễn phí cho
cộng đồng người yêu văn chương.

Bản dịch này được dịch theo


nguyên tác tiếng Anh và tiếng Pháp:
Complete works of Oscar Wilde,
by Oscar Wilde, edited by Robert Ross,
Wyman-Fogg Co., Boston, 1921.

Bộ tác phẩm này của Oscar Wilde


cùng tài liệu đã dẫn của Wyman-Fogg Co.
đến nay đều trở thành tài sản công hữu
nên bản sách số này hoàn toàn hợp pháp.

Bản quyền của bản dịch này thuộc về


dịch giả Nguyễn Tuấn Linh (Tornad).

_____________________________________________________________________
Nếu thích dự án này, độc giả có thể trao đổi và ủng hộ dịch giả qua các kênh:

Liên lạc Quyên góp


E-mail: Tuanlinh294@gmail.com Ngân hàng Quân đội (MB Bank)
Điện thoại: 0338904411 Số tài khoản: 9500100170294
Facebook: FB.com/NTL294 Tên tài khoản: NGUYEN TUAN LINH
Spiderum: Nguoi-dung/Tornad172 Chi nhánh: Sở giao dịch 3
Giới thiệu dự án
Théâtre en Pourpre

Théâtre en Pourpe là một trong những nỗ lực đầu tiên của


tôi trong dự định dịch toàn bộ các tác phẩm của Oscar Wilde ra
tiếng Việt. Tôi đã có thôi thúc ấy ngay từ buổi đầu bước chân vào
con đường dịch văn chương, khi ra mắt bản dịch đầu tay Bức hoạ
Dorian Gray vào năm 2018.

Và hôm nay, 16/10/2023, nhân 169 năm ngày sinh của Oscar
Wilde, dự án Théâtre en Pourpe này chính là một trong những
thành quả của niềm thôi thúc ấy.

Oscar Wilde là ước mơ và đam mê đầu tiên liên quan đến văn
chương của tôi. Tôi mê mẩn phong cách sắc sảo, hóm hỉnh, dám
trào lộng mọi thứ, đôi lúc đến mức cay độc, của ông. Tôi cũng
khó có thể phủ nhận là phong cách viết của mình – cả trong các
bài viết riêng tư lẫn công khai – được ảnh hưởng nhiều từ phong
cách của Oscar Wilde. Thậm chí một người bạn văn từng nói rằng
ngay đến tính cách tôi cũng tương đồng với Wilde, điều mà tôi
không biết nên vui hay nên buồn.

Nhưng khi càng tìm hiểu sâu về Oscar Wilde, tôi càng thấy
rằng những trắc diện quan trọng nhất của Wilde đều chưa được
dịch ra tiếng Việt. Trong sự nghiệp văn chương, Wilde có nhiều
tư cách: nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch, nhà viết tiểu luận. Trong
đó, theo đánh giá của tôi, hai tư cách quan trọng hơn cả là nhà
viết kịch và nhà viết tiểu luận.

Tư cách thứ nhất cho chúng ta nhìn thấy một Oscar Wilde
thông thái nhưng thích bông đùa, một con người dễ nắm bắt
nhưng những gì ta nắm bắt được thì lại không chắc chắn phản
ánh con người của Wilde. Tư cách này được thể hiện qua các vở
kịch chứa đầy ắp các cách ngôn sắc sảo và hóm hỉnh, như “Cuộc
đời chỉ có hai bi kịch: không được cái ta muốn, và đã được cái ta
muốn.” hay “Đạo đức chỉ là cái thái độ ta khoác lên trước kẻ mình
không ưa.” Nó khắc hoạ một con người thích nghịch biện và có
phần thiếu nghiêm túc trước mọi thứ trong cuộc đời.

Tư cách thứ hai cho thấy một Oscar Wilde nghiêm túc hơn
và nói những điều tương đối cao siêu xung quanh lí thuyết nghệ
thuật và triết học Hi Lạp cổ đại. Chúng ta chỉ có thể bắt gặp con
người này của Wilde ở trong các tiểu luận, các bài giảng về nghệ
thuật trong thời gian Wilde đến nước Mĩ, và đặc biệt quan trọng
là trong bức thư dài 50.000 chữ De Profundis. Nó cho chúng ta
biết nhiều điều quan trọng về tư tưởng của Wilde và vì sao ông
hình thành những tư tưởng ấy.

Trong khi đó, các tác phẩm dịch tiếng Việt của Oscar Wilde
hiện chỉ tập trung vào tiểu thuyết và truyện ngắn của ông, có lẽ
bởi đây là các hình thức văn chương dễ đọc nhất. Không thể phủ
nhận rằng tiểu thuyết và truyện ngắn của ông cũng mang tầm
vóc vĩ đại không kém kịch hay tiểu luận, nhưng xét về nét độc
đáo, chúng không mang tính đại diện cho Wilde. Chẳng hạn, tiểu
thuyết The Picture of Dorian Gray có đặc điểm là rất nhiều thoại,
và những tư tưởng đặc sắc nhất của nó đều thể hiện qua các cuộc
đối thoại. Và việc khơi mở tri thức thông qua đối thoại, còn gọi
là đối thoại Socrates, là thứ được Wilde thể hiện một cách nhuần
nhị và sâu sắc hơn trong các tiểu luận, cũng như trong các vở
kịch.

Ở dự án này, tôi sẽ lần lượt giới thiệu đến các bạn toàn bộ 10
vở kịch mà Oscar Wilde từng viết trong cuộc đời, bao gồm 2 vở
là di cảo dang dở, và 1 vở là phiên bản trước khi sửa đổi theo yêu
cầu của một ông chủ nhà hát. Sau đây là danh sách 10 vở:

1. Vera, hay các nhà Hư vô chủ nghĩa (1880)


2. Nữ công tước xứ Padua (1883)
3. Salomé: Bi kịch một hồi (1891)
4. Chiếc quạt của Phu nhân Windermere (1892)
5. Một nhân vật vặt vãnh (1893)
6. Người chồng lí tưởng (1895)
7. Ai cũng muốn Nghiêm Trang (Bản gốc 4 Hồi; 1895)
8. Ai cũng muốn Nghiêm Trang (Bản sửa 3 Hồi; 1895)
9. Bi kịch ở thành Florence (Di cảo)
10. Thánh nữ ăn sương (Di cảo)

Bản thảo kịch thường sẽ có hai phần: lời thoại và huấn thị.
Huấn thị là thứ dùng để giúp người đọc dễ hình dung biểu cảm
của diễn viên như thế nào, hoặc họ đang làm gì và đứng ở vị trí
nào trên sân khấu. Các huấn thị trong tập kịch này sẽ được trình
bày in nghiêng và để trong ngoặc vuông [như thế này].
Về quy ước các vị trí và phương hướng trên sân khấu, thảy
đều lấy điểm nhìn của diễn viên khi đứng trên sân khấu làm mốc.
[Đi vào] được hiểu là đi vào sân khấu, và [Đi ra] thì ngược lại. [Đi
sang bên trái sân khấu] có nghĩa là sang phía bên phải sân khấu
nếu xét theo điểm nhìn của khán giả, v.v. Và các vở kịch trong tập
kịch này đều viết huấn thị tuân theo quy ước quốc tế như vậy,
như hình minh hoạ dưới đây:

Bên trái sân khấu


Phía
trên

ĐP Đ ĐT
sân
khấu
Đỉnh phải Đỉnh Đỉnh trái

P
Phải
GGiữa
TTrái

DP
Dưới phải
DDưới
DT
Dưới trái
Phía
dưới
sân
khấu
Bên phải sân khấu

KHÁN GIẢ

Nguyễn Tuấn Linh (Tornad)


TIỂU DẪN CỦA NGƯỜI DỊCH

Tính đến mùa hạ năm 1891, Oscar Wilde đã hoàn thành ba vở


kịch, hai vở bi kịch đầu tiên có thể nói là không thành công, vở bi
kịch thứ ba, Salomé, tuy thành công nhưng lại kém may mắn khi
không được phép công diễn bởi luật pháp nước Anh thời bấy giờ
cấm những vở kịch phỏng theo Kinh Thánh. Vậy nên Chiếc quạt
của Phu nhân Windermere được coi là vở kịch đầu tiên đưa tên
tuổi tác giả lên đỉnh cao danh vọng khi được mang ra công diễn
vào năm 1892. Nó cũng là vở hài kịch đầu tiên mà Oscar Wilde
thử sức viết.

Không còn những bi kịch lấy bối cảnh ở miền đất xa xôi trong
quá khứ, Wilde chuyển sang sáng tác hài kịch lấy bối cảnh và
thời gian đương thời, tức xã hội Anh quốc dưới thời Victoria, thế
kỉ thứ mười chín. Giống như mọi hài kịch khác sẽ viết sau này,
Chiếc quạt của Phu nhân Windermere châm biếm sâu cay quan
điểm đạo đức của giới thượng lưu Luân Đôn; và cũng giống mọi
hài kịch khác, vở này chứa rất nhiều cách ngôn dí dỏm và thông
thái để mãi đến nay người đời vẫn thường trích dẫn.

Câu chuyện diễn ra vào ngày nọ trong mùa giao lưu ở Luân
Đôn. Theo phong tục của tầng lớp thượng lưu Anh quốc xưa, mùa
giao lưu là khoảng thời gian từ tháng Tư đến tháng Tám trong
năm, lúc này mọi người mở vũ hội, tiệc tùng và tổ chức từ thiện
với nhau, đó cũng là thời điểm mà họ sống trong những ngôi nhà
trên thành phố thay vì dưới thôn quê, bởi giới quý tộc thời đó
thường có nhiều đất đai ở cả phố lẫn quê.

Phu nhân Windermere là cô gái nổi tiếng đoan trang, lấy


người chồng cũng nổi tiếng mẫu mực, cuộc hôn nhân của họ tưởng
chừng như gương sáng cho đời cho đến khi cô nàng phát hiện
chồng mình lén lút đi lại với một mụ đàn bà khét tiếng hư hỏng –
Quý bà Erlynne. Trong buổi dạ tiệc do nhà Windermere tổ chức,
Quý bà Erlynne điềm nhiên đến dự, trong sự cho phép của Huân
tước Windermere và sự phản đối của Phu nhân Windermere, và
từ đó vở kịch dẫn dắt ra nhiều bí mật lắt léo để chúng ta được
thấy rằng người đoan trang lại thành ra hư hỏng, người hư hỏng
lại hoá ra đoan trang. Và sai lầm thay khi chỉ vạch định người đời
thành tử tế và tồi tệ, bởi vì người đời và cuộc đời đa dạng hơn thế
nhiều.

Quý bà Erlynne là một nhân vật rất đáng chú ý, chúng ta sẽ


thấy thấp thoáng bóng dáng của chính Oscar Wilde – hoặc mẫu
người mà Wilde mong được trở thành – trong bà ta, thông qua tư
tưởng tự do phóng khoáng, tính cách sống đạp lên dư luận, thích
ăn vận đồ đẹp, nói chuyện mê hoặc người nghe, nhưng trong sâu
thẳm tâm hồn là một người hết sức lương thiện và có phần yếu
đuối. Quý bà Erlynne cũng là nhân vật làm nguyên liệu dựng lên
tính chất trớ trêu của hài kịch, đặc biệt ở hai hoạt cảnh đầu và
cuối của vở kịch này. Hiện tượng cho lặp lại các tư tưởng và câu
thoại ở nhiều nhân vật là một thủ pháp nghệ thuật thú vị của
Oscar Wilde, và thủ pháp này càng thêm phần hài hước khi câu
thoại của một người hư hỏng ở hồi đầu, lại được nhắc lại bởi một
người đoan chính khi đến hồi cuối.

Những câu nghịch biện thoạt nghe rất ngược đời, rốt cuộc lại
hoá ra đúng đắn, và được mọi người trong vở kịch cũng như trong
thực tế công nhận. Đây chính là cái tài của Oscar Wilde, và chúng
ta sẽ sớm thấy chúng ở vở kịch này.
CHIẾC QUẠT CỦA
PHU NHÂN WINDERMERE

Vở kịch
về một phụ nữ tử tế

Oscar Wilde

Nguyễn Tuấn Linh (Tornad)


dịch từ nguyên tác tiếng Anh
Lady Windermere’s Fan:
A Play About a Good Woman
Tưởng nhớ đến
Robert
Bá tước xứ Lytton
với tình yêu thương
và lòng ngưỡng mộ
NHÂN VẬT

Huân tước Windermere

Huân tước Darlington

Huân tước Augustus Lorton

Quý ông Dumby

Quý ông Cecil Graham

Quý ông Hopper

Parker, Quản gia

Phu nhân Windermere

Công tước Phu nhân xứ Berwick

Tiểu thư Agatha Carlisle

Phu nhân Plymdale

Phu nhân Stutfield

Phu nhân Jedburgh

Quý bà Cowper-Cowper

Quý bà Erlynne

Rosalie, Hầu gái


CẢNH TRÍ

Hồi I: Phòng chính nhà Huân tước Windermere

Hồi II: Phòng khách nhà Huân tước Windermere

Hồi III: Các phòng của nhà Huân tước Darlington

Hồi IV: Như Hồi I

Thời gian: Đương thời

Địa điểm: Luân Đôn

Bối cảnh vở kịch diễn ra trong vòng hai mươi tư giờ, bắt
đầu vào chiều thứ Ba lúc năm giờ, và kết thúc vào ngày
hôm sau lúc một rưỡi chiều.
HỒI I

CẢNH TRÍ

Phòng chính của nhà Huân tước Windermere nằm ở phố


Carlton House Terrace. Bố trí hai cửa ở G. và P. Bàn làm
việc có đặt sách báo ở P. Xô-pha cùng bàn trà ở T. Cửa sổ
mở ra sân hiên ở T. Bàn tiếp khách ở P.

[Phu nhân Windermere đứng bên bàn tiếp khách ở P., đang
xếp hoa hồng trong cái bát xanh lam. Parker đi vào.]

Parker. Cô chủ có tiếp khách chiều nay không ạ?

Phu nhân Windermere. Có… ai đến vậy?

Parker. Huân tước Darlington, thưa cô.

Phu nhân Windermere. [Do dự giây lát.] Dẫn anh ta vào… và tôi tiếp
bất cứ ai đến nhé.

Parker. Vâng, thưa cô. [Đi ra cửa G.]

Phu nhân Windermere. Hay nhất là được gặp anh ấy trước đêm nay.
Anh ấy đến làm mình mừng quá.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 15
_______________________________________________________________________________________________________

[Parker đi vào cửa G.]

Parker. Huân tước Darlington,

[Huân tước Darlington đi vào cửa G.]

[Parker đi ra.]

Huân tước Darlington. Cô vẫn khoẻ chứ, Phu nhân Windermere?

Phu nhân Windermere. Anh vẫn khoẻ chứ, Huân tước Darlington?
Thôi, em không bắt tay đâu. Tay em đang ướt sũng nước hoa
hồng. Anh thấy đẹp không? Hoa từ Selby mới giao đến sáng
nay đấy.

Huân tước Darlington. Hoa đẹp hết chỗ chê. [Nhìn cái quạt nằm
trên bàn.] Một chiếc quạt đẹp tuyệt! Tôi xem qua được không?

Phu nhân Windermere. Được chứ. Xinh quá nhỉ! Có tên em trên đó
đấy, cùng đủ thứ khác nữa. Em cũng mới vừa xem nó thôi.
Quà sinh nhật chồng em tặng đấy. Anh biết hôm nay là sinh
nhật em chứ?

Huân tước Darlington. Không? Thật à?

Phu nhân Windermere. Vâng, em đến tuổi trưởng thành rồi. Quả là
một ngày trọng đại của đời em, anh nhỉ? Bởi vậy em mới mở
tiệc đêm nay. Anh ngồi đi. [Vẫn đang xếp hoa.]

Huân tước Darlington. [Ngồi xuống.] Tôi ước gì mình được biết
sinh nhật cô sớm hơn, Phu nhân Windermere. Tôi hẳn sẽ phủ
hoa khắp con phố trước nhà cho cô lót chân đi. Chúng được
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 16
_______________________________________________________________________________________________________

sinh ra vì cô mà. [Ngừng giây lát.]

Phu nhân Windermere. Huân tước Darlington, tối qua ở Văn phòng
Đối ngoại anh làm em rất phiền lòng. Em e rằng anh lại sắp
làm phiền lòng em lần nữa.

Huân tước Darlington. Tôi ư, Phu nhân Windermere?

[Parker và Bồi bàn đi vào cửa G., mang đến khay uống
trà.]

Phu nhân Windermere. Đặt ở đây nhé, ông Parker. Vậy được rồi.
[Rút khăn ra lau tay, đến bên bàn trà ở T., rồi ngồi xuống.]
Anh không nhận thấy sao, Huân tước Darlington?

[Parker đi ra cửa G.]

Huân tước Darlington. [Lấy ghế và đi sang G.T.] Khốn khổ cho tôi
quá, Phu nhân Windermere. Cô phải nói tôi hay mới được.
[Ngồi xuống bên bàn T.]

Phu nhân Windermere. Than ôi, anh cứ khen em đến đứt lưỡi suốt
buổi tối.

Huân tước Darlington. [Mỉm cười.] A, người đời thời nay ai cũng
khánh kiệt, nên điều êm ái duy nhất họ cho đi đành là lời
khen mà thôi. Đó là điều duy nhất chúng ta có thể cho nhau.

Phu nhân Windermere. [Lắc đầu.] Không, em đang nói nghiêm túc
đấy. Anh không được cười, em đang hết sức nghiêm túc. Em
không thích lời khen, và em không hiểu cớ làm sao cánh đàn
ông nghĩ rằng họ đang làm đẹp lòng phụ nữ khi nói hàng
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 17
_______________________________________________________________________________________________________

đống điều mà họ không hề thật tâm.

Huân tước Darlington. A, nhưng tôi thật tâm với từng lời mình
nói. [Nhận trà từ tay nàng.]

Phu nhân Windermere. [Nghiêm nghị.] Em mong là đừng. Em rất


buồn nếu phải tranh cãi với anh, Huân tước Darlington. Em
rất thích anh, anh biết đấy. Nhưng em sẽ chẳng thích gì anh
nữa nếu em nghĩ anh cũng như đa phần những đàn ông khác.
Tin em đi, anh tử tế hơn hầu hết bọn họ, và đôi lúc em nghĩ
anh vờ như mình tồi tệ.

Huân tước Darlington. Ai cũng có đôi chút kiêu ngạo mà, Phu nhân
Windermere.

Phu nhân Windermere. Sao anh cứ làm như kiêu ngạo là nét đặc
biệt của anh thế? [Vẫn ngồi bên bàn T.]

Huân tước Darlington. [Vẫn ngồi ở G.T.] Ồ, thời buổi này trong
giới thượng lưu có rất nhiều người tự phụ nhưng cứ vờ như
tử tế, nên tôi nghĩ sẽ khá là duyên dáng và khiêm nhường nếu
mình vờ như tồi tệ. Vả lại, đây mới là điều đáng nói. Nếu ta
vờ vĩnh tử tế, người đời nhìn ta rất khắt khe. Nếu ta vờ vĩnh
tồi tệ, thì họ lại không thế nữa. Đây chính là sự ngu xuẩn đến
lạ của chủ nghĩa lạc quan.

Phu nhân Windermere. Vậy là anh không muốn người đời khắt khe
với mình ư, Huân tước Darlington?

Huân tước Darlington. Phải, miễn đừng là người đời. Dạng người
nào được người đời đối xử khắt khe nhỉ? Thảy những người
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 18
_______________________________________________________________________________________________________

nhạt nhẽo mà ta nghĩ tới được, từ mấy ông Giám mục cho
đến đám người buồn tẻ. Tôi thích được cô khắt khe với mình
kia, Phu nhân Windermere, cô đáng giá hơn hết thảy người
đời.

Phu nhân Windermere. Sao – sao lại là em?

Huân tước Darlington. [Đắn đo giây lát.] Bởi chưng tôi nghĩ chúng
ta có thể trở thành bạn quý với nhau. Ta hãy là bạn quý với
nhau nhé. Biết đâu mai kia cô muốn có một người bạn.

Phu nhân Windermere. Sao anh lại nói vậy?

Huân tước Darlington. Ồ!… đôi khi ai cũng muốn có bạn bè mà.

Phu nhân Windermere. Em nghĩ chúng ta vốn đang là bạn tốt với
nhau rồi, Huân tước Darlington. Chúng ta có thể như thế mãi
miễn là anh đừng…

Huân tước Darlington. Đừng sao?

Phu nhân Windermere. Đừng huỷ hoại nó bằng cách nói với em
những lời ngớ ngẩn cùng cực. Em đồ rằng anh đang nghĩ em
là người Thanh giáo? Vâng, em có đôi chút Thanh giáo trong
mình thật đấy. Em được nuôi lớn theo cách ấy. Em vui lòng
với chuyện đó. Mẹ em qua đời lúc em còn tấm bé. Em luôn
sống cạnh Phu nhân Julia, chị gái cha em, anh biết đấy. Bác
ấy tuy nghiêm khắc, nhưng bác đã dạy em thứ mà người đời
đang lãng quên, sự khác biệt giữa cái đúng và cái sai. Bác ấy
không đời nào thoả hiệp. Em cũng không đời nào.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 19
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Darlington. Phu nhân Windermere thân mến!

Phu nhân Windermere. [Ngả lưng ra xô-pha.] Anh đang nhìn em


như người của thế kỉ trước ấy… Vâng, đúng thế đấy! Em thật
buồn vì phải sống trong thời đại này.

Huân tước Darlington. Cô nghĩ thời đại này đang tồi tệ quá ư?

Phu nhân Windermere. Vâng. Ngày nay mọi người nhìn cuộc đời
như một trò đầu tư. Đời không phải là trò đầu tư. Đời là một
bí tích. Lí tưởng của cuộc đời là tình yêu. Lễ tẩy uế của cuộc
đời là sự hi sinh.

Huân tước Darlington. [Mỉm cười.] Ôi, gì cũng được, còn hơn là hi
sinh!

Phu nhân Windermere. [Cúi người về trước.] Chớ nói vậy.

Huân tước Darlington. Tôi nói vậy. Tôi thấy vậy – tôi biết vậy.

[Parker đi vào cửa G.]

Parker. Các gia nhân muốn biết có nên trải thảm ngoài sân hiên
đêm nay hay không, thưa cô?

Phu nhân Windermere. Anh không nghĩ trời sẽ mưa chứ, Huân tước
Darlington?

Huân tước Darlington. Tôi sẽ không nghe thấy tiếng mưa vào sinh
nhật cô!

Phu nhân Windermere. Bảo họ trải thảm ngay nhé, ông Parker.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 20
_______________________________________________________________________________________________________

[Parker đi ra cửa G.]

Huân tước Darlington. [Vẫn ngồi.] Vậy cô nghĩ thế nào – dĩ nhiên
tôi chỉ đang đưa ra một ví dụ tưởng tượng – cô nghĩ thế nào
về trường hợp một cặp vợ chồng son, chẳng hạn mới kết hôn
được hai năm, khi mà người chồng đột nhiên kết bạn thân
thiết với một người đàn bà thuộc dạng người – ừm, còn hơn
cả đáng ngờ – rồi lúc nào cũng gặp gỡ bà ta, ăn trưa với bà ta,
và có thể còn trả hoá đơn cho bà ta nữa – phải chăng cô cho
rằng người vợ đó không nên đi tìm nguồn an ủi?

Phu nhân Windermere. [Nhíu mày.] Đi tìm nguồn an ủi?

Huân tước Darlington. Phải, tôi nghĩ họ nên – tôi nghĩ họ có quyền.

Phu nhân Windermere. Bởi vì người chồng đê tiện – nên người vợ


cũng nên đê tiện ư?

Huân tước Darlington. Đê tiện là từ ngữ quá thậm tệ, Phu nhân
Windermere.

Phu nhân Windermere. Là sự việc quá thậm tệ, Huân tước Darlington.

Huân tước Darlington. Cô biết không, tôi e rằng người tử tế mới


gây hoạ lớn cho thế giới này. Chắc chắn mối hoạ lớn nhất họ
gây ra là khiến tính tồi tệ trở nên vô cùng quan trọng. Thật
ngớ ngẩn khi vạch định người đời thành tử tế và tồi tệ. Người
đời chỉ có hoặc đáng yêu hoặc đáng chán mà thôi. Tôi chọn
phe đáng yêu, và cô, Phu nhân Windermere, cô không thể
không thuộc về phe này.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 21
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Giờ thôi, Huân tước Darlington. [Đứng dậy
đi sang P., trước mặt gã.] Anh cứ ngồi yên, em đi xếp nốt mấy
bông hoa thôi. [Đến bên bàn G.P.]

Huân tước Darlington. [Đứng dậy và rời ghế.] Và tôi phải nói rằng
tôi nghĩ cô quá khắt khe với cuộc sống đương thời, Phu nhân
Windermere. Hẳn nhiên có nhiều điểm xấu ở đó, tôi công
nhận. Hầu hết phụ nữ thời nay, nói ví dụ, đều ít nhiều thích
bòn của.

Phu nhân Windermere. Chớ nói về những con người ấy.

Huân tước Darlington. Vậy thôi, tạm gác sang một bên các cô nàng
thích bòn của, bọn họ hẳn là đáng gớm, cô có nghiêm túc cho
rằng những phụ nữ lỡ phạm vào thứ mà nhân thế gọi là tội
lỗi thì không bao giờ đáng được tha thứ?

Phu nhân Windermere. [Đứng bên bàn.] Em nghĩ họ không bao giờ
đáng được tha thứ.

Huân tước Darlington. Còn đàn ông? Cô có cho rằng nên áp dụng
với đàn ông thứ luật tương tự với phụ nữ?

Phu nhân Windermere. Hẳn rồi!

Huân tước Darlington. Tôi nghĩ cuộc đời phức tạp đến nỗi không
thể giải quyết bằng những điều luật cứng nhắc và nhanh gọn
được.

Phu nhân Windermere. Nếu chúng ta có được “những điều luật cứng
nhắc và nhanh gọn” ấy thì cuộc đời đã đơn giản đi nhiều.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 22
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Darlington. Cô không chấp nhận ngoại lệ ư?

Phu nhân Windermere. Không!

Huân tước Darlington. A, một cô nàng Thanh giáo đầy quyến rũ,
Phu nhân Windermere!

Phu nhân Windermere. Không cần thêm định ngữ vào đâu, Huân
tước Darlington.

Huân tước Darlington. Tôi không làm khác đi được. Tôi cưỡng được
mọi thứ trừ cám dỗ.

Phu nhân Windermere. Anh đang mang một điệu bộ đương đại đầy
uỷ mị đấy.

Huân tước Darlington. [Nhìn nàng.] Chỉ là một điệu bộ thôi, Phu
nhân Windermere.

[Parker đi vào cửa G.]

Parker. Công tước Phu nhân xứ Berwick và Tiểu thư Agatha


Carlisle.

[Công tước Phu nhân xứ Berwick và Tiểu thư Agatha Carlisle


đi vào cửa G.]

[Parker đi ra cửa G.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Đi đến G, và bắt tay nàng.] Margaret
yêu quý, bác mừng được gặp cháu. Cháu còn nhớ con bé
Agatha không? [Đi sang G.T.] Cậu vẫn khoẻ chứ, Huân tước
Darlington? Tôi sẽ không cho cậu tìm hiểu con gái tôi đâu,
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 23
_______________________________________________________________________________________________________

cậu quá hư hỏng.

Huân tước Darlington. Đừng nói vậy chứ, Công tước Phu nhân.
Riêng về hư hỏng thì tôi thất bại hoàn toàn. Hỡi ôi, đã có vô
khối người nói rằng tôi chưa bao giờ thật sự làm gì sai trong
suốt cuộc đời. Tất nhiên họ chỉ nói sau lưng tôi thôi.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Cậu ta đáo để chưa kìa? Agatha,
đây là Huân tước Darlington. Con đừng tin lấy một lời nào
cậu ta nói nhé.

[Huân tước Darlington đi sang G.P.]

Thôi, không cần trà, cảm ơn cháu yêu. [Đi đến và ngồi xuống
xô-pha.] Hai mẹ con bác vừa dùng trà bên nhà Phu nhân
Markby rồi. Trà dở như vẫn. Không thể nào nuốt trôi được.
Bác chẳng lấy làm lạ. Trà do con rể bà ấy cung cấp mà. Con bé
Agatha mong ngóng buổi dạ hội đêm nay của cháu lắm đấy,
Margaret yêu quý.

Phu nhân Windermere. [Ngồi ở G.T.] Ôi, bác đừng coi đó là buổi
dạ hội chứ, Công tước Phu nhân. Đó chỉ là bữa tiệc khiêu vũ
mừng sinh nhật cháu thôi. Nhỏ nhắn và sớm sủa.

Huân tước Darlington. [Đứng ở G.T.] Rất nhỏ nhắn, rất sớm sủa,
và rất kén khách, Công tước Phu nhân.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Trên xô-pha T.] Tất nhiên là phải
kén khách rồi. Nhưng các bác biết điều đó, Margaret yêu quý,
về ngôi nhà của cháu. Đây thực là một trong số hiếm hoi
những ngôi nhà ở Luân Đôn mà bác dám dẫn Agatha đến, và
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 24
_______________________________________________________________________________________________________

nơi mà bác cảm thấy an toàn cho lão Berwick nhà bác. Bác
không biết xã hội này đang đi về đâu nữa. Những hạng người
khủng khiếp hết sức dường như dám đến mọi nơi. Họ đến cả
những bữa tiệc bác mở – cánh đàn ông sẽ nổi giận nếu chúng
ta không mời họ. Thật tình, ai đó cần phải đứng lên chống lại
họ.

Phu nhân Windermere. Là cháu, Công tước Phu nhân. Cháu sẽ không
để một ai có dính bê bối bước chân vào nhà này.

Huân tước Darlington. [G.T.] Ồ, đừng nói vậy chứ, Phu nhân
Windermere. Kẻo tôi sẽ không đời nào được mời vào nhà này
mất! [Ngồi xuống.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Ồ, đàn ông thì không quan trọng.
Phụ nữ thì khác. Chúng tôi đoan chính. Ít nhất thì vài người
trong chúng tôi như vậy. Nhưng chúng tôi đang hoàn toàn bị
gạt ra rìa. Các ông chồng sẽ thực sự quên mất sự tồn tại của
chúng tôi nếu chúng tôi không thi thoảng cằn nhằn họ, chỉ
để nhắc họ rằng chúng tôi hoàn toàn có quyền hợp pháp để
làm vậy.

Huân tước Darlington. Lạ lùng thay, Công tước Phu nhân, cái trò
chơi hôn nhân – trò chơi mà, nhân nói, đã lỗi thời – các bà vợ
nắm giữ thảy những quân bài chủ, nhưng ván nào cũng mất
trắng mọi lượt bài.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Lượt bài? Là các ông chồng hả,
Huân tước Darlington?

Huân tước Darlington. Đó là cái tên khá hay cho các ông chồng
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 25
_______________________________________________________________________________________________________

thời nay.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Huân tước Darlington thân mến,
cậu hư hỏng quá đi mất!

Phu nhân Windermere. Huân tước Darlington rất tầm thường.

Huân tước Darlington. A, đừng nói vậy chứ, Phu nhân Windermere.

Phu nhân Windermere. Vậy cớ sao anh nói về cuộc đời theo cái lối
tầm thường thế?

Huân tước Darlington. Bởi tôi nghĩ cuộc đời quan trọng đến nỗi
không nói về nó theo lối nghiêm túc được. [Tiến ra G.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Cậu ta muốn nói gì thế? Nào, coi
như chiếu cố cho cái trí tuệ đáng chán của tôi nào, Huân tước
Darlington, giải thích tôi nghe ý cậu đi.

Huân tước Darlington. [Đi xuống trở lại bàn.] Tôi nghĩ tốt hơn là
không, Công tước Phu nhân. Thời buổi này người dễ hiểu là
người dễ bị phát giác. Tạm biệt! [Bắt tay Công tước Phu nhân.]
Giờ thì… [Đi lên phía trước sân khấu.] Phu nhân Windermere,
tạm biệt. Đêm nay tôi được đến đây chứ? Xin cô hãy cho tôi
bước vào nhà.

Phu nhân Windermere. [Đứng phía trên sân khấu cùng Huân tước

Darlington.] Vâng, hẳn rồi. Nhưng anh cấm được nói những
điều ngốc nghếch và thiếu chân thành với mọi người đấy nhé.

Huân tước Darlington. [Mỉm cười.] A! Cô bắt đầu cải tạo tôi đấy.
Cải tạo bất kì ai cũng đều là việc nguy hiểm, Phu nhân
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 26
_______________________________________________________________________________________________________

Windermere. [Cúi chào, và ra cửa G.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Đứng dậy, đi ra G.] Cái giống người
đâu mà vừa lôi cuốn lại vừa hư hỏng! Bác thích nó quá. Nhưng
bác mừng vì nó đã đi về! Trông cháu duyên dáng chưa kìa!
Cháu lấy đâu ra bộ váy này thế? Và giờ bác phải nói rằng bác
thương thay cho cháu, Margaret yêu quý. [Lướt đến xô-pha
và ngồi cạnh Phu nhân Windermere.] Agatha, con yêu!

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ. [Đứng dậy.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Con ra đằng kia và ngắm qua quyển
sách ảnh mẹ mới thấy xem sao?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ. [Đến bên bàn T.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Đáng yêu chưa! Con bé ấy thích
mê ảnh chụp về Thuỵ Sĩ. Một gu thẩm mĩ tinh khiết, bác nghĩ
vậy. Nhưng bác thương thay cho cháu, Margaret.

Phu nhân Windermere. [Cười mỉm.] Tại sao, Công tước Phu nhân?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Than ôi, vì mụ đàn bà đáng khiếp
đó. Mụ còn ăn mặc đẹp nữa chứ, điều đó càng khiến mọi
chuyện tồi tệ thêm, như để bêu gương xấu vậy. Augustus –
cháu biết lão em trai tai tiếng của bác rồi đấy – lão thực là nỗi
khổ cho tất thảy chúng ta – than ôi, lão em Augustus mê mệt
mụ ta. Thật vô cùng mang tiếng, bởi dứt khoát mụ không thể
được chấp nhận vào tầng lớp thượng lưu. Nhiều người đàn
bà mang một quá khứ, nhưng bác dám nói mụ ta phải mang
cả tá là ít, và chúng đều mặc hợp người mụ.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 27
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Bác đang nói về ai vậy, Công tước Phu nhân?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Về Quý bà Erlynne.

Phu nhân Windermere. Quý bà Erlynne? Cháu chưa từng nghe đến
bà ấy, Công tước Phu nhân. Và bà ấy có liên quan gì tới cháu?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Khổ thân con tôi! Agatha, con yêu!

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Con ra ngoài hiên ngắm hoàng
hôn nhé?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ. [Đi sang phía sau cửa sổ ở T.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Con bé dễ thương chưa! Nó thích


ngắm hoàng hôn lắm đấy! Chứng tỏ nó có cái gu rất tao nhã
đấy chứ nhỉ? Suy cho cùng, chẳng gì bằng Thiên tính, phải
không nào?

Phu nhân Windermere. Nhưng chuyện là thế nào, Công tước Phu
nhân? Cớ sao bác nói với cháu về con người ấy.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Cháu thật sự không biết ư? Bác quả
quyết với cháu rằng thảy bọn bác đều buồn lòng vì chuyện đó.
Mới vừa tối qua ở chỗ Phu nhân Jansen quý hoá, mọi người
phải thốt lên ôi sao sự thể lại lạ đời đến thế, về chuyện ập lên
hết thảy đàn ông ở Luân Đôn, anh Windermere cũng chung
số phận đấy.

Phu nhân Windermere. Chồng cháu ư… anh ấy có liên quan gì tới


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 28
_______________________________________________________________________________________________________

hạng đàn bà như thế?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. A, có liên quan gì ư, cháu yêu? Đó


chính là vấn đề. Anh chàng gặp mụ ta liên tục, rồi nán lại hàng
giờ, và mỗi khi anh ta ở đó thì mụ không tiếp bất kì ai khác.
Không có nhiều quý bà ghé chơi nhà mụ ta, cháu yêu, nhưng
mụ có vô vàn những gã đàn ông tai tiếng – đặc biệt là lão em
trai bác, như bác vừa kể đấy – chính đó là điều làm chuyện về
anh Windermere trở nên kinh khiếp. Chúng ta trông vào anh
ta như một đấng ông chồng mẫu mực, nhưng bác e là chẳng
còn nghi ngờ gì nữa rồi. Bầy cháu cưng của bác – cháu biết
đám con gái nhà Saville chứ? – những tiểu thư khuê phòng
ngoan ngoãn – tẻ nhạt, hết sức tẻ nhạt, nhưng đoan chính –
chao ôi, chúng suốt ngày ngồi bên cửa sổ mơ mộng, với làm
mấy thứ xấu tợn cho người nghèo – nhưng bác thấy chúng lại
hữu dụng cho thời buổi chủ nghĩa xã hội đảo điên này – và
mụ đàn bà gớm guốc ấy đã mua ngôi nhà ở phố Curzon, ngay
đối diện chúng – con phố ấy cũng lành mạnh. Bác không biết
chúng ta rồi sẽ đi về đâu đây! Và chúng nói bác hay rằng anh
Windermere đến đó bốn, năm bận mỗi tuần – chúng thấy
anh chàng. Chúng không dằn lòng được – dẫu không đời nào
đàm tiếu, nhưng chúng… chà, thì hẳn nhiên… chúng nhắc
đến chuyện đó cho người đời nghe. Và tồi tệ hơn tất thảy là
bác được bảo rằng mụ đàn bà này nhận một khoản tiền lớn
từ ai đó, bởi hình như mụ đến Luân Đôn sáu tháng trước mà
nào có mang theo của nả gì đáng kể đâu, thế mà giờ mụ tậu
được một ngôi nhà diễm lệ ở Mayfair, cưỡi ngựa lùn trong
Công viên mỗi chiều và đủ thứ – hỡi ôi, đủ thứ – kể từ lúc mụ
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 29
_______________________________________________________________________________________________________

quen biết anh chàng Windermere tội nghiệp.

Phu nhân Windermere. Ối, cháu không tin đâu!

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Nhưng chuyện hoàn toàn có thật,
cháu yêu. Cả cái Luân Đôn này biết. Vậy nên bác mới thấy
ra tốt hơn là đến kể cho cháu, và khuyên cháu hãy dẫn anh
Windermere đi xa đến Homburg hoặc Aix ngay tức khắc, nơi
mà anh chàng có gì đó tiêu khiển, và nơi mà cháu trông chừng
anh chàng cả ngày được. Bác cam đoan, cháu yêu, rằng đã
nhiều bận sau lần kết hôn đầu tiên, bác phải vờ bệnh nặng,
và buộc phải uống thứ nước khoáng khó nuốt vô cùng, chỉ để
kéo lão Berwick nhà bác ra khỏi thành phố. Tính lão dễ lung
lay lắm. Dẫu vậy bác buộc phải nói rằng lão chưa bao giờ cho
ai khoản tiền lớn nào cả. Về chuyện đó thì lão rất mực mô
phạm!

Phu nhân Windermere. [Ngắt lời.] Công tước Phu nhân, Công tước
Phu nhân, không có đâu! [Đứng lên đi ra G.] Chúng cháu chỉ
mới cưới hai năm. Con cháu mới được sáu tháng. [Ngồi ở ghế
P. của bàn T.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Trộm vía, đứa bé kháu thật! Đứa
nhỏ thế nào rồi cháu? Là trai hay gái? Bác mong là gái… À,
không, bác nhớ là trai mà nhỉ! Bỏ quá cho bác nhé. Đám con
trai hư hỏng lắm. Thằng con trai bác phóng đãng kinh khủng.
Cháu không tin được giờ nào nó mới về nhà đâu. Và nó chỉ
mới ra trường Oxford được vài tháng – bác thật không biết ở
đó họ dạy chúng nó cái của gì.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 30
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Thảy đàn ông đều tồi ư?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Ồ, tất thảy, cháu yêu ạ, tất thảy,
không chừa gã nào. Và họ không bao giờ tốt lên được. Đàn
ông già đi được, nhưng không tốt lên được.

Phu nhân Windermere. Anh Windermere và cháu kết hôn vì tình


yêu.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Phải, thì ban đầu các bác cũng thế.
Chính ra vì lão Berwick doạ tự tử một cách thô thiển và dồn
dập quá nên bác đành nhận lời, và chưa được tròn năm, lão đã
chạy theo các loại váy lót, đủ màu sắc, đủ kiểu dáng, đủ chất
liệu rồi. Thực tế, khi tuần trăng mật chưa dứt, bác đã thấy
lão nháy mắt với con ở rồi, một con bé xinh xẻo và đứng đắn
hết mực. Bác đuổi nó luôn chẳng cần giấy tờ gì… Mà không,
bác nhớ mình chuyển nó cho cô em ruột; lão Tước sĩ George
khốn khổ ấy bị cận nặng, nên bác nghĩ sẽ không có vấn đề
gì. Nhưng dẫu sao chuyện cũng là thế đấy – thật bất hạnh.
[Đứng dậy.] Giờ thì, cháu yêu, bác phải đi đây, hai mẹ con bác
ăn tối bên ngoài. Nhớ là đừng để giây phút lầm lạc của anh
chàng Windermere chiếm ngự trái tim cháu nhé. Chỉ cần kéo
anh ta xuất ngoại, rồi anh ta sẽ trở về bên cháu ngay thôi.

Phu nhân Windermere. Trở về bên cháu ư? [G.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [G.T.] Phải, cháu yêu, tuy đám đàn
bà hư hỏng cướp chồng chúng ta, nhưng họ luôn luôn trở về,
tổn thương chút ít, hẳn vậy. Và chớ bù lu bù loa lên nhé, đàn
ông ghét thế lắm!
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 31
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Bác tốt quá, Công tước Phu nhân, vì đã đến
nói cháu hay. Nhưng cháu không tin được là chồng mình
gian dối.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Ôi cháu tôi! Bác cũng từng như
cháu. Giờ thì bác biết tất thảy đàn ông đều là quái thú. [Phu
nhân Windermere bấm chuông.] Điều duy nhất người ta cần làm

là cho kẻ đói miếng ăn. Một đầu bếp giỏi sẽ làm nên chuyện,
và bác biết cháu có. Margaret yêu quý, cháu sẽ không khóc
chứ?

Phu nhân Windermere. Đừng lo, Công tước Phu nhân, cháu không
khóc bao giờ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Đúng lắm, cháu yêu. Khóc là chỗ
dựa cho phụ nữ mặt mộc nhưng là chỗ chết cho phụ nữ xinh
đẹp. Agatha, con ơi!

Tiểu thư Agatha. [Đi vào từ cửa T.] Dạ, thưa mẹ. [Đứng sau bàn
G.T.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Gửi lời chào tạm biệt Phu nhân
Windermere đi, và cảm ơn chị ấy đã đón tiếp buổi ghé thăm
đáng yêu của con nhé. [Đi xuống lần nữa.] À nhân thể, bác
phải cảm ơn cháu đã gửi thiệp mời đến Quý cậu Hopper –
cậu chàng chính là cái anh người Úc trẻ trung và giàu có hiện
đang rất được quan tâm ấy. Cha cậu chàng vớ bẫm nhờ việc
bán loại đồ ăn nào đó đóng trong hộp thiếc – chắc là ngon
lắm đấy – bác đoán nó là thứ các đầy tớ luôn chê. Nhưng cậu
con trai thì rất thú vị. Bác nghĩ cậu chàng bị cuốn hút vì cách
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 32
_______________________________________________________________________________________________________

nói chuyện thông minh của Agatha. Tất nhiên, các bác buồn
lắm khi mất con bé, nhưng bác nghĩ một người mẹ không nỡ
rời xa con gái trong mỗi mùa giao lưu thì không có tình mẫu
tử đích thực. Đêm nay bọn bác sẽ đến nhé, cháu yêu. [Parker
mở cửa G.] Và nhớ lời bác dặn đấy, dẫn chàng trai đáng thương
ấy ra khỏi thành phố ngay lập tức, đó là việc duy nhất cần
làm. Tạm biệt cháu lần nữa; đi thôi, Agatha.

[Công tước Phu nhân và Tiểu thư Agatha đi ra cửa G.]

Phu nhân Windermere. Đáng sợ thay! Giờ đây ta đã hiểu ý Huân


tước Darlington khi lấy ví dụ tưởng tượng về cặp vợ chồng
son chưa tròn hai năm. Than ôi! Không đúng… bác ấy nói
đến khoản tiền kếch sù đã chi cho người đàn bà ấy. Ta biết
nơi Arthur cất sổ ngân hàng – trong ngăn kéo chiếc bàn kia.
Ta phải tìm ở đó. Ta sẽ tìm. [Mở ngăn kéo.] Không, hẳn có
một hiểu nhầm tai hại nào thôi. [Đứng lên đi ra G.] Một vụ bê
bối ngu ngốc nào thôi! Chàng yêu ta! Chàng yêu ta! Nhưng
cớ sao ta không nên xem? Ta là vợ chàng, ta có quyền xem!
[Trở lại bàn làm việc, rút quyển sổ ra và dò xét từng trang,
mỉm cười và thở phào.] Ta biết mà! chẳng có lấy một từ nào
là thật trong câu chuyện ngu xuẩn này. [Đút sổ lại ngăn kéo.
Lúc đang làm vậy thì giật mình và rút ra quyển sổ khác.] Còn
quyển sổ nữa – bí mật – khoá cứng! [Cố mở nó, nhưng không
thành. Nhìn con dao rọc giấy trên bàn làm việc, rồi dùng nó
cắt bìa sổ. Khởi sự đọc trang đầu.] “Quý bà Erlynne – £600…
Quý bà Erlynne– £700… Quý bà Erlynne– £400.” Than ôi! Là
thật! Chuyện ấy là thật! Đáng sợ thay! [Ném quyển sổ xuống
sàn.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 33
_______________________________________________________________________________________________________

[Huân tước Windermere đi vào qua cửa G.]

Huân tước Windermere. Ồ, em yêu, chiếc quạt đã được gửi về chưa?


[Đi đến G.P. Thấy quyển sổ.] Margaret, em phá khoá sổ ngân
hàng của anh sao. Em không có quyền làm thế!

Phu nhân Windermere. Anh nghĩ việc em phát giác anh là sai quấy
à?

Huân tước Windermere. Anh nghĩ một người vợ làm trò tai mắt với
chồng là sai quấy.

Phu nhân Windermere. Em không làm trò tai mắt gì với anh. Em chỉ
mới biết đến sự tồn tại của người đàn bà này cách đây nửa
giờ. Có người thương hại em đã tử tế nói cho em hay điều ai
ai ở Luân Đôn cũng biết – việc qua lại hàng ngày của anh ở
phố Curzon, cơn mê đắm rồ dại của anh, món tiền khổng lồ
của anh để tiêu hoang cho người đàn bà khét tiếng đó! [Đi
sang T.]

Huân tước Windermere. Margaret! Chớ nói vậy về Quý bà Erlynne,


em không biết mình đã bất công ra sao đâu!

Phu nhân Windermere. [Quay về phía chàng.] Anh giữ gìn danh dự
cho Quý bà Erlynne quá đấy. Em mong anh cũng giữ gìn cho
em được thế.

Huân tước Windermere. Danh dự của em vẫn đang bất phạm,


Margaret. Em chớ lúc nào nghĩ rằng… [Đút quyển sổ lại ngăn
bàn.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 34
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Em nghĩ rằng anh tiêu tiền một cách quái
dị. Thảy là vậy. Than ôi, đừng tưởng em bận lòng về tiền. Đối
với em, anh cứ ném đi mọi của cải ta có cũng được. Nhưng
em thực tâm bận lòng rằng người yêu em, người cho em biết
yêu, đã thay lòng từ tình yêu hiến dâng sang tình yêu đổi
chác. Ôi, khủng khiếp thay! [Ngồi xuống xô-pha.] Và em mới
là người cảm thấy ô nhục! Anh chẳng cảm thấy gì. Em cảm
thấy nhơ nhuốc, vô cùng nhơ nhuốc. Anh không nhận ra sáu
tháng vừa qua đáng tởm với em nhường nào – từng nụ hôn
anh trao bôi nhơ kí ức em.

Huân tước Windermere. [Đến bên nàng.] Đừng nói vậy, Margaret
ơi. Anh chưa từng yêu ai trên đời ngoài em.

Phu nhân Windermere. [Bật dậy.] Vậy người đàn bà đó là ai? Cớ sao
anh mua nhà cho bà ta?

Huân tước Windermere. Anh không mua nhà cho bà ấy.

Phu nhân Windermere. Anh cho bà ta tiền để mua, cũng như nhau
vậy.

Huân tước Windermere. Margaret ơi, theo như anh biết về Quý bà
Erlynne…

Phu nhân Windermere. Thế có Quý ông Erlynne không – hay ông ta
chỉ có trong đồn đại?

Huân tước Windermere. Chồng bà ấy qua đời đã nhiều năm. Bà ấy


thui thủi trên đời.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 35
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Không người thân thích ư? [Tạm ngừng.]

Huân tước Windermere. Không ai.

Phu nhân Windermere. Kì quặc quá nhỉ? [T.]

Huân tước Windermere. [G.T.] Margaret ơi, anh nói em hay – và


anh xin em hãy nghe anh – những điều theo như anh biết về
Quý bà Erlynne, bà ấy là người có phẩm giá. Giá như nhiều
năm trước…

Phu nhân Windermere. Ôi! [Đi sang G.P.] Em không ham biết đời tư
của bà ta!

Huân tước Windermere. [G.] Anh sẽ không kể em nghe gì về đời


tư bà ấy cả. Anh chỉ nói ngắn gọn rằng – Quý bà Erlynne đã
từng được trọng vọng, yêu thương, tôn kính. Bà ấy là con
nhà quý phái – bà ấy đánh mất tất cả – ném đi tất cả, nói vậy
cũng đúng. Điều đó càng khiến câu chuyện thêm cay đắng.
Bất hạnh thì con người ta chịu đựng được – chúng đến từ bên
ngoài, chúng là hoạ trên trời xuống. Nhưng còn chịu nhục
vì lỗi lầm của mình – a! – đúng là nỗi đau suốt đời. Chuyện
ấy đã từ hai mươi năm trước. Thuở bà ấy mới vừa tròn trăng.
Thời gian bà ấy làm vợ còn ngắn hơn em.

Phu nhân Windermere. Em không hứng thú với bà ta – và – anh


đừng nhắc đến bà ta cùng với em. Như vậy là rất thiếu tâm lí.
[Ngồi bên tủ P.]

Huân tước Windermere. Margaret ơi, em cứu được người đàn bà


này. Bà ấy muốn trở lại tầng lớp thượng lưu, và cần được em
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 36
_______________________________________________________________________________________________________

giúp đỡ. [Đi đến bên nàng.]

Phu nhân Windermere. Em!

Huân tước Windermere. Phải, em.

Phu nhân Windermere. Mụ ấy thật xấc xược! [Tạm ngừng.]

Huân tước Windermere. Margaret ơi, vốn anh gặp em nhằm thỉnh
một đặc ân, và anh vẫn muốn thỉnh cầu điều đó, dẫu em đã
khám phá ra điều anh chẳng bao giờ dự tính để em biết, ấy là
việc anh tặng Quý bà Erlynne một khoản tiền lớn. Anh muốn
em gửi lời mời cho bà ấy đến buổi dạ tiệc đêm nay. [Đứng bên
trái nàng.]

Phu nhân Windermere. Anh điên rồi! [Bật dậy.]

Huân tước Windermere. Anh van em. Người ta có thể đám tiếu về
bà ấy, hãy cứ đám tiếu, đã hẳn, nhưng họ không hề biết rõ có
điều gì xấu ở bà ấy. Bà ấy từng đến nhiều ngôi nhà – không
phải những ngôi nhà em sẽ đến, anh thú thật, nhưng vẫn
thuộc dạng nhà mà những người phụ nữ thuộc thứ gọi là giới
thượng lưu ngày nay ghé đến. Điều đó vẫn chưa thoả dạ bà
ấy. Bà ấy muốn được em tiếp đón một lần cơ.

Phu nhân Windermere. Như một thắng lợi của bà ấy, em đồ vậy?

Huân tước Windermere. Không; mà bởi bà ấy biết rằng em là một


phụ nữ đoan chính – và rằng nếu được vào nhà này một lần
thì bà ấy sẽ có cơ may nhận về cuộc đời hạnh phúc hơn, ổn
định hơn hiện giờ. Bà ấy sẽ mau kết thân với em thôi. Em
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 37
_______________________________________________________________________________________________________

không chịu giúp một người đàn bà đang cố gắng quay đầu ư?

Phu nhân Windermere. Không! Nếu một người đàn bà thật lòng hối
cải, thị sẽ không đời nào mong về lại cái cộng đồng đã gây ra
hoặc chứng kiến cảnh lụn bại của thị.

Huân tước Windermere. Anh xin em.

Phu nhân Windermere. [Đi đến cửa P.] Em sắp thay đồ ăn tối, và anh
đừng gợi lại chủ đề này đêm nay. Arthur [Đến gần chàng ở
G.], anh tưởng rằng bởi chưng em không còn cha mẹ nên em
đơn độc trên đời, mà anh đối xử với em thế nào cũng được.
Anh sai rồi, em có bạn bè, rất nhiều bạn bè.

Huân tước Windermere. [G.T.] Margaret, em nói liều và dở rồi. Anh


sẽ không tranh cãi với em, nhưng anh nhất quyết đề nghị em
mời Quý bà Erlynne đến đây đêm nay.

Phu nhân Windermere. [G.P.] Em sẽ không làm thế. [Đi sang G.T.]

Huân tước Windermere. Em khước từ? [G.]

Phu nhân Windermere. Rõ ràng!

Huân tước Windermere. A, Margaret ơi, hãy làm vì anh; đây là cơ


hội cuối của bà ấy.

Phu nhân Windermere. Can hệ gì đến em?

Huân tước Windermere. Phụ nữ đoan chính sắt đá lắm thay!

Phu nhân Windermere. Đàn ông tồi tệ mềm yếu lắm thay!
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 38
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Windermere. Margaret, đàn ông bọn anh có thể không
ai đủ tốt để xứng đáng với người phụ nữ họ cưới – điều đó
hẳn đúng – nhưng em đừng tưởng anh sẽ… ôi, ý tưởng ấy
mới gớm guốc làm sao!

Phu nhân Windermere. Anh khác với những gã đàn ông ngoài kia ư?
Em được bảo rằng hiếm gã chồng nào ở Luân Đôn lại không
quăng bỏ đời mình vào một mối đam mê đáng thẹn nào đó.

Huân tước Windermere. Anh không phải như thế.

Phu nhân Windermere. Em không tin như vậy.

Huân tước Windermere. Em hẳn tin vào trái tim mình. Nhưng đừng
khoét sâu hố ngăn cách giữa hai ta nữa. Có Chúa chứng cho,
những giây phút ngắn ngủi vừa qua đã đẩy chúng ta xa nhau.
Ngồi xuống viết thiệp đi em.

Phu nhân Windermere. Không gì trên đời xui khiến được em làm
việc đó.

Huân tước Windermere. [Đến bên bàn làm việc.] Vậy thì anh làm!
[Bấm chuông điện, ngồi xuống và viết thiệp.]

Phu nhân Windermere. Anh mời người đàn bà ấy đến ư? [Đến bên
chàng.]

Huân tước Windermere. Phải. [Tạm ngừng. Parker đi vào.] Ông


Parker!

Parker. Vâng, thưa ngài. [Đi xuống G.T.]


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 39
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Windermere. Mang tờ thư này gửi Quý bà Erlynne ở Số


84A, Phố Curzon. [Đi đến G.T. và đưa tờ giấy cho Parker.]
Không cần đợi thư phúc đáp!

[Parker đi ra cửa G.]

Phu nhân Windermere. Arthur, nếu mụ đàn bà đó đến đây, em sẽ


làm nhục mụ.

Huân tước Windermere. Margaret, chớ nói vậy.

Phu nhân Windermere. Em sẽ làm.

Huân tước Windermere. Ngốc nghếch, nếu em làm thế, chẳng một
phụ nữ nào ở Luân Đôn này lại không thương hại em.

Phu nhân Windermere. Chẳng một phụ nữ đoan chính nào ở Luân
Đôn này lại không tán dương em. Bọn em đã quá buông lỏng.
Bọn em cần phải làm gương. Em trù tính sẽ khởi sự đêm nay.
[Cầm cái quạt lên.] Vâng, hôm nay anh tặng em chiếc quạt
này; quà sinh nhật từ anh. Nếu mụ đàn bà đó bước qua ngạch
cửa, em sẽ dùng nó đập vào mặt mụ.

Huân tước Windermere. Margaret, em không thể làm chuyện đó.

Phu nhân Windermere. Anh chưa hiểu em đâu. [Đến P. Parker đi


vào.] Ông Parker!

Parker. Vâng, thưa cô.

Phu nhân Windermere. Tôi sẽ ăn tối trong phòng riêng. Thật ra


thì, tôi không thiết ăn tối. Ông trông chừng cho mọi thứ sẵn
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi I • 40
_______________________________________________________________________________________________________

sàng trước mười rưỡi nhé. Và, Parker, hãy đảm bảo rằng ông
đọc tên tân khách thật rành mạch đêm nay. Đôi lúc ông đọc
nhanh quá làm tôi nghe sót. Tôi đặc biệt cần nghe rõ tên
tuổi tân khách, vậy nên đừng để có gì sai sót. Ông hiểu chứ,
Parker?

Parker. Vâng, thưa cô.

Phu nhân Windermere. Vậy tốt rồi! [Parker đi ra cửa G. Nói với Huân
tước Windermere.] Arthur, nếu mụ đàn bà đó đến đây… em
báo trước với anh…

Huân tước Windermere. Margaret, em đang huỷ hoại chúng ta.

Phu nhân Windermere. Chúng ta? Từ giờ phút này chúng ta đường
ai nấy đi. Nhưng nếu anh mong tránh khỏi một vụ bê bối
công khai, thì hãy viết ngay cho mụ đàn bà đó, bảo mụ rằng
em cấm mụ đến đây!

Huân tước Windermere. Anh không viết – anh không thể – bà ấy


phải đến.

Phu nhân Windermere. Vậy em sẽ làm đúng như lời mình nói. [Đến
P.] Anh đâu có cho em lựa chọn. [Đi ra cửa P.]

Huân tước Windermere. [Gọi với theo.] Margaret! Margaret! [Tạm


ngưng.] Chúa ơi! Ta biết làm sao đây? Ta không dám cho
nàng ấy biết người đàn bà đó là ai. Nỗi tủi nhục sẽ giết chết
nàng. [Chìm mình xuống ghế và vùi mặt vào lòng bàn tay.]

KHÉP MÀN
HỒI II

CẢNH TRÍ

Phòng khách nhà Huân tước Windermere. Cửa Đ.P. để


mở dẫn vào vũ phòng, nơi dàn nhạc đang tấu. Cửa T. để
tân khách bước vào. Cửa Đ.T. mở ra sân hiên sáng sủa.
Cọ xanh, hoa tươi, đèn sáng. Phòng đã đông khách. Phu
nhân Windermere đang đón khách.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Đứng ở G.] Quái lạ chưa, Huân
tước Windermere không có mặt. Quý cậu Hopper thì muộn
quá thể. Con đã chuẩn bị sẵn năm điệu nhảy với cậu chàng
ấy rồi chứ, Agatha? [Đi xuống.]

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Ngồi trên xô-pha.] Cho mẹ xem
vũ thiệp của con nào. Mẹ mừng vì Phu nhân Windermere lại
dùng vũ thiệp như xưa – Chúng là vệ sĩ duy nhất cho các bà
mẹ bao bọc con cái. Đứa con bé bỏng của mẹ! [Gạch đi hai
điệu nhảy.] Không một nàng gái ngoan nào nhảy van-xơ với
một cậu trai trẻ như vậy cả! Trông nó vồn vã quá! Hai điệu
nhảy cuối con nên ra ngoài sân hiên với Quý cậu Hopper.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 42
_______________________________________________________________________________________________________

[Quý ông Dumby và Phu nhân Plymdale từ vũ phòng đi vào.]

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Phe phẩy quạt.] Không khí ở đây
dễ chịu quá chừng.

Parker. Quý bà Cowper-Cowper. Phu nhân Stutfield. Tước sĩ James


Royston. Quý ông Guy Berkeley.

[Mọi người bước vào như đã thông báo.]

Dumby. Chào buổi tối, Phu nhân Stutfield. Tôi đồ rằng đây sẽ là
buổi vũ cuối cùng của mùa giao lưu?

Phu nhân Stutfield. Tôi đồ vậy, Quý anh Dumby. Một mùa thú vị
anh nhỉ?

Dumby. Rất đỗi thú vị! Chào buổi tối, Công tước Phu nhân. Tôi đồ
rằng đây sẽ là buổi vũ cuối cùng của mùa giao lưu?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Tôi đồ vậy, Quý anh Dumby. Một
mùa buồn tẻ anh nhỉ?

Dumby. Rất đỗi buồn tẻ! Rất đỗi buồn tẻ!

Quý bà Cowper-Cowper. Chào buổi tối, Quý anh Dumby. Tôi đồ


rằng đây sẽ là buổi vũ cuối cùng của mùa giao lưu?

Dumby. Ồ, tôi không cho là vậy. Có thể còn hai buổi nữa cơ. [Thơ
thẩn đi về chỗ Phu nhân Plymdale.]

Parker. Quý ông Rufford. Phu nhân Jedburgh và Quý cô Graham.


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 43
_______________________________________________________________________________________________________

Quý ông Hopper.

[Mọi người bước vào như đã thông báo.]

Hopper. Mạnh khoẻ chứ, Phu nhân Windermere? Mạnh khoẻ chứ,
Công tước Phu nhân? [Cúi chào Tiểu thư Agatha.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Quý cậu Hopper quý mến, cậu đến
sớm như vậy là hay lắm. Tất cả chúng tôi đều biết cậu được
ái mộ ở Luân Đôn đến thế nào rồi.

Hopper. Luân Đôn, chốn đế đô! Con người ở Luân Đôn sống mà
không phải chịu nhiều hạn chế như ở Sydney.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. A! Chúng tôi biết giá trị của cậu
mà, Quý cậu Hopper. Chúng tôi ước sao có nhiều người như
cậu. Cuộc sống hẳn sẽ dễ dàng hơn. Cậu biết không, Quý cậu
Hopper, con bé Agatha thân yêu và tôi rất hứng thú với nước
Úc. Đẹp biết mấy những con chuột túi bé bỏng bay qua bay
lại. Agatha thấy nó trên bản đồ suốt. Hình dạng của nó mới
ngộ làm sao! Trông như cái bao bì cỡ lớn. Tuy nhiên, đó là
một đất nước rất non trẻ, phải không?

Hopper. Chẳng lẽ nó không được hình thành cùng thời điểm với
các nước khác ư, Công tước Phu nhân?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Cậu khôn ngoan lắm, Quý cậu
Hopper. Quá khôn ngoan theo lối của cậu. Giờ thì tôi không
giữ cậu nữa.

Hopper. Tôi muốn nhảy với Tiểu thư Agatha, Công tước Phu nhân.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 44
_______________________________________________________________________________________________________

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Vâng, tôi mong con bé vẫn còn
một điệu nhảy. Con vẫn còn một điệu chứ, Agatha?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Còn điệu tiếp sau?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Hopper. Tôi xin được vinh hạnh?

[Tiểu thư Agatha cúi đầu.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Nhớ để mắt kĩ đến con bé mau
miệng của tôi nhé, Quý cậu Hopper.

[Tiểu thư Agatha và Quý ông Hopper đi sang vũ phòng.]

[Huân tước Windermere đi vào từ cửa T.]

Huân tước Windermere. Margaret, anh muốn nói chuyện với em.

Phu nhân Windermere. Chờ một chút. [Nhạc dừng.]

Parker. Huân tước Augustus Lorton.

[Huân tước Augustus Lorton đi vào.]

Huân tước Augustus. Chào buổi tối, Phu nhân Windermere.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Tước sĩ James, ông dẫn tôi vào vũ
phòng được không? Chú em Augustus đã dùng bữa với chúng
tôi tối nay. Giờ này tôi thật sự đã quá ngán chú em Augustus
rồi.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 45
_______________________________________________________________________________________________________

[Tước sĩ James Royston cầm tay Công tước Phu nhân dẫn
vào vũ phòng.]

Parker. Quý ông và Quý bà Arthur Bowden. Huân tước và Phu


nhân Paisley. Huân tước Darlington.

[Mọi người bước vào như được thông báo.]

Huân tước Augustus. [Lại gần Huân tước Windermere.] Tôi muốn nói
riêng với chú, chú mình ạ. Tôi mệt mỏi đến rạc người. Dẫu
rằng trông tôi không đến nỗi thế. Đàn ông chúng ta không ai
mang ngoại hình biểu lộ bản chất. Đặc điểm trời đánh ấy kể
cũng hay. Sự tình tôi muốn biết là thế này. Bà ấy là ai? Bà ấy
đến từ đâu? Cớ sao bà ấy không có thân bằng quyến thuộc?
Đã đành thân quyến phiền toái bỏ đời! Nhưng nó lại giúp
người ta trở nên khả kính bỏ cha đi được.

Huân tước Windermere. Ông đang nói về Quý bà Erlynne, tôi đồ


vậy? Tôi mới quen bà ấy sáu tháng nay thôi. Còn trước đó tôi
không hề biết gì.

Huân tước Augustus. Chú đã thấy ra được nhiều điều ở bà ấy kể từ


lúc đó.

Huân tước Windermere. [Lãnh đạm.] Vâng, tôi đã thấy ra được nhiều
điều ở bà ấy kể từ lúc đó. Tôi mới quen bà ấy mà thôi.

Huân tước Augustus. Trời ạ! Đám đàn bà con gái khi dễ bà ấy lắm.
Tôi vừa dùng bữa với bà chị Arabella tối nay! Cao xanh ơi!
Chú phải nghe bà ấy nói gì về Quý bà Erlynne mới được. Bà
ấy mắng không tiếc lời… [Nói nhỏ.] Ông Berwick và tôi bảo
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 46
_______________________________________________________________________________________________________

bà ấy rằng chuyện không đến nỗi thế đâu, vì quý bà trong câu
chuyện hẳn phải có một nhân cách tót vời. Chú phải nhìn
phản ứng của bà chị Arabella mới được!… Nhưng, nghe này,
chú mình ạ. Tôi không biết phải làm gì với Quý bà Erlynne.
Hỡi ôi! Chắc tôi sẽ trở thành chồng bà ấy mất thôi; bà ấy hờ
hững với tôi quá mà. Bà ấy cũng khôn ngoan quá chừng! Bà
ấy thanh minh được đủ chuyện. Hỡi ôi! Bà ấy thanh minh
cho chú nữa đấy. Bà ấy dành rất nhiều lời thanh minh cho
chú – và thảy chúng đều khác nhau.

Huân tước Windermere. Không cần phải có lời thanh minh nào về
tình bạn của tôi với Quý bà Erlynne cả.

Huân tước Augustus. Hừm! Này, trông đây, chú em thân mến. Chú
có nghĩ bà ấy sẽ gia nhập cái thứ trời đánh gọi là giới thượng
lưu này không? Chú sẽ giới thiệu bà ấy với vợ chú hả? Thôi
ngay cái trò nói vòng vo đi. Chú sẽ làm thế đúng không?

Huân tước Windermere. Đêm nay Quý bà Erlynne sẽ đến đây.

Huân tước Augustus. Vợ chú đã gửi thiệp mời?

Huân tước Windermere. Quý bà Erlynne đã nhận thiệp mời.

Huân tước Augustus. Vậy thì ổn rồi, chủ mình ơi. Nhưng sao chú
không nói với tôi sớm? Tôi sẽ bớt được hàng tá lo lắng và
hiểu lầm chết bỏ!

[Tiểu thư Agatha và Quý ông Hopper đi ra sân hiên qua lối
đi ở Đ.T.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 47
_______________________________________________________________________________________________________

Parker. Quý ông Cecil Graham!

[Quý ông Cecil Graham đi vào.]

Cecil Graham. [Cúi chào Phu nhân Windermere, đi sang bắt tay Huân
tước Windermere.] Chào buổi tối, Arthur. Cớ sao anh không
hỏi tôi có mạnh khoẻ không? Tôi thích mọi người hỏi mình
có mạnh khoẻ không. Điều đó cho thấy mối quan tâm đặc
biệt đến sức khoẻ của tôi. Nào, tối nay tôi chẳng lấy gì làm
mạnh khoẻ. Tôi vừa ăn tối với người thân. Tôi băn khoăn cớ
sao người thân lúc nào cũng tẻ nhạt? Cha tôi luôn giảng đạo
sau bữa tối. Tôi bảo cha rằng ông ấy đã đủ già để có nhiều
hiểu biết hơn rồi. Nhưng theo kinh nghiệm của tôi thì ngay
lúc người ta đã đủ già để có nhiều hiểu biết hơn, họ chẳng
biết gì sất. Ơ kìa, Tuppy! Nghe đồn ông lại sắp cưới; tưởng
đâu ông phát chán trò chơi hôn nhân rồi chứ.

Huân tước Augustus. Chú mày quá sức tầm phào, cu cậu ạ, quá sức
tầm phào!

Cecil Graham. Mà này, Tuppy, thế nào nhỉ? Là ông đã kết hôn hai
lần và li hôn một lần, hay là đã li hôn hai lần và kết hôn một
lần rồi? Tôi dám nói là ông li hôn hai lần và kết hôn một lần.
Như thế xem chừng khả dĩ hơn.

Huân tước Augustus. Trí nhớ tao tệ tắm. Tao thật sự chẳng nhớ gì.
[Đi tít sang P.]

Phu nhân Plymdale. Huân tước Windermere, tôi có chuyện đặc biệt
muốn hỏi anh.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 48
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Windermere. Tôi e là – xin bỏ quá cho – tôi phải gặp vợ
tôi.

Phu nhân Plymdale. Ôi, anh đừng nên tơ màng tới chuyện đó. Nguy
hiểm nhất cho ông chồng thời buổi này là quan tâm vợ mình
một cách công khai. Nó luôn làm người đời nghĩ rằng y bạo
hành ả lúc chỉ còn một mình. Người đời đang dần dà nghi
ngờ bất kì thứ gì trông như một cuộc hôn nhân hạnh phúc.
Nhưng tôi sẽ nói anh nghe thêm tại bữa tối. [Đi về phía cửa
vũ phòng.]

Huân tước Windermere. [G.] Margaret! Anh phải nói chuyện với
em.

Phu nhân Windermere. Anh sẽ cầm quạt cho em chứ, Huân tước
Darlington? Cảm ơn anh. [Đi xuống chỗ gã ta.]

Huân tước Windermere. [Đến bên nàng.] Margaret, điều em nói


trước bữa tối hẳn nhiên là không thật chứ?

Phu nhân Windermere. Mụ đàn bà đó sẽ không đến đây đêm nay!

Huân tước Windermere. [G.P.] Quý bà Erlynne đang đến đây, và nếu
em làm gì để buồn lòng hay tổn thương bà ấy, là em sẽ mang
đến ê chề và buồn khổ cho cả hai ta. Nhớ lấy! A, Margaret!
Hãy tin ở anh đi mà! Một người vợ nên tin ở chồng mình!

Phu nhân Windermere. [G.] Luân Đôn đầy rẫy những phụ nữ tin ở
chồng mình. Người ta bao giờ cũng có thể nhận ra họ. Trông
họ vô cùng bất hạnh. Em sẽ không là một người trong số họ.
[Đi lên.] Huân tước Darlington, anh có thể vui lòng đưa lại
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 49
_______________________________________________________________________________________________________

em chiếc quạt không? Cảm ơn anh… Quạt là một đồ vật hữu


dụng, anh nhỉ?… Em cần một người bạn đêm nay, Huân tước
Darlington, em không biết là mình lại cần một người bạn
sớm đến thế.

Huân tước Darlington. Phu nhân Windermere! Tôi biết chuyện


này sẽ đến vào một ngày nọ; nhưng sao lại là đêm nay?

Huân tước Windermere. Mình phải nói chuyện với nàng ấy. Buộc phải
vậy. Thật khủng khiếp nếu có bất kì lùm xùm nào. Margaret…

Parker. Quý bà Erlynne!

[Huân tước Windermere giật mình. Quý bà Erlynne đi vào,


ăn vận đẹp đẽ và phong thái đường hoàng. Phu nhân

Windermere siết chặt chiếc quạt, rồi đánh rơi xuống sàn.
Nàng lạnh lùng cúi chào Quý bà Erlynne, bà duyên dáng
cúi chào lại, và lướt vào phòng.]

Huân tước Darlington. Cô làm rơi chiếc quạt này, Phu nhân
Windermere. [Nhặt lên đưa cho nàng.]

Quý bà Erlynne. [G.] Anh vẫn khoẻ chứ, Huân tước Windermere?
Cô vợ dịu dàng của anh mới quyến rũ làm sao! Người đâu mà
đẹp như tranh vẽ ấy!

Huân tước Windermere. [Thấp giọng.] Bà đi vào một cách hấp tấp
quá!

Quý bà Erlynne. [Mỉm cười.] Việc sáng suốt nhất tôi từng làm trong
đời đấy. Và, nhân thể, anh phải chiếu cố cho tôi đêm nay
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 50
_______________________________________________________________________________________________________

nhé. Tôi e sợ đám đàn bà con gái. Anh phải giới thiệu tôi với
vài người bọn họ. Đám đàn ông thì lúc nào tôi cũng lo được.
Mạnh khoẻ chứ, Huân tước Augustus? Gần đây ông ơ hờ với
tôi quá. Tôi đã không gặp ông kể từ hôm qua rồi cơ đấy. Tôi
sợ là ông bạc bẽo lắm. Ai cũng bảo tôi vậy.

Huân tước Augustus. [P.] Quả thật, Quý bà Erlynne, cho phép tôi
được giải thích.

Quý bà Erlynne. [G.P.] Không, Huân tước Augustus thân mến, ông
không được giải thích gì hết. Đó là nét quyến rũ bậc nhất của
ông.

Huân tước Augustus. A! Nếu bà thấy ra nét quyến rũ ở tôi, Quý bà


Erlynne…

[Họ trò chuyện với nhau. Huân tước Windermere bứt rứt
đi lại quanh phòng mà quan sát Quý bà Erlynne.]

Huân tước Darlington. [Nói với Phu nhân Windermere.] Trông cô


xanh xao quá!

Phu nhân Windermere. Kẻ hèn nhát luôn xanh xao!

Huân tước Darlington. Trông cô như sắp xỉu vậy. Ta ra ngoài sân
hiên nhé.

Phu nhân Windermere. Vâng. [Nói với Parker.] Ông Parker, lấy áo
choàng cho tôi.

Quý bà Erlynne. [Đến bên nàng.] Phu nhân Windermere, đèn chiếu
ở sân hiên bố trí đẹp quá. Nó gợi nhắc tôi đến sân hiên của
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 51
_______________________________________________________________________________________________________

Thân vương Doria ở La Mã.

[Phu nhân Windermere lạnh lùng cúi chào, và lui ra cùng


với Huân tước Darlington.]

Ồ, mạnh khoẻ chứ, Quý cậu Graham? Bác gái cậu đây ư, Phu
nhân Jedburgh? Tôi rất mong được làm quen bà ấy.

Cecil Graham. [Sau giây lát đắn đo và lúng túng.] Ồ, hẳn rồi, nếu
bà mong muốn. Bác Caroline, cho phép cháu giới thiệu Quý
bà Erlynne.

Quý bà Erlynne. Hân hạnh được biết bà, Phu nhân Jedburgh. [Ngồi
xuống cạnh bà ta trên xô-pha.] Cháu trai bà với tôi là bạn
quý đấy. Tôi rất hứng thú với sự nghiệp chính trị của cậu ta.
Tôi nghĩ cậu ta chắc chắn sẽ thành công mĩ mãn thôi. Cậu
ta nghĩ như phe Bảo thủ, và nói như phe Cấp tiến, điều ấy là
tối quan trọng trong thời buổi này. Cậu ta cũng là một diễn
thuyết gia xuất sắc nữa. Mà chúng ta thì đều biết nhờ ai cậu
ta mới được thừa hưởng cái tài ấy. Huân tước Allandale mới
nói với tôi hôm qua, trong Công viên, rằng Quý cậu Graham
nói chuyện hệt như bà bác gái vậy.

Phu nhân Jedburgh. [P.] Bà thật tử tế quá khi khen tôi hết lời đến
vậy!

[Quý bà Erlynne cười tủm tỉm, và tiếp tục chuyện trò.]

Dumby. [Nói với Cecil Graham.] Cậu giới thiệu Quý bà Erlynne với
Phu nhân Jedburgh ư?
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 52
_______________________________________________________________________________________________________

Cecil Graham. Phải thế, bạn thân mến. Tôi không làm khác được!
Người đàn bà ấy có thể làm bất cứ thứ gì bà ấy muốn. Bằng
cách nào, tôi không biết.

Dumby. Cầu trời cho bà ấy đừng bắt chuyện với tôi! [Bước chậm về
phía Phu nhân Plymdale.]

Quý bà Erlynne. [Nói với Phu nhân Jedburgh.] Vào thứ Năm ư? Rất
vui lòng. [Đứng dậy và nói với Huân tước Windermere, và phá
ra cười.] Thật buồn chán khi cứ phải lịch sự với hạng goá phụ
già như tôi! Nhưng bọn họ vẫn cứ khăng khăng làm vậy!

Phu nhân Plymdale. [Nói với Quý ông Dumby.] Người đàn bà ăn vận
đẹp đẽ đang nói chuyện với anh Windermere là ai thế?

Dumby. Làm sao anh biết được! Trông như một édition de luxe
của một quyển tiểu thuyết Pháp đồi bại, đặc biệt dành cho
thị trường Anh ngữ.

Quý bà Erlynne. Vậy ra kia là Quý anh Dumby khốn khổ cùng với
Phu nhân Plymdale? Tôi nghe nói chị ta ghen tuông ghê lắm.
Anh ta có vẻ không dám nói chuyện với tôi đêm nay. Tôi đồ là
anh ta sợ chị ta. Cánh phụ nữ tóc màu rơm tính khí rất dễ sợ.
Anh biết không, tôi nghĩ mình sẽ nhảy với anh trước tiên, anh
Windermere. [Huân tước Windermere cắn môi và nhíu mày.]
Huân tước Augustus hẳn ghen tị lắm! Huân tước Augustus ơi!
[Huân tước Augustus đi xuống.] Huân tước Windermere nằng
nặc đòi nhảy với tôi trước, và, vì đây là nhà anh ấy, tôi không
thể khước từ. Ông biết tôi thích nhảy với ông hơn nhiều mà.

Huân tước Augustus. [Cúi thấp.] Tôi mong mình có thể nghĩ như
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 53
_______________________________________________________________________________________________________

vậy, Quý bà Erlynne.

Quý bà Erlynne. Ông biết lắm mà. Tôi mường tượng có người được
khiêu vũ cả đời với ông và thấy như thế thật mê li.

Huân tước Augustus. [Đặt tay lên chiếc gi-lê trắng của mình.] Ôi,
cảm ơn, cảm ơn bà. Bà là người đáng yêu nhất trong tất thảy
các quý bà!

Quý bà Erlynne. Khéo nói thay! Thật giản dị và thật chân thành!
Đó là lối nói chuyện tôi thích. Chà, ông sẽ cầm hoa cho tôi.
[Khoác tay Huân tước Windermere đi vào vũ phòng.] A, Quý
anh Dumby, anh thế nào? Xin bỏ quá cho tôi vì đã vắng nhà
suốt ba lần anh đến gần đây. Hãy ghé qua tôi ăn trưa vào thứ
Sáu nhé.

Dumby. [Vô cùng ơ hờ.] Rất hân hạnh!

[Phu nhân Plymdale nhìn trừng trừng Quý ông Dumby.]

[Huân tước Augustus theo chân Quý bà Erlynne và Huân


tước Windermere bước vào vũ phòng, tay cầm bó hoa.]

Phu nhân Plymdale. [Nói với Quý ông Dumby.] Anh thô bỉ quá lắm!
Em không đời nào tin lấy một lời anh nói nữa! Sao anh bảo
em là không biết bà ta cơ mà? Anh có ý gì khi mò đến nhà bà
ta những ba lần? Anh cấm được đến đó ăn trưa; hẳn nhiên là
anh phải hiểu chứ?

Dumby. Laura thân yêu, anh nào có tơ màng đến đó!

Phu nhân Plymdale. Anh chưa hề nói em hay tên bà ta! Đó là ai?
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 54
_______________________________________________________________________________________________________

Dumby. [Ho khẽ và vuốt tóc.] Đó là Quý bà Erlynne.

Phu nhân Plymdale. Mụ đàn bà ấy!

Dumby. Phải; mọi người gọi bà ta như vậy.

Phu nhân Plymdale. Thú vị quá đỗi! Thú vị lắm thay! Thật tình em
phải nhìn mụ cho rõ. [Đến cửa vũ phòng và ghé đầu nhìn.]
Em đã nghe những chuyện gây sốc vô cùng về mụ. Họ nói mụ
đang huỷ hoại anh Windermere đáng thương. Còn Phu nhân
Windermere, người chính chuyên hết mực, lại mời mụ đến
nhà! Thú vị làm sao! Sự này đã xui khiến một phụ nữ hết sức
đoan chính làm một việc hết sức ngu xuẩn. Anh phải đến đó
ăn trưa vào thứ Sáu đấy nhé!

Dumby. Cớ sao?

Phu nhân Plymdale. Bởi em muốn anh dẫn chồng em đi cùng. Dạo
này hắn ta ân cần với em thái quá, thành ra phiền nhiễu kinh
khủng. Giờ thì, mụ đàn bà này là vừa khớp với hắn. Hắn sẽ
phục dịch mụ miễn là mụ chịu, và không làm phiền đến em
nữa. Em quả quyết, đàn bà dạng đó là hữu dụng nhất hạng.
Họ xây dựng nền móng cho mọi cuộc hôn nhân của người
đời.

Dumby. Em bí hiểm quá chừng!

Phu nhân Plymdale. [Nhìn gã.] Em mong anh cũng bí hiểm được
thế!

Dumby. Anh bí hiểm với bản thân anh. Anh là người duy nhất trên
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 55
_______________________________________________________________________________________________________

đời khiến chính anh muốn hiểu rõ; nhưng hiện tại anh không
thấy mình có cơ hội nào hiểu được.

[Họ đi sang vũ phòng.]

[Phu nhân Windermere và Huân tước Darlington đi vào từ


sân hiên.]

Phu nhân Windermere. Vâng. Sự có mặt của mụ ở đây thật quái đản,
quá sức chịu đựng. Lúc này em đã hiểu ngụ ý của anh vào giờ
dùng trà hôm nay. Cớ sao anh không nói thẳng cho em biết?
Anh nên làm vậy!

Huân tước Darlington. Không được! Một người đàn ông không
được nói những chuyện như vậy về đàn ông khác! Nhưng
nếu anh biết trước cậu ấy có ý định yêu cầu em mời bà ấy đến
đây đêm nay, anh nghĩ mình sẽ nói cho em biết ngay. Được
thế thì mối nhục này, dù gì đi nữa, em hẳn đã tránh được.

Phu nhân Windermere. Em không mời mụ ta. Anh ta kiên quyết


mời mụ – mặc em khẩn nài – mặc em ra lệnh. Than ôi! Ngôi
nhà này đã nhơ nhuốc đối với em! Em thấy như tất thảy phụ
nữ nơi đây cười nhạo mình lúc mụ khiêu vũ với chồng em.
Em đã làm gì để phải chịu cảnh này? Em trao anh ta trọn đời
mình. Anh ta nhận lấy nó – sử dụng nó – huỷ hoại nó! Em ô
danh trong chính đôi mắt mình; và em thiếu can đảm – em
là đồ hèn! [Ngồi xuống xô-pha.]

Huân tước Darlington. Hãy cứ cho là anh hiểu em, anh hiểu rằng
em không thể nào sống với người đàn ông đã bạc đãi em đến
thế! Kiểu đời nào em sẽ sống với y đây? Em sẽ thấy như y
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 56
_______________________________________________________________________________________________________

lừa gạt em từng giây mỗi ngày. Em sẽ thấy như trong mắt y
ánh nhìn dối trá, giọng nói dối trá, âu yếm dối trá, đam mê
dối trá. Y chỉ đến với em khi đã chán chường những ả khác;
để em phải an ủi y. Y chỉ đến với em khi đã tận hiến những ả
khác; để em phải mê hoặc y. Em sẽ làm lớp mặt nạ cho cuộc
đời thật của y, tấm áo choàng phủ lên bí mật của y.

Phu nhân Windermere. Anh nói đúng – đúng đến kinh hoàng. Nhưng
em biết quay về nơi nào đây? Anh từng nói sẽ làm bạn em,
Huân tước Darlington – Nói em hay, em phải làm gì đây? Hãy
làm bạn em ngay đi.

Huân tước Darlington. Giữa đàn ông và đàn bà không thể có tình
bạn. Ta có đam mê, oán hận, tôn thờ, yêu đương, nhưng không
có tình bạn. Anh yêu em…

Phu nhân Windermere. Không, không! [Bật dậy.]

Huân tước Darlington. Phải, anh yêu em! Đối với anh em quan
trọng hơn tất thảy sự đời. Chồng em cho em điều gì? Không
gì hết. Thảy những gì y có y dâng tặng người đàn bà tồi tệ ấy,
người đàn bà y dẫn vào tầng lớp của em, ngôi nhà của em, để
làm nhục em trước mọi người. Anh dâng tặng em cuộc đời
này…

Phu nhân Windermere. Huân tước Darlington!

Huân tước Darlington. Cuộc đời anh – trọn cuộc đời anh. Hãy nhận
lấy, và hãy làm gì tuỳ em… Anh yêu em – yêu em như chưa
từng yêu bất kì tạo vật nào. Ngay từ khoảnh khắc gặp em anh
đã yêu em, yêu em mù quáng, cháy bỏng, si mê! Trước kia em
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 57
_______________________________________________________________________________________________________

không biết – giờ đây em đã biết! Hãy rời bỏ ngôi nhà này đêm
nay. Anh sẽ không bảo em rằng không có gì là quan trọng ở
dư luận, hoặc điều tiếng dư luận, hoặc điều tiếng tầng lớp.
Chúng vô cùng quan trọng. Chúng rẩt đỗi quan trọng. Nhưng
có những khoảnh khắc khi người ta phải lựa chọn giữa việc
sống cuộc đời của chính mình, một cách đầy đủ, trọn vẹn,
toàn hảo – hoặc kéo lê sự tồn tại giả dối, nông cạn, ô danh
mà nhân thế với tính đạo đức giả của họ yêu cầu. Em sở hữu
khoảnh khắc đó ngay chính lúc này. Chọn đi! Ôi, tình yêu,
chọn đi!

Phu nhân Windermere. [Chầm chậm lùi xa gã, và nhìn gã bằng ánh
mắt thảng thốt.] Em không có can đảm.

Huân tước Darlington. [Đi theo nàng.] Không; em có can đảm. Có


thể là sáu tháng phía trước sẽ đau đớn, thậm chí khổ nhục,
nhưng khi em không còn mang họ cậu ta, khi em mang họ
anh, tất cả sẽ tốt đẹp. Margaret, tình yêu của anh, người vợ
tương lai của anh – phải, người vợ của anh! Em biết điều đó!
Em đang là gì? Người đàn bà ấy chiếm mất địa vị vốn thuộc
về em một cách hợp pháp. Ôi! Hãy đi – hãy đi khỏi ngôi nhà
này, với mái đầu ngẩng cao, với nụ cười trên môi, với can
đảm trong mắt. Cả Luân Đôn này sẽ biết cớ sao em làm vậy;
và ai sẽ trách em chứ? Không ai cả. Nếu có, thì sao? Sai quấy
ư? Sai quấy là gì? Sai quấy là khi người đàn ông ruồng bỏ vợ
mình vì một người đàn bà vô liêm sỉ. Sai quấy là khi người vợ
còn ở lại với người đàn ông làm ô nhục mình. Em có lần từng
nói sẽ không đời nào thoả hiệp. Hãy dứt khoát. Hãy dũng
cảm! Hãy là em!
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 58
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Em sợ phải là em. Cho em nghĩ! Cho em đợi!


Biết đâu chồng em quay đầu về. [Ngồi xuống xô-pha.]

Huân tước Darlington. Và rồi em sẽ dang tay chào đón ư! Em không


được như những gì anh nghĩ. Em cũng chỉ như mọi phụ nữ
khác. Em thà hứng chịu bất kì điều gì còn hơn đối mặt với
lời chỉ trích từ người đời, thế nhưng lời tán dương của họ em
cũng khinh thường. Một tuần nữa em sẽ đánh xe cùng người
đàn bà ấy trong Công viên. Bà ấy sẽ trở thành vị khách thường
vãn tới nhà em – người bạn thân thiết của em. Em thà chịu
đựng bất kì điều gì còn hơn phá vỡ mối ràng buộc quái đản
này. Em đã đúng. Em không có can đảm; không hề!

Phu nhân Windermere. A, cho em thời gian suy nghĩ. Em không


trả lời anh ngay bây giờ được. [Xoa bóp trán một cách căng
thẳng.]

Huân tước Darlington. Ngay bây giờ hoặc không bao giờ.

Phu nhân Windermere. [Bật dậy khỏi xô-pha.] Vậy thì, không bao
giờ! [Tạm ngưng.]

Huân tước Darlington. Em giết tim anh!

Phu nhân Windermere. Tim em đã chết từ lâu. [Tạm ngưng.]

Huân tước Darlington. Ngày mai anh rời bỏ Anh quốc. Đây là lần
cuối cùng anh được thấy em. Em sẽ không bao giờ còn gặp
anh nữa. Trong ngắn ngủi đời ta giao nhau – hồn ta lay động.
Chúng sẽ không khi nào giao cắt hay lay động lần nữa. Vĩnh
biệt, Margaret. [Đi ra.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 59
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Cuộc đời ta cô quạnh lắm thay! Cô quạnh


khủng khiếp!

[Nhạc dừng. Công tước Phu nhân xứ Berwick và Huân tước


Paisley cười nói đi vào. Các vị khách khác cũng từ vũ
phòng đi vào.]

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Margaret yêu quý, bác mới có cuộc
tán gẫu thú vị với Quý bà Erlynne. Bác thành thật hối tiếc về
những lời đã nói về bà ấy với cháu chiều nay. Rõ ràng, bà ấy
hẳn phải đàng hoàng nếu đã được cháu mời tới. Thực là một
người đàn bà hấp dẫn vô cùng, và mang những quan điểm
đúng đắn về cuộc đời. Bà ấy bảo với bác rằng tuyệt đối không
chấp nhận được kẻ đã kết hôn nhiều hơn một lần, vậy nên
bác thấy rất an toàn cho chú em Augustus tội nghiệp. Không
thể hiểu nổi cớ sao người ta nói xấu bà ấy cho được. Mấy
đứa cháu gái quá quắt của bác – đám con gái nhà Saville ấy
– chúng lúc nào cũng đơm chuyện đặt điều. Dẫu vậy, bác cần
phải đến Homburg, cháu yêu, thật sự cần. Bà ấy hơi bị hấp
dẫn quá mức. Mà Agatha đâu nhỉ? Ồ, con bé kia rồi.

[Tiểu thư Agatha và Quý ông Hopper từ sân hiên đi vào qua
lối đi ở Đ.T.]

Quý cậu Hopper, tôi rất rất giận cậu đấy. Cậu dám dẫn Agatha
ra ngoài sân hiên, trong khi con bé đứng đắn như thế.

Hopper. [G.T.] Rất mong thứ lỗi, Công tước Phu nhân. Chúng tôi
chỉ ra ngoài giây lát để tán gẫu với nhau.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [G.] A, về nước Úc yêu quý ư, tôi đồ
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 60
_______________________________________________________________________________________________________

vậy?

Hopper. Vâng!

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Agatha, con yêu! [Vẫy cô bé lại
gần.]

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ!

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Nói nhỏ.] Quý cậu Hopper có dứt
khoát…

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Và con trả lời cậu ta ra sao, con
yêu?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Trìu mến.] Con ngoan! Con lúc nào
cũng nói điều đúng đắn. Quý cậu Hopper! À không, James!
Agatha đã kể bác nghe mọi chuyện. Hai đứa các con giữ bí
mật thật khéo quá.

Hopper. Vậy bác không phiền nếu con đưa Agatha đến Úc chứ,
Công tước Phu nhân?

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Phẫn nộ.] Đến Úc ư? Ôi, đừng nhắc
đến cái chốn thô tục dễ khiếp đó.

Hopper. Nhưng em ấy đã nói là thích đến đó cùng con.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. [Nghiêm nghị.] Con nói vậy ư,
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 61
_______________________________________________________________________________________________________

Agatha?

Tiểu thư Agatha. Dạ, thưa mẹ.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Agatha, con đã nói điều ngốc nghếch
nhất trần đời. Mẹ nghĩ khắp chốn cùng nơi thì Quảng trường
Grosvenor vẫn là nơi cư trú tốt lành hơn cả. Có nhiều kẻ thô
thiển sống ở Quảng trường Grosvenor, nhưng dù sao chăng
nữa cũng sẽ không có đám chuột túi dễ khiếp bò lổm ngổm.
Nhưng chúng ta sẽ nói chuyện đó ngày mai, James, con có
thể dẫn Agatha đi được rồi. Con sẽ đến dùng bữa trưa với
nhà bác, hẳn rồi, James. Lúc một rưỡi nhé, thay vì hai giờ.
Ông Công tước nhà bác sẽ muốn nói vài câu với con, bác chắc
chắn.

Hopper. Con mong được tán gẫu với ngài Công tước, Công tước
Phu nhân. Ngài ấy chưa nói một lời nào với con cả.

Công tước Phu nhân xứ Berwick. Bác nghĩ con sẽ thấy ông ấy có
nhiều chuyện để nói vào ngày mai.

[Tiểu thư Agatha đi ra cùng với Quý ông Hopper.]

Giờ thôi chúc ngủ ngon, Margaret. Bác e đây lại là câu chuyện
cũ, rất cũ, cháu yêu. Tình yêu – phải, chớ yêu ở cái nhìn đầu
tiên, mà hãy yêu ở đoạn cuối mùa giao lưu, như thế viên mãn
hơn nhiều.

Phu nhân Windermere. Chúc ngủ ngon, Công tước Phu nhân.

[Công tước Phu nhân xứ Berwick khoác tay Huân tước Paisley
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 62
_______________________________________________________________________________________________________

đi ra.]

Phu nhân Plymdale. Margaret thân mến, người đàn bà mà chồng cô


nhảy cùng diễm tuyệt lắm thay! Tôi phải ghen lồng lên nếu
tôi là cô mất! Bà ấy là bạn quý của gia đình cô hả?

Phu nhân Windermere. Không!

Phu nhân Plymdale. Thật sao? Chúc ngủ ngon, cô em yêu quý. [Nhìn
Quý ông Dumby rồi đi ra.]

Dumby. Thằng ranh Hopper thật không biết cách cư xử!

Cecil Graham. A! Hopper là một quý ông bẩm sinh đấy, mẫu quý
ông tồi tệ nhất tôi biết.

Dumby. Thật khéo quá, cái cô Phu nhân Windermere ấy. Hàng đống
bà vợ hẳn đã phản đối mời Quý bà Erlynne đến rồi. Nhưng
Phu nhân Windermere đã biến việc trái khoáy thành một
chuyện thường tình.

Cecil Graham. Còn anh Windermere biết rằng chẳng gì trông giống
sự vô tội cho bằng sự vô ý.

Dumby. Phải; anh Windermere quý hoá sắp trở thành mẫu ông
chồng hiện đại rồi. Tôi không ngờ tới chuyện này. [Cúi chào
Phu nhân Windermere rồi đi ra.]

Phu nhân Jedburgh. Chúc ngủ ngon, Phu nhân Windermere. Quý bà
Erlynne là con người lôi cuốn vô cùng! Bà ấy sẽ đến nhà tôi
ăn trưa vào thứ Ba, cô cũng đi chứ? Tôi mong sao ngài Giám
mục và Phu nhân Merton cũng đến.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 63
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Tôi e là mình có hẹn khác rồi, Phu nhân
Jedburgh.

Phu nhân Jedburgh. Vậy tiếc quá. Ta về thôi, cháu yêu.

[Phu nhân Jedburgh và Quý cô Graham đi ra.]

[Quý bà Erlynne và Huân tước Windermere đi vào.]

Quý bà Erlynne. Buổi khiêu vũ mới tuyệt vời làm sao! Nó khiến
tôi cứ nhớ mãi về những ngày xưa. [Ngồi xuống xô-pha.] Và
tôi thấy ra trong giới thượng lưu vẫn còn nhiều người ngu
ngốc như xưa. Thật mừng khi thấy mọi thứ không thay đổi!
Ngoại trừ Margaret. Con bé lớn lên xinh đẹp quá chừng. Lần
cuối tôi thấy con bé – hai mươi năm trước, trông nó đến là
nhăn nhúm trong tã nhung. Nhăn nha nhăn nhúm ấy, tôi
cam đoan. Công tước Phu nhân quý hoá! Cùng với Tiểu thư
Agatha đáng mến! Họ chính là mẫu đàn bà con gái tôi thích!
Vâng, thật tình, anh Windermere, nếu tôi trở thành em dâu
của Công tước Phu nhân…

Huân tước Windermere. [Ngồi bên trái bà ta.] Chẳng lẽ bà định…?

[Quý ông Cecil Graham cùng các khách khứa còn lại đi ra.]

[Phu nhân Windermere quan sát Quý bà Erlynne và chồng


nàng bằng ánh mắt khinh miệt và đau đớn. Họ không
nhận thấy sự hiện diện của nàng.]

Quý bà Erlynne. Ồ, vâng! Ông ấy sẽ gặp tôi vào mười hai giờ ngày
mai! Ông ấy muốn cầu hôn đêm nay cơ. Thực tế thì đã cầu
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 64
_______________________________________________________________________________________________________

hôn rồi. Ông ấy cứ cầu hôn mãi. Augustus tội nghiệp, anh
biết cái điệu cứ nói đi nói lại của ông ấy rồi đấy. Đúng là thói
quen xấu! Nhưng tôi bảo là sẽ không đưa ra câu trả lời cho
đến ngày mai. Tất nhiên tôi sẽ nhận lời. Và tôi dám nói mình
sẽ cho ông ấy một người vợ lí tưởng, như hình mẫu người
vợ thường có. Tôi thấy có nhiều điều tốt đẹp ở Huân tước
Augustus. May thay chúng đều ở bề mặt. Đó là nơi những
phẩm chất tốt nên ngự. Tất nhiên anh phải giúp tôi chuyện
này.

Huân tước Windermere. Tôi mong mình không phải làm người khích
lệ Huân tước Augustus?

Quý bà Erlynne. Ồ, không! Tôi làm người khích lệ. Nhưng anh sẽ
thu xếp cho tôi một món tiền dư dật, được chứ, Windermere?

Huân tước Windermere. [Cau mày.] Chuyện bà muốn nói với tôi
đêm nay là đây hả?

Quý bà Erlynne. Phải.

Huân tước Windermere. [Làm cử chỉ bực dọc.] Tôi sẽ không nói về
chuyện đó ở đây.

Quý bà Erlynne. [Cả cười.] Vậy ta hãy nói về nó ngoài sân hiên.
Ngay cả công chuyện cũng nên có phông nền nên thơ, phải
không anh Windermere? Với một phông nền hợp cảnh thì
đàn bà làm gì cũng xong.

Huân tước Windermere. Ngày mai nói không được à?


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 65
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. Không được; anh thấy đấy, ngày mai tôi sẽ nhận
lời ông ấy. Và tôi nghĩ sẽ hay ho nếu mình có thể nói với ông
ấy rằng tôi có – để xem, bao nhiêu nhỉ? – £2000 mỗi năm do
cậu em họ thứ ba gửi cho – hoặc người chồng thứ hai – hoặc
đại loại người bà con xa nào đó. Nó sẽ là một nét hấp dẫn bổ
sung, phải không nào? Anh đang có dịp tốt để tặng tôi một lời
khen đấy, Windermere. Nhưng anh không được khéo cho lắm
trong việc khen tặng. Tôi e là Margaret không khuyến khích
anh trong thói quen đáng mến này. Đó là sai lầm nghiêm
trọng của con bé. Khi đàn ông thôi nói những điều đáng yêu,
họ cũng thôi nghĩ những điều đáng yêu. Nhưng nghiêm túc
thì, anh nói sao với £2000? Tôi nghĩ £2500 thì hơn. Với cuộc
sống hiện đại thì số dư ngân hàng là tất cả. Windermere, anh
không nghĩ thế gian là nơi nực cười vô cùng tận sao? Tôi thì
có! [Đi ra sân hiên cùng Huân tước Windermere. Nhạc tấu lên
trong vũ phòng.]

Phu nhân Windermere. Ở lại ngôi nhà này nữa là không thể. Đêm
nay người đàn ông yêu ta dâng tặng ta trọn cuộc đời anh ấy.
Ta lại từ chối. Ta ngu ngốc làm sao. Ta sẽ dâng tặng anh ấy
cuộc đời ta ngay bây giờ. Ta sẽ dâng tặng anh ấy trọn cuộc
đời mình. Ta sẽ đến với anh ấy. [Mặc áo choàng và đi ra cửa,
rồi quay lại. Ngồi xuống bàn và viết lá thư, nhét nó vào phong
bì, và để lại bàn.] Arthur chưa bao giờ hiểu ta. Lúc chàng đọc,
chàng sẽ hiểu. Bây giờ chàng có thể làm gì tuỳ ý với cuộc đời
chàng. Ta làm với cuộc đời ta bằng những gì ta nghĩ là tốt
nhất, là đúng nhất. Chính chàng là người cắt đi sợi dây hôn
nhân – không phải ta. Ta chỉ cắt đi sợi dây xiềng xích. [Đi ra.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 66
_______________________________________________________________________________________________________

[Parker đi vào cửa T. và đi sang vũ phòng P.]

[Quý bà Erlynne đi vào.]

Quý bà Erlynne. Phu nhân Windermere có trong vũ phòng không?

Parker. Thưa, cô chủ vừa mới đi ra ngoài.

Quý bà Erlynne. Ra ngoài? Cô ấy ra ngoài sân hiên ư?

Parker. Không, thưa bà. Cô chủ vừa mới đi khỏi nhà.

Quý bà Erlynne. [Giật thót mình, và nhìn người đầy tớ bằng vẻ mặt
lúng túng.] Đi khỏi nhà?

Parker. Vâng, thưa bà – cô chủ nhắn rằng có để lại lá thư cho ông
chủ trên bàn.

Quý bà Erlynne. Lá thư cho Huân tước Windermere ư?

Parker. Vâng, thưa bà.

Quý bà Erlynne. Cảm ơn ông.

[Parker đi ra. Nhạc trong vũ phòng dừng.]

Đi khỏi nhà! Một lá thư đề gửi chồng! [Đi đến bàn làm việc
và nhìn lá thư. Cầm lên rồi lại hạ xuống trong cơn rùng mình
kinh sợ.] Không, không! Không thể nào! Tấn trò đời không thể
diễn lại như thế! Than ôi, cớ sao cơ sự quái gở này lại ập vào
thân tôi? Cớ sao lúc này tôi lại nhớ về thời khắc muốn quên
nhất đời mình? Tấn trò đời đang diễn lại đấy ư? [Xé phong bì
thư và đọc, rồi trầm mình xuống ghế trong điệu bộ khổ não.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 67
_______________________________________________________________________________________________________

Than ôi, khủng khiếp thay! Cũng bằng chính những lời mà
hai mươi năm trước tôi viết cho cha nó! Đòn trừng phạt lên
thân tôi mới chua chát làm sao! Không; đòn trừng phạt, đòn
trừng phạt đích thực lên tôi là đêm nay, là bây giờ! [Vẫn ngồi
trên ghế P.]

[Huân tước Windermere đi vào qua cửa ở Đ.T.]

Huân tước Windermere. Bà gửi lời chúc ngủ ngon đến vợ tôi rồi
chứ? [Đi đến G.]

Quý bà Erlynne. [Vò lá thư và giấu trong tay.] Vâng.

Huân tước Windermere. Cô ấy đâu rồi?

Quý bà Erlynne. Con bé mệt quá. Nó ngủ rồi. Nó nói nó bị đau đầu.

Huân tước Windermere. Tôi phải vào với cô ấy. Xin phép bà nhé.

Quý bà Erlynne. [Hấp tấp bật dậy.] Ôi, đừng! Không có gì nghiêm
trọng đâu. Con bé chỉ mệt lả đi, vậy thôi. Vả lại, vẫn còn người
trong phòng ăn kìa. Nó muốn anh ra xin lỗi họ giúp. Nó nói
không muốn ai quấy rầy. [Đánh rơi lá thư.] Nó nhờ tôi nhắn
như vậy với anh!

Huân tước Windermere. [Nhặt lá thư lên.] Bà làm rơi gì này.

Quý bà Erlynne. Ồ phải, cảm ơn anh, của tôi đấy. [Giơ tay ra nhận.]

Huân tước Windermere. [Vẫn nhìn vào lá thư.] Nhưng đây là nét
chữ viết của vợ tôi, phải không?

Quý bà Erlynne. [Giật vội lấy lá thư.] Vâng, đó là… người nhận.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 68
_______________________________________________________________________________________________________

Anh có vui lòng gọi cho tôi một cỗ xe ngựa không?

Huân tước Windermere. Được thôi. [Sang T. rồi đi ra.]

Quý bà Erlynne. Cảm ơn anh! Tôi biết làm sao? Tôi biết làm sao?
Tôi nghe có nỗi thống khổ thức tỉnh trong lòng mà chưa bao
giờ cảm thấy trước đây. Thế là làm sao? Đứa con gái ấy không
được giống mẹ nó – thật đáng sợ. Làm thế nào để tôi cứu con
bé đây? Làm thế nào để tôi cứu con tôi đây? Một giây làm
hỏng một đời. Còn ai rõ câu ấy hơn tôi nữa? Anh Windermere
phải rời khỏi nhà; nhất định cần phải thế. [Sang T.] Nhưng
tôi biết làm cách nào? Dù gì cũng phải làm cho được. A!

[Huân tước Augustus đi vào qua lối đi ở Đ.P, tay cầm bó


hoa.]

Huân tước Augustus. Quý bà của tôi, tôi hồi hộp quá! Không lẽ tôi
vẫn chưa được nhận câu trả lời sao?

Quý bà Erlynne. Huân tước Augustus, nghe tôi nhé. Ông phải dẫn
Huân tước Windermere xuống hội quán ngay tức khắc, và
giữ anh ta ở đó càng lâu càng tốt. Ông hiểu chứ?

Huân tước Augustus. Nhưng chẳng phải bà muốn tôi đến gặp từ
sáng sớm sao!

Quý bà Erlynne. [Cuống cuồng.] Cứ làm y lời tôi. Cứ làm y lời tôi.

Huân tước Augustus. Thế còn phần thưởng?

Quý bà Erlynne. Phần thưởng? Phần thưởng? Than ôi! Đòi tôi vào
ngày mai nhé. Nhưng đừng để anh Windermere vuột khỏi
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi II • 69
_______________________________________________________________________________________________________

tầm mắt ông đêm nay. Nếu để lỡ việc này thì tôi sẽ không bao
giờ tha thứ cho ông đâu. Tôi sẽ không đời nào nói chuyện với
ông nữa. Tôi sẽ không còn gì với ông sất. Nhớ cho, ông phải
giữ anh Windermere ở hội quán, và đừng cho anh ta về nhà
đêm nay. [Ra cửa T.]

Huân tước Augustus. Chà, rõ thật là, ta đã trở thành chồng bà ấy


rồi cũng nên. Dám như vậy lắm chứ. [Ngơ ngác đi theo bà ta.]

KHÉP MÀN
HỒI III

CẢNH TRÍ

Các phòng trong nhà Huân tước Darlington. Một xô-pha


lớn kê trước lò sưởi ở P. Cuối sân khấu bố trí một rèm
đang buông che kín cửa sổ. Hai cửa ở T. và P. Bàn ở P. để
đầy giấy bút sổ sách. Bàn ở G. để bình xi-phông, cốc thuỷ
tinh, và két rượu. Bàn ở T. để hộp đựng xì-gà và thuốc lá.
Đèn đóm thắp sáng.

Phu nhân Windermere. [Đứng bên lò sưởi.] Cớ sao chàng vẫn chưa
đến? Việc chờ đợi mới kinh khủng làm sao. Chàng hẳn phải
đến đây. Cớ sao chàng chưa đến đây, để đánh thức lửa lòng
của ta bằng những lời say đắm? Ta lạnh giá – lạnh giá như
một đồ vật vô tình. Lúc này hẳn Arthur đã đọc lá thư rồi.
Nếu chàng quan tâm đến ta, chàng sẽ đuổi theo ta, sẽ đòi ta
về bằng vũ lực. Nhưng chàng nào quan tâm đến ta. Chàng
còn đang bị mụ đàn bà ấy chèo kéo – bị mụ mê hoặc – bị mụ
thống trị. Nếu đàn bà muốn giữ chân đàn ông, thị chỉ cần
kêu gọi những phần tồi tệ nhất ở họ. Chúng tôi coi đàn ông
như thần thánh thì họ ruồng bỏ chúng tôi. Những người khác
coi đàn ông như cầm thú thì họ trở nên khúm núm và chung
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 71
_______________________________________________________________________________________________________

thuỷ. Cuộc đời quái đản thay!… Than ôi! Ta rồ dại lắm mới
đến đây, rồ dại khủng khiếp. Dẫu vậy, điều tồi tệ hơn cả, ta
tự hỏi, là sống dưới lòng thương xót của người đàn ông yêu
ta, hay là làm vợ của người đàn ông trong ngôi nhà đã làm
nhục chính ta? Phụ nữ biết được điều gì? Phụ nữ là gì trên
đời này? Nhưng liệu anh ấy có yêu ta mãi không, người đàn
ông mà ta đang hiến dâng cuộc đời này? Ta biết tặng gì cho
anh ấy? Đôi môi đã tắt tiếng cười, đôi mắt mù loà vì lệ, đôi
tay lạnh buốt và trái tim giá băng. Ta không tặng được gì cho
anh ấy hết. Ta phải quay về – không; ta không được về, lá thư
của ta đã định phận ta – Arthur sẽ không chào đón ta! Ôi lá
thư chết chóc! Không! Huân tước Darlington sẽ rời khỏi Anh
quốc ngày mai. Ta sẽ đi cùng anh ấy – ta không có lựa chọn.
[Ngồi xuống giây lát. Rồi bật dậy và mặc áo choàng.] Không,
không! Ta sẽ quay về, cứ để Arthur làm gì ta cũng được. Ta
không ngồi đợi ở đây được. Ta đến đây là rồ dại lắm. Ta phải
đi ngay. Về phần Huân tước Darlington… Ôi! anh ấy về! Ta
biết làm sao đây? Ta biết nói sao với anh ấy đây? Liệu anh ấy
có để ta đi không? Ta được nghe rằng đàn ông rất vũ phu, rất
đáng sợ… Than ôi! [Giấu mặt vào bàn tay.]

[Quý bà Erlynne đi vào cửa T.]

Quý bà Erlynne. Phu nhân Windermere! [Phu nhân Windermere giật


mình ngước lên. Rồi lùi lại trong khinh miệt.] Ơn trời tôi đến
kịp lúc. Chị phải quay về ngôi nhà của chồng chị ngay tức
khắc.

Phu nhân Windermere. Phải?


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 72
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. [Ra lệnh.] Đúng, chị phải về! Không được phí phạm
một giây. Huân tước Darlington có thể về đây bất cứ lúc nào.

Phu nhân Windermere. Đừng lại gần tôi!

Quý bà Erlynne. Than ôi! Chị đang đứng trên bờ vực lụn bại đấy,
chị đang đứng trên vách đá kinh hoàng đấy. Chị phải rời khỏi
nơi này ngay, xe ngựa của tôi đang đợi ở góc phố. Chị phải đi
theo tôi và đánh xe thẳng về nhà ngay. [Phu nhân Windermere
cởi áo choàng và ném xuống xô-pha.] Chị đang làm gì thế?

Phu nhân Windermere. Quý bà Erlynne – nếu bà không đến đây thì
tôi đã về rồi. Nhưng giờ gặp bà, tôi thấy rằng không gì trên
đời này xui khiến tôi sống dưới cùng mái nhà với Huân tước
Windermere nữa. Bà khiến tôi dâng đầy ghê sợ. Có điều gì đó
ở bà đã khuấy động cơn giận điên cuồng man dại trong tôi.
Và tôi biết nguyên cớ bà đến đây. Chồng tôi phái bà đến đây
dụ dỗ tôi quay về để làm con mù trước mối quan hệ giữa bà
và anh ta chứ gì?

Quý bà Erlynne. Than ôi! Chị đừng nghĩ như vậy – chị không được
nghĩ như vậy.

Phu nhân Windermere. Quay về với chồng tôi đi, Quý bà Erlynne.
Anh ta thuộc về bà chứ không thuộc về tôi. Tôi đồ rằng anh
ta e sợ một vụ bê bối. Đàn ông hèn nhát vậy đấy. Họ chà đạp
mọi luật lệ trên đời, và e sợ mọi điều tiếng thế gian. Nhưng
tốt hơn anh ta nên chuẩn bị tinh thần đi. Anh ta sẽ hứng chịu
một vụ bê bối. Anh ta sẽ hứng chịu vụ bê bối tồi tệ nhất ở
Luân Đôn trong nhiều năm qua. Anh ta sẽ thấy tên mình trên
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 73
_______________________________________________________________________________________________________

mọi tờ báo đồi truỵ, thấy tên tôi trên mọi áp-phích ghê tởm.

Quý bà Erlynne. Không… không…

Phu nhân Windermere. Phải! Sẽ như thế. Nếu anh ta đích thân đến,
tôi phải thú nhận là tôi sẽ quay về với cuộc sống ô nhục mà
anh ta và bà dành sẵn đợi tôi – tôi đã định về rồi – nhưng anh
ta lại ở nhà, và phái bà đến đây như sứ giả – Than ôi! Làm thế
là sỉ nhục – sỉ nhục.

Quý bà Erlynne. [G.] Phu nhân Windermere, oan cho tôi quá – oan
cho chồng chị quá. Anh ấy không biết chị ở đây – anh ấy cho
rằng chị vẫn yên vị trong nhà. Anh ấy cho rằng chị đang ngủ
trong phòng riêng. Anh ấy chưa từng đọc lá thư rồ dại chị
viết để lại!

Phu nhân Windermere. [P.] Chưa từng đọc nó!

Quý bà Erlynne. Chưa – anh ấy chẳng biết gì về nó.

Phu nhân Windermere. Bà coi thường tôi quá lắm! [Đi về phía bà.]
Bà đang lừa tôi!

Quý bà Erlynne. [Kiềm chế bản thân.] Tôi không có. Tôi đang nói
chị nghe sự thật.

Phu nhân Windermere. Nếu chồng tôi chưa đọc thư, làm cách nào
bà lại ở đây? Ai cho bà biết tôi đã rời khỏi ngôi nhà mà bà đã
trơ tráo bước vào? Ai cho bà biết nơi tôi rời đến? Chồng tôi
cho bà biết, và cử bà đến dụ dỗ tôi về. [Sang T.]

Quý bà Erlynne. [G.T.] Chồng chị chưa từng đọc lá thư. Tôi… thấy
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 74
_______________________________________________________________________________________________________

nó, tôi mở nó. Tôi… đọc nó.

Phu nhân Windermere. [Quay ngoắt về phía bà.] Bà mở lá thư của


tôi gửi chồng? Sao bà dám!

Quý bà Erlynne. Tôi dám! Than ôi! Để cứu chị khỏi vực thẳm mà
chị sắp ngã vào, chẳng việc gì trên đời này tôi lại không dám
làm, chẳng việc gì trên đời này. Lá thư đây. Chồng chị chưa
bao giờ đọc nó. Chồng chị sẽ không bao giờ đọc nó. [Đến gần
lò sưởi.] Nó không bao giờ nên được viết ra. [Xé nhỏ và ném
vào lửa.]

Phu nhân Windermere. [Bằng giọng nói và vẻ mặt khinh miệt tột
độ.] Rốt cuộc làm sao tôi biết đó là thư của mình? Bà tưởng
làm trò mèo ấy là gạt được tôi đấy à!

Quý bà Erlynne. Than ôi! Cớ sao chị không tin mọi lời tôi nói? Chị
nghĩ vì can cớ gì tôi lại phải đến đây, ngoài việc cứu chị khỏi
sa vào lụn bại tuyệt đối, cứu chị khỏi kết cục của một sai lầm
gớm guốc? Lá thư đang cháy chính là thư của chị. Tôi thề với
chị!

Phu nhân Windermere. [Chậm rãi.] Bà đã khôn khéo đốt nó trước


khi tôi kiểm tra. Tôi không tin ở bà. Bà, kẻ trọn cả cuộc đời là
một lời dối trá, sao còn dám khẳng định điều gì là thật hay
không thật? [Ngồi xuống.]

Quý bà Erlynne. [Sốt ruột.] Chị cứ nghĩ sao về tôi cũng được – cứ
nói xấu về tôi sao cũng được, nhưng hãy về nhà đi, về với
người chồng mà chị yêu đi.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 75
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. [Sưng sỉa.] Tôi không yêu anh ta!

Quý bà Erlynne. Chị có yêu, và chị biết là anh ấy yêu chị.

Phu nhân Windermere. Anh ta không hiểu yêu là gì. Hiểu biết của
anh ta về nó cũng ít ỏi như của bà vậy – nhưng tôi biết bà
muốn gì. Sẽ là một lợi thế lớn cho bà nếu dụ được tôi về. Trời
ơi! Rồi cuộc đời tôi sẽ ra sao! Sống dưới lòng thương xót của
mụ đàn bà không có lòng thương xót cũng như lòng trắc ẩn,
mụ đàn bà chỉ gặp thôi cũng là ô nhục, chỉ biết thôi cũng là ô
uế, mụ đàn bà đê tiện, mụ đàn bà chen ngang vào hạnh phúc
của vợ chồng người khác!

Quý bà Erlynne. [Làm cử chỉ tuyệt vọng.] Phu nhân Windermere,


Phu nhân Windermere, đừng nói những lời quá quắt như thế.
Chị không biết chúng quá quắt đến thế nào đâu, quá quắt lắm
và bất công lắm. Nghe tôi, chị phải nghe tôi! Chỉ cần về với
chồng chị thôi, và tôi hứa sẽ không bao giờ giao tế với anh
ta dù có cơ sự gì đi nữa – không bao giờ gặp gỡ – không bao
giờ động đến cuộc sống của anh ta hoặc của chị. Món tiền
anh ta gửi tôi, chẳng gửi kèm tình yêu, mà gửi kèm oán hận,
chẳng vì tôn thờ, mà vì khinh miệt. Mối ràng buộc tôi có với
anh ta…

Phu nhân Windermere. [Bật dậy.] A! Bà thừa nhận hai người có ràng
buộc!

Quý bà Erlynne. Vâng, và tôi sẽ nói chị hay đó là gì. Đó là tình yêu
của anh ta dành cho chị, Phu nhân Windermere.

Phu nhân Windermere. Bà tưởng tôi tin điều đó ư?


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 76
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. Chị phải tin! Đó là sự thật. Chính vì tình yêu dành
cho chị mới khiến anh ta chấp nhận bị… than ôi! Chị gọi là
gì cũng được, ngược đãi, hăm doạ, tuỳ ý chị. Nhưng chính vì
tình yêu dành cho chị đấy. Anh ta mong mỏi cứu chị tránh
khỏi… tủi hổ, vâng, tủi hổ và ê chề.

Phu nhân Windermere. Ý bà là gì? Bà thật xấc xược! Tôi thì có liên
quan gì với bà?

Quý bà Erlynne. [Nhún nhường.] Không gì cả. Tôi biết điều đó –


nhưng tôi phải nói rằng chồng chị yêu chị – rằng chị có thể
không bao giờ lại có được tình yêu như vậy trong đời đâu –
tình yêu như vậy chị sẽ không bao giờ lại có được – và rằng
nếu chị vứt bỏ nó, sẽ có ngày khi chị thèm khát tình yêu
nhưng lại không được ai trao tặng, van xin được yêu nhưng
lại bị từ chối – Than ôi! Arthur yêu chị!

Phu nhân Windermere. Arthur? Vậy mà bà dám nói với tôi rằng giữa
hai người không có gì?

Quý bà Erlynne. Phu nhân Windermere, tôi thề có trời là chồng


chị vô can trong những việc làm xúc phạm đến chị! Còn tôi –
xin thú thật tôi cũng đã từng nghĩ là sẽ có mối nghi ngờ quái
đản như vậy len lỏi vào tâm trí chị, tôi thà chết còn hơn xen
ngang đời chị hoặc anh ta – than ôi! Thà chết, vui lòng thà
chết! [Đi ra mãi xô-pha P.]

Phu nhân Windermere. Bà nói như thể một người có trái tim. Nhưng
hạng người như bà không có trái tim. Trái tim không có ở bà.
Bà là hạng người mua được và bán được. [Ngồi ở G.T.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 77
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. [Giật thột, làm cử chỉ đau đớn. Rồi kìm lòng, và
đến cạnh nơi Phu nhân Windermere ngồi. Trong lúc nói, bà
vươn tay về phía nàng, nhưng không dám chạm vào nàng.]
Tuỳ chị nghĩ thế nào cũng được. Tôi không xứng đáng để chị
buồn dẫu chỉ một giây. Nhưng đừng làm hỏng cuộc đời son
trẻ tươi đẹp của chị vì cái thân tôi! Chị không biết cuộc đời sẽ
dành tặng mình điều gì đâu, trừ phi chị rời khỏi nhà này tức
khắc. Chị đâu có biết thế nào là cảnh sa xuống hố, bị khinh
thường, cạnh khoé, ruồng rẫy, chế nhạo – bị trở thành một kẻ
ngoài lề! Để thấy cửa nhà đóng sập trước mặt mình, để phải
lén lún đi vào các ngõ nhỏ ghê tởm, sợ hãi từng giây lỡ sao
tấm mặt nạ bị giật khỏi mặt mình, và suốt lúc ấy phải nghe
những tràng cười, những tràng cười kinh tởm của miệng đời,
thứ mà bi thảm hơn tất thảy dòng lệ mà nhân thế tuôn ra.
Chị nào có biết đâu. Ta trả giá cho tội lỗi của mình, sau đó
ta lại phải trả giá tiếp, và rồi ta phải lấy cả cuộc đời ra để trả
giá. Chị đừng bao giờ phải biết về điều đó – Về phần tôi, nếu
nỗi đau là sự chuộc tội, thì lúc này đây tôi đã chuộc hết mọi
lỗi lầm, dẫu chúng có thế nào đi nữa; bởi đêm nay chị đã ban
tặng trái tim cho kẻ thiếu nó, ban tặng rồi bóp nát. – Nhưng
ta hãy bỏ qua chuyện ấy. Tôi có thể đã tự hại đời mình, nhưng
tôi sẽ không để chị tự hại đời chị. Chị – than ôi, chị chỉ là một
thiếu nữ, chị sẽ lạc lối. Chị không đủ sành đời để quay đầu
về. Chị chẳng có tính sắc sảo cũng như lòng can đảm. Chị sẽ
không chịu đựng nổi nhục nhã! Thôi! Về nhà đi, Phu nhân
Windermere, về với người chồng yêu chị, và chị yêu. Chị có
con nhỏ, Phu nhân Windermere. Hãy về với đứa bé mà ngay
lúc này đây, trong đau khổ hoặc mừng vui, biết đâu đang
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 78
_______________________________________________________________________________________________________

khóc đòi chị. [Phu nhân Windermere bật dậy.] Chúa ban cho
chị đứa con ấy. Ngài đòi ở chị phải cho nó cuộc sống tốt đẹp,
phải săn sóc nó. Chị sẽ đáp sao trước Chúa nếu đời nó tan
nát vì chị? Hãy về nhà đi, Phu nhân Windermere – chồng chị
yêu chị! Anh ta chưa bao giờ bước lạc một giây khỏi tình yêu
dành cho chị. Nhưng cứ cho như anh ta đã dan díu với hàng
ngàn nhân ngãi, chị phải ở lại với đứa bé. Cứ cho như anh ta
đã cay nghiệt với chị, chị phải ở lại với đứa bé. Cứ cho như
anh ta đã bạc đãi chị, chị phải ở lại với đứa bé. Cứ cho như
anh ta đã ruồng bỏ chị, nơi chị phải ở là ở cạnh đứa bé. [Phu
nhân Windermere oà ra khóc và vùi mặt vào đôi bàn tay. Quý
bà Erlynne lao đến bên nàng.] Phu nhân Windermere!

Phu nhân Windermere. [Níu tay bà, bất lực, như một đứa trẻ.] Hãy
đưa tôi về. Hãy đưa tôi về.

Quý bà Erlynne. [Toan ôm nàng. Rồi kìm lòng được. Nét mặt bà
ánh lên niềm vui.] Đi nào! Áo choàng của chị đâu? [Túm lấy
cái áo trên xô-pha.] Đây. Mặc vào. Đi ngay thôi!

[Họ đi ra cửa.]

Phu nhân Windermere. Dừng lại! Có tiếng người sao?

Quý bà Erlynne. Không, không! Làm gì có ai!

Phu nhân Windermere. Có, có đấy! Lắng tai đi! Than ôi! Đó là giọng
chồng tôi! Chàng đang đến! Xin cứu tôi! Than ôi, hẳn có âm
mưu nào đó! Chính bà bày cho chàng đến.

[Tiếng người bên ngoài.]


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 79
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. Yên lặng! Tôi đến đây để cứu chị, nếu có thể.
Nhưng tôi e là quá muộn rồi! Đây! [Chỉ tấm rèm đang buông
kín cửa sổ.] Cơ hội đầu tiên của chị đấy, núp vào đó, nếu như
chị đã từng có cơ hội nào!

Phu nhân Windermere. Nhưng còn bà?

Quý bà Erlynne. Ôi! Đừng bận đến tôi. Tôi sẽ đối mặt với họ.

[Phu nhân Windermere nép mình đằng sau tấm rèm.]

Huân tước Augustus. [Bên ngoài.] Bậy quá, Windermere thân mến,
chú không được rời xa tôi!

Quý bà Erlynne. Huân tước Augustus! Vậy thì người đi tong là tôi
rồi! [Đắn đo giây lát, rồi nhìn quanh và thấy cửa P, rồi đi ra
đó.]

[Huân tước Darlington, Quý ông Dumby, Huân tước

Windermere, Huân tước Augustus Lorton, và Quý ông Cecil


Graham đi vào.]

Dumby. Giờ này mà đã bị lôi ra khỏi hội quán thì có chán không cơ
chứ! Mới có hai giờ mà. [Trầm mình xuống ghế bành.] Phần
sôi động nhất của buổi tối chỉ mới vừa bắt đầu. [Ngáp dài rồi
nhắm mắt.]

Huân tước Windermere. Anh tử tế quá, Huân tước Darlington, vì


đã chiều ý Augustus khi cứ nằng nặc kéo mọi người vào nhà
anh, nhưng tôi e mình không ngồi lâu được.

Huân tước Darlington. Thật sao! Tiếc quá! Cậu sẽ làm điếu xì-gà
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 80
_______________________________________________________________________________________________________

chứ?

Huân tước Windermere. Cảm ơn anh! [Ngồi xuống.]

Huân tước Augustus. [Nói với Huân tước Windermere.] Chú mình ạ,
chú không được đi đâu hết. Tôi có nhiều chuyện để nói với
chú lắm, rặt những chuyện quan trọng bỏ đời đi được. [Ngồi
xuống cạnh chàng ở bàn T.]

Cecil Graham. Ôi! Ai còn lạ gì! Tuppy thì có nói được gì ngoài
chuyện Quý bà Erlynne đâu.

Huân tước Windermere. Này, đó không phải việc của cậu kia mà,
Cecil?

Cecil Graham. Chính xác! Nhưng thế mới gây hứng thú cho tôi.
Việc của tôi luôn khiến tôi chán chết. Tôi thích việc của người
khác cơ.

Huân tước Darlington. Làm chút đồ uống nhé, các bạn. Cecil, cậu
uống uýt-ki xô-đa chứ?

Cecil Graham. Xin cảm ơn anh. [Đến bên bàn cạnh Huân tước

Darlington.] Đêm nay Quý bà Erlynne trông diễm lệ quá


chừng, anh thấy vậy không?

Huân tước Darlington. Tôi không thuộc nhóm người say mê bà ấy.

Cecil Graham. Tôi cũng từng thế, nhưng giờ ngược lại. Than ôi!
Bà ấy thực sự khiến tôi phải giới thiệu đến bà bác Caroline
khốn khổ đáng mến của mình. Tôi tin bà ấy sẽ tới nhà bác ấy
ăn trưa.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 81
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Darlington. [Ngạc nhiên.] Không phải chứ?

Cecil Graham. Hoàn toàn là thật.

Huân tước Darlington. Xin phép các bạn. Ngày mai tôi sẽ đi xa. Và
tôi phải viết vài lá thư. [Đến bên bàn viết và ngồi xuống.]

Dumby. Một phụ nữ khôn khéo, Quý bà Erlynne ấy.

Cecil Graham. Ơ kìa, Dumby! Tôi tưởng anh đang buồn ngủ.

Dumby. Đúng thế, tôi vẫn hay dễ buồn ngủ!

Huân tước Augustus. Một phụ nữ vô cùng khôn khéo. Bà ấy hiểu


lòng một gã ngốc tử như tôi một cách tỏ tường – tỏ tường
như thể chính tôi hiểu tôi vậy. [Cecil Graham cười ha hả, lại
gần lão.] A, chú mày cứ cười đi, nhưng gặp được một người
đàn bà tỏ tường lòng mình là một ân huệ lớn đấy.

Dumby. Một mối nguy lớn thì có. Chúng luôn đi đến kết cục là cưới
họ.

Cecil Graham. Nhưng tôi tưởng, Tuppy, ông sẽ không đời nào gặp
bà ấy nữa chứ! Phải! Hôm qua ở hội quán ông có bảo tôi thế
mà. Ông nói ông nghe đồn… [Nói thầm với lão.]

Huân tước Augustus. Ồ, bà ấy đã thanh minh chuyện đó rồi.

Cecil Graham. Thế còn vụ Wiesbaden?

Huân tước Augustus. Bà ấy cũng đã thanh minh rồi.

Dumby. Thế còn thu nhập của bà ấy, Tuppy? Bà ấy thanh minh
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 82
_______________________________________________________________________________________________________

chưa?

Huân tước Augustus. [Giọng điệu rất nghiêm túc.] Bà ấy sẽ thanh


minh chuyện đó vào ngày mai.

[Cecil Graham quay về bàn G.]

Dumby. Đàn bà thời nay hám của đến phát sợ. Lớp các bà chúng
ta cũng ném áo qua cầu, hẳn rồi, nhưng, trời ơi, lớp cháu gái
chúng ta chỉ ném áo qua cái cầu nào dẫn chúng lên lầu son
gác tía thôi.

Huân tước Augustus. Các chú chỉ đang cố bôi nhọ người ta thôi.
Nhưng bà ấy không thế!

Cecil Graham. Ồ! Đàn bà hư hỏng làm người ta buồn lòng. Đàn bà


đoan chính làm người ta buồn chán. Đó là khác biệt duy nhất
ở họ.

Huân tước Augustus. [Phả một hơi xì-gà.] Quý bà Erlynne có cả


tương lai trước mặt.

Dumby. Quý bà Erlynne có cả quá khứ sau lưng.

Huân tước Augustus. Tao thích phụ nữ có quá khứ hơn. Nói chuyện
với họ lúc nào cũng vui bỏ đời đi được.

Cecil Graham. Phải, ông sẽ có nhiều chủ đề nói chuyện với bà ấy


đấy, Tuppy. [Đứng dậy đến bên lão.]

Huân tước Augustus. Chú mày phiền nhiễu quá rồi đấy; chú mày
phiền nhiễu bỏ đời đi được.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 83
_______________________________________________________________________________________________________

Cecil Graham. [Đặt tay lên vai lão.] Tình hình là, Tuppy, ngoại hình
ông đã mất rồi mà thanh danh cũng đã mất rồi. Đừng để mất
nốt bình tĩnh chứ; cái đó ông chỉ có một thôi đấy.

Huân tước Augustus. Chú mày ạ, nếu tao không phải là thằng lành
tính nhất Luân Đôn này thì…

Cecil Graham. Thì chúng tôi hẳn đã kính trọng ông hơn hả, Tuppy?
[Bước ra xa.]

Dumby. Lớp trẻ thời nay thật là quá quắt. Chúng tuyệt không biết
kính trọng những người tóc nhuộm.

[Huân tước Augustus trông giận dữ ra mặt.]

Cecil Graham. Quý bà Erlynne vô cùng kính trọng ông bạn Tuppy
quý hoá đấy.

Dumby. Vậy ra Quý bà Erlynne đã trở thành tấm gương sáng cho
chị em noi theo. Cái cách mà hầu hết phụ nữ thời nay đối xử
với người đàn ông không phải chồng họ thật quá sức chịu
đựng.

Huân tước Windermere. Dumby, cậu làm lố rồi đấy, còn Cecil, đừng
để cái lưỡi của cậu khua khoắng quá trớn. Các cậu hãy để cho
Quý bà Erlynne được yên. Các cậu không thật sự biết gì về bà
ấy, thế mà lúc nào cũng đàm tiếu linh tinh.

Cecil Graham. [Đi về phía chàng ở G.T.] Arthur thân mến, tôi không
bao giờ đàm tiếu. Tôi chỉ đồn đại mà thôi.

Huân tước Windermere. Có gì khác nhau giữa đàm tiếu và đồn đại?
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 84
_______________________________________________________________________________________________________

Cecil Graham. Ồ! Đồn đại là hành động rất duyên! Lịch sử đơn
thuần là đồn đại mà thôi. Nhưng đàm tiếu là đồn đại bị trở
nên tẻ nhạt vì đạo lí. Bây giờ, tôi không bao giờ giảng đạo.
Đàn ông đạo đức thường là hạng người đạo đức giả, còn phụ
nữ đạo đức luôn là dạng người thô kệch. Chẳng gì trên đời
mặc vào kém hợp với phụ nữ như lương tâm của một người
Biệt giáo. Và hầu hết phụ nữ biết điều đó, tôi mừng được nói
vậy.

Huân tước Augustus. Nói đúng ý tao, chú mày ạ, nói đúng ý tao.

Cecil Graham. Nghe thế tôi buồn quá, Tuppy; hễ mọi người đồng
tình với tôi, tôi luôn cảm thấy mình hẳn đã sai.

Huân tước Augustus. Chú mày ạ, khi tao ở tuổi chú…

Cecil Graham. Nhưng ông chưa bao giờ ở, Tuppy, và sẽ không bao
giờ ở được. [Đi lên G.] Mà này, Darlington, cho chúng tôi bộ
bài nhé. Anh sẽ chơi chứ, Arthur?

Huân tước Windermere. Xin kiếu, cảm ơn cậu, Cecil.

Dumby. [Thở dài.] Trời đất ơi! Hôn nhân huỷ hoại đàn ông quá
thể! Nó tàn phá con người ta ngang thuốc lá, nhưng đắt hơn
nhiều.

Cecil Graham. Ông sẽ chơi, hẳn rồi, Tuppy?

Huân tước Augustus. [Tự rót cho mình li cô-nhắc xô-đa trên bàn.]
Không được, chú mày ạ. Tao đã hứa với Quý bà Erlynne sẽ
không bao giờ hoặc đánh bài hoặc uống rượu nữa rồi.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 85
_______________________________________________________________________________________________________

Cecil Graham. Này, Tuppy thân mến, chớ để mình lạc lối vào con
đường đức hạnh. Cải tạo xong là ông sẽ trở nên vô cùng nhạt
nhẽo. Đàn bà tồi tệ nhất ở chỗ đó. Họ luôn muốn người đời trở
nên tử tế. Và nếu ta tử tế, khi gặp ta họ sẽ không yêu đương
gì nữa sất. Họ thích quen biết ta lúc ta tồi tệ vô phương cứu
chữa, và bỏ rơi ta lúc ta tử tế vô phương yêu nổi.

Huân tước Darlington. [Đứng lên khỏi bàn P, nơi gã đang viết thư.]
Họ luôn thích chúng ta tồi tệ ư?

Dumby. Tôi không cho rằng chúng ta tồi tệ. Tôi cho rằng chúng ta
đều tử tế cả, trừ Tuppy.

Huân tước Darlington. Không, thảy chúng ta đều dưới cống cả,
nhưng vài kẻ trong chúng ta ngước mắt lên những vì sao.
[Ngồi xuống bàn G.]

Dumby. Thảy chúng ta đều dưới cống cả, nhưng vài kẻ trong chúng
ta ngước mắt lên những vì sao? Thề danh dự, đêm nay anh
lãng mạn quá, Darlington.

Cecil Graham. Lãng mạn quá thể! Anh hẳn phải đang yêu. Cô nàng
nào thế?

Huân tước Darlington. Người phụ nữ tôi yêu không còn tự do, hoặc
được coi là thế. [Bất giác liếc về Huân tước Windermere trong
khi nói.]

Cecil Graham. Tức là một cô nàng đã có chồng! Ôi, chẳng gì trên


đời sánh ngang sự tận tâm của phụ nữ đã có chồng. Đó là
điều mà không đàn ông đã có vợ nào biết đến.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 86
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Darlington. Ồ! Nàng không yêu tôi. Nàng là một phụ
nữ đoan chính. Nàng là người phụ nữ đoan chính duy nhất
tôi từng gặp trong đời.

Cecil Graham. Người phụ nữ đoan chính duy nhất anh từng gặp
trong đời?

Huân tước Darlington. Phải!

Cecil Graham. [Châm thuốc lá.] Ái chà, anh là gã tốt số đấy! Hỡi
ôi, tôi đã gặp hàng trăm phụ nữ đoan chính. Có vẻ như tôi
chưa từng gặp dạng người nào ngoài phụ nữ đoan chính cả.
Nhân thế cứ chật như nêm cối những phụ nữ đoan chính.
Làm quen với họ cũng giống như được hưởng nền giáo dục
của tầng lớp trung lưu vậy.

Huân tước Darlington. Người phụ nữ này thuần khiết và ngây thơ.
Nàng có mọi thứ đàn ông chúng ta đánh mất.

Cecil Graham. Bạn thân mến, cớ sao đàn ông chúng ta phải bận
lòng với tính thuần khiết với lại ngây thơ chứ? Một bông hoa
cài khuyết áo được thiết kế tinh xảo còn có tác động mạnh
hơn nhiều.

Dumby. Vậy ra nàng ấy không yêu anh?

Huân tước Darlington. Phải, nàng không yêu!

Dumby. Xin được chúc mừng anh, bạn thân mến. Cuộc đời chỉ có
hai bi kịch: không được cái ta muốn, và đã được cái ta muốn.
Cái sau là tồi tệ hơn cả; cái sau là bi kịch đích thực! Nhưng
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 87
_______________________________________________________________________________________________________

tôi thấy hấp dẫn khi nghe nói nàng ấy không yêu anh. Cậu có
thể yêu một cô nàng không yêu cậu trong bao lâu, hả Cecil?

Cecil Graham. Một cô nàng không yêu tôi ư? Ôi, trọn đời!

Dumby. Tôi cũng vậy. Nhưng khó gặp được cô nàng như vậy lắm.

Huân tước Darlington. Anh kiêu ngạo quá nhỉ, Dumby?

Dumby. Tôi không nhắc về sự ấy với lòng kiêu ngạo đâu. Tôi nhắc
về sự ấy với lòng hối tiếc. Tôi đã từng bị yêu cuồng si và mãnh
liệt. Tôi thấy tiếc vì đã bị như vậy. Chuyện đó phiền hà kinh
khủng. Tôi thích thi thoảng được tự cho bản thân đôi chút
thời gian.

Huân tước Augustus. [Trông thành thật.] Thời gian để tự giáo dục
bản thân, tao đồ thế.

Dumby. Không, thời gian để quên đi mọi thứ tôi đã học. Điều đó
quan trọng hơn nhiều đấy, Tuppy thân mến.

[Huân tước Augustus bứt rứt cựa mình trong ghế bành.]

Huân tước Darlington. Anh bạn này khinh bạc quá chừng!

Cecil Graham. Khinh bạc là sao? [Ngồi lên phần tựa lưng của chiếc
xô-pha.]

Huân tước Darlington. Là người biết giá cả của mọi thứ, và không
biết giá trị của thứ gì.

Cecil Graham. Còn một người đa cảm, Darlington thân mến, là


người thấy ra giá trị phi lí của mọi thứ, và không biết giá cả
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 88
_______________________________________________________________________________________________________

thị trường của thứ gì.

Huân tước Darlington. Cậu lúc nào cũng làm tôi thấy thích, Cecil.
Cậu nói năng như thể mình là người dày dạn kinh nghiệm
lắm.

Cecil Graham. Rõ ràng. [Đi đến trước lò sưởi.]

Huân tước Darlington. Cậu vẫn còn trẻ lắm!

Cecil Graham. Đó là sai lầm lớn. Kinh nghiệm là một bản năng đối
với cuộc sống. Tôi sở hữu nó. Tuppy thì không. Kinh nghiệm
là cái tên Tuppy đặt cho sai lầm của ông ấy. Thảy là vậy.

[Huân tước Augustus trông phẫn nộ ra mặt.]

Dumby. Kinh nghiệm là cái tên người đời đặt cho sai lầm của mình.

Cecil Graham. [Đứng xoay lưng vào lò sưởi.] Người đời đừng phạm
phải nó thì hơn. [Nhìn thấy cái quạt của Phu nhân Windermere
trên xô-pha.]

Dumby. Cuộc sống sẽ rất buồn tẻ nếu không có nó.

Cecil Graham. Hẳn là anh vô cùng chung tình với người phụ nữ
anh yêu chứ, Darlington, với người phụ nữ đoan chính ấy?

Huân tước Darlington. Cecil, nếu ta thật sự yêu một người phụ nữ,
thảy phụ nữ trên đời đều trở nên hoàn toàn vô nghĩa trước
ta. Tình yêu thay đổi con người – tôi đã được thay đổi.

Cecil Graham. Ôi chà! Thú vị chưa kìa! Tuppy, tôi có chuyện muốn
nói với ông.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 89
_______________________________________________________________________________________________________

[Huân tước Augustus không để ý.]

Dumby. Nói chuyện với Tuppy cũng bằng thừa. Cậu có thể nói
chuyện với bức tường vậy.

Cecil Graham. Nhưng tôi lại thích nói chuyện với bức tường – nó
là thứ duy nhất trên đời không khi nào cãi lại tôi! Tuppy!

Huân tước Augustus. Hả, cái gì cơ? Cái gì cơ? [Đứng dậy và đến bên
Cecil Graham.]

Cecil Graham. Lại đây. Tôi nói riêng với ông thôi. [Nói nhỏ.]
Darlington ngời ngời đạo đức và luôn miệng nói về tình yêu
thuần khiết, cùng với đủ thứ, thế mà anh ta lại giấu giếm một
người đàn bà nào đó trong nhà suốt từ nãy đến giờ.

Huân tước Augustus. Không phải chứ! Không phải chứ!

Cecil Graham. [Thấp giọng.] Phải đấy, đây chính là chiếc quạt của
ả. [Chỉ vào cái quạt.]

Huân tước Augustus. [Cười khùng khục.] Cao xanh ơi! Cao xanh ơi!

Huân tước Windermere. [Đứng bên cửa phía đỉnh sân khấu.] Tôi
thật sự phải đi ngay, Huân tước Darlington. Tôi lấy làm tiếc
vì anh rời Anh quốc sớm quá. Hãy ghé qua nhà tôi chơi khi
nào anh về nhé! Vợ chồng tôi rất mong được gặp anh!

Huân tước Darlington. [Đi lên đỉnh sân khấu bên cạnh Huân tước
Windermere.] Tôi e rằng mình sẽ đi xa trong nhiều năm. Chúc
ngủ ngon!
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 90
_______________________________________________________________________________________________________

Cecil Graham. Arthur!

Huân tước Windermere. Sao?

Cecil Graham. Tôi muốn nói với anh chuyện này giây lát. Nào, lại
đây!

Huân tước Windermere. [Khoác áo choàng lên.] Không được – tôi


về đây!

Cecil Graham. Có chuyện này rất đặc biệt. Nó sẽ hấp dẫn anh vô
cùng.

Huân tước Windermere. [Mỉm cười.] Lại trò nhăng cuội gì đó của
cậu mà thôi, Cecil.

Cecil Graham. Không phải! Quả thật không phải.

Huân tước Augustus. [Đến bên chàng.] Chú em thân mến, chú chưa
thể về được. Tôi còn nhiều chuyện cần nói với chú. Với lại
Cecil cũng có gì đó cần cho chú xem.

Huân tước Windermere. [Tiến lại.] Hừm, là cái gì?

Cecil Graham. Darlington giấu một người phụ nữ ở ngay trong


nhà này. Đây là quạt của ả. Hay ho chưa nào? [Tạm ngừng.]

Huân tước Windermere. Lạy Chúa! [Giật lấy cái quạt. Dumby bật
dậy.]

Cecil Graham. Có chuyện gì thế?

Huân tước Windermere. Huân tước Darlington!


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 91
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Darlington. [Quay đầu lại.] Vâng!

Huân tước Windermere. Tại sao quạt của vợ tôi lại ở đây trong phòng
của anh? Buông tay ra, Cecil. Đừng động vào tôi.

Huân tước Darlington. Quạt của vợ anh?

Huân tước Windermere. Phải, nó đây!

Huân tước Darlington. [Bước về phía chàng.] Tôi không biết!

Huân tước Windermere. Anh phải biết. Tôi yêu cầu anh giải thích.
[Nói với Cecil Graham.] Đừng giữ tay tôi, tên ngốc này.

Huân tước Darlington. [Độc thoại.] Rốt cuộc cô ấy đã đến đây!

Huân tước Windermere. Nói ngay, thưa huân tước! Tại sao quạt
của vợ tôi lại ở đây? Trả lời tôi! Thề có Chúa! Tôi sẽ lục soát
phòng anh, và nếu vợ tôi có ở đây thì… [Tiến tới.]

Huân tước Darlington. Cậu không được lục phòng tôi. Cậu không
có quyền. Tôi cấm cậu!

Huân tước Windermere. Đồ khốn kiếp! Tôi sẽ không rời khỏi đây
cho đến khi lục soát từng ngóc ngách căn phòng này! Cái gì
động đậy sau rèm cửa kia? [Lao vội đến tấm rèm G.]

Quý bà Erlynne. [Đi vào từ sau cửa P.] Huân tước Windermere!

Huân tước Windermere. Quý bà Erlynne!

[Mọi người giật mình quay đầu nhìn sang. Phu nhân

Windermere lẻn vội ra khỏi tấm rèm và lướt nhanh khỏi


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi III • 92
_______________________________________________________________________________________________________

phòng qua cửa T.]

Quý bà Erlynne. Tôi e là mình đã cầm nhầm quạt của vợ anh, vào
lúc rời nhà anh đêm nay. Tôi thành thật xin lỗi. [Lấy cái quạt
từ tay chàng.]

[Huân tước Windermere nhìn bà ta trong khinh bỉ. Huân


tước Darlington trông ngạc nhiên xen lẫn giận dữ. Huân
tước Augustus quay mặt đi. Những người còn lại nhìn nhau

tủm tỉm cười.]

KHÉP MÀN
HỒI IV

CẢNH TRÍ

Như Hồi I.

Phu nhân Windermere. [Nằm trên xô-pha.] Ta biết nói với chàng
thế nào đây? Ta không thể nói chuyện đó với chàng. Ta chết
mất. Ta tự hỏi điều gì đã xảy ra sau khi ta thoát được khỏi
căn phòng kinh khiếp đó. Có lẽ bà ấy nói cho họ nguyên do
thật sự vì sao bà ấy ở đấy, và ý nghĩa thật sự của cái đó – chiếc
quạt tai hoạ của ta. Than ôi, nếu chàng biết – làm sao ta dám
nhìn mặt chàng được nữa? Chàng sẽ không đời nào tha thứ
cho ta. [Bấm chuông.] Chao ôi cái cuộc đời mà ta từng nghĩ
và từng sống – cuộc đời nằm ngoài tầm với của cám dỗ, tội
lỗi, dại dột. Thế rồi đột nhiên… Than ôi! Cuộc đời thật đáng
sợ. Cuộc đời điều khiển chúng ta, chúng ta không điều khiển
cuộc đời.

[Rosalie đi vào qua cửa P.]

Rosalie. Cô chủ bấm chuông gọi em ạ?

Phu nhân Windermere. Phải. Em có biết Huân tước Windermere về


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 94
_______________________________________________________________________________________________________

nhà lúc mấy giờ đêm qua không?

Rosalie. Sau năm giờ sáng ông chủ mới về nhà ạ.

Phu nhân Windermere. Năm giờ sáng? Sáng nay chàng có gõ cửa
phòng ta phải không?

Rosalie. Vâng, thưa cô – lúc chín rưỡi. Em bảo ông chủ rằng cô
vẫn chưa ngủ dậy.

Phu nhân Windermere. Chàng có nói gì không?

Rosalie. Điều gì đó về chiếc quạt của cô chủ ạ. Em không hoàn toàn


hiểu những lời ông chủ nói. Chiếc quạt bị mất phải không
cô? Em không tìm thấy nó, và ông Parker nói không thấy nó
ở bất cứ phòng nào. Ông ấy tìm hết các phòng rồi và còn tìm
ngoài sân hiên nữa.

Phu nhân Windermere. Chuyện đó không quan trọng. Bảo ông Parker
đừng bận tâm nhé. Vậy được rồi.

[Rosalie đi ra.]

Phu nhân Windermere. [Bật dậy.] Chắc chắn bà ấy đã kể với chàng.


Ta có thể tưởng tượng cảnh một người đã có hành động hi
sinh tuyệt vời, làm một cách tự phát, vội vàng, hào hiệp –
và sau đó nhận ra cái giá phải trả là quá đắt. Sao bà ấy phải
đắn đo giữa cảnh lụn bại của bà ấy và của ta?… Kì lạ thay! Ta
đã công khai hạ nhục bà ấy trong ngôi nhà này. Bà ấy chấp
nhận bị hạ nhục công khai trong ngôi nhà khác để cứu ta…
Có sự trớ trêu cay đắng trong toàn bộ chuyện này, có sự trớ
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 95
_______________________________________________________________________________________________________

trêu cay đắng trong cái lối chúng ta nói về phụ nữ tử tế và tồi
tệ… Than ôi, đúng là một bài học! Và đáng tiếc thay khi ở đời
chúng ta chỉ nhận được các bài học vào lúc mà chúng đều đã
trở thành vô ích! Nhưng kể cả nếu bà ấy không nói, ta sẽ nói.
Than ôi! Đáng thẹn thay, đáng thẹn thay. Hễ nói lại chuyện
đó là phải sống lại chuyện đó một lần nữa. Hành động là bi
kịch thứ nhất của cuộc đời, ngôn từ là bi kịch thứ hai. Ngôn
từ có lẽ là tệ hơn hết. Ngôn từ rất tàn nhẫn… [Giật mình lúc
Huân tước Windermere đi vào.] Ối!

Huân tước Windermere. [Hôn vợ.] Margaret – em xanh xao quá!

Phu nhân Windermere. Em ngủ không ngon.

Huân tước Windermere. [Ngồi xuống xô-pha với nàng.] Anh rất xin
lỗi. Anh về nhà muộn quá, và anh không muốn đánh thức
em. Em đang khóc sao, em yêu?

Phu nhân Windermere. Vâng, em đang khóc, bởi em có điều cần nói
với anh, Arthur.

Huân tước Windermere. Em yêu, em đang không được khoẻ. Em


đã gắng gượng quá sức đây mà. Ta hãy đi xa về vùng thôn dã
nhé. Em sẽ khoẻ trở lại khi được về Selby. Mùa giao lưu sắp
kết thúc rồi. Nán lại thêm cũng chẳng ích gì. Khổ thân em!
Ta sẽ đi luôn hôm nay, nếu em muốn. [Đứng dậy.] Ta có thể
dễ dàng bắt chuyến tàu lúc 3:40. Anh sẽ gửi điện tới Fannen.
[Đi sang và ngồi xuống bàn viết một bức điện.]

Phu nhân Windermere. Vâng; ta hãy đi xa luôn hôm nay. Không;


em không thể đi hôm nay, Arthur. Có một người em phải gặp
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 96
_______________________________________________________________________________________________________

trước khi rời thành phố – người đã rất tử tế với em.

Huân tước Windermere. [Ngẩng đầu và dựa người ra xô-pha.] Tử tế


với em ư?

Phu nhân Windermere. Hơn cả như vậy rất nhiều. [Đứng dậy đến
bên chàng.] Em sẽ kể anh hay, Arthur, chỉ có điều anh hãy
yêu em nhé, yêu em như anh đã từng yêu.

Huân tước Windermere. Đã từng? Em đang không nghĩ về mụ đàn


bà tồi tệ đã đến đây đêm qua đấy chứ? [Đi vòng sang ngồi bên
phải nàng.] Đừng nói là em vẫn nghĩ rằng… đừng, xin đừng.

Phu nhân Windermere. Em không nghĩ thế. Bây giờ em đã biết mình
sai và ngu ngốc.

Huân tước Windermere. Em tử tế lắm khi tiếp đón mụ ấy đêm qua


– nhưng em sẽ không bao giờ phải gặp mụ ấy nữa đâu.

Phu nhân Windermere. Sao anh lại nói vậy? [Tạm ngưng.]

Huân tước Windermere. [Nắm tay nàng.] Margaret, anh cứ tưởng


Quý bà Erlynne là người đàn bà đáng thương hơn đáng trách,
như câu người xưa vẫn nói. Anh tưởng mụ muốn trở thành
người tử tế, muốn về lại địa vị mà mụ lỡ đánh mất trong giây
phút bồng bột, muốn sống lại cuộc đời đoan trang. Anh đã
tin mọi điều mụ nói – anh đã nhìn nhầm mụ. Mụ tồi tệ – tồi
tệ đến hết mức một mụ đàn bà có thể.

Phu nhân Windermere. Arthur, Arthur ơi, đừng cay nghiệt như vậy
với bất kì người phụ nữ nào. Giờ đây em không nghĩ có thể
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 97
_______________________________________________________________________________________________________

phân chia người đời thành tử tế và tồi tệ như thể họ là hai


chủng tộc hay giống loài tách bạch. Những người được gọi
là phụ nữ tử tế có thể mang những điều khủng khiếp trong
mình, những tâm trạng rồ dại vì nông nổi, ương ngạnh, ghen
tuông, tội lỗi. Phụ nữ tồi tệ, như họ bị gắn mác, có thể mang
trong mình đau buồn, ăn năn, thương xót, hi sinh. Và em
không nghĩ Quý bà Erlynne lại tồi tệ – em biết bà ấy không
như thế.

Huân tước Windermere. Em yêu, mụ đàn bà ấy thật không thể chấp


nhận được. Mặc cho những tai hoạ mà mụ đã cố gắng đổ
ập lên chúng ta, em sẽ không bao giờ phải gặp mụ nữa rồi.
Không còn nơi nào chứa chấp mụ nữa đâu.

Phu nhân Windermere. Nhưng em muốn gặp bà ấy. Em muốn bà ấy


đến đây.

Huân tước Windermere. Không đời nào!

Phu nhân Windermere. Trước kia bà ấy đến đây làm khách của anh.
Bây giờ bà ấy đến đây làm khách của em. Như vậy là công
bằng.

Huân tước Windermere. Mụ ta sẽ không đời nào được đến đây.

Phu nhân Windermere. [Đứng dậy.] Bây giờ mới nói điều đó, Arthur,
thì đã quá muộn rồi. [Đi ra xa.]

Huân tước Windermere. [Đứng dậy.] Margaret, nếu em biết đêm


qua mụ đã đi đâu, sau khi rời nhà mình, em sẽ không thể
ngồi cùng phòng với mụ được nữa đâu. Toàn bộ vụ việc ấy là
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 98
_______________________________________________________________________________________________________

nỗi nhục tột cùng.

Phu nhân Windermere. Arthur, em không giấu kín được nữa. Em


phải nói với anh. Đêm qua…

[Parker đi vào mang cái khay có đặt một tấm thiệp và cái
quạt của Phu nhân Windermere.]

Parker. Quý bà Erlynne đến để trả cô chủ chiếc quạt do bà ấy cầm


nhầm đêm qua. Quý bà Erlynne có lời nhắn viết trong thiệp.

Phu nhân Windermere. Ồ, mời Quý bà Erlynne hãy quá bộ vào nhà
đi. [Đọc thiệp.] Nói là tôi rất vui lòng được gặp bà ấy.

[Parker đi ra.]

Bà ấy muốn gặp em, Arthur.

Huân tước Windermere. [Nhận thiệp và xem xét.] Margaret, anh xin
em đừng. Hãy để anh gặp mụ trước, dẫu gì đi nữa. Mụ là hạng
đàn bà rất nguy hiểm. Hạng đàn bà nguy hiểm nhất anh biết.
Em không tự biết em đang làm gì đâu.

Phu nhân Windermere. Em gặp bà ấy là việc đúng đắn.

Huân tước Windermere. Em yêu, em đang có nguy cơ sảy chân xuống


vực thẳm thống khổ đấy. Đừng lai vãng quanh đó. Nhất định
phải để anh gặp mụ trước.

Phu nhân Windermere. Cớ sao nhất định phải thế?

[Parker đi vào.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 99
_______________________________________________________________________________________________________

Parker. Quý bà Erlynne.

[Quý bà Erlynne đi vào.]

[Parker đi ra.]

Quý bà Erlynne. Chị vẫn khoẻ chứ, Phu nhân Windermere? [Nói
với Huân tước Windermere.] Anh vẫn khoẻ chứ? Chị biết đấy,
Phu nhân Windermere, tôi rất xin lỗi về chiếc quạt của chị.
Thật không tưởng được tôi lại nhầm lẫn một cách ngu ngốc
đến thế. Đúng là việc ngu xuẩn nhất đời tôi. Và lúc đánh xe
tới nhà chị, tôi nghĩ mình phải tận dụng cơ hội để trả lại tận
tay đồ của chị cùng lời xin lỗi vì đã bất cẩn, và gửi đến chị lời
từ biệt mới được.

Phu nhân Windermere. Từ biệt ư? [Đi đến xô-pha với Quý bà Erlynne
và ngồi cạnh.] Vậy là bà sắp đi xa ư, Quý bà Erlynne?

Quý bà Erlynne. Vâng; tôi sắp xuất ngoại lần nữa. Khí hậu Anh
quốc không hợp với tôi. Nó hại đến… tim tôi, và tôi không
thích thế. Tôi ưa sống ở phương nam hơn. Luân Đôn có quá
nhiều sương mù và… và những người nghiêm túc, Huân tước
Windermere ạ. Chẳng biết sương mù sinh ra người nghiêm
túc hay người nghiêm túc sinh ra sương mù nhỉ, tôi không
biết đâu, nhưng toàn bộ điều này làm tôi khó ở, vậy nên chiều
nay tôi rời đi bằng chuyến tàu do hội quán đặt.

Phu nhân Windermere. Chiều nay ư? Nhưng tôi muốn đến thăm
nhà bà lắm.

Quý bà Erlynne. Chị tử tế quá! Nhưng tôi e rằng mình phải đi sớm.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 100
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Tôi sẽ không khi nào gặp lại bà ư, Quý bà
Erlynne?

Quý bà Erlynne. Tôi e là thế. Chúng ta sống xa nhau quá. Nhưng có


điều cỏn con tôi muốn được chị đáp ứng. Tôi muốn một bức
ảnh chụp chị, Phu nhân Windermere – chị cho tôi một bức
nhé? Chị không biết tôi sẽ mãn nguyện đến thế nào đâu.

Phu nhân Windermere. Ôi, rất hân hạnh. Có một bức trên bàn kia.
Để tôi cho bà xem. [Đến bên bàn.]

Huân tước Windermere. [Đến bên Quý bà Erlynne và thấp giọng nói.]
Thật là quái gở khi bà vẫn vác mặt đến đây sau hành động
đêm qua.

Quý bà Erlynne. [Cười thích thú.] Anh Windermere thân mến, lịch
sự đi trước, luân lí đi sau!

Phu nhân Windermere. [Trở lại.] Tôi e bức này nịnh người quá – tôi
trông không xinh được đến thế. [Giơ tấm ảnh chụp ra.]

Quý bà Erlynne. Chị xinh hơn thế nhiều chứ. Nhưng chị có bức nào
chụp chung với cháu trai nhà mình không?

Phu nhân Windermere. Tôi có. Bà muốn một bức chứ?

Quý bà Erlynne. Vâng.

Phu nhân Windermere. Tôi sẽ lên lấy cho bà, nếu bà cho tôi xin vài
phút. Tôi để một bức trên lầu.

Quý bà Erlynne. Thật xin lỗi, Phu nhân Windermere, đã làm phiền
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 101
_______________________________________________________________________________________________________

chị quá.

Phu nhân Windermere. [Đến gần cửa P.] Chẳng phiền gì hết, Quý
bà Erlynne.

Quý bà Erlynne. Cảm ơn chị nhiều.

[Phu nhân Windermere đi ra qua cửa P.]

Hình như sáng nay anh khó ở, Windermere. Sao lại thế?
Margaret và tôi đang rất quý mến nhau kia mà.

Huân tước Windermere. Tôi không cam tâm nhìn bà đứng cạnh
nàng. Vả lại, bà đã không nói cho tôi biết sự thật, Quý bà
Erlynne.

Quý bà Erlynne. Tôi đã không nói cho con bé biết sự thật, ý anh là
vậy.

Huân tước Windermere. [Đứng ở G.] Đôi lúc tôi mong thà bà cứ nói
ra. Tôi hẳn đã tránh được những thống khổ, lo âu, phiền muộn
của sáu tháng qua. Nhưng thay vì để vợ tôi phải biết chuyện
– rằng người mẹ mà nàng được bảo là đã chết, người mẹ mà
nàng đã khóc thương vì tưởng chết, vẫn còn sống – một mụ
đàn bà bỏ chồng, khoác lên mình cái tên giả, một mụ đàn
bà tồi tệ sống lợi dụng hoàn cảnh, như lúc này tôi đã biết về
bà – hơn cả thế, tôi đã sẵn lòng cung ứng cho bà tiền bạc để
trả hoá đơn hết tờ này đến tờ khác, tiêu hoang hết món này
đến món khác, phải mạo hiểm để xảy ra sự vụ ngày hôm qua,
cuộc cãi vã đầu tiên tôi từng có với vợ. Bà không hiểu điều
đó là như thế nào đối với tôi đâu. Sao bà hiểu được chứ? Xin
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 102
_______________________________________________________________________________________________________

thưa để bà biết là những lời chua chát duy nhất từng buột ra
từ đôi môi ngọt ngào của nàng đều là do bà, và tôi ghét phải
nhìn bà đứng cạnh nàng. Bà bôi nhơ vẻ ngây thơ nằm bên
trong nàng. [Đến G.T.] Và rồi tôi lại từng nghĩ rằng sau tất
thảy lỗi lầm thì bà đã trở nên đứng đắn và đoan chính. Nhưng
bà không hề.

Quý bà Erlynne. Sao anh lại nói vậy?

Huân tước Windermere. Bà bắt tôi mời bà đến buổi vũ của vợ tôi.

Quý bà Erlynne. Buổi vũ của con gái tôi – vâng.

Huân tước Windermere. Bà đến, và trong vòng một giờ sau khi rời
khỏi nhà, bà bị bắt quả tang đang ở trong phòng một người
đàn ông – bà đã ô danh trước mọi người. [Đi lên Đ.]

Quý bà Erlynne. Vâng.

Huân tước Windermere. [Đi vòng quanh bà.] Do đó tôi có quyền


đánh giá bà như vậy – một mụ đàn bà vô giá trị và đồi bại. Tôi
có quyền bảo bà đừng bao giờ vào ngôi nhà này, đừng bao giờ
mưu toan lại gần vợ tôi…

Quý bà Erlynne. [Lạnh lùng.] Con gái tôi, ý anh là thế.

Huân tước Windermere. Bà không có quyền nhận nàng là con. Bà


bỏ nàng, ruồng rẫy nàng lúc nàng còn nằm nôi, ruồng rẫy
nàng vì tên nhân tình của bà, kẻ đến lượt hắn lại ruồng rẫy
chính bà.

Quý bà Erlynne. [Bật dậy.] Anh đang đứng về phía kẻ đó hay đứng
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 103
_______________________________________________________________________________________________________

về phía tôi đấy, Huân tước Windermere?

Huân tước Windermere. Kẻ đó, bởi giờ tôi đã biết bà.

Quý bà Erlynne. Dè miệng – tốt hơn anh nên biết lựa lời.

Huân tước Windermere. Ồ, tôi sẽ không lựa lời với bà đâu. Tôi biết
bà quá rồi.

Quý bà Erlynne. [Nhìn chàng kiên định.] Tôi nghi ngờ điều đó.

Huân tước Windermere. Tôi biết bà lắm. Hai mươi năm ròng rã bà
sống không cần con cái, không nghĩ đến con cái. Một ngày nọ
bà đọc trên báo rằng nàng đã kết hôn với một nhà có của. Bà
thấy ra cái cơ hội tởm lợm của bà. Bà biết rằng để tránh cho
nàng nỗi nhục khi biết hạng người như bà là mẹ nàng, tôi sẽ
chịu đựng bất kì điều gì. Thế là bà bắt đầu tống tiền tôi.

Quý bà Erlynne. [Nhún vai.] Đừng dùng từ ngữ xấu xí, Windermere.
Chúng dung tục quá. Tôi thấy ra cơ hội cho mình, quả vậy, và
nắm lấy nó.

Huân tước Windermere. Phải, bà nắm lấy nó – và huỷ hoại tất cả vì


vụ bắt quả tang đêm qua.

Quý bà Erlynne. [Mỉm một nụ cười kì lạ.] Anh đúng lắm, tôi đã huỷ
hoại tất cả đêm qua.

Huân tước Windermere. Và việc lấy nhầm quạt của vợ tôi ở đây rồi
bỏ lại ở phòng Darlington là không thể dung thứ được. Tôi
không chịu nổi việc nhìn nó lúc này. Tôi sẽ không đời nào để
vợ mình dùng nó nữa. Nó là thứ dơ dáy đối với tôi. Bà nên giữ
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 104
_______________________________________________________________________________________________________

nó và đừng đưa lại mới phải.

Quý bà Erlynne. Tôi nghĩ mình sẽ giữ nó. [Đi lên.] Nó đẹp vô ngần.
[Cầm cái quạt.] Tôi sẽ hỏi xin Margaret.

Huân tước Windermere. Tôi mong vợ mình cho bà.

Quý bà Erlynne. Ồ, tôi đoan chắc con bé sẽ cho mà không lấn cấn
gì.

Huân tước Windermere. Tôi mong nàng cũng đồng thời cho bà bức
tiểu hoạ nàng vẫn hôn hàng đêm trước khi cầu nguyện – Đó
là bức tiểu hoạ của một thiếu nữ nom ngây thơ có mái tóc
sẫm xinh đẹp.

Quý bà Erlynne. A, vâng, tôi nhớ rồi. Đã lâu lắm thay! [Đi đến xô-
pha và ngồi.] Nó được chụp trước lúc tôi lấy chồng. Tóc sẫm
và vẻ mặt ngây thơ là mốt thời ấy, anh Windermere ạ! [Tạm
ngưng.]

Huân tước Windermere. Sáng nay bà đến đây với ý gì? Mục đích của
bà là gì? [Đi sang G.T. và ngồi xuống.]

Quý bà Erlynne. [Sắc thái mỉa mai trong giọng nói.] Để gửi lời từ
biệt đến con gái yêu của tôi, hẳn rồi.

[Huân tước Windermere cắn môi giận dữ.]

[Quý bà Erlynne nhìn chàng, rồi giọng nói cùng điệu bộ


của bà trở nên nghiêm trang. Tông giọng bà nói mang vẻ
bi thảm. Trong giây lát bà phơi bày cõi lòng.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 105
_______________________________________________________________________________________________________

Than ôi, đừng tưởng tôi sẽ diễn cảnh lâm li bi đát với con bé,
vùi mặt khóc trên cổ nó và tiết lộ mình là ai, cùng thảy những
thứ tương tự. Tôi không có tham vọng làm mẹ. Duy có một
lần trong đời tôi được biết đến cảm giác làm mẹ. Đó là đêm
qua. Nó khủng khiếp – nó khiến tôi thống khổ – nó khiến tôi
thống khổ vô ngần. Suốt hai mươi năm, như anh nói, tôi sống
không con cái – tôi vẫn muốn sống không con cái. [Giấu cảm
xúc bằng tràng cười giả lả.] Vả lại, Windermere thân mến, làm
thế quái nào tôi có thể đóng vai mẹ của một cô gái đã trưởng
thành chứ? Margaret hai mươi mốt tuổi, và tôi không bao
giờ thừa nhận mình đã ngoài hai mươi chín, hoặc quá lắm là
ba mươi. Tuổi hai mươi chín cuộc đời vẫn màu hồng, còn ba
mươi thì xin kiếu. Vậy là anh thấy những khó khăn việc đó
kéo theo rồi đấy. Không, theo ý tôi, hãy cứ để vợ anh ấp ôm kỉ
niệm về người mẹ trong sạch quá cố. Cớ sao tôi lại khuấy đục
ảo tưởng của con bé? Tôi thấy thật khó để giữ được ảo tưởng
của bản thân. Tôi đã đánh vỡ một cái đêm qua. Tôi từng nghĩ
mình không có trái tim. Tôi đã thấy ra là mình có, và trái tim
mặc lên không hợp người tôi, anh Windermere ạ. Chẳng biết
làm sao nó lại không hợp với trang phục hiện đại. Nó khiến
người ta trông già cỗi. [Lấy chiếc gương tay từ bàn và soi.] Và
nó huỷ hoại sự nghiệp của người ta vào những thời khắc cốt
tử.

Huân tước Windermere. Bà làm tôi dâng đầy kinh sợ – hết sức kinh
sợ.

Quý bà Erlynne. [Ngước lên.] Tôi đồ rằng, Windermere, anh muốn


tôi lui về sống trong tu viện, hoặc trở thành y tá trong bệnh
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 106
_______________________________________________________________________________________________________

viện, hoặc dạng người đại loại thế, như người ta viết trong
mấy quyển tiểu thuyết hiện đại ngớ ngẩn. Anh ngu xuẩn ở
chỗ đó, Arthur ạ; trong đời thực chúng ta không làm như vậy
– dẫu gì cũng không miễn là chúng ta vẫn còn lại vẻ ngoài ưa
nhìn. Không – việc tìm nguồn an ủi cho con người thời nay
không nằm ở sám hối, mà nằm ở khoái lạc. Sám hối đã hoàn
toàn lỗi thời rồi. Vả lại, nếu một người đàn bà thật lòng sám
hối, thị phải đến gặp một tay thợ may tồi, bằng không chẳng
ai tin thị cả. Và không gì trên đời này xui khiến được tôi làm
việc đó. Không; tôi sẽ không xen ngang vào cuộc đời hai anh
chị nữa. Việc xen ngang của tôi chỉ là một sai lầm – tôi nhận
ra điều đó đêm qua.

Huân tước Windermere. Một sai lầm chết người.

Quý bà Erlynne. [Mỉm cười.] Suýt chết người.

Huân tước Windermere. Tôi hối hận vì đã không cho vợ tôi biết
toàn bộ sự thật ngay từ đầu.

Quý bà Erlynne. Tôi hối hận vì việc xấu từng làm. Anh hối hận vì
việc tốt từng làm – đó là khác biệt giữa hai ta.

Huân tước Windermere. Tôi không tin bà. Tôi sẽ cho nàng biết. Tốt
hơn nàng vẫn nên biết, và biết qua tôi. Thế sẽ làm khổ nàng
vô cùng – thế sẽ làm nhục nàng khủng khiếp, nhưng đúng là
nàng nên biết.

Quý bà Erlynne. Anh định cho nó biết?

Huân tước Windermere. Tôi sẽ cho nàng biết.


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 107
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. [Đi lên chỗ chàng.] Nếu anh nói, tôi sẽ làm cho tên
mình khét tiếng đến độ sẽ phá huỷ từng giây phút cuộc đời
con bé. Nó sẽ huỷ hoại con bé, khiến con bé khổ sở. Nếu anh
dám nói cho nó, chẳng hố nhục nào tôi sẽ không đâm xuống,
chẳng ổ thẹn nào tôi sẽ không chui vào. Anh không được nói
cho nó biết – tôi cấm anh.

Huân tước Windermere. Tại sao?

Quý bà Erlynne. [Sau lúc ngừng.] Nếu tôi bảo anh rằng tôi lo cho
nó, có lẽ là yêu nó cũng nên – anh sẽ cười khẩy, phải chứ?

Huân tước Windermere. Tôi cảm thấy không tin được. Tình mẫu tử
là tận tuỵ, vô tư, hi sinh. Bà biết được gì về những điều ấy?

Quý bà Erlynne. Anh nói phải. Tôi biết được gì về những điều ấy?
Ta hãy đừng nói về chuyện này nữa – riêng việc nói cho con
gái tôi biết tôi là ai, tôi không cho phép. Đó là bí mật của tôi,
chứ không phải của anh. Nếu như tôi có ý cho con bé biết, thì
tôi nghĩ mình sẽ tự nói, tôi sẽ nói nó hay trước lúc rời nhà –
nếu như không, tôi sẽ không khi nào nói.

Huân tước Windermere. [Giận dữ.] Vậy để tôi van bà rời khỏi nhà
chúng tôi ngay lập tức. Tôi sẽ thay bà viện cớ với Margaret.

[Phu nhân Windermere đi vào qua cửa P. Nàng đến bên


Quý bà Erlynne với tấm ảnh chụp trong tay.]

[Huân tước Windermere trở lại bên xô-pha, và lo lắng quan


sát Quý bà Erlynne trong lúc hoạt cảnh vẫn tiếp diễn.]
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 108
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Tôi rất xin lỗi, Quý bà Erlynne, vì bắt bà chờ
lâu. Tôi tìm mãi không thấy bức ảnh đâu. Cuối cùng tôi phát
hiện nó trong phòng thay đồ của chồng tôi – anh ấy đã lấy
trộm nó.

Quý bà Erlynne. [Nhận tấm ảnh chụp từ nàng và nhìn ngắm.] Tôi
không lấy làm lạ – đẹp đến mê lòng. [Ra xô-pha cùng với Phu
nhân Windermere, và ngồi xuống cạnh nàng. Lại ngắm tấm
ảnh chụp.] Vậy ra đây là thằng bé nhà chị! Tên nó là gì?

Phu nhân Windermere. Gerard, theo tên người cha quá cố của tôi.

Quý bà Erlynne. [Đặt tấm ảnh chụp xuống.] Thật sao?

Phu nhân Windermere. Vâng. Nếu nó mà là gái, tôi sẽ đặt theo tên
mẹ mình. Mẹ tôi trùng tên với tôi, Margaret.

Quý bà Erlynne. Tên tôi cũng là Margaret.

Phu nhân Windermere. Thật chứ!

Quý bà Erlynne. Vâng. [Ngưng.] Chị đắm đuối với kí ức về mẹ lắm


nhỉ, Phu nhân Windermere, chồng chị có kể tôi hay.

Phu nhân Windermere. Thảy chúng ta đều có lí tưởng cuộc đời. Ít


nhất là thảy chúng ta nên có. Lí tưởng của tôi là mẹ.

Quý bà Erlynne. Lí tưởng là thứ nguy hiểm. Thực tế tốt hơn. Nó


đau đớn, nhưng tốt hơn.

Phu nhân Windermere. [Lắc đầu.] Nếu tôi mất lí tưởng, tôi sẽ mất
mọi thứ.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 109
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. Mọi thứ?

Phu nhân Windermere. Vâng. [Ngưng.]

Quý bà Erlynne. Cha chị thường nói với chị về mẹ sao?

Phu nhân Windermere. Không, việc đó khiến ông ấy ruột thắt gan
bào. Ông ấy chỉ bảo tôi rằng mẹ đã chết sau vài tháng hạ sinh
tôi. Mắt ông ấy đẫm lệ lúc nói chuyện. Rồi ông xin tôi đừng
bao giờ nhắc đến mẹ trước mặt ông nữa. Chỉ nghe đến thôi
cũng làm ông ấy thống khổ. Cha tôi… cha tôi thật sự đã qua
đời vì buồn đến nát ruột. Đời ông là cuộc đời vụn vỡ nhất cõi
trần.

Quý bà Erlynne. [Bật dậy.] Tôi e là mình phải đi ngay, Phu nhân
Windermere.

Phu nhân Windermere. [Bật dậy.] Ôi không, đừng.

Quý bà Erlynne. Tôi nghĩ mình đi thì hơn. Lúc này xe ngựa của tôi
hẳn đã quay lại. Tôi phái xe đến chỗ Phu nhân Jedburgh để
gửi một tờ thư.

Phu nhân Windermere. Arthur, anh có phiền không nếu ra xem xe


ngựa của Quý bà Erlynne đã quay lại hay chưa?

Quý bà Erlynne. Đừng nhọc công, Huân tước Windermere.

Phu nhân Windermere. Nào, Arthur, đi đi anh, xin vui lòng.

[Huân tước Windermere do dự giây lát và nhìn Quý bà

Erlynne. Bà ta vẫn điềm tĩnh. Chàng rời phòng.]


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 110
_______________________________________________________________________________________________________

[Phu nhân Windermere nói với Quý bà Erlynne.] Than ôi! Tôi
biết nói sao với bà đây? Bà đã cứu mạng tôi đêm qua? [Đi về
phía bà.]

Quý bà Erlynne. Suỵt… đừng nói chuyện đó.

Phu nhân Windermere. Tôi phải nói chuyện đó. Tôi không thể để bà
nghĩ rằng tôi đón nhận sự hi sinh này. Tôi không đón nhận
được. Nó quá lớn lao. Tôi sẽ kể cho chồng tôi mọi chuyện. Đó
là bổn phận của tôi.

Quý bà Erlynne. Đó không phải bổn phận của chị – chí ít chị cũng
có những bổn phận với người khác ngoài anh ta. Chị bảo chị
nợ tôi đôi điều đúng không?

Phu nhân Windermere. Tôi nợ bà mọi điều.

Quý bà Erlynne. Vậy chị hãy giả nợ bằng cách giữ kín chuyện. Đó
cách giả nợ duy nhất của chị cho chuyện này. Đừng huỷ hoại
việc tử tế đầu tiên tôi làm trong đời bằng cách tiết lộ nó với
bất kì ai. Hãy hứa với tôi rằng chuyện đã rồi đêm qua sẽ mãi
là bí mật giữa hai ta. Chị không được mang thống khổ vào
cuộc đời chồng chị. Cớ sao lại huỷ hoại tình yêu của anh ta?
Chị không được huỷ hoại nó. Tình yêu dễ chết lắm. Than ôi!
Tình yêu dễ chết thay! Hãy cho tôi lời hứa của chị, Phu nhân
Windermere, rằng chị sẽ không bao giờ để anh ta biết chuyện.
Tôi năn nỉ chị đấy.

Phu nhân Windermere. [Cúi đầu.] Đó là ý của bà, chẳng phải của tôi.

Quý bà Erlynne. Vâng, đó là ý của tôi. Và chớ bao giờ quên đứa con
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 111
_______________________________________________________________________________________________________

chị nhé – tôi thích nhìn chị dưới tư cách người mẹ. Tôi thích
chị tự nhìn mình cũng như thế.

Phu nhân Windermere. [Ngẩng lên.] Giờ đây tôi sẽ luôn như vậy.
Chỉ duy có một lần trong cuộc đời, tôi đã quên đi mẹ mình –
đó là đêm qua. Than ôi, nếu nhớ về mẹ, tôi đã chẳng ngu dại
đến thế, chẳng hư hỏng đến thế.

Quý bà Erlynne. [Khẽ rùng mình.] Suỵt, chuyện đêm qua đã xong
xuôi cả rồi.

[Huân tước Windermere đi vào.]

Huân tước Windermere. Xe ngựa của bà vẫn chưa đến, Quý bà


Erlynne.

Quý bà Erlynne. Sự ấy không hề gì. Tôi sẽ bắt một chiếc xe độc mã.
Chẳng gì trên đời này sang trọng bằng xe hãng Shrewsbury
và Talbot. Giờ thôi, Phu nhân Windermere yêu quý, tôi e rằng
ta phải từ biệt thật rồi. [Đi lên G.] Ồ, tôi sực nhớ. Chị sẽ cho
tôi là ngớ ngẩn, nhưng chị biết không, tôi rất thích chiếc
quạt mình đã lấy nhầm đêm qua ở buổi khiêu vũ. Bây giờ, tôi
băn khoăn liệu chị có thể cho tôi xin nó không? Huân tước
Windermere nói chị được quyền. Tôi biết đó là quà của anh
ta.

Phu nhân Windermere. Ồ, chắc chắn rồi, nếu nó làm bà vui. Nhưng
có tên tôi trên đó. Có chữ “Margaret” trên đó.

Quý bà Erlynne. Chúng ta có cùng tên thánh với nhau mà.


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 112
_______________________________________________________________________________________________________

Phu nhân Windermere. Ồ, tôi quên khuấy mất. Hẳn rồi, nhận lấy nó
đi. Quả là sự trùng hợp tuyệt vời khi hai ta trùng tên!

Quý bà Erlynne. Hết sức tuyệt vời. Cảm ơn chị nhé – nó sẽ luôn
nhắc tôi nhớ đến chị. [Bắt tay nàng.]

[Parker đi vào.]

Parker. Huân tước Augustus Lorton đến chơi. Xe ngựa của Quý bà
Erlynne đã tới.

[Huân tước Augustus đi vào.]

Huân tước Augustus. Chào buổi sáng, chú mình. Chào buổi sáng,
Phu nhân Windermere. [Nhìn thấy Quý bà Erlynne.] Quý bà
Erlynne!

Quý bà Erlynne. Ông có khoẻ không, Huân tước Augustus? Sáng


nay ông hoàn toàn khoẻ khoắn chứ?

Huân tước Augustus. [Lạnh lùng.] Hết sức khoẻ khoắn, xin cảm ơn,
Quý bà Erlynne.

Quý bà Erlynne. Trông ông không khoẻ chút nào đâu, Huân tước
Augustus. Ông thức khuya quá – điều đó rất hại cho ông đấy.
Ông thật sự phải chăm sóc bản thân kĩ hơn. Xin từ biệt, Huân
tước Windermere. [Đi đến cửa cúi chào Huân tước Augustus.
Đột nhiên mỉm cười và nhìn lão.] Huân tước Augustus! Ông
không tiễn tôi ra xe sao? Ông có thể cầm quạt cho tôi.

Huân tước Windermere. Tôi xin được phép!


Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 113
_______________________________________________________________________________________________________

Quý bà Erlynne. Không; tôi muốn Huân tước Augustus cơ. Tôi có
nhắn nhủ đặc biệt đến bà Công tước Phu nhân quý mến. Ông
cầm quạt giúp tôi nhé, Huân tước Augustus?

Huân tước Augustus. Nếu bà thật tâm mong mỏi, Quý bà Erlynne.

Quý bà Erlynne. [Cả cười.] Dĩ nhiên tôi mong rồi. Ông cầm quạt
trông duyên dáng lắm. Ông cầm gì cũng duyên dáng cả, Huân
tước Augustus thân yêu.

[Trên ngạch cửa bà ngoái nhìn lại trong giây lát vào Phu
nhân Windermere. Mắt họ gặp nhau. Rồi bà quay đầu, đi
ra cửa G. cùng với Huân tước Augustus theo sau.]

Phu nhân Windermere. Anh sẽ không bao giờ nói xấu Quý bà Erlynne
nữa chứ, Arthur?

Huân tước Windermere. [Nghiêm nghị.] Bà ấy tử tế hơn người ta


tưởng.

Phu nhân Windermere. Bà ấy tử tế hơn em.

Huân tước Windermere. [Mỉm cười vuốt tóc nàng.] Em yêu, em và


bà ấy ở hai thế giới khác nhau. Trong thế giới của em cái ác
không bước chân vào.

Phu nhân Windermere. Đừng nói vậy, Arthur ạ. Chỉ có một thế giới
cho tất thảy chúng ta, lương thiện và độc ác, có tội và vô tội,
cùng nhau bước tay trong tay. Bịt mắt trước một nửa của sự
đời để mong sống an toàn cũng giống như kẻ mù loà mong
bước đi vô sự trên vùng đất đầy những hố sâu và vực thẳm.
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 114
_______________________________________________________________________________________________________

Huân tước Windermere. [Đi xuống bên nàng.] Em yêu, cớ sao em


nói thế?

Phu nhân Windermere. [Ngồi xuống xô-pha.] Bởi em, kẻ bịt mắt
trước sự đời, đã đến bên miệng vực. Và người đã chia tách
chúng ta…

Huân tước Windermere. Chúng ta chưa bao giờ chia tách.

Phu nhân Windermere. Chúng ta sẽ không bao giờ chia tách lần
nữa. Ôi Arthur, đừng bớt yêu em nhé, và em sẽ thêm tin anh.
Em sẽ hoàn toàn tin ở anh. Ta hãy về Selby đi. Trong Vườn
Hồng ở Selby hoa hồng đang nở trắng muốt và đỏ thắm.

[Huân tước Augustus đi vào cửa G.]

Huân tước Augustus. Arthur ơi, bà ấy đã thanh minh mọi chuyện!

[Phu nhân Windermere trông hoảng sợ khủng khiếp. Huân


tước Windermere giật mình. Huân tước Augustus níu cánh
tay Windermere và kéo chàng ra trước sân khấu. Lão nói
thấp giọng và hấp tấp. Phu nhân Windermere đứng quan
sát họ trong bàng hoàng.]

Chú em thân mến, bà ấy đã thanh minh hết thảy mớ chuyện


trời đánh này. Chúng ta đều hiểu lầm bà ấy quá thể. Bà ấy
vào phòng Darlington hoàn toàn vì cái thằng tôi thôi. Ban
đầu bà ấy đến Hội quán tìm tôi – rõ ràng rồi, muốn cho tôi
khỏi hồi hộp đợi đây mà – rồi được bảo rằng tôi đã rời đi – thì
bám theo – rồi bất giác hoảng hốt lúc nghe tiếng nhiều người
chúng ta đi vào – rồi thì trốn sang phòng khác – tôi cam đoan
Théâtre en Pourpre • Chiếc quạt của Phu nhân Windermere • Hồi IV • 115
_______________________________________________________________________________________________________

với chú, chỉ vì muốn đẹp lòng tôi thôi, toàn bộ chuyện này
ấy. Chúng ta cư xử cục súc với bà ấy quá. Bà ấy là người đàn
bà dành riêng cho tôi đấy. Phù hợp với tôi từ đầu đến chân.
Thảy điều kiện bà ấy đưa là chúng tôi phải sống tuyệt đối xa
khỏi Anh quốc. Chuyện này cũng lại tốt đẹp nữa. Đám hội
quán trời đánh, thứ thời tiết trời đánh, lũ đầu bếp trời đánh,
mọi sự ở đây đều trời đánh thánh vật. Tôi đến phát bệnh lên
với chúng rồi!

Phu nhân Windermere. [Hoảng sợ.] Quý bà Erlynne đã…?

Huân tước Augustus. [Tiến về phía nàng với cái cúi chào thấp.]
Vâng, thưa Phu nhân Windermere, Quý bà Erlynne đã cho
tôi vinh hạnh là được nhận lời cầu hôn.

Huân tước Windermere. Ái chà, rõ là ông được kết hôn với người
đàn bà vô cùng khôn ngoan!

Phu nhân Windermere. [Nắm tay chồng.] A, ông được kết hôn với
người đàn bà vô cùng tử tế!

KHÉP MÀN
CÁC TRÍCH DẪN THÚ VỊ
(Người dịch tuyển chọn)

Nếu ta vờ vĩnh tử tế, người đời nhìn ta rất khắt khe. Nếu ta
vờ vĩnh tồi tệ, thì họ lại không thế nữa. (tr.17)

Thật ngớ ngẩn khi vạch định người đời thành tử tế và tồi tệ.
Người đời chỉ có hoặc đáng yêu hoặc đáng chán mà thôi. (tr.20)

Tôi cưỡng được mọi thứ trừ cám dỗ. (tr.22)

Tôi nghĩ cuộc đời quan trọng đến nỗi không nói về nó theo
lối nghiêm túc được. (tr.25)

Khóc là chỗ dựa cho phụ nữ mặt mộc nhưng là chỗ chết cho
phụ nữ xinh đẹp. (tr.31)

Giữa đàn ông và đàn bà không thể có tình bạn. Ta có đam mê,
oán hận, tôn thờ, yêu đương, nhưng không có tình bạn. (tr.56)

Nếu đàn bà muốn giữ chân đàn ông, thị chỉ cần kêu gọi những
phần tồi tệ nhất ở họ. (tr.70)

Đàn bà hư hỏng làm người ta buồn lòng. Đàn bà đoan chính


làm người ta buồn chán. Đó là khác biệt duy nhất ở họ. (tr.82)
Đàm tiếu là đồn đại bị trở nên tẻ nhạt vì đạo lí. (tr.84)

Hễ mọi người đồng tình với tôi, tôi luôn cảm thấy mình hẳn
đã sai. (tr.84)

Thảy chúng ta đều dưới cống cả, nhưng vài kẻ trong chúng ta
ngước mắt lên những vì sao. (tr.85)

Cuộc đời chỉ có hai bi kịch: không được cái ta muốn, và đã


được cái ta muốn. (tr.86)

Kinh nghiệm là cái tên người đời đặt cho sai lầm của mình.
(tr.88)

Hành động là bi kịch thứ nhất của cuộc đời, ngôn từ là bi kịch
thứ hai. (tr.95)

Việc tìm nguồn an ủi cho con người thời nay không nằm ở
sám hối, mà nằm ở khoái lạc. (tr.106)

Lí tưởng là thứ nguy hiểm. Thực tế tốt hơn. Nó đau đớn, nhưng
tốt hơn. (tr.108)
MỤC LỤC

GIỚI THIỆU DỰ ÁN THÉÂTRE EN POURPRE...................... 3

TIỂU DẪN CỦA NGƯỜI DỊCH..................................................... 7


CHIẾC QUẠT CỦA PHU NHÂN WINDERMERE:
Vở kịch về một phụ nữ tử tế................................................... 10
HỒI I.................................................................................. 14
HỒI II................................................................................. 41
HỒI III................................................................................ 70
HỒI IV................................................................................ 93

CÁC TRÍCH DẪN THÚ VỊ........................................................ 116

You might also like